Datasets:

israel

/

ProverbEval

like 0

ጥራትና ንጋት፥ እያደር። ጥሬ ለድሮ፤ ግልገል ለቀበሮ። ጥሬ ጠብ፤ ድሮ ቀርቀብ። ጥሬና ነገር ሆድ ያሻክራል።

ጥሬና ክፉ ንግግር፥ ሆድ ያሻክራል። ጥርሴስ ልማደ ነው፥ አይኔን አታሥቀው።

ጥርስ የላላት፥ ጥርስ ያላትን ነክሳ፥ አነካከስ ታስተምራለች።

ጥርስ፥ ለብርድ ይሥቃል። (ለብርድ ~ ለነፋስ) ጥርስ ሳይገጥ፤ ከንፈር ሳይገለጥ።

ጥርስና ከናፍር፥ ቢደጋገፍ ያምር። (ቢደጋገፍ ~ ተደጋግፎ ~ ሲደጋገፍ) ጥርስና ከንፈር አብሮ ይደማል።

ጥቁር፥ አሥር ቢበላ አይነጣም።

ጥቂት ሕመም ታመህ፥ ወዳጅ ጠላትህን እየው። ጥቂት ሥጋ፥ እንደ መርፌ ትወጋ።

ጥቂት ሽሮ፤ ማታ ድሮ።

ጥቂት ያለው ዅሉ፥ ብርቁ ነው። ጥቂት ያላት፥ እረፍት የላት እንቅልፍ።

ጥቂት ጥቂት ዔሉም ትኼዳለች፥ ከአሰበችበት ትደርሳለች። ጥቃት ከጥንብ ይገማል።

ጥቅልል ላለ ጠጉር፥ ዗ር዗ር ያለ ሚድ።

ጥቅልል ያለን ጠጉር፥ ዗ር዗ር ያለ ሚድ ያነሣዋል። ጥበበኛ ባሪያ፥ ጌታውን ይገዚል።

ጥበብ ያስከብራል፤ ሀብት ያስጨፍራል። ጥበብና ዕውቀትን፤ ማስተዋልና እውነትን። ጥኑ ወዳጅ፤ ጥኑ ጠላት ይሆናል።

ጥኑ ወዳጅ፤ ጥኑ ጠላት፤ ጥኑ ጠላት፤ ጥኑ ወዳጅ ይሆናል። ጥንብ ባለበት፥ ቁራ ይዝራል።

ጥንብ ባለበት፥ ጅብ አያጡም። ጥንቱ የተውሶ፥ ያውም ጠፋ ጨርሶ።

ጥንቱን ሲሉህ ቡዳ፥ ቆዳ ይ዗ህ ሜዳ። ጥንቱን ባል዗ፈንሽ፥ ከ዗ፈንሽም ባላሳፈርሽ። ጥንቱንም ባል዗ፈንሽ፥ ከ዗ፈንሽ ባላፈርሽ። ጥንቱንም የተውሶ፥ ያውም ጠፋ ጨርሶ።

ጥንቱንም የተውሶ፥ ጠፋ ተመልሶ። (ተመልሶ ~ ጨርሶ)

ጥንት የነበረ ሃይማኖት ተዋሕድ ነበር፥ ቅባት ካራ የሚሉ ሃይማኖት ተጨምሮ፥ ሥጋ አለቀ ዗ንድሮ።

ጥንቸል እንደ አቅሟ ታግታለች።

ጥንቸል እንደ ዝኆን እጮሀለሁ ብላ ተሰንጥቃ ሞተች። ጥንቸልም ለሆዶ ዝኆንም ለሆደ አብረው ውሃ ወረደ። ጥይት እይር፤ ፈትል ድውር።

ጥይት፥ የፈራትን ትወጋለች።

ጥይትና ማጣትን፥ ተኝቶ ማሳለፍ ነው። ጥድ ዗ለል።

ጥጃ መጫወቷ እንጂ፥ መራገጧ አያምርም። ጥጃ ሲጠባ፥ በአፉ እናቱን ይለትማል።

ጥጃ ሣር ይበላል፤ ቤቱ ዕዳ ይሞላል።

ጥጃ በጥሶ ኺድ ማሰርያው ይጮሀል፥ ቅሉ ተሰብሮ ወተቱ ተሰቅሎል። ጥጃ ቢሳሳት ከእናቱ፤ ነገር ቢሳሳት ከጠዋቱ።

ጥጃ ቢሳሳት ከእናቱ፤ ነገር ቢሳሳት ከጠዋቱ፤ ሰይፍ ቢመለስ ከአፎቱ። ጥጃ ቢፈነጭ በሜዳ፤ ውሃ ቢሮጥ በጎድ጑ዳ ቢኼድ።

ጥጃ ጠባ፥ ከሆድ ገባ።

ጥጋበኛ ከርከሮ፥ የነፍጠኛ ጎጆ ይታከካል። ጥጋበኛንና ውሃ ሙላትን፥ ቁመህ አሳልፈው። ጥጋቡን የማይችል፥ አህያ ነው።

ጥጋብ ቢሻህ ባቄላ፤ ኑሮ ቢሻህ ችላ።

ጥጋብ ቢያምርህ ጠላ፤ መግዚት ቢያምርህ ችላ። ጥጋብን ወደኛ በል፤ ጥጋበኛን ወዱያ በል። ጥጋብን የማይችል፥ አህያ ነው።

ጥጥ ለፈታይ፥ ሽልማት ላገልጋይ።

ጥጥ ቂጥ ይወዳል ቢሎት፥ ጠቅልላ ቁጭ አለችበት። ጥጥና ሹም፥ እያደር ይከዳል።

ጥፌ ለችፌ።

ጦሙን የሚውል ሆድ፥ ማለዳ ይርበዋል። ጦም ከማደር፤ ዳቦ ቀርቅር።

ጦም የሚያድር ሆድ፥ በጠዋት ይራባል። ጦር ለወረወረ፤ መሬት ለገበረ።

ጦር ለወረወረ፤ ጎራዳ ለሰነ዗ረ። ጦር መጣ፤ ሲባል ሶማያ ቆረጣ። ጦር ሲመጣ፤ ዚቢያ ቆረጣ።

ጦር እንደ ወረወሩት፤ ጎራዳ እንደ ሰነ዗ሩበት። ጦር እንደ ወጊው፤ ልጅ እንደ አሳዳጊው።

ጦር ከወጋው፤ ምላስ የወጋው። ጦር ከፈታው፤ ወሬ የፈታው።

ጦር ከፈታው፤ ወሬ የፈታው ይብሳል። (ይብሳል ~ ይበዚል) ጦርና ጭሬ፤ አራሽና ገበሬ።

ጦጣ ባለቤትን ታስወጣ። ጦጣ፥ ተይዚ ት዗ፍን።

ጦጣ ከዚፍ ላይ ሆና፥ ከአንበሳ ጋር ጸብ ትጭራለች። ጦጣና ዝንጀሮ፤ ተኩላና ቀበሮ።

ጦጣ፥ መጀመሪያ የመቀመጫዬን አለች አሉ። ጦጣ ምን ትወጃለሽ ቢሎት፥ ከዚፍ ላይ ትግል። ጦጣ በልታ፥ በዝንጀሮ አፍ አበሰች።

ጦጣ፥ ባለቤቱን ታስወጣ። (ባለቤቱን ~ ባለቤቷን) ጦጣ፥ ባለቤቱን አስወጣ።

ጧሪ በፈጣሪ።

ጧሪና ተዝካር፤ አውጪ አያሳጣህ። ጧት ከበላተኛ፤ ማታ ከዕድምተኛ። ጧት ከበላተኛ፤ ማታ ከጦመኛ።

ጧት ከበላተኛ፤ ማታ ከጦመኛ፤ እንደ ሽመላ በኹለት ይበላ። ጧፍ ያበራል፤ ከሳሽ ይመራል።

ጨለማ ለብሶ የሚመጣ፥ ክፉ ነው። ጨልጠሽ ጋግሪ፤ ካለ ፈጣሪ።

ጨምሪ ጨምሪ፥ በወንድ ልጅ ተበከሪ።

ጨረቃ ብትደምቅ አታሞቅ፤ የሰው ቤት አያደምቅ። ጨረቃ ብትደምቅ፥ አትሞቅ።

ጨረቃና ሴት፥ ዚሬ ብርሃን፥ ነገ ጽልመት። ጨርቅ አጠርቅሞ፤ መስቀል ተሸክሞ።

ጨቅጫቃ ሚስትና፤ የሚያፈስ ቤት አንድ ናቸው። ጨቅጫቃ ባል፤ የሚያፈስ ቤት።

ጨብጦ የቀረ፤ ተጨብጦ ቀረ። ጨካኝ፥ ሰይጣን መሳይ።

ጨካኝ አልሞተ፥ ፈሪም አልሞተ፥ አ጑ጉለኛ ሞተ። ጨካኝና ጭስ መውጫ አያጣም።

ጨዋ አይነቅፍ፤ እሳት አይታቀፍ። ጨዋታ ለአዋቂ፤ ወሬ ለጠያቂ። ጨዋታን አዳምጦ፤ እህልን አላምጦ። ጨዋነሽ ቢሎት፤ ሣቁ ገደላት።

ጨው ለራስህ ስትል ጣፍጥ፥ አለዙያ ድንጋይ ነው ብለው ይጥሉሀል። ጨው ለራስህ ስትል ብትጣፍጥ፥ ጣፍጥ። ባትጣፍጥ? ድንጋይ ነው ብለው

ጨው ለራስህ ብለህ ጣፍጥ፥ አለበለዙያ ድንጋይ ነው ብለው ይወረውሩሀል።

ጨው ሲበዚ ያቅራል፤ በርበሬ ሲበዚ ይመራል። ጨው ሻጭ በገበያ፤ ጦር በሶማያ።

ጨው ቢያልጥ በምን ይጣፍጣል? ዳኛ ቢደላ በማን ይሟገቷል። ጨው የላለው ምግብና ሰው የላለው ሰው አንድ ነው።

ጨው ይወደኝ ብለህ ጣፍጥ፥ አለበለዙያ ግን ድንጋይ ነው ብለው ይጥሉሀል።

ጨውተው ወይም አጫውተው። ጨውና በርበሬ፤ ጆሮና ወሬ።

ጨ጑ራ ለመፍጨት፤ አንጀት ለመጎተት ብለው ዋተት ዋተት።

ጨ጑ራና እግር ሳይሸት፤ ሽማግላና አሮጊት ሳይሸብት (እንዳት ይሆናል። ) ጩኸት ለሲላ፤ መብል ለአሞራ። (ለሲላ ~ ለቁራ)

ጩሀ የማታውቅ ወፍ እርሟን ብትጮህ፥ ዕለቁ ዕለቁ። ጫማ ምንም ወርቅ ቢሆን፥ ከእግር በታች ነው።

ጩኸት ለአሞራ፤ መብል ለቁራ።

ጫማ የለንም ብለው የሚያጉረመርሙ፥ እግር የላላቸውን አይተው ይጽናኑ። ጫማ የለኝም ብለህ አት዗ን፤ እግር የላለው አለና።

ጫማን፥ መደብ ላይ አያወጡም። ጫት ሳይቅሙ ምርቃና።

ጫን ካለ፥ ጫን ይፈጃል።

ጫን ያለው ኮርቻውን፤ ለምን ያለው ስልቻውን (አያጣውም)። ጫንቃዬን ተገርፌ፤ ጨርቄን ተገፍፌ።

ጫጩትን አትቁጠር፥ አይሆኑም አጥር። ጭልፊትና ሲላ ተጋብተው ጉጉት ጭልፊትን የወደደ መንጠቅን የለመደ።

ጭምት ሲሞት ልቡን፤ ንጉሥ ሲሞት ግንቡን። ጭምት ያበደ እንደሆን፤ የጤፍ ቆረን ደኑ። ጭምጭምታ፥ ክፉኛ ያስመታ።

ጭራሮ፥ የምጣድ ጐረሮ።

ጭራሮ~ ሰንበላጥ~ ብልኬት~ አስቤስቶስ ~ ኖራ የነገሩ ኹነኛ፤ የጦሩ አርበኛ።

ጭሰኛ ከአለበት፥ እሳት አይጠፋም። ጭስ እጨሰበት፥ እሳት አይጠፋም። ጭስ ካለ፥ እሳት አለ።

ጭቃን ማጠብ እንጂ፥ ማስለቀቅ አይቻልም። ጭቅጭቅ ነው፥ አቶ ጨረች ገዝተኹ ልበሱ።

ጭብጥ ቆል ይ዗ህ፥ ተአሻሮ ተጠጋ። (ተአሻሮ ~ ከአሻሮ ~ ወደ አሻሮ) ጭብጥ ያዥ፤ ውርድ ነዥ።

ጭነት ሽንብራ፤ በመቀንጠብ ያልቅ።

ጭንቅ ሲመጣ የሚወደት ይቀር፤ ልጅ ሲመጣ ወላጅ ይቀር። ጭንቅ አልጋ ያስታቅፋል።

ጭንቅ ያለመቃብር የለም።

ጭንቅላትህ ከቅቤ የተሠራ ከሆነ፥ ዳቦ ጋጋሪ አትኹን። ጭድ ይዝ እሳት፤ ሳል ይዝ ስርቆት።

ጭድ ይዝ ወ዗ት፤ ሳል ይዝ ስርቆት። ጭድና ጭቃ፥ ቡሀና ቦቃ።

ጭጭ እንደ ጫጩት፥ እንደዝረው ጭልፊት።

ጮሀ የማታውቅ ወፍ አንድ ቀን ብትጮህ፥ እለቁ እለቁ አለች። ጮላ ሲያረጅ፥ መጋዣ ይሆናል።

ጮማ ሥጋ የበላችኹ፥ ጎመን ቅጠል የበላነ፥ ነሀሴን አብረን ትክክል ወጣነ። ጮማ በልቶ ከብስና፤ ጎመን በልቶ በጤና።

ጳጉሜ ቢለግስ፥ ጎታህን አብስ።

ጳጉሜ ቢወልስ፥ (ገበሬ) ጎተራህን አብስ።

ጳጉሜን ሲወልስ ጎታህን አብስ፤ ጳጉሜን ብራ አህያህን አብላ።

ጸልት በጽሞና፤ ነገር በደመና። ጸልት በፍቅር፤ ሃይማኖት በምግባር።

ጸልት ከፍቅር፤ ሃይማኖት ከምግባር ይበጃል። ጸልት ከፍቅር፤ ሃይማኖት ከግብር።

ጸልት ያለ ፍቅር፤ ሃይማኖት ያለ ግብር አይረባም። ጸደቅኩ ብዬ ባዝላት፥ ተንጠልጥላ ቀረች። ጸጉራም ውሻ፥ አለ ሲሉት ይሞታል።

ጸጸት እያደር ይመሠረት።

ጺም የላለው መምህር፤ አጸድ የላለው ደብር። ጻድቃን ሳይቀጣጠሩ ይገናኛሉ።

ጻድቃን ሳይቀጣጠሩ ይገናኛሉ፥ ኀጥአን ግን በተቃጠሩበት ይተጣጣሉ። ጻድቅ ሰባት ጊዛ ቢወድቅ፥ ሰባት ጊዛ ይነሣል።

ጻድቅ ተኩላ፥ የበግ ላት ይልሳል። ጽሕፈት በብራና፤ ዗ፈን በበገና። ጽኑ ወዳጅ፤ ጽኑ ጠላት ይሆናል። ጽዋ በተርታ፤ ሥጋ በገበታ።

ጽዋውን የገለበጡ፤ ጋኑን የጨለጡ። ጽዳት ለምኔ፤ ቁናስ ባሕላ።

ጽዳት ከራስ፤ ምሕረት ከመቅደስ (ይጀመራል)።

ፀሓይ ሳለ ሩጥ፤ አባት ሳለ አጊጥ።

ፀሓይ ሳለ ይሮጧል፤ አባት ሳለ ያጌጧል። ፀሓይ ብልጭ፤ ወፍ ጭጭ ሲል።

ፀሓይ እያለች የአላስቀመጡት፥ ሲመሽ አያገኙትም።

ፀሓይ እያለች፥ የመሸበት (አታድርገን)።

ፀሓይ ከአልወጣ ከሰፈረበት አይነሣ አንበጣ፤ ሴት ምክንያት አታጣ። ፀሓይ የጠዋት፤ አደኛ የሽበት።