Datasets:

ravikumar1478

/

masked_language_modeling_for_Telugu_language

like 0

       "వెళ్ళిందెవరూ?" మహతి ప్రొఫెసర్ ముఖంలోకి చూస్తూ అడిగింది. "వచ్చినవాడు కాక రాని వాడెలా వెళ్తాడు అంకుల్?" "సరిగ్గా చెప్పండి. వెళ్ళింది కిరణా లేక రవా? చెప్పండి అంకుల్!" మధ్య హాల్లో ఆగి మారాం చేస్తున్నట్టుగా అడిగింది. "ఇద్దరూ?" "ఇద్దరెవరండీ! మహతి ఒక్కతే భోజనానికి వస్తోంది?" అంది డైనింగ్ హాల్లో నుంచి హాల్లోకి వస్తూ ప్రొఫెసర్ భార్య వసుంధర. "ఆ(ఆ(! భోజనానికి వస్తోంది మహతి ఒక్కర్తే!" ప్రొఫెసర్ భార్యతో అన్నాడు. "మరి ఇద్దరంటారేం?" చిరాగ్గా అంది ఆమె. "మహతి సంగతికాదు. వాళ్ళిద్దరిసంగతి" ప్రొఫెసర్ పరాగ్గా అన్నాడు. "ఇంకా వాళ్ళిద్దరెవరండీ?" సాగదీసింది వసుంధర. "రవి--కిరణ్--వాళ్ళిద్దరిగురించి" మహతి అంకుల్ ను ఆదుకొన్నట్టుగా భావించింది. కాని వసుంధర "ఆ(" అని తెరిచిననోరు తెరిచినట్టే ఉంచేసుకుంది. మహతి నాలుకకరచుకొని "రవి కిరణ్ ఆంటీ! వెళ్ళిపోయాడు" అంది. "మరి ఇద్దరూ వెళ్ళిపోయారంటారేం ఆయన!" మూతి ఎడాపెడాతిప్పింది వసుంధర. "మీకు తెలియందేం వుంది ఆంటీ, అంకుల్ సంగతి? అంతా మతి మరుపు, పరధ్యానం!" తేలిగ్గా సమస్యలను తేల్చివేయడానికి ప్రయత్నించింది మహతి.          "అదిసరే మహతీ! ఇంతకూ నువు ఆ కుర్రాడ్ని చేసుకుంటున్నావా లేదా? ఊరికే మీ అంకుల్ ను చుట్టూ తిప్పుకోవడమేనా?" మహతిని నిలదీసి అడిగింది వసుంధర. "కధ అడ్డం తిరిగిందే!" అన్నట్లు అంకుల్ ను చూసింది మహతి. "ఇంతకూ ఎవర్ని చేసుకోమంటావూ?" భార్యను సూటిగా, తెలివిగా అడిగాననుకున్నాడు ప్రొఫెసర్. "మీ కేమన్నా పిచ్చా? ఏమిటామాటలు? వాళ్ళిద్దరూ ఒకటి కాదా" "ఇద్దరూ ఒకటెలా అవుతారే పిచ్చిదానా?" ప్రొఫెసర్ పరశురాం నవ్వాడు. "ఊ(హూ(కాదు! కానిఒకళ్ళు ఇద్దరౌతారు. మతిలేని మాటలూ మీరూనూ!" చిరచిరలాడుతూ అంది వసుంధర. "ఒకళ్ళిద్దరైనప్పుడు, ఇద్దరు ఒకరెందుకు కాకూడదు ఆంటీ?" మహతి వసుంధర చెయ్యిపట్టుకొని డైనింగ్ హాల్లోకి నడిపిస్తూ అంది. "ఇదిగో అమ్మాయ్! ఇంతకూ మీరిద్దరూ ఒకటవుతారాలేదా? తేల్చిచెప్పు?" "అవుతాం ఆంటీ! మీ ఆశీర్వాదం ఉంటే అదెంత పని!" అంటూ ప్రొఫెసర్ పరశురాం ముఖంలోకి చూసి కలవరపడింది మహతి. అంకుల్ మనసెక్కడో ఉంది. ఏదో ఆలోచిస్తున్నాడు. అసలేం జరిగిందో? తననుగురించి రవి ఏం చెప్పాడో? అసలు రవిని కిరణ్ చెప్పనిచ్చాడా? మళ్ళీ కిరణ్ వచ్చాడేమో? ఇద్దరూ ఒకటౌతారా? వీళ్ళిద్దరి మధ్యా సఖ్యతను అంకుల్ సాధించగలరా? లేక వాళ్ళు ఇలాగే ఒకర్నొకరు హింసించుకుంటూ ఉండిపోతారా? ఈ సంఘర్షణ ఇలాగే నిరంతరంగా సాగిపోతుందా? మధ్యలో తను ఇలా నలిగిపోవాల్సిందేనా? "ఏమిటమ్మాయ్ అలాగే నిలబడి పోయావ్! టేబుల్ మీద మేట్స్ వెయ్యమ్మా! నేను ప్లేట్సు పెడతాను" మహతి ని పురమాయించింది వసుంధర. మహతి వాళ్ళిద్దరూ చూడకుండా కళ్ళుతుడుచుకుంది. మరబొమ్మలా డైనింగ్ టేబుల్ పై మేట్సు పరిచి గ్లాసులు అందించింది.         "అంకుల్ కారాపు!" మహతి హఠాత్తుగా అరిచినట్టు అంది. కారును రోడ్డు పక్కకు తీసి ఆపి, ప్రొఫెసర్ పరశురాం మహతిని ఆశ్చర్యంగా చూశాడు. "అదుగో అక్కడ మా గేటుముందు చూశారా?" విండ్ స్క్రీన్ లో నుంచి చూస్తూ "ఆ( ఏముందక్కడ?" అన్నాడు పరశురాం. "ఫియర్! ఫియట్ కారుంది అంకుల్" తొట్రుపాటుగా అంది మహతి. "అవును! ఫియట్ కారుంది. ఉంటే?" కళ్ళజోడు తీసితుడుచుకున్నాడు పరశురాం. "ఆ కారు ఎవరిదను కొంటున్నారు? అతడిదే. నా అకోసం ఎదురుచూస్తున్నట్టున్నాడు!" "ఆ( చూస్తుంటే?' "ఏమిటి అంకుల్! మీ పరధ్యానం మీరూనూ? ఎ పరిస్థితిలో అతను మీ దగ్గర్నుంచి వెళ్ళాడో ఓసారి గుర్తుచేసుకోండి. ఇప్పుడు ఏ మూడ్ లో ఉన్నాడో ఏమో?" జంకుతూ అంది మహతి. "మరేం ఫర్వాలేదు, వెళ్ళు! వెళ్ళి అతడితో స్వేచ్చగా మాట్లాడు" "అంకుల్! నా కెందుకో భయంగా ఉంది. రవి---కిరణ్---వీరిద్దరి మధ్యా నలిగిపోతున్నాను. ఎప్పుడు ఎవరో తెలియడంలేదు. ఏ విషయంలో ఏమౌతుందో నని అహర్నిశలు భయంగా ఉంటోంది". పరశురాం కోటు జేబులోనుంచి పైప్ తీశాడు. "ఇప్పుడెందుకు అంకుల్!" పరశురాం మహాతిని చూస్తూ మెల్లిగా నవ్వాడు. పైపు వెలిగించుకొని, గుప్పుగుప్పున పొగవదులుతూ మహతి కళ్ళల్లోకి చూశాడు. ఆ చూపులు నిలకడగా లేవు. ముఖంపాలిపోయింది. ఆమె మనసులో సుడులు తిరుగుతున్న ఆవేదనను అర్ధం చేసుకొన్నాడు. మృదువుగా ఆమె భుజంతట్టి"బేబీ ఈ కధ ఇంతటితో ఆపేద్దామా?"  అన్నాడు. "అంటే?" "వెరీ సింపుల్! హీరోవిలన్ ల మధ్య నుంచి హీరోయిన్ తప్పుకొంటే ఆ కధ అంతటితో ఆగిపోతుంది" "హీరోయిన్ ఏమోతుంది?" "మరొకడ్ని వెతుక్కుంటుంది" "కాదు ఏ నుయ్యో, గొయ్యో వెతుక్కుంటుంది" మహతి కళ్ళల్లో నీరు చిప్పిల్లింది. కన్నీటి పొరల మధ్యనుంచి పరశురాం ఆమెకు మసగ్గా కన్పించాడు. "కన్నీళ్ళకు సమస్యలు పరిష్కారం కావు" మహతి ఉలిక్కిపడింది. కళ్ళు తుడుచుకొని తలెత్తి చూసింది. "అవును మహతీ! పులి పాల కోసం వెళ్ళినవాడు పులిని చూసి భయపడ్తాడా?" "నేను భయపడటంలేదు. ఏమైనా సిద్దంగా ఉన్నాను".         "బ్రేవో! గుడ్! వెళ్ళి అతడ్ని కలువ్! ఎంత సేపట్నుంచి వెయిట్ చేస్తున్నాడో మరి! ఆలస్యం అయితే అతడు వెళ్ళిపోవచ్చు" పరశురాం మహతిని హెచ్చరించాడు. మహతి డోర్ పట్టుకొని నిల్చుని పరశురాంను "అంకుల్ మీరు రారా?" అంది. "నేను రావడం నిష్ప్రయోజనం. అతడి మనసులో ఉన్నది బయటికి రాదు. ప్రస్తుతం రవి కిరణ్ లమధ్య జరుగుతున్న ఘర్షణకు నువే కేంద్రబిందువుగా ఉన్నావ్. ఈ ఘర్షణ తీవ్రస్థాయిని చేరుకొంది. అందువల్ల నువే..." "అంకుల్!" ఆమె కంఠంలో విన్పించిన నిస్పృహ పరశురాంను కలవరపర్చింది. పైపులోని బూడిదను బయటకు విదిలించి మహతిని చూశాడు. "గో ఆన్ మహతీ!" "నేను అతని జీవితంలో నుంచి తప్పుకొంటే అతడు బాగుపడతాడా అంకుల్? ప్రజ్వరిల్లుతున్న ఆ జ్వాలలు చల్లబడతాయా? రవి కిరణ్ మళ్ళీ మామూలు మనిషి అవుతాడా?" మహతి గుండెలు వేగంగా కొట్టుకొంటున్నాయి. పరశురాం ఆమె తల నిమురుతూ "బేబీ! ఏమిటమ్మా నీ ఉద్దేశం?" అనునయంగా అడిగాడు. "అతడు మళ్ళీ మామూలు మనిషి కావాలి. ఏ మానసిక పీడ లేకుండా ఆనందంగా ఉండాలి. అదేనా ఉద్దేశ్యం. అదేనా ధ్యేయం, అతనికి కన్పించకుండా వెళ్ళిపోతాను. దూరంగా వెళ్ళిపోతాను". "నువు మనసారా ప్రేమించిన వ్యక్తికి దూరంగా వెళ్ళిపోయిమనగలవా?" "అతడి కోసం.....అతని కోసం ఏవైనా చేస్తాను అంకుల్" "చేస్తావా?" "చెప్పండి అంకుల్! ఏం చెయ్యమంటారో చెప్పండి" "అయితే వెంటనే అతడ్ని కలువు. అతడు చెప్పినట్లు చెయ్యి. నువు అతడికి దూరం అయితే పరిస్థితి మరీ విషమిస్తుంది. ఈ ద్వంద్వవ్యక్తిత్వం నీ పరిచయం వల్ల వచ్చింది కాదు. అంతకు ముందు నుంచే--ఎప్పడ్నుంచో ఉండి ఉండాలి. నువు అతడికి పరిచయం అయ్యేసరికి ఆ రెండు వ్యక్తిత్వాల మధ్య వైరుధ్యం, ఘర్షణ ప్రారంభం అయింది. ఆ ఘర్షణ పర్యవసానంగా విభిన్న మూర్తులు విచ్చిన్న మై ఒకే మూర్తి మతం సంతరించుకొనే అవకాశం ఉంది. వచ్చిన ఈ అవకాశాన్ని వదులుకొంటే మళ్ళీ ఆ ద్వంద్వమూర్తిమతాలు ఏకమయ్యే అవకాశం కలగక పోవచ్చు. ఈ స్థితిలో అతన్ని వదిలేస్తే భయంకరమైన పరిణామాలకు దారి తియ్యవచ్చు. రవి-కిరణ్ మధ్య భీకరమైన పోరాటం ప్రారంభం అయింది. అందులో ఎవరో ఒకరు ఓడిపోవాలి" ఓ క్షణం ఆగాడు. మహతి ఊపిరిబిగబట్టి వింటోం చూస్తూ మళ్ళీ ప్రారంభించాడు.

    వాళ్ళలో ఒకడు తెలివి తెచ్చుకొని జేబులోంచి రివాల్వర్ తీసి గురి చూసి పేల్చాడు.     అప్పటికే బులెట్ కందనంత దూరం రాయల్ వెళ్ళిపోయింది.     మరో పావుగంటకి అందమైన పూదోట చుట్టూ వుండి, రోజ్ కలర్ డాబా ముందు రాయల్ ఆగింది. అతను బయట నుంచి కాలింగ్ బెల్ నొక్కాడు.     డాబా తలుపులు తెరుచుకున్నాయి.     "అక్కా! అక్కా!" అతను బయటనుంచి పిలిచాడు.     వరండాలో లైటు వెలుతురు పడింది. ఎత్తుగా, లావుగా, అందంగా, హుందాగా వున్న ముప్పై అయిదేళ్ళ ఆమె బయటకు వచ్చింది.     "నువ్వా! ఏమైందిరా బాబూ" అంది గాభరాగా వరండా మెట్లుదిగి. ఆమెపేరు పార్వతి.     "తర్వాత చెపుతా. ముందు ఇతన్ని కాస్త సాయం పట్టు. గాయాలతో స్పృహ తప్పాడు" అన్నాడు అతను నందితాదేవిని పట్టుకుని.     పార్వతి, అతను కలిసి నందితాదేవి రెక్కలు పుచ్చుకుని లోపలికి తీసుకువచ్చారు. బెడ్ మీద పడుకోపెట్టారు. అతను రాయల్ ని లోపలపెట్టి తాళం వేసి బ్యాగ్ తీసుకొద్దామని బైటికి వెళ్ళాడు.     నందితాదేవి ధరించిన విగ్గు కొద్దిగా తొలగివుంది. పార్వతి ఆ విషయం గమనించి విగ్గుని సాంతం తొలగించి చూసింది. వెంటనే మరో పరీక్ష చేసింది. అప్పటికి అతను లోపలికి వచ్చాడు. "ఒరేయ్ బాబూ ఈమె ఆడపిల్ల మగ వేషం ధరించింది" పార్వతి చెప్పింది.     "ఈజిట్!" అతని ఆశ్చర్యానికి అంతులేకపోయింది. పరీక్షగా చూశాడు.నుదుటను తగిలిన గాయం వల్ల రక్తం నుదురంతా పులుముకుని వుంది.ముఖం నిండా దుమ్ము కొట్టుకుని వుంది.విగ్గు జారింది గాని మిసాలు అతుక్కునే వున్నాయి.     అప్పుడే నందితాదేవిలో చలనం కలుగుతున్నది.కొద్దిగా మూలిగి నెమ్మదిగా కదిలింది.     "అక్కా ! ఆమెకి తెలివి వస్తున్నట్లువుంది , వేడిగా ఏ హార్లిక్స్ ఇచ్చి ఫస్ట్ఎయిడ్ చెయ్యి ,డ్రస్ మర్పించూ భయం లేదని ధైర్యం చెప్పు.ఆమె స్త్రీ కాబట్టి ఈ పనులునీవి.తర్వాత విషయాలు నే చూసుకుంటాను"అని చెప్పి అతను తన బెడ్ రూం వేపు నడిచాడు.     గత రెండు రోజుల బట్టి క్షణం తెరుబదిలేకుండా తమ్ముడు తిరుగుతున్నాడు.అందుకే పార్వతీ అన్నిటికీ తల ఊపింది."నువ్వు కాసేపు నిరూమ్ లో రెస్ట్ తీసుకో బాబూ!అవసరమైతే పిలుస్తాలే "అంది.     అతను తేలికగా ఊపిరి పీల్చి బెడ్ రూమ్ లోకి దారి తీశాడు.     నందితదేవికి తెలివి వచ్చి నెమ్మదిగా కళ్ళు విప్పింది.ఎదురుగా కాస్త తనమీదకి వంగి ఆతృతగా చూస్తున్న కళకళలాడుతున్న ఆమెని చూసింది.ఎవరీ కొత్తముఖం ఏం జరిగింది!అనుకునే లోపల చటుక్కున అంతా గుర్తుకు వచ్చింది.వెంటనే లేచి కూర్చోబోయింది.     పార్వతి వెంటనే నందితాదేవి భుజం మీద చేయివేసి ఆపింది.తను కుర్చీ లాక్కుని పక్కనే కూర్చుంది."నా పేరు పార్వతి లేవకు.ఇక్కడ భయం లేదు.నీ ఇల్లే అనుకో.అన్నట్లు నీ పేరు?"అంటూ అర్దోక్తితో ఆగిపోయింది.     "నా పేరు నందితాదేవి నేనిక్కదికేలా వచ్చాను!"నీరసంగా అడిగింది నందితాదేవి.     "ఎవరో దుండగులు నీమీద దాడి చేస్తుంటే మా తమ్ముడు వాళ్ళ బారి నుంచి నిన్ను రక్షించాడు.తెలివి తప్పి పడిపోయిన నిన్ను ఎక్కడకి తీసుకువచ్చాడు.తర్వాత మాట్లాడుకుందాం.వేడివేడిగా ఏదయినా తాగితే మంచిది.హార్లిక్స్ కలుపుకు వస్తాను"అని పార్వతి లేచి వెళ్ళింది.

ప్రపంచంలో ప్రాణికోటిలో తానే ముఖ్యుడన్న నమ్మకం మానవుడికి కానీ పాపం వాడికి తెలియదు కప్పాబల్లీ మురికి కాల్వలో పురుగూ ఎంత స్వాతిశయంతో ఉంటాయోమరి ఒక రైలునీ ఒక విమానాన్నీ కనిపెట్టానని ఉత్సాహంతో ఛాతీ విరుచుకుంటాడు మానవుడు కానీ మానవజాతినే మారుమాటాడకుండా మసి చెయ్యగలను మరో నిమిషంలోనని కలరా బేసిలై - గర్వంగా లోపల్లోపల నవ్వుకుంటుంది దేవుళ్ళని తన రూపంలో సృష్టించుకుని తన భయాన్నీ కోర్కెల్నీ వాళ్ళకి తగిలించుకుని అడిగినప్పుడల్లా వరాలిమ్మని ఒప్పందం చేసుకొని ఫరవాలేదని ప్రమత్తుడయ్యాడు మానవుడు ఏవో కొన్ని పరిశోధనలు చేసి భాష్యాలు వ్రాసి ఇదంతా మిధ్య అనీ లేని నిజం ఎక్కడో దాక్కుందనీ మిద్యాసృష్టి భాగమైన మేధ ద్వారానే అన్నీ తెలుసుకోగల ననుకుంటాడు మానవుడు.* 'మైనస్ యింటూ ప్లస్' గీతిక మరో రూపంలోన్యూ సిలబస్అమెరికాలో డాలర్లు పండును ఇండియాలో సంతానం పండునుభూమి తనచుట్టూ తాను తిరుగుతూ ధనవంతుడి చుట్టూ తిరుగుతుందిదరిద్రం సముద్రంలో వేదనల తెరచాపలెత్తి ప్రయాణించే జీవన నౌకలకి మత్యువే లైట్ హౌస్ఆశ ఉత్తర ధ్రువం, విధి దక్షిణ ధ్రువం మనిషి రెండింటిమధ్య బంతిలా ఎగిరపడే ప్రహసనం     వాణిజ్యం ఆజ్యంకింద నాగరికతా క్రతుగుండంలో అనురాగం, ఆత్మీయతా వేల్చబడే సమిధలు స్వార్ధం సోమయాజి, లక్ష్యం అధికార రంభా పరిష్వంగం

    16. (పశ్చిమ, ఉత్తర, దక్షిణ పరిధులను జుహువుచే ఘృతమున తడుపుచు యజమాని)     పశ్చిమ పరిధీ! వసువుల కొరకు నిన్ను ఘృతమున తడుపుదును. దక్షిణ పరిధీ! రుద్రుల కొరకు నిన్ను ఘృతమున తడుపుదును. ఉత్తర పరిధీ! ఆదిత్యుల కొరకు నిన్ను ఘృతమున తడుపుదును.     (ప్రస్తరము -రెండు మూడు దర్భలు కలసినది - అందుకొని) ద్యావాపృథ్వులారా! మీరు నా ప్రస్తర గ్రహణమును ఆమోదించండి. ప్రస్తరము ధరించిన యజమానీ! మిత్రావరుణులు వర్షము కలిగించి నిన్ను రక్షింతురు.     (ప్రస్తమునును నేతిలో ముంచి) ఘృతము నిండిన ప్రస్తరమును నాకి గాయత్రి మున్నగు ఛందస్సులు పక్షిరూపమున ద్యులోకమునకు చేరవలెను. ప్రస్తరమా! నీవు యాగయోగ్యగోవువు అగుము పృథ్వివి ఆగుము. ద్యులోకమునకు చేరుము. అటనుండి మాకు వర్షము కలిగించుము.     అగ్నీ! నీవు నేత్రపాలకూడవు. నా నేత్రములను సురక్షితముగా ఉంచుము.     చక్షుష్పాఅగ్న్కేసి చక్షుర్మేపాహి.     17. ఆహవనీయ అగ్నీ! పక్షుల ద్వారమున దాచి నీవు పశ్చిమ పరిధిని స్థాపించినావు. ఆ పరిధిని నేను ప్రీతి పూర్వకముగ అగ్నికి సమర్పింతును. అది నీ కన్న దూరమున పడరాదు. అగ్నికి ప్రియమగు అన్నము ఆ పరిధికే లభించవలెను. (మంత్రము చదివి పశ్చిమ, దక్షిణ, ఉత్తర పరిధులను అగ్నికి అర్పించవలెను)     (పరిధి = యజ్ఞార్హమైన మేడిచెట్టు పుల్ల. హొమాగ్నికి రక్షణగా నాలుగు వైపుల పరచబడి ఉండును)     18. విశ్వ దేవతలారా! మీరు 'సంస్రవ' భాగము గలవారు. అయినను మీరు హవిరన్నవంతులు కావున మహామహులు. మీలో కొందరు దర్భాసమున ఆసీనులగువారు. కొందరు పరిధులందు ఉండువారు. మీరందరు నేను చేయుచున్న ఈ స్తుతిని స్వీకరించండి. మీరు ఈ దర్భాసనము మీద ఆసీనులు కండు. హవిని అందుకొనండి. ఆనందించండి. ఇదిగో ఇది విశ్వ దేవతలకు ప్రత్యక్ష ఆహుతి - ఇది పరోక్ష ఆహుతి.     (సంస్రవము - ఆహుతులు వేయునపుడు చెదిరి పడిన హవిరన్నము)     19.జుహు, ఉపభృతములారా! మీరిద్దరు ఘృతమును సమర్పించువారు. (వానిని హవిర్ధాన శకటమున ఉంచవలెను.) మీరు బండికి కట్టిన రెండు ఎద్దులను విపత్తుల నుండి రక్షించండి మీరు ఇద్దరు సుఖ స్వరూపిణులు. మీరు నన్ను స్వర్గాది సుఖములందు నిలుపండి.     యజ్ఞమా! నీకు వందనము. (యజ్ఞ క్రమమున అధిక కృత్యములు జరిగియున్న మన్నించుము) యజ్ఞక్రమమున ఏవైన లోపములు జరిగిన వానిని పూరించుము. నీవు అభీష్ట యజ్ఞపు సుసమాప్తి వరకు నిలిచి ఉండుము. యజమానినగు నా శుభములందు నిలిచి ఉండుము.     20. అగ్నీ! నీవు యజమానివి. అహింసనీయుడవు. సర్వభక్కువు. సర్వ వ్యాపకుడవు. నీవు నన్ను అశనిపాతము నుండి రక్షింపుము. మృత్యుబంధమునుండి రక్షింపుము. దుఃఖకర దృష్టి నుండి రక్షింపుము. అనుచిత ఆహ్వానములనుండి రక్షించుము. నా అన్నమును విష రహితము చేయుము. నన్ను సుఖప్రదమగు గృహమున ఉంచుము.     ఇదిగో ఇది అగ్ని కొరకు ప్రత్యక్ష ఆహుతి. ఇది అప్రత్యక్ష ఆహుతి. సంవేధ అధిదేవతకు ఇదిగో ఆహుతి. యశోభాగిని సరస్వతికి ఆహుతి. "సరస్వత్యై యశోభోగిన్యైస్వాహా"     (సంవథ - పతీపత్నులు పడుకొను శయ్య)     21. (యజమాని భార్య దర్భముష్టిని పట్టుకొనును)     దర్భముష్టే! నీవు జ్ఞాన స్వరూపవు. నీవు దేవతలను కనుగొన్న దానవు. కావున నాకు జ్ఞాన స్వరూపమవగుము.     యజ్ఞజ్ఞాతలగు దేవతలు యజ్ఞగానము చేసి ఇట నుండి స్వర్గమునకు చేరుకొనవలెను.     మనస్సునకు దేవతవగు చంద్రుడా! నీవు ఈ యజ్ఞమును వాయువునులీనము చేయుము. ఇది చంద్రుని ఆహుతి.     22. ఆదిత్యులు - వసువులు - మరుత్తులు - విశ్వేదేవలతో ఏకత్వముగల వాడు ఇంద్రుడు. అతడు దర్భను, హవిని ఘృతమున ముంచవలెను. ఘృతమున మునిగిన దర్భ సూర్యుని చేరవలెను.     23.(యజమాని ప్రణీతను వేదికకు దూరముగా కొనిపోవుచు)     ప్రణీతా! నిన్ను కర్మ విముక్తను చేయువాడెవ్వడు? ఆ ప్రజాపతియే నీకు యజ్ఞ విముక్తి కలిగించును. అతడు ఎవరి కొరకు నిన్ను విముక్తను చేయునో వారికొరకే నిన్ను విముక్తను చేయును. నేను నిన్ను సంతానాదుల పోషణ కొరకు విముక్తను చేయుదును.     కృష్ణాజినము మీద చెదిరిపడిన పురోడాశా కణములారా! మీరు రాక్షసుల భాగము. వారు అందుకొందురు గాత. "పోషాయ రక్షసాంభోగ్కోసి"     (ప్రణీతము - చమసపాత్రమందలి జలము. వండిన పదార్థములు)     24. త్వష్టా! మేము బ్రహ్మవర్చస్సు, పాడి, పుత్రాదులు, శుభములు, సుమనస్సు గలవారము కావలెను. సమృద్ధి ప్రదాత త్వష్ట మాకు ధనములను ప్రసాదించవలెను. మా దేహపు వంకలను సరిదిద్దవలెను.     25. యజ్ఞదేవత జగతీ ఛందోరూపుడై ఒక పాదము భూమి మీద పెట్టినాడు. అప్పుడే మమ్ము ద్వేషించువారును మేము ద్వేషించువారును, నిర్భాగ్యులైనారు. త్రిష్టుప్ ఛందో రూపమున విష్ణువు అంతరిక్షమున రెండవ పాదము వేసినాడు. అప్పుడే మమ్ము ద్వేషించువారును, మేము ద్వేషించువారును అంతరిక్షమున నిర్భాగ్యులైనారు. గాయత్రీ ఛందోరూపుడగు విష్ణువు మూడవ పాదమున భూలోకమును ఆక్రమించినాడు. అప్పుడే మమ్ము ద్వేషించువారును, మేము ద్వేషించువారును భూలోకమున నిర్భాగ్యులయినారు. ఈ విధముగా వర్షము, అన్నము ప్రదానము చేయునదియు, దిశా విశేషము కలిగించునదియగు యజ్ఞ భూమి నుండి ఆ దుష్టులు దూరమైనారు.     విష్ణువు దయ వలన స్వర్గము లభించినది. జ్యోతితో ఏకత్వము పొందినాము.     26. సూర్యదేవా! నీవు స్వయంభువుడవు. నిన్ను మరొకరు సృష్టించలేదు. హిరణ్య గర్భనామక్ ప్రధానరశ్మివి. బ్రహ్మవర్చస్సు ప్రదాతవు. నాకు బ్రహ్మ వర్చస్సు ప్రసాదింపుము. నేను సూర్యుడు చేయు ప్రదక్షిణ వంటి ప్రదక్షిణ చేయుదును. (ప్రదక్షిణ చేయవలెను.)     27.గార్హపత్యాగ్నీ! నీవు సమృద్ధ గృహపాలకుడవు. గృహపాలకుడవగు నీ ద్వారా నేను  యజమాని యొక్క సమృద్ధ గృహమునకు పాలకుడను అగుదును. గృహపతినగు నాతోపాటు నీవును గృహపతివగుము. మనము ఇద్దరము గృహపాలనాది కార్యములను చక్కగా నిర్వహింతుముగాక. ఒక ఎద్దులాగు బండి కన్న రెండెడ్లు లాగుబండి త్వరగా గమ్యస్థానము చేరును కదా! మన స్నేహము నూరేళ్ళ వర్థిల్లవలెను. సూర్యుని ప్రదక్షిణ వంటి ప్రదక్షిణనే నేను చేయుదును నూరేళ్లు (ప్రదక్షిణ చేయవలెను)     28. యజ్ఞపాలక అగ్నీ! నేను ఈ యజ్ఞ రూప వ్రతమును ఆచరించ గలిగినాను. విధి పూర్వకముగ దానిని పూర్తి చేయగలిగినాను. ఆ యజ్ఞ ఫల స్వరూపమున నీవు ప్రవేశించుము. యజ్ఞ విసర్జన చేసిన నేను ఇప్పుడు పూర్వపు సాదారణుడను అయినాను. 'య ఏవాస్మిస్కోస్మి'     29. (దర్శపూర్ణమాస ప్రక్రియ ముగిసినది)     పితృ దేవతలకు కవ్యము వహించు అగ్నికి ఆహుతి. పితృయుక్త సోమునకు ఆహుతి వేదిపై కూర్చుండు అసుర, రాక్షసాదులు దూరమైనారు.     ౩౦. బహురూపములు దాల్చి పితరుల 'స్వధ'ను భక్షించి జీవించువారును - స్థూల, సూక్ష్మ రూపములు ధరించు వారును  అగు అందరు అసుర, రాక్షసాదులను అగ్ని ఈ యజ్ఞ ప్రదేశము నుండి తరిమి కొట్టినాడు.     31. పితరులారా! రండి, ఈ పిండ స్థలమున వినోదించండి. మీరందరు- ఆబోతువలె మీ మీ భాగ పిండములను భక్షించండి. పితరులు ఆనందించినారు. ఆబోతు వలె వారు స్వేచ్ఛగా తమ పిండములను ఆరగించినారు.     32. (ఆరు బుతువులను ఆరుగురు పితరులుగా భావించబడినది. యజమాని ఆరుమారులు నమస్కరించవలెను)     పితరులారా! రసభూత వసంతమున మీకు నమస్కరింతును. పితరులారా! శోషింపచేయు గ్రీష్మమున మీకు నమస్కరింతును. పితరులారా! జీవనదాత యగు వర్షర్తువున మీకు నమస్కరింతును. పితరులారా! అన్న పాచన శరద్రుతువున మీకు నమస్కరింతును. పితరులారా! ఘోర స్వరూపయగు హేమంతమున మీకు నమస్కరింతును. పితరులారా! దాహకారక శిశిర బుతువున మీకు నమస్కరింతును.     పితరులారా! మీకు నమస్కారము. నమస్కారము. పితరులారా! మీరు మాకు స్త్రీ, పుత్రాదులను ప్రసాదించండి. పితరులారా! ఇంట అన్నాదులు ఉన్నకదా మీకు పిండాదులు అర్పించకలుగునది! కావున మాకు అన్నాదులు ప్రసాదించండి. పితరులారా! ఈ వస్త్రము ధరించండి. (దారము సమర్పించవలెను)     33. పితరులారా! కమలమాలికలు ధరించిన అశ్వినుల వంటి పుత్రులను నా గృహమున పురుష సంఖ్య పూరించునట్లు నా భార్య గర్భమున ప్రవేశపెట్టండి.     34. జలమా! అన్నము, అమృతము, ఘృతము, దుగ్ధము, రసము, సుర వహించి స్వధా స్వరూపమవగుము. మా పితరులను తరింపచేయుము. (జలదానము చేయవలెను.)                                   దాశరథి రంగాచార్య విరచిత                     శ్రీమదాంధ్ర వచన శుక్ల యజుర్వేద సంహితయందలి                                    రెండవ అధ్యాయము సమాప్తము.                                           సర్వేపి సుఖినస్సంతు.

      కారు డోర్ తెరుస్తూండగా అక్కడ ఆగివున్న మరో కారు ప్రక్కనుండి ఇద్దరు వచ్చారు.     అందురో ఒకడు శిశిర్ భుజం మీద ఇనుప ముద్దలా ఉన్న తనచేతిని వేసి బలంగా నొక్కుడూ అన్నాడు. "ఈ పోరి ఎవరో తెలియదు కదూ? తెలియకుండానే వెంటేసుకొని గుళ్ళకీ పార్కులకీ షికార్లు కొడుతున్నావ్ బే? చూడు! నీ నోటితోనే ఆ పిల్ల నీకేమౌతుందో చెప్పిస్తాను. అరే, రంగా! నువ్వా పోరిని ఈడ్చుకుపోయి కారులో కూలేయరా! మరో సారి వీడికి చుక్కలు చూపించొస్తా!"     వాడు నడుం చుట్టూ ఉన్నచెయిన్ ఊడదీస్తుండగానే జనం కకావికలుగా పరిగెత్తసాగారు.     ఈ ప్రపంచంలో దుర్మార్గానికి సాక్ష్యం ఉండాలన్నా భయమే! కళ్ళ ముందు ఘోరాలు జరిగిపోతున్నా కళ్ళు మూసేసుకొని "మాకేం తెలీదు! మేం చూడలేదు" అనే వాళ్లే ఎక్కువున్నారు.     'తను వీడి చేతిలో తన్నులు తిని పడిపోతే అపురూప వీళ్లచేతిలో పడక తప్పదు. ఒకసారి వీళ్ళ చేతిలో ఆమె పడిందా సర్వనాశనం అయినట్టే' అన్న ఊహారాగానే శిశిర్ చేతుల్లోకి పిచ్చిబలం వచ్చేసింది. పైకి పాము పడగలా లేచి ఒంటిని కరుచుకోబోతున్న చెయిన్ని చురుగ్గా పట్టేసి ఒక్కగుంజు గుంజాడు.     శిశిర్ ఎదిరించగలడన్న ఊహే లేదేమో చెయిన్ చేతిలోంచి జారిపోవడమే తెలియదు వాడికి. చెయిన్ చేతిలోకి రాగానే వీరభద్రుడే అయ్యాడు. ఆ రోజు వాళ్ళ చేతుల్లో తిన్న దెబ్బలుకూడా గుర్తువచ్చాయేమో కసితో చెలరేగిపోయాడు.     క్షణంలో రక్తసిక్తమై భయంకరంగా తయారైపోయింది వాడి ముఖం. ఇంకొక్క క్షణం అక్కడ ఆగితే యమదర్శనం అవుతుందన్న భయంతో  "రే, రంగా! పదరా! లేచినవేళ మంచిగలేదు! ఆడిసంగతీ, గుంటసంగతీ మరోసారి చూద్దాం!" అని రంగాకోసం తిరిగి చూసేసరికి వాడు క్రింద వెల్లకిలా పడి కర్రలా బిగుసుకుపోయి కనిపించాడు "నువ్వేందిరా ఇట్లపడినవ్? ఏం చేసిందిరా ఈ గుంట?" గాబరాగా వాడి మీదపడి ఊపసాగాడు.     "చావలేదు! తీసికెళ్ళి ట్రీట్ మెంట్ ఇప్పించుకో! మరోసారి నా జోలికి వచ్చారా? ట్రీట్ మెంటు కూడా అవసరం లేకుండా పైకి పంపిస్తాను. ఆడపిల్లనుకాదు, ఆదిశక్తినని గుర్తుంచుకోండి"     కర్రలా నీలుక్కు పోయిన వాడిని ఎత్తి కారులో పడేసి కారు స్టార్టు చేసుకొని వెళ్ళిపోయాడు.       "ఎలా పడగొట్టావ్ వాడిని?"     "మార్షల్ ఆర్ట్ అభ్యసిస్తున్న దాన్నికదా? మరి మీ సంగతేమిటి? ఆ రోజు వాళ్ళ చేతుల్లో చిత్తుగా తన్నులు తిని పడిపోయినమీరు ఈరోజు ఇంత సాహసం ప్రదర్శించారంటే నమ్మ శక్యంగాలేదు!"     "నువ్వు వాళ్ళ చేతుల్లో పడబోతున్నావన్న ఊహ నాకెక్కడ లేని బలాన్నిచ్చింది అపురూపా! మనిషిలో కొన్ని అసాధారణమైన శక్తులున్నాయి. అవి అసాధారణమైన పరిస్థితిలోనే బయట పడతాయి!"                               *    *    *     అల్మైరాలో చిందర వందరగా పడివున్న పుస్తకాలను సర్దుతూంది అర్పిత.     అలా సర్దుతూన్నప్పుడు ఓ పుస్తకంలోంచి ఫోటో ఒకటి జారి పడింది. అది అక్కడే కూర్చొని వ్రాసుకొంటున్న అపురూప ముందు పడింది. అర్పిత కంగారుగా అందుకోబోయేలోగానే అపురూప తీసుకొంది.     ఆ ఫోటోలో చిరునవ్వు చిందిస్తున్నాడొక యువకుడు. ముఖానికి కళ్ళజోడు, కర్లీ హెయిర్స్ చాలా అందంగా కనిపిస్తున్నాడు అమ్మాయి క్లాసు పుస్తకంలో అబ్బాయి ఫోటో వుందంటే అర్ధం తొందరగానే అవుతుందికాని, చదువుతప్ప మరోధ్యాస లేనట్లుగా వుండే అర్పిత పుస్తకం లోకి అబ్బాయి ఫోటో రావడమే ఆశ్చర్యం!     "ఎవరే?"     "మా ఇంగ్లీషు లెక్చరర్ శశికాంత్ గారు"     "ఏమిటికథా?"     "మామూలుకథే! ప్రేమకథ!"     "అదెప్పటినుండీ?"     "దేనికైనా జన్మ తేదీ ఉంటుందిగాని ప్రేమకి జన్మ తేది ఉండదక్కా! అది ఎప్పుడు ఎలా పుడుతుందో తెలియదు."     "ఆహాఁ. ఈ ప్రపంచంలో ప్రేమపిచ్చోళ్ళు చాలామందే ఉన్నారన్నమాట.. ఆ పిచ్చి ఈ ఇంటికికూడా అంటుకుందన్నమాట" తల పట్టుకొంది చిరాకుతో.  "అతడి ఫోటో పుస్తకంలో పెట్టుకొన్నావంటే కథ చాలా దూరమే వచ్చిందన్నమాట."     "చాలాదూరం ఏం రాలేదు. పరస్పరం ఇష్టపడ్డాం. పెళ్ళి కూడా చేసుకోవాలనుకున్నాం"       "నాకు చెప్పలేదేం?"     "పరీక్షలయ్యాక చెబుదామనే అనుకొన్నాను. అతడిని తీసుకు వచ్చి పరిచయంకూడా చేద్దామనుకున్నాను."     "పరీక్ష లయ్యాకే ప్రేమించుకోలేక పోయారా?"     ఆ వ్యంగ్యానికి మండినట్టుగా అయింది అర్పితకు. "ప్రేమంటే తెలియని రాతి మనుషులతో ఇదే తిక్క!"     "ఓహో! మీవి పూలమనసులు" దీర్ఘం తీసింది.  "పెద్ద ఉద్యోగం చేస్తానని చెప్పినదానివి ఇదేనా ఆ ఆఫీసరు ఉద్యోగం?"     "ఆయన్ని ప్రేమించాక జీవితమంటే ఇదికాదు, ఇంకొకటి అని తెలిసిందక్కా!"     "ఏమిటో ఆ ఇంకొకటి?"     "పెద్ద చదువులు, పెద్ద ఉద్యోగాలు జీవితంకాదు. ఒకరికొకరు తోడు నీడగా నిలిచేదే అసలైన జీవితం. నవ్వుల పువ్వులైనా, దుఃఖాశ్రువులైనా కలిసి పంచుకోవడంలో ఉన్న హాయి మరెందులోనూ లేదని అర్ధమైందక్కా?"     "ఇలాంటి విషయంలో అక్కకి పాఠాలు చెప్పడానికి సిగ్గేయడం లేదూ?"     "ఎన్నాళ్ళయినా ఎదగని మనుషులకు పాఠాలు చెప్పాల్సే వస్తుంది."     ఈడ్చి చెంపమీద కొట్టాలనిపించింది అపురూపకు. కాని తమాయించుకుంది. కొట్టి చెబితే వినేందుకు చిన్న పిల్లేం కాదు. నెమ్మదిగా అతడెవరు, ఏమిటి తెలుసుకోవాలి. తప్పుదోవన పడిందని తెలిస్తే జాగ్రత్తగా వెనక్కి త్రిప్పాలి.     "ఇంతకీ అతడి వివరాలు చెబుతావా?"     "ఆయన కలవారి అబ్బాయి. నలుగురన్నదమ్ముల్లో చిన్నవాడు. అందరూ వ్యాపారంలో వుంటే ఇతనొక్కడే చదువుకొని ఉద్యోగం చేస్తున్నాడు. భావకుడు, ధనానికి, అంతస్తుకు ప్రాధాన్యత ఇవ్వకుండా కేవలం రూపగుణాలకే ప్రాధాన్యత ఇచ్చి నన్ను ప్రేమించాడు."     "ఈ ప్రపంచంలో ఏదీ శాశ్వతంకాదు. రూపగుణాలు అసలు శాశ్వతం కాదు! ఏ ఏక్సిడెంటో అయ్యి రూపం మాసి పోవచ్చు. ఏ సంఘటనో జరిగి మనిషి మారిపోవచ్చు అప్పుడు?"     "ఏమిటక్కా నీ వితండవాదం? ఒకసారి ప్రేమించాక దానికి చావన్నది ఉండదు!"     "జన్మ తేదీ వుండదు! చావుండదు! గుడ్! ప్రేమలో పి.హెచ్.డి! చేస్తున్నావన్న మాట! అతడినోసారి తీసుకువస్తావా? ఈ ప్రేమకథ అతడేవిధంగా చెబుతాడో వినాలనుంది"

    ఆటవికులకు తొలిసారిగా ఆర్గనైజ్ చేసినవాడు రాముడు. వానరులకు బలం ఉంది. శక్తి ఉంది. సామర్ధ్యం ఉంది. కాని వారిని ఒక చోట చేర్చి వారిని సంఘటిత పరిచి ఒక కార్యాన్ని సాధించడానికి  పూనుకున్నాడు రాముడు. ఆటవికుల శక్తి అపారం అయింది. తమ శక్తి తాము తెలుసుకోలేనివారు ఆటవికులు. వారి శక్తి వారికి తెలియపరచేవాడు కావాలి. వారిని ఒక త్రాటిపై నడిపించే నాయకుడు కావాలి. అది చేస్తే వారు రాజ్యాల్ను తలకిందులు చేయగలరు. రావణుని మీదకి దండెత్తగలరు. అలాంటి నాయకత్వం వహించినవాడు రాముడు.     రావణునికి రాముని దేహబలం, ఆయుధబలం మాత్రమే తెలుసు. సాఅతని బుద్ధిబలం తెలియదు. అతనిలో ఉన్న సామర్ధ్యం తెలియదు. అందుకే రాముని గురించి తక్కువగా అంచనా వేశాడు.     రాముడు వానరులను సంఘటితపరిచాడు. ఒక పథకం ప్రకారం వానరులను అన్ని దిక్కులకు పంపించాడు. అన్ని దిక్కులకూ పంపడమెందుకు?అంటే యుద్దానికి బయలుదేరేప్పుడు అన్నిదిక్కుల సమాచారం సేకరించి పెట్టుకోవటం మంచిది. దక్షిణానికి వెళ్లిన హనుమదాదులే వార్త తెస్తారని సుగ్రీవునికి తెలుసు.     వాతావరణాన్ని బట్టి ప్రాణిజాలం పెరుగుతుంది. అంటే ఒక్కొక్క వాతావరణంలో ఒక రకపు జంతువులు , పక్షులు, వృక్షాలు వుంటాయి. ఆస్ట్రేలియాలో మాత్రమే కంగారూ ఉంటుంది. ఎడారిలో మాత్రమే కజ్జూర వృక్షాలు వుంటాయి. అలాగే ఒక వాతావరణంలో ఆపిల్స్ పండుతాయి. మరో వాతావరణంలో ద్రాక్షలు.     మిగతా ప్రాణిజాలం ఒక్కొక్క వాతావరణంలో నివాసం ఏర్పరచుకుంటుంది. మానవుడు అన్ని వాతావరణాల్లో మనగలడు. ఆ వాతావరణానికి అనూకూలమైన అలవాట్లను ఏర్పరచుకుంటాడు. ఏటి్ ఒడ్డున లేక సముద్రపు ఒడ్డున వుండేవాడు ఈత నేర్చుకుంటాడు - కాదు - అతనికి వస్తుంది. అలాగే ఉండేవాడికి వేట.     లంకసముద్ర మధ్యంలో వుంది కాబట్టి సముద్రం దాటడం అక్కడివారికి అవసరం. వారు సముద్రం దాటే విద్యను నేర్చుకున్నారు. రావణుడు ఆకాశ మార్గాన సముద్రం దాటాడు అన్నారు. ఆకాశమార్గాన్నే దాటాడో, ఈదుకుంటూ దాటాడో, వాళ్ళకు మరో ఉపాయం తెలుసునో మనకు తెలియదు. కాని వారికి సముద్రం దాటి రావడం సులభం. అకంపనుడు సముద్రం దాటి వెళ్ళాడు. సూర్పణక వెళ్ళింది. రావణుడు, మరీచుడు దాటారు. దీన్ని గురించిన పెద్ద వర్ణన చేయలేదు వాల్మీకి అది వారికి అలవాటు.     వానరులకు అలా కాదు, వారు అడవుల్లో,  కొండ గుహల్లో వుండేవారు. వారికి సముద్రం కొత్త ఆ జలరాశిని చూసి వారి గుండె పగిలింది. ఏం చేయాలో తోచలేదు. తుదకు హనుమంతుని ప్రోత్సహించారు. హనుమంతుడు బుద్ధిమంతుడు, బలవంతుడు. హనుమంతుడు సముద్రం దాటడానికి ఒప్పుకున్నాడు. ఆ సముద్రం నిజంగా నూరు యోజనాలుందో? చిన్న కాలువగా వుందో చెప్పలేం.      వానరులకు సముద్రం దాటడం విచిత్రం. హనుమంతుడు ఆ కార్యం సాధిస్తున్నాడు. అంటే ఒక కొత్త కార్యానికి ఉపక్రమిస్తున్నాడు. దానిని వానరులంతా వింతగా, విచిత్రంగా చూస్తారు. దీన్ని చాలా విపులంగా వర్ణించాడు వాల్మీకి.     కొత్తగా విమానం ఎగురుతుంటే జర్మనీలో జనం ఇలాగే చూశారు. ఆ చూసిన వారిలో నెహ్రూ కూడా వున్నాడు. ఎగరడం ఆనాడు మనిషికి విచిత్రం అయింది. జర్మనీ వాళ్ళంతా బహుచోద్యంగా చూశారు.     రెండో ప్రపంచ యుద్ధం సమయంలో ఎగిరే విమానం ఒకటి కమ్మంలో కనిపించింది. కుర్రాళ్ళం అయి మేమే కాదు . ఊళ్ళో ఉన్న జనం సాంతం వీధుల నిండి చూచారు.      ఖమ్మానికి రేడియో వచ్చింది తొలిసారి. దానిని రేడియో అనడం రాదు జనానికి. పాడే స్థంభం వచ్చిందన్నారు. మేమంతా గుంపులు గుంపులు గా వెళ్ళి చూశాం .     సముద్రం దాటడం వానరులకు కొత్త. అందుకే వాళ్ళు అంత వింతగా విపులంగా చూశారు.   

    అలాంటి రోజుల్లో ఒక సాయంకాలం. ఆఫీసునుంచి ఇంటికి వచ్చాను. మా చిన్న పిల్లవాడికి జ్వరం. చూద్దామని వచ్చాను. మళ్ళీ పార్టీకి వెళ్ళాలి. మిత్రులు గిరిగారి జీపు వాకిట్లో నిలిచింది.          అప్పుడు ఇద్దరు అపరిచిత వ్యక్తులు ఇంటికి వచ్చారు. వాస్తవంగా నాకు చిరాకు కల్గింది. కాని, సభ్యత గుర్తుకు వచ్చింది. వారికి టీ అందించాను. ప్రసన్నంగానే పలకరించాను.          ఆ వచ్చిన వారిలో ఒకరు మూరుపుడి ప్రభాకరరావుగారు. వారిది విశాఖ వృత్తికి కంట్రాక్టరు రెండోవారు కేశవరావుగారు - ఫిలిం డిస్ట్రిబ్యూటరు.          "చిల్లర దేవుళ్ళు" సినీమా హక్కులు ఎవరికన్నా ఇచ్చారా?" ప్రభాకరరావుగారు అడిగారు.          "ఆత్రేయగారు అడిగారు - ఇప్పటికి ఎవరికీ ఇవ్వలేదు" అన్నాను.          "బతికించారు. మేము ఎంతో ఆశపెట్టుకొని వచ్చాం. మీరు తొందరలో ఉన్నట్లున్నారు. రేపు వస్తాం" అని సమయస్ఫూర్తిగా వెళ్ళిపోయారు.          ఇంతలో గిరిగారు వచ్చారు. వారికి వివరించాను. "సినీమావాళ్ళు వస్తే ఎందుకు పోనిచ్చినవయా!" అని తలబాదుకున్నారు. 'మిత్రులు ఎదురి చూస్తుంటారు, పద' అని ఇద్దరం పార్టీకి వెళ్ళిపోయాం.          మరుసటిరోజు ప్రభాకరరావుగారు వచ్చారు. "చిల్లర దేవుళ్ళు" అభిమానిననీ - పదిహేనుసార్లు చదివాననీ - "I will spend a laks to see Telengana on the screen - మీరు అడిగినంత ఇస్తాను. నాకు హక్కులు ఇవ్వండి" అని ఎలాంటి దాపరికం లేకుండా అడిగారు. అది నాకు నచ్చింది. అయితే, భాయ్ జాన్ ముందు పరిష్కరించుకుందాం అన్నాను. ఏదో సంకోచించినట్లు అంగీకరించారు.          తరువాత చిరంజీవి చెప్పారు. వారిద్దరూ కృష్ణాజిల్లా వారేనట! ఉభయులూ బంధువులట!! వారికి మనస్పర్ధలున్నాయట - మాటల్లేవట - అయినా తమ ఇంటికి వస్తానననం భాయ్ జాన్ కు విస్మయం కలిగించింది!          "భాయ్ జాన్! చూశావా చిల్లర దేవుళ్ళు ప్రభావం?" అన్నారు చిరంజీవి.          ఆ సాయంకాలం నిరభ్యంతరంగా ప్రభాకరరావుగారు - పెద్దలు అంజయ్యగారిని తీసుకొని చిరంజీవి ఇంటికి వచ్చారు! అతిథి సత్కారంలో భాయ్ జాన్ నిష్ణాతులు.          చిరంజీవికి సినీమాలతో సంబంధం ఉంది. వారు చాల సినీమాలకు వ్రాశారు. ప్రభాకరరావుకు విడమర్చి చెప్పారు. పదివేలు ఇమ్మన్నారు. ప్రభాకరరావుగారు వెంటనే అంగీకరించారు. అడ్వాన్సుగా కొంత డబ్బు - పూలూ పండ్లూ ప్రభాకరరావుగారు నాకు అందించారు. నమస్కరించారు. త్వరలో పిక్చర్ ప్రారంభిస్తాం అన్నారు, వెళ్ళారు.          ఆంద్రప్రభవాళ్ళు పనికిరాధని తిప్పిపంపిన నవల ఇది. భాయ్ జాన్ దాన్ని చూడకుంటే వెలికి వచ్చేది కాదు! అలాంటి దానికి సినీమా యోగం పడుతున్నదంటే ఏమనాలి? 'కాలోయం బ్రహ్మ' అంటుంది ఉపనిషత్తు. కాలం కలిసి వస్తే అన్నీ సక్రమంగా జరుగుతాయి! కాలం వ్యతిరేకించినపుడు అన్నీ ఎదురు తిరుగుతాయి!! కాలమే భగవంతుడన్నారు. కాబట్టి ఇది భగవదనుగ్రహమే!!!          ఇది ఎవరూ అనుకున్న పరిణామం కాదు అందువల్ల భాయ్ జాన్ పొంగిపోయారు. 'పార్టిహోనా భాయ్ జాన్!' అన్నారు. నేను కాదనలేదు. ఫోనుమీదనే గిరి-డాక్టర్ నరసింహం - ఇతర మిత్రులను పిలిచారు. వదినగారు నాగరత్నమ్మగారు వంటల్లో మునిగిపోయారు.          అది మరుపురాని రేయి! సాధారణంగా రాత్రులే మరుపురానివి అవుతాయి! 'షరాబ్ హో అవుర్ షేర్ నహో యహ్ అనూఖీబాత్ హై' మద్యం ఉండి పద్యం లేకుంట వింత విషయం :-          వస్ల్ కీలాత్ హై బుఝాదో ఇన్ చిరాగోంకో     ఖుషీ కె బజ్మ్ మె క్యాకామ్ హై జల్నెవాలోంకా.          (ఇది వలపులరేయి. దివ్వెలను ఆర్పివేయండి. ఇది ఆనంద హేల. మండేవారితో పని ఏల?)          "కవిత గొప్పగా ఉంది - ఆర్పండి లైట్లను" అన్నారు భాయ్ జాన్ కరెంటు లైట్లు ఆరినవి. కొవ్వొత్తులు వెలిగినవి. గోష్ఠికి ఊపు వచ్చింది. రంగులు ఎగచిమ్మినవి.          జిందగీ మానిందె ముర్గె ఖుష్నుమా     కోయిడాలీ పర్ భైఠా చహచహాయా ఉడ్ గియా!          (జీవితం మురిపేముల మునిగిన పక్షిలాంటిది. కొమ్మమీద వాలుతుంది, కిచకిచమంటుంది, తుర్రుమంటుంది.)          'గొప్పగా చెప్పాడు భాయ్ జాన్! జీవితం కిచకిచమనడం 'తుర్రునమడం! బహుత్ ఖూబ్! బహుత్ ఖూబ్!'          అన్నారు భాయ్ జాన్ కావిలించుకున్నారు! అలా గడిచింది రేయి! అతరు పరిమళంలా ఎగిరిపోయింది!          ఇక్కడ మైత్రి - స్నేహం - దోస్తీని గురించి ఒక ఉదాహరణ వెల్లడించాలి:          అవి ప్రత్యేక తెలంగాణ ఉద్యమం ఉధృతంగా ఉన్న రోజులు. S.B. గిరి తెలంగాణ ప్రజాసమితి స్థాపకుల్లో ఒకరు. చిరంజీవి త్రికరణములా విశాలాంధ్రవాది. అయినా వారి స్నేహంలో ఇసుమంత భేదం రాలేదు.          ఒకనాటి రాత్రి నేను గిరి ఇంట్లో ఉన్నాను. చిరంజీవి ఇంటినుంచి ఫోను వచ్చింది. తెలంగాణవాదులు వారి ఇంటిమీద రాళ్ళు వేస్తున్నారట. 'గురూ! భాయ్ జాన్ ఇంటిమీద రాళ్ళేస్తున్నరట, మనం బైలెళ్ళాలే' అన్నాడు గిరి.          నేను మర్మం తెలుసుకోడానికి అన్నాను - "ఆంధ్రోడే గద ఎయ్యనీ రాళ్ళు" అని.          "అగొ! అట్లనొద్దు. మన భాయ్ జాన్ ఇంటిమీద రాళ్ళు పడితే మనింటిమీద పడినట్లే" అన్నాడు.          ఇద్దరం జీపుమీద పంజగుట్టకు పరిగెత్తాం. వాతావరణం బీభత్సంగా ఉంది. గిరిని చూచారు. రాళ్ళు వేసేవాళ్ళు పారిపోయారు.          గిరి భారీగా ఉంటాడు. గట్టిగా అరిచాడు.          "మల్ల ఈ ఇండ్లమీద ఒక్క రాయిపడ్తే పానాల్తీస్త పంజగుట్ట బొందల గడ్డల పాతిపెడ్తా!" అంతే - మల్ల వాల్లు అటుదిక్కు వచ్చిన్రనుకున్రా?          ఆ రాత్రి అక్కడే గడిపాం. తెల్లవారి ఇల్లు చేరుకున్నాం.          ఆ ఉద్యమం సందర్భంలోనే S.B.గిరిని అరెస్టు చేశారు. రాజమండ్రి జేలుకు పంపించారు.          "జాయ్ జాన్! గిరిని అరెస్టు చేయకుండాల్సింది" అన్నారు చిరంజీవి.          "తెలంగాణవాడు అరెస్టయినాడు. మీకెందుకు దిగులు?" అన్నాను.          "అలా అనొద్దు బాయిజాన్! గిరిని అరెస్టు చేసినా మనను అరెస్టు చేసినా ఒకటే" అని ఎంతో బాధపడ్డారు చిరంజీవి.          గిరి విడుదలయివచ్చాడు. వారికి స్వాగతం పలుకడానికి అశేష ప్రజానీకం సికిందరాబాదు స్టేషనువద్ద కూడింది. ఆ గుంపులోంచి దూసుకుపోయి తొలిగా గిరిని ఆలింగనం చేసుకున్నవాడు నార్ల చిరంజీవి!          ఇదండీ అనుబంధం! ఇదండీ మానవత్వం! మానవుడు ఈనాడు వదులుకో వలసినవి ఇరుకు గోడల సంకుచితత్వాలు! అవలంబించాల్సింది గోడలు కూలిన విశాల మానవత్వం! మానవ జాతికి ప్రేమను మించిన సందేశం లేదు!          ప్రభాకరరావుగారు మళ్ళీ కనిపించారు. నేను ఇల్లు కడ్తుంటే కొంత డబ్బిచ్చారు. నేను విశాఖ వెళ్ళి వచ్చాను. కాని మళ్ళీ పిక్చర్ విషయం మాట్లాడలేదు.          వారు అక్కినేని నాగేశ్వరరావుగారితో పిక్చర్ తీయసంకల్పించారు. నాగేశ్వరరావు గారు చెంపదెబ్బతినే హీరోగా నటించనన్నారట. అందువల్ల ప్రభాకరరావుగారు విరమించినట్లున్నారు.          ఈలోగా T. కృష్ణగారు పిక్టర్ తీస్తానని ముందుకు వచ్చారు. ఉత్తరప్రత్యుత్తరాలు జరిగాయి.          1974 జూలై ఆరవతేదీ శనివారంనాడు నాకు అల్సర్ తీసివేయడానికి కడుపు ఆపరేషను చేశారు. నేను థియేటర్లో ఉన్నాను. అన్నయ్య, కమల సహితంగా పిల్లలంతా ఏడ్చారట. 14 ఆహ్దివరంనాడు డిశ్చార్జి చేశారు. నన్ను కుర్చీమీద కూర్చోబెట్టి సాంబశివరావు వగైరా మిత్రులు పైఅంతస్థుకు ఎత్తుకొని వచ్చారు.          నేను మంచంలో ఉండగా T. మాధవరావుగారు వచ్చారు. అప్పటికి వారు దర్శకత్వం వహించిన పిక్చర్లు ఏవో వచ్చాయి. వారు డబ్బు పట్టుకొని "చిల్లర దేవుళ్ళు" హక్కులకోసం వచ్చారు. 'ఖైదీ బాబాయి తీసిన T. కృష్ణ మాకు బంధువు వైర్కి తప్ప మీకు ఇవ్వను' అని కచ్చితంగా చెప్పాను. మాధవరావుగారు నన్ను వదల్లేదు. కృష్ణనుంచి ఉత్తరం తెస్తామన్నారు. నేను వప్పుకోలేదు.          మాధవరావుగారు కొంతడబ్బు నా పడకమీద పెట్టారు. 'ఆలోచించుకోండి. టీ తాగి వస్తా' అని వెళ్ళారు. కమల ఇదంతా కనిపెడ్తున్నది, వచ్చింది. పక్కన కూర్చుంది. 'ఇంట్లో ఇప్పుడు రూపాయి లేదు. పిల్ల పెండ్లి చేసినం, ఇల్లు కట్టినం, ఇంటిచుట్టు అప్పులే ఉన్నాయి. మీరు ఎవరినీ అడగరు. ఇంటికి వచ్చినోన్ని వెళ్ళగొట్టడం ఏం న్యాయం? కృష్ణ దగ్గరినుంచి ఉత్తరం తెస్తనంటున్నాడు గదా, వప్పుకోండి' అని డబ్బు తీసుకుంది.          ఆడవాళ్ళు వాస్తవికంగా ఆలోచిస్తారు! మనం ఒక్కోసారి వాస్తవాలు కనిపిస్తున్నా చూడలేం. కమల సలహాను కాదనలేకపోయాను. మాధవరావు తెలివైనవాడు, అనుకున్నది సాధించాడు, సంతోషంగా సాగిపోయాడు.

    అప్పుడు....     గబగబా నడుస్తూ దుర్గేష్ దగ్గరికి వచ్చాడు పాన్ షాపు ఓనరు.     "ఏందిరా" అన్నాడు అతన్ని చూసి.     "అన్నా నువ్వు సాల్మన్ టీచర్ చెయ్యి విరక్కొట్టినావంట గద! స్కూలు పోరగాళ్ళు టీచర్లు కలసి జులుస్ తీస్తుండ్రు. ఆడ్ని ఆస్పత్రిలో చేర్చి అక్కడినుండి జులుస్ తోనే పోలీస్ స్టేషన్ కి ఎల్తారంట!"     దుర్గేష్ మొహం భీకరంగా మారింది.     "పోలీసుల దగ్గరికెళతారా? చూద్దాం" అన్నాడు.     "అన్నా ఇంకోటి వున్నదే" అన్నాడు పాన్ షాపతను.     "ఏందిర?"     "ఓల్డ్ సిటీలో కర్ఫ్యూ పెట్టినారంట"     "ఏమాయె?"     "గఫార్ లేడూ ఆడ్ని మరిడేశ్వరరావు గన్ మాన్ చంపి మసీదు దగ్గర పడేసిండంట. ఓల్డ్ సిటీ అంతా కత్తిపోట్లు"     సిగరెట్ దమ్ము పీల్చి ఆలోచించాడు దుర్గేష్.     "స్కూలు పిల్లగాళ్ళు, టీచర్లు తీసే జులుస్ ఎట్నుంచి వెళుతుందట" అన్నాడు.     సాభిప్రాయంగా చూసి అన్నాడు పాన్ షాపతను.     "మన షాపు మీదనుంచే" అన్నాడు.     టీచర్లు, పిల్లలు కలసి సాల్మన్ మీద జరిగిన అన్యాయానికి వ్యతిరేకంగా చెయ్యబోయే ఊరేగింపు పాన్ షాపు దగ్గరికి రాగానే ఏం చెయ్యాలో చెప్పడం మొదలుపెట్టాడు దుర్గేష్.                        *    *    *    *     ఢిల్లీలో నిన్న పొద్దున ఫ్లైట్ టికెట్ బుక్ చేసుకోవడానికి ఎయిర్ పోర్టుకి వచ్చేటప్పుడు తనతోబాటు బ్యాగ్ లో చాలా ఖరీదైన మందులు తెచ్చింది డాక్టర్ సుధారాణి. అనుకున్నది గనక అంతా అనుకున్నట్లు జరిగివుంటే, తను ఈవెనింగ్ ఫ్లైట్ కి టిక్కెట్ కొనుక్కుని, అటునుంచి అటే హాస్పిటల్ కి వెళ్ళిపోయి, క్రిటికల్ కండిషన్ లో వున్న ఒక పేషెంట్ ని అటెండ్ అయి, మళ్ళీ సాయంత్రం ఎయిర్ పోర్టుకి వచ్చేసి వుండాలి.     కానీ అంతా అప్ సెట్ అయిపోయింది.     పంజాబ్ టెర్రరిస్టులు బాంబు పేల్చి, విధ్వంసం జరపడంవల్ల, తను ఎయిర్ పోర్టు దగ్గరే, అక్కడ గాయపడిన వాళ్ళకు ట్రీట్ మెంటు యిస్తూ వుండిపోవలసి వచ్చింది. అయినా కూడా అత్యవసరమైన ఆ మందుల సంగతి మర్చిపోలేదు తను. వాటిని ఒక మనిషికి యిచ్చి హాస్పిటల్ కి పంపేసింది. తన సేవింగ్స్ లో నుంచి ఖర్చు చేసి కొన్న ఖరీదైన మందులివి.     సమయానికి పేషెంటుకి అందకపోతే అంతా వేస్టే! ఆ మందులు ఆ పేషెంటుకి ఇచ్చి వుంటారా అసలు? ఇచ్చే వుంటారు.     అయినా గట్టిగా చెప్పలేం.     మధ్యలో ఎవరైనా వాటిని మాయం చేసేసి ఉండొచ్చు. వాటిని బ్లాక్ లో అమ్మేసుకుని వుండొచ్చుకూడా.     ఈ రోజుల్లో మనుషులకి డబ్బు ముఖ్యం. అది ఎలా వచ్చినా సరే! సాటి మనిషి ప్రాణాలకు విలువే లేదు.     హాస్పిటల్ కి ఫోన్ చేసి ఆ పేషెంట్ ఎలా వున్నాడో కనుక్కోవాలని రెండు మూడుసార్లు ట్రై చేసింది తమ హోటల్లో నుంచే. హాస్పిటల్లో బోర్డు దగ్గర ఫోన్ మోగుతూనే వుంది. ఎవరూ ఎత్తరు! నో రెస్పాన్స్.     తలుచుకోవడానికే ఇబ్బందిగా వున్నా కూడా హాస్పిటల్లో జరుగుతోంది ఏమిటో గ్రహించగలిగింది డాక్టర్ సుధ.     ఆ బోర్డు దగ్గర వున్న అమ్మాయి చాలా చలాకీ. మొగ డాక్టర్లందరూ క్షణం తీరిక దొరికితే చాలు, ఆ అమ్మాయి దగ్గరికి వచ్చేసి ఆమెని "ఎంగేజ్" చేస్తూ వుంటారు.     బహుశా ఇప్పుడు కూడా అలాగే బిజీగా వుండి వుండొచ్చు ఆ పిల్ల. డాక్టర్ సుధారాణి భ్రుకుటి ముడిపడింది. తను ఫోన్ చేసినా కూడా వాళ్ళు కరెక్ట్ ఇన్ ఫర్మేషన్ చెబుతారని ఏమిటి?     అప్పటికప్పుడు ఏదో ఒక సమాధానం చెప్పేసి తప్పించుకుందామని చూస్తూంటారు ఎవరికి వాళ్ళు.     ఇలా లాభంలేదు. తనే వెళ్ళి ఒకసారి పేషెంటుని చూసి రావాలి.     మనిషి ప్రాణాల విషయాల్లో ఇంకెవరినీ నమ్మదు తను.     ఒక నిశ్చయానికికొచ్చి హోటల్ లాబీలోకి వచ్చింది డాక్టర్ సుధ. రిసెప్షన్ దగ్గరికి వెళ్ళి "శ్రమ అనుకోకపోతే టాక్సీ ఒకటి పిలిపించగలరా? మా హాస్పిటల్ కి వెళ్ళిరావాలి" అని తమ హాస్పిటల్ అడ్రసు చెప్పింది.     "మా కారు అరేంజ్ చేస్తాను డాక్టర్! వెళ్లి రండి" అంది రిసెప్షనిస్టు మర్యాదగా.     "వద్దు! అక్కడ నాకు ఆలస్యం కావచ్చు. ఆలస్యం అయితే మీకు ఇబ్బంది" అంది డాక్టర్ సుధారాణి స్థిరంగా.     "ఫర్వాలేదు!" అని కారు తెప్పించింది రిసెప్షనిస్టు.     హాస్పిటల్ దగ్గర దిగగానే కారు వెనక్కి పంపించేసింది సుధ. చకచకా తన పేషెంట్ వున్న రూంకి వెళ్లింది.     మంచం మీద పడుకుని వున్నాడు పేషెంటు. రెప్ప వెయ్యకుండా చూస్తూ వుంటాడు అతను. అతని కనురెప్పలు కాలిపోయి, కదలిక లేకుండా అయిపోయాయి. అతని కనుబొమ్మలు కూడా కాలిపోయాయి. తలమీది జుట్టు కాలిపోయి వుంది. అతనికి ఇదివరకు గడ్డం వుండి వుండాలి. ఆ గెడ్డం కాలిపోయి వుంది. తలమీదా, మొహం మీదా వున్న ప్రతి వెంట్రుక కూడా కాలిపోయి వుంది.     కాదు....     ఎవరో జాగ్రత్తగా కాల్చేశారు. హాస్పిటల్ కి తీసుకొచ్చినప్పటినుంచి అతను షాక్ లోనే వున్నాడు. ఎవరితో ఒక్కమాట కూడా మాట్లాడడు. కళ్ళు ముయ్యలేడు. తల తిప్పడు. ఊరికే కళ్ళు మాత్రం తిప్పి మనిషి కనబడినంత దూరం చూస్తూ వుంటాడు.     అతని పేరేమిటో, ఊరేమిటో హాస్పిటల్ వాళ్ళకి తెలియదు. "పర్టిక్యులర్స్ నాట్ నోన్" అని రాశారు అతని పేరు వుండాల్సినచోట.     అతని పేరు పాండు అనీ, కిల్లర్ అనే పేరుతో అతను చాలా పాపులర్ అనీ, అతను మరిడేశ్వరరావు గ్యాంగు మెంబరని సుధకి అప్పటికి యింకా తెలియదు.     తెలుస్తుంది కొద్దిసేపటి తర్వాత.     హాస్పిటల్ అంతా డిన్ ఇన్ ఫెక్టంట్ వాసన ఆవరించి వుంది.     క్లీన్ గా వుండే ఆ వాసన అంటే సుధకి ఇష్టం! ఖరీదైన పెర్ ఫ్యూమ్ సువాసనని కూడా ఆమె అంతగా ఇష్టపడదు.     ఆ డిస్ ఇన్ ఫెక్టంట్ వాసన తనకి తన డ్యూటీని గుర్తుచేస్తుంది.     తన డ్యూటీని తను ఎప్పటికప్పుడు నిర్వర్తించ గలుగుతున్నానన్న తృప్తిని కలుగజేస్తుంది కూడా.     తలుపు చప్పుడు కాగానే హాస్పిటల్ బెడ్ మీద వున్న పాండు కళ్ళు తిప్పి చూశాడు.     మామూలప్పుడు సీరియస్ గా వుండే సుధ మొహం పేషెంట్ల దగ్గర మాత్రం అతి ప్రశాంతంగా మారిపోతుంది. చూపులు చల్లగా అయిపోతాయి. పెదిమలు చిరునవ్వుతో అరవిచ్చుకుంటాయి.     సుధని చూడగానే పాండు కళ్ళలోకి వెలుగు వచ్చింది.     అది గమనించింది సుధ. అతను తనని గుర్తుపట్టాడు. అతనిలో ఫస్ట్ రియాక్షన్ అది.     అతని మంచం దగ్గరికి నడిచింది. కేస్ షీట్ తీసి చూసింది. తను పంపిన మందులు అన్నీ వాడారు ఒకటి తప్ప.     ఆ మందు అవసరమే! కానీ అత్యవసరం కాదు. ప్రక్కనే వున్న రాక్ తో చూసింది. ఆ ఇంజెక్షన్ లేదు అక్కడ. ఏమైంది? కొట్టేశారా....? ఒక్కక్షణం నుదురు చిట్లించి, అంతలోనే మళ్ళీ ప్రశాంతంగా అయిపోయి పాండు నాడిని పట్టుకు చూసింది సుధ. రొటీన్ గా చెకప్ చేసింది.     ఎవ్విరిథింగ్ ఈజ్ నార్మల్. నోటితో అస్పష్టంగా శబ్దాలు చేస్తున్నాడు పాండు. ఏదో మాట్లాడాలని ప్రయత్నిస్తున్నాడు అతను.     పెదిమల మీద చిరునవ్వుతో తల వంచింది డాక్టర్ సుధ. అతను చెప్పేది వినాలని, అర్ధంచేసుకోవాలనీ ప్రయత్నించింది.     "ఏమిటీ?" అంది ఆర్ద్రంగా.     కష్టం మీద కుడిచేతిని కాస్త ఎత్తాడు పాండు. అతని ముంజేతికి కాస్త పైగా, ఒక పచ్చబొట్టు వుంది.     పెద్దపులి తల....     ఆ పచ్చబొట్టు వేపు ఒకసారి చూసింది డాక్టర్ సుధ. తర్వాత పాండు మొహంలోకి ప్రశ్నార్ధకంగా చూసింది. మాటలు మర్చిపోయిన వాడిలాగా కాసేపు సతమతమయ్యాడు పాండు.     "ప్ప....ప్ప....ప్ప...." అన్నాడు తడుముకుంటున్నట్లు.     ఓపిగ్గా ఎదురు చూసింది సుధ.     హఠాత్తుగా తన నాలుక మీద తనకు స్వాధీనం వచ్చినవాడిలాగా గబగబా మాట్లాడటం మొదలెట్టాడు పాండు.     "ఈ పచ్చబొట్టు ఉన్న చేతిని కాల్చేసినా బాగుండేది వాళ్ళు."     "ఎవరు వాళ్లు?" అంది సుధ జాగ్రత్తగా.     "రాజ్ కుమార్ అండ్ కంపెనీ...."     నుదురు చిట్లించి ప్రశ్నార్ధకంగా చూసింది సుధ.     "పేరు చెప్పకూడని వ్యక్తి....అతను పెద్దాడైపోయాడు. అతని వారసుడు రాజ్ కుమార్!"     అర్ధంకానట్లు చూసింది సుధ. కానీ ఆమెకు అర్ధంకావటం మొదలుపెట్టింది. ఆమె గ్యాంగ్ స్టర్ దుర్గేష్ కూతురు.     తను మాట్లాడుతున్నది ఎవరో గ్యాంగ్ స్టర్స్ తో కాదని, ఒక మర్యాదస్తురాలయిన డాక్టర్ తో అని గ్రహించాడు పాండు. అందుకని వివరంగా చెప్పడం మొదలెట్టారు.     "ఈ ఢిల్లీకి ఒకప్పుడు పేరు చెప్పకూడని వ్యక్తి గాడ్ ఫాదర్ గా వుండేవాడు. అవును....అతన్ని అందరూ అలాగే పిలిచేవాళ్ళు.... అతని అసలు పేరు ఏమిటో ఎవరికీ తెలీదు. ఇప్పుడా 'పేరు చెప్పకూడని వ్యక్తి' పెద్దవాడయిపోయాడు. మర్యాదస్తుడిలాగా చెలామణి అవ్వాలని తెగ తాపత్రయపడిపోతున్నాడు. కానీ తొడ సంబంధం తొంభైయ్యేళ్ళంటారు. తేలికగా పోదు...."

    "ఊహుఁ పెళ్ళి చేసినందుకు. అన్న కూతురని మురిసిపోయి తెచ్చుకున్నావుగా. అది తెగ నీల్గుతోంది. చూస్తూ చూస్తూ వుండండి. నాకు విసుగు పుట్టిందంటే ఏం చేస్తానో తెలుసా? ఏదో ఒకరోజు దానికి విడాకులిచ్చి మళ్ళీ పెళ్ళి చేసుకుంటాను." దురుసుగా అనేశాడు.     "అది మేం బ్రతికుండగా జరగదురా."     "ఎందుకు జరగదు. నేను సుఖంగా బ్రతకాలని లేదా మీకు? నేను అత్తారింటి అల్లుడిలాగా అక్కడికి ట్రాన్స్ ఫర్ చేసుకుని నీ మేనకోడలికి కాళ్ళకి మడుగువొత్తుథూ వుండాలట. నేనేమన్నా గాజులు తొడుక్కుని కూర్చున్నానని అనుకుందేమో?" రోషంగా అన్నాడు.     "నువ్వు నోర్మూసుకోరా ముందు! నేవెళ్ళి పిలుచుని వస్తాను. అది రాదో దాని నాయన పంపడో చూస్తాను. దాని తలలో జేజిమ్మ దిగిరావాలి.     "అమ్మా! ఎందుకీ ప్రయత్నాలు. వాళ్ళకి బాగా పొగరు! పైగా నువ్విచ్చిన అలుసు. కాస్త శాంతంగా ఎమ్.ఏ. యింప్రూవ్ మెంటుకి కట్టి క్లాసు తెచ్చుకుని లెక్చరర్ నన్నా అవుదామంటే ఈ కొంపలో ఎప్పుడూ గొడవలే! ఛ! ఛ! దరిద్రపు కొంప_"     "కొంపా గోరీ అంటూ ఏం అర్ధ అనాచారపు మాటలురా అవి! ఎంత మాట నోటికి వస్తే అంతమాట అనెయ్యడమేనా? ఎందుకురా నీ చదువు? సంస్కారం ఇవ్వని చదువు."     "మళ్ళీ నీతులు చెపుదువు. నేనూ తీరిగ్గా నేర్చుకుంటాను కానీ_ ముందు అన్నం పెట్టు. చెప్పటానికి ఎన్నయినా మాటలు చెప్పొచ్చు."     ఉస్సురని నిట్టూర్చిందామె. హితోపదేశాలు తలకెక్కించుకుని బాగుపడే రకంకాదు. కొడుకని ఆమెకి బాగా తెలుసు. అయినా ఏదో ఆశ మనసుని పీడిస్తుంది.     "అత్తయ్యా!" అంటూ పిలిచింది స్వాతి. ఆమె రెండో కోడలు. కోదండరాం చనిపోయినా ఆమె అత్తవారింట్లోనే వుంది. బి.ఏ. పాసైనా వుద్యోగాల జోలికి వెళ్ళకుండా ఇంట్లోనే ట్యూషన్స్ చెబుతూ వేనీళ్ళకి చనీళ్ళలాగా సంపాదిస్తూ వుంది. ఇంట్లో ఎక్కడుందో ఆమెకై ఆమె కనిపిస్తే తప్ప తెలియనంత నెమ్మదస్తురాలు. నిత్యం కావ్య పఠనంతో, గతస్మృతుల్లో విహరించటంలో గడిచిపోతుందామెకు.     "ఏమ్మా!"...ఆమెతో మాట్లాడాలంటే బాధగా వుంటుంది పార్వతికి. చిన్న వయసులో భర్తను పోగొట్టుకుని  అన్ని సౌఖ్యాలకు దూరమై విరాగిణిలా బ్రతుకుతున్న కోడల్ని చూస్తే ఆమె గుండె బరువెక్కిపోతుంది.     "బావగారి స్కూలులో చదివే కుర్రాడొచ్చాడు. వాళ్ళ సమితి ప్రెసిడెంటుని ఎవరో ఖూనీ చేశారుట అందుకని ఈ రోజూ రేపు బడి మూసేశారట" బావగారికి విషయం చెప్పాలని వచ్చి చెప్పి వెళ్ళిపోయిందామె.     "అయ్యో!" అని బయటికి వచ్చి చొక్కా వేసుకుని వెళ్ళిపోయాడు దాశరధి.     "అడగ్గానే అన్నం పెట్టానుగాను పాపిష్టిదాన్ని!" అనుకుందా మాతృ హృదయం.     ఇద్దరికీ కంచాలు పెట్టింది జ్యోతి. ఏమీ మాట్లాడకుండా వడ్డించింది పార్వతి. జ్యోతికి టైపింగ్ తెలుసు. భర్తతోబాటే తాలూకాఫీసుకి వెళ్ళి బయటే మిషన్ పెట్టుకుని పిటీషన్ లు, అర్జీలు, అప్లికేషన్స్ టైప్ చేస్తుంది. మంచి డ్రాఫ్టింగ్ నాలెడ్జి కూడా వుంది. ఆమె పుట్టిల్లు ఆ వూరే! తల్లీదండ్రి అవతల పేటలో వుంటున్నారు. ఆయన రిటైర్డు ఎగ్జిక్యూటివ్ ఆఫీసరు. పేరుకి ఆఫీసరే కానీ గ్రేడు గుమాస్తా గ్రేడ్! ఆయనకి ఇద్దరే పిల్లలు. జ్యోతి, సుధాకర్.     అయన ఎంతో కష్టపడి కొడుకుని మెడిసన్ చదివించారు. అతగాడు స్టేట్స్ వెళ్ళిపోయాడు. అక్కడే ఎలిజిబెత్ అనే డాక్టర్ని పెళ్ళిచేసుకుని పౌరసత్వం తీసుకుని సెటిలయిపోయాడు. కుమారుడిమీద మమకారంతో యిండియాకి వచ్చేయమని చాలాసార్లు రాశారాయన. దానికి జవాబుగా యిండియాని, తెలుగుదేశాన్ని తిడుతూ జవాబు రాశాడు.     "ఈ ముసలితనంలో మాగతి ఎలా అనుకుంటున్నావ్? పోనీ మేమూ స్టేట్స్ కి వచ్చేస్తాము. చార్జీలకి పంపించు. ఇక్కడ వున్నదంతా నీ చదువుకోసం, నీ అభివృద్ధికోసం దోచిపెట్టేశాము. మాకేం మిగలలేదు. మా గతి ఏమిటి?" అని రాస్తే... ఘాటుగా జవాబు రాశాడతను.     "ఇదే మనదేశంలో దౌర్భాగ్యం! కొడుకుని కని చదివించి వాడి సంపాదన ఆశిస్తారు. అదొక పెట్టుబడిలాగ కట్నం లాగుతారు. ఫిక్స్ డ్ డిపాజిట్ పై వడ్డీకి ఆశపడ్డట్టుగా కొడుకు తమని పోషించాలనుకుంటారు. అది చాలా అసహ్యం! పిల్లలు పెరగ్గానే వాళ్ళను వొదిలెయ్యాలి. వాళ్ళపై తాముకానీ, తమపై వాళ్ళుకానీ ఆధారపడకూడదు__     ఇక్కడికి వస్తామని రాశారు. ఇదేం మంగినపూడి నుంచి మచిలీపట్నం రావడమనుకున్నారా? ఒక్కొక్కరికి వేలరూపాయల టిక్కెట్టవుతుంది. నేను మీపైన అంత ఖర్చు చేయలేను. ఒక వేళ దయతలచి ఖర్చు చేసినా వచ్చి మీరేం చేస్తారు?     ముసలితనంలో యీ వాతావరణం మీకు పట్టదు. పైగా అత్తమామలకి సేవచేయటానికి ఎలిజబెత్ ఎల్లమ్మ కాదు. ఆమె డాక్టర్! ఇండిపెండెంట్ వూహలున్న వ్యక్తి. మీరిక్కడికి వచ్చినా "ఓల్డుహోం"లో వుండాలి. కష్టపడి సంపాదించినంత తిండి పెడతారు. ఆపైన మీ యిష్టం."     కొడుకు సుదీర్ఘమైన లేఖ చదువుకున్న ఆ పితృ హృదయం కోపంతో మండిపోయింది. అతని జాబుల్ని, పొటోలనీ గుర్తుకువచ్చే వస్తువులన్నీ తగలేశాడు. "నాకు కొడుకు పుట్టలేదనుకుంటాను. పుట్టినా చచ్చాడనుకుంటాను. వాడికి తిధివారాలు లెక్కబెడతాను" అంటూ రంకె వేశాడు.     "నాన్నా! వ్యర్ధమైన ఆవేశంతో, కోపంతో ఫలితం లేదు. వాడికి తిధివారాలు చేస్తే ఆ డబ్బు దండగ మనకే! మీరేం భయపడకండి_ నేనున్నాను. కొడుకైనా కూతుర్నయినా నేనే. మీ అల్లుడుగారు కూడా మంచివారు. ఈ రోజునుంచీ నేను మీకోసం కష్టపడతాను. టైప్ చేసి సంపాదించి మీకిస్తాను. మీరు చెప్పించిన చదువు మీకే ఉపయోగపడాలి" అంది జ్యోతి. భార్యమాటల్ని బలపరిచాడు జానకిరాం. నిజానికి బలపరచక చేసేదికూడా లేదు.     మొదటిరోజు తండ్రి టైపురైటర్ పట్టుకొని ఆమె ఆఫీసుకి బయలుదేరబోతుంటే పెద్ద గొడవే జరిగింది. ఏదో మీరేం మాటాడినా మేం వేరు కాపురం పెట్టాల్సిందే! అట్టేమాటాడితే మా యింటికే వెళ్ళిపోతాం. వాడు బాధ్యతలు తెలియకుండా, పట్టించుకోకుండా పారిపోయాడు. నేనూ నా దారి చూసుకుంటే అమ్మానాన్నల గతి ఏం కావాలి?" అంది ఆవేశంగా.     శాస్త్రిగారు భార్యని మందలించారు. ఆయనకు వియ్యంకుడంటే జాలి అభిమానం. 

     కాని రేపు జరగబోయే పెళ్ళికి మీరంతా ప్రత్యక్ష సాక్షులు కావాలి."     ఉపిరి ఉగ్గబట్టుకుని వింటున్న జనం కేసి చూస్తూ అన్నాడు--         "ఇద్దరు అవకాశవాదులైన ప్రత్యర్ధులు దీన్ని అంత సులభంగా నెరవేరనివ్వరని నాకు తెలుసు. కాని రేపు సాయంకాలం సరిగ్గా నాలుగు గంటలకు ఈ ఊరి దేవత పోలేరమ్మ గుడి దగ్గర జరగబోయే ఉదయ్, రజనిల పెళ్లికి మీరంతా సపరివార సమేతంగా రావాలి. అది నా విన్నపం!"     అంతిమ పోరాటానికి ఒంటరిగానే సమాయత్తమవుతున్నట్టు రాఘవ నెమ్మదిగా కదిలాడు అక్కడి నుంచి.     అతడి అంచనా తప్పు కాలేదు.     ఇంతకాలం ఒకరితో మరొకరు పోరాడిన భోజరాజు వీర్రాజు యిప్పుడు యిద్దరికీ అతి ముఖ్యుడైన ప్రత్యర్ధిగా భావించి రాయుడిని ఆ రాత్ర్రికే కడతేర్చమని మనుషుల్ని నియోగించారు.     ఈ ముగింపు రాయుడు ఉహించిందే!     అందుకే రాఘవ అభ్యర్ధన మేరకు వేదిక దగ్గరికి రానిది కూడా!                                                                 *    *    *    *     చీకటి ప్రపంచపు రంగస్థలి పై పిశాచ గణ సంచారంలా గాలి రివ్వున వీస్తున్న రాత్రివేళ......     ఏ క్షణంలో ఏం జరిగేది అర్ధం గాక పల్లె ప్రజలు అలసిన కన్నులతో నిద్ర రాక అందోళనగా ఇళ్ళలో గడుపుతున్న సమయాన......     భోజరాజు భవంతి అతడి కేకలతో ప్రతిధ్వనించిపోతోంది.     నేల పైన పడిన రజని వెక్కి పడుతుంటే ఆవేశంగా కొరడా తీసి అప్పటికే రెండుసార్లు గొడ్డులా బాది యిప్పుడు భవ్య అడ్డం పడటంతో "పక్కకు జరుగు! దీన్ని చంపితే తప్ప నాకు మనశ్శాంతి లేదు" అన్నాడు ఉగీపోతూ.     "నాన్నా!" భవ్య కళ్ళలో నీళ్ళు సుడులు తిరుగుతున్నాయి.     "తండ్రిగా మీకున్న స్వేచ్చను ప్రశ్నించడం లేదు.     అది చేసింది తప్పే!         అది కాదనడం లేదు. కాని యిలా ఆవేశంలో దాన్ని హింసించి సాధించే దేమిటి?"     "భవ్యా!"     అప్పుడు చూసిందామె భోజరాజు కళ్ళలో నీళ్ళను. పుట్టి బుద్దేరిగాక తండ్రి కళ్ళలో క్రౌర్యం తప్ప కన్నీళ్ళు చూడటం అలవాటు లేని ఆడపిల్ల ఆమె.         "ఏ తండ్రి తన చేత్తో తన బిడ్డల ప్రాణాలు తీసుకోడమ్మా!     కాని......"అయన రొప్పుతూ మాట్లాడలేకపోతున్నాడు. "ఇది నా ప్రాణం కన్నా ఎక్కువగా చూసుకునే నా ప్రతిష్టని మంటగలిపెసింది. తన పతనంలో నా ప్రత్యర్ధి విజయానికి కారణమై, నన్ను మానసికంగా ఓడించాలని ప్రయత్నించింది. ఏం తక్కువ చేశానమ్మా మీకు?         దీని భవిష్యత్తు కోసం ఎన్ని ఏర్పాట్లు చేశాను!"     "నాన్నా!" గాద్గిదిక మవుతున్న తండ్రి గొంతు భవ్యను ఎంతగా కదిలించింది అంటే, పసిపిల్లలా అతన్ని చుట్టేసింది. "వద్దు మీరలా కంట తడి పెట్టొద్దు. అది చూసి మేం బ్రతకలేం."     ఎంత ఉన్నవాడికైనా యిలాంటి ఓటమి ఒకటుంటుందని తెలిసిన తొలి క్షణంలా అయన చాలా ఉద్రేకానికి లోనైపోతున్నాడు.     వేదిక పైన వీర్రాజు మాటలు, అతడి ప్రవర్తన భోజరాజు ఆలోచనలకు ఆజ్యం పోస్తుంటే మళ్ళీ ఆవేశంగా కొరడా జుళింఛబోయాడు.     "మావయ్యా!" రాజేంద్ర అడ్డం పడ్డాడు. ఇలాంటి సన్నివేశంలో ఎలా ఓదార్చాలో అతడికే తెలియదు. అయినా చేతులు జోడించాడు.     "మీ అభిమానాన్ని దెబ్బతీసే సంఘటన యిది! కాదనను.     కాని యిలా రజనిని కొట్టి తిట్టి, చంపి మీరు సాధించేదేమిటి అని అడుగుతున్నాను.     నిజమే! జరగకూడనిది జరిగింది.     అందుకు ఈ ఆవేశం పరిష్కారాన్ని చూపలేదుగా!"     "ఇంకెక్కడి పరిష్కారం రాజేంద్రా!     నా చరిత్ర సమాధి అయిపోయిన చివరి ఘడియలో నిలబడ్డ నేను యింకేం పరిష్కరించగలను?     పెళ్లి కాకుండానే తల్లి కాబోతున్న ఈ నికృష్టురాలిని చూస్తూ నేనెంత ఓడింది క్షణ క్షణమూ గుర్తు చేసుకుంటూ బ్రతకాలనే తప్ప' ఇప్పుడు నేనేం చేయగలను?"     నిస్సహాయత ఆవేశాన్ని ఓడిస్తుంటే సోఫాలో చతికిలబడి పోయాడాయన.     స్వగతంలా గొణుగుతూ మధనపడిపోతున్నాడు భోజరాజు.     "రాజకీయ జీవితంలో సాధించిన ఎన్ని గెలుపులైనా యిలాంటి ఒక్క ఓటమితో తుడిచిపెట్టుకుపోతాయి రాజేంద్రా!     అక్కడ ఓడినా నాకు మరోసారి గెలిచే అవకాశముంది.     కాని యిలాంటి సమస్యలో ఓడితే ఇక బతికినంత కాలము ఏ గెలుపు వుండదు. అయినా యిదేమిటి?"     ఇప్పుడేం చేయాలో బోధపడటం లేదు.         "ఏరి కోరి ఉదయ్ కే యిది మనసెందుకిచ్చింది? తరతరాలుగా ఈ రెండు కుటుంబాల మధ్య వున్న శత్రుత్వం తెలిసి వుండి ఇంత ఘోరానికి ఎలా పూనుకుంది?     ఇప్పుడు నేనేం చేస్తే దీని జీవితం చక్కబడుతుంది?"     జవాబు లేని ప్రశ్న.     సుమారు పాతిక సంవత్సరాలుగా తల వంచని రాజసంతో వీర్రాజును డికొన్న భోజరాజు యిప్పుడు గెలుపు కోసం వీర్రాజు కరుణపై ఆధారపడాల్సిన స్థితి.     "ఏం గుర్తుకొచ్చిందో మళ్ళీ ఉద్విగ్నంగా పైకి లేచాడు.     "చూశావుగా రాజేంద్రా? అంతసేపూ వేదిక మీద ఔదార్యం గురించి మాట్లాడిన సిర్రాజు మగబిడ్డ తండ్రి అయినందుకు ఎలా ప్రవర్తించాడో గమనించావుగా? లక్షల మంది ప్రజల తీర్పు కన్నా ఈ గెలుపే తనకు గోప్పదన్నంత అహంతో కొడుకును ఎలా లాక్కెళ్ళిపోయాడో చూశావుగా! ఏం చేయాలి నేనిప్పుడు?     ఇన్ని దశాబ్దాలుగా పేర్చుకున్న నా అహాన్ని ఎలా చంపుకునేది?"  

    ఇప్పుడు సీతని సముదాయించాలా!     ఊరుకున్నంత ఉత్తమం లేదని నోరుమూసుకోవాలా!     రామకృష్ణ ఆలోచించాడు- రెండోదే బెటర్ గా అనిపించింది. ఊరుకున్నంత ఉత్తమం - బోడిగుండు అంత సుఖం మరొకటి లేదన్నారు పెద్దలు.  వాళ్ళయినా అనుభవంతో చెప్పిన నగ్నసత్యాలే కదా!     రామకృష్ణ పెద్దవాళ్ళ మాటలకి విలువిస్తాడు.     అందుకే -     రామకృష్ణ బెల్లంకొట్టిన రాయిలా - పెదవులు రెండూ కలిపి కుట్టేసుకున్న వాడిలా మిన్నకుండిపోయాడు.     కాసేపు జలజల కన్నీరు కారుస్తూ, వలవల ఏడిచింది సీతామనోహరి.     ఉన్నట్లుండి -     వాతావరణంలో ఏదో అసహజం చోటుచేసుకున్నట్లు సీతకి తోచింది. ఏడిచే కార్యక్రమం తాత్కాలికంగా వాయిదా వేసి, తీవ్రంగా ఆలోచించింది.     సీతకి అర్ధం అయింది.     రామకృష్ణ కళ్ళు మూసుకుని, నడిమంచం మీద బాసిపెట్లు వేసుకుని కూర్చుని కొంగజపం చేస్తున్నాడు.     సీతకి ఒళ్ళు మండింది. ఎంత మండిందీ అంటే- నడి ఎండాకాలం మిట్టమధ్యాహ్నం ఒళ్ళంతా బ్లేడుతో గీసుకుని గుంటూరు ఎండుమిరపకాయల కారం దానిమీద వేసి, కొబ్బరిపీచుతో పామినంతగా.     తను గుండెలు పగిలేలా ఏడుస్తుంటే అదేం అనాల్సింది పోయి - ఊరడించాల్సింది పోయి - సానునయంగా దగ్గరకు తీసుకోవాల్సింది పోయి - ఏడుస్తే ఏడువు. నీ ఖర్మ..... మగాడిని - నాకేంటి? అన్న నిర్లక్ష్య ఫోజుతో కళ్ళు మూసుకుని కూర్చుంటాడా! అమ్మో! తాగుడు ఎంత చెడ్డది! అప్పుడే వారు మారిపోయారు. ఆఫ్ ట్రాల్ ఆడది- భార్య అంటే అణిగిమణిగి పడివుండేది అనే కదా!     సీత అలా ఆలోచించి, ఏడవటం తనకి తెలియకుండానే మానేసింది. భర్త నిర్లక్ష్య  వైఖరి గురించి ఉక్రోషంతో ఆలోచించటం మొదలుపెట్టింది.     రామకృష్ణ మాట్లాడకుండా పడుకున్నాడు.     హ్హూ! నేనేనా తక్కువ తింది! - అనుకుంది సీత తనూ పడుకుంది - అదే మంచంమీద ఆ చివరగా జరిగి.     మరో అరగంట తర్వాత-     ఎవరిదోవన వారు హాయిగా నిద్రపోయారు.                                                                                     18     ఉదయం -     ఏడూ పది నిమిషాలు!     రామకృష్ణ, సీతామనోహరి ఎవరిదోవన వాళ్ళు అంత క్రితమే లేచి ఎవరి ముఖం వాళ్ళే కడుక్కున్నారు.     సీత పెద్దగ్లాసుడు పాలలో నాలుగు చెంచాల బూస్ట్ వేసి చిక్కగా కలుపుకుని, వేడి వేడిగా, హాయి హాయిగా తాగి బాత్ రూమ్ లోకెళ్ళి తలుపు వేసుకుంది.     రామకృష్ణ చూశాడు. సీత కాఫీ కాచే ప్రయత్నం చేస్తున్నట్లు ఎక్కడా కనపడలేదు. గ్లాసు, చెంచా లాంటివి చప్పుడు కావటం, ఆ తర్వాత బూస్ట్ వాసన, ఆ తర్వాత సీత బాత్ రూమ్ లో దూరటం గమనించి, నెమ్మదిగా వంట గదిలోకి వెళ్ళాడు.     కాగిన పాలు, ఖాళీ చేసిన బూస్ట్ తాగిన గ్లాసు దర్శనమిచ్చాయి. అమ్మాయిగారి కోపం తగ్గలేదు. అయ్యగారికి కాఫీ లేవు. ఏం చేస్తాం - చేసుకున్నవారికి చేసుకున్నంత! అనుకుంటూ రామకృష్ణ పెద్దగ్లాసేడు బోర్నవీటా కలుపుకుని తాగాడు.     ఆ తర్వాత -     రామకృష్ణ పేపరు తిరగేస్తూ కూర్చున్నాడు.     సీతామనోహరి లక్స్ సుప్రీం సోపుతో స్నానం చేసి సినీ తారలా మెరిసిపోతూ బాత్ రూమ్ లోంచి బైటపడింది. ఆ తర్వాత విమల్ వారి టేరికోసా చీర ధరించి అందంగా ముస్తాబయి, చిన్న వి.ఐ.పి. సూట్ కేసులో చీరలు, లంగాలు, జాకిట్లు వగైరా సర్దుకుంది.

     ఇక వర్తమానంలోకి వస్తే -          ఇన్ స్పెక్టర్ జలీల్ కన్నుగప్పి రైలు దిగి పారిపోయిన దినకర్ ఆ స్పాట్ నుంచి సాధ్యమైనంత త్వరలో సాధ్యమయినంత దూరంగా వెళ్ళిపోవడానికి నిశ్చయించుకున్నాడు.          రైలు ట్రాక్ వెంబడి కాస్త దూరం పరిగెత్తి, తర్వాత స్టేషన్ బయటికి వెళ్ళిపోయాడు అతను.          అక్కడొక షాపు ముందు అప్పుడే మోటార్ సైకిల్ మీదనుంచి దిగాడు ఒక వ్యక్తి గుడుంబా అమ్మే గూండాలాగా వున్నాడతను. మోటార్ సైకిల్ లాక్ చేయకుండానే షాపులోకి వెళ్ళి ఏదో కొంటున్నాడు.          కన్నుమూసి తెరిచేటంతలో ఆ మోటార్ సైకిల్ మీద కూర్చున్నాడు దినకర్. మెరుపు వేగంతో ఆ మోటార్ సైకిల్ కనుమరుగయిపోయింది. మోటార్ సైకిల్ ఓనరు బయటకు వచ్చి, జరిగింది గ్రహించి గగ్గోలుగా అరవడం మొదలెట్టాడు.          దాదాపు యాభయ్ కిలోమీటర్లు వెళ్ళేదాకా వేగం తగ్గించలేదు దినకర్. అప్పుడు గుర్తొచ్చింది అతనికి, పాతగాయాలన్నీ రేగి తన శరీరం పచ్చి పుండుగా వుందని ఒక్క అయిదు నిముషాలన్నా నింపాదిగా కూర్చుని వేడిగా టీలాంటిది ఏమన్నా తాగాలన్పించింది అతనికి. తాగుతూ తన భవిష్యత్తు గురించి ఆలోచించుకోవాలనిపించింది.          హోటల్ ఒకటి కనబడితే అక్కడ మోటార్ సైకిల్ ఆపాడు దినకర్. ప్రక్కనే వున్న పాన్ షాపులో ఒక న్యూస్ పేపరు కొని, హోటల్లోకి వెళ్ళి తందూరీ రోటీ, కుర్మా, టీ ఆర్డరిచ్చి పేపరు చూడటం మొదలెట్టాడు.          ఈలోగా -          ఆ హోటల్ కి ఎదురుగా వున్న ఒక మోటార్ రిపేరింగ్ షాపు ఓనరు దినకర్ మోటార్ సైకిల్ మీద వచ్చి దిగడం చూశాడు.          దినకర్ ఎక్కడ కనబడినా సరే, తక్షణం చంపెయ్యాలని స్టాండింగ్ ఆర్దర్సు వున్నాయి అతనికీ, అతనిలాంటి మరికొందరు మనుషులకీ కూడా ఆ మరణ శాసనాన్ని అమలు చేయడానికి వాళ్ళందరూ వెయ్యి కళ్ళతో ఎదురు చూస్తున్నారు.          హోటల్ లోకి వెళ్ళిన దినకర్ ని చూస్తూ అలాగే నిలబడిపోయి, కొద్దిక్షణాలు ఆలోచించాడు మోటార్ రిపేరింగ్ షాపు యజమాని. తర్వాత ఒక నిర్ణయానికి వచ్చినట్లు తలపంకించి, అల్మార్లో ఉన్న ఒక టైంబాంబు తీశాడు. దాన్ని సెట్ చేసి, పాతగుడ్డలో చుట్టి పట్టుకుని, నెమ్మదిగా దినకర్ మోటార్ సైకిల్ దగ్గరికొచ్చి ఆగి అటూ ఇటూ చూసాడు.          పేపర్ చదువుతూ రోటీ తింటున్నాడు దినకర్.          గ్రీజు మరకలతో నల్లగా బట్టలేసుకున్న మోటార్ రిపేరింగ్ షాపు యజమానినీ, అతని చేతిలో వున్న మరకలగుడ్దనీ చూసినవాళ్ళు అతను మోటార్ సైకిల్ ని రిపేర్ చేస్తున్నాడనుకుంటారు తప్ప వేరే విధంగా భావించే అవకాశం లేదు.          అతను వంగి, రెండు మూడు క్షణాలపాటు ఏదో సరిచేస్తున్నట్లు నటించి, తర్వాత చల్లగా టైంబాంబుని మోటార్ సైకిల్ పక్కన వున్న బాక్సులో పెట్టేసి గబగబ తన షాపులోకి వెళ్ళిపోయాడు.          టిక్ టిక్ టిక్ అంటూ అంతిమ క్షణాలని తెచ్చిపెట్టడం మొదలెట్టింది టైంబాంబు.          రోటీ తినడం పూర్తిచేసి, సిగరెట్ ప్యాకెట్ జేబులోనుంచి తీశాడు దినకర్. అగ్గిపెట్టె కనబడలేదు.          ఎదురుగా ఒక మనిషి కూర్చుని వున్నాడు. అతని మొహానికి అడ్డంగా న్యూస్ పేపరు వుంది.          అతని చేతిని తట్టి "అగ్గిపెట్టె వుందా?" అని అడిగాడు దినకర్.          ఆ వ్యక్తి యధాలాపంగా అగ్గిపెట్టె తీసి, అందించబోతూ అప్రయత్నంగా దినకర్ మొహంలోకి చూశాడు.          వెంటనే అదిరిపడ్డాడు అతను.          తక్షణం లేచి నిలబడి ద్వారంవైపు పరిగెత్తాడు.         నివ్వెరపోయాడు దినకర్.          అప్రయత్నంగానే అతను కూడా లేచి, ద్వారంవైపు ఉరికాడు.          అప్పటికే ఒక మోటార్ సైకిల్ మీద కూర్చుని ముందుకు దూసుకుపోయాడు ఆ వ్యక్తి.          ఆశ్చర్యంగా చూస్తున్న దినకర్ కి అనిపించింది.          ఇతనెవరో తనకి తెలియదు.          కానీ ఇతను తనని చూసి ప్రాణభయంతో పారిపోయాడంటే, ఇతనికి తప్పనిసరిగా తనెవరో తెలిసే వుంటుంది!          అంటే...          ఒక్కసారిగా చెప్పలేనంత రిలీఫ్ కలిగినట్లయింది దినకర్ కి.          అంటే...... ఇతన్ని పట్టుకుంటే చాలు. తను ఎవరో తనకి తెలుస్తుంది!          అంతేకాదు, ఇంకా చాలా చిక్కు ప్రశ్నలకి జవాబులు దొరకవచ్చు, ఇతనివల్ల!? ఈ దుర్భరమయిన అయోమయంలోనుంచి బయటపడవచ్చు తను!!          అలా అనుకోగానే, ఇంకా క్షణం ఆలస్యం చేయకుండా పరిగెత్తి, తను ఎత్తుకొచ్చిన మోటార్ సైకిల్ మీద ఎక్కి ముందుకు పోనిచ్చాడు దినకర్.          వాయువేగంతో దూసుకుపోతున్నాడు ముందు మోటార్ సైకిల్ మీద ఉన్న వ్యక్తి డేంజరస్ స్పీడ్ లో.          ఆ వ్యక్తిని పట్టుకుంటేగానీ తనెవరో తనకి తెలియదనే తాపత్రయంతో మనోవేగంగా ముందుకు వెళ్ళిపోవడానికి ప్రయత్నిస్తున్నాడు దినకర్.          ఆ స్పీడులో రోడ్డుమీద ఉన్న మనుషులు భయంతో పక్కకి గెంతుతున్నారు. వాహనాలు ఒక ప్రక్కకి తప్పుకుని దారి ఇస్తున్నాయి.          దినకర్ మోటార్ సైకిల్ బాక్స్ లో వున్న టైంబాంబు నిర్విరామంగా టిక్ టిక్ మంటూ ఆఖరి క్షణాలను మింగేస్తోంది.          పారిపోతున్న ఆ వ్యక్తికి ప్రతిక్షణం తానూ దగ్గరవుతున్నాననుకుంటున్నాడు దినకర్.          కానీ ప్రతిక్షణం తను మృత్యువుకి దగ్గరయిపోతున్నానని అతనికి తెలియదు. టాప్ స్పీడులో వెళ్ళిపోతున్నాయి రెండు మోటార్ సైకిల్స్.          ఊరి బయటికొచ్చేశారు.          ఇప్పుడు రెండు మోటారు సైకిళ్ళ మధ్య దూరం కేవలం కొన్ని అడుగులే వుంది. యాక్సిలేటర్ ని మరికొంత రైజ్ చేశాడు దినకర్. క్షణాల్లో ముందు మోటార్ సైకిల్ ని సమీపించి డాష్ కొట్టాడు. బాలన్స్ తప్పింది ఎదుటివ్యక్తికి. కానీ కిందపడలేదు అతను.          అంతలో -          రోడ్డు మలుపు తిరగ్గానే ఎదురుగా కనబడింది చిన్న చెరువులాంటిది.         దాన్ని చూశాడా ఆ వ్యక్తి. సడెన్ బ్రేక్ వేయబోయాడు. కానీ అప్పటికే ఆలస్యం అయిపోయింది.          వెర్రికేక పెట్టి విపరీతమయిన వేగంతో మోటార్ సైకిల్ తోబాటు దభేలుమని చెరువులో పడిపోయాడు ఆ వ్యక్తి.          తన మోటార్ సైకిల్ ఆపి, ఒక్కక్షణం ఆలోచించి పరిగెత్తి తను కూడా చెరువులోకి దూకేసి సునాయాసంగా ఈదుతూ ముందుకెళ్ళి పోయాడు.          అప్పుడు అనిపించిందతనికి!          అయితే తనకు ఈత కూడా వచ్చన్నమాట!          తనని గురించి తనకే తెలియని విషయాలు ఒక్కొక్కటిగా తెలుస్తున్నాయి.          తనని గురించిన సమాచారం అంతా పూర్తిగా తెలియాలంటే ఈ వ్యక్తిని పట్టుకోవాలి. వాణ్ని చావనివ్వకూడదు.          వాడు ఛస్తే తానెవరో తనకి తెలియజేసే ఆ ఒక్క ఆధారమూ లేకుండా పోతుంది.          ఎక్స్ పర్ట్ లాగా ఈదుతూ, చెరువులో పడిపోయిన ఆ వ్యక్తికోసం గాలిస్తున్నాడు దినకర్.          అప్పుడు భయంకరమయిన జలచరంలా హఠాత్తుగా నీళ్ళు చిమ్ముతూ పైకి లేచాడు ఆ వ్యక్తి ఒక్కసారి గుండెలనిండా గాలి పీల్చుకుని, మళ్ళీ నీళ్ళలోకి వెళ్ళిపోతూ దినకర్ కాళ్ళు పట్టుకుని బలంగా లాగాడు.          నీళ్ళలోపలికి వెళ్ళిపోయాడు దినకర్.          అతనికి ఊపిరందడంలేదు. తన కాళ్ళని మొసలిలా పట్టుకున్న ఆ వ్యక్తిని పట్టుకుని అతికష్టమ్మీద తప్పించుకుని, రెండుకాళ్ళతో అతన్ని ఒక్కసారి బలంగా తన్ని పైకి వచ్చేసి ఊపిరి పీల్చుకున్నాడు.          అంతలోనే మళ్ళీ పైకి వచ్చాడు ఆ వ్యక్తి. వెంటనే అతని జుట్టుని తన చేతిలో ఇరికించుకున్నాడు దినకర్. ఒడ్డువైపు లాక్కెళ్ళడం మొదలెట్టాడు. అతని దేహంలోని అణువణువూ బాధతో నిస్తేజంగా అయిపోయి, సహాయ నిరాకరణ చేస్తున్నట్లు వుంది.          అయినా పట్టు వదలకుండా సర్వశక్తులూ కేంద్రీకరించి పళ్ళబిగువున బాధని సహిస్తున్నాడు అతను.          వేగంగా చిన్న బాకు ఒకటి తీశాడు ఆ వ్యక్తి. అదే వేగంతో దినకర్ భుజంమీద పొడిచాడు. మరుక్షణంలో అక్కడి నీళ్ళు దినకర్ రక్తంతో ఎర్రగా మారడం మొదలెట్టాయి. ఆ వ్యక్తిమీద అతని పట్టు తప్పింది.

    అప్పుడు నోరుమూసి వుంటుంది అది__     అంతకుమించి ఎవరయినా దొంగలు పడడానికి తనేమయినా లక్షలు సంపాదించి వుంచాడనా__? ఎందుకూ పనికిరాని రాళ్ళురప్పలుతప్ప తన భవంతిలో వాళ్ళకు ఏం దొరకవని వచ్చే ఆ దొంగలకు మాత్రం తెలియదా?     ఆ ఆలోచనలతో తిరిగి నిద్ర కుపక్రమించాడు ఆ పెద్దమనిషి__     సరిగ్గా అదే సమయంలో ఇరువురు వ్యక్తులు ఆ బిల్డింగ్ పోర్టికోలో తచ్చట్లాడుతున్నారు.     వాళ్ళు ఏం చేసినా చూడడానికి గేటు దగ్గరున్న గుర్ఖా...లోపల కాపలాకాసే కుక్కలలో  ఏ ఒక్కరిలోనూ ప్రాణాలు లేవు__     ఇద్దరూ ఒకరినొకరు కళ్ళతోనే సైగ చేసుకున్నారు.     ఒకడు జేబులో నుంచి తాళాల గుత్తిని బయటకు తీశాడు. ఒక్కొక్క తాళాన్ని ఉపయోగించి తలుపు తెరిచే ప్రయత్నం చేస్తున్నాడు. ఐదు నిమిషాల తరువాత ఫలించిందతని ప్రయత్నం__మెల్లగా తలుపు తీసుకుని ఇరువురూ లోపలకు ప్రవేశించారు.     యధాప్రకారం తలుపు దగ్గరకు వేసి పైకివెళ్ళే మెట్లు ఎక్కసాగారు.     పైనున్న మొదటి గదిలోనే తనకు కావలసిన వ్యక్తి వున్నాడని వాళ్ళకు ముందే తెలుసు కాబోలు__నేరుగా పోయి ఆ తలుపు హాండిల్ తిప్పాడు ఒకడు.     స్మూత్ గా తెరుచుకున్నది__     గ్రీన్ కలర్ బెడ్ లైట్ వెలుతురులో మెత్తని పరుపుపై హాయిగా నిద్రపోతున్న వ్యక్తిని చూడగానే వాళ్ళ ఇద్దరి పెదవులపై చిరునవ్వు వెలిసింది.      స్విచ్ బోర్డు ఎక్కడుందో చూసి లైటు వేశాడు ఒకడు.     ఆ కాంతికి కళ్ళు తెరిచాడు బెడ్ మీద నిద్రపోతున్న పెద్దమనిషి__     ఎదురుగా ఇద్దరు అపరిచితులు కనపడడంతో ఖంగారు పడిపోయాడాయన.     "ఎవరు మీరు__"     అంటూ ఇంక ఏదో అడగబోయాడు కానీ...ఆ ఇద్దరిలో ఒకరి చేతిలో తొంగిచూస్తున్న రివాల్వర్ ను చూడగానే మిగిలిన మాటలు ఆయన గొంతులోనే వుండి పోయాయితప్ప బయటకు రాలేదు.     దాంతో తనకేం పని లేదన్నట్టు ఆ గదిని మొత్తం దేనికోసమో వెదకసాగాడు  రెండవవాడు...కనిపించిన దేన్నీ వదలడం లేదు__టేబుల్ సొరుగులు...బీరువా__పుస్తకాల షెల్ఫ్...ఎంత వెదికినా వాళ్ళకు  కావల్సింది ఏదో దొరకలేదని అర్ధం కావడంతో పైప్రాణాలు పైనే పోయాయి__     "మీ...మీ__కు ఏం కావాలి__?       "ఏం కావాలో నువ్వే నీ నోటివెంట చెబుదువుగానీ పదరా బేవకూఫ్__" అంటూ గదిమాడు రివాల్వర్ వ్యక్తి.     "ఎక్కడకు..."     "నోరు మూసుకుని ముందు పదబే..."     రెండవ వ్యక్తి వచ్చి లాగిపెట్టి  చెంపమీద ఒకటి వేస్తు కరుగ్గా అన్నాడు...     వాళ్ళు ఎందుకు వచ్చారో...ఏం కావలసి వచ్చారో దేనికోసం తన గదినంతా  వెదికారో...తనకు ఎక్కడకు తీసుకు వెళుతున్నారో ఏమీ అర్ధంకాలేదాయనకు...     అదేమని నోరు తెరిచి అడిగితే ఏం ప్రమాదం ముంచుకు వస్తుందోననే భయంతో  మౌనం వహించి వాళ్ళు చెప్పినట్టే బయటకు నడిచాడు...     గేటు దాటుతుండగా రక్తపు మడుగులో పడివున్న గుర్ఖాను...పెంపుడు కుక్కను చూడడంతో  ఆయనకు వెన్నులో నుండి చలి పుట్టుకువచ్చింది.     వాళ్ళు ప్రాణాలు తీసే కిరాతకులు అని అర్ధంకావడంతో అంతవరకూ లేని ప్రాణభీతి తొలిసారిగా ఆయనకు కలవరం పెట్టసాగింది...     ప్రహరీ ప్రక్కనే ఆగివున్న తమ కారులోకి ఎక్కించారు ఆగంతకులు...     మరుక్షణమే రివ్వున దూసుకుపోయిందా కారు...     అంత అర్దరాత్రివేళ గుట్టుచప్పుడు కాకుండా ఆ విధంగా కిడ్నాప్ కాబడిన ఆ వ్యక్తి...ప్రముఖ ఆర్కియాలజిస్టు ప్రొఫెసర్ జయపాల్!                         *    *    *    

         ఊర్లో ఎవరికీ తెలియదు. నారాయణకి ఫ్రెండ్స్ ఎవరూ లేరు. అందువల్ల ఎవరికీ తెలిసే అవకాశం లేకుండా పోయింది. ఇలాంటి సంబంధాలని మగవాళ్ళే చెప్పుకుంటారు తప్ప ఆడవాళ్ళు చెప్పుకోరు.          ఎలానూ కేసు ఒప్పుకున్నాను గనుక సుమతి మీద ఓ కన్నేసి వుంచాను. వాళ్ళింటికి తరచూ వెళ్ళి వస్తున్నాను.          ఓ రోజు అలానే వెళ్ళి కాంతమ్మతో ఆ మాటా ఈ మాటా మాట్లాడుతున్నాను. సుబ్బరామయ్య యథాప్రకారం పేకాటకి వెళ్ళిపోయాడు.          మధ్యాహ్నం భోజనాలయ్యాక వెళ్ళాను గనుక ఇక సాయంకాలం వరకు పనీపాటా లేదు. అందుకే తీరిగ్గా కబుర్లు చెప్పుకుంటున్నాను.          వంటిల్లంతా సర్ది సుమతి కూడా మాతో పాటు చేరింది.          ఊరకనే ఉండడం ఎందుకు నేనూ విస్తర్లు కుడుతున్నాను.          సాయంకాలమైంది.          సూర్యుడు పడమటి కొ౦డల్లోకి వెళ్ళిపోతున్నాడు. ఇంటికొచ్చిన అతిధి దిష్టి తీసి, ఆ నీళ్ళను కుమ్మరించినట్టు సంధ్య కాంతి లోకాన్ని ఎర్రగా చుట్టేసింది. కడుపు నిండా మేసిన పశువులు ఇళ్ళకు తీరిగ్గా చేరుకుంటున్నాయి. పక్షులు తమ గూళ్ళను వెతుక్కుంటూ సాగిపోతున్నాయి.          "నే వస్తా వదినా ఈరోజు చీటీ కదా డబ్బులు సమకూర్చాలి" అంటూ లేచాను.          కాంతమ్మ ఉలిక్కిపడింది.          "ఈరోజు చీటీనా!"          "ఆ ఒకటో తేదీ కదా" అన్నాను.          వెంటనే కాంతమ్మ సుమతివైపు చూసింది.          "సుమతీ! నారాయణ ఉన్నాడేమో చూడు. అయిదొందలు పట్టుకొస్తే రెండురోజుల్లో ఇచ్చేస్తాం. ఇప్పటివరకూ మాట పోకుండా ఇచ్చేస్తున్నాం కదా" అంది.          నాకు అనుమానం మొదలైంది. నారాయణ వయసులో వున్న కుర్రాడు. అతని దగ్గరికి కాంతమ్మ కూతుర్ని పంపిస్తూ వుందంటే వాళ్ళిద్దరి మధ్య మంచి చనువే వుండాలి. అందులోనూ ఇది మొదటిసారి కాదని కూడా స్పష్టంగా తెలుస్తోంది.          బహుశా నారాయణే సుమతి ఫ్రెండ్ అయి ఉండాలనుకున్నాను.          ఇలా అనుకుంటే చాలదు కదా రుజువులు చూపాలి.          ఇంత ఆలోచించినా ఇవేమీ ముఖంలో కనిపించకుండా జాగ్రత్తపడి వచ్చేశాను.          రెండురోజుల తరువాత మళ్ళీ ఓరోజు మధ్యాహ్నం వెళ్ళాను.          మామూలుగానే వరండాలో కూర్చుని విస్తర్లు కుడుతున్నాం.          అదిగో అప్పుడే నారాయణ వీధిలో పోతూ ముఖాన్ని మావైపు తిప్పాడు.          "నారాయణా!" అంటూ పిలిచాను.          నారాయణ లోపలికి అడుగు వేశాడో లేదో కుక్క ఒక్కసారిగా మొరగడం ప్రారంభించింది. దాని అరుపులకి నేను కూడా జడుసుకున్నాను. మొదట్లో నామీద కూడా అలాగే అరిచి మీద పడబోయింది గానీ ఆ తరువాత అలవాటైపోయింది.          కాంతమ్మ అదిలించడంతో అది తోక ముడిచి తన స్థానంలోకి తాను వెళ్ళి పడుకుండిపోయింది.          నారాయణ లోపలికి వచ్చాడు.          సుమతి అక్కణ్నుంచి వెళ్ళిపోవడం గానీ, దొంగచూపులు చూస్తూ వుండడం గానీ చేయలేదు. తన పని తాను చేసుకుంటూ పోతోంది.          అంత తెలివైంది కాబట్టే ఇంత గ్రంథం నడిపిస్తున్నా ఎవరికీ అనుమానం రాకుండా లాక్కొస్తోంది.          నారాయణతో వ్యవసాయం గురించి మాట్లాడి పంపించేశాను అనుమానించ తగ్గది ఏమీ కనబడలేదు నాకు.          నారాయణ మీద డౌట్ పడడం కేవలం నా అపోహ మాత్రమే అనుకున్నాను.          నారాయణ కాకుంటే మరెవరు?          అలా నాలో నేనే తర్జన భర్జన పడుతున్నాను.          పదిరోజులు గడిచాయి.          పదకొండో రోజు చిన్న క్లూతో సుమతి ప్రియుడ్ని కనిపెట్టేశాను.          ఆరోజు మధ్యాహ్నం కాంతమ్మ ఇంటికి వెళ్ళడం కుదరలేదు. సాయంకాలం వీలైంది.          లోకం నల్లటి కంబళిని మీదకి లాక్కుంటున్నట్టు మసక చీకట్లు అలుముకుంటున్నాయి. చీకటిని చూసి భయపడి చెట్లన్నీ ముడుచుకుంటున్నట్లు ఆకుల రెపరెపలు కూడా లేవు.          నేను వెళ్ళేసరికి కాంతమ్మ నులక మంచం మీద వాలిపోయి సేద తీరుతుంది.          నన్ను చూసి లేచి కూర్చుంది.          "మధ్యాహ్నం రాలేదే" అంటూ నేను కూర్చోవడానికి మంచంలో జాగా ఇస్తూ సర్దుకుంది.          సుమతి కింద చాప పరుచుకుని మల్లెపూలను దండగా కుడుతోంది. వరండాలో కిరసనాయిలు దీపం మద్రాసు ఐ వచ్చిన కన్నులాగా ఎర్రగా మండుతోంది.          "వేరే పనుండి రాలేకపోయాను వదినా ఏమిటి విశేషాలు?" అంటూ కబుర్లు ప్రారంభించాను.          అరగంట గడిచింది కాబోలు ఎవరో వస్తున్న అలికిడి అయ్యింది.          ఆ వచ్చిన వ్యక్తి కంచె దగ్గరే నిలబడి వున్నాడు.          "ఎవరూ?" అంటూ పలకరించింది కాంతమ్మ.          "నేను నారాయణను. కాఫీపొడి తెమ్మన్నారు కదా. తెచ్చాను"          "లోపలికి రా నాయనా" అంది కాంతమ్మ.          అతను మా దగ్గరికి వచ్చాడు.              విచిత్రం- కుక్క కూడా దగ్గర్లో వున్నా అతన్ని చూసి అరవలేదు. పైపెచ్చు అతన్ని చూసి తోకాడిస్తూ దగ్గరికి వెళ్ళింది.              అప్పుడు నా బుర్ర పాదరసంలా పనిచేసింది.          సందేహం లేదు- సుమతి ఫ్రెండ్ నారాయణే అందుకు కుక్కే సాక్ష్యం.          పగలు అతన్ని చూసి అరిచిన కుక్క రాత్రి అరవలేదు. అంతే కాకుండా బాగా అలవాటై పోయిన మనిషిలాగా ప్రేమనంతా కనబరుస్తోంది.          అంటే నారాయణ రాత్రిపూట ఆ ఇంటికొస్తున్నాడన్న మాట.          కేసు పట్టేశాను కనుక ఆనందంగా ఇంటికి వెళ్ళడానికి లేచాను. అలా నా రెండో కేసు పట్టుకున్నాను. కొత్త సంబంధం బయటపడకుండా వుండాలంటే మనం కలుసుకునే ఇంట్లో ఇలా కుక్కలు వున్నాయో లేదో చూసుకోవాలి. ఒకవేళ కుక్కలున్న ఇల్లయితే చాలా జాగ్రత్తగా నడుచుకోవాలి. ఇది రెండో పాయింట్" రంగనాయకి నవ్వుతూ లిఖితవైపు చూసి చెప్పింది.          అప్పుడు టైమ్ మధ్యాహ్నం రెండు గంటలైంది. ఆకాశం తన కంటే ఎక్కువ సైజువున్న చొక్కా వేసుకున్నట్టు మబ్బులు తప్ప మరేమీ కనిపించడం లేదు. వర్షం మరికాసేపట్లో వచ్చేస్తుందని గాలి చల్లగా వీస్తోంది. జితేంద్ర శనగతోటకు నీళ్ళు కడుతున్నాడు. సబిత క్యారియర్ తెచ్చి ఓ చెట్టు కింద పెట్టింది.

    'ఏమయినా నా మటుకు నేను నిర్మల ధైర్యాన్ని మెచ్చుకుంటున్నాను - నేనా పరిస్థితిలో ఉంటే చచ్చినట్లు సహించేదాన్నేమోగాని విడిపోయి వచ్చేసే ధైర్యం వుండేది కాదు.' సుప్రియ అంది.        "ఆ.... ఈ ధైర్యం అమ్మ నాన్నల్ని చూసుకుని. వాళ్ళు దాటిపోయాక అప్పుడు అర్థం అవుతుంది ఈవిడకి. అయినా పెద్దవాళ్ళయి వుండి కూతురికి నచ్చ చెప్పాల్సింది పోయి వాళ్ళూ ఈవిడగారితో ఎగిరిపడటం ఏమిటో!" వరలక్ష్మి హేళనగా అంది.        నిర్మల ఇంకా వింటూ నిలబడలేకపోయింది - ఆమె మొహం ఎర్రబడిపోయింది. ఛ ఛా.... తన గురించి అందరూ ఎంతలా మాట్లాడుతున్నారు..... పైకి నవ్వుతూ మాట్లాడే వీళ్ళంతా లోపల ఇంత కుళ్ళు దాచుకున్నారు. మళ్ళీ అంతా చదువుకున్నారు. ఉద్యోగాలు చేస్తున్నారు. తోటి స్త్రీని ఇంత చులకన చేస్తారా? స్త్రీకి స్త్రీయే శత్రువు. మగవాళ్ళు మారాలి అని ఏడ్చే ముందు ఇలాంటి ఆడవాళ్ళు మారాలి. ఓ ఆడది భర్త దగ్గిర బాధలు, అవమానాలు సహిస్తూ పడివుంటే సానుభూతి చూపుతారు కాని, ధైర్యంగా తన బతుకు తాను బతికితే ఎవరూ చూడలేరు..... హర్షించలేరు. తోటి స్త్రీని స్త్రీలే అర్థం చేసుకోలేకపోతే ఈ స్త్రీజాతికి పురోగమనం ఎప్పుడు?- ఆవేశంగా విసురుగా రూంలోకి అడుగు పెట్టింది. నిర్మలని చూడగానే అందరి నోళ్ళు ఠక్కున మూత పడ్డాయి మొహాలు చూసుకున్నారు. నిర్మల మాడిపోయిన మొహం చూసి తమ మాటలు విందని గ్రహించారు. మాధవి తడబడి "అదేం, క్లాసు లేదా మీకు ఇప్పుడు?" అంటూ పలకరించింది.       "ఏం, అలా వున్నారు? మొహం ఏమిటి అలా వాడిపోయింది?" సుప్రియ ఏదో అనబోతుంటే నిర్మల అందరివంకా ఒకసారి చూసి "వంట్లో బాగోలేదు. ఇంటికి వెళ్ళిపోవాలని వచ్చాను. పర్మిషన్ తీసుకుని ఇలా రావడం మంచిదయింది. మీకు నా గురించి వున్న అభిప్రాయాలు తెలిశాయి. థేంక్స్..... వస్తాను' అంటూ వడివడిగా వెళ్ళిపోయింది.        ఆ తరువాత కాలేజీలో తన పని తాను చేసుకుంటూ ముభావంగా గడపడం అలవాటు చేసుకుంది నిర్మల. దాంతో లైఫ్ మరీ డల్ గా అనిపించడం మొదలుపెట్టింది. క్లాసులు లేనప్పుడు కామన్ రూంలో సరదాగా తోటి లెక్చరర్లతో గడిపేది ఇదివరకు. ఇప్పుడు ఏదో పుస్తకం పట్టుకుని కూర్చుంటుంది. ఎవరన్నా ఏదన్నా అడిగితే సమాధానం చెప్తుంది.     ఓ రోజు మాధవి నొచ్చుకుంటూ - "నిర్మలా, ఆ రోజు మామాటలు విని కోపం తెచ్చుకొన్నట్లున్నావు. ఇది వరకులా సరదాగా మాట్లాడ్డం మానేశావు" అంది.     "సారీ నిర్మలా, నిన్ను విమర్శించాలని కాకపోయినా ఇలాంటి విషయంలో అందరికీ కుతూహలం ఉంటుంది. ఏం జరిగిందో తెల్సుకోవాలన్న ఆరాటంతో పాటు, తమకులేని ధైర్యం ఇంకొకరికుందని మెచ్చుకునే వాళ్ళతోపాటు, విమర్శించే వాళ్ళూ ఉంటారు కదా? దానికోసం నీవింత హార్ట్ అవడం బాగులేదు" అంది. మరికాసేపాగి.     "మాధవీ!..... నేనేం నా విషయాలు మీ దగ్గిర దాచలేదు. మీరూ చదువుకున్నారు. ఏ ఆడదీ సుఖంగా, సంతోషంగా వుంటే కాపురం వదులుకునిరాదు. భర్తతో మనస్పర్థలు వస్తే, ఆ ఇంట్లో, ఆ కాపురంలో తనకింక సుఖశాంతులు దొరకవు అని నిశ్చయంగా తెల్సుకున్నాకే గడప దాటుతుంది. ఇదివరకటి స్త్రీ అయితే గడపదాటి వచ్చే సాహసం వుండేది కాదు. కాని కాస్త చదువుకుని, ఆర్ధిక స్వాతంత్ర్యం ఉన్న స్త్రీ కూడా ఆ నరకంలో మగ్గాలని మీరంతా ఇంకా ఆశిస్తున్నారంటే నాకు బాధ అన్పించింది. అంత తేలిగ్గా ఇంకో ఆడదాన్ని విమర్శించే ముందు మనమూ అదే స్థితిలో ఉంటే? అని ఒక్క క్షణం ఆలోచిస్తే అంత సుళువుగా మాటలు జారరు" ఆవేశంగా అంది నిర్మల.     "సారీ నిర్మలా! ఫర్ గెట్ ఇట్ ప్లీజ్..... మనందరం ఒక ఫామిలిలా ఇక్కడ పనిచేస్తున్నాం. నీవలా మొహం మాడ్చుకుని వుంటే నేను చాలా గిల్టీగా ఫీలవుతున్నా" అంది, స్నేహపూర్వకంగా చెయ్యిపట్టుకుని.     అయినా ఆ తరువాత నలుగురితో మాట్లాడినా, పూర్వంలా అందరితో కలివిడిగా గడపలేకపోయింది నిర్మల.     ఇంట్లో కూడా నిర్మల మాట్లాడటం తగ్గిపోయింది. పూర్వంలా చలాకీగా తిరగని కూతుర్ని చూసి శివశంకరంగారు మథనపడటం మొదలుపెట్టారు. ఎలాగైనా సరే కూతురికి రెండో పెళ్ళి చెయ్యాలన్న ఆరాటం మొదలైంది ఆయనలో. రెండేళ్ళయింది కనక అల్లుడే మన్నా కాస్త మెత్తబడి డైవోర్స్ ఇవ్వడానికి అంగీకరిస్తాడేమో? అతను మాత్రం ఎన్నాళ్ళు వంటరిగా వుంటాడు? ఈ పాటికి ఆ ఆవేశం తగ్గి వుంటుంది అనిపించింది.       తండ్రికాక లాయరుగా తన క్లయింట్ విడాకులు కోరుతోందనీ విడాకులు ఇష్టం లేకపోతే పరస్పర అవగాహనతో సెపరేషన్ అయి ఇద్దరూ మళ్ళీ పెళ్ళిళ్ళు చేసుకోడానికి పర్మిషన్ తీసుకోవడానికి తన క్లయింట్ ఇష్టపడుతుందని లాయరు నోటీసు పంపించారు. పదిహేనురోజుల తర్వాత అల్లుడి తరపు లాయరు "తన క్లయింట్ విడాకులు తీసుకోవడానికి సిద్ధంగా లేడనీ, మీ క్లయింట్ కి కావలిస్తే కోర్టు కెక్కి తీసుకోవచ్చనీ" జవాబు పంపాడు.       అల్లుడి పగ, ప్రతీకార వాంఛ శివశంకరంగారికి అర్థమయింది. ఇదంతా ఆయన కూతురికి చెప్పక తప్పలేదు ఈసారి. అల్లుడిని ఏ విధంగా లొంగదీసుకోవాలా అని ఆయన రాత్రింబవళ్ళు ఆలోచిస్తూ ఉన్నాడు. తనామాట చెప్పగానే కూతురి మొహం కళ తప్పడం చూసి ఆయన మరింత దిగులుపడ్డారు.     "అల్లుడికి ఓ ఉత్తరం రాయండి. ఎన్నాళ్ళిలా పంతాలు పట్టింపులు? దాని మొహం చూస్తున్నారా..... కళా, సంతోషం ఏం లేవుదాని మోహంలో" అంది శారదాంబ ఓ రోజు.     "ఏం రాయమంటావు - నా కూతుర్ని తీసుకెళ్ళి మళ్లీ ఏలుకో అని బతిమిలాడుతూరాయమంటావా?" ఉరిమారు ఆయన.     "అయ్యోరాత. మాటకి ముందు గయ్య్ మంటారు. ఆడపిల్లని కన్నాక ఇంత పంతం, పట్టింపు వుండకూడదు. రెండేళ్ళయింది. అతను కాస్త మారి వుంటాడు. ఎవరన్నా పెద్దవాళ్ళని తీసుకెళ్ళితే సంధి కుదురుతుందేమో......"           "సంధీ లేదు, ప్రేలాపనాలేదు, నీవు మాట్లాడకు. అతనికెంత పొగరో నీకేం తెలుసు? విడాకులు ఇస్తే అది ఎక్కడ మళ్ళీ పెళ్ళి చేసుకుని సుఖపడిపోతుందోనని పగతో విడాకులు ఇవ్వకుండా కూర్చున్నాడు. ఎన్నాళ్ళు పెళ్ళి చేసుకోకుండా తనూ ఉంటాడో నేనూ చూస్తాను. అప్పుడు వాడి ఆట ఎలా కట్టించాలో నాకు తెలుసు."     "అతనికేం మగవాడు! ఆడది కావాలంటే పెళ్ళే అక్కరలేదు అతనికి. మన అమ్మాయి అలాకాదుగా? అతను ఒప్పుకున్నా రెండో పెళ్ళి ఈ దేశంలో అంత సుళువనుకుంటున్నారా? పెళ్ళయి ఆరునెలలు కాపురం చేసిన దాన్ని చేసుకోడానికి ఎవరొస్తారు? వచ్చినా అది మీరిచ్చే లక్షలకోసం రావాలి. అలా వచ్చేవాడితో పెళ్ళి ఎంత సంబరంగా వుంటుందో మీకూ తెలుసు."              

    కాలక్షేపం అవుతోంది సరే! పూటగడిచేదెలా!     అందుకే సుబ్బమ్మగారు ఆ సలహా యిచ్చారు. ఏవేవో ఉద్యోగాలు చేసి సుఖపెడతాడని ఆశించింది ఆవిడ! డిగ్రీ చేతిలోకి రాగానే ఎదిగివచ్చిన అబ్బాయిలకి పిలిచి పిల్లనిచ్చినట్టుగా, హారతెత్తి ఉద్యోగాలిస్తారని ఆశించింది ఆవిడ! కానీ ఆవిడ ఆశలన్నీ నిరాశలవుతాయని ఏనాడూ అనుకోలేదు. అయితే నిజప్రపంచంలో వాస్తవం చాలా కఠినంగా వుంది.     అందుకే ఆమె ఎంత చిన్నదైనా సరే ఉద్యోగం వెదుక్కోమంది.     ఆ సలహావిని నిట్టూర్చాడు రవి. ఉద్యోగంలో చిన్నది, పెద్దది అంటూ వుందా? అదిచ్చే జీతంలో వుంటుంది కానీ అనుకున్నాడు.     "సరే! ప్రయత్నిద్దాం" అనుకున్నాడు ఓ నిర్ణయంగా.     ఆ సాయంకాలం టౌన్ లోకి వెళ్ళినపుడు అనుకోకుండా ఓ ఫ్రెండ్ కనిపించాడు. అతడు రవికి యింటర్లో క్లాస్ మేట్. వాళ్ళ నాన్నగారికి ట్రాన్స్ ఫర్ కావటంతో వెళ్ళిపోయాడు. ఈ నాలుగేళ్ళలో అతను చాలా మారిపోయాడు. ఎత్తు ఎదిగాడు. మనిషి కండపట్టాడు! దర్జా వెలగబెడుతున్నాడు.     ఇంతకీ అతను డిగ్రీలో తప్పగానే చేస్తున్నది వ్యాపారం. తండ్రి ప్రోత్సాహంతో, తన ఉత్సాహంతో, బ్యాంక్ లోన్ తీసుకుని ఓ చిన్న పుస్తకాలకొట్టు పెట్టుకున్నాడు. అదిప్పుడు మూడు పుస్తకాలు-ఆర్రూపాయల ఆదాయం అన్నట్లుగా వుంది. దానికి జతగా అతను లెండింగ్ లైబ్రరీ కూడా ప్రారంభించాడట!     "అంటే ఏం లేదు--మామూలు భాషలో బడ్డీకొట్టులో అద్దెకి పుస్తకాలు!" అని వివరించాడు. అందులో రకరకాల సాహిత్యం వుంది.     కాఫీ తాగించి ఆఖర్న అతన్నిచ్చిన  సలహా-ముందు ఓ పుస్తకాల కొట్టులో గుమాస్తాగా చేరిపొమ్మని - ఈ సీజన్ అంతా పనిచేస్తే-ఆ అనుభవంతో నెక్స్ ట్ యియర్ స్వంతంగా ప్రారంభించవచ్చనీ చెప్పాడు.     అది తన ప్రవృత్తికి సరిపోవచ్చని అనుకున్నాడు రవి.     అటునుంచే ఓ పుస్తకాలషాపుకి వెళ్ళాడు.     రవిని చూడగానే నమస్కరించాడు ఆ షాపు యజమాని ప్రభాకర్. రవి వయస్సులో చిన్నవాడయినా అతన్నందరూ గౌరవిస్తారు.     నీరు కారిపోయాడు రవి. ఉద్యోగం కోసంవస్తే నమస్కరిస్తున్నాడు ఎలాగా అనుకున్నాడు.     "ఏమిటి సర్ కబుర్లు?"     నాన్చేడ రవి. "ఏం లేదండి! ఎలా వుంది సేల్స్"     "ఏం చెప్పమంటారు సర్. నోట్ పుస్తకాల ధరలు పెరిగిపోయాయి. పేపరు ధర ఆకాశాన్నంటింది. నిరుటికంటే ముప్ఫై శాతం పెరిగిపోయాయి. స్టూడెంటు కుర్రాళ్ళేమో పాతరేటుకి యిమ్మని గొడవచేశారు. ఎలా చావాలి?"     రవి సమాధానం యివ్వలేదు.     "టెక్స్ ట్ బుక్స్ తగినన్ని సప్లయి చేయరు. డబ్బు ముందుగానే కట్టేశాం. ప్రెస్సుచుట్టూ తిరగలేక చస్తున్నాం. వడ్డీ గిట్టటంలేదు. ఏం లాభం లేదుసార్. ఈ పుస్తకాల వ్యాపారంకంటే వేరుశెనక్కాయలమ్ముకున్నా మేలే! గిట్టుబాటవుతుంది" అన్నాడు.     నివ్వెరపోయాడు రవి. "ఇదేమిటి? సత్యం చెప్పిన సత్యానికి, ఈయన చెబుతోన్నదానికీ ఎక్కడా పోలికలేదే" అనుకున్నాడు.     "చెప్పండి సర్!"     "ఎక్కడయినా గుమాస్తాగా చేరిపోవాలనుందండీ" అన్నాడు రవి.     ఆయన యిబ్బందిగా ముఖం పెట్టేడు. అంతలో టీ వచ్చింది, "తీసుకోండి సర్" అని యిచ్చి, "మీలాటి తెలివితేటలు కలవాళ్ళు గవర్నమెంటులో చేరాలి సర్! ఇలాంటి ఉద్యోగాలు మీకేం చాలుతాయి. చూడండి! ఆ కుర్రోడికి మేం అరవై యిస్తాం. అది వాడికి ఏం చాలుతుంది. అలా అని ఎక్కువ ఇవ్వాలంటే మాతో అవుతుందా?" అన్నాడు.     టీ తాగలేకపోయాడు రవి. అది అతను చెప్పిన నిజం కంటే కూడా చేదుగా వుంది. 'అరవైరూపాయలా! భగవాన్' అనుకున్నాడు. అంతలో అరవై అంటే రోజుకి రెండు రూపాయలు. ఒకరిపొట్టకి చాలు. ఇద్దరికి అయితే ఫరవాలేదు.     "మీరు ప్రయత్నిస్తానంటే ప్రక్కకొట్లో చూడండి. ఆ మెడికల్ షాపువారికి లెక్కలు రాసేవాళ్ళు కావాలిట. మీరు బి.ఏ. కదా చదివారు! వాళ్ళకి బి.ఎస్సి కావాలేమో అయినా కనుక్కోండి" ఇక వెళ్ళిరా అన్నట్టుగా అతను లేచి అదో బేరంవస్తే వెళ్ళాడు.     అటుచూశాడు రవి.     ఆ వచ్చినతను పల్లెటూరి ఆసామి. సెవెన్త్ క్లాస్ పుస్తకాలు కావాలిట. అసలు రేటుకిపైన పుస్తకానికి ఒక్కో రూపాయి ఎక్కువ యిస్తానంటున్నాడు. అయినా ఆసామికి లేవన్నాడు కొట్టు అతను. అతను ప్రాధేయపడుతున్నాడు.     "వస్తానండీ" అంటూ వెళ్ళాడు రవి.     మెడికల్ షాపులో రద్దీలేదు. ఓ కుర్రాడున్నాడు మందులు తీసి యివ్వటానికి. కేష్ ముందు ఓ పాతికేళ్ళ యువకుడు కూర్చుని వున్నాడు. పైన సీలింగ్ ఫాన్ నెమ్మదిగా తిరుగుతోంది. ఆ యువకుడి చేతిలో ఏదో పుస్తకం వుంది. అందులో ఏ సన్నివేశం చదువుతున్నాడో ఫేన్ గాలి వస్తున్నా ముఖాన చెమటలు పడుతున్నాయి.     రవిని అకస్మాత్తుగా చూసి కంగారుగా పుస్తకం దాచేసి "ఏమిటి? ఏమిటి? కావాలి?" అని అడిగేడు.     స్టూల్ పై కూర్చున్నాడు రవి.     "మీకు ఎకౌంట్సు రాసేవాళ్ళు కావాలిట కదా" సూటిగా అడిగాడు.     "నువ్వు లెక్కలు రాస్తావా?" కస్టమర్ కాదు-ఉద్యోగార్ధి - అందునా లెక్కలు రాసే గుమాస్తా అనేసరికి ఆ యజమాని ముందు రవి స్థాయి బొత్తిగా నేలబారుకి వచ్చేసింది.     తలూపేడు రవి సగం చచ్చిన మనసుతో.     "ఏం చదివేవు."     "బి.ఏ..." నెమ్మదిగా అన్నాడు.     "ప్చ్! మాకు బి.ఎస్సీయో- బి.కామో కావాలి"     "హుఁ! ఈ ఉద్యోగానికి డిగ్రీకూడా కావాలా!" అనుకున్నాడు రవి.     "మీకు యింతకుపూర్వం అనుభవం వుందా?"     "లేదు---"     "మరయితే లాభంలేదు - మాకు ఎకవుంట్స్ రాసేందుకు అనుభవంవున్న వ్యక్తి కావాలి. ఆఖరికి అతను ఎసెసెల్సీ తప్పినవాడయినా ఫరవాలేదు" డిగ్రీ స్థాయినుంచి దిగివచ్చాడు.     "నేను బాగా రాస్తాను. ముందు కొంచెం చెబితే జాగర్తగా రాస్తాను." సగంచచ్చి మిగిలిన మనస్సు పూర్తిగా చచ్చిపోగా అన్నాడు.     "లాభంలేదు- మేం మిమ్మల్ని ఎక్కడ భరిస్తాం. ఎలా నేర్పిస్తాం వెళ్ళిరండి."     నిరాశగా లేచాడు రవి.     మెట్లు దిగుతోంటే, "ఇదిగో... ఈ వీధి చివర మా బాబాయిగారి బట్టలకొట్టుంది. వాళ్ళకి ఓ మనిషి కావాలని అంటుంటే విన్నాను. ట్రై చెయ్!"     ఉస్సురుమన్నాడు రవి.     నాలుగడుగులు వేసేసరికి పుస్తకాలషాపులో చూసిన పల్లెటూరి ఆసామి పుస్తకాలు కట్టకట్టుకుని ఎదురయ్యాడు. రవిని చూడగానే "చూశావా బాబూ! అడిగితే లేవన్నాడు. పైన ఆర్రూపాయలిస్తే ఏడో తరగతి బుక్కులన్నీ యిచ్చాడు కలికాలం! అంతా డబ్బులో వుంది" అన్నాడు ఫిర్యాదులాగా.     పేలవమయిన నవ్వునవ్వి బట్టలకొట్టువేపు దారితీశాడు రవి. అతనికి ఈ రోజు ఎలాగయినా ఎంత చిన్నదైనా ఉద్యోగం సంపాదించుకుని యింటికి వెళ్ళాలనిపించింది.     వెళ్ళి నమస్కారం చేశాడు. ప్రతినమస్కారం కూడా చేయలేదు అతను. దగ్గరగావెళ్ళి బల్లముందు నుంచుని తను వచ్చినపని చెప్పాడు రవి.

    "మొగలాయి పరిపాలనలో మామిడి పళ్ళు పండించడానికి ధారణమైన కృషి జరిగింది. అందుకే ఆ పేర్లు స్థిరపడ్డాయి."          "ఎన్ సైక్లోపీడియా అనేది ఏ భాషకి చెందిన పదం? ఆ భాషలో దాని అర్ధమేమిటి?"          "ఇది గ్రీకు పదం దీని అర్ధం జ్ఞానచక్రం."          "శిభి చక్రవర్తి మరో పేరు?"          "ఉశీనరుడు."          "ప్రస్తుతం సినిమాలలోగాని, రచనల్లోగాని హీరో అంటే అరడుగుల అందగాడు. పొట్టిగా, పీలగా కనిపించే వ్యక్తులు సైతం చరిత్రలో మహా యోధులుగా గుర్తింపుపొందారు. అలాంటి ముగ్గురు యోధుల వివరాలు చెప్పగలరా?"          "నెపోలియన్ ఎత్తు అయిదడుగుల ఒకంగుళం, జూలియన్ సీజర్ ఎత్తు అయిదడుగుల రెండంగుళాలు, అలెగ్జాండర్ పొడవు అయిదడుగుల మూడు అంగుళాలు"          "రైట్! కామన్ వెల్త్ అనే పదం తొలిసారి ఆంగ్ల సాహిత్యంలో ఉపయోగించింది ఎప్పుడు? కామన్ వెల్త్ దేశాల మధ్య మొదటి విషయం ఏమిటి?"          అరక్షణం నిశ్శబ్దం తర్వాత అన్నాడు ఆదిత్య "కామన్ వెల్త్ అనే మాట ఆంగ్ల సాహిత్యంలో షేక్స్ పియర్ రాసిన 'ది టెంపెస్ట్' అనే నాటకంలో మొదట కనిపించిందంటారు ఆ తరువాత వాస్తవిక జగత్తులో భవితవ్యం కోసం కృషి చేస్తున్న ఆలివర్ క్రాంవెల్ రాజు పెత్తనంలోని స్వతంత్ర రాజ్యంగా 'కామన్ వెల్త్' అనే పదాన్ని ఉపయోగించాడంటారు. ఇకపోతే కామన్ వెల్త్ దేశాలలోని మొదటి నియమం సభ్య దేశాలు ఒక దానిలో ఒకటి రాయబార్లని కాక, హై కమీషనర్లని నియమించుకోవడం."          టైం చూసుకున్నాడు రోహిత్ మిగిలింది ఆరు నిముషాలు మాత్రమే.          "మిస్టర్ సత్యేంద్ర! మగాళ్ళని చూసి భయపడటాన్ని ఏమంటారు?"          "ఏండ్రోఫోబియా"          "సూర్యుడు విశ్వానికి కేంద్రస్థానం తప్ప భూమికి కాదని తొలిసారి వాదించిన శాస్త్రజ్ఞుడెవరు?"          "1543 లో కోపర్నికస్"          "టెన్నిస్ లో మేన్స్ లాండ్ అంటే ఏమిటి?"          "కోర్టుబేస్ లైన్ సర్వీస్, లైన్ మధ్యస్థానాన్ని నోమెన్స్ లాండ్ అంటారు."          "నెల్పన్, డికోటెన్ చికెన్ వింగ్ అనే టెర్మ్సివాడే స్పోర్డ్ ఏది?"          "రెజిలింగ్."          ప్రబంధకి బోధపడిపోయింది. కేవలం ఆదిత్యని ఓడించడమే ధ్యేయంగా నిర్వహిస్తున్న పోటీ ఇది. సత్యేంద్రని రోహిత్ అడుగుతున్న ప్రశ్నలు ఆ విషయాన్ని స్పష్టంగా నిరూపిస్తున్నాయి.          "మాల్గుడి డేస్ వంటి రచనతో అసాధారణమైన కీర్తి పొందిన ఆర్కే నారాయణ్ రాసిన రెండో నవల పబ్లిషర్స్ చేత ఆదిలో తిరస్కృతమైంది. ఆ నవలేది? ఎప్పుడలా జరిగింది?"          హఠాత్తుగా నిశ్శబ్దం ఆవరించిపోయింది.          "పాస్" అన్నాడు సత్యేంద్ర తెలియదన్నట్టుగా.          ప్రబంధ అప్రతిభురాలైంది. ప్రశ్న గురించి కాదు ఆమె ఆలోచిస్తున్నది ఇంతసేపూ తనకున్న అనుమానం గురించి అంతా ముందే నిర్ణయించుకున్నదైతే సత్యేంద్ర ఈ ప్రశ్నకు జవాబు చెప్పలేకపోయాడేం?          ఒకవేళ తమ మధ్య అనుమానించే సయోధ్యలేదని నిరూపించుకోటానికి జరుగుతున్న ప్రయత్నమా?          "మిస్టర్ ఆదిత్య!"          రోహిత్ అడగడం ఇంకా పూర్తికానేలేదు. వెంటనే చెప్పాడు ఆదిత్య. "ఆ నవల పేరు ది బేచిలర్ ఆఫ్ ఆర్ట్, అలా తిరస్కృతమైంది 1937లో."          అందరికన్నా ముందు తేలిగ్గా వూపిరి పీల్చుకున్నది ప్రబంధ.          చాలా పటిష్టమైన పోరాటం కొనసాగిస్తున్న ఆదిత్య శాశ్వతంగా తనవాడన్న ఆలోచన ఆమెను ఎంత ఆహ్లాదపరుస్తోంది అంటే, అతడి జవాబుల్ని కాదు అతడినే పరిశీలిస్తూ వుండిపోయింది.          "నౌ ది లాస్ట్ బంచ్ టు మిస్టర్ ఆదిత్యా "వేగంగా మిగిలిన గడువులో ప్రశ్నల్ని అడిగాడు రోహిత్ "ప్రపంచ చరిత్రలో మొట్ట మొదటసారి విమానాన్ని హైజాక్ చేసింది ఎవరు? ఎప్పుడు?"          "ఏభైయేడేళ్ళ క్రితం పెరూలో జరిగింది తొలిసారి అది నిర్వహించిన వాడు డాన్ కూపర్"          "రైట్! శిలువ వేస్తున్న సమయంలో తన తల్లి మేరీని జాగ్రత్తగా చూసుకోమని జీసస్ చెప్పిందెవరికి?"          "ప్రియ శిష్యుడు జాన్ కి."          "ఫైన్" అభినందించాడు రోహిత్.          "ఇటలీలోని 'లీనింగ్ టవరాఫ్ పిసా' ప్రాముఖ్యం ఏమిటి?"          "ఇటలీ శాస్త్రజ్ఞుడు గెలీలియో మేథమెటిక్స్ లెక్చరర్ గా పనిచేసింది పిసా యూనివర్శిటీలో రెండు వేర్వేరు బరువులు గల వస్తువుల్ని ఒకేసారి నేలకి విడిచినప్పుడు, ఎక్కువ బరువుగల వస్తువు ముందు నేలని తాకుతుందన్న అరిస్టాటిల్ థియరీ తప్పని నిరూపించాటానికి నూట ఎనభై అడుగుల ఎత్తున్న పిసీ లీనింగ్ టవర్ని ఎన్నుకున్నాడు గెలీలియో రెండు వేర్వేరు బరువులున్న వస్తువుల్ని అదే టవర్ పై నుంచి కిందకి వదిలి, రెండూ ఒకేసారి నేలను తాకుతాయన్న నిజాన్ని ప్రజలకి సోదాహరణంగా నిరూపించాడు."          ఆడిటోరియం కరతాళ ధ్వనులతో ప్రతిధ్వనించిపోయింది.          "స్త్రీ పెళ్ళి చేసుకోవడమంటే శీతాకాలంలో మంచుఊబిలో కూరుకోవడంలాంటిది. చేసేది ఒక్కసారే అయిన జీవితకాలం గుర్తుండిపోతుంది అన్న రష్యన్ రచయిత ఎవరు?"          "మేక్సింగోర్కీ"          "రైట్!"          "ప్రపంచ ప్రసిద్ది చెందిన కోకాకోలాని తొలిసారి తయారు చేసిందెవరు?"          "1916లో అమెరికాలోని జార్జియాకి చెందిన కెమిస్ట్ జాన్ ఎస్ పెంబర్టన్."

    వడివడిగా నడవ సాగింది.     "ఎక్కడికి పోవాలి?"     హఠాత్తుగా ఆ ప్రశ్న ఎదురైంది. క్షణకాలం మనస్సు మొద్దుబారి పోయింది. తనే నిర్ణయంతో బయటికి వచ్చింది?     ఎక్కడయినా వర్కింగ్ విమెన్స్ హాస్టల్ వుందేమో కనుక్కుని అందులో చేరిపోయి తిన్నగా ఏ పనయినా చూసుకోవాలి. లేదా యీ వూరు విడిచి వెళ్ళి ఏ పల్లెకయినా చేరి ఏ మునసబునో, కరణాన్నో ఆశ్రయించి కూలీ చేసుకుని బ్రతకాలి. లేదా ట్యూషన్స్ చెప్పుకోవాలి.     ఆలోచించగా అదే మంచిదనిపించింది.     అలా అయితే బస్టాండు కెళ్ళి ఏదో ఓ బస్సు పట్టుకుని ఏ పల్లెకయినా చేరాలి. ఈ వూళ్ళో బస్టాండు ఎక్కడుంది? ఏ రిక్షా వాడినయినా అడిగితేనో! కర్మ! ఈ ప్రాంతంలో రిక్షావాళ్ళుకూడా కనిపించటం లేదు. సరే! వేగంగా నడిస్తే. ఎవరయినా ఎదురయితే అడిగి తిన్నగా బస్టాండుకు వెళితే సరి!     మనస్సు ఒక నిశ్చయానికి వచ్చాక కొంత ఆందోళన దగ్గింది.     చకచకా నడచి వెళుతోన్న సత్య హఠాత్తుగా నీడలు ఎదురు కావడంతో తలెత్తి చూసింది.     ఎదురుగా ఇద్దరు వ్యక్తులు పౌరాణిక సినిమాలో యమభటుల్లా వున్నారు. తప్పుకుని పక్కకు పోబోయింది. వాళ్ళు అటుగా వచ్చారు. వెనుతిరిగింది. అక్కడ మరో ఇద్దరు పిశాచాల్లాగా కనిపించారు.     చుట్టూ చూసిందప్పుడు.     అది వూరుకాదు. వీధికాదు. వూరు దాటి వచ్చేసింది. తను తన ఆలోచనలతో నిర్మానుష్యమైన రోడ్డు పొడవుగా లాగిన భయంలాగా కనిపించింది. తలెత్తి చూస్తే చుక్కలమధ్య ధనవంతుడిలా కనిపించాడు.     కెవ్వు కేకవేసింది సత్య వాళ్ళు మరి కాస్త దగ్గరగా రావటంతో. ఆమె కేక వినగానే ఒక వ్యక్తి నోరు మూశాడు. మరో వ్యక్తి పెనక్కుండా చేతులు పట్టుకున్నాడు. మిగతా యిద్దరూ ఆమెని కవర్ చేస్తున్నారు.     ఆమె విడిపించుకోబోయింది. అయినా ఆమె ప్రయత్నాలూ సాగలేదు. ఓ వ్యక్తి ఆమె మెడమీద చరిచేడు తలవాల్చేసింది సత్య. పొట్లకాయని భుజాన వేసుకున్నట్టుగా చక చక నడవసాగడొకడు.     కొంతదూరం వెళ్ళగానే ఓ వ్యక్తి వెళ్ళి చెట్టు చాటున వుంచిన కారు బయటికి తెచ్చాడు. ఆమెని కారులో వేసుకుని బయలుదేరారు నలుగురూ. రివ్వున దూసుక పోతోంది కారు.                                                                   *        *        *     సరిగ్గా సాయంకాలం ఏడుగంటలకు హాల్లోని గడియారం కుహు, కుహు నినాదం చేసే సమయానికి గేటుమీద చేయి వేశాడు రామ్మోహన్. ఒక్క క్షణం తటపటాయించి బోల్డ్ తీసి గేటు తెరిచాడు. లోపలికి అడుగు పెడుతూ, ఇది నా విజయ పాదం అనుకున్నాడు. "అదృష్టం తిరిగింది. లక్షాధికారిని వలలో వేసుకున్న వగలాడిని నా చేతిలో చిక్కించుకున్నాను.     ఈ రోజు పదివేలు. మరో పదిరోజులకి పదివేలు దాదాపు రోజుకు వెయ్యేసి చొప్పున లాగొచ్చు. దానికేం బంగారు పిచిక. ఇలా ఎన్నాళ్ళు సాగుతుంది. సాగినన్నాళ్ళు ఏ అయిదారు నెలలు జరిగినా చాలు సుఖంగా వుంటుంది. తనకు డబ్బు తక్కువని కాదు, కావలసినంత వుంది. అయినా వూరికే వస్తూవుంటే చేదా ఏం? దానికి వుంది ఇస్తుంది. అదే బికారి వాడి చాటునవుంటే ఏం చేయగలిగి వుండేవాడు. తనని తల పగలగొట్టినందుకు ఆ మాత్రం ఫైన్ వేయాల్సిందే!"     వరండాలోకి వచ్చి బజర్ మీద చేయి వేశాడు.     బజర్ విన్న నాయర్ మరో నిమిషానికి వచ్చి తలుపు తెరిచాడు. ఇతన్ని చూడగానే ప్రసన్న ముఖంతో "రండి! కూర్చోండి! అమ్మగార్ని పిలుస్తాను. అని వెళ్ళేడు"     "గుడ్! మంచి శకునమే! ఆహ్వానం వచ్చింది" అని ఠీవిగా వెళ్ళి సోఫాలో కూర్చుని సిగరెట్ వెలిగించాడు. ఉదయం సరిగ్గా కూర్చోవటానికి కూడా ధైర్యం చాలని వ్యక్తి సాయంకాలానికి సిగరెట్ తాగే స్థాయికి వచ్చాడు.     మరి కొద్దిసేపటికే తెర తొలగిన చప్పుడయింది. సత్య వచ్చిందేమోనని యాంక్జయిటీతో చూశాడు రాంమోహన్.     కానీ అతను నాయర్! అష్ ట్రే తెచ్చిపెడుతూ "అమ్మగారు క్రిందలేరు. మేడపై నున్నారేమోనని ఆయాని పిలవమన్నాను.     ఇంటర్ కమ్ లో ట్రయిచేశా. కానీ ఫోనెత్టటంలేదు అన్నాడు.     యాష్ ట్రేలో సిగరెట్ నుసి విదిల్చి విసుగ్గా చూశాడు.     సన్నగా తెలుగులో వార్తలు వినిపిస్తున్నాయ్.     మరో సిగరెట్ ముట్టించాడు.     వార్తలు ముగిసేసరికి "పరమ శివం అమ్మాయిపైన కూడా కనిపించటం లేదు" అన్న ఆయా జానకమ్మ మాటలు వినిపించాయి రామ్మోహన్ కి.     ఆమె కంఠంలో ఆదుర్దా అతన్ని భయపెట్టింది.     "నాయర్!" ఆదుర్దాగా పిలిచాడతను.     కానీ పిలుపు వినిపించలేదతనికి.     "ఆయా! ఎక్కడికి వెళుతుంది ఆమె. లైబ్రరీ చూశావా? టాప్ ఫ్లోర్ లో చూశావా? బెడ్ రూంలో కానీ ఉందేమో చూశావా? లేదా క్రింద ఉందేమో మరోసారి చూడు. అన్నట్టు బాత్ రూం కెళ్ళిందేమో చూడు."     చకచకా ఇద్దరూ అంతటా చూశారు. క్రింది భాగంలో, తిరుగుతున్నంతసేపూ 'శివా! అమ్మాయిపైన లేదురా పై ఫ్లోర్ లో కూడా లేదు? డ్రాయింగ్, బెడ్ రూమ్స్ లో లేదు. ఉంటే కనిపించేది. పిలిస్తే పలికేది" అంటూనే వుంది.     క్రింద అన్ని గదులూ తిరిగి, తిరిగి డ్రాయింగ్ రూమ్ కి వచ్చారు. ఇద్దరూ ఒకవేళ అక్కడికి వచ్చిందేమోనని.     నాయర్ ని చూడగానే "వచ్చారా ఆమె?" అని గాబరాగా అడిగాడు రామ్మోహన్, కానీ అతని ప్రశ్నకి సమాధానంకూడా ఇవ్వకుండా ఆదుర్దాగా ఆందోళనతో బయటికి వెళ్ళారు ఇద్దరూ.     "శివా!"     "ఆయా, రామయ్యని చూడు, వెనుక తోటలో కూర్చున్నారేమో, ఆవిడ ఒక్కోసారి అలా కూర్చుంటారుగా" అన్నాడు నాయర్ గాబరాగా.

    అడుగుల చప్పుడు దగ్గరవుతోంది. చాలా జాగ్రత్తలో వుండి, శ్రద్ధగా వింటోంది.          ఆమె చెయ్యి ఆయుధం చుట్టూ బిగుసుకుని ఏ క్షణంలోనైనా ఉపయోగించటానికి సిద్ధంగా వుంది.     అడుగుల చప్పుడు మరీ సమీపానికి వచ్చేసింది.     ఆమె చాలా వేగంగా, రివ్వున ఆయుధాన్ని బయటకు లాగి వెనుతిరగబోయింది. కాని అప్పటికే ఆలస్యమైపోయింది. చెయ్యి గాల్లోకి లేచే లోపల తలమీద బరువుగా ఏదో పడినట్లయి, కళ్ళు చీకట్లు క్రమ్మి నేలమీద వ్రాలిపోయింది.                                             31     రసజ్ఞ కనబడటం లేదన్న నిజం గుర్తించి జయసింహ పిచ్చెత్తినట్లయి పోయాడు. ఒక ప్రక్క జోరుగా వర్షం కుతుస్తున్నది. గట్టిగా అరుస్తూ, కేకలు పెడుతూ, మధ్య మధ్య గుండె నదుముకుంటూ పోలీస్ డిపార్టుమెంట్ నంతా ఉరుకులు పరుగులు తీయించాడు. తాను స్వయంగా ఓ జీప్ లో బయల్దేరాడు.                                                              *  *  *     రసజ్ఞ కళ్ళు తెరిచింది. తానో చిన్నగదిలో మంచంమీద పడివున్నట్లు గ్రహించింది. గదిలో లైటు వెలుగుతోంది. టైమెంతయిందో తెలీదు. గబగబ గుర్తు వచ్చినట్లు దుస్తులు తడుముకుంది. జాకెట్ లోపల కూడా చూసుకుంది. తాను శత్రువును పట్టుకోవటం కోసం దాచుకున్న ఆయుధాలు ఒక్కటీ కనబడలేదు. ఆ దుర్మార్గుడు చాలా జాగ్రత్తగా అన్నీ తస్కరించి వేశాడు. వాడితో ముఖాముఖి ఎదుర్కొనే సమయం ఆసన్నమైంది.     ఇప్పుడు తన దగ్గర రివాల్వర్ గాని, ఏ ఇతర ఆయుధాలుగాని లేవు. ఏమీ లేకుండానే వాడినెదుర్కోవాలి.     ఏ రోజుకోసం తానెదురు చూసిందో ఆరోజు వచ్చేసింది. కాని తాను అనుకున్న పద్ధతిలో జరగలేదు. వాడ్ని నిస్సహాయస్థితిలో పెట్టే కారు మేఘంలా క్రమ్మేసి బంధించివేయాలని అనుకుంది- కాని తానే నిస్సహాయస్థితిలో పడిపోయింది.     బెదిరిపోకూడదు. వాడ్ని ఎదిరించి, బంధించి పోలీసులకి అప్పజెప్పాలి. లేకపోతే చంపిపారెయ్యాలి.     బయట్నుంచి తలుపెవరో తీస్తున్న చప్పుడైంది. తర్వాత తలుపు తెరుచుకుంది.     లోపలకు ఓ వ్యక్తి ప్రవేశించాడు. ఇరవై ఏడు ఇరవై ఐదేళ్ళుంటాయి. ఆరడుగుల పొడవుంటాడు. చాలా దృఢంగా, బలంగా ఉన్నాడు.     అతను డాక్టర్ వసంతకుమార్ కాదు.     రసజ్ఞ అతనివైపు ఆశ్చర్యంగా చూస్తున్నది. ఇతన్నెప్పుడూ చూడలేదు. ఎవరో ఊహించటానికి కూడా కష్టంగా ఉంది. ఇతనేనా... ఇతనేనా కిరాతకుడు?     "ఎవరు నువ్వు?" అడిగింది.     అతను నవ్వాడు. "ఈ పాటికి అర్థమయ్యే ఉంటుంది. నీకు ఫోన్ చేసి హెచ్చరించాను ఈ ఊరునుంచి వెళ్ళిపొమ్మని. నువ్వు వినలేదు."          "ఏడిశావు."     "అలానా?" కొన్ని నిమిషాలలో నీ గతి ఏమవుతుందో చూస్తావు" అంటూ మీదకు రాబోయాడు.     రసజ్ఞ బంతిలా లేచి నిలబడింది. ఏం జరుగుతున్నదో తెలుసుకునే లోపల ఆమె కాలు గాల్లోకి లేచింది. ఆమె శరీరంలోని శక్తినంతా తనలోకి తీసుకుంటూ అతన్ని తాకింది.     అతన్లో చలనం లేదు. అలాగే నిలబడి ఉన్నాడు. ఆమె ఆశ్చర్యంగా చూసింది. ఎవరితను? మనిషా? లేక ఉక్కుతో చెయ్యబడ్డ ఓ యంత్రమా? వెనక్కి జరిగి గాల్లోకి ఎగిరి రెండు కాళ్ళతో అతని గుండెలమీద తన్నింది. అలా చేస్తూ తాను క్రిందపడిపోయింది.     ఈసారి అతను కొంచెం వెనక్కి తూలినట్లయ్యాడు. ఆమె మెరుపులా లేచి రెండు చేతులూ బిగించి అతని మొహంమీద మోదింది. తర్వాత బయటకు పోవటానికని గుమ్మంవైపు పరిగెత్తింది. సరిగ్గా రెండడుగులు కూడా వేసి ఉండదు. అతని బలిష్టమైన హస్తం ముందుకుసాగి ఆమెను వెనక్కి లాగేసింది. ఆమె తూలిపడబోతూ నిలద్రొక్కుకునే లోపల తలమీద బలంగా ఓ దెబ్బపడింది. ఇనుప సమ్మెటతో మోదినట్లయి, కళ్ళు చీకట్లు క్రమ్మి నేలమీద వ్రాలిపోయింది.                                      *  *  *     రంజిత చాలా ఆందోళనగా వుంది. ఎక్కడకు వెళ్ళాలి? నేరస్తుడ్ని ఎక్కడని వెదకాలి?     రానురానూ తను ఓడిపోతోంది. ఒక్క అడుగుకూడా ముందుకు వెయ్యలేక పోతుంది.     ఈలోగా ఒక్కొక్క స్త్రీ జీవితం ఆహుతయిపోతోంది.     వసంతకుమార్ జాడలేదు. పోలీసులు ఎంత వెదికినా అతన్ని కనుక్కోలేక పోయారు.     ఏదో ఆలోచన తోచి ఆమె కారును డాక్టర్ ప్రద్యుమ్న ఇంటికి మళ్ళించింది.     ఇంటి తలుపులు వేసివున్నాయి. వరండాలో నిలబడి కాలింగ్ బెల్ బటన్ నొక్కింది. లోపలనుంచి బెల్ మ్రోగిన చప్పుడు బయటకు వినిపిస్తోందిగాని, రెస్పాన్సు లేదు. ఓ నిమిషమాగి తలుపుమీద చెయ్యివేసి మెల్లగా తోసింది.     తలుపు తెరుచుకుంది.     ఓ చేతిలో రివాల్వర్ పట్టుకుని లోపలకడుగుపెట్టింది. బాగా చీకటిగా వుంది. చేత్తో తడిమి గోడకున్న స్విచ్ వేసింది. గదంతా వెలుగుతో నిండిపోయింది.

    ఈ మధ్యకాలంలో చంద్ర విచారంగా ఉండటం ప్రేమతో కూడిన విషాద గీతాలు గిలకడం చూసి ఓ రోజు గట్టిగా అడిగాను.అప్పుడు  చంద్ర వివరంగా చెప్పాడు. "రూపమతి అనే అమ్మాయి తనూ చాలా గాడంగా ప్రేమించుకున్నారట. కానీ ఆ అమ్మాయి కొన్ని సంసార బాధ్యతలు వుండటం వల్ల వాళ్ళ ప్రేమ మూడుసార్లు కలుసుకునే వారట. నన్ను మరిచిపో అని  లెటర్ రాసి రూపమతి ఎక్కడికో వెళ్ళి పోయింది. ఓ ప్రెండ్ కనబడి రూపమతి ఎవరినో పెళ్ళి చేసుకుని వాళ్ళ పెద్దనాన్నగారి వూళ్ళోవుందని చెప్పాడుట.     ఈ విషయం చెప్పి చంద్ర విచారిస్తుంటే నేను ఎంక్వయిరీ మొదలు పెట్టాను. యశ్వంతరావుగారు రూపమతి  తండ్రి బాజీరావు గారు స్వయానా అన్నదమ్ములు యశ్వంతరావుగారు లకారాలకి అయితే బాజీరావు గారు దీర్ఘ వ్యాధులతో చాలా బీదరికంగాగడిపారు. ఎప్పడూ వెళ్ళని రూపమతి  తండ్రిమరణంతో పల్లెటూరు ప్రయాణమ్తె రెండో కంటికి తెలియకుండా వెళ్ళింది. వివాహం కూడా అయింది. పెద్దనాన్నగారి ఇంట్లో వుందని తెలిసింది.     నేను వస్తున్నది ఈ వూరికి ఇంక రూపమతి విషయం కూడా తెలుసుకోవచ్చని అనుకున్నాను. కాళిచరణ్  రూపమతినీ  బలవంతాన వివాహం చేసుకున్నాడని అనుకున్నాను. కాళిచరణ్ మోసగాడు ఏదో  పెద్దప్లానుతో యిక్కడ మకాం  వేశాడనుకున్నాను. మీ యిరువూరూ ఎంత గొప్పగా నాటకం  ఆడారంటే  నేను పూర్తిగా నమ్మాను. కాళిచరణ్ మీద నిఘా వేశాను. పాపం  అమ్మాయిగారు బ్తేటపడ్డారు. ఎవరూ చూడటం లేదు కదా అని మీసాలు పికి  ఆరపెడుతుంటే.....     ఇలా మాట్లాడితే నేను వెళ్ళిపోతాను" చిరుకోపంతో బెదిరిస్తూ అంది అవంతి.     "లా మాట్లడనులే మరోలా మాట్లాడుతాను" నవ్వుతూ మరికొద్ది సేపు జరిగింది వివరించాడు ఆ తర్వాత "అవంతి! నా వరకూ నా కథ చెప్పాను యింక నీవు కానియ్యి" అన్నాడు ఇందర్.     అవంతి మొదలు పెట్టింది. రూపమతికి పూర్తి వివరం తెలియదు. అందుకని మొదటి నుంచి చెప్పకు వచ్చింది.     "రూపమతి!నిన్ను ట్రైనులో కలిసుకునే  వరకూ నా జీవితం నీకళ్ళకు కట్టేలా  వినిపించాను" అని అవంతి అనగానే ఇందర్ "ఆ తర్వాత కథ నాకు వినిపించు అవంతి! "అన్నాడు.     "అలాగే  మగవాడి వేశంతో ఎంత కాలం అని వుండను అయినా గత్యంతరం లేక, కొత్త ప్లాను ఆలోచిస్తూ వున్నాను! రూపమతి ఏదో బలమ్తెన కారణంతో ఈ వూరు వచ్చిందని గ్రహించాను. అదేమిటో తెలిస్త్ ఆమెని నా గుప్పెటలో పెట్టుకుని అప్పుడు నేను స్త్రినని చెప్పవచ్చు అనుకున్నాను. ఇదిలా ఉండగా చల్లనమ్మకి నా మీద అనుమానం వచ్చింది.కొజ్జా మొగుడు పేటలో  వున్న ఒకటే కోటలో  వున్న ఒకటే అందిట వెనకటికో రాణిగారు అలాగా నేను స్త్రినయి వుండి దాంపత్య ధర్మం ఎలా నిర్వహించను!     దానికో ఉపాయం ఆలోచించాను. నాతో పాటు రకకకాల ముందులు మారువేషానికి పనికొచ్చేవి తెచ్చుకున్నాను రాత్రిపూట చల్లనమ్మ కిటికీతోంచి మాగదిలోకి చాటుగా చూసేది దాని నోరు మూయిద్దామని గదిలో  ల్తెటు  పూర్తిగా ఆర్పేసి  రూపమతికి ల్తెటు గా మత్తుమందు వాసన చూపి ఆమె పక్కలో పడుకుని  ఇరువురి సంభాషణ నేనే  పలికేదాన్ని ఉదాహరణకి "ఈ చీకట్లో  చిందులాట ఏమిటి ఇక్కడ వుంది  మనిద్దరమెకదా ల్తెటు వేయకూడదా!" తగ్గు స్వరంతో రూపంతి అన్నట్లు నేనే పలికి  వెంటనే గట్టిగా  చల్లనమ్మకి చక్కగా వినిపించేలా "నాకిలాగే ఇష్టం. దిగంబరంగా చూస్తే నాకు ఎలర్జీ వస్తుంది. శరీరానికి హాయిగా వున్నప్పుడు చీకటి  అయితేనేమి వెలుతురు అయితేనేమి!" అంటూ గత్యంతరం లేక బూతుమాటలు కూడా వాడేదాన్ని!" సిగ్గుపడుతూ చెప్పింది అవంతి.     ఆ భాగ్యం నాకేపుడో అన్నట్లు కొంటెగా చూశాడు ఇందర్. అదిగమనించనట్లు అవంతి మళ్ళి మొదలు పెట్టింది చెప్పడం. "రూపమతి ఓ రోజునన్ను కనిపెట్టి గట్టిగా కేకలు వేయబోయింది. చటుక్కున ఆమెనోరు నొక్కి తెలివి తప్పించాను. ఆ తర్వాత రెండు గంటల తర్వత ఆమెకి తెలివి  వచ్చింది. నా కథ మార్చి చెప్పాను. నాకు  నా అనేవాళ్ళు ఎవరూ లేరూ  మా మేనమామ  దుర్మార్గుడు నన్ను బలవంతాన వివాహం చేసుకోబోతుంటే అక్కడ నుంచి పారిపోయి ఈ వేషంలో వస్తున్నాను. నీవు నాకథ నమ్మితే నేను నీకు తోడుగా ఇక్కడే వుంటాను రూపమతికి నా అవసరం చాలా వుంది. నన్ను వుండమంది నేను స్త్రి నీ కావటం తనకు చాలా మంచిది అంది. ఇద్దరం కలసి భార్యాభర్తలుగా మరింత నాటకం ఆడుతూ వున్నాము.      అపుడు ఆకస్మాత్తుగా నీవు ప్రత్యక్షమయ్యావూ ఇందర్! నా ప్రాణాలు అలా ప్తెకి పోయివచ్చాయి. నిన్ను ప్రేమించి మోసగాడివని తలచి  నిన్ను మరచిపోదామని విశ్వ ప్రయత్నం చేస్తున్న వేళ నీ రాక నాలో అలజడినీ రేపాయి. నన్ను గుర్తు పట్టావో నా పని హరిహొం అవుతుంది. ఇక్కడి నుంచి నిన్ను తరిమెయ్యలనుకున్నాను రూపమతికి నీవు  మంచివాడవుకావని చెప్పాను. ఆమెకూడా నీకు దూరంగా వుండాలనుకుంది. అది నాకు మంచిదే అయింది. నేను కొన్ని  విషయాలు ఆరా తీశాను. తిక్కవాడని పేరు పడ్డ రవ్వల మాణిక్యం అనే వాడు నాకు యశ్వంతరావుగారి గురించి చాలా విషయాలు చెప్పాడు నా పరిశోధనలో ఎన్నో విషయాలు కనుక్కున్నాను. అది తర్వాత చెపుతాను. టూకీగా జరిగింది చెబుతాను. ఎద్తేనా అనుమానాలు వుంటే అడిగి తీర్చుకోండి" అవంతి చెప్పడం ముగిస్తూఅంది.     "అనుమానాలు, ప్రశ్నలు, జవాబులు. ఎం చేయవలసింది చివరి ఐటేమ్ రూపమతి నేను అవంతి చెప్పడం అయింది. ఇంక నీ వంతు కథ మీరు  దాచుకోకుండా  వినిపించండి అని కోరుతున్నాను" ఇందర్ అన్నాడు.     "ఇప్పటివరకూ ఓ పక్క మీ మాటలు వింటూ మరోపక్క నా విషయం పూర్తిగా నిజం చెప్పాలా అని ఆలోచిస్తున్నాను. ఇపుడు నేనో నిర్ణయానికి వచ్చాను" రూపమతి అంది.

      "అది నీవల్ల అయ్యాపని కాదు రాబర్ట్ ఈ శశిభూషణ్ చిత్రవధ చేసైగానీ  నాకు మనశ్శాంతి లేదు"     "మోహినీ " కటువుగా పిలిచాడు రాబర్ట్.     "ఏమిటి?" అంది.     "నువ్వు అస్టాల్ ఆడదానివి. నిన్ను చూస్తేనాకసహ్యం  చంపేయాలన్నంత కోపం  నాకుంది. ఎందుకో తెలుసా? 'పగ' అన్న రెండక్షరాలకి అర్ధం తెలీని  మూర్ఖురాలివి. శశిభూషణ్ నీకు చేసిన ద్రోహానికి పరిహారంగా అమాయకుల  జీవితాలతో ఆటలాడటం నేరం మోహినీ" రాబర్ట్ మాటలకి మోహిని రుసరుసలాడుతూ చూసింది.     "చిన్నపామునైనా పెద్దకర్రతో కొట్టాలని అంటారు  ఇందుకే కాబోలు"  నవ్వేడు రాబర్ట్.     అతని  చేతిలో పిస్తోలు నిగనిగలాడుతూ కనబడేసరికి మోహినీ  ఓ అడుగు వెనక్కి వేసింది.     రాబర్ట్ చేతిలో పిస్తోలుని చూడగానే శశిభూషణ్ ప్రాణం లేచి వచ్చింది.     రాబర్టు ఓ అడుగు ముందుకేసాడు. అతని కళ్ళెర్రగా వున్నాయి జుత్తు  చెదిరిపోయి మొహం పిక్కుపోయి విశ్రాంతి లేనివాడిలా వున్నాడు.     "మోహినీ, నీ కథ విన్న తరువాత ఇతన్ని చూసైచిత్ర హింసలకి గురి చెయ్యాలని నాకూ అనిపించింది.కానీ అతని భార్యకి నేను మాటిచ్చాను అతన్ని కాపాడుతానని అంతేకాదు. నీ జాలి కథే కనక నేను వినకపోతే ఈ వేళ నీ ప్రాణాలు అనంతంలో ఎప్పుడో కలిసిపోయి వుండేవి మనిషి వంచనకి గుర్తేతే  ఆ మనిషి గుండెల్లో రగిలేజ్వాల  ఎలాంటిదో నాకు బాగా తెలుసు. ఇప్పుడు నీపట్ల నాకు సానుభూతే గానీ, పగేమిలేదు మోహినీ"     మోహినీ  కళ్ళలో నీరు సుడులు తిరిగింది.     "రాబర్టు" పిలిచింది మోహినీ.     "ఏమిటి?     "నిన్నోక్కటడుగుతాను చెప్తావా?" అంది.     "చెప్పు"     "ప్లీజ్ నన్ను చంపేయ్" అంది మోహిని     "నేను మనుషుల్ని చంపే ప్రోఫేషనల్ని కాదు. నా జీవితంలో ఆదుకొన్న వాళ్ళని అంతం  చేయబోతున్న మృత్యువుని నేను     మోహినీ  అడుగువెస్తూ వచ్చింది రాబర్టు దగ్గరకి.     రాబర్టు చేతిలో పిస్తోలు గురిచేసి పెట్టాడు.     "నువ్వు శశిభూషణ్ నీ  తీసుకెళ్ళు" అంది  స్ధిరంగా  మోహిని.     ఆమెలో ఆ మార్పు వస్తుందని రాబర్టుకి ముందే తెలుసు.     "రాబర్టు మంచం దగ్గరకెళ్ళి శశిభూషణ్ కట్లు విప్పదిశాడు.     మోహినీ  గోడకి చేరగిలబడినించుండి నిస్సహాయంగా చూసింది.     రాబర్టు! ప్లీజ్ , అతన్ని వెంటనే వెళ్ళిపొమ్మను అతన్ని నేను క్షమించలేను ఆ రాస్కేల్ని పొమ్మను దయచేసి బయటికి వెళ్ళి పొమ్మని చెప్పు" జుత్తు సిక్కొని ఏడుస్తూ ఆరుస్తోంది మోహిని రాబర్టు శశిభూషణ్ కి స్తెగా చేశాడు.     అతను తలోంచుకుని  వెళ్ళిపోతుంటే వెనకే రాబర్టు నడవ బోయాడు.     అతని కాలు పట్టుకొని లాగినట్టుయింది. రాబర్టు తలతిప్పి చూశాడు.     మోహిని - నేలమీద బోరున ఏడుస్తూ అతన్ని ఆపడానికి ప్రయత్నస్తోంది.     "ఏమిటిది" అన్నాడు రాబర్టు.     "రాబర్టు! నువ్వెళ్ళడానికి వీల్లేదు. నువ్వు ...నువ్వు ఇక్కడే ఉండిపో"     మొహిననీ పూర్తిగా మార్పు వచ్చిందని ఆమె నటించడం లేదని రాబర్ట్ గ్రహించాడు.     ఆమె కన్నీటిలో దోషం లేదిప్పుడు.     మోహినీ లేచినించుని అతన్ని పెదిమిల్ని  అందుకోంది.     రాబర్టు ఆవిడ భుజం ప్తెన  మెల్లగా తట్టాడు.     మోహినినీ ఓదార్చాడు రాబర్టు. అయినా ఆమెలో నిరుత్సాహం కొట్టొచ్చినట్లుగా కనబడుతూనే వుంది.     "నాకు ఆకలిగా వుంది" అన్నాడు రాబర్టు.     "పద" అంది.     రాబర్టు గదిలో కూర్చున్నాడు. మోహిని  అతను కూర్చున్న గదిలోకి ఆపిల్స్  , చపాతీలు కూర తీసుకొచ్చింది.     "నువ్వూ తీసుకో" అన్నాడు.     "నాకు ఆకలిగాలేదు" అంది.     రాబర్టు అది తిని మంచం ప్తెన వాలిపోయాడు.     మోహిని వచ్చి అతని పక్కనే పడుకొని అతని గుండెప్తెన చేత్తోరాస్తూ వుండిపోయింది.     "చిన్నపామున్తేనా పెద్దకర్ర కొట్టమన్నావ్. మరిప్పుడు పక్కలో పడుకున్నావేం" అడిగింది మోహిని.     "నేనూ నీజాతివాడినే మోహినీ" అన్నాడు రాబర్ట్.     మోహినీ మెల్లగాలేచి అతని  గుండెలప్తెన వాలింది.     "అన్నివుండి నేనూ, అన్ని పోగొట్టుకుని నువ్వు, ఎందుకిలా అగ్నిలోపడి కాలిపోతున్నాం?" అడిగింది మోహిని.     ప్రేమించిన మనిషి మోసం చేశాడన్న ఆవేశం నిన్నో పిచ్చి దాన్నీ చేసింది కానీ ప్రేమించిన  ప్రియురాలిని పోగొట్టుకుని నన్ని పరిస్ధితికి తీసుకెళ్ళినా వాళ్ళప్తెన ప్రతీకారవాంచతో రాగులుతున్న అగ్నిగోళన్నీ నేను"     "అంటే?"         మోహిని జాలిగా అడిగింది.     రాబర్టు కళ్ళలో నీరు తిరిగింది.

         అతడు డ్యూటీలో జాయినయినరోజే ఆఫీసులోనే కనిపించింది సుధ. అఫీసులో ఎవరెవరో ఏదేదో మాట్లాడి తమ సానుభూతి సంతాపాన్ని తెలియజేస్తుంటే సుధ మౌనంగానే తన విచారాన్ని వ్యక్తంచేసింది.      అతడు జీపులో ఆఫీసుకు వెడుతూంటే, వస్తూంటే సుధ ఇంట్లో కిటికీదగ్గర  కూర్చొని చూడడం తప్ప అతడింటికి వెళ్లడంలేదు. సుగుణ ఉన్నప్పుడు అమరికల్లేకుండా ఆ ఇంటికి  వెళ్లివచ్చేది! ఎవరేమన్నా, అపవాదులు వేసినా లెఖ్కచేసేదికాదు. ఇప్పుడేమని ఆ ఇంటికి వెళ్ళగలదు? సుగుణ మృత్యుముఖంలో వుండి వ్రాసిన ఉత్తరం అనుక్షణం  మనసులో మెదులుతున్నా, ఆ ఉత్తరం సంగతి అతడిముందు ఎలా బయటపెట్టగలదు? వెళ్లాలనీ,  అతడిబాధ పంచుకోవాలనీ, సుగుణ సంగతులు వినాలనీ వుంది కాని, తననితాను కట్టేసుకొన్నట్టుగా వుండిపోయింది సుధ, అప్పుడప్పుడూ ఆఫీసులో కలిసినా అది  డ్యూటీవరకే పరిమితం చేసుకొంది.      దాదాపు పదిహేను రోజుల తరువాత ఒకనాడు,     ఆఫీసులో గణపతిరావు అన్న కొలీగ్ సుధను కలిసి చంద్రకాంత్ దగ్గరికి రాయబారిగా వెళ్లమని అర్దించాడు దాంతోపాటూ తనగోడూ వినిపించాడు.      ఇంకో అయిదారు సంవత్సరాలలో రిటయిర్ కాబోతున్నాడతడు. అతనికున్న సంతానం ఆరుగురూ ఆడపిల్లలే. పెద్దపిల్ల కిప్పుడు ముప్పై ఏళ్లు. ఎప్పటికప్పుడు ఏవో ఖర్చులు రావడంతో పెళ్లిళ్లకంటూ బాంక్ లో ఏమీ వేయలేదు!కానీ, అతడు చేసిన ఒక మంచిపని, ఆడపిల్లలైనా చక్కగా చదివించాడు! ముగ్గురూ డిగ్రీలు తీసుకొని ఉద్యోగాన్వేషణలో వున్నారు. గవర్నమెంట్ జాబ్ దొరికేవరకు ఊరికే  వుండడమెందుకని కాన్వెంట్ల లో చిన్న చిన్న వుద్యోగాలు చేస్తున్నారు. మిగతా ముగ్గురూ ఇంకా చదువుతున్నారు చేస్తే చాలుగాని ముగ్గురాడపిల్లలూ పెళ్లిళ్ల కున్నారు.      భార్యా విహీనుడైన ఆఫీసరు మీద అతడి కన్ను పడింది. "రెండో సంబంధమా?" అని ఇంట్లో సగుణతూన్నా "ఆఫీసరు అల్లుడు కావడం కంటే కావలసిందేముంది? రెండో సంబంధం అయితేనేం? అతడు ఆ భార్యవల్ల సుఖపడ్డాడా? ఏమన్నానా? ఆమె తన గుర్తుగా బిడ్డల్ని కూడా ఇచ్చి పోలేదుకదా,  మన అమ్మాయికి సవితితల్లి అని పేరురావడానికి!" అని సమర్దించుకొన్నాడు.      "ఆయనభార్యకూ నీకూ మంచి స్నేహమందుని నాకు తెలుసు నువ్వైతేనే ఆయన దగ్గర  ఈ విషయం ఎత్తగలవు! దయచేసి నాకీసాయం చేసి పెట్టమ్మా! ఈ ఆడపిల్లల తండ్రిమీద కాస్త కనికరంచూపు!" అని మరీ మరీ ప్రాధేయపడ్డాడు. కూతురి ఫోటో వున్న కవరు బలవంతంగా సుధ చేతిలో  కుక్కాడు.      "భార్యపోయి నెలరోజులైనా కాకముందే మళ్లీ పెళ్లి ప్రస్తావన తేవడం ఏం బాగుంటుంది?" అంది సుధ.      "ఇప్పుడున్నామె నాకు రెండో భార్య! నా మొదటిభార్య కాన్పులో పోయింది. నెల్లోపలే ఈమె నా రెండో భార్యగా వచ్చింది. చనిపోయిన భార్యమీద పురుషుడికి ఎంత ప్రేమవున్నా, ఆ ప్రేమ తన నిత్యావసరాలను తీర్చదుకదా?" అన్నాడు గణపతిరావుగారు.      సరే. ఈసాకుతోనైనా చంద్రకాంత్ తో సన్నిహితంగా మాట్లాడొచ్చుకదా అని మరోరోజు సాయంత్రం అతడు ఇంట్లో వున్న సమయం చూసి వెళ్లింది సుధ.     " రండి, సుధా!" సాదరంగా ఆహ్వానించాడు చంద్రకాంత్ చదువుతూన్న పుస్తకం టేబిల్ మీద వుంచుతూ.      సుధ కూర్చుంది.      అయిదారు నిమిషాలు నిశ్శబ్దంగా గడిచాక,     "సుగుణ ఎలా దగా చేసిపోయిందో చూశారా?" అన్నాడు భారమైన స్వరంతో.     "డాక్టర్లు ఏమీ చేయలేకపోయారా?"     "ఉహుఁ చాలా ఖరీదయిన మందులు... దాదాపు పదిహేను వేలు ఖర్చు అయ్యాయి. డాక్టర్ల ప్రయత్నానికి పేషంటుకూడా సహకరించాలి కదా? తను కావాలనే.... నానుండి దూరమైపోవాలనే అలా చేసింది. పేషెంటుకు బ్రతకాలని లేకపోయాక ఎంత గొప్ప డాక్టరయినా యేమి చేయగలడు?"     మౌనంగా వినసాగింది సుధ.     "ఆమెకు బ్రతకాలన్న ఇచ్చ ఎందుకు చచ్చిపోయిందో? భర్తగా నా బాధ్యత సరిగా నిర్వహించలేకపోయానా అని అనుక్షణం మధనపడుతుంటాను!"

అప్పటికీ ఆ పిల్ల ఏడుపు మానలేదు. శ్రీమహాలక్ష్మి కూర్చున్న చోటునుండి లేచి, ఆ అమ్మాయి దగ్గరకు వచ్చి ప్రక్కనే కూర్చుంది. "ఎందుకు ఏడుస్తున్నావ్ అంటే పలకవేమిటి?" కాస్త గట్టిగానే అడిగింది శ్రీమహాలక్ష్మి ఆ అమ్మాయిని. అప్పటికి ఆ పిల్లలో చలనం వచ్చింది. "ఏడ్వక నవ్వమంటావా?" అంది ఆ పిల్ల ఒకసారి తలెత్తి చూస్తూ. "నవ్వొద్దులే, కానీ అలా ఏడ్వటం మటుకు చేయకు!" అంది శ్రీమహాలక్ష్మి. "నీకు ఏడుపు రావటంలేదా?" ఆ పిల్ల శ్రీమహాలక్ష్మిని ఆశ్చర్యంగా చూస్తూ అంది. "నాకేమీ ఏడుపు రావటం లేదు. అసలెందుకు ఏడుపు రావాలి? కాలు నొప్పనా? లేక కడుపునొప్పనా? "కడుపు నొప్పీ, కాలు నొప్పి అని కాదు. మన బ్రతుకులు ఏమవుతాయో అని భయంతో ఏడుస్తున్నాను." "ఇప్పుడు మన బ్రతుకులకి ఏమొచ్చింది?" కాస్త గట్టిగానే అంది శ్రీమహాలక్ష్మి. "మనం మోసపోయాము. ఇంక మనకి మిగిలింది జీవితాంతం ఏడుపే." శ్రీమహాలక్ష్మికి ఇంకా శ్రీదేవి మీద ఆశ పోలేదు. "అయితే ఇక్కడ శ్రీదేవి లేదా?" అంది.    "శ్రీదేవా? శ్రీదేవేమిటి?" అంది ఆ పిల్ల. "ముందు నీ పేరు ఏమిటో చెప్పు!" "నా పేరు క్రిష్ణవేణి!" "చూడు క్రిష్ణవేణి! నువ్వు నాకన్నా కాస్త చిన్నగా వున్నావు. నేను చెప్పేది జాగ్రత్తగా విను. శ్రీదేవిని చూడటానికి వచ్చినవాళ్ళు గోలచేసి వుంటారు. దాంతో ఇక్కడ వాళ్ళు, మనం కూడా మోసగాళ్ళమానుకొని తెలియక బంధించి వుంటారు. చూస్తూ వుండు కాసేపయ్యాక వాళ్ళే మనల్ని విడిచిపెడతారు." ఆ పిల్లకి చూచాయగా విషయం అర్థమైంది. అయినా కూడా వివరంగా చెప్పమని శ్రీమహాలక్ష్మిని అడిగింది. తన పెళ్ళిచూపుల నిమిత్తం తన తల్లీ, తండ్రీ, తమ్ముడితో బయలుదేరి రావటం, తాను హోటల్ దగ్గర ఆగితే తనకి శ్రీదేవిని చూపిస్తానని తీసుకురావటం అంతా వివరంగా చెప్పింది శ్రీమహాలక్ష్మి. సాంతం విని ఆ అమ్మాయి "నేనొక రకంగా మోసపోతే, నువ్వొక రకంగా మోసపోయావు!" అంది. "నేను మోసపోవటమేమిటి?" అంది శ్రీమహాలక్ష్మి. "ఇది బ్రోతల్ హౌస్." "అంటే ఏమిటి?" ఆ పిల్ల అంటే ఏమిటో చెప్పలేదుగానీ, "నీకు ఇంగ్లీషు రాదా!" అని అడిగింది. "నాకు తెలుగు బాగా వచ్చు. సంస్కృతం కూడా నేర్చుకున్నాను. ఇంగ్లీషు మాత్రం రెండు మూడు ముక్కలు నేర్చుకున్నాను. కాట్ అంటే పిల్లి, రాట్ అంటే ఎలుక... ..." తన భాషా పరిజ్ఞానం ఇంకా చెప్పబోయింది శ్రీమహాలక్ష్మి. "అందుకనే నీకు బ్రోతల్ హౌస్ అంటే ఏమిటో తెలియలేదు." మధ్యలో అడ్డు తగిలి క్రిష్ణవేణి అంది. "పోనీ, నీకు తెలిస్తే చెప్పరాదూ!" అంది శ్రీమహాలక్ష్మి. "బ్రోతల్ హౌస్ అంటే వేశ్యా గృహం." "నువ్వు చెప్పేది నిజమేనా!" ఆ గదినంతటినీ, ఎగాదిగా చూస్తూ అంది శ్రీమహాలక్ష్మి. ఈ వెర్రి పిల్లను చూస్తూంటే ఆ పిల్లకు కోపమొచ్చింది. "నాకు తోచక ఏడుస్తున్నాననుకున్నావా! 'నేను మోసపోయి ఇక్కడికి వచ్చాను. మా వాళ్ళకి దూరం అయ్యాను అన్న బాధతో ఏడ్చాను. ఇలాంటి చోట్లనుండి తప్పించుకోవటం కూడా కుదరదు. మనం ఎదురు తిరిగితే అన్నం కాదుగదా నీళ్ళు కూడా ఇవ్వరు. గొడ్డుని బాదినట్లు బాదుతారు. వాళ్ళ మాటలు వినేదాకా అంతే." "పెద్దగా అరుద్దాము, ఎవరో ఒకరు వచ్చి రక్షిస్తారు!" అంది శ్రీమహాలక్ష్మి వాకిలి వైపు చూస్తూ అంది. "మనం గొంతు చించుకుని అరిచినా మన మాటలు బయటకి వినిపించవు." "ఎందుకని?" "ఇది ఎ.సి.రూమ్." "ఎ.సి. రూమ్ అంటే....?" "ఎ.సీ రూమ్ అంటే చాలా వివరంగా చెప్పాలి, అదంతా తరువాత చెబుతాను. ఎ.సి. రూమ్ లో టపాకాయ పేల్చినా బయటకి వినిపించదు. అంతవరకూ ఖాయం." అంది క్రిష్ణవేణి.

       "అలాగే నీ ఇష్టం" అంది కిరణ్మయి. అనూరాధని బయటకు వెళ్ళకుండా ఆపడమెలాగో ఆమెకు అర్ధంకాలేదు. గట్టిగా అడిగితే మొండికేసే రకం ఆ అమ్మాయి. కిరణ్మయి ఏం చెయ్యాలోనని ఆలోచిస్తున్నంతలోనే రమణి విసురుగా గదిలోకి వచ్చింది.         "మీరొకసారి బయటకు వెళతారా? నేను రాధతో మాట్లాడాలి" అంది కిరణ్మయితో. అనూరాధ మొహం వాడిపోయింది. తెగించిన ధైర్యంతో గట్టిగా "వెళ్ళొద్దు - కిరణ్మయి! నువ్విక్కడే వుండు" అంది కోపంగా.         కిరణ్మయి షాక్ తిన్నదానిలా ఇద్దరివైపూ మార్చి మార్చి చూస్తోంది.         రమణి మరింత కోపంతో ఏదో అనబోయి తమాయించుకుని "ఆ లాయర్ వచ్చినప్పుడు నువ్వు నా గదిలోనే వుండాలి. నా ఎదురుగానే ఆయనకి సమాధానాలు చెప్పాలి" అంది.         "నేను నీ గదికి చస్తేరాను. వాళ్ళకెలాంటి సమాధానాలు చెప్పాలో నువ్వు నాకు చెప్పనక్కరలేదు" అంది అనూరాధ.         "తిక్కవేషాలు వేయకు. నువ్వు వాళ్ళకేం చెప్పేది నాకు తెలియకపోదు. అనచ్సర విషయాలు మాట్లాడావంటే ముందు నీ విషయాలే బయటపడేట్లు చేస్తాను" బెదిరింపుగా అని వెళ్ళిపోయింది రమణి.         అనూరాధ ముఖం కోపంతో ఎర్రబడింది. ఏదో అనబోయి ఆగిపోయింది. గుమ్మంలో వార్డెన్ నిలబడుంది.         "రాధంటే నువ్వేగా.....చూడమ్మా! ఇన్నాళ్ళూ మీ దారికి నేను అడ్డురాలేదు. ఇకముందు రానుకూడా! ఇలాంటి సమయంలోనే మీరంతా కో-ఆపరేట్ చేయాలి. లేకపోతే మనందరం ఇబ్బందులు పాలవుతాం. అవసరమైనంత వరకు మనకెలాంటి మాట రాకుండా జవాబులివ్వండి" అంది.     "మాడమ్, నేను బయటకు వెళ్ళాలి. అర్జెంటు పనుంది" అంది అనూరాధ.         "అలా వెళ్ళడానికి కుదరదు. వాళ్ళు వచ్చి వెళ్ళనీ. అందులో ముఖ్యమ్గా నీ పేరు అడిగి నిన్ను వుండమని చెప్పమన్నారుట" కఠినంగా అంది వార్డెన్. అనూరాధ ముఖం మ్లానమయింది.         కిరణ్మయి ఇదంతా ప్రేక్షకురాలిలా గమనిస్తోంది. తను వత్తి వెలిగించింది. ఇక బాంబు పేలాలి. ఆమె వేచి వుంది. ఇప్పుడు కాదు. ఇంకా తాడు బలంగా బిగుసుకోవాలి.....         ఆమె అనూరాధ దగ్గిరకి వచ్చింది.         "మన ప్రోగ్రాం కాన్సిల్ అయిందిగా. నేను వెళతాను రాధా" అంది. రాధ రెండు చేతులతో ముఖాన్ని కప్పుకుని సన్నగా రోధిస్తోంది. కిరణ్మయి ఆమె దగ్గిరగా వెళ్ళి భుజం మీదుగా చెయ్యివేసి దగ్గరకు తీసుకుంది. వంటరితనం రాధ నిప్పుడు భయపెడుతోంది. ఆ భయాన్ని దూరం చేసుకోవడానికి తనతో స్నేహం చేస్తోంది. ఆ విషయం కిర్నంయి మొదట్లోనే గమనించింది.         "నీ బాధ ఏమిటో నాకు తెలియదు రాధా. నీ మనస్సు విప్పి చెప్పమని అడగను. 'నీ సంతోషాన్ని పదిమందికి పంచు. బాధని మాత్రం నీలో నువ్వేదాచుకో' అనే సూత్రాన్ని నేనూ పాటిస్తాను. కాని నా దృష్టిలో స్నేహం అనేది సంతోషంకంటే దుఃఖాన్ని పంచుకున్నప్పుడే తృప్తినిస్తుంది. ఎవరితోనూ పంచుకోలేని రహస్యం నీలో వుండొచ్చు. కాని అది బయటపెట్టడం ద్వారా నీకు ఉపశమనం కలిగిస్తుందనుకుంటే నాతో చెప్పు. అది నన్ను దాటిపోదని నీకు నమ్మకం కలిగిపోతే సుమా."         రాధ కాస్త తేరుకుంది. "నీతో ఎన్నో చెప్పాలనుకుంది కిరణ్. కాని యిప్పుడు కాదు యీ గొడవ అయిపోనీ" అంది.         "అలాగే, నీ యిష్టం! దీని గురించి నేను మళ్ళీ అడగను. నీకెప్పుడూ చెప్పాలనిపిస్తే అప్పుడు నిరభ్యంతరంగా నన్ను పిలువు" చెప్పి తన గదికి వచ్చింది కిరణ్మయి. అక్కడా అదే డిస్కషన్ జరుగుతోంది.         "ఇది ఈ రోజుతో కూడా ఆగేది కాదు ఇందూ. ఆ కేసేదో తేలేవరకు మనకీ తిప్పలు తప్పవు" అంటోంది నీలూ.         "అసలేమిటి విషయం? ఒక చిన్న ఎంక్వయిరీ కోసం ఇంత ఆర్భాటం దేనికి? మీకు కేసుతో సంబంధం లేకపోయినా బయటకు వెళ్ళే హక్కు లేదా?" అడిగింది కిరణ్మయి. లాయర్ వెంకటరత్నం ఈ రోజు ఇక్కడికి రావటానికి కారణం తనే అని తెలిస్తే ఎలావుంటుందో వూహించుకుంటూ.         "ఈ హత్య గురించి కంటే ఈ హాస్టల్ విషయాలు బయటపడతాయని అధికారుల భయం. జరిగినన్ని రోజులు స్వేచ్చగా నీ బాదరబందీ లేకుండా గడిపారు. ఇప్పుడు వచ్చేది లాయర్. ఏ మాత్రం నోరుజారినా పట్టేస్తాడు. హాస్టల్లో అవకతవకల గురించి అతడికి ముందే కొంత తెలిసుంటుంది. అది రుజువుచేసి పదిమందిలో పెడితే గొడవయిపోతుందని భయం. అందుకే బహుశ ఈ లాయర్ రావటానికి కూడా అనుమతి ఇచ్చి వుంటారు హాస్టల్ వాళ్ళు."         "కాని జరుగుతున్న విషయం ఒకసారి బయట పెడితేనేగా హాస్టల్ బాగుపడేది" అడిగింది కిరణ్మయి.         "ఏం బాగుపడుతుంది? హాస్టల్లో వుండేవాళ్ళలో కొద్దిమందికి తప్ప ఎవరికీ ఈ స్వేచ్చని వదులుకోవడం యిష్టంలేదు. ఏ పేపర్ కయినా ఈ విషయాలన్నీ తెలిస్తే ముందుగా వాళ్ళ తల్లిదంద్రులే భయపడి, చదువు మాన్పించి తీసుకుపోతారని చాలామంది భయం."         "అపురూపలక్ష్మి హత్య జరిగినప్పుడు కూడా ఈ విషయాలు పేపర్లో కెక్కలేదా? ఎవరికీ తెలియకుండా ఎలాగుంది?" కిరణ్మయి రెట్టించింది.         "ఈ హాస్టల్ అని, ఇక్కడి పరిస్థితులింత ఘోరంగా వున్నాయని ఏ పేపర్లలోనూ రాలేదు. ఆ హంతకుడి గురించి బయటకు వచ్చిందిగాని ఆ నేరం జరిగిన ప్రదేశానికి, వాతావరణానికి ఎవరూ ప్రాముఖ్యత నివ్వలేదు. ఈ విషయంలో ఎవరో మంత్రులు కలగజేసుకున్నారని అనుకున్నారు. నిజం ఏమిటో ఎవరికీ తెలియదు" అంది ఇందూ.         రాయన్న పబ్లిక్ ఫిగర్. 'అతడు హత్య చేశాడు, హంతకుడు' అనే వార్తకిచ్చిన చౌకబారు ప్రాముఖ్యం; నేరం జరగడానికి కారణం, ఇతర పరిస్థితులకి పత్రికలు కూడా ఇవ్వలేదు. చనిపోయిన అమ్మాయిపట్ల జాలితప్ప ఆమె కారెక్టరుపట్ల పరిశీలన, ప్రాముఖ్యం అసలుండవు. ఒక పబ్లిక్ ఫిగర్ మీద క్యాష్ చేసుకోవడం తేలిక అని పత్రికల వాళ్ళకీ తెలుసు.         "రేఖ హంతకుడిని స్వయంగా చూసిందటకదా. ఆ అమ్మాయిచేత చెప్పించేస్తే సరిపోతుందిగా అందర్నీ ఆపడం దేనికీ?" అడిగింది కిరణ్మయి ఏమీ తెలియనట్టు.             ఇందూ ఏదో అనబోయింది.         అంతలో లాయర్ వచ్చాడన్న వార్త రావడంతో వాళ్ళ సంభాషణకి బ్రేక్ పడింది.         ఈ రోజు హాస్టల్లో అంతవరకు లేనంత డిసిప్లిన్ కనిపించింది. ఏమీ తెలియని వాళ్ళకయితే తమ పిల్లల్ని ఆ హాస్టల్లోనే వుంచి చదివించాలన్నంత కోరిక పుట్టేటట్లుగా వుందా వాతావరణం. వార్డెన్ తో సహా అందరూ డీసెంట్ గా ప్రవర్తించారు. హాస్టలు పిల్లలంతా చాలా మంచివాళ్ళని, అపురూపలక్ష్మి లాంటి ఒకరిద్దరు పిల్లలవల్ల అందరికీ చెడ్డపేరు వస్తోందన్నట్లుగా మాట్లాడారు. రాయన్న లాంటివాళ్ళు ఆడపిల్లలను మోసంచేసే కీచకుల్లాంటి వారన్నారు. దాదాపు రెండున్నర గంటలసేపు వెంకటరత్నం అన్నిరకాలుగా అందర్నీ ప్రశ్నించాడు. రమణి, అనూరాధ, రేఖలతో విడివిడిగా మాట్లాడాడు. వెళ్ళేముందు హాల్లోనిలబడి అందర్నీ ఉద్దేశించే మాట్లాడాడు.         "ఈ హాస్టల్లో ఏం జరుగుతుందో నాకు తెలుసు. నేను వెళ్ళాక ఏం జరుగుతుందో కూడా నాకు తెలుసు. మీరేం చెప్పలేదని నేను నిందించడంలేదు. ఇక్కడి పరిస్థితేమిటో నాకు తెలుసు. కానీ మీలో ఎవరికయినా, ఏమయినా చెప్పవలసింది వుంటే నా ఆఫీసుకి వచ్చి చెప్పవచ్చు. వాళ్ళపేర్లుగాని, వాళ్ళు చెప్పిన విషయాలు గాని బయటకు రాకుండా కేసు నడుపుతానని హామీ ఇస్తున్నాను" అని ఆయన వెళ్ళిపోయాడు. అక్కడ సూదిపడితే వినపడేటంత నిశ్శబ్దం వ్యాపించింది.                                     *    *    *         సరీగ్గా పది నిముషాల తరువాత కిరణ్మయి ఇరవై రెండో నెంబరు గదిలో ప్రవేశించింది.         ఆమె వూహించినట్టే అనూరాధ బాగా అప్ సెట్ అయివుంది.         అలా చెయ్యమని లాయర్ వెంకటరత్నానికి ఆమె సూచించింది. ఇనుము వంగాలంటే బాగా కాల్చాలి.         వెంకటరత్నం అనూరాధని అపురూపలక్ష్మి గురించి రకరకాల ప్రశ్నలు వేసి వేధించాడు. ఇలా ప్రశ్నలు వేయటం వల్ల ఎవరూ నిజం చెప్పరని అతనికి తెలుసు. కానీ, న్యాయశాస్త్రం చెయ్యలేని పనిని ఒక్కోసారి మనస్తత్వ శాస్త్రం చేస్తుంది.         ఇప్పుడామె చేయబోతున్నధి అదే.         ఆ సమయంలో అనూరాధకి తన బాధని పంచుకునే తోడుకావాలి. మనసు విప్పి చెప్పుకోవటానికి ఒక స్నేహితురాలు కావాలి.         ఇదంతా కిరణ్మయికి తెలుసు.         కిరణ్మయి వూహించినట్టే రాధ నిద్రపోవటంలేదు. మంచంమీద పడుకుని శూన్యంలోకి చూస్తూ ఆలోచిస్తూంది. అలికిడికి తలతిప్పి చూసింది. ఆమె కళ్ళనిండా నీళ్ళు-         "రాధా, ఏడుస్తున్నావా? ఏం జరిగింది?" కిరణ్మయి ఆదుర్దా నటిస్తూ అడిగింది. రాధ వెక్కి వెక్కి ఏడవడం మొదలుపెట్టింది.

    ఇరవై నాలుగ్గంటల్లోగా భూమిమీద నుంచి ఒక  అంతరిక్షనౌక బయల్దేరే ఏర్పాట్లు జరిగాయి. ఆ  నౌక ముందు  అంతరిక్ష నగరంవైపు వెళ్తుంది. అక్కడ జరిగిన విధ్వంసకాండ పరిశీలిస్తుంది. అక్కడి నుంచే ఆ గాలి పళ్ళెంలో  వున్న  మాయాస్ తో సంబంధాలు పెట్టుకోవటానికి ప్రయత్నం చేస్తుంది. ఇది  వీలుకాని పక్షంలో డైరెక్టుగా ఆ 'పళ్ళెం' దగ్గరకు వెళ్తుంది.     ఈ అంతరిక్ష నౌకలో ముగ్గురు  వెళ్తారు.     అందులో యశ్వంత్ ఒకరు.     మొత్తం వెళ్ళి రావటానికి పదిహేను రోజులు పడుతుంది.     ఈ  విధంగా  నిర్ణయం జరిగాక,చకచకా ఏర్పాట్లు ప్రారంభమయ్యాయి.     ఆ మరుసటి రోజు అనుకున్న విధంగా నౌక బయల్దేరి  అంతరిక్ష నగరంవేపు సాగిపోయింది.                                                                            6     అనూహ్య మనస్థితి అల్లకల్లోలంగా  వుంది. ఒకవేపు వాయుపుత్ర కనుక్కున్న విషయానికీ, ఆ విషయాన్ని డీ -  కోడ్ చేయటంలో  అతడు  చూపించిన తెలివితేటలకీ  అతడికి పత్రికలు బ్రహ్మరథం పడుతున్నాయి. రాబోయే ప్రమాదం గురించి సామాన్య ప్రజలు పెద్దగా పట్టించుకోలేదు. దానికన్నా  ఎక్కువగా గ్రహాంతర వాసులున్నారన్న విషయం, ఎగిరే గాలిపళ్ళెం కనపడిందన్న  విషయాలకే ఎక్కువ ప్రాముఖ్యత లభించింది.     కాస్త  శాస్త్ర పరిజ్ఞానం వున్నవారు కూడా, సూర్యశక్తి కొల్లగొట్టబడే విషయానికి అంత విలువ ఇవ్వలేదు. అయిదు వందల కోట్ల సంవత్సరాలకి సరిపోయే  శక్తి సూర్యుడివద్ద వుంది. అందులో కాస్త  ఎవరో తీసుకుంటే  వచ్చే నష్టంలేదు.     ఈ విధంగా  సాగినాయి వారి ఆలోచనలు. కేవలం పై  లెవల్లోవున్న  కొంతమందికి మాత్రమె ఏదో ప్రమాదం పొంచివున్న దన్న అనుమానం  కలుగుతూంది.     ఆరోజు వాయుపుత్రకి అభినందన సభ  జరిగింది. అనూహ్య మొదటి వరుసలో కూర్చుంది. ఎవరికీ కనిపించని విధంగా ఆమెకి కన్నుకొట్టి  అతడు  తన ఉపన్యాసం మొదలుపెట్టాడు.     చాలా అద్భుతమైన ఉపన్యాసం అది. అనూహ్య ముందుకు వంగి శ్రద్ధగా వింటూంది. ఆమెకి ఆశ్చర్యంగా వుంది. తన  దగ్గర అంత అల్లరి చేసే శాస్త్రజ్ఞుడేనా ఇతడు అన్నంత గొప్పగా ఇస్తున్నాడా ఉపన్యాసం. ఏ విధమైన సంకేతాన్నైనా   మాధ్ మాటిక్స్ లోకి ఎలా అనువదించవచ్చో అతడు వివరిస్తున్నాడు.     "ఐసోటోప్-5 ద్వారా  ఈ విషయాన్ని కనుక్కోవచ్చనే సంగతి నాకు సూచించిన వ్యక్తి ఒకరున్నారు. అతడి పేరు.....యశ్వంత్."     వింటూన్న అనూహ్య ఉలిక్కిపడింది.     యశ్వంత్ ..... యశ్వంత్ .... యశ్వంత్......     వాయుపుత్ర చెప్పుకుపోతున్నాడు. "యశ్వంత్ అనే  ఆస్ట్రోఫిజిసిస్ట్ నాకీ  సూచన ఇవ్వకపోయివుంటే నేనెప్పటికీ ఈ విషయాన్ని కనుక్కోగలిగి వుండేవాణ్ణి కాదు. సూర్యశక్తి, మాయాస్, విచ్చిన్నం..... లాటి పదాల్ని ఈ సంకేతాల్లో ఇమడ్చమని చెప్పింది కూడా అతడే. ఈ ఖ్యాతి అంతా  అతడికే దక్కాలి. ఇప్పుడతను ఇక్కడలేడు. మాయాస్ విషయం కనుక్కోవటానికి మనకి కొన్ని లక్షల మైళ్ళ దూరంలో అంతరిక్ష నగరంవైపు ప్రయాణం చేస్తున్నాడు......"     ఆమె వినటంలేదు. నిర్మలమైన సాగరంలో తుఫాను చెలరేగినట్టుంది ఆమె  మనసు. యశ్వంత్ ఇక్కడికి వచ్చాడు! వాయుపుత్రా అతడూ మాట్లాడుకున్నారు!!     నాల్గు రోజుల క్రితం సంఘటన ఆమె మనసులో తళుక్కున మెరిసింది. వాయుపుత్ర గుండెనొప్పి నాటకంతో పడిపోయినప్పుడు తను అతడి మీదకు వంగింది. అప్పుడో వ్యక్తి గుమ్మం దగ్గరకు రాగానే తను కంప్యూటర్ వెనక్కు పరుగెత్తింది. ఆ వ్యక్తి వాయుపుత్రని సున్నితంగా మందలించాడు.     ఆ కంఠం.....     యశ్వంత్ ది!!     అవును. ఇప్పుడు బాగా గుర్తొస్తుంది. యశ్వంతే!     అతను తనని చూశాడా?     ఆమె మనసు వికలమైంది. ఎవరినైతే మర్చిపోదామని ఆమె శతవిధాలా ప్రయత్నం చేస్తుందో,  ఎవరినైతే కలుసుకోకూడదని ఒకవేపు, కలుసుకోవాలని మరొకవైపు పరస్పర విరుద్ధ భావాలతో ఆమె ఇంతకాలం కొట్టుమిట్టులాడిందో అతడు  తన  సామీప్యానికి వచ్చాడు. వచ్చి వెళ్ళిపోయాడు.     ఆమెకి  మానసిక శాస్త్ర నిపుణుడు  చెప్పిన మాటలు గుర్తొచ్చినయ్. తనను తాను కూడగట్టుకోవాలి.     ఆమె అక్కణ్ణుంచి లేచిపోయింది. ఉత్సాహంగా ఉపన్యసిస్తూన్న  వాయుపుత్ర ఆమె అలా లేచిపోవటంతో అవక్కాయి చూశాడు. ఆమె ప్రవర్తన అతడికి అర్థంకాలేదు. క్షణంపాటు ఉపన్యాసం ఆపి తిరిగి కొనసాగించాడు.     సరిగ్గా ఇక్కడ ఇది జరుగుతున్న సమయానికి, అక్కడ గ్రౌండ్  బేస్ లో నిపుణులు ఆందోళనగా అటూ ఇటూ తిరుగుతున్నారు. అంతరిక్ష నగరం వైపు వెళ్తున్న నౌకలో, ఎవరో ద్రోహం చేసినట్టు ప్రమాదం జరిగింది.     అంతలో కంప్యూటర్ హెచ్చరిక వినిపించింది. "అయిదు నిముషాల్లో రాకెట్  పేలిపోతూంది. వెకేట్....వెకేట్   వెకేట్  వెకేట్...." అన్న పదాల మీద  లైట్  వెలుగుతూంది.     యశ్వంత్ కి  మతిపోయింది. అంతరిక్షంలో.....శూన్యంలో-ఖాళీ చేయమంటే  ఎక్కడికని వెళ్ళటం- అసలేం  జరిగింది? భార రహితస్థితిలో వున్న శరీరాలు అంత వేగంగా అటూ ఇటూ ఎలా వెళ్ళినయ్? అడుగు భాగాన ఉన్న కృత్రిమ ఆకర్షణ గోడలకీ పై కప్పుకీ అంతవేగంగా ఎలా పాకింది? ఆలోచించడానికి వ్యవధి లేదు.     రాకెట్ నుంచి బయటపడాలి. పడీ?     ...... అతడికి రాయ్  గుర్తొచ్చాడు. అతడిలా  శూన్యంలో కొంతకాలం పరిభ్రమించి, ప్రాణవాయువుని అంతరిక్షంలో కలిపేసుకోవాలా? అంతకన్నా వేరే మార్గంలేదు. రాకెట్ లో  పేలిపోవటం మంచిదా? అంతరిక్షంలో తిరుగుతూ, భూమినీ  చందమామనీ  నక్షత్రాల్నీ చూస్తూ నెమ్మదిగా ప్రాణాలువదలటం మంచిదా? ఏదో ఒకటి నిర్ణయించుకోవాలి?     రెండోదే మంచిదన్న  నిర్ణయానికి వచ్చాడు అతడు. గ్రౌండ్ కంట్రోల్ కి ఫోన్ చేసి, "రాకెట్ ని వదిలేస్తున్నాను" అని చెప్పాడు. చంద్రుడి పక్కనుంచి వెళ్తోంది.     భూమినుంచి ఇంజనీర్  స్వరం  భారంగా  వినిపించింది. 'వియ్ ఆర్ సారీ '     "ఇట్సాల్ రైట్-"     కంప్యూటర్ మీద ఎర్ర అక్షరాలు..... వెకేట్ - వెకేట్-వెకేట్ ....అతడు ఎయిర్ లాక్ రిలీజ్  చేశాడు.     భూమ్మీద కొన్ని కోట్ల  మంది టీ.వి.ల్లో తన మరణాన్ని చూస్తూ వుంటారని అతడికి తెలుసు.     అనూహ్య కూడా చూస్తూ వుంటుందా?     అతడు లేచాడు.                                  *    *    *     మరణాన్ని ముందుగా తెలుసుకున్న వాళ్ళు కొద్దిమందే వుంటారు. వాళ్ళు యోగులైనా కావచ్చు. ఉరిశిక్ష పడిన ఖైదీలైనా కావచ్చు. ఇప్పుడా  లిస్టులోకి రోదసీ యాత్రికులు కూడా చేరారు. ఉరిశిక్ష పడిన ఖైదీలైనా కావచ్చు. ఇప్పుడా లిస్టులోకి రోదసీ యాత్రికులు కూడా చేరారు ఉరిశిక్ష పడిన  వారికైనా  చివరి  క్షణంలో రాష్ట్రపతి నుంచి క్షమాభిక్ష లభించవచ్చునేమోగానీ, భూమికి లక్షమైళ్ళ దూరంలో రాకెట్  పేలిపోతే ఏ శక్తి రక్షించగలదు?     కంప్యూటర్ లో  కౌంట్  డౌన్  ప్రారంభమయింది. 275 సెకన్లు. దాదాపు. నాలుగున్నర నిమిషాలు.     అతడికి భయం వెయ్యలేదు. ఒక రకమైన స్తబ్దత ఆవరించింది. ఎలాగూ మరణం ఖాయమని తెలిసినప్పుడు భయం వెయ్యదు అంతకన్నా అతీతమైన భావం ఏదో కలుగుతుంది.     ఈ లోపులో లాంచ్ కంట్రోలర్ స్వరం వినిపించింది. "హలో.....హలో."     యశ్వంత్ 'హలో' అని  జవాబిచ్చాడు. రాకెట్ పేలిపోవటానికి ఇంకా 240 సెకన్లు వుంది.     "....సారీ యశ్వంత్."     "ఆ మాట నిముషం క్రితం చెప్పినట్టు గుర్తు."     "మేము......ఐమీన్....నీకేమయినా కావాలంటే-"     యశ్వంత్  నవ్వి, "ఉరికి ముందు కూడా ఇలా ఆఖరి కోరిక అడుగుతారు" అన్నాడు.     "ఎగతాళి వద్దు మిస్టర్ యశ్వంత్-"     "నా కొకటే కోరిక."     "ఏమిటి?"     "ఉన్నట్టుండి ఈ అంతరిక్ష నౌక ఎందుకిలా అయింది? ఆ విషయం ఒక్కటే తెలుసుకోవాలనుకుంటున్నాను.'     'సారీ యశ్వంత్. మేము  ఇంకా చూస్తునే వున్నాము. కారణం దొరకలేదు' అని ఆగి- "నువ్వెవరితోనైనా మాట్లాడదల్చుకుంటే కనెక్షన్ ఇస్తాను" అన్నాడు.     "నా చివరి క్షణాల్లో  అంత ఆఖరిసారి మాట్లాడాలనుకునే వాళ్ళు నా జీవితంలో ఎవరూ లేరు-" అనుకున్నాడు మనసులో. కానీ అంతలోనే మనసులో ఒక ఆలోచన తళుక్కున మెరిసింది.     అనూహ్య!      తన ఒకప్పటి భార్య! ఇప్పటికీ తన  ఆలోచన్లలో సజీవంగా నిలిచిపోయిన మూర్తి! చివరిసారి ఆమెతో మాట్లాడగల్గితే....     అతడింకా పునరాలోచించలేదు. ఆలోచించటానికి సమయం కూడా ఎక్కువలేదు. 200 సెకన్లు కౌంట్ చూపిస్తూంది.     "అనూహ్య అని  బయోకెమిస్ట్ వుండాలి. ఆమె ఎక్కడుందో నాకు తెలీదు. వీలైతే. ఆమెతో మాట్లాడగల్గితే...." అర్థోక్తిగా  ఆపుచేశాడు-ఆనందంగా మరణిస్తాను- అన్న మాటలు పూర్తిచేయకుండా.     "సైన్స్ సిటీలోగానీ ఆమె వున్న  పక్షంలో నీ కోరిక నెరవేరే ఛాన్స్ వుంది యశ్వంత్." కంట్రోలర్ చేతులు వేగంగా టెర్మినల్స్ ని వెతికినయ్. రెండు సెకన్లలో "అనూహ్య-బయోకెమిస్ట్" అన్న పదాలు వెలుగులోకి వచ్చాయి.     అనూహ్య ఫోన్ తీసుకుని "హల్లో" అంది. ఇట్నుంచి లాంచ్ కంట్రోలర్ స్వరం వినిపించింది -చాలా తక్కువ వాక్యాల్లో, సమయం వృధా పర్చకుండా "మిస్  అనూహ్యా! అంతరిక్ష నౌకనుంచి యశ్వంత్  అనే వ్యోమగామి మీతో  మాట్లాడాలనుకుంటున్నారు. నౌక పేలిపోవటానికి మూడు నిముషాల వ్యవధి వుంది. క్విక్-" అని చివర్లో"2 సెకన్ల కాలపు దూరాన్ని గుర్తుంచుకోండి." అని పూర్తిచేశాడు.     (భూమినుంచి బయల్దేరిన ధ్వని తరంగాలు అంతరిక్ష నౌకని చేరుకోవటానికి రెండు సెకన్ల కాలం పడుతుంది. అందువల్ల ఇక్కడినుంచి ఎవరైనా అక్కడున్న వారితో మాట్లాడాలంటే ఈవ్యవధి ఇస్తూ జవాబు ఆశించాలి.)     తను వింటున్నది అనూహ్యకి క్షణంపాటు అర్థంకాలేదు. యశ్వంత్ పేరు వినగానే ఆమె మనసంతా ఐస్ లో పెట్టినట్టు అయిపోయింది. అప్పుడే ఆమె వాయుపుత్ర  ఉపన్యాసం వింటూ, అందులో యశ్వంత్ ప్రసక్తి రావడంతో మనసు వికలమై మధ్యలో లేచి వచ్చింది. మీటింగ్ హాల్ నుంచి రాగానే ఈ వార్త.....ఆమె  ఫోన్ అందుకోబోతూ వుంటే పక్కనున్న వేదప్రియ, "అంతరిక్షంలోకి బయలుదేరిన నౌక ప్రమాదంలో ఇరుక్కుంది. జెట్టీసన్ జరుగుతూంది" అని చెప్పింది, (నౌకతో పాటు పేలిపోవటం ఇష్టంలేని వ్యోమగాములు అంతరిక్షంలోకి దిగి, అక్కడ  మరణించడాన్ని జెట్టీసన్ అంటారు) ఆమె 'పాపం' అనుకుంది. అంతలోనే ఈ వార్త....యశ్వంతే ఆ వ్యోమగామి అని. షాక్....     ఒకేసారి రెండు వార్తలు.....     ఇన్నేళ్ళ తరువాత అతడి కంఠం.

    "మీ అంతవారు నాకు ఫోన్ చెయ్యటం ఆశ్చర్యంగా వుంది. ఇంతకీ ఏం పనిమీద చేసారో తెలపండి"     "ఏదయినా నవల రాస్తున్నారా...? డిస్టర్బ్ చేస్తే వెరీ సారీ"     "....నో సార్! అలాంటిదేమీ లేదు. కొంపదీసి మీరుకూడా ఏదయినా పత్రిక పెడుతున్నారా? నవలగాని రాసిపెట్టాలా."     "పత్రిక పెట్టి నవలలు చదివేంత ఓపిక....సెలక్షన్ చేసేంత తెలివీ నాకు లేవుగాని, రేపు మీరొకసారి నన్ను పర్సనల్ గా కలవగలరా?"     భార్గవకి ఆశ్చర్యమేసింది. హైద్రాబాద్ ని ఐదు నిమిషాల్లో కొనెయ్యగల అతిపెద్ద శ్రీమంతుల్లో శరత్ ఒకడు. అలాంటివాడికి తనతో పర్సనల్ గా పనేమిటి? అయినా ఆ మేగ్నేట్ కు తను కొద్దిపాటి పరిచయస్థుడే. సుగాత్రి ఇండస్ట్రీస్ కు తనంత తానుగా వెళ్ళి అతన్ని పలకరించేవాడు గాని....ఆయనే ప్రత్యేకంగా ఇలా ఫోన్ చేయటం ఇదే ప్రధమం. అందుకే భార్గవకి ఆశ్చర్యంగా వుంది.     "శరత్ గారూ! పర్సనల్ గా కలిసేంతటి పనా? ఫోన్ లో చెప్పకూడదా?"     "నో మిష్టర్ భార్గవా! ఎంతమాత్రం చెప్పరానిదే! మీరు రేపు నాకు ఎప్పుడు టైమిస్తున్నారు చెప్పండి ...ఎంతమాత్రం మిస్ కావద్దు"     భార్గవ ఆలోచిస్తున్నాడు.     "శరత్ గారూ! మీరేమీ అనుకోకపోతే..."     "పర్లేదు...చెప్పండి"     "నేను రేపు వుండటంలేదు. ఎర్లీ మార్నింగ్ విజయవాడ వెళుతున్నాను. ఇంకో మూడువారాల్లో ముగియనున్న ఒక సీరియల్ బుక్ ప్రింట్ చేయటానికి పబ్లిషర్స్ నుంచి నిన్ననే ఓ టెలిగ్రాం వచ్చింది. వెళ్ళక తప్పటంలేదు ....సారీ....రేపు గాక మరెప్పుడయినా అపాయింట్ మెంటివ్వండి. తప్పక కలుస్తాను"     "భార్గవగారూ! మీరు చాలా ఈజీగా తీసుకుంటున్నట్టున్నారు! కాని నా సమస్యకు మీరే పరిష్కారమవుతారని..."     ఫోను తీగల్లోంచి రింగులు తిరిగి వచ్చిన బాధా ప్రకంపనాలేవో భార్గవ చెవిని తాకాయి.     "నిజం శరత్ గారూ! రేపు విజయవాడ వెళ్ళక తప్పటంలేదు. రాగానే మీకు ఫోన్ చేసి చెపుతాను సరేనా...? ఇంతకీ మీ సమస్యకేదో రచయితగా సలహానివ్వగలనేమో గాని...మీకు సాయం చేసేంతటి గొప్పవాన్నేం కాదు....కాదంటారా?"     "లేదు...మీరు నా కోర్కెను ఒప్పుకుంటేనే నా ఇండస్ట్రీలు, ఆస్థిపాస్తులు నిలిచే అవకాశం వుంది....అందుకే బాగా ఆలోచించి....మిమ్మల్ని ఎన్నుకున్నాను" చివరి వాక్యం ఒత్తుగా పలికాడు అవతలి వ్యక్తి.     "కోట్లకు అధిపతి అయుండి మీరు నన్ను ఏదో కోరటం విచిత్రంగా వుంది. టూకీగానయినా మీ కోర్కె చెప్పండి. తీర్చగలవాన్నయితే తప్పకుండా..."     "ఒక రచయితగా నువ్వు సహృదయంతో అర్ధం చేసుకుంటావని, నిన్ను కోరేది. నా విచిత్రమైన కోరికను ఇంతవరకూ ఎవరూ కోరలేడేమో.     ఐ మీన్ ఈ సృష్టిలో ఏ భక్తుడూ భగవంతున్ని కోరని కోరిక....     ఏ మగాడూ మరే మగాన్ని కోరని కోరిక..."     ఆ మాటల్లో గుండెల్లో కుదించబడిన వేదనల మధనంలోంచి పుట్టిన వేదాంతంతో కూడా గాఢమైన నిట్టూర్పు.     కొద్దిక్షణాలు ఫోన్ తీగలమధ్య నిశ్శబ్దం ప్రసరించింది.     భార్గవ ఆశ్చర్యంనుంచి తేరుకోకమునుపే 'వుంటాను మరి' అంటూ లైను కట్టయ్యింది. భార్గవ మనస్సు నవల ముగింపు మీదకు వెళ్ళలేదు. కో అంటే కోటిమంది పరుగెత్తుకొచ్చే అతనికి...కోర్కె తీర్చుకోవటానికి తపనే ఎందుకెన్నుకున్నాడు?     ఇంతకీ ఏమిటా కోరిక?     ఇంతవరకూ ఏ మగాడూ మరే మగాన్ని కోరని కోరిక!     ఏమిటది? ఏమై వుంటుంది?     గదిలో 'ధబ్' మన్న శబ్దంతో ఉలిక్కిపడి తలత్రిప్పి చూసాడు భార్గవ. బాబిగాడు మంచం పైనుంచి పడ్డాడు. వెంటనే లేచి ఎత్తుకొని మళ్ళీ పడుకోబెట్టి దుప్పటి కప్పాడు.     "కోటి కాంతి పుంజాల్ని వెదజల్లే నా బంగారు కొండా...నా భవితకూ, నా కవితకూ అండగా నిల్చే అందాల కొండా! నువ్వేరా నా జీవితం!" అనుకుంటూ నుదుటిమీద ముద్దెట్టుకున్నాడు. టేబుల్ మీది ఫ్రేములోంచి ఆమె సంతృప్తిగా ముసిముసిగా...నవ్వుతున్నట్టుగా వుంది. ఆ నవ్వే....     అయిదేళ్ళ క్రితం బాబీగాడ్ని ప్రసాదించి, ప్రవాహమై సముద్రం లాంటి శూన్యంలో ఆమె కల్పిపోయిన ఆ నవ్వుల జ్ఞాపకాలే భార్గవను కలతపెడతాయి. ఆ కలతల్లోంచే కథలు రాస్తాడు. అన్నీ భార్యకు అంకితం చేస్తాడు. బాబీగాడు వున్నా భార్య లేకపోయేసరికి అతనెప్పుడూ ఒంటరిలా ఫీలవుతుంటాడు.     కాని___     "ఒంటరిగా ప్రయాణించే వాడే వేగంగా ప్రయాణం చెయ్యగలడు" కిప్లింగ్ కొటేషన్ తో తనను తాను సమాధాన పరుచుకుంటాడు. శరత్ అడిగే కోర్కె ఏమిటో అర్ధంగాక, ఎంతమాత్రం అంచనా వేయలేక, నవల ముగింపు మీద మనసు పడక నిర్లిప్తంగా అలాగే కూచుండిపోయాడు చాలాసేపు.     బయట చీకట్లు దట్టంగా అల్లుకుంటున్నాయి. ఆ సమయమే అలాంటిది. వెలుతుర్ని చీకటి....భార్యని భర్త.....తల్లిని పాప....ప్రేమతో అల్లుకునే సమయం. అయిదేళ్ళుగా అలాంటి పద్దెనిమిది వందల రాత్రుల్ని ఎలాంటి ప్రేమానురాగాల్ని పొందక గడిపాడు తను.     భార్గవ దృష్టి ఫోటో ఫ్రేమ్ పైకి మళ్ళింది.     బయటి ప్రపంచపు శోకాల్ని చూడలేనట్లు ఆమె నవ్వు ఫ్రేములోనే బంధింఛబడింది అప్పటివరకూ ఆరిపోయినట్టున్న నీటిపొర మళ్ళీ అతడి కళ్ళను తడి చేసింది.   

    తనతో కలిసి చదివిన వాళ్ళందరూ ఒక్క ఏడాది ముందు వెళ్ళిపోయేసరికి అతనికి పూర్వము వున్న పరిసరాల్లో వుందబుద్ధికాలేదు. మహారాణి పేటలో మరోగదికి మారి అక్కడవుంటూ శ్రద్ధగా చదవసాగాడు.     సాహితీ సమితివాళ్లు తాము ఇచ్చిన బహుమతి వివరాలు ఎనౌన్స్ చేశారు. పేపర్లో  ఉత్తమ నవలా  రచయితగా తాను ఎన్నికయిన వార్త చూసి స్తబ్ధుడై పోయాడు మధుబాబు. కలా నిజమా అనిపించింది. నిజానికి ఆ మధ్య పోటీ విషయంకూడా మరచిపోయాడు. ఎలా వచ్చింది తనకు ప్రైజ్? కేవలం  అదృష్టమా! ఆ రాత్రి అంతా ఆ సుఖమైన అనుభూతే స్ఫురించింది.     మరునాడు ప్రాక్టికల్స్ కని  కాలేజీకి పోయేసరికి మిగతా స్టూడెంటులంతా వచ్చి అతన్ని అభినందించారు. టీ పార్టీ  ఎప్పుడని మొదలుపెట్టారు. ఆ సాయంకాలం  అతనికి సాహితీ సమితినుండి అభినందనలేఖ అందింది. బహుమతి ప్రదానం  వివరాలు తరువాత తెలియపరుస్తామని  రాశారు.     ఈలోగా అతని మిగతా నవలలుకూడా పుస్తకరూపాన వెలువడినయి. మూడోది క్రొత్త పబ్లిషర్ కిచ్చాడు. ఈ కొత్త పబ్లిషర్ యువకుడు . ఉత్సాహవంతుడు. మర్యాద తెలిసినవాడు. మధుబాబుతో బాగా స్నేహం కలిసి  పోయింది. డబ్బు విషయంలో ఇద్దరిమధ్యా పేచీలేదు. తనకు కావలసినంత అడిగి తీసుకున్నాడు మధుబాబు. ఇహమీదట తన పుస్తకాలన్నీ అతనికే ఇద్దామని సంకల్పించుకున్నాడు.     మూడో నవలమీద అనుకున్నట్లుగానే విమర్శలు చెలరేగాయి. నవలంతా అతను చిత్రించిన విరుద్ధ మనస్తత్వాలుగా రెండుపాత్రలు కూడా తాము జీవితాన్ని అపార్థం చేసుకున్నామని ఒప్పుకుంటాయి. ఇరువుర్నీ పశ్చాత్తాపం ఆవహిస్తుంది. కొంతమందికి ఇది నచ్చలేదు. మధుబాబుని ఛాందసుడనీ, పిరికి అనీ నిందించారు. మరికొందరు చదివి పులకరించిపొయ్యారు. కొందరు ఏమైనా మొదటి నవల్లాగా మధుబాబు రాయలేకపోతున్నాడని ఓ నిశ్చయం ప్రదర్శించారు. సాఫీగా వున్నవి వున్నట్లు పరువకుండా విపరీత మనస్తత్వాల జోలికి పోవటమెందుకని కొంతమంది వాదం.     భాషా విషయంలో కథచెప్పే తీరులో వాస్తవికత లోపించిందని మరికొందరి నమ్మకం. మొత్తంమీద  అతని మిగతా నవలలకంటే ఇదే తొందరగా అమ్ముడు కాసాగింది. ఏమైనా ప్రత్యేకతలేని నవలని అనటానికి ఎవరూ సాహసించలేదు.     "వాస్తవికత" అనేపదం తరుచు వినబడుతూండేసరికి దాన్నిగురించి తీవ్రంగా ఆలోచించి చూశాడు మధుబాబు. వాస్తవికతకు చేరువగా వస్తున్నారే గాని, వున్నది వున్నట్లు ఎవరూ రాయలేరు. రాస్తే చాలా అసహజంగా, అసహ్యంగాకూడా వుండే ప్రమాదం వుంది. అతి వాస్తవికంగా రాశామనుకున్న రచనల్లో నిండుతనం లోపిస్తుంది. నిర్జీవంగా పేలవంగా వుంటున్నాయి. అనుభూతినియ్యవు. పెద్ద రచయితలని పిలవబడేవాళ్లు ఆ వట్టి పేరేగాని, అన్నివర్గాలవారిని ఆకర్షించకపోవటానికి ఇదో పెద్ద కారణమని విశ్వసించాడు మధుబాబు.     ఓ రచనయొక్క  విషయం దానికి పెట్టే పేరుమీదా, అందులోని పాత్రలకు  పెట్టే పేర్ల మీదకూడా  కొంతవరకూ ఆధారపడి వుంటుంది. నిత్యజీవితంలో పుల్లయ్య అనేపేరుగల ఒకడు ఎమ్.ఏ నో లేక ఇంజనీరింగో చదువుతూ వుండవచ్చు. అతడు అనేక ఆకర్షణీయమైన కార్యాకలాపాలు చేస్తూనే వుండొచ్చు. ఓ రొమాటింక్ హీరో కావచ్చు గాని, అదే కథలోకి వచ్చేసరికి అలాంటి లక్షణాలుగల కథానాయకుడికి పుల్లయ్య అనో, ఎల్లయ్య అనో పేరు పెడితే చదివేవాళ్లకి చిరాకెత్తుతుంది. అలాగే ఎంతమంది వెంకటసుబ్బమ్మలు, రంగనాయకమ్మలు లేరు అందమైన కాలేజి స్టూడెంట్లుగా? ఓ నవల్లో నాయికను వయ్యారంగా వర్ణిస్తూ అలాంటి పేర్లు పెడితే పాఠకలోకం హర్షిస్తుందా?     మధుబాబు తనరచనల్లోని పాత్రల పేర్ల విషయంలో చాలా శ్రద్ధ తీసుకునేవాడు.                                 *    *    *     శ్రద్ధగా చదువుతున్నాడు. కాని ఎక్కువగా అలసట చెందవద్దని తండ్రి చేసిన  హెచ్చరికలు జ్ఞాపకం  వచ్చినప్పుడల్లా తానిహ జీవితాంతం అందరిలాగా స్వేచ్ఛగా  వుండలేనా అన్న తలంపు వేధిస్తూ వుండేది.     ఒకరోజు యధాలాపంగా ఓ వారపత్రిక చదువుతోండగా ఓ అమ్మాయి  రాసిన కథ అతడ్ని  ఆకర్షించింది. ఆ అమ్మాయిపేరు పద్మజ. కథ గొప్పగా  ఏంలేదు. శైలికూడా విలక్షణంగా ఏమీలేదు. కాని ఉల్లాసంగా , ఆహ్లాదకరంగా , మధురంగా  వుంది. అతనికి హాయనిపించింది. వెంటనే తనగురించి తనకు స్ఫురించింది. తాను ఎంతో గంభీరమైన జటిలమైన, మనస్తత్వ చిత్రణలు చేశాడు. ఒకవేళ ఈ యాతన, గంద్రగోళం ఇదంతా జీవితాన్ని మరింత క్లిష్టం చేయటానికేనేమో! ఇప్పుడీ అమ్మాయి రాసిన కథ చదివితే ఎంతో సంపుల్లమానంగా వుంది మనస్సు. తియ్యని ఆలోచనలు కలుగుతున్నాయి. ఎంత నిశ్చింతగా వుంటుంది..... యిలాంటి రచనలు చేస్తూ వుంటే.... చికాకు లేకుండా.     అతనికి వెంటనే ఆ అమ్మాయికి వుత్తరం రాద్దామనిపించింది. అమ్మాయో, వయసులో పెద్దో ఏమీ తెలియదు. పేరున్న రచయిత్రికూడా కాదు.     తనగ్గరనుంచి ఉత్తరం వస్తే ఏమనుకుంటుంది? ఇలా పాఠకుడిగా ఒకరికి రాయటం ఇదే ప్రథమపర్యాయం. పోనీ మారుపేరుతో రాస్తే? అతనికి మనసు ఒప్పుకోలేదు.     వెంటనే ఓ చిన్న ఉత్తరం రాసేశాడు. పద్మజగారికి అని మొదలుపెట్టి.     "బహుశా జీవితంలోని సీరియస్ నెస్ వల్లనేమో మీ కథ హాలా నచ్చింది. అసలు  మనుషులకి కావలసింది ఇలాంటి కథలేనేమోనన్న నమ్మకం కలుగుతోంది. చాలా సరదాగా వుంది. వీలుంటే జాబు రాయండి."     క్రింద సంతకం చేశాడు.     ఆమె ఎడ్రస్ తెలియదుమరి. తనకొచ్చే ఉత్తరాలన్నీ పత్రికల ఆఫీసునుంచి రీడైరెక్ట్ చేయబడి వస్తాయి. అలాగే ఆ వారపత్రిక కేరాఫ్ కు పోస్ట్ చేశాడు.     అయిదురోజుల్లో పద్మజ దగ్గరనుంచి జవాబువచ్చింది. ఆమెది హైద్రాబాద్.     "మధుబాబు గారికి,     మీ దగ్గర్నుంచి ఉత్తరం రావటం ఎంతో సంతోషాన్నిచ్చింది. ఒక సంగతి  చెప్పనా? మధుబాబు నా అభిమాన రచయిత. వీలయితే ఎప్పుడన్నా  కలుసుకోవాలన్న కోరికకూడా రహస్యంగా నాలోవుంది. నేను మీ  రచనలన్నీ చదివాను. ఎంతో ఇష్టం నాకు. మీ రచనలముందు నావి సూర్యుడిముందు  దివిటీలలాంటివి. అసలు  నేను రెండుమూడు కథలకంటే ఎక్కువ రాయలేదు. అవునుగాని ఈ ఉత్తరంలో ఆపేస్తారా? నాకు వరసగా రాస్తూ వుంటారా? ఈసారి పాఠకుడిగా కాకుండా రచయితగా, నా అభిమాన రచయితగా రాయగోరుతున్నాను.     ఈసారి అంత చిన్న  ఉత్తరం రాస్తే..... ఇహ ఏంలేదు. నాకు కోపం వస్తుంది.                                                                                                                 పద్మజ."     ఎంత అప్యాయంగా వుంది లేఖ! అతనికి శరీరం  పులకరించింది. ఒక్కసారి కాదు. పదిసార్లు చదువుకున్నాడు.     ఈ మధ్య అతన్ని వంటరితనం మరీ వేధిస్తోంది. ఎందుకనో తనకెవరూ లేరనిపిస్తోంది. ఎప్పుడూ అర్థంకాని అవ్యక్తాందోళన. తనప్రక్కన ఓ అందమైన అమ్మాయి వుండాలని, ఇద్దరూ  ఎక్కడో  ఎవరికీ  తెలియని  ఏకాంతంలో ఒకరికొకరు సమీపంలో అలా పచ్చికలో పడుకుని తానామె కళ్ళలోకి చూస్తూ తన మనసుని విప్పి చెబుతోంటే, ఆమె ఊకొడుతూ, నిట్టూరుస్తూ ఆలకించాలని..... ఇలా తియ్యటి కలలు. తాను ఒట్టి అయోమయం మనిషి. తనకు తోడుకావాలి. ఆ తోడుకోసం మనసు తహతహలాడుతోంది.     అనుకోకుండా ఎంతో ఆప్యాయంగా మళ్ళీ జవాబు రాసేశాడు మధుబాబు. ఈసారి కాస్త  పెద్దది రాశాడు. ఆమె బొత్తిగా అపరిచిత. తాను ఏంరాస్తే ఏంవస్తుందో? జాగ్రత్తగానే రాశాడు. స్వంతవిషయాలు లేకుండా, అటు బొత్తిగా జనరల్ గా కాకుండా రాశాడు.     పద్మజ వెంటనే జవాబు రాసింది.     మధుబాబుకి యీ అనుభూతి కొత్తగా వుంది. ఇదివరలో తనకెందరో రాశారు. ఇప్పటికీ రాస్తున్నారు. తాను వాటికి జవాబులు యిస్తూనే వున్నాడు. కాని అవన్నీ సమస్యలమయం, చర్చలమయం. తాను వాళ్ళకు సన్నిహితంగా వచ్చినమాట వాస్తవమేగాని..... ఈ ఆకర్షణ, మధురయాతన అక్కడలేదు. ఒకరకంగా చాలా చిన్నపిల్లలా,  అభమూ, శుభమూ తెలియని అమ్మాయిలా రాస్తోంది.     "అప్పుడే చెప్పులు తొడుక్కుని బయటకు పోదామనుకుంటున్నాను. ఇంతలో మీ ఉత్తరం వచ్చింది. ఎవరో  నామీద బుట్టెడు పువ్వులు చల్లినట్లునిపించింది..... మీ అక్షరాలు ఎంత అందంగా వుంటాయి? నా దస్తూరి బాగాలేదు కదూ....." యిలా సాగింది ఉత్తరం.     మళ్లీ జవాబు రాశాడు మధుబాబు.     రాసినప్పటినుంచీ ఆమె ప్రత్యుత్తరంకోసం ఎదురుచూడటం ఓ నూతన దినచర్య అయింది. అబ్బ! స్త్రీ ఎంత ఆకర్షణ?                                             20     ఎక్కడి మధుబాబు? ఎక్కడిపద్మజ? ఇద్దరూ ఒకరినొకరు చూసుకోలేదు. బహుశా మధుబాబు ఫోటో చూసివుండవచ్చు పద్మజ. కాని ఓ మనిషి ఫోటోని బట్టి రూపంమీద విశ్వసించటం కష్టం. మొత్తంమీద ఒకరికొకరు సన్నిహితంగా రాసాగారు.     ఆ ఉత్తరాలు చిత్రవిచిత్రంగా వుండేవి.     "పద్మా!" అని సంబోధించేవాడామెను మధుబాబు. "పద్మా! ఇక్కడ నాకేం  తోచటంలేదు. ప్రపంచంమీద చిరాకు కలుగుతోంది. మీ కబుర్లు ఎంతసేపైనా వినాలని వుంది. మీరెందుకు అప్పుడప్పుడూ రాయటం ఆలస్యం చేస్తారు? ఎందుకో యీ సాహిత్య వ్యాసంగంమీద విరక్తి పడుతోందండి నాకు. ఎందుకివన్నీ.....అర్థంలేకుండా అనిపిస్తోంది. మళ్లీ విషాదంమీద మోజు, ఒక్కోసారి అర్థరాత్రి లేచికూర్చుని దేవదాసుల్ని, పార్వతుల్ని ఎడతెరిపి లేకుండా సృష్టించి యీ ప్రపంచాన్ని దుఃఖమయం చేయాలనిపిస్తుంది." 

    ఈ మాట మమ్మీని  అడిగితే ఆవిడ ఏం జవాబు చెబుతుంది?  ఆ స్ధానాన్ని ఆవిడ వద్ధనుకొన్నకేగా నేనోచ్చింది? అని చేబుతుందేమో!  చదువుకొని  సంస్కారవంతుడ్తెన  డాడి  తన మొదటి భార్యకు అన్యాయం ఎలా చేయగలిగాడు?     "మమ్మి తప్ప ఉంటే కొంత ఉండచ్చు,  నాయనమ్మ! ఇందులో  నీ మేనకోడలి తప్ప ఏం  లేదంటావా?"     "లేకపోవడంఏమిటి? వచ్చిన తప్పే దానితోటి!  అది భర్తను అర్ధం చేసుకొని,  అతడి కనుగుణంగా  మారిపోతే మీ నాన్న దానినేందుకు  కాదనేవాడు?  వాళ్ళిద్దరు సఖ్యంగా ఉంటే  మీ అమ్మ  మీ నాన్న జీవితం లో  ఎలా  ప్రవేశించేది?   తన జీవితం  నాశనం  త్రిపురే చేసుకోందిరా!"     "మరి  ఆమ్మను  నిందించడం దేనికి?"     "బాధపడిన  మనసు  పరిపరివిధాలా  పోతూ ఉంటుంది గాని,  అసలు ఎవరి తప్పూ లేదురా. ఇలా ఇలా జరగాలని నొసట వ్రాసి పంపిస్తాడే ఆ విధాత!  వాడిదేరా అసలు తప్ప!" ఆవిడ నిర్వేదంతో అంది.                                                                    14     మెడలో కెమెరా,  భుజానికి 'హరేరామ హరేకృష్ణ,  అని వ్రాసిన  ఖద్దరు బాగ తో  ఆ ఊళ్ళో అడుగు పెట్టాడు అజిత్, ఫోటో  గ్రాపి  అతడికున్న  హబిల్లో అతి ముఖ్యమ్తెనది!  ఫోటోలు  తిసి  పత్రికలకి పంపడం ప్త్రేజులు  కూడా పొందడం ఎన్నిసార్లో జరిగింది.  అప్పడప్పడు పత్రిక లకి మాంచి ఆర్టికల్స్ కూడా వ్రాస్తూంటాడు.  అవన్ని ఫారెన్ పత్రికలలో  ప్రచురితమయ్యాయి.     ఇండియావచ్చాక  పల్లెటూరిలో  అడుగు పెట్టడం ఇదే మొదటి సారి  అజిత్ కు.   ఎవ్తేనా  ఆసక్తికరమ్తె  దృశ్యాలు కనిపిస్తే ఫోటో  తీసుకో వచ్చని, కెమెరా తీసుకు వచ్చాడు.          ఊళ్ళో అడుగు పెట్టినప్పటి నుండి అంతా ఆసక్తిగా,  వింతగా కనిపించసాగింది అజిత్ కు.     ఆరు  గిలకలున్న  ఊరబావి చుట్టూ నీళ్ళూ తోడుకుంటున్నారు ఆడ వాళ్ళు.  మగవాళ్ళు ఒకతడు నాలుగ్తె దుబిందేలు పట్టేట్టుగా ఉన్న నల్లటి  బుంగని భుజం మిది  కేత్తుకొని,  దాని బరువు  తనని  అణచి వేయకుండా ఉండేందుకు పాదాల్ని ఒక విధమైన  ఊపుతో  లయగా వేస్తూ ముందుకు వెళ్ళిపోతున్నాడు.  "అంతలావు కడవని ఎత్తుకొని అతడు  డాన్స్ చేస్తున్నట్టుగా ఎలా నడుస్తున్నాడో అంత తేలికగా!"  అనుకొన్నాడు వింతగా అజిత్,  ఆరేడేళ్ళున్న  ఒకమ్మాయి చీరకట్టుకుని, పమిట భుజం మిద  సర్దు కోలేక అవస్ధపడుతూ,  దుకాణం నుండి  ఏదో పొట్లం కట్టించుకుని వేడుతూంటే చక్కగా ప్రాకులేసుకోవాల్సిన పిల్ల చీరలో ఎంత ఇబ్బంది పడుతుంది?"  అనుకొన్నాడు జాలిగా.     ముఖమల్  గుడ్డతో  తయారు చేసినట్టుగా  ఉన్న కోడిపిల్లలూ,  పుట్టి అయిదారు రోజులు కానీ లేగాదూడలూ.  దారిపొడవునా అతడికి ఆసక్తికర మ్తెన  దృశ్యాలే కనిపిస్తున్నాయి.     చూడగానే పట్నవాసపు  బాబూ అనిపించే ఈ పొడుగాటి యువకుడిని  ఆ ఊరివాళ్ళు  తక్కుఅవ  ఆసక్తితో  చూడడంలేదు.     అజిత్  ఒక చిన్న డబ్బా కొట్టు  దగ్గర ఆగి,  "పరమేశ్వర శాస్త్రి గారిల్లు ఎటు?"  అనడిగాడు.     "ఈశ్వరయ్యగారిల్లా!"     "పరమేశ్వరశాస్త్రి గారిల్లు,"     "ఆయనే  పరమేశ్వరశాస్త్రి గారు!  ఎణ్నించి  వస్తున్నావ్?  బందుగులా?"     "ఆ బందువునే ఇల్లెటు?"     బిడిలు తీసుకు పోవడానికి వచ్చిన కుర్రాడితో,  "అరే,  నర్శిగా! నువ్వేల్లెది అటేగా? ఈ బాబుని తోలుకుపో!" అన్నాడు కొట్టతడు  బిడిలు వాడి  చేతిలో పెట్టి డబ్బు పుచ్చుకుంటూ.     "దా,  అయ్యా!"  అంటూ ముందుకు దారి తీసిన  కుర్రాడిని అనుసరించాడు అజిత్.     రెండు సందులు తిరిగాక,  "అదే ఇల్లయ్యా!"  అనిచెప్పి కుర్రాడు ముందుకు వెళ్ళి పోయాడు.     రాతితో కట్టిన రెండు నిలువులేత్తు  కాంపౌండు  గోడ.  కాంపౌండ్ గోడలకి,  లోపల ఇంటి గోడలకి కూడా సున్నం ఎర్రమన్ను  పట్టేలున్నాయి!  గేటుకి  బదులుగా నగిషీలు చెక్కబడిన తలుపులున్న పెద్ద  దర్వాజా  గడపకి పసుపుకుంకుమాలబొట్టు  ఉన్నాయి. అందరూ నడిచే  దారి  అయినా కళ్ళాపజల్లి  ముగ్గు పెట్టారు!     అజిత్ తలుపు తడదాం  అనుకోనేంతలో- బొడ్డు దగ్గర కుచ్చెళ్ళు  దోపుకొని,  పనిమనిషీలా  కనిపిస్తున్న ఒకామె తలుపు తెరిచింది.     "ఎవరయ్యా?"  దానిగోంతు  మోటుగా ఉంది.  అంటే మనిషి నాజూకుగా ఉందని కాదు! అది అందుకు తగ్గట్టుగానే ఉంది.     "పరమేశ్వరశాస్త్రి గారున్నారా?"     "పెద్దయ్యాగారా?"     "చిన్నయ్యగారెవరు?"     "ఇస్సేశ్శరయ్యగారు?"     "ఉన్నారు! అదిగో,  వరండాలో ఆపక్కని చెక్క మంచం మిద  పడుకొని ఉన్నారు. పెద్ధయ్యగారు వంట్లోకాస్త బాగుండలేదు  కాబట్టి  పడుకొని ఉన్నారు లేపోతే  అంత వయసొచ్చినా  పగటి పూట పండు కొని  ఎరుగరు!  వరండాలనే  చిన్నయ్యగారు కూడా ఉన్నారు చూడండి!  పిల్లలకి పాఠం  చెబుతున్నారు!"  అది అజిత్ నీ దాటి  వెళ్ళ బోతూ ఆగింది ఏ ఊరి నుండి  వస్తున్నారు బాబూ"      "హ్తెధరాబాద్"     "అయిద్రాబాదా?  నూ యశోదమ్మ గోరు వాళ్ళు అణ్ణే  ఉంటారు! మీకు తెల్సా?"     "తెలుసు!" చిరునవ్వుతో  జవాబిచ్చాడు అజిత్.     "బాగున్నారా ఆయమ్మగారు?"     "ఆ బాగున్నారు!"

    "శివరాజ్! లేరా? ఎక్కడకు వెళ్ళారు?"     "ఆయన వారం రోజులు శలవుపెట్టారు కదా!"     "హనీమూన్ వెడతారని నేను అనుకున్నాను వెళ్ళలేదా?"     "ఆలోచన ఉంది కాని అది వాయిదా పడుతూనే ఉంది అంకుల్!" ఆయన రాత్రి ఇంటికి వచ్చి శలవు పెట్టిన విషయం చెప్పారు. ఏదోపని ఉందని హడావుడిగా కిట్టు సర్ధమని వెళ్ళిపోయారు అంకుల్!"     "ఎక్కడికి వెళ్ళుతున్నారో, ఎందుకు వెడుతున్నారో చెప్పారా?"     "లేదంకుల్! నేను తరచి ప్రశ్నించలేదు. ఈ పూట తిరిగి వస్తామంటే ఎదురు చూస్తూ కూర్చున్నాను. ఆఫీస్ కీ వచ్చారేమో ఫోన్ చేద్దామనుకుంటున్నాను"     "రాలేదమ్మా!" అంటూ ఎస్ ఐ వంక అర్ధవంతంగా చూచారు ఎస్.పి!     బయటకు హడావాడిగా వెళ్ళి ఓ నిముషం కాకుండానే తిరిగి వచ్చాడు!     ఎస్.ఐ కిట్ తెచ్చి టేబిల్ మీద ఉంచాడు.     దానివంక భయంగా చూచింది తులసి!     "ఇదేనా బేబి ఆయన తీసుకువెళ్ళిన కిట్టు?     "అవునంకుల్! వారికేమయింది?" అని అడిగింది జీరవోతున్న కంఠంతో.     "రాత్రి ఆయన ఒక మిత్రుడితో కలసి కొండలవైపు వెళ్ళారమ్మా!" అంటూ ప్రారంభించి జరిగిన సంగతి ఓదార్పుగా చెప్పారు ఎస్.పి.     అది విని సోఫాలో కుప్పకూలిపోయింది తులసి!     "బేబి! ఎందుకు అంత భయపడతావు. ఆయనకేమీ అయివుండదమ్మా!"     పోలీసు వీరులకు పరాజయం ఉండదు. వెంటవెళ్ళినవాడు మంచి నీటి కోసం చీలిపోవటం ఆలస్యం కావటంవల్ల ఆయన ఎక్కడకు వెళ్ళారో తెలియలేదు. చిన్న అనుమానం కూడ ఉంది.     పాలు  త్రాగుతూ వదలి ఎందుకు వెళ్లారనే అనుమానం అది! అదికూడ నీవు ఊహించు కుంటున్న ప్రమాదానికి సంకేతం కాదమ్మా! పాలు త్రాగుతూ ఉండగా అతనికి కావలసిన వారు కన్పించటమో వారిని వెంబడించటమో జరిగి ఉంటుంది!     డ్యూటీ కన్నా పాలుత్రాగటం ముఖ్యమని మా అధికారులు భావించరు, ఎవరయినా దాడి చేస్తే ఆ గుర్తులు అక్కడ కన్పిస్తాయి.     వదలి తనంతటతానే వెళ్ళిపోయారు కనుక ఇన్ వెస్టిగేషన్ పనే అనిమనం నిర్దారించుకోవచ్చు!' అని వివరించారు.     మరికాసేపు ఓదార్చి ఎస్. ఐతో కలసి వెళ్ళిపోయాడు ఎస్.పి!! కిట్టుని చేతుల్లోకి తీసుకుని ధైర్యాన్ని కూడ దీసుకునేందుకు ప్రయత్నిస్తోంది తులసి!                                                                                     10     "ఈ నిండు పున్నమి శాశ్వతంకాదు. ఈ పండు వెన్నెల శాశ్వతం కాదు. క్షణాలను జారిపోనివ్వకు! పున్నమి ఘడియలు దాటిపోతే నేను పారిపోతాను. ప్రతి క్షణాన్ని అమృతంలా ఆస్వాదించాలి!" అన్నదామె అతని శరీరాన్ని పాములా పెనవేసుకుంది. చుట్టపెట్టుకుని తనలో ఇముడ్చుకుంది. దశాబ్దాల పాటు విరహంతో నిలువరించుకున్న మనసు తాపం తీర్చుకున్నట్లు గాఢమయిన పరిష్వంగాలను అందించింది.     శివరాజ్ ఉక్కిరి బిక్కిరి అయాడు! తనని తాను మరచిన స్వాప్నికమయిన స్థితిలో తలమునక లయ్యాడు! పూర్వ జన్మస్మృతులు మేల్కొంటున్నాయి.     "ఈ చోటుకు నన్నెందుకు తీసుకువచ్చావు?"     "కసి తీర్చుకోవటానికి ప్రియతమా! ఈ కసి ఈనాటిది కాదు"     "అందుకోసం ప్రేమ నటించాలా?"     "ఇది నటనకాదు. కసిఅంటే ద్వేషం కాదు. మూడు దశాబ్దాలపాటు మనసు పొరలమాటున దాగి ఉడికించిన ప్రేమ తాపంగా, తమకంగా మారింది. అదే కసిగా ఈనాడు నీమీదికి దాడిచేస్తోంది." అంటూ కసిగా నవ్వింది సర్పసుందరి. అలా నవ్వుతున్నప్పుడు పెదవులు అందంగా వొంపుతిరిగినాయి.     కనుబొమలు మన్మధుడిచేతి విల్లులా పైకిలేచి ఒంపుతిరిగాయి. ఆ విల్లునించి గురి తప్పక జారివచ్చి గ్రుచ్చుకుంటున్న బాణాలు నాగభామిని కంటిచూపులే! ఆ చూపులు అతన్ని తాకినప్పుడు గుండెల్ని వేడెక్కిస్తున్నాయి. గుబులు పుట్టిస్తున్నాయి.     ఆ సమయంలో తాను సర్పపరిష్వంగంలో ఉన్నానని దానినించి బయటపడాలనే తాపత్రయాన్ని క్షణకాలం మర్చిపోతున్నాడు!     వివశుడైపోతున్నాడు! ఒక స్త్రీలో ఆకర్షణ ఉంటుంది. యెంతో వశీకరణశక్తి ఉంటుంది! కాని ఇలా తనధీశక్తిని పుంభావపు భేషజాన్ని జయించి నీరుకార్చ గలదని అతడెన్నడూ ఊహించనయినాలేదు.     "ప్రేమ తమకం తీరనివాళ్ళు కట్టిపడేసి కసితీర్చుకోవాలను కోవటం ఎంత అమాయకత్వం? అది సాధ్యమవుతుందనే వెర్రి ఆశలు పెంచుకున్నావా సర్పసుందరి?" అని ప్రశ్నించాడు శివరాజ్!     "మనసు ఒక పురుషుడి మీద ఏకాగ్రంగా నిలిపిన తరువాత ఆ స్త్రీ హృదయానికి ఓటమిలేదు నాగరాజా!"     "నా పేరు నాగరాజు కాదు శివరాజ్!"     "శివుని ఆభరణమే కదా నాగరాజు! పేరులో ఏమి పెన్నిధి ఉన్నదోయి! నా మనసు అలా భావించింది కదా! ముచ్చట తీర్చుకోనివ్వు!"     "ఒకరిని మరొకరు అనుకోవటం ముచ్చట ఏమిటే మూర్ఖురాలా?"     "ఆత్మలు ప్రాణులుగా అవతరించే ముహూర్తాన గత స్మృతులను జీర్ణ వస్త్రాలవలె విడిచి క్రొత్త యోగులను ప్రవేశిస్తాయి రాప్రియతమా! ఆనాటి నా మనోభావుడు నా చెలికాడు, నా ప్రియుడు. ఈనాడు మానవ యోనినించి ప్రభవించినాడు! అయినా నీవు నీవే! ఆనాటి నా ప్రియతముడవే! ఆనాడు సర్పరాజుగా తమకం తీర్చావు.    

                                                                     52      "కొంతవరకు తెల్సుకున్నానక్కా" అన్నాడు రాజు.     చదువుతున్న వారపత్రిక మడిచి తలెత్తి చూసింది సీత. గొప్ప విజయం సాధించినవాడిలా ఫోజు పెట్టి నుంచున్నాడు రాజు వాడి కళ్ళు తళతళ లాడుతున్నాయి.     "ఏం తెలుసుకున్నావ్?" అడిగింది సీత.     సీత కూచున్న చాపమీదనే కూచుని మోకాళ్ళచుట్టూ చేతులు బంధమేసుకున్నాడు రాజు.     "ప్రకాష్ అత్తారివేపు బంధువుల్లో వాడు శ్రీపతి."     "ఆ...?"     "నిజమే అక్కా! ఈ విషయం తెల్సుకోగానే మొదట నాకెంతో ఆశ్చర్యం వేసింది. నత్తగుల్లలన్ని ఓపక్క ముత్యపు చిప్పలన్ని మరో పక్క చేరుతాయన్నట్లు బీరకాయ పిచులా కలిశారు. శ్రీపతి ప్రకాష్. వాళ్ళెలా అఘోరిస్తే మనకే? రాహుకేతువుల్లా మన ప్రాణానికి తయారయారే అదే నా బాధ, ఏం చేయాలన్నది పెద్ద ప్రాబ్లమ్ గా తయారయింది."     "వాళ్ళను చేతనయినంతా వరకూ చేశారు ఇంకేం చేస్తారు, రాజు! దుష్టుడికిదుష్టుడు తోడయారు అంతే."          "అంత నెమ్మదిగా అంటున్నావేమిటి అక్కా!"     "ప్రాణం తీయటానికి రెండు విషాలక్కరలేదు, రెండు కత్తులక్కరలేదు."     "చాలా పొరపాటు పడ్డావక్కా ! విషమయినా కత్తయినా మరోకటయినా ఒకదానితో సగంపనే అయితే రెండోది ప్రయోగిస్తే పూర్తి పనవుతుంది. శ్రీపతి నీ సంసారంలో చిచ్చుపెట్టాడు వాడికి ప్రకాష్ తోడయి ఆ చిచ్చు రగిల్చాడు."     "అసలేం జరిగింది రాజు! నే బాధపడతానని ఆలోచించకు పూర్తిగా చెప్పు."     "నే చెప్పలేని విషయం అయినా చెప్పక తప్పదు నీ పెళ్ళి కాకముందు ప్రకాష్ ని నీవు నీవు..."     "ఆగిపోయ్యావెం రాజూ! ఎంత ఘోరమైన విషయమైన సరే చెప్పు. భరించగల శక్తి భగవంతుడు నాకు ప్రసాదించాడు. నేను భయపడతాననుకోకు."     "ప్రకాష్ గాడిని నీవు ప్రేమించావుట. తనకి  పెద్దగా ఇష్టం లేకపోయినా కుర్రతనం చేష్టలతో ప్రకాష్ నిన్ను ప్రేమిచాడట. మీ ప్రేమ విషయం ఓ రోజు బైటపడిందట. కట్నం బాధ తప్పుతుందని నాన్న కూడా ప్రోత్సహించారట. ప్రకాష్ వాళ్ళ పెద్దవాళ్ళు పోట్లాడి మన రోగం కుదిర్చారట. ప్రకాష్ ని తప్ప మరొకరిని పెళ్ళి చేసుకోనని నువ్వు పట్టుబట్టావుట. ఏడ్చి గోలచేసి ఆత్మహత్య చేసుకోబోయావుట, కానీ ప్రకాష్ నిన్ను ప్రేమించలేదని.....నిన్ను పెళ్ళాడనని తెగించి చెప్పడంతో తండ్రి మాటలకి తలవొగ్గి సుందరమూర్తి చేత తాళి కట్టించుకున్నావుట" అంటూ ఆవేశాన్ని అదుపులో వుంచుకుని విషయం చెప్పాడు రాజు.     "బాగుంది రాజూ! అన్నీ 'ట' లే నన్నమాట! ఇదెలా తెలిసింది నీకు?"     "ప్రకాష్ ఇదంతా కల్పించి శ్రీపతికి చెప్పాడు, శ్రీపతి.....     "అగావేం రాజూ! ఇదంతా ముటగట్టుకెళ్ళి శ్రీపతి మీ బావకి చెప్పాడు, అంతేనా?"     "అంతే ఇదేదో తేల్చుకుందామనే నేను బావదగ్గర కెళ్ళాను. ఎవరు చెప్పారి తప్పుడు మాటలు అని అడుగుదామనుకున్నా, ఆ శ్రమ లేకుండా శ్రీ శ్రీ శ్రీ బావగారు విషయం వివరించారు. చిన్నగా నచ్చజేప్పాను, నెమ్మదీగా మంచిగా మాట్లాడాను. తను నమ్మిందే నిజం, తను మాట్లాడిందే వేదం అన్నట్లు నా మాట వినిపించుకోలేదు. చివరికి గట్టిగా మాట్లాడాను. దాంతో కుచున్నవాడు లేచి ఎగరటం మొదలుపెట్టాడు. నా మాట వినిపించుకుంటే కదా! జమదగ్ని పేరుతొ లెటర్ రాసింది మీరు కదూ? అని అడిగాను. అది తప్పోచ్చింది నీ వయసెంతా, నివెంతా, నన్ను నిలబెట్టి అడుగుతావా? అని మాములు మాటలతో గాక గడ్డు గ్రాంధికంలో తిట్టాడు. తను రాసినట్లు మనం గ్రహించబట్టే ఆరోజు బస్సుస్టాండుకి రాలేదుట. నాకు తోకలేదు గాని వుంటే మీ అయన మాట్లాడిన మాటలకి తల ప్రాణం తోకకోచ్చేది. ఆ మనిషిలో మార్పు రావాలంటే ఆ మనిషిని పుట్టించినవాడికే సాధ్యం." అన్నాడు రాజు.     "ఆయనకి కూడా సాద్యం కాదు." అనుకుంది సీత.     "ఎలాగు వెళ్లాకదా అని జమదగ్ని గారిని కల్సుకో ప్రయత్నించాను."     "వారింటికి వెళ్ళావా?"     "వెళ్ళాను. కానీ కల్సుకుంది హాస్పిటల్లో. జమదగ్ని గారికి న్యుమోనియా, చచ్చి బతికాడనవచ్చు- డాక్టరు జమదగ్ని గారి భార్య కృష్ణవేణి గారూ చెప్పారు. రెండు ముక్కలు మాట్లాడి వచ్చాను వాళ్ళని చూస్తుంటే అప్తులనిపించారు. నీ గురించి చాలా బాధ పడ్డారు అక్కా: ప్చ్"   

    "ఏం జరిగింది? నాతో చెప్పకూడదా? అక్కయ్యతోగాని పోట్లాడారా? ఎప్పుడూ గలగలా మాట్లాడుతూ కబుర్లు చెప్పేవాళ్ళు అలా ముంగిలా కూర్చుంటే బాగుండదు!"     గిరి మాట్లాడలేదు. పేపర్లోంచి  తల ఎత్తలేదు. హిమజకు ఆశ్చర్యం వేసింది.     "ఏమిటంత సీరియస్ వార్త?" అని వెనగ్గా  వంగి పేపరులోకి చూస్తూ అంది - "నైజీరియాలో 'కూ' అయితే మీ మీద కుట్ర జరిగినంత బాధ పడుతున్నారేం ?"     "దానిప్రభావం నా వ్యాపారంమీద పడింది కాబట్టి. కొత్త ప్రభుత్వం ఫండ్స్ అన్నీ ఫ్ర్విజ్ చేసింది. నా పెట్టుబడి ఎక్కువగా అక్కడే ఎప్పటికి రిలీజవుతుందో" దిగాలుగా అన్నాడు గిరి.     "ఓ, అయామ్ సారీ! నాకిదంతా తెలీదు. అక్కయ్యకు తెలుసా ?"     "ఇంకా లేదు"     "అమ్మా ! ఫోన్ వచ్చింది. సాగర్ బాబు" వచ్చి చెప్పాడు రామయ్య.     హిమజ లోపలకు వెళ్ళిపోయింది.     "బాబూ, టీ తీసుకోండి" కప్పు అందిస్తూ అన్నాడు రామయ్య.     "మీరు మధ్యాహ్నంకూడా  ఏం భోజనం  చెయ్యలేదు. ఏమైనా తీసుకుంటారా బాబూ!" అడిగాడు.     "వద్దు రామయ్యా ! నాకు ఆకలిగాలేదు" అన్నాడు గిరి.     రామయ్య శివయ్య దగ్గరకు వెళ్ళాడు. ఇద్దరూ కబుర్లు చెప్పుకుంటూ  తోటపని చేస్తున్నారు.     "శివయ్యా" - ఉన్నట్టుండి దగ్గరగా వినిపించేటప్పటికి  శివయ్య ఉలిక్కిపడి చూశాడు. ఎదురుగా గిరి. అతని కళ్ళు  ఎర్రగా మెరుస్తున్నాయి ముఖం భయంకరంగా ఉంది.     "ఏంటిబాబు పిలిచారు ?"     "శివయ్యా! నేను శేఖరాన్ని. నిన్ను చూస్తుంటే అమ్మ గురించే ఆలోచన వస్తోంది. అమ్మకు నువ్వెంతో సహాయం చేస్తుండేవాడివి. ఇప్పుడు ఒంటరిదై పోయింది" బాధగా అన్నాడు గిరి.     "ఏమిటి బాబూ, అచ్చం శేఖరం బాబులా  మాట్లాడుతున్నారు" ఆశ్చర్యంగా అన్నాడు శివయ్య.     "నేను శేఖరాన్నే  శివయ్యా! శేఖరం ఆత్మను....నీకు తెలుసుగా, పద్మజంటే నాకెంత అభిమానమో. ఆమె కోసమే యిలా  తిరుగుతున్నాను. నువ్వు ఎన్నోసార్లు అమ్మదగ్గరా, నా దగ్గరా అంటుండేవాడివి పద్మజను పెళ్ళి గురించి అడగమని. ధైర్యం చెయ్యలేకపోయాను. ఇప్పుడామె సాన్నిహిత్యం కోసం తపిస్తూ  యిలా తిరుగుతున్నాను."     "బాబోయ్....దయ్యం....దయ్యం...." పెద్దగా అరుస్తూ లోపలకు పరుగెత్తాడు శివయ్య.     ఫోన్ లో మాట్లాడుతున్న  హిమజ ఫోన్ పక్కన పడేసి  పరుగెత్తుకొచ్చింది.     శివయ్య వగరుస్తున్నాడు భయంతో. శరీరం వణుకుతోంది.     "ఏమిటి శివయ్యా ? ఎందుకలా  అరుస్తున్నావ్ ?" అడిగింది గాభరాగా.     "దెయ్యం....అమ్మా ! శేఖరం బాబు  దయ్యమై గిరిబాబుని పట్టుకున్నాడు."     "నీకేమయినా పిచ్చి పట్టిందా? శేఖరంబాబు దయ్యమై రావడం ఏమిటి ?"     "నిజం చిన్నమ్మా! ఎపుడో శేఖరంబాబుతో  నేను మాట్లాడిన మాటలన్నీ  చెప్పారు. మాట, గొంతు అంతా శేఖరంబాబులా ఉంది మీరూ వినండి. తప్పకుండా నమ్ముతారు."     "ఏదీ, ఎక్కడున్నారు?" హిమజ తోటలోకివెళ్ళి  చూసింది. గిరి కుర్చీలో కూచుని  రెండు చేతులతో ముఖాన్ని కప్పుకున్నాడు. రామయ్య భయంగా అతన్నే చూస్తున్నాడు.                           *    *    *     డాక్టర్ రామకృష్ణ క్లినిక్ లో కూర్చుంది పద్మజ. నెల రోజుల్లో ఆమె చాలా డీలా పడిపోయింది. వార్ధక్యం ముంచుకొచ్చినట్లు తయారయింది.     "గిరిని అన్ని రకాలుగా పరీక్షించాను. శారీరకంగాగానీ, మానసికంగా గానీ  ఏ అనారోగ్యమూ కనిపించడంలేదు. టెన్షన్ వల్ల అప్పుడప్పుడూ  తలనొప్పి వస్తోందంతే! అసలు ఇన్నిసార్లు  పరీక్షించడం అనవసరం. జరుగుతున్నదేమిటో మనకు తెలుసు. కాకపోతే మీ తృప్తికోసం  చేస్తున్నానంతే."     శివయ్య  తనకు తెలిసిన భూతవైద్యుడున్నాడనీ, తీసుకొస్తాననీ గొడవ పెడుతున్నాడు. పెళ్ళయి కొద్ది నెలలయినా  కాకుండానే అతనికి నచ్చని పనులుచేసి  నువ్వు గొడవ పడడం మంచిదికాదు."     "ఏం చెయ్యాలో తోచడంలేదు. ఈ మధ్య ఇలా తరుచుగా జరుగుతోంది. ఆ సమయంలో తను చెప్పినవన్నీ జరుగుతున్నాయి కూడా."     "అతని ప్రవర్తన ఎలాగుంది? ఐ మీన్ శేఖరం ఆత్మది ?"     "విపరీతంగా ఏమీ ప్రవర్తించడంలేదు. మునుపు నాతో ఎలా మాట్లాడేవాడో అలాగే మాట్లాడుతున్నాడు. అనవసరమైన చనువు తీసుకోడు. మీద చెయ్యయినా వెయ్యడు. శాంతంగా  నేను సమాధానం చెపుతుంటే మాత్రం త్వరగా అదృశ్యమవుతాడు."     "సాధారణంగా బలవంతపు చావు వచ్చినవాళ్ళు, కోరికలు తీరనివాళ్ళు  అలా అవుతుంటారని  వింటూంటాం. శేఖరం విషయంలో ఇవి రెండూ జరిగాయి. నువ్వు కాస్త జాగ్రత్తగా వ్యవహరిస్తుండు. అన్నట్లు శేఖరం ఆఫీసులో విషయాలు కూడా సీరియస్ గా తీసుకునేవాడా ?"     "ఆ, చాలా సీరియస్ గా తీసుకునేవాడు. చాలా సిన్సియర్ వర్కర్"     "అయితే అతన్ని ఆఫీస్ విషయాలలో ఎక్కువ ఎంగేజ్ చేస్తూ వుండు. కొన్నాళ్ళ తర్వాత మార్పేమైనా వుంటుందేమో చూద్దాం"     "ఏమిటో ? ఇప్పటికే చాలా మందికి తెలిసిపోయింది. నౌకర్లు ఇంట్లో వుండటానికే భయపడుతున్నారు."

                             -: గండభేరుండ హస్త లక్షణము :-     తా: స్వస్తిక చంద్రహస్తము గండభేరుండ పక్షికి వినియోగించును. (అర్థచంద్ర హస్తములు మణికట్టుచేర్చి అథోముఖముగబట్టి  వ్రేళ్ళను విరళముగ చేసిన స్వస్తిక చంద్రహస్తము వచ్చును.)                               -: చాతకహస్త లక్షణము :-     తా: లాంగూల  హస్తములు పుంఖితముగ పట్టినచో చాతకపక్షియందు చెల్లును.                             -: కుక్కుటహస్త లక్షణము (కోడి) :-     తా: భ్రమరహస్తము కోడికి వినియోగించును.                                    -: కోకిల హస్త లక్షణము :-     తా: అరాళ హస్తము పుంఖితముగ బట్టినచో కోకిల హస్తము వచ్చును. ఇది కోయిలకు వర్తించును.                          -: వాయసహస్త లక్షణము (కాకి) :-     తా: చందంశ ముకుళహస్తము కాకియందు చెల్లును, (భ్రమరహస్తాంగుష్టమును, చూపుడువ్రేలి కొనతో చేర్చిపట్టిన తరువాత పుంఖితముచేసినచో చందంశ ముకుళహస్తము వచ్చును.)                                               -: కురర హస్త లక్షణము :-     తా: సూచీహస్తము అపవిద్ధముగ బట్టిన  కురర  పక్షికి  వినియోగించును.                            -: శుకహస్త లక్షణము (చిలుక) :-     తా: శుకతుండ హస్తములు  పుంఖితాకారముగ బట్టిన  చిలుకయందు వినియోగించును.                                                  -: సారసహస్త లక్షణము :-     తా: ప్రదేశ ముకుళహస్తము సారసపక్షికి చెల్లును. (ముకుళహస్త చిటికెన వ్రేళ్ళు కొంచెము వంకరగా బట్టిన ప్రదేశ ముకుళహస్తము వచ్చును.)                              -: బకహస్త లక్షణము (కొంగ) :-     తా: సంకీర్ణ హంసహస్తము  బకము (కొంగ) కు చెల్లును. (తర్జన్యంగుష్టములను చేర్చి, మధ్యమ అనామికలను చాచి, కనిష్టను అరచేతిలోకి మడిచి వుంచినచో సంకీర్ణహంస హస్తము వచ్చును.) మంత్ర భేదమందు చెల్లును.                                            -: క్రౌఞ్చపక్షి హస్త లక్షణము :-     తా: లీనాల పద్మహస్తము క్రౌంచపక్షికి  వినియోగించును. (అలపద్మహస్తమందలి చిటికెనవ్రేళ్ళు  అరచేతిలోకి  వంచినచో  లీనాల పద్మ హస్తము వచ్చును.)                     -: ఖద్యోత హస్త లక్షణము (మిణుగురు పురుగు) :-     తా: ముఖహంస హస్తము, మిడుగురు  పురుగునందు వినియోగించును, (బొటనవ్రేలిచే నడిమివ్రేలి కొనగనుపు ఒరియునట్లు  అపవిద్ధముగ బట్టిన ముఖహంసము వస్తుంది.)         -: భ్రమరహస్త లక్షణము (తుమ్మెద) :-     తా: భ్రమర హస్తములు పుంఖితములుగ బట్టిన  తుమ్మెదయందు చెల్లును.                                        -: మయూరహస్త లక్షణము (నెమలి) :-     తా: మయూర హస్తములు  పుంఖితాకారములుపట్టిన  నెమలియందు వినియోగించును.         -: హంసహస్త లక్షణము :-   తా:     హంసాశ్య హస్తము హంసపక్షికి చెల్లును.                                 -: చక్రవాక హస్త లక్షణము :-    తా:    అలపద్మ హస్తములు పుంఖితములుగ పట్టినచో చక్రవాక పక్షి యందు వినియోగించును.                                                    -: కోయష్టిక హస్త లక్షణము :-   తా:    అరాళపతాక హస్తము  కోయష్టిక  పక్షికి వర్తించును. (కుడిచేత అరాళహస్తమును, ఎడమచేత పతాకముతో చేర్చివుంచినచో అరాళ పతాకము వచ్చును.)                                -: వ్యాళీహస్త లక్షణము :-    తా:     తర్జనీ  మధ్యములను చేర్చి ధనుస్సువలేవంచి. అనామికను అంగుష్టసంధియమ దుంచి, కనిష్టను వంచిపట్టినచో  వ్యాళిహస్తమగును. ఇది వ్యాళీయను పక్షికి చెల్లును.                -: జల జంతు హస్త లక్షణములు :-                                 -: భేకహస్త లక్షణము :-     తా:    శ్లిష్టచక్ర హస్తము భేకార్దము (కప్ప)నందు చెల్లును. (చక్రహస్తములయొక్క  అంగుష్ట తర్జనులను చేతిలోపలికి ముడిచి మధ్యమములను  చేర్చి, అనామికలనువంచి, కనిష్టలను చాచిపట్టినచో శ్లిష్టచక్రహస్తము వచ్చును.)                                  -: కుళీరహస్త లక్షణము :-   తా:     లీనకర్కటహస్తము కుళీరార్దమందు  వినియోగించును. (కుడి కర్కట హస్తమును, అపవేష్టితముగ ఎడమచేతిమీదికి చాచిపత్తి వ్రేళ్ళను చేర్చిన లీనకర్కట హస్తము వచ్చును.)

    ముప్ఫయినాలుగో నంబరు కాటేజి బాల్కనీలో నిలబడ్డ శైలజ అతనివంక అలాగే చూస్తోంది కళ్ళప్పగించి.     నలభయి మూడోనంబరు కాటేజి బయట నిలబడ్డ ఫణి అదే స్థితిలో వున్నాడు.     వాళ్ళిద్దరూ భార్యాభర్తలు. అయినా బయటకు తెలియటానికి వీల్లేదు.     పరాయివారిగా....పరాయివారిలాగా.....ఎంతసేపు గడిచిందో తెలీదు.     ప్రక్క కాటేజీలోంచి కుక్క భౌ భౌమణి మొరిగింది. ఎవరో ఇటువైపు నడిచి వస్తున్నారు.     శైలజ ఉలిక్కిపడి, అతనివంక దీనంగా చూసి లోపలికి వెళ్ళిపోయింది.     తలుపు మూతపడింది.                                                7     ఉదయం ఆరుగంటలయింది.     కల్నల్ సంజీవరావు రోజూ అయిదు గంటలకే నిద్రలేస్తాడు. పదినిముషాలు చకచక వ్యాయామం చేస్తాడు. తర్వాత అయిదునిముషాల్లో షేవ్ చేసుకోవటం ముగించి, ఇంకో పదినిముషాల్లో స్నానంకూడా చేసేసి, అప్పుడు చాపమీద కూర్చుని మెడిటేషన్ చేస్తాడు. అతను మూఢభక్తుడు కాదు. గుళ్ళూ గోపురాలకు కూడా పోడు. కాని మెడిటేషన్ అనేసి మానసిక వికాసానికీ, పరిపక్వతకూ, దృఢత్వానికీ, ఆరోగ్యానికి ఆయువుపట్టు అనీ, మనిషి అభ్యున్నతికి అది దోహదకారి అవుతుందని నమ్మినవాడు. ఈ మెడిటేషన్స్ లో ఎన్నో రకాలున్నాయి. మనసును ఏకాగ్రతను విడిచిపెట్టకుండా బంధించాలని ఒకరంటారు. వాళ్ళ సిద్దాంతం ప్రకారం ఇష్టదేవత నామం తప్పులేదు. ఆలోచనకు తావుండకూడదు. ఇంకొకరు మనసును ఆధీనంలో ఉంచుకునేందుకు ప్రయత్నించకుండా, ఆలోచనను అరికట్టకుండా స్వేచ్చగా వదిలేస్తే భావాతీత స్థితి ఏదో ఓ దశలో వస్తుంది. అదే సరయిన పద్ధతి అన్నారు. అదే ట్రాన్స్ న్ డెంటల్ మెడిటేషన్ అనేపేరుతో వ్యాప్తిలోకి వచ్చింది. ఈ పద్ధతిని ప్రచారంలోకి తీసుకువచ్చిన మహర్షి మహేష్ యోగి. ఈ భావాతీత ధ్యానం ఓ మతం కాదు-శాస్త్రం అన్నాడు. అది మనిషి పురోభివృద్ధికి ఉపయోగించే ఓ ప్రక్రియ మాత్రమేగాని దైవానికీ, మతానికీ సంబంధించింది కాదన్నాడు. కల్నల్ సంజీవరావుకు ఈ రకమైన ధ్యానంలో నమ్మకం కుదిరింది. కొన్ని సంవత్సరాలుగా నియమం తప్పకుండా కనీసం ఇరవై నిముషాలు చేస్తాడు. అలాగే సాయంత్రం వేళకూడా ఇంకో ఇరవైనిముషాలు చేస్తాడు. అ తర్వాత నాయర్ ఇచ్చిన టీ త్రాగి డాబామీదకు వెడతాడు.     అతను పెళ్ళి చేసుకోలేదు. ఇంట్లో ఒక్కడే ఉంటాడు. తల్లీ తండ్రీ ఎప్పుడో గతించారు. బంధువులెవరన్నా వున్నారో, లేదో తెలీదు గాని ఎప్పుడూ ఎవరూ అతని ఇంటికి వచ్చినట్లు కనబడరు.     కల్నల్ బైనాక్యులర్స్ తీసుకుని డాబామీదకి వెళ్ళాడు.     అప్పటికే ఎండ చాలావరకూ వచ్చేసింది.     పిట్టగోడదగ్గర నిలబడి బైనాక్యులర్స్ కళ్ళదగ్గర పెట్టుకుని చూశాడు.     అది చాలా శక్తివంతమైన బైనాక్యులర్స్. మిలిటరీలో వున్నప్పుడు ఆర్మీలో వున్న ఒక చీఫ్ ఆఫీసర్ దగ్గర్నుంచి దాన్ని సంపాదించాడు. ఎంత దూరంగా వున్న వస్తువయినా అందులోంచి చాలా స్పష్టంగా, దగ్గరగా కనిపిస్తుంది.    ఈ కాలనీ తన సృష్టి.     అతనికి ఆనందంగా వుంది. అతని పెదవులమీద చిన్ననవ్వు దొర్లింది.     ఈ మనుషులంతా తన కనుసన్నలలో మెదుల్తున్నవారు. తను వాళ్ళ జీవితాలను తీర్చిదిద్దుతున్నాడు.     బైనాక్యులర్స్ లోంచి ఇళ్ళలోంచి బయటకు వస్తోన్నవాళ్ళు, పని పాటలు చేసుకుంటున్న వాళ్ళు, సంసార తాపత్రయంకొద్దీ ఏదో హడావుడి పడుతున్న వాళ్ళూ అతని దృష్టిని ఆకర్షిస్తున్నారు.     అతనికి వాళ్ళనిచూస్తే జాలి. ఈ తాపత్రయాలకు అంతెక్కడ? ఇతరుల జీవితాలను చూస్తూకూడా మనుషులు అందులోనే ఎందుకు ఇరుక్కుపోతూ ఉంటారు? ఈ స్వేచ్చ, తృప్తి వీటిలోని సంతోషం వాళ్ళకెందుకని తెలియదు.     అతని చేతిలోని బైనాక్యులర్స్ అన్నివైపులకూ కదుల్తోంది.     ఈ కాలనీలో ఇంకో విశేషం వుంది. చుట్టూ కోటగోడవంటి గోడ వుంది. ఒకే ఒక్క రాజమార్గంలాంటి పెద్ద గేటు. ఆ గేటుదగ్గర షిప్టుప్రకారం కాపలా వుండే ఓ ఘూర్ఖా. కాలనీలో ప్రవేశించాలంటే ఆ గేటుతప్పితే వేరే మార్గంలేదు.     అంతలో అతని దృష్టిపథంలోకి ఫణి వచ్చాడు. పైజమా, లాల్చీ వేసుకున్న ఫణి అతని ఇంటిముందు బాల్కనీలో నిలబడి ఏదో ఆలోచించుకుంటున్నాడు.     "చురుకైన కుర్రాడు" అనుకున్నాడు కల్నల్.     ఎదురుగా వున్న ముఫ్పైనాలుగో నంబరు కాటేజి తలుపు తెరుచుకుంది. శైలజ బయటకి రాబోయి ఎదురుగా వున్న ఫణిని చూసి లోపలే ఆగిపోయింది. ఆమె బయటకువస్తే గాని బైనాక్యులర్స్ లో కనబడదు.     ఆమె యివతలకు వస్తుందని ఆశగా చూసిన ఫణి నిరాశగా వుండిపోయాడు. ఏం జరిగింది? ఆమె ఎందుకని బయటకు రాలేదు?     శైలజ లోపల్నుంచి ఏదో సౌంజ్ఞ చేస్తున్నట్లు కనబడింది. అతనికి మొదట అర్థంకాలేదు. ఏమిటి అంటోంది? రాత్రంతా తాను ఎంత బాధపడ్డాడో ఆమెకెలా తెలుస్తుంది?     చివరకు ఏదో స్ఫురించి తల ప్రక్కకి త్రిప్పిచూశాడు. దూరంగా కల్నల్ గారి బంగళా. ఆ బంగళా డాబామీద బైనాక్యులర్స్ తో నిలబడ్డ కల్నల్ కనిపించాడు. గతుక్కుమన్నాడు. కల్నల్ తనని గమనిస్తూ వుండివుండాలి. ఏమీ కంగారు పడనట్లు, చాలా సాధారణంగా ఆలోచిస్తూ అక్కడ నిలబడి వున్నట్టు యాక్షన్ చేశాడు.     ఇంతలో అటువైపునుంచి వస్తోన్న రాముడు కనిపించాడు. ఫణిని చూసి పలకరింపుగా నవ్వాడు.     దగ్గరకు వచ్చి "ఏమిటి సార్ నిలబడ్డారు, కాఫీ తెచ్చిపెట్టమంటారా?" అనడిగాడు.     "అవునోయ్! నీకోసమే చూస్తున్నాను" అన్నాడు ఫణి.     లోపలకువచ్చి, డబ్బులు తీసుకుని రాముడు వెళ్ళిపోయాడు.     కల్నల్ బైనాక్యులర్స్ పర్యవేక్షణ పూర్తయింది. క్రిందకి దిగి వచ్చి గొలుసులకు కట్టివున్న రెండు ఆల్సేషియన్ డాగ్స్ తో కాసేపు ఆడుకున్నాడు. రాత్రి పదకొండుగంటల తర్వాత వాటిని గొలుసులు విప్పేసి కాలనీలోకి విడిచి పెడతాడు. తెల్లవారేవరకూ అవి కాపలా కాస్తున్నట్లుగా నలువైపులా స్వైర్య విహారం చేస్తూ వుంటాయి.                                        *    *    *

                                        68. ప్రమాణాల్లోవాంతులను ఆపటం ఎలా?         తిమ్మయ్యకి మెదడుకి సంభందించిన టి.బి. వచ్చి వాంతులు ప్రారంభమయ్యాయి. ఎలాగైతేనేం టి.బి.తగ్గి తిమ్మయ్యకి ప్రాణం దక్కింది. అతనికి అంతపెద్ద జబ్బు చేసినా, తగ్గించడానికి డాక్టరుకి ఇబ్బంది అనిపించలేదు. కానీ, అతని బార్య బాగ్యలక్ష్మి కి అవుతున్న వంతులను కట్టించటం కుదరనిపని అయిపోయింది. భాగ్యలక్ష్మికి ఎన్నిపరీక్షలుచేసినా ఏ జబ్బు కనబడలేదు. ఎప్పుడూ పొట్టి కడుపుదగ్గరో దాని చుట్టూ ప్రక్కలనో ఏదో ఒక నొప్పి అని చెబుతూ వుంటుంది. ఆ బాధతో ఆమె పొట్ట నొక్కుకుని మెలికలు తిరగడం, వాంతులు చేసుకోవటం మామూలు అయిపోయింది. లోపల అదైనా ఇన్నదేమోనని ఆపరేషన్ చేసి పొట్టకోసి ఎపెండిక్సిని తీసివేసినా,  గర్భసంచిని లాగి పరవేసినా వంతులకు మాత్రం విసిగి విరామంలేడు. నెలలతరబడి ఎన్ని మందులూ వాడినా తాత్కాలికంగా ఒకటి రెండురోజులు తగ్గినట్లయినా మళ్ళీ కదా మామూలే అయింది.     తిమ్మయ్యకి వంతులు అవడానికి మెదడు నరనికి వ్యాధి రావడంఅన్ని స్పష్టంగా టెలిపోయింది, బాగ్యలక్ష్మి విషయంలో ఏ కారణం లేకుండా వంతులు అవడాన్ని "హిస్టిరికల్ వామిటింగ్సు " అంటారు. ఈ రకం వాంతులు అప్పుడప్పుడు డాక్టర్లను తికమక పెడుతూ ఉంటాయి. ఇటువంటి వారికీ మానసిక చికిత్స చేయడం తప్ప వేరే మార్గం లేదు.     వంతులు అవడానికి అనేక కారాణాలు వున్నాయి. స్కూటరు మీద పోతూ పడిపోయినపుడు తలకు దెబ్బ తగిలినా, ఎత్తుస్థలం నుంచి కిందకుపడి తలకు దెబ్బ తగిలించుకొన్నా వంతులు అవుతాయి. మెదడులో కణితి ఏర్పడినా, మెదడు పైపావురాలు వచినా వంతులు అవుతాయి. ఇలా అనేకం మెదడుకి సంభందించిన వ్యాధులు వాతులకి కారణం అయితే, మైగ్రాస్ అనే తలనొప్పి వచ్చినప్పుడల్లా వాంతులు అవుతూ వుంటాయి. మైగ్రస్ తలనొప్పి తల్లీతండ్రులలో ఏ ఓక్కరికి ఉన్నా వారి పిల్లల్లో కొందరికి అప్పుడప్పుడూ ఏ కారణం లేకుండా వాంతులు అయి తగ్గుతూ వుంటాయి. అటువంటి పిల్లలు పెద్దవారు అయినా తరువాత ముగ్రాన్ తలనొప్పి బయట పడుతుంది.     కొందరికి అతిత్వరగా ఉద్రేకం, అవేశం కోపం తాపం వస్తూ వుంటాయి. ప్రతిచిన్న దానికీ భయపడి వణికిపోతూ వుంటారు. అటువంటి న్యూరోటిక్ వ్యక్తుల్లో ఆయా సమయాల్లో ముందో  వెనకో వాంతులు అవడం సహజం. కొందరికి కొన్ని దృశ్యాలు అసహ్యాన్ని కలిగిస్తాయి, అంటే కొన్ని నిమిషాల్లో వారికీ అదుపులేకుండా వంతులవుతాయి. మరి కొందరికి మాంసం కూరలుగని కాయగూరలుగని ఇష్టం ఉండవు, ఒకవేళ ఏ కారణం వాళ్ళ వాటిని ఏ కొద్దిపాటిగా తిన్నా కడుపులో కొద్దిగా వికారం కలగక ముందే వాంతి అయిపోతుంది.     భాగ్యలక్ష్మి లాంటి వాళ్ళు కొందరు టాము ఏమీ తిన్నా వంటి అయిపోయిందనీ, ఇక తాము ఏంతిని బతకాలనీ అందోళన పడుతూ డాక్టర్లను సంప్రదిస్తూ వుంటారు. కాని వారిని పరిశేలిస్తే వారు చెప్పినట్లుఆహారం తీసుకున్న ప్రతీసారి వంటి అయితే చాలా నీరసించిపోవాలి. కాని వారు అంతా నేరసంగా వుండరు. దాదాపు మామూలు మనిషికి ఉండవలసిన శక్తి, ఆరోగ్యం వుంటాయి. దీన్ని బట్టి వారు తిన్న దానికి కొద్దిపాటి దానినే వాంతి చేసుకుంటారన్న మాట. వాటినే సైకోలాజికల్ లేదా హిస్టీరికల్ వంతులు అంటారు. వీరికి సంవత్సరాల తరబడి వంతులు అవుతున్నా క్షిణించిపోతారు.

    కృష్ణ యజుర్వేదం మంత్ర బ్రాహ్మణాత్మకం. ఇందు మంత్రం విధి విధానం వివరంగా చెప్పబడింది.     కృష్ణయజుర్వేదపు పూర్తిపేరు 'కృష్ణ యజుర్వేదీయ తైత్తిరీయ సంహిత' తిత్తిరి మహర్షిచే దర్శించబడి ప్రచారం పొందినందున దీనికి ఆ పేరు వచ్చింది. మంత్ర బ్రాహ్మణ సహితం అయినందున విశాలమూ, విస్తృతమూ, బృహద్గ్రంథం అయింది.     తైత్తిరీయ సంహితలో ఏడు కాండములు లేక అష్టకములు. నలుబది నాలుగు ప్రపాఠకములు లేక ప్రశ్నలు. ఆరువందల ఏబది ఒక్క అనువాకములు, రెండువేల ఒక వంద పంచాశత్తులు. పందొమ్మిదివేల రెండువందల పదములు. రెండు లక్షల ఏబది మూడువేల ఎనిమిది వందల అరువది ఎనిమిది అక్షరాలున్నాయి.     సరియైన గ్రంథాలు లభించనందున, అన్య కారణాల వలన నేను నాలుగు కాండములు మాత్రం అనువదించ గలిగాను. నేను వచనానువాదం చేసిన కృష్ణ యజుర్వేద సంహిత పంచవేదాల్లోనూ ఇది ఒక్కటే సశేషంగా మిగిలిపోయింది. ఈశ్వరేచ్చ అనలేదు. దీనిని నా లోపంగానే అంగీకరిస్తున్నాను. ఈ 'విశ్వ' విశ్వాంతరాళాల్లో - కేవలం పరాత్పరునకు తప్ప - పరిపూర్ణత్వం లేదు. అందుకే బహుశః కృష్ణ యజుర్వేదీయ తైత్తిరీయ సంహిత అనువాదం పూర్తి కాలేదు. అందుకు క్షంతవ్యుణ్ణి.     శుక్ల యజుర్వేదపు పూర్తి పేరును గురించి ఆ గ్రంథ పీఠికలో వివరించాను. అయినా సౌలభ్యం కొరకు ఉటంకిస్తాను.     "వాజసనిపుత్రుడు యాజ్ఞవల్క్యుడు. కావున 'వాజసనేయి' అయింది. మధ్యందిన మహర్షికి లభించినందున 'మాధ్యందిన' అయింది. ఆ విధంగా అది వాజసనేయి మాధ్యందిన శుక్ల యజుర్వేద సంహిత అయింది. ఈ సంహితలో నలుబది అధ్యాయాలు, పందొమ్మిది వందల డెబ్బది అయిదు పద్య గద్యాలున్నాయి.     ఇక్కడ గమనించవలసిన విషయం ఒకటుంది వేదం తొలుత విష్ణువు నుంచి బ్రహ్మకు అందింది. శుక్ల, కృష్ణ యజుర్వేదాల పేర్లలో వారులేరు. వేదాన్ని విభజించినవాడు వేద వ్యాసుడు. అతని పేరు లేదు. వాజసనేయి, తిత్తిరి మహర్షులకు యజుర్వేదం ఉపదేశించినవాడు వైశంపాయనుడు అతని పేరు లేదు!     మిగత మూడు వేదాల పేర్లకు ముందు ఋషుల పేర్లు లేవు!     ఋగ్వేద మంత్రాలకు ఋక్కులని పేరు. అవి ఛందోబద్ధములు. వృత్త బద్ధములు. గాయత్రి, అనుష్టుప్ మున్నగు ఛందస్సు గలవి.     సామవేదమునందలి మంత్రములు సామములు. అవి గీత సహితములు.     యజుర్వేద మంత్రములకు యజుస్సులని పేరు. ఇది వృత్త, గీత వర్జితములు. అక్షర మాత్ర సంఖ్య గలవి యజుస్సులు. వర్ణానుపూర్వియై, స్వరజీవము గల యజుస్సులు రసవత్తరములు కర్ణ పేయములు.     యజుర్వేద మంత్రాలను - ఒక్కొక్కచో తప్ప గద్యం లేక వచనం అనవచ్చు వచనం సహితం స్వరయుక్తమైనపుడు సుందరము, మధురము, కర్ణామృతమూ అవుతుంది.     వచన సాహిత్యాన్ని భారతదేశానికి మేమే దిగుమతి చేశామంటున్నారు ఆంగ్లేయులు. జ్ఞానమో - అజ్ఞానమో ప్రగతి శీలురం అనిపించుకునే మేధావులు దానిని త్రికరణ శుద్ధిగా నమ్ముతున్నారు! మన సంపన్న, సమృద్ధ, సనాతన సాహిత్యాన్ని బూజు పట్టింది అని ఆ మైకంలో తిట్టి పోస్తున్నారు. వేదాల్లోనే సుందర వచనం ఉందని వారు గ్రహించాలి. తనను, తన దేశాన్ని, తన సంస్కృతినీ విశ్వసించని, గౌరవించని వారికి భవిష్యత్తు అంధకార బంధురం - బానిస బంధం!     ముస్లిముల పవిత్ర గ్రంథం అయిన ఖుర్-ఆన్ షరీఫ్ వచనంలో ఉంది. దాన్ని సస్వరంగా చదువుతారు. వినసొంపుగా ఉంటుంది.     విధి నిషేధాలు     కృష్ణ యజుర్వేదం విధి నిషేధాలను ఎంతో వివరంగా ప్రవచించింది.     1. "ధ్రువాం వై రిచ్యమానాం యజ్ఞోరిచ్యతే యజ్ఞం యజమానో యజమానం ప్రజా ధ్రువామాప్యాయమానాం యజ్ఞోన్వాప్యతే యజ్ఞం యజమానో యజమానం ప్రజా"     ఇది ఎంతో సుందరం. ఎంతో చెప్పవలసిఉంది. సమయ సందర్భం కాదు. నిగ్రహించుకుంటున్నాను!     యజ్ఞ సమయంలో ఆజ్య పాత్ర శూన్యంగా ఉండరాదు. అది అసంపూర్ణ యజ్ఞం అవుతుంది. అందువల్ల యజమాని ఫల శూన్యుడు అవుతున్నాడు. యజమాని వలన అతని సంతానం అన్న శూన్యమవుతున్నది.     యజ్ఞ సమయంలో ఆజ్య పాత్ర నిండుగా ఉండాలి. అప్పుడు యజ్ఞం సంపూర్ణం అవుతుంది. అందువలన యజమానికి యజ్ఞఫలం లభిస్తుంది. యజమాని వలన యజమాని సంతానానికి అన్న సమృద్ధి కలుగుతున్నది.     2. "సర్వేణవై యజ్ఞేన దేవాస్సువర్గం లోకమాయ న్పాక యజ్ఞేన మనురశ్రామయ త్సేడా మనుము పావర్తత తాం దేవాసురా వ్యహ్యవయన్త ప్రతీచీం దేవాః పరాచీ మసురా స్సా దేవా నుపావర్తత పశవోవై తద్దేవా నవృణత పశవోసురా నహుజ"     దేవతలు యజ్ఞము వల్లనే స్వర్గమునకు చేరారు. మనువు పాక యజ్ఞం చేశాడు. విశ్రమించాడు. ఇడా దేవత మనువును చేరింది.     ఇడా దేవతను అసురులు ఆహ్వానించారు. దేవతలు ప్రతీచీ పద్ధతిని "ఇడోపహూతా" అని ఆహ్వానించారు. పశురూప ఇడా దేవత దేవతలను చేరింది.     అసురులు పరాచీ పద్ధతిని అనుసరించారు. "ఉపహూతేడా" అని ఇడా దేవతను ఆహ్వానించారు. పశురూప ఇడా దేవత అసురులను విడిచి పోయింది.     వేదం సాంతం సుందరం - సుస్వరం - సుదర్శనమే! ఎంతకని చెప్పడం. వేదం పంచ భూతాలను - పర్యావరణాన్ని ఎలా కాపాడిందో పరికింతాం :-     "దేవీ రాపో అపాంనపాద్య ఊర్మిర్హ విష్య ఇన్ద్రియావాన్మదిన్తమస్తం వో మావక్రమిష మచ్చిన్నం తన్తుం పృథివ్యా అనుగీషం"     జలములందలి అగ్నీ! జలములారా! మీరు హవిస్సునకు యోగ్యులు. మా ఇంద్రియములకు శక్తి నిచ్చువారు. దాహము తీర్చి ఆనందము కలిగించేవారు. మీరు నదీరూపమున ఉన్నారు. మిమ్ము పాదంతో తాకను, మట్టిగడ్డలు వేసి, వాటి మీద కాలు పెట్టి దాటుతాను!     కాలుతాకకుండా మనం నదులను శుభ్రంగా- శుద్ధంగా- ఆరోగ్యకరంగా - పవిత్రంగా - పాపనాశకంగా వేల సంవత్సరాలుగా పరిరక్షించుకున్నాం.     ఈ రాక్షస యాంత్రిక రక్కసి నాగరికత దశాబ్డాల్లో పవిత్ర గంగానదిని సహితం కలుషితం చేసి గంగా జలాన్ని విషతుల్యం - కాదు విషం చేసింది!     వేదం - చదవటం :-     వేదం కథ, నవల, టీ.వీ. సీరియల్, సినిమా కాదు. రామాయణ, భారత, భాగవతాదుల్లో చదివించే కథ, పాత్రలు, సన్నివేశాలూ, సందేశాలూ ఉంటాయి. ఇవి తేనె కలిసిన మందు లాంటివి. తీయగా ఉంటూ గుణం కలిగిఉంటాయి. కాబట్టి వినోదం కోసం కూడా చదవచ్చు.     కృష్ణ యజుర్వేదంలో అక్కడక్కడా కథలూ, గాథలూ కనిపిస్తాయి. కాని తైత్తిరీయ సంహిత - కథా ప్రధానం మాత్రం కాదు. వజ్రాన్ని వెదకడానికీ, ముత్యాలనూ వెలికి తీయడానికీ శ్రమ అవసరం.     నిజ జీవితంలో సుఖమూ, కష్టమూ ఉంటాయి. అవాంతరాలూ, అడ్డంకులూ వస్తాయి. వాటిని ఎదిరించి గట్టెక్కిన వాడు సాధిస్తాడు. విజయం ఆనందాన్ని కలిగిస్తుంది. భరించలేక ఆత్మహత్య చేసుకున్న వానికి పాపం దక్కుతుంది.     హేతువాదం, మార్క్సిజం, నాస్తికం సహితంగా అన్నింటికీ విశ్వాసం వెన్నెముక! వాస్తవంగా హేతువాదానికి హేతువుకన్న విశ్వాసం పట్టుకొమ్మ     వేదం పవిత్రం - పావనం - పరిశుద్ధం. దీనిని విశ్వాసంతో, నిష్కల్మషంగా, ప్రసన్నచిత్తంతో అధ్యయనం చేయాలి. నీరు కావాలంటే నేలను త్రవ్వాలి. శ్రమించండి. ఫలితం దక్కుతుంది.     ఇంట్లో దేవతల పటాలు పెట్టుకుంటాం. అర్థమైకాదు. నమస్కరించడానికే! ఫలితం దక్కకపోదు.     వేదం మానవ జాతికి భగవానుడు ప్రసాదించిన తొలి ప్రసాదం. దాన్ని ఇంట్లో పెట్టుకొండి. నమస్కరిస్తుండండి. ఫలితం దక్కకపోదు!     ఉద్యమం     నేను ఉద్యమకారుణ్ణి. నాడి ఉద్యమం. వేదం ఏ కొందరి స్వంత సొత్తు కాదు. వేదం సమస్త మానవాళిది. వేదం అందరికీ అందాలని ఉద్యమించాను. భగవానుడు ప్రసన్నుడైనాడు. కరుణించాడు. స్వామి కరుణాకటాక్షం వల్ల ఒక్కణ్ణీ నాలుగు వేదాల ఆంధ్ర వచనానువాదం చేయగలిగాను.     నా ఉద్యమానికి ఊపుగా "అందరికీ వేద విజ్ఞానము" నినాదంతో ఎమెస్కో ఆర్ష భారతి ఉద్యమించింది. అందరికీ వేదం అందడమే ధ్యేయంగా ఎమెస్కో వారు వేదాలను తొమ్మిది సంపుటాల్లో ప్రచురిస్తున్నారు. వారికి నేనూ, సకల ఆంధ్ర జాతీ కృతజ్ఞులం.     ఎమెస్కోవారికి వేదాశీస్సులు.     "సమహం ప్రజయా సంమయా ప్రజా సమహగం     రాయస్పోషేణ సం మయా రాయస్పోష"     నేను సంతానంతో కూడియుందునుగాక. సంతానము నాతో కూడి యుండును గాక. నేను ధన సమృద్ధితో కూడి యుందునుగాక. ధన సమృద్ధి నాతో కూడి యుండును గాత.                                                     దాశరథి రంగాచార్య

    "నాగమణి ఖర్మా?... ఆయన శత వెధవానీ కదా?..." అమాయకంగా అడిగింది జానక     వెంకుమాంబ పకపకా నవ్వింది.     "నీ అమాయకత్వం కూలా... శత వెధవానీ కాదు శతావధాని!!... అయినా ఆయనే ఏదైన మార్గం చూపిస్తాడేమోనని నా బోడి సలహా!!..."     "ఇఇంకేం?... బోడి సలహా అంటున్నావ్ కదా... తప్పకుండా ఆయన దగ్గరికే వెళ్తాంలే..." అంది జానకమ్మ.     ఓ మంచిరోజు చూస్కుని నాగమణి ఖర్మ దగ్గరికి వెళ్లింది జానకి. ఆయనకి తన కూతుళ్ల పెళ్లి సమస్య గురించి చెప్పింది... ఓ స్కూలు టీచర్ గా తక్కువ జీతంతో ఆమె జీవితాన్ని ఎంత భారంగా లాక్కొస్తున్నదీ చెప్పింది.     నాగమణి ఖర్మ ముందుకీ వెనక్కీ ఊగుతూ... గుడ్లు పైకి పెట్టి చూస్తూ "ఊ...ఊ...ఊ..." అనడం మొదలు బెట్టాడు.     జానకి కంగారుపడింది.     "అయ్యో... ఏంటండీ ఖర్మగారూ అలా బాధగా మూలుగుతున్నారు?... మీకు ఆరోగ్యం బాగోలేదేమో... మేం ఇంకోరోజు రామా?..."     నాగమణి పకపకా నవ్వాడు.     "హెంత అమాయకులమ్మా మీరు?... ఇది ములగడం కాదు... నేను అవధానం చేస్తున్నప్పుడు ఎవరైనా ఏదైనా సమస్యని పూరించమని చెప్పిప్పుడు నేను దాన్ని ఎలా పూరించాలా అని ఆలోచిస్తున్నప్పుడు ఇలానే మూలుగుతూ ఉంటాను... అలా ఏం ఆలోచించినా ఇలా మూలగడం అలవాటై పోయిందన్నమాట?..."     "అలాగా?... అయితే బాగా మూలిగి మా అమ్మాయికి పెళ్లి సంబంధం కుదరాలంటే ఏం చెయ్యాలో మంచి మార్గం చెప్పండి..." సంబరంగా అంది జానకి.     నాగమణి ఖర్మ కళ్లు మూస్కుని ముందుకీ వెనక్కీ ఊగుతూ కాస్సేపు మూలిగి తర్వాత కళ్లు తెరిచాడు.     మీ అమ్మాయి పెళ్లి కుదరడానికి ఒక్కటే మార్గముందమ్మా" అన్నాడు.     "ఒక్కటే మార్గమా?... అదేంటో చెప్పండి నా ఖర్మ..." నెత్తి కొట్టుకుంటూ అంది జానకి.     "సంపూర్ణ క్షవర హోమం చేయిస్తే దోషాలన్నీ పోయి మీ అమ్మాయికి ఠక్కున పెళ్లి కుదుర్తుంది!" చిద్విలాసంగా నవ్వుతూ అన్నాడు నాగమణి ఖర్మ.     జానకి సంతోషంతో ఉక్కిరి బిక్కిరి అయిపోతూ "అలాగే స్వామీ... తప్పకుండా చేయిస్తా!" అంది.     "కానీ కాస్త ఖర్చు అవుతుంది!!"     "అవనీండి స్వామీ... మహా అయితే అయిదొందలో వెయ్యో అవుతుంది.. అంతే కదా?"     "అదే మరి అమాయకత్వం అంటే... సంపూర్ణ క్షవర హోమానికి యాభైవేల రూపాయలు ఖర్చవుతుంది..." చికాకు పడ్తూ అన్నాడు నాగమణి ఖర్మ.     అది వినగానే జానకి వెనక్కి విరుచుకుపడ్తూ మూర్ఛపోయింది. నాగమణి ఖర్మ ఆమె మొహం మీద నీళ్ళు చల్లి లేపాడు.     "ఇదే ఓవర్ యాక్షన్ అంటే... మ్మా... నీకు యాభైవేల ఎక్కువా... నీ కూతురు జీవితం ఎక్కువా?... చక్కగా శ్రద్ధగా నీకోసం వేద పండితుల్ని పిలిపించి ఆ హోమం చేయిస్తాను... తర్వాత నీ యిష్టం..."     జానకి నీర్సంగా "సరే... మీ యిష్టం స్వామీ" అంది.     "ఊ...ఊ...ఊ..." నాగమణి ఖర్మ ముందుకు వెనక్కీ ఊగుతూ మూలిగాడు.     జానకి మొహం సంతోషంతో వెలిగిపోయింది.     "మీరు మూలుగుతున్నారంటే తక్కువ ఖర్చుతో ఏదైన పూజ చేయించాలని ఆలోచిస్తున్నారు అంతే కదూ?..."     నాగమణి ఖర్మ చికాకుగా అరిచాడు.     "కాదు... ఈసారి నేను ఐడియాలకోసం ఆలోచిస్తూ మూలగడం లేదు... నాకు నడ్డి పీకుతుంటే మూలిగాను... నువ్వు సంపూర్ణ క్షవరహోమం చేయించక తప్పదు."     జానకి క్షణంపాటు బిత్తరపోయి "అలాగే స్వామీ... అలాగే... మీ యిష్టం"అంది.     నాగమణి ఖర్మ పంచాంగం చూసి హోమానికి ఓ మంచిరోజు నిర్ణయించి ఆ రోజున రమ్మన్నాడు. డబ్బు మొత్తం రెండు రోజుల్లో తెచ్చి ఇవ్వమన్నాడు.     జానకి వెళ్లడానికి లేచి నిలబడ్తూ "అన్నట్టు మీ పేరేంటి స్వామి విచిత్రంగా ఉంది! నాగమణి సరే... ప్రక్కన ఖర్మ అని ఎందుకు కలుపుకున్నారు?" అని అడిగింది.     "ఆఅంటే నీలాంటి వాళ్లంతా ఖర్మకాలి ఖర్మఖర్మ అంటూ నెత్తి కొట్టుకుంటూ నా దగ్గరికి వస్తారు కదా... వాళ్లకి పట్టిన ఖర్మని నేను తీస్కుంటాను కాబట్టి నా పేరు నాగమణి ఖర్మగా పెట్టుకున్నాను" అన్నాడు అతను.     "అలాగా?..." అంటూ నోరు తెర్చింది జానకి.                                *   *   *     రెండ్రోజుల తర్వాత జానకి స్కూల్ టీచర్ గా అప్పుడుకొంత... ఇప్పుడు కొంత అయిదేళ్లుగా బ్యాంకులో దాచుకున్న నలభైవేలకి తన చేతి గాజులు కూడా అమ్మి పదివేలు జతచేసి నాగమణి ఖర్మకి మొత్తం యాభైవేలు సమర్పించుకుంది...     సంపూర్ణ క్షవర హోమం చేయించే రోజు రానే వచ్చింది. ఆ రోజు ఉదయం అయిదు గంటలకే జానకి, రాధ, లతలు తలకిస్నానం చేసి తయారై ఏడు గంటలకల్లా నాగమణి ఖర్మ ఇంటికి వెళ్లారు...     అక్కడి సీన్ ని చూసిన జానకి తెల్లబోయింది.     నాగమణి ఖర్మ యింటి ఆవరణలో హోమ గుండం ఉంది... దాని చుట్టూ మరో తొమ్మిదిమంది జంటలు కూర్చున్నారు. వారి వెనకాల వారి వారి బంధుమిత్రులు కూర్చుని ఉన్నారు మొత్తానికి యాభైమంది దాకా జనం ఉన్నారు.     "ఎవరు వీళ్లంతా?" అని నాగమణి ఖర్మని అడిగింది జానకి.     "ఎవరేంటి?... నీలాగే ఖర్మకాలి సంపూర్ణ క్షవర హోమం చేయించుకోవాలని వచ్చిన వాళ్లు... ఏంటీ?... మనమ్మాయిలేనా?... పిటపిటలాడ్తూ బాగానే ఉన్నారు..." నాలుకతో పెదాల చుట్టూ నాక్కుంటూ రాధ, లతలను చూస్తూ అన్నాడు నాగమణి ఖర్మ. జానకి తను మోసపోయినట్లు గ్రహించింది. నాగమణి ఖర్మ యాభైవేలు తీసుకున్నాడంటే తనకోసం ప్రత్యేకంగా శ్రద్దగా హోమం చేయిస్తున్నాడని అనుకుంది గానీ ఇలా గుంపులో గోనిందలా చేయిస్తాడని అనుకోలేదు.     హోమం ప్రారంభం అయింది... నలుగురు వేదపండితులు మంత్రాలు చదువుతున్నారు... మధ్య మధ్య నాగమణి ఖర్మ కూడ ఏదో తనకు వచ్చీరాని మంత్రాలు చదువుతున్నాడు. అవును మరి... ఆయనకి మంత్రాలు ఎలా వస్తాయ్... అతను శతవధాని కదా?...     జానకికి మాత్రం ఆ మంత్రాలేమీ వినబడ్డంలేదు... ఆమె ఏదో అయోమయ లోకంలో ఉంది... కష్టపడి అయిదేళ్లు పైసాపైసా కూడపెట్టి ఇలాంటి మోసగాడి చేతిలో పెట్టానే అని కుమిలిపోయింది...     హోమం ముగిసింది... ఆ పూట పదిమంది దగ్గర యాభైవేలు చొప్పున ఆయన వసూలు చేసింది అయిదు లక్షలు ... హోమం చేయించినందుకు అతనికి అయిన ఖర్చు పదివేలు మాత్రమే. మొత్తానికి ఆ పూట ఆయన సంపాదన నాలుగు లక్షలా తొంభైవేలు!     నాగమణి ఖర్మ ఇలాంటి చక్కని కార్యక్రమాలు చేస్తాడని ప్రభుత్వం మెచ్చి ఆయనకి ఏనాడో కోట్ల విలువచేసే భూమి హైటెక్ సిటీలో ఎలాట్ చేసింది.     జై ప్రభుత్వమూ!... జైజై నాగమణి ఖర్మా!!                     *   *   *          

    ఈ నాడీగ్రంధము లాయా జాతకుల హృదయములలో దాగియుండినరహస్యార్దముల గూడఁ గొన్ని కొన్ని పట్టులం దద్భుతముగా వివరించుట కలదు. అవి నాడీరచయితకును, జాతకు నకునే తెలియ వలెను గాని గ్రంధ పాఠకుఁ డగు నాడీస్వామికిఁ గూడ తెలియవు. ధ్రువనాడిలో నిట్టి వానిని గొన్నింటిని బేర్కొందును.     'జలగండ మవాప్నోతి మృతప్రాయోపజీవనః' అని నా జాతకమునఁ గలదు. నేను మఱచితిని గాని యది జరగిన విషయమే! మా దొడ్డిలో పిల్లలము కొందఱ మాడుకొనుచుంటిమి.  నూతిలో వెదురుగడలు దింపి వానిని బట్టుకొని పైకి లాగుచుంటిము. నేను వేసినగడ నీటిలో అడుగున బురదలో లోనికిఁ జొచ్చుకొన్నది. దాని పై యంచు ఒరమిఁద  నున్న నా కందకుండెను. లోనికి తలవాంచి యెట్లే నందుకొన జూచుచుంటిని. ప్రక్క పిల్లవాఁడు నా ముడ్డి పైకెత్తెను. నేను నూతిలోఁ బడిపోయితిని. పిల్ల లందఱు పటాపంచలై పాఱిపోయిరి. మా నాయనగా రూర లేరు.మా యమ్మగారు నింటిలో నేదో పని చేసికొనుచుండిరి. నూతిలో పెద్దధ్వని గలుగుట ప్రక్కయింటి యాతఁ  డాలకించి దొడ్డిలోనికి వచ్చి చూడఁ గా పిల్ల లందఱు పాఱిపోవుచుండిరి. ఒక పిల్ల వానిఁ బట్టుకొని గట్టిగా నడుగఁ గా నేను నూతిలోఁ బడుట చెప్పెను. ఆతఁ డు పర్వెత్తుకొని వచ్చి చూచుతఱికి నాల్గు మూఁడు నిమిషము లాయెను. నే నొక మునుక వేసి తేలి నూతిలో నూగిసలాడుచున్న గడను పట్టుకొని మరల మునుక వేయక తేలియుంటిని. ఆతఁ డొరల మిఁదుగా దిగివచ్చి నన్నుఁ బట్టుకొని మా యమ్మగారి కప్పుజెప్పెను. ఈ విషయ మా నాడిలో నున్నది.     అట్లే పందొమ్మిదవ యేట అవనిగడ్డ దగ్గఱ బండి యేటి లోనికి దిగుచుండఁ గా బోల్తా  కొట్టి చచ్చి బ్రదికితిని." వాహనాత్పతనం చైవ తిన్మూలాచ్చ మహాద్విపత్" అని యందు కలదు. ఇట్టివి ప్రతి జాతకములోను వింత వింతలుగా నుండుట నే నెఱుఁ గుదును.     నే నెఱిఁగిన మఱొక గొప్పవింత. మద్రాసులో నొకా నొక గొప్పయింట నొక పిల్లవాని కేదో కడుపులో తీవ్రమయిన యనారోగ్యము. అది కుదుర్పరానిది. బ్రదికిన నొక వేళ శస్త్రచికిత్సతో బ్రదుక వచ్చు నని యాస. ఆ కుఱ్ఱ వాఁడు జీవించునో లేదో గుర్తించుటకు ధ్రువనాడీ కారున కత్యధిక ధన మిచ్చి యింటికి రప్పించి గ్రంధము నక్కడే యుమ్చి చదివించుచుండిరి. ఆ కుఱ్ఱవాని జాతకము సరిగానే యందుఁ గలదు. ఆతని యనారోగ్యపు నిర్వచన మెల్ల సరిగానే యందుఁ గలదు. ఆ జాతకపు  టాకు తుదిపట్టు చదువుచుండిరి. అంతలో ఆపరేష౯ చేయుటకు డాక్టరు రంగా చార్యులు గారు విచ్చేసిరి. ఆ సమయమునకు సరిగా 'శస్త్ర వైద్యేవ జీవతి' యన్న వాక్యము నాడిలో వచ్చెను. తరువాతి యాకు నిఁక చదువవలెను. డాక్టరుగారు వచ్చుటచే నంతట నాపిరి. అందఱ కును ఆ కుఱ్ఱవాఁడు శస్త్రవైద్యముచే జీవించును అనియే యర్ధము స్ఫురించెను. డాక్టరు శస్ర్తోప క్రమ మునకు సిద్దపడుచుండెను. నాడీగ్రంధమునఁ జదువుచున్న పట్టున గుర్తించి కట్టిపెట్టి గృహస్వామి యినుప పెట్టెలో తళము వేసి తాళముచెవి నాడికారున కిచ్చెను. మర్నాడు వచ్చి కడమ గ్రంధమును కదువుట కేర్పాటు జరగెను. తొందరగా నాడీకారుఁడు శేషాచార్యుఁ డింటికి వచ్చి వేసెను. ఈ విషయ మెల్ల మాతోను జెప్పెను. మేమును నాతఁడు జీవించు ననియే యనుకొంటిమి.     మర్నాడు శేషాచార్యుఁ డుదయమున వారింటికి వెళ్ళెను. ఆపరేష౯ జరుగుచుండఁ గానే ఆ బాలుఁడు మృతుఁ డౌట తెలియవచ్చెను. అక్కడి పండితులు నివ్వెఱచెందుచుండిరి. ఈతనిని నాడీ తెఱవు మనిరి. తెఱవఁగా నా జాతకమున తుదిశ్లోక మదియే. తర్వాతి యాకులో వేఱొక జాతకము ముపక్రాంత మయ్యెను. పర్యాలోచింపఁ గా- శస్త్ర విద్యే = శస్త్రవైద్యమున (వైద్యము జరగు కాలమున) నజీవతి = చనిపోవును అని యర్దమగుట, అట్టగుటచేతనే జాతకపుఁ బైభాగము లేకుండు  ట తెలియనయ్యెను. అందఱును దైవవంచనకు ఖిన్ను లయిరి. ఇట్టి వానిని ధ్రువనాడీ చమత్కారముల నెన్నింటి నేని పేర్కొన నెఱుఁగుదును.  

    గుండెలలో దడదడలు.     రైఫిల్ మీద మృతురాలు భానురేఖ చేయి బిగుసుకుని వుంది.     మరొక చేతి పిడికిలిలో కాగితపు వుండ.     కమాండరు నిర్లిప్తంగ నీరసంగా నిశ్శబ్దంగా భానురేఖ శవం వద్దకు వచ్చాడు.     రైఫిల్ ను తీశాడు.     వెంటనే అతని దృష్టి ఆషా, కిరణ్ కుమార్ మీద నిలిచింది.       "నేను నమ్మను. ఇది వాస్తవంగా కనిపించడం లేదు. ఎవరు చేశారు ఈ మారణకాండ?" తనలో తనే అనుకుంటున్నట్టు అన్నాడు. పళ్ళు పటపట కొరుక్కున్నాడు.     ఆషా, కిరణ్ కుమార్ ఊపిరి పీల్చుకున్నారు.     కాగితాన్ని కమాండరు చూడలేదని తమకు తామే నిర్ధారించుకున్నారు. దీర్ఘంగా నిశ్వసించారు.     "టెల్ మి....ఈ ఘోరం ఎలా జరిగింది?" గంభీరంగా అడిగాడు కమాండరు.     "కమాండర్! ప్లీజ్....తమాయించుకోండి....వాస్తవాన్ని జీర్ణించుకోవలసిన అవసరం వచ్చింది. ప్రస్తుతం మనం ఆలోజించవలసింది జరిగిపోయినవాటిని గురించి కాదు. మన సహచరుల దహన సంస్కారాలకు ఏర్పాట్లు చేయాలి ముందు. అంతిమ నివాళు లర్పించాలి...." సమయస్పూర్తిగా చెప్పింది ఆషా.     అయినా ఇంకా దుడుకు తగ్గలేదు.     "ఆషా! భానును, సహచరులను ఎవరు చంపారో_ముందు నాకు కావాలి. ప్రతీకారం తీర్చుకోవాలి, చెప్పండి...."      కమాండరు గొంతులో ఆర్ద్రత, ఆవేశం ముప్పిరిగొన్నాయి.     భానురేఖ మరణం కమాండరును కృంగదీసింది.     ఆమె అతని కుడిభుజం. హృదయం.     ఆమె లేకుండా ఉద్యమ నిర్వహణను ఊహించుకోలేకపోతున్నాడు....     "కమాండర్! ఘోరం జరిగిపోయింది. ఊహించని విధంగా మన వాళ్ళంతా ఆపదలో చిక్కుకుపోయారు! బందీలమైవున్న మమ్ము భానురేఖ విముక్తి గావించి తిరిగి వస్తుండగా, శత్రువులు పెట్టిన మందుపాతరలు ప్రేలి శివశక్తి, అందరూ చనిపోయారు. సరిగ్గా అదే సమయంలో మాటు వేసి వున్న పోలీసులు జరిపిన కాల్పులలో భానురేఖ మరణించింది...."     మాటలో, ముఖంలో ఏమాత్రం తొట్రుపాటును కనబడనీయకుండా చెప్పింది ఆషా.     అంతా అంత సహజంగా కనులముందు జరిగినట్టే వర్ణించింది ఖంగారుపడలేదు.     "యూ, క్రూయాల్ పోలీస్ ఆఫీసర్స్...." కమాండరు కంఠనాళాలు ఉబ్బాయి.     "కమాండర్! ఆజ్ఞాపించండి_మన వాళ్ళను పొట్టన పెట్టుకున్న కిరాతకుల మీద ప్రతీకారం తీర్చుకుంటాం! ప్రాణాలకు తెగించి పోరాడుదాం!" కిరణ్ కుమార్ ఆవేశంగా అన్నాడు.     ప్రతిజ్ఞ చేస్తున్నట్టు పలికాడు. పలుకులో పదును.     కమాండరు మౌనం వహించాడు.     అతనిలో ఆవేశం స్థానే ఆలోచన మొదలయింది.     క్షణాలలోనే బృహత్పథకం రూపు దాల్చింది.     అది కాలాంతక పథకం....     "కిరణ్! శత్రువులను తక్కువగా అంచనా వేయబట్టే ఈ అపార నష్టం జరిగింది. ఆవేశం ఒక్కటే మనకు చాలదు. సర్వ శక్తులను సమకూర్చుకోవాలి. రాష్ట్రం నలుమూలలా వున్న టెర్రరిస్టు లందరినీ సమీకరించుకోవాలి. వివిధ వర్గాల విప్లవకారులను సమాయత్తపరచి కార్యకలాపాలను సమన్వయం చేసికోవాలి. సంఘటిత శక్తిగా నిలవాలి. అత్యవసర విస్తృత సమావేశాన్ని ఏర్పాటుచేయి. అందరినీ ఆహ్వానించు. నాయకులు అందరూ హాజరయేట్టు చూడు" ఆదేశించాడు కమాండరు.     "ఆషా! నువ్వు వెంటనే భానురేఖ శవాన్ని యూనివర్శిటీ ఉమెన్స్ హాస్టలు ముందు వుంచి రా, ఆ తరువాయి కథను నేను నడిపిస్తాను!" అంటూనే కదిలాడు కమాండరు.     "కామ్రెడ్స్! మన సహచరుల మృతదేహాల అంత్యక్రియలకు ఏర్పాట్లు చేయండి, రెడ్ సెల్యూట్ చేయండి...."                                                                      *    *    *         యూనివర్శిటి ఉమెన్స్ హాస్టల్.     నెంబరు ప్లేటుమీద ఎఫ్/ఆర్ అని రాసివున్న జీపు వచ్చి అక్కడ ఆగింది.     యూనివర్శిటీలో క్లాసులు జరుగుతుండడంతో హాస్టలు వద్ద ఎవరూ లేరు.     భానురేఖ శవాన్ని జీప్ లో నుంచి దించి హాస్టల్ మేడ మెట్ల ముందు పెట్టింది ఆషా.     జీప్ ను రివర్స్ చేసి వెళ్ళబోతున్న ఆషా ఏదో గుర్తుకు వచ్చి ఆగింది.         ఛటుక్కున జీప్ దిగి, చకచకా వచ్చి, భానురేఖ బిగిసిన పిడికిలిలో వున్న కాగితం వుండను తీయడానికి యత్నించింది. 

     తను అనవసరంగా స్నేహితురాలు  వస్తున్నదని చెప్పింది. నిజం చెప్పెయ్యాలి. వీడి పీడ కూడా కొన్ని గంటలకే విరగడవబోతున్నాది.     కారు వచ్చి రాధారాణి ముందు ఆగింది.     అతడు స్టీరింగ్ దగ్గర కూర్చుని, పక్కకు వంగి ముందుడోర్ తెరిచాడు.     అయిష్టంగానే రాధ కారు ఎక్కి  అతని పక్క సీట్లో కూర్చుంది.     ఆమె కూర్చోగానే కారు స్టార్ట్ చేశాడు. కారు బేగం పేట వంతెన దిగి, గ్రీన్ లాండ్స్  మలుపు తిరిగింది.     "ఎక్కడికెళ్తున్నాం" రాధ అడిగింది.     "బిర్లా మందిరం వెళ్ళి కాసేపు ఆ మెట్లమీద కూర్చుందాం."     రాధ రిలీఫ్ గుండెం నిండా గాలి పీల్చుకుంది.     "ఎవరొస్తున్నారాన్నావ్?"     "నా స్నేహితుడు"     "మరి ఇందాక స్నేహితురాలన్నావ్?"     రాధ సమాధానం ఇవ్వలేదు.     "ఆ స్నేహితుడెవరో తెలుసుకోవచ్చునా?"     "నీకు అనవసరం" అనాలనిపించింది. కాని" అతడే....ఇంతకు ముందే మీకు ఆయనను గురించి చెప్పాను."     "ఓహొ! నువ్వు  ప్రేమించిన ఆ అదృష్టవంతుడా?"     రాధకు సిగ్గు ముంచుకొచ్చింది.     "అతను ఆశ్రమంలో ఉంటున్నాడన్నావ్?"     "అవును"     "ప్లైట్ లో వచ్చేంత ధనవంతుడా?"     "అవును! చాలా ధనవంతుడు."     "నువ్వెప్పుడూ ఆ మాట చెప్పలేదు."     "అప్పుడు నాకు అతడు ధనవంతుడని తెలియదు. మొన్న వచ్చిన ఉత్తరంలో రాశాడు."     "అంత ధనవంతుడు ఆశ్రమంలో ఎందుకు చేరాడో?"     ప్రపంచమంటే విరక్తి కలిగి."     "ఇప్పుడు మళ్ళీ నీ మీద రక్తి కలిగి వస్తున్నాడన్నమాట." కసికసిగా అన్నాడు.     "అవును!" గర్వంగా  అన్నది రాధారాణి.     "అతడు నాకంటే అందంగా ఉంటాడా?"     "పెద్ద అందగాడేం కాదు.     "ప్లైట్ లో వచ్చే ధనవంతుడా?"     "అవును! చాలా ధనవంతుడు."     "నువ్వెప్పుడూ ఆ మాట చెప్పలేదు."     "అప్పుడు నాకు  అతడు  ధనవంతుడని తెలియదు. మొన్న వచ్చిన ఉత్తరంలో రాశాడు."     "అంత ధనవంతుడు ఆశ్రమంలో ఎందుకు చేరాడో?"     ప్రపంచమంటే విరక్తి కలిగి."     "ఇప్పుడు మళ్ళీ నీ మీద రక్తి కలిగి వస్తున్నాడన్నమాట." కసికసిగా అన్నాడు.     "అవును!" గర్వంగా అన్నది రాధారాణి.     "అతడు!" గర్వంగా అన్నది రాధారాణి.     "అతడు నాకంటే అందంగా ఉంటాడా?"     "పెద్ద అందగాడేం కాదు.     "మరి ఏం చూసి  ప్రేమించావ్? అతడి డబ్బు  చూశా?"     "అతుద్ ధనవంతుడని అప్పుడు నాకు తెలియదు."     "మరి అతడితో  ఏముందని...."     "మీలో లేనిది ఒకటి ఉంది."     "ఏమిటది."     "సంస్కారం"     అతడు కారు సడన్ బ్రేకు వేశాడు. రాధారాణి ముందుకు తూలింది.     "సారీ!" అంటూ కారు వేగం పెంచాడు.     "ఇట్టెక్కడికి?"     "బంజారా హొటల్లో కాఫీ తాగుదాం." అన్నాడు.     "వద్దు. నేను కాపీ తాగను. బిర్లా మందిర్ కు పోనివ్వండి."     "ఎనిమిది కావస్తోంది. బిర్లామందిర్ కు ఇప్పుడెళ్ళి ఏం చేస్తాం. బంజారాహిల్స్ కు వెళ్తే కాస్త ప్రష్ గాలి తినొచ్చు"     కారు బంజారాహిల్స్ ఎక్కింది.     రాధ చంపాల మీద పడ్తున్న ముంగురులను సంవరించుకొనసాగింది.     "మరీ గాలి ఎక్కువగా వస్తోంది కదూ?" అతడు ఆమె మీదగా వంగి, ఆమెవైపు డోరు  అద్దం దించండి." అన్నది రాణి.     "వద్దు రాణీ అద్దం దించకు. నాకు జలుబుచేసి ఉంది. చల్లగాలి  తగిలితే మరీ ఎక్కువ అవుతుంది. నావైపు అద్దం కొద్దిగా దించే ఉంది. ఆ గాలి చాలు."     "మరి అలా చెప్పండి. నామీద వంకపెట్టి అద్దం  ఎత్తితేనో?" అని పక్కున నవ్వింది.     "ఈ జన్మసంగతేమో కాని పూర్వజన్మలో అతడు పుణ్యం చేసి ఉంటాడు." తలతిప్పి రాధను ఓరగా చూస్తూ అన్నాడు  వెన్నెల అద్దంలో నుంచి  ఆమె ముఖంమీద పడుతోంది.     "మీరనేదేమిటో నాకు అర్థం కావడంలేదు."     "అందం, తెలివితేటలూ ఉన్న నీలాంటి స్త్రీ అతడికి భార్యగా దొరకడం అదృష్టం కాదా?"     "ఆ మాటకొస్తే అదృష్టం నాది. అంత మంచి మనిషి, మనసున్న మనిషి నాకు భర్త  కావడం...."     "అంటే నాకు మనసు లేదనేగా నీ అభిప్రాయం?"     "నేను అలా అనలేదే?"     కారు ప్రసాద్ లాబ్స్ దాటింది.     "నాకూ మనసుంది రాధా! నాకు ప్రేమించడం తెలుసు. నేనూ నిన్ను మనస్పూర్తిగానే ప్రేమించాను."     "నేను కాదనడం లేడు మీరు ప్రేమించింది నా మనస్సునుకాదు. నా శరీరాన్ని. నా అందాన్ని. ఈ అందం కరిగిపోయిన మరుక్షణం....." ఆపై మాటలు పెగల్లేదు కోపంతో వణుకుతున్న కంఠంనుంచి.     "హూ! ప్రేమా! హృదయం! ప్రేమ ప్రేమే. మనసును ప్రేమించినా, హృదయాన్ని ప్రేమించినా, అనుభవించేది నీ శరీరాన్నీ-నీ అందాన్నీ-నీ యవ్వనాన్నీ-కాదంటావా?" అదోలా తనలోతను నవ్వుకొంటూ ప్రశ్నించాడు.     "ఇప్పుడు ఇదంతా తిరిగతోడుకోవడం ఎందుకూ? నా అభిప్రాయాన్ని నీకు ఆరునెలల క్రితమే చెప్పాను."     "దానికేముంది? కావాలంటే ఇప్పుడైనా మనసు మార్చుకోవచ్చు     "అసంభవం"     "ఎందుచేతనో?" వ్యంగ్యంగా అన్నాడు.     "నా ప్రేమ గురించీ, వారిని గురించీ కూడా చెప్పాను. కొద్ది సేపట్లో వారిని మీరు చూడబోతున్నారు. కొద్ది నిముషాలు మాట్లాడితే, వారెలాంటివారో మీకే తెలుస్తుంది. అంతవరకూ గతాన్ని తవ్వి నా ఆనందాన్ని భగ్నం చెయ్యకండి. మీకు పుణ్యముంటుంది." దీనంగా అన్నది రాధ.     "అంత ఆనందాంభుధిలో ఓలలాడుతున్నావా?"     "ఎంతో కాలానికి వారిని కలుసుకొబౌతున్నాను. అడలు వారు మనసు మార్చుకొని ఆశ్రమం నుంచి తిరిగి ఈ ప్రపంచంలో అడుగు పెడ్తారని అనుకోలేదు.      "అతడు రాకపోతే ఏం చేసే దానివి?"     "జీవితమంతా వారి మధుర స్మృతులలోనే గడిపేదాన్ని."     "అంతఘాటు ప్రేమా?"     "ప్రేమ గురించి మీకు అర్థం కాదు."     "అవును నాలో వుంది మనసు కాదు. నల్లరాతి బండ."     "నేను అలా అనడం లేదు. ఇంత కాలానికి వారిని కలుసుకోభోతున్నాను. నా హృదయం ఎలా సంతోషంతో ఉరకలు వేస్తుందో అర్థం చేసుకోవడానికీ ప్రయత్నించండి." మిమ్మల్ని నిరాకరించాను కాని  మీరంటే నాకు ద్వేషం లేదు. ఎంతో గౌరవం ఉంది. నాకు మీ మీద ఉన్న ఆ గౌరవాన్ని నిలబెట్టుకోమని ప్రార్థిస్తున్నాను." అని ముఖం తిప్పుకొని పై కొంగులో కళ్ళు తుడుచుకొన్నది రాధ.     "క్షమించు రాణీ! నిన్ను చాలా బాధ పెట్టినట్టున్నాను. నీ సెంటిమెంట్సును హార్టు చేశారు. క్షమించు. నా బాధకొద్దీ అలా అన్నాను. నిన్ను బాధ పెట్టాలని కాదు నా ఉద్దేశ్యం."     రాధ మౌనంగా ఉండిపోయింది. మళ్ళీ అతడే అన్నాడు-"మనసు మనసు అంటూ మనసు గురించి కబుర్లు చెప్పి, శరీరాన్ని  కాంక్షించే పెద్ద మనుషులంటే నాకు పరమ అసహ్యం. వళ్ళు మండుతుంది. వాళ్ళ మాటలు వింటుంటే."     రాధకు మాట్లాడాలని లేదు. అతడితో వాదించాలని లేదు. ఎంత ఆలస్యం అయినా ఎయిర్ పోర్టులోనే కూర్చోవల్సింది. తను అనవసరంగా ఇతడి కారు ఎక్కి కూర్చుంది. ఇతడెలాంటివాడో తెలిసే తను మొహమోటంతో తిరస్కరించలేక కారెక్కి కూర్చుంది.     "ఏమిటి ఆలోచిస్తున్నావ్?"     "ఆ! ఏం లేదు."     "మనుసు, హృదయం, అనేవి కవులు కల్పించిన భ్రమలు ఊపిరితిత్తులూ, "లబ్ డబ్" అంటూ కొట్టుకొనే గుండెకాయ శరీరంలోని భాగాలే. కొద్ది క్షణాలు గుండె కొట్టుకోవడం ఆగిపోతే, అందులోకి రక్తం రాకపోతే, ఆ గుండెలో -అదే మీరు ముద్దుగా పిల్చుకొనే హృదయంలో- ఎంత ప్రేమ ఉన్నా బిగుసుకు పోతుంది. శరీరంతో పాటు అదీ నశిస్తుంది. అందువల్ల శరీరం లేకపోతే నువ్వూహించుకొనే ఆ హృదయం కూడా ఉండదు."     "అబ్బబ్బ! నా తల బద్దలైపోతోంది. ఇక ఆపండి." దాదాపు అంచినట్టే అన్నది.     "ఏం నా మాటలు అంత భయంకరంగా ఉన్నాయా?"     "చాలా!"     "క్షమించు రాణీ! నిన్ను మళ్ళీ బాధ పెట్టాననుకొంటాను." అన్నాడు.     "ఒకటి చెప్పండి....."     "ఏమిటది?"     "బాధ పడుతున్నది నా శరీరమా నా మనస్సా?"     "ఆ బేధం నాకు తెలియదు. అదే నా అసమర్థత. అందువల్లనే  నా ప్రేమ విఫలమైంది. ఇక నీ మనసును బాధపెట్టను రాణీ. మళ్ళీ అలాంటి అవకాశం రానివ్వను.     కారు వేగం తగ్గింది.     హరన్ మ్రోగింది.     ఎదురుగా వస్తున్న లారీ దాదాపు కారును ఢీకొనినంత పని చేసింది.     మళ్ళీ కారు వేగం హెచ్చింది.     రాధ తలపక్కకు తిప్పి డ్రైవింగ్ సీటులో ఉన్న అతడికేసి చూసింది. పెదవి బిగించి ముందున్న రోడ్దుకేసి దీక్షగా చూస్తున్నాడు. యాక్సిలేటర్ మీద కాలు  వణుకుతూ ఉంది. స్పీడోమీటర్ మీద ముల్లు 80 మీది నుంచి90 మీదకు వంగుతూ ఉంది.     రాధ గాభరాగా తల తిప్పి ఏదో అనబోయింది.     అతడు హఠాత్తుగా బ్రేక్ వేశాడు.     ఆమె ఒక ఊపున ముందుకు పడింది. తల డాష్ బోర్డుకు తగిలింది. దిమ్మరపోయి తల రెండు చేతుల్తో పట్టుకుంది.     ఆమె తెప్పరించుకొని తలపైకెత్తి చూసింది. ఎదురుగా కొండలు పక్కకు చూసింది. ఎగుడు దిగుడుగా కొండరాళ్ళు. దట్టంగా తుప్పలు.     "ఏయ్! మిస్టర్! ఎక్కడికి వెడుతున్నాం. కారు తిప్పండి -ఎయిర్ పోర్టుకు "దాదాపు అరిచింది రాధ.     "ఎయిర్ పోర్టుకే వెళ్తున్నాం"     "జూబ్లీ హీల్స్ లో  చాలా దూరం వచ్చేశాం. ఎయిర్ పోర్టుకంటావేం?" కోపం, భయం, ఆమె కంఠంలో ఒకదాన్నొకటి ఒరుచుకున్నాయి.     "ఇది  అడ్డదారి!"వ్యంగ్యంగా అన్నాడు అతడు.     "ఎయిర్ పోర్టుకు ఇది అడ్డదారా?"     "లేదు."     "మరి"     "నీ ప్రేమను అందుకోవడానికి ఇది అడ్డదారి"     "మోసం! ఆపుకారు" రాధ కారుడోర్ తెరవబోయింది.     కారు కొండ అంచున వేగంగా పోతోంది.     "దూకుతావా? ఊ దూకు" వికటంగా నవ్వుతూ అన్నాడు అతడు.     రోడ్దు పక్కన ఉన్న కొండ రాళ్ళను చూసింది రాధ. కారు డోర్ తెరిచే ప్రయత్నం మానుకొన్నది.     "దుర్మార్గుడా ఆపు కారు." పెద్దగా అరిచింది.     "అరుపు. గొంతు చించుకొని అరిచినా ఇక్కడ పిట్టమనిషి లేడు. ప్చ్.ఎంత అరిచినా ప్రయోజనంలేదు. చుట్టూ కొండలు. బండరాళ్ళు. నీ అరుపులు వినే చెవులు వాటికి లేవు." కర్కశంగా అన్నాడు.     ఎదురుగా ఒక లారీ రావడం కన్పించింది. లారీ చాలా స్పీడ్ గా  రోద చేస్తూ వస్తోంది.     "రక్షించండి? రక్షించండి" అరవసాగింది రాధ.     అతడు గట్టిగా హరన్ మోగిస్తూ లారీని దాటి దూసుకుపోయాడు. ఆమె  అరుపులు లారీలో వాళ్ళకు విన్పించలేదు.     "ఆపు! ఆపు! అతనితో పెనుగులాట ప్రారంభించింది. అతడి బలమైన ఎడంచెయ్యి ఆమెను చుట్టివేసింది. ఆమె కదలకుండా, కొద్ది క్షణాల్లో కారు ఆగింది. అక్కడితో రోడ్దు అంతమయింది.     కారు ఆగి ఆగడంతోనే రాధ కారు తలుపు తోసుకొని బయటకు దూకి పరుగులంకించుకుంది.     ఆకాశంతో కారు మబ్బులు చంచమామను కప్పేశాయి.     చీకటి అలుముకుంది.     కొండగాలి  రయ్యిన వీస్తోంది.     ఆమె కాళ్ళు నల్లరాళ్ళమీద తడబడుతూ పరుగులు తీస్తున్నాయి. ఆమె కాలి హైహీల్సు చెప్పులు కొండ రాళ్ళమీద టక టక శబ్దం చేస్తున్నాయి.     బూట్ కాళ్ళ ధ్వని ఆమెను  తరుముతూ వెనక వస్తోంది. ఆ ధ్వని దగ్గరౌతున్న కొద్దీ ఆమె గుండె వేగం ఎక్కువ అవుతోంది.

    గది చిన్నదే. అయినా  గాలీ వెల్తురూ ధారాళంగా వస్తాయి.     "అద్దె ఎంతండీ!" అడిగాడు. చెప్పిందావిడ. అతని గుండె ఆగి కొట్టుకుంది. కానీ అంతలోనే వివేకం మేలుకుంది. లొకాలిటీ మంచిది. రూం బాగుంది. మరింతమాత్రం పెట్టకపోతే లాభంలేదు అనుకున్నాడు. కానీలే అంతగాకాకపోతే  ఏదైనా పార్ట్ టైం చెయ్యచ్చు అనుకున్నాడు.     "గది నాకు నచ్చిందండీ! సాయంత్రం ఏకంగా వచ్చేస్తాను" అని చెప్పాడు.     "సరే. అసలు  ఈ ఇల్లు చాలా మంచిది. మాకు అన్నివిధాలా కలిసివచ్చింది. రెండేళ్ళకిందట రామారావు అని ఒకబ్బాయ్ గదిలోవుండి ఎంట్రెన్సు పరీక్షకి చదువుకున్నాడు. ఠకామని సీటొచ్చింది. ఆ తరువాత  హనన్ అనే డాక్టరొచ్చాడు.  ఇప్పుడు దుబాయ్ లో రెండు చేతులా సంపాదించుకుంటున్నాడు. అంతవరకూ ఎందుకు మొన్న- మొన్న దాకా వుండే శేఖరికి లాట్రీలో అయిదువేలు వచ్చాయి. ఈ ఇల్లు వదలను అక్కయ్యగారూ అంటూ వుండేవాడు. పాపంట్రాన్స్ఫర్ అయింది. ప్రైవేట్ కపెంనీలో పని అంటున్నారుకదా! ఏ గవర్న మెంటులోనో ఉద్యోగం వచ్చేస్తుందిలెండి. లక్షణంగా పెళ్ళి చేసుకుని జంటగా ఈ గది లోంచి మరో ఇంటికి వెళ్ళిపోదురుగానీ" అంది వుట్టిలక్ష్మి.     అసలు గది దొరికే సరికే రిలీఫ్ గా ఫీలౌతున్న శ్యామ్ కి ఆవిడ అలా  పెళ్ళి విషయం ఎత్తేసరికి భలే సిగ్గు వేసింది. సిగ్గుగా తలోంచుకుని ముసిముసి నవ్వులు నవ్వాడు.     వేడివేడిగా కాఫీ యిచ్చింది. కాఫీ తాగి లేచాడు శ్యామ్.     "వెళ్ళొస్తానండీ! సాయంత్రం తప్పకుండా వస్తాను. మరెవరికీ మాట యివ్వకండి!" అన్నాడు వేడుకోలుగా.     "అలాగే!" అనేసింది లక్ష్మినవ్వేస్తూ.     వెళ్ళినంత వేగంగానూ ఆఫీసుకి చేరాడు శ్యామ్. వాకిట్లో చిట్టిబాబుగారి మోటార్ బైక్ కనిపించింది. బాస్ వచ్చాడు అనుకుంటూ కంగారుగా లోపలికి వెళ్ళాడు అతను.     వెళ్ళీ వెళ్ళగానే "అదేమిటండీ చెప్పా పెట్టకుండా అలా ఆదరా బాదరా వెళ్ళిపోయారు. ఎక్కడికెళ్ళారు?" అని అడిగాడు మోహన్.     సమాధానం చెప్పాడు శ్యామ్. ఆశ్చర్యంగా చూశాడు మోహన్.     "లేడికి లేచిందే ప్రయాణం అని అంత తొందర ఏం వచ్చింది సాయంత్రం వెళ్దాం అన్నానుకదా!"     "బాగుంది. మనం  తీరిక చూసుకుని తీరుబాటుగా  వెళ్ళేదాకా ఇళ్ళు ఖాళీగా  వుంటాయా? అందుకే వెంటనే వెళ్ళిపోయాను. అలా వెళ్ళానుకాబట్టి పని జరిగిపోయింది!" అన్నాడు.     చిరాకేసింది మోహన్ కి. "బాగానే వుంది సంబరం. మీరటు వెళ్ళగానే బాస్ వచ్చాడు. శ్యాం ఏరి? అని అడిగాడు. యేదో పనుండి వెళ్ళాడని చెప్పాను. చిరాకు పడ్డాడు" విసుగ్గా చెప్పాడు.     "సరే మరి డ్యూటీటైంలో ఆఫీసులో కనిపించకపోతే చిరాకు పడక, మెచ్చి మేకతోలు కప్పుతాడా?" తేలిగ్గా తేల్చేసి తిన్నగా చిట్టిబాబు దగ్గరకి వెళ్ళాడు.     "మే ఐ కమిన్ సర్!" వినయంగా అడిగాడు.     తలెత్తి సీరియస్ గా చూశాడు చిట్టిబాబు. "కమిన్" అన్నాడు.     లోపలికి వెళ్లాడు శ్యామ్. చిట్టిబాబు ఏదో అడగబోతుంటే అతన్ని వారించి జరిగినదంతా దాచకుండా చెప్పేశాడు.     "డ్యూటీ టైంలో అలా వెళ్ళటం తప్పే సార్! కానీ ఆ క్షణంలో నాకు ఇంటి సమస్య భూతంలా తోచి ఇంకేం ఆలోచించకుండా వెళ్ళిపోయాను. ఈ గంటన్నరా సాయంత్రం ఎక్స్ ట్రా పనిచేస్తాను" అన్నాడు వినయంగా.     అతని నిజాయితీ చూస్తే సరదావేసింది చిట్టిబాబుకి. ఓ.కే. ఇట్సాల్ రైట్ వెళ్ళి పని చూసుకోండి!" అనేశాడు తను తలోంచుకొని తన పని చూసుకుంటూ.     ఆ పని ముగించి బయటకు వచ్చి మోహన్ టేబుల్  దగ్గర  ఆగిపోయాడు. వినయంగా నిలబడ్డాడు మోహన్.     "ఏమిటి విశేషాలు? ఎంతదాకా వచ్చింది మీ  ప్రేమాయణం?" అన్నాడు నవ్వుతూ.     తలోంచుకొని నవ్వేశాడు మోహన్. "మరి మన గడువు గుర్తుందికదూ! ఇవ్వాళ అప్పుడే జూన్ ఇరవై ఎనిమిదో తారీకు" అనేసి చేతిలోని కీచెయిన్ గిర్రున తిప్పుతూ బూట్లు టకటక లాడిస్తూ వెళ్ళిపోయాడు చిట్టిబాబు.     లంచ్ టైంలో తనకు రూం దొరికిన విషయం మరో సారి వివరంగా చెప్పాడు శ్యామ్ అతనుకూడా తన ఇంటి దగ్గరే వుంటాడని తెలిసి చాలా సంతోషించాడు మోహన్ "ఇకనుంచి యిద్దరం కలసి యింటికెళ్ళోచ్చు" అన్నాడు.     అన్నట్లే సాయంత్రం బయలుదేరుతూ "ఏమిటి మరి? ఈ పూటే షిప్ట్ చేస్తారా? నేనొచ్చిసాయం చేసేదా" అన్నాడు.     "నేనిప్పుడే రావడానికి కుదరదు మరోగంటన్నర పైగానే పడుతుంది. అయినా మిరోచ్చి సాయం చేసేటన్ని సామానులు ఏం లేవు నాకు. షిప్టు అయిపోగలను. రేపటి నుంచి యిద్దరం కలిసి వెళదాం!" అన్నాడు శ్యామ్.     కానీ ఆ మర్నాడుకూడా యిద్దరూ కలసి వెళ్ళడం కుదరలేదు. ఆఫీసు అవగానే ఏదయినా పార్ట్ టైం జాబ్ కోసం వెతకాలని బయలుదేరాడు శ్యామ్.     చిట్టిబాబు పందెం గురించి రిమైండర్ యిచ్చాక మోహన్ తీవ్రంగా ఆలోచించడం మొదలు పెట్టాడు. మర్నాడు ప్రొఫెసర్ గారి  దగ్గరకు వెళ్ళితే ఆయన ఏమిటో డిక్టేట్ చేసి పాతిక పేజీలు రాయించి మరీ కదిలాడు. ఆ మర్నాడు పెద్ద ముద్ద బంకమట్టి తెప్పించి దాన్నంతా బల్ల పరుపుగా పరచమన్నాడు.     షర్టు చేతులు పైకి లాక్కుని, పాంటు పైకి ముడుచుకొని బంకమట్టి ముందేసుకుని కూర్చున్న మోహన్ కి విసుగు వేసింది. ఇక లాభం లేదు. ఇలా ఇసక జల్లించుకుంటూ, మట్టి ఉండలు చేసుకుంటూ కూర్చుంటే ఏం లాభం లేదు. ఏదయినా మార్గం ఆలోచించాలి. ఆలోచింస్తుంటే మెరుపులా తట్టింది ఆలోచన.     వెంటనే చేతులు కడుక్కుని తిన్నగా ప్రొఫెసర్ గారి దగ్గరకు వెళ్ళాడు. కుర్చీ బర్రున లాక్కుని కూర్చున్నాడు. ఆ శబ్దానికి ఉలిక్కిపడి చూశారు సీరియస్ గా చదువుకుంటున్న ప్రొఫెసర్ గారు!     అది చాలదన్నట్లు "అసలు మీ పద్ధతి నాకేం  నచ్చలేదు సార్!" విసురుగా అన్నాడు మోహన్. అతని అవి ధేయతను సహించలేకపోయారు పృధ్వి.     "మోహన్! వాటీజ్ దిస్! నేను సీరియస్ గా స్టడీ చేసుకుంటూ వుంటే!"     ఆయన మాట పూర్తిచేయకుండా మధ్యలోనే అందుకున్నాడు మోహన్. "ఆ స్టడీయే, నా తలకాయ స్టడీ! ఎందుకొచ్చిన అనవసర శ్రమ" అన్నాడు ఎగతాళిగా!     నోటమాట రానంత ఆశ్చర్యపోయారు ప్రొఫెసర్ గారు.     "మీ కోపం వచ్చినా సరే  ఉన్నమాట చెప్పేస్తాను. మిమ్మల్నీ మీ రీసెర్చినీ చూస్తుంటే నాకు ఒళ్ళు మండిపోతుంది ఒక్కసారి అలా యూనివర్శిటికి వెళ్ళి చూడండి. నిన్నగాక మొన్న పుట్టిన పిల్లకాయలందరూ రీసెర్చి మొదలుపెట్టి ఏడాది తిరక్కుండానే పూర్తిచేసేసి పి.హెచ్. డి. చంకన పెట్టుకుని చక్కాపోతున్నారు.     మరి మీరో! ముఫ్ఫయ్ అయిదేళ్ళుగా పరిశోధించినా యింకా ఎక్కడి రీసెర్చి అక్కడే వుంది పరిశోధన ముందుకి సాగడంలేదు, సాగడంలేదు అని గోలపెడతారు. అసలు నాకు తెలీక అడుగుతాను ఎలా సాగుతుంది చెప్పండి?"     "ఏమిటోయ్ నువ్వు అనేది?" అన్నాడు.     "చూడండి సార్! మీ పరిశోధన ఏమిటసలు? భూమి గురించి ఔనా? భూమి గురించి పరిశోధన చేసే మీరు ఇలా నాలుగ్గోడల మధ్య కూర్చుని ఇనకతోనూ, బంకమట్టితో నూ కాలిక్యులేషన్సు చేస్తూ కూర్చుంటే మరో ముప్ఫయ్ అయిదేళ్ళు గడిచినా మీ రీసెర్చ్ ఇలాగే సాగుతూ వుంటుంది" బెదిరించాడు.

    2. ఈ సోమము సూర్యుని వలె సమస్త లోకములను వీక్షించును. ముప్పది రాత్రింబవళ్లవైపు సాగును. ఇది స్వర్గము సప్తసింధులను చుట్టిఉన్నది.     3. శుద్ధిచేయబడు సోమము సూర్యునివలె సమస్త భువనముల మీద నిలుచును.     4. సోమమా ! నీవు ఇంద్రాభిలాషివి - శోధితుడవు. మా కొరకు గోయుక్త అన్నమును నలువైపుల వర్షించుము.                                      ఏబది అయిదవ సూక్తము                                          ఋష్యాద్యాః పూర్వవత్     1. సోమమా! మాకు కావలసినన్ని యవలు, అన్నము ఇమ్ము. సకల సౌభాగ్యశాలి సంపదలు ఇమ్ము.     2. సోమమా! అన్నరూపమగు నీ స్తోత్రమును. నీ ప్రాదుర్భావమును పాడినాము. ఇప్పుడు నీవు ప్రసన్నదాయకములగు మా కుశలమీద ఆసీనుడ వగుము.     3. సోమమా! నీవు నాకు గోదాతవు - అశ్వదాతవు. కొరత రాజులందు అన్నముతో విచ్చేయుము.     4. సోమమా! నీవు అపరిమిత శత్రువిజేతవు. నిన్ను ఓడించగలవాడు లేడు. నీవు స్వయముగా శత్రువులను వధింతువు. క్షరితమగుము.                                    ఏబది ఆరవ సూక్తము                                       ఋష్యాద్యాః పూర్వగత్     1. క్షిప్రకారి, దేవాభిలాషి సోమము దశాపవిత్రమున చేరి, రాక్షసులను నష్టపరిచి మాకు మరింత అన్నము ఇచ్చును.     2. సోమపు కర్మాభిలాషులను వందధారలకు ఇంద్రుని బంధుత్వము లభించినపుడు సోమము మాకు అన్నప్రదానము చేయును.     3. కన్య జారుని పిలిచినట్లు - పది అంగుళులు శబ్దము చేయుచు శోధించును. అది మా ధనలాభమునకును, ఇంద్రుని కొరకును అగును.     4. సోమమా! నీ ప్రియరసమును ఇంద్రుని కొరకును, విష్ణువు కొరకును క్షరితమొనర్చుము. కర్మనేతలను స్తుతికర్తలను పాపవిముక్తులను చేయుము.                                       ఏబది ఏడవ సూక్తము                                     ఋష్యాద్యాః పూర్వవత్     1. ద్యులోకపు వర్షధార ప్రజకు అపార అన్నము కలిగించును. సోమమా! అట్లే నీధారలు అపార అన్నము కలిగించును.     2. హరితవర్ణసోమము దేవతల సకల ప్రియకార్యములను వీక్షించును. తన ఆయుధములతో రాక్షసులను హతమార్చును. యజ్ఞమునకు వచ్చును.     3. సుకృత సోమము మానవులచే శోధితమై, రాజువలెను, శ్యేనపక్షివలెను నిర్భయముగా వసతీవరజలమున కూర్చుండును.     4. సోమమా! నీవు క్షరితమగుచునే భూమి మీది సకల ధనములను మావద్దకు తెమ్ము.                                  ఏబది ఎనిమిదవ సూక్తము                                      ఋష్యాద్యాః పూర్వవత్     1. దేవతలకు హర్షము కలిగించు సోమము స్తోతలను ఉద్ధరించుచు క్షరితమగును. అభిషుత, దేవాన్నరూపసోమము కురియును. హర్షదాతి సోమము క్షరితమగును.     2. సోమపు ధనప్రసవణ, ప్రకాశమాన ధార మానవులను రక్షించుట ఎరుగును. హర్షదాత సోమము స్తోతలను రక్షించుచు పరుగులిడును.     3.ధ్విస్ర, పురుసన్తి రాజులనుండి మాకు వేయి, వేయి ధనములు లభించినవి. హర్షదాత సోమము స్తోతలను తరింప చేయుచు పరుగులిడును.     4. ధ్విస్ర, పురుసన్తి రాజులనుండి మేము మూడువందలవేల వస్త్రములు పొందినాము. హర్షదాత సోమము స్తోతలను తరింప చేయుచు పరుగులిడును.                                        ఏబది తొమ్మిదవ సూక్తము                                                   ఋష్యాద్యాః పూర్వవత్     1. సోమమా! నీవు గోవులు, అశ్వములు, లోకములు, రమణీయ ధనమును జయించుచు క్షరితమగుము. పుత్రాది యుక్త రమణీయ ధనమును మా కొరకు తెమ్ము.     2. సోమమా! నీవు వసతీ వరజలమునుండి ప్రవహింపుము. కిరణములందు ప్రవహింపుము. ఓషధులమీద ప్రవహింపుము. శిలల మీద ప్రవహింపుము.     3. క్షరణశీల, క్రాంతి కర్మ సోమమా! రాక్షసులు కలిగించిన ఉపద్రవములను దూరము చేయుము. ఈ దర్భల మీద కూర్చుండుము.         4. పవమాన సోమమా! యజమానులకు సమస్తము సమకూర్చుము. నీవు పుట్టుకతోనే పూజనీయుడవు. సకల శత్రువులను నీ తేజమున అణచివేసెదవు.                                    అరువదవ సూక్తము     ఋషి - కాశ్యపవత్సారస్యుడు, దేవత - పవమాన సోమము, ఛందస్సు - 3                                    ఉష్ణిక్ మిగిలినవి గాయత్రి.     1. స్తోతలారా! సూక్ష్మదర్శక, సహస్రచక్షు, సంస్కర్త సోమమును గాయత్రీసామమున స్తుతించండి.     2. సోమమా ! నీవు బహుదర్శన, బహుభరణ, అభంగు తమవు. ఋత్విక్కులు నిన్ను మేషలోమమున జల్లింతురు.     3. క్షరణశీల సోమము మేష లోమము నుండి సాగి, ద్రోణ కలశమున పడి ఇంద్రుని హృదయమున ఆసీనుడగును.     4. బహుదర్శిసోమమా! ఇంద్రుని ఆరాధనకుగాను నీవు చక్కగా క్షరితమగుము. మాకు పుత్రాది యుక్త ధనము ప్రసాదించుము.     (శ్రీమదాంద్ర వచన ఋగ్వేదసంహిత ఏడవ అష్టకము తొమ్మిదవ మండలమున రెండవ అనువాకము సమాప్తము.)                 మూడవ అనువాకము         అరువది ఒకటవ సూక్తము ఋషి - అంగిరస అమహీయుడు, దేవత - పవమాన సోమము, ఛందస్సు గాయత్రి.     1. యుద్ధమున తొంబది తొమ్మిది శత్రుపురములను ధ్వంసము చేసినట్టి రసముతో ఇంద్రుని పానమునకు ప్రవహింపుము.     2. ఆ సోమరసము ఒకేఒక్కరోజున శంబరుని శత్రుపురముల ప్రభువును - సత్యకర్ముడగు దివోదాసునాకు వశపరచినది. తదుపరి అదే సోమరసము దివోదాసు శత్రువులు తుర్వస, యదువులను వశపరచుకున్నది.     3. సోమమా! నీవు అశ్వదాతవు. బహు గో, అశ్వ, హిరణ్యయక్త ధనమును పంచిపెట్టుము.     4. సోమమా! క్షరణ శీలము, దశాపవిత్రమును ఆర్ద్రము చేయు నీ స్నేహము కొరకు ప్రార్థించుచున్నాము.     5. సోమమా! నీ తరంగములు దశాపవిత్రపు నలుదిశలందు పడుచున్నవి. అవి మాకు సుఖములను ప్రసాదించవలెను.     6. సోమమా! నీవు సమస్త విశ్వమునకు ఈశ్వరుడవు. "ఈశానః సోమ విశ్వతః" అభిషుత, శోధిత సోమమా! మాకు ధనమును, పుత్రాదియుక్త అన్నమును కొనితెమ్ము.     7. సోమమునకు మాతలు నదులు - "సిన్ధుమాతారమ్." ఈ సోమమును పడి అంగుళులు మార్జించును. ఆ సోమము అదితి పుత్రులతో కలసి ఉండును.     8. అభిషుత సోమము దశాపవిత్రమును ఇంద్రునితోను, వాయువుతోను, సూర్యకిరణములతోను కలసి ఉండును.     9. సోమమా! నీవు మధుర రసమవు. కళ్యాణరూపుడవు. అభిషుతడవు. నీవు భగ, వాయు, పూష, మిత్ర.  వరుణుల  కొరకు క్షరితమగుము.     10. నీ  అన్నము ద్యులోకమున పుట్టినది. నీవగు ప్రవృద్ధ సుఖములు, ప్రచుర అన్నము భూమి మీద  ఉన్నవి- "ఉగ్రం శర్మామహిశ్రవః"     11. ఈ సోమపుసాయమున మేము సకల మానవుల అన్నములను ఉపార్జింతుము. భాగస్వాములము కాదలచినపుడు భాగములు చేయుదుము.     12. పవమాన సోమమా! నీవు అభిషుతమై మాకు  పూజనీయులగు ఇంద్ర, వరుణ, మరుత్తుల కొరకు క్షరితమగుము.     13. సోమము సమ్యక్ ప్రాదుర్భూతము. వసతీవరిద్వారా ప్రేరితము. శత్రుభంజకము. దుగ్ధాదులచే సంస్కృతము. అట్టి సోమము వద్దకు  ఇంద్రాది దేవతలు వచ్చెదరు.     14. ఇంద్రునకు హృదయంగమమగు సోమమునే మా స్తుతులు వర్ధిల్లచేయును. పాలిచ్చు తల్లులు పిల్లలనువలె - ఈ స్తుతులు సోమమును కోరును.     15. సోమమా! మా గోవులకు సుఖము కలిగించుము. మాకు విశేష అన్నము ప్రసాదించుము. శుభ్రజలములను పెంచుము. "వర్ధాసముద్రము ముక్ధ్యమ్."     16. క్షరితమగుచునే సోమము వైశ్వానరజ్యోతిని ద్యులోక చిత్రమును విస్తరింప చేయుటకు వజ్రసమమగా సృష్టించినది.     17. దీప్యమాన  సోమమా! క్షరణశీలమగు నీ రాక్షస శూన్య, మాదక రసము మేషలోమమువైపు సాగును.     18. పవమాన సోమమా! ప్రవృద్ధము, దీప్తశాలియగు నీ రసము క్షరితమై, బ్రహ్మాండమంతట వ్యాపించి దృష్టిగోచరమగును.     19. సోమమా! నీ యొక్క  రసము దేవకామి -రాక్షస హంత - ప్రార్ధనీయ మదకర అట్టి రసము అన్నముతో క్షరితమగుము.     20. సోమమా! నీవు శత్రువగు వృత్రుని వధించినావు - "జఘ్నిర్వత్రమ మత్రమం." నీవు నిత్యము యుద్ధమును ఆశ్రయింతువు. నీవు గోదాతవు. అశ్వదాతవు.     21. సోమమా! నీవు రుచికరములగు పాలతో కలియుము. గరుడ పక్షివలె వేగముగ సాగుము. నీ స్ధానమును అలంకరించుము. శోభిల్లుము.     22. వృత్రుడు జలసమూహములను నిరోధించినపుడు, వృత్ర వధవిషయమున ఇంద్రుని రక్షించినావు. అట్టి నీవే ఇప్పుడు క్షరితుడవగుము.     23. సేచక, క్షరణశీల సోమమా! కళ్యాణ పుత్రులము, అంగిరస అమహేయులము  శత్రువు ధనమును జయించవలెను. మా స్తుతులను వర్ధిల్లచేయుము.     24. నీ రక్షణలతో మేము శత్రువులను నాశము చేయుదుము. మా పనుల విషయమున నీవు అప్రమత్తుడవగుము.     25. హింసక శత్రువులను, అదాతలను వధించుచు ఇంద్ర స్ధానమును చేరి క్షరితమగుము.     26. పవమానసోమమా! మా కొరకు మహాధనము తెమ్ము. శత్రువులను హతమార్చుము. పుత్రాదియుక్త కీర్తి నొసంగుము.     27. సోమమా! నీ శోధన సమయమున మాకు ధనము నివ్వ దలచినను, ఖాద్యము నివ్వదలచినను అప్పుడు నిన్ను వందల మంది శత్రువులు కూడ నివారించజాలరు.     28. సోమమా! అభిషుత, సేవకుడవగు నీవు లోకములందు మమ్ము యశస్వులను  చేయుము. సకల శత్రువులను చంపుము.     29. సోమమా ! ఇది  యజ్ఞము. ఇందు మాకు నీ బంధుత్వము లభించవలెను. అందువలన శ్రేష్ఠ అన్నమున మేము  పుష్టికలవారలమగుదుము. అప్పుడు శత్రువులను యధేష్టముగా సంహరించెదము.     30. సోమమా! నీ ఆయుధములు అతి భయంకరములు. తీక్షములు. శత్రుసంహారకములు. వాటి నీడన మమ్ము శత్రుపరాజయ అవమానము నుండి రక్షింపుము.                                     అరువది రెండవ సూక్తము  ఋషి - భార్గవ జమదగ్ని, దేవత - పవమానసోమము, ఛందస్సు -గాయత్రి.     1. సోమము సకల సౌభాగ్యములను మా కొసంగును. అందుకే దశాపవిత్రమున  త్వరత్వరగా ఆవిర్భవింపచేయబడును.     2. బలవంత సోమము పాపములను నష్టపరచుచు మా పుత్రులను, అశ్వములను సుఖవంతులను చేయుచు దశాపవిత్రమున ఆవిర్భవించును.     3. మాకు గోవులనిచ్చుచు - ధనములు ప్రసాదించుచు - అన్నములు అందించుచు సోమము మాస్తుతుల దిశగా వచ్చును.

    "పుణ్యాలు, పాపాలు మోసే ఓపికా, ఆసక్తి నాకులేవు. డబ్బు మాత్రం మోయగలను.     అడుగు మీ మేడమ్ డబ్బు ఇస్తుందేమో అడిగిచూడు" అన్నాడు ఉదయ్ తన చేతుల్ని విడిపించుకుంటూ.     అప్పటివరకూ వెర్రిగా చూస్తున్న ఆ నలుగురిలో పట్టరాని ఆగ్రహం చోటుచేసుకుంది.     "నువ్వెవడివిరా మధ్యలో? రివటలా వున్నావ్. నువ్వు మమ్మల్ని అడ్డుకొని దీన్ని కాపాడతావా? తిక్కతిక్కగా వుందా?" అంటూ ఒకడు ఉదయ్ మీదకు వచ్చాడు.     "త్వరగా తేల్చండి....మూడొందలిస్తారా? నా దారిన నన్నెళ్ళి పొమ్మంటారా?"     ఉదయ్ అసహనంగా అడిగాడు మీదకు వచ్చిన వ్యక్తిని లెక్క చేయనట్లుగా.     ఇలాంటి వాళ్ళుకూడా వుంటారా అన్న ఆశ్చర్యంలోంచి మెల్లగా తేరుకుంది ఉత్కళ.     "ఎంత ధైర్యంరా నీకు? మా ముందే....మమ్మల్ని గడ్డిపరకల్ని చేసి రేటు మాట్లాడుకుంటావా?" అంటూ మరొకడు మీదకు రాగా నిర్లక్ష్యంగా అతన్ని తోసాడు ఉదయ్.     ఊహించని ఉదయ్ చేతి విసురుకి ఆ వ్యక్తి దబ్బున నేలమీద పడ్డాడు.     మీసాలయినా నిండుగారాని ఈ యువకుడు తననేం రక్షించగలడని అప్పటివరకు ఆలోచిస్తున్న ఉత్కళ క్రింద పడిపోయిన వ్యక్తిని చూసి__     "సరే" అంది వెంటనే.     అప్పటికే సిద్దమయివున్న  మిగతా ముగ్గురూ ఒక్కసారి ఉదయ్ మీదకు దూకారు.      ఏ మాత్రం తొట్రుపడకుండా, కంగారుపడకుండా తాపీగా కేవలం మూడు నిమిషాల్లో ఆ నలుగుర్ని చితకబాదేసాడు ఉదయ్.     ఇతనిలో ఇంత ఒడుపు, బలం, వేగం దాగున్నాయా అని అక్కడున్న ఆరుగురు ఆలోచిస్తుండగా__     "నాకు రావల్సింది ఇచ్చేయండి" అన్నాడు ఉదయ్ అంతకు ముందేమీ జరగనట్లుగానే ప్రవర్తిస్తూ.     శిలాప్రతిమయిపోయి ఉన్న ఉత్కళ పర్సులోంచి తనే మూడొందలు తీసుకొని ఆ నలుగుర్ని ఆక్కడినుంచి పారిపోయేలాచేసి  ఎలక్ట్రిక్ పోల్ కేసి నడిచాడు ఉదయ్.     జరిగింది ఐదునిమిషాలకుగాని జీర్ణంకాలేదు ఉత్కళకు.     చెడు చేయటానికి రేటు మాట్లాడుకొనే  వాళ్ళగురించి తెలుసుగాని_మంచికి కూడా రేటు అడగటం అదే తొలిసారి కావటంతో ఆమెకి విచిత్రంగా అనిపించింది.     ఆమె సరాసరి కోర్టుకి వెళ్ళకుండా పోలీస్ స్టేషన్ కి వెళ్ళింది. డ్యూటీలో వున్న ఎస్.ఐ.కి కంప్లయింట్ ఇచ్చింది.     పబ్లిక్ ప్రాసిక్యూటర్ కే రక్షణ లేకుండా పోయింది పట్టణంలో. ఇక మామూలు సగటు మనుష్యులకేం  రక్షణ కల్పిస్తారు? నాకు 24 గంటల్లో వాళ్ళను పట్టుకున్నట్లు  వర్తమానం అందాలి. లేదంటే మీ పోలీస్ వ్యవస్థ అసమర్ధతని బంబాట్ చేయాల్సివస్తుంది మైండిట్?" అంటూ ఆవేశంగా బయటకు నడిచింది ఉత్కళ.     ఆ ఎస్.ఐ. ఆమె కంప్లయింట్ ను పై అధికారుల దృష్టికి తీసుకెళ్ళటానికి ఒకింత భయపడ్డాడు.     అలాకాక వెంటనే తెలియపర్చి వుంటే తాము వెదుకుతున్న ఉదయ్ అక్క ఆమె అని వెంటనే తెలిసివుండేది.                                o    o    o     ఉష ఇంట్లోనుంచి బయటపడి  వీధి చివరకేసి బయలుదేరింది.     ఆమె మనస్సునిండా ఈ మధ్య ఉదయ్ కి సంబంధించిన ఆలోచనలే చోటు చేసుకున్నాయ్.     ఇదివరకు పావుగంట లేటయినా పెద్దగా కంగారుపడని ఉష ఇప్పుడు ఠంచనుగా రడీ అయిపోతుంది.     ఉదయం లేచిన దగ్గర్నుంచి ఆఫీసుకి బయలుదేరే వరకు సరిగ్గా సమయానికి ఉదయ్ వస్తాడా? తనకోసం ఎదురు చూస్తుంటాడా? అన్న ఆరాటమే ఆమెను నిలువనివ్వదు.     దూరం నుంచే ఉదయ్ ని గుర్తించింది.     ప్రతిరోజు సరిగ్గా ఆ టైమ్ కే, అక్కడే, వీధి స్తంభం క్రిందే నించుని వుంటాడు.     దగ్గరగా వస్తూనే ఉదయ్ ని చూసి ఒకింత కంగారు పడింది  బట్టలన్నీ నలిగిపోయి తలంతా రేగిపోయి, అంతకుముందే ఎవరితోనో ముష్టి యుద్ధం చేసిన వాడిలా కనిపించాడు.     ఉషను చూస్తూనే అతను కదిలాడు.     కనీసం హలో అనిగాని, గుడ్ మార్నింగ్ అనిగాని, చిరునవ్వుతో పలకరించటంగాని ఎప్పుడూ తను చూడలేదు.     అతని దృష్టిని ఆకర్షించాలనో, అతని దృష్టిలో కనీసం పడితే చాలనో కాని తను ఈ మధ్య కొంచెం పొందికయిన బట్టలు కట్టుకోవడం, నీట్ గా ముస్తాబు అవటం లాంటి విషయాలలో  శ్రద్ధతీసుకుంటుంది.     అది తనకి తెలీకుండా  జరిగిపోతున్న  విషయమని ఇటీవల  తను గుర్తించింది.     తనను నిర్లక్ష్యం చేసే మగవాడిపట్లే స్త్రీ ఆకర్షణ పెంచుకుంటుందనే  విషయం తనపట్ల రుజువవుతుందేమో? ఆమె ఓ సారి తలవిదిలించి ఉదయ్ ని అనుసరించసాగింది.     అతను మౌనంగా ముందుకు సాగిపోతున్నాడు.     అతనలా మంచిచెడు లేకుండా  మునిలా, నిశ్శబ్దంగా ముందుకు సాగిపోవటం ఆమెకు కోపాన్ని తెప్పించింది. క్రమంగా ఆ కోపం ఉక్రోషంగా క్రింద మారిపోయింది.  

    అర్పిత లోపలికి వస్తోంది.     వస్తూనే రాజలింగాన్ని చూసింది. అతనెవరో ఆమెకి తెలియదు. అతన్ని చూడగానే రాజకీయ రాబందు అని మాత్రం వెంటనే గ్రహించగలిగింది.     ఆమె నొసలు ముడిపడ్డాయి.     చరచర లోపలికి వెళ్ళిపోబోయింది.     "దా బేటీ! నీకు మంచి శుభవార్త చెబుదామని వచ్చా" అన్నాడు రాజలింగం ఉద్ధరిస్తున్న వాడిలాగా గొంతుపెట్టి.     ఆగి అనుమానంగా చూసింది అర్పిత.     "ఏమిటి?"     "నాయన పోయాడు కదా! సీటు ఖాళీ అయ్యింది. బై ఎలెక్షన్లు దగ్గరికి వస్తున్నాయ్! టిక్కెట్ నీకే వచ్చేలా మానేజ్ చేశా! మీ నాయన అంటే ప్రజలకి చాలా గౌరవం కదా! ఆయన మీద సానుభూతి పవనాలు బాగా వీస్తాయ్! రికార్డు మెజార్టీతో నువ్వు గెలుస్తావు!"     సంతోషం లేని నవ్వు నవ్వింది అర్పిత.     "చితి మీద శవం తగలబడుతుంటే, దానిమీదే రొట్టెలు కాల్చుకోవాలని చూస్తున్నట్లు ఉంది మీ ఆరాటం!"     "ఇయన్నీ వేదికల మీద చెప్పాల్సిన మాటలు. ఇళ్ళలో మాట్లాడుకోవాల్సినవి కావు. కొత్తోణ్ణికాను! నాతో స్ట్రెయిట్ ఫార్వర్డ్ గానే మాట్లాడొచ్చు!" అన్నాడు రాజలింగం.     "అంటే చెంప పగలగొట్టినట్లు చెప్పమంటావా! ఈ శవ రాజకీయాలంటే నాకు పరమ అసహ్యం."     తెల్లబోయాడు రాజలింగం.     అర్పిత దగ్గర నుంచి ఇలాంటి నెగెటివ్ రియాక్షన్ ఊహించలేదు అతను. బై ఎలెక్షన్లో పార్టీ టిక్కెట్ ఇస్తామనగానే ఆ అమ్మాయి చాలా సంతోషిస్తుందనుకున్నాడు.     అది సహజం!     తన పార్టీ ఇప్పటికి ఎంత మందికి అలా టిక్కెట్ ఇవ్వలేదు.     ఎంతమంది ఆ అవకాశాన్ని ఉపయోగించుకుని బాగుపడలేదు?     అదే అన్నాడు రాజలింగం.     "ఇది మన పార్టీ సాంప్రదాయం! మన పార్టీనే ఏంటిలే! రాజకీయాల్లో సాంప్రదాయం. తండ్రి పోతే ఆ సీటు కూతురికి దక్కకపోతే ఎలా?"     "అంటే అదేమన్నా వంశపారంపర్యమైన హక్కా?"     రాజలింగం ఏదో అనబోయాడు.     అతన్ని కట్ చేస్తూ అర్పితే అంది.     "వంశపారంపర్య హక్కులు ఉండకూడదనేగా రాజులకి భరణాలు, కరణాలకి కరణీకాలూ అవన్నీ తీసేసింది. రాజకీయాల్లో మాత్రం ఇంట్లో ఒక శవం లేచిందంటే ఆ సీటు మళ్ళీ ఆ యింటి వాళ్ళకే అనే ఈ పద్ధతేమిటి? ఎందుకిలా వుండాలీ?"     రాజలింగానికి కూడా కోపం వచ్చింది. గండుపిల్లిలా గుర్రుగా చూస్తూ వుండిపోయాడు.     ఇంకా అంటోంది అర్పిత.     "ఇంతమంది కార్యకర్తలు ఉన్నారు. ఇంతమంది ప్రజలు ఉన్నారు. ఇంతమంది పెద్ద మనుషులు ఉన్నారు. వాళ్ళలో ఒక్కళ్ళూ మీ కంటికి ఆనడం లేదా? నాలో ఏముంది స్పెషాలిటీ - పోయిన సదాశివబ్రహ్మంగారి కూతుర్ని కావడం తప్ప!" అంది పదునుగా.     రాజలింగం అన్నాడు -     "అట్లా అనుకోకు! నీకు మంచి ఇమేజ్ ఉంది జనంలో"     "నాకంటే మంచి ఇమేజ్ మీ కార్యకర్త వెంకటేశ్వరరావుకి ఉంది. అతనికెందుకు యివ్వకూడదూ టిక్కెట్టు?"     తీవ్రంగా అన్నాడు రాజలింగం. "నువ్వు కాంటెస్ట్ చేస్తావా లేదా అది చెప్పు! ఎవరికి టిక్కెట్ యివ్వాల్సిందీ చెప్పాల్సినంత వి.ఐ.పి.వి కావు నువ్వు."     "నాకు ఈ పద్ధతి నచ్చదు"     "సరే! నీ ఖర్మ! మాకు కేండిడేట్లే దొరకరా?"     లోపలికి వెళ్ళిపోయింది అర్పిత.     పెద్దమ్మాయి అంకిత అక్కడే నిలబడి జరుగుతున్నదంతా జాగ్రత్తగా గమనిస్తోంది.     ఆమె మొహంలోకి పోయిన కళ తిరిగి వచ్చింది.     ఇప్పుడు యింక జరగబోయేది ఏమిటో అంకితకు తెలుసు.     నాన్నగారు పోయారు. సానుభూతి వెల్లువలో సీటు దక్కించుకోవాలి పార్టీ. దాని కోసం ఆయన సంతానంలో ఎవరో ఒకరు ఎలెక్షన్ కి నిలబడాలి. తన చెల్లెలు ఉత్త మొద్దు మొహం, టిక్కెట్ విలువ ఏమిటో దానికి తెలీదు. తనకి గీర అని అందరూ అంటారు గానీ ఈ అర్పితకి ఉన్నంత గీర అసలు ఏ ఆడదానికీ ఉండదు.     మహా మిడిసిపడిపోతూ నీతి సూత్రాలు వల్లిస్తోంది చెల్లి.     ఇదీ మంచిదే!     ఇప్పుడింక ఈ రాజలింగంగాడు తన కాళ్ళు పట్టుకోక తప్పదు.     అంకిత ఊహ కరెక్టే అయ్యింది.     చావుదెబ్బ తిన్న కుక్క తోక ముడిచినట్లు అయిపోయాడు రాజలింగం. ఆసరా కోసం అన్నట్లు అంకిత వైపు తిరిగాడు.     "నీ చెల్లికి నీల్గుడు ఎక్కువే!" అన్నాడు హేళనగా.     "నెత్తికెక్కించుకుందామనుకుంటిరిగా!" అంది అంకిత అంటిస్తున్నట్లు.     "మంచి పనయ్యింది! ముందే తెలిసిపోయింది. ఇంక ఆమె మెహర్బానీ మనకొద్దులే! నీకే టిక్కెట్టు ఖాయం."

                                                                  నల్లజర్ల రోడ్డు     నల్లజర్ల అడవి మీద చంద్రుడు భయంకరంగా ఉదయించాడు. అవధానిగారు ఇలాగ అనేటప్పటికి మేమందరం ఫక్కున నవ్వాం. కొవ్వొత్తి దీపపు వెలుతురులో ఆయన గడ్డంలోని తెల్ల వెంట్రుకలు వెండి దారాల్లా మెరిశాయి.     "చంద్రుడూ వెన్నెలా ఎప్పుడూ మనోల్లాసంగా హాయిగా ఉంటాయని మీ అభిప్రాయం. కాని ఒక్కొక్క పరిస్థితిలో ఎంత భయపెడతాయో మీకు తెలియదు" అన్నారు మళ్ళీ.     "చెప్పండి , మీరేదో కథ చెబుతారని తెలుస్తూనే వుంది. వినటానికి సిద్దంగా ఉన్నాం" అన్నాను నేను.     "ఈ రాత్రికింక లైట్లురావు. ఎక్కడో తీగ తెగిపోయివుంటుంది" అన్నాడు నారాయణ.     "తోట అంతా చీకటైపోయింది" అన్నాడు నెర్వస్ గా ఆచారి. అస్థిమితంగా చేతివేళ్ళతో బల్లమీద ఆదితాళం వేస్తున్నాడు. "ఇంకా కొవ్వొత్తులున్నాయండీ!" అని అడిగాడు.     అవధానిగారు తల వూపారు -ఉన్నాయన్నట్టు.     "ఈ తోటా, తోటలో మీ బంగళా, మీరు చేసిన విందూ -ఓహ్! మరచిపోలేం" అన్నాడు నారాయణ.     "ఊరికి ఇంత దూరంగా ఈ తోట వుండడమే అంత బాగాలేదు" అన్నాడాచారి.     "చెప్పండి కథ" అన్నాను నేను.     "కథా?" నిరసనగా చూశారు అవధానిగారు.     "అదే! అదే! మీ చిన్నప్పుడు జరిగిన సంఘటన -" అని సర్దుకున్నాను. అవధానిగారు కవీకాదు; కథకుడూకాదు. జీవితాన్ని నిండుగా సూటిగా జీవించిన మనిషి. హృదయమూ, చమత్కారమూ, ఆలోచనా ఉన్నవాడు. వీటికి తోడు విచిత్రంగా విరుద్దంగా బాగా డబ్బున్నవాడు.     ఆయన చెప్పడం మొదలు పెట్టారు.     "ఏలూరులో చూసుకోవాల్సిన పని అంతా అయిపోయింది. ప్లీడరుగారు పక్కలు ఏర్పాటు చేయిస్తానన్నా వినక, కారు స్టార్టు చేశాడు రామచంద్రం. పది గంటలు దాటింది రాత్రి. నాగభూషణం మామయ్యా, నేనూ వెనకాల సీటులో కూర్చున్నాం. ప్లీడరుగారు కారుదగ్గరికి వచ్చి "నా మాట విన్నారు కాదు" అన్నారు. "అబ్బే ఎంత సేపండీ, సరిగ్గా తొక్కితే ఒక గంటన్నరలో తణుకులో పడతాం. మీరేం యిదవకండి" అన్నాడు రామచంద్రం.     "కలక్టరుగారి ఇంట్లో పెళ్ళి సరీగా ఉదయం ఏడు గంటలకి. నా మీదా, రామచంద్రం మీద భరోసా వేసుకుని కూర్చున్నారు కలక్టరుగారు" అన్నాడు నాగభూషణం మామయ్య.     "అమ్మమ్మ! ఎంతమాట! కలక్టరుగారింట్లో శుభకార్యమంటే వేరే చెప్పాలా!" అన్నారు ప్లీడరుగారు. యావద్విషయాన్నీ గ్రహించినవారై.     కారు సాగింది "అప్పటికి నాకు పద్దెనిమిదేళ్ళు. అప్పటికి మీరెవరూ పుట్టివుండరు" అన్నారు అవధానిగారు మా అందరికేసి చూసి.     "అటువంటి ప్రమాదం సంభవించే సూచనలుకూడా వాతావరణంలో ఉండి ఉండవండి" అన్నాడు నారాయణ.     తోటలో గలగల చప్పుడైంది. ఆచారి ఉలిక్కిపడి  "దొంగలేమో" అన్నాడు.     "పక్షులు చెట్లలో కదులుతున్నాయి. అంతే" అన్నారు అవధానిగారు.     "కథలోకి రండి" అన్నాను నేను.     "అంటే -?" కోపంగా చూశారు అవధానిగారు.     "అదేనండి, మీ చిన్నప్పటి -"     అవధానిగారు చిన్నగా నవ్వి గడ్డం చేత్తో ఒక్కసారి సవరించుకున్నారు. కొంచెం ముందుకు వంగి ఇలా చెప్పసాగారు.       ఆరుమైళ్ళు వచ్చేటప్పటికి కారు ఆగిపోయింది. రామచంద్రం దిగి బానెట్ చూశాడు.     "వెధవ కారులా వుంది. నడచి వెనక్కిపోదాం పద. ఎందుకేనా మంచిది" అన్నాడు నాగభూషణం మామయ్య.       "అర్జునుడు గాండీవాన్ని తిట్టినా సహిస్తాడేమోగాని ఈ కారుని తిడితే మాత్రం నే నూరుకోను. అసలీ ఇంజనులాంటిది ఇంియాలో వుండదు" అన్నాడు రామచంద్రం.  

       వివిధ దేశాల శాస్త్రజ్ఞులు శ్రీలంక చేరుకున్నారు.         పావుతక్కువ పన్నెండు.....         అందరి మనసుల్లోనూ టెన్షన్.         టెలిస్కోప్ ప్రక్కన ప్రొఫెసర్ మొహంలో ఏ భావమూ లేకుండా నిలబడి వున్నాడు.         మోచేతుల్లో మొహం దాచుకుని మౌనంగా కూర్చొని వున్నాడు రమణ. అతడెంత తప్పుచేశాడో అర్ధమైన తర్వాత..... అప్పటి వరకూ మాట్లాడలేదు అతడు.         ఐదు నిముషాలు తక్కువ పన్నెండు.         పది నుంచి ముప్పై లాంగిట్యూడ్ మీద- పన్నెండు గంటలా మూడు నిమిషాలకి-         పన్నెండు కావస్తుండగా జనం ఎక్కడ చూసినా జనమే. తలలు ఆకాశానికెత్తి..... నిశ్శబ్దంగా ఆత్రంగా..... నమ్మకానికీ, అపనమ్మకానికీ మధ్య ఘర్షణతో.         పన్నెండు.         రాజయ్య కూడా తలెత్తి చూసేడు.         మరోవైపు ముసలాయన కిటికీలోంచి చూస్తున్నాడు.         ప్రకాశరావు ఇంకో వైపు పాలిపోయిన మొహంతో నిలబడి వున్నాడు.         పన్నెండు గంటలా రెండు నిమిషాలు, నాలుగు నిమిషాలు, ఐదు నిమిషాలు....         రమణ ఆనందంతో అరిచేడు. "చంద్రుడు కదల్లేదు" అని. "ది మూన్ హాజ్ నాట్ మూవ్ద్....." అతడి గొంతు గాలిలో ప్రతి ధ్వనించింది.         ప్రొఫెసర్ మాట్లాడలేదు. దూరం నుంచి జనం నవ్వులు! ఆనందం. రిలాక్సేషన్ కలిసిన నవ్వులు. రమణకే అనుమానం వేసింది. మళ్ళీ ఆకాశం కేసి చూశాడు. చంద్రుడు అలాగే వున్నాడు.         కానీ......కానీ.....పెద్ద ఫుట్ బాల్ బంతిలా నిండుగా వుండవలసిన వాదు చిన్న టెన్నీస్ బంతిలా అయిపోతున్నాడు. ఇంకా ఇంకా కుదించుకుపోయి.....క్షీణమవుతున్నాడు.         రమణకి విషయం అర్ధమైంది.         పక్కకి కాకుండా వెనక్కి, వెనక్కి వెళ్ళిపోతున్నాడు.....నక్షత్రం వైపు.....చంద్రుడు వెళ్ళిపోతున్నాడు.         దాదాపు ఇరవై అయిదు మిలియను సంవత్సరాల నుంచీ భూమిని అంటిపెట్టుకుని తిరిగి చంద్రుడు..... ఎంతోమంది ప్రపంచకవులకీ, గాయకుల భావాలకి వూపిరిపోసిన చంద్రుడు.... ఎంతోమంది పాపలకి తల్లులు ఆటబొమ్మగా చూపెట్టిన చంద్రుడు.... నెమ్మది నెమ్మదిగా అనంత విశ్వంలోకి అదృశ్యమైపోతున్నాడు.         హాహాకారాలు-         ఎవరో భయంతో అరుస్తున్నారు.         పోలీస్ వ్యాన్ సైరన్ మోగిస్తూ తిరుగుతోంది.         పత్రికా విలేఖరులు భూమికి అటువైపువున్న విదేశాలకి వార్తల్ని పంపుతున్నారు.         జనం మొహాల్లో భయం, వేదన. ఒక స్త్రీ మూర్చపడిపోయింది. ఒక కుర్రవాడు గుక్కపెట్టి ఏడుస్తున్నాడు. చూసిన దృశ్యాన్ని నమ్మలేక చాలామంది స్తంభించిపోయేరు.         ఆకాశం చీకటిని పులుముకుంది. బొట్టులేని స్త్రీ మొహంలా కళా విహీనమైంది. కళకళలాడే చంద్రుడిక లేడు.         పదిరోజుల్లో భూమి కూడా వుండదు.         ఎవరో బిగ్గరగా రోదిస్తున్నాడు. ప్రళయం ప్రారంభమైంది.         ఆగష్టు ఆరు         ఆగష్టు ఆరో తారీఖు రాత్రి పన్నెండు గంటలకి చంద్రుడిని ప్రాక్సిమా సెంక్చువరీ ఆకర్షిస్తున్న సమయాన, భూమ్మీద ఒక ప్రదేశంలో బ్రహ్మాండమైన విస్ఫోటనం జరిగింది. మిండనోవా డీప్ లో అయితే అది మరుసటిరోజు కానీ వెలుగులోకి రాలేదు.         ఒక థియరీ ప్రకారం చంద్రుడు ఒకప్పుడు భూమిలో ఒక భాగమే. ప్రస్తుతం పసిఫిక్ మహాసముద్రం వున్న ప్రాంతం నించి విడిపోయేడు. ఆ ప్రదేశాన్నే మిండనోవా డీప్ అంటారు. చంద్రుడిలో వున్న ఆర్మాల్ కొలైట్ అన్న పదార్ధం పసిఫిక్ సముద్రాంతర్భాగంలో ఇంకా కొద్దిగా వుంది కాబోలు. అదే సమయానికి చంద్రుడితోపాటూ అధీ ఆకర్షితమై పైకి లేచింది. ఫలితంగా ఆ సముద్రగర్భంలో కనీ వినీ ఎరుగనంత పెద్ద ప్రేలుడు సంభవించింది.         'మౌంట్ విసాలిన్' అన్న అగ్నిపర్వతం ప్రేలినప్పటి ప్రమాదంకన్నా ఇది రెండురెట్లు పెద్దది. ఎర్రమంటలు సముద్రం మధ్య లేచినయ్. ఆ ధ్వని కొన్ని వందల మైళ్ళ దూరం వరకూ వినిపించింది. పొంగే లావాకీ, సముద్ర జలాలకి మధ్య ఆ రాత్రంతా ఘర్షణ జరుగుతూనే వుంది.         ప్రేలుడు సంభవిన్చాగానే నీరు ఆవిరై మేఘంగా పైకి లేచింది. జలచరాలు చచ్చి తెప్పలా తేలాయి. ఆవిరైన నీరు మేఘంళా మైళ్ళదూరం వ్యాపించింది. ఆ ఆవిరి వేడి ఆస్ట్రేలియా వరకూ సోకింది. చచ్చిన జలచరాలు న్యూజిలాండ్ తీరంవరకూ కొట్టుకొచ్చేయి.         అన్నిటికంటే హృదయవిదారకమైన దృశ్యం ఏమిటంటే.....ఆ అగ్నిపర్వతం విస్ఫోటనానికి టహుటీ, హనలులూ, హవాయి, సాలమన్ ద్వీపాల్లో వున్న ప్రజలు కనీసం కెవ్వున కేక వేయడానికి కూడా సమయం చిక్కనంతటి వ్యవధిలో శలభాల్లా మాడిపోయారు.         ఈ వార్త మరుసటిరోజు కార్చిచ్చులా ప్రపంచం అంతా వ్యాపించింది. ప్రజలు నిర్వీర్యులయ్యేరు. ప్రళయం అనివార్యం.         ప్రాక్సిమా సెంక్చువరీ భూమివైపు దూసుకొస్తూనే వుంది.         ఇంకా పదిరోజులు..... పదిరోజులే.....!         మరణం తప్పదని తెలిసిన మనిషి ఏం చేస్తాడు.......?         ఆగస్టు ఏడు         ఇల్లు :         రేడియోలో వార్తలు రావటం పూర్తయింది. ముఖ్యంగా చంద్రుడి గురించీ, పసిఫిక్ లో జరిగిన ప్రళయం గురించీ విని..... "ఇంతకీ దాన్ని ఆపటానికి మనవాళ్ళేం చేస్తున్నారో చెప్పరేం" అన్నాడు ముసలాయన విసుగూ, ఆత్రం నిండిన కంఠంతో.         "మనవాళ్ళేం చేస్తారు? అదేమన్నా రోగం అయితే మందు కనుక్కుంటారు. యుద్ధం అయితే శాంతి సంప్రదింపులు పెడ్తారు. కానీ వస్తూన్న బ్రహ్మాండమైన నక్షత్రాన్ని ఎలా ఆపగలరు? అసలా నక్షత్రం భూమికంటే కొన్ని వందల రెట్లు పెద్దదట....." అన్నాడు ప్రకాశరావు. అతడి మొహం భయంతో పాలిపోయింది. నిద్రలేక కళ్ళు పీక్కుపోయాయి.         ఇంతలో లోపల్నుంచి జానకి వచ్చింది.         కట్టెలు మందక ఆమె కళ్ళు పొగకి ఎర్రగా వున్నాయి. మాసిన చీరె, అలసిన మొహం.         "పని మనిషి రాలేదా?" ముసలాయన అడిగేడు. లేదని చెబుతూ బయటికి వెళ్ళింది. "అసలే చస్తుంటే ఇదొకటి" ముసలాయన గొణుగుతున్నాడు. ఏదో ఒకటి మాట్లాడకపోతే నిశ్శబ్దం మరింత భయంకరంగా వుంది.         ఎప్పుడూ సైకిళ్ళతోనూ మోటారు శబ్దాలతోనూ నిండి వుండే రోడ్డు నిర్మానుష్యంగా వుంది.         "ఒకసారి అష్టగ్రహ కూటమి అని, నీ చిన్నప్పుడు వచ్చింది" అన్నాడు ముసలాయన. ఇంతలో రమణ వచ్చేడు. చేతిలో సంచినిండా సామానులు - బియ్యం.         "ఎందు కివన్నీ....."         "ముందు ముందు దొరుకుతాయో లేదో" అన్నాడు రమణ.         ఎవరూ మాట్లాడలేదు.         పక్కిళ్ళు ఖాళీ చేస్తున్నారు పుట్టింటికి వెళ్ళడం కోసం. వీధి చివర ఎవరో వస్తున్నట్టు కనబడి, కళ్ళకి చేతులు అడ్డం పెట్టుకొని చూసింది జానకి, పనిమనిషి మంగి.         దాటుకొని వెళుతుంటే ఆపింది.         "ఏమే! పనికి రాలేదు?"         "ఇంకా పనేటి అమ్మగారూ. పదిరోజుల్లో పెళయం వత్తూంటే....." అందది.         "అందుకని రావా?"         "అప్పుడు చూసుకుందాం లెండి, బతికుంటే....."

    ఆమెకి పెదవులమీద వెటకారంతో కూడిన ఓ చిరునవ్వు అవతరించింది. తల ఊపి ఊరుకుంది. సత్యమూర్తి మెల్లిగా అక్కడ్నుంచి బయట పడి, తనగదికి చేరుకునేసరికి తండ్రి తనకోసం ఎదురుతెన్నులు చూస్తూ కూర్చున్నాడు.                                                                        *    *    *     మరునాడు అతని రిజల్ట్సు తెలిశాయి. ఫస్ట్ క్లాసులో ప్యాయు అయాడు. పనివాడు చంద్రయ్య వచ్చి "ఫస్టున ప్యాసయ్యారుటగా బాబూ" అని సంతోషంతో పలకరించి వెళ్ళాడు.     తండ్రిగనుక బ్రతికివుంటే తన ఆలోచనలు ఎలావుండేవా అని తలపోస్తూ కూర్చున్నాడు సత్యమూర్తి. ఈ బాధ్యత, సంఘర్షణ, తనని అణగద్రొక్కాలని చూస్తున్న కొత్తస్వభావం ఇవేమీ వుండేవి కావు. ఆ పోగొట్టుకున్న నిశ్చింత తిరిగిరాదు.     అతనికి ఇంట్లో కూర్చోక, అలా ఎక్కడకన్నా తిరిగిరావాలనిపించింది. ఎక్కడకు పోతాడు? క్రమంగా సుధా అతని హృదయంలో మెదిలింది. బట్టలు వేసుకుని, బయల్దేరాడు.     సత్యానందంగారి యిల్లు తమ ఇంటికి మైలుదూరం పైగా వుంటుంది. వాళ్ళు జగన్నాధపురంలో వుంటున్నారు. రిక్షా ఎక్కి కూచున్నాడు.     మెయిన్ రోడ్డువరకూ వెళ్ళాక అతనికి ఓ కారు ఎదురయింది. ఓ యువకుడు డ్రైవుచేస్తున్నాడు అతన్ని చూసి "నారాయణరావు కదూ!" అని సత్యమూర్తి అనుకునేటంతలో ఆ యువకుడు కూడా ఇతన్ని చూసి కారాపి "హలో" అని పలకరించాడు. రిక్షా ఆగింది. సత్యమూర్తి క్రిందికిదిగి "కులాసాగా వున్నారా? ఈ మధ్య బొత్తిగా కనిపించడం లేదు" అని పలకరించాడు.     ఆ యువకుడు కూడా డోర్ తెరచుకుని బయటకువచ్చి నిలబడ్డాడు. అతన్ని చూస్తే సత్యమూర్తికి చాలా ఆశ్చర్యంగా వుంది. ఒకప్పుడు అతను చిరిగినా గుడ్డలు కట్టుకుని తిరుగుతూ వుండేవాడు. తింటానికి కూడా సరిగా వుండేదికాదు. ఇప్పుడు మనిషి స్ట్రెచ్ లాన్ ప్యాంటూ, టెరిలిన్ షర్టూ వేసుకుని, చేతిలో ఓ గోల్డుప్లేక్ టిన్ తో దర్జాగా, హుందాగా వున్నాడు. మునుపటి కన్నా మనిషికి రంగు, కాంతి, మిసమిస, అందం వచ్చాయి.     "ఏమిటంత విడ్డూరంగా చూస్తున్నారు?" అనిఅడిగాడతను నవ్వుతూ.     తను సభ్యత లేకుండా అట్లా తదేకంగా చూసినందుకు నొచ్చుకుని "అబ్బే ఏంలేదు" అని తప్పించుకోచూశాడు.     "ఫర్వాలేదులెండి ఇదివరకు బికారిలా తిరిగే నారాయణరావు ఇప్పుడు హఠాత్తుగా ఇంత పైలాపచ్చీసుగా ఎలా తయారయ్యాడనా? కారణముంది మహాశయా" అని పకపకమని నవ్వి "తీసుకోండి" అని సిగరెట్ టిన్ ఆఫర్ చేశాడు.     "వొద్దండీ. కాల్చాను. అలవాటులేదు" అన్నాడు సత్యమూర్తి మొహమాటపడుతూ.     "వండర్. లక్షాధికారి బలరామయ్యగారిపుత్రుడు కనీసం సిగరెట్టయినా అలవాటు లేకుండా జీవించడం...రియల్లీ ఎ వండర్....నాకు ఈ దశ ఎలా పట్టిందని కదూ మీ ఆశ్చర్యం. ఎక్కడో ఓ ముసలాడు చచ్చాడు! బ్రతికున్న రోజుల్లో ఎప్పుడూపిల్చి ఓ రాగిపైసా అయినా రాల్చనివాడు, పోతూ పోతూ నిజమైన వారసుడ్ని నేనే అని గుర్తించి రెండు లక్షలు అప్పజెప్పి పోయాడు. తంతే బూరెలబుట్టలో పడ్డట్లయింది మనపని. ఇంకా దారిద్ర్యానికి స్వస్తిచెప్పి 'ఎన్ జాయ్ ఎండ్ ఎన్ జాయ్' అన్న ప్రిన్సిపల్ తో బతుకుతున్నాం."     "కంగ్రాచ్యులేషన్స్" అన్నాడు సత్యమూర్తి.     "మీకు నా కంగ్రాచ్యులేషన్స్, మీ నాన్నగారు పోయారుటగా."     ఒక్కసారిగా నోటమాట లేకుండా నిశ్చేష్టుడైపోయాడు సత్యమూర్తి. అతి కఠినంగా, సూటిగా వచ్చిన ఈ ఘాతానికి అతను తట్టుకోలేకపోయాడు క్రమంగా ముఖం ఎర్రబడిపోసాగింది.     నారాయణరావు హఠాత్తుగా గట్టిగా నవ్వుతూ, అంతకంటే గట్టిగా అతని భుజం చరిచి "అరె! ఆఫెండ్ అయారేమిటి కొంపతీసి? జోక్ గా అన్నానండి. స్వేచ్ఛ లభించి, మరో ప్రపంచంలోకి అడుగుపెట్టారు కదా అన్న ఉద్దేశంతో అన్నానంతేగాని_రూడ్ గా అర్ధం చేసుకోకండి. ఎంత పెంపుడు తండ్రయినా, చనిపోయినప్పుడు కలిగే దుఃఖం సామాన్యమైనదా? నేను అర్ధంచేసుకోగలను" అని హాస, అట్టహాసాల బలంతో మొదట కలిగించిన అసహ్యాన్ని ఎగురగొట్టివెయ ప్రయత్నించాడు.     సత్యమూర్తి కష్టంమీద మామూలుస్థితిలోకి రాగలిగి "ఏమీ లేదు లెండి" అన్నాడు బలవంతంగా.     అతను యిహ ఆ ప్రసక్తి మరచిపోయినట్లు "అవునుగాని మీరింకా రిక్షాలలో తిరగటమేమిటి నాన్ సెన్సు? ఫియట్ అయినా కొని జల్సాగా తిరగాలి. నాకు ఎంబాసిడర్ మీద అప్పుడే మొహం మొత్తింది. మార్చాలని చూస్తున్నా...మీరు బిజినెస్ లైనులో ఏమయినా ఏంటరవుతున్నారా?" అని అడిగేసి కాలుస్తూన్న సిగరెట్ గిరాటేసి టిన్ లోంచి మరొకటి తీసి వెలిగించాడు.     "లేదండీ అలాంటిఅభిప్రాయమేమీ లేదు. మీరేమైనా దిగుతున్నారా?" అని అడిగాడు బాగుండదని.     "చూస్తున్నానండీ. ఒక్కటిమట్టుకు నిజం. అనుకోకుండా చుట్టుకున్న ఈ ఆస్తితో ఎడ్వెంచర్ చేసి ఇంకా పైకి పోవాలని ప్రయత్నిస్తానుగాని ఏం చేస్తే ఏమయి యిదంతా హరించిపోతుందోనని భయముతో కాళ్ళూ చేతులూ పట్టుకుని మట్టుకు కూర్చోను. మరి మీరేమైనా వాటా కలుస్తానంటే చెప్పండి, రంగములోకి దూకుదాం."    

    గుప్తా వినయంగా తలూపుతూ బయటకు వెళ్ళిపోయాడు.                                               *    *    *    *     రాత్రి రెండు గంటలవుతోంది.     సుదర్శన్ రావు పర్సనల్ రూమ్ లో లైట్ వెలుగుతోంది.     అప్పటివరకు నిద్రపట్టక త్రినాధ్ ఆలోచనలతో కలల హర్మ్యాలు నిర్మిస్తున్న ప్రియాంక అనుమానంగా తండ్రి గదికేసి కదిలింది.     భవంతి నిశ్శబ్దంలో స్నానం చేస్తున్నట్టుంది.     చెప్పల్స్ వదిలేసి అడుగులో అడుగు వేసుకుంటూ తండ్రి పర్సనల్ రూమ్ కి ప్రక్కనున్న రూమ్ లోకి వెళ్ళి తలుపు దగ్గరగా నుంచుంది.     అస్పష్టంగా వినిపిస్తున్నాయి మాటలు.     పావుగంట అలాగే, అక్కడే నుంచుండిపోయింది.     ఒక్కమాటా స్పష్టంగా అర్ధం కాలేదు. కాని ఆ గదిలో నలుగురైదుగురు వున్నట్టు మాత్రం పసిగట్టింది.     మాటలు అర్ధంకాకపోయినా ఏదో గూడుపుఠాణి జరుగుతున్నట్లుగా వూహించింది.     కనీసం ఆ వ్యక్తులెవరయిందన్న విషయమైనా తెలుసుకోవాలనే ఆసక్తితో వెలుగుతున్న డిమ్ లైట్ ని ఆఫ్ చేసి తలుపు వారగా వుండి చీకట్లో నిలబడి పోయింది.     దాదాపు అరగంటకు తండ్రి గది తలుపులు తెరుచుకున్న శబ్దం వినిపించి అలర్టు అయిపోయింది ప్రియాంక.     ముందుగా తండ్రి, వెనుకే అన్న, ఆ వెనుకే మరో వ్యక్తి- ఎవరా వ్యక్తి? ఎక్కడో- ఎప్పుడో చూసిన జ్ఞాపకం- ఆ వెనుకే మరో ఇద్దరు వ్యక్తులు- వార్ని గుర్తుపట్టింది. ఒకరు కంపెనీ సెక్రటరీ, మరొకరు కంపెనీ లీగల్ అడ్వైజర్... కాగా మూడో వ్యక్తి ఎవరు? వాళ్ళు వెళ్ళిపోయారు.     ప్రియాంక చటుక్కున ఆ గదిలోంచి బయటకొచ్చి తన రూమ్ కేసి వేగంగా సాగిపోయింది.     రూమ్ లోకి వెళ్ళి ఆమె నిద్రపోలేదు. అతని ఆనవాళ్ళను, జ్ఞాపకాల్ని స్పురణకు తెచ్చుకుంటోంది.     సరీగ్గా పదినిమిషాలకు అతనెవరయిందీ ప్రియాంక గుర్తుపట్టగలిగింది.     అతనే... ది గ్రేట్ ఇంజనీర్...!      త్రినాధ్ కుడిభుజంగా వుంటూ వీలుచూసి వెన్నుపోటు పొడవాలనుకుంటున్న విశ్వాసఘాతకుడు.                    *    *    *    *     ఉదయం ఆరుగంటల సమయం-     వసుంధరా పారిశ్రామిక సామ్రాజ్యపు కేంద్ర సౌధం... సర్వాంగ సుందరంగా అలంకరించబడింది. ఎదురుగా వున్న ఖాళీ స్థలంలో పెద్ద షామియానా వేసి వుంది. ఆ షామియానా క్రింద కొన్నివేల కుర్చీలు వరుసగా వేసి వున్నాయి.     కొన్ని వందలమంది కంపెనీ సిబ్బంది మెరిసిపోతున్న కంపెనీ యూనిఫామ్ తో హడావుడిగా ఆ ప్రాంతాన్ని చక్కదిద్దే కార్యక్రమంలో మునిగి వున్నారు.     బిల్డింగ్ ఎంట్రన్స్ దగ్గర పెద్ద స్టేజీ నిర్మించబడింది. దారినే వెడుతున్న వాళ్ళు ఆ హడావిడిని ఆశ్చర్యంగా చూస్తూ ముందుకు సాగిపోతున్నారు.     మెయిన్ గేట్ పై, స్టేజీపై ఏవో బ్యానర్లు నైలాన్ రోప్స్ తో కట్టేస్తున్నారు కంపెనీ కార్మికులు.     కొన్ని వందలమంది నిర్విరామంగా, యంత్రాల్లా పనిచేసుకుపోతున్నా అక్కడ చడీచప్పుడు లేదు.     నిరుద్యోగ యువతీ యువకులకు మా ఆహ్వానం... పలుకుతూ వ్రాసిన పెద్ద పెద్ద అక్షరాలు- వాటికి తోడుగా మామిడి తోరణాలు... అరటి బోదెలు... లోక కళ్యాణం జరగబోతోందక్కడ అన్నంత ఘనంగా వున్నాయి ఏర్పాట్లు.     ఆరోజు చైర్మెన్ బోనస్ ప్రకటించబోతున్నారని ముందే తెలిసిపోయింది వారికి. బోనస్ ఎన్ని నెలలనేది ఎవరికీ తెలీదు. ఈ కారణాలన్నీ అక్కడ పనిచేసే సిబ్బంది ముఖాలలోని వెలుగుకు కారణమైతే... ఆరోజే చైర్మన్ ని ప్రత్యక్షంగా చూడబోతున్నామన్న థ్రిల్ వారి కళ్ళలోని కాంతికి కారణం అయింది. వందలమైళ్ళ దూరం నుంచి బయలుదేరిన వేలాది నిరుద్యోగ యువతీ యువకులు ఆశల విహంగాల్లా రైల్వేస్టేషన్స్, బస్ స్టాండ్స్ లో దిగిపోతున్నారు.     వారికి రాను, పోను ఛార్జీలు, లాడ్జింగ్ ఏర్పాట్ల ఖర్చును వసుంధరా ఇండస్ట్రీస్ భరిస్తుందని వారం రోజుల క్రితం పేపర్స్ లో వచ్చిన ప్రకటనలకు ప్రతి స్పందించిన వేలాది యువత ఆ తరహా సమావేశానికి ఆశ్చర్యపోతూ ఆఘమేఘాల మీద వచ్చేస్తున్నారు.     ఆ సంచలనం వారిలోనే ఆగిపోలేదు. మేధావి వర్గాలలో సయితం ఆ కాన్ఫరెన్స్ చర్చనీయాంశమై పోయింది. అటు ప్రభుత్వ వర్గాలలో కూడా అది హాట్ న్యూసయి పోయింది. 'ఎవరతను... మన పార్టీలకు సమాధి చేసి యువతకు పెత్తనం అప్పగిస్తాడా?     ఇక వ్యాపార వర్గాలలో అయితే- 'ఎవరీ పిచ్చివాడు...? ఎందుకిలా లక్షలాది రూపాయల్ని తగలేస్తున్నాడని' జాలిపడుతున్నారు.     మొత్తానికి ఏ వర్గం ఎలా స్పందించినా ఆ సమావేశం ఒక సంచలనం, చర్చనీయాంశమైపోయింది దేశవ్యాప్తంగా.     మహామహా ఆర్ధికశాస్త్ర నిపుణులు... ప్రణాళికా సంఘ సభ్యులు- ప్రొఫెసర్స్... స్కాలర్స్... శాస్త్రవేత్తలు- రీడర్స్... రీసర్చ్ స్టూడెంట్స్ అంతా తర్జన భర్జనలు చేస్తున్నారు. అక్షరం ముక్క చదువులేని వసుంధరా చైర్మన్ ఏ సాహసంతో ఈ సమావేశాన్ని ఏర్పాటు చేస్తున్నాడు...? మహామహా ఉద్గ్రంథాన్ని ఔపోసన పట్టిన ఆర్ధిక శస్త్ర నిపుణులకే భారతదేశపు నిరుద్యోగ పెనుభూతాన్ని ఎలా వదిలించాలో తెలీక జుట్టు పీక్కుంటుంటే ఇతనేం పరిష్కారం చూపించగలడు-?     సమావేశం సరీగ్గా ఒంటిగంటకు ప్రారంభం....     త్రినాధ్ ఆరోజే ప్రత్యేకంగా సమావేశం నిర్వహించడానికి ప్రపంచానికి తెలీని కారణమొకటుంది. సెలవుమీద ఎక్కడికో వెళ్ళిపోయిన మాలినీ దేవి క్రితం రోజే నగరానికి వస్తున్న వర్తమానం వచ్చింది త్రినాధ్ కి. ఆ విషయాన్ని తనలోనే దాచుకున్నాడు.     త్రినాధ్ క్రితం రాత్రి నిద్రపోలేదు.     కళ్ళు ఎర్రగా మండిపోతున్నట్టు వున్నాయి.     అతను దాదాపు 20 గంటలనుంచి మౌనాన్ని ఆశ్రయించాడు... ఒంటరిగా తన గదిలో ధ్యానంలో వుండిపోయాడు. ఇప్పుడతనికి భౌతికపరమైన విషయాలేవీ గుర్తుకులేవు... నిశ్శబ్దంగా వున్న తన గది నాలుగు గోడల మధ్య సమాధి అయినట్టున్నాడు.     సరీగ్గా ఇదే సమయంలో అక్కడ సుదర్శన్ రావు ఇంట్లో ప్రియాంకకు బలవంతపు పెళ్ళిచూపులు ఏర్పాటు చేయబడ్డాయి పటిష్టమైన కట్టుదిట్టాల మధ్య.     పెళ్ళికొడుకు మరికొద్దిసేపట్లో పెళ్ళిచూపులకు రాబోతున్నాడు.     ప్రియాంక ఆ పరిస్థితికి భయపడలేదు. బాధపడడం లేదు. అప్పటికే ఆమె ఓ నిర్ణయం తీసుకుని వుండడంతో స్థిమితంగా వుంది.     రాబోతున్న పెళ్ళికొడుకు ఓ కోటీశ్వరుడి పెంపుడు కొడుకు- ఉత్తర భారతదేశపు ధనవంతుడికి దక్షిణ భారతదేశపు దత్తపుత్రుడు....     ప్రియాంక గది బయట సంభాషణ జరుగుతోంది.     "కన్నతల్లిగా అడుగుతున్నాను- నువ్వయినా చెప్పు బాబు... ఎవరా పెళ్ళికొడుకు?" తల్లి అన్న యోగేష్ ను అడిగింది.     ప్రియాంకకు ఆ సంభాషణ స్పష్టంగా వినిపిస్తోంది.     "ఆయనకు కోట్లకు కోట్లు ఆస్థి వుంది. పిల్లలు లేరు. అందుకే దత్తత తీసుకున్నాడు. ఆయన కోట్లాది సిరిసంపదలు ఈ దత్తపుత్రుడికే సంక్రమిస్తాయి..." యోగేష్ నెమ్మదిగా అన్నాడు.     "ఆ అబ్బాయేం చదివాడు? ఏం చేస్తుంటాడు? పేరేంటి?" ఆమె తిరిగి అడిగింది ప్రాధేయపూర్వకంగా.     "అతను ఎం.బి.ఎ. చదివాడు. తనకు సంక్రమించిన కోట్లాది రూపాయల్ని పెంచుకునే పని చేస్తుంటాడు. మనిషి బావుంటాడు. పేరు సిద్దప్ప!"     అన్న వెళ్ళిపోయిన పాదాల చప్పుడు ప్రియాంకకు వినిపించింది.     'అంటే... తల్లిప్పుడు తన గదిలోకి వస్తుంది. తన మనస్సులో వున్నది చెప్పకపోతే తల్లి బాధపడుతుంది-' ప్రియాంక ఇక్కడిలా ఆలోచిస్తుండగా అక్కడ సి.ఐ. రాఘవ జీప్ సుదర్శన్ రావు ఇంటికేసి బయలుదేరింది.     తల్లి గదిలోకి వచ్చింది. కొద్ది క్షణాలు మౌనంగా వుంది.     మరో అరగంటలో పెళ్ళికొడుకు పెళ్ళిచూపులకు రానున్నాడు.     ఆ విషయం తల్లీకూతుర్లిద్దరకూ తెలుసు.     ఇద్దరికీ ఆ సంబంధం ఇష్టం లేదని తెలుసు.     ఆమె ఏదో చెప్పేందుకు తలెత్తి కూతురివైపు చూసింది.     "నాకు తెలుసమ్మా... నువ్వేం కంగారుపడకు- చూస్తుండు విచిత్రమైన డ్రామా ఒకటి జరుగుతుంది" అంది ప్రియాంక.                    *    *    *    *     సిద్దప్ప ఎక్కిన మెర్సిడెస్ సుదర్శన్ రావు బంగ్లాకేసి దూసుకు వస్తోంది.     ఆ కారులో సిద్దప్ప, అతన్ని దత్తత తీసుకున్న మిలీనీర్ అగర్ వాల్, అతని సెక్రటరీ వున్నారు.     "కన్నతల్లిని రక్షించుకోలేక పిరికివాడిలా పారిపోయి, ఆత్మహత్య చేసుకునేందుకు కూడా ధైర్యంలేని స్థితిలో వున్న నన్ను, ఏదో మీకు నెలరోజులు మీరెవరో తెలియకుండా సహాయం చేసినంత మాత్రాన ఇంత ఆస్థి కట్టబెట్టారు. దత్తత తీసుకున్నారు. ఇప్పుడు పెళ్ళి కూడా చేయబోతున్నారు. కన్నతల్లి లేని లోటును కన్నతండ్రిలా తీర్చారు. నన్నింకా పెద్దవాడ్ని చేసేందుకేగదా మీకు శత్రువైన సుదర్శన్ రావుతో సయితం వియ్యం అందుకోవాలనుకుంటున్నారు?" సిద్దప్ప నెమ్మదిగా అన్నాడు కృతజ్ఞత నిండిన కంఠంతో.     అగర్ వాల్ మౌనంగా వున్నాడు.     కారు సర్రున దూసుకుపోతోంది.     "నా కోసం మీరు మీ ఆత్మాభిమానాన్ని తాకట్టు పెట్టటం నాకిష్టం లేదు నాన్నగారు..." సిద్దప్ప తిరిగి అన్నాడు.     అప్పుడు అగర్ వాల్ సిద్దప్పవైపు తిరిగాడు. ఆప్యాయంగా సిద్దప్ప తల నిమిరాడు.     "చూడు నాయనా సిద్దప్ప- శత్రువును చేతనైనంతవరకూ శతృత్వంతోనే దెబ్బకొట్టే ప్రయత్నం చేస్తాడు ఆత్మాభిమానం వున్న మనిషి. అది ఇక సాధ్యం కాదని తెలిసినప్పుడు జవసత్వాలు ఉడిగిపోయే ఆఖరి దశకు చేరుకున్నప్పుడు ఓడిపోయినట్టు నటించి, తెల్లజెండా ఎత్తేసి మిత్రత్వం, లేదా బంధుత్వాన్ని సంపాదించుకుని అప్పుడు దెబ్బకొడతాడు."     సిద్దప్పకి అగర్ వాల్ అన్నది ఓ క్షణం అర్ధంకాలేదు.     "నా స్ట్రాటజీ అర్ధమయిందనుకుంటాను. ఇకపోతే అలా అని నీ సంసారిక జీవితాన్ని నాశనం కానివ్వను. నువ్వు సుదర్శన్ రావు కూతుర్ని పెళ్ళి చేసుకుంటావు. అక్కడినుంచి సుదర్శన్ రావుని ముళ్ళకంచెల మధ్య ఇరికిస్తాను-"     "మీరొక్క ఛాన్స్ ఇచ్చి చూస్తే నేనే అతన్ని లేపేసేవాడ్ని గదా?" సిద్దప్ప ఆవేశపడ్డాడు.     "నిన్ను పోగొట్టుకోవటం ఇష్టంలేకే ఇలా సంధికి వచ్చి సంబంధం కలుపుకునే ప్రయత్నం చేస్తున్నాను" అన్నాడు అగర్ వాల్ ప్రేమగా సిద్దప్పవేపే చూస్తూ.     సిద్దప్ప చటుక్కున వంగి అగర్ వాల్ కాళ్ళకు నమస్కరించాడు.     కారు సుదర్శన్ రావు ఇంటి కాంపౌండ్ లోకి తిరిగింది.     కారును చూస్తూనే సుదర్శన్ రావు హడావిడిగా ఎదురొచ్చి సాదరంగా గెస్ట్స్ లోపలకు తీసుకెళ్ళాడు.     అందరూ సరదాగా మాట్లాడుకుంటుండగా సుదర్శన్ రావు ఒక్కక్షణం పక్కకు తప్పుకుని ముందు హాల్లోకి వచ్చాడు.     అక్కడ యోగేష్ సిద్ధంగా వున్నాడు.     "ఏర్పాట్లన్నీ పూర్తయ్యాయి. మెరికల్లాంటి పాతికమంది మన ఫ్యాక్టరీ గూండాలిప్పుడు మన ఇంటికి కాపలాగా వున్నారు. వాళ్ళిప్పుడు తోటపనివాళ్ళలా, స్విమ్మింగ్ ఫూల్ ని కడుతున్నవారిలా మన ఇంటిచుట్టూ తిరుగాడుతున్నారు. మీరు చెప్పినట్లు సర్కిల్ ఇన్ స్పెక్టర్ కి ఫోన్ చేసి పదిమంది పోలీసుల్ని కూడా పంపించ మన్నాను. వాళ్ళీపాటికి మన వీధిలోకి ప్రవేశించి వుండవచ్చు. ఇప్పుడు ఈ సంగతి త్రినాధ్ గ్రూప్ కి తెల్సినా చేయగలిగిందేమీ లేదు. మీరు నిశ్చింతగా తాంబూలాలు ఇచ్చి పుచ్చుకోవచ్చు" అన్నాడు యోగేష్ యుద్ధానికి సిద్ధపడుతున్నవాడిలా.

        లోపలకు వచ్చాక తండ్రి 'చూశావా, అప్పుడే ఎంతమంది వెయిట్ చేస్తున్నారో? అంటే నీకర్ధమయిందా? నువ్వు ఇంట్లో టిఫిన్ తింటున్న టైముకి అప్పుడే నీకోసం కొంతమంది ఇక్కడ కాచుకుకూర్చున్నారన్నమాట' అన్నాడు.         కుమార్ మనసు కలుక్కుమంది. తండ్రిచేసే పరిశీలనలో కొన్ని నిజాలు వున్నా వికృతంగా ధ్వనిస్తాయి అతనికి. నిజమయినంత మాత్రంచేత అన్నీ బయటకు చెప్పాలని లేదు. చెప్పకపోవటంలో వున్న మాధుర్యం చెప్పటంలో లేదు.         తండ్రీ కొడుకులు మాట్లాడుకోవాల్సిన విషయాలు, ఆ పద్దతులు వేరు. అలాగే ఇద్దరు స్నేహితులు, స్నేహితురాండ్రు, భార్యాభర్తలు, తల్లీ కొడుకులు, తల్లీ కూతుళ్ళు, అన్నదమ్ములు - మాట్లాడుకునే విషయాలూ, పద్ధతులూ వేరు వేరుగానే వుంటాయి. అవి అతిక్రమిస్తే మామూలుతనం లోపించినట్లుగా వుంటుంది.         అతను సెన్సిటివ్. అందుకని తండ్రి కారుడోర్ గురించి అన్నమాట చిన్నది అయినా, అతన్లో ఇంకా కంపరం రేపుతూనే వుంది.         ప్రతి చిన్నవిషయమూ ఆయనలా ఎందుకు పట్టించుకుంటాడో అర్ధంకాదు కుమార్ కు. కొడుకుకూడా సంపాదనాపరుడయాక, తనంతటి వాడయాక కొడుకులోని కొన్ని విషయాలు తనకు ఇష్టంలేనివిగా కనిపించినా వాటిని బయటకు వ్యక్తపరచకూడదు - అతని దృష్టిలో, వ్యక్తపరచి సాధించేది లేదు.         అతనికి టెలిఫోన్ రిసీవర్ కుడిచేత్తో చెవిదగ్గర పెట్టుకుని ఎడమచేత్తో డయల్ చెయ్యటం అలవాటు;. ఒక్కొక్కసారి టేబిల్ మీది ఏ బాల్ పెన్నో తీసి దాంతోనే డయల్ రింగు త్రిప్పేస్తాడు.         నిజానికి అందులో వ్యాఖ్యానించడానికేమీ లేదు. కానీ రంగారావుగారి దృష్టిలో అది పడగానే 'అలా చేయటం పద్దతికాదు' అన్నాడు. కుమార్ వినీ విననట్లు ఊరుకున్నాడు.         మరోసారి ఎడంచేత్తో డయల్ చేస్తుంటే ఆయనచూసి 'నువ్వు లెఫ్ట్ హేండర్ వి కాదుకదా? ఎందుకు ఎడంచేత్తో త్రిప్పుతావు?" అని అడిగాడు.         కుమార్ కి తిక్కరేగింది. "నేనేచేత్తో త్రిప్పితే మీకెందుకు?" అని ఎదిరిద్దామనుకున్నాడు.         కానీ తమాయించుకుని 'దానివల్ల నష్టమేముంది?' అన్నాడు పొడిగా.         "నష్టమేంకాదు. ఎడంచేత్తోనేకాదు, ఎడమ కాలితోకూడా త్రిప్పవచ్చు. కాలితోనే కాదు-ఇంకా దేనితోనైనా త్రిప్పవచ్చు. కానీ చూడటానికి అసహ్యంగా వుంటుంది.. అందుకని...ఆఁ సరే, ఇందాక ఏమిటి చెబుతున్నావు, చెప్పు?"         కుమార్ చెప్పదలుచుకున్నది ఎప్పుడో మరచిపోయాడు. మరచిపోక పోయినా అప్ సెట్ అయిపోయివున్న అతని నోట్లోంచి అప్పటికింక మాటలు ఊడిపడవు.         మరోసారి కుమార్ ఎవరో పేషెంటుతో 'మీ పాపకి అజీర్ణంగా వుందికదా? అది తగ్గేవరకూ పాలు చిక్కగా ఇవ్వకండి. లైట్ మిల్క్ ఇవ్వండి' అన్నాడు.     ఆ ప్రక్కనే వున్న రంగారావుగారి చెవుల్లో ఆ మాటలుపడ్డాయి. ఆ పేషెంటు వెళ్ళిపోగానే ఆయన 'కుమార్! ఒకసారి... మాట.....' అని లోపలి గదిలోకి తీసుకెళ్ళాడు.         "ఏంలేదు, ఇప్పుడు చెప్పకపోతే తర్వాత మరచిపోతానేమోనని ఇప్పుడే పిలిచాను. ఇంతకుముందు నువ్వు ఆ పేషెంటుతో మాట్లాడుతుంటే విన్నాను. లైట్ కాఫీ, లైట్ టీ అంటాముగానీ లైట్ మిల్క్ అనము. డైల్యూటెడ్ మిల్క్ అనాలి. ఏంలేదు, ఇప్పుడే నిన్ను కరెక్టు చేయకపోతే చాలామందితో ఇలాగే మాట్లాడే ప్రమాదముంది కదా అని....."         కుమార్ నిరుత్తరుడై నిలబడిపోయాడు.         కుమార్ తన సీటులోకి వెళ్ళి కూర్చున్నాడు. అతని గదీ, అతని తండ్రి గదీ వేరు వేరుగా వుంటాయి. ఎవరి గదుల్లో వారు కూర్చుంటారు.         కాంపౌండరు వచ్చి 'పేషెంట్లను పిలువమంటారా?' అన్నాడు.         "పిలు" అన్నాడు కుమార్.         కాంపౌండరు వెళ్ళి బయట హాల్లో కూర్చున్న వాళ్ళలో ఎవర్నో పిలిచాడు. ఒక నిముషం గడిచాక బలహీనంగా కనిపిస్తూన్న ఓ నడివయసు మనిషి లోపలకు వచ్చాడు.         "కూర్చోండి" అన్నాడు కుమార్.         ఆ మనిషి ఎదురుగుండా వున్న కుర్చీలో కూర్చుని కుమార్ వంక అనుమానంగా చూస్తున్నాడు.         "చెప్పండి?" అన్నాడు కుమార్.         "మీరు.....రంగారావుగారేనా?" అనడిగాడు వచ్చినాయన.         కుమార్ కి గుండెల్లో ముళ్ళు గుచ్చుకున్నట్లయింది.         "కాదు, వారబ్బాయిని" అన్నాడు. 'వారబ్బాయిని' అంటూంటే అతని గొంతు ఆ మాట అనటం ఇష్టం లేదన్నట్లుగా ధ్వనించింది.         "నాకు వారు కావాలండీ, మీరుకాదు" అన్నాడాయన ముఖంమీద కొట్టినట్లుగా.         కుమార్ ఒక్కక్షణం ఏమీ మాట్లాడలేకపోయాడు. తర్వాత కాంపౌండర్ని పిలిచి 'ఈయనకి నాన్నగారు కావాలిట. అక్కడికి తీసుకువెళ్ళు' అన్నాడు.         కాంపౌండరు రంగారావుగారు వున్న గదిలోకి వెళ్ళి చూసివచ్చి 'పెద్ద డాక్టరుగారు ఎవరితోనో మాట్లాడుతున్నారండీ' అన్నాడు.        "అయితే అంతవరకూ ఈయన్ని బయటహాల్లో కూర్చోమను. ఇంకొకర్ని పిలువు" అన్నాడు.         వచ్చిన పేషెంటు కుమార్ వైపు ఓసారి అదోలా చూసి బయటకు వెళ్ళిపోయి కూర్చున్నాడు.         ఈసారి ఓ యువకుడు లోపలికి వచ్చాడు.         "కూర్చోండి" అన్నాడు కుమార్.         "నేను మీ నాన్నగారికోసం వచ్చానండీ!" అన్నాడా యువకుడు.         కుమార్ కి ముఖం ఎర్రబడిపోయింది. ఆవేశాన్నణచుకుని "ఆయన ఎవరితోనో మాట్లాడుతున్నారు. అయాక పిలుస్తారు. మీరు అప్పటిదాకా దయవుంచి బయట కూర్చోండి" అన్నాడు.         "అలాగేనండి" అని ఆ యువకుడు బయటికి వెళ్ళిపోయాడు.         కాంపౌండర్ని పిలిచి కుమార్ చడామడా తిట్టాడు. 'నువ్వు పనిలోచేరి అయిదారు నెలలైంది. ఏ పేషెంటు ఎవరికోసం వస్తాడో కనుక్కోలేవు. నీ తెలివి తక్కువతనంవల్ల నా పొజిషన్ ఆక్వర్డ్ చేసేస్తున్నావు. చచ్చిపోయిన కాంపౌండర్ నరసింహానికి ఆ ఒడుపులన్నీ తెలుసు. ఎవరికేం కావాలో, ఎవరికెలా సమాధానం చెప్పాలో అన్నీ తెలుసు. మీరూ వున్నారు ఎందుకు? ఉండటానికి ముగ్గురు వున్నారు. ఒక్కడికీ ఒడుపు తెలీదు. వెళ్లు, వెళ్ళి నేను చూసేవాళ్ళు అటు ఆడవాళ్ళలోగానీ, ఇటు మగవాళ్ళలోగానీ వుంటే తీసుకురా.         కాంపౌండరు తన గారపళ్ళు బయటపెట్టి ఒకసారి నవ్వి యజమాని చెప్పిన పని నిర్వర్తించడానికి వెళ్ళాడు.         బయటినుంచి అతనిగొంతు స్పష్టంగా వినిపిస్తోంది.         "మీరెవరికోసమండీ? పెద్ద డాక్టరుగారికోసమా....మీరండీ? మీరూ పెద్ద డాక్టరుగారి కోసమే?...."         తర్వాత అతను ఆడవాళ్ళ హాల్లోంచి "ఏమ్మా! మీరు పెద్ద డాక్టరుగారితో చూపించుకుంటారా? చిన్న డాక్టరుగారితో చూపించుకుంటారా? పెద్ద డాక్టరు గారితోనా?....ఏమండీ మామ్మగారూ! మీరూ?....పెద్ద డాక్టరుగారే చూడాలంటారా?...."

    గూర్ఘా బిత్తరపోయి చూశాడు.     "ఇక్కడికే అమ్మాయి పారిపోయి వచ్చిందా?" కరుగ్గా అడిగాడో పోలీస్ ఆఫీసర్ హిందీలో.     "ఎవరూ... మృదువని మేడమా?" గూర్ఘా అడిగాడు.     "అవును... ఇక్కడికి వచ్చిందా...?" డిఫెన్స్ సెక్యూరిటీ ఛీప్ గూర్ఘాని అడిగాడు.     "వచ్చారు సాబ్...కంగారుగా పరుగెత్తుకు వచ్చారు. శరణ్య మేడమ్ ఉన్నారా? అని అడిగేరు. 'లేరని' చెప్పగానే వెళ్ళిపోయారు" గూర్ఘా చెప్పాడు.       "ఎటు..ఎటువైపు వెళ్ళింది?" పోలీస్ అధికారి అడిగాడు.     గూర్ఘా ఆమె వెళ్ళిన వైపు చేయి పెట్టి చూపెట్టాడు. ఫోలీస్ వెహికల్స్ గూర్ఘా చూపించిన దిశిగా ముందుకు కదిలాయి. రెండు నిమిషాల్లో ఆ వెహికల్స్ ఫౌండ్ దూరమయ్యాక ఓ బీల్దింగ్ చాటునుంచి బయటకు వచ్చింది ఆమె.     ఆ దృశ్యం చూసిన గూర్ఘా నోరు వెళ్ళబెట్టాడు. అతని మనసు ఏదో కీడు శంకించింది. "మేడమ్..." అంటూ ఏదో అడగబోయెంతలోనే, తను వచ్చిన దారివైపు పరుగుపెట్టిందా అమ్మాయి.                                                                                                           ***     అర్దరాత్రి ఒంటిగంట.       క్లాక్ రూమ్ లో నుంచి కంగారుగా బయటకు వచ్చింది. హైదరాబాదుకు వెళ్ళే ట్రెయిన్ ప్లాట్ ఫామ్ మీద రెడీగా ఉంది. ఆ రోజు అది ఆలస్యంగా బయల్దేరడం ఆమె అదృష్టం. కదులుతున్న ఆ రైలును క్యాప్ చేసింది.       ట్రెయిన్ ప్లాట్ ఫామ్ వదిలి వెళ్తుండగా, రైల్వేస్టేషన్ ని డిఫెన్స్ ఫోలీసులు చూట్టూ ముట్టారు. దూరమవుతోన్నడిల్లీ నగరాన్ని, ఫోలీసులను చూసి ఆ అమ్మాయి ఓ నిటూర్చి విడిచింది.       అప్పటికే డిల్లీ అంతటా రెడ్ ఎలర్ట్ ప్రకటించారు.అ అమ్మాయి పేరు మ్రుడువని. డిఫెన్స్ చీఫ్ ఫర్సనల్ సెక్రటరీ ఆమె!                                                                           ***     విరజ టెలిఫోన్ ఛానల్ చైర్మెన్ పరమహంస తన ఛాంబర్ లో కూచొని, రిమోట్ తో తరచూ చానల్స్ మారుస్తూ రెస్ట్ లెస్ గా ఉన్నాడు.     యాబైనాలుగేళ్ళ పరమహంస తన టీవి ఛానల్ వెరైటీ ప్రోగ్రామ్స్ రావాలని, ఫోటీ టీవి ఛానల్స్ తన వీతీవి చానల్ ని చూసి కుళ్ళుకోవాలని ఆశిస్తూ ఉంచాడు.     ఎప్పటికప్పుడు అతనకి వెరయిటీ దాట్స్ వస్తూ వుంటాయి. అయితే, ఆ థాట్స్ వర్కవుట్ అవ్వమని తెలిసేక, ఇలా తన కోపాన్ని రిమోట్ మీద చూపించి, తరమా ఛానల్స్ మారుస్తూ ఉంటాడు.     తక్కువ బడ్జెట్ టీవి సీరియల్స్ ప్లాన్ చేసి ఘేరంగా దెబ్బతిన్నాడు. ఒకేగదిలో దూరదర్శన్ సీరియల్స్ లా ప్లాన్ చేసి ఘోరంగా దెబ్బతిన్నాడు. ఒకే గదిలో దూరదర్శన్ సీరియల్స్ లా  పాత్రలు మైకు ముందుకు వచ్చి,మాట్లాడి వెళ్ళిపోయినట్టు వుండేసరికి వీక్షకులు తమ టీవి ఛానల్స్ ని అతి సునాయాసంగా మార్చి, మరో ఛానల్ చూస్తున్నారని తెలిసి, టీవీ సేరియల్స్ ప్రొడక్షన్ కాస్త పెంచాడు.     ఎన్ని రకాలుగా ప్రయత్నించినా,వీక్షుకుల సంఖ్య పెంచలేక పోతున్నానని తరుచూ ఫీలవుతూ వుంటాడు పరమహంస.     అలాంటి పరమహంస తనకో బ్రిలియంట్ యంగ్ చావ్ కావాలని ఆలోచిస్తున్న సమయంలో,  అంకిత్ అ తీవె ఛానల్ లోకి ఎంటరయ్యాడు.     కేబిసి (కౌన్ బనేగా కరోడపతి) కి ఆదరణ పెరిగిపోతూంది. ఆ టైం లో మిగతా ఛానల్స్ జనాలు చూసిన పాపాన పోని టైంలోకేబిసి నుంచి విటివికి ఎట్ లీప్ట్ తెలుగులోనైన అసియన్స్ ని డైవర్ట్ చేస్తానని చాలెంజ్ చేసినవాడు అంకిత్.     తను అలా చేయకలిగితే ఈటీవీ ఛానల్స్ ముఉతపడే వరకూ తనకు ప్రోగ్రామ్స్  డిజైనర్ గా మంచి జీతం, రేస్పెక్తూ ఇచ్చి చూసుకోవాలన్న కండిషన్ పెట్టాడు.     ఇలాంటి వెంచర్స్, అడ్వంచేర్సూ ఇష్టపడే పరమహంస ఓ.కే అన్నాడు.సరిగ్గా అప్పుడు ప్రారంభించాడు. కేబిసికి పోటిగా కేబికేసి ప్రోగ్రామ్స్.     కౌన్ బనేగా కిస్ పతీ అన్నా ప్రోగ్రామ్ అది. కేవలం మగవాళ్ళకు మాత్రమె పరిమితమైన ఆ ప్రోగ్రాంలో క్విజ్ మాస్టర్ ఓ ఇరవైయ్యేళ్ళుఅమ్మాయి. ప్రముఖ హీరోయిన్.       క్విజ్ పైనల్ గా  గెలిచినా వాళ్లకు ఆ యమ్కరమ్మ ముద్దు పెట్టుకుంటుంది. అదీ ప్రోగ్రామ్స్ కాన్సెప్ట్.... మొదటి వరం రోజులు అన్ని పత్రికల్లో యాడ్స్ వచ్చాయి.'ఇది కేబిసి కాదు, అన్నా కాప్షన్ తో వచ్చిన యాడ్ ఓ క్రేజ్ ని క్రియేట్ చేసింది.     ఈ ప్రోగ్రామ్స్ యాంకర్ గా ఓ ప్రముఖ హీరోయిన్ ని బుక్ చేశారు. అంతే, ఆ హీరోయిన్ తో క్విజ్ నెగ్గి, ముద్దు పెట్టించుకోవాలన్నవాళ్ళంతా ఎంట్రీ ఫారాలను నింపి పంపించారు.     స్పాన్సర్ చేయడానికి నలుగు పెద్ద కంపినీలు ముందుకు వచ్చాయి. రెండు శీతల పానీయాల కంపెనీలు, మరో రెండు వయాగ్రా టివ్ కంపెనీలు ముందు కొచ్చాయి.ఎంట్రీల సంఖ్య లక్షల్లో చేరింది.           ప్రోగ్రామ్స్ స్టార్ట్ అయింది.మగవాళ్ళంతా ఠంచనుగాఆ టైం లో కేబికేసి ప్రోగ్రామ్స్ ముందు కూర్చుంటున్నాడు. భార్యాలను బతిమిలాడ్డం... లేదంటే బయటకు వెళ్ళి చూడ్డం.     ఆ ప్రముఖ హీరోయిన్ ఎవర్ని ముద్దు పెట్టుకుంటుందోననే యాంగ్జయిటీ.... మెల్లిమెల్లిగావీక్షకాదరణ పెరగసాగింది.     వారం గడిచింది....     పది రోజులు గడిచాయి....     క్విజ్ లో ఎవరూ గెలవలేక పోతున్నారు.     ప్రోగ్రామ్ చివర ఆ హీరోయిన్ పలువరస తళుక్కుమనేలా నవ్వి,తన గులాబీరంగు పెదవులను క్లోజప్ లో చూపిస్తూ, బెటర్ లక్ నెక్స్ ట్టైం అని... గాల్లోకి ముద్దులు విసురుతుంటే....     ప్రేక్షుకులంతా మంత్రముగ్దలయ్యారు.     అయితే, కొద్ది రోజుల్లో ప్రోగ్రామ్ మీద అనుమానాలు గుప్పుమన్నాయి. ఎవరూ గెలవడంలేదు. అంటే క్విజ్ కు వచ్చేవాళ్ళు ఎవరు? టీవీ చానల్ వాళ్ళు ఏర్పాటు చేసిన వాళ్ళేనా? వీక్షుకుల్లో గొడవ మొదలవటంతో, ఆ హీరోయిన్ యాంకర్ పక్కకు తప్పుకుంది.     మరో ప్రముఖ హీరోయిన్ తో ఆ కార్యాక్రమం మొదలవుతుందని ప్రకటన వచ్చింది. ఈ సారి క్విజ్ లో గెలిచారు. ఆ హిరోయిన్ ఆ విజేతను ముద్దు పెట్టుకుంది.     ఆ విజేత వయసు పాతికేళ్ళు. కానీ ఆ హీరోయిన్ వయసు డెబ్బయి ఐదేళ్ళు.క్విజ్ ప్రోగ్రామ్ జరుగుతున్నంతసేపూ ఆ ప్రముఖ హీరోయిన్ ఫేస్ ని చూపించలేదు. ఆ తర్వాత చెప్పించారు... యాబై ఏళ్ల కిందట ప్రముఖ హీరోయిన్ అని...     ఆ తర్వాత ఆ ప్రోగ్రామ్ ఆగిపోయినా,కొన్ని రోజులైనా, తమ వీక్షుకుల సంఖ్య పెరిగేలా చేసిన, అంకిత్ అంటే విపరీతమైన గురి, అభిమానం పెరిగాయి చైర్మెన్ పరమహంసతో......                                                                             ***

        అతని వైపోసారి చూసి తల వంచుకుంది.     " చూడూ!" అన్నాడు.     తలపైకెత్తలేదు.         "నిన్నే" అన్నాడు.     విధిలేక ముఖం పైకెత్తి చూసింది.     "పెళ్ళి మొదలయిప్పట్నుంచీ చూస్తున్నాను. ఎందుకలా మొహం మాడ్చుకుని వుంటున్నావు.ఇష్టంలేని పెళ్ళి చేశారా?"     ఆమె మాట్లాడకుండా అలాగే నిలబడింది.         " ఏమిటి?"     అప్పటికీ జవాబు చెప్పలేదు.     నవ్వి , బుజం మిద చెయ్యి. వేశాడు ఆ నవ్వు చాలా విచిత్రంగా వుంది.         ఉలికిపడి వెనక్కి జరిగింది. అతను మళ్ళీ నవ్వి ముందుకు జరిగాడు.     ఆప్రతుభురాలై, భయపడుతూ చూస్తూ వుండిపోయింది.     ఈ సారి రెండు బుజాలమిదా చేతులు వేశాడు     విడిపించుకొని రెండు చేతులూ జోడించి దణ్ణం పెట్టింది.     " మిరు ... మిరు.... మిరన్నది నిజమే. ఈ  పెళ్ళి నా కిష్టం లేదు. అసలు నాకు పెళ్ళంటేనే యిష్టం లేదు. నేనలా మామూలుగా... వొంటరిగా వుండి పోదామనుకున్నాను. నామాట సాగలేదు. దయవుంచి నన్ను నా  మానాన వుండ నివ్వండి." ఆమె కళ్ళవెంట నీళ్లు జలజల రాలుతున్నాయి.     " చూడూ" అన్నాడు బంగార్రాజు. పెళ్ళి చేసుకునేది. సుఖాలు జుర్రుకోటానికి గాని పెళ్ళాల మాటలు విని దూరంగా వుండటానికి కాదు.     "మికు సుఖాలు కావాలంటే మి యిష్టమొచ్చిన అమ్మాయితో వుండండి.ఎవరు కావాలన్నా యిక్కడికే.... నాకేం అభ్యంతరం లేదు.     "నీ అభ్యంతరం ఎవరికి కావాలే లం..."  అన్నాడు.     తృళ్ళీపడి మొహంలోకి చూసింది.         " అయిదారేళ్ళు కాపరంచేసి, నాతో కొన్ని వేలసార్లు పడుకుని తర్వాత ఆ మాటంటే అర్దముంది .ఏదీ లేకుండా నీ యిష్టానికీ,అభ్యంతరానికీ విలువేమిటి?"     తెల్లబోయి అలా చూస్తూ వుండిపోయింది.     ముందుకు వొంగి మొహంలో మొహంపెట్టి చూస్తూ " నేనంటే ఎందు కిష్టంలేదు?" అనడిగాడు.     పాపఏమి మాట్లాడలేదు.     " పెళ్ళికి ముందే ఎడ్నయినా మరిగావా?"     అతని మాటలూ, వాలకం చూస్తే చాలా అసహ్యమైన మనిషని తెలుస్తోంది.     " ఏమే మాట్లాడవు?"     నిరుత్తరాలై చూస్తోంది.     రెండు క్షణాలు నిశ్శబ్దంగా గడిచాయి.     ఉన్నట్లుండి రెండు బుజాలమిదా చేతలు వేసి దగ్గరకు లాక్కున్నాడు.     పాప హడిలిపోయింది. "మి కాళ్లు పట్టుకుంటాను. నన్నొదిలి పెట్టండి" అంది ఏడుస్తూ.     "నోర్ముయ్ లం...." అంటూ బలంగా పట్టుకొని మంచంమిదకు లాక్కెడుతున్నాడు. పాప పెనుగులాడుతోంది. ప్రయోజనం వుండటంలేదు.     మంచంమిద పడేసి మిదకీ జరిగాడు. మొహంమిద మొహంపెట్టి పెదిమలు కొరికాడు.          "అమ్మా"అని మూలిగి బలమంతా ఉపయోగించి రెండు చేతుల్తో అతన్ని త్రోసెయ్యటానికి ప్రయత్నించింది.         " ఏమిటే మీ పొగరు లం...."  అంటూ చాచిపెట్టి చెంపమిద కొట్టాడు. తల అదిరిపోయి కళ్లు చీకట్లు క్రమ్మాయి.     అతన్ని భర్తగా ఏమాత్రం ఊహించలేకపోతోంది.తన  మనసు చాలా సున్నితం. ఆ మనసుతో ... శరీరాన్ని అతనికి అర్పించటానికి సిద్ధపడలేకపోతోంది. అతను ముట్టు కుంటేనే వళ్ళు గగుర్పొడుస్తోంది.     పెదిమలమిద  పెదిమలు అన్చి జుర్రుకుంటున్నాడు- తన ఆధిపత్యాన్నీ, మొగుడనే హక్కు నీ ఉపయోగించుకుంటూ.     తలని అటూ ఇటూ కదిలించటానికి ప్రయత్నించింది.     మరో దెబ్బపడింది. కాళ్ళూ చేతులతో విదిలించుకోవటానికి ప్రయత్నిస్తే బరువంతా ఆమె మిద మోపాడు.     అతని బరువుకి ఊపిరాడంలేదు.     వక్షస్థలంమిద చెయ్యివేసి మోటుగా హ్యాండిల్ చేశాడు.     నొప్పికి ప్రాణం ఎగిరిపోయినట్లయింది. మిదనుంచి తోసేద్దామంటే ఒంట్లోని శక్తి  చాలటంలేద. తలకి తగిలిన దెబ్బలవల్ల తెలివి తప్పిపోతూన్నట్లుగా తోచింది.     "అమ్మా అమ్మా" అని నిశ్శబ్దంగా ఏడుస్తోంది- ఎప్పుడో  చనిపోయిన తల్లిని గుర్తు చేసుకుంటూ.     అతనాక్రమిస్తున్నాడు. కోపంతో, కోరికతో, ఉన్మదంతో అతని శరీరం వేడెక్కి కామజ్వాలలు చిమ్ముతోంది.      ఏం జరుగుతుందో తెలీటంలేదు.     జాకెట్ హుక్స్ తియ్యటానికి ప్రయత్నించాడు రాలేదు. విసుగుతో చింపి పారేశాడు. చేతులు వెనక్కి లాగి శరీరం నుంచి జాకెట్ ని  మొత్తం  విడదీసేశాడు.     నిస్సహాయంగా వుండిపోతోంది.     చీరె లాగేశాడు. లంగా బొందు తెంపి వూడతీసి పారేశాడు.     పాప నగ్నంగా మంచం మిద  పడివుంది.     ఇతరుల్లో కామాగ్ని ని రగిల్చే శోకమూర్తిలా , కోరిక లుప్పొంగ జేసే అమాయకమైన అవయవాల పొందికలా  పడివుంది.     అతను లేచి నిలబడి తన బట్టలు విప్పుకుంటున్నాడు.     అనుకోకుండా కళ్ళు తెరిచింది. వొంటిమిద నూలు పోగు లేకుండా నిలబడి ఉన్నాడు. ఆదృశ్యం చూడలేక కళ్లు  మూసుకుంది.

            శారదా కళామందిరం ప్రేక్షకులతో కిటకిటలాడుతోంది.     'శ్రీకృష్ణ రాయబారం' పేరున్న నాటకమేమో... ఇరుగుపొరుగు పల్లెటూళ్ల నుంచి కూడా జనం బాగానే వచ్చారు. దానికితోడు - ఆ నాటక సమాజం కూడా అంతకుముందు అదే నాటకాన్ని విజయవంతంగా ప్రదర్శించింది.      నాటకం మొదలయ్యింది.     కృష్ణుడూ, ధుర్యోధనుడూ మొదలైనవారు పద్యాలను పేల్చేస్తూ, హాలును దద్దరిల్ల జేస్తున్నారు. ఉత్సాహంతో ప్రేక్షకులు చప్పట్లు చరుస్తూ" 'ఒన్స్ మోర్' లు వదులుతున్నారు. అడిగిందే తడవుగా 'మోర్' అనేమాట వినగానే పద్యాలను మారువడ్డన వడ్డిస్తున్నారు వేషధారులు.      ధృతరాష్ట్రుని వేషంలో సుబ్బారావు బుద్దిగా, ఒబ్బడిగా కూర్చుని కళ్లు మూసుకుని తనకు తోచినట్లు తల ఆడిస్తున్నాడు. మొదట్లో స్టేజీ మీద కూర్చున్నప్పుడు కొంచెం భయం అనిపించినా - అంతలో ఆ భయం ఎగిరిపోయింది.  ఏదో ఊహాలోకాల్లో విహరిస్తూ కళ్లు మూసుకుని ఉండిపోయాడు.     నాటకం అంతా సవ్యంగా సాగిపోతోంది. అనుకోని సమస్య ఎదురైనప్పటికీ, అనుకున్నదానికంటే విజయవంతంగా నాటకం సాగుతూండడంతో అమితానందంగా వుంది సుందరానికీ, అతని బృందం వారికీ!     నాటకం చివరిదశకి చేరుకుంటోంది.     రాయభారం విఫలమయ్యే దృశ్యం అది. 'ఐదు ఊళ్ళు కాదుకదా.... సూది మొన నిలిచేటంతటి భూమిని కూడా ఇవ్వను పొమ్మం'టాడు దుర్యోధనుడు. అది విని కుమారుని మందలించమని  హితవు చెబుతాడు శ్రీకృష్ణుడు ధృతరాష్ట్రునికి.     అప్పటివరకూ అంతా బాగానే వుంది.     అయితే... ఆ కిందటి రాత్రి సరిగా నిద్ర లేదో, ఏమో - దానికితోడు కళ్లు మూసుకుని కూర్చునేసరికి, అందులోనూ - మెత్తని బాలీసులున్న సింహాసనం మీద దృతరాష్ట్రుని వేషంలో ఉన్న సుబ్బారావుకి నిద్ర ముంచుకొచ్చింది. ఆడిస్తూండిన తల ఆగిపోయి ఒక ప్రక్కకి వాలిపోయింది. అంతలో నెమ్మదిగా గురక కూడా మొదలయింది.  మొదట్లో పద్యాలను దంచే ఉషారులో వున్న శ్రీకృష్ణుడు కానీ, దుర్యోధనుడు కానీ ఈ విషయాన్ని గమనించలేదు. ఉత్సవ విగ్రహాలలా  కూర్చున్న మిగిలిన పాత్రలేవీ దీనిని పట్టించుకోలేదు.     శ్రీకృష్ణుడు - "ధృతరాష్ట్ర మహారాజా! వింటివా నీ కొమరుని ధూర్త వాక్యములు! కంటివా నీ ముద్దులపట్టి  దురుసుతనము? నీవు జన్మాంధుడవే కాని, జ్ఞానాంధుడివి కావు. ఇప్పటికైనా మేల్కొనుము. నీ పుత్రునికి హితవు చెప్పుము" అని ధృతరాష్ట్రుని వైపు తిరిగి అన్నాడు.     అందుకు బదులుగా గురకస్థాయికి పెంచాడు  సుబ్బారావు. అదృష్టవశాత్తూ మైకు దగ్గర లేకపోవడంతో  ఆ గురకనాదం  ప్రేక్షకుల చెవుల దాకా వెళ్లలేదు.     అయితే రానున్న ప్రమాదాన్ని పసిగట్టాడు శ్రీకృష్ణుని వేషంలో వున్న సుందరం.     'కొంప ముంచావు కదరా సుబ్బిగా!' అనుకుంటూ, ధృతరాష్ట్రునికి మరింత దగ్గరికి వెళ్ళి -     "ఏమి ధృతరాష్ట్రా! నా మాటలు నీ చెవికి ఎక్కుట లేదా? మహారాజు వయ్యుండి  నీ కుమారునికి  ఇంతమాత్రం బుద్ది గరవలేవా?' అంటూ సొంత డైలాగ్ ను సృష్టించి వదిలాడు.     అయినా.... ధృతరాష్ట్రుడి చెవులకు ఆ మాటలు సోకనే లేదు. గురక స్థాయి ఇంకా పెరగడమే కాక, మధ్యలో ఈలలు కూడా రాసాగాయి.      ఇంక లాభం లేదనుకొని, "ధృతరాష్ట్రా! ఏమి ఈ నిర్లిప్తత?" అంటూ సుబ్బారావు భుజం పట్టుకొని బలంగా ఊపాడు సుందరం.     ఆ ఊపుతో కంగారుపడ్తూ లేచి నిలబడబోయి, ధన్ మని ముందుకి పడ్డాడు సుబ్బారావు.      హాలు ప్రేక్షకుల ఈలలతో, చప్పట్లతో దద్దరిల్లిపోయింది.      మరు నిమిషంలో స్టేజి మీద చెప్పుల వర్షం కురిసేదే కాని,  అత్యంత సమయస్పూర్తిని  ప్రదర్శించాడు సుందరం. శ్రీకృష్ణుని వేషంలో వున్న అతను కౌరవ సభలోని పెద్దలవంక  తిరిగి -     "కురు వృద్దులారా.. ., గురు వృద్దులారా!భీష్మ, ద్రోణ, కృపాచార్యాది పెద్దలారా!చూచితిరా... ధృతరాష్ట్ర మహారాజు దైన్యస్థితి! అటు రాయబారము తెచ్చిన నా మాటలనూ కాదనలేడు.  తన మాట  వినని కొడుకును ఒప్పించనూ లేడు. ఈ పరిస్థితిలో  మానసికాందోళనను తట్టుకోలేక ఏ విధముగా కుప్పకూలినాడో గమనించితిరి కదా!" అని ధృతరాష్ట్రుని దగ్గరకు వెళ్లి - "ధృతరాష్ట్ర మహారాజా.... మనసును చిక్కబరచుకొమ్ము. ఇదే నీకు బలము నొసగుచున్నాడను"  అంటూ చేయిబట్టి లేవదీసి సింహాసనం  మీద మళ్ళీ కూర్చోబెట్టాడు.      క్రింద పడడంతో మెలకువ వచ్చింది సుబ్బారావుకి. పరిస్థితిని అర్దం చేసుకుని కిమ్మనకుండా సింహాసనం ఎక్కి కూర్చున్నాడు. ఆ తర్వాత "శ్రీకృష్ణా....! నేను నిమిత్తమాత్రుడను.  భూత వర్తమాన భవిష్యత్తులు ఎరిగిన నీకు ఈ రాయబారము యొక్క పర్యవసానమెటుల యుండునో  తెలియనిదా? నీ చిత్తము వచ్చినట్లే కావింపుము' అంటూ తిరిగి తలాడిస్తూ కూర్చున్నాడు సుబ్బారావు.     నాటకంలో కొత్తగా చోటుచేసుకున్న ఈ దృశ్యం - దర్శకుడు 'గుడ్ ఎపెక్ట్' కోసం  కొత్తగా, ప్రయోగాత్మకంగా ప్రవేశపెట్టినదని భావించారు ప్రేక్షకులు. ఆ దృశ్యం అత్యంత సహజంగా వుండివారికి నచ్చడంతో, చప్పట్లతో తమ ఆనందామోదాలను తెలియజేశారు.     అటు తర్వాత మిగిలిపోయిన నాటక భాగాన్ని  అందుకుని విజయవంతంగా  నాటకాన్ని పూర్తి చేశాడు సుందరం.     అప్పటినుంచీ ఆ దృశ్యం   ఆ సమాజంవారు ప్రదర్శించే శ్రీకృష్ణ రాయబారం నాటకంలో శాశ్వతంగా  చోటుచేసుకుంది. అంతేకాదు... , ధృతరాష్ట్రుడు ఆవేదనను తట్టుకోలేక క్రింద పడిన దృశ్యాన్ని అత్యంత  సహజంగా చూపించిన సుబ్బారావు ఆ దెబ్బతో  నటుడయిపోయాడు - 'ధృతరాష్ట్రుడిగా!'                                                   - ఆంధ్రప్రభ వార పత్రిక.... 15 ఆగస్ట్ '84                                                                    తంతి లీలలు     'సాబ్ ఆజ్మీర్ గయే' అన్న వాక్యాన్ని -     "సాబ్ ఆజ్ మర్ గయే" అని పంపి నిష్కారణంగా  సాబ్ ని చంపివేసిన ఘనత మన తంతిశాఖది.     అలాగే - "సుంకర  కనకారావు" అన్న పెద్ద కంకర వ్యాపారికి వచ్చిన టెలిగ్రాం ని తిరగవేసి "కంకర శునకారావు" అని పంపినట్లు  కింవదంతి.     "లీలా మెచ్యూర్డ్" అన్న వాక్యాన్ని -     "లీలా మారీడ్" అని కొట్టి అయినవారిని కంగారుపెట్టిన ఘనత కూడా తంతిశాఖకుంది.       

                                             ద్వితీయాంకం     (ఒక ప్రక్కగా ఒక టేబుల్, నాలుగు కుర్చీలు ఉంటాయ్. ఒక ఖాళీబల్ల. దానివెనక పెద్దటేబుల్ - కుర్చీ - టెలిఫోన్ -రచయిత టేబుల్, కుర్చీలు తుడుస్తూ వుంటాడు. అతని ముఖంలోగాని, వస్త్రధారణలోగాని ఎలాంటి మార్పులేదు.)     రచ : ఇంటినుండి స్కూలుకు, స్కూలునుండి కాలేజీకి- కాలేజీనుండి ప్రపంచంలోకి - ప్రపంచం ఒక ఆఫీసు - ఇలాంటిదే అదీ ఒక ఆపీసు. ఇక్కడ చాలామంది పనులు చేస్తారు. పెద్దపెద్దపనులు - ముఖ్యమైన పనులు. ఇక్కడ చాలామంది పని చేస్తున్నారు.     అమల్, విమల్, కమల్, ఇంద్రజిత్.     (అమల్, విమల్ ప్రవేశిస్తారు.)     అమల్ : ఎనిమిదీ యాభైకు రావాల్సిన రైలు పదినిమిషాలు ఆలస్యంగా వచ్చింది యీరోజు.     విమల్ :  చార్ మినార్ దగ్గర బస్ ఆగిపోవటం వల్ల ట్రాఫిక్  జామ్ అయింది.     (కమల్, ఇంద్రజిత్ ప్రవేశం. అమల్, విమల్ కూర్చుంటారు)     కమల్ : తోమ్మిదింబావు బండి ఇవ్వాళకూడా అందలేదు.     ఇం : రెండు బస్సులు వెళ్ళిపోయాయి. కాలుపెట్టడానికి కూడా స్ధలం దొరకలేదు.     (కమల్ - ఇంద్ర కూర్చుంటారు.)     అమల్ : (విమల్ తో) పిల్లవాడు ఎలావున్నాడు?     విమల్ : బాగానే వున్నాడు. (కమల్ తో) మీ అమ్మాయికి సీటు దొరికిందా?     కమల్ : ఇంకాలేదు. (ఇంద్రతో) నీకు దొరికిందా ?     ఇం : లేదు. ఎవరో కొట్టేశారు.     అమల్ : హరీష్ !     విమల్ : హరీష్ !     ఇం : హరీష్  !     అమల్ : (పెద్దగా ) హరీష్  !     రచ : అయ్యా ! చెప్పండి.     అమల్ : మంచినీళ్ళు.     విమల్ : (పెద్దగా) హరీష్ !         రచ అయ్యా!     విమల్ : బీడా తీసుకురా -కొంచెం జర్దా కూడా.     కమల్ : (గట్టిగా)  హరీష్ !     రచ : అయ్యా!     కమల్ : రెండు సిగరెట్లు - కత్తెర మార్కు.     ఇం : (గట్టిగా) హరీష్ !     రచ : అయ్యా !     ఇం : ఈ ఉత్తరం పోస్ట్ చెయ్!     [రచయిత తన స్ధానంనుండి కదలడు. వాళ్ళలో ఎవరూ అతనికి డబ్బులు కానీ, ఉత్తరంకానీ యివ్వరు.]     అమల్ : ఈ పిక్ పాకెట్ గాళ్ళ పీడ మరీ ఎక్కువైపోయింది. ఆ రోజు యూనివర్శిటీ బస్ కోఠీ స్టాప్ దాటిందో లేదో ....     విమల్ : హొమియోపతి మందు తినాలంటే వెంకటాచారి దగ్గరకే వెళ్ళు. మా బావమరిదికి క్రానిక్ డీసెంట్రీ వచ్చింది....     కమల్ :  మూడోక్లాసు సీటుకు పెద్ద టెస్టు ఒకటి. ఇంగ్లీషు, తెలుగు, లెఖ్కలు -పైగా బర్త్ సర్టిఫికెట్ లేకుండా... ...     [ఒక్కసారి రచయిత గంభీరంగా పెద్ద టేబుల్ దగ్గర కెళతాడు. అమల్ , విమల్ , కమల్ , ఇంద్ర  కొంచెం లేచి తల గోక్కుంటూ కూర్చుంటారు రచయిత కుర్చీమీద కూర్చోగానే గంట మ్రోగుతుంది.]     రచ : హల్లో ! హల్లో....యస్ ... యస్... ఆర్డర్ ... చలాన్ ... డెలివరీ ... ఫిఫ్టీన్ పర్సెంట్...యస్ ...బాయ్ ...(ఇక్కడనుంచి ఫైల్స్ తీసుకెళుతుంటారు. పైల్సు తెచ్చి పెడుతుంటారు. అమల్  వచ్చి ఒక పైలు మీద ఆర్డర్స్ వేయించుకొని వెళతాడు. కమల్ , విమల్, ఇంద్ర ఒకరి తర్వాత ఒకరు  పైల్స్  తీసుకెడుతుంటారు.)     రచ : హల్లో.... హల్లో... యస్ ... యస్ ... ఆర్డర్ ... చలాన్ ...డెలివరీ... ఫీప్టీన్ పర్సంట్ ...యస్ ... యస్ ... బాయ్...     (మళ్ళీ పైల్స్ అటూ యిటూ)     అమల్ : హరీష్ !     విమల్ : హరీష్ !         కమల్ : హరీష్ !         ఇం : హరీష్ !             (రచయిత లోపలనుంచి చేతిలో పంఖాతో వచ్చి స్టూలుమీద కూర్చుంటాడు.)     అమల్ : హరీష్ !     విమల్ : హరీష్ !     కమల్ : హరీష్ !     ఇం : హరీష్ !     (రచయిత లేచి  ఒక్కొక్కరి దగ్గరకు వెళతాడు.)     రచ : అయ్యా ! అయ్యా ! అయ్యా ! అయ్యా!     అమల్ : విమల్ బాబు!     (రచయిత అమల్ పైలు విమలకు యిస్తాడు. విమల్ దాన్ని అందుకొని మరొక పైలు అందిస్తాడు.)     విమల్ : కమల్ బాబు!     (రచయిత  విమల్  పైల్ కమల్ కు  యిస్తాడు.)     కమల్ : నిర్మల్ బాబు !     రచ : నిర్మల్ బాబు రిటైర్ అయిపోయారు సర్ !     కమల్ : ఓ ... ఇంద్రజిత్ బాబు!     (రచయిత కమల్  పైల్ ఇంద్రజిత్ కు  యిస్తాడు.)     ఇం : అమల్ బాబూ !     అమల్ : విమల్ బాబూ !     విమల్ : కమల్ బాబూ !     కమల్ : ఇంద్రజిత్ బాబూ !     [ఈ విధంగా మూడుసార్లు పిలుస్తారు. ప్రతిసారి కంఠాళ స్ధాయి పెరుగుతుంది. రచయిత ఆసులో గొట్టంళా అటూ ఇటూ తిరుగుతాడు. గంట మ్రోగుతుంది. రచయిత లోపలకు వెళ్ళి ఆఫీసరు ఆదేశాన్ని అందుకొని వస్తాడు.]     అమల్ : హరీష్ !     విమల్ : హరీష్ !     కమల్ : హరీష్ !     ఇం : హరీష్ !     రచ : పెద్దయ్యగారికి టీ తేవడానికి వెళుతున్నా సర్ !     అమల్ : ఆఁ.         విమల్ : ఆఁ.     కమల్ : ఆఁ.     ఇం : ఆఁ.     [రచయిత టీకి వెళ్ళటానికి బదులు తిరిగొచ్చి ఎదురుగా నిల్చుంటాడు.]     రచ : పైల్ ... టీ ... మళ్ళీ పైల్ ... టిఫిన్ ... మళ్ళీ పైల్ ... మళ్ళీ టీ ... మళ్ళీ పైల్ ... ఆ తర్వాత  ట్రాం, బస్, ట్రైన్... ఇంతకంటేపెద్ద  ఆఫీసుల్లో కూడా యిదే ...పైల్ , టీ, టిఫిన్ ...ఆ తర్వాత  హిందూస్దాన్... ఫియట్ ....స్టాండర్డ్....  

       "మరి స్టార్ట్ చేద్దామా?"     ఆ మాటకు ఠక్కున లేచాడు వాడు. శబ్దాలనుబట్టి వాడు లేవడాన్ని గుర్తించాను.     "లేవకు చెప్పానుగదా. నువ్వు లేచి అడుగులు వేస్తే గాజుముక్కలు శత్రువుల్లా నీ  పాదాల్ని చీరేస్తాయని."     అతను అయిష్టంగానే తిరిగి కూర్చున్నాడు. నేను ఎందుకలా ప్రవర్తిస్తున్నానన్న పజిల్ వాడి ముఖాన్ని వికారంగా ఉబ్బిస్తోందని నాకు తెలుసు.     "నువ్వక్కడే- నేను ఇక్కడే- నువ్వు నేను  చెప్పింది వినాలి తప్ప మరేం చేయకూడదు. రామా ఈజ్ ఏ గుడ్ బోయ్ అన్నట్లు నువ్వు కూర్చోవాలి. మరి స్టార్టు చేయనా?"     అతను వూపిరి బిగపట్టాడు.     "ఇదంతా ఎందుకో నీకు అర్థం కావడంలేదు. పోగా పోగా అర్థమవుతోంది. ఒకరికి ఒకరు కనిపించని ఈ చీకట్లో ఇద్దరం చాలా దూరంలో వుండి జరిపే ఈ కొత్తరకం రొమాన్స్ ఎలా వుందో చివర్లో నువ్వే చెప్పాలి.     ఇందులో భాగంగా మొదట జుట్టుముడి విప్పుతున్నాను. ఇప్పుడు పైనున్న క్లిప్ తీశాను, నా జుట్టు బంధనాలన్నీ తెంచుకొని చల్లగాలికి కదిలిన మేఘంలా పరుచుకుంది. కానీ పాపం నీకేమీ కనిపించడంలేదు అవునా?"     అతను కుర్చీలో ఇబ్బందిగా అటూ ఇటూ కదిలాడు.     నేను కొనసాగించాను- "ఇదిగో నా రెండు చేతులూ నా విశాలమైన కళ్ళను తాకుతూ కిందకు దిగుతున్నాయి. నా కళ్ళు ఎంత బావున్నాయో గమనించావా? కనుపాపల్లో శృంగారాన్నంతా కూరినట్లు మత్తుగా, డ్రీమీగా వుంటాయి. కళ్ళెత్తితే చాలు కనకాభిషేకాలు అవి నా కళ్ళులాంటి కళ్ళను చూసే అని వుంటాడు నండూరి.     ఇక నా ముక్కు- నువ్వు గ్రహించావో లేదో గానీ మన్మధుని విల్లులా వుంటుంది. నా పెదవులను చూసి దొండపండులేమో అన్న భ్రమలో చిలకలు వాలినా ఆశ్చర్యం లేదన్నట్లు వుంటాయి. అలానే కిందికి దిగితే నా కంఠం- పొడవుగా చీలి నరలాను నగ్నంగా ప్రదర్శిస్తూ మనోహరంగా వుంటుంది. కానీ నీకు ఏమీ కనిపించడం లేదు. ఐ పిటీ ఫర్ యూ."     తనను ఇబ్బంది పెట్టడానికి ఇక్కడకు తీసుకొచ్చానని అర్థమైంది అతనికి. దాంతో కోపంతో మనిషి ఊగిపోతున్నాడు. లేచి ఎటైనా అడుగు లేస్తే గాజు పెంకులు గుచ్చుకుంటాయన్న భయం అతన్ని బలవంతంగా కుర్చీలో కూర్చోబెడుతోంది.     నేనేమీ అతన్ని పట్టించుకోనట్లు సాగించాను. "ఇప్పుడు నా ఎడమీద పైట తీసేస్తున్నాను. వెలుతురు వుంటే పైట తీసిన మరుక్షణం సౌందర్యం బరువుకి నీ కళ్ళు పేలిపోయి వుండేవి. కానీ నీకా ఛాన్స్ లేదు. కళ్ళు వున్నా చూడలేని గుడ్డివాడివి" పైట తీశాను.     "నా ఎత్తు గుండెలు గుండ్రంగా, ఎదుటి మనిషిలో తుఫాను రేపుతున్నట్లు వున్నాయి. ఈ లోనెక్ జాకెట్ లోంచి బయటికి దుమకడానికి అవి చేస్తున్న ప్రయత్నం జాకెట్ వంపు తిరిగిన దగ్గర అద్భుతంగా కనిపిస్తోంది.     వాటి నునుపుకి నీ చూపులు కూడా జారిపోతాయి, కానీ నీకు ఏమీ కనిపించడంలేదు.     ఈ జాకెట్టుకి మొత్తం అయిదు హుక్ లున్నాయి. నాలుగు చాలు. కానీ మదపుటేనుగును బంధించడానికి ఎక్కువ సంకెళ్ళు ఉపయోగించినట్లు ఎక్ స్ట్రాగా ఒక హుక్ పెట్టుకున్నాను. అప్పటికి ఒక్కొక్కప్పుడు హుక్ లు తెగిపోతాయేమోనన్నట్లు వయసు పొంగుతుంటుంది. అయితే నీలాంటి నీచుల్ని చూసినప్పుడు వయసు పొంగదులే. కాబట్టి ఇప్పుడా సమస్య లేదు" అంటూ ఆగాను.     అతని కోపం, బాధ అతను  ఊపిరి వదలడంతో తెలుస్తోంది.     "ఇప్పుడు మొదటి హుక్ విప్పుతున్నాను. అంత అందాల్ని వదలి పెట్టడం ఇష్టంలేనట్లు హుక్ రావడం లేదు. కానీ తంటాలుపడుతున్నాను. హమ్మయ్య- వచ్చేసింది" అన్నాను నేను. హుక్ వూడిన శబ్దం అతని చెవుల్లో విస్ఫోటనంగా అనిపించి వుంటుంది.     "ఇక రెండో హుక్- మూడో హుక్- నాలుగో హుక్. జాకెట్టు ఇప్పుడు సీతాకోక చిలుక రెక్కల్లా విడిపోయింది. చివరి హుక్ విప్పుతున్నాను. ఆఁ వచ్చేసింది. ఇప్పుడు నా పైభాగంలో బ్రా తప్ప ఏ ఆచ్ఛాదనా లేదు.     బ్లాక్  బ్రా అమృత భాండాలను పెట్టుకోవడానికి అల్లిన చిక్కంలా వుంది. మొన్ననే దీన్ని బజారులో కొన్నాను. సెవెంటీ ఫైవ్ రూపీన్  బావుందా? సారీ నీకు మీ కనిపించడంలేదుగా- బావుందో లేదో చెప్పలేవు. దీనికి వెనక హుక్- ఎలాస్టిక్ సాగబెరికి తప్పించాను."     ఫట్ మన్న చప్పుడు.     "ఇదిగో జాకెట్ తీసి ఒడిలో వేసుకున్నాను. తెల్లటి జాకెట్ నా ఒడిలో పెంపుడు కుందేలు పిల్లలా వుంది. బ్రా కూడా తీసి ఒడిలో వేసుకున్నాను. ఇప్పుడు నా టాప్ అంతా నగ్నంగా వుంది. నా హృదయసంపద గుడిమీద బంగారు కలశాల్లా- వద్దులే మొత్తం వాటి అందం, బింకం వర్ణిస్తే నువ్వు గుండాగి ఛస్తావ్."     "వాటీజ్ దిస్? నేను వెళుతున్నాను" అతను స్ప్రింగ్ లా లేచాడు.     "సారీ మిస్టర్ బాబు! కూర్చో! నువ్వు ఇప్పుడు లేచావో నేను అరుస్తాను. ఈ అపార్టుమెంట్ లో మొత్తం పన్నెండు ప్లాట్ లున్నాయి. ప్లాట్ కి  అయిదుమంది చొప్పున  వేసుకున్నా మొత్తం అరవై మంది  వచ్చేస్తారు. నువ్వు నన్ను బలవంతం చేశాని చెప్పాననుకో- వాళ్ళు నిన్ను ఊరికే వదలరు. దేహశుద్ధి చేసి పోలీసులకి అప్పగిస్తారు. కాబట్టి కూర్చో."          పోలీసులు అన్న మాటలు వినగానే అతను నీరసంగా కూర్చుండి పోయాడు.     "నువ్వు కూర్చున్నావు గనుక కంటిన్యూ చేస్తున్నాను. ఇక నా ఎద నుంచి కిందికి దిగితే నా నడుము ఎవరో చక్కటి రాజకుమారుడు వచ్చి నా పాణి గ్రహించాలని కోరుతూ అహోరాత్రులు తపస్సు చేసి చిక్కిపోయినట్లు నా నడుం మరింత సన్నగా కనిపిస్తుంది. బొడ్డు- మానస సరోవరం అనేది ఒకటుంటే అందులో విచ్చుకున్న ఒంటరి తామరపువ్వులా వుంటుంది. ఈ   విచిత్రాన్ని నువ్వు చూడలేవు. బికాస్  నో కరెంట్."     అతను వూపిరి బిగపట్టడం తెలుస్తూనే వుంది. మరికాస్త ఇరిటేట్ చేయాలని- "చేయిచాస్తే అందేంత దూరంలో వున్న అందమైన ఆడపిల్ల అర్థనగ్నంగా వున్నా ఏమీ చేయలేని నిస్సహాయస్థితిలో వున్నావు. చీప్  పేపర్ మీద తపాలా బిళ్ళ సైజులో వున్న  ఆడపిల్ల బొమ్మ చూసి ఆవేశపడే మగాడికి ఇలాంటి పరిస్థితి ఎదురవడం నరకం కదూ?" అన్నాను.     అతను ఏమీ  మాట్లాడలేదు.     "ఇక నెక్ట్సు చీర- యవ్వన సామ్రాజ్యం చుట్టూ బిగుడుకున్న గోడలా చీర. మొత్తం పదహారు కుచ్చిళ్ళతో కిందికి దిగి అందం ఒత్తిడికి విచ్చుకున్న పువ్వులా వుంది.     సాధారణంగా పన్నెండు కుచ్చిళ్ళే పోసుకుంటాను. అయితే నేను చిన్న కుచ్చిళ్ళు పోసుకుంటాను. ఇవి ఏదో శృంగార కావ్యం పేజీల్లో లేవూ? ఓహ్! నీకు ఏమీ కనిపించదన్న విషయం మరిచిపోతుంటాను- సారీ.

    డాక్టర్ ని కలిసిన తరువాత శివరావు తన భార్యని బెడ్ మీదకు రమ్మని ఎప్పుడూ పిలవలేదు. రహస్యంగా కొంతమంది వ్యభిచారుల వద్దకు వెళ్ళాడు. వారి నుండి శారీరక సుఖం పొందడం అటుంచి ముందుగా వాళ్ళ ప్రవర్తన వెగటు పుట్టించింది స్నేహితులతో కలిసి అమ్మాయిల్ని తీసుకుని బయటి ప్రదేశాలకు వెళ్ళసాగేడు.     ఎంతమంది అమ్మాయిలతో తిరిగినా సెక్స్ పరంగా ఏర్పడిన అసంతృప్తి అలాగే ఉండిపోయింది. దానిని అధిగమించడానికి అతను చేసిన ప్రయత్నాలు మంచి ఫలితాలను ఇవ్వలేదు. అసలు తనకి కావాల్సిందేమిటో తెలుసుకోలేకపోయాడు. ఇంటి అరుగుపైన కూర్చుని ఎదురింట్లో నివసించే భార్యాభర్తలను కొంతకాలం గమనించాడు. భర్త ఇంటికి రాక ముందే ఆమె స్నానం చేసి, ఉతికిన చీర కట్టుకుని, తలనిండా పూలు పెట్టుకుని అప్పుడే వికసించిన కమలంలా గుమ్మంలో నిలబడి భర్తకోసం చూసేది. అతను వచ్చిన తరువాత ఇద్దరూ లోపలకు వెళ్ళేవారు. హైదరాబాదు నుండి బదిలీ కావడం వల్ల డిగ్రీ చదువుతున్న పిల్లల్ని వదిలి వచ్చారు. సెక్స్ కోసం ఆరాటపడే వయసు కూడా కాదు వాళ్ళది. ఒకరి కోసం ఒకరు పుట్టినట్టు కనిపించేవారు. చాలా రోజులు వాళ్ళని గమనించిన తరువాత తనకు ఏం కావాలో శివరావుకి తెలిసింది.     తనని అభిమానించే స్త్రీ కావాలి. అటువంటి స్త్రీ దొరికితే తన సమస్యలు చాలావరకు తీరుతాయి. ఆలోచన పుట్టిన తరువాత స్నేహితునితో కలిసి శకుంతల ఇంటికి వెళ్ళాడు. పోలీసులు తీసుకెళుతున్న అర్చనని చూశాడు. ఆ రోజు రాత్రి ఇంటికెళ్లకుండా కాంప్లెక్స్ లో ఓ బెంచిపైన కూర్చుని ఆలోచించాడు. అర్చనని విడిపించి ఆమెతో తన సమస్య చెప్పి ఆమె అంగీకారం పొందాలని నిర్ణయించుకున్నాడు. బీచ్ లో అర్చన చెప్పిన విషయాలు విన్న తరువాత అతని మనసు వికలమైంది. ఆ కారణంగా తన మనసులోని మాట ఆమెకు చెప్పలేకపోయాడు.                               *    *    *    *    శివరావు చెప్పడం ముగించిన తరువాత అర్చన చాలాసేపు మాట్లాడ లేదు. ఆమెకు ఏం మాట్లాడాలో తోచలేదు.     తనకి జీవించాలనే కోరిక నశించిన విషయం అతనికి తెలియదు. అవినాష్ మరణం వల్ల కలిగిన దుఃఖం నుండి తేరుకోకముందే పోలీసుకేసులో ఇరుక్కుంది. దాని నుండి బయటపడేసరికి శివరావు తారసపడ్డాడు. తన గురించి ఆలోచించి నిర్ణయం తీసుకోవడానికి ఏ మాత్రం ఆవకాశం చిక్కకుండా సమస్యలు వచ్చాయి. తన జీవితాన్ని తీరిగ్గా సమీక్షించుకుంటే మరణం వల్ల మాత్రమే ప్రశాంతత దొరుకుతుందని అనుకునేది.     అలాంటి పరిస్థితిలో ఉన్న తనని జీవితాంతం తోడుండమని అడుగుతున్నాడు. నిర్మొహమాటంగా చెప్పాలంటే అతను తన శరీరాన్ని కోరుతున్నాడు. తన నిర్ణయం పైన అతని జీవితం ఆధారపడి ఉందని అంటున్నాడు. తను కాదంటే ఏం చేస్తాడు? తనలాగే ఆత్మహత్య చేసుకోవాలని అనుకుంటాడా? ఏమో? తనని ఒప్పించడానికి ఆ మాట అన్నాడేమో? ఆలోచనల నుండి బయటపడి శివరావు మొహంలోకి చూసింది. అతను తన వంకే చూస్తున్నాడు. అతని కళ్ళల్లో ఎటువంటి కల్మషం కనిపించడం లేదు. తన జవాబుకోసం ఆందోళనగా చూస్తున్నట్టుంది మొహం ఆమెకు విపరీతమైన జాలి కలిగింది. జీవితంలో మొదటిసారి ఓ వ్యక్తి తన నిర్ణయం కోసం చూస్తున్నాడనే ఆలోచన ఆమె మనసును కదిలించింది.     "నిన్నటి వరకూ మీరెవరో నాకు తెలియదు. మన పరిచయం అయిన ఈ కొద్దిపాటి వ్యవధిలో నా సమాదానంపైన మీ జీవితం ఆధారపడి ఉందని అంటున్నారు. నేను సమాధానం చెప్పేముందు మీరు నాకో విషయం స్పష్టం చెయ్యాలి...." అంది.     "ఏమిటది?"     "బాగా అలోచించి చెప్పండి. నిన్నటి వరకూ మీ కుటుంబానికి మీవల్ల ఎటువంటి సహాయ సహకారాలు అందించారో, మన పరిచయం తరువాత కూడా ఎలాంటి తేడా లేకుండా వాటిని అందించగలరా?"     రెండు క్షణాలు ఆలోచించి సమాధానం చెప్పాడతను.     "అందించగలను..."     "ఆలోచించి చెప్పండి."     "ఇందులో ఆలోచించడానికి ఏముంది? నా కుటుంబాన్ని ఇబ్బందుల పాలు చెయ్యాలని నేను అనుకోవటం లేదు."     చిన్నగా నవ్వింది అర్చన.     "అలా అయితే నా పోషణ ఎలా జరుగుతుంది?" అడిగింది.     అర్చన కళ్ళల్లోకి రెండు క్షణాలు చూశాడు శివరావు.     "పరిస్థితులు అర్ధం చేసుకుని, వాటికి తగినట్టు నడవడానికి నాకు కొన్నిరోజులు పడుతుంది. ఆ వ్యవధి నువ్వు నాకివ్వాలి..."     అర్చనకి ఆశ్చర్యం కలిగింది. అతని ధైర్యం చూస్తుంటే, అతను ఏం చేస్తాడో ఆమెకు అర్ధం కాలేదు.     ఆ సంభాషణ అనంతరం శివరావు స్నానం చేసి, అన్నంతిన్నాడు. సిగరెట్ కాల్చిన తరువాత అర్చనతో అన్నాడు.     "నీ రూమ్ కి వెళ్ళి బట్టలు తీసుకొద్దాం...."     "ఇప్పుడా? అంది అర్చన. అప్పటికే తొమ్మిది దాటింది.     "ఇప్పుడయితే మనల్ని ఎవరూ గమనించరు. రాత్రి పదకొండు వరకూ సిటీ బస్సులు తిరుగుతాయి. కాబట్టి వెంటనే వచ్చేయవచ్చు." అన్నాడు.     పది నిముషాల తరువాత ఇంటికి తాళం పెట్టి ఇద్దరూ బయలుదేరారు. శివరావు ఇల్లు కొత్త రోడ్డు దగ్గర కొండ మీద ఉంది. ఇంటి నుంచి బస్ స్టాఫ్ చేరుకోవాలంటే కొంత దూరం నడవాలి. వాళ్ళు కొండ దిగుతుంటే గాజువాకలోని పరిశ్రమల తాలూకు విద్యుద్దీపాల కాంతి స్పష్టంగా కనిపిస్తోంది.     బస్ స్టాఫ్యాభై గజాల దూరంలో ఉండగా వాళ్ళ ప్రక్కన ఒక ఆటో ఆగింది. శివరావు తల తిప్పి చూశాడు. ఆటో నుండి ఒకతను క్రిందకు దిగి అర్చన చెయ్యి పట్టుకుని ఆటోవైపు లాగాడు. అర్చన విస్తుపోయింది. శివరావుకి షాక్ తగిలినట్టయింది. రెండు క్షణాల్లో తేరుకుని ఆ వ్యక్తి వైపు కదిలాడు. మరుక్షణం బరువైన వస్తువు ఒకటి అతని తలను తాకింది.     "అమ్మా...." అంటూ తల పట్టుకుని నేలమీద కూలిపోయాడు.     శివరావుని కొట్టిన వ్యక్తి కూడా అర్చన వైపు వచ్చి బలవంతంగా ఆటో ఎక్కించాడు. అరవకుండా నోట్లో గుడ్డలు కుక్కి, చేతులు తాడుతో కట్టేశారు. క్రిందపడిన శివరావు వైపు ఆందోళనగా చూస్తోంది అర్చన, ఎటువంటి ప్రతిఘటన చెయ్యకుండా. ఆటో అక్కడ నుంచి కదిలింది.     రెండు నిమిషాల్లో శివరావు తేరుకుని లేచి నిలబడ్డాడు. తలపైన దెబ్బ తగిలిన చోటునుండి రక్తం కారుతోంది. తలంతా దిమ్మెక్కినట్టుగా కదుపుతుంటే నరాలు జివ్వుమంటున్నాయి. కర్చీఫ్ తీసి గాయం నుండి కారుతున్న రక్తాన్ని తుడిచాడు.     వాళ్ళు అర్చనని ఎందుకు తీసుకెళ్ళారో అతనికి అర్ధం కాలేదు. ముందే ఆలోచించి పెట్టుకుని దాడి చేసినట్టు కనిపిస్తోంది. అటువంటి సంఘటన తన జీవితంలో ఎదురవుతుందని ఎప్పుడూ అనుకోలేదు. ఆమెను వాళ్ళు ఎక్కడికి తీసుకెళ్ళారు? జవాబు లేని ప్రశ్న మెదడుకి ఆక్రమించింది.     దిక్కుతోచనట్టు కొన్ని క్షణాలు అక్కడే నిలబడ్డాడు.     క్రమంగా అతని బుర్రలో చలనం మొదలయింది. అర్చన గురించి పట్టించుకునే వాళ్ళు ఈ నగరంలో ఎవరున్నారు? రాజమ్మ కంపెనీ గుర్తొచ్చింది. రాజమ్మ కంపెనీ నుండి అర్చన తప్పించుకుంది. అందుచేత వాళ్ళు రాజమ్మ మనుషులే అయి వుంటారు. మనుషుల్ని పురమాయించి బలవంతంగా అమ్మాయిల్ని తెప్పించుకునే స్తోమతు శకుంతలకి లేదు, అలా ఆనుకున తరువాత అంచనా నిజమని అనుకున్నాడు.     ఇప్పుడెలా?     అర్చనని విడిపించాలంటే రాజమ్మ కంపెనీ ఆమె చేరకముందే విడిపించాలి. కొత్త రోడ్ నుండి రాజమ్మ కంపెనీ పదికిలోమీటర్లదూరంలో ఉంది. ఆటో అక్కడికి చేరాలంటే అరగంట పైనే పడుతుంది. అంటే ఇప్పుడు ఆటో మర్రిపాలెం చేరుతుంది. ఏం చెయ్యాలి? తల విదిలించాడు. నరాలు జివ్వుమన్నాయి. అప్పుడే గమనించాడు దూరంగా లైట్లు వెలిగి ఆరడం.     పరీక్షగా చూశాడు.     క్రొత్తగా ప్రారంభించిన బార్ అండ్ రెస్టారెంట్ దీపాలవి. ఆ దీపాలు రంగు రంగుల్లో వెలిగి ఆరుతున్నాయి. అదికాదు అతన్ని ఆకర్షించింది. దీపాలు బార్ పేరు సూచించడం వల్ల దూరానికి కూడా ఆ పేరు స్పష్టంగా కనిపిస్తోంది.     ఆలస్యం చెయ్యకుండా సెంటర్ వైపు పరిగెత్తాడు.                                     6     ఉదయం తొమ్మిది గంటలకు గాజువాకలో బస్సు దిగాడు రామకృష్ణ.

    "ఎవరో ఒకరివి. ఏమని అడిగావు? ఈ అన్యాయం నుంచి ఎందుకు బైటపడరూ అని కదూ? అసలిది అన్యాయమైతేగా?"     "కాదా? హాయిగా_అందరిలాగే పెళ్లి చేసుకుని_భర్తతో అన్యోన్యంగా కాపరంచేస్తూ, పిల్లల్ని కని సంసారాన్ని చక్కదిద్దుకుంటూ..."     "ఆగాగు." అని పుష్ప నవ్వసాగింది. ఒక్క క్షణం తరువాత గుక్క తిప్పుకుని "హాయిగా... సంసారం. ఎక్కడుంది నాన్నా ఈ హాయి. చక్కదిద్దుకోవడం. పెళ్ళయినప్పుడు నుంచీ కామం తీర్చుకుంటూ వుండడం, తరువాత ఒకరినొకరు హింసించుకుంటూ వుండడం, ఎప్పుడూ చికాకులు, అశాంతి ఏవేవో ఆశలు పెట్టుకుని అవి తీరక కృంగి కృశిస్తూ వుండడం. ఇక్కడ సామాజికంగా స్వార్థమైతే, అక్కడ సాంసారికంగా స్వార్థం.     మొగుడు వుండగా రంకుపని చేసే ఆడది, భార్య వుండగా పదిమందితో తిరిగే షోకిల్లాగాళ్ళు, పిల్లలు... వాళ్ళు చెప్పినమాట వినకపోవడం, దరిద్రగొట్టులాగా తయారవడం. వాళ్ళనిచూసి తలిదండ్రులు కుమిలిపోతూ వుండడం, చెప్పుడు మాటలు విని నిరంతరం కీచులాడుకుంటూ వుండడం. ఆ సాలిగూడు నుంచి తప్పించుకోలేక విలవిల్లాడుతూ వుండడం...     "మీరు చాలా అపార్థం చేసుకుంటున్నారు. మీరు కొందరి జీవితాలనే చూసి అలా మాట్లాడుతున్నారు. అలా కాకుండా సంతోషంగా వుండే కుటుంబాలు చాలా వుంటాయి."     "ఎంతో తక్కువ. ఆ సంసారాలూ, బంధాలూ అంటే అసహ్యం. ఎవడితోనే పుస్తె కట్టించుకుని మనసుని అమ్ముకుంటూ బతకటంకన్నా, దేముడితోనే పుస్తె కట్టించుకుని బతకటం మంచిది."     "ఈ పూనకాలు రావటం, ఎల్లమ్మదేవతో, మరో దేవతో వాళ్ళ ఒంటిమీదికి ప్రవేశించటం... ఇదంతా భ్రాంతి అనీ, మూఢ నమ్మకాలతో మగ్గిపోయే కొందరు మనుషుల కార్యకలాపమనీ మీకనిపించటంలేదా?"     "గుళ్ళకి వెళ్ళి బోడిగుండు చేయించుకుంటే మూఢ నమ్మకం కాదు. పిచ్చెత్తినట్లు పూజలు చేసి ఎన్నో పేర్లతో తాండవం చేస్తోన్న ఆడా మగా దేముళ్ళని కొలుస్తూ, చీటికీ మాటికీ నదుల్లో, సముద్రాల్లో స్నానాలు చేస్తూ, ప్రతి చిన్నదానికీ మొక్కులు మొక్కేస్తూ, నానా హైరానాపడి అవి తీరుస్తూ, సన్యాసుల చుట్టూ, స్వాముల చుట్టూ, బాబాల చుట్టూ అరుగుతూ అయినదానికీ, కానిదానికీ దేముణ్ణి నమ్ముకుంటూ, ఎప్పుడో చచ్చిపోయిన వారి కోసం తద్దినాలమీద తద్దినాలు పెట్టేస్తూ ఇందాక నువ్వు చెప్పిన భ్రాంతితో గడపటం మూఢనమ్మకం కాదుగానీ, మా పూనకాలు, ఎల్లమ్మదేవత శాసనాలూ, మేము జోగినులుగా మారడాలూ నీకు మూఢనమ్మకాలుగా కనిపిస్తున్నాయా నాన్నా?"     "దేవుళ్ళని నమ్మటం సాంఘిక దురాచారం కాదు.అలా నమ్మటం మంచిదా కాదా అన్న విషయమలా ఉంచితే, ఆ నమ్మకంవల్ల వాళ్ళ జీవితాలు వాడిపోవటంలేదు. వాళ్ళని వాళ్ళు నాశనం చేసుకోవటం లేదు."     "అయితే మేము నాశనం చేసుకుంటున్నామా?"     "అవును"     "ఎవరు చెప్పారు?"     "ఒకరు చెప్పేదేముంది? కంటికి కనబడుతున్న సత్యం"     పుష్ప నవ్వింది. "మా జీవితాలు నాశనం కాలేదని, మేము చాలా సుఖపడుతున్నామనీ అంటే నువ్వేమంటావు?"     "మీరేమీ అనుకోకపోతే, ఆత్మ వంచన చేసుకుంటున్నారంటాను."     పుష్ప మళ్ళీ నవ్వింది. పైట నేలమీదింకా అలా జీరాడుతూనే ఉంది. "మనకు నచ్చనిది యింకొకరిలో చూస్తున్నప్పుడు__అది ఆత్మవంచనలాగే కనబడుతుంది. ప్రపంచంలో ఎన్నో రకాల మనుషులున్నారు. అవినీతి పరులున్నారు, హంతకులున్నారు, దొంగలున్నారు, అడవిజాతివారున్నారు, వేశ్యలున్నారు, అవసరం లేకపోయినా వ్యభిచారం చేసే వాళ్ళున్నారు, తెల్లవాళ్ళున్నారు, నల్ల వాళ్ళున్నారు, రకరకాల కులాల వాళ్ళున్నారు. ఇందులో జోగినులదీ ఒక జాతి అనుకోండి. మా నమ్మకాలు మావి. మా దేవతలమీద మాకు భక్తి. మా పూనకాలమీద మాకు గౌరవం. మేము యెందరితో పోయినా, ఎంతమందికి మా శరీరాలు అప్పజెప్పినా మాకేపాపమూ అంటదు. అంతేకాదు, మావల్ల లోకానికి శాంతి, సుఖం అన్నీ కలుగుతాయి. వర్షాలు కురుస్తాయి, పంటలు పండుతాయి. మహమ్మారి లాంటి జబ్బులు ప్రజల్ని ప్రాణాలు తియ్యకుండా ఆగిపోతాయి. ఇది ఆత్మవంచన కాదు బాబూ, లోకాన్ని కాపాడటం. మీ అందరి సుఖాలూ కోరటం. తెలిసిందా? జోగిని వ్యవస్థకు అడ్డుతగలటానికి ప్రయత్నించావా? నువ్వే నాశనమైపోతావు. ఇహ వెళ్ళు."

          కొన్ని లక్షల రూపాయల్ని ఎమ్.ఎమ్. ఎకౌంట్ కి ట్రాన్స్ ఫర్ చేసింది మౌనిక. అప్పటికప్పుడు యుద్దప్రాతిపదికపై మూడు ఫ్లోర్స్ ఉన్న బిల్డింగ్ ని నెలకు ఎనిమిదివేలకు చక్రధర్ అద్దెకు తీసుకున్నాడు. అందులో ఎమ్.ఎమ్.ఆఫీసు ఆరంభమైంది.         ఏడ్ వరల్డ్ లో మంచి అనుభవమున్న ఇద్దరు ఫోటోగ్రాఫర్స్ ని, ఇద్దరు కాపీ రైటర్స్ ని, నలుగురు ఆర్టిస్ట్ ల్ని అపాయింట్ చేయటం జరిగింది. సెకండ్ ఫ్లోర్ లో సొంతంగా బ్లాక్ అండ్ వైట్, కలర్ స్టూడియోస్ ని ఇన్ స్టాల్ చేయిస్తున్నాడు చక్రధర్ దగ్గరుండి.         పోస్టర్స్, బ్రోచర్స్, బుక్ లెట్స్, పాంప్లెట్స్ ప్రింట్ చేసేందుకు అత్యాధునిక మయిన ప్రగతి ప్రెస్ తో కాంటాక్టు కూడా కుదుర్చుకోవటం జరిగింది.         మరోచోట ఓ పెద్ద షెడ్ తీసుకుని అందులో హోర్డింగ్స్ పెయిటింగ్స్ వర్క్ షాప్ ఆరంభించటం జరిగింది.         అన్నీ క్షణాల్లో, గంటల్లో జరిగిపోతున్నాయి. ఆ పనులన్నీ ఆ వయస్సులో రమణయ్య చెయ్యలేడని, వివిధ శాఖల మధ్య సమన్వయం క్లిష్టమయిన పనని భావించే మౌనిక ఆ పనులన్నిటినీ చక్రధర్ కి అప్పగించింది.         రాజు తలుచుకుంటే దెబ్బలకు కొదువా? వయస్సులో ఉన్నప్పుడు సయితం అన్ని పనుల్నీ సమర్ధించుకు రావటం రమణయ్య విషయంలో జరగలేదు. పనులన్నీ చక్రధరే చేయిస్తున్నా తను మాత్రం గుక్క తిప్పుకోనట్లు ఉక్కిరి బిక్కిరి అవుతున్నాడు రమణయ్య.     వర్తమానంలోకి వస్తే ఆమె తెల్లవారుఝాము ఐదుగంటల వరకు డిజైన్స్ ని సరిజేస్తూ, మరోప్రక్క పేడ్ మీద సజెషన్స్ రాస్తూనే గడిపింది.         అప్పుడయినా లేచేది కాహ్డు- రమణయ్య తెల్లవారుతోందంటూ హెచ్చరించటంతో అయిష్టంగానే పని ఆపి అప్పుడు తన నిద్రలేమిని తెలియజేస్తూ ఆవలించింది. ఆవలిస్తూ తన చేతిని నోటికి అడ్డుగా పెట్టుకొని "ఎక్స్ క్యూజ్ మీ" అంది.         "కారులో దింపనమ్మా..." రమణయ్య ఆప్యాయంగా అన్నాడు.         "నో అంకుల్.... ఐ విల్ గో బై రిక్షా ఓన్లీ..." అంటూ సీట్లోంచి లేచింది.         రమణయ్య బయటకు వెళ్ళి అయిదు నిమిషాల్లో రిక్షాతో వచ్చాడు.         "డిజైన్స్ లో కొన్ని కరక్షన్స్ మార్క్ చేశాను. వాటిని రెక్టిఫై చేయించండి. మరికొన్ని సజెషన్స్ రాశాను. వాటిని కూడా ఫాలో అవ్వండి. వ్యాన్ ని డిఫరెంట్ ఏంగిల్స్ లో ఫోటోలు తీసారు. కానీ నాకు వాటి తాలూకూ బ్రొమైడ్స్ సంతృప్తిగా అనిపించలేదు. రేపు ట్రాన్స్ ఫరెన్సీ ఫిల్మ్ తో ఫోటోస్ తీయమనండి. మరో విషయం- డిఫరెంట్ లైటింగ్స్ లో తీయాలి. బ్యాక్ లైటింగ్ తో, సంధ్యా సమయంలో, రెయిన్ ఎఫెక్టులో, కొండలపై, గుట్టలపై, ఇసుకలో, సముద్రపు ఒడ్డున, ఫారెస్ట్ బ్యాగ్రౌండ్ లో, ఫైర్ ప్రక్కన నెంబర్ ఆఫ్ ట్రాన్స్ ఫరెన్సీస్ ఎక్స్ పోజ్ చేయమనండి.         వ్యాన్ పై నీళ్ళు చిలకరించి కొన్ని ఆయిల్ స్ప్రే చేసి మరికొన్ని ఎక్స్ పోజ్ చేయాలి.         వ్యాన్ లో ఎక్కేందుకు సిద్దంగా వున్నట్లు చూపించే మోడల్స్ డిఫరెంట్ ఏడ్ గ్రూపు వాళ్ళు కావాలి. ఒక కుటుంబం అంటే ఎట్ లీస్ట్ ఫోర్ జనరేషన్స్ ని రిప్రజెంట్ చేసేలా వుండాలి. వాళ్ళ చేతుల్లో పిక్ నిక్ లగేజీ, టూర్ బ్యాగేజీ క్లియర్ గా కనిపించాలి.         జె.జె. వ్యాన్ ఎంత మందినయినా తేలిగ్గా మోయగలదు- జె.జె. వ్యాన్ ఎలాంటి వాతావరణంలో నయినా సేఫ్టీగా వెళ్ళగలదు- జె.జె. వ్యాన్ ఎలాంటి భౌగోళిక పరిస్థితుల్నయినా అధిగమించి ప్రయాణించగలదు అనే భావాల్ని మనం తీయించే ట్రాన్స్ ఫరెన్సీస్ వ్యక్తపరచగలగాలి...         ఏడ్స్ లో కాపీకన్నా, ఫోటోస్ ఎక్కువ భావాన్ని అందించగలగాలి. విజువైలైజేషన్ ఇంపేక్టు బాగా వుండాలి.         ఒక డిజైన్ లో- ఆరురంగుల్లో ఉత్పత్తి అయ్యే ఆరు వ్యాన్స్ ని ప్రొజెక్టు చేయమనండి. ఆ డిజైన్ లో మాత్రం రంగులలో ఎన్నో ఆప్షన్స్ మనం యిస్తున్నట్లు వినియోగదారులకి తెలియాలి.         మనదేశంలో జ్యోతిష్కాల్ని, హస్తవాసిని నమ్మేవారు, సెంటిమెంట్స్ కి విలువ యిచ్చే వినియోగదారులెక్కువ.         జ్యోతిష్కుడు బ్లూ కలర్ మీకు అచ్చిరాదు. బ్లాక్ కలర్ మీకు కలిసి రాదని ఎవరికయినా చెప్పారనుకోండి- వాళ్ళకు మనకు వ్యాన్ నచ్చినా కలర్ కోసం వెనక్కి వెళ్ళిపోవచ్చు. అలాంటి వినియోగదారులు మన వ్యాన్ కొనకుండా మిస్ అవకూడదనుకుంటే మనం ఎక్కువ కలర్స్ లో మన వ్యాన్ ని ప్రొడ్యూస్ చేయాలి. అదెలాగూ చేస్తున్నాం. ఆ విషయాన్నే మన డిజైన్స్ ద్వారా చెప్పగలగాలి.         అన్నీ కలర్ యాడ్సే ఇవ్వాలి! కలర్ ప్రింటింగ్ లేని పత్రికలకి బ్లాక్ అండ్ వైట్ లు యివ్వాలి.         మరో ముఖ్యమైన విషయం- మన వ్యాన్ ఫినిషింగ్ అద్భుతంగా వుంటుంది. అది డిజైన్స్ లో యధాతధంగా రావాలంటే ట్రాన్స్ పరెన్సీస్ మనమే లేటెస్ట్ స్కానింగ్ యూనిట్ కి పంపించి స్కాన్ చేయించాలి.         మన యాడ్స్ కి మేగజైన్స్ లో అయితే కుడివేపు పేజీలో, దినపత్రిక అయితే ఫ్రంట్ ఆర్ బేక్ పేజీల్లో రావాలి.         గ్లేజ్ డ్ పేపర్ మీద వేస్తే ఎక్కువ పే చేస్తామని ఆయా పత్రికలకి తెలియజేయండి!         నేనక్కడ వున్నా నా ఆలోచనలు, నా ప్రాణం ఇక్కడే వుంటుందని మరువద్దంకుల్ వస్తాను." అంటూ గడపదాటి వడివడిగా వీధిలో వున్న రిక్షాకేసి వెళ్ళిపోయింది ఆమె.         ఆమె సూక్ష్మదృష్టికి అప్రతిభుడయిన రమణయ్య ఆమె వెళ్ళిన రెండు మూడు నిమిషాలకిగాని తేరుకోలేకపోయాడు.         ఆమె చెప్పిన సూచనల్ని మననం చేసుకుంటూ పేపర్ మీద ఎక్కించసాగాడు.                                    *    *    *    *    *         వైకుంఠానికి పగలు నోరు పనిచేస్తే, అప్పుడప్పుడు రాత్రిళ్ళు చేతులు పనిచేస్తుంటాయి.         పేకాట అంటే అతనికి ప్రాణం.         ఆ రాత్రంతా పేకాట ఆడిన వైకుంఠం తెల్లవారుతుండగా లేచి యింటిదారి పట్టాడు.         జేబులో వున్న డబ్బులన్నీ, పేకాటలోపొగా టీకి, సిగరెట్స్ కి మాత్రం కొంత చిల్లర మిగుల్చుకున్నాడు.         నడుస్తూ, నడుస్తూ ఓప్రధాన వీధిలోకి ఎంటర్ అయి రోడ్డువారగా చూసాడు.         ఓ హోటల్ తెరిచి వుండడంతో ప్రాణం లేచినట్లయి, నడకలో వేగం పెంచి, ఆ హోటల్ కి దూరి ఓ టేబుల్ దగ్గర కూచుండిపోయి ఒక టీకి ఆర్డరిచ్చాడు. సెగలు గ్రక్కుతున్న టీకప్పును అతని ముందుంచాడు సర్వర్.         సరీగ్గా అదే సమయానికి మౌనిక ఎక్కిన రిక్షా ఆ వీధిలోకి తిరిగింది.         వైకుంఠం టీ కప్పు అందుకొని, అంతలోనే సిగరెట్ లేదన్న విషయం గుర్తుకు రాగా చటుక్కున సీట్లోంచి లేచి కౌంటర్ దగ్గరకు వెళ్ళి ఓ పెట్టె రెడ్ విల్స్ ప్యాకెట్ తీసుకొని తిరిగి వెనక్కి వచ్చి సిగరెట్ వెలిగించి టీని కొద్ది కొద్దిగా సిప్ చేయసాగాడు.         మౌనిక ఎక్కిన రిక్షా సరిగ్గా ఆ హోటల్ ముందుకే వచ్చి ఆగింది.         రిక్షావాలా ఓ కప్పు టీ తాగి వస్తానని రిక్షాలో వున్న మౌనికకు చెప్పి హోటల్ ముందుకొచ్చాడు.         అప్పటికే లేటయిందని భావించిన మౌనిక రిక్షా దిగింది రిక్షా వాలాను మందలించేందుకు.     సరిగ్గా అదే టైమ్ కి బయటకు చూసిన వైకుంఠం మందుపాతర మీద కాలు వేసినవాడిలా షాక్ తిన్నాడు.         కళ్ళను నులుముకొని మరోసారి చూశాడు. సందేహం లేదు. ఆమే ఈసారి పక్కలో బాంబు పడ్డట్టు అదిరిపడ్డాడు.         ఎందుకయినా మంచిదని తను కూర్చున్న దగ్గర్నుంచి లేచి రెండడుగులు వేసి కళ్ళు చిట్లించుకుని చూశాడు- అంతే దయ్యం పట్టినవాడిలా నోట మాటరాక కొద్దిక్షణాలు ఫ్రీజ్ అయినట్టు చూశాడు.         ఈలోపు అటుగా వెళుతున్న సర్వర్ వైకుంఠం పిచ్చివాలకాన్ని చూసి ఆశ్చర్యపోయాడు.         మౌనిక వీళ్ళను గమనించలేదు. గమనించినా ఆమెకు వైకుంఠం ఎవరో తెలీదు.         ఉన్నట్టుండి హఠాత్తుగా పెళ పెళ విరిగిపడిపోయిన సింగపూర్ హోటల్ లా పెద్ద గావు కేక వేస్తూ విరుచుకు పడిపోయాడు.         ఆ ప్రమాదాన్ని వూహించని సర్వర్ వైకుంఠానికి ఏమయిందోనని భయంతో బిగుసుకుపోయి పడిపోయిన అతనికేసి చూస్తూ ఫ్రీజ్ అయిపోయాడు.         అప్పటివరకూ తాపీగా టీ చప్పరిస్తున్న కస్టమర్స్ అసంకల్పితంగా లేచి వైకుంఠం వేపు దూసుకుపోయాడు.

    "ఏమిటి ఆలోచిస్తున్నావు మళ్ళీ?"     ఈ లోకంలో అందగత్తెల జీవితం బాగుంటుందా? కానివాళ్ళ జీవితం బాగుంటుందా అని?"     ఇలా ఉండేది వారిద్దరి వాగ్వివాదాలు.     "ఇదిగో కోడలుపిల్లా! నీ అందం నాకుంటే భర్తని కదలనియ్యకుండా మంచానికి కట్టేసుకునేదాన్ని. మీ మామగారు వయసులో అన్ని పోకిరి తిరుగుళ్ళు తిరగడానికి వీలయేదా? నీకు చేతగాకగానీ లేకపోతే.     "అయ్యో! నా కొడుకు పెళ్ళాం మాయలో పడిపోయాడే" అని కుళ్లుతూ ఉండేదాన్ని యీసరికి" అనేది అత్తగారు.     భర్తకు జబ్బుచేసి ప్రమాదంగా ఉన్నప్పుడు భార్యను చెంతకు పిలిచి, దీనస్వరంతో "ఎవరికైనా ఒకరిచేత ప్రేమించబడితేనే జీవితానికి ధన్యత సమకూరుతుంది. అప్సరసలాంటి అర్ధాంగిని పెట్టుకుని కూడా ప్రేమకు నోచుకోలేకపోయాను. నేనింక ఎలాగు బ్రతకను. నా జన్మ వ్యర్థమైనట్లే" అన్నాడు.     వేదిత దుఃఖితురాలయింది. "మీరు బ్రతకండి. నేను ప్రేమించటానికి ప్రయత్నిస్తున్నాను" అంది ఆవేదనతో.     అతను బ్రతకలేదు.     ఈ సంగతులు గుర్తువచ్చి ఆమె తరచూ వ్యధిత హృదయురాలవుతూ ఉంటుంది. "నేను సున్నిత మనస్కురాలినని అనుకుంటూ ఉంటాను. ఇంత ప్రేమరాహిత్యం ఎలా సంభవించింది అప్పుట్లో? అప్పుడే మనుకుంటూ ఉండేదాన్ని?" అని నివ్వెరపోతూ ఉండేది.     దూరంగా కనిపించే ఎత్తయిన పర్వత పంక్తులు. వాటిమీద పెరిగిన ఆకుపచ్చని అడవులు, ఆకాశంలో ఎగిరే పక్షులు, సకాలంలో చెట్లమీద ఎదిగే కొత్త చాగుళ్ళు. గాఢ తిమిరాలు, నిశాదేవి నిట్టూర్పులవంటి ప్రపంచాన్ని జోబుచ్చే సుందర తమస్సులు, పాలమీగడలాంటి వెన్నెలలూ, ఒకదాని వెంట ఒకటి ఉదయించే నక్షత్రాలూ నిండుగా, అర్ధవంకగా, మబ్బులమధ్య దాగుతూ, ఆకాశదీపంగా వెలుగుతూ, రకరకాలుగా సాక్షాత్కరించే చందురుడూ, చురుకులతో పలకరించి, తాపంతో దాహం తీర్చుకుంటూ, ఎర్రగా వాలుతూ అస్తమించే దినకరుడూ, రహస్యం చెబుతున్నట్లు వీచే రొదగాలీ, గాలికి చెట్ల ఆకులు చేసే సంగీత శబ్దాలూ, శ్రావణమాసంలోని నిండైన మేఘాలూ, భూమికి ఆశారేఖవంటి వర్ణాలూ, వానకు తడిసి కమ్మగా వ్యాపించే మట్టివాసనా, చీకటి వీడాక గగ్గుని విప్పుకున్నట్టు వికసించే పువ్వులూ, మారే ఋతువులూ.... ఆమె ప్రకృతిని ప్రేమించటం మొదలుపెట్టింది. ఆమెలో ఆరాధన మొదలిడింది.     తండ్రి యిది చూచాడు. కూతురు మాంగల్యాన్ని పోగొట్టుకుని యింటికి తిరిగి వచ్చేసరికి వృద్ధుడు శోకంతో కుమిలిపోయాడు. పిల్లదానికి ఎలానూ తల్లిలేదు. తనే సర్వమూ అయి పెంచి, ఒక అయ్య చేతిలో పెడితే దాని జీవితం యిలా తెల్లారింది. తన జీవితంలో ఏదో లోటు ఉంది. బ్రహ్మాండమైన అపరాధాలు చేసి ఉంటాడు. అందుకే భగవంతుడు ఈ శిక్ష తనకు విధించాడు. ఇంకా నయం తను బ్రతికి ఉన్నాడు, లేకపోతే కుర్రదాని గతి ఏమయ్యేది? ఆ వయస్సులో దానికి అభమూ, శుభమూ ఏం తెలుస్తుంది? వొంటరిగా మిగిలి కోరికలతో పెరిగి, నిట్టూర్పులు విడిచే మనసు ఒత్తిడికి తట్టుకోలేక, మాయాప్రపంచంలోని దుష్టశక్తులు ఎదురై, అది పాపం కాలు జారితే! అయ్యో, నిప్పులాంటి తన వంశం, వంశ ప్రతిష్ట తన కులాచారం, నిష్ఠ, నియమాలూ, ధ్యాస జీవితం అన్నీ గంగపాలు. "కృష్ణా!గోపాలా!హే దయానిధీ! దానికి రక్షణ కలిగించు."     అప్పుటినుంచీ వేకువనే లేపేవాడు . తనూ స్నాన - సంధ్య ముగించుకునే లోపల ఆమెను కూడా స్నాతయై శుచిగా ఉండమని చెప్పేవాడు, తర్వాత యిరువురూ కలిసి భగవద్గీత పారాయణం చేసేవారు. ఒక భగవద్గీతేమిటి - భారతమూ, రామాయణమూ, అనేక సంస్కృత కావ్యాలూ, ఆథ్యాత్మిక గ్రంథాలూ వరుసగా పఠించటం ప్రారంభించింది. ఆమెకు భాగవతం అభిమాన గ్రంథంగా పరిణమించింది.     చిన్నికృష్ణుని ముద్దులీలలు, బృందావనం, యమునానది, చల్లని పిల్లనగ్రోవి, అమృతపు చినుకులవంటి రసవాహినులు, ఆ రసవాహినులలో అంతర్వేగంగా ప్రవహించే వేదనాభరిత మూగ వీడ్కోలులూ.     తను గోపికా! తను అతని ఆరాధనలో పరవశించిన ప్రణయినా?       తను వేదిత!     తను రాధా! మాధవుని గుండెలోని తియ్యని మంటా?     తను వేదిత!     పిల్లనగ్రోవీ మృదుస్వరంలోని తొలి వొణుకు, తన్మయత చెందిన గోవుల పదధ్వనిలోని తొలి కదలికా, యమునానది సవ్వడిలోని తొలి వేగమూ యివన్నీ తనా?     తను వేదిత!     ఆమె కన్నుల నీరు నింపుకుంటుంది. అంజలి ఘటించి వినమ్రతతో యిలా వేడుకుంటుంది. "అల్పురాలిని నేను, నీ ఆరాధనలో ధన్యతచేకూర్చు."     అదే రోజుల్లో ఆనందపురానికి వేదమాత విచ్చేసి, గోవిందాచార్యులు గారింట్లోనే అతిధిగా ఉండసాగింది. వేదమాతకు ముప్ఫయి అయిదు, ముప్ఫయి ఆరు సంవత్సరాలకంటే ఎక్కువ ఉండవు. ఎత్తయిన రూపం విశాలనేత్రి స్ఫురద్రూపి. ఆమె ముఖంలో మహా వర్చస్సు తాండవిస్తూ ఉంటుంది. వేదమాతను చూడటానికీ, ఈమె ప్రసంగం వినటానికి ఊళ్ళోని ప్రజలూ, చుట్టుప్రక్కల ఊళ్ళనుండి కూడా వచ్చిన జనులూ రోజూ దేవాలయ ప్రాంగణంలో కిటకిటలాడుతూ ఉండేవారు. వేదమాత ఉపన్యసించేది. అది ఉపన్యాసం కాదు. ఆమె నోటివెంట ధారాప్రవాహంగా అమృతపు వాక్కులు, గీతాలు, శ్లోకాలు, పద్యాలు వెలువడుతూ ఉండేవి. మాటల మధ్య ఆమె తన్మయతతో గొంతెత్తి పాడుతుంటే జనులు ముగ్ధులై ఆలకించేవారు. ఆమె మహా శాంతస్వరూపిణి, గర్వంలేదు. గోపాలకృష్ణుని తలుచుకున్నా, పేరు ఉచ్ఛరించినా అమిత తన్మయత. 'కృష్ణా!కృష్ణా!' అని తనలో తను ఏడిచేస్తూ ఉండేది. ఎలుగెత్తి పిలుస్తూ వుండేది. ఆమె సత్యదేవుని భక్తురాలు. ఆమె నోటి వెంట ఆశువుగా భక్తిగీతాలు వెల్లువలా ప్రవహించేవి.     వేదిత అంటే ఆమెకు తగని ఆపేక్ష కలిగింది. రాత్రిళ్లు ఆమెను తన ప్రక్కన పడుకోబెట్టుకుని గీతామృతాన్ని, ఆధ్యాత్మికతలోని లోతుపాతుల్ని ముచ్చటిస్తూ ఉండేది. వేదితకు కొన్ని అర్థమయేవి, కొన్ని అర్థమయేవికాదు. అయినా ఏదో మహత్తుకు లొంగిపోయినట్లు ముగ్ధురాలై ఆలకిస్తూ ఉండేది. వేదమాత అంటే ఆమెకు ఎడతెగని భక్తి, అనురాగం, మమత ఏర్పడ్డాయి. ప్రజలు వేదమాత పాదాలను కళ్ళ కద్దుకోవటమే పరమ పవిత్రంగా భావిస్తూంటే ఆమె నిస్సంకోచంగా ఆమె మీద చేతులు వేసి కావిలించుకుని పడుకునేది. చంటిపిల్లలా ఆమె కౌగిలిలో ముడుచుపోయేది.

    "ఏం చేయడానికి తలపెడుతున్నావు?" అన్నాడతను భయంతో.     "ఆ వినోదంకూడా చూద్దువుగానిలే. మరో రెండుమార్లు నామాటను జవదాటు..."     "శారదా! నామీద దయతలచు. ఆవేశం మాను."     "వెడుతున్నావా లేదా?"     "శ....శార......"     సరిగా, ఆ సమయానికే దగ్గరగా వేసివున్న తలుపులు బిగ్గరగా శబ్దంచేస్తూ తెరుచుకున్నాయి. ఈ శబ్దానికి ఉలికిపడి శారద తటాలున ముఖంమీదనుండి చేతులు విడదీసి చూసింది. ఒక్కుమ్మడిగా ఆవరించిన భయాశ్చర్యంతో "రవీ! నువ్వా?" అంది.     గుమ్మంలో నిలబడివున్న వ్యక్తి అక్కడ్నుంచి కదలకనే విషణ్ణవదనంతో "చిన్నక్కా! నేను నీ తమ్ముణ్ణి. రవిని కాదు" అన్నాడు.     "ఈ పాపపంకిలంలోకి ఎందుకువచ్చావు? ఇది నీకు తగిన తావుకాదు నాయనా!" అందామె హీనస్వరంతో.        "ఇంతకంటే పవిత్రమైన జాగా ఎక్కడుంది ? నిన్ను వెతుక్కుంటూ తిరిగిన ఇన్నిరోజులూ నేను యంత్రాన్ని. నేను బుద్ధిహీనుణ్ణి కాదు చిన్నక్కా! ముందు వీడికి తగినశాస్తి చేయనియ్యి. మన ఇద్దరి ఈ వింత ప్రవర్తనలూ పరిణామాలకూ కారణం వీడు. వీడినెప్పుడో పదకొండు సంవత్సరాలక్రితం చూశాను. ఈనాటికి నా ప్రతీకారం చవిజూస్తాడు" అంటూ అతడిమీదకు రాబోతున్నాడు.     శారద వారించింది. "అతడ్ని నువ్వేమీ చెయ్యటానికి వల్లకాదు రవీ!"     రవి ఆమెవైపు తిరిగాడు "నీ మనస్సు నాకుతెలుసు కానీ......"     "ముందు నా ప్రశ్నకు సమాధానం చెప్పు? కొన్ని సంవత్సరాలు గడిచాక నీ రాగిణిని హత్యచేస్తే సహించగలవా నువ్వు?"     "చిన్నక్కా?" అన్నాడు రవి నిశ్చేష్టుడై. "అది నేను మరో యువతిని పెళ్ళాడినప్పుడు నీవు అనవల్సిన మాట."     "అందుకు విరుద్ధంగా జరుగుతుందని భ్రమపడకు నాయనా!" అని, తలవంచుకుని నిలబడ్డ ఆ దృఢకాయునివంక తిరిగి "నువ్వు ఇక్కడ నిలబడిన కొద్దీ నీ స్థానం నశిస్తోంది. ఆలస్యం చేయకు" అంది. "రవీ! ఇతడిని సురక్షితంగా పోనియ్యి నాయనా! అతను నీముందు దుర్భలుడని నాకుతెలుసు."     రవి నిరుత్తరుడై ఇంకా అలాగే నిలబడిపోయాడు. ఆ వ్యక్తి ఏమీ పలుకలేదు. తల ఎత్తి ఎవరివంకా చూడలేదు. మందగమనంతో బయటకు నిష్క్రమిస్తుంటే రవి తేరుకుని "నీ అదృష్టం కొనియాడతగిందే. నీ మీద పగ వుండికూడా నువ్వు జారుకుంటుంటే చూచి వదిలివేయటం. ఇది రెండవసారి" అన్నాడు.     అతడు తిరిగి చూడలేదు. అంతర్హితుడయ్యాడు. సరిగా ఆ సమయానికి రవి ఆమె పాదాలమీద వాలిపోయాడు. వాటిమీద తనివితీరా తలమోపి "ఉహు, ఇవి నాకు దూరమైతే బ్రతకలేను, నిన్ను నాతో తీసుకువెడతాను" అని ధైన్యస్వరంతో పలికాడు.     శారద అతనితలపై చేయివుంచి అస్పష్టంగా ఏదో ఆశీర్వదించింది. అప్పుడు రవి తలెత్తి ఆమెవంక ఆశ్చర్యంగా తిలకించి ఏదో చెప్పబోయేసరికి బయట బిగ్గరగా ఏదో కలకలం వినబడింది. క్షణమాత్రం ఇద్దరూ స్తంభించి పోయారు. "నేను చూచి వస్తానుండు" అని రవి వేగంగా బయటకు పోయాడు.     అతను అయిదునిముషాల్లో తిరిగివచ్చాడు. శారద అతనికోసం ఎదురు చూస్తూ నిలుచుంది. "ఏం జరిగింది?" అని ప్రశ్నించింది ఆతృతతో.     "వాణ్ణే పోలీసులు పట్టుకువెళుతున్నారు. పచ్చి దొంగనని తనే చాటుకున్నాడు ఇక్కడ."     చిన్నక్క స్తబ్దురాలైంది. ఈమెది ఇప్పుడు ప్రస్తుతరూపం కాదు. కొన్నికొన్ని క్షణాలలో తనూ మానవమాత్రురాలని రుజువు చేసుకుంది.     "నాయనా! ఈ ఆవేశం భరించలేనురా. నువ్వు నన్ను మళ్లీ వచ్చి ఎందుకు కలుసుకున్నావు? ఇన్నాళ్లకు ఎవరో వచ్చి నన్ను అశక్తురాలిని చేశారు. కానియ్యి, ఈ అవస్థను జవదాటి తీరతాను. రవీ ఏమిటి అన్నావ్? నీతో వచ్చేయమన్నావా? ఇదేనా నీ చిన్నక్కమీద నీకున్న ప్రేమ?"     అతడేమీ మాట్లాడకుండా కన్నీళ్ళు కారుస్తూ నిలబడేసరికి "సోదరిగా, సోదరుడిగా మన ఇద్దరిమధ్యా వున్న సంబంధం అనన్య సామాన్యమైనది. అది ఇతరులెవరూ అర్ధం చేసుకోలేరు. అటువంటప్పుడు శశి నన్ను ఏదో అన్నదని దిగులు దేనికి? ప్రపంచమంతా ఒకటి. మనమిద్దరం ఒకటి. శశి అర్భకురాలు. ఆమె మాటకు విలువ ఇవ్వవలసిన పనిలేదు. నీవుతప్ప ఆమెకు ఇంకొకరు భర్త కావటానికి వీలులేదు.     రవి దురపిల్లుతూ "చిన్నక్కా! నువ్వు నాకు ఇటువంటి ఆంక్షలు విధించకు. సంసారజీవితం పై నాకు ఆపేక్షలేదు. ప్రపంచం అంతా ఒకటి. నువ్వూ, నేనూ ఒకటి అన్నావు. పోనీ, నువ్వు నాతోరావద్దు, నేనే నీతో వస్తాను."     "ఎక్కడికి?" అంది చిన్నక్క శుష్కమందహాసం చేసి.     "ఎక్కడికైనా సరే!"     "నువ్వు వెర్రివాడివనటానికి ఇంతకంటే అస్కారంలేదురా. మనమిద్దరం కలిసుంటే నీ వేడిమి నేనూ, నా వేడిమి నీవూ భరించలేము. చివరకు దగ్ధమై పోతాము. మన ప్రవృత్తులు, అంతరంగిక సంబంధాలు అలా నడిచాయి. చాలు ఇహ వివరించి చెప్పవలసిన పనిలేదు. తుదిసారి నిన్ను చూడటం అదృష్టమే కానీ శశిని నీవు వివాహమాడితీరాలి."     "చిన్నక్కా! నీకు తెలీయకుండానే ఒక మహాపరాధం చేశాను. క్షమించాలి."     "నాకు చెప్పనక్కరలేదు. క్షమించాను."     రవి వేదనగా "ఇది నీకు న్యాయంకాదు చిన్నక్కా! నన్ను నీతో రానియ్యటం లేదు సరే శశిని ఎలా ముడిపెట్టుకోవాలో అగమ్యగోచరంగా వుంది. ఆమె వచ్చి నిన్ను ప్రార్థించటంవల్ల కదా ఇలా జరుగుతోంది? ఆమెమీద నాకు కలిగిన అసహ్యాన్ని ఎలా బాపుకునేది?"     "చిన్నక్కను స్మరించుకోవటం మానేయ్! అవే అలవడతాయి."     ఆమెవంక మ్రాన్పడి చూస్తూ అలాగే నిలబడిపోయాడు  రవి. తరువాత క్రమంగా తెప్పరిల్లి "బావకు చాలా ప్రమాదంగా వుంది. నువ్వు కనబడితే కాళ్ళావేళ్ళాపడి అయినాసరే తీసుకురమ్మన్నాడు. ఆయనచేసిన తప్పుకు పరితపిస్తున్నాడిప్పుడు. ఆయనకోసమైనా మాతో కలిసి వుండకూడదూ?" అని జాలిగా అడిగాడు.     చిన్నక్క మందహాసం చేసి 'నాయనా! ఎందుకు వృధాగా ప్రయాసపడతావు?' నా ప్రయాణంనుంచి ఎవ్వరూ విరమింపచేయలేరు. నీ వాత్సల్యానికి ధన్యురాలిని. కానీ ఒకసారి తప్పక ఆయన్ని చూసి వెడతానులే.     "ఎప్పుడు? పోనీ నాతో రాకూడదూ?"     రవి ఆవేశంతో ఆమెను సమీపించాడు. కానీ చిన్నక్క తొణకలేదు. పోగొట్టుకున్న వస్తువేదో ఆమెకు లభ్యమైంది. "ఉహు! ఇకమీదట మనం ఒకరికొకరు కనబడకూడదు. ఇప్పటికే ఈ అగ్నివేడిమి సహించటం దుర్భరంగా వుంది. చిన్నక్క ఎప్పుడూ అబద్ధం చెప్పదు. ఆయన్ని ఒకసారి వెళ్ళి తప్పకుండా కలుసుకుంటాను మరి. తమ్ముడూ ఇదే ఆఖరిచూపు."     అతను ప్రకృతిసిద్ధుడైనాడు. ఏదారి దుర్భేధ్యమో అవగాహన చేసుకున్నాడు. ఆమె అన్నది నిజం. వెళ్ళనీయకుండా వారించే శక్తి ఎవరికీ లేదు. ముందుకు ఒక అడుగువేసి అన్నాడు "రాగిణి వెళ్ళిపోయింది తెలుసా?"     చిన్నక్క ఆగింది కానీ ఏమీ విస్మయురాలు కాలేదు. జరగవలసినదే జరిగినట్లు నిశ్చింత ప్రదర్శించింది. "నాకన్నా ముందే మేలుకుంది ధన్యురాలు."     "అదే రాత్రి..." అని రవి ఏదో అనబోయాడు కానీ మాటలు పెగల్లేదు.     "నిన్ను అడిగానని చెప్పమంది."     చిన్నక్క అప్పటికీ సానుభూతి చూపలేదు. తిరిగి కదలటానికి ఉద్యుక్తురాలయింది.     రవికి ఏడుపు పెల్లుబికింది. మరికొంత ముందుకు వచ్చి "నీ రాజ్యంలోకి ఎప్పటికైనా ప్రవేశించే అర్హత నాకు రాదంటావా?" అని ఆమెవంక ఆశగా, ప్రశ్నార్ధకంగా చూస్తున్నాడు.     "నేను అక్కడినుంచికూడా వెళ్ళిపోయాక" అప్పటికి ఆమె గుమ్మంకూడా దాటి వెళ్ళిపోయింది. అవతల గుండెల్ని కోసే నిశ్శబ్దం.     రవి హతాశుడై, అతి బరువుగా రెండు అడుగులువేసి "నీ రాజ్యంలో ఎప్పుడైనా రాగిణి కలుస్తుందేమో? అప్పుడు నా క్షమాపణలు అందజెయ్యి. ఏం చిన్నక్కా?" అన్నాడు.     చిన్నక్క వెనుదిరిగి చూసింది. ఏదో అస్పష్టస్వరం ఆమెనోటినుంచి వెలువడింది. కానీ అది ఎవరికీ వినబడేది కాదు. గిర్రున తిరిగి నిముషంలో అక్కడినుండి అంతర్ధానమైపోయింది.     ఇద్దరిమధ్యా తలుపులు మూసుకున్నాయి.                                        *సమాప్తం*

    అంతలో అడుగులు చప్పుడైతే మెట్లవైపు చూశాం.     కాఫీ కెటిల్ తో దాము వచ్చాడు.     "ఈ రోజు కూడా కథ చెబుతున్నారా?" ఉత్సాహంగా అడిగాడు దాము. మెట్లమీద కూర్చుని కెటిల్ లో నుంచి కాఫీ ఒంపి నాకిచ్చాడు.     "నాలాంటి దద్దమ్మకి అంతకు మించిన ఎంటర్ టైన్ మెంట్ ఏముంటుంది?" వ్యంగ్యంగా అన్నాను.     ఆ మాటల్లోని చురుకు కీర్తికి తగిలినట్టుంది చిరుకోపంతో చూసింది నావేపు.     కాఫీ సిప్ చేస్తూ చుట్టూ పరికించి చూశాను. చీకటి చిక్కగా అలుముకుని ఉంది. బొట్టు లేకుండా బోసిబోయిన నుదురులా నక్షత్రాలు లేని ఆకాశం. గాలి మంటతో నడుస్తున్నట్టు మెల్లగా వీస్తోంది.     పార్క్ లోని జబ్బుపడ్డ లైట్ వెలిగినప్పుడు దామూ, కీర్తి కనిపిస్తున్నారు. ఎవరో చీకటి వెలుగుల విసన కర్రతో విసురుతున్నట్టు లైట్ మండినప్పుడు వరండాలో వెలుతురు. అది ఆరినప్పుడు చీకటి.     "కథ కానివ్వండి సార్. నాకూ ఏమీ పనిలేదు" అన్నాడు దాము.     టైమ చూశాను. పదిన్నర అయింది.     సిగరెట్ వెలిగించి, కథ చెప్పడం ప్రారంభించాను.     సుబాహు, గాయత్రీ ఇంటికొచ్చేసరికి శేషాచార్యులు పట్నం నుంచి ఇంకా రాలేదు. హమ్మయ్య అనుకుని వూపిరి పీల్చుకుంది గాయత్రి. ఆ రోజు ఏ విధంగానూ డిస్టర్బ్ కావడానికి ఆమె సుముఖంగా లేదు.     ఆమె ప్రేమలో మునిగిపోయివుంది. ఆ మాధుర్యపు సుడిగుండంలో లోపలకు వెళ్ళేకొద్దీ మాధుర్యం ఎక్కువవుతూంది. చిత్రంగా ఆ టేస్ట్ వెగటనిపించడం లేదు. ఏదో తెలియని కాంతి ఆమె శరీరాన్ని వెలిగించింది. ఆమె కళ్ళు కలల్ని అద్దుకుని మెరుస్తున్నాయి.     సుబాహు పరిస్థితి కూడా అలాగే వుంది. గందరగోళంగా వున్నాడతను. ఏమీ మేఘాలు లేకుండా స్వచ్చమైన ఆకాశంలా గాయత్రి వుంటే అతను కారుమబ్బులు పట్టిన ఆకాశంలో వున్నాడు. ఏవో అనుమానాలు అతన్ని నిలదీసి ప్రశ్నిస్తున్నాయి. జవాబులు లేని ఆ ప్రశ్నల వైపు చూస్తూ అతను కన్నీళ్ళు కారుస్తున్నాడు. అయినా ఎక్కడో అంతరాంతరంలో గాయత్రి తనదైపోతున్న ఆనందం మబ్బుల ఆకాశంలో అప్పుడప్పుడు మెరిసే మెరుపులా మిరమిట్లు గొలుపుతూ వుంది.     అంతలో పట్నం నుంచి శేషాచార్యులు వచ్చాడు. ఆయన దేవీ నవరాత్రులకోసం కావాల్సిన వాటిని అమర్చుకుంటున్నాడు.     పట్నం నుంచి తెచ్చిన సామాను సర్దుకున్నాక భోజనానికి కూర్చున్నాడాయన.     సుబాహును భోజనానికి పిలిచేటప్పుడు గాయత్రీ కంఠంలో తొణికిన అభిమానాన్ని గానీ, అతనితో మాట్లాడేప్పుడు ఆ పెదవులు ఆప్యాయత వత్తిడితో వణకడంగానీ, ఆమె కళ్ళలో మందారం పువ్వుల్లా విచ్చుకుంటున్న ఎర్రెర్రని కోరికల్ని గానీ శేషాచార్యులు గమనించలేకపోయాడు.     అదే సమయంలో రామాచార్యులు కూడా నిద్ర పోవడంలేదు. సుబాహును వూరినుండి వెళ్ళగొట్టడానికి వేసిన పథకాలన్నీ మనసులో జెయింట్ వీల్ లా తిరుగుతున్నాయి.     అతని పెదవుల మీద విషపు నవ్వు అప్పుడప్పుడు నాగుపాము పడగ విప్పుకున్నట్టు వికసిస్తోంది.     తెల్లవారింది.     శేషాచార్యులు నాలుగు గంటలకే నిద్రలేచి, తోడుకోసం సుబాహును లేపుకుని స్నానానికి ఏటికి బయల్దేరాడు.     ఆ రోజు నుంచి దేవీ నవరాత్రులు ప్రారంభం.     వాళ్ళిద్దరూ ఏటి నుంచి వచ్చేసరికి ఆరయ్యింది. మరో అరగంటకు శేషాచార్యులు గుడికెళ్ళిపోయాడు.     గాయత్రి తలారా స్నానం చేసింది. ఎర్రటి పట్టుచీరలో ఆమె చాలా అందంగా వుంది. సుబాహు ఆమెను తృప్తితీరా చూసుకున్నాడు.     ఒకరికొకరు బాగా అర్థమైనట్టు వాళ్ళిద్దరికీ అనిపిస్తోంది.     గాయత్రి ఏం జెప్పినా అది చేసెయ్యాలి అనుకున్నాడు మనసులో ఆమెను చూస్తూ.     "సుబాహు బట్టలు మార్చుకో గుడికి వెళదాం" అని పిలిచింది.          తల వూపాడు అతను. ఇద్దరూ బయల్దేరారు.     "సుబాహూ!" అని పిలిచింది మత్తుగా.     "వూ" అన్నాడు.     "నవరాత్రులయిపోయాక నాన్నకి మన విషయం చెబుతాను. ఆయన ఎలానూ ఒప్పుకోరనుకో. కానీ చెప్పా పెట్టకుండా నీతో వచ్చేయడం మంచి పద్ధతి కాదనుకుంటాను. ఇంతకాలం పెంచి, పెద్ద చేసినందుకు ఆ మాత్రం కృతజ్ఞత వుండడం తప్పు కాదనుకుంటాను. నాన్న ఒప్పుకోకపోతే ఇద్దరం ఎక్కడికన్నా వెళ్ళిపోయి పెళ్ళి చేసుకుందాం."     ఏదో అడ్డు చెప్పబోయి ఆగిపోయాడతను. ఆమె కోసం ఏమైనా చేయాలని అంతకు ముందే నిర్ణయించుకున్న విషయం గుర్తుకొచ్చింది.     "అలానే నీ ఇష్టం" అన్నాడు.     ఆమెకు సుదూరంగా వెన్నెల బాట కనిపిస్తోంది. ఆ బాటలో తనూ, సుబాహూ చెట్టా పట్టాలేసుకుని నడుస్తున్నట్లుంది.          వీరిద్దరి కోసమే చూస్తున్న రామాచార్యులు గుడిలోపలి కెళ్ళాడు.     గుడి మండపం కోలాహలంగా వుంది.     ఓ పక్క భక్తులంతా కూర్చుని, తదేకంగా దేవిని చూస్తున్నారు. మరోపక్క దెయ్యం పట్టిన స్త్రీలు తలలు విరబోసుకుని వూగుతున్నారు. చిన్న పిల్లలు వారికేసి భయంగా చూస్తున్నారు.     గర్భగుడి ముందు, మండపం మొదట్లో పెట్టిన దేవీ విగ్రహాన్ని అలంకరించారు. శేషాచార్యులు పూజా కార్యక్రమాన్ని నిర్వహిస్తున్నారు.     గుడి లోపలికి గాయత్రి అడుగు పెట్టినంత ఈజీగా సుబాహు అడుగు వేయలేక పోయాడు. అతని ఒళ్ళంతా మంట పుడుతోంది. ఏదో సందేహం అతన్ని వెనక్కు లాగుతోంది. లోపలి వెళ్ళద్దు అని ఎవరో హెచ్చరిస్తున్నారు.     ఆ బాధను పంటికింద నొక్కిపెడుతూ లోపలి అడుగు వేశాడు సుబాహు.     రామాచార్యులు స్థంభానికి ఆనుకుని వూగుతున్న స్త్రీకి సైగ చేశాడు.

    "ఏయ్: ఇదేమిటి?" అన్నాడు ఉత్తిత్తి కోపంతో.     "మీరు చెప్పినట్లు నేను బట్టలు విప్పేస్తున్నాను. నేను చెప్పినట్లు మీరు కళ్ళకి గంతలు కట్టుకోవాలి."     "ఇంక లాభమేముంది? యిది అన్యాయం:" అన్నాడు భోజా ఆక్రోశంగా.     నవ్వింది వినీల.     "మీకు ఉత్త తొందర: చెప్పేది వినిపించుకోరేం? ఇప్పుడు మనిద్దరం దాగుడుమూతల్లాంటి ఆట ఆడుతామన్నమాట: మీరు కళ్ళకు గంతలుకట్టుకుని నన్ను తాకాలి:"     "ఎక్కడయినా తాకొచ్చా?" అన్నాడు భోజా ఆశగా.     "ఆహాఁ: తాకగలిగితే:" అంది వినీల కవ్వింపుగా. "గంతలుగనక విప్పేశారా నేను చావనన్నా ఛస్తానుగానీ ఇంక జన్మలో మీకు మాత్రం లొంగను: అది మాత్రం బాగా గుర్తుంచుకోండి:"     "నేను అంతటి మూర్ఖుణ్ణా ఏమిటి?" అని నవ్వాడు భోజా. "నేను రెడీ:"     నెమ్మదిగా షర్టువిప్పి అతడిమీద పడేసింది వినీల. దాన్ని అందుకుని, ఆత్రంగా తడిమి చూశాడు భోజా.     తర్వాత బ్రా విసిరేసింది వినీల.     భక్తిగా అందుకున్నాడు.    తర్వాత ప్యాంట్, దాని లోపల వున్న స్ట్రెచ్ నైలాన్ ప్యాంటీస్ విప్పేసింది.     ఉప్పొంగి పోతున్నాడు భోజా. వినీల తాలూకు అత్యంత గోప్యమైన దుస్తులనికూడా తను తాకగలుగుతున్నందుకు ఆవేశం ముప్పిరిగొంటూ ఉండగా ఆ బట్టలలో తన మొహాన్ని దూర్చేసి ఆమె వళ్ళో తన తల పెట్టినట్లు ఆనందపడుతూ కొంతసేపు మైమరచి ఉండిపోయాడు.       ఇలాంటి వింత ప్రవృత్తులనే సైకాలజీలో 'సేక్సుయాల్ ఫెటిషెన్' అంటారు.     యిదంతా చూస్తుంటే కడుపులో తిప్పినట్లవుతోంది వికారం కలిగింది వినీలకి. ఈ వ్యవహారాలన్నిటికీ దూరంగా పారిపోదామా అనిపిస్తోంది.     గూఢచారి వృత్తిలో ఉన్న వాళ్ళకి స్త్రీ సహజమైన లజ్జ ఉండడం ఈ వృత్తిలో ఇబ్బంది అవుతుందని చెప్పి, ఆ లజ్జను పోగొట్టటం కూడా తన ట్రైనింగ్ లో ఒక భాగంగా చేసిన ప్రతాప్ గుర్తొచ్చాడు. అతడి బోధలు గుర్తొచ్చాయి దేశభక్తీ. కర్తవ్యం గుర్తు వచ్చాయి మనసుని కంట్రోల్ లోకి తెచ్చుకుంది.     ఒక ఆడపిల్ల పర పురుషుడి ముందు సిగ్గూ లజ్జ వదిలెయ్యడం మామూలు పరిస్థితుల్లో తప్పే కావచ్చు.     కానీ ఇది తను సరదాకోసం చేస్తున్నపని కాదు. దేశం కోసం చేస్తోంది.     తన శరీరంలోని అణువణువుకూ, దేశానికే ధారాదత్తం. తనవంట్లోని కణం కణం దేశం దేశం అని కలవరిస్తూ ఉంటుంది క్షణం క్షణం.     అలా తయారుచేశాడు ప్రతాప్ తనని:     "కమాన్:" అంది వినీల.     గుడ్డెద్దు చేలో పడ్డట్లుగా చేతులు బారజాపి అటూ ఇటూ తిప్పుతూ ఆమెకోసం వెదకడం మొదలెట్టాడు భోజా.     కొద్ది నిమిషాలపాటు అతడికి అందీ అందనట్లు ఆటలు పట్టించింది ఆమె.     ఆ తర్వాత...     అకస్మాత్తుగా అతడి పర్సనల్ రూంలోకి వెళ్ళిపోయింది. కళ్ళనే కెమెరాలుగా మార్చి ఫోటోలు తీస్తున్నట్లు అక్కడ వున్న ఫైళ్ళనీ పుస్తకాలనీ, అన్నీ పరీక్షగా చూసి, జీవితంలో ఎప్పుడూ మర్చిపోలేని విధంగా గుర్తుపెట్టుకుంది.     తర్వాత మరో గదిలోకి వెళ్ళిపోయింది ఆమె.     మరో గదిలోకి...     మరో గదిలోకి...     ఆ అందమైన ఆడపిల్ల వంటిని తాకాలనే అబగా ఉన్న జనరల్ భోజా అదంతా ఆటే అనుకుంటున్నాడుగానీ అది ఆమె వేసిన మాస్టర్ స్ట్రోక్ అనీ, కలలో కూడా పరులకి ప్రవేశం దొరకని తన సీక్రెట్ ఛాంబర్స్ లోకి ఆమె వెళ్ళిపోతోందనీ, తన రహస్యాలన్నీ ఒకదాని తర్వాత ఒకటిగా చూస్తోందనీ కనిపెట్టలేకపోయాడు.     అరగంటలో, తను తెలుసుకోదల్చుకున్నదంతా తెలుసుకుంది ఆమె. తృప్తిగా నవ్వుకుంది. అప్పుడు ఆమె దృష్టి అక్కడ వున్న కేసెట్ల మీద పడింది.     అందులో ఒక కేసెట్ ఇదివరకు భోజా పెట్టుకుని వింటూంటే తనుకూడా కొద్దిగా వినడం తటస్థించింది. వింటుంటేనే జుగుప్సగా అనిపించింది తనకి:     ఆ కేసెట్ లో పాటలు లేవు. మ్యూజిక్ లేదు.     కేవలం రతిపారవశ్యం అనుభవిస్తున్న ఒక అమ్మాయి మూలుగు రొప్పులాంటి శ్వాస - మధ్య మధ్యలో ప్రియుణ్ణి తొందర చేస్తూ పలికిన అసభ్యపదాలు:     అంతే: అలాంటి కలెక్షన్ చాలా వుంది భోజా దగ్గర:     అది టేప్ రికార్డర్ లో పెట్టి ప్లే బటన్ ఆన్ చేసింది వినీల.     అమ్మాయి మూలుగు వినబడడం మొదలెట్టింది.     అప్పటికే బాయిలింగ్ పాయింట్ కి వచ్చేశాడు భోజా.     ఇంక ఆగలేనట్లు. ఒక కాబరే డాన్సర్ నెంబర్ రింగ్ చెయ్యడం మొదలెట్టాడు.     చులకనగా నవ్వుకుని, త్వరత్వరగా బట్టలేసుకుని బయటికి నడిచింది వినీల.                               *    *    *    *

         కానీ జంతువులు, పశు, పక్ష్యాదులు, క్రిమికీటకాలు అలా కాదు. ప్రేతత్వమో, పిశాచత్వమో పొందటం మనుష్యులకే కానీ ఇతర జీవులకు లేదు.          చచ్చిన వెంటనే అవి మరొక గర్భంలో ప్రవేశించి జన్మనెత్తుతాయి. స్కాందంలో మహేశ్వర ఖండంలో ఈ విషయం స్పష్టంగా చెప్పబడింది.          పుణ్యాత్ములైన వ్యక్తులు అనాయాసంగా మరణిస్తారు. అంతో ఇంతో పుణ్యం చేసినవాళ్ళు కూడా పదిరోజుల ప్రేతత్వనని తప్పించు కోవటం కష్టం. ఆ తరువాత పుణ్యఫలితంగా ఊర్ధ్యలోకాలకు వెళితే వెళ్ళవచ్చు. ఇక పాపాత్ముల సంగతి చెప్పనవసరం లేదు. గరుడ పురాణంలోని ప్రేతఖండంలో పాపులగు ప్రాణులకు వివిధ గతులు చెప్పబడ్డాయి.          మరణం దగ్గరపడ్డ మనుష్యునికి ఒక క్షణం ఒక యుగంలాగా బాధాభరితంగా వుంటుంది.          నూరు తేళ్ళు కుట్టిన బాధతో నురుగులు కక్కుతూ ముఖం చొంగతో తుడుస్తుంటే, పాపాత్ముల ప్రాణాలు ఆసన ద్వారం నుంచి పోతాయి.          జీవుడు హాహాకారం చేస్తూ దుఃఖంతో తన దేహాన్ని చూస్తూనే బయటికి లాగబడతాడు. ఆ తరువాత వచ్చేది యాతనీ దేహం. అంగుష్ట ప్రమాణం గల ఈ జీవుణ్ణి యమభటులు పట్టుకుని తమోమయమైన భయంకర మార్గాన యమపురికి తీసుకువెడతారు. అక్కడ యమభటులు పాపికి నరకయాతనలను పెట్టి యముని ముందు నిలబెడతారు.          యముని ఆజ్ఞచేత మళ్ళీ ఈ జీవి అంతరిక్ష మార్గంలో భూమిపై తన శరీరం దగ్గరకు చేర్చబడతాడు. యమపాశబద్దుడై, ఆకలిదప్పులతో పీడింపబడి ఏడుస్తూ వుంటాడు.          చనిపోయిన తర్వాత - జీవుడు శరీరంలోంచి బయటకి వచ్చాక కొన్నిసార్లు, యమదూతలకు పేచీలు వచ్చిన సంఘటనలు పురాణాలలో కనిపిస్తూ వుంటాయి. ఎంత పాపాత్ముడైనా ఏ దివ్యక్షేత్రంలోనో మరణిస్తే ఆ జీవి కోసం రెండు వర్గాలవారు వాదించుకోవటం, సహజంగా దేవదూతలు ఎక్కువ శక్తి కలవారు కనుక యమదూతలను ఒప్పించి ఆ జీవిని తీసుకెళ్ళటం జరుగుతుంది.          కొన్ని జీవులు కొంతకాలంపాటు స్వర్గానికి, నరకానికి వెళ్ళకుండా అంతరిక్షంలో ప్రేతాలై తిరుగుతూ వుంటాయి. ఆ విధంగా తిరిగే ప్రేతాలే మాంత్రికుల ఆవాహనకు దొరికేది. ఇతర లోకాలకు వెళ్ళిపోయిన జీవులు మాంత్రికులకు దొరకరు.          ఆకాశంలో తిరిగే ఈ ప్రేతాలకు తమ క్రింద వున్న భూలోక వాసులను చూడగల శక్తి మాత్రమే వుంటుంది తప్ప, పైన మరికొన్ని లోకాలున్నాయన్న సంగతీ, వాటిలో మరింత అధికశక్తి సంపన్నులైన దేవగణాలుంటాయన్న సంగతీ తెలియదు.          మనుషులకి ఏవిధంగా ఇతర జీవులను చూసే శక్తి లేదో ప్రేతములకు కూడా తమ పై లోకములలో వుండేవాళ్ళను చూచే శక్తి వుండదు. ఈ లోకము ఎంత చిత్రమైనదంటే కొందరు దేవుని నమ్ముతారు. దయ్యాలు, భూతాలు లేవంటారు. మరికొందరు వీటిని విశ్వసించి, సర్వశక్తివంతుడైన పరమేశ్వరుని ఉనికిని తెలుసుకోరు. నమ్మరు.          మృతిచెందిన తరువాత అంగుష్ట మాత్ర దేహుడైన జీవుడు తన శరీరాన్ని తాను చూస్తూ, చుట్టూ చెరి అందరూ తనవాళ్ళు దుఃఖిస్తూ వుండగా తాను దుఃఖిస్తూ వుంటాడు. అతనికి పిశాచత్వం రాకుండా వుండటం కోసం సంతానం కర్మచేయాలి.          పదిరోజులపాటు చేసే పిండోదశ దానాల వలన మరో శరీరము పుట్టి జీవుడు దాంట్లో ప్రవేశిస్తాడని గరుడపురాణం పలుకుతుంది.          పదిరోజుల కర్మ పూర్తయ్యేసరికి హస్తమాత్ర ప్రమాణం గలిగిన దేహంతో పదకొండవ, పన్నెండవ రోజులు ఆకలిదప్పులతో పిండ దానాదులు తింటూ పదమూడవ రోజు యమకింకరుల పాశముల చేత కట్టబడి హాహాకారం చేస్తూ ఒక సంవత్సరం ప్రయాణం చేసి, యమ లోకమైన నరకం చేరుకుంటాడు జీవుడు. తన కర్మసారానుసారం సుఖ దుఃఖాల ననుభవించి మళ్ళీ భూలోకం చెరి జన్మనెత్తుతుందా జీవి.          'మరి మంత్ర పూరితమైనటువంటి కర్మ చేయబడనివాళ్ళ గతి ఏమిటి? వాళ్ళకు సద్గతులు రావా?" అని ప్రశ్నించాను నేను.          అప్పుడు ప్రభాతస్వామి యిలా బదులిచ్చాడు-          'లోకంలో దరిద్రుడైన వ్యక్తికి ధనవంతుడైన మిత్రుడో, దాతో సహాయం చెయ్యవచ్చు. తాను స్వయంగా సంపాదించింది కాకపోయినా, స్నేహ, దానముల ద్వారా వచ్చిన ధనాన్ని దరిద్రుడనుభవించినట్లే, స్వయంగా పుణ్యకార్యములు చేయని జీవుడికి కూడా తన పుత్రులు చేసే శ్రాద్ధకర్మల ఫలితంగా ప్రేతాత్మ విముక్తి పాపవిమోచనము లభించి కాస్త మంచి స్థితికి పోగలుగుతాడు.          పుణ్యం చేసుకున్న జీవుడికి పుణ్యలోకములు, సద్గతులు ఎలాగూ లభిస్తాయి. తపోనిష్టులైన మహర్షులు కనిపెట్టిన అద్భుత ఉపకార పద్ద్తఃయ్ యిది. ఈ మార్గాన్ని అనుసరించి తమని కని పోషించినందుకు పెద్దల రుణాన్ని పిన్నలు తీర్చుకోగలుగుతారు.          కర్మకాండ లేనివారు దానము, శ్రాద్దము, జల తర్పణము లభింపక ప్రేతరూపమును పొంది నిర్జనారణ్యమునందు బహుదుఃఖితులై కల్పాంతము తిరుగుచుందురు. చేసిన కర్మ అనుభవింపక కోట్ల కల్పములు గడిచినను ఆ జీవుడికి విముక్తి వుండదు. ఏ ప్రాణికైననూ కర్మ అనుభవించకుండా యతనా దేహము పోదు- మనుష్య దేహము రాదు.          ప్రేతత్వ ప్రారంభదశలో జీవుడు స్వప్నావస్థ వంటి స్థితిలో వుంటాడు. తాను శరీరాన్ని విడిచిపెట్టాను, చనిపోయాను అన్న సంగతి అర్ధం చేసుకోవటానికి కొంతకాలం పడుతుద్న్హి. ఆ జీవి ఏ స్థితిలో, ఏ కారణం వల్ల మరణించాడో ఆ బాధ, భయము, దుఃఖము వదలవు.          అయితే ఎల్లకాలమూ అలా వుండదు. ప్రకృతి సహజమైన పరిణామం చెంది, మరణాంతరపు తన స్థితిని తెలుసుకోగలుగుతాడు. మనుష్యులను, పాంచభౌతిక ప్రకృతినీ చూడగలుగుతాడు. తనలాగా గాలిలో తిరిగే ప్రేతజీవులను చూడగలుగుతాడు. వాటితోను మాట్లాడ గలడు. అంతవరకే! ఆపైన వుండే జీవులను గురించి అతడికేమీ తెలియదు.          ప్రేతత్వం వదలక తమ పూర్వస్మృతుల కల్లోలపు సుడిగుండాలలో పడి కామ, క్రోధ, లోభ, మోహ, మధ, మాత్సర్యవశులై, తీవ్రస్వభావులై, ఆకలిదప్పికలు, విపరీత వాంఛలతో నియతశక్తి గలిగిన మానవ శరీరం దాటి వాయు శరీరంలో వుండటం చేత వందలరెట్లుగా మనసు సృష్టించుకున్న బాధా, భయం, భూమికల నుండి ఇంద్రియ వికారాల నుండి బయటపడలేక చిత్రవధను అనుభవిస్తూ వుంటాడు.

    తమ కులం వాళ్ళకి రాంకు లివ్వటంలోనూ, ఇంటికి కూరగాయలు మోసేవాళ్ళకి డాక్టరేట్ లివ్వటంలోనూ నరసింహం తరువాతే ఎవర్నయినా చెప్పుకోవాలి.     వెతికి, వెతికి సింహం అతడిని పట్టుకున్నాడు. తమ కోరిక చెప్పేసరికి నరసింహానికి మొదట మతిపోయింది. అది తిరిగి సర్దుకోవడానికి ఒకరోజు పట్టింది. పడుతుందని తెలిసి మరుసటి రోజు సింహం అతడిని మళ్ళీ కలుసుకున్నాడు. రెండు లక్షలు తక్కువ సొమ్ము కాదు. ఇదిగాక మిగతా ఇద్దరు ఎగ్జామినర్లకి, 'వైవా' ఏర్పాటు చేయడానికి మరో లక్ష.     వీళ్ళు పట్టుకున్న కుర్రవాడి పేరు శేఖర్. అమితమైన తెలివి తేటలున్నవాడు. సంవత్సరానికి రెండు థీసెస్ లు వ్రాయగలిగే మెదడున్న వాడు. తిండి దినదిన గండమైనవాడు. అతనూ మొదట్లో వప్పుకోలేదు. కానీ ఆకలి నిజాయితీని జాయించింది. అతడికో లక్ష. రిసెర్చి అయ్యాక కూడా అంత సంపాదించటానికి ఒక జీవితకాలం సరిపోదనే వాస్తవం ఎదురుగా కనబడుతూంది. అదీగాక అంతకన్నా మంచి సబ్జెక్టుతో ఆర్నెల్లు తిరిగేసరికల్లా మరో డాక్టరేట్ ఇప్పిస్తానన్న నరసింహం వాగ్దానం! చివరికి శేఖర్ వప్పుకొన్నాడు. మొత్తానికి దాదాపు ఎనిమిది లక్షల ఖర్చుతో పదిరోజుల్లో డాక్టరేట్ వచ్చింది.     కానీ ఇక్కడే ఒక మోసం జరిగింది.     నరసింహాన్ని అయిదు సంవత్సరాల క్రితం ఒక స్టూడెంట్ ఇలాగే మొసం చేశాడు. ఆయనగారికి ఒక స్కూటర్ బహుమతిగా ఇవ్వటంతో అతడికి డాక్టరేట్ వచ్చి, ఉద్యోగం కూడా దొరికింది. ఆర్నెల్లయ్యాక క్షేమం కనుక్కోవటం కోసం ఇంటికొచ్చి, ఏదో పని వున్నట్టు స్కూటర్ అడిగి తీసుకుని అదే పోత పోయాడు. టాక్సులు కట్టటం కోసం కక్కుర్తిపడి "సి" బుక్కు అడగటం నిర్లక్ష్యం చేసినా నరసింహం లోలోపల ఉడికి పోయినా ఇది యూనివర్శిటీ అంతా పాకింది. అది వేరే సంగతి, అప్పుడు తను మోసపోయాడు.     ఇప్పుడు తనే అలా ఎందుకు చెయ్యకూడదనుకున్నాడు నరసింహం. శేఖరం దగ్గర రిపోర్టు తీసుకుని చివరికొచ్చేసరికి లక్షా ఎగ్గొట్టాడు. ఏమీ చేయలేని ఆ కుర్రవాడు సభలో గొడవచేసి పోలీసులతో అరెస్టుకాబడ్డాడు.     అదీ జరిగిన సంగతి.     ........     "నువ్వు వెంటనే రమ్మనిపిలవగానే అనుమానం వచ్చింది. ఇంతలో సభలో జరిగిన గొడవ సంగతి తెలిసింది. వెంటనే తెర వెనుక విషయం పూర్తిగా తెలుసుకుని రావటంతో ఆలస్యమైంది" చెప్పటం పూర్తి చేసి అన్నాడు సింహం. కథంతా విన్నాక అతడు వెంటనే మాట్లాడలేదు. చేతిలో పేపర్ వెయిట్ తిప్పుతూ వుండిపోయాడు. అతడి మొహంలో కఠినత్వం చూసి సింహానికే భయం వేసింది. అంతకన్నా పెద్ద విషయాల్లో మోసం జరిగినప్పుడు కూడా ఇంతగా కదిలిపోలేదు.       "ఈ వ్యవహారంలో మనం మొత్తం ఎంత ఖర్చు పెట్టాము సింహం?"     "ఏడున్నర లక్షలు దాదాపు".     "అదంతా నరసింహం దగ్గర వసూలుచేసి సగం శేఖరానికివ్వు. ఆ ముసలి ప్రొఫెసర్ కి సరదాగా చిన్న శిక్ష కూడా వేస్తే సంతోషిస్తాను" తాపీగా అన్నాడు.     అర్థమైనట్టు "నేను వెళ్ళివస్తాను" అంటూ సింహం లేచాడు.     "మంచిది"     సింహం వెళ్ళిపోయాడు.     అతడలాగే చాలాసేపు కూర్చుండిపోయాడు. చీకటి అతడిమొహం మీద మసగ్గా పడుతూంది. టేబిల్ మీద కాగితాన్ని చేతుల్లోకి తీసుకున్నాడు.     "కాగితాన్ని సరస్వతి అంటారు. అమ్మా! సరస్వతీ!! ఒకప్పుడు చదువుకోనందుకు నేను సిగ్గుపడేవాడిని. ఇప్పుడు చదువు లేనందుకు గర్వపడుతున్నాను! ఒకప్పుడు రోడ్డు పక్కన నిలబడి, రకరకాల రంగురంగుల సంచులు భుజాన వేసుకుని స్కూళ్ళకి వెళ్ళే పిల్లల్ని కళ్ళప్పగించి చూసేవాడిని. సింహం అన్నట్టు నాలో ఎక్కడో ఏమూలో ఒక శాడిస్టుదాక్కొని వుండి వుంటే - ఇదుగో ఇప్పుడు ఈ చదువుకున్న వాళ్ళని చూసి వాడు కూడా సిగ్గుపడుతున్నాడు. నరసింహంలాటి వాళ్ళు చెప్పే ఈ చదువూ- ఈ యూనివర్శిటీలు ఇచ్చే ఈ డాక్టరేట్లూ నాకక్కర్లేదు. ఎన్నాళ్ళనుంచో నా మనసులో వున్న కోర్కె ఈనాడు పూర్తిగా నశించింది. నన్ను క్షమించు".     ఏడు లక్షలా పాతికవేలు ఖర్చుపెట్టి - కేవలం అహాన్ని సంతృప్తి పరుచుకోవటం కోసం సంపాదించిన డాక్టరేట్ కాగితం సిగరెట్ లైటర్ నీలి వెలుతురులో ఎర్రగా మంది బూడిదయింది.    .........    (ఇది జరిగిన పదిరోజులకి నరసింహాన్ని బయట చెట్టుకి నగ్నంగా కట్టేసి దొంగలు ఇల్లు దోచుకుపోయారు. యూనివర్శిటీ కాంపస్ లో ఊరి చివర ఇల్లు - ప్రొద్దున్నే రన్నింగ్ కి వెళ్ళిన విద్యార్థులు కట్లువిప్పారు. అది అక్కడితో ఆగలేదు. మూడురోజుల తర్వాత బ్రోతల్ హౌస్ లో అతడిని అరెస్టు చేశారు. ఇల్లుదోచుకోబడి మూడు రోజులు కాకముందే బ్రోతల్ హౌస్ కి వెళ్ళిన అతడిని చూసి అందరూ నవ్వుకోసాగారు. అతడి నెత్తీనోరుకొట్టుకుని నిజం చెపుతానన్నా వినే ఓపిక ఎవరికుంది? ఇది ఇక్కడ కూడా ఆగలేదు. ఒక రాత్రి అతడు యూనివర్శిటీ రికార్డులు తగలబెట్టే ప్రయత్నం చేస్తుంటే వాచ్ మెన్ పట్టుకున్నాడు. మెంటల్ హాస్పిటల్ సూపరింటెండెంటు పరీక్షచేసి అతడికి మతిభ్రమించినట్టు సర్టిఫై చేశాడు. ఉద్యోగం పోయింది. ...సింహం దృష్టిలో చిన్న శిక్ష అంటే అంతే మరి!                                        5     ఫంక్షన్ అయిపోయాక ప్రభుత్వ కార్లో ఫాస్టస్ హోటల్ లో దింపబడ్డాడు.     అతడు తన రూమ్ తలుపు తీసి వుండటం గమనించి విస్మయంతో లోపలికి వెళ్ళాడు.     "రండి మిత్రమా రండి. మీ కోసమే చూస్తున్నాను" అంటూ ఆహ్వానించాడు. అది తన గదే అయినట్టూ, వచ్చినవాడు గెస్టు అయినట్టు.     "...లోపల్నుంచి నెపోలియన్ బ్రాందీ వాసన ఎదుటి రూంలోకి దూసుకొస్తుంటే ఆగలేకపోయాను. న రూమే అనుకుని ఈ గది తాళాలు ఇచ్చారు రిసెప్షన్ లో. మీరేమీ కంగారు పడలేదు కదా".     "లేదు" అన్నాడు ఫాస్టస్. "నిజానికి సంతోషంగా వుంది కూడా"     ఇద్దరూ చెరో రెండు పెగ్గులూ పూర్తిచేసేసరికి పన్నెండయింది. మూడో పెగ్గు పోస్తూ వుండగా ఎదురు రూమ్ లోంచి ఫోను మ్రోగింది.     "నిశ్చయంగా మా ఆవిడే. నేను లేనని చెప్పండి". ఫాస్టస్ రిసీవర్ ఎత్తాడు.     "ఆయన అక్కడ ఉన్నారా!"     అతడు వెంటనే అబద్ధం చెప్పలేకపోయాడు.     "ఒకసారి ఫోను ఆయనకిస్తారా" అట్నుంచి అభ్యర్థనగా వినిపించింది. రిసీవర్ అందించాడు. ఆమె అట్నుంచి ఏం చివాట్లు పెట్టిందో గానీ అతడు లేచినిలబడి, తూలబోయి నిలదొక్కుకుని "నేను సాయంత్రం చెప్పింది నిజమే" అన్నాడు.

    "ఇండోనేషియా"     "వెరీ కరెక్ట్. సీ మిస్టర్ రమేష్, 1964 ఒలింపిక్స్ లో ఎన్నిదేశాలు పాల్గొన్నాయి?"     "తొంబై నాలుగు"     "రైట్. ఇప్పుడు మిస్టర్ రిత్వి. ఒలింపిక్ స్పోర్ట్ గా "జూడో" ఎప్పుడు తొలిసారి పరిచయం చేయబడింది."     "1964 టోక్యో ఒలింపిక్స్ లో" నిశ్చలంగా జవాబు చెప్పాడు రుత్వి.     "ఫెంటాస్టిక్. మిస్టర్ జగన్నాధ్ ఇట్స్ యువర్ టర్న్ అగైన్. ఐరోపా ఖండంలో "వైట్ సిటీలో అన్న" పేరుగల నగరం ఏది?"     "బెల్ గ్రేడ్"     " గుడ్ మిస్టర్ సురేంద్ర. ప్రపంచంలో గ్రేనేట్  సిటీ అనే నగరం పేరేది. అది ఏ దేశానికి చెందినది?"     "స్కాట్ లేండ్ లోని ఆబర్డీన్."     "రైట్" క్విజ్ మాస్టర్ రమేష్ ని చూస్తూ అడిగాడు.     "లావోస్ దేశానికి చెందిన ముఖ్యమైన భాషలు రెండు చెప్పండి."     "లావో అండ్ ఫ్రెంచ్"     "మిస్టర్ రిత్వి! అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాల్లోని ఓ రాష్ట్రంపేరు అలాస్కా. అయితే ఈ ప్రాంతాన్ని మరో దేశం నుంచి కొనడం జరిగింది. యు ఎస్  ఎ కి అలాస్కాని అమ్మిన దేశం పేరు?      క్షణం ఆగాడు రుత్వి.     మనసు మొగవేపు దూసుకొస్తున్న ఆలోచనల ముళ్లు విజూష గుండెలను గుచ్చుకొనకముందే రుత్వి చెప్పాడు" యు ఎస్. ఎస్ ఆర్"     "వెరీ కరెక్ట్" అంటూ అభినందించాడు క్విజ్ మాస్టర్.     తేలికపడింది విజూష మనసు.     కలలోకి వచ్చి తనతో కొంతసేపు గడిపి వెళ్లిపోయిన మిలింద్ లా వున్నందుకే రుత్విమీత ఇష్టాన్ని పెంచుకుందో లేక గెలిచిన రుత్విపై తను మాత్రమే గెలుపు సాధించాలన్న ఉత్సుకతతో నిజాయితీగా రుత్వి విజయాన్ని కాంక్షిస్తూందో ఆమెకే తెలియదు.     ఎన్నేళ్ల శూన్య సామ్రాజ్యమైనాగానీ యవ్వనపు స్పందనల్ని నీరవంలో నిక్షిప్తం చేసి నిశీధి ప్రకాదశిలా చాలాదూరం నడిచింది. మనో ప్రాకారాన్ని చుట్టుకున్న ఆలోచనల తీగలని సుతిమెత్తగానో  ముగ్దత్వాన్ని మరిలి కోపంతోనో ఇంతకాలమూ రవలించకుండా  ఆపగలిగింది గానీ అదేంటో మరి ఆమె ఈ క్షణం కొబ్బరిమొవ్వులోకి జారే వెన్నెల బిందువవుతుంది. నిదురుపోతున్న నోరులేని స్మృతుల్ని తట్టిలేపి కలత రేపుతున్న ఏ చిరుస్వప్నాల చిరునామానో తెలుసుకోవాలని తొందరపడుతుంది.     ఎంతసేపు అలా ఆలోచనల మధ్య కూరుకుపోయిందో ఆమెకే తెలీదు. చప్పట్ల మోతతో వాస్తవంలోకి వచ్చింది విజూష.     టీవీలో కనిపిస్తున్న  ఆడిటోరియం జనాన్ని చూస్తూ అంది స్పూర్తితో "క్విజ్ కాంపిటీషన్స్ జరుగుతున్నది రవీంధ్రభారతితోనా?'     "ఎక్కడైతేనేం... మొదటి రౌండ్ పూర్తయింది."     "వ్వాట్" అసంకల్పితంగా బయటికే అనేసింది విజూష. తను అంతసేపు  పరిసరాలను మరిచిపోయి రుత్వికి సంబంధించిన ఆలోచనల్లో కూరుకుపోయింది.     అర్దంకానట్టు తననే చూస్తున్న స్పూర్తితో అంది విజూష" సరిగా ఫాలో కాలేదు స్పూర్తీ"     "నువ్వు అదోలా వుండటం చూసి రుత్వి గురించి బాధపడుతున్నావనుకున్నాను."     విస్మయంగా అడిగింది విజూష మళ్లీ "రుత్వి గురించి బాధ దేనికే?"     "అంటే మొదటి రౌండ్స్ లోరిత్వి వెనకబడ్డ విషయం నీకు తెలీదన్నమాట."     విజూషలో సన్నని ప్రకంపన.     "అవును విజ్జూ... మొదటి రౌండు పది ప్రశ్నల్లో ఒక్క ప్రశ్నకి జవాబు చెప్పలేనిది రుత్వి మాత్రమే."     పేలుతున్న రంగు బుడగల స్వప్నాన్ని చూస్తున్నట్టు వున్నట్టుండి మనసేం ఇలా ఆత్రపడుతూంది.     డయాస్ పైనున్న రుత్విలో మార్పులేదు.     ఎన్ని సత్యాలని తెలుసుకున్నా ఇంకా మండే పిపాసలా చూపుల ఊహకి అందని సూక్ష్మంలా ... ఎగరని తరంగంలా.. ముడుచుకున్న విహంగంలా... మందహాసంలా... మహాస్త్రంలా... కవచంలా... ప్రవచనంలా.... బిందువులా... సింధువులా....       "నౌది సెకండ్ రౌండ్ స్టార్ట్స్" క్విజ్ మాస్టర్ జగన్నాధ్ ని చూస్తూ "ఈ రౌండ్ వో మన  దేశానికి సంబంధించిన ప్రశ్నల్ని మాత్రం అడబోతున్నాను"     "మన దేశంలో తొలిసారి జాతీయ పతాకాన్ని జవహర్ లాల్ నెహ్రూ ఎర్రకోటపై ఎగురవేసింది ఎప్పుడు?"     "1947 ఆగష్టు పదిహేను"     "రైట్" ఇప్పుడు సురేంద్రుని అడిగాడు. "మన  జాతీయ చిహ్నమైన మూడు సింహాల క్రింద పీఠంలోధర్మచక్రానికి రెండువైపులా రెండు బొమ్మలుంటాయి. అవి ఏంటి?"     "ఒకటిఎద్దు, రెండోది గుర్రం"     "మన నేషనల్ కేలండర్ తొలిసారి అమల్లోకి వచ్చిన సంవత్సరం?'     "1957 మార్చి 22వ తేదీ " అన్నాడు రమేష్.     "ఫైన్" రమేష్ ని అభినందిస్తూ ఇప్పుడు రిత్విని చూపిన క్విజ్ మాస్టర్ "ప్రశ్న కాస్త  క్లిష్టమైనది. అయినా మీరు చెప్పగలరన్న నమ్మకం నాకుంది మిస్టర్ రుత్వి" అన్నాడు అణువంత ఉత్సాహపరుస్తూ.     "కేలండర్ అన్నది ప్రారంభం కావలసింది జనవరి ఒకటో తేదీన మరి మార్చి 22వ తేదీన అమలు చేయడంలో ఉద్దేశ్యం ఏమిటి?"     భావరహితంగా చూసాడు రుత్వి.     ఆ విరామాన్ని కూడా భరించలేకపోయింది విజూష, మరోసారి రుత్వి విఫలం కాబోతున్నాడు.     "గ్రెగేరియన్ అనబడే ఇంగ్లీష్ కేలండర్ లానే శక సంవత్సరం ఆధారంగా మొదలైన మన కేలండర్ లోనూ ఏడాదికి 365 రోజులుంటాయి అయితే మార్చి 22వ తేదీన అమల్లోకి రావడానికి కారణం మన కొత్త సంవత్సరం చైత్రమాసంలో మొదలవుతుంది కాబట్టి ఆ  చైత్రమాసం తొలి రోజు మార్చి 22 వ తేదీ కాబట్టి."     కరతాళధ్వనుల్తో రుత్విని అంతా అభినందిస్తుంటే....     "అయితే ఓ ఏడాది మాత్రం చైత్రమాసం మార్చి 21వ తేదీన ప్రారంభమవుతుంది. అదే లీపు సంవత్సరం" అన్నాడు అప్పటికిగాని తను చెప్పాల్సింది పూర్తికానట్టుగా.

         ఆ షాపంటే అసహ్యం పుట్టింది.          అమ్ముదామని ప్రయత్నించాడు. నష్టాల ఊబిలో వున్నదాన్ని కొనటానికి ఎవరూ ముందుకురాలేదు.          ఏం చెయ్యాలి? ఆత్మహత్య చేసుకోవాలా?          అతనిది పోరాటపటిమ వున్న స్వభావం పలాయితుడుగా ఈ లోకంనుంచి నిష్క్రమించటం ఇష్టంలేదు.          ఏం చెయ్యాలి? ఆలోచించటం మొదలుపెట్టాడు.          ఈ షాపు గురించేకదా, దీన్నుంచి సంపాదించి పైకి రావాలనే కదా అంత అప్పు చేసింది! దానిమీద అనుకున్న ఆదాయం రావటం లేదంటే ఈ లోపం తనది కాని షాపుది కాదు!          కాబట్టి షాపును అసహ్యించుకోవటంలో అర్ధంలేదు.          వరుసగా రెండురోజులు పని అయిపోయినా కూడా వంటరిగా షాపులో గడిపాడు. ఆ గోడలూ, అలంకరణా, అందులో వున్న వస్తువులూ...... ఇవన్నీ చూస్తూ భోరున ఏడ్చేడాడు.          ఏదో మార్పు కావాలి.          బిజినెస్ లో మార్పు కాదు.          తన ఆలోచనలో మార్పు.          మొదట ద్వేషభావాన్ని పోగొట్టుకోవాలి తన బిజినెస్ ను ప్రేమించగలగాలి.          ఆ ప్రేమలోంచి కొత్తకొత్త ఆలోచనలు ఆవిర్భవించసాగాయి.          అతని షాపులో నెలల తరబడి అమ్ముడు పోకుండా మిగిలిపోయి అతన్ని వెక్కిరిస్తూ అతని ద్వేషానికి గురవుతూన్న వస్తువులను ప్రేమగా ముద్దు పెట్టుకున్నాడు.          అలా ముద్దుపెట్టుకుంటున్న క్షణంలో అతనికి కొత్త కొత్త ఆలోచనలు వచ్చాయి. "షాపు అమ్మెయ్యాలి" అన్న బలహీనమైన ఆలోచన స్థానే 'షాపు నిలబెట్టుకోవాలి' అన్న బలమైన ఆలోచన ప్రవేశించింది.          అంతవరకూ రోజూ విసుక్కుంటూ నిద్రలేచేవాడు. ఇప్పుడు అలా నిద్రలేవటంలో తృప్తి, ఆనందం అనుభవించటం మొదలైంది.          స్కూటర్ మీద చలిలో, వర్షంలో, వడగాడ్పుల్లో పోతున్నా సెల్ఫ్ పిటీకి బదులు అందమైన భావన ఏర్పడింది.          ఆ ఉత్సాహంతో బిజినెస్ లో కొత్త కొత్త ప్రయోగాలు చేశాడు.          సిల్వా, లూస్ హే వంటి పుస్తకాలు చదివి మనోధైర్యాన్ని పెంచుకున్నాడు.          అతని బిజినెస్ లో గణనీయమైన మార్పు వచ్చింది.          డబ్బు కనపడసాగింది. ఇదివరకు చేతిలో కొంచెం డబ్బు కనపడేసరికి విశృంఖలమైన ఆలోచనలు వచ్చేవి. ఇప్పుడు చాలా గౌరవంగా చూడసాగాడు.          ఎవరికన్నా ఇవ్వాల్సి వచ్చినా ప్రేమగా ముద్దు పెట్టుకుని సంతోషంగా ఇచ్చేవాడు. తీసుకుంటున్నా గౌరవంగా తీసుకునేవాడు.          అప్పులు తీరిపోయాయి.          కారు కొనుక్కున్నాడు.          ఇల్లు కొనుక్కున్నాడు.          అతనికిప్పుడు ఏ దిగులూ లేదు. ఎందుకంటే పనికిమాలిన దిగుళ్ళు పెట్టుకోవటానికి సమయం లేదుగనుక!          అలాగే...          మీరు ఆఫీసులో పనిచేస్తున్నట్టయితే ఆఫీసర్ పట్లా, ఆఫీసరై వుంటే మీకింద పనిచేసే వారిపట్లా,          మీ భార్య పట్లా, మీ భర్తపట్లా,          మీ తల్లిదండ్రుల పట్లా, మీ పిల్లల పట్లా,          మీ స్నేహితుల పట్లా,          మీ సమస్యల పట్లా,          మీ సమాజం పట్లా,          దృక్పథాన్ని మార్చుకుని, మార్చుకోగలిగి వీక్షించండి. రుచి ఏర్పడుతుంది.          గోల్డ్ స్మిత్ రాసిన 'వికార్ ఆఫ్ ద వేక్ ఫీల్డ్' నవలలో ఓ రైతు కుటుంబం పరిస్థితులను బట్టి ఇల్లు అమ్ముకోవలసి వస్తుంది. ఆ ఇంటి హాల్లో పెద్ద అద్దముంది. దాన్ని బయటకు తీసుకురావటానికి ఇంటి గుమ్మం కొలతలు సరిపోవటంలేదు. ఆ అద్దాన్ని వదిలిపెట్టి రావటం ఎవరికీ ఇష్టంలేదు.          ఒక్కొక్కరూ ఒక్కొక్క సలహా చెబుతున్నారు.          ఒకరు.... 'ఆ ఇంటి గుమ్మాన్ని పగలగొట్టి విశాలంచేసి, అద్దాన్ని బయటకు తీసుకొచ్చాక కావాలనుకుంటే మళ్ళీ చిన్నది చేసుకోవచ్చనీ,          ఒకరు.... 'అద్దాన్ని నిపుణులచేత కోయించి రెండు ముక్కలుగా చేసి తర్వాత ఆ నిపుణులచేతే అంటింపజేయవచ్చు'ననీ.          ఇలాగ... ఏవీ ఆచరణయోగ్యం కావటంలేదు.          తలలు బాదుకుంటున్నారు.          ఇదంతా గమనిస్తోన్న ఓ బుద్దిమంతుడు చివరికి నోరువిప్పి "మీరు అద్దం బయటకు ఎలా తీసుకువెళ్ళాలా అని ఆలోచిస్తున్నారుగానీ, అసలది లోపలకు ఎలా చేరిందో వాకబు చేశారా? అది తెలుసుకుంటే ఈ సమస్య విడిపోతుంది" అని సలహా ఇచ్చాడు.          ఓ సమస్య ఎలా పరిష్కరించుకోవాలా అని చిందులేసేముందు, అసలా సమస్య ఎలా ఉత్పన్నమైందో ఆలోచించగలిగితే...ముందడుగు చాలావరకూ సులభతరమవుతుంది.                                                                * * *

ఇంకో విషయం చెబితే ఆశ్చర్యపోతావేమో....నేను నేరాలను ఎప్పుడో ఆపేయాలని నిర్ణయించుకున్నాను. కానీ, నువ్వు అడిగావు గుర్తుందా! 'దోచుకున్న సొమ్మంతా ఎవరికో దానం చేసేస్తే నీకేం మిగులుతుంద'ని అప్పుడే అర్ధమైంది నాకు నీకంటూ కొంతయినా మిగాల్చాలని. అందుకే చివరి దోపిడీ చేసింది నీకోసమే. ఆ దోపిడీ సొమ్మంతా నీ పేరునే పార్శిల్ చేశాను. రసీదులు బెడ్ క్రింద పెట్టాను. వెళ్ళి తెచ్చుకో. ఇంతకాలం నా జీవితాన్ని అనాధ బాలలకే అంకితం చేశాను. వారిపట్ల నాకున్న సానుభూతి అలాంటిది. నాలాగా మరెవ్వరూ అనాథలుగా జీవితాన్ని వెళ్ళబుచ్చకూడదనే ధ్యేయంతో ఇంతకాలం శ్రమపడుతూ వచ్చాను. కాలగమనంలో సూర్యోదయమైనా ఆగిపోతుందేమోగానీ తెల్లారకమునుపే రైల్వే ఫ్లాట్ ఫారాలమీద మురికిపట్టిన శరీరాలతో, చింపిరి జుట్టుతో చిరిగి పీలికలయిన బట్టలతో అమాయకమైన బాలబాలికలు కన్పించకుండా ఉండరనేది నగ్నసత్యం! అసలు ఎవరు వీళ్ళు.... ఎక్కడి నుండి వచ్చారు? ఈ సమాజంలోకి ఎలా దిగుమతౌతున్నారు? ఇలా ఆలోచిస్తూపోతే మనం ఊహించలేని వాస్తవాలు ఎన్నో బయటపడుతూనే ఉంటాయి. బీదరికం వాళ్ళ వెలివేయబడ్డవాళ్ళు కొందరయితే తల్లిదండ్రుల ఆప్యాయతానురాగాలు లోపించి, బజారున పడ్డవారు మరికొందరైతే పైపై మెరుగుల తళుకు బెళుకుల ప్రపంచంలో ఏదో సుఖాన్ని పొందవచ్చని ఆరాటపడి, ఉన్న సుఖ సంతోషాలను వదిలి పారిపోయివచ్చినవారు కొందరు. కన్నవారి నిరాదరణకు గురైనవారిలో అదొక విధమయిన తెగింపు బయలుదేరి...వారిపై ఉందే ద్వేషంతో ఏదో చేయాలని, ఏదో ఒకటి చేసితను బ్రతకగలనని నిరూపించుకోవాలని మొండితనంతో ఇంట్లో చెప్పకుండా పారిపోయి వచ్చినవాళ్ళు ఏం చేయాలో తోచక రోడ్ల వెంట తిరుగుతూ, మట్టికొట్టుకుపోయిన శరీరాలతో శుష్కించిపోతున్నారు. కాలే కడుపులను చల్లబరచుకోవాలి కాబట్టి ఏ డస్ట్ బిన్ దగ్గర పారేసినవి ఏరుకునో...లేదా సిగ్గు విడిచి అడుక్కుని తినడమో....అదీ కుదరనప్పుడు దొంగతనం చేసి పొట్ట నింకోవడానికో అలవాటు పడిపోతున్నారు. విలాస జీవితాన్ని గూర్చి కలలు కని తనూ అలాంటి భోగాలను అందుకోవాలనే అత్యాశతో ఇంట్లో దాచిన డబ్బుని దొంగిలించి సమీపంలోని పట్టణానికి వెళ్ళి జల్సాగా ఖర్చుపెట్టేస్తుంటారు కొందరు పిల్లలు. తీరా అంతా అయిపోయాక అప్పుడు పాపభీతి బయలుదేరుతుంది వారిలో. ఇంటికివెళితే చావచితక్కొడతారనే భయంతో అసలు ఇంటికే వెళ్ళకుండా ఎటో పారిపోతూ వుంటారు కొందరు. సరదాకి చ్జేసిన ఆ దొంగతనమే అలవాతుగామారి మెలమెల్లగా దొంగతనాలవైపే వాళ్ళ మనసు మారుతుంది. అలాంటివారు జులాయిగా తిరుగుతూ జేబుదొంగల్లా మారిపోతారు. అదీగాకపోతే ఇంటికెళ్ళినా పెద్దవాళ్ళు తిట్టడమో, కొట్టడమో చేస్తారు. అంతకు మించి తనను ఏమీ చేయరుకదా అనే ధీమాతో ఇంటికెళ్ళి తమ శరీరాల్ని అప్పజెప్పేస్తారు. ఇంకొకసారి ఇంకోటి దొంగిలించి సరదా పడిపోతారు. అలా సీరియల్ దొంగగా మారడానికీ అవకాశం వుంటుంది. ఎలాంటి బాదరాబందీ లేకుండా ఏ బ్రిడ్జి కిందనో....రైల్వే ఫ్లాట్ ఫారాల మీదనో, షాపుల ముందో పడుకోవడం....తెల్లవారాక తమ నిత్యకృత్యాల్లో మునిగిపోవడం తప్ప తమ జీవితానికి సాఫల్యత ఏమీ లేని అభాగ్య జీవులు....అనాథ బాలలు.... ఎయిమ్ లెస్ గా తిరిగే ఇలాంటి పిల్లలను మనం ఎక్కువగా రైళ్ళల్లోనూ, రైల్వేస్టేషన్ల లోనూ, బస్ స్టాండ్ పరిసరాలలోనూ చూస్తుంటాం. వారిని చూసి కొందరు చీదరించుకుంటారు. ఒక్కొక్కరు తాము తినేది పెడతారు. దానం చేసేవారు కొందరుంటే ఎక్కడ ఏది దొంగిలిస్తారోననే భయంతో దూరంగా తరిమివేసేవారు మరికొందరు వుంటారు. బెగ్గర్స్ ఎక్కువగా కన్పించేది మన ఇండియాలోనేనని ఎవరో మహానుభావుడు అన్న సూక్తి నిజం అని మనం ఒప్పుకోక తప్పదు. మురికి కూపాల్లోనే నిరంతరమూ జీవిస్తూ ఉండడంవల్ల వారిలో ఎందరో అనారోగ్యంతో సరియైన వైద్యసహాయం లేక రోగాల పుట్టలా మారిపోతున్నారు. చూసేవారికి దీనంగా అడుక్కుతినే చూపులు కనిపిస్తాయి కానీ ఏ కారణాలవల్ల ఆ నిర్భాగ్యుడు చేయి చాచవలసి వచ్చిందో ఆలోచించరు. ఎండా వానలకు తడుస్తూ, ముణగదీసుకుని రోడ్ పక్కనే పడుకుని వున్నవాడిపై జాలిపడి పది పైసలు వేస్తారే తప్ప అలాంటి స్థితి ఎందుకు దాపురించిందో ఎవరూ పట్టించుకోరు. అలాంటి స్థితిలో వుంది మన దేశం... అలాంటి దిక్కులేని పిల్లలో నిజాయితీగా కష్టించి పొట్టపోసుకునే వాళ్ళు కూడా వుంటారు. బూట్ పాలిష్ చేసుకుంటూనో....తీ దుకాణాల్లో పనిచేస్తూనో గడిపేస్తుంటారు మరి కొందరు. అంటే మనం సరియైన అవకాశం చూపగలిగితే వాళ్ళు కూడా తమ పద్ధతుల్ని మార్చుకుంటారనేది కొంధరిలోనైనా నిజం కావచ్చు. ఈ అనాథల కోసమే నా జీవిత గమనాన్ని నిర్దేశించుకున్నాను. నువ్వేమో నాకు అంతుపట్టని మజలీవయ్యావు. అందుకే మన దారులు వేరనీ.....గమ్యాలు ఒకటి  కాలేవనీ....చివరకు ఈ నిర్ణయానికి వచ్చి ఎప్పటికీ తిరిగి నీకు కన్పించకూడదాని నిర్ణయించుకుని వెళ్ళిపోతున్నాను.                                                                                                        ఉంటాను నెచ్చెలీ....                                                                                                        నీకు ఇక ఏమీకాని అధికారి.... ఆ లెటర్ చదివిన సంజీవి నిర్ఘాంత పోయింది. ఆమె హృదయానికి ఊహించని విఘాతం తగిలింది. తనేం నేరం చేసిందని ఇలాంటి శిక్ష విధించాడు? ఒక స్త్రీ హృదయాన్ని అర్ధం చేసుకోలేక ఎంతసేపూ తన పరిధిలోనే ఆలోచించుకుంటూ బండరాయిలా ఉండిపోయిన అతనికేం తెలుస్తుంది. తనెంత మధన పడి పోతున్నదో....! సంజీవి ఆ షాక్ కీ తట్టుకోలేనట్టు కుప్పకూలిపోయింది. ఆమెకేమైందో అర్ధంకాక తెల్లబోయాడు డాక్టర్. మెడికల్ చేస్ట్ తీసి ఆమెను పరీక్షించాడు. పల్స్ కొట్టుకునే వేగంలో కన్పించిన మార్పుని గమనించిన మరుక్షణం అతని భ్రుకుటి ముడిపడింది. అనుమానం తీరక మరి కొన్ని పరీక్షలు చేసి...ఆమెకు స్పృహ తెప్పించాడు. "నాకు ఏమైంది డాక్టర్..." అంటూ లేచి కూర్చుంది సంజీవి. "ముందు నేను అడిగే ప్రశ్నకు సమాధానం చెప్పు.....నీకు పెళ్ళి అయిందా...?" అతను ఎందుకు అడిగానో వెంటనే అర్ధంకాక అయోమయంగా చూసింది. అవునూ కాదన్నట్టు తల అడ్డంగా ఊపింది.

    అతన్నెప్పుడూ అంత చికాకుగా చూడలేదు ఆమె.     వెంటనే తేరుకుంది.     "తెండి సార్! రీటైప్ చేసుకుని తెస్తాను" అంటూ అతని చేతిలో లెటర్ తీసుకుంది ప్రమీల. అలా తీసుకున్నప్పుడు మెల్లగా ఆమె వేళ్ళు  అతని వేళ్ళని తాకాయి.     "ఇప్పుడే ఫైవ్ మినిట్స్ లో తెస్తా సార్?" అని ఓసారి అతని మొహాన అందమైన చిరునవ్వు నవ్వేసి వెనక్కి తిరిగింది ప్రమీల.     అంతే! ప్రణయ్ పని అయిపోయింది.     "వద్దులే ప్రమీ....ఇలాతే" ఎక్కడాలేని ప్రేమని గొంతులో పలికిస్తూ అన్నాడు.     "పర్వాలేదు సార్" అంది ప్రమీల.     "అబ్బ....వద్దని చెప్పానా?" ప్రేమపూరితమైన అధికారంతో అన్నాడు.     "ఇలాతే. ఒకటి, రెండు మిస్టేక్స్ వున్నాయి. నేను చేతిలో దిద్దేస్తానులే."     ప్రమీల చేతిలోంచి లెటర్ తీసుకుంటూ ఆమె చేతివేళ్ళని తాకాడు ప్రణయ్.     ఇదిగో మగాళ్ళు దెబ్బతినేది యిలానే. ఆడాళ్ళు మగాళ్ళని వూర్కే ఫూల్ చేసిపారేస్తారు.     ఆ రోజు ఆఫీసులో పని సరిగ్గా చేయలేకపోయాడు అతను.     సాధ్యమైనంత త్వరలో ఓ గర్ల్ ఫ్రెండుని సంపాదించాలి.     ఎలాగైనా సరే.....     ఆఫీసు నుండి యింటికి వెళ్ళేముందు యింకోసారి అనుకున్నాడు అతను.                                           *    *    *    *     సమయం.....     రాత్రి పదిగంటలు.     ప్రణయ్ మంచంమీద పడుకుని వీక్లీ మ్యాగజైన్ పేజీలు తిప్పుతున్నాడు.     ఏదో సీరియల్ కి సంబంధించిన ప్రకటన....మొత్తం పేజీనిండా-     అతి త్వరలో...     ఈ యుగం రచయిత.....     డ్యాషింగ్, డేరింగ్, యంగ్, డైనమిక్.....     రచయిత ప్రభంజన్ కలం నుండి జాలువారిన సీరియల్.     "పిశాచమందిరం."     ఎదురు చూడండి...     మీ అభిమాన రచయిత ప్రభంజన్ మిమ్మల్ని ఉక్కిరిబిక్కిరి చేసి వూపిరి సలపకుండా చేస్తారు.     ఓసారి తల గట్టిగా విదిలించి వూపిరితిత్తులనిండా గాలి పీల్చుకున్నాడు.     ఆ అడ్వర్ టైజ్ మెంట్ చదివేసరికి అతను వుక్కిరిబిక్కిరి అయ్యాడు.     ఈ యుగం రచయిత, మీ అభిమాన రచయితానట?     అంతకుముందు అతను ఒకే ఒక నవల రాశాడు. అదీ ఆ వీక్లీలోనే. ఆ నవల పేరు దెయ్యాల దాంపత్యం.     ఒక్క నవల రాసేసరికి అతను ఈ యుగం రచయితా, డ్యాషింగ్, డేరింగ్, డైనమిక్ రచయితా, అందరి అభిమాన రచయితా అయిపోయాడా?     ప్రణయ్ నవ్వుకుంటూ పేజీ తిప్పాడు.     మరో సీరియల్...     "నరికి పారేస్తా" గొప్ప క్రైం థ్రిల్లర్ ఆ నవల.       రచయిత్రి పప్పుసుద్ద ఆండాళ్ళమ్మగారు.     ఆ రచయిత్రి వంటగది దాటి ఎప్పుడూ బయటికి వెళ్ళదు. కానీ ఆమె గొప్ప క్రైం, యాక్షన్ నవల రాసిపారేసింది.     నవ్వుకుంటూ పేజీలు తిప్పాడు.     ఇంకో శీర్షిక....     "బోడి ప్రశ్నలకి బొచ్చు సమాధానాలు."     ప్రతి వారం పాఠకులు అడిగే ప్రశ్నలకి రచయిత సమాధానాలు యిచ్చే శీర్షిక అది.     ఒక ప్రశ్న చదివాడు.     "ఏవండి....మిమ్మల్ని కలవడానికి మీ అభిమాన పాఠకులు వస్తుంటారా?"     పన్లేని పాపారావు విశాఖపట్నం నుండి రాసిన ప్రశ్న అది.     దానికి రచయిత సమాధానం....     "భలేవారే....రారని ఎందుకు అనుకుంటున్నారు? గుంపులు గుంపులుగా వస్తుంటారు.... ముఖ్యంగా పాఠకురాళ్ళు . వాళ్ళలో కొందరు నాకు చుపుక్ చుపుక్ మంటూ ముద్దులు కూడా పెట్టేస్తుంటారు. నేను ఛీ....యాక్ అని తుడిచేసుకుంటాను."     మరో ప్రశ్న...     "మీకు బలిసిందా.....?" కొవ్వు కొండలరావు పొగరు మోతుపాలెం నుండి రాసిన ప్రశ్న.     "మీలాంటి లక్షలాది పాఠకుల అభిమానం ఇలా కలకాలం వుండాలే గానీ....ఎక్కడైనా, ఏదైనా బలుస్తుంది."     ఓర్పు నటిస్తూ రచయిత యిచ్చిన సమాధానం.     'ఏంటో....హు!' అనుకుంటూ పేజీ తిప్పాడు.     మరో సీరియల్...     "క్షణ క్షణం మరణం"     ఆ నవల నిండా పిచ్చ వయొలెన్స్!     రచయిత లక్కపిడత బక్కారావు.     ఇంట్లో బొద్ధింకని చూసినా భయపడి గంతు వేస్తాడట!     గబగబా నాలుగైదు పేజీలు తిప్పాడు ప్రణయ్.     డాక్టర్ సలహాల శీర్షిక.     డాక్టర్ కామానందం ఆ శీర్షికని నిర్వహిస్తున్నారు.     అందులో ఓ ప్రశ్న.     "చంకలో గడ్డ వుంటే సెక్సు సామర్ధ్యం తగ్గిపోతుందంటారా? ఇలా ఎందుకడుగుతున్నానంటే నాకు అయిదారు సంవత్సరాల నుండీ చంకలో గడ్డ వుంది. రోజు రోజుకీ నేను నీరసించిపోతున్నా.....మాకు పిల్లలుకూడా పుట్టడంలేదు. దానికి చంకలో గడ్డే కారణం అని నా అనుమానం."     ఈ ప్రశ్నేమో సెక్సుగూడా నుండి అనుమానం వీరయ్య రాశాడు.     దానికి డాక్టర్ కామానందం సమాధానం.     "చూడండి వీరయ్యగారూ! మీది కేవలం సైకలాజికల్ ప్రాబ్లెం. చంకలో గడ్డ వున్నా....పిర్రమీద గడ్డ వున్నా సెక్సు సామర్ధ్యం ఏమీ తగ్గదు. కాబట్టి మీరు వర్రీ కానవసరంలేదు. మీకు చంకలో యిబ్బందిగా వుంటే ఆ గడ్డని ఆపరేషన్ ద్వారా తొలగించుకోండి. అంతేగానీ సెక్సు సామర్ధ్యం గురించి మీరు ఆపరేషన్ చేయించుకోవలసిన అవసరం ఎంత మాత్రం లేదు. ఇంక పిల్లలు పుట్టకపోవడం గురించి.....ఎందుకైనా మంచిది....ఓసారి మీ మంచాలు మార్చి చూడండి ఏమైనా ఫలితం వుంటుందేమో. ఫలితం కనిపించకపోతే మీ ఆవిడని నా దగ్గరకు తీసుకురండి....ఆమె గర్భవతి అయ్యేలా చూసే బాధ్యత నాది."     ప్రణయ్ కిసుక్కున నవ్వి పేజీ తిప్పేశాడు.     ఆ ప్రక్క పేజీలో 'స్నేహ మాధురి' పెన్ ఫ్రెండ్స్ శీర్షిక.     ఆ పేజీ కూడా తిప్పేయబోయిన ప్రణయ్ పేజీ తిప్పకుండా ఆగిపోయాడు.     అతని మనసులో ఓ మెరుపు మెరిసింది.     గబగబా అతని చూపులు ఆ శీర్షికలోని పేర్ల వెంట పరుగుతీశాయి.     కె.కిరణ్ కుమార్, ఎ. లక్ష్మణరావు, బి. సుబ్బారావు, లక్కిశెట్టి అప్పలరాజు, రంకిరెడ్డి తిమ్మారావు.     ప్రణయ్ మొహం చిట్లించాడు.     'వీళ్ళ బొంద...ఈ శీర్షిక వీళ్ళకి ఎందుకసలు? వీళ్ళకి స్నేహితులు కావాలేం? ఇరుగుపొరుగువాళ్ళు, వాళ్ళతోబాటు కాలేజీలో చదివేవాళ్ళూ సరిపోరు. ఇంకా ఎక్కడినుండో వీళ్ళకి ఉత్తరాలు రాయాలి! ఎవరికీ మరేం పనీపాటా లేదు వీళ్ళకి ఉత్తరాలు రాయడంతప్ప....హు!' అనుకుని మిగతా పేర్లు కూడా చదివాడు.     ప్రణయ్ మొహం వికసించింది.

               అతడు ఆమె ప్రియుడు                               -యండమూరి వీరేంద్రనాథ్     "నీ ఆఖరి కోరికేమిటి?"     భోజనం చేస్తున్న మహర్షి నెమ్మదిగా తలెత్తాడు. జైలర్ మొహం చిరాగ్గా వుంది. మరుసటిరోజు ఉరితీయబడే ఖైదీని ఏదో అడగాలి కాబట్టి అడుగుతున్నట్టు వుందేతప్ప ఆ కంఠంలో మహర్షిపట్ల ఏ సానుభూతీ లేదు.     మహర్షి సమాధానం చెప్పకుండా మౌనంగా వుండి పోయాడు.     "ఏం, మాట్లాడవేం?"     "ఆలోచిస్తున్నాను..... ఏ ఆఖరి కోరిక కోరాలా అని" అతడి కంఠం జీరగా, నిర్లక్ష్యంగా పలికింది.     "పిచ్చి పిచ్చివేమీ అడక్కు నీ పేరున ఏదయినా ఆస్తివుంటే వీలునామా వ్రాయటం, నువ్వేవరినయినా చూడదలుచుకుంటే వాళ్ళకోసం కబురు చేయటం అలాంటివైతేనే అనుమతిస్తాం."     "సాధారణంగా ఉరికంబం ఎక్కేముందే ఆఖరి కోరిక అడుగుతారు. మీరేమిటి ఒకరోజు ముందే అడుగుతున్నారు?"     "ఏంట్రా..... ఏదో పెద్ద రూల్స్ తెలిసినట్లు మాట్లాడతావ్? సినిమాలు చూసీ, పుస్తకాలు చదివీ తెలుసుకున్నావా? అలాంటిదేం లేదు. నువ్వేవరినైనా చూడాలనుకుంటే చెప్పు, పిలిపిస్తాను."     "మహర్షి చేతిలో అన్నం ముద్దకేసి తదేకంగా చూస్తూ వుండిపోయాడు. జైలర్ కొనసాగించాడు. "అందుకే ఓ రోజు ముందడిగేది.....! ఉరికంబం మెట్లమీద నాకు ఫలానా వాళ్ళని చూడాలని వుందంటే ఉరితీయటం ఆపుచేసి వాళ్ళని  పిలిపిస్తారనుకోకు. ముందు నేను చెప్పినట్టు అదంతా యేదో కథల్లో జరిగేది."     మహర్షి ఇంకా అన్నం ముద్దవైపే చూస్తున్నాడు.     జైలర్ అసహనంగా "ఏరా......ఏమన్నా చెబుతావా? నేను పోయి ఉరి యేర్పట్లు చేసుకోనా?" అనడిగాడు.     "నాకో కోరికుంది సారూ" అన్నాడు మహర్షి.     "ఏమిటది? తొందరగా చెప్పేడువు."     "నాకొక అమ్మాయిని చూడాలనుంది."     జైలర్ ఉలిక్కిపడ్డాడు. మొహం చిట్లించాడు. "అమ్మాయినా? నీ కెవరూ కూతుళ్ళున్నట్లు తెలీదే? పెళ్ళయిన ఆర్నెల్లకే పెళ్ళాన్ని చంపేసేవుగా" అన్నాడు.     "కూతురు కాదండీ, నా స్నేహితురాలు."     "ఏంటీ? నీకో స్నేహితురాలు కూడా వుందా?"     "అవును. చదువుకునే రోజుల్లో నా క్లాస్ మేటు. చచ్చిపోయే ముందు ఆ అమ్మాయిని ఒక్కసారి చూడాలనుంది. పిలిపిస్తారా?"     "ఆ అమ్మాయి ఒప్పుకుంటుందా?"     "తెలీదు."     "ఎక్కడుంటుంది?"     "అదీతెలీదు"     జైలర్ ముఖంలో చిరాకు, విసుగు మరింత ప్రస్ఫుటమయ్యాయి.     "పేరు?" అనడిగాడు.     "సిరిచందన"     "ఆమె నీకేమవుతుంది? స్నేహితురాలన్నావ్ కదూ?"     "నేను ఆ అమ్మాయిని ప్రేమించాను."     "ఆ అమ్మాయి కూడా నిన్ను ప్రేమించిందా?" వస్తున్న కోపాన్ని దాచుకొంటూ అడిగాడు.     "తెలీదు. నేను యెప్పుడూ ఆమెతో చెప్పలేదు. అసలు ఇప్పుడు యెక్కడ  వుందో కూడా తెలీదు. బహుశా పెళ్ళయిపోయిందేమో...... సుఖంగా కాపురం చేసుకుంటూ వుండి వుంటుంది. అసలు  నన్ను గుర్తుపడుతుందో లేదో."     "నువ్వు నీ పెళ్ళాన్ని చంపిన మాట నిజమా కాదా?"     "చంపిన మాట నిజమే."     "మామూలుగా కాదు ...... మెడలోంచి ఊచ దింపి దారుణంగా చంపావు అవునా?..... ఇదంతా నీ పెళ్ళాన్ని అడ్డు తొలగించుకుని ప్రియురాలిని కలుసుకోవటం కోసమే కదూ?"     "నేను నా ప్రియురాలిని కలుసుకోవటానికీ, నా భార్యని హత్యా చేయటానికి ఏ సంబంధమూ లేదు."     అతడి వాక్యం పూర్తికాలేదు. జైలర్ అతడి కాలర్ పట్టుకొని పైకి లేవదీసి చెంపమీద ఎడాపెడా వాయించాడు. అదే ఆవేశంతో మెడ పట్టుకుని వంచి వీపుమీద బలంగా మూడు నాలుగుసార్లు కొట్టి దూరంగా  తోసేశాడు. ముందున్న కంచంలో అన్నం  చెల్లా చెదురయింది. మహర్షి విసురుగా వెళ్ళి గోడ దగ్గర పడ్డాడు. జైలర్ రొప్పుతూ అరిచాడు. "ఒరే దొంగ నా కొడకా! ఎవరో అమ్మాయిని ప్రేమించి, దాన్ని చేసుకోకుండా ఇంకొక అమాయకురాల్ని చేసుకుంటావా? చేసుకున్న తరువాత ప్రేమించినదాన్ని మరచిపోక పెళ్ళాన్ని చంపుతావా? పైగా ఇప్పుడు ఆ సుఖంగా కాపురం చేసుకుంటున్న అమ్మాయి కాపురం పాడు చేయటం కోసం నీ  ఉరి చూడటానికి రమ్మంటావా? అదా నీ ఆఖరి కోరిక....? అందుకేరా......అందుకే నీకు ఉరిశిక్ష పడింది" అంటూ మళ్ళీ ఆవేశం ఉప్పోంగిరాగా దగ్గరికి వెళ్ళి ఇంకో రెండు సార్లు మెడమీద బలంగా కొట్టాడు.                           *    *    *     వెంకట్రామన్ ముత్తు నిద్రనుంచి మేలుకుని బద్ధకంగా చేయిచాచి ఎడతెరిపి లేకుండా మ్రోగుతున్న గడియారం పీక నొక్కేశాడు. అలారం ఆగిపోయింది. అతడు వెంటనే పక్కమీంచి లేవకుండా కొంచెంసేపు అలాగే పడుకున్నాడు.     అప్పుడు అర్థరాత్రి దాటి రెండు గంటలయింది.     అతడికి అదేమీ శుభోదయం కాదు. ఇంకో రెండు గంటల్లో ఉరి యేర్పట్లన్నీ పూర్తిచేయాలి. తెల్లవారుజామున  ఆరింటికి ఉరి. అంతకుముందు దాదాపు రెండు గంటల పని వుంటుంది. ఖైదీకి దగ్గరుండి స్నానం చేయించటం, భగద్గీత పుస్తకం ఇవ్వడం, ఉరికంబం దగ్గర ఏర్పాట్లన్నీ అతనివే.     వెంకట్రామన్ ముత్తుకి యాభై సంవత్సరాలు. కొద్దికాలంలోనే రిటైర్ అయి కేరళ వెళ్ళిపోవాలని  అతడి ఆశ. ఇటీవల కాలంలో జైల్లో ఉరిశిక్ష లేమీలేవు. చాలాకాలం తరువాత ఇది వచ్చింది.     వెంకట్రామన్ ముత్తుకి ఉరితీయబడే ప్రతీ ఖైదీపట్ల చాలా సానుభూతి వుంది. అతడు తన చేతుల్తో దాదాపు యాభై ఉరిశిక్షలు అమలు జరిపాడు. సర్వీసు కాలం పూర్తయ్యే టైముకి మరొక అయిదారు శిక్షలు అమలు జరపవచ్చేమోకూడా. ప్రతిసారీ ఉరి తీయబోయేముందు అతడు చాలా విచారంగా ఫీలయ్యేవాడు. నేరస్థుడు ఎలాంటిడైనా కానీ, హత్య అనేది ఒక ఆవేశంలోనే చేస్తాడనేది అతడి నమ్మకం. అలా ఆవేశంలో చేసిన హత్యకు శిక్షగా, అతణ్ణి హత్య చేయటం ఎలాంటి పరిస్థితుల్లోనూ న్యాయం కాదని కూడా అతడు నమ్మేవాడు.     కానీ ఈసారి అతడు అలా భావించటంలేదు.     పెళ్ళయిన ఆర్నెల్లకి భార్యను చంపిన నేరస్థుడి మీద అతడికి ఏ సానుభూతీ లేదు. మృతురాలి ఫోటోలని కూడా అతను చూశాడు. ఒక ఇనుప ఊచ మెడలో వెనకనించి దిగబడి ముందుకు పూర్తిగా చొచ్చుకొని బైటకు వచ్చింది. అంత దారుణమైన హత్య అతడెప్పుడూ చూడలేదు. అసలు మనుషులు తాము చంపాలనుకున్న వాళ్ళని అంత దారుణంగా చంపుతారని అతడు ఉఉహించలేకపోయాడు. స్వంతభార్యని అలా ఎందుకు చంపాల్సోచ్చింది అనే డానికి కారణం  అతడికి  తోచలేదు. ఈ రోజు మధ్యాహ్నం ఆ విషయం జైలు అధికారుల మధ్య చర్చ వచ్చింది. జైలర్ అప్పుడు తనకు తెలిసిన కొత్త సంగతి చెప్పాడు. నేరస్థుడికి అంతకుముందే మరో స్త్రీతో పరిచయం వుందనీ- ఆమెను ప్రేమించాడనీ- ఆ కారణంగా భార్యని అడ్డు తొలగించుకున్నాడని. జైలర్ చెపుతుంటే వెంకట్రామన్  ముత్తు రక్తం సలసలా మరిగి పోయింది.     ముత్తుకి దైవభక్తి ఎక్కువ. భార్య అంటే అపారమైన ప్రేమ. అలాంటి ముత్తు ఈ విషయం తెలిసి...... మొట్టమొదటి సారిగా ఒక వ్యక్తిని ఉరి తీస్తున్నందుకు సంతోషించాడు. భార్యను అంత దారుణమైన హత్య చేసికూడా  ఆఖరి కోరికగా తను ప్రేమించిన అమ్మాయిని చూడాలంటూ నేరస్థుడు చివరి కోరిక కోరాడని తెలిసి అతడు మరింత ఆవేశపడ్డాడు. చేతుల్లో అదికారం లేదుగానీ లేకపోతే ఆ  క్రితం రోజు మధ్యాహ్నమే ఉరి అమలు జరిపేవాడేమో కూడా.      రెండున్నరవుతూండగా అతడు తన కాలకృత్యాలు పూర్తిచేసుకొని క్వార్టర్స్ నించి బయటికొచ్చాడు. జైలు గోడల అవతలే సిబ్బంది క్వార్టర్స్. అక్కణ్ణుంచి పది నిమిషాలు నడిచి జైల్లోకి ప్రవేశించాడు.     మరో రెండు గంటల్లో అక్కడ  ఒక ఉరిశిక్ష అమలుజరుపబడుతోంది అన్న  విషయం తెలిసినట్టు వాతావరణం కూడా స్తబ్దంగా వుంది. డిసెంబర్ మాసం అవటంతో చలికూడా ఎక్కువగానే వుంది.     సెంట్రీ పుస్తకంలో ముత్తు సంతకం పెట్టాడు. అక్కడి నుండి అరఫర్లాంగు దూరంలో వున్న ఉరికంబం దగ్గరికి వెళ్ళాడు. తలారికూడా ఇంకా రాలేదు. ఉరితీస్తే కట్టప్రక్కనే కూర్చుని ఒక పోలీసు కునికిపాట్లు పడుతున్నాడు. ఇసుకబస్తా, తాడు, ఉరి కొయ్య అన్నీ పరీక్షించి చూడుకున్నాడు. ఆ తరువాత వెంకట్రామన్ ముత్తు ఖైదీ సెల్ వైపు వెళ్ళాడు.     మిగతా ఖైదీల నించి ఉరి తీయబడే ఖైదీని దూరంగా సపరెట్ సెల్ లో వుంచుతారు.     ముత్తును చూడగానే అక్కడ నిలబడ్డ సెంట్రీ తాళంతీసి సెల్యూట్ చేశాడు. ముత్తు ఆ రెండో కాంపౌండ్ లోకి ప్రవేశించాడు.     అక్కడ క్రోటన్ మొక్కలన్నీ వరసగా ఉన్నాయి. మధ్యలో దారి తిన్నగా  వెన్నెల్లో మెరుస్తోంది.     ఉన్నట్టుండి అతనికేదో అనుమానం వచ్చింది. అంతా సవ్యంగా జరగటం లేదు అన్న భావనేదో అతడికి కలిగింది. డానికి కారణం కూడా అర్థమైంది. కాంపౌండ్ తలుపు తీస్తూండగా లోపలున్న సెంట్రీ అక్కడికి రావాలి.     రాలేదు.     ముత్తు అనుమానం నిజమైంది. అతడి అడుగులు అప్రయత్నంగా వడివడిగా పడసాగాయి. దాదాపు పరిగెడుతున్నట్టు ఆ సెల్ దగ్గరికి వెళ్ళాడు. మెట్లప్రక్క సెంట్రీ పడివున్నాడు.     సగం తెరిచివున్న తలుపు అతన్ని వెక్కిరించింది!     లోపల మహర్షి లేడు.     .............     ముత్తు జేబులోంచి విజిల్ తీసి గట్టిగా రెండుసార్లు వూదాడు.     దూరంగా పోలీసులు అడుగుల చప్పుడు వినిపించసాగింది.     సెంట్రీ రక్తపు మడుగులో పడివున్నాడు.     ముత్తు ఆ సెంట్రీవైపే నిశ్చేష్టుడై చూస్తూ వుండిపోయాడు.     ఒక మనిషిని మరో మనిషి అంత కిరాతకంగా చంపగలడని అతడు కూడా ఊహించలేదు.     సెంట్రీ మొహం పచ్చడైపోయింది.     అతడి ఆత్మశాంతి కోసం ఒక్కక్షణం మౌనంగా దేవుణ్ణి ప్రార్థించాడు ముత్తు.     అతడిలో భార్యని దారుణంగా చంపినా ఖైదీమీద వున్నకసి ఇప్పుడు పదిరెట్లు అయినట్టు అనిపించింది.

    అతను అందుకుంటుంటే ఆ కళ్ళల్లోకి తీక్షణంగా చూశాను. 'వసంతలాగా నన్ను ట్రీట్ చేస్తున్నావా? వసంతని కూడా ఇలా చీటికీ మాటికీ మట్టుకుని, ఒళ్ళంతా తడుముతావా? ఆముక్తలాంటి అమాయకపు పిల్లమీద అధికారం చెలాయిస్తూ స్వంతం చేసుకోవడం థ్రిల్ గా ఉంటుంది కానీ ఇలా మాటిమాటికి ఒకడ్ని ప్రేమించి భంగపడి విచారించే పిల్లని పెళ్ళాడ్డంలో ఏం ఆనందం?     అందుకని కట్టె విరగకుండా, పాము చావకుండా నాతల్లితండ్రులతో 'మీ కొడుకులాంటివాడ్ని' అనే సెంటిమెంట్ అస్త్రం ప్రయోగించి ఇంట్లో నీ స్థానం పదిలం చేసుకుంటున్నావు.     అన్నలాంటి వాడివేగానీ అన్నవికాదు కాబట్టి నా ఒళ్ళంతా నిమిరీ, తాకీ శునకానందాలు పొందుతుంటావు. అంతేనా? 'యూ ఆర్ ఎ ఉల్ఫ్... ఎప్పుడో కబళిస్తావు'. ఇదంతా నేను మనసులో అనుకుంటూ కళ్ళతో ఎక్స్ ప్రెస్ చేశాను.     అతను పెద్దగా పట్టించుకోడని నాకు తెలుసు. నా వీక్ పాయింట్స్ అతనికి తెలుసు. అవి తను స్ట్రాంగ్ గా ఉపయోగించదలుచుకుంటున్నాడు. కానీ అతనికి తెలియనిదల్లా నేను అప్పటి ఆముక్తని కాదని!     మాధవ్ వెళ్ళిపోయేముందు "ఉద్యోగంపోతే ఇంకోటి దొరకడం కష్టం. సాయంత్రం నుండి వెళ్ళు" అన్నాడు.     అవును! నేను ఉద్యోగానికి వెళ్తేనే తను నాకు ఫోన్స్ చెయ్యగలడు. నేను సాయంత్రాలు ఏ బోయ్ ఫ్రెండ్ తో షికార్లు కొట్టకుండా బుద్ధిగా కొట్లో కూర్చుంటాను! ఏ హక్కూ లేకపోయినా ఎంత పోజిసీవ్ నెస్?     "మానెయ్యదలుచుకున్నాను." ఠకీమని చెప్పాను.     "ఏం?" కాస్తగట్టిగా అడిగాడు.     "పరీక్షలొస్తున్నాయి" అన్నాను.     "మరి డబ్బూ..." అడిగాడు!     "ఇంటి దగ్గర ట్యూషన్స్ చెప్పుకుంటాను" అన్నాను.     ఏమీ అనలేక "నీ ఇష్టం" అని వెళ్ళిపోయాడు.     అతను అలా లోలోన ఉడికిపోతుంటే నాకు చాలా సంతోషంగా ఉంది. అంతటితో ఆపాలనిపించలేదు!     కాలేజీకి వెళ్తూ వసంతకి ఫోన్ చేసి సాయంత్రం రమ్మని చెప్పాను.     ఆమెని నాతోపాటు లిల్లీ దగ్గరికి తీసుకెళ్ళాలనిపించింది. వసంతని మాధవ్ ఎంత కట్టడిలో పెడ్తాడో నాకు తెలుసు! ఇంటర్ తప్పితే మళ్ళీ చదివించాలని ప్రయత్నం కూడా చెయ్యలేదు!     ఆమెకి ఎవరూ స్నేహితులుకూడా లేరు. ఆడపిల్ల అలాగే పెరగాలనీ తన వర్దీలోంచి ఆమె భర్త ఆధీనంలోకే వెళ్ళాలనీ నమ్ముతాడు.     వసంతకూడా అదే నమ్మితే ఫర్వాలేదు. కానీ ఆమెకంటూ వేరే అభిప్రాయాలూ, కోరికలూ ఉంటే మాత్రం అణిచిపెట్టడం అన్యాయం! బావిలో కప్పలాంటి వసంతని కాస్త పైకి తీయాలనిపించింది.                                                           *  *  *     వసంతతో కాసేపు మాట్లాడాక నా అంచనాలూ, అభిప్రాయాలూ తప్పని తెలిసింది. ఆమెకి నాకన్నా ఎక్కువే ప్రపంచం తెలుసు. నైల్స్ దగ్గర నుండి తలలో కర్ల్స్ వరకూ ఎలా మెయిన్ టైన్ చెయ్యాలో లేటెస్ట ఫ్యాషన్స్ ఏవిటో కంఠతా పట్టినట్లు చెప్పెయ్యగలదు.     ఆంజనేయులు అనే కుర్రాడికి మనసుకూడా ఇచ్చేసి రెండు సంవత్సరాలవుతోందిట. మనసిచ్చేశాకా అతని పేరు తెలిసి నచ్చక మార్చేసిందట! అతన్ని కాదు... పేరు! అంజనీకుమార్ అని పెట్టిందట.     "మరి మీ అన్నయ్యతో నీ ప్రేమ విషయం చెప్పావా?" అని అడిగాను.     "లేదు. అంజనీకుమార్ కి ఇంకా ఉద్యోగం దొరకలేదు. దొరకగానే చెప్తాను" అంది.     నాకు ఆ నిమిషంలో మాధవ్ మీదవున్న కోపం అంతా పోయి పుట్టెడు జాలేసింది.     తను ఎంతో అమాయకురాలనుకుంటున్న తన చెల్లెలు, తను నోట్లో వేలుపెడ్తే కొరకలేదు అనుకుంటున్న చెల్లెలు, ఇలా తన పెళ్ళి తనే సెటిల్ చేసుకుని, అది అతని దగ్గరే దాచిపెట్టి, అవసరం తీరగానే ఎనౌన్స్ చేస్తుందని తెలిస్తే ఎలా తట్టుకుంటాడో అనిపించింది!     నాకు అమ్మా, నాన్నా కళ్ళల్లో మెదిలారు. వాళ్ళకి తెలీకుండా కాలేజీలో, బయటా ఎన్నో ప్రేమలు వెలగబెట్టాను. ఎంత అమాయకంగా నన్ను నమ్ముతారూ!     అలా వాళ్ళని మోసం చేసిన నాకు, ఇంకో మగాడు నన్ను మోసం చేశాడనీ, నిజాల్ని నా దగ్గర దాచిపెట్టి తన పబ్బం గడుపుకోజూశాడనీ, ఏడ్చే హక్కు ఎక్కడుంది?' నేను మోసగత్తెని కానా?     కళ్ళల్లో కనుపాపల్ని నమ్మినట్లు తల్లితండ్రులు పిల్లల్ని నమ్ముతారు. వాళ్ళని మోసం చెయ్యగలిగితే రేపు ఇంకోళ్ళని మాత్రం మోసం చెయ్యలేరా? నాలో అంతర్మధనం మొదలయింది. లిల్లీని...వసంతనీ గమనించాకా, లిల్లీ కన్నా వసంత హాయిగా ఉందని తెలిసింది.     తనకు తెలిసిన చిన్న ప్రపంచంలో వసంత చాలా హాయిగా వుంది. ఆ అమ్మాయి చెప్పే కబుర్లలో అన్నీ తన మంచితనం గురించీ ఇతరుల చెడు గురించే!     'పక్కింటావిడ వాళ్ళాయనని 'నువ్వూ' 'ఏమోయ్' అంటుంది. ఛ! నేను పెళ్ళయ్యాక చస్తే అలా పిలవను. మీరు అనే అంటాను. ఎదురింటావిడ ఎప్పుడూ కిటికీలోనుండి మా అన్నయ్యనే కన్నార్పకుండా చూస్తుంటుంది. ఆవిడ మొగుడేం బావుండడులే పాపం!'     ఇలా సాగుతాయి ఆమె మాటలు. అటువంటి అమ్మాయితో ఏం మాట్లాడాలో నాకు అర్థంకాలేదు.     "బయటికి వెళ్దాం అన్నావూ?" అడిగింది.     వసంతని తీసుకుని లిల్లీ దగ్గరికి వెళ్ళే ధైర్యం నాలో లేదు. ఈవిడ లిల్లీ జీవిత విధానం గురించి బాకా ఊదినట్లుగా రేపట్నుండీ ఏం ప్రచారం చేస్తుందో నాకు తెలుసు. తాను నమ్మిన బాటలో నిర్భయంగా నడిచే లిల్లీలాంటి వాళ్ళని చూస్తే, ఇతరులు గీసిన వృత్తంలో గింగిరాలు తిరుగుతున్న వసంతలాంటి వాళ్ళకి మంటగా ఉంటుంది. అందుకే నాకు తలనెప్పిగా వుందని తప్పించేశాను!

    కానీ అంతకన్నా ముఖ్యమైన విషయం గురించి వాళ్ళు చాలా ఓపిగ్గా వేచివున్నారు.     ఒక్కసారి పోలీసుల్నించి తాకిడి తగ్గిపోయాక, నరసింహం మురళికి మరింత దగ్గిరయ్యాడు. డ్రగ్ - ట్రాఫికింగ్ గురించి అల్లుడికి చెప్పాడు. కొన్ని లక్షల్తో జరిగే ఈ వ్యవహారాన్ని మురళి మూడురోజులు పరిశీలించాడు.     ఆ తరువాత ఆర్మ్స్ - మాన్యుఫాక్చరింగ్ ఫ్యాక్టరీ గురించిన విషయం బయటకొచ్చింది. పైకి మామూలుగా కనిపించే ఆ ఫ్యాక్టరీలో తయారయ్యే వస్తువులు టెర్రరిస్టుల కార్యకలాపాలకు సాయపడేవని నిర్ధారణ అయింది.     నరసింహంతోపాటూ ఆ విధంగా ఒక పెద్ద గ్యాంగ్ బయటపడింది.     ఆ తరువాత ఒక పోలీసు ఉన్నతాధికారి ప్రెస్ తో మాట్లాడుతూ, "తన కొడుకుని నరసింహం పెంచటం లేదని తెలుసుకున్నా శారదమ్మ మాకు కంప్లైంట్ ఇచ్చింది. మేము దానిగురించి అంతగా పట్టించుకోలేదు. జైల్లో వున్న ప్రతీ ఖైదీ తనకి అన్యాయం జరిగిందని పిటిషన్ పెట్టుకోవటం మామూలే. అదిగాక అప్పటికే ఈ కేసు పది సంవత్సరాలు పాతబడింది... మురళి తన తల్లిని కలుసుకున్నాక 'రంగా' విషయం బయటపడింది, వాడింకేదో కేసులో అప్పటికే జైల్లో వున్నాడు. వాడిని ఇంటరాగేట్ చేస్తే ఈ విషయం నిజమే అని వప్పుకుని "అప్రూవర్" గా మారాడు. అసలప్పుడే నరసింహాన్ని బుక్ చెయ్యొచ్చు. కానీ కేసు కోర్టులో నిలబడకపోవచ్చు. రంగా ఒక్కడి సాక్ష్యం సరిపోక నరసింహం విడుదలకావచ్చు, అందుకని మురళిని ఆయుధంగా వాడేము. హత్యకేసు బిగుసుకునే లోపులో నరసింహం మేము అనుకునే దానికన్నా ప్రమాదకరమైన వ్యక్తి అని తెలిసింది. మొత్తం పోలీస్ డిపార్టుమెంట్ అంతా మురళికి సాయం చేసింది. ఐ కంగ్రాచ్యులేట్ హిమ్." అని స్టేట్ మెంట్ ఇచ్చాడు.                          *    *    *     "రాధా ఐయామ్ సారీ" అన్నాడు మురళి. రాధ మాట్లాడలేదు. తలవంచుకుని కూర్చుని వుంది. ఎంత కాదనుకున్నా నరసింహం తన తండ్రి.     "చివరి క్షణంలో నా దగ్గరికి వచ్చి- రైల్లో మీతోపాటూ ప్రయాణము చేసినట్టు చెప్పమని నన్ను అడిగేసరికి నాకు మొదట అర్ధంకాలేదు. ఇంత కథ వెనుక వుందని నేను అనుకోలేదు" అన్నాడు రామలింగం.     అవతారస్వామి, అమితాబ్ బచ్చను దూరంగా సిగరెట్ కాల్చుకుంటూ మాట్లాడుకుంటున్నారు ?     "ఒక కొడుకు చిన్నప్పుడే పోయాడు. రెండో కొడుకుని ఇక జీవితంలో కలుసుకోలేనేమో అనుకున్నాను. తీరా కలుసుకున్నాక- వాడు అనుక్షణం ప్రమాదంలో ఇరుక్కుంటున్నాడని ప్రాణం తల్లడిల్లిపోయేది. మొత్తానికి సాధించాడు" అంది శారదమ్మ.     "రంగాని లాకప్ లోంచి ఎప్పుడు వదిలేస్తారు ?"     "హరికృష్ణ రూపంలో సి.బి.ఐ. ఆఫీసర్ ఎవడూ లేడనీ, ఎవరి హత్యా జరగలేదని నాకూ రంగాకీ తెలుసు. మా నుంచే పోలీస్ స్టేషన్ లో వున్న నరసింహానికి ఫోన్ చేయించాము. ముందు అప్రూవర్ గా మారినా, తరువాత మనసు మార్చుకుని నరసింహానికి అసలు విషయమంతా చెప్పేస్తాడేమో అని భయపడి వాడిని ఇంతకాలం లాకప్ లోనే వుంచాము. మాకు సాయం చేశాడు కాబట్టి చిన్న శిక్షతో వాడు తప్పించుకోవచ్చు..."     పోలీసు అధికారి తాగిన టీ కప్పు బల్లమీద పెడుతూ "అసలు ఏం సాధిద్దామని, నువ్వొక్కడివే ఇంతపనికి పూనుకున్నావు మురళీ ? నరసింహం ద్వారా ఆ రహస్యం బయట పెట్టించావనుకో. ఏం చేసేవాడివి ఆ తరువాత ?"     "చంపేవాడిని !" కామ్ గా అన్నాడు మురళి... "హరికృష్ణ రూపంలోనే బెదిరించి ఆస్థంతా అమ్మ పేరిట వ్రాయించి, ఆ తరువాత చంపేవాడిని. ఆ తరువాత నవ్వుతూ ఉరికంబం ఎక్కేవాడిని !!! కోర్టులో శిక్ష వేయటానికి ఆధారాలు కావాలి. నేను చంపటానికి అఖ్ఖర్లేదు."     "అంతమాటనకు మురళీ ! అలా చేస్తే నీకూ ఆ నరసింహానికి తేడా ఏముంది ?"     మురళి లేచి తల్లి కూర్చున్న కుర్చీ వెనగ్గా వచ్చి ఆమె చేతుల్ని తన చేతుల్లోకి తీసుకున్నాడు. అతడి కంఠస్వరం మంద్రంగా పలికింది. "ఆప్యాయంగా తన కొడుకుల్ని ఆడించవలసిన ఈ చేతులు పన్నెండు సంవత్సరాలు జైల్లో రాళ్ళని కొట్టాయండీ. చేయని నేరానికి ఈ చేతివెళ్ళు కటకటాల్ని పట్టుకునీ పట్టుకునీ రాటు తేలిపోయాయి. వీటికిప్పుడు ఏ న్యాయస్థానం సమాధానం చెపుతుంది ? ...నిజమే. నరసింహం వెనుక ఏదో పెద్ద రహస్యం మరింకొకటి వున్నదన్న అనుమానం రాకపోయి వుంటే - ఈ పోలీసులు నాకు సాయం చేసేవారు కాదు. నా శిక్ష నేనొక్కణ్నే తీర్చుకోవలసి వచ్చేది."

     ఆ పిల్లవాడు నచ్చలేదని చెప్పాను. రౌడీ వెధవ...గతంలో ఇలా జరిగింది....అని డాడీతో చెప్పాను. "మరి ఆ మాట పెళ్ళి చూపుల్లోనే ఎందుకు చెప్పలేదు! బుద్దిగా కూర్చుని వాళ్ళడిగిన ప్రశ్నలకి జవాబు ఎందుకు చెప్పావు!" అంటూ అరిచారు. నాకు చిర్రెత్తుకు వచ్చింది. "ముక్కూ ముఖం తెలియని వాడిలా ఇలా చూసి అలా ఓ అభిప్రాయానికి వచ్చి పెళ్ళాడటం నాకిష్టం లేదు. ప్రేమించి పెళ్ళాడాలి అప్పుడు గాని ఆ దాంపత్యం సుఖంగా వుండదు...." అంటూ ఆవేశంగా చిన్న స్వీచ్ యిచ్చాను.          "నాకు తెలుసు నీ మనసులో మాట తెలుసుకోడానికే నిన్ను మాటలతో రెచ్చగొట్టాను. నీవు రంజిత్ తో చనువుగా తిరుగుతున్నావు. వాడో జులాయి వెధవ. విప్లవం విప్లవం అంటూ వీధుల్లో తిరుగుతుంటాడు. వాడిని ప్రేమించి వుంటావు. అందుకే యీ పెళ్ళి వద్దన్నావు. అవునా!" అని డాడీ అరుస్తూ అడిగారు.          లేనివి పుట్టిస్తే ఎవరికైనా వళ్ళు మండుతుంది. నాకు మండింది. రంజిత్ నాకు సోదరుడులాంటివాడు. మా మధ్య స్నేహం తప్ప మరే విధమైన సంబంధము లేదు. నేను రంజిత్, రజియా, సోని, యాకూబ్, తారాదేవి మేమంతా మంచి స్నేహితులం, డాడీ ఆ మాట అనే సరికి "ఆ రంజిత్ నే ప్రేమిస్తున్నాను. వాడినే పెళ్ళాడతాను. మీరు కాదు కూడదంటే చస్తాను." అన్నాను.          డాడీని ఏడ్పించటానికి మాత్రమే ఈ మాట అన్నాను.          డాడీ అదే పట్టుకున్నారు.          డాడీని కాసేపు ఆగి నిజం చెప్పాను. రంజిత్ ని నేను ప్రేమించలేదని.....సమన్ బాబు ఓనాడు యిలా చేశాడు వాడిని పెళ్ళాడనని....నన్ను అర్ధం చేసుకోమని...ఎన్ని విధాలో చెప్పాను.          డాడీ నా మాటలు నమ్మలేదు. "నీవు నాటకాలు ఆడుతున్నావు. ఎప్పుడో నా పరువు తీస్తావు. ఈ పెళ్ళి చేసి తీరుతాను." అన్నారు.          "బలవంతం పెళ్ళిచేస్తే పెళ్ళికి ముందే మీ పరువు పోయేలా ఇంట్లోంచి పారిపోతాను." అన్నాను.          ఆ రోజు డాడీ నెత్తిన నా నెత్తిన శని ఎక్కి కూర్చున్నాడు. మమ్మీ అడ్డు వచ్చి సర్దుతున్నా మేము వినిపించుకోకుండా పంతాలు పట్టి ఏదేదో వాదులాడుకున్నాము. "డాడీ! పంతం విషయంకి వస్తే మీ కూతుర్నిని నేను." అన్నాను.       ఫలితం నా పెళ్ళి ఏర్పాట్లు జరిగాయి. నేను యింట్లో బందీని అయ్యాను. పరువు మర్యాద విషయానికి వచ్చి తల వగ్గుదామా అంటే నయన్ బాబు ఎలాంటి వాడో నాకు తెలుసు. వాడిని పెళ్ళాడటం అంటే నా బ్రతుకు నరకం కావటమే. నా పంతం నెగ్గించుకోవాలనుకున్నాను. రజియా నన్ను చూడటానికి వస్తే నన్ను రక్షించమని కబురు చేసి లెటర్ రాసి రంజిత్ కి పంపాను.          రంజిత్ మంచి స్నేహితుడు. ప్రాణం వడ్డయినా నన్ను రక్షించే రకం పెళ్ళిలో రంజిత్ కోసం నేను ఎదురు చూస్తుంటే ఒక దొంగల ముఠా వాళ్ళు మరో పక్క లోకేశ్వరరావు మనుషులు రంగంలోకి దిగారు. ఆ తర్వాత కథ నీకు తెలిసిందేగా రాజూ!" అంటూ శీతల్ తన కథ వివరంగా చెప్పి ముగించింది.          "మొత్తానికి అమ్మాయి గారిది ఆసక్తికరమైన ఓ కళ్యాణ గాథ." అని ఓ చిరునవ్వు విరిసి "గుణాలు పోలికలు మీ డాడీవి వచ్చాయి కదూ!" అన్నాడు పులిరాజు.          "నీ కెలా తెలుసు?" ఆశ్చర్యంగా అడిగింది శీతల్.          "తమరు ఉత్త పెంకి ఘటం. తండ్రి పోలికలు గుణాలు వస్తే ఇలాగే తయారవుతారు." నవ్వుతూ అన్నాడు పులిరాజు.          "నేనేమి పెంకి కాదు పెంకి పురుగుని కాదు" బెంగుళూరు పెంకిని కాదు నేను నేనే."          "సరే తల్లీ నీవు నీవే మరి యింటికి తిరిగి వెళ్ళేమాట ఏమిటి?"          "నేను ఇప్పుడప్పుడే మా ఇంటికి వెళ్ళను నా క్షేమం మా మమ్మీకి తెలియజేస్తాను అంతే."          "చాయ్ వాలా యింట్లోనీవు కాపురం పెట్టావని తెలిస్తే మీ డాడీ ఊరుకోరు నా భరతం నీ భరతం విడి విడిగా పట్టటమో కలిసి పట్టటమో చేస్తారు. కనుక నేను చెప్పేది ఏమిటంటే....!"          "నువ్వు నాకేమీ చెప్పక్కరలేదు. చెప్పినా వినను. వినను...." అంటూ చిరుకోపం వెళ్ళడించి అటు తిరిగి పడుకుంది శీతల్.          "మరి చిన్న పిల్ల తంతు." అనుకుని నవ్వుకున్నాడు పులిరాజు.          తను మరోసారి ఘోర ప్రమాదంలో పడబోతున్న దని ఎరుగని శీతల్ ప్రశాంతంగా మరికొద్ది సేపటిలోనే నిద్రపోయింది.          ఎలా చేస్తే పని పూర్తి అవుతుందని ప్లాన్ చేస్తూ (ఆలోచిస్తూ) పడుకున్నాడు పులిరాజు.          సమయం గడిచిపోతున్నది.          పులిరాజుకి నిద్ర పట్టలేదు. పక్కమీద దొర్లుతున్నాడు.          శీతల్ మాత్రం నిశ్చింతగా నిద్రపోతున్నది.                                             36          ఆ రోజు          పులిరాజు ఊరు వెళ్ళాడు. అర్జంట్ పని వుందంటూ పనేమిటో చెప్పలేదు శీతల్ కి.          రాత్రి అయింది.

    మాప్టిలో వున్న పిలిస్ అధికారి, నలుగురు కానిసేబుల్స్ తో జిఫ్ దిగి లోనికి వస్తున్నాడు.     అతని నడక, ఠివిని బట్టి  అతను తప్పనిసరిగా ఉన్నత పిలిస్ అధికారి అయివుండాలనిపించింది దిరజకు.     ఇక్కడి స్టేషన్ కు  ఇన్ చార్జ్  తను....తనకు  ముందుగా ఇన్ ఫామ్ చేయకుండా ఎ ఆఫీసర్  కూడా సాధారణంగా రారు.     అదిగాక తను ఈ సమయంలో  ఇక్కడ వుంటానని అంత ఖచ్చితంగా తెలిసి ఎలా వస్తున్నారో!     ఆమె ఆలోచనలు ఒక కొలిక్కి  రాకముందే ఆ అధికారి లోనికి వచ్చేశాడు.     అతను వచ్చి రావడంతోనే శేఖర్ కు స్టిఫ్ గా సెల్యూట్ చేశాడు.     "ఇట్స్ ఓకే! ఆ బాస్టర్డ్ ఎటూ జారుకోక ముందే వెళ్ళి కస్టడిలోకి తీసుకో" చకచకా ఆర్డర్స్ పాస్ చేశాడు శేఖర్.     మరోసారి సెల్యూట్ చేసి వెళ్ళిపోయాడు ఆ అధికారి.     పోలిస్ జిఫ్ నగరం వ్తెపు సాగిపోయింది.     ఇన్స్ పెక్టర్ ధీరజ అప్పటికి  తెరుకోగాలిగింది.     ఒక పోలిస్ ఆఫీసర్ వచ్చి శేఖర్ అగ్నల ప్రకారం నడుచుకోవడం ఆమెకు వింతగానూ , ఆశ్చర్యంగానూ తోచింది.     "శేఖర్! అసలు  ఏమిటిదంతా?"     "ఇన్స్ పెక్టర్ !మీరు ఎంతో గాడంగా ప్రేమించిన శేఖర్ ఎవరో, ఏమిటో  తెలుసుకోలేకపోయారు కానీ, నీలిమ కేసుని మాత్రం చాలా శ్రద్దగానే పరిశోధించి, చాలా వరకు నిజాలను రాబట్టుకోగలిగారు" చిరునవ్వుతో అన్నాడు ముకుందరావు.     "ప్లీజ్ స్టాపిట్ ....మిస్టర్ శేఖర్ ....హూ ఆర్ యూ?"     "ఇన్స్ పెక్టర్ శేఖర్, ప్రం ఐ.బి."     "వాట్....?" దిరజలో  కలవరం.     "ఎస్! అంతే కాదు....నీలిమ....లెక్చరర్ నీలిమ కాదు ... నా సబార్డి నెట్ సబ్ ఇన్స్ పెక్టర్ వందన."     మరోసారి ఆశ్చర్యం ఆమెలో.     "ధీరూ! ఏం జరిగిందో చెబితే తప్పు నీకు అసలు విషయం అర్ధం కాదు" చెరిగిపోలి చిరునవ్వుతో అన్నాడుశేఖర్.     దిరజలో అంతకుముందున్న కోపచ్చాయలు ఇప్పుడు కనిపించడంలేదు.     "నేను ఇంటలిజెన్స్ లో పనిచేసే విషయం  చివరకు ని దగ్గర కూడా దాచి వుంచాను.     నా పరిచయస్దులందరికి నేను బిజినెస్ మాన్ గానే తెలుసు. నా అసిస్టెంట్ వందన, ఇక్కడి లెక్చరర్ నీలిమా ఇద్దరూ కవలలు ఈ విషయం ఇక్కడ ఎవరికీ తెలియదు.     ఎందుకంటే- లెక్చరర్ నిలిమకు ఇక్కా తెలిసిన వాళ్ళు కానీ, బంధువులు కానీ లేరు కాబట్టి....తన అక్కయ్యను చూసి చాలా రోజులు కావడంతో వందన నా పర్మిషన్ తీసుకుని ఇక్కడకు బయలుదేరింది.     "తను వస్తున్న విషయం  అక్కయ్యకు  ఫోన్  చేద్దామని ఆమె నెంబర్ రింగ్ చేసేసరికి, నీలిమ గొంతు బదులుగా ఎవరి గోంతో వినిపించింది.     తరువాత అర్ధమయింది ఆమెకు ఎవరిదో నంబరు తనకు కలిసిందని.     వాళ్ళు ఏదో మాట్లాడుకుంటున్నారని , వాళ్ళ మాటలు వినడం సభ్యత కాదనుకుంటూ ల్తేన్ కట్ చేయబోతున్నంతలో  వాళ్ళ సంభాషణ మధ్య 'లెక్చరర్ నీలిమ' అనే మాట వినిపించడంతో అప్రయత్నంగానే  ఆగిపోయి వాళ్ళ మాటలను విన్నది.     వాళ్ళేవారో అర్ధంకాలేదు.     కానీ నీలిమ అప్పటికే అదృశ్యమ్తె మూడు రోజుల్తేందనే విషయం, ఆమెని ఎవరో రెఫ్  హేసి మర్డర్ చేశారని ....ఆమె దయ్యమ్తె తిరుగుతోందనే విషయం వందనకు తెలిశాయి.     వెంటనే నన్ను సంప్రదించి ,తన అక్కయ్య రెఫ్ అండ్ మర్డర్ మిస్టరీని పరిశోదించమని రిక్వెస్ట్ చేసింది వందన.     నా పరిశోధనలో  భాగంగా  వందన నిలిమగా ఎంటర్తే అసలు ఏం జరిగి వుంటుందో కూపీ తిసి నాకు ఇన్ ఫాం చేసింది.     అప్పుడు నేను  తంగప్రవేశం చేశాను.     బిజినేస్ రిత్యా ముకుందరావు నాకు పరిచయం  వుండటం వలన సారా సరి ఆయన గెస్ట్ హౌస్ లో దిగాను.     ముందు నాతో ఆయన సహకరించడానికి ఒప్పుకోక పోయినా తరువాత నేనేవరో తెలియడం వలనా, తన కొడుకు నిర్దోషనే నమ్మకం తోనూ నాకు ఆయన సహకరించాడు.     ఆయన సహకారం వలెనే నేను ఈ రోజు అసలయిన హంతకులను పట్టుకోగాలిగాను" శేఖర్ మాటల్లోనే పోలిస్ జిఫ్ వచ్చి ఆగింది. `    పోలీసులతో లోపలకు  వస్తున్న వ్యక్తిని చూసి ఆశ్చర్యపోయింది ఇన్స్ పెక్టర్ ధీరజ.     అతను....ఆర్కియాలజీ సిపార్ట్ మెంట్ హెడ్ ప్రేమ్ చంద్!     ఎంతో సౌమ్యుడు, మంచివాడుగా పేరున్న లెక్చరర్ అతను.     "ఇతనా....హం....త...కు....డు....?" ధీరజ  ఆశ్చర్యంతో నోరు  వెళ్ళబెట్టింది.     "ఎస్....ఎన్నాళ్ళ నుంచో నీలిమప్తె కన్నేసి వున్న దుర్మార్గుడు విడు.     సురేష్ కుమార్ ని నీలిమ గెస్ట్ హౌస్ లో  కలుసుకాబోతున్న విషయం తెలిసి ఆమె వెనకనే  తను కూడా వెళ్ళాడు.     ప్రియుని రాకకోసం  ఎదురు  చూస్తూ తలుపుల్ని లోపల నుంచి లాక్  చేసుకుని లోపల స్నానం  చేస్తున్నది లెక్చరర్ నీలిమ.     తన దగ్గరున్న డూప్లికేట్ తాళం చెవితో లోపలకు వెళ్ళి, అదను చూసి  ఆమె శీలాన్ని హరించాడు.     ఆ షాక్ కే నీలిమ చనిపోయి వుండాలి.

         ప్రక్కనేదో అలికిడయినట్లయితే తల త్రిప్పి చూసింది.          ఎవరో ఇద్దరు మనుషులు నిలబడి ఉన్నారు. గళ్ళషర్ట్స్, నారో పాంట్స్ వేసుకొని ఉన్నారు. మొహాలు చాలా మోటుగా, కరుగ్గా ఉన్నాయి.          వాళ్ళలో ఒకడు ఆమె వంక చూసి నవ్వాడు.          "ఎవరు నువ్వు?" అంది విజ్ఞత.          వారిలో ఒకడు బొడ్లోంచి చిన్న కత్తి తీశాడు. "అరవబోకు అరిస్తే ఇక్కడికిక్కడే పొడిచి పారేస్తాను" అని ఒకడుగు ముందుకు వేశాడు.          "ఇక్కడ దీన్నేమీ చెయ్యొద్దురా పిల్ల బ్రహ్మాండంగా ఉంది. దీన్ని ఇక్కడ్నుంచి తీసుకుపోయి మొదట అనుభవించి తరువాత మన మనుకున్నది పూర్తి చేద్దాం" అన్నాడు రెండోవాడు.          విజ్ఞత కళ్ళప్పగించి చూస్తుంది.          ఆ ఇద్దరూ ఆమె దగ్గరకొచ్చి రెండు భుజాలమీదా చేతులు వేశారు.          వెనక నుంచి ఏదో బరువైన శక్తి ఇద్దర్నీ లాగి పారేసినట్లయింది. త్రుళ్ళిపడి వెనక్కితిరిగి చూస్తే ఇరవై అయిదు, ఇరవై ఆరేళ్ళ యువకుడు కనిపించాడు.          "ఎవడ్రా నువ్వు?" అని అతని మీదకు పోబోయేసరికి వాళ్ళమీద మెరుపు దాడి జరిగింది. ఏం జరిగిందో తెలుసుకునే లోపల మెడలూ, నడుములూ విరిగిపోయి క్రింద కూలబడిపోయారు. మొహాలు పచ్చడయిపోయాయి. మూలగడానికి కూడా ఓపిక లేక తలలు ప్రక్కకు వ్రేళ్ళాడేశారు.          "థాంక్స్ అర్జున్" అంది విజ్ఞత.          "వీళ్ళెవరు?" అని అడిగాడతను.          "తెలీదు హఠాత్తుగా వచ్చి దౌర్జన్యం చెయ్యబోతున్నారు."          "పదండి. ఇక్కడ్నుంచి పోదాం"          ఇద్దరూ ఆ ప్రదేశం నుంచి ఇవతలకు వచ్చారు.                                                   * * *     అర్ధనారీశ్వరరావు సగమైపోయాడు. సరిగ్గా తిండి తినడంలేదు. బయటకు పోవటంలేదు.          కొడుకులు తన మాట వినటంలేదు. గట్టిగా ఏమైనా అంటే వాళ్ళు కూడా ఇంట్లోంచి వెళ్ళిపోతారన్న భయం పట్టుకుంది.          వాళ్ళు ఏ టైములో ఇంటికి వస్తున్నా కళ్ళముందే తాగి తిరుగుతున్నా ఏమీ అనలేక ఊరుకొంటున్నాడు.          ఒకరోజు మధ్యాహ్నం హాల్లో ఉన్న ఫోన్ మ్రోగేసరికి రిసీవ్ చేసుకున్నాడు.          అవతల్నుంచి ఎవరో యువతి మాట్లాడుతుంది. గొంతు ఆనవాలు పట్టటం కష్టంగా ఉంది.          "అర్ధనారీశ్వరరావుగారా?" అనడిగింది.          "అవును."          "మీ అమ్మాయి ఎక్కడుందో తెలీక బాధపడుతున్నారు కదూ?"          "మీకెలా తెలుసు?"          "తెలుసు మీ అమ్మాయి విజ్ఞత ఆధీనంలో ఉంది. దేవీప్రియను మీ దగ్గరకు రాకుండా చేస్తుంది విజ్ఞత."          "విజ్ఞత ఎవరు?" అనడిగాడు ఆత్రతగా.          విజ్ఞత వివరాలు, ఎడ్రెస్ చెప్పింది.          "ఆ అమ్మాయిని విడిచిపెట్టకండి. అదే దేవీప్రియను మీ నుంచి దూరం చేసింది" అంటూ ఫోన్ పెట్టేసింది.                                                 * * *          వినూత్న ఆలోచిస్తూ కూర్చుంది. విజ్ఞతను ఎలాగైనా దెబ్బతీయాలి. అన్నయ్యలు బోలెడు డబ్బు ఖర్చుపెట్టి రౌడీలను దానిమీదకు ఉసికొల్పితే వాడెవడో మెరుపు వీరుడిలా వచ్చి రౌడీలను చితగ్గొట్టి, ఏ కీలు కా కీలు విరిచిపారేశాడు. వాడెవడో మరి దాని ప్రియుడు కాబోలు. ప్రేమిస్తే ప్రేమించిందిగాని గట్టివాడినే చూసుకుంది. వాడి ప్రతాపానికి ఝాడిసి అన్నయ్యలు దానిజోలికి పోవడానికి హడలిపోతున్నారు. అందుకే అర్ధనారీశ్వరరావును విజ్ఞత మీదకు ఉసిగొల్పింది. ఏం జరుగుతుందో చూడాలి.                                                  * * *              "తల్లీ!"          దేవీప్రియ ఉలికిపడి తలెత్తి చూసింది.          డోర్ దగ్గర తండ్రి నిలబడి ఉన్నాడు.          ఏం చేస్తాడు? ఒళ్లంతా హూనం హూనం చేసేస్తాడా? జుట్టు పట్టుకుని రోడ్డుమీదకు ఈడ్చుకుపోతాడా? చంపేస్తాడా?          హడలిపోతూ కళ్ళప్పగించి చూస్తోంది.          దగ్గరకు వచ్చి భుజాలమీద చేతులు వేసి ప్రేమగా చూశారు. ఆయన కళ్ళలోంచి నీళ్ళు కారుతున్నాయి.          "నీకోసం అమ్మ అలమటిస్తోన్నదమ్మా నిన్ను చూడాలని కలవరిస్తున్నదమ్మా రామ్మా! ఇంటికి పోదాం."          ఇది నిజమేనా? తను చూస్తోన్నది వాస్తవమేనా? ఆమె దుఃఖ మాపుకోలేక పోయింది. తండ్రి గుండెమీద తల వాల్చి వెక్కి వెక్కి ఏడ్చింది.          విజ్ఞత గదిలోకి వచ్చింది.          "ఈమే నాన్నా... నన్ను కాపాడింది."          అర్ధనారీశ్వరరావు విజ్ఞతవైపు తిరిగి చేతులు రెండూ జోడించాడు.          "ఆపదలో ఉన్న మా అమ్మాయిని సమయానికి ఆదుకుని రక్షించారు. మీ ఋణమెలా తీర్చుకోవాలో తెలీటంలేదు" అన్నాడు డగ్గుత్తికగా అతని కళ్ళలో కృతజ్ఞత ఉట్టిపడుతోంది.          విజ్ఞత వెంటనే ఏమీ మాట్లాడలేకపోయింది. తరువాత నెమ్మదిగా చొరవ చేసుకుని అంది- "మీరేమీ అనుకోనంటే నాదో సలహా తప్పకుండా వింటానమ్మా!"          "దేవీప్రియ జీవితం ఎవరివల్ల పాడయిందీ అన్న రాద్దాంతంలోకి దిగి లోతుకుపోవటం అంత మంచిది కాదు. ఆమెకు మేలు చేద్దామన్న ఉద్దేశంతో అతనెవరో తెలుసుకుని అతనికే ఇచ్చి పెళ్ళి చేద్దామనుకోవటం మరింత అజ్ఞానమవుతుంది. ఎందుకంటే అతను ఆడపిల్లల జీవితాలతో ఆడుకునే నీచుడు. నీతి నియమాలు లేని మనిషి ఆమె అతనివల్ల తన శీలాన్ని పోగొట్టుకుని ఉంటే ఉండవచ్చు. అందుకని శ్రమపడి అతనికే ఇచ్చి పెళ్ళి చేయాలనుకోవటం ఆమె జీవితాన్ని మరింత నాశనం చేయటమవుతుంది. అలాంటి నీచుడికి జీవితాంతం ముడిపెట్టడం కన్నా జరిగింది ఓ పీడకలగా మరిచిపోయి నవజీవనానికి నాంది పలకటం ఆరోగ్యకరం."

    సుందరమ్మ రేణుక గురించి ఆలోచించసాగింది.     తను ఉన్నంత వరకు ఫర్వాలేదు. ఆ తర్వాత దాన్ని వీళ్ళు చూస్తారా? తిన్నావా అని అడిగేవాళ్ళు కూడా ఉండరు. దాని సంపాదన ఎలా చేజిక్కించుకోవాలా అని పోటీలు మాత్రం పడుతున్నారు.     రేణుక ముస్తాబై బయటికి వచ్చింది.     "వస్తానమ్మా!"     "అలాగే తల్లి!"     రేణుక కొంత దూరం వెళ్ళాక ఏదో గుర్తు వచ్చినట్టు "చంద్రమౌళి నగర్ కు పోనియ్!" అన్నది డ్రైవర్ తో.     సీతాలక్ష్మి ఇంటి ముందు కారు ఆగింది.     సీతాలక్ష్మి సంతోషంగా "రావోయ్!" అంటూ ఎదురు వచ్చింది.     "ఏమిటి ఇంత పొద్దుటే వచ్చావ్? ఆసుపత్రికి వెళ్ళలేదా!"     సీతాలక్ష్మి రేణుక పెళ్ళి గురించి ఆరోజు తరువాత మళ్ళీ ఎత్తలేదు. అనవసరంగా రేణుకను బాధపెట్టడమేననీ, రేణుకకు పెళ్ళి చేసుకొనే ఉద్దేశ్యం లేదని మొదటిరోజు సంభాషణలో అర్థం చేసుకున్నది.     "నీకు ఒక విషయం చెప్పి వెళ్దామని వచ్చాను"     "ఉండు కాఫీ తెస్తాను"     "వద్దు! నాకు టైం లేదు. వెంటనే వెళ్ళాలి కూర్చో!"     "చెప్పు!"     రేణుక ఆలోచిస్తూ ఉండిపోయింది. ఏదో చెప్పడానికి సందేహిస్తున్నట్లుగా ఉంది ఆమె వాలకం.         "ఏమిటి రేణూ! నాదగ్గిర సందేహం ఏమిటి? చెప్పు! ఏదో చెప్పాలని వచ్చానన్నావుగా?"     "నేను...."     "చెప్పవోయ్!"     "సీతా! నేను పెళ్ళి చేసుకోవడానికి నిశ్చయించుకున్నాను. అది చెప్పడానికే వచ్చాను" నాలుక మీద అతుక్కుపోతున్న పదార్థాన్ని దేన్నో బలవంతంగా ఊసినట్టు అన్నది రేణుక.     సీతాలక్ష్మి ఓ క్షణం రేణుక ముఖంలోకి విస్మయంగా చూసింది.     "నిజంగా?"     "నిజంగానే!"     "నాకు ఎంత సంతోషంగా ఉన్నదో చెప్పలేనే రేణూ! ఎవర్ని చేసుకోవాలనుకుంటున్నావ్?"     రేణుక చివ్వున తలెత్తి సీతాలక్ష్మి ముఖంలో చూసింది.     "నాకు భర్తను వెదుక్కోవడం రాదని నువ్వే అన్నావుగా!"     సీతాలక్ష్మి ప్రశ్నార్థకంగా చూసింది.     "అలా చూస్తా వేమిటి? ఆ బాధ్యత నీమీదే పెడుతున్నాను టైం అయింది వస్తాను"     సీతాలక్ష్మి సంతోషంతో ఉక్కిరిబిక్కిరి అయిపోయింది.     "రేణూ! నాకు నిజంగా సంతోషంగా ఉందే. మీ అమ్మకు చెప్పావా?"     "అవన్నీ నువ్వే చూసుకో" చరచరా వెళ్ళి కార్లో కూర్చుంది.     కారు బయలుదేరింది. గడపలో నిల్చున్న సీతాలక్ష్మికేసి రేణుక చూడలేదు. అనడానికైతే అనేసింది. కాని తీరా అన్న తర్వాత రేణుకకు ఏదోగా అన్పించసాగింది. అందుకే సీతాలక్ష్మి ముఖంలోకి సూటిగా చూడలేకపోయింది.     తను తొందర పడడం లేదుకదా?     ఈ వయసులో ముక్కు మొహం తెలియని వాడిని చేసుకోవడం వివేకంతో కూడిన పనేనా?     ఏదో భయం రేణుక మనసును చుట్టి వేసింది.     ఏమైనా సరే...తను సుఖపడ్డా పడకపోయినా పెళ్ళి చేసుకోవాలి. తన డబ్బు కోసం కూర్చున్న తన వాళ్ళమీద కసి తీర్చుకోవాలి!     తనను హనుమంతరావుతో సినిమాలో చూసి ఎంత హంగామా చేశారు? రాధ మొగుడికి తను పెళ్ళి చేసుకుంటుందేమోననే భయం పట్టుకొని ఉండాలి.     అందుకే తను ఇంత త్వరగా ఒక నిర్ణయానికి రాగలిగింది.     కేవలం అందుకేనా.....?     తను మనసును తనే తడిమి చూసుకున్నది.     కాదు...కాదు...తను కూడా ఏదో అసంతృప్తితో బాధపడుతోంది. తన కష్టసుఖాలను పంచుకొనే సహచరుడు కావాలనే భావం తనకు తెలియకుండానే తన మనసులో ఏర్పడింది.అలా జరగనందుకు ఓవైపు తన మనసు పచ్చి పుండులా నలుపుతూనే ఉన్నది.     తను అలసిపోయింది.     తనను ఓ క్షణం సర్వం మరచి విశ్రాంతి తీసుకోవడానికి ఎవరిదైనా నీడ కావాలి.     తన మనసులో ముందున్న ధైర్యం ఇప్పుడు లేదు. అందుకే ప్రతి చిన్న విషయానికి తను ఇరిటేట్ అవుతోంది. దుఃఖం వస్తోంది. తన వాళ్ళంతా తనకు శత్రువులుగా కన్పిస్తున్నారు.     అయినా ఆలోచిస్తే తనకేం కావాలో తను తెలుసుకోగలదు. కాని ఆ విషయం ఆలోచించడానికి భయం వేసేది.     తనకు మనసులో లేకపోతే ఈ వయసులో సీతాలక్ష్మి చెప్పినంత మాత్రం తను వివాహం చేసుకొనేదా? హనుమంతరావు ఇచ్చిన సలహా తనకు ఎందుకు చిరాకు కలిగించలేదు?     ఇతరుల సలహాలను మనం, మన మనసుకు అనుకూలంగా ఉన్నప్పుడే పాటిస్తాం...                                            27     "ఈ ఫోటో చూడు రేణూ!"     రేణుక గుండెలు దడదడలాడాయి.     ఇంకా తన గుండెకు స్పందించే ఆర్ద్రత ఉన్నదా?     తను నలభై రెండేళ్ళ వయసులో పెళ్ళికొడుకు ఫోటో చూడాలంటే సిగ్గు పడుతోందా!     సిగ్గుకాదు. ఏదో అర్థంకాని సందేహం, తను చేస్తున్నది తనకు తగిన పని కాదనే భయం. ఏదో చెయ్యరాని పని చేస్తున్నట్టు సంకోచం.     "చూడవోయ్!"     ఫోటో అందుకున్నది. చెయ్యి కొంచెంగా వణికింది. తమాషా అనుభూతి. సంతోషంగా లేదు. విచారంగానూ లేదు. చెప్పలేని భావాల మిశ్రమ అనుభవం.     "చూడు రేణూ! ఫోటో చేతిలో పట్టుకొని చూడకుండానే ఆలోచిస్తావేం?"

        క్రమంగా సంబరం మజా ఎక్కువయింది. ముంతలతో కల్లును కాళీచేస్తున్నారు. పైటజారిన నరసమ్మ కేకలు వేస్తోంది. పసుపు రాసుకున్న ఆడమనిషి వీరంగం తొక్కుతోంది. ముత్యాలు మొగ్గలు వేస్తున్నాడు, వెంకన్న కొరడా ఝళిపిస్తూ హెచ్చరిస్తూ గుడివైపు దారితీశాడు.     చంద్రి ఒక పదం అందుకుంది. చంద్రి గొంతు కీచుగా రేగి డప్పుల మోతని దాటి, ఎర్రని వెల్తురుతో కలిసిపోతోంది. పదిమంది ఆమె చుట్టూ మూగి వంతపాడుతున్నారు. వెంకన్న వచ్చి చంద్రికి ఎదురుగా నిలబడి "వహవ్వా సక్కని సుక్కా మరో పదం పాడు" అన్నాడు. ఒకడొక చచ్చిన పాముని తీసుకువచ్చి విసిరాడు, జనం  'బాబోయ్' అంటూ చెల్లాచెదురైపోయారు. వెంకన్న వాణ్ని పట్టుకొని చావగొట్టాడు. చంద్రి పక్కనే చేరి ముత్యాలుకూడా పాడుతున్నాడు. ఇద్దరూ చేతులు కలిపి ఊపుతూ పాడుతున్నారు. వెంకన్న దగ్గరికెళ్ళి "సెంద్రీ మరోటిపాడు" అంటున్నాడు. ఎవడో వెనకనుంచి చంద్రి పైటలాగాడు. గంగడు కత్తి తిప్పుతూ. నాట్యం చేస్తూ ఆమెమీద తీలిపడ్డాడు. ఇద్దరూ నేలమీద ఒకరి మీద ఒకరు పడ్డారు. జనం యీలలతో చప్పట్లతో తమ ఆనందాన్ని తెలిపారు.     అంతకుముందే వచ్చిన వీరయ్య యిదంతా చూశాడు. అసలు చంద్రి సంబరానికి వెళ్ళడమే వీరయ్యకి ఇష్టంలేదు. అందుకే నిద్రలో ఉలిక్కిపడిలేచి యిలాగ వచ్చాడు. ఈ దృశ్యం అతనికి బాధనీ అసహ్యాన్నీ కలిగించింది. తనకీ, తన వాళ్ళకీ ఏదో ప్రత్యేకత క్లపించుకోవాలని అతని ఆశ. తనదైన చంద్రి వీళ్ళల్లో గంతులు వేయడం సహించలేకపోయాడు. చౌదరి భార్య యిలా ప్రవర్తించదని అతనికి దృఢంగా తెలుసును.     "సెంద్రీ ఇలాగరాయే" అని గట్టిగా కంఠమెత్తి పిలిచాడు.     "నాను రాను" అంది చంద్రి, ఉత్సవపు ఉత్సాహంలో.     "సంపేత్తా రాకపోతే" అంటూ ఆమె చెయ్యిపట్టుకులాగాడు.     "ఒదులొదులు యీరయ్యబావా! నొప్పి పెడుద్ది" అంది చంద్రి. అందరూ చప్పట్లు కొట్టారు. చంద్రికి అభిమానం వేసింది. కదలనంది. మొరాయించింది. వీరయ్య ఆమెను జుట్టుపట్టుకుని బరబర లాక్కుపోయాడు. "గ్యానంలేదు నీకు? జుత్తువొదులు" అంది కోపంతో చంద్రి. వీరా కళ్ళు కోపంతో మండుతున్నాయి.  "నా మాటినకపోతే జాగర్త ఎదవ్వేసాలెయ్యక" అన్నాడు.     "నేయినను" అంది చంద్రి.     "పో -ఆ వెంకన్నతో పో" అన్నాడు వీరయ్య కోపంగా.     "ఆడికేం, ఎంకన్న మంచివాడు" అంది చంద్రి కొంటెగా.     వీరయ్య ఆమె మీదికి దుమికాడు. చంద్రి పరుగెత్తింది. వీరయ్య వెంబడించాడు. సముద్రం వొడ్డుకి వచ్చారు. చంద్రి ఫక్కున నవ్వింది.     "ఏంటి నవ్వుతావ్" అన్నాడు వీరయ్య.     చంద్రి యిసుకమీద కూర్చుని పాదాల్ని కెరటాలలో పెట్టింది. ఓరగా వీరయ్య కేసి చూసి "వెంకన్న పెద్దమడిసి. అందమైమోడు" అంది. ఆమె పిక్కలు నురుగుతో నవ్వుతూన్నట్టున్నాయి. వీరయ్య ఆమెని నీళ్ళల్లోకి తోశాడు. చంద్రి గల్లున నవ్వుతూ నీళ్ళల్లో పడింది.     "రా పైకి రాయే పిల్లా" అన్నాడు వీరా.     తడిసిన చీరతో పైకి వచ్చింది చంద్రి. స్ఫుటంగా ఉన్న అవయవాల పొంకంచూసి ఆమెను కౌగిలించుకోబోయాడు వీరయ్య. ఆమె తప్పించుకుని మళ్ళీ నీళ్ళల్లోకి దుమికింది. నీరు గలగలమంది. వీరా గొంతు నిండా నవ్వాడు. చంద్రి తిరిగి ఒడ్డుమీదకు వచ్చింది.     "ఒళ్ళు గడ్డయిపోతుంది. ఉహు చలి చలి" అంది వణుకుతూ. వీరయ్య తలగుడ్డతీసి ఆమె మీదకు విసిరాడు! "కట్టుకో" అన్నాడు.     "మరుగేది యీరయ్య బావా? నాను సిగ్గులేని నర్సమ్మనేంటి" అంది చంద్రి. వీరా పక్కకి తిరిగి కళ్ళు మూసుకున్నాడు. చంద్రి ఆ గుడ్డని చుట్టబెట్టుకుని సరీసరిపడని పైట వేసుకుంది. తడిసిన జుట్టు చివరల్ని సాచి ఆరబెట్టుకుంటోంది.       వెన్నెలలో అర్ధనగ్నంగా ఉన్న ఆమె దేహమూ రూపమూ మోహనంగా ఉన్నాయి. వీరయ్య రెప్పవెయ్యకుండా ఆమెకేసి చూశాడు. ఆమెను పట్టుకోబోయాడు. ఆమె పరుగెత్తింది. అలసిపోయి యిసుకలో వాలింది. వీరయ్య ఆమెని రెండు చేతుల్లోకి తీసుకుంటూ "నువ్వు నా దేవతవు సెందిరీ" అన్నాడు.     సముద్రపు కెరటాల హోరు చిత్రంగా మిస్టిక్ గా ఉంది. దూరంగా సంబరం డప్పులమోత వినబడుతోంది.                                                                             6     పల్లె పల్ల అంతా వీరాకి వ్యతిరేకంగా ఉంది. వీరా దగ్గర సొమ్ము నిలవవున్నట్టు అందరికీ తెలిసింది. చౌదరి జనాన్ని వెంట బెట్టుకుని నూకాలమ్మగుడి కట్టించడానికి యిరవై రూపాయలు చందా యిమ్మన్నాడు. ఇవ్వనన్నాడు వీరయ్య. ఎన్నో విధాల చెప్పిచూశారు చౌదరీ, తక్కినవాళ్ళూ. చచ్చినా యివ్వనన్నాడు. వీరయ్య. "నువ్వు దేవతని కాదంటున్నావు, నాశనమైపోతావ్" అన్నాడొక భక్తుడు. వీరయ్య చలించలేదు. చౌదరి ఎర్రగా ముఖాన గంటు పెట్టుకుని వెళ్ళిపోయాడు. ఊరంతా అనేక విధాల చెప్పుకున్నారు. వీరయ్యని తిట్టుకున్నారు. దరిద్రం తన పక్కన -తనలో ధనచిహ్నాల్ని ఉండనివ్వదు. బానిసలైన అమాయకులైన అవిద్యాపరులైన ప్రజలు తమ దరిద్రాన్ని జాగ్రత్తగా కాపాడుకుంటూ ఉంటారు.

    పార్వతి మాటలు విన్న వాసంతి ఆ తర్వాత వాళ్ళేమనుకుంటున్నారో వినటం మానేసింది. కనుగుడ్లు పెద్దవిచేసి అయోమయం ఆశ్చర్యం ఏకకాలంలో ఆవరించగా అలా వాసవదత్త పాత్రలో నటిస్తున్న శ్యాంసుందర్ ని చూస్తూ వుండిపోయింది.     "ఒక మొగవాడు అందమైన స్త్రీపాత్ర వేయటమా? అది మరొకరు మరొకరుగాక సాక్షాత్తు తన భర్త కావటమా? నిజమే వాళ్ళనుకుంటున్నట్లుగా శ్యామ్ చాలా బాగున్నాడు." ఇలా ఆలోచించిన వాసంతి కొద్దిసేపుమాత్రమే ఆనందించగలిగింది. ఆ తర్వాత స్టేజిమీద వాసవదత్త రూపం మర్చిపోయి తనభర్త శ్యామ్ ని వూహించుకుంది. ఒక మగవాడు మగవాడుగానేవుండి ఆడదానిలా కులకటం, నడవటం సిగ్గుతో ముడుచుకుపోవటం, విరహం, విషాదం అభినయిస్తే ఎలా అసహ్యంగా వుంటుందో అలా శ్యామ్ వున్నట్లు అనిపించింది వాసంతికి.     ఒక పురుషుడు స్త్రీ వేషం వేసి మెప్పించటం సామాన్యమైన విషయం కాదు. ఒక స్త్రీ పురుషుడి వేషం వేసి మెప్పించటం చాలా తేలిక. పురుషులలో సున్నితత్వం లాలిత్యం వున్నా అది ఎవరికో ఏమూలో వుంటుంది. ప్రకృతి తీరునుబట్టి పురుషుని ఆకృతి గంభీర్యంగా కఠినంగా మొరటుగా వుంటుంది. అలాంటి పురుషుడు తాను స్త్రీ పాత్ర ధరించినప్పుడు చూసేవాళ్ళు పాత్రలోవున్న పురుషుడిని మరచిపోయి నటిస్తున్న స్త్రీ పాత్రను మెచ్చుకున్నా లేక ఆ నటుడు ప్రేక్షకులను మెప్పించగలిగినా అతని జన్మధన్యమే. శ్యాంసుందర్ ని వాసవదత్త రూపంలో చూసి అందరూ వాహ్వాహ్వ అంటుంటే వాసంతికి మాత్రం శ్యాంసుందర్ ఎలిఫెంట్ ప్యాంటు పూల బుష్ షర్టుతో ఓసారి వైట్ పాంటులో ముదురు నీలం ఫుల్ హాండ్స్ షర్టు టక్ చేసి ఆడదానిలా అభినయిస్తున్నట్లు వుంది.     వాసంతి కుర్చీలో కూర్చుండలేకపోతున్నది. తాను కూర్చున్న కుర్చీలో ముళ్ళున్నట్లు శరీరంమీద తేళ్ళు, జెర్రులు ప్రాకుతున్నట్లు నానా బాధ పడిపోతున్నది. "ఇదేం వేషం ఆడంగివేషం. చక్కగా హీరోలాగా వేయక బుగ్గన చేయిచేర్చుకుని ఆ కులుకులేమిటి, ఛీ ఛీ...ఆడంగిరేకిలా ఆ వేషం ఎవరన్నాచూసినా నవ్విపోతారు. బుద్ధిలేనివాళ్ళు మెచ్చుకోవాల్సిందే, ఏం విరహవేదన ఏం త్యాగం ఛాఛా...వాసవదత్త వేషంకాబట్టి సరిపోయింది అదే ఏ సీతో సావిత్రో పాత్రో వేస్తే. "నాధా! నీ పాదములే నాకు స్వర్గము మోక్షము నీపాదముల చెంత కాస్తచోటు యివ్వు" అని "ఏమగాడి పాదాలు పట్టుకుని పాకులాడేవాడేమో! ఆడాళ్ళే కరువయినట్లు శ్యామ్ ఆడంగివేషమా!     వాసంతి అదేపనిగా ఆలోచించి తలనొప్పి తెచ్చుకుంది. మధ్యలో లేచిపోతే బాగుండదని ఎవరో బలవంతానా బంధించి కూర్చోపెట్టినట్లు కుర్చీలో కూర్చుండిపోయింది.     నాటకం అయిపోయింది. మిమిక్రీ అయిపోయింది. విచిత్రవేషధారణళు. నాట్యం అన్ని అయిపోయి తెరదించేశారు. శ్యాంసుందర్ యింటికి వచ్చేటప్పటికి ఆలశ్యం కావచ్చునని ముగ్గురు ముందుగా యింటికి వచ్చేశారు.     వాసంతి ఎప్పటిలా వుషారుగా లేదని శ్రీదేవమ్మ గుర్తించింది. మరోసారి "అలా ఉన్నావేం?" అని అడిగింది. "ఏంలేదు తలనొప్పి." అంది వాసంతి.     శ్రీదేవమ్మ నమ్మలేదు. కొడుకు కోడలు ఏదోవిషయంలో పోట్లాడుకుని వుంటారు. కొత్తజంట వాళ్ళే సర్దుకుపోతారు. విషయం ఏమిటని బలవంతం చేయటం బాగుండదు అనుకుంది.     తలనొప్పి మనసు సరీగ లేని వాసంతి ఇంటికి రాంగానె ఖరీదైన చీరని వదిలి వేరే చీర ధరించక అలాగే మంచంమీద పరుండిపోయింది.                                           20     బైట తలుపు విని లేవటానికయినా తనగది తలుపులు లోపల బిడాయించుకోలేదు వాసంతి సరీగా వంటిగంటం బావుకి శ్యాంసుందర్ వచ్చాడు. తల్లితో రెండుముక్కలు మాట్లాడి తన గదిలోకి వచ్చి తలుపులువేసుకున్నాడు, వాసంతి మంచి నిద్రలో వుంది.     వాసంతి నాటకంనుంచి యింటికొచ్చింతర్వాత ఏవేవో వూహించుకుని పూర్తిగా మనసు పాడుచేసుకుంది. పుట్టి బుద్ధి ఎరిగింతర్వాత ఎప్పుడూ కళ్ళనీళ్ళు పెట్టుకోనిది ఈరోజు కనరానిది, వినరానిది, ఏదో జరిగిపోయినట్లు తలచి కళ్ళనీళ్ళు పెట్టుకుంది. ఎక్కడ ప్రేమవుంటుందో అక్కడ ఈర్ష్య, అసూయలుంటాయన్నట్లు శ్యాంసుందర్ మీద వాసంతికి ఎంత గాఢమైన ప్రేమ వుందో ఇప్పుడు అంతకు రెట్టింపు కోపము, కసి ఏర్పడ్డాయి.     ఆలోచించి ఆలోచించి యింక ఆలోచించటాని కేమీ మిగలక విసుగుతో అటూ ఇటూ కొద్ది నిద్రలోకి జారుకుంది వాసంతి. అప్పుడొచ్చాడు శ్యాంసుందర్, తన ఫోటో ఆల్బం వాసంతి చూసిందని ఎరగడు. తను వాసవదత్త వేషం ఎన్నోసార్లు వేశాడు. అప్పుడువేరు వాసంతి మొదటిసారిగా తన్ని తనకిష్టమైన పాత్ర వాసవదత్త వేషంలో చూడటంలేదు. తను వేషంలో వున్నప్పుడు వాసంతి మొదట గుర్తుపట్టి వుండదు, కనీసం తను ఆడవేషం వేయగలడని వూహించివుండదు. తన్ని గుర్తుపట్టంగానే ఆశ్చర్యపోయి ఆనందించి వుంటుంది. తన్ని ప్రేమగా వాసంతి అభినందిస్తున్న తీరు వూహించుకున్నాడు శ్యాంసుందర్. చప్పుడు చేయకుండా నడచివచ్చి మంచంమీద వాసంతి పక్కనే కూర్చున్నాడు.     వాసంతి గాఢనిద్రలో వుండటం చూసి శ్యాంసుందర్ నిరాశచెందాడు. తన రాకకోసం వాసంతి ఎదురుతెన్నులు చూస్తూ వుంటుందనుకున్నాడు. వాసంతికి అటోచెయ్యి యిటో చెయ్యి వేసి ప్రపంచంలో వున్న ప్రేమంతా తన కళ్ళల్లో నింపుకుని వాసంతి ముఖంలోకి చూస్తూ వుండిపోయాడు.     వాసంతి మంచంమీద వెల్లికింతలా పడుకునివుంది, దిండుమీద అటుయిటు దొర్లటంవల్ల తల కొద్దిగా రేగివుంది. శరీరంమీద చీర యధారీతిలో లేదు. కుడిమోకాలుదాకా చీర చెదిరిపోయి తెల్లని ఛాయతో కాలు కనబడుతున్నది. పమిట జారి చేతిమీద వుంది. నాటకాని కెళ్ళేటప్పుడు కట్టుకున్న ఖరీదైన పాలమీగడలాంటి ఫారెన్ నై లెక్స్ చీర, వైట్ రూబీ జాకిట్టు జడనిండుగా విచ్చిన మల్లెలమాల చెవలకి చేతులకి మెడల్లోను ముత్యాలతో తయారయిన మ్యాచింగ్ నగలపెట్టు వీటితో వాసంతి దివినుంచి భువికి శాపవశాత్తు విసిరివేయబడ్డ దేవతలా కనిపించింది శ్యాంసుందర్ కళ్ళకి. వాసంతి నుదుటిమీద మృదువుగా చుంబించడానికి ముందుకు వంగాడు శ్యాంసుందర్. సరీగ అప్పుడే కరెంట్ పోయి గదంతా చీకటి అయింది.     వాసంతికి చటుక్కున మెలుకువ వచ్చింది. కారణం కరెంటు పోంగానే తిరుగుతున్న ఫ్యాను ఆగిపోవటం, రెండోది ముఖాన తగులుతున్న వేడి శ్యాసయొక్కగాలి నుదుటిమీద ఎవరో ముద్దుపెట్టుకున్నట్లు అయి భయంతో లేవబోయింది. మీద మనిషి వంగివున్నట్లు తన పక్కనే కూర్చునివున్నట్లు గ్రహించి "ఎవరిది?" అంది స్వరంతో.

    నా అంచనా తప్పుకాలేదు. అద్దె పుస్తకాలషాపు అతను సుందరి కూడా మాట్లాడుకున్నారు. "రుధిరమందారం" మంచిపేరే ఎన్నుకున్నారు. "రుధిరమందారం" అని కోడ్ చెప్పిన వాళ్ళకే షాక్ నవల ఇవ్వటం జరుగుతుంది. వారం తర్వాత షాక్ నవలలు మార్కెట్ మొత్తానికి వస్తాయి. ఈ లోపల మాత్రం "రుధిరమందారం" కోడ్ చెప్పినవారికి మాత్రమే షాక్ నవా ఇస్తారంటే అర్ధం ఈ నవలద్వారా ఎవరికో రహస్య సమాచారం అందిస్తున్నట్లు తేటతెల్లంగా తెలిసిపోతూనే వుంది. ఇది వాళ్ళు ఎన్నుకున్న కొత్తపద్ధతి కావచ్చు.     ఆ రహస్య సమాచారం ఏమిటి?     వాళ్ళు ఎవరు?     ఈ సుందరి వాళ్ళకి ఎంతవరకు సంబంధం వుంది?     ఇంత జాగ్రత్తగా నవలల్లో కోడ్ ఇరికిస్తున్నారంటే, ఆ నవలలు ఎంత జాగ్రత్తగా రాయాలి?     ఈ నవలలు ప్రింట్ చేసే పబ్లికేషన్ ఎక్కడవుంది?     కొంతమందికే సమాచారం అందాలంటే వీళ్ళు ఇంత శ్రమపడనక్కరలేదు. కనుక దీనిలో చాలామంది వున్నారు. ఇది చాలా పెద్దకేసు అన్నది తెలుస్తూనే వుంది. దీన్ని పట్టాలంటే రెండు రోజుల్లో అయ్యేపని కాదు. ఇది నా ఒక్కడి వల్లా అవుతుందా?     ప్రశ్నలు, ప్రశ్నలు అన్నీ ప్రశ్నలే.     ముందు నేను చేయవలసింది రెండు పనులు. సుందరి వెళ్ళిన మూడు ఇళ్ళ అడ్రస్ లు సంపాదించటం ఆయా ఇళ్ళలో నివసించేవారి వివరం వివరంగా తెలుసుకోటం పబ్లికేషన్ వుందోలేదో చూడటం.     మరో ప్రశ్న. ఈ కేసు నేనే తిరిగి సాధించాలా! ప్రభుత్వం దృష్టికి తీసుకువెళ్ళాలా!     నా వృత్తి రెండు రకాలు. కేసుని ప్రభుత్వం దృష్టికి తీసుకువెళ్ళటం అంటే కేసు వివరాలు, నా అనుమానం మా డిపార్టుమెంటులో పై అధికారులకు తెలియచేయటం అక్కడితో నాపని అయిపోతుంది. వాళ్ళు ఈ కర్సు తీరుతెన్నులు బాగా పరిశీలించి కేసు నాపైనా అప్పగించవచ్చు. మరెవరికైనా నాబోటివారికి అప్పగించవచ్చు. కానీ ఇక్కడ ఓ చిక్కువుంది. నేను స్వయంగా...     "అయ్యా! దిగండి" అన్న రిక్షా అబ్బి పిలుపుతో నా ఆలోచనలకి సడన్ బ్రేక్ పడింది.     నేను ఎంత ఆలోచిస్తున్నా పరిసరాలు మర్చిపోను. అలాంటిది రిక్షా ఆగింది కూడా గమనించలేదంటే ఈ కేసు నా మీద ఎంత ప్రభావం చూపిస్తున్నదో తెలిసిపోతున్నది.     రిక్షా దిగి రిక్షా అబ్బికి డబ్బులు ఇచ్చాను.     రిక్షా వెళ్ళిపోయింది.     నేను వెళ్ళాల్సింది పక్కవీధికి. సుందరి నిన్నటిరోజు వెళ్ళిన మొదటి ఇల్లు పక్కవీధిలో వుంది. అక్కడికి నడిచి వెళ్ళదలిచి ఇక్కడ రిక్షా దిగాను.     నే ఎక్కివచ్చిన రిక్షా పూర్తిగా కనుమరుగైందాకా చూసి ఆ తర్వాత వేగంగా నడుస్తూ పక్కవీధికి బయలుదేరాను.                                          17     నాయర్ భోజనం వడ్డిస్తుంటే అన్నాను "ఇలా తప్ప మరో రకంగా వంటచేయటం నీకు రాదా?"     నాయర్ ముఖం చిన్నబోయింది. "వంట బాగుండలేదా?" భయపడుతూ అడిగాడు.     "వంట బాగుండలేదని నేను చెప్పానా!"     "ఉహూఁ"     "పోనీ ఫలానా పదార్ధం బాగుండలేదని చెప్పానా?"     "ఉహూఁ"     నేను పక్కున నవ్వాను. అతడు తెల్లబోయాడు.     "ఈ రోజు అన్నీ ఒకదాన్ని మించి మరొకటి బాగున్నాయి. ఎన్నని తినను. రోజూ ఇలా కమ్మగా చేసిపెడితే గణపతిగారి బొజ్జ నాకు వచ్చేస్తుంది. శరీరంలో కిలోలకొద్దీ ఫ్యాట్ తయారయినా ఆశ్చర్యపోనక్కరలేదు. రేపటినుంచీ కాస్త ఉప్పు ఎక్కువ వేస్తుండు లేకపోతే పదార్ధాలు మాడపెట్టు."     "ఇదా విషయం. చేసినపదార్ధాలన్నీ చెడిపోయా ఏమోనని హడలి చచ్చాను" అతడు తృప్తిపడుతూ అన్నాడు.     భోజనం దగ్గర కొద్దిసేపు నాయర్ తో మాట్లాడి తృప్తిగా భోంచేసి లేచాను. అన్నీ పదార్ధాలూ బాగుండి కాస్త ఎక్కువ తిన్నానేమో భుక్తాయాసం అనిపించింది.     బెడ్ రూములోకి వెళ్ళి ఈజీచైర్ లో పడుకుని ఆలోచిస్తూ కళ్ళుమూసుకున్నాను.     అందాల సుందరి కళ్ళముందు ప్రత్యక్షమయింది.     సుందరి ఎంతచక్కనిది. ఈ అందాల సుందరి పేరు సాంతం తెలుసుకోలేకపోయాను. రూపానికి తగ్గ పేరువుందా? లేక అంకాళ్ళమ్మలాంటి పేరా? ఆమెది ఏ పేరయితేనేమి నేరస్తులతో చేయి కలిపింది. అందుకే ఆమె రూపం నన్ను ఆకర్షించినా నేరస్తురాలు అనిపించగానే మనసంతా చేదు తిన్నట్లు అనిపిస్తున్నది.     ఈ నాలుగు రోజుల పరిశోధనతో కొంత సమాచారం సేకరించగలిగాను. అందాల సుందరి మొదట వెళ్ళిన మేడ డాక్టర్ సుధీర్ ది. ఒక యాక్సిడెంట్ లో అతని చెయ్యి పూర్తిగా అతని నుంచి దూరం కావటంతో ప్రాక్టీస్ మానేసి వున్న డబ్బుతో తింటూ పెళ్ళాం బిడ్డలతో ఇంట్లో వుండిపోయాడు. ఆ మేడలో కింద భాగంలో వుండి పై భాగం అద్దెకి ఇచ్చాడుట.     అందాల సుందరి వెళ్ళిన రెండో ఇల్లు డాబా. దానిలో నివసించే ఆయన పేరు శ్యామలరావు బిజినెస్ చేస్తుంటాడు. పెళ్ళాంతప్ప బిడ్డలులేరు. వచ్చేపోయే బంధుజనాభా ఎక్కువట.     మూడు అందాల సుందరి నివసించే ఇల్లు. అయితే అది సొంతఇల్లు కాదు అద్దెకొంప. తండ్రి పక్షవాతంతో మంచాన పడ్డాడు. తల్లి వుంది. సుందరికి చెల్లెళ్ళు తమ్ముళ్ళు కూడా ఎక్కువే. తండ్రికి వచ్చే ఫింషన్ డబ్బులతో అందరూ తిండి తినటం ఈ కరువు రోజుల్లో అసాధ్యం. అందుకే బి.ఎ. పాస్ అయిన సుందరి యేదో కంపెనీలో ఉద్యోగం చేస్తున్నదిట. సుందరి అసలు పేరేమిటోగానీ అన్న ముద్దు పేరు వుంది. అందరూ బన్నీ అనే అంటారు.

    పెళ్ళికి నెలరోజులు ముందు పెళ్ళి కొడుకు తల్లీ-తండ్రీ విడిపోయారంటే అది చాలా లజ్జాకరమైన విషయం. వాడు చాలా బాధపడవచ్చు. పెళ్ళయ్యేవరకూ ఈ విషయాన్ని దాచిపెట్టి ఆ తరువాత వెల్లడి చేసినా, వాడికి అది అంతే అవమానం కావొచ్చు.          -ఏం చెయ్యాలో నిర్ణయించవలసింది వాడే.          ఒకటి మాత్రం నిజం.          పెళ్ళయిన కొత్తలో ఆయన నన్ను కాదన్నా సహించాను.          నా కొడుకుని దూరంగా పెంచినా ఒప్పుకున్నాను.          నేను ఆయన్ని ఎంతగా ప్రేమించానో, అందులో వెయ్యవ వంతు ఆయన నన్ను ప్రేమించకపోయినా ఆయనతో కలిసి ఇన్నేళ్ళు జీవించాను.          కానీ ఆయన మరో ఇద్దరు స్త్రీలని మోసం చేసారంటే మాత్రం సహించలేను.          విడిపోతాను- ఆస్తితో సహా.          సాహితీ, సంకేతలని ఆయన పెంచుతారో, నాకు వదిలి పెడతారో ఆయన ఇష్టం.      ఆనందరావు చెప్పిన కథ          ఈ రాత్రి, నా జీవితంలో ఇంత విషమ పరిస్థితి తెస్తుందని, నన్ను ఇంత ఇరకాటంలో పడేస్తుందని నేను కలలో కూడా వూహించలేదు.          అసలు అర్దరాత్రి పోలీస్ స్టేషన్ నుంచి ఫోన్ రావటమే నాకు అర్ధంకాని పరిస్థితి.          ఎవరో అమ్మాయి నా ఫోటో పట్టుకుని, ఫలానా ఆనందరావే నా తండ్రి అని చెప్తే - అర్ధరాత్రి బెదిరిపోతూ వెళ్ళే అవసరం నాలాటివాడికి లేదు. కేవలం కుతూహలంతోనే వెళ్ళాను. నా ప్రత్యర్ధులు ఎవరైనా నాకు చెడ్డపేరు తీసుకురావటానికి ఈ విధంగా ఆ అమ్మాయిని ప్లాంట్ చేశారేమో అనుకున్నాను. కానీ ఆ అమ్మాయిని చూశాక నీ అభిప్రాయం మార్చుకున్నాను.          చాలా అమాయకంగా, సంసారపక్షంగా వుంది ఆ అమ్మాయి.          నన్ను చూసి ఏడవటం మొదలుపెట్టింది. మామూలుస్థితికి తీసుకురావటానికి నాకు అరగంట పట్టింది. ఆ అమ్మాయి దగ్గిరున్నది నా ఫోటోనే. కానీ పాతిక సంవత్సరాల క్రితంది.          నన్ను చూడగానే ఆ అమ్మాయి కళ్ళలో వెలుగు కనబడింది. స్వంత తండ్రినే చూసినంత ఆనందం.          ఆ అమ్మాయి తేరుకున్నాక అడిగాను. "నీ పేరేమిటి?" అని.          "దేవిక" అంది.          "మీ ఊరు?"          "వరంగల్లు"          ఇన్ స్పెక్టర్ సత్యనారాయణ మా సంభాషణ ఆసక్తిగా వింటున్నాడు.          "మీ తల్లి పేరు?"          "ప్రమద్వర..."         నాలో ఏదో అనుమానం అగ్నిపర్వతంలా బ్రద్దలైంది. "ఏ ప్రమద్వర?"          "అయినంపూడి ప్రమద్వర" అంది. ఆ అమ్మాయి మాటల్లో నాపట్ల వెటకారం ధ్వనించిందేమో నేను గుర్తించలేదు. అప్పటికే నా చుట్టూ ప్రపంచం గిర్రున తిరుగుతున్నట్లు అనిపించింది. ప్ర... మ... ద్వ...ర. ఈ అమ్మాయి ప్రమద్వర కూతురు.          ఆమె చేతిలో నా ఫోటో!          "ఈ ఫోటో ఎవరిచ్చారు?"          "అమ్మిచ్చింది".          "మీ అన్నగారి పేరేమిటన్నావ్?"          ఆ అమ్మాయి నా వంక అదోలా చూసి మొహం తిప్పేసుకుంది. ఆ తిప్పుకోవటంలో, "ఎన్నిసార్లు చెప్పను? నువ్వే నా తండ్రివి" అన్న సమాధానం వుంది.          లేచి గదిలో ఇటూ అటూ పచార్లు చేయసాగారు. ముందు నా రక్తపు పోటు తగ్గితే తప్ప ఇంకో ప్రశ్న వేసే స్థితిలో లేను. కాస్త సర్దుకున్నాక- నా జీవితం- ఇన్నాళ్ళూ దేనికోసమైతే ఎదురు చూశానో- ఏ ఆచూకీ కోసం తపించిపోయానో ఆ ప్రశ్న వేశాను.          "అన్నయ్యెక్కడ?"          ఆ అమ్మాయి తలెత్తింది.          ఆ మాత్రం ఆలస్యంకూడా భరించలేక పోయాను. విసురుగా దగ్గరికి వెళ్ళాను. అన్నయ్యెక్కడ? అన్నయ్యెక్కడ? నీ అన్నయ్య ఎక్కడ? ఒకే ప్రశ్న వేయి ప్రశ్నలుగా ఆమెను నా చూపులోంచి చుట్టుముట్టింది.          "అన్నయ్యెవరు?" అంది ఆ సమాధానంలో నిజాయితీకి షాక్ అయ్యాను. కానీ నేను వూహించని సమాధానం అది.          "గోపీచంద్... నీ అన్నయ్య" అన్నాను.          "నాకు అన్నయ్య లెవరూ లేరు".          "లేరా...?" రెట్టించాను.          "లేరు".          "అమ్మ ఎక్కడుంది?" ఆమె సమాధానం చెప్పలేదు.          "మీ అమ్మ.....ప్రమద్వర....అమ్మెక్కడుంది?"          "అమ్మ చచ్చిపోయింది" తల దించుకుని సమాధానం యిచ్చింది.          నా చేతుల్లోంచి కారు తాళాలు అప్రయత్నంగా జారిపోయాయి.          కుర్చీలో కుప్పకూలిపోయాను.          ప్రమద్వర చచ్చిపోయింది.          ప్రమద్వర ఇక లేదు!          నీటిపొర కంటిచుట్టూ కనబడకుండా చేయటానికి విఫల ప్రయత్నం చేయవలసి వచ్చింది. సర్దుకోవటానికి అయిదు నిమిషాలు పట్టింది.          "నీకు నిజంగా నీ అన్నయ్య గురించి తెలీదా?"          ఆమె తల అడ్డంగా వూపుతూ, "ఊహు, నాకసలు అన్నయ్య వున్నట్టే తెలీదు" అంది.          "అమ్మ చచ్చిపోయి ఎంతకాలం అయింది?"          "రెండు నెలలు".          మిగతాది నాకు అర్ధం అయింది. తల్లి మరణంతో ఈ అమ్మాయి చేతిలో వున్న ఒక్క ఆధారంతో బయల్దేరి వుంటుంది. ఎవరో మోసగాళ్ళ వలయంలో ఇరుక్కుపోయి అదృష్టవశాత్తు ఈ రాత్రి బయటపడింది. తన కూతురు కింత ఘోరమైన స్థితి దాపురించిందంటే ఆమె ఆత్మ వూరుకోదు. నన్ను క్షమించదు.          నేనొక నిర్ణయానికి వచ్చాను.          ప్రమద్వర ఇంతకాలం ఎక్కడుంది- ఏం చేసిందని ఆమె కూతుర్ని అడగటం నాకు ఇష్టంలేదు. ఆ అమ్మాయి చెప్పే  సమాధానం ఎలా వినవలసి వస్తుందో...          బహుశా తన కూతురికీ సమాజంలో ఒక స్థానం కలిగించటానికి నేనే తన తండ్రినని చెప్పిందేమో?          ఆ బాధ్యత నేను పూర్తి చేస్తాను.          ఈ నిర్ణయానికి రాగానే నా మనసు తేలికపడింది.

       సుజాత కౌగిలిలో వుండే అక్క తలమీద చేయివేసి నిమురుతూ "నీకు తెలీదక్కా అలాగే జరగాలి" అంది దృఢంగా.          అనూరాధ చెల్లెల్ని విడిచిపెట్టి దూరంగా జరిగింది. ఆమెముఖం రంగు మారింది "అలా అయితే నాక్కూడా విషం యిచ్చిమరీ వెళ్ళు" అన్నది కఠినంగా.          సుజాత క్రిందపడివున్న ప్రభాకరం శవంకేసి చూసింది. ఆమెకు లేశమైనా జాలికలగలేదు. ఇహ తను బ్రతికేంలాభం అనుకుంది. అన్నిటికీ తెగించే ఈ పనిచేసింది. చంద్రం ఊళ్ళోలేడు. తనకోసం జైలుదగ్గరకు వస్తాడు. తర్వాత...అక్కడతనికి క్షమాపణలు చెప్పుకుంటుంది.          అలాగనకక్కా! నీకర్ధంకాదు నా ఆవేదన. ఎంత కుళ్ళి కృశించానో, నా మనస్సెంత కాలిపోయిందో నీకెట్లా అర్ధమౌతుంది? నేనెలాగూ ఆత్మహత్య చేసుకోవటానికి సంకల్పించబట్టే, ఇతన్ని తుదముట్టించటానికి సమకట్టాను. ఓ అసమర్ధురాలిగా మరణించటానికి నా అంతరాత్మ ఒప్పుకోలేదు.          అనూరాధ ఏడ్చింది. "నువ్వు లేకపోతే ఈ భూమ్మీద ఎట్లా బ్రతికేది చెల్లీ? నీకు ప్రేమానుభవం ఉంది. నీది ఆర్ద్రహృదయం, నువ్వు పోతే మరోప్రాణం ఉసురు కూడా నీకు తగులుతుంది. నీ కసితీరిందేగాని, నీ తపన చల్లారదు. నువ్వెక్కడో మగ్గిపోతోంటే నీ ప్రేమాగ్ని నిన్ను మరింత దహిస్తూ ఉంటుంది. ఆమె కంఠస్వరంలో మార్పువచ్చింది. "సుజాతా! పుట్టుకనుంచీ నేను కఠినాత్మురాలిగానే తయారయాను. ఎన్నో ఆపదలను ఎదుర్కొన్నాను. ఎందరో పురుషులు నాతో తిరిగారు. కానీ ఏ ప్రేమవీచికలూ నన్ను స్పర్సించలేదు. ప్రయోజనంలేని బ్రతుకు నాది. ఆశయంలేని బ్రతుకు నాది. సార్ధకత లేని బ్రతుకు నాది. నే పోతే ఎవరి హృదయాల్లోనూ అగ్నివీచికలు రేగవు. భూకంపాలు చెలరేగవు. నువ్వు అట్లాకాదు. కళాసిద్ది పొందావు. ప్రణయసీమలో సింహాసనం అధిష్టించావు. చెల్లీ! నీబదులు నన్ను పోనియ్యి. అడ్డుచెప్పి నా ప్రాణం తియ్యకు.          సుజాత ఉన్మత్తురాలయింది. "అక్కా!" అంది అరుస్తూ దగ్గరకు వచ్చి గట్టిగా కావలించుకుంది.          అనూరాధకూడా తన చేతుల్తో ఆమెను గట్టిగా పెనవేసి "నన్ను అంతం కానియ్యి చెల్లీ.....నన్ను అంతంకానియ్యి" అని గొణిగింది విచలిత కంఠంతో.          "లేదక్కా! నన్ను అంత క్రూరురాల్ని చెయ్యకు."          "దీనికన్నా నేను కత్తితో పొడుచుకుని చావటమే ఇష్టమా?"          "అక్కా! నన్ను చిత్రవధ చెయ్యకే. ఈ అవస్థ భరించలేనే."          "చెల్లీ! నన్నర్ధంచేసుకో. త్యాగం చేయటం నాకు సరదాకాదు. ఇది నా స్వార్ధంకోసం చేస్తున్నాను. నిన్ను జైలుకు పంపి ఆత్మహత్య చేసుకోవటమంటే నాకు భయంగావుంది కాబట్టి ఈ పనికి తలపడ్డాను. మాయమాటలు చెప్పి అతను నా జీవితాన్ని నాశనం చేశాడనీ, అతని మోసంతెలిసి కసితీరటంకోసం విషంయిచ్చి చంపాననీ చెబుతాను. నన్ను పోనీ, బహుశా ఉరిశిక్ష పడదు. దీర్ఘకాల ప్రవాసం పడుతుంది. నన్ను విడిచిపెట్టు సుజాతా, పోనియ్యి నువ్వు చంద్రాన్ని పెళ్ళిచేసుకో" ఆమె గొంతు క్షీణించిపోయింది.          "అక్కా! అక్కా! ఏమిటే ఈ శిక్ష?" అంటూ సుజాత ఆమె చేతుల్లో మూర్చిల్లింది.                                                     31          రెండేళ్ళు గడిచిపోయాయి. ఓ సాయంత్రం ఆరుగంటలవేళ శివనాథరావు ఇంట్లో క్రిందిహాల్లో పార్టీ జరుగుతోంది. అతని భార్య సరోజిని ఊళ్ళోలేదు. పుట్టింటికీ వెళ్ళింది. ఆరోజు అతని పుట్టినరోజు పరిచయస్తులందరినీ ఆహ్వానించాడు. చంద్రం సుజాతతో కలిసివచ్చాడు. అతనిప్పుడు డాక్టరు. అందుకని చాలామంది స్త్రీ పురుషులు అతిధులుగా వచ్చారు. పార్టీ పూర్తయింది. క్రమంగా చీకటిపడింది. హాల్లో దీపాలు వెలిగించబడ్డాయి.          శివనాథరావు లేచి గొంతు సవరించుకున్నాడు. ఇవాళ మీ అందరకూ మంచి కథ చెబుతాను.          "ఏం కధ?" అని కూర్చున్న వాళ్ళలోంచి అడిగారొకరు కుతూహలంగా.          "నా కథే."    "ప్రేమ వుందా? లేకపోతే వినలేం."          "ఉంది. కావలసినంత."          "పెళ్ళయినవాడిని, ఏమిటింత బాహాటం చేస్తున్నావు? మీ ఆవిడ వుంటే?.."    అన్నాడొక డాక్టరు.          "వాళ్ళావిడ ఊళ్ళో లేదు లేవోయ్. అందుకని ధైర్యం" అని ప్రక్కనున్న ప్లీడరుగారన్నారు.          "అయితే చెప్పు నీ ప్రణయగాధ ఆలకిస్తాం."          "నేను అసమర్దుడ్ని" అన్నాడు శివనాథరావు.          "డాక్టరువైనాక కూడానా?"          "చాలా పిరికివాడ్ని."          "ఆడవాళ్ళంముందు కూడానా?"          "అవి నేను చదువుకుంటూన్న రోజులు. అనుభవంకోసం మనసు తహతహలాడుతున్న దినాలు. ఆ స్థితిలో ఓ అమ్మాయిని చూసి ముగ్ధుడనై పోయాను."          "ప్రేమ ఆరంభమయింది."          "అంతేకాదు. పీడించసాగింది."          "ఆ అమ్మాయి అందంగా ఉంటుందా? పేరేమిటి?"              "చాలా చక్కగా ఉంటుంది. పేరెందుకులెండి? మా క్లాస్ మేట్."          "ఎట్లా నా మనోవ్యధను వ్యక్తంచేయటం? పిరికివాడినని చెప్పాను. ఆమెను మనసులో ఆరాధిస్తూ ఉండేవాడ్ని. నా ప్రేమను బహిర్గతం చెయ్యాలని ఎన్నోసార్లు ప్రయత్నించాను. కానీ ఆమె ఎదుటపడగానే కాళ్ళు వణికేవి. నోరు ఎండిపోయేది. నన్ను నేను నిందించుకుంటూ ప్రక్కనుంచి తల వంచుకుని వెళ్ళిపోయేవాడ్ని. ఆమె గ్రహించిందా? తెలియదు. ఆమెకు నేనంటే ఎలాంటి అభిప్రాయం వుంది? తెలియదు.....ఈ వేదనతో గిలగిల కొట్టుకుపోయాను. ఇంత అప్రయోజకుడిగా బ్రతకటం ఇష్టంలేక పోయింది. ఎన్నోరోజుల నరకయాతన అనుభవించి చివరికి ఆత్మహత్య చేసుకోవటానికి నిశ్చయించుకున్నాను."          "ఆత్మహత్యే? ఉత్త పుణ్యానికి?"          "అప్పట్లో వేరేమార్గం గోచరించలేదు. చచ్చిపోదలుచుకున్న వాడిని నిశ్శబ్దముగా ఆ పనిచేస్తే సరిపోయేదా? ఆమెను ఇంతకాలం గాఢంగా ప్రేమించాననీ, ఆరాధించాననీ, ఈ తపన దుస్సహంగా పరిణమించి ఆత్మహత్యకు పాల్పడుతున్నాననీ, మరునాటి రాత్రి సరిగ్గా ఒంటిగంటకు సముద్రంలో దూకివేస్తున్నాననీ ఆమెకో ఉత్తరం రాశాను."          "హైదరాబాద్ లో సముద్రమెక్కడిదయ్యా మహానుభావా!"          "అదే హుస్సేన్ సాగర్ నాకు ఈతరాదుగా. నాకదే సముద్రం" అని దూరంగా కుర్చీలోకూర్చున్న ఓ యువతివంక క్రీగంట చూశాడు శివనాథరావు.          అంతవరకూ అతనివంక రెప్పవాల్చకుండా చూస్తోన్నదల్లా - ఆమె చప్పున తల ప్రక్కకి త్రిప్పుకుంది.          "మరునాడు రాత్రి పన్నెండు గంటలకల్లా నేను హుస్సేన్ సాగర్ వంతెన మీదకు చేరాను. వేసవికాలం అయితే ఆ సమయానికి అక్కడ చాలా జంటలు విహరిస్తూ ఉండేవి కానీ వర్షాకాలమది. అందులో ఆవేళ తుంపర కూడా పడుతోంది. అందుకని నేనుతప్ప ఎవరూ సంచారం చేయటం లేదక్కడ. కాకపోతే ఐదునిముషాలకు పదినిముషాలకు ఒకసారి రోడ్డుమీదుగా కార్లు పోతున్నాయి. కమ్మీలనానుకుని అంధకారబంధురమైన ఈ జీవితం ఇహ పరిసమాప్తి చెందే సమయం వచ్చిందికదా అని ఆలోచిస్తున్నాను. ఆ అవస్థ చాలా దుర్భరంగా, విషాదంగా వుంది. నిముషాలు గడిచిపోతున్నాయి. ఒంటిగంట కావచ్చింది. ఉలికిపడ్డాను. వాన తుంపరలో తడుస్తూ ఓ యువతి నేను నిల్చున్నవైపుకు త్వరత్వరగా నడచివస్తోంది. నా గుండె గబగబ కొట్టుకుంది. ఆమే....."              శివనాథరావు ఆమెవైపు మళ్ళీ చూశాడు.          ఆమె తల వంచుకుంది.          "అజ్ఞాతంగా నేను కోరుకున్న కోరిక అదే అయినా, నేను విచలితుడినై పోయాను. వచ్చి నన్ను పలకరిస్తుంది గావును. నన్ను ప్రేమించానని చెబితే ఏం సమాధానం చెప్పాలి? ఆమె నా దగ్గరకు వచ్చేసింది. ప్రక్కనుంచే నడిచి వెళ్ళాలి. ఆగటమా వద్దా అని సంశయిస్తోంది. ఒక్కసారి నా ముఖంలోకి చూసింది. చివరికి ఏదో నిర్ధారణ చేసుకొని కొంచెం దూరంగా తొలగి అడుగులు వేయసాగింది. నా గుండెలో ఏదో కీచుమంది. ఆమె వెళ్ళిపోతోంది. ఈ సమయం వృధాచేసుకుంటే తర్వాత ఆ శోకం భరించలేను. అంత ధైర్యం ఎలా వచ్చిందో తెలియదు. చప్పున ఆమెను సమీపించి నా ఉత్తరం చదివి వచ్చారా?" అన్నాను వణుకుతోన్న గొంతుకతో.

    "అదే నిన్ను అడుగుతున్నాను." సూర్యకాంతం స్వరం కటువుగా వుంది.     నాగమ్మ అయోమయంగా చూసింది.     "పొద్దుటకూడా చూశాను. ఇంతలోనే ఎలా పగిలింది? రాత్రి గ్లాసు పగిలింది. ఇప్పుడు బంగారంలాంటి కూజా! పెద్ద పట్టుచీర జరీముద్ద యిచ్చి కొన్నాను, బిడ్డ సరదా పడుతుంది గదా అని. దానికి అత్తవారింటికి వెళ్ళేప్పుడు యివ్వాలనుకున్నాను. ఎవరి కళ్ళలో నిప్పులు పోసుకున్నారో వాళ్ళ గుడ్లుమాడ! అలమారులో వున్నది వున్నట్లు కావాలని చేసిన పని కాకపోతే ఎలా పోతుంది?" నిలదీసినట్లు అడిగింది నాగరత్నం.     "వదినా, అంత అన్యాయంగా మాట్లాడకు వదినా! నేను కావాలని పగలగొడతానా?" నాగమ్మ గొంతులోనుంచి మాటలు నూతిలోనుంచి వచ్చినట్లు వచ్చాయి.     "నువ్వు కాకపోతే నీ కూతురు! ఏ రాయి అయితేనేం పళ్ళురాలగొట్టుకోవటానికి. అది మరీ పోకిరీగుంట అయిపోతూంది. ఆడదాన్ని అలా పెంచి ఏం చేద్దామని? గొంతు పిసికి ఆ బావిలో పడేసి రెండు ఏడ్పులు ఏడ్వరాదూ?" అంది నాగరత్నం రెచ్చిపోతున్న కోపంతో.     నాగమ్మ తుళ్ళిపడింది.     అంతలో తను దొడ్లోనుంచి వచ్చేటప్పటికి పార్వతి ఆదరా బాదరాగా వచ్చి పీటమీద కూర్చోవటం గుర్తొచ్చింది. నాగమ్మ నిలువునా నీరయిపోయింది.     "పార్వతి రాగానే కనుక్కుంటాను వదినా! మళ్ళీ అలాంటి పని చెయ్యకుండా చూస్తాను" అంది అపరాధిలా నాగమ్మ.     "కనుక్కుంటదట! కనుక్కుంటది! ఎంత నెమ్మదిగా చెబుతుందో! నా పగిలిపోయిన కూజా ఎక్కడినుంచి వస్తుంది?" ఏడుపు గొంతుతో అంది సూర్యకాంతం.     "అప్పుడే ఏమయిందే తల్లీ! ఇంకా ఏమేమి నాశనం కావాలో!" అంది నాగరత్నం తల్లీ కూతుళ్ళు పార్వతిని దుమ్మెత్తి పోస్తుంటే నాగమ్మ మెల్లిగా అక్కడనుంచి తప్పుకుంది.     ఆమె మనస్సంతా కలతబారింది.     భోజనం చెయ్యబుద్ధి కాలేదు.     మలేరియా రోగికి ఉండి ఉండి వచ్చే చలివూపులా నాగమ్మను ఏదో దిగులు వూపేస్తున్నది.     మధ్య మధ్య పార్వతిమీద కోపం గుండెల్లో సుళ్ళు తిరగసాగింది. మనసు పరిపరివిధాల ఆలోచించసాగింది.     ఏమిటి రోజురోజుకూ పార్వతి ఇలా తయారవుతూంది! తను పార్వతి కోసమే ఇంత నికృష్ట జీవితాన్ని గడుపుతూంది. పార్వతిమీద తను ఎన్నెన్నో ఆశల్ని అల్లుకుంది. కాని పార్వతి చెయ్యి జారిపోయేలా వుంది. ఇప్పుటినుంచే ప్రతివాళ్ళమీదా ఎదురుతిరుగుతుంది. తెలివితక్కువతనం అనుకోవటానికి వీల్లేదు. ప్రతి సంవత్సరం స్కూల్లో ఫస్టునే వస్తుంది. ఎన్నో బహుమతులు తెచ్చుకుంటుంది. కాని ఎందుకింత మొండిగా తయారయింది? ఏమయినా ఇప్పటినుంచే పార్వతిని అదుపులో పెట్టాలి. మొక్కయి వంగనిది మానయి వంగుతుందా?     "రానియ్! చెమడా లొలిచేస్తాను. కూజా పగులగొట్టి తనతో అబద్ధం చెప్పింది.     పార్వతికోసం నాగమ్మ ఎదురుచూడసాగింది. ఏ పని చేస్తున్నా నాగమ్మకు పార్వతి ఎప్పుడొస్తుందా, ఎప్పుడు నాలుగు తగిలించి బుద్ధి చెబుదామా అని వుంది.     ఐదు దాటిపోయింది. పార్వతి రాలేదు. నాగమ్మ కాలుకాలిన పిల్లిలా ఇంటిలోకి బయటకు తిరగసాగింది. ఐదున్నరయింది, పార్వతి రాలేదు. నాగమ్మ మనసులోని కోపం స్థానాన్ని ఆదుర్దా ఆక్రమించుకుంది. ఆరయినా పార్వతి రాకపోయేప్పటికి నాగమ్మ మనస్సులో అనేక సందేహాలు రేకెత్తాయి. వీధి వాకిట్లోకి వచ్చి ఆత్రంగా రోడ్డు కేసి చూస్తూ వుండిపోయింది.     ఏమయింది పార్వతికి? పొద్దున చేసిన పనికి తనకు దెబ్బలు తప్పవని ఎక్కడయినా....నాగమ్మ నిలువెల్లా వణికిపోయింది.     ఆరుగంటలు దాటికూడా చాలాసేపయింది. కనుచీకటి పడుతోంది. పశువులు కూడా వచ్చేశాయి. నాగమ్మ కళ్ళనీళ్ళతో వీధి వాకిట్లో నిల్చుని వుంది. దూరంగా సుబ్బారాయుడూ అతని పక్కనే నడుస్తూ పార్వతీ వస్తున్నారు. నాగమ్మకు ప్రాణం లేచి వచ్చింది. అంతలోనే పొద్దుటి విషయం జ్ఞాపకం వచ్చి కోపం వచ్చింది.     "చూడమ్మాయ్! ఆడపిల్లను కాస్త అదుపాజ్ఞలో పెంచటం అవసరం."     నాగమ్మ సుబ్బారాయుడి ముఖంలోకి చూసింది.     "పొలంనుంచి వస్తుంటే ఇది ఎర్ర చెరువుదగ్గర కనిపించింది. మగపిల్లలతోపాటు ఇదీ చెరువులోకి దిగి కలువలు కోస్తోంది. ఆ పరికిణీ చూడు ఎలా తడుపుకుందో? ఆడపిల్లను ఇప్పటినుంచే కట్టడిలో పెట్టకపోతే రేపు పెట్టడం కష్టం అయిపోతుంది" అన్నాడు సుబ్బారాయుడు.     "అది ఆడపిల్లలా వుందా? మగరాయుడిలా తయారయింది. పొద్దుట ఏం చేసిందనుకున్నారు?"     చల్లగా అక్కడనుంచి జారుకొంటున్న పార్వతి జుట్టు పట్టుకొని వంచి కసికొద్దీ బాదసాగింది నాగమ్మ. పార్వతి ఒళ్ళప్పగించి ఊరుకుంది. ఏడుపులేదు. మాటాలేదు.     "పుట్టగానే చచ్చినా బాగుండేది, ఒక ఏడుపు యేడ్చి వూరుకొనేదాన్ని."     "ఊరుకో, మరీ అంతగా కొట్టకు!" సుబ్బారాయుడు అడ్డం వచ్చాడు.     నాగమ్మ ఆగలేదు. సుబ్బారాయుడి వెనక్కు వెళ్ళి దాక్కున్న పార్వతిని లాగి బాదుతూ అంది, "మళ్ళీ ఆ చెరువుదగ్గరకు వెళ్ళవుగా?"     "వెళతాను, నా ఇష్టం!" దెబ్బలు తింటూనే మొండిగా జవాబిచ్చింది పార్వతి. నాగమ్మకు ఆ జవాబుతో ఒళ్ళు తెలియని కోపం వచ్చింది. పిచ్చిదానిలా అందినచోటల్లా కాళ్ళతో తంతూ చేతులతో బాదసాగింది. సుబ్బారాయుడు పార్వతిని బలంగా నాగమ్మ పట్టునుంచి విడిపించాడు.     "చంపేస్తావా ఏమిటి?" మందలించాడు.     "చచ్చినా పీడ విరగడైపోను" అంది నాగమ్మ కోపంతో రొప్పుతూ.     "నాన్నా, నా గాజుకూజా కూడా పగులకొట్టింది."     "ఆ పని చేసింది నువ్వేనా?" గర్జించింది నాగమ్మ.     నాగమ్మ రూపం చూసి నాగరత్నం కూడా జంకింది. తను ఎన్ని విధాల సాధించినా మూగపశువులా పడివుండే నాగమ్మలో ఇంత పౌరుషం దాగివుందని ఎప్పుడూ ఊహించలేదు.     "అవును, నేనే పగలకొట్టాను. నేను పగలగొట్టని గ్లాసు నేనే పగులగొట్టానని ఆ దయ్యాలు రెండూ నన్ను ఎంత తిట్టిపోశాయి!" పార్వతి మొండిగా జవాబిచ్చింది.     అందరూ పార్వతికేసి ఆశ్చర్యంగా చూశారు.     నాగమ్మ పార్వతి ముఖంలోకి ఓ క్షణం చూసింది.     ఒక్కసారిగా ఆమెకు దుఃఖం పొంగుకొచ్చింది.     గబగబా తన గదిలోకి వెళ్ళిపోయింది.     సుబ్బారాయుడు అక్కడనుంచి తప్పుకున్నాడు. నాగరత్నం, సూర్యకాంతంకూడా వెళ్ళిపోయారు.     పార్వతి ఓ అర్ధగంట అటూ ఇటూ తిరిగి తిన్నగా తల్లిదగ్గరకు వెళ్ళింది. నాగమ్మ పమిట చాటున ముఖం దాచుకుని, గోడకు చేరబడి ఏడుస్తూంది. పార్వతి పిల్లిలా పక్కగా కూచుంది. కాసేపు మౌనంగా తల్లిని చూస్తూ వుండిపోయింది. తల్లి భుజం మీద చెయ్యివేస్తూ "అమ్మా!" అంది ఏడుపుగొంతుతో.     "ఛీ! పో అవతలకు దెష్టముండా! పైగా ఏడుస్తున్నావుకూడానా?" విదిలించింది తల్లి కూతుర్ని.     "అమ్మా! నువ్వేడవద్దమ్మా! నువ్వేడుస్తుంటే నాకూ ఏడుపొస్తుందమ్మా! నీ కిష్టంలేని పని ఏదీ ఇక చెయ్యనమ్మా!" అంటూ వెక్కి వెక్కి ఏడవసాగింది.     అన్ని దెబ్బలు తినికూడా కంట తడిపెట్టని పార్వతి "నువ్వు ఏడుస్తుంటే నాకూ ఏడుపొస్తుందమ్మా!" అనటం నాగమ్మను కరిగించివేసింది. పార్వతిని ఒళ్ళోకి తీసుకొని కుమిలి కుమిలి ఏడ్చింది.     తల్లి ఒళ్ళో నిద్రపోతున్న పార్వతి, నిద్రలోనే ఎక్కెక్కి పడుతోంది.                                         23     పార్వతికి పదమూడు సంవత్సరాలు నిండాయి!     నాగమ్మ అల్లారుముద్దుగా పెరిగింది. ఆ వయస్సుకు నాగమ్మకు వయసుతోపాటు మెదడు పెరగలేదు. కాని పుట్టినప్పటినుంచి జీవితంలోని చేదునే రుచి చూస్తూ అడుగడుక్కూ ఎదురు దెబ్బలు తిన్న పార్వతి వయసుకంటే మానసికంగా ఎక్కువే పెరిగింది. ఇంటా బయటా సమన్వయం కుదరక పార్వతి మానసిక సంఘర్షణకు గురి అయేది. బయట స్కూల్లో అందరూ ఆమెను ప్రేమిస్తారు. ఆమెతో స్నేహానికి ఆడపిల్లలంతా పోటీపడేవారు. ఇంటిలో నిముషా నిముషానికీ అవమానాలూ, తిరస్కారాలూనూ. పార్వతికి వయసుతోపాటు ఇంటిలో వాళ్ళమీద ఏర్పడిన కసికూడా పెరగసాగింది. ఇంటి వాతావరణాన్ని అసహ్యించుకోసాగింది. ముఖ్యంగా తల్లిపడే అవమానాలనూ, బాధలనూ చూస్తుంటే పార్వతికి ఆ ఇంటిని సమూలంగా కూల్చేయాలనిపించేది.     షావుకారు రామయ్యగారి అమ్మాయితో స్నేహం ఏర్పడింది పార్వతికి. ఆ అమ్మాయికూడా పార్వతి క్లాసే చదువుతోంది. పార్వతి అప్పుడప్పుడు వాళ్ళింటికి వెళుతుండేది. స్నేహితురాలి తల్లి పార్వతిని ఎంతో ఆప్యాయంగా పలకరించేది. అన్నం పెట్టేది. కబుర్లు చెప్పేది. ఆమె పార్వతిని చూసి జాలిపడేది. ఆ ఒక్క విషయం పార్వతికి నచ్చేదికాదు. తననిచూసి ఎవరైనా జాలిపడితే మహా చిరాకు కలిగేది. తన స్నేహితురాలికి ఆ ఇంట్లో లభించే ఆప్యాయతా, ఆదరణా, ప్రేమా చూసి పార్వతి అనుకొనేది- "మా నాన్నవుంటే నేను కూడా యిలాగే వుండేదాన్ని."     ఇంటి దగ్గర పార్వతి దెబ్బలు తినని రోజులు దాదాపు లేవనే చెప్పాలి.     రెండేళ్ళనాడు సూర్యకాంతం పెళ్ళయి అత్తవారింటికి వెళ్ళింది. దాంతో నాగమ్మకూ, పార్వతికీ కాస్త గాలి పీల్చుకోడానికి అవకాశం దొరికింది.     పార్వతి థర్డుఫారం పాసయింది.     స్కూల్లో ఫస్టు వచ్చింది. పార్వతి తెచ్చుకున్న బహుమతులను చూసి నాగమ్మ భర్తను తలచుకొని బాధపడింది.     పార్వతికి స్కూల్ ఫైనల్ వరకయినా చదువు చెప్పించాలని వుంది తల్లికి. తన కూతురు బతుకూ తన బతుకులా కాకూడదు. తనే చదువుకొనివుంటే ఈనాడు తన బతుకూ ఇంత నికృష్టంగా వుండేదా? తన కూతురు చదువుకోవాలి. తన కాళ్ళమీద తాను నిలబడగలిగే శక్తి వుండాలి.     సెలవు లయిపోతున్నాయి. స్కూలు తెరిచే సమయం కూడా దగ్గర కొస్తూంది. సుబ్బారాయుడు పార్వతి చదువు గురించి తనకు తానే మాట్లాడతాడని ఆశించిన నాగమ్మకు ఆశాభంగమే కలిగింది. పార్వతి రోజూ తల్లి దగ్గర గొడవ పెట్టేది.     "అమ్మా! కళ్యాణికి అప్పుడే అప్లికేషన్ పెట్టారమ్మా వాళ్ళ నాన్నగారు మరీ ఆలస్యం అయితే సీటు దొరకదు" అంది పార్వతి తల్లి దగ్గరగా వచ్చి కూచుంటూ.     నాగమ్మ ఆలోచిస్తూ వుండిపోయింది.     "కల్యాణి గుంటూరు కాన్వెంటులో చదువుకుంటుందమ్మా! నేనూ అక్కడే చదువుకుంటాను."     "అలాగే!" అంది నాగమ్మ ఆలోచనల నుంచి పూర్తిగా బయటపడకుండానే.     "అలాగే అంటూ కూర్చుంటే ఎలాగమ్మా? మామయ్యను అప్లికేషన్ పెట్టమను" అంది పార్వతి.     "సరే చూద్దాంలే!"     "ఇవాళే అడుగు" అంటూ పార్వతి ఏదో పుస్తకం తీసుకొని బయలుదేరింది.     "ఎక్కడికమ్మా?" నాగమ్మ ప్రశ్నించింది.     "కల్యాణి వాళ్ళింటికి. ఈ పుస్తకం ఇచ్చేసి వస్తాను."     "చీకటిపడుతుంటే ఇప్పుడేమిటి? మామయ్యకు కోపం వస్తుంది రాత్రిళ్ళు ఊళ్ళో తిరిగితే. రేపు వెళుదువుగానిలే" అంది నాగమ్మ. పార్వతి ఆగిపోయింది.     ఆరుబయట నులక మంచంమీద కూచుని చుట్ట చుట్టుకుంటున్న సుబ్బారాయుడి దగ్గర కెళ్ళి నిల్చుంది నాగమ్మ. సుబ్బారాయుడు చూసి చూడనట్లే తన పనిలో వున్నాడు.     "అన్నయ్యా!" మెల్లిగా పిల్చింది నాగమ్మ.     "ఊఁ" అన్నాడు సుబ్బారాయుడు ముభావంగా.     అతను నాగమ్మ అడగబోయేది లీలగా గ్రహించాడు ముందుగానే.     "ఈ సంవత్సరం పిల్ల చదువు సంగతి... అది గుంటూరు వెళ్ళి చదువుతానని ఒకటే గొడవ పెడుతూంది" అంది నాగమ్మ సగం చచ్చిపోయిన స్వరంతో.     "ఆఁ, ఇంకా ఏం చదువులే_ నెత్తిమీదకు పదమూడేళ్ళొచ్చాక!" అప్పుడే రంగంలోకి ప్రవేశించిన వదిన నాగరత్నం అంది.     "అది కాదు వదినా!"     "ఏది కాదు?... మహామహావాళ్ళే ఆడపిల్లల చదువుల జోలికి పోవడంలేదు! గుంటూరు పంపించి చదువు చెప్పించటం మాటలా? అంత తాహతే వుంటే మా సూరీడుకు చెప్పించేవాళ్ళం కదూ?"     "స్కూలు ఫైనల్ దాకా అన్నా చదువు చెప్పిస్తే దాని బతుకు అది బతుకూతుందని." మెల్లిగా అంది నాగమ్మ.     పార్వతి ఊపిరి బిగబట్టుకొని వినసాగింది.     "అట్లా చెప్పు! కూతురిచేత ఉద్యోగాలు చేయించాలనా? ఇంకా నయం. ఊళ్ళేలిస్తానన్నావుకాదు. నీ కూతురికి అంత సామర్ధ్యం వుందిలే! అన్నట్టు మీ ఆయన కూతుర్ని డాక్టరు చేస్తానంటూ వుండేవాడట? అందుకే అంటారు బుద్ధులు భూము..."     "వదినా, ఎందుకులేమ్మా అంత ఎగతాళి." మధ్యలోనే బాధగా అడ్డువచ్చింది. నాగమ్మకు హృదయం బల్లెంతో గుచ్చి ఎత్తినట్లయింది. నాగరత్నం ఇలా హేళన చేయటం ఇది మొదటిసారి కాదు.     కోపంతో పార్వతి మనస్సు వరదనాటి వెల్లువే అయింది.     "అన్నయ్యా!" అంది నాగమ్మ అర్ధిస్తున్నట్లు.     అన్నయ్య ఉలకడు పలకడు.     చుట్ట చివర కొరికి తుప్పుక్కున వూసి మళ్ళీ నోట్లో పెట్టుకొని, జేబులోకి అగ్గిపెట్టెకోసం చెయ్యి పోనిచ్చాడు.     సుబ్బారాయుడిలోని 'అన్నయ్య' చచ్చిపోయి చాలాకాలం అయిందని నాగమ్మ గ్రహించలేదు.     "ఇంకా చదువులేంటి? బస్తీలకు పంపించి చదివించే తాహతు మాకు లేదు. ఎవరన్నా చూసి ముడేస్తే విరగడైపోతుంది. నీతోపాటు మేమూ కాస్త గాలి పీల్చుకుంటాం" అంది నాగరత్నం.     నాగమ్మ ఇంకా ఆశగా అన్నయ్యకేసి చూస్తూనే వుంది. పార్వతి పెద్ద పెద్ద కళ్ళు చేసుకొని ఆత్రంగా మామయ్యా జవాబుకోసం చూడసాగింది.     "మనసులో వున్నదేదో చెప్పరాదు, అలా బెల్లంకొట్టిన రాయిలా కూర్చోకపోతే?" భర్తమీద ఒక విసురు విసిరింది నాగరత్నం. 

    "అయితే మరెందుకు పెట్టేశావ్? అదేగా మనక్కావలసింది?" ఆశ్చర్యంతో అడిగాము మేము.     సాధారణంగా మొదట ఏ నెంబర్ కొట్టినా రాంగ్ నెంబర్ వెళ్తుంది కదా- ఆ అలవాటు చొప్పున ఇంకే నెంబర్ కయినా వెళ్తుందేమో అనుకున్నాను. కానీ మనం అక్షరజ్యోతికి రింగ్ చేస్తే అక్షరజ్యోతే ఫోనులో కొచ్చేసరికి షాక్ తగిలినట్లయి కంగారుగా ఫోన్ పెట్టేశాను.     అందరూ అతనిని అర్థం చేసుకున్నారు.     "నిజమే! అలా సడెన్ గా మనం రింగ్ చేసిన నెంబరే పలుకుతే చాలా షాకింగ్ గా వుంటుంది. కొంచెం వీక్ గా ఉన్న హార్ట్ పేషెంట్స్ అయితే ఎగిరి పోతారసలు"     ఈసారి నేను అక్షరజ్యోతికి రింగ్ చేశాను.     "హల్లో అక్షరజ్యోతి హియర్" అన్నాడు ఫోన్ కవతలివేపు నుంచీ.     "హల్లో సర్. మేము నిర్భయ్ నగర్ కాలనీ వాళ్ళం మాట్లాడుతున్నాం"     "ఏం కావాలి మీకు?"     "అదేనండీ! మేమంతా చదువురాని వాళ్ళందరికీ చదువు చెప్పి మన ప్రభుత్వానికి సహాయం చేయాలనుకుంటున్నాం. మీ స్కీమ్ వివరాలేమిటో చెపితే?"     "ఆ స్కీమ్ లో ముందు కండిషనేమిటంటే ముందు అసలు మీకు కొద్దో గొప్పో చదువొచ్చి ఉండాలండీ! మరి మీ వాళ్ళకి. ఆ అర్హత ఉందా?"     "ఓ మా కాలనీ అంతా కూడా ఎడ్యుకేటెడేలెండి. లేకపోతే గవర్నమెంట్ జాబ్స్ ఎట్లా చేస్తాం?"     "ఓ! అలాగా! అయితే సరే! నెక్ట్స్ మీరు చేయాల్సిందేమిటంటే మీ కాలనీకి చుట్టు పక్కలున్న పదిమంది నిరక్షరాస్యులను వెతికి పట్టుకోవాలి. వాళ్ళ వయసు పదిహేనూ ముఫ్పై మధ్య ఉండాలి. సాయంత్రం సమయాల్లో మీరీ క్లాసులు కండక్ట్ చేయాల్సుంటుందన్నమాట. ముందు వాళ్ళకు చదువెలా చెప్పాలీ అనే విషయం గురించి మేము మీకు నాలుగు రోజులు ట్రైనింగ్ ఇస్తాం! మీక్కావలసిన మెటీరియల్ కూడా ఇస్తాం. మీ ఇంటి నెంబర్లు, పేర్లు, చిరునామాలు చెపితే మీరు ఎప్పుడు ట్రైనింగ్ కి రావలసిందీ మేమే పోస్ట్ కార్డ్ ద్వారా ఇంటిమేషన్ పంపుతాం!"     "ఐసీ! అయితే మేమే స్వయంగా మీ ఆఫీసుకొచ్చి కనుక్కుంటాంలెండి"     అందరికీ ఆ వివరాలు చెప్పాను.     నిరక్షరాస్యులకు చదువు చెప్పాలంటే ముందు మేము నాలుగు రోజులు ట్రయినింగ్ తీసుకోవాలి అనేసరికి మా లిస్ట్ లో సగం మంది జారిపోయారు.     "చూడుగురూ! నువ్వేమయినా చెప్పు. నన్ను ఏదైనా సరే గవర్నమెంట్ ఆఫీస్ కెళ్ళమని మాత్రం చెప్పకు. నా మీదేమయినా పగ ఉంటే నన్ను నరుకు. చెప్పు తీసుకుని కొట్టు అంతేకాని గవర్నమెంట్ ఆఫీస్ కి వెళ్ళమని మాత్రం చెప్పకు" అన్నాడు జనార్థన్.     "ఆ మాట నిజమే! లక్ష ప్రయివేట్ కంపెనీలకెళ్ళి పనులు చేసుకురమ్మంటే చేసుకొస్తాం గాని ఒక్క గవర్నమెంట్ డీలింగ్ కూడా మా వల్లకాదు మా కొద్దసలు" అన్నారు మిగతావాళ్ళు కూడా!     "మా పెదనాన్నగారు గవర్నమెంట్ ఆఫీస్ లో పాపం ఏదో చిన్న పనిపడి దానికోసం తిరిగి తిరిగి కదా చివరకు ఆ ఆఫీస్ వరండాలో చనిపోయాడు" అంది పార్వతీదేవి.     "ష్! మరీ అలా మాట్లాడకండి! మనలో కూడా గవర్నమెంట్ సర్వెంట్స్ వున్నారు" అన్నాడు రంగారెడ్డి.     ఆ విషయం అప్పుడు గుర్తుకొచ్చి టక్కున ఆ టాపిక్ మాట్లాడటం మానేశాం అందరం.     "అయినా ఇంకొకడికి చదువు చెప్పడానికి గవర్నమెంటెందుకు మధ్యలో! మనమే మనచుట్టు పక్కల ఉన్న కొంతమంది చదువురాని వాళ్ళను తీసుకొచ్చి వాళ్ళను అక్షరాస్యులను చేసేద్దాం" అంది పార్వతీ దేవి.     "అవును అదే మంచిది"     అందరం అప్పటికప్పుడే నిరక్షరాస్యులను వెతకటానికి టార్చ్ లైట్లు తీసుకుని బయల్దేరాం.     మా కాలనీకి దగ్గరిలోనే ఉన్న సంజయ్ నగర్ గుడిశెల సంఘంలో చాలామంది నిరక్షరాస్యులుంటారని మాకు తెలుసు.     మమ్మల్ని చూడగానే గుడిశెల వాళ్ళందరూ పరుగుతో వచ్చి చుట్టుముట్టేశారు. అందరి ముఖాల్లోనూ ఆనందం.     "సార్! మాకియ్యండ్రిసార్! గరీబోండ్లున్నాము జమానా కెళ్ళి ఓట్లు మీకే వేస్తున్నాము"     మాకు ఆశ్చర్యంతో నోటమాటరాలేదు.     "ఏమిటీ మీ కిమ్మంటున్నారు" అడిగాడు రంగారెడ్డి.     "అదేసార్! ఐదువేలు పుక్కట్ లోన్ ఇస్తనికి వచ్చిన్రు గద్సార్ మీరు- బాంకోళ్ళకు అప్పు గురించి రాసిచ్చి సంవత్సరమైపాయె సార్-"     మాకు అప్పుడు అర్థమైంది.     సాధారణంగా ప్రతి ఎలక్షన్ ముందూ గవర్నమెంట్ అలాంటి ఓటు బాంక్ అందరికీ తలో ఐదువేలు అప్పు ఉచితంగా ఇస్తూండటం పరిపాటి.     ముఖ్యంగా జనార్ధన్ పూజారి చేసిన పని ఇది.     రంగారెడ్డి నవ్వాడు బిగ్గరగా!     "అమ్మా! మీ అందరికీ ఫ్రీగా బాంక్ ల ద్వారా అప్పులిప్పించిన జనార్ధన్ పూజారి వల్ల బంగారం మొత్తం అమ్ముకునే స్థితికొచ్చిందమ్మా మనదేశం- ఇంకా పుక్కట్ లోన్లు ఆపరా మీరు?"     మేము లోన్ ళు ఇచ్చేవాళ్ళం కాదని తెలీగానే క్షణాల్లో మమ్మల్ని వదిలి ఎవరి ఇళ్ళలోకి వాళ్ళు వెళ్ళిపోయారు.     మేము గత్యంతరం లేక మరికొన్ని గుడిశెల దగ్గరకు వెళ్ళి అందరినీ బయటకు పిలిచాము.     అది సాయంత్రం టైమవటంతో చాలామంది గుడిసెల ముందే కూర్చుని గుడంబా తాగుతున్నారు.     "ఏం గావాలి మీకు?" ఒకతను తాగటం ఆపి మావేపు చూశాడు.     "ఈ ఏరియాలో చదువురాని వారందరికీ కనీసం రాయటం, చదవటం నేర్పిస్తాం" అన్నాడు రంగారెడ్డి.     "దేన్ని గురించి జేస్తున్రిదంతా?" అడిగాడింకొకతను.     "మా దగ్గర చదువు నేర్చుకుంటే మీ అందరూ ఇకనుంచి వేలి ముద్ర వేయకుండా మీ సంతకాలు మీరే చేయవచ్చు" అంది పార్వతీదేవి.     వాళ్ళు ముఖాలు చూసుకున్నారు.     "ఏదైతే ఏమయింది? అంగూఠా బదులు దస్తఖత్ జేస్తే మీకేమైనా ఫాయిదా ఉంటదా?" వాళ్ళ ప్రశ్నకు ఏం సమాధానం చెప్పాలో మాకు అర్థం కాలేదు.     "అదేం వుండదుగానీ- అలా చేస్తే చాలా బాగుంటుందన్నమాట! అలా అందరూ సంతకాలు చేయటం నేర్చుకుంటే మన రాష్ట్రంలో అందరూ చదువుకున్న వారికింద లెక్కన్నమాట."     "రాష్ట్రంలో అందరూ సదువుకున్నోళ్ళుంటే ఫాయిదా ఏమైనా వుంటుందా సార్ మనకి?"     ఆ ప్రశ్నకు నాకు సమాధానం దొరకలేదు.     "అంటే ఇంతకాలం అది మంచిగ పని జేయలేదా సార్?"     "పన్జేస్తే ఇప్పుడు విదేశాలకు బంగారం ఎందుకమ్ముకుంటాం? ప్రజల్లో, రాజకీయ నాయకుల్లో చదువు లేకపోవటం వల్లే మన గతి ఇట్ల తయారయింది" అన్నాడు రంగారెడ్డి.     "అంతేకాదు భాయ్! సదువు లేనందువల్లే లీడర్లు మన ఓట్లు గిట్ట పైసలిచ్చి కొని గెలుస్తున్రన్నట్లు!" అన్నాడు యాదగిరి.     "మళ్ళా ఎమ్మే చదివి లెక్చరర్ ఉద్యోగం జేస్తున్న భీమ్ రెడ్డి సాబ్ కూడా పైసల్దీసుకుని ఓటేసిండు గద్సార్ మొన్నా?" ఎవరో అడిగారు.

    "ఈ  క్రింద వున్నది ఆక్సిలేటరు. దీన్ని నొక్కితే వేగం పెరుగుతుంది. మరీ స్పీడు ఎక్కువైతే, ఇదిగో ఈ మధ్య దాన్ని సుతారంగా నొక్కాలి. దాన్ని బ్రేకు అంటారు. అలా అని చెప్పి, ఒక్కసారిగా బ్రేక్  వేసెయ్యకూడదు. క్లచ్ ని కొద్ది కొద్దిగా నొక్కుతూ వేగం తగ్గించాలి. అప్పటికీ ఆగకపొతే హేండ్ బ్రేక్ ని చేత్తో....."     "వేటూరి సుందర్రామ్మూర్తిగారు మీకేమవుతారు?"     అకస్మాత్తుగా ఆమె అలా  అడిగేసరికి  అతను తెల్లబోయి "ఆయనకీ నేను చెప్పేదానికీ ఏమిటి సంబంధం?" అని అడిగాడు.     "ఏం లేదు చెప్పండి-"     "లవ్ కీ - కారు డ్రయివింగ్ నేర్చుకోవటానికి దగ్గర పోలికలున్నాయి తెలుసా"     ఆమె విస్మయంగా "ఏమిటవి-?" అని అడిగింది.     "L అంటే లెర్నింగ్. O అంటే ఓ అమ్మాయి, V అంటే వర్జిన్, E అంటే ఎంట్రీ."     "మీరేదో ద్వంద్వార్థంతో మాట్లాడుతున్నట్టున్నారు?"     "చూశారా? వేటూరి వారిని కూడా సెన్సార్ వారు ఇలాగే అపార్థం చేసుకుంటారు. నా అభిప్రాయం ఏమిటంటే- ఒక కన్నెపిల్ల హృదయంలోకి ప్రవేశించటాన్నే ప్రేమ అంటారు-" అని, బైదిబై మనం ఈ నేర్చుకోవటాలు, నేర్చుకోవటాలూ రేపట్నుంచి ప్రారంభిద్దామా?"     "రేపు సాయంత్రం నా స్నేహితురాలి పెళ్ళి వుంది. వెళ్ళాలి-"     "రేపా?" ఆశ్చర్యం నటిస్తూ అన్నాడు నేత్ర.              "ఆ జంట చాలా అదృష్టవంతులు-"     "ఎందుకు?"     "రేపు డిసెంబరు 21"     "అయితే?" అర్థం కాక అడిగింది.     "సైన్సు మనుష్యులు మీకామాత్రం తెలీదా?"     "ఉహూ"     "సంవత్సరంలో కెల్లా సుదీర్ఘమైన రాత్రి వుండేది ఆ రోజే"     "అయితే ఏమిటట?" అంది.     "అది కూడా చెప్పాలా?"       ఆమె మాట్లాడలేదు. 'ఏమిటి- రాత్రంతా ముద్దులు పెట్టుకుంటూనే వుంటారా ఎంత సుదీర్ఘమైన శోభనం అయితే మాత్రం'- అనుకుంది మనసులో.     "మిమ్మల్ని చూస్తుంటే ప్రొఫెసర్ పసట్ లాల్ గుర్తు వస్తున్నాడు మాడమ్."     "అతనెవరు? ఎందుకు గుర్తొస్తున్నాడు?"     "మీలాగే కెమిస్ట్రీలో రిసెర్చి చేస్తూ వుంటాడు"     "నేను రిసెర్చి చేయటం లేదు. కేవలం స్టూడెం" ఆమె మాటలు పూర్తికాకుండా "నన్ను పూర్తిగా చెప్పనివ్వరా?" అన్నాడు.     "చెప్పండి-"     "తన లేడీ సెక్రటరీతో కలిసి పరాయి వూరు ఏదో మీటింగ్ కి వెళ్తూ ఆ రాత్రి అక్కడే వుండిపొవల్సి వచ్చిందట. హోటల్ లో ఒకే డబుల్ రూమ్ వుంటే 'తప్పనిసరై అదే తీసుకోవలసి వచ్చి; చెరో పక్క మీదా పడుకున్నారట. అర్థరాత్రి చలేసి సెక్రటరీ  "కాస్త మీవైపున్న కిటికీ తలుపు వేస్తారా?" అని అడిగిందట. ఆయన పక్కమీదే  ఇటు వత్తిగిలి "ఈ ఒక్క రాత్రికీ నా భారీగా వుండగలవా?" అని అడిగాడట. ఆమె బోలెడు  ఉత్సాహంతో "తప్పకుండా సర్" అందట. "అయితే ఏమీ అనుకోక నువ్వే  వేసుకో" అని అటు తిరిగి పడుకున్నాడట".     ఆమె మొహం ఎర్రబడింది.     "ఇలాంటి కథలు చెప్పటానికా రమ్మన్నారు?" అంది కోపంగా.     "కాదు ఒక అబ్బాయి...... అందమైన అమ్మాయిని సాయంత్రం షికారుకి ఆహ్వానించాడూ అంటే అది స్నేహానికి ఫైనల్ స్టెప్. ప్రేమకి మొదటి స్టెప్పు"     "మన ప్రేమ యింకా ఈ స్టెప్పుల స్టేజీలోనే వుందని నేను అనుకోవడం లేదు."     "అయితే ఒక విషయం చెప్పు. రష్యానుంచి వచ్చిన అంబాసిడర్ కీ  మీ  నాన్నకి ఏమిటి సంబంధం.....? ఆయన పేరు వామనరావు. మొన్నటి వరకూ రష్యాలో పనిచేసి, ఇక్కడ విదేశాంగ శాఖకి వచ్చాడు. చాలా సిన్సియర్  అధికారి. ఆయన్ని మీ నాన్న ఎందుకు కలుసుకోవాలనుకుంటున్నాడు?"     "అది మీకెందుకు?" తిరుగు ప్రశ్న వేసింది. నేత్ర ఈ సంభాషణలో తనకేమీ వుత్సాహం లేనట్టు "నీ యిష్టం ..... ప్రేమికుల మధ్య  రహస్యాలు వుండకూడదని నువ్వనుకుంటే చెప్పు" అన్నాడు.     హంసలేఖ అమాయకంగా  "రష్యన్ సర్కస్  వచ్చింది కదా. దానికి  ప్రీ పాసుల గురించి అడగటానికేమో" అంది. ఆ జవాబుకి నేత్ర ఆమెని  తినేసేలా  చూశాడు. "నిన్నరాత్రి ఫోన్ లో నాన్న ఎవరితోనో" అంటూ చెప్పబోయింది. అంతలో ఎదురుగా మోటారు సైకిల్స్ వచ్చాయి. అతడు కారు ఆపాడు.     ఎదురుగా వాళ్ళు అర్థవృత్తాకారంలో నిలబడి వున్నారు. అతడు కారు దిగి, వాళ్ళ దగ్గరకు వెళ్ళి, రహస్యంగా "మీ అవసరం లేదు. వెళ్ళి ప్రతిమకి చెప్పండి. ఆ అమ్మాయి స్వతహాగానే అన్ని విషయాలు చెప్పేసేట్టు వుంది" అన్నాడు కారువైపు చూపిస్తూ.     జవాబుగా అతని మెడపైన ముష్టి ఘాతం పడింది. దూరంగా వెళ్ళిపడ్డాడు. అతడికి అర్థం కాలేదు. లేచి వెళ్ళి "నాటకం కూడా సరిగ్గా ఆడలేరా.....?" అన్నాడు విసుగ్గా. అంతలో మెరుపుకన్నా వేగంగా ఒక కత్తి వచ్చి అతని షర్ట్ ను చీలుస్తూ వెళ్ళింది. చర్మం ఎర్రగా మారింది. అతడు ఆ చేతిని  పట్టుకుని విసురుగా లాగేలోపు మరొకడు ఎటాక్ చేశాడు.     నేత్రకి ఏదో మోసం జరిగినట్టు తోచింది. ప్రతిమ చీఫ్ తో చెప్పటం ఎవరైనా తెలుసుకుని నాటకం ఆడారా అనుకున్నాడు. మరి ఆలస్యం  చెయ్యలేదు. రెండు క్షణాల్లో అలర్ట్ అయ్యాడు. ఒక బ్యాక్  కిక్, రెండు ఫిష్ ఫిస్ట్ లు..... అతడి చెయ్యి మెరుపుకన్నా వేగంగా కదిలింది. ప్రత్యర్థులు దగ్గరికి రాగానే అతడు గాలిలోకి డైవ్  చేశాడు. వచ్చినవాళ్ళు ఈ వృత్తిలో  పెద్ద నైపుణ్యం వున్నవాళ్ళు కాదు. అతడేమో ప్రొఫెషనల్. హంసలేఖ భయంగా చూస్తూంది. వరుసగా ఒక్కొక్కరే శక్తి కూడదీసుకుని అక్కడ నుంచి పారిపోయారు.     అతడు కారు దగ్గరకొచ్చి "చూశావా...... మీ నాన్న ఎంత  దుర్మార్గుడో...... ఎటువంటి వాడికి నువ్వు సాయం చేస్తున్నావో" అన్నాడు.     "సాయమా.....?" అంది అర్థం కానట్టు.     "అవును. ఇప్పుడు చెప్పు. మీరు చేస్తున్న రిసెర్చి....." అంటూ- నేత్ర ఏదో అనబోయాడు. అంతలో బ్లాక్  కమెండోస్ తిరిగి వచ్చారు. మళ్ళీ అక్కడ  భీకర సంగ్రామం మొదలైంది. ఎవరో ఏమిటో అరుస్తున్నారు. నేత్ర కొద్దిగా కూడా రిలాక్స్ అవలేదు. అవతలి వాడిని మాట్లాడనివ్వలేదు. చివరివాడి మొహంమీద చరిచినప్పుడు మాత్రం "చంపెశావు బాస్" అని వినపడింది. మొహంమీద  ముసుగులాగి చూచాడు. తన తోటి ఏజెంట్. 'మైగాడ్.....' అనుకున్నాడు. అప్పటికే ఆలస్యమైంది.

    భానుమతి వెనకనుంచి ఆమెకు  దగ్గరగా వచ్చింది. "మాలీ" అంది జాలిగా. "ఈ విషయాలగురించి ఇప్పట్నుంచీ ఆలోచించకు."     మాలతి ఆమెకు అభిముఖంగా తిరిగింది. "ఆలోచిస్తాను. అంతే కాదు. నా భవిష్యత్తునిగురించి కూడా నేను నిర్ణయించుకున్నాను. పరిస్ధితుల వల్ల పవిత్రతకు దూరం కావాల్సి వస్తుందనటం ఎక్కేపిజం. మనిషిలో చిత్త శుద్ధి వున్నప్పుడు ఏ పరిస్థితులూ, ఎటువంటి ఆకర్షణలూ ఏమీ చెయ్యలేవు. నేను దేవుడ్ని నమ్ముతాను. పాపపుణ్యాలని నమ్ముతాను. పవిత్రతను నమ్ముతాను. ఏ వ్యక్తికైయినా మనసివ్వటం జరిగితే, ఎన్ని ఒడుదుడుకులు వచ్చినా అవాంతరాలు వచ్చినా ఎదుర్కొని ఆ వ్యక్తితోనే జీవితాంతం నీడలా, నిజంలా బ్రతుకుతాను." ఆమె కంఠంలో దృఢమైన వ్యక్తిత్వం, ఆత్మవిశ్వాసం ఖంగు ఖంగుమని మ్రోగినట్లయాయి.     భానుమతి ఏమీ వ్యాఖ్యానం చెయ్యలేదు. "మంచిదే" అన్నట్లు ఆమె పెదవులు కదిలాయి.                                         5     మేనేజరు చంద్రశేఖరం ఉత్తరాలు డిక్టేట్ చేస్తున్నాడు. మాలతి రాసుకుంటోంది.     ఫోన్ మ్రోగింది.     వన్ మినిట్ అంటూ రిసీవర్ అందుకుని "హలో" అన్నాడు.     అవతలనుంచి ఏవో మాటలు వినిపిస్తున్నాయి. మరు నిముషంలో అతని ముఖం పాలిపోయింది. "అలాగే..... ఇప్పుడే వచ్చేస్తున్నాను" అని ఫోను పెట్టేశాడు.     "మా అమ్మకు సీరియస్ గా వుండట. గోపయ్య ఫోన్ చేశాడు."     అతను చెప్పకముందే ఆమె అర్ధం చేసుకుంది.     లోలోపల చెలరేగే అలజడిని బయటకు కనిపించకుండా బింకంగా వుండటానికి ప్రయత్నిస్తూ "ఆల్ రైట్ ! ఈ లెటర్ ఒక్కటీ కంప్లీట్ చెయ్యండి. తర్వాత నేనింటికి వెళ్ళొస్తాను" అన్నాడు.     తర్వాత పదిపంక్తులూడిక్టేట్ చెయ్యటంలో అతను పదహారు తప్పులు దొర్లించాడు. తప్పులు దొర్లినప్పుడల్లా అతను సారీ అనటం, ఆమె తల ఎత్తి చూడటం సరిపోయింది. మొత్తానికి ఎలాగయితేనేం ఉత్తరం పూర్తయింది. అతను ఆదరాబాదరాగా లేచి నిలబడి "సారీ అండీ, ఏమీ అనుకోకండి" అని మళ్ళా ఒకసారి సారీ చెప్పి తడబడే అడుగులతో బయటకు వెళ్ళిపోయాడు.     తర్వాత అయిదునిముషాలదాకా మాలతి కుర్చీలోంచి కదలలేకపోయింది. ఫోన్లో మాట్లాడే భంగిమలో అతన్లోని ఆదుర్దా, తర్వాత లెటర్ డిక్టేట్ చెయ్యటంలో అతని తొట్రుపాటు, ఆమెవంక జాలిగా చూసి బయటకు వెళ్ళిపోవటం ఇవే పదే పదే గుర్తొస్తున్నాయి.     చివరకి దస్తగిరి "అమ్మా!" అని పిలిచేవరకూ ఈ లోకంలో పడలేకపోయింది.     ఆ రాత్రికూడా అవే ఆలోచనలు. ఒక వ్యక్తి అంటే అనుకోని ఇష్టం ఏర్పడితే గంటలతరబడి, ఆ మాటకొస్తే రోజులకొద్దీ ఆ నామాన్ని జపిస్తూ ఆ రూపాన్ని స్మరిస్తూ ఎంత హాయిగా గడిపేయవచ్చో బహుశా ఆమెకు జీవితంలో మొదటిసారిగా బోధపడింది. బాధేమో వుంటుంది. బహుశా అది నిర్వచించలేని బాధ. గుండె బరువుగా వుంటుంది. అప్పుడప్పడూ ఉలికిపాటు. ఎందుకో భోరుమని ఏడవాలని వుంటుంది. ఇంతకన్నా నిజం ఏముంటుంది?     మరునాడు ఆదివారం. ఆఫిసులేదు. మధ్యాహ్నం పన్నెండయే సరికి స్నేహితురాళ్ళిద్దరూ భోజనాలు ముగించుకుని చెరో పుస్తకం చేత్తో పట్టుకుని పక్కలమీద పడుకున్నారు.     "అమ్మగారూ!" అన్న పిలుపు వినబడి, తలలు త్రిప్పి వీధివైపు చూశారు.     గేటుదగ్గర సంకోచంగా నిలబడివున్న గోపయ్యని చూసి మాలతి ఉత్సాహంగా లేచి నిలబడి, గుమ్మం దగ్గరకొచ్చి "రా గోపయ్యా!" అన్నది.     ఆమెని చూడగానే అతని ముఖం చాటంత అయింది. ఎండలో తిరిగి వచ్చాడేమో ముఖమంతా చెమటలు పట్టేసి వుంది. ముసలితనం వల్ల ఎండకు తట్టుకోలేని అలసటకుడా కనిపిస్తోంది.     "హమ్మయ్య! ఉన్నారా? మీ ఇంటిని వెతుక్కుంటూ ఈ సందులన్నీ ఒక గంటనుంచి వెతుకుతున్నానమ్మగారూ! అమ్మగారూ, ముందు కొంచెం మంచినీళ్ళు ఇప్పించరా!"     మాలతి లోపలకొచ్చి ఓ గ్లాసులో నీళ్ళునింపి, గోపయ్యకిచ్చి, అతను ఎంతో దాహంగా గ్లాసు నోటికి తగలకుండా ఎత్తిపోసుకుంటూ,గటగటా త్రాగేస్తోంటే ఆపేక్షగా చూస్తూ నిలబడింది.     మంచినీళ్ళు త్రాగాక గ్లాసు క్రిందపెడుతూ "అయ్యగారు మిమ్మల్ని అర్జంటుగా పిలుచుకురమ్మన్నారు అమ్మగారూ!"అన్నాడు.     ఎందుకో ఈ మాటలు విని మాలతి పులకితురాలయింది. అయినా బయటకు మాత్రం ఎంతో బింకంగా "దేనికట?"అన్నది.     "అమ్మగారికి సుస్తీ బాగా ఎక్కువగా వుందమ్మగారూ! పిచ్చి బాగా ముదిరిందను కోండి. ఆ పిచ్చిలోకూడా తమాషాగా మాట్లాడుతున్నారు" అని ఒకసారి బుర్ర గోక్కుని "అందుకనే అనుకుంటా వెంటనే పిలుచుకురమ్మన్నారు" అన్నాడు.     "అయితే అమ్మగారికి బాగా సీరియస్ గా వుందన్నమాట."     "అవునమ్మగారు! బహుశా ఈసారి గండంగడిచి బయట పడరనుకుంటాను" అన్నాడు  అంతా తనకు అర్ధమయిపోయిందన్నట్లుగా.     అమ్మగారికి సీరియస్ గా వుండటానికీ, తనను రమ్మనటానికి సంబంధమేమిటో మాలతికి అర్ధంకాలేదు. ఒక నిముషంపాటు వెడదామా, వద్దా? అని తటపటాయించింది. అలాంటి సన్నివేశంలోకి జొరపడడానికి మనస్ఫూర్తిగా సమ్మతించలేకపోయింది. కానీ అతని అభ్యర్ధనను కాదనటానికి కూడా ఆమెకు శక్తి లేకపోయింది.     లోపలకు వచ్చి భానుమతితో జరిగింది చెప్పి "వెళ్లనా?" అని అడిగింది.     "నువ్వు ఎలాగూ వెళ్లడానికే నిశ్చయించుకున్నావు" అని భానుమతి నవ్వింది.     మాలతికూడా నవ్వింది. జవాబు చెప్పకుండా ఒకసారి అద్దంముందు నిలబడి ముఖం చూసుకుని, చెదిరిన జుట్టును కాస్త సరిచేసుకుంది. చీరను కూడా మార్చుకోలేదు. చెప్పులు తొడుక్కుని "పద గోపయ్యా!" అని బయటకు నడిచింది.                      * * *                                                                                         

    ఒక మోసగించబడుతున్న అమాయకురాలి గురించి చర్చించుకోవడముగాని,  ఆ మోసానికి  సరికొత్త భాష్యాన్ని తెలియచెప్పే ధీర చెప్పేది యింకా వింటూ కూర్చోవడంగాని ఆర్తికి యిష్టం లేదు.       కానీ రాత్రినుంచీ... రాత్రి 'తేజ' రాసిన వాక్యాలు చదివినప్పటినుంచీ ఆర్తి మనసులోనూ అనూహ్యమైన ఆందోళన మొదలైంది.     ఆమె బాహాటంగా అంగీకరించకపోయినా ఆ సంచలనం తేజతో మాట్లాడి తీరాలనే సంకల్పానికి కారణమై అది క్రమంగా  ఉధృతమౌతూంది.     "నువ్వు వినే మూడ్ లో లేవనుకుంటాను?" ధీర నిలదీయగానే"చెప్పు...! దయాకర్ భార్య గురించి మాట్లాడుతున్నావు" అంది ఆమె.     "మాట్లాడుతున్నామా అంటే అర్దం ఆమెను  నిందించడంలేదు ఆర్తీ! ఒక దయాకర్ అనే మంచి భర్తని శృంగారపరంగా ఎలా ఆకట్టుకోలేకపోయిందీ చెప్పాలనుకుంటున్నాను.     దాంపత్యంలోని బంధాన్ని వైటల్ ఇన్సిపిరేషన్ గా మార్చగల లవ్ మేనింగ్ లో ఏ భార్యయినా ఎక్కడ పొరపాటు చేసేదీ తెలియచేయాలనుకుంటున్నా."     సమస్య ఎవరి పరంగా మొదలైనా అది భార్యకీ, భర్తకీ యిద్దరికీ చెందిన విషయం. ఆర్తికి ఆ క్షణంలో భాస్వంత్ గుర్తుకురావటం యాధృచ్చికం కాదు.     "సెక్స్ థెరపిస్ట్స్ చెప్పేదాన్నిబట్టి సెక్స్ అన్నది ఎమోషనల్ గా, ఫిజికల్ గా భార్య భర్తకి అందించే ఓ అపురూపమైన ప్రక్రియ. ఆఫీసు నుంచి వచ్చిన భర్త భార్యకి దగ్గరై చిలిపితనాన్ని ప్రదర్శిస్తున్నాడూ అంటే అందులో ప్రేమ ఒక్కటే కాదు, సెక్స్ కోసం పరోక్షంగా ఆడగడమూ వుందని ఆఢది అర్దం చేసుకోవాలి. అది బోధపడక పనులు చేసుకోనివ్వకుండా అడ్డం పడటమేమిటి అని బార్య విసుక్కుంటే మగాడి మనసు గాయపడుతుంది. దాన్నిటోటల్ రిజక్షన్ గా భావించి హర్టవుతాడు.ఎక్కువ చదువుకోని దయాకర్ భార్య తరచూ అతడ్ని యిలాగే బాధపెట్టేది."     "ఒకవేళ నీరసంగా వుండి ఆమె తిరస్కరిస్తే."     "దాన్నీ అందంగా, ప్రేమగా చెప్పే పద్దతి వుంటుంది. అలా చెప్పగలిగితే సెక్స్ కి  కాదన్నా ప్రేమలో తను అతడి మనిషినే అన్న విషయం చెప్పినట్టవుతుంది కాదు - అర్దమయ్యేట్టు చెప్పగలగాలి.     ఆర్తి నిశ్సబ్దంగా వింటూంది.     "దయాకర్ కి తరచూ భార్యని ఆటపట్టించడం అలవాటు. అంటే సెన్సాఫ్ హ్యూమర్ తో ఆమెను నవ్వించాలని ప్రయత్నించడం. ఆమె విసుక్కునేది. ఒక మగాడు ఎమోషనల్ టెన్షన్ రిలీజ్ చేసుకోటానికి వేసే జోక్స్ ని పట్టించుకోని భారయ భర్త దృష్టిలో జీవితాన్ని పంచుకున్నా ఆడదిగా కాక పాఠాలు చెప్పే స్కూలు టీచరుగా అనిపిస్తూంది."     "ఒక ఆడది అలా ప్రవర్తించటానికి ఆమె పెరిగిన వాతావరణం చాలా కారణమవుతుంది ధీరా! పగలబడి నవ్వే ఆడపిల్లల్ని తల్లిదండ్రులే మందలిస్తారు. ఆ పద్దతిలో పెరిగే అమ్మాయిలు భర్త సెన్సాఫ్ హ్యూమర్ ని ఎలా షేర్ చేసుకోగలరు?"     "సుఖంగా బ్రతకాలీ అంటే పెళ్లికి ముందెలా వున్నా భర్త సన్నిధిలో ఆఢది అతడికనుకూలంగా మారాలి. నవ్వకూడదని ఆడపిల్లకి తల్లిదండ్రులు చెప్పేది పరాయి మగాళ్ళ సమక్షంలో. కానీ భర్త దగ్గరని కాదుగా."     "ఒక పరిధిలో పెరిగిన అమ్మాయి వున్నట్లుండి ఎలా మారుతుంది?"     "మార్చుకోవటానికి భర్త ప్రయత్నించినప్పుడైనా మారాలిగా. అదొక్కటే కాదు - కేవలం సెక్స్ కి, సెక్స్ లో ఆనందానికి మాత్రమైన బెడ్ మీద భర్త మంచి మూడ్ లో వుండగా ఇంటి విషయాలు చర్చించడం ప్రారంభించి ఆ ప్రక్రియని యాంత్రికంగా తయారుచేస్తుంటారు కొందరు అమ్మాయిలు. దయాకర్ భార్య ఆ కోవకి చెందిందే. అతడెన్నోసార్లు భార్యని అందంగా అలంకరించుకోమని పోరేవాడట. దానికి తగ్గట్టు చీరలు కొని ఎలా వుండాలి... ఎలా ఏ వేళల్లో వాటిని కట్టుకోవాలీ తెలియచెప్పేవాడట.  ఆమె ససేమిరా వినేది కాదు. దానితో విజువల్  స్టిమ్యులేషన్ కి ఎక్కువ  స్పందించే భర్తల్లో ఒకడిగా దయాకర్ పూర్తిగా నీరసపడిపోయాడు."     క్షణం ఆగిందామె.     "అయితే దయాకర్ భార్యకి భర్త తప్ప మరో ప్రపంచం లేదు. ఆమెకున్న ఇద్దరు బిడ్డలు, వాళ్ల సేవలు తప్ప యింకో లోకం ఎరగదు. అందుకే భార్యంటే ప్రేమని  చంపుకోలేకపోయాడు  దయాకర్."     "అది ప్రేమ కాదు ధీరా! బహుశా జాలి అయి వుంటుంది"సాలోచనగా అంది ఆర్తి. "కాబట్టే ఇంట్లో తననూ, తన పిల్లల్ని చూసుకోటానికి ఓ అన్ పెయిడ్ సర్వెంట్ మెయిడ్ లా ఆమెను వుంచుకుని నిజమైన దాంపత్య జీవితం నీతో కొనసాగిస్తున్నాడు."     "నువ్వు పొరపాటు పడుతున్నావు ఆర్తీ! ఒకవేళ దయాకర్ కి భార్యపై ప్రేమకాక జాలి మాత్రమే వుంటే ఆమెకు విడాకులు యిచ్చి మరోవర్తిగా నెలకింతని విసిరేసేవాడు."     ఉక్రోషంగా చూసింది ఆర్తి. ఆమె మనసులో ఒక్క దయాకర్ పైనే గాక భార్యల్ని బానిసలుగా, ఆడుకునే వస్తువుల్లా భావించే భాస్వంత్ లాంటి మగవాళ్ల మీద కూడా ద్వేషం పేరుకుంది. అంతకుమించి తను చేసిన తప్పిదానికి ధీర యిస్తూన్న సంజాయిషీ కూడా చాలా కృతకంగా అనిపించింది.     తనతో సుఖపడటంలేదని ఒకవేళ భాస్వంత్ కూడా యిలాంటి ఆర్గ్యుమెంట్ తో మరో ధీరని దగ్గరకు తీసుకుంటే?     ఆర్తి కంపించిపోయింది.     ఈ ప్రపంచంలో ఏ మనిషీ తన తప్పుని అంగీకరించడు.     తన ప్రతి చర్యకీ ఓ అందమైన కారణాన్ని వెదుక్కుంటాడు.       దానికి చదువు చాలా సహకరిస్తుంది.     అలాంటి వాటికి చదువుకున్న ధీరలు ఆసరా అవుతారు.     మార్పు, మనలుచుకోవడం, పాతబడిపోకుండా దాంపత్యాన్ని కొత్త దనంతో నింపుకోవడంలాంటి ట్రాష్ ని గొప్ప థియరీగా అన్వయిస్తూ ప్రపంచానికి సందేశాలుగా  అందిస్తారు.  

     "దేముడి దయా శశివదన ఇచ్చిన ట్రీట్ మెంటూ! ఈ రెండింటి ఫలితమే నువ్వు నెల తప్పడం! అవునా?"          దేముడి దయా, శశివదన ట్రీట్ మెంటూనా!          కాదు, కాదు.          దేవుడి శాపం! శశివదన మొగుడి ఇల్ ట్రీట్ మెంటూ....ఇవీ కారణాలు!          ఈయనకి పిల్లలంటే ఎంత మోజో! పుట్టబోయేది తన బిడ్డ కాదని తెలిస్తే...          "వచ్చే సంవత్సరం మనమూ ఒక పాపాయిని ఎత్తుకుని అలా రావచ్చు!" అన్నాడు, చిన్న పాపని తప్పటడుగులు వేయిస్తూ, నడిపిస్తున్న ఒక జంటని చూపించి.          శారద దిగాలుపడి చూసింది. తిరిగి వెళ్ళేటప్పుడు రిక్షా మాట్లాడాడు శంకర్రావు.          "ఎందుకండీ ఇంత కాస్త దూరానికి రిక్షా?" అంది.          "నువ్వుత్త మనిషివా, ఏం- మైళ్ళకొద్దీ నడిపించడానికి?          "అబ్బబ్బ!" అంది చిరాగ్గా. "ఎప్పుడూ అదే గొడవా?"          శంకర్రావు తెల్లబోయాడు, ఉన్నట్లుండి ఆమెకి కలిగిన చిరాకుకి.          "నీకీ మధ్య చిరాకెక్కువైపోయింది శారదా! నువ్వు మామూలుగా ఉండట్లేదు". అంతలోనే తనని తాను అదుపులో పెట్టుకుంది శారద. "నేను మామూలు మనిషిని కాను కదా ఇప్పుడు" అంది బలవంతంగా చిరునవ్వు తెచ్చుకుంటూ.          ఇంటికొచ్చాక, "రేపు డాక్టర్ గారి దగ్గరి కెళ్ళొద్దాం" అన్నాడు అతను.          శారదకి నెత్తిన పిడుగు పడినట్లయింది.          "ఏమిటీ?" అంది.          "రేపు ఒకసారి శశివదనగారికి చూపించుకో."          "వద్దు!" అంది ఖచ్చితంగా.          "అదేమిటి?"          "అదంతే!"          శంకర్రావుకి కోపం వచ్చింది. అతనిక్కూడా కోపం వస్తుంది అప్పుడప్పుడు. అది తాటాకుల మంటలాంటి కోపం. ఇంతెత్తున ఎగిరాడు.         "నువ్వు చాలా మొండిదానివి, శారదా! ఇంట్లో అన్నీ నీ ఇష్టప్రకారమే జరుగుతాయి. కాని, ఇది మాత్రం నాఇష్టం! నువ్వు రేపు డాక్టర్ గారి దగ్గరికి వెళ్ళి తీరాలి."          "ఆమె దగ్గరికి వద్దు! ఇంకో డాక్టర్ దగ్గరి కెళదాం"          "కాదు! ఆమె మన పాలిట దేవత! అయిదేళ్ళనుంచీ పిల్లల్లేరు మనకి. శశివదనది చల్లటి చెయ్యి. ఆమె హస్తవాసి మంచిది. ఆమె చలవ వల్లే పిల్లలు పుడుతున్నారు మనకి. పైగా, ఆమె అండన బ్రతుకుతున్న వాళ్ళం! మనం ఇంకో డాక్టరు దగ్గరి కెళితే ఏం బావుంటుంది? అసలు ఇంకో డాక్టరు దగ్గరి కెళ్ళడానికి మన దగ్గర డబ్బులేవీ?"          "అయితే మానేద్దాం. ఆమె దగ్గరికి మాత్రం వద్దు" అంది తల వూపుతూ.          "ఏం? ఎందుకు? చెప్పు?" అన్నాడు శంకర్రావు పిడికిలితో అరచేతిలో గుద్దుతూ.          శారద నిశ్చలంగా అతని వైపు చూసింది. 'లాభం లేదు. ఈయనతో గట్టిగానే ఉండాలి' అనుకుంది.          "ఎందుకా? మనం నెలనెలా నెలజీతం మీద బతికే మనుషులం! ప్రతిరోజూ కూరకి అర్ధరూపాయి ఎక్కన్నుంచి వస్తుందా అని వెతుక్కోవలసిన వాళ్ళం! గుట్టుచప్పుడు కాకుండా పచ్చడి మెతుకులు తిని సంసారం గడుపుకోవాల్సిన వాళ్ళం! వాళ్ళు లక్షాధికార్లు. రెండు కార్లున్నాయి వాళ్ళకి. వాళ్ళతో మనకి అతి చనువు వద్దు.    శశివదన మీ అమ్మగారి తోటికోడలి పిన్నిగారి మరదలికి ఏదో బంధువు కాబట్టి దయతలచి మీకా ఉద్యోగం ఇచ్చింది. మనకి ట్రీట్ మెంటు ఇచ్చింది. అది అలుసుగా తీసుకుని పూటపూటా వాళ్ళని వేధించడం బావుండదు."          శంకర్రావు తగ్గిపోయాడు. "శశివదన చాలా మంచిది శారదా! ఏమీ అనుకోదు తను" అన్నాడు.         "ఆమె ఏమీ అనుకోకపోయినా సరే, మనం ఎంతలో వుండాలో అంతలో వుండాలి" అంది శారద.          శంకర్రావు ఇంక మాట్లాడలేదు.                                             5          శంకర్రావు పేరుకి మాత్రమే కాంపౌండరు.          ఆ కాంపౌండులో శశివదన ఆశ్రయించుకుని ఒక ఇరవైమంది బతుకుతున్నారు. అంతమంది పరిజనం నిజానికి ఆమెకి అక్కర్లేదు. కానీ, అడిగిన వాళ్ళకి లేదనకుండా ఏదో ఒక వ్యాపకం, బతుకు తెరువూ చూపిస్తుంటుంది తన సంస్థానంలో. ఒక వంటమనిషి, ఒక పనిమనిషి, ఒక తోటమాలి, ఒక ఘూర్కా, ఇద్దరు కాంపౌండర్లూ, ముగ్గురు నర్సులూ...ఇలా బోలెడంతమంది మనుషులు....బోలెడన్ని ఉద్యోగాలు.         బంధువుల్లో ఎవరో ఒకతను ఉద్యోగం పోగొట్టుకుని బాధల్లో వుండి, తన దగ్గరకొచ్చి అడిగితే ప్రిస్క్రిప్షన్లూ, మందులూ సరిచూసి ఫీజు వసూలు చేసే ఒక కాషియర్ ఉద్యోగం వెంటనే సృష్టించి అతన్ని చేర్చుకుంది.          బంధువుల్లో ఒకమ్మాయి చాలా పెద్ద డాక్టరయి ఉదారంగా అందరికీ వుద్యోగాలిస్తూందని తెలిసిన శంకర్రావు పిన తల్లి- హార్లిక్సు సీసానిండా మాగాయ వూరగాయ తెచ్చి శశివదనకి ఇచ్చి, పరామర్శ చేసి ఏడు తరాల చుట్టరికాలు తిరగేసి, ఎక్కడో బీరకాయపీచులా తమకి సంబంధం వుందని చెప్పి శంకర్రావుకి ఉద్యోగం వేయించమని వేడుకుంది.   

    నాదిర్ షా మొగలు దర్బారులో ప్రవేశించాడు. సింహాసనం మీద ఆసీనుడు అయినాడు. అంతఃపురంలోని  స్త్రీలందరినీ తన ముందుకు రావలసిందని ఆదేశించాడు.     అంతఃపురంలో గుసగుసలు మొదలయినాయి. పరపురుషుని ఛాయసహితం చూడని తాము నాదిర్ షా ముందుకు పోవడమా? నాదిర్ షా క్రౌర్యాన్ని గురించి విని ఉన్నారు. విధిలేదు అనుకున్నారు. అలంకరించుకుని కదిలారు.     నాదిర్ షా దర్బారు అతివల అందాలతో వెలిగిపోయింది. సౌందర్యరాసులు కూడాను. అంతఃపురపు అందాల ఉద్యానాలు అక్కడ వెలిశాయి.     నాదిర్ షా ఒకసారి ఆ అందాలను తిలకించాడు. తన మొలలో ఉన్న జంబియా తీశాడు. తన ముందున్న పీఠం మీద పెట్టాడు. నిద్రకు ఉపక్రమించాడు. గుర్రుకొట్టాడు!     అలా కొంతసేపు గడిచింది.     అంగనలు విసుక్కున్నారు. గుసగుసలాడుకున్నారు. కాని, నిలిచిన చోటునుంచి కదల్లేదు.     నాదిర్ షా మేలుకున్నాడు. అందరినీ వెళ్లిపోవలసిందని ఆజ్ఞాపించాడు!     'ఎందుకు పిలిచినట్లు?' అనుకున్నారు అందరు. ఒక యువతి అడిగింది.     "జాతి నిర్వీర్యమయిందని తెలుసుకున్నాను. మీరు వెళ్లవచ్చు" అన్నాడు.     "అంటే?" మళ్లీ ఆ యువతి అడిగింది.     "వివరిస్తాను. విను. నేను పిలిచినపుడు మీరు నా ముందుకు వస్తారనుకోలేదు. ప్రాణాలు ఇస్తారనుకున్నాను. మీరు వచ్చారు. జంబియా ముందుంచి నిద్రపోయాను. జంబియా అందుకుని ఏ ఒక్కరయినా ప్రతీకారం కోసం ముందుకు వస్తారనుకున్నాను. ఇలాంటి పిరికివారికి వీరులు పుడ్తారని ఎలా ఆశించను? భారతదేశం మీద జైత్రయాత్ర సాగించిన మొగలు వంశం ఈనాడు ఇంత నిర్వీర్యం అయింది. ఇక దీనికి మనుగడలేదు" అని లేచి వెళ్ళిపోయాడు.     అదిగో అలాంటి సమయంలో ఇంగ్లీషువాళ్లు మనదేశంలో చొరబడ్డారు. ఇంగ్లీషు వారి దగ్గర ఉన్న ఆయుధం ఒక్కటే! అది క్రమశిక్షణ. ఆ క్రమశిక్షణతోనే వారు వేల మైళ్ళ దూరంలో ఉన్న ఒక చిన్న ద్వీపం నుంచి వచ్చి మనసు కొల్లగొట్టారు.     ఇతరులవలె కాక ఆంగ్లేయులు మన జీవన విధానాన్ని - సంస్కృతిని - సభ్యతను రూపుమాపారు. ఒక నూరు సంవత్సరాలు మన రైతును బ్రతకనీయలేదు. మన కుటీర పరిశ్రమలను మననీయలేదు. వాళ్ళ దేశపు సరుకులు తెచ్చి అమ్మి, మన వర్తక వాణిజ్యాన్ని రూపుమాపారు.     ఆంగ్లేయ కంపెనీ అంతటితో ఆగలేదు. మన సంస్కృతి - సభ్యత - మతం మీద కత్తితో కాదు - కలంతో దాడి చేశారు. మనకు ఆనాటికి ఉండినది సాంతం కుళ్లు అని బోధించారు. వెలుగు సాంతం పశ్చిమ దేశాల్లో ఉందని నమ్మించారు. మన మేధావులు నమ్మారు. కాదు - నమ్ముతున్నాం. మనం ఆంగ్లేయుల రాజకీయ బానిసత్వం మాత్రమే వదిలించుకున్నాం. మనకు స్వాతంత్ర్యం వచ్చిన తరువాతనే పాశ్చాత్య సాంస్కృతిక బానిసత్వంలో మరింత కూరుకుపోతున్నాం.     ఆంగ్లేయులు నూరు సంవత్సరాలు ప్రజలను పీడించి - దోచుకుంటే పెదవి కదిపినవాడు లేడు. కంపెనీవారి దృష్టి దేశీయ సంస్థానాల మీద పడింది. రాజులు రాణుల వ్యక్తిగత జీవితాల్లో కూడా కల్పించుకున్నారు. గద్దె ఎక్కడం, దింపడం కంపెనీవారే నిర్ణయించారు. ఝాన్సీ లక్ష్మి పెంపుడు తీసుకోవచ్చా? అనే విషయం కూడా కంపెనీయే నిర్ణయిస్తానన్నది.     బిడ్డను రక్షించుకోవడానికి పిల్లి సైతం పులి అవుతుంది!     అందుకుతోడు సైనికులకు తోలు తూటాలు ఇచ్చారు.     ప్రజల్లోనూ - దేశీయ ప్రభువుల్లోనూ - కొంత భాగం సైన్యంలోనూ ఇంగ్లీషు వారిమీద ద్వేషం ప్రబలింది.     వీటన్నిటి పర్యవసానంగా 1857 నాటి మనం అనుకునే ప్రథమ స్వాతంత్ర్య సంగ్రామం జరిగింది. దీనిని సంగ్రామం అన్నదానికంటే విచక్షణారహితమైన దొమ్మి అనడం మేలు. ఎంచేతంటే-     1. దీనికి ఒక నిర్ణీతమైన లక్ష్యం లేదు.     2. కేంద్రబిందువు కేంద్రనాయకత్వం లేదు.     3. చేతకాని - లేవలేని బహదూర్ షాను చక్రవర్తినిచేయ సంకల్పించారు.     4. క్రమశిక్షణ బొత్తిగా లేదు. మూకలు విరుచుకుపడ్డాయి.     5. ఆయుధబలం ఏమాత్రం లేదు.     6. ఎదుటిబలాన్ని అంచనా వేయలేదు.     సుశిక్షితమైన కంపెనీ ప్రభుత్వం తిరుగుబాటును నిర్దాక్షిణ్యంగా అణచివేసింది. మనకు ఝాన్సీలక్ష్మీ - తాంతియాతోపే వంటి అమరవీరులు, వారి కీర్తిగానాలు దక్కాయి.     హైదరాబాదులో కూడా స్వాతంత్ర్య సంగ్రామపు నీడ పడింది. దీనికి కొంతవరకు నిజాం అండకూడా ఉన్నట్లు చెప్పుకుంటారు.     17.జులై 1857 నాటి సాయంకాలం తుర్రెబాజ్ ఖాన్, మౌల్వీ అల్లావుద్దీన్ నాయకత్వంలో అయిదారువందలమంది రెసిడెన్సీమీద దాడి చేశారు.     అనుకోకుండా జరిగిన దాడి విషయం రెసిడెంటుకు పదిహేను నిముషాలముందు తెలిసింది. ఏడు నిమిషాల్లో సైన్యం ఆయత్తం అయింది. అర్థరాత్రి వరకు అల్లర్లను అణచివేశారు. 18 జూలై తెల్లవారేవరకు సర్వం సాధారణంగా ఉంది.     తుర్రెబాజ్ ఖాన్ - అల్లావుద్దీన్ పారిపోయారు. వారిద్దరినీ పట్టుకున్నారు. తుర్రెబాజ్ ఖానుకు జీవిత ఖైదు విధించారు. అతడు జైలునుంచి పారిపోయాడు. వారంలో అతన్ని కనిపెట్టారు. తప్పించుకు పారిపోతూ దెబ్బతగిలి మరణించాడు.     అల్లా వుద్దీన్ను అండమాను పంపారు. ఇరవై అయిదేళ్ళ యాతన తరువాత అతను మరణించాడు.     పోలీసు చర్య తరువాత తిరుగుబాటు జరిగిన చోట రెసిడెన్సీ రోడ్డుకు "తుర్రెబాజ్ ఖాన్ రోడ్డు" అని పేరు పెట్టారు. మనం స్వాతంత్ర్యాన్ని వలెనే ఆ పేరునూ మరిచిపోయాం.     పోరాటాలు అణచబడుతాయి. ఓడిపోతాయి. నిలిచిపోతాయి. అంతే.     పోరాటాలు వృధాకావు. వ్యర్థంకావు. అర్థం కాకపోవు.     కంపెనీ ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా లేచిన ఉప్పెనను - లావాను - తుపానును ఇంగ్లీషువారు నిర్దాక్షిణ్యంగా - క్రూరంగా - పాశవికంగా అణచివేశారు.     మనుషులను చెట్లకు కట్టి ఉరితీశారు.     మనుషులను ఫిరంగులకు కట్టి పేల్చి వేశారు.     మనుషులను ముక్కలు ముక్కలుగా నరికారు.     పితూరి - తిరుగుబాటు - స్వాతంత్ర్య సంగ్రామాన్ని అణచివేశామని మురిసిపోయారు.     పోరాటాలు అణగవు. పోరాటాలు సమసిపోవు. పోరాటాలు ఆరవు. ఈ విషయం బ్రిటిషు ప్రభుత్వం గమనించింది. అర్థం చేసుకుంది.     బ్రిటిషు ప్రభుత్వం అర్థం చేసుకోవడానికి కారణం ఏమిటి?     బ్రిటిషు ప్రభుత్వం నవాబులది కాదు. బ్రిటిషు ప్రభుత్వం నియంతృత్వం కాదు. బ్రిటిషు ప్రభుత్వం రాచరికం కాదు.     బ్రిటిషు ప్రభుత్వం ప్రజాస్వామ్య ప్రభుత్వం! ప్రజల ప్రభుత్వం! పార్లమెంటరీ ప్రజాస్వామ్యం.     బ్రిటిషు ప్రభుత్వానికి తిరుగుబాటులు తెలుసు. వాటి విలువలు తెలుసు. ఆ దేశంలోనే తిరుగుబాటులు వచ్చాయి.     బ్రిటిషు ప్రభుత్వానికి ఫ్రెంచి విప్లవం తెలుసు. అది కూలదోసిన రాచరికం తెలుసు.     బ్రిటిషు ప్రభుత్వానికి అమెరికా స్వాతంత్ర్య సంగ్రామం తెలుసు. అందులో దాని ఓటమి చేదు నిజం తెలుసు.     బ్రిటిషు ప్రభుత్వానికి స్వాతంత్ర్య పిపాస తెలుసు. ఆ పిపాస వెనుక ఉన్న అగ్నిగోళాలు తెలుసు. అగ్నిపర్వతాలు తెలుసు. దావాగ్నులు తెలుసు.     బ్రిటిషు ప్రభుత్వం అమెరికానువలె - భారతదేశాన్ని వదలదలచలేదు. కలకాలం భారతదేశాన్ని పీల్చుకు తినాలనుకుంది. సామ - భేదమును ప్రయోగించింది.     బ్రిటిషు ప్రభుత్వం భారతప్రజల కోపాగ్నిని పసి కట్టింది. కొంతవరకు అంచనా వేయగలిగింది. మండే అగ్నిమీద నీళ్లు చల్లింది!     బ్రిటిషు పరభుత్వం కంపెనీవారు దౌర్జన్యం జరిపారు అన్నది. అందుకోసం కంపెనీ ప్రభుత్వాన్ని తొలగించింది.     విక్టోరియా మహారాణి భారత ప్రభుత్వాన్ని చేపట్టింది. ఇది బ్రిటిషు ప్రభుత్వపు తొలి చర్య! భారతదేశంలో కొంత ఉపశమనం కలిగించింది.     తుంట దింపి మొద్దు ఎత్తుకోవడం అనే సామెత లాంటిది. బరువు అంతటిదే! కాని వస్తువు మారింది!!!     బ్రిటిషు ప్రభుత్వం గుర్తించిన విషయం ఏమంటే - వచ్చిన విప్లవానికి ప్రజాశక్తి కారణం కాదు. దేశీయ ప్రభువులు - రాజులు, నవాబులు కారణం.     కారణం అయినవారిని తాకరాదనీ - వారి విషయంలో జోక్యం చేసుకోరాదనీ నిర్ణయించింది. బ్రిటిషువారి అదీనంలోని భారత దేశంలోని రెండు వంతులు దక్కాలంటే ఒక వంతు వదులుకోవాలనుకున్నారు.

    మేమూ మీతోటివారమే అన్నారు ముసల్మానులు. షేర్వానీలు తొడుక్కుని గుంపులు గుంపులుగా చెరువుకు చేరారు. తాసిల్దారు సహితం బండ్లో అక్కడికి చేరాడు. ఊరంతా కదిలింది. వరుసలుగా నుంచొని ముసల్మానులు నమాజు చేశారు. వంగలేకున్నా తాసిల్దారు వంగాడు. వర్షం ప్రసాదించవలసిందని అల్లాను ప్రార్థించారు. వీరి ప్రార్థన జరుగుతుండగానే ఆకాశంలో మబ్బులు కమ్ముకున్నాయి. గిర్దావరు గుండెలో ఉరుములు ఉరిమాయి. నమాజుకు వాన పడితే తన దేవతలు తక్కువ అయిపోతారు. వాన పడరాదని మనసులో ప్రార్థించాడు ముక్కోటి దేవతలను.     వచ్చిన మేఘాలు తేలిపోయాయి. పోతూ, పోతూ నాలుగు చినుకులు రాల్చి పోయాయి. తాసిల్దారు ముఖం చాటంత అయింది. గిర్దావరు ముఖం సూది అంత అయింది. అక్కడికీ వీరయ్యగారు రాలేదు. రఘు రాలేదు నాగేశ్ రాలేదు. అదే ప్రధాన చర్చనీయాంశం - అయింది అక్కడ చేశారు దాన్ని. వారు రాకపోవడం భీమునికి, రావఁడికి కూడా కష్టమే అనిపించింది.     ఆ రాత్రి జరిగిన సమావేశంలో రావఁడు, భీముడు ఏకంగా అడిగారు ఆ విషయం.     "నాకు నమ్మకం లేదు. ఆకాశంలో దేవుడు ఉండడు. ఉండటానికి వీల్లేదు." ఖచ్చితంగా చెప్పేశాడు నాగేశ్. ఒకరి ముఖాలు ఒకరు చూచుకున్నారు రావఁడు, భీముడు.     "అట్లకాదు. దేవుడు ఉన్నడటనే అనుకుందాం. అతడు మనకు తండ్రివంటి వాడు కదా! తండ్రి తన సంతానాన్ని కష్టాలపాలు చేస్తాడా? మనం ఏదైనా ఇస్తే వాన పడేస్తడు, లేకుంటే పడెయ్యడా?" అని, వర్షానికి కారణం ఏమిటి? అది ఎలా పడుతుందీ వివరించాడు రఘు.     "పొట్ట మాడి చచ్చెటోనికింత గంజి పోస్తరా, చందాలు వసూలుచేస్తరా! రేపు నా గరిశలు కుమ్మరిస్త, పేద బిక్కి అందరికీ కొలిచేస్త. అందరితో నేను చస్త" వీరయ్యగారి గుండె దూసుకొనివచ్చాయి ఆ మాటలు.     అంతా చకితులై చూచారు. 'నాయ్నా అసలు దేవునివి నువ్వు. అన్నం పెట్టేవాడే దేవుడు" అని కుమ్మరిస్త, పేద బిక్కి అందరికీ కొలిచేస్త. అందరితో నేను చస్త" వీరయ్యగారి గుండె దూసుకొనివచ్చాయి ఆ మాటలు.     అంతా చకితులై చూచారు. 'నాయ్నా అసలు దేవునివి నువ్వు. అన్నం పెట్టేవాడే దేవుడు" అని ఆనంద బాష్పాలు రాల్చింది జానకి. వీరయ్యగారు అక్కడ్నించి లేచిపోయారు. గింజలు ఎలా పంచాలి? ఎవరికి పంచాలి అనే విషయంపై చర్చలు జరిగాయి. పట్టికలు తయారుచేసే బాధ్యత రావఁడు, భీముడు తీసుకున్నారు.     విరాటపర్వం చెప్పించి పాండవులకు పాయసం పోస్తే తప్పక వర్షం వస్తుందన్నాడు గిర్దావరు. అదొక సాకు ఆర్జనకు. వ్యాపారస్తులకు తప్పలేదు. రైతుల దగ్గర సైతం వసూలు చేశారు. ఇవ్వడం ఏడ్చుకొంటూనే అయినా ఎక్కడో ఆశ మిణుకు మిణుకు మంటూనే ఉంది. ఇవ్వడం అంతా ఇచ్చారు. చేతులు నెత్తిన పెట్టుకొని కూర్చున్నారు.     అయ్యవారిని పట్నం నుంచి పిలిపించారు - బాగా పురాణం చెపుతాడని. వెంట పెద్ద పెద్ద పుస్తకాలు తెచ్చారు అయ్యవారు. వారి చేతులకు సింహమ్మూతి కడియాలున్నాయి. చెవులకు మకరకుండలాలున్నాయి. వారు బాగా హరికథలు కూడా చెప్పగలరు. పురాణం తరువాత కొన్ని హరికథలు చెప్పుకొని డబ్బు మూట కట్టుకొని పోదామనుకొని వచ్చారు. వచ్చి గిర్దావరు ఇంట్లో విడిశారు. తాసిల్దారు దర్శనం చేసుకున్నారు. తన ప్రభావాన్ని గురించి చెప్పారు. తాసిల్దారుకు అదేమి బుర్రకు ఎక్కలేదు. కాని నాస్తికుల వల్లనే వర్షం పడడం లేదనే విషయం అయ్యవారి బుర్రకు ఎక్కించాడు తాసిల్దారు. హరికథలు కుదిరిమ్చి పెడ్తానని వాగ్దానం చేశాడు.     అయ్యవారు వచ్చారంటే గ్రామ పెద్దలంతా గిర్దావరు ఇంటికి వచ్చారు. "వానపడ్తాదుండి?" అందరూ అయ్యవారిని అదే ప్రశ్న అడిగారు. అయ్యవారు అందుకు జవాబుగా ఉపన్యాసమే ఇచ్చేశారు.     "నాయనలారా! అధర్మం పెరిగిన దేశంలో వానలు పడవు. జనులు కరువుకాటకాలతో చత్తురు. పూర్వం దండుడు అను రాజు వింధ్య శైవలారణ్య ప్రాంతమును పాలించినాడు. అతనికి గురువు శుక్రుడు. వసంతకాలమున ఒక నాటి మధ్యాహ్నమున, దండుడు శుక్రుని ఆశ్రమమునకు వెళ్ళినాడు. అక్కడ శుక్రుడు లేదు. కాని అతని పెద్దకూతురు అరజ ఉన్నది. ఆమె వయసులో ఉన్నది. ఆమెను చూచి దండునకు మదన వికారము కలిగినది. తనతో రమించవలసిందని అరజను రాజు కోరినాడు. ఆమె తండ్రి అనుమతి లేనిది అంగీకరించనన్నది. రాజు నిలువలేకపోయినాడు. బలవంతంగా ఆమెను చెరచినాడు. వెళ్ళిపోయినాడు. శుక్రుడు ఆశ్రమమునకు వచ్చి చూచినాడు. అరజ దుమ్ములో పడి ఎక్కెక్కి ఏడ్చుచున్నది. శుక్రుడు దివ్యదృష్టివలన అంతయు గ్రహించినాడు. "దండుని రాజ్యం ఉన్నంతమేరకు దుమ్ము వర్షముగా కురియుగాక. ఈ ప్రాంతము వానలు కురియకుండుగాక!" అని వెళ్ళిపోయినాడు. నాటి నుండి అక్కడ ఒక్క చినుకు పడలేదు. అట్లే మన గ్రామమున అధర్మమునకు తలపడినవారు, నాస్తికులు చేరినారు. అందుకే వాన పడుటలేదు.     ఆ కథ ఎందుకు చెప్పారో ఎవరికి వర్తిస్తుందో అర్థంకాలేదు జనానికి. మళ్ళీ అడిగారు "ఇంతకు వాన పడ్తదంటారా?"     "నాయనలారా! ధర్మరాజు ధర్మమూర్తి. అతడు మత్స్యదేశమున అజ్ఞాతవాసము గడిపినప్పుడు ఆ దేశము సుభిక్షముగా ఉండెను. దానిని ఎరిగియే పాండవులు విరటుని పట్టణమందున్నారనీ 'దుర్యోధనుడు' తెలుసుకున్నాడు. కాబట్టి ఆ కథ విన్నచో తప్పక వర్షము పడును. గిర్దావరు, తాసిల్దారు ధర్మాత్ములు. వారు చెప్పినట్లు వినుడు. నాస్తికులను నమ్మరాదు. వారిని గ్రామమున ఉండనీయరాదు." అని ముగించి భోజనానికి లేచారు అయ్యవారు. తలా ఒక రీతిగా అనుకుంటూ వెళ్ళిపోయారు పెద్ద మనుషులు.     అయ్యవారు నిర్ణయించిన ముహూర్తానికి గ్రామం యావత్తూ చెరువులోనికి చేరింది. వంటలు అక్కడే సాగాయి. భోజనాలు అక్కడే అందరికీ, అదియ్యవారు పురాణం ప్రారంభించారు. వర్షం వస్తుంది. కాబట్టి వంటలు త్వరగా ముగించవలసిందని మధ్య చెపుతున్నారు. పురాణం పూర్తి అయింది. వానచినుకు లేకపోగా మబ్బుతునక రాలేదు. ఆకాశంలోకి విస్తళ్ళువేసి వస్తుండగా ఏనుగు తొండమంత ధారతో వర్షం పడుతుందనీ, విస్తళ్ళు కొట్టుకు పోతాయనీ, త్వరగా భోజనాలు ముగించమని చెప్పారు అయ్యవారు. జనం భోజనాలు ముగించారు. విస్తళ్ళు పారేశారు. మబ్బుముక్క రాలేదు ఆకాశంలోకి ఒక చినుకు పడలేదు. జనం అయ్యవారికోసం వెతికారు కనిపించలేదు.     ఆ రాత్రి పుస్తకాలు కూడా వదిలి రైలు ఎక్కారు అయ్యవారు గప్ చిప్ గా.     వీరయ్యగారు ధాన్యం పంచుతారనే వార్త ఊరంతా పాకిపోయింది. వెంకయ్య గుండెల్లో రాళ్ళు కురిశాయి. తాసిల్దారుకూ గిర్దావరుకూ చీమలు కుట్టాయి. వ్యాపారస్తులకు చెమటలు పట్టాయి. మంచిపేరు సంపాదించుకోవడానికి చేస్తున్నాడని కొందరు, తీరా పంచినప్పుడు చూతాం లెమ్మని కొందరూ, జనం తంతారని ఈ ఎత్తు ఎత్తాడని కొందరూ ప్రచారం సాగించారు. నాస్తికులు ఇచ్చే వడ్లు తీసుకుంటే ఇక అసలే వానలు పడవని గిర్దావరు ప్రచారం చేశాడు. అవన్నీ చెవినపడినా లెక్కచేయలేదు వీరయ్యగారు.     పట్టికలు తయారైనాయి. గంపలతో ఆడా మగా హరిజనులాదిగా అంతా వీరయ్యగారి ఇంటివైపు పయనం సాగించారు. వీరయ్యగారి ముంగిలి జనంతో నిండిపోయింది. జనం తోసుకుంటున్నారు. మాకు ముందంటే మాకు ముందని నెట్టుకుంటున్నారు. భీముడు, రావఁడు, రఘు, నాగేశ్, జానకి వారిని పంక్తులుగా నుంచో పెడ్తున్నారు. వీరయ్యగారు గరిశ దగ్గర నుంచోని మూతతీయించాడు. ఆకాశంలో మబ్బులు కమ్ముకున్నాయి. పాలేళ్ళు కొలుస్తున్నారు. పట్టిక ప్రకారం గంపల్లో పోస్తున్నారు. ఉరుముల ఉరిమాయి, మెరుపులు మెరిశాయి. కారుమబ్బులు ఆకాశంలో కమ్ముకున్నాయి. చిరుచీకట్లు కమ్మాయి, అయినా పాలేళ్ళు ధాన్యం కొలుస్తూనే ఉన్నారు. ధాన్యపు గంపలతో జనం ఆనందంగా ఇళ్ళకు చేరుకుంటూనే ఉన్నారు.       చిటపట చినుకులు మొదలైనాయి.     ఉరుములు మెరుపులు.     జోరున వాన మొదలైంది.     వాన, వాన, వాన.     ఎవరి నోటవిన్నా అదే పదం. హోరున వాన పడుతున్నా ఒక్కడు కదల్లేదు. వాన సగం పంట రైతుకు పూర్తి ప్రాణం. వాననీరు నెత్తులమీద పారుతుంటే వీరయ్యగారి ముంగిట్లో జనం గంతులు వేయసాగారు. ఈలలు కొట్టారు. పాటలు పాడారు. ఇళ్ళకు వస్తున్న లేగ దూడలు గంతులు వేశాయి.     హోరున వాన.     ఆటలు, పాటలు.     ఆనందం     వీరయ్యగారి గుండె నిండిపోయింది. వానలో నుంచోని చేతుల్తో వాననీరు పడ్తూంది జానకి. నాగేశ్ జనంతోపాటు గంతులు వేస్తున్నాడు. ముక్కుమీది నుంచి జారే నీరు చప్పరిస్తున్నాడు.     రఘు ఆలోచిస్తున్నాడు. "నిజమైన ఆవేదనకు ప్రకృతిసైతం పులకిస్తుంది. వర్షిస్తుంది" అనుకున్నాడు. పరుగెత్తి వీరయ్యగారి పాదాలంటాడు. "మీరు నిజమైన మనుషులు" అన్నాడు.     "దొర ధర్మరాజు" అన్నారు జనం.     "అందుకే వాన పడ్డది" అన్నాడు ఒకడు.     వర్షం బాగానే కురిసింది. భూమి తడిసి సువాసన చిమ్మింది. వీధులవెంట కాలువలు పారేయి. కుర్రకుంకలు వాటిలో చేపలు కూడా పట్టారు. భూమి పులకరించింది. గడ్డి మొలచింది. నేలంతా పచ్చబారి పోయింది. చెరువుల్లోకి కొంత నీరు వచ్చింది. పశువులు బ్రతుకుతాయి అనుకున్నారు జనులు.

    ఆమె చొరవగా గ్లాసులో విస్కీ పోసి, నీళ్ళు కలిపి అతడికి అందిస్తూ-     "నువ్వీ మధ్య చాలా మారిపోయినట్లు కనబడుతున్నావు. కారణం తెలుసుకోవచ్చా?" అంది.     "ఏమీలేదు" ముభావంగా అన్నాడు.     ఈ లోపులో కిటికీ దగ్గరేదో అలికిడయింది.     "ఎవరదీ?" అంటూ బృహస్పతి బయటికెళ్ళి, రెండు నిమిషాల తర్వాత తిరిగొచ్చాడు.     "ఎవరు?"     "ఎవరో కిటికీ దగ్గర తచ్చాడినట్టయ్యింది. కస్టమర్ అనుకుంటాను. పొరపాటున వెనకవేపుకి వచ్చుంటాడు."     "ఎక్సైయిజ్ వాళ్ళయినా ఫర్వాలేదులే. నేనున్నానుగా"! అంటూ మళ్ళీ నవ్వి, వాచీ చూసుకుంది.     ఆమె అక్కడికొచ్చి అప్పటికి పది నిముషాలయింది.     "టైమెంతయింది?" అనడిగాడు.     "పన్నెండుంపావు" ఆమె సమాధానం చెపుతుండగా కరెంటు పోయింది.     ఉన్నట్టుండి అక్కడ నిశ్శబ్దం వ్యాపించిన భావన. ఈ లోపులో అతడు కొవ్వొత్తి వెలిగించాడు.     ఆమె కిటికీలోంచి బయటకు చూసింది. చెట్లమధ్య చీకటి దట్టంగా పరుచుకొని వుంది. ఎందుకో తెలీదు కానీ అప్రయత్నంగా ఆమె వళ్ళు జలదరించింది. బృహస్పతి కొవ్వొత్తితో బయటికి నడిచాడు.     ఉన్న ఒకరిద్దరు కస్టమర్లూ డబ్బులు యిచ్చి తమ వాహనాల వేపు నడిచారు.     "పనివాల్లూ, వంటవాడూ ఎవరూ లేరా?"  వెనకనుంచి వచ్చిన రేఖ ప్రశ్నించింది.     "లేరు" అన్నాడు మళ్ళీ లోపలికి నడుస్తూ.     ఆమెకి ఏం మాట్లాడాలో తోచలేదు. కానీ ఆ నిశ్శబ్దం ఇబ్బందిగా వుంది.     "వ్యాపారం డల్ గా వుంటోందా?"     "జనరేటర్ లేదు. పెట్రోమాక్స్ లైట్లయినా పెట్టాలి. కానీ అంత పెట్టుబడి లేదు. కరెంట్ పోతే రోడ్ మీద వెళ్ళే వాహనాల వారికి ఇక్కడో ధాబా ఉందన్న విషయం తెలిసే వీలులేదు."     కొవ్వొత్తి గుడ్డి వెలుతురు తప్ప, చుట్టూ కన్ను పొడుచుకున్నా కానరాని చీకటి. గాలికి ఊగుతున్న పెద్ద పెద్ద వృక్షాలు, నిశ్శబ్దం చీరకు భయం అంచులు కడుతున్నట్లున్నాయి.     ఆమె ఆ గుడ్డి వెలుతురులో మళ్ళీ వాచీ చూసుకోవడానికి ప్రయత్నించింది. టైమ్ కనబడలేదు. బృహస్పతి ప్లేట్లు సింక్ లో పెట్టడానికి నడుస్తున్నాడు.     సరిగ్గా ఆ సమయానికి విన్పించింది....     పిస్టల్ శబ్దం!     వరుసగా మూడుసార్లు!!     ఆ శబ్దాన్ని అనుసరిస్తూ కెవ్వున కేక వినిపించింది. బృహస్పతి చప్పున పరుగెత్తుకుంటూ బయటికి రాబోయాడు.     ఒక శరీరం నేలమీద పడిన సవ్వడి- మరెవరో దూరంగా పరిగెడ్తూ వెళ్ళిపోతున్న అడుగుల చప్పుడు....     అంతే! మళ్ళీ నిశ్శబ్దం.     ఆ హడావుడిలో కొవ్వొత్తి ఆరిపోయింది.     "రేఖా.... రేఖా.... " పిలిచాడు.     సమాధానం లేదు.     తడుముకుంటూ డ్రాయర్లోంచి అగ్గిపెట్టె తీసి, కొవ్వొత్తి వెలిగించాడు. ఆ కొవ్వొత్తి వెలుగులో నేలమీద కనబడింది....     రక్తపు మడుగులో సరళరేఖ!                    *    *    *     దాదాపు గంట పట్టింది అతడికి- ఆ నిలువెత్తు గొయ్యి తవ్వడానికి.     అదృష్టవశాత్తూ రోడ్ మీద వాహనాలు ఎక్కువ లేవు. సమయం ఒంటిగంటన్నర అవుతోంది.     మేఘాలు ఎప్పుడు ముసురుకున్నాయో తెలీదు. వున్నట్లుండి మెరుస్తోంది.     బృహస్పతి లోపలికొచ్చి సరళరేఖ శవాన్ని చేతులమీద ఎత్తుకుని, ఆ గోతి దగ్గరకు తీసుకెళ్ళాడు. శవం- అందులోనూ ఇన్ స్పెక్టర్ ది- తనని ఉరికంబం ఎక్కిస్తుందని తెలిసే ఈ సాహసానికి పూనుకున్నట్లున్నాడు. ధాబా వెనుక గొయ్యి తీశాడు.     శరీరాన్ని గోతిలో వేయబోతుండగా జీప్ స్టార్టయిన శబ్దం వినిపించింది.     అతడి రోమాలు నిక్కబొడుచుకున్నాయి.     ఆ శరీరాన్ని అక్కడే వదిలేసి, ఉరుకులూ పరుగుల మీద ధాబా ముందుకొచ్చాడు.     దాదాపు వంద గజాలు పరుగెత్తి వుంటాడు అతడు. అతడక్కడికి రావడానికి రెండు నిముషాలు పట్టింది. ఈ లోపులో జీప్ రివర్స్ తీసుకుంది. అతడు శిలా ప్రతిమలా నిలబడి వుండగా, కళ్ళ ముందునుంచే అది బాణంలా దూసుకుపోయి హైవే ఎక్కి నగరం వేపుకు సాగిపోయింది.     డ్రయివర్ సీటులో ఉన్న వ్యక్తిని మెరుపు వెలుగులో బృహస్పతి స్పష్టంగా చూశాడు.     అతడు రావు!     అతడి మెళ్ళో కెమెరా ఊగడం కూడా బృహస్పతికి స్పష్టంగా కనబడింది.                                                 27     డార్క్ రూంలో నెగిటివ్స్ కడిగి, సంతృప్తికరంగా వచ్చాయో లేదో చూసుకున్నాడు రావు. అతడు బయటికి వస్తూంటే ఇద్దరు వ్యక్తులు దౌర్జన్యంగా లోపలికి రావటం కనిపించింది.     "ఎవరు మీరు? ఏం కావాలి?" అని అడిగాడు అనుమానంగా.     "నువ్వు మాతో రావాలి...."     "ఎక్కడికి?"     అవతలి వ్యక్తి జవాబు చెప్పకుండా, చేతికింద కర్ర లాగేశాడు. రావు తూలి పడబోయి, అతికష్టం మీద నిలదొక్కుకున్నాడు. మరోవ్యక్తి అతడి చేతిలో నెగిటివ్స్ లాక్కున్నాడు. మరోవ్యక్తి అతడి చేతిలో నెగిటివ్స్ లాక్కున్నాడు. "ఏమిటీ దౌర్జన్యం?" పెనుగులాడుతూ అన్నాడు రావు.     "మాతో రా. ఎక్కువ వేషాలెయ్యకు" అంటూ తీసుకెళ్ళి కారెక్కించారు. అయిదు నిమిషాలు ప్రయాణం చేసి గెస్ట్ హౌస్ చేరుకుంది కారు.     ఆ ఇద్దరూ రావ్ ని లోపలికి తీసుకెళ్ళారు. రెండు నిముషాలు గడిచాక మరో గదిలోంచి హరిస్వామి వచ్చాడు.     రావ్ ని చూడగానే ".... భేష్" అన్నాడు.     ".... ఇంతకాలం నేనే చాలా తెలివైన వాడిననీ, రాజకీయ చక్రం తిప్పటంలో దేశానికే ప్రధముడననీ అనుకుంటూ ఉండేవాడిని. నా వారసుడివి నువ్వొచ్చావని తెలిసి సంతోషంగా ఉంది" అన్నాడు.     రావు మాట్లాడలేదు.     హరిస్వామి ఫోటోలు పరికించి చూస్తూ "....బాగా తీశావు. నీకు కెమెరాతో బాగా పరిచయం ఉన్నట్లూ ఉందే" అంటూ నవ్వాడు.     దానికి కూడా రావు మాట్లాడలేదు.     "నెగిటివ్స్ తీసుకుని మా వాళ్ళు నిన్ను వదిలెయ్యొచ్చు. కానీ నిన్ను ఎందుకు రప్పించామో తెలుసా! ఇక వీటి విషయం మర్చిపొమ్మని చెప్పటానికి" అని మళ్ళీ నవ్వాడు. ".... కేవలం బృహస్పతిని బ్లాక్ మెయిల్ చెయ్యటానికి, ఒక ప్రాణిని మర్డర్ చేశావంటే నీలో ఎంతో రాక్షసత్వం ఉండి వుండాలి. ఫర్వాలేదు.... రాజకీయాల్లో అది చాలా అవసరం! కానీ ఇంత కష్టపడి తీసిన ఈ ఫోటోలు చివరికి ఇలా మా చేతిలో పడతాయని నువ్వు కలలో కూడా వూహించి ఉండవు. ఇక వీటిని గురించి మర్చిపో, వీటి అవసరం మాకుంది. కష్టం నీది, ఫలితం మాది అయింది. నువ్వు వీటి గురించి మర్చిపోతే- ఆ ఇన్ స్పెక్టర్ ని నువ్వు హత్య చేసావన్న విషయం మేమూ మర్చిపోతాం. డీల్ బావుందా?"     "నాకొక్కటే అనుమానం...." అంతా విని అడిగాడు.     "ఏమిటి?"     "నేను రేఖని హత్య చేసానని మీకెలా తెలిసింది?"     ఈసారి హరిస్వామి మరింత బిగ్గరగా నవ్వి ".... అమ్మాయ్" పిల్చాడు.     పఠాణీ లోపల్నించి వచ్చింది.     ఆమెని చూడగానే రావు మొహం వెలవెలబోయింది.     హరిస్వామి గర్వంగా, "ఇదంతా నా ప్లానే! ఈ అమ్మాయిని బృహస్పతి దగ్గరికి పంపింది నేనే! అద్భుతంగా నాటకం ఆడి మీ ఇద్దర్నీ బుట్టలో పడేసింది. నువ్వు హత్య చేయటాన్నీ ఆ నేరం తనమీద కొస్తుందన్న భయంతో ఆ శవాన్ని బృహస్పతి పాతి పెట్టడాన్ని కళ్ళారా చూసిన ప్రత్యక్షసాక్షి ఈ అమ్మాయి" అని ఆగాడు. ".... కానీ నీ గురించి ఈ అమ్మాయి, చూసినదంతా మర్చిపోతుంది. నువ్వు కూడా ఆ ఫోటోల గురించి మర్చిపో."     "మరి నిధిలో వాటా?" అమాయకంగా ప్రశ్నించాడు రావు.     "హ్హ....హ్హ.... నిధిలో వాటానా? ఇంకా నయం, పార్టీ ప్రెసిడెంట్ పదవి అడగలేదు. చూడు రావ్, నిన్ను హత్య కేసులో ఇరికించలేదు. అంతవరకూ సంతోషించు...." అంటూ దగ్గరగా వచ్చాడు. ".... నువ్వు తెలివైన వాడివే కానీ, అవి సరిపోవు. ఇంకా కావాలి. మరి కొన్నాళ్ళు నేర్చుకో."     "అవసరం లేదనుకుంటాను."     "ఎందుకో?"     "ఫోటో రీలు మరొకటి నా దగ్గర ఉంది కాబట్టి."     చప్పున హరిస్వామి మొహంలో మందహాసం మాయమైంది. అనుమానంగా చూస్తూ "మరో రీలా?" అన్నాడు.     "అవును...." ఈసారి తను నవ్వేడు రావు. ".... నువ్వు నా తెలివితేటల గురించి తక్కువ అంచనా వేసావు హరిస్వామీ! నువ్వు ఇంతకాలం రాజకీయ నిపుణులతోనూ, గూండాగిరీ వల్ల పైకొచ్చిన మంత్రులతోనూ వ్యవహరిస్తూ వచ్చావు. ఆ నాయకులకి కూడా, ఒక మిడిల్ మాన్ కావాలి కాబట్టి నిన్ను ఆశ్రయించాను. బహుశా నువ్వింతకాలం మేధావులతోనూ, నిజాయితీపరుల తోనూ ఘర్షించి ఉండవు. అందుకే నీకు నిజమైన తెలివితేటలు ఏమిటో తెలీదు. నేను తీసిన ఫోటోలు మూడు రీళ్ళు. అవి వేర్వేరు చోట్ల వున్నాయి. ఒక దాన్ని నువ్వు లాక్కొన్నా మరొక దానితో నేను బృహస్పతిని బ్లాక్ మెయిల్ చెయ్యగలను" అని సిగరెట్ వెలిగించాడు.     హరిస్వామి స్థబ్దుడై చూస్తున్నాడు. తను ఎంతో గొప్పగా వేసిన ప్లాను ఈ విధంగా ఫెయిల్ అవుతుందని అతడు అనుకోలేదు. ఈ విషయం రాంభరత్, సంకల్పనాథ్ లకు తెలిసి ఏ విధంగా తనని తిడతారనేది ఆలోచిస్తున్నాడు.     ఈ లోపులో రావు అన్నాడు. "దీనికి పరిష్కారం ఏమిటా అని ఆలోచిస్తున్నావా హరిస్వామీ? ఒకటే మార్గం...."     "ఏమిటది?"     "నన్ను మీతో కలుపుకోవటం"     "అంటే?"     "డైరీలూ, ఫోటోలూ మీకు కావాలి, నిధి నాకు కావాలి. అదీ భాగస్వామ్యం...."

    "దారుణంగా చెరిచేశారు! ఆ కుమ్ములాటలోనే  పసికందు ప్రాణాలు  పోయాయి  పిచ్చిదైపోయింది  నా భార్య. ఇల్లు వదలి  అర్దరాత్రి పసికందుకోసం  గగ్గోలు  పెడుతుంటే  ఎదిగిన  నా కూతురు  ఏం చేయాలో  తెలీక నా కోసం కబురు  పంపింది."     గుండె అరల్లోని  సంచలనం  ఉపశమించేటంతవరకూ ఆగాడు.     "అప్పటికి నేను  ఒక సర్కస్  కంపెనీలో  పని చేస్తున్నాను. గిరిజనుడిగా  అడవిలో  నాకున్న  సంబంధ భాంధవ్యాలతో  ఒక సామాన్య టెంటు మనిషిగా  చేరిన  నేను అతి స్వల్పకాలంలోనే  టైగర్స్ ని టైమ్ చేసి, వాటిచేత ఫీట్సు  చేయించగల స్థితికి  ఎదిగాను. ఊరూరా  తిరగడం  తప్పనిసరి  కావటంతో  కుటుంబాన్ని  నాతో తీసుకువెళ్ళే అవకాశం లేకపోయింది. అప్పుడప్పుడూ  వస్తూండేవాణ్ని. అలా ఆరేళ్ళు  ఉద్యోగం చేశాక  ఈ దారుణం  తెలిసింది. పగతో  గుండె మండిపోయింది.     అప్పటికే  ఒక మేనీటర్  ఇక్కడ  అడవుల్లో  ఎందర్నో  పొట్టన పెట్టుకుంది. ఆ సమయంలోనే  మాడుగుల్లో  మా కంపెనీ  టెంటు వేసింది. మీకు గుర్తుండే  ఉంటుంది. ఆ మధ్య  సర్కసు  కంపెనీలో  జరిగిన  అగ్ని ప్రమాదంలో  సిబ్బందితోపాటు  ఎందరో  ప్రేక్షకులు, జంతువులు ఆహుతైన విషయం. అదే నేను  అవకాశంగా  తీసుకున్నది  నేను టేమ్ వేసే "షీరా"తో పాటు  రాత్రికి  రాత్రే  పరారై  అడవిని  చేరుకున్నాను. ఈ పాడుబడిన  బంగళాని  నా స్థావరంగా  మార్చుకున్నాను. ఎందరితోనో  నా భార్య. ఎదిగిన కూతురు  మేనీటర్ కు బలయిపోయారని  నమ్మించి  అడవిలో  దొరికే జంగాకుల  పసరుతో  కళ్ళు  పాలిపోయేట్లు  మార్చుకుని  అందరి దృష్టిలో  గుడ్డివాడుగా నటించడం  మొదలుపెట్టాను  బాబూ. నేను నా షీబాతో  బగతాల  కుటుంబంలోని  మనుషుల్నే  చంపించాను. కాని మరెవ్వరికీ  హానిజేయలేదు" ఆగాడు బలాన్ని కూడగట్టుకుంటున్నట్టుగా.         "మీ అటవీశాఖ నమ్మింది  ఇక్కడ  ఒక మేనీటర్  తిరుగుతూందని. ఒకరకంగా అలా  నమ్మేట్టుచేసింది  నేను. అలా మీరు నమ్మాలని, బగతా  కుటుంబానికి చెందినవాళ్ళు  చావగానే  నా షీబా పాదాల గుర్తులు మీరు గుర్తుపట్టకూడదని  చాలా వరకూ  చెరిపేసేవాణ్ణి."     అంటే. అడవిలో  అప్పటికే  తిరుగుతున్న  మేనీటర్ విజృంభణ  అవకాశంగా  తీసుకుని  మధ్య షిబాని  నీ అవసరానికి  ఉపయోగించుకునేవాడి  వన్నమాట" ఆశ్చర్యంగా చూశాడు.     అవునన్నట్టు  తలూపిన దానయ్య "అంతే బాబూ! అందుకే  చాలా చోట్ల  మీరుకూడా పొరపాటు పడ్డారు. ఊరికి  చుట్టూ  పులి రాకూడదని  మంటల్ని  పెట్టించారు. డప్పులని  మోగించారు. కాని సర్కస్ లో బాండు వాద్యాల మధ్య మండే రింగుల్లోంచి  దూకే నా షీబాని  అవి బెదిరించగలవా? నేను ఒక్కమాట చెబితే చాలు, ప్రాణాలకు తెగించి కన్న కొడుకులా చెప్పిన పని చేసేది  షీబా" చెంపలపై  దానయ్య  కళ్ళ నుండి  జారిపడిన  నీటిబిందువులు ఎండలో పడి తళుక్కున  మెరిశాయి.     "మరి శవాలు  ఎందుకు  మాయమయ్యేవి?"     "నేనే తరలించేవాణ్ని" నిర్వేదంగా  చెప్పాడు  దానయ్య.     "షీబాయే ఈడ్చుకు పోవచ్చుగా."     "అప్పుడు...." నిర్లిప్తంగా  నవ్వి. "వేటలో  అపారమైన  అనుభవంగల మీరు  సునాయాసంగా  ట్రాక్ చేయగలిగేవారు, స్థావరాన్ని  కనిపెట్టేసేవారు" అన్నాడు.     ఎన్ని జాగ్రత్తల్ని  పాటించాడు  దానయ్య.     "ఆ శవాలన్నీ  ఏం చేసేవాడివి?"     "షిబాకి  ఆహారంగా  ఉపయోగించేవాణ్ని" పైకి  లేచి  చైతన్య చేయి పట్టుకుని  తీసుకు వెళ్ళాడు.     ఓ గది తలుపులు  తెరిచాడు. భరింప శక్యంగాని  దుర్గంధం.     గదినిండా  ఎముకలు_కపాలాలు.     చూడలేనట్లు  వెనక్కి  మరలాడు.     "చంపినంత  మాత్రాన  నా పగ  చల్లారక  ఇక్కడ  నేనే నా షిబాకి కోసి  నోటి కందించేవాణ్ణి. చేతుల కంటుకున్న  రక్తం  చూసి  మండుతున్న గుండెపై  మంచు కురిసినట్టు  ఆనందపడిపోయేవాణ్ని. కాని పిచ్చిదైన  నా భార్య ఆ శవాల్నే  తింటూ   'కానీబాల్' గా  మారుతుందని  ఊహించలేకపోయాను.     విభ్రమంగా  చూస్తున్నాడు చైతన్య.     "అందుకే  అపరాత్రి కాగానే  నిర్భయంగా  అడవిలోకి  పరుగుతీసేది. ఆ విధంగానే  మీకు తారసపడి  మీమీదకు  దుమికిందొకనాడు."     "నీకెలా  తెలుసు?" అర్ధం కానట్టుగా  అడిగాడు.     "నా కూతురు  చెప్పింది" పక్కకి తిరిగిన దానయ్య_ "అమ్మా నీలు" అని కేకేశాడు. మరికొన్ని సెకండ్లవ్యవధిలో  పాడుబడిన  ఇంటిలో  నుండి  ఓ యువతి  వచ్చింది.     బాగా  ఏడ్చినట్లు  కళ్ళు  ఉబ్బి  వున్నాయి.     ఎక్కడో  చూసినట్లు  అనిపిస్తూంది.     "అర్దరాత్రి  అడవిలో  కాగడా  పట్టుకుని  తిరిగే  అమ్మాయి కొరివిదయ్యం కాదు బాబూ! నా కూతురు, అపరాత్రి దాటాక  గుడిసెకి వచ్చేది. నన్ను పరామర్శించి  నన్ను జోకొట్టి నిద్ర పుచ్చి  అమ్మకు కాపలాగా  ఈ ఇంటికి తిరిగొచ్చేది."     "ఒక వయసులో  ఉన్న  అమ్మాయి  ఇంతటి  సాహసం   చేయడం  నిజంగా  ఆశ్చర్యమే."     "మనుషులుగా ఎప్పుడో  చచ్చిపోతిమి, బాబూ. ఇక ప్రాణాల మీద  తీపెక్కడిది?" తనకు  పరిచయం  లేని కొత్త  ప్రపంచంలో  నిలబడి  సరికొత్త  అనుభవాన్ని  రుచిచూసిన  చైతన్య  ఒక ఫారెస్టు ఆఫీసరుగా  ఏమనుకున్నా  వ్యక్తిగా  అతడి కథ  విని  చలించిపోయాడు.     చాలా నికృష్టమైన  స్థితిలో  జీవించి, అంతకంటే  నికృష్టంగా మరణించిన  దానయ్య  భార్య  శవాన్ని  చూస్తూ  "క్షమించు, దానయ్యా" అన్నాడు ఒక మనిషిగా.     "బాబూ." దానయ్య  కళ్ళనుంచి  జలజలా  నీళ్ళు రాలాయి.     "ఇన్నాళ్ళకి  దీనికి  మోక్షం  దొరికింది, బాబూ! నా పగా చల్లారిపోయింది. బాబూ ఇంకో  నిజం చెప్పనా? పూర్ణిమగారితో  ఇవాళ  ఉదయం మీరు బగతాల విషయమై  చెబుతుంటే  విన్నాను. ఇంతకంటే  మంచి అదను రాదనిపించింది. పరుగున  వెళ్ళి  నాకూతురికి  చెప్పి  షీబా సాయంతో  బగతాలని  చంపే  ఏర్పాట్లు  చేశాను. అంతేకాదు మీ మూలంగా  వాళ్ళు  రక్షింపకూడదని  కడుపునొప్పితో  బాధ  పడినట్టు  నటించి  మీరు  వెళ్ళకుండా  ఆపేశాను."   

      అంగదుడు, మైందుడూ కూడా  సుగ్రీవుని వాదాన్ని బలపర్చారు. విభీషణుడ్ని  చేరనీయరాదని నొక్కి చెప్పారు. దానిమీద హనుమంతుడిలా అన్నాడు:-     "మాటల్ను బట్టి చూసినా, ముఖకవళికలు చూసినా విభీషణుని వద్ద దుష్టభావం వున్నట్లు కనిపించడంలేదు. కుత్సిత భావాలు గలవాడు నిష్కళంకంగా రాలేడు. ఎంత జాగ్రత్తపడ్డా మనసులోని భావం ముఖాన వ్యక్తం అవుతుంది. విభీషణుడు నీదండయాత్ర సంగతీ, నువ్వు వాలిని సంహరించి, సుగ్రీవునికి పట్టంకట్టిన  విషయమూ తెలుసుకుని  వుంటాడు.  దాంతో రాజ్యాశ కలిగి నీదగ్గరికి వచ్చి వుంటాడు. అంతకంటే మిక్కిలి ఏమీలేదు. కాబట్టి అతణ్ణి చేర్చుకోవడంలో నష్టంలేదని  నా అభిప్రాయం - తర్వాత నీయిష్టం" అని చెప్పేడు.     హనుమంతుడు చెప్పింది సబబుగా తోచింది రామునికి. అతడు చాల సంతోషించాడు. "మీరంతా చెప్పారు. నేను చెప్పేది వినండి. మిత్రభావంతో వచ్చినవాణ్ణి త్రోచిపుచ్చడం సమంజసం కాదు. రెండు - మనం రాక్షసులం కాము, వారి రాజ్యం  మనం కోరడంలేదు. విభీషణుడేమో అదికోరి వచ్చాడు. జ్ఞాతులు కలహించుకోవడం  సహజం. రావణుడు తనను బాధిస్తాడని నిశ్చయించుకుని మనదగ్గరికి వచ్చాడు.  రావణుడ్ని సంహరించింతర్వాత లంకకు ఒకణ్ని రాజును చేయాల్సేవుంటుంది. ఆ రాజు విభీషణుడే అయితే తప్పేమి?మూడు - శరణాగతులను రక్షించని వాని పుణ్యం శరణు కోరినవాడు పట్టుకోపోతాడు. శరణు కోరి వచ్చిన వాణ్ని రక్షించకపోవడంవల్ల అపకీర్తి కలుగుతుంది.  ఎవడు వచ్చి నన్ను శరణు కోరినా వాణ్ని రక్షించడం నా ధర్మం. విభీషణుడేమిటి? రావణుడే శరణుకోరినా రక్షిస్తాను. కాబట్టి విభీషణుణ్ని తీసుకుని సుగ్రీవునికి రమ్మని ఆజ్ఞాపించాడు.     రాముని వాదం సుగ్రీవుణ్ని మళ్లించింది. అతడు విభీషణుని విషయంలో తనకు ఏర్పడిన దురభిప్రాయం వదులుకున్నాడు.  విభీషణుడూ తమతో పాటు రామునికి  మిత్ర వర్గంలోవాడు కావాలని మనసా కోరుకున్నాడు. వెళ్లి విభీషణుణ్ని తీసుకుని  వచ్చాడు. విభీషణుడు వచ్చి రాముని కాళ్లమీద పడి "ప్రభూ! నేను రావణుడి తమ్ముణ్ని విభీషణుణ్ని. సుమిత్రభాంధవంగా  లంకను వదిలి నిన్ను శరణు పొందడానికి  వచ్చాను. నా బ్రతుకూ రాజ్యమూ నీచేతులో వున్నాయి" అన్నాడు.     రాముని విభీషణుడి మీద అనుగ్రహించాడు. రావణుడి బలాబలాలు తెలియజేయమని కోరాడు రాముడు. అందుపై విభీషణుడు రామునితో ఇలా చెప్పాడు.      "రామా! రావణునికి బ్రహ్మదేవుని వరం వుంది. ఆ వరంవల్ల  అతనికి దేవ, దానవ, గంధర్వ రాక్షసుల్తో చావులేదు. మా ముగ్గురిలోనూ మధ్యవాడు కుంభకర్ణుడు. యుద్దరంగంలో  అతడ్ని దేవేంద్రుడు తప్ప అడ్డుకోలేరు. రావణుని  సేనాపతి  ప్రహసుడు.  అతడు కుబేరుని సేనానిని జయించాడు. ఇంద్రజిత్తు రావణుని కొడుకు. అతడు కవచం ధరించి, ధనుస్సు చేతపట్టగానే అదృశ్యుడైపోతాడు. అలా అదృశ్యుడై శత్రువుల్ని  నాశనం చేస్తాడు. మహోదరుడూ, మహాపార్స్వుడు, అకంపనుడూ మున్నగు మహావీరులైన సేనాను లింకెంతోమంది వున్నారు. రాక్షసయోధులు లంకలో పదివేల కోట్లున్నారు.  వాళ్ళు మాంసం తిని, రక్తం తాగుతారు. వారు కామరూపులు. వారితోనే రావణుడు లోకపాలురందర్నీ పరాభవించాడు."     రాముడు రాక్షస బలాన్ని చక్కగా అవగాహన చేసుకున్నాడు. విభీషణుడితో ఇలా అన్నాడు. "రావణుడు రసాతలానికి పోయినా, పాతాళంలో దాక్కున్నా బ్రహ్మదేవుడ్ని ఆశ్రయించినా నేను అతడ్ని బ్రతుకనివ్వను. సపుత్ర బాంధవంగా రావణుడ్ని నాశనంచేసి నీకు లంకారాజ్యం ఇచ్చిగాని నేను  అయోధ్యలో అడుగుపెట్టను. ఇది నేను నా తమ్ములు ముగ్గురిమీదా వొట్టుపెట్టి చెపుతున్నాను"  అని శపథం చేశాడు.     రాముడిలా ప్రతిజ్ఞ చేసినందుకు సంతుష్ట హృదయుడై విభీషణుడు "ప్రభూ! లంక పట్టుకోవడానికీ, రాక్షసుల్ను నాశనం చేయడానికీ నా ప్రాణాలైనా బలి ఇస్తాను. ఇదే నీ సైన్యంలో చేరి యుద్దం చేస్తాను" అన్నాడు. అందుకు రాముడు లక్ష్మణుడ్ని పిలిచి "సముద్రజలంలో విభీషణునికి లంకారాజ్యానికి పట్టం కట్టమ" ని ఆజ్ఞాపించాడు. లక్ష్మణుడు సకల వానరుల సమక్షంలో విభీషణునికి పట్టం కట్టాడు. వానరులంతా హర్షధ్వానాలు చేశారు.     విభీషణుడు రాముడ్ని శరణు వేడాడు. శరణు వేడింది రాజ్యం కోసం.     రాముడు విభీషణునికి శరణు ఇచ్చింది సీతకోసం.     సరిగ్గా సుగ్రీవ మైత్రి లాంటిదే ఇదీ. అయితే కొంత తేడావుంది.     రాముడు సుగ్రీవుడ్ని వెదుక్కుంటూ వచ్చాడు. అప్పుడు రాముడు వంటరి. దుఃఖంలో వున్నాడు. అతనికి బలగం లేదు. అందువల్ల సుగ్రీవుడు రాముని పరీక్షించాడు.  అతని బలాన్ని  అంచనా కట్టాడు. వాలి చంపగలడని తేల్చుకున్నాడు. తనకు రాజ్యం ఇవ్వగలడని  నిశ్చయించుకున్నాడు. చెలిమి చేశాడు.     ఇక్కడ అలాకాదు. విభీషణుడు రాముని దగ్గరికి వచ్చాడు. రాముని బలాన్ని గురించి విభీషణుడు పరీక్షించాల్సిన అవసరం లేకపోయింది. రాముడు అప్పటికే వాలిని చంపాడు. సుగ్రీవుని రాజును చేశాడు. బలం సంపాదించుకున్నాడు. హనుమంతుని  బలాన్ని విభీషణుడు కళ్ళారా చూచాడు. అతనికి రామునిమీద నమ్మకం కలిగింది. రావడం రావడమే శరణు వేడాడు.      సుగ్రీవాదులు విభీషణుని నమ్మలేదు. హనుమంతుడు నమ్మాడు. అందుకు కారణం లేకపోలేదు. రావణసభలో విభీషణుడు హనుమంతుని పక్షం వహించాడు. విభీషణునికి రాజ్యకాంక్ష వుందని హనుమంతుడు గ్రహించాడు. అతడు రాజ్యంకోసమే  వచ్చాడని గ్రహించాడు. అతడ్ని చేర్చుకోవడంవల్ల  లాభమే కాని నష్టం లేదని తెల్సుకున్నాడు.     విభీషణుడు కాక రావణుడు స్వయంగా వచ్చి శరణు కోరినా శరణు ఇస్తానంటాడు రాముడు. రామునికి కావలసింది యుద్దంకాదు... సీత. రావణుడు శరణు కోరి సీతను ఇస్తానంటే యుద్దంతో పనేమి?యుద్దాన్నీ జన క్షయాన్ని నివారించడం బుద్దిమంతుల  లక్షణం. రాముడు రాజ్యంకోసం యుద్దానికి బయల్దేరలేదు. అతడు తన భార్యను విడిపించుకోవడానికి బయల్దేరాడు.     రాముని యుద్దం రావణుని మీదికిరాదు - రావణుని విధానం మీదికి.      పెళ్లాలను ఎత్తుకు రావడం, ఆడదాన్ని ఆటబొమ్మలు చేసి అంతఃపురంలో నింపుకోవడం రావణుని విధానం. ఒకరు పచ్చగా వుంటే ఓర్వలేడు. పరులకు చక్కని  పెళ్లాం వుంటే సహించలేడు రావణుడు.  పచ్చని కాపురాల్లో చిచ్చు పెట్టడం రావణుని మతం. ఈ విధానం కొనసాగుతే ఏ కుటుంబానికి శాంతిలేదు. సుఖంలేదు.     ఒక భార్యకు ఒకేభర్త. ఒక భర్తకు ఒకేభార్య. వారిలో అనురాగం అనుబంధం వుండాలి. ఒకరికోసం ఒకరు ప్రాణాలు సహితం అర్పించడానికి సిద్దపడాలి. వారు అలాంటి మమతా మమకారం పెంచుకోవాలి. ఈ విధానాన్ని ప్రవచించదలచాడు రాముడు. ఈ విధానానికి ప్రచారం, ప్రాచుర్యం కలిగించదలచాడు రాముడు.     రాముని నాదం గెలవాలంటే రావణుని విధానం ఓడాలి. రావణులు వున్నంతకాలం కుటుంబాలు పచ్చగా వుండలేవు. అందుకోసం రావణుడు కూలాలి - అతని విధానం కూలాలి. రావణుని విధానం కూలిం తరువాత రావణుడు వున్న ఫరవాలేదు.

         "ఊ" ఆమె గొంతులో గారాం ధ్వనిస్తోంది.     "మీ అమ్మ చూస్తే ఇంకేమన్నా వుందా?"     భయంగా అన్నాడు.     "చీకట్లో ఒంటరిగా వెళ్లడానికి నాకు భయం బాబూ! నువ్వు రాకపోతే నీ గదిలోనే వుండిపోయి, నీ పక్కలో పడుకుంటాను......" అంది ఇందిర.     "అప్పుడు మీ అమ్మ నా రెండు కాళ్ళూ విరగ్గొట్టేస్తుంది."     "అబ్బ! ఎంతసేపూ నీకు మా అమ్మ గోలే!     లే..... లేమ్మా!" అతని చేతిని పట్టుకుని గుంజింది.     "తప్పదా?" అన్నాడు.     "తప్పదు! లేకపోతే నీ పక్కలో....."     "చాలు చాలు ఆపు తల్లీ!"     "ఏయ్! తల్లీ ఏమిటి నీ మొహం! 'ఇందు' అని పిలవాలి."     "ఇందూ కాదు, 'పిల్లి' అని పిలుస్తాను నీకు పాఠాలు చెప్పడానికి ఒప్పుకోడం నాదే పొరపాటు."     చిరుకోపంతో చేతిలో పుస్తకాన్ని పక్కకి విసిరి "అంత ఇష్టం లేనప్పుడు దేనికి ఒప్పుకోవడం?"     "నిజం చెప్పనా? అబద్దం చెప్పనా?" అడిగాడు.     "ముందు అబద్దం చెప్పు" అంది ఇందిర.     అతను ఇందిర ముఖంలోకి చూశాడు.     "డబ్బుకోసం" అన్నాడు.     "ఇది అబద్దం దేనికవుతుంది? నిజమేగా?"     "కాదు! నీ విషయంలో ఇది అబద్దం ఇందూ......!" అతని గొంతు హక్కీగా వుంది.     ఆమె  నవ్వుతూ అంది-     "అయితే నిజం చెప్పు! అది కూడా వింటాను"     "నీకు ట్యూషన్ చెప్పటానికి ఒప్పుకుంటే నిన్ను రోజూ చూడవచ్చని! ఇది నిజం....." అన్నాడతను.     అతని మాటలకి ఇందిర మొహం వెలిగిపోయింది.     "మరి ముందు చెప్పడానికి ఎందుకు ఒప్పుకోలేదు?"     "మీ అమ్మకి భయపడి మీ నాన్నగారి ముందు అలా నటించాను. ఆయన పోనీలే అని ఎక్కడ వెళ్ళిపోతాడోనని ఎంతో భయం కూడా వేసింది."     "అమ్మో! కనిపించవుగానీ పెద్ద నటుడివే" అంది ఇందర.     "పద.... చాలా చీకటి పడింది" అన్నాడు లేస్తూ.     "ఊహు! నేను వెళ్ళను"     "వెళ్ళవూ! మీ అమ్మ వచ్చి ఇద్దర్నీ బాజా వాయిస్తుంది......."     "అబ్బబ్బ! మా అమ్మ గోల విడిచిపెట్టు స్వామీ!"     అతనూ నవ్వుతూ తాళం కప్పని చేతిలోకి తీసుకుని కాళ్ళకి చెప్పులు వేసుకుంటుంటే అతని పిర్రమీద చరిచింది ఇందిర.     "నువ్వు సిద్దార్థుడివి కాదు, బుద్ధుడివి" అంది ఇందిర.     "బుద్ధుడినో, సిద్ధుడినో వెంటయితే తీసుకుపోతున్నావు కదా!"     "నిజంగా నా వెంట వచ్చేస్తావా?"     "వచ్చేస్తే ఏం చేసుకుంటావు?"     "ఈ గుండెలో దాచుకుంటాను" ముక్కు ఎగరేసి అంది ఇందిర.     "నువ్వు ఎక్కడన్నాదాచుకో, నాకు అభ్యంతరం లేదు. నాకు మాత్రం ఫీజు ఎక్కువ యిచ్చుకోవాలి" అన్నాడు.     "ఎందుకట!"     "నీకు బాడీగార్డుగా పనిచేస్తున్నందుకు."     "ముద్దో, ముచ్చటో అయితే యివ్వగలను, తీర్చగలను కానీ డబ్బులు నేనెక్కడినుంచి తేను?" అంది ఇందిర.     "పోనీలే డబ్బుపెట్టి కొందామన్నా దొరకనిది యిస్తానంటున్నావు కాబట్టి ఊరుకుంటున్నాను."     ఇద్దరూ నడుస్తున్నారు రోడ్డు పక్కగా. సందులో వీధి దీపాలు లేకపోవడంతో చీకటిగా వుంది.     "నిజమే-ఇలాంటి వీధిలోంచి ఒంటరిగా వెళ్ళడం భయమే. అందులో నీలాంటి అమ్మాయికి."     "నిన్ను బాడీగార్డులా పెట్టుకుంది అందుకేగా ఖరీదయిన ఫీజు ఇచ్చుకుంటా."     "అడ్వాన్సన్నా యిచ్చావా అంటే అదీ లేదు."     "ఇస్తానులే!"     "ఎప్పుడు?"     "ఇస్తానన్నానుగా!" గోముగా అంది.     గుడి ముందుకు వచ్చారు. గుడిలో గంటలు వినబడినాయి.     "సిద్దూ! కాసేపు గుడిలో కూర్చుందామా?" అడిగింది.     "ఇప్పటికే ఆలస్యం చాలా అయిపోయింది."     "రెండే రెండు నిమిషాలు."     "పద" అన్నాడు.     ఇందిర సంతోషంతో గుడిలోకి పరుగులాంటి నడకతో వెళ్ళింది.     కళ్యాణ మంటపం మెట్టుమీద కూర్చుని సిద్దార్థని రమ్మని సైగచేసింది.     గుడి ఆవరణలోని పొగడచెట్టు చక్కని సువాసన వెదజల్లుతోంది.     "సిద్ధూ!" మెల్లగా పిలిచింది ఇందిర.     "ఏమిటి?"     "నిజంగా నువ్వు నన్ను పెళ్ళి చేసుకుంటావా?"     ఆమె కళ్ళల్లో ఆశ..... అతను "అవును" అంటాడన్న నమ్మకం ఆమెది.     అయినా అతని నోటినుంచి వినాలన్న తపన.     సిద్దార్థ చిన్నగా నవ్వాడు.     "నేను మాటిచ్చినా, నువ్వు నిలబెట్టుకోలేవేమో ఇందూ!"     "ఎందుకలా అనుకుంటున్నావు?"     "మీ అమ్మా, నాన్నకి నువ్వు ముద్దుల బిడ్డవి. నాలాంటి దరిద్రుడికి నిన్నెలా యిస్తారు?"     "సిద్దూ!"     "సిద్ధూ! ప్రేమకి గొప్పా, బీదా తారతమ్యం వుండదు. నిన్ను మొదటిసారి, మొదటిక్షణం చూసినప్పటినుంచీ ప్రేమిస్తున్నాను."     "అంటున్నావేకానీ, ఆ రోజు మీ ఇంటి దగ్గర అవమానం జరిగి వెళ్లిపోయాక నన్ను చూడాలని ఎప్పుడూ అనుకోలేదే!"     ఇందిర అతనికేసి జాలిగా చూసింది.     "నీకు అంతే తెలుసు. నేను నిన్ను కలుసుకోలేకపోయినా ఎప్పటికప్పుడు నీ గురించి ఏదోలా తెలుసుకుంటూనే వున్నాను. అసలు నీ చదువు పూర్తి అయిపోయాక నిన్ను కలుసుకుని నా ప్రేమ కథని చెప్పుకోవాలనుకున్నాను. అంతేకానీ నీ మీద మనసులేకగానీ, మరచిపోయికానీ కాదు సిద్దూ!"     ఆమె కళ్ళల్లోకి నీరు చిప్పిల్లింది.     "ఎందుకా కన్నీరు?"     "ఇవి కన్నీళ్ళు కాదు సిద్దూ! నా ప్రేమని నీకు వ్యక్తం చేసుకోవడానికి నా హృదయం పడుతున్న ఆరాటానికి చిహ్నం మాత్రమే ఈ కన్నీళ్ళు. నీ మీద కొండంత ఆశని పెట్టుకున్నాను. ఆ ఆశ నిరాశగా మాత్రం కాకూడదు. నీకోసం నేను ఎవర్నయినా, ఆఖరికి ఈ ప్రపంచాన్ని సైతం ఎదిరిస్తాను సిద్దూ!"     ఒక్కక్షణం ఇందిర కళ్ళల్లోకి సూటిగా చూశాడతను.     మెల్లగా చేతులని ఆమె గుండ్రని భుజాలపైన వేశాడు.     గుడి ప్రాంగణంలో ఎవరూ లేరు. చేతులతో ఆమె చెంపలను సవరదీస్తూ స్పృశించీ స్పృశించనట్టు లేత గులాబీ రేకుల్లాంటి ఆమె పెదవులను తన పెదవులతో స్పృశించి వదిలాడు సిద్ధార్థ.     సిగ్గుతో ఇందిర కళ్ళు అరమోడ్పులయ్యాయి.     "థాంక్స్, థాంక్స్ ఎలాట్ సిద్దూ! ఈ మొదటి ముద్దుని నేను జీవించినంత కాలం గుర్తుపెట్టుకుంటాను."     అతని చేతిని తన చేతిలోకి తీసుకుని మెల్లగా పెదవులకి తాకించుకుంది.     "ఇక వెళదామా?" అడిగాడు.     "అప్పుడేనా?" కళ్ళు పెద్దవిచేసి చూసిందతనికేసి.     "టైము తొమ్మిదయింది. ఈ ఆలస్యానికి కారణం తెలుసుకుంటే మీ అమ్మ నిన్ను మళ్ళీ నా దగ్గరకు ట్యూషన్ కు పంపించదు."     "అబ్బ! మళ్ళీ అమ్మ గొడవ దేనికి?"     "ఏమో! నిద్రలో కూడా నాకు ఆమె కనబడుతుంది" గుండెలమీద చేతులు వేసుకుంటూ అన్నాడు సిద్ధార్థ.     ఇందిర నవ్వింది.     "కాబోయే అత్తగారేగా! భయపడకు. రేపు నీకు ఎన్నిరకాల వంటకాలనో చేసి పెట్టబోయే మనిషి ఆవిడే కదా!"     "ఆహా! చాలా బాగా చేస్తుంది. ఒక్కపూట అన్నం పెట్టడానికి అంత గొడవ చేసేది" వెక్కిరింతగా అన్నాడు.     "వారాల అబ్బాయికి, అల్లుడికీ తేడా లేదా!"     "ఆ వారాల అబ్బాయేగా అల్లుడు కాబోతోంది. పాపం చుట్టుపక్కల వాళ్ళతో మీ అమ్మ ఎలా తట్టుకోగలదో!"     అతను లేచి నించుని ఆమెకు చేతిని అందించాడు. గుడి తలుపులు వేసేసి వుండడం చూసి "అయ్యో దేవుడి దర్శనం చేసుకోకుండానే వెళ్ళి పోవాల్సి వస్తోంది" అన్నాడు.     "రేపు మళ్ళీ వస్తాకదా! అప్పుడు దేవుడి దర్శనం చేసుకొని మన కోరికను తీర్చమని ప్రార్థించుకుందాం" అంది ఇందిర.     ఒకరిచేయి ఒకరు పట్టుకుని గుడి బయటకు వచ్చి నడవడం మొదలుపెట్టారు. ఆ సందులోంచి రోడ్డు మీదకు వచ్చారు.     సరిగ్గా అప్పుడే ఓ కారు వాళ్ళ పక్కగా దూసుకెళ్ళింది. కారు సర్రుమని చప్పుడుచేసి ఆగడంగానీ, ఆ కారులోంచి బాపినీడు బయటకు తొంగి తనని చూడడంగానీ సిద్ధార్థ గమనించలేదు.                                       53     బాపినీడు కళ్ళు ఎర్రబడినాయి. చేతిలో సిగార్ వెలుగుతోంది. టీపాయ్ మీద వున్న విస్కీ గ్లాసుని చేతిలోకి తీసుకుని దించకుండా తాగేశాడు.     "నాలుగో రౌండుని చాలా స్పీడుగా లాగించేశారు" అన్నాడు బాపూజీ.     బాపినీడు వికృతంగా నవ్వాడు.     "రౌండు పెరిగినకొద్దీ స్పీడ్ పెరుగుతుంది. అది మందు విషయంలో రివాజు" అన్నాడు రామరాజు.     బాపినీడు వాళ్ళ మాటల్ని పట్టించుకోలేదు. మేడ మెట్లపైన ఉన్నది అతని దృష్టి.     లేడీ డాక్టర్ జానకి కిందరి దిగి వస్తోంది.     బాపినీడు లేచి నించుని చేతితో మందు గ్లాసుని పట్టుకుని ఆమెకు ఎదురు వెళుతూ మేడమెట్లు ఎక్కాడు.

    "ఏవో ఒకటివ్వు?" అంది విరక్తిగా.          "గణపతిబాబుగారు లేరా అమ్మా?" అని అడిగాడు.          "లేడు, పట్నం వెళ్ళాడు ఏం?" అంది.          "ఆ రోజు నా దగ్గర రంగుల గాజులు కొన్నారమ్మా.... అప్పుడు ఈ కాయితం ఆరి జేబులోంచి పడింది. ఏదైనా అవసరమైన కాయితవేమోనని జాగర్త చేశాను!" అంటూ ఓ కాగితం తీసి అందించాడు.          "బావ గాజులు కొన్నాడా!" ఆశ్చర్యంగా అంటూ ఆ కాగితం అందుకుంది రాధ. అందులో ముత్యాల్లాంటి తిలక దస్తూరీ కనిపించింది.          "గణపతీ...! మీ ఊళ్ళో కోదండరాముడి గుడీ, కాలువగట్టూ నాకెంత నచ్చాయో నువ్వూ అంతే నచ్చావు. నా జీవితాంతం వాటి మధ్య ఎలా గడపాలని ఆశపడుతున్నానో, అలాగే నీతోనూ ఉండాలని ఆశగా ఉంది. నా కోరిక తీరేనా?...నీహ్ది కావాలని ఆశపడుతున్న ఆశపోతు తిలకా కొయిరాలా." అని ఉంది.          రాధకి చదవగానే ఒక్కసారిగా సంతోషం అంతలోనే బాధా కలిగాయి! తిలకలాంటి అమ్మాయి ఇష్టపడుతుంటే పట్టించుకోకుండా ఈ అమాయకుడేం చేస్తున్నట్టు? తీరా ఇంట్లో పెళ్ళి పనులు చేసేస్తున్నారు. ఈ విషయం తెలిస్తే తిలక హృదయం ఎలా తట్టుకుంటుందీ? ఇప్పుడేం చెయ్యడం.... అనుకుంది.                                                                           * * *          "అమ్మా... అబ్బా..." అంతకంతకూ నొప్పి ఎక్కువైపోతున్నట్లు ఛాతీమీద చేత్తో రాసుకుంటూ మూలుగుతోంది పార్వతమ్మ.          "పార్వతీ... పార్వతీ..." కంగారుగా ఆమెను దగ్గరికి థేఉస్కుమ్తో పిలిచాడు సుబ్బారాయుడు.          ఆమె అతి కష్టంమీద మాట్లాడింది. సమయానికి రామ్ బలన్నయ్య కూడా లేడు... నేను ఈ ఊరు గాని ఊళ్ళో అనాధలా పోతానేమోనండీ!"          "అంతమాటనకు, పార్వతీ! నిన్ను బతికించుకుంటాను!" కంట తడిపెడుతూ అని, సుబ్బారాయుడు ఆమెను వదిలి బయటకు పరుగెత్తి పక్క ఫ్లాట్ బజర్ నొక్కాడు కాసేపటికి ఆయనొచ్చి "క్యా హై?" అన్నాడు.          సుబ్బారాయుడు అభినయం చేస్తూ తన భార్యకి గుండె నొప్పొచ్చింది అని "డాక్టర్ ... డాక్టర్ హై!" అన్నాడు.          "మైఁ డాక్టర్ నహీ హుఁ!" అతను తలుపేసేసుకుంటూ అన్నాడు.          సుబ్బారాయుడికి ఒళ్ళంతా భయంతో చెమటలు పట్టాయి. కాళ్ళు వణుకుతున్నాయి. లోపల పార్వతమ్మ పరిస్థితి అంతకంతకూ దారుణంగా మారుతోంది. లోపలికెళ్ళి "పార్వతీ! డాక్టర్ దగ్గరికి తీసుకెళ్తాను..... ఓర్చుకో!" అన్నాడు.          ఆమె మొహం బాధతో నీలంగా మారుతోంది. నొప్పితో దేహం మెలికలు తిరుగుతోంది. ఫోన్ దగ్గరికి వెళ్ళాడు ఎక్కడికి చెయ్యాలో....ఏం చెయ్యాలో తోచలేదు. 'శ్రీరామచంద్రా! నువ్వే రక్షించు, నాయనా!" అనుకున్నాడు. అంతలోనే ఫ్లాష్ లా ఒక ఆలోచన వచ్చింది. మొదటి రోజున రామ్ బల్ చెప్పాడు 'స్వర్ణాంద్రా ఫ్లాట్స్'లో అందరూ తెలుగువాళ్ళే ఉంటారని.          "పార్వతీ....ఐదు నిమిషాలు ఓపిక పట్టు ఇప్పుడేవస్తా!" అంటూ ఆ అర్ధరాత్రి భార్యని దిక్కులేకుండా వదిలేసి రోడ్డుమీద పరుగులు తీశాడు సుబ్బారాయుడు. అతనికి తన ఊరూ, మనుషులూ, తన పరపతీ తలచుకుంటే దుఃఖం ముంచుకొచ్చేస్తోంది. పక్కింటివాడు పట్టించుకోడు.... ఎదురింటివాడు పలకరించడు. ఎవడి గోల వాడిదే.... ఎదుటి వాడి కష్టాన్ని గమనించే కళ్ళేకాదు, కాలం కూడా లేదీ జనానికి! చెప్పులైనా లేకుండా, పై మీద కండువా లేకుండా బికారిలా రోడ్డుమీద ఆయాసపడుతూ భార్యని రక్షించమని ముక్కోటి దేవతల్ని ప్రార్ధిస్తూ ఆ నిశీధిలో పరుగులు పెట్టాడు మోతుబరి సుబ్బారాయుడు.                                                                    * * *          "కొంషెం హన్నం.... హువకాయ నైన్త్ వండర్ ది వరల్డ్!" లిజీ అన్న తీరుకి అందరూ గొల్లుమని నవ్వాడు.          "పిన్నీ! డెలీషియస్!" ఆవకాయ అన్నంలో పెరుగు వేసి రుచి చూస్తూ పురంధరతో అంది.          "చీర కట్టుకుని బొట్టుపెట్టుకుంటే ఎలిజబెత్ లా కాదు, అలివేలు మంగలా ఉందిరా!" అంది విశాలాక్షి నవ్వుతూ.          "మాధవ్! ఐ వాంట్ టు మీట్ యువర్ ఏంజెల్!" చెప్పింది లిజీ.          "రాధా!? టుమారో .... శంఖుస్థాపన సమయానికి వస్తుంది!" అన్నాడు మాధవ్.          "మరి వాళ్ళ చిన్నాన్న ఒప్పుకుంటాడా?" అడిగాడు గోవిందరావు.          "వాళ్ళ చిన్నాన్న తాతకూడా ఒప్పుకుంటాడు!" చెప్పాడు మాధవ్.          "ఏమిట్రా ఇదీ? కోడల్ని కళ్ళారా చూసుకుని మనసారా మాట్లాడుకోడానికి లేకుండా" నిష్టూరంగా అంది యశోద.          "ఆషాఢం అంతా పెళ్ళికి ముందే అనుభవిస్తోందిరా మీ అమ్మ!" ఆటపట్టించాడు కేశవరావు.          "అన్నయ్యా!" అంటూ గణపతి లోపలికి వచ్చాడు.          "గణపతీ! రా... రా! ఏమిటిలా వచ్చావూ?" ఆశ్చర్యపడుతూ అడిగాడు మాధవ్.          గణపతి కొద్దిగా సిగ్గుపడుతూ వెనక్కి తిరిగి చూశాడు. అందరూ అటు తిరిగేసరికి అక్కడ తిలక నిలబడి ఉంది.          "ఓ... తిలక కూడా వచ్చిందా! రండి లోపలికి?" ఆప్యాయంగా పిలిచాడు మాధవ్.          గణపతి మాధవ్ తో "తిలకా వాళ్ళ మదర్ పోయింది. ఇంకా తను నాతోనే ఉంటుంది. అంటే.... మేము వీలైనంత త్వరగా మేరేజ్ చేసుకోవాలి. అందుకు నీ హెల్ప్ కావాలి!" అన్నాడు.          మాధవ్ నవ్వి, "నీ పెళ్ళి చేయడానికి మీ చిన్నమామయ్య ఉన్నాడుగా" అన్నాడు.          "ఆఁ, చేస్తాడు. ఆ నాగమణితో నా పెళ్ళికి ముహూర్తం కూడా పెట్టాడట. రాధ తిలకకి ఉత్తరం వ్రాస్తే తెలిసింది. ఇంటికెళితే రాద్దాంతం చేస్తాడు. అందుకే నీ దగ్గరికి వచ్చాను" అన్నాడు.          "మంచిపని చేశావు. రేపు నా ఫ్యాక్టరీ శంఖుస్థాపన కూడా ఉంది" ముందు నా సెక్రటరీగా ఉద్యోగంలో చేరిపో!" తర్వాత నీ పెళ్ళి నేను జరిపిస్తాను" అన్నాడు.          తిలక కృతజ్ఞతగా చూసింది.          "నేను ఎస్.ఎస్.సీ. కూడా పాసవలేదు అన్నయ్యా!" సిగ్గుపడుతూ అన్నాడు గణపతి.          "ఇంగ్లీషు ధనధనలాడించేస్తావుగా....మా లిజీతో కాసేపుమాట్లాడు" నవ్వుతూ అన్నాడు మాధవ్.

        గెస్టుహౌస్ లో మరో మూల విశ్రమిస్తున్న భీమనాయక్ అనుచరులు లిప్తల్లో చేరుకున్నారక్కడికి.      భీమనాయక్ పిడికిళ్ళు బిగుసుకున్నాయి . అతని ఆరుగురు. అనుచరుల చేతుల్లో సైకిలు ఛెయిన్ లకి వున్న బ్లేడ్సు సూర్యకాంతిలో  మెరుస్తున్నాయి.     ఇప్పుడు ప్రారంభం కాబోయే ఓమారణ హోమానికి ప్రేక్షకుడిలా ఓమూల నక్కాడూ  లాయరు సూర్యం.       అక్కడ క్షణాలు టెన్షన్ గా గడుస్తున్నాయి.           ఆకాశంలో సూర్యుడు నిప్పులు కక్కుతున్న మధ్యాహ్నం పన్నెండు గంటలవేళలో.     నగరపొలిమేరల్లో ఉన్న ఆ గెస్ట్ హౌసులో ఇద్దరు బలమైన ప్రత్యర్థుల మధ్య ముఖాముఖీ పోరాటానికి వేదిక సిద్ధమైపోయింది.      "శభాష్ !" సన్నని నిట్టర్పుతో పైకి లేచాడు భీమనాయక్. "ఆదమరిచి వున్న పులి మీసాన్ని పట్టుకు లాగిన తొలి  మగాడివి  నువ్వు."     మరో అడుగు ముందుకేశాడు మిత్ర.  "నేను వచ్చింది నీ అభినందలకోసం కాదు"     "మరి" ఇక్కడ స్థానబం తనది అన్న దీమాతో  చూస్తున్నాడు నాయక్....ఎందుకొచ్చినట్టు?"     "ఎందుకు నా సామ్రాజ్యంలో అడుగుపెట్టావూ అని నిలదీయటానికి?"     "భీమనాయక్ చేతలకి సరిహద్దువు లేవు."     " వున్నాయి అని నిరూపించడానికే వచ్చాను."     "కాదు......  పొరపాటువ సింహం బోనులో అడుగుపెట్టావు."     " నువ్వు సింహానివో, గ్రామ సింహానివో క్షణాల్లో నిరూపిస్తాను."     "ఇంటి దగ్గర చెప్పే వచ్చావా?"     " ఆ ప్రశ్న అడగాల్సింది నేను!"     భమనాయక్ పిడికిళ్ళు బిగుసుకున్నాయి బొంబాయి నగరం అండర్ వరల్డ్సు కింగ్ ప్రిన్స్ ముఖ్య అనుచరులగా ఇద్దరూ రెండుసార్లు ఎదురయినా, గాంగ్ వార్ లా ముగిసిపోయిందే తప్ప ఇంత అనుకూలమైన వాతావరణంలో కలుసుకున్నది ఇప్పుడే!     ఈ నగరంలో ముఖ్య ప్రత్యర్థి మిత్ర. ఇక్కడ తన మనుగడకి ఏ ఆటంకం వుండకూడదూ అనుకుంటే తాడోపేడో తేల్చుకోవాల్సిందిప్పుడే.          అదికాదు నాయక్ ఆలోచిస్తున్నది.      మిత్ర  కథని ఇక్కడ ముగిస్తే అసలు ప్రత్యర్థే లేని వాతావణంలో అవసరమైతే రణధీర్ నుంచి విడిపోయి స్వతంత్రంగా మరో సామ్రాజ్యాన్ని స్థాపించుకోవచ్చు.      ఇదే ఆలోచన నాయక్ ని ఎంత వున్మాదిగా మార్చిందీ అంటే మెరుపులా కదిలాడు. మేరుపు వేగంతో తలని మిస్సై ల్ గా మార్చి మిత్ర పొట్టలో గుద్దాడు.      ఆ తాకిడికి మరొకడయితే భళ్ళున రక్తం కక్కుకునేవాడే ఇదేపద్ధతిలో ఒక వినోదక్రీడలా చాలామందిని నిర్జీవంగా మార్చిన నాయక్ ఇక్కడా అదే ఫలితాన్ని ఆశించాడు.      కానీ ఆ దెబ్బతో మిత్ర పగిలిన ' వొల్కనో ' అయ్యాడు. గుండెనుంచి ప్రవహించే రక్తం లావాగా మారిపోరయింది అంతే! ఆ తరువాత మనసు శరీరంనుంచి విడిపోయింది.      మనసు ఆదేశిస్తుంటే శరీరం ఆచరిస్తున్నట్టు ఓ  అసాధారణమయిన వేగం. ఒడుపు  ఇవే అక్కడ వ్యక్తులకి కనిపించింది.     బాల్యం నుంచీ మనసుతోనే ప్రపంచాన్ని చూడటం అలవాటుగల మిత్ర దౌర్జన్యం జీవన న్యాయంగా తెలుసుకున్నది ఈ మధ్యమే. దురదృష్టమయినా కానీ ఆ తరువాత అతనిలో ఎంతమార్పు  వచ్చిందీ  అంటే శరీరాన్ని పోరాటానికి సన్నద్ధం చేశాడు.      శరీరం నుండి విడిపోయి  ఆలోచించడమూ ఒక సాధనగ మార్చుకున్నాడు. మిత్ర గమనిస్తూనే ఉన్నాడు. ఛెయిన్లకున్న బ్లేడులు అతని భుజాన్ని చేరేశాయి. రక్తం అతని షర్టుని ఎరుపుగా మార్చుతూంది.      ఎంత శక్తిగలవాడయినా మానసికంగా నిర్వీర్యమయ్యేది ఇక్కడే. కాని మిత్ర  'రక్తం ధారపోస్తే తప్ప' గెలుపు ఆసాధ్యమని ఆలోచించేస్థాయి మనిషి కాదు. ప్రతి  రక్తపు బొట్టునీ యజ్ఞనంలో అవసరమయ్యే ఆజ్యంగాభావిస్తాడు.      అందుకే మరింత కర్కశంగా కదులుతూ గాయాలయినా కాని నాయక్ అనుచరుల్ని మట్టికరిపించాడు అప్పటికే.      రెండు దశాబ్దాల నేరచరిత్రగల నాయక్ తొలిసారి కంగారుపడిందక్కడే అందంగా ముట్టుకుంటే మాసిపోతాడేమో అన్నట్టు కనిపించే మిత్ర, ఇంకా  పెరుగుతున్న దావానలంలా ఉన్నాడుతప్ప అలిసిపోలడం లేదు.          బాంబే అండర్  వరల్డ్ మిత్ర సాహసం  గురించి కొద్దిగా  విన్నాడు తప్ప ఇప్పుడు ప్రాక్టికల్ గా చూస్తున్నాడు.           పరిస్థితి   విషమిస్తూంది . ఏక్షణంలో అయినా ఓటమి  అంగీకరించాల్సి వచ్చేట్టుంది. అప్పుడు తీశాడు ఓ మూల పెట్టెలో ఉన్న రివాల్వర్ ని.          మిత్రని శరీరకంగా గెలవలేని నాయక్ వెంటనే షూట్ చేసేవాడే.     అప్పుడు వినిపించింది ఓ పోలీస్ హారన్.     పోరాటానికి తెరపడింది తాత్కాలికంగా.     అవాక్కయినట్టు చూశారంతా.           దూరంగా పోలీస్ జీపు కనిపిచింది అటుగా దూసుకొస్తూ.     అప్రతిభుజయ్యాడు మిత్రకూడా.          సరిగ్గా అరనిముషంలో పోలీస్ జీపులోంచి దిగిన బలగం ఆ గెస్ట్ హౌస్ ని చుట్టుముట్టారు.          " సో.... ఇక్కడ దొరికావన్నమాట!" అంది మేనక ద్వారం దాటి వస్తూ మిత్రని చూసి అప్పటికే లాయరు సూర్యంతో పాటు నాయక్, అతని అనుచరులూ గెస్ట్ హౌస్ వెనుక తోటలోకి పారిపోయారు.       మేనక చూపులు కిటికీలోంచి తోటలోకి.... అక్కడినుంచి గదిలోకి మళ్ళాయి.     "మాట్లాడు మిస్టర్ మిత్రా!" ఉన్నట్టుండి ఆమె గొంతు మూగపోయింది. అదికాదు.... మిత్ర భుజంనుంచి ధారగా కారుతున్న రక్తం చూడగానే ఆందోళనగా సమీపించింది- " ఏమిటిదంతా?"     "బ్లడ్ ఇంగ్లీషులో..... హిందీలో ఖూన్.... తెలుగులో రక్తం."     కళ్ళనీళ్ళ పర్యంతమౌతుంటే షర్టు కాలరు పట్టుకుని నిలదీసేదే. ఇంతలో ఎస్సై మురారి  వచ్చామెదగ్గరికి- " అంతా పారిపోయినట్టున్నారు మేడం!" అంటూ     "చుట్టుపక్కల గాలించండి క్విక్!" ఓ ఆదేశంలా అరిచింది ఆమె.     "గూడ్..." వెళుతున్న పోలీసు బలగాన్ని చూస్తూ అన్నాడు మిత్ర- "మొత్తానికి నీ మనుషుల్ని పంపేశావు కన్వీనియంట్ గా."

    సమస్య  పరిష్కారమైనా ఆశ చావక ఈస్వరరావు ట్రయిన్ కదిలేవరకూ అక్కడే తచ్చాడాడు. ట్రయిన్ కదిలివెళ్లిపోతుంటే బెంగగా చూశాడు. ఆ తర్వాత రాజారావు దగ్గరకు వచ్చాడు. అప్పుడే ప్లాటుఫారంపై అటు పక్కగా జనతా ఎక్స్ ప్రెస్ వచ్చి ఆగింది. ప్లాటుఫారంపై అటు పక్కగా జనతా ఎక్స్ ప్రెస్ వచ్చి ఆగింది. ప్లాటు ఫారంమీద ఓ కౌంటరు ఓపెన్ చేయబడింది. ఈ పర్యాయం క్యూలో రాజారావు నిలబడ్డాడు. ఈశ్వరరావు ఇతర ట్రయిన్సు గురించి వాకబుకు వెళ్ళాడు. రాజారావు క్యూలో పదినిముషాలు నిలబడ్డాక కౌంటర్ వ్యక్తి చావు కబురు చల్లగా చెప్పాడు. బరోడాకు సీట్లుకానీ, బెర్తు కానీ ఏమీ కాళీ లేవట.        రాజారవుకీ కబురు తెలిసే సమయానికి ఈశ్వర్రావు అక్కడికి వచ్చి- "ఈ ట్రయిన్ నాలుగూనలభై అయిదుకి కదుల్తుందిట. బరోడా పన్నెండున్నర దాటేక చేరుతుంది..." అన్నాడు.        "రిజర్వేషన్ లేదు..." అన్నాడు రాజారావు నీరసంగా.        ఆ సమయంలో ఓ కూలీ వచ్చి - "సీటు కావాలా, బెర్తు కావాలా?" అనడిగాడు రాజారావుని.        "ఇందులో?" అన్నాడు ఈశ్వరరావు.        "టూ టయిర్లో__"        "ఎంత?"        "సీటుకి అయిదు. బెర్తుకి పది__త్వరగా చెప్పాలి. ఎన్నో కాళీల్లేవు..." అన్నాడు కూలీ.        "బెర్తు కావాలి__" అన్నాడు రాజారావు. తక్షణం మేను వాల్చితేకానీ లాభంలేదనుకున్నాడతను. ఇద్దరూ తమ బ్యాగులతో కూలీ ననుసరించారు.        వారు చేసిన కంపార్టుమెంటుమీద టూ టయిర్ అని రాసి ఉన్న మాట నిజమే కానీ- వాటిని సుద్దకొట్టివేసి కిందగా అన్ రిజర్వ్ డ్ కంపార్టు మెంటు అని రాసి వుండడం గమనించారు ఇద్దరూ. దానిమీద ప్రశ్నించగా- "మీకేమీ భయం లేదు. అంతా గ్యారంటీ..." అన్నాడు కూలీ.        ఇది అక్కడ మామూలేనట. రష్ ఎక్కువగా వుందని కొత్తబోగీ తగిలిస్తారుట. జనాలను కన్ ఫ్యూజ్ చేయడానికి టూ టయిర్ అని రాసి ఉన్న బోగీ తగిలిస్తారుట. దానిమీద సుద్దతో కొట్టివేసి అన్ రిజర్వ్డ్ అనిరాసినా కూలీలకు డబ్బివ్వకుండా అందులో ఎవ్వరూ కాలు మోపలేరట.       ఈ కధ వినడమయ్యేక రాజారావు, ఈశ్వరరావు లోపలకు నడిచారు. ఎదురెదురుగా వున్నా రెండు బెర్తులు చూపించాడు కూలీ. టూ టయిర్ బెర్తులు కాబట్టి అవి మెత్తటి కుషన్తో వున్నాయి. ఈశ్వరరావు కూలీకి ఇరవై రూఅపాయలు ఇచ్చాడు. ఇద్దరూ చెరోబెర్తూ ఎక్కి నడుం వాల్చారు.        "అబ్బ ప్రాణం ఎంత సుఖంగా వుందోచెప్పలేను__" అన్నాడు ఈశ్వరరావు. ఆ సుఖమేమిటో అర్ధం చేసుకోగల వాడు రాజారావోక్కడే. బాగా అలసిపోయి వున్నప్పటికీ ఇద్దరికీకూడా నిద్రరావడం లేదు. అంతవరకూ జరిగిన ప్రయాణపు విశేషాలను కాసేపు ముచ్చటించారుకానీ ఇద్దరికీమాట్లాడే ఓపికలేదు.       ఈశ్వరరావు వెతికి రైల్వేగైడు తీశాడు. అది పాతది. అయినా అందులో చూసి జనతా బొంబాయినుంచి బరోడాకు చేరడానికి ఎంతసేపు పడుతుందో చూశాడు. ఎనిమిది గంటలని తేలింది. ఆ ప్రకారం టయిం అంచనావేసి- "మనం ఎనిమిదిగంటలు హాయిగా నిద్రపోవచ్చు...." అన్నాడు. నిద్రపట్టినా పట్టకపోయినా రాజారావుకు ప్రాణం సుఖంగా వుంది. బెర్తులు తీసుకోవడం మంచిపనే అయింది. కింద జనం బాగా ఎక్కువగా వున్నారు. బెర్తులజోలికి అదృష్టవశాత్తూ ఎవరూ రావడంలేదు.        కంపార్టుమెంటులోని జనమంతా పరిశుభ్రంగా ఉన్నారు. ఒక్కరి మొహంలోనూ పేదరికపు లక్షణాలు లేవు. ఇది రాజారావని బాగా ఆశ్చర్యపరచింది. ఏదైనా పుస్తకం చదివితే నిద్రపడుతుందేమోనని అతను భావించి- బ్యాగులోంచి వసుంధర తన కోసం పెట్టిన కొత్త పత్రిక్ తీశాడు- అతను చదవడం మొదలు పెట్టేసరికి ట్రయిన్ కదిలింది.        ప్లాటుఫారంమీద వుండగానే ఈశ్వర్రావు కొద్దిగా అరటిపళ్ళు కొన్నాడు. బోగీలోకి బొండాలూ, సమోసాలూ అమ్మొచ్చాయి. చాలాసేపు ఆలోచించి రాజారావు ఓ రూపాయి సరుకు కొన్నాడు. వాటిలో నంచుకునేందుకు ఊరవేసిన పచ్చి మిరపకాయ ఇవ్వడం అతనికి చాలా ఆనందాన్ని కలిగించింది. కారం చూస్తే అతనికి ప్రాణం లేచి వస్తుంది.       పదార్ధాలు బాగా రుచిగా వున్నాయి. రాజారావు చెప్పగా ఈశ్వరరావుకూడా అవి తిని చూశాడు. అతనికి బొండాలు కరం అనిపించినా సమోసాలు బాగున్నాయి. ఇద్దరూ అవే కడుపునిండా తిన్నారు. వాటర్ బాటిల్లో నీళ్ళు తాగడానికి సరిపోతాయో సరిపోవా అని భయపడుతూండగా కంపార్టుమెంటులోకి మంచినీళ్ళు అమ్మొచ్చాయి.

       టార్చ్ లైట్ ఫోకస్ వేస్తూ లోపల అడుగు పెట్టిన నిశ్చల గోడకి బాణం గుర్తు పెడదామని వెనక్కీ తిరుగుతూ పక్కకి ఫోకస్ వేసింది.     అక్కడే కనిపించింది ఓ భయంకర దృశ్యం .         కెవ్వున కేక వేయబోయి అతి కష్టంమీద ఆపుకుంటూ వెనక్కీ తిరిగింది. నిశ్చల చేయపడి విరుచుకు మీద పడ్డా దాన్ని చూడంగానే నిశ్చల చేతిలోని కర్ర , చాక్ పీస్ టార్చ్ లైటు అనీ కిందపడిపోయినయ్ ఈ తపా నిశ్చల నిర్భయంగా నిలదొక్కుకోలేకపోయింది. తూలీ పడి గబుక్కున లేచింది. కెవ్వుకెవ్వున అరుస్తూ వెనకకు తిరిగి తానొచ్చిన గుహలోకి దూకినట్లు వేగంగా వచ్చింది.     ఇప్పుడు నిశ్చల అరుస్తున్నది వున్మాదంపట్టినదానిలాగా . అంతేగాదు ఓ గుహలోంచి మరో గుహలోకి సంధించివదిలిన బాణంలా దూసుకు వెళ్ళిపోతున్నది అలా నాలుగు గుహలు దాటిందేమో అయిదో గుహలో గోడ అడ్డు రావటంతో ముఖం గుద్దుకుని బోర్లాపడి పోయింది. వెంటనే నిశ్చల లేవలేకపోయింది. భయం ఆయాసం అన్నీ ఆవరించగా అలాగే నేల కతుక్కుని వుండిపోయింది.     ఇప్పుడు నిశ్చల చేతిలో టార్చ్ లైట్ లేదు. చాక్ పీస్ లేదు. కర్ర అనబడే చిన్న ఆయుధం కూడా లేదు. గుహలన్నీ చీకటీ గుయ్యారాల్లా వుండి కళ్ళు తెరిచినా మూసినా ఒకటేలాగున్నాయి.     కొద్దిసేపటికి తెప్పరిల్ల గలిగింది నిశ్చల. తానెంత తప్పుచేసిందో దాని ఫలితం ఎంత దారుణానికి తీస్తుందో గ్రహించ గలిగింది. "కమల్ ! కమల్!" అంటూ గట్టిగా కేకలు పెట్టింది. పేరు పేరునా అందరినీ పిలుస్తూ చాలాసేపు అరిచింది అరిచినట్లే వుండిపోయింది.         నోరిప్లయ్ నిశ్చల అరుపులకి రెస్పాన్స్ కనిపించలేదు అణువణువునా నీరసం ఆవరించగా లేచినుంచున్నది కాస్తా మళ్ళీ కింద కూలపడింది.     ఏదో ఆలోచన రాగా జేబులో వున్న ఈలని తీసుకుంది మెరుస్తున్న కళ్ళతో. వేంటనే గుహలన్నీ దద్దరిల్లెటట్లు ఈలని అదేపనిగా వూదించి. తిరిగి భయంకరంగా ప్రతిద్వని వచ్చింది.     అప్పుడే ఓ విషయం గుర్తుకురాగా మరోసారి భయంతో కంపిస్తూ ఈలవూదటం ఆపేసింది.     ఈ గుహల్లో ఓ గుహలో నరమాంస భక్షులున్నారు. వాళ్ళ వల్ల మనుషులు ఆస్తిపంజరాల్లా మారి ..... ఆపై ఆలోచించకలేక కళ్ళ బడ్డ భీకరదృశ్యాన్ని మనసులోంచి తొలగించటానికి విశ్వప్రయత్నం చేస్తూ తలవిదిలించుకుంది.     కమల్ వాళ్ళకి తానె గుహలో చిక్కుకు పోయిందో తెలియదు. తనేక్కడుందో తనకే తెలియదు గుర్తు పెట్టటానికి చేతిలో ఏమీలేదు. పోనీ తాను పెట్టిన గుర్తులు వెతుక్కుంటూ వెళ్ళాలంటే టార్చ్ లైటు చెయ్యి జారి పోయింది. ఎప్పుడో మధ్యాహ్నంగాని వెలుతురూరాదు. ఈలోపల అక్కడ కమల్ వాళ్ళు లేస్తారు తను కనపడక కేకలు పెడుతూ తలో గుహలో దూరుతారేమో?         నరమాంస భక్షులున్నట్లు తెలియదు వాళ్ళకి. తనవాళ్ళని చూస్తె నారామాంసభక్షులువూరుకోరు అక్కడ కొందరి  మనుషులని ఫీక్కుతిని అస్థిపంజరాలు అనగా వుత్త బోన్స్ మిగిల్చి వదిలారు. రామాయాణంలో వున్న కొండబిలం యిదికాదుకదా? మాయావి అనే రాక్షసుడిని చంపటానికి వాలి ఓకోండ బిలంలో ప్రవేశించాడుట. ఆ కొండ బిలంలో వాలి ప్రవేశించాక ఏడాది గాలించవలసి వచ్చిందిట మాయావి కోసం.     కొలంబియాలో మాయావికోసం. వాలి ఏడాది గాలించాడంటే ఆ బిలం ఎంత దూరం వుంది . ఆ బిలానికి ఎన్ని దారులు వుండి వుంటాయి పురాణాల్లో చెప్పిన ఆ కొండ ఇదేనే ....... మో.......!"     ఏదో చప్పుడు కాగా నిశ్చల ఆలోచనతోపాటు తానూ స్తంభించి పోయింది.     నరమాంస భక్షుకుడు ఇటు వచ్చాడేమో!     తన్ని కూడా పీక్కుతిని అస్థిపంజరంలా చేసి వదిలేయటం ఖాయం.     అసలు తాను చప్పుడు విందా! భ్రమకి లోనయిందా!     కాళ్ళకిఏమీ కానరాక పోయినా నలువైపులా గుచ్చి గుచ్చి చూసింది.     చీకటికి అలవాటుపడ్డ కళ్ళకి కూడా కనపడనంత చీకటి ఆ గుహను ఆవరించి వుంది.     "తనకి తొందరపాటు ఎక్కువని. అన్నివేళలా అది మంచిది కాదని, కొన్ని విషయాలలో నిధానమే ప్రధానం అని" తన్నినువ్వు తూనే మందలించేవాడు తల్లీతండ్రి.     అమ్మనాన్నకి దూరమై ప్రేమించపడ్డ కమల్ కి దూరం అయి తాను ఇక్కడ దిక్కుమాలిన చావు చావబితున్నది ఈ స్థితికి కారణం ముందు చూపు లేకుండా తొందర పాటుతో .......     ఆపై నిశ్చల ఆలోచనలు ముందుకు సాగలేదు. మోకాళ్ళ చుట్టూ రెండుచేతులూ బంధంవేసి మోకాళ్ళ మధ్య తల యిరికించుకుని వెక్కి వెక్కి ఏడ్వటం మొదలు పెట్టింది.                                                                          14     ముందుగా నిద్రలేచింది కృతి. ఒళ్ళు విరుచుకుంటూ లేచి కూర్చుని టైము చూసుకుంది.     "ఉదయం ఆరూ ఇరవైరెండు నిమిషాలు.     "బాగానే నిద్రపోయాను" అనుకుంటూ టార్చ్ లైటు వెలిగించి చూసింది.     అందరూ నిద్రపోతున్నారు. ముఖాన వెలుగు పడటంతో విజయ్ మాత్రం కదిలాడు.     "ఒకమనిషి తమలో తక్కువయ్యారు. ఎవరు? ఆ చివరి డ్యూటీ నిశ్చలది. ఇక్కడవున్న నిశ్చల ఎక్కడవుంది?" ఏదో ఆలోచనురాగా కృతి నవ్వుకుంది.     ఆరున్నర కావస్తోంది వీళ్ళని లేపితే! పాపం మాంచి నిద్రలో వున్నారు. నిద్రలేచి మటుకు చేసేదేముంది గనుక! నిశ్చల టక్కరి పిల్ల అవసరం నిమిత్తం అవతలికెళ్ళిందా లేక తమని గాభరాపెట్టటానికి దాక్కుందా! దీని అల్లరి ఎవరికీ తెలియదు గనుక! దీనిరిక్కతిన్నగా కుదర్చాలంటే.......     కృతి ముఖం మీద టార్చ్ లైటు ఫోకస్ పడింది.     "ఎంత సేపయింది కృతీ లేచి" అంటూ విజయ్ లైటు ఆర్పేసి కృతి దగ్గరకొచ్చాడు.     "జస్ట్. ఫైవ్ మినిట్స్ అనుకో."     "ఓ.కే అనుకున్నాలే నిశ్చల ఏది?"     "నీకూ అనుమానంవచ్చిందా! అవసర నిమిత్తం ఏమర్జంటుగా అవతలికెళ్ళిందా లేక దాక్కుందా అని అలోచిస్తున్నాను. నిశ్చల మనస్తత్వాన్ని అంచనావేసి కరెక్ట్ గా చెప్పు విజయ్"     "ప్రశ్న తిన్నగా లేదు. సమాధానం కరెక్ట్ గా చెప్పలిట! ఈ విజయ్ ఇలాంటి చచ్చుపుచ్చుప్రశ్నలకి సమాధానం యివ్వడు. ఉదయం ఆరున్నర టైములో అత్యవసర పనులు రావచ్చు. అల్లరి పిల్ల కాబట్టి దిబూచులాట మార్నింగ్ వాక్ లాగా మార్నింగ్ గేం మొదలు పెట్టిందేమో" అని తర్వాత స్వరం తగ్గించి "కృతీ!" అంటూ భుజం చుట్టూ చేయివేసి దగ్గరకు లాక్కుంటూ మృదువుగా పిలిచాడు విజయ్!     విదిలించుకుని దూరంగాజరుగుతూ "విజయ్! నీకేం చెప్పాను" అంది కృతి.     "ఆ _ మహా చెప్పవులే! జర్నీలో దూరంగా వుండాలన్నావు వివాహం అయిందాకా సత్యం మెతుకులే నీకు గతి అన్నావు అలాగేవున్న కదా! ఓన్లీ ఆన్ కిస్. దానికే మైలపడిపోతామా? నీ ప్రెండ్ నిశ్చలని చూసి నీవు చాలా నేర్చుకోవాలోయ్!"     "వన్ తో మొదలైంది వన్ తో ఆగదువిజయ్!" అని కృతి మున్నకుండి పోయింది.     "ఓ.కే. ఓ.కే మడి కట్టుకునే వుంటాను "     "మడా! ఇప్పుడేంమడేబామ్మా! ఇంకా తెల్లారినట్లే లేదు" మడిఅన్న రెండక్షరాలే సుబ్బారావు నిద్ర లేస్తుమ్డగా వినిపించడంతో తాను ఇంట్లోవున్న నానుకుని అన్నాడు.     "సుబ్బులేచాడు" కృతి నెమ్మదిగా అంది.     "అవును లేచాడు"విజయ్ అంతకన్నా నెమ్మదిగా అని స్వరం మార్చి "బుజ్జులూ! లేచి తొందరగా దంత దావాన కానియ్యి" అన్నాడు.     "సుబ్బారావు పేరు వాళ్ళా తాతగారిది అందుకుని వాళ్ళ బామ్మ ఎప్పుడూ ముద్దుగా "బుజ్జులూ!" అనే పిలిచేది.     ఆ చీకటిలో బామ్మేపిలిచింది అనుకున్నాడు సుబ్బారావు! గట్టిగా ఆవులించి కళ్ళునులుముకుంటూ "నీ కంటే నిద్ర పట్టదే బామ్మా! నేనింకా పిల్లాడి వేకదా! తెల్లవారుఝామునలేస్తూ నా నిద్ర చెడగోడుతూ అయిదు కాకుండానే సుప్రబాతం అందు కుంటావాయె. అటు అదేముడిని నిద్రపోనీయవు నాకోవిషయం అర్డంకాలేబామ్మా! అసలు ....."     కృతి నవ్వాపుకోలేక పక్కున నవ్వింది.     ఈ సుబ్రభాత సమయంలో నీ నవ్వు శుభ సూచికం కృతీ ఒరేయ్ సుబ్బయ్ ధాయ్! మనంవుంది ఇంట్లోకాదమ్మా గుడిలో లేదు లేదు గుహలో!" అంటూ లైటు వెలిగించి కూర్చున్నాడు కమల్. తర్వాత టైము చూసుకున్నాడు.     సుబ్బారావుకి నిద్రమత్తు ఎగిరిపోయింది. "హరినీ. ఎవరురా బామ్మ అవుతారం ఎత్తింది?" అన్నాడు.     "నేనురా సుబ్బూ! మాట మార్చానుగాని మల్లుపంచే కట్టలేదు రోయ్ అపార్దం చేసుకుంటావని ముందె చెపుతున్నాను"

    రెండు రోజులు గడిచిపోయాయి.          సుజన తండ్రినీ, ఆమె ముగ్గురు అక్కయ్యలనూ బోల్తా కొట్టించి, తన ఫస్ట్ నైట్ ముచ్చట ఎలా తీర్చుకోవాలా అన్న విషయం తప్ప మరొకటి ఆలోచించలేకపోయాడు వంశీ.          చివరికి ఓ బ్రహ్మాండమైన ఐడియా తట్టిందతనికి. తన ఐడియా ఎక్కడయినా బెడిసికొడుతుందేమోనన్న అనుమానంతో దాన్ని అటూ ఇటూ తిప్పి ఆలోచించాడు. కానీ ఎక్కడా ఏ లొసుగులూ కనిపించలేదు. దాంతో ఇక ఆగలేకపోయాడు. ఆ రాత్రే తన పథకానని ఆచరణలో పెట్టాలనుకున్నాడు.          సైన్యం తను చేయబోయే అఫెన్స్ కు కోడ్ నేమ్ పెట్టుకున్నట్లు అతనూ తన పథకానికి 'పూలపల్లకి' అని నామకరణం చేశాడు.           ఆ ప్లాన్ ప్రకారం ఆరోజు రాత్రి తొమ్మిది గంటలకు తన తల్లి బర్త్ డే అని చెప్పి సత్యనారాయణరావు ఇంట్లో మత్తుమందు కలిపిన స్వీట్స్ ఇస్తాడు. అవి తినగానే అందరూ నిద్రలోకి జారుకుంటారు. నిద్రంటే అలాంటి యిలాంటి నిద్ర కాదు - కుంభకర్ణుడి నిద్ర.          అప్పుడు తన ఫస్ట్ నైట్ లాగించేయాలన్నది అతని ప్లాన్. ఈ ప్లాన్ కోసం అన్నీ ముందు జాగ్రత్తలు తీసుకున్నాడు. ఆ యింట్లో ఎవరికయినా షుగర్ కంప్లయింట్ వుందో లేదో కూడా కనుక్కొన్నాడు. అదృష్టం కొద్దీ ఎవరికీ చక్కెర వ్యాధి లేదు.          రాత్రికే తమ ఫస్ట్ నైట్ అనీ, తను ఇచ్చిన స్వీట్ తినవద్దని, తను రావడానికి వీలుగా దొడ్డి తలుపులు తీసి వుంచమనీ సుజనకు చెప్పాల్సిందే మిగిలి వుంది. ఈ ఇన్ ఫర్మేషన్ సుజనకి ఎలా పాస్ ఆన్ చేయాలో తెలియక తలపట్టుకున్నాడు.          ఉత్తరం రాసి పోస్టు చేసే టైమ్ లేదు. ఎవరయినా నమ్మకస్థుల చేత పంపించాలని సుజనకు ఓ చిన్న ఉత్తరం రాశాడు.          దాన్ని జేబులో పెట్టుకుని యింట్లోంచి బయటపడ్డాడు. అప్పుడు ఉదయం పదిగంటలయింది. నీరెండ లోకానికి వెచ్చటి రగ్గు కప్పుతున్నట్లుంది.          జనం అటూ యిటూ తిరుగుతూ హడావుడి పడిపోతున్నారు.          వంశీ ఊరి మొదట్లో వున్న నాడార్ అంగడికి వచ్చాడు. అక్కడ ఓ సిగరెట్ కొనుక్కుని వెలిగించి, బయటికొచ్చి నిలబడ్డాడు.          ఉత్తరాన్ని ఎవరయినా పిల్లలచేత పంపించాలని అనుకున్నాడు. కానీ అదంతా శ్రేయస్కరంగా అనిపించలేదు. డాబా మీదున్న సుజనను కలుసుకుని ఉత్తరం అందివ్వడం పిల్లలకు సాధ్యం కాదు.          మరిక ఏం చేయాలో అని ఆలోచిస్తుంటే అంగడికి వస్తున్న సుబ్బులు కనిపించింది.          ఆమెకి పాతికేళ్ళుంటాయి. ప్యాకెట్ లోని హల్వాలా ఉంటుంది. పెళ్ళయింది గానీ భర్తను వదిలేసింది. పెళ్ళి అయిన మొదట్లో ఓరోజు సాయంకాలం మల్లెపూల దండను జడలో జారవిడుచుకున్నట్లు పెట్టుకుంది. దీన్ని చూసి మొగుడు ఉగ్రుడయిపోయాడు.          "ఏమిటా పూలు పెట్టుకోవడం? ఇలాంటి వెధవ్వేషాలు సంసార స్త్రీలు చేయరు" అని కేకలేశాడు.        దీంతో ఆమెకి చిర్రెత్తుకొచ్చింది. "ఏమిట్రా కూశావ్! నేను సంసార స్త్రీని కానా? పూలు జారవిడుచుకోవడం అంత చేయరాని తప్పా? నువ్వు మాత్రం చొక్కా పై బటన్ పెట్టుకోకుండా వుంటావే. అది తప్పు కాదా? అలా చొక్కా బటన్ పెట్టుకోకుండా తిరగొద్దని నేనెప్పుడైనా అన్నానా?          అయినా తెలియకడుగుతాను - మొగుడయినంత మాత్రాన పూలు ఎలా పెట్టుకోవాలో అన్నది కూడా నువ్వే నిర్ణయించాలా? ఇలాంటివి నా దగ్గర కుదరదు. పుట్టింట్లో అయినా, మెట్టినింటిలో అయినా నాకాయకష్టం మీదే నేను బతికేది. మరి అలాంటప్పుడు నీ దగ్గర మాటలు పడుతూ నేనెందుకు యిక్కడుండాలి? ఇదిగో ఇప్పుడే వెళ్ళిపోతున్నాను" అని వచ్చేసింది.          పెళ్ళికి ముందునించీ పనిచేస్తున్న సత్యనారాయణరావు ఇంట్లోనే తిరిగి పనికి కుదిరింది. భర్తను వదిలేసినందుకు యెప్పుడూ ఆమె పశ్చాత్తాపం చెందలేదు. ఇలా మొగుడ్ని వదిలెయ్యడం ఎవరయినా ఏమైనా అన్నా సహించేది కాదు.          "మీవాళ్ళల్లో భర్తను వదిలేసినవాళ్ళు చాలా ఎక్కువే. అదే మా యిళ్ళలో అయితే ఆడవాళ్ళు యిలా చేయరు" అని రైతులు తమ స్త్రీలంతా పతివ్రతలన్న అర్ధం స్పురించేటట్లు మాట్లాడితే బెదిరిపోయేది కాదు.          "అవును - మీ స్త్రీలు మాలా మొగుడ్ని వదిలి వచ్చెయ్యరు. కారణం పతివ్రతలని కాదు - మరో దిక్కులేక. మాలా కాయకష్టం చేసి బతకలేరు గనుక. మొగుడు మనసు కష్టపడేటట్లు మాట్లాడినా నోరు విప్పరు. రోజూ తంతున్నా కాళ్ళు కదపరు" అని సూటిగా చెప్పేది.          ఆమె మాటల్లోని నిజం నషాళానికి అంటడం వల్ల పారబోయేదే తప్ప మాటలు వచ్చేవికావు రైతులకి.          అలాంటి సుబ్బులు చేత ఉత్తరం పంపడానికి ధైర్యం చాలక పోయింది వంశీకి. అందుకే అలా ఆమె వస్తున్నవేపు చూస్తూ నిలుచున్నాడు.              ఆమె అతని దగ్గరకొచ్చింది. "ఏమండీ పెళ్ళికొడుకుగారూ! ఇక్కడ నిలబడి మా సుజనమ్మ కోసం తపస్సు చేస్తున్నారా ఏమిటి" అని అడిగింది.          "తపస్సా అని చిన్నగా అడుగుతావేమిటి? దానికి రెండు మూడు విశేషణాలు కలిపితేగానీ నా అవస్థకి సరిపోదు" అన్నాడు వంశీ.          "మీకు చెడ్డ ఇబ్బందొచ్చి పడింది. పెళ్ళి జరిగీ ఆ ముచ్చట తీరలేదు పాపం. మా బాబుకి ఆ శాస్త్రాల జబ్బు ఎప్పుడు వదులుతుందో గానీ అందర్నీ ఇబ్బందుల్లో పెట్టేస్తున్నాడు. ఊరికి బయలుదేరాలన్నా పంచాంగాలన్నీ తిరగేస్తాడు. ఇంటికొచ్చిన చుట్టాల్ని కూడా వదలడు. వాళ్ళు బయలుదేరడం - టైమ్ బాగోలేదనో, పడమట చుక్క పొడిచిందనో - ఈయన నిలిపివేయడం జరుగుతూనే వుంటుంది.          ఇలా నాలుగయిదు రోజులు గడిస్తేగానీ ఆ చుట్టాలకు తిరిగి ఊరికెళ్ళే యోగం కుదరదు"          "ప్రయాణం అయితే వాయిదా వేసుకోవచ్చు. కానీ యిది ఫస్టునైటే"          "మా బాబుది మరీ చాదస్తంలెండి. భార్యా భర్తలు కలుసుకోవడానికి ముహూర్తాలూ, గర్భాదాన మంత్రాలూ ఎందుకు? ఇవన్నీ లేకుండా జంతువులు పిల్లల్ని కనడం లేదా ఏమిటి?"          "జంతువులకి యివన్నీ ఉండవు. ఈ కార్యక్రమమంతా వాటికి సీజనల్ బిజినెస్ కానీ మనుషులకు అలా కాదుగా అందుకే యివన్నీ పెట్టారని అంటుంటాడు మీ సత్యనారాయణబాబు"          "అంతేనంటారా? కానీ నాకు మాత్రం ఇవన్నీ శుద్ద దండుగనిపిస్తుంది. మా గంగాభవాని చెప్పినట్లు శోభనానికి ఇన్ని తంటాలు పడాలా!"          "గంగా భవానా! ఆమెవరు?" అతను ఎంతో ఆశ్చర్యపోతూ అడిగాడు.          "గంగా భవానీ!" అంటూ తెరలు తెరలుగా నవ్వి, కొంతసేపటికి తనను తాను కంట్రోల్ చేసుకుని "మా వాడపిల్లే - అదంతా ఓ తమాషా - చెబుతాను వినండి" అని ప్రారంభించింది.          "గంగా భవానీ అని మావాడలో ఓ పిల్ల వుండేది. గంధపు చెక్కలా మెరిసిపోయేది. ఎప్పుడూ పనీపాటా చేసుకునే వాళ్ళం గనుక మాకు ప్రపంచ జ్ఞానం ఎలా వుంటుంది? నిద్ర లేచింది మొదలు ఒకటే పని. పొద్దు గుంకేవరకు పనిచేసేవాళ్ళం గనుక రాత్రి కాగానే ముసుగు తన్ని పడుకుండిపోతాం.

శశిరేఖ కండ్ల వెంబడి నీరు  కారుచుండెను. అతడు ఆమె పాదములకు  పట్టుకొని ముద్దు పెట్టుకొని  తన  కన్నీళ్ళతో తాడిపెను. సుంద - రా!రా! నీకు కష్టము కలిగిస్తే వెళ్ళిపో, వస్తావుకదూ? బండి సిద్ధంగా వుంది. శశిరేఖ అతని మెడపై  చెయ్యి వేసెను.                                                         ..................................... ఆ సాయంత్రమే రామారావు ఇంటివద్ద ఆలోచించుకోనుచు కూర్చుని యుండెను. ఇదేమిటి? తనకే అంత  బలహినమా? పెండ్లిగాక  ముందే తనకిట్టి కాంక్షలా? పరస్త్రీనా అంత ప్రేమతో రాత్రి తాకుట? వివాహము కానిది ఆమె తన సోదరి.  ఛి!ఛి! ఎట్టి దుర్మార్గము! శశిరేఖను చూచిన తోడనే తన మనసు ప్రలోభమునకు లోనగు చుండెను. ఆమెనంత తరుచుగా చూడగూడదు.అని  మూడురోజులవర  కామె యింటికి  పోలేదు. రెండవనాటికి సుందరరావు రాజీనామా వచ్చెను.పాపమాతడు  విచారముచే  పనిమానుకోనేను గాబోలు! అతనికి తానెంత బాధ కల్గించేనోకదా! మూడవవాడు శశిరేఖ నుండవుత్తరమువచ్చెను క్షమించు. సుందరావును వదలలేను.నీకు వ్రాయుటకు సిగ్గగు చున్నది నన్ను మరచిపో.                                                                                                                                                         శ  శి రే ఖ                                                                           14 చెన్నపట్టమున శశిరేఖయు  సుందరరావును ఆరునెలలు  గడిపిరి. సుందరరావు శశిరేఖను ప్రతి సౌఖ్యమును  కలిగించుచు ఆమె ఆనందమునే తన ఆనందముగా  చేసికొని  మిక్కిలి  ప్రేమతో  ప్రవర్తించెను. శశిరేఖ కితని పై ప్రేమలేదు.కాని,చేతన్తే  నంతవరకు భరించి యూరకుండెను.ఒక పెద్ధయింట నివాసమును,గుర్రపు బండిలో  షికార్లును,నాటకములు దినమంతయు నాక్రమించు  కొనచుండెను.ఆనందము నెచటన్తేన పొందగల శశిరేఖకు ఇదంతయు నొక కలవలె జరిగిపోయెను. కాని కొద్ది దినములలో  సుందరరావు పూర్వపు క్రూరత్వ  మారంభించెను. అంతకన్న నెక్కవగ  ఆమెను బాధ పెట్టుచుండెను. ఈ కష్టములలో  ఈ బాధలో  శశిరేఖకు ఏ మాత్రము  నతనితో నుండుట కిష్టము లేదు.రామారావును వదలి ఇతనిని నమ్మి ఎందుకు వచ్చితినా  యను మహా విచార   మామెను  చుట్టుకోనెను. పురుషునికి,ప్రేమ "ఆట " గాని స్త్రీకి ప్రేమయే జీవనము.ప్రేమించెనా స్త్రి ప్రేమించువానికిని తనకును శాశ్వతమగు బంధనము కలదని తలచును. తనకిష్టములేని పురుషుని స్త్రి తిరస్కరింప వచ్చును. కాని,తనను ప్రేమించినందులక్తే అతని యెడ ప్రేమచూపక మానదు. పురుషుని స్వభావ మట్టిదికాదు.తన యిష్టము తిరగగనే  పూర్వమునంతను  మరచిపోవును.స్త్రి యొకని ప్రేమించుచు యింకోకనితో కాలము గడపగలదు.కానిపురుషుడట్లు సులభముగ చేయజాలడు.లోక మీ విధముగ సమర్పబడక పోయినచో  సృష్టికే యాటంకమురాగలదు. సుందరావెంత  క్రూరుడ్తెనను తానింకోకని ప్రేమించుచున్నను, శశిరేఖ అతనిపై తనకు భాధ్యత గలదని నమ్మి అతనిని వదలలేకపోయెను.పురుషుడు దాతయగుటచే యనేకుల కిచ్చి మరచును. స్త్రి గ్రహించుటచే తనకు ప్రేమదాన మొనరించినవారి నెన్నడును మరువదు.అందువలననే సుందరరావు  పిలచినప్పుడు ఆమె రాననలేక పోయెను. రామారావును తిరిగితనను  తిసికొమ్మని ప్రార్ధించుట కామె మనసు పోయెను,గాని సిగ్గయ్యేను.ఏమని తిరిగి యడుగగలదు? ఈ సుందరరావు వదధనుండి తప్పకపోవలయు ననుకోనెను.కాని ఒక్కకాస్తెనలేక ఆ మహా పట్టణమున ఎచటకు పోగలదు?సుందరరావు ననేకసార్లు తన నెచటకైనా పంపివేయమని బ్రతిమాలుకోనేను. అతడు ప్రత్యుత్తరమ్తెన నియ్యలేదు.అతని కోపమును భారించుట కెవర దోరుకుదురుఆమెకాక? సుందరరావు మోహము పరమ నీచముగ  మారుచుండెను. పశుత్వమును కామెను బానిసగా జేసికోనజూచెను. అంతకన్న ఆమెను అ గౌరవించు మార్గమింకేమియును లేదు. తన అభిమానముననే నిర్మలత్వముచే కోల్పోయితిననుకొని యెంత క్రూరత్వము చూపినను లేనిదీ,యిప్పడతనిపై తిరుగపడెను. అసలు ముందు అతనితో శరీర సంపర్కమునకే ఆమె వప్పకోనలేదు. సుందరరావు కది సరిపడలేదు. ఆమె తనను తిరస్కరించుటతోడనేఅతడు  కోపమును భరింపలేదు.ఆమెకు తిరిగి ఇప్పుడు దిక్కులేదని అతనికి దైర్యమేర్పడినది. వీధి దగ్గరగా నున్న గదిలో చిన్నదీపము వెల్గుచుండెను.ఆ గది కిటికీలో శశిరేఖ కూర్చుని యుండెను.తిరిగి పూర్వపు జీవనము మొదలయ్యెను. రాత్రులంతయు ప్రేమలేక. ఒక్కమాట మాట్లాడువారు లేక, తన అందమును చూచి సంతసించువారు  లేక, పూర్వపు సౌఖ్యముల తలచుకొని  యేడ్చుటయును, సుందరరావు హృదయ   కములగుమాటలను విని ,లోలోపల కుళ్లుటయు, దినదినమును జరుగుచుండెను.ఆనందములేదు. ప్రేమలేదు, జీవితమున కంతమున యుద్దేశ్యమును లేదు.ఆమెను మహా అశాంతి  ఆవరించెను.ఇట్లు బ్రతుకుటకన్న, ఎట్లు    టయ్తేననుయుత్తమమే.ఒక్కగంట వడలు తెలియని ప్రేమకోరకు ఏ మ్తెనను ఇయ్యవచ్చునుగదా! తన  సౌందర్యమును  గాంచి వివశుడగుపురుషుడేమి కోరినను యివ్వదా!  రోడ్డుమీద వచ్చుచు పోవుచుండు వారిని,మోటారు    డ్లనుచూచియు, సంతోషించుచు  నవ్వుచుండు వారి యానందమున తన దుఃఖమును మరిచియు, ఆమె దినమెల్లను గడపు  ను.         

    వాణి సాలోచంగా వారి వంకచూచింది, ఆత్మవిశ్వాసపూర్ణమయిన ఆ చూపులు అంతర్లోకాలలోని ధీశక్తులను చాటిచెప్పే వాడి బాణాలవలె అయినాయి.     "దొరా! నా మీద మీకున్న అభిమానానికి కృతజ్ఞతలు. ఎందుకయితేనేమి నా అనుమతి లేకుండా నన్ను తీసుకుని వచ్చారు. నన్ను సుషుప్తావస్థలో మూడు దివారాత్రులు ఈ కొండగుహలో గుప్తంగా ఉంచారు. ఆ కారణమేమిటో ఇప్పుడయినా నేను తెలుసుకోవచ్చునా?" అని అడిగింది వాణి.     నాగాలందరూ షైజా వంక చూస్తున్నారు. అతని సమాధానం తల్లికోసం ఎదురుచూచే తన బిడ్డతో కలిపేదిగా ఉండవచ్చు. కాని వాణి మాత్రం నిర్లిప్తంగా స్థిత ప్రజ్ఞురాలై పోయిన దానిలాగా నిలబడిపోయింది.     "పట్నవాసం దొరసానీ! నిన్ను తీసుకురావటానికి ప్రధమ కారణం మా స్వార్ధం. కానీ రహస్యంగా దాచటం అనివార్యంగా నీవు వచ్చేలా చేయటం అంతా నీ క్షేమం కోసమే తల్లీ! నీ వంటి అరుదయిన వ్యక్తులు ఆ శ్వేతనాగు పాలపడకుండా కాపాడుకోవటం మా విదికాదా!" అని అని ఎదురు ప్రశ్న వేశాడు షైజా.     వాణి శ్వేతనాగు పేరు వింటూనే విచలిత అయింది. ఆమె మనోనేత్రం ముందు మెరుపులు మెరిసినాయి. ఆనాటి తుది ఘట్టంలో శ్వేతనాగు పగ ఏమైంది" అని తాను అడిగినప్పుడు వాసుకి సమాధానం చెప్పకుండా అదొకలా నవ్వి వెళ్ళిపోవటం జ్ఞాపకం వచ్చిందామెకు.     వెన్నులోంచి వణుకులాంటి ఉద్విగ్నత ప్రారంభమయింది. ఆ పేరు వింటూనే ఆమె ముఖం ఉజ్వలంగా మారిపోయింది.     ఆనాడు వేణుగోపాలస్వామి సన్నిధిలో అంతర్దానమయిననిధిలో ప్రత్యక్షం కావడం చిత్రాతి  చిత్రమనిపించిందామెకు.     "అయితే శ్వేతనాగు...." అంటూ అలా సజీవ శిల్పములా నిలిచిపోయిందామె. మాటలు పెగలలేదు.     "అవును తల్లీ? ఈ పర్వతాలమీద తృణ జ్యోతి. కాష్ట జ్యోతి అని విచిత్రమైన మూలికలున్నాయి. వాటిని సంపాదించాలంటే మాకు నీవు కావాలి. అది ప్రధమ కారణము. ఈ మధ్యన నేను తెలుసుకున్నాను. వాసుకి చెప్పింది. శ్వేతనాగు నాగమణిని ధరించిన నిన్ను చేరలేక సమయంకోసం వేచి ఉంది. దానికి రెండున్నర లక్షల విలువైన హారంగా రూపొందించినాడు నీ తండ్రి. అందునుంచి శ్రీశైలము వస్తూ దాన్ని నీవు భద్రపరచి వచ్చావు. వాసుకి చెప్పకపోయి ఉంటే పరిణామాలు వేరుగా ఉండేవి. అందునుంచి ఈ సాహసం చేశాను. నీ బిడ్డచేసిన పనిగా భావించి నన్ను క్షమించు తల్లీ!" అన్నాడు షైజా అంజలి ఘటించి.     వాసుకి పేరు వింటూనే వాణికి శ్రిగిరులు గిర్రున తిరుగుతున్నట్లు అనిపించాయి.     అయితే ఆమె వివేచన కాంతులు చిమ్ముతూనే ఉంది. మిగిలిన తాళపత్రాలను సాధించే అవకాశం చేజారిపోలేదు. అద్బుతమైన విజ్ఞానం అందించే దారులు ఇంకా మూయబడలేదు. ఆమె నేత్రాలు నక్షత్రాల్లా ఉజ్వలమైనాయి.     "అయితే వాసుకి ఎక్కడ? అని అడిగిందామె.     "రా తల్లీ? అంటూ వినయంగా దారి చూపసాగాడు నాగాలనాయకుడు షైజా.     అద్భుతమైన ఒక మానసికావష్టలో అతని వెంట అడవి దారులు పట్టి నడుస్తోంది వాణి.                                                                                      4     కొండదోరవుల్లో నీరు త్రాగుతూ సూర్యాస్తమయం అయిందాకా నడిచారు వారు. రవంత విసురుగా వీస్తున్న కొండగాలి పీల్చుతూ, రాతి చట్టులలోంచి ఉబికివచ్చే అమృతదారల్ని తాగుతూ ఉంటే అధికంగా నడవడం నించి కలిగిన ఆయాసాన్ని మరచిపోయింది వాణి.     రవి బింబం నడిమింటికి చేరాక షైజా వెళ్లి ఏవో దుంపలూ, మూలికలు తెచ్చి ఇచ్చాడు.     అవి తిన్న తరువాత వాణికి ఆకలికూడా తెలియలేదు. మూలికలలో అతి సాధారణమయినవి ఉన్న విధంగానే అమిత శక్తివంతమైనవి కూడా ఉన్నాయి. మందులలో వాడే రసాయనాలు ఈనాటికీ మూలికలనించే కదా తయారవుతున్నాయి.     అయితే కాలగతి వక్రించింది. ఈనాటికీ మూలికలశక్తి సంపన్నత గురించిన విజ్ఞానం స్మ్రుతిపదాలలోకి తొలగిపోయినది.     షైజాకు ఆ పరిజ్ఞానం కావలసినంత ఉంది. ఆకలి, దప్పిక, నిద్రలేమి అధికమయినందువల్ల కలిగే ఆయాసాన్ని వాటి ద్వారా తీర్చుకోవటం అతడికి తెలుసు. ఆ విషయంలో నాగానాయకుని ప్రజ్ఞాపాటవాలు అసాధారణమైనవి.     బాగా చీకటిపడుతున్న వేళకు వారు ఒక లోయ ప్రాంతానికి వచ్చారు, అల్లంత దూరంలో క్రిష్ణాసలిలధారలు జలజల పారుతూ చిన్నగా శబ్దం చేస్తున్నాయి. ఏటిమీది నుంచి విసురుగా వచ్చిన శీతలవాయువులు శరీరాన్ని చురుక్కుమనిపిస్తున్నాయి.     "అమ్మా పట్నవాసం దొరసానీ! శ్వేతనాగు పగనించి నిన్ను విముక్తం చేయగల అద్భుత స్త్రీమూర్తి ఇక్కడే వున్నది. నీకుకూడా తెలుసుకదా! ఆమె పేరు వాసుకి. ఆ తల్లి సూచనలను అనుసరించి మాత్రమే నిన్ను నిర్భందించాల్సి వచ్చింది. లోనికి వెళ్ళమ్మా!" అంటూ లోనికి దారి చూపించాడు షైజా.     ఖిమో, రేనో, మిగిలినవారంతా అబ్బురపడిపోయి చూస్తున్నారు.     వాణి తన చుట్టూ క్రమ్ముకున్న చీకటిని చీల్చుకుని ముందుకు చూడాలని ప్రయత్నించింది. కాంతి చక్రాలవంటి కన్నులు చేకటిలో ఆత్రంగా దారికోసం అన్వేషించసాగాయి.     ముందుగా తాను ఒక గుహ ముఖం దగ్గర నిలబడినట్లుగా గుర్తించిందామె. ఆ గుహముఖానికి పెద్దశిల అభ్యంతరంగా నిలిచి ఉంది.        ప్రక్కనుంచి సన్నని దారి లోనికి వెళ్లేందుకు అనువయిన ఏర్పాట్లు అని గుర్తించిందామె. సాహసోపేతమైన వాణి జీవితంలో ఇలా చికటిదారులవెంట చొచ్చుకుపోవటమనేది అపురూపమైన విషయమేమికాదు.     అడుగు ముందుకు కదిపేందుకు నిర్ణయించుకుంది తిరిగి వచ్చేదీ రానిదీ తెలియని చీకటి దారిలో అడుగిడుతూ చివరిసారిగా షైజా వంకకు చూపు మరల్చింది వాణి.     ఆమె గుండె నిబ్బరాన్ని తలపోస్తూ కనులు మరింత విశాలం చేసి చూస్తున్నాడతడు. రెప్పవేయటం మరచిపోయినాడు.     "పట్నవాసం దొరసానీ! ఈ కొండమీద కొలువు ఉన్న వృద్ద మల్లిఖార్జునుడు నీ గుండెలో కొలువు ఉండి నిన్ను కాపాడుకుంటాడు అడుగుమొందుకు వేయటమే కదా నీ అలవాటు వెళ్ళు తల్లీ? నీవు తిరిగి వస్తే నీ పాదాలకు నుదురు తాకించి నా బతుకు పునీతమయిందనుకుంటాను, నీవు రాకుంటే ఈ గుహముందే నా తలబద్దలు కొట్టుకుని ప్రాణాలు విడుస్తాను, వెళ్ళిరా తల్లీ" అంటూ వీడ్కోలు చెప్పాడు షైజా     చీకటి తెరమాటున రహస్యంగా కన్నీరు తుడుచుకుంది రేనో. వాణి కృతనిశ్చయురాలయింది.     గుహముఖానికి అడ్డుగా ఉన్న రాతిచెట్టు వెనుక ఉన్న సన్నని కాలిబాటలోకి ప్రవేశించింది. కీచురాళ్ళు కిర్రుమంటున్నాయి. కొండమీద కొలువు ఉన్న దైవాన్ని తలపోస్తూ ఉస్సురని నిట్టూర్చినాడు షైజా.     కాలికిందపడుతున్న శిలాశకలాలు చెదురుతున్నాయి. కన్నుపోడుచుకున్నా కనిపించని కటిక చీకటి దారి వెంట పురోగమిస్తోంది వాణి. గుహవెంట లోపలికి ప్రవేశించిన తరువాత ఒక ఉద్విగ్నతలోను అయిందామె. కొంతదూరం చీకటిలో నడిచాక కంటికెదురుగా అరచేయి ఉంచుకున్నా కనిపించని స్థితి అయింది ఆ పెనుచీకటి కవ్వల ఏమున్నదో ఒక్క వాణికే కాదు, మరెవ్వరికైనా ఊహించరానిది.     అయినా తన అన్వేషణ పర్వంలో వాణి రవంతైనా వెనుకంజ వేయలేదు. అడుగులు నెమ్మదిగా కదుపుతూ మునుముందుకు పురోగమిస్తోంది.     ఆ గుహ లోపల గాఢఅంధకారం ఒక్కటే కాదు - మరెన్నో అవాంతరాలు ఎదురు కావటం ప్రారంభించినాయి. ఎట్టి స్థితిలో అయినా క్షుద్రమైన హృదయ దౌర్బల్యాన్ని దరి చేరనివ్వని వాణికి అవి అగ్ని పరిక్షలైనాయి. గాలి కదలి కలల్ని నిలిచిపోయిన భయంకరమైన ప్రశాంతత ఎదురైనది. అది మనసును గుబులేత్తిస్తోంది. శ్వాస కూడా అతి ప్రయత్నం మీద తీయవలసి వస్తోంది. అంతకంతకు ఆయాసం అధికమవుతోంది.     ఆ కాటుక చీకటి నిండిన గుహలో, గాలి సైతం స్తంభించిపోయిన భయంకర ప్రశాంతతలో మనఃశక్తులన్నిటినీ సమీకరించుకుని ఒక్కొక్క అడుగు లెక్కిస్తోంది వాణి. నాలుగు అడుగులు వేశాక సముద్ర అంతర్భాగంలో కొన్ని కిలోమీటర్ల లోతున నిశ్చల జలసమాధిలో లావా పర్వతం బద్దలైనట్లు చప్పుడులు వినిపించసాగినాయి.     గుహంతర్భాగంలోని రాతి గోడలు పెళ్లలూడి పడుతున్నాయేమో అనిపించెంతటి ప్రళయ శబ్దాలు చెవుల్ని తూట్లు పొడుస్తున్నట్లు అన్పించాయి.      మహాదేవుడు పూరించిన శంకనాదానికి మంచుకొండలు కదలిపోయినట్లుగా వణికిపోయింది వాణి. ఆ అఖండమైన శంఖనాదం అద్భుతమైన ఓంకారనాదమే!     దానిని ఎవరూ పూరించలేదు. గుహల అంతర్భాగాలలో గాలి రవంత కదిలినా వినిపించే విచిత్ర నాదమది. కొండగుహలలో బాగా లోపలకు చొచ్చుకుపోయాక ప్రకృతి సహజంగా వినిపించే ఓంకారనాదం!     అది విని వాణి ప్రధమంలో తుళ్ళింతలైంది.     కానీ కొద్ది క్షణాలలో తన ఉలికిపాటుకు కారణభూతమైన ధ్వని గుహాంతర్భాగాలలో ప్రకృతి సహజంగా ఎదురు అయే వింత అని గ్రహించిందామె.     కోటేశ్వరుడైన కేశవరావుగారి హృదయ స్పందనలను శాసించగల అపురూపమైన బిడ్డ ఆమె. చిన్నతనం నించి అపారమైన బిడ్డ ఆమె. చిన్నతనం నించి అపారమైన సంపదలలో తులతూగిన అదృష్టవంతురాలు!     ప్రేమించిన మగవాడినిగా చేసుకోగలిగిన భాగ్యశాలిని! తన వాడైన పురుషుని వల్ల బతుకు అర్ధాలను పండించుకుని, అల్లరి కృష్ణునికి జన్మ ఇచ్చిన మాతృమూర్తి కారులోంచి దింపిన కాలు కార్పెట్ మీద ఉంచగలిగిన ఆనందమయమైన జీవితం!     అన్నీ వదులుకుని ఒక దిక్కుమాలిన కొండగుహలో, చీకటి గుయ్యారంలో ఒంటరిగా ప్రాణాలకు తెగించి అడుగు ముందుకు వేస్తోంది వాణి.     అదంతా విజ్ఞానపు వెలుగు లోకంలో కొత్తదారులు నిర్మించాలన్న తపనతోనే చేస్తోందామె. తనకోసం ప్రాణాలను అర్పించేందుకు సైతం నడుం కట్టిన గురుదేవుడు ప్రొఫెసర్ కృష్ణస్వామి నిర్దేశించిన వెలుగుబాట అది!     ఆమె మనోమయ ప్రపంచమంతా విజ్ఞానపు వెలుగుతో నిండిపోయింది. ఆ వెలుగు లోకంలో నిలిచిన వాణికి గుహలోని చీకటి చీకటిగా అనిపించలేదు.     ఒక అభాసగా మాత్రమే అనిపించింది!     అలా ఎంతసేపు నడిచిందో! క్రమంగా శరీరంలోని ప్రతి అణువునూ గుబులెత్తించే గంభీరమైన అఖండనాదం తగ్గిపోయింది.     వాణికి దారి కనిపించకపోయినా అడుగులు చురుకుగా వేస్తూ నడుస్తోంది. మరి నాలుగడుగులు ముందుకు పోయాక ఖస్సుమని లేచిన చప్పుడైంది.     ఆ పూత్కారం వాణి పాదాల దగ్గర వెచ్చగా తగులుతోంది. తనకింక్ జీవితంలో చివరి ఘడియలు సమీపించినాయని భావించింది వాణి.     ఊఫ్..... ఊఫ్.....ఊఫ్ ఫ్ మంటూ ఆ పూత్కారం వెన్నులో వణకు పుట్టిస్తోంది. ఒకటి రెండు అయింది. ఆ శబ్దాలను అందుకుని గుహలో ఉన్న కొన్ని వందల నాగులు ఊపిరి తిప్పుకోకుండా పూత్కారాలు చేస్తున్నాయి.     వాణికి శరీరమంతా స్వేదబిండువులతో తడిసి ముద్దలా ఐపోయింది. హృదయ స్పందనలు అనుక్రమం నించి దారి తప్పుతున్నట్టు అనిపించింది.     బతుకు బంధాలన్నీ తెగిపోయాయని అనిపించిన ఆ చివరి క్షణంలో ఆమెకు ముందుగా జ్ఞాపకం వచ్చినవాడు చిలిపి కృష్ణుడు.

                                              రక్త సింధూరం                                          _ యండమూరి వీరేంద్రనాథ్                                    నాంది     నాకు పని చేసే శక్తిలేదు... పనిచేయాలన్న ఇష్టంలేదు!     శ్రమకి నేను ఆమడదూరం.. విశ్రమించడం సదా నా ఆచారం.         కానీ నేనూ బ్రతకాలికదా!         అందరికన్నా హాయిగా సరదాగా!!     అందుకు దేవుడు నా కిచ్చిన వరం- తెలివితేటలు.     దాన్తో నేను సృష్టించిన ఆయుధం- 'రూపాయి- పైసలు'     నా పెట్టుబడి పది రూపాయలు         ఇటుపక్క అడవి - అటుపక్క పొలం         మధ్యలో పల్లె అమాయకం.     అదిగదిగో వస్తున్నాడో గిరిజనుడు     రోజంతా అడవిలో చెమటతో తడిసినవాడు     నెత్తిన కర్రల్తో యింటికి పోతున్నాడు.         "అన్నా - ఓరన్నా' అన్నా,         వేగాన్నాపి 'ఏందన్నా' అన్నాడు.     "ఇస్తావా, నువ్విస్తావా? అయిదు రూపాయలిస్తాను     నెత్తిమీద కట్టల్లో సగం కట్టెలిస్తావా"         "అన్నా సూరుడికి ముందే లేచిన         సూరుడెళ్ళాక ఎల్తున్న         ఇంతకష్టానికి అయిదురూపాయలా"     "ఇన్ని కట్టెలు నువ్వేం జేసుకుంటావ్ రా?     తింటావా తాగుతావా- పొయ్యిమీద ఏం బెడ్తవు?     పప్పుకూర- అప్పుజేస్తావా?     సగం ఇయ్యరాదూ- అయిదిస్తా"         ఆలోచించుకున్నాడు వాడు         కట్టలోంచి సగమిచ్చి         అయిదునోటు అచ్చుకున్నాడు.     నా చేతిలో ఇంకో అయిదునోటుంది     కాళ్ళదగ్గిర సగం కట్టెలమూటుంది.         అదిగదిగో వస్తున్నాడో కర్షకుడు         బ్రతుకు పొలంలో సంతోషం పంటకోసం         జీవాతాంతం దున్నుతున్నవాడు.     ఏమిటీ - అదేమిటీ?     వాడి బండి వెనుక రెండు     ధాన్యంమూటలున్నట్టున్నాయి.         'అన్నా - ఓకన్నా, ఇస్తావా నువ్విస్తావా?         అయిదు రూపాయలిస్తాను-         బస్తా మూటిస్తావా?'     ఆలోచించుకున్నాడు వాడు     రెండు బస్తాల్లో సగమిచ్చి     అయిదునోటు అచ్చుకున్నాడు.         చేతిలో డబ్బులు ఖాళీ అయితేనేం?         నా ముందు బియ్యంబస్తా!         దానితో నే ఓ ఆలోచన చేస్తా!!     అదిగదిగో తిరిగి వస్తున్నాడు గిరిజనుడు మళ్ళీ     పాపం ఏంపనో అడగాలి ఎదురెళ్ళి.         'అన్నా! ఏమైందన్నా- ఎక్కడికీ ప్రయాణం         నేనొక అయిదిచ్చా- నీకాడ కట్టెలున్నాయి         అయినా ఎక్కడకీ ప్రయాణం?'      "కట్టెవుంది, పొయ్యివుంది. కానీ     బియ్యంలేక బువ్వలేదు     అందుకే వెళ్తున్న     ఉన్నాడు పక్కవీధిలో రైతన్న"         "అన్నా! అన్నన్నా!! ఎంతమాటన్నా!         నేనున్నాక అంతదూరం ఎందుకన్నా" అన్నా.     అర్ధంకానట్టు చూశాడు     బియ్యంబస్తా చూపించా     పదిరూకలకు సగం బస్తా పంచా         అయిదు నోటిచ్చాడు. మిగతా         అయిదుకి నోటు రాశాడు         ఇంటికి బియ్యం పట్టుకెళ్ళాడు.     అంతలోనే ఇట్నుంచి వచ్చాడు కర్షకుడు     గచ్ఛత్ శవాకార వీరుడు     బియ్యం వున్నాయి కానీ కట్టెలు లేవన్నాడు.     అయిదిచ్చి మరో అయిదుకి నోటువ్రాసి     సగంకట్ట పట్టుకెళ్ళాడు. ఆకలి అవసరంతో     ఆలోచన అవసరాన్ని చంపుకున్నాడు. ఇప్పుడు నా దగ్గిర     సగంబస్తా బియ్యం వున్నాయి. సగం కట్ట కట్టెలున్నాయి     ఇద్దరూ వ్రాసిన ప్రామిసరీ నోట్లున్నాయి.     పైగా -     నా పదీ నాకున్నాయి.         ఈ వ్యవస్థ ఇలా సాగినంత కాలం         వడ్డీగా కర్షకుడు.         భక్తిగా గిరిజనుడు తమ         శ్రమశక్తిలో సగం సగం         సమర్పించుకుంటారు ప్రతి సంవత్సరం.     ఈ వ్యవస్థ ఇలా సాగటం కోసం     దీనికి 'ప్రజాస్వామ్యం' అని పేరు పెట్టాను.     రాజకీయ నాయకుణ్ణి సృష్టించాను.         ఈ వ్యవస్థ ఇలా సాగటం కోసం         ప్రభుత్వాన్ని సృష్టించాను.         కోర్టు నెలకొల్పాను. చట్టం         అని పేరు పెట్టాను.     వీటన్నిటినీ దాటి ఎవరైనా ఎదురు తిరుగుతారేమో అని     గూండాల్నీ, దాదాల్నీ పోషిస్తున్నాను.         కార్మికులు, కర్షకులు, గిరిజనులు,         హరిజనులు-నేను సృష్టించిన         ఈ వ్యవస్థలో పావులు - నాకు         బియ్యాన్నీ, కట్టెల్నీ ఇచ్చే శ్రమజీవులు.     వాళ్ళు వ్రాసిచ్చిన నోట్లు పది ఇరవై-     ఇరవై నలభై- నలభై ఎనభై అవుతాయి.     నా పెట్టుబడి పదీ- లక్షా కోటీ అవుతుంది.         ఈ వ్యవస్థలో         ఇంత పకడ్భందీ సంస్థలో         నన్నెదుర్కొనేదీ ఎవరు?     ఎవరు ?     ఎవరు??     ఎవరు???     

    "కొద్దికాలం ఓపికపట్టు... అన్నీ అర్థమవుతాయి. అందరూ అర్థమవుతారు" అన్నాడు సామంత్ నర్మగర్భంగా.     అసలింతకూ సామంత్ ఎవరు?     ఎక్కడినుంచి వచ్చాడు?     కేవలం అర్జునరావు ఆడమన్న నాటకం మాత్రమే ఆడి, యాభైవేలు తీసుకెళ్ళే ఉద్దేశం వుంటే ఇవన్నీ ఏమిటి?     అర్జునరావు, పీటర్, కనకారావు లాంటి ప్రమాదకరమైన వ్యక్తుల నుంచి పదిలక్షలు రాబట్టాడు- అదో పెద్ద సాహసం... మరలా ఆ డబ్బుని తను అదే పథకానికి చిల్లపెంకుల్లా ఖర్చు పెట్టేస్తున్నాడు. పూజారికి కలర్ టి.వీ., వి.సి.ఆర్, మరికొంత డబ్బిచ్చాడు. సెక్రటరీ భార్యకు పాతికవేలిచ్చి ఏదో ఫైలును రిప్లేస్ చేశాడు. తనను ఎంత కావాలంటే అంత తీసుకోమంటున్నాడు. తను ఈ వలయంలోకి చేరింది కేవలం డబ్బు కోసం కాదు, మరో పరమార్థం వుందని తనకు మాత్రమే తెలుసు. ఇంతకీ అర్జునరావు కొడుకు ఏమైనట్లు? అసలిదంతా చివరకు ఏ విధంగా రూపాంతరం చెందుతుంది? శోభనం ఎలాగూ పోస్ట్ పోన్ అయింది గనుక అయిన కమిట్ మెంట్ వరకు చాలు అనుకొని అర్జునరావు బృందం సామంత్ ని ఇబ్బందికరమైన సందర్భాల్లో ఇరికిస్తే? సామంత్ ఎలా బయట పడగలడు? బయటపడకపోతే సామంత్ పరిస్థితేమవుతుంది? కొద్దికాలంలోనే తనో విద్యాధికుడినన్న భ్రమను సామంత్ ఎలా కల్పించగలుగుతున్నాడు? ఏమిటితని పథకం? ఏం ఆశిస్తున్నాడు డబ్బా? కాకపోవచ్చు. వ్యవసనాలేమన్నా తీర్చుకొనే ఉద్దేశం ఉన్నట్టు లేదు. అదే వుంటే తనను అంటుకోకుండా ఇంతకాలం వుండలేడు.     తాగుడా? జూదమా? అసలా ఆలోచనలే వున్నట్లు కనపడడు.     మరి?     ఆవేశంలో, మాటల్లో అతని అంతరాంతరాలలో వున్న ఆలోచన లేమన్నా బయటపడతాయా అంటే అదీ లేదు.     అవసరం మేరకే మాట్లాడతాడు.     సందర్భానుసారంగానే బిహేవ్ చేస్తాడు.     మరింత లోతుకు వెళ్ళినా, వివరాలు అడిగినా చిద్విలాసంగా నవ్వుతాడు.     తనకో పెద్ద ఎనిగ్మాగా కనిపిస్తుంటాడు. తనకేమిటి... అర్జునరావు బృందానికి కూడా ఇన్ స్క్రూటబుల్ గా కనిపిస్తున్నాడు. అసలెవరితను? కొద్ది క్షణాల్లోనే సవాలక్ష అనుమానాలు, ఆలోచనలు ఆమెను చుట్టి ముట్టి ఉక్కిరి బిక్కిరి చేశాయి.     ఏ ఒక్కదానికీ సమాధానాన్ని రాబట్టుకోలేకపోయింది.     "శోభనం ముందుకు జరిగిందని- అది పూర్తయ్యేవరకు ఆగాలని అర్జునరావు అనుకోకపోతే?" మధుమతి తేరుకుంటూ అడిగింది.     "యాభై వేలిచ్చి నన్ను వెళ్ళిపొమ్మంటాడు. వెళ్ళిపోయే ముందు నేనెవరయింది నా నోటిద్వారానే చెప్పించే ప్రయత్నం చేస్తాడు- ఎఫ్ ది థింగ్స్ ఆర్ రిమేయింగ్ ది సేమ్- అన్నీ సవ్యంగా వుంటే ఆర్ధిక సూత్రాలు అమలు జరిగినట్లన్న మాట. కాని పది లక్షలు తీసుకున్నాను గదా? అవి కక్కేవరకు నన్ను వదులుకోలేరు. అలా అని చూస్తూ ఊరుకోరు. నన్ను ప్రతిక్షణం ఇరకాటంలో పెడతారు" నవ్వుతూ అన్నాడు.     ఆమె మరలా తికమక పడింది.     "అసలింతకీ నువ్వేం చదువుకున్నావు?"     "ఆటోమొబైల్ ఇంజనీరింగ్ లో ఎం.టెక్. అండ్ పిహెచ్.డి."     "ఇంతకుముందు ఎక్కడుండేవాడివి?"     "స్టేట్స్ లో..." నవ్వుతూనే అన్నాడు సామంత్.     బిత్తరపోయింది మధుమతి.     "చూడు మధుమతి... నా లక్ష్యమేమిటో నీకు తెలీకపోయినా, నాకు సహకరిస్తున్నావు, అది కేవలం డబ్బుకోసమేనని నేననుకోను. మరేదో నీ మనసులో వుంది. అది ఏదయినా నెరవేరేందుకు నేను నీకు సహకరిస్తాను. ఇక కాలయాపన వద్దు. ఈ రాత్రికి నేను రోజ్ గార్డెన్ కి వెళ్లబోతున్నాను. వాళ్లు తప్పకుండా ఇక్కడికి వస్తారు" సామంత్ అయిదు నిముషాలపాటు మధుమతి ఏం చేయాలో సీరియస్ గా చెప్పుకుపోయాడు.                                                       *    *    *    *     పథకంలో రెండవ భాగంగా ఉదయం పదిగంటల నుంచి కనకారావు గతంలో సామంత్ వుండే ఏరియా అంతా తిరిగాడు. సామంత్ తల్లిదండ్రుల్ని పట్టుకోగలిగితే సామంత్ గత్యంతరం లేక తమ ఆధీనంలోకి వస్తాడు. నాగమ్మను మానసికంగా కృంగదీయవచ్చు అన్నదే వాళ్ళ పథకం.     కొందరేమో సామంత్ తల్లిదండ్రులు ఊరెళ్ళారని, మరికొందరేమో వాళ్లెవరో తెలీదని, ఇంకొందరేమో సామంత్ తో కలిసి నెల క్రితమే కళ్ళు ఆపరేషన్ చేయించుకునేందుకు భగల్పూర్ వెళ్ళారని పొంతన లేకుండా చెప్పడంతో పిచ్చిక్కిపోయాడు కనకారావు.     సామంత్ తల్లి, తండ్రి, చెల్లి, తమ్ముడు వుండాలి.     నలుగురూ ఒక్కసారే అదృశ్యమెలా అవుతారు? అలా కావడానికి సామంత్ ఏదయినా నాటకం ఆడాడా? అర్జునరావుకి సమాధానం ఎలా చెప్పాలి? ఏమని చెప్పాలి? సడెన్ గా అతనికి హిబ్రూదాదా షెడ్ గుర్తుకొచ్చింది. అక్కడ ఎంక్వయిరీ చేస్తే ప్రయోజనముండొచ్చని వేగంగా షెడ్ కేసి బయలుదేరాడు.     లక్షరూపాయలొస్తాయని అవసరమయిన రొంపిలో తలదూర్చాను. అని ఓ క్షణం భయపడ్డాడు కనకారావు.     వృద్దురాలయిన తల్లి, స్కూల్ టీచర్ గా పనిచేసి రిటైరయి పక్షవాతంతో మంచమెక్కిన తండ్రి, చదువుకుంటున్న చెల్లి, తమ్ముడు... ఈ నలుగురిలో ఒక్కరు దొరికినా చాలు.     నీ సంపాదన చట్ట వ్యతిరేకమయినదని, హిబ్రూదాదా షెడ్ లో పని చేస్తున్నట్లు నాటకమాడుతూ వేరే పనుల్లో ఇన్ వాల్వు అవుతున్నావని నీ తల్లిదండ్రులకు, తోడబుట్టినవాళ్ళకు తెలియజేస్తానని సామంత్ ని బెదిరిస్తే కిక్కురుమనకుండా చెప్పినట్టు వింటాడు- తీసుకున్న పదిలక్షలు ఇచ్చేస్తాడు.     ఆ తరువాత వాళ్ళను నాగమ్మగారి ముందుకు తీసుకెళ్ళి "సామంత్ మీకేమవుతాడు? మీ పొజిషనేమిటి" అని అడిగితే చాలు నాగమ్మగారు కుప్పలా కూలిపోతుంది.     అక్కడితో తన జాబ్ పూర్తయిపోతుంది.     తనకు రావలసిన లక్షా తన చేతికి వచ్చేస్తుంది. ఆ తరువాతేం చేయాలన్నది తనిష్టం. ఆటో హిబ్రూదాదా షెడ్ ముందాగడంతో ఆలోచనల్ని కట్టిపెట్టి క్రిందకు దిగాడు కనకారావు.                               *    *    *    *