Datasets:

derekiya

/

swahili_news_categorize

like 0

Na THERESIA GASPER, MWANAMITINDO na msanii maarufu nchini, Joketi Mwegelo, ameweka wazi kuwa anatamani kuwa na watoto mapacha katika maisha yake. Joketi aliweka wazi hayo alipotembelea Kampuni ya New Habari (2006) Ltd, inayochapisha magazeti ya MTANZANIA, BINGWA, DIMBA na Rai, zilizopo Sinza Kijiweni jijini Dar es Salaam. Joketi ameweka wazi kwamba mwanamume atakayekuwa mume wake atamuweka wazi hivi karibuni lakini anapenda wawe na watoto mapacha atakaowalelea kijijini. Jokate ambaye pia ni maarufu kwa jina la Kidoti ambaye ni mmiliki wa Kampuni ya Kidoti, alisema: “Kuna umri ukifika unajikuta unatamani kupata mtoto, napenda nipate watoto mapacha na wote niwalee maisha ya kijijini na mjini ili wajue maisha ya pande zote. “Napenda niwalee watoto hao maisha ya kijijini ili wajifunze kilimo, kula chakula vya asili na wajifunze tabia nzuri na za kupendeza jamii,” alieleza Kidoti. Akizungumzia kuhusiana na muziki wake, Miss Tanzania huyo namba mbili mwaka 2006 na Kaimu Katibu Idara ya Uhamasishaji na Chipukizi UVCCM Taifa, alisema hajasainiwa katika lebo ya muziki inayoitwa King Music inayomilikiwa na Staa wa muziki wa Bongo Fleva, Ali Salehe maarufu Ali Kiba. Licha ya kutokutoa wimbo kwa muda mrefu, alisema hakuwahi kusainiwa kwenye lebo hiyo na taarifa hizo naye amekuwa akizisikia kupitia redioni. “Alikuwa anafikiri hivyo lakini mpaka sasa hajanipa mkataba wowote nami nilisikia tu kwenye redio kwamba nipo kwenye lebo yake lakini hajanisainisha, labda bado anajipanga,” alisema Jokate huku akitabasamu.

BURUDANI

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Na THERESIA GASPER, MWANAMITINDO na msanii maarufu nchini, Joketi Mwegelo, ameweka wazi kuwa anatamani kuwa na watoto mapacha katika maisha yake. Joketi aliweka wazi hayo alipotembelea Kampuni ya New Habari (2006) Ltd, inayochapisha magazeti ya MTANZANIA, BINGWA, DIMBA na Rai, zilizopo Sinza Kijiweni jijini Dar es Salaam. Joketi ameweka wazi kwamba mwanamume atakayekuwa mume wake atamuweka wazi hivi karibuni lakini anapenda wawe na watoto mapacha atakaowalelea kijijini. Jokate ambaye pia ni maarufu kwa jina la Kidoti ambaye ni mmiliki wa Kampuni ya Kidoti, alisema: “Kuna umri ukifika unajikuta unatamani kupata mtoto, napenda nipate watoto mapacha na wote niwalee maisha ya kijijini na mjini ili wajue maisha ya pande zote. “Napenda niwalee watoto hao maisha ya kijijini ili wajifunze kilimo, kula chakula vya asili na wajifunze tabia nzuri na za kupendeza jamii,” alieleza Kidoti. Akizungumzia kuhusiana na muziki wake, Miss Tanzania huyo namba mbili mwaka 2006 na Kaimu Katibu Idara ya Uhamasishaji na Chipukizi UVCCM Taifa, alisema hajasainiwa katika lebo ya muziki inayoitwa King Music inayomilikiwa na Staa wa muziki wa Bongo Fleva, Ali Salehe maarufu Ali Kiba. Licha ya kutokutoa wimbo kwa muda mrefu, alisema hakuwahi kusainiwa kwenye lebo hiyo na taarifa hizo naye amekuwa akizisikia kupitia redioni. “Alikuwa anafikiri hivyo lakini mpaka sasa hajanipa mkataba wowote nami nilisikia tu kwenye redio kwamba nipo kwenye lebo yake lakini hajanisainisha, labda bado anajipanga,” alisema Jokate huku akitabasamu. ### Response: BURUDANI ### End

Licha ya kushika mkia, lakini Coastal Union ilionesha uwezo mkubwa katika michezo yake iliyocheza katika uwanja wake wa nyumbani hivi karibuni dhidi ya timu nyingine zilizopo kileleni mwa msimamo wa ligi, ambapo iliifunga Yanga mabao 2-0 na kisha ikaifunga Azam bao 1-0.Yanga inashika nafasi ya pili katika msimamo wa ligi ikiwa na pointi 50 sawa na Azam inayoshika nafasi ya tatu, isipokuwa zinatofautiana uwiano wa mabao ya kufunga na kufungwa. Ni wazi Coastal Union haitakubali kuadhirika nyumbani, kwani kupoteza mchezo leo kutaiweka katika nafasi mbaya zaidi kuepuka janga la kushuka daraja.Kama Simba itashinda leo itafikisha pointi 57 na kuweka pengo kubwa la pointi dhidi ya Yanga na Azam ingawa yenyewe itakuwa mbele kwa michezo mitatu. Mechi nyingine za ligi hiyo leo ni Kagera Sugar na Mtibwa Uwanja wa Ali Hassan Mwinyi Tabora, Majimaji itakuwa mwenyeji wa Mbeya City Uwanja wa Majimaji Songea na Stand United itaikaribisha Ndanda FC Uwanja wa Kambarage, Shinyanga.

MICHEZO

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Licha ya kushika mkia, lakini Coastal Union ilionesha uwezo mkubwa katika michezo yake iliyocheza katika uwanja wake wa nyumbani hivi karibuni dhidi ya timu nyingine zilizopo kileleni mwa msimamo wa ligi, ambapo iliifunga Yanga mabao 2-0 na kisha ikaifunga Azam bao 1-0.Yanga inashika nafasi ya pili katika msimamo wa ligi ikiwa na pointi 50 sawa na Azam inayoshika nafasi ya tatu, isipokuwa zinatofautiana uwiano wa mabao ya kufunga na kufungwa. Ni wazi Coastal Union haitakubali kuadhirika nyumbani, kwani kupoteza mchezo leo kutaiweka katika nafasi mbaya zaidi kuepuka janga la kushuka daraja.Kama Simba itashinda leo itafikisha pointi 57 na kuweka pengo kubwa la pointi dhidi ya Yanga na Azam ingawa yenyewe itakuwa mbele kwa michezo mitatu. Mechi nyingine za ligi hiyo leo ni Kagera Sugar na Mtibwa Uwanja wa Ali Hassan Mwinyi Tabora, Majimaji itakuwa mwenyeji wa Mbeya City Uwanja wa Majimaji Songea na Stand United itaikaribisha Ndanda FC Uwanja wa Kambarage, Shinyanga. ### Response: MICHEZO ### End

Na ADAM MKWEPU-DAR ES SALAAM KAMATI ya Utendaji ya klabu ya soka ya Simba, imedaiwa kumponza Rais wa klabu hiyo, Evans Aveva, kwa kufanya uamuzi ambao umemtia matatani na kuwa chini ya uchunguzi unaofanywa na Taasisi ya Kuzuia na Kupambana na Rushwa nchini (Takukuru). Kamati hiyo ilidaiwa kuamua kutumia akaunti binafsi ya kiongozi huyo kwa ajili ya malipo ya mchezaji wao wa zamani, Emmanuel Okwi ya shilingi milioni 450 za Tanzania, yaliyofanywa na klabu ya Etoile du Sahel ya Tunisia iliyomsajili nyota huyo Januari 2013, wakati klabu hiyo ikiwa chini ya Mwenyekiti Ismail Aden Rage. Kaimu Msemaji wa Takukuru, Tunu Mleli, alinukuliwa jana akisema kwamba, kilichomfanya kiongozi huyo achunguzwe ni tuhuma za uchepushwaji wa fedha za Okwi. “Ni kweli Aveva amekamatwa na polisi baada ya Takukuru kuagiza hivyo kutokana na tuhuma za rushwa zinazomkabili, ikiwa ni pamoja na uchepushwaji wa fedha kutoka akaunti ya Simba kwenda katika akaunti yake binafsi na baadaye kuanza kufanyiwa mgawanyo katika akaunti nyingine,” alisema Mleli. Awali alipoulizwa na MTANZANIA Ofisa Habari wa Takukuru, Musa Milaba, alisema kwamba bado hajui lini watamwachia kiongozi huyo kwa kuwa yupo kwa ajili ya uchunguzi. “Tunamshikilia na yupo kwenye mikono salama. Sisi tunaendelea na uchunguzi wetu, sheria inaturuhusu kufanya uchunguzi, tunaruhusiwa kukamata, kupekuwa kwa mujibu wa sheria, kanuni na taratibu. Hata hivyo, taarifa kutoka ndani ya klabu hiyo inasema kwamba uamuzi huo wa kutumia akaunti ya Aveva kulipwa fedha za Okwi, ulipewa baraka na Kamati ya Utendaji ya klabu hiyo. “Tangu jana (juzi) usiku Aveva yupo chini ya ulinzi wa polisi Kituo cha Urafiki Dar es Salaam, bila ya taarifa rasmi ya kukamatwa kwake lakini inawezekana sababu ya kuwapo huko inatokana na fedha za malipo ya Okwi ambazo zilionekana hazina maelezo. “Na kama ikiwa ni kweli, si kosa la Aveva kwa sababu uamuzi huo haukuwa wake pekee kwani Kamati ndiyo ilifanya uamuzi huo,” kilisema chanzo hicho. Aidha, Kamanda wa Polisi Mkoa wa Kipolisi Kinondoni, ACP Chistopher Fuime, alithibitisha kumshikilia kiongozi huyo, huku akidai kwamba Takukuru ndio wanaojua tuhuma zinazomkabili kiongozi huyo.

MICHEZO

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Na ADAM MKWEPU-DAR ES SALAAM KAMATI ya Utendaji ya klabu ya soka ya Simba, imedaiwa kumponza Rais wa klabu hiyo, Evans Aveva, kwa kufanya uamuzi ambao umemtia matatani na kuwa chini ya uchunguzi unaofanywa na Taasisi ya Kuzuia na Kupambana na Rushwa nchini (Takukuru). Kamati hiyo ilidaiwa kuamua kutumia akaunti binafsi ya kiongozi huyo kwa ajili ya malipo ya mchezaji wao wa zamani, Emmanuel Okwi ya shilingi milioni 450 za Tanzania, yaliyofanywa na klabu ya Etoile du Sahel ya Tunisia iliyomsajili nyota huyo Januari 2013, wakati klabu hiyo ikiwa chini ya Mwenyekiti Ismail Aden Rage. Kaimu Msemaji wa Takukuru, Tunu Mleli, alinukuliwa jana akisema kwamba, kilichomfanya kiongozi huyo achunguzwe ni tuhuma za uchepushwaji wa fedha za Okwi. “Ni kweli Aveva amekamatwa na polisi baada ya Takukuru kuagiza hivyo kutokana na tuhuma za rushwa zinazomkabili, ikiwa ni pamoja na uchepushwaji wa fedha kutoka akaunti ya Simba kwenda katika akaunti yake binafsi na baadaye kuanza kufanyiwa mgawanyo katika akaunti nyingine,” alisema Mleli. Awali alipoulizwa na MTANZANIA Ofisa Habari wa Takukuru, Musa Milaba, alisema kwamba bado hajui lini watamwachia kiongozi huyo kwa kuwa yupo kwa ajili ya uchunguzi. “Tunamshikilia na yupo kwenye mikono salama. Sisi tunaendelea na uchunguzi wetu, sheria inaturuhusu kufanya uchunguzi, tunaruhusiwa kukamata, kupekuwa kwa mujibu wa sheria, kanuni na taratibu. Hata hivyo, taarifa kutoka ndani ya klabu hiyo inasema kwamba uamuzi huo wa kutumia akaunti ya Aveva kulipwa fedha za Okwi, ulipewa baraka na Kamati ya Utendaji ya klabu hiyo. “Tangu jana (juzi) usiku Aveva yupo chini ya ulinzi wa polisi Kituo cha Urafiki Dar es Salaam, bila ya taarifa rasmi ya kukamatwa kwake lakini inawezekana sababu ya kuwapo huko inatokana na fedha za malipo ya Okwi ambazo zilionekana hazina maelezo. “Na kama ikiwa ni kweli, si kosa la Aveva kwa sababu uamuzi huo haukuwa wake pekee kwani Kamati ndiyo ilifanya uamuzi huo,” kilisema chanzo hicho. Aidha, Kamanda wa Polisi Mkoa wa Kipolisi Kinondoni, ACP Chistopher Fuime, alithibitisha kumshikilia kiongozi huyo, huku akidai kwamba Takukuru ndio wanaojua tuhuma zinazomkabili kiongozi huyo. ### Response: MICHEZO ### End

Na MAREGESI PAUL -DODOMA MBUNGE wa Viti Maalumu, Jesca Kishoa (Chadema), amehoji ni kwanini wabunge wa viti maalum wanazuiwa kufanya mikutano ya hadhara katika mikoa wanayotoka. Amesema kitendo hicho hakiwatendei haki wabunge hao na pia kinaonesha ubaguzi wa wazi kwa wabunge wanawake. Kishoa aliyasema hayo bungeni jana baada ya kuomba mwongozo wa Spika akionesha kutoridhishwa na kauli iliyotolewa juzi na Waziri wa Mambo ya Ndani ya Nchi, Mwigulu Nchemba, katika moja ya vikao walivyovifanya mjini hapa. “Machi mwaka huu, wakati wa kipindi cha maswali na majibu, Mbunge wa Viti Maalum, Sophia Mwakagenda aliuliza swali lililohusu mikutano ya hadhara kwa wabunge wa viti maalum na kujibiwa majimbo ya wabunge hao ni mikoa wanayotoka. “Lakini, jana katika kikao, Waziri wa Mambo ya Ndani alisema wanaoruhusiwa kuhutubia katika mikutano ya hadhara ni wabunge wa majimbo ila wabunge wa viti maalum wanaruhusiwa kuhutubia katika mikutano ya ndani ya vyama vyao. “Kwa hiyo, mheshimiwa Spika, nasema huu ni ubaguzi wa wazi wazi na udhalilishaji wa wanawake kwa sababu sisi ni wabunge kama wabunge wa majimbo na ndiyo maana mishahara tunalipwa sawa. “Hivyo basi, kama haturuhusiwi kufanya mikutano katika mikoa yetu, basi mtuambie tuondoe bendera katika magari yetu tunapokuwa nje ya mikoa yetu,”alisema Kishoa. Akijibu mwongozo huo, Spika Ndugai alisema kanuni za Bunge hazitambui wabunge wa viti maalum wa mikoa, bali zinatambua uwepo wa wabunge wa viti maalum. Kutokana na hali hiyo, alisema wanaoruhusiwa kuhutubia mikutano ya hadhara ni wabunge wa majimbo katika majimbo yao kwa kuwa ndiyo waliochaguliwa na wananchi. “Kanuni za Bunge hakuna mahali zinakosema kuna wabunge wa viti maalum wa mikoa nawaomba acheni kukariri mambo haya. “Mbunge wa viti maalum jimbo lako ni mkutano wa ndani wa chama chako wala si kwenye mkutano wa hadhara wa jimbo la mbunge mwingine. “Wenye haki ya kuhutubia mikutano ya hadhara katika majimbo ni wabunge wa majimbo kwa sababu wao ndio waliochaguliwa na wananchi. “Kwa hiyo, nadhani kuna haja sasa siku moja ifanyike semina kwa wabunge wa viti maalum pale Msekwa ambapo mimi na Waziri Mkuu tutahudhuria ili tuweke sawa mambo haya,” alisema Spika Ndugai.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Na MAREGESI PAUL -DODOMA MBUNGE wa Viti Maalumu, Jesca Kishoa (Chadema), amehoji ni kwanini wabunge wa viti maalum wanazuiwa kufanya mikutano ya hadhara katika mikoa wanayotoka. Amesema kitendo hicho hakiwatendei haki wabunge hao na pia kinaonesha ubaguzi wa wazi kwa wabunge wanawake. Kishoa aliyasema hayo bungeni jana baada ya kuomba mwongozo wa Spika akionesha kutoridhishwa na kauli iliyotolewa juzi na Waziri wa Mambo ya Ndani ya Nchi, Mwigulu Nchemba, katika moja ya vikao walivyovifanya mjini hapa. “Machi mwaka huu, wakati wa kipindi cha maswali na majibu, Mbunge wa Viti Maalum, Sophia Mwakagenda aliuliza swali lililohusu mikutano ya hadhara kwa wabunge wa viti maalum na kujibiwa majimbo ya wabunge hao ni mikoa wanayotoka. “Lakini, jana katika kikao, Waziri wa Mambo ya Ndani alisema wanaoruhusiwa kuhutubia katika mikutano ya hadhara ni wabunge wa majimbo ila wabunge wa viti maalum wanaruhusiwa kuhutubia katika mikutano ya ndani ya vyama vyao. “Kwa hiyo, mheshimiwa Spika, nasema huu ni ubaguzi wa wazi wazi na udhalilishaji wa wanawake kwa sababu sisi ni wabunge kama wabunge wa majimbo na ndiyo maana mishahara tunalipwa sawa. “Hivyo basi, kama haturuhusiwi kufanya mikutano katika mikoa yetu, basi mtuambie tuondoe bendera katika magari yetu tunapokuwa nje ya mikoa yetu,”alisema Kishoa. Akijibu mwongozo huo, Spika Ndugai alisema kanuni za Bunge hazitambui wabunge wa viti maalum wa mikoa, bali zinatambua uwepo wa wabunge wa viti maalum. Kutokana na hali hiyo, alisema wanaoruhusiwa kuhutubia mikutano ya hadhara ni wabunge wa majimbo katika majimbo yao kwa kuwa ndiyo waliochaguliwa na wananchi. “Kanuni za Bunge hakuna mahali zinakosema kuna wabunge wa viti maalum wa mikoa nawaomba acheni kukariri mambo haya. “Mbunge wa viti maalum jimbo lako ni mkutano wa ndani wa chama chako wala si kwenye mkutano wa hadhara wa jimbo la mbunge mwingine. “Wenye haki ya kuhutubia mikutano ya hadhara katika majimbo ni wabunge wa majimbo kwa sababu wao ndio waliochaguliwa na wananchi. “Kwa hiyo, nadhani kuna haja sasa siku moja ifanyike semina kwa wabunge wa viti maalum pale Msekwa ambapo mimi na Waziri Mkuu tutahudhuria ili tuweke sawa mambo haya,” alisema Spika Ndugai. ### Response: KITAIFA ### End

WAZIRI Mkuu Kassim Majaliwa amesema hataki Bohari ya Madawa (MSD) iendelee na tabia ya kupokea fedha na kuchelewa kupeleka vifaa kwenye hospitali na vituo vya afya.Ametoa onyo hilo leo mchana wakati anazungumza na wakazi wa Kata ya Mauno, wilayani Kondoa ambako alienda kukagua ujenzi wa kituo cha afya na kuelezwa kuwa MSD imekuwa ikichelewa kupeleka dawa.“MSD ninawatahadharisha wasirudie kosa la kupokea fedha na kutopeleka dawa na vifaa tiba. Ofisi zao ziko hapo Dodoma mjini, ni kwa nini mnachelewa kuleta vifaa hivyo,” amesema.Amesema Serikali ilitoa sh. milioni 500 kwa ajili ya ujenzi wa kituo hicho cha afya na kwamba baada ya ukaguzi ameridhika na kazi inayofanyika.Amemtaka Mwenyekiti wa Halmashauri hiyo pamoja na madiwani wahakikishe wanatenga fedha kwa ajili ya ujenzi wa wodi mbili za wagonjwa wa kawaida wa kike na wa kiume.“Hapa mna kituo cha afya, hospitali ya wilaya iko Kondoa mjini ambako ni km.62 kutoka hapa. Tengeni fedha za kujenga hizo wodi ili watu walazwe hapahapa. Halmashauri mnao uwezo wa kujenga hizo wodi mbili. Nataka nione mnaanza na nipate taarifa kuwa mmeanza ujenzi huo,” amesema Majaliwa.“Mwenyekiti wa Halmashauri na madiwani kaeni na mfanye hiyo kazi. Nikisema muanze maana yake ni kuanza. Tunataka wana-Mauno watibiwe hukuhuku na hakuna haja ya kuwasumbua wananchi kwenda hadi Kondoa mjini. Mkimaliza ujenzi, mtuambie, tutaleta sh. milioni 250 za kununua vifaa vya ndani.” amesema.Amesema Serikali inaimarisha huduma za afya kwa kujenga zahanati na kuimarisha vituo vya afya ambapo hadi kufikia Agosti mwaka huu, jumla ya vituo vya afya 209 vilikuwa vimekwishajengwa hapa nchini.Kwa mujibu wa Majaliwa, kila mwezi, Serikali inapeleka wilayani humo sh. milioni 25 kwa ajili ya ununuzi wa dawa kuanzia hospitali ya wilaya, vituo vya afya na zahanati na akawaonya waganga na wauguzi wasiziguse dawa hizo kwa sababu zimelenga kuwasaidia wananchi.Mapema, akizungumza na wananchi hao, Naibu Waziri wa Fedha, Dk. Ashatu Kijaji ambaye pia ni Mbunge wa jimbo la Kondoa, aliishukuru Serikali ya Awamu ya Tano kwa kuimarisha huduma za afya wilayani humo ambapo katika kipindi cha miaka mitatu, wameweza kuwa na vituop vya afya vitano.“Katika kipindi cha miaka 40, tulikuwa na vituo vya afya vitatu tu lakini ndani ya miaka mitatu, tumefikisha vituo vya afya vitano.Alivitaja vituo hivyo kuwa ni Mauno, Busi, Bereko, Kalamba na Thawi”amesema. Waziri Mkuu leo ameanza ziara ya kikazi ya siku saba katika mkoa wa Dodoma.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- WAZIRI Mkuu Kassim Majaliwa amesema hataki Bohari ya Madawa (MSD) iendelee na tabia ya kupokea fedha na kuchelewa kupeleka vifaa kwenye hospitali na vituo vya afya.Ametoa onyo hilo leo mchana wakati anazungumza na wakazi wa Kata ya Mauno, wilayani Kondoa ambako alienda kukagua ujenzi wa kituo cha afya na kuelezwa kuwa MSD imekuwa ikichelewa kupeleka dawa.“MSD ninawatahadharisha wasirudie kosa la kupokea fedha na kutopeleka dawa na vifaa tiba. Ofisi zao ziko hapo Dodoma mjini, ni kwa nini mnachelewa kuleta vifaa hivyo,” amesema.Amesema Serikali ilitoa sh. milioni 500 kwa ajili ya ujenzi wa kituo hicho cha afya na kwamba baada ya ukaguzi ameridhika na kazi inayofanyika.Amemtaka Mwenyekiti wa Halmashauri hiyo pamoja na madiwani wahakikishe wanatenga fedha kwa ajili ya ujenzi wa wodi mbili za wagonjwa wa kawaida wa kike na wa kiume.“Hapa mna kituo cha afya, hospitali ya wilaya iko Kondoa mjini ambako ni km.62 kutoka hapa. Tengeni fedha za kujenga hizo wodi ili watu walazwe hapahapa. Halmashauri mnao uwezo wa kujenga hizo wodi mbili. Nataka nione mnaanza na nipate taarifa kuwa mmeanza ujenzi huo,” amesema Majaliwa.“Mwenyekiti wa Halmashauri na madiwani kaeni na mfanye hiyo kazi. Nikisema muanze maana yake ni kuanza. Tunataka wana-Mauno watibiwe hukuhuku na hakuna haja ya kuwasumbua wananchi kwenda hadi Kondoa mjini. Mkimaliza ujenzi, mtuambie, tutaleta sh. milioni 250 za kununua vifaa vya ndani.” amesema.Amesema Serikali inaimarisha huduma za afya kwa kujenga zahanati na kuimarisha vituo vya afya ambapo hadi kufikia Agosti mwaka huu, jumla ya vituo vya afya 209 vilikuwa vimekwishajengwa hapa nchini.Kwa mujibu wa Majaliwa, kila mwezi, Serikali inapeleka wilayani humo sh. milioni 25 kwa ajili ya ununuzi wa dawa kuanzia hospitali ya wilaya, vituo vya afya na zahanati na akawaonya waganga na wauguzi wasiziguse dawa hizo kwa sababu zimelenga kuwasaidia wananchi.Mapema, akizungumza na wananchi hao, Naibu Waziri wa Fedha, Dk. Ashatu Kijaji ambaye pia ni Mbunge wa jimbo la Kondoa, aliishukuru Serikali ya Awamu ya Tano kwa kuimarisha huduma za afya wilayani humo ambapo katika kipindi cha miaka mitatu, wameweza kuwa na vituop vya afya vitano.“Katika kipindi cha miaka 40, tulikuwa na vituo vya afya vitatu tu lakini ndani ya miaka mitatu, tumefikisha vituo vya afya vitano.Alivitaja vituo hivyo kuwa ni Mauno, Busi, Bereko, Kalamba na Thawi”amesema. Waziri Mkuu leo ameanza ziara ya kikazi ya siku saba katika mkoa wa Dodoma. ### Response: KITAIFA ### End

NA  FRANCIS GODWIN- IRINGA MKUU  wa  Wilaya ya Kilolo  mkoani  Iringa, Asia Abdalah, amepiga marufuku wanafunzi  wa shule za msingi  wilayani  humo  kujipikia chakula wakati  wa masomo . Alikuwa akizungumza  jana  na walimu   na kamati ya  Shule ya Msingi Mlowa Kata ya Mahenge  wakati wa ziara  yake ya kukagua miundombinu ya  shule. Alisema     hajapendezwa na utaratibu wa  shule  hiyo wa  kuwaacha  wanafunzi  kuingia  jikoni  kujiandalia  chakula cha  mchana badala ya  kujisomea. DC aliagiza kamati ya  shule  hiyo na  shule  nyingine  zote  wilayani  Kilolo  kutafuta  wapishi  watakaofanya kazi ya  kuwaandalia  chakula   wanafunzi hao. Alisisitiza kuwa  asingependa  kuona  wanafunzi  wakiacha masomo na kuingia  jikoni  kupika  chakula.  "Sijapendezwa  hata  kidogo  kuona  wanafunzi  wanapika chakula badala ya  kusoma, naagiza kuanzia leo shule  zote  kutafuta  wapishi  wa  kuwahudumia  wanafunzi hao. “Sitegemei  kuona  tena  wanafunzi  wanajipikia chakula….natoa  muda  hadi Jumatatu wiki ijayo iwe  mwisho,”alisema. Hata hivyo, DC  alipongeza  jitihada mbalimbali  zinazofanywa na kamati ya  shule hiyo  kwa kukamilisha vyumba  viwili   vya madarasa na  kuwaepusha  wanafunzi  waliokuwa  wakisomea  chini ya  mti  kuanza  kusomea darasani.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- NA  FRANCIS GODWIN- IRINGA MKUU  wa  Wilaya ya Kilolo  mkoani  Iringa, Asia Abdalah, amepiga marufuku wanafunzi  wa shule za msingi  wilayani  humo  kujipikia chakula wakati  wa masomo . Alikuwa akizungumza  jana  na walimu   na kamati ya  Shule ya Msingi Mlowa Kata ya Mahenge  wakati wa ziara  yake ya kukagua miundombinu ya  shule. Alisema     hajapendezwa na utaratibu wa  shule  hiyo wa  kuwaacha  wanafunzi  kuingia  jikoni  kujiandalia  chakula cha  mchana badala ya  kujisomea. DC aliagiza kamati ya  shule  hiyo na  shule  nyingine  zote  wilayani  Kilolo  kutafuta  wapishi  watakaofanya kazi ya  kuwaandalia  chakula   wanafunzi hao. Alisisitiza kuwa  asingependa  kuona  wanafunzi  wakiacha masomo na kuingia  jikoni  kupika  chakula.  "Sijapendezwa  hata  kidogo  kuona  wanafunzi  wanapika chakula badala ya  kusoma, naagiza kuanzia leo shule  zote  kutafuta  wapishi  wa  kuwahudumia  wanafunzi hao. “Sitegemei  kuona  tena  wanafunzi  wanajipikia chakula….natoa  muda  hadi Jumatatu wiki ijayo iwe  mwisho,”alisema. Hata hivyo, DC  alipongeza  jitihada mbalimbali  zinazofanywa na kamati ya  shule hiyo  kwa kukamilisha vyumba  viwili   vya madarasa na  kuwaepusha  wanafunzi  waliokuwa  wakisomea  chini ya  mti  kuanza  kusomea darasani. ### Response: KITAIFA ### End

WAZIRI Mkuu, Kassim Majaliwa amesema suala la kuwaondoa kazini watumishi wa umma ambao ni wazembe, wala rushwa na wasiotimiza majukumu yao ipasavyo ni endelevu.Amesisitiza kuwa serikali inahitaji watumishi wenye heshima na nidhamu ya kazi ili waweze kuwatumikia wananchi bila ya ubaguzi wa aina yoyote iwe wa kiuchumi, kidini au kikabila. Waziri Mkuu alisema hayo jana wakati akihutubia wananchi katika Kongamano la Kumpongeza Rais John Magufuli kwa utekelezaji wa Ilani ya CCM ya mwaka 2015/20. Kongamano hilo limeandaliwa na Umoja wa Wanawake Tanzania (UWT) ili kumpongeza Rais John Magufuli lilifanyika katika Uwanja wa Lake Tanganyika mkoani Kigoma.Alisema serikali imejipanga vizuri katika mapambano dhidi ya rushwa. Aliwataka wananchi watoe taarifa, iwapo watabaini uwepo wa watumishi wanaojihusisha na rushwa. “Watumishi wa umma tunataka watambue kwamba wao ni watumishi wa wananchi, hivyo hawana budi kutambua wajibu wao ambao ni kumtumikia mwananchi ipasavyo,” alisema. Alisema kuwa serikali imepiga hatua kubwa katika vita dhidi ya rushwa, ambapo kwa Afrika, Tanzania inaongoza kwa mujibu wa ripoti ya taasisi ya Transparency International.Katibu Mkuu wa UWT, Queen Mlozi alisema kongamano hilo ni muendelezo wa kongamano zingine za kumpongeza Rais, zilizofanyika kwenye mikoa ya Dar es Salaam, Mbeya na Unguja na Pemba. Alisema viongozi hao wameonesha dhamira ya kweli ya kuwaletea wananchi maendeleo. “Tutaendelea kushirikiana na viongozi wetu na hatupo tayari kugawanyika” alisema.Awali, mawaziri na naibu mawaziri mbalimbali, walipata fursa ya kuelezea namna ilani ilivyotekelezwa katika maeneo mbalimbali kupitia wizara zao. Katika kongamano hilo, viongozi na wanachama wa vyama mbalimbali walivihama vyama vyao na kujiunga na CCM akiwemo na aliyekuwa Katibu wa Mbunge wa Kigoma Mjini, Zitto Kabwe.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- WAZIRI Mkuu, Kassim Majaliwa amesema suala la kuwaondoa kazini watumishi wa umma ambao ni wazembe, wala rushwa na wasiotimiza majukumu yao ipasavyo ni endelevu.Amesisitiza kuwa serikali inahitaji watumishi wenye heshima na nidhamu ya kazi ili waweze kuwatumikia wananchi bila ya ubaguzi wa aina yoyote iwe wa kiuchumi, kidini au kikabila. Waziri Mkuu alisema hayo jana wakati akihutubia wananchi katika Kongamano la Kumpongeza Rais John Magufuli kwa utekelezaji wa Ilani ya CCM ya mwaka 2015/20. Kongamano hilo limeandaliwa na Umoja wa Wanawake Tanzania (UWT) ili kumpongeza Rais John Magufuli lilifanyika katika Uwanja wa Lake Tanganyika mkoani Kigoma.Alisema serikali imejipanga vizuri katika mapambano dhidi ya rushwa. Aliwataka wananchi watoe taarifa, iwapo watabaini uwepo wa watumishi wanaojihusisha na rushwa. “Watumishi wa umma tunataka watambue kwamba wao ni watumishi wa wananchi, hivyo hawana budi kutambua wajibu wao ambao ni kumtumikia mwananchi ipasavyo,” alisema. Alisema kuwa serikali imepiga hatua kubwa katika vita dhidi ya rushwa, ambapo kwa Afrika, Tanzania inaongoza kwa mujibu wa ripoti ya taasisi ya Transparency International.Katibu Mkuu wa UWT, Queen Mlozi alisema kongamano hilo ni muendelezo wa kongamano zingine za kumpongeza Rais, zilizofanyika kwenye mikoa ya Dar es Salaam, Mbeya na Unguja na Pemba. Alisema viongozi hao wameonesha dhamira ya kweli ya kuwaletea wananchi maendeleo. “Tutaendelea kushirikiana na viongozi wetu na hatupo tayari kugawanyika” alisema.Awali, mawaziri na naibu mawaziri mbalimbali, walipata fursa ya kuelezea namna ilani ilivyotekelezwa katika maeneo mbalimbali kupitia wizara zao. Katika kongamano hilo, viongozi na wanachama wa vyama mbalimbali walivihama vyama vyao na kujiunga na CCM akiwemo na aliyekuwa Katibu wa Mbunge wa Kigoma Mjini, Zitto Kabwe. ### Response: KITAIFA ### End

Mwandishi Wetu WATOTO zaidi ya 5,000 waliochaguliwa kujiunga na kidato cha kwanza  mwaka huu katika Wilaya ya Musoma mkoani Mara, wameshindwa kuripoti shuleni ndani ya wiki moja toka shule zimefunguliwa. Kufuatia hali hiyo, uongozi wa Wilaya ya Musoma, imeaangaza vita na wazazi ambao watoto wao hawajaripoti shuleni  licha ya kuchaguliwa kujiunga na kidato cha kwanza wilayani humo. Mkuu wa Wilaya ya Musoma, Dk. Vicent Naano, alisema ifikapo Ijumaa ijayo mzazi ambaye hatampeleka mtoto wake shule, atafikishwa Mahakamani ili kukabiliana na mkono wa sheria. Naano alisema katika halmashauri ya Wilaya ya Musoma vijijini watoto 3,480 walichaguliwa kujiunga na kidato cha kwanza lakinin hadi Ijumaa wiki hii wanafunzi 684 tu ndio waliokuwa wameripoti shuleni. Alisema katika Manispaa ya Musoma watoto 3,748 walichaguliwa kujiunga na kidato cha kwanza lakini ni wanafunzi 951 tu ndio waliokuwa wamesajiliwa shuleni hadi kufikia Ijumaa. Alisema Serikali haiwezi kuvumilia hali hiyo hasa ikizingatiwa hivi sasa wazazi wamepunguziwa mzigo wa kusomesha kwa kiasi kikubwa kutokana na sera ya elimu bure hivyo wazazi wanalo jukumu la kuhakikisha kila mtoto anapelekwa shule. Aliwaagiza wazazi wa kuhakikisha kuwa wanawapeleka watoto wao shuleni kabla ya ijumaa ijayo na kwamba hata kama hawana sare za shule watapokelewa tu ili waweze  kuendelea na masomo ambayo yalianza tangu Januari 6. Alisema ingawa kulikuwepo na upungufu wa madarasa katika wilaya hiyo Serikali imejitahidi kutafuta namna ambavyo wanafunzi waliofaulu wanaanza masomo kwa pamoja. Alisema katika mikakati hiyo pamoja na mambo mengine waliamua kutumia vyumba vya maabara kama madarasa lakini cha ajabu wanafunzi walioripoti shuleni ni chini ya asilimia 20. Alitolea mfano shule ya Sekondari ya Mugango ambapo ni wanafunzi 37 tu walioripoti shuleni hapo kati ya 320 waliochaguliwa kujiunga na shule hiyo. Kuhusu vyumba vya madarasa, alisema jumla ya madarasa 36 yanajengwa katika wilaya hiyo ambapo yatakamilika kabla ya Februari 15. Pia alisema wapo katika mchakato wa kufungua shule mbili za sekondari katika wilaya  hiyo ikiwa ni sehemu ya kupambana na upungufu wa madarasa na baada ya kufunguliwa shule hizo pamoja na madarasa hayo 36 kukamilika tatizo la upungufu wa madarasa litakuwa limemalizika.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Mwandishi Wetu WATOTO zaidi ya 5,000 waliochaguliwa kujiunga na kidato cha kwanza  mwaka huu katika Wilaya ya Musoma mkoani Mara, wameshindwa kuripoti shuleni ndani ya wiki moja toka shule zimefunguliwa. Kufuatia hali hiyo, uongozi wa Wilaya ya Musoma, imeaangaza vita na wazazi ambao watoto wao hawajaripoti shuleni  licha ya kuchaguliwa kujiunga na kidato cha kwanza wilayani humo. Mkuu wa Wilaya ya Musoma, Dk. Vicent Naano, alisema ifikapo Ijumaa ijayo mzazi ambaye hatampeleka mtoto wake shule, atafikishwa Mahakamani ili kukabiliana na mkono wa sheria. Naano alisema katika halmashauri ya Wilaya ya Musoma vijijini watoto 3,480 walichaguliwa kujiunga na kidato cha kwanza lakinin hadi Ijumaa wiki hii wanafunzi 684 tu ndio waliokuwa wameripoti shuleni. Alisema katika Manispaa ya Musoma watoto 3,748 walichaguliwa kujiunga na kidato cha kwanza lakini ni wanafunzi 951 tu ndio waliokuwa wamesajiliwa shuleni hadi kufikia Ijumaa. Alisema Serikali haiwezi kuvumilia hali hiyo hasa ikizingatiwa hivi sasa wazazi wamepunguziwa mzigo wa kusomesha kwa kiasi kikubwa kutokana na sera ya elimu bure hivyo wazazi wanalo jukumu la kuhakikisha kila mtoto anapelekwa shule. Aliwaagiza wazazi wa kuhakikisha kuwa wanawapeleka watoto wao shuleni kabla ya ijumaa ijayo na kwamba hata kama hawana sare za shule watapokelewa tu ili waweze  kuendelea na masomo ambayo yalianza tangu Januari 6. Alisema ingawa kulikuwepo na upungufu wa madarasa katika wilaya hiyo Serikali imejitahidi kutafuta namna ambavyo wanafunzi waliofaulu wanaanza masomo kwa pamoja. Alisema katika mikakati hiyo pamoja na mambo mengine waliamua kutumia vyumba vya maabara kama madarasa lakini cha ajabu wanafunzi walioripoti shuleni ni chini ya asilimia 20. Alitolea mfano shule ya Sekondari ya Mugango ambapo ni wanafunzi 37 tu walioripoti shuleni hapo kati ya 320 waliochaguliwa kujiunga na shule hiyo. Kuhusu vyumba vya madarasa, alisema jumla ya madarasa 36 yanajengwa katika wilaya hiyo ambapo yatakamilika kabla ya Februari 15. Pia alisema wapo katika mchakato wa kufungua shule mbili za sekondari katika wilaya  hiyo ikiwa ni sehemu ya kupambana na upungufu wa madarasa na baada ya kufunguliwa shule hizo pamoja na madarasa hayo 36 kukamilika tatizo la upungufu wa madarasa litakuwa limemalizika. ### Response: KITAIFA ### End

Na Mwandishi wetu -Zanzibar  WAZIRI wa Katiba na Sheria wa Serikali ya Mapinduzi Zanzibar (SMZ), Khamis Juma Mwalim, ameitaka Tume ya Haki za Binadamu na Utawala Bora kusimamia majukumu yao kwa ufanisi kama sheria na mwongozo inavyoelekeza. Akizungumza na ujumbe kutoka tume hiyo ofisini kwake Mazizini Unguja juzi, Mwalim alisema tume ina majukumu ya kuendeleza na kusimamia masuala ya haki na utawala bora nchini, ni vema ikasimamia kwa uadilifu zaidi. Shimo aliahidi wizara yake kuendelea kufanya kazi na tume hiyo kwa nguvu zote. Alisema wizara yake itahakikisha taratibu na miongozo inafuatwa katika kusimamia demokrasia, utawala bora na haki za binadamu chini ya utawala wa sheria. “Katiba, sheria, tume kwa upande mwingine ni watoto pacha, lazima tuungane pamoja kama mihimili ili kusimamia vema majukumu ya nchi na kuendeleza amani na mshikamano wa nchi yetu,” alsema Shimo. Naye Mwenyekiti wa Tume hiyo, Jaji mstaafu Mathew Mwaimu alisema jukumu kubwa la tume hiyo ni kulinda, kutetea na kuhifadhi haki za binadamu nchini. Alisema katika kutekeleza jukumu hilo, tume inayo mamlaka ya kupokea malalamiko kwa njia mbalimbali na kuanzisha uchunguzi wake endapo itaona kuna uvunjifu wa haki za binadamu na ukiukwaji wa misingi ya utawala bora. Mathew alimhakikishia  Mgumba kuwa tume itafanya kazi kwa uadilifu na kutimiza wajibu wao kwa kuzingatia taratibu na kufuata Katiba na sheria za nchi. Kuhusu masuala ya haki za binadamu,  alisema tume hiyo ni sehemu muhimu inayosimamiwa na Wizara ya Katiba na Sheria. Alisema ushirikiano mkubwa wa kiutendaji unahitajika ndani ya wizara inayoshughulikia masuala ya utawala bora ili kupata taarifa sahihi. Kamishna wa Tume ya Haki za Binadamu na Utawala Bora, Nyanda Shuli alisema kupitia ushirikiano huo, atatatua changamoto zitakazojitokeza na kupatiwa ufumbuzi. Alisema tume haitaruhusu mwanya kwa baadhi ya vikundi ama taasisi kuhatarisha amani na kusababisha ukiukwaji wa haki za binadamu na utawala bora.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Na Mwandishi wetu -Zanzibar  WAZIRI wa Katiba na Sheria wa Serikali ya Mapinduzi Zanzibar (SMZ), Khamis Juma Mwalim, ameitaka Tume ya Haki za Binadamu na Utawala Bora kusimamia majukumu yao kwa ufanisi kama sheria na mwongozo inavyoelekeza. Akizungumza na ujumbe kutoka tume hiyo ofisini kwake Mazizini Unguja juzi, Mwalim alisema tume ina majukumu ya kuendeleza na kusimamia masuala ya haki na utawala bora nchini, ni vema ikasimamia kwa uadilifu zaidi. Shimo aliahidi wizara yake kuendelea kufanya kazi na tume hiyo kwa nguvu zote. Alisema wizara yake itahakikisha taratibu na miongozo inafuatwa katika kusimamia demokrasia, utawala bora na haki za binadamu chini ya utawala wa sheria. “Katiba, sheria, tume kwa upande mwingine ni watoto pacha, lazima tuungane pamoja kama mihimili ili kusimamia vema majukumu ya nchi na kuendeleza amani na mshikamano wa nchi yetu,” alsema Shimo. Naye Mwenyekiti wa Tume hiyo, Jaji mstaafu Mathew Mwaimu alisema jukumu kubwa la tume hiyo ni kulinda, kutetea na kuhifadhi haki za binadamu nchini. Alisema katika kutekeleza jukumu hilo, tume inayo mamlaka ya kupokea malalamiko kwa njia mbalimbali na kuanzisha uchunguzi wake endapo itaona kuna uvunjifu wa haki za binadamu na ukiukwaji wa misingi ya utawala bora. Mathew alimhakikishia  Mgumba kuwa tume itafanya kazi kwa uadilifu na kutimiza wajibu wao kwa kuzingatia taratibu na kufuata Katiba na sheria za nchi. Kuhusu masuala ya haki za binadamu,  alisema tume hiyo ni sehemu muhimu inayosimamiwa na Wizara ya Katiba na Sheria. Alisema ushirikiano mkubwa wa kiutendaji unahitajika ndani ya wizara inayoshughulikia masuala ya utawala bora ili kupata taarifa sahihi. Kamishna wa Tume ya Haki za Binadamu na Utawala Bora, Nyanda Shuli alisema kupitia ushirikiano huo, atatatua changamoto zitakazojitokeza na kupatiwa ufumbuzi. Alisema tume haitaruhusu mwanya kwa baadhi ya vikundi ama taasisi kuhatarisha amani na kusababisha ukiukwaji wa haki za binadamu na utawala bora. ### Response: KITAIFA ### End

Afisa habari wa Simba Haji Manara amempongeza kocha wa klabu ya Yanga Lucy Eymael kwa kitendo chake cha kumpigia simu kocha wa klabu hiyo baada ya kufanikiwa kutwaa ubingwa wa ligi kuu bara. Akizungumza saa chache baada ya kuwasili jijini Dar es salaam kutokea mkoani Mbeya walikocheza michezo miwili iliyowafanya kutawazwa mabingwa wa Ligi Kuu Bara Manara amesema alichokifanya kocha huyo ni kitendo cha kiungwana na kinapaswa kuingwa. “Nimshukuru sana kocha wa Yanga amekuwa mtu wa kwanza kumpigia simu na kumpongeza kocha wetu baada ya ubingwa yeye ni muungwana na hata mkuu wa GSM amenipigia simu kunipongeza hao wanaosema tumebebwa watajua wenyewe” amesema Manara. Ikumbukwe Kuwa Simba Sc imefanikiwa kutwa ubingwa wa tatu mfululizo wa ligi kuu bara ikiwa na michezo minne mkononi na wanajianda kushuka dimbani kupambana na Azam Fc kwenye mchezo wa kombe la Shirikisho siku ya Jumatano Julai 1,2020.  

MICHEZO

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Afisa habari wa Simba Haji Manara amempongeza kocha wa klabu ya Yanga Lucy Eymael kwa kitendo chake cha kumpigia simu kocha wa klabu hiyo baada ya kufanikiwa kutwaa ubingwa wa ligi kuu bara. Akizungumza saa chache baada ya kuwasili jijini Dar es salaam kutokea mkoani Mbeya walikocheza michezo miwili iliyowafanya kutawazwa mabingwa wa Ligi Kuu Bara Manara amesema alichokifanya kocha huyo ni kitendo cha kiungwana na kinapaswa kuingwa. “Nimshukuru sana kocha wa Yanga amekuwa mtu wa kwanza kumpigia simu na kumpongeza kocha wetu baada ya ubingwa yeye ni muungwana na hata mkuu wa GSM amenipigia simu kunipongeza hao wanaosema tumebebwa watajua wenyewe” amesema Manara. Ikumbukwe Kuwa Simba Sc imefanikiwa kutwa ubingwa wa tatu mfululizo wa ligi kuu bara ikiwa na michezo minne mkononi na wanajianda kushuka dimbani kupambana na Azam Fc kwenye mchezo wa kombe la Shirikisho siku ya Jumatano Julai 1,2020.   ### Response: MICHEZO ### End

NAIROBI, KENYA SERIKALI ya Kenya imesema kuwa itatuma ndege ya Kenya Airways nchini China kesho Jumatano kwa ajili ya kuchukua vifaa vya kupambana na ugonjwa wa Covid-19, wakati maambukizi nchini humo yakiwa yamefikia zaidi ya 142. Waziri wa Usafirishaji wa Kenya, James Macharia alithibitisha habari hiyo na kusema kuwa, vifaa hivyo vitatumika kuzuia njia za kuenea kwa maambukizi ya corona. Waziri Macharia alitoa taarifa hiyo wakati akitangaza kuongezwa muda wa marufuku ya ndege za kigeni kuingia nchini Kenya kwa muda wa siku 30 nyingine. Kwa mujibu wa taarifa hiyo, ndege za mizigo tu na zile za kuhamisha raia wa kigeni ndizo zitakazoendelea kufanya kazi. Huku hayo yakiripotiwa, Kenya imethibitisha kuwa na wagonjwa wapya 16 wa corona, baada ya kuwafanyia vipimo watu 530. Hadi sasa Kenya imefikisha idadi ya watu 142 wenye maambukizi ya Covid-19. Juzi, Wizara ya Afya ya Kenya ilitangaza kuwa katika kesi mpya 16 za maambukizi ya corona nchini humo, miongoni mwao ni raia wa Kenya ni 15 na mmoja ni raia wa Nigeria. Taarifa hiyo ya wizara ilieleza kuwa raia 11 kati ya hao wana historia ya kusafiri nje ya nchi na watano kati yao wameambukizwa wakiwa ndani ya Kenya. Watu 12 ni kutoka mji mkuu wa Kenya, Nairobi, wengine watatu wanaishi Mombasa na mmoja ni kutoka Kilifi. Waliokutwa na maambukizi mapya ni wennye umri kati ya miaka 22 na 66, wanaume ni tisa na wanawake saba. Vile vile Wizara ya Afya ya Kenya ilisema kuwa inatengeneza barakoa (maski) ambazo zitasambazwa kwa wananchi hivi karibuni. Pia ilisema watu watakaokufa kwa corona watazikwa ndani ya masaa 24. Watu wa karibu wa familia wasiozidi 15 ndio wataruhusiwa kuhudhuria mazishi hayo yatakayosimamiwa na Serikali. WAPINZANI UGANDA WAILAUMU SERIKALI Nchini Uganda, wapinzani wameilaumu Serikali ya Rais Yoweri Museveni kwa kushindwa kudhibiti maambukizi ya corona nchini humo kama ambavyo wamesisitiza kuwa chakula kinachotolewa na Serikali kuwasaidia waathirika wa corona hakitoshi. Televisheni ya France 24 iliripoti habari hiyo na kumnukuu Waziri Mkuu wa Uganda, Ruhakana Rugunda akijibu malalamiko hayo ya wapinzani akisema, hatua hiyo ya Serikali ni kwa ajili ya kuwasaidia  watu wenye shida zaidi tu si kwa ajili ya kila muathiriwa wa corona. Ugawaji chakula ili kukabiliana na madhara ya kiuchumi na kijamii ya waathiriwa wa corona ulianza wiki mbili zilizopita nchini Uganda. Ulifanyika katika mji mkuu Kampala na maeneo mengine ya Uganda kwa ajili ya kuwasaidia waathirika wa corona. Hata hivyo wapinzani wanasema chakula kinachotolewa ni kidogo sana na hakikidhi haja. Wakati huo huo, Waziri Mkuu wa zamani aliyeongoza serikali ya mpito nchini Libya, Mahmoud Jibril,  amefariki dunia kwa ugonjwa wa Covid-19 yaani corona. Ilielezwa jana kuwa kuwa Waziri Mkuu huyo wa zamani wa Libya aliyeongoza mapinduzi yaliyong’oa madarakani Kanali Muammar Gaddafi mwaka 2011 alilazwa katika hospitali moja mjini Cairo, Misri baada ya kupata mshtuko wa moyo na siku tatu baadaye, aligundulika kuwa na ugonjwa wa Covid-19 na kuwekwa karantini. Mkurugenzi wa Hospitali ya Ganzouri iliyopo mjini Cairo, Hisham Wagdy, alisema Jibril alifikishwa hospitalini hapo Machi 21, 2020 na alithibitishwa kuwa na corona siku chache baadaye. Habari hiyo imethibitishwa pia na msaidizi wa Mahmoud Jabril katika chama chake, yaani Fawzi Ammar ambaye alisema kuwa, Jibril alifariki dunia katika hospitali moja binafsi mjini Cairo, Misri alikokuwa anatibiwa tangu mwezi uliopita. JOHNSON BADO YUKO HOSPITALINI Waziri Mkuu wa Uingereza Boris Johnson pia ameendelea kuwepo hospitali usiku mzima wa kuamkia jana baada ya kufikishwa hapo juzi kufanyiwa uchunguzi kutokana na dalili za virusi vya corona ambazo hazijaisha, siku 10 baada ya kutambulika kuwa na virusi hivyo. Kiongozi huyo alitangaza Machi 27 kwamba alipimwa na kupatikana na virusi hivyo na amejitenga katika nyumba yake iliyoko Downing Street tokea wakati huo. Usiku wa juzi alipelekwa hospitali kwa uchunguzi zaidi kutokana na ushauri wa daktari wake aliyesema wanafanya hivyo kutokana na tahadhari tu. Lakini Waziri wa Nyumba wa Uingereza, Robert Jenrick alisema ni matarajio yao kwamba kutokana na vipimo alivyofanyiwa atarudi na kuendelea na majukumu yake hivi karibuni. Jenrick alisema waziri mkuu huyo ataendelea na majukumu yake ya kuliongoza Taifa la Uingereza hata akiwa hospitalini. GUTERRES ATOA WITO Kwa upande wake, Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa (UN), Antonio Guterres amezitaka Serikali kuwajumuisha wanawake katika juhudi zao za kupambana na janga la virusi vya corona. Visa vya dhuluma dhidi ya wanawake vimeongezeka kote duniani wakati Serikali tofauti zimeweka marufuku ya kutotoka nje kwa ajili ya kuudhibiti kuenea kwa virusi hivyo. Akizungumza katika ujumbe alioutoa kwa njia ya video, Guterres alizitaka Serikali kuwaweka wanawake katika mipango yao ya kukabiliana na virusi hivyo. Kwa mujibu na tume ya kitaifa ya wanawake nchini India katika wiki ya kwanza ya marufuku ya kutotoka nje, nchi hiyo iliripoti mara mbili ya visa vya unyanyasaji wa wanawake ambavyo kawaida inaandikisha. Na uongozi nchini Ufaransa unasema visa nchini humo viliongezeka kwa theluthi moja huku Australia ikiripoti asilimia 75 ya watu waliokuwa wanatafuta njia za kuwasaidia waathirika wa dhuluma za kinyumbani kwenye mtandao wa intaneti.

KIMATAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- NAIROBI, KENYA SERIKALI ya Kenya imesema kuwa itatuma ndege ya Kenya Airways nchini China kesho Jumatano kwa ajili ya kuchukua vifaa vya kupambana na ugonjwa wa Covid-19, wakati maambukizi nchini humo yakiwa yamefikia zaidi ya 142. Waziri wa Usafirishaji wa Kenya, James Macharia alithibitisha habari hiyo na kusema kuwa, vifaa hivyo vitatumika kuzuia njia za kuenea kwa maambukizi ya corona. Waziri Macharia alitoa taarifa hiyo wakati akitangaza kuongezwa muda wa marufuku ya ndege za kigeni kuingia nchini Kenya kwa muda wa siku 30 nyingine. Kwa mujibu wa taarifa hiyo, ndege za mizigo tu na zile za kuhamisha raia wa kigeni ndizo zitakazoendelea kufanya kazi. Huku hayo yakiripotiwa, Kenya imethibitisha kuwa na wagonjwa wapya 16 wa corona, baada ya kuwafanyia vipimo watu 530. Hadi sasa Kenya imefikisha idadi ya watu 142 wenye maambukizi ya Covid-19. Juzi, Wizara ya Afya ya Kenya ilitangaza kuwa katika kesi mpya 16 za maambukizi ya corona nchini humo, miongoni mwao ni raia wa Kenya ni 15 na mmoja ni raia wa Nigeria. Taarifa hiyo ya wizara ilieleza kuwa raia 11 kati ya hao wana historia ya kusafiri nje ya nchi na watano kati yao wameambukizwa wakiwa ndani ya Kenya. Watu 12 ni kutoka mji mkuu wa Kenya, Nairobi, wengine watatu wanaishi Mombasa na mmoja ni kutoka Kilifi. Waliokutwa na maambukizi mapya ni wennye umri kati ya miaka 22 na 66, wanaume ni tisa na wanawake saba. Vile vile Wizara ya Afya ya Kenya ilisema kuwa inatengeneza barakoa (maski) ambazo zitasambazwa kwa wananchi hivi karibuni. Pia ilisema watu watakaokufa kwa corona watazikwa ndani ya masaa 24. Watu wa karibu wa familia wasiozidi 15 ndio wataruhusiwa kuhudhuria mazishi hayo yatakayosimamiwa na Serikali. WAPINZANI UGANDA WAILAUMU SERIKALI Nchini Uganda, wapinzani wameilaumu Serikali ya Rais Yoweri Museveni kwa kushindwa kudhibiti maambukizi ya corona nchini humo kama ambavyo wamesisitiza kuwa chakula kinachotolewa na Serikali kuwasaidia waathirika wa corona hakitoshi. Televisheni ya France 24 iliripoti habari hiyo na kumnukuu Waziri Mkuu wa Uganda, Ruhakana Rugunda akijibu malalamiko hayo ya wapinzani akisema, hatua hiyo ya Serikali ni kwa ajili ya kuwasaidia  watu wenye shida zaidi tu si kwa ajili ya kila muathiriwa wa corona. Ugawaji chakula ili kukabiliana na madhara ya kiuchumi na kijamii ya waathiriwa wa corona ulianza wiki mbili zilizopita nchini Uganda. Ulifanyika katika mji mkuu Kampala na maeneo mengine ya Uganda kwa ajili ya kuwasaidia waathirika wa corona. Hata hivyo wapinzani wanasema chakula kinachotolewa ni kidogo sana na hakikidhi haja. Wakati huo huo, Waziri Mkuu wa zamani aliyeongoza serikali ya mpito nchini Libya, Mahmoud Jibril,  amefariki dunia kwa ugonjwa wa Covid-19 yaani corona. Ilielezwa jana kuwa kuwa Waziri Mkuu huyo wa zamani wa Libya aliyeongoza mapinduzi yaliyong’oa madarakani Kanali Muammar Gaddafi mwaka 2011 alilazwa katika hospitali moja mjini Cairo, Misri baada ya kupata mshtuko wa moyo na siku tatu baadaye, aligundulika kuwa na ugonjwa wa Covid-19 na kuwekwa karantini. Mkurugenzi wa Hospitali ya Ganzouri iliyopo mjini Cairo, Hisham Wagdy, alisema Jibril alifikishwa hospitalini hapo Machi 21, 2020 na alithibitishwa kuwa na corona siku chache baadaye. Habari hiyo imethibitishwa pia na msaidizi wa Mahmoud Jabril katika chama chake, yaani Fawzi Ammar ambaye alisema kuwa, Jibril alifariki dunia katika hospitali moja binafsi mjini Cairo, Misri alikokuwa anatibiwa tangu mwezi uliopita. JOHNSON BADO YUKO HOSPITALINI Waziri Mkuu wa Uingereza Boris Johnson pia ameendelea kuwepo hospitali usiku mzima wa kuamkia jana baada ya kufikishwa hapo juzi kufanyiwa uchunguzi kutokana na dalili za virusi vya corona ambazo hazijaisha, siku 10 baada ya kutambulika kuwa na virusi hivyo. Kiongozi huyo alitangaza Machi 27 kwamba alipimwa na kupatikana na virusi hivyo na amejitenga katika nyumba yake iliyoko Downing Street tokea wakati huo. Usiku wa juzi alipelekwa hospitali kwa uchunguzi zaidi kutokana na ushauri wa daktari wake aliyesema wanafanya hivyo kutokana na tahadhari tu. Lakini Waziri wa Nyumba wa Uingereza, Robert Jenrick alisema ni matarajio yao kwamba kutokana na vipimo alivyofanyiwa atarudi na kuendelea na majukumu yake hivi karibuni. Jenrick alisema waziri mkuu huyo ataendelea na majukumu yake ya kuliongoza Taifa la Uingereza hata akiwa hospitalini. GUTERRES ATOA WITO Kwa upande wake, Katibu Mkuu wa Umoja wa Mataifa (UN), Antonio Guterres amezitaka Serikali kuwajumuisha wanawake katika juhudi zao za kupambana na janga la virusi vya corona. Visa vya dhuluma dhidi ya wanawake vimeongezeka kote duniani wakati Serikali tofauti zimeweka marufuku ya kutotoka nje kwa ajili ya kuudhibiti kuenea kwa virusi hivyo. Akizungumza katika ujumbe alioutoa kwa njia ya video, Guterres alizitaka Serikali kuwaweka wanawake katika mipango yao ya kukabiliana na virusi hivyo. Kwa mujibu na tume ya kitaifa ya wanawake nchini India katika wiki ya kwanza ya marufuku ya kutotoka nje, nchi hiyo iliripoti mara mbili ya visa vya unyanyasaji wa wanawake ambavyo kawaida inaandikisha. Na uongozi nchini Ufaransa unasema visa nchini humo viliongezeka kwa theluthi moja huku Australia ikiripoti asilimia 75 ya watu waliokuwa wanatafuta njia za kuwasaidia waathirika wa dhuluma za kinyumbani kwenye mtandao wa intaneti. ### Response: KIMATAIFA ### End

WAZIRI wa Madini, Dotto Biteko ametoa siku saba kwa Mgodi wa Acacia North Mara uliopo Nyamongo wilayani hapa, kufanya uhakiki sahihi kwa siku saba na ifikapo Machi 30, mwaka huu, wawe wameshalipa fidia kwa wananchi wanaodai.Pia, Biteko ametaka warekebishe miundombinu ya maji machafu, vinginevyo ataufunga mgodi huo. Wananchi 203 wa vijiji vinne wanaozunguka Mgodi wa Acacia North Mara, waliofanyiwa tathmini ya mali zao zikiwemo nyumba, ardhi na mazao, wametoa kilio chao kwa waziri huyo.Wanadai waliandikiwa na mgodi hundi zenye viwango vidogo vya Sh 41,159 za fidia za mali zao. Wanadai wengi wao wamegoma kuchukua hundi hizo. Biteko alitoa agizo hilo wakati akizungumza katika mkutano wa hadhara katika Shule ya Sekondari Nyamongo akiongozana na Mkuu wa Mkoa wa Mara, Adam Malima, Mkuu wa Wilaya ya Tarime, Charles Kabeho, Kaimu Ofisa Madini Mkoa, Nyaisara Mgaya, Kamati ya Ulinzi na Usalama ya Wilaya na Mkoa na mamia ya wananchi wa vijiji vinne zinavyozunguka mgodi huo vya Nyakunguru, Nyabichune, Mjini Kati na Nyangoto.Wananchi hao walidai kuandikiwa hundi zenye viwango vidogo vya fidia za mali zao mbali na kufanyiwa tathimini na mgodi huo tangu mwaka 2014 hadi sasa bila malipo. Baadhi ya wananchi walioandikiwa fidia viwango vya chini ni Neema Daudi wa Kitongoji cha Masinki, aliyekuwa na nyumba mbili na ardhi ya shamba aliyeandikiwa hundi ya Sh 41,159, na Dickson Ryoba wa Kijiji cha Nyabichune aliyedai kuandikiwa hundi ya Sh 41,449.Wengi wamepinga viwango hivyo na kugoma kuchukua hundi hizo. Aidha, wananchi hao wamelalamika kuhusu maji yenye kemikali za sumu yanayotiririka kutoka mabwawa ya mgodi huo na kusambaa kuingia katika makazi ya watu na mito ukiwemo mto Tigite na mingine inayotumiwa na binadamu na wanyama, hali inayohatarisha maisha ya viumbe hai wanaoishi jirani na mgodi huo.Baada ya kuwasikiliza, Biteko aliagiza uongozi wa mgodi huo kuwalipa fidia za mali zao wananchi waliokwishafanyiwa tathimini tangu mwaka 2014, na wafanye uhakiki na viwango sahihi vya kuwalipa wananchi hao.“Ninawapa siku saba kuanzia leo kufanya uhakiki na ifikapo Machi 30, mwaka huu muwe mmeshawalipa fidia wananchi hawa wanaodai fidia za mali zao ili kuondoa malalamiko.Pia mhakikishe mnakarabati mabwawa yenu hayo ya maji machafu yenye kemikali yanayotililisha maji yenye sumu kuingia kwenye mito na makazi wa wananchi na kuleta madhara,” aliagiza Biteko. Alisema endapo watashindwa kutekeleza maagizo hayo ya kuwalipa wananchi fidia za mali zao na kukarabati mabwawa ya maji machafu, atarudi kuufunga mgodi huo.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- WAZIRI wa Madini, Dotto Biteko ametoa siku saba kwa Mgodi wa Acacia North Mara uliopo Nyamongo wilayani hapa, kufanya uhakiki sahihi kwa siku saba na ifikapo Machi 30, mwaka huu, wawe wameshalipa fidia kwa wananchi wanaodai.Pia, Biteko ametaka warekebishe miundombinu ya maji machafu, vinginevyo ataufunga mgodi huo. Wananchi 203 wa vijiji vinne wanaozunguka Mgodi wa Acacia North Mara, waliofanyiwa tathmini ya mali zao zikiwemo nyumba, ardhi na mazao, wametoa kilio chao kwa waziri huyo.Wanadai waliandikiwa na mgodi hundi zenye viwango vidogo vya Sh 41,159 za fidia za mali zao. Wanadai wengi wao wamegoma kuchukua hundi hizo. Biteko alitoa agizo hilo wakati akizungumza katika mkutano wa hadhara katika Shule ya Sekondari Nyamongo akiongozana na Mkuu wa Mkoa wa Mara, Adam Malima, Mkuu wa Wilaya ya Tarime, Charles Kabeho, Kaimu Ofisa Madini Mkoa, Nyaisara Mgaya, Kamati ya Ulinzi na Usalama ya Wilaya na Mkoa na mamia ya wananchi wa vijiji vinne zinavyozunguka mgodi huo vya Nyakunguru, Nyabichune, Mjini Kati na Nyangoto.Wananchi hao walidai kuandikiwa hundi zenye viwango vidogo vya fidia za mali zao mbali na kufanyiwa tathimini na mgodi huo tangu mwaka 2014 hadi sasa bila malipo. Baadhi ya wananchi walioandikiwa fidia viwango vya chini ni Neema Daudi wa Kitongoji cha Masinki, aliyekuwa na nyumba mbili na ardhi ya shamba aliyeandikiwa hundi ya Sh 41,159, na Dickson Ryoba wa Kijiji cha Nyabichune aliyedai kuandikiwa hundi ya Sh 41,449.Wengi wamepinga viwango hivyo na kugoma kuchukua hundi hizo. Aidha, wananchi hao wamelalamika kuhusu maji yenye kemikali za sumu yanayotiririka kutoka mabwawa ya mgodi huo na kusambaa kuingia katika makazi ya watu na mito ukiwemo mto Tigite na mingine inayotumiwa na binadamu na wanyama, hali inayohatarisha maisha ya viumbe hai wanaoishi jirani na mgodi huo.Baada ya kuwasikiliza, Biteko aliagiza uongozi wa mgodi huo kuwalipa fidia za mali zao wananchi waliokwishafanyiwa tathimini tangu mwaka 2014, na wafanye uhakiki na viwango sahihi vya kuwalipa wananchi hao.“Ninawapa siku saba kuanzia leo kufanya uhakiki na ifikapo Machi 30, mwaka huu muwe mmeshawalipa fidia wananchi hawa wanaodai fidia za mali zao ili kuondoa malalamiko.Pia mhakikishe mnakarabati mabwawa yenu hayo ya maji machafu yenye kemikali yanayotililisha maji yenye sumu kuingia kwenye mito na makazi wa wananchi na kuleta madhara,” aliagiza Biteko. Alisema endapo watashindwa kutekeleza maagizo hayo ya kuwalipa wananchi fidia za mali zao na kukarabati mabwawa ya maji machafu, atarudi kuufunga mgodi huo. ### Response: KITAIFA ### End

Mahakama ya Rufaa jijini Dar es Salaam leo, Ijumaa, imetupilia mbali rufaa iliyokatwa na Mkurugenzi wa Mashitaka nchini (DPP) dhidi ya Mwenyekiti wa Chadema, Freeman Mbowe na Mbunge wa Tarime Mjini, Ester Matiko.Hata hivyo, mahakama hiyo imeelekeza jalada la kesi hiyo kurudishwa Mahakama Kuu kwa ajili ya kusikiliza rufaa ya Mbowe kuhusu kufutiwa dhamana na Mahakama ya Hakimu Mkazi Kisutu, Novemba 23, 2018.Mahakama iliwafutia Mbowe na Matiko dhamana baada ya wawili hao kudharau maamuzi ya mahakama. Mbowe alishindwa kuhudhuria mahakamani November 8, mwaka jana kwa maelezo kuwa alisafiri kwenda Afrika Kusini kwa matibabu.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Mahakama ya Rufaa jijini Dar es Salaam leo, Ijumaa, imetupilia mbali rufaa iliyokatwa na Mkurugenzi wa Mashitaka nchini (DPP) dhidi ya Mwenyekiti wa Chadema, Freeman Mbowe na Mbunge wa Tarime Mjini, Ester Matiko.Hata hivyo, mahakama hiyo imeelekeza jalada la kesi hiyo kurudishwa Mahakama Kuu kwa ajili ya kusikiliza rufaa ya Mbowe kuhusu kufutiwa dhamana na Mahakama ya Hakimu Mkazi Kisutu, Novemba 23, 2018.Mahakama iliwafutia Mbowe na Matiko dhamana baada ya wawili hao kudharau maamuzi ya mahakama. Mbowe alishindwa kuhudhuria mahakamani November 8, mwaka jana kwa maelezo kuwa alisafiri kwenda Afrika Kusini kwa matibabu. ### Response: KITAIFA ### End

Ashanti ambao wanaongoza kundi A kwa pointi 14 wataingia uwanjani wakiwa na kumbukumbu nzuri ya ushindi wa bao 1-0 waliloifunga Kiluvya United kwenye uwanja huo wa nyumbani.Wakati Kundi A likiwa na mchezo huo mmoja kundi B litakuwa na michezo minne itakayochezwa katika viwanja tofauti. Polisi Morogoro wataialika Kurungenzi FC kwenye Uwanja wa Jamhuri Morogoro wakati Kimondo FC wataialika Bukinafaso.Lipuli FC watawaalika wanajeshi wa Ruvuma JKT Mlale kwenye Uwanja wa Samora Iringa na vinara wa kundi hilo Ruvu Shooting watakuwa wenyeji wa Njombe Mji kwenye Uwanja wa Mabatini Pwani.Kundi C, vinara wa kundi hilo Geita Gold FC, wataialika Polisi Mara wakati JKT Kanembwa watakuwa wenyeji wa Mbao FC kwenye Uwanja wa Lake Tanganyika.Nayo JKT Oljoro watakuwa wakicheza na Rhino Rangers kwenye Uwanja wa Sheikh Amri Abeid Arusha na maafande wa Polisi Tabora watakuwa wenyeji wa matajiri wa mafuta, Panone FC ya Kilimanjaro kwenye Uwanja wa Ali Hassan Mwinyi Tabora.

MICHEZO

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Ashanti ambao wanaongoza kundi A kwa pointi 14 wataingia uwanjani wakiwa na kumbukumbu nzuri ya ushindi wa bao 1-0 waliloifunga Kiluvya United kwenye uwanja huo wa nyumbani.Wakati Kundi A likiwa na mchezo huo mmoja kundi B litakuwa na michezo minne itakayochezwa katika viwanja tofauti. Polisi Morogoro wataialika Kurungenzi FC kwenye Uwanja wa Jamhuri Morogoro wakati Kimondo FC wataialika Bukinafaso.Lipuli FC watawaalika wanajeshi wa Ruvuma JKT Mlale kwenye Uwanja wa Samora Iringa na vinara wa kundi hilo Ruvu Shooting watakuwa wenyeji wa Njombe Mji kwenye Uwanja wa Mabatini Pwani.Kundi C, vinara wa kundi hilo Geita Gold FC, wataialika Polisi Mara wakati JKT Kanembwa watakuwa wenyeji wa Mbao FC kwenye Uwanja wa Lake Tanganyika.Nayo JKT Oljoro watakuwa wakicheza na Rhino Rangers kwenye Uwanja wa Sheikh Amri Abeid Arusha na maafande wa Polisi Tabora watakuwa wenyeji wa matajiri wa mafuta, Panone FC ya Kilimanjaro kwenye Uwanja wa Ali Hassan Mwinyi Tabora. ### Response: MICHEZO ### End

Mwandishi Wetu, Kibaha Naibu Waziri Ofisi ya Rais, Utumishi na Utawala Bora, Mary Mwanjelwa amefunguka jinsi alivyosoma Shahada ya Uzamivu wa Falsafa (PhD) ndani ya miaka mitano ambapo amesema haikuwa kazi rahisi. Dk. Mwanjelwa amehitimu shahada hiyo leo Alhamisi Novemba 28, katika Chuo Kikuu Huria cha Tanzania (OUT), katika mahafali ya 37 ya chuo hicho yaliyofanyika Kibaha, mkoani Pwani. Amesema anawatia moyo watu wote kwani elimu haina mwisho hasa ukizingatia yeye ni mbunge, ni Naibu Waziri na ni mama, lakini bado ameweza kufikia malengo ya kumalizia shahda yake hiyo kwa hiyo kujitoa ili kutimiza malengo yake huku akisisitiza kuwa inawezekana. “Mimi kwa mfano PhD yangu nimeifanya kwa miaka mitano na kidogo, kwa hiyo kila kitu kinawezekana kabisa ni juhudi zako tu na maamuzi yako, determination yako ni wewe mwenyewe ukiamua unaweza. “Kama ni usiku hulali usingizi utajua mwenyewe unajipangaje na majukumu yako ya kifamilia, kikazi, ya wananchi ili uweze kufikia lile lengo lako, na hii ni kwa faida pia ya Watanzania kwa sababu unajua sisi viongozi wengine ni wanasiasa kwa hiyo hii PhD yangu kwa hiyo mimi nasema ninamshukuru sana Mungu ndiye aliyeniwezesha lakini pia ninaamini kabisa itanisaidia katika shughuli zangu za kila siku na kwa Watanzania wote kwa sababu ninapoelimika zaidi na mimi ni kiongozi wa umma maana yake pia ni umma umenufaika,” amesema Dk. Mwanjelwa. Akizungumzia kuhusu utafiti aliofanya amesema  ilikuwa inahusu utawala bora; “unajua dunia wanazungumzia utawala bora, mahali popote pakishakuwa na utawala bora nchi inakwenda, nchi ina amani. “Katika jukumu nililopewa mimi ni utawala bora hata baba wa taifa alisema ili nchi iendelee inahitaji vitu vitatu; watu, ardhi, siasa safi na uongozi bora na vyote kwa pamoja ni utawala bora.”

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Mwandishi Wetu, Kibaha Naibu Waziri Ofisi ya Rais, Utumishi na Utawala Bora, Mary Mwanjelwa amefunguka jinsi alivyosoma Shahada ya Uzamivu wa Falsafa (PhD) ndani ya miaka mitano ambapo amesema haikuwa kazi rahisi. Dk. Mwanjelwa amehitimu shahada hiyo leo Alhamisi Novemba 28, katika Chuo Kikuu Huria cha Tanzania (OUT), katika mahafali ya 37 ya chuo hicho yaliyofanyika Kibaha, mkoani Pwani. Amesema anawatia moyo watu wote kwani elimu haina mwisho hasa ukizingatia yeye ni mbunge, ni Naibu Waziri na ni mama, lakini bado ameweza kufikia malengo ya kumalizia shahda yake hiyo kwa hiyo kujitoa ili kutimiza malengo yake huku akisisitiza kuwa inawezekana. “Mimi kwa mfano PhD yangu nimeifanya kwa miaka mitano na kidogo, kwa hiyo kila kitu kinawezekana kabisa ni juhudi zako tu na maamuzi yako, determination yako ni wewe mwenyewe ukiamua unaweza. “Kama ni usiku hulali usingizi utajua mwenyewe unajipangaje na majukumu yako ya kifamilia, kikazi, ya wananchi ili uweze kufikia lile lengo lako, na hii ni kwa faida pia ya Watanzania kwa sababu unajua sisi viongozi wengine ni wanasiasa kwa hiyo hii PhD yangu kwa hiyo mimi nasema ninamshukuru sana Mungu ndiye aliyeniwezesha lakini pia ninaamini kabisa itanisaidia katika shughuli zangu za kila siku na kwa Watanzania wote kwa sababu ninapoelimika zaidi na mimi ni kiongozi wa umma maana yake pia ni umma umenufaika,” amesema Dk. Mwanjelwa. Akizungumzia kuhusu utafiti aliofanya amesema  ilikuwa inahusu utawala bora; “unajua dunia wanazungumzia utawala bora, mahali popote pakishakuwa na utawala bora nchi inakwenda, nchi ina amani. “Katika jukumu nililopewa mimi ni utawala bora hata baba wa taifa alisema ili nchi iendelee inahitaji vitu vitatu; watu, ardhi, siasa safi na uongozi bora na vyote kwa pamoja ni utawala bora.” ### Response: KITAIFA ### End

NA ASIFIWE GEORGE WAKAZI wawili wa Wilaya ya Temeke, Philipina Mshanga ambaye ni mjamzito na Salehe Maga, wameibuka washindi wa pikipiki mbili aina ya Boxer katika shindano la Shikandika lililoandaliwa na redio ya Efm. Shindano hilo lilifanyika juzi huko Mbagala ambapo lilianza na washiriki 15 na wawili hao wakaibuka washindi. Meneja Mkuu wa Mawasiliano wa kituo hicho, Denis Ssebo, alisema washindi hao walipatikana baada ya mchuano mkali wa kushika glasi ya maji kwa mkono mmoja na mguu mmoja ukiwa umenyanyuka juu. “Tumeanza na Wilaya ya Temeke, tutafanya tena shindano hili katika wilaya ya Kinondoni, Ilala, Bagamoyo na Kibaha na washindi wote watajishindia pikipiki na mwisho wa mchuano washindi wengine wawili watajishindia magari mawili ya biashara aina ya Suzuki carry,” alieleza Ssebo. Awali Efm waliwatangaza watangazaji waliojiunga na redio hiyo ambao ni Paul James, Gerald Hando na Abel Onesmo, waliokuwa Clouds FM. Efm redio hufanya shindano hili kwa lengo la kuwawezesha wasikilizaji wake kuongeza na kukuza kipato chao.

BURUDANI

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- NA ASIFIWE GEORGE WAKAZI wawili wa Wilaya ya Temeke, Philipina Mshanga ambaye ni mjamzito na Salehe Maga, wameibuka washindi wa pikipiki mbili aina ya Boxer katika shindano la Shikandika lililoandaliwa na redio ya Efm. Shindano hilo lilifanyika juzi huko Mbagala ambapo lilianza na washiriki 15 na wawili hao wakaibuka washindi. Meneja Mkuu wa Mawasiliano wa kituo hicho, Denis Ssebo, alisema washindi hao walipatikana baada ya mchuano mkali wa kushika glasi ya maji kwa mkono mmoja na mguu mmoja ukiwa umenyanyuka juu. “Tumeanza na Wilaya ya Temeke, tutafanya tena shindano hili katika wilaya ya Kinondoni, Ilala, Bagamoyo na Kibaha na washindi wote watajishindia pikipiki na mwisho wa mchuano washindi wengine wawili watajishindia magari mawili ya biashara aina ya Suzuki carry,” alieleza Ssebo. Awali Efm waliwatangaza watangazaji waliojiunga na redio hiyo ambao ni Paul James, Gerald Hando na Abel Onesmo, waliokuwa Clouds FM. Efm redio hufanya shindano hili kwa lengo la kuwawezesha wasikilizaji wake kuongeza na kukuza kipato chao. ### Response: BURUDANI ### End

BATROMAYO JAMES (DSJ) – DAR ES SALAAM WAFANYABIASHARA wa soko la Mabibo, Dar es Salaam wamelalamikia ubovu wa miundombinu katika soko hilo, hasa nyakati za mvua, wakisema mitaro ya kupitisha maji huwa inaziba na kusababisha tope. Wakizungumza na MTANZANIA jana, wafanyabiashara hao walidai adha hiyo ni kubwa na inasababisha wapate ugumu wa kufanya biashara, kwani soko zima linatapakaa matope. Meneja wa soko hilo aliyejitambulisha kwa jina la Ashim Ramadhani maarufu ‘Kachala boy’, alisema yeye kama meneja wa soko kwa upande wa matunda, amelilalamikia suala hilo kwa muda mrefu sana bila ya mafanikio. Ramadhani alisema wao wanalipa ushuru wa soko kila siku bila kugoma na kumwomba Rais Joseph Magufuli, akiwa kama mtetezi wa wanyonge kuliona suala hilo na kuwasaidia na ikiwezekana afike na kuwatatulia kero yao hiyo ambayo imekuwa ni ya muda mrefu. “Tumekuwa tukilalamika sana juu ya hili, lakini halitatuliwi, kila siku tunapewa ahadi kuwa linafanyiwa kazi na kazi yenyewe hatuoni, hivyo tunaomba kama baba yetu, Rais wetu mpendwa Magufuli akiliona hili atutatulie shida yetu ikiwezekana afike sokoni kutusalimia na kuona hali halisi ya soko,” alisema Ramadhani. Alisema soko la Mabibo ni kubwa na linaingizia taifa mapato makubwa, lakini haliboreshwi, ukiangalia soko la Buguruni lilikuwa bovu kuliko soko la Mabibo, lakini Rais Magufuli alipofika pale akaagiza liboreshwe na kweli lilitekelezwa agizo lake. Naye Meneja wa soko hilo kwa upande wa Manispaa ya Ubungo, Moses Olomi, alikiri kuwepo kwa changamoto hiyo na ameomba wafanyabiashara hao kuwa watulivu, kwani suala hilo lipo kwa Mkurugenzi wa Manispaa ya Ubungo na wanalifanyia kazi. Ulomi alisema mvua zilinazonyesha hivi sasa ambazo sio za msimu zimeharibu miundombinu na kusababisha mazao kutofika sokoni, huku kuna uhitaji mkubwa wa baadhi ya mazao, hivyo unaleta mfumuko mkubwa wa bei na kushuka kwa ukusanyaji wa mapato ndani ya soko hilo. “Ninawasihi wafanyabiashara wawe watulivu kidogo, kwani suala hili lipo kwa Mkurugenzi wa Manispaa ya Ubungo na tunalifanyia kazi, tayari tumeanza ukarabati wa vibanda na muda wowote mvua zikitulia tutamwaga kifusi ndani ya soko lote,” alisema Ulomi. Ulomi aliendelea kusema changamoto kubwa ya soko la Mabibo ni la asili, kwani eneo lile lilikuwa mashamba ya mpunga, hivyo kifusi kikimwagwa huzama chini na hali hiyo kurejea tena.

AFYA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- BATROMAYO JAMES (DSJ) – DAR ES SALAAM WAFANYABIASHARA wa soko la Mabibo, Dar es Salaam wamelalamikia ubovu wa miundombinu katika soko hilo, hasa nyakati za mvua, wakisema mitaro ya kupitisha maji huwa inaziba na kusababisha tope. Wakizungumza na MTANZANIA jana, wafanyabiashara hao walidai adha hiyo ni kubwa na inasababisha wapate ugumu wa kufanya biashara, kwani soko zima linatapakaa matope. Meneja wa soko hilo aliyejitambulisha kwa jina la Ashim Ramadhani maarufu ‘Kachala boy’, alisema yeye kama meneja wa soko kwa upande wa matunda, amelilalamikia suala hilo kwa muda mrefu sana bila ya mafanikio. Ramadhani alisema wao wanalipa ushuru wa soko kila siku bila kugoma na kumwomba Rais Joseph Magufuli, akiwa kama mtetezi wa wanyonge kuliona suala hilo na kuwasaidia na ikiwezekana afike na kuwatatulia kero yao hiyo ambayo imekuwa ni ya muda mrefu. “Tumekuwa tukilalamika sana juu ya hili, lakini halitatuliwi, kila siku tunapewa ahadi kuwa linafanyiwa kazi na kazi yenyewe hatuoni, hivyo tunaomba kama baba yetu, Rais wetu mpendwa Magufuli akiliona hili atutatulie shida yetu ikiwezekana afike sokoni kutusalimia na kuona hali halisi ya soko,” alisema Ramadhani. Alisema soko la Mabibo ni kubwa na linaingizia taifa mapato makubwa, lakini haliboreshwi, ukiangalia soko la Buguruni lilikuwa bovu kuliko soko la Mabibo, lakini Rais Magufuli alipofika pale akaagiza liboreshwe na kweli lilitekelezwa agizo lake. Naye Meneja wa soko hilo kwa upande wa Manispaa ya Ubungo, Moses Olomi, alikiri kuwepo kwa changamoto hiyo na ameomba wafanyabiashara hao kuwa watulivu, kwani suala hilo lipo kwa Mkurugenzi wa Manispaa ya Ubungo na wanalifanyia kazi. Ulomi alisema mvua zilinazonyesha hivi sasa ambazo sio za msimu zimeharibu miundombinu na kusababisha mazao kutofika sokoni, huku kuna uhitaji mkubwa wa baadhi ya mazao, hivyo unaleta mfumuko mkubwa wa bei na kushuka kwa ukusanyaji wa mapato ndani ya soko hilo. “Ninawasihi wafanyabiashara wawe watulivu kidogo, kwani suala hili lipo kwa Mkurugenzi wa Manispaa ya Ubungo na tunalifanyia kazi, tayari tumeanza ukarabati wa vibanda na muda wowote mvua zikitulia tutamwaga kifusi ndani ya soko lote,” alisema Ulomi. Ulomi aliendelea kusema changamoto kubwa ya soko la Mabibo ni la asili, kwani eneo lile lilikuwa mashamba ya mpunga, hivyo kifusi kikimwagwa huzama chini na hali hiyo kurejea tena. ### Response: AFYA ### End

JKT Ruvu katika mchezo uliopita ilifanya vyema ugenini baada ya kuwachapa Coastal Union yaTanga bao 1-0 na kujiongezea pointi tatu.Aidha, Stand United katika mchezo wake dhidi ya Polisi Morogoro walitoka sare ya bila kufungana katika mchezo uliopigwa kwenye uwanja wa Jamhuri Morogoro.Timu zote zimeonesha kufanya vizuri katika michezo ya ugenini zaidi kuliko nyumbani. Katika msimamo wa ligi JKT Ruvu inashika nafasi ya tano ikiwa na pointi 13 na United ikiwa katika nafasi ya tisa na pointi 11.Kocha wa JKT Ruvu, Fred Minziro na wa Stand United, Mathia Lule wamekuwa wakitambiana kila mmoja kushinda katika mchezo wa leo.Timu nyingine zitakazocheza leo ni Ndanda FC ikiwakaribisha Polisi Morogoro katika mchezo utakaopigwa kwenye uwanja wa Nangwanda Sijaona mkoani Mtwara.Ndanda Fc inaweza kutumia uwanja wake wa nyumbani vizuri katika kuwadhibiti Polisi wasitambe mbele yao. Timu hizo zinakutana zikiwa katika tofauti ya pointi nne, ambapo Polisi wana pointi 13 wakiwa wanashika nafasi ya sita, na Ndanda wakiwa na pointi tisa wakishika nafasi ya tatu kutoka mwisho katika msimamo huo wa ligi inayoshirikisha timu 14.Kocha wa Polisi Mohamed Rishard alisema licha ya kuwa kila timu ni ngumu lakini watajitahidi kuhakikisha wanaondoka na ushindi ili kuzidi kupanda na kuwa karibu na vinara wa ligi Mtibwa Sugar yenye pointi 16.

MICHEZO

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- JKT Ruvu katika mchezo uliopita ilifanya vyema ugenini baada ya kuwachapa Coastal Union yaTanga bao 1-0 na kujiongezea pointi tatu.Aidha, Stand United katika mchezo wake dhidi ya Polisi Morogoro walitoka sare ya bila kufungana katika mchezo uliopigwa kwenye uwanja wa Jamhuri Morogoro.Timu zote zimeonesha kufanya vizuri katika michezo ya ugenini zaidi kuliko nyumbani. Katika msimamo wa ligi JKT Ruvu inashika nafasi ya tano ikiwa na pointi 13 na United ikiwa katika nafasi ya tisa na pointi 11.Kocha wa JKT Ruvu, Fred Minziro na wa Stand United, Mathia Lule wamekuwa wakitambiana kila mmoja kushinda katika mchezo wa leo.Timu nyingine zitakazocheza leo ni Ndanda FC ikiwakaribisha Polisi Morogoro katika mchezo utakaopigwa kwenye uwanja wa Nangwanda Sijaona mkoani Mtwara.Ndanda Fc inaweza kutumia uwanja wake wa nyumbani vizuri katika kuwadhibiti Polisi wasitambe mbele yao. Timu hizo zinakutana zikiwa katika tofauti ya pointi nne, ambapo Polisi wana pointi 13 wakiwa wanashika nafasi ya sita, na Ndanda wakiwa na pointi tisa wakishika nafasi ya tatu kutoka mwisho katika msimamo huo wa ligi inayoshirikisha timu 14.Kocha wa Polisi Mohamed Rishard alisema licha ya kuwa kila timu ni ngumu lakini watajitahidi kuhakikisha wanaondoka na ushindi ili kuzidi kupanda na kuwa karibu na vinara wa ligi Mtibwa Sugar yenye pointi 16. ### Response: MICHEZO ### End

CATALUNYA, Hispania RAIS wa Barcelona, Josep Bartomeu, amedai kuwa staa Lionel Messi ana mkataba wa milele klabuni hapo, lakini hawatomzuia kuondoka ikiwa atataka kufanya hivyo. Licha ya mkataba wa sasa wa Messi kumalizika mwaka 2018, tayari uongozi wa Barca umeanza harakati za kuhakikisha anamwaga wino ili aendelee kubaki Catalunya. Bartomeu amekuwa akihangaika kuona nyota huyo mwenye umri wa miaka 29 anabaki kwenye kikosi cha mabingwa hao wa La Liga na Ulaya. Bosi huyo amesema kuwa, ingawa wanamhitaji sana Muargentina huyo, lakini hawatakuwa na jinsi ikiwa ataamua kuwakacha. “(Messi) ana miaka mingi hapa atakayoihitaji,” alisema Bartomeu alipokuwa akihojiwa na mtandao wa ESPN. “Lionel Messi ni mchezaji bora kuwahi kutokea katika historia ya mchezo wa soka duniani na anacheza hapa.” Rais huyo amedai kuwa wamejipanga kuanza mazungumzo ya kumpa mkataba mpya nyota huyo miezi ijayo, lakini amejitapa kuwa wana uhakika wa kumbakisha.

MICHEZO

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- CATALUNYA, Hispania RAIS wa Barcelona, Josep Bartomeu, amedai kuwa staa Lionel Messi ana mkataba wa milele klabuni hapo, lakini hawatomzuia kuondoka ikiwa atataka kufanya hivyo. Licha ya mkataba wa sasa wa Messi kumalizika mwaka 2018, tayari uongozi wa Barca umeanza harakati za kuhakikisha anamwaga wino ili aendelee kubaki Catalunya. Bartomeu amekuwa akihangaika kuona nyota huyo mwenye umri wa miaka 29 anabaki kwenye kikosi cha mabingwa hao wa La Liga na Ulaya. Bosi huyo amesema kuwa, ingawa wanamhitaji sana Muargentina huyo, lakini hawatakuwa na jinsi ikiwa ataamua kuwakacha. “(Messi) ana miaka mingi hapa atakayoihitaji,” alisema Bartomeu alipokuwa akihojiwa na mtandao wa ESPN. “Lionel Messi ni mchezaji bora kuwahi kutokea katika historia ya mchezo wa soka duniani na anacheza hapa.” Rais huyo amedai kuwa wamejipanga kuanza mazungumzo ya kumpa mkataba mpya nyota huyo miezi ijayo, lakini amejitapa kuwa wana uhakika wa kumbakisha. ### Response: MICHEZO ### End

NEW YORK, MAREKANI STAA wa muziki nchini Marekani, Ciara Harris na mumewe Russell Wilson, wanatarajia kupata mtoto wao wa kwanza hivi karibuni. Kwa mujibu wa mtandao wa E News, ulidai kuwa mmoja wa watu wa karibu wa familia hiyo ameuambia mtandao huo kuwa Ciara ni mjamzito na anatarajia kuitwa mama hivi karibuni. “Ciara kwa sasa ni mjamzito na hivi karibu ataanza kuitwa mama na mume wake Russell anasema anatamani kuwa na watoto wawili au watatu akiwa na Ciara,” kilisema chanzo hicho. Huyo atakuwa ni mtoto wa kwanza kwa Russell na wa pili kwa Ciara, huku mtoto wa kwanza, Zahir Wilburn, alizaa na mpenzi wake wa zamani Future miaka miwili iliyopita. Ciara na Russell walifanikiwa kufunga ndoa Julai mwaka huu, mjini Liverpool.

BURUDANI

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- NEW YORK, MAREKANI STAA wa muziki nchini Marekani, Ciara Harris na mumewe Russell Wilson, wanatarajia kupata mtoto wao wa kwanza hivi karibuni. Kwa mujibu wa mtandao wa E News, ulidai kuwa mmoja wa watu wa karibu wa familia hiyo ameuambia mtandao huo kuwa Ciara ni mjamzito na anatarajia kuitwa mama hivi karibuni. “Ciara kwa sasa ni mjamzito na hivi karibu ataanza kuitwa mama na mume wake Russell anasema anatamani kuwa na watoto wawili au watatu akiwa na Ciara,” kilisema chanzo hicho. Huyo atakuwa ni mtoto wa kwanza kwa Russell na wa pili kwa Ciara, huku mtoto wa kwanza, Zahir Wilburn, alizaa na mpenzi wake wa zamani Future miaka miwili iliyopita. Ciara na Russell walifanikiwa kufunga ndoa Julai mwaka huu, mjini Liverpool. ### Response: BURUDANI ### End

  Halmashauri za Wilaya za Kilwa, Nachingwea na Lindi zimetakiwa kufuatilia kwa karibu mikataba ya utoaji huduma za afya baina ya sekta za umma na watoa huduma za afya binafsi kwa kushirikiana na timu za Afya za Halmashauri na Mkoa ili kuona yanyofanyika katika mikataba hiyo. Mratibu wa ushirikiano baina ya sekta ya umma na sekta binafsi, Wizara ya Afya, Maendeleo ya Jamii, Jinsia, Wazee na Watoto, Dk. Mariam Ongara amesema hayo wakati wa utiaji saini mkataba wa utoaji wa huduma za Afya baina ya sekta hizo mbili. “Hili ni jambo la msingi sana kwa sababu kusaini mkataba ni jambo moja na kufuatilia utekelezaji wa mkataba huo ni jambo jingine, kwa hiyo ufuatiliaji wa mkataba ni jambo muhimu sana maana hiyo ndiyo changamoto inayotukabili katika utekelezaji wa mikataba kama hiyo,” amesema Dk. Ongara. Amesema ili waendelee kuboresha utoaji wa huduma bora kwa wananchi wetu ni vyema mikataba hii ikawa endelevu ingawa ipo changamoto katika ufuatiliaji wa mikataba hiyo na ndiyo maana amezitaka halmashauri zilizohusika kufuatilia kwa karibu. Ongara pia amesema ushirikiano baina ya sekta za umma na binafs ni suala mtambuka ambalo ni kipaumbele cha Serikali kwa Wizara ya Afya kwa  mkakati uliopo katika wizara hiyo wa ubia na ushirikiano wa sekta binafsi na sekta za umma wa mwaka 2015 mpaka mwaka 2020 “kutokana na hali hiyo serikali tunatekeleza mikakati yote ambayo ipo kwenye mkakati huo wa ubia na ushirikiano baina ya sekta ya umma na sekta binafsi” amesema Dk. Ongara.  

AFYA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- --   Halmashauri za Wilaya za Kilwa, Nachingwea na Lindi zimetakiwa kufuatilia kwa karibu mikataba ya utoaji huduma za afya baina ya sekta za umma na watoa huduma za afya binafsi kwa kushirikiana na timu za Afya za Halmashauri na Mkoa ili kuona yanyofanyika katika mikataba hiyo. Mratibu wa ushirikiano baina ya sekta ya umma na sekta binafsi, Wizara ya Afya, Maendeleo ya Jamii, Jinsia, Wazee na Watoto, Dk. Mariam Ongara amesema hayo wakati wa utiaji saini mkataba wa utoaji wa huduma za Afya baina ya sekta hizo mbili. “Hili ni jambo la msingi sana kwa sababu kusaini mkataba ni jambo moja na kufuatilia utekelezaji wa mkataba huo ni jambo jingine, kwa hiyo ufuatiliaji wa mkataba ni jambo muhimu sana maana hiyo ndiyo changamoto inayotukabili katika utekelezaji wa mikataba kama hiyo,” amesema Dk. Ongara. Amesema ili waendelee kuboresha utoaji wa huduma bora kwa wananchi wetu ni vyema mikataba hii ikawa endelevu ingawa ipo changamoto katika ufuatiliaji wa mikataba hiyo na ndiyo maana amezitaka halmashauri zilizohusika kufuatilia kwa karibu. Ongara pia amesema ushirikiano baina ya sekta za umma na binafs ni suala mtambuka ambalo ni kipaumbele cha Serikali kwa Wizara ya Afya kwa  mkakati uliopo katika wizara hiyo wa ubia na ushirikiano wa sekta binafsi na sekta za umma wa mwaka 2015 mpaka mwaka 2020 “kutokana na hali hiyo serikali tunatekeleza mikakati yote ambayo ipo kwenye mkakati huo wa ubia na ushirikiano baina ya sekta ya umma na sekta binafsi” amesema Dk. Ongara.   ### Response: AFYA ### End

BARCELONA, HISPANIA NGULI wa soka wa zamani wa timu ya taifa ya Brazil na klabu ya Barcelona, Ronaldinho Gaucho, ameweka wazi kwamba, atakuwa na furaha sana endapo staa wa taifa hilo Neymar, atarudi katika klabu yake hiyo ya zamani. Neymar alikuwa katika klabu ya Barcelona kwa kipindi cha miaka minne kabla ya mwaka jana kujiunga na klabu ya PSG ya nchini Ufaransa kwa uhamisho wa kitita cha pauni milioni 198, alidaiwa kuondoka Barcelona kutokana na kushindwa kutamba mbele ya Lionel Messi. Hata hivyo Neymar amekuwa na mchango mkubwa ndani ya PSG tangu alipojiunga japokuwa alikuwa majeruhi, lakini kumekuwa na taarifa kwamba mchezaji huyo anataka kurudi kucheza soka la nchini Hispania hasa klabu ya Real Madrid. Kutokana na taarifa hizo, Ronaldinho amedai kwamba, atakuwa na furaha sana endapo atamuona nyota huyo akirudi katika klabu yake ya zamani ya Barcelona kuliko Real Madrid. “Kitu muhimu kwa Neymar ni furaha. Napenda kumuona rafiki yangu akiwa na furaha, lakini kwa upande wangu nitakuwa na furaha zaidi endapo nitamuona mchezaji huyo akirudi Barcelona. Hata hivyo sina uhakika kama jambo hilo linaweza kutokea,” alisema Ronaldinho.

MICHEZO

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- BARCELONA, HISPANIA NGULI wa soka wa zamani wa timu ya taifa ya Brazil na klabu ya Barcelona, Ronaldinho Gaucho, ameweka wazi kwamba, atakuwa na furaha sana endapo staa wa taifa hilo Neymar, atarudi katika klabu yake hiyo ya zamani. Neymar alikuwa katika klabu ya Barcelona kwa kipindi cha miaka minne kabla ya mwaka jana kujiunga na klabu ya PSG ya nchini Ufaransa kwa uhamisho wa kitita cha pauni milioni 198, alidaiwa kuondoka Barcelona kutokana na kushindwa kutamba mbele ya Lionel Messi. Hata hivyo Neymar amekuwa na mchango mkubwa ndani ya PSG tangu alipojiunga japokuwa alikuwa majeruhi, lakini kumekuwa na taarifa kwamba mchezaji huyo anataka kurudi kucheza soka la nchini Hispania hasa klabu ya Real Madrid. Kutokana na taarifa hizo, Ronaldinho amedai kwamba, atakuwa na furaha sana endapo atamuona nyota huyo akirudi katika klabu yake ya zamani ya Barcelona kuliko Real Madrid. “Kitu muhimu kwa Neymar ni furaha. Napenda kumuona rafiki yangu akiwa na furaha, lakini kwa upande wangu nitakuwa na furaha zaidi endapo nitamuona mchezaji huyo akirudi Barcelona. Hata hivyo sina uhakika kama jambo hilo linaweza kutokea,” alisema Ronaldinho. ### Response: MICHEZO ### End

WAZIRI wa Nchi, Ofi si ya Rais, Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa (TAMISEMI), Selemani Jafo ameagiza halmashauri zote nchini kuhakikisha zinafungua akaunti maalumu kwa ajili ya asilimia 10 ya fedha za mapato ya ndani, kwa ajili ya mikopo kwa wanawake, vijana na watu wenye ulemavu.Aidha, aliahidi kuangalia namna wizara yake itakavyotenga fedha kwa ajili ya wataalamu wa maendeleo ya jamii, zitakazotumika kwa ajili ya ufuatiliaji na tathimini ya fedha zinazotolewa kwenye vikundi.Jafo aliyasema hayo wakati wa kufunga kongamano la wataalamu wa maendeleo ya jamii uliofanyika jijini hapa. “Niliwahi kutoa agizo la kutaka halmashauri kufungua akaunti maalumu kwa ajili ya fedha za mikopo ya makundi ya wanawake, vijana na watu wenye ulemavu ingawa sijajua utekelezaji wake. Lakini sasa naagiza kwa mara ya mwisho ikifika Novemba 30 mwaka huu, halmashauri zote zihakikishe zimefungua akaunti hiyo.Akizungumzia uchaguzi wa Serikali za Mitaa, Jafo aliwataka maofisa maendeleo ya jamii kwenda kuhamasisha watu wachukue fomu za kuwania nafasi mbalimbali na pia kushiriki kupiga kura. Jafo alisema halmashauri tano zitakazofanya vizuri katika uhamasishaji huo zitapewa zawadi kwa maofisa maendeleo watakaokuwa katika maeneo hayo kwa ajili ya kusimamia uchaguzi.Pia, Jafo aliahidi kuhakikisha kunakuwa na fungu kwa ajili ya kwenda kusimamia kazi mbalimbali za maendeleo ya jamii katika maeneo tofauti na upatikanaji wa vifaa, yakiwemo magari.Naye Katibu Mkuu wa Wizara ya Afya, anayeshughulikia Maendeleo ya Jamii, Jinsia, Wazee na Watoto, Dk John Jingu, alisema anaamini baada ya kongamano hilo maendeleo ya jamii wataleta maendeleo katika maeneo yao na kuamsha ari ya wananchi kushiriki miradi ya maendeleo inayoletwa na serikali.Kwa upande wa Rais wa Chama cha Wataalamu wa Maendeleo ya Jamii (CODEPATA), Sunday Wambura, alisema chama hicho kitatekeleza maagizo yaliyotolewa na waziri wa afya, lengo likiwa kuhamasisha maendeleo katika maeneo mbalimbali nchini.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- WAZIRI wa Nchi, Ofi si ya Rais, Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa (TAMISEMI), Selemani Jafo ameagiza halmashauri zote nchini kuhakikisha zinafungua akaunti maalumu kwa ajili ya asilimia 10 ya fedha za mapato ya ndani, kwa ajili ya mikopo kwa wanawake, vijana na watu wenye ulemavu.Aidha, aliahidi kuangalia namna wizara yake itakavyotenga fedha kwa ajili ya wataalamu wa maendeleo ya jamii, zitakazotumika kwa ajili ya ufuatiliaji na tathimini ya fedha zinazotolewa kwenye vikundi.Jafo aliyasema hayo wakati wa kufunga kongamano la wataalamu wa maendeleo ya jamii uliofanyika jijini hapa. “Niliwahi kutoa agizo la kutaka halmashauri kufungua akaunti maalumu kwa ajili ya fedha za mikopo ya makundi ya wanawake, vijana na watu wenye ulemavu ingawa sijajua utekelezaji wake. Lakini sasa naagiza kwa mara ya mwisho ikifika Novemba 30 mwaka huu, halmashauri zote zihakikishe zimefungua akaunti hiyo.Akizungumzia uchaguzi wa Serikali za Mitaa, Jafo aliwataka maofisa maendeleo ya jamii kwenda kuhamasisha watu wachukue fomu za kuwania nafasi mbalimbali na pia kushiriki kupiga kura. Jafo alisema halmashauri tano zitakazofanya vizuri katika uhamasishaji huo zitapewa zawadi kwa maofisa maendeleo watakaokuwa katika maeneo hayo kwa ajili ya kusimamia uchaguzi.Pia, Jafo aliahidi kuhakikisha kunakuwa na fungu kwa ajili ya kwenda kusimamia kazi mbalimbali za maendeleo ya jamii katika maeneo tofauti na upatikanaji wa vifaa, yakiwemo magari.Naye Katibu Mkuu wa Wizara ya Afya, anayeshughulikia Maendeleo ya Jamii, Jinsia, Wazee na Watoto, Dk John Jingu, alisema anaamini baada ya kongamano hilo maendeleo ya jamii wataleta maendeleo katika maeneo yao na kuamsha ari ya wananchi kushiriki miradi ya maendeleo inayoletwa na serikali.Kwa upande wa Rais wa Chama cha Wataalamu wa Maendeleo ya Jamii (CODEPATA), Sunday Wambura, alisema chama hicho kitatekeleza maagizo yaliyotolewa na waziri wa afya, lengo likiwa kuhamasisha maendeleo katika maeneo mbalimbali nchini. ### Response: KITAIFA ### End

Na Mwandishi Wetu-DAR ES SALAAM AMIRI Jeshi Mkuu, Rais Dk. John Magufuli, amewapandisha vyeo maofisa watano wa Magereza kuwa naibu kamishna. Mbali na hao, pia Rais Magufuli amewapadisha maofisa wengine 24 kuwa makamishna wasaidizi waandamizi wa jeshi hilo kuanzia Mei 25, mwaka huu. Taarifa iliyotolewa kwa vyombo vya habari Dar es Salaam jana na Katibu Mkuu wa Wizara ya Mambo ya Ndani ya Nchi, Meja Jenerali Projest Rwegasira, iliwataja waliopandishwa kuwa Naibu Kamishna wa Magereza, ni Kamishna Msaidizi Mwandamizi wa Magereza, Uwesu Ngarama, Boharia Mkuu wa Jeshi la Magereza Dar es Salaam; Kamishna Msaidizi Mwandamizi, Gideon Nkana, Mkuu wa Chuo cha Taaluma ya Urekebishaji Ukonga, Dar es Salaam na Kamishna Msaidizi Mwandamizi, Jeremiah  Nkondo, Mkuu wa Magereza Mkoa wa Kagera. Wengine ni Kamishna Msaidizi Mwandamizi, Tusekile Mwaisabila, Mkuu wa Magereza Mkoa wa Lindi na Kamishna Msaidizi Mwandamizi, Augustine S. Mboje ambaye ni Mkuu wa Magereza Mkoa wa Dar es Salaam. Waliopandishwa vyeo kuwa Kamishna Msaidizi Mwandamizi ni Kamishna Msaidizi, Mbaraka Semwanza, Mwalimu wa Hisabati na Kemia Shule ya Sekondari Bwawani; Kamishna Msaidizi, George Mwambashi, Mkuu wa Kitengo cha Sheria Makao Makuu; Kamishna Msaidizi, Charles Novat, Mkuu wa Kitengo cha Mafunzo Makao Makuu; Kamishna Msaidizi, Faustine Kasike, Mkufunzi Mwandamizi Chuo cha Ulinzi wa Taifa (NDC) Kunduchi, Dar es Salaam. Mbali na hao, pia wapo Kamishna Msaidizi, Joel Bukuku, Mdhibiti wa Shirika la Magereza; Kamishna Msaidizi, Deogratius Lwanga, Ofisa Mnadhimu, Makao Makuu Ukonga; Kamishna Msaidizi, Boyd Mwambingu, Mkuu wa Magereza Mkoa wa Pwani; Kamishna Msaidizi, Athuman Kitiku, Mkuu wa Magereza Mkoa wa Mwanza; Kamishna Msaidizi, Hassan Mkwiche, Mkuu wa Magereza Mkoa wa Kilimanjaro; Kamishna Msaidizi, Luhende Makwaia, Mkufunzi Mkuu wa Mafunzo ya Kijeshi na Msaidizi wa Mkuu wa Chuo cha Magereza Kiwira; Kamishna Msaidizi, Hamza Hamza, Ofisa Mnadhimu wa Mkoa wa Tabora; Kamishna Msaidizi, Jeremiah Katungu, Msaidizi Ofisi ya Mkuu wa Magereza Makao Makuu. Wengine ni Kamishna Msaidizi, Mzee Nyamka, Mkuu wa Magereza Mkoa wa Morogoro; Kamishna Msaidizi, Afwilile Mwakijungu, Mkuu wa Gereza Isupilo Mkoa wa Iringa; Kamishna Msaidizi, Ally Kaherewa, Mkuu wa Magereza Mkoa wa Ruvuma; Kamishna Msaidizi, Salum Hassan, Kaimu Mkuu wa Magereza Mkoa wa Singida; Kamishna Msaidizi, Ismail  Mlawa, Mkuu wa Magereza Mkoa wa Mtwara; Kamishna Msaidizi, Chacha Jackson, Mdhibiti wa Fedha Makao Makuu na Kamishna Msaidizi, Rajab Bakari, Mkuu wa Kikosi Maalumu cha Kuzuia Ghasia  Ukonga, Dar es Salaam. Mbali na hapo pia wapo Kamishna Msaidizi, Kijida Mwankingi, Mkuu wa Magereza Mkoa wa Mbeya; Kamishna Msaidizi, Julius Ntambala, Msimamizi Mkuu wa Ujenzi wa Nyumba 320 za Kuishi askari gereza la Ukonga; Kamishna Msaidizi, Mussa Kaswaka, Ofisa Mkaguzi Makao Makuu; Kamishna Msaidizi, Justine Kaziulaya, Mratibu Msaidizi Baraza la Usalama la Taifa na Kamishna Msaidizi, Bertha Minde ambaye ni Mkuu wa Magereza Mkoa wa Manyara.    

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Na Mwandishi Wetu-DAR ES SALAAM AMIRI Jeshi Mkuu, Rais Dk. John Magufuli, amewapandisha vyeo maofisa watano wa Magereza kuwa naibu kamishna. Mbali na hao, pia Rais Magufuli amewapadisha maofisa wengine 24 kuwa makamishna wasaidizi waandamizi wa jeshi hilo kuanzia Mei 25, mwaka huu. Taarifa iliyotolewa kwa vyombo vya habari Dar es Salaam jana na Katibu Mkuu wa Wizara ya Mambo ya Ndani ya Nchi, Meja Jenerali Projest Rwegasira, iliwataja waliopandishwa kuwa Naibu Kamishna wa Magereza, ni Kamishna Msaidizi Mwandamizi wa Magereza, Uwesu Ngarama, Boharia Mkuu wa Jeshi la Magereza Dar es Salaam; Kamishna Msaidizi Mwandamizi, Gideon Nkana, Mkuu wa Chuo cha Taaluma ya Urekebishaji Ukonga, Dar es Salaam na Kamishna Msaidizi Mwandamizi, Jeremiah  Nkondo, Mkuu wa Magereza Mkoa wa Kagera. Wengine ni Kamishna Msaidizi Mwandamizi, Tusekile Mwaisabila, Mkuu wa Magereza Mkoa wa Lindi na Kamishna Msaidizi Mwandamizi, Augustine S. Mboje ambaye ni Mkuu wa Magereza Mkoa wa Dar es Salaam. Waliopandishwa vyeo kuwa Kamishna Msaidizi Mwandamizi ni Kamishna Msaidizi, Mbaraka Semwanza, Mwalimu wa Hisabati na Kemia Shule ya Sekondari Bwawani; Kamishna Msaidizi, George Mwambashi, Mkuu wa Kitengo cha Sheria Makao Makuu; Kamishna Msaidizi, Charles Novat, Mkuu wa Kitengo cha Mafunzo Makao Makuu; Kamishna Msaidizi, Faustine Kasike, Mkufunzi Mwandamizi Chuo cha Ulinzi wa Taifa (NDC) Kunduchi, Dar es Salaam. Mbali na hao, pia wapo Kamishna Msaidizi, Joel Bukuku, Mdhibiti wa Shirika la Magereza; Kamishna Msaidizi, Deogratius Lwanga, Ofisa Mnadhimu, Makao Makuu Ukonga; Kamishna Msaidizi, Boyd Mwambingu, Mkuu wa Magereza Mkoa wa Pwani; Kamishna Msaidizi, Athuman Kitiku, Mkuu wa Magereza Mkoa wa Mwanza; Kamishna Msaidizi, Hassan Mkwiche, Mkuu wa Magereza Mkoa wa Kilimanjaro; Kamishna Msaidizi, Luhende Makwaia, Mkufunzi Mkuu wa Mafunzo ya Kijeshi na Msaidizi wa Mkuu wa Chuo cha Magereza Kiwira; Kamishna Msaidizi, Hamza Hamza, Ofisa Mnadhimu wa Mkoa wa Tabora; Kamishna Msaidizi, Jeremiah Katungu, Msaidizi Ofisi ya Mkuu wa Magereza Makao Makuu. Wengine ni Kamishna Msaidizi, Mzee Nyamka, Mkuu wa Magereza Mkoa wa Morogoro; Kamishna Msaidizi, Afwilile Mwakijungu, Mkuu wa Gereza Isupilo Mkoa wa Iringa; Kamishna Msaidizi, Ally Kaherewa, Mkuu wa Magereza Mkoa wa Ruvuma; Kamishna Msaidizi, Salum Hassan, Kaimu Mkuu wa Magereza Mkoa wa Singida; Kamishna Msaidizi, Ismail  Mlawa, Mkuu wa Magereza Mkoa wa Mtwara; Kamishna Msaidizi, Chacha Jackson, Mdhibiti wa Fedha Makao Makuu na Kamishna Msaidizi, Rajab Bakari, Mkuu wa Kikosi Maalumu cha Kuzuia Ghasia  Ukonga, Dar es Salaam. Mbali na hapo pia wapo Kamishna Msaidizi, Kijida Mwankingi, Mkuu wa Magereza Mkoa wa Mbeya; Kamishna Msaidizi, Julius Ntambala, Msimamizi Mkuu wa Ujenzi wa Nyumba 320 za Kuishi askari gereza la Ukonga; Kamishna Msaidizi, Mussa Kaswaka, Ofisa Mkaguzi Makao Makuu; Kamishna Msaidizi, Justine Kaziulaya, Mratibu Msaidizi Baraza la Usalama la Taifa na Kamishna Msaidizi, Bertha Minde ambaye ni Mkuu wa Magereza Mkoa wa Manyara.     ### Response: KITAIFA ### End

KIFO cha Winnie Madikizela-Mandela, mke wa zamani wa Rais wa Afrika Kusini, Nelson Mandela, ambaye pia alipigana vita dhidi ya utawala wa ubaguzi wa rangi nchini Afrika Kusini, kimezua mjadala nchini mwake namna ambavyo mwanaharakati huyo anastahili kukumbukwa. Upande wa viongozi wa jadi pamoja na wafuasi wake, wanataka Winnie akumbukwe kama mwanamke asiyekuwa na hatia nchini humo. Huku wengine hasa wale ambao bado wapo katika mapambano ya awali wakiwa chini ya mwavuli wa watu weupe wanataka Winnie Mandela kukumbukwa kama mtu mbaya sana na aliyetenda uasi. Lakini kwa mtu yeyote ambaye anataka kumwelewa vizuri Winnie Mandela, anapaswa kurejea historia na kuona namna ambavyo alinyanyaswa, kuaibishwa na kuteseka wakati wa mfumo wa ubaguzi wa rangi. Makala haya yanaelezea mambo muhimu yanayoendelea kwa sasa nchini Afrika Kusini ambayo ni kiashiria cha wazi cha kupata majibu kwamba iwapo Winnie Mandela alikuwa shujaa na muasi. Kupigania uhuru Winnie alikuwa mpigania uhuru, aliyeleta mapinduzi kwa kuwa mpambanaji wa ubaguzi wa rangi, hakuwa mwanaharakati wa kushika silaha na kutegemea mashabiki wa mitandaoni. Mume wake wa zamani, Nelson Mandela, alimwachia watoto wadogo wawili wa kike kuwalea wakati alipofungwa gerezani mwaka 1962. Winnie kuitwa mwanaharakati ni haki yake, kwa kuwa ni mwanamke aliyewahi kukakamatwa na kuwekwa gerezani akiwa na nguo zake za kulalia tu, huku polisi wakiwazuia ndugu zake kwenda kumwona na kuzuiwa kuwaona watoto wake. Siku 491 ndani ya chumba cha mateso Mwaka 1969, Winnie alifungwa gerezani kwa muda wa siku 491 na hakupata msaada hata wa pedi wakati alipokuwa katika siku zake kama ilivyo kawaida ya wanawake. Gereza lake halikuwa la kawaida, ila maalumu kwa ajili ya kumtesa. Mateso aliyoyapata gerezani yaliandikwa katika kitabu kiitwacho “491 Days”, kinachoelezea kelele ya mwanamke aliyekuwa anapigwa na kuteswa gerezani kila kukicha. Lakini Winnie hakukosa kupaza sauti ya kuwatetea watu weusi waliokuwa wakipambana dhidi ya ubaguzi wa rangi ulioendeshwa na wazungu wachache nchini humo. Baadaye wakati ambapo viongozi wengi walipokuwa wanafungwa jela, Winnie alikuwa mstari wa mbele katika kuongoza harakati hizo akiwa pamoja na hayati Nelson Mandela. Kiufupi ni kwamba, Winnie aliamua kuongoza mapigano ya kutetea watu weusi bila kuchoka wala kujali matatizo aliyokuwa akikabiliana nayo katika juhudi hizo. Alipobainika kuwa ana ushawishi mkubwa, Winnie alihamishwa katika makazi yake yaliyokuwa katika mji wa biashara wa Johannesburg, kwenda kukaa katika mji mdogo wa Brandfort ambayo ilikuwa ngome imara ya watu weupe. Mji wa Brandford upo Jimbo la Orange Free ambapo katika miaka ya 1970 baada ya operesheni mojawapo za kupambana na ubaguzi wa rangi zilizokuja kujulikana zaidi kama “The Soweto Uprising”. Lengo lao kubwa lilikuwa kumdhibiti pamoja na kupunguza nguvu zake kwenye harakati za kutetea watu weusi. Hakuruhusiwa kupokea wageni ingawa alikuwa anaweza kusafiri kila siku kwenda posta kupiga simu, ili kuuambia ulimwengu juu ya mfumo wa ubaguzi wa rangi. Tangu kifo chake kitokee Aprili 2, mwaka huu, kile kilichoandikwa na watu wengi katika mitandao ya kijamii, kinaonesha wazi kuwa kuna baadhi ya watu hawafahamu historia ya Winnie Mandela. Kuna wengine wamezungumzia juu ya urembo wake na wengine jitihada zake katika kutetea nchi yake. Tukubaliane kuwa Winnie pia hakuwa mkamilifu, alikuwa na makosa yake pia. Aliwahi kuhukumiwa kwa kosa la udanganyifu na alikamatwa kwa kosa la utekaji nyara. Licha ya misukosuko hiyo, Winnie, alibaki kuwa mtu muhimu sana katika siasa za Afrika Kusini na kuwa mwakilishi muhimu wa wanawake waliopambana kufa kupona dhidi ya utawala wa ubaguzi wa rangi uliokuwa unaendelezwa na wazungu walio wachache nchini humo. Katika siku za baada ya uhuru wa Afrika Kusini anakumbukwa zaidi kwa kuwa miongoni mwa wachache katika uongozi wa ANC waliomuunga mkono aliyekuwa Rais wa Afrika Kusini, Thabo Mbeki, katika kushutumu na kulaani vikali vitendo vya kuwashambulia wahamiaji wa Kiafrika huko nchini Afrika Kusini, ambayo yalibadikwa jina ‘Xenophobic’. Pia amekuwa muungaji mkono mkubwa wa kiongozi wa chama cha Economic Freedom Fighters (EFF) cha Julius Malema, kilichojiengua kutoka ANC ambacho kilimkosoa vikali rais aliyeng’atuka Jacob Zuma. Historia ya Winnie hadi kifo chake inabaki akikumbukwa zaidi kama mama wa Taifa la Afrika Kusini aliyesimama kidete dhidi ya ubaguzi wa rangi katika umri wake wote. Licha ya kuibuka kundi la watu ambalo linadai kuwa Winnie hakupaswa kupewa heshima yoyote bado ukweli umedhihirika wenyewe kuwa mwanamama huyo anazidi kung’ara kama alivyokuwa enzi zake ingawaje amefariki dunia. Kuzungushwa nchi nzima Rais wa nchi hiyo, Cyril Ramaphosa na kiongozi wa chama tawala cha African National Congress (ANC), pia alipigana dhidi ya utawala wa ubaguzi wa rangi. Ramaphosa, amekaribisha ushujaa wa Winnie Madikizela-Mandela katika harakati zake dhidi ya ubaguzi wa rangi nchini Afrika Kusini. Rais Ramaphosa alisema, Afrika Kusini inaomboleza kifo chake na Serikali itashirikiana na familia wakati wa mazishi yake rasmi Aprili 14 mwaka huu. “Kutakuwa na shughuli kubwa ya kuzunguka sehemu mbalimbali nchini kwa ajili ya kumuaga Winnie, itakuwa kila jimbo. Tunapenda kutoa heshima na shukrani zetu kutoka kila kona ya nchi hii na duniani kwa ujumla,” alisema Ramaphosa. Ramaphosa alikutana mara ya mwisho na Winnie mnamo Machi 10, wakati wa kuandikisha wapigakura. “Mimi kama rais wa ANC, nimehuzunishwa kwa sababu nilikwenda kuhakikisha taarifa kwenye daftari la wapigakura nikiwa naye. Nilikula naye chakula. Wafuasi wa Winnie mjini Soweto walikusanyika, wakiimba nyimbo za vita walizokuwa wakiimba wakati wa vita dhidi ya ubaguzi wa rangi nchini Afrika Kusini. Mazishi ya Kijeshi Pamoja na mjadala huo kukolea kwamba Winnie ni shujaa au la, Serikali ya Afrika Kusini imetangaza jambo jingine ambalo linazima kabisa majigambo ya wakosoaji wa Winnie. Mwenyekiti wa Kamati ya Baraza la Mawaziri, Dk. Nkosazana Dlamini-Zuma, akiwa na Waziri wa Habari, Nomvula Mokonyane, juzi aliviambia vyombo vya habari akiwa ndani ya Uwanja wa Orlando, shughuli za mazishi ya Winnie Madikizela-Mandela zitafanyika katika uwanja huo uliopo mjini Soweto na kushuhudiwa na mamia ya wabunge na wananchi wa nchi hiyo. “Serikali yetu inathibitisha kuwa taratibu zote za kijeshi zitafanyika ili kutoa heshima ya mwisho kuaga mwili wa Winnie Mandela. Licha ya huzuni tuliyonayo, tunalazimika kukubali kuwa hayupo nasi tena duniani,” alisema Dlamini-Zuma.  

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- KIFO cha Winnie Madikizela-Mandela, mke wa zamani wa Rais wa Afrika Kusini, Nelson Mandela, ambaye pia alipigana vita dhidi ya utawala wa ubaguzi wa rangi nchini Afrika Kusini, kimezua mjadala nchini mwake namna ambavyo mwanaharakati huyo anastahili kukumbukwa. Upande wa viongozi wa jadi pamoja na wafuasi wake, wanataka Winnie akumbukwe kama mwanamke asiyekuwa na hatia nchini humo. Huku wengine hasa wale ambao bado wapo katika mapambano ya awali wakiwa chini ya mwavuli wa watu weupe wanataka Winnie Mandela kukumbukwa kama mtu mbaya sana na aliyetenda uasi. Lakini kwa mtu yeyote ambaye anataka kumwelewa vizuri Winnie Mandela, anapaswa kurejea historia na kuona namna ambavyo alinyanyaswa, kuaibishwa na kuteseka wakati wa mfumo wa ubaguzi wa rangi. Makala haya yanaelezea mambo muhimu yanayoendelea kwa sasa nchini Afrika Kusini ambayo ni kiashiria cha wazi cha kupata majibu kwamba iwapo Winnie Mandela alikuwa shujaa na muasi. Kupigania uhuru Winnie alikuwa mpigania uhuru, aliyeleta mapinduzi kwa kuwa mpambanaji wa ubaguzi wa rangi, hakuwa mwanaharakati wa kushika silaha na kutegemea mashabiki wa mitandaoni. Mume wake wa zamani, Nelson Mandela, alimwachia watoto wadogo wawili wa kike kuwalea wakati alipofungwa gerezani mwaka 1962. Winnie kuitwa mwanaharakati ni haki yake, kwa kuwa ni mwanamke aliyewahi kukakamatwa na kuwekwa gerezani akiwa na nguo zake za kulalia tu, huku polisi wakiwazuia ndugu zake kwenda kumwona na kuzuiwa kuwaona watoto wake. Siku 491 ndani ya chumba cha mateso Mwaka 1969, Winnie alifungwa gerezani kwa muda wa siku 491 na hakupata msaada hata wa pedi wakati alipokuwa katika siku zake kama ilivyo kawaida ya wanawake. Gereza lake halikuwa la kawaida, ila maalumu kwa ajili ya kumtesa. Mateso aliyoyapata gerezani yaliandikwa katika kitabu kiitwacho “491 Days”, kinachoelezea kelele ya mwanamke aliyekuwa anapigwa na kuteswa gerezani kila kukicha. Lakini Winnie hakukosa kupaza sauti ya kuwatetea watu weusi waliokuwa wakipambana dhidi ya ubaguzi wa rangi ulioendeshwa na wazungu wachache nchini humo. Baadaye wakati ambapo viongozi wengi walipokuwa wanafungwa jela, Winnie alikuwa mstari wa mbele katika kuongoza harakati hizo akiwa pamoja na hayati Nelson Mandela. Kiufupi ni kwamba, Winnie aliamua kuongoza mapigano ya kutetea watu weusi bila kuchoka wala kujali matatizo aliyokuwa akikabiliana nayo katika juhudi hizo. Alipobainika kuwa ana ushawishi mkubwa, Winnie alihamishwa katika makazi yake yaliyokuwa katika mji wa biashara wa Johannesburg, kwenda kukaa katika mji mdogo wa Brandfort ambayo ilikuwa ngome imara ya watu weupe. Mji wa Brandford upo Jimbo la Orange Free ambapo katika miaka ya 1970 baada ya operesheni mojawapo za kupambana na ubaguzi wa rangi zilizokuja kujulikana zaidi kama “The Soweto Uprising”. Lengo lao kubwa lilikuwa kumdhibiti pamoja na kupunguza nguvu zake kwenye harakati za kutetea watu weusi. Hakuruhusiwa kupokea wageni ingawa alikuwa anaweza kusafiri kila siku kwenda posta kupiga simu, ili kuuambia ulimwengu juu ya mfumo wa ubaguzi wa rangi. Tangu kifo chake kitokee Aprili 2, mwaka huu, kile kilichoandikwa na watu wengi katika mitandao ya kijamii, kinaonesha wazi kuwa kuna baadhi ya watu hawafahamu historia ya Winnie Mandela. Kuna wengine wamezungumzia juu ya urembo wake na wengine jitihada zake katika kutetea nchi yake. Tukubaliane kuwa Winnie pia hakuwa mkamilifu, alikuwa na makosa yake pia. Aliwahi kuhukumiwa kwa kosa la udanganyifu na alikamatwa kwa kosa la utekaji nyara. Licha ya misukosuko hiyo, Winnie, alibaki kuwa mtu muhimu sana katika siasa za Afrika Kusini na kuwa mwakilishi muhimu wa wanawake waliopambana kufa kupona dhidi ya utawala wa ubaguzi wa rangi uliokuwa unaendelezwa na wazungu walio wachache nchini humo. Katika siku za baada ya uhuru wa Afrika Kusini anakumbukwa zaidi kwa kuwa miongoni mwa wachache katika uongozi wa ANC waliomuunga mkono aliyekuwa Rais wa Afrika Kusini, Thabo Mbeki, katika kushutumu na kulaani vikali vitendo vya kuwashambulia wahamiaji wa Kiafrika huko nchini Afrika Kusini, ambayo yalibadikwa jina ‘Xenophobic’. Pia amekuwa muungaji mkono mkubwa wa kiongozi wa chama cha Economic Freedom Fighters (EFF) cha Julius Malema, kilichojiengua kutoka ANC ambacho kilimkosoa vikali rais aliyeng’atuka Jacob Zuma. Historia ya Winnie hadi kifo chake inabaki akikumbukwa zaidi kama mama wa Taifa la Afrika Kusini aliyesimama kidete dhidi ya ubaguzi wa rangi katika umri wake wote. Licha ya kuibuka kundi la watu ambalo linadai kuwa Winnie hakupaswa kupewa heshima yoyote bado ukweli umedhihirika wenyewe kuwa mwanamama huyo anazidi kung’ara kama alivyokuwa enzi zake ingawaje amefariki dunia. Kuzungushwa nchi nzima Rais wa nchi hiyo, Cyril Ramaphosa na kiongozi wa chama tawala cha African National Congress (ANC), pia alipigana dhidi ya utawala wa ubaguzi wa rangi. Ramaphosa, amekaribisha ushujaa wa Winnie Madikizela-Mandela katika harakati zake dhidi ya ubaguzi wa rangi nchini Afrika Kusini. Rais Ramaphosa alisema, Afrika Kusini inaomboleza kifo chake na Serikali itashirikiana na familia wakati wa mazishi yake rasmi Aprili 14 mwaka huu. “Kutakuwa na shughuli kubwa ya kuzunguka sehemu mbalimbali nchini kwa ajili ya kumuaga Winnie, itakuwa kila jimbo. Tunapenda kutoa heshima na shukrani zetu kutoka kila kona ya nchi hii na duniani kwa ujumla,” alisema Ramaphosa. Ramaphosa alikutana mara ya mwisho na Winnie mnamo Machi 10, wakati wa kuandikisha wapigakura. “Mimi kama rais wa ANC, nimehuzunishwa kwa sababu nilikwenda kuhakikisha taarifa kwenye daftari la wapigakura nikiwa naye. Nilikula naye chakula. Wafuasi wa Winnie mjini Soweto walikusanyika, wakiimba nyimbo za vita walizokuwa wakiimba wakati wa vita dhidi ya ubaguzi wa rangi nchini Afrika Kusini. Mazishi ya Kijeshi Pamoja na mjadala huo kukolea kwamba Winnie ni shujaa au la, Serikali ya Afrika Kusini imetangaza jambo jingine ambalo linazima kabisa majigambo ya wakosoaji wa Winnie. Mwenyekiti wa Kamati ya Baraza la Mawaziri, Dk. Nkosazana Dlamini-Zuma, akiwa na Waziri wa Habari, Nomvula Mokonyane, juzi aliviambia vyombo vya habari akiwa ndani ya Uwanja wa Orlando, shughuli za mazishi ya Winnie Madikizela-Mandela zitafanyika katika uwanja huo uliopo mjini Soweto na kushuhudiwa na mamia ya wabunge na wananchi wa nchi hiyo. “Serikali yetu inathibitisha kuwa taratibu zote za kijeshi zitafanyika ili kutoa heshima ya mwisho kuaga mwili wa Winnie Mandela. Licha ya huzuni tuliyonayo, tunalazimika kukubali kuwa hayupo nasi tena duniani,” alisema Dlamini-Zuma.   ### Response: KITAIFA ### End

RIPOTI ya Mdhibiti na Mkaguzi Mkuu wa Hesabu za Serikali (CAG) ya mwaka 2015/16, ilifichua udhaifu katika mradi wa bomba la usafirishaji gesi asilia kati ya Mtwara na Dar es Salaam, ilipobainisha kiwango kidogo cha matumizi ya gesi hiyo nchini.Katika ripoti yake hiyo, CAG alieleza kuwa bomba hilo lililojengwa na Kampuni ya Maendeleo ya Petroli na Teknolojia China (CPTDC)kwa gharama ya Dola za Marekani bilioni 1.283 (Dola bilioni 1.225 zikiwa ni mkopo wa masharti nafuu kutoka Benki ya Exim ya China), ujenzi wake ulifanyika kabla ya kutafuta wateja wa gesi hiyo. CAG alibainisha kuwa hali hiyo inasababisha ukakasi katika marejesho ya mkopo yaliyotegemea kupatikana kwenye mauzo ya gesi asilia baada ya kukamilika kwa mradi wa ujenzi wa bomba na kuanza kutumika kibiashara.Wakati makadirio ya mauzo halisi ya gesi asilia ni futi za ujazo milioni 138.8 kwa siku, CAG alibaini Shirika la Umeme (Tanesco) ndiyo mteja pekee wa gesi hiyo na anatumia wastani wa futi za ujazo milioni 46.61 kwa siku, hivyo matumizi ya bomba hilo ni ya asilimia sita tu ilhali malengo yalikuwa kusafirisha gesi kwa ajili ya matumizi ya kuzalisha umeme, viwandani, kupikia majumbani na matumizi ya magari.Kampuni ya Pan African Energy kwa kushirikiana na Shirika la Maendeleo ya Petroli Tanzania (TPDC) wanakiona kikwazo hicho katika matumizi ya gesi asilia na kuanzisha mradi wa kujaza gesi kwenye magari katika kituo chao cha Ubungo Maziwa jijini Dar es Salaam.Mkurugenzi Mtendaji wa Pan African Energy Tanzania, Andy Hanna, anasema wamekuwa wakitoa huduma za kujaza gesi magari kwenye kituo hicho cha gesi wakiwa wabia wa TPDC kwa kuhakikisha huduma za gesi na wameendelea kuhakikisha huduma zinawavutia wengi ili kubadili mfumo.“Tunatoa huduma kwa zaidi ya magari 100 kwa siku na huduma zetu ni za saa 24. Na hii imezidi kuwa njia mojawapo ya kuwavutia watu wengi kupitia wale tunaowahudumia, lakini tatizo lipo kwani kituo ni kimoja tu na hakipo kwenye eneo rafiki kibiashara.“Mifumo hii iliyopo kwenye kituo hiki tuliifunga miaka tisa iliyopita, na hadi sasa idadi ya magari yanayopata huduma ni zaidi ya 300. Kwa sasa, ni watanzania wachache wanafurahia kutumia gharama ndogo kwenye uendeshaji wa magari."Kama wangefahamu wengi zaidi manufaa ya kutumia gesi badala ya mafuta kwenye magari na vituo vikaongezeka, basi wanufaika wangekuwa wengi, lakini pia utunzaji wa mazingira ungeongezeka kwani asilimia 72 ya kinachotoka kwenye mafuta ya petroli na dizeli huchafua mazingira,” anaeleza.Katika kituo hicho cha kujaza gesi kwenye magari, HabariLeo inakutana na dereva teksi, anayejitambulisha kwa jina moja la Ezekiel, anayesema ana miezi saba tangu aanze kutumia gesi kwenye gari lake aina ya Toyota IST analolitumia kwa biashara hiyo.Ezekiel anasema: “Mimi ni dereva wa gari hili la biashara, kwa kweli sasa nafurahia kutumia gesi badala ya mafuta kwenye gari, matumizi ya fedha ni kidogo. Nikiweka kilo 10 za gesi kwenye gari langu, naliendesha kwa kilometa 170 bila ya kupata adhaa yoyote, tena kwa gharama nafuu kwani kilo moja kwa sasa tunauziwa shilingi 1,550.“Zamani nilikuwa nikitumia zaidi ya lita 30 kwa kilometa 170, tena hiyo ni pale unapokuta hakuna msongamano wa magari, na kama unavyojua kwa kipindi cha miaka ya hivi karibuni, petroli imekuwa ikiuza kati ya shilingi 2,150 na 2,350,” anasema.Dereva teksi mwingine, James Osward, naye anasifu matumizi ya gesi kwenye magari, akieleza kuwa gharama za nishati kwa ajili ya magari yake sasa zimepungua baadala ya kuanza kutumia gesi.“Nina magari mawili ya biashara, yote ni Toyota IST. Hadi sasa, nina miezi sita tangu nilipobadilishia mfumo wa hili moja na ndilo ninalolitumia ninapokuwa kwenye shughuli zangu za kubeba abiria."Kwa kweli sasa ninafurahia kupata unafuu mkubwa linapokuja suala la matumizi nya fedha kwa ajili ya nishati kwenye gari. Nilipokuwa ninatumia petroli, nilikuwa nikitumia fedha nyingi ukilinganisha na sasa. "Lakini jambo hili wengi wamekuwa hawalielewi mpaka pale mtu atakapopata fursa la kutumia gari linalotumia gesi. Mtazamo wangu ni kuwa miaka ijayo watu wengi watahamia huku maana unapofunga mfumo huu, matumizi yanapungua marudufu,” anasifu.Ramadhani Yasin, dereva wa basi dogo la abiria, maarufu daladala, linalofanya safari zake kutoka Gongo la Mboto na Stesheni, anasema amekuwa na maisha mazuri tangu mwajiri wake alipoamua kuunganisha mfumo wa gesi kwenye gari hilo aina ya Toyota Coaster.“Aisee, siku hizi ninaona fedha imenikubali, kuunganishwa kwa mfumo wa gesi kwenye gari kunanipa faida, na bosi wangu naye anapata."Zamani nilikuwa nikimpelekea hesabu shilingi 80,000 kwa siku, lakini kwa sasa napeleka 'laki moja' (Sh. 100,000) wakati huohuo mimi nabaki na shilingi 50,000 tofauti na zamani ambapo nilikuwa nikipata shilingi 20,000 kwa siku.“Kwenye matumizi, kwa siku ninaweka gesi kilogramu 25 asubuhi na 25 jioni, lakini zamani nilikuwa nikinunua dizeli ya mpaka shilingi 160, 000 kwa siku, faida ilikuwa kidogo,” anaeleza dereva huyo ambaye anasisitiza itakuwa ngumu kukubali kuajiriwa na mmiliki wa gari lisilokuwa na mfumo huo wa gesi.TRILIONI 30 ZAOKOLEWAKwa mujibu wa TPDC, kwa kipindi cha miaka 15, tangu Tanzania ilipoanza kuzalisha na kusambaza gesi, imeokoa kiasi cha Sh. trilioni 30, ambazo zingetumika kuagiza mafuta nje kwa ajili ya kuzalisha umeme na uendeshaji wa viwanda.Mkurugenzi wa TPDC, Dk James Mataragio anasema kiasi hicho cha fedha kingetumika kwenye ununuzi wa mafuta kwa ajili ya umeme wa mafuta, lakini kutokana na uwapo wa gesi asilia, takribani asilimia 54 ya umeme unaozalishwa nchini unatumia gesi asilia, huku nishati hiyo pia ikitumika viwandani na pia kwenye magari.Mkurugenzi Mtendaji wa Taasisi inayojishughulisha na Utafiti wa Sera (Repoa), Dk. Donald Mmari, anasema utumiaji wa gesi unaweza kuwa chanzo cha mapato makubwa ya taifa.“Nchi nyingine tunaweza kuona kama vile China, Malaysia na India, magari yote ya kijamii yakiwamo mabasi yanatumia gesi asilia na kufanya gharama ya uchukuzi kushuka chini. Ni wakati sasa kuitumia sekta hii,” Dk. Mmari anashauri.VITUO KUONGEZWAKamishna Msaidizi wa Gesi wa Wizara ya Nishati, Sebastian Shana, anasema kutokana na kuongezeka kwa mahitaji ya gesi asilia kwenye magari huku huduma hiyo ikiwa inatolewa kwenye kituo kimoja, serikali inakusudia kutengeneza vituo vingine viwili vikubwa kwa ajili ya kusambaza gesi kwenye vituo vingine vidogo vilivyoko jijini. Shana anasema takribani magari 300 nchini yanatumia gesi kama mbadala wa mafuta, huku mengi zaidi yakiendelea kubadilishwa mifumo ili yatumie nishati ya gesi.Agosti 21 mwaka huu, Mkurugenzi wa TPDC, Dk. Mataragio, katika wasilisho lake kwa Kamati ya Kudumu ya Bunge ya Nishati na Madini, alisema kutokana na ongezeko la magari yanayotumia gesi, kituo cha majaribio kilichoko Ubungo, kinashindwa kuhimili matakwa ya matumizi, hivyo shirika limejipanga kujenga kituo kikubwa eneo la Sam Nujoma jijini humo.“Kituo hicho kinachotarajiwa kukamilika Oktoba 2020, kitatumika kujazia gesi katika magari pamoja na kupeleka gesi maeneo ambayo miundombinu ya mabomba ya gesi bado haijafika,” aliahidi.MWENDOKASI KUNEEMEKADk Mataragio pia alisema TPDC inalenga kuupatia gesi asilia mradi wa mabasi ya mwendokasi (DART), akieleza kuwa kwa kuanzia, kituo cha kujazia gesi kwenye magari kitajengwa eneo la DART, depoti ya Ubungo Oktoba mwakani.Alisema shirika lilikubaliana na DART kuwezesha kuweka vituo maalum vya gesi katika depoti ya Gongo la Mboto na Mbagala ili kupunguza gharama za uendeshaji wa mabasi hayo, lakini pia kupunguza nauli kwa wananchi.Mratibu wa Mradi wa Matumizi ya Gesi Asilia kwenye Magari (CNG Vehicle Project) kutoka Taasisi ya Teknolojia Dar es Salaam (DIT), Dk Esebi Nyari anasema wanaendelea kuunganisha magari kwenye mfumo wa matumizi ya gesi asilia badala ya petroli na kwamba hadi sasa, magari zaidi ya 100 yameunganishwa kwenye karakana yao.Dk. Nyari anasema mfumo huo wa kuunganisha gesi asilia unasaidia kupunguza gharama kwa wamiliki wa magari na kwamba kiasi kidogo cha gesi asilia kinatumika kwa umbali mrefu.“Mfumo huu una faida nyingi, kilogramu moja ni shilingi 1,550 huku petroli lita moja ikiwa ni wastani wa shilingi 2,200, ukiweka gesi asilia kilogramu moja unaweza kwenda zaidi ya kilometa 20 huku petroli lita moja inakwenda kilometa zisizozidi 12. "Mtungi wa gesi asilia wa kilogramu 15 (shilingi 23,250) unaweza kutumika kutembea zaidi ya kilometa 200 tofauti na petroli,” anafafanua.Kuhusu gharama za kubadili mfumo, mtaalamu huyo anasema kuwa mwenye gari lenye 'cylinder' nne, wanatoza Sh milioni 1.8 na kwa zaidi ya hapo bei inapanda kidogo."Cylinder 'nne ni shilingi milioni 1.8, ukiwa na gari lenye 'cylinder' zaidi ya hapo bei inapanda lakini hii ikitokea kutatokea kampuni au taasisi mbalimbali za ufundi zitafanya kazi ya kuunganisha magari, basi bei ya uunganishaji itashuka..."...Serikali pia ikiangalia namna fulani ya kutoa msamaha wa kodi kwa baadhi ya vifaa vya kuunganishia vinavyotoka nje ya nchi, huenda watu wanaotumia gesi wanaongezeka kutoka 300 waliopo sasa kwani bei ya kuunganisha itakuwa chini," anasema Dk Nyari.Kwenye kuunganisha mfumo, DIT ndiyo pekee inafanya kazi hiyo kwa sasa nchini kwa inashirikiana na kampuni ya wazawa ya Energo Tanzania Limited ambayo inashughulikia teknolojia na DIT hao wanahusika zaidi kwenye ufundi wa mfumo huo.Mbunge wa Sengerema, William Ngeleja, anasema ni wakati sasa nchi kuongeza kasi kwenye uvunaji wa gesi asilia. Anasema ili uchumi wa nchi upige hatua, ni vyema rasilimali zake zikatumika kwa usahihi.Ngeleja ambaye aliwahi kuwa Waziri wa Nishati na Madini, anasema: “Wenye maamuzi (serikali) waangalie jinsi gani watafanyia kazi utafiti uliofanywa na wadau mbalimbali wakiwamo Repoa kuhusu gesi. "Kuna juhudi kubwa zinazofanywa na Rais John Magufuli pamoja na wasaidizi wake, lakini tunahitaji kuongeza kasi kwenye uvunaji wa gesi ili iweze kunufaisha taifa. Dunia haitusubiri, tuvune tulichonacho kwa ajili ya vizazi. Kama vitatumika vizuri, tutafika mbali.

UCHUMI

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- RIPOTI ya Mdhibiti na Mkaguzi Mkuu wa Hesabu za Serikali (CAG) ya mwaka 2015/16, ilifichua udhaifu katika mradi wa bomba la usafirishaji gesi asilia kati ya Mtwara na Dar es Salaam, ilipobainisha kiwango kidogo cha matumizi ya gesi hiyo nchini.Katika ripoti yake hiyo, CAG alieleza kuwa bomba hilo lililojengwa na Kampuni ya Maendeleo ya Petroli na Teknolojia China (CPTDC)kwa gharama ya Dola za Marekani bilioni 1.283 (Dola bilioni 1.225 zikiwa ni mkopo wa masharti nafuu kutoka Benki ya Exim ya China), ujenzi wake ulifanyika kabla ya kutafuta wateja wa gesi hiyo. CAG alibainisha kuwa hali hiyo inasababisha ukakasi katika marejesho ya mkopo yaliyotegemea kupatikana kwenye mauzo ya gesi asilia baada ya kukamilika kwa mradi wa ujenzi wa bomba na kuanza kutumika kibiashara.Wakati makadirio ya mauzo halisi ya gesi asilia ni futi za ujazo milioni 138.8 kwa siku, CAG alibaini Shirika la Umeme (Tanesco) ndiyo mteja pekee wa gesi hiyo na anatumia wastani wa futi za ujazo milioni 46.61 kwa siku, hivyo matumizi ya bomba hilo ni ya asilimia sita tu ilhali malengo yalikuwa kusafirisha gesi kwa ajili ya matumizi ya kuzalisha umeme, viwandani, kupikia majumbani na matumizi ya magari.Kampuni ya Pan African Energy kwa kushirikiana na Shirika la Maendeleo ya Petroli Tanzania (TPDC) wanakiona kikwazo hicho katika matumizi ya gesi asilia na kuanzisha mradi wa kujaza gesi kwenye magari katika kituo chao cha Ubungo Maziwa jijini Dar es Salaam.Mkurugenzi Mtendaji wa Pan African Energy Tanzania, Andy Hanna, anasema wamekuwa wakitoa huduma za kujaza gesi magari kwenye kituo hicho cha gesi wakiwa wabia wa TPDC kwa kuhakikisha huduma za gesi na wameendelea kuhakikisha huduma zinawavutia wengi ili kubadili mfumo.“Tunatoa huduma kwa zaidi ya magari 100 kwa siku na huduma zetu ni za saa 24. Na hii imezidi kuwa njia mojawapo ya kuwavutia watu wengi kupitia wale tunaowahudumia, lakini tatizo lipo kwani kituo ni kimoja tu na hakipo kwenye eneo rafiki kibiashara.“Mifumo hii iliyopo kwenye kituo hiki tuliifunga miaka tisa iliyopita, na hadi sasa idadi ya magari yanayopata huduma ni zaidi ya 300. Kwa sasa, ni watanzania wachache wanafurahia kutumia gharama ndogo kwenye uendeshaji wa magari."Kama wangefahamu wengi zaidi manufaa ya kutumia gesi badala ya mafuta kwenye magari na vituo vikaongezeka, basi wanufaika wangekuwa wengi, lakini pia utunzaji wa mazingira ungeongezeka kwani asilimia 72 ya kinachotoka kwenye mafuta ya petroli na dizeli huchafua mazingira,” anaeleza.Katika kituo hicho cha kujaza gesi kwenye magari, HabariLeo inakutana na dereva teksi, anayejitambulisha kwa jina moja la Ezekiel, anayesema ana miezi saba tangu aanze kutumia gesi kwenye gari lake aina ya Toyota IST analolitumia kwa biashara hiyo.Ezekiel anasema: “Mimi ni dereva wa gari hili la biashara, kwa kweli sasa nafurahia kutumia gesi badala ya mafuta kwenye gari, matumizi ya fedha ni kidogo. Nikiweka kilo 10 za gesi kwenye gari langu, naliendesha kwa kilometa 170 bila ya kupata adhaa yoyote, tena kwa gharama nafuu kwani kilo moja kwa sasa tunauziwa shilingi 1,550.“Zamani nilikuwa nikitumia zaidi ya lita 30 kwa kilometa 170, tena hiyo ni pale unapokuta hakuna msongamano wa magari, na kama unavyojua kwa kipindi cha miaka ya hivi karibuni, petroli imekuwa ikiuza kati ya shilingi 2,150 na 2,350,” anasema.Dereva teksi mwingine, James Osward, naye anasifu matumizi ya gesi kwenye magari, akieleza kuwa gharama za nishati kwa ajili ya magari yake sasa zimepungua baadala ya kuanza kutumia gesi.“Nina magari mawili ya biashara, yote ni Toyota IST. Hadi sasa, nina miezi sita tangu nilipobadilishia mfumo wa hili moja na ndilo ninalolitumia ninapokuwa kwenye shughuli zangu za kubeba abiria."Kwa kweli sasa ninafurahia kupata unafuu mkubwa linapokuja suala la matumizi nya fedha kwa ajili ya nishati kwenye gari. Nilipokuwa ninatumia petroli, nilikuwa nikitumia fedha nyingi ukilinganisha na sasa. "Lakini jambo hili wengi wamekuwa hawalielewi mpaka pale mtu atakapopata fursa la kutumia gari linalotumia gesi. Mtazamo wangu ni kuwa miaka ijayo watu wengi watahamia huku maana unapofunga mfumo huu, matumizi yanapungua marudufu,” anasifu.Ramadhani Yasin, dereva wa basi dogo la abiria, maarufu daladala, linalofanya safari zake kutoka Gongo la Mboto na Stesheni, anasema amekuwa na maisha mazuri tangu mwajiri wake alipoamua kuunganisha mfumo wa gesi kwenye gari hilo aina ya Toyota Coaster.“Aisee, siku hizi ninaona fedha imenikubali, kuunganishwa kwa mfumo wa gesi kwenye gari kunanipa faida, na bosi wangu naye anapata."Zamani nilikuwa nikimpelekea hesabu shilingi 80,000 kwa siku, lakini kwa sasa napeleka 'laki moja' (Sh. 100,000) wakati huohuo mimi nabaki na shilingi 50,000 tofauti na zamani ambapo nilikuwa nikipata shilingi 20,000 kwa siku.“Kwenye matumizi, kwa siku ninaweka gesi kilogramu 25 asubuhi na 25 jioni, lakini zamani nilikuwa nikinunua dizeli ya mpaka shilingi 160, 000 kwa siku, faida ilikuwa kidogo,” anaeleza dereva huyo ambaye anasisitiza itakuwa ngumu kukubali kuajiriwa na mmiliki wa gari lisilokuwa na mfumo huo wa gesi.TRILIONI 30 ZAOKOLEWAKwa mujibu wa TPDC, kwa kipindi cha miaka 15, tangu Tanzania ilipoanza kuzalisha na kusambaza gesi, imeokoa kiasi cha Sh. trilioni 30, ambazo zingetumika kuagiza mafuta nje kwa ajili ya kuzalisha umeme na uendeshaji wa viwanda.Mkurugenzi wa TPDC, Dk James Mataragio anasema kiasi hicho cha fedha kingetumika kwenye ununuzi wa mafuta kwa ajili ya umeme wa mafuta, lakini kutokana na uwapo wa gesi asilia, takribani asilimia 54 ya umeme unaozalishwa nchini unatumia gesi asilia, huku nishati hiyo pia ikitumika viwandani na pia kwenye magari.Mkurugenzi Mtendaji wa Taasisi inayojishughulisha na Utafiti wa Sera (Repoa), Dk. Donald Mmari, anasema utumiaji wa gesi unaweza kuwa chanzo cha mapato makubwa ya taifa.“Nchi nyingine tunaweza kuona kama vile China, Malaysia na India, magari yote ya kijamii yakiwamo mabasi yanatumia gesi asilia na kufanya gharama ya uchukuzi kushuka chini. Ni wakati sasa kuitumia sekta hii,” Dk. Mmari anashauri.VITUO KUONGEZWAKamishna Msaidizi wa Gesi wa Wizara ya Nishati, Sebastian Shana, anasema kutokana na kuongezeka kwa mahitaji ya gesi asilia kwenye magari huku huduma hiyo ikiwa inatolewa kwenye kituo kimoja, serikali inakusudia kutengeneza vituo vingine viwili vikubwa kwa ajili ya kusambaza gesi kwenye vituo vingine vidogo vilivyoko jijini. Shana anasema takribani magari 300 nchini yanatumia gesi kama mbadala wa mafuta, huku mengi zaidi yakiendelea kubadilishwa mifumo ili yatumie nishati ya gesi.Agosti 21 mwaka huu, Mkurugenzi wa TPDC, Dk. Mataragio, katika wasilisho lake kwa Kamati ya Kudumu ya Bunge ya Nishati na Madini, alisema kutokana na ongezeko la magari yanayotumia gesi, kituo cha majaribio kilichoko Ubungo, kinashindwa kuhimili matakwa ya matumizi, hivyo shirika limejipanga kujenga kituo kikubwa eneo la Sam Nujoma jijini humo.“Kituo hicho kinachotarajiwa kukamilika Oktoba 2020, kitatumika kujazia gesi katika magari pamoja na kupeleka gesi maeneo ambayo miundombinu ya mabomba ya gesi bado haijafika,” aliahidi.MWENDOKASI KUNEEMEKADk Mataragio pia alisema TPDC inalenga kuupatia gesi asilia mradi wa mabasi ya mwendokasi (DART), akieleza kuwa kwa kuanzia, kituo cha kujazia gesi kwenye magari kitajengwa eneo la DART, depoti ya Ubungo Oktoba mwakani.Alisema shirika lilikubaliana na DART kuwezesha kuweka vituo maalum vya gesi katika depoti ya Gongo la Mboto na Mbagala ili kupunguza gharama za uendeshaji wa mabasi hayo, lakini pia kupunguza nauli kwa wananchi.Mratibu wa Mradi wa Matumizi ya Gesi Asilia kwenye Magari (CNG Vehicle Project) kutoka Taasisi ya Teknolojia Dar es Salaam (DIT), Dk Esebi Nyari anasema wanaendelea kuunganisha magari kwenye mfumo wa matumizi ya gesi asilia badala ya petroli na kwamba hadi sasa, magari zaidi ya 100 yameunganishwa kwenye karakana yao.Dk. Nyari anasema mfumo huo wa kuunganisha gesi asilia unasaidia kupunguza gharama kwa wamiliki wa magari na kwamba kiasi kidogo cha gesi asilia kinatumika kwa umbali mrefu.“Mfumo huu una faida nyingi, kilogramu moja ni shilingi 1,550 huku petroli lita moja ikiwa ni wastani wa shilingi 2,200, ukiweka gesi asilia kilogramu moja unaweza kwenda zaidi ya kilometa 20 huku petroli lita moja inakwenda kilometa zisizozidi 12. "Mtungi wa gesi asilia wa kilogramu 15 (shilingi 23,250) unaweza kutumika kutembea zaidi ya kilometa 200 tofauti na petroli,” anafafanua.Kuhusu gharama za kubadili mfumo, mtaalamu huyo anasema kuwa mwenye gari lenye 'cylinder' nne, wanatoza Sh milioni 1.8 na kwa zaidi ya hapo bei inapanda kidogo."Cylinder 'nne ni shilingi milioni 1.8, ukiwa na gari lenye 'cylinder' zaidi ya hapo bei inapanda lakini hii ikitokea kutatokea kampuni au taasisi mbalimbali za ufundi zitafanya kazi ya kuunganisha magari, basi bei ya uunganishaji itashuka..."...Serikali pia ikiangalia namna fulani ya kutoa msamaha wa kodi kwa baadhi ya vifaa vya kuunganishia vinavyotoka nje ya nchi, huenda watu wanaotumia gesi wanaongezeka kutoka 300 waliopo sasa kwani bei ya kuunganisha itakuwa chini," anasema Dk Nyari.Kwenye kuunganisha mfumo, DIT ndiyo pekee inafanya kazi hiyo kwa sasa nchini kwa inashirikiana na kampuni ya wazawa ya Energo Tanzania Limited ambayo inashughulikia teknolojia na DIT hao wanahusika zaidi kwenye ufundi wa mfumo huo.Mbunge wa Sengerema, William Ngeleja, anasema ni wakati sasa nchi kuongeza kasi kwenye uvunaji wa gesi asilia. Anasema ili uchumi wa nchi upige hatua, ni vyema rasilimali zake zikatumika kwa usahihi.Ngeleja ambaye aliwahi kuwa Waziri wa Nishati na Madini, anasema: “Wenye maamuzi (serikali) waangalie jinsi gani watafanyia kazi utafiti uliofanywa na wadau mbalimbali wakiwamo Repoa kuhusu gesi. "Kuna juhudi kubwa zinazofanywa na Rais John Magufuli pamoja na wasaidizi wake, lakini tunahitaji kuongeza kasi kwenye uvunaji wa gesi ili iweze kunufaisha taifa. Dunia haitusubiri, tuvune tulichonacho kwa ajili ya vizazi. Kama vitatumika vizuri, tutafika mbali. ### Response: UCHUMI ### End

Na MAULI MUYENJWA, DAR ES SALAAM RAIS mstaafu wa Afrika Kusini, Thabo Mbeki, amewakumbusha wasomi kuhusu malengo mazito ya Baba wa Taifa, Mwalimu Julius Nyerere ya kuanzisha Chuo Kikuu cha Dar es Salaam (UDSM). Akizungumza wakati wa mahafali ya 46 ya UDSM baada ya kutunukiwa Shahada ya Heshima ya Udaktari na Rais mstaafu Jakaya Kikwete ambaye pia ni Mkuu wa chuo hicho, Mbeki alisema lengo kubwa ilikuwa ni kuzalisha wasomi ili kutatua matatizo yaliyopo katika jamii. Mbeki alisema lengo la Mwalimu Nyerere ambalo alilitoa mwaka 1963, la kuwa na elimu ya juu iliyojikita kuwapata wataalamu katika nyanja mbalimbali, ambao wangeweza kufanya tafiti na kuyapatia majibu matatizo yaliyopo katika jamii, bado halijatimia. “Kuna changamoto nyingi kama mabadiliko ya hali ya hewa, kutojua ni namna gani ya kutumia rasilimali za asili, vita, migogoro ya mipaka na mengineyo, lakini yote haya yalitakiwa kutatuliwa na wasomi na ndilo lilikuwa lengo kubwa la kuanzishwa elimu ya juu Afrika,” alisema Mbeki. Aliwataka wanafunzi wanaohitimu katika fani mbalimbali kutumia elimu zao katika kutatua matatizo yaliyopo katika jamii na kuacha kukumbatia vyeti na kukaa navyo bila faida yoyote. Kwa upande wake, Makamu Mkuu wa Chuo hicho, Profesa Rwekaza Mukandala, alitumia fursa hiyo kuaga kuhudhuria kama Makamu Mkuu wa Chuo kwa kuwa muda wake umefikia ukingoni. “Miaka 10 iliyopita nimekuwa nikihudhuria sherehe hizi tangu mwaka 2006, sherehe hizi ni za mwisho, muda wangu umefikia ukingoni na siku chache zijazo nitakabidhiwa mrithi wa nafasi hii atakayeteuliwa,” alisema Profesa Mukandala. Alitoa rai kwa wanafunzi waliohitimu kuwa anaamini wameandaliwa vizuri, hivyo jamii inawategemea katika kuleta maendeleo kwa nchi na hata dunia nzima. Mwanzo wa mahafali hayo rais mstaafu wa awamu ya nne, Kikwete, alisimikwa rasmi kuwa mkuu wa chuo hicho ambapo kuanzia jana ataanza majukumu yake kama Mkuu wa a UDSM. Profesa Mukandala alisema mwaka huu kutakuwa na jumla ya wahitimu 6,717, ambapo kati yao, 61 watatunukiwa shahada ya uzamivu, 627 shahada za umahiri na 59 stashahada ya uzamili na jumla ya wahitimu 5,968 watatunukiwa shahada za awali.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Na MAULI MUYENJWA, DAR ES SALAAM RAIS mstaafu wa Afrika Kusini, Thabo Mbeki, amewakumbusha wasomi kuhusu malengo mazito ya Baba wa Taifa, Mwalimu Julius Nyerere ya kuanzisha Chuo Kikuu cha Dar es Salaam (UDSM). Akizungumza wakati wa mahafali ya 46 ya UDSM baada ya kutunukiwa Shahada ya Heshima ya Udaktari na Rais mstaafu Jakaya Kikwete ambaye pia ni Mkuu wa chuo hicho, Mbeki alisema lengo kubwa ilikuwa ni kuzalisha wasomi ili kutatua matatizo yaliyopo katika jamii. Mbeki alisema lengo la Mwalimu Nyerere ambalo alilitoa mwaka 1963, la kuwa na elimu ya juu iliyojikita kuwapata wataalamu katika nyanja mbalimbali, ambao wangeweza kufanya tafiti na kuyapatia majibu matatizo yaliyopo katika jamii, bado halijatimia. “Kuna changamoto nyingi kama mabadiliko ya hali ya hewa, kutojua ni namna gani ya kutumia rasilimali za asili, vita, migogoro ya mipaka na mengineyo, lakini yote haya yalitakiwa kutatuliwa na wasomi na ndilo lilikuwa lengo kubwa la kuanzishwa elimu ya juu Afrika,” alisema Mbeki. Aliwataka wanafunzi wanaohitimu katika fani mbalimbali kutumia elimu zao katika kutatua matatizo yaliyopo katika jamii na kuacha kukumbatia vyeti na kukaa navyo bila faida yoyote. Kwa upande wake, Makamu Mkuu wa Chuo hicho, Profesa Rwekaza Mukandala, alitumia fursa hiyo kuaga kuhudhuria kama Makamu Mkuu wa Chuo kwa kuwa muda wake umefikia ukingoni. “Miaka 10 iliyopita nimekuwa nikihudhuria sherehe hizi tangu mwaka 2006, sherehe hizi ni za mwisho, muda wangu umefikia ukingoni na siku chache zijazo nitakabidhiwa mrithi wa nafasi hii atakayeteuliwa,” alisema Profesa Mukandala. Alitoa rai kwa wanafunzi waliohitimu kuwa anaamini wameandaliwa vizuri, hivyo jamii inawategemea katika kuleta maendeleo kwa nchi na hata dunia nzima. Mwanzo wa mahafali hayo rais mstaafu wa awamu ya nne, Kikwete, alisimikwa rasmi kuwa mkuu wa chuo hicho ambapo kuanzia jana ataanza majukumu yake kama Mkuu wa a UDSM. Profesa Mukandala alisema mwaka huu kutakuwa na jumla ya wahitimu 6,717, ambapo kati yao, 61 watatunukiwa shahada ya uzamivu, 627 shahada za umahiri na 59 stashahada ya uzamili na jumla ya wahitimu 5,968 watatunukiwa shahada za awali. ### Response: KITAIFA ### End

Wazazi wa msichana aliyekufa baada ya kuvuta harufu ya manukato ya kujipulizia (deodorant) wametaka bidhaa hizi kuwa na nembo yenye uwazi zaidi kwa bidhaa ili kuwaonya watu kuhusu hatari zinazoweza kutokea. Giorgia Green, ambaye alikuwa na umri wa miaka 14 na kutoka Derby, alipatwa na mshtuko wa moyo baada ya kunyunyiza kuondoa harufu katika chumba chake cha kulala. Wazazi wake wamefahamu kuhusu vijana wengine ambao walikufa kwa bahati mbaya baada ya kuvuta harufu. Kwa kujibu, Jumuiya ya Watengenezaji wa Aerosol ya Uingereza (BAMA) ilisema deodorants ina "maonyo ya wazi sana". Kwa mujibu wa sheria, deodorants ya erosoli lazima ichapishwe kwa onyo "weka mbali na watoto". Hatahivyo, wazazi wa Giorgia walisema maandishi hayo ni madogo. Wanaamini kuwa wazazi wengi huwanunulia watoto wao dawa za kuondoa harufu bila kutambua onyo hilo. "Watu hawajui jinsi ambavyo vilivyomo kwenye mikebe hiyo inaweza kuwa hatari," baba yake Paul alisema. "Ningependa hivyo kwamba hakuna mtu mwingine nchini au ulimwengu - ataishia kulazimika kupitia yale ambayo tumepitia binafsi. "Hatutaki kifo cha binti yetu kiwe bure." Chanzo cha picha, FAMILY PHOTO Giorgia alikuwa na hali ya Autism na baba yake alisema alipenda kunyunyiza kiondoa harufu kwenye blanketi kwani aliona harufu hiyo kuwa ya faraja. "Harufu yake ilimpa hali fulani ya utulivu," alisema Bw Green. "Ikiwa alikuwa na wasiwasi kwa njia yoyote, alinyunyiza hii na ilimpa hali ya faraja kwa sababu ni deodorant ambayo mke wangu alitumia." Kaka mkubwa wa Giorgia alimkuta akiwa amefariki katika chumba chake cha kulala tarehe 11 Mei 2022. "Mlango wake ulikuwa wazi, kwa hivyo haikuwa kana kwamba ni mazingira yaliyofungwa," baba yake alisema. "Kiasi kamili [cha deodorant] hakiko wazi lakini kitakuwa zaidi ya kawaida. "Wakati fulani moyo wake ulisimama kwa sababu ya kupumua." Uchunguzi ulifanyika kuhusu kifo cha Giorgia na mchunguzi wa maiti akarekodi hitimisho kama tukio lisilo la kawaida. Sababu yake ya kiafya ya kifo "haikujulikana lakini iliendana na kuvuta pumzi ya erosoli". Chanzo cha picha, Getty Images Kulingana na Ofisi ya Takwimu za Kitaifa (ONS), "deodorant" ilitajwa kwenye vyeti 11 vya vifo kati ya 2001 na 2020. Hata hivyo, idadi halisi ya vifo huenda ikawa kubwa zaidi kuliko hii, kutokana na ukweli kwamba vitu maalumu havitajwa kila mara kwenye vyeti vya kifo. Cheti cha kifo cha Giorgia kilirejelea "kuvuta pumzi ya erosoli" badala ya "kiondoa harufu". Butane - kiungo kikuu cha kiondoa harufu cha Giorgia - kilirekodiwa kuwa kilihusika katika vifo 324 kati ya 2001 na 2020. Propane na isobutane - pia katika deodorant ya Giorgia zilitajwa katika vifo 123 na 38 mtawalia. ONS ilisema vitu hivyo vimehusishwa na idadi ya vifo, ikisema: "Kuvuta pumzi ya butane au gesi ya propane kunaweza kusababisha kushindwa kwa moyo kufanya kazi." Taasisi ya Kuzuia Ajali (RoSPA) ilisema idadi ya watu wamekufa baada ya kunyunyiza dawa za kuondoa harufu. Ashley Martin, mshauri wa afya ya umma katika RoSPA, alisema: "Ni rahisi kudhani wako salama kabisa na hawana hatari kabisa. Ukweli ni kwamba hawako salama. "Kuvuta pumzi nyingi za erosoli, sio tu deodorants, kunaweza kusababisha hali nyingi za kuhatarisha maisha kutoka kuzirai na shida ya kupumua, hadi mabadiliko ya midundo ya moyo na cha kusikitisha, kifo. "Kuna maoni potofu ya kawaida kwamba vifo kutokana na erosoli hutokea tu katika hali ya matumizi mabaya ya dawa, lakini hii sio kweli kabisa. "Tumeona vifo vingi katika miaka ya hivi karibuni ambapo watoto na vijana wazima wamenyunyiza erosoli kupita kiasi kutoka kwa vijana wanaofahamu harufu ya mwili, hadi kwa watoto wanaotafuta uhakikisho kutoka kwenye harufu inayojulikana. Kwa mujibu wa sheria, deodorants ya erosoli lazima ichapishwe kwa onyo "weka mbali na watoto". Deodorant nyingi za erosoli pia zina onyo linalosema "matumizi mabaya yanaweza kuua papo hapo". Hili sio hitaji la kisheria, lakini linapendekezwa na BAMA kutokana na hatari ya watu kuvuta erosoli ili kulewa kwa makusudi. Wazazi wa Giorgia wanaamini kuwa onyo hilo linafaa kubadilishwa na kuwa "matumizi ya yanaweza kuua papo hapo", kwa sababu Giorgia hakuwa akitumia vibaya kiondoa harufu. Deodorants ya erosoli lazima pia iwe na maagizo kuhusu matumizi yao sahihi, ambayo yameandikwa kufuatia tathmini zinazofanywa na mtengenezaji. Kwa mfano, maagizo yanaweza kusema "tumia kidogo katika sehemu zenye uingizaji hewa mzuri". Ikiwa deodorant ya erosoli inaweza kuwaka lazima kuwe na onyo kuhusu hili. BAMA ilisema katika taarifa: "Chama cha Watengenezaji wa Aerosol ya Uingereza (BAMA) huchukua kwa uzito tukio lolote linalohusisha bidhaa za erosoli, na tulihuzunishwa sana kujua kuhusu kifo cha mtoto mdogo sana. "Kama shirika la tasnia tunafanya kazi na watengenezaji ili kuhakikisha kuwa erosoli zinatengenezwa kwa viwango vya juu zaidi vya usalama na zimewekwa alama za maonyo na maagizo yaliyo wazi kabisa ya matumizi na tunapendekeza kwamba mtu yeyote anayetumia erosoli afanye hivyo kulingana na maagizo ya mtengenezaji. "Tunapendekeza pia kutumia maonyo kadhaa ya ziada na maagizo ya matumizi, zaidi ya yale yanayohitajika na kanuni, na kuendelea kukagua haya ili kuhimiza matumizi salama ya erosoli."

AFYA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Wazazi wa msichana aliyekufa baada ya kuvuta harufu ya manukato ya kujipulizia (deodorant) wametaka bidhaa hizi kuwa na nembo yenye uwazi zaidi kwa bidhaa ili kuwaonya watu kuhusu hatari zinazoweza kutokea. Giorgia Green, ambaye alikuwa na umri wa miaka 14 na kutoka Derby, alipatwa na mshtuko wa moyo baada ya kunyunyiza kuondoa harufu katika chumba chake cha kulala. Wazazi wake wamefahamu kuhusu vijana wengine ambao walikufa kwa bahati mbaya baada ya kuvuta harufu. Kwa kujibu, Jumuiya ya Watengenezaji wa Aerosol ya Uingereza (BAMA) ilisema deodorants ina "maonyo ya wazi sana". Kwa mujibu wa sheria, deodorants ya erosoli lazima ichapishwe kwa onyo "weka mbali na watoto". Hatahivyo, wazazi wa Giorgia walisema maandishi hayo ni madogo. Wanaamini kuwa wazazi wengi huwanunulia watoto wao dawa za kuondoa harufu bila kutambua onyo hilo. "Watu hawajui jinsi ambavyo vilivyomo kwenye mikebe hiyo inaweza kuwa hatari," baba yake Paul alisema. "Ningependa hivyo kwamba hakuna mtu mwingine nchini au ulimwengu - ataishia kulazimika kupitia yale ambayo tumepitia binafsi. "Hatutaki kifo cha binti yetu kiwe bure." Chanzo cha picha, FAMILY PHOTO Giorgia alikuwa na hali ya Autism na baba yake alisema alipenda kunyunyiza kiondoa harufu kwenye blanketi kwani aliona harufu hiyo kuwa ya faraja. "Harufu yake ilimpa hali fulani ya utulivu," alisema Bw Green. "Ikiwa alikuwa na wasiwasi kwa njia yoyote, alinyunyiza hii na ilimpa hali ya faraja kwa sababu ni deodorant ambayo mke wangu alitumia." Kaka mkubwa wa Giorgia alimkuta akiwa amefariki katika chumba chake cha kulala tarehe 11 Mei 2022. "Mlango wake ulikuwa wazi, kwa hivyo haikuwa kana kwamba ni mazingira yaliyofungwa," baba yake alisema. "Kiasi kamili [cha deodorant] hakiko wazi lakini kitakuwa zaidi ya kawaida. "Wakati fulani moyo wake ulisimama kwa sababu ya kupumua." Uchunguzi ulifanyika kuhusu kifo cha Giorgia na mchunguzi wa maiti akarekodi hitimisho kama tukio lisilo la kawaida. Sababu yake ya kiafya ya kifo "haikujulikana lakini iliendana na kuvuta pumzi ya erosoli". Chanzo cha picha, Getty Images Kulingana na Ofisi ya Takwimu za Kitaifa (ONS), "deodorant" ilitajwa kwenye vyeti 11 vya vifo kati ya 2001 na 2020. Hata hivyo, idadi halisi ya vifo huenda ikawa kubwa zaidi kuliko hii, kutokana na ukweli kwamba vitu maalumu havitajwa kila mara kwenye vyeti vya kifo. Cheti cha kifo cha Giorgia kilirejelea "kuvuta pumzi ya erosoli" badala ya "kiondoa harufu". Butane - kiungo kikuu cha kiondoa harufu cha Giorgia - kilirekodiwa kuwa kilihusika katika vifo 324 kati ya 2001 na 2020. Propane na isobutane - pia katika deodorant ya Giorgia zilitajwa katika vifo 123 na 38 mtawalia. ONS ilisema vitu hivyo vimehusishwa na idadi ya vifo, ikisema: "Kuvuta pumzi ya butane au gesi ya propane kunaweza kusababisha kushindwa kwa moyo kufanya kazi." Taasisi ya Kuzuia Ajali (RoSPA) ilisema idadi ya watu wamekufa baada ya kunyunyiza dawa za kuondoa harufu. Ashley Martin, mshauri wa afya ya umma katika RoSPA, alisema: "Ni rahisi kudhani wako salama kabisa na hawana hatari kabisa. Ukweli ni kwamba hawako salama. "Kuvuta pumzi nyingi za erosoli, sio tu deodorants, kunaweza kusababisha hali nyingi za kuhatarisha maisha kutoka kuzirai na shida ya kupumua, hadi mabadiliko ya midundo ya moyo na cha kusikitisha, kifo. "Kuna maoni potofu ya kawaida kwamba vifo kutokana na erosoli hutokea tu katika hali ya matumizi mabaya ya dawa, lakini hii sio kweli kabisa. "Tumeona vifo vingi katika miaka ya hivi karibuni ambapo watoto na vijana wazima wamenyunyiza erosoli kupita kiasi kutoka kwa vijana wanaofahamu harufu ya mwili, hadi kwa watoto wanaotafuta uhakikisho kutoka kwenye harufu inayojulikana. Kwa mujibu wa sheria, deodorants ya erosoli lazima ichapishwe kwa onyo "weka mbali na watoto". Deodorant nyingi za erosoli pia zina onyo linalosema "matumizi mabaya yanaweza kuua papo hapo". Hili sio hitaji la kisheria, lakini linapendekezwa na BAMA kutokana na hatari ya watu kuvuta erosoli ili kulewa kwa makusudi. Wazazi wa Giorgia wanaamini kuwa onyo hilo linafaa kubadilishwa na kuwa "matumizi ya yanaweza kuua papo hapo", kwa sababu Giorgia hakuwa akitumia vibaya kiondoa harufu. Deodorants ya erosoli lazima pia iwe na maagizo kuhusu matumizi yao sahihi, ambayo yameandikwa kufuatia tathmini zinazofanywa na mtengenezaji. Kwa mfano, maagizo yanaweza kusema "tumia kidogo katika sehemu zenye uingizaji hewa mzuri". Ikiwa deodorant ya erosoli inaweza kuwaka lazima kuwe na onyo kuhusu hili. BAMA ilisema katika taarifa: "Chama cha Watengenezaji wa Aerosol ya Uingereza (BAMA) huchukua kwa uzito tukio lolote linalohusisha bidhaa za erosoli, na tulihuzunishwa sana kujua kuhusu kifo cha mtoto mdogo sana. "Kama shirika la tasnia tunafanya kazi na watengenezaji ili kuhakikisha kuwa erosoli zinatengenezwa kwa viwango vya juu zaidi vya usalama na zimewekwa alama za maonyo na maagizo yaliyo wazi kabisa ya matumizi na tunapendekeza kwamba mtu yeyote anayetumia erosoli afanye hivyo kulingana na maagizo ya mtengenezaji. "Tunapendekeza pia kutumia maonyo kadhaa ya ziada na maagizo ya matumizi, zaidi ya yale yanayohitajika na kanuni, na kuendelea kukagua haya ili kuhimiza matumizi salama ya erosoli." ### Response: AFYA ### End

NA GLORY MLAY VIDEO ya wimbo mpya wa ‘Namjua’ wa msanii wa muziki wa kizazi kipya, Nurdin Bilali ‘Baba Qayla’ au ‘Shetta’, iliyorekodiwa katika miji ya Johannesburg na Cape town nchini Afrika Kusini, inatarajiwa kuachiwa kesho katika vituo mbalimbali vya runinga. Uwekezaji katika video hiyo umekuwa mkubwa kwani zimetumika ndege, boti na nyumba za kukodi zilizogharimu kiasi kikubwa cha fedha ili kuvutia na kujiongeza katika soko la kimataifa. Shetta alisema ametumia siku nne kurekodi wimbo huo baada ya wiki mbili za kusaka na kupata mandhari nzuri zinazoonekana katika video hiyo. “Video hii nimewekeza vya kutosha maana hadi wasichana ‘video queens’ waliotumika humo ni wa kimataifa. Video yenyewe inaelezea mambo mbalimbali ikiwemo mapenzi na ufahari katika mambo mbalimbali, imani yangu itanifikisha kimataifa zaidi,” alieleza Shetta. Video hiyo imerekodiwa chini ya studio ya WCB na mtayarishaji kutoka kisiwani Comoro, Jobanjo akishirikiana na prodyuza, Laizer kutoka studio hiyo.

BURUDANI

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- NA GLORY MLAY VIDEO ya wimbo mpya wa ‘Namjua’ wa msanii wa muziki wa kizazi kipya, Nurdin Bilali ‘Baba Qayla’ au ‘Shetta’, iliyorekodiwa katika miji ya Johannesburg na Cape town nchini Afrika Kusini, inatarajiwa kuachiwa kesho katika vituo mbalimbali vya runinga. Uwekezaji katika video hiyo umekuwa mkubwa kwani zimetumika ndege, boti na nyumba za kukodi zilizogharimu kiasi kikubwa cha fedha ili kuvutia na kujiongeza katika soko la kimataifa. Shetta alisema ametumia siku nne kurekodi wimbo huo baada ya wiki mbili za kusaka na kupata mandhari nzuri zinazoonekana katika video hiyo. “Video hii nimewekeza vya kutosha maana hadi wasichana ‘video queens’ waliotumika humo ni wa kimataifa. Video yenyewe inaelezea mambo mbalimbali ikiwemo mapenzi na ufahari katika mambo mbalimbali, imani yangu itanifikisha kimataifa zaidi,” alieleza Shetta. Video hiyo imerekodiwa chini ya studio ya WCB na mtayarishaji kutoka kisiwani Comoro, Jobanjo akishirikiana na prodyuza, Laizer kutoka studio hiyo. ### Response: BURUDANI ### End

MAKAMU wa Rais, Samia Suluhu Hassan ameshtushwa na idadi ya vifo vya watoto chini ya miaka mitano mkoa wa Kilimanjaro na kutaka jitihada za makusudi kuchukuliwa ili kudhibiti vifo hivyo.Makamu wa Rais amesema takwimu hizo za vifo hivyo ni hatari na serikali haiwezi kukubaliana nazo, kwani inaashiria hali ya hatari kwa ustawi wa familia. Mkuu wa Mkoa huo, Anna Mghwira alisema idadi ya vifo kwa mkoa huo ni kubwa na inaongezeka kila mwaka.‘’Idadi ya vifo vya watoto chini ya miaka mitano imeendelea kuwa juu, mwaka 2015 kulikuwa na vifo 604, mwaka 2016 vifo 631, mwaka 2017 vifo viliongezeka zaidi na kufikia 691, hili siyo jambo jema, tunajitahidi kupunguza,’’ alisema Mghwira.Kuhusu idadi ya wajawazito wanaojifungulia kwenye vituo vya kutolea huduma za afya alisema imefikia asilimia 90. Hata hivyo, alisema idadi ya vifo vitokanavyo na uzazi kwa wanawake kwa mwaka 2015 vilikuwa 56, mwaka 2016 vifo 47 na mwaka 2017 vifo 44 .Alisema kwamba mkoa umejipanga kukabiliana na changamoto hiyo. Akizungumzia takwimu hizo, Makamu wa Rais alisema serikali haikubaliani na takwimu hizo na kuagiza mganga mkuu na timu yake kukabili hali hiyo.Katika hatua nyingine, aliipongeza wilaya ya Siha kwa kupunguza vifo vya mama wakati wa kujifungua, na pia hakuna vifo vya watoto wakati wa kujifungua. “Nimeambiwa kuna vifo 10 vya watoto chini ya miaka mitano kati ya vizazi 1,000, hili siyo baya, hata kimataifa inakubalika...ila msibweteke, ondoeni hata hivyo 10,” alisema.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- MAKAMU wa Rais, Samia Suluhu Hassan ameshtushwa na idadi ya vifo vya watoto chini ya miaka mitano mkoa wa Kilimanjaro na kutaka jitihada za makusudi kuchukuliwa ili kudhibiti vifo hivyo.Makamu wa Rais amesema takwimu hizo za vifo hivyo ni hatari na serikali haiwezi kukubaliana nazo, kwani inaashiria hali ya hatari kwa ustawi wa familia. Mkuu wa Mkoa huo, Anna Mghwira alisema idadi ya vifo kwa mkoa huo ni kubwa na inaongezeka kila mwaka.‘’Idadi ya vifo vya watoto chini ya miaka mitano imeendelea kuwa juu, mwaka 2015 kulikuwa na vifo 604, mwaka 2016 vifo 631, mwaka 2017 vifo viliongezeka zaidi na kufikia 691, hili siyo jambo jema, tunajitahidi kupunguza,’’ alisema Mghwira.Kuhusu idadi ya wajawazito wanaojifungulia kwenye vituo vya kutolea huduma za afya alisema imefikia asilimia 90. Hata hivyo, alisema idadi ya vifo vitokanavyo na uzazi kwa wanawake kwa mwaka 2015 vilikuwa 56, mwaka 2016 vifo 47 na mwaka 2017 vifo 44 .Alisema kwamba mkoa umejipanga kukabiliana na changamoto hiyo. Akizungumzia takwimu hizo, Makamu wa Rais alisema serikali haikubaliani na takwimu hizo na kuagiza mganga mkuu na timu yake kukabili hali hiyo.Katika hatua nyingine, aliipongeza wilaya ya Siha kwa kupunguza vifo vya mama wakati wa kujifungua, na pia hakuna vifo vya watoto wakati wa kujifungua. “Nimeambiwa kuna vifo 10 vya watoto chini ya miaka mitano kati ya vizazi 1,000, hili siyo baya, hata kimataifa inakubalika...ila msibweteke, ondoeni hata hivyo 10,” alisema. ### Response: KITAIFA ### End

KAMA zilivyo nchi nyingi maskini duniani, Tanzania inakabiliwa na matatizo makubwa ya maji. Ripoti mbalimbali zinaeleza kuwa, katika nchi ambayo theluthi moja ina ukame, ni vigumu kwa watu wake kupata huduma ya maji safi na salama. Mapema wiki hii, wakati Wizara ya Maji na Umwagiliaji ikiwasilisha bajeti yake bungeni, umeibuka mjadala mkubwa, baadhi ya wabunge wakiionya Serikali na hata kutishia kuchukua hatua endapo miradi ya maji haitafikishwa katika maeneo yao. Aliyekuwa Waziri wa Mambo ya Ndani, Charles Kitwanga, yeye ameapa kuwashawishi wapiga kura wake zaidi ya 10,000 kwenda kuzima mtambo wa maji wa mradi wa Ziwa Victoria, ambao umepita katika jimbo lake ambalo linakabiliwa na uhaba mkubwa wa maji. Si yeye tu, aliyekuwa Waziri wa Habari, Utamaduni, Sanaa na Michezo, Nape Nnauye, amekaririwa akisema endapo Serikali itapuuza suala la maji, basi chama tawala kitapata wakati mgumu katika Uchaguzi Mkuu wa mwaka 2020. Ripoti mpya kabisa ya Shirika la Water Aid, inaeleza kuwa, ni asilimia 56 tu ya Watanzania milioni 52 ndio wanaopata maji ya kunywa kutoka katika vyanzo ambavyo angalau vimeimarishwa. Ripoti hiyo pia inaeleza kuwa, asilimia 16 tu ya Watanzania wote ndio wanaopata maji safi. Katika hali kama hii, watu maskini, hususan wanawake na watoto wa kike, wanatumia muda mwingi kutembea umbali mrefu kutafuta maji. Kwa mujibu wa ripoti hiyo ya Water Aid, watu milioni 14 hawana jinsi, isipokuwa kunywa maji machafu kutoka katika vyanzo ambavyo si salama. Pamoja na hilo, Watanzania milioni 23 hawapati maji safi, huku wanawake na watoto wakitumia zaidi ya saa mbili kutafuta maji na kwa upande wa vijijini hadi saa saba. Kutokana na hayo, ripoti hizo zimekwenda mbali na kueleza kuwa, zaidi ya watoto 4,000 wanakufa kila siku kwa magonjwa ya kuhara kwa sababu tu ya maji yasiyo salama. Kwa ripoti hiyo na mazingira halisi ambayo baadhi yetu tumeyashuhudia ama majumbani au vijijini kwetu, utakubaliana nasi kwamba, tatizo la upatikanaji wa maji safi na salama kwa wananchi wa mijini na vijijini ni kero kubwa. Sababu ni nyingi, wakati mwingine ni uwezo mdogo wa Serikali katika kugharamia miradi ya maji na hivyo kusababisha usambazaji hafifu. Ripoti ya Shirika la Kimataifa la Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ), inaeleza kuwa, nchini Tanzania ni asilimia 23 tu ya watu wenye kipato cha chini ambao wanapata huduma ya maji ya kunywa kutoka katika shirika la umma lililopewa mamlaka ya kutoa huduma hiyo. Pamoja na hilo, sababu nyingine zinazotajwa kukwamisha upatikanaji wa maji safi na salama ni uharibifu wa vyanzo vya maji na ongezeko la watu mijini na hivyo kuweka pengo la upatikanaji wa huduma hiyo. Pamoja na jitihada za Serikali za kukabiliana na changamoto hizo, tunadhani ipo haja ya kuzingatia ushauri unaotolewa katika ripoti mbalimbali za kitaifa na kimataifa kuhusu kukabiliana na tatizo hilo. Katika ripoti hizo, njia kubwa ambayo imekuwa ikishauriwa sana ni pamoja na Serikali kuhakikisha inawaweka watu maskini katika ramani yao ya kuwapatia huduma hiyo, ikiwa ni pamoja na kuweka kiwango cha bili ambacho kinaakisi gharama halisi. Pamoja na kwamba hili Serikali imelifanya kupitia Mamlaka ya Udhibiti wa Nishati na Maji (Ewura) la bei kutopangwa bila kushirikisha wadau, lakini bado tunadhani katika maamuzi mengi hakuna uhalisia.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- KAMA zilivyo nchi nyingi maskini duniani, Tanzania inakabiliwa na matatizo makubwa ya maji. Ripoti mbalimbali zinaeleza kuwa, katika nchi ambayo theluthi moja ina ukame, ni vigumu kwa watu wake kupata huduma ya maji safi na salama. Mapema wiki hii, wakati Wizara ya Maji na Umwagiliaji ikiwasilisha bajeti yake bungeni, umeibuka mjadala mkubwa, baadhi ya wabunge wakiionya Serikali na hata kutishia kuchukua hatua endapo miradi ya maji haitafikishwa katika maeneo yao. Aliyekuwa Waziri wa Mambo ya Ndani, Charles Kitwanga, yeye ameapa kuwashawishi wapiga kura wake zaidi ya 10,000 kwenda kuzima mtambo wa maji wa mradi wa Ziwa Victoria, ambao umepita katika jimbo lake ambalo linakabiliwa na uhaba mkubwa wa maji. Si yeye tu, aliyekuwa Waziri wa Habari, Utamaduni, Sanaa na Michezo, Nape Nnauye, amekaririwa akisema endapo Serikali itapuuza suala la maji, basi chama tawala kitapata wakati mgumu katika Uchaguzi Mkuu wa mwaka 2020. Ripoti mpya kabisa ya Shirika la Water Aid, inaeleza kuwa, ni asilimia 56 tu ya Watanzania milioni 52 ndio wanaopata maji ya kunywa kutoka katika vyanzo ambavyo angalau vimeimarishwa. Ripoti hiyo pia inaeleza kuwa, asilimia 16 tu ya Watanzania wote ndio wanaopata maji safi. Katika hali kama hii, watu maskini, hususan wanawake na watoto wa kike, wanatumia muda mwingi kutembea umbali mrefu kutafuta maji. Kwa mujibu wa ripoti hiyo ya Water Aid, watu milioni 14 hawana jinsi, isipokuwa kunywa maji machafu kutoka katika vyanzo ambavyo si salama. Pamoja na hilo, Watanzania milioni 23 hawapati maji safi, huku wanawake na watoto wakitumia zaidi ya saa mbili kutafuta maji na kwa upande wa vijijini hadi saa saba. Kutokana na hayo, ripoti hizo zimekwenda mbali na kueleza kuwa, zaidi ya watoto 4,000 wanakufa kila siku kwa magonjwa ya kuhara kwa sababu tu ya maji yasiyo salama. Kwa ripoti hiyo na mazingira halisi ambayo baadhi yetu tumeyashuhudia ama majumbani au vijijini kwetu, utakubaliana nasi kwamba, tatizo la upatikanaji wa maji safi na salama kwa wananchi wa mijini na vijijini ni kero kubwa. Sababu ni nyingi, wakati mwingine ni uwezo mdogo wa Serikali katika kugharamia miradi ya maji na hivyo kusababisha usambazaji hafifu. Ripoti ya Shirika la Kimataifa la Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ), inaeleza kuwa, nchini Tanzania ni asilimia 23 tu ya watu wenye kipato cha chini ambao wanapata huduma ya maji ya kunywa kutoka katika shirika la umma lililopewa mamlaka ya kutoa huduma hiyo. Pamoja na hilo, sababu nyingine zinazotajwa kukwamisha upatikanaji wa maji safi na salama ni uharibifu wa vyanzo vya maji na ongezeko la watu mijini na hivyo kuweka pengo la upatikanaji wa huduma hiyo. Pamoja na jitihada za Serikali za kukabiliana na changamoto hizo, tunadhani ipo haja ya kuzingatia ushauri unaotolewa katika ripoti mbalimbali za kitaifa na kimataifa kuhusu kukabiliana na tatizo hilo. Katika ripoti hizo, njia kubwa ambayo imekuwa ikishauriwa sana ni pamoja na Serikali kuhakikisha inawaweka watu maskini katika ramani yao ya kuwapatia huduma hiyo, ikiwa ni pamoja na kuweka kiwango cha bili ambacho kinaakisi gharama halisi. Pamoja na kwamba hili Serikali imelifanya kupitia Mamlaka ya Udhibiti wa Nishati na Maji (Ewura) la bei kutopangwa bila kushirikisha wadau, lakini bado tunadhani katika maamuzi mengi hakuna uhalisia. ### Response: KITAIFA ### End

Kikosi cha Kilimanjaro kinachoongozwa na Kocha Mkuu Abdallah Kibadeni kiko katika kundi A na wenyeji Ethiopia na Rwanda.Timu hizi zinatofautiana kwa asilimia kubwa kwenye viwango vya kimataifa ya Soka vya Fifa ambapo Tanzania inashika nafasi ya 135 ikimwacha Somalia mbali inayoshika nafasi ya 203.Kikosi cha Stars kinaundwa na vijana wengi ambao walikuwa wakitumikia katika timu ya Taifa ‘Taifa Stars’ hivyo wana nafasi ya kufanya vizuri kutokana na kujifunza mambo mengi katika michezo ya kufuzu kombe la dunia.Kocha Mkuu wa Kilimanjaro Stars, Kibadeni alisema saa chache kabla ya kwenda Addis Ababa kuwa matarajio yake katika mchezo huo ni kufanya vizuri.“Timu yetu iko vizuri na tuna matumaini kuwa tutafanya vizuri katika mchezo wa ufunguzi dhidi ya Somalia, tumejipanga vizuri kwa mapambano,”alisema Kibadeni.Naye, nahodha msaidizi wa Kilimanjaro Stars John Bocco alisema kutokana na maandalizi yao ya muda mrefu, ana imani watafanya vizuri.Alisema kinachohitajika ni watanzania kuwaombea na kuwa na imani nao, akiahidi kuwakilisha vyema katika michuano hiyo. Wachezaji wanaopeperusha bendera ya Bara kwenye michuano hiyo ni Ally Mustapha, Aishi Manula, Said Mohamed, Shomari Kapombe, Hassan Kessy, Mohamed Hussein, Hassan Isihaka, Salim Mbonde, Himid Mao, Juma Abdul, Kelvin Yondani, Jonas Mkude, Said Ndemla, Salum Telela, Salum Abubakari, Deus Kaseke, Elias Maguli, Ibrahim Ajibu, Malimi Busungu na Simon Msuva.

MICHEZO

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Kikosi cha Kilimanjaro kinachoongozwa na Kocha Mkuu Abdallah Kibadeni kiko katika kundi A na wenyeji Ethiopia na Rwanda.Timu hizi zinatofautiana kwa asilimia kubwa kwenye viwango vya kimataifa ya Soka vya Fifa ambapo Tanzania inashika nafasi ya 135 ikimwacha Somalia mbali inayoshika nafasi ya 203.Kikosi cha Stars kinaundwa na vijana wengi ambao walikuwa wakitumikia katika timu ya Taifa ‘Taifa Stars’ hivyo wana nafasi ya kufanya vizuri kutokana na kujifunza mambo mengi katika michezo ya kufuzu kombe la dunia.Kocha Mkuu wa Kilimanjaro Stars, Kibadeni alisema saa chache kabla ya kwenda Addis Ababa kuwa matarajio yake katika mchezo huo ni kufanya vizuri.“Timu yetu iko vizuri na tuna matumaini kuwa tutafanya vizuri katika mchezo wa ufunguzi dhidi ya Somalia, tumejipanga vizuri kwa mapambano,”alisema Kibadeni.Naye, nahodha msaidizi wa Kilimanjaro Stars John Bocco alisema kutokana na maandalizi yao ya muda mrefu, ana imani watafanya vizuri.Alisema kinachohitajika ni watanzania kuwaombea na kuwa na imani nao, akiahidi kuwakilisha vyema katika michuano hiyo. Wachezaji wanaopeperusha bendera ya Bara kwenye michuano hiyo ni Ally Mustapha, Aishi Manula, Said Mohamed, Shomari Kapombe, Hassan Kessy, Mohamed Hussein, Hassan Isihaka, Salim Mbonde, Himid Mao, Juma Abdul, Kelvin Yondani, Jonas Mkude, Said Ndemla, Salum Telela, Salum Abubakari, Deus Kaseke, Elias Maguli, Ibrahim Ajibu, Malimi Busungu na Simon Msuva. ### Response: MICHEZO ### End

HAYAWI hayawi sasa yamekuwa, baada ya Kampuni ya Ndege ya Tanzania (ATCL), kupewa kibali rasmi cha kuanza safari za ndege zake kwenda nchini India.Akizungumza na Habarileo jana, Mkurugenzi Mtendaji wa ATCL, Ladslaus Matindi alisema ni kweli wamepewa kibali cha kuanza safari za ndege zake nchini India, kilichotolewa na Mkurugenzi Mkuu wa Mamlaka ya Usafiri wa Anga wa nchi hiyo.“Tunashukuru, ni kweli tumepewa kibali cha ndege za ATCL kufanya safari nchini India, kibali kimetolewa na Mkurugenzi wa Mamlaka ya Usafiri wa Anga wa nchi hiyo, kwa sasa hali ni hiyo ila taarifa zaidi tutazitoa baadaye,”alisema Matindi. Miezi michache iliyopita, akizungumzia kuchelewa kuanza kwa safari hizo nje ya nchi, Matindi alisema ni kutokana na mambo ya msingi yaliyokuwa yakifanywa, ikiwemo nchi kurudishwa katika Jumuiya ya Kimataifa ya Usafiri wa Anga (IATA).“Tulipanga kuzindua mapema safari za nje, ila tulichelewa kwa sababu ya kukamilisha mambo ya msingi yaliyohitajiwa na Jumuiya ya Kimataifa ya Usafiri wa Anga (IATA)ambayo kwetu kwa sasa tumeshafikia mwisho,” alisema Matindi. Hata hivyo, ATCL kupitia kwenye mtandao wao yapata miezi kadhaa sasa, imekuwa ikitangaza bei za safari za ruti hiyo ya kwenda India katika jiji la Mumbai, ambapo wamesema bei ya kuanzia itakuwa dola 286 kwa daraja la kawaida na dola 455 kwa daraja la kwanza.Mapema mwaka huu akizungumzia ndege ya Boeing 787-8 Dreamliner yenye uwezo wa kubeba abiria 282, ambayo ni moja ya ndege mpya zilizonunuliwa na serikali kwa lengo la kuboresha huduma za usafiri wa ndani na nje ya nchi, Matindi alisema ndege hiyo inaendelea na safari za ndani; na muda wowote kuanzia sasa watafanya uzinduzi wa safari za nje, ambako watazindua ruti ya kwenda Mumbai, India.Akizungumzia safari za nje ya nchi, mwishoni mwa mwaka jana, Msemaji wa ATCL, Josephat Kagirwa alisema huo ni mpango mkakati wa ATCL wa miaka mitano, ulioanza mwaka 2017. Kagirwa alisema mkakati huo ni kuongeza huduma za usafiri wa ndege wa ndani na nje na kwamba mkakati huo utaboresha huduma za kampuni hiyo. “Bei zetu kwa kuanzia ni zitakuwa dola 286 kwa safari ya kwenda au kurudi pekee, huku safari ya kwenda na kurudi itakuwa dola 455 za Marekani”, alisema Kagirwa.Akizungumzia kwa nini wataanza safari kwenda Mumbai, India, Kagirwa alisema wameangalia uhitaji wa soko, ambalo aliesema kwa utafiti waliofanya, kuna wateja wengi wanaotaka ruti ya moja kwa moja kwenda jiji hilo. Alitaja sababu nyingine ni uhusiano wa muda mrefu baina ya India na Tanzania huku akisisitiza kuwa fursa za biashara, pia ni nyingi sambamba na wateja wanaokwenda kupata matibabu na elimu nchini humo.Kwa sasa ndege za ATCL zinafanya safari za kwenda Zambia, Zimbabwe na kwingineko, wakati maandalizi ya kuendea na safari nyingine za nje ya bara la Afrika ikiwemo Thailand, China na India kwa ndege ya Dreamliner na ndege nyingine mbili aina ya Airbus 220-300 yakiendelea. Hadi sasa kampuni ya ATCL ina jumla ya ndege mpya sita, ambazo ni Bombadier Q 400 tatu, Boeing 787-8 Dreamliner moja , A220-300 mbili.Mwaka 1977 ATCL ilikuwa na ndege tisa, lakini kutokana na usimamizi mbaya kampuni hiyo ilishindwa kuendelea kutoa huduma za usafiri ipasavyo. Mwaka 1994 iliunganisha nguvu na kampuni za ndege za Uganda na Afrika Kusini, ambapo zilifanya kazi kwa miaka sita hadi mwaka 2000, ilipotangaza kupata hasara ya Sh bilioni 50. Mwaka 2007serikali ililichukua shirika hilo lililoendelea kwa kusuasua. Mwaka 2015 baada ya Rais John Magufuli kuingia madarakani, moja ya ahadi zake ilikuwa ni kununua ndege mpya, jambo alilotekeleza na hadi sasa zimeshanunuliwa sita.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- HAYAWI hayawi sasa yamekuwa, baada ya Kampuni ya Ndege ya Tanzania (ATCL), kupewa kibali rasmi cha kuanza safari za ndege zake kwenda nchini India.Akizungumza na Habarileo jana, Mkurugenzi Mtendaji wa ATCL, Ladslaus Matindi alisema ni kweli wamepewa kibali cha kuanza safari za ndege zake nchini India, kilichotolewa na Mkurugenzi Mkuu wa Mamlaka ya Usafiri wa Anga wa nchi hiyo.“Tunashukuru, ni kweli tumepewa kibali cha ndege za ATCL kufanya safari nchini India, kibali kimetolewa na Mkurugenzi wa Mamlaka ya Usafiri wa Anga wa nchi hiyo, kwa sasa hali ni hiyo ila taarifa zaidi tutazitoa baadaye,”alisema Matindi. Miezi michache iliyopita, akizungumzia kuchelewa kuanza kwa safari hizo nje ya nchi, Matindi alisema ni kutokana na mambo ya msingi yaliyokuwa yakifanywa, ikiwemo nchi kurudishwa katika Jumuiya ya Kimataifa ya Usafiri wa Anga (IATA).“Tulipanga kuzindua mapema safari za nje, ila tulichelewa kwa sababu ya kukamilisha mambo ya msingi yaliyohitajiwa na Jumuiya ya Kimataifa ya Usafiri wa Anga (IATA)ambayo kwetu kwa sasa tumeshafikia mwisho,” alisema Matindi. Hata hivyo, ATCL kupitia kwenye mtandao wao yapata miezi kadhaa sasa, imekuwa ikitangaza bei za safari za ruti hiyo ya kwenda India katika jiji la Mumbai, ambapo wamesema bei ya kuanzia itakuwa dola 286 kwa daraja la kawaida na dola 455 kwa daraja la kwanza.Mapema mwaka huu akizungumzia ndege ya Boeing 787-8 Dreamliner yenye uwezo wa kubeba abiria 282, ambayo ni moja ya ndege mpya zilizonunuliwa na serikali kwa lengo la kuboresha huduma za usafiri wa ndani na nje ya nchi, Matindi alisema ndege hiyo inaendelea na safari za ndani; na muda wowote kuanzia sasa watafanya uzinduzi wa safari za nje, ambako watazindua ruti ya kwenda Mumbai, India.Akizungumzia safari za nje ya nchi, mwishoni mwa mwaka jana, Msemaji wa ATCL, Josephat Kagirwa alisema huo ni mpango mkakati wa ATCL wa miaka mitano, ulioanza mwaka 2017. Kagirwa alisema mkakati huo ni kuongeza huduma za usafiri wa ndege wa ndani na nje na kwamba mkakati huo utaboresha huduma za kampuni hiyo. “Bei zetu kwa kuanzia ni zitakuwa dola 286 kwa safari ya kwenda au kurudi pekee, huku safari ya kwenda na kurudi itakuwa dola 455 za Marekani”, alisema Kagirwa.Akizungumzia kwa nini wataanza safari kwenda Mumbai, India, Kagirwa alisema wameangalia uhitaji wa soko, ambalo aliesema kwa utafiti waliofanya, kuna wateja wengi wanaotaka ruti ya moja kwa moja kwenda jiji hilo. Alitaja sababu nyingine ni uhusiano wa muda mrefu baina ya India na Tanzania huku akisisitiza kuwa fursa za biashara, pia ni nyingi sambamba na wateja wanaokwenda kupata matibabu na elimu nchini humo.Kwa sasa ndege za ATCL zinafanya safari za kwenda Zambia, Zimbabwe na kwingineko, wakati maandalizi ya kuendea na safari nyingine za nje ya bara la Afrika ikiwemo Thailand, China na India kwa ndege ya Dreamliner na ndege nyingine mbili aina ya Airbus 220-300 yakiendelea. Hadi sasa kampuni ya ATCL ina jumla ya ndege mpya sita, ambazo ni Bombadier Q 400 tatu, Boeing 787-8 Dreamliner moja , A220-300 mbili.Mwaka 1977 ATCL ilikuwa na ndege tisa, lakini kutokana na usimamizi mbaya kampuni hiyo ilishindwa kuendelea kutoa huduma za usafiri ipasavyo. Mwaka 1994 iliunganisha nguvu na kampuni za ndege za Uganda na Afrika Kusini, ambapo zilifanya kazi kwa miaka sita hadi mwaka 2000, ilipotangaza kupata hasara ya Sh bilioni 50. Mwaka 2007serikali ililichukua shirika hilo lililoendelea kwa kusuasua. Mwaka 2015 baada ya Rais John Magufuli kuingia madarakani, moja ya ahadi zake ilikuwa ni kununua ndege mpya, jambo alilotekeleza na hadi sasa zimeshanunuliwa sita. ### Response: KITAIFA ### End

Mahakama Kuu nchini Kenya imemruhusu mgombea urais kupitia chama cha Thirdway Alliance, Ekuru Aukot, aliyekuwa ameshiriki uchaguzi mkuu tarehe 8 Agosti ashirikishwe kwenye uchaguzi mkuu mpya utakaofanyika tarehe 26 Oktoba. Hapo awali, Tume ya Taifa ya Uchaguzi ya Kenya (IEBC) ilitangaza kuwa ni wagombea wawili pekee ambao ni Rais Uhuru Kenyatta wa chama cha Jubilee na Raila Odinga wa Muungano wa National Super Alliance (NASA) wangewania kwenye uchaguzi huo. Hata hivyo, Raila Odinga alijiondoa kwenye uchaguzi huo siku ya Jumanne. Kwa upande wake, Dkt Aukot amesema amefurahia uamuzi huo na kwamba sasa watakuwa kwenye uchaguzi kwani Mwenyekiti wa IEBC, Wafula Chebukati alijaribu kuwafungia nje. Ameongeza kuwa chama chake bado kina mambo ambayo kilitaka yashughulikiwe na tume hiyo ya uchaguzi tangu mwezi Agosti na bado hayajashughulikiwa. Lakini pia amesema chama chake kitatoa maelezo ya kina kuhusu msimamo wao ndani siku mbili baada ya mashauriano zaidi. Maafisa wakuu wa IEBC walikutana jana kutafakari kuhusu hatua za kuchukua baada ya hatua ya Odinga japo mpaka sasa bado hawajatoa tamko. Pamoja na mambo mengine, kujumuishwa kwa mgombea huyo kuna maana kwamba IEBC haiwezi kumtangaza Uhuru Kenyatta kuwa mshindi wa moja kwa moja hata baada ya kujiondoa kwa Raila Odinga.

KIMATAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Mahakama Kuu nchini Kenya imemruhusu mgombea urais kupitia chama cha Thirdway Alliance, Ekuru Aukot, aliyekuwa ameshiriki uchaguzi mkuu tarehe 8 Agosti ashirikishwe kwenye uchaguzi mkuu mpya utakaofanyika tarehe 26 Oktoba. Hapo awali, Tume ya Taifa ya Uchaguzi ya Kenya (IEBC) ilitangaza kuwa ni wagombea wawili pekee ambao ni Rais Uhuru Kenyatta wa chama cha Jubilee na Raila Odinga wa Muungano wa National Super Alliance (NASA) wangewania kwenye uchaguzi huo. Hata hivyo, Raila Odinga alijiondoa kwenye uchaguzi huo siku ya Jumanne. Kwa upande wake, Dkt Aukot amesema amefurahia uamuzi huo na kwamba sasa watakuwa kwenye uchaguzi kwani Mwenyekiti wa IEBC, Wafula Chebukati alijaribu kuwafungia nje. Ameongeza kuwa chama chake bado kina mambo ambayo kilitaka yashughulikiwe na tume hiyo ya uchaguzi tangu mwezi Agosti na bado hayajashughulikiwa. Lakini pia amesema chama chake kitatoa maelezo ya kina kuhusu msimamo wao ndani siku mbili baada ya mashauriano zaidi. Maafisa wakuu wa IEBC walikutana jana kutafakari kuhusu hatua za kuchukua baada ya hatua ya Odinga japo mpaka sasa bado hawajatoa tamko. Pamoja na mambo mengine, kujumuishwa kwa mgombea huyo kuna maana kwamba IEBC haiwezi kumtangaza Uhuru Kenyatta kuwa mshindi wa moja kwa moja hata baada ya kujiondoa kwa Raila Odinga. ### Response: KIMATAIFA ### End

AVELINE KITOMARY-DAR ES SALAAM PACHA  waliougana Anisia na Melnes Bernard,  wamewasili jana katika uwanja wa ndege wa Julius  Nyerere jijini Dar es salaam  wakitokea nchini  Saudi Arabia baada ya kutenganishwa, matibabu yaliyogharimu dola za Marekani 500,000 (zaidi ya Sh bilioni 1.1) Mapacha hao walikuwa wameungana kifua, tumbo na nyonga walianza kufanyiwa upasuaji wa kutenganishwa Disemba 23 katika hospitali ya King Abdallah. Baada ya kutenganishwa, pacha hao ambao walizaliwa wakiwa na miguu mitatu, sasa kila mmoja amebaki na mmguu mmoja. Wakizungumza wakati walipowasili, madaktari bingwa wa upasuaji kwa watoto walisema waliungana na madaktari 35 wa Saudi Arabia na nchi zingine  ili kufanikisha upasuaji huo ambao ulifanyika ndani ya sasa 14. Mmoja wa Madaktari hao Dk Petronia Ngiroi, alisema madktari bingwa wa sehemu mbalimbali wa watoto walifanya uchunguzi na kuhakikisha kuwa upasuaji huo utafanikiwa. “Tangu wakiwa Muhimbili tuliwafanyia vipimo na tukawasiliana na madktari wa Saudi Arabia na tukawatumia vipimo wakatuambia inawezekana kufanyiwa upasuaji baada ya hapo tukaanza safari Julai 8 mwaka jana. “Tuliposafiri tulipokelewa vizuri na watoto wakaanza kupatiwa vipimo mbalimbali kwani umbali wa kutoka huku mpaka kule uliwafanya wawe na infection hivyo wakawafanyia consultation kwa madaktari wa mifupa, kibofu cha mkojo, madktari wa upasuaji kwahiyo wataalamu karibia wote waliwaona watoto,”alieleza Dk Ngiroi.  Daktari mwingine Dk Zainab Bohari, alisema pamoja na kuwa watoto hao waliungana, kila mmoja anaweza kuwa na tabia yake na wanauwezo wa kuishi muda mrefu kama watu wengine . “Kutenganishwa kwa kutawapa uhuru kwani tulipenda wote wawili watoke salama, walikuwa na miguu mitatu lakini kila mmoja amerudi na mguu mmoja na mguu wa tatu ulitumika kuziba vidonda vya upasuaji. “Hawa watoto wamenufaika kupitia ushirikiano  mzuri na Saudi Arabia, tukumbuke watoto hawa walitokea Bukoba hivyo tutafatilia hali zao mpaka wawe watu wazima hasa afya zao,”alisema Dk Bohari. Kwa upande wake Naibu  Katibu Mkuu wa Wizara ya Afya Maendeleo ya Jamii, Jinsia, Wazee na watoto, Dk Elias  Kwesi, alisema anashukuru ubalozi wa Saudi Arabia kwa ushirikiano waliouonesha  hadi kuwarudisha watoto hao kuwa salama. Naye Katibu Mkuu wa Waizara ya Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki Balozi Mwinyi, alisema Serikali ya Tanzania inashirikiana kikamilifu na Serikali ya Saudi Arabia ambapo walitoa mashine na vifaa tiba 64. “Walitupa mashine na vifaa ambavyo viligawavywa bara walipata mashine 45 na Zanzibar walipewa 17 na pia msaada huu ambao tumepata kwa watoto hawa ni mkubwa pia,”alisema Mwinyi. Kwa upande wake mama wa watoto hao, Jonensia Jovitus, aliwashukuru watu wote walioshiriki katika kufanikisha matibabu ya watoto wake. “Napenda kuwashukuru wote kwani tokea ninamimba ya hawa watoto nilipata shida sana lakini kwa uwezo wa Mungu nikafanikiwa kujifungua salama, nawashukuru pia hospitali ya muhimbili kwa jitihada walizofanya kufanikisha jambo hilo,”alisema Jonensia.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- AVELINE KITOMARY-DAR ES SALAAM PACHA  waliougana Anisia na Melnes Bernard,  wamewasili jana katika uwanja wa ndege wa Julius  Nyerere jijini Dar es salaam  wakitokea nchini  Saudi Arabia baada ya kutenganishwa, matibabu yaliyogharimu dola za Marekani 500,000 (zaidi ya Sh bilioni 1.1) Mapacha hao walikuwa wameungana kifua, tumbo na nyonga walianza kufanyiwa upasuaji wa kutenganishwa Disemba 23 katika hospitali ya King Abdallah. Baada ya kutenganishwa, pacha hao ambao walizaliwa wakiwa na miguu mitatu, sasa kila mmoja amebaki na mmguu mmoja. Wakizungumza wakati walipowasili, madaktari bingwa wa upasuaji kwa watoto walisema waliungana na madaktari 35 wa Saudi Arabia na nchi zingine  ili kufanikisha upasuaji huo ambao ulifanyika ndani ya sasa 14. Mmoja wa Madaktari hao Dk Petronia Ngiroi, alisema madktari bingwa wa sehemu mbalimbali wa watoto walifanya uchunguzi na kuhakikisha kuwa upasuaji huo utafanikiwa. “Tangu wakiwa Muhimbili tuliwafanyia vipimo na tukawasiliana na madktari wa Saudi Arabia na tukawatumia vipimo wakatuambia inawezekana kufanyiwa upasuaji baada ya hapo tukaanza safari Julai 8 mwaka jana. “Tuliposafiri tulipokelewa vizuri na watoto wakaanza kupatiwa vipimo mbalimbali kwani umbali wa kutoka huku mpaka kule uliwafanya wawe na infection hivyo wakawafanyia consultation kwa madaktari wa mifupa, kibofu cha mkojo, madktari wa upasuaji kwahiyo wataalamu karibia wote waliwaona watoto,”alieleza Dk Ngiroi.  Daktari mwingine Dk Zainab Bohari, alisema pamoja na kuwa watoto hao waliungana, kila mmoja anaweza kuwa na tabia yake na wanauwezo wa kuishi muda mrefu kama watu wengine . “Kutenganishwa kwa kutawapa uhuru kwani tulipenda wote wawili watoke salama, walikuwa na miguu mitatu lakini kila mmoja amerudi na mguu mmoja na mguu wa tatu ulitumika kuziba vidonda vya upasuaji. “Hawa watoto wamenufaika kupitia ushirikiano  mzuri na Saudi Arabia, tukumbuke watoto hawa walitokea Bukoba hivyo tutafatilia hali zao mpaka wawe watu wazima hasa afya zao,”alisema Dk Bohari. Kwa upande wake Naibu  Katibu Mkuu wa Wizara ya Afya Maendeleo ya Jamii, Jinsia, Wazee na watoto, Dk Elias  Kwesi, alisema anashukuru ubalozi wa Saudi Arabia kwa ushirikiano waliouonesha  hadi kuwarudisha watoto hao kuwa salama. Naye Katibu Mkuu wa Waizara ya Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki Balozi Mwinyi, alisema Serikali ya Tanzania inashirikiana kikamilifu na Serikali ya Saudi Arabia ambapo walitoa mashine na vifaa tiba 64. “Walitupa mashine na vifaa ambavyo viligawavywa bara walipata mashine 45 na Zanzibar walipewa 17 na pia msaada huu ambao tumepata kwa watoto hawa ni mkubwa pia,”alisema Mwinyi. Kwa upande wake mama wa watoto hao, Jonensia Jovitus, aliwashukuru watu wote walioshiriki katika kufanikisha matibabu ya watoto wake. “Napenda kuwashukuru wote kwani tokea ninamimba ya hawa watoto nilipata shida sana lakini kwa uwezo wa Mungu nikafanikiwa kujifungua salama, nawashukuru pia hospitali ya muhimbili kwa jitihada walizofanya kufanikisha jambo hilo,”alisema Jonensia. ### Response: KITAIFA ### End

Watu takribani 100,000 wanatarajiwa kutembelea maonesho ya viwanda mkoa wa Pwani mapema mwezi ujao.Mkuu wa Mkoa huo, Mhandisi Evarist Ndikilo amesema, maonesho hayo ya pili ya viwanda kwenye mkoa huo yatafanyika Oktoba Mosi hadi saba kwenye viwanja vya CCM Kibaha.“Kwa hiyo ni namba kubwa, idadi kubwa ya watu ambao watafika pale, watapara taarifa mbalimbali lakini pia na kuona ambavyo taasisi mbalimbali namna zinaweza zikaonyesha maonyesho hayo” amesema.Amesema jijini Dar es Salaam kuwa, mwaka jana wananchi 18,000 walitembelea maonesho hayo, na kwamba, ya mwaka huu yanatarajiwa kushirikisha wenye viwanda takribani 500 kutoka mikoa minne ya kanda ya mashariki ukiwemo wa Tanga, Morogoro, Pwani na Dar es Salaam.Amesema, hadi sasa Mkoa wa Pwani una jumla ya viwanda 1,192 vikiwemo vikubwa, vya kati, vidogo na vidogo sana. Ametaja miongoni mwa maeneo yenye viwanda kuwa ni Rufiji, Mkuranga, Bagamoyo, Kisarawe, Kibaha na Chalinze.

UCHUMI

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Watu takribani 100,000 wanatarajiwa kutembelea maonesho ya viwanda mkoa wa Pwani mapema mwezi ujao.Mkuu wa Mkoa huo, Mhandisi Evarist Ndikilo amesema, maonesho hayo ya pili ya viwanda kwenye mkoa huo yatafanyika Oktoba Mosi hadi saba kwenye viwanja vya CCM Kibaha.“Kwa hiyo ni namba kubwa, idadi kubwa ya watu ambao watafika pale, watapara taarifa mbalimbali lakini pia na kuona ambavyo taasisi mbalimbali namna zinaweza zikaonyesha maonyesho hayo” amesema.Amesema jijini Dar es Salaam kuwa, mwaka jana wananchi 18,000 walitembelea maonesho hayo, na kwamba, ya mwaka huu yanatarajiwa kushirikisha wenye viwanda takribani 500 kutoka mikoa minne ya kanda ya mashariki ukiwemo wa Tanga, Morogoro, Pwani na Dar es Salaam.Amesema, hadi sasa Mkoa wa Pwani una jumla ya viwanda 1,192 vikiwemo vikubwa, vya kati, vidogo na vidogo sana. Ametaja miongoni mwa maeneo yenye viwanda kuwa ni Rufiji, Mkuranga, Bagamoyo, Kisarawe, Kibaha na Chalinze. ### Response: UCHUMI ### End

Na JOHANES RESPICIUS-DAR ES SALAAM SHIRIKA la Afya na Elimu la Kairuki (KHEN) limeadhimisha miaka 19 ya kumbukizi ya Muasisi wa shirika hilo, Profesa Hubert Kairuki aliyefariki dunia Februari 6, 1999. Taarifa iliyotolewa kwa vyombo vya habari ya Dar es Salaam jana, shirika hilo linalojumuisha Hospitali ya Kairuki, Shule ya Uuguzi Kairuki na Chuo Kikuu cha Kumbukumbu ya Hubert Kairuki, ilisema katika kumbukizi imefanyika kuanzia Februari Mosi hadi sita mwaka huu itahusisha shuguli mbalimbali za kijamii. Taarifa hiyo ilisema kuwa Februari 5, mwaka huu kutakuwa na uwekwaji wa jiwe la msingi kwa ajili ya ujenzi wa kituo cha kusaidia watu wenye matatizo ya kupata ujauzito kwa njia ya kawaida Bunju, utoaji wa huduma za afya za msingi ikiwa ni pamoja na kupima shinikizo la damu, na kutoa ushauri. “Pamoja utoaji wa huduma ya afya bila malipo kutafanyika uchangiaji damu litakaloshirikisha  wananchi wa maeneo ya Bunju, wanafunzi na wafanyakazi wa HKMU, Kairuki Hospitali na Shule ya Uuguzi Kairuki  kwa siku tatu mfululizo. “Wanafunzi wa HKMU watashiriki katika shindano la kupima ujuzi juu ya mambo ya msingi katika taaluma ya afya, maswali ya ufahamu kuhusu Tanzania,  maisha ya Profesa Hubert Kairuki, Jiografia na jamii kwa ujumla. “Taarifa hiyo ilisema kuwa katika kilele cha kumbukizi hiyo Februari 6 kutakuwa na Mhadhara wa Tisa wa Kitaaluma wa Kumbukizi ya Profesa Hubert Kairuki utakaosimamiwa na HKMU mada ikiwa ni ‘Umuhimu wake katika utoaji wa Huduma za Afya Barani Afrika’ itakayotolewa na Profesa Malise Kaisi,” ilisema taarifa hiyo. Profesa Hubert Clemence Mwombeki Kairuki alizaliwa Juni 24, 1940  Bukoba, mkoani Kagera na kupata elimua ya Msingi katika Shule ya Msingi Kigarama na ya Kati katika shule ya Mugeza, Sekondari  akisoma Kahororo, Ilboru na Old Moshi, kati ya mwaka 1947 na 1962.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Na JOHANES RESPICIUS-DAR ES SALAAM SHIRIKA la Afya na Elimu la Kairuki (KHEN) limeadhimisha miaka 19 ya kumbukizi ya Muasisi wa shirika hilo, Profesa Hubert Kairuki aliyefariki dunia Februari 6, 1999. Taarifa iliyotolewa kwa vyombo vya habari ya Dar es Salaam jana, shirika hilo linalojumuisha Hospitali ya Kairuki, Shule ya Uuguzi Kairuki na Chuo Kikuu cha Kumbukumbu ya Hubert Kairuki, ilisema katika kumbukizi imefanyika kuanzia Februari Mosi hadi sita mwaka huu itahusisha shuguli mbalimbali za kijamii. Taarifa hiyo ilisema kuwa Februari 5, mwaka huu kutakuwa na uwekwaji wa jiwe la msingi kwa ajili ya ujenzi wa kituo cha kusaidia watu wenye matatizo ya kupata ujauzito kwa njia ya kawaida Bunju, utoaji wa huduma za afya za msingi ikiwa ni pamoja na kupima shinikizo la damu, na kutoa ushauri. “Pamoja utoaji wa huduma ya afya bila malipo kutafanyika uchangiaji damu litakaloshirikisha  wananchi wa maeneo ya Bunju, wanafunzi na wafanyakazi wa HKMU, Kairuki Hospitali na Shule ya Uuguzi Kairuki  kwa siku tatu mfululizo. “Wanafunzi wa HKMU watashiriki katika shindano la kupima ujuzi juu ya mambo ya msingi katika taaluma ya afya, maswali ya ufahamu kuhusu Tanzania,  maisha ya Profesa Hubert Kairuki, Jiografia na jamii kwa ujumla. “Taarifa hiyo ilisema kuwa katika kilele cha kumbukizi hiyo Februari 6 kutakuwa na Mhadhara wa Tisa wa Kitaaluma wa Kumbukizi ya Profesa Hubert Kairuki utakaosimamiwa na HKMU mada ikiwa ni ‘Umuhimu wake katika utoaji wa Huduma za Afya Barani Afrika’ itakayotolewa na Profesa Malise Kaisi,” ilisema taarifa hiyo. Profesa Hubert Clemence Mwombeki Kairuki alizaliwa Juni 24, 1940  Bukoba, mkoani Kagera na kupata elimua ya Msingi katika Shule ya Msingi Kigarama na ya Kati katika shule ya Mugeza, Sekondari  akisoma Kahororo, Ilboru na Old Moshi, kati ya mwaka 1947 na 1962. ### Response: KITAIFA ### End

Yanga itacheza mchezo wa raundi ya 10 dhidi ya Mgambo Shooting Desemba 12 mwaka huu Uwanja wa Mkwakwani Tanga, kisha siku chache baadaye itacheza na African Sports kwenye uwanja huohuo.Akizungumza na gazeti hili jana, Kocha Mkuu wa Yanga Hans Pluijm alisema hadi kufika Jumatatu wachezaji wake wengi watakuwa wameunganika tayari kwa maandalizi kuelekea mchezo wao ujao.Jana wachezaji wa Yanga waliendelea na mazoezi katika uwanja wa Boko Veterani, Dar es Salaam, lakini Tambwe aliyekuwepo mazoezini hapo alikuwa mtazamaji huku akiwa amefungwa kifaa tiba maalumu shingoni kutokana na matatizo ya shingo yanayomkabili.Akizungumza na gazeti hili, Tambwe alisema huwa shingo wakati mwingine inamsumbua, ingawa si kwa kiwango cha kuogopa. “Lakini naamini nitakaa vizuri tu baada ya kupata matibabu,” alisema Tambwe.Licha ya Tambwe, wachezaji Nadir Haroub ‘Cannavaro’, Haji Mwinyi na Oscar Joshua nao jana walishindwa kufanya mazoezi kutokana na majeraha yanayowakabili. Walifanya mazoezi mepesi kutokana na kuwa majeraha waliyopata wakiwa na timu ya Zanzibar katika mashindano ya Chalenji yanayoendelea nchini Ethiopia.Joshua ameumia kifundo cha mguu. Akizungumzia hali zao daktari wa timu hiyo, Haruni Ally alisema zinaendelea vizuri na anatarajia pengine Jumatatu watakuwa wamepona na kujumuika kufanya mazoezi na wenzao isipokuwa Joshua.“Wanaendelea vizuri, Cannavaro na Mwinyi wapo kwenye tiba na hali zao zinaendelea kuimarika na Tambwe shingo yake ina matatizo kidogo, lakini mpaka Jumatatu atakuwa kwenye mazoezi pamoja na wenzake isipokuwa Joshua yeye anaweza kuuguza kifundo kwa wiki mbili”, alisema Ally.

MICHEZO

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Yanga itacheza mchezo wa raundi ya 10 dhidi ya Mgambo Shooting Desemba 12 mwaka huu Uwanja wa Mkwakwani Tanga, kisha siku chache baadaye itacheza na African Sports kwenye uwanja huohuo.Akizungumza na gazeti hili jana, Kocha Mkuu wa Yanga Hans Pluijm alisema hadi kufika Jumatatu wachezaji wake wengi watakuwa wameunganika tayari kwa maandalizi kuelekea mchezo wao ujao.Jana wachezaji wa Yanga waliendelea na mazoezi katika uwanja wa Boko Veterani, Dar es Salaam, lakini Tambwe aliyekuwepo mazoezini hapo alikuwa mtazamaji huku akiwa amefungwa kifaa tiba maalumu shingoni kutokana na matatizo ya shingo yanayomkabili.Akizungumza na gazeti hili, Tambwe alisema huwa shingo wakati mwingine inamsumbua, ingawa si kwa kiwango cha kuogopa. “Lakini naamini nitakaa vizuri tu baada ya kupata matibabu,” alisema Tambwe.Licha ya Tambwe, wachezaji Nadir Haroub ‘Cannavaro’, Haji Mwinyi na Oscar Joshua nao jana walishindwa kufanya mazoezi kutokana na majeraha yanayowakabili. Walifanya mazoezi mepesi kutokana na kuwa majeraha waliyopata wakiwa na timu ya Zanzibar katika mashindano ya Chalenji yanayoendelea nchini Ethiopia.Joshua ameumia kifundo cha mguu. Akizungumzia hali zao daktari wa timu hiyo, Haruni Ally alisema zinaendelea vizuri na anatarajia pengine Jumatatu watakuwa wamepona na kujumuika kufanya mazoezi na wenzao isipokuwa Joshua.“Wanaendelea vizuri, Cannavaro na Mwinyi wapo kwenye tiba na hali zao zinaendelea kuimarika na Tambwe shingo yake ina matatizo kidogo, lakini mpaka Jumatatu atakuwa kwenye mazoezi pamoja na wenzake isipokuwa Joshua yeye anaweza kuuguza kifundo kwa wiki mbili”, alisema Ally. ### Response: MICHEZO ### End

RAIS John Magufuli ameagiza viongozi wa mikoa kuhakikisha wanasambaza watumishi wa umma wakiwemo walimu, madaktari na watendaji wengine vijijini na si kuwalundika mijini na watakaokataa waache kazi.Pia, ametoa siku 14 kwa kampuni zote zilizonunua zao la pamba kwa wakulima, kuwalipa fedha zao na kuwataka wakuu wa mikoa na Waziri wa Kilimo kusimamia suala hilo. Pamoja na hayo ameonesha kukerwa na vitendo vya baadhi ya wakimbizi kujihusisha na uhalifu ukiwemo wa kutumia silaha na kuviagiza vyombo vya dola kuwashughulikia mara moja wahalifu hao ili wasiwasumbue wananchi.Dk Magufuli aliyasema hayo mkoani Katavi jana mara baada ya kuweka jiwe la Msingi katika barabara ya Sitaike kilometa 39.6, barabara ya Mpanda-Tabora pamoja na kuzindua Kituo kipya cha mabasi.Alimpongeza Mkuu wa Mkoa wa Katavi, Juma Homera kwa agizo lake kwa Ofisa Elimu wa Mkoa huo la kuwasambaza walimu wa mijini na kuwapeleka vijijini na kusisitiza kuwa hatua hiyo inatakiwa kuchukuliwa nchi nzima.“Ninahitaji viongozi wanaojituma na kutatua matatizo ya watu. Niliona umetoa maagizo (RC Homera) walimu wasipangwe mjini wapelekwe vijijini. Na mimi naagiza hivyo watumishi wa umma wapangwe huko kwenye mahitaji zaidi vijijini ambaye hataki kwenda aache kazi,” alisisitiza.Aliwataka wakuu wa mikoa kulisimamia agizo hilo huku akisisitiza kuwa kwa upande wa walimu atakayekataa aache mwenyewe kazi kwa kuwa bado wapo walimu wengi waliohitimu lakini serikali imeshindwa kuwaajiri.Pamoja na hayo, alisema amesikia kutoka kwa Waziri wa Kilimo, Japhet Hasunga kuwa kuna changamoto ya wakulima wa tumbaku na pamba ambao wameuza mazao yao lakini mpaka sasa hawajalipwa fedha zao.“Natoa siku 14 kampuni zilizonunua pamba ziwe zimelipa hawa wakulima fedha zao. Waziri wa Kilimo, RC, benki lisimamieni hili. Haya ndio yanaleta kero kwa wananchi. Haiwezekani mtu alime pamba na wanawe halafu aambulie makaratasi,” alisisitiza.Alisema kwa taaarifa alizonazo takribani kilo milioni saba za tumbaku na pamba zimeuzwa lakini fedha iliyolipwa ni ya kilo milioni mbili tu. Aidha, aliwataka wakulima wenye pamba zao stoo waendelee kuzifungia na kutowauzia wenye kampuni hizo hadi pale wenzao watakapolipwa fedha zao.“Hakuna cha bure hapa, bure alishakufa,” Kuhusu wakimbizi, Rais Magufuli alieleza kuwa anazo taarifa za mkoa huo wa Katavi kuwa na wakimbizi kutoka Burundi waliokaribishwa na kati yao, 1,200 walipewa uraia.Hata hivyo, alieleza kuwa kwa sasa kumejitokeza baadhi ya changamoto hasa katika kambi ya Mishamo na Katumba ambako baadhi yao wanashiriki katika masuala ya ujambazi na kulifanya eneo hilo lisiwe salama kwa sababu ya ukarimu wetu.“Huwezi ukakaribishwa kwa sababu ya shida ulizozitengeneza huko kwenu ukazileta hapa hizo shida. Hawa tuliowapokea wasije wakalifanya hili eneo likawa la hatari, hamuwezi mkakaribishwa mahali halafu baadhi yenu mnashiriki hata kupitisha silaha ziwa Tanganyika na kuonea raia wema na kuvamia biashara zao. Naomba muache,” alisisitiza.Alisema kutokana na mienendo hiyo, serikali imeona ichunguze kwa muda mrefu suala la kuwapatia uraia watoto wa wakimbizi waliomba kwa sababu haijulikani kama ni watoto wa wakimbizi hao au ni UTABIRI WA HALI YA HEWA LEO 11/10/2019 Watalii 1,000 wa Israel waja majambazi.“Nawaomba wakimbizi mkae hapa kwa amani. Lakini sasa Burundi imeanza kuwa na amani na utulivu wanaoweza kurudi warudi, wanaotaka kukaa kama wakimbizi wakae kwa amani mpaka utaratibu utakapotengenezwa. Vyombo vya ulinzi na usalama lisimamieni hili,” aliagiza.Aidha, aliwataka wananchi wasiwakaribishe na kuwakumbatia wakimbizi majumbani mwao huku wakiwashuhudia wakifanya uhaifu bali na wao wawe walinzi wa mali za wenzao na nchi kwa ujumla. Katika mkutano huo, Rais Magufuli aliwahakikishia Watanzania kuwa ataendelea kuwa mtumishi wao kwa kuwa wamempa kazi hiyo ili awatumikie huku akimuomba Mungu kamwe asimpe kiburi, asiwabague Watanzania kwa dini au kabila.“Nina baraza la mawaziri hodari sana, lakini wanashida. Napenda kuwa na waziri atakayetumia nafasi yake kwa wananchi. Wakuu wa mikoa, makatibu tawala wote wanachapakazi. Najenga viongozi watakaotumikia watu si watu wanaowapa hongo,” alieleza.Alisema ndio maana katika awamu yake ya uongozi viongozi wa Chama Cha Mapinduzi (CCM) leo wanakagua miradi, jambo ambalo halijawahi kutokea katika miaka ya nyuma.“Zamani ilikuwa nguo ya kijani ikionekana wanapondwa mawe. Sasa hivi hebu mtu ajaribu kuponda mtu aliyevaa kijani, we itakuwa tabu,” alisema.Alisema serikali hiyo inafanyakazi usiku na mchana ndio maana inakusanya kwa mwezi hadi Sh trilioni 1.7 inatoa elimu bure inaanzisha miradi mikubwa ukiwemo wa bwawa na Nyerere, inanunua ndege nane kwa mpigo na tatu zinakuja mwishoni mwa mwaka huu.“Na leo hii (jana) naagiza kuanzia Jumamosi Waziri wa Uchukuzi, Ujenzi na Mawasiliano, Isack Kamwelwe mwambie mtu wa ATCL aanze kupanga safari hata kama ni mara moja kuja hapa Mpanda. Na mimi sitoki Mpanda bila ATCL,” alisema.Akizungungumzia ziara yake katika hifadhi ya Katavi, aliitaka Mamlaka ya Hifadhi za Taifa (Tanapa) kuanza kusombolea maji kwa maboza na kuyapeleka kwenye eneo la viboko wengi kwenye hifadhi hiyo ambalo mto wake umekauka na hivyo viboko kuanza kuchanika ngozi.“Leteni maji hadi kwa maboza kwa sababu mnapata pesa kupitia wale viboko, jua likiwachoma watakufa, tayari baadhi yao ngozi zimeanza kuchanika,” alisema.Pia aliagiza Tanapa kuanza kuweka utaratibu wa kuanzisha maduka ya nyama za porini kwenye maeneo ya wananchi wanaoishi jirani na hifadhi ili na wao waweze kufaidika na uwepo wa hifadhi hizo.“Nimeagiza pia watu wa hifadhi waanze kufungua duka la nyama pori angalau kwa wiki watu wale nyamapori, mwenye kula kiboko ale, mbogo ale, swala ale. Vuneni kwa utaratibu mnaoujua watu wa Tanapa, ili kila mtanzania apate maisha bora. Haiwezekani mtu uzaliwe karibu na pori la Katavi mpaka ufe meno yako hayajaonja hata nyama ya Ngiri,” alisema

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- RAIS John Magufuli ameagiza viongozi wa mikoa kuhakikisha wanasambaza watumishi wa umma wakiwemo walimu, madaktari na watendaji wengine vijijini na si kuwalundika mijini na watakaokataa waache kazi.Pia, ametoa siku 14 kwa kampuni zote zilizonunua zao la pamba kwa wakulima, kuwalipa fedha zao na kuwataka wakuu wa mikoa na Waziri wa Kilimo kusimamia suala hilo. Pamoja na hayo ameonesha kukerwa na vitendo vya baadhi ya wakimbizi kujihusisha na uhalifu ukiwemo wa kutumia silaha na kuviagiza vyombo vya dola kuwashughulikia mara moja wahalifu hao ili wasiwasumbue wananchi.Dk Magufuli aliyasema hayo mkoani Katavi jana mara baada ya kuweka jiwe la Msingi katika barabara ya Sitaike kilometa 39.6, barabara ya Mpanda-Tabora pamoja na kuzindua Kituo kipya cha mabasi.Alimpongeza Mkuu wa Mkoa wa Katavi, Juma Homera kwa agizo lake kwa Ofisa Elimu wa Mkoa huo la kuwasambaza walimu wa mijini na kuwapeleka vijijini na kusisitiza kuwa hatua hiyo inatakiwa kuchukuliwa nchi nzima.“Ninahitaji viongozi wanaojituma na kutatua matatizo ya watu. Niliona umetoa maagizo (RC Homera) walimu wasipangwe mjini wapelekwe vijijini. Na mimi naagiza hivyo watumishi wa umma wapangwe huko kwenye mahitaji zaidi vijijini ambaye hataki kwenda aache kazi,” alisisitiza.Aliwataka wakuu wa mikoa kulisimamia agizo hilo huku akisisitiza kuwa kwa upande wa walimu atakayekataa aache mwenyewe kazi kwa kuwa bado wapo walimu wengi waliohitimu lakini serikali imeshindwa kuwaajiri.Pamoja na hayo, alisema amesikia kutoka kwa Waziri wa Kilimo, Japhet Hasunga kuwa kuna changamoto ya wakulima wa tumbaku na pamba ambao wameuza mazao yao lakini mpaka sasa hawajalipwa fedha zao.“Natoa siku 14 kampuni zilizonunua pamba ziwe zimelipa hawa wakulima fedha zao. Waziri wa Kilimo, RC, benki lisimamieni hili. Haya ndio yanaleta kero kwa wananchi. Haiwezekani mtu alime pamba na wanawe halafu aambulie makaratasi,” alisisitiza.Alisema kwa taaarifa alizonazo takribani kilo milioni saba za tumbaku na pamba zimeuzwa lakini fedha iliyolipwa ni ya kilo milioni mbili tu. Aidha, aliwataka wakulima wenye pamba zao stoo waendelee kuzifungia na kutowauzia wenye kampuni hizo hadi pale wenzao watakapolipwa fedha zao.“Hakuna cha bure hapa, bure alishakufa,” Kuhusu wakimbizi, Rais Magufuli alieleza kuwa anazo taarifa za mkoa huo wa Katavi kuwa na wakimbizi kutoka Burundi waliokaribishwa na kati yao, 1,200 walipewa uraia.Hata hivyo, alieleza kuwa kwa sasa kumejitokeza baadhi ya changamoto hasa katika kambi ya Mishamo na Katumba ambako baadhi yao wanashiriki katika masuala ya ujambazi na kulifanya eneo hilo lisiwe salama kwa sababu ya ukarimu wetu.“Huwezi ukakaribishwa kwa sababu ya shida ulizozitengeneza huko kwenu ukazileta hapa hizo shida. Hawa tuliowapokea wasije wakalifanya hili eneo likawa la hatari, hamuwezi mkakaribishwa mahali halafu baadhi yenu mnashiriki hata kupitisha silaha ziwa Tanganyika na kuonea raia wema na kuvamia biashara zao. Naomba muache,” alisisitiza.Alisema kutokana na mienendo hiyo, serikali imeona ichunguze kwa muda mrefu suala la kuwapatia uraia watoto wa wakimbizi waliomba kwa sababu haijulikani kama ni watoto wa wakimbizi hao au ni UTABIRI WA HALI YA HEWA LEO 11/10/2019 Watalii 1,000 wa Israel waja majambazi.“Nawaomba wakimbizi mkae hapa kwa amani. Lakini sasa Burundi imeanza kuwa na amani na utulivu wanaoweza kurudi warudi, wanaotaka kukaa kama wakimbizi wakae kwa amani mpaka utaratibu utakapotengenezwa. Vyombo vya ulinzi na usalama lisimamieni hili,” aliagiza.Aidha, aliwataka wananchi wasiwakaribishe na kuwakumbatia wakimbizi majumbani mwao huku wakiwashuhudia wakifanya uhaifu bali na wao wawe walinzi wa mali za wenzao na nchi kwa ujumla. Katika mkutano huo, Rais Magufuli aliwahakikishia Watanzania kuwa ataendelea kuwa mtumishi wao kwa kuwa wamempa kazi hiyo ili awatumikie huku akimuomba Mungu kamwe asimpe kiburi, asiwabague Watanzania kwa dini au kabila.“Nina baraza la mawaziri hodari sana, lakini wanashida. Napenda kuwa na waziri atakayetumia nafasi yake kwa wananchi. Wakuu wa mikoa, makatibu tawala wote wanachapakazi. Najenga viongozi watakaotumikia watu si watu wanaowapa hongo,” alieleza.Alisema ndio maana katika awamu yake ya uongozi viongozi wa Chama Cha Mapinduzi (CCM) leo wanakagua miradi, jambo ambalo halijawahi kutokea katika miaka ya nyuma.“Zamani ilikuwa nguo ya kijani ikionekana wanapondwa mawe. Sasa hivi hebu mtu ajaribu kuponda mtu aliyevaa kijani, we itakuwa tabu,” alisema.Alisema serikali hiyo inafanyakazi usiku na mchana ndio maana inakusanya kwa mwezi hadi Sh trilioni 1.7 inatoa elimu bure inaanzisha miradi mikubwa ukiwemo wa bwawa na Nyerere, inanunua ndege nane kwa mpigo na tatu zinakuja mwishoni mwa mwaka huu.“Na leo hii (jana) naagiza kuanzia Jumamosi Waziri wa Uchukuzi, Ujenzi na Mawasiliano, Isack Kamwelwe mwambie mtu wa ATCL aanze kupanga safari hata kama ni mara moja kuja hapa Mpanda. Na mimi sitoki Mpanda bila ATCL,” alisema.Akizungungumzia ziara yake katika hifadhi ya Katavi, aliitaka Mamlaka ya Hifadhi za Taifa (Tanapa) kuanza kusombolea maji kwa maboza na kuyapeleka kwenye eneo la viboko wengi kwenye hifadhi hiyo ambalo mto wake umekauka na hivyo viboko kuanza kuchanika ngozi.“Leteni maji hadi kwa maboza kwa sababu mnapata pesa kupitia wale viboko, jua likiwachoma watakufa, tayari baadhi yao ngozi zimeanza kuchanika,” alisema.Pia aliagiza Tanapa kuanza kuweka utaratibu wa kuanzisha maduka ya nyama za porini kwenye maeneo ya wananchi wanaoishi jirani na hifadhi ili na wao waweze kufaidika na uwepo wa hifadhi hizo.“Nimeagiza pia watu wa hifadhi waanze kufungua duka la nyama pori angalau kwa wiki watu wale nyamapori, mwenye kula kiboko ale, mbogo ale, swala ale. Vuneni kwa utaratibu mnaoujua watu wa Tanapa, ili kila mtanzania apate maisha bora. Haiwezekani mtu uzaliwe karibu na pori la Katavi mpaka ufe meno yako hayajaonja hata nyama ya Ngiri,” alisema ### Response: KITAIFA ### End

OMARY MLEKWA Na SAFINA SARWATT-HAI WATU wasiofahamika wamechoma nyumba ya Mwenyekiti wa CCM, Wilaya ya Hai, Mkoa wa Kilimanjaro, Dk. Amini Uronu. Nyumba hiyo iliyoko Kijiji cha Nshala, Kata ya Machame Mashariki, ilichomwa moto usiku wa kuamkia juzi saa sita usiku, baada ya watu hao kuimiminia petroli. Wakati wa tukio hilo, kiongozi huyo wa CCM alikuwa amelala ndani na familia yake ya watu saba. Moto huo ulimjeruhi Dk. Uronu miguuni na mikononi. Akisimulia tukio hilo, mtoto wa Dk. Uronu, Zahadi Uronu, alisema wavamizi hao waliwasha moto kupitia katika milango miwili ya nyumba hiyo. “Tulishtuka baada ya kuona moto ukiwaka katika milango yote miwili. Kwa hiyo, tulianza kupiga kelele za kuomba msaada na ndipo watu walifika na kuvunja mlango wa nyuma na hatimaye tulitoka wakati huo moto ulikuwa mkubwa na tayari baba alikuwa amejeruhiwa miguuni na mikononi. “Huu moto utakuwa umewashwa na watu kwani kwa upande wa nyuma, ulianzia kwenye mlango wa jikoni  na mlango wa mbele ulianza kuchoma vitu vilivyokuwa barazani. “Wakati moto unawaka, ndani tulikuwamo watu wanane na kati ya hao, baba ndiye amejeruhiwa ila mama yetu alipoteza fahamu kutokana na mshtuko,” alisema mtoto huyo. Naye mmoja wa mashuhuda wa tukio hilo, Cuthbeth Uronu, alisema alikwenda eneo la tukio baada ya kusikia Dk. Uronu na familia yake wakipiga kelele za kuomba msaada. “Nilifika hapa usiku na nilikuta moto ukiwaka milangoni ambapo nilishirikiana na wenzangu kuvunja mlango wa nyuma kwa kutumia gogo lililokuwa hapo nje na kufanikiwa kuwatoa watu waliokuwa ndani,” alisema. Naye Mkuu wa Wilaya ya Hai, Gellasius Byakanwa, aliwataka wananchi kutoa ushirikiano kwa Jeshi la Polisi ili kuwabaini waliohusika na tukio hilo. “Najua wananchi mmeonyesha ushirikiano wa kutosha katika kunusuru maisha ya familia hii, lakini naombeni mtoe ushirikiano huo huo wakati wa kuwatafuta wahusika wa moto huo,” alisema Byakanwa. Kwa upande wake, Kamanda wa Polisi, Mkoa wa Kilimanjaro, Selemani Issa, alithibisha kutokea kwa tukio hilo na kusema mwenyekiti huyo wa CCM amelazwa katika Hospitali ya St Joseph ya mjini Moshi.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- OMARY MLEKWA Na SAFINA SARWATT-HAI WATU wasiofahamika wamechoma nyumba ya Mwenyekiti wa CCM, Wilaya ya Hai, Mkoa wa Kilimanjaro, Dk. Amini Uronu. Nyumba hiyo iliyoko Kijiji cha Nshala, Kata ya Machame Mashariki, ilichomwa moto usiku wa kuamkia juzi saa sita usiku, baada ya watu hao kuimiminia petroli. Wakati wa tukio hilo, kiongozi huyo wa CCM alikuwa amelala ndani na familia yake ya watu saba. Moto huo ulimjeruhi Dk. Uronu miguuni na mikononi. Akisimulia tukio hilo, mtoto wa Dk. Uronu, Zahadi Uronu, alisema wavamizi hao waliwasha moto kupitia katika milango miwili ya nyumba hiyo. “Tulishtuka baada ya kuona moto ukiwaka katika milango yote miwili. Kwa hiyo, tulianza kupiga kelele za kuomba msaada na ndipo watu walifika na kuvunja mlango wa nyuma na hatimaye tulitoka wakati huo moto ulikuwa mkubwa na tayari baba alikuwa amejeruhiwa miguuni na mikononi. “Huu moto utakuwa umewashwa na watu kwani kwa upande wa nyuma, ulianzia kwenye mlango wa jikoni  na mlango wa mbele ulianza kuchoma vitu vilivyokuwa barazani. “Wakati moto unawaka, ndani tulikuwamo watu wanane na kati ya hao, baba ndiye amejeruhiwa ila mama yetu alipoteza fahamu kutokana na mshtuko,” alisema mtoto huyo. Naye mmoja wa mashuhuda wa tukio hilo, Cuthbeth Uronu, alisema alikwenda eneo la tukio baada ya kusikia Dk. Uronu na familia yake wakipiga kelele za kuomba msaada. “Nilifika hapa usiku na nilikuta moto ukiwaka milangoni ambapo nilishirikiana na wenzangu kuvunja mlango wa nyuma kwa kutumia gogo lililokuwa hapo nje na kufanikiwa kuwatoa watu waliokuwa ndani,” alisema. Naye Mkuu wa Wilaya ya Hai, Gellasius Byakanwa, aliwataka wananchi kutoa ushirikiano kwa Jeshi la Polisi ili kuwabaini waliohusika na tukio hilo. “Najua wananchi mmeonyesha ushirikiano wa kutosha katika kunusuru maisha ya familia hii, lakini naombeni mtoe ushirikiano huo huo wakati wa kuwatafuta wahusika wa moto huo,” alisema Byakanwa. Kwa upande wake, Kamanda wa Polisi, Mkoa wa Kilimanjaro, Selemani Issa, alithibisha kutokea kwa tukio hilo na kusema mwenyekiti huyo wa CCM amelazwa katika Hospitali ya St Joseph ya mjini Moshi. ### Response: KITAIFA ### End

WASHINGTON, Marekani RAIS mstaafu wa Marekani, Barrack Obama kwa mara nyingine tena amemkosoa mrithi wake, Donald Trump kwa jinsi anavyolishughulikia suala la virusi vya ugonjwa wa corona. Katika hotuba kwa hafla iliyorushwa  kupitia mtandao, alisema  mlipuko wa virusi vya corona umedhihirisha maofisa wengine hawafanyi kazi walioajiriwa kusimamia. Alisema ni ‘janga la machafuko’ jinsi Rais Trump anavyoangazia suala hilo katika mkutano uliovuja wiki iliopita. Obama aliwahutubia wanafunzi wa shule katika sherehe ilioandaliwa na LeBron James na ilikuwa mojawapo ya programu maalumu ambayo ilishirikisha watu maarufu kama vile ndugu wa Jonas, Megan Rapinoe, Pharrell Williams na mwanaharakati wa elimu, Malala Yousafzai. Katika hotuba yake kwa takriban zaidi ya taasisi 10 za wanafunzi weusi na vyuo vikuu, Obama alisema Covid-19 ilifichua mianya na makosa katika uongozi wa taifa hilo. ”Zaidi ya chochote kile janga hili linaonesha wazi  wengi wa maofisa walio uongozini hawajui wanachofanya”, alisema. Zaidi ya watu 1,200 wamefariki kutokana na virusi vya corona nchini Marekani katika kipindi cha saa 24, kulingana na takwimu mpya kutoka Chuo Kikuu cha John Hopkins. Idadi ya watu waliofariki ni 89,000, ambayo ndio ya juu zaidi duniani. Obama pia alizungumzia kwa urefu jinsi virusi hivyo vinavyozidi kuiathiri jamii ya watu weusi nchini humo. ”Ugonjwa kama huu unafichua ukosefu wa usawa uliopo na mzigo wa ziada ambao jamii ya watu weusi wamekuwa wakikabiliana nao katika historia ya taifa hili”, alisema. Idadi kubwa ya Wamarekani weusi, wamekufa na wengine kulazwa hospitalini. Rais huyo wa zamani pia alizungumzia kuhusu mauaji ya Ahmaud Arbery aliyekuwa akifanya mazoezi ya kukimbia  ambaye alipigwa risasi na maofisa wa polisi weupe Februari, mwaka huu – katika hotuba yake. Alisema  ubaguzi wa rangi ulibainika wazi nchini humo wakati mtu mweusi anapofanya mazoezi ya kukimbia na watu fulani wanahisi wanaweza kumsimamisha na kumuuliza maswali na kumpiga risasi, anapokataa kuwajibu. ”Iwapo dunia itaimarika , itategemea nyinyi”, aliwaambia mahafala hao. Obama amenyamaza kwa kipindi kirefu tangu alipoondoka madarakani mnamo Januari, 2017 na hajawahi kuzungumzia kuhusu vitendo vya mrithi wake. Lakini wawili hao, wamekabiliana vilivyo katika siku za hivi karibuni, hatua iliomfanya Rais Trump kumshutumu Obama na washauri wake kwa kuendeleza juhudi za kihalifu kuhujumu utawala wale. ”Ni uhalifu mkuu wa kisiasa katika historia ya Marekani , kwa kiwango kikubwa”, rais huyo aliandika katika mtandao wake wa twitter wiki iliopita.

KIMATAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- WASHINGTON, Marekani RAIS mstaafu wa Marekani, Barrack Obama kwa mara nyingine tena amemkosoa mrithi wake, Donald Trump kwa jinsi anavyolishughulikia suala la virusi vya ugonjwa wa corona. Katika hotuba kwa hafla iliyorushwa  kupitia mtandao, alisema  mlipuko wa virusi vya corona umedhihirisha maofisa wengine hawafanyi kazi walioajiriwa kusimamia. Alisema ni ‘janga la machafuko’ jinsi Rais Trump anavyoangazia suala hilo katika mkutano uliovuja wiki iliopita. Obama aliwahutubia wanafunzi wa shule katika sherehe ilioandaliwa na LeBron James na ilikuwa mojawapo ya programu maalumu ambayo ilishirikisha watu maarufu kama vile ndugu wa Jonas, Megan Rapinoe, Pharrell Williams na mwanaharakati wa elimu, Malala Yousafzai. Katika hotuba yake kwa takriban zaidi ya taasisi 10 za wanafunzi weusi na vyuo vikuu, Obama alisema Covid-19 ilifichua mianya na makosa katika uongozi wa taifa hilo. ”Zaidi ya chochote kile janga hili linaonesha wazi  wengi wa maofisa walio uongozini hawajui wanachofanya”, alisema. Zaidi ya watu 1,200 wamefariki kutokana na virusi vya corona nchini Marekani katika kipindi cha saa 24, kulingana na takwimu mpya kutoka Chuo Kikuu cha John Hopkins. Idadi ya watu waliofariki ni 89,000, ambayo ndio ya juu zaidi duniani. Obama pia alizungumzia kwa urefu jinsi virusi hivyo vinavyozidi kuiathiri jamii ya watu weusi nchini humo. ”Ugonjwa kama huu unafichua ukosefu wa usawa uliopo na mzigo wa ziada ambao jamii ya watu weusi wamekuwa wakikabiliana nao katika historia ya taifa hili”, alisema. Idadi kubwa ya Wamarekani weusi, wamekufa na wengine kulazwa hospitalini. Rais huyo wa zamani pia alizungumzia kuhusu mauaji ya Ahmaud Arbery aliyekuwa akifanya mazoezi ya kukimbia  ambaye alipigwa risasi na maofisa wa polisi weupe Februari, mwaka huu – katika hotuba yake. Alisema  ubaguzi wa rangi ulibainika wazi nchini humo wakati mtu mweusi anapofanya mazoezi ya kukimbia na watu fulani wanahisi wanaweza kumsimamisha na kumuuliza maswali na kumpiga risasi, anapokataa kuwajibu. ”Iwapo dunia itaimarika , itategemea nyinyi”, aliwaambia mahafala hao. Obama amenyamaza kwa kipindi kirefu tangu alipoondoka madarakani mnamo Januari, 2017 na hajawahi kuzungumzia kuhusu vitendo vya mrithi wake. Lakini wawili hao, wamekabiliana vilivyo katika siku za hivi karibuni, hatua iliomfanya Rais Trump kumshutumu Obama na washauri wake kwa kuendeleza juhudi za kihalifu kuhujumu utawala wale. ”Ni uhalifu mkuu wa kisiasa katika historia ya Marekani , kwa kiwango kikubwa”, rais huyo aliandika katika mtandao wake wa twitter wiki iliopita. ### Response: KIMATAIFA ### End

Chanzo cha picha, Getty Images Makamu Rais wa Marekani Kamala Harris alikuwa mwanamke wa kwanza kupewa mamlaka ya muda mfupi ya urais, wakati Joe Biden alipokuwa akifanyiwa uchunguzi wa mara kwa mara wa kiafya. Bi Harris, mwenye umri wa miaka 57, alikuwa na mamlaka ya uongozi wa nchi kwa kipindi cha dakika 85 wakati Bw Biden alipopewa dawa ya usingizi (nusu kaputi) kwa ajili ya kufanyiwa uchunguzi wa utumbo Ijumaa. Daktari wa Bw Biden alitoa taarifa baada ya uchunguzi huo, akisema kuwa ni mwenye afya na anaweza kutekeleza majukumu yake ya kikazi. Uchunguzi huo wa kimatibabu ulifanyika siku moja kabla ya Rais Biden kuadhimisha miaka 79 ya kuzaliwa. Bi Harris alitekeleza majukumu hayo katika ofisi yake ya kawaida iliyopo katika jengo la West Wing la Ikulu ya White House, maafisa walisema. Ni mwanamke wa kwanza- Mmarekani mwenye asili ya rangi nyeusi na Kusini mwa Asia - kuchaguliwa kama Makamu rais wa Marekani. Afisa wa habari wa White House Jen Psaki alisema kuwa kuhamishwa kwa muda wa mamlaka katika hali kama hiyo ni jambo ambalo halikuwa la ajabu, na kwamba ni sehemu ya mchakato ulliopangwa na katiba ya Marekani. "Kama ilivyokuwa wakati Rais George W Bush alipofanyiwa uchunguzi sawa na huu katika miaka ya 2002 na 2007," alisema katika taarifa. Rais Biden alionekana akitabasamu alipokuwa akirejea katika Ikulu ya White House. "Nahisi vizuri," alisema. "Rais Biden ameendelea kuwa mwenye afya, mkamavu, mwanaume mwenye miaka 78, ambaye ana uwezo wa kufanikiwa kutekeleza majukumu yake ya urais ," alisema Kevin O'Connor, daktari wa rais. Kevin O'Connor, ambaye ni daktari binafsi wa rais, alisema utumbo wa rais ulipatikana "umeanza kuonekana kuwa na uvimbe mdogo" ambao ulikuwa rahisi kuuondoa. Chanzo cha picha, EPA Bw O'Connor aliongeza kwamba mwendo wa rais ulionekana "wa kukakamaa na wa mtu asiye na maji maji ya mwili," kuliko siku zilizopita. Hii ilitokana na kuharibika na kupasuka kwa mgono. Bw Biden, ambaye ni rais mwenye umri mkubwa zaidi kuwahi kuiongoza Marekani, alikuwa amefanyiwa uchunguzi wa mwisho wa kimatibabu mwezi Disemba 2019. Wakati huo, daktarin wake alitoa ripoti ya matibabu yake akimuelezea kama "mwenye afya, mkakamavu'' na "anayeweza kutekeleza kwa mafanikio majukumu yake ya kikazi ya urais".

AFYA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Chanzo cha picha, Getty Images Makamu Rais wa Marekani Kamala Harris alikuwa mwanamke wa kwanza kupewa mamlaka ya muda mfupi ya urais, wakati Joe Biden alipokuwa akifanyiwa uchunguzi wa mara kwa mara wa kiafya. Bi Harris, mwenye umri wa miaka 57, alikuwa na mamlaka ya uongozi wa nchi kwa kipindi cha dakika 85 wakati Bw Biden alipopewa dawa ya usingizi (nusu kaputi) kwa ajili ya kufanyiwa uchunguzi wa utumbo Ijumaa. Daktari wa Bw Biden alitoa taarifa baada ya uchunguzi huo, akisema kuwa ni mwenye afya na anaweza kutekeleza majukumu yake ya kikazi. Uchunguzi huo wa kimatibabu ulifanyika siku moja kabla ya Rais Biden kuadhimisha miaka 79 ya kuzaliwa. Bi Harris alitekeleza majukumu hayo katika ofisi yake ya kawaida iliyopo katika jengo la West Wing la Ikulu ya White House, maafisa walisema. Ni mwanamke wa kwanza- Mmarekani mwenye asili ya rangi nyeusi na Kusini mwa Asia - kuchaguliwa kama Makamu rais wa Marekani. Afisa wa habari wa White House Jen Psaki alisema kuwa kuhamishwa kwa muda wa mamlaka katika hali kama hiyo ni jambo ambalo halikuwa la ajabu, na kwamba ni sehemu ya mchakato ulliopangwa na katiba ya Marekani. "Kama ilivyokuwa wakati Rais George W Bush alipofanyiwa uchunguzi sawa na huu katika miaka ya 2002 na 2007," alisema katika taarifa. Rais Biden alionekana akitabasamu alipokuwa akirejea katika Ikulu ya White House. "Nahisi vizuri," alisema. "Rais Biden ameendelea kuwa mwenye afya, mkamavu, mwanaume mwenye miaka 78, ambaye ana uwezo wa kufanikiwa kutekeleza majukumu yake ya urais ," alisema Kevin O'Connor, daktari wa rais. Kevin O'Connor, ambaye ni daktari binafsi wa rais, alisema utumbo wa rais ulipatikana "umeanza kuonekana kuwa na uvimbe mdogo" ambao ulikuwa rahisi kuuondoa. Chanzo cha picha, EPA Bw O'Connor aliongeza kwamba mwendo wa rais ulionekana "wa kukakamaa na wa mtu asiye na maji maji ya mwili," kuliko siku zilizopita. Hii ilitokana na kuharibika na kupasuka kwa mgono. Bw Biden, ambaye ni rais mwenye umri mkubwa zaidi kuwahi kuiongoza Marekani, alikuwa amefanyiwa uchunguzi wa mwisho wa kimatibabu mwezi Disemba 2019. Wakati huo, daktarin wake alitoa ripoti ya matibabu yake akimuelezea kama "mwenye afya, mkakamavu'' na "anayeweza kutekeleza kwa mafanikio majukumu yake ya kikazi ya urais". ### Response: AFYA ### End

Mwandishi Wetu, Dar es Salaam Mamlaka ya Hali ya Hewa Tanzania (TMA), imetahadharisha kuwapo kwa uwezekano wa kutokea kwa vimbunga pacha magharibi mwa Bahari ya Hindi upande wa kaskazini na kusini mwa Ikweta na hivyo kuwa na uwezekano wa kuathiri mifumo ya hali ya hewa nchini. Kwa mujibu wa taarifa ya mamlaka hiyo, migandamizo hiyo midogo pacha inaelekea kuimarika na kuwa vimbunga katika Pwani ya Somalia (Upande wa Kaskazini mwa Ikweta ) na Kaskazini Mashariki mwa Kisiwa cha Madagascar (Kusini mwa Ikweta). “Aidha, mgandamizo mdogo wa hewa uliopo kusini magharibi mwa bahari ya Hindi (karibu na kisiwa cha Madagascar) unatarajiwa kuimarika na kuelekea kaskazini mwa kisiwa cha Madagascar, na hivyo unatarajiwa kusababisha ongezeko la mvua pamoja na vipindi vya mvua kubwa hususan katika baadhi ya maeneo ya Pwani ya Kaskazini ya nchi yetu kati ya Desemba 5 na 6, mwaka huu. “Mamlaka inaendelea kutoa tahadhari ya vipindi vifupi vya mvua kubwa kwa baadhi ya maeneo ya mikoa ya Dar es Salaam na Pwani na angalizo la mvua kubwa kwa baadhi ya maeneo ya mikoa ya Kagera, Geita, Mwanza, Shinyanga, Simiyu, Mara, Tanga na visiwa vya Unguja na Pemba, Rukwa, Mbeya, Songwe, Iringa, Njombe na Ruvuma,” imesema taarifa hiyo. Pamoja na mambo mengine taarifa hiyo imetanabaisha kuwa kwa upande mwingine, mgandamizo mdogo wa hewa katika pwani ya Somalia unatarajiwa kuendelea kuwa mbali na pwani ya Tanzania na hautarajiwi kuwa na madhara katika nchi yetu. “Wananchi wanashauriwa kuendelea kufuatilia taarifa za utabiri kutoka Mamlaka ya Hali ya Hewa Tanzania na kuzingatia tahadhari zitakazotolewa na mirejeo yake pamoja na kupata na kuzingatia ushauri na miongozo ya wataalamu katika sekta husika ili kupunguza athari zinazoweza kujitokeza,” imesema. TMA imesema inaendelea kufuatilia hali hiyo katika bahari ya Hindi pamoja na mwenendo wa mifumo ya hali ya hewa kwa ujumla na itatoa taarifa za mrejeo kila itakapobidi.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Mwandishi Wetu, Dar es Salaam Mamlaka ya Hali ya Hewa Tanzania (TMA), imetahadharisha kuwapo kwa uwezekano wa kutokea kwa vimbunga pacha magharibi mwa Bahari ya Hindi upande wa kaskazini na kusini mwa Ikweta na hivyo kuwa na uwezekano wa kuathiri mifumo ya hali ya hewa nchini. Kwa mujibu wa taarifa ya mamlaka hiyo, migandamizo hiyo midogo pacha inaelekea kuimarika na kuwa vimbunga katika Pwani ya Somalia (Upande wa Kaskazini mwa Ikweta ) na Kaskazini Mashariki mwa Kisiwa cha Madagascar (Kusini mwa Ikweta). “Aidha, mgandamizo mdogo wa hewa uliopo kusini magharibi mwa bahari ya Hindi (karibu na kisiwa cha Madagascar) unatarajiwa kuimarika na kuelekea kaskazini mwa kisiwa cha Madagascar, na hivyo unatarajiwa kusababisha ongezeko la mvua pamoja na vipindi vya mvua kubwa hususan katika baadhi ya maeneo ya Pwani ya Kaskazini ya nchi yetu kati ya Desemba 5 na 6, mwaka huu. “Mamlaka inaendelea kutoa tahadhari ya vipindi vifupi vya mvua kubwa kwa baadhi ya maeneo ya mikoa ya Dar es Salaam na Pwani na angalizo la mvua kubwa kwa baadhi ya maeneo ya mikoa ya Kagera, Geita, Mwanza, Shinyanga, Simiyu, Mara, Tanga na visiwa vya Unguja na Pemba, Rukwa, Mbeya, Songwe, Iringa, Njombe na Ruvuma,” imesema taarifa hiyo. Pamoja na mambo mengine taarifa hiyo imetanabaisha kuwa kwa upande mwingine, mgandamizo mdogo wa hewa katika pwani ya Somalia unatarajiwa kuendelea kuwa mbali na pwani ya Tanzania na hautarajiwi kuwa na madhara katika nchi yetu. “Wananchi wanashauriwa kuendelea kufuatilia taarifa za utabiri kutoka Mamlaka ya Hali ya Hewa Tanzania na kuzingatia tahadhari zitakazotolewa na mirejeo yake pamoja na kupata na kuzingatia ushauri na miongozo ya wataalamu katika sekta husika ili kupunguza athari zinazoweza kujitokeza,” imesema. TMA imesema inaendelea kufuatilia hali hiyo katika bahari ya Hindi pamoja na mwenendo wa mifumo ya hali ya hewa kwa ujumla na itatoa taarifa za mrejeo kila itakapobidi. ### Response: KITAIFA ### End

Hakika mambo ni mengi muda ni mchache. Wahenga walisema ukiona cha nini wenzako wanasema watakipata lini. Hatimaye Mlezi wa Waimbaji wa Nyimbo za Injili nchini, Emmanuel Mbasha amevunja ukimya na kuomba ridhaa ya kunasa penzi la Mwanamama Faiza ambaye jina lake lina-trend huko Instagram. Kauli hii ya Mbasha imekuja baada ya kuona ‘bibie’ akiteseka na ndoa ya mzazi mwenza, nguli wa Hip hop na Mbunge wa Mbeya Mjini Joseph Mbilinyi maarufu kama Sugu, ambaye jana Jumamosi Agosti 31, 2019 amefunga ndoa na mchumba wake wa muda mrefu Happiness Msonga huko jijini Mbeya Katika waraka huo Mbasha amefunguka namna anavyompenda Faiza na kusema kuwa hayupo tayari kuona mwanamama huyo akiteseka wakati watu wanaompenda kwa dhati akiwemo yeye wapo! ‘‘Yaani unavyolia unaniliza na mimi maana kwa jinsi ninavyokupenda sitaki kabisa kukuona ukiwa unalia. Faiza ulisema haunitaki kwa kuwa mimi sina sura mbaya, lakini kumbuka kuwa watu wenye sura mbaya unaowataka huwa wanakuwa na roho mbaya kama sura zao,’’ Mbasha ameandika kupitia ukurasa wake wa Twitter. Baada ya ndoa hiyo ya Sugu, mapema leo Faiza Ally aliweka post kadhaa mtandaoni ikiwemo akionekana kama mtu ambaye amelia wa muda mrefu sana huku akieleza sababu ya kilio chake ni ndoa hiyo. Faiza amesema Sugu ni moja ya wanaume anaowapenda sana kati ya wanaume wengi ambao amewahi kuwa nao katika maisha yake. “Kuna mtu anayenipemnda sana alinipa ratiba nzima mwezi mmoja kabla ya ndoa na kabla ya hapo nilijua kama wataoana ila siku ya tukio ni siku ya tofauti, hata mwanzoni nilipotaka kufanya jambo nilijikuta nakosa hisia za kufanya kwa sababu sina tena majonzi juu ya baba Sasha.”, amesema Faiza katika video aliyoweka kwenye ukurasa wake wa Instagram. A post shared by Faiza Ally (@faizaally_) on Aug 31, 2019 at 11:45pm PDT Ameendelea kusema, “nikimwangalia baba Sasha na mke wake sioni mtu wa kuniliza na najiuliza nilikosea wapi, kwa sababu nilikuwa mpenzi bora, nilikuwa mama bora kwahiyo sijapata mwanaume tu wa kunielewa mimi. Anaoa lakini najua bado ananipenda mimi”. Sugu na Faiza Ally wamezaa mtoto mtoto mmoja ambaye anaitwa Sasha. Hata hivyo mara kadhaa wawili hao wamewahi kukwaruzana hadharani huku Faiza akimshutumu kuwa Sugu hamtunzi mtoto wake. Mr & Mrs Joseph Mbilinyi… Sasa ni RASMI zaidi ❤️❤️… #JONGWE#MVMP A post shared by Joseph O. Mbilinyi (@jongwe__) on Aug 31, 2019 at 7:49am PDT sasa naweza kurudi Tanzania 🇹🇿 kuona wanangu niliwakumbuka sana sema nilikua nasubiri tukio lipite …. Nini amani sana moyoni Alhamdulillah 🙏😄 @sashadesderia @lijunior_ mammy is coming ☺️ A post shared by Faiza Ally (@faizaally_) on Aug 31, 2019 at 9:23pm PDT    

BURUDANI

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Hakika mambo ni mengi muda ni mchache. Wahenga walisema ukiona cha nini wenzako wanasema watakipata lini. Hatimaye Mlezi wa Waimbaji wa Nyimbo za Injili nchini, Emmanuel Mbasha amevunja ukimya na kuomba ridhaa ya kunasa penzi la Mwanamama Faiza ambaye jina lake lina-trend huko Instagram. Kauli hii ya Mbasha imekuja baada ya kuona ‘bibie’ akiteseka na ndoa ya mzazi mwenza, nguli wa Hip hop na Mbunge wa Mbeya Mjini Joseph Mbilinyi maarufu kama Sugu, ambaye jana Jumamosi Agosti 31, 2019 amefunga ndoa na mchumba wake wa muda mrefu Happiness Msonga huko jijini Mbeya Katika waraka huo Mbasha amefunguka namna anavyompenda Faiza na kusema kuwa hayupo tayari kuona mwanamama huyo akiteseka wakati watu wanaompenda kwa dhati akiwemo yeye wapo! ‘‘Yaani unavyolia unaniliza na mimi maana kwa jinsi ninavyokupenda sitaki kabisa kukuona ukiwa unalia. Faiza ulisema haunitaki kwa kuwa mimi sina sura mbaya, lakini kumbuka kuwa watu wenye sura mbaya unaowataka huwa wanakuwa na roho mbaya kama sura zao,’’ Mbasha ameandika kupitia ukurasa wake wa Twitter. Baada ya ndoa hiyo ya Sugu, mapema leo Faiza Ally aliweka post kadhaa mtandaoni ikiwemo akionekana kama mtu ambaye amelia wa muda mrefu sana huku akieleza sababu ya kilio chake ni ndoa hiyo. Faiza amesema Sugu ni moja ya wanaume anaowapenda sana kati ya wanaume wengi ambao amewahi kuwa nao katika maisha yake. “Kuna mtu anayenipemnda sana alinipa ratiba nzima mwezi mmoja kabla ya ndoa na kabla ya hapo nilijua kama wataoana ila siku ya tukio ni siku ya tofauti, hata mwanzoni nilipotaka kufanya jambo nilijikuta nakosa hisia za kufanya kwa sababu sina tena majonzi juu ya baba Sasha.”, amesema Faiza katika video aliyoweka kwenye ukurasa wake wa Instagram. A post shared by Faiza Ally (@faizaally_) on Aug 31, 2019 at 11:45pm PDT Ameendelea kusema, “nikimwangalia baba Sasha na mke wake sioni mtu wa kuniliza na najiuliza nilikosea wapi, kwa sababu nilikuwa mpenzi bora, nilikuwa mama bora kwahiyo sijapata mwanaume tu wa kunielewa mimi. Anaoa lakini najua bado ananipenda mimi”. Sugu na Faiza Ally wamezaa mtoto mtoto mmoja ambaye anaitwa Sasha. Hata hivyo mara kadhaa wawili hao wamewahi kukwaruzana hadharani huku Faiza akimshutumu kuwa Sugu hamtunzi mtoto wake. Mr & Mrs Joseph Mbilinyi… Sasa ni RASMI zaidi ❤️❤️… #JONGWE#MVMP A post shared by Joseph O. Mbilinyi (@jongwe__) on Aug 31, 2019 at 7:49am PDT sasa naweza kurudi Tanzania 🇹🇿 kuona wanangu niliwakumbuka sana sema nilikua nasubiri tukio lipite …. Nini amani sana moyoni Alhamdulillah 🙏😄 @sashadesderia @lijunior_ mammy is coming ☺️ A post shared by Faiza Ally (@faizaally_) on Aug 31, 2019 at 9:23pm PDT     ### Response: BURUDANI ### End

['Inter Milan imefungua mazungumzo na Manchester United kuhusu kiungo wa Chile Alexis Sanchez, mwenye umri wa miaka 30, na wanataka kukamilisha mkataba wa mkopo katika siku tatu zijazo. (Mirror)', 'Barcelona imewasilisha ombi jipya kwa mshambuliaji wa kiungo cha mbele wa Paris St-Germain na wa timu ya taifa ya Brazil Neymar, mwenye umri wa miaka 27, linalojumuisha "fedha zaidi na wachezaji zaidi". (Telefoot )', 'Tottenham inahofia itampoteza mchezaji wa kiungo cha kati wa Denmark Christian Eriksen, mwenye umri wa miaka 27, fkwa kitita kidogo cha £30m kabla ya kufungwa kwa dirisha la uhamisho Ulaya. (Star)', 'Mchezaji wa kiungo cha kati wa Spurs na timu ya taifa ya Kenya Victor Wanyama amepewa mkataba wa miaka mitano kwa malipo ya £65,000- kwa wiki na Club Bruges wakati anapokaribia kukamilisha uhamisho. (Scottish Sun)', 'Kalbu ya Fiorentina katika ligi ya Serie A inajitayarisha kuwasilisha ombi kwa mchezaji wa kiungo cha kati wa Manchester United na timu ya taifa ya Brazil Fred, mwenye umri wa miaka 26. (Calciomercato)', 'Norwich itamfukuzia kipa wa Stoke na timu ya taifa ya England Jack Butland, mwenye umri wa miaka 26, ifikapo Januari na iwapo thamani yake itashuka. (Sun)', 'Bordeaux inataka kumchukua mchezaji wa kiungo cha kati wa Arsenal na Misri Mohamed Elneny, mwenye umri wa miaka 27, kwenda Ligue 1 kwa mkopo. (Foot Mercato)', 'Leeds inatarajiwa kuanza mara moja mazungumzo na mchezaji wa kiungo cha kati Kalvin Phillips kuhusu mkataba mpya. Mchezaji huyo wa miaka 23 anataka kulipwa £40,000 kwa wiki ili kuendelea kusalia Elland Road. (Football Insider)', 'Aliyekuwa beki kamili wa Chelsea Filipe Luis, mwenye umri wa miaka 34, amekataa ombi la Manchester City, Lyon na Borussia Dortmund msimu huu wa joto kabla ya kujiunga na Flamengo kutoka nchini anakotoka Brazil. (Globo Esporte)', 'Aliyekuwa beki wa kulia wa Leicester Danny Simpson, mwenye umri wa miaka 32, anafanya mazungumzo na klabu ya Ligue 1 - Amiens kuhusu uhamisho. (Sun)', 'Meneja wa Chelsea Frank Lampard amemkaribisha mchezaji wa kiungo cha kati wa Exeter Ben Chrisene kufanya mazoezi na klabu hiyo. Mchezaji huyo mwenye umri wa miaka 15 kutoka timu ya vijana wa timu ya taifa England alifanikiwa kucheza katika kikosi cha kwanza mwezi huu. (Sun)', 'Watford inafikiria hatma ya mkufunzi wake Javi Gracia baada ya kuanza kampeni yao ya Premia baada ya kupoteza mara tatu na hivyobasi kushindwa mara saba mfululizo kutoka msimu uliopita.. (Mail on Sunday)', 'Real Madrid itawasilisha ombi la kumsaini kipa wa Everton mwenye umri wa miaka 36 Maarten Stekelenburg iwapo mlinda lango wao raia wa Chile Keylor Navas, 32, atahamia PSG. (Football Insider)', 'United itafikiria kumsaini kipa wa Croatia Dominik Livakovic, 24, kwa dau la £20m kutoka Dinamo Zagreb iwapo raia wa Uhispania David de Gea, 28, hatotia saini ya mkataba mpya katika uwanja wa Old Trafford. (Sun on Sunday)', 'Real Sociedad imekubali kumsaini beki wa Arsenal na Uhispania Nacho Monreal, 33. (Marca - in Spanish)', 'Tottenham wana matumaini kwamba beki wa Ubelgiji mwenye umri wa miaka 30 Toby Alderweireld atatia kandarasi mpya . (Sun on Sunday)', 'Fiorentina imejiunga katika harakati za kumsaini mshambuliaji wa Liverpool na Enlgand Bobby Duncan kwa mkataba wa msimu huu . (Mail on Sunday)', 'Paris St-Germain inajaribu kutatua haki za mauzo za Paulo Dybala huku wakitaka kumsaini mchezaji huyo mwenye umri wa miaka 25 raia wa Argentina kutoka Juventus.(Calciomercato)', 'Southampton inamchunguza mshambuliaji wa QPR mwenye umri wa miaka 21 Eberechi Eze kabla ya uhamisho wa mwezi Januari . (Sun on Sunday)', 'Sampdoria ina hamu ya kumsaini kipa wa Aston Villa na Croatia Lovre Kalinic, 29. (Il Secolo XIX - in Italian)', 'Fifa inachunguza iwapo Roboti zinaweza kuchukua mahala pao marefa wa usaidizi ili kutoa maamuzi ya mipira ya kuotea kwa kuwa tayari wanasaidia katika VAR. (Sunday Mirror)']

MICHEZO

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- ['Inter Milan imefungua mazungumzo na Manchester United kuhusu kiungo wa Chile Alexis Sanchez, mwenye umri wa miaka 30, na wanataka kukamilisha mkataba wa mkopo katika siku tatu zijazo. (Mirror)', 'Barcelona imewasilisha ombi jipya kwa mshambuliaji wa kiungo cha mbele wa Paris St-Germain na wa timu ya taifa ya Brazil Neymar, mwenye umri wa miaka 27, linalojumuisha "fedha zaidi na wachezaji zaidi". (Telefoot )', 'Tottenham inahofia itampoteza mchezaji wa kiungo cha kati wa Denmark Christian Eriksen, mwenye umri wa miaka 27, fkwa kitita kidogo cha £30m kabla ya kufungwa kwa dirisha la uhamisho Ulaya. (Star)', 'Mchezaji wa kiungo cha kati wa Spurs na timu ya taifa ya Kenya Victor Wanyama amepewa mkataba wa miaka mitano kwa malipo ya £65,000- kwa wiki na Club Bruges wakati anapokaribia kukamilisha uhamisho. (Scottish Sun)', 'Kalbu ya Fiorentina katika ligi ya Serie A inajitayarisha kuwasilisha ombi kwa mchezaji wa kiungo cha kati wa Manchester United na timu ya taifa ya Brazil Fred, mwenye umri wa miaka 26. (Calciomercato)', 'Norwich itamfukuzia kipa wa Stoke na timu ya taifa ya England Jack Butland, mwenye umri wa miaka 26, ifikapo Januari na iwapo thamani yake itashuka. (Sun)', 'Bordeaux inataka kumchukua mchezaji wa kiungo cha kati wa Arsenal na Misri Mohamed Elneny, mwenye umri wa miaka 27, kwenda Ligue 1 kwa mkopo. (Foot Mercato)', 'Leeds inatarajiwa kuanza mara moja mazungumzo na mchezaji wa kiungo cha kati Kalvin Phillips kuhusu mkataba mpya. Mchezaji huyo wa miaka 23 anataka kulipwa £40,000 kwa wiki ili kuendelea kusalia Elland Road. (Football Insider)', 'Aliyekuwa beki kamili wa Chelsea Filipe Luis, mwenye umri wa miaka 34, amekataa ombi la Manchester City, Lyon na Borussia Dortmund msimu huu wa joto kabla ya kujiunga na Flamengo kutoka nchini anakotoka Brazil. (Globo Esporte)', 'Aliyekuwa beki wa kulia wa Leicester Danny Simpson, mwenye umri wa miaka 32, anafanya mazungumzo na klabu ya Ligue 1 - Amiens kuhusu uhamisho. (Sun)', 'Meneja wa Chelsea Frank Lampard amemkaribisha mchezaji wa kiungo cha kati wa Exeter Ben Chrisene kufanya mazoezi na klabu hiyo. Mchezaji huyo mwenye umri wa miaka 15 kutoka timu ya vijana wa timu ya taifa England alifanikiwa kucheza katika kikosi cha kwanza mwezi huu. (Sun)', 'Watford inafikiria hatma ya mkufunzi wake Javi Gracia baada ya kuanza kampeni yao ya Premia baada ya kupoteza mara tatu na hivyobasi kushindwa mara saba mfululizo kutoka msimu uliopita.. (Mail on Sunday)', 'Real Madrid itawasilisha ombi la kumsaini kipa wa Everton mwenye umri wa miaka 36 Maarten Stekelenburg iwapo mlinda lango wao raia wa Chile Keylor Navas, 32, atahamia PSG. (Football Insider)', 'United itafikiria kumsaini kipa wa Croatia Dominik Livakovic, 24, kwa dau la £20m kutoka Dinamo Zagreb iwapo raia wa Uhispania David de Gea, 28, hatotia saini ya mkataba mpya katika uwanja wa Old Trafford. (Sun on Sunday)', 'Real Sociedad imekubali kumsaini beki wa Arsenal na Uhispania Nacho Monreal, 33. (Marca - in Spanish)', 'Tottenham wana matumaini kwamba beki wa Ubelgiji mwenye umri wa miaka 30 Toby Alderweireld atatia kandarasi mpya . (Sun on Sunday)', 'Fiorentina imejiunga katika harakati za kumsaini mshambuliaji wa Liverpool na Enlgand Bobby Duncan kwa mkataba wa msimu huu . (Mail on Sunday)', 'Paris St-Germain inajaribu kutatua haki za mauzo za Paulo Dybala huku wakitaka kumsaini mchezaji huyo mwenye umri wa miaka 25 raia wa Argentina kutoka Juventus.(Calciomercato)', 'Southampton inamchunguza mshambuliaji wa QPR mwenye umri wa miaka 21 Eberechi Eze kabla ya uhamisho wa mwezi Januari . (Sun on Sunday)', 'Sampdoria ina hamu ya kumsaini kipa wa Aston Villa na Croatia Lovre Kalinic, 29. (Il Secolo XIX - in Italian)', 'Fifa inachunguza iwapo Roboti zinaweza kuchukua mahala pao marefa wa usaidizi ili kutoa maamuzi ya mipira ya kuotea kwa kuwa tayari wanasaidia katika VAR. (Sunday Mirror)'] ### Response: MICHEZO ### End

Na ASHA BANI WAKALA wa Huduma za Misitu Tanzania (TFS) itaanza operesheni ya kuimarisha utekelezaji wa sheria za usafirishaji wa mazao ya misitu hususan mkaa wiki ijayo, kwa lengo la kuwahimiza wananchi wafuate kanuni na sheria hizo. Mkurugenzi wa Mipango na Matumizi endelevu ya misitu na nyuki nchini, Mohamed Kilongo, alisema ataongoza timu ya pamoja ya maofisa wa polisi, Mamlaka ya Udhibiti wa Usafiri wa Nchi Kavu na Majini (Sumatra) na TFS, kutekeleza operesheni hiyo endelevu kwenye mikoa yote ya Tanzania Bara kuanzia Aprili 10, mwaka huu. Alisema lengo ni kuhakikisha ufuataji wa mwongozo wa uvunaji endelevu wa mazao ya misitu, sheria za misitu, sheria ya usalama barabarani na kanuni ya utoaji wa leseni za usafirishaji.  Aliongeza kuwa wamefanya kampeni ya kutoa elimu kwa zaidi ya wiki tatu kuhusu usafirishaji wa mazao ya misitu hususan mkaa, baada ya kubaini kuwa ndicho kichocheo kikubwa cha uharibifu wa mazingira kutokana na kuvunwa kinyume na taratibu kusafirishwa kwa kutumia pikipiki na baiskeli, jambo ambalo ni kinyume na sheria. Kilongo alisema kulingana na sheria za nchi zilizopo, pikipiki haziruhusiwi kusafirisha mazao ya misitu hususan mkaa, usafirishaji wa mazao ya misitu kwa baiskeli na pikipiki kwani vinakiuka sheria. Alisema mwongozo wa uvunaji endelevu wa mazao ya misitu wa mwaka 2015, unaeleza kuwa vyombo vya usafiri vinavyoruhusiwa kusafirisha mazao ya misitu ni vile vyenye magurudumu manne.  Aidha, Sumatra chini ya Kanuni ya Transport Licensing (Motor cycle and Tricycles) ya mwaka 2010, inatambua pikipiki kama chombo cha kusafirisha abiria na si vinginevyo. Huku, Sheria ya Usalama Barabarani sura ya 168 iliyorejewa mwaka 2002, inatambua pikipiki na baiskeli kama vyombo vya usafiri kwa ajili ya abiria na si kubeba mizigo. Aliongeza kuwa kwa tathmini ambayo wamefanya, pikipiki na baiskeli zinachangia uvunaji haramu na usafirishaji wa haraka wa mazao ya misitu hususan mkaa na inakadiriwa kuwa pikipiki 20 zikisafirisha mkaa ni sawa na lori moja la tani 7 lililojaa mkaa. “Njia hii ya usafiri inahatarisha maisha ya watumiaji wengine wa barabara na wale waoaoendesha vyombo hivyo.. njia hii ya usafiri inachangia ukwepaji wa makusanyo ya maduhuli ya Serikali. “Sasa kwenye kampeni ambayo tumeifanya ya kuelimisha wanaosafirisha mkaa kwa pikipiki na baiskeli kwa muda wa zaidi ya wiki tatu, ilikuwa ni kuwaelimisha wananchi sheria zinasemaje ambazo zinatuongoza katika maisha ya kila siku sasa kinachofuata ni sheria kutekelezwa,” alisema Kilongo.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Na ASHA BANI WAKALA wa Huduma za Misitu Tanzania (TFS) itaanza operesheni ya kuimarisha utekelezaji wa sheria za usafirishaji wa mazao ya misitu hususan mkaa wiki ijayo, kwa lengo la kuwahimiza wananchi wafuate kanuni na sheria hizo. Mkurugenzi wa Mipango na Matumizi endelevu ya misitu na nyuki nchini, Mohamed Kilongo, alisema ataongoza timu ya pamoja ya maofisa wa polisi, Mamlaka ya Udhibiti wa Usafiri wa Nchi Kavu na Majini (Sumatra) na TFS, kutekeleza operesheni hiyo endelevu kwenye mikoa yote ya Tanzania Bara kuanzia Aprili 10, mwaka huu. Alisema lengo ni kuhakikisha ufuataji wa mwongozo wa uvunaji endelevu wa mazao ya misitu, sheria za misitu, sheria ya usalama barabarani na kanuni ya utoaji wa leseni za usafirishaji.  Aliongeza kuwa wamefanya kampeni ya kutoa elimu kwa zaidi ya wiki tatu kuhusu usafirishaji wa mazao ya misitu hususan mkaa, baada ya kubaini kuwa ndicho kichocheo kikubwa cha uharibifu wa mazingira kutokana na kuvunwa kinyume na taratibu kusafirishwa kwa kutumia pikipiki na baiskeli, jambo ambalo ni kinyume na sheria. Kilongo alisema kulingana na sheria za nchi zilizopo, pikipiki haziruhusiwi kusafirisha mazao ya misitu hususan mkaa, usafirishaji wa mazao ya misitu kwa baiskeli na pikipiki kwani vinakiuka sheria. Alisema mwongozo wa uvunaji endelevu wa mazao ya misitu wa mwaka 2015, unaeleza kuwa vyombo vya usafiri vinavyoruhusiwa kusafirisha mazao ya misitu ni vile vyenye magurudumu manne.  Aidha, Sumatra chini ya Kanuni ya Transport Licensing (Motor cycle and Tricycles) ya mwaka 2010, inatambua pikipiki kama chombo cha kusafirisha abiria na si vinginevyo. Huku, Sheria ya Usalama Barabarani sura ya 168 iliyorejewa mwaka 2002, inatambua pikipiki na baiskeli kama vyombo vya usafiri kwa ajili ya abiria na si kubeba mizigo. Aliongeza kuwa kwa tathmini ambayo wamefanya, pikipiki na baiskeli zinachangia uvunaji haramu na usafirishaji wa haraka wa mazao ya misitu hususan mkaa na inakadiriwa kuwa pikipiki 20 zikisafirisha mkaa ni sawa na lori moja la tani 7 lililojaa mkaa. “Njia hii ya usafiri inahatarisha maisha ya watumiaji wengine wa barabara na wale waoaoendesha vyombo hivyo.. njia hii ya usafiri inachangia ukwepaji wa makusanyo ya maduhuli ya Serikali. “Sasa kwenye kampeni ambayo tumeifanya ya kuelimisha wanaosafirisha mkaa kwa pikipiki na baiskeli kwa muda wa zaidi ya wiki tatu, ilikuwa ni kuwaelimisha wananchi sheria zinasemaje ambazo zinatuongoza katika maisha ya kila siku sasa kinachofuata ni sheria kutekelezwa,” alisema Kilongo. ### Response: KITAIFA ### End

NA JIMMY CHIKA MWANAMUZIKI mkongwe, Kapteni John Simon, ambaye ni mmoja kati ya wanamuziki walioanzisha bendi ya NUTA Jazz Msondo Ngoma mwaka 1964, amefariki dunia. Kwa mujibu wa Katibu wa Chama cha Muziki wa Dansi Tanzania (Chamudata), Hassan Msumari, mkongwe huyo alifariki Jumatatu katika Hospitali ya Muhimbili alikokuwa amelazwa akitibiwa ugonjwa wa moyo. Kiongozi wa bendi ya Shikamoo Jazz aliyokuwa akiitumikia hadi mwisho wa maisha yake, Ally Adinani, alisema mazishi ya mwanamuziki huyo yatafanyika leo katika makaburi ya Karakata, jijini Dar es Salaam. Mwanamuziki huyo alizaliwa mwaka 1940 na alianza kuimba mwaka 1954 akiwa na bendi mbalimbali, ikiwemo Kigogo Jazz, Western Jazz na kisha mwaka 1964 akajiunga na bendi ya Msondo Ngoma. Huko alifanya kazi na marehemu Muhidin Gurumo, mpiga solo raia wa Zaire, sasa DRC, Hamisi Franco, Kiiza Hussein, Mabruok Khalfan na Ahmad Omar, ambapo kwa sasa waasisi wote hao wameshafariki dunia. Baadaye kwenye miaka ya 1970 John Simon alihamia bendi ya JKT Stereo, ambapo alikuwa kiongozi, alishiriki kutunga wimbo wa ‘Majambazi’, ‘Mtoto Yatima’ na nyingine nyingi. Alipoachana na bendi hiyo mwaka 1994 alikuwa ni mmoja kati ya wanamuziki wakongwe walioanzisha bendi ya Shikamoo Jazz, ambayo aliitumikia hadi mwisho wa maisha yake.

BURUDANI

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- NA JIMMY CHIKA MWANAMUZIKI mkongwe, Kapteni John Simon, ambaye ni mmoja kati ya wanamuziki walioanzisha bendi ya NUTA Jazz Msondo Ngoma mwaka 1964, amefariki dunia. Kwa mujibu wa Katibu wa Chama cha Muziki wa Dansi Tanzania (Chamudata), Hassan Msumari, mkongwe huyo alifariki Jumatatu katika Hospitali ya Muhimbili alikokuwa amelazwa akitibiwa ugonjwa wa moyo. Kiongozi wa bendi ya Shikamoo Jazz aliyokuwa akiitumikia hadi mwisho wa maisha yake, Ally Adinani, alisema mazishi ya mwanamuziki huyo yatafanyika leo katika makaburi ya Karakata, jijini Dar es Salaam. Mwanamuziki huyo alizaliwa mwaka 1940 na alianza kuimba mwaka 1954 akiwa na bendi mbalimbali, ikiwemo Kigogo Jazz, Western Jazz na kisha mwaka 1964 akajiunga na bendi ya Msondo Ngoma. Huko alifanya kazi na marehemu Muhidin Gurumo, mpiga solo raia wa Zaire, sasa DRC, Hamisi Franco, Kiiza Hussein, Mabruok Khalfan na Ahmad Omar, ambapo kwa sasa waasisi wote hao wameshafariki dunia. Baadaye kwenye miaka ya 1970 John Simon alihamia bendi ya JKT Stereo, ambapo alikuwa kiongozi, alishiriki kutunga wimbo wa ‘Majambazi’, ‘Mtoto Yatima’ na nyingine nyingi. Alipoachana na bendi hiyo mwaka 1994 alikuwa ni mmoja kati ya wanamuziki wakongwe walioanzisha bendi ya Shikamoo Jazz, ambayo aliitumikia hadi mwisho wa maisha yake. ### Response: BURUDANI ### End

Chanzo cha picha, Getty Images Arsenal watahitaji kutoa kitita cha £67.7m kumsajili mshambuliaji wa England Tammy Abraham, 24, kutoka Roma. (Football London) Kikosi hicho cha Eddie Howe' pia kinamshawishi nyota wa kimataifa wa Reims na timu ya taifa ya Ufaransa chini ya miaka-20 Hugo Ekitike, 19. (90min) The Magpies pia wanamtaka mlinzi mfaransa Evan Ndicka, 22,anayekipiga na klabu ya Eintracht Frankfurt. (Bild - in German, subscription required Chanzo cha picha, Getty Images Paris St-Germain wanamatumaini kwamba mshambuliaji wake mfaransa Kylian Mbappe, ambaye amekuwa akihusishwa na Real Madrid, atasaini mkataba mpya kufuatia mazungumzo yao na mama wa nyota huyo mwenye miaka 23 wiki iliyopita. (Telegraph - subscription required) Liverpool imefanya mawasiliano na kiungo wa Ufaransa na Monaco Aurelien Tchouameni, 22. (Foot Mercato - in French) Manchester United inapanga kuzungumza na kipa mhispania David de Gea, 31 kuhusu mkataba mpya. (90 Min) Manchester United huenda ikaangukia pia kwa nyota wa kimataifa wa Ivory Coast Sebastien Haller, 27. Mshambuliaji huyo kwa sasa anacheza chini ya kocha ajaye wa United Erik ten Hag pale Ajax. (Sun) Kiungo mholanzi Donny van de Beek, 25, atapewa nafasi Manchester United msimu ujao na kocha Ten Hag. (Telegraph - subscription required) Chanzo cha picha, Getty Images Mlinzi mfaransa Jules Kounde anataka kuondoka Sevilla msimu wa kiangazi na nyota huyo mwenye miaka 23 anaitazama zaidi Chelsea. (Times - subscription required) Chelsea inamfuatilia mlinzi wa Ujerumani Amos Pieper, 24, ambaye mkataba wake na klabu ya Bundesliga Arminia Bielefeld unamalizika mwishoni mwa msimu. (Mirror) Newcastle inamtaka kiungo wa Tottenham na Denmark Pierre-Emile Hojbjerg, 26. (Express)) Kiungo wa Wolves na Ureno Ruben Neves, 25, ana shauku ya kujiunga na Barcelona. (Sport - in Spanish) Chanzo cha picha, Getty Images Kuna matumaini makubwa pale Barcelona kwamba mshambuliaji wa Poland Robert Lewandowski, 33, anaweza kujiunga nao msimu huu akitokea Bayern Munich. (Sport - in Spanish) Nyota wa kimataifa wa Croatia Luka Modric, 36, anajiandaa kusaini mkataba mwingine mpya Real Madrid, utakaomalizika mwaka 2023. (Fabrizio Romano) Leeds United watajielekeza kumsajili mshambuliaji wa Wales Brennan Johnson kama watasalia ligi kuu England, na endapo pia klabu Nottingham Forest anayochezea kinda huyo mwenye miaka 20 itashindwa kupanda ligi kuu. (Mail) Newcastle United inakaribia kumalizana na mlinzi wake raia wa Switzerland Fabian Schar, 30 kwa kumpa mkataba mpya, mkataba wake wa sasa unamalizika mwishoni mwa msimu. (Mail) Mlinzi wa pembeni muingereza Ashley Young ataongeza mkataba wake wa kusalia Aston Villa kwa mwaka mmoja zaidi, alijiunga na klabu hiyo ya Midlands akitokea Inter Milan msimu uliopita. (Times - subscription required) Villa iko kwenye mazungumzo ya kumsajili kiungo Msoctland wa Hearts Ewan Simpson. (Mail)

MICHEZO

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Chanzo cha picha, Getty Images Arsenal watahitaji kutoa kitita cha £67.7m kumsajili mshambuliaji wa England Tammy Abraham, 24, kutoka Roma. (Football London) Kikosi hicho cha Eddie Howe' pia kinamshawishi nyota wa kimataifa wa Reims na timu ya taifa ya Ufaransa chini ya miaka-20 Hugo Ekitike, 19. (90min) The Magpies pia wanamtaka mlinzi mfaransa Evan Ndicka, 22,anayekipiga na klabu ya Eintracht Frankfurt. (Bild - in German, subscription required Chanzo cha picha, Getty Images Paris St-Germain wanamatumaini kwamba mshambuliaji wake mfaransa Kylian Mbappe, ambaye amekuwa akihusishwa na Real Madrid, atasaini mkataba mpya kufuatia mazungumzo yao na mama wa nyota huyo mwenye miaka 23 wiki iliyopita. (Telegraph - subscription required) Liverpool imefanya mawasiliano na kiungo wa Ufaransa na Monaco Aurelien Tchouameni, 22. (Foot Mercato - in French) Manchester United inapanga kuzungumza na kipa mhispania David de Gea, 31 kuhusu mkataba mpya. (90 Min) Manchester United huenda ikaangukia pia kwa nyota wa kimataifa wa Ivory Coast Sebastien Haller, 27. Mshambuliaji huyo kwa sasa anacheza chini ya kocha ajaye wa United Erik ten Hag pale Ajax. (Sun) Kiungo mholanzi Donny van de Beek, 25, atapewa nafasi Manchester United msimu ujao na kocha Ten Hag. (Telegraph - subscription required) Chanzo cha picha, Getty Images Mlinzi mfaransa Jules Kounde anataka kuondoka Sevilla msimu wa kiangazi na nyota huyo mwenye miaka 23 anaitazama zaidi Chelsea. (Times - subscription required) Chelsea inamfuatilia mlinzi wa Ujerumani Amos Pieper, 24, ambaye mkataba wake na klabu ya Bundesliga Arminia Bielefeld unamalizika mwishoni mwa msimu. (Mirror) Newcastle inamtaka kiungo wa Tottenham na Denmark Pierre-Emile Hojbjerg, 26. (Express)) Kiungo wa Wolves na Ureno Ruben Neves, 25, ana shauku ya kujiunga na Barcelona. (Sport - in Spanish) Chanzo cha picha, Getty Images Kuna matumaini makubwa pale Barcelona kwamba mshambuliaji wa Poland Robert Lewandowski, 33, anaweza kujiunga nao msimu huu akitokea Bayern Munich. (Sport - in Spanish) Nyota wa kimataifa wa Croatia Luka Modric, 36, anajiandaa kusaini mkataba mwingine mpya Real Madrid, utakaomalizika mwaka 2023. (Fabrizio Romano) Leeds United watajielekeza kumsajili mshambuliaji wa Wales Brennan Johnson kama watasalia ligi kuu England, na endapo pia klabu Nottingham Forest anayochezea kinda huyo mwenye miaka 20 itashindwa kupanda ligi kuu. (Mail) Newcastle United inakaribia kumalizana na mlinzi wake raia wa Switzerland Fabian Schar, 30 kwa kumpa mkataba mpya, mkataba wake wa sasa unamalizika mwishoni mwa msimu. (Mail) Mlinzi wa pembeni muingereza Ashley Young ataongeza mkataba wake wa kusalia Aston Villa kwa mwaka mmoja zaidi, alijiunga na klabu hiyo ya Midlands akitokea Inter Milan msimu uliopita. (Times - subscription required) Villa iko kwenye mazungumzo ya kumsajili kiungo Msoctland wa Hearts Ewan Simpson. (Mail) ### Response: MICHEZO ### End

Susan Uhinga, Muheza Benki ya NMB imekabidhi mabati yenye thamani ya Sh milioni tano kwa uongozi wa Wilaya ya Muheza kusaidia ujenzi wa Hospitali ya wilaya. Akikabidhi msaada huo wa mabati 229 Meneja wa Benki ya NMB Kanda ya Kaskazini, Cosmas Gabriel, amesema mbali na huduma wanazozitoa pia wameona kuna umuhimu wa kuunga mkono juhudi za serikali katika kutatua kero zinazowakabili wananchi. “Sisi NMB tumeguswa kutokana na umuhimu wa huduma za afya lengo ni kuhakikisha wananchi wote wanapata huduma bora za afya na za uhakika. “Kwa kuzingatia pia mabati hayo yataenda kutumika katika jengo la wodi ya kina mama kwa ajili ya huduma ya afya ya mama na mtoto kwao ni jambo la faraja kwa kuwa wanawake ndiyo wadau wakubwa wa maendeleo,” amesema. Mabati hayo yameombwa na umoja wa wanawake wilaya ya Muheza kwa Benki ya NMB lengo likiwa kupata mabati ya kuhezekea jengo la kina mama. Akipokea mabati hayo Katibu wa Jumuiya ya Wanawake Tanzania (UWT), Mkoa wa Tanga, Sophia Mkupe, ameishukuru benki hiyo na kusema kwamba wadau wengine waige mfano kutoka kwa benki hiyo katika kuunga mkono juhudi za serikali katika kutatua changamoto zinazowakabili wananchi wake. “Wazo la kuwa na Hospitali ya Wilaya liliibuliwa na wanawake wa Wilaya ya Muheza kutokana na changamoto wanazokutana nazo katika kupata huduma za afya ya mama na mtoto,” amesema. Aidha, Mkupe ameutaka uongozi wa benki ya NMB kuangalia namna bora ya kupunguza riba na masharti ya upatikanaji wa mikopo ili wanawake waweze kunufaika na mikopo itolewayo na benki hiyo.

AFYA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Susan Uhinga, Muheza Benki ya NMB imekabidhi mabati yenye thamani ya Sh milioni tano kwa uongozi wa Wilaya ya Muheza kusaidia ujenzi wa Hospitali ya wilaya. Akikabidhi msaada huo wa mabati 229 Meneja wa Benki ya NMB Kanda ya Kaskazini, Cosmas Gabriel, amesema mbali na huduma wanazozitoa pia wameona kuna umuhimu wa kuunga mkono juhudi za serikali katika kutatua kero zinazowakabili wananchi. “Sisi NMB tumeguswa kutokana na umuhimu wa huduma za afya lengo ni kuhakikisha wananchi wote wanapata huduma bora za afya na za uhakika. “Kwa kuzingatia pia mabati hayo yataenda kutumika katika jengo la wodi ya kina mama kwa ajili ya huduma ya afya ya mama na mtoto kwao ni jambo la faraja kwa kuwa wanawake ndiyo wadau wakubwa wa maendeleo,” amesema. Mabati hayo yameombwa na umoja wa wanawake wilaya ya Muheza kwa Benki ya NMB lengo likiwa kupata mabati ya kuhezekea jengo la kina mama. Akipokea mabati hayo Katibu wa Jumuiya ya Wanawake Tanzania (UWT), Mkoa wa Tanga, Sophia Mkupe, ameishukuru benki hiyo na kusema kwamba wadau wengine waige mfano kutoka kwa benki hiyo katika kuunga mkono juhudi za serikali katika kutatua changamoto zinazowakabili wananchi wake. “Wazo la kuwa na Hospitali ya Wilaya liliibuliwa na wanawake wa Wilaya ya Muheza kutokana na changamoto wanazokutana nazo katika kupata huduma za afya ya mama na mtoto,” amesema. Aidha, Mkupe ameutaka uongozi wa benki ya NMB kuangalia namna bora ya kupunguza riba na masharti ya upatikanaji wa mikopo ili wanawake waweze kunufaika na mikopo itolewayo na benki hiyo. ### Response: AFYA ### End

Mwenyekiti wa Taswa SC, Majuto Omary alisema jana kuwa mbali ya timu ya soka pia katika ziara hiyo wataambatana na timu ya netiboli (Taswa Queens) kushiriki katika bonanza hilo la 10 lililoandaliwa na Chama cha Waandishi wa Habari wa mkoa wa Arusha (Taswa Arusha) na Kampuni ya wanahabari ya MS Unique Promotion.Alisema kuwa mbali ya soka na netiboli, pia watapeleka timu ya kuvuta kamba huku wakishiriki pia katika mchezo wa kufukuza kuku na timu zote zinaendelea na maandalizi huku akiwa na matumaini makubwa ya kuendeleza ushindi kama ilivyokuwa miaka ya nyuma.“Tupo katika maandalizi kuhakikisha tunatetea ubingwa wetu kwa mara nyingine kama ilivyokuwa miaka 10 iliyopita na hiyo inatokana na maandalizi yetu hasa tunapokwenda mikoani, mwanzoni mwa mwaka huu tulishiriki bonanza la michezo la Iringa baada ya kupata udhamini wa Benki ya Posta Tanzania (TPB), tukafanya vizuri sasa tunarudi tena Arusha kuhakikisha tunaendeleza rekodi yetu,” alisema Omary.Alisema kuwa Taswa SC inahitaji fedha na vifaa vya michezo ili kufanikisha safari hiyo na kushindana vyema mkoani Arusha.

MICHEZO

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Mwenyekiti wa Taswa SC, Majuto Omary alisema jana kuwa mbali ya timu ya soka pia katika ziara hiyo wataambatana na timu ya netiboli (Taswa Queens) kushiriki katika bonanza hilo la 10 lililoandaliwa na Chama cha Waandishi wa Habari wa mkoa wa Arusha (Taswa Arusha) na Kampuni ya wanahabari ya MS Unique Promotion.Alisema kuwa mbali ya soka na netiboli, pia watapeleka timu ya kuvuta kamba huku wakishiriki pia katika mchezo wa kufukuza kuku na timu zote zinaendelea na maandalizi huku akiwa na matumaini makubwa ya kuendeleza ushindi kama ilivyokuwa miaka ya nyuma.“Tupo katika maandalizi kuhakikisha tunatetea ubingwa wetu kwa mara nyingine kama ilivyokuwa miaka 10 iliyopita na hiyo inatokana na maandalizi yetu hasa tunapokwenda mikoani, mwanzoni mwa mwaka huu tulishiriki bonanza la michezo la Iringa baada ya kupata udhamini wa Benki ya Posta Tanzania (TPB), tukafanya vizuri sasa tunarudi tena Arusha kuhakikisha tunaendeleza rekodi yetu,” alisema Omary.Alisema kuwa Taswa SC inahitaji fedha na vifaa vya michezo ili kufanikisha safari hiyo na kushindana vyema mkoani Arusha. ### Response: MICHEZO ### End

NA PETER FABIAN, MWANZA MSANII wa nyimbo za injili nchini, Rose Mhando, ameshtakiwa kwa Waziri wa Habari, Utamaduni, Wasanii na Michezo, Nape Nnauye, kwa kitendo cha utapeli na kushindwa kutekeleza mkataba wa kuhudhuria na kutumbuiza kwenye Tamasha la Pasaka lililofanyika jijini Mwanza licha ya kulipwa gharama zote alizotaka. Mkurugenzi wa Kampuni ya Msama Promotions inayoongozwa na Alex Msama, ambayo ina mkataba naye imekuwa ikiuza na kuandaa matamasha ya msanii huyo pamoja na tamasha la Pasaka la kila mwaka, alimweleza Waziri Nnauye, mbele ya halaiki ya wananchi alipokuwa mgeni rasmi wa sherehe za tamasha hilo lililofanyika kwa mara ya kwanza jijini Mwanza na mikoa ya Kanda ya Ziwa. Msama alieleza kusikitishwa na kitendo cha Rose Mhando kuingia mitini ilihali akiwa ameingia mkataba na kulipwa gharama zote pamoja na nauli alizodai kabla ya kuanza safari kufika Geita, Mwanza na Kahama kujiunga na wasanii wenzake kwa ajili ya kutumbuiza katika tamasha hilo. “Mheshimiwa Waziri, Rose Mhando naye amekuwa ni jipu kwa kuwa amefanya utapeli kwa kukubali kulipwa gharama zake zote lakini ameshindwa kuhudhuria na kutumbuiza kama wenzake wakina Solomon Mkubwa, Bonny Mwaitege, Upendo Nkone na wengine uliowashuhudia hapa. “Hii ni mara ya tatu amekuwa akifanya hivi na mara kwa mara nimekuwa nikimsamehe,” alisema bila kutaja kiasi alichomlipa katika mkataba waliokubaliana ili aweze kufanya onyesho hilo. Msama pia akatumia fursa hiyo kuwaomba radhi wananchi waliofika katika Uwanja wa CCM Kirumba kwa kutegemea mwimbaji huyo angekuwepo na kutumbuiza na wenzake lakini kilichotokea ni aibu na utapeli wa msanii huyo mkubwa wa nyimbo za injili aliyejizolea umaarufu ndani na nje ya nchi. “Kuanzia leo mtu yeyote asije akaingizwa mjini na Rose Mhando kwa kuingia naye makubaliano akidhani yupo chini ya Kampuni ya Msama Promotions, kwa kitendo alichoendelea kukifanya naomba kutangaza rasmi kuvunja mkataba wa kufanya kazi na msanii huyo ili kulinda hadhi na heshima ya Kampuni yangu,” alisisitiza Msama. Msama aliomba wananchi waendelee kuipa sapoti kampuni yake kwa kuwa imekuwa ikirejesha mapato ya viingilio na sadaka katika tamasha hilo kwa jamii hasa kwa watu wasiojiweza, makundi maalumu pamoja na kuendeleza vipaji vya wasanii chipukizi wa nyimbo za injili nchini kote. Hata hivyo, wadau mbalimbali waliokuwepo katika uzinduzi huo walisikitishwa na kutokutokea kwa mwanamuziki huyo huku wengine wakimlalamikia kuwa na tabia hizo kwa muda mrefu na kufanya bila woga na hofu yoyote. Mwanamuziki huyo aliwahi kuripotiwa kutuhumiwa kufanya udanganyifu kwa kupokea zaidi ya Sh milioni 3 na kisha kushindwa kufanya onyesho katika tamasha la nyimbo za injili lililoandaliwa mkoani Njombe mwaka jana. Mkurugenzi wa Kampuni ya The Comfort Gospel Promotions, Seth Sedekia, ndiye alimfungulia kesi hiyo  katika kituo kikuu cha polisi Njombe na akapewa RB namba: NJ/RB/1793/2015. Kushindwa kutokea kwa mwanamuziki huyo siku hiyo ya Jumapili iliyopita, kuliwafanya mashabiki waliokuwa wamelipa kiingilio cha shilingi 5,000 kila mmoja kuzusha vurugu kubwa kwa mwandaaji huyo wakidai wametapeliwa huku wengine wakionyesha kuchukizwa na kitendo cha mwanamuziki huyo kushindwa kutokea kufanya onyesho hilo. Mwandaaji wa onyesho hilo, Sedekia alisema amefikia hatua ya kufungua kesi kituo cha polisi kufuatia kumlipa fedha zote shilingi milioni tatu Mhando ambazo alisaini mkataba naye akiwa mjini Dodoma kwa ajili ya kufanya onyesho mjini Njombe. Katika onyesho hilo, Mhando alitarajiwa kushirikiana na msanii wa nyimbo za injili, Happy Kamili kutoka jijini Mbeya ambaye alifika katika tamasha hilo akishirikiana na wasanii wengine kutoka mjini Njombe. Ofisa Habari wa Kamanda wa Polisi mkoani Njombe, Franco Malimba, alipoulizwa juu ya kuwepo kwa taarifa hizo katika kituo cha polisi, alikiri kuwepo lakini alisema hawezi kulizungumzia kwa sababu halijafika ngazi za juu.

BURUDANI

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- NA PETER FABIAN, MWANZA MSANII wa nyimbo za injili nchini, Rose Mhando, ameshtakiwa kwa Waziri wa Habari, Utamaduni, Wasanii na Michezo, Nape Nnauye, kwa kitendo cha utapeli na kushindwa kutekeleza mkataba wa kuhudhuria na kutumbuiza kwenye Tamasha la Pasaka lililofanyika jijini Mwanza licha ya kulipwa gharama zote alizotaka. Mkurugenzi wa Kampuni ya Msama Promotions inayoongozwa na Alex Msama, ambayo ina mkataba naye imekuwa ikiuza na kuandaa matamasha ya msanii huyo pamoja na tamasha la Pasaka la kila mwaka, alimweleza Waziri Nnauye, mbele ya halaiki ya wananchi alipokuwa mgeni rasmi wa sherehe za tamasha hilo lililofanyika kwa mara ya kwanza jijini Mwanza na mikoa ya Kanda ya Ziwa. Msama alieleza kusikitishwa na kitendo cha Rose Mhando kuingia mitini ilihali akiwa ameingia mkataba na kulipwa gharama zote pamoja na nauli alizodai kabla ya kuanza safari kufika Geita, Mwanza na Kahama kujiunga na wasanii wenzake kwa ajili ya kutumbuiza katika tamasha hilo. “Mheshimiwa Waziri, Rose Mhando naye amekuwa ni jipu kwa kuwa amefanya utapeli kwa kukubali kulipwa gharama zake zote lakini ameshindwa kuhudhuria na kutumbuiza kama wenzake wakina Solomon Mkubwa, Bonny Mwaitege, Upendo Nkone na wengine uliowashuhudia hapa. “Hii ni mara ya tatu amekuwa akifanya hivi na mara kwa mara nimekuwa nikimsamehe,” alisema bila kutaja kiasi alichomlipa katika mkataba waliokubaliana ili aweze kufanya onyesho hilo. Msama pia akatumia fursa hiyo kuwaomba radhi wananchi waliofika katika Uwanja wa CCM Kirumba kwa kutegemea mwimbaji huyo angekuwepo na kutumbuiza na wenzake lakini kilichotokea ni aibu na utapeli wa msanii huyo mkubwa wa nyimbo za injili aliyejizolea umaarufu ndani na nje ya nchi. “Kuanzia leo mtu yeyote asije akaingizwa mjini na Rose Mhando kwa kuingia naye makubaliano akidhani yupo chini ya Kampuni ya Msama Promotions, kwa kitendo alichoendelea kukifanya naomba kutangaza rasmi kuvunja mkataba wa kufanya kazi na msanii huyo ili kulinda hadhi na heshima ya Kampuni yangu,” alisisitiza Msama. Msama aliomba wananchi waendelee kuipa sapoti kampuni yake kwa kuwa imekuwa ikirejesha mapato ya viingilio na sadaka katika tamasha hilo kwa jamii hasa kwa watu wasiojiweza, makundi maalumu pamoja na kuendeleza vipaji vya wasanii chipukizi wa nyimbo za injili nchini kote. Hata hivyo, wadau mbalimbali waliokuwepo katika uzinduzi huo walisikitishwa na kutokutokea kwa mwanamuziki huyo huku wengine wakimlalamikia kuwa na tabia hizo kwa muda mrefu na kufanya bila woga na hofu yoyote. Mwanamuziki huyo aliwahi kuripotiwa kutuhumiwa kufanya udanganyifu kwa kupokea zaidi ya Sh milioni 3 na kisha kushindwa kufanya onyesho katika tamasha la nyimbo za injili lililoandaliwa mkoani Njombe mwaka jana. Mkurugenzi wa Kampuni ya The Comfort Gospel Promotions, Seth Sedekia, ndiye alimfungulia kesi hiyo  katika kituo kikuu cha polisi Njombe na akapewa RB namba: NJ/RB/1793/2015. Kushindwa kutokea kwa mwanamuziki huyo siku hiyo ya Jumapili iliyopita, kuliwafanya mashabiki waliokuwa wamelipa kiingilio cha shilingi 5,000 kila mmoja kuzusha vurugu kubwa kwa mwandaaji huyo wakidai wametapeliwa huku wengine wakionyesha kuchukizwa na kitendo cha mwanamuziki huyo kushindwa kutokea kufanya onyesho hilo. Mwandaaji wa onyesho hilo, Sedekia alisema amefikia hatua ya kufungua kesi kituo cha polisi kufuatia kumlipa fedha zote shilingi milioni tatu Mhando ambazo alisaini mkataba naye akiwa mjini Dodoma kwa ajili ya kufanya onyesho mjini Njombe. Katika onyesho hilo, Mhando alitarajiwa kushirikiana na msanii wa nyimbo za injili, Happy Kamili kutoka jijini Mbeya ambaye alifika katika tamasha hilo akishirikiana na wasanii wengine kutoka mjini Njombe. Ofisa Habari wa Kamanda wa Polisi mkoani Njombe, Franco Malimba, alipoulizwa juu ya kuwepo kwa taarifa hizo katika kituo cha polisi, alikiri kuwepo lakini alisema hawezi kulizungumzia kwa sababu halijafika ngazi za juu. ### Response: BURUDANI ### End

RAIS wa Shirikisho la Soka Tanzania (TFF), Wallace Karia amechaguliwa bila kupingwa kuwa Rais wa Baraza la vyama vya soka Afrika Mashariki na Kati (Cecafa) katika uchaguzi mkuu uliofanyika mjini Kampala, Uganda jana. Uchaguzi huo ulifanyika baada ya viongozi waliokuwepo kumaliza muda wao tangu mwezi uliopita.Karia ataongoza baraza hilo kwa miaka minne, akichukua mikoba iliyoachwa na rais wa zamani wa Shirikisho la Soka la Sudani (SFA) Mutasim Gafaar aliyemaliza muda wake. Katika uchaguzi huo, makamu wa kwanza wa rais amechaguliwa Francis Amin kutoka Sudan Kusini na makamu wa rais wa pili ni Esayas Jiro wa Ethiopia.Akijibu maswali ya waandishi wa habari jana baada ya kumalizika kwa uchaguzi huo, Karia alisema mambo atakayofanyia kazi ni pamoja na suala la udhamini.“Tutajipanga ili kupata wadhamini lakini hawawezi kuja hivi hivi bila sisi wenyewe kuwa wawazi na kuwajibika kuwa waadilifu na kuhakikisha kwamba angalau kile kidogo tunachokipata tunafanya mambo yanayoonekana,”alisema.Alisema uhakika wa wadhamini kuja upo kwani tayari wapo baadhi wamekuwa wakiunga mkono kama Shirikisho la soka la kimataifa (Fifa) na lile la Afrika (Caf) na la Ulaya Uefa. Rais huyo alisema mashirikisho hayo yamekuwa yakiwasaidia hasa kwenye soka la vijana ila michuano ya Chalenji wamekuwa wakibeba jukumu wenyewe.Alisema iwapo watatengeneza mipango mikakati mizuri wataleta misaada itakayosaidia kuendesha mashindano ya Cecafa. Kuhusu kutanua soka la ufukweni, alisema watahakikisha na nchi nyingine za ukanda huo zinashiriki kikamilifu huku akizitaja Ethiopia, Sudan, Sudan Kusini na Eritrea.Wakati huohuo Katibu Mkuu wa Cecafa, Nicholas Musonye alitangaza jana kuwa huo ni muula wake wa mwisho wa kuiongoza Cecafa kwa nafasi hiyo.

MICHEZO

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- RAIS wa Shirikisho la Soka Tanzania (TFF), Wallace Karia amechaguliwa bila kupingwa kuwa Rais wa Baraza la vyama vya soka Afrika Mashariki na Kati (Cecafa) katika uchaguzi mkuu uliofanyika mjini Kampala, Uganda jana. Uchaguzi huo ulifanyika baada ya viongozi waliokuwepo kumaliza muda wao tangu mwezi uliopita.Karia ataongoza baraza hilo kwa miaka minne, akichukua mikoba iliyoachwa na rais wa zamani wa Shirikisho la Soka la Sudani (SFA) Mutasim Gafaar aliyemaliza muda wake. Katika uchaguzi huo, makamu wa kwanza wa rais amechaguliwa Francis Amin kutoka Sudan Kusini na makamu wa rais wa pili ni Esayas Jiro wa Ethiopia.Akijibu maswali ya waandishi wa habari jana baada ya kumalizika kwa uchaguzi huo, Karia alisema mambo atakayofanyia kazi ni pamoja na suala la udhamini.“Tutajipanga ili kupata wadhamini lakini hawawezi kuja hivi hivi bila sisi wenyewe kuwa wawazi na kuwajibika kuwa waadilifu na kuhakikisha kwamba angalau kile kidogo tunachokipata tunafanya mambo yanayoonekana,”alisema.Alisema uhakika wa wadhamini kuja upo kwani tayari wapo baadhi wamekuwa wakiunga mkono kama Shirikisho la soka la kimataifa (Fifa) na lile la Afrika (Caf) na la Ulaya Uefa. Rais huyo alisema mashirikisho hayo yamekuwa yakiwasaidia hasa kwenye soka la vijana ila michuano ya Chalenji wamekuwa wakibeba jukumu wenyewe.Alisema iwapo watatengeneza mipango mikakati mizuri wataleta misaada itakayosaidia kuendesha mashindano ya Cecafa. Kuhusu kutanua soka la ufukweni, alisema watahakikisha na nchi nyingine za ukanda huo zinashiriki kikamilifu huku akizitaja Ethiopia, Sudan, Sudan Kusini na Eritrea.Wakati huohuo Katibu Mkuu wa Cecafa, Nicholas Musonye alitangaza jana kuwa huo ni muula wake wa mwisho wa kuiongoza Cecafa kwa nafasi hiyo. ### Response: MICHEZO ### End

NA TIMOTHY ITEMBE-MARA MKUU wa Wilaya Rorya, Saimon Chacha, ametoa onyo kai kwa wale watu watajaribu kuvuruga amani katika Uchagui wa Serikali za Mitaa unaotarajiwa kufanyika Novemba 24. Alitoa kauli hiyo jana kwenye kikao cha pamoja kilichukuwakimeandaliwa kutoa tangazo la uchaguzi huo wilyani hapo. Chacha alisema maandalizi ya uchaguzi wa huo yaandelea vyema na kinachotakiwa ni jamiii na wasiamizi  kuzingatia sheria na kanuni pamoja na taratibu zilizopo kwani. Kwa upande wake Msimamizi wa uchaguzi huo wilayani Rorya, Gabriel Njige, alisema anatarajia kuona uchaguzi unakuwa huru, haki na amani unatawaliwa na amani. Kauli hiyo ameitoa jana kwenye kikao kilichowashirikisha viongozi ngazi ya vitongoji na vijiji na kata.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- NA TIMOTHY ITEMBE-MARA MKUU wa Wilaya Rorya, Saimon Chacha, ametoa onyo kai kwa wale watu watajaribu kuvuruga amani katika Uchagui wa Serikali za Mitaa unaotarajiwa kufanyika Novemba 24. Alitoa kauli hiyo jana kwenye kikao cha pamoja kilichukuwakimeandaliwa kutoa tangazo la uchaguzi huo wilyani hapo. Chacha alisema maandalizi ya uchaguzi wa huo yaandelea vyema na kinachotakiwa ni jamiii na wasiamizi  kuzingatia sheria na kanuni pamoja na taratibu zilizopo kwani. Kwa upande wake Msimamizi wa uchaguzi huo wilayani Rorya, Gabriel Njige, alisema anatarajia kuona uchaguzi unakuwa huru, haki na amani unatawaliwa na amani. Kauli hiyo ameitoa jana kwenye kikao kilichowashirikisha viongozi ngazi ya vitongoji na vijiji na kata. ### Response: KITAIFA ### End

ALIYEKUWA Mkurugenzi wa Kampuni ya Mabasi Yaendayo Haraka Dar es Salaam (UDARTPLC), Florencia Mashauri amefi kishwa katika Mahakama ya Hakimu Mkazi Kisutu, akikabiliwa na mashitaka sita ikiwemo kuuza mafuta bila kibali na kusababisha hasara ya Sh bilioni 2.4.Florencia ni mke wa Mkurugenzi wa Mradi wa Mabasi yaendayo Haraka Dar es Salaam (UDART), Robert Kisena. Florencia ambaye pia ni Mkurugenzi wa Kampuni ya Mafuta na Gesi ya Zenon, ni mkazi wa Mtaa wa Isevya Upanga na alifikishwa mahakamani hapo jana na kusomewa mashitaka mbele ya Hakimu Mkazi, Augustino Rwizile.Wakili wa Serikali, Ester Martin akisaidiana na Fatuma Waziri, alidai Januari Mosi, 2011 na Mei 31, 2018 maeneo tofauti ya Jiji la Dar es Salaam, Florencia akiwa na watu ambao hawapo mahakamani, waliratibu genge la uhalifu. Martin alidai katika mashitaka ya pili kuwa Januari Mosi, 2015 na Desemba 31, 2017 maeneo ya Jangwani wilayani Ilala akiwa Mkurugenzi wa Zenon Oil & Gas Limited, alijenga Kituo cha Mafuta ya Petroli kilichopo yadi ya Kituo cha Mabasi ya Mwendokasi bila kuwa na kibali kutoka Mamlaka ya Udhibiti wa Huduma za Nishati na Maji (EWURA).Pia alidai mshitakiwa huyo anayejulikana pia kwa jina la Florencia Membe, Januari Mosi, 2015 na Desemba 31, 2017 maeneo ya Jangwani, akiwa Mkurugenzi wa kampuni hiyo, alianzisha biashara ya kuuza mafuta katika eneo lisiloruhusiwa. Katika mashitaka ya nne, inadaiwa Mei 25, 2015 na Desemba 31, 2016 maeneo ya Dar es Salaam, akiwa Mkurugenzi wa Kampuni ya Mabasi Yaendayo Haraka Dar es Salaam (UDA-PLC), aliiba mafuta ya Sh 1,216,145,375.10 mali ya UDA.Inadaiwa Mei 25, 2015 na Desemba 31, 2016 maeneo ya Jiji la Dar es Salaam, kwa lengo la kuhalalisha au kuficha uhalisi alibadili mafuta ya Sh 1,216,145,375.10 kwa kuyauza wakati akijua kwamba mafuta hayo ni zao la uhalifu. Wakili Waziri, alidai kuwa Mei 25, 2015 na Desemba 31, 2016, mshitakiwa alimiliki Sh bilioni 1.2 kwa kujua kwamba fedha hizo ni zao la kosa la wizi. Katika mashitaka ya kuisababishia serikali hasara inadaiwa kuwa kati ya tarehe hizo, Florencia aliisababishia UDART hasara ya Sh 2,414,326,260.Hakimu Rwizile alimtaka mshitakiwa kutokujibu chochote kwa sababu makosa ya uhujumu uchumi mahakama hiyo haina mamlaka ya kuyasikiliza na kwamba ataruhusiwa kujibu pindi watakapopata mamlaka hayo. Hata hivyo, Wakili Martin alidai kuwa upelelezi wa kesi hiyo unaendelea na hivyo aliomba tarehe nyingine kwa ajili ya kutajwa. Hakimu Rwizile pia alisema mshitakiwa atakuwa rumande kwa sababu mashitaka hayo hayana dhamana na kuahirisha kesi hiyo hadi Aprili 23, mwaka huu kwa ajili ya kutajwa.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- ALIYEKUWA Mkurugenzi wa Kampuni ya Mabasi Yaendayo Haraka Dar es Salaam (UDARTPLC), Florencia Mashauri amefi kishwa katika Mahakama ya Hakimu Mkazi Kisutu, akikabiliwa na mashitaka sita ikiwemo kuuza mafuta bila kibali na kusababisha hasara ya Sh bilioni 2.4.Florencia ni mke wa Mkurugenzi wa Mradi wa Mabasi yaendayo Haraka Dar es Salaam (UDART), Robert Kisena. Florencia ambaye pia ni Mkurugenzi wa Kampuni ya Mafuta na Gesi ya Zenon, ni mkazi wa Mtaa wa Isevya Upanga na alifikishwa mahakamani hapo jana na kusomewa mashitaka mbele ya Hakimu Mkazi, Augustino Rwizile.Wakili wa Serikali, Ester Martin akisaidiana na Fatuma Waziri, alidai Januari Mosi, 2011 na Mei 31, 2018 maeneo tofauti ya Jiji la Dar es Salaam, Florencia akiwa na watu ambao hawapo mahakamani, waliratibu genge la uhalifu. Martin alidai katika mashitaka ya pili kuwa Januari Mosi, 2015 na Desemba 31, 2017 maeneo ya Jangwani wilayani Ilala akiwa Mkurugenzi wa Zenon Oil & Gas Limited, alijenga Kituo cha Mafuta ya Petroli kilichopo yadi ya Kituo cha Mabasi ya Mwendokasi bila kuwa na kibali kutoka Mamlaka ya Udhibiti wa Huduma za Nishati na Maji (EWURA).Pia alidai mshitakiwa huyo anayejulikana pia kwa jina la Florencia Membe, Januari Mosi, 2015 na Desemba 31, 2017 maeneo ya Jangwani, akiwa Mkurugenzi wa kampuni hiyo, alianzisha biashara ya kuuza mafuta katika eneo lisiloruhusiwa. Katika mashitaka ya nne, inadaiwa Mei 25, 2015 na Desemba 31, 2016 maeneo ya Dar es Salaam, akiwa Mkurugenzi wa Kampuni ya Mabasi Yaendayo Haraka Dar es Salaam (UDA-PLC), aliiba mafuta ya Sh 1,216,145,375.10 mali ya UDA.Inadaiwa Mei 25, 2015 na Desemba 31, 2016 maeneo ya Jiji la Dar es Salaam, kwa lengo la kuhalalisha au kuficha uhalisi alibadili mafuta ya Sh 1,216,145,375.10 kwa kuyauza wakati akijua kwamba mafuta hayo ni zao la uhalifu. Wakili Waziri, alidai kuwa Mei 25, 2015 na Desemba 31, 2016, mshitakiwa alimiliki Sh bilioni 1.2 kwa kujua kwamba fedha hizo ni zao la kosa la wizi. Katika mashitaka ya kuisababishia serikali hasara inadaiwa kuwa kati ya tarehe hizo, Florencia aliisababishia UDART hasara ya Sh 2,414,326,260.Hakimu Rwizile alimtaka mshitakiwa kutokujibu chochote kwa sababu makosa ya uhujumu uchumi mahakama hiyo haina mamlaka ya kuyasikiliza na kwamba ataruhusiwa kujibu pindi watakapopata mamlaka hayo. Hata hivyo, Wakili Martin alidai kuwa upelelezi wa kesi hiyo unaendelea na hivyo aliomba tarehe nyingine kwa ajili ya kutajwa. Hakimu Rwizile pia alisema mshitakiwa atakuwa rumande kwa sababu mashitaka hayo hayana dhamana na kuahirisha kesi hiyo hadi Aprili 23, mwaka huu kwa ajili ya kutajwa. ### Response: KITAIFA ### End

WIKI hii, Julai 1, Benki ya Dunia iliingiza Tanzania katika kundi la nchi zenye kipato cha kati. Hizi ni habari njema hata pamoja na kwamba wapo wanaoona kuna mapungufu fulani fulani katika utendaji. Hatua ya kutoka katika umaskini na kupanda kwenda katika hatua nyingine ya juu huusisha suala zima la uchumi au maendeleo ya kiuchumi. Lakini pamoja na hayo maendeleo ya kiuchumi huguswa na vitu au mambo mengi mfano kutenda haki, amani, usalama, utulivu nakadhalika. Mtu yeyote anapokuwa katika mazingira yenye kutenda haki, amani, utulivu humwezesha kufanya kazi kwa bidii na hatimaye kuwa mzalendo kwa nchi yake ikiwa ni pamoja na kulipa kodi. Sasa mazingira yanapokuwa tofauti na hayo, ndiyo ambayo yanachangia kwa kiasi kikubwa kurudisha nyuma maendeleo ya nchi . Kwa sababu hiyo sisi tunaweza kusema tumekuwa mabalozi wazuri wa kusisitiza suala la haki kila wakati, kwa sababu tumekuwa tukiamini haki ni msingi wa mambo yote mazuri. Na ndio maana tumekuwa tukikosa na wakati mwingine kukumbusha kutenda haki hasa katika vyombo vile vya kimaamuzi na kiutendaji. Tumekuwa tukisisitiza kwamba vyombo hivyo vinapaswa kutambua wajibu wao kuwa ni kutafuta namna ya kutatua matatizo na si kuyaongeza. Yapo baadhi ya matukio si yote ambayo yamefanywa na vyombo hivyo na hivyo kutoa taswira ya kukomoa au kuumiza baadhi ya watu kwa makusudi. Tumekuwa tukisisitiza  hayo kutokana na kuwapo kwa ripoti ambazo zinaonyesha kuwa barani Afrika kwa muda mrefu sasa watu wameumizwa na vitendo vya kudhulumiwa haki zao msingi. Kwa mujibu wa ripoti hizo hata kutopea katika umaskini wa kimawazo, na hivyo wengi kuhadaika na kauli za wanasiasa, viongozi na watu wenye nafasi katika jamii, msingi wake ni dhuluma ya haki zao za msingi.  Kwa misingi kama hiyo sisi kama  chombo cha habari  tunao wajibu wa kukumbusha kwamba vyombo hivyo kila inachofanya kabla ya kutoa uamuzi wowote basi vitambue vinao wajibu wa kuchunguza, kusikiliza, kubadilisha na kuboresha. Zipo nyakati tumeshuhudia vyombo hivi vikichukua uamuzi wa ghafla hata katika masuala nyeti sana katika mifumo ya sheria, utumishi nk.  Vyombo hivi vinapaswa kutambua kwamba chochote kitakachofanyika bila kufuata misingi hiyo tuliyoitaja hapo juu kitakwenda kuathiri mustakabali mwema wa Taifa letu. Wakati fulani aliyepata kuwa kiongozi wa Kanisa Katoliki duniani, Baba Mtakatifu Benedikto wa XVI, alitoa changamoto kubwa kwa watawala wa dunia.  Kwa maneno yake mwenyewe alisema; “jamii yenye haki hujengwa na wanajamii wenye haki”.  Maana yake tukitaka kujenga jamii yenye haki hatuna budi sisi wenyewe kuwa wenye haki. Kiongozi huyo alikwenda mbali na kusema; wao kama kanisa hawana mbinu za kiufundi wala nafasi ya kuingilia mambo ya siasa moja kwa moja lakini alibainisha wazi utume ambao alisema kama kanisa haliwezi kuuacha hata kidogo ni ule wa kuutangaza ukweli. Ukweli si jambo ambalo linapaswa kubebwa na taasisi zetu za kidini tu bali hata katika serikali zetu na taasisi zake, mahakama zetu, vyombo vya ulinzi na uslama kama Jeshi la Polisi,  Bunge nk. Kuna msemo mmoja kwamba; ukweli ndio utakaowaweka watu wote huru: iwe katika siasa au katika nyanja yoyote ya kijamii.  Kwa sababu hiyo tunaamini ujenzi wa jamii yenye misingi ya haki ni wajibu wetu sote lakini serikali, mahakama na Bunge linawajibika kujenga dhamira hiyo.  Mahakama itambue kama ni taasisi ya kupigania haki, serikali ni wakala wa haki vivyo hivyo hata Bunge.  viongozi  wakiwamo wale wa kisiasa, na wananchi watambue kuwa wao ni wawajibikaji katika shughuli za kijamii na iwapo wote hawa watauzingatia ukweli ndani ya dhamiri zao zilizojengwa juu ya ukweli na ukweli tupu, basi jamii ina uhakika wa kujenga haki na amani na matokeo ya hayo ni kupaa kimaendeleo.

UCHUMI

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- WIKI hii, Julai 1, Benki ya Dunia iliingiza Tanzania katika kundi la nchi zenye kipato cha kati. Hizi ni habari njema hata pamoja na kwamba wapo wanaoona kuna mapungufu fulani fulani katika utendaji. Hatua ya kutoka katika umaskini na kupanda kwenda katika hatua nyingine ya juu huusisha suala zima la uchumi au maendeleo ya kiuchumi. Lakini pamoja na hayo maendeleo ya kiuchumi huguswa na vitu au mambo mengi mfano kutenda haki, amani, usalama, utulivu nakadhalika. Mtu yeyote anapokuwa katika mazingira yenye kutenda haki, amani, utulivu humwezesha kufanya kazi kwa bidii na hatimaye kuwa mzalendo kwa nchi yake ikiwa ni pamoja na kulipa kodi. Sasa mazingira yanapokuwa tofauti na hayo, ndiyo ambayo yanachangia kwa kiasi kikubwa kurudisha nyuma maendeleo ya nchi . Kwa sababu hiyo sisi tunaweza kusema tumekuwa mabalozi wazuri wa kusisitiza suala la haki kila wakati, kwa sababu tumekuwa tukiamini haki ni msingi wa mambo yote mazuri. Na ndio maana tumekuwa tukikosa na wakati mwingine kukumbusha kutenda haki hasa katika vyombo vile vya kimaamuzi na kiutendaji. Tumekuwa tukisisitiza kwamba vyombo hivyo vinapaswa kutambua wajibu wao kuwa ni kutafuta namna ya kutatua matatizo na si kuyaongeza. Yapo baadhi ya matukio si yote ambayo yamefanywa na vyombo hivyo na hivyo kutoa taswira ya kukomoa au kuumiza baadhi ya watu kwa makusudi. Tumekuwa tukisisitiza  hayo kutokana na kuwapo kwa ripoti ambazo zinaonyesha kuwa barani Afrika kwa muda mrefu sasa watu wameumizwa na vitendo vya kudhulumiwa haki zao msingi. Kwa mujibu wa ripoti hizo hata kutopea katika umaskini wa kimawazo, na hivyo wengi kuhadaika na kauli za wanasiasa, viongozi na watu wenye nafasi katika jamii, msingi wake ni dhuluma ya haki zao za msingi.  Kwa misingi kama hiyo sisi kama  chombo cha habari  tunao wajibu wa kukumbusha kwamba vyombo hivyo kila inachofanya kabla ya kutoa uamuzi wowote basi vitambue vinao wajibu wa kuchunguza, kusikiliza, kubadilisha na kuboresha. Zipo nyakati tumeshuhudia vyombo hivi vikichukua uamuzi wa ghafla hata katika masuala nyeti sana katika mifumo ya sheria, utumishi nk.  Vyombo hivi vinapaswa kutambua kwamba chochote kitakachofanyika bila kufuata misingi hiyo tuliyoitaja hapo juu kitakwenda kuathiri mustakabali mwema wa Taifa letu. Wakati fulani aliyepata kuwa kiongozi wa Kanisa Katoliki duniani, Baba Mtakatifu Benedikto wa XVI, alitoa changamoto kubwa kwa watawala wa dunia.  Kwa maneno yake mwenyewe alisema; “jamii yenye haki hujengwa na wanajamii wenye haki”.  Maana yake tukitaka kujenga jamii yenye haki hatuna budi sisi wenyewe kuwa wenye haki. Kiongozi huyo alikwenda mbali na kusema; wao kama kanisa hawana mbinu za kiufundi wala nafasi ya kuingilia mambo ya siasa moja kwa moja lakini alibainisha wazi utume ambao alisema kama kanisa haliwezi kuuacha hata kidogo ni ule wa kuutangaza ukweli. Ukweli si jambo ambalo linapaswa kubebwa na taasisi zetu za kidini tu bali hata katika serikali zetu na taasisi zake, mahakama zetu, vyombo vya ulinzi na uslama kama Jeshi la Polisi,  Bunge nk. Kuna msemo mmoja kwamba; ukweli ndio utakaowaweka watu wote huru: iwe katika siasa au katika nyanja yoyote ya kijamii.  Kwa sababu hiyo tunaamini ujenzi wa jamii yenye misingi ya haki ni wajibu wetu sote lakini serikali, mahakama na Bunge linawajibika kujenga dhamira hiyo.  Mahakama itambue kama ni taasisi ya kupigania haki, serikali ni wakala wa haki vivyo hivyo hata Bunge.  viongozi  wakiwamo wale wa kisiasa, na wananchi watambue kuwa wao ni wawajibikaji katika shughuli za kijamii na iwapo wote hawa watauzingatia ukweli ndani ya dhamiri zao zilizojengwa juu ya ukweli na ukweli tupu, basi jamii ina uhakika wa kujenga haki na amani na matokeo ya hayo ni kupaa kimaendeleo. ### Response: UCHUMI ### End

JUMUIYA ya Maendeleo Kusini mwa Afrika (SADC) imesema itahakikisha inamuenzi aliyekuwa Rais wa Afrika Kusini, Nelson Mandelea kwa kufanya kazi kwa bidii, kuimarisha amani, maendeleo endelevu na heshima kwa raia wote katika kanda.Katibu Mtendaji wa SADC, Dk Stergomena Tax alisema hayo juzi wakati wa maadhimisho ya Siku ya Kimataifa ya kumuenzi kiongozi huyo anayekumbukwa kwa kuthamini amani, utu na usawa.“Msimamo wa Madiba wa kuendeleza ushirikiano wa kikanda na umoja daima utakuwa mwongozo wa ukanda kuwa imara, kuwa na amani na maendeleo endelevu,” alisema Tax kupitia taarifa aliyoitoa.Katika kipindi cha miaka 10 iliyopita, dunia imekuwa ikiadhimisha na kumuenzi Mandela kwa kazi kubwa aliyofanya kuunga mkono amani na usuluhishi wa kimataifa. Alisema msimamo wa Mandela wa kuendeleza ushirikiano wa kikanda na umoja ndiyo mwongozo kwa kanda kufikia ustawi, haki ya jamii na maendeleo endelevu.Tax alisema SADC inajivunia kuungana na jumuiya ya kimataifa kusherehekea maisha na historia ya Nelson Mandela ambaye alisimama kama alama ya demokrasia na ukombozi katika Afrika Kusini na dunia kwa ujumla.Stergomena alisema, “katika siku hii maalumu, SADC tunapenda kutoa heshima kwa Madiba, kama alivyotambulika kuwa mwenye upendo, tunatambua mchango wake kwa ustawi wa binadamu ikiwamo ulinzi, usawa wa kijinsia na haki za binadamu.”Jumuiya kupitia kwa mtendaji wake inasema maisha ya Mandela yametoa mafunzo mengi kwao. Alisema ni miongoni mwa ‘watoto’ wa kanda ya kusini mwa Afrika aliyeamini katika ustawi wa watu na dunia yenye amani.Alisisitiza kila mmoja kuiga mfano wake na kushiriki kuhakikisha kusini mwa Afrika kunakuwa na amani, usalama na kuwezesha maisha bora kwa wote. Msingi wa SADC wa kusimamia malengo yake ya maendeleo ya kiuchumi, kijamii, ulinzi na usalama kikanda unabainishwa katika Ibara ya 2 ya Mkataba wa SADC.Wakati wa warsha ya waandishi wa habari watakaoripoti mkutano mkuu wa 39 wa SADC utakaofanyika mwezi ujao nchini, Mkuu wa Operesheni na Mafunzo, Brigedi ya Magharibi, Jeshi la Ulinzi la Wananchi wa Tanzania (JWTZ) Kanali Wilbert Ibuge, alitaja malengo yanayozingatiwa na nchi wanachama.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- JUMUIYA ya Maendeleo Kusini mwa Afrika (SADC) imesema itahakikisha inamuenzi aliyekuwa Rais wa Afrika Kusini, Nelson Mandelea kwa kufanya kazi kwa bidii, kuimarisha amani, maendeleo endelevu na heshima kwa raia wote katika kanda.Katibu Mtendaji wa SADC, Dk Stergomena Tax alisema hayo juzi wakati wa maadhimisho ya Siku ya Kimataifa ya kumuenzi kiongozi huyo anayekumbukwa kwa kuthamini amani, utu na usawa.“Msimamo wa Madiba wa kuendeleza ushirikiano wa kikanda na umoja daima utakuwa mwongozo wa ukanda kuwa imara, kuwa na amani na maendeleo endelevu,” alisema Tax kupitia taarifa aliyoitoa.Katika kipindi cha miaka 10 iliyopita, dunia imekuwa ikiadhimisha na kumuenzi Mandela kwa kazi kubwa aliyofanya kuunga mkono amani na usuluhishi wa kimataifa. Alisema msimamo wa Mandela wa kuendeleza ushirikiano wa kikanda na umoja ndiyo mwongozo kwa kanda kufikia ustawi, haki ya jamii na maendeleo endelevu.Tax alisema SADC inajivunia kuungana na jumuiya ya kimataifa kusherehekea maisha na historia ya Nelson Mandela ambaye alisimama kama alama ya demokrasia na ukombozi katika Afrika Kusini na dunia kwa ujumla.Stergomena alisema, “katika siku hii maalumu, SADC tunapenda kutoa heshima kwa Madiba, kama alivyotambulika kuwa mwenye upendo, tunatambua mchango wake kwa ustawi wa binadamu ikiwamo ulinzi, usawa wa kijinsia na haki za binadamu.”Jumuiya kupitia kwa mtendaji wake inasema maisha ya Mandela yametoa mafunzo mengi kwao. Alisema ni miongoni mwa ‘watoto’ wa kanda ya kusini mwa Afrika aliyeamini katika ustawi wa watu na dunia yenye amani.Alisisitiza kila mmoja kuiga mfano wake na kushiriki kuhakikisha kusini mwa Afrika kunakuwa na amani, usalama na kuwezesha maisha bora kwa wote. Msingi wa SADC wa kusimamia malengo yake ya maendeleo ya kiuchumi, kijamii, ulinzi na usalama kikanda unabainishwa katika Ibara ya 2 ya Mkataba wa SADC.Wakati wa warsha ya waandishi wa habari watakaoripoti mkutano mkuu wa 39 wa SADC utakaofanyika mwezi ujao nchini, Mkuu wa Operesheni na Mafunzo, Brigedi ya Magharibi, Jeshi la Ulinzi la Wananchi wa Tanzania (JWTZ) Kanali Wilbert Ibuge, alitaja malengo yanayozingatiwa na nchi wanachama. ### Response: KITAIFA ### End

NAIBU Waziri wa Mambo ya Ndani, Hamad Masauni amewakumbusha wanasiasa kwamba agizo la serikali kuzuia mikutano ya hadhara ya vyama vya siasa bado lipo, likiwa na lengo la kutoa fursa nzuri kwa wananchi kushiriki katika harakati za maendeleo ya kiuchumi. Masauni alisema hayo wakati akizungumza na viongozi wa Chama cha Mapinduzi(CCM) pamoja na wananchi wa jimbo la Mahonda katika mkutano wa hadhara ambao ulitaarishwa na mwakilishi wa jimbo hilo, Balozi Seif Ali Iddi. Alisema agizo hilo halina nia mbaya kuwazuwia viongozi wa vyama vya siasa kufanya mikutano, isipokuwa lengo lake ni kutoa fursa nzuri kwa wananchi kushiriki katika shughuli za maendeleo.Masauni alisema wapo watu walikuwa wakiitumia vibaya mikutano ya hadhara kwa kufanya fujo na kusbabisha uvunjifu wa amani.“Agizo la serikali kuzuia mikutano ya hadhara ya wanasiasa bado lipo na linatekelezwa...amri hiyo lengo lake kutoa nafasi kwa wananchi kushiriki katika shughuli za miradi ya maendeleo kwa ajili ya kukuza uchumi,”alisema. Hata hivyo alisema mikutano ya majimbo kwa wabunge na wajumbe wa Baraza la Wawakilishi haijazuiliwa kwa ajili ya kutoa nafasi kwa viongozi hao kufanya shughuli za kisiasa na maendeleo.Alisema wabunge na wawakilishi wanayo fursa kubwa ya kufanya shughuli za maendeleo kwa kuzungumza na wapiga kura wao kutekeleza ilani ya uchaguzi ya chama majimboni.Aidha alivitaka vyombo vya dola kufuatilia agizo hilo na kiongozi au chama kitakachokaidi amri hiyo kinatakiwa kuchukuliwa hatua za kisheria.“Jeshi la polisi linatakiwa kutekeleza agizo la marufuku kwa viongozi wa vyama vya siasa kufanya mikutano ya hadhara...wabunge na wawakilishi ruhsa kufanya mikutano katika majimbo yao,”alisema. Mapema akizungumza katika mkutano huo, Makamu wa pili wa rais, Balozi Seif Ali Iddi alilipongeza Jeshi la Polisi kwa kuimarisha amani na utulivu wa nchi ambao umetoa fursa kubwa kwa wananchi kufanya shughuli zao za maendeleo na kukuza uchumi.“Nalipongeza jeshi la polisi kwa kuimarisha amani na utulivu, mara baada ya kumalizika kwa uchaguzi mkuu wa marudio mwaka 2016 hakuna matukio ya uvunjifu wa amani,”alisema.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- NAIBU Waziri wa Mambo ya Ndani, Hamad Masauni amewakumbusha wanasiasa kwamba agizo la serikali kuzuia mikutano ya hadhara ya vyama vya siasa bado lipo, likiwa na lengo la kutoa fursa nzuri kwa wananchi kushiriki katika harakati za maendeleo ya kiuchumi. Masauni alisema hayo wakati akizungumza na viongozi wa Chama cha Mapinduzi(CCM) pamoja na wananchi wa jimbo la Mahonda katika mkutano wa hadhara ambao ulitaarishwa na mwakilishi wa jimbo hilo, Balozi Seif Ali Iddi. Alisema agizo hilo halina nia mbaya kuwazuwia viongozi wa vyama vya siasa kufanya mikutano, isipokuwa lengo lake ni kutoa fursa nzuri kwa wananchi kushiriki katika shughuli za maendeleo.Masauni alisema wapo watu walikuwa wakiitumia vibaya mikutano ya hadhara kwa kufanya fujo na kusbabisha uvunjifu wa amani.“Agizo la serikali kuzuia mikutano ya hadhara ya wanasiasa bado lipo na linatekelezwa...amri hiyo lengo lake kutoa nafasi kwa wananchi kushiriki katika shughuli za miradi ya maendeleo kwa ajili ya kukuza uchumi,”alisema. Hata hivyo alisema mikutano ya majimbo kwa wabunge na wajumbe wa Baraza la Wawakilishi haijazuiliwa kwa ajili ya kutoa nafasi kwa viongozi hao kufanya shughuli za kisiasa na maendeleo.Alisema wabunge na wawakilishi wanayo fursa kubwa ya kufanya shughuli za maendeleo kwa kuzungumza na wapiga kura wao kutekeleza ilani ya uchaguzi ya chama majimboni.Aidha alivitaka vyombo vya dola kufuatilia agizo hilo na kiongozi au chama kitakachokaidi amri hiyo kinatakiwa kuchukuliwa hatua za kisheria.“Jeshi la polisi linatakiwa kutekeleza agizo la marufuku kwa viongozi wa vyama vya siasa kufanya mikutano ya hadhara...wabunge na wawakilishi ruhsa kufanya mikutano katika majimbo yao,”alisema. Mapema akizungumza katika mkutano huo, Makamu wa pili wa rais, Balozi Seif Ali Iddi alilipongeza Jeshi la Polisi kwa kuimarisha amani na utulivu wa nchi ambao umetoa fursa kubwa kwa wananchi kufanya shughuli zao za maendeleo na kukuza uchumi.“Nalipongeza jeshi la polisi kwa kuimarisha amani na utulivu, mara baada ya kumalizika kwa uchaguzi mkuu wa marudio mwaka 2016 hakuna matukio ya uvunjifu wa amani,”alisema. ### Response: KITAIFA ### End

RAIS John Magufuli amekutana na kufanya mazungumzo na Rais Mstaafu wa Awamu ya Nne Jakaya Kikwete, Ikulu jijini Dar es Salaam.Kwa mujibu wa taarifa iliyotolewa na Kurugenzi ya Mawasiliano Ikulu iliyotolewa leo Jumanne, wawili hao wamekutana ikiwa ni utaratibu wa kawaida wa kusalimiana na kutakiana kheri katika majukumu.“Nimekuja kumsalimia na kumtakia kila la kheri, anafanya kazi nzuri, aendelee tu kuchapa kazi na sisi tupo kwa namna yoyote ya kumpa nguvu, tupo tayari kumsaidia,” amesema Rais Kikwete.Hii si mara ya kwanza kwa viongozi hao kukutana Ikulu, kwani wamewahi kujuliana hali mnamo Januari na Mei, mwaka 2016 na mwaka 2018. Kabla ya kuonana leo, Rais Magufuli na Kikwete walikutana wakati wa uzinduzi wa Wakfu wa Jakaya Mrisho Kikwete (JMKF), Ikulu jijini Dar es Salaam.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- RAIS John Magufuli amekutana na kufanya mazungumzo na Rais Mstaafu wa Awamu ya Nne Jakaya Kikwete, Ikulu jijini Dar es Salaam.Kwa mujibu wa taarifa iliyotolewa na Kurugenzi ya Mawasiliano Ikulu iliyotolewa leo Jumanne, wawili hao wamekutana ikiwa ni utaratibu wa kawaida wa kusalimiana na kutakiana kheri katika majukumu.“Nimekuja kumsalimia na kumtakia kila la kheri, anafanya kazi nzuri, aendelee tu kuchapa kazi na sisi tupo kwa namna yoyote ya kumpa nguvu, tupo tayari kumsaidia,” amesema Rais Kikwete.Hii si mara ya kwanza kwa viongozi hao kukutana Ikulu, kwani wamewahi kujuliana hali mnamo Januari na Mei, mwaka 2016 na mwaka 2018. Kabla ya kuonana leo, Rais Magufuli na Kikwete walikutana wakati wa uzinduzi wa Wakfu wa Jakaya Mrisho Kikwete (JMKF), Ikulu jijini Dar es Salaam. ### Response: KITAIFA ### End

SHIRIKA  la kukabiliana na ufisadi la kimataifa la Transparency International  limetoa ripoti inayoonyesha vijana wa Afrika wenye umri wa kati ya miaka 18-34, wana uwezekano mkubwa wa kutoa rushwa kuliko watu wenye umri mkubwa wa zaidi ya miaka 55. Katika kipimo chake cha kiwango cha ufisadi duniani cha mwaka 2019, shirika hilo limesema utafiti wake pia umebaini watu maskini zaidi wana uwezekano mara mbili zaidi wa kutoa rushwa – na wana uwezekano mkubwa pia wa kuwa waathiriwa wa rushwa inayosababishwa na tabia ya urasimu kuliko matajiri. Utafiti huo wa kila mwaka ambao kwa mwaka huu ni wa 10, katika bara la Afrika umeitaja  nchi ya Jamuhuri ya Kongo kuwa ndiyo yenye  kiwango cha juu zaidi ikiwa na asilimia 75  ya wale waliotoa hongo kwa polisi. Ripoti hiyo pia imeeleza kuwa raia wa kigeni pia huchangia kwa kiasi kikubwa katika kuchochea na kushiriki vitendo vya rushwa katika bara la Afrika. Kwa sababu hiyo wametajwa kuhujumu maendeleo ya kudumu ya kikanda. Transparency International linasema kuwa kampuni za kigeni hutoa hongo ili kupata mikataba kama vile ya haki ya uchimbaji wa madini, mikataba ya ujenzi wa miradi mikubwa na mikataba mingine. Transparency International linasema pia kwamba matokeo ya utafiti wake yametokana na mahojiano ya ana kwa ana kati ya Septemba 2016 na Septemba 2018, yaliyofanyika kwa ushirikiano na taasisi ya utafiti wa kimaendeleo barani Afrika-Afrobarometer.

KIMATAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- SHIRIKA  la kukabiliana na ufisadi la kimataifa la Transparency International  limetoa ripoti inayoonyesha vijana wa Afrika wenye umri wa kati ya miaka 18-34, wana uwezekano mkubwa wa kutoa rushwa kuliko watu wenye umri mkubwa wa zaidi ya miaka 55. Katika kipimo chake cha kiwango cha ufisadi duniani cha mwaka 2019, shirika hilo limesema utafiti wake pia umebaini watu maskini zaidi wana uwezekano mara mbili zaidi wa kutoa rushwa – na wana uwezekano mkubwa pia wa kuwa waathiriwa wa rushwa inayosababishwa na tabia ya urasimu kuliko matajiri. Utafiti huo wa kila mwaka ambao kwa mwaka huu ni wa 10, katika bara la Afrika umeitaja  nchi ya Jamuhuri ya Kongo kuwa ndiyo yenye  kiwango cha juu zaidi ikiwa na asilimia 75  ya wale waliotoa hongo kwa polisi. Ripoti hiyo pia imeeleza kuwa raia wa kigeni pia huchangia kwa kiasi kikubwa katika kuchochea na kushiriki vitendo vya rushwa katika bara la Afrika. Kwa sababu hiyo wametajwa kuhujumu maendeleo ya kudumu ya kikanda. Transparency International linasema kuwa kampuni za kigeni hutoa hongo ili kupata mikataba kama vile ya haki ya uchimbaji wa madini, mikataba ya ujenzi wa miradi mikubwa na mikataba mingine. Transparency International linasema pia kwamba matokeo ya utafiti wake yametokana na mahojiano ya ana kwa ana kati ya Septemba 2016 na Septemba 2018, yaliyofanyika kwa ushirikiano na taasisi ya utafiti wa kimaendeleo barani Afrika-Afrobarometer. ### Response: KIMATAIFA ### End

Taarifa kwa vyombo vya habari iliyotolewa na Msama Dar es Salaam jana ilieleza kuwa yeye ni mlezi wa wasanii wote wa muziki wa Injili na kwa sababu hiyo amekuwa akishirikiana nao kwa karibu.“Nimekuwa nikipokea malalamiko mengi kutoka kwa baadhi ya wachungaji kwamba pengine namzuia Rose (Muhando) katika matamasha wanayomualika halafu hatokei, naomba watumishi wa Mungu wanielewe katika hili, sipokei mialiko wala simzuii Rose.“Mimi ninapokuwa na matamasha namualika kama wafanyavyo wengine, namlipa kiasi cha fedha anachotaka na hakuna zaidi, hivyo mimi sio Meneja wake,” alisema Msama katika taarifa hiyo na kuongeza kuwa: “Agosti mwaka huu, kampuni yangu ilidhamini uzinduzi wa albamu yake ya Kamata Pindo la Yesu, haikuwa na maana kwamba ni Meneja wake.Nilimualika uzinduzi wa albamu ya Uko Hapa ya msanii John Lissu Oktoba mwaka huu, nilimlipa fedha lakini hakutokea… “Pia wiki iliyopita nilikuwa na Tamasha la Krismasi tulikubaliana aje katika maonesho hayo, lakini hakutokea na tulishamlipa,” alisema Msama.Alieleza kuwa hana tatizo na mwimbaji huyo, wala hana ugomvi naye, lakini amekuwa akipata taabu kutoka kwa baadhi ya wachungaji pale Rose anapoalikwa halafu hatokei na inaonekana yeye ndiye amemzuia.“Sijawahi kupokea mialiko kwa niaba ya Rose, kila kitu anafanya mwenyewe, hivyo ni vyema wadau wakafahamu hilo,” alisema Msama. Pia Msama alikana kuhusiana na madai ya Rose kutumia dawa za kulevya na kusisitiza kuwa hajawahi kumuona akijidunga na kama ikiwa ni kweli basi hayo pia ni masuala yake binafsi.“Baadhi ya vyombo vya habari vinaandika ni mjamzito, nafikiri pia hayo ni mambo yake binafsi yule ni mtu mzima na mwenye kujielewa,” alisema Msama.Baadhi ya albamu zilizompa umaarufu Rose ni Uwe Macho, Nyota ya Ajabu (Zawadi ya Krismasi), Jipange Sawasawa, Kitimutimu, Mungu Anacheka na Wololo na Kamata Pindo la Yesu ambayo ni ya hivi karibuni.

MICHEZO

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Taarifa kwa vyombo vya habari iliyotolewa na Msama Dar es Salaam jana ilieleza kuwa yeye ni mlezi wa wasanii wote wa muziki wa Injili na kwa sababu hiyo amekuwa akishirikiana nao kwa karibu.“Nimekuwa nikipokea malalamiko mengi kutoka kwa baadhi ya wachungaji kwamba pengine namzuia Rose (Muhando) katika matamasha wanayomualika halafu hatokei, naomba watumishi wa Mungu wanielewe katika hili, sipokei mialiko wala simzuii Rose.“Mimi ninapokuwa na matamasha namualika kama wafanyavyo wengine, namlipa kiasi cha fedha anachotaka na hakuna zaidi, hivyo mimi sio Meneja wake,” alisema Msama katika taarifa hiyo na kuongeza kuwa: “Agosti mwaka huu, kampuni yangu ilidhamini uzinduzi wa albamu yake ya Kamata Pindo la Yesu, haikuwa na maana kwamba ni Meneja wake.Nilimualika uzinduzi wa albamu ya Uko Hapa ya msanii John Lissu Oktoba mwaka huu, nilimlipa fedha lakini hakutokea… “Pia wiki iliyopita nilikuwa na Tamasha la Krismasi tulikubaliana aje katika maonesho hayo, lakini hakutokea na tulishamlipa,” alisema Msama.Alieleza kuwa hana tatizo na mwimbaji huyo, wala hana ugomvi naye, lakini amekuwa akipata taabu kutoka kwa baadhi ya wachungaji pale Rose anapoalikwa halafu hatokei na inaonekana yeye ndiye amemzuia.“Sijawahi kupokea mialiko kwa niaba ya Rose, kila kitu anafanya mwenyewe, hivyo ni vyema wadau wakafahamu hilo,” alisema Msama. Pia Msama alikana kuhusiana na madai ya Rose kutumia dawa za kulevya na kusisitiza kuwa hajawahi kumuona akijidunga na kama ikiwa ni kweli basi hayo pia ni masuala yake binafsi.“Baadhi ya vyombo vya habari vinaandika ni mjamzito, nafikiri pia hayo ni mambo yake binafsi yule ni mtu mzima na mwenye kujielewa,” alisema Msama.Baadhi ya albamu zilizompa umaarufu Rose ni Uwe Macho, Nyota ya Ajabu (Zawadi ya Krismasi), Jipange Sawasawa, Kitimutimu, Mungu Anacheka na Wololo na Kamata Pindo la Yesu ambayo ni ya hivi karibuni. ### Response: MICHEZO ### End

SHIRIKA la Hifadhi za Taifa (Tanapa) limefanikiwa kutatua migogoro ya ardhi kwa asilimia 90 katika maeneo mbalimbali nchini, baina ya hifadhi na wananchi wanaozizunguka kupitia Mipango ya Matumizi Bora ya Ardhi, iliyogharimu Sh bilioni tano.Mipango hiyo kwa vijiji vyote vinavyozunguka hifadhi, ililenga kuvifikia vijiji zaidi ya 392 vilivyoainishwa katika mipango tangu mwaka 2016 na vilivyoongezeka zaidi ya 500 kutokana na hifadhi mpya.Hayo yalibainishwa na Kamishna wa Uhifadhi wa Tanapa, Dk Allan Kijazi, alipozungumza na waandishi wa habari juzi jijini Dar es Salaam kuhusu mafanikio ya miaka minne ya Serikali ya Awamu ya Tano, inayoongozwa na Rais John Magufuli.Dk Kijazi alisema mwaka 2018/2019 shirika hilo kupitia mpango wake wa Ujirani Mwema unaoshirikisha jamii katika uhifadhi, liliamua kushirikiana na vijiji vilivyo pembezoni mwa Hifadhi za Taifa kuandaa Mipango ya Matumizi Bora ya Ardhi pamoja na kuweka alama za kudumu za mipaka kwenye mipaka yote ya Hifadhi.“Kuandaa Mipango ya Matumizi Bora ya Ardhi kumekuwa na jitihada kubwa za kukabiliana na changamoto za migogoro ya ardhi ikiwemo mipaka na uingizaji mifugo kwa ajili ya malisho,” alisema.Alisema kutokana na jitihada hizo, Shirika linagharamia kazi ya kuandaa na kuwezesha mipango ya Matumizi Bora ya Ardhi ya vijiji vinavyozunguka Hifadhi za Taifa Tanzania kwa kutumia utaalamu wa Tume ya Taifa ya Mipango ya Matumizi ya Ardhi (National Land Use Planning Commission- NLUPC) yenye mamlaka kisheria. Dk Kijazi alisema lengo kuu ni kuviwezesha vijiji 392 vilivyokuwa vimeainishwa kutokuwa na mipango hiyo na vingine vitakavyoongezeka.Hata hivyo alisema idadi hiyo itaongezeka kwa sababu ya hifadhi mpya, ambazo zimeanzishwa. Alisema awamu ya kwanza ya utekelezaji wa kazi hiyo ilianza mwaka wa fedha 2018/2019, kwa kuvilenga vijiji 95 ambavyo kutokana na baadhi ya vitongoji kuwa vijiji, idadi iliongezeka kufikia vijiji 107 vinavyopakana na Hifadhi za Taifa za Serengeti, Ziwa Manyara na Tarangire.“Kwa kipindi hiki cha miaka minne Serikali kupitia Shirika la Tanapa imetekeleza miradi katika vijiji 101 vinavyopakana na Hifadhi za Taifa ikiwemo ujenzi wa vyumba vya madarasa 76, nyumba za walimu 19, mabweni saba, visima vya maji 10, maabara tano, zahanati 10, mabwalo ya chakula manne, lambo moja la maji na madawati 2,175,” alisema.Miradi mingine ni majengo ya utawala na ofisi ya walimu 10, nyumba za waganga 16, mizinga ya nyuki 1,497, nyumba moja kwa ajili ya kuzalisha uyoga, miradi miwili ya ufugaji wa samaki, kuanzisha Benki za Uhifadhi za kijamii 21, kutoa taa 80 za umemejua kwa ajili ya vikundi vya uvuvi, boti mbili na injini mbili kwa ajili ya vikundi vya uvuvi.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- SHIRIKA la Hifadhi za Taifa (Tanapa) limefanikiwa kutatua migogoro ya ardhi kwa asilimia 90 katika maeneo mbalimbali nchini, baina ya hifadhi na wananchi wanaozizunguka kupitia Mipango ya Matumizi Bora ya Ardhi, iliyogharimu Sh bilioni tano.Mipango hiyo kwa vijiji vyote vinavyozunguka hifadhi, ililenga kuvifikia vijiji zaidi ya 392 vilivyoainishwa katika mipango tangu mwaka 2016 na vilivyoongezeka zaidi ya 500 kutokana na hifadhi mpya.Hayo yalibainishwa na Kamishna wa Uhifadhi wa Tanapa, Dk Allan Kijazi, alipozungumza na waandishi wa habari juzi jijini Dar es Salaam kuhusu mafanikio ya miaka minne ya Serikali ya Awamu ya Tano, inayoongozwa na Rais John Magufuli.Dk Kijazi alisema mwaka 2018/2019 shirika hilo kupitia mpango wake wa Ujirani Mwema unaoshirikisha jamii katika uhifadhi, liliamua kushirikiana na vijiji vilivyo pembezoni mwa Hifadhi za Taifa kuandaa Mipango ya Matumizi Bora ya Ardhi pamoja na kuweka alama za kudumu za mipaka kwenye mipaka yote ya Hifadhi.“Kuandaa Mipango ya Matumizi Bora ya Ardhi kumekuwa na jitihada kubwa za kukabiliana na changamoto za migogoro ya ardhi ikiwemo mipaka na uingizaji mifugo kwa ajili ya malisho,” alisema.Alisema kutokana na jitihada hizo, Shirika linagharamia kazi ya kuandaa na kuwezesha mipango ya Matumizi Bora ya Ardhi ya vijiji vinavyozunguka Hifadhi za Taifa Tanzania kwa kutumia utaalamu wa Tume ya Taifa ya Mipango ya Matumizi ya Ardhi (National Land Use Planning Commission- NLUPC) yenye mamlaka kisheria. Dk Kijazi alisema lengo kuu ni kuviwezesha vijiji 392 vilivyokuwa vimeainishwa kutokuwa na mipango hiyo na vingine vitakavyoongezeka.Hata hivyo alisema idadi hiyo itaongezeka kwa sababu ya hifadhi mpya, ambazo zimeanzishwa. Alisema awamu ya kwanza ya utekelezaji wa kazi hiyo ilianza mwaka wa fedha 2018/2019, kwa kuvilenga vijiji 95 ambavyo kutokana na baadhi ya vitongoji kuwa vijiji, idadi iliongezeka kufikia vijiji 107 vinavyopakana na Hifadhi za Taifa za Serengeti, Ziwa Manyara na Tarangire.“Kwa kipindi hiki cha miaka minne Serikali kupitia Shirika la Tanapa imetekeleza miradi katika vijiji 101 vinavyopakana na Hifadhi za Taifa ikiwemo ujenzi wa vyumba vya madarasa 76, nyumba za walimu 19, mabweni saba, visima vya maji 10, maabara tano, zahanati 10, mabwalo ya chakula manne, lambo moja la maji na madawati 2,175,” alisema.Miradi mingine ni majengo ya utawala na ofisi ya walimu 10, nyumba za waganga 16, mizinga ya nyuki 1,497, nyumba moja kwa ajili ya kuzalisha uyoga, miradi miwili ya ufugaji wa samaki, kuanzisha Benki za Uhifadhi za kijamii 21, kutoa taa 80 za umemejua kwa ajili ya vikundi vya uvuvi, boti mbili na injini mbili kwa ajili ya vikundi vya uvuvi. ### Response: KITAIFA ### End

Na JONAS MUSHI-DAR ES SALAAM MEYA wa Manispaa ya Ubungo, Boniface Jacob amesema manispaa hiyo italipa fidia kwa watu watakaoachia maeneo ya huduma za jamii  kupisha mradi wa upimaji, upangaji na urasimishaji wa maeneo ya makazi. Mradi hiyo  unatekelezwa na Kampuni ya Upimaji na Upangaji Makazi (HUSEA) katika Mtaa wa Kunguru Kata ya Goba,  Dar ea Salaam. Alikuwa akizungumza na wananchi kwenye mkutano ulohusisha wakazi wa mtaa huo na  Kampuni ya HUSEA. Kampuni hiyo ilikuwa   ikiwasilisha taarifa ya utekelezaji wa mradi huo ambao umefikia hatua ya upimaji baada ya kukamilisha upitiaji wa mipaka. “Ili miradi ya urasimishaji makazi iweze kufanyika vizuri bila   usumbufu ni lazima halmashauri tusaidie kulipa fidia  itakapoonekana kuna uhitaji wa maeneo ya huduma za jamii kama shule, zahanati, viwanja vya michezo na barabara ili upangaji ufanyike kisasa,” alisema Jacob. Hata hivyo, alisema fidia haitalipwa kwa watu ambao wanatakiwa kupisha upanuzi wa barabara kwa kusogeza hatua chache na badala yake watalipwa wale ambao barabara italazimika kukatiza kwenye viwanja vyao kwa mujibu wa wataalamu wa upangaji. Akiwasilisha taarifa ya utekelezaji wa Mradi huo, Mwenyekiti wa HUSEA, Renny Chiwa, alisema mtaa huo una uhaba wa maeneo ya huduma za jamii yatakayoendana na wingi wa watu waliopo. “Katika hatua za awali za kupitia mipaka tumeona kuna changamoto ya uhaba wa maeneo ya kutosha ya huduma za jamii huku baadhi ya maeneo yakiwa hayapitiki kutokana na kukosekana   barabara,” alisema Chiwa. Alisema mradi huo ni shirikishi yamekuwa yakifanyika mazungumzo na baadhi ya watu ambao viwanja vyao vinazuia barabara na kuingilia maeneo ya wazi waweze kuachia kwa ridhaa yao. Mkurugenzi wa Upangaji wa Vijiji na Miji kutoka Wizara ya Ardhi na Makazi, John Lupala, alisema ili kufanikisha mradi huo kwa haraka  atapangwa Ofisa Ufuatiliaji kutoka wizarani ashirikiane na HUSEA katika mradi huo wa Mtaa wa Kunguru. “Kama mtaenda kwa umoja huu itakuwa rahisi kwa Kamishna wa Ardhi kuja kutolea hati hapa mtaani kwenu  kuondoa usumbufu wa kwenda wizarani kufuatilia hati zenu,” alisema Lupala.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Na JONAS MUSHI-DAR ES SALAAM MEYA wa Manispaa ya Ubungo, Boniface Jacob amesema manispaa hiyo italipa fidia kwa watu watakaoachia maeneo ya huduma za jamii  kupisha mradi wa upimaji, upangaji na urasimishaji wa maeneo ya makazi. Mradi hiyo  unatekelezwa na Kampuni ya Upimaji na Upangaji Makazi (HUSEA) katika Mtaa wa Kunguru Kata ya Goba,  Dar ea Salaam. Alikuwa akizungumza na wananchi kwenye mkutano ulohusisha wakazi wa mtaa huo na  Kampuni ya HUSEA. Kampuni hiyo ilikuwa   ikiwasilisha taarifa ya utekelezaji wa mradi huo ambao umefikia hatua ya upimaji baada ya kukamilisha upitiaji wa mipaka. “Ili miradi ya urasimishaji makazi iweze kufanyika vizuri bila   usumbufu ni lazima halmashauri tusaidie kulipa fidia  itakapoonekana kuna uhitaji wa maeneo ya huduma za jamii kama shule, zahanati, viwanja vya michezo na barabara ili upangaji ufanyike kisasa,” alisema Jacob. Hata hivyo, alisema fidia haitalipwa kwa watu ambao wanatakiwa kupisha upanuzi wa barabara kwa kusogeza hatua chache na badala yake watalipwa wale ambao barabara italazimika kukatiza kwenye viwanja vyao kwa mujibu wa wataalamu wa upangaji. Akiwasilisha taarifa ya utekelezaji wa Mradi huo, Mwenyekiti wa HUSEA, Renny Chiwa, alisema mtaa huo una uhaba wa maeneo ya huduma za jamii yatakayoendana na wingi wa watu waliopo. “Katika hatua za awali za kupitia mipaka tumeona kuna changamoto ya uhaba wa maeneo ya kutosha ya huduma za jamii huku baadhi ya maeneo yakiwa hayapitiki kutokana na kukosekana   barabara,” alisema Chiwa. Alisema mradi huo ni shirikishi yamekuwa yakifanyika mazungumzo na baadhi ya watu ambao viwanja vyao vinazuia barabara na kuingilia maeneo ya wazi waweze kuachia kwa ridhaa yao. Mkurugenzi wa Upangaji wa Vijiji na Miji kutoka Wizara ya Ardhi na Makazi, John Lupala, alisema ili kufanikisha mradi huo kwa haraka  atapangwa Ofisa Ufuatiliaji kutoka wizarani ashirikiane na HUSEA katika mradi huo wa Mtaa wa Kunguru. “Kama mtaenda kwa umoja huu itakuwa rahisi kwa Kamishna wa Ardhi kuja kutolea hati hapa mtaani kwenu  kuondoa usumbufu wa kwenda wizarani kufuatilia hati zenu,” alisema Lupala. ### Response: KITAIFA ### End

Christina Gauluhanga, Dar es Salaam Shirika la kuhudumia Viwanda Vidogo (Sido), limefanikiwa kuongeza idadi ya wawekezaji , ubunifu na ajira kupitia mfumo wa Kongano. Akizungumza leo Julai 4, katika Maonyesho ya 43 ya Biashara ya Kimataifa Sabasaba (DITF-), Mkurugenzi Maendeleo ya Teknolojia na Uendelezaji Viwanda, Mhandisi Emmanuel Saiguran amesema, Kongano hilo lilianza Mwaka 2006. Amesema Sido limelenga kuwasaidia wajasiriamali wa ndani ili waweze kufikia malengo yao. Saiguran amesema Shirika la Maendeleo la watu wa Japan (Jica), wanasimamia Kongano tano na Shirika la Maendeleo la Marekani (Sida), wanasimamia Kongano 15 ambapo mbili zipo Visiwani Zanzibar na 13 Tanzania Barabarani.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Christina Gauluhanga, Dar es Salaam Shirika la kuhudumia Viwanda Vidogo (Sido), limefanikiwa kuongeza idadi ya wawekezaji , ubunifu na ajira kupitia mfumo wa Kongano. Akizungumza leo Julai 4, katika Maonyesho ya 43 ya Biashara ya Kimataifa Sabasaba (DITF-), Mkurugenzi Maendeleo ya Teknolojia na Uendelezaji Viwanda, Mhandisi Emmanuel Saiguran amesema, Kongano hilo lilianza Mwaka 2006. Amesema Sido limelenga kuwasaidia wajasiriamali wa ndani ili waweze kufikia malengo yao. Saiguran amesema Shirika la Maendeleo la watu wa Japan (Jica), wanasimamia Kongano tano na Shirika la Maendeleo la Marekani (Sida), wanasimamia Kongano 15 ambapo mbili zipo Visiwani Zanzibar na 13 Tanzania Barabarani. ### Response: KITAIFA ### End

KWA kipindi cha miezi tisa, Wilaya ya Mpwapwa mkoani Dodoma imekuwa na jumla ya matukio 226 ya ukatili wa kijinsia, hali inayodhihirisha wilaya hiyo kukithiri vitendo hivyo.Ofisa wa Jeshi la Polisi kutoka dawati la njinsia wilayani Mpwapwa, Magreth Lyaro amebainisha hayo kwenye mkutano wa mwaka wa wadau wa haki na ulinzi wa mtoto wilayani humo.Mkutano huo ulilenga kuwakutanisha wadau wa haki na ulinzi wa mtoto ili kutathmini hali halisi ya ulinzi na ustawi wa mtoto ulioandaliwa na Shirika lisilo la kiserikali ya Utu wa Mtoto (CDF).Akitoa tathmini ya ulinzi wa mtoto, Lyaro alisema matukio hayo ni kuanzia Januari hadi Septemba mwaka huu na kuongeza kuwa matukio ya ukatili dhidi ya mtoto ni mengi ingawa yanayoripitiwa ni machache."Kwa Mpwapwa matukio ya ukatili dhidi ya mtoto ni mengi, lakini yanayotolewa taarifa ni machahe jambo ambalo linafanya tuwe na kazi ngumu ya kuyadhibiti," alisema.Alisema katika kipindi hicho kumekuwa na matukio 54 ya ubakaji ambapo kati yao matukio 24 yamesababisha mimba, ukatili wa kipigo ni matukio 197, kujeruhi ni matukio 72 na ukeketaji ni matukio mawili."Changamoto tunayokabiliana nayo katika kutatua kesi za ukatili kwa watoto ni ushirikiano mdogo kutoka kwa wazazi wa waathirika kwa sababu wengi hutaka kumalizana na watuhumiwa nje ya vyombo vya sheria.''"Jambo la kusikitisha pale mambo yanapowaharibikia ndipo huja kwetu na wakati huo unakuta binti tayari ana ujauzito wa miezi kati ya sita hadi nane," alisema Lyaro.Meneja miradi kutoka shirika la CDF, Evance Rwamuhuru alisema kuwa bado kuna vitendo vya ukatili vinavyofanywa kinyume na utu wa mtoto wilayani Mpwapwa lakini takwimu halisi hazipatikani kwa kuwa wengi wanamalizana nje ya vyombo vya sheria.Aliwataka wadau wa mtoto kuhakikisha kuwa kila mtoto anapata haki yake ikiwemo kulindwa, kuthaminiwa na kupata elimu anayoihitaji hasa kwa watoto wakike.Rwamuhuru alisema kama kila mmoja atatimiza wajibu wake katika ulinzi wa mtoto, hakutakuwa na mimba za utotoni wala ndoa za utotoni kwa kuwa watakaovunja haki za watoto hao watachukuliwa hatua kali za kisheria.Alisema matukio ya mimba za utotoni bado ni tatizo sugu katika Wilaya ya Mpwapwa ambalo linahitaji wadau wote wa mtoto na serikali kushirikiana ili kuwawezesha watoto wa kike kutimiza ndoto zao bila kukatishwa na mimba au ndoa za utotoni.Mkuu wa Wilaya ya Mpwapwa, Jabir Shekimweri alisema vitendo vya ukatili dhidi ya watoto vinazidi kuongezeka kwa sababu wazazi wamesahau majukumu yao ya ulezi na kuwaachia wasichana wao wa kazi.Aliwataka wazazi na walezi kuzingatia majukumu yao ya malezi ili kupunguza ukatili dhidi ya watoto ambao kwa sasa umezidi kuenea miongoni mwa familia za Wilaya ya Mpwapwa.Aidha alisema ili kukabiliana na tatizo la mimba za utotoni ni lazima wazazi wazungumze na watoto wao kuhusu afya ya uzazi kwa kuwa wazazi wengi hawaongei na watoto wao lakini watoto hao wanaipata elimu hiyo kwa watoto wenzao wa jinsi ya kiume.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- KWA kipindi cha miezi tisa, Wilaya ya Mpwapwa mkoani Dodoma imekuwa na jumla ya matukio 226 ya ukatili wa kijinsia, hali inayodhihirisha wilaya hiyo kukithiri vitendo hivyo.Ofisa wa Jeshi la Polisi kutoka dawati la njinsia wilayani Mpwapwa, Magreth Lyaro amebainisha hayo kwenye mkutano wa mwaka wa wadau wa haki na ulinzi wa mtoto wilayani humo.Mkutano huo ulilenga kuwakutanisha wadau wa haki na ulinzi wa mtoto ili kutathmini hali halisi ya ulinzi na ustawi wa mtoto ulioandaliwa na Shirika lisilo la kiserikali ya Utu wa Mtoto (CDF).Akitoa tathmini ya ulinzi wa mtoto, Lyaro alisema matukio hayo ni kuanzia Januari hadi Septemba mwaka huu na kuongeza kuwa matukio ya ukatili dhidi ya mtoto ni mengi ingawa yanayoripitiwa ni machache."Kwa Mpwapwa matukio ya ukatili dhidi ya mtoto ni mengi, lakini yanayotolewa taarifa ni machahe jambo ambalo linafanya tuwe na kazi ngumu ya kuyadhibiti," alisema.Alisema katika kipindi hicho kumekuwa na matukio 54 ya ubakaji ambapo kati yao matukio 24 yamesababisha mimba, ukatili wa kipigo ni matukio 197, kujeruhi ni matukio 72 na ukeketaji ni matukio mawili."Changamoto tunayokabiliana nayo katika kutatua kesi za ukatili kwa watoto ni ushirikiano mdogo kutoka kwa wazazi wa waathirika kwa sababu wengi hutaka kumalizana na watuhumiwa nje ya vyombo vya sheria.''"Jambo la kusikitisha pale mambo yanapowaharibikia ndipo huja kwetu na wakati huo unakuta binti tayari ana ujauzito wa miezi kati ya sita hadi nane," alisema Lyaro.Meneja miradi kutoka shirika la CDF, Evance Rwamuhuru alisema kuwa bado kuna vitendo vya ukatili vinavyofanywa kinyume na utu wa mtoto wilayani Mpwapwa lakini takwimu halisi hazipatikani kwa kuwa wengi wanamalizana nje ya vyombo vya sheria.Aliwataka wadau wa mtoto kuhakikisha kuwa kila mtoto anapata haki yake ikiwemo kulindwa, kuthaminiwa na kupata elimu anayoihitaji hasa kwa watoto wakike.Rwamuhuru alisema kama kila mmoja atatimiza wajibu wake katika ulinzi wa mtoto, hakutakuwa na mimba za utotoni wala ndoa za utotoni kwa kuwa watakaovunja haki za watoto hao watachukuliwa hatua kali za kisheria.Alisema matukio ya mimba za utotoni bado ni tatizo sugu katika Wilaya ya Mpwapwa ambalo linahitaji wadau wote wa mtoto na serikali kushirikiana ili kuwawezesha watoto wa kike kutimiza ndoto zao bila kukatishwa na mimba au ndoa za utotoni.Mkuu wa Wilaya ya Mpwapwa, Jabir Shekimweri alisema vitendo vya ukatili dhidi ya watoto vinazidi kuongezeka kwa sababu wazazi wamesahau majukumu yao ya ulezi na kuwaachia wasichana wao wa kazi.Aliwataka wazazi na walezi kuzingatia majukumu yao ya malezi ili kupunguza ukatili dhidi ya watoto ambao kwa sasa umezidi kuenea miongoni mwa familia za Wilaya ya Mpwapwa.Aidha alisema ili kukabiliana na tatizo la mimba za utotoni ni lazima wazazi wazungumze na watoto wao kuhusu afya ya uzazi kwa kuwa wazazi wengi hawaongei na watoto wao lakini watoto hao wanaipata elimu hiyo kwa watoto wenzao wa jinsi ya kiume. ### Response: KITAIFA ### End

MTOTO wa tembo mwenye umri wa chini ya mwaka mmoja aliyeokolewa baada ya kutumbukia na kunasa kwenye tope shimoni ndani ya Pori la Akiba la Lwafi wilayani Nkasi Mkoa wa Rukwa, anatibiwa katika kituo cha kupokea wanyamapori yatima cha Makoa Farm Vertinary clinic mkoani Kilimanjaro.Kituo hicho kipo Machame wilayani Hai huku hali ya tembo huyo ikielezwa kuwa inaendelea kuimarika.Taarifa hiyo iliyotolewa na Ofisi ya Mawasiliano ya Mamlaka ya Usimamizi wa Wanyamapori Tanzania (Tawa), ikimkariri Mkurugenzi Mkuu wa Tawa, Dk James Wakibara, imesema mtoto huyo wa tembo amesafirishwa kwa ndege ya Kampuni ya Northen Air Transport yenye namba za usajili 5G- DEB ambayo ilitolewa na Rusell Hasting wa shirika la Freidkin Conservation lenye makao yake jijini Arusha.“Januari 13 mwaka huu, ofisi yangu iliwasiliana na wataalamu wa Taasisi ya Utafiti wa Wanyamapori (Tawiri), Idara ya Wanyamapori na Shirika la Uhifadhi la Wildlife Conservation Society(WCS) na kufikia uamuzi tumsafirishe kwa ndege hadi Arusha saa 10:00 jioni,” alisema Dk Wakibara.Alisema Januari 11 mwaka huu, uongozi wa Pori la Akiba Lwafi walipokea taarifa kutoka kwa Salum Summy ambaye ni mmiliki wa shamba la Msipazi linalopakana na pori hilo katika Kijiji cha Kate, kuhusu kunasa kwa mtoto wa tembo kwenye tope aliyetumbukia ndani ya shimo eneo la chini ndani ya pori hilo.“Salum alipata taarifa hizo kutoka kwa wafanyakazi wake waliokuwa jirani baada ya kusikia tembo wakipiga kelele kwa sauti zaidi ya saa moja, baada ya kufuatilia wakaona kundi kubwa la tembo wakijitahidi kumtoa mtoto wao kwenye shimo,” alisema na kuongeza:“Kwa vile tembo walikuwa wengi watu hao hawakuweza kuwasogelea, hivyo waliamua kuwasiliana na uongozi wa Pori la Lwafi kuhusu tukio hilo”.Aliongeza kuwa waliwasiliana na Mkuu wa Kanda ya Lwafi, Asubuhi Kasunga na kumtaarifu kuhusu mkasa huo ambapo bila kuchelewa, aliondoka akiongozana na askari wanne wakiwa na silaha na mahema kwenda eneo la tukio, ambako walifika saa 5:00 usiku na kupata taarifa ya awali toka kwa mashuhuda wa tukio hilo.“Kwa vile ilikuwa usiku sana na kuhofia kuwepo kwa tembo wengine jirani walisubiri hadi kupambazuke alfajiri ya Januari 12, mwaka huu, walifuatana na wafanyakazi wa shamba pamoja na wanakijiji jumla walikuwa 11.“Walifika eneo la tukio na kumkuta mtoto wa tembo mwenye umri chini ya wa mwaka mmoja akihangaika kutoka shimoni. Jitihada za kumuokoa zilifanyika baada ya kupanga mawe ndani ya shimo bila kumdhuru mtoto na hatimaye walimtoa,” alisisitiza Dk Wakibara.Alisema baada ya kumtoa walimpelea hadi Kambi ya Shamba la Msipazi, ambako aliwahoji wafanyakazi wa shamba hilo ili kujua tembo wanaonekana muda gani kusudi wamrudishe mtoto kwenye kundi, ambako walidai kawaida wanapita eneo hilo saa 4:00 usiku.“Muda wote walikuwa wakiwasiliana na daktari wa tiba za wanyamapori toka WCS, Elizabert Stigmaier kutoa ushauri wa chakula cha kumlisha mtoto huyo maana alionekana amechoka. Wakaelezwa wampatie glucose aina ya DNS na aliwaeleza jinsi ya kumpa ili apate nguvu,” alieleza.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- MTOTO wa tembo mwenye umri wa chini ya mwaka mmoja aliyeokolewa baada ya kutumbukia na kunasa kwenye tope shimoni ndani ya Pori la Akiba la Lwafi wilayani Nkasi Mkoa wa Rukwa, anatibiwa katika kituo cha kupokea wanyamapori yatima cha Makoa Farm Vertinary clinic mkoani Kilimanjaro.Kituo hicho kipo Machame wilayani Hai huku hali ya tembo huyo ikielezwa kuwa inaendelea kuimarika.Taarifa hiyo iliyotolewa na Ofisi ya Mawasiliano ya Mamlaka ya Usimamizi wa Wanyamapori Tanzania (Tawa), ikimkariri Mkurugenzi Mkuu wa Tawa, Dk James Wakibara, imesema mtoto huyo wa tembo amesafirishwa kwa ndege ya Kampuni ya Northen Air Transport yenye namba za usajili 5G- DEB ambayo ilitolewa na Rusell Hasting wa shirika la Freidkin Conservation lenye makao yake jijini Arusha.“Januari 13 mwaka huu, ofisi yangu iliwasiliana na wataalamu wa Taasisi ya Utafiti wa Wanyamapori (Tawiri), Idara ya Wanyamapori na Shirika la Uhifadhi la Wildlife Conservation Society(WCS) na kufikia uamuzi tumsafirishe kwa ndege hadi Arusha saa 10:00 jioni,” alisema Dk Wakibara.Alisema Januari 11 mwaka huu, uongozi wa Pori la Akiba Lwafi walipokea taarifa kutoka kwa Salum Summy ambaye ni mmiliki wa shamba la Msipazi linalopakana na pori hilo katika Kijiji cha Kate, kuhusu kunasa kwa mtoto wa tembo kwenye tope aliyetumbukia ndani ya shimo eneo la chini ndani ya pori hilo.“Salum alipata taarifa hizo kutoka kwa wafanyakazi wake waliokuwa jirani baada ya kusikia tembo wakipiga kelele kwa sauti zaidi ya saa moja, baada ya kufuatilia wakaona kundi kubwa la tembo wakijitahidi kumtoa mtoto wao kwenye shimo,” alisema na kuongeza:“Kwa vile tembo walikuwa wengi watu hao hawakuweza kuwasogelea, hivyo waliamua kuwasiliana na uongozi wa Pori la Lwafi kuhusu tukio hilo”.Aliongeza kuwa waliwasiliana na Mkuu wa Kanda ya Lwafi, Asubuhi Kasunga na kumtaarifu kuhusu mkasa huo ambapo bila kuchelewa, aliondoka akiongozana na askari wanne wakiwa na silaha na mahema kwenda eneo la tukio, ambako walifika saa 5:00 usiku na kupata taarifa ya awali toka kwa mashuhuda wa tukio hilo.“Kwa vile ilikuwa usiku sana na kuhofia kuwepo kwa tembo wengine jirani walisubiri hadi kupambazuke alfajiri ya Januari 12, mwaka huu, walifuatana na wafanyakazi wa shamba pamoja na wanakijiji jumla walikuwa 11.“Walifika eneo la tukio na kumkuta mtoto wa tembo mwenye umri chini ya wa mwaka mmoja akihangaika kutoka shimoni. Jitihada za kumuokoa zilifanyika baada ya kupanga mawe ndani ya shimo bila kumdhuru mtoto na hatimaye walimtoa,” alisisitiza Dk Wakibara.Alisema baada ya kumtoa walimpelea hadi Kambi ya Shamba la Msipazi, ambako aliwahoji wafanyakazi wa shamba hilo ili kujua tembo wanaonekana muda gani kusudi wamrudishe mtoto kwenye kundi, ambako walidai kawaida wanapita eneo hilo saa 4:00 usiku.“Muda wote walikuwa wakiwasiliana na daktari wa tiba za wanyamapori toka WCS, Elizabert Stigmaier kutoa ushauri wa chakula cha kumlisha mtoto huyo maana alionekana amechoka. Wakaelezwa wampatie glucose aina ya DNS na aliwaeleza jinsi ya kumpa ili apate nguvu,” alieleza. ### Response: KITAIFA ### End

Chanzo cha picha, Getty Images Chanjo ya kwanza ya Covid-19 huko Marekani imefanyika, wakati nchi hiyo ikijiandaa kwa kampeni yake kubwa zaidi ya chanjo. Muuguzi wa wagonjwa mahututi huko Long Island, New York anaaminika kuwa mtu wa kwanza kupewa chanjo hiyo. Mamilioni ya chanjo ya Pfizer / BioNTech inasambazwa, na hospitali 150 zinatarajiwa kupokea dozi Jumatatu. Programu ya chanjo ya inakusudia kufikia watu watu milioni 100 ifikapo mwezi Aprili. Vifo vilivyotokana na Covid-19 vinakaribia 300,000 nchini Marekani, ambayo ina idadi kubwa zaidi ya vifo ulimwenguni. Chanjo ya Pfizer ilipokea idhini ya matumizi ya dharura kutoka kwa Mamlaka ya Chakula na Dawa ya Marekani (FDA) siku ya Ijumaa. Utoaji wa chanjo hiyo unakuja wakati janga hilo linaendelea kuishambulia nchi. Vifo vimekuwa vikiongezeka sana tangu Novemba na idadi ya watu katika hospitali na ugonjwa pia imeendelea kuongezeka kwa kasi, na zaidi ya watu 109,000 wamelazwa kwa sasa, kulingana na Mradi wa Ufuatiliaji wa Covid. "Nadhani labda imekuwa Desemba mbaya kabisa kwenye rekodi hapa. Kufikia wiki iliyopita, Covid-19 ndiye inayoongoza kwa kusababisha vifo huko Marekani, hata zaidi ya saratani na ugonjwa wa moyo," Dkt Dora Mills wa MaineHealth, mtandao wa Hospitali 12 huko Portland, Oregon, aliiambia BBC. "Ni msimu wa giza sana kwetu, lakini pia ni ya ajabu kwamba tuna chanjo chini ya mwaka baada ya virusi hivi kujitokeza. Ikiwa data ya ufanisi na usalama itaendelea kuwepo, hii inaweza kuwa hatua kubwa zaidi ya kisayansi na mafanikio ya maisha yetu. " Mkala hii imebeba madhui yaliyotoka kwenye mitandao ya kijamii. Tunaomba ruhusa yako kabla kitu chochote hakija pakiwa, sababu wanaweza wakawa wanatumia Cookies na tekinolojia nyingine. Unaweza ukasoma sera sera ya kutumia cookies katika mitandao ya kijamii kabla ya kukubali. Kutazama maudhui haya chagua accept and continue Mwisho wa Twitter ujumbe, 1 Haipatikani tena Chanjo ya Pfizer / BioNTech - Ushirikiano kati ya kampuni kubwa ya dawa ya Marekani na kampuni ya bioteknolojia ya Ujerumani - inatoa hadi 95% ya kinga na ndio chanjo ya kwanza ya Covid-19 kupitishwa na wasimamizi wa Marekani. Tayari inazinduliwa nchini Uingereza, wakati Canada pia inaanza mpango wake wa chanjo Jumatatu, na dozi 30,000 za awali zikienda kwenye maeneo 14 kote nchini. Chanzo cha picha, EPA Dozi milioni tatu za kwanza huko Marekani zinasambazwa katika maeneo kadhaa katika majimbo yote 50 na ndege ya mizigo na lori.

AFYA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Chanzo cha picha, Getty Images Chanjo ya kwanza ya Covid-19 huko Marekani imefanyika, wakati nchi hiyo ikijiandaa kwa kampeni yake kubwa zaidi ya chanjo. Muuguzi wa wagonjwa mahututi huko Long Island, New York anaaminika kuwa mtu wa kwanza kupewa chanjo hiyo. Mamilioni ya chanjo ya Pfizer / BioNTech inasambazwa, na hospitali 150 zinatarajiwa kupokea dozi Jumatatu. Programu ya chanjo ya inakusudia kufikia watu watu milioni 100 ifikapo mwezi Aprili. Vifo vilivyotokana na Covid-19 vinakaribia 300,000 nchini Marekani, ambayo ina idadi kubwa zaidi ya vifo ulimwenguni. Chanjo ya Pfizer ilipokea idhini ya matumizi ya dharura kutoka kwa Mamlaka ya Chakula na Dawa ya Marekani (FDA) siku ya Ijumaa. Utoaji wa chanjo hiyo unakuja wakati janga hilo linaendelea kuishambulia nchi. Vifo vimekuwa vikiongezeka sana tangu Novemba na idadi ya watu katika hospitali na ugonjwa pia imeendelea kuongezeka kwa kasi, na zaidi ya watu 109,000 wamelazwa kwa sasa, kulingana na Mradi wa Ufuatiliaji wa Covid. "Nadhani labda imekuwa Desemba mbaya kabisa kwenye rekodi hapa. Kufikia wiki iliyopita, Covid-19 ndiye inayoongoza kwa kusababisha vifo huko Marekani, hata zaidi ya saratani na ugonjwa wa moyo," Dkt Dora Mills wa MaineHealth, mtandao wa Hospitali 12 huko Portland, Oregon, aliiambia BBC. "Ni msimu wa giza sana kwetu, lakini pia ni ya ajabu kwamba tuna chanjo chini ya mwaka baada ya virusi hivi kujitokeza. Ikiwa data ya ufanisi na usalama itaendelea kuwepo, hii inaweza kuwa hatua kubwa zaidi ya kisayansi na mafanikio ya maisha yetu. " Mkala hii imebeba madhui yaliyotoka kwenye mitandao ya kijamii. Tunaomba ruhusa yako kabla kitu chochote hakija pakiwa, sababu wanaweza wakawa wanatumia Cookies na tekinolojia nyingine. Unaweza ukasoma sera sera ya kutumia cookies katika mitandao ya kijamii kabla ya kukubali. Kutazama maudhui haya chagua accept and continue Mwisho wa Twitter ujumbe, 1 Haipatikani tena Chanjo ya Pfizer / BioNTech - Ushirikiano kati ya kampuni kubwa ya dawa ya Marekani na kampuni ya bioteknolojia ya Ujerumani - inatoa hadi 95% ya kinga na ndio chanjo ya kwanza ya Covid-19 kupitishwa na wasimamizi wa Marekani. Tayari inazinduliwa nchini Uingereza, wakati Canada pia inaanza mpango wake wa chanjo Jumatatu, na dozi 30,000 za awali zikienda kwenye maeneo 14 kote nchini. Chanzo cha picha, EPA Dozi milioni tatu za kwanza huko Marekani zinasambazwa katika maeneo kadhaa katika majimbo yote 50 na ndege ya mizigo na lori. ### Response: AFYA ### End

Mwandishi wetu, Tanga WAFANYABIASHARA wa Mkoa wa Tanga, wamesema hawaoni shidakulipa kodi baada ya kuona utekelezaji wa miradi mikubwa ya maendeleoinayofanywa na Rais Dk. John Magufuli kupitia kodi zao. Hayo yalizungumzwa na wafanyabiashara wakati wa kampeni ya elimukwa mlipakodi inayoendelea mkoani humo ambako maafisa wa Mamlakaya Mapato Tanzania (TRA) kutoka Makao Makuu kwa kukishirikiana namaafisa wa TRA mkoa wa Tanga. Maafisa hao waliwatembelea wafanyabiashara kwenye maduka yaoyaliyopo barabara za namba jijini Tanga kwa lengo la kuwaelimisha nakuwakumbusha kulipa kodi kwa wakati.Sambamba na hilo, maafisa hao pia waliweza kusikiliza kerozinazowakabili wafanyabiashara mbalimbali ikiwa ni pamoja na kusikiliza maoni yao kama mpango wa kutengeneza mazingira rafiki kati yao naTRA.Thabiti Salimu ambaye ni mfanyabiashara wa Ukwaju wa jumla na rejarejakatika eneo la barabara za namba amesema kuwa, atamshangaamfanyabiashara atayekwepa kulipa kodi hususani katika kipindi hikiambacho wameshuhudia miradi mingi ikitekelezwa kupitia kodi zao. “Rais Magufuli anatumia kodi zetu vizuri, tunaona utekelezaji wa miradimingi ya maendeleo hivyo lazima tuendelee kulipa kodi la sivyo kazi yautekelezaji wa miradi hii itakwama,” alisema Salimu. Naye Dina Mbenu, mfanyabiashara wa vipuli vya pikipiki amesema kuwa,ikiwa wafanyabiashara watakwepa kulipa kodi watasababisha madhara yakiuchumi na kuathiri jitihada za serikali za kuboresha miundombinuikiwemo barabara. Amesema hatua ya maafisa wa TRA kuwatembelea kwenye maduka yaokwa lengo la kuwahamasisha kulipa kodi na kusikiliza kero na maoni yaoinawasaidia kutopoteza muda kwenye ofisi za TRA wakisubiri kuhudumiwa. Kwa upande wake Afisa Msimamizi Mkuu wa Kodi Julius Mjenga amesemazoezi la kuwatembelea wafanyabiashara ni endelevu na kabla ya kufanyikaTanga, zoezi hilo limeshafanyika katika mikoa ya Dar es Salaam, Mwanza,Mbeya na Morogoro. Amesema lengo la kufanya hivyo ni kutoa elimu ya kodi, kuwakumbushawafanyabiashara kulipa kodi kwa wakati, kusikiliza maoni yao pamoja nachangamoto kwa ajili ya kuzitatua.Naye Meneja wa TRA Mkoa wa Tanga Specioza Owure, aliwaombawafanyabiashara kuunga mkono zoezi linalofanywa na maafisa wa TRA lautoaji elimu ya kodi, kusikiliza maoni na changamoto zao kwa kuwa zoezi hilo linalenga kuboresha huduma kwa mlipakodi.“Niwaombe wafanyabiashara wote mkiwaona maafisa wanatembelea,msifunge maduka, wapokeeni na kuwapa ushirikiano kwa kuwa wanalengakuwaelimisha na kuondoa changamoto mbalimbali zinazowakabili kwenyebiashara zenu ambazo kwa pamoja tunaweza kuzitafutia ufumbuzi,”alisema Owure. Amesema zoezi hilo la utoaji wa elimu ya kodi kwa wafanyabiasharamkoani humo linatarajiwa kumalizika Juni 30, 2020 na kwamba lengo likiwani kutaka kuwafikia wafanyabiashara wengi mkoani hapo.

UCHUMI

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Mwandishi wetu, Tanga WAFANYABIASHARA wa Mkoa wa Tanga, wamesema hawaoni shidakulipa kodi baada ya kuona utekelezaji wa miradi mikubwa ya maendeleoinayofanywa na Rais Dk. John Magufuli kupitia kodi zao. Hayo yalizungumzwa na wafanyabiashara wakati wa kampeni ya elimukwa mlipakodi inayoendelea mkoani humo ambako maafisa wa Mamlakaya Mapato Tanzania (TRA) kutoka Makao Makuu kwa kukishirikiana namaafisa wa TRA mkoa wa Tanga. Maafisa hao waliwatembelea wafanyabiashara kwenye maduka yaoyaliyopo barabara za namba jijini Tanga kwa lengo la kuwaelimisha nakuwakumbusha kulipa kodi kwa wakati.Sambamba na hilo, maafisa hao pia waliweza kusikiliza kerozinazowakabili wafanyabiashara mbalimbali ikiwa ni pamoja na kusikiliza maoni yao kama mpango wa kutengeneza mazingira rafiki kati yao naTRA.Thabiti Salimu ambaye ni mfanyabiashara wa Ukwaju wa jumla na rejarejakatika eneo la barabara za namba amesema kuwa, atamshangaamfanyabiashara atayekwepa kulipa kodi hususani katika kipindi hikiambacho wameshuhudia miradi mingi ikitekelezwa kupitia kodi zao. “Rais Magufuli anatumia kodi zetu vizuri, tunaona utekelezaji wa miradimingi ya maendeleo hivyo lazima tuendelee kulipa kodi la sivyo kazi yautekelezaji wa miradi hii itakwama,” alisema Salimu. Naye Dina Mbenu, mfanyabiashara wa vipuli vya pikipiki amesema kuwa,ikiwa wafanyabiashara watakwepa kulipa kodi watasababisha madhara yakiuchumi na kuathiri jitihada za serikali za kuboresha miundombinuikiwemo barabara. Amesema hatua ya maafisa wa TRA kuwatembelea kwenye maduka yaokwa lengo la kuwahamasisha kulipa kodi na kusikiliza kero na maoni yaoinawasaidia kutopoteza muda kwenye ofisi za TRA wakisubiri kuhudumiwa. Kwa upande wake Afisa Msimamizi Mkuu wa Kodi Julius Mjenga amesemazoezi la kuwatembelea wafanyabiashara ni endelevu na kabla ya kufanyikaTanga, zoezi hilo limeshafanyika katika mikoa ya Dar es Salaam, Mwanza,Mbeya na Morogoro. Amesema lengo la kufanya hivyo ni kutoa elimu ya kodi, kuwakumbushawafanyabiashara kulipa kodi kwa wakati, kusikiliza maoni yao pamoja nachangamoto kwa ajili ya kuzitatua.Naye Meneja wa TRA Mkoa wa Tanga Specioza Owure, aliwaombawafanyabiashara kuunga mkono zoezi linalofanywa na maafisa wa TRA lautoaji elimu ya kodi, kusikiliza maoni na changamoto zao kwa kuwa zoezi hilo linalenga kuboresha huduma kwa mlipakodi.“Niwaombe wafanyabiashara wote mkiwaona maafisa wanatembelea,msifunge maduka, wapokeeni na kuwapa ushirikiano kwa kuwa wanalengakuwaelimisha na kuondoa changamoto mbalimbali zinazowakabili kwenyebiashara zenu ambazo kwa pamoja tunaweza kuzitafutia ufumbuzi,”alisema Owure. Amesema zoezi hilo la utoaji wa elimu ya kodi kwa wafanyabiasharamkoani humo linatarajiwa kumalizika Juni 30, 2020 na kwamba lengo likiwani kutaka kuwafikia wafanyabiashara wengi mkoani hapo. ### Response: UCHUMI ### End

 CHRISTINA GALUHANGA– DAR ES SALAAM WAKATI Waislamu wakisherekea sikuku ya Id el Fitr, Katibu wa Baraza la Ulamaa, Sheikh Hassan Chizenga amempongeza Rais Dk. John Magufuli kwa kutambua silaha namba moja ya kupambana na ugonjwa wa corona ni ibada kwa kumtanguliza Mungu. Akizungumza katika Msikiti wa Manyema, Dar es Salaam jana, wakati wa swala ya Id EL Fitri, Sheilkh Chizenga. Chizenga ambaye alimwakilisha Mufti wa Tanzania, Alhaj Abubakar Zuber alisema kitendo cha Rais Dk.Magufuli kuruhusu nyumba za ibada kuendelea kutoa huduma katika kipindi hiki cha mapambano dhidi ya ugonjwa wa corona, alikuwa sahihi na kimesaidia mno kupunguza tatizo ambalo linaisumbua duniani. “Tunamshukuru rais wetu ambaye alitambua umuhimu wa nyumba za ibada na kuruhusu kuendelea kufanyika kwa ibada japokuwa tulipita katika kipindi kigumu, aliruhusu watu waendelee kufanya maombi kila mmoja kwa Imani yake. “Uamuzi wake, umeipa heshima kubwa Tanzania kimataifa, watu wanajiulize alifanye hadi imekuwa hivi,”alisema. Alisema anamuombea kwa Mwenyenzi Mungu aizidi kumng’arisha, kumtetea, na kumuomgoza katika kipindi cha maisha yake yote. Katika hatua nyingine, alisema wapo baadhi ya watu ambao wamekuwa wakilazimisha kutoa matamko ili mradi jambo fulani lifanyike kitu ambacho si sahihi na endapo linahusu dini ni vema viongozi waliopo ndio wakalizungumzia. “Baadhi ya watu wamegeuka kuwa wasemaji wa Mwenyenzi Mungu, hii kazi ni ya viongozi wa dini nawashauri Waislamu kuepuka kutoa matamko yoyote ambayo yana athari katika jamii,”alisema. Katibu wa Baraza la Waislam Tanzania (Bakwata), Nuhu Mruma alimshukuru Mwenyenzi Mungu kwa kukamilisha funga zao salama na kuomba awapandishe daraja. Aliwataka Waislamu kuendelea kuyaishi mema na kukamilisha kwa vitendo mazuri yote yaliyokuwa yakifanyika katika Mwezi Mtukufu wa Ramadhan katika kipindi kijacho. Alisisitiza ni vema kuendelea kuimarisha amani na upendo uliopo hivi sasa hapa nchini ili kujenga Taifa imara na lenye afya bora.  UCHAGUZI MKUU Alisema katika uchaguzi mkuu wa viongozi wa kitaifa katika nafasi za udiwani, ubunge na urais, unaotarajiwa kufanyika Oktoba, mwaka huu, ni vema wananchi wakatumia fursa yao kikatiba kuchagua au kuchaguana. Alisema wakati sasa umefika wa kujiepusha kuchagua viongozi kwa sababu ya siasa, udini, ukabila na rushwa ili kupata viongozi bora watakaoongoza kwa misingi bora yenye maendeleo. Ugonjwa wa Corona Alitoa pongezi kwa rahisi kutokufungia nyumba za ibada kwani hata maandikio yanasena wakati mgumu ni muhimu kukimbilia maombi na kwenye nyumba hizo. Alisema jitihada za Serikali na mikakati yake zinasaidia kupunguza idadi ya vifo na mlipuko wa ugonjwa huo. Alisema wakati huu ambapo kulikuwa na mapambano dhidi ya ugonjwa huo hofu ilikuwa ni kubwa kuliko ugonjwa wenyewe, Serikali imefanyakazi kubwa kuhakikisha wananchi wake wanabaki salama. “Wakati wowote mgumu ni muhimu kukimbilia kwa Mwenyenzi Mungu tunashukuru Rais Magufuli kwa kuacha nyumba za ibada wazi na maombi etu Mwenyenzi Mungu ameyasikia tofauti na nchi za wenzetu ambao wamepoteza watu wengi kwa ugonjwa huo,”alisema Mruma. Alisema endapo Serikali ingetangaza zuio la kutoka ndani ‘lockdown’ ingeweza kuleta maafa zaidi katika jamii. UFUNGUAJI VYUO Mruma alisema ni wakati sasa kwa wahadhiri, walimu na wakufunzi kufuata tahadhari zote pindi wanafunzi watakaporejea vyuoni na shule. Alisema jamii nayo inapaswa kubadli tabia na mifumo ya maisha kwa kutenda mema ili Mwenyenzi Mungu awaepushe na mambo mbalimbali. Alitoa wito kwa viongozi wa kidini na Serikali kuendelea kuwatumikia wananchi kwa kufuata miongozo mbalimbali iliyowekwa. Sheikh wa Mkoa wa Dar es Salaam, Alhad Mussa Salum aliwataka Waislamu kutumia sherehe za Idd kuomba udugu, msamaha na kumpongezana. Alisema kila mfalme au mtawala ana mipaka yake hivyo katika kusherehekea sikukuu hiyo wasivuke mipaka ya Mwenyenzi Mungu katika kufurahi. “Tunashukuru Mungu kwa kutuponya na corona mkoa wetu kwa kuwa viongozi wetu walisimamia imara bila kufunga nyumba za ibada, tuliendelea kulia na Mwenyenzi Mungu amesikia kilio chetu,”alisema Salum.  ZUNGU Waziri wa Nchi, Ofisi ya Makamu wa Rais (Muungano na Mazingira), Mussa Zungu ambaye alikuwa ni mgeni rasmi katika swala hiyo, aliwapongeza Waislamu kwa kumaliza mfungo wa Ramadhan na kuwataka kuendelea kufanya shughuli zao huku wakichukua tahadhali mbalimbali za wataalam wa Afya. Kwa mwaka huu, Idd imesherehekewa kwa mfumo tofauti na miaka ya nyuma ambapo Bakwata ilizuia kuwapo kwa Idd Kitaifa na Baraza la Idd ili kuzuia mikusanyiko ambayo ingeweza kuchangia maambukizi ya ugonjwa wa corona. Kabudi Katika hatua nyingine, Tanzania imeitaka dunia na jumuiya za kimataifa kutambua kauli ya Rais Dk. John Pombe Magufuli kuwahimiza Watanzania kusali na kuliombea taifa kuondokana na maradhi ya corona kamwe haikuwa kauli ya kupuuza kanuni za kisayansi za mapambano dhidi ya ugonjwa huo. Akitoa salam za shukrani kwa Mungu na Watanzania kwa niaba ya Rais Dk. Magufuli ikiwa ni hitimisho la siku tatu za kumshukuru Mungu,baada ya maambukizi ya virusi vya corona kupungua nchini katika Kanisa Kuu la Mtakatifu Albano Dayososi ya Dar es salaam, Waziri wa Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki, Profesa Palamagamba John Kabudi alisema licha ya kauli ya rais kutaka Watanzania kusali, bado Serikali ilisisitiza kufuatwa kwa kanuni za kisayansi za kuepuka maambukizi, ikiwa ni pamoja na kuvaa barakoa,kunawa mikono na kuepuka mikusanyiko isiyo ya lazima.   Alisema hatua kufunga maabara yake iliyokuwa ikipima virusi vya corona kabla ya Rais Magufuli kubaini kasoro katika maabara kuu,hatua hiyo iliifanya Tanzania kuchukua hatua ya kujijengea uwezo wake wa ndani na kujenga maabara mpya yenye uwezo wa kuwapima watu wanaodhaniwa kuwa na virusi vya corona maradufu. Alisema kupitia kwa waumini wa kanisa hilo, Rais Dk. Magufuli anashukrani kubwa sana kwa Mwenyezi Mungu na kwa Watanzania wote kwa kuitikia wito wake wa wananchi kuondokana na hofu, badala yake wamlilie Mungu jambo ambalo maombi hayo yamejibiwa kwa kupungua maambukizi. Akizungumza wakati wa mahubiri, Canon Francis Xavery alimshukuru Rais Dk Magufuli kwa uamuzi wake wa kutofunga nyumba za ibada, ikiwemo makanisa na misikiti, licha ya mashinikizo kutoka sehemu mbalimbali jambo lilimfanya mwenyezi Mungu kusikia maombi ya Watanzania kwa kuwa walimwamini Mungu. Padri Jacob Kahemele wa kani hilo, alisema kanisa hilo limeungana na waamini nchini kote kuitikia rai ya rais, huku akiwataka Watanzania kuacha kujipa hofu hususani katika mambo ambayo yanapita upeo wa binadamu,badala yake kila mmoja kwa imani yake kujinyeyekeza mbele ya Mungu ambaye ni suluhisho la mambo yote yanayoonekana na yasiyoonekana.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- --  CHRISTINA GALUHANGA– DAR ES SALAAM WAKATI Waislamu wakisherekea sikuku ya Id el Fitr, Katibu wa Baraza la Ulamaa, Sheikh Hassan Chizenga amempongeza Rais Dk. John Magufuli kwa kutambua silaha namba moja ya kupambana na ugonjwa wa corona ni ibada kwa kumtanguliza Mungu. Akizungumza katika Msikiti wa Manyema, Dar es Salaam jana, wakati wa swala ya Id EL Fitri, Sheilkh Chizenga. Chizenga ambaye alimwakilisha Mufti wa Tanzania, Alhaj Abubakar Zuber alisema kitendo cha Rais Dk.Magufuli kuruhusu nyumba za ibada kuendelea kutoa huduma katika kipindi hiki cha mapambano dhidi ya ugonjwa wa corona, alikuwa sahihi na kimesaidia mno kupunguza tatizo ambalo linaisumbua duniani. “Tunamshukuru rais wetu ambaye alitambua umuhimu wa nyumba za ibada na kuruhusu kuendelea kufanyika kwa ibada japokuwa tulipita katika kipindi kigumu, aliruhusu watu waendelee kufanya maombi kila mmoja kwa Imani yake. “Uamuzi wake, umeipa heshima kubwa Tanzania kimataifa, watu wanajiulize alifanye hadi imekuwa hivi,”alisema. Alisema anamuombea kwa Mwenyenzi Mungu aizidi kumng’arisha, kumtetea, na kumuomgoza katika kipindi cha maisha yake yote. Katika hatua nyingine, alisema wapo baadhi ya watu ambao wamekuwa wakilazimisha kutoa matamko ili mradi jambo fulani lifanyike kitu ambacho si sahihi na endapo linahusu dini ni vema viongozi waliopo ndio wakalizungumzia. “Baadhi ya watu wamegeuka kuwa wasemaji wa Mwenyenzi Mungu, hii kazi ni ya viongozi wa dini nawashauri Waislamu kuepuka kutoa matamko yoyote ambayo yana athari katika jamii,”alisema. Katibu wa Baraza la Waislam Tanzania (Bakwata), Nuhu Mruma alimshukuru Mwenyenzi Mungu kwa kukamilisha funga zao salama na kuomba awapandishe daraja. Aliwataka Waislamu kuendelea kuyaishi mema na kukamilisha kwa vitendo mazuri yote yaliyokuwa yakifanyika katika Mwezi Mtukufu wa Ramadhan katika kipindi kijacho. Alisisitiza ni vema kuendelea kuimarisha amani na upendo uliopo hivi sasa hapa nchini ili kujenga Taifa imara na lenye afya bora.  UCHAGUZI MKUU Alisema katika uchaguzi mkuu wa viongozi wa kitaifa katika nafasi za udiwani, ubunge na urais, unaotarajiwa kufanyika Oktoba, mwaka huu, ni vema wananchi wakatumia fursa yao kikatiba kuchagua au kuchaguana. Alisema wakati sasa umefika wa kujiepusha kuchagua viongozi kwa sababu ya siasa, udini, ukabila na rushwa ili kupata viongozi bora watakaoongoza kwa misingi bora yenye maendeleo. Ugonjwa wa Corona Alitoa pongezi kwa rahisi kutokufungia nyumba za ibada kwani hata maandikio yanasena wakati mgumu ni muhimu kukimbilia maombi na kwenye nyumba hizo. Alisema jitihada za Serikali na mikakati yake zinasaidia kupunguza idadi ya vifo na mlipuko wa ugonjwa huo. Alisema wakati huu ambapo kulikuwa na mapambano dhidi ya ugonjwa huo hofu ilikuwa ni kubwa kuliko ugonjwa wenyewe, Serikali imefanyakazi kubwa kuhakikisha wananchi wake wanabaki salama. “Wakati wowote mgumu ni muhimu kukimbilia kwa Mwenyenzi Mungu tunashukuru Rais Magufuli kwa kuacha nyumba za ibada wazi na maombi etu Mwenyenzi Mungu ameyasikia tofauti na nchi za wenzetu ambao wamepoteza watu wengi kwa ugonjwa huo,”alisema Mruma. Alisema endapo Serikali ingetangaza zuio la kutoka ndani ‘lockdown’ ingeweza kuleta maafa zaidi katika jamii. UFUNGUAJI VYUO Mruma alisema ni wakati sasa kwa wahadhiri, walimu na wakufunzi kufuata tahadhari zote pindi wanafunzi watakaporejea vyuoni na shule. Alisema jamii nayo inapaswa kubadli tabia na mifumo ya maisha kwa kutenda mema ili Mwenyenzi Mungu awaepushe na mambo mbalimbali. Alitoa wito kwa viongozi wa kidini na Serikali kuendelea kuwatumikia wananchi kwa kufuata miongozo mbalimbali iliyowekwa. Sheikh wa Mkoa wa Dar es Salaam, Alhad Mussa Salum aliwataka Waislamu kutumia sherehe za Idd kuomba udugu, msamaha na kumpongezana. Alisema kila mfalme au mtawala ana mipaka yake hivyo katika kusherehekea sikukuu hiyo wasivuke mipaka ya Mwenyenzi Mungu katika kufurahi. “Tunashukuru Mungu kwa kutuponya na corona mkoa wetu kwa kuwa viongozi wetu walisimamia imara bila kufunga nyumba za ibada, tuliendelea kulia na Mwenyenzi Mungu amesikia kilio chetu,”alisema Salum.  ZUNGU Waziri wa Nchi, Ofisi ya Makamu wa Rais (Muungano na Mazingira), Mussa Zungu ambaye alikuwa ni mgeni rasmi katika swala hiyo, aliwapongeza Waislamu kwa kumaliza mfungo wa Ramadhan na kuwataka kuendelea kufanya shughuli zao huku wakichukua tahadhali mbalimbali za wataalam wa Afya. Kwa mwaka huu, Idd imesherehekewa kwa mfumo tofauti na miaka ya nyuma ambapo Bakwata ilizuia kuwapo kwa Idd Kitaifa na Baraza la Idd ili kuzuia mikusanyiko ambayo ingeweza kuchangia maambukizi ya ugonjwa wa corona. Kabudi Katika hatua nyingine, Tanzania imeitaka dunia na jumuiya za kimataifa kutambua kauli ya Rais Dk. John Pombe Magufuli kuwahimiza Watanzania kusali na kuliombea taifa kuondokana na maradhi ya corona kamwe haikuwa kauli ya kupuuza kanuni za kisayansi za mapambano dhidi ya ugonjwa huo. Akitoa salam za shukrani kwa Mungu na Watanzania kwa niaba ya Rais Dk. Magufuli ikiwa ni hitimisho la siku tatu za kumshukuru Mungu,baada ya maambukizi ya virusi vya corona kupungua nchini katika Kanisa Kuu la Mtakatifu Albano Dayososi ya Dar es salaam, Waziri wa Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki, Profesa Palamagamba John Kabudi alisema licha ya kauli ya rais kutaka Watanzania kusali, bado Serikali ilisisitiza kufuatwa kwa kanuni za kisayansi za kuepuka maambukizi, ikiwa ni pamoja na kuvaa barakoa,kunawa mikono na kuepuka mikusanyiko isiyo ya lazima.   Alisema hatua kufunga maabara yake iliyokuwa ikipima virusi vya corona kabla ya Rais Magufuli kubaini kasoro katika maabara kuu,hatua hiyo iliifanya Tanzania kuchukua hatua ya kujijengea uwezo wake wa ndani na kujenga maabara mpya yenye uwezo wa kuwapima watu wanaodhaniwa kuwa na virusi vya corona maradufu. Alisema kupitia kwa waumini wa kanisa hilo, Rais Dk. Magufuli anashukrani kubwa sana kwa Mwenyezi Mungu na kwa Watanzania wote kwa kuitikia wito wake wa wananchi kuondokana na hofu, badala yake wamlilie Mungu jambo ambalo maombi hayo yamejibiwa kwa kupungua maambukizi. Akizungumza wakati wa mahubiri, Canon Francis Xavery alimshukuru Rais Dk Magufuli kwa uamuzi wake wa kutofunga nyumba za ibada, ikiwemo makanisa na misikiti, licha ya mashinikizo kutoka sehemu mbalimbali jambo lilimfanya mwenyezi Mungu kusikia maombi ya Watanzania kwa kuwa walimwamini Mungu. Padri Jacob Kahemele wa kani hilo, alisema kanisa hilo limeungana na waamini nchini kote kuitikia rai ya rais, huku akiwataka Watanzania kuacha kujipa hofu hususani katika mambo ambayo yanapita upeo wa binadamu,badala yake kila mmoja kwa imani yake kujinyeyekeza mbele ya Mungu ambaye ni suluhisho la mambo yote yanayoonekana na yasiyoonekana. ### Response: KITAIFA ### End

IS-HAKA OMAR-TUNDURU MLEZI wa Chama Cha Mapinduzi(CCM) ambaye pia ni Mjumbe wa Kamati Kuu ya CCM Taifa Dk. Abdullah Juma Saadalla ‘Mabodi’ amewataka viongozi na watendaji wa chama na Serikali  wilayani Tunduru kufanya mikutano ya ndani ya mara kwa mara na wananchi ili kueleza utekelezaji wa ilani ya CCM ya mwaka 2015/2020. Alisema kufanya mikutano hiyo kutasaidia kupunguza malalamiko ya wananchi kwani watapata uelewa mpana wa  mambo mbalimbali ya maendeleo yanayotekelezwa na Serikali. Agizo hilo amelitoa jana wilayani hapa katika ziara yake alipokuwa akizungumza na wajumbe wa Halmashauri Kuu ya CCM ya Wilaya ya Tunduru, watendaji wa halmashauri  pamoja na wazee wa CCM. Alisema Serikali imetekeleza ilani ya CCM kwa zaidi ya asilimia 90 kwa kuwapelekea huduma za kijamii zikiwemo za afya, elimu, miundombinu ya barabara, mawasiliano, uvuvi, kilimo na miundombinu ya usafiri wa anga. Pamoja na hali hiyo Dk. Mabodi pia aliutaja mpango wa kunusuru kaya maskini (TASAF), unaotekelezwa kwa awamu ya tatu sasa umekuwa ni sehemu ya mafanikio kwa wananchi kwa kuwezeshwa kiuchumi ambao wengi wao wamekuwa wakijipatia kipato cha kukidhi mahitaji yao. Naibu Katibu Mkuu huyo wa CCM, alisema kuwa kutofanyika kwa mikutano ya mara kwa mara na wananchi husababisha kuibuka kwa malalamiko kwa kuhisi kero zao zimekosa utatuzi. “Lengo la ziara yangu ni kuimarisha hali ya kisiasa kwa chama (CCM) kwa kuangalia maeneo mbalimbali ikiwemo kueneza itikadi ya ujamaa na kujitegemea, kuhakikisha rasilimali za chama zikiwemo majengo ya ofisi na mikutano vinakwenda kwa hadhi ya CCM. “… pamoja na kuhamasisha uendelezaji wa madarasa ya itikadi, kufungua mashina na kueleza muelekeo wa sera za maendeleo zinazotekelezwa na Chama Cha Mapinduzi,” alisema Dk. Abdullah. Alisema pia lengo lingine ni kuhakikisha maandalizi ya utekelezaji wa Ibara ya 5 ya Katiba ya CCM ya mwaka ya mwaka 1977 toleo jipya la mwaka 2017 la kuhakikisha CCM, inashinda katika Uchaguzi wa Serikali za Mitaa pamoja na Uchaguzi Mkuu ujao wa mwaka 2020. Mwisho

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- IS-HAKA OMAR-TUNDURU MLEZI wa Chama Cha Mapinduzi(CCM) ambaye pia ni Mjumbe wa Kamati Kuu ya CCM Taifa Dk. Abdullah Juma Saadalla ‘Mabodi’ amewataka viongozi na watendaji wa chama na Serikali  wilayani Tunduru kufanya mikutano ya ndani ya mara kwa mara na wananchi ili kueleza utekelezaji wa ilani ya CCM ya mwaka 2015/2020. Alisema kufanya mikutano hiyo kutasaidia kupunguza malalamiko ya wananchi kwani watapata uelewa mpana wa  mambo mbalimbali ya maendeleo yanayotekelezwa na Serikali. Agizo hilo amelitoa jana wilayani hapa katika ziara yake alipokuwa akizungumza na wajumbe wa Halmashauri Kuu ya CCM ya Wilaya ya Tunduru, watendaji wa halmashauri  pamoja na wazee wa CCM. Alisema Serikali imetekeleza ilani ya CCM kwa zaidi ya asilimia 90 kwa kuwapelekea huduma za kijamii zikiwemo za afya, elimu, miundombinu ya barabara, mawasiliano, uvuvi, kilimo na miundombinu ya usafiri wa anga. Pamoja na hali hiyo Dk. Mabodi pia aliutaja mpango wa kunusuru kaya maskini (TASAF), unaotekelezwa kwa awamu ya tatu sasa umekuwa ni sehemu ya mafanikio kwa wananchi kwa kuwezeshwa kiuchumi ambao wengi wao wamekuwa wakijipatia kipato cha kukidhi mahitaji yao. Naibu Katibu Mkuu huyo wa CCM, alisema kuwa kutofanyika kwa mikutano ya mara kwa mara na wananchi husababisha kuibuka kwa malalamiko kwa kuhisi kero zao zimekosa utatuzi. “Lengo la ziara yangu ni kuimarisha hali ya kisiasa kwa chama (CCM) kwa kuangalia maeneo mbalimbali ikiwemo kueneza itikadi ya ujamaa na kujitegemea, kuhakikisha rasilimali za chama zikiwemo majengo ya ofisi na mikutano vinakwenda kwa hadhi ya CCM. “… pamoja na kuhamasisha uendelezaji wa madarasa ya itikadi, kufungua mashina na kueleza muelekeo wa sera za maendeleo zinazotekelezwa na Chama Cha Mapinduzi,” alisema Dk. Abdullah. Alisema pia lengo lingine ni kuhakikisha maandalizi ya utekelezaji wa Ibara ya 5 ya Katiba ya CCM ya mwaka ya mwaka 1977 toleo jipya la mwaka 2017 la kuhakikisha CCM, inashinda katika Uchaguzi wa Serikali za Mitaa pamoja na Uchaguzi Mkuu ujao wa mwaka 2020. Mwisho ### Response: KITAIFA ### End

WAZIRI wa Ujenzi, Uchukuzi na Mawasiliano, Isack Kamwelwe amesema serikali itaanzisha Wakala wa Viwanja vya Ndege nchini, ili kusimamia shughuli za viwanja zikiwemo za kudhibiti viwango vya mafuta ya ndege.Waziri Kamwelwe alisema hayo jijini hapa wakati akifungua Mkutano Mkuu wa Baraza la Wafanyakazi (Mamlaka za Viwanja vya Ndege (TAA). Kamwelwe alisema wafanyabiashara wa mafuta ya ndege wanaendesha kazi hiyo wenyewe bila udhibiti wowote.“Katika kuboresha mamlaka hii tupo mbioni kuanzisha wakala wa ndege ambayo yatasaidia kudhibiti masuala ya uuzaji wa mafuta, na mtakuwa mnatuuzia nyie, na mimi kama nitakuwa bado nipo baada ya miezi miwili mtasikia naisoma bungeni,” alisema Kamwelwe na kuongeza: “Unakuta mfanyabiashara wa mafuta ya ndege anajiendelea tu hana udhibiti wowote, mbona kwenye huduma nyingine zinadhibitiwa, kwanini huku kwenye ndege msimamizi asiwepo?” Aidha, alisema, mamlaka hiyo inatakiwa kuhakikisha kuwa inajenga uzio katika viwanya vya ndege, ambavyo havina uzio ili kuongeza ulinzi katika viwanja hivyo.“Uzio huu unatakiwa uwepo wa nje na wa ndani kwa lengo la kuzidi kuimarisha ulinzi na usalama,” alisema. Pia Kamwelwe alisema Serikali ina mpango wa kuleta ndege mbili, ambazo zitatumika kwa ajili ya mafunzo ya rubani. Kwamba Uwanja wa Ndege wa Tanga ndio utakaotumika kwa kazi hiyo ya mafunzo kwa marubani.Mkurugenzi Mkuu wa Mamlaka Viwanja vya Ndege Tanzania (TAA), Richard Mayongela aliiomba serikali kuijengea uwezo taasisi hiyo, ikiwemo kuipatia nyenzo za kufanyia kazi na kuajiri wafanyakazi. Mayongela pia aliomba wafanyakazi hao waliopo, waongezewe mishahara na marupurupu mengine.Alisema;”Usiwaone leo wamevaa suti, lakini ukiwona siku za kawaida nyuso zao zimekunjamana kwani wana njaa.” Alisema wakati mamlaka hiyo inaanzishwa mwaka 1999, ilikuwa inakusanya Sh bilioni tatu lakini makusanyao hayo yameweza kuongezeka mwaka hadi mwaka, ambapo mwaka wa fedha 2017/18 walikusanya Sh bilioni 70 kwa makusanyo ya ndani.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- WAZIRI wa Ujenzi, Uchukuzi na Mawasiliano, Isack Kamwelwe amesema serikali itaanzisha Wakala wa Viwanja vya Ndege nchini, ili kusimamia shughuli za viwanja zikiwemo za kudhibiti viwango vya mafuta ya ndege.Waziri Kamwelwe alisema hayo jijini hapa wakati akifungua Mkutano Mkuu wa Baraza la Wafanyakazi (Mamlaka za Viwanja vya Ndege (TAA). Kamwelwe alisema wafanyabiashara wa mafuta ya ndege wanaendesha kazi hiyo wenyewe bila udhibiti wowote.“Katika kuboresha mamlaka hii tupo mbioni kuanzisha wakala wa ndege ambayo yatasaidia kudhibiti masuala ya uuzaji wa mafuta, na mtakuwa mnatuuzia nyie, na mimi kama nitakuwa bado nipo baada ya miezi miwili mtasikia naisoma bungeni,” alisema Kamwelwe na kuongeza: “Unakuta mfanyabiashara wa mafuta ya ndege anajiendelea tu hana udhibiti wowote, mbona kwenye huduma nyingine zinadhibitiwa, kwanini huku kwenye ndege msimamizi asiwepo?” Aidha, alisema, mamlaka hiyo inatakiwa kuhakikisha kuwa inajenga uzio katika viwanya vya ndege, ambavyo havina uzio ili kuongeza ulinzi katika viwanja hivyo.“Uzio huu unatakiwa uwepo wa nje na wa ndani kwa lengo la kuzidi kuimarisha ulinzi na usalama,” alisema. Pia Kamwelwe alisema Serikali ina mpango wa kuleta ndege mbili, ambazo zitatumika kwa ajili ya mafunzo ya rubani. Kwamba Uwanja wa Ndege wa Tanga ndio utakaotumika kwa kazi hiyo ya mafunzo kwa marubani.Mkurugenzi Mkuu wa Mamlaka Viwanja vya Ndege Tanzania (TAA), Richard Mayongela aliiomba serikali kuijengea uwezo taasisi hiyo, ikiwemo kuipatia nyenzo za kufanyia kazi na kuajiri wafanyakazi. Mayongela pia aliomba wafanyakazi hao waliopo, waongezewe mishahara na marupurupu mengine.Alisema;”Usiwaone leo wamevaa suti, lakini ukiwona siku za kawaida nyuso zao zimekunjamana kwani wana njaa.” Alisema wakati mamlaka hiyo inaanzishwa mwaka 1999, ilikuwa inakusanya Sh bilioni tatu lakini makusanyao hayo yameweza kuongezeka mwaka hadi mwaka, ambapo mwaka wa fedha 2017/18 walikusanya Sh bilioni 70 kwa makusanyo ya ndani. ### Response: KITAIFA ### End

KOCHA wa Singida United, Goram Popadic amesema, kila timu itakayokanyaga kwenye uwanja wa Namfua itapata kipigo.Kocha huyo ameliambia gazeti hili jana baada ya kikosi chake kuibuka na ushindi wa bao 1-0 dhidi ya JKT Tanzania kwenye michuano ya Kombe la Azam.Alisema ushindi huo ni faraja tosha kwa Mbunge wa Jimbo la Iramba Magharibi na Rais wa Klabu hiyo Mwigulu Nchemba aliyeumia kwenye ajali ya gari akiwa safarini juzi.“Nawashukuru wachezaji wa kikosi changu kwa kucheza kwa kujituma na kuibuka na ushindi ambao ni muhimu na unatufanya kuendelea kushiriki michuano hii,” amesema Popadic.Katika mchezo huo bao pekee na la ushindi lilipachikwa na Kenny Mwambungu. Baada ya kushinda mchezo huo kikosi hicho kinajipanga kukabiliana na Wagosi wa Kaya Coastal Union kwenye muendelezo wa michuano hiyo ya Azam mchezo utakaopigwa kwenye uwanja wao huo.Maafande hao wameendeleza rekodi ya kutolewa na Singida kwenye michuano hiyo baada ya kutolewa msimu uliopita kwenye uwanja huohuo.Aidha, Popadic alisema kwa sasa akili yake anaelekeza kwenye michuano ya Ligi Kuu Tanzania bara ambapo kikosi hicho kinaenda nyanda za juu kusini kukabiliana na timu za huko wakianza na Lipuli FC,Ndanda FC na Mbeya City.Hadi sasa kikosi hicho kinashika nafasi ya 14 kwenye msimamo wa ligi kikiwa na pointi 28 baada ya kushinda mechi saba na sare saba na kupoteza michezo tisa.

MICHEZO

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- KOCHA wa Singida United, Goram Popadic amesema, kila timu itakayokanyaga kwenye uwanja wa Namfua itapata kipigo.Kocha huyo ameliambia gazeti hili jana baada ya kikosi chake kuibuka na ushindi wa bao 1-0 dhidi ya JKT Tanzania kwenye michuano ya Kombe la Azam.Alisema ushindi huo ni faraja tosha kwa Mbunge wa Jimbo la Iramba Magharibi na Rais wa Klabu hiyo Mwigulu Nchemba aliyeumia kwenye ajali ya gari akiwa safarini juzi.“Nawashukuru wachezaji wa kikosi changu kwa kucheza kwa kujituma na kuibuka na ushindi ambao ni muhimu na unatufanya kuendelea kushiriki michuano hii,” amesema Popadic.Katika mchezo huo bao pekee na la ushindi lilipachikwa na Kenny Mwambungu. Baada ya kushinda mchezo huo kikosi hicho kinajipanga kukabiliana na Wagosi wa Kaya Coastal Union kwenye muendelezo wa michuano hiyo ya Azam mchezo utakaopigwa kwenye uwanja wao huo.Maafande hao wameendeleza rekodi ya kutolewa na Singida kwenye michuano hiyo baada ya kutolewa msimu uliopita kwenye uwanja huohuo.Aidha, Popadic alisema kwa sasa akili yake anaelekeza kwenye michuano ya Ligi Kuu Tanzania bara ambapo kikosi hicho kinaenda nyanda za juu kusini kukabiliana na timu za huko wakianza na Lipuli FC,Ndanda FC na Mbeya City.Hadi sasa kikosi hicho kinashika nafasi ya 14 kwenye msimamo wa ligi kikiwa na pointi 28 baada ya kushinda mechi saba na sare saba na kupoteza michezo tisa. ### Response: MICHEZO ### End

MWANDISHI MAALUM -DAR ES SALAAM  WAGONJWA wenye matatizo ya moyo, kisukari, shinikizo la juu la damu, figo na saratani wameshauriwa kuhudhuria kliniki zao bila kukosa ili kuepuka kupata madhara ya kiafya ikiwa ni pamoja na kupoteza maisha. Rai hiyo ilitolewa jana Dar es Salaam na Mkurugenzi Mtendaji wa Taasisi ya Moyo Jakaya Kikwete (JKCI) Prof. Mohamed Janabi wakati akizungumza kuhusu kupungua kwa idadi ya wagonjwa wanaotibiwa katika Taasisi hiyo tangu virusi vya Corona vilipoingia nchini. Prof. Janabi alisema hivi sasa idadi ya wagonjwa wanaotibiwa katika Taasisi hiyo imepungua kutoka 300 kwa siku hadi kufikia 50 kwa siku na wagonjwa wanaolazwa idadi yao imepungua kutoka 150 kwa siku hadi kufikia 30. Kwa upande wa wagonjwa wanaofanyiwa upasuaji mkubwa wa kusimamisha moyo idadi yao imepungua kutoka wagonjwa wanne kwa siku na kufikia mgonjwa mmoja . Wagonjwa wanaofanyiwa upasuaji wa bila kufungua kifua kupitia tundu dogo wamepungua kutoka kumi kwa siku na kufikia watatu. Mkurugenzi huyo Mtendaji alisema wao kama madaktari bingwa wa magonjwa ya moyo hawaelewi hivi sasa wagonjwa hao ambao hawahudhurii kliniki wanatibiwa wapi. Alisema kama mgonjwa ataogopa kwenda Hospitali kwa kuhofia kupata maambukizi ya ugonjwa wa Corona ambao ukiupata na kupona haukuachi na madhara yoyote wakati kuacha kliniki za magonjwa ambayo kama usipotibiwa yatakusababishia madhara makubwa katika mwili wako. Alisema wagonjwa wa moyo wanatakiwa kuondoa hofu kutokana na taarifa mbalimbali wanazozipata kuhusiana na ugonjwa wa corona jambo la muhimu wafuate maelekezo ya wataalamu wa afya kwa kufanya hivyo wataweza kuepuka kupata maambikizi ya ugonjwa huo na siyo kuacha kuhudhuria kliniki. “Wote tunafahamu kuwa kutokana na tafiti mbalimbali zilizofanyika ulimwenguni zinaonesha wagonjwa wenye matatizo ya moyo, kisukari, shinikizo la juu la damu, figo, saratani na watu wenye umri mkubwa wa zaidi ya miaka 60 ndiyo wanaoathirika zaidi na ugonjwa wa Corona ikiwa wagonjwa hawa hawatahudhuria kliniki kama walivyopangiwa na madaktari wao wakipata maambukizi ya virusi vya corona ni rahisi kwao kupoteza maisha,” alisema . “Wagonjwa wa moyo, kisukari, shinikizo la juu la damu, figo na saratani kama hawatahudhuria kliniki kwa kuhofia kupata maambukizi ya Virusi vya ugonjwa wa Corona wanaweza kupata madhara ya kupoteza uhai, kupata kiharusi, kupoteza baadhi ya viungo vya mwili kwa mfano mguu, kupofuka macho na kupoteza nguvu za kiume lakini ukipata maambukizi ya virusi vya corona na ukapona hutaweza kupata madhara yoyote,” alisisitiza Prof.Janabi . Prof. Janabi alisema ni muhimu wagonjwa hao kwenda Hospitali kutibiwa kwa kuwa mgonjwa akiwa na magonjwa hayo hawezi kujitibia nyumbani. Alisema jambo la muhimu ni kufuata ushauri wa wataalamu wa afya hii ikiwa ni pamoja na kuvaa barakoa, kunawa mikono kwa maji safi yanayotiririka na sabuni, kukaa umbali wa zaidi ya mita moja kati ya mtu na mtu na kuepuka mikusanyiko isiyo ya lazima. “Taasisi yetu inatuma ujumbe wa kuwakumbusha wagonjwa wetu kuhudhuria kliniki zao kutokana na tarehe walizopangiwa na madaktari lakini wengi wao hawaji kutibiwa. “Ninaendelea kuwasisitiza waje kutibiwa kwani tumechukua tahadhari zote za kuhakikisha hawapati maambukizi ya virusi vya ugonjwa wa Corona wawapo katika eneo la Hospitali”,. “Wagonjwa wanaofika kutibiwa hapa wanapimwa joto la mwili kabla ya kuanza kupata huduma ya matibabu, tumefunga mabomba ya maji pamoja na kuweka vitakasa mikono katika maeneo mbalimbali ya Taasisi yetu hii inawafanya kupata nafasi ya kunawa mikono mara kwa mara pia wanakaa umbali wa mita moja kati ya mgonjwa mmoja na mwingine,” alisema Prof. Janabi. WALIPOKEA WAGONJWA WA CORONA Alisema kuna baadhi ya wagonjwa walipokelewa katika Taasisi hiyo wakiwa na dalili za ugonjwa wa moyo ambazo ni kushindwa kupumua, kukohoa na kuchoka lakini baada ya kufanyiwa vipimo walikutwa na maambukizi ya virusi vya ugonjwa wa Corona na kupelekwa katika vituo vya kuwatibu wagonjwa hao ambako wataalamu wetu wanakwenda kuwapatia matibabu ya moyo. Kwa upande wao baadhi ya wagonjwa wanaotibiwa katika Taasisi hiyo walisema tangu ugonjwa wa corona ulipotangazwa hapa nchini wanahudhuria kliniki kama walivyopangiwa na madaktari wao na wanapata huduma walizokuwa wanazipata kipindi ambacho hakukuwa na ugonjwa huo.  “Nimeanza kutibiwa na wataalamu wa Taasisi hii tangu mwaka 2008 na idadi ya wagonjwa ambao tunahudhuria hapa huwa ni kubwa ila leo nashangaa idadi ya wagonjwa ni wachache tofauti na siku za nyuma. “Kama wagonjwa hawaji Hospitali kwa kuhofia kupata ugonjwa wa corona wasifanye hivyo waje kliniki wasiwe na hofu tarehe ya kliniki ikifika waje kwani kuna wakati unaandikiwa vipimo sasa kama hauji kwa daktari vipimo utachukuliwaje?”, aliuliza Mama Fitina Mkere mkazi wa Kigogo.

AFYA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- MWANDISHI MAALUM -DAR ES SALAAM  WAGONJWA wenye matatizo ya moyo, kisukari, shinikizo la juu la damu, figo na saratani wameshauriwa kuhudhuria kliniki zao bila kukosa ili kuepuka kupata madhara ya kiafya ikiwa ni pamoja na kupoteza maisha. Rai hiyo ilitolewa jana Dar es Salaam na Mkurugenzi Mtendaji wa Taasisi ya Moyo Jakaya Kikwete (JKCI) Prof. Mohamed Janabi wakati akizungumza kuhusu kupungua kwa idadi ya wagonjwa wanaotibiwa katika Taasisi hiyo tangu virusi vya Corona vilipoingia nchini. Prof. Janabi alisema hivi sasa idadi ya wagonjwa wanaotibiwa katika Taasisi hiyo imepungua kutoka 300 kwa siku hadi kufikia 50 kwa siku na wagonjwa wanaolazwa idadi yao imepungua kutoka 150 kwa siku hadi kufikia 30. Kwa upande wa wagonjwa wanaofanyiwa upasuaji mkubwa wa kusimamisha moyo idadi yao imepungua kutoka wagonjwa wanne kwa siku na kufikia mgonjwa mmoja . Wagonjwa wanaofanyiwa upasuaji wa bila kufungua kifua kupitia tundu dogo wamepungua kutoka kumi kwa siku na kufikia watatu. Mkurugenzi huyo Mtendaji alisema wao kama madaktari bingwa wa magonjwa ya moyo hawaelewi hivi sasa wagonjwa hao ambao hawahudhurii kliniki wanatibiwa wapi. Alisema kama mgonjwa ataogopa kwenda Hospitali kwa kuhofia kupata maambukizi ya ugonjwa wa Corona ambao ukiupata na kupona haukuachi na madhara yoyote wakati kuacha kliniki za magonjwa ambayo kama usipotibiwa yatakusababishia madhara makubwa katika mwili wako. Alisema wagonjwa wa moyo wanatakiwa kuondoa hofu kutokana na taarifa mbalimbali wanazozipata kuhusiana na ugonjwa wa corona jambo la muhimu wafuate maelekezo ya wataalamu wa afya kwa kufanya hivyo wataweza kuepuka kupata maambikizi ya ugonjwa huo na siyo kuacha kuhudhuria kliniki. “Wote tunafahamu kuwa kutokana na tafiti mbalimbali zilizofanyika ulimwenguni zinaonesha wagonjwa wenye matatizo ya moyo, kisukari, shinikizo la juu la damu, figo, saratani na watu wenye umri mkubwa wa zaidi ya miaka 60 ndiyo wanaoathirika zaidi na ugonjwa wa Corona ikiwa wagonjwa hawa hawatahudhuria kliniki kama walivyopangiwa na madaktari wao wakipata maambukizi ya virusi vya corona ni rahisi kwao kupoteza maisha,” alisema . “Wagonjwa wa moyo, kisukari, shinikizo la juu la damu, figo na saratani kama hawatahudhuria kliniki kwa kuhofia kupata maambukizi ya Virusi vya ugonjwa wa Corona wanaweza kupata madhara ya kupoteza uhai, kupata kiharusi, kupoteza baadhi ya viungo vya mwili kwa mfano mguu, kupofuka macho na kupoteza nguvu za kiume lakini ukipata maambukizi ya virusi vya corona na ukapona hutaweza kupata madhara yoyote,” alisisitiza Prof.Janabi . Prof. Janabi alisema ni muhimu wagonjwa hao kwenda Hospitali kutibiwa kwa kuwa mgonjwa akiwa na magonjwa hayo hawezi kujitibia nyumbani. Alisema jambo la muhimu ni kufuata ushauri wa wataalamu wa afya hii ikiwa ni pamoja na kuvaa barakoa, kunawa mikono kwa maji safi yanayotiririka na sabuni, kukaa umbali wa zaidi ya mita moja kati ya mtu na mtu na kuepuka mikusanyiko isiyo ya lazima. “Taasisi yetu inatuma ujumbe wa kuwakumbusha wagonjwa wetu kuhudhuria kliniki zao kutokana na tarehe walizopangiwa na madaktari lakini wengi wao hawaji kutibiwa. “Ninaendelea kuwasisitiza waje kutibiwa kwani tumechukua tahadhari zote za kuhakikisha hawapati maambukizi ya virusi vya ugonjwa wa Corona wawapo katika eneo la Hospitali”,. “Wagonjwa wanaofika kutibiwa hapa wanapimwa joto la mwili kabla ya kuanza kupata huduma ya matibabu, tumefunga mabomba ya maji pamoja na kuweka vitakasa mikono katika maeneo mbalimbali ya Taasisi yetu hii inawafanya kupata nafasi ya kunawa mikono mara kwa mara pia wanakaa umbali wa mita moja kati ya mgonjwa mmoja na mwingine,” alisema Prof. Janabi. WALIPOKEA WAGONJWA WA CORONA Alisema kuna baadhi ya wagonjwa walipokelewa katika Taasisi hiyo wakiwa na dalili za ugonjwa wa moyo ambazo ni kushindwa kupumua, kukohoa na kuchoka lakini baada ya kufanyiwa vipimo walikutwa na maambukizi ya virusi vya ugonjwa wa Corona na kupelekwa katika vituo vya kuwatibu wagonjwa hao ambako wataalamu wetu wanakwenda kuwapatia matibabu ya moyo. Kwa upande wao baadhi ya wagonjwa wanaotibiwa katika Taasisi hiyo walisema tangu ugonjwa wa corona ulipotangazwa hapa nchini wanahudhuria kliniki kama walivyopangiwa na madaktari wao na wanapata huduma walizokuwa wanazipata kipindi ambacho hakukuwa na ugonjwa huo.  “Nimeanza kutibiwa na wataalamu wa Taasisi hii tangu mwaka 2008 na idadi ya wagonjwa ambao tunahudhuria hapa huwa ni kubwa ila leo nashangaa idadi ya wagonjwa ni wachache tofauti na siku za nyuma. “Kama wagonjwa hawaji Hospitali kwa kuhofia kupata ugonjwa wa corona wasifanye hivyo waje kliniki wasiwe na hofu tarehe ya kliniki ikifika waje kwani kuna wakati unaandikiwa vipimo sasa kama hauji kwa daktari vipimo utachukuliwaje?”, aliuliza Mama Fitina Mkere mkazi wa Kigogo. ### Response: AFYA ### End

MFUKO wa Bima ya Afya (NHIF) mkoani Lindi umetoa msaada wa simu za mkononi zenye thamani ya Sh milioni 600 kwa mikoa ya Lindi, Mtwara, Tanga, Songwe na Mbeya.Meneja wa NHIF mkoani Lindi, Emannuel Mikwabi alisema hayo jana wakati alipokuwa akizungumza na HabariLeo ofisini kwake mjini hapa, kuwa mfuko ulifadhili hospital za mikoa baada ya kutoa mafunzo kwa waandikishaji wa mfuko wa afya ya jamii, mikoani humo. Alisema simu 3,348 ambazo zitasambazwa katika mikoa hiyo zitasaidia kuwaandikisha wanachama wa mfuko huo kwa wakati hata akiwa kijijini anakoishi atapatiwa huduma hiyo.Mikwabi alisema kwamba simu hizo zitaongeza idadi ya wanachama kwa kipindi hiki kwani hata kama sehemu haina mawasiliano taarifa za mwanachama zitachukuliwa na zitahifadhiwa ndani ya simu baadaye zitatumwa makao makuu na kuandikishwa.Kaimu Mganga Mkuu wa Mkoa wa Lindi, Dk John Sijaona alisema mkoa wake ulishapewa simu 548 kutoka mfuko huo mwezi huu na kuwa simu hizo zina mfumo wa uandikishaji mwanachama hata kama yuko kijijini mwandikishaji atafika huko na kuwaandikisha.Alisema inaondoa changamoto ya kutokuwapo mtandao, huwa inafanya kazi ili mradi simu iwe na chaja. Taarifa za mwanachama mpya zitachukuliwa kwa wakati. Hata hivyo alisema kwamba mfuko huo mkoa wa Lindi ulikabidhiwa simu 548 kati ya waandikishaji 698 na kuongeza kuwa bado zinahitajika simu kama 100 hivi ili waandikishaji wote wawe na simu hizo za unadikishaji mkoani hapa.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- MFUKO wa Bima ya Afya (NHIF) mkoani Lindi umetoa msaada wa simu za mkononi zenye thamani ya Sh milioni 600 kwa mikoa ya Lindi, Mtwara, Tanga, Songwe na Mbeya.Meneja wa NHIF mkoani Lindi, Emannuel Mikwabi alisema hayo jana wakati alipokuwa akizungumza na HabariLeo ofisini kwake mjini hapa, kuwa mfuko ulifadhili hospital za mikoa baada ya kutoa mafunzo kwa waandikishaji wa mfuko wa afya ya jamii, mikoani humo. Alisema simu 3,348 ambazo zitasambazwa katika mikoa hiyo zitasaidia kuwaandikisha wanachama wa mfuko huo kwa wakati hata akiwa kijijini anakoishi atapatiwa huduma hiyo.Mikwabi alisema kwamba simu hizo zitaongeza idadi ya wanachama kwa kipindi hiki kwani hata kama sehemu haina mawasiliano taarifa za mwanachama zitachukuliwa na zitahifadhiwa ndani ya simu baadaye zitatumwa makao makuu na kuandikishwa.Kaimu Mganga Mkuu wa Mkoa wa Lindi, Dk John Sijaona alisema mkoa wake ulishapewa simu 548 kutoka mfuko huo mwezi huu na kuwa simu hizo zina mfumo wa uandikishaji mwanachama hata kama yuko kijijini mwandikishaji atafika huko na kuwaandikisha.Alisema inaondoa changamoto ya kutokuwapo mtandao, huwa inafanya kazi ili mradi simu iwe na chaja. Taarifa za mwanachama mpya zitachukuliwa kwa wakati. Hata hivyo alisema kwamba mfuko huo mkoa wa Lindi ulikabidhiwa simu 548 kati ya waandikishaji 698 na kuongeza kuwa bado zinahitajika simu kama 100 hivi ili waandikishaji wote wawe na simu hizo za unadikishaji mkoani hapa. ### Response: KITAIFA ### End

MATUMIZI ya ndege bundi na homoni zenye uwezo wa kupunguza kuzaliana kwa panya, ni moja ya silaha za kuaminika za kukabiliana na panya waharibifu mashambani na majumbani.Hali hiyo imedhihirishwa na utafiti wa awali, uliofanywa na Kituo cha Kudhibiti Viumbe Hai Waharibifu, kilichopo chini ya Chuo Kikuu cha Sokoine cha Kilimo (SUA).Kituo hicho kimesema utafiti wa mwanzo wa watafiti kuhusu bundi na homoni, umedhihirisha uwezo mkubwa wa kudhibiti idadi ya panya na athari zake mashambani.Mtafiti Viumbehai Waharibifu wa Chuo Kikuu cha Sokoine cha Kilimo, Profesa Rhodes Makundi alisema hayo wakati akizungumza kuhusu mkakati wa kudhibiti viumbehai waharibifu wa mazao, hususani panya.Profesa Makundi amesema mafanikio hayo, yametokana na utekelezaji wa mradi wa utafiti, unaofadhiliwa kwa pamoja na Umoja wa Ulaya (EU) na Umoja wa Afrika (AU). Mradi huo unalenga kuboresha na kuhamasisha matumizi ya njia mbadala za kupunguza athari zitokanazo na panya.Amesema, mradi huo wa miaka minne (2018–2022) unaojulikana kama Ecological Rodent Management (Ecorodman), unatekelezwa kwa ushirikiano kati ya SUA na taasisi nyingine za ndani na nje ya Afrika.Profesa Makundi amesema mbali na Tanzania, mradi huo unafanyiwa majaribio katika nchi za Namibia, Uganda, Afrika Kusini, Eswatini (zamani Swaziland) na Ethiopia.“Kila nchi inapanga majukumu yake na kwa Tanzania SUA ni kuangalia hifadhi bora ya mazao, uzazi wa mpango wa panya na namna ya kutumia majani ya kufukuza panya ndani ya nyumbani na kwenye mashamba,” alisema Profesa Makundi.Profesa huyo alitaja mifano ya njia hizo kuwa ni matumizi ya vizuia uzazi au uzazi wa mpango wa panya (fertility control hormones), matumizi ya bundi kuzuia panya na mifuko maalumu ya kuhifadhia nafaka ‘hermetic bags’.Alisema utafiti wa mwanzo uliofanywa na timu ya watafiti katika Kituo cha Kudhibiti Viumbe Hai Waharibifu, umedhihiri- sha uwezo mkubwa wa kudhibiti idadi ya panya na athari zake, kwa kutumia homoni zenye uwezo wa kupunguza kuzaliana kwa wanyama hao.Profesa Makundi alisema kupitia kituo hicho, utafiti umedhihirisha uwezekano wa kudhibiti panya kwa kutumia bundi, ambao wanategemea wanyama hao kama chanzo kikubwa cha chakula chao.Matumizi hayo yanahusisha kutengeneza viota pembezoni mwa mashamba, vinavyovutia kuishi na kuzaliana kwa bundi.“Mradi wa kutumia bundi kudhibiti panya si mpya sana, kwani tulifanya utafiti huu miaka ya nyuma na ulifanikiwa sana hapa nchini,” alisema Profesa Makundi.“Bundi chakula chake kikuu ni panya na bundi mmoja mwenye vifaranga vitatu hadi vinne, ana uwezo wa kuua panya kati ya saba hadi 10 kwa usiku mmoja, anakata kichwa na kuacha mwili wa panya,” alisema Profesa Makundi.Alisema kichwa cha panya, kina ubongo wenye virutubisho vingi na bundi huyo huwapelekea chakula hicho watoto wake ( vifaranga). Ubongo uliopo kwenye kichwa cha panya, huwasaidia watoto wa bundi kukua upesi kuliko kula nyama.Miaka ya nyuma SUA ilifanya utafiti kwenye mashamba ya chuo kikuu hicho na Kijiji cha Makuyu wilaya ya Mvomero, kwa kuchukua mashamba makubwa ya wananchi na kujenga maboksi na kupachika kwenye miti kati ya 10 hadi 15.Profesa Makundi alisema baada ya kuingia katika maboksi hayo, bundi walijenga viota vyao kwa ajili ya kutaga mayai na kutotoa vifaranga. Kwa usiku mzima, bundi mmoja alikuwa na uwezo wa kuua panya zaidi ya 16 katika eneo la hekta moja.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- MATUMIZI ya ndege bundi na homoni zenye uwezo wa kupunguza kuzaliana kwa panya, ni moja ya silaha za kuaminika za kukabiliana na panya waharibifu mashambani na majumbani.Hali hiyo imedhihirishwa na utafiti wa awali, uliofanywa na Kituo cha Kudhibiti Viumbe Hai Waharibifu, kilichopo chini ya Chuo Kikuu cha Sokoine cha Kilimo (SUA).Kituo hicho kimesema utafiti wa mwanzo wa watafiti kuhusu bundi na homoni, umedhihirisha uwezo mkubwa wa kudhibiti idadi ya panya na athari zake mashambani.Mtafiti Viumbehai Waharibifu wa Chuo Kikuu cha Sokoine cha Kilimo, Profesa Rhodes Makundi alisema hayo wakati akizungumza kuhusu mkakati wa kudhibiti viumbehai waharibifu wa mazao, hususani panya.Profesa Makundi amesema mafanikio hayo, yametokana na utekelezaji wa mradi wa utafiti, unaofadhiliwa kwa pamoja na Umoja wa Ulaya (EU) na Umoja wa Afrika (AU). Mradi huo unalenga kuboresha na kuhamasisha matumizi ya njia mbadala za kupunguza athari zitokanazo na panya.Amesema, mradi huo wa miaka minne (2018–2022) unaojulikana kama Ecological Rodent Management (Ecorodman), unatekelezwa kwa ushirikiano kati ya SUA na taasisi nyingine za ndani na nje ya Afrika.Profesa Makundi amesema mbali na Tanzania, mradi huo unafanyiwa majaribio katika nchi za Namibia, Uganda, Afrika Kusini, Eswatini (zamani Swaziland) na Ethiopia.“Kila nchi inapanga majukumu yake na kwa Tanzania SUA ni kuangalia hifadhi bora ya mazao, uzazi wa mpango wa panya na namna ya kutumia majani ya kufukuza panya ndani ya nyumbani na kwenye mashamba,” alisema Profesa Makundi.Profesa huyo alitaja mifano ya njia hizo kuwa ni matumizi ya vizuia uzazi au uzazi wa mpango wa panya (fertility control hormones), matumizi ya bundi kuzuia panya na mifuko maalumu ya kuhifadhia nafaka ‘hermetic bags’.Alisema utafiti wa mwanzo uliofanywa na timu ya watafiti katika Kituo cha Kudhibiti Viumbe Hai Waharibifu, umedhihiri- sha uwezo mkubwa wa kudhibiti idadi ya panya na athari zake, kwa kutumia homoni zenye uwezo wa kupunguza kuzaliana kwa wanyama hao.Profesa Makundi alisema kupitia kituo hicho, utafiti umedhihirisha uwezekano wa kudhibiti panya kwa kutumia bundi, ambao wanategemea wanyama hao kama chanzo kikubwa cha chakula chao.Matumizi hayo yanahusisha kutengeneza viota pembezoni mwa mashamba, vinavyovutia kuishi na kuzaliana kwa bundi.“Mradi wa kutumia bundi kudhibiti panya si mpya sana, kwani tulifanya utafiti huu miaka ya nyuma na ulifanikiwa sana hapa nchini,” alisema Profesa Makundi.“Bundi chakula chake kikuu ni panya na bundi mmoja mwenye vifaranga vitatu hadi vinne, ana uwezo wa kuua panya kati ya saba hadi 10 kwa usiku mmoja, anakata kichwa na kuacha mwili wa panya,” alisema Profesa Makundi.Alisema kichwa cha panya, kina ubongo wenye virutubisho vingi na bundi huyo huwapelekea chakula hicho watoto wake ( vifaranga). Ubongo uliopo kwenye kichwa cha panya, huwasaidia watoto wa bundi kukua upesi kuliko kula nyama.Miaka ya nyuma SUA ilifanya utafiti kwenye mashamba ya chuo kikuu hicho na Kijiji cha Makuyu wilaya ya Mvomero, kwa kuchukua mashamba makubwa ya wananchi na kujenga maboksi na kupachika kwenye miti kati ya 10 hadi 15.Profesa Makundi alisema baada ya kuingia katika maboksi hayo, bundi walijenga viota vyao kwa ajili ya kutaga mayai na kutotoa vifaranga. Kwa usiku mzima, bundi mmoja alikuwa na uwezo wa kuua panya zaidi ya 16 katika eneo la hekta moja. ### Response: KITAIFA ### End

WATU sita wakiwemo maofi sa forodha wawili na aliyekuwa askari polisi wamefi kishwa katika Mahakama ya Hakimu Mkazi Kisutu wakikabiliwa na mashtaka matano ya kuongoza genge la uhalifu, kujipatia fedha isivyo halali, kujivika uhalisia usio wao, kutumia madaraka vibaya na kutakatisha fedha. Wakili wa serikali Mkunde Mshanga aliwataja washtakiwa hao wakati akiwasomea mashtaka kuwa ni Mohamed Abdallah, Mrisho Hassan, Edgan Foluba (Ofisa Forodha Mwandamizi), Elizabeth Mohamed (Ofisa Forodha Msaidizi), Victor Gama (dereva) na PC Seleman Lusonzo ambaye alikuwa askari Polisi.Mbele ya Hakimu Mkazi Mwandamizi, Rashid Chaungu wakili Mshanga alidai katika shtaka la kwanza kuwa washtakiwa wote kwa pamoja katika siku isiyofahamika walipanga na kukubaliana kujipatia kiasi cha Sh milioni 57 na kujinufaisha. Katika shtaka la pili inadaiwa mnamo Januari 2, 2020 katika eneo la Upanga wilaya ya Ilala jijini Dar es Salaam washtakiwa wote kwa pamoja walikula njama na kujipatia fedha kutoka kwa Haroub Abdala wakimdanganya kuwa watabadilisha fedha haramu iliyobadilishwa kimakosa kwa Kamishna wa Forodha.Aidha katika shtaka la tatu inadaiwa mnamo Januari 2, 2020 mshtakiwa Mohamed Abdala na Mrisho Hassan katika eneo la Upanga Wilaya ya Ilala jijini Dar es Salaam walijitambulisha kuwa ni maofisa wa TRA na TISS huku wakijua ni makosa na kinyume cha sheria. Shtaka la nne la matumizi mabaya ya madaraka linawakabili mshitakiwa Edgan Foluba, Elizabeth Mohamed na PC Suleiman Lusonzo ambao kwa pamoja wakiwa ni watumishi walijipatia kiasi cha Sh milioni 57 kutoka kwa Haroub Abdallah wakimdanganya kuwa watampeleka kwa Mkuu wa Mkoa, Paul Makonda kwa ahadi ya kumsaidia kubadilisha fedha haramu kosa walilolitenda Januari 2, 2020.Katika shtaka la tano la kutakatisha fedha washtakiwa wote kwa pamoja katika eneo la Upanga Wilaya ya Ilala jijini Dar es Salaam walidhamiria na kujipatia fedha kiasi cha Sh milioni 57 kutoka kwa Haroub Abdala wakijua wazi ni zao la fedha zilizopatikana kwa udanganyifu.Baada ya kusikiliza mashtaka yao Hakimu Chaungu aliwaeleza washtakiwa kuwa hawataruhusiwa kujibu chochote kwa sababu Mahakama hiyo haina uwezo wa kusikiliza kesi hiyo na kwa kuwa upelelezi wa kesi hiyo haujakamilika aliiahirisha hadi Januari 13, 2020.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- WATU sita wakiwemo maofi sa forodha wawili na aliyekuwa askari polisi wamefi kishwa katika Mahakama ya Hakimu Mkazi Kisutu wakikabiliwa na mashtaka matano ya kuongoza genge la uhalifu, kujipatia fedha isivyo halali, kujivika uhalisia usio wao, kutumia madaraka vibaya na kutakatisha fedha. Wakili wa serikali Mkunde Mshanga aliwataja washtakiwa hao wakati akiwasomea mashtaka kuwa ni Mohamed Abdallah, Mrisho Hassan, Edgan Foluba (Ofisa Forodha Mwandamizi), Elizabeth Mohamed (Ofisa Forodha Msaidizi), Victor Gama (dereva) na PC Seleman Lusonzo ambaye alikuwa askari Polisi.Mbele ya Hakimu Mkazi Mwandamizi, Rashid Chaungu wakili Mshanga alidai katika shtaka la kwanza kuwa washtakiwa wote kwa pamoja katika siku isiyofahamika walipanga na kukubaliana kujipatia kiasi cha Sh milioni 57 na kujinufaisha. Katika shtaka la pili inadaiwa mnamo Januari 2, 2020 katika eneo la Upanga wilaya ya Ilala jijini Dar es Salaam washtakiwa wote kwa pamoja walikula njama na kujipatia fedha kutoka kwa Haroub Abdala wakimdanganya kuwa watabadilisha fedha haramu iliyobadilishwa kimakosa kwa Kamishna wa Forodha.Aidha katika shtaka la tatu inadaiwa mnamo Januari 2, 2020 mshtakiwa Mohamed Abdala na Mrisho Hassan katika eneo la Upanga Wilaya ya Ilala jijini Dar es Salaam walijitambulisha kuwa ni maofisa wa TRA na TISS huku wakijua ni makosa na kinyume cha sheria. Shtaka la nne la matumizi mabaya ya madaraka linawakabili mshitakiwa Edgan Foluba, Elizabeth Mohamed na PC Suleiman Lusonzo ambao kwa pamoja wakiwa ni watumishi walijipatia kiasi cha Sh milioni 57 kutoka kwa Haroub Abdallah wakimdanganya kuwa watampeleka kwa Mkuu wa Mkoa, Paul Makonda kwa ahadi ya kumsaidia kubadilisha fedha haramu kosa walilolitenda Januari 2, 2020.Katika shtaka la tano la kutakatisha fedha washtakiwa wote kwa pamoja katika eneo la Upanga Wilaya ya Ilala jijini Dar es Salaam walidhamiria na kujipatia fedha kiasi cha Sh milioni 57 kutoka kwa Haroub Abdala wakijua wazi ni zao la fedha zilizopatikana kwa udanganyifu.Baada ya kusikiliza mashtaka yao Hakimu Chaungu aliwaeleza washtakiwa kuwa hawataruhusiwa kujibu chochote kwa sababu Mahakama hiyo haina uwezo wa kusikiliza kesi hiyo na kwa kuwa upelelezi wa kesi hiyo haujakamilika aliiahirisha hadi Januari 13, 2020. ### Response: KITAIFA ### End

Na AVELINE KITOMARY -DAR ES SALAAM SARATANI ni ugonjwa usio wa kuambukiza ambao unatokana na mtindo mbaya wa maisha hasa ukihusishwa na aina ya ulaji na unywaji. Ugonjwa huo kwasasa unatajwa kuwa hatari zaidi duniani kwa kusababisha vifo vya watu hii ni baada ya kutokutibika kabisa endapo mgonjwa hatawahi hospitali. Saratani zipo zaidi ya 200 lakini kuna zile ambazo zinaongoza kuwapata watu hasa wa- nawake ndio wahanga wakubwa. Saratani ya mlango wa kizazi inashika nafasi ya kwanza kwa asilimi 56 ambapo Mkoa wa Mbeya unaongoza wakati saratani ya matiti inashika nafasi ya pili kwa asilimia 14 baada ya kupanda kutoka nafasi ya nne. Saratani ya tatu ni ya njia ya chakula na ya nne ni ya ngozi ikifuatiwa na saratani ya inyounganisha sehemu za kichwa na shingoni, tezi, saratani ya damu, tezi dume, kibofu cha mkojo na ngozi inayowaathiri wenye ualbino. HALI ILIVYO Takwimu za Shirika la Umoja wa Mataifa la Tafiti za Saratani (IARC) na Shirika la Afya Duniani (WHO) zilizotolewa mwaka jana, zinaonyesha watu zaidi ya milioni 43.8 duniani wanaishi na saratani na kila mwaka kunatokea wagonjwa wapya wanaokadiriwa kufikia mil- ioni 18.1. Kati ya hao zaidi ya wagonjwa milioni 9.6 hufariki na inakadiriwa kutakuwa na wagonjwa wapya milioni 24 ifikapo mwaka 2035. Kwa hapa nchini takwimu hizo zinaonyesha kunatokea wagonjwa wapya wa saratani 42,060. Takwimu za hospitali zinaonyesha wagonjwa wapya 14,028 walihudumiwa mwaka 2018 am- bao ni sawa na asilimia 33.3 ya wagonjwa wote nchini. Wagonjwa waliofika kupata huduma Ocean Road ni 7,649, Hospitali ya Bugando 2,790, KCMC 1050, Muhimbili 1,321 na Mbeya Rufaa ni wagonjwa 218. Hata hivyo takribani wagonjwa 1000 wali- pata huduma katika hospitali binafsi za Agha- kan, Hindu Mandal, Hubert Kairuki, Besta, Rabininsia na mikoani. Sababu zilizotajwa na wizara kuongezeka kwa ugonjwa huo ni mabadiliko ya sayansi na teknolojia huku mitindo tofauti ya maisha ikijumuishwa. SARATANI YA MATITI Mkurugenzi Mtendaji wa Taasisi ya Saratani ya Ocean Road, Dk. Julius Mwaiselage, anase- ma saratani ya matiti imekuwa changamoto kubwa kutokana na kuongezeka siku hadi siku. Anasema Mkoa wa Dar es Salaam ndio unaoongoza kwa kuwa na saratani hiyo huku chanzo kikiwa na wanawake kuzaa watoto wachache na kukwepa kunyonyesha. Anataja sababu zingine hasa kwa maeneo ya mijini kuwa ni mtindo na mfumo mbaya wa maisha, uzito uliopitiliza, kutofanya mazoezi na matumizi ya pombe na sigara. “Saratani ya matiti inaendelea kuongezeka kwa kasi, tunaendelea kutoa elimu kwa wa- nanchi tuhanamasisha uonyenyeshaji ili kupun- guza vichocheo vinavyoenda kuathiri matiti. “Kingine ni kuwa na watoto wa kutosha, huku mjini mtu anakuwa na mtoto mmoja au wawili lakini ukiwa na watoto kuanzia wanne uwezekano wa kupata saratani ya matiti unapungua. Tunaendelea kuhamasisha upi- maji kwa wanawake na watoto,”anasema Dk. Mwaisalage. UFANYE NINI? Akielezea namna uzazi unavyosaidia kuepu- kana na saratani ya matiti, Daktari Bingwa wa Saratani, Crispin Kahesa, anasema mwanamke anapozaa homoni za uzazi za estregen zinaku- wa katika uwiano unaolingana ambapo hali hii huepusha saratani. “Mwanamke kuzaa kunaendana na mzungu- ko wake wa hedhi hivyo vyote vinasababishwa na homoni, mama anapozaa homoni zina – ‘balance’ na mama ambaye hazai kuna baadhi ya homoni hazi – balance hasa zinazohusishwa na saratani ya matiti za estrogen. “Hizi lazima ziwe na uwiano mzuri, ku- zaa kunasaidia homoni ziweze ku – balance vichocheo vya mwili vizuri. “Vichocheo hivyo havitakiwi kukatizwa, vikikatizwa vinaleta mabadiliko yasiyo sahihi kwenye chembechembe za matiti kwa hiyo vinaweza kuongeza hatari ya saratani ya matiti,”anasema Dk. Kahesa. Anasema ni vema wazazi wakaongeza idadi ya watoto ili wanawake waweze kujitoa katika vihatarishi vya kupata saratani hiyo. VYAKULA VILIVYOKAUSHWA Ulaji wa vyakula vinavyokaushwa huweza kusababisha saratani ya ini kutokana na vyakula hivyo kuwa na uwezo wa kuzalisha sumu kuvu. “Kuna saratani inatokana na uhifadhi wa chakula au kinavyokaushwa iwe mahindi, mihogo, uwele ambao haujahifadhiwa vizuri hivi vinaweza kutengeneza sumu kuvu na kusababisha saratani ya ini na hizi zinatokea sana ukanda wa kati,” anasema. MAFANIKIO UTOAJI TIBA Dk. Mwaisalage anasema ununuzi wa vifaa tiba na mashine za tiba ya mionzi zi- lizogharimu Sh bilioni 9.5 umesaidia kurahi- sisha matibabu ya saratani ndani ya nchi. “Kwasasa tumekuwa na huduma bora tofauti na zamani, wagonjwa wanaendelea kuongezeka hii inatokana na baada ya kupata elimu na hasa ya kwenda hospitali kupima na kupata matibabu. “Tumepata mashine mbili za mionzi za kutibu saratani na tangu zimefungwa Sep- temba mwaka jana tumeweza kuhudumia wagonjwa 1,141. “Tiba ya mionzi imesaidia sana mwaka 2015 tulikuwa tunawapatia matibabu wag- onjwa 30 tu lakini sasa wagonjwa wanafikia 70 kwa wiki,” anasema. Anasema kuwa uwepo wa mashine hizo kumeokoa Sh bilioni 10.4 kutokana na wag- onjwa hao kutibiwa ndani ya nchi. Mkurugenzi huyo anasema pia kulifanyika ujenzi wa jengo ambao uligharimu Sh bilioni 2.3 na uboreshaji wa miundombinu mingine ya taasisi na kwamba ujenzi huo umeongeza wodi za wagonjwa na mpaka sasa vitanda vya kulala vimefikia 270. Dk. Mwaisalage pia anasema huduma za dawa zimeimarika ambapo bajeti ya ununuzi wa dawa imeongezeka kutoka Sh milioni 77 hadi Sh biloni 10. “Kulikuwa na upungufu wa dawa lakini sasa dawa zipo, mwaka 2015 dawa za sara- tani zilipatikana kwa asilimia nne lakini kwa sasa upatikanaji wake ni asilimia 95 hili ni ongezeko kubwa zaidi,”anasema. Mkurugenzi huyo anasema tayari Serikali imetoa Sh bilioni 14.5 kwa ajili ya ujenzi wa jengo, ununuzi na usimikaji wa kiwanda cha Cyclotron kwa ajili ya kuzalisha dawa za nyuklia. “Upatikanaji wa vipimo hivi nchini uta- punguza gharama za kupeleka wagonjwa nje ya nchi hivyo Serikali itaokoa Sh bilioni 5 kwa mwaka,” anasema. Anasema mradi huo utakamilika mwakani na tayari wataalamu wenye uwezo wa kuzi- tumia wameshaandaliwa. “Hii itakuwa mashine kubwa kwa Ukanda wa Afrika Mashariki hivyo tutapata wag- onjwa hata wa nje ya nchi,” anasema.

AFYA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Na AVELINE KITOMARY -DAR ES SALAAM SARATANI ni ugonjwa usio wa kuambukiza ambao unatokana na mtindo mbaya wa maisha hasa ukihusishwa na aina ya ulaji na unywaji. Ugonjwa huo kwasasa unatajwa kuwa hatari zaidi duniani kwa kusababisha vifo vya watu hii ni baada ya kutokutibika kabisa endapo mgonjwa hatawahi hospitali. Saratani zipo zaidi ya 200 lakini kuna zile ambazo zinaongoza kuwapata watu hasa wa- nawake ndio wahanga wakubwa. Saratani ya mlango wa kizazi inashika nafasi ya kwanza kwa asilimi 56 ambapo Mkoa wa Mbeya unaongoza wakati saratani ya matiti inashika nafasi ya pili kwa asilimia 14 baada ya kupanda kutoka nafasi ya nne. Saratani ya tatu ni ya njia ya chakula na ya nne ni ya ngozi ikifuatiwa na saratani ya inyounganisha sehemu za kichwa na shingoni, tezi, saratani ya damu, tezi dume, kibofu cha mkojo na ngozi inayowaathiri wenye ualbino. HALI ILIVYO Takwimu za Shirika la Umoja wa Mataifa la Tafiti za Saratani (IARC) na Shirika la Afya Duniani (WHO) zilizotolewa mwaka jana, zinaonyesha watu zaidi ya milioni 43.8 duniani wanaishi na saratani na kila mwaka kunatokea wagonjwa wapya wanaokadiriwa kufikia mil- ioni 18.1. Kati ya hao zaidi ya wagonjwa milioni 9.6 hufariki na inakadiriwa kutakuwa na wagonjwa wapya milioni 24 ifikapo mwaka 2035. Kwa hapa nchini takwimu hizo zinaonyesha kunatokea wagonjwa wapya wa saratani 42,060. Takwimu za hospitali zinaonyesha wagonjwa wapya 14,028 walihudumiwa mwaka 2018 am- bao ni sawa na asilimia 33.3 ya wagonjwa wote nchini. Wagonjwa waliofika kupata huduma Ocean Road ni 7,649, Hospitali ya Bugando 2,790, KCMC 1050, Muhimbili 1,321 na Mbeya Rufaa ni wagonjwa 218. Hata hivyo takribani wagonjwa 1000 wali- pata huduma katika hospitali binafsi za Agha- kan, Hindu Mandal, Hubert Kairuki, Besta, Rabininsia na mikoani. Sababu zilizotajwa na wizara kuongezeka kwa ugonjwa huo ni mabadiliko ya sayansi na teknolojia huku mitindo tofauti ya maisha ikijumuishwa. SARATANI YA MATITI Mkurugenzi Mtendaji wa Taasisi ya Saratani ya Ocean Road, Dk. Julius Mwaiselage, anase- ma saratani ya matiti imekuwa changamoto kubwa kutokana na kuongezeka siku hadi siku. Anasema Mkoa wa Dar es Salaam ndio unaoongoza kwa kuwa na saratani hiyo huku chanzo kikiwa na wanawake kuzaa watoto wachache na kukwepa kunyonyesha. Anataja sababu zingine hasa kwa maeneo ya mijini kuwa ni mtindo na mfumo mbaya wa maisha, uzito uliopitiliza, kutofanya mazoezi na matumizi ya pombe na sigara. “Saratani ya matiti inaendelea kuongezeka kwa kasi, tunaendelea kutoa elimu kwa wa- nanchi tuhanamasisha uonyenyeshaji ili kupun- guza vichocheo vinavyoenda kuathiri matiti. “Kingine ni kuwa na watoto wa kutosha, huku mjini mtu anakuwa na mtoto mmoja au wawili lakini ukiwa na watoto kuanzia wanne uwezekano wa kupata saratani ya matiti unapungua. Tunaendelea kuhamasisha upi- maji kwa wanawake na watoto,”anasema Dk. Mwaisalage. UFANYE NINI? Akielezea namna uzazi unavyosaidia kuepu- kana na saratani ya matiti, Daktari Bingwa wa Saratani, Crispin Kahesa, anasema mwanamke anapozaa homoni za uzazi za estregen zinaku- wa katika uwiano unaolingana ambapo hali hii huepusha saratani. “Mwanamke kuzaa kunaendana na mzungu- ko wake wa hedhi hivyo vyote vinasababishwa na homoni, mama anapozaa homoni zina – ‘balance’ na mama ambaye hazai kuna baadhi ya homoni hazi – balance hasa zinazohusishwa na saratani ya matiti za estrogen. “Hizi lazima ziwe na uwiano mzuri, ku- zaa kunasaidia homoni ziweze ku – balance vichocheo vya mwili vizuri. “Vichocheo hivyo havitakiwi kukatizwa, vikikatizwa vinaleta mabadiliko yasiyo sahihi kwenye chembechembe za matiti kwa hiyo vinaweza kuongeza hatari ya saratani ya matiti,”anasema Dk. Kahesa. Anasema ni vema wazazi wakaongeza idadi ya watoto ili wanawake waweze kujitoa katika vihatarishi vya kupata saratani hiyo. VYAKULA VILIVYOKAUSHWA Ulaji wa vyakula vinavyokaushwa huweza kusababisha saratani ya ini kutokana na vyakula hivyo kuwa na uwezo wa kuzalisha sumu kuvu. “Kuna saratani inatokana na uhifadhi wa chakula au kinavyokaushwa iwe mahindi, mihogo, uwele ambao haujahifadhiwa vizuri hivi vinaweza kutengeneza sumu kuvu na kusababisha saratani ya ini na hizi zinatokea sana ukanda wa kati,” anasema. MAFANIKIO UTOAJI TIBA Dk. Mwaisalage anasema ununuzi wa vifaa tiba na mashine za tiba ya mionzi zi- lizogharimu Sh bilioni 9.5 umesaidia kurahi- sisha matibabu ya saratani ndani ya nchi. “Kwasasa tumekuwa na huduma bora tofauti na zamani, wagonjwa wanaendelea kuongezeka hii inatokana na baada ya kupata elimu na hasa ya kwenda hospitali kupima na kupata matibabu. “Tumepata mashine mbili za mionzi za kutibu saratani na tangu zimefungwa Sep- temba mwaka jana tumeweza kuhudumia wagonjwa 1,141. “Tiba ya mionzi imesaidia sana mwaka 2015 tulikuwa tunawapatia matibabu wag- onjwa 30 tu lakini sasa wagonjwa wanafikia 70 kwa wiki,” anasema. Anasema kuwa uwepo wa mashine hizo kumeokoa Sh bilioni 10.4 kutokana na wag- onjwa hao kutibiwa ndani ya nchi. Mkurugenzi huyo anasema pia kulifanyika ujenzi wa jengo ambao uligharimu Sh bilioni 2.3 na uboreshaji wa miundombinu mingine ya taasisi na kwamba ujenzi huo umeongeza wodi za wagonjwa na mpaka sasa vitanda vya kulala vimefikia 270. Dk. Mwaisalage pia anasema huduma za dawa zimeimarika ambapo bajeti ya ununuzi wa dawa imeongezeka kutoka Sh milioni 77 hadi Sh biloni 10. “Kulikuwa na upungufu wa dawa lakini sasa dawa zipo, mwaka 2015 dawa za sara- tani zilipatikana kwa asilimia nne lakini kwa sasa upatikanaji wake ni asilimia 95 hili ni ongezeko kubwa zaidi,”anasema. Mkurugenzi huyo anasema tayari Serikali imetoa Sh bilioni 14.5 kwa ajili ya ujenzi wa jengo, ununuzi na usimikaji wa kiwanda cha Cyclotron kwa ajili ya kuzalisha dawa za nyuklia. “Upatikanaji wa vipimo hivi nchini uta- punguza gharama za kupeleka wagonjwa nje ya nchi hivyo Serikali itaokoa Sh bilioni 5 kwa mwaka,” anasema. Anasema mradi huo utakamilika mwakani na tayari wataalamu wenye uwezo wa kuzi- tumia wameshaandaliwa. “Hii itakuwa mashine kubwa kwa Ukanda wa Afrika Mashariki hivyo tutapata wag- onjwa hata wa nje ya nchi,” anasema. ### Response: AFYA ### End

James Kotei, aliyekuwa kiungo wa ulinzi wa Simba ameondoka rasmi klabuni hapo na kusajilia na Klabu ya Kaizer Chiefs ya Afrika Kusini kwa mkataba wa miaka mitatu. Kotei amekuwa moja ya vipenzi vikubwa vya mashabiki wa Simba kutokana na ubora wake na nidhamu yake ndani na nje ya uwanja. Amesajliwa na Kazier Chiefs ‘Amakhosi’ kama mchezai huru. Baada ya kutangazwa kusajiliwa rasmi kupitia urasa mbalimbali za mitandao ya kijamii ya Kaizer Chiefs, Kotei ameamua kutumia fursa hiyo kuwaaga mashabiki wa Simba kwa waraka mrefu ambao umewatoa machozi. Ufuatao chini hapo ni waraka wa Kotei kwa mashabiki wa Simba. “Kwa mashabiki wangu wa Klabu ya Simba, siku ya kwanza niliiona ardhi ya nzuri ya Tanzania, nilihisi upendo na kwa mara ya kwanza kuvaa jezi ya Simba nilijisikia fahari sana. Najivunia kuwa moja ya sehemu ya timu hii ambapo mapenzi kwa soka si kipaumbele kwa mtu yoyote.” “Siwezi kudanganya, kils sekunde moja ilitumika vilivyo kwa kipindi cha miaka miwili na nusu iliyopita lakini nadhani muda wa kuagana umewadia japo bila kuatarajia.” “Siku zote nitaendelea kukumbuka mara ya kwanza tulivyoshinda kombe letu la kwanza Dodoma na kurudisha nafasi yetu ya ushiriki wa Michuano ya Kimataifa, na kuanzia siku hiyo wakaacha kutuita ‘Wamatopeni’.” “Nakumbuka vizuri ushindi wetu wa kwanza wa ubingwa wa ligi kuu na wa pili lakini siku ambayo tulifuzu robo fainali ya michuano ya CAF ilikuwa ni bora kuliko zote.” “Sitaweza kumshukuru kila mmoja kwa upendo wenu mkubwa usio na kifani mlionipa ila nawshukuru wote kwa upendo wenu wa kweli na ninashukuru kwa kuifanya Tanzania kuwa nchi yangu ya pili ya nyumbani.” “Ninejawa na hisia mchangantiko wakati huu nikijiandaa kupata changamoto mpya, lakini kamwe sitaisahau Simba na jiji zuri la Dar es Salaam na Lugha adhim ya Kiswahili ambayo tayari nilishaanza kuimudu.” “Nawapenda mno na mnafahamu hilo lakini tafadhali lakini hakikisheni mnaisapoti Simba, iwe jua au mvua. Natumai siku moja tutaonana tena. Asante kwa kila kitu na nawapenda sana.” Kwaheri ya kuonana 👋 I can't thank everyone enough for the unconditional love you made me feel and I'm truly thankful to you all for making Tanzania 🇹🇿 a second home for me. (Swipe ➡️left) Special thanks to Mr. Musleh (pictured on the last slide) for the faith he invested in me and brought me to Simba. I ♥️ you guys! A post shared by James Kotei (@officialjameskotei) on Jun 26, 2019 at 6:01am PDT himid23mao Good luck bro on your next challenge 10h88 likesReply ibras94 😢 we will miss you, ur so patience to the club, fans and our beautiful country TANZANIA, never miss to come back, we will prepare for you nice Pilau mwamnyanyi4 U have made me crying. babchicharito2407 All the best in ur new Challenge 🦁 mediekagere_officialaccount All the best bro magungulifm Aisee tutakumisi Sana kotei niuzembe wa viongozi wetu unamuachaje kiungo Kama kotei unataka ok binafsi nakutakia maisha marefu huko uendako officialtekno_6 Usijal kotei cc wana simba tunakushukuru sana kwa kazi yako na tumesajil wabrazil otmaryhonolats Thanks Sana kuliko ungeenda bakuli fc simbafamily2014 James James James.. nimekuita jina lako mara tatu. kwaheri ya kuonana. danielagyei1 Finally 🎉💪🏾👊🏾 nashaty_al_fahmin tutakumis sana jmn😭😭😭😭😭😭😭😭😭 roja_wise 😢😢😢😢😢😢😢 james magufuli kotei coxdawayao DAAH NATAMANI NIKUTUKANE KOTEI simbascfanstza Kila la KHERI mpambanaji😒✊❤️ obengdanito All de best in ur new challenge bro salimmamboleo Thank you for your time Kotei,we wish you all the best ninja🙏💕💕💕 nashaty_al_fahmin duuuuuuu abdulqadiri_sebo Gooluck kotei…we shall miss u …..we shall remember u mim_ryne We love u sanaaaa good bye the saddest world we will remember u forever..all the best christianlugem Kwani anaenda timu gan wadau!???????? sam_charzie Dah kila la kheri kotei baraka_mpenja @officialjameskotei I will miss you Swahiba, Iron Man, Thank you for everything. 🙏🙏🙏Best luck to new challenge my Broo john.joel All the best broo @officialjameskotei

MICHEZO

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- James Kotei, aliyekuwa kiungo wa ulinzi wa Simba ameondoka rasmi klabuni hapo na kusajilia na Klabu ya Kaizer Chiefs ya Afrika Kusini kwa mkataba wa miaka mitatu. Kotei amekuwa moja ya vipenzi vikubwa vya mashabiki wa Simba kutokana na ubora wake na nidhamu yake ndani na nje ya uwanja. Amesajliwa na Kazier Chiefs ‘Amakhosi’ kama mchezai huru. Baada ya kutangazwa kusajiliwa rasmi kupitia urasa mbalimbali za mitandao ya kijamii ya Kaizer Chiefs, Kotei ameamua kutumia fursa hiyo kuwaaga mashabiki wa Simba kwa waraka mrefu ambao umewatoa machozi. Ufuatao chini hapo ni waraka wa Kotei kwa mashabiki wa Simba. “Kwa mashabiki wangu wa Klabu ya Simba, siku ya kwanza niliiona ardhi ya nzuri ya Tanzania, nilihisi upendo na kwa mara ya kwanza kuvaa jezi ya Simba nilijisikia fahari sana. Najivunia kuwa moja ya sehemu ya timu hii ambapo mapenzi kwa soka si kipaumbele kwa mtu yoyote.” “Siwezi kudanganya, kils sekunde moja ilitumika vilivyo kwa kipindi cha miaka miwili na nusu iliyopita lakini nadhani muda wa kuagana umewadia japo bila kuatarajia.” “Siku zote nitaendelea kukumbuka mara ya kwanza tulivyoshinda kombe letu la kwanza Dodoma na kurudisha nafasi yetu ya ushiriki wa Michuano ya Kimataifa, na kuanzia siku hiyo wakaacha kutuita ‘Wamatopeni’.” “Nakumbuka vizuri ushindi wetu wa kwanza wa ubingwa wa ligi kuu na wa pili lakini siku ambayo tulifuzu robo fainali ya michuano ya CAF ilikuwa ni bora kuliko zote.” “Sitaweza kumshukuru kila mmoja kwa upendo wenu mkubwa usio na kifani mlionipa ila nawshukuru wote kwa upendo wenu wa kweli na ninashukuru kwa kuifanya Tanzania kuwa nchi yangu ya pili ya nyumbani.” “Ninejawa na hisia mchangantiko wakati huu nikijiandaa kupata changamoto mpya, lakini kamwe sitaisahau Simba na jiji zuri la Dar es Salaam na Lugha adhim ya Kiswahili ambayo tayari nilishaanza kuimudu.” “Nawapenda mno na mnafahamu hilo lakini tafadhali lakini hakikisheni mnaisapoti Simba, iwe jua au mvua. Natumai siku moja tutaonana tena. Asante kwa kila kitu na nawapenda sana.” Kwaheri ya kuonana 👋 I can't thank everyone enough for the unconditional love you made me feel and I'm truly thankful to you all for making Tanzania 🇹🇿 a second home for me. (Swipe ➡️left) Special thanks to Mr. Musleh (pictured on the last slide) for the faith he invested in me and brought me to Simba. I ♥️ you guys! A post shared by James Kotei (@officialjameskotei) on Jun 26, 2019 at 6:01am PDT himid23mao Good luck bro on your next challenge 10h88 likesReply ibras94 😢 we will miss you, ur so patience to the club, fans and our beautiful country TANZANIA, never miss to come back, we will prepare for you nice Pilau mwamnyanyi4 U have made me crying. babchicharito2407 All the best in ur new Challenge 🦁 mediekagere_officialaccount All the best bro magungulifm Aisee tutakumisi Sana kotei niuzembe wa viongozi wetu unamuachaje kiungo Kama kotei unataka ok binafsi nakutakia maisha marefu huko uendako officialtekno_6 Usijal kotei cc wana simba tunakushukuru sana kwa kazi yako na tumesajil wabrazil otmaryhonolats Thanks Sana kuliko ungeenda bakuli fc simbafamily2014 James James James.. nimekuita jina lako mara tatu. kwaheri ya kuonana. danielagyei1 Finally 🎉💪🏾👊🏾 nashaty_al_fahmin tutakumis sana jmn😭😭😭😭😭😭😭😭😭 roja_wise 😢😢😢😢😢😢😢 james magufuli kotei coxdawayao DAAH NATAMANI NIKUTUKANE KOTEI simbascfanstza Kila la KHERI mpambanaji😒✊❤️ obengdanito All de best in ur new challenge bro salimmamboleo Thank you for your time Kotei,we wish you all the best ninja🙏💕💕💕 nashaty_al_fahmin duuuuuuu abdulqadiri_sebo Gooluck kotei…we shall miss u …..we shall remember u mim_ryne We love u sanaaaa good bye the saddest world we will remember u forever..all the best christianlugem Kwani anaenda timu gan wadau!???????? sam_charzie Dah kila la kheri kotei baraka_mpenja @officialjameskotei I will miss you Swahiba, Iron Man, Thank you for everything. 🙏🙏🙏Best luck to new challenge my Broo john.joel All the best broo @officialjameskotei ### Response: MICHEZO ### End

WASHINGTON DC, Marekani MASENETI wa Bunge la Seneti nchini hapa wamenyooshea kidole Mfalme wa Saudi Arabia, Mohammed bin Salman wakisema kuwa hawana shaka alihusika  katika mauaji ya mwanandishi wa habari,  Jamal Khashoggi. Baraza hilo sasa   linapanga kupigia kura mapendekezo ya kusitisha uungaji mkono kijeshi wa Marekani kwa Saudia na washirika wake katika vita inyoendelea Yemen. Taarifa zilizopatikana mjini hapa zinaeleza kwamba tayari wajumbe wa vyama vyote viwili vya Democrat na Republican wameshakubaliana katika hatua ya mwanzo ya pendekezo hilo. Msimamo huo wa maseneta unakuja baada ya kufanya kikao cha siri na Mkuu wa Shirika la Ujasusi la hapa, CIA,  Gina Haspel. Katika msimamo wao huo, Seneta wa mwenye ushawishi mkubwa kutoka Chama cha Republican,  Lindsey Graham alisema ana imani ya hali ya juu kuwa Bin Salman, alipanga njama ya kumuua Khashoggi. Seneta huyo wa jimbo la Carolina Kusini alisema Bin Salman ni mwendawazimu na n mtu hatari. Khashoggi aliuawa ndani ya ofisi za ubalozi mdogo wa Saudi Arabia jijini Istanbul, Uturuki Oktoba 2 mwaka huu. Mwanahabari huyo alikuwa ni mkosoaji mkubwa wa sera za Saudia hususani mwanamfalme Bin Salman. Tayari Saudia imewashitaki watu 11 juu ya mauaji hayo, lakini wanakanusha vikali juu ya uhusika wa Bin Salman. Mkurugenzi wa CIA, Haspel alikutana juzi na wajumbe wa Seneti wa Kamati ya Mambo ya Nje ambao hawakumung’unya maneno baada ya mkutano huo. “Hapa hakuna bunduki inayofuka moshi – kuna msumeno unaofuka moshi,” alisema Seneta Graham akimaanisha mauaji ya Khashoggi yanayodaiwa kutekelezwa kwa kumny’onga kisha kumkata mwanahabari huyo vipande kwa kutumia msumeno.

KIMATAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- WASHINGTON DC, Marekani MASENETI wa Bunge la Seneti nchini hapa wamenyooshea kidole Mfalme wa Saudi Arabia, Mohammed bin Salman wakisema kuwa hawana shaka alihusika  katika mauaji ya mwanandishi wa habari,  Jamal Khashoggi. Baraza hilo sasa   linapanga kupigia kura mapendekezo ya kusitisha uungaji mkono kijeshi wa Marekani kwa Saudia na washirika wake katika vita inyoendelea Yemen. Taarifa zilizopatikana mjini hapa zinaeleza kwamba tayari wajumbe wa vyama vyote viwili vya Democrat na Republican wameshakubaliana katika hatua ya mwanzo ya pendekezo hilo. Msimamo huo wa maseneta unakuja baada ya kufanya kikao cha siri na Mkuu wa Shirika la Ujasusi la hapa, CIA,  Gina Haspel. Katika msimamo wao huo, Seneta wa mwenye ushawishi mkubwa kutoka Chama cha Republican,  Lindsey Graham alisema ana imani ya hali ya juu kuwa Bin Salman, alipanga njama ya kumuua Khashoggi. Seneta huyo wa jimbo la Carolina Kusini alisema Bin Salman ni mwendawazimu na n mtu hatari. Khashoggi aliuawa ndani ya ofisi za ubalozi mdogo wa Saudi Arabia jijini Istanbul, Uturuki Oktoba 2 mwaka huu. Mwanahabari huyo alikuwa ni mkosoaji mkubwa wa sera za Saudia hususani mwanamfalme Bin Salman. Tayari Saudia imewashitaki watu 11 juu ya mauaji hayo, lakini wanakanusha vikali juu ya uhusika wa Bin Salman. Mkurugenzi wa CIA, Haspel alikutana juzi na wajumbe wa Seneti wa Kamati ya Mambo ya Nje ambao hawakumung’unya maneno baada ya mkutano huo. “Hapa hakuna bunduki inayofuka moshi – kuna msumeno unaofuka moshi,” alisema Seneta Graham akimaanisha mauaji ya Khashoggi yanayodaiwa kutekelezwa kwa kumny’onga kisha kumkata mwanahabari huyo vipande kwa kutumia msumeno. ### Response: KIMATAIFA ### End

Na Waandishi Wetu-DAR ES SALAAM   BAADHI ya waumini wa makanisa ya Anglikana   Dar es Salaam, nusura wazichape jana. Hiyo ni baada ya mapadri wao kutaka kusoma waraka wa Halmashauri ya Kudumu ya Dayosisi ya Dar es Salaam unaomtetea Askofu wa Dayosisi hiyo, Dk. Valentino Mokiwa, ambaye ametakiwa kujiuzulu kwa sababu ya kashfa mbalimbali. Waraka huo uliokuwa unasomwa jana ulilenga kujibu  uliotolewa na Askofu Mkuu wa Kanisa hilo nchini,  Dk. Jacob Chimeledya, ambao uliorodhesha tuhuma zilizokuwa zikimkabili Dk. Mokiwa ukisema kwa sasa dayosisi hiyo itakuwa chini ya Askofu Mkuu. Baadhi ya makanisa ya Dar es Salaam, Januari 8, mwaka huu yalisomewa waraka huo wa Askofu Mkuu, Dk. Chimeledya huku mengine yakiwa hayajasomewa licha ya kutakiwa kufanya hivyo na ngazi ya taifa. Jinsi ilivyokuwa Katika baadhi ya makanisa, jana vurugu zilizuka mapadri walipoanza kusoma waraka wa Halmashauri ya Kudumu ya Dayosisi ya Dar es Salaam. Hapo ndipo  baadhi ya waumini walipogoma wakisema wanataka kwanza kusomewa ule wa Askofu Mkuu wajue tuhuma zinazomkabili Dk. Mokiwa. Katika Kanisa la Mtakatifu Batholomayo   Ubungo, hali ilikuwa mbaya zaidi baada ya baadhi ya waumini   kupiga kelele na kwenda kumzimia kipaza sauti Padri wa Kanisa hilo, James Hiza, huku wengine wakinyanyuka kwenye viti wakimtaka  kutokuusoma waraka huo wa Mokiwa. Kutokana na kelele hizo ndani ya kanisa,   mmoja wa waumini hao alikwenda kuzima mfumo wa umeme na kusababisha vipaza sauti kutofanya kazi. Hata hivyo, hatua hiyo  haikusaidia kwa kuwa Padri huyo   alikuwa akiendelea kusoma waraka huo. Kuona hivyo, baadhi ya waumini walisikika wakisema ‘kama unasoma huo hakikisha unasoma waraka zote mbili’. Hapo Katibu wa Kamati Tendaji ya Kanisa, John Mapunda, alisimama akiwa ameshikilia waraka wa Askofu Mkuu nao  kumtaka ausome mbele ya waumini na kuuacha aliokuwa akiusoma. Hata hivyo, Padri huyo aliendelea kusoma waraka aliokuwa nao na kutowajali waliokuwa wakimtaka kuacha kusoma waraka huo. Mbali na katibu huyo wa kanisa, pia mzee wa makamo alikwenda kumsihi Padri huyo kutosoma waraka huo. Lakini juhudi zao hazikuzaa matunda kwani alisoma waraka huo mpaka mwisho ingawa waumini waliendelea kupiga kelele muda wote bila kumsikiliza. Baada ya kumaliza kusoma waraka huo Padri,  Hiza alirudi na kukaa katika nafasi yake  huku akiwataka waumini kutulia. Waondoka na sadaka Baada ya kumaliza kusoma waraka huo na vurugu kutulia, baadhi ya waumini ambao hawakuridhika na yaliyotokea walionekana kususa shughuli nyingine ikiwa ni pamoja na kutoa sadaka. Waumini hao licha ya kuwa na bahasha maalumu ambazo hutumika kutolea sadaka, muda wa matoleo ulipofika, waliendela  kukaa kwenye viti vyao wakiwa na bahasha zao. Pia wengine walisusa kushiriki Meza ya Bwana ingawa  wahudumu waliwasihi wasifanye hivyo. “Tusimfanyie hasira Mungu, hata kama mmekasirika vumilieni tuendelee na ibada yaani hata kupokea mwili hamtaki?” aliwauliza  mhudumu wa kanisani humo. Baada ya ibada, Katibu wa Kamati Tendaji,  Mapunda aliwaambia waandishi wa habari   kuwa  walikuwa wamefanya kikao na kukubaliana kutosoma waraka wowote kwa sababu Jumapili iliyopita hawakuusoma   ule uliotolewa na Askofu Mkuu. Dk. Chimeledya. “Waraka wa Baba Askofu Chimeledya hakuusoma wiki iliyopita, alisema hajaupata kumbe ulikuwapo. “Siku chache badaye na Askofu Mokiwa ambaye ameshafukuzwa katoa waraka wake. “Huo ndiyo alitaka kuusoma tukamwambia kwa kuwa ule wa kwanza haukusomwa kanisani na huu usiusome au usome zote ili tusiingie katika mgogoro huu.  Alikubali lakini kafika madhabahuni akatugeuka,” alisema Mapunda. Padri Hiza alipofuatwa na waandishi  kuzungumzia suala hilo alisema, “Hili suala limefikia ngazi ya juu  ya dayosisi, mimi siwezi kuliongelea kwa kuwa si msemaji wa dayosisi.” Polisi watanda Wakati hayo yakiendelea, polisi walikuwa wametanda  nje ya kanisa hilo. Baada ya vurugu kutulia kanisani, polisi hao walionekena wakizungumza na Katibu wa Kamati ya Utendaji ya Kanisa, Mapunda na baadaye wakaondoka kwenye eneo hilo. Kanisa la Mtakatifu Albano Katika Kanisa la Anglikana la Mtakatifu Albano lililopo Posta, hali ilikuwa shwari na waraka uliosomwa kwenye ibada zote tatu ni ule wa Halmashauri ya Kudumu ya Dayosisi ya Dar es Salaam uliopinga uamuzi wa Askofu Mkuu, Dk. Chimeledya. Waraka huo pia ulibandikwa kwenye ubao wa matangazo wa kanisa hilo  baada ya kumalizika  ibada ya tatu. Katika ibada hiyo, mapadri walioongoza ibada walimtaja katika maombi, Askofu Dk. Mokiwa, wakimwombea kama kiongozi wa dayosisi yao ishara inayonyesha kuwa hawakubaliani na kufukuzwa kwake. Makanisa mengine Hali ya sintofahamu ilitokea pia katika Kanisa la Hollyghost Kimara Mbezi ambako mgogoro wa kutaka kusoma waraka wa Dk. Mokiwa au usisomwe, uliibuka na mwisho Padri akaamua kuacha kuusoma. Kabla ya Padri kuacha kuusoma, zilizuka  vurugu za hapa na pale kiasi cha   watu kufikia hatua   ya kutaka kupigana. Katika Kanisa la Mtakatifu Mariam lililopo Padre wa kanisa hilo alitaka kuusoma waraka wa Mokiwa lakini waumini walikuja juu na kuusoma wa Askofu Mkuu Dk. Chimeledya. Katika Kanisa la Kinondoni la Kristo Mfalme, Padri Aidan Mbulinyingi aligoma kusoma waraka wa Askofu Mkuu na   akausoma wa Dk.  Mokiwa lakini hali ilikuwa ya utulivu. Kanisa la Yombo Mtakatifu Thomas ulisomwa waraka wa Askofu Mkuu na kuacha   wa Dk. Mokiwa huku ibada ikiisha bila vurugu. Kanisa la Anglikana Kawe nako Padri wake aliusoma wa Askofu Mkuu na kuacha kusoma waraka wa Dk.Mokiwa. Katika Kanisa la Mtakatifu Nikolao lililopo Ilala, Katibu wa kanisa hilo, alipoanza kusoma waraka wa Halmashauri ya Kudumu ya Dayosisi ya Dar es Salaam,    waumini walipaza  sauti wakimtaka ausome pia wa askofu mkuu. Magomeni wasoma waraka wa Askofu Mkuu Katika Kanisa la Magomeni la  Mtakatifu Andrea, Kiongozi wa Walei  Mkoa Dar es Salaam, Sylivester Haule aliwasomea waumini wake  waraka wa Askofu Mkuu huku wakitoa msimamo wao kuhusu  kuvuliwa uaskofu, Dk.  Mokiwa. Akisoma waraka huo,  alisema si vema kupingana na tamko la kuvuliwa uaskofu kwa Dk. Mokiwa huku  akiwasihi makasisi na mashemasi wakiwamo wainjilisti ambao wamekuwa wakitumika pasipo kujifahamu na kupoteza utii kwa Askofu Mkuu. Haule  alisema  wote wanaopoteza utii kwa Askofu Mkuu kuna haja ya kujitafakari kwa sababu  bado ni wachungaji. Kiini cha mgogoro Alisema chimbuko la tatizo   ni mashtaka dhidi ya Dk. Mokiwa ambayo yaliandaliwa na Walei 32 baada ya kujiridhisha kuwa kama tatizo lingeachwa kuendelea lingelitafuna kanisa hilo kwa kiwango kikubwa. Haule alisema mashtaka hayo yalikuwa 10 na yaliandaliwa kwa mujibu wa Kifunbgu cha 21 cha Katiba ya Dayosisi ya Dar es Salaam. “Hivyo Halmashauri ya Kudumu ya Dayosisi ilikutana Mei 2 na 16 mwaka juzi chini ya Kasisi Kiongozi (Vicar General) na kutoa ushuri kuhusu mashtaka hayo. “Baada ya kupitia mashtaka hayo, Halmashauri ya Kudumu ya Dayosisi ilikiri kuwapo  hoja ya msingi katika shtaka lililolohusu ubadhirifu wa mali za kanisa na kuwapo  mikataba mibovu ndani ya dayosisi yetu,” alisema. Alisisitiza kuwa mikataba hiyo mibovu ilibaininka katika uwekezaji kwenye shamba ya Kanisa la Mtoni Buza, Jengo la Kanisa la Buguruni Malapa, ubia kati ya Kanisa la Mt. Andrea Magomeni, Uwekezaji katika Kanisa la Mt. Mariam Kurasini. Mingine ni  kutelekezwa kwa nyumba ya Askofu Oyesterbay, Jengo la Kanisa la Silver Oak Muhimbili na maeneo mengine ya kanisa yakiwamo makao makuu ya Dayosisi ya Mt. Nicholas Ilala. “Tunawasihi sana maaskofu wetu na wahudumu, tusome katiba zote mbili, yaani ya Dayosisi Dar es Salaam na ya Kanisa Angalikana Tanzania ya 1970  iliyorekebishwa mwaka 2004 ili tusiwapotoshe zaidi wakristo kwenye kauli zetu na pasipo kuchukua  upande wowote wa mgogoro huu. “Tunaomba tuelewe kuwa  Kanuni za Kanisa zinasimamiwa na msingi wa Mungu ambao ni Biblia.  Ukanuni wa Askofu ni Miongozo ya Vitabu vya Mungu, na hivyo tujielekeze kwenye Biblia kujua kama huo ‘ukanuni’ tunaoutamka ni wa Mungu au wa Dunia,” alisema. Habari hii imeandaliwa na Tunu Nassor, Faraja Masinde,  Asha Bani,  Koku David  na Jonas Mushi  

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Na Waandishi Wetu-DAR ES SALAAM   BAADHI ya waumini wa makanisa ya Anglikana   Dar es Salaam, nusura wazichape jana. Hiyo ni baada ya mapadri wao kutaka kusoma waraka wa Halmashauri ya Kudumu ya Dayosisi ya Dar es Salaam unaomtetea Askofu wa Dayosisi hiyo, Dk. Valentino Mokiwa, ambaye ametakiwa kujiuzulu kwa sababu ya kashfa mbalimbali. Waraka huo uliokuwa unasomwa jana ulilenga kujibu  uliotolewa na Askofu Mkuu wa Kanisa hilo nchini,  Dk. Jacob Chimeledya, ambao uliorodhesha tuhuma zilizokuwa zikimkabili Dk. Mokiwa ukisema kwa sasa dayosisi hiyo itakuwa chini ya Askofu Mkuu. Baadhi ya makanisa ya Dar es Salaam, Januari 8, mwaka huu yalisomewa waraka huo wa Askofu Mkuu, Dk. Chimeledya huku mengine yakiwa hayajasomewa licha ya kutakiwa kufanya hivyo na ngazi ya taifa. Jinsi ilivyokuwa Katika baadhi ya makanisa, jana vurugu zilizuka mapadri walipoanza kusoma waraka wa Halmashauri ya Kudumu ya Dayosisi ya Dar es Salaam. Hapo ndipo  baadhi ya waumini walipogoma wakisema wanataka kwanza kusomewa ule wa Askofu Mkuu wajue tuhuma zinazomkabili Dk. Mokiwa. Katika Kanisa la Mtakatifu Batholomayo   Ubungo, hali ilikuwa mbaya zaidi baada ya baadhi ya waumini   kupiga kelele na kwenda kumzimia kipaza sauti Padri wa Kanisa hilo, James Hiza, huku wengine wakinyanyuka kwenye viti wakimtaka  kutokuusoma waraka huo wa Mokiwa. Kutokana na kelele hizo ndani ya kanisa,   mmoja wa waumini hao alikwenda kuzima mfumo wa umeme na kusababisha vipaza sauti kutofanya kazi. Hata hivyo, hatua hiyo  haikusaidia kwa kuwa Padri huyo   alikuwa akiendelea kusoma waraka huo. Kuona hivyo, baadhi ya waumini walisikika wakisema ‘kama unasoma huo hakikisha unasoma waraka zote mbili’. Hapo Katibu wa Kamati Tendaji ya Kanisa, John Mapunda, alisimama akiwa ameshikilia waraka wa Askofu Mkuu nao  kumtaka ausome mbele ya waumini na kuuacha aliokuwa akiusoma. Hata hivyo, Padri huyo aliendelea kusoma waraka aliokuwa nao na kutowajali waliokuwa wakimtaka kuacha kusoma waraka huo. Mbali na katibu huyo wa kanisa, pia mzee wa makamo alikwenda kumsihi Padri huyo kutosoma waraka huo. Lakini juhudi zao hazikuzaa matunda kwani alisoma waraka huo mpaka mwisho ingawa waumini waliendelea kupiga kelele muda wote bila kumsikiliza. Baada ya kumaliza kusoma waraka huo Padri,  Hiza alirudi na kukaa katika nafasi yake  huku akiwataka waumini kutulia. Waondoka na sadaka Baada ya kumaliza kusoma waraka huo na vurugu kutulia, baadhi ya waumini ambao hawakuridhika na yaliyotokea walionekana kususa shughuli nyingine ikiwa ni pamoja na kutoa sadaka. Waumini hao licha ya kuwa na bahasha maalumu ambazo hutumika kutolea sadaka, muda wa matoleo ulipofika, waliendela  kukaa kwenye viti vyao wakiwa na bahasha zao. Pia wengine walisusa kushiriki Meza ya Bwana ingawa  wahudumu waliwasihi wasifanye hivyo. “Tusimfanyie hasira Mungu, hata kama mmekasirika vumilieni tuendelee na ibada yaani hata kupokea mwili hamtaki?” aliwauliza  mhudumu wa kanisani humo. Baada ya ibada, Katibu wa Kamati Tendaji,  Mapunda aliwaambia waandishi wa habari   kuwa  walikuwa wamefanya kikao na kukubaliana kutosoma waraka wowote kwa sababu Jumapili iliyopita hawakuusoma   ule uliotolewa na Askofu Mkuu. Dk. Chimeledya. “Waraka wa Baba Askofu Chimeledya hakuusoma wiki iliyopita, alisema hajaupata kumbe ulikuwapo. “Siku chache badaye na Askofu Mokiwa ambaye ameshafukuzwa katoa waraka wake. “Huo ndiyo alitaka kuusoma tukamwambia kwa kuwa ule wa kwanza haukusomwa kanisani na huu usiusome au usome zote ili tusiingie katika mgogoro huu.  Alikubali lakini kafika madhabahuni akatugeuka,” alisema Mapunda. Padri Hiza alipofuatwa na waandishi  kuzungumzia suala hilo alisema, “Hili suala limefikia ngazi ya juu  ya dayosisi, mimi siwezi kuliongelea kwa kuwa si msemaji wa dayosisi.” Polisi watanda Wakati hayo yakiendelea, polisi walikuwa wametanda  nje ya kanisa hilo. Baada ya vurugu kutulia kanisani, polisi hao walionekena wakizungumza na Katibu wa Kamati ya Utendaji ya Kanisa, Mapunda na baadaye wakaondoka kwenye eneo hilo. Kanisa la Mtakatifu Albano Katika Kanisa la Anglikana la Mtakatifu Albano lililopo Posta, hali ilikuwa shwari na waraka uliosomwa kwenye ibada zote tatu ni ule wa Halmashauri ya Kudumu ya Dayosisi ya Dar es Salaam uliopinga uamuzi wa Askofu Mkuu, Dk. Chimeledya. Waraka huo pia ulibandikwa kwenye ubao wa matangazo wa kanisa hilo  baada ya kumalizika  ibada ya tatu. Katika ibada hiyo, mapadri walioongoza ibada walimtaja katika maombi, Askofu Dk. Mokiwa, wakimwombea kama kiongozi wa dayosisi yao ishara inayonyesha kuwa hawakubaliani na kufukuzwa kwake. Makanisa mengine Hali ya sintofahamu ilitokea pia katika Kanisa la Hollyghost Kimara Mbezi ambako mgogoro wa kutaka kusoma waraka wa Dk. Mokiwa au usisomwe, uliibuka na mwisho Padri akaamua kuacha kuusoma. Kabla ya Padri kuacha kuusoma, zilizuka  vurugu za hapa na pale kiasi cha   watu kufikia hatua   ya kutaka kupigana. Katika Kanisa la Mtakatifu Mariam lililopo Padre wa kanisa hilo alitaka kuusoma waraka wa Mokiwa lakini waumini walikuja juu na kuusoma wa Askofu Mkuu Dk. Chimeledya. Katika Kanisa la Kinondoni la Kristo Mfalme, Padri Aidan Mbulinyingi aligoma kusoma waraka wa Askofu Mkuu na   akausoma wa Dk.  Mokiwa lakini hali ilikuwa ya utulivu. Kanisa la Yombo Mtakatifu Thomas ulisomwa waraka wa Askofu Mkuu na kuacha   wa Dk. Mokiwa huku ibada ikiisha bila vurugu. Kanisa la Anglikana Kawe nako Padri wake aliusoma wa Askofu Mkuu na kuacha kusoma waraka wa Dk.Mokiwa. Katika Kanisa la Mtakatifu Nikolao lililopo Ilala, Katibu wa kanisa hilo, alipoanza kusoma waraka wa Halmashauri ya Kudumu ya Dayosisi ya Dar es Salaam,    waumini walipaza  sauti wakimtaka ausome pia wa askofu mkuu. Magomeni wasoma waraka wa Askofu Mkuu Katika Kanisa la Magomeni la  Mtakatifu Andrea, Kiongozi wa Walei  Mkoa Dar es Salaam, Sylivester Haule aliwasomea waumini wake  waraka wa Askofu Mkuu huku wakitoa msimamo wao kuhusu  kuvuliwa uaskofu, Dk.  Mokiwa. Akisoma waraka huo,  alisema si vema kupingana na tamko la kuvuliwa uaskofu kwa Dk. Mokiwa huku  akiwasihi makasisi na mashemasi wakiwamo wainjilisti ambao wamekuwa wakitumika pasipo kujifahamu na kupoteza utii kwa Askofu Mkuu. Haule  alisema  wote wanaopoteza utii kwa Askofu Mkuu kuna haja ya kujitafakari kwa sababu  bado ni wachungaji. Kiini cha mgogoro Alisema chimbuko la tatizo   ni mashtaka dhidi ya Dk. Mokiwa ambayo yaliandaliwa na Walei 32 baada ya kujiridhisha kuwa kama tatizo lingeachwa kuendelea lingelitafuna kanisa hilo kwa kiwango kikubwa. Haule alisema mashtaka hayo yalikuwa 10 na yaliandaliwa kwa mujibu wa Kifunbgu cha 21 cha Katiba ya Dayosisi ya Dar es Salaam. “Hivyo Halmashauri ya Kudumu ya Dayosisi ilikutana Mei 2 na 16 mwaka juzi chini ya Kasisi Kiongozi (Vicar General) na kutoa ushuri kuhusu mashtaka hayo. “Baada ya kupitia mashtaka hayo, Halmashauri ya Kudumu ya Dayosisi ilikiri kuwapo  hoja ya msingi katika shtaka lililolohusu ubadhirifu wa mali za kanisa na kuwapo  mikataba mibovu ndani ya dayosisi yetu,” alisema. Alisisitiza kuwa mikataba hiyo mibovu ilibaininka katika uwekezaji kwenye shamba ya Kanisa la Mtoni Buza, Jengo la Kanisa la Buguruni Malapa, ubia kati ya Kanisa la Mt. Andrea Magomeni, Uwekezaji katika Kanisa la Mt. Mariam Kurasini. Mingine ni  kutelekezwa kwa nyumba ya Askofu Oyesterbay, Jengo la Kanisa la Silver Oak Muhimbili na maeneo mengine ya kanisa yakiwamo makao makuu ya Dayosisi ya Mt. Nicholas Ilala. “Tunawasihi sana maaskofu wetu na wahudumu, tusome katiba zote mbili, yaani ya Dayosisi Dar es Salaam na ya Kanisa Angalikana Tanzania ya 1970  iliyorekebishwa mwaka 2004 ili tusiwapotoshe zaidi wakristo kwenye kauli zetu na pasipo kuchukua  upande wowote wa mgogoro huu. “Tunaomba tuelewe kuwa  Kanuni za Kanisa zinasimamiwa na msingi wa Mungu ambao ni Biblia.  Ukanuni wa Askofu ni Miongozo ya Vitabu vya Mungu, na hivyo tujielekeze kwenye Biblia kujua kama huo ‘ukanuni’ tunaoutamka ni wa Mungu au wa Dunia,” alisema. Habari hii imeandaliwa na Tunu Nassor, Faraja Masinde,  Asha Bani,  Koku David  na Jonas Mushi   ### Response: KITAIFA ### End

Mashindano hayo ya Fina yatafanyika Windsor, Canada kwa siku tano kuanzia Desemba 6, mwaka huu. Hii itakuwa mara ya kwanza kwa Canada kuandaa mashindano kama hayo yatakayofanyika katika bwawa la mita 25, yanatarajia kushirikisha waogeleaji mahiri zaidi ya 1000 kutoka katika nchi 170 duniani.Katibu Mkuu wa TSA, Ramadhani Namkoveka alisema jana kuwa katika kujiandaa na mashindano hayo, wachezaji walioteuliwa na TSA kwa wanaume ni Hilal Hilal, Aliasgher Karimjee, Collins Saliboko, Denis Mhina , Adil Bharmal, na Joseph Sumari. Wasichana ni Catherine Mason, Sylvia Caroiao na Sonia Tumiotto.“Wachezaji wengine Chama kimewatambua kutokana na rekodi zao za huko nyuma kwa hiyo na wao watashiriki. Kutokana na vigezo vyetu wachezaji hawa ni lazima waweze kushiriki mashindano yetu ya taifa yatakayofanyika baadaye mwaka huu huko Zanzibar,” alisema.Aliwataja wachezaji hao ni Ammaar Ghadiyali, Christopher Fitzpatrick kwa upande wa wanaume na wanawake ni Magdalena Moshi na Mariam Foum. Namkoveka aliwahimiza wachezaji hao kuendelea na mazoezi kwa bidii ili waweze kuimarisha muda wao, wapate nafasi ya kufanya vizuri katika mashindano hayo.“Katika uteuzi wa timu hiyo uliofanywa na Kamati ya ufundi ya TSA, moja ya vigezo vilivyotumika kuchagua wachezaji hawa ni kuwa lazima mchezaji kushiriki Mashindano ya Taifa, kufikia vigezo vya muda vya taifa na mchezaji mwenye muda bora zaidi,” alisema.

MICHEZO

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Mashindano hayo ya Fina yatafanyika Windsor, Canada kwa siku tano kuanzia Desemba 6, mwaka huu. Hii itakuwa mara ya kwanza kwa Canada kuandaa mashindano kama hayo yatakayofanyika katika bwawa la mita 25, yanatarajia kushirikisha waogeleaji mahiri zaidi ya 1000 kutoka katika nchi 170 duniani.Katibu Mkuu wa TSA, Ramadhani Namkoveka alisema jana kuwa katika kujiandaa na mashindano hayo, wachezaji walioteuliwa na TSA kwa wanaume ni Hilal Hilal, Aliasgher Karimjee, Collins Saliboko, Denis Mhina , Adil Bharmal, na Joseph Sumari. Wasichana ni Catherine Mason, Sylvia Caroiao na Sonia Tumiotto.“Wachezaji wengine Chama kimewatambua kutokana na rekodi zao za huko nyuma kwa hiyo na wao watashiriki. Kutokana na vigezo vyetu wachezaji hawa ni lazima waweze kushiriki mashindano yetu ya taifa yatakayofanyika baadaye mwaka huu huko Zanzibar,” alisema.Aliwataja wachezaji hao ni Ammaar Ghadiyali, Christopher Fitzpatrick kwa upande wa wanaume na wanawake ni Magdalena Moshi na Mariam Foum. Namkoveka aliwahimiza wachezaji hao kuendelea na mazoezi kwa bidii ili waweze kuimarisha muda wao, wapate nafasi ya kufanya vizuri katika mashindano hayo.“Katika uteuzi wa timu hiyo uliofanywa na Kamati ya ufundi ya TSA, moja ya vigezo vilivyotumika kuchagua wachezaji hawa ni kuwa lazima mchezaji kushiriki Mashindano ya Taifa, kufikia vigezo vya muda vya taifa na mchezaji mwenye muda bora zaidi,” alisema. ### Response: MICHEZO ### End

Na Mwandishi Wetu -DAR ES SALAAM MKUU wa Mkoa wa Dar es Salaam, Paul Makonda amekabidhi Sh milioni 34.5 Taasisi ya Moyo ya Jakaya Kikwete kwa upasuaji wa moyo watoto wanaotoka familia masikini.  Fedha hizo zilitolewa na msanii wa muziki wa Bongo Fleva, Naseeb Abdul maarufu Diamond akishirikiana na wasanii wenzake ili kuunga mkono juhudi za Makonda. Akizungumza na waandishi wa habari Dar es Salaam jana, Makonda aliwashukuru watu wote ambao wamejitokeza kuunga mkono juhudi zake kuhakikisha watoto wanapata huduma.  “Siku ya kwanza nilisema nitawasaidia watoto 60, sio kwamba nilikuwa na fedha, ila nilisema kiimani, kuna tofauti kati ya kuwa na nazo na imani, imani niliyokuwepo nayo ni kwamba Mungu ana uwezo wa kufungua milango kuwaleta watu ambao wanaweza kunisaidia ili niweze kutimiza ahadi ambayo niliiahidi. “Japo nilienda kuomba watu wanisaidie, pia nilimwomba Mungu madaktari wa hapa aendelee kuwatia moyo, nawashukuru kwa kazi na huduma nzuri mnayoendelea kufanya, hatimaye watoto wote waliofanyiwa upasuaji wanaendelea vizuri na hawajapata shida yoyote.  “Namshukuru Diamond na timu yake, nilivyoenda kwenye kipindi nilimwambia nina watoto ninaowalea kama wewe, tofauti yenu  wana matatizo ya moyo, muziki umekuwa sehemu ya kurejesha furaha ya watoto hawa,” alisema Makonda. Aliwashukuru wasanii wengine kama Irene Uwoya, Juma Jux na Mboso ambao wote walichangia watoto wawili, wakati RayVann na Queen Darleen walichangia mtoto mmoja mmoja na kufikisha watoto 45 watakaofanyiwa upasuaji. “Naendelea kupokea michango kupitia kamati ya kusaidia watoto inayoongozwa na Charles Kimei, makampuni mkipata barua kutoka kwa mwenyekiti wangu mtupe ushirikiano ili kusaidia kuokoa maisha ya watoto wenye uhitaji,” alisisitiza Makonda. Diamond alisema yupo tayari  kuwasaidia watoto wenye uhitaji wa kufanyiwa  upasuaji wa moyo na ataendelea kutoa ushirikianao bila kuitwa. “Nimpongeze Profesa Janabi kwa kazi kubwa anayoifanya kwa kuwa anafanya kwa moyo wote, watoto wanaumwa, kiukweli nimepita wodini kuna sehemu nimeshindwa kuingia jinsi watoto wanavyoumwa. “Kama wasanii, mashabiki na wanaotusapoti kazi zetu ni wazazi wa watoto wenye matatizo ya moyo, nitoe wito kwa Watanzania kwa yeyote mwenye uwezo wa kusaidia kidogo alichonacho kusaidia ili kurudisha furaha ya watoto walioko hospitali,” alisema Diamond. Mkurugenzi wa Taasisi ya JKCI, Profesa Mohamed Janabi aliwashukuru wasanii na Makonda na watu wote waliojitolea kuwasaidia watoto wenye matatizo ya moyo, kwani watoto wengi waliosaidiwa hali zao zimeimarika na wengine wanaendelea na maisha yao ya kawaida. “Katika kila watoto 100 wanaozaliwa, mmoja lazima awe na ugonjwa wa moyo, wengine hawana uwezo wa matibabu, nawashukuru wote wanaojitokeza kuwasaidia watoto hawa,” alishukuru Profesa Janabi.

AFYA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Na Mwandishi Wetu -DAR ES SALAAM MKUU wa Mkoa wa Dar es Salaam, Paul Makonda amekabidhi Sh milioni 34.5 Taasisi ya Moyo ya Jakaya Kikwete kwa upasuaji wa moyo watoto wanaotoka familia masikini.  Fedha hizo zilitolewa na msanii wa muziki wa Bongo Fleva, Naseeb Abdul maarufu Diamond akishirikiana na wasanii wenzake ili kuunga mkono juhudi za Makonda. Akizungumza na waandishi wa habari Dar es Salaam jana, Makonda aliwashukuru watu wote ambao wamejitokeza kuunga mkono juhudi zake kuhakikisha watoto wanapata huduma.  “Siku ya kwanza nilisema nitawasaidia watoto 60, sio kwamba nilikuwa na fedha, ila nilisema kiimani, kuna tofauti kati ya kuwa na nazo na imani, imani niliyokuwepo nayo ni kwamba Mungu ana uwezo wa kufungua milango kuwaleta watu ambao wanaweza kunisaidia ili niweze kutimiza ahadi ambayo niliiahidi. “Japo nilienda kuomba watu wanisaidie, pia nilimwomba Mungu madaktari wa hapa aendelee kuwatia moyo, nawashukuru kwa kazi na huduma nzuri mnayoendelea kufanya, hatimaye watoto wote waliofanyiwa upasuaji wanaendelea vizuri na hawajapata shida yoyote.  “Namshukuru Diamond na timu yake, nilivyoenda kwenye kipindi nilimwambia nina watoto ninaowalea kama wewe, tofauti yenu  wana matatizo ya moyo, muziki umekuwa sehemu ya kurejesha furaha ya watoto hawa,” alisema Makonda. Aliwashukuru wasanii wengine kama Irene Uwoya, Juma Jux na Mboso ambao wote walichangia watoto wawili, wakati RayVann na Queen Darleen walichangia mtoto mmoja mmoja na kufikisha watoto 45 watakaofanyiwa upasuaji. “Naendelea kupokea michango kupitia kamati ya kusaidia watoto inayoongozwa na Charles Kimei, makampuni mkipata barua kutoka kwa mwenyekiti wangu mtupe ushirikiano ili kusaidia kuokoa maisha ya watoto wenye uhitaji,” alisisitiza Makonda. Diamond alisema yupo tayari  kuwasaidia watoto wenye uhitaji wa kufanyiwa  upasuaji wa moyo na ataendelea kutoa ushirikianao bila kuitwa. “Nimpongeze Profesa Janabi kwa kazi kubwa anayoifanya kwa kuwa anafanya kwa moyo wote, watoto wanaumwa, kiukweli nimepita wodini kuna sehemu nimeshindwa kuingia jinsi watoto wanavyoumwa. “Kama wasanii, mashabiki na wanaotusapoti kazi zetu ni wazazi wa watoto wenye matatizo ya moyo, nitoe wito kwa Watanzania kwa yeyote mwenye uwezo wa kusaidia kidogo alichonacho kusaidia ili kurudisha furaha ya watoto walioko hospitali,” alisema Diamond. Mkurugenzi wa Taasisi ya JKCI, Profesa Mohamed Janabi aliwashukuru wasanii na Makonda na watu wote waliojitolea kuwasaidia watoto wenye matatizo ya moyo, kwani watoto wengi waliosaidiwa hali zao zimeimarika na wengine wanaendelea na maisha yao ya kawaida. “Katika kila watoto 100 wanaozaliwa, mmoja lazima awe na ugonjwa wa moyo, wengine hawana uwezo wa matibabu, nawashukuru wote wanaojitokeza kuwasaidia watoto hawa,” alishukuru Profesa Janabi. ### Response: AFYA ### End

MCHEKESHAJI maarufu wa Afrika Mashariki, Erick Omondi (pichani juu), kutoka Kenya anatarajiwa kutua nchini na kufanya onesho la ‘Standup comedy’ katika jukwaa moja na mchekeshaji maarufu nchini, Emmanuel Mathias ‘Mc Pilipili’.Onyesho hilo litafanyika Dodoma Septemba 28, mwaka huu, ambapo wakali hao watakutana kwenye jukwaa moja na kuonyesha nani zaidi. Akizungumza na HabariLEO, Mc Pilipili alisema mchekeshaji Omondi amekuwa akimvutia tangu alipoanza kazi ya uchekeshaji na yeye ndio aliyemtia moyo katika kuingia kwenye fani hiyo baada ya kwenda kumuona katika moja ya maonyesho yake Nairobi. “Nampenda sana Erick Omondi na anakuja Dodoma kufanya onyesha kali la uchekeshaji, naamini itagonga nyoyo za mashabiki wetu,” alisema. Pilipili alitaja kingilio katika onyesho hilo kubwa kuwa, viti maalum ‘V.I.P’ ni Sh 50,000 na Sh 30, 000, huku kawaida ikiwa Sh. 10,000. Aidha aliongeza kuwa, mgeni rasmi katika tamasha hilo anatarajiwa kuwa Naibu Waziri wa Vijana, Ulemavu na Ajira, Anthony Mavunde, ambapo ataongozana na viongozi mbalimbali katika mkoa huo. Pilipili alisema katika onyehso hilo anatarajiwa kusindikizwa na wachekeshaji wengine akiwamo Dullyvani, Dogo Pepe, Ally na Oscar Nyerere, huku wakiambatana na bendi ya TNC.“Hii ni shoo yangu ya kwanza kufanya nikiwa nimeoa, mashabiki wangu mjitokeze kwa wingi muone kazi nitakayowaonesha na nitatoa nafasi tano kwa wachekeshaji wadogo wanaotokea Dodoma na viunga vyake kupanda stejini (jukwaani) na mimi na Omondi,” alisema Mc Pilipili.

MICHEZO

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- MCHEKESHAJI maarufu wa Afrika Mashariki, Erick Omondi (pichani juu), kutoka Kenya anatarajiwa kutua nchini na kufanya onesho la ‘Standup comedy’ katika jukwaa moja na mchekeshaji maarufu nchini, Emmanuel Mathias ‘Mc Pilipili’.Onyesho hilo litafanyika Dodoma Septemba 28, mwaka huu, ambapo wakali hao watakutana kwenye jukwaa moja na kuonyesha nani zaidi. Akizungumza na HabariLEO, Mc Pilipili alisema mchekeshaji Omondi amekuwa akimvutia tangu alipoanza kazi ya uchekeshaji na yeye ndio aliyemtia moyo katika kuingia kwenye fani hiyo baada ya kwenda kumuona katika moja ya maonyesho yake Nairobi. “Nampenda sana Erick Omondi na anakuja Dodoma kufanya onyesha kali la uchekeshaji, naamini itagonga nyoyo za mashabiki wetu,” alisema. Pilipili alitaja kingilio katika onyesho hilo kubwa kuwa, viti maalum ‘V.I.P’ ni Sh 50,000 na Sh 30, 000, huku kawaida ikiwa Sh. 10,000. Aidha aliongeza kuwa, mgeni rasmi katika tamasha hilo anatarajiwa kuwa Naibu Waziri wa Vijana, Ulemavu na Ajira, Anthony Mavunde, ambapo ataongozana na viongozi mbalimbali katika mkoa huo. Pilipili alisema katika onyehso hilo anatarajiwa kusindikizwa na wachekeshaji wengine akiwamo Dullyvani, Dogo Pepe, Ally na Oscar Nyerere, huku wakiambatana na bendi ya TNC.“Hii ni shoo yangu ya kwanza kufanya nikiwa nimeoa, mashabiki wangu mjitokeze kwa wingi muone kazi nitakayowaonesha na nitatoa nafasi tano kwa wachekeshaji wadogo wanaotokea Dodoma na viunga vyake kupanda stejini (jukwaani) na mimi na Omondi,” alisema Mc Pilipili. ### Response: MICHEZO ### End

FARAJA MASINDE -DAR ES SALAAM KESI ya unyang’anyi wa kutumia silaha na kujeruhi ikiwamo kumtoboa macho Said Mrisho, inayomkabili, Salum Njwete (34) maarufu ‘Scorpion’, imeahirishwa hadi Septemba 28, mwaka huu. Kesi hiyo ambayo ipo katika Mahakama ya Wilaya ya Ilala   Dar es Salaam, iliahirishwa jana na Hakimu Mkazi, Flora Haule kwa kuongozwa na Wakili Mwandamizi wa Serikali, Nassoro Katuga baada ya Wakili wa Mtuhumiwa, Juma Nassoro kuwa nje kwa kazi. “Shauri hili linakuja kwa ajili ya utetezi upande wa waleta maombi kwenye kesi ndogo ndani ya kesi ya msingi. “Hata hivyo Wakili wa mshatakiwa, Juma Nassoro yuko nje ya mahakama,  amesafiri yuko mkoni Arusha  hivyo naomba tarehe nyingine,” alidai Katuga. Hakimu Haule alikubali maombi hayo ya upande wa mashtaka na kuahirisha kesi hadi Septemba 28, mwaka huu. Upande huo wa utetezi ulifungua kesi hiyo ndogo ndani ya kesi ya msingi kutokana na kile ilichodai kuwa ‘Scorpion’ alilazimishwa kutoa maelezo kwa nguvu katika kituo cha polisi Buguruni. Jambo hilo lilipingwa na shahidi namba tisa, Dc Bryson ambaye alidai kuwa alifanya mahojiano na mtuhumiwa kwa amani na kwa uhuru. Hoja nyingine ambayo iliwasilishwa na upande huo wa utetezi ilikuwa ni kupinga mahakama kupokea maelezo yaliyowasilishwa na shahidi aliyemfanyia mahojiano Scorpion kwa madai kuwa yalikiuka kanuni na hivyo kuzuia mahakama hiyo kuyapokea kama kielelezo. Hata hivyo mahakama hiyo ilidai kuwa kwa mujibu wa sheria, maelezo hayo yalikuwa hayajakiuka sheria kama ilivyodaiwa na upande wa waleta maombi na hivyo Mahakama hiyo ikayatambua. Shahidi huyo akitoa ushahidi wake Agosti 8 mwaka huu kwa kuongozwa na  Wakili, Katuga,   alidai  wakati akifanya mahojiano na mtuhumiwa kituo cha polisi Buguruni, mtuhumiwa alitoa maelezo kwa uhuru na amani pasipo kushurutishwa. “Mtuhumiwa alitoa maelezo kwa amani bila vurugu kinyume na inavyodaiwa na upande wa utetezi kuwa aliyatoa kwa kushurutishwa na kuteswa,” alisema Shahidi. Katika hati ya mashtaka, ilidaiwa kuwa  Septemba 6,  mwaka jana saa 4 usiku maeneo ya Buguruni Sheli Wilaya ya Ilala Dar es Salaam, aliiba mkufu  wenye uzito wa gramu 34  na thamani ya Sh 60,000 na black bendi ya mkononi   na  Sh 330,000, vyote vikiwa na thamani ya Sh 474,000, mali ya Said Mrisho.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- FARAJA MASINDE -DAR ES SALAAM KESI ya unyang’anyi wa kutumia silaha na kujeruhi ikiwamo kumtoboa macho Said Mrisho, inayomkabili, Salum Njwete (34) maarufu ‘Scorpion’, imeahirishwa hadi Septemba 28, mwaka huu. Kesi hiyo ambayo ipo katika Mahakama ya Wilaya ya Ilala   Dar es Salaam, iliahirishwa jana na Hakimu Mkazi, Flora Haule kwa kuongozwa na Wakili Mwandamizi wa Serikali, Nassoro Katuga baada ya Wakili wa Mtuhumiwa, Juma Nassoro kuwa nje kwa kazi. “Shauri hili linakuja kwa ajili ya utetezi upande wa waleta maombi kwenye kesi ndogo ndani ya kesi ya msingi. “Hata hivyo Wakili wa mshatakiwa, Juma Nassoro yuko nje ya mahakama,  amesafiri yuko mkoni Arusha  hivyo naomba tarehe nyingine,” alidai Katuga. Hakimu Haule alikubali maombi hayo ya upande wa mashtaka na kuahirisha kesi hadi Septemba 28, mwaka huu. Upande huo wa utetezi ulifungua kesi hiyo ndogo ndani ya kesi ya msingi kutokana na kile ilichodai kuwa ‘Scorpion’ alilazimishwa kutoa maelezo kwa nguvu katika kituo cha polisi Buguruni. Jambo hilo lilipingwa na shahidi namba tisa, Dc Bryson ambaye alidai kuwa alifanya mahojiano na mtuhumiwa kwa amani na kwa uhuru. Hoja nyingine ambayo iliwasilishwa na upande huo wa utetezi ilikuwa ni kupinga mahakama kupokea maelezo yaliyowasilishwa na shahidi aliyemfanyia mahojiano Scorpion kwa madai kuwa yalikiuka kanuni na hivyo kuzuia mahakama hiyo kuyapokea kama kielelezo. Hata hivyo mahakama hiyo ilidai kuwa kwa mujibu wa sheria, maelezo hayo yalikuwa hayajakiuka sheria kama ilivyodaiwa na upande wa waleta maombi na hivyo Mahakama hiyo ikayatambua. Shahidi huyo akitoa ushahidi wake Agosti 8 mwaka huu kwa kuongozwa na  Wakili, Katuga,   alidai  wakati akifanya mahojiano na mtuhumiwa kituo cha polisi Buguruni, mtuhumiwa alitoa maelezo kwa uhuru na amani pasipo kushurutishwa. “Mtuhumiwa alitoa maelezo kwa amani bila vurugu kinyume na inavyodaiwa na upande wa utetezi kuwa aliyatoa kwa kushurutishwa na kuteswa,” alisema Shahidi. Katika hati ya mashtaka, ilidaiwa kuwa  Septemba 6,  mwaka jana saa 4 usiku maeneo ya Buguruni Sheli Wilaya ya Ilala Dar es Salaam, aliiba mkufu  wenye uzito wa gramu 34  na thamani ya Sh 60,000 na black bendi ya mkononi   na  Sh 330,000, vyote vikiwa na thamani ya Sh 474,000, mali ya Said Mrisho. ### Response: KITAIFA ### End

MABINGWA wa Ligi Kuu soka Tanzania Bara, Simba watamenyana na Yanga Julai 5, mwaka huu katika mechi ya Kundi C ya Klabu Bingwa Afrika Mashariki na Kati kuwania Kombe la Cecafa Kagame.Michuano hiyo inatarajiwa kuanza Juni 28 hadi Julai 13, mwaka huu kwenye viwanja vya Taifa na Azam Complex Chamazi na kushirikisha klabu 12 kutoka Tanzania, Kenya, Rwanda, Ethiopia, Burundi Somalia na Sudan.Akizungumzia michuano hiyo jana Dar es Salaam, Katibu Mkuu wa Cecafa, Nicholaus Musonye aliishukuru Tanzania kwa kukubali kuwa mwenyeji akisema ana imani watu watafurahia kutokana na kuwahi kuwa msisimko miaka ya nyuma. “Namshukuru Rais wa Shirikisho la Soka Tanzania (TFF) kwa kukubali mashindano haya, mdhamini Azam Media na mtendaji wake, Tido Mhando na Rais Paul Kagame ambaye ni mlezi wetu kwa mipango ya kuimarisha mashindano haya,”alisema.Alitaja makundi matatu ya michuano hiyo na Kundi A linaongozwa na mabingwa watetezi wa Cecafa Azam FC, timu ya Uganda, JKU ya Zanzibar na Kator FC ya Sudan Kusini.Kundi B lina timu za Rayon Sports ya Rwanda, Gor Mahia ya Kenya, Lydia Ludic ya Burundi na Ports ya Djiboit. Kundi C kuna Yanga na Simba za Tanzania, St. George ya Ethiopia na Dakadaha ya Somalia. Alisema ratiba hiyo itaanza Juni 29, mwaka huu lakini vigogo Simba na Yanga vitakutana Julai 5, mwaka huu kwenye Uwanja wa Taifa, Dar es Salaam.Alitaja zawadi kwa mshindi wa kwanza kuwa ni zaidi ya Sh milioni 60, mshindi wa pili zaidi ya Sh milioni 40 na mshindi wa tatu ni zaidi ya Sh milioni 20. Mtendaji Mkuu wa Azam Media Limited, Mhando alisema lengo la kudhamini michuano hiyo ni kuona yanakuwa kwa kiwango cha juu na chachu ya maendeleo ya soka nchini.Alisema wataitumia michuano hiyo kukizindua kituo chao cha Redio, Uhai FM huku akiwahakikishia mashabiki kuwa licha mashindano hayo kufanyika sambamba na Kombe la Dunia, hawataharibu ratiba kwani yatafana. Rais wa TFF, Walace Karia alisema wamekubali kuwa wenyeji ili kurudisha hadhi na kuziwezesha klabu zinazoshiriki michuano ya kimataifa ikiwemo Yanga, Gormahia, Rayon na KCCA kujiimarisha zaidi.

MICHEZO

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- MABINGWA wa Ligi Kuu soka Tanzania Bara, Simba watamenyana na Yanga Julai 5, mwaka huu katika mechi ya Kundi C ya Klabu Bingwa Afrika Mashariki na Kati kuwania Kombe la Cecafa Kagame.Michuano hiyo inatarajiwa kuanza Juni 28 hadi Julai 13, mwaka huu kwenye viwanja vya Taifa na Azam Complex Chamazi na kushirikisha klabu 12 kutoka Tanzania, Kenya, Rwanda, Ethiopia, Burundi Somalia na Sudan.Akizungumzia michuano hiyo jana Dar es Salaam, Katibu Mkuu wa Cecafa, Nicholaus Musonye aliishukuru Tanzania kwa kukubali kuwa mwenyeji akisema ana imani watu watafurahia kutokana na kuwahi kuwa msisimko miaka ya nyuma. “Namshukuru Rais wa Shirikisho la Soka Tanzania (TFF) kwa kukubali mashindano haya, mdhamini Azam Media na mtendaji wake, Tido Mhando na Rais Paul Kagame ambaye ni mlezi wetu kwa mipango ya kuimarisha mashindano haya,”alisema.Alitaja makundi matatu ya michuano hiyo na Kundi A linaongozwa na mabingwa watetezi wa Cecafa Azam FC, timu ya Uganda, JKU ya Zanzibar na Kator FC ya Sudan Kusini.Kundi B lina timu za Rayon Sports ya Rwanda, Gor Mahia ya Kenya, Lydia Ludic ya Burundi na Ports ya Djiboit. Kundi C kuna Yanga na Simba za Tanzania, St. George ya Ethiopia na Dakadaha ya Somalia. Alisema ratiba hiyo itaanza Juni 29, mwaka huu lakini vigogo Simba na Yanga vitakutana Julai 5, mwaka huu kwenye Uwanja wa Taifa, Dar es Salaam.Alitaja zawadi kwa mshindi wa kwanza kuwa ni zaidi ya Sh milioni 60, mshindi wa pili zaidi ya Sh milioni 40 na mshindi wa tatu ni zaidi ya Sh milioni 20. Mtendaji Mkuu wa Azam Media Limited, Mhando alisema lengo la kudhamini michuano hiyo ni kuona yanakuwa kwa kiwango cha juu na chachu ya maendeleo ya soka nchini.Alisema wataitumia michuano hiyo kukizindua kituo chao cha Redio, Uhai FM huku akiwahakikishia mashabiki kuwa licha mashindano hayo kufanyika sambamba na Kombe la Dunia, hawataharibu ratiba kwani yatafana. Rais wa TFF, Walace Karia alisema wamekubali kuwa wenyeji ili kurudisha hadhi na kuziwezesha klabu zinazoshiriki michuano ya kimataifa ikiwemo Yanga, Gormahia, Rayon na KCCA kujiimarisha zaidi. ### Response: MICHEZO ### End

Chanzo cha picha, Netflix Nyota na filamu bora zaidi za mwaka uliopita zitapewa tuzo huko Hollywood leo Jumapili 27 Machi. Hapa kuna zaidi kuhusu filamu 16 zilizofanya vyema zaidi katika uteuzi wa Oscar. Chanzo cha picha, Netflix Inahusu nini? - Ni eneo la Magharibi lenye giza ambalo linamwona mfugaji akimtesa kikatili mke mpya wa kaka yake na mwanawe. Wahusika? - Benedict Cumberbatch, Kirsten Dunst, Jesse Plemons, Kodi Smit-McPhee. Imeteuliwa na Oscar mara ngai? - 12. Nafasi yake katika tuzo za Oscar ikoje? - Iko Vizuri sana. Inaongoza katika tasnia, na ina nafasi kubwa ya kushinda picha bora na mkurugenzi bora wa Jane Campion, ambaye amekuwa mwanamke wa kwanza kuteuliwa kuwa mkurugenzi bora mara mbili. Cumberbatch, Dunst na Plemons wote pia wameteuliwa, kama vile Jonny Greenwood wa Radiohead kwa alama, na talanta nyingi za nyuma ya tasnia za filamu. Unawezaa kuiona wapi? -Kwenye Netflix. Chanzo cha picha, Apple TV+ Inahusu nini? - Ruby ndio mtu pekee anayesikia katika familia Ruby is the only hearing person in her family, a Coda (child of deaf adult/s). Anataka kusoma muziki lakini pia anahisi anaweza kuwasiadia wazazi wake ambao wana changamoto katika biashara yao. Wahusika? - Emilia Jones, Marlee Matlin, Troy Kotsur. Imewahi kuchaguliwa katika tuzo za Oscar ? - Mara tatu Ina nafasi gani za kupata ushindi? - Ina nafasi kubwa sana. Troy Kotsur anapendwa zaidi katika kitengo cha mwigizaji bora zaidi, Sian Heder anatambulika kwa uchezaji wa skrini uliobadilishwa vyema, na kwa sasa ndiye mpinzani mkubwa wa The Power of the Dog kwa kuwa na picha bora zaidi. Unaweza kuina kwenye? - On Apple TV+. Chanzo cha picha, WARNER BROS / CHIA BELLA JAMES Inahusu nini? - Ni muundo mpya wa riwaya ya simulizi za sayansi ya Frank Herbert kuhusu mwana wa familia yenye heshima, na jukumu lake katika kulinda chombo chenye thamani zaidi ya galaxy. Wahusika? - Timothee Chalamet, Rebecca Ferguson, Zendaya. Imeteuliwa katika Oscar mara ngapi? - 10. Nafasi yake katika ushindi wa tuzo- Kwa nambari, kuna uwezekano wa kushinda Tuzo nyingi zaidi za Oscar, kwa kuwa inapendwa zaidi katika kipengele cha cinematography, editing, production design, sound na visual effects, pamoja na cha Hans Zimmer. Pia ni kwa ajili ya picha bora, lakini inashangaz mkurugenzi Denis Villeneuve hayupo na hakuna aliyechukua nafasi yake. Ninaweza kuiona wapi? - Katika sinema na inapatikana kwa kukodisha kidijitali. Inahusu nini? -Filamu hii ya nusu-wasifu kutoka kwa Sir Kenneth Branagh ni hadithi kuhusu malezi ya mvulana mdogo Belfast. Wahusika wake? - Jude Hill, Jamie Dornan, Ciaran Hinds, Caitriona Balfe, Dame Judi Dench. Imepata uteuzi wa Oscar ngapi? - Saba Nafasi yake katika tuzo za Oscar ikoje? - Hinds na Dame Judi wako nje kwa zawadi za uigizaji tegemezi na wimbo wa Van Morrison Down To Joy ndio wimbo bora zaidi, lakini matumaini ya Belfast huenda yako katika picha bora zaidi na uasili wa uigizaji. Uteuzi huo wawili wa mwisho unamaanisha Sir Kenneth amekuwa mtu wa kwanza kuorodheshwa katika kipengele cha saba tofauti katika maisha yake yote. Ninaweza kuiona wapi? - Katika sinema na inapatikana kwa kukodisha kidijitali. Chanzo cha picha, Niko Tavernise Wahusika wake? - Rachel Zegler, Ansel Elgort, Ariana DeBose, Rita Moreno. Imepata uteuzi wa tuzo za Oscar ngapi? - Saba Nafasi yake katika Oscar ni ipi? -DeBose ndiye mtangulizi wa kushinda muigizaji msaidizi bora, uteuzi wa mwigizaji pekee wa filamu na nafasi yake bora ya kujinyakulia tuzo. Spielberg anachaguliwa mara ya 18 na 19 wa Oscar kwa picha bora na mkurugenzi bora. Kwingineko, inatambuliwa katika kipengele cha ufundi kama vile sauti, muundo wa mavazi na picha ya mnyato Unaweza kuiona? - Kwenye nyumba za sinema na Disney+. Chanzo cha picha, Warner Bros Inahusu nini? - Ni tamthilia ya wasifu kuhusu Richard Williams, baba na kocha wa nyota wa mchezo wa tenisi Serena na Venus Williams. Wahusika wake? - Will Smith, Aunjanue Ellis, Saniyya Sidney. Imepata uteuzi wa Oscar ngapi? - Sita. Nafasi yake katika tuzo za Oscar ni zipi? - Will Smith hajawahi kushinda lakini ameteuliwa mara mbili kabla ya Ali na The Pursuit of Happyness. Wakati huu inaonekana kuwa inaweza kuwa na bahati yake mara ya tatu, kwani wengi wanatabiri kuwa tayari ni mchezo, umewekwa na unalingana na Smith kuwa muigizaji bora. Filamu hiyo pia imeteuliwa kwa picha bora na muigizaji msaidizi bora wa Ellis. Ninaweza kuiona wapi? - Katika sinema na inapatikana kwa kukodisha kidijitali. Chanzo cha picha, Kerry Hayes/Walt Disney Inahusu nini? - Ni hadithi ya kifahari ya mkurugenzi Guillermo del Toro ya tapeli ambaye ana hila za ajabu anazojifunza katika tamasha la carnival kuelekea jiji la matumaini ya kutajirika. Wahusika wake? - Bradley Cooper, Cate Blanchett, Toni Collette, Willem Dafoe. Imepata uteuzi wa Oscar ngapi? - Nne. Nafasi yake katika tuzo za Oscar ni ipi? - Sio kubwa sana - pamoja na kuwa kwenye orodha ya picha bora zaidi ya 10, ina uteuzi tatu chini ya mstari. Ninaweza kuiona wapi? - Katika sinema na kwenye Disney+. Chanzo cha picha, Modern Films Inahusu nini? - Imechukuliwa kutoka kwa hadithi fupi ya Haruki Murakami, inamfuata muigizaji na msichana aliyepewa jukumu la kuwa dereva wake, ambao husafiri pamoja kwa njia zaidi ya moja. Wahusika wake? - Hidetoshi Nishijima, Toko Miura, Masaki Okada, Reika Kirishima. Imepata uteuzi wa Oscar ngapi? - Nne. Nafasi zake za Oscar ni zipi? - Imeingia kwenye orodha bora ya picha na Ryusuke Hamaguchi amewania uongozaji bora na uchezaji bora wa skrini, lakini matumaini yake ni katika kitengo bora cha filamu za kimataifa. Ninaweza kuiona wapi? - Katika sinema na inapatikana kwa kukodisha kidijitali. Chanzo cha picha, Universal Inahusu nini? - Ni hadithi ya mapenzi ya kwanza katika San Fernando Valley ya California miaka ya 1970. Wahusika wake? - Alana Haim, Cooper Hoffman, Sean Penn, Bradley Cooper. Imepata uteuzi wa Oscar ngapi? - Tatu. Ninaweza kuiona wapi? - Katika sinema. 10. The Lost Daughter Inahusu nini? - Mwanamke anayefurahia likizo ya majira ya joto ameanza kukumbuka maisha yake ya zamani kwa sababu ya binti yake na mwanamke mwingine. Wahusika wake? - Olivia Colman, Jessie Buckley, Dakota Johnson, Paul Mescal. Imepata uteuzi wa Oscar ngapi? - Tatu. Nafasi yake katika tuzo za Oscar ni zipi? - Mshindi wa awali wa Oscar Olivia Colman ana nafasi nzuri ya kushinda uigizaji bora tena. Jessie Buckley, ambaye anaigiza mdogo wa mhusika , ameingia katika kitengo bora cha muigizaji msaidizi. Mkurugenzi Maggie Gyllenhaal ameteuliwa kwa uchezaji bora wa skrini. Ninaweza kuiona wapi? - Kwenye Netflix. Chanzo cha picha, Netflix Chanzo cha picha, Apple TV+ Inahusu nini? - Wanaastronomia wawili wanaanza ziara ya kimataifa ya vyombo vya habari ili kuonya sayari kuhusu nyota inayoshambulia dunia. Wahusika wake? - Leonardo DiCaprio, Jennifer Lawrence, Meryl Streep, Cate Blanchett, Mark Rylance. Imepata uteuzi wa Oscar mara ngapi? - Nne. Ninaweza kuiona wapi? - Kwenye Netflix. Chanzo cha picha, Amazon Prime Inahusu nini? - Filamu inaorodhesha uhusiano kati ya nyota wa sitcom ya zamani ya miaka ya 1950 ya Marekani I Love Lucy, Lucille Ball na Desi Arnaz. Wahusika wake? - Nicole Kidman, Javier Bardem, JK Simmons. Imepata uteuzi wa Oscar ngapi? - Tatu. Ninaweza kuiona wapi? - Juu ya Amazon Prime. Chanzo cha picha, Universal Inahusu nini:Ni tafrija ya mwisho ya Daniel Craig kama James Bond, ambapo anakabiliana na mhalifu mbaya katika matukio ya kusisimua zaidi ya Bond bado. Wahusika? - Daniel Craig, Lea Seydoux, Ana de Armas, Rami Malek, Lashana Lynch. Imepata uteuzi wa Oscar ngapi? - Mara tatu Nafasi zake za Oscar ni zipi? - Billie Eilish na kaka Finneas O'Connell wanaweza kujipatia Bond ushindi katika kitengo cha wimbo bora, baada ya Sam Smith kwa Specter na Adele kwa Skyfall. Uteuzi mwingine wa No Time To Die ina nafasi bora ya sauti na taswira. Ninaweza kuiona wapi? Inapatikana kwa kukodisha kidijitali, na kwenye DVD na Blu-ray. Chanzo cha picha, Neon Inahusu nini? - Ni filamu ya hali halisi ya Denmark inayotumia uhuishaji wa kuonesha maneno ya mpenzi wa jinsia moja wa Afghanistan anaposimulia jinsi alivyotoroka kutoka Kabul. Wahusika wake? - .- Daniel Karimyar na Fardin Mijdzadeh hutoa sauti ya kijana, anayejulikana kama Amin. Imepata uteuzi wa Oscar ngapi? - Mara tatu Nafasi zake za Oscar ni zipi? -Ni katika kipengele bora zaidi cha hali halisi, kipengele bora cha uhuishaji na filamu bora zaidi ya kimataifa. Ninaweza kuiona wapi? - Katika sinema na inapatikana kwa kukodisha kidijitali. Chanzo cha picha, Disney Inahusu nini? - Mirabel Madrigal ni msichana mdogo ambaye ndiye mshiriki pekee wa familia yake kubwa ambaye hajabarikiwa na zawadi ya kichawi. Wahusika wake? - .Sauti za Stephanie Beatriz, Maria Cecilia Botero and John Leguizamo. Imepata uteuzi wa Oscar ngapi? - mara tatu Nafasi zake za Oscar ni zipi? -Encanto alitoa wimbo mzuri wa We Dont Talk About Bruno - lakini haukuwasilishwa kwa wimbo bora zaidi. Badala yake, wimbo mwingine wa Lin-Manuel Miranda, Dos Oruguitas, umeteuliwa katika Tuzo za Oscar. Encanto pia inawania alama bora zaidi, na inapendekezwa kushinda kipengele bora cha tamthilia ya cartoon. Ninaweza kuiona wapi? Disney+. Filamu tano ambazo zimechaguliwa kuwania tuzo mara mbili kila moja:

BURUDANI

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Chanzo cha picha, Netflix Nyota na filamu bora zaidi za mwaka uliopita zitapewa tuzo huko Hollywood leo Jumapili 27 Machi. Hapa kuna zaidi kuhusu filamu 16 zilizofanya vyema zaidi katika uteuzi wa Oscar. Chanzo cha picha, Netflix Inahusu nini? - Ni eneo la Magharibi lenye giza ambalo linamwona mfugaji akimtesa kikatili mke mpya wa kaka yake na mwanawe. Wahusika? - Benedict Cumberbatch, Kirsten Dunst, Jesse Plemons, Kodi Smit-McPhee. Imeteuliwa na Oscar mara ngai? - 12. Nafasi yake katika tuzo za Oscar ikoje? - Iko Vizuri sana. Inaongoza katika tasnia, na ina nafasi kubwa ya kushinda picha bora na mkurugenzi bora wa Jane Campion, ambaye amekuwa mwanamke wa kwanza kuteuliwa kuwa mkurugenzi bora mara mbili. Cumberbatch, Dunst na Plemons wote pia wameteuliwa, kama vile Jonny Greenwood wa Radiohead kwa alama, na talanta nyingi za nyuma ya tasnia za filamu. Unawezaa kuiona wapi? -Kwenye Netflix. Chanzo cha picha, Apple TV+ Inahusu nini? - Ruby ndio mtu pekee anayesikia katika familia Ruby is the only hearing person in her family, a Coda (child of deaf adult/s). Anataka kusoma muziki lakini pia anahisi anaweza kuwasiadia wazazi wake ambao wana changamoto katika biashara yao. Wahusika? - Emilia Jones, Marlee Matlin, Troy Kotsur. Imewahi kuchaguliwa katika tuzo za Oscar ? - Mara tatu Ina nafasi gani za kupata ushindi? - Ina nafasi kubwa sana. Troy Kotsur anapendwa zaidi katika kitengo cha mwigizaji bora zaidi, Sian Heder anatambulika kwa uchezaji wa skrini uliobadilishwa vyema, na kwa sasa ndiye mpinzani mkubwa wa The Power of the Dog kwa kuwa na picha bora zaidi. Unaweza kuina kwenye? - On Apple TV+. Chanzo cha picha, WARNER BROS / CHIA BELLA JAMES Inahusu nini? - Ni muundo mpya wa riwaya ya simulizi za sayansi ya Frank Herbert kuhusu mwana wa familia yenye heshima, na jukumu lake katika kulinda chombo chenye thamani zaidi ya galaxy. Wahusika? - Timothee Chalamet, Rebecca Ferguson, Zendaya. Imeteuliwa katika Oscar mara ngapi? - 10. Nafasi yake katika ushindi wa tuzo- Kwa nambari, kuna uwezekano wa kushinda Tuzo nyingi zaidi za Oscar, kwa kuwa inapendwa zaidi katika kipengele cha cinematography, editing, production design, sound na visual effects, pamoja na cha Hans Zimmer. Pia ni kwa ajili ya picha bora, lakini inashangaz mkurugenzi Denis Villeneuve hayupo na hakuna aliyechukua nafasi yake. Ninaweza kuiona wapi? - Katika sinema na inapatikana kwa kukodisha kidijitali. Inahusu nini? -Filamu hii ya nusu-wasifu kutoka kwa Sir Kenneth Branagh ni hadithi kuhusu malezi ya mvulana mdogo Belfast. Wahusika wake? - Jude Hill, Jamie Dornan, Ciaran Hinds, Caitriona Balfe, Dame Judi Dench. Imepata uteuzi wa Oscar ngapi? - Saba Nafasi yake katika tuzo za Oscar ikoje? - Hinds na Dame Judi wako nje kwa zawadi za uigizaji tegemezi na wimbo wa Van Morrison Down To Joy ndio wimbo bora zaidi, lakini matumaini ya Belfast huenda yako katika picha bora zaidi na uasili wa uigizaji. Uteuzi huo wawili wa mwisho unamaanisha Sir Kenneth amekuwa mtu wa kwanza kuorodheshwa katika kipengele cha saba tofauti katika maisha yake yote. Ninaweza kuiona wapi? - Katika sinema na inapatikana kwa kukodisha kidijitali. Chanzo cha picha, Niko Tavernise Wahusika wake? - Rachel Zegler, Ansel Elgort, Ariana DeBose, Rita Moreno. Imepata uteuzi wa tuzo za Oscar ngapi? - Saba Nafasi yake katika Oscar ni ipi? -DeBose ndiye mtangulizi wa kushinda muigizaji msaidizi bora, uteuzi wa mwigizaji pekee wa filamu na nafasi yake bora ya kujinyakulia tuzo. Spielberg anachaguliwa mara ya 18 na 19 wa Oscar kwa picha bora na mkurugenzi bora. Kwingineko, inatambuliwa katika kipengele cha ufundi kama vile sauti, muundo wa mavazi na picha ya mnyato Unaweza kuiona? - Kwenye nyumba za sinema na Disney+. Chanzo cha picha, Warner Bros Inahusu nini? - Ni tamthilia ya wasifu kuhusu Richard Williams, baba na kocha wa nyota wa mchezo wa tenisi Serena na Venus Williams. Wahusika wake? - Will Smith, Aunjanue Ellis, Saniyya Sidney. Imepata uteuzi wa Oscar ngapi? - Sita. Nafasi yake katika tuzo za Oscar ni zipi? - Will Smith hajawahi kushinda lakini ameteuliwa mara mbili kabla ya Ali na The Pursuit of Happyness. Wakati huu inaonekana kuwa inaweza kuwa na bahati yake mara ya tatu, kwani wengi wanatabiri kuwa tayari ni mchezo, umewekwa na unalingana na Smith kuwa muigizaji bora. Filamu hiyo pia imeteuliwa kwa picha bora na muigizaji msaidizi bora wa Ellis. Ninaweza kuiona wapi? - Katika sinema na inapatikana kwa kukodisha kidijitali. Chanzo cha picha, Kerry Hayes/Walt Disney Inahusu nini? - Ni hadithi ya kifahari ya mkurugenzi Guillermo del Toro ya tapeli ambaye ana hila za ajabu anazojifunza katika tamasha la carnival kuelekea jiji la matumaini ya kutajirika. Wahusika wake? - Bradley Cooper, Cate Blanchett, Toni Collette, Willem Dafoe. Imepata uteuzi wa Oscar ngapi? - Nne. Nafasi yake katika tuzo za Oscar ni ipi? - Sio kubwa sana - pamoja na kuwa kwenye orodha ya picha bora zaidi ya 10, ina uteuzi tatu chini ya mstari. Ninaweza kuiona wapi? - Katika sinema na kwenye Disney+. Chanzo cha picha, Modern Films Inahusu nini? - Imechukuliwa kutoka kwa hadithi fupi ya Haruki Murakami, inamfuata muigizaji na msichana aliyepewa jukumu la kuwa dereva wake, ambao husafiri pamoja kwa njia zaidi ya moja. Wahusika wake? - Hidetoshi Nishijima, Toko Miura, Masaki Okada, Reika Kirishima. Imepata uteuzi wa Oscar ngapi? - Nne. Nafasi zake za Oscar ni zipi? - Imeingia kwenye orodha bora ya picha na Ryusuke Hamaguchi amewania uongozaji bora na uchezaji bora wa skrini, lakini matumaini yake ni katika kitengo bora cha filamu za kimataifa. Ninaweza kuiona wapi? - Katika sinema na inapatikana kwa kukodisha kidijitali. Chanzo cha picha, Universal Inahusu nini? - Ni hadithi ya mapenzi ya kwanza katika San Fernando Valley ya California miaka ya 1970. Wahusika wake? - Alana Haim, Cooper Hoffman, Sean Penn, Bradley Cooper. Imepata uteuzi wa Oscar ngapi? - Tatu. Ninaweza kuiona wapi? - Katika sinema. 10. The Lost Daughter Inahusu nini? - Mwanamke anayefurahia likizo ya majira ya joto ameanza kukumbuka maisha yake ya zamani kwa sababu ya binti yake na mwanamke mwingine. Wahusika wake? - Olivia Colman, Jessie Buckley, Dakota Johnson, Paul Mescal. Imepata uteuzi wa Oscar ngapi? - Tatu. Nafasi yake katika tuzo za Oscar ni zipi? - Mshindi wa awali wa Oscar Olivia Colman ana nafasi nzuri ya kushinda uigizaji bora tena. Jessie Buckley, ambaye anaigiza mdogo wa mhusika , ameingia katika kitengo bora cha muigizaji msaidizi. Mkurugenzi Maggie Gyllenhaal ameteuliwa kwa uchezaji bora wa skrini. Ninaweza kuiona wapi? - Kwenye Netflix. Chanzo cha picha, Netflix Chanzo cha picha, Apple TV+ Inahusu nini? - Wanaastronomia wawili wanaanza ziara ya kimataifa ya vyombo vya habari ili kuonya sayari kuhusu nyota inayoshambulia dunia. Wahusika wake? - Leonardo DiCaprio, Jennifer Lawrence, Meryl Streep, Cate Blanchett, Mark Rylance. Imepata uteuzi wa Oscar mara ngapi? - Nne. Ninaweza kuiona wapi? - Kwenye Netflix. Chanzo cha picha, Amazon Prime Inahusu nini? - Filamu inaorodhesha uhusiano kati ya nyota wa sitcom ya zamani ya miaka ya 1950 ya Marekani I Love Lucy, Lucille Ball na Desi Arnaz. Wahusika wake? - Nicole Kidman, Javier Bardem, JK Simmons. Imepata uteuzi wa Oscar ngapi? - Tatu. Ninaweza kuiona wapi? - Juu ya Amazon Prime. Chanzo cha picha, Universal Inahusu nini:Ni tafrija ya mwisho ya Daniel Craig kama James Bond, ambapo anakabiliana na mhalifu mbaya katika matukio ya kusisimua zaidi ya Bond bado. Wahusika? - Daniel Craig, Lea Seydoux, Ana de Armas, Rami Malek, Lashana Lynch. Imepata uteuzi wa Oscar ngapi? - Mara tatu Nafasi zake za Oscar ni zipi? - Billie Eilish na kaka Finneas O'Connell wanaweza kujipatia Bond ushindi katika kitengo cha wimbo bora, baada ya Sam Smith kwa Specter na Adele kwa Skyfall. Uteuzi mwingine wa No Time To Die ina nafasi bora ya sauti na taswira. Ninaweza kuiona wapi? Inapatikana kwa kukodisha kidijitali, na kwenye DVD na Blu-ray. Chanzo cha picha, Neon Inahusu nini? - Ni filamu ya hali halisi ya Denmark inayotumia uhuishaji wa kuonesha maneno ya mpenzi wa jinsia moja wa Afghanistan anaposimulia jinsi alivyotoroka kutoka Kabul. Wahusika wake? - .- Daniel Karimyar na Fardin Mijdzadeh hutoa sauti ya kijana, anayejulikana kama Amin. Imepata uteuzi wa Oscar ngapi? - Mara tatu Nafasi zake za Oscar ni zipi? -Ni katika kipengele bora zaidi cha hali halisi, kipengele bora cha uhuishaji na filamu bora zaidi ya kimataifa. Ninaweza kuiona wapi? - Katika sinema na inapatikana kwa kukodisha kidijitali. Chanzo cha picha, Disney Inahusu nini? - Mirabel Madrigal ni msichana mdogo ambaye ndiye mshiriki pekee wa familia yake kubwa ambaye hajabarikiwa na zawadi ya kichawi. Wahusika wake? - .Sauti za Stephanie Beatriz, Maria Cecilia Botero and John Leguizamo. Imepata uteuzi wa Oscar ngapi? - mara tatu Nafasi zake za Oscar ni zipi? -Encanto alitoa wimbo mzuri wa We Dont Talk About Bruno - lakini haukuwasilishwa kwa wimbo bora zaidi. Badala yake, wimbo mwingine wa Lin-Manuel Miranda, Dos Oruguitas, umeteuliwa katika Tuzo za Oscar. Encanto pia inawania alama bora zaidi, na inapendekezwa kushinda kipengele bora cha tamthilia ya cartoon. Ninaweza kuiona wapi? Disney+. Filamu tano ambazo zimechaguliwa kuwania tuzo mara mbili kila moja: ### Response: BURUDANI ### End

Na MOHAMED HAMAD -Kiteto WAZIRI Mkuu, Kassim Majaliwa amewataka wananchi kuheshimu mipaka ya kiutawala na kuacha kuhamisha alama ili kuepuka migogoro ya ardhi inayojitokeza katika maeneo mbalimbali nchini. Hatua hiyo imetajwa kuwa suluhisho la mgogoro wa ardhi kati ya wananchi wa kiteto na Kilindi uliodumu kwa muda mrefu, huku ukigharimu maisha ya watu, gari na mtambo wa maji kuteketezwa kwa moto. Majaliwa alitoa onyo hilo jana wakati akiwa mpakani mwa Wilaya ya Kiteto mkoani Manyara na Kilindi mkoani Tanga. Alisema mipaka hiyo imelenga kusaidia watawala kuongoza nchi. Majaliwa alisema Serikali inautambua mpaka wa Kiteto na Kilindi wa mwaka 1961 wenye GN namba 65, na alisisitiza kuwa kamwe hautabadilika bali utaboreshwa. Alisema mpaka huo utatafsiriwa kwa wananchi ili waweze kuelewa huku akiwaonya baadhi ya watumishi wa Serikali kutumia migogoro hiyo kujinufaisha. Aidha aliwataka wakuu wa mikoa ya Manyara na Tanga kusimamia amani hadi Serikali itakapokamilisha kuweka alama upya zilizong’olewa, huku akiwataka wakulima na wafugaji kuendelea na shuguli zao bila kubughudhiwa. “Napenda kuwahakikishia wananchi kuwa mgogoro wa mpaka umeanza kushughulikiwa kwa kuwaapisha viongozi mbalimbali wakiwamo wakuu wa wilaya za Kiteto na Kilindi, wabunge, wenyeviti wa halmashauri na madiwani kuhakikisha wanasimamia agizo hilo la Serikali ili wananchi waishi kwa amani,” alisema. Awali Waziri wa Ardhi Nyumba na Maendeleo ya Makazi, Wiliam Lukuvi, alisema kazi ya kuweka alama hizo itaanza mapema wiki ya kwanza ya mwezi Februari ili kupunguza madhara wanayopata wananchi katika maeneo yao. Naye Waziri wa Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa (Tamisemi), Geoge Simbachawene, alitaka wananchi kuendelea kuiamini Serikali ya awamu ya tano, kwakuwa ina nia njema katika kuwatatulia matatizo yao huku akisisitiza kuwa  watumishi watakaobainika kuwa chanzo cha migogoro hiyo hawatakuwa na nafasi katika Serikali hiyo. Awali wananchi wa Kijiji cha Mafisa wilayani Kilindi, waliweka mpaka wao kwa kutenganisha Mkoa wa Tanga na Manyara, baada ya mgogoro wa ardhi kati yao na wenzao wa Kijiji cha Lembapuli kilichopo wilayani Kiteto na kusababisha madhara. Kwa upande wake, Mbunge wa Kiteto, Emmanue Papian (CCM), aliwahakikishia wananchi wa Kiteto na Kilindi kuwa watafuata maagizo ya Serikali ambayo yametolewa na Waziri Mkuu ikiwa ni ufumbuzi wa mgogoro kati ya wilaya hizo.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Na MOHAMED HAMAD -Kiteto WAZIRI Mkuu, Kassim Majaliwa amewataka wananchi kuheshimu mipaka ya kiutawala na kuacha kuhamisha alama ili kuepuka migogoro ya ardhi inayojitokeza katika maeneo mbalimbali nchini. Hatua hiyo imetajwa kuwa suluhisho la mgogoro wa ardhi kati ya wananchi wa kiteto na Kilindi uliodumu kwa muda mrefu, huku ukigharimu maisha ya watu, gari na mtambo wa maji kuteketezwa kwa moto. Majaliwa alitoa onyo hilo jana wakati akiwa mpakani mwa Wilaya ya Kiteto mkoani Manyara na Kilindi mkoani Tanga. Alisema mipaka hiyo imelenga kusaidia watawala kuongoza nchi. Majaliwa alisema Serikali inautambua mpaka wa Kiteto na Kilindi wa mwaka 1961 wenye GN namba 65, na alisisitiza kuwa kamwe hautabadilika bali utaboreshwa. Alisema mpaka huo utatafsiriwa kwa wananchi ili waweze kuelewa huku akiwaonya baadhi ya watumishi wa Serikali kutumia migogoro hiyo kujinufaisha. Aidha aliwataka wakuu wa mikoa ya Manyara na Tanga kusimamia amani hadi Serikali itakapokamilisha kuweka alama upya zilizong’olewa, huku akiwataka wakulima na wafugaji kuendelea na shuguli zao bila kubughudhiwa. “Napenda kuwahakikishia wananchi kuwa mgogoro wa mpaka umeanza kushughulikiwa kwa kuwaapisha viongozi mbalimbali wakiwamo wakuu wa wilaya za Kiteto na Kilindi, wabunge, wenyeviti wa halmashauri na madiwani kuhakikisha wanasimamia agizo hilo la Serikali ili wananchi waishi kwa amani,” alisema. Awali Waziri wa Ardhi Nyumba na Maendeleo ya Makazi, Wiliam Lukuvi, alisema kazi ya kuweka alama hizo itaanza mapema wiki ya kwanza ya mwezi Februari ili kupunguza madhara wanayopata wananchi katika maeneo yao. Naye Waziri wa Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa (Tamisemi), Geoge Simbachawene, alitaka wananchi kuendelea kuiamini Serikali ya awamu ya tano, kwakuwa ina nia njema katika kuwatatulia matatizo yao huku akisisitiza kuwa  watumishi watakaobainika kuwa chanzo cha migogoro hiyo hawatakuwa na nafasi katika Serikali hiyo. Awali wananchi wa Kijiji cha Mafisa wilayani Kilindi, waliweka mpaka wao kwa kutenganisha Mkoa wa Tanga na Manyara, baada ya mgogoro wa ardhi kati yao na wenzao wa Kijiji cha Lembapuli kilichopo wilayani Kiteto na kusababisha madhara. Kwa upande wake, Mbunge wa Kiteto, Emmanue Papian (CCM), aliwahakikishia wananchi wa Kiteto na Kilindi kuwa watafuata maagizo ya Serikali ambayo yametolewa na Waziri Mkuu ikiwa ni ufumbuzi wa mgogoro kati ya wilaya hizo. ### Response: KITAIFA ### End

Hatua hiyo ilitangazwa na Mkuu wa Mkoa wa Dar es Salaam, Paul Makonda wakati akizindua kampeni hiyo ya siku 90 katika viwanja vya Leaders, Kinondoni.Alisema baadhi ya wasanii wamekubali kuungana naye katika kampeni hiyo yenye lengo la kuweka mazingira ya jiji hilo katika hali ya usafi ikiwa ni utekelezaji wa agizo la Rais John Magufuli la kufanya usafi. Aliwataja wasanii wengine waliokubali kuibeba kampeni hiyo ni kutoka Bendi ya Yamoto, Mrisho Mpoto, Banana Zorro, Isha Mashauzi na baadhi ya wasanii wachache.“Kwa moyo wa dhati niwashukuru Yamoto Band, wao walinifuata usiku na kuniambia wako tayari kuniunga mkono katika kampeni hii na wametumia gharama zao kutoa wimbo na kurekodi video, hawajetegemea hata shilingi kutoka kwangu,” alisema.Hata hivyo Makonda aliwashangaa baadhi ya wasanii ambao wameshindwa kujitokeza kumuunga mkono katika kampeni hiyo, huku wengine wakidai Mkuu wa Mkoa huyo hajawapigia simu kuwaomba kushiriki bila kujua kuwa suala la usafi ni la kila mmoja na si la Rais wala Mkuu wa Mkoa peke yake.“Kuna wasanii wanasema eti mbona sikuwaomba wapost kwenye Instagram, we kama nani nikuombe? Hili ni suala la watu wote si la kuombwa…hawa waliojitokeza leo ndio rafiki zangu wa kweli,” alisema Makonda.Katika hatua nyingine Makonda aliagiza wakuu wa wilaya za mkoa huo kumueleza ni kwa nini watumishi walio chini yao wameshindwa kuunga mkono kampeni hiyo wakizidiwa na baadhi ya wasanii katika suala ambalo ni agizo la Rais.Alisema ni jambo la ajabu kwa mkoa huo kuwa na watumishi ambao hawaoni thamani ya umuhimu wa suala la usafi ambalo Rais aliamua kuibadili sikukuu ya Uhuru ya mwaka jana kuwa siku ya usafi.

MICHEZO

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Hatua hiyo ilitangazwa na Mkuu wa Mkoa wa Dar es Salaam, Paul Makonda wakati akizindua kampeni hiyo ya siku 90 katika viwanja vya Leaders, Kinondoni.Alisema baadhi ya wasanii wamekubali kuungana naye katika kampeni hiyo yenye lengo la kuweka mazingira ya jiji hilo katika hali ya usafi ikiwa ni utekelezaji wa agizo la Rais John Magufuli la kufanya usafi. Aliwataja wasanii wengine waliokubali kuibeba kampeni hiyo ni kutoka Bendi ya Yamoto, Mrisho Mpoto, Banana Zorro, Isha Mashauzi na baadhi ya wasanii wachache.“Kwa moyo wa dhati niwashukuru Yamoto Band, wao walinifuata usiku na kuniambia wako tayari kuniunga mkono katika kampeni hii na wametumia gharama zao kutoa wimbo na kurekodi video, hawajetegemea hata shilingi kutoka kwangu,” alisema.Hata hivyo Makonda aliwashangaa baadhi ya wasanii ambao wameshindwa kujitokeza kumuunga mkono katika kampeni hiyo, huku wengine wakidai Mkuu wa Mkoa huyo hajawapigia simu kuwaomba kushiriki bila kujua kuwa suala la usafi ni la kila mmoja na si la Rais wala Mkuu wa Mkoa peke yake.“Kuna wasanii wanasema eti mbona sikuwaomba wapost kwenye Instagram, we kama nani nikuombe? Hili ni suala la watu wote si la kuombwa…hawa waliojitokeza leo ndio rafiki zangu wa kweli,” alisema Makonda.Katika hatua nyingine Makonda aliagiza wakuu wa wilaya za mkoa huo kumueleza ni kwa nini watumishi walio chini yao wameshindwa kuunga mkono kampeni hiyo wakizidiwa na baadhi ya wasanii katika suala ambalo ni agizo la Rais.Alisema ni jambo la ajabu kwa mkoa huo kuwa na watumishi ambao hawaoni thamani ya umuhimu wa suala la usafi ambalo Rais aliamua kuibadili sikukuu ya Uhuru ya mwaka jana kuwa siku ya usafi. ### Response: MICHEZO ### End

MAOFISA Mipango na Maofi sa Jamii kutoka halmashauri mbalimbali nchini wametakiwa kuzingatia haki za kijinsia kwenye uandaaji wa bajeti za maendeleo kwenye maeneo waliyotokea.Mwito huo ulitolewa na Mwenyekiti wa Mtandao wa TGNP, Aseni Muro jijini Dar es Salaam jana wakati akizindua semina ya siku moja kwa maofisa hao inayolenga kuwajengea uwezo katika kusaidia maendeleo ya wanawake, watoto na watu wenye uhitaji maalum.Muro alisema, ili kuwa na jamii yenye kuzingatia usawa hasa katika nyanja ya uchumi ni lazima yawepo mazingira rafiki na shirikishi kwa wanawake ili nao washiriki kikamilifu katika kupigania maendeleo. Alisema hatua hiyo ni vigumu kufikiwa kama iwapo kukiwa hakuna bajeti maalum inayojali na kusaidia maendeleo ya wanawake, watoto na watu wenye uhitaji maalum katika jamii.Alisema, ”Haya ni mafunzo ya siku moja kwa maofisa mipango na maofisa maendeleo ya jamii nchini, lengo lake likiwa ni kuwafahamisha mikataba na masuala mbalimbali yahusianayo na maendeleo ya wanawake”.Alisema wanawake wanakabiliwa na changamoto mbalimbali ambazo ni wajibu wa maofisa hawa kuzikabili na hasa kwa kupanga mikakati kuanzia kwenye bajeti zao za mwaka. Alisema TGNP ikishirikiana na Shirika la Umoja wa Mataifa linaloshughulikia Idadi ya Watu (UNFPA) wameandaa mwongozo rasmi unaolenga kuwajengea uwezo wanawake nchini.Aliongeza kuwa chini ya mwongozo huo, wanawake wamejipangia mikakati mbalimbali katika kujiletea mafanikio na kuwa dira ni kuwa na jamii yenye usawa kwenye nyanja zote za kibinadamu kufikia mwaka wa 2025.Aliwataka maofisa hao kwenda kufanya kazi kwenye halmashauri zao huku wakiwa na hali ya kuzingatia haki na usawa kwa wanawake. Kwa upande wake, ofisa mipango kutokea Halmashauri ya Kishapu, Noela Levila alibainisha kuwa mafunzo hayo ni muhimu kwa kuwa yamewajengea uwezo wa kujua ni namna gani ya kuandaa bajeti yenye kuwasaidia wanawake. Alisema,”nitahakikisha ninatetea uwepo wa bajeti rafiki kwa wanawake ambayo inawawezesha kunufaika na nchi hasa kwa kuwatengea fedha zitakazowasaidia kuwaendeleza zaidi iwe kwenye nyanja za kiuchumi au masuala mengineo muhimu”.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- MAOFISA Mipango na Maofi sa Jamii kutoka halmashauri mbalimbali nchini wametakiwa kuzingatia haki za kijinsia kwenye uandaaji wa bajeti za maendeleo kwenye maeneo waliyotokea.Mwito huo ulitolewa na Mwenyekiti wa Mtandao wa TGNP, Aseni Muro jijini Dar es Salaam jana wakati akizindua semina ya siku moja kwa maofisa hao inayolenga kuwajengea uwezo katika kusaidia maendeleo ya wanawake, watoto na watu wenye uhitaji maalum.Muro alisema, ili kuwa na jamii yenye kuzingatia usawa hasa katika nyanja ya uchumi ni lazima yawepo mazingira rafiki na shirikishi kwa wanawake ili nao washiriki kikamilifu katika kupigania maendeleo. Alisema hatua hiyo ni vigumu kufikiwa kama iwapo kukiwa hakuna bajeti maalum inayojali na kusaidia maendeleo ya wanawake, watoto na watu wenye uhitaji maalum katika jamii.Alisema, ”Haya ni mafunzo ya siku moja kwa maofisa mipango na maofisa maendeleo ya jamii nchini, lengo lake likiwa ni kuwafahamisha mikataba na masuala mbalimbali yahusianayo na maendeleo ya wanawake”.Alisema wanawake wanakabiliwa na changamoto mbalimbali ambazo ni wajibu wa maofisa hawa kuzikabili na hasa kwa kupanga mikakati kuanzia kwenye bajeti zao za mwaka. Alisema TGNP ikishirikiana na Shirika la Umoja wa Mataifa linaloshughulikia Idadi ya Watu (UNFPA) wameandaa mwongozo rasmi unaolenga kuwajengea uwezo wanawake nchini.Aliongeza kuwa chini ya mwongozo huo, wanawake wamejipangia mikakati mbalimbali katika kujiletea mafanikio na kuwa dira ni kuwa na jamii yenye usawa kwenye nyanja zote za kibinadamu kufikia mwaka wa 2025.Aliwataka maofisa hao kwenda kufanya kazi kwenye halmashauri zao huku wakiwa na hali ya kuzingatia haki na usawa kwa wanawake. Kwa upande wake, ofisa mipango kutokea Halmashauri ya Kishapu, Noela Levila alibainisha kuwa mafunzo hayo ni muhimu kwa kuwa yamewajengea uwezo wa kujua ni namna gani ya kuandaa bajeti yenye kuwasaidia wanawake. Alisema,”nitahakikisha ninatetea uwepo wa bajeti rafiki kwa wanawake ambayo inawawezesha kunufaika na nchi hasa kwa kuwatengea fedha zitakazowasaidia kuwaendeleza zaidi iwe kwenye nyanja za kiuchumi au masuala mengineo muhimu”. ### Response: KITAIFA ### End

NAIBU Waziri wa Mifugo na Uvuvi, Abdalah Ulega amewataka wafugaji na wavuvi nchini kutumia dawati la sekta binafsi ili kuunganishwa na fursa za mikopo na masoko. Ulega ameyasema hayo jana jijini hapa wakati wa kukabidhi chanjo ya mdondo kwa Chama cha Ushirika wa Wafugaji Kuku Bora Jiji la Dodoma (Chawakubodo).Alisema kwa kutumia dawati hilo, wafugaji na wavuvi wanaweza kupata fursa ya kuunganishwa na mikopo na masoko kwa kuongozwa katika kuwaandikia andikola mradi ili kupata fursa hizo.Kuhusu chanjo, Ulega alisema chanjo anayoitoa imetengenezwa hapa nchini kupitia Taasisi ya Kuzalisha Chanjo (TVI) iliyo chini ya wizara yake.“Tuna taasisi yetu iko Kibaha ambayo imekuwa ikizalisha chanjo kwa ajili ya mifugo, imekuwa ikiuza dawa zake kwa bei nafuu ya kuanzia Sh 3,500 hadi 4,000 ambayo dozi moja inaweza kutosha kuku 200,” alisema.Ulega alisema mkakati uliopo wa serikali ni kuhakikisha inazalisha chanjo zote muhimu kwa mifugo na kuanza kwa kuzalisha chanjo za magonjwa 11 ya kipaumbele ikiwamo ya magonjwa ya mdondo.Naye Mkuu wa Wilaya ya Dodoma, Patrobas Katambi ambaye alimwakilisha mlezi wa Chawakubodo, Waziri Mkuu mstaafu, Mizengo Pinda, aliwataka wafugaji hao kutumia fursa ya Dodoma kuwa makao makuu kutanua soko la mazao yao. Pia Katambi aliwataka vijana kuchangamkia fursa ya ufugaji na kusisitiza haja ya Halmashauri ya jiji la Dodoma kutoa mikopo kwa vikundi ambavyo vinaonesha uhakika ili viweze kukua na baadaye kujitegemea.Naye Mwenyekiti wa Chawakubodo, Pius Mushi alisema chama chao kina wanachama 197, wanawake wakiwa ni 150 na wanaume 47 ambao baada ya kuwa na hisa za Sh 170,000 anakopesha kuku 500 na chakula cha kutumia kuku kwa mwezi mmoja. Haya hivyo, Mushi alisema wanachama wake pamoja na kukabiliwa na changamoto ya magonjwa pia wamekuwa wana tatizo la soko.Naye Mkurugenzi wa Huduma za Mifugo kutoka wizarani, Dk Makungu Selemani alisema chanjo iliyotolewa na wizara ambayo ilikuwa ni ahadi ya dozi 100,000 ambayo dozi mmoja iliuzwa kwa Sh 3,500.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- NAIBU Waziri wa Mifugo na Uvuvi, Abdalah Ulega amewataka wafugaji na wavuvi nchini kutumia dawati la sekta binafsi ili kuunganishwa na fursa za mikopo na masoko. Ulega ameyasema hayo jana jijini hapa wakati wa kukabidhi chanjo ya mdondo kwa Chama cha Ushirika wa Wafugaji Kuku Bora Jiji la Dodoma (Chawakubodo).Alisema kwa kutumia dawati hilo, wafugaji na wavuvi wanaweza kupata fursa ya kuunganishwa na mikopo na masoko kwa kuongozwa katika kuwaandikia andikola mradi ili kupata fursa hizo.Kuhusu chanjo, Ulega alisema chanjo anayoitoa imetengenezwa hapa nchini kupitia Taasisi ya Kuzalisha Chanjo (TVI) iliyo chini ya wizara yake.“Tuna taasisi yetu iko Kibaha ambayo imekuwa ikizalisha chanjo kwa ajili ya mifugo, imekuwa ikiuza dawa zake kwa bei nafuu ya kuanzia Sh 3,500 hadi 4,000 ambayo dozi moja inaweza kutosha kuku 200,” alisema.Ulega alisema mkakati uliopo wa serikali ni kuhakikisha inazalisha chanjo zote muhimu kwa mifugo na kuanza kwa kuzalisha chanjo za magonjwa 11 ya kipaumbele ikiwamo ya magonjwa ya mdondo.Naye Mkuu wa Wilaya ya Dodoma, Patrobas Katambi ambaye alimwakilisha mlezi wa Chawakubodo, Waziri Mkuu mstaafu, Mizengo Pinda, aliwataka wafugaji hao kutumia fursa ya Dodoma kuwa makao makuu kutanua soko la mazao yao. Pia Katambi aliwataka vijana kuchangamkia fursa ya ufugaji na kusisitiza haja ya Halmashauri ya jiji la Dodoma kutoa mikopo kwa vikundi ambavyo vinaonesha uhakika ili viweze kukua na baadaye kujitegemea.Naye Mwenyekiti wa Chawakubodo, Pius Mushi alisema chama chao kina wanachama 197, wanawake wakiwa ni 150 na wanaume 47 ambao baada ya kuwa na hisa za Sh 170,000 anakopesha kuku 500 na chakula cha kutumia kuku kwa mwezi mmoja. Haya hivyo, Mushi alisema wanachama wake pamoja na kukabiliwa na changamoto ya magonjwa pia wamekuwa wana tatizo la soko.Naye Mkurugenzi wa Huduma za Mifugo kutoka wizarani, Dk Makungu Selemani alisema chanjo iliyotolewa na wizara ambayo ilikuwa ni ahadi ya dozi 100,000 ambayo dozi mmoja iliuzwa kwa Sh 3,500. ### Response: KITAIFA ### End

MKUU wa Chuo cha Kumbukumbu ya Mwalimu Nyerere Profesa Shadrack Mwakalila amewataka watumishi wa Chuo hicho kuhakikisha wanatekeleza majukumu yao kwa kufuata kanuni, taratibu na sheria za utumishi wa Umma.Profesa Mwakalila alitoa wito huo alipokuwa akizungumza na uongozi wa chuo pamoja na wafanyakazi ili kukumbushana, kuelekezana na kujipanga kwa ajili ya mwaka mpya wa masomo 2019/20.Alisema watumishi wa umma hawapati kuchezea fursa waliyonayo hivyo watimize wajibu kwa kufuata kanuni, taratibu na Sheria za utumishi wa umma.Pia aliwataka wafanyakazi hao kuwa na uelewa wa dira ya Chuo Cha Kumbukumbu ya Mwalimu Nyerere kuwa ni kitovu cha utoaji wa Maarifa bora kuhusu ubunifu, uvumbuzi na kuendeleza Amani na Umoja. Ikiwa ni pamoja kutoa mafunzo ya uongozi na maadili,mafunzo ya Kujiendeleza na Kufanya tafiti zinazotatua changamoto katika jamii.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- MKUU wa Chuo cha Kumbukumbu ya Mwalimu Nyerere Profesa Shadrack Mwakalila amewataka watumishi wa Chuo hicho kuhakikisha wanatekeleza majukumu yao kwa kufuata kanuni, taratibu na sheria za utumishi wa Umma.Profesa Mwakalila alitoa wito huo alipokuwa akizungumza na uongozi wa chuo pamoja na wafanyakazi ili kukumbushana, kuelekezana na kujipanga kwa ajili ya mwaka mpya wa masomo 2019/20.Alisema watumishi wa umma hawapati kuchezea fursa waliyonayo hivyo watimize wajibu kwa kufuata kanuni, taratibu na Sheria za utumishi wa umma.Pia aliwataka wafanyakazi hao kuwa na uelewa wa dira ya Chuo Cha Kumbukumbu ya Mwalimu Nyerere kuwa ni kitovu cha utoaji wa Maarifa bora kuhusu ubunifu, uvumbuzi na kuendeleza Amani na Umoja. Ikiwa ni pamoja kutoa mafunzo ya uongozi na maadili,mafunzo ya Kujiendeleza na Kufanya tafiti zinazotatua changamoto katika jamii. ### Response: KITAIFA ### End

NA SAADA AKIDA-UNGUJA HESABU  za Yanga kufuzu fainali na hatimaye kutwaa ubingwa wa  Kombe la Mapinduzi zimegoma baada ya jana kuchapwa penalti 5-4na URA katika mchezo wa nusu fainali uliofanyika Uwanja wa Amaan,Unguja. Katika mchezo huo,timu hizo zilikamilisha dakika 90 bila kuruhusu nyavu za kila mmoja kutikishwa,ndipo kanuni ya mikwaju ya penalti ilipotumika kumsaka mshindi. Waliofunga penalti kwa upande wa Yanga ni Raphael Dauni,Hassani Ramadhan,Gadiel Michael na Papy Tshishimbi,huku Obrey Chirwa akikosa baada ya penalti yake kudakwa na kipa wa URA,Alianzi Nafian. Kwa upande wa URA waliopiga  penalti na zote tano walikua, Bakota Labama, Kibumba Enock, Kaenmu Shafik, Kulaba Jimmy na Majgwa Brian.   Mara baada ya mchezo huo,URA ilionekana kucheza kwa kasi na kushambulia lango la Yanga mara kwa mara Dakika ya pili,kiki ya  Nicholas Kagaba ilitoka nje kidogo ya lango la Yanga. URA ilifanya shambulizi jingine dakika ya 13,ambapo kiki kali ya Julius Mutyaba ilitoka nje la lango la Yanga. Yanga ilijibu dakika ya 35,ambapo mpira wa adhabu wa Ibrahim Ajib ulipaa juu ya lango la URA. Daika 45 za kipindi cha kwanza zilimalizika  kwa timu kutofungana. Kipindi cha pili kilianza kwa timu hizo kucheza kwa tahadhari kila moja ikiohofia  kuruhusu bao. Yanga ilifanya mabadiliko dakika ya dakika ya 53,alitoka Pius Buswita na nafasi yake kuchukuliwa na Obrey Chirwa. Hata hivyo,mabadiliko hayo yalionekana kuidhoofidha Yanga badala ya kuiongezea nguvu  kwani Chirwa alionekana kutokuwa fiti kiasi cha kutosha  hatua iliyosababisha  kuharibu mipango ya timu yake.   URA ilifanya mabadiliko dakika ya 69, alitoka Bakota Labama na kuingia Lwasa Peter,pia alitoka Ssempa Charles na kuingia Mulikyi Hudu. Kuona hivyo,Yanga ilifanya mabadiliko kwa mara nyingine,dakika ya 75 alitoka Juma Mahadhi na kuingia Yohana Mkomola. Dakika ya 77,kiki ya Ibrahim Ajib ilionekana nyanya kwa kipa Alionz Nafian wa URA. Dakika ya 81 kilizuka kizaa zaa baada ya wachezaji wa URA kumvaa mwamuzi Issa Haji wakitaka akubali bao lao,ili hali mpira uliopigwa na mchezaji mwenzao,Lwasa Peter  ulipenya katika nyavu ndogo na kujaa kimini.   Sekeseke hilo lilisababisha  mwamuzi huyo kumlamba  kadi ya njano, Kagaba Nicholas kutokana na kupinga  maamuzi yake. Ikionekana kudhamiria kutaka ushindi,URA ilifanya mabadiliko mengine dakika ya 90,alitoka Kalama Debosi na kuingia Kulaba Jimmy,Yanga ilijibu kwa kumtoa ,Juma Makapu na kuingia Raphael Daud.   Hata hivyo mabadiliko hayo hayakuweza kubadili matokeo hadi kipyenga cha kuashiria kumalizika kwa dakika tisini kilipopuliza na timu hizo kwenda kwenye mikwaju ya penalti na kushuhudiwa URAwakiibuka wababe.

MICHEZO

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- NA SAADA AKIDA-UNGUJA HESABU  za Yanga kufuzu fainali na hatimaye kutwaa ubingwa wa  Kombe la Mapinduzi zimegoma baada ya jana kuchapwa penalti 5-4na URA katika mchezo wa nusu fainali uliofanyika Uwanja wa Amaan,Unguja. Katika mchezo huo,timu hizo zilikamilisha dakika 90 bila kuruhusu nyavu za kila mmoja kutikishwa,ndipo kanuni ya mikwaju ya penalti ilipotumika kumsaka mshindi. Waliofunga penalti kwa upande wa Yanga ni Raphael Dauni,Hassani Ramadhan,Gadiel Michael na Papy Tshishimbi,huku Obrey Chirwa akikosa baada ya penalti yake kudakwa na kipa wa URA,Alianzi Nafian. Kwa upande wa URA waliopiga  penalti na zote tano walikua, Bakota Labama, Kibumba Enock, Kaenmu Shafik, Kulaba Jimmy na Majgwa Brian.   Mara baada ya mchezo huo,URA ilionekana kucheza kwa kasi na kushambulia lango la Yanga mara kwa mara Dakika ya pili,kiki ya  Nicholas Kagaba ilitoka nje kidogo ya lango la Yanga. URA ilifanya shambulizi jingine dakika ya 13,ambapo kiki kali ya Julius Mutyaba ilitoka nje la lango la Yanga. Yanga ilijibu dakika ya 35,ambapo mpira wa adhabu wa Ibrahim Ajib ulipaa juu ya lango la URA. Daika 45 za kipindi cha kwanza zilimalizika  kwa timu kutofungana. Kipindi cha pili kilianza kwa timu hizo kucheza kwa tahadhari kila moja ikiohofia  kuruhusu bao. Yanga ilifanya mabadiliko dakika ya dakika ya 53,alitoka Pius Buswita na nafasi yake kuchukuliwa na Obrey Chirwa. Hata hivyo,mabadiliko hayo yalionekana kuidhoofidha Yanga badala ya kuiongezea nguvu  kwani Chirwa alionekana kutokuwa fiti kiasi cha kutosha  hatua iliyosababisha  kuharibu mipango ya timu yake.   URA ilifanya mabadiliko dakika ya 69, alitoka Bakota Labama na kuingia Lwasa Peter,pia alitoka Ssempa Charles na kuingia Mulikyi Hudu. Kuona hivyo,Yanga ilifanya mabadiliko kwa mara nyingine,dakika ya 75 alitoka Juma Mahadhi na kuingia Yohana Mkomola. Dakika ya 77,kiki ya Ibrahim Ajib ilionekana nyanya kwa kipa Alionz Nafian wa URA. Dakika ya 81 kilizuka kizaa zaa baada ya wachezaji wa URA kumvaa mwamuzi Issa Haji wakitaka akubali bao lao,ili hali mpira uliopigwa na mchezaji mwenzao,Lwasa Peter  ulipenya katika nyavu ndogo na kujaa kimini.   Sekeseke hilo lilisababisha  mwamuzi huyo kumlamba  kadi ya njano, Kagaba Nicholas kutokana na kupinga  maamuzi yake. Ikionekana kudhamiria kutaka ushindi,URA ilifanya mabadiliko mengine dakika ya 90,alitoka Kalama Debosi na kuingia Kulaba Jimmy,Yanga ilijibu kwa kumtoa ,Juma Makapu na kuingia Raphael Daud.   Hata hivyo mabadiliko hayo hayakuweza kubadili matokeo hadi kipyenga cha kuashiria kumalizika kwa dakika tisini kilipopuliza na timu hizo kwenda kwenye mikwaju ya penalti na kushuhudiwa URAwakiibuka wababe. ### Response: MICHEZO ### End

DERICK MILTON-SIMIYU Mkurugenzi wa Mamlaka ya Elimu na Mafunzo ya Ufundi Stadi(VETA )kanda ya magharibi Wilhard Soko amesema asilimia 65 ya watendaji wa sekta zote Nchini ni wale waliopitia elimu na mafunzo stadi kutoka katika vyuo vyao mbalimbali vya ufundi. Sambamba na hilo VETA Imeendelea kubuni teknolojia mbalimbali za kisasa ambazo zimekuwa na mchango mkubwa katika kuleta mabadiliko katika sekta ya kilimo, viwanda, mifugo na uvuvi. Mkurugenzi huyo amesema hayo leowakati wa mazungumzo yake na Mtanzania Digital ilipotembekea banda la maonesho la VETA lililopo viwanja vya maonesho ya nane nane vya Nyakabindi Mjini Bariadi. Soko amesema kuwa toka kuanzishwe kwa mamlaka hiyo (VETA) wamekuwa wakijivunia mafanikio na ubunifu wa teknolojia mbalimbali za kisasa kufanya idadi kubwa ya wananchi kuamini ubunifu wa teknolojia wanazozitengeneza. “Tunajivunia kuwa na mamlaka hii inayosimamia vyuo vyetu kwani elimu,ujuzi,ubunifu na teknolojia za kisasa zinazotolewa zinadhihirisha kuwa tuko vizuri na tunazidi kuzalisha wataalam wengi zaidi ambao wengi wao ndio hao wanaofanya kazi katika taasisi mbalimbali Nchini” amesema. ” na vitu vyote na teknolojia tunazozibuni tunaviongezea thamani siku hadi siku kwa kuzingatia sekta muhimu za kilimo,mifugo na uvuvi” amesema Soko Ameeleza kuwa kwa sasa ile dhana potofu ya wananchi juu ya mafunzo yanayotolewa na VETA kuwa ni ya wale waliofeli elimu ya msingi na sekondari imeondoka kwani kwa sasa ujuzi wa vitendo ndio unaohitajika katika sekta mbalimbali. ” kazi za ubunifu na ufundi wa mikono kamwe haziwezi kuwa za watu walioshindwa na hii inajidhihirisha wazi kwa wahitimu wetu wa VETA ambao kwa sasa ndio wajuzi na wabunifu wa teknolojia za kisasa Nchini” amesema. Aidha Soko ametoa wito kwa wananchi na vijana kuamini ubunifu na teknolojia zinazotengenezwa na wataalam kutoka vyuo vyao huku akiwataka wananchi kujitokeza kwa wingi katika banda lao la maonesho lililopo katika viwanja vya Nyakabindi kwa ajili ya kujionea na kujifunza teknolojia mpya za Kilimo,viwanda ,uvuvi na ufugaji.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- DERICK MILTON-SIMIYU Mkurugenzi wa Mamlaka ya Elimu na Mafunzo ya Ufundi Stadi(VETA )kanda ya magharibi Wilhard Soko amesema asilimia 65 ya watendaji wa sekta zote Nchini ni wale waliopitia elimu na mafunzo stadi kutoka katika vyuo vyao mbalimbali vya ufundi. Sambamba na hilo VETA Imeendelea kubuni teknolojia mbalimbali za kisasa ambazo zimekuwa na mchango mkubwa katika kuleta mabadiliko katika sekta ya kilimo, viwanda, mifugo na uvuvi. Mkurugenzi huyo amesema hayo leowakati wa mazungumzo yake na Mtanzania Digital ilipotembekea banda la maonesho la VETA lililopo viwanja vya maonesho ya nane nane vya Nyakabindi Mjini Bariadi. Soko amesema kuwa toka kuanzishwe kwa mamlaka hiyo (VETA) wamekuwa wakijivunia mafanikio na ubunifu wa teknolojia mbalimbali za kisasa kufanya idadi kubwa ya wananchi kuamini ubunifu wa teknolojia wanazozitengeneza. “Tunajivunia kuwa na mamlaka hii inayosimamia vyuo vyetu kwani elimu,ujuzi,ubunifu na teknolojia za kisasa zinazotolewa zinadhihirisha kuwa tuko vizuri na tunazidi kuzalisha wataalam wengi zaidi ambao wengi wao ndio hao wanaofanya kazi katika taasisi mbalimbali Nchini” amesema. ” na vitu vyote na teknolojia tunazozibuni tunaviongezea thamani siku hadi siku kwa kuzingatia sekta muhimu za kilimo,mifugo na uvuvi” amesema Soko Ameeleza kuwa kwa sasa ile dhana potofu ya wananchi juu ya mafunzo yanayotolewa na VETA kuwa ni ya wale waliofeli elimu ya msingi na sekondari imeondoka kwani kwa sasa ujuzi wa vitendo ndio unaohitajika katika sekta mbalimbali. ” kazi za ubunifu na ufundi wa mikono kamwe haziwezi kuwa za watu walioshindwa na hii inajidhihirisha wazi kwa wahitimu wetu wa VETA ambao kwa sasa ndio wajuzi na wabunifu wa teknolojia za kisasa Nchini” amesema. Aidha Soko ametoa wito kwa wananchi na vijana kuamini ubunifu na teknolojia zinazotengenezwa na wataalam kutoka vyuo vyao huku akiwataka wananchi kujitokeza kwa wingi katika banda lao la maonesho lililopo katika viwanja vya Nyakabindi kwa ajili ya kujionea na kujifunza teknolojia mpya za Kilimo,viwanda ,uvuvi na ufugaji. ### Response: KITAIFA ### End

ASKOFU wa Kanisa la Kiinjili la Kilutheli (K.K.K.T) Dayosisi ya Karagwe, Askofu Benson Bagonza, amesema amani ni jambo linalopaswa kuhubiriwa na vyama vya siasa na taasisi za dini. Amesema kwamba huwezi kusema viongozi wa dini wasishiriki katika siasa wakati kila kitu wanachofanya kinatokana na siasa. Askofu Bagonza alisema hayo Dar es Salaam jana wakati wa ufunguzi wa mkutano wa Kituo cha Demokrasia Tanzania (TCD), ambao ulihuisha pia viongozi wa dini. Alisema viongozi wa dini wana wajibu wa kushauri na kuonya pale wanapoona kuna viashiria vya uvunjifu wa amani, hivyo kujitenganisha na siasa haitawezekana. “Hatuwezi kukaa katika nchi kama tupo peponi, yapo matukio ya uvunjifu wa amani ambayo yanatokea yanayohusu uvunjifu wa amani nchini lazima tukemee. “Kauli hii ni ibada ya sanamu, hili shati nililovaa bei inapangwa na wanasiasa, kukubali kununua  nimeshashiriki siasa, ni kitu kisichowezekana unakula, unalala, unaamka hii ni siasa, kwa hiyo tunaishi katika nchi ya siasa. “Kanisa lina nguvu karibu miaka 2,000, hivi vyama hakuna kilichofika hata miaka mia, maana hii habari ya viongozi wa dini kuongelea siasa imekuwepo  kwa miaka  2,000 sasa,” alisema Askofu Bagonza. Alisema maendeleo bila siasa ni kujidanganya. “Ilani zinatungwa na wanasiasa, huwezi kutenganisha siasa na …

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- ASKOFU wa Kanisa la Kiinjili la Kilutheli (K.K.K.T) Dayosisi ya Karagwe, Askofu Benson Bagonza, amesema amani ni jambo linalopaswa kuhubiriwa na vyama vya siasa na taasisi za dini. Amesema kwamba huwezi kusema viongozi wa dini wasishiriki katika siasa wakati kila kitu wanachofanya kinatokana na siasa. Askofu Bagonza alisema hayo Dar es Salaam jana wakati wa ufunguzi wa mkutano wa Kituo cha Demokrasia Tanzania (TCD), ambao ulihuisha pia viongozi wa dini. Alisema viongozi wa dini wana wajibu wa kushauri na kuonya pale wanapoona kuna viashiria vya uvunjifu wa amani, hivyo kujitenganisha na siasa haitawezekana. “Hatuwezi kukaa katika nchi kama tupo peponi, yapo matukio ya uvunjifu wa amani ambayo yanatokea yanayohusu uvunjifu wa amani nchini lazima tukemee. “Kauli hii ni ibada ya sanamu, hili shati nililovaa bei inapangwa na wanasiasa, kukubali kununua  nimeshashiriki siasa, ni kitu kisichowezekana unakula, unalala, unaamka hii ni siasa, kwa hiyo tunaishi katika nchi ya siasa. “Kanisa lina nguvu karibu miaka 2,000, hivi vyama hakuna kilichofika hata miaka mia, maana hii habari ya viongozi wa dini kuongelea siasa imekuwepo  kwa miaka  2,000 sasa,” alisema Askofu Bagonza. Alisema maendeleo bila siasa ni kujidanganya. “Ilani zinatungwa na wanasiasa, huwezi kutenganisha siasa na … ### Response: KITAIFA ### End

Taarifa iliyotolewa jana ilisema kuzinduliwa kwa tawi hilo, kumeongeza wigo wa matawi yanayoendelea kusambaa nchi nzima kwa lengo la kurahisisha huduma kwa wateja wao.Taarifa hiyo ilisema NMB inajivunia kuongoza kwa kuwa na matawi megi zaidi nchini na mashine za kutolea fedha (ATM) zaidi ya 500, zilizosambaa nchi nzima.Tawi la Buzuruga linatoa huduma zote za kibenki, ikiwa ni pamoja na huduma ya mikopo ya aina mbalimbali pamoja na mikopo ya kilimo. Mkuu wa Wilaya ya Nyamagana, Baraka Konisaga aliipongeza NMB kwa kusogeza zaidi huduma kwa wateja.Aliitaka benki hiyo iendelee kuwa kinara wa huduma za kibenki nchini. Alihamasisha wafanyabiashara, wakulima na wafanyakazi watumie fursa ya kuwepo kwa tawi hilo la Buzuruga, kukidhi mahitaji yao ya kibenki.Pia, aliwasihi wananchi waache kuweka fedha kwenye chaga za vitanda, badala yake watumie njia salama ya kuweka fedha benki.“Ni matumaini yangu kuwa uwepo wa tawi hili la Buzuruga ni neema kubwa kwa wakazi wa Mabatini, hasa wafanyabiashara katika hizi mashine za mpunga, kwani kesi za watu kuporwa fedha majumbani au maofisini, zitapungua badala yake ongezeko la wateja wanaofungua akaunti, ndio itakuwa habari ya eneo hili,” alisema Konisaga.Meneja wa NMB Kanda ya Ziwa, Straton Chilongola, alisema kuwa anafurahi NMB imesogeza huduma za kibenki karibu zaidi na wakazi wa Buzuruga ;na pia kwamba tawi hilo litaongeza ajira kwa wakazi wa eneo hilo.

UCHUMI

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- Taarifa iliyotolewa jana ilisema kuzinduliwa kwa tawi hilo, kumeongeza wigo wa matawi yanayoendelea kusambaa nchi nzima kwa lengo la kurahisisha huduma kwa wateja wao.Taarifa hiyo ilisema NMB inajivunia kuongoza kwa kuwa na matawi megi zaidi nchini na mashine za kutolea fedha (ATM) zaidi ya 500, zilizosambaa nchi nzima.Tawi la Buzuruga linatoa huduma zote za kibenki, ikiwa ni pamoja na huduma ya mikopo ya aina mbalimbali pamoja na mikopo ya kilimo. Mkuu wa Wilaya ya Nyamagana, Baraka Konisaga aliipongeza NMB kwa kusogeza zaidi huduma kwa wateja.Aliitaka benki hiyo iendelee kuwa kinara wa huduma za kibenki nchini. Alihamasisha wafanyabiashara, wakulima na wafanyakazi watumie fursa ya kuwepo kwa tawi hilo la Buzuruga, kukidhi mahitaji yao ya kibenki.Pia, aliwasihi wananchi waache kuweka fedha kwenye chaga za vitanda, badala yake watumie njia salama ya kuweka fedha benki.“Ni matumaini yangu kuwa uwepo wa tawi hili la Buzuruga ni neema kubwa kwa wakazi wa Mabatini, hasa wafanyabiashara katika hizi mashine za mpunga, kwani kesi za watu kuporwa fedha majumbani au maofisini, zitapungua badala yake ongezeko la wateja wanaofungua akaunti, ndio itakuwa habari ya eneo hili,” alisema Konisaga.Meneja wa NMB Kanda ya Ziwa, Straton Chilongola, alisema kuwa anafurahi NMB imesogeza huduma za kibenki karibu zaidi na wakazi wa Buzuruga ;na pia kwamba tawi hilo litaongeza ajira kwa wakazi wa eneo hilo. ### Response: UCHUMI ### End

NA MWANDISHI WETU, DAR ES SALAAM KOCHA Mkuu wa Azam FC, Stewart Hall, amesema safu ya ulinzi ya timu hiyo ilicheza vibaya dhidi ya Simba juzi na kusababisha matokeo ya sare ya mabao 2-2 katika mchezo wa Ligi Kuu Tanzania Bara uliopigwa katika Uwanja wa Taifa, Dar es Salaam. Licha ya sare hiyo, Azam imeendelea kubaki kileleni mwa msimamo wa ligi ikiwa na pointi 26, Yanga ikifuatia kwa pointi 24, Mtibwa Sugar 23 na Simba ikijikusanyia pointi 22 katika nafasi ya nne. Akizungumza mara baada ya kumalizika kwa mchezo huo juzi, Hall alisema tatizo la mabeki lilitokana na yeye kufanya mabadiliko mara mbili ndani ya saa 24 baada ya Aggrey Morris na David Mwantika waliokuwa majeruhi kufeli vipimo juzi asubuhi kabla ya mchezo na kulazimika kuwatumia Said Morad na Erasto Nyoni. “Nguvu yetu kubwa ipo kwenye safu ya ulinzi, tulivunja rekodi kwenye michuano ya Kombe la Kagame kwa kutwaa ubingwa bila kuruhusu nyavu zetu kuguswa kwa sababu mabeki walikuwa imara. “Kitu chochote kizuri unachokifanya kinaanzia kwa mabeki, kama wanakaba vizuri basi hata sehemu ya kiungo nayo itamiliki mpira. “Kama safu ya ulinzi haikabi vizuri na ukashindwa kumiliki mpira basi huwezi kupata kitu, nadhani leo (juzi) safu yetu ya ulinzi ilicheza chini ya kiwango cha Azam, hasa kipindi cha kwanza na hata goli la pili tulilofungwa ilikuwa ni ukabaji mbaya,” alisema. Kocha huyo raia wa Uingereza alijitetea kuwa mechi ya kwanza kwa timu baada ya mapumziko ya mechi za timu ya Taifa ni ngumu kwa makocha wengi. “Azam tulikuwa na timu nne tofauti zilizokuwa na wachezaji wetu kwenye michuano ya CECAFA (Kombe la Chalenji), idadi kubwa kuliko timu nyingine yoyote, wiki hii tulifanya mazoezi kama wageni, wachezaji wengi walikuwa nje ya timu kwa muda wa mwezi mzima,” alisema. Alisema kila kitu hakikwenda vizuri, kutokana na kila mmoja kujiona mgeni jambo ambalo limechangia kuathiri kiwango chao katika mchezo wa juzi. Kikosi cha Azam kitashuka tena dimbani Jumapili hii ugenini kuvaana na Majimaji katika Uwanja wa Majimaji, uliopo mjini Songea.

MICHEZO

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- NA MWANDISHI WETU, DAR ES SALAAM KOCHA Mkuu wa Azam FC, Stewart Hall, amesema safu ya ulinzi ya timu hiyo ilicheza vibaya dhidi ya Simba juzi na kusababisha matokeo ya sare ya mabao 2-2 katika mchezo wa Ligi Kuu Tanzania Bara uliopigwa katika Uwanja wa Taifa, Dar es Salaam. Licha ya sare hiyo, Azam imeendelea kubaki kileleni mwa msimamo wa ligi ikiwa na pointi 26, Yanga ikifuatia kwa pointi 24, Mtibwa Sugar 23 na Simba ikijikusanyia pointi 22 katika nafasi ya nne. Akizungumza mara baada ya kumalizika kwa mchezo huo juzi, Hall alisema tatizo la mabeki lilitokana na yeye kufanya mabadiliko mara mbili ndani ya saa 24 baada ya Aggrey Morris na David Mwantika waliokuwa majeruhi kufeli vipimo juzi asubuhi kabla ya mchezo na kulazimika kuwatumia Said Morad na Erasto Nyoni. “Nguvu yetu kubwa ipo kwenye safu ya ulinzi, tulivunja rekodi kwenye michuano ya Kombe la Kagame kwa kutwaa ubingwa bila kuruhusu nyavu zetu kuguswa kwa sababu mabeki walikuwa imara. “Kitu chochote kizuri unachokifanya kinaanzia kwa mabeki, kama wanakaba vizuri basi hata sehemu ya kiungo nayo itamiliki mpira. “Kama safu ya ulinzi haikabi vizuri na ukashindwa kumiliki mpira basi huwezi kupata kitu, nadhani leo (juzi) safu yetu ya ulinzi ilicheza chini ya kiwango cha Azam, hasa kipindi cha kwanza na hata goli la pili tulilofungwa ilikuwa ni ukabaji mbaya,” alisema. Kocha huyo raia wa Uingereza alijitetea kuwa mechi ya kwanza kwa timu baada ya mapumziko ya mechi za timu ya Taifa ni ngumu kwa makocha wengi. “Azam tulikuwa na timu nne tofauti zilizokuwa na wachezaji wetu kwenye michuano ya CECAFA (Kombe la Chalenji), idadi kubwa kuliko timu nyingine yoyote, wiki hii tulifanya mazoezi kama wageni, wachezaji wengi walikuwa nje ya timu kwa muda wa mwezi mzima,” alisema. Alisema kila kitu hakikwenda vizuri, kutokana na kila mmoja kujiona mgeni jambo ambalo limechangia kuathiri kiwango chao katika mchezo wa juzi. Kikosi cha Azam kitashuka tena dimbani Jumapili hii ugenini kuvaana na Majimaji katika Uwanja wa Majimaji, uliopo mjini Songea. ### Response: MICHEZO ### End

KAMPALA, UGANDA SERIKALI ya Uganda imetoa hadi Septemba 30, 2017 kwa watengenezaji wa vileo kusitisha uuzaji wa pombe katika pakiti maarufu kama viroba. Wizara ya Biashara imesema Serikali itawafungulia mashtaka wauzaji watakaokiuka amri hiyo, ikiwataka wahifadhi pombe katika chupa. Waziri wa Biashara, Amelia Kyambadde, alisema hiyo ni moja ya mipango iliyokubaliwa baina ya Serikali, wadau na muungano wa biashara ya pombe. Uuzaji wa viroba umetajwa kuwa chanzo cha ulevi holela na ukosefu wa uwajibikaji kutokana na watu kutumia vibaya pombe hizo. Wanafunzi na vijana wametajwa kuwa waathirika wakubwa zaidi kutokana na kuzinywa kiholela kwa sababu ya urahisi wake wa bei, upatikanaji na ubebaji huku zikichangia pia uharibifu wa mazingira. Kwa mujibu wa maofisa, paketi zenye ujazo mdogo zaidi wa milimita 100 huuzwa kwa Sh 500 za Uganda (sawa na Sh 250 za Tanzania). Kwa sasa asilimia 75 ya pombe huuzwa katika paketi, huku asilimia 25 iliyobaki zikiuzwa katika chupa. Mkutano huo wa wadau wa sekta ya vileo uliofanyika jana, uliitishwa na Kyambadde katika juhudi za kukabiliana na changamoto ya ongezeko la ulevi na uharibifu wa tabia miongoni mwa vijana. Kwa mujibu wa maofisa, pombe za viroba zimesababisha athari mbaya kwa mtu mmoja mmoja na jamii, kutokana na kushindikana kudhibiti matumizi yake. Kyambadde alisema ijapokuwa Serikali inatambua umuhimu wa sekta ya pombe katika kutengeneza ajira na kuchangia pato la taifa kupitia kodi, uhifadhi wake unahitaji kubadilika kutoka pakiti ndogo hadi chupa. Watengeneza pombe walikiri hatari inayosababishwa na pombe za viroba, lakini waliomba muda zaidi hadi mwaka 2018 ili kujiandaa kuhama kutoka upakiaji katika pakiti hadi chupa. Lakini Serikali ilisema inataka kushughulikia tatizo hilo haraka iwezekanavyo na hivyo miezi tisa kuanzia sasa inatosha kwa wafanyabiashara kujipanga.

KIMATAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- KAMPALA, UGANDA SERIKALI ya Uganda imetoa hadi Septemba 30, 2017 kwa watengenezaji wa vileo kusitisha uuzaji wa pombe katika pakiti maarufu kama viroba. Wizara ya Biashara imesema Serikali itawafungulia mashtaka wauzaji watakaokiuka amri hiyo, ikiwataka wahifadhi pombe katika chupa. Waziri wa Biashara, Amelia Kyambadde, alisema hiyo ni moja ya mipango iliyokubaliwa baina ya Serikali, wadau na muungano wa biashara ya pombe. Uuzaji wa viroba umetajwa kuwa chanzo cha ulevi holela na ukosefu wa uwajibikaji kutokana na watu kutumia vibaya pombe hizo. Wanafunzi na vijana wametajwa kuwa waathirika wakubwa zaidi kutokana na kuzinywa kiholela kwa sababu ya urahisi wake wa bei, upatikanaji na ubebaji huku zikichangia pia uharibifu wa mazingira. Kwa mujibu wa maofisa, paketi zenye ujazo mdogo zaidi wa milimita 100 huuzwa kwa Sh 500 za Uganda (sawa na Sh 250 za Tanzania). Kwa sasa asilimia 75 ya pombe huuzwa katika paketi, huku asilimia 25 iliyobaki zikiuzwa katika chupa. Mkutano huo wa wadau wa sekta ya vileo uliofanyika jana, uliitishwa na Kyambadde katika juhudi za kukabiliana na changamoto ya ongezeko la ulevi na uharibifu wa tabia miongoni mwa vijana. Kwa mujibu wa maofisa, pombe za viroba zimesababisha athari mbaya kwa mtu mmoja mmoja na jamii, kutokana na kushindikana kudhibiti matumizi yake. Kyambadde alisema ijapokuwa Serikali inatambua umuhimu wa sekta ya pombe katika kutengeneza ajira na kuchangia pato la taifa kupitia kodi, uhifadhi wake unahitaji kubadilika kutoka pakiti ndogo hadi chupa. Watengeneza pombe walikiri hatari inayosababishwa na pombe za viroba, lakini waliomba muda zaidi hadi mwaka 2018 ili kujiandaa kuhama kutoka upakiaji katika pakiti hadi chupa. Lakini Serikali ilisema inataka kushughulikia tatizo hilo haraka iwezekanavyo na hivyo miezi tisa kuanzia sasa inatosha kwa wafanyabiashara kujipanga. ### Response: KIMATAIFA ### End

WAZIRI Mkuu Kassim Majaliwa ameutaka uongozi wa Taasisi ya Kuzua na Kupambana na Rushwa (TAKUKURU) ukamilishe mapema uchunguzi dhidi ya madudu, yaliyoibuliwa katika mbio za Mwenge wa Uhuru 2019, wizi uliofanywa na viongozi wa Vyama vya Ushirika vya Msingi vya mazao(AMCOS) kwa wakulima wa ufuta na korosho ikiwemo wilaya ya Ruangwa.Aliyasema hayo jana wakati akizindua jengo la Takukuru wilaya ya Ruangwa, lililogharimu zaidi ya Sh milioni 142. Alitoa wito kwa Takukuru kuwa imara na kuweza kutembea kifua mbele katika mapambano hayo. Waziri Mkuu alisema pamoja na Takukuru kuendelea na utekelezaji wa majukumu yao ya kila siku, pia uongozi wa taasisi hiyo ukamilishe mapema utekelezaji wa maagizo mbalimbali ya Rais Dk John Magufuli aliyoyatoa kwao kwa nyakati tofauti. Alisema ameshuhudia kazi nzuri waliyoifanya na wanayoendelea kuifanya, kupitia uchunguzi na ufuatiliaji wa madai ya malipo ya wakulima wa zao la ufuta na korosho. “Kamilisheni chunguzi hizi zote kwa wakati ili hatua stahiki za kisheria ziweze kuchukuliwa dhidi ya wale wote waliopatikana na hatia” alisema. Alisema rushwa huathiri utekelezaji wa miradi mbalimbali ya maendeleo.“Kutokana na ukweli huo, serikali imetoa msukumo wa pekee katika kushughulikia vitendo vya rushwa na ufisadi. Msukumo huo umechangia kwa kiasi kikubwa hususan katika kipindi hiki, utekelezaji wa miradi mikubwa na ya kimkakati kwa ufanisi na kwa wakati” alisema. Alisema wananchi wanatakiwa wafahamu kwamba nchi yoyote ambayo rushwa imetamalaki, siyo rahisi kuwa na uwezo wa kiuchumi, utakaoiwezesha nchi hiyo kumudu kulipa madeni ya ndani na ya nje.“Kwa mfano, kati ya Julai na Septemba, 2019, Sh bilioni 85.72 zimetolewa ikiwemo Sh bilioni 50 za madai ya pensheni; bilioni 22 za madai ya watumishi wa umma ikiwemo kiinua mgongo kwa wastaafu 3,019 na malimbikizo ya mishahara kwa watumishi 1,435; Sh bilioni 10.24 zimelipa watoa huduma na zaidi ya Sh bilioni 2 kwa ajili ya wakandarasi na wahandisi washauri.Hayo ni matokeo ya jitihada za kupambana na rushwa zinazofanywa na serikali,”alisema. Alisema tangu Serikali ya Awamu ya Tano iingie madarakani, imekuwa ikijipambanua na vita dhidi ya rushwa na ufisadi. Hivyo, kitendo hicho cha kuendelea kulipa madeni ni ishara ya mafanikio ya serikali katika jitihada zake za kuzuia na kupambana na rushwa nchini.Alisema tafiti za hivi karibuni zilizofanywa na wadau wa mapambano dhidi ya rushwa na utawala bora kama vile Transparency International (TI), MO Ibrahim na Afrobarometer, zinaonesha kuwa kwa miaka mitatu mfululizo, yaani 2016 hadi 2018 Tanzania imeendelea kufanya vyema katika mapambano dhidi ya rushwa na utawala bora. Alisema mafanikio hayo ya kujivunia ni jitihada za Serikali ya Awamu ya Tano inayoongozwa na Rais Magufuli za kusimamia kwa dhati mapambano dhidi ya rushwa kwa usimamizi wa Takukuru, ambayo ndicho chombo kilichopewa dhamana kisheria. Pia aliagiza kuanzishwa kwa vilabu vya kupambana na rushwa katika shule ili wanafunzi waweze kuwa na uelewa na kuweza kutoa taarifa za rushwa. Akizungumzia kuhusu jengo alilolizindia, alisema muhimu kwa taasisi nyeti kama ya Takukuru, kumiliki majengo yake yenyewe. Kuhusu hali ya majengo ya ofisi za Takukuru katika ngazi ya mikoa na hata wilaya, alimwagiza Naibu Waziri wa Nchi Ofisi ya Rais Menejimenti ya Utumishi wa Umma na Utawala Bora, Dk Mary Mwanjelwa alishughulikie suala hilo.Kwa upande wake, Kaimu Mkurugenzi Mkuu wa Takukuru, John Mbungo alisema jengo hilo limejengwa kwa muda wa miezi saba kuanzia Juni 11 mwaka 2018 na kukamilika Januari mwaka 2019.”Hadi kufikia hatua hii ya uzinduzi, jengo hili limegharimu Sh 142,857,142.” Akizungumzia kuhusu uchunguzi, kiongozi huyo alisema kwa kipindi cha mwaka 2019, Takukuru imefanya uchunguzi kwenye tuhuma kubwa ikiwemo ya utekelezaji wa maagizo ya Rais Magufuli aliyoyatoa Oktoba 15, 2019 kwenye mkutano wa hadhara uliofanyika wilayani Ruangwa.“Kupitia uchunguzi ule, tumebaini kwamba zaidi ya AMCOS 30 vya Mkoani Lindi ziliwadhulumu wakulima wa zao la ufuta Sh bilioni 1.23. Kupitia uchunguzi huo tuliwakamata na kuwahoji zaidi ya viongozi 300 wa AMCOS zilizokuwa zinahusika katika dhuluma hii. Tulifanikiwa kuokoa zaidi ya Sh bilioni 1.042. Fedha hizi zilikuwa ni mali ya wakulima wa ufuta ambao walidhulumiwa fedha hiyo na viongozi wa AMCOS,”alisema.Mbungo alisema pamoja na kufanikiwa kujenga majengo ya ofisi za Takukuru katika wilaya saba, bado taasisi hiyo inakabiliwa na uhaba wa majengo ya kudumu ya ofisi. Alisema Takukuru ina jumla ya ofisi 28 za mikoa na ofisi 117 za wilaya. Naye, Mwanjelwa alisema serikali imedhamiria kuendeleza mapambazo dhidi ya rushwa, hivyo uzinduzi wa jengo hilo ni miongozi mwa harakati hizo.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- WAZIRI Mkuu Kassim Majaliwa ameutaka uongozi wa Taasisi ya Kuzua na Kupambana na Rushwa (TAKUKURU) ukamilishe mapema uchunguzi dhidi ya madudu, yaliyoibuliwa katika mbio za Mwenge wa Uhuru 2019, wizi uliofanywa na viongozi wa Vyama vya Ushirika vya Msingi vya mazao(AMCOS) kwa wakulima wa ufuta na korosho ikiwemo wilaya ya Ruangwa.Aliyasema hayo jana wakati akizindua jengo la Takukuru wilaya ya Ruangwa, lililogharimu zaidi ya Sh milioni 142. Alitoa wito kwa Takukuru kuwa imara na kuweza kutembea kifua mbele katika mapambano hayo. Waziri Mkuu alisema pamoja na Takukuru kuendelea na utekelezaji wa majukumu yao ya kila siku, pia uongozi wa taasisi hiyo ukamilishe mapema utekelezaji wa maagizo mbalimbali ya Rais Dk John Magufuli aliyoyatoa kwao kwa nyakati tofauti. Alisema ameshuhudia kazi nzuri waliyoifanya na wanayoendelea kuifanya, kupitia uchunguzi na ufuatiliaji wa madai ya malipo ya wakulima wa zao la ufuta na korosho. “Kamilisheni chunguzi hizi zote kwa wakati ili hatua stahiki za kisheria ziweze kuchukuliwa dhidi ya wale wote waliopatikana na hatia” alisema. Alisema rushwa huathiri utekelezaji wa miradi mbalimbali ya maendeleo.“Kutokana na ukweli huo, serikali imetoa msukumo wa pekee katika kushughulikia vitendo vya rushwa na ufisadi. Msukumo huo umechangia kwa kiasi kikubwa hususan katika kipindi hiki, utekelezaji wa miradi mikubwa na ya kimkakati kwa ufanisi na kwa wakati” alisema. Alisema wananchi wanatakiwa wafahamu kwamba nchi yoyote ambayo rushwa imetamalaki, siyo rahisi kuwa na uwezo wa kiuchumi, utakaoiwezesha nchi hiyo kumudu kulipa madeni ya ndani na ya nje.“Kwa mfano, kati ya Julai na Septemba, 2019, Sh bilioni 85.72 zimetolewa ikiwemo Sh bilioni 50 za madai ya pensheni; bilioni 22 za madai ya watumishi wa umma ikiwemo kiinua mgongo kwa wastaafu 3,019 na malimbikizo ya mishahara kwa watumishi 1,435; Sh bilioni 10.24 zimelipa watoa huduma na zaidi ya Sh bilioni 2 kwa ajili ya wakandarasi na wahandisi washauri.Hayo ni matokeo ya jitihada za kupambana na rushwa zinazofanywa na serikali,”alisema. Alisema tangu Serikali ya Awamu ya Tano iingie madarakani, imekuwa ikijipambanua na vita dhidi ya rushwa na ufisadi. Hivyo, kitendo hicho cha kuendelea kulipa madeni ni ishara ya mafanikio ya serikali katika jitihada zake za kuzuia na kupambana na rushwa nchini.Alisema tafiti za hivi karibuni zilizofanywa na wadau wa mapambano dhidi ya rushwa na utawala bora kama vile Transparency International (TI), MO Ibrahim na Afrobarometer, zinaonesha kuwa kwa miaka mitatu mfululizo, yaani 2016 hadi 2018 Tanzania imeendelea kufanya vyema katika mapambano dhidi ya rushwa na utawala bora. Alisema mafanikio hayo ya kujivunia ni jitihada za Serikali ya Awamu ya Tano inayoongozwa na Rais Magufuli za kusimamia kwa dhati mapambano dhidi ya rushwa kwa usimamizi wa Takukuru, ambayo ndicho chombo kilichopewa dhamana kisheria. Pia aliagiza kuanzishwa kwa vilabu vya kupambana na rushwa katika shule ili wanafunzi waweze kuwa na uelewa na kuweza kutoa taarifa za rushwa. Akizungumzia kuhusu jengo alilolizindia, alisema muhimu kwa taasisi nyeti kama ya Takukuru, kumiliki majengo yake yenyewe. Kuhusu hali ya majengo ya ofisi za Takukuru katika ngazi ya mikoa na hata wilaya, alimwagiza Naibu Waziri wa Nchi Ofisi ya Rais Menejimenti ya Utumishi wa Umma na Utawala Bora, Dk Mary Mwanjelwa alishughulikie suala hilo.Kwa upande wake, Kaimu Mkurugenzi Mkuu wa Takukuru, John Mbungo alisema jengo hilo limejengwa kwa muda wa miezi saba kuanzia Juni 11 mwaka 2018 na kukamilika Januari mwaka 2019.”Hadi kufikia hatua hii ya uzinduzi, jengo hili limegharimu Sh 142,857,142.” Akizungumzia kuhusu uchunguzi, kiongozi huyo alisema kwa kipindi cha mwaka 2019, Takukuru imefanya uchunguzi kwenye tuhuma kubwa ikiwemo ya utekelezaji wa maagizo ya Rais Magufuli aliyoyatoa Oktoba 15, 2019 kwenye mkutano wa hadhara uliofanyika wilayani Ruangwa.“Kupitia uchunguzi ule, tumebaini kwamba zaidi ya AMCOS 30 vya Mkoani Lindi ziliwadhulumu wakulima wa zao la ufuta Sh bilioni 1.23. Kupitia uchunguzi huo tuliwakamata na kuwahoji zaidi ya viongozi 300 wa AMCOS zilizokuwa zinahusika katika dhuluma hii. Tulifanikiwa kuokoa zaidi ya Sh bilioni 1.042. Fedha hizi zilikuwa ni mali ya wakulima wa ufuta ambao walidhulumiwa fedha hiyo na viongozi wa AMCOS,”alisema.Mbungo alisema pamoja na kufanikiwa kujenga majengo ya ofisi za Takukuru katika wilaya saba, bado taasisi hiyo inakabiliwa na uhaba wa majengo ya kudumu ya ofisi. Alisema Takukuru ina jumla ya ofisi 28 za mikoa na ofisi 117 za wilaya. Naye, Mwanjelwa alisema serikali imedhamiria kuendeleza mapambazo dhidi ya rushwa, hivyo uzinduzi wa jengo hilo ni miongozi mwa harakati hizo. ### Response: KITAIFA ### End

IKIWA ni siku tatu tangu Rais John Mgufuli aagize mawaziri, naibu waziri, makatibu wakuu na watumishi wengine kuhamia kwenye ofi si mpya zilizopo kwenye Mji wa Serikali mjini Dodoma, wizara zote zimetekeleza agizo hilo.Kuanzia juzi watumishi wa wizara hizo ambao baadhi yao walikuwa na ofisi katika majengo mbalimbali yakiwemo ya Chuo Kikuu cha Dodoma (UDOM) walionekana kuhamisha vifaa vya ofisi zao. Akizungumza na Habari- Leo, Katibu wa Kikosi Kazi cha Kitaifa cha Kuratibu Mpango wa Serikali kuhamia Dodoma, Meshach Bandawe alisema: “ Niko huku mji wa serikali, watumishi wameshahamia huku.”Jumamosi iliyopita, wakati wa uzinduzi wa Mji wa Serikali, Rais Magufuli alisema: “ Siku ya ofisi kuhamia hapa umeitaja (Waziri Mkuu Kassim Majaliwa) kuwa ni Jumatatu (jana). “Nataka wote wawe wamehamia hapa, ili kusudi kuanzia Jumatatu (jana) Serikali yote iwe imehamia kwenye ofisi zao.“Tusipoamua hivyo, tutabaki na majengo huku ofisi zitakuwa kwingine na mimi nitakachofanya, nikimtafuta George Mkuchika (Waziri wa Menejimenti ya Utumishi wa Umma na Utawala Bora) nitakuja hapa. “Sasa nikiambiwa Mkuchika yuko ofisi nyingine ya Dar es Salaam au wapi huko, ndio nitajua kuwa haya yalikuwa maneno. Mimi ninataka yale tuliyoyaahidi tuyafanye.” Rais Magufuli aliongeza: “Kwa hiyo wito wangu kwa mawaziri na makatibu wakuu mmefanya kazi nzuri sana na kujenga ofisi nzuri, sasa ofisi hizi ziwe na watu na hili ninataka litekelezwe.”Kabla ya Rais kuhutubia, Waziri Mkuu Majaliwa alisema ujenzi wa ofisi za wizara ulianza Desemba mwaka jana na mpaka sasa, jumla ya majengo ya wizara 20 yamekamilika isipokuwa majengo ya wizara tatu. Alizitaja wizara hizo kuwa ni Wizara ya Ujenzi, Uchukuzi na Mawasiliano na Wizara ya Ofisi ya Waziri Mkuu, Sera, Bunge, Kazi, Vijana, Ajira na wenye Ulemavu ambazo ujenzi wake unatarajia kukamilika mwishoni mwa mwezi huu kutokana na kuchelewa kupata fedha na Wizara ya Tamisemi inayojenga ghorofa linalotarajia kukamilika mwishoni mwa Mei, mwaka huu.Tamisemi iliamua kutumia mtindo tofauti katika ujenzi wa majengo ya awali ya wizara kwa kujenga jengo lenye ghorofa tatu akitumia mtindo wa ‘force akaunti’ (ujenzi wa kutumia wataalamu wa ndani bila kuwa na mkandarasi). “Mawaziri wote na makatibu wote natarajia baada ya uzinduzi wa majengo, kesho(Jumapili) mtaamkia huku (Mtumba),” alisema Majaliwa.

KITAIFA

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- IKIWA ni siku tatu tangu Rais John Mgufuli aagize mawaziri, naibu waziri, makatibu wakuu na watumishi wengine kuhamia kwenye ofi si mpya zilizopo kwenye Mji wa Serikali mjini Dodoma, wizara zote zimetekeleza agizo hilo.Kuanzia juzi watumishi wa wizara hizo ambao baadhi yao walikuwa na ofisi katika majengo mbalimbali yakiwemo ya Chuo Kikuu cha Dodoma (UDOM) walionekana kuhamisha vifaa vya ofisi zao. Akizungumza na Habari- Leo, Katibu wa Kikosi Kazi cha Kitaifa cha Kuratibu Mpango wa Serikali kuhamia Dodoma, Meshach Bandawe alisema: “ Niko huku mji wa serikali, watumishi wameshahamia huku.”Jumamosi iliyopita, wakati wa uzinduzi wa Mji wa Serikali, Rais Magufuli alisema: “ Siku ya ofisi kuhamia hapa umeitaja (Waziri Mkuu Kassim Majaliwa) kuwa ni Jumatatu (jana). “Nataka wote wawe wamehamia hapa, ili kusudi kuanzia Jumatatu (jana) Serikali yote iwe imehamia kwenye ofisi zao.“Tusipoamua hivyo, tutabaki na majengo huku ofisi zitakuwa kwingine na mimi nitakachofanya, nikimtafuta George Mkuchika (Waziri wa Menejimenti ya Utumishi wa Umma na Utawala Bora) nitakuja hapa. “Sasa nikiambiwa Mkuchika yuko ofisi nyingine ya Dar es Salaam au wapi huko, ndio nitajua kuwa haya yalikuwa maneno. Mimi ninataka yale tuliyoyaahidi tuyafanye.” Rais Magufuli aliongeza: “Kwa hiyo wito wangu kwa mawaziri na makatibu wakuu mmefanya kazi nzuri sana na kujenga ofisi nzuri, sasa ofisi hizi ziwe na watu na hili ninataka litekelezwe.”Kabla ya Rais kuhutubia, Waziri Mkuu Majaliwa alisema ujenzi wa ofisi za wizara ulianza Desemba mwaka jana na mpaka sasa, jumla ya majengo ya wizara 20 yamekamilika isipokuwa majengo ya wizara tatu. Alizitaja wizara hizo kuwa ni Wizara ya Ujenzi, Uchukuzi na Mawasiliano na Wizara ya Ofisi ya Waziri Mkuu, Sera, Bunge, Kazi, Vijana, Ajira na wenye Ulemavu ambazo ujenzi wake unatarajia kukamilika mwishoni mwa mwezi huu kutokana na kuchelewa kupata fedha na Wizara ya Tamisemi inayojenga ghorofa linalotarajia kukamilika mwishoni mwa Mei, mwaka huu.Tamisemi iliamua kutumia mtindo tofauti katika ujenzi wa majengo ya awali ya wizara kwa kujenga jengo lenye ghorofa tatu akitumia mtindo wa ‘force akaunti’ (ujenzi wa kutumia wataalamu wa ndani bila kuwa na mkandarasi). “Mawaziri wote na makatibu wote natarajia baada ya uzinduzi wa majengo, kesho(Jumapili) mtaamkia huku (Mtumba),” alisema Majaliwa. ### Response: KITAIFA ### End

KATI ya nyota wa kigeni waliokuwa na wakati mgumu mara baada ya kusajiliwa katika kikosi cha Yanga ni Obrey Chirwa raia wa Zambia na mchezaji ghali katika Ligi Kuu ya Vodacom Tanzania Bara (VPL) akitokea Platinum ya Zimbabwe. Mkali huyo alisajiliwa kwa dola za Kimarekani 100,000 sawa na Sh milioni 200, mara baada ya kuridhishwa na ofa hiyo iliyokuwa imewekwa  mezani na klabu ya Yanga. Nyota huyo alikutana na presha kubwa kutoka kwa mashabiki wa Yanga, waliokuwa wakitaka kuona uwezo wake wa kufunga na kuipaisha klabu hiyo katika mashindano ya ndani na nje ya nchi. Presha hiyo ilimfanya nyota huyo ashindwe kung’aa na kuitwa garasa, huku wengine wakiilaumu klabu kwa kutumia kiasi kikubwa cha fedha kumsajili mpachika mabao huyo wa zamani wa FC Platinum ya Zimbabwe. Mabao nane katika orodha ya wafungaji wa Ligi Kuu Tanzania Bara si haba, anaonyesha ni mshambuliaji wa daraja la juu, ila hakupewa muda wa kujifunza na kujipanga. Tayari mshambuliaji huyo hatari amefungua akaunti yake ya mabao katika Kombe la FA ambapo mabingwa hao watetezi wametinga hatua ya robo  fainali kwa kishindo, wanatarajia kushuka uwanjani kuwakabili maafande wa Tanzania Prisons kutoka jijini Mbeya. Mabingwa hao watetezi wametinga katika hatua hiyo baada ya kuibugiza mabao 6-1 Kiluvya United ya mkoani Pwani inayoshiriki Ligi Daraja la Kwanza (FDL). Anachokifanya Chirwa  hivi sasa ni kama kuwajibu mashabiki wa klabu ya Yanga kwa vitendo, kuonyesha uwezo wa hali ya juu na kuwa tegemeo katika safu ya ushambuliaji. Awali klabu ya Yanga ilikuwa ikimtegemea zaidi mshambuliaji raia wa Burundi, Amissi Tambwe, ambaye alikuwa akimweka benchi Mzambia huyo aliyekuwa katika kipindi kigumu. Chirwa ameanza kuandika rekodi yake ya kuwa mchezaji wa kwanza wa kigeni kufunga mabao manne katika mashindano ya Kombe la FA, ambayo yalianza kufanyika mwaka jana ambapo  Yanga walitwaa taji hilo. Uwezo wa staa huyo umekuwa juu na kuwaziba midomo mashabiki wote wenye maswali waliokuwa wakimbeza kuwa ameishiwa na hana jipya. Chirwa ni kama amezaliwa upya, amekuwa na mchango mkubwa hivi sasa na kuwa tegemeo kwa Mzambia, George Lwandamina, ambaye amekuwa akimpanga katika kikosi cha kwanza kutokana na mchango wake. Nauliza hivi kuna mtu bado ana swali juu ya uwezo wa Chirwa ambaye ametoka kuwa adui wa mashabiki hadi kuwa kipenzi cha mashabiki wa mitaa ya Twiga na Jangwani. Karibu Chirwa, karibu tena unapaswa kuwazoea mashabiki wa Tanzania ambao wapo kushangilia pekee hawajui kuwa kuna siku za kulia.

MICHEZO

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- KATI ya nyota wa kigeni waliokuwa na wakati mgumu mara baada ya kusajiliwa katika kikosi cha Yanga ni Obrey Chirwa raia wa Zambia na mchezaji ghali katika Ligi Kuu ya Vodacom Tanzania Bara (VPL) akitokea Platinum ya Zimbabwe. Mkali huyo alisajiliwa kwa dola za Kimarekani 100,000 sawa na Sh milioni 200, mara baada ya kuridhishwa na ofa hiyo iliyokuwa imewekwa  mezani na klabu ya Yanga. Nyota huyo alikutana na presha kubwa kutoka kwa mashabiki wa Yanga, waliokuwa wakitaka kuona uwezo wake wa kufunga na kuipaisha klabu hiyo katika mashindano ya ndani na nje ya nchi. Presha hiyo ilimfanya nyota huyo ashindwe kung’aa na kuitwa garasa, huku wengine wakiilaumu klabu kwa kutumia kiasi kikubwa cha fedha kumsajili mpachika mabao huyo wa zamani wa FC Platinum ya Zimbabwe. Mabao nane katika orodha ya wafungaji wa Ligi Kuu Tanzania Bara si haba, anaonyesha ni mshambuliaji wa daraja la juu, ila hakupewa muda wa kujifunza na kujipanga. Tayari mshambuliaji huyo hatari amefungua akaunti yake ya mabao katika Kombe la FA ambapo mabingwa hao watetezi wametinga hatua ya robo  fainali kwa kishindo, wanatarajia kushuka uwanjani kuwakabili maafande wa Tanzania Prisons kutoka jijini Mbeya. Mabingwa hao watetezi wametinga katika hatua hiyo baada ya kuibugiza mabao 6-1 Kiluvya United ya mkoani Pwani inayoshiriki Ligi Daraja la Kwanza (FDL). Anachokifanya Chirwa  hivi sasa ni kama kuwajibu mashabiki wa klabu ya Yanga kwa vitendo, kuonyesha uwezo wa hali ya juu na kuwa tegemeo katika safu ya ushambuliaji. Awali klabu ya Yanga ilikuwa ikimtegemea zaidi mshambuliaji raia wa Burundi, Amissi Tambwe, ambaye alikuwa akimweka benchi Mzambia huyo aliyekuwa katika kipindi kigumu. Chirwa ameanza kuandika rekodi yake ya kuwa mchezaji wa kwanza wa kigeni kufunga mabao manne katika mashindano ya Kombe la FA, ambayo yalianza kufanyika mwaka jana ambapo  Yanga walitwaa taji hilo. Uwezo wa staa huyo umekuwa juu na kuwaziba midomo mashabiki wote wenye maswali waliokuwa wakimbeza kuwa ameishiwa na hana jipya. Chirwa ni kama amezaliwa upya, amekuwa na mchango mkubwa hivi sasa na kuwa tegemeo kwa Mzambia, George Lwandamina, ambaye amekuwa akimpanga katika kikosi cha kwanza kutokana na mchango wake. Nauliza hivi kuna mtu bado ana swali juu ya uwezo wa Chirwa ambaye ametoka kuwa adui wa mashabiki hadi kuwa kipenzi cha mashabiki wa mitaa ya Twiga na Jangwani. Karibu Chirwa, karibu tena unapaswa kuwazoea mashabiki wa Tanzania ambao wapo kushangilia pekee hawajui kuwa kuna siku za kulia. ### Response: MICHEZO ### End

NA BEATRICE KAIZA MKALI wa wimbo wa ‘Mkungu wa Ndizi’ aliyerudi kwa kasi katika muziki wa Bongo Fleva, Abubakari Shaaban maarufu Q Chiller, amesema kwa sasa anatamani kufanyakazi na Diamond Platnumz. Q Chiller alifafanua kwamba anatamani kufanya kazi na Diamond kwa kuwa wote wana uongozi unaojua kazi zao lakini anajipanga kwanza kwa kuandaa wimbo mzuri utakaowawezesha kurudisha fedha zao kupitia mialiko mbalimbali ndani na nje ya nchi. “Najipanga kurekodi wimbo na Diamond, naamini wimbo huo utaishi na tutatengeneza fedha za kutosha nitamweleza cha kufanya ili wimbo huo usiwe mwepesi maana tunatakiwa tutoe wimbo utakaokuwa mfano wa kuigwa na wasanii wengine,” alieleza Q Chillar. Aliongeza kwamba licha ya kuwa maarufu pia yeye ni shabiki wa msanii huyo ndiyo maana anatamani kufanya naye wimbo kutokana na uwezo alionao wa kubadilika badilika unaomsaidia kurekodi muziki bora akitolea mfano wimbo wa ‘Sing’ alioimba na AKA wa Afrika Kusini.

BURUDANI

Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request. ### Instruction: Categorize the news article into one of the 6 categories: UCHUMI KITAIFA MICHEZO KIMATAIFA BURUDANI AFYA Input: -- -- NA BEATRICE KAIZA MKALI wa wimbo wa ‘Mkungu wa Ndizi’ aliyerudi kwa kasi katika muziki wa Bongo Fleva, Abubakari Shaaban maarufu Q Chiller, amesema kwa sasa anatamani kufanyakazi na Diamond Platnumz. Q Chiller alifafanua kwamba anatamani kufanya kazi na Diamond kwa kuwa wote wana uongozi unaojua kazi zao lakini anajipanga kwanza kwa kuandaa wimbo mzuri utakaowawezesha kurudisha fedha zao kupitia mialiko mbalimbali ndani na nje ya nchi. “Najipanga kurekodi wimbo na Diamond, naamini wimbo huo utaishi na tutatengeneza fedha za kutosha nitamweleza cha kufanya ili wimbo huo usiwe mwepesi maana tunatakiwa tutoe wimbo utakaokuwa mfano wa kuigwa na wasanii wengine,” alieleza Q Chillar. Aliongeza kwamba licha ya kuwa maarufu pia yeye ni shabiki wa msanii huyo ndiyo maana anatamani kufanya naye wimbo kutokana na uwezo alionao wa kubadilika badilika unaomsaidia kurekodi muziki bora akitolea mfano wimbo wa ‘Sing’ alioimba na AKA wa Afrika Kusini. ### Response: BURUDANI ### End