input
stringlengths 5
25.1k
⌀ | label
stringclasses 6
values | instructions-text
stringlengths 279
25.4k
|
---|---|---|
WAZIRI wa Nchi, Ofisi ya Rais, Utumishi na Utawala Bora, Haroun Ali Suleiman ameitaka Ofisi ya Mwanasheria Mkuu wa Serikali kurekebisha sheria zilizopitwa na wakati ambazo baadhi hazifanyi kazi tena.Suleiman alisema hayo wakati akiagana na wafanyakazi wa Ofisi ya Mwanasheria Mkuu wa Serikali huko Mazizini kutokana na kutenganishwa kwa wizara na Ofisi ya Mwanasheria Mkuu.Alisema katika kipindi cha miaka mitatu, Ofisi ya Mwanasheria Mkuu ilifanya kazi kubwa ya kuzifanyia marekebisho sheria zilizopitwa na wakati. Alizitaja sheria zilizofanyiwa marekebisho katika kipindi chake ni pamoja na sheria ya ushahidi ambayo ilikuwa ikilalamikiwa kwa muda mrefu.“Mafanikio yangu makubwa katika kipindi cha miaka mitatu nilipokuwa Waziri wa Katiba na Sheria ni kufanyiwa marekebisho kwa sheria ya ushahidi ambapo sasa ushahidi wa mtoto unatambuliwa,” alisema.Aliyataja marekebisho mengine yaliyofanyika katika sheria zilionekana kikwazo katika kupambana na vitendo vya udhalilishaji wa kijinsia ni Sheria ya Mwenendo wa Makosa ya Jinai ya mwaka 2017.Alisema sheria hizo kwa kiasi kikubwa zimeleta mabadiliko makubwa na kudhibiti matukio ya vitendo vya udhalilishaji wa kijinsia na kutambua ushahidi unaotolewa na mtoto ambaye hajafikia umri wa miaka 18.“Naipongeza Ofisi ya Mwanasheria Mkuu kwa kazi kubwa ya kuzifanyia marekebisho sheria zilizopitwa na wakati ambazo ni kikwazo katika kutekeleza majukumu ya wananchi,” alisema.Mwanasheria Mkuu wa Serikali ya Mapinduzi ya Zanzibar, Hassan Said Mzee alisema wataendelea kuzifanyia marekebisho sheria zilizopitwa na wakati ambazo hazina maslahi kwa jamii.“Ofisi ya Mwanasheria Mkuu moja ya vipaumbele vyetu ni kuzifanyia marekebisho sheria zilizopitwa na wakati ambazo hazina tija kwa jamii,” alisema.Mwenyekiti wa Tume ya Kurekebisha Sheria, Jaji Bakari Mshibe alisema zipo sheria ambazo zinahitaji marekebisho makubwa zikiwa na lengo la kuleta mabadiliko ya sheria.“Miongoni mwa kazi tunazotarajiwa kuzifanya ni kurekebisha sheria zilizopitwa na wakati na kutunga mpya ili kuleta mabadiliko makubwa ya wakati uliopo,” alisema. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
WAZIRI wa Nchi, Ofisi ya Rais, Utumishi na Utawala Bora, Haroun Ali Suleiman ameitaka Ofisi ya Mwanasheria Mkuu wa Serikali kurekebisha sheria zilizopitwa na wakati ambazo baadhi hazifanyi kazi tena.Suleiman alisema hayo wakati akiagana na wafanyakazi wa Ofisi ya Mwanasheria Mkuu wa Serikali huko Mazizini kutokana na kutenganishwa kwa wizara na Ofisi ya Mwanasheria Mkuu.Alisema katika kipindi cha miaka mitatu, Ofisi ya Mwanasheria Mkuu ilifanya kazi kubwa ya kuzifanyia marekebisho sheria zilizopitwa na wakati. Alizitaja sheria zilizofanyiwa marekebisho katika kipindi chake ni pamoja na sheria ya ushahidi ambayo ilikuwa ikilalamikiwa kwa muda mrefu.“Mafanikio yangu makubwa katika kipindi cha miaka mitatu nilipokuwa Waziri wa Katiba na Sheria ni kufanyiwa marekebisho kwa sheria ya ushahidi ambapo sasa ushahidi wa mtoto unatambuliwa,” alisema.Aliyataja marekebisho mengine yaliyofanyika katika sheria zilionekana kikwazo katika kupambana na vitendo vya udhalilishaji wa kijinsia ni Sheria ya Mwenendo wa Makosa ya Jinai ya mwaka 2017.Alisema sheria hizo kwa kiasi kikubwa zimeleta mabadiliko makubwa na kudhibiti matukio ya vitendo vya udhalilishaji wa kijinsia na kutambua ushahidi unaotolewa na mtoto ambaye hajafikia umri wa miaka 18.“Naipongeza Ofisi ya Mwanasheria Mkuu kwa kazi kubwa ya kuzifanyia marekebisho sheria zilizopitwa na wakati ambazo ni kikwazo katika kutekeleza majukumu ya wananchi,” alisema.Mwanasheria Mkuu wa Serikali ya Mapinduzi ya Zanzibar, Hassan Said Mzee alisema wataendelea kuzifanyia marekebisho sheria zilizopitwa na wakati ambazo hazina maslahi kwa jamii.“Ofisi ya Mwanasheria Mkuu moja ya vipaumbele vyetu ni kuzifanyia marekebisho sheria zilizopitwa na wakati ambazo hazina tija kwa jamii,” alisema.Mwenyekiti wa Tume ya Kurekebisha Sheria, Jaji Bakari Mshibe alisema zipo sheria ambazo zinahitaji marekebisho makubwa zikiwa na lengo la kuleta mabadiliko ya sheria.“Miongoni mwa kazi tunazotarajiwa kuzifanya ni kurekebisha sheria zilizopitwa na wakati na kutunga mpya ili kuleta mabadiliko makubwa ya wakati uliopo,” alisema.
### Response:
KITAIFA
### End |
Hassan Daud na Mashirika ya Habari duniani PAMOJA na kwamba imekuwa ni kawaida kwa akina mama wengi
wa sasa hasa wale wanaopenda kwenda na wakati kutumia njia za kisasa kama ile
ya pampu kuvuta maziwa kwa ajili ya kuwapa watoto wao, imebainika njia hiyo ni hatari kwa afya za watoto. Utafiti wa
hivi karibuni uliofanywa na Chuo Kikuu cha Manitoba, Canada, na kuchapishwa
katika Jarida la Cell Host & Microbe, umeeleza kuwa mtoto kunyonya maziwa
kupitia pampu hizo huwa katika hatari ya kupata ugonjwa wa pumu. “Watafiti
walisema pampu zinazotumika kunyonyesha watoto ni rahisi kubeba bakteria
wanaoishi katika mazingira yanayomzunguka, tofauti na wale wanaotumia chuchu za
mama zao,” alisema Dk. Shirin Moossavi aliyeongoza utafiti huo. Kwa mujibu
wa gazeti la mtandaoni la Daily Mail la Uingereza, msomi huyo aliongeza kuwa si
tu pampu hizo huweza kumsababishia mtoto ugonjwa huo wa pumu, pia anaweza kuwa
na tatizo la uzito au mzio (allergy). Kufanikisha
utafiti wake, Chuo Kikuu cha Manitoba kiliwafuatilia akina mama 393 waliojifungua
miezi minne iliyopita. Majibu yalionesha kuwa maziwa ya wengi waliokuwa
wakitumia pampu yalikuwa na bakteria aina ya Stenotrophomonas. “Bakteria
aina ya Pseudomonadaceae huaribu mfumo wa mkojo na huathiri mfumo wa damu na
upumuaji, ambao kwa mtoto huweza kumsababishia pumu hapo baadaye,” ilieleza
ripoti ya utafiti huo. Wakielezea
umuhimu wa wazazi kunyonyesha kwa kutumia chuchu zao na si pampu, watafiti hao
walisema hiyo huwasaidia watoto wao kupata bakteria wanaofaa kwa ajili ya afya
zao. “Miongoni
mwao ni Bifidobacterium, ambao ni bakteria wazuri katika kufanikisha mmeng’enyo
wa chakula na humuepusha mtoto na maambukizi ya magonjwa,” alisema Dk.
Moossavi. Akisisitiza
hilo la wazazi kunyonyesha watoto kwa kutumia chuchu zao, Moossavi alisema
mtoto hupata bakteria waitwao Gut microbiota ambao ni muhimu kwa kinga yake ya
mwili. “Endapo
mtoto atawakosa hao Gut microbiota katika hatua za mwanzo za ukuaji wake,
baadaye haitashangaza kuwa na magonjwa ya ngozi na pumu,” aliongeza Dk.
Moossavi. | AFYA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Hassan Daud na Mashirika ya Habari duniani PAMOJA na kwamba imekuwa ni kawaida kwa akina mama wengi
wa sasa hasa wale wanaopenda kwenda na wakati kutumia njia za kisasa kama ile
ya pampu kuvuta maziwa kwa ajili ya kuwapa watoto wao, imebainika njia hiyo ni hatari kwa afya za watoto. Utafiti wa
hivi karibuni uliofanywa na Chuo Kikuu cha Manitoba, Canada, na kuchapishwa
katika Jarida la Cell Host & Microbe, umeeleza kuwa mtoto kunyonya maziwa
kupitia pampu hizo huwa katika hatari ya kupata ugonjwa wa pumu. “Watafiti
walisema pampu zinazotumika kunyonyesha watoto ni rahisi kubeba bakteria
wanaoishi katika mazingira yanayomzunguka, tofauti na wale wanaotumia chuchu za
mama zao,” alisema Dk. Shirin Moossavi aliyeongoza utafiti huo. Kwa mujibu
wa gazeti la mtandaoni la Daily Mail la Uingereza, msomi huyo aliongeza kuwa si
tu pampu hizo huweza kumsababishia mtoto ugonjwa huo wa pumu, pia anaweza kuwa
na tatizo la uzito au mzio (allergy). Kufanikisha
utafiti wake, Chuo Kikuu cha Manitoba kiliwafuatilia akina mama 393 waliojifungua
miezi minne iliyopita. Majibu yalionesha kuwa maziwa ya wengi waliokuwa
wakitumia pampu yalikuwa na bakteria aina ya Stenotrophomonas. “Bakteria
aina ya Pseudomonadaceae huaribu mfumo wa mkojo na huathiri mfumo wa damu na
upumuaji, ambao kwa mtoto huweza kumsababishia pumu hapo baadaye,” ilieleza
ripoti ya utafiti huo. Wakielezea
umuhimu wa wazazi kunyonyesha kwa kutumia chuchu zao na si pampu, watafiti hao
walisema hiyo huwasaidia watoto wao kupata bakteria wanaofaa kwa ajili ya afya
zao. “Miongoni
mwao ni Bifidobacterium, ambao ni bakteria wazuri katika kufanikisha mmeng’enyo
wa chakula na humuepusha mtoto na maambukizi ya magonjwa,” alisema Dk.
Moossavi. Akisisitiza
hilo la wazazi kunyonyesha watoto kwa kutumia chuchu zao, Moossavi alisema
mtoto hupata bakteria waitwao Gut microbiota ambao ni muhimu kwa kinga yake ya
mwili. “Endapo
mtoto atawakosa hao Gut microbiota katika hatua za mwanzo za ukuaji wake,
baadaye haitashangaza kuwa na magonjwa ya ngozi na pumu,” aliongeza Dk.
Moossavi.
### Response:
AFYA
### End |
['Timu inayoshiriki ligi ya nchini Italia ,Juventus ipo mbioni kufungua mazungumzo na kipa wa Manchester United, David de Gea Januari 2020, tayari Klabu ya Manchester United imeanza kutafuta mrithi wa muhispania huyo.(Sunday Express)', 'United iko mbioni kukamilisha dili la kumteua kipa wa Zamani wa timu hiyo Edwin van der Sar kuwa Mkurugenzi wa michezo wa klabu hiyo. (Sunday Mirror)', 'Vaadhi ya wachezaji wa Barcelona walijitolea kutoa fedha kwa ajili ya kukamilisha usajili wa mshambuliaji raia wa Brazil Neymar Jr. (Marca)', 'Mawakala wa soka wameambiwa wajiandae kufanya dili za maana mwezi Januari ndani ya Chelsea. (Sunday Mirror)', 'Klabu ya Manchester City imejiandaa kutuma dau la pauni milioni 24 kwa mlinzi wa Slovakia na Milan kwa ajili ya kumaliza tatizo la majeruhi ndani ya klabu hiyo. (Sunday Express)', 'Virgil van Dijk, 28, mchezaji bora wa Uefa amekubali kuongeza mkataba wa miaka sita kuitumikia klabu hiyo. (Sunday Mirror)', 'Real Madrid bado inahaha kupata saini ya kinda wa Kifaransa Kylian Mbappe, 20, kutokea Paris St-Germain dirisha la usajili msimu ujao. (Sport - in Spanish)', 'Strika wa Mexico Javier Hernandez, 30, angesalia West Ham kama angekubali kuongeza mkataba wa kubakia kwa wagonga nyundo hao wa London. (Football London)', 'Kiungo wa Tottenham raia wa Ufaransa Tanguy Ndombele, 22, ameanza kujifunza lugha ya kiingereza ili kujichanganya vyema na wachezaji wenzake London baada ya kujiunga na timu hiyo akitokea Lyon. (Football. London)', 'Strika wa Roma Edin Dzeko amesema amefarijika kujumuika pamoja na mchezaji mpya ndani ya klabu hiyo Henrikh Mkhitaryan, 30-ayejiunga na timu hiyo kutokea Arsenal. (Corriere Dello Sport - in Italian)', 'Winga wa Juventus Juan Cuadrado, 31, amesitisha mazungumzo na klabu hiyo kutokana na kutopata muda wa kutosha klabuni hapo chini ya Maurizio Sarri. (Goal)', 'Kinda wa England Eddie Nketiah, 20, ameenda kwa mkopo Leeds United kutokea Arsenal kwa ajili ya kupata nafasi kubwa ya kuonyesha uwezo wake. (Mail on Sunday)', 'Meneja wa Sevilla Julen Lopetegui alihitaji kumsaini mlinzi wa Hispania Nacho Fernandez, 29, kutoka kwa wapinzani wao Real Madrid kwenye dirisha kubwa la usajili. (Marca)', 'Mshambuliaji wa timu ya taifa Mexico Javier Hernandez (30) angebakia kwente klabu ya West Ham mpaka mwisho wa mkataba wake kama Sevilla wasinge tangaza dau lakumnunua katika wiki ya mwisho ya usajiri.(Football Italia)', "Kiungo wa zamani wa timu ya taifa Ufaransa na meneja wa timu ya wanawake Lyon Raynald Pedros yupo kwenye mazungumzo na chama cha Soka cha Korea Kusini.(L'Equipe - in French)", 'TETESI ZA JUMAMOSI', "Lionel Messi ataruhusiwa kuondoka Barcelona bila malipo yoyote msimu ujao , iwapo mchezaji huyo mwenye umri wa miaka 32 atapendelea kufanya hivyo kutokana na kifungu cha sheria katika kandarasi yake. (El Pais, via L'Equipe)", 'Messi ataruhusiwa kuzungumzia hatma yake na klabu yoyote kutoka Januari mosi. (Marca - in Spanish)', 'Mabingwa hao wa Ufaransa waliwaonya Barcelona kuhusu lengo hilo la Real Madrid wakati wa mazungumzo ya vilabu hivyo viwili kuhusu uhamisho wa mchezaji huyo mwenye umri wa miaka 27 msimu huu.. (Sport - in Spanish)', 'Mshambuliaji wa Brazil Neymar atalazimika kusalia PSG hadi pale atakapokubali kupunguza marupurupu yake kulingana na rais wa La Liga Javier Tebas. (Mail)', 'Chris Smalling yuko tayari kuondoka Man United baada ya beki huyo mwenye umri wa miaka 28 kujiunga na klabu ya Roma kwa mkopo. (Mirror)', 'Na Beki wa United raia wa Argentina Marcos Rojo, 29, yuko tayari kupigania uhamisho wa mwezi Januari mbali na klabu hiyo iwapo atahitajika kufanya hivyo baada ya uhamisho wake wa kuelekea Everton kugonga mwamba. (Ole - in Spanish)', 'Mabingwa wa Itali Juventus wanafikiria kumnunua beki wa Tottenham na Ubelgiji Toby Alderweireld, 30, na kiungo wa kati wa Denmark Christian Eriksen, 27.', 'Real Madrid itamwania mshambuliaji wa PSG Kylian Mbappe msimu ujao .', 'Inter Milan pia wana hamu ya kumsajili Alderweireld. (Mail)', 'Mabingwa wa Uhispania Barcelona walitaka kumsaini winga wa Itali mwenye umri wa miaka 25 Federico Bernardeschi kutoka Juventus katika dirisha la uhamisho la msimu huu (Mundo Deportivo - in Spanish)'] | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
['Timu inayoshiriki ligi ya nchini Italia ,Juventus ipo mbioni kufungua mazungumzo na kipa wa Manchester United, David de Gea Januari 2020, tayari Klabu ya Manchester United imeanza kutafuta mrithi wa muhispania huyo.(Sunday Express)', 'United iko mbioni kukamilisha dili la kumteua kipa wa Zamani wa timu hiyo Edwin van der Sar kuwa Mkurugenzi wa michezo wa klabu hiyo. (Sunday Mirror)', 'Vaadhi ya wachezaji wa Barcelona walijitolea kutoa fedha kwa ajili ya kukamilisha usajili wa mshambuliaji raia wa Brazil Neymar Jr. (Marca)', 'Mawakala wa soka wameambiwa wajiandae kufanya dili za maana mwezi Januari ndani ya Chelsea. (Sunday Mirror)', 'Klabu ya Manchester City imejiandaa kutuma dau la pauni milioni 24 kwa mlinzi wa Slovakia na Milan kwa ajili ya kumaliza tatizo la majeruhi ndani ya klabu hiyo. (Sunday Express)', 'Virgil van Dijk, 28, mchezaji bora wa Uefa amekubali kuongeza mkataba wa miaka sita kuitumikia klabu hiyo. (Sunday Mirror)', 'Real Madrid bado inahaha kupata saini ya kinda wa Kifaransa Kylian Mbappe, 20, kutokea Paris St-Germain dirisha la usajili msimu ujao. (Sport - in Spanish)', 'Strika wa Mexico Javier Hernandez, 30, angesalia West Ham kama angekubali kuongeza mkataba wa kubakia kwa wagonga nyundo hao wa London. (Football London)', 'Kiungo wa Tottenham raia wa Ufaransa Tanguy Ndombele, 22, ameanza kujifunza lugha ya kiingereza ili kujichanganya vyema na wachezaji wenzake London baada ya kujiunga na timu hiyo akitokea Lyon. (Football. London)', 'Strika wa Roma Edin Dzeko amesema amefarijika kujumuika pamoja na mchezaji mpya ndani ya klabu hiyo Henrikh Mkhitaryan, 30-ayejiunga na timu hiyo kutokea Arsenal. (Corriere Dello Sport - in Italian)', 'Winga wa Juventus Juan Cuadrado, 31, amesitisha mazungumzo na klabu hiyo kutokana na kutopata muda wa kutosha klabuni hapo chini ya Maurizio Sarri. (Goal)', 'Kinda wa England Eddie Nketiah, 20, ameenda kwa mkopo Leeds United kutokea Arsenal kwa ajili ya kupata nafasi kubwa ya kuonyesha uwezo wake. (Mail on Sunday)', 'Meneja wa Sevilla Julen Lopetegui alihitaji kumsaini mlinzi wa Hispania Nacho Fernandez, 29, kutoka kwa wapinzani wao Real Madrid kwenye dirisha kubwa la usajili. (Marca)', 'Mshambuliaji wa timu ya taifa Mexico Javier Hernandez (30) angebakia kwente klabu ya West Ham mpaka mwisho wa mkataba wake kama Sevilla wasinge tangaza dau lakumnunua katika wiki ya mwisho ya usajiri.(Football Italia)', "Kiungo wa zamani wa timu ya taifa Ufaransa na meneja wa timu ya wanawake Lyon Raynald Pedros yupo kwenye mazungumzo na chama cha Soka cha Korea Kusini.(L'Equipe - in French)", 'TETESI ZA JUMAMOSI', "Lionel Messi ataruhusiwa kuondoka Barcelona bila malipo yoyote msimu ujao , iwapo mchezaji huyo mwenye umri wa miaka 32 atapendelea kufanya hivyo kutokana na kifungu cha sheria katika kandarasi yake. (El Pais, via L'Equipe)", 'Messi ataruhusiwa kuzungumzia hatma yake na klabu yoyote kutoka Januari mosi. (Marca - in Spanish)', 'Mabingwa hao wa Ufaransa waliwaonya Barcelona kuhusu lengo hilo la Real Madrid wakati wa mazungumzo ya vilabu hivyo viwili kuhusu uhamisho wa mchezaji huyo mwenye umri wa miaka 27 msimu huu.. (Sport - in Spanish)', 'Mshambuliaji wa Brazil Neymar atalazimika kusalia PSG hadi pale atakapokubali kupunguza marupurupu yake kulingana na rais wa La Liga Javier Tebas. (Mail)', 'Chris Smalling yuko tayari kuondoka Man United baada ya beki huyo mwenye umri wa miaka 28 kujiunga na klabu ya Roma kwa mkopo. (Mirror)', 'Na Beki wa United raia wa Argentina Marcos Rojo, 29, yuko tayari kupigania uhamisho wa mwezi Januari mbali na klabu hiyo iwapo atahitajika kufanya hivyo baada ya uhamisho wake wa kuelekea Everton kugonga mwamba. (Ole - in Spanish)', 'Mabingwa wa Itali Juventus wanafikiria kumnunua beki wa Tottenham na Ubelgiji Toby Alderweireld, 30, na kiungo wa kati wa Denmark Christian Eriksen, 27.', 'Real Madrid itamwania mshambuliaji wa PSG Kylian Mbappe msimu ujao .', 'Inter Milan pia wana hamu ya kumsajili Alderweireld. (Mail)', 'Mabingwa wa Uhispania Barcelona walitaka kumsaini winga wa Itali mwenye umri wa miaka 25 Federico Bernardeschi kutoka Juventus katika dirisha la uhamisho la msimu huu (Mundo Deportivo - in Spanish)']
### Response:
MICHEZO
### End |
Na DERICK MILTON -MEATU MKUU wa Wilaya ya Meatu mkoani Simiyu, Dk. Joseph Chilongani
ameiagiza Taasisi ya Kuzuia na Kupamba na Rushwa (Takukuru) wilayani humo,
kuwachunguza Mkuu wa Polisi Wilaya (OCD) Elsante Olomi na Ofisa Ushirika wa
Wilaya, George Budodi. Viongozi hao wanatuhumiwa kuomba na kupokea rushwa ya Sh milioni mbili
kutoka kwa viongozi wa Chama cha Msingi cha Ushirika Kijiji cha Mbushi, fedha
zilizokuwa maalumu kwa ajili ya kulipa madeni ya wakulima wa pamba. Akizungumza na waandishi wa habari juzi, baada ya kumalizika kwa
kikao cha Kamati ya Mazao ya Wilaya, mkuu huyo wa wilaya, alisema kuwa mbali na
kuchunguzwa Takukuru ameagiza Ofisa Ushirika kutojihusisha na kazi yeyote ya
serikali hasa inayohusu ushirika. Kuhusu Mkuu wa Polisi, Dk. Chilongani alisema kuwa watatoa taarifa
kwenye mamlaka zake zinazohusika ili aweze kuchukuliwa hatua za kinidhamu
kutokana na tuhuma hizo. Akitoa maelekezo jinsi walivyoomba rushwa hiyo, Mkuu huyo wa Wilaya
alisema kuwa viongozi hao wa Amcos ya Mbushi walikuwa wanadaiwa na wakulima
kiasi cha Sh milioni 15. “Nilitoa maagizo kuwa viongozi hao wa Amcos wanatakiwa kurejesha pesa
hizo za wakulima Shilingi milioni 15 mara moja, na walifanya hivyo kwa
kurejesha kidogo kidogo. “Katika deni hilo walibakiza kiasi cha Shilingi milioni tano, ambazo
walitakiwa kuzirejesha kabla ya Desema 31, 2019, na walifanikiwa kuzipata na
kuzileta polisi,” alisema Dk. Chilongani. Alisema kuwa katika maelekezo ya awali, aliagiza viongozi hao wa
Amcos wakimaliza kurejesha fedha hizo za wakulima wanatakiwa kuchukuliwa hatua
nyingine za kisheria ikiwemo kufikisha mahakamani. Alisema baada ya viongozi hao wa Amcos kurejesha fedha za mwisho Sh milioni
tano kwenye deni hilo la milioni 15, waliombwa Sh milioni mbili na OCD pamoja
na Ofisa Ushirika huyo ili wasiwafikishe mahakamani. Alisema kuwa baadhi ya viongozi wa Amcos walikataa kutoa rushwa hiyo
akiwemo Katibu Mathias Manunda, na kuamua kwenda ofisini kwake kutoa taarifa
hizo za kuombwa Sh milioni mbili kama rushwa kutoka kwenye Sh milioni tano ambazo
ni fedha za wakulima wa pamba. Dk. Chilongani alisema kuwa baada ya kupata taarifa hizo waliwaita
kwenye kikao OCD na Ofisa Ushirika, ambapo OCD hakuweza kutokea na Ofisa Ushirika
alipoulizwa alikiri waliomba fedha hizo huku akiahidi kuzirejesha. “Baada ya kukiri tumegundua kuwa ni kweli hicho kitendo kilifanyika,
na lazima hatua kali zichukuliwe kwa wahusika wote, wakulima wetu wanahangaika
sana kulima lakini wapo viongozi kazi yao ni kuwanyonya,” alisema Chilongani. MTANZANIA ilimtafuta katibu huyo wa Amcos ya Mbushi, Mathias Manunda,
ambaye alikiri kuombwa kiasi hicho cha fedha ili wasipelekwe mahakani, ambapo
walimtumia mtendaji wa kijiji hicho, Salumu Makongo kuwashawishi watoe rushwa
hiyo. “Tulishawishiwa sana na Mtendaji wa Kijiji, lakini mimi nilikataa
nikasema ni bora nipelekwe mahakani, nimehangaika kupata hizi Shilingi milioni
15, leo tena wanataka rushwa ya Shilingi milioni mbili nikasema siwezi kutoa. “Baada ya kukataa niliamua kwenda kwa Mkuu wa Wilaya na kuelekeza
jambo hilo, wao walitaka kwenye zile Shilingi milioni tano, zitolewe Shilingi milioni
mbili wasitupeleke Mahakamani na wakulima tuwapelekee Shilingi milioni tatu na
baadaye tuhangaike wenyewe kutafuta Shilingi milioni mbili nyingine ili
kufidia,” alisema Manunda. Alipotafutwa OCD kueleza tuhuma hizo hakupatikana, huku Ofisa Ushirika
Budodi, akikana kuomba rushwa bali alishirikia zoezi la kupokea Sh milioni tano
kutoka kwa viongozi wa Amcos hao kama deni ambalo walikuwa wakidaiwa na
wakulima. Hata hivyo katika hali ya kushangaza Mtendaji wa Kijiji Salum yeye
alikiri kuwashawishi viongozi hao wa Amcos watoe rushwa ya Sh milioni mbili ili
wasifikishwe mahakamani baada ya kuagizwa afanye hivyo na OCD pamoja na Ofisa
Ushirika. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Na DERICK MILTON -MEATU MKUU wa Wilaya ya Meatu mkoani Simiyu, Dk. Joseph Chilongani
ameiagiza Taasisi ya Kuzuia na Kupamba na Rushwa (Takukuru) wilayani humo,
kuwachunguza Mkuu wa Polisi Wilaya (OCD) Elsante Olomi na Ofisa Ushirika wa
Wilaya, George Budodi. Viongozi hao wanatuhumiwa kuomba na kupokea rushwa ya Sh milioni mbili
kutoka kwa viongozi wa Chama cha Msingi cha Ushirika Kijiji cha Mbushi, fedha
zilizokuwa maalumu kwa ajili ya kulipa madeni ya wakulima wa pamba. Akizungumza na waandishi wa habari juzi, baada ya kumalizika kwa
kikao cha Kamati ya Mazao ya Wilaya, mkuu huyo wa wilaya, alisema kuwa mbali na
kuchunguzwa Takukuru ameagiza Ofisa Ushirika kutojihusisha na kazi yeyote ya
serikali hasa inayohusu ushirika. Kuhusu Mkuu wa Polisi, Dk. Chilongani alisema kuwa watatoa taarifa
kwenye mamlaka zake zinazohusika ili aweze kuchukuliwa hatua za kinidhamu
kutokana na tuhuma hizo. Akitoa maelekezo jinsi walivyoomba rushwa hiyo, Mkuu huyo wa Wilaya
alisema kuwa viongozi hao wa Amcos ya Mbushi walikuwa wanadaiwa na wakulima
kiasi cha Sh milioni 15. “Nilitoa maagizo kuwa viongozi hao wa Amcos wanatakiwa kurejesha pesa
hizo za wakulima Shilingi milioni 15 mara moja, na walifanya hivyo kwa
kurejesha kidogo kidogo. “Katika deni hilo walibakiza kiasi cha Shilingi milioni tano, ambazo
walitakiwa kuzirejesha kabla ya Desema 31, 2019, na walifanikiwa kuzipata na
kuzileta polisi,” alisema Dk. Chilongani. Alisema kuwa katika maelekezo ya awali, aliagiza viongozi hao wa
Amcos wakimaliza kurejesha fedha hizo za wakulima wanatakiwa kuchukuliwa hatua
nyingine za kisheria ikiwemo kufikisha mahakamani. Alisema baada ya viongozi hao wa Amcos kurejesha fedha za mwisho Sh milioni
tano kwenye deni hilo la milioni 15, waliombwa Sh milioni mbili na OCD pamoja
na Ofisa Ushirika huyo ili wasiwafikishe mahakamani. Alisema kuwa baadhi ya viongozi wa Amcos walikataa kutoa rushwa hiyo
akiwemo Katibu Mathias Manunda, na kuamua kwenda ofisini kwake kutoa taarifa
hizo za kuombwa Sh milioni mbili kama rushwa kutoka kwenye Sh milioni tano ambazo
ni fedha za wakulima wa pamba. Dk. Chilongani alisema kuwa baada ya kupata taarifa hizo waliwaita
kwenye kikao OCD na Ofisa Ushirika, ambapo OCD hakuweza kutokea na Ofisa Ushirika
alipoulizwa alikiri waliomba fedha hizo huku akiahidi kuzirejesha. “Baada ya kukiri tumegundua kuwa ni kweli hicho kitendo kilifanyika,
na lazima hatua kali zichukuliwe kwa wahusika wote, wakulima wetu wanahangaika
sana kulima lakini wapo viongozi kazi yao ni kuwanyonya,” alisema Chilongani. MTANZANIA ilimtafuta katibu huyo wa Amcos ya Mbushi, Mathias Manunda,
ambaye alikiri kuombwa kiasi hicho cha fedha ili wasipelekwe mahakani, ambapo
walimtumia mtendaji wa kijiji hicho, Salumu Makongo kuwashawishi watoe rushwa
hiyo. “Tulishawishiwa sana na Mtendaji wa Kijiji, lakini mimi nilikataa
nikasema ni bora nipelekwe mahakani, nimehangaika kupata hizi Shilingi milioni
15, leo tena wanataka rushwa ya Shilingi milioni mbili nikasema siwezi kutoa. “Baada ya kukataa niliamua kwenda kwa Mkuu wa Wilaya na kuelekeza
jambo hilo, wao walitaka kwenye zile Shilingi milioni tano, zitolewe Shilingi milioni
mbili wasitupeleke Mahakamani na wakulima tuwapelekee Shilingi milioni tatu na
baadaye tuhangaike wenyewe kutafuta Shilingi milioni mbili nyingine ili
kufidia,” alisema Manunda. Alipotafutwa OCD kueleza tuhuma hizo hakupatikana, huku Ofisa Ushirika
Budodi, akikana kuomba rushwa bali alishirikia zoezi la kupokea Sh milioni tano
kutoka kwa viongozi wa Amcos hao kama deni ambalo walikuwa wakidaiwa na
wakulima. Hata hivyo katika hali ya kushangaza Mtendaji wa Kijiji Salum yeye
alikiri kuwashawishi viongozi hao wa Amcos watoe rushwa ya Sh milioni mbili ili
wasifikishwe mahakamani baada ya kuagizwa afanye hivyo na OCD pamoja na Ofisa
Ushirika.
### Response:
KITAIFA
### End |
Chanzo cha picha, Getty Images
Liverpool na Bayern Munich wanatathmini upya mipango yao baada ya kocha Xabi Alonso kuamua kusalia Bayer Leverkusen, huku Barcelona wakitazamia kukamilisha dili la kumnunua kocha wa Sporting Lisbon Ruben Amorim kama mbadala wa Xavi anayeondoka. (Independent)
Hata hivyo, bodi ya Barcelona inataka kumshawishi Xavi kuondoka na inamtaka abaki Nou Camp. (Athletic - Usajili unahitajika)
Arsenal wamewasiliana na Bayern Munich kuhusu uhamisho wa kiungo wao wa kati wa Ujerumani Joshua Kimmich, lakini wameambiwa mustakabali wa mchezaji huyo mwenye umri wa miaka 29 hautajadiliwa hadi msimu wa joto. (Football transfers)
Chanzo cha picha, Getty Images
Arsenal pia wanaonekana kuwa katika nafasi nzuri ya kumsajili kiungo wa kati wa Real Sociedad Mhispania Martin Zubimendi, 25, ambaye pia amekuwa akihusishwa na Bayern Munich. (Caught offside)
Manchester City na Liverpool wanatarajia juhudi zao za kumsajili kiungo wa kati wa Bayer Leverkusen na Ujerumani Florian Wirtz, 20, yatatatizwa na uamuzi wa Xabi Alonso kusalia na katika klabu hiyo ya Bundesliga. (HITC)
Manchester United imewajumuisha wachezaji Jarrad Branthwaite,21, wa Everton, Aaron Anselmino ,19, wa Boca Juniors na mchezaji wa kimataifa wa Senegal Mikayil Faye kwenye orodha yao ya kuimarisha safu ya ulinzi msimu huu. (Mail)
Jadon Sancho, ambaye kwa sasa yuko kwa mkopo Borussia Dortmund, anaweza kupata fursa nyingine Manchester United ikiwa klabu hiyo itamteua Jason Wilcox wa Southampton kama mkurugenzi wao wa soka. Wilcox alifanya kazi na mshambuliaji huyo wa Uingereza mwenye umri wa miaka 24 katika chuo cha soka cha Manchester City. (Manchester Evening News)
Chanzo cha picha, Getty Images
Manchester United wana nia ya kumteua meneja wa Ipswich Kieran McKenna kama kocha wao mpya. Raia huyo wa Ireland Kaskazini, 37, aliwahi kufanya kazi katika klabu hiyo kama kocha msaidizi chini ya Jose Mourinho na Ole Gunnar Solskjaer. (Football Insider)
Real Madrid ingependa kumsajili beki wa kati wa Lille Leny Yoro, 18, ambaye pia amekuwa akihusishwa na Manchester United, Liverpool na Chelsea - msimu huu baada ya Mfaransa huyo kuiambia klabu yake kuwa anataka changamoto mpya. ( Athletic- Usajili unahitajika)
Tottenham huenda ikalazimika kumuuza mlinzi wa Brazil Emerson Royal, 25, ili kusaidia fedha za uhamisho wao katika dirisha la usajili la majira ya kiangazi. (Football Insider)
Chanzo cha picha, Getty Images
Kiungo wa kati wa Leeds United na England chini ya umri wa miaka 21 na beki wa kulia Archie Gray, 18, anatazamwa na Real Madrid na Bayern Munich pamoja na timu nyingi za Ligi kuu ya England. (HITC)
Beki wa Barcelona na Uhispania Marcos Alonso, 33, yuko kwenye mazungumzo ya ya ngazi ya juu na Atletico Madrid kuhusu kujiunga kwa uhamisho wa bila malipo msimu huu wa joto. (Cadena Ser - kwa Kihispania)
Birmingham wako kifua mbele, kumsajili beki wa Queen's Park wa chini ya miaka -18, Darryl Carrick, baada ya kumfuatilia kiungo huyo wa kati wa Scotland mara kadhaa msimu huu. (Team Talk)
Imetafsiriwa na Ambia Hirsi | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Chanzo cha picha, Getty Images
Liverpool na Bayern Munich wanatathmini upya mipango yao baada ya kocha Xabi Alonso kuamua kusalia Bayer Leverkusen, huku Barcelona wakitazamia kukamilisha dili la kumnunua kocha wa Sporting Lisbon Ruben Amorim kama mbadala wa Xavi anayeondoka. (Independent)
Hata hivyo, bodi ya Barcelona inataka kumshawishi Xavi kuondoka na inamtaka abaki Nou Camp. (Athletic - Usajili unahitajika)
Arsenal wamewasiliana na Bayern Munich kuhusu uhamisho wa kiungo wao wa kati wa Ujerumani Joshua Kimmich, lakini wameambiwa mustakabali wa mchezaji huyo mwenye umri wa miaka 29 hautajadiliwa hadi msimu wa joto. (Football transfers)
Chanzo cha picha, Getty Images
Arsenal pia wanaonekana kuwa katika nafasi nzuri ya kumsajili kiungo wa kati wa Real Sociedad Mhispania Martin Zubimendi, 25, ambaye pia amekuwa akihusishwa na Bayern Munich. (Caught offside)
Manchester City na Liverpool wanatarajia juhudi zao za kumsajili kiungo wa kati wa Bayer Leverkusen na Ujerumani Florian Wirtz, 20, yatatatizwa na uamuzi wa Xabi Alonso kusalia na katika klabu hiyo ya Bundesliga. (HITC)
Manchester United imewajumuisha wachezaji Jarrad Branthwaite,21, wa Everton, Aaron Anselmino ,19, wa Boca Juniors na mchezaji wa kimataifa wa Senegal Mikayil Faye kwenye orodha yao ya kuimarisha safu ya ulinzi msimu huu. (Mail)
Jadon Sancho, ambaye kwa sasa yuko kwa mkopo Borussia Dortmund, anaweza kupata fursa nyingine Manchester United ikiwa klabu hiyo itamteua Jason Wilcox wa Southampton kama mkurugenzi wao wa soka. Wilcox alifanya kazi na mshambuliaji huyo wa Uingereza mwenye umri wa miaka 24 katika chuo cha soka cha Manchester City. (Manchester Evening News)
Chanzo cha picha, Getty Images
Manchester United wana nia ya kumteua meneja wa Ipswich Kieran McKenna kama kocha wao mpya. Raia huyo wa Ireland Kaskazini, 37, aliwahi kufanya kazi katika klabu hiyo kama kocha msaidizi chini ya Jose Mourinho na Ole Gunnar Solskjaer. (Football Insider)
Real Madrid ingependa kumsajili beki wa kati wa Lille Leny Yoro, 18, ambaye pia amekuwa akihusishwa na Manchester United, Liverpool na Chelsea - msimu huu baada ya Mfaransa huyo kuiambia klabu yake kuwa anataka changamoto mpya. ( Athletic- Usajili unahitajika)
Tottenham huenda ikalazimika kumuuza mlinzi wa Brazil Emerson Royal, 25, ili kusaidia fedha za uhamisho wao katika dirisha la usajili la majira ya kiangazi. (Football Insider)
Chanzo cha picha, Getty Images
Kiungo wa kati wa Leeds United na England chini ya umri wa miaka 21 na beki wa kulia Archie Gray, 18, anatazamwa na Real Madrid na Bayern Munich pamoja na timu nyingi za Ligi kuu ya England. (HITC)
Beki wa Barcelona na Uhispania Marcos Alonso, 33, yuko kwenye mazungumzo ya ya ngazi ya juu na Atletico Madrid kuhusu kujiunga kwa uhamisho wa bila malipo msimu huu wa joto. (Cadena Ser - kwa Kihispania)
Birmingham wako kifua mbele, kumsajili beki wa Queen's Park wa chini ya miaka -18, Darryl Carrick, baada ya kumfuatilia kiungo huyo wa kati wa Scotland mara kadhaa msimu huu. (Team Talk)
Imetafsiriwa na Ambia Hirsi
### Response:
MICHEZO
### End |
MABINGWA watetezi wa Ligi Kuu Tanzania Bara Simba, imewapa zawadi ya Krisimasi mashabiki wake, baada ya kuifunga Lipuli FC kwa mabao 4-0 katika mchezo wa Ligi Kuu uliochezwa Uwanja wa Uhuru, Dar es Salaam jana.Mchezo huo ulianza kwa kasi kila timu ikimiliki mpira na kujaribu kushambulia, lakini Simba ilikuwa makini yasijirudie ya msimu uliopita ambapo Lipuli iliwabana mbavu nyumbani na kutoka suluhu na katika mchezo wa marudiano huko Iringa ikashinda 3-1.Simba ambayo inanolewa na kocha, Sven Vandenbroeck, ukiwa mchezo wake wa kwanza wa Ligi Kuu tangu aanze kuifundisha timu hiyo, ilianza kuandika bao la kwanza dakika ya 11 lililofungwa na Francis Kahata kwa shuti kali baada ya kupokea pasi kutoka kwa Shomari Kapombe.Kuonesha wamedhamiria kupata ushindi, Simba waliendelea kuliandama lango la Wanapaluhengo kwa kufanya mashambulizi kutoka pembeni, lakini Hassan Dilunga dakika ya 34 alishindwa kufunga bao akiwa yeye na kipa wa Lipuli, Agaton Anthony. Katika kipindi cha kwanza Simba walipiga shuti moja golini na kupata bao na Lipuli walipiga mashuti mawili lakini haikufunga na Simba walimiliki mpira kwa asilimia 58na Lipuli FC asilimia 42. Kipindi cha pili kilianza kwa kasi na dakika ya 49 Meddie Kagere aliifungia Simba bao la pili akipokea pasi kutoka kwa Clatous Chama na Hassan Dilunga alifunga bao la tatu dakika ya 56 kwa mkwaju wa penalti iliyotokana na beki wa Lipuli Novatus Rufunga kushika mpira kwenye eneo la penalti Dakika ya 59 Simba ilifanya mabadiliko na kuwatoa Jonas Mkude na Francis Kahata na kuingia Deo Kanda na Mzamiru Yassin na kuzidisha mashabulizi, lakini umakini wa washambuliaji uliwafanya kukosa mabao zaidi.Hassan Dilunga dakika ya 65 alifunga bao la nne baada ya kupokea pasi kutoka kwa Sharaf Shiboub na kufuta makosa aliyofanya kipindi cha kwanza baada ya kukosa bao akiwa na kipa wa Lipuli FC, Agaton Anthony. Dakika ya 72 Simba ilimtoa Pascal Wawa na kuingia Kenedy Juma na dakika ya 87 Lipuli iliwatoa Daruwesh Saliboko na Emanuel Kishiba na kuingia Joshua Ibrahim na Issa Ngoah.Kwa matokeo hayo Simba imefikisha pointi 28, huku Kagere akifisha mabao tisa na kumuacha mshindani wake Paul Nonga akiwa na mabao saba na Daruwesh mabao sita, wote wa Lipuli FC. Lipuli inashika nafasi ya tisa ikiwa na pointi 18 baada ya kucheza michezo 13, ikishinda mitano, kufungwa mitano na kutoka sare mitatu. Katika mchezo mwingine uliochezwa jana Uwanja wa Ushirika Moshi, Polisi Tanzania iliifunga KMC kwa mabao 2-1. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
MABINGWA watetezi wa Ligi Kuu Tanzania Bara Simba, imewapa zawadi ya Krisimasi mashabiki wake, baada ya kuifunga Lipuli FC kwa mabao 4-0 katika mchezo wa Ligi Kuu uliochezwa Uwanja wa Uhuru, Dar es Salaam jana.Mchezo huo ulianza kwa kasi kila timu ikimiliki mpira na kujaribu kushambulia, lakini Simba ilikuwa makini yasijirudie ya msimu uliopita ambapo Lipuli iliwabana mbavu nyumbani na kutoka suluhu na katika mchezo wa marudiano huko Iringa ikashinda 3-1.Simba ambayo inanolewa na kocha, Sven Vandenbroeck, ukiwa mchezo wake wa kwanza wa Ligi Kuu tangu aanze kuifundisha timu hiyo, ilianza kuandika bao la kwanza dakika ya 11 lililofungwa na Francis Kahata kwa shuti kali baada ya kupokea pasi kutoka kwa Shomari Kapombe.Kuonesha wamedhamiria kupata ushindi, Simba waliendelea kuliandama lango la Wanapaluhengo kwa kufanya mashambulizi kutoka pembeni, lakini Hassan Dilunga dakika ya 34 alishindwa kufunga bao akiwa yeye na kipa wa Lipuli, Agaton Anthony. Katika kipindi cha kwanza Simba walipiga shuti moja golini na kupata bao na Lipuli walipiga mashuti mawili lakini haikufunga na Simba walimiliki mpira kwa asilimia 58na Lipuli FC asilimia 42. Kipindi cha pili kilianza kwa kasi na dakika ya 49 Meddie Kagere aliifungia Simba bao la pili akipokea pasi kutoka kwa Clatous Chama na Hassan Dilunga alifunga bao la tatu dakika ya 56 kwa mkwaju wa penalti iliyotokana na beki wa Lipuli Novatus Rufunga kushika mpira kwenye eneo la penalti Dakika ya 59 Simba ilifanya mabadiliko na kuwatoa Jonas Mkude na Francis Kahata na kuingia Deo Kanda na Mzamiru Yassin na kuzidisha mashabulizi, lakini umakini wa washambuliaji uliwafanya kukosa mabao zaidi.Hassan Dilunga dakika ya 65 alifunga bao la nne baada ya kupokea pasi kutoka kwa Sharaf Shiboub na kufuta makosa aliyofanya kipindi cha kwanza baada ya kukosa bao akiwa na kipa wa Lipuli FC, Agaton Anthony. Dakika ya 72 Simba ilimtoa Pascal Wawa na kuingia Kenedy Juma na dakika ya 87 Lipuli iliwatoa Daruwesh Saliboko na Emanuel Kishiba na kuingia Joshua Ibrahim na Issa Ngoah.Kwa matokeo hayo Simba imefikisha pointi 28, huku Kagere akifisha mabao tisa na kumuacha mshindani wake Paul Nonga akiwa na mabao saba na Daruwesh mabao sita, wote wa Lipuli FC. Lipuli inashika nafasi ya tisa ikiwa na pointi 18 baada ya kucheza michezo 13, ikishinda mitano, kufungwa mitano na kutoka sare mitatu. Katika mchezo mwingine uliochezwa jana Uwanja wa Ushirika Moshi, Polisi Tanzania iliifunga KMC kwa mabao 2-1.
### Response:
MICHEZO
### End |
Mwandishi Wetu- Dar es Salaam ALIYEKUWA Mbunge wa Mafia mkoani Pwani, Abdulkarim Shah amefariki dunia. Taarifa iliyotolewa kwa vyombo vya habari Dar es Salaam jana na Mwenyekiti wa Taifa Gas, Rostam Aziz ilisema Shah alifariki juzi katika Hospitali ya Hindu Mandal. “Hadi anafariki dunia Jumamosi, mheshimiwa Shah alikuwa Makamu Mwenyekiti a Bodi ya Wakarugenzi wa Taifa Gas,”alisema Rostam Kuhusu taratibu za msiba na mazishi, alisema zitatangazwa baadaye, baada ya kukamilika taratibu zote. Enzi za uhai wake, Shaha aliwahi kuwa mmoja wa makamishina wa Bunge na Makamu Mwenyekiti wa Kamati ya Kudumu ya Haki, Maadili na Madaraka ya Bunge. Alizaliwa eneo la Gerezani mwaka 1961 na kupata elimu msingi mwaka 1969 hadi 1975 katika Shule ya Msingi Muhimbili. Baadae alipata elimu ya sekondari Shule ya Kinondoni mwaka 1976 na kuhitimu 1979. | AFYA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Mwandishi Wetu- Dar es Salaam ALIYEKUWA Mbunge wa Mafia mkoani Pwani, Abdulkarim Shah amefariki dunia. Taarifa iliyotolewa kwa vyombo vya habari Dar es Salaam jana na Mwenyekiti wa Taifa Gas, Rostam Aziz ilisema Shah alifariki juzi katika Hospitali ya Hindu Mandal. “Hadi anafariki dunia Jumamosi, mheshimiwa Shah alikuwa Makamu Mwenyekiti a Bodi ya Wakarugenzi wa Taifa Gas,”alisema Rostam Kuhusu taratibu za msiba na mazishi, alisema zitatangazwa baadaye, baada ya kukamilika taratibu zote. Enzi za uhai wake, Shaha aliwahi kuwa mmoja wa makamishina wa Bunge na Makamu Mwenyekiti wa Kamati ya Kudumu ya Haki, Maadili na Madaraka ya Bunge. Alizaliwa eneo la Gerezani mwaka 1961 na kupata elimu msingi mwaka 1969 hadi 1975 katika Shule ya Msingi Muhimbili. Baadae alipata elimu ya sekondari Shule ya Kinondoni mwaka 1976 na kuhitimu 1979.
### Response:
AFYA
### End |
VIDEO Queen, Rutyfi ya Abubakary maarufu kama ‘Amber Rutty’ na mpenzi wake, Said Mtopali, wamefi kishwa katika Mahakama ya Hakimu Mkazi Kisutu, Dar es Salaam akikabiliwa na mashitaka ya kufanya mapenzi kinyume cha maumbile.Mbali ya hao, mshitakiwa mwingine ni James Charles maarufu kama James Delicious, aliyesomewa mashitaka ya kuchapisha video au picha za ngono na kuzisambaza katika makundi ya mtandao wa kijamii wa WhatsApp.Washitakiwa hao walifikishwa mahakamani hapo jana na kusomewa mashitaka mbele ya Hakimu Mkazi Mwandamizi, Augustino Rwezire. Akisoma mashitaka hayo, Wakili wa Serikali Mwandamizi, Nassoro Katuga alidai kuwa mashitaka ya kwanza yanamkabili Amber Rutty ambaye anadaiwa kufanya mapenzi kinyume cha maumbile.Pia alidai kuwa kati ya Oktoba 25, mwaka huu, jijini Dar es Salaam, mshitakiwa Amber Rutty alimruhusu Said Mtopali kumuingilia kinyume cha maumbile, jambo ambalo ni kinyume na sheria. Katuga alidai kati ya Oktoba 25, mwaka huu, maeneo ya Jiji la Dar es Salaam, alifanya mapenzi kinyume cha maumbile na mshitakiwa Amber Rutty.Katika mashitaka ya tatu, inadaiwa Oktoba 25, mwaka huu, James Delicious alisambaza video za ngono kupitia makundi ya WhatsApp. Pia inadaiwa katika mashitaka ya nne kuwa Oktoba 25, mwaka huu Amber Rutty na Mtopali walisambaza picha za ngono kupitia makundi ya WhatsApp.Washitakiwa hao walikana mashitaka na upande wa mashitaka ulidai kuwa upelelezi wa kesi hiyo bado haujakamilika, kwani wanasubiri taarifa za kitaalamu kuhusu picha za mnato za ngono. Hakimu Rwezile aliwataka washitakiwa kuwa na wadhamini wawili wenye vitambulisho vya Taifa, watakaosaini kulipa bondi ya Sh milioni 15.Pia aliwataka washitakiwa hao kuwasilisha hati zao za kusafiria na kuwataka wasitoke nje ya Mkoa wa Dar es Salaam bila kuwa na ruksa. Hata hivyo, mshitakiwa James Delicious yeye peke yake ndiye aliyefanikiwa kutimiza masharti ya dhamana, huku Amber Ruty na Mtopali wakishindwa kutimiza masharti na kupelekwa gerezani. Hakimu Rwezile aliahirisha kesi hiyo hadi Novemba 12, mwaka huu kwa ajili ya kutajwa. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
VIDEO Queen, Rutyfi ya Abubakary maarufu kama ‘Amber Rutty’ na mpenzi wake, Said Mtopali, wamefi kishwa katika Mahakama ya Hakimu Mkazi Kisutu, Dar es Salaam akikabiliwa na mashitaka ya kufanya mapenzi kinyume cha maumbile.Mbali ya hao, mshitakiwa mwingine ni James Charles maarufu kama James Delicious, aliyesomewa mashitaka ya kuchapisha video au picha za ngono na kuzisambaza katika makundi ya mtandao wa kijamii wa WhatsApp.Washitakiwa hao walifikishwa mahakamani hapo jana na kusomewa mashitaka mbele ya Hakimu Mkazi Mwandamizi, Augustino Rwezire. Akisoma mashitaka hayo, Wakili wa Serikali Mwandamizi, Nassoro Katuga alidai kuwa mashitaka ya kwanza yanamkabili Amber Rutty ambaye anadaiwa kufanya mapenzi kinyume cha maumbile.Pia alidai kuwa kati ya Oktoba 25, mwaka huu, jijini Dar es Salaam, mshitakiwa Amber Rutty alimruhusu Said Mtopali kumuingilia kinyume cha maumbile, jambo ambalo ni kinyume na sheria. Katuga alidai kati ya Oktoba 25, mwaka huu, maeneo ya Jiji la Dar es Salaam, alifanya mapenzi kinyume cha maumbile na mshitakiwa Amber Rutty.Katika mashitaka ya tatu, inadaiwa Oktoba 25, mwaka huu, James Delicious alisambaza video za ngono kupitia makundi ya WhatsApp. Pia inadaiwa katika mashitaka ya nne kuwa Oktoba 25, mwaka huu Amber Rutty na Mtopali walisambaza picha za ngono kupitia makundi ya WhatsApp.Washitakiwa hao walikana mashitaka na upande wa mashitaka ulidai kuwa upelelezi wa kesi hiyo bado haujakamilika, kwani wanasubiri taarifa za kitaalamu kuhusu picha za mnato za ngono. Hakimu Rwezile aliwataka washitakiwa kuwa na wadhamini wawili wenye vitambulisho vya Taifa, watakaosaini kulipa bondi ya Sh milioni 15.Pia aliwataka washitakiwa hao kuwasilisha hati zao za kusafiria na kuwataka wasitoke nje ya Mkoa wa Dar es Salaam bila kuwa na ruksa. Hata hivyo, mshitakiwa James Delicious yeye peke yake ndiye aliyefanikiwa kutimiza masharti ya dhamana, huku Amber Ruty na Mtopali wakishindwa kutimiza masharti na kupelekwa gerezani. Hakimu Rwezile aliahirisha kesi hiyo hadi Novemba 12, mwaka huu kwa ajili ya kutajwa.
### Response:
KITAIFA
### End |
Derick Milton – Simiyu TAASISI ya Kuzuia na Kupambana na Rushwa (Takukuru) Mkoa wa Simiyu,
imesema Kampuni ya NGS ya mjini Bariadi, ambayo ilikuwa miongoni mwa kampuni zilizonunua
pamba mwaka jana, imekuwa na usumbufu kulipa madeni ya wakulima na tozo
nyingine. NGS ilikuwa miongoni mwa kampuni 10 zilizohojiwa na Takukuru na
kutakiwa kulipa madeni ya wakulima ndani ya wiki moja. Hayo yamesemwa jana na Kaimu Mkuu wa Takukuru Mkoa wa Simiyu, Alex
Mpemba wakati wa kukabidhi Sh milioni 26 za wakulima wa pamba wa Kijiji cha
Mwasamba wilayani Busega, ambazo zilirejeshwa na viongozi wa Amcos baada ya
kufanyia matumizi mengine. Mpemba alisema kampuni nyingine tisa zimetekeleza makubaliano hayo
kwa kiwango kikubwa, huku baadhi zikimaliza madeni yao kwa wakati ikiwamo
Kampuni ya Nsagal Co Limited, na nyingine ziko hatua za mwisho. Alisema kuwa NGS inadaiwa zaidi ya Sh bilioni tatu yakiwamo madeni ya
wakulima, ushuru wa Amcos pamoja na halmashauri, huku wakulima wengi ambao hawajalipwa
ni kutoka katika Jimbo la Itilima. “Hata halmashuari inamdai
kiasi kikubwa cha fedha. Toka tumewekeana hayo makubaliano, kampuni hiyo
haijaonyesha jitihada zozote za kuanza kulipa deni hilo, wakati wengine
wakifanya jitihada za kumaliza madeni yao na wametuletea mrejesho, NGS hakuna ilichofanya,”
alisema Mpemba. Alisema kuwa Takukuru itawachukulia hatua kali viongozi wa kampuni
hiyo kwa kushindwa kutekeleza makubaliano hayo, huku akibainisha kuwa
wameiongezea muda wa siku mbili ihakikishe inalipa deni hilo. “Tumewasiliana na viongozi wa kampuni, lakini tunaona hawana dalili
zozote za kulipa deni hilo, na ndiyo kampuni iliyobaki ikidaiwa deni kubwa
sana, tumewapa tena siku mbili walipe deni lote, wakishindwa tutachukua hatua
nyingine kali zaidi,” alisema Mpemba. Aidha Mpemba alisema kuwa wamefanikisha kurejesha zaidi ya Sh milioni
100, fedha ambazo zilikuwa za wakulima kwa ajili ya kulipwa baada ya kutumiwa
kwenye matumizi mengine na viongozi wa Amcos. Katika ulipaji wa fedha hizo, Mrajisi wa Vyama vya Ushirika Mkoa wa
Simiyu, Ibrahimu Kadudu aliwataka wakulima kuanza maandalizi mapema ya kufungua
akaunti benki, kwani malipo ya msimu wa mwaka huu yatafanyika kwa njia hiyo. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Derick Milton – Simiyu TAASISI ya Kuzuia na Kupambana na Rushwa (Takukuru) Mkoa wa Simiyu,
imesema Kampuni ya NGS ya mjini Bariadi, ambayo ilikuwa miongoni mwa kampuni zilizonunua
pamba mwaka jana, imekuwa na usumbufu kulipa madeni ya wakulima na tozo
nyingine. NGS ilikuwa miongoni mwa kampuni 10 zilizohojiwa na Takukuru na
kutakiwa kulipa madeni ya wakulima ndani ya wiki moja. Hayo yamesemwa jana na Kaimu Mkuu wa Takukuru Mkoa wa Simiyu, Alex
Mpemba wakati wa kukabidhi Sh milioni 26 za wakulima wa pamba wa Kijiji cha
Mwasamba wilayani Busega, ambazo zilirejeshwa na viongozi wa Amcos baada ya
kufanyia matumizi mengine. Mpemba alisema kampuni nyingine tisa zimetekeleza makubaliano hayo
kwa kiwango kikubwa, huku baadhi zikimaliza madeni yao kwa wakati ikiwamo
Kampuni ya Nsagal Co Limited, na nyingine ziko hatua za mwisho. Alisema kuwa NGS inadaiwa zaidi ya Sh bilioni tatu yakiwamo madeni ya
wakulima, ushuru wa Amcos pamoja na halmashauri, huku wakulima wengi ambao hawajalipwa
ni kutoka katika Jimbo la Itilima. “Hata halmashuari inamdai
kiasi kikubwa cha fedha. Toka tumewekeana hayo makubaliano, kampuni hiyo
haijaonyesha jitihada zozote za kuanza kulipa deni hilo, wakati wengine
wakifanya jitihada za kumaliza madeni yao na wametuletea mrejesho, NGS hakuna ilichofanya,”
alisema Mpemba. Alisema kuwa Takukuru itawachukulia hatua kali viongozi wa kampuni
hiyo kwa kushindwa kutekeleza makubaliano hayo, huku akibainisha kuwa
wameiongezea muda wa siku mbili ihakikishe inalipa deni hilo. “Tumewasiliana na viongozi wa kampuni, lakini tunaona hawana dalili
zozote za kulipa deni hilo, na ndiyo kampuni iliyobaki ikidaiwa deni kubwa
sana, tumewapa tena siku mbili walipe deni lote, wakishindwa tutachukua hatua
nyingine kali zaidi,” alisema Mpemba. Aidha Mpemba alisema kuwa wamefanikisha kurejesha zaidi ya Sh milioni
100, fedha ambazo zilikuwa za wakulima kwa ajili ya kulipwa baada ya kutumiwa
kwenye matumizi mengine na viongozi wa Amcos. Katika ulipaji wa fedha hizo, Mrajisi wa Vyama vya Ushirika Mkoa wa
Simiyu, Ibrahimu Kadudu aliwataka wakulima kuanza maandalizi mapema ya kufungua
akaunti benki, kwani malipo ya msimu wa mwaka huu yatafanyika kwa njia hiyo.
### Response:
KITAIFA
### End |
WANAHABARI wametakiwa kufanya kazi zao kwa weledi na kusaka vyanzo tofauti katika habari zao badala ya kuegemea chanzo kimoja.Hayo yalielezwa leo katika uzinduzi wa machapisho ya matatu ya Baraza la Habari Tanzania (MCT), ambayo ni ripoiti ya hali ya tasnia ya habari nchini ya mwaka 2017/2018 iliyoandikwa na Dr. Joyce Bazira, Mhadhiri wa Chuo Kikuu cha Zanzibar, Dr Ali Uki na Henry Muhanika.Chapisho la pili ni ukiukwaji wa maadili kwenye tasnia ya uandishi wa habari kilichoandikwa na Mhariri wa gazeti la Daily News, Pudenciana Temba na Attilio Tagalile, wakati chapisho la tatu ni fani ya uandishi katika habari za kiuchunguzi zinavyoathirika ikitolea mfano kesi ya wandishi wa habari mkoani Ruvuma lililoandikwa na Hamis Mzee, Lucas Liganga na Florence Majani.Katika utafiti huo wa MCT unaonyesha kuwa vyombo vingi vya habari nchini vinakabiliwa na ugonjwa wa chanzo kimoja cha habari (SSS). Akisoma ripoti hiyo, Mwenyekiti mstaafu wa Jukwaa la Wahariri Absalom Kibanda alisema kinachosikitisha zaidi kuhusu chanzo kimoja cha habari ni kwamba hutawaliwa na sauti za wanaume.“Utafiti mmoja mahususi uliofanywa na MCT umeonyesha gazeti la Mwananchi lilikuwa na habari 99 za chanzo kimoja, ya vyanzo viwili zilikuwa 63 na habari za vyanzo vingi zilikuwa 158, habari zenye sauti za wanaume 1,913 sawa na asilimia 95 wakati zenye sauti za wanawake ni 93 sawa na asilimia tano.Alisema utafiti huo pia umeonyesha gazeti la Nipashe lilikuwa na habari za chanzo kimoja ni 184, zenye vyanzo viwili ni 133 na habari za vyanzo vingi ni 103, habari zenye sauti za wanaume 1,307, sawa na asilimia 94 na zenye sauti za wanawake zilikuwa 88, sawa na asilimia sita wakati gazeti la Uhuru lilikuwa na habari za chanzo viwili zilikuwa 155 na habari za vyanzo vingi zilikuwa 204, huku zenye sauti za wanaume 3,111 sawa na asilimia 95 wakati sauti za wanawake zilikuwa 237 sawa na asilimia nane.“The Citizen walifungiwa wiki mbili, mimi namuunga mkono Dr Abbas kwa vile waliegemea upande mmoja walipaswa kupata upande wa pili lakini walikuwa na haraka, juzi kuna vyombo vya habari vimeandikiwa barua baada ya kuandika ripoti aliyotoa Zito, ni sahihi kwa vile hawakutoa haki kwa mamlaka nyingine kujibu, hii ingesaidia, wasingepata kitanzi cha kisheria.”alisema Kibanda. Alisema changamoto kubwa kwa sasa hali ya uandishi wa habari ina wasomi lakini kumekuwa na ukiukwaji mkubwa wa kimaadili, msingi ya kitaaluma leo hii kuliko miaka ya nyuma ambapo wasomi walikuwa wachache. “Waandishi wanatakiwa kujitazama na kujitathmini kama wanatimiza wajibu wao kitaaluma, mnapaswa kuwa makini kuliko wakati mwingine wowote,” alisema na kutolea mfano waandishi wa mitandao ya kijamii hususani YouTube ambayo wamekuwa wakitoa kipande kidogo kwa makusudi na kuharibu maana nzima ya habari. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
WANAHABARI wametakiwa kufanya kazi zao kwa weledi na kusaka vyanzo tofauti katika habari zao badala ya kuegemea chanzo kimoja.Hayo yalielezwa leo katika uzinduzi wa machapisho ya matatu ya Baraza la Habari Tanzania (MCT), ambayo ni ripoiti ya hali ya tasnia ya habari nchini ya mwaka 2017/2018 iliyoandikwa na Dr. Joyce Bazira, Mhadhiri wa Chuo Kikuu cha Zanzibar, Dr Ali Uki na Henry Muhanika.Chapisho la pili ni ukiukwaji wa maadili kwenye tasnia ya uandishi wa habari kilichoandikwa na Mhariri wa gazeti la Daily News, Pudenciana Temba na Attilio Tagalile, wakati chapisho la tatu ni fani ya uandishi katika habari za kiuchunguzi zinavyoathirika ikitolea mfano kesi ya wandishi wa habari mkoani Ruvuma lililoandikwa na Hamis Mzee, Lucas Liganga na Florence Majani.Katika utafiti huo wa MCT unaonyesha kuwa vyombo vingi vya habari nchini vinakabiliwa na ugonjwa wa chanzo kimoja cha habari (SSS). Akisoma ripoti hiyo, Mwenyekiti mstaafu wa Jukwaa la Wahariri Absalom Kibanda alisema kinachosikitisha zaidi kuhusu chanzo kimoja cha habari ni kwamba hutawaliwa na sauti za wanaume.“Utafiti mmoja mahususi uliofanywa na MCT umeonyesha gazeti la Mwananchi lilikuwa na habari 99 za chanzo kimoja, ya vyanzo viwili zilikuwa 63 na habari za vyanzo vingi zilikuwa 158, habari zenye sauti za wanaume 1,913 sawa na asilimia 95 wakati zenye sauti za wanawake ni 93 sawa na asilimia tano.Alisema utafiti huo pia umeonyesha gazeti la Nipashe lilikuwa na habari za chanzo kimoja ni 184, zenye vyanzo viwili ni 133 na habari za vyanzo vingi ni 103, habari zenye sauti za wanaume 1,307, sawa na asilimia 94 na zenye sauti za wanawake zilikuwa 88, sawa na asilimia sita wakati gazeti la Uhuru lilikuwa na habari za chanzo viwili zilikuwa 155 na habari za vyanzo vingi zilikuwa 204, huku zenye sauti za wanaume 3,111 sawa na asilimia 95 wakati sauti za wanawake zilikuwa 237 sawa na asilimia nane.“The Citizen walifungiwa wiki mbili, mimi namuunga mkono Dr Abbas kwa vile waliegemea upande mmoja walipaswa kupata upande wa pili lakini walikuwa na haraka, juzi kuna vyombo vya habari vimeandikiwa barua baada ya kuandika ripoti aliyotoa Zito, ni sahihi kwa vile hawakutoa haki kwa mamlaka nyingine kujibu, hii ingesaidia, wasingepata kitanzi cha kisheria.”alisema Kibanda. Alisema changamoto kubwa kwa sasa hali ya uandishi wa habari ina wasomi lakini kumekuwa na ukiukwaji mkubwa wa kimaadili, msingi ya kitaaluma leo hii kuliko miaka ya nyuma ambapo wasomi walikuwa wachache. “Waandishi wanatakiwa kujitazama na kujitathmini kama wanatimiza wajibu wao kitaaluma, mnapaswa kuwa makini kuliko wakati mwingine wowote,” alisema na kutolea mfano waandishi wa mitandao ya kijamii hususani YouTube ambayo wamekuwa wakitoa kipande kidogo kwa makusudi na kuharibu maana nzima ya habari.
### Response:
KITAIFA
### End |
MAMLAKA ya Ukanda wa Uwekezaji (Epza) imewahimiza wajasiriamali wakubwa na wa kati kuchangamkia fursa zinazopatikana katika kanda maalumu za uwekezaji kwa kusambaza malighafi, huduma na bidhaa nyingine zinazohitajika na viwanda vinavyozalisha katika kanda hizo.Pamoja na hayo, wajasiriamali wana nafasi ya kujiunga pamoja kutafuta mitaji mikubwa kuwawezesha kuwekeza katika kanda hizo ambazo zinatoa misamaha mbalimbali ya kodi kwa bidhaa zinazozalishwa kwa kuuzwa nje ya nchi.Akizungumza na gazeti hili wakati wa maonesho ya wajasiariamali yaliyoandaliwa na Shirika la Maendeleo ya Viwanda Vidogo (SIDO) mkoani Simiyu, Ofisa wa EPZA, Nakadongo Ngomuo, alisema mamlaka hiyo imeshiriki katika maonesho ili kutoa elimu kwa wajasiriamali wa kada mbalimbali.EPZA ilianzishwa kwa minajili ya kuinua sekta ya viwanda hasa vinavyozalisha bidhaa za kuuzwa nje ya nchi ili kuipatia nchi fedha za kigeni.Wawekezaji katika kanda hizo wamechangia kutoa ajira mpya na pia kuboresha teknolojia ya uzalishaji viwandani, alisema.Ngomuo alitolea mfano mmoja wa fursa kuwa ni uzalishaji na usambazaji wa vifungo vya nguo na nyuzi katika kiwanda cha kuzalisha nguo aina ya ‘jeans’ kinachoitwa Tooku Garments Tanzania kilichopo katika ukanda wa uwekezaji katika eneo la Mabibo jijini Dar es Salaam.Takwimu zilizopo zinaonesha kuwa tangu serikali itoe agizo mwaka jana kwa kila mkoa kuanzisha viwanda 100 vya kada mbalimbali tayari viwanda 1,280 vimeanzishwa sehemu mbalimbali nchini.Wawekezaji katika kanda za uzalishaji wa bidhaa za nje EPZ, wananufaika na misamaha mbalimbali ya kodi katika miaka 10 ya kwanza ya uwekezaji wao ambopo wanatakiwa kuuza nje ya nchi asilimia 80 ya bidhaa wanazozalisha na asilimia 20 iliyobaki katika soko la ndani.Kwa mujibu wa Naibu Waziri wa Viwanda, Biashara na Uwekezaji, Stella Manyanya, serikali imeongeza bajeti ya SIDO kutoka Sh bilioni 2.4 kwa mwaka mpaka kufikia Sh bilioni 26 ili kuwezesha shirika hilo kuchagiza uchumi wa viwanda.Mkuu wa Mkoa wa Simiyu, Antony Mtaka, alisema maonesho hayo ni fursa ya kibiashara na wananchi wa mkoa huo kujionea bidhaa zinazotengenezwa na wajasiriamali mbalimbali kutoka nje ya mkoa huo.Akizungumzia maonesho hayo, Kaimu Mkurugenzi wa Sido, Shoma Kibende alisema zaidi ya wajasiriamali 1,000 walishiriki katika maonesho hayo ya wiki moja. | UCHUMI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
MAMLAKA ya Ukanda wa Uwekezaji (Epza) imewahimiza wajasiriamali wakubwa na wa kati kuchangamkia fursa zinazopatikana katika kanda maalumu za uwekezaji kwa kusambaza malighafi, huduma na bidhaa nyingine zinazohitajika na viwanda vinavyozalisha katika kanda hizo.Pamoja na hayo, wajasiriamali wana nafasi ya kujiunga pamoja kutafuta mitaji mikubwa kuwawezesha kuwekeza katika kanda hizo ambazo zinatoa misamaha mbalimbali ya kodi kwa bidhaa zinazozalishwa kwa kuuzwa nje ya nchi.Akizungumza na gazeti hili wakati wa maonesho ya wajasiariamali yaliyoandaliwa na Shirika la Maendeleo ya Viwanda Vidogo (SIDO) mkoani Simiyu, Ofisa wa EPZA, Nakadongo Ngomuo, alisema mamlaka hiyo imeshiriki katika maonesho ili kutoa elimu kwa wajasiriamali wa kada mbalimbali.EPZA ilianzishwa kwa minajili ya kuinua sekta ya viwanda hasa vinavyozalisha bidhaa za kuuzwa nje ya nchi ili kuipatia nchi fedha za kigeni.Wawekezaji katika kanda hizo wamechangia kutoa ajira mpya na pia kuboresha teknolojia ya uzalishaji viwandani, alisema.Ngomuo alitolea mfano mmoja wa fursa kuwa ni uzalishaji na usambazaji wa vifungo vya nguo na nyuzi katika kiwanda cha kuzalisha nguo aina ya ‘jeans’ kinachoitwa Tooku Garments Tanzania kilichopo katika ukanda wa uwekezaji katika eneo la Mabibo jijini Dar es Salaam.Takwimu zilizopo zinaonesha kuwa tangu serikali itoe agizo mwaka jana kwa kila mkoa kuanzisha viwanda 100 vya kada mbalimbali tayari viwanda 1,280 vimeanzishwa sehemu mbalimbali nchini.Wawekezaji katika kanda za uzalishaji wa bidhaa za nje EPZ, wananufaika na misamaha mbalimbali ya kodi katika miaka 10 ya kwanza ya uwekezaji wao ambopo wanatakiwa kuuza nje ya nchi asilimia 80 ya bidhaa wanazozalisha na asilimia 20 iliyobaki katika soko la ndani.Kwa mujibu wa Naibu Waziri wa Viwanda, Biashara na Uwekezaji, Stella Manyanya, serikali imeongeza bajeti ya SIDO kutoka Sh bilioni 2.4 kwa mwaka mpaka kufikia Sh bilioni 26 ili kuwezesha shirika hilo kuchagiza uchumi wa viwanda.Mkuu wa Mkoa wa Simiyu, Antony Mtaka, alisema maonesho hayo ni fursa ya kibiashara na wananchi wa mkoa huo kujionea bidhaa zinazotengenezwa na wajasiriamali mbalimbali kutoka nje ya mkoa huo.Akizungumzia maonesho hayo, Kaimu Mkurugenzi wa Sido, Shoma Kibende alisema zaidi ya wajasiriamali 1,000 walishiriki katika maonesho hayo ya wiki moja.
### Response:
UCHUMI
### End |
Mwanamuziki Ali Kiba amesema kuwa hana mpango wa kushirikiana na boss wa Label ya Konde Gang Harmonize kwa sasa mpaka labda kwenye mipango ya mbeleni. Akizungumza kwenye mahojiano maalum na kituo cha redio cha Clouds Fm leo Julai 22,2020 Ali Kiba amesema mipango hiyo kwa sasa haipo mpaka wakati mwingine. “Mipango ya kushirikiana na Konde Gang sidhani kama kuna mikakati kwa sasa hivi labda kwa hapo mbeleni kwa sasa kwenye shuguli hii ya Homecoming hatudhani kama itafanyika” amesema mmenja wa Ali kiba alipouliza juu ya ushirikiano huo. Ali Kiba anatarajia kufanya onyesho la kurejes nyumbani kwao kigoma mapema mwezi August ikiwa ni baad aya takribaini miaka 13 tangu alipofanya onyesho la kwanza kwenye mkoa huo uliojaliwa vipaj vingi vya wasanii. Majibu ya meneja wa Alikiba @beingaidancharlie kuhusu EP ya @tommyflavour na pia kuhusu kushirikiana na #KondeGang kwenye shughuli ya #AlikibaHomeComingConcert A post shared by Clouds FM🇹🇿 (@cloudsfmtz) on Jul 22, 2020 at 12:58am PDT | BURUDANI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Mwanamuziki Ali Kiba amesema kuwa hana mpango wa kushirikiana na boss wa Label ya Konde Gang Harmonize kwa sasa mpaka labda kwenye mipango ya mbeleni. Akizungumza kwenye mahojiano maalum na kituo cha redio cha Clouds Fm leo Julai 22,2020 Ali Kiba amesema mipango hiyo kwa sasa haipo mpaka wakati mwingine. “Mipango ya kushirikiana na Konde Gang sidhani kama kuna mikakati kwa sasa hivi labda kwa hapo mbeleni kwa sasa kwenye shuguli hii ya Homecoming hatudhani kama itafanyika” amesema mmenja wa Ali kiba alipouliza juu ya ushirikiano huo. Ali Kiba anatarajia kufanya onyesho la kurejes nyumbani kwao kigoma mapema mwezi August ikiwa ni baad aya takribaini miaka 13 tangu alipofanya onyesho la kwanza kwenye mkoa huo uliojaliwa vipaj vingi vya wasanii. Majibu ya meneja wa Alikiba @beingaidancharlie kuhusu EP ya @tommyflavour na pia kuhusu kushirikiana na #KondeGang kwenye shughuli ya #AlikibaHomeComingConcert A post shared by Clouds FM🇹🇿 (@cloudsfmtz) on Jul 22, 2020 at 12:58am PDT
### Response:
BURUDANI
### End |
Chanzo cha picha, Reuters
Idara ya Sheria ya Marekani imekata rufaa dhidi ya uamuzi wa jaji wa Texas wa kusimamisha uidhinishaji wa kidonge cha kutoa mimba cha mifepristone.
Wanasheria wa utawala wa Biden walisema uamuzi wa wiki iliyopita "uliopotoshwa" ulihatarisha afya ya wanawake kwa kuzuia ufikiaji wa kidonge kilichotajwa kwa muda mrefu kama salama.
Jaji wa Texas wiki iliyopita alisitisha uidhinishaji wa dawa hiyo, lakini aliipa serikali siku saba kukata rufaa.
Kikiwa kinatumika katika utoaji mimba mwingi nchini Marekani, kidonge hicho kimeruhusiwa kwa zaidi ya miaka 20.
Vita hivyo huenda vikaelekea katika Mahakama ya Juu, na kuongeza wasi wasi juu ya upatikanaji wa dawa hiyo kwa mamilioni ya wanawake.
Mgogoro huo wa kisheria unaweza kutangaza pigo kubwa zaidi kwa upatikanaji wa utoaji mimba tangu mahakama kuu ya nchi hiyo majira ya joto yaliyopita kuamua kuwa hakuna haki ya kuavya mimba nchini kote.
Kwa sasa, kidonge bado kinapatikana.
Siku ya Jumatatu, idara ya haki iliwasilisha hoja ya dharura, ikitaka kuzuia kwa muda uamuzi wa Ijumaa iliyopita huko Amarillo, Texas.
Mawakili wa utawala wa Biden wameomba uamuzi kufikia tarehe 13 Aprili - siku moja kabla ya uamuzi wa mahakama ya chini kuanza kutekelezwa.
Serikali ilisema uamuzi wa Texas "haufai" kwa sababu ungebadilisha uamuzi wa kisayansi wa Utawala wa Chakula na Dawa (FDA), ambao unaidhinisha dawa nchini Marekani.
Hoja ya serikali, ikiwa itafaulu, itahifadhi idhini ya mifepristone hadi rufaa isikizwe mbele ya Mahakama ya Rufaa ya Mzunguko wa Tano.
Iwapo idara ya haki haitashinda hoja hii ya dharura, mawakili wake watapeleka kesi hiyo kwenye Mahakama Kuu inayotawaliwa na wahafidhina ndani ya saa chache, wataalam wa sheria wanatabiri.
Mifepristone ni sehemu ya dawa mbili zinazosababisha uavyaji mimba.
Kidonge hiki huzuia mimba kwa ufanisi, wakati dawa ya pili, misoprostol, huondoa mfuko wa uzazi.
Alliance Defending Freedom, kikundi cha utetezi wa kisheria cha Kikristo cha kihafidhina ambacho kiliwakilisha walalamikaji katika kesi ya Texas, kilisema kuwa FDA katika mchakato wake wa kuidhinisha wa miaka minne ilipuuza athari zinazoweza kujitokeza za mifepristone kwa miili inayoendelea ya wasichana wanaobalehe.
Wakili wake mkuu, Erin Hawley, alisema Jumatatu: "Kwa kuidhinisha kinyume cha sheria dawa hatari za kuavya mimba za kemikali, na kuweka utaratibu wake wa uavyaji mimba kwa njia ya barua, FDA iliweka wanawake katika hatari, na shirika hilo linapaswa kuwajibika kwa vitendo vyake vya kutojali.
"Mimba sio ugonjwa, na dawa za kutoa mimba kwa kemikali hazitoi faida ya matibabu."
Chanzo cha picha, Getty Images
Mashirika makuu ya matibabu kama vile Chuo cha Marekani cha Madaktari wa uzazi na Wanajinakolojia na Shirika la Afya Ulimwenguni wanasema mifepristone ni salama na inafaa.
Uamuzi wa Ijumaa wa Jaji Matthew Kacsmaryk huko Texas ulitangaza idhini ya FDA ya mifepristone mwaka 2000 kuwa batili.
Katika maoni ya kurasa 67, aliyeteuliwa na Trump alisema FDA ilikiuka sheria za shirikisho zinazoruhusu uidhinishaji wa haraka wa dawa fulani.
Lakini dakika 18 tu baada ya uamuzi wa Texas, jaji mwingine wa shirikisho, huyu aliyeteuliwa na Obama katika jimbo la Washington, aliamuru kwamba ufikiaji wa mifepristone uhifadhiwe katika majimbo 17 ya kiliberali.
William Eskridge, profesa wa sheria katika Chuo Kikuu cha Yale, aliiambia BBC: "Agizo la kesi ya Washington linatumika kwa majimbo 17, na amri ya kesi ya Texas inatumika kwa majimbo 50.
"Hilo linaweka shinikizo kubwa kwa Mahakama ya Juu kufanya mapitio [ya kesi] mapema badala ya baadaye."
Siku ya Jumatatu, zaidi ya wasimamizi 300 wa dawa, akiwemo Mkurugenzi Mtendaji wa Pfizer Albert Bourla, walitoa wito wa kubatilishwa kwa uamuzi wa Texas, wakisema ni "uamuzi wa kupuuza sayansi". | AFYA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Chanzo cha picha, Reuters
Idara ya Sheria ya Marekani imekata rufaa dhidi ya uamuzi wa jaji wa Texas wa kusimamisha uidhinishaji wa kidonge cha kutoa mimba cha mifepristone.
Wanasheria wa utawala wa Biden walisema uamuzi wa wiki iliyopita "uliopotoshwa" ulihatarisha afya ya wanawake kwa kuzuia ufikiaji wa kidonge kilichotajwa kwa muda mrefu kama salama.
Jaji wa Texas wiki iliyopita alisitisha uidhinishaji wa dawa hiyo, lakini aliipa serikali siku saba kukata rufaa.
Kikiwa kinatumika katika utoaji mimba mwingi nchini Marekani, kidonge hicho kimeruhusiwa kwa zaidi ya miaka 20.
Vita hivyo huenda vikaelekea katika Mahakama ya Juu, na kuongeza wasi wasi juu ya upatikanaji wa dawa hiyo kwa mamilioni ya wanawake.
Mgogoro huo wa kisheria unaweza kutangaza pigo kubwa zaidi kwa upatikanaji wa utoaji mimba tangu mahakama kuu ya nchi hiyo majira ya joto yaliyopita kuamua kuwa hakuna haki ya kuavya mimba nchini kote.
Kwa sasa, kidonge bado kinapatikana.
Siku ya Jumatatu, idara ya haki iliwasilisha hoja ya dharura, ikitaka kuzuia kwa muda uamuzi wa Ijumaa iliyopita huko Amarillo, Texas.
Mawakili wa utawala wa Biden wameomba uamuzi kufikia tarehe 13 Aprili - siku moja kabla ya uamuzi wa mahakama ya chini kuanza kutekelezwa.
Serikali ilisema uamuzi wa Texas "haufai" kwa sababu ungebadilisha uamuzi wa kisayansi wa Utawala wa Chakula na Dawa (FDA), ambao unaidhinisha dawa nchini Marekani.
Hoja ya serikali, ikiwa itafaulu, itahifadhi idhini ya mifepristone hadi rufaa isikizwe mbele ya Mahakama ya Rufaa ya Mzunguko wa Tano.
Iwapo idara ya haki haitashinda hoja hii ya dharura, mawakili wake watapeleka kesi hiyo kwenye Mahakama Kuu inayotawaliwa na wahafidhina ndani ya saa chache, wataalam wa sheria wanatabiri.
Mifepristone ni sehemu ya dawa mbili zinazosababisha uavyaji mimba.
Kidonge hiki huzuia mimba kwa ufanisi, wakati dawa ya pili, misoprostol, huondoa mfuko wa uzazi.
Alliance Defending Freedom, kikundi cha utetezi wa kisheria cha Kikristo cha kihafidhina ambacho kiliwakilisha walalamikaji katika kesi ya Texas, kilisema kuwa FDA katika mchakato wake wa kuidhinisha wa miaka minne ilipuuza athari zinazoweza kujitokeza za mifepristone kwa miili inayoendelea ya wasichana wanaobalehe.
Wakili wake mkuu, Erin Hawley, alisema Jumatatu: "Kwa kuidhinisha kinyume cha sheria dawa hatari za kuavya mimba za kemikali, na kuweka utaratibu wake wa uavyaji mimba kwa njia ya barua, FDA iliweka wanawake katika hatari, na shirika hilo linapaswa kuwajibika kwa vitendo vyake vya kutojali.
"Mimba sio ugonjwa, na dawa za kutoa mimba kwa kemikali hazitoi faida ya matibabu."
Chanzo cha picha, Getty Images
Mashirika makuu ya matibabu kama vile Chuo cha Marekani cha Madaktari wa uzazi na Wanajinakolojia na Shirika la Afya Ulimwenguni wanasema mifepristone ni salama na inafaa.
Uamuzi wa Ijumaa wa Jaji Matthew Kacsmaryk huko Texas ulitangaza idhini ya FDA ya mifepristone mwaka 2000 kuwa batili.
Katika maoni ya kurasa 67, aliyeteuliwa na Trump alisema FDA ilikiuka sheria za shirikisho zinazoruhusu uidhinishaji wa haraka wa dawa fulani.
Lakini dakika 18 tu baada ya uamuzi wa Texas, jaji mwingine wa shirikisho, huyu aliyeteuliwa na Obama katika jimbo la Washington, aliamuru kwamba ufikiaji wa mifepristone uhifadhiwe katika majimbo 17 ya kiliberali.
William Eskridge, profesa wa sheria katika Chuo Kikuu cha Yale, aliiambia BBC: "Agizo la kesi ya Washington linatumika kwa majimbo 17, na amri ya kesi ya Texas inatumika kwa majimbo 50.
"Hilo linaweka shinikizo kubwa kwa Mahakama ya Juu kufanya mapitio [ya kesi] mapema badala ya baadaye."
Siku ya Jumatatu, zaidi ya wasimamizi 300 wa dawa, akiwemo Mkurugenzi Mtendaji wa Pfizer Albert Bourla, walitoa wito wa kubatilishwa kwa uamuzi wa Texas, wakisema ni "uamuzi wa kupuuza sayansi".
### Response:
AFYA
### End |
ADIS ABABA, ETHIOPIA RAIS wa Eritrea, Isaias Afwerki, anatarajiwa kutembelea nchini Ethiopia leo, ikiwa ni siku chache baada ya kukutana na kufanya mazungumzo na mwenyeji wake, Waziri Mkuu Abiy Ahmed mjini Asmara. Kwa mujibu wa Waziri wa Habari wa Eritrea, Yemane Meskel, ziara hiyo itakuwa ya siku siku moja ambayo inategemewa kuongeza chachu katika mchakato wa amani ya kudumu na ushirikiano endelevu wa pande mbili. Hivi karibuni Waziri Mkuu wa Ethiopia, Abiy Ahmed, alitembelea mjini Asmara, nchini Eritrea na kukutana na Rais wa nchi hiyo, Isaias Afwerki, ambapo pande mbili zilitiliana saini mapatano ya kumaliza vita ambayo imekuwapo baina ya nchi hizo mbili kwa miongo miwili sasa. Baada ya ziara hiyo, Abiy Ahmed alisema serikali yake iko tayari kutekeleza mapatano yaliyofikiwa ili kuwawezesha wananchi wa Ethiopia na Eritrea kupata fursa bora zaidi. Eritrea ilijitenga na Ethiopia mwaka 1993 na kisha kukata uhusiano wa pande mbili na hivyo kupelekea Ethiopia ikose njia ya bahari. KWA HABARI ZAIDI PATA NAKALA YAKO LA GAZETI LA MTANZANIA | KIMATAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
ADIS ABABA, ETHIOPIA RAIS wa Eritrea, Isaias Afwerki, anatarajiwa kutembelea nchini Ethiopia leo, ikiwa ni siku chache baada ya kukutana na kufanya mazungumzo na mwenyeji wake, Waziri Mkuu Abiy Ahmed mjini Asmara. Kwa mujibu wa Waziri wa Habari wa Eritrea, Yemane Meskel, ziara hiyo itakuwa ya siku siku moja ambayo inategemewa kuongeza chachu katika mchakato wa amani ya kudumu na ushirikiano endelevu wa pande mbili. Hivi karibuni Waziri Mkuu wa Ethiopia, Abiy Ahmed, alitembelea mjini Asmara, nchini Eritrea na kukutana na Rais wa nchi hiyo, Isaias Afwerki, ambapo pande mbili zilitiliana saini mapatano ya kumaliza vita ambayo imekuwapo baina ya nchi hizo mbili kwa miongo miwili sasa. Baada ya ziara hiyo, Abiy Ahmed alisema serikali yake iko tayari kutekeleza mapatano yaliyofikiwa ili kuwawezesha wananchi wa Ethiopia na Eritrea kupata fursa bora zaidi. Eritrea ilijitenga na Ethiopia mwaka 1993 na kisha kukata uhusiano wa pande mbili na hivyo kupelekea Ethiopia ikose njia ya bahari. KWA HABARI ZAIDI PATA NAKALA YAKO LA GAZETI LA MTANZANIA
### Response:
KIMATAIFA
### End |
Wakati Mbio za kuziba nafasi za uongozi katika klabu ya Yanga ya jijini Dar es Salaam leo, Mwenyekiti wa Kamati ya Uchaguzi ya Shirikisho la Soka nchini (TFF), Malangwe Mchungahela ametoa onyo kwa wanachama wa klabu hiyo ambao wanaowatishia wagombea kwenye matawi yao.Akizungumza leo Jumanne, Malangwe amesema kuwa matawi ni mali ya klabu ya Yanga na siyo mali ya mwanachama, hivyo yeyote atakayefanya fujo wakati wa kampeni, Jeshi la Polisi litamshughulikia ipasavyo.“Kama hutaki kusikiliza sera za mgombea ni bora ukaondoka na siyo kufanya fujo kuzuia kampeni za mgombea, Jeshi la Polisi lipo makini na litahakikisha wote watakaojaribu kuzuia au kufanya fujo wanadhibitiwa kabla ya kutimiza azma yao,” alisema Mchungahela.Naye ofisa usalama wa TFF, Caf na Fifa, Inspekta Abdallah Hashim ametangaza kuwa uchaguzi huo utafanyika Januari 13 katika Ukumbi wa Bwalo la Maofisa wa Polisi Oysterbay, Dar es Salaam. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Wakati Mbio za kuziba nafasi za uongozi katika klabu ya Yanga ya jijini Dar es Salaam leo, Mwenyekiti wa Kamati ya Uchaguzi ya Shirikisho la Soka nchini (TFF), Malangwe Mchungahela ametoa onyo kwa wanachama wa klabu hiyo ambao wanaowatishia wagombea kwenye matawi yao.Akizungumza leo Jumanne, Malangwe amesema kuwa matawi ni mali ya klabu ya Yanga na siyo mali ya mwanachama, hivyo yeyote atakayefanya fujo wakati wa kampeni, Jeshi la Polisi litamshughulikia ipasavyo.“Kama hutaki kusikiliza sera za mgombea ni bora ukaondoka na siyo kufanya fujo kuzuia kampeni za mgombea, Jeshi la Polisi lipo makini na litahakikisha wote watakaojaribu kuzuia au kufanya fujo wanadhibitiwa kabla ya kutimiza azma yao,” alisema Mchungahela.Naye ofisa usalama wa TFF, Caf na Fifa, Inspekta Abdallah Hashim ametangaza kuwa uchaguzi huo utafanyika Januari 13 katika Ukumbi wa Bwalo la Maofisa wa Polisi Oysterbay, Dar es Salaam.
### Response:
MICHEZO
### End |
JENNIFER ULLEMBO-DAR ES SALAAM MWIGIZAJI wa filamu Tanzania, Aunt Ezekiel,
ameshangaa mashabiki ambao wamekuwa wakitumia muda mwingi kujadili mwili wake. Akizungumza jijini Dar es Salaam, Aunt alisema
ameamua kujipunguza ili kujiepusha na maradhi mbalimbali yanayosababishwa na
uzito mkubwa. Alisema kila mtu anauwezo wa kutimiza malengo
aliyojiwekea, hivyo hata upande wake suala la kupungua lilikuwa la muda mrefu
sana. “Mashabiki wamekuwa wakinijadili sana, ukweli
sifurahishwi nikiwa kama kioo cha jamii sioni kosa kuamua kupunguza uzito,
kwani hiyo ni njia ya kunisaidia kujikinga na magonjwa tofauti,” alisema Aunt. Aunt alisema mashabiki wanatakiwa kumkosoa pale
anapofanya makosa katika kazi zake au matukio ambayo hayana mafundisho kwa
jamii. | BURUDANI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
JENNIFER ULLEMBO-DAR ES SALAAM MWIGIZAJI wa filamu Tanzania, Aunt Ezekiel,
ameshangaa mashabiki ambao wamekuwa wakitumia muda mwingi kujadili mwili wake. Akizungumza jijini Dar es Salaam, Aunt alisema
ameamua kujipunguza ili kujiepusha na maradhi mbalimbali yanayosababishwa na
uzito mkubwa. Alisema kila mtu anauwezo wa kutimiza malengo
aliyojiwekea, hivyo hata upande wake suala la kupungua lilikuwa la muda mrefu
sana. “Mashabiki wamekuwa wakinijadili sana, ukweli
sifurahishwi nikiwa kama kioo cha jamii sioni kosa kuamua kupunguza uzito,
kwani hiyo ni njia ya kunisaidia kujikinga na magonjwa tofauti,” alisema Aunt. Aunt alisema mashabiki wanatakiwa kumkosoa pale
anapofanya makosa katika kazi zake au matukio ambayo hayana mafundisho kwa
jamii.
### Response:
BURUDANI
### End |
Mwandishi Wetu, Mwanza Rais Dk. John Magufuli, anatarajiwa kuzindua
rasmi hifadhi mpya ya Taifa ya Burigi iliyoko Chato mkoani Geita, wiki ijayo. Waziri wa Maliasili na Utalii, Dk. Hamis
Kigwangalla amesema hayo jijini Mwanza leo, katika mkutano wa mwaka wa Wahariri
na Waandishi waandamizi ulioandaliwa na Mamlaka ya Hifadhi za Taifa (Tanapa). Amesema ili sekta ya hifadhi iweze kuleta
mabadiliko ni lazima jamii wakiwamo wanahabari washiriki katika kutangaza
vivutio vya utalii kama njia ya kuongeza idadi ya wageni wa ndani na nje. “Bila wanahabari sekta ya utalii haiwezi
kujulikana hivyo tushirikiane pamoja katika hili. “Na pia kama mnakumbuka hivi karibuni tumetangaza
hifadhi mpya za taifa na Jumanne Rais Magufuli, atazindua hifadhi ya Burigi
Chato, lengo ni kuhakikisha wageni waweze kuona maliasili zetu popote pale
Tanzania,” amesema Dk. Kigwangalla. Awali, Kamishna wa Uhifadhi wa Tanapa, Dk. Allan Kijazi, amesema kufanyika kwa mkutano huo wa kila mwaka umeleta mafanikio makubwa ikiwamo kuongezeka kwa idadi ya watalii katika hifadhi za taifa. “Wanahabari ni wadau muhimu sana, kwani hata mabadiliko ya mfumo wetu
wa uundwaji wa Jeshi Usu ni hatua ya muhimu ambayo itakwenda kuchochea kuongeza
chachu ya utalii na kupambana na majangili ambao wamekuwa wakiharibu rasilimali
zetu,” amesema. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Mwandishi Wetu, Mwanza Rais Dk. John Magufuli, anatarajiwa kuzindua
rasmi hifadhi mpya ya Taifa ya Burigi iliyoko Chato mkoani Geita, wiki ijayo. Waziri wa Maliasili na Utalii, Dk. Hamis
Kigwangalla amesema hayo jijini Mwanza leo, katika mkutano wa mwaka wa Wahariri
na Waandishi waandamizi ulioandaliwa na Mamlaka ya Hifadhi za Taifa (Tanapa). Amesema ili sekta ya hifadhi iweze kuleta
mabadiliko ni lazima jamii wakiwamo wanahabari washiriki katika kutangaza
vivutio vya utalii kama njia ya kuongeza idadi ya wageni wa ndani na nje. “Bila wanahabari sekta ya utalii haiwezi
kujulikana hivyo tushirikiane pamoja katika hili. “Na pia kama mnakumbuka hivi karibuni tumetangaza
hifadhi mpya za taifa na Jumanne Rais Magufuli, atazindua hifadhi ya Burigi
Chato, lengo ni kuhakikisha wageni waweze kuona maliasili zetu popote pale
Tanzania,” amesema Dk. Kigwangalla. Awali, Kamishna wa Uhifadhi wa Tanapa, Dk. Allan Kijazi, amesema kufanyika kwa mkutano huo wa kila mwaka umeleta mafanikio makubwa ikiwamo kuongezeka kwa idadi ya watalii katika hifadhi za taifa. “Wanahabari ni wadau muhimu sana, kwani hata mabadiliko ya mfumo wetu
wa uundwaji wa Jeshi Usu ni hatua ya muhimu ambayo itakwenda kuchochea kuongeza
chachu ya utalii na kupambana na majangili ambao wamekuwa wakiharibu rasilimali
zetu,” amesema.
### Response:
KITAIFA
### End |
WAJUMBE wa Kamati ya Ushauri ya Mkoa wa Morogoro (RCC), wamebariki kufanyika kwa mabadiliko kwa Halmashauri ya Mji wa Ifakara na Halmashauri ya Wilaya ya Kilombero, baada ya Rais John Magufuli kumwelekeza Waziri wa Nchi, Ofi si ya Rais, Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa (TAMISEMI), Selemani Jafo.Uamuzi wa kubariki mabadiliko hayo, ulifanyika kwa njia ya kupiga kura za wazi kwa wajumbe halali 27 kwa mujibu wa sheria, walioshiriki kikao cha RCC kilichofanyika hivi karibuni chini ya Mkuu wa Mkoa wa Morogoro, Loata Ole Sanare.Wajumbe wote walipiga kura za ‘ndiyo’, baada ya kuwasilishwa kwa taarifa ya muhtasari wa kikao maalumu cha Kamati ya Ushauri ya Wilaya (DCC) ya Kilombero (DCC) na Mkuu wa Wilaya hiyo, James Ihunyo. Ihunyo alisema Baraza la Madiwani la Halmashauri ya Wilaya ya Kilombero katika kikao chake cha Desemba 12, mwaka huu, lilipitisha mapendekezo ya Kamati ya Fedha, Uongozi na Mipango kuhusu mabadiliko ya hati ya halmashauri.Alisema mabadiliko hayo ni uanzishwaji wa hati ya Halmashauri ya Wilaya ya Kilombero, iwasilishwe Tamisemi kwa ajili ya kubadilishwa ili kupatiwa hati mpya ya Halmashauri ya Wilaya ya Mlimba, kulingana na mabadiliko ya mipaka na eneo la utawala.Alisema eneo la utawala la Halmashauri ya Wilaya ya Mlimba litakuwa na kata 16 ambazo ni Idete, Namwawala, Mofu, Mbingu, Igima, Mchombe, Mngeta, Chita, Ching’anda, Chisano, Kalengakelu, Mlimba, Kamwene, Utengule, Masagati na Uchindile. Alisema kata hizo zina vijiji 62 na vitongoji 244, ambapo Makao Makuu ya Halmashauri ya Mlimba yatakuwa ni Kata ya Mngeta Tarafa ya Mngeta kwa mujibu wa tamko la Rais la Novemba 3, 2019.Mkuu wa wilaya alisema katika mabadiliko hayo, kata 10 zenye vijiji 37 na vitongoji 150 zilizokuwa Halmashauri ya Wilaya ya Kilombero zinahamishiwa Halmashauri ya Mji wa Ifakara, ambazo ni Signal, Kisawasawa, Kiberege, Mwaya, Mang’ula “B”, Mang’ula, Mkula, Sanje, Msolwa Stesheni na Kidatu.“Mkutano wa Baraza Maalumu la Madiwani la Desemba 12, 2019 limeridhia kuhamisha kata kumi za Halmashauri ya Wilaya ya Kilombero kwenda Halmashauri ya Mji wa Ifakara na kubadilisha jina la Halmashauri ya Wilaya ya Kilombero kuwa Halmashauri ya Wilaya ya Mlimba,” alisema DC Ihunyo.Alisema Baraza Maalumu la Madiwani, pia limekubali kata za Idete na Namwawala kuhamishiwa Tarafa ya Mngeta, ambazo hapo awali zilikuwa Tarafa ya Ifakara. Aidha, alisema baraza hilo linapendekeza kuwa Mchungaji Dk Getrude Rwakatare ambaye ni Mbunge wa Viti Maalumu, kuhudumia Halmashauri ya Wilaya ya Mlimba, kwa kuwa ni mkazi wa Kata ya Mchombe iliyo Tarafa ya Mngeta.Kwa upande wa Baraza la Madiwani la Halmashauri ya Mji wa Ifakara, katika kikao chake maalumu cha Desemba 12, 2019, lilisema limeridhia kata za Idete na Namwawala zilizokuwa katika Tarafa ya Ifakara, zihamishiwe na kusomeka katika Tarafa ya Mngeta katika Halmashauri ya Wilaya ya Mlimba. Alisema pia limeridhia kata 10 za Halmashauri ya Wilaya ya Kilombero, kuhamishiwa Halmashauri ya Mji wa Ifakara.Kabla ya kuongezewa kata 10 kutoka Halmashauri ya Wilaya ya Kilombero, halmashauri hiyo ilikuwa na kata tisa, vijiji 11, vitongoji 64 na mitaa 33, ambayo makao yake bado ni Kata ya Kibaoni Tarafa ya Ifakara. Alisema awali Halmashauri ya Mji wa Ifakara ilikuwa na kilometa za mraba 385.665 na baada yaa kuongezewa kata hizo 10, itakuwa na kata 19, vijiji 48, vitongoji 214 na mitaa 33, na ukubwa wa kilometa za mraba 6,183.036. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
WAJUMBE wa Kamati ya Ushauri ya Mkoa wa Morogoro (RCC), wamebariki kufanyika kwa mabadiliko kwa Halmashauri ya Mji wa Ifakara na Halmashauri ya Wilaya ya Kilombero, baada ya Rais John Magufuli kumwelekeza Waziri wa Nchi, Ofi si ya Rais, Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa (TAMISEMI), Selemani Jafo.Uamuzi wa kubariki mabadiliko hayo, ulifanyika kwa njia ya kupiga kura za wazi kwa wajumbe halali 27 kwa mujibu wa sheria, walioshiriki kikao cha RCC kilichofanyika hivi karibuni chini ya Mkuu wa Mkoa wa Morogoro, Loata Ole Sanare.Wajumbe wote walipiga kura za ‘ndiyo’, baada ya kuwasilishwa kwa taarifa ya muhtasari wa kikao maalumu cha Kamati ya Ushauri ya Wilaya (DCC) ya Kilombero (DCC) na Mkuu wa Wilaya hiyo, James Ihunyo. Ihunyo alisema Baraza la Madiwani la Halmashauri ya Wilaya ya Kilombero katika kikao chake cha Desemba 12, mwaka huu, lilipitisha mapendekezo ya Kamati ya Fedha, Uongozi na Mipango kuhusu mabadiliko ya hati ya halmashauri.Alisema mabadiliko hayo ni uanzishwaji wa hati ya Halmashauri ya Wilaya ya Kilombero, iwasilishwe Tamisemi kwa ajili ya kubadilishwa ili kupatiwa hati mpya ya Halmashauri ya Wilaya ya Mlimba, kulingana na mabadiliko ya mipaka na eneo la utawala.Alisema eneo la utawala la Halmashauri ya Wilaya ya Mlimba litakuwa na kata 16 ambazo ni Idete, Namwawala, Mofu, Mbingu, Igima, Mchombe, Mngeta, Chita, Ching’anda, Chisano, Kalengakelu, Mlimba, Kamwene, Utengule, Masagati na Uchindile. Alisema kata hizo zina vijiji 62 na vitongoji 244, ambapo Makao Makuu ya Halmashauri ya Mlimba yatakuwa ni Kata ya Mngeta Tarafa ya Mngeta kwa mujibu wa tamko la Rais la Novemba 3, 2019.Mkuu wa wilaya alisema katika mabadiliko hayo, kata 10 zenye vijiji 37 na vitongoji 150 zilizokuwa Halmashauri ya Wilaya ya Kilombero zinahamishiwa Halmashauri ya Mji wa Ifakara, ambazo ni Signal, Kisawasawa, Kiberege, Mwaya, Mang’ula “B”, Mang’ula, Mkula, Sanje, Msolwa Stesheni na Kidatu.“Mkutano wa Baraza Maalumu la Madiwani la Desemba 12, 2019 limeridhia kuhamisha kata kumi za Halmashauri ya Wilaya ya Kilombero kwenda Halmashauri ya Mji wa Ifakara na kubadilisha jina la Halmashauri ya Wilaya ya Kilombero kuwa Halmashauri ya Wilaya ya Mlimba,” alisema DC Ihunyo.Alisema Baraza Maalumu la Madiwani, pia limekubali kata za Idete na Namwawala kuhamishiwa Tarafa ya Mngeta, ambazo hapo awali zilikuwa Tarafa ya Ifakara. Aidha, alisema baraza hilo linapendekeza kuwa Mchungaji Dk Getrude Rwakatare ambaye ni Mbunge wa Viti Maalumu, kuhudumia Halmashauri ya Wilaya ya Mlimba, kwa kuwa ni mkazi wa Kata ya Mchombe iliyo Tarafa ya Mngeta.Kwa upande wa Baraza la Madiwani la Halmashauri ya Mji wa Ifakara, katika kikao chake maalumu cha Desemba 12, 2019, lilisema limeridhia kata za Idete na Namwawala zilizokuwa katika Tarafa ya Ifakara, zihamishiwe na kusomeka katika Tarafa ya Mngeta katika Halmashauri ya Wilaya ya Mlimba. Alisema pia limeridhia kata 10 za Halmashauri ya Wilaya ya Kilombero, kuhamishiwa Halmashauri ya Mji wa Ifakara.Kabla ya kuongezewa kata 10 kutoka Halmashauri ya Wilaya ya Kilombero, halmashauri hiyo ilikuwa na kata tisa, vijiji 11, vitongoji 64 na mitaa 33, ambayo makao yake bado ni Kata ya Kibaoni Tarafa ya Ifakara. Alisema awali Halmashauri ya Mji wa Ifakara ilikuwa na kilometa za mraba 385.665 na baada yaa kuongezewa kata hizo 10, itakuwa na kata 19, vijiji 48, vitongoji 214 na mitaa 33, na ukubwa wa kilometa za mraba 6,183.036.
### Response:
KITAIFA
### End |
Mwanadada maarufu mtandaoni anayeishi nchini Marekani Mange Kimambi amemshutumu msanii nyota zaidi wa Bongo Fleva kwa sasa nchini Diamond Platnumz kujihusisha na matumizi na madawa ya kulevya na kumsihi mama wa msanii huyo kukaa na mwanaye na kumuonya juu ya suala hilo. Kupitia ukurasa wake wa Instagram, Mange ametoa kauli hiyo akiambatanaisha na video ya Diamond akiwa anahojiwa na mwanahabari mmoja ambapo msanii huyo alikuwa akionesha ishara ya kushtuka mara kadhaa. Hata hivyo shutuma hizo hazijathibitishwa na mtu yoyote mpaka sasa. Inawezekana mshtuko huyo ulikuwa unatokana na msanii huyo kutoka kuperform shoo ya Wasafi Festival mkoani Tabora punde baada ya kufanya mahojiano hayo. Mange ameandika hivi: “Something is wrong na huyu kijana, sijui kama kuna mtu mwingine amenote. Kama yuko paranoid hivi, anastuka Yani kama kuna voices anazisikia inside his head. I think anatumia drugs. I think. na ndiyo maana lately anaonekana kama kachakaa sana. Yani sura imechoka, hana Nuru.” Something is wrong na huyu kijana, sijui kama kuna mtu mwingine amenote. Kama yuko paranoid hivi, anastuka Yani kama kuna voices anazisikia inside his head. I think anatumia drugs. I think. Na ndo maana lately anaonekana kama kachakaa sana. Yani sura imechoka, hana Nuru. . . Na hii sio video ya kwanza nimeona Diamond yuko hivi. Mwanzoni nilikuwa najiambia labda ni macho yangu. Embu toeni sauti kwenye hii video alafu muiangalie tena ndo mtaona vizuri😭😭😩. Something is very very very wrong na huyu kijana. . . @mama_dangote Acha kupigania mume, unapoteza mtoto huku. Huyo mume mwenyewe unae kwa ajili ya huyu. Tafadhali anza kumchunguza Diamond kwa ukaribu sana, yani mfatilie kwa ukaribu mnooo, anatumia madawa ya kulevya huyu, si bure. Muwahi before it’s too late…. A post shared by Mange Kimambi (@mangekimambi_) on Jul 23, 2019 at 7:52am PDT “Na hii sio video ya kwanza nimeona Diamond yuko hivi. Mwanzoni nilikuwa najiambia labda ni macho yangu. Embu toeni sauti kwenye hii video alafu muiangalie tena ndo mtaona vizuri. Something is very very very wrong na huyu kijana.” “Mama Dangote acha kupigania mume, unapoteza mtoto huku. Huyo mume mwenyewe unaye kwa ajili ya huyu. Tafadhali anza kumchunguza Diamond kwa ukaribu sana, yani mfuatilie kwa ukaribu mno, anatumia madawa ya kulevya huyu, si bure. Muwahi before it’s too late,” Mange ameandika. | BURUDANI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Mwanadada maarufu mtandaoni anayeishi nchini Marekani Mange Kimambi amemshutumu msanii nyota zaidi wa Bongo Fleva kwa sasa nchini Diamond Platnumz kujihusisha na matumizi na madawa ya kulevya na kumsihi mama wa msanii huyo kukaa na mwanaye na kumuonya juu ya suala hilo. Kupitia ukurasa wake wa Instagram, Mange ametoa kauli hiyo akiambatanaisha na video ya Diamond akiwa anahojiwa na mwanahabari mmoja ambapo msanii huyo alikuwa akionesha ishara ya kushtuka mara kadhaa. Hata hivyo shutuma hizo hazijathibitishwa na mtu yoyote mpaka sasa. Inawezekana mshtuko huyo ulikuwa unatokana na msanii huyo kutoka kuperform shoo ya Wasafi Festival mkoani Tabora punde baada ya kufanya mahojiano hayo. Mange ameandika hivi: “Something is wrong na huyu kijana, sijui kama kuna mtu mwingine amenote. Kama yuko paranoid hivi, anastuka Yani kama kuna voices anazisikia inside his head. I think anatumia drugs. I think. na ndiyo maana lately anaonekana kama kachakaa sana. Yani sura imechoka, hana Nuru.” Something is wrong na huyu kijana, sijui kama kuna mtu mwingine amenote. Kama yuko paranoid hivi, anastuka Yani kama kuna voices anazisikia inside his head. I think anatumia drugs. I think. Na ndo maana lately anaonekana kama kachakaa sana. Yani sura imechoka, hana Nuru. . . Na hii sio video ya kwanza nimeona Diamond yuko hivi. Mwanzoni nilikuwa najiambia labda ni macho yangu. Embu toeni sauti kwenye hii video alafu muiangalie tena ndo mtaona vizuri😭😭😩. Something is very very very wrong na huyu kijana. . . @mama_dangote Acha kupigania mume, unapoteza mtoto huku. Huyo mume mwenyewe unae kwa ajili ya huyu. Tafadhali anza kumchunguza Diamond kwa ukaribu sana, yani mfatilie kwa ukaribu mnooo, anatumia madawa ya kulevya huyu, si bure. Muwahi before it’s too late…. A post shared by Mange Kimambi (@mangekimambi_) on Jul 23, 2019 at 7:52am PDT “Na hii sio video ya kwanza nimeona Diamond yuko hivi. Mwanzoni nilikuwa najiambia labda ni macho yangu. Embu toeni sauti kwenye hii video alafu muiangalie tena ndo mtaona vizuri. Something is very very very wrong na huyu kijana.” “Mama Dangote acha kupigania mume, unapoteza mtoto huku. Huyo mume mwenyewe unaye kwa ajili ya huyu. Tafadhali anza kumchunguza Diamond kwa ukaribu sana, yani mfuatilie kwa ukaribu mno, anatumia madawa ya kulevya huyu, si bure. Muwahi before it’s too late,” Mange ameandika.
### Response:
BURUDANI
### End |
TIMU ya soka ya taifa, Taifa Stars, imeanza mazoezi jana kujiandaa na mchezo wa kufuzu Kombe la Mataifa Afrika kwa wachezaji wa ndani, Chan, dhidi ya Sudan utakaochezwa mwishoni mwa wiki hii kwenye Uwanja wa Taifa, Dar es Salaam.Timu itakayopata matokeo mazuri baada ya mechi ya nyumbani na ugenini itafuzu hatua ya makundi. Akizungumza na gazeti hili jana, Ofisa Habari wa Shirikisho la Soka Tanzania (TFF), Clifford Ndimbo, alisema baadhi ya wachezaji wameshawasili kwa maandalizi hayo. “Baadhi ya wachezaji wamewasili na wengine wanaendelea kuja, leo (jana) wameanza mazoezi, Boko ataendelea kujifua kujiandaa na mchezo dhidi ya Sudan,” alisema. Kikosi cha Stars: Metacha Mnata, Juma Kaseja na Saidi Kipao. Wengine ni Haruna Shamte, Boniface Maganga, Gadiel Michael, Mohamed Hussein, Kelvin Yondani, Erasto Nyoni, Idd Moby, Bakari Nondo, Jonas Mkude, Baraka Majogoro, Mohamed Issa na Idd Suleiman. Mudathir Yahya, Salum Abubakari, Frank Domayo, Mzamiru Yassin, Shaban Idd, Ayoub Lyanga, Abdulaziz Makame, Hassan Dilunga, Miraji Athumani na Feisal Salum. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
TIMU ya soka ya taifa, Taifa Stars, imeanza mazoezi jana kujiandaa na mchezo wa kufuzu Kombe la Mataifa Afrika kwa wachezaji wa ndani, Chan, dhidi ya Sudan utakaochezwa mwishoni mwa wiki hii kwenye Uwanja wa Taifa, Dar es Salaam.Timu itakayopata matokeo mazuri baada ya mechi ya nyumbani na ugenini itafuzu hatua ya makundi. Akizungumza na gazeti hili jana, Ofisa Habari wa Shirikisho la Soka Tanzania (TFF), Clifford Ndimbo, alisema baadhi ya wachezaji wameshawasili kwa maandalizi hayo. “Baadhi ya wachezaji wamewasili na wengine wanaendelea kuja, leo (jana) wameanza mazoezi, Boko ataendelea kujifua kujiandaa na mchezo dhidi ya Sudan,” alisema. Kikosi cha Stars: Metacha Mnata, Juma Kaseja na Saidi Kipao. Wengine ni Haruna Shamte, Boniface Maganga, Gadiel Michael, Mohamed Hussein, Kelvin Yondani, Erasto Nyoni, Idd Moby, Bakari Nondo, Jonas Mkude, Baraka Majogoro, Mohamed Issa na Idd Suleiman. Mudathir Yahya, Salum Abubakari, Frank Domayo, Mzamiru Yassin, Shaban Idd, Ayoub Lyanga, Abdulaziz Makame, Hassan Dilunga, Miraji Athumani na Feisal Salum.
### Response:
MICHEZO
### End |
Mwanamuziki Lady Jaydee ametaka Ashrafu Sadiki aliyekuwa mume wa msanii mwenzie Shilole akamatwe na kupigwa kutokana na kitendo cha ukatili alivyomfanyia msanii huyo. Jaydee ambaye ametuma ujumbe kwenye ukurasa wake wa mtandao wa Twitter baada ya kuona taarifa ya Shilole juu ya kupigwa na mwenzi wake huyo. “Huyu Uchebe nae ashikwe apigwe vizuri tu anyooke. Shenzi sana” ameandika Lady Jaydee leo Julai 8,2020. Mapema leo Shilole alituma ujumbe kwenye ukurasa wake wa Instagram na kudai kuwa amekuwa mvumilivu na anapingwa mara kwa mara na mume wake huyo wa zamani. Huyu Uchebe nae ashikwe apigwe vizuri tu anyooke. Shenzi sana 😏 — Lady JayDee (@JideJaydee) July 8, 2020 | BURUDANI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Mwanamuziki Lady Jaydee ametaka Ashrafu Sadiki aliyekuwa mume wa msanii mwenzie Shilole akamatwe na kupigwa kutokana na kitendo cha ukatili alivyomfanyia msanii huyo. Jaydee ambaye ametuma ujumbe kwenye ukurasa wake wa mtandao wa Twitter baada ya kuona taarifa ya Shilole juu ya kupigwa na mwenzi wake huyo. “Huyu Uchebe nae ashikwe apigwe vizuri tu anyooke. Shenzi sana” ameandika Lady Jaydee leo Julai 8,2020. Mapema leo Shilole alituma ujumbe kwenye ukurasa wake wa Instagram na kudai kuwa amekuwa mvumilivu na anapingwa mara kwa mara na mume wake huyo wa zamani. Huyu Uchebe nae ashikwe apigwe vizuri tu anyooke. Shenzi sana 😏 — Lady JayDee (@JideJaydee) July 8, 2020
### Response:
BURUDANI
### End |
waandishi wetu –Dar/Dodoma RAIS Dk. John Magufuli amesema pamoja na jitihada zinazofanywa na
mabeberu na vibaraka kumkwamisha katika utendaji wake wa kazi, kamwe hatakata
tamaa. Alitoa kauli hiyo jana jijini Dodoma katika mahafali ya 10 ya Chuo
Kikuu cha Dodoma (Udom), yaliyohudhuriwa na watu wa kada mbalimbali. Katika mahafali hayo, wahitimu 6,488 walipatiwa vyeti mbalimbali
akiwemo Rais Magufuli ambaye alitunukiwa shahada ya heshima ya udaktari wa
falsafa. “Pamoja na mafanikio yaliyopatikana, changamoto hazikosekani na
changamoto hizo na vikwazo ni pamoja na jitihada zinazofanywa na mabeberu na
vibaraka wao kwa kuwatumia wa ndani kujaribu kuweka vikwazo ili malengo yetu
yasitimie. “Ninyi ni mashahidi, ndiyo maana mmekuwa mkisikia hiki na kile, mara
kuna ugonjwa huu mara kuna nini, yote hayo ni kujaribu kutukwamisha, mimi
sitakata tamaa na leo (jana) mmenipa hii heshima, sitakata tamaa kabisa,” alisema
Rais Magufuli. Alisema katika kipindi cha miaka minne aliyokuwa madarakani, amejifunza
namna ya kuvishinda vikwazo hivyo. “Kwa miaka minne niliyokuwa madarakani nimejifunza namna ya kuvishinda
vikwazo hivyo na uwezekano upo mkubwa sana ikiwa tu sisi Watanzania tutakuwa
wamoja na kutanguliza uzalendo mbele na kushikamana,” alisema Rais Magufuli. Pamoja na hilo, Rais Magufuli alisema siku alipopokea barua ya kutunukiwa
shahada ya heshima ya udaktari wa falsafa kutoka kwa mkuu wa chuo hicho, Rais
mstaafu Benjamin Mkapa, alipata shida kwa sababu hajazoea vya bure. “Napenda nikiri kwamba siku nilipopata barua kutoka kwa makamu wa chuo
mzee Mkapa, kuwa chuo kimenipa shahada ya heshima ya falsafa, nikajiuliza maswali
mengi sana na sikupata majibu haraka, swali la kwanza lilikuwa kwanini mimi, kwanini
sasa kwa sababu mimi nimekuwepo siku zote, kwanini nipate shahada ya bure ya
bila kusota. “Sasa baada ya kupewa barua hii nilikaa mwezi mzima bila kujibu,
baadaye wasaidizi wangu walinifuata wakanikumbusha kuwa bado sijajibu barua ya
mzee Mkapa, nikawaambia nitajibu, bado nikachelewa, hii ni kwa sababu dhamira
yangu ilikuwa inanisuta kwamba kwanini nipewe cha bure. “Shahada hii ya heshima unaheshimiwa tu halafu unapewa na wewe
unajishangilia, sasa mimi nilijiuliza maswali hayo kutokana na maisha
niliyolelewa na mtoto umleavyo ndivyo akuavyo, sikuzoea kupewa vitu vya bure au
vya dezo kwa kiswahili cha mjini. “Nakumbuka zamani wakati nikiwa mwanafunzi hata nikienda kwa baba yangu
kuomba hela ya kalamu, alikuwa hanipi kirahisirahisi, alikuwa akinipa kwanza shughuli
za kufanya au kuchunga ng’ombe au kwenda kuuza maziwa au kazi yoyote ambayo
atajua umesota kidogo, hata akikupa hela ya kalamu anajua kuwa umesotea. “Baba yangu hakupenda vya bure, hivyo ndivyo nilivyolelewa ingawa
nikiri wakati ule sikumwelewa, nilimwona baba yangu ni mkoloni sana, lakini
nilipokua na leo nimekuwa Rais ndiyo nimeelewa kwamba hapa duniani hakuna vya
bure na mtu akikupa cha bure lazima ujiangalie vizuri. “Maana hivi vya bure ni vya kuviogopa kabisa, mtu akikupa cha bure
lazima ujiulize mara mbilimbili kwanini anakupa, mwingine anaweza kujifanya
anakupa cha bure kumbe kuna kitu anakitaka kutoka kwako. “Vya bure vinatesa, vya bure sio vizuri, tena inawezekana mzee Bure
alishakufa zamani, unaweza kujiuliza mtu kama mimi nisiyependa vya bure ila
umeandikiwa barua na Rais Mkapa aliyewahi kuniteua kuwa waziri, nilikaa mwezi
mzima sijajibu ile barua ya kutaka nitunukiwe shahada. “Lakini kumbe shahada hii imetolewa kutambua mafanikio yaliyopatikana
katika Serikali ya awamu ya tano na mafanikio haya hayakupatikana kwa juhudi zangu
mwenyewe bali kwa ushirikiano wa Watanzania,” alisema Rais Magufuli. TAFITI ZA KUPUNGUZA UTEGEMEZI Katika hatua nyingine, Rais Magufuli alivitaka vyuo vikuu nchini kufanya tafiti mbalimbali kulingana na mahitaji na
vipaumbele vya nchi na kupunguza kutegemea misaada ya nje kwenye tafiti hizo
kwa kuwa wanaotoa misaada ndio wanaowapa ajenda za utafiti. “Ili kukuza uwezo wa kujitegemea katika
gharama za utafiti, anzisheni na imarisheni mifuko yenu ya fedha za utafiti,
tafuteni njia mbalimbali za kuimarisha mifuko hiyo, ikiwemo kutumia taaluma
zenu mlizonazo. “Serikali kwa upande wake itaendelea
kusaidia kwa kuongeza mchango wake katika mfuko wa utafiti wa kitaifa nchini,
kwa kushirikiana na jitihada za vyuo vikuu katika kuimarisha uwezo wetu wa
ndani wa kugharamia tafiti zetu zinazobeba ajenda zetu wenyewe. “Tafiti na matokeo ya tafiti hizo zitakuwa
na maana tu ikiwa zitasaidia kutatua changamoto mbalimbali zinazowakabili watu
wetu, angalieni namna tafiti zenu zinavyoweza kukabiliana na changamoto
mbalimbali katika utekelezaji wa dira ya maendeleo ya taifa. “Pia bainisheni matatizo na tafuteni
majibu kwa yanayowakabili wazalishaji mbalimbali kama vile wakulima, wafugaji,
wavuvi, wachimbaji madini na wenye viwanda,” alisema Rais Magufuli. Vilevile alisema ni lazima vyuo vyote
nchini viwe chimbuko la maarifa mapya na chachu ya maendeleo. Alisema haitasaidia endapo matokeo ya
tafiti, maarifa, ujuzi na mbinu zinazozalishwa vyuoni havitatumiwa na
Watanzania na kwamba Serikali ya awamu ya tano imejitahidi kutumia wataalamu wa
ndani katika kutafuta majibu ya mambo mbalimbali. WATANZANIA HAWAPASWI KULALAMIKA Aidha Rais Magufuli alisema Tanzania ni tajiri na Watanzania hawapaswi
kulalamika bali wanatakiwa kuulinda kwa nguvu zote utajiri ambao upo. “Nchi yetu ni tajiri na hatutakiwi kulalamika, haya yote tukiyafanya
kwa pamoja yatatupa fursa kubwa kwa mchi yetu kujikomboa kiuchumi. “Lakini kama mjuavyo fursa zitokanazo na utajiri huu wa rasilimali hizi
ni muhimu wakati wote ziwe chini ya udhibiti wa kwetu wenyewe ili ziweze
kutunufaisha, ndiyo maana mwaka juzi tulifanya marekebisho ya sheria zetu na
tumeanza kupata mafanikio makubwa,” alisema Rais Magufuli. Alisema tangu kupitishwa kwa sheria za madini, makusanyo yameongezeka
kutoka Sh bilioni 191 mwaka 2016-17 na kufikia Sh bilioni 335 kwa mwaka wa
fedha uliopita, na kwa mwaka huu wanatarajia kukusanya Sh bilioni 445. UDOM WAOMBA BILIONI 730/- Naye makamu mkuu wa chuo hicho, Profesa
Faustine Bee alimwomba Rais Magufuli Sh bilioni 735 kwa ujenzi wa ndaki mbili
na ukarabati wa ukumbi wa Chimwaga. Profesa Bee alisema ujenzi wa ndaki hizo unahitaji Sh bilioni 731 na
kwamba kukamilika kwake kutafanikisha lengo la kudahili wanafunzi 40,000 kwa
mwaka. Alisema tathimini iliyofanywa na Wakala wa Majengo nchini (TBA) kuhusu
ukarabati wa ukumbi wa Chimwaga kuwa wa kisasa, imeonyesha zinahitajika Sh
bilioni 14. Aidha Profesa Bee alisema kwa mara ya kwanza wahitimu wa shahada ya
udaktari walipata vyeti vyao jana na wahitimu wengine watapatiwa Jumatatu baada
ya kukamilisha taratibu zinazotakiwa. “Vyeti hivi vimeongezewa alama za siri ili kutoghushiwa. Katika mwaka
wa masomo 2019/20 tumedahili wanafunzi 9,674 kati ya 15,000 waliopanga kudahiliwa
sawa na asilimia 64.5. “Na kuanzia Januari mwakani utaratibu wa chuo kuwapangishia nyumba za kuishi
watumishi wake utakoma na badala yake kitawapatia fedha wanaostahili,” alisema
Profesa Bee. SABABU ZA KUMPA SHAHADA JPM Kuhusu shahada aliyotunukiwa Rais Magufuli, Profesa Bee imetolewa
kutokana na uongozi wake uliotukuka hususan katika ujenzi wa uchumi wa viwanda
kwa kuwekeza katika elimu, miundombinu, mawasiliano, nishati, utalii na
kuimarisha utawala bora na mapambano dhidi ya rushwa. “Shahada kama hii pia imewahi kutolewa kwa Rais mstaafu Jakaya Kikwete
mwaka 2010 na waziri mkuu wa zamani, marehemu Rashid Kawawa naye amewahi kupewa
shahada ya namna hii,” alisema Profesa Bee. Kwa upande wake, Mwenyekiti wa Baraza la chuo hicho, Gaudensia Kabaka,
alisema mabadiliko ya muundo yameokoa Sh milioni 432 za uendeshaji kwa mwaka. Alisema katika mabadiliko hayo wamepunguza idara kutoka 62 hadi 30 na
wajumbe wa vyombo vya uamuzi kutoka 1,365 hadi 743. Kabaka ambaye alipata kuwa Waziri wa Kazi na Ajira katika Serikali ya
awamu ya nne, aliwataka wahitimu 6,488 kushinda vishawishi vinavyoweza kuwa
kikwazo kwao. Habari hii imeandaliwa na ELIZABETH HOMBO (Dar) NA RAMADHANI HASSAN
(Dodoma) | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
waandishi wetu –Dar/Dodoma RAIS Dk. John Magufuli amesema pamoja na jitihada zinazofanywa na
mabeberu na vibaraka kumkwamisha katika utendaji wake wa kazi, kamwe hatakata
tamaa. Alitoa kauli hiyo jana jijini Dodoma katika mahafali ya 10 ya Chuo
Kikuu cha Dodoma (Udom), yaliyohudhuriwa na watu wa kada mbalimbali. Katika mahafali hayo, wahitimu 6,488 walipatiwa vyeti mbalimbali
akiwemo Rais Magufuli ambaye alitunukiwa shahada ya heshima ya udaktari wa
falsafa. “Pamoja na mafanikio yaliyopatikana, changamoto hazikosekani na
changamoto hizo na vikwazo ni pamoja na jitihada zinazofanywa na mabeberu na
vibaraka wao kwa kuwatumia wa ndani kujaribu kuweka vikwazo ili malengo yetu
yasitimie. “Ninyi ni mashahidi, ndiyo maana mmekuwa mkisikia hiki na kile, mara
kuna ugonjwa huu mara kuna nini, yote hayo ni kujaribu kutukwamisha, mimi
sitakata tamaa na leo (jana) mmenipa hii heshima, sitakata tamaa kabisa,” alisema
Rais Magufuli. Alisema katika kipindi cha miaka minne aliyokuwa madarakani, amejifunza
namna ya kuvishinda vikwazo hivyo. “Kwa miaka minne niliyokuwa madarakani nimejifunza namna ya kuvishinda
vikwazo hivyo na uwezekano upo mkubwa sana ikiwa tu sisi Watanzania tutakuwa
wamoja na kutanguliza uzalendo mbele na kushikamana,” alisema Rais Magufuli. Pamoja na hilo, Rais Magufuli alisema siku alipopokea barua ya kutunukiwa
shahada ya heshima ya udaktari wa falsafa kutoka kwa mkuu wa chuo hicho, Rais
mstaafu Benjamin Mkapa, alipata shida kwa sababu hajazoea vya bure. “Napenda nikiri kwamba siku nilipopata barua kutoka kwa makamu wa chuo
mzee Mkapa, kuwa chuo kimenipa shahada ya heshima ya falsafa, nikajiuliza maswali
mengi sana na sikupata majibu haraka, swali la kwanza lilikuwa kwanini mimi, kwanini
sasa kwa sababu mimi nimekuwepo siku zote, kwanini nipate shahada ya bure ya
bila kusota. “Sasa baada ya kupewa barua hii nilikaa mwezi mzima bila kujibu,
baadaye wasaidizi wangu walinifuata wakanikumbusha kuwa bado sijajibu barua ya
mzee Mkapa, nikawaambia nitajibu, bado nikachelewa, hii ni kwa sababu dhamira
yangu ilikuwa inanisuta kwamba kwanini nipewe cha bure. “Shahada hii ya heshima unaheshimiwa tu halafu unapewa na wewe
unajishangilia, sasa mimi nilijiuliza maswali hayo kutokana na maisha
niliyolelewa na mtoto umleavyo ndivyo akuavyo, sikuzoea kupewa vitu vya bure au
vya dezo kwa kiswahili cha mjini. “Nakumbuka zamani wakati nikiwa mwanafunzi hata nikienda kwa baba yangu
kuomba hela ya kalamu, alikuwa hanipi kirahisirahisi, alikuwa akinipa kwanza shughuli
za kufanya au kuchunga ng’ombe au kwenda kuuza maziwa au kazi yoyote ambayo
atajua umesota kidogo, hata akikupa hela ya kalamu anajua kuwa umesotea. “Baba yangu hakupenda vya bure, hivyo ndivyo nilivyolelewa ingawa
nikiri wakati ule sikumwelewa, nilimwona baba yangu ni mkoloni sana, lakini
nilipokua na leo nimekuwa Rais ndiyo nimeelewa kwamba hapa duniani hakuna vya
bure na mtu akikupa cha bure lazima ujiangalie vizuri. “Maana hivi vya bure ni vya kuviogopa kabisa, mtu akikupa cha bure
lazima ujiulize mara mbilimbili kwanini anakupa, mwingine anaweza kujifanya
anakupa cha bure kumbe kuna kitu anakitaka kutoka kwako. “Vya bure vinatesa, vya bure sio vizuri, tena inawezekana mzee Bure
alishakufa zamani, unaweza kujiuliza mtu kama mimi nisiyependa vya bure ila
umeandikiwa barua na Rais Mkapa aliyewahi kuniteua kuwa waziri, nilikaa mwezi
mzima sijajibu ile barua ya kutaka nitunukiwe shahada. “Lakini kumbe shahada hii imetolewa kutambua mafanikio yaliyopatikana
katika Serikali ya awamu ya tano na mafanikio haya hayakupatikana kwa juhudi zangu
mwenyewe bali kwa ushirikiano wa Watanzania,” alisema Rais Magufuli. TAFITI ZA KUPUNGUZA UTEGEMEZI Katika hatua nyingine, Rais Magufuli alivitaka vyuo vikuu nchini kufanya tafiti mbalimbali kulingana na mahitaji na
vipaumbele vya nchi na kupunguza kutegemea misaada ya nje kwenye tafiti hizo
kwa kuwa wanaotoa misaada ndio wanaowapa ajenda za utafiti. “Ili kukuza uwezo wa kujitegemea katika
gharama za utafiti, anzisheni na imarisheni mifuko yenu ya fedha za utafiti,
tafuteni njia mbalimbali za kuimarisha mifuko hiyo, ikiwemo kutumia taaluma
zenu mlizonazo. “Serikali kwa upande wake itaendelea
kusaidia kwa kuongeza mchango wake katika mfuko wa utafiti wa kitaifa nchini,
kwa kushirikiana na jitihada za vyuo vikuu katika kuimarisha uwezo wetu wa
ndani wa kugharamia tafiti zetu zinazobeba ajenda zetu wenyewe. “Tafiti na matokeo ya tafiti hizo zitakuwa
na maana tu ikiwa zitasaidia kutatua changamoto mbalimbali zinazowakabili watu
wetu, angalieni namna tafiti zenu zinavyoweza kukabiliana na changamoto
mbalimbali katika utekelezaji wa dira ya maendeleo ya taifa. “Pia bainisheni matatizo na tafuteni
majibu kwa yanayowakabili wazalishaji mbalimbali kama vile wakulima, wafugaji,
wavuvi, wachimbaji madini na wenye viwanda,” alisema Rais Magufuli. Vilevile alisema ni lazima vyuo vyote
nchini viwe chimbuko la maarifa mapya na chachu ya maendeleo. Alisema haitasaidia endapo matokeo ya
tafiti, maarifa, ujuzi na mbinu zinazozalishwa vyuoni havitatumiwa na
Watanzania na kwamba Serikali ya awamu ya tano imejitahidi kutumia wataalamu wa
ndani katika kutafuta majibu ya mambo mbalimbali. WATANZANIA HAWAPASWI KULALAMIKA Aidha Rais Magufuli alisema Tanzania ni tajiri na Watanzania hawapaswi
kulalamika bali wanatakiwa kuulinda kwa nguvu zote utajiri ambao upo. “Nchi yetu ni tajiri na hatutakiwi kulalamika, haya yote tukiyafanya
kwa pamoja yatatupa fursa kubwa kwa mchi yetu kujikomboa kiuchumi. “Lakini kama mjuavyo fursa zitokanazo na utajiri huu wa rasilimali hizi
ni muhimu wakati wote ziwe chini ya udhibiti wa kwetu wenyewe ili ziweze
kutunufaisha, ndiyo maana mwaka juzi tulifanya marekebisho ya sheria zetu na
tumeanza kupata mafanikio makubwa,” alisema Rais Magufuli. Alisema tangu kupitishwa kwa sheria za madini, makusanyo yameongezeka
kutoka Sh bilioni 191 mwaka 2016-17 na kufikia Sh bilioni 335 kwa mwaka wa
fedha uliopita, na kwa mwaka huu wanatarajia kukusanya Sh bilioni 445. UDOM WAOMBA BILIONI 730/- Naye makamu mkuu wa chuo hicho, Profesa
Faustine Bee alimwomba Rais Magufuli Sh bilioni 735 kwa ujenzi wa ndaki mbili
na ukarabati wa ukumbi wa Chimwaga. Profesa Bee alisema ujenzi wa ndaki hizo unahitaji Sh bilioni 731 na
kwamba kukamilika kwake kutafanikisha lengo la kudahili wanafunzi 40,000 kwa
mwaka. Alisema tathimini iliyofanywa na Wakala wa Majengo nchini (TBA) kuhusu
ukarabati wa ukumbi wa Chimwaga kuwa wa kisasa, imeonyesha zinahitajika Sh
bilioni 14. Aidha Profesa Bee alisema kwa mara ya kwanza wahitimu wa shahada ya
udaktari walipata vyeti vyao jana na wahitimu wengine watapatiwa Jumatatu baada
ya kukamilisha taratibu zinazotakiwa. “Vyeti hivi vimeongezewa alama za siri ili kutoghushiwa. Katika mwaka
wa masomo 2019/20 tumedahili wanafunzi 9,674 kati ya 15,000 waliopanga kudahiliwa
sawa na asilimia 64.5. “Na kuanzia Januari mwakani utaratibu wa chuo kuwapangishia nyumba za kuishi
watumishi wake utakoma na badala yake kitawapatia fedha wanaostahili,” alisema
Profesa Bee. SABABU ZA KUMPA SHAHADA JPM Kuhusu shahada aliyotunukiwa Rais Magufuli, Profesa Bee imetolewa
kutokana na uongozi wake uliotukuka hususan katika ujenzi wa uchumi wa viwanda
kwa kuwekeza katika elimu, miundombinu, mawasiliano, nishati, utalii na
kuimarisha utawala bora na mapambano dhidi ya rushwa. “Shahada kama hii pia imewahi kutolewa kwa Rais mstaafu Jakaya Kikwete
mwaka 2010 na waziri mkuu wa zamani, marehemu Rashid Kawawa naye amewahi kupewa
shahada ya namna hii,” alisema Profesa Bee. Kwa upande wake, Mwenyekiti wa Baraza la chuo hicho, Gaudensia Kabaka,
alisema mabadiliko ya muundo yameokoa Sh milioni 432 za uendeshaji kwa mwaka. Alisema katika mabadiliko hayo wamepunguza idara kutoka 62 hadi 30 na
wajumbe wa vyombo vya uamuzi kutoka 1,365 hadi 743. Kabaka ambaye alipata kuwa Waziri wa Kazi na Ajira katika Serikali ya
awamu ya nne, aliwataka wahitimu 6,488 kushinda vishawishi vinavyoweza kuwa
kikwazo kwao. Habari hii imeandaliwa na ELIZABETH HOMBO (Dar) NA RAMADHANI HASSAN
(Dodoma)
### Response:
KITAIFA
### End |
MOHAMED KASSARA-DAR ES SALAAM WAKATI Yanga ikitarajia kushuka dimbani leo kuivaa Ruvu Shooting, Azam FC imezindua kwa kicheko kampeni zake za msimu mpya, baada ya jana kuibuka na ushindi wa bao 1-0 dhidi ya KMC, mchezo wa Ligi Kuu Tanzania Bara uliochezwa Uwanja wa Uhuru , Dar es Salaam. Bao pekee lililoipa pointi tatu Azam, lilifungwa na mshambualiaji wao hatari, Iddy Seleman ‘Nado’ dakika ya 14, baada ya kumalizia krosi safi ya Nicolas Wadada. Ushindi wa Azam umeiongezea machungu KMC, ambayo hivi karibuni ilitupwa nje ya Kombe la Shirikisho Afrika, baada ya kuchapwa jumla ya mabao 2-0 na AS Kigali ya Rwanda, ikianza kulazimisha suluhu ugenin, kisha kupigwa mabao 2-0 Uwanja wa Taifa. Kwa upande wake, Yanga itaivaa Ruvu Shooting leo ikiwa na mzuka wa kutosha unaotokana na kufuzu hatua ya pili ya Ligi ya Mabingwa Afrika, baada ya kuiondoa mashindanoni timu ya Township Rollers ya Botswana, kwa ushindi wa mabao 2-1, ikianza kulazimishwa sare ya bao 1-1 Uwanja wa Taifa, Dar es Salaam kabla ya kushinda bao 1-0, jijini Gaborone. Kwa kuzingatia hilo, vijana hao wenye maskani yao Jangwani jijini Dar es Salaam, watataka kupata ushindi katika mchezo huo, ili kuendelea kuwapa raha mashabiki wao sambamba na kufufua matumaini ya kurudisha taji la Ligi Kuu kwenye milki yao, baada ya kulikosa kwa misimu miwili mfululizo. Yanga inajivunia rekodi nzuri inapokutana na Shooting, kama ambavyo ilikutokea msimu uliopita iliposhinda michezo yote miwili hivyo kuvuna pointi sita. Ilianza kuibuka na ushindi wa mabao 3-2 dhidi ya Shooting katika mchezo wa mzunguko wa kwanza uliochezwa Disemba 12, mwaka jana, Uwanja wa Taifa kabla ya kuwazamisha tena wanajeshi hao kwa kuwapa kichapo cha bao 1-0, walipokutana nayo mzunguko wa pili, mchezo uliochezwa Mei 12, mwaka huu, Uwanja wa Uhuru. Shooting inayomilikiwa na Jeshi la Kujenga Taifa (JKT), itauanza msimu huu ikiwa na kocha wa zamani wa timu ya Taifa ‘Taifa Stars’, Salumu Mayanga, ambaye alirithi mikoba ya Abdulmutik Haji. Mayanga atataka kuwaonyesha mabosi wake kwamba hawakukosea kumpa jukumu hilo, kwa kuingiza timu uwanjani huku akiwa na dhamira ya kufuta uteja kwa Yanga. Yanga itakosa huduma ya mabeki wawili, Paulo Godfrey anayeuguza jeraha la paja na Mwarami Issa aliyemia kabla ya mchezo wa kwanza wa Ligi ya Mabingwa Afrika dhidi ya Township Rollers. Akizungumza na MTANZANIA jana, Kocha wa Yanga , Mwinyi Zahera alisema mipango yake ni kuhakikisha anapata ushindi ili kuunza vema msimu mpya wa ligi hiyo. “Hii ni mechi ya kwanza ya ligi, ni muhimu kushinda ili kufungua vema hesabu zako, tumetoka kupata ushindi ugenini kitu ambacho kinatupa nguvu na morali ya juu. “Kutokana na umuhimu wa mchezo huo, hatukuweza kupumzika tuliingia kambini mara moja, tumepanga kupata pointi tatu ili kujiweka vizuri katika mbio za kuwania ubingwa. Msimu huu ushindani utakuwa mkali, hivyo mikakati inatakiwa kuanza mapema,” alisema kocha huyo mwenye Uraia wa Jamhuri ya Kidemokrasia Kongo (DRC) na Ufaransa. Kwa Upande wake, Ofisa Habari wa Ruvu Shooting, Masau Bwire, alisema wamejizatit kuhakikisha wanapata ushindi na kuvuna pointi tatu dhidi ya Yanga. “Wachezaji wamekaa kambini kipindi kirefu wakifanya mazoezi ili kujiweka katika hali ya ushindani, tuna mwalimu mzuri ambaye anajua namna ya kupata matokeo kwenye mechi kama hizi, hatuna shaka hata kidogo. “Tunajua ukubwa na ubora wa Yanga, lakini safari hii tunakuja kivingine, hawawezi kutusumbua, nina hakika tutafungua vema msimu,”alisema Bwire. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
MOHAMED KASSARA-DAR ES SALAAM WAKATI Yanga ikitarajia kushuka dimbani leo kuivaa Ruvu Shooting, Azam FC imezindua kwa kicheko kampeni zake za msimu mpya, baada ya jana kuibuka na ushindi wa bao 1-0 dhidi ya KMC, mchezo wa Ligi Kuu Tanzania Bara uliochezwa Uwanja wa Uhuru , Dar es Salaam. Bao pekee lililoipa pointi tatu Azam, lilifungwa na mshambualiaji wao hatari, Iddy Seleman ‘Nado’ dakika ya 14, baada ya kumalizia krosi safi ya Nicolas Wadada. Ushindi wa Azam umeiongezea machungu KMC, ambayo hivi karibuni ilitupwa nje ya Kombe la Shirikisho Afrika, baada ya kuchapwa jumla ya mabao 2-0 na AS Kigali ya Rwanda, ikianza kulazimisha suluhu ugenin, kisha kupigwa mabao 2-0 Uwanja wa Taifa. Kwa upande wake, Yanga itaivaa Ruvu Shooting leo ikiwa na mzuka wa kutosha unaotokana na kufuzu hatua ya pili ya Ligi ya Mabingwa Afrika, baada ya kuiondoa mashindanoni timu ya Township Rollers ya Botswana, kwa ushindi wa mabao 2-1, ikianza kulazimishwa sare ya bao 1-1 Uwanja wa Taifa, Dar es Salaam kabla ya kushinda bao 1-0, jijini Gaborone. Kwa kuzingatia hilo, vijana hao wenye maskani yao Jangwani jijini Dar es Salaam, watataka kupata ushindi katika mchezo huo, ili kuendelea kuwapa raha mashabiki wao sambamba na kufufua matumaini ya kurudisha taji la Ligi Kuu kwenye milki yao, baada ya kulikosa kwa misimu miwili mfululizo. Yanga inajivunia rekodi nzuri inapokutana na Shooting, kama ambavyo ilikutokea msimu uliopita iliposhinda michezo yote miwili hivyo kuvuna pointi sita. Ilianza kuibuka na ushindi wa mabao 3-2 dhidi ya Shooting katika mchezo wa mzunguko wa kwanza uliochezwa Disemba 12, mwaka jana, Uwanja wa Taifa kabla ya kuwazamisha tena wanajeshi hao kwa kuwapa kichapo cha bao 1-0, walipokutana nayo mzunguko wa pili, mchezo uliochezwa Mei 12, mwaka huu, Uwanja wa Uhuru. Shooting inayomilikiwa na Jeshi la Kujenga Taifa (JKT), itauanza msimu huu ikiwa na kocha wa zamani wa timu ya Taifa ‘Taifa Stars’, Salumu Mayanga, ambaye alirithi mikoba ya Abdulmutik Haji. Mayanga atataka kuwaonyesha mabosi wake kwamba hawakukosea kumpa jukumu hilo, kwa kuingiza timu uwanjani huku akiwa na dhamira ya kufuta uteja kwa Yanga. Yanga itakosa huduma ya mabeki wawili, Paulo Godfrey anayeuguza jeraha la paja na Mwarami Issa aliyemia kabla ya mchezo wa kwanza wa Ligi ya Mabingwa Afrika dhidi ya Township Rollers. Akizungumza na MTANZANIA jana, Kocha wa Yanga , Mwinyi Zahera alisema mipango yake ni kuhakikisha anapata ushindi ili kuunza vema msimu mpya wa ligi hiyo. “Hii ni mechi ya kwanza ya ligi, ni muhimu kushinda ili kufungua vema hesabu zako, tumetoka kupata ushindi ugenini kitu ambacho kinatupa nguvu na morali ya juu. “Kutokana na umuhimu wa mchezo huo, hatukuweza kupumzika tuliingia kambini mara moja, tumepanga kupata pointi tatu ili kujiweka vizuri katika mbio za kuwania ubingwa. Msimu huu ushindani utakuwa mkali, hivyo mikakati inatakiwa kuanza mapema,” alisema kocha huyo mwenye Uraia wa Jamhuri ya Kidemokrasia Kongo (DRC) na Ufaransa. Kwa Upande wake, Ofisa Habari wa Ruvu Shooting, Masau Bwire, alisema wamejizatit kuhakikisha wanapata ushindi na kuvuna pointi tatu dhidi ya Yanga. “Wachezaji wamekaa kambini kipindi kirefu wakifanya mazoezi ili kujiweka katika hali ya ushindani, tuna mwalimu mzuri ambaye anajua namna ya kupata matokeo kwenye mechi kama hizi, hatuna shaka hata kidogo. “Tunajua ukubwa na ubora wa Yanga, lakini safari hii tunakuja kivingine, hawawezi kutusumbua, nina hakika tutafungua vema msimu,”alisema Bwire.
### Response:
MICHEZO
### End |
Chanzo cha picha, Getty Image
Manchester City wanaanza kutetea taji lao la Ligi ya Mabingwa wiki hii wakati mechi za makundi zikianza. Kikosi cha Pep Guardiola kimeungana na Arsenal, Manchester United na Newcastle kutoka Ligi Kuu ya Uingereza, huku Newcastle wakirejea katika ligi hiyo baada ya kukosekana kwa miaka 20.
Hizi hapa ni taarifa zote muhimu kuhusu Ligi ya Mabingwa 2023-24. Timu gani ipo katika kundi lipi?
Newcastle wamepangwa Kundi F pamoja na mabingwa wa Ufaransa Paris St-Germain, miamba wa Italia AC Milan na washindi wa zamani wa Ligi ya Mabingwa, Borussia Dortmund.
City watakuwa Kundi G, likionekana kuwa sio kundi gumu - watakapomenyana na RB Leipzig, Red Star Belgrade na Young Boys.
Mabingwa wa Scotland, Celtic wanacheza katika hatua ya makundi kwa msimu wa pili mfululizo. Watakuwa katika kundi moja na Feyenoord, Atletico Madrid na Lazio.
Manchester United watamenyana na wababe wa Ujerumani, Bayern Munich. Wengine ni FC Copenhagen na Galatasaray katika Kundi A.
Arsenal wanachuana na Sevilla, PSV Eindhoven na Lens.
Katika ligi hii hakuna matarajio ya kumwona Cristiano Ronaldo wala Lionel Messi, hakuna hata mmoja atakayeshiriki Ligi ya Mabingwa msimu huu.
Ronaldo alikuwa mmoja wa watu wa kwanza wenye majina makubwa kuhamia Saudi Arabia – anachezea Al Nassr – wakati Messi yuko Marekani na Inter Miami.
Wengine watakao kosekana ni mchezaji wa Brazil, Neymar na mshambuliaji wa Ufaransa, Karim Benzema wamejiunga na Ronaldo kwenye Ligi ya Saudia. Wako pamoja na Al Hilal na Al-Ittihad.
Lakini bado tutaona baadhi ya majina makubwa ya wakati huu, mshambuliaji wa Ufaransa, Kylian Mbappe akiwa PSG na mpachika mabao wa Man City, Erling Haaland akitafuta kuvunja rekodi zaidi.
Lamine Yamal mchezaji mwenye umri wa miaka 16 mwaka huu alikua mchezaji mdogo zaidi wa Barcelona kwa wakati wote na pia ni mchezaji mdogo zaidi na mfungaji mdogo zaidi wa Uhispania.
Siku ya kwanza: 19-20 Septemba.
Siku ya pili: 3-4 Oktoba.
Siku ya tatu: Oktoba 24-25.
Siku ya nne: 7-8 Novemba.
Siku ya tano: 28-29 Novemba.
Siku ya sita ya mechi: 12-13 Disemba.
Mechi za 16 bora: 13-14, 20-21 Februari 2024 na 5-6, 12-13 Machi.
Robo fainali: 9-10, 16-17 Aprili.
Nusu fainali: 30 Aprili, 1 Mei, 7-8 Mei.
Fainali: 1 Juni.
Fainali ya msimu huu itafanyika Wembley. Huku Man City wakipewa nafasi kubwa ya kushinda Ligi ya Mabingwa, mbele ya Real Madrid na Bayern Munich, kulingana na takwimu na utabiri wa Euro Club Index.
City wana 37% ya nafasi ya ushindi, Real 13% na Bayern 11%, na kuna 19% ya jina jipya kuchukua kombe. City, Real, Bayern na Barcelona kila moja ina angalau 90% ya kutinga hatua ya mtoano.
Huu utakuwa msimu wa mwisho wa muundo uliopo sasa wa timu 32 katika awamu ya makundi. Zimegawanywa katika makundi nane ya timu nne-nne, na mbili za juu kujazia 16 bora. Lakini mabadiliko makubwa yanakuja 2024-25.
Muundo huo mpya utajumuisha timu 36, huku nafasi mbili kati ya nne za ziada zikitolewa kwa nchi ambazo vilabu vyake vimefanya vyema zaidi katika msimu uliopita. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Chanzo cha picha, Getty Image
Manchester City wanaanza kutetea taji lao la Ligi ya Mabingwa wiki hii wakati mechi za makundi zikianza. Kikosi cha Pep Guardiola kimeungana na Arsenal, Manchester United na Newcastle kutoka Ligi Kuu ya Uingereza, huku Newcastle wakirejea katika ligi hiyo baada ya kukosekana kwa miaka 20.
Hizi hapa ni taarifa zote muhimu kuhusu Ligi ya Mabingwa 2023-24. Timu gani ipo katika kundi lipi?
Newcastle wamepangwa Kundi F pamoja na mabingwa wa Ufaransa Paris St-Germain, miamba wa Italia AC Milan na washindi wa zamani wa Ligi ya Mabingwa, Borussia Dortmund.
City watakuwa Kundi G, likionekana kuwa sio kundi gumu - watakapomenyana na RB Leipzig, Red Star Belgrade na Young Boys.
Mabingwa wa Scotland, Celtic wanacheza katika hatua ya makundi kwa msimu wa pili mfululizo. Watakuwa katika kundi moja na Feyenoord, Atletico Madrid na Lazio.
Manchester United watamenyana na wababe wa Ujerumani, Bayern Munich. Wengine ni FC Copenhagen na Galatasaray katika Kundi A.
Arsenal wanachuana na Sevilla, PSV Eindhoven na Lens.
Katika ligi hii hakuna matarajio ya kumwona Cristiano Ronaldo wala Lionel Messi, hakuna hata mmoja atakayeshiriki Ligi ya Mabingwa msimu huu.
Ronaldo alikuwa mmoja wa watu wa kwanza wenye majina makubwa kuhamia Saudi Arabia – anachezea Al Nassr – wakati Messi yuko Marekani na Inter Miami.
Wengine watakao kosekana ni mchezaji wa Brazil, Neymar na mshambuliaji wa Ufaransa, Karim Benzema wamejiunga na Ronaldo kwenye Ligi ya Saudia. Wako pamoja na Al Hilal na Al-Ittihad.
Lakini bado tutaona baadhi ya majina makubwa ya wakati huu, mshambuliaji wa Ufaransa, Kylian Mbappe akiwa PSG na mpachika mabao wa Man City, Erling Haaland akitafuta kuvunja rekodi zaidi.
Lamine Yamal mchezaji mwenye umri wa miaka 16 mwaka huu alikua mchezaji mdogo zaidi wa Barcelona kwa wakati wote na pia ni mchezaji mdogo zaidi na mfungaji mdogo zaidi wa Uhispania.
Siku ya kwanza: 19-20 Septemba.
Siku ya pili: 3-4 Oktoba.
Siku ya tatu: Oktoba 24-25.
Siku ya nne: 7-8 Novemba.
Siku ya tano: 28-29 Novemba.
Siku ya sita ya mechi: 12-13 Disemba.
Mechi za 16 bora: 13-14, 20-21 Februari 2024 na 5-6, 12-13 Machi.
Robo fainali: 9-10, 16-17 Aprili.
Nusu fainali: 30 Aprili, 1 Mei, 7-8 Mei.
Fainali: 1 Juni.
Fainali ya msimu huu itafanyika Wembley. Huku Man City wakipewa nafasi kubwa ya kushinda Ligi ya Mabingwa, mbele ya Real Madrid na Bayern Munich, kulingana na takwimu na utabiri wa Euro Club Index.
City wana 37% ya nafasi ya ushindi, Real 13% na Bayern 11%, na kuna 19% ya jina jipya kuchukua kombe. City, Real, Bayern na Barcelona kila moja ina angalau 90% ya kutinga hatua ya mtoano.
Huu utakuwa msimu wa mwisho wa muundo uliopo sasa wa timu 32 katika awamu ya makundi. Zimegawanywa katika makundi nane ya timu nne-nne, na mbili za juu kujazia 16 bora. Lakini mabadiliko makubwa yanakuja 2024-25.
Muundo huo mpya utajumuisha timu 36, huku nafasi mbili kati ya nne za ziada zikitolewa kwa nchi ambazo vilabu vyake vimefanya vyema zaidi katika msimu uliopita.
### Response:
MICHEZO
### End |
Mchezaji mwegine wa klabu ya Brighton amethibishwa kuambukizwa virusi vya corona. Kingozi wa klabu ya Brighton Paul Barber ametangaza habari kuhusu mchezaji wake wa tatu katika klabu hiyo aliyeambukizwa virusi vya corona. Maambukizi ya wawili wa wachezaji wa kablu hiyo yalitangazwa mwezi Machi baada ya watatu katika timu hiyo kuonyesha dalili za virusi vya corona. Kisa kingine ambacho kimetokea katika klabu hiyo kimetangazwa saa chache tu kabla ya mkutano uliotarajiwa kufanyika Jumatatu, Mei 11 kuhusu mipango na maandalizi ya kumaliza msimu. Kulingana na Barber, kisa hicho kimoja kilitokea licha ya juhudi zilizowekwa kati ya wachezaji hao kujikinga na virusi hivyo. Watford FC have become the latest team to oppose plans to use neutral venues when the Premier League resume. Brighton and Aston Villa are against the proposal too. 14 out of 20 clubs are needed to vote in favour for plans to go ahead. #TheScoreKE pic.twitter.com/muf0zwyIvr — Carol Radull (@CarolRadull) May 9, 2020 ‘’ Kwa bahati mbaya mchezaji wa tatu amepatikana na virusi vya corona. Licha ya kuzingatia vikwazo vya kujikinga na corona huku wachezaji wakiacha mazoezi kwa muda, bado mmoja wetu aliambukizwa virusi,’’ Barber alisema. 👇 "The safety of players and staff is top of that list. "Then there’s a series of things: Where will the games be played? When can we start? When can the players train to make sure they’re not at risk of injury? How will the games be aired?"#BHAFC 🔵⚪️ — Brighton & Hove Albion (at 🏡) (@OfficialBHAFC) May 10, 2020 Hadi sasa, Barber hajajitokeza na kufunguka kuhusu mcheaji huyo aliambukizwa virusi vya corona katika timu yake kwa kumtaja jina.. Ligi ya Premia 2019/2010 ilisitishwa tangu Machi kufuatia mlipuko wa virusi vya corona, sasa ripoti zikitokea kuhusu kurejelewa na michuano kuandaliwa bila mashabiki. Huku idadi ya maambukizi yakizidi kuongezaka, baadhi ya nchi za Afrika zimechukua hatua ya kutafuta dawa ya kienyeji kutoka Madacascar inayodaiwa kutibu virusi vya corona. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Mchezaji mwegine wa klabu ya Brighton amethibishwa kuambukizwa virusi vya corona. Kingozi wa klabu ya Brighton Paul Barber ametangaza habari kuhusu mchezaji wake wa tatu katika klabu hiyo aliyeambukizwa virusi vya corona. Maambukizi ya wawili wa wachezaji wa kablu hiyo yalitangazwa mwezi Machi baada ya watatu katika timu hiyo kuonyesha dalili za virusi vya corona. Kisa kingine ambacho kimetokea katika klabu hiyo kimetangazwa saa chache tu kabla ya mkutano uliotarajiwa kufanyika Jumatatu, Mei 11 kuhusu mipango na maandalizi ya kumaliza msimu. Kulingana na Barber, kisa hicho kimoja kilitokea licha ya juhudi zilizowekwa kati ya wachezaji hao kujikinga na virusi hivyo. Watford FC have become the latest team to oppose plans to use neutral venues when the Premier League resume. Brighton and Aston Villa are against the proposal too. 14 out of 20 clubs are needed to vote in favour for plans to go ahead. #TheScoreKE pic.twitter.com/muf0zwyIvr — Carol Radull (@CarolRadull) May 9, 2020 ‘’ Kwa bahati mbaya mchezaji wa tatu amepatikana na virusi vya corona. Licha ya kuzingatia vikwazo vya kujikinga na corona huku wachezaji wakiacha mazoezi kwa muda, bado mmoja wetu aliambukizwa virusi,’’ Barber alisema. 👇 "The safety of players and staff is top of that list. "Then there’s a series of things: Where will the games be played? When can we start? When can the players train to make sure they’re not at risk of injury? How will the games be aired?"#BHAFC 🔵⚪️ — Brighton & Hove Albion (at 🏡) (@OfficialBHAFC) May 10, 2020 Hadi sasa, Barber hajajitokeza na kufunguka kuhusu mcheaji huyo aliambukizwa virusi vya corona katika timu yake kwa kumtaja jina.. Ligi ya Premia 2019/2010 ilisitishwa tangu Machi kufuatia mlipuko wa virusi vya corona, sasa ripoti zikitokea kuhusu kurejelewa na michuano kuandaliwa bila mashabiki. Huku idadi ya maambukizi yakizidi kuongezaka, baadhi ya nchi za Afrika zimechukua hatua ya kutafuta dawa ya kienyeji kutoka Madacascar inayodaiwa kutibu virusi vya corona.
### Response:
MICHEZO
### End |
WIZARA ya Kilimo imeunda timu ya watu watano kuhakiki ulipwaji wa fedha kwa wakulima wa korosho kwa msimu wa 2018/2019 baada ya kunusa ufi sadi katika malipo hayo.Aidha imemuagiza Mkaguzi na Mdhibiti wa Hesabu za Serikali (CAG) kwenda kuchunguza na kuhakiki matumizi wa fedha za uliokuwa Mfuko wa Wakfu kutokana na kuwepo kwa matumizi yasiyofaa ya fedha Sh bilioni 53.2 .Taarifa hizo mbili zinatakiwa kuwa zimekamilika ifikapo Januari 15 mwakani kwa ajili ya kuchukua hatua stahiki kwa watakaobainika.Hayo yamebainishwa jana jijini hapa na Waziri wa Kilimo, Japhet Hasunga alipozungumza na waandishi wa habari kuhusu mwenendo wa malipo ya korosho zilizonunuliwa na Serikali kupitia Bodi ya Nafaka na Mazao Mchanganyiko kwa mwaka 2018/2019.Alisema mpaka mwisho wa msimu, takribani tani 222,561.2 za korosha ghafi zilikuwa zimekusanywa zikiwa na makadirio ya thamani ya Sh bilioni 723.8.Alisema kati ya korosho hizo zilizokuwa daraja la kwanza zilikuwa tani 204,476.1 zenye thamani ya Sh 674,771,522,700 na zile za daraja la pili zilikuwa tani 18,084.9 zenye thamani ya Sh Sh 47,744,294,400.“Hivyo kumeifanya Serikali iwe imelipa wakulima kwa korosho kwa tani 217,786 zenye thamani ya Sh bilioni 707.8.“Azama ya serikali ilikuwa ni lazima kulipa malipo ya wakulima wote, lakini hadi leo tunapozungumza hapa, malipo ya wakulima bado hajaisha, na hii inatokana na mambo ambayo yamejitokeza kwenye malipo.”Hasunga alisema pamoja na kuwa kamati ya ulinzi na usalama na ile ya kilimo kufanya uhakiki, wamebaini kuwapo udanganyifu mkubwa katika malipo ya wakulima.“ Sasa kutokana na udanganyifu huo unatupa shaka kama viongozi wa wizara kwamba huenda hata baadhi ya ya wakulima waliolipwa sio sahihi.”Hasunga alitolea mfano Chama cha Msingi cha Sangasanga AMUCOS ambacho kimefanya udanganyifu kwa kuongeza kilo zaidi ya 7,000 huku wakilipwa malipo hewa ya zaidi ya Sh milioni 222.2Aidha alisema kuna baadhi ya watu waliolipwa sio wakulima, na ambao hawakuleta korosho kwenye chama cha msingi lakini majina yao yapo kwenye malipo ya mwisho na fedha ambazo zimelipwa kwa watu ambao sio wakulima ni Sh 222, 328, 867 na hii ni kwenye chama kimoja tu cha Sangasanga.Alisema pia katika baadhi ya vyama uhakiki uliweza kuokoa zaidi ya Sh bilioni 1.6 ambazo zingelipwa kwa wakulima hewa.“ Kuna vyama vingine pia tumepata changamoto kama hizo, kule Tandahimba kama isingekuwa uadilifu wa wale waliosimamia uhakiki kulikuwa na Sh bilioni 1. 6 zilikuwa zinapotea na maeneo mengine imeonekana upo udanganyifu.”Hasunga alisema timu hiyo ya watu watano iliyoundwa inatakiwa kuhakikisha inaangalia kama korosho zilizopokelewa ndizo zilipo na ndio kiasi kilichouzwa na kama kuna upungufu ni kiasi gani.Hasunga alisema Timu hiyo pia inatakiwa kuhakiki kama kuna wakulima ambao mpaka sasa bado hawajalipwa.Aidha, Hasunga alisema wizara yake pia imemuagiza CAG kufanya uchunguzi na uhakiki wa matumizi ya fedha Sh bilioni 53.2 za uliokuwa Mfuko wa Wakfu ambazo zililenga kujenga viwanda vitatu, maghala na kuendeleza zao la korosho.“Mwishoni wa mwaka 2016, serikali iliamua kufuta Mfuko a Wakfu na wakati huo kwenye akaunti ya mfuko huo kulikuwa na kiasi cha Sh bilioni 53.2 kwa ajili ya kujenga viwanda vya kubangulia korosho Mkinga mkoani Tanga, Tunduru-Ruvuma na Mkuranga-Pwani.“ Kilichojitokeza Bodi ya Korosho badala ya kutekeleza maagizo ya serikali wakabadilisha matumizi ya fedha, viwanda havikujengwa, maghala hayakujengwa na wakatumia fedha tofauti na maagizo ya serikaliHasunga aliongeza: “ Kilichotushtua mwaka huu wakati minada inaendelea wale walioagiza magunia kwa misimu iliyopita kwamba wanaidai serikali kiasi cha Sh bilioni 12 kwa ajili ya magunia ya msimu wa mwaka 2017/2018.Alisema wakati huo, utaratibu uliokuwepo mnunuzi wa korosho ndiye aliyetakiwa kulipia magunia hayo.“Swali linakuja kuwa fedha za magunia, ni kwanini hazijalipwa na leo Serikali inadaiwa?” alisema.Alisema katika matumizi yaliyoanishwa na Bodi ya Korosho pia ilikuwa ni kuvipa Vyama Vikuu vya ushirika kulipia madeni yao ya nyuma ya benki ambako chama cha TANEKU Ltd kilipewa Sh bilioni 1.87 na chama cha CORECU kilipewa Sh bilioni 2.12. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
WIZARA ya Kilimo imeunda timu ya watu watano kuhakiki ulipwaji wa fedha kwa wakulima wa korosho kwa msimu wa 2018/2019 baada ya kunusa ufi sadi katika malipo hayo.Aidha imemuagiza Mkaguzi na Mdhibiti wa Hesabu za Serikali (CAG) kwenda kuchunguza na kuhakiki matumizi wa fedha za uliokuwa Mfuko wa Wakfu kutokana na kuwepo kwa matumizi yasiyofaa ya fedha Sh bilioni 53.2 .Taarifa hizo mbili zinatakiwa kuwa zimekamilika ifikapo Januari 15 mwakani kwa ajili ya kuchukua hatua stahiki kwa watakaobainika.Hayo yamebainishwa jana jijini hapa na Waziri wa Kilimo, Japhet Hasunga alipozungumza na waandishi wa habari kuhusu mwenendo wa malipo ya korosho zilizonunuliwa na Serikali kupitia Bodi ya Nafaka na Mazao Mchanganyiko kwa mwaka 2018/2019.Alisema mpaka mwisho wa msimu, takribani tani 222,561.2 za korosha ghafi zilikuwa zimekusanywa zikiwa na makadirio ya thamani ya Sh bilioni 723.8.Alisema kati ya korosho hizo zilizokuwa daraja la kwanza zilikuwa tani 204,476.1 zenye thamani ya Sh 674,771,522,700 na zile za daraja la pili zilikuwa tani 18,084.9 zenye thamani ya Sh Sh 47,744,294,400.“Hivyo kumeifanya Serikali iwe imelipa wakulima kwa korosho kwa tani 217,786 zenye thamani ya Sh bilioni 707.8.“Azama ya serikali ilikuwa ni lazima kulipa malipo ya wakulima wote, lakini hadi leo tunapozungumza hapa, malipo ya wakulima bado hajaisha, na hii inatokana na mambo ambayo yamejitokeza kwenye malipo.”Hasunga alisema pamoja na kuwa kamati ya ulinzi na usalama na ile ya kilimo kufanya uhakiki, wamebaini kuwapo udanganyifu mkubwa katika malipo ya wakulima.“ Sasa kutokana na udanganyifu huo unatupa shaka kama viongozi wa wizara kwamba huenda hata baadhi ya ya wakulima waliolipwa sio sahihi.”Hasunga alitolea mfano Chama cha Msingi cha Sangasanga AMUCOS ambacho kimefanya udanganyifu kwa kuongeza kilo zaidi ya 7,000 huku wakilipwa malipo hewa ya zaidi ya Sh milioni 222.2Aidha alisema kuna baadhi ya watu waliolipwa sio wakulima, na ambao hawakuleta korosho kwenye chama cha msingi lakini majina yao yapo kwenye malipo ya mwisho na fedha ambazo zimelipwa kwa watu ambao sio wakulima ni Sh 222, 328, 867 na hii ni kwenye chama kimoja tu cha Sangasanga.Alisema pia katika baadhi ya vyama uhakiki uliweza kuokoa zaidi ya Sh bilioni 1.6 ambazo zingelipwa kwa wakulima hewa.“ Kuna vyama vingine pia tumepata changamoto kama hizo, kule Tandahimba kama isingekuwa uadilifu wa wale waliosimamia uhakiki kulikuwa na Sh bilioni 1. 6 zilikuwa zinapotea na maeneo mengine imeonekana upo udanganyifu.”Hasunga alisema timu hiyo ya watu watano iliyoundwa inatakiwa kuhakikisha inaangalia kama korosho zilizopokelewa ndizo zilipo na ndio kiasi kilichouzwa na kama kuna upungufu ni kiasi gani.Hasunga alisema Timu hiyo pia inatakiwa kuhakiki kama kuna wakulima ambao mpaka sasa bado hawajalipwa.Aidha, Hasunga alisema wizara yake pia imemuagiza CAG kufanya uchunguzi na uhakiki wa matumizi ya fedha Sh bilioni 53.2 za uliokuwa Mfuko wa Wakfu ambazo zililenga kujenga viwanda vitatu, maghala na kuendeleza zao la korosho.“Mwishoni wa mwaka 2016, serikali iliamua kufuta Mfuko a Wakfu na wakati huo kwenye akaunti ya mfuko huo kulikuwa na kiasi cha Sh bilioni 53.2 kwa ajili ya kujenga viwanda vya kubangulia korosho Mkinga mkoani Tanga, Tunduru-Ruvuma na Mkuranga-Pwani.“ Kilichojitokeza Bodi ya Korosho badala ya kutekeleza maagizo ya serikali wakabadilisha matumizi ya fedha, viwanda havikujengwa, maghala hayakujengwa na wakatumia fedha tofauti na maagizo ya serikaliHasunga aliongeza: “ Kilichotushtua mwaka huu wakati minada inaendelea wale walioagiza magunia kwa misimu iliyopita kwamba wanaidai serikali kiasi cha Sh bilioni 12 kwa ajili ya magunia ya msimu wa mwaka 2017/2018.Alisema wakati huo, utaratibu uliokuwepo mnunuzi wa korosho ndiye aliyetakiwa kulipia magunia hayo.“Swali linakuja kuwa fedha za magunia, ni kwanini hazijalipwa na leo Serikali inadaiwa?” alisema.Alisema katika matumizi yaliyoanishwa na Bodi ya Korosho pia ilikuwa ni kuvipa Vyama Vikuu vya ushirika kulipia madeni yao ya nyuma ya benki ambako chama cha TANEKU Ltd kilipewa Sh bilioni 1.87 na chama cha CORECU kilipewa Sh bilioni 2.12.
### Response:
KITAIFA
### End |
VIGELEGELE na shangwe viliibuka katika Uwanja wa Amaan mjini Unguja jana mara alipoingia Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania Dk John Magufuli, kuhudhuria sherehe za Miaka 56 za Mapinduzi ya Zanzibar.Rais Magufuli aliingia katika Uwanja wa Amaan majira ya saa 3.51 asubuhi na kupokea salamu ya heshima kutoka kwa vikosi vya ulinzi, vikiongozwa na Jeshi la Wananchi wa Tanzania(JWTZ) na kupigiwa Wimbo wa Taifa wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania.Alipoingia na kukanyaga zulia jekundu, alipokewa na Mkuu wa Majeshi, Jenerali Venance Mabeyo na wakuu wengine wa vyombo vya ulinzi na usalama. Uwanja wa Amaan wenye uwezo wa kuchukua watu waliokaa wapatao 17,000, ulifurika na kuzidiwa. Watu wengine walishindwa kupata nafasi ya kuingia ndani ya uwanja, kushuhudia sherehe hizo.Rais Magufuli mara baada ya kupokea salamu kutoka kwa vikosi vya ulinzi, vikiongozwa na JWTZ, alikwenda moja kwa moja katika jukwaa la viongozi wakuu na kusalimiana na marais wastaafu wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania, Ali Hassan Mwinyi, Benjamin Mkapa na Jakaya Kikwete.Pia, Rais Magufuli alisalimiana na mawaziri wakuu wastaafu, Edward Lowasa na Frederick Sumaye pamoja na Katibu Mkuu wa Chama Cha Mapinduzi(CCM), Dk Bashiru Ally. Rais wa Zanzibar Dk.Ali Mohamed Shein aliingia katika Uwanja wa Amaan saa 4:09 asubuhi na kuwasalimia wananchi kwa kuzunguka katika Uwanja wa Amaan, huku akiwapungia mkono akiwa katika gari maalumu la JWTZ.Mizinga 21 ilipigwa ikiwa ishara ya maadhimisho ya miaka 56 ya Mapinduzi ya Zanzibar, ambayo yalifikia kilele chake jana. Rais Shein alikagua gwaride rasmi, likiongozwa na JWTZ pamoja na vikosi vingine vya Polisi, Kikosi cha Kupambana na Magendo (KMKM), Kikosi cha Mafunzo (JKU) na Valantia.Hizi ni sherehe za mwisho kwa Dk.Shein kwani anatarajiwa kukamilisha kipindi chake cha miaka kumi cha uongozi ifikapo Oktoba mwaka huu. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
VIGELEGELE na shangwe viliibuka katika Uwanja wa Amaan mjini Unguja jana mara alipoingia Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania Dk John Magufuli, kuhudhuria sherehe za Miaka 56 za Mapinduzi ya Zanzibar.Rais Magufuli aliingia katika Uwanja wa Amaan majira ya saa 3.51 asubuhi na kupokea salamu ya heshima kutoka kwa vikosi vya ulinzi, vikiongozwa na Jeshi la Wananchi wa Tanzania(JWTZ) na kupigiwa Wimbo wa Taifa wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania.Alipoingia na kukanyaga zulia jekundu, alipokewa na Mkuu wa Majeshi, Jenerali Venance Mabeyo na wakuu wengine wa vyombo vya ulinzi na usalama. Uwanja wa Amaan wenye uwezo wa kuchukua watu waliokaa wapatao 17,000, ulifurika na kuzidiwa. Watu wengine walishindwa kupata nafasi ya kuingia ndani ya uwanja, kushuhudia sherehe hizo.Rais Magufuli mara baada ya kupokea salamu kutoka kwa vikosi vya ulinzi, vikiongozwa na JWTZ, alikwenda moja kwa moja katika jukwaa la viongozi wakuu na kusalimiana na marais wastaafu wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania, Ali Hassan Mwinyi, Benjamin Mkapa na Jakaya Kikwete.Pia, Rais Magufuli alisalimiana na mawaziri wakuu wastaafu, Edward Lowasa na Frederick Sumaye pamoja na Katibu Mkuu wa Chama Cha Mapinduzi(CCM), Dk Bashiru Ally. Rais wa Zanzibar Dk.Ali Mohamed Shein aliingia katika Uwanja wa Amaan saa 4:09 asubuhi na kuwasalimia wananchi kwa kuzunguka katika Uwanja wa Amaan, huku akiwapungia mkono akiwa katika gari maalumu la JWTZ.Mizinga 21 ilipigwa ikiwa ishara ya maadhimisho ya miaka 56 ya Mapinduzi ya Zanzibar, ambayo yalifikia kilele chake jana. Rais Shein alikagua gwaride rasmi, likiongozwa na JWTZ pamoja na vikosi vingine vya Polisi, Kikosi cha Kupambana na Magendo (KMKM), Kikosi cha Mafunzo (JKU) na Valantia.Hizi ni sherehe za mwisho kwa Dk.Shein kwani anatarajiwa kukamilisha kipindi chake cha miaka kumi cha uongozi ifikapo Oktoba mwaka huu.
### Response:
KITAIFA
### End |
MICHUANO ya kombe la Chalenji kwa nchi za Afrika Mashariki na Kati kwa wanaume inatarajiwa kutimua vumbi leo mjini Kampala kwa timu za kundi A, wenyeji Uganda wakitarajiwa kuchuana na Burundi na Somalia dhidi ya Djibouti.Michuano hiyo itakayofanyika kwenye uwanja wa Startimes jijini Kampala imeandaliwa na Baraza la soka Afrika Mashariki na Kati (Cecafa). Mechi za kundi B zitachezwa kesho ambapo Kilimanjaro Stars itachuana dhidi ya Kenya na Zanzibar Heroes dhidi ya Sudan. Katika michezo ya leo, wenyeji Uganda ni timu nzuri yenye wachezaji wengi vijana na wamekuwa wako moto baada ya kuonekana kufanya vizuri kwenye michezo kadhaa iliyopita ya Afrika. Na kadhalika, Burundi pia sio wabaya ni moja ya timu zenye ushindani mkubwa.Mara ya mwisho Uganda kuchuana na Burundi katika michuano hiyo, ni mwaka 2017 walitoka suluhu. Huenda Uganda kwasababu wako kwenye kiwanja walichokizoea ikawa nafuu kwao kutowaangusha mashabiki wao. Mechi ya Somalia na Djibouti.Timu hizo hazikushiriki mashindano yaliyopita huenda sasa wakaja na nguvu. Somalia kama watakuwa wameita wachezaji wao wanaocheza soka la kulipwa nje basi watakuwa kwenye nafasi ya kufanya vizuri. Siku za hivi karibuni walionekana kubadilika na kuonyesha soka la kiushindani tofauti na miaka iliyopita. Kwa upande wa Djibouti nao pengine watakuwa wamejiandaa kuja kushindana la sivyo, wanaweza kula kichapo kwa ndugu zao hao wa Somalia. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
MICHUANO ya kombe la Chalenji kwa nchi za Afrika Mashariki na Kati kwa wanaume inatarajiwa kutimua vumbi leo mjini Kampala kwa timu za kundi A, wenyeji Uganda wakitarajiwa kuchuana na Burundi na Somalia dhidi ya Djibouti.Michuano hiyo itakayofanyika kwenye uwanja wa Startimes jijini Kampala imeandaliwa na Baraza la soka Afrika Mashariki na Kati (Cecafa). Mechi za kundi B zitachezwa kesho ambapo Kilimanjaro Stars itachuana dhidi ya Kenya na Zanzibar Heroes dhidi ya Sudan. Katika michezo ya leo, wenyeji Uganda ni timu nzuri yenye wachezaji wengi vijana na wamekuwa wako moto baada ya kuonekana kufanya vizuri kwenye michezo kadhaa iliyopita ya Afrika. Na kadhalika, Burundi pia sio wabaya ni moja ya timu zenye ushindani mkubwa.Mara ya mwisho Uganda kuchuana na Burundi katika michuano hiyo, ni mwaka 2017 walitoka suluhu. Huenda Uganda kwasababu wako kwenye kiwanja walichokizoea ikawa nafuu kwao kutowaangusha mashabiki wao. Mechi ya Somalia na Djibouti.Timu hizo hazikushiriki mashindano yaliyopita huenda sasa wakaja na nguvu. Somalia kama watakuwa wameita wachezaji wao wanaocheza soka la kulipwa nje basi watakuwa kwenye nafasi ya kufanya vizuri. Siku za hivi karibuni walionekana kubadilika na kuonyesha soka la kiushindani tofauti na miaka iliyopita. Kwa upande wa Djibouti nao pengine watakuwa wamejiandaa kuja kushindana la sivyo, wanaweza kula kichapo kwa ndugu zao hao wa Somalia.
### Response:
MICHEZO
### End |
BISSAU, GUINEA RAIS wa nchini Guinea Bissau, Jose Mario, amemwaga fedha kwa wachezaji wa timu ya taifa ili kuwapa nguvu ya kufanya vizuri katika michuano ya Kombe la Mataifa ya Afrika nchini Gabon, michuano hiyo inatarajia kuanza kutimua vumbi kesho. Rais huyo aliitaka Serikali kutoa kiasi cha CFA milioni 12 kwa kila mchezaji ambazo ni sawa na 2,720,490 za Tanzania kwa kila mchezaji ikiwa ni furaha kuliona taifa hilo likishiriki michuano hiyo kwa mara ya kwanza. “Tumeamua kufanya hivi kuwapa furaha wachezaji wetu kwa sababu tumewapa kazi kubwa ya kutuwakilisha katika michuano hiyo mikubwa ya kimataifa nchini Gabon,” lilisema Shirikisho la Soka nchini Guinea Bissau. Hata hivyo, shirikisho hilo limesema kwamba, limekubaliana na Serikali kuwapa ofa ya usafiri kwa baadhi ya wachezaji ili kuongeza nguvu ya kushangilia. “Kazi yetu kubwa ni kutaka kuwafanya wachezaji wetu wajione kama wapo nyumbani katika michuano hiyo, tunaamini mashabiki wetu wakiwa wengi watatoa nguvu kwa wachezaji kufanya vizuri na tupo tayari kufanya hivyo. Tunatarajia kukamilisha ndoto zetu, lengo kubwa ni kuhakikisha tunaweka historia katika soka kwenye michuano hii, ni mara yetu ya kwanza kushiriki na ndio maana tuna lengo kubwa la kuweka historia,” waliongeza. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
BISSAU, GUINEA RAIS wa nchini Guinea Bissau, Jose Mario, amemwaga fedha kwa wachezaji wa timu ya taifa ili kuwapa nguvu ya kufanya vizuri katika michuano ya Kombe la Mataifa ya Afrika nchini Gabon, michuano hiyo inatarajia kuanza kutimua vumbi kesho. Rais huyo aliitaka Serikali kutoa kiasi cha CFA milioni 12 kwa kila mchezaji ambazo ni sawa na 2,720,490 za Tanzania kwa kila mchezaji ikiwa ni furaha kuliona taifa hilo likishiriki michuano hiyo kwa mara ya kwanza. “Tumeamua kufanya hivi kuwapa furaha wachezaji wetu kwa sababu tumewapa kazi kubwa ya kutuwakilisha katika michuano hiyo mikubwa ya kimataifa nchini Gabon,” lilisema Shirikisho la Soka nchini Guinea Bissau. Hata hivyo, shirikisho hilo limesema kwamba, limekubaliana na Serikali kuwapa ofa ya usafiri kwa baadhi ya wachezaji ili kuongeza nguvu ya kushangilia. “Kazi yetu kubwa ni kutaka kuwafanya wachezaji wetu wajione kama wapo nyumbani katika michuano hiyo, tunaamini mashabiki wetu wakiwa wengi watatoa nguvu kwa wachezaji kufanya vizuri na tupo tayari kufanya hivyo. Tunatarajia kukamilisha ndoto zetu, lengo kubwa ni kuhakikisha tunaweka historia katika soka kwenye michuano hii, ni mara yetu ya kwanza kushiriki na ndio maana tuna lengo kubwa la kuweka historia,” waliongeza.
### Response:
MICHEZO
### End |
NYOTA wa muziki nchini jana walijitokeza kwenye viwanja vya Karimjee, Dar es Salaam kutoa heshima za mwisho kwa Mkurugenzi wa Vipindi na Uzalishaji Clouds Media Group, Rugemalila Mutahaba (48) aliyefariki dunia mapema wiki hii.Baadhi yao walitoa burudani, risala na wengine wakimzungumzia namna walivyofanya naye kazi enzi za uhai wake na kuwasaidia katika kuendesha gudurumu la maisha.Miongoni mwa wasanii walioshindwa kuzungumza na kuzimia kutokana na majonzi ni Elias Barnaba ambaye alikumbuka wema aliotendewa na marehemu Ruge na baadaye kushindwa kuzungumza kabisa na kutolewa jukwaani.“Ruge alikuwa kama Baba na Mama yangu kwani ilifikia hatua kuingia hata katika matatizo yangu yasiyomuhusu, alinitetea pia katika muziki wangu kwa kukubali kipaji changu tangu mwanzo naanza kujiunga na kituo cha sanaa cha THT,”amesema.“Ruge akinywa fanta akibakiza nusu ujue mimi ndio nainywa, akila kipande cha kuku kidari robo akibakiza ujue nakula mimi… wasanii wengi wa THT wametoka kwenye familia za hali ya chini kwa hiyo wote baba yetu alikuwa Ruge,” amesema Barnaba.Ukiachilia mbali Barnaba, msanii nyota wa kike Faustina Charles ‘Nandy’ alipewa nafasi ya kutumbuiza wimbo wa dini aliokuwa anaupenda marehemu unaofahamika kama Nikumbushe lakini alishindwa kumaliza.Wimbo huo Nandy aliwahi kuimba katika moja ya matamasha yaliyoandaliwa na marehemu ikiwa ni kopi ya msanii wa muziki wa injili Angel Bernard.Nandy alishindwa kuimba wimbo huo na kuanza kulia hali iliyosababisha mtoto mkubwa wa marehemu Ruge, Mwachi kwenda kumtoa jukwaani.Pia, Mbunge wa jimbo la Mikumi na msanii mkongwe wa muziki wa bongo fleva Joseph Haule ‘Prefesa Jay’ alisema Ruge alipousikia wimbo wake wa Chemsha Bongo aliutabiria kuwa unaweza kufanya mapinduzi makubwa ya muziki nchini.“Nakumbuka Ruge alipousikia wimbo huu aliniambia utafanya mapinduzi kuanzia kwa wazee, vijana na kweli ulikuja ukafanya vizuri kwenye moja ya tamasha waliloandaa ambapo uliweka rekodi ya kujitokeza watu wengi,”alisema.Alisema wimbo huo ulifanya vizuri kiasi cha kuwavutia vijana wengi kujitokeza na kufanya muziki. Kwa upande wake, Nickson Simon ‘Niki wa Pili’ alisema alianzisha fursa na kuzunguka nchi nzima na kuzungumza na vijana ana kwa ana. Alisema alifanya semina 92 mikoa 16 kwa miaka 16 na kutoa mawazo ya kileo yanayoweza kuishi zaidi ya miaka 150.Msiba huo licha ya simanzi kwa familia na watu wa karibu na marehemu, ni kama uliendeshwa kiburudani kwani kundi la THT lilitumbuiza nyimbo za kumuenzi na kutambua kazi kubwa aliyofanya kwao.Kundi hilo liliongozwa na wasanii maarufu akiwemo Lina Sanga, Lameck Dito, Recho Haule, Barnaba, Nandy, Mwasiti Almasi, Amini, Mataluma na wengine wengi.Wasanii kibao waliojitokeza kutoa heshima za mwisho wakiwemo kundi la Wasafi likiongozwa na Meneja wao Babu Tale, Rajabu Abdul ‘Harmonize’, Raymond Mwakyusa ‘Rayvanny’ Romy Jons na kiongozi wao Diamond Platnumz aliyekuwa ‘akipigiwa’ kelele na wadau kadhaa nchini kumtaka kuhudhuria msibani.Wengine waliojitokeza ni Hamad Seneda ‘Madee’, Fareed Kubanda ‘Fid Q’ Abubakar Chande ‘Dogo Janja’, wasanii wa injili kama Flora Mbasha, Christina Shusho, Goodluck Gozbet, waigizaji Elizabeth Michael ‘Lulu’ Shamsa Ford,na wengine kibao. Ruge anatarajiwa kusafirishwa leo kuelekea kwao Bukoba, Kagera kwa maziko yanayotarajiwa kufanyika kesho. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
NYOTA wa muziki nchini jana walijitokeza kwenye viwanja vya Karimjee, Dar es Salaam kutoa heshima za mwisho kwa Mkurugenzi wa Vipindi na Uzalishaji Clouds Media Group, Rugemalila Mutahaba (48) aliyefariki dunia mapema wiki hii.Baadhi yao walitoa burudani, risala na wengine wakimzungumzia namna walivyofanya naye kazi enzi za uhai wake na kuwasaidia katika kuendesha gudurumu la maisha.Miongoni mwa wasanii walioshindwa kuzungumza na kuzimia kutokana na majonzi ni Elias Barnaba ambaye alikumbuka wema aliotendewa na marehemu Ruge na baadaye kushindwa kuzungumza kabisa na kutolewa jukwaani.“Ruge alikuwa kama Baba na Mama yangu kwani ilifikia hatua kuingia hata katika matatizo yangu yasiyomuhusu, alinitetea pia katika muziki wangu kwa kukubali kipaji changu tangu mwanzo naanza kujiunga na kituo cha sanaa cha THT,”amesema.“Ruge akinywa fanta akibakiza nusu ujue mimi ndio nainywa, akila kipande cha kuku kidari robo akibakiza ujue nakula mimi… wasanii wengi wa THT wametoka kwenye familia za hali ya chini kwa hiyo wote baba yetu alikuwa Ruge,” amesema Barnaba.Ukiachilia mbali Barnaba, msanii nyota wa kike Faustina Charles ‘Nandy’ alipewa nafasi ya kutumbuiza wimbo wa dini aliokuwa anaupenda marehemu unaofahamika kama Nikumbushe lakini alishindwa kumaliza.Wimbo huo Nandy aliwahi kuimba katika moja ya matamasha yaliyoandaliwa na marehemu ikiwa ni kopi ya msanii wa muziki wa injili Angel Bernard.Nandy alishindwa kuimba wimbo huo na kuanza kulia hali iliyosababisha mtoto mkubwa wa marehemu Ruge, Mwachi kwenda kumtoa jukwaani.Pia, Mbunge wa jimbo la Mikumi na msanii mkongwe wa muziki wa bongo fleva Joseph Haule ‘Prefesa Jay’ alisema Ruge alipousikia wimbo wake wa Chemsha Bongo aliutabiria kuwa unaweza kufanya mapinduzi makubwa ya muziki nchini.“Nakumbuka Ruge alipousikia wimbo huu aliniambia utafanya mapinduzi kuanzia kwa wazee, vijana na kweli ulikuja ukafanya vizuri kwenye moja ya tamasha waliloandaa ambapo uliweka rekodi ya kujitokeza watu wengi,”alisema.Alisema wimbo huo ulifanya vizuri kiasi cha kuwavutia vijana wengi kujitokeza na kufanya muziki. Kwa upande wake, Nickson Simon ‘Niki wa Pili’ alisema alianzisha fursa na kuzunguka nchi nzima na kuzungumza na vijana ana kwa ana. Alisema alifanya semina 92 mikoa 16 kwa miaka 16 na kutoa mawazo ya kileo yanayoweza kuishi zaidi ya miaka 150.Msiba huo licha ya simanzi kwa familia na watu wa karibu na marehemu, ni kama uliendeshwa kiburudani kwani kundi la THT lilitumbuiza nyimbo za kumuenzi na kutambua kazi kubwa aliyofanya kwao.Kundi hilo liliongozwa na wasanii maarufu akiwemo Lina Sanga, Lameck Dito, Recho Haule, Barnaba, Nandy, Mwasiti Almasi, Amini, Mataluma na wengine wengi.Wasanii kibao waliojitokeza kutoa heshima za mwisho wakiwemo kundi la Wasafi likiongozwa na Meneja wao Babu Tale, Rajabu Abdul ‘Harmonize’, Raymond Mwakyusa ‘Rayvanny’ Romy Jons na kiongozi wao Diamond Platnumz aliyekuwa ‘akipigiwa’ kelele na wadau kadhaa nchini kumtaka kuhudhuria msibani.Wengine waliojitokeza ni Hamad Seneda ‘Madee’, Fareed Kubanda ‘Fid Q’ Abubakar Chande ‘Dogo Janja’, wasanii wa injili kama Flora Mbasha, Christina Shusho, Goodluck Gozbet, waigizaji Elizabeth Michael ‘Lulu’ Shamsa Ford,na wengine kibao. Ruge anatarajiwa kusafirishwa leo kuelekea kwao Bukoba, Kagera kwa maziko yanayotarajiwa kufanyika kesho.
### Response:
MICHEZO
### End |
Yanga imesonga mbele kwa mabao 2-1 baada ya kushinda bao 1-0 katika mechi ya kwanza iliyochezwa Dar es Salaam.Ikiwa ugenini Victoria jana, Yanga ilitawala karibu muda wote wa mchezo huo kabla wenyeji hawajazinduka dakika za mwisho za kipindi cha pili na kusawazisha bao.Ibrahim Ajibu ndiye aliyeifungia Yanga bao jana katika dakika ya 45 baada ya kupata krosi nzuri ya Hassan Kessy.Kwa ushindi huo Yanga inatarajiwa kukutana na mshindi kati ya El Mereikh ya Sudan au Township Rollers ya Botswana waliotarajiwa kucheza jana usiku.Katika mechi ya kwanza Merreikh ilifungwa mabao 3-0 ugenini Botswana. Yanga licha ya kucheza bila mshambuliaji wake tegemeo, Obrey Chirwa jana ilicheza vizuri na kwa kujiamini ingawa ilishindwa kutumia nafasi kadhaa ilizopata.Dakika ya sita tu kuanza kwa mchezo huo Papy Tshishimbi alipata nafasi ya wazi ikapanguliwa na kipa wa Louis, pia, dakika 23 alipata nafasi akapaisha mpira nje. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Yanga imesonga mbele kwa mabao 2-1 baada ya kushinda bao 1-0 katika mechi ya kwanza iliyochezwa Dar es Salaam.Ikiwa ugenini Victoria jana, Yanga ilitawala karibu muda wote wa mchezo huo kabla wenyeji hawajazinduka dakika za mwisho za kipindi cha pili na kusawazisha bao.Ibrahim Ajibu ndiye aliyeifungia Yanga bao jana katika dakika ya 45 baada ya kupata krosi nzuri ya Hassan Kessy.Kwa ushindi huo Yanga inatarajiwa kukutana na mshindi kati ya El Mereikh ya Sudan au Township Rollers ya Botswana waliotarajiwa kucheza jana usiku.Katika mechi ya kwanza Merreikh ilifungwa mabao 3-0 ugenini Botswana. Yanga licha ya kucheza bila mshambuliaji wake tegemeo, Obrey Chirwa jana ilicheza vizuri na kwa kujiamini ingawa ilishindwa kutumia nafasi kadhaa ilizopata.Dakika ya sita tu kuanza kwa mchezo huo Papy Tshishimbi alipata nafasi ya wazi ikapanguliwa na kipa wa Louis, pia, dakika 23 alipata nafasi akapaisha mpira nje.
### Response:
MICHEZO
### End |
Na WINFRIDA MTOI- DAR ES SALAAM TIMU ya Tanzania Prisons, imetoa kichapo cha mabao 6-1 kwa Karasha ya Ligi Daraja la Tatu, katika mchezo wa kirafiki uliopigwa juzi kwenye dimba la Sokoine, Mbeya. Mchezo huo ni maandalizi ya kuelekea katika mchezo wa mwendelezo wa Ligi Kuu Tanzania Bara, ambapo maafande hao wa Jeshi la Magereza wananatarajia kuumana na JKT Tanzania, Juni 23 mwaka huu. Kabla ya mchezo huo, Prisons ilijipima na Mbeya City pia ya Ligi Kuu na kulazimishwa suluhu. Akizungumzia maandalizi yao, Kocha Mkuu wa Prisons, Mohammed Rishard ‘Adolf’, alisema ameridhishwa na maendelea ya kikosi chake na kuahidi kusaka timu nyingine za kujipima ubavu. “Tumecheza mechi nyingine ya kirafiki na Karasha FC, tumeshinda 6-1, vijana wangu wanajitahidi, ila atujafikia malengo hasa katika safu ya ushambuliaji,” alisema. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Na WINFRIDA MTOI- DAR ES SALAAM TIMU ya Tanzania Prisons, imetoa kichapo cha mabao 6-1 kwa Karasha ya Ligi Daraja la Tatu, katika mchezo wa kirafiki uliopigwa juzi kwenye dimba la Sokoine, Mbeya. Mchezo huo ni maandalizi ya kuelekea katika mchezo wa mwendelezo wa Ligi Kuu Tanzania Bara, ambapo maafande hao wa Jeshi la Magereza wananatarajia kuumana na JKT Tanzania, Juni 23 mwaka huu. Kabla ya mchezo huo, Prisons ilijipima na Mbeya City pia ya Ligi Kuu na kulazimishwa suluhu. Akizungumzia maandalizi yao, Kocha Mkuu wa Prisons, Mohammed Rishard ‘Adolf’, alisema ameridhishwa na maendelea ya kikosi chake na kuahidi kusaka timu nyingine za kujipima ubavu. “Tumecheza mechi nyingine ya kirafiki na Karasha FC, tumeshinda 6-1, vijana wangu wanajitahidi, ila atujafikia malengo hasa katika safu ya ushambuliaji,” alisema.
### Response:
MICHEZO
### End |
Mwishoni mwa mwezi uliopita wachezaji hao waliongozana na Mkurugenzi wa Ufundi wa Shirikisho la soka Tanzania (TFF), Salum Madadi kwenda Afrika Kusini kwa majaribio kabla ya kurejea nchini wiki iliyopita wakiwa wamefuzu na kinachofuata ni kufanya taratibu za kuwachukua.Wachezaji hao ni Athumani Maulid, Kelvin Deogratius, Maziku Amani, Asad Juma na Issa Makamba. Akizungumza jana Rais wa TFF, Jamal Malinzi alisema vijana hao wamemfurahisha na anataka watoke wengi zaidi kucheza soka nje ya nchi.Alisema lengo ni vijana hao wakacheze soka nje kupata uzoefu zaidi na kuja kilisaidia taifa.“Taarifa nilizopita ni kwamba vijana hao wamefanya vizuri na wanatakiwa kwenye kikosi cha vijana chini ya umri wa miaka 20 cha Orlando Pirates,” alisema Malinzi.TFF ipo kwenye maandalizi ya kupata kikosi imara cha timu ya vijana kwa ajili ya fainali za Afrika kwa vijana wa umri huo zitakazofanyika nchini mwaka 2019.Kikosi cha vijana hao kimeshaandaliwa chini ya kocha Bakari Shime ambapo huwa kinafanya ziara ya mikoani kucheza mechi za kirafiki kila mwezi kwa ajili ya kukiimarisha. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Mwishoni mwa mwezi uliopita wachezaji hao waliongozana na Mkurugenzi wa Ufundi wa Shirikisho la soka Tanzania (TFF), Salum Madadi kwenda Afrika Kusini kwa majaribio kabla ya kurejea nchini wiki iliyopita wakiwa wamefuzu na kinachofuata ni kufanya taratibu za kuwachukua.Wachezaji hao ni Athumani Maulid, Kelvin Deogratius, Maziku Amani, Asad Juma na Issa Makamba. Akizungumza jana Rais wa TFF, Jamal Malinzi alisema vijana hao wamemfurahisha na anataka watoke wengi zaidi kucheza soka nje ya nchi.Alisema lengo ni vijana hao wakacheze soka nje kupata uzoefu zaidi na kuja kilisaidia taifa.“Taarifa nilizopita ni kwamba vijana hao wamefanya vizuri na wanatakiwa kwenye kikosi cha vijana chini ya umri wa miaka 20 cha Orlando Pirates,” alisema Malinzi.TFF ipo kwenye maandalizi ya kupata kikosi imara cha timu ya vijana kwa ajili ya fainali za Afrika kwa vijana wa umri huo zitakazofanyika nchini mwaka 2019.Kikosi cha vijana hao kimeshaandaliwa chini ya kocha Bakari Shime ambapo huwa kinafanya ziara ya mikoani kucheza mechi za kirafiki kila mwezi kwa ajili ya kukiimarisha.
### Response:
MICHEZO
### End |
KIONGOZI wa mbio za Mwenge wa Uhuru mwaka huu, Mkonge Ally, amegoma kuzindua mradi wa kwanza wa ujenzi wa Zahanati ya Kijiji cha Igunda kutokana na mgongano wa taarifa.Katika hatua nyingine, vijana 29 wa Chama Cha Mapinduzi (UVCC) Mkoa wa Songwe, wamejeruhiwa na mmoja kupoteza maisha baada ya kugongwa na gari muda mfupi kabla ya shamrashamra za uzinduzi wa Mwenge wa Uhuru mkoani Songwe juzi.Kiongozi huyo alikataa kuzindua mradi huo wa kwanza wilayani Mbozi, baada ya taarifa aliyosomewa na Ofisa Mtendaji wa Kijiji cha Igunda, Mwanyukwa Myuki kuonesha kwamba Sh 537,000 za ujenzi wa zahanati hiyo, zimetokana na michango ya Mwenge wa Uhuru iliyochangishwa na Ofisi ya Mkuu wa Wilaya. Mtendaji huyo alisema jengo hilo limegharimu Sh 32,726,400 zilizotolewa na wadau ambapo wananchi wametoa Sh 13,721,300, halmashauri Sh 10,355,011, Mfuko wa Jimbo Sh 1, 278, 000 na Sh 6, 835, 000 zimetoka kwa wadau wa maendeleo.Baada ya taarifa hiyo, Mkuu wa Wilaya ya Mbozi, John Palingo, alimkaribisha kiongozi huyo wa mbio za Mwenge wa Uhuru ambaye alihoji inakuaje taarifa iliyosomwa na Mkuu wa Mkoa wa Songwe, Brigedia Jenerali (mstaafu), Nicodemus Mwengela haikuonesha kama miradi ya Mkoa kuna pesa za Mwenge, ambazo zimegharamia miradi ya mkoa huo. Hata hivyo, Palingo alimtaka kiongozi wa mbio hizo za Mwenge mwaka huu, kukubaliana na taarifa ya wilaya kwa vile ndiyo iliyokuwa na miradi na ni sahihi. “Mheshimiwa kiongozi wa mbio za Mwenge wa Uhuru, nakuomba ukubali taarifa yetu kwa kuwa ni sahihi, Katibu Tawala amechangisha fedha na nyingine zimekuja katika mradi huu,” alisema.Mererani Palingo ambaye alionesha kushitushwa na uamuzi huo wa kiongozi huyo wa Mwenge kukata kuzindua mradi huo, alisema fedha hizo Sh 537,000 ziligharamia uwekaji wa umeme kwenye zahanati hiyo. Baada ya kukataa kuzindua zahanati hiyo, kiongozi huyo wa mbio za Mwenge alitoa ujumbe wa mbio za Mwenge mwaka huu, kwa kuwataka wananchi watunze vyanzo vya maji na wakumbuke kushiriki uchaguzi wa serikali za mitaa mwaka huu.Mwenge wa Uhuru uliwashwa juzi na Makamu wa Rais, Samia Suluhu Hassan katika uwanja wa Kimondo katika mji mdogo wa Mlowo wilayani Mbozi. Kwa upande wa ajali, Kamanda wa Polisi Mkoa wa Songwe, George Kyando alisema vijana hao 29 wa UVCCM, walijeruhiwa na mmoja kupoteza maisha katika ajali ya kugongwa na gari, muda mfupi kabla ya shamrashamra za uzinduzi wa Mwenge juzi.Kwamba vijana hao walikuwa kwenye mchakamchaka, ikiwa ni shamrashamra za uzinduzi wa mbio za Mwenge wa Uhuru. “Aliyekufa amefahamika kwa jina la Fatuma Ngamilo, watu 29 ni majeruhi, wamelazwa Hospitali ya Wilaya Songwe na watano kati yao wamekimbizwa Hospitali ya Rufaa ya Mbeya kutokana na hali zao kutoridhisha,” alisema Kyando. Alisema ajali hiyo ilitokana na gari lililokuwa linasafirishwa nje ya nchi maarufu kama IT, likitokea bandarini Dar es Salaam kwenda Zambia, kuacha njia na kuwagonga vijana hao. Mwenyekiti wa UVCCM Mkoa wa Songwe, Andrew Kadege alisema chama hicho kimepata pigo kubwa kutokana na ajali hiyo. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
KIONGOZI wa mbio za Mwenge wa Uhuru mwaka huu, Mkonge Ally, amegoma kuzindua mradi wa kwanza wa ujenzi wa Zahanati ya Kijiji cha Igunda kutokana na mgongano wa taarifa.Katika hatua nyingine, vijana 29 wa Chama Cha Mapinduzi (UVCC) Mkoa wa Songwe, wamejeruhiwa na mmoja kupoteza maisha baada ya kugongwa na gari muda mfupi kabla ya shamrashamra za uzinduzi wa Mwenge wa Uhuru mkoani Songwe juzi.Kiongozi huyo alikataa kuzindua mradi huo wa kwanza wilayani Mbozi, baada ya taarifa aliyosomewa na Ofisa Mtendaji wa Kijiji cha Igunda, Mwanyukwa Myuki kuonesha kwamba Sh 537,000 za ujenzi wa zahanati hiyo, zimetokana na michango ya Mwenge wa Uhuru iliyochangishwa na Ofisi ya Mkuu wa Wilaya. Mtendaji huyo alisema jengo hilo limegharimu Sh 32,726,400 zilizotolewa na wadau ambapo wananchi wametoa Sh 13,721,300, halmashauri Sh 10,355,011, Mfuko wa Jimbo Sh 1, 278, 000 na Sh 6, 835, 000 zimetoka kwa wadau wa maendeleo.Baada ya taarifa hiyo, Mkuu wa Wilaya ya Mbozi, John Palingo, alimkaribisha kiongozi huyo wa mbio za Mwenge wa Uhuru ambaye alihoji inakuaje taarifa iliyosomwa na Mkuu wa Mkoa wa Songwe, Brigedia Jenerali (mstaafu), Nicodemus Mwengela haikuonesha kama miradi ya Mkoa kuna pesa za Mwenge, ambazo zimegharamia miradi ya mkoa huo. Hata hivyo, Palingo alimtaka kiongozi wa mbio hizo za Mwenge mwaka huu, kukubaliana na taarifa ya wilaya kwa vile ndiyo iliyokuwa na miradi na ni sahihi. “Mheshimiwa kiongozi wa mbio za Mwenge wa Uhuru, nakuomba ukubali taarifa yetu kwa kuwa ni sahihi, Katibu Tawala amechangisha fedha na nyingine zimekuja katika mradi huu,” alisema.Mererani Palingo ambaye alionesha kushitushwa na uamuzi huo wa kiongozi huyo wa Mwenge kukata kuzindua mradi huo, alisema fedha hizo Sh 537,000 ziligharamia uwekaji wa umeme kwenye zahanati hiyo. Baada ya kukataa kuzindua zahanati hiyo, kiongozi huyo wa mbio za Mwenge alitoa ujumbe wa mbio za Mwenge mwaka huu, kwa kuwataka wananchi watunze vyanzo vya maji na wakumbuke kushiriki uchaguzi wa serikali za mitaa mwaka huu.Mwenge wa Uhuru uliwashwa juzi na Makamu wa Rais, Samia Suluhu Hassan katika uwanja wa Kimondo katika mji mdogo wa Mlowo wilayani Mbozi. Kwa upande wa ajali, Kamanda wa Polisi Mkoa wa Songwe, George Kyando alisema vijana hao 29 wa UVCCM, walijeruhiwa na mmoja kupoteza maisha katika ajali ya kugongwa na gari, muda mfupi kabla ya shamrashamra za uzinduzi wa Mwenge juzi.Kwamba vijana hao walikuwa kwenye mchakamchaka, ikiwa ni shamrashamra za uzinduzi wa mbio za Mwenge wa Uhuru. “Aliyekufa amefahamika kwa jina la Fatuma Ngamilo, watu 29 ni majeruhi, wamelazwa Hospitali ya Wilaya Songwe na watano kati yao wamekimbizwa Hospitali ya Rufaa ya Mbeya kutokana na hali zao kutoridhisha,” alisema Kyando. Alisema ajali hiyo ilitokana na gari lililokuwa linasafirishwa nje ya nchi maarufu kama IT, likitokea bandarini Dar es Salaam kwenda Zambia, kuacha njia na kuwagonga vijana hao. Mwenyekiti wa UVCCM Mkoa wa Songwe, Andrew Kadege alisema chama hicho kimepata pigo kubwa kutokana na ajali hiyo.
### Response:
KITAIFA
### End |
LONDON, ENGLAND NYASI za viwanja saba vya Ligi Kuu nchini England zinatarajia kuwa na wakati mgumu kutokana na michuano hiyo kuendelea leo. Wagonga nyundo wa jiji la London, West ham ambao wanashika nafasi ya sita katika msimamo wa ligi, leo hii watakuwa kwenye uwanja wao wa Boleyn Ground na kuwakaribisha washika bunduki, Arsenal ambao wapo nafasi ya tatu katika msimamo. West Ham wanahitaji kushinda ili waweze kupanda nafasi moja huku wakiwaombea mabaya Man United katika mchezo wao dhidi ya Tottenham ambao utapigwa kesho huku wakiwa nafasi ya tano na kuwaacha West Ham pointi mbili. Hata hivyo, Arsenal wanahitaji ushindi japokuwa bado watakuwa wanasalia katika nafasi hiyo ya tatu hata kama wakapoteza ama kushinda. Aston Villa ambao wanaburuza mkia watakua nyumbani Villa Park kuwakabili Bournemouth ambao wanashika nafasi ya 13, bado Aston Villa wana wakati mgumu katika mchezo huu na tayari wapo kwenye taa ya kushuka daraja msimu huu. Man City watashuka katika uwanja wao wa Etihad kusaka pointi tatu kwa kucheza na West Bromwich Albion, huku Swansea wakikipiga na Chelsea mchezo utakaochezwa katika dimba la Libert. Michezo mingine ambayo itapigwa leo ni pamoja na Crystal Pale na Norwich, Southampton dhidi ya Newcastle, huku Watford ikipambana na Everton. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
LONDON, ENGLAND NYASI za viwanja saba vya Ligi Kuu nchini England zinatarajia kuwa na wakati mgumu kutokana na michuano hiyo kuendelea leo. Wagonga nyundo wa jiji la London, West ham ambao wanashika nafasi ya sita katika msimamo wa ligi, leo hii watakuwa kwenye uwanja wao wa Boleyn Ground na kuwakaribisha washika bunduki, Arsenal ambao wapo nafasi ya tatu katika msimamo. West Ham wanahitaji kushinda ili waweze kupanda nafasi moja huku wakiwaombea mabaya Man United katika mchezo wao dhidi ya Tottenham ambao utapigwa kesho huku wakiwa nafasi ya tano na kuwaacha West Ham pointi mbili. Hata hivyo, Arsenal wanahitaji ushindi japokuwa bado watakuwa wanasalia katika nafasi hiyo ya tatu hata kama wakapoteza ama kushinda. Aston Villa ambao wanaburuza mkia watakua nyumbani Villa Park kuwakabili Bournemouth ambao wanashika nafasi ya 13, bado Aston Villa wana wakati mgumu katika mchezo huu na tayari wapo kwenye taa ya kushuka daraja msimu huu. Man City watashuka katika uwanja wao wa Etihad kusaka pointi tatu kwa kucheza na West Bromwich Albion, huku Swansea wakikipiga na Chelsea mchezo utakaochezwa katika dimba la Libert. Michezo mingine ambayo itapigwa leo ni pamoja na Crystal Pale na Norwich, Southampton dhidi ya Newcastle, huku Watford ikipambana na Everton.
### Response:
MICHEZO
### End |
JESHI la Polisi mkoani Mbeya linatuhumiwa kusababisha kifo cha mfanyabiashara ya machungwa, Allen Mapunda mkazi wa Uwanja wa Ndege, Kata ya Iyela mkoani hapa baada ya kumkamata na baadaye kufariki dunia wakati akipatiwa matibabu katika Hospitali ya Rufaa Mbeya. Mashuhuda wa tukio hilo walidai kuwa siku ya tukio Mapunda alikuwa katika kibanda cha kuchezea ‘pool table’ na kamari. Walidai polisi wa doria walifika katika kibanda hicho saa 5:00 usiku na Mapunda alipowaona alikimbilia katika kibanda cha chakula. Mmoja wa wahusika wa kibanda cha chakula, Vicent Abraham (26), alisema baada ya Mapunda kukimbilia huko, aliwaambia askari wanakuja. “Nadhani walimsikia wakaja na kutukamata nikiwamo na mimi kwa madai kuwa nilichelewa kufunga,” alisema Abraham. Mama mdogo wa marehemu, Aris Mapunda, alisema siku ya Jumamosi alipata taarifa kuwa mwanawe amekamatwa kwa kosa la uzururaji na alipokwenda kumwekea dhamana Jumapili, alimkuta akiwa dhaifu, anatetemeka huku akilalamika alipigwa na askari. Aris alisema baada ya kuachiwa, walimpeleka Hospitali ya Mkoa kwa matibabu na baadaye walimhamishia Hospitali ya Rufaa Kanda ya Nyanda za Juu Kusini ambako alifariki dunia wakati akiendelea na matibabu. “Madaktari walituuliza huyu mtu mbona inaonekana kama kapigwa sana, maana kila unapomgusa analalamika. “Wakatuuliza kama polisi wametupa fomu maalumu ya matibabu (PF3), nikawaambia hawakutupa. “Lakini awali kabla hatujaondoka kituoni tuliomba hiyo fomu na askari mmoja akatujibu ya nini, kwani amepigwa? Huyo anaumwa ugonjwa wa Mungu tu. “Wakati tunatoka kituoni, alikuwa anapumua kwa shida na anazungumza kwa tabu, ukimuuliza swali anakuangalia na kudondosha machozi, aliweza kusema ‘wamenipiga na sijafanya kosa lolote’,” alisema Aris. Hata hivyo, baada ya taarifa za kifo cha kijana huyo kusambaa, kundi la vijana lilifanya uharibifu katika ofisi za kata na kuvamia nyumbani kwa Mwenyekiti wa Mtaa wa Iyela 2, Boazi Kazimoto kwa kile walichodai ndiye aliwaita polisi waliomkamata Mapunda na kusababisha kifo chake. Kazimoto alisema akiwa nyumbani kwake alipewa taarifa vijana wanamtafuta wakimtuhumu kuwaita polisi ambao walimkamata Mapunda na hatimaye kufariki dunia. “Jumapili saa mbili usiku kundi la vijana lilivamia nyumbani kwangu na kunitaka nitoke nje, lakini watoto wangu walinizuia, baadaye nikasikia mabomu,” alisema. Kamanda wa Polisi Mkoa wa Mbeya, Mohammed Mpinga, alisema taarifa za kifo hicho atazitoa leo mara baada ya kuziandaa. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
JESHI la Polisi mkoani Mbeya linatuhumiwa kusababisha kifo cha mfanyabiashara ya machungwa, Allen Mapunda mkazi wa Uwanja wa Ndege, Kata ya Iyela mkoani hapa baada ya kumkamata na baadaye kufariki dunia wakati akipatiwa matibabu katika Hospitali ya Rufaa Mbeya. Mashuhuda wa tukio hilo walidai kuwa siku ya tukio Mapunda alikuwa katika kibanda cha kuchezea ‘pool table’ na kamari. Walidai polisi wa doria walifika katika kibanda hicho saa 5:00 usiku na Mapunda alipowaona alikimbilia katika kibanda cha chakula. Mmoja wa wahusika wa kibanda cha chakula, Vicent Abraham (26), alisema baada ya Mapunda kukimbilia huko, aliwaambia askari wanakuja. “Nadhani walimsikia wakaja na kutukamata nikiwamo na mimi kwa madai kuwa nilichelewa kufunga,” alisema Abraham. Mama mdogo wa marehemu, Aris Mapunda, alisema siku ya Jumamosi alipata taarifa kuwa mwanawe amekamatwa kwa kosa la uzururaji na alipokwenda kumwekea dhamana Jumapili, alimkuta akiwa dhaifu, anatetemeka huku akilalamika alipigwa na askari. Aris alisema baada ya kuachiwa, walimpeleka Hospitali ya Mkoa kwa matibabu na baadaye walimhamishia Hospitali ya Rufaa Kanda ya Nyanda za Juu Kusini ambako alifariki dunia wakati akiendelea na matibabu. “Madaktari walituuliza huyu mtu mbona inaonekana kama kapigwa sana, maana kila unapomgusa analalamika. “Wakatuuliza kama polisi wametupa fomu maalumu ya matibabu (PF3), nikawaambia hawakutupa. “Lakini awali kabla hatujaondoka kituoni tuliomba hiyo fomu na askari mmoja akatujibu ya nini, kwani amepigwa? Huyo anaumwa ugonjwa wa Mungu tu. “Wakati tunatoka kituoni, alikuwa anapumua kwa shida na anazungumza kwa tabu, ukimuuliza swali anakuangalia na kudondosha machozi, aliweza kusema ‘wamenipiga na sijafanya kosa lolote’,” alisema Aris. Hata hivyo, baada ya taarifa za kifo cha kijana huyo kusambaa, kundi la vijana lilifanya uharibifu katika ofisi za kata na kuvamia nyumbani kwa Mwenyekiti wa Mtaa wa Iyela 2, Boazi Kazimoto kwa kile walichodai ndiye aliwaita polisi waliomkamata Mapunda na kusababisha kifo chake. Kazimoto alisema akiwa nyumbani kwake alipewa taarifa vijana wanamtafuta wakimtuhumu kuwaita polisi ambao walimkamata Mapunda na hatimaye kufariki dunia. “Jumapili saa mbili usiku kundi la vijana lilivamia nyumbani kwangu na kunitaka nitoke nje, lakini watoto wangu walinizuia, baadaye nikasikia mabomu,” alisema. Kamanda wa Polisi Mkoa wa Mbeya, Mohammed Mpinga, alisema taarifa za kifo hicho atazitoa leo mara baada ya kuziandaa.
### Response:
KITAIFA
### End |
Na BENJAMIN MASESE -NANSIO MKUU wa Wilaya ya Ukerewe, Estomih Chang’ah, amesema hali ya usalama wa wilaya hiyo si shwari kutokana na viasharia ambavyo vinaweza kusababisha maafa muda wowote. Alimwomba Naibu Waziri wa Ardhi, Nyumba na Maendeleo ya Makazi, Angelina Mabula kulifikisha suala hilo sehemu husika. Chang’ah alisema moja ya kiasharia cha kutokuwapo usalama wa raia ni kivuko cha MV Nyerere ambacho hufanya safari zake kati ya Ukara na Bugorola Alisema kivuko hicho kimekuwa kikizua hofu mara kwa mara kutokana na kuharibikia katikati ya ziwa. “Kwa kuwa wilaya hii ipo kisiwani na baadhi ya wakazi wa Ukerewe wanaishi katika visiwa vidogo vidogo, ninaweza kusema hali si shwari kwa baadhi ya wananchi hasa wanaosafiri au kusihi Ukara na Bugorola. “Naomba suala hili ulifikishe kwa wizara husika ili lifanyiwe kazi kwa uzito wake,” alisema. Alisema jambo la pili ambalo si zuri ni vitendo vya watoto wa shule kupewa ujauzito. “Hapa Ukerewe mimba si za kuuliza. Kibaya zaidi tunapofuatilia ipo tabia ya wazazi kushirikiana na watuhumiwa na kuyamaliza huko huko. “Tunashindwa kupata ushirikiano kumkamata aliyempa mimba mtoto, isitoshe na hata mwanafunzi anakuwa hayupo tayari kumtaja. “Jambo hilo ni kubwa kwa kiasi chake ingawa vyombo vya dola vinapambana nalo… tunashindwa kufikia malengo ambayo tunayakusudia yaani Ukerewe wanazaliana kweli kweli,” alisema. Naye Waziri Mabula alisema suala la kivuko, katika bajeti ya 2017/2018, Wizara ya Ujenzi, Uchukuzi na Mawasiliano, imekitengea fedha na aliahidi kulifikisha kwa waziri husika. Kuhusu mimba, alisema kwa mujibu wa sheria, mtuhumiwa anapaswa kwenda jela miaka 30. Aliomba uwepoa mpango wa kuangalia kufanya maboresho ya kuwahusisha wazazi wa wanafunzi ambao wanashindwa kutoa ushirikiano ili nao wajumuishwe katika adhabu ya miaka 30 jela. “Kuhusu uvuvi haramu, hili suala lipo katika Wilaya ya Ukerewe, Musoma na Ilemela, sasa ninachoomba ifanyike operesheni ya pamoja ambayo itahusisha vyombo vyote. “Maana tukifanya hapa Ukerewe watakimbilia kule Musoma au Ilemela, sasa tujipange ili msako ufanyike kwa pamoja katika wilaya zote,” alisema. Wakati huohuo, Naibu Waziri amemfuta cheo, Ofisa Ardhi Mteule wa Halmashauri ya Wilaya ya Ukerewe, Eliah Mtakama akidaiwa kuwa mzembe kazini na kushindwa kutimiza majukumu yake kwa miaka 14. Vilevile, alimfuta cheo, Ofisa Ardhi Msaidizi wa Wilaya hiyo, Samwel Msungu, kabla ya kurejeshewa tena baada ya kuwasilisha nyaraka alizozitoa wizarani akielezea changamoto ambazo zilimfanya kutotimiza majukumu yake ipasavyo ya kuingiza takwimu katika mfumo maalumu wa utambuzi wa wamiliki wa viwanja na ulipaji kodi kwa miaka miwili mfululizo. Mabula alichukua hatua hiyo baada ya Mtakama kuwasilisha taarifa ya idara ya ardhi katika wilaya hiyo huku ikiwa na upungufu mkubwa ambao ulisababisha kuongezeka migogoro kati ya wananchi na serikali, taasisi za dini na mashirika binafsi na hakuna jitihada zilizowekwa kutatua kero hizo. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Na BENJAMIN MASESE -NANSIO MKUU wa Wilaya ya Ukerewe, Estomih Chang’ah, amesema hali ya usalama wa wilaya hiyo si shwari kutokana na viasharia ambavyo vinaweza kusababisha maafa muda wowote. Alimwomba Naibu Waziri wa Ardhi, Nyumba na Maendeleo ya Makazi, Angelina Mabula kulifikisha suala hilo sehemu husika. Chang’ah alisema moja ya kiasharia cha kutokuwapo usalama wa raia ni kivuko cha MV Nyerere ambacho hufanya safari zake kati ya Ukara na Bugorola Alisema kivuko hicho kimekuwa kikizua hofu mara kwa mara kutokana na kuharibikia katikati ya ziwa. “Kwa kuwa wilaya hii ipo kisiwani na baadhi ya wakazi wa Ukerewe wanaishi katika visiwa vidogo vidogo, ninaweza kusema hali si shwari kwa baadhi ya wananchi hasa wanaosafiri au kusihi Ukara na Bugorola. “Naomba suala hili ulifikishe kwa wizara husika ili lifanyiwe kazi kwa uzito wake,” alisema. Alisema jambo la pili ambalo si zuri ni vitendo vya watoto wa shule kupewa ujauzito. “Hapa Ukerewe mimba si za kuuliza. Kibaya zaidi tunapofuatilia ipo tabia ya wazazi kushirikiana na watuhumiwa na kuyamaliza huko huko. “Tunashindwa kupata ushirikiano kumkamata aliyempa mimba mtoto, isitoshe na hata mwanafunzi anakuwa hayupo tayari kumtaja. “Jambo hilo ni kubwa kwa kiasi chake ingawa vyombo vya dola vinapambana nalo… tunashindwa kufikia malengo ambayo tunayakusudia yaani Ukerewe wanazaliana kweli kweli,” alisema. Naye Waziri Mabula alisema suala la kivuko, katika bajeti ya 2017/2018, Wizara ya Ujenzi, Uchukuzi na Mawasiliano, imekitengea fedha na aliahidi kulifikisha kwa waziri husika. Kuhusu mimba, alisema kwa mujibu wa sheria, mtuhumiwa anapaswa kwenda jela miaka 30. Aliomba uwepoa mpango wa kuangalia kufanya maboresho ya kuwahusisha wazazi wa wanafunzi ambao wanashindwa kutoa ushirikiano ili nao wajumuishwe katika adhabu ya miaka 30 jela. “Kuhusu uvuvi haramu, hili suala lipo katika Wilaya ya Ukerewe, Musoma na Ilemela, sasa ninachoomba ifanyike operesheni ya pamoja ambayo itahusisha vyombo vyote. “Maana tukifanya hapa Ukerewe watakimbilia kule Musoma au Ilemela, sasa tujipange ili msako ufanyike kwa pamoja katika wilaya zote,” alisema. Wakati huohuo, Naibu Waziri amemfuta cheo, Ofisa Ardhi Mteule wa Halmashauri ya Wilaya ya Ukerewe, Eliah Mtakama akidaiwa kuwa mzembe kazini na kushindwa kutimiza majukumu yake kwa miaka 14. Vilevile, alimfuta cheo, Ofisa Ardhi Msaidizi wa Wilaya hiyo, Samwel Msungu, kabla ya kurejeshewa tena baada ya kuwasilisha nyaraka alizozitoa wizarani akielezea changamoto ambazo zilimfanya kutotimiza majukumu yake ipasavyo ya kuingiza takwimu katika mfumo maalumu wa utambuzi wa wamiliki wa viwanja na ulipaji kodi kwa miaka miwili mfululizo. Mabula alichukua hatua hiyo baada ya Mtakama kuwasilisha taarifa ya idara ya ardhi katika wilaya hiyo huku ikiwa na upungufu mkubwa ambao ulisababisha kuongezeka migogoro kati ya wananchi na serikali, taasisi za dini na mashirika binafsi na hakuna jitihada zilizowekwa kutatua kero hizo.
### Response:
KITAIFA
### End |
Na MASYENENE DAMIAN-MWANZA
MAMLAKA ya Chakula na Dawa (TFDA) Kanda ya Ziwa, imewafunda wajasiriamali wanaojihusisha na biashara ya usindikaji, uzalishaji wa chakula jijini Mwanza, ili kutatua changamoto ya ubora na usalama wa chakula nchini.
Mafunzo hayo ya siku mbili yalilenga kuwasaidia wajasiriamali hao kuzijua sheria, kanuni na miongozo ya usindikaji, uzalishaji wa chakula kilicho salama na bora.
Mafunzo hayo yalitolewa na wataalamu kutoka TFDA, Shirika la Viwango Tanzania (TBS), Shirika la Kuhudumia Viwanda Vidogo Vidogo (Sido) na sekta ya afya mkoani Mwanza.
Wakizungumzia changamoto mbalimbali zinazowakabili, wasindikaji hao waliziomba mamlaka husika za Serikali kuweka mazingira rafiki katika sekta hiyo, ikiwa ni pamoja na kuondoa urasimu katika kusajili bidhaa na majengo, mitaji na mikopo katika taasisi za fedha.
Mmoja wa wasindikaji wa pilipili na unga wa lishe, Victoria Gachocha, alisema wanalazimika kununua vifungashio vya bidhaa zao kutoka nje ya nchi kwa sababu vya ndani havina ubora na vinapatikana kwa gharama kubwa.
Alisema upatikanaji wa vifungashio vilivyo bora, kutengewa maeneo ya usindikaji, gharama kubwa za usajili wa bidhaa na kulindwa kwa haki za wabunifu wa bidhaa hizo, bado ni changamoto kwao hivyo aliiomba Serikali kuangalia namna ya kuwasaidia ili waweze kuzalisha kwa tija zaidi.
Msindikaji wa vinywaji, Mkishage Julius, alilalamikia ugumu wa kupima ubora wa bidhaa hiyo ambapo sampuli zake hulazimika kupelekwa jijini Dar es Salaam kwa Mkemia Mkuu wa Serikali, hivyo aliomba huduma hiyo isogezwe karibu na watumiaji.
Katibu Tawala Msaidizi wa Mkoa wa Mwanza upande wa uchumi na uzalishaji, Johansen Kwayu, aliwahimiza wasindikaji hao wadogo kuwashirikisha wataalamu wa mamlaka hizo katika uzalishaji wa bidhaa zao.
“Ubora na usalama wa chakula ni sharti muhimu kwa wateja tunaowalenga na kutusaidia kudumu katika biashara tunayoifanya,” alisema.
Mwezeshaji wa semina hiyo kutoka TFDA, Lazaro Mwangole, alisema bidhaa nyingi zinazoletwa na wasindikaji kusajiliwa hazina ubora na hazikidhi viwango kwa sababu hawajui taratibu za kufuata.
“Maelezo mengi yanayowekwa kwenye vifungashio yanapotosha, wengi wanaigana tu kwa sababu bidhaa zinafanana, kuna tatizo la usafi katika sehemu za kusindika vyakula na ukadiriaji wa muda wa matumizi ya bidhaa, hivyo tunapenda kuona wasindikaji wote wanazalisha bidhaa kulingana na sheria na viwango vilivyopo,” alisema.
Ofisa Biashara wa Sido Mkoa wa Mwanza, Maneno Maporo, alisema wanaendelea kutatua changamoto ya upatikanaji wa vifungashio ambapo wameendelea kuvinunua kwa wingi kutoka viwanda vikubwa na kuviuza kwa bei nafuu kwa wajasiriamali. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Na MASYENENE DAMIAN-MWANZA
MAMLAKA ya Chakula na Dawa (TFDA) Kanda ya Ziwa, imewafunda wajasiriamali wanaojihusisha na biashara ya usindikaji, uzalishaji wa chakula jijini Mwanza, ili kutatua changamoto ya ubora na usalama wa chakula nchini.
Mafunzo hayo ya siku mbili yalilenga kuwasaidia wajasiriamali hao kuzijua sheria, kanuni na miongozo ya usindikaji, uzalishaji wa chakula kilicho salama na bora.
Mafunzo hayo yalitolewa na wataalamu kutoka TFDA, Shirika la Viwango Tanzania (TBS), Shirika la Kuhudumia Viwanda Vidogo Vidogo (Sido) na sekta ya afya mkoani Mwanza.
Wakizungumzia changamoto mbalimbali zinazowakabili, wasindikaji hao waliziomba mamlaka husika za Serikali kuweka mazingira rafiki katika sekta hiyo, ikiwa ni pamoja na kuondoa urasimu katika kusajili bidhaa na majengo, mitaji na mikopo katika taasisi za fedha.
Mmoja wa wasindikaji wa pilipili na unga wa lishe, Victoria Gachocha, alisema wanalazimika kununua vifungashio vya bidhaa zao kutoka nje ya nchi kwa sababu vya ndani havina ubora na vinapatikana kwa gharama kubwa.
Alisema upatikanaji wa vifungashio vilivyo bora, kutengewa maeneo ya usindikaji, gharama kubwa za usajili wa bidhaa na kulindwa kwa haki za wabunifu wa bidhaa hizo, bado ni changamoto kwao hivyo aliiomba Serikali kuangalia namna ya kuwasaidia ili waweze kuzalisha kwa tija zaidi.
Msindikaji wa vinywaji, Mkishage Julius, alilalamikia ugumu wa kupima ubora wa bidhaa hiyo ambapo sampuli zake hulazimika kupelekwa jijini Dar es Salaam kwa Mkemia Mkuu wa Serikali, hivyo aliomba huduma hiyo isogezwe karibu na watumiaji.
Katibu Tawala Msaidizi wa Mkoa wa Mwanza upande wa uchumi na uzalishaji, Johansen Kwayu, aliwahimiza wasindikaji hao wadogo kuwashirikisha wataalamu wa mamlaka hizo katika uzalishaji wa bidhaa zao.
“Ubora na usalama wa chakula ni sharti muhimu kwa wateja tunaowalenga na kutusaidia kudumu katika biashara tunayoifanya,” alisema.
Mwezeshaji wa semina hiyo kutoka TFDA, Lazaro Mwangole, alisema bidhaa nyingi zinazoletwa na wasindikaji kusajiliwa hazina ubora na hazikidhi viwango kwa sababu hawajui taratibu za kufuata.
“Maelezo mengi yanayowekwa kwenye vifungashio yanapotosha, wengi wanaigana tu kwa sababu bidhaa zinafanana, kuna tatizo la usafi katika sehemu za kusindika vyakula na ukadiriaji wa muda wa matumizi ya bidhaa, hivyo tunapenda kuona wasindikaji wote wanazalisha bidhaa kulingana na sheria na viwango vilivyopo,” alisema.
Ofisa Biashara wa Sido Mkoa wa Mwanza, Maneno Maporo, alisema wanaendelea kutatua changamoto ya upatikanaji wa vifungashio ambapo wameendelea kuvinunua kwa wingi kutoka viwanda vikubwa na kuviuza kwa bei nafuu kwa wajasiriamali.
### Response:
KITAIFA
### End |
Katika mchezo wa juzi Temeke iliwafunga Pwani kwa mabao 34-17 na kuendelea kuongoza katika msimamo wa michuano hiyo wakiwa na pointi 10.Kutokana na ushindi huo iwapo itaendelea kufanya vizuri katika mchezo mmoja baada ya jana kucheza dhidi ya Dodoma itajiweka katika nafasi nzuri ya kutetea ubingwa wao.Timu hiyo imebakiza mchezo wake dhidi ya Tabora utakaopigwa kesho jioni. Kwa upande wa timu nyingine Mjini Magharibi ilijikuta ikipoteza mchezo wake dhidi ya Dodoma baada ya kuchapwa mabao 28 - 23.Katika msimamo wa michuano hiyo, Mjini Magharibi inashika nafasi ya pili ikiwa na pointi nane nyuma ya Temeke baada ya kushinda michezo minne na kupoteza mmoja.Pia, timu ya Kinondoni iliifunga Tabora kwa mabao 35 - 21 na wakati huo Arusha ikiifunga Ilala kwa mabao 35-19. Timu hizo zina pointi sita kila moja, huku zikiwa zimecheza michezo minne na kupoteza mchezo mmoja.Michuano hiyo inatarajiwa kumalizika kesho kwa timu za Tabora kuchuana na Arusha na Pwani dhidi ya Dodoma.Mwenyekiti wa Chama cha Netiboli Tanzania (Chaneta) Anna Kibira alisema michuano hiyo imekuwa na upinzani mkali kutokana na kila timu kuwa na wachezaji wengi vijana. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Katika mchezo wa juzi Temeke iliwafunga Pwani kwa mabao 34-17 na kuendelea kuongoza katika msimamo wa michuano hiyo wakiwa na pointi 10.Kutokana na ushindi huo iwapo itaendelea kufanya vizuri katika mchezo mmoja baada ya jana kucheza dhidi ya Dodoma itajiweka katika nafasi nzuri ya kutetea ubingwa wao.Timu hiyo imebakiza mchezo wake dhidi ya Tabora utakaopigwa kesho jioni. Kwa upande wa timu nyingine Mjini Magharibi ilijikuta ikipoteza mchezo wake dhidi ya Dodoma baada ya kuchapwa mabao 28 - 23.Katika msimamo wa michuano hiyo, Mjini Magharibi inashika nafasi ya pili ikiwa na pointi nane nyuma ya Temeke baada ya kushinda michezo minne na kupoteza mmoja.Pia, timu ya Kinondoni iliifunga Tabora kwa mabao 35 - 21 na wakati huo Arusha ikiifunga Ilala kwa mabao 35-19. Timu hizo zina pointi sita kila moja, huku zikiwa zimecheza michezo minne na kupoteza mchezo mmoja.Michuano hiyo inatarajiwa kumalizika kesho kwa timu za Tabora kuchuana na Arusha na Pwani dhidi ya Dodoma.Mwenyekiti wa Chama cha Netiboli Tanzania (Chaneta) Anna Kibira alisema michuano hiyo imekuwa na upinzani mkali kutokana na kila timu kuwa na wachezaji wengi vijana.
### Response:
MICHEZO
### End |
Na MWANDISHI WETU-DAR ES SALAM WIZARA wa Ardhi, Nyumba na Maendeleo ya Makazi imepokea vifaa kwa uanzishaji wa masjala za kutunza nakala za hati za umiliki wa ardhi, ikiwa sehemu ya urasimishaji wa makazi unaofanyika nchi nzima. Vifaa vilivyotolewa ni kompyuta tano na mashine mbili za uchapishaji wa nyaraka mbalimbali za urasimishaji wa makazi. Akizungumza wakati wa tafrija fupi ya kukabidhiwa vifaa hivyo katika ofisi za Ardhi, Dar es Salaam mwishoni mwa wiki, Waziri wa Ardhi, Nyumba na Maendeleo ya Makazi, William Lukuvi alisema kuwa uanzishwaji wa masjala hizo ni sehemu ya utakelezaji wa maelekezo ya Rais Dk. John Magufuli aliyeagiza Wizara ya Ardhi kuondoa kero zote za ardhi zinazowakabili wananchi. “Niwashukuru Benki ya Maendeleo ya TIB ya kuunga jitihada za kuanzisha masjala hizi ambazo ni sehemu ya utekelezaji wa maelekezo ya Mheshimiwa Rais, hivyo zitasaidia kupunguza kero za Watanzania wanaposhughulikia masuala ya umiliki wa ardhi,” alisema Lukuvi. Alisema kuwa lengo la urasimishaji ni kuhakikisha usalama wa miliki na kuwezesha upatikanaji wa maeneo kwa huduma za kijamii na miundombinu kwa njia shirikishi. Aliongeza kuwa kazi hiyo itasaidia mzunguko wa fedha na kuimarisha uchumi kwa kuwa utasaidia wananchi kutumia nyumba zao kama dhamana ili kuweza kukopa katika taasisi za kifedha, pia litasaidia kuzipa fursa taasisi hizo kuweza kuhakiki umiliki wa waombaji wa mikopo. Kwa upande wake, Mkurugenzi wa Mipango, Mikakati na Uhusiano wa Kitaasisi za Benki ya Maendeleo ya TIB, Patrick Mongella, alisema kwa kiasi kikubwa taasisi za kifedha zinaitegemea Wizara ya Ardhi kwa utoaji wa mikopo kwa watu na taasisi mbalimbali ambao wanatumia ardhi kama sehemu ya dhamana ya mikopo yao. “Zoezi hili ni muhimu kwa taasisi za fedha ikiwemo TIB kwa kuwa kwa kiasi kikubwa shughuli za ukopeshaji zinatumia ardhi kama sehemu ya dhamana ya mikopo,” alisema Mongella. Aliongeza kuwa TIB kama benki ya Serikali iliona ni fursa nzuri ya kuunga mkono jitihada za wizara hili kuisaidia katika uwekaji wa kumbukumbu katika urasimishaji wa ardhi. Alisema suala la urasimishaji wa makazi linahusisha kutambua, kupanga, kupima na kumilikisha maeneo yaliyoendelezwa bila kupangwa. Hivi karibuni akiwasilisha bungeni makadirio ya mapato na matumizi ya Wizara ya Ardhi kwa mwaka wa fedha 2020/21, Lukuvi alisema katika kipindi cha miaka mitano wizara yake imeweza kuidhinisha michoro ya mipangomiji ya urasimishaji yenye viwanja 703,836. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Na MWANDISHI WETU-DAR ES SALAM WIZARA wa Ardhi, Nyumba na Maendeleo ya Makazi imepokea vifaa kwa uanzishaji wa masjala za kutunza nakala za hati za umiliki wa ardhi, ikiwa sehemu ya urasimishaji wa makazi unaofanyika nchi nzima. Vifaa vilivyotolewa ni kompyuta tano na mashine mbili za uchapishaji wa nyaraka mbalimbali za urasimishaji wa makazi. Akizungumza wakati wa tafrija fupi ya kukabidhiwa vifaa hivyo katika ofisi za Ardhi, Dar es Salaam mwishoni mwa wiki, Waziri wa Ardhi, Nyumba na Maendeleo ya Makazi, William Lukuvi alisema kuwa uanzishwaji wa masjala hizo ni sehemu ya utakelezaji wa maelekezo ya Rais Dk. John Magufuli aliyeagiza Wizara ya Ardhi kuondoa kero zote za ardhi zinazowakabili wananchi. “Niwashukuru Benki ya Maendeleo ya TIB ya kuunga jitihada za kuanzisha masjala hizi ambazo ni sehemu ya utekelezaji wa maelekezo ya Mheshimiwa Rais, hivyo zitasaidia kupunguza kero za Watanzania wanaposhughulikia masuala ya umiliki wa ardhi,” alisema Lukuvi. Alisema kuwa lengo la urasimishaji ni kuhakikisha usalama wa miliki na kuwezesha upatikanaji wa maeneo kwa huduma za kijamii na miundombinu kwa njia shirikishi. Aliongeza kuwa kazi hiyo itasaidia mzunguko wa fedha na kuimarisha uchumi kwa kuwa utasaidia wananchi kutumia nyumba zao kama dhamana ili kuweza kukopa katika taasisi za kifedha, pia litasaidia kuzipa fursa taasisi hizo kuweza kuhakiki umiliki wa waombaji wa mikopo. Kwa upande wake, Mkurugenzi wa Mipango, Mikakati na Uhusiano wa Kitaasisi za Benki ya Maendeleo ya TIB, Patrick Mongella, alisema kwa kiasi kikubwa taasisi za kifedha zinaitegemea Wizara ya Ardhi kwa utoaji wa mikopo kwa watu na taasisi mbalimbali ambao wanatumia ardhi kama sehemu ya dhamana ya mikopo yao. “Zoezi hili ni muhimu kwa taasisi za fedha ikiwemo TIB kwa kuwa kwa kiasi kikubwa shughuli za ukopeshaji zinatumia ardhi kama sehemu ya dhamana ya mikopo,” alisema Mongella. Aliongeza kuwa TIB kama benki ya Serikali iliona ni fursa nzuri ya kuunga mkono jitihada za wizara hili kuisaidia katika uwekaji wa kumbukumbu katika urasimishaji wa ardhi. Alisema suala la urasimishaji wa makazi linahusisha kutambua, kupanga, kupima na kumilikisha maeneo yaliyoendelezwa bila kupangwa. Hivi karibuni akiwasilisha bungeni makadirio ya mapato na matumizi ya Wizara ya Ardhi kwa mwaka wa fedha 2020/21, Lukuvi alisema katika kipindi cha miaka mitano wizara yake imeweza kuidhinisha michoro ya mipangomiji ya urasimishaji yenye viwanja 703,836.
### Response:
KITAIFA
### End |
WAZIRI wa Ardhi, Nyumba na Maendeleo ya Makazi, William Lukuvi, amesema Waziri wa Maliasili na Utalii, Dk. Hamis Kigwangalla, hakumuuliza kuhusu suala la kiwanja namba 4091 kilichoko Njiro jijini Arusha, alichodai kilivamiwa na watu, akiwamo mmoja wa mawaziri wakuu ambaye hakumtaja jina moja kwa moja na kujenga nyumba za makazi. Januari 31, mwaka huu, Dk. Kigwangalla, alitangaza notisi ya siku 30 kwa watu waliovamia kiwanja hicho chenye ukubwa wa heka 20.215, kuwasilisha nyaraka za umiliki pamoja na vibali vya ujenzi kwa Kamishna wa Ardhi. Notisi hiyo pia iliwataka wavamizi wa kiwanja hicho alichosema kinamilikiwa na Hifadhi ya Taifa ya Ngorongoro, kuambatanisha barua yenye maelekezo kwa nini majengo hayo yasivunjwe kupisha uendelezaji wa mradi wa taasisi ya Serikali. Aidha, katika moja ya kauli zake, Dk. Kigwangalla, alisema Wizara ya Ardhi inafanya uhakiki ili …… | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
WAZIRI wa Ardhi, Nyumba na Maendeleo ya Makazi, William Lukuvi, amesema Waziri wa Maliasili na Utalii, Dk. Hamis Kigwangalla, hakumuuliza kuhusu suala la kiwanja namba 4091 kilichoko Njiro jijini Arusha, alichodai kilivamiwa na watu, akiwamo mmoja wa mawaziri wakuu ambaye hakumtaja jina moja kwa moja na kujenga nyumba za makazi. Januari 31, mwaka huu, Dk. Kigwangalla, alitangaza notisi ya siku 30 kwa watu waliovamia kiwanja hicho chenye ukubwa wa heka 20.215, kuwasilisha nyaraka za umiliki pamoja na vibali vya ujenzi kwa Kamishna wa Ardhi. Notisi hiyo pia iliwataka wavamizi wa kiwanja hicho alichosema kinamilikiwa na Hifadhi ya Taifa ya Ngorongoro, kuambatanisha barua yenye maelekezo kwa nini majengo hayo yasivunjwe kupisha uendelezaji wa mradi wa taasisi ya Serikali. Aidha, katika moja ya kauli zake, Dk. Kigwangalla, alisema Wizara ya Ardhi inafanya uhakiki ili ……
### Response:
KITAIFA
### End |
Na MWANDISHI WETU-DAR ES SALAAM NI wazi kwamba katika kipindi cha miezi 12 ya utawala wa Rais Dk. John Magufuli, ametikiswa na sekta takriban tano kutokana na kutokuwapo usimamizi mzuri katika maeneo husika. Sekta hizo ni afya, bandari, elimu, hifadhi na uchumi. AFYA Kwa upande wa sekta ya afya, jambo ambalo linaonyesha kutikisa utawala huu wa Rais Magufuli ni ukosefu wa dawa. Jambo hilo lilileta mkanganyiko baada ya kuenea taarifa kwamba kuna uhaba wa dawa za binadamu, lakini Waziri wa Afya Maendeleo ya Jamii, Jinsia, Wazee na Watoto, Ummy Mwalimu, alikanusa taarifa hizo akisema zipo dawa za kutosha. Oktoba 11, mwaka huu, Makamu wa Rais, Samia Suluhu Hassan, alisema ukosefu wa dawa unaojitokeza hivi sasa ni wa muda mfupi. Kauli hiyo ya Samia ambayo aliitoa wakati akiweka jiwe la msingi katika ujenzi wa wodi ya wazazi Hospitali ya Mwananyamala, ilikinzana na ya Waziri Ummy. Samia alitoa kauli hiyo baada ya kuelezwa na Mganga Mfawidhi wa hospitali hiyo, Dk. Daniel Nkungu, kuwa wamekuwa wakikabiliwa na upungufu wa dawa. UCHUMI Septemba 12 mwaka huu, World Intellectual Property Organization (WIPO) imeiweka Tanzania katika nafasi ya 105 duniani katika ubunifu (innovation achievers) kwa mujibu wa ripoti ya Global Innovation Index (GII) 2016. Kwa upande wa Afrika Mashariki, kwa nafasi hiyo Tanzania inashika mkia, huku Kenya ikiongoza katika ubunifu ikiwa nafasi ya 80 miongoni mwa nchi 128 duniani, ikifuatiwa na Rwanda (83), Uganda (99) na Burundi nafasi ya 123. Kwa nafasi hiyo, ni wazi kuwa ripoti hiyo inachafua na kurudisha nyuma juhudi za Rais Magufuli za kufanya Tanzania iwe ya viwanda kwani ubunifu ni suala muhimu sana kwenye sekta hiyo. Ripoti ya GII huchapishwa kila mwaka, lakini ya mwaka huu inaonyesha nafasi za nchi mbalimbali katika mambo ya kiuchumi katika mazingira ya kuwezesha ubunifu. Sekta ya fedha Kwa mwaka huu, kumekuwa na wimbi la watu kuuza mali zao, ikiwamo mahoteli, majengo na viwanja, huku wengine wakilalamika kukosa wateja. Si hilo tu, hatua ya Serikali kuhamisha fedha zake kutoka katika benki za kibiashara kwenda Benki Kuu ya Tanzania (BoT) kwa kile ilichosema kuwa mfumo huo ulikuwa ukitumika kufanya ufisadi, imeonekana kuziathiri taasisi hizo za kifedha. Tayari benki kadhaa zimeonyesha kushindwa kujiongoza na nyingine kupata hasara kutokana na hali ngumu ya uendeshaji. Oktoba mwaka huu, Kampuni ua udalali ya Kilindi Auction Mart, ilitangaza kwa niaba ya Benki ya Maendeleo (TIB) kupiga mnada viwanja vilivyowekwa dhamana katika maeneo ya Kunduchi Mtongani, Tegeta na Kyela. Lakini, athari ni kubwa zaidi kwa Benki ya Twiga Bancorp ambayo Oktoba 28 iliwekwa chini ya usimamizi wa Benki Kuu (BoT) baada ya kufikia mtaji hasi wa Sh bilioni 21, ikiwa ni chini ya kiwango cha kisheria, sababu mojawapo ikiwa ni wakopaji kutorejesha fedha. Sakata la Dangote Kiwanda cha saruji cha Dangote kilichopo mkoani Mtwara, kilisitisha uzalishaji kutokana na kuelemewa na gharama za uendeshaji, hivyo kuwaacha watumiaji wake njiapanda. Jarida maarufu linalofuatilia nyendo za kibiashara za watu wenye ukwasi mkubwa duniani, akiwamo Dangote, Forbes, lilipata kuripoti kuwa uamuzi wa menejementi ya Dangote kusitisha uzalishaji umetokana na kuongezeka kwa gharama kubwa ya uendeshaji. Sababu nyingine ambayo ilitajwa katika jarida hilo kupitia tovuti yake, ni kile ilichodai ‘kutozingatiwa kwa makubaliano ya mkataba’. Forbes lilitaja sababu nyingine ya kusitishwa kwa uzalishaji wa kiwanda hicho kuwa ni hatua ya Serikali kusitisha uamuzi wa kuiondolea Kampuni ya Dangote ushuru wa forodha katika mafuta ya dizeli ambayo imekuwa ikiyaingiza nchini kuendeshea mitambo yake. Kwa mujibu wa Forbes, kiwanda hicho kiliomba TPDC kusaidiwa upatikanaji wa gesi asilia kwa bei nafuu, lakini maombi yao yalikataliwa. Wakati Forbes wakiripoti hayo, TPDC katika taarifa yake iliyotolewa katikati ya mzozo huo, ilisema kiwanda hicho kilikuwa kikitaka kuuziwa gesi kwa bei ya chini mno. Kwa mujibu wa TPDC, kiwanda hicho kimeomba kupewa gesi asilia kwa bei ambayo hapa nchini ndiyo inayolipwa kununulia gesi ghafi kutoka kisimani. TPDC ilisema haiwezi kuuza gesi asilia kwa bei ya kisimani, kwa sababu kuna gharama zinazoongezeka katika kuisafisha na kusafirisha. Katika andiko lake, Forbes ilieleza kuwa kiwanda hicho kinatumia kiasi cha dola milioni nne, sawa na Sh bilioni 8.7 kila mwezi kwa kununua mafuta ya dizeli ili kupata nishati ya umeme kuzalishia saruji. Mbali na hayo, jarida hilo la Forbes lilibainisha kile kinachoelezwa namna Serikali ya awamu ya nne ya Rais mstaafu Jakaya Kikwete na ya awamu ya tano ya Rais Magufuli zilivyochukua hatua zinazotofautiana juu ya mkataba wa kiwanda cha Dangote. Forbes pia ilihusisha uamuzi wa Rais Magufuli kutengua uteuzi wa aliyekuwa Mkurugenzi wa Kituo cha Uwekezaji (TIC), Juliet Kairuki, Aprili mwaka huu na sakata hilo la Dangote, jambo jipya na ambalo halijapata kutajwa tangu kuibuka kwa sakata hilo. Hata hivyo, jarida hilo la Forbes linakiri kwamba Ofisi ya Rais haikupata kubainisha sababu za kufutwa kazi kwa mkurugenzi huyo. Waziri wa Viwanda, Biashara na Uwekezaji, Charles Mwijage alipata kueleza kwamba msingi wa mzozo huo umechochewa na vita inayopinganwa dhidi ya Kampuni ya Dangote na washindani wake kibiashara. Katika hilo, Mwijage alipata kulieleza gazeti hili kwamba kuna watu wenye hasira zao za kibiashara wametumia mwanya huo kusambaza taarifa hasi dhidi ya mwenendo wa uwekezaji wa Dangote hapa nchini. Watu mbalimbali wakiwamo wanasiasia, wachumi na wachambuzi walizungumzia uamuzi huo wakisema kuwa suala la Dangote halikupaswa kufikia hatua hiyo kwani linatoa picha mbaya kwa wawekezaji waliopo na wanaotarajiwa kuja nchini. Baadaye mzozo huo ulimkutanisha mmiliki wa kampuni hiyo, Aliko Dangote na Rais Magufuli Ikulu, Dar es Salaam. Taarifa iliyotolewa na Ikulu ilieleza katika mazungumzo yao, Rais ameibua hoja mpya ambazo aghalab hazijapata kuripotiwa ama na maofisa wa Serikali au wale wa bilionea huyo tangu kuibuka kwa mzozo huo. Rais Magufuli alisema hapakuwa na tatizo lolote kuhusu kiwanda hicho, isipokuwa mradi huo uliingiliwa na wapiga dili. Rais Magufuli alimhakikishia mfanyabiashara huyo kuwa Serikali yake itaendelea kuweka mazingira mazuri kwa wawekezaji wote nchini katika kutimiza lengo lake la kuwa na Tanzania ya viwanda. Kwa upande wake, Dangote alidai kushangazwa na baadhi ya vyombo vya habari kuwa amefunga kiwanda kwa sababu amekatazwa kuagiza makaa ya mawe toka nje ya Tanzania, kitu ambacho alisema hakiingii akilini kwa sababu makaa ya mawe ya Tanzania ni rahisi na yana ubora kuliko kuagiza nje. Mfanyabiashara huyo alisema ameingiza malori mapya 600 ya kusambazia saruji yake. Mizigo Bandari Mamlaka ya Bandari (TPA), ilieleza ufanisi katika upakuaji na uondoshaji mizigo na usalama wa mali katika Bandari ya Dar es Salaam. Ilibainika idadi ya mizigo katika bandari hiyo, imepungua tofauti na matarajio. Hatua hiyo ilitokana na kile kilichoelezwa kuwapo kwa ushindani mkali kutoka bandari za nchi jirani kama vile Mombasa (Kenya), Nacala/Beira (Msumbiji), Walvis Bay (Namibia), Durban (Afrika Kusini) na Lobito (Angola). Bandari hizo zinaelezwa kuwa zilitikisa Bandari ya Dar es Salaam ambayo ilikimbiwa na wasafirishaji wa mizigo. ELIMU Sekta nyingine iliyotikisa utawala wa Rais Magufuli ni elimu, hususan pale zaidi ya wanafunzi 7,000 wa Chuo Kikuu cha Dodoma (UDOM) waliposimamishwa huku wakitakiwa kuondoka mara moja. Wanafunzi hao wa kozi maalumu ya ualimu wa sayansi kwa ngazi ya stashahada, walisimamishwa na uongozi wa chuo kutokana na agizo lililotolewa na Wizara ya Elimu, Sayansi, Teknolojia na Mafunzo ya Ufundi. Jambo lililoshangaza wengi ni malalamiko ya wanafunzi hao kuhusu namna walivyopewa taarifa za kusimamishwa masomo yao kwa ghafla. Wanafunzi hao waliokuwa wamekopeshwa na Serikali walisimamishwa siku mbili baada ya wenzao zaidi ya 480 wa Chuo Kikuu cha St. Joseph kusimamishwa baada ya kubainika hawakuwa na sifa za kudahiliwa. Kati ya wanafunzi 88,000 walioomba mikopo kutoka Bodi ya Mikopo ya Wanafunzi wa Elimu ya Juu (HESLB) wengi hawakupata. Takwimu hiyo inaonyesha kwamba zaidi ya robo tatu ya wanafunzi wanaohitaji mikopo wamekosa. Sekta ya hoteli Uamuzi wa Serikali ya Awamu ya Tano kubana matumizi kwa kuzuia wizara, taasisi na mashirika ya umma kufanya mikutano kwenye hoteli, pamoja na kodi, uligeuka mchungu kwa wamiliki wa biashara hiyo. Kutokana na hatua hiyo, hoteli maarufu zilizopo Dar es Salaam na mikoa mingine, zimelazimika kufungwa, huku nyingine zikibadilishwa na kuwa hosteli za kuhudumia wanafunzi wa vyuo vya elimu ya juu na kati. Mbali na hilo, pia baadhi ya wamiliki wa hoteli hizo wamelazimika kupunguza wafanyakazi kama njia ya kukabiliana na athari za ukosefu wa mapato. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Na MWANDISHI WETU-DAR ES SALAAM NI wazi kwamba katika kipindi cha miezi 12 ya utawala wa Rais Dk. John Magufuli, ametikiswa na sekta takriban tano kutokana na kutokuwapo usimamizi mzuri katika maeneo husika. Sekta hizo ni afya, bandari, elimu, hifadhi na uchumi. AFYA Kwa upande wa sekta ya afya, jambo ambalo linaonyesha kutikisa utawala huu wa Rais Magufuli ni ukosefu wa dawa. Jambo hilo lilileta mkanganyiko baada ya kuenea taarifa kwamba kuna uhaba wa dawa za binadamu, lakini Waziri wa Afya Maendeleo ya Jamii, Jinsia, Wazee na Watoto, Ummy Mwalimu, alikanusa taarifa hizo akisema zipo dawa za kutosha. Oktoba 11, mwaka huu, Makamu wa Rais, Samia Suluhu Hassan, alisema ukosefu wa dawa unaojitokeza hivi sasa ni wa muda mfupi. Kauli hiyo ya Samia ambayo aliitoa wakati akiweka jiwe la msingi katika ujenzi wa wodi ya wazazi Hospitali ya Mwananyamala, ilikinzana na ya Waziri Ummy. Samia alitoa kauli hiyo baada ya kuelezwa na Mganga Mfawidhi wa hospitali hiyo, Dk. Daniel Nkungu, kuwa wamekuwa wakikabiliwa na upungufu wa dawa. UCHUMI Septemba 12 mwaka huu, World Intellectual Property Organization (WIPO) imeiweka Tanzania katika nafasi ya 105 duniani katika ubunifu (innovation achievers) kwa mujibu wa ripoti ya Global Innovation Index (GII) 2016. Kwa upande wa Afrika Mashariki, kwa nafasi hiyo Tanzania inashika mkia, huku Kenya ikiongoza katika ubunifu ikiwa nafasi ya 80 miongoni mwa nchi 128 duniani, ikifuatiwa na Rwanda (83), Uganda (99) na Burundi nafasi ya 123. Kwa nafasi hiyo, ni wazi kuwa ripoti hiyo inachafua na kurudisha nyuma juhudi za Rais Magufuli za kufanya Tanzania iwe ya viwanda kwani ubunifu ni suala muhimu sana kwenye sekta hiyo. Ripoti ya GII huchapishwa kila mwaka, lakini ya mwaka huu inaonyesha nafasi za nchi mbalimbali katika mambo ya kiuchumi katika mazingira ya kuwezesha ubunifu. Sekta ya fedha Kwa mwaka huu, kumekuwa na wimbi la watu kuuza mali zao, ikiwamo mahoteli, majengo na viwanja, huku wengine wakilalamika kukosa wateja. Si hilo tu, hatua ya Serikali kuhamisha fedha zake kutoka katika benki za kibiashara kwenda Benki Kuu ya Tanzania (BoT) kwa kile ilichosema kuwa mfumo huo ulikuwa ukitumika kufanya ufisadi, imeonekana kuziathiri taasisi hizo za kifedha. Tayari benki kadhaa zimeonyesha kushindwa kujiongoza na nyingine kupata hasara kutokana na hali ngumu ya uendeshaji. Oktoba mwaka huu, Kampuni ua udalali ya Kilindi Auction Mart, ilitangaza kwa niaba ya Benki ya Maendeleo (TIB) kupiga mnada viwanja vilivyowekwa dhamana katika maeneo ya Kunduchi Mtongani, Tegeta na Kyela. Lakini, athari ni kubwa zaidi kwa Benki ya Twiga Bancorp ambayo Oktoba 28 iliwekwa chini ya usimamizi wa Benki Kuu (BoT) baada ya kufikia mtaji hasi wa Sh bilioni 21, ikiwa ni chini ya kiwango cha kisheria, sababu mojawapo ikiwa ni wakopaji kutorejesha fedha. Sakata la Dangote Kiwanda cha saruji cha Dangote kilichopo mkoani Mtwara, kilisitisha uzalishaji kutokana na kuelemewa na gharama za uendeshaji, hivyo kuwaacha watumiaji wake njiapanda. Jarida maarufu linalofuatilia nyendo za kibiashara za watu wenye ukwasi mkubwa duniani, akiwamo Dangote, Forbes, lilipata kuripoti kuwa uamuzi wa menejementi ya Dangote kusitisha uzalishaji umetokana na kuongezeka kwa gharama kubwa ya uendeshaji. Sababu nyingine ambayo ilitajwa katika jarida hilo kupitia tovuti yake, ni kile ilichodai ‘kutozingatiwa kwa makubaliano ya mkataba’. Forbes lilitaja sababu nyingine ya kusitishwa kwa uzalishaji wa kiwanda hicho kuwa ni hatua ya Serikali kusitisha uamuzi wa kuiondolea Kampuni ya Dangote ushuru wa forodha katika mafuta ya dizeli ambayo imekuwa ikiyaingiza nchini kuendeshea mitambo yake. Kwa mujibu wa Forbes, kiwanda hicho kiliomba TPDC kusaidiwa upatikanaji wa gesi asilia kwa bei nafuu, lakini maombi yao yalikataliwa. Wakati Forbes wakiripoti hayo, TPDC katika taarifa yake iliyotolewa katikati ya mzozo huo, ilisema kiwanda hicho kilikuwa kikitaka kuuziwa gesi kwa bei ya chini mno. Kwa mujibu wa TPDC, kiwanda hicho kimeomba kupewa gesi asilia kwa bei ambayo hapa nchini ndiyo inayolipwa kununulia gesi ghafi kutoka kisimani. TPDC ilisema haiwezi kuuza gesi asilia kwa bei ya kisimani, kwa sababu kuna gharama zinazoongezeka katika kuisafisha na kusafirisha. Katika andiko lake, Forbes ilieleza kuwa kiwanda hicho kinatumia kiasi cha dola milioni nne, sawa na Sh bilioni 8.7 kila mwezi kwa kununua mafuta ya dizeli ili kupata nishati ya umeme kuzalishia saruji. Mbali na hayo, jarida hilo la Forbes lilibainisha kile kinachoelezwa namna Serikali ya awamu ya nne ya Rais mstaafu Jakaya Kikwete na ya awamu ya tano ya Rais Magufuli zilivyochukua hatua zinazotofautiana juu ya mkataba wa kiwanda cha Dangote. Forbes pia ilihusisha uamuzi wa Rais Magufuli kutengua uteuzi wa aliyekuwa Mkurugenzi wa Kituo cha Uwekezaji (TIC), Juliet Kairuki, Aprili mwaka huu na sakata hilo la Dangote, jambo jipya na ambalo halijapata kutajwa tangu kuibuka kwa sakata hilo. Hata hivyo, jarida hilo la Forbes linakiri kwamba Ofisi ya Rais haikupata kubainisha sababu za kufutwa kazi kwa mkurugenzi huyo. Waziri wa Viwanda, Biashara na Uwekezaji, Charles Mwijage alipata kueleza kwamba msingi wa mzozo huo umechochewa na vita inayopinganwa dhidi ya Kampuni ya Dangote na washindani wake kibiashara. Katika hilo, Mwijage alipata kulieleza gazeti hili kwamba kuna watu wenye hasira zao za kibiashara wametumia mwanya huo kusambaza taarifa hasi dhidi ya mwenendo wa uwekezaji wa Dangote hapa nchini. Watu mbalimbali wakiwamo wanasiasia, wachumi na wachambuzi walizungumzia uamuzi huo wakisema kuwa suala la Dangote halikupaswa kufikia hatua hiyo kwani linatoa picha mbaya kwa wawekezaji waliopo na wanaotarajiwa kuja nchini. Baadaye mzozo huo ulimkutanisha mmiliki wa kampuni hiyo, Aliko Dangote na Rais Magufuli Ikulu, Dar es Salaam. Taarifa iliyotolewa na Ikulu ilieleza katika mazungumzo yao, Rais ameibua hoja mpya ambazo aghalab hazijapata kuripotiwa ama na maofisa wa Serikali au wale wa bilionea huyo tangu kuibuka kwa mzozo huo. Rais Magufuli alisema hapakuwa na tatizo lolote kuhusu kiwanda hicho, isipokuwa mradi huo uliingiliwa na wapiga dili. Rais Magufuli alimhakikishia mfanyabiashara huyo kuwa Serikali yake itaendelea kuweka mazingira mazuri kwa wawekezaji wote nchini katika kutimiza lengo lake la kuwa na Tanzania ya viwanda. Kwa upande wake, Dangote alidai kushangazwa na baadhi ya vyombo vya habari kuwa amefunga kiwanda kwa sababu amekatazwa kuagiza makaa ya mawe toka nje ya Tanzania, kitu ambacho alisema hakiingii akilini kwa sababu makaa ya mawe ya Tanzania ni rahisi na yana ubora kuliko kuagiza nje. Mfanyabiashara huyo alisema ameingiza malori mapya 600 ya kusambazia saruji yake. Mizigo Bandari Mamlaka ya Bandari (TPA), ilieleza ufanisi katika upakuaji na uondoshaji mizigo na usalama wa mali katika Bandari ya Dar es Salaam. Ilibainika idadi ya mizigo katika bandari hiyo, imepungua tofauti na matarajio. Hatua hiyo ilitokana na kile kilichoelezwa kuwapo kwa ushindani mkali kutoka bandari za nchi jirani kama vile Mombasa (Kenya), Nacala/Beira (Msumbiji), Walvis Bay (Namibia), Durban (Afrika Kusini) na Lobito (Angola). Bandari hizo zinaelezwa kuwa zilitikisa Bandari ya Dar es Salaam ambayo ilikimbiwa na wasafirishaji wa mizigo. ELIMU Sekta nyingine iliyotikisa utawala wa Rais Magufuli ni elimu, hususan pale zaidi ya wanafunzi 7,000 wa Chuo Kikuu cha Dodoma (UDOM) waliposimamishwa huku wakitakiwa kuondoka mara moja. Wanafunzi hao wa kozi maalumu ya ualimu wa sayansi kwa ngazi ya stashahada, walisimamishwa na uongozi wa chuo kutokana na agizo lililotolewa na Wizara ya Elimu, Sayansi, Teknolojia na Mafunzo ya Ufundi. Jambo lililoshangaza wengi ni malalamiko ya wanafunzi hao kuhusu namna walivyopewa taarifa za kusimamishwa masomo yao kwa ghafla. Wanafunzi hao waliokuwa wamekopeshwa na Serikali walisimamishwa siku mbili baada ya wenzao zaidi ya 480 wa Chuo Kikuu cha St. Joseph kusimamishwa baada ya kubainika hawakuwa na sifa za kudahiliwa. Kati ya wanafunzi 88,000 walioomba mikopo kutoka Bodi ya Mikopo ya Wanafunzi wa Elimu ya Juu (HESLB) wengi hawakupata. Takwimu hiyo inaonyesha kwamba zaidi ya robo tatu ya wanafunzi wanaohitaji mikopo wamekosa. Sekta ya hoteli Uamuzi wa Serikali ya Awamu ya Tano kubana matumizi kwa kuzuia wizara, taasisi na mashirika ya umma kufanya mikutano kwenye hoteli, pamoja na kodi, uligeuka mchungu kwa wamiliki wa biashara hiyo. Kutokana na hatua hiyo, hoteli maarufu zilizopo Dar es Salaam na mikoa mingine, zimelazimika kufungwa, huku nyingine zikibadilishwa na kuwa hosteli za kuhudumia wanafunzi wa vyuo vya elimu ya juu na kati. Mbali na hilo, pia baadhi ya wamiliki wa hoteli hizo wamelazimika kupunguza wafanyakazi kama njia ya kukabiliana na athari za ukosefu wa mapato.
### Response:
KITAIFA
### End |
MAHAKAMA ya Hakimu Mkazi Kisutu, imewaachia huru washitakiwa watano waliokuwa wakikabiliwa na mashitaka ya kujiunganishia isivyo halali bomba la mafuta mali ya Mamlaka ya Bandari Tanzania (TPA). Washitakiwa walioachiwa katika kesi hiyo ni Audai Ismail (43) ambaye ni mkazi wa Kibaha, Chibony Emmanuel, Roman Abdon, Amina Shaban na Zubery Ally. Hatua hiyo, imekuja baada ya Mkurugenzi wa Mashitaka nchini (DPP) kuwasilisha hati ya kuonesha hana nia ya kuendelea na kesi hiyo. Wakili wa Serikali Mwandamizi, Wankyo Simon alidai mahakamani hapo kuwa kesi hiyo ilikuja kwa ajili ya kutajwa, lakini DPP hana nia ya kuendelea na kesi hiyo dhidi ya washitakiwa hao. Alidai DPP anaondoa kesi hiyo chini ya kifungu namba 91(1) cha Sheria ya Mwenendo wa Makosa ya Jinai ( CPA), sura ya 20 , iliyofanyiwa marekebisho mwaka 2002. Baada ya kueleza hayo, Hakimu Mkazi Mkuu, Thomas Simba alisema kupitia kifungu hicho, Mahakama imewafutia mashitaka washitakiwa wote na inawaachia huru. Washitakiwa wote kwa pamoja walikuwa wanakabiliwa na mashitaka matatu likiwemo la kujiunganishia isivyo halali bomba la mafuta, mali ya Mamlaka ya Bandari Tanzania (TPA) kinyume cha sheria. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
MAHAKAMA ya Hakimu Mkazi Kisutu, imewaachia huru washitakiwa watano waliokuwa wakikabiliwa na mashitaka ya kujiunganishia isivyo halali bomba la mafuta mali ya Mamlaka ya Bandari Tanzania (TPA). Washitakiwa walioachiwa katika kesi hiyo ni Audai Ismail (43) ambaye ni mkazi wa Kibaha, Chibony Emmanuel, Roman Abdon, Amina Shaban na Zubery Ally. Hatua hiyo, imekuja baada ya Mkurugenzi wa Mashitaka nchini (DPP) kuwasilisha hati ya kuonesha hana nia ya kuendelea na kesi hiyo. Wakili wa Serikali Mwandamizi, Wankyo Simon alidai mahakamani hapo kuwa kesi hiyo ilikuja kwa ajili ya kutajwa, lakini DPP hana nia ya kuendelea na kesi hiyo dhidi ya washitakiwa hao. Alidai DPP anaondoa kesi hiyo chini ya kifungu namba 91(1) cha Sheria ya Mwenendo wa Makosa ya Jinai ( CPA), sura ya 20 , iliyofanyiwa marekebisho mwaka 2002. Baada ya kueleza hayo, Hakimu Mkazi Mkuu, Thomas Simba alisema kupitia kifungu hicho, Mahakama imewafutia mashitaka washitakiwa wote na inawaachia huru. Washitakiwa wote kwa pamoja walikuwa wanakabiliwa na mashitaka matatu likiwemo la kujiunganishia isivyo halali bomba la mafuta, mali ya Mamlaka ya Bandari Tanzania (TPA) kinyume cha sheria.
### Response:
KITAIFA
### End |
Na Mwandishi Wetu-Dar es Salaam UMOJA wa Vijana wa CCM (UVCCM), umewataka Watanzania kuyapuuza madai ya Waziri Mkuu wa zamani, Edward Lowassa ya kumtaka Rais Dk. John Magufuli aruhusu mjadala wa Katiba Mpya ili kuachana na vita ya uchumi, mapambano dhidi ya rushwa na ufisadi. Hayo yalisemwa juzi na Kaimu Katibu Mkuu wa UVCCM, Shaka Hamdu Shaka, alipokuwa akizungumza kuhusu kauli ya Waziri Mkuu wa zamani ambaye pia ni Mjumbe wa Kamati Kuu ya Chadema, Edward Lowassa, wakati wa kampeni za udiwani mkoani Arusha pamoja na mwenyekiti wa chama hicho, Freeman Mbowe kuhusu suala la Katiba Mpya ya nchi. Shaka alisema kinachotamkwa na Lowassa ni mkakati wa majaribu hatari ili kuitia nchi kwenye machafuko, ghasia na fujo kwa nia ya kuitoa Serikali kwenye mwelekeo wa utekelezaji wa Ilani ya Uchaguzi ya CCM ya Mwaka 2015/2020 . “Tunawapa tahadhari wananchi wasikubali kufuata mkumbo wa siasa za kibabe za Lowassa na Chadema kudai katiba mpya kibabe. Katiba iliyopo ni ya kidemokrasia imeliongoza Taifa kwa miaka 54 ya Uhuru na Muungano,” alisema Shaka Alisema uzuri wa Katiba iliyopo unafahamika na lowasa pamoja na Chadema kwani hata Lowassa ikiwa mbunge wa Mondoli kwenye Bunge Maalumu la Katiba, alipiga kura ya ndiyo kupinga Mapendekezo ya Rasimu ya Tume ya Jaji Joseph Warioba na kukataa Muungano wa serikali tatu.. Kaimu huyo Katibu Mkuu alisema matatizo ya wananchi ni kupata huduma za afya, maji safi na salama, elimu yenye ubora,ujenzi wa barabara za lami na ajira wala si katiba kwani katiba iliopo inakidhi haja. “UVCCM tunajua Afrika inajua na dunia inafahamu kasi ya Rais na utendaji wa Serikali yake si ya kawaida katika kuwatumikia wananchi. Jaribio lolote la uharibifu wa amani lazima likabiliwe kwa nguvu zote,” alisema. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Na Mwandishi Wetu-Dar es Salaam UMOJA wa Vijana wa CCM (UVCCM), umewataka Watanzania kuyapuuza madai ya Waziri Mkuu wa zamani, Edward Lowassa ya kumtaka Rais Dk. John Magufuli aruhusu mjadala wa Katiba Mpya ili kuachana na vita ya uchumi, mapambano dhidi ya rushwa na ufisadi. Hayo yalisemwa juzi na Kaimu Katibu Mkuu wa UVCCM, Shaka Hamdu Shaka, alipokuwa akizungumza kuhusu kauli ya Waziri Mkuu wa zamani ambaye pia ni Mjumbe wa Kamati Kuu ya Chadema, Edward Lowassa, wakati wa kampeni za udiwani mkoani Arusha pamoja na mwenyekiti wa chama hicho, Freeman Mbowe kuhusu suala la Katiba Mpya ya nchi. Shaka alisema kinachotamkwa na Lowassa ni mkakati wa majaribu hatari ili kuitia nchi kwenye machafuko, ghasia na fujo kwa nia ya kuitoa Serikali kwenye mwelekeo wa utekelezaji wa Ilani ya Uchaguzi ya CCM ya Mwaka 2015/2020 . “Tunawapa tahadhari wananchi wasikubali kufuata mkumbo wa siasa za kibabe za Lowassa na Chadema kudai katiba mpya kibabe. Katiba iliyopo ni ya kidemokrasia imeliongoza Taifa kwa miaka 54 ya Uhuru na Muungano,” alisema Shaka Alisema uzuri wa Katiba iliyopo unafahamika na lowasa pamoja na Chadema kwani hata Lowassa ikiwa mbunge wa Mondoli kwenye Bunge Maalumu la Katiba, alipiga kura ya ndiyo kupinga Mapendekezo ya Rasimu ya Tume ya Jaji Joseph Warioba na kukataa Muungano wa serikali tatu.. Kaimu huyo Katibu Mkuu alisema matatizo ya wananchi ni kupata huduma za afya, maji safi na salama, elimu yenye ubora,ujenzi wa barabara za lami na ajira wala si katiba kwani katiba iliopo inakidhi haja. “UVCCM tunajua Afrika inajua na dunia inafahamu kasi ya Rais na utendaji wa Serikali yake si ya kawaida katika kuwatumikia wananchi. Jaribio lolote la uharibifu wa amani lazima likabiliwe kwa nguvu zote,” alisema.
### Response:
KITAIFA
### End |
Hayo yalielezwa hivi karibuni wilayani hapa na Meneja wa Taasisi ya Utafiti wa Zao la Kahawa Tanzania (Ta- CRI), Kanda ya Kusini, Godbless Shao, katika siku ya mkulima wa kahawa na mazao mengine, iliyofanyika katika kijiji cha Mkinga, Mbinga mkoani Ruvuma.Shao alisema kwa muda mrefu tangu TaCRI ianze mradi wake kanda hiyo iliyopo katika mikoa ya Njombe, Iringa na Ruvuma, wakulima wamekuwa wakipanda miche bora ya kahawa ya vikonyo kutokana na sifa zake za kipekee ikilinganishwa na aina nyingine ya miche ya kahawa.Meneja huyo alifafanua kuwa miche ya kahawa ya vikonyo ina ukinzani dhidi ya magonjwa ya kutu ya majani na chulebuni (CBD), magonjwa ambayo yasipodhibitiwa mapema, kwa kawaida huwezi kumkosesha mkulima mazao zaidi ya asilimia 50.“Lengo la siku hii ya mkulima wa kahawa, ni njia mojawapo ya kuwaleta wakulima pamoja, kubadilishana uzoefu wao kwa wao, katika kushirikishana mafanikio na changamoto mbalimbali kutoka katika mashamba yao wakisaidiwa na maofisa ugani wetu na wa halmashauri ili kuongeza tija katika kilimo chao” alisema Shao.Kwa mujibu wa Shao, pamoja na mambo mengine, TaCRI huwahamasisha na kuwaelimisha wakulima namna nzuri ya kulima kilimo cha kibiashara cha kahawa, jambo ambalo wakulima wamekuwa wakipokea elimu hiyo kwa faida yao na familia zao.Akizungumza katika mafunzo hayo, Ofisa Kilimo na Mifugo wa Wilaya ya Mbinga, Yohanes Nyoni aliwataka wakulima hao, kuzingatia kanuni za kilimo bora cha zao hilo. | UCHUMI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Hayo yalielezwa hivi karibuni wilayani hapa na Meneja wa Taasisi ya Utafiti wa Zao la Kahawa Tanzania (Ta- CRI), Kanda ya Kusini, Godbless Shao, katika siku ya mkulima wa kahawa na mazao mengine, iliyofanyika katika kijiji cha Mkinga, Mbinga mkoani Ruvuma.Shao alisema kwa muda mrefu tangu TaCRI ianze mradi wake kanda hiyo iliyopo katika mikoa ya Njombe, Iringa na Ruvuma, wakulima wamekuwa wakipanda miche bora ya kahawa ya vikonyo kutokana na sifa zake za kipekee ikilinganishwa na aina nyingine ya miche ya kahawa.Meneja huyo alifafanua kuwa miche ya kahawa ya vikonyo ina ukinzani dhidi ya magonjwa ya kutu ya majani na chulebuni (CBD), magonjwa ambayo yasipodhibitiwa mapema, kwa kawaida huwezi kumkosesha mkulima mazao zaidi ya asilimia 50.“Lengo la siku hii ya mkulima wa kahawa, ni njia mojawapo ya kuwaleta wakulima pamoja, kubadilishana uzoefu wao kwa wao, katika kushirikishana mafanikio na changamoto mbalimbali kutoka katika mashamba yao wakisaidiwa na maofisa ugani wetu na wa halmashauri ili kuongeza tija katika kilimo chao” alisema Shao.Kwa mujibu wa Shao, pamoja na mambo mengine, TaCRI huwahamasisha na kuwaelimisha wakulima namna nzuri ya kulima kilimo cha kibiashara cha kahawa, jambo ambalo wakulima wamekuwa wakipokea elimu hiyo kwa faida yao na familia zao.Akizungumza katika mafunzo hayo, Ofisa Kilimo na Mifugo wa Wilaya ya Mbinga, Yohanes Nyoni aliwataka wakulima hao, kuzingatia kanuni za kilimo bora cha zao hilo.
### Response:
UCHUMI
### End |
TURIN, ITALIA MAMA wa Cristiano Ronaldo, Maria Dolores Aveiro, amekanusha taarifa kwamba, alimtaka staa huyo kurudi katika klabu ya zamani ya Manchester United mara baada ya kumalizana na Real Madrid. Kuna baadhi ya vyombo mbalimbali vya habari jijini Manchester, vilitoa taarifa kwamba mama wa mchezaji huyo anamtaka mwanaye kurudi viwanja vya Old Trafford katika klabu yake ya zamani ya Man United ikifikia hatua ya kumalizana na Madrid. Kwa sasa mchezaji huyo tayari amejiunga na klabu ya Juventus, hivyo mama yake amefunguka kwa mara ya kwanza na kudai hakuwahi kusema lolote juu ya mchezaji huyo kurudi katika klabu yake ya zamani. “Ni uongo kwamba niliwahi kusema kuwa nataka mwanangu arudi katika klabu yake ya zamani ya Manchester United, kila siku nimekuwa nikifurahia maamuzi yake. “Familia kwa ujumla tuna furaha kutokana na maamuzi yake, ninaamini mtoto wangu atafanya makubwa. Haya ni maisha yake mapya, alikuwa na furaha wakati yupo Real Madrid, lakini sasa ameamua kutafuta changamoto nyingine,” alisema mama wa staa huyo. Ronaldo mwenye umri wa miaka 33, ameondoka Real Madrid baada ya kuitumikia klabu hiyo kwa kipindi cha miaka tisa, huku akichukua ubingwa wa Ligi ya Mabingwa mara nne pamoja na kuwa kinara wa mabao ndani ya klabu hiyo huku akiwa na jumla ya mabao 450 katika michezo 438 aliyocheza. Wakati anakipiga katika klabu ya Man United, aliweza kuweka historia ya kutwaa ubingwa wa Ligi Kuu mara tatu na kutajwa kuwa mmoja wa wachezaji bora duniani. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
TURIN, ITALIA MAMA wa Cristiano Ronaldo, Maria Dolores Aveiro, amekanusha taarifa kwamba, alimtaka staa huyo kurudi katika klabu ya zamani ya Manchester United mara baada ya kumalizana na Real Madrid. Kuna baadhi ya vyombo mbalimbali vya habari jijini Manchester, vilitoa taarifa kwamba mama wa mchezaji huyo anamtaka mwanaye kurudi viwanja vya Old Trafford katika klabu yake ya zamani ya Man United ikifikia hatua ya kumalizana na Madrid. Kwa sasa mchezaji huyo tayari amejiunga na klabu ya Juventus, hivyo mama yake amefunguka kwa mara ya kwanza na kudai hakuwahi kusema lolote juu ya mchezaji huyo kurudi katika klabu yake ya zamani. “Ni uongo kwamba niliwahi kusema kuwa nataka mwanangu arudi katika klabu yake ya zamani ya Manchester United, kila siku nimekuwa nikifurahia maamuzi yake. “Familia kwa ujumla tuna furaha kutokana na maamuzi yake, ninaamini mtoto wangu atafanya makubwa. Haya ni maisha yake mapya, alikuwa na furaha wakati yupo Real Madrid, lakini sasa ameamua kutafuta changamoto nyingine,” alisema mama wa staa huyo. Ronaldo mwenye umri wa miaka 33, ameondoka Real Madrid baada ya kuitumikia klabu hiyo kwa kipindi cha miaka tisa, huku akichukua ubingwa wa Ligi ya Mabingwa mara nne pamoja na kuwa kinara wa mabao ndani ya klabu hiyo huku akiwa na jumla ya mabao 450 katika michezo 438 aliyocheza. Wakati anakipiga katika klabu ya Man United, aliweza kuweka historia ya kutwaa ubingwa wa Ligi Kuu mara tatu na kutajwa kuwa mmoja wa wachezaji bora duniani.
### Response:
MICHEZO
### End |
Teresia Mhagama-Tabora SERIKALI imezindua mpango wa matumizi bora ya ardhi
kwa vijiji, wilaya na mikoa itakayopitiwa na Mradi wa Bomba la Mafuta Ghafi la
Afrika Mashariki (EACOP), ikiwa ni hatua nyingine katika utekelezaji wa mradi
huo. Mpango huo umezinduliwa katika Kijiji cha Sojo wilayani
Nzega mkoani Tabora juzi na Waziri wa Ardhi, Nyumba na Maendeleo ya Makazi,
William Lukuvi aliyeambatana na Naibu Waziri wa Nishati, Subira Mgalu pamoja na
Mkuu wa Mkoa wa Tabora, Aggrey Mwanry na Meneja Mradi wa EACOP, Mantin Tiffen. Akizungumza na wananchi wa Sojo, Waziri Lukuvi
alisema mpango huo wa matumizi ya ardhi
unahusisha mikoa nane, wilaya 24 na vijiji 226 ambapo vijiji 30 vipo katika
Mkoa wa Tabora. “Mpango huu unazinduliwa katika Kijiji cha Sojo kwa
niaba ya vijiji vyote nchini kwa kuwa hapa Sojo ndipo patakuwa na kituo kikubwa
cha kutoa huduma katika mradi wa bomba
la mafuta kuliko vituo vingine, kwani kutakuwa na kambi kuu na kiwanda cha kutayarisha mabomba
yatakayotumika kusafirisha mafuta kitajengwa hapa,” alisema Lukuvi. Katika hatua nyingine, Waziri Lukuvi alitoa onyo kwa
wavamizi wa ardhi iliyotengwa kwa ajili ya mradi huo kuwa tayari mkuza wote
ulishapigwa picha za anga, hivyo fidia itatolewa kwa wananchi wanaostahili tu. Kwa upande wake, Naibu Waziri wa Nishati, Subira
Mgalu, alisema kazi za mradi wa EACOP zilizopangwa kufanyika katika kijiji
hicho, zina uwekezaji wa Sh bilioni 600 na matarajio ni kuwa kazi hizo zitaanza
Septemba mwaka huu. Alisema kutakuwa na ajira zitakazozalishwa, hivyo
alitoa wito kwa wananchi kuchangamkia
fursa zitakazojitokeza kutokana na uwekezaji huo. “Mpaka sasa mradi wa Bomba la Mafuta Ghafi umeshatoa
ajira zaidi ya 200 na matarajio ni kuwa utaendelea kutoa ajira zaidi kwa Watanzania,”
alisema Mgalu. Kuhusu umeme, alieleza kuwa Wizara iko katika mpango
wa kusambaza umeme kwenye vijiji vyote vinavyopitiwa na mkuza huo kwa gharama
ya Shilingi elfu 27,000 tu ili kuweka mazingira wezeshi ya kutekeleza mradi
husika. Kwa upande wake, Mratibu wa Mradi wa Bomba la Mafuta
kutoka Tanzania, Salum Mnuna, alisema Rais Dk. John Magufuli amefanya jitihada
mbalimbali zilizowezesha mradi huo kuanza kutekelezwa nchini, hivyo ni muhimu
kwa wananchi wakafanya bidii kuchangamkia fursa zinazotokana na mradi. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Teresia Mhagama-Tabora SERIKALI imezindua mpango wa matumizi bora ya ardhi
kwa vijiji, wilaya na mikoa itakayopitiwa na Mradi wa Bomba la Mafuta Ghafi la
Afrika Mashariki (EACOP), ikiwa ni hatua nyingine katika utekelezaji wa mradi
huo. Mpango huo umezinduliwa katika Kijiji cha Sojo wilayani
Nzega mkoani Tabora juzi na Waziri wa Ardhi, Nyumba na Maendeleo ya Makazi,
William Lukuvi aliyeambatana na Naibu Waziri wa Nishati, Subira Mgalu pamoja na
Mkuu wa Mkoa wa Tabora, Aggrey Mwanry na Meneja Mradi wa EACOP, Mantin Tiffen. Akizungumza na wananchi wa Sojo, Waziri Lukuvi
alisema mpango huo wa matumizi ya ardhi
unahusisha mikoa nane, wilaya 24 na vijiji 226 ambapo vijiji 30 vipo katika
Mkoa wa Tabora. “Mpango huu unazinduliwa katika Kijiji cha Sojo kwa
niaba ya vijiji vyote nchini kwa kuwa hapa Sojo ndipo patakuwa na kituo kikubwa
cha kutoa huduma katika mradi wa bomba
la mafuta kuliko vituo vingine, kwani kutakuwa na kambi kuu na kiwanda cha kutayarisha mabomba
yatakayotumika kusafirisha mafuta kitajengwa hapa,” alisema Lukuvi. Katika hatua nyingine, Waziri Lukuvi alitoa onyo kwa
wavamizi wa ardhi iliyotengwa kwa ajili ya mradi huo kuwa tayari mkuza wote
ulishapigwa picha za anga, hivyo fidia itatolewa kwa wananchi wanaostahili tu. Kwa upande wake, Naibu Waziri wa Nishati, Subira
Mgalu, alisema kazi za mradi wa EACOP zilizopangwa kufanyika katika kijiji
hicho, zina uwekezaji wa Sh bilioni 600 na matarajio ni kuwa kazi hizo zitaanza
Septemba mwaka huu. Alisema kutakuwa na ajira zitakazozalishwa, hivyo
alitoa wito kwa wananchi kuchangamkia
fursa zitakazojitokeza kutokana na uwekezaji huo. “Mpaka sasa mradi wa Bomba la Mafuta Ghafi umeshatoa
ajira zaidi ya 200 na matarajio ni kuwa utaendelea kutoa ajira zaidi kwa Watanzania,”
alisema Mgalu. Kuhusu umeme, alieleza kuwa Wizara iko katika mpango
wa kusambaza umeme kwenye vijiji vyote vinavyopitiwa na mkuza huo kwa gharama
ya Shilingi elfu 27,000 tu ili kuweka mazingira wezeshi ya kutekeleza mradi
husika. Kwa upande wake, Mratibu wa Mradi wa Bomba la Mafuta
kutoka Tanzania, Salum Mnuna, alisema Rais Dk. John Magufuli amefanya jitihada
mbalimbali zilizowezesha mradi huo kuanza kutekelezwa nchini, hivyo ni muhimu
kwa wananchi wakafanya bidii kuchangamkia fursa zinazotokana na mradi.
### Response:
KITAIFA
### End |
Na THERESIA GASPER- DAR ES SALAAM TIMU ya soka ya Yanga, jana ilianza kasi yake ya kutetea ubingwa wa Ligi Kuu Tanzania Bara, baada ya kuchomoza na ushindi wa mabao 3-0 dhidi ya African Lyon katika mchezo uliopigwa Uwanja wa Taifa, Dar es Salaam. Mchezo wa jana ulikuwa ni wa kwanza kwa Wanajangwani hao waliokuwa wakikabiliwa na michuano ya kimataifa ya Kombe la Shirikisho barani Afrika hatua ya makundi. Matokeo ya jana yaliiwezesha Yanga kujikusanyia pointi tatu na kushika nafasi ya sita kwenye msimamo wa ligi hiyo, huku vinara wanaoongoza Azam FC wakiwa na pointi nne baada ya kushuka dimbani mara mbili. Mchezo wa jana ulianza kwa kila timu kufanya mashambulizi ya kushtukiza ambapo dakika ya 18, kiungo mshambuliaji wa Yanga, Deus Kaseke, aliandika bao la kuongoza, baada ya kuambaa na mpira kutoka katikati ya uwanja na kumpiga chenga kipa, Youthe Rostand wa African Lyon na kuachia shuti lililojaa wavuni. Yanga walizidisha mashambulizi langoni kwa Lyon ambapo dakika ya 25, Amisi Tambwe alikosa bao baada ya shuti lake kuokolewa, kabla ya Simon Msuva kujaribu kufunga kwa kichwa dakika ya 33, lakini mpira ukapaa juu ya lango. Hata hivyo, mashambulizi ya mara kwa mara yaliwazindua wachezaji wa African Lyon ambapo dakika ya 43, Hood Mayanja alikosa bao la wazi baada ya shuti alilopiga kugonga mwamba wa lango la Yanga. Yanga walifanikiwa kuongoza hadi mapumziko, lakini walirudi uwanjani kipindi cha pili kwa kasi ambapo dakika ya 59, Msuva alifunga bao la pili akiunganisha vema pasi ndefu iliyopigwa na Haruna Niyonzima. Licha ya kufungwa mabao hayo, African Lyon waliendeleza jitihada za kusaka bao ambapo dakika ya 76, walicharuka na kufanya shambulizi kali kupitia kwa Tito Okello aliyepiga shuti lililopaa juu ya lango. Dakika ya 90 ya mchezo, Juma Mahadhi aliyeingia dakika ya 77 kuchukua nafasi ya Msuva, aliifungia timu yake bao la tatu baada ya kupiga shuti kali akiwa nje ya eneo la hatari. Katika mchezo mwingine wa ligi hiyo, timu ya Mbeya City ilifanikiwa kuichapa Toto African bao 1-0 katika mchezo uliochezwa Uwanja wa CCM Kirumba, Mwanza. Bao hilo pekee la ushindi lilitokana na mpira wa adhabu uliopigwa na Haruna Shamte na kutinga moja kwa moja wavuni dakika ya tano ya mchezo. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Na THERESIA GASPER- DAR ES SALAAM TIMU ya soka ya Yanga, jana ilianza kasi yake ya kutetea ubingwa wa Ligi Kuu Tanzania Bara, baada ya kuchomoza na ushindi wa mabao 3-0 dhidi ya African Lyon katika mchezo uliopigwa Uwanja wa Taifa, Dar es Salaam. Mchezo wa jana ulikuwa ni wa kwanza kwa Wanajangwani hao waliokuwa wakikabiliwa na michuano ya kimataifa ya Kombe la Shirikisho barani Afrika hatua ya makundi. Matokeo ya jana yaliiwezesha Yanga kujikusanyia pointi tatu na kushika nafasi ya sita kwenye msimamo wa ligi hiyo, huku vinara wanaoongoza Azam FC wakiwa na pointi nne baada ya kushuka dimbani mara mbili. Mchezo wa jana ulianza kwa kila timu kufanya mashambulizi ya kushtukiza ambapo dakika ya 18, kiungo mshambuliaji wa Yanga, Deus Kaseke, aliandika bao la kuongoza, baada ya kuambaa na mpira kutoka katikati ya uwanja na kumpiga chenga kipa, Youthe Rostand wa African Lyon na kuachia shuti lililojaa wavuni. Yanga walizidisha mashambulizi langoni kwa Lyon ambapo dakika ya 25, Amisi Tambwe alikosa bao baada ya shuti lake kuokolewa, kabla ya Simon Msuva kujaribu kufunga kwa kichwa dakika ya 33, lakini mpira ukapaa juu ya lango. Hata hivyo, mashambulizi ya mara kwa mara yaliwazindua wachezaji wa African Lyon ambapo dakika ya 43, Hood Mayanja alikosa bao la wazi baada ya shuti alilopiga kugonga mwamba wa lango la Yanga. Yanga walifanikiwa kuongoza hadi mapumziko, lakini walirudi uwanjani kipindi cha pili kwa kasi ambapo dakika ya 59, Msuva alifunga bao la pili akiunganisha vema pasi ndefu iliyopigwa na Haruna Niyonzima. Licha ya kufungwa mabao hayo, African Lyon waliendeleza jitihada za kusaka bao ambapo dakika ya 76, walicharuka na kufanya shambulizi kali kupitia kwa Tito Okello aliyepiga shuti lililopaa juu ya lango. Dakika ya 90 ya mchezo, Juma Mahadhi aliyeingia dakika ya 77 kuchukua nafasi ya Msuva, aliifungia timu yake bao la tatu baada ya kupiga shuti kali akiwa nje ya eneo la hatari. Katika mchezo mwingine wa ligi hiyo, timu ya Mbeya City ilifanikiwa kuichapa Toto African bao 1-0 katika mchezo uliochezwa Uwanja wa CCM Kirumba, Mwanza. Bao hilo pekee la ushindi lilitokana na mpira wa adhabu uliopigwa na Haruna Shamte na kutinga moja kwa moja wavuni dakika ya tano ya mchezo.
### Response:
MICHEZO
### End |
MAHAKAMA ya Hakimu Mkazi Kisutu, Dar es Salaam imeshindwa kusikiliza kesi ya uchochezi inayomkabili Mwenyekiti wa Taifa wa Chadema, Freeman Mbowe na wenzake, kwa sababu mshitakiwa huyo ana miadi na daktari.Akiwasilisha hoja ya kuomba ahirisho la kesi hiyo likiambatana na nyaraka za daktari mbele ya Hakimu Mkazi Mkuu Thomas Simba, Wakili wa Utetezi Peter Kibatala alidai afya ya Mbowe si nzuri na alitakiwa kuonana na daktari jana.“Mheshimiwa hali ya mshitakiwa bado si nzuri na alitakiwa kuonana na daktari lakini kwa kuheshimu amri ya Mahakama amelazimika kuomba daktari aahirishe miadi ili aweze kuhudhuria hivyo tunaomba ahirisho na kesi hii iendelee kuanzia Desemba 2 hadi 6, mwaka huu,” alidai Kibatala.Akijibu hoja hiyo, Mkurugenzi Msaidizi wa Mashitaka, Joseph Pande alidai Kibatala aliomba ahirisho Novemba 26 na kukubaliwa bila kuwepo maelezo ya miadi ya daktari hivyo inashangaza kuona taarifa hizo zikiwasilishwa jana. Alidai kama afya ya mshitakiwa ilikuwa haijakaa sawa na ana miadi na daktari ilitakiwa iwasilishwe Novemba 26, mwaka huu au wakati wowote mapema kabla ya shauri hilo.“Inashangaza taarifa hizi kuwasilishwa hapa leo nadhani taarifa hizi zilitakiwa kuwasilishwa mapema lakini kuzileta wakati huu ni kupoteza muda hivyo hatuoni sababu ya kuahirisha kesi,” alidai Pande.Mkurugenzi Msaidizi wa Mashtaka, Faraja Nchimbi alitoa hoja mbadala na kuomba mahakama iendelee na kesi hiyo kwa kufuata Kifungu cha 147 cha Sheria ya Ushahidi Sura ya Tano kinachoruhusu mshitakiwa mwingine kuendelea na ushahidi.“Mheshimiwa ikikupendeza niiombe mahakama ifuate Kifungu cha 147 cha Sheria ya Ushahidi Sura ya Tano kinachoruhusu mahakama imruhusu mshitakiwa aendelee na matibabu lakini iendelee kusikiliza ushahidi wa mshitakiwa mwingine,” alidai Nchimbi.Akitoa uamuzi baada ya kusikiliza hoja za pande zote mbili, Hakimu Simba alisema kesi hiyo ni ndefu na wasipokuwa makini haitaisha hivyo aliiahirisha jana tu kinyume cha maombi ya upande wa utetezi.Kesi hiyo itasikilizwa tena leo saa nne na nusu asubuhi. Novemba 26, mwaka huu, mahakama hiyo iliahirisha kesi hiyo hadi jana kwa madai kuwa hali ya afya ya Mbowe ambaye pia ni Mbunge wa Hai mkoani Kilimanjaro, haikuwa nzuri na alihitaji kupumzika. Ilielezwa mahakamani hapo kuwa anaumwa malaria, homa ya dengue na shinikizo la damu.Mbali na Mbowe, washitakiwa wengine katika kesi hiyo ni Naibu Katibu Mkuu Chadema Zanzibar, Salum Mwalimu, wabunge John Mnyika (Kibamba), John Heche (Tarime Vijijini), Halima Mdee (Kawe), Ester Bulaya (Bunda Mjini), Peter Msigwa (Iringa Mjini), Esther Matiko (Tarime Mjini) na Katibu Mkuu wa chama hicho, Dk Vincent Mashinji.Washitakiwa hao kwa pamoja wanakabiliwa na mashitaka 13 yakiwamo ya kula njama, kufanya mkusanyiko wenye ghasia, kuhamasisha hisia za chuki, kushawishi hali ya kutoridhika, uchochezi na kushawishi utendaji jinai kati ya Februari Mosi na 16, 2018, Dar es Salaam. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
MAHAKAMA ya Hakimu Mkazi Kisutu, Dar es Salaam imeshindwa kusikiliza kesi ya uchochezi inayomkabili Mwenyekiti wa Taifa wa Chadema, Freeman Mbowe na wenzake, kwa sababu mshitakiwa huyo ana miadi na daktari.Akiwasilisha hoja ya kuomba ahirisho la kesi hiyo likiambatana na nyaraka za daktari mbele ya Hakimu Mkazi Mkuu Thomas Simba, Wakili wa Utetezi Peter Kibatala alidai afya ya Mbowe si nzuri na alitakiwa kuonana na daktari jana.“Mheshimiwa hali ya mshitakiwa bado si nzuri na alitakiwa kuonana na daktari lakini kwa kuheshimu amri ya Mahakama amelazimika kuomba daktari aahirishe miadi ili aweze kuhudhuria hivyo tunaomba ahirisho na kesi hii iendelee kuanzia Desemba 2 hadi 6, mwaka huu,” alidai Kibatala.Akijibu hoja hiyo, Mkurugenzi Msaidizi wa Mashitaka, Joseph Pande alidai Kibatala aliomba ahirisho Novemba 26 na kukubaliwa bila kuwepo maelezo ya miadi ya daktari hivyo inashangaza kuona taarifa hizo zikiwasilishwa jana. Alidai kama afya ya mshitakiwa ilikuwa haijakaa sawa na ana miadi na daktari ilitakiwa iwasilishwe Novemba 26, mwaka huu au wakati wowote mapema kabla ya shauri hilo.“Inashangaza taarifa hizi kuwasilishwa hapa leo nadhani taarifa hizi zilitakiwa kuwasilishwa mapema lakini kuzileta wakati huu ni kupoteza muda hivyo hatuoni sababu ya kuahirisha kesi,” alidai Pande.Mkurugenzi Msaidizi wa Mashtaka, Faraja Nchimbi alitoa hoja mbadala na kuomba mahakama iendelee na kesi hiyo kwa kufuata Kifungu cha 147 cha Sheria ya Ushahidi Sura ya Tano kinachoruhusu mshitakiwa mwingine kuendelea na ushahidi.“Mheshimiwa ikikupendeza niiombe mahakama ifuate Kifungu cha 147 cha Sheria ya Ushahidi Sura ya Tano kinachoruhusu mahakama imruhusu mshitakiwa aendelee na matibabu lakini iendelee kusikiliza ushahidi wa mshitakiwa mwingine,” alidai Nchimbi.Akitoa uamuzi baada ya kusikiliza hoja za pande zote mbili, Hakimu Simba alisema kesi hiyo ni ndefu na wasipokuwa makini haitaisha hivyo aliiahirisha jana tu kinyume cha maombi ya upande wa utetezi.Kesi hiyo itasikilizwa tena leo saa nne na nusu asubuhi. Novemba 26, mwaka huu, mahakama hiyo iliahirisha kesi hiyo hadi jana kwa madai kuwa hali ya afya ya Mbowe ambaye pia ni Mbunge wa Hai mkoani Kilimanjaro, haikuwa nzuri na alihitaji kupumzika. Ilielezwa mahakamani hapo kuwa anaumwa malaria, homa ya dengue na shinikizo la damu.Mbali na Mbowe, washitakiwa wengine katika kesi hiyo ni Naibu Katibu Mkuu Chadema Zanzibar, Salum Mwalimu, wabunge John Mnyika (Kibamba), John Heche (Tarime Vijijini), Halima Mdee (Kawe), Ester Bulaya (Bunda Mjini), Peter Msigwa (Iringa Mjini), Esther Matiko (Tarime Mjini) na Katibu Mkuu wa chama hicho, Dk Vincent Mashinji.Washitakiwa hao kwa pamoja wanakabiliwa na mashitaka 13 yakiwamo ya kula njama, kufanya mkusanyiko wenye ghasia, kuhamasisha hisia za chuki, kushawishi hali ya kutoridhika, uchochezi na kushawishi utendaji jinai kati ya Februari Mosi na 16, 2018, Dar es Salaam.
### Response:
KITAIFA
### End |
Kampuni ya Star Media imewaleta nchini waigizaji maarufu kutoka nchini China wa tamthilia ya Ode to Joy iliyotafsriwa kwa lugha ya kiswahili na kuonyeshwa na chaneli ya Startimes Swahili. Tamthilia hii ya Ode to Joy imejipatia umaarufu mkubwa nchini baada ya kuingizwa sauti za kiswahili (dubbing) na kuanza kuruka mwishoni mwa mwaka jana. Muhusika mkuu katika tamthilia hiyo ni Liu Tao aliyeigiza kwa jina la Andy. Baadhi ya wageni waalikwa katika hafla ya "Ode to Joy" @hyatt_kilimanjaro #StarTimesOn #odetoyou A post shared by StarTimesTZ (@startimestz) on Oct 24, 2019 at 1:13pm PDT Waigizaji hao wakiongozwa na Liu Tao walifika nchini tarehe 23 ya mwezi wa 10 na siku ya jana walitembelea kshule ya msingi Mapambano iliyoko Sinza jijini Dar es salaam na kuwapa zawadi mbalimbali. Mapema hii leo waigizaji wa tamthilia ya "Ode to Joy" wakiongozwa na Andy walitembelea shule ya Msingi Mapambano na kutoa zawadi kwa watoto. Leo usiku itafanyika hafla maalumu katika hotel ya @hyatt_kilimanjaro #StarTimesOn #Stattimescare A post shared by StarTimesTZ (@startimestz) on Oct 24, 2019 at 2:59am PDT Katika ziara hiyo nchini iliyobatizwa kwa jina la “Ode to Joy Audience Meeting” ilihitimishwa kwa bonge la party lilifanyika kwenye hotel ya Hyatt Regency jijini Dar es salaam na kuwapa fursa wananchi na wapenzi wa tamthilia hiyo kuwaona waigizaji hao. | BURUDANI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Kampuni ya Star Media imewaleta nchini waigizaji maarufu kutoka nchini China wa tamthilia ya Ode to Joy iliyotafsriwa kwa lugha ya kiswahili na kuonyeshwa na chaneli ya Startimes Swahili. Tamthilia hii ya Ode to Joy imejipatia umaarufu mkubwa nchini baada ya kuingizwa sauti za kiswahili (dubbing) na kuanza kuruka mwishoni mwa mwaka jana. Muhusika mkuu katika tamthilia hiyo ni Liu Tao aliyeigiza kwa jina la Andy. Baadhi ya wageni waalikwa katika hafla ya "Ode to Joy" @hyatt_kilimanjaro #StarTimesOn #odetoyou A post shared by StarTimesTZ (@startimestz) on Oct 24, 2019 at 1:13pm PDT Waigizaji hao wakiongozwa na Liu Tao walifika nchini tarehe 23 ya mwezi wa 10 na siku ya jana walitembelea kshule ya msingi Mapambano iliyoko Sinza jijini Dar es salaam na kuwapa zawadi mbalimbali. Mapema hii leo waigizaji wa tamthilia ya "Ode to Joy" wakiongozwa na Andy walitembelea shule ya Msingi Mapambano na kutoa zawadi kwa watoto. Leo usiku itafanyika hafla maalumu katika hotel ya @hyatt_kilimanjaro #StarTimesOn #Stattimescare A post shared by StarTimesTZ (@startimestz) on Oct 24, 2019 at 2:59am PDT Katika ziara hiyo nchini iliyobatizwa kwa jina la “Ode to Joy Audience Meeting” ilihitimishwa kwa bonge la party lilifanyika kwenye hotel ya Hyatt Regency jijini Dar es salaam na kuwapa fursa wananchi na wapenzi wa tamthilia hiyo kuwaona waigizaji hao.
### Response:
BURUDANI
### End |
Mchezo huo ambao ulikuwa wa ufunguzi ulichezwa jioni ulimalizika kwa timu ya Stone Town kushinda kwa 59-49, mchezo uliohudhuriwa na mke wa Rais wa Kwanza wa Zanzibar, marehemu Abeid Amaan Karume, Mama Fatma Karume.Katika mchezo huo, timu zote hizo zilishuka uwanjani hapo zikiwa na kazi moja tu ya kuondoka na ushindi hali iliyosababisha mchezo huo kuwa na ushindani mkubwa.Stone Town ambayo maskani yake yapo maeneo ya mjini waliweza kuutumia vyema uwanja huo wa nyumbani na kuwachezesha mchakamchaka wanajeshi hao bila ya kujali na kuwaongoza katika robo zote za mchezo huo.Akizungumza katika ufunguzi wa michuano hiyo, Fatma Karume aliwataka wachezaji hao kudumisha umoja na mshikamano kupitia michezo ili kujenga taifa lililopo katika hali ya usalama na kuwa na maendeleo bora.Alisema kuwa michezo imekuwa kiunganishi kikubwa baina ya nchi na nchi na hata klabu na klabu jambo ambalo likifuatwa malengo yake, taifa litakuwa katika hali ya salama. Michuano hiyo ambayo inashirikisha timu za Unguja pekee itakuwa ikiendelea kuchezwa katika uwanja wa Maisara mjini Unguja. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Mchezo huo ambao ulikuwa wa ufunguzi ulichezwa jioni ulimalizika kwa timu ya Stone Town kushinda kwa 59-49, mchezo uliohudhuriwa na mke wa Rais wa Kwanza wa Zanzibar, marehemu Abeid Amaan Karume, Mama Fatma Karume.Katika mchezo huo, timu zote hizo zilishuka uwanjani hapo zikiwa na kazi moja tu ya kuondoka na ushindi hali iliyosababisha mchezo huo kuwa na ushindani mkubwa.Stone Town ambayo maskani yake yapo maeneo ya mjini waliweza kuutumia vyema uwanja huo wa nyumbani na kuwachezesha mchakamchaka wanajeshi hao bila ya kujali na kuwaongoza katika robo zote za mchezo huo.Akizungumza katika ufunguzi wa michuano hiyo, Fatma Karume aliwataka wachezaji hao kudumisha umoja na mshikamano kupitia michezo ili kujenga taifa lililopo katika hali ya usalama na kuwa na maendeleo bora.Alisema kuwa michezo imekuwa kiunganishi kikubwa baina ya nchi na nchi na hata klabu na klabu jambo ambalo likifuatwa malengo yake, taifa litakuwa katika hali ya salama. Michuano hiyo ambayo inashirikisha timu za Unguja pekee itakuwa ikiendelea kuchezwa katika uwanja wa Maisara mjini Unguja.
### Response:
MICHEZO
### End |
MKAZI wa Mwanza, Emmanuel Mahumbi (38) leo amefikishwa katika Mahakama ya Hakimu Mkazi Kisutu, Dar es Salaam akikabiliwa na mashitaka ya kuchapisha taarifa za uongo kwenye mtandao wa kijamii wa Facebook.Mahumbi alifikishwa mahakamani hapo jana na kusomewa mashitaka mbele ya Hakimu Mkazi, Augustine Mmbando.Akisoma hati ya mashitaka, Wakili wa Serikali, Ester Martin amedai kuwa, mshitakiwa alitenda kosa hilo katika tarehe isiyofahamika Septemba mwaka jana jijini Dar es Salaam.Mshitakiwa amekana mashitaka, na upande wa mashitaka umedai kwamba, upelelezi wa shauri hilo haujakamilika hivyo wameomba tarehe nyingine kwa ajili ya kutajwa.Wakili wa utetezi, Hekima Mwasipu ameiomba Mahakama hiyo impatie dhamana mshitakiwa kwa sababu makosa yake yana dhamana na kwamba impe masharti nafuu kulingana na mashitaka yake.Wakili Martin amesema, hawana pingamizi na dhamana, lakini watoe masharti ambayo yatamlazimu mshitakiwa kuwepo mahakamani wakati anapohitajika.Hakimu Mmbando amemtaka kuwa na wadhamini wawili wanaotoka ofisi zinazotambulika ambao watasaini bondi ya Sh milioni 10 na kuwasilisha hati ya kusafiria.Mshitakiwa amerudishwa rumande baada ya kushindwa kutimiza masharti ya dhamana.Kesi imeahirishwa Februari 28, mwaka huu. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
MKAZI wa Mwanza, Emmanuel Mahumbi (38) leo amefikishwa katika Mahakama ya Hakimu Mkazi Kisutu, Dar es Salaam akikabiliwa na mashitaka ya kuchapisha taarifa za uongo kwenye mtandao wa kijamii wa Facebook.Mahumbi alifikishwa mahakamani hapo jana na kusomewa mashitaka mbele ya Hakimu Mkazi, Augustine Mmbando.Akisoma hati ya mashitaka, Wakili wa Serikali, Ester Martin amedai kuwa, mshitakiwa alitenda kosa hilo katika tarehe isiyofahamika Septemba mwaka jana jijini Dar es Salaam.Mshitakiwa amekana mashitaka, na upande wa mashitaka umedai kwamba, upelelezi wa shauri hilo haujakamilika hivyo wameomba tarehe nyingine kwa ajili ya kutajwa.Wakili wa utetezi, Hekima Mwasipu ameiomba Mahakama hiyo impatie dhamana mshitakiwa kwa sababu makosa yake yana dhamana na kwamba impe masharti nafuu kulingana na mashitaka yake.Wakili Martin amesema, hawana pingamizi na dhamana, lakini watoe masharti ambayo yatamlazimu mshitakiwa kuwepo mahakamani wakati anapohitajika.Hakimu Mmbando amemtaka kuwa na wadhamini wawili wanaotoka ofisi zinazotambulika ambao watasaini bondi ya Sh milioni 10 na kuwasilisha hati ya kusafiria.Mshitakiwa amerudishwa rumande baada ya kushindwa kutimiza masharti ya dhamana.Kesi imeahirishwa Februari 28, mwaka huu.
### Response:
KITAIFA
### End |
Na CHRISTINA GAULUHANGA – DAR ES SALAAM KATIBU Mkuu wa Chama cha Siasa Cha Kijamii (CCK), Renatus
Muabhi anashikiliwa na Taasisi ya Kuzuia na Kupambana na Rushwa (Takukuru) Mkoa
wa Ilala kwa tuhuma za kuomba na kupokea rushwa ya Sh milioni 50, akijifanya ni
mtumishi wa taasisi hiyo. Akizungumza na waandishi wa habari Dar es Salaam jana, Mkuu
wa Takukuru Mkoa wa Ilala, Christopher Myava alisema Desemba 10,mwaka huu eneo
la Vingunguti katika Ofisi za Barry’s Engineering and Contracting Company
Limited (BECCO), mtuhumiwa alijifanya mtumishi wa Takukuru na kumuahidi
Mkurugenzi wa BECCO, Manraj Bharya ampe Sh milioni 50 ili amsaidie tuhuma
alizokuwa anakabiliana nazo za Kampuni ya Kufua umeme (IPTL). Alisema mtuhumiwa alikamatwa siku hiyo, baada ya kuwekewa
mtego wa Sh milioni moja alizozipokea akijifanya atasaidia kumaliza tatizo
hilo. “Baada ya kupata taarifa, tuliamua kuweka mtego na
kufanikiwa kumnasa mtuhumiwa akiwa amepokea kiasi hicho,”alisema Myava. Alisema uchunguzi unaendelea na mtuhumiwa atafikishwa
mahakamani wakati wowote. Kutokana na hali hiyo, alitoa kwa wananchi kutoa taarifa polisi
pindi wanapobaini vitendo vya rushwa au ukiukwaji wa haki za msingi kwa lengo
la kushinikiza rushwa. Alisema miezi sita ya mwanzo wa mwaka huu, walipokea
malalamiko yanayohusu rushwa 180,
yasiyohusu rushwa 62, majalada yaliyofunguliwa kutokana na malalamiko mapya 42
na yasiyohamishiwa idara zingine hakuna. Pia yaliyopokelewa malalamiko ya kisekta kwa mwaka wa fedha
Januari, mwaka huu hadi Juni, mwaka huu,
ni polisi (31), elimu (7),afya (8), ardhi (15), mahakama (18), Serikali za mitaa
(40) na mengineyo 40. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Na CHRISTINA GAULUHANGA – DAR ES SALAAM KATIBU Mkuu wa Chama cha Siasa Cha Kijamii (CCK), Renatus
Muabhi anashikiliwa na Taasisi ya Kuzuia na Kupambana na Rushwa (Takukuru) Mkoa
wa Ilala kwa tuhuma za kuomba na kupokea rushwa ya Sh milioni 50, akijifanya ni
mtumishi wa taasisi hiyo. Akizungumza na waandishi wa habari Dar es Salaam jana, Mkuu
wa Takukuru Mkoa wa Ilala, Christopher Myava alisema Desemba 10,mwaka huu eneo
la Vingunguti katika Ofisi za Barry’s Engineering and Contracting Company
Limited (BECCO), mtuhumiwa alijifanya mtumishi wa Takukuru na kumuahidi
Mkurugenzi wa BECCO, Manraj Bharya ampe Sh milioni 50 ili amsaidie tuhuma
alizokuwa anakabiliana nazo za Kampuni ya Kufua umeme (IPTL). Alisema mtuhumiwa alikamatwa siku hiyo, baada ya kuwekewa
mtego wa Sh milioni moja alizozipokea akijifanya atasaidia kumaliza tatizo
hilo. “Baada ya kupata taarifa, tuliamua kuweka mtego na
kufanikiwa kumnasa mtuhumiwa akiwa amepokea kiasi hicho,”alisema Myava. Alisema uchunguzi unaendelea na mtuhumiwa atafikishwa
mahakamani wakati wowote. Kutokana na hali hiyo, alitoa kwa wananchi kutoa taarifa polisi
pindi wanapobaini vitendo vya rushwa au ukiukwaji wa haki za msingi kwa lengo
la kushinikiza rushwa. Alisema miezi sita ya mwanzo wa mwaka huu, walipokea
malalamiko yanayohusu rushwa 180,
yasiyohusu rushwa 62, majalada yaliyofunguliwa kutokana na malalamiko mapya 42
na yasiyohamishiwa idara zingine hakuna. Pia yaliyopokelewa malalamiko ya kisekta kwa mwaka wa fedha
Januari, mwaka huu hadi Juni, mwaka huu,
ni polisi (31), elimu (7),afya (8), ardhi (15), mahakama (18), Serikali za mitaa
(40) na mengineyo 40.
### Response:
KITAIFA
### End |
JENNIFER ULLEMBO-DAR ES SALAAM MWIMBAJI wa muziki
wa kizazi kipya, Rehema Chalamila ‘Ray C’, amesema wimbo wake mpya wa ‘Umezima’
ni zawadi maalumu kwa mashabiki wake katika msimu wa Valentine. Akizungumza hivi
karibuni jijini hapa, msanii huyo alisema ameamua kuwapa burudani ya Valentine
mashabiki ambao kwa muda mrefu wamekuwa na shauku ya kusikia zaidi kazi zake. “Huu ni mwendelezo
wa ujio wangu kwenye tasnia hii tena, natambua mashabiki watakuwa na shauku ya
kunisikia zaidi, lakini niwajulishe tu nitaendelea kutoa kazi juu ya kazi ili
kuwapa burudani,” alisema Ray C. Mwanadada huyo
ambaye ameonekana kurudi vema kwenye tasnia ya muziki, alisema anafarijika
kusikia na kuona mashabiki wakipokea kazi zake. | BURUDANI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
JENNIFER ULLEMBO-DAR ES SALAAM MWIMBAJI wa muziki
wa kizazi kipya, Rehema Chalamila ‘Ray C’, amesema wimbo wake mpya wa ‘Umezima’
ni zawadi maalumu kwa mashabiki wake katika msimu wa Valentine. Akizungumza hivi
karibuni jijini hapa, msanii huyo alisema ameamua kuwapa burudani ya Valentine
mashabiki ambao kwa muda mrefu wamekuwa na shauku ya kusikia zaidi kazi zake. “Huu ni mwendelezo
wa ujio wangu kwenye tasnia hii tena, natambua mashabiki watakuwa na shauku ya
kunisikia zaidi, lakini niwajulishe tu nitaendelea kutoa kazi juu ya kazi ili
kuwapa burudani,” alisema Ray C. Mwanadada huyo
ambaye ameonekana kurudi vema kwenye tasnia ya muziki, alisema anafarijika
kusikia na kuona mashabiki wakipokea kazi zake.
### Response:
BURUDANI
### End |
Alisema hayo juzi Dar es Salaam wakati wa semina ya ubunifu katika sayansi na Teknolojia, iliyohusisha wafanyabiashara kutoka taasisi za umma na binafsi.Alisema kwa njia hiyo bidhaa, huduma, ubunifu, biashara pamoja na ufumbuzi wa mambo mbalimbali utaweza kukidhi mahitaji ya soko la ndani na kuchangia katika maendeleo ya nchi."Nina furaha kuona Finland tunajihusisha kwa kiasi kikubwa katika kuunga mkono maendeleo ya mfumo wa ubunifu Tanzania kupitia ushirikiano wa kimaendeleo uliopo baina yetu," alisema.Katibu Mkuu wa Wizara ya Mawasiliano, Sayansi na Teknolojia, Patrick Makungu alisema lengo la semina hiyo ni kuangalia mchango unaoweza kupatikana katika uhusiano wa kimataifa . | UCHUMI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Alisema hayo juzi Dar es Salaam wakati wa semina ya ubunifu katika sayansi na Teknolojia, iliyohusisha wafanyabiashara kutoka taasisi za umma na binafsi.Alisema kwa njia hiyo bidhaa, huduma, ubunifu, biashara pamoja na ufumbuzi wa mambo mbalimbali utaweza kukidhi mahitaji ya soko la ndani na kuchangia katika maendeleo ya nchi."Nina furaha kuona Finland tunajihusisha kwa kiasi kikubwa katika kuunga mkono maendeleo ya mfumo wa ubunifu Tanzania kupitia ushirikiano wa kimaendeleo uliopo baina yetu," alisema.Katibu Mkuu wa Wizara ya Mawasiliano, Sayansi na Teknolojia, Patrick Makungu alisema lengo la semina hiyo ni kuangalia mchango unaoweza kupatikana katika uhusiano wa kimataifa .
### Response:
UCHUMI
### End |
Na MWANDISHI WETU -MORORGORO CHAMA Cha Mapinduzi (CCM) Mkoa wa Morogoro, kimewasha moto kwa kuzindua kampeni ya ‘Tuwe pamoja tusikubali kugawanyika’ kuelekea Uchaguzi wa Serikali za Mitaa, unaotarajiwa kufanyika Oktoba, na Uchaguzi Mkuu mwakani. Kampeni hiyo ilizinduliwa juzi Uwanja wa Jamhuri mjini hapa na Naibu Katibu Mkuu wa CCM Bara, Rodrick Mpogolo aliyemwakilisha Katibu Mkuu, Dk. Bashiru Ally. Mpogolo alisema mgawanyiko na makundi ndani ya chama kwa sasa havina nafasi na kuwaonya wale watakaoanza kufanya hivyo, chama kitawamulika na kuwachukulia hatua za kinidhamu. “CCM Morogoro iko imara, na sasa itakuwa ya kijani kuelekea Uchaguzi wa Serikali za Mitaa na Uchaguzi Mkuu mwaka 2020, ni lazima tushikamane. “Na yule ambaye sasa anataka kuanza kuleta siasa za makundi ndani ya chama, aanze kuacha mara moja. CCM ni taasisi kubwa iliyoaminiwa na Watanzania chini ya jemedari wetu, Rais Dk. John Magufuli ambaye sasa anafanya kazi kubwa na kila Mtanzania anashuhudia,” alisema Mpogolo. Katika uzinduzi huo, Mkuu wa Mkoa wa Morogoro, Dk. Stephen Kebwe, aliwasilisha taarifa ya utekelezaji wa ilani sambamba na ujenzi wa miradi mipya mkoani hapa. Naye Katibu wa CCM Mkoa wa Morogoro, Shaka Hamdu Shaka, alisema hatua ya kuzinduliwa kwa kampeni hiyo, inatokana na misingi iliyowekwa na chama, ikiwamo kuimarisha umoja na mshikamano kwa wana CCM wote. “Tarehe 4 Februari 2019 wakati wa miaka 42, kule Mikumi tulitangaza kampeni hii ya Morogoro ya Kijani. Tuwe pamoja, tusikubali kugawanyika, tokea kipindi hicho kazi imefanyika, hata tufanye uchaguzi kesho Morogoro tuko tayari na tutashinda kwa kishindo kuanzia 2019/20. “CCM ni chama kinachojiamini kisiasa, chama chetu kina sera, na kinajivunia utekelezaji bora wa sera zake. Kiongozi asiyetaka kutoka jasho la kusaka ushindani wa kisiasa ruksa akacheze Baikoko (ngoma),” alisema Shaka. Katika uzinduzi huo, Mpogolo alipokea wanachama, madiwani, wenyeviti wa vijiji, mitaa na vitongoji pamoja na viongozi wa ngazi mbalimbali waliotoka vyama vya upinzani na kujiunga CCM. Wanachama hao ni kutoka Chama cha Wananchi (CUF) 3,217, Chadema – 12,547, ACT-Wazalendo 508 na TLP 198 na kufanya jumla ya 16,470. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Na MWANDISHI WETU -MORORGORO CHAMA Cha Mapinduzi (CCM) Mkoa wa Morogoro, kimewasha moto kwa kuzindua kampeni ya ‘Tuwe pamoja tusikubali kugawanyika’ kuelekea Uchaguzi wa Serikali za Mitaa, unaotarajiwa kufanyika Oktoba, na Uchaguzi Mkuu mwakani. Kampeni hiyo ilizinduliwa juzi Uwanja wa Jamhuri mjini hapa na Naibu Katibu Mkuu wa CCM Bara, Rodrick Mpogolo aliyemwakilisha Katibu Mkuu, Dk. Bashiru Ally. Mpogolo alisema mgawanyiko na makundi ndani ya chama kwa sasa havina nafasi na kuwaonya wale watakaoanza kufanya hivyo, chama kitawamulika na kuwachukulia hatua za kinidhamu. “CCM Morogoro iko imara, na sasa itakuwa ya kijani kuelekea Uchaguzi wa Serikali za Mitaa na Uchaguzi Mkuu mwaka 2020, ni lazima tushikamane. “Na yule ambaye sasa anataka kuanza kuleta siasa za makundi ndani ya chama, aanze kuacha mara moja. CCM ni taasisi kubwa iliyoaminiwa na Watanzania chini ya jemedari wetu, Rais Dk. John Magufuli ambaye sasa anafanya kazi kubwa na kila Mtanzania anashuhudia,” alisema Mpogolo. Katika uzinduzi huo, Mkuu wa Mkoa wa Morogoro, Dk. Stephen Kebwe, aliwasilisha taarifa ya utekelezaji wa ilani sambamba na ujenzi wa miradi mipya mkoani hapa. Naye Katibu wa CCM Mkoa wa Morogoro, Shaka Hamdu Shaka, alisema hatua ya kuzinduliwa kwa kampeni hiyo, inatokana na misingi iliyowekwa na chama, ikiwamo kuimarisha umoja na mshikamano kwa wana CCM wote. “Tarehe 4 Februari 2019 wakati wa miaka 42, kule Mikumi tulitangaza kampeni hii ya Morogoro ya Kijani. Tuwe pamoja, tusikubali kugawanyika, tokea kipindi hicho kazi imefanyika, hata tufanye uchaguzi kesho Morogoro tuko tayari na tutashinda kwa kishindo kuanzia 2019/20. “CCM ni chama kinachojiamini kisiasa, chama chetu kina sera, na kinajivunia utekelezaji bora wa sera zake. Kiongozi asiyetaka kutoka jasho la kusaka ushindani wa kisiasa ruksa akacheze Baikoko (ngoma),” alisema Shaka. Katika uzinduzi huo, Mpogolo alipokea wanachama, madiwani, wenyeviti wa vijiji, mitaa na vitongoji pamoja na viongozi wa ngazi mbalimbali waliotoka vyama vya upinzani na kujiunga CCM. Wanachama hao ni kutoka Chama cha Wananchi (CUF) 3,217, Chadema – 12,547, ACT-Wazalendo 508 na TLP 198 na kufanya jumla ya 16,470.
### Response:
KITAIFA
### End |
Tunu Nassor Na Christina Gauluhanga -Dar es salaam TAASISI ya Taifa ya Utafiti wa Magonjwa ya Binadamu (NIMR), imeanza kutekeleza tafiti tisa zinazohusu ugonjwa wa homa ya mapafu Covid 19 unaosababishwa na virusi vya corona. Akizungumza na MTANZANIA ofisini kwake, Mkurugenzi Mkuu wa NIMR Profesa Yunus Mgaya, alisema tafiti hizo ni pamoja na utafiti juu ya epidemologia na athari katika mwili wa binadamu na kasi ya kusambaa kwa Covid 19 nchini Tanzania. Alisema utafiti mwingine ni kuhusu tathmini ya uelewa na kiwango cha kutekeleza maelekezo ya kujikinga na virusi vya corona kwa Dar es Salaam na Zanzibar. “Tunafanya tafiti pia kujua usalama na ufanisi wa NIMRCAF (dawa lishe ya corona ya taasisi hiyo) katika kuongeza uwezo wa mwili kupambana na COVID19,” alisema Profesa Mgaya. Alisema wanatafiti pia kujua uelewa na mikakati ya kuzuia wagonjwa wenye virusi vya Ukimwi, kisukari, na shinikizo la damu wasiambukizwe COVID19. Aliongeza pia utafiti mwingine ni juu ya uelewa na mikakati ya kuzuia COVID19 kwa wagonjwa wenye virusi vya ukimwi walioko kwenye hatari ya kupata kisukari na magonjwa sugu. “Tunatafiti kujua tabia za usafi zinazohusiana na mapambano dhidi ya mlipuko wa COVID19 jijini Dar es Salaam,” alisema Profesa Mgaya. Alisema wanafuatilia mwenendo wa maambukizi ya COVID19 nchini kwa kutumia hisabati na majaribio ya mshikamano kwa ajili ya ugonjwa huo. Alisema utafiti mwingine ni kutathmini upatikanaji wa vifaa kinga na utoaji wa huduma za vipimo dhidi ya Covid19 kwenye miji midogo ambayo magari makubwa ya mizigo hupumzika hapa nchini. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Tunu Nassor Na Christina Gauluhanga -Dar es salaam TAASISI ya Taifa ya Utafiti wa Magonjwa ya Binadamu (NIMR), imeanza kutekeleza tafiti tisa zinazohusu ugonjwa wa homa ya mapafu Covid 19 unaosababishwa na virusi vya corona. Akizungumza na MTANZANIA ofisini kwake, Mkurugenzi Mkuu wa NIMR Profesa Yunus Mgaya, alisema tafiti hizo ni pamoja na utafiti juu ya epidemologia na athari katika mwili wa binadamu na kasi ya kusambaa kwa Covid 19 nchini Tanzania. Alisema utafiti mwingine ni kuhusu tathmini ya uelewa na kiwango cha kutekeleza maelekezo ya kujikinga na virusi vya corona kwa Dar es Salaam na Zanzibar. “Tunafanya tafiti pia kujua usalama na ufanisi wa NIMRCAF (dawa lishe ya corona ya taasisi hiyo) katika kuongeza uwezo wa mwili kupambana na COVID19,” alisema Profesa Mgaya. Alisema wanatafiti pia kujua uelewa na mikakati ya kuzuia wagonjwa wenye virusi vya Ukimwi, kisukari, na shinikizo la damu wasiambukizwe COVID19. Aliongeza pia utafiti mwingine ni juu ya uelewa na mikakati ya kuzuia COVID19 kwa wagonjwa wenye virusi vya ukimwi walioko kwenye hatari ya kupata kisukari na magonjwa sugu. “Tunatafiti kujua tabia za usafi zinazohusiana na mapambano dhidi ya mlipuko wa COVID19 jijini Dar es Salaam,” alisema Profesa Mgaya. Alisema wanafuatilia mwenendo wa maambukizi ya COVID19 nchini kwa kutumia hisabati na majaribio ya mshikamano kwa ajili ya ugonjwa huo. Alisema utafiti mwingine ni kutathmini upatikanaji wa vifaa kinga na utoaji wa huduma za vipimo dhidi ya Covid19 kwenye miji midogo ambayo magari makubwa ya mizigo hupumzika hapa nchini.
### Response:
KITAIFA
### End |
MURUGWA
THOMAS -TABORA SERIKALI ya
Mkoa wa Tabora imewakabidhi kwa wazazi wao watoto wawili waliopotea Mkoani
Mbeya baada ya kupatikana wakiwa na mama mmoja akiwa hospitali ya wilaya ya
Nzega ambaye jina lake limehifadhiwa kwa taratibu za usalama. Disemba 28
mwaka uliopita watoto Faisal Mashaka (5) na Anna Mashaka mwenye umri wa mwaka
mmoja na miezi sita walipotea nyumbani kwao mkoani Mbeya wakati wakicheza
jirani na nyumba yao. Taarifa za
kupotea kwa watoto hao zilifikishwa Polisi na wazazi wao pamoja na kusambazwa
kwenye mitandao ya kijamii ambapo mmoja alipatikana mjini Nzega na mwingine
katika Manispaa ya Tabora. Watoto hao
walikabidhiwa kwa wazazi wao na Mkuu wa Mkoa wa Tabora, Aggrey Mwanri mbele ya Maaskofu Dk. Vallentino Mokiwa na Dk.
Elias Chakupewa wa Kanisa la Anglikani Dayosisi ya Magharibi. Akikabidhi
watoto hao, Mkuu wa Mkoa wa Tabora ametoa onyo kwa wale wote wanaohusika na
vitendo vya aina hiyo na kwamba Serikali itahakikisha inawachulia hatua kali za
kisheria. Mbali ya
hilo, Mkuu huyo wa Mkoa ametoa tahadhali kwa wazazi kuwa karibu na watoto wao
badala ya kuwategema wasaidizi wa kazi ndio watumike kuwalea muda mwingi ili
kujiepusha na majnga kama haya. Mwanri pia amewashukuru
wananchi kwa ushirikiano wao waliouonyesha na kusaidia kupatikana kwa watoto
hao wakiwa na afya njema. Nao wazazi
wa watoto hao wametoa shukrani kwa wananchi wote walioshiriki kwa namna moja
ama nyingine kufanikisha kupatikana kwa watoto wao wakiwa salama. Mashaka Juma
baba mzazi wa watoto hao ambaye ni Ofisa Afya wa Mkoa wa Mbeya alisema kitendo
cha kupatikana kwa watoto wake wakiwa hai hakukitarajia kutokana na mazingira
ya kutatanisha walivyopotea wakiwa mikononi mwa dada wa kazi. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
MURUGWA
THOMAS -TABORA SERIKALI ya
Mkoa wa Tabora imewakabidhi kwa wazazi wao watoto wawili waliopotea Mkoani
Mbeya baada ya kupatikana wakiwa na mama mmoja akiwa hospitali ya wilaya ya
Nzega ambaye jina lake limehifadhiwa kwa taratibu za usalama. Disemba 28
mwaka uliopita watoto Faisal Mashaka (5) na Anna Mashaka mwenye umri wa mwaka
mmoja na miezi sita walipotea nyumbani kwao mkoani Mbeya wakati wakicheza
jirani na nyumba yao. Taarifa za
kupotea kwa watoto hao zilifikishwa Polisi na wazazi wao pamoja na kusambazwa
kwenye mitandao ya kijamii ambapo mmoja alipatikana mjini Nzega na mwingine
katika Manispaa ya Tabora. Watoto hao
walikabidhiwa kwa wazazi wao na Mkuu wa Mkoa wa Tabora, Aggrey Mwanri mbele ya Maaskofu Dk. Vallentino Mokiwa na Dk.
Elias Chakupewa wa Kanisa la Anglikani Dayosisi ya Magharibi. Akikabidhi
watoto hao, Mkuu wa Mkoa wa Tabora ametoa onyo kwa wale wote wanaohusika na
vitendo vya aina hiyo na kwamba Serikali itahakikisha inawachulia hatua kali za
kisheria. Mbali ya
hilo, Mkuu huyo wa Mkoa ametoa tahadhali kwa wazazi kuwa karibu na watoto wao
badala ya kuwategema wasaidizi wa kazi ndio watumike kuwalea muda mwingi ili
kujiepusha na majnga kama haya. Mwanri pia amewashukuru
wananchi kwa ushirikiano wao waliouonyesha na kusaidia kupatikana kwa watoto
hao wakiwa na afya njema. Nao wazazi
wa watoto hao wametoa shukrani kwa wananchi wote walioshiriki kwa namna moja
ama nyingine kufanikisha kupatikana kwa watoto wao wakiwa salama. Mashaka Juma
baba mzazi wa watoto hao ambaye ni Ofisa Afya wa Mkoa wa Mbeya alisema kitendo
cha kupatikana kwa watoto wake wakiwa hai hakukitarajia kutokana na mazingira
ya kutatanisha walivyopotea wakiwa mikononi mwa dada wa kazi.
### Response:
KITAIFA
### End |
Mwandishi Wetu-Mwanza ASKOFU Mkuu wa Jimbo Kuu la Mwanza, Mhashamu
Renatus Nkwande, amesema anasikitika kila anaposikia watu wanaongelea mambo ya
uchawi na kusema huo ni ushamba wa elimu. “Mtu akivimba tumbo unasema amelogwa, tena
unamtaja na fulani ndiye mchawi. Huo ni ushamba wa elimu na tena huko ni kukosa
imani na kushindwa kumuamini Mwenyezi Mungu,” amesema. Alitoa kauli hiyo jana, wakati akitoa shukrani
kwenye ibada ya kumsimika kuwa Askofu Mkuu wa jimbo hilo iliyofanyika kwenye
viwanja vya Kawekamo jijini Mwanza. “Watu wetu wana hofu mbalimbali ambazo
zimewakamata tangu utoto wao. Tuwasaidie waumini hawa ili wamwamini Mungu
kwamba anaokoa na anaweza kuwaponya madhila waliyonayo. “Tuwasaidie watu wetu wajikomboe kielimu,
wajiendeleze kwenye masomo ya fizikia, kemia na kadhalika,” amesema. Alisema anashangaa tabia ya waafrika ya kupenda
kuiga mambo ya ajabu kwa vile tu yameletwa na wazungu. “Sisi Waafrika ni watu
wa ajabu tunaiga vitu visivyo na msingi. Wameleta ushoga, tunaiga! Wameleta
utoaji mimba tunaiga. Leo hii kuna taasisi zinasambaza hata vifaa vya kutolea
mimba, nasi tumekaa tunaangalia tu. “Wazee wetu walipoona wamechoka ukoloni,
walipigana ili kupata uhuru. Leo na sisi tupiganie uhuru kwa kukataa masuala ya
ushoga na utoaji mimba. “Huo ni uuaji, hiyo ni dhambi. Miongoni mwetu
leo wapatikane watu wa kusimamia hayo ili ukoloni huu usiendelee kutawala akili
za watu wetu,” alisema. Aliwaomba Watanzania wamwombe Mungu awabariki,
alibariki Taifa la Tanzania ili yanayofanyika yawasaidie kwenda mbinguni. Alitumia fursa hiyo kumshukuru Rais Dk. John
Magufuli kwa kazi kubwa anayoifanya ya kuwaletea wananchi maendeleo na hatimaye
kuwatoa kwenye umaskini. “Tunaamini yote anayofanya ni kwa manufaa ya
Watanzania wote,” alisema. Akizungumza kwa niaba ya Rais Magufuli na mamia
ya waumini na viongozi waliohudhuria ibada hiyo, Waziri Mkuu, Kassim Majaliwa alisema
anatambua kuwaongoza watu kiroho na kimwili ni jambo lenye uzito mkubwa. “Sisi viongozi na waumini kwa kutambua kazi
nzuri uliyoifanya hadi kufikia kupata wadhifa huo tuna imani utaweza. Nakuomba
upokee mzigo huo kwa matumaini na bila kusita kwani waumini wa kanisa hili wako
pamoja nawe na viongozi wenzako wote tunategemea watatoa ushirikiano kwako.
Tunachosema ni kwamba, jipe moyo kwa kuzingatia yaliyoandikwa katika Wafilipi
4:13 kwamba “Nayaweza mambo yote katika yeye anitiaye nguvu”. Jitwishe mzigo
huo kwa imani na utaubeba bila kuchoka, sisi sote tuko pamoja nawe,” alisema. Waziri Mkuu ametumia fursa hiyo kusisitiza
suala la kutunza amani ya nchi na akawaataka viongozi wa dini na waumini kote
nchini kuendeleza upendom hurma na kuwa na roho ya msamaha. “Tuhurumiane sasabu
sisi si wakamilifu, kwa hiyo tuongeze msamaha miongoni mwetu,” amesisitiza. “Nawaombeni wote, tuendelee kutumia nyumba zetu
za ibada kuliombea Taifa hili ili tuendelee kuishi kwa amani, upendo na
mshikamano. Tuepuke migogoro ya mara kwa mara katika nyumba zetu za ibada.
Tuendelee kujenga waumini wetu wakue kiroho na kujenga dhana ya umoja na upendo
katika Taifa letu. Watu wa Mungu ni watu wa upendo, watu wa Mungu ni watu wa
amani, watu wa Mungu ni watu wa kiroho.” Mapema, akitoa salamu za Baraza la Maaskofu
Katoliki Tanzania (TEC), Rais wa TEC, Askofu Mkuu Gervas Nyaisonga aliwataka
waumini wa kanda ya ziwa wawe na mshikamano na wampe ushirikiano Askofu Mkuu
Nkwande. “Kuweni na upendo kama Bwana Yesu
alivyofundisha na pia ombeeni utumishi mwema kwa viongozi wote wa Serikali na
watumishi wote wenye jukumu la kuongoza watu.” Askofu Nyaisonga aliishukuru Serikali kwa
kulipa nafasi Kanisa Katoliki ya kushirikiana na Serikali kutoa huduma za jamii
kwa wananchi katika maeneo mbalimbali nchini hususani katika sekta ya elimu na
afya. “TEC inapenda kuhimiza mshikamano baina ya
Serikali na kanisa ili kuwe na ufanisi wa huduma tunazotoa za kumlinda mama na
mtoto na kijana. Ufanisi huu utapatikana kwa kuimarisha miundombinu hasa katika
ngazi za chini,” alisema. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Mwandishi Wetu-Mwanza ASKOFU Mkuu wa Jimbo Kuu la Mwanza, Mhashamu
Renatus Nkwande, amesema anasikitika kila anaposikia watu wanaongelea mambo ya
uchawi na kusema huo ni ushamba wa elimu. “Mtu akivimba tumbo unasema amelogwa, tena
unamtaja na fulani ndiye mchawi. Huo ni ushamba wa elimu na tena huko ni kukosa
imani na kushindwa kumuamini Mwenyezi Mungu,” amesema. Alitoa kauli hiyo jana, wakati akitoa shukrani
kwenye ibada ya kumsimika kuwa Askofu Mkuu wa jimbo hilo iliyofanyika kwenye
viwanja vya Kawekamo jijini Mwanza. “Watu wetu wana hofu mbalimbali ambazo
zimewakamata tangu utoto wao. Tuwasaidie waumini hawa ili wamwamini Mungu
kwamba anaokoa na anaweza kuwaponya madhila waliyonayo. “Tuwasaidie watu wetu wajikomboe kielimu,
wajiendeleze kwenye masomo ya fizikia, kemia na kadhalika,” amesema. Alisema anashangaa tabia ya waafrika ya kupenda
kuiga mambo ya ajabu kwa vile tu yameletwa na wazungu. “Sisi Waafrika ni watu
wa ajabu tunaiga vitu visivyo na msingi. Wameleta ushoga, tunaiga! Wameleta
utoaji mimba tunaiga. Leo hii kuna taasisi zinasambaza hata vifaa vya kutolea
mimba, nasi tumekaa tunaangalia tu. “Wazee wetu walipoona wamechoka ukoloni,
walipigana ili kupata uhuru. Leo na sisi tupiganie uhuru kwa kukataa masuala ya
ushoga na utoaji mimba. “Huo ni uuaji, hiyo ni dhambi. Miongoni mwetu
leo wapatikane watu wa kusimamia hayo ili ukoloni huu usiendelee kutawala akili
za watu wetu,” alisema. Aliwaomba Watanzania wamwombe Mungu awabariki,
alibariki Taifa la Tanzania ili yanayofanyika yawasaidie kwenda mbinguni. Alitumia fursa hiyo kumshukuru Rais Dk. John
Magufuli kwa kazi kubwa anayoifanya ya kuwaletea wananchi maendeleo na hatimaye
kuwatoa kwenye umaskini. “Tunaamini yote anayofanya ni kwa manufaa ya
Watanzania wote,” alisema. Akizungumza kwa niaba ya Rais Magufuli na mamia
ya waumini na viongozi waliohudhuria ibada hiyo, Waziri Mkuu, Kassim Majaliwa alisema
anatambua kuwaongoza watu kiroho na kimwili ni jambo lenye uzito mkubwa. “Sisi viongozi na waumini kwa kutambua kazi
nzuri uliyoifanya hadi kufikia kupata wadhifa huo tuna imani utaweza. Nakuomba
upokee mzigo huo kwa matumaini na bila kusita kwani waumini wa kanisa hili wako
pamoja nawe na viongozi wenzako wote tunategemea watatoa ushirikiano kwako.
Tunachosema ni kwamba, jipe moyo kwa kuzingatia yaliyoandikwa katika Wafilipi
4:13 kwamba “Nayaweza mambo yote katika yeye anitiaye nguvu”. Jitwishe mzigo
huo kwa imani na utaubeba bila kuchoka, sisi sote tuko pamoja nawe,” alisema. Waziri Mkuu ametumia fursa hiyo kusisitiza
suala la kutunza amani ya nchi na akawaataka viongozi wa dini na waumini kote
nchini kuendeleza upendom hurma na kuwa na roho ya msamaha. “Tuhurumiane sasabu
sisi si wakamilifu, kwa hiyo tuongeze msamaha miongoni mwetu,” amesisitiza. “Nawaombeni wote, tuendelee kutumia nyumba zetu
za ibada kuliombea Taifa hili ili tuendelee kuishi kwa amani, upendo na
mshikamano. Tuepuke migogoro ya mara kwa mara katika nyumba zetu za ibada.
Tuendelee kujenga waumini wetu wakue kiroho na kujenga dhana ya umoja na upendo
katika Taifa letu. Watu wa Mungu ni watu wa upendo, watu wa Mungu ni watu wa
amani, watu wa Mungu ni watu wa kiroho.” Mapema, akitoa salamu za Baraza la Maaskofu
Katoliki Tanzania (TEC), Rais wa TEC, Askofu Mkuu Gervas Nyaisonga aliwataka
waumini wa kanda ya ziwa wawe na mshikamano na wampe ushirikiano Askofu Mkuu
Nkwande. “Kuweni na upendo kama Bwana Yesu
alivyofundisha na pia ombeeni utumishi mwema kwa viongozi wote wa Serikali na
watumishi wote wenye jukumu la kuongoza watu.” Askofu Nyaisonga aliishukuru Serikali kwa
kulipa nafasi Kanisa Katoliki ya kushirikiana na Serikali kutoa huduma za jamii
kwa wananchi katika maeneo mbalimbali nchini hususani katika sekta ya elimu na
afya. “TEC inapenda kuhimiza mshikamano baina ya
Serikali na kanisa ili kuwe na ufanisi wa huduma tunazotoa za kumlinda mama na
mtoto na kijana. Ufanisi huu utapatikana kwa kuimarisha miundombinu hasa katika
ngazi za chini,” alisema.
### Response:
KITAIFA
### End |
Chanzo cha picha, Getty Images
Rais wa heshima wa Bayern Munich Uli Hoeness ana imani watamsajili nahodha wa England Harry Kane msimu huu wa joto.
Mabingwa hao wa Ujerumani wameripotiwa kutoa dau la £70m kumnunua mshambuliaji huyo wa Tottenham. Mwenyekiti Daniel Levy alikutana na maafisa wa Bayern Munich siku ya Alhamisi kuhusu uwezekano wa kumuza Kane, na Hoeness anasema kumekuwa na mazungumzo na washauri wa mshambuliaji huyo.
Chanzo cha picha, Getty Images
Arsenal itafikiria kurejea kwa Moises Caicedo wa Brighton kama Thomas Partey ataondoka msimu huu. Arsenal ilikaribia kumnasa kiungo huyo mwezi Januari ambaye kwa sasa Chelsea inaongoza mbio za kusaka saini yake
Chanzo cha picha, Getty Images
Romelu Lukaku hatasafiri na Chelsea kwenda Marekani kujiandaa na msimu mpya wa ligi. Mazungumzo yanaendelea na Juventus baada ya Inter kujitoa. Chelsea inataka €40m kutoka Juve ambayo wanasubiri dili la mshambuliaji wake Mserbia Vlahovic kwenda PSG.
Chanzo cha picha, Getty Images
Inter wataanza mchakato wa kumnasa mshambuliaji wa Arsenal wiki ijayo Folarin Balogun. Balogun yuko tayari kuondoka ili kuoata muda wa kucheza. Inter baada ya kujiondoa kwa Lukaku, Balogun ni chaguo lao la kwanza.
Chanzo cha picha, Getty Images
West Ham ina orodha ya viungo watano kurithi mikoba ya kiungo na nahodha wake Declan Rice aliyetua Arsenal.
Kiungo wa Manchester United Scott McTominay, Denis Zakaria wa Juventus, nahodha wa Southampton James Ward-Prowse, nyota wa Fulham Joao Palhinha na kiungo wa Ajax Edson Alvarez (Skysport Football). | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Chanzo cha picha, Getty Images
Rais wa heshima wa Bayern Munich Uli Hoeness ana imani watamsajili nahodha wa England Harry Kane msimu huu wa joto.
Mabingwa hao wa Ujerumani wameripotiwa kutoa dau la £70m kumnunua mshambuliaji huyo wa Tottenham. Mwenyekiti Daniel Levy alikutana na maafisa wa Bayern Munich siku ya Alhamisi kuhusu uwezekano wa kumuza Kane, na Hoeness anasema kumekuwa na mazungumzo na washauri wa mshambuliaji huyo.
Chanzo cha picha, Getty Images
Arsenal itafikiria kurejea kwa Moises Caicedo wa Brighton kama Thomas Partey ataondoka msimu huu. Arsenal ilikaribia kumnasa kiungo huyo mwezi Januari ambaye kwa sasa Chelsea inaongoza mbio za kusaka saini yake
Chanzo cha picha, Getty Images
Romelu Lukaku hatasafiri na Chelsea kwenda Marekani kujiandaa na msimu mpya wa ligi. Mazungumzo yanaendelea na Juventus baada ya Inter kujitoa. Chelsea inataka €40m kutoka Juve ambayo wanasubiri dili la mshambuliaji wake Mserbia Vlahovic kwenda PSG.
Chanzo cha picha, Getty Images
Inter wataanza mchakato wa kumnasa mshambuliaji wa Arsenal wiki ijayo Folarin Balogun. Balogun yuko tayari kuondoka ili kuoata muda wa kucheza. Inter baada ya kujiondoa kwa Lukaku, Balogun ni chaguo lao la kwanza.
Chanzo cha picha, Getty Images
West Ham ina orodha ya viungo watano kurithi mikoba ya kiungo na nahodha wake Declan Rice aliyetua Arsenal.
Kiungo wa Manchester United Scott McTominay, Denis Zakaria wa Juventus, nahodha wa Southampton James Ward-Prowse, nyota wa Fulham Joao Palhinha na kiungo wa Ajax Edson Alvarez (Skysport Football).
### Response:
MICHEZO
### End |
MZUNGUKO wa pili wa Ligi Kuu ya soka ya Zanzibar unatarajiwa kuendelea tena leo kwa kupigwa michezo minne katika viwanja vinne tofauti Unguja na Pemba.Ligi Kuu ya Zanzibar ilianza kutimua vumbi mwishoni mwa wiki iliyopita, huku Mafunzo na Chipkizi zikichuana vikali kwenye msimamo.Kwa mujibu wa ratiba ya ligi hiyo katika uwanja wa Amani Malindi ambayo ilipoteza mchezo wake wa kwanza kwa kufungwa mabao 2-0 na Mafunzo itashuka dimbani kuumana na JKU ambao mechi yao ya kwanza waliponea chupu chupu kufungwa baada ya kusawazisha katika dakika mbili za nyongeza walipocheza na KMKM.Ratiba ya ligi hiyo ambayo inajumuisha timu 19 zinazoshiriki ligi hiyo Unguja na Pemba inaonesha kuwa katika uwanja wa Gombani kutapigwa mchezo kati ya Chipkizi na Kizimbani wakati katika uwanja wa Finya wanagenzi wa ligi hiyo timu za New Star na Mubuyuni wataoneshana kazi saa 10:00 za jioni.Aidha katika uwanja wa Kiwengwa Cairo kutakuwa na mchezo mmoja utakaochezwa saa 10 jioni kati ya Maafande wa KVZ na KMKM.Kwa mujibu wa msimamo wa ligi hiyo kabla ya michezo ya jana Mafunzo na Chipkizi wanaongoza kwa kuwa na pointi tatu kila moja wakifuatiwa na Mlandege, nafasi ya nne inashikiliwa na New Star, wakati Opec inashika nafasi ya tano zote zikiwa na pointi tatu zikitofautiana na idadi ya mabao ya kushinda.Nafasi ya sita inashikiliwa na Opec, ikifuatiwa na JKU, KMKM, Jamhuri, Selem View, Polisi na Zimamoto ambazo zote zinapointi moja kila moja baada ya michezo yao kutoka sare, wakati timu za Hardrock, Chuoni, Jang’ombe Boys na Malindi zikiwa mkiani hazina pointi baada ya kupoteza mechi zao za kwanza zinawania katika nafsi za mwisho zikiwa hazina pointi hata moja baada ya michezo ya kwanza kufungwa. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
MZUNGUKO wa pili wa Ligi Kuu ya soka ya Zanzibar unatarajiwa kuendelea tena leo kwa kupigwa michezo minne katika viwanja vinne tofauti Unguja na Pemba.Ligi Kuu ya Zanzibar ilianza kutimua vumbi mwishoni mwa wiki iliyopita, huku Mafunzo na Chipkizi zikichuana vikali kwenye msimamo.Kwa mujibu wa ratiba ya ligi hiyo katika uwanja wa Amani Malindi ambayo ilipoteza mchezo wake wa kwanza kwa kufungwa mabao 2-0 na Mafunzo itashuka dimbani kuumana na JKU ambao mechi yao ya kwanza waliponea chupu chupu kufungwa baada ya kusawazisha katika dakika mbili za nyongeza walipocheza na KMKM.Ratiba ya ligi hiyo ambayo inajumuisha timu 19 zinazoshiriki ligi hiyo Unguja na Pemba inaonesha kuwa katika uwanja wa Gombani kutapigwa mchezo kati ya Chipkizi na Kizimbani wakati katika uwanja wa Finya wanagenzi wa ligi hiyo timu za New Star na Mubuyuni wataoneshana kazi saa 10:00 za jioni.Aidha katika uwanja wa Kiwengwa Cairo kutakuwa na mchezo mmoja utakaochezwa saa 10 jioni kati ya Maafande wa KVZ na KMKM.Kwa mujibu wa msimamo wa ligi hiyo kabla ya michezo ya jana Mafunzo na Chipkizi wanaongoza kwa kuwa na pointi tatu kila moja wakifuatiwa na Mlandege, nafasi ya nne inashikiliwa na New Star, wakati Opec inashika nafasi ya tano zote zikiwa na pointi tatu zikitofautiana na idadi ya mabao ya kushinda.Nafasi ya sita inashikiliwa na Opec, ikifuatiwa na JKU, KMKM, Jamhuri, Selem View, Polisi na Zimamoto ambazo zote zinapointi moja kila moja baada ya michezo yao kutoka sare, wakati timu za Hardrock, Chuoni, Jang’ombe Boys na Malindi zikiwa mkiani hazina pointi baada ya kupoteza mechi zao za kwanza zinawania katika nafsi za mwisho zikiwa hazina pointi hata moja baada ya michezo ya kwanza kufungwa.
### Response:
MICHEZO
### End |
Chanzo cha picha, EPA
Tanzania inatarajia kupokea awamu ya tatu ya chanjo dhidi ya ugonjwa wa UVIKO-19 baada ya kupokea awamu mbili za awali ili kukabiliana na ugonjwa huo unaoua.
Awamu hiyo ya chanjo inakuja baada ya nchi hiyo kupokea chanjo ainia ya Johnson and Johnson zaidi ya dozi milioni moja kutoka Marekani chini ya mpango wa Covax, pia chanjo nyingine zaidi ya milioni moja aina ya Sinopham kutoka China.
Rais wa Tanzania, Samia Suluhu Hassan ametangaza awamu hiyo ya chanjo alipohutubia mkutano wa hadhara mjini Arusha Kaskazini mwa nchi hiyo na kusema chanjo za awamu ya kwanza zimetumika kwa asilimia 88. Hata hivyo, hakutaja aina ya chanjo inayotarajiwa kupokewa.
Chini ya Rais Samia aliyechukua madaraka Machi 19 mwaka huu, Serikali imeweka msisitizo wa chanjo kama moja ya njia muhimu za kukabilianana UVIKO-19. Mtangulizi wa Samia, John Magufuli aliyefariki Machi 17 alikuwa na msimamo tofauti juu ya chanjo huku akielekeza wataalamu wake kujiridhisha, akidai baadhi ya chanjo si salama kwa watanzania.
Hata hivyo hali ilibadilika Julai 28 mwaka huu ambapo Rais wa Tanzania Samia Suluhu Hassan binafsi alipata chanjo dhidi ya Corona .
Samia aliwaongoza maafisa wengine wa serikali wakiwemo Waziri mkuu Kassim Majaaliwa kupokea chanjo hiyo .
Katika uzinduzi wa hafla ya chanjo chini humo rais Samia alisema serikali yake itahakikisha kwamba kila mtanzania nayetaka kuchanjwa anapata chanjo hiyo .
Chanzo cha picha, @ikulumawasiliano
'Mimi ni mama ya watoto wanne,mimi ni bibi wa wajukuu kadhaa na pia mimi ni mke ..siwezi kujiweka katika hatari … Nimekubali kwa hiyari yangu na najua ndani ya mwili wangu nina chanjo kadhaa na nimeishi nazo kwa miaka karibu 61' alisema rais Samia kabla ya kuchanjwa.
Katika hotba yake wakati wa uzinduzi huo rais Samia aliwataka wananchi kuendelea kuchukua tahadhari dhidi ya ugonjwa huo akisema kuna walioathiriwa na kuwapoteza jamaa zao ambao wangefurahia kuipata chanjo hiyo mapema.
' Wakati gonjwa hili linapokuguza ndipo utajua hatari yake…nenda Moshi,nenda Kagera ,nenda Arusha..wana maneno ya kukuambia' alisema Rais Samia. | AFYA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Chanzo cha picha, EPA
Tanzania inatarajia kupokea awamu ya tatu ya chanjo dhidi ya ugonjwa wa UVIKO-19 baada ya kupokea awamu mbili za awali ili kukabiliana na ugonjwa huo unaoua.
Awamu hiyo ya chanjo inakuja baada ya nchi hiyo kupokea chanjo ainia ya Johnson and Johnson zaidi ya dozi milioni moja kutoka Marekani chini ya mpango wa Covax, pia chanjo nyingine zaidi ya milioni moja aina ya Sinopham kutoka China.
Rais wa Tanzania, Samia Suluhu Hassan ametangaza awamu hiyo ya chanjo alipohutubia mkutano wa hadhara mjini Arusha Kaskazini mwa nchi hiyo na kusema chanjo za awamu ya kwanza zimetumika kwa asilimia 88. Hata hivyo, hakutaja aina ya chanjo inayotarajiwa kupokewa.
Chini ya Rais Samia aliyechukua madaraka Machi 19 mwaka huu, Serikali imeweka msisitizo wa chanjo kama moja ya njia muhimu za kukabilianana UVIKO-19. Mtangulizi wa Samia, John Magufuli aliyefariki Machi 17 alikuwa na msimamo tofauti juu ya chanjo huku akielekeza wataalamu wake kujiridhisha, akidai baadhi ya chanjo si salama kwa watanzania.
Hata hivyo hali ilibadilika Julai 28 mwaka huu ambapo Rais wa Tanzania Samia Suluhu Hassan binafsi alipata chanjo dhidi ya Corona .
Samia aliwaongoza maafisa wengine wa serikali wakiwemo Waziri mkuu Kassim Majaaliwa kupokea chanjo hiyo .
Katika uzinduzi wa hafla ya chanjo chini humo rais Samia alisema serikali yake itahakikisha kwamba kila mtanzania nayetaka kuchanjwa anapata chanjo hiyo .
Chanzo cha picha, @ikulumawasiliano
'Mimi ni mama ya watoto wanne,mimi ni bibi wa wajukuu kadhaa na pia mimi ni mke ..siwezi kujiweka katika hatari … Nimekubali kwa hiyari yangu na najua ndani ya mwili wangu nina chanjo kadhaa na nimeishi nazo kwa miaka karibu 61' alisema rais Samia kabla ya kuchanjwa.
Katika hotba yake wakati wa uzinduzi huo rais Samia aliwataka wananchi kuendelea kuchukua tahadhari dhidi ya ugonjwa huo akisema kuna walioathiriwa na kuwapoteza jamaa zao ambao wangefurahia kuipata chanjo hiyo mapema.
' Wakati gonjwa hili linapokuguza ndipo utajua hatari yake…nenda Moshi,nenda Kagera ,nenda Arusha..wana maneno ya kukuambia' alisema Rais Samia.
### Response:
AFYA
### End |
WAZIRI Mkuu, Kassim Majaliwa, amewataka waumini wa dini ya Kiislamu kuendelea kusaidiana katika masuala ya kimaendeleo, ikiwemo elimu ya juu. Aidha, amewapongeza kwa kushiriki kuiendeleza jamii ya Kitanzania.Majaliwa alitoa mwito huo juzi wakati akizungumza kwenye Baraza la Maulid lililofanyika mkoani Mwanza ambapo alibainisha kuwa dini ya Kiislamu ni chachu ya maendeleo kwa kuwa elimu ndio msingi wa maendeleo hayo na ana imani kuwa kwa kupata elimu bora zaidi vijana wa kiislamu watashiriki kikamilifu katika maendeleo.Alisema kwa upande wa serikali, fedha nyingi zimetengwa kuwawezesha wanafunzi kupata elimu bure kuanzia ya msingi hadi sekondari huku ile ya vyuo vikuu ambayo inapaswa kulipiwa kubaki kuwa ni jukumu la jamii pia kuchangia.“Serikali imetenga zaidi ya Sh bilioni 450 kuwakopesha wanafunzi kupata elimu ya juu, hivyo ni wazi kuwa kiasi hicho cha fedha si kwamba kitawatosha wote ila kwa wale ambao labda hawatapata kiwango chote ni jukumu letu kusaidiana hasa katika ngazi za kifamilia,” alisema.Alisema kuwa kaulimbiu ya Bakwata ya Jitambue, Badilika na Acha Mazoea, inatoa mwanga mzuri zaidi wa utendaji kazi wa Waislamu hasa katika kujiendeleza kwenye nyanja tofauti za uchumi, kijamii huku akisisitizia nafasi ya dini hiyo katika kutunza na kuendeleza amani ya nchi. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
WAZIRI Mkuu, Kassim Majaliwa, amewataka waumini wa dini ya Kiislamu kuendelea kusaidiana katika masuala ya kimaendeleo, ikiwemo elimu ya juu. Aidha, amewapongeza kwa kushiriki kuiendeleza jamii ya Kitanzania.Majaliwa alitoa mwito huo juzi wakati akizungumza kwenye Baraza la Maulid lililofanyika mkoani Mwanza ambapo alibainisha kuwa dini ya Kiislamu ni chachu ya maendeleo kwa kuwa elimu ndio msingi wa maendeleo hayo na ana imani kuwa kwa kupata elimu bora zaidi vijana wa kiislamu watashiriki kikamilifu katika maendeleo.Alisema kwa upande wa serikali, fedha nyingi zimetengwa kuwawezesha wanafunzi kupata elimu bure kuanzia ya msingi hadi sekondari huku ile ya vyuo vikuu ambayo inapaswa kulipiwa kubaki kuwa ni jukumu la jamii pia kuchangia.“Serikali imetenga zaidi ya Sh bilioni 450 kuwakopesha wanafunzi kupata elimu ya juu, hivyo ni wazi kuwa kiasi hicho cha fedha si kwamba kitawatosha wote ila kwa wale ambao labda hawatapata kiwango chote ni jukumu letu kusaidiana hasa katika ngazi za kifamilia,” alisema.Alisema kuwa kaulimbiu ya Bakwata ya Jitambue, Badilika na Acha Mazoea, inatoa mwanga mzuri zaidi wa utendaji kazi wa Waislamu hasa katika kujiendeleza kwenye nyanja tofauti za uchumi, kijamii huku akisisitizia nafasi ya dini hiyo katika kutunza na kuendeleza amani ya nchi.
### Response:
KITAIFA
### End |
DELHI, INDIA MAHAKAMA ya Jimbo la Rajasthan nchini India jana imetoa adhabu ya kifungo cha maisha jela dhidi ya mwalimu maarufu wa kiroho Asaram Bapu kwa kumbaka msichana aliyekuwa mfuasi wake mwaka 2013. Hukumu dhidi ya Bapu (77) ilisomwa ndani ya gereza moja la mji wa Jodhpur, jimbo la Rajasthan kutokana na hofu kuwa wafuasi wake huenda wakafanya vurugu. Kesi hiyo ni ya karibuni katika mfululizo wa kesi kubwa za ubakaji nchini India ambazo zimesababisha maandamano ya umma na kuzusha maswali kuhusu namna polisi inavyozishughulikia kesi hizo. Agosti mwaka jana, mwalimu mwingine maarufu wa kiroho, D.k Saint Gurmeet Singh Ram Rahim Insan, alihukumiwa miaka 20 jela kwa mashitaka ya kuwabaka wanawake wawili wafuasi wake. Bapu amekanusha mashtaka hayo na anaweza kukata rufaa dhidi ya hukumu hiyo katika Mahakama ya Juu. | KIMATAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
DELHI, INDIA MAHAKAMA ya Jimbo la Rajasthan nchini India jana imetoa adhabu ya kifungo cha maisha jela dhidi ya mwalimu maarufu wa kiroho Asaram Bapu kwa kumbaka msichana aliyekuwa mfuasi wake mwaka 2013. Hukumu dhidi ya Bapu (77) ilisomwa ndani ya gereza moja la mji wa Jodhpur, jimbo la Rajasthan kutokana na hofu kuwa wafuasi wake huenda wakafanya vurugu. Kesi hiyo ni ya karibuni katika mfululizo wa kesi kubwa za ubakaji nchini India ambazo zimesababisha maandamano ya umma na kuzusha maswali kuhusu namna polisi inavyozishughulikia kesi hizo. Agosti mwaka jana, mwalimu mwingine maarufu wa kiroho, D.k Saint Gurmeet Singh Ram Rahim Insan, alihukumiwa miaka 20 jela kwa mashitaka ya kuwabaka wanawake wawili wafuasi wake. Bapu amekanusha mashtaka hayo na anaweza kukata rufaa dhidi ya hukumu hiyo katika Mahakama ya Juu.
### Response:
KIMATAIFA
### End |
WASHINGTON, MAREKANI SERIKALI ya Marekani imeongeza shinikizo kwa Saudi Arabia ikiitaka usahihi wa taarifa kuhusu kutoweka kwa mwandishi wa habari Jamal Khashoggi. Mwandishi huyo mwenye asili ya Saudia anayeliandikia gazeti la Washington Post la Marekani, alionekana mara ya mwisho akiingia kwenye ubalozi mdogo wa taifa hilo nchini Uturuki Oktoba 2, mwaka huu. Mkasa huo umesababisha wabunge wa Marekani kutaka viongozi wa Saudi Arabia wachunguzwe. Rais wa Marekani, Donald Trump ameeleza kutoridhishwa kwake na maelezo ya Saudia, akiahidi kuhakikisha ukweli unapatikana kuhusu kupotea kwa mwandishi huyo. “Hatuwezi vumilia vitendo kama hivyo kutokea kwa waandishi ama kwa mtu yeyote,” alisema Trump. Ameongeza kuwa wanahitaji kila kitu kinachohusiana na kutoweka kwa mwandishi huyo. Maneno ya Trump yanalingana na ya Seneta wa Chama cha Republican, Bob Corker aliyeilaumu Saudi Arabia, mshirika wa muda mrefu wa Marekani katika masuala ya usalama katika ukanda wa Mashariki ya Kati. Mwenyekiti huyo wa Kamati ya Seneti ya Uhusiano wa Nje ya Marekani, alieleza wasiwasi wake kuhusu kutoweka kadhia hiyo, ambayo Saudia imekuwa ikidai Khashoggi aliondoka ubalozini humo kabla ya kutoweka. Lakini maofisa wa Uturuki wanaamini Khashoggi aliuawa ndani ya ubalozi huo mdogo mjini Istanbul ijapokuwa hakuna ushahidi uliotolewa. Saudi Arabia imezikanusha tuhuma hizo ingawa pia haijatoa ushahidi wowote kuelezea namna Khashoggi alivyotoka na au kutoweka ilihali mchumba wake alikuwa nje ya ubalozi akimsubiri bila mafanikio. Rais wa Uturuki, Recep Tayyip Erdogan pia ameongeza shinikizo lake kwa Saudi Arabia kutokana na kutoweka kwa mwandishi huyo. Aidha Waziri Mkuu wa zamani wa Uingereza, Tony Blair alisema kutoweka kwa mwandishi huyo ni mkasa wa kutisha unaokinzana na jitihada za mwana Mfalme wa Saudi Arabia, Mohamed bin Salman za kuleta mabadiliko nchini mwake. Blair aliwaambia wanahabari jijini London jana kuwa Serikali za Marekani na Uingereza zimeeleza wazi kuwa ni lazima uchunguzi wa kina ufanyike. Awali juzi baadhi ya vyombo vya habari vya Uturuki vilionesha vipande vya kamera za usalama za CCTV zinazothibisha eneo ambalo linahusika moja kwa moja na upoteaji wake. Imebainika kuwa maofisa usalama wa Saudia wamekuwa wakiingia na kutoka nchini Uturuki kupitia uwanja wa ndege wa Istanbul. Kitu kingine kilichooneshwa kwenye picha hizo ni gari jeusi likiwasili eneo hilo la ubalozi na ambalo linadhaniwa kuhusika katika tukio hilo. Pia utepe mwingine wa picha hizo za video unalionesha kundi jingine la watu wanaodhaniwa ni raia wa Saudia wakiingia uwanja wa ndege wa Istanbul na ambao pia wanaonekana katika baadhi ya hoteli za mjini huo. | KIMATAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
WASHINGTON, MAREKANI SERIKALI ya Marekani imeongeza shinikizo kwa Saudi Arabia ikiitaka usahihi wa taarifa kuhusu kutoweka kwa mwandishi wa habari Jamal Khashoggi. Mwandishi huyo mwenye asili ya Saudia anayeliandikia gazeti la Washington Post la Marekani, alionekana mara ya mwisho akiingia kwenye ubalozi mdogo wa taifa hilo nchini Uturuki Oktoba 2, mwaka huu. Mkasa huo umesababisha wabunge wa Marekani kutaka viongozi wa Saudi Arabia wachunguzwe. Rais wa Marekani, Donald Trump ameeleza kutoridhishwa kwake na maelezo ya Saudia, akiahidi kuhakikisha ukweli unapatikana kuhusu kupotea kwa mwandishi huyo. “Hatuwezi vumilia vitendo kama hivyo kutokea kwa waandishi ama kwa mtu yeyote,” alisema Trump. Ameongeza kuwa wanahitaji kila kitu kinachohusiana na kutoweka kwa mwandishi huyo. Maneno ya Trump yanalingana na ya Seneta wa Chama cha Republican, Bob Corker aliyeilaumu Saudi Arabia, mshirika wa muda mrefu wa Marekani katika masuala ya usalama katika ukanda wa Mashariki ya Kati. Mwenyekiti huyo wa Kamati ya Seneti ya Uhusiano wa Nje ya Marekani, alieleza wasiwasi wake kuhusu kutoweka kadhia hiyo, ambayo Saudia imekuwa ikidai Khashoggi aliondoka ubalozini humo kabla ya kutoweka. Lakini maofisa wa Uturuki wanaamini Khashoggi aliuawa ndani ya ubalozi huo mdogo mjini Istanbul ijapokuwa hakuna ushahidi uliotolewa. Saudi Arabia imezikanusha tuhuma hizo ingawa pia haijatoa ushahidi wowote kuelezea namna Khashoggi alivyotoka na au kutoweka ilihali mchumba wake alikuwa nje ya ubalozi akimsubiri bila mafanikio. Rais wa Uturuki, Recep Tayyip Erdogan pia ameongeza shinikizo lake kwa Saudi Arabia kutokana na kutoweka kwa mwandishi huyo. Aidha Waziri Mkuu wa zamani wa Uingereza, Tony Blair alisema kutoweka kwa mwandishi huyo ni mkasa wa kutisha unaokinzana na jitihada za mwana Mfalme wa Saudi Arabia, Mohamed bin Salman za kuleta mabadiliko nchini mwake. Blair aliwaambia wanahabari jijini London jana kuwa Serikali za Marekani na Uingereza zimeeleza wazi kuwa ni lazima uchunguzi wa kina ufanyike. Awali juzi baadhi ya vyombo vya habari vya Uturuki vilionesha vipande vya kamera za usalama za CCTV zinazothibisha eneo ambalo linahusika moja kwa moja na upoteaji wake. Imebainika kuwa maofisa usalama wa Saudia wamekuwa wakiingia na kutoka nchini Uturuki kupitia uwanja wa ndege wa Istanbul. Kitu kingine kilichooneshwa kwenye picha hizo ni gari jeusi likiwasili eneo hilo la ubalozi na ambalo linadhaniwa kuhusika katika tukio hilo. Pia utepe mwingine wa picha hizo za video unalionesha kundi jingine la watu wanaodhaniwa ni raia wa Saudia wakiingia uwanja wa ndege wa Istanbul na ambao pia wanaonekana katika baadhi ya hoteli za mjini huo.
### Response:
KIMATAIFA
### End |
NAIROBI, KENYA
WABUNGE wa Chama cha Jubilee wamedai kinara wa muungano mkuu wa upinzani wa NASA, Raila Odinga, anashirikiana na mataifa ya kigeni kula njama za kujitangaza mshindi wa uchaguzi wa urais na kwenda kuapishwa nchini Tanzania.
Hayo ni kwa mujibu wa wabunge watatu wa chama hicho na majimbo yao kwenye mabano, Muthomi Njuki (Chuka/lgambangombe), Moses Kuria (Gatundu Kusini ) Kimani Ichungwa (Kikuyu) na Mwakilishi wa Wanawake wa Kaunti ya Tharaka Nithi, Beatrice Nkatha.
Wakizungumza katika mkutano wa hadhara mjini Chuka, Kaunti ya Tharaka Nithi, wabunge hao walisema lengo la Raila kutaka muungano wa NASA kuwa na kituo cha kuhesabu kura ni kujitangaza mshindi kisha aende kuapishwa katika nchi jirani ya Tanzania.
Walionya hatua hiyo itazua ghasia baada ya uchaguzi mkuu wa Agosti 8 kama ilivyotokea baada ya uchaguzi mkuu wa 2007.
Viongozi wa Jubilee wamekuwa wakipinga azma ya NASA kuwa na kituo cha kuhesabu kura wakisema ni Tume Huru ya Uchaguzi na Mipaka (IEBC) pekee inayoruhusiwa kisheria kuhesabu na kutangaza matokeo.
“Tunajua Odinga anapanga kujitangaza mshindi na kwenda kujiapisha Tanzania akishindwa kwenye uchaguzi mkuu wa Agosti 8,” alisema Icungwa.
Alisema kujitangazia matokeo ya uchaguzi mkuu ni sawa na uhaini kwa sababu hilo ni jukumu la IEBC pekee kufanya hivyo.
Njuki alidai ghasia za baada ya uchaguzi mkuu wa 2007 zilisababishwa na kukataa matokeo ya uchaguzi mkuu kulikofanywa na Odinga.
Kuria alisema Odinga anahisi kushindwa na hivyo anatafuta njia za kupinga matokeo. | KIMATAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
NAIROBI, KENYA
WABUNGE wa Chama cha Jubilee wamedai kinara wa muungano mkuu wa upinzani wa NASA, Raila Odinga, anashirikiana na mataifa ya kigeni kula njama za kujitangaza mshindi wa uchaguzi wa urais na kwenda kuapishwa nchini Tanzania.
Hayo ni kwa mujibu wa wabunge watatu wa chama hicho na majimbo yao kwenye mabano, Muthomi Njuki (Chuka/lgambangombe), Moses Kuria (Gatundu Kusini ) Kimani Ichungwa (Kikuyu) na Mwakilishi wa Wanawake wa Kaunti ya Tharaka Nithi, Beatrice Nkatha.
Wakizungumza katika mkutano wa hadhara mjini Chuka, Kaunti ya Tharaka Nithi, wabunge hao walisema lengo la Raila kutaka muungano wa NASA kuwa na kituo cha kuhesabu kura ni kujitangaza mshindi kisha aende kuapishwa katika nchi jirani ya Tanzania.
Walionya hatua hiyo itazua ghasia baada ya uchaguzi mkuu wa Agosti 8 kama ilivyotokea baada ya uchaguzi mkuu wa 2007.
Viongozi wa Jubilee wamekuwa wakipinga azma ya NASA kuwa na kituo cha kuhesabu kura wakisema ni Tume Huru ya Uchaguzi na Mipaka (IEBC) pekee inayoruhusiwa kisheria kuhesabu na kutangaza matokeo.
“Tunajua Odinga anapanga kujitangaza mshindi na kwenda kujiapisha Tanzania akishindwa kwenye uchaguzi mkuu wa Agosti 8,” alisema Icungwa.
Alisema kujitangazia matokeo ya uchaguzi mkuu ni sawa na uhaini kwa sababu hilo ni jukumu la IEBC pekee kufanya hivyo.
Njuki alidai ghasia za baada ya uchaguzi mkuu wa 2007 zilisababishwa na kukataa matokeo ya uchaguzi mkuu kulikofanywa na Odinga.
Kuria alisema Odinga anahisi kushindwa na hivyo anatafuta njia za kupinga matokeo.
### Response:
KIMATAIFA
### End |
["Chelsea itazishinda Manchester United na Liverpool katika kinyang'anyiro cha usajili wa winga wa England Jadon Sancho, 19, kwa sababu wako tayari kufikia dau la £120m iliyotolewa na Borussia Dortmund. (Sun on Sunday)", 'Mikel Arteta amekubali kuwa kocha mkuu wa Arsenal baada ya kukosa kupata hakikisho kutoka kwa Manchester City kwamba atakuwa mrithi wa Pep Guardiola katika uwanja wa Etihad. (Sunday Mirror)', 'Tottenham Hotspur wamefanya mazungumzoya kumsaini kiungo wa kati wa Flamengo Gerson na ina mpango wa kumsajili mchezaji huyo wa Brazili wa miaka 22 kabla ya kufunguliwa kwa dirisha la usajili wa wachezaji mwezi Januari. (90min)', 'Spurs pia wanataka kumleta beki wa Ufaransa Issa Diop, 22, ambaye thamani yake inakadiriwa na West Ham United kuwa £50m .(Sky Sports)', 'Mkufunzi wa Manchester United Ole Gunnar Solskjaer anasema kuwa klabu hiyo iko tayari kufanya kazi na Mino Raiola kumnasa mshambuliaji wa miaka 19-kutoka Norway Erling Haaland kutoka Red Bull Salzburg.(Sunday Mirror)', 'Raiola pia anamwakilisha kiungo wa kati wa United Paul Pogba, 26, na ameambiwa na Real Madrid kuwa hawataweka dau la kumnunua mchezaji huyo wa kimataifa wa Ufaransa mwezi Januari. (Marca) ', 'Kiungo wa kati wa Tottenham wa miaka 27-raia wa Denmark, Christian Eriksen yuko tayari kukataa uhamisho wa kwenda Manchester United mwezi Januari, licha ya kutokuwa na mkataba wowote msimu ujao. (Daily Star Sunday)', 'Chelsea imefikia makubaliano ya kumsajili imekubali mshambuliaji wa Norway wa chini ya miaka -17 Bryan Fiabema kutoka Tromso. Kiungo huyo wa miaka 16- sasa atajiunga na chuo cha mafunzo ya soka ,Stamford Bridge. (Metro)', 'Arsenal, Borussia Dortmund na Bayern Munich zinapania kumsajili mshambuliaji wa Ubelgiji wa miaka 32-Dries Mertens kutoka Napoli kwa kima cha £8.5m. (Calciomercato)', 'AC Milan na Atletico Madrid zinataka kumsaini kiungo wa kati wa Manchester United na Serbia, Nemanja Matic, 31. (La Gazzetta dello Sport, via Football Italia)', 'Manchester United, Everton na Southampton ni miongoi mwa vilabu vinavyotaka kumsajili beki wa Barcelona wa miaka 19 Mfaransa Jean-Clair Todibo kwa £17m. (Sport)', 'Mshambuliaji wa Gabon Pierre-Emerick Aubameyang, 30, anataka kuihama Arsenal kwa udi na uvumba. (Mirror)', 'Manchester City na Manchester United wanakumbana na ushindani kutoka Liverpool, Real Madrid na Barcelona kumsajili kiungo Mjerumani Kai Havertz, 20 kutoka Bayern Munich. (Sun)', 'Manchester City walishtushwa na tangazo rasmi la Arsenal kumteua Mikel Arteta kuwa kocha wao mpya kupitia runinga na mitandao ya kijamii. (Mail)', 'Mustakabali wa Pep Guardiola katika klabu ya Manchester City utategemea vile kikosi chake kitakavyoandikisha matokeo kwenye Ligi ya Klabu Bingwa Ulaya. (The Athletic, via Mirror)', 'Bordeaux wanataka kumsajili mshambuliaji wa Chelsea Olivier Giroud mwezi Januari, lakini mshambuliaji huyo wa Ufaransa anatumai kujiunga na Inter Milan. (Goal)', 'Msambuliaji wa zamani wa Manchester United na Sweden Zlatan Ibrahimovic, 38, yupo radhi kuhamia Everton pale Carlo Ancelotti atakapokabidhiwa rasmi klabu hiyo. (Talksport)'] | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
["Chelsea itazishinda Manchester United na Liverpool katika kinyang'anyiro cha usajili wa winga wa England Jadon Sancho, 19, kwa sababu wako tayari kufikia dau la £120m iliyotolewa na Borussia Dortmund. (Sun on Sunday)", 'Mikel Arteta amekubali kuwa kocha mkuu wa Arsenal baada ya kukosa kupata hakikisho kutoka kwa Manchester City kwamba atakuwa mrithi wa Pep Guardiola katika uwanja wa Etihad. (Sunday Mirror)', 'Tottenham Hotspur wamefanya mazungumzoya kumsaini kiungo wa kati wa Flamengo Gerson na ina mpango wa kumsajili mchezaji huyo wa Brazili wa miaka 22 kabla ya kufunguliwa kwa dirisha la usajili wa wachezaji mwezi Januari. (90min)', 'Spurs pia wanataka kumleta beki wa Ufaransa Issa Diop, 22, ambaye thamani yake inakadiriwa na West Ham United kuwa £50m .(Sky Sports)', 'Mkufunzi wa Manchester United Ole Gunnar Solskjaer anasema kuwa klabu hiyo iko tayari kufanya kazi na Mino Raiola kumnasa mshambuliaji wa miaka 19-kutoka Norway Erling Haaland kutoka Red Bull Salzburg.(Sunday Mirror)', 'Raiola pia anamwakilisha kiungo wa kati wa United Paul Pogba, 26, na ameambiwa na Real Madrid kuwa hawataweka dau la kumnunua mchezaji huyo wa kimataifa wa Ufaransa mwezi Januari. (Marca) ', 'Kiungo wa kati wa Tottenham wa miaka 27-raia wa Denmark, Christian Eriksen yuko tayari kukataa uhamisho wa kwenda Manchester United mwezi Januari, licha ya kutokuwa na mkataba wowote msimu ujao. (Daily Star Sunday)', 'Chelsea imefikia makubaliano ya kumsajili imekubali mshambuliaji wa Norway wa chini ya miaka -17 Bryan Fiabema kutoka Tromso. Kiungo huyo wa miaka 16- sasa atajiunga na chuo cha mafunzo ya soka ,Stamford Bridge. (Metro)', 'Arsenal, Borussia Dortmund na Bayern Munich zinapania kumsajili mshambuliaji wa Ubelgiji wa miaka 32-Dries Mertens kutoka Napoli kwa kima cha £8.5m. (Calciomercato)', 'AC Milan na Atletico Madrid zinataka kumsaini kiungo wa kati wa Manchester United na Serbia, Nemanja Matic, 31. (La Gazzetta dello Sport, via Football Italia)', 'Manchester United, Everton na Southampton ni miongoi mwa vilabu vinavyotaka kumsajili beki wa Barcelona wa miaka 19 Mfaransa Jean-Clair Todibo kwa £17m. (Sport)', 'Mshambuliaji wa Gabon Pierre-Emerick Aubameyang, 30, anataka kuihama Arsenal kwa udi na uvumba. (Mirror)', 'Manchester City na Manchester United wanakumbana na ushindani kutoka Liverpool, Real Madrid na Barcelona kumsajili kiungo Mjerumani Kai Havertz, 20 kutoka Bayern Munich. (Sun)', 'Manchester City walishtushwa na tangazo rasmi la Arsenal kumteua Mikel Arteta kuwa kocha wao mpya kupitia runinga na mitandao ya kijamii. (Mail)', 'Mustakabali wa Pep Guardiola katika klabu ya Manchester City utategemea vile kikosi chake kitakavyoandikisha matokeo kwenye Ligi ya Klabu Bingwa Ulaya. (The Athletic, via Mirror)', 'Bordeaux wanataka kumsajili mshambuliaji wa Chelsea Olivier Giroud mwezi Januari, lakini mshambuliaji huyo wa Ufaransa anatumai kujiunga na Inter Milan. (Goal)', 'Msambuliaji wa zamani wa Manchester United na Sweden Zlatan Ibrahimovic, 38, yupo radhi kuhamia Everton pale Carlo Ancelotti atakapokabidhiwa rasmi klabu hiyo. (Talksport)']
### Response:
MICHEZO
### End |
*Asema analenga kuigawa CCM, kumdhofisha Rais*Amuunga mkono JPM 2020, Msekwa naye ajibu waraka wao kwa hoja tatu MWANDISHI WETU-DAR ES SALAAM MBUNGE wa Nzega Mjini (CCM), Hussein Bashe, amesema waraka ulioandikwa na makatibu wakuu wastaafu wa chama hicho, Yusuf Makamba na Abdulrahman Kinana, una malengo ya kugawa chama hicho na kumdhoofisha Rais Dk. John Magufuli. Wiki iliyopita Kinana na Makamba waliandika barua kwa Baraza la Wazee wa CCM, wakitaka lichukue hatua dhidi ya tuhuma zilizoelekezwa kwao kwa madai kuwa zimewachafua na viongozi wa chama hicho hawachukui hatua. Akizungumza jana jijini Dar es Salaam, Bashe alisema “Moja Kinana na wenzie walichokifanya ni kukigawa chama na kutaka kumuondolea Rais Magufuli uhalali. “Kinana ni mnafiki anafahamu alichokifanya ni kinyume kabisa na Katiba, Baraza la Wazee kikatiba halishughuliki nayo. Kinana anafahamu alichokifanya kina malengo makubwa mawili moja ni kugawa na pili kumdhohofisha Mwenyekiti wa CCM (Rais John Magufuli). “Jambo hili halikubaliki yeye hana Moral authority, anachokifanya Kinana na waraka wake ni kuigawa nchi na na kumdhoofisha mgombea wetu, ambaye kwa mwaka ni Magufuli pekee, tutamuunga mkono kwa nguvu zote.” Bashe alisema hawawezi kuruhusu Magufuli ni ambaye ni mwenyekiti wao na mgombea uraia wa chama hicho 2020 achafuliwe. “Lije jua ije mvua, hatuwezi kuruhusu hatua ambayo inadhoofisha uhai wa chama,” alisema Bashe. Alisema anashangazwa na hoja ya Kinana kulalamikia kuchafuliwa na Musiba huku akisahau na yeye ndiye alikuwa kiongozi wa kuchafua wenzake katika zaidi ya miaka 40 aliyokuwa na pia akiwa Mjumbe wa Kamati Kuu. “Ni ajabu sana kwa mtu kama Kinana (Abdulrahman) eti sasa analalamika kuwa anachafulia na Musiba (Syprian), na anachokifanya Musiba ndicho na yeye Kinana alishiriki kwenye mitandao ya kuchafua watu kwa masilahi wanayojua wao. Sasa anatoka hadharani kulalamika huku akijua kwamba naye alimiza watu kwa mtindo kama huu “Aache kulalamika sasa anajua utaratibu wa chama unaeleleza nini na namna ya kuwasilisha malalamiko… huu ninauita ni unafiki wenye lengo la kutaka kukigawa chama na kumkwamisha Rais Magufuli, jambo ambalo katu hawezi kufanikiwa kwani CCM tupo pamoja na Mwenyekiti wetu ambaye pia ndiye mgombea wetu mwaka 2020,” alisema Bashe Msekwa awajibu kwa hoja tatu Katibu wa Baraza la Wazee wa CCM, Pius Msekwa, naje alijibu waraka wa kina Kinana kwa hoja tatu kupitia barua yake ya Julai 15, iliyokuwa na kichwa cha habari cha ‘barua ya majibu ya awali’. Barua hiyo ambayo Msekwa alipotafutwa na MTANZANIA alikiri kwamba ni yake, ilijibu mambo makuu mawili yaliyokuwa kwenye barua ya Makamba na Kinana kwa kujikita kwenye hoja tatu. Sehemu ya barua hiyo Msekwa ilisema “Nakiri kupokea barua yenu ambayo mliisaini wote wawili na ikawasilishwa kwangu kwa mkono na Mheshimiwa Nape Nnauye.” Katika barua yake hiyo, Msekwa alitoa muhtasari wa alichokielewa kwenye barua ya Kinana na Makamba, akisema “baada ya kuisoma kwa makini, nimetambua kwamba malengo makuu ya barua hiyo, yalikuwa ni mawili. “Kuwasilisha kwa pamoja malalamiko yenu dhidi ya mtu
ambaye “amekuwa akitoa maelezo yenye kuwatuhumu na kuwazushia uwongo ninyi, na viongozi wengine wastaafu wa CCM na wa Serikali waliostaafu na walioko madarakani, kwamba eti mnamhujumu Rais kutekeleza majukumu yake” (ukurasa wa kwanza, para ya pili).” “Kuomba Baraza la Viongozi Wakuu Wastaafu wa CCM ‘walishughulikie jambo hili, kwa namna ambayo wazee wenyewe wataona kuwa inafaa,’ (ukurasa wa pili,
para ya mwisho.” “Zaidi ya hayo, nimezingatia maelezo yenu ya kuwa tuliamini kwamba, kama utaratibu wa CCM ulivyo, kazi ya kulinda heshima ya CCM ni pamoja na kukemea vikali, pale viongozi wake wakuu wa sasa na waliostaafu
wanapochafuliwa. “Kwa hiyo basi, tulitegemea wahusika ndani ya chama watazikemea kauli zake anayewachafua, na kumuasa asitumie jina la Mwenyekiti wa CCM kuchafua na kudhalilisha watu au kumchukulia hatua nyingine muafaka. “Kwa bahati mbaya, hili halikufanyika”. (ukurasa wa kwanza, para ya tatu).” “Kwa maelezo hayo, barua yenu inachukua sura ya “rufaa kwa wazee” hawa, kutokana na kuona kwamba chama “kimeshindwa kukemea vikali jambo hili,” barua hiyo ilimaliza kutoa muhtasari wa ile ya kina Makamba. Akianza kutoa majibu yake ya awali kwa wastaafu hao, Msekwa kwenye barua yake hiyo alisema “Kama mnavyofahamu, baraza hili hufanya kazi kwa njia ya vikao rasmi, katibu peke yake hana mamlaka ya kutoa maamuzi yoyote. Kwa hiyo nitawasilisha barua yenu kwa wajumbe wa baraza, ili kupata maelekezo yao juu ya nini kifanyike. “Lakini wakati tunasubiri, naweza kutoa majibu ya awali, yakiwa ni ya kukumbushana mambo ya msingi ambayo yanapaswa kuzingatiwa, ambayo mimi na ninyi tulisimamia utekelezaji wake, wakati tulipokuwa madarakani kama viongozi wakuu wa chama,” alisema Msekwa. HOJA ZA MSINGI Msekwa alisema CCM imekipangia kila kikao cha chama kazi za kufanya na kazi za baraza hilo zimetajwa na kuainishwa katika Ibara ya 127 (3) ya Katiba ya CCM, toleo la 2012, kuwa ni kutoa ushauri kwa chama na kwa Serikali zinazoongozwa na chama hicho. “Lakini kazi zile za kuangalia mwenendo wa wanachama na viongozi wake na kuchukua hatua stahiki pale inapobidi, zimepangiwa vikao vingine vya chama ambavyo ni vya utendaji kama ilivyoainishwa katika ibara zinazohusu vikao hivyo. “Maana yake ni kwamba kikatiba, baraza halikupewa mamlaka au ‘jurisdiction’ ya kutenda kazi hizo, ambazo ni za ki-uendeshaji. Badala yake, jukumu hilo limetolewa kwa vikao vingine ambavyo ni vya viongozi walioko madarakani,” alisema. Hoja nyingine kwa mujibu wa Msekwa inahusu umuhimu wa kuzingatia miiko ya utoaji ushauri ambayo ndiyo kazi mahsusi ya baraza hilo. “Ushauri huombwa kamwe hauwezi kushinikizwa kwa mshauriwa au kutolewa kwake kama amri, ndiyo kusema kwamba ushauri hauwezi kutolewa pale ambapo hauhitajiki. Na mwenye kuamua kuwapo kwa hitaji hilo ni yule anayehitaji kupata ushauri, siyo yule anayetaka kutoa ushauri,” alisema. Hata hivyo alisema pale ushauri unapotolewa unaweza ama kukubaliwa au kukataliwa na unapokubaliwa thamani yake inakuwa ni kubwa kwa maana ya kuondoa tatizo lililokuwapo. Alisema pale ushauri unapokataliwa thamani yake inakuwa ni sifuri kwa maana ya kutatua tatizo lililopo. Katika hoja yake ya tatu, Msekwa alisema jukumu la mtu yeyote aliyetuhumiwa la kusafisha jina lake ni la mtuhumiwa mwenyewe na kiutaratibu si sahihi kujaribu kukwepa jukumu hilo na kujaribu kulihamishia kwa watu wengine. “Barua yenu imeeleza kwamba “mlitafakari suala la kujitokeza hadharani ili kutoa yaliyo moyoni mwenu katika kujibu uwongo wake, kusafisha majina yetu,
heshima yenu, na rekodi nzuri ya utumishi wenu, lakini mkaona kuwa ni vyema kwanza mkawasilisha malalamiko yenu kwenye Baraza la Ushauri la Viongozi Wakuu Wastaafu wa CCM, ili jambo hili lishughulikiwe”. “Sasa ki-utaratibu, siyo sahihi kujaribu kukwepa jukumu hilo la watuhumiwa wenyewe kujisafisha kwa kukanusha tuhuma zinazowahusu na kujaribu kulihamishia jukumu hilo kwa watu wengine. “Hii ni kwa sababu watuhumiwa wenyewe ndio wanaojua ukweli kuhusu tuhuma hizo, na kama kweli hazina msingi, ni wajibu wao kufichua ukweli wanaoujua. “Umuhimu wa jambo hili unatokana na kuwapo kwa dhana inayosema kwamba “silence means consent”; ambayo maana yake ni kwamba ‘ukinyamaza kimya
bila kukanusha tuhuma zilizoelekezwa kwako, ukimya wako huo unachukuliwa kwamba umekiri ukweli wa tuhuma hizo’. “Nafurahi na kuwapongeza, kwamba tayari mmetekeleza wajibu huo kupitia vyombo vya habari. Msiruhusu machungu ya tuhuma hizo yakawasahaulisha misingi hii, mkashawisika ‘kutafuta njia za mkato’ za kuyashughulikia, ambazo kumbe zinakiuka katiba ya chama chetu. “Naomba ieleweke kwamba madhumuni ya kukumbushana juu ya mambo haya ya msingi, ni kuonesha tu ugumu uliopo wa kikatiba, kwa Baraza la Ushauri la Viongozi Wakuu Wastaafu wa CCM kushughulikia malalamiko yenu, kama mlivyoomba. “Ugumu huo unatokana na kuzingatia kuwa katiba ya chama haikutoa jukumu la kufanya kazi za kiuendeshaji kama hii ya kusikiliza malalamiko yenu. Lakini baraza letu pia halikupewa mamlaka ya kusikiliza rufani zinazotolewa dhidi ya chama kama hii ya kwenu. “Ni muhimu vile vile, kuzingatia kwamba Baraza la Viongozi Wakuu Wastaafu wa CCM, ni chombo maalum cha chama hicho, kilichoundwa na kupewa kazi
maalum, iliyotajwa katika Katiba ya chama. “Baraza hili siyo kundi lolote tu la “wazee wa Chama” kama yalivyo yale “mabaraza ya wazee” mengine, yaliyotajwa katika ibara ya 128 ya katiba ya chama, ambayo wajumbe wake wanatajwa kuwa ni wazee wote wana CCM, wenye umri kuanzia miaka 60, ambao kwa kuwa hawakupangiwa jukumu lolote maalum, wanadhaniwa kuwa wanaweza kushiriki tu katika utekelezaji wa shughuli zozote za chama kwa kutumia busara za uzee wao, kama watakavyoona wao kuwa inafaa. “Nahitimisha kwa kurudia kusema, kwamba haya ni majibu ya wali tu. Nawajibika kusubiri maelekezo ya wajumbe wa Baraza.” MAKAMB Alipoulizwa na MTANZANIA kama wamepata majibu ya baraza hilo Makamba alisema hawajapata. “Tumekwishatoa maelezo yetu kama kuna barua ya Msekwa sisi hatujaipata, tukiandikiwa sisi tukiipata kama tuna cha kusema tutawaambia,” alisema Makamba. MTANZANIA ilivyomweleza Msekwa kwamba wastaafu hao wanasema hawajapata barua hiyo, alisema “Tuachie tuwasiliane wenyewe, hayo ni mawasiliano.” Awali Kinana na Makamba waliwasilisha maombi kwenye baraza hilo wakitaka wajumbe watumie busara zao kushughulikia jambo hilo ambalo linaelekea kuhatarisha umoja, mshikamano na utulivu ndani ya chama. Walisema shutuma zinazotolewa dhidi yao hazina ukweli na kwamba zimeandaliwa kwa lengo la kuwadhalilisha, kuwavunjia heshima, kuwajengea chuki na kuwachafulia majina ndani na nje ya chama. Viongozi hao walisema waliamini anapojitokeza mtu kuwadhalilisha viongozi waandamizi wastaafu hatua zitachukuliwa na taarifa kutolewa kwa umma lakini hakuna hatua zozote zilizochukuliwa kuhusu jambo hilo. “Mara kadhaa ametutuhumu sisi wawili, makatibu wakuu wastaafu wa CCM kwa mambo ya uzushi na uongo. Mara ya kwanza alisema tunamkwamisha rais kutekeleza majukumu yake. “Tuliyapuuza maneno haya kwa imani kwamba viongozi wetu watayaona kwa namna yalivyo kuwa haiwezekani tushiriki kuihujumu serikali ya chama tulichokitumikia maisha yetu yote. Haiingii akilini wastaafu wawili walio majumbani kwao eti wana uwezo wa kumzuia rais kutekeleza majukumu yake. “Tumeamua kutokwenda mahakamani kwa sababu unapochafuliwa unachokwenda kudai mahakamani ni fidia, kwetu sisi heshima yetu haiwezi kuthaminishwa na fidia,” walisema katika barua yao waliyomuandikia Msekwa. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
*Asema analenga kuigawa CCM, kumdhofisha Rais*Amuunga mkono JPM 2020, Msekwa naye ajibu waraka wao kwa hoja tatu MWANDISHI WETU-DAR ES SALAAM MBUNGE wa Nzega Mjini (CCM), Hussein Bashe, amesema waraka ulioandikwa na makatibu wakuu wastaafu wa chama hicho, Yusuf Makamba na Abdulrahman Kinana, una malengo ya kugawa chama hicho na kumdhoofisha Rais Dk. John Magufuli. Wiki iliyopita Kinana na Makamba waliandika barua kwa Baraza la Wazee wa CCM, wakitaka lichukue hatua dhidi ya tuhuma zilizoelekezwa kwao kwa madai kuwa zimewachafua na viongozi wa chama hicho hawachukui hatua. Akizungumza jana jijini Dar es Salaam, Bashe alisema “Moja Kinana na wenzie walichokifanya ni kukigawa chama na kutaka kumuondolea Rais Magufuli uhalali. “Kinana ni mnafiki anafahamu alichokifanya ni kinyume kabisa na Katiba, Baraza la Wazee kikatiba halishughuliki nayo. Kinana anafahamu alichokifanya kina malengo makubwa mawili moja ni kugawa na pili kumdhohofisha Mwenyekiti wa CCM (Rais John Magufuli). “Jambo hili halikubaliki yeye hana Moral authority, anachokifanya Kinana na waraka wake ni kuigawa nchi na na kumdhoofisha mgombea wetu, ambaye kwa mwaka ni Magufuli pekee, tutamuunga mkono kwa nguvu zote.” Bashe alisema hawawezi kuruhusu Magufuli ni ambaye ni mwenyekiti wao na mgombea uraia wa chama hicho 2020 achafuliwe. “Lije jua ije mvua, hatuwezi kuruhusu hatua ambayo inadhoofisha uhai wa chama,” alisema Bashe. Alisema anashangazwa na hoja ya Kinana kulalamikia kuchafuliwa na Musiba huku akisahau na yeye ndiye alikuwa kiongozi wa kuchafua wenzake katika zaidi ya miaka 40 aliyokuwa na pia akiwa Mjumbe wa Kamati Kuu. “Ni ajabu sana kwa mtu kama Kinana (Abdulrahman) eti sasa analalamika kuwa anachafulia na Musiba (Syprian), na anachokifanya Musiba ndicho na yeye Kinana alishiriki kwenye mitandao ya kuchafua watu kwa masilahi wanayojua wao. Sasa anatoka hadharani kulalamika huku akijua kwamba naye alimiza watu kwa mtindo kama huu “Aache kulalamika sasa anajua utaratibu wa chama unaeleleza nini na namna ya kuwasilisha malalamiko… huu ninauita ni unafiki wenye lengo la kutaka kukigawa chama na kumkwamisha Rais Magufuli, jambo ambalo katu hawezi kufanikiwa kwani CCM tupo pamoja na Mwenyekiti wetu ambaye pia ndiye mgombea wetu mwaka 2020,” alisema Bashe Msekwa awajibu kwa hoja tatu Katibu wa Baraza la Wazee wa CCM, Pius Msekwa, naje alijibu waraka wa kina Kinana kwa hoja tatu kupitia barua yake ya Julai 15, iliyokuwa na kichwa cha habari cha ‘barua ya majibu ya awali’. Barua hiyo ambayo Msekwa alipotafutwa na MTANZANIA alikiri kwamba ni yake, ilijibu mambo makuu mawili yaliyokuwa kwenye barua ya Makamba na Kinana kwa kujikita kwenye hoja tatu. Sehemu ya barua hiyo Msekwa ilisema “Nakiri kupokea barua yenu ambayo mliisaini wote wawili na ikawasilishwa kwangu kwa mkono na Mheshimiwa Nape Nnauye.” Katika barua yake hiyo, Msekwa alitoa muhtasari wa alichokielewa kwenye barua ya Kinana na Makamba, akisema “baada ya kuisoma kwa makini, nimetambua kwamba malengo makuu ya barua hiyo, yalikuwa ni mawili. “Kuwasilisha kwa pamoja malalamiko yenu dhidi ya mtu
ambaye “amekuwa akitoa maelezo yenye kuwatuhumu na kuwazushia uwongo ninyi, na viongozi wengine wastaafu wa CCM na wa Serikali waliostaafu na walioko madarakani, kwamba eti mnamhujumu Rais kutekeleza majukumu yake” (ukurasa wa kwanza, para ya pili).” “Kuomba Baraza la Viongozi Wakuu Wastaafu wa CCM ‘walishughulikie jambo hili, kwa namna ambayo wazee wenyewe wataona kuwa inafaa,’ (ukurasa wa pili,
para ya mwisho.” “Zaidi ya hayo, nimezingatia maelezo yenu ya kuwa tuliamini kwamba, kama utaratibu wa CCM ulivyo, kazi ya kulinda heshima ya CCM ni pamoja na kukemea vikali, pale viongozi wake wakuu wa sasa na waliostaafu
wanapochafuliwa. “Kwa hiyo basi, tulitegemea wahusika ndani ya chama watazikemea kauli zake anayewachafua, na kumuasa asitumie jina la Mwenyekiti wa CCM kuchafua na kudhalilisha watu au kumchukulia hatua nyingine muafaka. “Kwa bahati mbaya, hili halikufanyika”. (ukurasa wa kwanza, para ya tatu).” “Kwa maelezo hayo, barua yenu inachukua sura ya “rufaa kwa wazee” hawa, kutokana na kuona kwamba chama “kimeshindwa kukemea vikali jambo hili,” barua hiyo ilimaliza kutoa muhtasari wa ile ya kina Makamba. Akianza kutoa majibu yake ya awali kwa wastaafu hao, Msekwa kwenye barua yake hiyo alisema “Kama mnavyofahamu, baraza hili hufanya kazi kwa njia ya vikao rasmi, katibu peke yake hana mamlaka ya kutoa maamuzi yoyote. Kwa hiyo nitawasilisha barua yenu kwa wajumbe wa baraza, ili kupata maelekezo yao juu ya nini kifanyike. “Lakini wakati tunasubiri, naweza kutoa majibu ya awali, yakiwa ni ya kukumbushana mambo ya msingi ambayo yanapaswa kuzingatiwa, ambayo mimi na ninyi tulisimamia utekelezaji wake, wakati tulipokuwa madarakani kama viongozi wakuu wa chama,” alisema Msekwa. HOJA ZA MSINGI Msekwa alisema CCM imekipangia kila kikao cha chama kazi za kufanya na kazi za baraza hilo zimetajwa na kuainishwa katika Ibara ya 127 (3) ya Katiba ya CCM, toleo la 2012, kuwa ni kutoa ushauri kwa chama na kwa Serikali zinazoongozwa na chama hicho. “Lakini kazi zile za kuangalia mwenendo wa wanachama na viongozi wake na kuchukua hatua stahiki pale inapobidi, zimepangiwa vikao vingine vya chama ambavyo ni vya utendaji kama ilivyoainishwa katika ibara zinazohusu vikao hivyo. “Maana yake ni kwamba kikatiba, baraza halikupewa mamlaka au ‘jurisdiction’ ya kutenda kazi hizo, ambazo ni za ki-uendeshaji. Badala yake, jukumu hilo limetolewa kwa vikao vingine ambavyo ni vya viongozi walioko madarakani,” alisema. Hoja nyingine kwa mujibu wa Msekwa inahusu umuhimu wa kuzingatia miiko ya utoaji ushauri ambayo ndiyo kazi mahsusi ya baraza hilo. “Ushauri huombwa kamwe hauwezi kushinikizwa kwa mshauriwa au kutolewa kwake kama amri, ndiyo kusema kwamba ushauri hauwezi kutolewa pale ambapo hauhitajiki. Na mwenye kuamua kuwapo kwa hitaji hilo ni yule anayehitaji kupata ushauri, siyo yule anayetaka kutoa ushauri,” alisema. Hata hivyo alisema pale ushauri unapotolewa unaweza ama kukubaliwa au kukataliwa na unapokubaliwa thamani yake inakuwa ni kubwa kwa maana ya kuondoa tatizo lililokuwapo. Alisema pale ushauri unapokataliwa thamani yake inakuwa ni sifuri kwa maana ya kutatua tatizo lililopo. Katika hoja yake ya tatu, Msekwa alisema jukumu la mtu yeyote aliyetuhumiwa la kusafisha jina lake ni la mtuhumiwa mwenyewe na kiutaratibu si sahihi kujaribu kukwepa jukumu hilo na kujaribu kulihamishia kwa watu wengine. “Barua yenu imeeleza kwamba “mlitafakari suala la kujitokeza hadharani ili kutoa yaliyo moyoni mwenu katika kujibu uwongo wake, kusafisha majina yetu,
heshima yenu, na rekodi nzuri ya utumishi wenu, lakini mkaona kuwa ni vyema kwanza mkawasilisha malalamiko yenu kwenye Baraza la Ushauri la Viongozi Wakuu Wastaafu wa CCM, ili jambo hili lishughulikiwe”. “Sasa ki-utaratibu, siyo sahihi kujaribu kukwepa jukumu hilo la watuhumiwa wenyewe kujisafisha kwa kukanusha tuhuma zinazowahusu na kujaribu kulihamishia jukumu hilo kwa watu wengine. “Hii ni kwa sababu watuhumiwa wenyewe ndio wanaojua ukweli kuhusu tuhuma hizo, na kama kweli hazina msingi, ni wajibu wao kufichua ukweli wanaoujua. “Umuhimu wa jambo hili unatokana na kuwapo kwa dhana inayosema kwamba “silence means consent”; ambayo maana yake ni kwamba ‘ukinyamaza kimya
bila kukanusha tuhuma zilizoelekezwa kwako, ukimya wako huo unachukuliwa kwamba umekiri ukweli wa tuhuma hizo’. “Nafurahi na kuwapongeza, kwamba tayari mmetekeleza wajibu huo kupitia vyombo vya habari. Msiruhusu machungu ya tuhuma hizo yakawasahaulisha misingi hii, mkashawisika ‘kutafuta njia za mkato’ za kuyashughulikia, ambazo kumbe zinakiuka katiba ya chama chetu. “Naomba ieleweke kwamba madhumuni ya kukumbushana juu ya mambo haya ya msingi, ni kuonesha tu ugumu uliopo wa kikatiba, kwa Baraza la Ushauri la Viongozi Wakuu Wastaafu wa CCM kushughulikia malalamiko yenu, kama mlivyoomba. “Ugumu huo unatokana na kuzingatia kuwa katiba ya chama haikutoa jukumu la kufanya kazi za kiuendeshaji kama hii ya kusikiliza malalamiko yenu. Lakini baraza letu pia halikupewa mamlaka ya kusikiliza rufani zinazotolewa dhidi ya chama kama hii ya kwenu. “Ni muhimu vile vile, kuzingatia kwamba Baraza la Viongozi Wakuu Wastaafu wa CCM, ni chombo maalum cha chama hicho, kilichoundwa na kupewa kazi
maalum, iliyotajwa katika Katiba ya chama. “Baraza hili siyo kundi lolote tu la “wazee wa Chama” kama yalivyo yale “mabaraza ya wazee” mengine, yaliyotajwa katika ibara ya 128 ya katiba ya chama, ambayo wajumbe wake wanatajwa kuwa ni wazee wote wana CCM, wenye umri kuanzia miaka 60, ambao kwa kuwa hawakupangiwa jukumu lolote maalum, wanadhaniwa kuwa wanaweza kushiriki tu katika utekelezaji wa shughuli zozote za chama kwa kutumia busara za uzee wao, kama watakavyoona wao kuwa inafaa. “Nahitimisha kwa kurudia kusema, kwamba haya ni majibu ya wali tu. Nawajibika kusubiri maelekezo ya wajumbe wa Baraza.” MAKAMB Alipoulizwa na MTANZANIA kama wamepata majibu ya baraza hilo Makamba alisema hawajapata. “Tumekwishatoa maelezo yetu kama kuna barua ya Msekwa sisi hatujaipata, tukiandikiwa sisi tukiipata kama tuna cha kusema tutawaambia,” alisema Makamba. MTANZANIA ilivyomweleza Msekwa kwamba wastaafu hao wanasema hawajapata barua hiyo, alisema “Tuachie tuwasiliane wenyewe, hayo ni mawasiliano.” Awali Kinana na Makamba waliwasilisha maombi kwenye baraza hilo wakitaka wajumbe watumie busara zao kushughulikia jambo hilo ambalo linaelekea kuhatarisha umoja, mshikamano na utulivu ndani ya chama. Walisema shutuma zinazotolewa dhidi yao hazina ukweli na kwamba zimeandaliwa kwa lengo la kuwadhalilisha, kuwavunjia heshima, kuwajengea chuki na kuwachafulia majina ndani na nje ya chama. Viongozi hao walisema waliamini anapojitokeza mtu kuwadhalilisha viongozi waandamizi wastaafu hatua zitachukuliwa na taarifa kutolewa kwa umma lakini hakuna hatua zozote zilizochukuliwa kuhusu jambo hilo. “Mara kadhaa ametutuhumu sisi wawili, makatibu wakuu wastaafu wa CCM kwa mambo ya uzushi na uongo. Mara ya kwanza alisema tunamkwamisha rais kutekeleza majukumu yake. “Tuliyapuuza maneno haya kwa imani kwamba viongozi wetu watayaona kwa namna yalivyo kuwa haiwezekani tushiriki kuihujumu serikali ya chama tulichokitumikia maisha yetu yote. Haiingii akilini wastaafu wawili walio majumbani kwao eti wana uwezo wa kumzuia rais kutekeleza majukumu yake. “Tumeamua kutokwenda mahakamani kwa sababu unapochafuliwa unachokwenda kudai mahakamani ni fidia, kwetu sisi heshima yetu haiwezi kuthaminishwa na fidia,” walisema katika barua yao waliyomuandikia Msekwa.
### Response:
KITAIFA
### End |
NA MWALI IBRAHIM, DAR ES SALAAM UONGOZI wa Klabu ya Simba umeanza kujivunia kuimarika kwa stamina ya wachezaji wao na kujiongezea uhakika wa kutwaa ubingwa wa Ligi Kuu Tanzania Bara msimu huu, baada ya kushindwa kunyakua taji hilo kwa misimu mitatu mfululizo. Tatizo la kukosa stamina ni moja kati ya dosari zilizogunduliwa na kocha msaidizi wa timu hiyo, Mganda Jackson Mayanja, ambaye tangu akabidhiwe kikosi hicho amekutana na matatizo ya wachezaji kushindwa kuhimili dakika 90 za mchezo. Akizungumza na MTANZANIA jana, Mkuu wa Idara ya Habari na Mawasiliano wa klabu hiyo, Haji Manara, alisema baada ya kocha kuanzisha programu ya wachezaji kufanya mazoezi ya gym asubuhi kabla ya kuendelea na mazoezi ya uwanjani, timu imeanza kuwa na mabadiliko makubwa. “Tatizo hili sugu kwa wachezaji wa Simba limeanza kupotea kabisa hata ukiwaangalia katika mazoezi unagundua kuna kitu kipya wamekipata, pumzi imerudi, stamina imeongezeka mambo ambayo ni muhimu,” alisema. Alisema kwa sasa hawana wasiwasi wa kupata ushindi na Simba ndio mabingwa wapya msimu huu, kwani hakuna kikwazo kinachoweza kukwamisha malengo yao kutokana na kikosi hicho kubadilika na kuwa imara. Manara alisema timu hiyo inaendelea kufanya maandalizi ya mchezo wao wa kwanza wa mzunguko wa pili wa Ligi Kuu dhidi ya African Sports ya Tanga unatarajiwa kufanyika kesho katika Uwanja wa Taifa jijini Dar es Salaam. Baada ya kushuka dimbani mara 15, Simba inashika nafasi ya tatu kwenye msimamo wa ligi ikiwa imejikusanyia pointi 33 nyuma ya vinara Yanga wanaoongoza kwa pointi 39 sawa na Azam FC waliopo nafasi ya pili wakitofautiana kwa wastani wa mabao ya kufunga na kufungwa. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
NA MWALI IBRAHIM, DAR ES SALAAM UONGOZI wa Klabu ya Simba umeanza kujivunia kuimarika kwa stamina ya wachezaji wao na kujiongezea uhakika wa kutwaa ubingwa wa Ligi Kuu Tanzania Bara msimu huu, baada ya kushindwa kunyakua taji hilo kwa misimu mitatu mfululizo. Tatizo la kukosa stamina ni moja kati ya dosari zilizogunduliwa na kocha msaidizi wa timu hiyo, Mganda Jackson Mayanja, ambaye tangu akabidhiwe kikosi hicho amekutana na matatizo ya wachezaji kushindwa kuhimili dakika 90 za mchezo. Akizungumza na MTANZANIA jana, Mkuu wa Idara ya Habari na Mawasiliano wa klabu hiyo, Haji Manara, alisema baada ya kocha kuanzisha programu ya wachezaji kufanya mazoezi ya gym asubuhi kabla ya kuendelea na mazoezi ya uwanjani, timu imeanza kuwa na mabadiliko makubwa. “Tatizo hili sugu kwa wachezaji wa Simba limeanza kupotea kabisa hata ukiwaangalia katika mazoezi unagundua kuna kitu kipya wamekipata, pumzi imerudi, stamina imeongezeka mambo ambayo ni muhimu,” alisema. Alisema kwa sasa hawana wasiwasi wa kupata ushindi na Simba ndio mabingwa wapya msimu huu, kwani hakuna kikwazo kinachoweza kukwamisha malengo yao kutokana na kikosi hicho kubadilika na kuwa imara. Manara alisema timu hiyo inaendelea kufanya maandalizi ya mchezo wao wa kwanza wa mzunguko wa pili wa Ligi Kuu dhidi ya African Sports ya Tanga unatarajiwa kufanyika kesho katika Uwanja wa Taifa jijini Dar es Salaam. Baada ya kushuka dimbani mara 15, Simba inashika nafasi ya tatu kwenye msimamo wa ligi ikiwa imejikusanyia pointi 33 nyuma ya vinara Yanga wanaoongoza kwa pointi 39 sawa na Azam FC waliopo nafasi ya pili wakitofautiana kwa wastani wa mabao ya kufunga na kufungwa.
### Response:
MICHEZO
### End |
Kerr aliyasema hayo juzi baada ya timu yake kumaliza kucheza mechi ya kirafiki dhidi ya Black Sailor kwenye uwanja wa Amaan mjini hapa na kuibuka na ushindi wa mabao 4-0.Simba ipo visiwani hapa kwa ajili ya kambi ya kujiandaa na michuano ya Ligi Kuu Bara inayotarajiwa kuanza kutimua vumbi Septemba mwaka huu. Jerr alisema aliziona timu hizo zikicheza mechi ya robo fainali ya Kombe la Kagame katikati ya wiki hii ambapo Azam ilishinda kwa mikwaju ya penalti 5-4.“Nimeziona Yanga na Azam juzi na kwangu mimi nahisi hazitonisumbua sana katika ligi,” alisema kocha huyo Muingereza.Aidha, kocha huyo alisema ameridhishwa na kiwango kilichooneshwa na timu yake na kwamba imeimarika. Alisema katika mchezo huo aliwatumia wachezaji ambao hawakuwa wakipewa nafasi lakini walionesha ushindani, kitu ambacho kitaongeza uimara wa wachezaji wake kwa kuwa kwenye ushindani wa namba.Aidha alisema ameridhishwa na washambuliaji wa timu yake na kuona kila mchezaji ana uwezo wa kushinda.“Timu yangu ina wachezaji ambao wana uwezo na ubora wa viwango vya kushinda tofauti na timu nyingine,” alisisitiza Kerr.Aidha aliisifia timu ya Black Sailor kwa kusema ni timu nzuri ambayo inaundwa na vijana wadogo na kusema kuwa yupo tayari kushirikiana na kocha wa timu hiyo ili kumpa mambo ambayo yatamuongezea ushindani.Kwa upande wake Kocha wa timu ya Black Sailor, Juma Awadh alisema uzoefu mdogo wa wachezaji wake ndio uliofanya kufungwa mabao mengi.Alisema Simba ni timu kubwa na kiwango walichokionesha ni tofauti na mchezo uliopita na wala hawakutarajia kama watakuja na kasi waliokuja nayo.Hata hivyo, alisema amekubali mwito wa kocha wa Simba kutaka kushirikiana na yeye na kusema kuwa atamfuata ili aweze kupata mbinu za kuifundisha timu yake.Simba katika mchezo huo mabao yake yalifungwa na Abdi Banda dakika ya pili, Ibrahim Ajibu katika dakika ya 23, Elius Maguli dakika ya 80 na Boniface Maganga dakika ya 90. Keshokutwa inatarajiwa kucheza na timu ya KVZ uwanjani hapo. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Kerr aliyasema hayo juzi baada ya timu yake kumaliza kucheza mechi ya kirafiki dhidi ya Black Sailor kwenye uwanja wa Amaan mjini hapa na kuibuka na ushindi wa mabao 4-0.Simba ipo visiwani hapa kwa ajili ya kambi ya kujiandaa na michuano ya Ligi Kuu Bara inayotarajiwa kuanza kutimua vumbi Septemba mwaka huu. Jerr alisema aliziona timu hizo zikicheza mechi ya robo fainali ya Kombe la Kagame katikati ya wiki hii ambapo Azam ilishinda kwa mikwaju ya penalti 5-4.“Nimeziona Yanga na Azam juzi na kwangu mimi nahisi hazitonisumbua sana katika ligi,” alisema kocha huyo Muingereza.Aidha, kocha huyo alisema ameridhishwa na kiwango kilichooneshwa na timu yake na kwamba imeimarika. Alisema katika mchezo huo aliwatumia wachezaji ambao hawakuwa wakipewa nafasi lakini walionesha ushindani, kitu ambacho kitaongeza uimara wa wachezaji wake kwa kuwa kwenye ushindani wa namba.Aidha alisema ameridhishwa na washambuliaji wa timu yake na kuona kila mchezaji ana uwezo wa kushinda.“Timu yangu ina wachezaji ambao wana uwezo na ubora wa viwango vya kushinda tofauti na timu nyingine,” alisisitiza Kerr.Aidha aliisifia timu ya Black Sailor kwa kusema ni timu nzuri ambayo inaundwa na vijana wadogo na kusema kuwa yupo tayari kushirikiana na kocha wa timu hiyo ili kumpa mambo ambayo yatamuongezea ushindani.Kwa upande wake Kocha wa timu ya Black Sailor, Juma Awadh alisema uzoefu mdogo wa wachezaji wake ndio uliofanya kufungwa mabao mengi.Alisema Simba ni timu kubwa na kiwango walichokionesha ni tofauti na mchezo uliopita na wala hawakutarajia kama watakuja na kasi waliokuja nayo.Hata hivyo, alisema amekubali mwito wa kocha wa Simba kutaka kushirikiana na yeye na kusema kuwa atamfuata ili aweze kupata mbinu za kuifundisha timu yake.Simba katika mchezo huo mabao yake yalifungwa na Abdi Banda dakika ya pili, Ibrahim Ajibu katika dakika ya 23, Elius Maguli dakika ya 80 na Boniface Maganga dakika ya 90. Keshokutwa inatarajiwa kucheza na timu ya KVZ uwanjani hapo.
### Response:
MICHEZO
### End |
VIJANA zaidi ya 1,200 nchini wanatarajia kunufaika na mradi wa kukuza maarifa na mafunzo kwa ajili ya ajira rasmi na isiyo rasmi, unaotekelezwa kwa ushirikiano kati ya Serikali ya Canada na Tanzania (ISTEP).Akizungumza kwenye warsha ya siku mbili inayofanyika jijini Arusha, Mkurugenzi wa Ufundi na Mafunzo ya Ufundi Stadi kutoka Wizara ya Elimu, Sayansi na Teknolojia, Dk Noel Mbonde almesema mradi huo umeanza kutekelezwa mwaka 2014 hadi 2020 na utagharimu zaidi ya Sh bilioni 22.7.Alisema lengo kubwa la mradi huo ni kukuza uelewa na ujuzi kwa vijana wa ili waweze kusaidia nchi kufikia uchumi wa kati kupitia viwanda."Maana hawa vijana wanapewa mafunzo mahiri na sanifu, kupitia mahitaji ya soko ili wanapomaliza tu wanaweza kujiajiri au kuajiriwa na kusaidia nchi yetu katika suala la uanzishwaji viwanda,"alisema.Dk Mbonde alisema Serikali ya Canada inatekeleza mradi huo kupitia Taasisi ya Vyuo nchini humo (CICan) na wamejikita kutoa mafunzo kwenye vyuo saba vya VETA na Chuo cha Ufundi Arusha katika nyanja zenye upungufu wa wataalamu kama gesi, madini, mafuta,utalii na masuala ya jinsia na masoko. Alivitaja vyuo vilivyoteuliwa kutekeleza mradi huo wa miaka sita ni Chuo cha Ufundi Stadi VETA Mkoani Shinyanga,Mwanza,Pwani,Moshi, Chuo cha Walimu Morogoro na Chuo cha Ufundi Arusha.Mhandisi wa Baraza la Taifa la Elimu ya Ufundi (NACTE), Gemma Modu alisema mradi wa ISTEP utakapokamilika wanarajia kupata vijana mahiri watakaoshiriki kujenga Tanzania ya viwanda kupitia maeneo ya madini na utalii ambayo yamepewa kipaumbele katika mradi.Kwa upande wao wataalamu wa mafunzo hayo kutoka nchini Canada wakiongozwa na mratibu wa mradi Dk Alan Copeland, Tom Tunney na mwakilishi wa ubalozi ws Canada nchini Tanzania Nathalie Garon walisema mradi unatoa vifaa vya kufundishia vyuoni na huku wakitoa mafunzo maeneo yaliolengwa kwa kuzingatia mtaala wa Nacte. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
VIJANA zaidi ya 1,200 nchini wanatarajia kunufaika na mradi wa kukuza maarifa na mafunzo kwa ajili ya ajira rasmi na isiyo rasmi, unaotekelezwa kwa ushirikiano kati ya Serikali ya Canada na Tanzania (ISTEP).Akizungumza kwenye warsha ya siku mbili inayofanyika jijini Arusha, Mkurugenzi wa Ufundi na Mafunzo ya Ufundi Stadi kutoka Wizara ya Elimu, Sayansi na Teknolojia, Dk Noel Mbonde almesema mradi huo umeanza kutekelezwa mwaka 2014 hadi 2020 na utagharimu zaidi ya Sh bilioni 22.7.Alisema lengo kubwa la mradi huo ni kukuza uelewa na ujuzi kwa vijana wa ili waweze kusaidia nchi kufikia uchumi wa kati kupitia viwanda."Maana hawa vijana wanapewa mafunzo mahiri na sanifu, kupitia mahitaji ya soko ili wanapomaliza tu wanaweza kujiajiri au kuajiriwa na kusaidia nchi yetu katika suala la uanzishwaji viwanda,"alisema.Dk Mbonde alisema Serikali ya Canada inatekeleza mradi huo kupitia Taasisi ya Vyuo nchini humo (CICan) na wamejikita kutoa mafunzo kwenye vyuo saba vya VETA na Chuo cha Ufundi Arusha katika nyanja zenye upungufu wa wataalamu kama gesi, madini, mafuta,utalii na masuala ya jinsia na masoko. Alivitaja vyuo vilivyoteuliwa kutekeleza mradi huo wa miaka sita ni Chuo cha Ufundi Stadi VETA Mkoani Shinyanga,Mwanza,Pwani,Moshi, Chuo cha Walimu Morogoro na Chuo cha Ufundi Arusha.Mhandisi wa Baraza la Taifa la Elimu ya Ufundi (NACTE), Gemma Modu alisema mradi wa ISTEP utakapokamilika wanarajia kupata vijana mahiri watakaoshiriki kujenga Tanzania ya viwanda kupitia maeneo ya madini na utalii ambayo yamepewa kipaumbele katika mradi.Kwa upande wao wataalamu wa mafunzo hayo kutoka nchini Canada wakiongozwa na mratibu wa mradi Dk Alan Copeland, Tom Tunney na mwakilishi wa ubalozi ws Canada nchini Tanzania Nathalie Garon walisema mradi unatoa vifaa vya kufundishia vyuoni na huku wakitoa mafunzo maeneo yaliolengwa kwa kuzingatia mtaala wa Nacte.
### Response:
KITAIFA
### End |
KOCHA wa Simba, Patrick Aussems ameanza kuwahofi a wapinzani wake katika mchezo ujao wa Ligi ya Mabingwa Afrika, Mbabane Swallows akisema hautakuwa mchezo rahisi.Mchezo huo unatarajiwa kuchezwa Novemba 27, mwaka huu, kwenye Uwanja wa Taifa, Dar es Salaam na ule wa marudiano utachezwa Desemba 4, nchini eSwatini. Akizungumza na gazeti hili, Kocha Aussems alisema lengo lao la kwanza ni kushinda kwanza nyumbani ingawa anaona kuwa utakuwa ni mchezo mgumu na wenye ushindani mkubwa kutokana na ubora wa timu hiyo ya eSwatini.“Hakuna mchezo rahisi hata kama upo kwenye uwanja wa nyumbani, na ukitizama Mbabane ni timu nzuri, ndio maana wanashiriki mashindano haya mfululizo, lakini tunajipanga kutafuta ushindi,” alisema.Alisema ataendelea kutumia mbinu zake za kushambulia ili kupata mabao mengi na kucheza soka la burudani. Kocha huyo alisema kikosi chake kinaendelea vizuri na maandalizi mazuri kwanza kufanya vizuri katika mchezo ujao wa ligi na kujiandaa dhidi ya mchezo huo wa kimataifa. Iwapo Simba itafanikiwa kushinda mchezo huo wa nyumbani na ugenini basi itakutana na kati ya Nkana ya Zambia au Desportiva Do Songo ya Msumbiji | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
KOCHA wa Simba, Patrick Aussems ameanza kuwahofi a wapinzani wake katika mchezo ujao wa Ligi ya Mabingwa Afrika, Mbabane Swallows akisema hautakuwa mchezo rahisi.Mchezo huo unatarajiwa kuchezwa Novemba 27, mwaka huu, kwenye Uwanja wa Taifa, Dar es Salaam na ule wa marudiano utachezwa Desemba 4, nchini eSwatini. Akizungumza na gazeti hili, Kocha Aussems alisema lengo lao la kwanza ni kushinda kwanza nyumbani ingawa anaona kuwa utakuwa ni mchezo mgumu na wenye ushindani mkubwa kutokana na ubora wa timu hiyo ya eSwatini.“Hakuna mchezo rahisi hata kama upo kwenye uwanja wa nyumbani, na ukitizama Mbabane ni timu nzuri, ndio maana wanashiriki mashindano haya mfululizo, lakini tunajipanga kutafuta ushindi,” alisema.Alisema ataendelea kutumia mbinu zake za kushambulia ili kupata mabao mengi na kucheza soka la burudani. Kocha huyo alisema kikosi chake kinaendelea vizuri na maandalizi mazuri kwanza kufanya vizuri katika mchezo ujao wa ligi na kujiandaa dhidi ya mchezo huo wa kimataifa. Iwapo Simba itafanikiwa kushinda mchezo huo wa nyumbani na ugenini basi itakutana na kati ya Nkana ya Zambia au Desportiva Do Songo ya Msumbiji
### Response:
MICHEZO
### End |
['Roma wamefanya mazungumzo na Manchester United kuhusu uwezekano wa kumsajili kwa mkopo mshambuliaji wa Chile Alexis Sanchez, 30. (Telegraph)', 'Wachezaji wa Arsenal Pierre-Emerick Aubameyang na Alexandre Lacazette, ambao wanadaiwa kusaini mkataba mpya na klabu hiyo wanajadiliana kuhusu kurefushwa kwa mikataba yao. (Sun)', 'Paris St-Germain wanataka kumsaini mshambuliaji wa Juventus na Argentina Paulo Dybala baada ya uhamisho wa nyota huyo wa miaka 25 kwenda kutibuka. (Mail)', 'Juventus itaendelea kupokea ofa ya kumuuza Dybala na wako tayari kumkabidhi kiungo huyo kwa klabu yoyote isipokuwa Inter Milan. (Calciomercato)', 'Kipa wa Manchester United David de Gea bado hajatia saini mkataba mpya baada ya kukubali mkataba mpya wa miaka sita na United mwezi uliopita.(Sun)', 'Arsenal wako tayari kupokea ofa ya kumuuza beki wa Ujerumani Shkodran Mustafi, 27, na kiungo wa kati wa Misri Mohamed Elneny, 27, kutoka kwa vilabu vya Ulaya. (Evening Standard)', 'Roma wanashauriana na Liverpool kuhusu mkataba wa thamani ya euro milioni 20 (£18.6m) kumhusi beki wa Croatia Dejan Lovren, 30. (Football Italia)', "Real Madrid na Barcelona huenda wakamng'ang'ania mshambuliaji wa PSG na nyota wa Brazil Neymar, 27. (AS)", 'Chelsea wanajiandaa kutumia £200m kuwasajiklili wachezaji wapya mwaka huu wanaposubiri kukamilika kwa marufuku ya uhamisho wa wachezaji waliowekewa na shirikisho la soka Duniani FIFA. (Goal)', 'Chelsea watampatia mkataba mpya mlinzi wa chini wa chini ya miaka 21 Fikayo Tomori, 21, baada ya kupinga uhamisho wake kwenda Everton. (Goal)', 'Bekiwa Argentina Marcos Rojo, 29, alikuwa tayari kujiunga na Everton kwa mkopo kutoka Manchester United, lakini United wanataka kumuuza. (Liverpool Echo)', 'Manchester United walikuwa wanatafajkari uwezrkano wa kumsajili mshambuliaji wa Athletic Bilbao wa miaka 25 Mhispania Inaki Williams kabla ya dirisha la uhamisho kufungwa. (El Chiringuito, via Manchester Evening News)', 'Winga wa kimataifa wa Ivory Coast Wilfried Zaha, 26, atasalia Crystal Palace hadi Januari dirisha la uhamisho wa wachezaji litakapofunguliwa baada ya mwenyekiti wa klabu hiyo Steve Parrish kusema hatapinga uhamisho wake katika klabu ya Ulaya . (Express)', 'Kiungo wa kati wa West Ham na England Declan Rice, 20, amesema mwaka huu anayetazamia kukabiliana na mchezaji mpya wa Tottenham Mfaransa Tanguy Ndombele, 22 . (Talksport)', 'Mshambuluaji wa Ubelgiji Eden Hazard, 28, amekabidhiwa jezi nambari saba ya Real Madrid- iliyovaliwa na Cristiano Ronaldo alipokuwa akichezea klabu hiyo. (Mail)', 'Mshambuliaji wa LA Galaxy Zlatan Ibrahimovic alitumia maneno makali kuukosoa mfumo mpya wa michuano ya soka ya ligi ya Major . (ESPN)', 'Mshambuliaji wa zamani wa Stoke City Saido Berahino, 26, amejiunga na klabu ya Ubelgiji ya Zulte Waregem kwa uhamisho wa bila malipo. (Mail)', 'Nahodha wa Crystal Palace, Luka Milivojevic ametia saini mkataba mpya wa miaka minne. (Talksport)', 'Tetesi Bora Ijumaa', 'Kiungo wa kati wa Crystal Palace na Ivory Coast Wilfried Zaha, 26, amepata pigo baada ya uhamisho wake kwenda Everton kutibuka lakini amesisitiza anataka kuondoka Selhurst Park. (Telegraph) ', 'Zaha anahofia amepoteza nafasi ya kuhama kwa kitita kikubwa imepotea baada ya dirisha la uhamisho wa wachezaji kufungwa siku ya Alhamisi. (Mail)', "Meneja wa Palace Roy Hodgson alimzuia Zaha kufanya mazoezi siku ya Alhamisi kwa sababu mchezaji huyo ''hakuwa na utulivu wa kiakili'' baada ya kuwasilisha barua ya kuomba uhamisho. (Mirror)", 'Real Madrid wanaamini wamemkosa kiungo wa kati wa Ufaransa Paul Pogba, 26, baada ya United kutoimarisha safu yake ya kati siku ya mwisho wa uhamisho wa wachezaji.', 'Klabu hiyo inayoshiriki ligi ya Uhispania maarufu La Liga, badala yake imeelekeza darubini yake kwa mshambuliaji wa Paris St-Germain na nyota wa kimataifa wa Brazil Neymar, 27. (Marca)', 'Hofu ya kikosi cha kwanza kitakacho cheza chini ya meneja mpya wa Chelsea Frank Lampard imemfanya beki wa Brazil David Luiz, 32, kushinikiza uhamisho kwenda Arsenal. (Standard)', 'Tottenham walipata pigo baada ya Sporting Lisbon kukataa kupunguza bei ya kiungo wao wa kati Mreno Bruno Fernandes, 24. (Mirror)', 'United ilipuuza nafasi ya kumsajili mshambuliaji Moise Kean kutoka Juventus, kabla ya kiungo huyo wa miaka 19 kujiunga na mahasimu wao Everton. (90min)'] | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
['Roma wamefanya mazungumzo na Manchester United kuhusu uwezekano wa kumsajili kwa mkopo mshambuliaji wa Chile Alexis Sanchez, 30. (Telegraph)', 'Wachezaji wa Arsenal Pierre-Emerick Aubameyang na Alexandre Lacazette, ambao wanadaiwa kusaini mkataba mpya na klabu hiyo wanajadiliana kuhusu kurefushwa kwa mikataba yao. (Sun)', 'Paris St-Germain wanataka kumsaini mshambuliaji wa Juventus na Argentina Paulo Dybala baada ya uhamisho wa nyota huyo wa miaka 25 kwenda kutibuka. (Mail)', 'Juventus itaendelea kupokea ofa ya kumuuza Dybala na wako tayari kumkabidhi kiungo huyo kwa klabu yoyote isipokuwa Inter Milan. (Calciomercato)', 'Kipa wa Manchester United David de Gea bado hajatia saini mkataba mpya baada ya kukubali mkataba mpya wa miaka sita na United mwezi uliopita.(Sun)', 'Arsenal wako tayari kupokea ofa ya kumuuza beki wa Ujerumani Shkodran Mustafi, 27, na kiungo wa kati wa Misri Mohamed Elneny, 27, kutoka kwa vilabu vya Ulaya. (Evening Standard)', 'Roma wanashauriana na Liverpool kuhusu mkataba wa thamani ya euro milioni 20 (£18.6m) kumhusi beki wa Croatia Dejan Lovren, 30. (Football Italia)', "Real Madrid na Barcelona huenda wakamng'ang'ania mshambuliaji wa PSG na nyota wa Brazil Neymar, 27. (AS)", 'Chelsea wanajiandaa kutumia £200m kuwasajiklili wachezaji wapya mwaka huu wanaposubiri kukamilika kwa marufuku ya uhamisho wa wachezaji waliowekewa na shirikisho la soka Duniani FIFA. (Goal)', 'Chelsea watampatia mkataba mpya mlinzi wa chini wa chini ya miaka 21 Fikayo Tomori, 21, baada ya kupinga uhamisho wake kwenda Everton. (Goal)', 'Bekiwa Argentina Marcos Rojo, 29, alikuwa tayari kujiunga na Everton kwa mkopo kutoka Manchester United, lakini United wanataka kumuuza. (Liverpool Echo)', 'Manchester United walikuwa wanatafajkari uwezrkano wa kumsajili mshambuliaji wa Athletic Bilbao wa miaka 25 Mhispania Inaki Williams kabla ya dirisha la uhamisho kufungwa. (El Chiringuito, via Manchester Evening News)', 'Winga wa kimataifa wa Ivory Coast Wilfried Zaha, 26, atasalia Crystal Palace hadi Januari dirisha la uhamisho wa wachezaji litakapofunguliwa baada ya mwenyekiti wa klabu hiyo Steve Parrish kusema hatapinga uhamisho wake katika klabu ya Ulaya . (Express)', 'Kiungo wa kati wa West Ham na England Declan Rice, 20, amesema mwaka huu anayetazamia kukabiliana na mchezaji mpya wa Tottenham Mfaransa Tanguy Ndombele, 22 . (Talksport)', 'Mshambuluaji wa Ubelgiji Eden Hazard, 28, amekabidhiwa jezi nambari saba ya Real Madrid- iliyovaliwa na Cristiano Ronaldo alipokuwa akichezea klabu hiyo. (Mail)', 'Mshambuliaji wa LA Galaxy Zlatan Ibrahimovic alitumia maneno makali kuukosoa mfumo mpya wa michuano ya soka ya ligi ya Major . (ESPN)', 'Mshambuliaji wa zamani wa Stoke City Saido Berahino, 26, amejiunga na klabu ya Ubelgiji ya Zulte Waregem kwa uhamisho wa bila malipo. (Mail)', 'Nahodha wa Crystal Palace, Luka Milivojevic ametia saini mkataba mpya wa miaka minne. (Talksport)', 'Tetesi Bora Ijumaa', 'Kiungo wa kati wa Crystal Palace na Ivory Coast Wilfried Zaha, 26, amepata pigo baada ya uhamisho wake kwenda Everton kutibuka lakini amesisitiza anataka kuondoka Selhurst Park. (Telegraph) ', 'Zaha anahofia amepoteza nafasi ya kuhama kwa kitita kikubwa imepotea baada ya dirisha la uhamisho wa wachezaji kufungwa siku ya Alhamisi. (Mail)', "Meneja wa Palace Roy Hodgson alimzuia Zaha kufanya mazoezi siku ya Alhamisi kwa sababu mchezaji huyo ''hakuwa na utulivu wa kiakili'' baada ya kuwasilisha barua ya kuomba uhamisho. (Mirror)", 'Real Madrid wanaamini wamemkosa kiungo wa kati wa Ufaransa Paul Pogba, 26, baada ya United kutoimarisha safu yake ya kati siku ya mwisho wa uhamisho wa wachezaji.', 'Klabu hiyo inayoshiriki ligi ya Uhispania maarufu La Liga, badala yake imeelekeza darubini yake kwa mshambuliaji wa Paris St-Germain na nyota wa kimataifa wa Brazil Neymar, 27. (Marca)', 'Hofu ya kikosi cha kwanza kitakacho cheza chini ya meneja mpya wa Chelsea Frank Lampard imemfanya beki wa Brazil David Luiz, 32, kushinikiza uhamisho kwenda Arsenal. (Standard)', 'Tottenham walipata pigo baada ya Sporting Lisbon kukataa kupunguza bei ya kiungo wao wa kati Mreno Bruno Fernandes, 24. (Mirror)', 'United ilipuuza nafasi ya kumsajili mshambuliaji Moise Kean kutoka Juventus, kabla ya kiungo huyo wa miaka 19 kujiunga na mahasimu wao Everton. (90min)']
### Response:
MICHEZO
### End |
MKURUGENZI wa Mamlaka ya Majasafi na Majitaka wilayani Igunga (Iguwasa) mkoani Tabora, Raphael Merumba amemsimamisha kazi kwa muda usiojulikana aliyekuwa mhasibu wa mamlaka hiyo, Boniface James kwa tuhuma ya kula fedha zaidi ya Sh milioni 20, huku wawili hao wakitupiana tuhuma nzito za ubadhirifu wa fedha.Akizungumza na waandishi wa habari ofisini kwake mwishoni mwa wiki, Merumba alisema alibaini upotevu wa fedha hizo baada ya kugundua baadhi ya cheki ambazo mhasibu huyo alikuwa akighushi sahihi ya yake kisha kuchukua fedha kwa nyakati tofauti katika benki ya NMB Igunga. “Ndugu waandishi siwezi kusema sana juu ya suala hili lakini mimi niligundua upotevu wa fedha hizi baada ya kufuatilia kwa karibu baadhi ya cheki ambazo nilibaini kuna sahihi yangu imeghushiwa na mhasibu huyo,” alisema Merumba.Naye James alipoulizwa juu ya tuhuma hiyo na kusimamishwa kazi, alikiri kusimamishwa kazi na mkurugenzi huyo tangu Juni 13, mwaka huu lakini akikanusha tuhuma ya kula fedha hizo za Iguwasa.Alisema tuhuma hiyo siyo ya kweli kwani yeye ni msafi na hajawahi kughushi sahihi yoyote, akidai fedha zote zimekuwa zikitoka kwa idhini ya mkurugenzi huyo na sahihi amekuwa akiweka yeye mwenyewe. Aidha, alidai mkurugenzi huyo amekuwa akilazimisha kusaini hundi na kutoa fedha kwa kulipa malipo hewa kwa baadhi ya wazabuni wa kuuza vifaa vya miundombinu ya maji na baadaye anakwenda kuchukua fedha hizo huku wakigawana na wazabuni.Alidai Mei 23 hadi 25, mwaka huu, mkurugenzi huyo alisaini hundi ya Sh 540,000 kwa ajili ya watumishi wawili kwenda mkoani Iringa kujifunza suala la maji lakini hakuna mtumishi yoyote aliyekwenda na badala yake fedha hizo alizichukua na kuzitumia kwa kulipa faini kwa mtu mmoja aliyemgongea gari yake.Mhasibu huyo aliendelea kudai kuwa mkurugenzi huyo alikuwa akichukua fedha kwenye mauzo ya magati ya maji likiwamo la Mnadani kwenye manywesheo ya ng’ombe na fedha hizo anazitumia kwa shughuli zake binafsi na kuziomba mamlaka husika kufanya uchunguzi wa kina ili kubaini mamilioni ya fedha yaliyoliwa na mkurugenzi huyo tangu ahamishiwe Igunga.Mwenyekiti wa Bodi ya Maji ya Iguwasa, Elly Matto, alithibitisha kupokea taarifa hiyo ya kusimamishwa kazi kwa mhasibu huyo kutoka kwa mkurugenzi wa mamlaka hiyo, huku akisema hawezi kuzungumzia suala hilo kwani ni tuhuma ambayo ipo kwenye uchunguzi. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
MKURUGENZI wa Mamlaka ya Majasafi na Majitaka wilayani Igunga (Iguwasa) mkoani Tabora, Raphael Merumba amemsimamisha kazi kwa muda usiojulikana aliyekuwa mhasibu wa mamlaka hiyo, Boniface James kwa tuhuma ya kula fedha zaidi ya Sh milioni 20, huku wawili hao wakitupiana tuhuma nzito za ubadhirifu wa fedha.Akizungumza na waandishi wa habari ofisini kwake mwishoni mwa wiki, Merumba alisema alibaini upotevu wa fedha hizo baada ya kugundua baadhi ya cheki ambazo mhasibu huyo alikuwa akighushi sahihi ya yake kisha kuchukua fedha kwa nyakati tofauti katika benki ya NMB Igunga. “Ndugu waandishi siwezi kusema sana juu ya suala hili lakini mimi niligundua upotevu wa fedha hizi baada ya kufuatilia kwa karibu baadhi ya cheki ambazo nilibaini kuna sahihi yangu imeghushiwa na mhasibu huyo,” alisema Merumba.Naye James alipoulizwa juu ya tuhuma hiyo na kusimamishwa kazi, alikiri kusimamishwa kazi na mkurugenzi huyo tangu Juni 13, mwaka huu lakini akikanusha tuhuma ya kula fedha hizo za Iguwasa.Alisema tuhuma hiyo siyo ya kweli kwani yeye ni msafi na hajawahi kughushi sahihi yoyote, akidai fedha zote zimekuwa zikitoka kwa idhini ya mkurugenzi huyo na sahihi amekuwa akiweka yeye mwenyewe. Aidha, alidai mkurugenzi huyo amekuwa akilazimisha kusaini hundi na kutoa fedha kwa kulipa malipo hewa kwa baadhi ya wazabuni wa kuuza vifaa vya miundombinu ya maji na baadaye anakwenda kuchukua fedha hizo huku wakigawana na wazabuni.Alidai Mei 23 hadi 25, mwaka huu, mkurugenzi huyo alisaini hundi ya Sh 540,000 kwa ajili ya watumishi wawili kwenda mkoani Iringa kujifunza suala la maji lakini hakuna mtumishi yoyote aliyekwenda na badala yake fedha hizo alizichukua na kuzitumia kwa kulipa faini kwa mtu mmoja aliyemgongea gari yake.Mhasibu huyo aliendelea kudai kuwa mkurugenzi huyo alikuwa akichukua fedha kwenye mauzo ya magati ya maji likiwamo la Mnadani kwenye manywesheo ya ng’ombe na fedha hizo anazitumia kwa shughuli zake binafsi na kuziomba mamlaka husika kufanya uchunguzi wa kina ili kubaini mamilioni ya fedha yaliyoliwa na mkurugenzi huyo tangu ahamishiwe Igunga.Mwenyekiti wa Bodi ya Maji ya Iguwasa, Elly Matto, alithibitisha kupokea taarifa hiyo ya kusimamishwa kazi kwa mhasibu huyo kutoka kwa mkurugenzi wa mamlaka hiyo, huku akisema hawezi kuzungumzia suala hilo kwani ni tuhuma ambayo ipo kwenye uchunguzi.
### Response:
KITAIFA
### End |
BENKI ya I&M imetenga Sh milioni 75 kwa ajili ya promosheni inayolenga kuwaongezea wateja kipato kwa kipindi cha miezi mitatu ikiwamo kupata fedha mara mbili ya akiba zao. Akizungumza wakati wa uzinduzi wa promosheni hiyo ya Jidabo, jijini Dar es Salaam, Mkuu wa Kitengo cha Wateja wa Rejareja wa benki hiyo, Lilian Sware alisema imezinduliwa rasmi mwezi huu na itadumu kwa miezi mitatu. Sware alisema kila mwezi wateja watano wa benki hiyo watajishindia fedha mara mbili ya akiba iliyopo kwenye akaunti zao lakini siyo zaidi ya milioni tano.Akizungumza akaunti zinazoweza kuingia kwenye promosheni hiyo alisema ni ya akiba, biashara, mshahara au akaunti ya mtoto. Alisema wateja wa matawi ya benki hiyo nchi nzima wanaweza kushiriki na kujishindia bahati yao. Alisema promosheni hiyo ni kwa ajili ya kuwapa zawadi wateja wa benki hiyo katika kuadhimisha wiki ya huduma kwa wateja ambayo inafanywa sambamba na huduma nyingine rafiki za kibenki katika matawi yote .Meneja Masoko na Mawasiliano wa Benki hiyo ya I&M, Emannuel Kiondo alisema hata kama mteja ana kiasi kikubwa cha fedha zaidi ya Sh milioni tano, kiwango cha juu cha promosheni hiyo ni Sh milioni tano ambazo zitazidishwa mara mbili na mteja kupewa Sh milioni 10 na si zaidi ya hapo.“Mfano mteja ana akiba ya shilingi laki tatu itazidishwa mara mbili na kupewa shilingi laki sita, na kama mteja ana shilingi milioni mfano 10, sisi kiwango chetu cha juu ni shilingi milioni tano, hivyo tutazidisha shilingi milioni tano na kumpa shilingi milioni 10 na si zaidi,” alifafanua Kiondo. Aidha aliwataka pia wateja wapya kujiunga na benki hiyo kwa kufungua akaunti kati ya hizo tajwa na kuweza kuingia kwenye promosheni hiyo itakayoinua kipato chao. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
BENKI ya I&M imetenga Sh milioni 75 kwa ajili ya promosheni inayolenga kuwaongezea wateja kipato kwa kipindi cha miezi mitatu ikiwamo kupata fedha mara mbili ya akiba zao. Akizungumza wakati wa uzinduzi wa promosheni hiyo ya Jidabo, jijini Dar es Salaam, Mkuu wa Kitengo cha Wateja wa Rejareja wa benki hiyo, Lilian Sware alisema imezinduliwa rasmi mwezi huu na itadumu kwa miezi mitatu. Sware alisema kila mwezi wateja watano wa benki hiyo watajishindia fedha mara mbili ya akiba iliyopo kwenye akaunti zao lakini siyo zaidi ya milioni tano.Akizungumza akaunti zinazoweza kuingia kwenye promosheni hiyo alisema ni ya akiba, biashara, mshahara au akaunti ya mtoto. Alisema wateja wa matawi ya benki hiyo nchi nzima wanaweza kushiriki na kujishindia bahati yao. Alisema promosheni hiyo ni kwa ajili ya kuwapa zawadi wateja wa benki hiyo katika kuadhimisha wiki ya huduma kwa wateja ambayo inafanywa sambamba na huduma nyingine rafiki za kibenki katika matawi yote .Meneja Masoko na Mawasiliano wa Benki hiyo ya I&M, Emannuel Kiondo alisema hata kama mteja ana kiasi kikubwa cha fedha zaidi ya Sh milioni tano, kiwango cha juu cha promosheni hiyo ni Sh milioni tano ambazo zitazidishwa mara mbili na mteja kupewa Sh milioni 10 na si zaidi ya hapo.“Mfano mteja ana akiba ya shilingi laki tatu itazidishwa mara mbili na kupewa shilingi laki sita, na kama mteja ana shilingi milioni mfano 10, sisi kiwango chetu cha juu ni shilingi milioni tano, hivyo tutazidisha shilingi milioni tano na kumpa shilingi milioni 10 na si zaidi,” alifafanua Kiondo. Aidha aliwataka pia wateja wapya kujiunga na benki hiyo kwa kufungua akaunti kati ya hizo tajwa na kuweza kuingia kwenye promosheni hiyo itakayoinua kipato chao.
### Response:
KITAIFA
### End |
Azam jana iliifunga Ndanda FC bao 1-0 Uwanja wa Nangwanda Sijaona Mtwara, mfungaji akiwa Shomari Kapombe.Msimu uliopita wa ligi, mchezo wa kwanza kwenye Uwanja wa Nangwanda Sijaona, Ndanda ilishinda bao 1-0, lakini ziliporudiana Uwanja wa Azam Complex, Dar es Salaam, Ndanda ililala kwa bao 1-0.Kutokana na matokeo hayo, Azam imefikisha pointi 19 sawa na Yanga inayoongoza ligi hiyo, lakini Azam inazidiwa uwiano wa mabao ya kufunga na kufungwa.Kwa upande wa Mtibwa yenyewe jana ilipunguzwa kasi baada ya kutoka sare ya bila kufungana na JKT Ruvu kwenye Uwanja wa Karume, matokeo ambayo yameifanya Mtibwa ishike nafasi ya tatu ikiwa na pointi 16, huku JKT Ruvu bado ikiburuza mkia ikiwa na pointi mbili.Timu hizo zilipata nafasi kadhaa za kufunga, lakini umaliziaji ulikuwa butu kwa washambuliaji ama kushindwa kulenga lango au kupiga mipira dhaifu iliyodakwa na kipa.Huo ni mchezo wa kwanza kwa JKT Ruvu kucheza ikiwa chini ya Kocha mpya Abdallah Kibadeni aliyechukuliwa kuokoa jahazi la timu hiyo ambalo msimu huu linaonekana kwenda mrama.Naye Joachim Nyambo anaripoti kutoka Mbeya kuwa, bao lililofungwa dakika ya 12 na Geofrey Mlawa akiunganisha kwa kichwa kona ya Hamad Kibopile jana liliipa ushindi Mbeya City dhidi ya African Sports kwenye Uwanja wa Sokoine mjini Mbeya. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Azam jana iliifunga Ndanda FC bao 1-0 Uwanja wa Nangwanda Sijaona Mtwara, mfungaji akiwa Shomari Kapombe.Msimu uliopita wa ligi, mchezo wa kwanza kwenye Uwanja wa Nangwanda Sijaona, Ndanda ilishinda bao 1-0, lakini ziliporudiana Uwanja wa Azam Complex, Dar es Salaam, Ndanda ililala kwa bao 1-0.Kutokana na matokeo hayo, Azam imefikisha pointi 19 sawa na Yanga inayoongoza ligi hiyo, lakini Azam inazidiwa uwiano wa mabao ya kufunga na kufungwa.Kwa upande wa Mtibwa yenyewe jana ilipunguzwa kasi baada ya kutoka sare ya bila kufungana na JKT Ruvu kwenye Uwanja wa Karume, matokeo ambayo yameifanya Mtibwa ishike nafasi ya tatu ikiwa na pointi 16, huku JKT Ruvu bado ikiburuza mkia ikiwa na pointi mbili.Timu hizo zilipata nafasi kadhaa za kufunga, lakini umaliziaji ulikuwa butu kwa washambuliaji ama kushindwa kulenga lango au kupiga mipira dhaifu iliyodakwa na kipa.Huo ni mchezo wa kwanza kwa JKT Ruvu kucheza ikiwa chini ya Kocha mpya Abdallah Kibadeni aliyechukuliwa kuokoa jahazi la timu hiyo ambalo msimu huu linaonekana kwenda mrama.Naye Joachim Nyambo anaripoti kutoka Mbeya kuwa, bao lililofungwa dakika ya 12 na Geofrey Mlawa akiunganisha kwa kichwa kona ya Hamad Kibopile jana liliipa ushindi Mbeya City dhidi ya African Sports kwenye Uwanja wa Sokoine mjini Mbeya.
### Response:
MICHEZO
### End |
LONDON, ENGLAND MBALI na timu ya West Ham kukubali kichapo cha mabao 3-1 dhidi ya Arsenal, juzi kwenye mchezo wa Ligi Kuu England, kocha wa timu hiyo Manuel Pellegrini, amedai bado yeye ni mtu sahihi wa kuisimamia timu hiyo. West Ham walikubali kichapo hicho kwenye uwanja wa nyumbani mabao yakifungwa na Gabriel Martinelli, Nicolas Pepe na Pierre Aubameyang, jambo ambalo limemfanya kocha huyo kuendelea kuwa katika wakati mgumu wa kulinda kibarua chake. Lakini kocha huyo anaamini mbali na kuchezea kichapo bado ana nafasi kubwa ya kuleta mabadiliko ya matokeo hayo. “Tuliweza kuumiliki mchezo kwa dakika 60, sikushangazwa na kitendo cha mashabiki kuzomea kwa kuwa hatujaweza kushinda hapa kwa michezo mitatu, najua kama utakosa matokeo kwenye uwanja wa nyumbani lazima mashabiki watakosa furaha, inaumiza kwa kuwa timu ipo chini inashika nafasi ya 16 kwenye msimamo wa Ligi. “Akili yangu inawaza kubadilisha matokeo na ninaamini uwezo huo ninao, hivyo mashabiki waamini hilo kila kitu kitakuwa sawa,” alisema kocha huyo. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
LONDON, ENGLAND MBALI na timu ya West Ham kukubali kichapo cha mabao 3-1 dhidi ya Arsenal, juzi kwenye mchezo wa Ligi Kuu England, kocha wa timu hiyo Manuel Pellegrini, amedai bado yeye ni mtu sahihi wa kuisimamia timu hiyo. West Ham walikubali kichapo hicho kwenye uwanja wa nyumbani mabao yakifungwa na Gabriel Martinelli, Nicolas Pepe na Pierre Aubameyang, jambo ambalo limemfanya kocha huyo kuendelea kuwa katika wakati mgumu wa kulinda kibarua chake. Lakini kocha huyo anaamini mbali na kuchezea kichapo bado ana nafasi kubwa ya kuleta mabadiliko ya matokeo hayo. “Tuliweza kuumiliki mchezo kwa dakika 60, sikushangazwa na kitendo cha mashabiki kuzomea kwa kuwa hatujaweza kushinda hapa kwa michezo mitatu, najua kama utakosa matokeo kwenye uwanja wa nyumbani lazima mashabiki watakosa furaha, inaumiza kwa kuwa timu ipo chini inashika nafasi ya 16 kwenye msimamo wa Ligi. “Akili yangu inawaza kubadilisha matokeo na ninaamini uwezo huo ninao, hivyo mashabiki waamini hilo kila kitu kitakuwa sawa,” alisema kocha huyo.
### Response:
MICHEZO
### End |
Anna Potinus- Dar es salaam Waziri wa Habari, Utamaduni, Sanaa na Michezo, Dk Harrison Mwakyembe amezitaka
Klabu zote nchini kusajili timu za vijana na iwapo watashindwa kutekeleza agizo
hilo hawatoruhusiwa
kushiriki kwenye ligi kuu msimu ujao. Ametoa kauli hiyo leo Juni 15, wakati akizungumza katika harambee ya
kuichangia Klabu ya yanga iliyopewa jina la kubwa kuliko ambayo imefanyika
katika ukumbi wa Diamond Jubilee na kuhudhuriwa na viongozi mbalimbali wa
serikali ambapo mgeni rasmi alikuwa Waziri Mkuu Kassim Majaliwa. “Itakua
mwiko tunavyoingia msimu unaokuja kwa timu yoyote ligi kuu isiyo na timu ya
vijana kuruhusiwa kushiriki kwenye ligi kuu, hii ni kanuni ninawahakikishia
tutaifuata safari hii, tuamue kucheza soka au tucheze michezo mingine ,”
amesema. Aidha
amesema kuwa amezungumza na wataalamu kutoka Muungano wa
Mashirikisho ya Soka Barani Ulaya (UEFA), na amewaomba kuzisaidia kitaalamu timu za hapa
nchini kutengeneza ratiba ya ligi kuu na hata daraja la kwanza. “Watanzania
tuamue kama tunaweza kucheza soka tucheze kama hatuwezi tucheze karata,
haiwezekana ukawa na ligi nzuri kwa ratiba kichaa inayokuelekeza leo uko Kagera
kesho Mwanza, keshokutwa uko Kagera tena huku ni kuchosha timu na kuongeza
gharama,” amesema. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Anna Potinus- Dar es salaam Waziri wa Habari, Utamaduni, Sanaa na Michezo, Dk Harrison Mwakyembe amezitaka
Klabu zote nchini kusajili timu za vijana na iwapo watashindwa kutekeleza agizo
hilo hawatoruhusiwa
kushiriki kwenye ligi kuu msimu ujao. Ametoa kauli hiyo leo Juni 15, wakati akizungumza katika harambee ya
kuichangia Klabu ya yanga iliyopewa jina la kubwa kuliko ambayo imefanyika
katika ukumbi wa Diamond Jubilee na kuhudhuriwa na viongozi mbalimbali wa
serikali ambapo mgeni rasmi alikuwa Waziri Mkuu Kassim Majaliwa. “Itakua
mwiko tunavyoingia msimu unaokuja kwa timu yoyote ligi kuu isiyo na timu ya
vijana kuruhusiwa kushiriki kwenye ligi kuu, hii ni kanuni ninawahakikishia
tutaifuata safari hii, tuamue kucheza soka au tucheze michezo mingine ,”
amesema. Aidha
amesema kuwa amezungumza na wataalamu kutoka Muungano wa
Mashirikisho ya Soka Barani Ulaya (UEFA), na amewaomba kuzisaidia kitaalamu timu za hapa
nchini kutengeneza ratiba ya ligi kuu na hata daraja la kwanza. “Watanzania
tuamue kama tunaweza kucheza soka tucheze kama hatuwezi tucheze karata,
haiwezekana ukawa na ligi nzuri kwa ratiba kichaa inayokuelekeza leo uko Kagera
kesho Mwanza, keshokutwa uko Kagera tena huku ni kuchosha timu na kuongeza
gharama,” amesema.
### Response:
MICHEZO
### End |
WAKULIMA 240 kutoka kijiji cha Nguge kata ya Mwaniko wilayani hapa wamesema wamenufaika na mafunzo ya kilimo cha pamba walioyapata kutoka Taasisi ya Utafiti ya Kilimo (ARI)Ukiriguru.Akizungumza na gazeti hili, mmoja ya wakulima, John Mayunga alisema amefurahia elimu hiyo iliyotolewa kwa mtindo wa mashamba darasa kwa sababu imemwezesha kuongeza mavuno ya zao hilo tofauti na msimu uliopita ambapo hakupata mazao mazuri kama alivyotarajia.Mayunga alisema anaiomba serikali iendelee kutoa elimu zaidi kwa wakulima ili iweze kuwasaidia katika kuongeza uvunaji zaidi wa zao hilo.Alisema awali walikuwa wakitumia mbegu zao za UK 91 lakini baada ya semina waliyopewa wamebadilisha mfumo na kuanza kutumia mbegu za kisasa za UK08. Mkurugenzi wa Taasisi ya Utafiti wa Kilimo (TARI), Dk Evelina Lukonge, alisema taasisi yao itaendelea kugundua teknolojia zaidi za kusaidia ukuaji wa zao la pamba na kuwasambazia wakulima.Alisema wamefanikiwa kuwafundisha wakulima upandaji mzuri wa mbegu za pamba na si kama zamani wakulima walikuwa wakirusha mbegu.Alisema kupitia mradi wa kuinua kilimo cha zao la hilo, wanatarajia kutoa mafunzo kwa maofisa ugani 30 kwa ajili ya kuendelea kuelimisha zaidi wakulima katika wilaya za Kwimba, Misungwi pamoja na Magu. Alisema pia mradi huo utahakikisha wakulima wanapata pamba pamoja na mbegu zilizo bora. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
WAKULIMA 240 kutoka kijiji cha Nguge kata ya Mwaniko wilayani hapa wamesema wamenufaika na mafunzo ya kilimo cha pamba walioyapata kutoka Taasisi ya Utafiti ya Kilimo (ARI)Ukiriguru.Akizungumza na gazeti hili, mmoja ya wakulima, John Mayunga alisema amefurahia elimu hiyo iliyotolewa kwa mtindo wa mashamba darasa kwa sababu imemwezesha kuongeza mavuno ya zao hilo tofauti na msimu uliopita ambapo hakupata mazao mazuri kama alivyotarajia.Mayunga alisema anaiomba serikali iendelee kutoa elimu zaidi kwa wakulima ili iweze kuwasaidia katika kuongeza uvunaji zaidi wa zao hilo.Alisema awali walikuwa wakitumia mbegu zao za UK 91 lakini baada ya semina waliyopewa wamebadilisha mfumo na kuanza kutumia mbegu za kisasa za UK08. Mkurugenzi wa Taasisi ya Utafiti wa Kilimo (TARI), Dk Evelina Lukonge, alisema taasisi yao itaendelea kugundua teknolojia zaidi za kusaidia ukuaji wa zao la pamba na kuwasambazia wakulima.Alisema wamefanikiwa kuwafundisha wakulima upandaji mzuri wa mbegu za pamba na si kama zamani wakulima walikuwa wakirusha mbegu.Alisema kupitia mradi wa kuinua kilimo cha zao la hilo, wanatarajia kutoa mafunzo kwa maofisa ugani 30 kwa ajili ya kuendelea kuelimisha zaidi wakulima katika wilaya za Kwimba, Misungwi pamoja na Magu. Alisema pia mradi huo utahakikisha wakulima wanapata pamba pamoja na mbegu zilizo bora.
### Response:
KITAIFA
### End |
Naibu Waziri wa Fedha na Mipango, Dk Ashatu Kijaji, alisema hayo bungeni jana wakati akijibu swali la nyongeza la Mbunge wa Viti Maalum, Zainab Vullu (CCM), aliyetaka kauli ya serikali kuhusiana na uwepo wa taasisi za fedha ambazo baada ya kukopesha fedha wanawake, zimekuwa zikiwanyanyasa na kuwadhalilisha.Dk Kijaji alisema lengo la sera hiyo ni kuweka kanuni za kusimamia shughuli zao, kwa lengo la kuepusha udhalilishaji unaofanywa dhidi ya wakopaji,hususani wanawake.Dk Kijaji, alisema taasisi za fedha zinatakiwa kuzingatia vigezo vinavyowekwa katika mchakato wa kumpatia mkopo mtu yeyote anayeomba kwa kufuata taratibu za kutoa mikopo kwakuangalia uwezo wa mkopaji.“Taasisi zizingatie vigezo vya kukopesha mtu fedha, kama vile uwezo wa kiuchumi wa mkopaji kabla hujamkopesha kuliko kumkopesha kwa sababu tu yupo kwenye kikundi na mwisho wasiku ukaishia kumdhalilisha,” anasema Kijaji.Katika swali la msingi mbunge wa Viti Maalum, Anna Lupembe (CCM) alitaka kujua mpango wa serikali kupeleka huduma ya benki kwenye vijiji ili wanawake waweze kupata mikopo na kwamba haioni umuhimu wa kuwapa akinamama mafunzo maalum yatakayosaidia kujipanga kukopa.Akijibu swali hilo, Dk Kijaji akasema kufuatia mabadiliko ya mfumo wa kifedha nchini unaotekelezwa tangu mwaka 1991 serikali imejitoa katika kuhusika moja kwa moja na uendeshaji wa shughuliza benki na badala yake serikali inafanya juhudi mbalimbali za kuboresha mazingira ya utoaji huduma za kibenki ili huduma ziwafikie wananchi wengi.Alisema serikali ikishirikiana na Benki Kuu, ipo tayari kutoa mafunzo maalumu ya elimu ya fedha kwa wananchi wote wakiwemo akina mama. Alisema yupo tayari kuanzishwa benki za kijamii sehemu yoyote nchini na kuwataka wabunge kushirikiana katika kuanzisha benki hiyo ili kuwakomboa wanawake nchini. | UCHUMI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Naibu Waziri wa Fedha na Mipango, Dk Ashatu Kijaji, alisema hayo bungeni jana wakati akijibu swali la nyongeza la Mbunge wa Viti Maalum, Zainab Vullu (CCM), aliyetaka kauli ya serikali kuhusiana na uwepo wa taasisi za fedha ambazo baada ya kukopesha fedha wanawake, zimekuwa zikiwanyanyasa na kuwadhalilisha.Dk Kijaji alisema lengo la sera hiyo ni kuweka kanuni za kusimamia shughuli zao, kwa lengo la kuepusha udhalilishaji unaofanywa dhidi ya wakopaji,hususani wanawake.Dk Kijaji, alisema taasisi za fedha zinatakiwa kuzingatia vigezo vinavyowekwa katika mchakato wa kumpatia mkopo mtu yeyote anayeomba kwa kufuata taratibu za kutoa mikopo kwakuangalia uwezo wa mkopaji.“Taasisi zizingatie vigezo vya kukopesha mtu fedha, kama vile uwezo wa kiuchumi wa mkopaji kabla hujamkopesha kuliko kumkopesha kwa sababu tu yupo kwenye kikundi na mwisho wasiku ukaishia kumdhalilisha,” anasema Kijaji.Katika swali la msingi mbunge wa Viti Maalum, Anna Lupembe (CCM) alitaka kujua mpango wa serikali kupeleka huduma ya benki kwenye vijiji ili wanawake waweze kupata mikopo na kwamba haioni umuhimu wa kuwapa akinamama mafunzo maalum yatakayosaidia kujipanga kukopa.Akijibu swali hilo, Dk Kijaji akasema kufuatia mabadiliko ya mfumo wa kifedha nchini unaotekelezwa tangu mwaka 1991 serikali imejitoa katika kuhusika moja kwa moja na uendeshaji wa shughuliza benki na badala yake serikali inafanya juhudi mbalimbali za kuboresha mazingira ya utoaji huduma za kibenki ili huduma ziwafikie wananchi wengi.Alisema serikali ikishirikiana na Benki Kuu, ipo tayari kutoa mafunzo maalumu ya elimu ya fedha kwa wananchi wote wakiwemo akina mama. Alisema yupo tayari kuanzishwa benki za kijamii sehemu yoyote nchini na kuwataka wabunge kushirikiana katika kuanzisha benki hiyo ili kuwakomboa wanawake nchini.
### Response:
UCHUMI
### End |
VIJANA 32 wanaoishi katika mazingira magumu, wamepatiwa elimu ya usindikaji vyakula na Shirika la Kuhudumia Viwanda Vidogo (SIDO) mkoani hapa, kwa lengo la kutengeneza ajira kwa vijana ili waweze kujitegemea.Akizungumza wakati wa mahojiano mwishoni mwa wiki baada ya kufungwa kwa mafunzo hayo, Ofisa Maendeleo ya Biashara wa Sido, Crispin Kapinga alisema shirika hilo litaanza kutoa mafunzo kwa wajasiriamali ili waweze kujitambua na kufanya kazi zao kwa ufanisi na kuzalisha bidhaa zenye ubora.Kapinga alisema kundi hilo ni moja ya walengwa hao, mafunzo hayo kwa vijana 32 wa kike na kiume wa Jiji la Dodoma, yametolewa kwa ushirikiano wa Sido na shirika la Compassion.Kapinga alisema, mafunzo hayo yalihusisha misingi ya usindikaji.”Tunaanza kutazama msindikaji, malighafi, vifaa, mazingira ya uzalishaji, usafi na usalama wa malighafi, stoo za kuhifadhia bidhaa zikoje lengo ni kumlinda mlaji ili usalama wa chakula usiathirike.”Alisema washiriki wa mafunzo hayo walijifunza usindikaji wa vyakula ikiwemo siagi ya karanga, viungo vya chai, pilau na viungo vingine kama mdalasini, tangawizi, pilipili mtama, kitunguu saumu kilichosagwa na utengenezaji wa keki. Pia Kapinga alisema, washiriki walifundishwa namna ya kupata masoko, huduma kwa wateja na urasimishaji biashara iwe haki sheria kwa kufanya biashara itambulike kusheria.“Lengo kubwa ni kutengeneza ajira kwa vijana ili waweze kujitegemea na kuwajibika kwenye nchi yao,” alisema Kapinga.Alisema vijana hao wameelekezwa jinsi ya kujiunga kwenye vikundi ili waweze kupata mikopo kwenye taasisi za fedha, ikiwemo mikopo inayotolewa na halmashauri.Mmoja wa washiriki wa mafunzo hayo, Baraka Paulo, mkazi wa Veyula alisema mafunzo hayo yamemfungua akili na ataanza usindikaji wa viungo vya pilau, chai na utengenezaji wa keki.“Nitaenda kutengeneza na kutafuta masoko,”aliwataka vijana kutumia fursa wanapopata mafunzo ili waweze kujiajiri.Meneja wa SIDO Mkoa wa Dodoma, Sempholo Manongi aliwataka wananchi kuwa na shauku ya kujifunza ujasiriamali kama njia ya kujiongezea kipato.Manongi alisema ujio wa makao makuu, unakwenda sambamba na ongezeko la watu, hivyo ni vyema kama wananchi wa Dodoma wakajipanga ili kuzalisha bidhaa mbalimbali.“Hapa lazima kujipanga, watakuja wafanyabiashara wenye mitaji, wakikuta wenyeji wamelala wataliteka soko kwani mahitaji ya bidhaa mbalimbali yataongezeka, hii ni fursa pia kwa halmashauri na wadau kupanga maeneo ya | UCHUMI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
VIJANA 32 wanaoishi katika mazingira magumu, wamepatiwa elimu ya usindikaji vyakula na Shirika la Kuhudumia Viwanda Vidogo (SIDO) mkoani hapa, kwa lengo la kutengeneza ajira kwa vijana ili waweze kujitegemea.Akizungumza wakati wa mahojiano mwishoni mwa wiki baada ya kufungwa kwa mafunzo hayo, Ofisa Maendeleo ya Biashara wa Sido, Crispin Kapinga alisema shirika hilo litaanza kutoa mafunzo kwa wajasiriamali ili waweze kujitambua na kufanya kazi zao kwa ufanisi na kuzalisha bidhaa zenye ubora.Kapinga alisema kundi hilo ni moja ya walengwa hao, mafunzo hayo kwa vijana 32 wa kike na kiume wa Jiji la Dodoma, yametolewa kwa ushirikiano wa Sido na shirika la Compassion.Kapinga alisema, mafunzo hayo yalihusisha misingi ya usindikaji.”Tunaanza kutazama msindikaji, malighafi, vifaa, mazingira ya uzalishaji, usafi na usalama wa malighafi, stoo za kuhifadhia bidhaa zikoje lengo ni kumlinda mlaji ili usalama wa chakula usiathirike.”Alisema washiriki wa mafunzo hayo walijifunza usindikaji wa vyakula ikiwemo siagi ya karanga, viungo vya chai, pilau na viungo vingine kama mdalasini, tangawizi, pilipili mtama, kitunguu saumu kilichosagwa na utengenezaji wa keki. Pia Kapinga alisema, washiriki walifundishwa namna ya kupata masoko, huduma kwa wateja na urasimishaji biashara iwe haki sheria kwa kufanya biashara itambulike kusheria.“Lengo kubwa ni kutengeneza ajira kwa vijana ili waweze kujitegemea na kuwajibika kwenye nchi yao,” alisema Kapinga.Alisema vijana hao wameelekezwa jinsi ya kujiunga kwenye vikundi ili waweze kupata mikopo kwenye taasisi za fedha, ikiwemo mikopo inayotolewa na halmashauri.Mmoja wa washiriki wa mafunzo hayo, Baraka Paulo, mkazi wa Veyula alisema mafunzo hayo yamemfungua akili na ataanza usindikaji wa viungo vya pilau, chai na utengenezaji wa keki.“Nitaenda kutengeneza na kutafuta masoko,”aliwataka vijana kutumia fursa wanapopata mafunzo ili waweze kujiajiri.Meneja wa SIDO Mkoa wa Dodoma, Sempholo Manongi aliwataka wananchi kuwa na shauku ya kujifunza ujasiriamali kama njia ya kujiongezea kipato.Manongi alisema ujio wa makao makuu, unakwenda sambamba na ongezeko la watu, hivyo ni vyema kama wananchi wa Dodoma wakajipanga ili kuzalisha bidhaa mbalimbali.“Hapa lazima kujipanga, watakuja wafanyabiashara wenye mitaji, wakikuta wenyeji wamelala wataliteka soko kwani mahitaji ya bidhaa mbalimbali yataongezeka, hii ni fursa pia kwa halmashauri na wadau kupanga maeneo ya
### Response:
UCHUMI
### End |
Na NORA DAMIAN-DAR ES SALAAM WATU 24 kati ya 100 wamebainika kuacha kutumia Dawa za Kufubaza Makali ya VVU (ARV’s). Hayo yalibainika hivi karibuni Dar es Salaam wakati wa uzinduzi wa ripoti ya uhakiki wa muda wa kati wa Mkakati wa Tatu wa Kitaifa wa Kudhibiti Ukimwi wa 2013/14 hadi 2017/18. Suala hilo ni miongoni mwa mapendekezo 10 yaliyotolewa na washauri waelekezi waliofanya utafiti huo ambao walishauri mbinu mbalimbali zitumike kuhakikisha wale walioanza dawa hawapotei. Akizungumza na MTANZANIA, Mshauri Mwelekezi aliyefanya utafiti huo, Dk. Emmanuel Matechi, alisema walibaini watu wanaacha dawa kwa sababu ya umbali mrefu wa vituo vya matibabu, kuhamahama na kupuuzia baada ya kupata nafuu. “Ndani ya mwaka mmoja utafiti umeonyesha katika watu 100 waliosajiliwa, 76 ndio wanaorudi na takwimu hizi zinajumuisha na wale wanaofariki,” alisema Dk. Matechi. Alisema unahitajika mkakati maalumu wa kuhakikisha watu waliosajiliwa kutumia dawa hizo wanaendelea na matibabu kama ilivyoelekezwa. “Tutumie mbinu mbalimbali kuhakikisha kuwa wale walioanza dawa hawapotei. tuwe na mfumo wa kuwatambua popote watakapokuwa,” alisema. Naye Mwenyekiti wa Baraza la Taifa la Watu Wanaoishi na Virusi vya Ukimwi (Nacopha), Justine Mwinuka, alisema katika Wilaya ya Wanging’ombe watu 419 waliacha dawa kutokana na sababu mbalimbali zikiwamo za umbali mrefu. Alitolea mfano wa watu wanaotoka Kijiji cha Wangama kwamba wamekuwa wakitembea kilomita 29 kwenda katika kituo cha huduma kwa wanaoishi na virusi vya Ukimwi (CTC) Kidugala kupata dawa. Katika kijiji hicho watu 18 waliacha dawa. “Ili ufike CTC Kidugala unaweza kutumia usafiri wa bodaboda, basi, ama kutembea kwa miguu, lakini wakati mwingine mtu anakosa nauli ama anakuwa amechoka anaamua kuacha dawa,” alisema Mwinuka. Kwa mujibu wa mwenyekiti huyo, takwimu hizo walizipata kupitia kwa watetezi wa afya ya jamii wanaofanya kazi vijijini ambao wako chini ya Nacopha. Mkurugenzi wa Sera, Mipango na Utafiti wa Tume ya Kudhibiti Ukimwi (Tacaids), Richard Ngilwa, alisema wamejipanga kutafuta fedha za ndani na kuacha kutegemea wafadhili katika utekelezaji wa afua mbalimbali za Ukimwi. “Mapendekezo yote yaliyotolewa tutayapeleka kwenye kikao kingine cha wadau ambacho hufanyika kila robo mwaka na baadaye kutakuwa na ripoti ya kina,” alisema Ngwila. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Na NORA DAMIAN-DAR ES SALAAM WATU 24 kati ya 100 wamebainika kuacha kutumia Dawa za Kufubaza Makali ya VVU (ARV’s). Hayo yalibainika hivi karibuni Dar es Salaam wakati wa uzinduzi wa ripoti ya uhakiki wa muda wa kati wa Mkakati wa Tatu wa Kitaifa wa Kudhibiti Ukimwi wa 2013/14 hadi 2017/18. Suala hilo ni miongoni mwa mapendekezo 10 yaliyotolewa na washauri waelekezi waliofanya utafiti huo ambao walishauri mbinu mbalimbali zitumike kuhakikisha wale walioanza dawa hawapotei. Akizungumza na MTANZANIA, Mshauri Mwelekezi aliyefanya utafiti huo, Dk. Emmanuel Matechi, alisema walibaini watu wanaacha dawa kwa sababu ya umbali mrefu wa vituo vya matibabu, kuhamahama na kupuuzia baada ya kupata nafuu. “Ndani ya mwaka mmoja utafiti umeonyesha katika watu 100 waliosajiliwa, 76 ndio wanaorudi na takwimu hizi zinajumuisha na wale wanaofariki,” alisema Dk. Matechi. Alisema unahitajika mkakati maalumu wa kuhakikisha watu waliosajiliwa kutumia dawa hizo wanaendelea na matibabu kama ilivyoelekezwa. “Tutumie mbinu mbalimbali kuhakikisha kuwa wale walioanza dawa hawapotei. tuwe na mfumo wa kuwatambua popote watakapokuwa,” alisema. Naye Mwenyekiti wa Baraza la Taifa la Watu Wanaoishi na Virusi vya Ukimwi (Nacopha), Justine Mwinuka, alisema katika Wilaya ya Wanging’ombe watu 419 waliacha dawa kutokana na sababu mbalimbali zikiwamo za umbali mrefu. Alitolea mfano wa watu wanaotoka Kijiji cha Wangama kwamba wamekuwa wakitembea kilomita 29 kwenda katika kituo cha huduma kwa wanaoishi na virusi vya Ukimwi (CTC) Kidugala kupata dawa. Katika kijiji hicho watu 18 waliacha dawa. “Ili ufike CTC Kidugala unaweza kutumia usafiri wa bodaboda, basi, ama kutembea kwa miguu, lakini wakati mwingine mtu anakosa nauli ama anakuwa amechoka anaamua kuacha dawa,” alisema Mwinuka. Kwa mujibu wa mwenyekiti huyo, takwimu hizo walizipata kupitia kwa watetezi wa afya ya jamii wanaofanya kazi vijijini ambao wako chini ya Nacopha. Mkurugenzi wa Sera, Mipango na Utafiti wa Tume ya Kudhibiti Ukimwi (Tacaids), Richard Ngilwa, alisema wamejipanga kutafuta fedha za ndani na kuacha kutegemea wafadhili katika utekelezaji wa afua mbalimbali za Ukimwi. “Mapendekezo yote yaliyotolewa tutayapeleka kwenye kikao kingine cha wadau ambacho hufanyika kila robo mwaka na baadaye kutakuwa na ripoti ya kina,” alisema Ngwila.
### Response:
KITAIFA
### End |
MWANDISHI WETU NA MASHIRIKA KWA mara ya kwanza, Tundu Lissu amezungumzia shambulio la kinyama alilofanyiwa na watu wasiojulikana kwa kueleza kuwa, alinusurika kufumuliwa fuvu la kichwa kwa risasi. Lissu, Mwanasheria wa Chama cha Demokrasia na Maendeleo (Chadema) na Rais wa Chama cha Wanasheria Tanganyika (TLS), aliyasema hayo jana, jijini Nairobi anakotibiwa wakati akihojiwa na Jarida la Financial Times la Uingereza. Yakiwa ni mahojiano yake ya kwanza tangu aliposhambuliwa nje ya makazi yake yaliyoko Area D, mjini Dodoma Septemba mwaka huu, Lissu mmoja wa wakosoaji wakubwa wa serikali alisema anaamini alikuwa mlengwa wa jaribio la mauaji. Akizungumzia shambulio hilo dhidi yake, alisema sekunde chache baada ya watu wawili wenye silaha kushuka katika gari lililokuwa likimfuatilia kwa wiki tatu, derava wake alimsukuma chini ya sakafu ya gari lake wakati wakihangaika kukwepa risasi nyingi zilizoelekezwa kwenye gari lake, nyingi zilimpiga mgongoni na nyingine kwenye bega lakini risasi moja ilikosakosa kufumua fuvu lake la kichwa. “Hali ikawa mbaya sana kwa sababu sikuweza kuhesabu risasi, naambiwa kwamba risasi 38 zilipiga gari langu na 16 zilinipata na moja iliyokuwa imelengwa kunifumua fuvu la kichwa ilinipiga begeni karibu na shingo,” alikaririwa Lissu. Mwanasiasa huyo ambaye pia ni Mbunge wa Singida Mashariki na Mnadhimu wa kambi ya upinzani alikakririwa akieleza zaidi kuwa kilichotokea ni ushahidi wa kile ambacho amekuwa akikizungumzia mara nyingi kuhusu uwepo wa watu waovu wanaotekeleza kampeni ovu ya kuipeleka nchi pabaya. Wakati Lissu akikutwa na mkasa huo mbaya, historia yake ya kisiasa inaonyesha kuwa amekwishtakiwa mara sita, mwaka huu kwa makosa mbalimbali yakiwemo ya uchochezi. Wachambuzi na wafuatiliaji wa mambo wamekuwa wakieleza kuwa shambulio hilo linaweza kuwa moja ya mikakati ya magenge ya wapinzani wa serikali waliobanwa na dola ambao sasa wanajaribu kutumia kila aina ya mbinu kuifarakanisha jamii hususan wanasiasa. Tayari Jeshi la Polisi limekwishaanzisha uchunguzi wa tukio hilo na Inspekta Jenerali (IGP), Simon Sirro amekwitoa wito kwa mtu yeyote mwenye taarifa zinazoweza kusaidia uchunguzi huo kuzitoa kwa makachero wa polisi. Sambamba na hilo, Msemaji Mkuu wa Serikali, Dk. Hassan Abbas naye alikutana na waandishi wa habari kuzungumzia tukio hilo ambapo alitoa rai kuwa shambulio hilo lisichukuliwe kisiasa kwa sababu ni uhalifu wenye sura za ile ile ya matukio ya kihalifu ambayo yamekuwa yakitokea nchini. Katika mkutano wake na wanahabari alioufanya siku chache baada ya Lissu kushambuliwa, Dk. Abbas alionya kuhusu upotoshaji uliokuwa ukifanywa na baadhi ya watu waliokuwa wakijaribu kuipata matope serikali kwa kuihusisha na shambulio na aliwataka wote wenye taarifa zinazoweza kusaidia uchunguzi, akiwemo Lissu kutoa ushirikiano kwa polisi. SAMIA Wakati huo huo, Makamu wa Rais, Samia Suluhu Hassan jana alimtembelea na kumjulia hali Lissu katika Hospitali ya Nairobi alikolazwa kwa matibabu. Msafara wa Makamu wa Rais Samia, ulifika katika Hospitali ya Nairobi majira ya saa 11:43 jioni. Katika msafara huo walikuwemo pia Balozi wa Tanzania nchini Kenya, Dk. Pindi Chana na maofisa wengine wa ubalozi wa Tanzania nchini humo. Akiwa hospitalini hapo, Makamu wa Rais alimuombea Lissu apone haraka na kurejea katika hali yake ya kawaida. “Get well quickly…recover na salamu zako zitazifikisha,” alisema Makamu wa Rais Suluhu. Awali kabla Makamu Rais hajamtakia afya njema Lissu, yeye mwenyewe (Lissu) alimpa salamu za Rais Dk. John Magufuli. “Msalimia Rais (Dk. John Magufuli), mwambie nashukuru. Mungu akubariki na mrudi salama nyumbani,” alisema Lissu katika salamu alizomtumia Rais Dk. Magufuli kupitia kwa Makamu wake, Suluhu. Lissu amelazwa katika Hospitali ya Nairobi akitibiwa majeraha ya kushambuliwa kwa risasi zaidi ya 30, aliyoyapa Septemba 7, mwaka huu nje ya nyumba yake iliyoko Area D, mjini Dodoma. Lissu alishambuliwa alipokuwa akirejea nyumbani baada ya kutoka kuhudhuria kikao cha Bunge na kutibiwa kwanza katika Hospitali ya Mkoa wa Dodoma kabla ya kusafirishwa hadi Nairobi kwa matibabu zaidi. Makamu wa Rais, Suluhu alifika hospitalini jana kumjulia hali baada ya kuhudhuria sherehe ya kuapishwa kwa Rais wa Kenya, Uhuru Kenyetta. Makamu wa Rais, Suluhu amekuwa kiongozi wa kwanza wa ngazi ya kitaifa kumtembelea Lissu hospitali kwa ajili ya kumjulia hali na kumtakia afya njema tangu alipolazwa usiku wa Septemba 7, mwaka huu. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
MWANDISHI WETU NA MASHIRIKA KWA mara ya kwanza, Tundu Lissu amezungumzia shambulio la kinyama alilofanyiwa na watu wasiojulikana kwa kueleza kuwa, alinusurika kufumuliwa fuvu la kichwa kwa risasi. Lissu, Mwanasheria wa Chama cha Demokrasia na Maendeleo (Chadema) na Rais wa Chama cha Wanasheria Tanganyika (TLS), aliyasema hayo jana, jijini Nairobi anakotibiwa wakati akihojiwa na Jarida la Financial Times la Uingereza. Yakiwa ni mahojiano yake ya kwanza tangu aliposhambuliwa nje ya makazi yake yaliyoko Area D, mjini Dodoma Septemba mwaka huu, Lissu mmoja wa wakosoaji wakubwa wa serikali alisema anaamini alikuwa mlengwa wa jaribio la mauaji. Akizungumzia shambulio hilo dhidi yake, alisema sekunde chache baada ya watu wawili wenye silaha kushuka katika gari lililokuwa likimfuatilia kwa wiki tatu, derava wake alimsukuma chini ya sakafu ya gari lake wakati wakihangaika kukwepa risasi nyingi zilizoelekezwa kwenye gari lake, nyingi zilimpiga mgongoni na nyingine kwenye bega lakini risasi moja ilikosakosa kufumua fuvu lake la kichwa. “Hali ikawa mbaya sana kwa sababu sikuweza kuhesabu risasi, naambiwa kwamba risasi 38 zilipiga gari langu na 16 zilinipata na moja iliyokuwa imelengwa kunifumua fuvu la kichwa ilinipiga begeni karibu na shingo,” alikaririwa Lissu. Mwanasiasa huyo ambaye pia ni Mbunge wa Singida Mashariki na Mnadhimu wa kambi ya upinzani alikakririwa akieleza zaidi kuwa kilichotokea ni ushahidi wa kile ambacho amekuwa akikizungumzia mara nyingi kuhusu uwepo wa watu waovu wanaotekeleza kampeni ovu ya kuipeleka nchi pabaya. Wakati Lissu akikutwa na mkasa huo mbaya, historia yake ya kisiasa inaonyesha kuwa amekwishtakiwa mara sita, mwaka huu kwa makosa mbalimbali yakiwemo ya uchochezi. Wachambuzi na wafuatiliaji wa mambo wamekuwa wakieleza kuwa shambulio hilo linaweza kuwa moja ya mikakati ya magenge ya wapinzani wa serikali waliobanwa na dola ambao sasa wanajaribu kutumia kila aina ya mbinu kuifarakanisha jamii hususan wanasiasa. Tayari Jeshi la Polisi limekwishaanzisha uchunguzi wa tukio hilo na Inspekta Jenerali (IGP), Simon Sirro amekwitoa wito kwa mtu yeyote mwenye taarifa zinazoweza kusaidia uchunguzi huo kuzitoa kwa makachero wa polisi. Sambamba na hilo, Msemaji Mkuu wa Serikali, Dk. Hassan Abbas naye alikutana na waandishi wa habari kuzungumzia tukio hilo ambapo alitoa rai kuwa shambulio hilo lisichukuliwe kisiasa kwa sababu ni uhalifu wenye sura za ile ile ya matukio ya kihalifu ambayo yamekuwa yakitokea nchini. Katika mkutano wake na wanahabari alioufanya siku chache baada ya Lissu kushambuliwa, Dk. Abbas alionya kuhusu upotoshaji uliokuwa ukifanywa na baadhi ya watu waliokuwa wakijaribu kuipata matope serikali kwa kuihusisha na shambulio na aliwataka wote wenye taarifa zinazoweza kusaidia uchunguzi, akiwemo Lissu kutoa ushirikiano kwa polisi. SAMIA Wakati huo huo, Makamu wa Rais, Samia Suluhu Hassan jana alimtembelea na kumjulia hali Lissu katika Hospitali ya Nairobi alikolazwa kwa matibabu. Msafara wa Makamu wa Rais Samia, ulifika katika Hospitali ya Nairobi majira ya saa 11:43 jioni. Katika msafara huo walikuwemo pia Balozi wa Tanzania nchini Kenya, Dk. Pindi Chana na maofisa wengine wa ubalozi wa Tanzania nchini humo. Akiwa hospitalini hapo, Makamu wa Rais alimuombea Lissu apone haraka na kurejea katika hali yake ya kawaida. “Get well quickly…recover na salamu zako zitazifikisha,” alisema Makamu wa Rais Suluhu. Awali kabla Makamu Rais hajamtakia afya njema Lissu, yeye mwenyewe (Lissu) alimpa salamu za Rais Dk. John Magufuli. “Msalimia Rais (Dk. John Magufuli), mwambie nashukuru. Mungu akubariki na mrudi salama nyumbani,” alisema Lissu katika salamu alizomtumia Rais Dk. Magufuli kupitia kwa Makamu wake, Suluhu. Lissu amelazwa katika Hospitali ya Nairobi akitibiwa majeraha ya kushambuliwa kwa risasi zaidi ya 30, aliyoyapa Septemba 7, mwaka huu nje ya nyumba yake iliyoko Area D, mjini Dodoma. Lissu alishambuliwa alipokuwa akirejea nyumbani baada ya kutoka kuhudhuria kikao cha Bunge na kutibiwa kwanza katika Hospitali ya Mkoa wa Dodoma kabla ya kusafirishwa hadi Nairobi kwa matibabu zaidi. Makamu wa Rais, Suluhu alifika hospitalini jana kumjulia hali baada ya kuhudhuria sherehe ya kuapishwa kwa Rais wa Kenya, Uhuru Kenyetta. Makamu wa Rais, Suluhu amekuwa kiongozi wa kwanza wa ngazi ya kitaifa kumtembelea Lissu hospitali kwa ajili ya kumjulia hali na kumtakia afya njema tangu alipolazwa usiku wa Septemba 7, mwaka huu.
### Response:
KITAIFA
### End |
WASHINGTON, MAREKANI
WABUNGE watano wa Marekani wameitaka Serikali ya Kenya ifikirie upya mpango wa kununua silaha ikiwamo ndege 12 za kivita kwa gharama ya Sh bilioni 43 za Kenya.
Silaha hizo zilizolenga kutumika kupambana na wanamgambo wa Al-Shabaab wa Somalia zimeelezwa kuwa bei tajwa ni ya kifisadi na hazitoisaidia Kenya.
Wabunge wa nne wa Chama cha Republican, walioungana na wa Chama cha Democrat walisema katika barua yao kwa Balozi wa Kenya mjini hapa kuwa mkataba huo ni mbaya kwa Kenya.
Wabunge hao walimwambia Balozi Robinson Njeru Githae kuwa wao wana sababu ya kuhoji mchakato uliofikia makubaliano hayo ya ununuzi.
Aidha wabunge hao wamelitaka Bunge la Marekani kuzuia mpango huo wa mauzo na kuchunguza makubaliano yaliyolenga kuiuzia Kenya vifaa vya kijeshi ikiwamo ndege ya kufanyia mafunzo ya kijeshi na uongozi kutoka Kampuni ya L3 Technologies ya hapa.
Walimwambia Balozi Githae kuwa L3 haina uzoefu wa kuzigeuza ndege za kilimo kuwa za kijasusi, doria na uchunguzi angani pamoja na uwezo wa kushambulia.
“Sehemu ya mchakato huu, imetutia wasiwasi. Umekaa kifisadi na Je, tafsiri kuhusu uwezo wa kampuni na vifaa ilizingatiwa kabla ya makubaliano?,” walihoji.
Kampuni nyingine tofauti zenye uzoefu mkubwa zinaweza kuipatia Kenya ndege zilizokwishajaribiwa na vifaa vyake kwa bei nafuu zaidi, “ walisema.
“Kutumia Sh bilioni 43 za Kenya kwa ajili ya ununuzi wa ndege ambazo zinaweza kupatikana kwa chini ya Sh bilioni 20 tu kutoka kampuni yenye uzoefu mkubwa hakukubaliki na uchunguzi ufanyike,” Balozi Githae aliambiwa. | KIMATAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
WASHINGTON, MAREKANI
WABUNGE watano wa Marekani wameitaka Serikali ya Kenya ifikirie upya mpango wa kununua silaha ikiwamo ndege 12 za kivita kwa gharama ya Sh bilioni 43 za Kenya.
Silaha hizo zilizolenga kutumika kupambana na wanamgambo wa Al-Shabaab wa Somalia zimeelezwa kuwa bei tajwa ni ya kifisadi na hazitoisaidia Kenya.
Wabunge wa nne wa Chama cha Republican, walioungana na wa Chama cha Democrat walisema katika barua yao kwa Balozi wa Kenya mjini hapa kuwa mkataba huo ni mbaya kwa Kenya.
Wabunge hao walimwambia Balozi Robinson Njeru Githae kuwa wao wana sababu ya kuhoji mchakato uliofikia makubaliano hayo ya ununuzi.
Aidha wabunge hao wamelitaka Bunge la Marekani kuzuia mpango huo wa mauzo na kuchunguza makubaliano yaliyolenga kuiuzia Kenya vifaa vya kijeshi ikiwamo ndege ya kufanyia mafunzo ya kijeshi na uongozi kutoka Kampuni ya L3 Technologies ya hapa.
Walimwambia Balozi Githae kuwa L3 haina uzoefu wa kuzigeuza ndege za kilimo kuwa za kijasusi, doria na uchunguzi angani pamoja na uwezo wa kushambulia.
“Sehemu ya mchakato huu, imetutia wasiwasi. Umekaa kifisadi na Je, tafsiri kuhusu uwezo wa kampuni na vifaa ilizingatiwa kabla ya makubaliano?,” walihoji.
Kampuni nyingine tofauti zenye uzoefu mkubwa zinaweza kuipatia Kenya ndege zilizokwishajaribiwa na vifaa vyake kwa bei nafuu zaidi, “ walisema.
“Kutumia Sh bilioni 43 za Kenya kwa ajili ya ununuzi wa ndege ambazo zinaweza kupatikana kwa chini ya Sh bilioni 20 tu kutoka kampuni yenye uzoefu mkubwa hakukubaliki na uchunguzi ufanyike,” Balozi Githae aliambiwa.
### Response:
KIMATAIFA
### End |
WAZIRI Mkuu, Kassim Majaliwa amewataka Wajumbe wa Halmashauri Kuu za Mkoa na Wilaya za Chama Cha Mapinduzi (CCM), kuhakikisha wanakagua miradi inayotekelezwa kama inalingana na thamani halisi ya kiasi cha fedha kilichotumika.Amesema iwapo viongozi hao hawataridhishwa na utekelezwaji wa mradi husika wasisite kuchukua hatua kwa kutoa taarifa katika ngazi husika, lengo ni kuhakikisha miradi yote inakuwa na ubora na inalingana na thamani ya fedha iliyotolewa.Alitoa agizo hilo alipozungumza na viongozi wa CCM, wabunge na baadhi ya viongozi wa mkoa wa Kigoma kwenye mkutano uliofanyika katika ukumbi wa ofisi ya CCM ya mkoani humo.Waziri Mkuu ambaye pia ni Mjumbe wa Kamati Kuu ya CCM na Mlezi wa CCM mkoa wa Kigoma, alisema ni muhimu kwa viongozi hao kujiridhisha na mwenendo wa utoaji wa huduma mbalimbali za kijamii katika maeneo yao zikiwemo za afya, maji, elimu na kilimo.Alisema CCM itaendelea kuimarisha misingi ya utoaji wa huduma kwa wananchi, hivyo aliwataka viongozi wa CCM pamoja na viongozi wa serikali washikamane ili malengo ya kuwaletea wananchi maendeleo yatimie.Kadhalika, Waziri Mkuu aliwasisitiza wanachama na wapenzi wa CCM wasome katiba ya chama na kuzielewa kanuni, taratibu na sera ili waweze kutekeleza majukumu yao ipasavyo. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
WAZIRI Mkuu, Kassim Majaliwa amewataka Wajumbe wa Halmashauri Kuu za Mkoa na Wilaya za Chama Cha Mapinduzi (CCM), kuhakikisha wanakagua miradi inayotekelezwa kama inalingana na thamani halisi ya kiasi cha fedha kilichotumika.Amesema iwapo viongozi hao hawataridhishwa na utekelezwaji wa mradi husika wasisite kuchukua hatua kwa kutoa taarifa katika ngazi husika, lengo ni kuhakikisha miradi yote inakuwa na ubora na inalingana na thamani ya fedha iliyotolewa.Alitoa agizo hilo alipozungumza na viongozi wa CCM, wabunge na baadhi ya viongozi wa mkoa wa Kigoma kwenye mkutano uliofanyika katika ukumbi wa ofisi ya CCM ya mkoani humo.Waziri Mkuu ambaye pia ni Mjumbe wa Kamati Kuu ya CCM na Mlezi wa CCM mkoa wa Kigoma, alisema ni muhimu kwa viongozi hao kujiridhisha na mwenendo wa utoaji wa huduma mbalimbali za kijamii katika maeneo yao zikiwemo za afya, maji, elimu na kilimo.Alisema CCM itaendelea kuimarisha misingi ya utoaji wa huduma kwa wananchi, hivyo aliwataka viongozi wa CCM pamoja na viongozi wa serikali washikamane ili malengo ya kuwaletea wananchi maendeleo yatimie.Kadhalika, Waziri Mkuu aliwasisitiza wanachama na wapenzi wa CCM wasome katiba ya chama na kuzielewa kanuni, taratibu na sera ili waweze kutekeleza majukumu yao ipasavyo.
### Response:
KITAIFA
### End |
KULWA MZEE-DAR ES SALAAM KAIMU Kamishna wa Sera wa Wizara ya Fedha, Mgonya Benedict
(52), amedai hajui lolote kuhusu kesi ya uhujumu uchumi inayomkabili aliyekuwa
Kamishna wa Mamlaka ya Mapato Tanzania (TRA), Harry Kitilya na wenzake. Shahidi huyo amedai pia hajui kama Benki ya Standard ya Uingereza
iliilipa Serikali ya Tanzania Dola za Marekani milioni saba baada ya kuishtaki
kwa kuongeza ada ya uwezeshaji kutoka asilimia 1.4 hadi 2.4. Benki ya Standard
ilishindwa kesi hiyo. Hayo yalidaiwa jana Mahakama Kuu Divisheni ya Rushwa na
Uhujumu Uchumi wakati Benedict akitoa ushahidi wa upande wa Jamhuri kwa
kuongozwa na Wakili wa Serikali, Osward Tibabyekomya na upande wa utetezi
kuhoji maswali. Akihojiwa na Wakili Dk. Masumbuko Lamwai, shahidi huyo alidai
hakuhusika na hakuwepo katika kamati yoyote iliyokuwa inashughulikia mchakato
wa mkopo wa Dola za Marekani milioni 550. Alidai hajaona mkataba kati ya Serikali na Benki ya
Uingereza ya Standard na hafahamu kama benki hiyo ilirejesha Dola za Marekani
milioni saba kwa Serikali baada ya kuishtaki na kushinda kesi. Dk. Lamwai alidai Serikali iliishtaki benki hiyo Uingereza
kwa madai kwamba waliongeza ada ya
uwezeshaji kutoka asilimia 1.4 ya mkopo hadi asilimia 2.4, na ilishindwa kesi
ikalipa Dola za Marekani milioni saba. Shahidi alidai hajui kama ugomvi uliopo ni kati ya Serikali
na Benki ya Standard kwa kuongeza hiyo ada ya uwezeshaji. Alidai utaratibu ulikiukwa kwani awali mapendekezo yalikuwa
ada ya uwezeshaji ni asilimia 1.4 lakini baadaye ikawa asilimia 2.4 na taarifa
hiyo aliipata ofisini. Akihojiwa na Wakili Jeremiah Mtobesya shahidi alidai
ushahidi wote aliotoa ni kuhusiana na sheria na kanuni za mikopo. Shahidi huyo akihojiwa na Wakili Charles Alex alidai
hafahamu chochote kuhusiana na kesi iliyopo mahakamani dhidi ya washtakiwa
waliopo mahakamani, alidai anayafahamu mashtaka baada ya kupitia faili ofisini. Awali akihojiwa na Wakili Tibabyekomya alidai vitu
vinavyosaidia kukidhi madhumuni ya mkopo ni mapendekezo, taarifa kuhusu hali ya
soko la mitaji na fedha na mkakati wa deni. Alidai Kamati ya Madeni baada ya kufanya uchambuzi huandaa
taarifa na kuipeleka katika Kamati ya Taifa ya Madeni na kwamba taarifa hiyo
inaelezea kwa ufupi taarifa ya ukopeshaji, riba, ada na uchambuzi wa awali wa
sekretarieti. Benedict alidai kunakuwa na maoni ya sekretarieti kwenda
kwa Kamati ya Taifa ya Madeni kisha sekretarieti inaandaa kikao cha kamati hiyo
ya taifa na wajumbe kutoka Wizara ya Fedha, Ofisi ya Waziri Mkuu, Wizara ya
Mambo ya Nje, Ofisi ya Mwanasheria Mkuu wa Serikali na Benki Kuu. Kwa upande wa Zanzibar alidai wajumbe wanatoka ofisi ya
Makamu wa Pili wa Rais, Wizara ya Fedha, Ofisi ya Mwanasheria Mkuu wa Serikali,
Ofisi ya Mhasibu Mkuu na Tume ya Mipango. Alidai mwenyekiti wa kikao cha Kamati ya Taifa ya Madeni ni
Kamishna wa Sera, Katibu Kamishna Msaidizi na lengo la kufanya uchambuzi wa
Kamati ya Madeni ni kujiridhisha kama huo mkopo una masharti nafuu kwa Serikali
ikiwemo ada na riba zisiwe kubwa. Akijibu hoja ya malipo ya Dola za Marekani milioni saba
alipoulizwa na Wakili wa Serikali Mkuu, Tibabyekomya, alidai hajui kama
Serikali ililipwa kiasi hicho cha fedha kwa sababu Idara ya Sera haihusiani na
malipo kwani hufanyika kwa mhasibu mkuu. Washtakiwa wengine katika kesi hiyo namba nne ya mwaka 2019
ni mshindi wa mashindano ya urembo (Miss Tanzania) mwaka 1996, Shose Sinare na
Sioi Solomon, ambao walikuwa maofisa wa Benki ya Stanbic. Wengine ni maofisa wawili wa zamani wa Wizara ya Fedha,
Bedason Shallanda, ambaye kwa sasa yuko Ofisi ya Waziri Mkuu na Alfred Misana,
ambaye kwa sasa yuko Wizara ya Afya, Maendeleo ya Jamii, Jinsia Wazee na
Watoto. Washtakiwa hao wanakabiliwa na mashtaka 58, yakiwemo ya
kuisababishia Serikali hasara ya kiasi cha Dola za Marekani milioni sita,
kujipatia fedha kiasi hicho kwa njia za udanganyifu na utakatishaji fedha kiasi
hicho, kughushi, kuwasilisha nyaraka za uongo, kuongoza uhalifu na kumdanganya
mwajiri. Wanadaiwa kutenda makosa hayo kati ya Februari 2012 na Juni
2015 katika maeneo mbalimbali Dar es Salaam na nje ya nchi wakati wa mchakato
kuiwezesha Serikali kupata mkopo wa Dola za Marekani milioni 550 kutoka Benki
ya Standard ya nchini Uingereza. Kaimu Kamishana huyo wa sera, anakuwa ni shahidi wa pili
katika kesi hiyo kutoka upande wa Jamhuri baada ya aliyekuwa Waziri wa Fedha,
Mustafa Mkulo, kukamilisha ushahidi mahakamani hapo na kudai kuwa akiwa
madarakani hadi anaondoka mkopo walioomba ulikuwa Dola za Marekani milioni 550
na ada ya uwezeshaji ilikuwa asilimia 1.4 na si asilimia 2.4 kama inavyodaiwa. Akiongozwa na Wakili wa Serikali Mwandamizi, Pius Hillah
mbele ya Jaji Immaculata Banzi, shahidi huyo alidai mkopo walioomba ulikuwa
wapewe kwa awamu mbili, ambapo awamu ya kwanza ni Dola za Marekani milioni 250
na awamu ya pili dola milioni 300. Alidai mkopo ulikuwa unatoka Benki ya Standard kwa riba ya asilimia 6.5 na ada ya uwezeshaji
ilikuwa asilimia 1.4 ya mkopo huo na ulitakiwa kupatikana mwaka 2012. “Mchakato ulikuwa haukukamilika, mkopo haukuweza
kupatikana, wataalamu walipopitia mapendekezo walishauri mkopo usubiri hadi
mwaka mwingine 2012/13. “Mei 2012 nilistaafu, mwaka 2016 nilikuwa nimeshaondoka
Wizara ya Fedha, niliitwa Takukuru wakataka nieleze kuhusiana na mchakato wa
mikopo, nikawaeleza. “Nikiwa PCCB (Takukuru) niliulizwa maswali kama nafahamu
mchakato wa kuomba mkopo, waliniambia mkopo ulitolewa wa Dola za Marekani
milioni 600 kwa ada ya uwezeshaji ya asilimia 2.4. “Mpaka naondoka wizarani, mchakato wa mkopo ulikuwa
haujakamilika, sijajua chochote kilichoendelea, niliacha ada ya uwezeshaji
ikiwa asilimia 1.4 ya mkopo wote wa Dola za Marekani milioni 550,” alidai. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
KULWA MZEE-DAR ES SALAAM KAIMU Kamishna wa Sera wa Wizara ya Fedha, Mgonya Benedict
(52), amedai hajui lolote kuhusu kesi ya uhujumu uchumi inayomkabili aliyekuwa
Kamishna wa Mamlaka ya Mapato Tanzania (TRA), Harry Kitilya na wenzake. Shahidi huyo amedai pia hajui kama Benki ya Standard ya Uingereza
iliilipa Serikali ya Tanzania Dola za Marekani milioni saba baada ya kuishtaki
kwa kuongeza ada ya uwezeshaji kutoka asilimia 1.4 hadi 2.4. Benki ya Standard
ilishindwa kesi hiyo. Hayo yalidaiwa jana Mahakama Kuu Divisheni ya Rushwa na
Uhujumu Uchumi wakati Benedict akitoa ushahidi wa upande wa Jamhuri kwa
kuongozwa na Wakili wa Serikali, Osward Tibabyekomya na upande wa utetezi
kuhoji maswali. Akihojiwa na Wakili Dk. Masumbuko Lamwai, shahidi huyo alidai
hakuhusika na hakuwepo katika kamati yoyote iliyokuwa inashughulikia mchakato
wa mkopo wa Dola za Marekani milioni 550. Alidai hajaona mkataba kati ya Serikali na Benki ya
Uingereza ya Standard na hafahamu kama benki hiyo ilirejesha Dola za Marekani
milioni saba kwa Serikali baada ya kuishtaki na kushinda kesi. Dk. Lamwai alidai Serikali iliishtaki benki hiyo Uingereza
kwa madai kwamba waliongeza ada ya
uwezeshaji kutoka asilimia 1.4 ya mkopo hadi asilimia 2.4, na ilishindwa kesi
ikalipa Dola za Marekani milioni saba. Shahidi alidai hajui kama ugomvi uliopo ni kati ya Serikali
na Benki ya Standard kwa kuongeza hiyo ada ya uwezeshaji. Alidai utaratibu ulikiukwa kwani awali mapendekezo yalikuwa
ada ya uwezeshaji ni asilimia 1.4 lakini baadaye ikawa asilimia 2.4 na taarifa
hiyo aliipata ofisini. Akihojiwa na Wakili Jeremiah Mtobesya shahidi alidai
ushahidi wote aliotoa ni kuhusiana na sheria na kanuni za mikopo. Shahidi huyo akihojiwa na Wakili Charles Alex alidai
hafahamu chochote kuhusiana na kesi iliyopo mahakamani dhidi ya washtakiwa
waliopo mahakamani, alidai anayafahamu mashtaka baada ya kupitia faili ofisini. Awali akihojiwa na Wakili Tibabyekomya alidai vitu
vinavyosaidia kukidhi madhumuni ya mkopo ni mapendekezo, taarifa kuhusu hali ya
soko la mitaji na fedha na mkakati wa deni. Alidai Kamati ya Madeni baada ya kufanya uchambuzi huandaa
taarifa na kuipeleka katika Kamati ya Taifa ya Madeni na kwamba taarifa hiyo
inaelezea kwa ufupi taarifa ya ukopeshaji, riba, ada na uchambuzi wa awali wa
sekretarieti. Benedict alidai kunakuwa na maoni ya sekretarieti kwenda
kwa Kamati ya Taifa ya Madeni kisha sekretarieti inaandaa kikao cha kamati hiyo
ya taifa na wajumbe kutoka Wizara ya Fedha, Ofisi ya Waziri Mkuu, Wizara ya
Mambo ya Nje, Ofisi ya Mwanasheria Mkuu wa Serikali na Benki Kuu. Kwa upande wa Zanzibar alidai wajumbe wanatoka ofisi ya
Makamu wa Pili wa Rais, Wizara ya Fedha, Ofisi ya Mwanasheria Mkuu wa Serikali,
Ofisi ya Mhasibu Mkuu na Tume ya Mipango. Alidai mwenyekiti wa kikao cha Kamati ya Taifa ya Madeni ni
Kamishna wa Sera, Katibu Kamishna Msaidizi na lengo la kufanya uchambuzi wa
Kamati ya Madeni ni kujiridhisha kama huo mkopo una masharti nafuu kwa Serikali
ikiwemo ada na riba zisiwe kubwa. Akijibu hoja ya malipo ya Dola za Marekani milioni saba
alipoulizwa na Wakili wa Serikali Mkuu, Tibabyekomya, alidai hajui kama
Serikali ililipwa kiasi hicho cha fedha kwa sababu Idara ya Sera haihusiani na
malipo kwani hufanyika kwa mhasibu mkuu. Washtakiwa wengine katika kesi hiyo namba nne ya mwaka 2019
ni mshindi wa mashindano ya urembo (Miss Tanzania) mwaka 1996, Shose Sinare na
Sioi Solomon, ambao walikuwa maofisa wa Benki ya Stanbic. Wengine ni maofisa wawili wa zamani wa Wizara ya Fedha,
Bedason Shallanda, ambaye kwa sasa yuko Ofisi ya Waziri Mkuu na Alfred Misana,
ambaye kwa sasa yuko Wizara ya Afya, Maendeleo ya Jamii, Jinsia Wazee na
Watoto. Washtakiwa hao wanakabiliwa na mashtaka 58, yakiwemo ya
kuisababishia Serikali hasara ya kiasi cha Dola za Marekani milioni sita,
kujipatia fedha kiasi hicho kwa njia za udanganyifu na utakatishaji fedha kiasi
hicho, kughushi, kuwasilisha nyaraka za uongo, kuongoza uhalifu na kumdanganya
mwajiri. Wanadaiwa kutenda makosa hayo kati ya Februari 2012 na Juni
2015 katika maeneo mbalimbali Dar es Salaam na nje ya nchi wakati wa mchakato
kuiwezesha Serikali kupata mkopo wa Dola za Marekani milioni 550 kutoka Benki
ya Standard ya nchini Uingereza. Kaimu Kamishana huyo wa sera, anakuwa ni shahidi wa pili
katika kesi hiyo kutoka upande wa Jamhuri baada ya aliyekuwa Waziri wa Fedha,
Mustafa Mkulo, kukamilisha ushahidi mahakamani hapo na kudai kuwa akiwa
madarakani hadi anaondoka mkopo walioomba ulikuwa Dola za Marekani milioni 550
na ada ya uwezeshaji ilikuwa asilimia 1.4 na si asilimia 2.4 kama inavyodaiwa. Akiongozwa na Wakili wa Serikali Mwandamizi, Pius Hillah
mbele ya Jaji Immaculata Banzi, shahidi huyo alidai mkopo walioomba ulikuwa
wapewe kwa awamu mbili, ambapo awamu ya kwanza ni Dola za Marekani milioni 250
na awamu ya pili dola milioni 300. Alidai mkopo ulikuwa unatoka Benki ya Standard kwa riba ya asilimia 6.5 na ada ya uwezeshaji
ilikuwa asilimia 1.4 ya mkopo huo na ulitakiwa kupatikana mwaka 2012. “Mchakato ulikuwa haukukamilika, mkopo haukuweza
kupatikana, wataalamu walipopitia mapendekezo walishauri mkopo usubiri hadi
mwaka mwingine 2012/13. “Mei 2012 nilistaafu, mwaka 2016 nilikuwa nimeshaondoka
Wizara ya Fedha, niliitwa Takukuru wakataka nieleze kuhusiana na mchakato wa
mikopo, nikawaeleza. “Nikiwa PCCB (Takukuru) niliulizwa maswali kama nafahamu
mchakato wa kuomba mkopo, waliniambia mkopo ulitolewa wa Dola za Marekani
milioni 600 kwa ada ya uwezeshaji ya asilimia 2.4. “Mpaka naondoka wizarani, mchakato wa mkopo ulikuwa
haujakamilika, sijajua chochote kilichoendelea, niliacha ada ya uwezeshaji
ikiwa asilimia 1.4 ya mkopo wote wa Dola za Marekani milioni 550,” alidai.
### Response:
KITAIFA
### End |
MANISPAA ya Ilala, mkoa wa Dar es Salaam inatarajia kuanza rasmi ujenzi wa hospitali ya kisasa ya wilaya itakayogharimu Sh billioni 1.5 mwezi ujao, itayojengwa Kata ya Kivule mkoa wa Dar es Salaam.Akizungumza na wananchi wa mtaa wa Kivule juzi, Mkurugezi wa Manispaa ya Ilala, Jumanne Shauri alisema hospitali hiyo itakuwa na vifaa vya kisasa na itatoa huduma zote za afya kwa wakazi wa Kivule na jirani.Alisema manispaa ya Ilala imetoa Sh milioni 250 na Sh milioni 500 zimetoka serikalini kwa maandalizi ya awali ya kuanza ujenzi huo wa hospitali ambayo itatumiwa na wananchi wa Manispaa ya Ilala.“Tunatarajia kujenga hospitali kubwa na ya kisasa ambayo pia itakuwa na vifaa vya kisasa. Kituo kidogo cha afya kitakamilika mwakani ili kupanua wigo wa huduma za afya katika mtaa wa Kivule,” alisema.Alisema hospitali hiyo itakuwa na jengo la ghorofa ambalo litatumiwa kwa wagonjwa wa bima na pia zitakuwepo huduma zote muhimu kwa wagonjwa wa bima. Mkurugenzi Mtendaji, Shauri alisema pamoja na hospitali hiyo, Manispaa ya Ilala itahakikisha inajenga stendi ya kisasa na masoko mbalimbali ili kuongeza mapato ya serikali na kuboresha huduma za kijamii.Pia Shauri aliwaonya wale wote wanaouza maeneo ya kujenga shule, hospitali au huduma nyingine za jamii kuwa hawatawaonea huruma na badala yake hatua kali za kisheria zitachukuliwa dhidi yao.Alisema kuwa kumekuwa na malalamiko mengi kuhusiana na wananchi kuvamia maeneo yaliyotengwa kwa ajili ya ujenzi wa shule na huduma nyingine za kijamii. Mkurugenzi Mtendaji huyo pia amekabidhi mifuko ya simenti kwa walimu wa shule na mkuu wa zahanati ya Kivule kwa ajili ya ujenzi wa vyoo vya shule, madarasa na maabara ya zahanati hiyo.Alipata fursa pia ya kutembelea maeneo mbalimbali pamoja na soko kuu la Kivule, stendi ya daladala na maeneo mengine ili kuona jinsi ya kuboresha na kujenga maeneo hayo ili yaanze kutumika rasmi.Mwenyekiti wa serikali ya mtaa wa Kivule, Amosi Kabisa alisema kuwa mtaa wa Kivule bado unakabiliwa na changamoto nyingi ikiwemo ukosefu wa hospitali, vyoo na madarasa ya kufundishia.Aliongeza kuwa yapo maeneo mengi ambayo hujaa maji hasa barabara wakati wa mvua na kusababisha kero kwa wananchi na wakati mwingine kukosa huduma muhimu za kijamii. Alimpongeza Mkurugezi Mtendaji wa manispaa ya Ilala na serikali kwa kuona umuhimu kushughulikia kero mbalimbali hasa uboreshaji wa huduma za jamii ikiwemo ujenzi wa hospitali utakaoanza karibuni. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
MANISPAA ya Ilala, mkoa wa Dar es Salaam inatarajia kuanza rasmi ujenzi wa hospitali ya kisasa ya wilaya itakayogharimu Sh billioni 1.5 mwezi ujao, itayojengwa Kata ya Kivule mkoa wa Dar es Salaam.Akizungumza na wananchi wa mtaa wa Kivule juzi, Mkurugezi wa Manispaa ya Ilala, Jumanne Shauri alisema hospitali hiyo itakuwa na vifaa vya kisasa na itatoa huduma zote za afya kwa wakazi wa Kivule na jirani.Alisema manispaa ya Ilala imetoa Sh milioni 250 na Sh milioni 500 zimetoka serikalini kwa maandalizi ya awali ya kuanza ujenzi huo wa hospitali ambayo itatumiwa na wananchi wa Manispaa ya Ilala.“Tunatarajia kujenga hospitali kubwa na ya kisasa ambayo pia itakuwa na vifaa vya kisasa. Kituo kidogo cha afya kitakamilika mwakani ili kupanua wigo wa huduma za afya katika mtaa wa Kivule,” alisema.Alisema hospitali hiyo itakuwa na jengo la ghorofa ambalo litatumiwa kwa wagonjwa wa bima na pia zitakuwepo huduma zote muhimu kwa wagonjwa wa bima. Mkurugenzi Mtendaji, Shauri alisema pamoja na hospitali hiyo, Manispaa ya Ilala itahakikisha inajenga stendi ya kisasa na masoko mbalimbali ili kuongeza mapato ya serikali na kuboresha huduma za kijamii.Pia Shauri aliwaonya wale wote wanaouza maeneo ya kujenga shule, hospitali au huduma nyingine za jamii kuwa hawatawaonea huruma na badala yake hatua kali za kisheria zitachukuliwa dhidi yao.Alisema kuwa kumekuwa na malalamiko mengi kuhusiana na wananchi kuvamia maeneo yaliyotengwa kwa ajili ya ujenzi wa shule na huduma nyingine za kijamii. Mkurugenzi Mtendaji huyo pia amekabidhi mifuko ya simenti kwa walimu wa shule na mkuu wa zahanati ya Kivule kwa ajili ya ujenzi wa vyoo vya shule, madarasa na maabara ya zahanati hiyo.Alipata fursa pia ya kutembelea maeneo mbalimbali pamoja na soko kuu la Kivule, stendi ya daladala na maeneo mengine ili kuona jinsi ya kuboresha na kujenga maeneo hayo ili yaanze kutumika rasmi.Mwenyekiti wa serikali ya mtaa wa Kivule, Amosi Kabisa alisema kuwa mtaa wa Kivule bado unakabiliwa na changamoto nyingi ikiwemo ukosefu wa hospitali, vyoo na madarasa ya kufundishia.Aliongeza kuwa yapo maeneo mengi ambayo hujaa maji hasa barabara wakati wa mvua na kusababisha kero kwa wananchi na wakati mwingine kukosa huduma muhimu za kijamii. Alimpongeza Mkurugezi Mtendaji wa manispaa ya Ilala na serikali kwa kuona umuhimu kushughulikia kero mbalimbali hasa uboreshaji wa huduma za jamii ikiwemo ujenzi wa hospitali utakaoanza karibuni.
### Response:
KITAIFA
### End |
SERIKALI mkoani Lindi imeitaka kampuni ya Overseas Infrastructure Alliance isimamishwe kujenga mradi wa maji wa Ng'apa uliogharimu Sh bilioni 13, baada ya kutokamilisha mapema licha ya kukubaliana ukamilike mwaka 2015.Naibu Waziri wa Maji na Umwagiliaji, Jumaa Aweso ametoa msimamo huo wakati akikagua mradi kwenye kata ya Ng'apa mjini Lindi akiwa na viongozi wa serikali mkoa, wilaya na wataalamu.Amesema mradi huo ulitembelewa na viongozi, mawaziri, makatibu wa Wizara ya Maji na Rais John Magufuli kwa nyakati tofauti tofauti na wote waliacha maagizo, lakini hayajatekelezwa.''Sioni sababu kwa nini mradi haujakamilika. Ni uzembe wa mkandarasi. Nitaenda Dodoma kuzungumza na viongozi kuchukua hatua kwa mkandarasi anayetesa wananchi wakati serikali inawaondolea tatizo la maji,” amesema Aweso.Mhandisi Mshauri mkazi wa kampuni ya G.K.W kutoka Ujerumani, Audax Rweyemamu amesema kampuni iliishauri Wizara ya Maji na Umwagiliaji mara mbili kuwa mkandarasi huyo asimamishwe kazi kwa kuchelewesha mradi.Amesema tatizo ni fedha zinazoletwa na mfadhili kwa ajili ya mradi huo haziufikii mradi huo hivyo kushindwa kutekelezwa na kusimama.Amesema mpaka sasa ni asilimia 90 ya mradi ilishakamilika kwa hiyo bado asilimia 10. Tangu Rais Magufuli atoe maagizo mradi huo ukamilike sasa ni mwaka mmoja haujaisha. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
SERIKALI mkoani Lindi imeitaka kampuni ya Overseas Infrastructure Alliance isimamishwe kujenga mradi wa maji wa Ng'apa uliogharimu Sh bilioni 13, baada ya kutokamilisha mapema licha ya kukubaliana ukamilike mwaka 2015.Naibu Waziri wa Maji na Umwagiliaji, Jumaa Aweso ametoa msimamo huo wakati akikagua mradi kwenye kata ya Ng'apa mjini Lindi akiwa na viongozi wa serikali mkoa, wilaya na wataalamu.Amesema mradi huo ulitembelewa na viongozi, mawaziri, makatibu wa Wizara ya Maji na Rais John Magufuli kwa nyakati tofauti tofauti na wote waliacha maagizo, lakini hayajatekelezwa.''Sioni sababu kwa nini mradi haujakamilika. Ni uzembe wa mkandarasi. Nitaenda Dodoma kuzungumza na viongozi kuchukua hatua kwa mkandarasi anayetesa wananchi wakati serikali inawaondolea tatizo la maji,” amesema Aweso.Mhandisi Mshauri mkazi wa kampuni ya G.K.W kutoka Ujerumani, Audax Rweyemamu amesema kampuni iliishauri Wizara ya Maji na Umwagiliaji mara mbili kuwa mkandarasi huyo asimamishwe kazi kwa kuchelewesha mradi.Amesema tatizo ni fedha zinazoletwa na mfadhili kwa ajili ya mradi huo haziufikii mradi huo hivyo kushindwa kutekelezwa na kusimama.Amesema mpaka sasa ni asilimia 90 ya mradi ilishakamilika kwa hiyo bado asilimia 10. Tangu Rais Magufuli atoe maagizo mradi huo ukamilike sasa ni mwaka mmoja haujaisha.
### Response:
KITAIFA
### End |
Klabu ya Simba imefanikiwa kutinga hatu ya nusu fainali ya kombe la shirikisho la Azam baada ya kuifunga Azam FC goli 2-0. Magoli ya Simba yamefungwa na John Bocco dakika ya 40 na Chota Chama mnamo dakika ya 67 ya mchezo.
Simba sasa itakutana na Yanga kwenye mchezo unaofuata wa hatu ya nusu fainali baada ya Yanga kuingia kwenye hatua hiyo hapo jana. FULL TIME | Ni Yanga vs Simba nusu fainali #ASFC. FT: Simba SC 2-0 Azam FC. Weka maoni yako hapa. #AzamSports2 #ASFC #AzamSportsFederationCup #KombeLaShirikisho #SimbaSC #AzamFC #SimbaAzam pic.twitter.com/49DHIiATZQ — Azam TV (@azamtvtz) July 1, 2020
| MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Klabu ya Simba imefanikiwa kutinga hatu ya nusu fainali ya kombe la shirikisho la Azam baada ya kuifunga Azam FC goli 2-0. Magoli ya Simba yamefungwa na John Bocco dakika ya 40 na Chota Chama mnamo dakika ya 67 ya mchezo.
Simba sasa itakutana na Yanga kwenye mchezo unaofuata wa hatu ya nusu fainali baada ya Yanga kuingia kwenye hatua hiyo hapo jana. FULL TIME | Ni Yanga vs Simba nusu fainali #ASFC. FT: Simba SC 2-0 Azam FC. Weka maoni yako hapa. #AzamSports2 #ASFC #AzamSportsFederationCup #KombeLaShirikisho #SimbaSC #AzamFC #SimbaAzam pic.twitter.com/49DHIiATZQ — Azam TV (@azamtvtz) July 1, 2020
### Response:
MICHEZO
### End |
NEW YORK, MAREKANI KATIBU Mkuu wa Umoja wa Mataifa (UN) António Guterres ameonya kuwa mlipuko wa sasa wa virusi vya corona (Covid 19) ndiyo changamoto kubwa kwa ulimwengu tangu Vita Kuu ya Pili ya Dunia (WWII). Amesema mlipuko huo unaweza kuleta kushuka kwa uchumi “ambayo labda hauwezi kufananishwa katika siku za nyuma za hivi karibuni”. Akiongea katika makao makuu ya UN huko New York wakati wa uzinduzi wa ripoti juu ya athari kubwa ya kiuchumi ya mlipuko huo, Guterres alisema ugonjwa huo mpya wa corona unashambulia jamii kwa kwa kishindo, kusabbisha vifo vya watu na kuathiri maisha yao. Alisema nchi zote ulimwenguni zimeweka safu za uchukuaji hatua, ikiwa ni pamoja na kuzuia atu kutembes na kukusanyika na kufunga biashara nyingi, ili kupunguza kuenea kwa virusi hivyo. Ripoti ya UN inakadiria kwamba hadi kazi milioni 25 zinaweza kupotea ulimwenguni kote kama matokeo ya kuzuka. Pia miradi inayokadiriwa kufikia asilimia 40 inayofadhiliwa katika nchi mbalimbali kwa ajili yakuchochea uchumi inatarajiwa kuporomoja. “Covid-19 ni mtihani mkubwa kabisa ambao tumekabili pamoja tangu kuumbwa kwa Umoja wa Mataifa. Tunahitaji mwitikio wa afya ulioratibiwa mara moja ili kukomesha maambukizi na kumaliza janga,” alisema. Onyo lake linakuja wakati wa utabiri mkali juu ya uwezekano wa athari za kiuchumi za hatua zilizowekwa kupambana na virusi hivyo.Idadi ya kesi zilizothibitishwa ulimwenguni kote sasa inakaribia 860,000, na zaidi ya vifo 42,000. Idadi ya vifo nchini Marekani tayari sasa ni zaidi ya 4,000 zaidi ya idadi ya waliouawa nchini China, ambapo ugonja huo ulianzia mwishoni mwa mwaka jana. Chuo Kikuu cha Johns Hopkins kimesema watu 865 walikuwa wamefariki dunia katika masaa 24 yaliyopita nchini Marekani na kwa watu wote zaidi ya 189,000 nchini humo wameambukizwa. Wakati huo huo, Hispania inaikaribia Italia kwa idadi ya watu waliopoteza maisha baada ya kushuhudia vifo 849 katika masaa 24 kufikia jana, idadi kubwa zaidi ambayo imekuwa nayo katika siku moja. Nchini Uingereza, jumla ya watu 1,789 wamefariki dunia, ikiwa ni ongezeko la watu 381, maofisa wanasema. Kati ya waathiriwa ni kijana wa miaka 13, kwa mujibu wa Hospitali ya Trust King’s College ya mjini London. | KIMATAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
NEW YORK, MAREKANI KATIBU Mkuu wa Umoja wa Mataifa (UN) António Guterres ameonya kuwa mlipuko wa sasa wa virusi vya corona (Covid 19) ndiyo changamoto kubwa kwa ulimwengu tangu Vita Kuu ya Pili ya Dunia (WWII). Amesema mlipuko huo unaweza kuleta kushuka kwa uchumi “ambayo labda hauwezi kufananishwa katika siku za nyuma za hivi karibuni”. Akiongea katika makao makuu ya UN huko New York wakati wa uzinduzi wa ripoti juu ya athari kubwa ya kiuchumi ya mlipuko huo, Guterres alisema ugonjwa huo mpya wa corona unashambulia jamii kwa kwa kishindo, kusabbisha vifo vya watu na kuathiri maisha yao. Alisema nchi zote ulimwenguni zimeweka safu za uchukuaji hatua, ikiwa ni pamoja na kuzuia atu kutembes na kukusanyika na kufunga biashara nyingi, ili kupunguza kuenea kwa virusi hivyo. Ripoti ya UN inakadiria kwamba hadi kazi milioni 25 zinaweza kupotea ulimwenguni kote kama matokeo ya kuzuka. Pia miradi inayokadiriwa kufikia asilimia 40 inayofadhiliwa katika nchi mbalimbali kwa ajili yakuchochea uchumi inatarajiwa kuporomoja. “Covid-19 ni mtihani mkubwa kabisa ambao tumekabili pamoja tangu kuumbwa kwa Umoja wa Mataifa. Tunahitaji mwitikio wa afya ulioratibiwa mara moja ili kukomesha maambukizi na kumaliza janga,” alisema. Onyo lake linakuja wakati wa utabiri mkali juu ya uwezekano wa athari za kiuchumi za hatua zilizowekwa kupambana na virusi hivyo.Idadi ya kesi zilizothibitishwa ulimwenguni kote sasa inakaribia 860,000, na zaidi ya vifo 42,000. Idadi ya vifo nchini Marekani tayari sasa ni zaidi ya 4,000 zaidi ya idadi ya waliouawa nchini China, ambapo ugonja huo ulianzia mwishoni mwa mwaka jana. Chuo Kikuu cha Johns Hopkins kimesema watu 865 walikuwa wamefariki dunia katika masaa 24 yaliyopita nchini Marekani na kwa watu wote zaidi ya 189,000 nchini humo wameambukizwa. Wakati huo huo, Hispania inaikaribia Italia kwa idadi ya watu waliopoteza maisha baada ya kushuhudia vifo 849 katika masaa 24 kufikia jana, idadi kubwa zaidi ambayo imekuwa nayo katika siku moja. Nchini Uingereza, jumla ya watu 1,789 wamefariki dunia, ikiwa ni ongezeko la watu 381, maofisa wanasema. Kati ya waathiriwa ni kijana wa miaka 13, kwa mujibu wa Hospitali ya Trust King’s College ya mjini London.
### Response:
KIMATAIFA
### End |
UKANDA wa Afrika Mashariki katika uchumi umetajwa unakua kwa kasi duniani kwa wastani wa asilimia 6.7 kati ya mwaka 2013 na 2017, ikiwa ni ongezeko mara mbili ya wastani wa nchi za Afrika, ikienda sambamba na uboreshaji wa masuala ya kijamii.Aidha, wastani umri wa kuishi umeongezeka kwa miaka mitano kwa muongo mmoja huku baadhi ya nchi za Kenya na Rwanda zikiweka historia kwa kuongeza kwa miaka minane.Naibu Katibu Mtendaji wa Kamisheni ya Uchumi Afrika katika Umoja wa Mataifa (ECA), Giovanie Biha alibainisha hayo wakati akiwasilisha tathimini ya maendeleo ya kijamii na kiuchumi katika ukanda huo katika mkutano wa 22 wa Kamati ya wataalamu wa ndani katika serikali ulifanyika hivi karibuni.“Bado tunakabiliwa na changamoto nyingi…kubwa ikiwa kuongeza kasi ya upatikanaji wa ajira kutokana na kuongezeka kwakasi kwa idadi ya watu…ukuaji wa kiwango cha umri wa kuishi ni moja ya alama muhimu ya ukuaji wa ukanda huu,” alisema.Mkutano huo wa siku tatu, umefanyika Kigali, Rwanda na kuhusisha zaidi ya wadau wa uchumi 250 na watoa maamuzi 14 kutoka nchi za Afrika Mashariki. Mwaka 2019, ukanda huu unatarajia kukua kwa asilimia 6.2 kutokana na uwekezaji endelevu kwa sekta binafsi na umma, kurejeshwa kwa mpango wa pembe ya Afrika utakaoleta mafanikio na kufungua fursa mpya za biashara chini ya Eneo Huru la Biashara Barani Afrika (AfCFTA).Waziri wa Fedha na Mipango wa Rwanda, Dk Uzziel Ndagijimana alisema kwa masuala mbalimbali Ukanda wa Afrika Mashariki umekuwa ikiongoza katika Afrika katika masuala ya Uchumi na kijamii, ukiwamo umri wa kuishi na viashiria vingine vimeboreka kwa kiwango kikubwa kwa muongo uliopita. Kati ya changamoto zilizopo ni madhara ya mabadiliko ya hali ya hewa katika uzalishaji kwenye kilimo, ukuaji wa kiwango cha mkopo kwa baadhi ya nchi na masuala ya amani na usalama.Washiriki wa mkutano huo umejadili jinsi ya kuimarisha uhusiano wa kikanda kupitia utekelezaji wa makubaliano ya AfCFTA. Hatua hiyo imeelezwa kuwa ni mfano wa kuigwa na kwamba nchi hizo zimekuwa zikilibeba bara la Afrika kwa kuwa na ukuaji mzuri wa kiuchumi ikilinganishwa na nchi zingine katika kanda mbalimbali ndani ya bara hilo.Mfano katika Kanda ya Magharibi ambako kuna nchi za Benin, Burkina Faso, Cape Verde, Côte d’Ivoire, Gambia, Ghana, Guinea, Guinea-Bissau, Liberia, Mali, Niger, Nigeria, Senegal, Sierra Leone na Togo uchumi wake unakua kwa wastani wa chini ya asilimia 4. Ripoti mpya ya pamoja kati ya Kamisheni ya Umoja wa Afrika (AUC) na Shirika la Kiuchumi na Maendeleo (OECD) iliyowasilishwa na kamisheni hiyo katika Makao Makuu ya Umoja wa Afrika (AU) jijini Addis Ababa nchini Ethiopia mwanzoni mwa Julai 2018.Ripoti imeonesha kuwa uchumi wa mataifa hayo unakuwa kwa wastani wa chini ya asilimia 4 kila mwaka. Kwa mujibu wa ripoti hiyo mwaka 1990 – 1994 uchumi wa kanda hii ulikua kwa asilimia 1.9. Wakati kati ya mwaka 1995 – 1999 uchumi ulikua kwa asilimia 4.4 hali kadhalika mwaka 2000 – 2004 uchumi ulikua kwa asilimia 3.1 wakati mwaka 2005 – 2009 uchumi ulikua kwa asilimia 3.9 na mwaka 2010 – 2015 uchumi ulikua kwa asilimia 4.9.Ripoti imeonesha kuwa Kanda ya Kusini mwa Afrika uchumi umekuwa ukikua kwa wastani wa chini ya asilimia 2-3tangu 1990 hadi 2017 wakati Kanda ya Kaskazini uchumi wake umekuwa ukikua kwa wastani wa chini ya asilimia 4 kutoka 1990 hadi 2017. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
UKANDA wa Afrika Mashariki katika uchumi umetajwa unakua kwa kasi duniani kwa wastani wa asilimia 6.7 kati ya mwaka 2013 na 2017, ikiwa ni ongezeko mara mbili ya wastani wa nchi za Afrika, ikienda sambamba na uboreshaji wa masuala ya kijamii.Aidha, wastani umri wa kuishi umeongezeka kwa miaka mitano kwa muongo mmoja huku baadhi ya nchi za Kenya na Rwanda zikiweka historia kwa kuongeza kwa miaka minane.Naibu Katibu Mtendaji wa Kamisheni ya Uchumi Afrika katika Umoja wa Mataifa (ECA), Giovanie Biha alibainisha hayo wakati akiwasilisha tathimini ya maendeleo ya kijamii na kiuchumi katika ukanda huo katika mkutano wa 22 wa Kamati ya wataalamu wa ndani katika serikali ulifanyika hivi karibuni.“Bado tunakabiliwa na changamoto nyingi…kubwa ikiwa kuongeza kasi ya upatikanaji wa ajira kutokana na kuongezeka kwakasi kwa idadi ya watu…ukuaji wa kiwango cha umri wa kuishi ni moja ya alama muhimu ya ukuaji wa ukanda huu,” alisema.Mkutano huo wa siku tatu, umefanyika Kigali, Rwanda na kuhusisha zaidi ya wadau wa uchumi 250 na watoa maamuzi 14 kutoka nchi za Afrika Mashariki. Mwaka 2019, ukanda huu unatarajia kukua kwa asilimia 6.2 kutokana na uwekezaji endelevu kwa sekta binafsi na umma, kurejeshwa kwa mpango wa pembe ya Afrika utakaoleta mafanikio na kufungua fursa mpya za biashara chini ya Eneo Huru la Biashara Barani Afrika (AfCFTA).Waziri wa Fedha na Mipango wa Rwanda, Dk Uzziel Ndagijimana alisema kwa masuala mbalimbali Ukanda wa Afrika Mashariki umekuwa ikiongoza katika Afrika katika masuala ya Uchumi na kijamii, ukiwamo umri wa kuishi na viashiria vingine vimeboreka kwa kiwango kikubwa kwa muongo uliopita. Kati ya changamoto zilizopo ni madhara ya mabadiliko ya hali ya hewa katika uzalishaji kwenye kilimo, ukuaji wa kiwango cha mkopo kwa baadhi ya nchi na masuala ya amani na usalama.Washiriki wa mkutano huo umejadili jinsi ya kuimarisha uhusiano wa kikanda kupitia utekelezaji wa makubaliano ya AfCFTA. Hatua hiyo imeelezwa kuwa ni mfano wa kuigwa na kwamba nchi hizo zimekuwa zikilibeba bara la Afrika kwa kuwa na ukuaji mzuri wa kiuchumi ikilinganishwa na nchi zingine katika kanda mbalimbali ndani ya bara hilo.Mfano katika Kanda ya Magharibi ambako kuna nchi za Benin, Burkina Faso, Cape Verde, Côte d’Ivoire, Gambia, Ghana, Guinea, Guinea-Bissau, Liberia, Mali, Niger, Nigeria, Senegal, Sierra Leone na Togo uchumi wake unakua kwa wastani wa chini ya asilimia 4. Ripoti mpya ya pamoja kati ya Kamisheni ya Umoja wa Afrika (AUC) na Shirika la Kiuchumi na Maendeleo (OECD) iliyowasilishwa na kamisheni hiyo katika Makao Makuu ya Umoja wa Afrika (AU) jijini Addis Ababa nchini Ethiopia mwanzoni mwa Julai 2018.Ripoti imeonesha kuwa uchumi wa mataifa hayo unakuwa kwa wastani wa chini ya asilimia 4 kila mwaka. Kwa mujibu wa ripoti hiyo mwaka 1990 – 1994 uchumi wa kanda hii ulikua kwa asilimia 1.9. Wakati kati ya mwaka 1995 – 1999 uchumi ulikua kwa asilimia 4.4 hali kadhalika mwaka 2000 – 2004 uchumi ulikua kwa asilimia 3.1 wakati mwaka 2005 – 2009 uchumi ulikua kwa asilimia 3.9 na mwaka 2010 – 2015 uchumi ulikua kwa asilimia 4.9.Ripoti imeonesha kuwa Kanda ya Kusini mwa Afrika uchumi umekuwa ukikua kwa wastani wa chini ya asilimia 2-3tangu 1990 hadi 2017 wakati Kanda ya Kaskazini uchumi wake umekuwa ukikua kwa wastani wa chini ya asilimia 4 kutoka 1990 hadi 2017.
### Response:
KITAIFA
### End |
TAASISI ya Taifa ya Takwimu Rwanda (NISR) imesema kiwango cha umasikini nchini humo kimepungua kwa asilimia moja kutoka asilimia 39 kwa mwaka wa fedha 2013/2014 mpaka asilimia 38.2 kwa mwaka wa fedha 2016/2017.Bodi ya NISR ilisema hayo katika uzinduzi wa utafiti wa tano wa hali ya maisha katika kaya (EICV5). Mkurugenzi Mkuu wa NISR, Yusuf Murangwa, alisema kushuka kwa umasikini kwa kiwango kidogo kumetokana na ukame ulioikumba nchi hiyo mwaka 2016 hivyo kuathiri mapato katika kilimo lakini uchumi wao umebaki kuwa imara. Alisema ukame uliokithiri uliathiri uzalishaji wa mazao na kusababisha upungufu wa chakula na gharama za chakula kuongezeka mwaka jana. Takwimu za utafiti huo zilichukuliwa kutoka sampuli ya kaya 14,580 zenye watu 64, 314 . Ilielezwa ingawa hali ya umasikini haijapungua kiasi kikubwa, hali ya maisha kwa wananchi wa Rwanda imeimarika kutokana na viashiria vya upatikanaji nishati ya umeme kuongezeka kutoka asilimia 22 hadi 34 ya kaya. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
TAASISI ya Taifa ya Takwimu Rwanda (NISR) imesema kiwango cha umasikini nchini humo kimepungua kwa asilimia moja kutoka asilimia 39 kwa mwaka wa fedha 2013/2014 mpaka asilimia 38.2 kwa mwaka wa fedha 2016/2017.Bodi ya NISR ilisema hayo katika uzinduzi wa utafiti wa tano wa hali ya maisha katika kaya (EICV5). Mkurugenzi Mkuu wa NISR, Yusuf Murangwa, alisema kushuka kwa umasikini kwa kiwango kidogo kumetokana na ukame ulioikumba nchi hiyo mwaka 2016 hivyo kuathiri mapato katika kilimo lakini uchumi wao umebaki kuwa imara. Alisema ukame uliokithiri uliathiri uzalishaji wa mazao na kusababisha upungufu wa chakula na gharama za chakula kuongezeka mwaka jana. Takwimu za utafiti huo zilichukuliwa kutoka sampuli ya kaya 14,580 zenye watu 64, 314 . Ilielezwa ingawa hali ya umasikini haijapungua kiasi kikubwa, hali ya maisha kwa wananchi wa Rwanda imeimarika kutokana na viashiria vya upatikanaji nishati ya umeme kuongezeka kutoka asilimia 22 hadi 34 ya kaya.
### Response:
KITAIFA
### End |
NAIBU Waziri wa Kazi na Ajira wa zamani, Dk Makongoro Mahanga, naye ameangukia pua katika uchaguzi mkuu wa Chama cha Demokrasia na Maendeleo (Chadema) unaoendelea. Dk Mahanga ameshindwa katika uchaguzi wa Baraza la Wazee, uliofanyika Dar es Salaam jana.Mahanga ambaye alizaliwa Aprili 3, 1955, alikuwa mbunge wa Jimbo la Segerea Dar es Salaam kwa tiketi ya CCM kwa miaka kumi hadi mwaka 2015, alipojiengua na kukimbilia Chadema.Hivi karibuni Waziri Mkuu wa zamani, Frederick Sumaye aliyekimbilia Chadema mwaka huo 2015, naye aling’oka baada ya kufanyiwa ‘figisu’ kwenye uchaguzi wa mwenyekiti wa Chadema Kanda ya Pwani.Dk Mahanga alikuwa mmoja wa watu walioeleza kiini cha Sumaye kuangushwa katika Chadema. Akizungumzia uchaguzi huo Dar es Salaam jana, Mkuu wa Idara ya Habari na Mawasiliano wa Chadema, Tumaini Makene alisema Chadema kimemchagua Roderick Lutembeka kuwa Katibu wa Baraza la Wazee aliyepata kura 113 na kumshinda mshindani wake, Dk Mahanga aliyepata kura 26.Alisema nafasi ya Makamu Mwenyekiti Bara, imeendelea kushikiliwa na Suzan Lyimo kwa awamu nyingine aliyepata kura 135, sawa na ushindi wa asilimia 100. Suzan ni mbunge wa Viti Maalum.Alisema kwa nafasi ya Mwenyekiti wa Taifa wa Baraza la Wazee aliyeshinda ni Hashim Juma Issa, aliyepata kura 112 na mshindani wake Hugho Kimaryo alipata kura 15. Kwa nafasi ya Makamu Mwenyekiti Zanzibar, mshindi ni Idrisa Mkila aliyepata kura 74 dhidi ya Mwanamrisho Taratibu Abama aliyepata kura 64. Naibu Katibu Mkuu Bara mshindi ni Hellen Kayanza aliyepata kura 78 dhidi ya mshindani wake Andrew Kimbombo aliyepata kura 60.Aidha Naibu Katibu Mkuu Zanzibar mshindi ni Haji Kali Haji aliyepata kura 116 dhidi ya Hamad Mbarouk aliyepata kura 22. Mweka hazina wa Baraza la Wazee ni Erasto Gwota. Aidha, leo mshindi wa nafasi ya Mwenyekiti wa Baraza la Wanawake (Bawacha), atabainika na nafasi hiyo inawaniwa na Mbunge wa Kawe, Halima Mdee, peke yake.Nafasi ya Makamu Mwenyekiti wagombea wake ni wanne ambao ni Hawa Subira Mwaifunga, Aisha Yusuf Luja, Mary Nyagabona na Marceline Stanslaus. Wagombea wa nafasi ya Makamu Mwenyekiti Zanzibar wagombea ni watatu, ambao ni Maryam Salum Msabaha, Sharifa Suleiman Suleiman na Zeud Mvano Abdulahi.Nafasi ya Katibu Mkuu inawaniwa na Grace Tendega. Alisema wagombea wa nafasi ya Naibu Katibu Mkuu Bara wako sita na kwa Naibu Karibu Mkuu Zanzibar wagombea ni wawili ni Asya Mwadini Mohammed na Bahati Chumu Haji.Kuhusu utaratibu za uchaguzi, alisema Desemba 19 mwaka huu Baraza Kuu litachagua Katibu Mkuu na Naibu Katibu wa chama hicho. Kuhusu kurudiwa kwa uchaguzi kwa Kanda ya Pwani, alisema ni kweli taratibu zitafanyika baada ya kukamilika kwa uchaguzi wa viongozi ngazi ya taifa. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
NAIBU Waziri wa Kazi na Ajira wa zamani, Dk Makongoro Mahanga, naye ameangukia pua katika uchaguzi mkuu wa Chama cha Demokrasia na Maendeleo (Chadema) unaoendelea. Dk Mahanga ameshindwa katika uchaguzi wa Baraza la Wazee, uliofanyika Dar es Salaam jana.Mahanga ambaye alizaliwa Aprili 3, 1955, alikuwa mbunge wa Jimbo la Segerea Dar es Salaam kwa tiketi ya CCM kwa miaka kumi hadi mwaka 2015, alipojiengua na kukimbilia Chadema.Hivi karibuni Waziri Mkuu wa zamani, Frederick Sumaye aliyekimbilia Chadema mwaka huo 2015, naye aling’oka baada ya kufanyiwa ‘figisu’ kwenye uchaguzi wa mwenyekiti wa Chadema Kanda ya Pwani.Dk Mahanga alikuwa mmoja wa watu walioeleza kiini cha Sumaye kuangushwa katika Chadema. Akizungumzia uchaguzi huo Dar es Salaam jana, Mkuu wa Idara ya Habari na Mawasiliano wa Chadema, Tumaini Makene alisema Chadema kimemchagua Roderick Lutembeka kuwa Katibu wa Baraza la Wazee aliyepata kura 113 na kumshinda mshindani wake, Dk Mahanga aliyepata kura 26.Alisema nafasi ya Makamu Mwenyekiti Bara, imeendelea kushikiliwa na Suzan Lyimo kwa awamu nyingine aliyepata kura 135, sawa na ushindi wa asilimia 100. Suzan ni mbunge wa Viti Maalum.Alisema kwa nafasi ya Mwenyekiti wa Taifa wa Baraza la Wazee aliyeshinda ni Hashim Juma Issa, aliyepata kura 112 na mshindani wake Hugho Kimaryo alipata kura 15. Kwa nafasi ya Makamu Mwenyekiti Zanzibar, mshindi ni Idrisa Mkila aliyepata kura 74 dhidi ya Mwanamrisho Taratibu Abama aliyepata kura 64. Naibu Katibu Mkuu Bara mshindi ni Hellen Kayanza aliyepata kura 78 dhidi ya mshindani wake Andrew Kimbombo aliyepata kura 60.Aidha Naibu Katibu Mkuu Zanzibar mshindi ni Haji Kali Haji aliyepata kura 116 dhidi ya Hamad Mbarouk aliyepata kura 22. Mweka hazina wa Baraza la Wazee ni Erasto Gwota. Aidha, leo mshindi wa nafasi ya Mwenyekiti wa Baraza la Wanawake (Bawacha), atabainika na nafasi hiyo inawaniwa na Mbunge wa Kawe, Halima Mdee, peke yake.Nafasi ya Makamu Mwenyekiti wagombea wake ni wanne ambao ni Hawa Subira Mwaifunga, Aisha Yusuf Luja, Mary Nyagabona na Marceline Stanslaus. Wagombea wa nafasi ya Makamu Mwenyekiti Zanzibar wagombea ni watatu, ambao ni Maryam Salum Msabaha, Sharifa Suleiman Suleiman na Zeud Mvano Abdulahi.Nafasi ya Katibu Mkuu inawaniwa na Grace Tendega. Alisema wagombea wa nafasi ya Naibu Katibu Mkuu Bara wako sita na kwa Naibu Karibu Mkuu Zanzibar wagombea ni wawili ni Asya Mwadini Mohammed na Bahati Chumu Haji.Kuhusu utaratibu za uchaguzi, alisema Desemba 19 mwaka huu Baraza Kuu litachagua Katibu Mkuu na Naibu Katibu wa chama hicho. Kuhusu kurudiwa kwa uchaguzi kwa Kanda ya Pwani, alisema ni kweli taratibu zitafanyika baada ya kukamilika kwa uchaguzi wa viongozi ngazi ya taifa.
### Response:
KITAIFA
### End |
NCHI ZA za Tanzania na Uganda zimekubaliana kuuziana sukari pale nchi moja inapokuwa na ziada huku nyingine ina uhaba wa zao hilo, lakini baada ya wataalamu wa pande zote mbili kukutana na kujiridhisha kuwepo kwa ziada.Kujiridhisha huko ni pamoja na kuhakikisha wanaangalia uzalishaji na matumizi ya nchi husika kwa bidhaa hiyo ambayo mara nyingi imekuwa na changamoto kutokana na ukweli kuwa nchi za Jumuiya ya Afrika Mashariki (EAC) hazijitoshelezi katika uzalishaji wa bidhaa hizo.Utata huo ulikuja baada ya sukari tani 600 kutoka Uganda kuzuiliwa kuingia Tanzania kutokana na kutofuatwa kwa taratibu.Akizungumza na gazeti hili, Ofisa Biashara wa wizara ya Viwanda, Biashara na Uwekezaji, Elia Chilangazi aliyeshiriki katika mazungumzo ya kuondoa utata wa kuuziana bidhaa hiyo kati ya Tanzania na Uganda jijini Kampala hivi karibu, amesema suala la bidhaa ya sukari ndani ya EAC ni nyeti, hivyo hawaruhusu kuuziana kutokana na kuwepo viwanda vidogo na kuchangia ajira katika nyanja mbalimbali ikiwemo wakulima wa miwa.Anabainisha kuwa ikitoa uhaba wa sukari wenye mamlaka ya kuagiza nje ya Tanzania ni Wizara ya Kilimo kupitia bodi ya sukari kwa kutoa vibali maalumu huku takwimu zikionesha Uganda uzalishaji wao bado chini kiasi ambacho nao wanaagiza nje.“Hivyo katika majadiliano haya, ni lazima kujiridhisha kama kuna ziada hususan katika kipindi cha Machi mpaka Juni ambapo kunakuwa na mvua hivyo miwa kukosa sukari na viwanda kufanya matengenezo nchini,” amesema.Alisema katika kipindi hicho lazima wataalamu wa nchi husika kujadiliana kama nchi mojawapo ina sukari ya ziada na kujiridhisha inatoka nchi husika kwa kuunda timu ya wataalamu wa nchi hizo mbili kuangalia mifumo ya kuagiza ili kuepuka kufanyiwa ujanja wa kuagiziwa sukari nje ya EAC na kuuza nchi nyingine.Alibainisha kuwa ikiwa itatokea kuridhika na kufikia muafaka wa nchi moja kuuziwa sukari katika jumuiya hiyo hakuna kutozwa kodi kwa kuzingatia vigezo stahili kwa lengo la kulinda viwanda ndani ya Jumuiya.“Kawaida katika jumuiya hatufanyi biashara, kwani tunazalisha sukari lakini haitutoshi hivyo siku nchi moja ikiwa na sukari ya kutosha kwa matumzi ya nchi hiyo pamoja na ziada, baada ya matumizi unaweza kuuzia nchi nyingine kwa kufuata utaratibu,” alisisitiza.Alisema katika majadiliano hayo ambayo hakukuwa na wataalamu wa wizara ya kilimo na bodi ya sukari, walikubaliana kuendelea na majadiliano mengine katika vikao vya wataalamu wa nchi hizo.Kaimu Mkurugenzi wa Bodi ya Sukari Tanzania, Miraji Kipande alibainisha kuwa bado kuna upungufu katika uzalishaji wa sukari nchini ambapo sukari ya viwandani haizalishi kabisa nchini hivyo kuingiza zote kutoka nje ya nchi.Amesema, lakini kwa mwaka huu wanatarajia kuzalisha kwa wastani wa tani 355,641 za sukari ya mezani huku kukiwa na upungufu wa sukari hiyo kwa takribani tani 159,359.Kipande amesema katika kuhakikisha wanaziba pengo la upungufu huo, wanaendelea kutekeleza mpango wa miaka mitano, ikiwa ni pamoja na hivi karibuni kufunguliwa kwa kiwanda cha sukari cha Bakhresa na Mkulazi huku viwanda vingine vikiwa katika hatua mbalimbali.“Pia bodi kwa kushirikiana na wadau mbalimbali kwenye mpango wetu wa miaka mitano ni ujenzi wa viwanda vipya na upanuzi wa mashamba ya miwa ikienda sambamba na kuwaalika wawekezaji zaidi huku wakihakikisha wanalinda soko la sukari nchini,“ amesema.Aliunga mkono maamuzi ya serikali katika kikao cha pamoja cha Uganda na Tanzania kwa kueleza kuwa walishafanya majadiliano ya ndani ya wadau wa sukari kabla ya maofisa na wataalamu kwenda Uganda.Katika mkutano huo, ilidaiwa kuwa kuwa Tanzania inatoza asilimia 25 ya ushuru wa forodha kwa bidhaa za Uganda kama sukari, pipi na nyinginezo. Bidhaa hizo hupitishwa bila kodi chini ya protokali ya soko la pamoja.Ripoti maalumu ya mkutano huo iliyotolewa nchini Uganda inaeleza kuwa ulihudhuriwa na makatibu wakuu kutoka nchi hizo mbili ya Jumuiya ya EAC na kubainisha kuwa, Uganda inazalisha ziada ya tani 40,000 za sukari kwa mwaka.“Mkutano huu wamekubaliana nchi hizo mbili kukiwa na uhaba wa sukari, Tanzania itapatiwa kipaumbele kuingiza sukari kutoka Uganda, ikiwa kuna shaka yoyote kuhusu uzalishaji wa sukari hizo, ni vema kufanyika uhakiki,“ ilisema ripoti ya mkutano huo.Katika Mkutano wa Rais Yoweri Museveni wa Uganda na Dk John Magufuli wa Tanzania hivi karibuni, walijadiliana kuhusu watanzania kuingiza sukari kutoka nchi hiyo.Magufuli alibainisha kuwa Uganda imekuwa ikiingiza sukari kutoka nchi nyingine na kuuza nchini Tanzania, jambo ambalo ni kwenda kinyume na Protokali ya Soko la Pamoja ya jumuiya ya EAC.Mei mwaka huu, Tanzania ilizuia takribani tani 600 za sukari zilizokuwa zikiingizwa kutoka Uganda kutoka kiwanda cha Kakira Sugar Works.Mwenyekiti wa Chama cha wenye viwanda Uganda, Jim Mwine Kabeho, alieleza kuwa ni ngumu kulifikia soko la Tanzania kwa sababu baadhi ya maofisa wagumu katika kuruhusu biashara hiyo.Katibu Mkuu wa wizara ya viwanda Uganda, Balozi Julius Onen, alisema nchi hiyo inataka kuwepo na mifumo inayoruhusu nchi wanachama kuwa za kwanza inapotokea upungufu. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
NCHI ZA za Tanzania na Uganda zimekubaliana kuuziana sukari pale nchi moja inapokuwa na ziada huku nyingine ina uhaba wa zao hilo, lakini baada ya wataalamu wa pande zote mbili kukutana na kujiridhisha kuwepo kwa ziada.Kujiridhisha huko ni pamoja na kuhakikisha wanaangalia uzalishaji na matumizi ya nchi husika kwa bidhaa hiyo ambayo mara nyingi imekuwa na changamoto kutokana na ukweli kuwa nchi za Jumuiya ya Afrika Mashariki (EAC) hazijitoshelezi katika uzalishaji wa bidhaa hizo.Utata huo ulikuja baada ya sukari tani 600 kutoka Uganda kuzuiliwa kuingia Tanzania kutokana na kutofuatwa kwa taratibu.Akizungumza na gazeti hili, Ofisa Biashara wa wizara ya Viwanda, Biashara na Uwekezaji, Elia Chilangazi aliyeshiriki katika mazungumzo ya kuondoa utata wa kuuziana bidhaa hiyo kati ya Tanzania na Uganda jijini Kampala hivi karibu, amesema suala la bidhaa ya sukari ndani ya EAC ni nyeti, hivyo hawaruhusu kuuziana kutokana na kuwepo viwanda vidogo na kuchangia ajira katika nyanja mbalimbali ikiwemo wakulima wa miwa.Anabainisha kuwa ikitoa uhaba wa sukari wenye mamlaka ya kuagiza nje ya Tanzania ni Wizara ya Kilimo kupitia bodi ya sukari kwa kutoa vibali maalumu huku takwimu zikionesha Uganda uzalishaji wao bado chini kiasi ambacho nao wanaagiza nje.“Hivyo katika majadiliano haya, ni lazima kujiridhisha kama kuna ziada hususan katika kipindi cha Machi mpaka Juni ambapo kunakuwa na mvua hivyo miwa kukosa sukari na viwanda kufanya matengenezo nchini,” amesema.Alisema katika kipindi hicho lazima wataalamu wa nchi husika kujadiliana kama nchi mojawapo ina sukari ya ziada na kujiridhisha inatoka nchi husika kwa kuunda timu ya wataalamu wa nchi hizo mbili kuangalia mifumo ya kuagiza ili kuepuka kufanyiwa ujanja wa kuagiziwa sukari nje ya EAC na kuuza nchi nyingine.Alibainisha kuwa ikiwa itatokea kuridhika na kufikia muafaka wa nchi moja kuuziwa sukari katika jumuiya hiyo hakuna kutozwa kodi kwa kuzingatia vigezo stahili kwa lengo la kulinda viwanda ndani ya Jumuiya.“Kawaida katika jumuiya hatufanyi biashara, kwani tunazalisha sukari lakini haitutoshi hivyo siku nchi moja ikiwa na sukari ya kutosha kwa matumzi ya nchi hiyo pamoja na ziada, baada ya matumizi unaweza kuuzia nchi nyingine kwa kufuata utaratibu,” alisisitiza.Alisema katika majadiliano hayo ambayo hakukuwa na wataalamu wa wizara ya kilimo na bodi ya sukari, walikubaliana kuendelea na majadiliano mengine katika vikao vya wataalamu wa nchi hizo.Kaimu Mkurugenzi wa Bodi ya Sukari Tanzania, Miraji Kipande alibainisha kuwa bado kuna upungufu katika uzalishaji wa sukari nchini ambapo sukari ya viwandani haizalishi kabisa nchini hivyo kuingiza zote kutoka nje ya nchi.Amesema, lakini kwa mwaka huu wanatarajia kuzalisha kwa wastani wa tani 355,641 za sukari ya mezani huku kukiwa na upungufu wa sukari hiyo kwa takribani tani 159,359.Kipande amesema katika kuhakikisha wanaziba pengo la upungufu huo, wanaendelea kutekeleza mpango wa miaka mitano, ikiwa ni pamoja na hivi karibuni kufunguliwa kwa kiwanda cha sukari cha Bakhresa na Mkulazi huku viwanda vingine vikiwa katika hatua mbalimbali.“Pia bodi kwa kushirikiana na wadau mbalimbali kwenye mpango wetu wa miaka mitano ni ujenzi wa viwanda vipya na upanuzi wa mashamba ya miwa ikienda sambamba na kuwaalika wawekezaji zaidi huku wakihakikisha wanalinda soko la sukari nchini,“ amesema.Aliunga mkono maamuzi ya serikali katika kikao cha pamoja cha Uganda na Tanzania kwa kueleza kuwa walishafanya majadiliano ya ndani ya wadau wa sukari kabla ya maofisa na wataalamu kwenda Uganda.Katika mkutano huo, ilidaiwa kuwa kuwa Tanzania inatoza asilimia 25 ya ushuru wa forodha kwa bidhaa za Uganda kama sukari, pipi na nyinginezo. Bidhaa hizo hupitishwa bila kodi chini ya protokali ya soko la pamoja.Ripoti maalumu ya mkutano huo iliyotolewa nchini Uganda inaeleza kuwa ulihudhuriwa na makatibu wakuu kutoka nchi hizo mbili ya Jumuiya ya EAC na kubainisha kuwa, Uganda inazalisha ziada ya tani 40,000 za sukari kwa mwaka.“Mkutano huu wamekubaliana nchi hizo mbili kukiwa na uhaba wa sukari, Tanzania itapatiwa kipaumbele kuingiza sukari kutoka Uganda, ikiwa kuna shaka yoyote kuhusu uzalishaji wa sukari hizo, ni vema kufanyika uhakiki,“ ilisema ripoti ya mkutano huo.Katika Mkutano wa Rais Yoweri Museveni wa Uganda na Dk John Magufuli wa Tanzania hivi karibuni, walijadiliana kuhusu watanzania kuingiza sukari kutoka nchi hiyo.Magufuli alibainisha kuwa Uganda imekuwa ikiingiza sukari kutoka nchi nyingine na kuuza nchini Tanzania, jambo ambalo ni kwenda kinyume na Protokali ya Soko la Pamoja ya jumuiya ya EAC.Mei mwaka huu, Tanzania ilizuia takribani tani 600 za sukari zilizokuwa zikiingizwa kutoka Uganda kutoka kiwanda cha Kakira Sugar Works.Mwenyekiti wa Chama cha wenye viwanda Uganda, Jim Mwine Kabeho, alieleza kuwa ni ngumu kulifikia soko la Tanzania kwa sababu baadhi ya maofisa wagumu katika kuruhusu biashara hiyo.Katibu Mkuu wa wizara ya viwanda Uganda, Balozi Julius Onen, alisema nchi hiyo inataka kuwepo na mifumo inayoruhusu nchi wanachama kuwa za kwanza inapotokea upungufu.
### Response:
KITAIFA
### End |
Serikali imepiga marufu mashabiki wa timu ya JKT Tanzania FC kuingia uwanjani kwa mechi zote zilizobaki kwenye uwanja wa nyumbani wa Jamhuri mkoani Dodoma. Uamuzi huo ni kutokana na timu hiyo kukiuka mwongozo wa afya michezoni wakati wa mchezo kati ya timu hiyo na Young African ya Dar es Salaam. Taarifa hiyo imetolewa leo kwa vyombo vya habari na Kaimu Mkuu wa kitengo cha mawasiliano serikalini, Lorietha Lawrence. “Serikali imezuia timu ya JKT Tanzania FC kucheza na mashabiki kwa mechi zote zilizosalia kwenye uwanja wake wa nyumbani wa Jamhuri, Dodoma kutokana na kukiuka kwa mwongozo wa afya michezoni wakati wa mchezo kati yabtimu hiyo na Young Africans ya Dar es Salaam,” taarifa hiyo ilieleza. “Katika mchezo huo na 288 uliochezwa Jana junatano Juni 17, 2020 mashabiki walijazana uwanjani na kukaa bila kuzingatia kanuni ya 2.0.2 (iii) inayosisitiza kuachiana mita moja,” | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Serikali imepiga marufu mashabiki wa timu ya JKT Tanzania FC kuingia uwanjani kwa mechi zote zilizobaki kwenye uwanja wa nyumbani wa Jamhuri mkoani Dodoma. Uamuzi huo ni kutokana na timu hiyo kukiuka mwongozo wa afya michezoni wakati wa mchezo kati ya timu hiyo na Young African ya Dar es Salaam. Taarifa hiyo imetolewa leo kwa vyombo vya habari na Kaimu Mkuu wa kitengo cha mawasiliano serikalini, Lorietha Lawrence. “Serikali imezuia timu ya JKT Tanzania FC kucheza na mashabiki kwa mechi zote zilizosalia kwenye uwanja wake wa nyumbani wa Jamhuri, Dodoma kutokana na kukiuka kwa mwongozo wa afya michezoni wakati wa mchezo kati yabtimu hiyo na Young Africans ya Dar es Salaam,” taarifa hiyo ilieleza. “Katika mchezo huo na 288 uliochezwa Jana junatano Juni 17, 2020 mashabiki walijazana uwanjani na kukaa bila kuzingatia kanuni ya 2.0.2 (iii) inayosisitiza kuachiana mita moja,”
### Response:
MICHEZO
### End |
Rais Cyril Ramaphosa wa Afrika
Kusini ameahidi kukisafisha chama chake cha ANC wakati akijiandaa kuunda baraza
jipya la mawaziri kufuatia ushindi kwenye uchaguzi mkuu wa May 8. Chama hicho kilishinda kwa asilimia
57 ya kura, ushindi mdogo kabisa katika kipindi cha miaka 25 ya chama hicho
madarakani. Uitikiaji wa kiwango cha asilimia 65 ya wapigakura ilikuwa ishara
nyingine ya kukata tamaa kwa wnanchi, kutokana na kashfa za ufisadi
zilizokiandama chama cha ANC chini ya utawala wa Rais Jacob Zuma aliyejiuzulu
mwaka jana. Katika hotuba yake ya kwanza kwa
wafuasi wa chama chake baada ya uchaguzi, Rais Ramaphosa alisema hatawateuwa
katika baraza lake viongozi wanaofanya kazi kujaza mifuko yao binafsi. Katika hotuba hiyo jana jioni, jioni
alisema viongozi wa aina hiyo watake wasitake, atapigana kuutokomeza ufisadi,
na amewataka viongozi wa chama chake kutofichiana siri za matendo maovu. | KIMATAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Rais Cyril Ramaphosa wa Afrika
Kusini ameahidi kukisafisha chama chake cha ANC wakati akijiandaa kuunda baraza
jipya la mawaziri kufuatia ushindi kwenye uchaguzi mkuu wa May 8. Chama hicho kilishinda kwa asilimia
57 ya kura, ushindi mdogo kabisa katika kipindi cha miaka 25 ya chama hicho
madarakani. Uitikiaji wa kiwango cha asilimia 65 ya wapigakura ilikuwa ishara
nyingine ya kukata tamaa kwa wnanchi, kutokana na kashfa za ufisadi
zilizokiandama chama cha ANC chini ya utawala wa Rais Jacob Zuma aliyejiuzulu
mwaka jana. Katika hotuba yake ya kwanza kwa
wafuasi wa chama chake baada ya uchaguzi, Rais Ramaphosa alisema hatawateuwa
katika baraza lake viongozi wanaofanya kazi kujaza mifuko yao binafsi. Katika hotuba hiyo jana jioni, jioni
alisema viongozi wa aina hiyo watake wasitake, atapigana kuutokomeza ufisadi,
na amewataka viongozi wa chama chake kutofichiana siri za matendo maovu.
### Response:
KIMATAIFA
### End |
ANDREW MSECHU-DAR ES SALAAM MFUMUKO wa bei umeripotiwa kwa mara ya kwanza tangu kuingia
kwa Januari mwaka huu, huku sekta ya makazi na elimu zikionekana kuathirika
zaidi kutokana na kuongezeka kwa mfumuko wa bei za kodi za pango kwa wapangaji
na kuongezeka kwa ada kwa shule za sekondari za binafsi. Kwa mujibu wa taarifa ya mwenendo wa mfumuko wa bei
iliyotolewa na Ofisi ya Taifa ya Takwimu (NBS) kwa Januari, 2020, kumekuwa na ongezeko
la mfumuko wa bei katika baadhi ya bidhaa zisizokuwa za chakula, lakini zaidi
katika eneo la kodi za pango za nyumba na ada za shule kwa shule binafsi. “Vitu visivyo vya chakula vilivyochangia ongezeko hilo ni
pamoja na kodi halisi inayolipwa na wapangaji ambayo imeripotiwa kuongezeka kwa
hadi asilimia 2.3, petroli kwa asilimia 1.4 na ada ya shule kwa shule za msingi
zimeongezeka kwa asilimia 1.9 na kwa shule za sekondari za binafsi imeongezeka
kwa asilimia 1.8,” ilieleza taarifa hiyo ya NBS. Taarifa hiyo iliyotolewa na Mtakwimu Mkuu wa NBS, Albina
Chuwa Februari 10, mwaka huu, ilieleza kuwa fahirisi ya jumla ya mfumuko wa bei
imeongezeka hadi 117.60 Januari, 2020 kutoka 117.10 iliyorekodiwa Desemba,
2019. “Kuongezeka kwa faharisi kwa jumla kunahusishwa na ongezeko
la bei ya vyakula na vitu visivyo vya chakula. “Baadhi ya vitu vya chakula vilivyochangia ongezeko kama
hilo ni pamoja na samaki kwa asilimia 1.7, mboga kwa asilimia 4.1, maharagwe
kwa asilimia 2.2, mihogo kwa asilimia 2.4 na ndizi za kupika kwa asilimia 1.7,”
ilieleza ripoti hiyo. Ilieleza kuwa kwa upande mwingine, mabadiliko ya fahirisi
ya bei ya miezi 12 kwa bidhaa zisizo za chakula katika mwezi wa Januari, 2020
zimeongezeka kidogo hadi asilimia 2.4 kutoka asilimia 2.3 zilizorekodiwa
Desemba, 2019. “Kiwango cha mfumuko wa bei ukiondoa chakula na nishati,
kiwango cha mfumuko wa bei ambao haujumuishi chakula na nishati kwa mwezi wa
Januari, 2020 umetulia katika asilimia 2.1. kama ilivyorekodiwa mwezi Desemba,
2019. “Mwelekeo wa Mfumuko wa Bei (NCPI) ulitumika kulinganisha
aina hii ya kiwango cha mfumuko wa bei bila kuhusisha chakula kinachotumiwa
nyumbani na migahawani, petroli, dizeli, gesi, mafuta ya taa, mkaa, kuni na
umeme,” ilieleza sehemu ya ripoti hiyo ya NBS. Ilieleza kutohusisha pia chakula na nishati ambavyo ni vitu
muhimu na tete zaidi katika kupata jumla ya mfumuko wa bei ili kutoa takwimu ya
kiwango cha mfumuko wa bei iliyo bora kwa watunga sera. Katika ripoti hiyo, pia iliainisha kuwa kielelezo cha bei
ya matumizi ya kitaifa kutoka Desemba, 2019 hadi Januari, 2020 iliongezeka kwa
asilimia 0.4 ikilinganishwa na ongezeko la asilimia 0.6 iliyorekodiwa kutoka
Novemba, 2019 hadi Desemba, 2019, hatua inayoonyesha kushuka kwa mfumuko wa bei
kwa baadhi ya bidhaa. Hiyo inatokana na utafiti uliofanywa kuhusu viwango vya mfumuko
wa bei kwa kichwa ambao mara nyingi hupungua kiwango cha mfumko wa bei wakati
vitu vyote kwenye kikapu cha Mwelekeo wa Mfumuko wa Bei (CPI) vilivyojumuishwa
vimejumuishwa. “Kupungua kwa mfumuko wa bei wa kichwa unaelezea kuwa kasi
ya mabadiliko ya bei kwa bidhaa kwa mwaka uliomalizika Januari, 2020 imepungua
ikilinganishwa na kasi ya mabadiliko ya bei iliyorekodiwa kwa mwaka
uliomalizika Desemba, 2019,” imeeleza ripoti hiyo. Ilieleza kuwa kwa uwiano wa kila mwaka, fahirisi ya jumla
iliongezeka hadi 117.60 Januari, 2020 kutoka 113.38 zilizorekodiwa Januari,
2019. “Lakini inaonekana kumekuwa na ahueni katika viwango vya
bei ya uingizaji wa chakula na bidhaa zisizo za chakula, pamoja na vinywaji
visivyo vya pombe. Kwa mwezi wa Januari, 2020 vimepungua hadi asilimia 5.7
kutoka asilimia 6.3 iliyorekodiwa katika Desemba, 2019,” ilieleza. Kwa mujibu wa ripoti hiyo, kiwango cha mfumuko wa bei wa kila mwaka kwa chakula kinachotumiwa nyumbani na mbali na nyumbani kwa mwezi wa Januari, 2020 pia kimepungua hadi asilimia 6.4 kutoka asilimia 6.9 iliyorekodiwa mwezi Desemba, 2019. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
ANDREW MSECHU-DAR ES SALAAM MFUMUKO wa bei umeripotiwa kwa mara ya kwanza tangu kuingia
kwa Januari mwaka huu, huku sekta ya makazi na elimu zikionekana kuathirika
zaidi kutokana na kuongezeka kwa mfumuko wa bei za kodi za pango kwa wapangaji
na kuongezeka kwa ada kwa shule za sekondari za binafsi. Kwa mujibu wa taarifa ya mwenendo wa mfumuko wa bei
iliyotolewa na Ofisi ya Taifa ya Takwimu (NBS) kwa Januari, 2020, kumekuwa na ongezeko
la mfumuko wa bei katika baadhi ya bidhaa zisizokuwa za chakula, lakini zaidi
katika eneo la kodi za pango za nyumba na ada za shule kwa shule binafsi. “Vitu visivyo vya chakula vilivyochangia ongezeko hilo ni
pamoja na kodi halisi inayolipwa na wapangaji ambayo imeripotiwa kuongezeka kwa
hadi asilimia 2.3, petroli kwa asilimia 1.4 na ada ya shule kwa shule za msingi
zimeongezeka kwa asilimia 1.9 na kwa shule za sekondari za binafsi imeongezeka
kwa asilimia 1.8,” ilieleza taarifa hiyo ya NBS. Taarifa hiyo iliyotolewa na Mtakwimu Mkuu wa NBS, Albina
Chuwa Februari 10, mwaka huu, ilieleza kuwa fahirisi ya jumla ya mfumuko wa bei
imeongezeka hadi 117.60 Januari, 2020 kutoka 117.10 iliyorekodiwa Desemba,
2019. “Kuongezeka kwa faharisi kwa jumla kunahusishwa na ongezeko
la bei ya vyakula na vitu visivyo vya chakula. “Baadhi ya vitu vya chakula vilivyochangia ongezeko kama
hilo ni pamoja na samaki kwa asilimia 1.7, mboga kwa asilimia 4.1, maharagwe
kwa asilimia 2.2, mihogo kwa asilimia 2.4 na ndizi za kupika kwa asilimia 1.7,”
ilieleza ripoti hiyo. Ilieleza kuwa kwa upande mwingine, mabadiliko ya fahirisi
ya bei ya miezi 12 kwa bidhaa zisizo za chakula katika mwezi wa Januari, 2020
zimeongezeka kidogo hadi asilimia 2.4 kutoka asilimia 2.3 zilizorekodiwa
Desemba, 2019. “Kiwango cha mfumuko wa bei ukiondoa chakula na nishati,
kiwango cha mfumuko wa bei ambao haujumuishi chakula na nishati kwa mwezi wa
Januari, 2020 umetulia katika asilimia 2.1. kama ilivyorekodiwa mwezi Desemba,
2019. “Mwelekeo wa Mfumuko wa Bei (NCPI) ulitumika kulinganisha
aina hii ya kiwango cha mfumuko wa bei bila kuhusisha chakula kinachotumiwa
nyumbani na migahawani, petroli, dizeli, gesi, mafuta ya taa, mkaa, kuni na
umeme,” ilieleza sehemu ya ripoti hiyo ya NBS. Ilieleza kutohusisha pia chakula na nishati ambavyo ni vitu
muhimu na tete zaidi katika kupata jumla ya mfumuko wa bei ili kutoa takwimu ya
kiwango cha mfumuko wa bei iliyo bora kwa watunga sera. Katika ripoti hiyo, pia iliainisha kuwa kielelezo cha bei
ya matumizi ya kitaifa kutoka Desemba, 2019 hadi Januari, 2020 iliongezeka kwa
asilimia 0.4 ikilinganishwa na ongezeko la asilimia 0.6 iliyorekodiwa kutoka
Novemba, 2019 hadi Desemba, 2019, hatua inayoonyesha kushuka kwa mfumuko wa bei
kwa baadhi ya bidhaa. Hiyo inatokana na utafiti uliofanywa kuhusu viwango vya mfumuko
wa bei kwa kichwa ambao mara nyingi hupungua kiwango cha mfumko wa bei wakati
vitu vyote kwenye kikapu cha Mwelekeo wa Mfumuko wa Bei (CPI) vilivyojumuishwa
vimejumuishwa. “Kupungua kwa mfumuko wa bei wa kichwa unaelezea kuwa kasi
ya mabadiliko ya bei kwa bidhaa kwa mwaka uliomalizika Januari, 2020 imepungua
ikilinganishwa na kasi ya mabadiliko ya bei iliyorekodiwa kwa mwaka
uliomalizika Desemba, 2019,” imeeleza ripoti hiyo. Ilieleza kuwa kwa uwiano wa kila mwaka, fahirisi ya jumla
iliongezeka hadi 117.60 Januari, 2020 kutoka 113.38 zilizorekodiwa Januari,
2019. “Lakini inaonekana kumekuwa na ahueni katika viwango vya
bei ya uingizaji wa chakula na bidhaa zisizo za chakula, pamoja na vinywaji
visivyo vya pombe. Kwa mwezi wa Januari, 2020 vimepungua hadi asilimia 5.7
kutoka asilimia 6.3 iliyorekodiwa katika Desemba, 2019,” ilieleza. Kwa mujibu wa ripoti hiyo, kiwango cha mfumuko wa bei wa kila mwaka kwa chakula kinachotumiwa nyumbani na mbali na nyumbani kwa mwezi wa Januari, 2020 pia kimepungua hadi asilimia 6.4 kutoka asilimia 6.9 iliyorekodiwa mwezi Desemba, 2019.
### Response:
KITAIFA
### End |
Na MWANDISHI WETU-ZANZIBAR MAKAMU wa Rais, Samia Suluhu Hassan, ameahidi kuwapatia trekta moja wakulima wa Mkoa wa Mjini Magharibi visiwani Zanzibar ili liweze kuwasaidia kuendesha shughuli zao za kilimo kwa wakati. Hayo aliyasema jana mjini hapa, alipotembelea mradi wa wakulima wa mpunga katika Bonde la Kizimbani lililopo Wilaya ya Magharibi A Mkoa wa Mjini Magharibi Unguja. Makamu wa Rais ambaye ameanza ziara ya siku nne ya kuhamasisha shughuli za maendeleo ya CCM Zanzibar, aliwataka viongozi na wanachama wote wa CCM kushirikiana na kudumisha amani ya nchi. “Ni vema wakulima na wananchi wote mtambue kwamba mjenga nchi ni mwananchi, ni vema viongozi wote muwe mstari wa mbele kwenye shughuli za kuleta maendeleo na kushirikiana bega kwa bega na wananchi,” alisema Samia. Pamoja na kutembelea shamba hilo la mpunga pia alisimamia zoezi la upandaji mpunga na kutembelea eneo la Fuoni Kibaoni ambao alishuhudia upandwaji wa miti ya mikoko ikiwa sehemu ya utunzaji wa mazingira pamoja na uzalishaji wa Kaa. Katika ziara hiyo Makamu wa Rais aliandamana na Naibu Katibu Mkuu wa CCM Zanzibar, Dk. Abdalla Juma Mabodi, Mkuu wa Mkoa wa Mjini Magharibi, Ayoub Mohammed Mahmoud pamoja na viongozi wengine. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Na MWANDISHI WETU-ZANZIBAR MAKAMU wa Rais, Samia Suluhu Hassan, ameahidi kuwapatia trekta moja wakulima wa Mkoa wa Mjini Magharibi visiwani Zanzibar ili liweze kuwasaidia kuendesha shughuli zao za kilimo kwa wakati. Hayo aliyasema jana mjini hapa, alipotembelea mradi wa wakulima wa mpunga katika Bonde la Kizimbani lililopo Wilaya ya Magharibi A Mkoa wa Mjini Magharibi Unguja. Makamu wa Rais ambaye ameanza ziara ya siku nne ya kuhamasisha shughuli za maendeleo ya CCM Zanzibar, aliwataka viongozi na wanachama wote wa CCM kushirikiana na kudumisha amani ya nchi. “Ni vema wakulima na wananchi wote mtambue kwamba mjenga nchi ni mwananchi, ni vema viongozi wote muwe mstari wa mbele kwenye shughuli za kuleta maendeleo na kushirikiana bega kwa bega na wananchi,” alisema Samia. Pamoja na kutembelea shamba hilo la mpunga pia alisimamia zoezi la upandaji mpunga na kutembelea eneo la Fuoni Kibaoni ambao alishuhudia upandwaji wa miti ya mikoko ikiwa sehemu ya utunzaji wa mazingira pamoja na uzalishaji wa Kaa. Katika ziara hiyo Makamu wa Rais aliandamana na Naibu Katibu Mkuu wa CCM Zanzibar, Dk. Abdalla Juma Mabodi, Mkuu wa Mkoa wa Mjini Magharibi, Ayoub Mohammed Mahmoud pamoja na viongozi wengine.
### Response:
KITAIFA
### End |
NA OSCAR ASENGA, TANGA Zaidi ya wahamiaji haramu 50 raia wa Ethiopia wamekamatwa
eneo la Duga wilayani Mkinga mkoani Tanga mwezi huu kutokana na operesheni zinazoendeshwa na Idara ya Uhamiaji kwa kushirikiana na Jeshi la Polisi nchini. Hayo ni kwa mujibu wa Ofisa Uhamiaji wa Mkoa wa Tanga, DCI Crispian Ngonyani, aliyezungumza na Mtanzania Digital ofisini kwake ambapo alisema wahamiaji hao hivi sasa wanaendelea na kesi zao kutokana na kuingia nchini kinyume na utaratibu uliopo. Alisisitiza kuwa hatua ya kukamatwa kwa wahamiaji haramu hao inatokana na kuwepo kwa misako ya kushtukiza katika maeneo mbalimbali hasa ya mipakani mkoani Tanga ambapo wahamiaji hao wamekuwa wakitumia kama njia ya kuingilia. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
NA OSCAR ASENGA, TANGA Zaidi ya wahamiaji haramu 50 raia wa Ethiopia wamekamatwa
eneo la Duga wilayani Mkinga mkoani Tanga mwezi huu kutokana na operesheni zinazoendeshwa na Idara ya Uhamiaji kwa kushirikiana na Jeshi la Polisi nchini. Hayo ni kwa mujibu wa Ofisa Uhamiaji wa Mkoa wa Tanga, DCI Crispian Ngonyani, aliyezungumza na Mtanzania Digital ofisini kwake ambapo alisema wahamiaji hao hivi sasa wanaendelea na kesi zao kutokana na kuingia nchini kinyume na utaratibu uliopo. Alisisitiza kuwa hatua ya kukamatwa kwa wahamiaji haramu hao inatokana na kuwepo kwa misako ya kushtukiza katika maeneo mbalimbali hasa ya mipakani mkoani Tanga ambapo wahamiaji hao wamekuwa wakitumia kama njia ya kuingilia.
### Response:
KITAIFA
### End |
SWAGGAZ RIPOTA AGIZO la Mkuu wa mkoa wa Dar
es Salaam, Paul Makonda kuhusu kuchunguzwa kwa nyota wa Bongo Fleva, Rajab
Kahali ‘Harmonize’, kama anatumia bangi au laa ili aweze kukamatwa,
limenifikirisha vitu vingi na kufanya nianze kutazama kwa ukaribu mwenendo wa hivi
karibuni wa memba huyo wa WCB. Licha ya mazuri mengi ambayo
amekuwa akiyafanya kama vile kusaidia walemavu, kutoa mitaji kwa wanawake na
vijana wajasiliamali, kufanya shoo kubwa zinazoacha gumzo pamoja na kuzidi
kupaa kimuziki, Harmonize amekuwa tofauti kitabia na yule wa kipindi kile
anaatoka. Ukitazama ukurasa wake wa
picha ambao mpaka sasa una wafuasi zaidi ya milioni 2.9, utagundua mambo kadhaa
ambayo hapo awali hakuwanayo. Mengi ni mabaya yanayofunika mazuri, jambo linalowaumiza
wanaopenda mafanikio yake. TABIA
YA KUVUTA SIGARA Katika agizo la mlezi wa WCB,
Paul Makonda alilolitoa juzi katika kikao chake na wasanii, alisema tabia ya
ajabu ni miongoni mwa sababu zinazokwamisha wasanii wengi kupata dili kwa kuwa
kampuni nyingi zinataka mtu safi asiye na uchafu mbele ya jamii. Ndiyo maana akiwa kama baba wa
WCB, alimwomba gavana wa Accra, Ghana amchunguze kijana wake Harmonize kama
anachovuta hadharani ni sigara au bangi ili kama ni dawa za kulevya basi akitua
Bongo, aweze kuwekwa rumande na kufunguliwa kesi kama ile ambayo ilimkuta
mrembo Wema Sepetu. Hiyo yote imetokana na tabia
mpya ya staa huyo, kuvuta sigara hadharani jambo ambalo ni hatari kwa jamii ya
vijana wadogo wanaomtazama kama kioo pia hata kwa afya yake akiwa kama msanii
wa muziki anayeiwakilisha vyema Tanzania huko ulimwenguni. MGUU
NDANI MGUU NJE WCB? Harmonize kwa sasa ni msanii
mkubwa. Ukitazama msafara wake wenye walinzi mbavu nene wapatao wanne utagundua
jamaa siyo wa mchezo na tayari ameanza kujijengea ‘empire’ au utawala wake
akiwa bado ni memba wa WCB. Licha ya mambo kadhaa
yanaonyesha, Harmonize bado ni msanii wa WCB, kuna tetesi zilizotokana na
mwenendo wa msanii huyo na viongozi wa
WCB kuwa kwa sasa Konde Boy, mguu mmoja ndani na mwingine upo nje ya lebo hiyo
kubwa Afrika. DIAMOND
ASHANGILIA AGIZO LA MAKONDA Wakati Mkuu wa mkoa wa Dar es
Salaam, akitoa kauli ya Harmonize kushughulikiwa kutokana na tabia yake ya
kuvuta hadharani kitu kinachotoa moshi unaofanana na bangi, Diamond Platnumz
alionekana akipiga makofi. Hiyo ni ishara kuwa anapongeza
na amefurahishwa na agizo hilo ambalo kama ni kweli linakwenda kumtia matatani
Harmonize ambaye ni msanii wake. SAPOTI
IMEKUWA NDOGO Tetesi zimeendelea kudai kuwa
huwenda Harmonize hayupo sawa na Diamond Platnumz au viongozi wake kutokana na
sapoti ndogo ambayo amekuwa akipewa hivi karibuni tofauti na ilivyokuwa huko
nyuma. Mfano wimbo Paranawe wa
Harmonize aliofanya na Rayvanny, Diamond Platnumz, hakuwahi kuuposti katika
ukurasa wake wa Instagram kama ilivyokawaida yao kusapotiana. Hata mameneja wao
kama Sallam Sk, Babu Tale na Mkubwa Fella hawakuupa sapoti mtandaoni wimbo huo
kama ambavyo wanawapa kina Rayvanny, Mbosso, Lavalava na wasanii wengine. Hali kadharika hivi karibuni
Harmonize, anaachia albamu yake fupi (EP) inayoitwa Afro Bongo. Hii ni albamu
kubwa inayotarajia kusumbua chati mbalimbali za muziki Afrika akiwa
ameshirikiana na staa wa Nigeria, Burna Boy. Jambo la kusangaza, Harmonize
amekuwa akiipa promo yeye mwenyewe bila sapoti ile kubwa ambayo tumezoea kuioa
WCB wakipeana. HARMONIZE
ANAKWAMA WAPI? Hakuna anayeweza kubisha kuwa
Harmonize ni msanii bora zaidi kwa sasa, tazama nyimbo zake zinavyoweka rekodi
kubwa, fuatilia shoo zake anazofanya, utagundua ni msanii ambaye atadumu kwa
muda mrefu kwenye muziki. Harmonize, anakwama pale
ambapo anaanza kulewa sifa kipindi hiki ambacho Afrika imempokea vizuri na
tayari ameanza kuuwakilisha vyema ukanda huu wa Afrika Mashariki kama mwenyewe
anavyojiita ‘East African Young Star’. Anaweza asione mapungufu hayo
lakini ni vizuri akasikia kelele za mashabiki wanaompenda, wakimuonya kuwa siyo
vizuri kwa afya yake kutumia moshi, siyo jambo jema kujikweza ila vizuri kujilinda, kuwekekeza
kwenye kazi na kusaidia jamii ili aendelee kudumu miaka na miaka. | BURUDANI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
SWAGGAZ RIPOTA AGIZO la Mkuu wa mkoa wa Dar
es Salaam, Paul Makonda kuhusu kuchunguzwa kwa nyota wa Bongo Fleva, Rajab
Kahali ‘Harmonize’, kama anatumia bangi au laa ili aweze kukamatwa,
limenifikirisha vitu vingi na kufanya nianze kutazama kwa ukaribu mwenendo wa hivi
karibuni wa memba huyo wa WCB. Licha ya mazuri mengi ambayo
amekuwa akiyafanya kama vile kusaidia walemavu, kutoa mitaji kwa wanawake na
vijana wajasiliamali, kufanya shoo kubwa zinazoacha gumzo pamoja na kuzidi
kupaa kimuziki, Harmonize amekuwa tofauti kitabia na yule wa kipindi kile
anaatoka. Ukitazama ukurasa wake wa
picha ambao mpaka sasa una wafuasi zaidi ya milioni 2.9, utagundua mambo kadhaa
ambayo hapo awali hakuwanayo. Mengi ni mabaya yanayofunika mazuri, jambo linalowaumiza
wanaopenda mafanikio yake. TABIA
YA KUVUTA SIGARA Katika agizo la mlezi wa WCB,
Paul Makonda alilolitoa juzi katika kikao chake na wasanii, alisema tabia ya
ajabu ni miongoni mwa sababu zinazokwamisha wasanii wengi kupata dili kwa kuwa
kampuni nyingi zinataka mtu safi asiye na uchafu mbele ya jamii. Ndiyo maana akiwa kama baba wa
WCB, alimwomba gavana wa Accra, Ghana amchunguze kijana wake Harmonize kama
anachovuta hadharani ni sigara au bangi ili kama ni dawa za kulevya basi akitua
Bongo, aweze kuwekwa rumande na kufunguliwa kesi kama ile ambayo ilimkuta
mrembo Wema Sepetu. Hiyo yote imetokana na tabia
mpya ya staa huyo, kuvuta sigara hadharani jambo ambalo ni hatari kwa jamii ya
vijana wadogo wanaomtazama kama kioo pia hata kwa afya yake akiwa kama msanii
wa muziki anayeiwakilisha vyema Tanzania huko ulimwenguni. MGUU
NDANI MGUU NJE WCB? Harmonize kwa sasa ni msanii
mkubwa. Ukitazama msafara wake wenye walinzi mbavu nene wapatao wanne utagundua
jamaa siyo wa mchezo na tayari ameanza kujijengea ‘empire’ au utawala wake
akiwa bado ni memba wa WCB. Licha ya mambo kadhaa
yanaonyesha, Harmonize bado ni msanii wa WCB, kuna tetesi zilizotokana na
mwenendo wa msanii huyo na viongozi wa
WCB kuwa kwa sasa Konde Boy, mguu mmoja ndani na mwingine upo nje ya lebo hiyo
kubwa Afrika. DIAMOND
ASHANGILIA AGIZO LA MAKONDA Wakati Mkuu wa mkoa wa Dar es
Salaam, akitoa kauli ya Harmonize kushughulikiwa kutokana na tabia yake ya
kuvuta hadharani kitu kinachotoa moshi unaofanana na bangi, Diamond Platnumz
alionekana akipiga makofi. Hiyo ni ishara kuwa anapongeza
na amefurahishwa na agizo hilo ambalo kama ni kweli linakwenda kumtia matatani
Harmonize ambaye ni msanii wake. SAPOTI
IMEKUWA NDOGO Tetesi zimeendelea kudai kuwa
huwenda Harmonize hayupo sawa na Diamond Platnumz au viongozi wake kutokana na
sapoti ndogo ambayo amekuwa akipewa hivi karibuni tofauti na ilivyokuwa huko
nyuma. Mfano wimbo Paranawe wa
Harmonize aliofanya na Rayvanny, Diamond Platnumz, hakuwahi kuuposti katika
ukurasa wake wa Instagram kama ilivyokawaida yao kusapotiana. Hata mameneja wao
kama Sallam Sk, Babu Tale na Mkubwa Fella hawakuupa sapoti mtandaoni wimbo huo
kama ambavyo wanawapa kina Rayvanny, Mbosso, Lavalava na wasanii wengine. Hali kadharika hivi karibuni
Harmonize, anaachia albamu yake fupi (EP) inayoitwa Afro Bongo. Hii ni albamu
kubwa inayotarajia kusumbua chati mbalimbali za muziki Afrika akiwa
ameshirikiana na staa wa Nigeria, Burna Boy. Jambo la kusangaza, Harmonize
amekuwa akiipa promo yeye mwenyewe bila sapoti ile kubwa ambayo tumezoea kuioa
WCB wakipeana. HARMONIZE
ANAKWAMA WAPI? Hakuna anayeweza kubisha kuwa
Harmonize ni msanii bora zaidi kwa sasa, tazama nyimbo zake zinavyoweka rekodi
kubwa, fuatilia shoo zake anazofanya, utagundua ni msanii ambaye atadumu kwa
muda mrefu kwenye muziki. Harmonize, anakwama pale
ambapo anaanza kulewa sifa kipindi hiki ambacho Afrika imempokea vizuri na
tayari ameanza kuuwakilisha vyema ukanda huu wa Afrika Mashariki kama mwenyewe
anavyojiita ‘East African Young Star’. Anaweza asione mapungufu hayo
lakini ni vizuri akasikia kelele za mashabiki wanaompenda, wakimuonya kuwa siyo
vizuri kwa afya yake kutumia moshi, siyo jambo jema kujikweza ila vizuri kujilinda, kuwekekeza
kwenye kazi na kusaidia jamii ili aendelee kudumu miaka na miaka.
### Response:
BURUDANI
### End |