Datasets:

haohaaorg

/

shan-news-shannews_org

like 0

2024-06-14T12:21:27

https://shannews.org/archives/53881

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းၵူၼ်းမိူင်းၶၢင် 20 ပၢႆ ယွၼ်ႉၼႂ်းၾူၼ်းမီး VPN

ၵူၼ်းမိူင်းၶၢင် 20 ပၢႆ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵူတ်ႇထတ်းႁၼ်မႅၼ်ႈ ၼႂ်းၾူၼ်းၸႂ်ႉဝႆႉ VPN ၼႆသေ ၺႃးတၢမ်ႇမႂ်ငိုၼ်း ၼိုင်ႈ ၵေႃႉလႂ် 2 သႅၼ်ပျႃး။ ဝၼ်းတီႈ 13/06/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ပႂ်ႉၵူတ်ႇထတ်းၾူၼ်း ၵူၼ်းမိူင်း တီႈ ၼႃႈပမ်ႉၼမ်ႉမၼ်း (သူၺ်ႇလမိၼ်ႉ) ၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းမျိတ်ႉၵျီးၼႃး (ၸေႈၼႃး) ၸႄႈမိူင်းၶၢင် ႁၼ်မႅၼ်ႈၼႂ်းၾူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း မီးဝႆႉ VPN သေ ၺႃးတီႉၺွပ်း 20 ပၢႆ ၺႃးမႂ်ငိုၼ်း ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် 2 သႅၼ်ပျႃး ယဝ်ႉၵေႃႈ ၺႃးတၢမ်ႇၶွၵ်ႈၸွမ်းထႅင်ႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမျိတ်ႉၵျီးၼႃး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၸႂ်ႈဢေႃႈ တူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵူတ်ႇထတ်းၵမ်းသိုဝ်ႈယဝ်ႉ။ ပေႃးဝႃႈ ၼႂ်း ၾူၼ်းႁဝ်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈၵၢပ်းၵၢႆႇၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်းၸိုင် ၶဝ်တေၸႅတ်ႈ VPN ၼႂ်းၾူၼ်း။ ထူပ်းႁၼ် 20 ပၢႆၶႃႈဢေႃႈ။ ၼၼ်ႉတႄႉ ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် လႆႈပၼ် 2 သႅၼ်ပျႃးၶႃႈ။ ၸိူဝ်းမီးၶႅပ်းႁၢင်ႈသိုၵ်း ၸိူဝ်းၵပ်းၵၢႆႇ ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်း တူၺ်းၶၢဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ၶဝ်တီႉၺွပ်း တူၵ်းၶွၵ်ႈၶႃႈဢေႃႈ ၼၼ်ႉတႄႉ ၺႃးၵႂႃႇလႂ်ၵေႃႉတႄႉ ဢမ်ႇႁူႉၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း လူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵူတ်ႇထတ်း ၾူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ VPN တီႈဝဵင်းမျိတ်ႉၵျီးၼႃး ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ တိုၵ်ႉတႄႇႁဵတ်းမႃး ၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ “ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပႂ်ႉၵူတ်ႇထတ်း ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ တႄႇမႃး မိူဝ်ႈၶဝ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးၼၼ်ႉဢေႃႈ ၼိုင်ႈဝၼ်းလႂ် ၶဝ်ၸႅတ်ႈၼိုင်ႈတီႈ ၸႅတ်ႈၵူႈဝၼ်းၶႃႈယဝ်ႉ တႄႇဢဝ်လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉမႃး။ ၶႃႈတႄႉ ပေႃးတေဢွၵ်ႇႁိူၼ်းၸိုင် မွတ်ႇပႅတ်ႈ VPN ႁဵတ်းၸိူင်ႉၼၼ်သေ ပေႃးၽႅဝ်ႁိူၼ်းၶိုၼ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇတေလူတ်ႇ VPN ၸႂ်ႉတိုဝ်းၶိုၼ်းၶႃႈဢေႃႈ။ ငဝ်းလၢႆးတေႃႈလဵဝ်ၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ လွတ်ႈၽေးသင်ၶႃႈယဝ်ႉ တေၵႂႃႇမႃးတၢင်းလႂ်ၵေႃႈ ႁႂ်ႈဝႆႉသတိၵၼ်ၵႂႃႇမႃးသေၵမ်းၶႃႈ”- ၵူၼ်းဝဵင်းမျိတ်ႉၵျီးၼႃး သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄ ၼင်ႇၼႆ။ မိူၼ်ၼႆ ၼင်ႇၵဝ်ႇ တီႈဝဵင်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇၵေႃႈ ၸဝ်ႈၵႃးလႄႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵူတ်ႇထတ်းၼႂ်းၾူၼ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း တီႈႁိမ်းၶူဝ်ၸၢမ်ၽိူၵ်ႇလႄႈ မူၵ်ႉဢူး တၢင်းၶဝ်ႈဝဵင်းသီႇပေႃႇ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 12 ၼႆႉမႃး ႁၢၼ်ႉထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် မီးၶၢဝ်းတၢင်း 3 ဝၼ်းယဝ်ႉ။ ပေႃးႁၼ်မႅၼ်ႈ ၼႂ်းၾူၼ်းမီး VPN ၸိုင် ၺႃးတၢမ်ႇငိုၼ်း ၼပ်ႉႁူဝ်သႅၼ်ပျႃး။ ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ထုၵ်ႇၸႅတ်ႈႁၼ်မႅၼ်ႈသေ ၺႃးမႂ်ငိုၼ်းၵေႃႈ မီးမႃးလႂ်ၵေႃႉယဝ်ႉ – ၵူၼ်းဝဵင်းသီႇပေႃႉလၢတ်ႈ။ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိၵ်ႉ VPN ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပတ်းပိုၼ်ႉ ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈလဵၼ်ႈ FACEBOOK ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်းပိုတ်ႇပၼ် ဢႅပ်ႇပလီႇၵေးသျိၼ်း My Space Myanmar ႁႂ်ႈလဵၼ်ႈတႅၼ်း ၾဵတ်ႉသ်ပုၵ်ႉၼႆသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 1 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉဝႃႈ တႄႇလူတ်ႇဢဝ်လႆႈတီႈ Google play Store လႆႈယဝ်ႉ။ တႃႇတေႁဵတ်းဢွၵ်ႇ App – My Space Myanmar ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယုၵ်ႉဢဝ် ၸွမ်ႁၢၼ် လူႇမုၼ်ႇ ၵႅမ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ် ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၊ မွၵ်ႇဢဝ် ၶွမ်ႊပၼီႊလူင်ႉလႅၼ်ႇပၢႆးသၢႆႈ မိူင်းၶႄႇ မႃးႁူမ်ႈၸွမ်းသေ တင်ႈၶွမ်ႊမတီႊဝႆႉ။ ၵေႃႉၶူင်ဢႅပ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ၺၢၼ်ႇမဵဝ်းထၢႆႉ။ တႄႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 2 လိူၼ်မေႊမႃး တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 4 ၵျုၼ်ႊ ၼႆႉ မီးၵူၼ်းလူတ်ႇၸႂ်ႉမွၵ်ႈ 1,000 ၵေႃႉ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-06-14T09:00:00

https://shannews.org/archives/53876

လုၵ်ႈႁဵၼ်းမိူင်းတူႊရၵီႊ ၸႂ်ႉၸၢၵ်ႈ AI တွပ်ႈလိၵ်ႈ ၺႃးတီႉပၼ်တၢမ်ႇ

လုၵ်ႈႁဵၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ တီႈဝဵင်းဢိတ်သ်ႉပႃႊတႃႊ ၸိုင်ႈမိူင်းတူႊရၵီႊၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈတီႈႁူင်းႁဵၼ်းသေ မၼ်းၸၢႆးလၵ်ႉၸႂ်ႉၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈ AI ဢၢၼ်ႇၶေႃႈထၢမ်သေ တွပ်ႇပၼ်ၶေႃႈတွပ်ႇၵမ်းလဵဝ်လႄႈ ၺႃးၶူးသွၼ် ဢိၵ်ႇပလိၵ်ႈၶဝ် မႃးတီႉၺွပ်းၵုမ်းၶင် မၼ်းၸၢႆးဝႆႉ။ မၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ဝၢႆးလင် ၶဝ်ႈပၢင်တွပ်ႇလိၵ်ႈ တီႈႁူင်းႁဵၼ်းမႃး 4-5 ဝၼ်းယဝ်ႉ ၺႃးၶူးသွၼ်လႄႈ ပလိၵ်ႈတီႉလႆႈ လွင်ႈမၼ်းၸႂ်ႉၸၢၵ်ႈ AI ၸွႆႈတွပ်ႇလိၵ်ႈသေ ၺႃးတီႉၵႂႃႇမိူဝ်ႈဝၼ်ႈတီႈ 8 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင် တီႉၵုမ်းၶင်လုၵ်ႈႁဵၼ်းၼၼ်ႉဝႆႉယဝ်ႉ ပလိၵ်ႈဝဵင်းဢိတ်ႉသ်ပႃႊတႃႊ ႁဵတ်းပၢင်သပ်း ၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ၊ သပ်းလႅင်းၼႄဝႃႈ – ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈ AI လုၵ်ႈႁဵၼ်းၼၼ်ႉ မိူၼ်မၢၵ်ႇတုမ်ႇသိူဝ်ႈဝႆႉ။ မၼ်းၸၢႆးဢဝ်ၵွင်ႉဝႆႉၼႃႈသိူဝ်ႈမၼ်းသေ ႁႂ်ႈၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈသၶႅၼ်ႊ ဢၢၼ်ႇၶေႃႈထၢမ်။ ဝၢႆး ၼၼ်ႉ ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈသူင်ႇၶေႃႈမုၼ်းလူင်းၸူး router ၶႅပ်းၽႅၼ်ႇ ဢၼ်မၼ်းသႂ်ႇမႃးတီႈပိုၼ်ႉ ၶႅပ်းတိၼ်မၼ်းသေ ၶိူင်ႈရၢဝ်ႊတႃႊ ၼၼ်ႉ ၶိုၼ်းႁႃၶေႃႈတွပ်ႇ ဢၼ်ထုၵ်ႇသုတ်းယဝ်ႉ သူင်ႇသဵင်ၶိုၼ်ႈၸူးတီႈႁူၾင်း (ဢၼ်ထွမ်ႇႁူလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉဢွၼ်ႇ မၼ်းၸၢႆးလၵ်ႉသႂ်ႇမႃး) ၼၼ်ႉ ပေႃးမၼ်းၸၢႆး လႆႈငိၼ်းၶေႃႈတွပ်ႇယဝ်ႉ တႅမ်ႈသႂ်ႇ ၼႂ်းၽိုၼ်တွပ်ႇလိၵ်ႈၼၼ်ႉ ၵမ်းလဵဝ် ဝႃႈၼႆ။ ၶူးသွၼ်မေႃသွၼ်ၶဝ် ႁၼ်လၢႆးႁဵတ်းမၼ်းၸၢႆးလၢၵ်ႇလၢႆးလႄႈ ၸင်ႇငွႆးတူၺ်းမၼ်းသေ ႁူမ်ႈၵၼ် တီႉလႆႈယဝ်ႉဢဝ်မွပ်ႈပၼ်ပလိၵ်ႈ ထိုင်တီႈပလိၵ်ႈသင်ႇၵုမ်းၶင်ဝႆႉ – ဢိင်ၼိူဝ်ၶၢဝ်ႇ ရၢႆႊထိူဝ်ႊဝႆႉသေ ၶၢဝ်ႇ DVB တႅမ်ႈဢွၵ်ႇႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ']

2024-06-14T08:00:00

https://shannews.org/archives/53872

လုမ်းတြႃး ႁွင်ႉထတ်းထွင် ပႃႇတီႇၵၢဝ်ႈၵႆ တႃႇယႃႉပႃႇတီႇ

လုမ်းတြႃး ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈၸိုင်ႈမိူင်းထႆး ႁွင်ႉၵူတ်ႇထတ်းထွင် ပႃႇတီႇၵၢဝ်ႈၵႆ ဢၼ်ဢွင်ႇပေႉၼမ်တီႈသုတ်းၼႂ်းမိူင်းထႆး တႃႇပူတ်းယႃႉပႃႇတီႇ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 12 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉ လုမ်းတြႃးပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈၸိုင်ႈမိူင်း ႁွင်ႉၵူတ်ႇထတ်းထွင်ပႃႇတီႇၵၢဝ်ႈၵႆ (ၵၢဝ်ႉၵလႆႈ) ဢၼ် ဢွင်ႇပေႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ မိူဝ်ႈပီ 2023 လႆႈတီႈၼင်ႈၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၵူၼ်းမိူင်း 151 တီႈၼင်ႈ ၼမ်သုတ်း ၼႂ်းမိူင်းထႆး ၼၼ်ႉ တႃႇထတ်းထွင် ယႃႉပႃႇတီႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၢႆးပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈယဝ်ႉၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ လႆႈၵူတ်ႇထတ်းၶိုၼ်းသေ ၸႅင်ႈၵႂၢမ်းဢဝ်လိူင်ႈပႃႇတီႇၵၢဝ်ႈၵႆဝႆႉ ယွၼ်ႉၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈပႃႇတီႇထတ်းသၢင်မၢႆမီႈ ပၵ်းပိူင်လွင်ႈႁေႃၶမ်းထႆးၼႆသေ ႁႂ်ႈဢဝ်လိူင်ႈပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ ယႃႉပႃႇတီႇပႅတ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ ဢၼ်ၵႅတ်ႇၵင်ႈပၼ် ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်းၼႆသေ ပႃႇတီႇၵၢဝ်ႈၵႆ ယၢမ်ႈလၢတ်ႈၽွင်းလူင်းႁူၺ်းသူၼ်းႁႃသဵင် တႃႇပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉဝႃႈ – ပေႃးပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႃး တေၶတ်းၸႂ်ယႃႉပၵ်းပိူင် ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈထတ်းသၢင် ႁေႃၶမ်းၸဝ်ႈ – ၼႆလႄႈ ပႃႇတီႇၵၢဝ်ႈၵႆ ဢွင်ႇပေႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈယူႇသေတႃႉ ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢမ်ႇပၼ်တီႈၼင်ႈလႄႈ ဢမ်ႇပၼ်သုၼ်ႇပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ။ ဝၢႆးလင်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းၵမ်ႉထႅမ်ပေႃႇလသီႇ ပႃႇတီႇၵၢဝ်ႈၵႆၵေႃႈ ၺႃးတီႉဢမ်ႇယွမ်ႉ 250 ၵေႃႉယဝ်ႉ ၊ ၽူႈၵေႃႉပူၼ်ႉပႅၼ်မၢႆမီႈမတ်ႉတႃ 115 ၼႆႉၸိုင် တေထုၵ်ႇပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၶွၵ်ႈ 3 ပီထိုင် 15 ပီ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၸိုင်ႈမိူင်းထႆးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ပႃႇတီႇၵၢဝ်ႈၵႆၵေႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၽိတ်းမႅၼ်ႈၶေႃႈၼႆႉသေလႄႈ လိုၼ်းသုတ်းထုၵ်ႇ ၶွမ်ႊမသျိၼ်ႊ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢဝ်လိူင်ႈႁႂ်ႈလုမ်းတြႃး ပၵ်းပိူင်ၸိုင်ႈမိူင်း ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ ယႃႉပႃႇတီႇပႅတ်ႈ – ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ႁူဝ်ၼႃႈပႃႇတီႇ ၵၢဝ်ႈၵႆ ၽိထႃး လိမ်ႉၵျရိူၼ်ႊရတ်ႉ တႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ လုမ်းတြႃး ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇသင်ႇယႃႉပႃႇတီႇ၊ ပၼ်ႁႃ ဢၼ်ပႆႇပဵၼ်မႃးၵေႃႈ တႅပ်းတတ်းလူင်ႈၼႃႈသေ ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇဢမ်ႇလႆႈ – တွပ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ၶေႃႈမုလ်းဢၼ်ၾၢႆႇလုမ်းတြႃးၶႂ်ႈလႆႈ ပႆႇလႆႈတဵမ်ထူၼ်ႈလႄႈ တိုၵ်ႉႁႃယွၼ်း ၶေႃႈမုလ်းဝႆႉထႅင်ႈယူႇ။ လွင်ႈတႅပ်းတတ်း ပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇၵေႃႈ တေသုတ်ႉၶၢႆႉယိုတ်ႈၵႂႃႇ ပဵၼ်ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 18 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉ။ ၼႂ်းဝၼ်းၼၼ်ႉ တေထတ်းထွင် လွင်ႈပႃႇတီႇၵၢဝ်ႈၵႆ၊ လွင်ႈတူတ်ႈတၢမ်ႇ ထၵ်းသိၼ် သျိၼ်ႊၼဝတ်းလႄႈ လွင်ႈတႃႇပိုတ်ႇပၢင်ၵုမ်သၽႃးၶိုၼ်း – ၶၢဝ်ႇထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-06-14T07:00:00

https://shannews.org/archives/53867

ယေးငိုၼ်းလုမ်ႈၾႃႉဝႃႈ မိူင်းမၢၼ်ႈပဵၼ်မိူင်း ၽၢၼ်ၵိၼ်းႁႅင်း ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 6 ပီ

ယေးငိုၼ်းလုမ်ႈၾႃႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႇ မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၵိၼ်းၽၢၼ်ၵိၼ်း ၶၢၼ်ၸႂ် ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၼမ်မႃး ၼႂ်း ၶၢဝ်းတၢင်း 6 ပီ သုၼ်ႇတူဝ်ၵေႃႈလီ သုၼ်ႇၸိုင်ႈမိူင်းၵေႃႈလီ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၵိၼ်းၸႂ်မႃးၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် လွင်ႈဢၼ် ၵူၼ်းမိူင်းယူႇလႆႈၵိၼ်လႆႈယူႇၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ဢၼ်ႁဵတ်းႁႃဝႆႉၵွၼ်ႇၼႃႈ 6 ပီ ၼၼ်ႉ ၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပတ်းပိုၼ်ႉ ၽၢၼ်ၵိၼ်းၶၢၼ်ၸႂ်ၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁၢႆႉၸႃႉ ပၢင်တိုၵ်းပဵၼ်တူဝ်ႈၸိုင်ႈမိူင်း ႁႅင်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ဢမ်ႇမီး။ လိုၼ်းသုတ်းသမ်ႉ ငိုၼ်းၽိူဝ်ႈငိုၼ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇမီးၵႃႈၶၼ်။ တင်ႈတႄႇ ပီ 2021 ၼၼ်ႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်း မႃးၵေႃႈ ၵၢၼ်မိူင်းလႄႈ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၶတ်းၸႂ်ယုၵ်ႉမုၼ်း ၵေႃႇသၢင်ႈမႃးၼၼ်ႉ လႆႈလူမ်ႉလႅဝ်လူႉပင်းသေ ပႃးဢဝ်ၵူၼ်းတင်း ၸိုင်ႈမိူင်း လူင်းႁူၺ်ႈလူင်းႁဵဝ်ၵႂႃႇတိၵ်းတိၵ်းၼႆ – ယေးငိုၼ်းလုမ်ႈၾႃႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – VOA

['ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']

2024-06-13T17:43:33

https://shannews.org/archives/53860

ၵူၼ်းမူႇၸေႊ ၺႃးၸူၼ်ၸွမ်းတၢင်းထႅင်ႈ သုမ်းၵႂႃႇရူတ်ႉၶိူင်ႈ လမ်းၼိုင်ႈ

ၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ 3 ၵေႃႉ ၸူၼ်ႁိမ်ဢဝ် ရူတ်ႉၶိူင်ႈၵူၼ်းမိူင်းၸွမ်းတၢင်းထႅင်ႈ တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ လႆႈၵႂႃႇရူတ်ႉၶိူင်ႈလမ်း ၼိုင်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 12/06/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် မွၵ်ႈ 7 မူင်းၶိုင်ႈ မီးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ 3 ၵေႃႉ ဢဝ်ၵွင်ႈပွတ်း ယိုဝ်းလွၵ်ႇငိုတ်ႈ ၸူၼ်ႁိမ်ဢဝ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇ တီႈပွၵ်ႉႁူဝ်မူၼ်ႇ ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၵွင်ႈ CCTV ထၢႆႇဝႆႉၼၼ်ႉ – “မီးၵူၼ်းႁၢႆႉ 3 ၵေႃႉ ပဵၼ်ၽူႈၸၢႆး ၶီႇၵႃးမႃးၸွမ်းၵၼ် လမ်းၼိုင်ႈသေ ႁေႃႈမႃးၵိုတ်း ႁႄႉၾၢႆႇၼႃႈ ရူတ်ႉၶိူင်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၽွင်းတိုၵ်ႉႁေႃႈမႃးၼၼ်ႉသေ ၵူၼ်းႁၢႆႉၼၼ်ႉ လူင်းၵႃးမႃး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ယိပ်းၵွင်ႈပွတ်း ယိုဝ်းလွၵ်ႇငိုတ်ႈ၊ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ ယိပ်းမိတ်ႈ တၢင်းယၢဝ်း တေမီးမွၵ်ႈ 1 သွၵ်ႇ ယိပ်းငႃလွၵ်ႇငိုတ်ႈလႄႈ ထႅင်ႈၵေႃႉ ၼိုင်ႈသမ်ႉ ဢဝ်တိၼ်ထိပ်ႇ ဢီးရူတ်ႉၶိူင်ႈလူမ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇသေၼၼ်ႉ – “ၵူၼ်းႁၢႆႉ 3 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ် ပေႃႉထုပ်ႉၸဝ်ႈၶွင်ရူတ်ႉၶိူင်ႈသေ ၸူၼ်ႁိမ်ဢဝ် ႁေႃႈရူတ်ႉၶိူင်ႈ လႅၼ်ႈပၢႆႈၵႂႃႇ။ မိူဝ်ႈၽွင်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၶွင်ရူတ်ႉၶိူင်ႈ ႁွင်ႉသႅၼ်ႇႁႂ်ႈၵူၼ်းႁိမ်းႁွမ်းၸွႆႈ”- ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းႁၢႆႉ 3 ၵေႃႉ ဢၼ်ၸူၼ်ဢဝ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းပၢႆႈၼၼ်ႉ တင်း 3 ၵေႃႉ သႂ်ႇၽႃႈတူမ်းသူပ်း၊ ၼုင်ႈသိူဝ်ႈၶႅၼ်ယၢဝ်း၊ ယဝ်ႉၵေႃႈ တိုဝ်းမူၵ်ႇႁူဝ်ၼႅပ်း သွင်ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 02/06/2024 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 5 မူင်းၶိုင်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးၵူၼ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ 3 ၵေႃႉ ယိပ်းၵွင်ႈၸေးမိုဝ်းသေ တီႉၺွပ်းၵုမ်းတူဝ် လုင်းၵျေႃႇၼၢႆႇ ဢႃယုမွၵ်ႈ 60 ပီ တီႈပွၵ်ႉၸၢၼ်း ဝဵင်းမူႇၸေႊ ဢဝ်ၵႂႃႇပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇသေ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 6 ယၢမ်းၵၢင်ႁူဝ်ၶမ်ႈ ၸင်ႇပွႆႇတူဝ်မႃးၶိုၼ်း ၼၼ်ႉတႄႉ လႆႈဢဝ်ငိုၼ်းၶႄႇ 1,500,000 ယႂၼ်ႊ ( တူၵ်းမႅၼ်ႈငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 877,500,000 ပျႃး) ၵႂႃႇလႅၵ်ႈဢဝ်တူဝ်ဢွၵ်ႇမႃး ၼႆယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']

2024-06-13T16:00:57

https://shannews.org/archives/53852

ႁၢၼ်ႉၵႅတ်းၶူၼ်ႁူဝ် ႁၢၼ်ႉၼိုင်ႈ တီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၺႃးၸူၼ် သုမ်းငိုၼ်းထႆး 2 သႅၼ်

ၶၢဝ်းတၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းလမ်ႇမၢၵ်ႈၵူၼ်းၸူးငၢႆႈၶဝ် ႁႃငိုၼ်းတၢင်းဢွမ်ႈတၢင်းလတ်းၼမ်လိူင်ႇမႃးလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉသိုဝ်ႈသႂ်သမ်ႉ လႆႈၶၢမ်ႇၸၢၵ်ႇ မၼ်းၶိူဝ်းယႂ်း တုၵ်ႉယဝ်ႉတုၵ်ႉထႅင်ႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ၼႆႉၵေႃႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းလႄႇႁႃလၵ်ႉၸူၼ်ပိူၼ်ႈ မီးၵူႈလိူၼ်။ ၼႂ်းဝူင်ႈၼႆႉၵေႃႈ မီးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ၶဝ်ႈၸူၼ်ႁၢၼ်ႉၵႅတ်းၶူၼ်ႁူဝ် တီႈၼႂ်းပွၵ်ႉမႄႈၶၢဝ်ၼၼ်ႉၵႂႃႇ သုမ်းငိုၼ်းထႆး ဢမ်ႇယွမ်း 2 သႅၼ်ဝၢတ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 10/06/2024 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈၼၼ်ႉ မီးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ၶဝ်ႈၸူၼ်ႁၢၼ်ႉၵႅတ်းၶူၼ်ႁူဝ် ႁၢၼ်ႉၼိုင်ႈ ဢၼ်ပိုတ်ႇဝႆႉၼႂ်းႁူင်းႁႅမ်းၵဝ်ႈၸၼ်ႉ တီႈပွၵ်ႉမႄႈၶၢဝ် ၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ဢွၵ်ႇလႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး ၼႆယဝ်ႉ။ ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်း 4-5 ၵေႃႉ ႁေႃႈၵႃးမႃးၵိုတ်းတၢင်းၼႃႈ ႁၢၼ်ႉၵႅတ်းၶူၼ်ႁူဝ်ၼၼ်ႉသေ ၶဝ်ႈႁၢၼ်ႉၵႂႃႇ ႁဵတ်းမိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းတေမႃးၵႅတ်းၶူၼ်ႁူဝ်။ ဝၢႆးၶဝ်ႈ ၵႂႃႇယူႇၼႂ်းႁွင်ႈၵႅတ်းၶူၼ်ႁူဝ်မူတ်း ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸူၵ်းဢဝ်ၶိူင်ႈမႆႉၶိူင်ႈမိုဝ်းၶဝ်ဢွၵ်ႇမႃး မိူၼ်ၼင်ႇ – ၶိူင်ႈသျွတ်ႉၾႆးၾႃႉ ၊ ၵွင်ႈပွတ်း ၊ ၶွၼ်ႉလဵၵ်းၶဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးငႃသႂ်ႇ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႅတ်း ၶူၼ်ႁူဝ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လွၵ်ႇငိုတ်ႈႁႂ်ႈဢဝ်ငိုၼ်းပၼ် ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၸႂ်ႈဢေႃႈ မီးၵူၼ်း 4-5 ၵေႃႉ ႁေႃႈၵႃးမႃးၵိုတ်းဝႆႉ တၢင်းၼႃႈသႅင်ႇသေ ၶဝ်ႈမိူဝ်းၼႂ်းသႅင်ႇၶဝ် ႁဵတ်းမိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းတေမႃးၵႅတ်းၶူၼ်ႁူဝ်ၼႆသေ ၸင်ႇၸူၼ်ၶဝ် ဝႃႈၼႆဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ပေႃႉထုပ်ႉ လွၵ်ႇငိုတ်ႈထိုင်တီႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈႁၢၼ်ႉၵႅတ်းၶူၼ်ႁူဝ်ၵူဝ်ႁႄသေ တဵၵ်းၸႂ်ႉဢဝ်ငိုၼ်းဢွၵ်ႇ ပၼ် ဢမ်ႇယွမ်း 2 သႅၼ် ငိုၼ်းထႆး။ ဝၢႆးၶဝ်လႆႈငိုၼ်း ယဝ်ႉၵေႃႈ ႁဵတ်းမိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းဢမ်ႇမီးပၼ်ႁႃသင်သေ ဢွၵ်ႇႁၢၼ်ႉၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ၶၢဝ်းတၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ လွင်ႈႁုၵ်ႉလွင်ႈႁၢႆႉၵေႃႈ မီးၵူႈဝၼ်း၊ ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈ ယူႇသႃႇၵတ်းယဵၼ်ႁိၼ်ႉၼွၼ်းသေပွၵ်ႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ၵူၼ်းၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ ၼမ်လိူင်ႇ မႃးၵူႈလိူၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၸုမ်းလႂ်ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းႁႄႉၵင်ႈပၼ်တႄႉတႄႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇဝႃႈ ၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း ပေႃးပဵၼ်ၵိဝ်ႇလဵၵ်ႉ သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်ၶၢတ်ႇၵူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇမႃးယဝ်ႉ။ တေႃႈၼင်ႇ ပႃးၾူၼ်း ၊ ပႃးဢႅပ်ႇငိုၼ်း ၵႂႃႇၵူၺ်းၵေႃႈ မီးၵူၼ်းလမ်း ၸၵ်ႉလမ်းႁိမ်ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ႁၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ်ယႅမ်ႉ ဢၼ်ယၢမ်ႈပိုတ်ႇႁူဝ်ၼႂ်ၸဝ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ႁတ်းပိုတ်ႇၸဝ်ႉယဝ်ႉ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၵႆႉမီးၵူၼ်းလၵ်ႉၵူၼ်းၸူၼ်ၶဝ် လၵ်ႉလွမ်ပႂ်ႉတူၺ်း တႃႇႁိမ်ၸူၼ်ငိုၼ်းၶမ်းယူႇတႃႇသေႇၼႆ ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ၵူၼ်းႁၢႆႉလူင် ၼမ်ပေႃးပဵၼ်တၢၼ်ႇၼႆႉၵေႃႈ ပလိၵ်ႈၶဝ် ဢမ်ႇသႂ်ႇၸႂ်တီႉၺွပ်းၵႃႈႁိုဝ်။ ဢမ်ႇႁၼ်တီႉလႆႈတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈသေပွၵ်ႈ။ တေႃႈၼင်ႇ ၼႂ်းလိူၼ်ၼႆႉၵူၺ်း လၢၼ်ႉၶဝ်ႈသွႆးတီႈၼိုင်ႈ မီးၵူၼ်းမႃးၸူၼ်။ ပေႃးပဵၼ်လၢၼ်ႉ ဢၼ်ပိုတ်ႇၸဝ်ႉၸဝ်ႉႁဵတ်းၼႆၵေႃႈ လႆႈၵူဝ်ဢေႃႈ။ ၵူၼ်းၸူၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တိုၼ်းပႂ်ႉလွမ်ၶဝ်ႈယူႇတႃႇသေႇယဝ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇဝႆႉသတိတႄႉ။ ပေႃးပဵၼ်ၼႂ်းသွႆး ၼႂ်းၵိဝ်ႇလပ်းသိင်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ် ဢမ်ႇမီးၽႂ်ႁတ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ မိူဝ်ႈလဵဝ်။ ပေႃးဢမ်ႇမီးသွင်သၢမ်ၵေႃႉ ဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ။ ပေႃးၶူၼ်တၢင်းလူင်တႄႉ ႁတ်းၵႂႃႇယူႇ။ ပေႃးပႃးၾူၼ်းဝႃႈ ဢႅပ်ႇငိုၼ်းဝႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ တိုၼ်းလႆႈမႆႈၸႂ်ယဝ်ႉ ၵူဝ်ၵူၼ်းႁၢႆႉလမ်းၸွမ်းလင်သေ ၸၵ်ႉၸူၼ်ဢဝ်”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီပၢႆၼႆႉ ၵူၼ်းတၢင်ႇတီႈသီႇလႅၼ် မႃးယူႇသဝ်းႁဵတ်း ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ တီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼမ်။ မၢင်ၸိူဝ်း ႁဵတ်းၵၢၼ် လွၵ်ႇၵိၼ်ငိုၼ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ။ ၵၢၼ်တေႃႇလွင်းလႄႈ သိုဝ်ႉၶၢႆယႃႈမဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ၸုမ်းလႂ် တီႉၺွပ်းဢဝ်လိူင်ႈပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ ႁႂ်ႈပဵၼ်တူဝ်ယၢင်ႇၵၢၼ်သင်ႇသွၼ်ၵၼ် လႆႈသေပွၵ်ႈ။ ၼႂ်းၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ – ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၵၢၼ်ၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉၵေႃႈ မီးလွင်ႈၵိၼ်သူးၵိၼ်လၢပ်ႈလႄႈ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမီးသင်။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 22/05/2024 ယၢမ်းၶမ်ႈ 7 မူင်းပၢႆ ၸၢႆးသၢမ်သိူဝ် ဢႃယု 40 ပၢႆ ၺႃးယိုဝ်း တီႈၾၢႆႇလင် လုမ်း ၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉႁွင်ႈလိုၵ်ႉ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း တၢႆထင်တီႈ ၸုမ်းၵူၼ်းယိုဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽႂ်ၼႆ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇလႆႈ ႁူႉ ၶီႇၵႃးဝီႊၵူဝ်ႊ Vigo လမ်းၼိုင်ႈသေ မႃးယိုဝ်းသႂ်ႇယဝ်ႉႁေႃႈပၢႆႈ ဝႃႈၼႆ။

['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']

2024-06-15T08:57:00

https://shannews.org/archives/53849

ထႆးတၵ်ႉ “မၢၼ်ႈ” တၵ်းတႅၵ်ႇ ၼႂ်းပီၼႆႉ

ၻွၵ်ႉတိူဝ်ႊ ဢထ်ႉ တၵ်ႉဝႃႈ ပေႃးမျႃႉဝၻီႇတႅၵ်ႇ ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးလႅၼ်လိၼ်ထႆး-မၢၼ်ႈ ၼႂ်းပီၼႆႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၼၵ်းၼႃ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇသိၼ်ၵႃႉသူင်ႇဢွၵ်ႇလႄႈၼမ်းၶဝ်ႈသေႁၢႆလူႉ(သုမ်း) 1 ပီ သႅၼ်လၢၼ်ႉ ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႆႈႁပ်ႉပိုတ်းယိုဝ်းသိုၵ်းၼၵ်းၼႃ ဢိၵ်ႇတင်းပၼ်ႁႃၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး 4 ၾၢႆႇ လႄႈ တေႃႇၼႃႈပၢင်တိုၵ်း 4 ၸၢဝ်းၶိူဝ်း။ ယၢမ်းၼႆႉၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သုမ်းပိုၼ်ႉတီႈ 60 – 70% တူဝ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈ တုမ်မၢၼ်ႈ ပၼ်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ယဝ်ႉလႄႈယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ပၢႆးၼႂ်းပီၼႆႉသဵင်ႈ “မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ” မီး တၢင်းလိူၵ်ႈ သွင်တၢင်းၵူၺ်း၊ ဢမ်ႇပၢႆႈၼီဢွၵ်ႇမိူင်း ၵေႃႈ ယွမ်ႉၵၢၼ်ႉ။ ငဝ်းလၢႆးလႅၼ်လိၼ်ထႆး – မၢၼ်ႈ ၼဵတ်းၽၢၼ်ႈသဵၼ်ႈလုပ်ႇသၼ်လင် မိူင်းမျႃႉဝၻီႇ ဢၼ်ယၢမ်ႈယူႇတႂ်ႈၵုမ်းၵမ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇသိုၵ်းယၢင်း KNU ႁူမ်ႈၵၼ်တင်းၸုမ်း KNDF လႄႈ PDF ၶဝ်ႈပိုတ်းယိုဝ်းႁုပ်ႈယိုတ်း ဢဝ်တီႈတင်ႈပၵ်းသိုၵ်း တပ်ႉမၢၼ်ႈ ဢၼ်တေႃႇၼႃႈတၢင်းဢွၵ်ႇတိတ်းၸပ်းလႅၼ်လိၼ်မိူင်းတႆးလႄႈၾၢႆႇတေႃႇ ၼႃႈတၢင်းႁွင်ႇ ဢၼ်တိတ်းၸပ်းတင်းလႅၼ်လိၼ်ယၢင်းလႅင်ၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႆႈပၢႆႈၼီၽႆးသိုၵ်းသိူဝ် ၶဝ်ႈၼႂ်းလႅၼ်လိၼ်မိူင်းထႆး။ တေႃႈၼင်ႇၼၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈထုၵ်ႇၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းဝုၵ်းၶဝ်ႈတႅၼ်ႇမင် ႁဵတ်းႁႂ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႆႈၽူင်ႉပၢႆႈၼီတၢႆ ထွႆႁူၼ်ဢွၵ်ႇပိုၼ်ႉတီႈသေပွႆႇပႅတ်ႈတီႈတင်ႈပၵ်းတပ်ႉ ႁူမ်ႈတင်းမီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ယွမ်းၵၢၼ်ႉၶဝ်ႈၼွမ်းၸူးၽၢႆႇလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလၢႆၾၢႆႇလၢမ်းၼၢႆဝႃႈငဝ်းလၢႆးၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၼပ်ႉဢဝ်ၼႆႉၵႂႃႇတၵ်းတေဢမ်ႇမိူၼ်ၵဝ်ႇ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈဝႃႈ ဝၢႆးသေၼႆႉတေၵိူတ်ႇသင်ထႅင်ႈၸိူင်ႉႁိုဝ်လႄႈတေတုမ်ႉယွၼ်ႈတေႃႇၸိုင်ႈမိူင်းၸိူင်ႉႁိုဝ် တၵ်း တေလႆႈထွမ်ႇၵႂၢမ်းႁၼ်ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ်လၢႆႇၾၢႆႇ။ ၻွၵ်ႉတိူဝ်ႊ ဢထ်ႇ ၽိသၢလ်ဝႃႊၼိၶျ်း ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇဝူင်ႈၵၢင်ၸိုင်ႈမိူင်း ယင်းလၢတ်ႈဝႃႈ တၵ်းတေ လႆႈတိတ်းတၢမ်းပၵ်းတႃတူၺ်းၸွမ်းငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းမၢၼ်ႈၶိုတ်းၶိုတ်းၸမ်ၸမ်လႄႈထတ်းထွင်ဝႃႈ ၸုတ်း ၼိုင်ႈဢၼ်တေတုမ်ႉယွၼ်ႈတေႃႇမိူင်းထႆးၼႄႉၼွၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉၶဝ် ယိုတ်းလႆႈ မိူင်းမျႃႉဝၻီႇလီငၢမ်းယဝ်ႉ တၵ်းမီးလွင်ႈတုမ်ႉယွၼ်ႈတေႃႇမိူင်းထႆး တဵမ်ႁူဝ် 100 %။ ၵွပ်ႈဝႃႈ လၢၼ်ႇလႅၼ် လိၼ်မျႃႉဝၻီႇ – မႄႈသွတ်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်လၢၼ်ႇလမ်ႇလွင်ႈၶိုၵ်ႉၶၢႆးတေႃႇမိူင်းမၢၼ်ႈ-မိူင်းထႆး။ လူၺ်ႈပိူင်ၶိုၵ်ႉလူင်မၼ်း ဢႃးႁၢရ်ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ သတ်းၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ ဢၼ်ထႆးၼမ်းၶဝ်ႈမႃးတၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၵႃႈၶၼ်မၼ်းတၵ်းတေသုင်ၶိုၼ်ႈသွင်တူပ်ႉၼႄႉၼွၼ်း ဢိၵ်ႇတင်းဢၼ်ထႆးၼမ်းၶဝ်ႈဢႃးႁၢရ်ပၢင်ႇလၢႆႇၼႂ်း သွင် မိူင်း မိူင်းမၢၼ်ႈ ၾၢႆႇတၢင်းမိူင်းယၢင်းလႄႈမိူင်းမွၼ်း မေႃႇရမျႅင်ႇၼၼ်ႉ ၼႄႉၼွၼ်းဝႃႈ တၵ်းၽၢၼ်ႇလၢၼ်ႇ မျႃႉဝၻီႇ – မႄႈသွတ်ႇ ၽွင်းယၢမ်းလဵဝ်ၵၼ် တင်းၵုၼ်ႇသိၼ်ၵႃႉၼႂ်းမိူင်းထႆးဢၼ်သူင်ႇၶဝ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇဢႃးႁၢရ် ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉတင်းၵုၼ်ႇသိၼ်ၵႃႉၸႂ်ႉတိုဝ်းလႄႈ ၶိူင်ႈၶူဝ်းၶွင်ၵေႃႇသၢင်ႈ ၼမ်ႉမၼ်း ၽၢၼ်ႇ ဢွၵ်ႇတၢင်းသဵၼ်ႈတၢင်းမျႃႉဝၻီႇ တၵ်းတုမ်ႉယွၼ်ႈၼင်ႇၵၼ်။ မိူဝ်ႈတၢင်းမျႃႉဝၻီႇထုၵ်ႇပိတ်းႁပ်းတၢင်းတၼ် သင်ဝႃႈသူင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇ သိၼ်ၵႃႉၶွင်ထႆးဢမ်ႇၸၢင်ႈၶဝ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ၵေႃႈ မၢၼ်ႈတေၵႂႃႇသင်ႇသိုဝ်ႉၵုၼ်ႇၶူဝ်းသိၼ်ၵႃႉၶွင်ၶႄႇ။ ဝၢႆးသေၼႆႉ ၵုၼ်ႇသိၼ်ၵႃႉ တေသူင်ႇဢွၵ်ႇလႄႈၼမ်း ၶဝ်ႈ ဝူင်ႈၵၢင်ထႆး – မၢၼ်ႈ တၵ်းတေၵႂႃႇၸႂ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်းတင်းလၢၼ်ႇရၼွင်း – ၵေႃႇသွင် ၶွင်မၢၼ်ႈ တင်းလၢၼ်ႇ သိင်ၶွၼ် ၸႄႈတွၼ်ႈပရႃႊၸူပ်ႇၶီႊရီႊၶၼ် – မရိတ်ႉ ၾင်ႇမၢၼ်ႈ လႄႈတၢင်းလၢၼ်ႇၽရႃႉၸဝ်ႈသၢမ်ဢူင်း (ၽရႃးတူင်းသူႇ) ၸႄႈတွၼ်ႈၵၢၼ်ႊၸၼၿုရီႊ တွၼ်ႈတႂ်ႈၶွင်မိူင်းယၢင်း။ ၵွႆးၵႃႈတၢင်းသဵၼ်ႈၼႆႉၵၢၼ် တေႃႉသူင်ႇမီးလွင်ႈယၢပ်ႇယဵၼ်းၶိၼ်ၸႂ် ၵွပ်ႈဝႃႈသဵၼ်ႈတၢင်းဢမ်ႇပေႃးလီၶႅမ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉတၢင်းၾၢႆႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၼၼ်ႉ တေမီးၽူႈပၢႆႈၼီၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈမႃးမိူင်းထႆးၽၢၼ်ႇ တၢင်းမျႃႉဝၻီႇ – မႄႈသွတ်ႇ ၼမ်တိူဝ်းၶိုၼ်ႈ လူၺ်းၵူၼ်းမိူင်းယၢင်း မီး 1. လၢၼ်ႉႁူဝ်ၵူၼ်း သူၼ်ႇမိူင်းမွၼ်း မီးႁူဝ်ၵူၼ်း 1.6 လၢၼ်ႉၵေႃႉ တင်းသွင်မိူင်းႁူမ်ႈၵၼ် 3 လၢၼ်ႉၵေႃႉပၢႆလႄႈၵူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉတေၸၢင်းပၢႆႈၶဝ်ႈမႃး ၼႂ်းထႆး လႅပ်ႈတေၼပ်ႉပဵၼ်လၢႆသႅၼ်ၵေႃႉယူႇ ပုၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းထႆးၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးယူႇၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉ ယင်းပႆႇၸမ်ပဵၼ်ၼႅတ်ႈပွၵ်ႈမိူင်းထႆး ၵွပ်ႈဝႃႈ ၵမ်ႈၼမ်တေယူႇတီႈတႃႈၵုင်ႈလႄႈဝဵင်းလိူဝ်ႇ ယင်းပႆႇမီး လွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉသင်ယၢမ်းၼႆႉၵဵဝ်ႇၵပ်းပၢင်တိုၵ်း။ “လူၺ်ႈလွင်ႈဢၼ်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ် ယိုတ်းမိူင်းလႆႈလၢႆလၢႆမိူင်းၼၼ်ႉ မီးမႃးလၢႆပွၵ်ႈလၢႆၵမ်းယဝ်ႉ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ဢမ်ႇလႆႈတုမ်ႉယွၼ်ႈထိုင်ထႆး မိူၼ်ၵၢၼ်ယိုတ်းမိူင်းမျႃႉဝၻီႇၵမ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉ တေႃႇၵၢၼ်သူင်ႇဢွၵ်ႇၶွင်ထႆးၵမ်းသိုဝ်ႈ ၵွပ်ႈဝႃႈမိူင်းမျႃႉဝၻီႇပဵၼ်မိူင်းၼႃႈလၢၼ်ႇၵၢၼ်ၵႃႉ ၵၢၼ်သူင်ႇဢွၵ်ႇၵမ်း သိုဝ်ႈၼိူဝ်သဵၼ်ႈၶွပ်ႇလႅၼ်လိၼ်ၶွင်ထႆး – မၢၼ်ႈ 90% ပဵၼ်ၵၢၼ်ၵႃႉတၢင်းလႅၼ်လိၼ် ၼႂ်း 80% ပဵၼ်ၵၢၼ်ၵႃႉ ၽၢၼ်ႇလၢၼ်ႇ လႅၼ်လိၼ်မႄႈသွတ်ႇ – မျႃႉဝၻီႇ။ ဢၼ်ထႆးသူင်ႇဢွၵ်ႇသိၼ်ႇၵႃႉၵုၼ်ႇၶူဝ်းၶွင်တၢင်းမျႃႉဝၻီႇပီပီၼိုင်ႈ မီးၵႃႈၶၼ်ထိုင် 7 မိုၼ်ႇလၢၼ်ႉလႄႈ ၼမ်း ၶဝ်ႈထႆး ဢၼ်ပဵၼ်သိၼ်ၵႃႉၵုၼ်ႇၶူဝ်းၶွင်မိူင်းမၢၼ်ႈ 3 မိုၼ်ႇလၢၼ်ႉၿၢထ်ႇ ႁူမ်ႈသိၼ်ၵႃႉသူင်ႇဢွၵ်ႇလႄႈၼမ်းၶဝ်ႈ ပီပီၼိုင်ႈ ပဵၼ်သႅၼ်လၢၼ်ႉၿၢထ်ႇ။ လူၺ်ႈၵၢၼ်ၶၢတ်ႈလၢမ်းလႄႈဝူင်ႇဝွၵ်ႇၸီႉၼႄၽူလ်ၽွၼ်းလႆႈၽွၼ်းသေ(သုမ်း)ၼိူဝ်ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆတေႃႇမိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉမိူဝ်ႈမီးပၼ်ႁႃ ၵၢၼ်ၵိူတ်ႇပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် လၵ်းလၵ်းမၼ်းထႆးပဵၼ်လွင်ႈမႆႈၸႂ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းၼမ်ႉ တွၼ်းၽွၼ်းလႆႈ ပဵၼ်ပိူင်လူင်မၼ်း။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈသူၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ႁိုဝ် လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းပၢႆႈၼီၽေးၼၼ်ႉ ထတ်းလူင်းမႃၢးပဵၼ်တီႈသွင် ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈယွၼ်ႉဝႃႈ ၸွမ်းၶွပ်ႇလႅၼ်လိၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၾၢႆႇသိုၵ်းၸိုင်ႈမိူင်းတေႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းၵုမ်းၵမ်လႄႈ မီးလွင်ႈႁူႉၸၵ်းမိုတ်ႈၵိုဝ်းၸမ်ၸႂ်ၶွင်သိုၵ်းသွင်ၸိုင်ႈမိူင်းယူႇယဝ်ႉလႄႈမီးလွင်ႈ ၵိူဝ်းလီ တေႃႇၵၼ် ပိၼ်ႇပႆႇၸွႆႈထႅမ်လႅၵ်ႈလၢႆႈႁူမ်ႈမိုဝ်းလူၺ်ႈၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ၵပ်းသၢၼ်ၵၢၼ်လႅၼ်လိၼ်ၵၼ်သွင်ၾၢႆႇမႃး ယၢဝ်းၼၢၼ်းႁိုင်ၼၢၼ်း။ ႁူမ်ႈဝႃႈၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၶဝ်ဢၼ်ပၵ်းယူႇသဝ်းၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ၸွႆႈထႅမ်ပိုင်ႈဢိင် ၵၼ်လႄႈၵၼ် ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈပုၼ်ႈတႃႇၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်ၸွႆႈပဵၼ်ႁူပဵၼ်တႃပၵ်းပႂ်ႉလူလွမ်တူၺ်းပၼ်လွင်ႈငမ်း ယဵၼ်ၸွမ်းၶႅပ်ႇလႅၼ်လိၼ်လႄႈ ပဵၼ်ႁူဝ်ႉၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈ ပၼ်ၽႆးသိုၵ်းၶွမ်းမိဝ်ႊၼိသ်ႉ ၽွင်းၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိသ်ႉ ႁိူင်းယၢမ်းၼၼ်ႉၵေႃႈႁင်းမၼ်း ဢိၵ်ႇတင်းမီးလွင်ႈလႅၵ်ႈပိၼ်ႇၶၢဝ်ႇငၢဝ်းၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင် ၽူႈဢမ်ႇႁၼ်လီတေႃႇ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း ၽူႈႁဵတ်းၽိတ်းၵူတ်းမၢႆဝၢၼ်ႈမိူင်းလႄႈ ၵူၼ်းၵႃႉၵုၼ်ႇသိၼ်ၵႃႉၶူဝ်းၶွင်ၽိတ်းၵူတ်းမၢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈႁင်းမၼ်း။ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီမၼ်းၵေႃႈပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်လႆႈၸႂ်ယႂ်ႇပိုင်ႈဢိင်ၵၼ် မီးတင်းၽွၼ်းလီလႄႈၽွၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႈ တေႃႇလၢႆးႁဵတ်းလၢႆးသၢင်ႈၶွင်လၵ်းၵၢၼ်ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်ၽွင်းယူႇ။ ၵွပ်ႈလႆႈၵဵင်ၸႂ်ပႃး မိူဝ်ႈမီးပၢင်တိုၵ်းၵိူတ်ႇ ၶိုၼ်ႈၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် လွင်ႈၵူၼ်းပၢႆႈၽႄးၵေႃႈလီ လွင်ႈၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီၾၢႆႇလႂ်ၾၢႆႇၼိုင်ႈ ႁူမ်ႈတင်း ၵၢၼ်တမ်းဝၢင်းလၵ်းၼမ်း ဢၼ်ၸၢင်ႈတိူဝ်ႉသၢင်ႈတေႃႇၵၼ်မၢင်ပွၵ်ႈမၢင်လႂ်။ မွၼ်းၶိူဝ်း (*** ပွင်ႈၵႂၢမ်းႁူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉ ၼမ်ႉၵႂၢမ်းလႄႈ တၢင်းႁၼ်ထိုင်သုၼ်ႇတူဝ် ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ၸဝ်ႈပၢႆၵမ် ၵူၺ်းၶႃႈဢေႃႈ။)

['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-06-13T14:15:36

https://shannews.org/archives/53844

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယွၼ်းငိုၼ်းၸဝ်ႈၵႃးၵႂႃႇမႃး ႁၢဝ်ႈႁႅင်း တီႈမိူင်းယႆ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း တင်ႈလၢၼ်ႇပႂ်ႉၸွမ်းတၢင်းသေ တဵၵ်းယွၼ်းငိုၼ်း ၸဝ်ႈရူတ်ႉၵႃး ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃး ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် မိူင်းယႆ – ၵေးသီး ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၵႃးၼိုင်ႈလမ်းလႂ် လႆႈပၼ်ၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇပျႃး။ တႄႇဢဝ် ႁၢင်လိူၼ်မေႊ 2024 ၼႆႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း တင်ႈလၢၼ်ႇ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် တီႈ တၢင်းၽႄ မိူင်းယႆ – မိူင်းႁႃႉ – ၵေးသီး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ ၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇသေ ၵူတ်ႇထတ်းၸႅတ်ႈထၢမ် ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး တဵၵ်းယွၼ်းငိုၼ်းပႃးထႅင်ႈ ၵႃး 1 လမ်း လႆႈပၼ်ဢမ်ႇယွမ်းမိုၼ်ႇ ရူတ်ႉၶိူင်ႈသမ်ႉ ဢမ်ႇယွမ်း 1,000 ပျႃး ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းယႆ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈဢေႃႈ ၶဝ်ပႂ်ႉၸွမ်းတၢင်းသေ ၵူတ်ႇထတ်း တဵၵ်း ယွၼ်းငိုၼ်းၸဝ်ႈၵႃးၵႂႃႇမႃး ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႆႉ ၵႃးၼိုင်ႈလမ်း ၶဝ်ယွၼ်းၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇမၼ်းၵမ်းလဵဝ်ၶႃႈ။ လမ်းလႄႈလမ်း ၶဝ်ယွၼ်းငိုၼ်း ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ်ၶႃႈ။ ရူတ်ႉၶိူင်ႈၵေႃႈ ယွၼ်းဢေႃႈ ၼိုင်ႈလမ်းလႂ် ၼပ်ႉႁူဝ် ႁဵင်ပျႃးၶႃႈ။ ရူတ်ႉၵႃး ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇဝႆႉ ဢဝ်မူတ်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းႁႃႉ မႃးသိုဝ်ႉၶူဝ်း ၵုၼ်ႇ တီႈဝဵင်းသေ ပွၵ်ႈမိူဝ်းၵေႃႈ လႆႈသႂ်ႇပၼ်။ ၵႂႃႇၵေႃႈပၼ် မႃးၵေႃႈပၼ် ၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၸႂ်တႄႉ ဢေႃႈ ဢၼ်ၶဝ်ယွၼ်းငိုၼ်းၵူတ်ႇထတ်းၸိူင်ႉၼႆ”- ဝႃႈၼႆ။ တီႈဝဵင်းမိူင်းယႆၼႆႉ တေမီးတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၵ်းသဝ်းဝႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – တပ်ႉၶမယ 325 ၊ ၶလယ 67 လႄႈ တပ်ႉၵွင်ႈလူင် (22) တီႈဝၢၼ်ႈၽႅတ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ “တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၶႃႈယဝ်ႉ ဢၼ်ပႂ်ႉၵူတ်ႉထတ်းယွၼ်းငိုၼ်းၸဝ်ႈၵႃး ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႆႉ ၶဝ်တေထၢမ်ၵႂႃႇလႂ်မႃး၊ တေၵႂႃႇတီႈလႂ်။ ဢၼ်ၶဝ်မႃးပႂ်ႉသေ ၵူတ်ႇထတ်းယွၼ်းငိုၼ်း ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ မီး မႃးၶၢဝ်းတၢင်း ၽၢၵ်ႇလိူၼ်ယဝ်ႉ။ ၵူႈပွၵ်ႈဢမ်ႇမီးၶႃႈ။ ႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ တုၵ်းယွၼ်းၶဝ်ၶၢႆႉဢေႃႈ ဢမ်ႇၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈပူတ်းပႅတ်ႈၶႃႈဢေႃႈ လွင်ႈၶဝ်ပႂ်ႉၵူတ်ႇထတ်းယွၼ်းငိုၼ်း ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ”- ၵူၼ်းမိူင်းယႆ သိုပ်ႇ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ လိူဝ်သေ တီႈတၢင်းၽႄၼႆႉယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈႁူဝ်ၶူဝ်ၼမ်ႉႁႃႉ ဝဵင်းမိူင်းယႆသေ ၵႂႃႇတၢင်းမိူင်းၵၢဝ် – တၢင်ႉယၢၼ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပႂ်ႉၵူတ်ႇထတ်းယွၼ်းငိုၼ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်းမိူၼ်ၵၼ် ဝႃႈၼႆ။ တီႈဝဵင်းမိူင်းယႆၼႆႉ လိူဝ်သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ တပ်ႉသိုၵ်းတႆး SSPP လႄႈ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ မိူင်းႁႃႉ ဢၼ်ပဵၼ် ၸဝ်ႈသိုၵ်း လၢဝ်းမႃး (ႁွင်ႉ) ပူဝ်ႇလၢဝ်းမႃး ဢွၼ်ႁူဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တူင်ႉၼိုင်ဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-06-13T12:01:31

https://shannews.org/archives/53836

ၵူၼ်းမိူင်းၶၢင် တိူဝ်ႉၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ ထိုင်တိၼ်ပုတ်းထႅင်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ

မၢၵ်ႇလူင် တူၵ်းသႂ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႇပၼီႇ (ကမ္ဘနီ) ၸႄႈမိူင်းၶၢင် ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း 3 ၵေႃႉ ၼႂ်း ၼၼ်ႉ ၽူႈယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ထိုင်တိၼ်ပုတ်း ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 11/06/2024 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 6 မူင်းၶိုင်ႈ မၢၵ်ႇလူင် လုၵ်ႈၼိုင်ႈ မႃးတူၵ်းသႂ်ႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႇပၼီႇ ၸႄႈဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ ၸႄႈမိူင်းၶၢင် ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း 3 ၵေႃႉ ယဝ်ႉၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 300 လႆႈငိူင်ႉပၢႆႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မၢၵ်ႇလူင် ဢၼ်ယိုဝ်းမႃးၼၼ်ႉ ပဵၼ်မၢၵ်ႇၸုမ်းလႂ်ယိုဝ်းမႃးတႄႉ ဢမ်ႇႁူႉၶႃႈ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 3 ၵေႃႉဢေႃႈ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၼၢင်းယိင်း 1 ၵေႃႉလႄႈ ၸၢႆး 2 ၵေႃႉ။ ၼၢင်းယိင်းၼၼ်ႉတႄႉ ထိုင်တီႈတိၼ်ပုတ်းၶႃႈဢေႃႈ။ ဢၼ်လူႉတၢႆတႄႉ ဢမ်ႇလႆႈငိၼ်းဝႃႈႁိုဝ်ၶႃႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ လႆႈသူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉတီႈ ႁူင်းယႃလူင်မၢၼ်ႈမေႃႇယဝ်ႉၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ တီႈၶႃၵူၼ်းမိူင်း ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 12 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵမ်ႇပၼီႇ ႁူဝ်ၵူၼ်းမွၵ်ႈ 300 ဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမႃးသွၼ်ႈဝႆႉ တီႈဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ။ ယၢမ်းလဵဝ် ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉ လွင်ႈၵိၼ်ယႅမ်ႉလႄႈ ၽႃႈႁူမ်ႇၶူဝ်းၼွၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၽွင်းပၢႆႈဢွၵ်ႇမႃးၼႆႉ ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈသင်မႃး ဝႃႈၼႆ။ “လွင်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ပၢႆႈဢွၵ်ႇမႃးၼႆႉ ၵူဝ်တိူဝ်ႉၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၵူဝ်ပၢင်တိုၵ်း လၢမ်းမႃး ထိုင်ႁိမ်းႁွမ်းဝၢၼ်ႈသေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 300 ၸင်ႇလႆႈပၢႆႈဢွၵ်ႇမႃးသွၼ်ႈဝႆႉတီႈဝတ်ႉယူဝ်းၵျီးယႂႃႇမ ဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇၼႆႉၶႃႈဢေႃႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝတ်ႉၵမ်ႇပၼီႇ ဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝတ်ႉယူဝ်းၵျီးယႂႃႇမ ဢၼ်လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ၼၼ်ႉသမ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၽႃႈၵၢင်ယုင်း၊ သၢတ်ႇလႄႈ ၽႃႈသိူဝ်ႇ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈ ယွၼ်ႉဝႃႈ မိူဝ်ႈၽွင်းပၢႆႈမႃးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈ ၶူဝ်းၼုင်ႈဝႂ်၊ ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉမႃးၸွမ်း ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ႁူဝ်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် 2024 ၼႆႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်းၶၢင် KIA ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈမၢၼ်ႈမေႃႇလႄႈ မျိတ်ႉၵျီးၼႃး (ၸေႈၼႃး) ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် သဵင်ၵွင်ႈပႆႇယဵၼ် ၵမ်ႈၼမ် ပၢင်တိုၵ်း ပဵၼ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈတႆးလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၵႂႃႇသွၼ်ႈၸွမ်း လႅၼ်လိၼ်ၶၢင် – ၶႄႇ တီႈဝဵင်းလွႆ ၸေႊ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၼႂ်းဝဵင်းမၢၼ်ႈမေႃႇ၊ မျိတ်ႉၵျီးၼႃးလႄႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁူဝ်ၵူၼ်းၼပ်ႉႁဵင် ၼႆယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းၼႆႉသေ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10-11 ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ဝၼ်းထပ်းၵၼ်မႃးၼႆႉ မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်း လူႉတၢႆ 2 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း ဢမ်ႇယွမ်း 7 ၵေႃႉယဝ်ႉ တီႈဝဵင်းမႂ်ႇ ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-06-13T09:00:00

https://shannews.org/archives/53832

NUG ဝႃႈ တေတႄႇၽႅၼ်ၵၢၼ်ထူဝ်းသိုၵ်း တီႈထုင်ႉပဵင်း ပွတ်းၵၢင်မိူင်းမၢၼ်ႈ

ၼႂ်းၸႄႈမိူင်းၶၢင်၊ မိူင်းၶျၢင်းလႄႈ မိူင်းရၶႅင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း လေႃႇတိုၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းသေ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝဵင်းလႄႈ ၼႃႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်းၼမ်။ မိူၼ်ၼႆ ၼႂ်းတိူင်းမၵူၺ်းလႄႈ ၸႄႈၵႅင်း ပိုၼ်ႉတီႈထုင်ႉပဵင်း ပွတ်းၵၢင်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေတႄႇၽႅၼ်ၵၢၼ်ထူဝ်းသိုၵ်းတေႃႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းယဝ်ႉၼႆ – ဢူးယီႇမုၼ်ႇ ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ NUG သူင်ႇလိၵ်ႈ ပၢင်ယုၵ်ႉယွင်ႈ ပွႆးလူင်းပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း PDF မၵူၺ်း ၼႂ်းၵၢင်လိူၼ်မေႊပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႆႉ ယိုတ်းလႆႈၼႃႈတီႈဝႆႉတင်းၼမ်ယဝ်ႉလႄႈ တေလႆႈထူဝ်းသိုၵ်း ဢၼ်ပဵၼ်တပ်ႉပၢင်သဝ်းၵႅၼ်ႇၶႅင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပွတ်းၵၢင်မိူင်းမၢၼ်ႈယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၶွတ်ႇၽွတ်ႈ၊ ၸၼ်ၽႅၼ်ၵၢၼ်သေ တေႁူမ်ႈႁွမ်းၸွမ်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ထူဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇၼႆ – ဢူးမွင်ႇမွင်ႇသူၺ်ႇ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄ NUG ၵေႃႈ လၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းယႂ်ႇ ၼႂ်းထုင်ႉပွတ်းၵၢင်မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်၊ ၶိူင်ႈၵွင်ႈယႂ်ႇ လၢမ်းယိုဝ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၸႂ်ႉလွၵ်းလၢႆးႁုၵ်ႉႁၢႆႉမိူၵ်ႈမႂ်ႈသေ တီႉၺွပ်းၶႃႈတၢႆ ၵူၼ်းမိူင်း ပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၸုမ်းထႅင်ႈ။ ၼႂ်းႁူဝ်ပီ 2024 ၼႆႉ ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ၼႃႈတီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈထုင်ႉပဵင်းလၢႆလၢႆတီႈသေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၸႂ်ႉပႃးၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ လႆႈပွႆႇၼႃႈတီႈထွႆဢွၵ်ႇ ၶိုၼ်းၵေႃႈမီး။ တႃႇတေထူဝ်းသိုၵ်း တီႈထုင်ႉပဵင်း မိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ႁႅင်းၵူၼ်းလႄႈ ထၢတ်ႈၸႂ် မီးတဵမ်ဝႆႉယူႇသေတႃႉ ႁႅင်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈလႄႈ မီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉၼႆ ၽွင်းလူင် ဢူးယီႇမုၼ်ႇ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – RFA

['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-06-14T08:32:00

https://shannews.org/archives/53776

သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းၼႆ့ ၶႅၵ်ႇ တွင်ႈတဵဝ်း ပူးၵမ်ႇ (ပုဂံ) မိူင်းမၢၼ်ႈ တင်း Angkor Wat (ဢင်ႊၵေႃႊဝတ်ႉ) မိူင်းၵမ်ႊပူႊၶျႃႊ ပႅၵ်ႈပိူင်ႈၵၼ် ၵႃႈႁိုဝ် ?

ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၼႆ့ ၸိုင်ႈမိူင်းလၢႆလၢႆမိူင်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ဢွၼ်ၵၼ် ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပၼ်ၾၢင့် ႁႄ့ႁၢမ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ဝႃႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ပဵၼ်မိူင်း ဢၼ်မီး ၽေးၶဵၼ်လႄႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီ ၵႂႃႇလႄႇ တွင်ႈတဵဝ်ႈ – ဝႃႈၼႆဝႆ့ ။ ၶႅၵ်ႇတွင်ႈတဵဝ်းတီႈဢင်ႊၵေႃႊဝတ်ႉ မိူင်းၵမ်ႊပေႃႊတီႊယႃႊ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၼႆ့ ယွၼ့်မီးပၼ်ႁႃ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၊ ဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈၼိမ်သဝ်း လႄႈ ယူႇ တီႈ မိူင်းဢမေႇရိႊၵၼ်ႊ လႆႈမၵ်းမၼ်ႈဝႆ့ ပဵၼ်မိူင်း ဢၼ်မီးၽေး ယူႇဝႆ့ၼႂ်းၸၼ့် သီလႅင် ထီ့(4) ပဵၼ် မိူင်း ဢၼ်ဢမ်ႇလီၵႂႃႇဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်းၼႆသေ ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ် January ပီ 2024 ၼၼ့် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်း ဢမေႇရိႊၵၼ်ႊ လႆႈဢွၵ်ႇလိၵ်ႈ ပၼ်ၾၢင့် ႁႄ့ႁၢမ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမေႇရိႊၵၼ်း ထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ – ဝႃႈၼႆ ။ ပေႃးတူၺ်းၶိုၼ်းၸိုင် တေလႆႈႁၼ်ဝႃႈ ၽွင်း တၢင်းပဵၼ် covid-19 ယဵၼ်ႁၢႆၵႂႃႇယဝ့်ၼၼ့် လၢႆလၢႆၸိုင်ႈမိူင်း ဢွၼ်ၵၼ် ၶတ်းၸႂ်သႂ်ႇႁႅင်း တႃႇတေၶိုၼ်းပူၵ်းပွင် ၵၢၼ်ငၢၼ်းဢႅဝ်ႇလႄႇ တွင်ႈတဵဝ်း တီႈၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်း ၽႂ်မၼ်းယူႇ ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈ တုမ်မၢၼ်ႈ တႄ့ ယွၼ့်ၽွၼ်းတုမ်ႉယွၼ်ႈ ၵၢၼ်ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပၢင်တိုၵ်း ၸွတ်ႇၽႄႈတူဝ်ႈ မိူင်းပတ်းပိုၼ့် ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသေ ၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းမႃး ဢႅဝ်ႇလႄႇ တွင်ႈတဵဝ်းၵေႃႈ ထိုင်တီႈပေႃး ဢမ်ႇၶႂ်ႈမီး ။ ၸဝ်ႈၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ဢႅဝ်ႇလႄႇ တွင်ႈတဵဝ်း ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ၶဝ်ၵမ်ႈၼမ်ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်တွပ်ႇလၢတ်ႈ ဝႆ့တီႈ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BBC ဝႃႈ – ၵၢၼ်ငၢၼ်း ဢႅဝ်ႇလႄႇ တွင်ႈတဵဝ်း ၼႂ်းမိူင်း ႁူမ်ႈ တုမ်မၢၼ်ႈ ၼႆ့ ၸမ်ၶႂ်ႈၵိုတ်း ယင့်ၵႂႃႇ တၢင်းမူတ်းယဝ့် – ဝႃႈၼႆ ။ ပိုၼ့်တီႈဢၼ် ၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ် သူၼ်ၸႂ်ၶႂ်ႈၵႂႃႇဢႅဝ်ႇလႄႇ တွင်ႈတဵဝ်း တီႈၼႂ်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ၼႆ့ တၢင်းမူတ်း ဢမ်ႇယွမ်း 30 တီႈ လႄႈ ဢၼ်ၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်းၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်သူၼ်ၸႂ်ၵႂႃႇဢႅဝ်ႇလႄႇ ၼမ်သေပိူၼ်ႈသမ့် ပဵၼ် ၵွင်းမူးၶမ်း သူၺ်ႇတၵူင်ႇ ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ၊ တႃႈလိူဝ်ႇ ၊ ပူးၵမ်ႇ ၊ ၵၢတ်ႇလေႃ့ လႄႈ ၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၸိူဝ်းၼႆ့ ။ ဝဵင်းပူးၵမ်ႇ တီႈဢၼ်ဢမ်ႇမီး ၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း ဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်း – Angkor Wat တီႈဢၼ်မီး ၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း ဢႅဝ်ႇလႄႇ ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈၼမ်မႃး ပေႃးမႃးတူၺ်း လွင်ႈၶိုၼ်ႈလူင်း ငိုၼ်းၶဝ်ႈၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်လႆႈမႃးတီႈ ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇ တွင်ႈတဵဝ်း ၼႆ့ ဢိင်ၼိူဝ် တေလႆႈတူၺ်းဝႃႈ ၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း မႃးဢႅဝ်ႇလႄႇ ဝဵင်းပူးၵမ်ႇ မီးၼမ်-ဢေႇ ၵႃႈႁိုဝ် ၼႆၼၼ့် ၵူၺ်းၼႆ ၸဝ်ႈၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ဢၼ် ႁဵတ်းၵၢၼ်တေႃ့သူင်ႇ ၶိူင်ႈၶူဝ်းယူၼ်း ယွန်း အနုလက်ရာပစ္စည်း တီႈ ဝဵင်းပူးၵမ်ႇ သေသူင်ႇၶၢႆၸူး ၼွၵ်ႈမိူင်း ၼၼ့် လၢတ်ႈ ၼင်ႇၼႆ ။ ယၢမ်းတေႃႈလဵဝ် ၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း ဢၼ်မႃး ဢႅဝ်ႇလႄႇ ပူးၵမ်ႇၼႆ့ ဢမ်ႇမီးသင်ယဝ့် ။ မီး ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ တင်း မိူင်းရတ့်သျိူဝ်ႊ ဢိတ်းဢွတ်းၵူၺ်း ၊ ဢမ်ႇမိူၼ်မိူဝ်ႈပူၼ့်မႃး ။ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈတႄ့ ပေႃးထိုင်ၶၢဝ်း လိူၼ် November ၊ December ၊ January ထိုင် February ၸိူဝ်းၼႆ့ ၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း ဢွၼ်ၵၼ်မႃးဢႅဝ်ႇလႄႇၼမ် ။ ယၢမ်းလဵဝ်တႄ့ ၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း ဢေႇမႃးၵူႈမိုဝ့် ၵူႈဝၼ်း လႆႈဝႃႈ ငဝ်းလၢႆး ႁၢင်ႈႁၢႆ့ႁႅင်းတႄ့တႄ့။ ယွၼ့် လႆႈၸႂ်ယႂ်ႇ ပိုင်ႈဢိင် ၶႅၵ်ႇဢႅဝ်ႇလႄႇ တွင်ႈတဵဝ်း ၼႂ်းမိူင်းၵူၺ်းလႄႈ လွင်ႈၵၢၼ်ငၢၼ်း သိုဝ့်ၶၢႆၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႃးပဵၼ်ၵၢၼ် – ဝႃႈၼႆ ။ ဝၼ်းတီႈ 23-25 လိူၼ် April ပူၼ့်မႃးၼႆ့ လႆႈၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း လွင်ႈၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇ တွင်ႈတဵဝ်း ၼႂ်းပိုၼ့်တီႈ မႄႈၶူင် တီႈဝဵင်း လီႊၵျႅၼ်ႊ ၊ ၸေႈတွၼ်ႈ ယုၼ်ႊၼၢၼ်ႊ ၊ မိူင်းၶႄႇ ။ တီႈၼႂ်း ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၼၼ့် ဢူးမွင်ႇမွင်ႇၵျေႃႇ ၽူႈၸတ်းၵၢၼ်လူင် ၽူႈၵွၼ်းၾၢႆႇၸီ့သင်ႇ ၵၢၼ်ႁူင်းႁႅမ်း လႄႈ ဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈ တွင်ႈတဵဝ်း ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵေႃႈ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်း ။ ဢုပ်ႇၵုမ်သင်ၵႂႃႇ လၢႆလၢႆ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ့်တႄ့ ဢမ်ႇလႆႈႁူ့ၸွမ်း တႅတ်ႈတေႃး ။ မိူင်းၵမ်ႊပေႃႊတီႊယႃႊ (Cambodia) ဢၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်း တီႈၼႂ်း ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၼၼ့်တႄ့ လၢတ်ႈဝႃႈ – ၼႂ်းႁူဝ်ပီ 2024 ၶၢဝ်းတၢင်း 3 လိူၼ်ၼႆ့ၵူၺ်း ၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းမႃးဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈ တီႈ Angkor Wat ၼႆ့ မီး 4 သႅၼ်ပၢႆ ။ လႆႈငိုၼ်းၶဝ်ႈ 5 လၢၼ့် ဢမေႇရိႊၵၼ်ႊတေႃႊလႃႊ – ဝႃႈၼႆ ။ ႁူဝ်ၼပ်ႉၼႆႉ ၼမ်မႃးလိူဝ်သေ မိူဝ်ႈပီ 2023 ၼၼ့် 50 % ပၢႆၼႆ Angkor Wat တီႈဢၼ်ၵဵပ်းငိုၼ်း ၵႃႈၶဝ်ႈဢႅဝ်ႇလႄႇ တီႈၼႂ်းၵျွင်းၽြႃးၵွင်းမူးၵဝ်ႇၵႄႇၼၼ့် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆ့ၼင်ႇၼႆ ။ ငိုၼ်းၶဝ်ႈၸိုင်ႈမိူင်း ၵမ်ႊပေႃႊတီႊယႃႊ ဢၼ်လႆႈမႃးတီႈ ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်းၼႆ့ ၵမ်ႈၼမ် တေလႆႈမႃး တီႈ ၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်းၸိူဝ်းဢၼ်မႃး ဢႅဝ်ႇလႄႇတီႈ Angkor Wat (ၵျွင်းၽြႃး ၵွင်းမူးၵဝ်ႇၵႄႇ)ၼၼ့် – ဝႃႈၼႆ ။ Angkor Wat ဢၼ်မီးတီႈမိူင်း ၵမ်ႊပေႃႊတီႊယႃႊ ၼႆ့ပဵၼ် ဢွင်ႈတီႈဢၼ်ၵဝ်ႇၵႄႇ ဢၼ်ၸၢင်ႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း လၢႆးမိုဝ်း ပၢႆးမွၼ်း ၾိင်ႈထုင်းႁိၼ်ႇတူႇ တႄႇဢဝ်ၸဵမ်မိူဝ်ႈ A.D ႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီ 8 ထိုင် ႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီ 14 ။ Angkor Wat ဢၼ်မီးတီႈ မိူင်းၵမ်ႊပေႃႊတီႊယႃႊ လႄႈ တင်း ၽြႃးၵွင်းမူးၵဝ်ႇၵေႇ ဢၼ်မီးတီႈ ဝဵင်းပူးၵမ်ႇ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၼႆ့ ထုၵ်ႇၸုမ်း UNESCO ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉၶဝ် မၵ်းမၼ်ႈပဵၼ် ၶူဝ်းၶွင် ၵဝ်ႇၵႄႇ ၵိုၵ်းပိုၼ်း လုမ်ႈၾႃႉဝႆ့ တင်းသွင်ဢၼ် – ဝႃႈၼႆ ။ ႁူၼ်ႇႁၢင်ႈၽြႃးလႄႈ ၵွင်းမူးၵဝ်ႇၵႄႇ တီႈပူးၵမ်ႇ ၼႆ့ တိုၵ့်ၶဝ်ႈၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ UNESCO မိူဝ်ႈပၢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၼူၵ့်ယုင်း NLD ပီ 2019 ၼၼ့်ၵူၺ်းလႄႈ တေလႆႈဝႃႈ တူၵ်းလိုၼ်းလိူဝ် Angkor Wat 27 ပီ ။ Angkor Wat ၼႆ့ ၶဝ်ႈၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ UNESCO (ၶူဝ်းၶွင်ၵဝ်ႇၵေႇၵိုၵ်းပိုၼ်းလုမ်ႈၾႃႉ) ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီ 1992။ မိူဝ်ႈၼၼ့် တိုၵ့်ပဵၼ် ၽွင်းပၢၼ် ၸွမ်သိုၵ်းလူင် ႁုၼ်ႊသဵၼ်ႊ ဢုပ့်ပိူင်ႇၽွင်းငမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းလႄႈ လွင်ႈၶၢဝ်ႇငၢဝ်း Angkor Wat ၼႆ့ၵေႃႈ ၸိုဝ်ႈသဵင်လိုဝ်းလင်ၵႂႃႇ တီႈၼႂ်းၵႄႈၵၢင် ၶႅၵ်ႇဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈ တွင်ႈတဵဝ်း ၼွၵ်ႈမိူင်း ။ ပိုၼ့်တီႈ Angkor Wat ၼႆ့ ပဵၼ်တီႈဢၼ် တေၸၢင်ႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းလႆႈ လွင်ႈပိူင်ၾၢင်ႁၢင်ႈ ပိုၼ်းမိူင်းၶမႃႇ ဢၼ်ယၢမ်ႈႁိူဝ်ႈႁိူင်းမႃး မိူဝ်ႈၵႃႈၵွၼ်ႇပူၼ့်မႃးသေ ၸၢင်ႈလဵပ်းႁဵၼ်းလႆႈတီႈ လၢႆးမိုဝ်းဢၼ်ဢဝ် မၢၵ်ႇႁိၼ် မၢၵ်ႇသၢႆး သေၵေႃႇသၢင်ႈဝႆ့ၼၼ့် – ဝႃႈၼႆ ။ ၽူးလူင့်လႅၼ်ႇၾၢႆႇၶူၼ့်ၶႂႃ့ ၶူဝ်းၶွင်ၵဝ်ႇၵႄႇ ၶဝ်ၵေႃႈ ၸီ့ၸမ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ – ဝဵင်းပူးၵမ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈ တုမ် မၢၼ်ႈ ၼႆ့ၵေႃႈ မီးဝႆ့ လၢႆးမိုဝ်းႁုၼ်ႇႁၢင်ႈ(ဗိသုကာလက်ရာ) လႄႈ ၵွင်းမူး ၵဝ်ႇၵႄႇ 3000 ပၢႆ ။ လိူဝ်ၼၼ့် ပိုၼ့်တီႈဢၼ်ၸၢင်ႈ လဵပ်ႈႁဵၼ်း လၢႆးမိုဝ်းပၢၼ်းသီ ၼိူဝ်ၽႃ ၼၼ့်ၵေႃႈမီး 400 တီႈပၢႆ – ဝႃႈၼႆ ။ ၽူးလူင့်လႅၼ်ႇၾၢႆႇၶူၼ့်ၶႂႃ့ ၶူဝ်းၶွင်ၵဝ်ႇၵႄႇ ၵေႃ့ၼိုင်ႈၵေႃႈ လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇမၢၼ်ႈ BBC ဝႃႈ – မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ၼႆ့ မီးဝႆ့ ၶူဝ်ႈၶွင်ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း ဢၼ်ၵဝ်ႇၵႄႇ ႁူမ်ႈပႃးတင်း ၶူဝ်းၶွင်သၽႃႇဝၵဝ်ႇ ၵႄႇၸိူဝ်းၼႆ့ တၢင်းၼမ်တၢင်းလၢႆ ။ ၵူၺ်းၵႃႈတႃႇတေႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းတၢင်းၼမ် ႁူ့ၸၵ်း ၶူဝ်းၶူဝ်ၵဝ်ႇၵႄႇ ၸိူဝ်းၼႆ့တႄ့ ယင်းတိုၵ့်ႁႅင်းဢေႇဝႆ့ယူႇ။ ဢမ်ႇမေႃၶူင်သၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၸိုင်ႈမႃးလႆႈငိုၼ်းၶဝ်ႈ ယွၼ့်ၶႅၵ်ႇဢႅဝ်ႇ လႄႇ တွင်ႈတဵဝ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇသေ ၸိူဝ်းဢၼ်ပဵၼ် ၸိုင်ႈမိူင်းႁိမ်းႁွမ်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းထႆး ၊ မိူင်းၵမ်ႊပေႃႊတီႊယႃႊ လႄႈ မိူင်းလၢဝ်း ၸိူဝ်းၼႆ့တႄ့ ဝၢႆးတၢင်းပဵၼ် covid- 19 ယဵၼ်ႁၢႆၵႂႃႇယဝ့်ၼၼ့် ၶိုၼ်းဢွၼ်ၵၼ်ပူၵ်းပွင် ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်း ၸိုင်ႈမိူင်းၽႂ်မၼ်း လႆႈၶိုၼ်းယဝ့် – ဝႃႈၼႆ။ ပိူင်လူင်မၼ်းတႄ့ ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇ တွင်ႈတဵဝ်းမိူင်းၵမ်ႊပေႃႊတီႊယႃႊ ၼႂ်းပီ 2023 ပူၼ့်မႃးၼႆ့ လႆႈငိုၼ်းၶဝ်ႈ 5 ႁဵင်လၢၼ်ႉ တေႃႊလႃႊ ဢမေႇရိႊၵၼ်ႊ – ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆ့ မီး 12 % ၼႂ်းငိုၼ်းၶဝ်ႈ(GDP)ၸိုင်ႈမိူင်းၼႆ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၵမ်ႊပေႃႊတီႊယႃႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆ့ၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ဢွၼ်ၶႅၵ်ႇဢႅဝ်ႇလႄႇ တၢင်းထုင့်ၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၊ မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – ဝၢႆးသေ တၢင်းပဵၼ် covid-19 ယဵၼ်ႁၢႆၵႂႃႇယဝ့်ၼၼ့် ၸိုင်ႈမိူင်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ တၢင်းၼမ် တၢင်းလၢႆ ဢွၼ်ၵၼ် ၶတ်းၸႂ်မႄးပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်း ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇ တွင်ႈတဵဝ်း မိူင်းၽႂ်မၼ်း။ မိူင်းႁူမ်ႈ တုမ်မၢၼ်ႈ ၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် မုင်ႈမွင်းဝႆ့ဝႃႈ တေပဵၼ်ၸိူင့်ၼၼ်။ၵူၺ်းၵႃႈ တပ့်သိုၵ်းသမ့်မႃးယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၵႂႃႇလႄႈ တၢင်းမုင်ႈမွင်းၸိူဝ်းၼႆ့ၵေႃႈ ပိၼ်ႈၽူၼ်ၵႂႃႇပႅတ်ႈမူတ်း။ယၢမ်းလဵဝ် ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇ တွင်ႈတဵဝ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈ တုမ်မၢၼ်ႈၼႆ့ တေလႆႈဝႃႈ ၵိုတ်းယင့်ၵႂႃႇမူတ်းယဝ့် – ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်း ဢၼ်လႆႈဢိင်ပိုင်ႈၼိူဝ် ၶႅၵ်ႇဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်းသေ ပိုၼ့်ႁၢၼ့် ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ် လဵင့်တွင့် ယူႇၸိူဝ်းၼၼ့်ၵေႃႈ မၢင်ၸိူဝ်း လႆႈဢွၼ်ၵၼ် ၶၢႆ့လႅၵ်ႈလၢႆႈၼႃႈၵၢၼ် မိူၼ်ၼင်ႇလုၵ့်တီႈ ႁၢၼ့်ၶၢႆၶူဝ်းမၢႆတွင်းသေ လႅၵ်ႈလၢႆႈၵႂႃႇပဵၼ် ႁၢၼ့်ၶၢႆ သိူဝ်ႈၽႃႈ ၸိူဝ်းၼႆ့- ဝႃႈၼႆ ။ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ဢၼ်ၶိုၼ်းဢဝ် ဢူၺ်းၵေႃႉ ၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းသိုၵ်းၸုပ်ႈလဵဝ်ၸွမ်းၵၼ် ၶိုၼ်ႈပဵၼ် ၽွင်းလူင် ဝၢႆးသေ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းယဝ့် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီ့ၺွပ်းၸႅတ်ႈထၢမ် ဢူးဢူင်းမွင်ႇ ဢၼ်ပဵၼ် ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇႁူင်းႁႅမ်း လႄႈ ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်း မိူဝ်ႈပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼူၵ့်ယုင်း NLD ။ ဝၢႆးလင် ၸႅတ်ႈ ထၢမ်ယဝ့် ၶိုၼ်းပွႆႇပၼ်ၶိုၼ်းသေတႃ့ တီႈယူႇၽွင်းလူင် ၾၢႆႇႁူင်းႁႅမ်း လႄႈ ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇ တွင်ႈတဵဝ်း ၼၼ့်တႄ့ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ၶိုၼ်းဢဝ် ဢူၺ်းၵေႃ့ ဢၼ်ၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းသိုၵ်း ၸုပ်ႈလဵဝ် ၵၼ် (ၸုပ်ႈထီ့ – 19) ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် ဢူးထေးဢွင်ႇ (လိုဝ်ႈၵၢၼ်) ၼၼ့် ၶိုၼ်ႈပဵၼ် ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇႁူင်းႁႅမ်း လႄႈ ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈ တွင်ႈတဵဝ်း ။ ဢူးဢွင်ႇထေး ၼႆ့မိူဝ်ႈပၢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢူးတဵင်းၸဵင်ႇ ၼၼ့်ၵေႃႈ ယၢမ်ႈႁၢပ်ႇပုၼ်ႈၽွၼ်းပဵၼ် ၽွင်း လူင် ၾၢႆႇႁူင်းႁႅမ်း လႄႈ ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇ တွင်ႈတဵဝ်း မႃးယဝ့်ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယုၵ့်ဢဝ် ဢူး ထေးဢွင်ႇ ၶိုၼ်ႈပဵၼ် ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇႁူင်း ႁႅမ်း လႄႈ ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇ တွင်ႈတဵဝ်း ႁိုင်ၶၢဝ်းတၢင်း 1 ပီသေ ထိုင်မႃးပီ 2023 ၼၼ့် ၶိုၼ်းၶၢႆ့ၵႂႃႇပဵၼ် ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၵေႃႇမသျိၼ်ႇ ၾၢႆႇတိုၵ်းတေႃးၽဵဝ်ႈမူၺ့် ၵၢၼ် ၵိၼ် သူး ၵိၼ်လၢပ်ႈ ။ ဝၢႆးလင်ၼၼ့်ယဝ့် ၶိုၼ်းဢဝ် ၸဝ်ႈၶွင် ႁၢၼ့်ၶၢႆၶမ်း သူၺ်ႇၼၢင်းတေႃႇ တွၵ်ႊတိူဝ်ႊတႅတ့်တႅတ့်ၶၢႆႇ ဢၼ်ပဵၼ် ၽွင်းလူင် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တီႈႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇတမ်းဝၢင်းတီႈယူႇ လႄႈ ၾၢႆႇၸွႆႈထႅမ်ၼၼ့် မႃးတႅၼ်း တၢင် ။ ၸွမ်ၸၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇၵေႃႈ ၵႆ့လၢတ်ႈတီႈၼႂ်း ပၢင်ၵုမ် ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းၶွင်ႇသီႇသိုၵ်း မၢၼ်ႈၶဝ်ၼၼ့်ဝႃႈ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတႅဝ်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႃးၶိုၼ်း- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁူင်းႁႅမ်း Savoy (ႁူင်းႁႅမ်း ၸၼ့် 4 လၢဝ်) ဢၼ်မီးတီႈသဵၼ်ႈတၢင်း တမ်ႇမ ၸေႇတီႇ ၊ ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ သေ မီးမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 25 ပီၼၼ့်တႄ့ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇလႆႈၶၢဝ်းတၢင်းတဵမ် 1 ပီ ၼၼ့်လႆႈဢိုတ်းႁပ်းၵႂႃႇပႅတ်ႈ။ မိူဝ်ႈၼႂ်းပီ 2023 ၼၼ့်ၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ Keppel ၵေႃႇပူဝ်ႇရေးသျိၼ်း ဢၼ်ငဝ်ႈလုမ်းပၵ်းတီႈ မိူင်းသိင်ႊၵပူဝ်ႊ သေ မႃးႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးဝႆ့ တီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ၼၼ့် ထိုင်တီႈပေႃးလႆႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တေၶၢႆႁူင်းႁႅမ်း သီႇတူဝ်းၼႃး ဢၼ်မီးတီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ လူၺ်ႈငိုၼ်း 57.4 လၢၼ့်တေႃႊလႃႊဢမေႇရိႊၵၼ်ႊ – ဝႃႈၼႆ။ ပေႃးတူၺ်းၸိူဝ်းၼႆ့ၸိုင် တေလႆႈဝႃႈ ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇ တွင်ႈ တဵဝ်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ယူႇၾၢႆႇဢၼ်တူၵ်းၵႂႃႇတႄ့တႄ့ဝႃႈဝႃႈ။ လိူဝ်ၼၼ့်ပေႃးမႃးတူၺ်းၶိုၼ်း တီႈၼိူဝ် သိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၶွင်ႇ ၸုမ်း(Agency) သိုဝ့်ၶၢႆၼင်လိၼ် ႁိူၼ်း ယေး ဢၼ်ငဝ်ႈလုမ်းပၵ်း တီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ့်ၵေႃႈ တေလႆႈႁၼ် လွင်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၶၢႆႁူင်းႁႅမ်း သႅၼ်းပၢၼ်ၵၢင် လႄႈ သႅၼ်းယႂ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆ့ သမ့်ပေႃးတဵမ်ၵႂႃႇသဵင်ႈ။ ၸွမ်းၼင်ႇသဵၼ်ႈမၢႆဢၼ် ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆ့ၼၼ့်သေ တီႈၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၼႆ့ ႁူင်းႁႅမ်း တၢင်းသဵင်ႈမီး 2331 လင် – ဝႃႈၼႆ ။ ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇ တွင်ႈတဵဝ်း မိူင်းရတ်ႉသျိူဝ်ႊ – မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ဢၼ်ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုင်ၼၼ့် ၸွင်ႇပဵၼ်ၵၢၼ်ႁိုဝ် မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈ ပူၼ့်မႃးၼၼ့် ပေႃးထိုင်မႃး ၶၢဝ်းလိူၼ် November – February ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 5 လိူၼ်ၼႆ့ ပဵၼ်ၶၢဝ်းဢၼ် ၶႅၵ်ႇဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်း ၼွၵ်ႈမိူင်း ၶဝ်ႈမႃးဢႅဝ်ႇလႄႇ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ၼမ်လိူဝ်သေ ပိူၼ်ႈ ။ ၵမ်ႈၼမ်တႄ့ ပဵၼ်ၶႅၵ်ႇ ဢၼ်လုၵ့်တီႈ မိူင်းဢမေႇရိႊၵၼ်ႊ လႄႈ မိူင်း EU ၸိူဝ်းၼႆ့ ။ ယွၼ့်ဝႃႈ ပဵၼ် ၶၢဝ်းဢၼ်မိူင်းၶဝ် ၵတ်းႁႅင်းလႄႈ တႃႇတေပၢႆႈၵတ်းၼၼ့် ၶဝ်ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ် ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း မႃးဢႅဝ်ႇ ၸိုင်ႈမိူင်းၼႂ်း ၵုၼ်ၶဵဝ် ဢေႊသျိူဝ်ႊ ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းပၢၼ်သိုၵ်းယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၼႆ့တႄ့ ၸိုင်ႈမိူင်းၵမ်ႈၼမ်ဢွၼ်ၵၼ် ပၼ်ၾၢင့်ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ဝႃႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်မီးၽေးၼႆလႄႈ လွင်ႈၼႆ့မိူၼ်ၵၼ်တၢင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၶႅၵ်ႇၸိူဝ်းတေမႃး ဢႅဝ်ႇလႄႇ မိူင်းမၢၼ်ႈ ၶၢႆ့ၵႂႃႇ လႄႇတၢင်းမိူင်းပႅတ်ႈ ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၼင်ႇႁိုဝ်တေႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်း ဢၼ်တူၵ်းဝႆ့ယူႇ တေၶိုၼ်းၶိုၼ်ႈသုင် မႃးၼၼ့် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸင်ႇ ဝၢႆႇၼႃႈၸူး မိူင်းရတ်ႉသျိူဝ်ႊ (မိူင်းဢၼ်မီးလွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ်လီဝႆ့)ၼၼ့်။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ လႄႈ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆ့ၵေႃႈ ပိုတ်ႇပၢင်သွၼ် ၽႃႇသႃႇၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ ရတ်ႉသျိူဝ်ႊ ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆ့သေ ၸဝ်ႈၶွင် ၶွမ်ႊမၼီႊ ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇ တွင်ႈတဵဝ်းတီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ၵေႃ့ၼိုင်ႈလၢတ်ႈ ဝႃႈ – ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ရတ်ႉသျိူဝ်ႊၶဝ် သူၼ်ၸႂ်ၶႂ်ႈဢႅဝ်ႇလႄႇၼႆ့ ဢမ်ႇပႃး မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ။ တီႈမိူင်း ရတ်ႉသျိူဝ်ႊၵတ်း လႄႈ ၶဝ်တေဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းမႃးဢႅဝ်ႇလႄႇ ပွတ်းမိူင်းဢေးသျႃး တႃႇတေဢႅဝႅႇလႄႇ မူၼ်ႈၵျေႃႇ လႄႈ လႄႇၵၢတ်ႇ သိုဝ့်ၶူဝ်းၶွင် ၸိူဝ်းၼႆ့ၵူၺ်း ။ ႁႂ်ႈပေႃးဝႃႈ သူၼ်ၸႂ်လွင်ႈၾိင်ႈငႄႈ ၾိင်ႈထုင်း သေ မႃးဢႅဝ်ႇလႄႇဢၼ်ဝႃႈၼၼ့် မီးဢေႇ ႁႅင်းၼႃႇ ။ မိူၼ်မိူင်းၶႄႇ တႄ့ယင်းၶႅၼ်း ယူႇဢိၼ့်ၼိုင်ႈ ။ ယွၼ့် ဝႃႈ မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆ့ ဢွၵ်ႇသႅင်ၶဵဝ် ဢၼ်ၶဝ် ၶဝ်ႈၸႂ်ဝႆ့ၼၼ့် ။ ၵူၼ်းမိူင်းရတ်ႉသျိူဝ်ႊ ၵမ်ႈၼမ်ယင်း တေ ဢမ်ႇယၢမ်ႈငိၼ်း ၸိုဝ်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၵွၼ်ႇ။ ၵူၼ်းလူင်ၸၼ့်ၾၢႆႇၼိူဝ်ၶဝ်ၵူၺ်း ဢၼ်မီးလွင်ႈ ၵပ်း သိုပ်ႇၵၼ်လီ ။ ဢၼ်ပဵၼ် ၵူၼ်းမိူင်း ၼင်ႇၵၼ် ၵပ်းသိုပ်ႇ ၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵၼ်ၼၼ့်တႄ့ မီးဢေႇႁႅင်းၼႃႇ – ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇ ႁူင်းႁႅမ်းလႄႈဢႅဝ်ႇလႄႇ တွင်ႈတဵဝ်း ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢွၵ်ႇဝႆ့ မိူဝ်ႈပီ 2022 ၼၼ့်တႄ့ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ့်ၼႆ့ ၽူႈၼမ်းတၢင်း ၸိူဝ်းလႆႈ လၢႆႊသိၼ်ႊ ဝႆ့ တႃႇဢွၼ်ၶႅၵ်ႇ မိူင်းရတ်ႉသျိူဝ်ႊ ဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်းၼၼ့် မီး 83 ၵေႃ့ – ဝႃႈၼႆ။ ၶႅၵ်ႇဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်းၼွၵ်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းယွမ်းလူင်းၵႂႃႇ ၼပ့်ႁူဝ်လၢၼ့် ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈၼႆ့ တႃႇတေၸီ့ၸမ်ႈၼေ ႁႂ်ႈၸၢင်ႈႁၼ်လႆႈဝႃႈ ငိုၼ်းၶဝ်ႈလႄႈ တိုဝ့်တၢင်း ၵၢၼ်ငၢၼ်း ဢၼ်လႆႈမႃး ယွၼ့်ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်ႈၼၼ့် မီးၵႃႈႁိုဝ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ့် ပဵၼ်ဢၼ် ယၢပ်ႇဝႆ့ ။ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလၢတ်ႈလႆႈ တႅတ်ႈတေႃး။ မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ် January ပီ 2024 ပူၼ့်မႃးၼႆ့ တီႈၼႂ်းပၢင်ဢုပ်ႇၵုမ် ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇ လႄႇတွင်ႈတဵဝ်း ဢႃႇသီႇယႅၼ်ႇ ပီ 2024 ဢၼ်ၸတ်းႁဵတ်းတီႈ ဝဵင်းပီႇယႅၼ်ႇၵျိၼ်း မိူင်းလၢဝ်းၼၼ့် ဢူးတိၼ်ႇမဵဝ်းဢွင်ႇ ၵႅမ်ၽူႈၸီ့သင်ႇ တီႈႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇႁူင်းႁႅမ်း လႄႈ ဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႆႈ လၢတ်ႈၵႂႃႇ ၶေႃႈမုၼ်းၵမ်ႈၽွင်ႈယူႇ ။ ဢူးတိၼ်ႇမဵဝ်းဢွင်ႇ လၢတ်ႈဝႃႈ – ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 10 ပီ – ၼႂ်းပီ 2015 ၼၼ့် ၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း ၶဝ်ႈမႃးဢႅဝ်ႇလႄႇ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ မီးထိုင် 4.6 လၢၼ့် ၊ တေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်ၼမ်ႁႅင်း – ဝႃႈၼႆ။ ပီ 2015 ၼႆ့ပဵၼ်ပၢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တဵင်းၸဵင်ႇ သေ ၶၢႆ့လႅၵ်ႈလၢႆႈၸူး ပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၼူၵ့်ယုင်း(NLD) တေႃႇဢွင်ႇ သၢၼ်း ၸူ့ၵျီႇ ။ တီႈၼႂ်းၶေႃႈမုၼ်း ဢၼ်ဢူးတိၼ်ႇမဵဝ်းဢွင်ႇလၢတ်ႈၵႂႃႇ ၼၼ့်တေလႆႈႁၼ်ထႅင်ႈဝႃႈ ၼႂ်းပီ 2019 ၵွၼ်ႇတၢင်းပဵၼ် covid-19 ပႆႇၽေႈလၢမ်းၼၼ့် ၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း ၶဝ်ႈမႃးဢႅဝႅႇလႄႇ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ မီးထိုင် 4.3 လၢၼ့် ။ ဝၢႆးသေ တပ့်သိုၵ်းယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၼႂ်းပီ 2021 ၼၼ့်တႄ့ မီးမွၵ်ႈ 1 သႅၼ် 3 မိုၼ်ႇၵူၺ်းလႄႈ တေလႆႈဝႃႈ ငဝ်းလၢႆးႁၢင်ႈႁၢႆ့ႁႅင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈဝႃႈ ၼႂ်းပီ 2023 ၼႆ့ ၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်းမႃးဢႅဝ်ႇလႄႇ ၶိုၼ်းၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃး မီးထိုင် 1.2 လၢၼ့် ။ ၼႂ်းၼၼ့် ၵူၼ်းမိူင်းထႆး ၼမ်သေပိူၼ်းထီ့ၼိုင်ႈ ၊ ထီ့သွင် ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ လႄႈ ထီ့သၢမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၵျပၼ်ႊ – ဝႃႈၼႆ ။ ပိူင်လူင်မၼ်းတႄ့ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် လၢတ်ႈလွင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵျပၼ်ႊ။ တႄႇဢဝ်ပီ 2017 – 2023 ၼႆ့ ၵူၼ်းမိူင်းၵျပၼ်ႊ မႃးဢႅဝ်ႇလႄႇမိူင်းမၢၼ်ႈ ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်းထီ့ 3 ထပ်းၵၼ်မႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 7 ပီ – ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်း ၶဝ်တႄ့လၢတ်ႈဝႃႈ – ၶေႃႈမုၼ်းလ်ဢၼ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈၶဝ်လၢတ်ႈမႃးၼႆ့ မိူၼ်ၵၼ်တၢင်းၽတ့်ၽဵင်ႇသေလၢတ်ႈၵူၺ်း ၊ ဢမ်ႇလႆႈႁၼ်မီးပႃး ၶေႃႈမုၼ်းလ်ႁူဝ် ယွႆႈ ဢၼ်တႅတ်ႈတေႃး – ဝႃႈၼႆ ။ ၵေႃ့ဢၼ်ယၢမ်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ၽူးၼမ်းတၢင်း ဢွၼ်ၶႅၵ်ႇဢႅဝ်ႇလႄႇ မႃးပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင် ၵေႃ့ၼိုင်ႈတႄ့ လၢတ်ႈဝႃႈ- ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၵျပၼ်ႊၶဝ် ၶဝ်ႈမႃးတီႈၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆ့ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ မႃးလူၺ်ႈပဵၼ်ၶႅၵ်ႇဢႅဝ်ႇ လႄႇ။ၵမ်ႈၼမ်တႄ့ မႃးၸွမ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၊ မႃးၸွမ်း ၶူင်းၵၢၼ် ဢၼ်ၵွင့်ၵၢႆႇၵၼ်တၢင်း ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်း လူင်ၶဝ် ၸိူဝ်းၼၼ့်ၵူၺ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈၼမ်းတၢင်း – ၽူႈပိၼ်ႇၽႃႇသႃႇ ပၼ်ၶႅၵ်ႇမိူင်းၵျပၼ်ႊ ၵေႃ့ၼိုင်ႈၵေႃႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – ၵူၼ်းမိူင်းၵျပၼ်ႊ ဢၼ်မီးတီႈၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈယူႇၵမ်ႈၼမ်ၼႆ့ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ် ။ ပေႃးထိုင်ဝၼ်း လိုဝ်ႈၵၢၼ်ၵေႃႈ ၶဝ်ၵူၺ်းၵႂႃႇဢႅဝ်ႇလႄႇ ႁိမ်းႁွမ်းဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈၵူၺ်း။ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈသမ့် သင်ဝႃႈၶဝ်မႃး တူၵ်းပုၼ်ႈၽွၼ်း တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆ ၵမ်ႈၼမ် ၶဝ်တေႁွင့် လုၵ်ႈလၢင်းၼၢင်းမေး ၵူၼ်းၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်း ၶဝ်မႃးယူႇၸွမ်း။ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵျပၼ်ႊ ဢၼ်ၶဝ်ႈမႃး တီႈၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸင်ႇမီးၼမ်။ ႁႂ်ႈပေႃးဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၵျပၼ်ႊသေ မႃးဢႅဝ်ႇလႄႇ ၸိူင့်ၼၼ်တႄ့ ဢမ်ႇပေႃးမီး – ဝႃႈၼႆ ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ၼႆ့ သၢႆၵၢၼ်မိၼ် ဢၼ်မိၼ်ၵႂႃႇ ၵူႈမိူင်းမိူင်း မီး 15 သၢႆ ၊ သၢႆၵၢၼ်မိၼ် ဢၼ်မိၼ်တီႈၼႂ်းမိူင်းသမ့်မီး 5 သၢႆ ။ ၵူၺ်းၵႃႈၼႂ်းၼၼ့် မီးၶိူင်ႈမိၼ် ဢၼ်မိၼ်ၵႂႃႇ မိူင်းထႆးၵူၺ်း မီးၵူၼ်းၶီႇ ၵႂႃႇမႃးတဵမ် ။ ပေႃးပဵၼ် သၢႆၵၢၼ် မိၼ် ဢၼ်ၵႂႃႇ တၢင်ႇမိူင်းတႄ့ မီးၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းမိူင်း ဢၼ်ဢွၵ်ႇယၢၼ်မိူင်းၵႂႃႇ ယွၼ့်လွင်ႈတၢင်း ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ့်ၵူၺ်းၼႆ – ၵူၼ်းၵေႃ့ဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ် တီႈဝၢင်းၶိူင်ႈမိၼ်ၵူႈမိူင်းမိူင်း ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ လၢတ်ႈ ၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ႁႃၵိၼ်လဵင့်တွင့် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇ တွင်ႈတဵဝ်းၶဝ်ၼၼ့်တႄ့ လၢတ်ႈဝႃႈ – လွင်ႈတၢင်း ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇ တွင်ႈတဵဝ်း မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ၵိုတ်းယင့်ၵႂႃႇၼႆ့ ပဵၼ်ၵွပ်ႈ ၵၢၼ်မိူင်း ဢမ်ႇၼိမ်သဝ်း လႄႈ ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းၵႂၢင်ႈၶႂၢင်မႃး ၸိူဝ်းၼႆ့ – ဝႃႈၼႆ ။ ၸဝ်ႈၶွင်ၶွမ်ႊပၼီႊ ဢၼ်ပၵ်းလုမ်း တီႈတႃႈၵုင်ႈသေ ႁဵတ်းၵၢၼ် ဢႅဝ်ႇလႄႇ တွင်ႈတႅဝ်း မႃးၶၢဝ်းတၢင်း 20 ပီၼၼ့် လၢတ်ႈဝႃႈ – ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းၼႆ့ ၸွတ်ႇၽႄႈ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ပွတ်းၵၢင်သေဢမ်ႇၵႃး မိူၼ်ၼင်ႇပွတ်းတၢင်းတူၵ်း ဢၼ်ပဵၼ်ပိုၼ့်တီႈ ဢႅဝ်ႇလႄႇၸိူဝ်းၼႆ့ၵေႃႈ ပၢင်တိုၵ်းၽႄႈလၢမ်းမႃးထိုင်။ ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈသမ့် ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်း ၸိူဝ်းၼႆ့ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ယဝ့်။ ဢွၼ်ၵၼ် ၵႂႃႇမီးတီႈ ၼွၵ်ႈမိူင်းမူတ်းယဝ့် – ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးသေ တပ့်သိုၵ်းယိုတ်းဢႃႇၼႃႇမႃး ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 2 ပီပၢႆ ၸႄႈဝဵင်း 330 ၸေႈဝဵင်းဢၼ်မီး ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈ တုမ်မၢၼ်ႈၼႆ့ တႃႇ 220 ၸႄႈဝဵင်း ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ။ ပၢင်တိုၵ်းၵေႃႈ ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃး လိူဝ်သေ မိူဝ်ႈပႆႇယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၼၼ့် 2 မိုၼ်ႇပွၵ်ႈၼႆ – ၸုမ်းၾၢႆႇၶူၼ့်ၶႂႃ့လဵပ်းႁဵၼ်း လွင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ISP-Myanmar ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆ့ မိူဝ်ႈပီ 2023 ၸမ်သဵင်ႈၼၼ့် ၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းပိုၼ့်တီႈႁိမ်းၸမ် 70% ၸိုင်ႈမိူင်းၼႆ့ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းဝႆ့ႁၢဝ်းႁႅင်းသေ မီးလွင်ႈပိၵ့်ဢိုတ်း သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆ တၢင်း ၊ ယွၼ့်ငဝ်းလၢႆး ဢမ်ႇၼိမ်သဝ်းလႄႈ ပဵၼ်ၵႂႃႇပိုၼ့်တီႈ ဢၼ်ႁေ့ႁၢမ်ႈ ႁဵတ်းၼႆသေ ထိုင်တီႈ ၵၢၼ်ငၢၼ်း ဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်း ပေႃးလႆႈၵိုတ်းၵႂႃႇ – ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်း']

2024-06-11T17:19:29

https://shannews.org/archives/53769

သုၼ် CI တေၶၢႆႉၵႂႃႇႁဵတ်း တီႈၼႃႈလုမ်းၽွင်းတၢင်မၢၼ်ႈ တီႈဝဵင်းၵုင်းထဵပ်ႈ

ၸွမ်းၼင်ႇ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၸတ်းၵၢၼ် ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းထႆးတင်း ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ လႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းတူၵ်းလူင်းၵၼ်ဝႃႈ သုၼ် CI ဢၼ်ႁပ်ႉႁဵတ်းပၼ်ၽတ်ႉသပွတ်ႇ (သီၶဵဝ်) ပၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ တင်းမူတ်း 8 ဢွင်ႈတီႈ ၼႂ်းမိူင်းထႆး ၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် တေၶၢႆႉၵႂႃႇပိုတ်ႇႁဵတ်းပၼ်တီႈလဵဝ်ၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 16/06/2024 ၼႆႉၵႂႃႇ သုၼ် CI တင်း 8 ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်ပိုတ်ႇမႃး မိူၼ်ၼင်ႇ – တီႈၸႄႈ တွၼ်ႈသမုတ်ႇသႃၶွၼ်း၊ သမုတ်ႇပရႃးၵၢၼ်း၊ ၶျူၼ်းပူႊရီႊ၊ ပထုမ်းထႃးၼီး၊ သူႇရၢတ်ႉထႃးၼီး၊ ၵဵင်းမႂ်ႇ၊ ၼ ၶွၼ်းသဝၼ်လႄႈ သူင်ႊၶလႃ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တၵ်းတေပိၵ်ႉဢိုတ်းပႅတ်ႈတင်းမူတ်းသေ တေၶၢႆႉၵႂႃႇပိုတ်ႇတီႈၼႃႈလုမ်းၽွင်းတၢင်မၢၼ်ႈ ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉတီႈဝဵင်းလူင်ၵုင်းထဵပ်ႈ (မိူင်းၵွၵ်ႇ) ၸိုင်ႈထႆးၼၼ်ႉ တီႈလဵဝ်ၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ သုၼ်ၶေႃႈမုလ်း ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း (MIC) ဢၼ်ယူႇတီႈ မုလ်ၼိထိမႅပ်ႇ (MAP) ဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ – “မိူဝ်ႈဝၼ်း တီႈ 07/06/2024 ဝူင်ႈပူၼ်ႉၼၼ်ႉ တၢင်းႁွင်ႈၵၢၼ်လူင် ၾၢႆႇၸတ်းၵၢၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းထႆးလႄႈ ႁွင်ႈၵၢၼ် လူင် ၾၢႆႇၸတ်းၵၢၼ် ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ လႆႈမီးပၢင်ၵုမ်လူင် ဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငီႉၵၼ်ၽၢၼ်ႇတင်း VDO (Video Conference) တွၼ်ႈတႃႇ တေၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ လွင်ႈတေႃႇဝတ်းဝႂ်ႁႅင်းၵၢၼ်ၼႆသေ လႆႈမီးၶေႃႈ တူၵ်းလူင် ဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ တေၶၢႆႉသုၼ် CI ၵႂႃႇႁဵတ်းတီႈ ၼႃးလုမ်းၽွင်းတၢင်မၢၼ်ႈ ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉယူႇတီႈၵုင်းထဵပ်ႈၼၼ်ႉ တီႈလဵဝ်ၵူၺ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်ၵၼ် သွင်ၸိုင်ႈမိူင်း ၵဵဝ်ႇၵပ်းသုၼ် CI မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 03/10/2023 ၼၼ်ႉသေ လႆႈပိုတ်ႇသုၼ် CI မႃး တင်းမူတ်း 8 ဢွင်ႈတီႈၼၼ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် သုၼ် CI ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တၵ်းတေလႆႈ ၵိုတ်းပႅတ်ႈသေ ၶၢႆႉၵႂႃႇႁဵတ်းတီႈလဵဝ် တီႈၼႃႈလုမ်းၽွင်းတၢင်မၢၼ်ႈ ၵုင်းထဵပ်ႈၼၼ်ႉၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']

2024-06-11T16:16:24

https://shannews.org/archives/53755

ပၢင်ၵုမ်လူင်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ Dai Youth Conference

တႃႇႁႃၶေႃႈၵႄႈလိတ်ႈလႄႈ လွၵ်းလၢႆးၶၢမ်ႈပူၼ်ႉ လွင်ႈၶဵင်ႇတႃႉလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ဢၼ်ပေႃႈမႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး လႆႈထူပ်းယူႇ ၵူႈမိုဝ်ႉဝၼ်း ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်သိုၵ်းလႅၵ်ႈလၢႆႈယူႇ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 13 -15/05/2024 ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ဝၼ်းမႃးၼႆႉ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး၊ ၸုမ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းတႆးလႄႈ ၸုမ်းတူင်ႇၵူၼ်းတႆး ၸိူဝ်းၽွတ်ႈတင်ႈ တူင်ႉၼိုင်မႃး တႃႇပဵၼ်ႁႅင်းဢီးၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်း၊ ၵၢၼ်သိုၵ်း၊ ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁူမ်ႈၵၼ် မွၵ်ႈ 20 ၸုမ်း ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် ပဵၼ်ပၢင်ၵုမ်လူင် ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ တီႈလႅၼ်လိၼ်ထႆး တီႈၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးသေ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး လၢႆပိုၼ်ႉတီႈ ၸတ်းပၢင်ၵုမ်လူင်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး Dai Youth Conference ၼႆႉယဝ်ႉ ထိုင်မႃး ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 8/6/2024 ၼႆႉ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၸင်ႇတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်သေ တႅမ်ႈဢွၵ်ႇမႃး ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈပၢင်ၵုမ်လူင်ၼႆႉ။ ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ပိူင်လူင်ပႃးဝႆႉ 3 ပိူင် – တေသိုပ်ႇၵွင်ႉသၢၼ်ယိုၼ်ႈမိုဝ်းတိုတ်ႉတၢႆး ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းတူင်ႇတၢင်ႇၵူႈပိုၼ်ႉတီႈသေ သၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်ၵႂႃႇ၊ တႃႇၽေႃႇၼမ်ႉၼႄတူဝ် ႁူမ်ႈသၢင်ႈၼႃႈၵၢၼ်ၵႂႃႇၸွမ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ တေၶူင်ႈသၢင်ႈဝႆႉ သဵၼ်ႈတၢင်း (ႁိုဝ်) ယူင်ႉၵၢၼ်ဢၼ်ၼိုင်ႈလႄႈ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈတူဝ်တႅၼ်းၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇလၢႆၸုမ်း ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼိုင်ႈၸုမ်းလႂ်ၼိုင်ႈၵေႃႉသေ တေ ၶဝ်ႈပႃးႁူမ်ႈသၢင်ႈပၼ်ႇၵၢၼ်ၵႂႃႇ – ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ယိင်းမူၺ်လႅင်း ၼႂ်းၵေႃပွင်ၵၢၼ် ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ ပိူင်လူင်မၼ်းတႄႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းဢမ်ႇလႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ၼႆႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၸႅင်ႈလႅင်းႁူႉၸွမ်းလွင်ႈပၢင်ၵုမ်။ ငဝ်းလၢႆး ဝၢၼ်ႈမိူင်းပဵၼ်ႁိုဝ်မႃးၵေႃႈယဝ်ႉ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်း တေၶတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းတႆး၊ တႃႇၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးႁဝ်းမိူဝ်းၼႃႈ။ တႃႇတေပဵၼ်ပၢင် ၵုမ်ၼိုင်ႈဢၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇငၢႆႈငၢႆႈ။ လွင်ႈယၢပ်ႇ ၽိုတ်ႇမီးတင်းၼမ် ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽွၼ်းလီမၼ်းတႄႉ မီးၼမ်ယူႇ ၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်း လၢႆလၢႆၸုမ်း မႃးထူပ်းၵၼ်။ ယဝ်ႉၵေႃႈ လႆႈၸႂ်ၵၼ်သေ ဢွၵ်ႇမႃးၶေႃႈတူၵ်းလူင်း 5 ၶေႃႈ ဢၼ်ပႃးၼႂ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ပိူင်လူင်မၼ်း ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈၼႆႉ လႆႈႁူမ်ႈၵၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်း လွင်ႈတႃႇလႆႈၾႅတ်ႊတရႄႊ တီႊမူဝ်ႊၶရေႊၸီႊ ၸိုၼ်ႈၸၢင်ႇ၊ တႃႇသၢၼ်ၶတ်းလၢႆးပိူင် ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ၊ တႃႇၶိုၼ်း ၵေႃႇတင်ႈၾႅတ်ႊတရႄႊ မိူင်းၸိုင်ႈတႆး ၊ လုၵ်ႉတီႈၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ယဝ်ႉၼႆသေ တေသိုပ်ႇႁူၺ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးၵူႈတီႈ ပဵၼ်ဢၼ်လဵဝ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တႃႇႁႂ်ႈဢွၵ်ႇမႃး လၢႆးပိူင်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ဢၼ်ႁူမ်ႇငမ်းလႆႈ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈတႆးတင်းသဵင်ႈ၊ တႃႇၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်၊ သၽႃႇဝသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉလႄႈ ၽွၼ်းပၢင်ႈပေႃႈမႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လႆႈပိုတ်ႇလၢတ်ႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၵႂႃႇပႃး။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉမႃး ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလၢႆလွင်ႈ၊ ယွၼ်ႉၼၼ် တႃႇတူၺ်းထိုင် ၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းပဵၼ်ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ လူဝ်ႇလႆႈၶတ်းႁႅင်း ႁႃလၢႆးတၢင်းမၼ်းသေ တေႃႇသူႈၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ၵႂႃႇ – ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လႆႈဢုပ်ႇလၢတ်ႈ ၵၼ်ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ၼၼ်ႉပႃးထႅင်ႈ။ ၸၢႆးလႅင်းပၢင်ႇ ၼႂ်းၵေႃပွင်ၵၢၼ် ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ဢမ်ႇဝႃႈ ၼႂ်းမိူင်း ၼွၵ်ႈမိူင်း မႃးထူပ်းၵၼ်သေ မႃးပိုတ်ႇလၢတ်ႈၼႄၵၼ် လွၵ်းၸုၵ်းၽႂ်မၼ်း၊ ပိၼ်ႇပၢႆႇလႅၵ်ႈလၢႆႈၵၼ်သေ ယဝ်ႉၵေႃႈ တေႃႇသိုပ်ႇၵႂႃႇၼႆႉ ႁဝ်းတေၸၢင်ႈၵွင်ႉသၢၼ်ၵၼ်သေ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၵႂႃႇၸိူင်ႉႁိုဝ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငီႉ ၵၼ်ၵႂႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တႃႇၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ တေပၼ်ႇၵၢၼ်ၵႂႃႇ လႆႈသေဢမ်ႇၵႃး တႃႇပဵၼ်ႁႅင်းဢီး ၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်သိုၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈသင်၊ တႃႇတေပဵၼ်လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈသင်၊ ပေႃးၵူၼ်းၼုမ်ႇ တေဢမ်ႇႁဵတ်းသင်သေ ယူႇၵႂႃႇၸိူင်ႉၼႆၵူၺ်းၸိုင် တႃႇသုၼ်ႇတူဝ်ၵေႃႉလဵဝ်တႄႉ ယူႇလွတ်ႈလႆႈယူႇသေတႃႉ တႃႇပေႃႈမႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း (တႃႇၵူၼ်းတင်းၼမ်) ၊ တႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး တင်းသဵင်ႈ ဢမ်ႇႁၼ်ႁူးဢွၵ်ႇလွင်ႈၵိၼ်းၸႂ်လူင် ၼႂ်းၵႄႈၵၢၼ်မိူင်းသုၵ်ႉယုင်ႈလႄႈ ယွၼ်ႉၼၼ် တႃႇတေယူႇသဝ်းႁူမ်ႈႁွမ်းၵၼ်ၵႂႃႇၶၢဝ်းယၢဝ်း လူၺ်ႈတၢင်းၵတ်းယဵၼ်ၼႆႉ ၸင်ႇလႆႈၸတ်းပၢင်ၵုမ်လူင် ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးၼႆႉမႃး – ၸၢႆးလႅင်းပၢင်ႇ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ်ၼႆႉ မီးပႃးၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ လၢႆၸုမ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈသေ လႆႈၸႂ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ပႃးဝႃႈ မိူဝ်ႈဢွၼ် တၢင်းၸုမ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇၸုမ်းလႂ်ၵေႃႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽႂ်ၵၢၼ်မၼ်းၵႂႃႇၵူၺ်းသေတႃႉ သိုပ်ႇၼႆႉၵႂႃႇတႄႉ တေႁူမ်ႈၵၼ် ၸတ်းပွင်ၵႂႃႇ မိူၼ်ၼင်ႇ ၶေႃႈၸုၵ်းမၼ်ႈ ဢၼ်မိူၼ်ၵၼ်ၵေႃႈ တေႁူမ်ႈသၢင်ႈႁဵတ်းၵႂႃႇၸွမ်းၵၼ်သေ ၶေႃႈဢၼ်ဢမ်ႇမိူၼ်ၵၼ် ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေငူပ်ႉငီႉသေ ဢုပ်ႇဢူဝ်းႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇၸွမ်းၵၼ် ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈပၢင်ၵုမ်တင်းသဵင်ႈ ၸဵမ်ၼွၵ်ႈမိူင်းၼႂ်းမိူင်း ႁူမ်ႈၵၼ် ႁူဝ်ၵူၼ်းမီး 60 ပၢႆ ၊ တႃႇတေပဵၼ်မႃး ပၢင်ၵုမ်လူင်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆး ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈၼႆႉ ၸုမ်းတူင်ႇၵူၼ်းလၢႆမူႇၸုမ်း လႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် လူင်ႈၼႃႈဝႆႉ တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 3 လိူၼ်ပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢမ်ႇၼိမ်သဝ်းသေ တႃႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵူႈတီႈၵူႈလႅၼ်လႄႈသင်၊ တႃႇႁၢင်ႈ ႁႅၼ်း တီႈယူႇတီႈၵိၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈပၢင်ၵုမ် ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈသင် လႆႈဝူၼ်ႉသွၼ်ႇဝႆႉလူင်ႈၼႃႈ။ မိူဝ်းၼႃႈမႃး တေဢၢၼ်းၵွင်ႉသၢၼ်ၵၼ်တင်း တၢင်ႇမူႇတၢင်ႇၸုမ်း ၸိူဝ်းပႆႇ လႆႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈပွၵ်ႈၵမ်းၼိုင်ႈၼႆႉၼႆ – ၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၵေႃပွင်ၵၢၼ်ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇတႆးလၢတ်ႈ။

['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ']

2024-06-11T15:28:36

https://shannews.org/archives/53750

ထူပ်းႁၼ်တူဝ်တၢႆ ၵူၼ်းသူႇသမ်းယႃႈမဝ်းၵမ် တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ 2 ၵေႃႉ

ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ဝၼ်း ထပ်းၵၼ်မႃးၼႆႉ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ထူပ်းႁၼ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ ၽူႈၸၢႆး 2 ၵေႃႉ ဢမ်ႇမီးပီႈ ၼွင်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 09/06/2024 ထူပ်းႁၼ် ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ ၽူႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ တီႈပွၵ်ႉ 7 ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ယူႇတီႈ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇလႃႈသဵဝ်ႈ လႆႈတေႃႉသူင်ႇဝႆႉတီႈႁူင်းယႃ ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်းၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယူႇတီႈ ၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉ ပွင်ႇၶၢဝ်ႇၸူးသေ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈၵႂႃႇႁပ်ႉဢဝ် ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆၼၼ်ႉ မႃးသူင်ႇဝႆႉတီႈႁူင်းယႃၶႃႈဢေႃႈ။ ၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇလၢၵ်ႇလၢႆးသင် ယွၼ်ႉမၼ်းၸၢႆး သူႇသမ်းယႃႈမဝ်းၵမ်ၼမ်လႄႈ လူႉတၢႆၼႆၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼႆ ၼင်ႇၵဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 8 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵေႃႈ ထူပ်းႁၼ်တူဝ်တၢႆ ၽူႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ တီႈႁိမ်းႁူင်း ႁဵၼ်းၶႄႇ မၢၼ်ႈဢၢႆႇၼိူဝ် ပွၵ်ႉ 5 ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးပီႈၼွင်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယွၼ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ်ၼႆႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ပႆတၢင်းၽိတ်းမႃးၵေႃႈ မီးတင်းၼမ်ၶႃႈယဝ်ႉ တီႈလႃႈသဵဝ်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 6 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉ ၼၢင်းယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸူမ်ၼမ်ႉတၢႆ တီႈယေႇၵၼ်ႇတွင်ႇ ပွၵ်ႉ 5 ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဝႃႈၼႆ။

['ယႃႈမဝ်းၵမ်', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-06-11T15:08:02

https://shannews.org/archives/53745

ၵဵပ်းၽၵ်းသႂ်ႇသႃႉ ၵဵပ်းၶႃႈသႂ်ႇမိူင်း

ပွင်ႈၵႂၢမ်းႁူဝ်ၼႆႉ ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ မွၼ်းၶိူဝ်း ၵဵပ်းႁွမ်တွမ်တႅမ်ႈဝႆႉ – ပိူင်းၼႄ ၽွင်းပၢၼ်မိူင်းၵဵင်းမႂ်ႇ သုမ်းၵၢၼ်ႉႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈသေ တူၵ်းတႂ်ႈမိုဝ်းၶုၼ်ႁေႃၶမ်းမၢၼ်ႈၽွင်းငမ်းၼၼ်ႉ ၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ် ၶုၼ်မိူင်း မိူင်းၼိုင်ႈလႄႈမိူင်း ၼိုင်ႈမီးၸိူင်ႉႁိုဝ်။ ၽွင်းပၢၼ်ၼၼ်ႉ ၶႃႈဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းသမ်ႉ ဢဝ်လႂ်မႃးထႅမ်သႂ်ႇမိူင်းလႂ်- ၵူၼ်းမိူင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ႁဵတ်းႁိုဝ် ၶိုၼ်းၼမ်မႃးၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼပ်ႉတင်ႈတႄႇမိူင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၵၢၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶုၼ်ႁေႃၶမ်းပရိၼ်ႉၼွင်ႇ မိူဝ်ႈပီ 1478 ဢႃးၼႃးၸၵ်ႇ (ဢႃႇၼႃႇ ၸၢၵ်ႈ) လၢၼ်ႉၼႃး တူၵ်းယူႇပၢႆးတႂ်ႈၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းမၢၼ်ႈၶၢဝ်းယၢဝ်းမွၵ်ႈ 200 ပီ ၼႂ်းပီ 1769 ၼၼ်ႉ သတူဝ်းမိၼ်းထိၼ်ႇ ႁိုဝ် (ပူဝ်ႇမဵဝ်ႉဝုၼ်ႇ) မႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈမိူင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸုပ်ႈပၢၼ်ၵၢၼ်ၽွင်းငမ်း ပူဝ်ႇမဵဝ်ႉဝုၼ်ႇ ပဵၼ်ၵၢပ်ႈပၢၼ် ၵၢၼ်ၶီႇၼဵၵ်းတဵၵ်းတဵင်။ ၸၢဝ်းမွၼ်းပၢႆႈသိုၵ်းၶဝ်ႈမိူင်းထႆး ၽွင်းပၢၼ် ပၢင်တိုၵ်း ႁေႃၶမ်း မၢၼ်ႈ-ထႆး မၢၼ်ႈဢွၵ်ႇၵႂၢမ်းသင်ႇႁႂ်ႈၽူႈၸၢႆးၵူၼ်းလၢၼ်ႉၼႃးတင်းမူတ်းသၵ်းၶႃလၢႆးမိူၼ်မၢၼ်ႈလႄႈႁႂ်ႈၼၢင်း ယိင်းၸီးႁူ မိူၼ်ၼၢင်းယိင်းမၢၼ်ႈ။ ၽျႃးၸႃႇဝၢၼ်ႈ ၵဵင်းမႂ်ႇလႄႈၼၢႆႊၵႃႊဝိလ လုၵ်ႈၸၢႆးၵႅဝ်ႈၸဝ်ႈမိူင်းလမ်းပၢင်း လႆႈၶတ်းၶႂၢင် တင်းပူဝ်ႇမဵဝ်ႉဝုၼ်ႇ ၸႂ်ႉဢမ်းၼၢၸ်ႈပူၼ်ႉတီႈပူၼ်ႉလိူဝ်ၼိူဝ်ၶုၼ်ၼၢင်းလၢၼ်ႉၼႃးပိုၼ်ႉမိူင်း ၽျႃးၸႃႇဝၢၼ်ႈ လႄႈ ၼၢႆႊၵႃႊဝိလ ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူပ်ႉၸဝ်ႈမင်းရ ၶိူဝ်းၸဝ်ႈၶိူဝ်းၶုၼ်မၢၼ်ႈတီႈမိူင်းဢၢင်ႇဝ ပိူဝ်ႈတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈ ပူဝ်ႇမဵဝ်ႉဝုၼ်ႇ မွပ်ႈဢမ်းၼၢၸ်ႈပၼ်ၶိုၼ်းတီႈၶုၼ်ၼၢင်းလၢၼ်ႉၼႃး။ ၵွႆးၵႃႈပူဝ်ႇမဵဝ်ႉဝုၼ်ႇဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉႁူႉသေယူၵ်ႉတပ်ႉမႃးတိၺွပ်းၽျႃးၸႃႇဝၢၼ်ႈ (ၿုၼ်းမႃး) ၸင်ႇပဵၼ်ၵၢၼ် ၽိတ်းမေႃးၵၼ် ဝူင်ႈၵၢင်ၽျႃးၸႃႇဝၢၼ်ႈလႄႈပူဝ်ႇမဵဝ်ႉဝုၼ်ႇ တီႈမိူင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ။ ၽျႃးၸႃႇဝၢၼ်ႈသူႈဢမ်ႇလႆႈလႄႈ ပၢႆႈၼီၵႂႃႇႁႃပူဝ်ႇသုၽလႃႊ(ၼေႇမဵဝ်းသီၿၻီး) တီႈမိူင်းလူင်ၽဝၢင်း ပူဝ်ႇသုၽလႃႊ ၸင်ႇၼမ်းပႃးၽျႃးၸႃႇဝၢၼ်ႈ ၶိုၼ်းမႃးၵဵင်းမႂ်ႇ။ ၼႂ်းပီ 1774 ပူဝ်ႇသုၽလႃႊ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၵၢၼ်ယူၵ်ႉတပ်ႉမၢၼ်ႈတီႈမိူင်းၵဵင်းမႂ်ႇလူင်းမႃးမင်ထူၼ်ႊၿုရီႊ ၽျႃးၸႃႇ ဝၢၼ်ႈ(ၿုၼ်းမႃး) လႄႈၼၢႆႊၵႃႊဝိလ မိူင်းလမ်းပၢင်း မီးပၢႆးဝူၼ်ႉတေၶဝ်ႈမူၵ်းသေႃႉတႂ်ႈႁူမ်ႈဢူငဝ်း သယၢမ် ၽျႃးၸႃႇဝၢၼ်ႈ ယွၼ်းႁပ်ႉၼႃႈတီႈတေႃႇပူဝ်ႇသုၽလႃႊ ၵႂႃႇၶုတ်းဝူင်ႇသဵၼ်ႈတၢင်းမႄႈၼမ်ႉပိင်း ပိူဝ်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်း ႁႂ်ႈတပ်ႉႁိူဝ်းယူၵ်ႉလူင်းၵႂႃႇမိူင်းၽျႃးၸႃႇဝၢၼ်ႈ(ၿုၼ်းမႃး) ၵႂႃႇထိုင်မိူင်းႁွတ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈၵူမ်ႈၼွမ်းတေႃႇ သူမ်ၻဵၸ်ႇ ၽရႃႉၸဝ်ႈတၢၵ်ႇသိၼ် ၾၢႆႇၽရႃႉၸဝ်ႈတၢၵ်ႇသိၼ်မီးၶေႃႈပူင်ႁႂ်ႈၸဝ်ႈၽရႃႉယႃႊၸၵ်းၵရီႊ (ထွင်ႊၻူင်ႉ) လႄႈ ၸဝ်ႈၽရႃႉယႃႊသုရသီႁ(ၿုၼ်းမႃး) ယူၵ်ႉတပ်ႉမႃးမင်ၵဵင်းမႂ်ႇ ပွၵ်ႈၵမ်း 2 ၼႂ်းပီ 1774။ ၸဝ်ႈၽရႃႉၸၵ်းၵရီႊ ယူၵ်ႉတပ်ႉၵႂႃႇထိုင်မိူင်းလမ်းပၢင်း ၼၢႆႊၵႃႊဝိလ ၸင်ႇလုၵ်ႉႁိုၼ်ႇ ၶႃႈႁႅမ်ၶုၼ်ၼၢင်းလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႂ်းလမ်းပၢင်းတေႃႇပေႃးမူၺ်ႉမူတ်းသဵင်ႈ။ ၼၢႆႊၵႃႊဝိလၼမ်းတၢင်းတပ်ႉၶွင်ၸဝ်ႈၽရႃႉၸၵ်းၵရီႊ ၵႂႃႇထိုင်မိူင်းၵဵင်းမႂ်ႇ။ ၸဝ်ႈၽရႃႉၸၵ်းၵရီႊလႄႈ ၸဝ်ႈၽရႃႉသုရသီႁ်ၶဝ်ႈယိုတ်းမိူင်းၵဵင်းမႂ်ႇလႆႈၶႅမ်ႉလႅပ်ႈ။ ၼပ်ႉ တင်ႈတႄႇၼၼ်ႉမႃး ႁူဝ်မိူင်းလၢၼ်ႉၼႃးၸိူင်ႉၼင်ႇၵဵင်းမႂ်ႇ လမ်းပုၼ်း လမ်းပၢင်း လႄႈ မိူင်းပႄႇ ၸင်ႇၽၢတ်ႇ ဢဝ်တူဝ်ဢွၵ်ႇမၢၼ်ႈသေပူၵ်းပွင်ၽွင်းငမ်းၼႂ်းဢူငဝ်းၶွင်သယၢမ်။ ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းၼင်ႇၼၼ် ႁူဝ်မိူင်းလၢၼ်ႉၼႃးၾၢႆႇၼိူဝ် ၸိူင်ႉၼင်ႇ မိူင်းၵဵင်းသႅၼ် ၵဵင်းႁၢႆး ၾၢင် ၽယဝ်း ယင်းတိုၵ်ႉယူႇပၢႆးတႂ်ႈၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်ၽွင်းငမ်းမၢၼ်ႈယူႇ။ သူမ်ၻဵၸ်ႇၽရႃႉၸဝ်ႈတၢၵ်ႇသိၼ်လႆႈတႅင်ႇတင်ႈ ႁႂ်ႈၽျႃး ၸႃႇဝၢၼ်ႈ(ၿုၼ်းမႃး) ပဵၼ်ၽျႃးယႃႊဝိသျဵၼ်ႊရ်ပရႃႊၵၢၼ်ရ် ၸဝ်ႈမိူင်းၵဵင်းမႂ်ႇလႄႈ ၼၢႆႊၵႃဝိလၶိုၼ်ႈပဵၼ် ၽျႃးၵႃဝိလ ၸဝ်ႈမိူင်းလမ်းပၢင်း။ မိူင်းၵဵင်းသႅၼ် ၸင်ႇၵၢႆပဵၼ်သုၼ်ၵင်ဢမ်းၼၢၸ်ႈ ၶွင်မၢၼ်ႈတႂ်ႈလိၼ်လႅၼ် လၢၼ်ႉၼႃး။ ၼႂ်းပီ 1775 ၽျႃးယႃႊဝိသျဵၼ်ႊရ်ပရႃႊၵၢၼ်ရ်(ၿုၼ်းမႃး) ယူၵ်ႉတပ်ႉၶိုၼ်ႈၵႂႃႇမင်မိူင်းၵဵင်းသႅၼ် ၵွႆးၵႃႈၽွင်းယၢမ်း ၼၼ်ႉ ၽရႃႉၸဝ်ႈသိၼ်ႇၽျိဝ်ႇမိၼ်း ၶွင်မၢၼ်ႈသူင်ႇသိုၵ်းမႃးထိုင် 90,000 ၵေႃႉၶဝ်ႈမႃးမင်မိူင်းၵဵင်းမႂ်ႇ။ ၽျႃးယႃႊ ဝိသျဵၼ်ႊရ်ပရႃႊၵၢၼ်ရ်(ၿုၼ်းမႃး) ၸဝ်ႈမိူင်းၵဵင်းမႂ်ႇ မီးႁႅင်းၵူၼ်းဢမ်ႇပဵင်းပေႃးတေႃႇၵၢၼ်ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈ ၵဵင်းမႂ်ႇလႆႈလႄႈ ၸင်ႇလႆႈပွႆႇၽႃႈမိူင်း ယွမ်းထွႆဢွၵ်ႇၵႂႃႇမိူင်းတၢၵ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈယူၵ်ႉတပ်ႉၶဝ်ႈမင်ထိုင် မိူင်းလမ်းပၢင်း တေႃႇထိုင်မိူင်းသဝၼ်ၶလူၵ်ႉ ဝၢႆးသေၼၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸင်ႇပွၵ်ႈၶိုၼ်း။ ၽျႃးၵႃႊဝိလ ၶိုၼ်းမႃးၽွင်းမိူင်း လမ်းပၢင်း ၼႂ်းပီ 1776 ၽျႃးဝိသျဵၼ်ႊရ်ပရႃႊၵၢၼ်ရ် ၶတ်းၸႂ်ၵုၺ်ႉၾိုၼ်ႉၶိုၼ်း မိူင်းၵဵင်းမႂ်ႇ လၢႆပွၵ်ႈလၢႆၵမ်းၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈ ၸင်ႇလူင်းၵႂႃႇထူၼ်ႊၿုရီႊယဝ်ႉၶိုၼ်းၶိုၼ်ႈမႃးမႂ်ႇလႄႈယူၵ်ႉယၢႆႉၶၢႆႉၵႂႃႇမႃးလၢႆတီႈ သူမ်ၻဵၸ်ႇၽရႃႉၸဝ်ႈတၢၵ်ႇသိၼ် ႁွင်ႉဢဝ်ၽျႃးဝိသျဵၼ်ႊရ်ပရႃႊၵၢၼ်ရ် မႃးသွပ်ႇသူၼ်တီႈထူၼ်ႊၿုရီႊ။ ၽျႃးဝိသျဵၼ်ႊရ်ပရႃႊၵၢၼ်ရ်ထုၵ်ႇ ၶင်ၶွၵ်ႈထိုင်တေႃႇသဵင်ႈသၢႆၸႂ်ၼႂ်းၶွၵ်ႈ။ ၼပ်ႉတင်ႈတႄႇၼၼ်ႉမႃး မိူင်းၵဵင်းမႂ်ႇၵၢႆယဵၼ်းပဵၼ်မိူင်းႁူၵ်ႉႁၢမ်းဢမ်ႇမီးၽူႈၵူၼ်းယူႇသဝ်းထင် မီးတူဝ်းသတ်း တူဝ်ထိူၼ်ႇယူႇသဝ်းၵွႆးယဝ်ႉလႄႈဝၢၼ်ႈမိူင်းလၢၼ်ႉၼႃး တူၵ်းယူႇၼႂ်းၾၢင်ႁၢင်ႈမိူင်းႁၢမ်း ၵိုတ်းဝၢၼ်ႈၵိုတ်းၶူင်ႇ ႁၢင်ႉႁိုၵ်းႁၢမ်း။ ၵမ်ႈၽွင်ႈဢၼ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈပၢႆႈၵႂႃႇမိူဝ်းလႂ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူႇႁၢင်ႇႁိူၼ်ၵၼ် ပဵၼ်ယွမ်ႇယွမ်ႇ ဝၢၼ်ႈဢိတ်းဝၢၼ်ႈဢီႈၵႆႁၢင်ႇယၢၼ်ၵၼ် ပႃႇၼိုၵ်းတိုပ်းတၼ် ယုမ်းႁူၵ်ႉထိူၼ်ႇၼႃ ၾႆးတၢင်းတႂ်ႈၵေႃႈၵူဝ်သိူဝ် ၾႆးတၢင်းၼိူဝ်ၵေႃႈၵူဝ်ၸၢင်ႉ။ ထိုင်မႃး 1782 ၸဝ်ႈသူမ်ၻဵၸ်ႇၽရႃႉပုတ်ႉထယွတ်ႈၾႃႉၸုလႃႊလူၵ်ႉ (ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းတူၼ်တီႈ 1 မိူင်းသယၢမ်) လႆႈတႅင်ႇတင်ႈၽျႃးၵႃဝိလ ပဵၼ်ၽျႃးဝိသျဵၼ်ႊရ်ပရႃႊၵၢၼ်ၸဝ်ႈမိူင်းၵဵင်းမႂ်ႇ လႆႈၼၢႆႊၼွႆႉထမ်း ၼွင်ႉၸၢႆး ၽျႃးၵႃႊဝိလ ပဵၼ်ဢုပရႃၸႃ ၵိၼ်မိူင်းၵဵင်းမႂ်ႇ။ ၵွႆးၵႃႈၽွင်းယၢမ်းၼၼ်ႉ မိူင်းၵဵင်းမႂ်ႇတိုၵ်ႉပဵၼ်မိူင်းႁၢင်ႉမိူင်းႁၢမ်း ယင်းပႆႇၸၢင်ႈ တင်ႈပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ၸၢင်ႈယူႇလႆႈၶိုၼ်း။ ၽျႃးၵႃႊဝိလ ၸင်ႇမႃး တင်ႈမၼ်ႈတီႈဝဵင်းပႃႇသၢင်း(ပႃႇသၢင်း) ပိူဝ်ႈႁုပ်ႈႁူမ်ႈၶွၼ်ႈၵူၼ်း ၵႂႃႇပၵ်းတင်ႈမိူင်းၵဵင်းမႂ်ႇ မိူင်းလမ်းပၢင်း လႄႈ ဝဵင်းပႃႇသၢင်း ၸဝ်ႈၽျႃးၵႃႊဝိလ ၵၢႆယဵၼ်းပဵၼ်မိူင်းၼႃႈလၢၼ်ႇ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈၶွင်လၢၼ်ႉၼႃးလႄႈ သယၢမ် ၼႂ်းၵၢၼ်တေႃႇၼႃႈလၢၼ်ႇ ၵၢၼ်ထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း 9 တပ်ႉ 1785 ။ ဢႃႇၼႃႇၸၢၵ်ႈလၢၼ်ႉၼႃး မိူၼ်ပဵၼ်မိူင်းၼႃႈလၢၼ်ႇ မိူင်းတဝ်ႉႁႅင်းၼႃႈလၢၼ်ႇတင်းၽူႈၶဵၼ် ဝူင်ႈၵၢင် သယၢမ် လႄႈမၢၼ်ႈ။ ႁူဝ်မိူင်းလၢၼ်ႉၼႃးလၢႆမိူင်းပဵၼ်ၵၢၼ်ၾၢႆႇၵၢၼ်ႉပုၼ်ႉတေႃႇမၢၼ်ႈလႄႈမီးပၼ်ႁႃၶၢတ်ႇႁႅင်းၵူၼ်း ၵွပ်ႈဝႃႈ ပၢင်တိုၵ်းယိုတ်ႈယၢဝ်းမႃးၼၢၼ်းႁိုင်။ ၽျႃးၵႃႊဝိလ ၵဵင်းမႂ်ႇလႄႈၸဝ်ႈမိူင်းလၢၼ်ႉၼႃးတင်းလၢႆ ပိူဝ်ႈတိုတ်ႉ ၸၼ်ဢဝ်ဢဵၼ်ႁႅင်းၵူၼ်းၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းမိူင်းလၢၼ်ႉၼႃး ၸင်ႇတမ်းဝၢင်းၽႅၼ် “ၵဵပ်းၽၵ်းသႂ်ႇသႃႉ ၵဵပ်းၶႃႈသႂ်ႇမိူင်း” ၼႆသေ ယူၵ်ႉတပ်ႉၵႂႃႇမင်မၢၼ်ႈလၢႆလၢႆႁူဝ်မိူင်း ပိူဝ်ႈၵႂၢတ်ႇတွၼ်ႈဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်ႈမႃးယူႇသဝ်း ၼႂ်းမိူင်း လၢၼ်ႉၼႃး ၼႂ်းပီ 1802 ၽရႃႉၸဝ်ႈပၻုင်ႊ လႆႈတႅင်ႇတင်ႈမွပ်ႈၼၢမ်းၸိုဝ်ႈပၼ်ၸွမ်ႁူင် ဢၼ်ပဵၼ်ၵူၼ်း ၸိူဝ်ႉသၢႆၶႄႇတီႈထုင်ႉယႂူၼ်ၼၢၼ် ႁႂ်ႈၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းသၢတ်ႇ လႄႈၽရႃႉၸဝ်ႈပၻုင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယူၵ်ႉယွင်ႈ ရႃးၸႃးၸွမ်ႁူင် မိူင်းသၢတ်ႇ ႁႂ်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈၼိူဝ်ႁူဝ်မိူင်းလၢၼ်ႉၼႃးတင်း 57 ႁူဝ်မိူင်း။ ၽျႃးၵႃးဝိလၵဵင်းမႂ်ႇ ၸင်ႇမီးၵႂၢမ်းသင်ႇႁႂ်ႈဢုပရႃႇၸႃႇ (ၸဝ်ႈၵႅမ်မိူင်း)ၼွႆႉထမ်း ယူၵ်ႉတပ်ႉၵဵင်းမႂ်ႇၶိုၼ်ႈၵႂႃႇတိုၵ်း မိူင်းသၢတ်ႇ ၼႂ်းလိူၼ်မေႊ 1802 ဢုပရႃႇၸႃႇ (ၸဝ်ႈၵႅမ်မိူင်း) ၼွႆႉထမ်း ယိုတ်းမိူင်းသၢတ်ႇလႆႈယဝ်ႉ တိၺွပ်းၵုမ်း ဢဝ်တူဝ် ၸဝ်ႈၸွမ်ႁူင် ႁူမ်ႈတင်းၽွင်းၶဵဝ်မၢၼ်ႈလႄႈလႆႈၵႂႃႇႁဵတ်း ဢူၺ်းလီတင်း ၽရႃႉၸဝ်ႈယႃႊလွင်ႉ မိူင်း ဝႅတ်ႉၼၢမ်း။ ဝၢႆးသေ ၼၼ်ႉဢုပရႃႇၸႃႇ (ၸဝ်ႈၵႅမ်မိူင်း)ၼွႆႉထမ်း ၸင်ႇယူၵ်ႉတပ်ႉၵႂႃႇမင်မိူင်းၵဵင်းတုင် (မိူင်းၵဵင်းတုင်ဢၼ်ပဵၼ် မိူင်းၼိုင်ႈတႂ်ႈဢႃႇၼႃႇၸၢၵ်ႈ လၢၼ်ႉၼႃးမိူဝ်ႈပၢၼ်ၸဝ်ႈမင်းရၢႆး) ။ ၵူၼ်းမိူင်းၵဵင်းတုင် ပဵၼ်ၸၢဝ်းတႆးၶိုၼ် ဢုပရႃႇၸႃႇ (ၸဝ်ႈၵႅမ်မိူင်း) ၼွႆႉထမ်း ၸင်ႇၽႄဢဝ်ၵူၼ်း ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇမင်ၵဵင်းတုင် ၶဝ်ႈယိုတ်း ဢဝ်လႆႈမိူင်းၵဵင်းတုင်။ ၸဝ်ႈသိရိၶျႆး ၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းၵဵင်းတုင် ပၢႆႈ၊ ဢုပရႃႇၸႃႇ ၼွႆႉထမ်း ၵႂၢတ်ႇတွၼ်ႈဢဝ်ၸၢဝ်းတႆးၶိုၼ်မိူင်းၵဵင်းတုင် မွၵ်ႈ 6,000 ၵေႃႉလႄႈတီႈမိူင်းသၢတ်ႇ 5,000 ၵေႃႉ မႃးယူႇၼႂ်းၵဵင်းမႂ်ႇ။ ဝၢႆးသေ မိူင်းၵဵင်းတုင် ၵၢၼ်ႉသိုၵ်း ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈပၢႆႈၼီ ပဵၼ်မိူင်းႁၢင်ႉမိူင်းႁၢမ်း။ မွၼ်းၶိူဝ်း (*** ပွင်ႈၵႂၢမ်းႁူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉ ၼမ်ႉၵႂၢမ်းလႄႈ တၢင်းႁၼ်ထိုင်သုၼ်ႇတူဝ် ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ၸဝ်ႈပၢႆၵမ် ၵူၺ်းၶႃႈဢေႃႈ။)

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်']

2024-06-11T13:48:57

https://shannews.org/archives/53738

ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၵဵင်းတုင် ၺႃးတႅင်း တၢႆ 1 မၢတ်ႇ 2

ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၵဵင်းတုင် 3 ၵေႃႉ ၵႂႃႇဢႅဝ်ႇႁၢၼ်ႉ KTV ပွၵ်ႈမႃးသေ ၺႃးၵူၼ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ဢဝ်မိတ်ႈတႅင်း သႂ်ႇ တၢႆ 1 မၢတ်ႇ 2 ၵေႃႉ။ ဝၼ်းတီႈ 09/06/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း 11 မူင်းပၢႆ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ 3 ၵေႃႉ ၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈမႃးၸွမ်းၵၼ် 2 လမ်းသေ ၺႃး ၵူၼ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ၶီႇၵႃးလမ်းၸွမ်းလင်ၶဝ်မႃး 2 လမ်းသေ မႃးၵိုတ်းႁႄႉတၢင်းၶဝ် တီႈႁိမ်းၵၢတ်ႇယၢင်းၶမ်း ဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၺႃးတႅင်း မၢတ်ႇၸဵပ်းတင်းသၢမ် ၼႂ်းၼၼ်ႉ တႃႇၵေႃႉၼိုင်ႈ လႆႈၵႂႃႇလူႉတၢႆ တီႈႁူင်းယႃ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၵဵင်းတုင် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၶဝ်ၵႂႃႇဢႅဝ်ႇႁၢၼ်ႉ KTV 570 ဢၼ်ပိုတ်ႇမႂ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈဝေႃႇၶုတ်ႉ (ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇ) ႁိမ်းၸၼ်ႉၸွမ်ၵဵင်းတုင်ၼၼ်ႉသေ ပွၵ်ႈမႃး ၵမ်းၼႆႉ မီးၵႃး 2 လမ်း ၵႃးသႅၼ်း Crown လမ်းၼိုင်ႈလႄႈ ၵႃး wish လမ်းၼိုင်ႈ ႁေႃႈမႃးၶင်တၢင်းၶဝ်သေ ၽိတ်းမေႃးၵၼ် ထိုင်တီႈ ဢဝ်မိတ်ႈတႅင်းၵၼ်ၶႃႈဢေႃႈ။ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ၺႃးတႅင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉၼၼ်ႉတႄႉ လႆႈတိူဝ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉ တီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Tachileik News Agency ၵေႃႈ တႅမ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇဝႃႈ– “ယွၼ်ႉၵႃးသွင်လမ်း ၼၼ်ႉ ႁေႃႈမႃးၶင်တၢင်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈရူတ်ႉၶိူင်ႉပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ လူမ်ႉတင်းသွင်လမ်းယဝ်ႉ ၵူၼ်းၼႂ်း ၵႃးၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇမႃး ၽိတ်းမေႃးတင်းပလိၵ်ႈၵမ်ႉၼိုင်ႈသေ ထိုင်ဢဝ်မိတ်ႈတႅင်းၵၼ် တိူဝ်ႉၺႃးမိၼ်းသေႃႇထုၼ်း လႆႈတိူဝ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၽွင်းသူင်ႇႁူင်းယႃၼၼ်ႉ လႆႈလူႉတၢႆၵႂႃႇ တီႈႁူင်းယႃ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈ 2 ၵေႃႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ 3 ၵေႃႉ ဢၼ်ၺႃးတႅင်းၼၼ်ႉ မိၼ်းသေႃႇထုၼ်း ၽူႈမီးၸၼ်ႉ ယဝ်ႉၵေႃႈ သိၼ်ႇမဵဝ်းထုၼ်းလႄႈ ၸၢႆးဝုၺ်ႇထုၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ Photo by – Eastern Shan News/ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၺႃးတႅင်း တီႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉသေ ၵူၼ်းဢၼ်မႃးတႅင်းပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ 3 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸုမ်းလႂ် ၼမ်ႉမိုဝ်းၽႂ်ႁဵတ်း ဢၼ်ဝႃႈ ၼၼ်ႉ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇတီႉၺွပ်းလႆႈ ဝႃႈၼႆ။ “ၸူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ တီႈၵဵင်းတုင်ၼႆႉ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသင်ယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵႆႉၺႃး ၸူၼ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈ၊ ၸူၼ်ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉမႃး။ ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ႁတ်းဢွၵ်ႇႁိူၼ်း ယေးၵၼ်ယဝ်ႉ ၵူဝ်ၶႃႈ ဢေႃႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၵဵင်းတုင် သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 23/05/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းၸၢႆး 2 ၵေႃႉ ႁဵတ်းၵႅင်ႈထၢမ်သဵၼ်ႈတၢင်းသေ ဢဝ်မိတ်ႈတႅင်း ႁိၼ်ၸူၼ်ၵႂႃႇ ရူတ်ႉၶိူင်ႈ တီႈၼုမ်ႇၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ တီႈဝဵင်းၵဵင်းတုင်။ ဝၼ်းတီႈ 14/05/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်းမွၵ်ႈ 4 မူင်းၶိုင်ႈ ဢွၼ်ႇၸၢႆး 3 ၵေႃႉ ၶဝ်ႈၸူၼ် ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶမ်း (ၼိမ်းသီႇ သူၺ်ႇ သႅင်ႇ) ဢၼ်ပိုတ်ႇဝႆႉ တီႈပွၵ်ႉ 2 ဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈၵႂႃႇၶမ်းတင်းၼမ်။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 11/05/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ 4 မူင်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းထၢႆႇ VDO – ၶႅပ်းႁၢင်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ တေၵႂႃႇထၢႆႇ ပွႆးပၢင်ၶႅၵ်ႇၼႆသေ ၺႃးၵူၼ်းႁၢႆႉ ပႂ်ႉၸူၼ်ၸွမ်းတၢင်း တီႈၽၵ်းတူၼွင်ၽႃ ဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးၵူၼ်းႁၢႆႉ ပေႃႉထုပ်ႉ ထိုင်တီႈႁူဝ်တႅၵ်ႇ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်းသေ လႆႈသူင်ႇယူတ်းယႃ တီႈႁူင်းယႃၵဵင်းႁၢႆး ၼႂ်းၸိုင်ႈထႆး။

['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-06-11T11:20:45

https://shannews.org/archives/53731

မိူင်းပင်းၵလႃးတဵတ်ႉသျ် သူင်ႇတူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ 130 ပၢႆ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ

မိူင်းပင်းၵလႃးတဵတ်ႉသျ် သူင်ႇမႃးၶိုၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ 130 ပၢႆ ၸိူဝ်းပၢႆႈၶဝ်ႈမိူင်းၶဝ် ၽွင်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းတင်း သိုၵ်းရၶႅင်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 09/06/2024 သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ UNB ႁၢႆးငၢၼ်းဝႃႈ ယူႇတီႈ မိူင်းပင်းၵလႃးတဵတ်ႉသျ်သေ လႆႈသူင်ႇၶိုၼ်း ပလိၵ်ႈ မၢၼ်ႈ 134 ၵေႃႉ တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်းရၶႅင်ႇ AA ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်း ၸႄႈမိူင်းရၶႅင်ႇၼၼ်ႉ ပၢႆႈၶဝ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉသေ ယူႇတီႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းၵေႃႈ လႆႈသူင်ႇတူဝ် ၵူၼ်းမိူင်းပင်းၵလႃးတဵတ်ႉသျ် 45 ၵေႃႉ ဢၼ်ၶဝ်တီႉၺွပ်းၵုမ်းၶင်ဝႆႉ တီႈၸႄႈမိူင်းရၶႅင်ႇၼၼ်ႉ။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းရၶႅင်ႇ AA ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းမိူင်းရၶႅင်ႇမႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ႁူမ်ႈပႃး ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်းၼမ် ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ပၢႆႈၶဝ်ႈထိုင် ၼႂ်းမိူင်းပင်းၵလႃးတဵတ်ႉသျ် ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇၵေႃႉ။ ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉၵူၺ်း ယူႇတီႈ မိူင်းပင်းၵလႃးတဵတ်ႉသျ် လႆႈယႅၵ်ႈသေသူင်ႇမႃးၶိုၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ဢိၵ်ႇပႃးၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တင်းမူတ်း 752 ၵေႃႉယဝ်ႉၼႆ – ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆထႅင်ႈ။ ယူႇတီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ လႆႈသူင်ႇမိူဝ်းၶိုၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းပင်းၵလႃးတဵတ်ႉသျ် 218 ၵေႃႉယဝ်ႉၼႆ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ၵေႃႈ ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']

2024-06-11T09:00:00

https://shannews.org/archives/53726

လုမ်းၽွင်းတၢင်မၢၼ်ႈ တီႈၵုင်းထဵပ်ႈ ပၼ်ၾၢင်ႉႁႅင်းၵၢၼ် ႁႂ်ႈၾၢင်ႉပပ်ႉယေးငိုၼ်း

လုမ်းၽွင်းတၢင်မၢၼ်ႈ တီႈၵုင်းထဵပ်ႈ ၸိုင်ႈထႆး ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပၼ်ၾၢင်ႉထိုင် ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းႁွတ်ႈ ထိုင်ဝႆႉၼႂ်းမိူင်းထႆးၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ဝႆႉၾၢင်ႉပပ်ႉယေးငိုၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇႁွတ်ႈၵႂႃႇ ထိုင်ၼႂ်းမိုဝ်းၵူၼ်းၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တေႃႇလွင်းလႄႈ လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 06/06/2024 ၼႆႉ ယူႇတီႈလုမ်းၽွင်းတၢင်မၢၼ်ႈ ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉတီႈဝဵင်းၵုင်းထဵပ်ႈ (မိူင်းၵွၵ်ႇ) ၸိုင်ႈထႆးၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ – သဵၼ်ႈမၢႆဢၵွင်ႉ/ ပပ်ႉယေးငိုၼ်း ႁႅင်းၵၢၼ် MOU မိူင်းမၢၼ်ႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈ မီးငိုၼ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ ၼမ် ၊ ငိုၼ်းၸူႉႁွမ်ၼမ်ႁႅင်းလႄႈ ထိုင်တီႈမီးလွင်ႈထၢင်ႇထိူမ်သေ ႁႅင်းၵၢၼ် မိူင်းမၢၼ်ႈၵမ်ႈၽွင်ႈ ထုၵ်ႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ (ပလိၵ်ႈထႆး) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတီႉၺွပ်းတူဝ်ဝႆႉ – ဝႃႈၼႆ။ ႁႅင်းၵၢၼ် MOU မိူင်းမၢၼ်ႈၵမ်ႈၽွင်ႈ ၸိူဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇႁူႉပွင်ႇၸႅင်ႈလႅင်း ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈယေးငိုၼ်း မိူင်းထႆးၼၼ်ႉ ၺႃး ၸုမ်းတၢင်တူဝ် ၶွမ်ႊပၼီႊ MOU ၶဝ် ၵမ်ႈၽွင်ႈ ယိုတ်းဢဝ်ဝႆႉ ပပ်ႉယေးငိုၼ်းၶဝ်သေ ၶိုၼ်းဢဝ်ၵႂႃႇၶၢႆပၼ် ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တေႃႇလွင်းလႄႈ ၸုမ်းလွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ ပပ်ႉယေးငိုၼ်းၼႆႉသေ သင်ဝႃႈ မီးလွင်ႈထၢင်ႇထိူမ် ထုၵ်ႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တီႉ ၺွပ်းတူဝ်လႄႈသင်၊ ထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းၵုမ်းၶင်တူဝ်ဝႆႉလႄႈသင် ႁႂ်ႈၵႂႃႇယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ် တီႈလုမ်းၽွင်းတၢင်မၢၼ်ႈလႄႈ လုမ်းႁႅင်းၵၢၼ် – ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ လုမ်းၽွင်းတၢင် ပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်ဝႆႉပႃးဝႃႈ မၢႆလပ်ႉ PIN ပပ်ႉယေးငိုၼ်း/ မၢႆဢၵွင်ႉယေးငိုၼ်း ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇလီသိမ်းဝႆႉတီႈတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် ထုၵ်ႇလီပၼ်ၵူၼ်းၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ႁူႉႁၼ်ၸွမ်းၵူၺ်း – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ BBC ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-06-11T08:00:00

https://shannews.org/archives/53721

ႁႅင်းမႆႈပုင်ႈသုင် တီႈမိူင်းမႅၵ်ႇသီႇၵူဝ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပႃတၢႆ ပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင်

တီႈမိူင်းမႅၵ်ႇသီႇၵူဝ်ႇ တၢင်ႉႁႅင်းမႆႈပုင်ႈသုင်ႁႅင်းသေ လႆႈႁူပ်ႉၽေးၼမ်ႉႁႅင်ႈ ၾူၼ်ဢေႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပႃတၢႆ ပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင် ဝႃႈၼႆ။ တီႈဝဵင်းဢႅၼ်ႇၼႃႇဝႅတ်ႉသ် ၸႄႈမိူင်းၶျီႇႁႂႃႇႁႂႃႇ မိူင်းမႅၵ်ႇသီႇၵူဝ်ႇၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉတၢင်ႉႁႅင်းမႆႈပုင်ႈ ၶိုၼ်ႈထိုင် 40 တီႊၵရီႊ သိၼ်ႊတီႊၵရဵတ်ႊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉၼွင်ႁႅင်ႈႁိူတ်ႇ လၢႆတီႈ။ တီႈၸႄႈဝဵင်းဢႅၼ်ႇၼႃႇဝႅတ်ႉသ် တီႈၼွင်ပူႇသတီႇလူဝ်ႇၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉႁႅင်းမႆႈသုင် ၼမ်ႉႁႅင်ႈသေ ပႃတၢႆပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ် ၵွင် ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်တူဝ် ယဝ်ႉၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တႃႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈႁဵတ်းၼႃး၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဝူဝ်းလႄႈ တူဝ်သတ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လူႉတၢႆၼမ် ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈမိူင်းမႅၵ်ႇသီႇၵူဝ်ႇ ၼႃႈတီႈမွၵ်ႈ 90 % ၼႆႉ ႁူပ်ႉၽေးတၢင်ႉမႆႈသုင်ႁႅင်းဝႆႉ၊ ဝၢႆးလင် ပီ 2011 ၼၼ်ႉမႃး ပဵၼ်တၢင်ႉမႆႈသုင်သုတ်းယဝ်ႉၼႆ – ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၸႄႈမိူင်း ၶျီႇႁႂႃႇႁႂႃႇၼႆႉ ပဵၼ်တီႈႁူပ်ႉၽေးတၢင်ႉမႆႈသုင်ႁႅင်းလိူဝ်တၢင်ႇတီႈ၊ ယွၼ်ႉဢမ်ႇၸၢင်ႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းပၢႆႈဢွၵ်ႇပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႈ မီးတင်းၼမ် – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-06-11T07:00:00

https://shannews.org/archives/53713

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ တီႈဝဵင်းလွႆၶေႃ

ႁူဝ်လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း 500 ပၢႆ လုၵ်ႉတၢင်းၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ၸၢၼ်းသေ ၶဝ်ႈၸူး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွႆၶေႃ မိူင်းယၢင်းလႅင်ၼႆ သိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ယၢင်းလႅင် KNDF ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ တႄႇဢဝ် ႁၢင်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ၼၼ်ႉမႃး တေႃႇထိုင်လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း မုင်ႈၸူး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွႆၶေႃ (လွႆၵေႃႇ) ၸႄႈမိူင်းယၢင်းလႅင် 500 ပၢႆ ယွၼ်ႉၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1111 လႄႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႆႈသုမ်းၼႃႈတီႈၼမ် ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 1 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉ သၢႆသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထိုင်မႃးတီႈတၢင်းၽႄ ဝဵင်းလွႆၶေႃတင်း ဝဵင်းမိူင်းပၢႆး၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ယႅၵ်ႈသၢႆသိုၵ်းသေ ၽိုတ်ႉၶဝ်ႈၵႂႃႇထိုင် ၼႂ်းဝဵင်းလွႆၶေႃ၊ ၽွင်းသၢႆသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လတ်းၽၢၼ်ႇၵႂႃႇၼၼ်ႉ လႆႈပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တင်း ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉထႅင်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈငိူင်ႉပၢႆႈ လၢႆမူႇဝၢၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ တီႈဝဵင်းလွႆၶေႃၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၵ်းတပ်ႉ ငဝ်ႈငုၼ်းၾၢႆႇၵုမ်းၵမ်ယၼ်ႇသိုၵ်း (တၵသ) ဝႆႉသေ တပ်ႉၵွင် ၾၢႆႇပႆတိၼ် မီး 4 တပ်ႉၵွင်၊ တပ်ႉၵွင်ႈလူင် မီး 2 တပ်ႉၵွင်၊ ႁူမ်ႈတင်းမူတ်းမီး တပ်ႉပၢင်သဝ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ 12 တီႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၸွမ်းၼင်ႇၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1111 သေ ၸုမ်းႁူမ်ႈႁွမ်းယၢင်းလႅင် ယိုတ်းလႆႈၼႃႈတီႈႁိမ်းႁွမ်းဝဵင်းလွႆၶေႃ တင်းၼမ်ယူႇသေတႃႉ ၼႃႈတီႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၵ်းတပ်ႉဝႆႉမၼ်ႈၵႅၼ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းလွႆၶေႃၼၼ်ႉတႄႉ သိုၵ်းယၢင်းလႅင် ဢမ်ႇယိုတ်းလႆႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢဵၼ်ႁႅင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈဝဵင်းလွႆၶေႃၼႆႉ မီးဝႆႉဢမ်ႇယွမ်း 2,000 ၵေႃႉ၊ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၽိူမ်ႉထႅမ်မႃး ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇလႄႈ ၶိူင်ႈတရူၼ်းဝႆ့ၼႆ – ၸုမ်းႁူမ်ႈႁွမ်းသိုၵ်းယၢင်းလႅင် လၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – Myanmar now

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-06-10T17:08:46

https://shannews.org/archives/53705

ၶၢဝ်းတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းႁၢမ်းၵၢၼ် (ၵူၼ်းယွၼ်း) လိူင်ႇၼမ်ႁႅင်း

ၶၢဝ်းတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းမႃး 3 ပီပၢႆၼႆႉ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၸိုင်ႈမိူင်းတူၵ်း ၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ် လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ဢမ်ႇဝႃႈၵူၼ်းႁဵတ်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီးလဵၵ်ႉယႂ်ႇ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၽဵင်ႇၵၼ်မူတ်းလႄႈ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းႁႃၸဝ်ႉၵိၼ်ၶမ်ႈသမ်ႉ ယိုင်ႈၵိၼ်းၸႂ်ႁႅင်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉၵေႃႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁၢမ်း ၵၢၼ်မီးၼမ် လိူဝ်မႃးၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း။ ဢၼ်လႄႇႁႃယွၼ်းၵိၼ်ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ၵၢင်ဝဵင်းၸိူဝ်းၼႆႉမီးၼမ်။ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉ ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ဢဝ်ၵႃးတေႃႉသူင်ႇပွၵ်ႈၶိုၼ်း ဢမ်ႇယွမ်း 40 ၵေႃႉ သေတႃႉၵေႃႈ ဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉတိုၵ်ႉမီးၼမ် ဝႃႈၼႆ။ Photo by – Tachileik News Agency/ ၵူၼ်းႁၢမ်းၵၢၼ် တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ထႅင်ႈလွင်ႈၼိုင်ႈ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ၵူၼ်းတၢင်ႇတီႈသီႇလႅၼ် မႃးႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်ၼမ်မႃး လိူဝ်ၵဝ်ႇ ပဵၼ်လၢႆပုၼ်ႈလႄႈ မၢင်ၸိူဝ်းတင်ႈၸႂ်ႈမႃးႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်သေတႃႉ၊ မၢင်ၸိူဝ်း ဢၢၼ်းၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ် ၶဝ်ႈမိူင်းထႆးဢမ်ႇလႆႈလႄႈ ၵိုတ်း ၶင်ႉဝႆႉၵေႃႈ မီးၼမ် ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၵဵင်းတုင် ၸိူဝ်းႁႃၸဝ်ႉၵိၼ်ၶမ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵိၼ်းၸႂ်မႃးလၢႆလွင်ႈလႄႈ ၸင်ႇမႃးလႄႇႁႃယွၼ်းၵိၼ် ႁူဝ်ၼပ်ႉ ဢမ်ႇယွမ်း 40 ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈယဝ်ႉ။ ပိူၼ်ႈဢဝ်သူင်ႇပွၵ်ႈၵႂႃႇၶိုၼ်း ဢမ်ႇယွမ်း 40 ၵေႃႉယဝ်ႉ။ ပဵၼ်ၵူၼ်းဢၼ်ယူႇၸွမ်းဝၢၼ်ႈ တၢင်းၵႂႃႇလွႆမူၺ် တီႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉဢေႃႈ။ ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်တၢင်းဝၢၼ်ႈၵၢင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ မၼ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈတၢင်းၵဵင်း တုင်ၵူၺ်း တၢင်းမိူင်းပဵင်းပုၼ်ႉၵေႃႈ လႅပ်ႈပႃး ဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၵူၼ်း ၸိူဝ်းဢၼ်မႃးယွၼ်းၵိၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မီးပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃယု 8 – 10 ၶူပ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ၵူၼ်းထဝ်း ၵူၼ်းၵႄႇ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း ၵူၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၽုၵ်ႇၵိၼ်ႁႆႈ သႆႉၵိၼ်ၼႃး ယူႇသေတႃႉၵေႃႈ ႁဵတ်းဢမ်ႇပေႉ ၵိၼ်ဢမ်ႇပေႃးယဝ်ႉလႄႈ ၸင်ႇႁႃငိုၼ်းတၢင်းလတ်းၸိူင်ႉၼႆႉ။ ၵမ်ႈၼမ် ဢဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းထဝ်ႈႁဵတ်းၼႃႈတိူဝ်ႈသေ ယွၼ်းၵိၼ်။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵိုင်ႇလီလႆႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးတိုဝ်ႉတၢင်း သုမ်းသုၼ်ႇႁဵၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၶၢဝ်းတၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းလူႉ၊ ၾိင်ႈယၢမ်ႈၵူၼ်းၵေႃႈလူႉ မႃးၸွမ်းထႅင်ႈ။ ၵၢၼ်ငၢၼ်းၵေႃႈ ႁႃယၢပ်ႇလႄႈ ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်လႄႇႁႃယွၼ်းၵိၼ် ၸိူင်ႉၼႆ ။ ၵေႃႉၼိုင်ႈႁဵတ်း ၼႄယဝ်ႉၵေႃႈ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈ ယိူင်ႈၸွမ်းလႄႈ ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းယွၼ်း ၸင်ႇပဵၼ်သဵၼ်ႈပဵၼ်သၢႆ ။ မၢင်ဢွင်ႈတီႈ ၵူၼ်းယွၼ်းပေႃးတဵမ်တၢင်းလူင်ဝႆႉ လွင်ႈၼႆႉ ပႆႇမီးၸုမ်းလႂ် တေမႃးၶိုင်ပွင်ၵႄႈလိတ်ႈပၼ် ၼႆယဝ်ႉ။ “ပေႃးၵေႃႉၼိုင်ႈ မႃးၼႆၵေႃႈ ၶဝ်တူၺ်းၵၼ်သေ ၸူဝ်းၵၼ်မႃးႁဵတ်းၼႆ တိၵ်းတိၵ်းၼၼ်ႉၼႃႇ။ ၸွမ်း ၶူဝ်မၢႆ 2 တႃႈၶီႈလဵၵ်းၼၼ်ႉႁေ ၊ ယဝ်ႉၵေႃႈ တီႈၾႆးၶဵဝ်ၾႆးလႅင် 4 ယႅၵ်ႈ တီႈႁွင်ႈလိုၵ်ႉ တၢင်းဢွၵ်ႇၵဵင်းတုင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶဝ်လၢႆလၢႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၶဝ်တေႃႉသူင်ႇၶိုၼ်းယဝ်ႉသေတႃႉၵေႃႈ ပႆႇသဵင်ႈၼင်ႇ ၵဝ်ႇ တိုၵ်ႉၵိုတ်းယူႇ။ ပိူၼ်ႈဢမ်ႇတီႉလႆႈသဵင်ႈႁႃႉဢမ်ႇႁူႉ” – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း သိုပ်ႇ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ဢမ်ႇၵွမ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းၵဵင်းတုင်ၵူၺ်း တီႈဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ ၊ ဝဵင်းမိူင်းပဵင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈမီး ၊ ဢၼ်ပွႆႇသမ်ႉ မိူဝ်းပွႆႇ ၶိုၼ်းၵဵင်းတုင်၊ ၶဝ်ဢဝ်မိူဝ်းသူင်ႇႁဵတ်းၼႆ လၢႆလၢႆၵူၺ်းသေ ဢမ်ႇႁႃလၢႆးၵႄႈလိတ်ႈပၼ် ၶဝ်တႄႉ ႁဵတ်းႁိုဝ်ၵေႃႈ ၶဝ်တေႁႃလၢႆးတၢင်း ၶိုၼ်းပွၵ်ႈမႃးႁႃ ယွၼ်းၵိၼ်ၸိူင်ႉၼႆၵူၺ်း။ ၸုမ်းဢၼ် တေႃႉၵူၼ်းယွၼ်း သူင်ႇပွၵ်ႈၶိုၼ်းၵဵင်းတုင် ၼႆႉ လႆႈႁၼ်ပႃးပလိၵ်ႈ ၊ ၸုမ်းၶႄၾႆး ၊ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်တူင်ႇ ၵူၼ်း ၼႂ်ပိုၼ်ႉတီႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈ – ၵူၼ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းလၢတ်ႈ။ “ၵူၼ်းယွၼ်း ၸိူဝ်းမႃးယူႇသဝ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ မၢင်ၸိူဝ်း ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တူင်ႈပဵင်း ယွၼ်ႉဝႃႈ ၶဝ်ယၢမ်ႈလတ်းၶဝ်ႈမိူင်းထႆးသေ သမ်ႉၺႃးၸုမ်းပလိၵ်ႈထႆးၶဝ် တေႃႉသူင်ႇထိုင်လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ပွၵ်ႈ ၶိုၼ်း ဢွင်ႈၵဝ်ႇၽႂ်မၼ်းသေတႃႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းတွင်း တႃႇပွၵ်ႈၶိုၼ်းယဝ်ႉလႄႈ ႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်ၸွမ်းၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းလႄႈ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇၸေးၸွတ်ႇ။ မၢင်ၸိူဝ်း ၵိၼ်ၸၢင်ႈတွႆႇမၢၵ်ႇႁိၼ် မႄးတၢင်း၊ မၢင်ၸိူဝ်း ၵေႃႈ လႄႇႁႃၵဵပ်းတဝ်ႈၼမ်ႉ၊ ၶွင်ၵဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၶၢႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ မၢင်ၸိူဝ်း တၢင်းယၢမ်ႈလူႉသေ လႄႇႁႃယွၼ်းၵိၼ်ၸွမ်းတႃႈရူတ်ႉၵႃး ၊ မၢင်ၸိူဝ်း တင်ႈၸႂ်ႁႃလၵ်ႉၸူၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈမီးဢေႃႈ” – ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး ဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇလီလႄႈ ၸဵမ်ၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈ၊ ၵူၼ်းသူႇသမ်းယႃႈမဝ်းၵမ်၊ ၵူၼ်းယွၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လိူင်ႇၼမ်မႃး ၼႂ်းမိူင်းတႆးၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ႁူမ်ႈလူၺ်ႈ ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းတႄႉ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းယွၼ်းၼႆ ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်ၵူၼ်းတိၼ်မိုဝ်း ဢမ်ႇလီလႄႈ ၵူၼ်းထဝ်ႈ ဢမ်ႇမီးလုၵ်ႈလၢၼ်လဵင်ႉလူ ၸိူင်ႉ ၼၼ်ၵူၺ်း ။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ဢမ်ႇဝႃႈၵူၼ်းထဝ်ႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ မီးတိၼ်မိုဝ်းလီယူႇၵေႃႈ လႄႇႁႃယွၼ်းၵိၼ်ၸွမ်း ၼႂ်းဢွင်ႈတီႈၵူၼ်းၵိုၼ်း ၸိူင်ႉၼၼ်မႃး ၶိူဝ်းယႂ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ']

2024-06-10T17:09:08

https://shannews.org/archives/53697

ၵူၼ်းမူႇၸေႊ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်း ၽွင်းထႆၼႃး

ၵူၼ်းမၢၼ်ႈတူင်ႈၶၢၼ်ႊၼိူဝ် ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် ၽွင်းၵႂႃႇထႆၼႃး လႆႈတိူဝ်ႉမၢတ်ႇ ၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ထိုင်တီႈလႆႈႁၢမ်သူင်ႇႁူင်းယႃ။ ဝၼ်းတီႈ 07/06/2024 ၵူၼ်းမၢၼ်ႈတူင်ႈၶၢၼ်ႊၼိူဝ် ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ၵႂႃႇထႆၼႃးသေ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် တႅၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃး မၢၵ်ႇတႃ ဢိတ်းဢွတ်းလႄႈ တူဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမၢၼ်ႈတူင်ႈၶၢၼ်ႊၼိူဝ် ၵေႃႉယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၼၼ်ႉ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၶႃႈၵႂႃႇၽိူဝ်ၼႃးသေ ၵႂႃႇယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇဢေႃႈ။ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃးတီႈမၢၵ်ႇတႃဢိတ်းၼိုင်ႈလႄႈ တူဝ်။ ယၢမ်းလဵဝ် လႆႈသဵင်ႈၵႃႈယူတ်းယႃဝႆႉ 8 မိုၼ်ႇပျႃးပၢႆၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၵူၼ်းမၢၼ်ႈတူင်ႈၶၢၼ်ႊၼိူဝ် ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်း ၽွင်းထႆၼႃး ၽွင်းၶၢဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းလူင်းၼႃး ၽုၵ်ႇသွမ်ႈလႄႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတူင်ႈၶၢၼ်ႊၼိူဝ် ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်း ၾင်လိၼ် ၽွင်းထႆၼႃး ၸိူင်ႉၼႆသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၼႃးၶဝ် ဢမ်ႇႁတ်းလူင်းၼႃး ၵူဝ်ယဵပ်ႇ ၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၼႆသေ ဢဝ်ပဵၼ်လွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉ ႁင်းၽႂ်မၼ်း ဝႃႈၼႆ။ “ၸူဝ်ႈတိူဝ်ႉမႃးၼႆႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းသင်ယဝ်ႉၶႃႈ လႆႈလိုဝ်ႈႁိူဝ်ႉသေ ၵိၼ်ယႃႈယႃ ယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉႁဵတ်း ၼၼ်ၵူၺ်း ၶႃႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၽႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇၼႃးယဝ်ႉ ၵူဝ်ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇဢေႃႈ။ ၵူႈပွၵ်ႈၼႆႉ ပေႃးၶၢဝ်းၼႃးၼႆ မီးၵူၼ်းမႃး ၸွႆႈသွမ်ႈၸွႆႈၽုၵ်ႇ ၼမ်ၼႃႇၶႃႈ။ ဝၢႆးလင် မီးၵူၼ်းယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်း ၼႂ်းၼႃးယဝ်ႉ ၽႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁတ်းၵႂႃႇ။ ၸၢင်ႈပိူၼ်ႈမႃးသွမ်ႈပၼ်ၼႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ႁတ်းမႃးၶႃႈ”- ၵူၼ်းမၢၼ်ႈတူင်ႈၶၢၼ်ႊၼိူဝ် သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ်မေႊ ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၽူႈၸၢႆး ဢႃယု 30 ပီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵႂႃႇႁႃၽိုၼ်းသေ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၾင် လိၼ် တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈဝဵင်းၼၢင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈတိူဝ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ထိုင်တီႈလႆႈႁၢမ်သူင်ႇ ယူတ်းယႃတူဝ် တီႈႁူင်းယႃ။ ၼႂ်းႁူဝ်ပီ 2024 ၼႆႉၵူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် ဢမ်ႇယွမ်း 16 ၵေႃႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးပၢင်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 မႃးၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း၊ ဝဵင်းမူႇၸေႊ၊ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီလႄႈ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈ ၵႆႉလႆႈငိၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ၵႂႃႇယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် ၶႂ်ႈဝႃႈမီးၵူႈလိူၼ် ၼႆယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-06-10T15:25:44

https://shannews.org/archives/53685

ၵူၼ်းမူႇၸေႊ ၵေႃႉထုၵ်ႇတီႉၺွပ်း ပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇၼၼ်ႉ လႆႈဢဝ်ငိုၼ်းၶႄႇ 15 သႅၼ်ယႂၼ်ႊသေ လႅၵ်ႈတူဝ်ဢွၵ်ႇမႃး

လုင်းၵျေႃႇၼၢႆႇ ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉမၢၼ်ႈပဵင်း ဢၼ်ထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းၵႂႃႇပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇ (ပြန်ပေးဆွဲ) ၼၼ်ႉ လႆႈဢဝ်ငိုၼ်းၶႄႇ 1,500,000 ယႂၼ်ႊသေ ထုတ်ႇတူဝ်ဢွၵ်ႇမႃးယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 06/06/2024 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 5 မူင်း လုင်းၵျေႃႇၼၢႆႇ ဢႃယုမွၵ်ႈ 60 ပီ ၵူၼ်းပွၵ်ႉၸၢၼ်း ထုၵ်ႇၵူၼ်းဢမ်ႇ ႁူႉၾၢႆႇ 3 ၵေႃႉ တီႉၺွပ်းၵုမ်းတူဝ်မၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇ ထိုင်တီႈၵူၼ်းႁိူၼ်းပေႃးလႆႈဢဝ်ငိုၼ်းၶႄႇ 1,500,000 ယႂၼ်ႊ (တူၵ်းမႅၼ်ႈငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 877,500,000 ပျႃး) လႅၵ်ႈဢဝ်တူဝ်မၼ်းၸၢႆးဢွၵ်ႇမႃး တီႈလွႆၵိဝ်ႇလွၵ်ႇ ဢိူင်ႇၸေႊလၢၼ်ႉ ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ ၵူၼ်းႁိူၼ်းၶဝ် လႆႈၵႂႃႇထုတ်ႇတူဝ် ဢွၵ်ႇမႃး တီႈလွႆၵိဝ်ႇလွၵ်ႇၶႃႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် လွတ်ႈဢွၵ်ႇမႃးယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၵူၼ်းႁၢႆႉၶဝ် မႃးပွႆႇတူဝ်လုင်းၵျေႃႇၼၢႆႇၼႆႉ ပဵၼ်တီႈသဵၼ်ႈတၢင်းၸူႉ မင်ႇၵလႃႇမူႇၸေႊလႄႈ မၢၼ်ႈၶူဝ်သွင်။ ဢွင်ႈတီႈၼၼ်ႉ မီးပျီႇတူႉၸိတ်ႉတင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပႂ်ႉဝႆႉဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈ ၵူၼ်းမိူင်းမူႇၸေႊ ၵမ်ႈၼမ် ထတ်းသၢင်ႈဝႃႈ လွင်ႈပိူင်ပဵၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ဢဝ်ငိုၼ်း ၵႂႃႇလႅၵ်ႈတူဝ် လုင်းၵျေႃႇၼၢႆႇဢွၵ်ႇမႃးၼႆႉ ပဵၼ်တီႈလွႆၵိဝ်ႇလွၵ်ႇ ဢွင်ႈတီႈၼၼ်ႈသမ်ႉ ပဵၼ်တီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၵ်းတပ်ႉ ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈဝႆႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢွင်ႈတီႈမႃးပွႆႇတူဝ်မၼ်းၸၢႆး တီႈႁိမ်းမင်ႇၵလႃႇမူႇၸေႊၼႆႉထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ “လွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈ ႁဝ်းၶႃႈထတ်းသၢင်တူၺ်းတႄႉ တီႈလွႆၵိဝ်ႇလွၵ်ႇၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၵ်းတပ်းဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈယူႇဝႆႉ။ တီႈတၢင်းၸူႉ မင်ႇၵလႃႇမူႇၸေႊၼႆႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ၊ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈယူႇဝႆႉ ပေႃးၼႅၼ်ႈၼႃသေဢမ်ႇၵႃး ၵႆႉၵူတ်ႇထတ်းရူတ်ႉၵႃးၵႂႃႇမႃးယူႇတႃႇသေႇ ႁဵတ်းသင်လႄႈ ဢွင်ႈတီႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ဢမ်ႇတီႉၺွပ်းလႆႈ တူဝ်ၵူၼ်းႁၢႆႉ လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်လီဢၢမ်းယူႇ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇ ၼႆ။ လုင်းၵျေႃႇၼၢႆႇ ဢႃယုမွၵ်ႈ 60 ပီၼႆႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၵႃႉၶၢႆရူတ်ႇၵႃးၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ယဝ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်း ပျီႇတူႉၸိတ်ႉမၢၼ်ႈပဵင်း ၵေႃႈၸႂ်ႈ။ မၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ၺႃးၵူၼ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ 3 ၵေႃႉ ယိပ်းၵွင်ႈၸေးမိုဝ်းသေ ၶဝ်ႈတီႉၺွပ်း ၵုမ်းတူဝ်မၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 2 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 5 မူင်းၶိုင်ႈ တီႈႁိူၼ်း ပွၵ်ႉၸၢၼ်း ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၼႆယဝ်ႉ။

['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-06-10T12:12:52

https://shannews.org/archives/53679

ပီၼႆႉ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ သူင်ႇလုၵ်ႈလၢင်းၽႂ်မၼ်း ၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼမ်

ပီၵၢၼ်ႁဵၼ်း 2023 -2024 ၼႆႉ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ သူင်ႇလုၵ်ႈလၢင်းၽႂ်မၼ်း ၵႂႃႇၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင် ၸိုင်ႈၼမ် ယွၼ်ႉဢမ်ႇပွင်ပဵၼ်လႆႈငိုၼ်းတွင်း တႃႇၵႃႈႁဵၼ်း ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းသုၼ်ႇလဵဝ် (ကိုယ်ပိုင်ကျောင်း) ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 03/06/2024 ၼႆႉမႃး ယူႇတီႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင် ၾၢႆႇပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉ တႄႇပိုတ်ႇႁူင်းႁဵၼ်းၶိုၼ်းယဝ်ႉလႄႈ ပီၼႆႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်းဢၼ်မႃးၶိုၼ်ႈ မီး 6 သႅၼ်ပၢႆ ၼမ်လိူဝ်ပီပူၼ်ႉထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တီႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ႁဝ်းၶႃႈတႄႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ် လုၵ်ႈႁဝ်း သိုပ်ႇၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်း သုၼ်ႇလဵဝ်လႆႈယဝ်ႉ ယွၼ်ႉဢမ်ႇပွင်ပဵၼ်လႆႈငိုၼ်းတွင်းဢေႃႈ။ တေဝႃႈ သူင်ႇၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵေႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်လႆႈမႆႈၸႂ်ႁႅင်းဝႆႉ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းၵေႃႈ ပဵၼ်ဝႆႉၸိူင်ႉၼႆသေ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇမီးတၢင်းလိူၵ်ႈယဝ်ႉ ၵူဝ်ယူႇၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် ၵႃႈလႆႈသူင်ႇၶိုၼ်ႈၼၼ်ႉၵူၺ်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃး မိူဝ်ႈပီ 2021 ၼၼ်ႉသေ ယူႇတီႈ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵၼ်း ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ် ၵူဝ်ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၼႆလႄႈ လႆႈဢဝ်လုၵ်ႈလၢင်းၽႂ်မၼ်း ၶၢႆႉၵႂႃႇၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းသုၼ်ႇလဵဝ် ၵမ်ႈၼမ်။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ယွၼ်ႉၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၵေႃႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း၊ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ဢမ်ႇပဵၼ် ၸိူင်ႉ ၼႆသေ တွၼ်ႈတႃႇ တေၵမ်ႉထႅမ် လုၵ်ႈလၢင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ သိုပ်ႇၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းသုၼ်ႇလဵဝ်လႆႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပွင်ပဵၼ်လႆႈယဝ်ႉလႄႈ ၸင်ႇလႆႈၶၢႆႉၵႂႃႇၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵၼ်ၼမ်မႃး ၼႆယဝ်ႉ။ “တေလႆႈဝႃႈ ၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းသုၼ်ႇလဵဝ်ၼႆ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဝ်း မေႃလိၵ်ႈၶႅၼ်ႇမႃးၼမ်ဢေႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပေႃးႁုပ်ႈတူၺ်း ၸိုင် တေႃႇပီၼႆႉ ၵႃႈႁဵၼ်းဢမ်ႇယွမ်း 40 သႅၼ်ပျႃးၶႃႈ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၸိူင်ႉၼၼ်ယဝ်ႉ ယွၼ်ႉပဵၼ်ၽွင်းၵၢပ်ႉၵိၼ်း ႁႃငိုၼ်းယၢပ်ႇလႄႈ တႃႇတေသိုပ်ႇၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇပွင်ပဵၼ်လႆႈယဝ်ႉ ၵႃႈလႆႈၶၢႆႉၵႂႃႇၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၼၼ်ႉၶႃႈဢေႃႈ”- မႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵၼ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇ ၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 2 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉ ယူႇတီႈ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃး ၸွမ်းၼင်ႇ – ႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်းၵမ်လႄႈ ႁူင်းႁဵၼ်းသုၼ်ႇလဵဝ်၊ ႁူင်းႁဵၼ်းပၵ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပီၼႆႉ တင်းမူတ်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢၼ်မႃးၶိုၼ်ႈႁဵၼ်း မီး 620,000 ပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈပီၵၢၼ်ႁဵၼ်း 2022 – 2023 ၼၼ်ႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢၼ်မႃးၶိုၼ်ႈႁဵၼ်း မီးမွၵ်ႈ 560,000 ၵေႃႉ – ၶွင်ႇသီႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-06-09T18:32:17

https://shannews.org/archives/53676

ယၢမ်းတပ်ႉမတေႃႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵူၼ်ႇပင်း မဢလ တေဝၢင်းၶိူင်ႈၸူးၽႂ်

တပ်ႉမတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ႁဵတ်းတီႈၵူၼ်းမိူင်းၼင်ႇၽူႈၶဵၼ်သေ ႁိမ်ၵေႃႇသၢင်ႈဢႃႇၼႃႇပွင်မိူင်းမႃး ႁႂ်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ႁိုင်ၵႂႃႇသၢမ်ပီပၢႆ သီႇလိူၼ်ယဝ်ႉၵေႃႈ ပႆႇႁၼ်သီငဝ်းသၢႆငၢႆ တႃႇတေၵုမ်းၵမ်လႆႈ မိူင်းလႂ်တိူင်းလႂ်ၵွၼ်ႇ။ သုတ်းတီႈ ၼေႇပျီႇတေႃႇ ယင်းၺႃး PDF ပွႆႇ Drone လွၵ်ႇငိုတ်ႈ။ ငဝ်ႈငုၼ်းတိူင်းသိုၵ်း သိတ့်တူၺ်ႇ၊ လႃႈသဵဝ်ႈ၊ မိူင်းၸေႈၼႃး (မျိတ်ႉၵျီးၼႃး) ၸိူဝ်းၼႆႈ လႆႈယုၵ်ႉၶဵင်ႈလိူင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈယူႇ ႁၢဝ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းႁႅင်း။ တပ်ႉသိုၵ်းရၶႅင်ႇ (ဢႃရၵ့်ၶ) AA လႄႈ တပ်ႉသိုၵ်းၶၢင် KIA ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ႈတိုၵ်းလိုပ်ႈႁေႃႈပႅတ်ႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်းတမ်ႇတိူင်း ပဵၼ်ႁူဝ်ႉၶဝ်ၼၼ်ႉ တပ်ႉယဝ်ႉတပ်ႉ၊ ဝဵင်းယဝ်ႉဝဵင်းလႄႈ တေႃႉတႄႉၵိုတ်းဝႆႉ ငဝ်ႈဝဵင်းလူင် ၶွင်ၸႄႈမိူင်းၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ႁူမ်ႈဝႃႈ ၶဝ်ႈတိုၵ်းဢဝ်လႆႈၶိုၼ်း မျႃႉဝတီႇ၊ လွႆၶေႃ၊ မိူင်းမိတ်ႈ၊ သီႇသႅင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉၵေႃႈ ပႆႇပၼ်ႇႁွၼ်ႈလႆႈ ၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းၸုမ်းသိုၵ်းၶဝ်။ ၸႄႈဝဵင်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်ၸုမ်းသိုၵ်းလွႆ၊ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ဢဝ် ႁႅင်းၸွႆႈလၢႆပႃႈလၢႆ ၾၢႆႇသေ ၵုမ်းၵမ်လႆႈဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆၵေႃႈ ႁူႉယူႇ ပဵၼ်ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ တႃႇႁူးထူၺ်ႈၸႂ် ၶွင်ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ၸွမ်းသၢႆတၢင်းလိၼ် ဢၼ်ယႂ်ႇလူင်သုတ်းထၢႆႉၼႆၵေႃႈယႃႇ တႃႇဢဝ်လႆႈၶိုၼ်း ပႆႇႁၼ်တၢင်း သေဢိတ်း။ ၵၢၼ်ၵႃႉၵူး ၵႆႈလႅၵ်ႈတေႃႇၵူႈမိူင်းမိူင်းၼႆႉ လႆႈၸႂ်ယႂ်ႇသၢႆတၢင်းပၢင်ႇလၢႆႇဢၼ်လဵဝ် ၵူၺ်းသေ၊ ၵုၼ်ႇသိၼ် ဢၼ်ႁဵတ်း ဢွၵ်ႇလႆႈ ဢမ်ႇမီးသင်တႄႉတႄႉ၊ မၢၵ်ႇတဝ်ႈၶဝ်ႈၼမ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်ၵုၼ်ႇသိၼ် ပိူင်လူင်သူင်ႇၸူးမိူင်းၶႄႇၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်း ဢမ်ႇပွင်ႇၵေႃႈႁင်းမၼ်း၊ ၸုမ်းၵဵပ်းၶွၼ်ႇႁႅင်ႉလိူင်ႇၼႃႇ ဢႃးလႃးၵေႃႈပႃးသေ ဢမ်ႇၸၢင်ႈတေႃႉတၢင်ႇၶၢႆ၊ ပၢႆသေလိူဝ် ၸုမ်းသိုၵ်းၶဝ်ဢမ်ႇမေႃၸတ်း ၽႅၼ်ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး ဢဝ်ၸဵမ်ၸွမ်သိုၵ်းၸွမ်ႁၢၼ် တေႃႇထိုင် ၸိူဝ်း ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၵူႈထၢၼ်ႈ ႁၵ်းယႃႉသိၼ်ၵၢၼ် ၵိၼ်သူးၵိၼ်လၢပ်ႈလူၼ့်လိူဝ် တိူဝ်းမႃးတိၵ်းတိၵ်း၊ ၵူႈမိူင်းမိူင်းၵေႃႈ ဢိုတ်းတၼ်တိုတ်းၶၢတ်ႇပႅတ်ႈ လွင်ႈသိုဝ်ႇသၢၼ်ၵႃႉၵူးတေႃႇၶဝ်လႄႈ ၸုမ်းမိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇၼႆႉ ၸွမ်း လူၺ်ႈမေႃဢိတ်ႇဢွၵ်ႇ ငိုၼ်းၸေႈပိူင်လဵဝ်သေ ဢမ်ႇႁူႉဝႃႈတေလႆႈၵႄႈၶႆ ၸိူင့်ႁိုဝ်လႄႈ မိူၼ်တင်းတင်ႈၸႂ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉငိုၼ်းၼႂ်းမိူင်း ဝူင်တူၵ်းယူႇဢမ်ႇထၢတ်ႇ၊ ၶၼ်ၵုၼ်ႇသိၼ် တႄႇဢဝ် ၶဝ်ႈသၢၼ်၊ ၵိူဝ်၊ ၽွင်ဝၢၼ် ၽၵ်းမီႇ၊ ၼမ်ႉမၼ်း၊ ၽၵ်းယိူဝ်ႈၶိူဝ်းၶဵဝ်၊ ယႃႈယႃ၊ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးဢမ်ႇပဵၼ်ၼႆႉ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈယူႇ ၵူႈဝၼ်းဝၼ်း။ ၼႂ်းၵႄႈၼၼ်ႉ ၶွၼ်ႇၵူၼ်းၶွၼ်ႇၵႃး ၶွၼ်ႇၼွၵ်ႈၶွၼ်ႇၼႂ်း ၶွၼ်ႇၼၼ်ႉၶွၼ်ႇၼႆႉ ဢၼ်ဢမ်ႇသႂ်ႇ ဢမ်ႇၸူးၼၼ်ႉ သမ်ႉ တဵၵ်းမိပ်ႇႁိပ်ႇႁွမ်ႈထႅင်ႈၵူႈႁူးၵူႈတၢင်းလႄႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႆႉ ဢမ်ႇတၢပ်ႈယႃႉထႅင်ႈၵေႃႈ ပေႃးလႅဝ်လႅၵ်ႇ တႅၵ်ႇငၢၵ်ႈယူၼ်ႈယဝ်းယူႇယဝ်ႉ။ ၼင်ႇၼႆ တိုၵ်ႉတဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းမိူင်း ၶဝ်ႈႁဵတ်းသိုၵ်းၶဝ်သေ ဢၢင်ႈတိုၵ်းမူၺ်ႉ ၽူႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉတူဝ်ႈမိူင်းယူႇၼႆႉ မိူၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၵႅင်ႈၼွၼ်းၾၼ် လပ်းတႃပႅတ်ႉတူဝ်ၵဝ်ႇၶိုၼ်းၼၼ်ႉ ၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ပေႃးတူၺ်းၾၢႆႇၶတ်းသၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႆ ဢၼ်ဝႃႈၶႂ်ႈႁႂ်ႈၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းသုမ်းၼၼ်ႉတႄႉၵေႃႈ ၽႂ်ၶႂ်ႈမိူၼ် ၵၼ်ယူႇ၊ ဢၼ်လူင်းမိုဝ်းတိုၵ်းတေႃးၵေႃႈ ၸိူဝ်းႁဵတ်းႁဵတ်းတႄႉယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပဵၼ်ဝႆႉ လၢႆးၽႂ်လၢႆးမၼ်း၊ မူႇၽႂ်ၸုမ်းမၼ်းၵူၺ်း။ မိူၼ်ၸိူင်ႉ FPNCC ၶဝ် ဢမ်ႇၼတ်ႉဢမ်ႇၼၢႆၵၼ် ႁႂ်ႈႁူမ်ႈႁူႉတင်းၸဵတ်းၸုမ်းသေ လၵ်ႉလွမ်ၽႅၼ်တိုၵ်း တၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼႂ်းႁၢင်လိူၼ်ထူၼ်ႈသိပ်း ပီပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉလႂ်၊ လုၵ်ႈၸုမ်းဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉ 3 Brother hood ၼင်ႇၵၼ် ႁဵတ်းၵႃၼႄးၵဝ်ႉ ၵဝ်ႉၼႄးၵႃ ၶဵင်ႈၶႅင်တေႃႇၵၼ်ယူႇလႂ်၊ NUG ၶဝ် ႁူမ်ႈမိုဝ်းလႆႈ တင်း KIA ယူႇၵေႃႈ သမ်ႉဢမ်ႇၶဝ်ႈၸူးလႆႈ FPNCC တင်းလုမ်ႈၼၼ်ႉလႂ်၊ PDF ၼင်ႇၵၼ် ဢမ်ႇထုၵ်ႇမေႃ ပေႃးၵႂၢမ်းၵၼ်လႆႈ တေႃႇထိုင်တီႉၺွပ်းလၼ်ႇသူၼ်ႈၵၼ်လႂ်၊ ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၾၢႆႇပွတ်းႁွင်ႇလႄႈ ၾၢႆႇပွတ်းၸၢၼ်း ဢမ်ႇၶဝ်ႈဢွၵ်ႇႁႃႁူမ်ႈၵၼ်လႆႈ ၼၼ်ႉလႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်တႃႇၵူႈမိူင်းမိူင်းမႆႈၸႂ်ဝႃႈ တိူၵ်ႈတီႈ ၸုမ်းသိုၵ်းမဢလ ပူတ်းတူၵ်းၵႂႃႇယဝ်ႉၵေႃႈ ယင်းတေ ဢမ်ႇမီး ၸုမ်းၸၢဝ်းဢၼ်တေတႅၼ်းတၢင် ႁႂ်ႈပဵၼ်လူင် ပွင်ၸိုင်ႈသုၼ်ၵၢင်လႆႈယူဝ်ႉ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်ႉၽႂ်ၶိူဝ်းမၼ်း၊ ၸႄႈၽႂ်မိူင်းမၼ်း၊ ထုင်ႉၽႂ်ဢိူင်ႇမၼ်း ဢဝ်ၵွင်ႈၵၢင်ႇလၢၵ်ႈၼၢၵ်ႈ လူင်းတိုၼ်းလၢင်းသေ လုၵ်ႉႁဵတ်းၶုၼ်ၵွမ်ႈဢွၼ်ႇ သိုဝ်ႈၽႂ်တၼ်းမၼ်းမႃးတႄႉၸိုင် ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈပိုင်ႈၽႂ် ပဵၼ်ငဝ်ႈ ပဵၼ်ၵၼ်းတႄႉ ၼၼ်ႉ တၵ်းၽူင်ႉယၢႆႈပၢႆႈၶဝ်ႈၸူး မိူင်းႁိမ်းႁွမ်းဢမ်ႇႁၢင်ႉယဝ်ႉ။ မုင်ႈႁၼ်မႆႈၸႂ်ထႃႈ ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉသေ ႁူဝ်ၼႃႈၸိုင်ႈမိူင်းႁိမ်းႁွမ်းၶဝ်ၼႆႉ တေႃႈဝႃႈႁၼ်လီၼိူဝ်ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၵေႃႈယႃႇ လႆႈတူၺ်းထိုင် ၽွၼ်းပၢင်ႈမိူင်းမၼ်းသေ ၶႄးတေလိူၵ်ႈၵမ်ႉယၼ်ပၼ် ၸုမ်းသိုၵ်းမဢလယူႇ။ ယႃႇဝႃႈ ၸုမ်းၸၢဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ လၢႆလၢႆၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း တေၶဝ်ႈႁႃႁူမ်ႈမိုဝ်းၶွၼ်ႈၵၼ်လႆႈ တႂ်ႈၸွင်ႈပဝ်း လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉလူင်ႇလဵဝ်လႃႈ တေႃႈၼင်ႇ ၸုမ်းတႆး SSA ၼင်ႇၵၼ် ယင်းယႅၵ်ႈပဵၼ်သၢမ်ငႃး၊ ၼႄးလိၼ်ႉၸႃး သဵင်ၸၢင်တီႈၵၼ်ယူႇ ထိုင်တီႈပေႃးလိုမ်းတိုၵ်း ၽူႈၶဵၼ်တႄႉပႅတ်ႈၵွၼ်ႇ။ ပၼ်ႁႃမိူၼ်ၼႆ ႁူမ်ႈဝႃႈၼႂ်းယၢင်း၊ ၼႂ်းၶျၢင်းၶဝ်ၵေႃႈ မီးယူႇသေတႃႉ ပိူၼ်ႈယင်းတၼ်းတိုၵ်း ၽူႈၶဵၼ်ၽုင်ႇယူႇ၊ တႆးတႄႉ ၶႂ်ႈၼႃႇလိူဝ် ပဢူဝ်း ဢၼ်ၾၢႆႇၼိုင်ႈ ႁဵတ်းလုၵ်ႈၸၢင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉယူႇ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ႁူဝ်ၼႃႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇပႃးၸွမ်းၼႂ်းၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉတေႃႇ ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းၸုမ်းမဢလၼၼ်ႉ ၵႆႉၼပ်ႉသွၼ်ႇဝႃႈ ၵႃႈၸူဝ်ႈမိူင်းၶႄႇ တိုၵ်ႉၸုၵ်းလင်ၾင်ႁႅင်းပၼ်တႄႉ မဢလ တေဢမ်ႇၵူၼ်ႇ ပင်းလႆႈ၊ ၸဵဝ်းလႄႈ ၼၢၼ်း မဢလ တၵ်းပေႉၶိုၼ်းယူႇ။ ပေႃးပဵၼ်ၼၼ်မႃး တပ်ႉတူဝ်ၵဝ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇတၢပ်ႈသုမ်းသင်ၸွမ်း၊ ၾၢင်ႁၢင်ႈၽႅၼ်ႇတီႈမိူင်းတႆးၵေႃႈ တေမိူၼ်ၵဝ်ႇ ၶိုၼ်းသေ ၵွႆႈၽႅၼ်တိုၵ်းဢဝ်မႂ်ႇမႂ်ႇ၊ ပိူင်ယႂ်ႇ ယႃႇႁႂ်ႈမိူင်းတႆးတႅၵ်ႇၵူၺ်း လႅပ်ႈဝႃႈၼၼ်ၵေႃႈ မီးယဝ်ႉ။ ၽွင်းမိူဝ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၶွမ်ႈၶတ်းတိုၵ်းတေႃးယူႇ ဢိင်ဢၢင်ႈဝႃႈ မႃႇႁႅင်းပႆႇတဵမ်တီႈၼႆသေ ယင်း ဢမ်ႇႁူမ်ႈတိုၵ်းၸွမ်းပိူၼ်ႈလႆႈ၊ ဝၢႆးလင် ၸုမ်းသိုၵ်းမဢလ ၵုမ်းၵမ်မၼ်ႈၵႅၼ်ႇလႆႈၼၼ်ႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်းဢမ်ႇ ၸၢင်ႈလုၵ်ႉတိုၵ်းၶိုၼ်းယူဝ်ႉၼႆ တႃႉလီငမ်းငဝ်းဝႆႉယဝ်ႉ။ ၶႆႈၸႂ်ပိၼ်ႈၽူၼ်ၼၼ်ႈသေ ပေႃးၶိုၼ်းထၢမ်ဝႃႈ သင်ၸိူဝ်ႉမဢလ ၵၢၼ်ႉသုမ်းသေ ၾၢႆႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉဢွင်ႇပေႉ ၵႂႃႇၼႆလူး၊ လူၺ်ႈဢမ်ႇ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးၸွမ်း ၵၢၼ်တိုၵ်းတေႃးသင်လႄႈ ၸွင်ႇၶဝ်တေဝႆႉပဵၼ်ပီႈဢၢႆႈတၢႆႈႁူဝ် မိူၼ် ၵႃႈၵွၼ်ႇပူၼ်ႉမႃးသေ မွပ်ႈယိုၼ်ႈၸႅၵ်ႇမႅင်ႇပၼ် ၼႃႈတီႈသုၼ်ႇလႆႈယူႇၼေႇ၊ ၵွပ်ႈဢမ်ႇမိူၼ်ၼင်ႇၸႂ်လႄႈ ယူႇတီႈၸုမ်းသိုၵ်းတႆး ၸွင်ႇသမ်ႉတေၸၢင်ႈတိုၵ်းဢဝ်လႆႈၶိုၼ်း ဢၼ်တူၵ်းမီးၼႂ်းမိုဝ်း ၸုမ်းၸိူဝ်း လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ တေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉယူႇႁိုဝ် ၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ႁူႉတေၵႂင်ၵႃးငမ်းငဝ်းဝႆႉယဝ်ႉ။ ၸႅင်ႈလႅင်းလီၼႃႇတႄႉ ၸုမ်းသိုၵ်းမဢလ ပေႉၵႂႃႇၵေႃႈ လူၺ်ႈဢမ်ႇတိုၵ်းတေႃးမၼ်းသေ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈမၼ်းတေမႅင်ႇပၼ်မိူင်းတႆး၊ ထိုင်ၵမ်းမၼ်းသုမ်းၵၢၼ်ႉၵေႃႈယႃႇ တႃႇမၼ်းတေဝၢင်းၶိူင်ႈယွမ်းတူဝ်ၸူးၼႆႉ ၸွင်ႇတေၸႂ်ႈၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းဢၼ်မၼ်း ဢမ်ႇတွၼ်ႉဝႆႉႁူဝ်မႃႇပဵင်းၵၼ်မႃး ၼၼ်ႉႁိုဝ်၊ ဝႃႈလႃးတေ ပဵၼ်ၽူႈၵိူဝ်းၵုမ်ၸိုင်ႈမိူင်းၵေႃႉၵဝ်ႇ ဢၼ်ဢူႈမၼ်းပဵၼ်ၵေႃႉ ၵေႃႇ တင်ႈတပ်ႉ မတေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃး ၼၼ်ႉ ၵူၺ်းယူဝ်ႉ။ ၸင်ႇၼၼ် ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇပဵၼ်မီး လွၵ်းပၢင်ႇပဝ်ႇဢႃႇၼႃႇ ဢၼ်ဢမ်ႇမီး ၸုမ်းပုတ်ႈတႅၼ်းၵုမ်းၵမ်လႆႈ ဢႃႇၼႃႇသုၼ်ၵၢင် ၼင်ႇၵူႈမိူင်းမိူင်း မႆႈၸႂ်ၼၼ်ႉ ၵူႈၸုမ်းၸၢဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ တၵ်းလႆႈႁူမ်ႈမိုဝ်းၶွၼ်ႈႁႅင်းၵၼ် ပဵၼ်ၶေႃႈလဵဝ်သဵင်လဵဝ်ယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼႆ ၼင်ႇၵဝ်ႇ ပိူဝ်ႈတႃႇၶိူဝ်းတႆးမိူင်းတႆး တေဢမ်ႇတၢႆဢမ်ႇႁၢႆၵေႃႈ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၼႂ်းၶိူဝ်းတႆးၼႂ်း မိူင်းတႆး တၵ်းလႆႈၽွမ်ႉသဵင်ပဵင်းပၢၵ်ႇၵၼ်ဢွၼ်တၢင်းယဝ်ႉ ၸင်ႇၵွႆႈၶိုင်ၶႆႈၸႂ်လႆႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ႁူမ်ႈယူႇသဝ်း ၸွမ်း ၵၼ်ၵတ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉၼႆ ႁႂ်ႈလႆႈယွၼ်းပၢႆးၼႄ လွင်ႈယိၼ်းမႆႈ ၶႆႈၸႂ်သုၼ်ႇတူဝ်သေၵမ်းၶႃႈ။

['ၶေႃႈထတ်းသၢင်']

2024-06-09T17:53:53

https://shannews.org/archives/53671

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵဵပ်းၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်းသိုၵ်း ဢၼ်မႃးၾိုၵ်း ၵၢၼ်သိုၵ်း တီႈ PDF မီးႁိမ်းႁဵင်

PDF ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းပွတ်းၸၢၼ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၶၢဝ်းတၢင်း 4 လိူၼ်ပၢႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မၢႆမီႈၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်းသိုၵ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းပၢႆႈၶဝ်ႈထိူၼ်ႇမႃးယွၼ်းၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း မီး 959 ၵေႃႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 5 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉ PDF ပွတ်းၸၢၼ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမႃးပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်သေ တၢင်ႇၶႅပ်းႁၢင်ႈၵူၼ်းၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၶိုၼ်ႈမႃးတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊသေ ဝႃႈသိုၵ်း PDF ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ ယူႇတႂ်ႈ NUG ၵုမ်းၵမ် ၵမ်းသိုဝ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵဵပ်းသိုၵ်းယဝ်ႉၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၶႂ်ႈၶဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸိူဝ်းပၢႆႈဢွၵ်ႇ ၼွၵ်ႈမိူင်းၵေႃႈ မီးၼမ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁၢမ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်းထႅင်ႈ။ တႄႇၶၢဝ်းသွၼ်းၼမ်ႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းပၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းၶဝ်တီႉလိပ်းဢဝ်လႅင်မႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မီး 2 ၸုပ်ႈယဝ်ႉသေ ယၢမ်းလဵဝ် တိုၵ်ႉၾိုၵ်းယူႇၸုပ်ႈထီႉ 3 – ၸုမ်း Burma Affairs and Conflict Study – BACS လဵပ်ႈ ႁဵၼ်းလွင်ႈပၼ်ႁႃမိူင်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ – ပၢင်သွၼ်ၸုပ်ႈ 1 လႄႈ 2 ၼႆႉ မီးႁူင်းႁဵၼ်းၾိုၵ်းသွၼ် 21 တီႈ။ ၵူၼ်းသိုၵ်းမႂ်ႇတႄႉ ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းမီးမွၵ်ႈ 9,000 ၵေႃႉယဝ်ႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-06-08T18:02:25

https://shannews.org/archives/53668

မိူင်းဢိင်းၵလဵတ်ႈ တႄႇပေႃႉႁၢင်ႈၸဝ်ႈႁေႃၶမ်းၶျႃးသ် သႂ်ႇၼႂ်းမၢင်ငိုၼ်းၸေႈမႂ်ႇ

ဝၢႆးလင် ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်း လႆႈမႃးၶၢဝ်းတၢင်း 2 ပီယဝ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 5 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းဢိင်းၵလဵတ်ႈ ဢဝ်ႁၢင်ႈၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်းၶျႃႊသ် မႃးၽိမ်းပေႃႉသႂ်ႇတီႈၸေႈငိုၼ်းဢိင်းၵလဵတ်ႈသေ ဢိတ်ႇဢွၵ်ႇပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၸႂ်ႉ။ ငိုၼ်းဢိင်းၵလဵတ်ႈမၢင်မႂ်ႇ ဢၼ်ပႃးႁၢင်ႈၸဝ်ႈမုၼ်ယႂ်ႇၶုၼ်ႁေႃၶမ်းမႂ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်မၢင် 5 ပွၼ်ႊသ်၊ 10 ပွၼ်ႊသ် ၊ 20 ပွၼ်ႊသ်၊ 50 ပွၼ်းသ် ၸိူဝ်းၼႆႉ – ဢိင်းၵလဵတ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ယေးငိုၼ်းဢိင်းၵလဵတ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ – ငိုၼ်းမၢင်မႂ်ႇၼႆႉ ဢဝ်လွၵ်းလၢႆးထႅၵ်ႉၼူဝ်ႊလူဝ်ႊၵျီႊၶိုတ်းၵၢပ်ႇပၢၼ်သေ ၸွႆႈႁၵ်ႉသႃသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉပႃး – ဝႃႈၼႆ။ ၾိင်ႈဢဝ်ႁၢင်ႈၶုၼ်ႁေႃၶမ်း ၼၢင်းႁေႃၶမ်းသေ ဢိတ်ႇသႂ်ႇၼိူဝ်ၸေႈငိုၼ်းၼႆႉ တီႈမိူင်းဢိင်းၵလဵတ်ႈၼၼ်ႉ ၸင်ႇႁႃတႄႇမႃးၽွင်းပၢၼ်ၼၢင်းႁေႃၶမ်း ဢႄႊလီႊသပႅတ်ႉ ဢၼ်သဵင်ႈမုၼ်ၼွၼ်းၽေးၵႂႃႇ ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းၶျႃႊသ်ၼႆႉ ပဵၼ်တူၼ်ထူၼ်ႈသွင် ဢၼ်လႆႈပဵၼ်ၵေႃႉထုၵ်ႇ ဢဝ်ႁၢင်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇ သႂ်ႇၼႂ်းငိုၼ်းၸိုင်ႈမိူင်း – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-06-08T17:54:41

https://shannews.org/archives/53662

ၼမ်ႉထူမ်ႈ မိူင်းသီလင်းၵႃ လိၼ်ၵူၼ်ႇၵူၼ်းတၢႆ

ၾူၼ်တူၵ်းႁႃယႂ်ႇလႄႈ လူမ်းလႅင်ႉၶဝ်ႈတီႈမိူင်းသီလင်းၵႃ လိၼ်ၵူၼ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 5 ၵျုၼ်ႊၼၼ်ႉသေ မီးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း 40 ပၢႆ ၵူၼ်းတၢႆမီး ထိုင် 26 ၵေႃႉယဝ်ႉ ဢၼ်လႆႈၶၢႆႉပၢႆႈတီႈယူႇမီး 33,000 မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းယဝ်ႉၼႆ – ႁွင်ႈၵၢၼ် ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄ ၸိုင်ႈမိူင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ၾၢႆႇတၢင်းၸိုင်ႈမိူင်း ႁဵတ်းဝႆႉပၼ်သုၼ်ၵူၼ်းထူပ်းၽေးမီး 116 တီႈ။ မီးၵူၼ်း 9,000 ၵေႃႉ ပၢႆႈသွၼ်ႈယူႇသဝ်းဝႆႉ ဝႃႈ ၼႆ။ ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းသီလင်းၵႃၼႆႉ မီး 25 ၸႄႈတွၼ်ႈ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈ 13 ၸႄႈတွၼ်ႈသေ တႃႇ 5 ၸႄႈတွၼ်ႈတႄႉ ထိုင်တီႈလႆႈမႆႈၸႂ်ဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း ဢၼ်ထူပ်းၽေးမီး 160,000 ပၢႆ။ ၾႆးၾႃႉတေၶၢတ်ႇ။ တူၼ်ႈမႆႈၵူၼ်ႇလူမ်ႉတင်းႁၢၵ်ႈတင်းတူၼ်ႈ။ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ၵူၼ်ႇၵွႆတင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ ဝၼ်းတီႈ 4 ၼႆႉ ၶိုၼ်းပိုတ်ႇႁူင်းႁဵၼ်းၽွင်ႈယဝ်ႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-06-08T17:40:04

https://shannews.org/archives/53657

သိုၵ်းၶၢင် KIA ဝႃႈ တေတႄႇပၼ်ႇၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းၵႂႃႇ ၼႃႈလိၼ် ဢၼ်ၶဝ်ၵုမ်းလႆႈဝႆႉ

သိုၵ်းၶၢင် KIA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၼႃႈလိၼ်ဢၼ်ၶဝ်ၵုမ်းလႆႈဝႆႉၼၼ်ႉ တေတႄႇပၼ်ႇၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းၵႂႃႇယဝ်ႉ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်တၢင်ႇၸုမ်းၵုမ်းၵမ်ဝႆႉၼၼ်ႉတႄႉ ၵူဝ်မၼ်းပဵၼ် ၼႃႈတီႈသွၼ်ႉလႄႈ ၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းၶဵင်ႇတႃႉၵၼ်လႄႈ တေငိူင်ႉဝႄႈၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် ၼေႃႇပူႇ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ ၾၢႆႇပွင်ႇၶၢဝ်ႇ KIA လၢတ်ႈတီသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ VOA ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈ – ပိူင်လူင်တေပဵၼ်တၢင်းၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ – ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA တႄႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၼႃႈလိၼ်ဢၼ်ၶဝ်ၵုမ်းလႆႈပဵၼ် ၼႂ်းဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၊ မၢၼ်ႈတူင်ႈလႄႈ ၼမ်ႉတူႈ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၶဝ်ၵေႃႈ တႄႇၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းႁင်းၶဝ်ဝႆႉယူႇယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင်ၼေႃႇပူႇ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – တီႈဢၼ် KIA ၵုမ်းဝႆႉသေ တေပၼ်ႇၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၼႃႈတီႈ ဢၼ် KIA ၵုမ်းဝႆႉၸဵမ်မိူဝ်ႈလႂ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း – ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ ၊ မၢၼ်ႈတူင်ႈလႄႈ ၼမ်ႉတူႈ ၼၼ်ႉတႄႉ ပဵၼ်ၼႃႈတီႈသွၼ်ႉၵၼ်ဝႆႉလႄႈ ပဵၼ်ပၼ်ႁႃဝႆႉ ၼႂ်းၵႄႈ KIA လႄႈ TNLA ။ လွင်ႈၼႆႉ TNLA တုၵ်းယွၼ်းဝႆႉ ႁႂ်ႈ FPNCC ၶဝ်ႈၸွႆႈၵႄႈလိတ်ႈပၼ်သေၵမ်း ဝႃႈၼႆဝႆႉ ။ FPNCC ၼႆႉတႄႉ ၼွၵ်ႈလိူဝ်သိုၵ်းၶၢင်လႄႈသိုၵ်းတဢၢင်းယဝ်ႉ မီးသိုၵ်းဝႃႉ ၊ မိူင်းလႃး ၊ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၊ သိုၵ်းရၶႅင်ႇလႄႈ သိုၵ်းတႆး SSPP ဝႆႉ။ ၼႂ်းဝူင်ႈဝၢင်ႈၼႆႉ တီႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ မီးပၼ်ႁႃ ၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းတဢၢင်းTNLA လႄႈသိုၵ်းၶၢင် KIA ၊ တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းသမ်ႉ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA လႄႈ သိုၵ်းတႆး SSPP ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼႂ်းၼႃႈတီႈ ဢၼ်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၶေႉၵၼ် ပၼ်ႇၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းၼၼ်ႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း မီးၼမ်။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']

2024-06-08T17:28:00

https://shannews.org/archives/53651

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိၵ်ႉ VPN ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈလဵၼ်ႈၾဵတ်ႉသ်ပုၵ်ႉ ၸႂ်ႉလဵၼ်ႈ My Space Myanmar တႅၼ်း

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိၵ်ႉ VPN မိူင်းမၢၼ်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈလဵၼ်ႈ FACEBOOK ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်းပိုတ်ႇပၼ် ဢႅပ်ႇပလီႇၵေးသျိၼ်း My Space Myanmar ႁႂ်ႈလဵၼ်ႈတႅၼ်း ၾဵတ်ႉသ်ပုၵ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတႄႇလူတ်ႇဢဝ်လႆႈတီႈ Google play Store ၼႆ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 1 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉ။ လွင်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ၊ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ယိပ်းၵွင်ႈသၢၼ်ၶတ်း ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းၶဝ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတုမ်ႉတွပ်ႇၶိုၼ်းဝႃႈ ယႃႇဢွၼ်ၵၼ်လူတ်ႇမႃးၸႂ်ႉ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸၢင်ႈလႆႈၶေႃႈမုလ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇမူတ်း။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်တဵၵ်း Report သေသၢၼ်ၶတ်း ဝႃႈၼႆ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈၼႆႉသေ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းႁူႉမေႃ လွင်ႈဢၢႆႊထီႊ ဢွၼ်ၵၼ်တဵၵ်းရီႊပူတ်ႉသၢၼ်ၶတ်းလႄႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 4-5 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉတႄႉ ၼႂ်းဢႅပ်ႉသတူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီး ဢႅပ်ႉမၢႆႇသပဵတ်ႉသ် ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တၢင်ႇဝႆႉပၼ် ႁႂ်ႈလူတ်ႇလဵၼ်ႈတႅၼ်းၾဵတ်ႉသ်ပုၵ်ႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တႃႇတေႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ဢႅပ်ႉမၢႆႇသပဵတ်ႉၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယုၵ်ႉဢဝ် ၸွမ်ႁၢၼ် လူႇမုၼ်ႇ ၵႅမ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ် ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၊ မွၵ်ႇဢဝ် ၶွမ်ႊပၼီႊလူင်ႉလႅၼ်ႇပၢႆးသၢႆႈ မိူင်းၶႄႇ ၶဝ်မႃးႁူမ်ႈၸွမ်းသေ တင်ႈၶွမ်ႊမတီႊဝႆႉ။ ၵေႃႉၶူင်ဢႅပ်ႉပဵၼ် ၺၢၼ်ႇမဵဝ်းထၢႆႉ ။ တႄႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 2 လိူၼ်မေႊမႃး တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 4 ၵျုၼ်ႊၼႆႉ မီးၵူၼ်းလူတ်ႇၸႂ်ႉမွၵ်ႈ 1,000 ၵေႃႉ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – DVB

['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-06-07T16:50:39

https://shannews.org/archives/53645

ၵူၼ်းမိူင်းၼၢႆး ႁူမ်ႈၵၼ် ၽုၵ်ႇတူၼ်ႈမႆႉ 1,000 ပၢႆ

ၵူၼ်းမိူင်းၼၢႆး ႁူမ်ႈၵၼ် ၽုၵ်ႇတူၼ်ႈမႆႈ တီႈႁူင်းႁဵၼ်းပရႁိတ တုမ်ႇမူဝ်ၼႃးလိၼ်း တွၼ်ႈတႃႇ ထိူၼ်ႇၶဵဝ်ၸမ်ႉၼမ်ႉလိူင်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 05/06/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ယူႇတီႈ ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်း ႁူမ်ႈၵၼ် ၽုၵ်ႇတူၼ်ႈမႆႉ တႃႇမၢႆတွင်း ဝၼ်း ႁၵ်ႉသႃသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ လုမ်ႈၾႃႉ တီႈၼႂ်းဝၢင်းႁူင်းႁဵၼ်း တုမ်ႇမူဝ်ၼႃးလိၼ်း ဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး ၸႄႈတွၼ်ႈလၢင်းၶိူဝ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း တႃႇတူၼ်ႈမႆႉ 1,000 ပၢႆ ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၵူၼ်းမိူင်းၼၢႆး ႁူမ်ႈၵၼ် ၽုၵ်ႇတူၼ်ႈမႆႉ ႁဵင်ပၢႆ ၵေႃႇမတီႇ ႁူင်းႁဵၼ်း ပရႁိတ တုမ်ႇမူဝ်ၼႃးလိၼ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဢၼ်တီႈႁဝ်းၶႃႈ လႆႈၽုၵ်ႇ တူၼ်ႈမႆႉၼႆႉ တႃႇမၢႆတွင်း ဝၼ်းႁၵ်ႉသႃသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ် လုမ်ႈၾႃႉသေ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၽုၵ်ႇယဝ်ႉ ႁႂ်ႈလုမ်းလႃး ယႂ်ႇမႃး ႁႂ်ႈမေႃၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈတူၼ်ႈမႆႉ ႁၵ်ႉသႃပႃႇထိူၼ်ႇၼႆဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ တူၼ်ႈမႆႉ/ မွၵ်ႇ 1,000 ပၢႆ ဢၼ်လႆႈၽုၵ်ႇၼႂ်းဝၢင်းႁူင်းႁဵၼ်းပရႁိတ တုမ်ႇမူဝ်ၼႃးလိၼ်း ဝဵင်းမိူင်းၼၢႆးၼႆႉသမ်ႉ မိူၼ် ၼင်ႇ – တူၼ်ႈမွၵ်ႇၼူၵ်ႉယုင်းလႅင် (စိန်ပန်းနီ)၊ တူၼ်ႈမွၵ်ႇၸမ်ႇပေႇလိူင် (သပြေဘူတ) ၊ တူၼ်ႈမႆႉသၵ်း၊ တူၼ်ႈမွၵ်ႇ ၵွၼ်လႄႈ တူၼ်ႈမွၵ်ႇႁၢင်ႈလီ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၵူၼ်းမိူင်းၼၢႆး ႁူမ်ႈၵၼ် ၽုၵ်ႇတူၼ်ႈမႆႉ ႁဵင်ပၢႆ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၽုၵ်ႇတူၼ်ႈမႆႉၼႆႉသေ မိူဝ်ႈပီ 2016 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၼၢႆး ႁူမ်ႈၵၼ် ၽုၵ်ႇတူၼ်ႈမႆႉ တၢင်း ၶဝ်ႈၼမ်ႉႁူးၸၢၵ်ႈတေႃႇ 1,000 ပၢႆ။ ထိုင်မႃး ပီ 2019 သမ်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ်ၽုၵ်ႇ တီႈပၢင်ႇၸဵင်တႆး 300 ပၢႆ ၼႆယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-06-07T15:38:20

https://shannews.org/archives/53642

ထဝ်ႈယိင်း တီႈသီႇသႅင်ႇ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ တိၼ်ပုတ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်း

ထဝ်ႈယိင်း ဢႃယု 71 ပီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်း ၾင်လိၼ် ထိုင်တီႈတိၼ်ပုတ်း လႆႈႁၢမ်သူင်ႇ ႁူင်းယႃ ။ ဝၼ်းတီႈ 6 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် မွၵ်ႈ 9 မူင်း တေႃႇသူဝ်းသူဝ်းလႅတ်ႉ ဢႃယု 71 ပီ ယူႇပွၵ်ႉမျႃႉၵႅၼ်ႇတႃႇ ဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် တိၼ်ပုတ်းမၢတ်ႇ ၸဵပ်းႁႅင်း လႆႈႁၢမ် သူင်ႁူင်းယႃဝႆႉ ဝႃႈ ၼႆ။ ၼႂ်းပွၵ်ႉမျႃႉၵႅၼ်ႇတႃႇ ဝဵင်းသီႇသႅင်ႇၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းယဵပ်ႇၺႃး မၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် ဢမ်ႇယွမ်း 5 ၵေႃႉယဝ်ႉ။ မၢၵ်ႇမိုဝ်ႉ ၸိုၼ်းယၢမ်း၊ မၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် ၽွင်းပၢင်တိုၵ်း တိုၵ်ႉၵိုတ်းၶမ်ဝႆႉတင်းၼမ်၊ ယွၼ်ႉၼၼ် ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈမႆႈၸႂ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈဝႆႉ။ တႄႇဢဝ် ႁူဝ်ပီ 2024 မႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ႁူမ်ႈတင်း ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ပဵၼ် ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တင်း ၸုမ်းသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈပဢူဝ်း PNLA ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇလႄႈ ႁူဝ်ပူင်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၶၢဝ်းတၢင်း ပၢင်တိုၵ်း 4 လိူၼ်ပၢႆ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆၵႄႈ ပၢင်တိုၵ်း 75 ၵေႃႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈ မွၵ်ႈပၢၵ်ႇ၊ ၵူၼ်းမိူင်း မွၵ်ႈ 6 မိုၼ်ႇ လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉ – ၸုမ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇပဢူဝ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆ့ ၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-06-07T15:21:54

https://shannews.org/archives/53637

သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉၺွပ်း ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ၼွၵ်ႈမိူင်းမွၵ်ႈ 40 ၵေႃႉ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း မၢပ်ႇၼႄးဢဝ်လိူင်ႈ လူၺ်ႈလွင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ၼွၵ်ႈမိူင်း ဢမ်ႇၶဝ်ႈတၢင်း ၵၢၼ်ၼႆသေ တီႉၺွပ်း ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း 39 ၵေႃႉသေ ပိၵ်ႉဢိုတ်းပႃး သဵၼ်ႈမၢႆယေးငိုၼ်းလႄႈ Pay Account ဝႃႈ ၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 24 လိူၼ်မေႊ တေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 4 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ၶၢဝ်းတၢင်းၸမ် 2 ဝူင်ႈမႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း တီႉၺွပ်းပိၵ်ႉဢိုတ်း ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း 39 ၵေႃႉ ယၢမ်းလဵဝ် တိုၵ်ႉသိုပ်ႇၵူတ်ႇထတ်း ၵူၼ်း ႁဵတ်းၵၢၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်းထႅင်ႈယူႇၼႆ – ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃး ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 4 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈမၢပ်ႇၼႄးဝႃႈ – ၸုမ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းမၢင်ၵေႃႉၼႆႉ တင်ႈၸႂ် တႅမ်ႈၶၢဝ်ႇပိုၼ်ၽႄ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီးဝၢၼ်ႈမိူင်းတူၵ်းသုမ်း၊ ယွၼ်ႉၼၼ် ၵူၼ်းလႆႈဝႂ်ၶႂၢင်ႉလၢႆႊသိၼ်ႇ ႁဵတ်းၵၢၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ၼွၵ်ႈမိူင်း ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ ၸွင်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်း ၼင်ႇမၢႆမီႈ ဢၼ်မၵ်းမၢႆဝႆႉၼၼ်ႉႁိုဝ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉထတ်းၸွမ်းဝႆႉ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈ ပၢၼ်ႇယေးငိုၼ်းသေ ၵူၼ်းမိူင်း ယုမ်ႇယမ်တမ်းၸႂ်လႆႈယူႇ ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 27 လိူၼ်မေႊ ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ မၢပ်ႇၼႄးဝႃႈ လဵၼ်ႈၶၼ်ၶမ်းၼႆသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႉၺွပ်း ၵူၼ်း ၵႃႉၶၢႆၶမ်း 21 ၵေႃႉ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁၢၼ်ႉၶမ်းၸိုဝ်ႈယႂ်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇ ဢွင်ႇတမႃႇတိ၊ ဝဵဝ်ႉၸဵင်ႇလႄႈ ႁၢၼ်ႉၶမ်း သွႆးထႅတ်ႉၸိူဝ်း ၼႆႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉ။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ၶၼ်ငိုၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းႁႅင်း၊ ၶၼ်ၶမ်း ၼိုင်ႈၵျၢပ်ႈ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈထိုင် 58 သႅၼ်ပျႃး၊ ပဵၼ်ၶၼ်ၶမ်းသုင်သုတ်း ၼႂ်းပိုၼ်းၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၶမ်း ၼႆယဝ်ႉ။

['ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-06-07T12:46:40

https://shannews.org/archives/53632

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တေႁွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ မႃးယုၵ်ႉမုၼ်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီးပၼ် ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ ၶဝ်ႈမႃးယုၵ်ႉမုၼ်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီးလႄႈ ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼမ်။ လိူၼ်မေႊပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မွၵ်ႇထိုင် ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ ၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်း မွၵ်ႈ 40 သေ သူင်ႇဢႅဝ်ႇဝဵင်းလူင်တႃႈၵုင်ႈ – ၼေႇပျီႇတေႃႇ – ဝဵင်းလိူဝ်ႇ – မိူင်းပူးၵမ်ႇလႄႈ ႁၢတ်ႇသၢႆးၾင်ႇပၢင်ႇလၢႆႇ ငူၺ်ႇသွင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉ လၢတ်ႈဝႃႈ – တႄႇဢဝ်ၶၢဝ်း တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ လၢမ်းၽႄႈၶဝ်ႈမိူင်းမႃး ၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်းလႆႈၵိုတ်းဝႆႉ တင်းမိူင်း။ တေႃႈၼင်ႇ ဝဵင်းပူးၵမ်ႇ ဝဵင်းဢၼ်ၶဝ်ႈပႃး ၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ၶူဝ်းပူၺ်ႈလုမ်ႈၾႃႉၵေႃႈ ယင်းဢမ်ႇမီးၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း မႃးတွင်ႈတဵဝ်း – ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶတ်းၸႂ် တေယုၵ်ႉမုၼ်းၵၢၼ်ႇဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်း ယူႇၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈ ဢိင်ၼိူဝ် ငဝ်းလၢႆး ၵၢၼ်မိူင်း ဢမ်ႇၼိမ် ပၢင်တိုၵ်းတိုၵ်ႉလၢမ်းၽႄႈတူဝ်ႈမိူင်းယူႇလႄႈ လႅပ်ႈၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း တေပႆႇႁတ်းမႃးဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈ ဝႃႈ ၼႆ။ ၸုမ်းၵၢၼ်ငၢၼ်းဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ – ၽွင်းပီ 2019 ၼၼ်ႉ ၶႅၵ်ႇတွင်ႈတဵဝ်း မႃးဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈ မိူင်းမၢၼ်ႈမီး 4 လၢၼ်ႉပၢႆ – ဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းတႄႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၽွင်းပီ 2021 ၼၼ်ႉ ၶႅၵ်ႇလုမ်ႈၾႃႉ မႃးတွင်ႈတဵဝ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ သႅၼ်ပၢႆ။ ပီ 2022 မီးၶႅၵ်ႇတွင်ႈတဵဝ်း 2 သႅၼ်ပၢႆလႄႈ ပီ 2023 ၼႆႉ ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃး မီးထိုင် 1 လၢၼ်ႉပၢႆ ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ လွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်း လၢတ်ႈဝႃႈ – ပီ 2023 ၼႆႉ ၶႅၵ်ႇၼမ်မႃးဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈမႃး ဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်း လူဝ်ႇၶဝ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ပေႃးဢဝ်ဝီႊသႃႊ ဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈ သေၶဝ်ႈမႃးၼႆ ၶဝ်ႈငၢႆႈလိူဝ်သေပိူၼ်ႈလႄႈ ၸင်ႇဝႃႈ သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈၵူၼ်းဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈ ႁၼ်ၼမ် – သိုဝ်ႇ ၶၢဝ်ႇ RFA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']

2024-06-07T10:59:07

https://shannews.org/archives/53627

မိူင်းၶႄႇ သူင်ႇၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈ ဢဝ်လိၼ်ၼိူဝ်လိူၼ် လူင်းမႃးၶိုၼ်းလုမ်ႈၾႃႉ

ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈၶႄႇ ဢၼ်ၵႂႃႇလူင်းၼိူဝ်လိူၼ်သေ ဢဝ်လိၼ်ၼိူဝ်လိူၼ်ၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 4 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉ ၶိုၼ်းလုၵ်ႉတီႈလိူၼ်သေ ဢွၵ်ႇမႃးၸူးလုမ်ႈၾႃႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈၶႄႇ ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇၸူးလိူၼ် ဢၼ်မီးၼႃႈတၢင်းလင် (ဢမ်ႇၸႂ်ႈၼႃႈဢၼ်ဝၢႆႇၸူး လုမ်ႈၾႃႉ) ၼၼ်ႉသေ ဝၼ်းတီႈ 2 – 3 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼၼ်ႉ ဢဝ်ၽွင်လိၼ်လႄႈ ၵွၼ်ႈႁိၼ် ၼိူဝ်ၼႃႈလိူၼ် ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 4 ၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈလိူၼ်သေပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်းလုမ်ႈၾႃႉယဝ်ႉ – ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၸၢၵ်ႈလမ်းၼႆႉ ပဵၼ်လမ်းထူၼ်ႈ 6 ဢၼ်ၵႂႃႇဢဝ်လိၼ် ၼိူဝ်လိူၼ်မႃး မိူင်းၶႄႇ တႃႇဢဝ်မႃးၵူတ်ႇ ထတ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸၢၵ်ႈလမ်းၼႆႉ လႆႈၵႂႃႇထိုင်တၢင်းလင်လိူၼ်လႄႈ ၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ်ၵၼ် တင်း ႁူင်းၸၢၵ်ႈၵုမ်းၸၢၵ်ႈ ဢၼ်မီးတီႈမိူင်းၶႄႇ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉ – ႁွင်ႈၵၢၼ်ဢႃႇၵႃႇသ မိူင်းၶႄႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-06-06T10:00:00

https://shannews.org/archives/53619

မႄႈႁိူၼ်းၼုမ်ႇသွင်ၵေႃႉ ႁၢႆတူဝ်ၵႂႃႇလႆႈ 5 ဝၼ်းယဝ်ႉ ပႆႇထူပ်းႁၼ်

မႄႈႁိူၼ်းၼုမ်ႇ ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း သွင်ၵေႃႉ တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၵႂႃႇၸၢႆႇၵၢတ်ႇၼႆသေ ႁၢႆတူဝ်ၵႂႃႇလႆႈ 5 ဝၼ်း ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇထူပ်းႁၼ် ယူႇတီႈပေႃႈမႄႈ ပီႈၼွင်ႉမႆႈၸႂ် ပဵၼ်ၼမ်ႉႁူၼမ်ႉတႃ။ ဝၼ်းတီႈ 02/06/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 9 မူင်း ၼၢင်းဢေးဢူး ဢႃယု 34 ပီတင်း ၼၢင်းဢေးႁၢၼ်ႇ ဢႃယု 31 ပီ ပဵၼ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ႁူင်း ဢၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းမႃးသွၼ်ႈယူႇဝႆႉ တီႈဝၢၼ်ႈၵွင်းမူင်းတင်း ဝၢၼ်ႈပိင်းၼႄးၵူင်း တီႈၼႂ်းဝဵင်း ၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၶဝ်သွင်ၵေႃႉၸူဝ်းၵၼ်ပႆတၢင်းၵႂႃႇၸၢႆႇၵၢတ်ႇၼႆသေ ႁၢႆတူဝ်ၵႂႃႇ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇထူပ်းႁၼ်တူဝ် တၢႆႁိုဝ်လိပ်းႁိုဝ်ပႆႇႁူႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢင်ႁူင်း ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ႁဝ်းၶႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလဵဝ်ၵၼ်ၶႃႈဢေႃႈ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး ပၢင်တိုၵ်းသေ ႁဝ်းၶႃႈ လႆႈၶၢႆႉမႃးယူႇတီႈၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးၼႆႉၼင်ႇၵၼ်ၶႃႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်သွင်ၵေႃႉ ၸူဝ်း ၵၼ်ၵႂႃႇၵၢတ်ႇ တေၵႂႃႇသိုဝ်ႉသွၵ်းတိၼ်လႄႈ ၶူဝ်းၼုင်ႈဢိတ်းဢွတ်းၼႆသေ ပႆၵႂႃႇၵၢတ်ႇၸွမ်းၵၼ် ႁဵတ်းၼၼ်သေ ဢဝ်ႁၢႆတူဝ်ၵႂႃႇ တင်းသွင်ၵေႃႉဢေႃႈ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇထူပ်းႁၼ်တူဝ်ၶဝ် ၵပ်းၾူၼ်းၸူးၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ။ ၸိူဝ်းပဵၼ်ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉၶဝ်တႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်မႆႈၸႂ် ပေႃးႁွင်ႉပေႃးႁႆႈၶႃႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “ၶႃသွင်ၵေႃႉၼႆႉ ပဵၼ်မႄႈႁိူၼ်းၼုမ်ႇ မီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလဵၵ်ႉဝႆႉ 2 ၵေႃႉ ၼင်ႇၵၼ်ယဝ်ႉ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၶဝ်တႄႉ ပူႇၼၢႆးၶဝ် တူၺ်းဝႆႉဢေႃႈ။ ၵေႃႉပဵၼ်ၽူဝ်ၶဝ်တင်းသွင်သမ်ႉ ၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်တၢင်းမိူင်းထႆးၼၼ်ႉၶႃႈဢေႃႈ။ လွင်ႈၶဝ်ပၢႆႈၵႂႃႇမိူင်းထႆး မိူဝ်းၸူးၽူဝ်ၼၼ်ႉတႄႉ တေဢမ်ႇၸႂ်ႈၶႃႈ။ ပေႃးၶဝ် တေၵႂႃႇၼႆ ၶဝ်တေလၢတ်ႈပေႃႈမႄႈၶဝ်သေၵႂႃႇယူႇ ယွၼ်ႉၶဝ်မီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလဵၵ်ႉဝႆႉ တင်းသွင်လူး”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉသေ သင်ဝႃႈၽူႈလႂ်ၽႂ် ထူပ်းႁၼ်ၸိုင် ၶႅၼ်းတေႃႈ ၵပ်းၸူးမၢႆၾူၼ်းမၢၼ်ႈ 09770971515 ဢမ်ႇၼၼ် မၢႆၾူၼ်းထႆး 0627623912 ၼႆႉသေၵမ်း ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'တီႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ']

2024-06-06T09:00:00

https://shannews.org/archives/53611

ၼႂ်းလၵ်းသုတ်ႇ ၵၢၼ်ႁဵၼ်းပီၼႆႉ ၶိုၼ်းသွၼ်ပႃးပိူင် ၸႃႇရိၵ်ႉတလႄႈ ပိူင်တိုဝ်းၵမ်ၵူၼ်း

ၼႂ်းလၵ်းသုတ်ႇၵၢၼ်ႁဵၼ်းၵၢၼ်သွၼ် တီႈႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ပီၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸီႉသင်ႇလူင်း တီႈႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇဝႃႈ – တေလႆႈသွၼ်ပၼ် လုၵ်ႈႁဵၼ်းပႃးလွင်ႈ ပိူင်ၸႃႇရိၵ်ႉတလႄႈ ပိူင်တိုဝ်းၵမ်ၵူၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ပၢႆးပိူင်ၸႃႇရိၵ်ႉတၼႆႉ ဢမ်ႇလမ်ႇလွင်ႈ တွၼ်ႈတႃႇပၢင်သွၼ်လႄႈ မၢႆမၢၵ်ႈၶၼႅၼ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းသေတႃႉ လမ်ႇလွင်ႈတႃႇ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းတေၶိုၼ်ႈမႃးပဵၼ် ၽူႈၼမ်းၸိုင်ႈမိူင်း ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်းၼႃႈ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ တေလႆႈၾိုၵ်းထႅမ်ၼမ်ႉၵတ်ႉ လဵင်ႉၸႂ်ဝႆႉပၼ် ၸဵမ်ယၢမ်းလဵဝ် – ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸီႉသင်ႇဝႆႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢတ်ႈ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇဢၼ်ၼႆႉ တေဢမ်ႇဝႆႉပဵၼ်ၽႃႇသႃႇ လၵ်းဢၼ်ၼိုင်ႈသေ တေဢဝ်ထႅမ်သွၼ်ၵႂႃႇၸွမ်းၼင်ႇၶၢဝ်းယၢမ်း ဢၼ်ဝၢင်ႉပဝ်ႇတၼ်းဝႆႉၼၼ်ႉၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ ၽႃႇသႃႇ ပိူင်ၸႃႇရိၵ်ႉတၼႆႉ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ယၢမ်ႈဢဝ်သွၼ်ပၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်း ယူႇသေတႃႉ ထိုင်ပီ 1966 မႃး ၸင်ႇယုၵ်ႉလိူၵ်ႈပႅတ်ႈ။

['ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-06-06T08:00:00

https://shannews.org/archives/53598

NUG ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီ သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇငိုၼ်း ၸေႈမႂ်ႇ တႃႇ 3 မိုၼ်ႇလၢၼ်ႉလၢၼ်ႉ

လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ NUG ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီမႃးၼႆႉ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၼႆႉ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇငိုၼ်းၸေႈ မႂ်ႇမႂ်ႇထႅင်ႈ တႃႇ 3 မိုၼ်ႇလၢၼ်ႉ လၢၼ်ႉပျႃး ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၽၼ်ႇတႃႇငိုၼ်းတွင်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ NUG လၢတ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 3 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉဝႃႈ – ပဵၼ်ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇမေႃၵုမ်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၸိုင်ႈမိူင်းတူၵ်းသေ ပေႃးလူဝ်ႇငိုၼ်းၸႂ်ႉၼႂ်း တပ်ႉသိုၵ်းမႃးၵေႃႈ ဢိတ်ႇဢွၵ်ႇၸႂ်ႉတိၵ်းတိၵ်းၸီႉၸမ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၽွင်းလူင်လၢတ်ႈဝႃႈ – ယိင်ႈဢိတ်ႇဢွၵ်ႇငိုၼ်းၸေႈ ယိင်ႈၶႅၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈငိုၼ်းၽိူဝ်ႈ၊ ဢၼ်သိုၵ်း မၢၼ်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇငိုၼ်း ၼႆႉ ႁူဝ်ၼပ်ႉမၼ်းၼမ်လိူဝ် ၽွင်းပၢၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၽွင်းငမ်းၼၼ်ႉ 8 ပုၼ်ႈ – ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီးလုမ်ႈၾႃႉ ဢၼ်ပၵ်းတႃပႂ်ႉတူၺ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ တၵ်ႉၼၢႆဝႃႈ – ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉ တူၵ်း ၸဵမ်မိူဝ်ႈ တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ တႄႇလၢမ်းၶဝ်ႈမႃးၼၼ်ႉ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇၸၢင်ႈၵုမ်းလႆႈ။ လၢႆၸိုင်ႈမိူင်းၼႂ်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၵုၼ်ၶဵဝ်ဢေးသျႃး ၶိုၼ်းယုၵ်ႉမုၼ်းပၢႆး မၢၵ်ႈမီးၸဝ်ႈၵဝ်ႇ လႆႈၽွင်ႈယဝ်ႉသေတႃႉ ၵိုတ်းမိူင်းမၢၼ်ႈမိူင်းလဵဝ် ဢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈ မီးပႆႇယုၵ်ႉၶိုၼ်း မႃးသေဢိတ်း- သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-06-06T07:00:00

https://shannews.org/archives/53590

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၽၢႆၶမ်း ဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ ၶၢႆႉဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၽၢႆၶမ်း လင်ႁိူၼ်း 170 လင် ၶၢႆႉဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈ ၵွၼ်ႇပႆႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း တင်းသိုၵ်း ၶၢင် KIA လႄႈ PDF ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 05/06/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၽၢႆၶမ်း ဢိူင်ႇလွၵ်းလူင် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ႁႂ်ႈၶၢႆႉဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈ ၵွၼ်ႇတေဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးတိုၵ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းမိတ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ ၶဝ်ၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၶၢႆႉၵွၼ်ႇယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်း ႁႂ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈၼႆၶႃႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ လၢတ်ႈပႃးဝႃႈ ပေႃးထိုင် 8 မူင်းၼႆ ၶိူင်ႈမိၼ်ၶဝ်တေမႃးၼႆဢေႃႈ။ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး 3 – 4 ဝၼ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶၢႆႉယဝ်ႉ ၵမ်ႈၼိုင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈၶၢႆႉ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇၶၢႆႉ ယွၼ်ႉဢမ်ႇယုမ်ႇဝႃႈ ၶဝ်တေပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်”- ဝႃႈၼႆ။ ၵွင်းမူး ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်း ၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉသေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၽၢႆၶမ်း လႆႈၶၢႆႉပၢႆႈၵႂႃႇ ၵူႈႁူးၵူႈတၢင်းသေ မၢင်ၸိူဝ်းပၢႆႈၵႂႃႇသွၼ်ႈတၢင်း ဝၢၼ်ႈဢႃႇသမ်ႇ ဝၢၼ်ႈတူၼ်ႈၵႅင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ “ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်ၶၢဝ်းႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ် ၶၢဝ်းသူၼ်ၶၢဝ်းၼႃးလႄႈ ၸႂ်ဢမ်ႇယၢဝ်းလႆႈယဝ်ႉၶႃႈ ပေႃးတိုၵ်းၵေႃႈ တိုၵ်းဝႆးဝႆးလႃႈ ႁႂ်ႈၸဵဝ်ႈယဝ်ႉ ႁႂ်ႈၸဵဝ်းလႆႈႁူႉဝႃႈ ၽႂ်ပေႉၽႂ်သုမ်း ယူဝ်လႆႈယူႇသႃႇၸႂ်ဢိတ်းၼိုင်ႈ ဢၼ်ၼႆႉ ၶဝ်ၵုမ်ႇၶဵင်ႇတႃႉ ၶဵင်ႈၶႅင်ၵၼ်ယူႇၸိူင်ႉၼႆ ႁဝ်းၶႃႈၶဝ် တေလႆႈႁူႉဝႃႈ တေလႆႈယူႇႁႃႉ တေလႆႈပၢႆႈႁႃႉ ၼႆၸိူဝ်းၼႆႉ”- ၵူၼ်းမိူင်းမိတ်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶၢႆႉဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈယဝ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝၢၼ်ႈၽၢႆၶမ်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇပၼ် ၵူၼ်းၶဝ်ႈ ဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈ ပိၵ်ႉဢိုတ်းပႅတ်ႈတင်းမူတ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ႁူဝ်လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း လုၵ်ႉမိူင်းမိတ်ႈ မုင်ႈၸူး တၢင်းဢိူင်ႇလွၵ်းလူင် ႁူဝ်ၵူၼ်းပၢၵ်ႇပၢႆ ယွၼ်ႉသိုၵ်းၶၢင် KIA တင်း ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF မႃးပၵ်းသဝ်းယူႇဝႆႉ တီႈၵွင်းမူး ၸဝ်ႈၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉ ဢၼ်မီးႁိမ်းဝၢၼ်ႈၽၢႆၶမ်းၼၼ်ႉ ယဝ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်း KIA, PDF ၵေႃႈ မႃးတူင်ႉ ၼိုင်ယူႇဝႆႉ တီႈၼၼ်ႈ မွၵ်ႈဢဵၼ်ႁႅင်းပၢၵ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉသေ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 3 ၼၼ်ႉမႃး တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တပ်ႉၶလယ 348 ယူႇတီႈ ဝၢၼ်ႈသၢၵ်ႈတေႃႇ ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင် ၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈၽၢႆၶမ်း ဢမ်ႇယွမ်း 8 လုၵ်ႈယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸႂ်ႉတရူၼ်းၵႂႃႇပွႆႇမၢၵ်ႇထႅင်ႈ 2 လမ်း ၼႆယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 4 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဝၢႆႇပၢၵ်ႇၵွင်ႈလူင်ၶဝ် ယိုဝ်းၵႂႃႇတၢင်းပွၵ်ႉဝဵင်းမႂ်ႇ ဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ တီႈႁိမ်း ၼၼ်ႉသမ်ႉ မီးဝႆႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA တူင်ႉၼိုင်ယူႇဝႆႉ ယွၼ်ႉၵူဝ်သိုၵ်းၶဝ် မႃးထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၸွႆႈ သိုၵ်းၶၢင်တင်း PDF ဝႃႈၼႆ။

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-06-05T10:00:00

https://shannews.org/archives/53584

ၽူႈမၢၵ်ႈမီး ထဝ်ႈၸၢႆး ဢႃယု 93 ၵူပ်ႉၵူႈ (တႅင်ႇငၢၼ်း) ၵမ်းထီႉ 5

ၽူႈမၢၵ်ႈမီးလူင် ၸဝ်ႈၵၢၼ်လူင် မီႊတီႊယႃႊ ရူးပၢတ်ႉမႃႊတေႃႉၶျ် ဢႃယု 93 ပီၼႆႉ ၸတ်းပၢင်ၵူပ်ႉၵူႈ (တႅင်ႇငၢၼ်း) ၵမ်းထီႉ 5 ၼႂ်းသူၼ်မၢၵ်ႇဢိတ်ႇ မၼ်းၸၢႆး တီႈၵႃႊလီႊၾူဝ်ႊၼီႊယႃႊ ဝႃႈၼႆ။ မေးမၼ်းၸၢႆးၵေႃႉၼႆႉ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ဢႄႊလီႊၼႃႊ ၸူႊၵူဝ်ႊဝႃး ဢႃယု 67 ပီ။ ၶဝ်သွင်ၵေႃႉ ၵူပ်ႉၵူႈၵၼ် ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 1 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉ။ ပေႃႈထဝ်ႈမႃႊတေႃႉၶျ်ၼႆႉ မီးလုၵ်ႈလၢင်းဝႆႉ 6 ၵေႃႉ။ မၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ပဵၼ်ၽူႈမၢၵ်ႈမီးလူင်၊ ပဵၼ်ႁူဝ် ပဝ်ႈလူင် ၼိဝ်ႊသ် ၵေႃႊပူဝ်ႊရေႊသျိၼ်ႊ ဢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၸေႈၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇ ၾေႃႉသ်ၼိဝ်းသ်၊ ဝေႃႊ သထရိၵ်ႉ ၵျႃႊၼႄလ်ႊ၊ တီႊသၢၼ်ႊလႄႈ တီႊထၢႆႊမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တူဝ်မၼ်းၸၢႆးတႄႉ လိုဝ်ႈၵၢၼ်ပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၼိဝ်းသ်ၵေႃႊပူဝ်ႊရေႊသျိၼ်ႊဝႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီၵၢႆသေ ပၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း ပုတ်ႈႁၢပ်ႇဝႆႉ။ မေးမၼ်းၸၢႆး 4 ၵေႃႉၵွၼ်ႇၼႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ၽူႈမီးၸိုဝ်ႈသဵင်လိုဝ်းလင်လွၼ်ႉလွၼ်ႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉပဵၼ် ၼၢင်းၸွမ်းၶိူင်ႈမိၼ် မိူင်းဢေႃႊသတြေႊရီႊယိူဝ်ႊ – ပႅတ်ႊထရိတ်ႊသျႃႊ ပုၵႃႇ၊ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၵတ်ႉ ၶႅၼ်ႇ ဢႅၼ်ႊၼႃႊမၼ်ႊ၊ မေႃႊတႄလ်ႊ ၼၢင်းငၢမ်းလႄႈ ၼၢင်းဢဵၵ်ႇ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၵျႄႊရီႊ ႁေႃႊလႄႈ ၽူႈမၢၵ်ႈမီးလူင်ၸဝ်ႈၼမ်ႉမၼ်းမဵၼ် ရတ်ႉသျႃး ဢလႅၵ်ႊၸၼ်ႊတႃႊ ၸူႊၵွပ်ႉၾ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လုၵ်ႈလၢင်းမၼ်းၸၢႆးၵေႃႈ ပဵၼ်ၽူႈမၢၵ်ႈမီးလူင်လွၼ်ႉလွၼ်ႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉၵေႃႉၼိုင်ႈ ပဵၼ်မေးၼၢင်း ပေႃႈလဵင်ႉၸုမ်းပိတ်ႉမၢၵ်ႇ ၼင်ၶျႄးသီးၼႆ ၶၢဝ်ႇရၢႆႊထိူဝ်ႊ ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-06-05T09:00:00

https://shannews.org/archives/53576

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်လိူင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ၵႂႃႇသိုဝ်ႉၶွၼ်ႊတူဝ်ႊ တီႈဝဵင်းလူင်ၵုင်းထဵပ်ႈ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢဝ်လိူင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်သိုဝ်ႉႁွင်ႈၶွၼ်ႊတူဝ်ႊယူႇ တီႈဝဵင်းလူင်ၵုင်းထဵပ်ႈ မိူင်းထႆးၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 3 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢဝ်လိူင်ႈၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ၶွမ်ႊပၼီႊ ဢၼ်သိုဝ်ႉၶၢႆ ႁွင်ႈသဝ်း ၶွၼ်ႊတူဝ်ႊ တီႈဝဵင်းလူင်ၵုင်းထဵပ်ႈ မိူင်းထႆးယဝ်ႉ ဝၢႆးလင် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယဝ်ႉ တေဢဝ်လိူင်ႈပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ ၵူၼ်းလဵၼ်ႈၶၼ်ငိုၼ်းၶၼ်ၶမ်းထႅင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၺႃးဢဝ်လိူင်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ Minn Thu လႄႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်သိုဝ်ႉၶၢႆ ၶွၼ်ႊတူဝ်ႊ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႄးဝႃႈ ၸိူဝ်းၶဝ် ဢမ်ႇယွၼ်းၶႂၢင်ႉတီႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၸိုင်ႈမိူင်းသေ ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ၶၢႆ ႁွင်ႈၶွၼ်ႊတူဝ်ႊ တီႈဝဵင်းလူင်တႃႈၵုင်ႈ သွင်ပွၵ်ႈသွင်ၶၢဝ်းယဝ်ႉ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ မီးတၢင်းၽိတ်း။ ၵူၼ်း မိူင်းမၢၼ်ႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်သိုဝ်ႉၶၢႆၶွၼ်ႊတူဝ်ႊ ႁွင်ႈသဝ်းတီႈၵုင်းထဵပ်ႈ ထႅင်ႈသၢမ်ၵေႃႉၼၼ်ႉသမ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈဢၼုယၢတ်ႈ (လႆႈၶႂၢင်ႉ) တီႈယေးငိုၼ်းငဝ်ႈငုၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈသေ ယူႇၼွၵ်ႈမိူင်း ပိုတ်ႇသဵၼ်ႈမၢႆ ယေးငိုၼ်းယဝ်ႉ ဢူၼ်းငိုၼ်းသိုဝ်ႉၶၢႆ ၶွၼ်ႊတူဝ်ႊလႄႈ ၽိတ်းမၢႆမီႈ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၽၼ်ႇ တႃႇငိုၼ်းတွင်းၸိုင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉပႃးဝႃႈ – တေသိုပ်ႇၸွပ်ႇထတ်းဢဝ်လိူင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်လၵ်ႉလွမ် ႁဵတ်းၵၢၼ်သိုဝ်ႉၶၢႆ ႁွင်ႈသဝ်းၶွၼ်ႊတူဝ်ႊ တီႈၼွၵ်ႈမိူင်းထႅင်ႈ – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇမိူင်းထႆး တႅမ်ႈဢွၵ်ႇဝႃႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 2-3 ပီၼႆႉ ၵူၼ်းဢၼ်မႃးသိုဝ်ႉ ၶွၼ်ႊတူဝ်ႊ ႁွင်ႈႁိူၼ်း တီႈမိူင်းထႆးၼႆႉ ၶႄႇၼမ်သုတ်းထီႉၼိုင်ႈသေ ၵူၼ်း မိူင်းမၢၼ်ႈ ၼမ်သုတ်းထီႉ 2 ဝႃႈ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-06-05T08:00:00

https://shannews.org/archives/53567

လွႆၵေႃႇဝၼ်း RCSS ၸတ်းပၢင်ယွင်ႈၵုင်ႇ ဝၼ်းၵိူတ်ႇၸဝ်ႈၼၢင်းႁေႃၶမ်းထႆး တူၼ်ထီႉ 10

ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းမၢႆ 1 RCSS ၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ယွင်ႈၵုင်ႇယေႃးမုၼ် ၼႂ်းဝၼ်းၵိူတ်ႇ ၸဝ်ႈၼၢင်းႁေႃၶမ်းထႆး တူၼ်ထီႉ 10 ၽွင်းဢႃယုထူၼ်ႈတဵမ် 46 ပီ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – လွႆၵေႃႇဝၼ်း/ ပၢင်ယွင်ႇၵုင်ႇ ဝၼ်းၵိူတ်ႇ ၸဝ်ႈၼၢင်းႁေႃၶမ်းထႆး တူၼ်ထီႉ 10 ဝၼ်းတီႈ 03/06/2024 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 6 မူင်းထိုင် 8 မူင်းၵၢင်ၶမ်ႈ ယူႇတီႈ ၸဝ်ႈသိုၵ်းလူင် ၶမ်းၵွၼ်းၸိုၼ်ႈ ဢွၼ်ၼမ်း ၵေႃႉသိုၵ်း/ ၵေႃႉႁၢၼ်လႄႈ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ယုၵ်ႉယွင်ႈဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ် ၸဝ်ႈၼၢင်းႁေႃၶမ်းထႆး တူၼ်ထီႉ 10 ဢႃယုထူၼ်ႈတဵမ် 46 ပီ တီႈႁူင်းႁေႃးလူင် ပၢင်ႇပဵင်းၾႃႉ လွႆၵေႃႇဝၼ်း ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းမၢႆ 1 RCSS ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းပၢင်ၵႅဝ်ႈၼၼ်ႉ ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 6 မူင်း ၵူၼ်းသိုၵ်းဢိၵ်ႇၵူၼ်းမိူင်း ႁၢင်ႈႁႅၼ်းၶဝ်ႈထႅဝ် ဢဝ်တီႈယူႇ။ ယၢမ်း 7 မူင်း ၽူႈၵႅဝ်ႈပၢင် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၶပ်ႉမၢႆပၢင်ၵၼ်ႇတေႃးၵႂႃႇ။ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်လႄႈ ၵူႈႁွင်ႈၵၢၼ် ၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈသၢၵ်ႈဢုပ်းမွၵ်ႇ။ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ၸပ်းတဵၼ်းသေ သိုပ်ႇၸပ်းယိုၼ်ႈထိုင် ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ဢိၵ်ႇပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ၽူႈၶိုၼ်ႈႁွတ်ႈပၢင်ၵၼ်ႇတေႃး ႁႂ်ႈၸွတ်ႇတူဝ်ႈထိုင်ၼႂ်းမိုဝ်းၽႂ်မၼ်းၵႂႃႇ ၵူႈၵေႃႉ။ Photo by – လွႆၵေႃႇဝၼ်း/ ပၢင်ယွင်ႇၵုင်ႇ ဝၼ်းၵိူတ်ႇ ၸဝ်ႈၼၢင်းႁေႃၶမ်းထႆး တူၼ်ထီႉ 10 ႁူမ်ႈၵၼ် ၵၼ်ႇတေႃးယွၼ်းသူးတိူင်ႇၵၢဝ်ႇ ပၼ်ပွၼ်းၾၢႆႇၼႃႈ ၶႅပ်းႁၢင်ႈ ၸဝ်ႈၼၢင်းႁေႃၶမ်း ပိုတ်ႇ ၽဵင်း ၵႂၢမ်း ယုၵ်ႉယွင်ႈ ၸဝ်ႈၼၢင်းႁေႃၶမ်း 2 ႁူဝ်။ ႁူမ်ႈၵၼ် တႆႈတဵၼ်းၾၢႆႇ ၼႃႈႁၢၼ်ႉၶဵင်ႇ ပၢင်ၵၼ်ႇတေႃး ၸဝ်ႈၼၢင်းႁေႃၶမ်းလႄႈ ယွၼ်းသူးတိူင်ႇၵၢဝ်ႇသိုဝ်ႈၽႂ်သိုဝ်ႈမၼ်းၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – လွႆၵေႃႇဝၼ်း/ ပၢင်ယွင်ႇၵုင်ႇ ဝၼ်းၵိူတ်ႇ ၸဝ်ႈၼၢင်းႁေႃၶမ်းထႆး တူၼ်ထီႉ 10 ဢိင်ၼိူဝ် ဝၼ်းၵိူတ်ႇၸဝ်ႈၼၢင်းႁေႃၶမ်း ဢႃယုထူၼ်ႈတဵမ် 46 ပီၼႆႉသေ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 5 မူင်းၶိုင်ႈၼၼ်ႉ လႆႈတၢင်ႇသွမ်း ဢႃႈသၢၵ်ႈၸေႉ ၸဝ်ႈၼၢင်းႁေႃၶမ်း။ ယၢမ်း 6 မူင်းၶိုင်ႈ ၵၢပ်ႈသွမ်းသင်ၶၸဝ်ႈ။ ယၢမ်း 10 မူင်း လူႇတၢၼ်းယၢတ်ႇၼမ်ႉလႄႈ ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 11 မူင်း ၵၢပ်ႈသွမ်းဝၼ်း သင်ၶၸဝ်ႈ လဵင်ႉလူၵူၼ်း ထဝ်ႈၵူၼ်းၵႄႇ ၼႆယဝ်ႉ။ တီႈလွႆၵေႃႇဝၼ်း ၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းမၢႆ 1 RCSS ၼႆႉ ပေႃးထိုင်မႃး ဝၼ်းပေႃႈ/မႄႈ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ၸိုင်ႈထႆးၸိုင် တေၸတ်းႁဵတ်းပၢင်ယုၵ်ႉယွင်ႈ ဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ် မႃးၵူႈပီ တင်ႈတႄႇပၢၼ်ၶုၼ်ႁေႃၶမ်းထႆး တူၼ်ထီႉ 9 ၼၼ်ႉမႃးယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']

2024-06-05T07:00:00

https://shannews.org/archives/53564

သဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇထႅင်ႈ တီႈဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ

ၶၢဝ်းတၢင်း 2-3 ဝၼ်းမႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် ၵႂႃႇတၢင်းဢိူင်ႇလွၵ်းလူင် ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ ဢမ်ႇယွမ်း 5 လုၵ်ႈ ယွၼ်ႉသိုၵ်းၶၢင် KIA တင်း PDF မႃးပၵ်းသဝ်း တူင်ႉၼိုင်ယူႇဝႆႉ ဢဵၼ်ႁႅင်းဢမ်ႇယွမ်းပၢၵ်ႇ။ ဝၼ်းတီႈ 03/06/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 348 ယူႇတီႈ ဝၢၼ်ႈသၢၵ်ႈတေႃႇ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် ၵႂႃႇတၢင်းဝၢၼ်ႈၽၢႆၶမ်း ၼႂ်းဢိူင်ႇလွၵ်းလူင် ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ တင်းမူတ်း 4 လုၵ်ႈ ပဵၼ်မၢၵ်ႇလူင်သႅၼ်း 120 mm ၼႂ်းၼၼ်ႉ တႅၵ်ႇ 3 လုၵ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တီႈဝၢၼ်ႈၽၢႆၶမ်းၼၼ်ႉ မီးဝႆႉၵွင်းမူး ၸဝ်ႈပေႃႈၶူးဝႃး ဝုၼ်းၸုမ်ႉဝႆႉ သိုၵ်းၶၢင်တင်း PDF သမ်ႉ မႃးပၵ်းသဝ်းယူႇဝႆႉ။ ၼႂ်းဝူင်ႈၼႆႉ ၶဝ်သမ်ႉလူင်းမႃး ႁိမ်းၶႅပ်ႇဝၢၼ်ႈလွၵ်းလူင်သေ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 2 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းပၢၵ်ႇပၢႆ မုင်ႈၸူးတီႈၼၼ်ႈ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ သဵင်ၵွင်ႈၸင်ႇတႅၵ်ႇ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်ၶႃႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 348 ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈတပ်ႉၶဝ်သေ ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ၸွႆႈထႅင်ႈ 4 လုၵ်ႈ ၼႂ်းၼၼ်ႉ တႅၵ်ႇ 3 လုၵ်ႈ ဢမ်ႇတႅၵ်ႇ လုၵ်ႈၼိုင်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် သဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇၶိုၼ်း ၸိူင်ႉၼႆသေ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ပဵၼ်ဢၼ်မႆႈၸႂ် ယွၼ်ႉပဵၼ်ၶၢဝ်းလူဝ်ႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈ သူၼ်ႁႆႈ ၼႃးယဝ်ႉလႄႈ ၵွပ်ႈၼႆ ၵူဝ်လႆႈၸိူင်ႉၵၢတ်ႈၵၢၼ်ငၢၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ “ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်သိုပ်ႇတူၵ်းၸႂ်ဢေႃႈ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ဝၢႆးသေ ပၢင်တိုၵ်းမိူင်းမိတ်ႈ ၵိုတ်းၵႂႃႇ ယဝ်ႉၼၼ်ႉ သဵင် ၵွင်ႈသဵင်မၢၵ်ႇ ဢမ်ႇလႆႈငိၼ်းၵေႃႈႁိုင်ၸမ် 3 လိူၼ်ယဝ်ႉလႄႈ မိူဝ်ႈလဵဝ် သဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇၶိုၼ်း ၸိူင်ႉၼႆသေ ႁဝ်းၶႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ မႆႈၸႂ်ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယႂ်ႇထႅင်ႈၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပဵၼ်ၶၢဝ်း လူင်းၼႃး ၶၢဝ်းသႂ်ႇထူဝ်ႇၼဝ်ႈလႄႈ ပေႃးဢမ်ႇႁဵတ်းသူၼ်ႁႆႈၼႃးၼႆ တေဢဝ်သင်လဵင်ႉတွင်ႉႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇ ၸၢင်ႈပိုင်ႈဢိင်ၼႃႈၵၢၼ်သင်လူး လိူဝ်သေသူၼ်ႁႆႈၼႃးၼႆႉ” – ၵူၼ်းမိူင်းမိတ်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 4/6/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်းၶိုင်ႈၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယူႇတီႈ ဝၢၼ်ႈသၢၵ်ႈတေႃႇသေ ပွႆႇတရူၼ်း ဢဝ်မၢၵ်ႇၵႂႃႇပွႆႇ တီႈၼိူဝ်လွႆ ၵွင်းမူး ၸဝ်ႈသိလ်ထမ်းၶူးဝႃးဝုၼ်းၸုမ်ႉၼၼ်ႉ 2 လမ်း။ တႃႇလမ်းၼိုင်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇတူၵ်းတႅၵ်ႇ။ တႃႇလမ်းၼိုင်ႈ ဢမ်ႇတၼ်းပွႆႇသေ မိၼ်ပွၵ်ႈၶိုၼ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈမၢၵ်ႇထၢၼ်ႇမူတ်းသေ ယၢတ်ႇတူၵ်းၼႂ်းသူၼ်ဢွႆႈ လမ်းၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ “ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ ၶဝ်ဢဝ်တရူၼ်း ဢၼ်မီးၽတ်ႉလူမ်း 6 ဢၼ်ၼၼ်ႉသေ ၵႂႃႇပွႆႇမၢၵ်ႇ 2 လမ်း တႃႇလမ်းၼိုင်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇယဝ်ႉ တႃႇလမ်းၼိုင်ႈ ဢမ်ႇတႅၵ်ႇ ယွၼ်ႉမၢၵ်ႇထၢၼ်ႇသဵင်ႈသေ ယၢတ်ႇတူၵ်း ၼႂ်းသူၼ်ဢွႆႈ ၾၢႆႇလင်ဝတ်ႉသၢၵ်ႈတေႃႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သူၼ်ႈသိၼ်းသၢၼ် ႁိပ်ႈၼႅတ်ႈၶီႇၵႃးမႃးၵဵပ်းၵႂႃႇ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢၼ်တိုၵ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်ယူႇ ၼႂ်းသူၼ်ၼၼ်ႉ ႁၼ်သေ ၵူဝ်မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇ တူၵ်းသႂ်ႇၼႆလႄႈ ၼႅတ်ႈ လႅၼ်ႈ ပွၵ်ႈႁိူၼ်းဢေႃႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းမိတ်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆထႅင်ႈ။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇတရူၼ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၶဝ်လုၵ်ႉတီႈၼႂ်းတပ်ႉ 348 ၼၼ်ႉသေ ၶိုၼ်းယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်သႅၼ်း 120 mm ၵႂႃႇထႅင်ႈ တီႈၼိူဝ်လွႆ ၵွင်းမူးၼၼ်ႉ 2 လုၵ်ႈ ဝႃႈၼႆ။

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-06-04T12:24:54

https://shannews.org/archives/53556

ၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းတႆး ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းၶၢၼ်းႁွင်ႉၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းထႅင်ႈ ၸုပ်ႈသွင်

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းၶၢၼ်းႁွင်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းမိူင်းတႆး လၢႆၸႄႈဝဵင်း 1,600 ပၢႆ ၶဝ်ႈၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းထႅင်ႈ ၸုပ်ႈသွင် ဝႃႈ ၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 29/05/2024 ယူႇတီႈ ၸုမ်းလဵပ်ႈႁဵၼ်း လွင်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈ ပတိၵ်ႈၶၢတ်ႈ BACS ၵဵပ်းၶေႃႈမုလ်းႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉဝႃႈ တႃႇပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸုပ်ႈ 2 ၼႆ့ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၶၢၼ်းႁွင့်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ လၢႆၸႄႈဝဵင်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး – ပွတ်းၸၢၼ်း၊ ပွတ်းႁွင်ႇလႄႈ ပွတ်းဢွၵ်ႇ ႁူဝ်ၵူၼ်း 1,600 ပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ တႃႇပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸုပ်ႈ 2 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၶၢၼ်းႁွင်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းၼႃႈတီႈ တ တၵ – 3 ၵဵင်းတွင်း မွၵ်ႈ 200 ၵေႃႉ၊ တတၵ – 8 တၢင်ႉယၢၼ်း 500 ပၢႆ၊ တတၵ 11 ၵဵင်းတုင် 500 ပၢႆ၊ ယၵတ -1 ပထူး မွၵ်ႈ 200 ၵေႃႉလႄႈ တၵၼ ႁူဝ်ပူင်း 200 ၵေႃႉ ႁူမ်ႈသဵၼ်ႈမီး 1,600 ၵေႃႉ တေလႆႈၶဝ်ႈၾိုၵ်း ၵၢၼ်သိုၵ်း တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸုပ်ႈ 2 ၼႆႉ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်ႇဝႆႉ 16 တီႈ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ 5 တီႈၼႆႉမီးဝႆႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆး။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၸုမ်း BACS ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆ့ၼႆ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းၶၢၼ်းႁွင်ႉၶိုၼ်ႈပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း ၸုပ်ႈ 2 ၼႆႉ မီးဝႆႉ 4,000 ပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 29 လိူၼ်မေႊ တီႈပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်းတင်း ၵူၼ်းၶိုၼ်ႈပၢင်သွၼ် တီႈၸၼ်ႉၸွမ်သိုၵ်း တပ်ႉမ တေႃႇ ဝဵင်းပၢင်ႇဢူးၼၼ်ႉ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ လၢတ်ႈဝႃႈ – ၵူၼ်းမႃးၶိုၼ်ႈပၢင်သွၼ် ၵၢၼ်သိုၵ်းယူႇၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈယွၼ်ႉတၢင်ႇၵေႃႉ ပၼ်ႁႅင်းဢီးသေမႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ယူႇတီႈ ၵၢင်ၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈၶိုၼ်ႈ ပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း ၵူၺ်း – ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10 လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇပၵ်းပိူင် ၵူၼ်းမိူင်းတေလႆႈႁဵတ်းသိုၵ်း၊ ၼႂ်းၵၢင်လိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႄႇၵဵပ်းသိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်းမႃး ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ပတ်းပိုၼ်ႉ၊ မိူဝ်ႈပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း ၸုပ်ႈ ၼိုင်ႈၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းၶၢၼ်းႁွင်ႉဢဝ်ၵႂႃႇ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ မွၵ်ႈ 9,000 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-06-04T11:41:58

https://shannews.org/archives/53551

သၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ မိူင်းထႆး တေဢုပ်ႇလွင်ႈ သုၼ်ႇလႆႈယိင်းၸၢႆး ၶၵ်ႉတွၼ်ႈလိုၼ်းသုတ်း

ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 18 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉ ၼႂ်းသၽႃးဝူၼ် (သၽႃးၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ) မိူင်းၸိုင်ႈထႆး တေၶိုၼ်းဢုပ်ႇၵၼ် လွင်ႈပၵ်းပိူင်ယုၵ်းယၢင်ႇ သုၼ်ႇလႆႈယိင်းတေႃႇယိင်း – ၸၢႆးတေႃႇၸၢႆး ၵူပ်ႉၵူႈၵၼ်လႆႈပဵၼ်တၢင်း ၵၢၼ်ၶၵ်ႉတွၼ်ႈလိုၼ်းသုတ်း။ သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇမီးၶႅပ်းမႄးသၢၼ်ၶတ်းယဝ်ႉၸိုင် တေဢဝ်သႂ်ႇၼႂ်းပိူင်ပိုင်းလၵ်းမိူင်းသေ ဝၢႆးၼၼ်ႉ 120 ဝၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းမီးသုၼ်ႇၸႂ်ႉပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေပဵၼ်ႁႅင်းၵမ်ႉ ပၵ်းပိူင်သုၼ်ႇလႆႈၸၢႆးယိင်းၽဵင်ႇပဵင်းၵၼ်ၼႆႉၼႆသေ ၵူၼ်းမိူင်းထႆး ဢဝ်ပႃး ႁႅင်းၵမ်ႉၼွၵ်ႈမိူင်းသေလႄႈ မၵ်းမၼ်ႈဝႃႈ လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉ ပဵၼ်လိူၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် လိူၼ်ယုၵ်ႉ ယွင်ႈၵူၼ်းသႅၼ်း LGBT ၼႆသေ သႂ်ႇၸိုဝ်ႈဝႃႈ Pride Month ။ ႁူမ်ႈၵၼ် ၼႄႁႅင်းတူင်ႉၼိုင်ပႆတၢင်း ၼႂ်းဝဵင်းယႂ်ႇ/ ဝဵင်းလူင် မိူၼ်ၼင်ႇ – ၵုင်းထဵပ်ႈ၊ ၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လွင်ႈတူင်ႉၼိုင် LGBT တီႈဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်း LGBT တင်းလုမ်ႈၾႃႉတႄႉ မိူင်းၸိုင်ႈထႆးၼႆႉ ၸိုဝ်ႈသဵင်လိုဝ်းလင်ဝႆႉ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်မီး သုၼ်ႇလႆႈ ယူႇလႆႈလွတ်ႈလႅဝ်း။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပၼ်ႁႅင်း လွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ၼႆႉ တႃႇၵမ်ႉယၼ်ပၵ်း ပိူင်မၢႆမီႈ ဢၼ်တေမၵ်းမၼ်ႈ ၼႂ်းသၽႃးထႆး။ မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ ၵူၼ်းတင်းၼမ် ပႆႇယွမ်းႁပ်ႉလႆႈၵူၼ်းသႅၼ်းထီႉ 3 ၊ ပႆႇပၼ်သုၼ်ႇလႆႈလႄႈ ပႆႇဝႆႉၸႂ်ၵႂၢင်ႈ ပႆႇပၼ်တီႈယူႇၵူၼ်းသႅၼ်းထီႉ 3။ သင်ၸိူဝ်ႉမၵ်းမၼ်ႈပၵ်းပိူင်ၼႆႉ လႆႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၸိုင် ၼႂ်းၵုၼ်ဢေးသျႃးၼႆႉ မိူင်းထႆး တေပဵၼ်မိူင်း ဢၼ်ပၼ်သုၼ်ႇလႆႈ ယိင်းတေႃႇယိင်း၊ ၸၢႆးတေႃႇၸၢႆး ၊ ၸၢႆးပဵၼ်ၸႂ်ယိင်း၊ ယိင်းပဵၼ်ၸႂ်ၸၢႆး၊ ၵူၼ်းပိၼ်ႇ လႅၵ်ႈငႅင်ႈၶဝ် ၸၢင်ႈၵူပ်ႉၵူႈၵိၼ်ၶႅၵ်ႇၵၼ်လႆႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်၊ ဢမ်ႇၽိတ်းမၢႆမီႈၸိုင်ႈမိူင်း၊ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ် ပၼ်သုၼ်ႇလႆႈ LGBT ၽဵင်ႇပဵင်း ၵၼ် မိူင်းထီႉ 3 ယဝ်ႉၼႆ – ၶၢဝ်ႇရၢႆႊထိူဝ်ႊၵေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-06-04T11:09:33

https://shannews.org/archives/53543

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢဝ်လိူင်ႈ ၵူၼ်းၵႃႉၶမ်း – ႁၢၼ်ႉၶမ်း ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ

လိူၼ်မေႊပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၶၼ်ငိုၼ်းလႄႈၶမ်း မိူင်းမၢၼ်ႈဢမ်ႇၼိမ် ပုင်ႈၶိုၼ်ႈသုင်ႁႅင်း ၼႂ်းပိုၼ်းလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႄးဝႃႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶမ်းၶဝ် လဵၼ်ႈၶၼ်ၶမ်းလႄႈ ၸင်ႇပဵၼ်ၼႆသေ လိုပ်ႈလမ်းတီႉၺွပ်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၶမ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢဝ်လိူင်ႈဝႆႉပႃး ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶမ်းၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်း 7 ၵေႃႉ။ ဝၼ်းတီႈ 31/05/2024 ယူႇတီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈၵၼ်သေတီႉၺွပ်း ၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆၶမ်း 50 ၵေႃႉ ၼႂ်းၼၼ်ႉ တႃႇ 10 ၵေႃႉ တၼ်းလႅၼ်ႈပၢႆႈပူၼ်ႉလွတ်ႈပႅတ်ႈ ၸိူဝ်းၵိုတ်း လိူဝ်ၼၼ်ႉတႄႉ ဢဝ်ၵႂႃႇၵူတ်ႇထတ်းထဵတ်ႈထၢမ်ဝႆႉတီႈဝဵင်းလိူဝ်ႇလႄႈ တီႈတႃႈၵုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်ထုၵ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢဝ်လိူင်ႈဝႆႉ ပဵၼ်ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶမ်း ဢွင်ႇသမႃႇထိ၊ ၸွႆးထႅတ်ႉလႄႈ တင်းဝဵင်ႉၸဵင်ႇ ၸိူဝ်း ၼႆႉပႃးထႅင်ႈ။ ၼႂ်းဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵူၺ်း ၶၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈပုင်ႈၶိုၼ်ႈသုင်ထိုင် 1 ၵျၢပ်ႈ 50 သႅၼ်ပၢႆ ပဵၼ်ၶၼ်ၶမ်း ဢၼ်သုင်သုတ်းၼႂ်းပိုၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']

2024-06-04T10:27:40

https://shannews.org/archives/53538

သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပီၼႆႉလုၵ်ႈႁဵၼ်းတင်းမိူင်းမီး 6 လၢၼ်ႉပၢႆ

တႃႇပီၵၢၼ်ႁဵၼ်းလိၵ်ႈ 2024 – 2025 ၼႆႉ မီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁဵၼ်းမႃးၾၢၵ်ႇသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈသေ ၶဝ်ႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈ ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းမီး 6 လၢၼ်ႉ 2 သႅၼ်ပၢႆ ၸေႈၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇမျၢၼ်ႇမႃႉဢလိၼ်း တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႄႇပိုတ်ႇႁပ်ႉသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း ဝၼ်းတီႈ 23 လိူၼ်မေႊ တေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 1 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႄႇယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ဢိင်ၼိူဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉလၢႆးမိူၵ်ႈမႂ်ႈ တီႉၺွပ်းႁဵတ်းႁၢႆႉတေႃႇ လုၵ်ႈႁဵၼ်းလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇဢမ်ႇဝၢင်းၸႂ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ လုၵ်ႈလၢင်းသေ ဢမ်ႇဢဝ်လုၵ်ႈလၢင်း ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၵႂႃႇသူင်ႇႁဵၼ်းလိၵ်ႈလၢႆး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယၢမ်းလဵဝ်ႁိုင်မႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီယဝ်ႉလႄႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လိူဝ်ႁႅင်း။ ၸင်ႇဝႃႈ ဢမ်ႇမီးတၢင်းလိူၵ်ႈသေ ၵႃႈလႆႈဢဝ်မႃးၾၢၵ်ႇႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶိုၼ်းၼႆ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈ ႁဵၼ်းမႂ်ႇတႄႉဢွၼ်ၵၼ်လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် ၾၢႆႇပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇဢၼ်ႁဵတ်း CDM ဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈဢွၼ်ၵၼ်ဝႃႈ – ယၢမ်းလဵဝ် ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတူၵ်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇ။ တႃႇႁႂ်ႈၵူႈၵေႃႉ တေဢဝ်လုၵ်ႈလၢင်း ၵႂႃႇၾၢၵ်ႇႁူင်းႁဵၼ်းသုၼ်ႇတူဝ် ဢမ်ႇ ၼၼ် ႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈလႆႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇငၢႆႈငၢႆႈ။ ၵွပ်ႈၼႆ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းၵေႃႈ ၵႃႈလႆႈၶိုၼ်းမႃးၸႂ်ယႂ်ႇ ႁူင်းႁဵၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်ဢမ်ႇလႆႈသဵင်ႈငိုၼ်းၼမ် ၼၼ်ႉ ၵူၺ်းလႄႈ ၸင်ႇဝႃႈ ပီၼႆႉ မီးလုၵ်ႈႁဵၼ်း ၶိုၼ်းၼမ်မႃး ဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပီယဝ်ႉမႃးၼႆႉၵေႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉလုၵ်ႈႁဵၼ်းမီး 6 လၢၼ်ႉ ပၢႆၼင်ႇၵဝ်ႇဝႃႈၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – မျၢၼ်ႇမႃႉဢလိၼ်း

['ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']

2024-06-03T17:20:22

https://shannews.org/archives/53530

ၼမ်ႉၵတ်ႉၼမ်ႉၸႂ် ၸိုၼ်ႈသႂ်ပဵၼ်ထမ်း

လူၺ်ႈၵၢၼ်ပဵၼ်ၽူႈၼမ်း ႁိုဝ် ၽူႈယူႇၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင် ဢၼ်လႂ်ဢၼ်ၼိုင်ႈပၢၼ်ယၢမ်းလဵဝ် တၵ်း လႆႈဢိင်ပိုင်ႈၼိူဝ်ၼမ်ႉၵၢၼ် ၼမ်ႉၵတ်ႉ ၼမ်ႉၸႂ် လႄႈၸိတ်းၸႂ်ပဵၼ်ထမ်း ၸင်ႇတေၸၢင်ႈၼမ်းပႃးမုၵ်ႉမူႇၸုမ်း ၾုင် ႁိုဝ် တူင်ႇဝူင်း ၵၢဝ်ႉယၢင်ႈထိုင်ၸုတ်းမုင်ႈမွင်းဢဵၼ်းဢၢၼ်းလႆႈငၢႆႈလႆႈလီ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၽူႈတိတ်းတၢမ်း ႁိုဝ် ၽူႈယူႇၶႅပ်ႇၶၢင်ႈႁူမ်ႈၵၢၼ်ၶပ်းၶိုင်ၵေႃႈ တၵ်းႁူႉတၼ်းလႄႈၶဝ်ႈၸႂ်ၼိူဝ်ၼႃႈၵၢၼ် ဢဝ်ၸႂ်သႂ်ႇလႄႈမီးၵႂၢမ်းတင်ႈၸႂ်ပဵၼ်ႁႅင်းထိပ်ႇသူင်ႇၸွႆႈဢီးႁႂ်ႈၵူင်းလေႃႉၼၼ်ႉ ၵိင်ႈပၼ်ႇမုၼ်လႆႈငၢႆႈၸွမ်းလူး ၵွၼ်ႇ ၸင်ႇပႃးႁူမ်ႈၵၼ်ၽႅဝ်ႁွတ်ႈတီႈယွတ်ႈပဝ်ႈပၢႆမၢႆယိူင်းလူၺ်ႈၵၼ်။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၵၢၼ်ပၼ်တၢင်းႁူႉပၺ်ႇၺႃႇ ၵၢၼ်ပူၵ်းပွင်ၵူၼ်း ပဵၼ်ၵၢၼ်သၢင်ႈၼမ်ႉၵတ်ႉၼႂ်းၶိူဝ်းတူင်ႇဝႅတ်ႈလွမ်ႉ ႁိုဝ် တူင်ႇဝူင်း ပဵၼ်ငဝ်ႈႁၢၵ်ႈပိုၼ်ႉထၢၼ်ၵၢၼ်ပူသိူဝ်ႇဢၼ်တေႁဵတ်းႁႂ်ႈၵၢၼ်ႁဝ်းၶႅင်ၵႅၼ်ႇ ပဵၼ်ႁႅင်းသၢင်ႈ ၼမ်ႉၵတ်ႉ ဢၼ်မီးတင်းၸႂ်ႁၵ်ႉ ပဵၼ်လၵ်းငဝ်ႈတူၼ်ႈတိုၼ်းယူင်ႉသၢင်ႈလႄႈ မီးတင်းၼမ်ႉၸႂ်ၸၢင်ႇသႂ်ႇ ၸိုၼ်ႈပူင်ႇ ပဵၼ်ထမ်းၽဵင်ႇပဵင်းၽႃႇၶိုင်ႈ ဢမ်ႇလိူၵ်ႈၸၼ်ႉထၢၼ်ႈသုင်တႅမ်ႇလဵၵ်ႉယႂ်ႇ ဢမ်ႇတိတ်းၶၢင်ႈၸပ်းၾၢႆႇ ဢိင်တၢင်းလႂ်တၢင်းၼိုင်ႈသေ ဢဝ်ပဵၼ်ၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီၼိူဝ်ၽူလ်ၽွၼ်းလႆႈသူၼ်ႇတူဝ်ပဵၼ်လၵ်း။ ၵူႈၾၢႆႇ ထုၵ်ႇလႆႈမီးၸႂ်ၸိုၼ်ႈသႂ်ၸၢင်ႇ ႁႂ်ႈပဵၼ်ၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလီၵၢၼ်သၢင်ႈပုၼ်ႈတင်းၼမ်ပဵၼ်သူၼ်ႇယႂ်ႇ။ လူၺ်ႈၵၢၼ်ဢဝ် ဢၶၻီႇ ၵၢၼ်ပႅင်းၸင်းမႃးၶိတ်ႇသဵၼ်ႈထတ်းတႅၵ်ႈပဵၼ်ၵၢၼ်ၵိူင်းၾၢႆႇၼႂ်းၼႃႈတီႈၵၢၼ်ငၢၼ်း ၼၼ်ႉ တေပဵၼ်ၵၢၼ်တႅၵ်ႇယႅၵ်ႈ ၼႂ်းၵုမ်ႇမုၵ်ႉၾုင်တူင်ႇဝူင်း ႁူမ်ႈတင်းပဵၼ်ၵၢၼ်သၢင်ႈၽွၼ်းႁၢႆႉၸႃႉလူင် တေႃႇ တူင်ႇဝူင်း ဢိၵ်ႇတင်းႁဵတ်းႁႂ်ႈၵၢၼ်ယုမ်ႇယမ်ၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းလႄႈၼွၵ်ႈတူင်ႇဝူင်း ထုၵ်ႇထၢင်ႇလဵၵ်ႉလူဝဝ်လူတ်ႈၵႃႈ ယွမ်းၶၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇလႄႈတူင်ႇဝူင်းတူၵ်းတႅမ်ႇလူင်းလႄႈယိင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၶဝ်ႈၵႂ်ႈၵၢၼ်ၸူမ်ႁၢႆဝၢႆးဝွတ်ႈလူမ်ႉလႅဝ်ငၢႆးဝႆးလိူဝ်ၵဝ်ႇ။ ၼမ်ႉၸႂ် ၵၢၼ်ဢဝ်ၸႂ်သႂ်ႇတင်ႈပၵ်းလၵ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ငိူၼ်ႈငဝ်ႈၵၢၼ်ပႅင်းႁၵ်ႉဝႆႉၼၵ်းပၵ်းၸႂ်ၼိူဝ်ၼႃႈတီႈၵၢၼ် ငၢၼ်းသိင်ႇလႂ်သိင်ႇၼိုင်ႈ ဢၼ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းယူႇၼၼ်ႉ မီးၵႃႈၶၼ် ပဵင်းၵၼ်တင်းဢူငဝ်းၸိုဝ်ႈသဵင် ၸီးဝိတ်ႉၸူဝ်ႈပၢၼ်ၵၢၼ်ယူႇသဝ်းၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵူႈဝၼ်းဝၼ်းၼႆႉလႄႈ ၵၢၼ်လႆႈၵၢၼ်သေ(သုမ်း) မၼ်းတၵ်းတေ တုမ်ႉယွၼ်ႈထိုင်ၵၼ် လူၺ်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ဢူငဝ်းၾၢင်ႁၢင်ႈၼႃႈတႃ ၵႃႈၶၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇ ဢၼ်ယူႇၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၼႆႉၵူႈမိူဝ်ႈ။ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၵၢၼ်ထုၵ်ႇၶိုၼ်ႈသၢႆမၢႆလမ် (Black list) ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်တူဝ်ယၢင်ႇ။ ပေႃးႁဵတ်းႁႂ်ႈၸိုဝ်ႈသဵင်လူႉ ဢမ်ႇဝႃႈလူၺ်ႈလွင်ႈၵၢၼ်သင်တီႈလႂ်ၵေႃႈလီ မၼ်းတေၾင်ၸိုဝ်ႈလူႉၸူမ်ၵိုၵ်းယူႇဝႆႉ ၼႂ်းပိုၼ်းသေ ဢဝ်ပဵၼ်ၶီႈသူပ်းၶီႈပၢၵ်ႇပိူၼ်ႈလဝ်ႈလိုဝ်းၶၢၼ်ၵၼ်။ ဢွမ်မွင်း(ၼႃႇလိၵႃႇ) ဢၼ်မုၼ်ပၼ်ႇပူၼ်ႉၵႂႃႇၵူႈၵမ်းလူမ်းထူၺ်ႈၸႂ် ႁူမ်ႈဝႃႈၶိုၼ်းမႃးၶွပ်ႈငၢႆးၶိုၼ်းၶၢဝ်းယၢမ်းလဵဝ်ၵၼ်ယၢမ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဝၼ်းလႄႈလိူၼ်ဢၼ်လႅၵ်ႈပိၼ်ႇၵႂႃႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈတေႁူၼ်မၼ်းမႃးပဵၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းပူၼ်ႉမႃး လႄႈတေဢမ်ႇၸၢင်ႈၶိုၼ်းၵႄႈလိတ်ႈၵူႈလွင်ႈဢၼ်လႆႈႁဵတ်းဝႆႉၼၼ်ႉ။ ၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဢမ်ႇမီးသေ ၵၢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်သၢင်ႈ တေႁႂ်ႈဢွၵ်ႇၼမ်ႉႁၼ်တူဝ်လႆႈလီၶိုၵ်ႉၶႅမ်ႉၼၼ်ႉ တၵ်းတေဢမ်ႇႁၼ်လႆႈ။ ပိူင်ၽႅၼ်ၵၢၼ်တမ်းဝၢင်းလၵ်းၵၢၼ် ၶၢဝ်းပွတ်း ၶၢဝ်းယၢဝ်း ပေႃးဢမ်ႇမီးၵၢၼ်တမ်းဝၢင်းဝႆႉမႃးၸိုင် မိူဝ်ႈၽုၵ်ႈ တေႁဵတ်းသင်ၵေႃႈဢမ်ႇႁူႉ ႁုၼ်ႈသႅၼ်းလုၵ်ႈလၢၼ်ဢၼ်တေသိုပ်ႇမႃးပႃႈလိုၼ်းလင်ၵေႃႈ တၵ်းဢမ်ႇႁူႉ ဢမ်ႇႁၼ်ၽႅၼ်လၵ်းၵၢၼ် တေလႆႈသိုပ်ႇပႆသဵၼ်ႈတၢင်းလႂ် လႄႈၸၢင်ႈမႄးၵႄႈလိတ်ႈ လႅၵ်ႈလၢႆႈပိၼ်ႇၽႅၼ် လၵ်းၵၢၼ် ႁိုဝ် လႅၵ်ႈပိၼ်ႇလႆႈသဵၼ်ႈတၢင်းလႂ် ၼႂ်းၵၢပ်ႈပၢၼ်လႄႈငဝ်းလၢႆးယၢမ်းၼႆ ႁႂ်ႈတူဝ်ႈတၼ်းၵၢၼ်ၶိုတ်း မိုဝ်ႉၶိုတ်းယၢမ်း။ လူၺ်ႈၵၢၼ်ဢၼ်ၵႆႉၵႆႉလႆႈယိၼ်း ပဵၼ်ၵၢၼ်ဢုပ်ႇၶႆႈလွင်ႈဢၻိတ်ႇ(ပူၼ်ႉမႃး) ၵမ်ႈၼမ် ဢမ်ႇပေႃးသူႈတွၼ်ႉလႆႈ ယိၼ်းဢုပ်ႇလၢတ်ႈတူၵ်ႇၶိူဝ်းပၸ်ၸုၿၼ်း(ယၢမ်းလဵဝ်) လႄႈ ဢၼႃးၶူတ်း(မိူဝ်းၼႃႈ) မိူၼ်တင်းဢမ်ႇလႆႈမီးၵၢၼ် ႁၢင်ႈႁႅၼ်းသင်ဝႆႉလႄႈမိူဝ်ႈဢမ်ႇမီးပိူင်ၽႅၼ်ၵၢၼ်တမ်းဝၢင်းသင်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၸွမ်းၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ “သိဝ်ႇၸမ်ႈ ၵေႃႈၶွၼ်ႉတွၵ်ႇ – တေၶီႈၸင်ႇႁႃႁူးလွင်ႈ” ၼႆၼၼ်ႉဢမ်ႇၽိတ်းဢမ်ႇပိူင်ႈ။ ၸုပ်ႈၼိုင်ႈလႄႈၸုပ်ႈၼိုင်ႈ ၸူဝ်ႈ ပၢၼ်ၽူႈႁၵ်ႉၸၢတ်ႈတႆးဢၼ်ႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၽၢၼ်ႇပူၼ်ႉမႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇပၢႆႈပိူင်ႈသင်ၵၼ်ၵႃႈႁိုဝ် ၸုပ်ႈ ၼိုင်ႈလႄႈၸုပ်ႈၼိုင်ႈ ပၢၼ်ၼိုင်ႈလႄႈပၢၼ်ၼိုင်ႈ ဢၼ်လႅၵ်ႈလၢႆႈၼၼ်ႉၵွႆးမီးၸိုဝ်ႈၽူႈၼမ်းၵွႆး လၢႆးႁဵတ်း လၢႆး သၢင်ႈ တိုၵ်ႉမူၵ်းၸူမ်ၾင်ယူႇၼႂ်းငဝ်းမိုတ်ႈမူၼ်ႇ။ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈလီ ၵၢၼ်တူင်ႇဝူင်း ဢၼ်တေၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈပေႃးၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၶိုတ်းၵၢပ်ႈတၼ်းပၢၼ် ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈ ပၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁႂ်ႈပေႃႈယူႇလီမီးမၢၵ်ႈတႂ်ႈၽူၺ်းႁူမ်ႈငဝ်းၵတ်းယဵၼ်လႄႈ ၶွၼ်ႈႁွမ်ႁႅင်းၵေႃႇသၢင်ႈ ပူၵ်း ပွင်ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ တၵ်းတေဢမ်ႇပူၼ်ႉလႆႈ ပၢႆးဝူၼ်ႉတၢင်းႁူႉၵၢၼ်မုင်ႈယၢဝ်းႁၼ်ၵႆ ၼႂ်းၸုပ်ႈ ၵူၼ်းႁုၼ်ႈသႅၼ်းပၢၼ်မႂ်ႇ ဢၼ်မီးပၢႆးဝူၼ်ႉမႂ်ႇမႂ်ႇ လၢႆးႁဵတ်းမႂ်ႇမႂ်ႇ မီးၼမ်ႉၵတ်ႉတၢင်းႁူႉမေႃႁွပ်ႈတူဝ် ႁူႉတၼ်း ၶိုတ်းၸွမ်းၵၢပ်ႈပၢၼ် မီးၼမ်ႉၸႂ်ၵၢၼ်ႁၵ်ႉၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈပဵၼ်လၵ်းလႄႈ မီးၸိတ်းၸႂ်ၽိူၵ်ႇၸိုၼ်ႈၶၢဝ်သႂ် လူၺ်ႈၸႂ် တဵင်ႈထမ်းၽဵင်ႇပဵင်း။ ပိူင်ႈၵၼ်တင်းၸုပ်ႈပၢၼ် 50-60 ပီပူၼ်ႉမႃး ၵေႃႉတေႃႇၵေႃႉ ၵွင်ႈတေႃႇၵွင်ႈ လႅဝ်းတေႃႇလႅဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမႅၼ်ႈ ငဝ်းလၢႆးမိူဝ်ႈလဵဝ် တေဢဝ်တၢင်းႁတ်းႁၢဝ်ႈႁၢၼ်ပိူင်လဵဝ်ၵွႆးပႆႇပဵင်းပေႃး ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေပူၵ်းပွင်ဢဵၼ်ႁႅင်း ၵူႈၾၢႆႇ ၾၢႆႇ တၵ်းတေလႆႈဢဝ်ထဵၵ်ႉ ၼူဝ်ႊလူဝ်ႊၵျီႊ ၶဝ်ႈမႃးပဵၼ်ၶိူင်ႈမိုဝ်းမေႃၸႂ်ႉလူင်ႉလႅၼ်ႇ ႁူႉမေႃထတ်းထွင်ယင်ႇ လၢမ်းၶၢတ်ႈငဝ်းလၢႆးၵူႈလွင်ႈလွင်ႈလႄႈၸမ်ႈၸုတ်းမႅၼ်ႈယမ်။ ပူၼ်ႉမႃးမိူဝ်ႈ 17-18 လိူၼ်မေႊ 2007 ၼၼ်ႉၽူႈၼမ်းတႆးၸၼ်ႉၼႅဝ်းၼႃႈ 6 သိပ်းၸဝ်ႈပၢႆ ၸမ်ၸမ် 70 ၸဝ်ႈ လႆႈ ႁဵတ်းပၢင်ၵုမ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်တီႈၶွပ်ႇလႅၼ်ဝဵင်းၵဵင်းမႆႇ ၵဵဝ်ႇလွင်ႈထုၵ်ႇလီမီးပိူင်ၽႅၼ်ၵၢၼ်တမ်းဝၢင်းလၵ်းၼမ်း ၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၶေႃႈတႅပ်းတတ်းသင်ဢွၵ်ႇမႃးပဵၼ်တီႈတေယိပ်းၵမ်လႆႈ တေႃႉတႄႉဝႃႈပဵၼ်ၵၢၼ်ဢုပ်ႇ ႁႃလိုဝ်းၵိူဝ်းၵုမ်ပၼ်တၢင်းႁၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇၵွႆး ဝၢႆးၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၵၢၼ်သိုပ်ႇႁဵတ်းပၢင်ၵုမ် ၵဵဝ်ႇလွင်ႈၼႆႉထႅင်ႈ လီသေလၢႆတႄႉတႄႉလၢႆးႁဵတ်းၵၢၼ်ႁဝ်း ႁဵတ်းယဝ်ႉၵေႃႈယဝ်ႉၵႂႃႇ ဢမ်ႇသုတ်းဢမ်ႇတိူၵ်ႈဢမ်ႇထိုင်တီႈထိုင် လႅၼ်။ မွၼ်းၶိူဝ်း 20240528 (*** ပွင်ႈၵႂၢမ်းႁူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉ ၼမ်ႉၵႂၢမ်းလႄႈ တၢင်းႁၼ်ထိုင်သုၼ်ႇတူဝ် ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ၸဝ်ႈပၢႆၵမ် ၵူၺ်းၶႃႈဢေႃႈ။)

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်', 'ၵၢၼ်မိူင်း']

2024-06-03T17:03:23

https://shannews.org/archives/53521

ၸၼ်ႉၸွမ်တူင်ႇၵူၼ်းတႆး ၸတ်းပၢင်ယိုၼ်ႈမွပ်ႈဝႂ်ၶူး ပွၵ်းၵမ်း 3

ၸၼ်ႉၸွမ်တူင်ႇၵူၼ်းတႆး Shan Community College တီႈလွႆတႆးလီ ဝဵင်းၵႃလီႉ ၸႄႈဝဵင်းၵုၼ်ႁဵင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ၸၢၼ်း ၸတ်းပၢင်ယိုၼ်ႈမွပ်ႈဝႂ်ၶူး တီႊပလူဝ်ႊမႃႊ ပွၵ်ႈၵမ်း 3 ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ႁူမ်ႈၸတ်း ပႃးပၢင်ယိုၼ်ႈမွပ်ႈဝႂ်ယေႃးလုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင်ထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ငဝ်းလၢႆး ဝၢၼ်ႈမိူင်းဢမ်ႇၼိမ်သဝ်း မိူင်းတႆးထူပ်းပၼ်ႁႃလၢႆလွင်ႈယူႇသေတႃႉ ၵေႃတႆးတႄႉ လုၵ်ႉ ၸိုၼ်ႇၶတ်းႁႅင်းတႃႇ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတႆး မႃးဢမ်ႇသုတ်ႈဢမ်ႇႁူၼ်လႄႈ ထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 02/06/2024 ၼႆႉ ယူႇတီႈ ၸၼ်ႉၸွမ်တူင်ႇၵူၼ်းတႆး Shan Community College ၸင်ႇလႆႈ ၸတ်းႁဵတ်း ပၢင်ယိုၼ်ႈမွပ်ႈဝႂ်ၶူး ပွၵ်ႈၵမ်း 3 တီႈႁူင်းႁေႃသႅင်သိုၵ်း ၼႂ်းဝၢင်းၸၼ်ႉၸွမ်ၵေႃတႆး တီႈလွႆတႆးလီ ဝဵင်း ၵႃလီႉ – ၽူႈလႆႈႁပ်ႉဝႂ်ၶူး မီး 23 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းပၢင်ၼႆႉ မီးပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈ ႁဵၼ်းလႄႈ ပီႈၼွင်ႉၸမ်ၵႆ မႃးၶဝ်ႈ ႁူမ်ႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉၸမ်ႁဵင်။ ပၢင်မွပ်ႈယိုၼ်ႈဝႂ်ၶူး တီႈၸၼ်ႉၸွမ်တူင်ႇၵူၼ်းတႆး ၸၢႆးဢွင်ႇၶမ်းပွႆး (ၵူၼ်းဝဵင်းသီႇပေႃႉ) လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ် ၵေႃႉလႆႈႁပ်ႉဝႂ်ၶူး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈၼႆႉ ၼႂ်းၸႂ်ၼႂ်းၶေႃးၶႃႈၵေႃႈ ၸူမ်းသိူဝ်းၸွမ်းၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉ ၵေႃႈ လီယွင်ႈယေႃးတူဝ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ဢူၺ်းၵေႃႉၵူႈတီႈၵူႈလႅၼ် ဢၼ်လႆႈမႃး ၺႃးတီႈၼႆႈလႄႈသင် မိူၼ်ၼင်ႇပီႈၼွင်ႉ ၸုမ်းတူင်ႇၵူၼ်းတႆး ဢၼ်ၵမ်ႉၸွႆႈၵူႈမဵဝ်းမဵဝ်းၼႆႉဢေႃႈ။ ၶူး ဢၼ် ၶႃႈလႆႈႁပ်ႉမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉတႄႉၵေႃႈ ပဵၼ် Diploma ၶႃႈ။ ယိူင်းဢၢၼ်း ၶႃႈတႄႉၵေႃႈ ဢၢၼ်းသိုပ်ႇ ၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉၸွမ် ၼွၵ်ႈမိူင်းထႆးထႅင်ႈဢေႃႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈၼႆႉၵေႃႈ မၼ်းပဵၼ်ဢၼ် ၽွၵ်ႈပၼ်တၢင်း ၼၼ်ႉၶႃႈၼႃႇ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၶူးပူင်သွၼ်ႁဝ်းၶဝ်လၢတ်ႈၵႂႃႇ မိူၼ်ၸၼ်ႉၸွမ်ၽယပ်း၊ ၸၼ်ႉ ၸွမ် ရတ်ႉသျၽတ်း ၸၼ်ႉၸွမ် မိူင်းထႆး။ ဢၼ်မိူဝ်ႈလဵဝ်ၶႃႈတၢင်ႇဝႆႉတႄႉ တေပဵၼ်ၸၼ်ႉၸွမ် ရတ်ႉသျၽတ်း ၵဵင်းမႂ်ႇၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆး ပၢင်ႁပ်ႉဝႂ်ၶူးၸၼ်ႉၸွမ်တူင်ႇၵူၼ်းတႆး ပီၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်လွင်ႈႁူမ်ႈၸတ်း ပႃးပၢင်ယိုၼ်ႈ မွပ်ႈဝႂ်ယေႃး ၸၼ်ႉသုင် တႃႇလုၵ်ႈႁဵၼ်း ႁူင်းႁဵၼ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ 39 ၵေႃႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸိူဝ်း ဢွင်ႇပူၼ်ႉ ၸၼ်ႉသုင် (ၸၼ်ႉသိပ်း) ၸိူဝ်းၼႆႉ မီးမႃး 3 ပီယဝ်ႉ။ ပႆႇလႆႈၸတ်းပၢင်ယိုၼ်ႈ ဝႂ်ယေႃး ၸၼ်ႉသုင်ပၼ်လႄႈ ၸင်ႇလႆႈၸတ်းပႃး လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ။ ပၢင်မွပ်ႈယိုၼ်ႈဝႂ်ၶူး တီႈၸၼ်ႉၸွမ်တူင်ႇၵူၼ်းတႆး ၼၢင်းႁိူၼ်းၽွင် (ၵူၼ်းထုင်ႉမၢဝ်း) လုၵ်ႈႁဵၼ်း ၵေႃႉလႆႈႁပ်ႉဝႂ်ယေႃးၸၼ်ႉသုင် လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ ပေႃးဢမ်ႇပူၵ်းပွင်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇမိူဝ်ႈလဵၵ်ႉၸိုင် ပေႃးယႂ်ႇမႃး တေၸၢင်ႈထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇ တႃႇၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၵၢၼ် လႄႈ တေၸၢင်ႈသုမ်းသုၼ်ႇလီတိုဝ်ႉတၢင်းလီ ဝႃႈၼႆ။ “တီႈႁိူၼ်းၵေႃႈ ယွၼ်ႉဝႃႈၶၼ်ၵုၼ်ႇၶိုၼ်ႈသေ ယၢပ်ႇတီႈတွၼ်ႈငိုၼ်းၶမ်းၼႆႉ ၶႃႈၵေႃႈ မီးယိူင်းဢၢၼ်းဝႃႈ တေထွႆ ၶိုၼ်း။ ၵူၺ်းၼႃႇ ပေႃးဝႃႈၶႃႈ တေထွႆၶိုၼ်းၼႆ မႄႈၶႃႈၶိုၼ်းထၢမ်ဝႃႈ တေၵႂႃႇႁဵတ်းသင်။ ၶႃႈ ၵေႃႈဝူၼ်ႉ ပေႃးမိူဝ်တႄႉတႄႉ တေမိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်သင်ဢေႉ။ မိူၼ်မိူဝ်ႈလဵၵ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈပူၵ်းပွင် သင်မႃးလႄႈ ၶႃႈၵေႃႈဝႃႈ တေသိုပ်ႇၶိုၼ်ႈထႅင်ႈၸၼ်ႉၸွမ်တီႈၼႆႈ ႁႂ်ႈမၼ်းယဝ်ႉတူဝ်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇ ယိူင်း ဢၢၼ်းဢၼ်လႆႈတမ်းဝႆႉၼၼ်ႉဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉ ယူႇတီႈၵေႃတႆးသေ တေႁႃတိုဝ်ႉတၢင်းၾၢႆႇၼွၵ်ႈ တႃႇၵမ်ႉထႅမ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းၶၢတ်ႇ ၵၢၼ်သွၼ် ၵၢၼ်ႁဵၼ်းဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉထႅင်ႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၸိူဝ်းဢၼ် လႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ် ဝႆႉယူႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေထူပ်းလွင်ႈၶွင်ႈၶမ် တႃႇသွၼ်ႁဵၼ်းပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ။ ယွၼ်ႉၼၼ် တေႁႃလၢႆး တၢင်း ၵမ်ႉၸွႆႈၵႂႃႇ။ ပေႃးထူပ်းလွင်ႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆၵေႃႈ ၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇ ၵေႃတႆးမႃး လႆႈယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်မွပ်ႈယိုၼ်ႈဝႂ်ၶူး တီႈၸၼ်ႉၸွမ်တူင်ႇၵူၼ်းတႆး မေႃသွၼ် ၼၢင်းႁဵဝ်းသႅင် ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸၼ်ႉၸွမ်တူင်ႇၵူၼ်းတႆး လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ – “2024 ၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ ႁႃတိုဝ်ႉတၢင်း တၢင်းၼွၵ်ႈ ဢၼ်တေၸၢင်ႈၵမ်ႉၸွႆႈပႃး ၸိူဝ်းဢၼ်လႆႈပၢႆႈၽေးသေ ဢမ်ႇမီးငိုၼ်း တႃႇ ၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ပေႃးမီးလွင်ႈၶွင်ႈၶမ်လၢႆမဵဝ်းသေ ဢၼ်ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းၼၼ်ႉၼႆ မႃးတိတ်းတေႃႇၵေႃတႆးလႆႈ တေမီးၸွႆႈထႅမ်ပၼ်လၢႆလၢႆမဵဝ်းယူႇၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ လုၵ်ႉတီႈၵေႃတႆးၼႆႉသေ လႆႈလူင်းလၢႆးမိုဝ်း MOU ဝႆႉ တၢင်းၸၼ်ႉၸွမ်ၼႂ်းၸိုင်ႈထႆး မီး 2 တီႈ ။ ပဵၼ် ၸၼ်ႉၸွမ်ၽယပ်း မိူင်းၵဵင်းႁၢႆးလႄႈ ၸၼ်ႉၸွမ် ရတ်ႉၶျၽတ်း မိူင်းၵဵင်းမႆႇ CMRU ။ ၶိုၼ်ႈပီၼိုင်ႈ၊ ပီသွင် တီႈၵေႃတႆးသေ ၵႂႃႇသိုပ်ႇၶိုၼ်ႈ ပီသၢမ်၊ ပီသီႇ ၼႂ်းၸိုင်ႈထႆး ၵမ်းသိုဝ်ႈ။ ၸၼ်ႉၸွမ် ၼႂ်းၸိုင်ႈထႆး 2 တီႈၼႆႉ ႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း တူၺ်းလူပၼ်ပႃးလွင်ႈတႃႇယူႇၵိၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်း ဝႃႈၼႆ။ မေႃသွၼ် ၼၢင်းႁဵဝ်းသႅင် ႁူဝ်ပဝ်ႈၸၼ်ႉၸွမ်တူင်ႇၵူၼ်းတႆး တိုၵ်းသူၼ်း ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်း ႁႂ်ႈပၼ် ႁႅင်းပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ယၢမ်းလဵဝ် တူၵ်းလႃႈတူၵ်းလိုၼ်းသုတ်း ပိူၼ်ႈဝႆႉ။ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ၶဝ်ႈထိုင် ၸၼ်ႉၸွမ်လႆႈ မီးထိုင် 2 % ၵူၺ်း။ တွၼ်ႈတႃႇ မိူင်း တႆး ယိင်ႈၶႅၼ်းၼႃႇလိူဝ်ၼၼ်ႉထႅင်ႈ။ ပၢႆးပၺ်ႇ ၺႃႇၼႆႉၵူၺ်း ဢၼ်တေၵႄႈလိတ်ႈလႆႈ ပၼ်ႁႃၵူႈ လွင်ႈ လွင်ႈသေ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတေၸၢင်ႈၶူင်သၢင်ႈ လွင်ႈမႂ်ႇမႂ်ႇၶိုၼ်ႈမႃးလႆႈ- ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်မွပ်ႈယိုၼ်ႈဝႂ်ၶူး တီႈၸၼ်ႉၸွမ်တူင်ႇၵူၼ်းတႆး ၸၼ်ႉၸွမ်တူင်ႇၵူၼ်းတႆး ဝဵင်းၵႃလီႉၼႆႉ တႄႇပိုတ်ႇမိူဝ်ႈပီ (2017) ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပတ်ႉပိုၼ်ႉ လႄႈ တၢင်းပွတ်းထုင်ႉႁူဝ်ၵဵဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းဢဝ်ၼႆ့ ယၢမ်းလဵဝ် မီး 3 ပၢၵ်ႇပၢႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼႂ်းပီ 2022 – 2023 ၼႆႉ ယင်းလႆႈသူင်ႇလုၵ်ႈႁဵၼ်း 50 ပၢႆ ၶဝ်ႈႁဵၼ်းတီႈၸၼ်ႉၸွမ်း ဝဵင်းၵဵင်းႁၢႆး ၸိုင်ႈထႆး ။ တီႈၸၼ်ႉၸွမ်တူင်ႇၵူၼ်းတႆးၼႆႉ သွၼ်ပၼ်ၽႃသႃဢိင်းၵလဵတ်ႈ၊ ပၢႆးပိုၼ်း၊ ပၢႆးတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႄႈ ထႅင်ႈလၢႆပၢႆး။ ပူၵ်းပွင်ပၼ် ႁႂ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း သိုပ်ႇၶိုၼ်ႈၸၼ်ႉၸွမ် ၼွၵ်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ']

2024-06-03T16:38:55

https://shannews.org/archives/53515

ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈမိူင်းၽျၢၵ်ႈ လမ်းသွၵ်ႈၵူၼ်းၼုင်ႈသိူဝ်ႈ NLD ၶဝ်ႈဝဵင်း

ၵူၼ်းၼုင်ႈသိူဝ်ႈ ဢၼ်မီးမိၵ်ႈမၢႆ ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း NLD သေ ၶဝ်ႈဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈမႃးၼၼ်ႉ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်တိုၼ်ႇသၢၼ်ႈ လႄႇႁႃတီႉၺွပ်း ၵူၼ်းၼုင်ႈသိူဝ်ႈၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ်မေႊ 2024 ၼႆႉ မီးၵူၼ်းၼုင်ႈသိူဝ်ႈ ဢၼ်မီးမိၵ်ႈမၢႆ ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း NLD ဢၼ်တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸူႉၵျီႇ ဢွၼ်ႁူဝ်ဝႆႉၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈလႄႇၼႂ်းၵၢတ်ႇလူင် ဝဵင်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ ၸႄႈတွၼ်ႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ဢွၵ်ႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ လႄႇႁႃသွၵ်ႈတဝ် ၶိုင်ဢၢင်ႈတီႉၺွပ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မီးၵူၼ်းၼုင်ႈသိူဝ်ႈ ဢၼ်မီးမိၵ်ႈမၢႆ ပႃႇတီႇၼူၵ်ႉယုင်း NLD သေ မႃးလႄႇၸွမ်းၵၢတ်ႇလႄႈ မီးၵူၼ်းႁၼ်မႅၼ်ႈသေ ၵႂႃႇတိူင်ႇလၢတ်ႈပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ။ ၶဝ်မႃး လၢႆၵေႃႉတႄႉ ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈႁူႉ ၸွမ်းၶႃႈ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၵေႃႈ ပလိၵ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ဢွၼ်ဢဝ်ဢဵၼ်ႁႅင်း ၵူၼ်းၶဝ်သေ လႄႇသွၵ်ႈတဝ် ၸွမ်းၼႂ်းဢိူင်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈပေႃးၶႂ်ႈၸွတ်ႇယဝ်ႉ။ ထၢင်ႇတႄႉ တေပဵၼ်ၸၢဝ်းလႃးႁူႇၶဝ် ဢၼ်ယူႇၸွမ်းၼိူဝ်လွႆ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၼုင်ႈသိူဝ်ႈ ၼၼ်ႉသေ မႃးသိုဝ်ႉၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၼႂ်းဝဵင်းၶႃႈယူဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶဝ်တေဢမ်ႇလႅပ်ႈယူႇႁိုင်လႄႈ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇတၼ်းႁၼ်တူဝ်ၶဝ်ၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်တၢင်ႇမၢႆၾၢင် တႃႇၶဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေဢွၼ်ၼမ်းၸတ်း ၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ 47 ပႃႇတီႇ။ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ ၵႆႉတူၵ်ႇတၵ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ တေၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈဝႆးဝႆးၼႆႉ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ပႆႇႁၼ်ၼမ်ႉႁၼ်တူဝ်သင်။ ပေႃးပဵၼ်ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇတၢင်ႇမၢႆၾၢင် တီႈၶဝ်သၢၼ်ၶတ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်တိုၼ်းမၵ်းမၼ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်ၶဵၼ်ၶဝ် ၵမ်းသိုဝ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ “ပေႃးပဵၼ် ၵူၼ်းမိူင်းၽၵ်းၵႃတႄႉ ဢမ်ႇပေႃးႁူႉၾၢႆႇၵၢၼ်မိူင်းသင် သမ်ႉၼုင်ႈၺႃးသိူဝ်ႈၶူဝ်း၊ မၢၵ်ႇႁူဝ် ဢၼ်မီးမိၵ်ႈမၢႆ NLD လႄႈ မိၵ်ႈမၢႆတၢင်ႇပႃႇတီႇ ဢၼ်သၢၼ်ၶတ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ၼႆၸိုင်။ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈပလိၵ်ႈ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ထၢင်ႇၽိတ်းသေ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁၢႆႉတေႃႇလႄႈ လီၾၢင်ႉၵၼ်တႄႉတႄႉၶႃႈ”- ၵူၼ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၶၢဝ်းတၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃး 3 ပီပၢႆၼႆႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထၢင်ႇထိူမ်ပဵၼ်ၸႂ် ၸုမ်းၼၼ်ႉ ၸုမ်းၼႆႉသေ ထုၵ်ႇတီႉၺွပ်းၵုမ်းၶင် ႁဵတ်းႁၢႆႉသႂ်ႇၵေႃႈ မီးမႃးၶိူဝ်းယႂ်းလႄႈ မၢင်ၸိူဝ်း ၺႃးတီႉၺွပ်းလူၺ်ႈဢမ်ႇတၼ်းၾၢင်ႉတူဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးၼမ်။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-06-03T15:32:10

https://shannews.org/archives/53512

ပၢင်တေႃႇလွင်း လိူင်ႇၼမ်ႁႅင်း တီႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ

ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၼႆႉ တီႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ထၢင်ႇႁၢင်ႈပိုတ်ႇပၢင်တေႃႇလွင်းမႃး ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ပၢင်တေႃႇလွင်း ဢၼ်ပိုတ်ႇတီႈ ဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – လေးၵွင်ႇၵျိၼ်ႇလႄႈ ပၢင်ၽၢႆႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈၶဝ် ဢမ်ႇၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်း ဢဝ်လိူင်ႈသင် ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈၼႆႉ ယိင်ႈၶႅၼ်း ႁၢင်ႈႁၢႆႉယဝ်ႉ ။ ပၢင်တေႃႇလွင်းၼႆႉ ထၢင်ႇႁၢင်ႈပိုတ်ႇလွတ်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းလႅဝ်း မိူၼ်ၼင်ႇ လေးၵွင်ႇၵျိၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းမႃးလဵၼ်ႈ ၼမ်ဝႃႈၼမ်ယဝ်ႉ။ မၢင်ၸိူဝ်း ၵၢၼ်ငၢၼ်းဢမ်ႇႁဵတ်း ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇတေႃႇလွင်း ဢဝ်ၼၼ်ႉႁဵတ်းၵၢၼ်ၶဝ်ဢေႃႈ။ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈတႄႉ လႆႈငိၼ်းဝႃႈ ၶဝ်ႈတီႉၺွပ်း တီႈပၢင်ၽၢႆႉၼႆသေ ၵူၺ်း ၵႃႈ လေးၵွင်ႇၵျိၼ်ႇၼႆႉသမ်ႉ ပိုတ်ႇဝႆႉၸိူင်ႉ ဢမ်ႇႁၼ်ၶဝ် ၶဝ်ႈမႃးတီႉၺွပ်းသင်ၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ ဝၢၼ်ႈမိူင်း ႁႅင်းဢေႇလူင်း ဢမ်ႇ ၵုမ်းၵမ်လႆႈ ယိင်ႈၶႅၼ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈပၢင်တေႃႇလွင်း ထၢင်ႇႁၢင်ႈပိုတ်ႇမႃးၼမ်။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပိုၼ်ႉတီႈ ဢွၼ်ၵၼ်ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း။ လိူဝ်သေ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းတၢင်းဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မႃးလွင်းၼမ် ဝႃႈၼႆ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေ ပၢင်တေႃႇလွင်းၼႆႉယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ပၢင်တေႃႇလွင်း တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊၵေႃႈ ဢမ်ႇဝႃႈ လဵၵ်ႉယႂ်ႇၼုမ်ႇထဝ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်တေႃႇလွင်း လဵၼ်ႈၵၼ်ၼမ် ဝႃႈၼႆ။ “ပၢၼ်တေႃႈလဵဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇလီၶႃႈ ယိင်ႈၶႅၼ်းႁၢႆႉလိူဝ်ၵဝ်ႇ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵၢၼ်ငၢၼ်းႁႃယၢပ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ႁႃႁဵတ်း ၵၢၼ်လၢႆးငၢႆႈ တေႃႇလွင်းႁႃၵိၼ် ၸိူင်ႉၼႆၵူၺ်း။ ပၢင်တေႃႇလွင်း ဢၼ်ပိုတ်ႇတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၵေႃႈၼမ် သႂ်ႇငိုၼ်း ၾူၼ်းသေလဵၼ်ႈ ဢၼ်လဵၼ်ႈလႆႈငိုၼ်းတႄႉ မီးၵမ်ႉဢေႇၵူၺ်း။ ဢၼ်လွင်းသုမ်းတႄႉ မီးၼမ်ဢေႃႈ။ ပၢင်တေႃႇလွင်း ဢွၼ်ႊလၢႆႊၼႆႉသမ်ႉ ဢမ်ႇလိူၵ်ႈလဵၵ်ႇယႂ်ႇၼုမ်ႇထဝ်ႈ လဵၼ်ႈလႆႈၵူႈၵေႃႉၼၼ်ႉယဝ်ႉ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းယွင် ႁူၺ်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈၼႆႉ ပိူင်လူင်မၼ်း ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ တေပဵၼ်ၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇႁပ်ႉၶႅၵ်ႇ ဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်း ၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ။ ယွၼ်ႉတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ 19 ၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈ၊ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်း ၵေႃႈပိူင်ၼိုင်ႈသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း မႃးဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်း ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းၶဝ်ႈ မၢင်ၸိူဝ်း ဢမ်ႇမီးၵၢၼ်ႁဵတ်း ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']

2024-06-03T11:34:41

https://shannews.org/archives/53503

ပၢင်သွၼ် ပီႇၼမ်ႉတဝ်ႈ တေၸတ်းတီႈဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ

ပေႃးထိုင်မႃး ႁူဝ်လိူၼ်ၵျုႊလၢႆႊၸိုင် တီႈဝတ်ႉပႃႇပဝ်ႈ ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ တေပိုတ်ႇပၢင်သွၼ် ပီႇၼမ်ႉပဝ်ႈ တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 15 ဝၼ်း ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 01-17/07/2024 ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 7 မူင်းၶိုင်ႈ ထိုင် 8 မူင်းၶိုင်ႈ ယူႇတီႈ မေႃသွၼ် ၼၢင်းဢွမ်ၶမ်း တေဢွၼ်ႁူဝ်ပိုတ်ႇပၢင်သွၼ်ပီႇၼမ်ႉတဝ်ႈ ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈ တီႈဝတ်ႉပႃႇပဝ်ႈ ဢိူင်ႇသီၽုမ်း ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး တေ ႁပ်ႉလုၵ်ႈႁဵၼ်းတႃႇ 40 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ မေႃသွၼ် ၼၢင်းဢွမ်ၶမ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပၢင်သွၼ်ပီႇၼမ်ႉတဝ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈ တေတႄႇသွၼ် ပိုၼ်ႉထၢၼ်မၼ်း ဢွၼ်တၢင်း မိူၼ်ၼင်ႇ – လၢႆးၵမ်ပီႇ၊ လၢႆးပဝ်ႇ၊ လၢႆးတူၺ်းၼူတ်ႉ၊ ၾိုၵ်းပဝ်ႇ ၸွမ်းၽဵင်းၵႂၢမ်းၵႂႃႇ ၸိူင်ႉၼႆ တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 15 ဝၼ်း။ ႁဝ်းၶႃႈ ယိူင်းဢၢၼ်း တႃႇၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်း ႁႂ်ႈမေႃႁၵ်ႉသႃ ၾိင်ႈငႄႈပၢႆးမွၼ်းႁဝ်းၶႃႈဝႆႉ ဢေႃႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ယူႇတီႈၶႃႈသေ ၶႂ်ႈပိုၼ်ၽႄႈတႃႇၵူၼ်းၼုမ်ႇႁဝ်း ႁႂ်ႈလႆႈမေႃၵၼ် လၢႆးပဝ်ႇပီႇၼမ်ႉတဝ်ႈၼႆႉ” – ဝႃႈ ၼႆ။ ပၢင်သွၼ်ပီႇၼမ်ႉတဝ်ႈၼႆႉ တႄႇပိုတ်ႇႁပ်ႉလုၵ်ႈႁဵၼ်း ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 30/05/2024 – 10/06/2024 တင်းမူတ်း တေႁပ်ႉ 40 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈပၢင်သွၼ်ပီႇၼမ်ႉတဝ်ႈၼႆႉသေ ယူႇတီႈ မေႃသွၼ် ၼၢင်းဢွမ်ၶမ်း လႆႈပိုတ်ႇပူင်သွၼ်မႃး တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ (Online) ဢမ်ႇယွမ်း 5 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ လူင်းပိုၼ်ႉတီႈသေ ပူင်သွၼ်ထႅင်ႈ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၼႂ်းမိူင်းထႆး ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း']

2024-06-02T20:38:51

https://shannews.org/archives/53497

ၵူၼ်းမူႇၸေႊ ၺႃးတီႉၺွပ်း ဢဝ်ပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇထႅင်ႈ

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 02/06/2024 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ မွၵ်ႈ 5:40 မူင်း မီးၵူၼ်းၸၢႆး 3 ၵေႃႉ ယိပ်းၵွင်ႈၸေးမိုဝ်းသေ ၶဝ်ႈတီႉၺွပ်း လုင်းၵျေႃႇၼၢႆႇ ဢႃယုမွၵ်ႈ 60 ပီ တီႈႁိူၼ်းမၼ်းၸၢႆး ပွၵ်ႉၸၢၼ်း ၾၢႆႇလင် ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈ ၾိင်ႈငႄႈတႆး ဝဵင်းမူႇ ၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ မီးၵူၼ်းႁၢႆႉ 3 ၵေႃႉ လူင်းၵႃးမႃးသေ တီႉဢဝ် တူဝ်လုင်းၵျေႃႇၼၢႆႇၼႆႉၵႂႃႇ။ မိူဝ်ႈၽွင်းၼၼ်ႉ မၼ်းၸၢႆးၼင်ႈလဵၼ်ႈတီႈၼႃႈႁိူၼ်းဝႆႉ ၽိူဝ်ႇဝႃႈ ႁၼ် ၵူၼ်းႁၢႆႉၼၼ်ႉ ၶဝ်ႈမႃးၵေႃႈ မၼ်းၸၢႆးလႅၼ်ႈၶဝ်ႈႁိူၼ်း တၼ်းလႅၼ်ႈသွင်သၢမ်ယၢင်ႈၵူၺ်း ၵူၼ်းႁၢႆႉၼၼ်ႉ ဢဝ်သူၼ်ႈၵွင်ႈထုပ်ႉသႂ်ႇမၼ်း ၸၢႆး လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလိူတ်ႈဢွၵ်ႇသေ လၢၵ်ႈဢဝ်တူဝ်မၼ်းၸၢႆး သႂ်ႇၵႃးၶဝ် ၵႂႃႇဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းႁၢႆႉၼၼ်ႉ ၶီႇၵႃးသႅၼ်း Crown သီၶၢဝ်မႃးလမ်းၼိုင်ႈသေ မီးၵူၼ်းၸၢႆး 3 ၵေႃႉ လူင်းၵႃးမႃး ယဝ်ႉၵေႃႈ ယိပ်းၵွင်ႈ ၸေးမိုဝ်းဝႆႉ ၵူႈၵေႃႉ။ လုင်းၵျေႃႇၼၢႆႇ ဢႃယုမွၵ်ႈ 60 ပီၼႆႉ မၼ်းၸၢႆး ႁဵတ်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး သိုဝ်ႉၶၢႆရူတ်ႉၵႃး တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈလိူၼ်မေႊပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမူႇၸေႊ ၵႆႉၺႃးၸူၼ်ၸွမ်းသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း မီးမႃး ဢမ်ႇယွမ်း 5 ၵေႃႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 27/05/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼုမ်ႇၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၵူၼ်းႁၢႆႉ 3 ၵေႃႉ ဢဝ်ၵွင်ႈငႃသေ ၶိုင်လၢၵ်ႈၸၼ် ဢဝ်တူဝ်မၼ်းၸၢႆးၶိုၼ်ႈၵႃးၵႂႃႇ တီႈပွၵ်ႉႁူဝ်ၼႃး ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၼၼ်ႉတႄႉ ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈတူဝ် ၵႂႃႇ ယွၼ်ႉမၼ်းၸၢႆး တၼ်းဢဝ်တူဝ်ပၢႆႈလွတ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 19/05/2024 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၽူႈတၢင်ၼႃႈ (ၼၢင်းယိင်း) 2 ၵေႃႉ ၺႃးၸူၼ်ၸွမ်း တၢင်းတီႈသဵၼ်ႈတၢင်းမၢႆ 5 ၵွင်း 45 ပွၵ်ႉၼိူဝ် ၼၼ်ႉၵေႃႈ သုမ်းၵႂႃႇငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 30 သႅၼ်ပၢႆ ယဝ်ႉၵေႃႈ သၢႆၶေႃးၶမ်း၊ မူင်းၶူၺ်းလႄႈ ၾူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူၼ်ၼႆ ၼင်ႇၵဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17/05/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း 11 မူင်းၶိုင်ႈ ဢွၼ်ႇယိင်း သွင်ၵေႃႉ ၽွင်း တိုၵ်ႉပႆတၢင်း ပွၵ်ႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ၺႃးၵူၼ်းၸၢႆး 4 ၵေႃႉ သွၼ်ႉရူတ်ႉၶိူင်ႈသွင်လမ်း ၸူၼ်ႁိမ်ဢဝ်ၾူၼ်းၶဝ် တီႈပွၵ်ႉတူဝ်ႇယွတ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ သုမ်းၵႂႃႇၾူၼ်းလုၵ်ႈၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']

2024-06-02T17:00:00

https://shannews.org/archives/53494

ၵွမ်ႉၵႃႈပေႉသိုၵ်းၵူၺ်း ၸွင်ႇတေပဵၼ်လႆႈ ၽူႈပွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁိုဝ်

ၼႂ်းဝူင်ႈဝၢင်ႈၼႆႉ ၵမ်းၵမ်းလႆႈငိၼ်းဝႃႈ သိုၵ်း TNLA ႁၢမ်ႈႁႄႉ ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်တေၵႂႃႇၶိုၼ်ႈ ႁူင်းႁဵၼ်းၶၢင်ဝႃႇ ၊ သိုၵ်း TNLA ပူတ်းယႃႉ ပၢႆႉၶဝ်ႈမၢၼ်ႈၶဝ်ႈမိူင်း ဢၼ်တႅမ်ႈဝႆႉၾၢႆႇတႆးၼၼ်ႉ သႂ်ႇၶိုၼ်းလိၵ်ႈ လွႆဝႃႇ၊ သိုၵ်း MNDAA တဵၵ်းသိုဝ်ႉတီႈလိၼ် ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ်ဝႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးလူၼ်ႉႁူလူၼ်ႉတႃယဝ်ႉ။ လိူင်ႈလၢဝ်းၸိူဝ်းၼႆႉ ယႃႇဝႃႈၸုမ်းသိုၵ်းတႆး ဢၼ်ပဵၼ်ဢူၺ်းလီၵၼ်တင်းၶဝ် တေၸၢင်ႈၵႄႈၸွႆႈ၊ တေႃႈၼင်ႇၶဝ်ၵေႃႈ ယင်းၺႃးလိုပ်ႈႁေႃႈလူလၢႆယူႇလႄႈ ထႃႈဢမ်ႇၼပ်ႉၸင်ႈလႆႈပႃး ငဝ်းလၢႆး လၢႆပႃႈလၢႆၾၢႆႇၸိုင် ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၼင်ႇၵၼ် ထဵင်ထွင်ၽိတ်းမေႃး ၸၢၼ်ႈၸင်းၵၼ်ၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၼင်ႇၼႆ ၶႂ်ႈပိူင်းၼႄ လွင်ႈၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် ဢၼ်ပေႉပၢင်တိုၵ်းဝႆႉ ၵၢတ်ႈလၢတ်ႈၵူဝ်းလူဝ်းသေ ၼႅတ်ႈၶိုင်သၢင်ႈ ယူင်ႉပၼ်ႇႁွၼ်ႈလွၵ်းပိူင်ၽွင်းငမ်းယူႇ လူၺ်ႈဢမ်ႇဢဝ် ၶေႃႈၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈလႆႈထူပ်းၺႃး သၢႆငၢႆလီဢိၵ်ႇၸႃႉၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆယူႇ။ ႁူဝ်ၼႃႈ လိူင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ်လႂ်၊ ႁူဝ်ၼႃႈ ၸုမ်းၵူၼ်းထိူၼ်ႇၶဝ်လႂ် ၸိူဝ်းၼႆၼႆႉ ယွၼ်ႉပေႉသိုၵ်းႁိုဝ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် ယွၼ်ႉလွင်ႈတၢင်းတၢင်ႇယိူင်ႈသေ ၸၢင်ႈပိၼ်ႇပဵၼ်ၵႂႃႇ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈဝၢၼ်ႈမိူင်းယူႇ။ လုၵ်ႉတီႈ ၽူႈဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇၸႂ်ႉ ဢႃႇၼႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်း ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် non – state actors ပိၼ်ႇပဵၼ်ၵႂႃႇ ၽူႈ မီးသုၼ်ႇၸႂ်ႉဢႃႇၼႃႇဝၢၼ်ႈမိူင်း ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် state actors ၶႂ်ႈဝႃႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ လုၵ်ႉတီႈႁူဝ်ၼႃႈ လိူင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် ႁူဝ်ၼႃႈ ၸုမ်းၵူၼ်းထိူၼ်ႇသေ တေပိၼ်ႇ ပဵၼ်ၵႂႃႇၽူႈပွင်မိူင်း statesman တႄႉ ဢမ်ႇၼပ်ႉတေႃႈမီး၊ လၢတ်ႈသိုဝ်ႈၸိုင် ၵွမ်ႉၵႃႈပေႉ သိုၵ်းသေလႄႈ ယႃႇၽူမ်ႈဝႃႈ ၽူႈပွင်မိူင်းလႃႈ။ တေႃႈၼင်ႇ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၵူၺ်းၵေႃႈ ယင်းဢမ်ႇ ပဵၼ်လႆႈငၢႆႈငၢႆႈၵွၼ်ႇ။ လိူင်ႈၵၢၼ်မႅၵ်ႇၵွင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႆႉ တႃႇတေတိုၵ်းပေႉၵူၺ်းၵေႃႈ ယၢပ်ႇၼႃႇ၊ တႃႇၵေႃႇသၢင်ႈ ဝၢႆးတိုၵ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်းယၢပ်ႇလိူဝ်ႁႅင်းတႄႉယဝ်ႉ။ ယွၼ့်ပိူဝ်ႈဝႃႈ – (1) ၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈလွင်ႈဢုပ်ႉပိူင်ႇ လိူင်ႈသိုၵ်းသေ တေလႆႈပိၼ်ႇပဵၼ် ၾၢင်ႁၢင်ႈလွင်ႈ ဢုပ်ႉပိူင်ႇၾၢႆႇမိူင်း၊ (2) တေလႆႈႁုပ်ႈတူင်ႇၶွပ်ႇ သိုၵ်းသိူဝ်ႁႂ်ႈႁႂ်ႇႁွမ်ႈ ႁႂ်ႈၵႅပ်ႈတိၵ်ႇ၊ (3) တေလႆႈၵေႃႇသၢင်ႈ လွင်ႈပဵၼ် တၢင်းၵၢၼ်လႄႈ လွင်ႈပၵ်းပိူင်ၾိင်ႈမိူင်း သုမ်ႇငမ်း၊ (4) တေလႆႈပွင်သၢင်ႈ လိူင်ႈၽွင်းငမ်း လႄႈ လွင်ႈ ႁပ်ႉပဝ်ႈ ပုၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း (Administration and Public Services )၊ (5) တေလႆႈၵေႃႇသၢင်ႈ လွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမုၼ်းလႅင်း လိူင်ႈမၢၵ်ႈမီး၊ (6) တေလႆႈၶူင်ၶႂၢၵ်ႈ လွင်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈပႃးၵၼ် တင်းမူတ်းလႄႈ လွင်ႈတႅၼ်းတၢင် လူၺ်ႈလၢႆးၵၢၼ်မိူင်း၊ (7) တေလႆႈၶူင်သၢင်ႈ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈလႄႈ လွင်ႈၼိမ်တဵင်ႈ ဢၼ်ပႃးၸဵမ် လိူင်ႈပိၼ်ႇပႅင် လႅၵ်ႈလၢႆႈလိူင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ၊ (8) တေလႆႈၵေႃႇသၢင်ႈ လိူင်ႈသိုဝ်ႇသၢၼ် တေႃႇမိူင်းႁိမ်းႁွမ်းလႄႈ ၵူႈမိူင်းမိူင်း၊ (9) တေလႆႈၵေႃႇသၢင်ႈ လွင်ႈၵူမ်ၵဵဝ်ယွၼ်ႈၽဵင်ႇၼႂ်းၵၼ်ၵူၼ်း လႄႈ လွင်ႈဢွမ်ႇလွမ်ႈ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ် ဢၼ်ပႃးၸဵမ် လွင်ႈၵေႃႇသၢင်ႈ ပိူင်ၾၢင်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉလႂ် ၵူႈၵၼ်ၵူႈတွၼ်ႈ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပိူင်ပဵၼ်ၼင်ႇၼႆၼႆႉ ယိုၼ်းယၢဝ်းၶၢဝ်းၵႆၼႃႇသေလႄႈ တႃႇတေၶုတ်းၶူင်ၵေႃႇၵၢႆႇၵေႃႈ ယၢပ်ႇယၢၵ်ႈၵႂၢင်ႈၶႂၢင်တႄႉယူႇယဝ်ႉ။ ၸင်ႇၼၼ် ႁူဝ်ၼႃႈ လိူင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ဢမ်ႇၼၼ် ႁူဝ်ၼႃႈ ၵူၼ်းထိူၼ်ႇ ပၢၼ် လႂ်ၸုမ်းလႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၵွမ်ႉၵႃႈပေႉသိုၵ်းၵူၺ်း တေၽိုၵ်ႉၽၵ်ႉၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉပဵၼ်ၵႂႃႇ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁဵတ်းတူၺ်းလူင်းမိုဝ်း ထူပ်းတူဝ်တႄႉမႃး ဢမ်ႇသူႈႁၼ် ပဵၼ်လႆႈငၢႆႈငၢႆႈ။ ၵူၺ်းၼၼ်သေတႃႉ ဢဝ်ပိုၼ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၵူႈမိူင်းမိူင်းဝႃႈတႄႉၵေႃႈ ၽူႈၵူၼ်းဢၼ်လုၵ်ႉတီႈႁူဝ်ၼႃႈ လိူင်ႈလုၵ်ႉ ၽိုၼ်ႉ ပိၼ်ႇပဵၼ်ၵႂႃႇ ၽူႈပွင်မိူင်းၶိုၵ်ႉၶၢႆးလူင် (Statesman) ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယၢမ်ႈမီးမႃးယူႇ။ မၢင်ၵေႃႉ မီးပၢႆးႁၼ်ၵၢၼ်မိူင်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ဢၼ်မုၼ်းမႂ်ႇယႂ်ႇသုင်ယူႇ ၵူၺ်းဢမ်ႇဢွင်ႇမၢၼ်မႃးၵေႃႈ တေႃႈသမ်ႉမီး။ လၢၵ်ႇလၢႆၼႆႉတႄႉ လိူင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ပေႉဢွင်ႇမၢၼ်လီငၢမ်းယဝ်ႉ၊ ၵူၺ်းသမ်ႉ ပႅၼ်ပႄၸပ်း ၾၢႆႇလိူဝ် ပိူင်သေ လိုၼ်းလၢႆးဝၢႆးမႃး ဢဝ်ႁၢင်ၸၢင်မၢင်ႁဵဝ်ႇ လူႉၵွႆႁၢင်ႈႁၢႆႉၵႂႃႇၵေႃႈ ယၢမ်ႈမီးမႃးတႄႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈ ဝႃႈ ပႅၼ်ပႄၸပ်းၾၢႆႇလိူဝ်ပိူင် ၼႆႉ လူၺ်ႈဝႃႇတ ပၢႆးႁၼ်ၵၢၼ်မိူင်းၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်၊ လူၺ်ႈၸႂ်ႁၵ်ႉၶိူဝ်း လၢႆးတႃမွတ်ႇၶွၼ်လဵဝ်ၵေႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈယဝ်ႉ။ ဢၼ်လီၾၢင်ႉတႄႉ တေႃႈၼင်ႇ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းလဵဝ်ၵၼ် တဵၵ်းတဵင်ၵၼ်လႄႈ လႆႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉတိုၵ်းၵၼ် ၶိုၼ်းသေ ပေႉသိုၵ်းတိုၵ်းဢွင်ႇၵႂႃႇၼၼ်ႉလႂ်၊ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းဢၼ်ၼိုင်ႈ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉပၢၵ်ႈပႅတ်ႈၽူႈၶဵၼ် ဢၼ်ပဵၼ်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတၢင်ႇၶိူဝ်းၼၼ်ႉလႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ယင်းၸၢင်ႈၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇ လွင်ႈပႅၼ်ပႄၸပ်းၾၢႆႇ လိူဝ် ပိူင်ယူႇလႄႈ ပေႃးပဵၼ်လၢႆလၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်း ယူႇသဝ်း ၶူၼ်းလေႃးၵၼ်မႃး ဢမ်ႇၵႃး ႁူဝ်သိပ်းႁူဝ်ပၢၵ်ႇပီမိူင်း ၼၼ်ႉ ၵိူတ်ႇဢွၵ်ႇပဵၼ်မီး လၢႆတပ်ႉလၢႆၸုမ်းသေ ဢွၼ်ၵၼ်လုၵ်ႉ ၽိုၼ်ႉ လူၺ်ႈလွင်ႈယိူင်းၸူးၽူႈၶဵၼ် ၽုင်ႇမႃး လွၵ်းၽႂ်လၢႆးမၼ်းၼႆႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်း ၸၢင်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ်လႆႈ လွင်ႈပႅၼ်ပႄၸပ်းၾၢႆႇ လူၼ်ႉလိူဝ် လႆႈငၢႆႈတွၼ်းယဝ်ႉ။ ပိူင်လူင်ၸမ်ႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈႁဵတ်း ႁႂ်ႈၵူမ်ၵဵဝ်ယွၼ်ႈၽဵင်ႇ ၼႂ်းၵၼ်ၵူၼ်းလႄႈ သုၼ်ႇၵေႃႇသၢင်ႈ ပိူင် ၾၢင်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၽႂ်မၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်ပိုၼ်ႉငဝ်ႈၸဝ်ႈတူၼ်ႈ ဢၼ်ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၵိူတ်ႇၽုတ်းလႆႈ ပၼ်ႁႃ ၸႅၵ်ႇယႅၵ်ႈၽႄၸၼ်ႉလႄႈ ပၼ်ႁႃ ၸပ်းၾၢႆႇလိူဝ်ပိူင်ပႅတ်ႈ ဝၢႆးသိုၵ်းယဝ်ႉသေ ပိၼ်ႇပႅင်ၸူးပိူင်ၵုမ်းၵမ် ၵူၼ်းမိူင်းၽၵ်းၵႃႇၼၼ်ႉ ယူႇယဝ်ႉ။ ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈ၊ လိၵ်ႈလၢႆး၊ ၽႃႇသႃႇၵိူဝ်းယမ်၊ ၾိင်ႈငႄႈ၊ ႁိတ်ႈႁွႆး ထုင်းတၢမ်း၊ ယႂ်းႁိုၼ်ၽိုၼ်တိုၼ်း၊ ၶူဝ်းပူၺ်ႈၵဝ်ႇၵႄႇ၊ လွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၸွမ်းၶိူဝ်း ဢၼ်ပႃးၸဵမ် ၼမ်ႉလိၼ်ထိူၼ်ႇပႃႇၵိုၵ်းၸွမ်း ႁွမ်းၽႃ၊ လွင်ႈ ၼပ်ႉယမ်ၵမ်တိုဝ်း ၶွင်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႂ်ၽႂ်မၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပွႆႇႁႂ်ႈမီးမႃးလွင်ႈတဵၵ်းတဵင်၊ ၶၢတ်ႈၶွပ်ႇ၊ ႁၢမ်ႈ ႁႄႉလူလၢႆ၊ ယႃႉၵဝ်း၊ လွၵ်ႇငိုတ်ႈလူၺ်ႈလၢႆးသိုဝ်ႈ (ႁိုဝ်) လၢႆးဢွမ်ႈ သေယၢင်ႇယၢင်ႇၸိုင် တိုၼ်းဝႃႈၶဝ်ႈ ပဵၼ် လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်တေႃႇ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇတၢပ်ႈဝႃႈ တၢမ်တူဝ်ႁူဝ်ၼႃႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ဢၼ်တိုၵ်ႉၶိုင် ဢၢင်ႈႁႂ်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ ၸီႉသင်ႇပူင်ၸႂ်ႉၵွၼ်ႇ၊ ပွႆႇႁႂ်ႈလုၵ်ႈၼွင်ႉၸုမ်းၸၢဝ်းမၼ်း ပူၼ်ႉပႅၼ်ႁဵတ်းႁွတ်းၵူၺ်းၵေႃႈ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်း သဵၼ်ႈမၢႆ လိူင်ႈလၢဝ်းၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉတူင်ႇဝူင်းၶိူဝ်းၵူၼ်း (Genocide) ယူႇယဝ်ႉလႄႈ လုၵ်ႉတီႈ လွင်ႈၸပ်း ပႅၼ်း ပႅၼ်ပႄၼိူဝ် ၶူဝ်းၶွင်တူဝ်ၵဝ်ႇ လူၺ်ႈလၢႆးတႃႇမွတ်ႇ ဢၼ်လဵဝ်သေၵေႃႈ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈလိူင်ႈ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉလူင် ၶိုၼ်းဝၢႆႇဝူင်တူၵ်း မူၵ်းယုမ်းသုမ်းလၢႆပႅတ်ႈဢၼ်ဝႃႈ ၼၼ်ႉ တၵ်းလႆႈၾၢင်ႉၵႅမ်း ႁၼ် ၸႅင်ႈၵၼ် ယူႇယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉမိင်းမဝ်းၸွမ်း လွင်ႈဢွင်ႇပေႉပၢင်တိုၵ်း ပိူင်လဵဝ်သေ ဢမ်ႇၶုၵ်းၸႂ်လႆႈ တႃႇယိုၼ်ယၼ်ၼပ်ႉ ထိုဝ်တေႃႇ လွင်ႈၸွတ်ႇၸေးပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ် (diversity) ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတူင်ႇတၢင်ႇ၊ လွင်ႈပိူင်ၾၢင်ၶိုၵ်ႉၶၢႆး (identity) ၶွင်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတၢင်ႇ ဢၼ်၊ လွင်ႈသုၼ်ႇလႆႈ လွတ်ႈလႅဝ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈ ၶွင်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းယူႇ ၸွမ်းၵၼ်မႃးလႄႈ လွင်ႈယုၵ်ႉႁႅၼ်ၽႅၼ်လူၼ်ႉပိူင် တိုၼ်းပဵၼ်တႄႉမီးတႄႉယဝ်ႉ ၶိၼ်ၶႂ်ႈ သၢင်ႈပိုၼ်း မႂ်ႇမႅၵ်းမႅၵ်းၼၼ်ႉလႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ တၵ်းလူဝ်ႇဝႄႈႁႂ်ႈလွတ်ႈလႆႈယဝ်ႉ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈတၢင်းၼိုင်ႈၵေႃႈ ၸိူဝ်းၺႃးလူင်လိုမ်းပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈ ဝၢႆးယဝ်ႉ ပၢင်တိုၵ်းၼႆၵေႃႈ ၼင်ႇႁိုဝ် တေၸၢင်ႈတုမ်ႉတွပ်ႇၵႄႈသၢႆႇလႆႈၶိုၼ်း ထုၵ်ႇပိူင်မႅၼ်ႈတၢင်းၼၼ်ႉ တေလႆႈလဵပ်ႈႁဵၼ်းႁူႉလိုၵ့်ၸွမ်း ပၢႆး ၾၢႆႇသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း ဢၼ်ၵူႈမိူင်းမိူင်း ယိုၼ်ႁပ်ႉၼပ်ႉၸႂ်ႉဝႆႉၼၼ်ႉလႂ်၊ ၾိင်ႈတိုဝ်းၵမ်လႄႈ ပိူင်ၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ တူင်ႇဝူင်းၵၼ်ၵူၼ်း ၽႃႇၵၢင်ဝၢင်းၶိုင်ႈၼၼ်ႉလႂ် ႁႂ်ႈထိုင်တီႈၸႂ်ႉတိုဝ်းလူင်းမိုဝ်းလႆႈ ႁူမ်ႈၽဵင်ႇၵွၼ်ႇ ၸင်ႇၸၢင်ႈႁပ်ႉၸၢမ်ႇလႆႈ ၽွၼ်းပၢင်ႈၶွင်ၵၢၼ် ၽွင်းငမ်းလီ ဝၢႆးပၢင်တိုၵ်းယဝ်ႉၵႂႃႇ ၼ ၼ်ႉယဝ်ႉၼႆ ၶႂ်ႈၶေႃယွၼ်းပၢႆးထိုင်ၵၼ်ယူႇဢေႃႈ။

['ၶေႃႈထတ်းသၢင်']

2024-06-02T08:00:00

https://shannews.org/archives/53487

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၼၢင်းယိင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ဢၢၼ်းၶိုင်ၵၼ်ႉၸၼ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း

ၶၢဝ်းတၢင်းပၢင်တိုၵ်း 1111 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်လူလၢႆသုၼ်ႇလႆႈၼၢင်းယိင်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ပိူင်လူင် ပဵၼ်တီႈပၢင်သဝ်းၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းလႄႈ ၼၢင်းယိင်း ၸိူဝ်းၵႂႃႇတႃႈပႆတၢင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းဝဵင်းပၢင်လွင်း ၵေႃႉၺႃးၵူတ်ႇထတ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈၵဵၵ်ႉ ဢွင်ႇပၢၼ်း ပႂ်ႉၵူတ်ႇထတ်းၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၵူတ်ႇထတ်းထူင်ၶူဝ်းမၼ်းၼၢင်း ႁိုင်မွၵ်ႈ ၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်း။ ၶူဝ်းၼုင်ႈတၢင်းၼႂ်းၵေႃႈ ဢဝ်ဢွၵ်ႇၽႅတ်းယင်တူၺ်းၵမ်းၽိုၼ်ၽိုၼ် တေႃႇၼႃႈ တေႃႇတႃၵူၼ်းတၢင်းၼမ်လႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်လီဢၢႆ ၸႂ်တၢႆပေႃး ၶႂ်ႈဢွၵ်ႇ – ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼၢင်းယိင်းဢၼ်ယူႇၼႂ်းပၢင်သဝ်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ဢႃယုမၼ်း ၼၢင်းမီး 25 ပီ ၼၼ်ႉၵေႃႈ လၢတ်ႈတီႈၶၢဝ်ႇ DVB ဝႆႉဝႃႈ – ဝၼ်းတီႈ 14 လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊပူၼ်ႉ မႃး မၼ်းၼၢင်း ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵွင်ႈၸမ်ႈႁူဝ်သေ ဢၢၼ်းၶိုင်ၵၼ်ႉၸၼ်လူလၢႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းၼၢင်းၵၢမ်ႇလီလႄႈ မီးၵူၼ်းၼႂ်းပၢင်သဝ်းမႃးႁၼ်သေ ဢမ်ႇတၼ်းထူပ်းၽေးပူၼ်ႉပႅၼ် ထိုင်တူဝ်။ ပဵၼ်ဢၼ်လီၵူဝ် ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသေဢိတ်း – ဝႃႈၼႆ။ ပေႃးတူၺ်းငဝ်းလၢႆး ၸိူဝ်းၼႆႉၸိုင် ၼၢင်းယိင်းၸိူဝ်းယူႇၼႂ်းပၢင်သဝ်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ပဵၼ် ဢၼ်ထုၵ်ႇပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းလိူဝ်ႁႅင်း။ ပေႃးပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈထိူၼ်ႇလိုၵ်ႉ ယိင်ႈၶႅၼ်းလီမႆႈၸႂ် ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဢွၼ်ၵၼ်ထတ်းသၢင် ၼင်ႇၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉသေ တႃႇႁႂ်ႈၼၢင်းယိင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ပေႃးတေ လွတ်ႈၽေးပူၼ်ႉပႅၼ်လူလၢႆၼၼ်ႉ ပၢင်တိုၵ်းထုၵ်ႇလီၵိုတ်းဝႆးဝႆး။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ႁႂ်ႈလႆႈပွၵ်ႈ ယူႇၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၽႂ်မၼ်းၶိုၼ်း။ ၸိုင်ႈမိူင်းထုၵ်ႇလီမီး မၢႆမီႈဢၼ်တေႁႄႉၵင်ႈပၼ် ၼၢင်းယိင်း လႆႈၼၼ်ႉဝႆးဝႆး – ၸုမ်းၼၢင်းယိင်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း တုၵ်းယွၼ်းပၼ်ႁႅင်းဢီးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-06-01T15:34:26

https://shannews.org/archives/53479

ၼႃႇယၵလူင် ပႃႇတီႇၼူၵ်းယုင်း NLD ဢူးတိၼ်ႇဢူး လူႉသဵင်ႈ

ၼႃႇယၵလူင် ပႃႇတီႇၼူၵ်းယုင်း NLD ဢူးတိၼ်ႇဢူး ဢႃယု 98 ပီ ပၢႆးယူႇလီဢမ်ႇၶႅမ်ႉ ၶဝ်ႈယူတ်းယႃတူဝ်တီႈႁူင်းယႃလူင်ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈမိူဝ်ႈဝႃးသေ ထိုင်မႃးၼႂ်ၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 1/6/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်းပၢႆ လူႉသဵင်ႈသုတ်းမုၼ်ၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃ။ လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်းဢူးတၢၼ်ႉၸိၼ်ႇလၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇမၢၼ်ႈဝႃႈတေၵဵပ်းၶၢပ်ႈတူဝ်ဝႆႉ 5 ဝၼ်း ၊ ဝၼ်းပုတ်ႉတေၽဝ်ဝႃႈၼႆ။ ဢူးတိၼ်ႇဢူးၼႆႉ ၵိူတ်ႇမိူဝ်ႈပီ 1927 ၼီႈလိူၼ်မၢတ်ႉၶျ် 12 ဝၼ်း။ ၵိူတ်ႇတီႈ ဝဵင်းပတဵင်ႇ တိူင်းၼမ်ႉၵဵဝ်။ ဢူးတိၼ်ႇဢူးၼႆႉ ပဵၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵဝ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ၽွင်းပီ 1974 တေႃႇထိုင် 1976 ၼၼ်ႉႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်း ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ၽွင်းပၢၼ်မိူင်းလူႉ ပီ 1988 ၼၼ်ႉ မၼ်းၸၢႆး ၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းသေ ထွၼ်တူဝ်ဢွၵ်ႇတပ်ႉသိုၵ်း မႃးတူင်ႉၼိုင် တႃႇသၢၼ် ၶတ်းၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း တႃႇတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊလႄႈ သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၽွင်းၼၼ်ႉ မၼ်းၸၢႆး လႆႈႁူမ်ႈၵၼ်တင်း တေႃႇဢွင်ႇသၢၼ်းၸုၵျီႇသေ ၵေႃႇတင်ႈပႃႇတီႈၼူၵ်ႉယုင်း NLD မႃး တေႃႇထိုင်သဵင်ႈသၢႆၸႂ်။ မိူဝ်ႈပီ 2017 ဢူးတိၼ်ႇဢူး လူမ်ႉသေလႄႈတၢႆၽၢၵ်ႇဝႆႉ။ ၽွင်းပီ 2021 သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းယဝ်ႉၼၼ်ႉ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ယင်းမိူဝ်းဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈမၼ်းၸၢႆးတီႈႁိူၼ်းမၼ်းယူႇ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-06-01T15:26:03

https://shannews.org/archives/53476

ၶႄႇမႃးၵဵပ်းပိင်တူင်ႉ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ပီၼႆႉပိင်မီးၵႃႈၶၼ်

ၶၢဝ်းႁူဝ်ၾူၼ်ပီၼႆႉ ၶႄႇလူင်းမႃးသိုဝ်ႉပိင် မိူင်းမၢၼ်ႈ – မိူင်းတႆးၼမ် ၶၼ်ပိင်တူဝ်တူင်ႉ ၼိုင်ႈၸွႆႉ လႆႈၶၢႆယူႇ 95,000 ပျႃး လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတၢင်းၵုၼ်ပၢၵ်ႇၼမ်ႉ တိူင်းၼမ်ႉၵဵဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ႁႃပိင်ၶၢႆ။ တၢင်းထုင်ႉတိူင်းဢေႊရႃႊဝတီႊ (ၼမ်ႉၵဵဝ်)ၼၼ်ႉ ၶဝ်တႄႇႁႃပိင်ၶၢႆ တႄႇလိူၼ်မေႊၼႆႉၵႂႃႇ တင်းပီ တေႃႇထိုင်ႁူဝ်ပီ ပီတေမႃး မွၵ်ႈလိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ 2025 ဝႃႈၼႆ။ ၸိူဝ်းၶဝ်လူင်းၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉ ၵေးၼမ်ႉ ၼွင်ၶၢႆး တီႈပိင်လိူင်ႇၼၼ်ႉသေ ၶၢမ်ႇပၼ်ပိင်ၵွပ်ႈၸွမ်းၶႃ ၸွမ်းတူဝ်ၶဝ်သေၵဵပ်းပိင်။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ႁေႃႈဝူဝ်းၵႂၢႆးလူင်းၼႂ်းၵူမ်ႇၼႂ်းၶၢႆးသေ ပႂ်ႉၵဵပ်းဢဝ်ပိင် ၸိူဝ်း ၵွပ်ႈမႃးၸွမ်းတူဝ်ဝူဝ်းၵႂၢႆး။ ၵူၼ်းႁႃပိင် တၢင်းထုင်ႉၼမ်ႉၵဵဝ် လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇတီႊဝီႊပီႊဝႆႉဝႃႈ – ယွၼ်ႉဝႃႈလႆႈငိုၼ်းၼမ်ၼႆလႄႈ ၸဵမ်လုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇၵူၼ်းလူင် ဢွၼ်ၵၼ်ႁႃပိင်ၶၢႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပီၼႆႉ ပိင်ဢမ်ႇလိူင်ႇမိူၼ်ၵူႈပီ။ ႁႃယၢပ်ႇၼႃႇ။ မၢင်ဝၼ်း လႆႈမွၵ်ႈၼမ်ႉၼၵ်း ၶၼ်ၼိုင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်း။ လႆႈ 9,500 ပျႃးၵေႃႈ ၵျေႃႇၸႂ်ယူႇ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈႁႃငိုၼ်းယၢပ်ႇလူး – ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်ပိင်ဢမ်ႇပေႃးလိူင်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၵွပ်ႈ ၶႄႇမႃးသိုဝ်ႉၵူႈပီလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ႁႃၶၢႆၵူႈပီ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ ၼႂ်းတိူၵ်ႇႁႆႈလွၵ်းၼႃး ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈသမ်ႉ ၸႂ်ႉထၢတ်ႈၶႄႊမီႊၶိူဝ်ႊလ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸိူဝ်ႉၽၼ်းပိင် ႁၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ပိင်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶႄႇၶဝ်သိုဝ်ႉဢဝ်တူဝ်လိပ်းမၼ်းမိူဝ်းသေ ၽႃႇတွင်ႉပိၼ်ႈတူဝ်မၼ်း တၢၵ်ႇႁႅင်ႈယဝ်ႉ ဢဝ်မႃးတမ်ၽွင်ႁဵတ်းယႃႈယႃၶႄႇ ၼႂ်းၵၢၼ်ယူတ်းယႃတၢင်းပဵၼ် သဵၼ်ႈလိူတ်ႈႁူဝ်ၸႂ်တိပ်ႇလႄႈ ယႃႈႁႅင်းဢဵၼ်သဵၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆပိင်ၶဝ် လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းမိူင်းတႆးတႄႉ ၵူႈပီပီ ဢၼ်လႆႈၶၢႆပိင်ၼမ် ပဵၼ်ထုင်ႉပူင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']

2024-06-01T15:07:00

https://shannews.org/archives/53468

ႁူင်းႁဵၼ်း ပရႁိတ တုမ်ႇမူဝ်ၼႃးလိၼ်း ဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်း လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်

ႁူင်းႁဵၼ်း ပရႁိတ တုမ်ႇမူဝ်ၼႃးလိၼ်း ဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ် လွင်ႈငိုၼ်းတွင်းလႄႈ ၶိူင်ႈၵမ်ႉ ၵႅမ် ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းထႅင်ႈ တင်းၼမ်။ ယၢမ်းလဵဝ် ႁူင်းႁဵၼ်း ပရႁိတ တုမ်ႇမူဝ်ၼႃးလိၼ်း ဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး ၸႄႈတွၼ်ႈလၢင်းၶိူဝ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ၸၢၼ်းၼႆႉ တင်းမူတ်းမီး လုၵ်ႈႁဵၼ်း 237 ၵေႃႉ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်းဝႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ မေႃသွၼ်ပႆႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈ၊ ႁွင်ႈၼွၼ်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းလႄႈ မေႃသွၼ်၊ သိုင်ႇမိုဝ်ႉ၊ ႁူင်းလဵင်ႉလူၵိၼ်ယႅမ်ႉ၊ ႁွင်ႈၼမ်ႉထၢင်ၽၢႆႈ၊ ၶိူင်ႈ ၵမ်ႉၵႅမ် ၼႂ်းၵၢၼ်ႁဵၼ်း၊ ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ၊ ယႃႈယႃလႄႈ ၼမ်ႉၵိၼ်ၼမ်ႉဢၢပ်ႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵေႃႇမတီႇ/ ႁူင်းႁဵၼ်းပရႁိတ တုမ်ႇမူဝ်ၼႃးလိၼ်း ဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး ၸဝ်ႈၶူးလူင် မႃႇၵိင်ႇတ ၽူႈၵွၼ်းႁူင်းႁဵၼ်း ပရႁိတ တုမ်ႇမူဝ်ၼႃးလိၼ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယၢမ်းလဵဝ် တီႈ ႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်တင်းၼမ်ၶႃႈယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ငိုၼ်းတွင်း၊ ၶိူင်ႈၵမ်ႉၵႅမ် ၼႂ်းႁူင်းႁဵၼ်းလႄႈ ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ ယႃႈယႃ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တေႃႈလဵဝ် လုၵ်ႈႁဵၼ်းမီး 237 ၵေႃႉ တေႃႇဝၼ်းၼႆႉ လႆႈလဵင်ႉ ဢမ်ႇယွမ်း 10 သႅၼ်ပျႃး မိူၼ်ၼင်ႇ ၶဝ်ႈႁုင်လဵင်ႉ 1 တႃႇ 1 တၢင်၊ 3 တႃႇ 3 တၢင် တေႃႇဝၼ်း။ ၵႃႈၽၵ်းသမ်ႉ 1 တႃႇ 3 သႅၼ်၊ 3 တႃႇ 9 သႅၼ် တေႃႇဝၼ်း ႁူမ်ႈၵၼ်တင်းမူတ်း တေႃႇဝၼ်းၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 10 သႅၼ်ပျႃး”- ဝႃႈၼႆ။ ႁူင်းႁဵၼ်း ပရႁိတ တုမ်ႇမူဝ်ၼႃးလိၼ်းၼႆႉ တႄႇပိုတ်ႇမႃး ပီ 2023 ယၢမ်းလဵဝ် မီးဝႆႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်း 237 ၵေႃႉ (ပႃးၸဝ်ႈသၢင်ႇ) ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ တၢင်းမိူင်းၸိတ်ႇ၊ ၼမ်ႉၸၢင်၊ ၵဵင်းတွင်းလႄႈ မိူင်းၼၢႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ မႃးၶိုၼ်ႈ ႁဵၼ်း။ Photo by – ၵေႃႇမတီႇ/ ႁူင်းႁဵၼ်းပရႁိတ တုမ်ႇမူဝ်ၼႃးလိၼ်း ဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတႆး၊ လွႆ၊ လီးသူး၊ ယၢင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ တေပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း၊ ၽၢၼ်ပေႃႈမႄႈ၊ ပေႃႈတိတ်းၸပ်းယႃႈမဝ်းၵမ်။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸိူဝ်းဝၢၼ်ႈၵႆဝဵင်း ဢမ်ႇမီးႁူင်းႁဵၼ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ မႃးၶိုၼ်းႁဵၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၽူႈၶဝ်ႈၸုမ်း ၵေႃႇမတီႇ ႁူင်းႁဵၼ်း ပရႁိတ တုမ်ႇမူဝ်ၼႃးလိၼ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “လိူဝ်သေ ပပ်ႉလၵ်းသုတ်ႇ ၵၢၼ်ႁဵၼ်းၵူၺ်း ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈၶဝ် မႃးၵမ်ႉထႅမ် လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ လွင်ႈႁႃမေႃသွၼ်၊ ငိုၼ်းလိူၼ်မေႃသွၼ်၊ တီႈၵိၼ်တီႈၼွၼ်း၊ ၾႆးၾႃႉ၊ ၼမ်ႉၸႂ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ယူႇတီႈ ၵေႃႇမတီႇ ႁူင်းႁဵၼ်းႁဝ်းၶႃႈ လႆႈၸတ်းၵၢၼ် ႁဵတ်းသၢင်ႈမူတ်းၶႃႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵေႃႇမတီႇ/ ႁူင်းႁဵၼ်းပရႁိတ တုမ်ႇမူဝ်ၼႃးလိၼ်း ဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး ႁူင်းႁဵၼ်းပရႁိတ တုမ်ႇမူဝ်ၼႃးလိၼ်းၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် မီးဝႆႉမေႃသွၼ် 5 ၵေႃႉ။ ႁူင်းႁဵၼ်းၼႆႉ မီးၾၢႆႇႁွင်ႇ ဝဵင်း ယၢၼ်ဝဵင်းမွၵ်ႈ 3 လၵ်း။ သင်ဝႃႈ ၽူႈမီးၼမ်ႉၸႂ်ၸေႇတႃႇၼ ၶႂ်ႈၵမ်ႉထႅမ်ၸွႆႈၸိုင် တွင်ႈထၢမ်ႁူဝ်ယွႆႈလႆႈတီႈ မၢႆၾူၼ်း 09400350581 (မၢၼ်ႈ) ဢမ်ႇၼၼ် K – pay ။ မၢႆ (K-pay 09400350581) ၼႆယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ']

2024-05-31T18:43:43

https://shannews.org/archives/53461

SSPP ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ TNLA ဢမ်ႇမီးၵၢင် ၸႂ်ၶႂ်ႈယူႇႁူမ်ႈၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ်

SSPP ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ လွၵ်းလၢႆးသိုၵ်း TNLA ႁဵတ်းသၢင်ႈလႄႈလၢတ်ႈၸႃတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၼပ်ႉယမ် ဢူၺ်းလီ ၊ ၼႄၾၢင်ႁၢင်ႈ ဢမ်ႇမီးၵၢင်ၸႂ်ၶႂ်ႈယူႇႁူမ်ႈၵၼ်ၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ် ပဵၼ်လၢႆးပိုတ်ႇႁွင်ႉပၢင်တိုၵ်း ဝႃႈၼႆ။ ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼႆႉ SSPP တႅမ်ႈတၢင်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်တီႈၼႃႈ SSPP Info ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၶဝ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 31/05/2024 မွၵ်ႈယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 4 မူင်း။ ပိူင်လူင်ပႃးဝႆႉဝႃႈ – “လႆႈႁူႉတႅၵ်ႇလႅင်းဝႃႈ လၢႆးသိုၵ်း PSLF/TNLA ႁဵတ်းၼႆႉ ၼႄၾၢင်ႁၢင်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈယူႇႁူမ်ႈၵၼ် ၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ် ပဵၼ်လၢႆးပိုတ်ႇႁွင်ႉပၢင်တိုၵ်း ။ လွင်ႈၼႆႉတူၺ်းဢဝ် လူၺ်းယေႈဢူး လၢတ်ႈတီႈ မီႊတီႊယိူဝ်ႊ ၵေႃႈႁူႉ” – SSPP/SSA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼင်ႇၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉတႄႉပႃးဝႆႉလွင်ႈ – SSPP/SSA ၸုၵ်းမၼ်ႈၸွမ်း ၶေႃႈယၼ်ႇ ၸႂ် ၵၢၼ်မိူင်းဢၼ်ယၢမ်ႈတိုဝ်းၵမ်မႃး ထိုင် ယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇတွၼ်ႉလႅၵ်ႈလၢႆႈ ။ SSPP/SSA တိုဝ်းၵမ်ၶေႃႈဢၼ်ဝႃႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆး ယူႇႁူမ်ႈၵၼ် ၵတ်းၵတ်း ယဵၼ်ယဵၼ်ၼႆၼၼ်ႉသေ ႁဵတ်းၵေႃႉၸုမ်းဢူၺ်းလီမႃး၊ ႁဵတ်းၸွမ်းၶေႃႈတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ် ၵၼ်မႃး တႃႇသေႇ ။ ယၢမ်းလဵဝ် PSLF/TNLA တင်း SSPP/SSA မီးပၼ်ႁႃ ၵၼ် လွင်ႈလႅၼ်လိၼ်ၼႆႉသေ တင်း 2 ၾၢႆႇမီးလွင်ႈၶဵင်ႈၶႅင် ၵၼ် တင်းၼမ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဝၼ်းတီႈ 21 ဢေႊပရိူဝ်ႊပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ တူဝ်တႅၼ်းၸိၵ်းၸွမ် ၸၼ်ႉ ငဝ်ႈငုၼ်း လႆႈဢုပ်ႇ ဢူဝ်း ၵၼ်သေတူၵ်းလူင်းၵၼ် ယဝ်ႉလႄႈ SSPP/SSA လႆႈႁဵတ်းၸွမ်းၶေႃႈတူၵ်းလူင်းမႃး။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယူႇတီႈၽူႈ ၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ PSLF/TNLA လူၺ်းယေႇဢူး တွပ်ႇလၢတ်ႈၵႂႃႇတီႈ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇမီႊတီႊယိူဝ်ႊၼၼ်ႉ ဢမ်ႇတိုဝ်းၵမ်ၸွမ်း ပိူင်ဢူၺ်းလီ ။ ပဵၼ်ၶေႃႈၵႂၢမ်း ဢၼ်ဢဝ်ၼမ်ႉ တွၼ်းၵၢၼ်မိူင်း၊ ၸႅၵ်ႇယႅၵ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း လွၼ်ႉလွၼ်ႉလႄႈ မိူၼ်တင်း ၾၢႆႇသိုၵ်းလွႆပိုတ်ႇလၢတ်ႈႁွင်ႉႁႃပၢင်တိုၵ်းၵူၺ်း- ပႃးၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼႆႉသေ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၶတ်းၸႂ်ၵပ်းသိုပ်ႇၸူး မၢႆၾူၼ်းၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ SSPP/SSA ဢၼ်ပၼ်ဝႆႉၼၼ်ႉၵေႃႈၵပ်းဢမ်ႇလႆႈ။ ၵပ်းၸူးတၢင်း PSLF/TNLA ၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 27/05/2024 ၵမ်းၼိုင်ႈ ဝၼ်းတီႈ 29/05/2024 ၵမ်းၼိုင်ႈ သိုၵ်း TNLA တေႃႉဢဝ် သိုၵ်း SSPP ဢၼ်ပၵ်းသဝ်းဝႆႉ ၸွမ်းသၢပ်ႇၼမ်ႉမၢဝ်း မိူၼ်ၼင်ႇ မၢၼ်ႈႁွင်း၊ ၼွင်မႃႉလူင်၊ ၼွင်တိူၼ်း၊ ၼွင်ၶမ်း၊ ၵုၼ်ႁႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ တၢင်ႇရူတ်ႉၵႃး ၵႂႃႇတၢင်း မၢၼ်ႈႁဵဝ်း မုင်ႈၸူးတၢင်းဝဵင်းမူႇၸေႊ ။ လွင်ႈၼႆႉတႄႉၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁၼ်တူၵ်ႇတၵ်ႉဝႆႉပႃး။

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-05-31T16:53:54

https://shannews.org/archives/53457

ၾူၼ်လူမ်းတူၵ်းႁႅင်း ၼႂ်းတိူင်းၸႄႈၵႅင်း ၼမ်ႉလွႆၼွင်းလၢၵ်ႈ 4 ပေႃႈလုၵ်ႈႁၢႆ

ၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်းလိၼ်ၵူၼ်ႇ တီႈၸႄႈဝဵင်းလႁႄႇ ၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇၼႃႇၵ တိူင်းၸႄႈၵႅင်းၼၼ်ႉ လုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇတၢႆ 3 ၵေႃႉ ၵူၼ်းလူင်တၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 28/05/2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းတိူင်းၸႄႈၵႅင်း ၸိူဝ်းၶဝ်ပေႃႈလုၵ်ႈၵၼ် လုၵ်ႉတီႈႁႆႈသေပွၵ်ႈမႃး ၶိုၼ်း မႃးၺႃးၼမ်ႉလွႆၼွင်း လိၼ်ၵူၼ်ႇတဵင်ၺႃးသေ လူႉတၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈ ဢႃယု 50 ပီ။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတႄႉ ဢႃယု 9 ပီၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ 15 ပီၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉ ဢမ်ႇလႆႈ ႁူႉၸွမ်း။ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 30 လိူၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇႁႃႁၼ်တူဝ်တၢႆၶိုၼ်း ၶၢဝ်ႇ Naga News တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ ပႃးၵႂႃႇၸွမ်းၼမ်ႉၼွင်း 9 လင်။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 50 ပၢႆ လႆႈၶၢႆႉပၢႆႈ တီႈယူႇ။ ဝဵင်းလႁႄႇၼႆႉ ၵႆယၢၼ်ဝဵင်းယႂ်ႇဝႆႉသေ ၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၾႆးၾႃႉ ၵေႃႈၶၢတ်ႇ၊ လႅင်း ၾူၼ်း ဢိၼ်ႇတႃႇၼႅတ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈလႄႈ တႃႇၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းထူပ်းၽေး ၼမ်ႉထူမ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလႄႈ လီမႆႈၸႂ်ဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် RFA

['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-05-31T16:21:38

https://shannews.org/archives/53445

ငဝ်းလၢႆး ဢမ်ႇၸၢင်ႈဝၢင်းၸႂ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၶၢႆႉလုၵ်ႈလၢင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵႂႃႇႁဵၼ်းတၢင်ႇတီႈၼမ်

တႃႇပီၵၢၼ်ႁဵၼ်း 2024 – 2025 ၼႆႉ မၢင်ၸႄႈဝဵင်း တႄႇႁပ်ႉၾၢၵ်ႇလုၵ်ႈႁဵၼ်းယူႇယဝ်ႉသေတႃႉ မၢင် ၸႄႈဝဵင်းတႄႉ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်သေ ပႆႇၸၢင်ႈပိုတ်ႇႁူင်းႁဵၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈဢီႇၼၢႆး ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ တူင်ႉၼိုင်ဝႆႉၼမ်၊ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢမ်ႇႁတ်းဢဝ် လုၵ်ႈလၢင်း ၵႂႃႇလူင်းသဵၼ်ႈမၢႆ တႃႇႁဵၼ်းလိၵ်ႈလၢႆးတီႈႁူင်းႁဵၼ်း။ ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ဢွၼ်ၵၼ် ယွၼ်းဝႂ် ႁပ်ႉႁွင်းတီႈၽူႈၵွၼ်းႁူင်းႁဵၼ်းဢီႇၼၢႆးသေ ၶိုင်ၶၢႆႉၵႂႃႇႁဵၼ်းတၢင်ႇဝဵင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ တႃႇလႆႈဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်းလုၵ်ႈႁဵၼ်းၼၼ်ႉ လႆႈသဵင်ႈငိုၼ်းၸွမ်းၼမ်သေဢမ်ႇၵႃး လႆႈပႂ်ႉႁိုင် ၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈ ႁဵၼ်းထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ မေႃသွၼ်လႄႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်း တီႈႁူင်းႁဵၼ်းဢီႇၼၢႆး တႄႇဢဝ် ဝၼ်း 23/5/2024 ႁူင်းႁဵၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ပတ်းပိုၼ်ႉ တႄႇပိုတ်ႇႁပ်ႉသဵၼ်ႈမၢႆလုၵ်ႈႁဵၼ်း တႃႇပီၵၢၼ်ႁဵၼ်း 2024 – 2025 တေပိုတ်ႇသွၼ်ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၵႂႃႇ ၼႂ်းလိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ တီႈဝၢၼ်ႈဢီႇၼၢႆး ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉသမ်ႉ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း ဢမ်ႇႁတ်း ဢဝ်လုၵ်ႈလၢင်းၵႂႃႇ ပၼ်သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ တႃႇၶိုၼ်ႈႁဵၼ်း ၵမ်ႈၼမ် တေဢဝ်လုၵ်ႈလၢင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၶၢႆႉၵႂႃႇၶိုၼ်ႈတၢင်ႇဝဵင်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ တၢင်ႉယၢၼ်းလႄႈ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁွင်ႈၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ၶွင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ယၢမ်းလဵဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇယွၼ်းဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်း တႃႇၶၢႆႉႁူင်းႁဵၼ်း (ကျောင်းပြောင်းလက်မှတ်) တီႈၽူႈၵွၼ်း ႁူင်းႁဵၼ်းဢီႇ ၼၢႆးလႄႈ ၽူႈၵွၼ်းပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ လႃႈသဵဝ်ႈ။ မႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ တႃႇတေၶၢႆႉ ၵႂႃႇၶိုၼ်ႈႁူင်း ႁဵၼ်းတၢင်ႇတီႈ ၵေႃႈ ၽူႈၵွၼ်းႁူင်းႁဵၼ်းၶဝ် ယွၼ်းငိုၼ်း ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် 2 မိုၼ်ႇ။ တီႈၽူႈၵွၼ်း ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ (ပညာရေးမူး) တီႈဢီႇ ၼၢႆးၵေႃႈ ယွၼ်း 2 မိုၼ်ႇ။ ပိူင်ၶဝ်တႄႉ မီးဝႆႉဝႃႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်း တေဢမ်ႇလႆႈ သဵင်ႈငိုၼ်း သင်ၼႆၶႃႈၼႃႇၼေႃႈ။ မိူဝ်ႈ ဢွၼ်တၢင်းၼႆႉ ၵႆႉမီးဝႃႈ ဢဝ်ၸေႇတၼႃႇဝႃႈၼႆသေ လႆႈပၼ်ယူႇ 1 ႁဵင် 2 ႁဵင်။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈလဵဝ်သမ်ႉ ပေႃးဢမ်ႇမီးငိုၼ်းပၼ်ၵေႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁဵတ်းသင်ပၼ်။ ၸၢႆႇငိုၼ်းယဝ်ႉၵေႃႈ ယင်းပႆႇလႆႈ ၵမ်းလဵဝ်။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်းတေၶၢႆႉၵေႃႈ ပေႃးတူၵ်းလိုၼ်းသမ်ႉ တေၵၢတ်ႈၵၢၼ်သွၼ်ၵၢၼ်ႁဵၼ်းထႅင်ႈ ယၢပ်ႇၼႃႇၶႃႈ ပေႃးဢမ်ႇမီးဝႂ်ႁပ်ႉႁွင်းၼၼ်ႉသမ်ႉ ႁူင်း ႁဵၼ်းတၢင်ႇဝဵင်းသမ်ႉ ဢမ်ႇႁပ်ႉၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ႁူင်းႁဵၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈဢီႇၼၢႆးၼႆႉ ပဵၼ်ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉသုင်ၽႄ (အထက ခွဲ) တေယၢၼ်ၵႆ ၵၼ်တၢင်း ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ မွၵ်ႈ 9 လၵ်း။ ဢီႇၼၢႆးလႄႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ မီးၼမ်ႉယၢဝ်ၶႅၼ်ႈၵၼ်ဝႆႉ။ ၾင်ႇ တၢင်းဢီႇၼၢႆးၼႆႉ မီးသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တူင်ႉၼိုင်ဝႆႉသေ ၾင်ႇတၢင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉသမ်ႉ မီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇဝႆႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၵိုတ်းယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝၢၼ်ႈဢီႇၼၢႆးၵေႃႈ ဢမ်ႇဢုၼ်ႇၸႂ် လႆႈယူႇ ၵိၼ်ၸွမ်း လွင်ႈၵူဝ်ႁႄၾၢင်ႉၵႅမ်းဝႆႉယူႇတႃႇသေႇ။ မေႃသွၼ်ၸိူဝ်း တူၵ်းပုၼ်ႈၽွၼ်းတီႈႁူင်းႁဵၼ်းဢီႇၼၢႆးၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁတ်းမႃးတႃႇႁၢပ်ႇၼႃႈၵၢၼ်။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၽူႈ ၵွၼ်းႁူင်းႁဵၼ်းဢီႇၼၢႆး ၵေႃႈ တူဝ်မၼ်းယူႇဝႆႉ ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၵူၺ်း ။ တေႃႈၼင်ႇ သဵၼ်ႈမၢႆဢွင်ႇပူၼ်ႉၸၼ်ႉ ( အောင်စာရင်း) ပီၼႆႉ ယင်းဢမ်ႇႁတ်းမႃးတိတ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပၼ် တီႈႁူင်း ႁဵၼ်းတီႈဝၢၼ်ႈ။ ယူႇတီႈၵႆသေ သိုပ်ႇၾူၼ်းလၢတ်ႈမႃးတီႈ ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ ႁူင်းႁဵၼ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ်လႄႈ တေလိူၵ်ႈၶိုၼ်ႈႁူင်းႁဵၼ်းၶႄႇ ဢၼ်မီးဝႆႉတီႈဢီႇၼၢႆး ၼႆႉၵေႃႈ သမ်ႉၶႅၼ်းလႆႈသဵင်ႈငိုၼ်းၼမ်။ တီႈဢီႇၼၢႆးၼႆႉ လုၵ်ႈႁဵၼ်းမီးၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇမၼ်း ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇလၢႆလွင်ႈလႄႈ မၢင် ၸိူဝ်းတေဢမ်ႇသိုပ်ႇႁဵၼ်းယဝ်ႉၵေႃႈမီး။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ႁူင်းႁဵၼ်းၶႄႇၵေႃႈ ပေႃးဢမ်ႇမီးငိုၼ်းတွင်း တႄႉတႄႉၵေႃႈ တေႁႂ်ႈလုၵ်ႈလၢင်းၶိုၼ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇငၢႆႈ။ ၼိုင်ႈလိူၼ်လႂ် လႆႈၸၢႆႇငိုၼ်း ဢမ်ႇယွမ်း 5 မိုၼ်ႇပျႃး။ ပေႃးပဵၼ်ၼၼ် တေၵႂႃႇ ၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းတၢင်ႇတီႈၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ တေၶိုၼ်ႈၵျွင်းၶႄႇၵေႃႈ သမ်ႉ ဢမ်ႇပေႉၵႃႈမၼ်းလႆႈၼႆတႄႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇႁၢမ်းသုၼ်ႇၵၢၼ်ႁဵၼ်းယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းပိူင်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ဢၼ်ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ တႃႇၼႂ်းပီ 2024 – 2025 ၼႆႉတႄႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ ဢမ်ႇႁႂ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းသဵင်ႈငိုၼ်းတွင်း ၸွမ်းသင်ဝႃႈၼႆသသေတႃႉ ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ် ၸၼ်ႉပႃႈတႂ်ႈၶဝ်သမ်ႉ ၼႄ ၶေႃႈဢၢင်ႈလၢႆဢၼ်သေ ၵႆႉယွၼ်းၵဵပ်းငိုၼ်း လုၵ်ႈႁဵၼ်းလူၺ်ႈ ဢမ်ႇၸွမ်း ပၵ်းပိူင်။ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လၢႆၸႄႈဝဵင်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၼမ်ႉၶမ်း၊ ၼမ်ႉတူႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵၢၼ်သွၼ်ၵၢၼ်ႁဵၼ်း မီးလွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်းထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇလၢႆလွင်ႈ တေသိုပ်ႇႁဵၼ်းလိၵ်ႈၼႂ်း ပိုၼ်ႉတီႈၽႂ်မၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇဝၢင်းၸႂ်ငဝ်းလၢႆး ၊ တေၶၢႆႉၵႂႃႇတၢင်ႇဝဵင်းၵေႃႈ ယၢပ်ႇတီႈယူႇတီႈၵိၼ်ထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။

['ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-05-31T08:00:00

https://shannews.org/archives/53440

ႁူင်းၵႃႊသီႊၼူဝ်ႊ လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ ၶွင်ပေႃႈလဵင်ႉၶႄႇ လုၵ်ႉမျႃႉဝတီႇ ၶၢႆႉၵႂႃႇပၵ်းလႅၼ်လိၼ်ထႆး – မၢၼ်ႈ 5 ႁူင်း

တီႈဝဵင်းၸေးတီးသၢမ်ဢူင်း (ဢၼ်မၢၼ်ႈႁွင်ႉဝႃႈ ၽြႃးတူင်းသူႇ) ၸႄႈဝဵင်းမျႃႉဝတီႇ မိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ ၼၼ်ႉ ႁူင်းတေႃႇလွင်းၵႃႊသီႊၼူဝ်ႊ ဢၼ်ပေႃႈလဵင်ႉၶႄႇၶဝ် မႃးတင်ႈဝႆႉသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်လွၵ်ႇ ငိုတ်ႈလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ လိူင်ႇၼမ်ၵိုၼ်းၶွၼ်ႈမႃး မီးထိုင် 4 – 5 ႁူင်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ႁူင်းတေႃႇလွင်းလႄႈ လွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊၼႆႉ မီးၼႂ်းပွၵ်ႉ 2 ပွၵ်ႉၼိုင်ႈ ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ် ထႆး – မၢၼ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ တပ်ႉသိုၵ်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ KNU ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁႂ်ႈၸုမ်းလွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်း ဢွၵ်ႇပိုၼ်ႉတီႈၶဝ် ၵုမ်းၵမ် ဝၼ်းတီႈ 1 လိူၼ်မေႊၼႆႉ ႁႂ်ႈပဵၼ်ဝၼ်းလိုၼ်းသုတ်းၼႆလႄႈ ဝၢႆးၼၼ်ႉမႃး ၸုမ်းပေႃႈလဵင်ႉၶႄႇ ၸိူဝ်ႉၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၶၢႆႉၵႂႃႇယူႇတၢင်း ဝဵင်းၸေးတီးသၢမ်ဢူင်းမူတ်း ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး ဝၼ်းတီႈ 27 ၼႆႉ ပလိၵ်ႈၸႄႈတွၼ်ႈၾင်ႇမျႃႉဝတီႇ ယင်းတီႉလႆႈ ၶွမ်ႊပိဝ်ႊတိူဝ်ႊလႄႈ ၾူၼ်း၊ ၶိူင်ႈၸႂ်ႉၾႆး ၾႃႉ ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵၢၼ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊၼၼ်ႉ တင်းၼမ် တီႈလၢၼ်ႇလႅၼ်လိၼ် ၸေးတီးသၢမ်ဢူင်းၼၼ်ႉလူးၵွၼ်ႇ – ၶၢဝ်ႇယၢင်းၽိူၵ်ႇ ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']

2024-05-31T07:00:00

https://shannews.org/archives/53438

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၽဝ်ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း တီႈဝဵင်းတီးတိမ်ႇ မိူင်းၶျၢင်း ပဵၼ်ၽဝ်ႇၵႂႃႇ မွၵ်ႈ 30 လင်

တီႈဝဵင်းတီးတိမ်ႇ မိူင်းၶျၢင်းၼၼ်ႉ ဝၢႆးလင် ပၢင်တိုၵ်းတင်း သိုၵ်းၶျၢင်းယဝ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၽဝ်ႁိူၼ်း ယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ပဵၼ်ၽဝ်ႇၵႂႃႇ မွၵ်ႈ 30 လင်။ ဝၼ်းတီႈ 27 လိူၼ်မေႊၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈၽဝ်ႁိူၼ်း ၼႂ်းပွၵ်ႉမဵဝ်ႉမ ဝဵင်းတီးတိမ်ႇ ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 4 မူင်းၵမ်းၼိုင်ႈလႄႈ ႁူဝ်ၶမ်ႈ 6 မူင်းထႅင်ႈ ၵမ်းၼိုင်ႈ။ ၾႆးလၢမ်းလုၵ်ႉမႆႈယႂ်ႇ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ႁတ်းၵႂႃႇ ၶႄလႄႈ လၢမ်းမႆႈႁိူၼ်းယေးၵႂႃႇ တင်း ၼမ် မႆႈပႃး လုမ်းၽွင်းငမ်းပွၵ်ႉ ႁိူၼ်းမႆႉ ၸိူဝ်းၼႆႉပႃး။ တီႈဝဵင်းတီးတိမ်ႇၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် ၸုမ်းသိုၵ်းၶျၢင်းပီႈၼွင်ႉ ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်းသေ ထူဝ်းသိုၵ်းၸူး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႃႇယိုတ်းလႆႈဝဵင်းၼႆယူႇ။ ဝၼ်းတီႈ 27 လိူၼ်မေႊ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းၶျၢင်း ၶဝ်ႈ ယိုဝ်း တပ်ႉပၢင်သဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ထိုင်ဝၢႆးဝၼ်းမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈၽဝ်ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်း ၼႆယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']

2024-05-30T20:31:08

https://shannews.org/archives/53433

ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇလဵင်ႉတၢင်းၵိၼ်ဢိမ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈ တီႈမိူင်းယၢင်းလႅင် ပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်ၼမ်

တီႈမိူင်းယၢင်းလႅင် ဝဵင်းလွႆၶေႃၼၼ်ႉ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ လူတ်းယွမ်း လွင်ႈၵိၼ်ယႅမ်ႉ ဢၼ်ၸႅၵ်ႇပၼ် ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈ ဢမ်ႇလႆႈဢႁႃႇရတဵမ် ဢွၼ်ၵၼ် ၸပ်းတၢင်းပဵၼ် ဢမ်ႇယွမ်း 20 ၵေႃႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တီႈၶွၵ်ႈလူင် ဝဵင်းလွႆၶေႃၼႆႉ ႁၢမ်ႈပီႈၼွင်ႉမႃး သူႇၸႂ်းၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈ ၸဵမ်မိူဝ်ႈပီၵၢႆမွၵ်ႈ လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၾၢႆႇတၢင်းပလိၵ်ႈၵုမ်းၶွၵ်ႈ လူတ်းတၢင်းၵိၼ် တၢင်းယႅမ်ႉ ဢၼ်ၸႅၵ်ႇလဵင်ႉၵူၼ်းၶွၵ်ႈထႅင်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းပဵၼ်တၢင်းပဵၼ်တွင်ႉ၊ တၢႆၽၢၵ်ႇ၊ တၢင်းပဵၼ်ၶၢဝ်းယၢဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼမ်မႃး။ ၸိူဝ်းပဵၼ်ဝႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၵိၼ်းလိူဝ်ၵဝ်ႇထႅင်ႈ ပဵၼ်ဢၼ်လီမႆႈၸႂ်ၼႆ ၸုမ်းတူၺ်းလူၵူၼ်း တူၵ်းၶွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းယၢင်းလႅင် KPPA လၢတ်ႈတီႈၶၢဝ်ႇ ယၢင်းလႅင်ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-05-30T20:17:49

https://shannews.org/archives/53429

မိူင်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ် ၵူၼ်းမိူင်းႁႃငိုၼ်းလႆႈဢႄႇသုတ်း ၼႂ်း ASEAN

ၸုမ်းငိုၼ်းၵွင်ၵၢင်လုမ်ႈၾႃႉ IMF ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ -ၼႂ်း ASEAN ၼႆႉ မိူင်းမၢၼ်ႈ၊ မိူင်းလၢဝ်းလႄႈ မိူင်းတီႇမေႃးဝၼ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈၵႃႈႁႅင်းဢႄႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်း ဝႃႈၼႆ။ ပေႃးၼပ်ႉတူၺ်း ၼႂ်းႁူဝ်ပီ 2024 ၼႆႉၵူၺ်း တေႃႇထိုင်လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊသဵင်ႈ ၶၢဝ်းတၢင်း 4 လိူၼ်ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းႁႃၸဝ်ႉၵိၼ်ၶမ်ႈ ပေႃးၽတ်ႉၽဵင်ႇၸိုင် ငိုၼ်းၶဝ်ႈၶဝ် ၼိုင်ႈ ၵေႃႉ မီး 1,250 တေႃႊလႃႊ (တူၵ်းငိုၼ်းမၢၼ်ႈမွၵ်ႈ 26 သႅၼ်ပျႃးၵူၺ်း ၽတ်ႉၽဵင်ႇ ၼိုင်ႈလိူၼ် မွၵ်ႈ 6 သႅၼ်ပျႃး ပၢႆၵူၺ်း)။ ပေႃးတူၺ်း မိူင်းသိင်ႇၵပူဝ်ႇသမ်ႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 4 လိူၼ်ၼႆႉ ၵူၼ်းႁႃၸဝ်ႉၵိၼ်ၶမ်ႈ ၽတ်ႉ ၽဵင်ႇၼိုင်ႈၵေႃႉ မီးငိုၼ်းၶဝ်ႈ 88,000 တေႃႊလႃႊ (တူၵ်းငိုၼ်းမၢၼ်ႈ- 1,800 သႅၼ်ပျႃး၊ ၼိုင်ႈလိူၼ် ငိုၼ်းၶဝ်ႈၶဝ် တေမီးယူႇ 450 သႅၼ်ပျႃး)။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ သိင်ႇၵပူႇၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်မၢၵ်ႈမီး လိူဝ်ပိူၼ်ႈသုတ်း ၼႂ်းၵုၼ်ဢေႊသျႃႊ ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ၾၢႆႇလင်သိင်ႇၵပူဝ်ႇ တေမီးမိူင်းပရူႊၼၢႆႊ၊ မိူင်းမလေးသျႃႊ ၸိူၼႆႉ။ တီႈမိူင်းထႆး ဢၼ်တိတ်းၸပ်းၵၼ် တင်းမိူင်းမၢၼ်ႈတႄႉ IMF ၼပ်ႉသွၼ်ႇဝႆႉဝႃႈ ၶၢဝ်းတၢင်း 4 လိူၼ်ၼႆႉ ၵူၼ်း ၼိုင်ႈၵေႃႉ ႁႃငိုၼ်းၶဝ်ႈလႆႈ 7,810 တေႃႊလႃႊ (မႅၼ်ႈငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 164 သႅၼ်ပျႃး။ ၼိုင်ႈလိူၼ် တေမီးငိုၼ်းၶဝ်ႈ 40 သႅၼ်ပျႃး) ။ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ပၼ်ႁႃ ၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းမၢၼ်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈ၊ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ်၊ ၶၼ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၼိမ် ဢမ်ႇမီးၵႃႈၶၼ်လႄႈ ပႆႇဝႃႈၵူၼ်းမိူင်း ၵေႃႉတေႃႇၵေႃႉ ဢၼ်ပဵၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၸိုင်ႈမိူင်းၵေႃႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 4 လိူၼ်ၼႆႉ ၵူၺ်းၶိုၼ်ႈမႃးမွၵ်ႈ 1 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊၵူၺ်း ယေးငိုၼ်းလုမ်ႈၾႃႉ ၵေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းသေ တႄႇဢဝ်လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ 2023 ၼၼ်ႉမႃး ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ လႆႈၶၢႆႉပၢႆႈတီႈယူႇတၼ်းသဝ်းမီး 5 သႅၼ်ပၢႆ။ တႄႇဢဝ် ယၢမ်းၼႆႉၵႂႃႇ သင်ဝႃႈ ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉၼႆသေတႃႉၵေႃႈ ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးမိူင်းမၢၼ်ႈတိုၵ်ႉ တေပႆႇၸၢင်ႈႁုၼ်ႈမုၼ်းၶိုၼ်ႈလႆႈငၢႆႈငၢႆႈ။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၽွၼ်းယွၼ်ႈဢၼ်လႆႈထူပ်းဝႆႉၼႆႉသေ ၼႂ်းပီ 2025 မႃးၵေႃႈ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၵုၼ်ႇ ၵၢၼ်ႁဵတ်း ဢွၵ်ႇၶူဝ်းၶွင် ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တိုၵ်ႉတေထိူင်း – ဢႄႇယွမ်းလူင်းယူႇ။ တေပႆႇၸၢင်ႈ ထိင်းတူဝ်လႆႈၶိုၼ်းငၢႆႈငၢႆႈ ယေးငိုၼ်းလုမ်ႈၾႃႉ ထတ်းသၢင်ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – DVB

['ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-05-30T16:08:14

https://shannews.org/archives/53420

ပႃႇတီႇ 4 ၸုမ်း ဢၼ်ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ တေဢွၼ်ၼမ်း ၸုမ်း UPDJC

ၶၢဝ်းတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃး 3 ပီပၢႆၼႆႉ ၶဝ်ၵႆႉၵႆႉ တူၵ်ႇတၵ်ႉတႃႇၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈလၢႆၵမ်း သေတႃႉ တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ပႆႇၽေႃႇၼမ်ႉၼႄတူဝ်လႆႈ။ ၼႂ်းလိူၼ်မေႊၼႆႉၵေႃႈ ၵေႃႊမသျိၼ်ႊ ပၢင် လိူၵ်ႈတင်ႈ တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၶိုၼ်းမႄးထတ်းထွင် ၸုမ်းပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းသေ လိူၵ်ႈၽူႈၼမ်း ၵေႃႇမတီႇဢုပ်ႇၵုမ် လွင်ႈငမ်းယဵၼ် UPDJC ထႅင်ႈ 4 ၸုမ်း။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ လႆႈႁူႉၼင်ႇၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 25-26 ၼႂ်းလိူၼ်မေႊၼႆႉ ၵေႃႊမသျိၼ်ႊပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မီးလွင်ႈတူၵ်းလူင်းလႆႈ ၸႂ်ၵၼ်ဝႃႈ ႁႂ်ႈ ၸုမ်းပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း 4 ၸုမ်း ဢၼ်ပႃႇတီႇတႆးလႄႈ တီႇမူဝ်ႇၵရႅတ်ႉတိၵ်ႉ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း SNDP (ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ) ၶဝ်ႈ ႁူမ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၼမ်း ၸုမ်း UPDJC ၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်တၢင်ႇမၢႆၾၢင် တႃႇၶဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၸွမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေဢွၼ်ၼမ်းၸတ်း ၼၼ်ႉ မီးဝႆႉ 47 ၸုမ်း။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ 4 ၸုမ်း ဢၼ်ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ ၶဝ်ႈပႃးဝႆႉၼၼ်ႉသမ်ႉ တေဢွၼ်ၼမ်း ၸုမ်းၵေႃႇမတီႇ ဢုပ်ႇၵုမ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ် UPDJC ၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။ လုင်းၸၢႆးဢၢႆႈပဝ်း ႁူဝ်ပဝ်ႈ ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပေႃးထိုင် ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈမႃး ၶႂ်ႈသင်ႇထိုင် ပီႈၼွင်ႉတႆးၵူႈတီႈၵူႈလႅၼ်။ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ် တွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ပၼ်ပႃႇတီႇတႆးႁဝ်း။မိူဝ်ႈလဵဝ် ဢမ်ႇမီးပႃႇတီႈဢၼ်လႂ်ယဝ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်ပႃႇတီႇတႆး မီးပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇဢၼ်လဵဝ်ၵူၺ်းယဝ်ႉ။ တႃႇ တေတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼႆႉ လူဝ်ႇမီးမၢႆၾၢင်မၢတ်ႇပူင်ႇတိၼ်ႇလႄႈ ပေႃးၽႂ်ပႆႇမီးၵေႃႈ ႁဵတ်းဝႆးဝႆး။ ပေႃး မီးလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇႁဵတ်းမၢတ်ႇပူင်ႇတိၼ်ႇၼႆ ၵပ်းသိုပ်ႇပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇမႃးလႆႈယူႇၶႃႈ တေၸွႆႈ လၢတ်ႈပၼ် ၸုမ်းလဝၵၶဝ် ဢမ်ႇလူဝ်ႇသဵင်ႈငိုၼ်းသဵင်ႈတွင်း”- ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “တႃႇတေလိူၵ်ႈထတ်း လႆႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၸိူင်ႉၼၼ် ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း လႆႈလိူၵ်ႈ ဢွၵ်ႇမႃး ပႃႇတီႇ တႃႇ 16 ၸုမ်း ၊ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၸင်ႇထတ်းလိူၵ်ႈဢွၵ်ႇမႃးထႅင်ႈ ပဵၼ် 4 ၸုမ်း ၼႂ်းၼၼ်ႉ တေမီးပႃႇတီႈသၢင်ႇသီႈ USDP ၊ ပႃႇတီႇၵူၼ်းမိူင်း PP ၊ ပႃႇတီႇရၶႅင်ႇ AFP လႄႈ ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ SNDP ”- ဝႃႈၼႆ။ ပေႃးၶိုင်ငူပ်ႉငီႉၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်းဝႆႉ ယၢမ်းလဵဝ်ၸိုင် ပေႃးဝၢႆးပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈမႃး တေၸၢင်ႈမူၼ်ႉ မႄးလႆႈ ပၵ်းပိူင်လၵ်းမိူင်း။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၶႂ်ႈတိုၵ်းသူၼ်းႁႂ်ႈ ပီႈၼွင်ႉတႆး ႁဵတ်းဝႆႉ မၢႆၾၢင် (မၢတ်ႉပူင်ႇတိၼ်ႇ) တႃႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ပၼ်။ ၽႂ်ပႆႇမီးမၢႆၾၢင်ၵေႃႈ တေၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ပေႃးထိုင်မႃး ၼႂ်းပီ 2025 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း တိုၼ်းတေဢၢၼ်းၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ။ ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇၸႂ်ႈတႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးၵူၺ်းယဝ်ႉ- ပဵၼ်တႃႇၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်း တႆးယဝ်ႉ။ ပေႃးလႆႈပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမႃး ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ တေဢၢၼ်းႁဵတ်း ႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၵတ်းယဵၼ် ဝႃႈၼႆ။ “ပေႃးႁဝ်း ဢမ်ႇတွတ်ႈၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်ၼႆ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းတႆးၵေႃႈ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈမီးမႃး။ ပေႃးထိုင် ပီ 2025 မႃး ပိူၼ်ႈတေႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ။ ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း လူဝ်ႇဢဝ်မၢတ်ႇပူင်ႇတိၼ်ႇသေ မႃးတွတ်ႈ ၶႅပ်းၵၢင်ၸႂ်။ ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈတႃႇတႆးၵူၺ်းၼႃ ပဵၼ်တႃႇၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ တင်းသဵင်ႈ။ ႁဝ်းဢၢၼ်းၶတ်းၸႂ်ႁႂ်ႈသိုင်ႇတိူင်းမိူင်းႁဝ်း ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၵတ်းယဵၼ်ၵႂႃႇဢေႃႈ။ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇၵေႃႈ တႃႇပဵၼ်မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ တႆးႁဝ်းၵူၺ်းၶႃႈလူး ဢွၼ်ႁူဝ်မႃး။ ႁဝ်းလူဝ်ႇၶိုၼ်းၼႄဝႃႈ တႆးႁဝ်းဢွၼ်ႁူဝ် ထႅင်ႈလႆႈယူႇ”- လုင်းၸၢႆးဢၢႆႈပဝ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈၼႂ်းပီ 2021 ဝၢႆးယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းယဝ်ႉ မီးလွင်ႈၽွတ်ႈၸုမ်း UPDJC မႃးယဝ်ႉ ၵမ်းၼိုင်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ ဢၼ်လုင်းၸၢႆးဢၢႆႈပဝ်းဢွၼ်ႁူဝ်ဝႆႉၼၼ်ႉ ယၢမ်ႈဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းမႃး ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ ယၢမ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ မိူဝ်ႈလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်ပီ 2023 ၼၼ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇၵႃးၼႂ်းမိူင်းတႆးၵူၺ်း တေၶဝ်ႈၶေႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၵမ်းၼႆႉ တေပဵၼ်ၼႂ်းတိူင်းတႃႈၵုင်ႈ၊ တိူင်းဢေႇရႃႊဝတီႇ (ၼမ်ႉၵဵဝ်) ၊ တိူင်းပႃႇၵိူဝ်၊ တိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇ၊ တိူင်း ၼေႇပျီႇတေႃႇ၊ တိူင်းမၵူၺ်းလႄႈ တင်းၸႄႈမိူင်းတႆး 43 ၸႄႈဝဵင်း။ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၢၼ်ဢူးတဵင်းၸဵင်ႇ ၶဝ်ဢွၼ်ၼမ်းၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ပီ 2010 ၼၼ်ႉ ၽူႈၼမ်း ပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် ပႆႇပူၼ်ႉတူတ်ႈတၢမ်ႇၶွၵ်ႈလႄႈ တႃႇႁႂ်ႈတၢင်တူဝ်တႆးသေ ၶဝ်ႈၶေႉၶဵင်ႇပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉ ၽူႈၼမ်းပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် ၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်ၶွတ်ႇၽွတ်ႈပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ ၼႆႉမႃး။ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၽွင်းၼၼ်ႉ ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇ SNDP ဢွင်ႇပေႉၼမ်သုတ်းထီႉ 2 ၼႂ်းမိူင်းတႆး။ ထိုင်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ 2015 လႄႈ 2020 ၽွင်းပႃႇတီႇႁူဝ်သိူဝ် တၢင်ႇမၢႆၾၢင်သေ ၶဝ်ႈၶေႉပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၶိုၼ်း ၼၼ်ႉ ပႃႇတီႇသိူဝ်ၽိူၵ်ႇၵေႃႈ လုင်းၸၢႆးဢၢႆႈပဝ်း သိုပ်ႇဢွၼ်ၼမ်းသေ ၶဝ်ႈၶေႉၶဵင်ႇ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈထႅင်ႈ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽွင်းၼၼ်ႉ လႆႈတီႈၼင်ႈသၽႃး ၸႄႈမိူင်း တီႈလဵဝ်ထပ်းၵၼ်သွင်သိုပ်ႇ။

['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-05-30T09:00:00

https://shannews.org/archives/53408

ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း 25 ဢၼ် ယွၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း ၵိုတ်းလွင်ႈဢိုတ်းႁႅတ်ႉ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ

ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်း 25 ဢၼ် ဢၼ်တၢင်ႇမၢႆၾၢင်ဝႆႉဝႃႈ တေၶဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွၼ်ၼမ်းၸတ်းႁဵတ်းၼၼ်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 28 လိူၼ်မေႊဝႃႈ – တိုၵ်းသူၼ်းလုမ်ႈၾႃႉ ဢၼ် ႁၢမ်ႈႁႅတ်ႉပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတေႃႇၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈပိုတ်ႇပၼ်ၶိုၼ်းဝႆးဝႆး ဝႃႈၼႆ။ ယိူင်းဢၢၼ်း ဢိုတ်းႁႅတ်ႉပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတေႃႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆသေတႃႉ ဢၼ်လႆႈႁပ်ႉမိုဝ်းထူပ်းပၼ်ႁႃ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်း ၸႂ်သမ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ယိင်ႈဢိုတ်းႁႅတ်ႉပၢႆးမၢၵ်ႈမီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိင်ႈမိူၼ်ဢီးၵူၼ်းမိူင်း တူၵ်းလုၵ်းတူၵ်းလဝ် ၵူၺ်းၼႆ တႅမ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်ဢိုတ်းႁႅတ့်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵၢၼ် 5 ယိူင်ႈ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေဢၢၼ်းႁဵတ်း ၼၼ်ႉ ၸိူင်ႉၵၢတ်ႈဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ်ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၵေႃႈ တေဢမ်ႇ ၸၢင်ႈၸတ်းလႆႈသေပွၵ်ႈၵူၺ်းယဝ်ႉ ပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း ဢိုတ်းႁႅတ်ႉပၢႆးမၢၵ်ႈမီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ပေႃးတူၺ်းၶိုၼ်းၸိုင် တေပဵၼ်မိူၼ်ၼင်ႇ ဢိုတ်းႁႅတ်ႉၵၢၼ်ငၢၼ်းသုၼ်ႇတူဝ် ဢၼ်မႃးပၵ်းတင်ႈၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ၊ ဢိုတ်းႁႅတ်ႉပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ ၸုမ်းၸိူဝ်းဢၼ်ၸွႆႈထႅမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ႁၢမ်ႈလွင်ႈဢူၼ်းယၢႆႉငိုၼ်းတွင်း တၢင်းၼႂ်းဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈ တၢင်း ၼွၵ်ႈၶဝ်ႈၼႂ်း၊ ႁၢမ်ႈသူင်ႇၶူဝ်းၶွင်ၶဝ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ၊ ႁၢမ်ႈၵၢၼ်ၵႂႃႇတႃႈပႆတၢင်းၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၼႆႉ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ပရိတ်ႉထဵင်ႇ ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈယူႊရူပ်ႊ ဢေႃႊသတေးလျႃႊ ၵၼေႇတႃႇ လႄႈ ၼိဝ်းသီႇလႅၼ်ႇၶဝ် ႁၢမ်ႈပၢႆး မၢၵ်ႈမီး ၵူၼ်းၵဵဝ်ႇၸွမ်းၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ 161 ၵေႃႉလႄႈ ၶွမ်ႊပၼီႊ 75 ဢၼ် ၸုမ်းပၵ်းတႃပႂ်ႉ တူၺ်းလွင်ႈသုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း Justice For Myanmar (JFM) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 5 လိူၼ် ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊၼၼ်ႉ ၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – RFA

['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-05-30T08:00:00

https://shannews.org/archives/53404

UNODC ဝႃႈ ယႃႈမႃႉယႃႈမဝ်းၵမ် ဢၼ်တီႉလႆႈၼမ်သုတ်း ပဵၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ – မိူင်းတႆး

ၼႂ်းပီ 2023 ပူၼ်ႉမႃး ၼႂ်းၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇၵုၼ်ၶဵဝ်ဢေႊသျႃႊ ၶိုၼ်းတီႉလႆႈယႃႈမဝ်းၵမ် ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးၶိုၼ်းလိူဝ်တၢင်ႇပီ တီႉလႆႈထိုင် 190 တၼ်ႊၼႆ UNODC ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢၼ်တီႉလႆႈၼႆႉ ပဵၼ်ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၵမ်ႈၼမ်သေ ၼႂ်းၼၼ်ႉသမ်ႉ တီႉလႆႈၼႂ်းမိူင်းတႆးၼမ်သုတ်း ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ် ဢၼ်ၸႂ်ႉထၢတ်ႈၶႄႊမီႊၶိူဝ်ႊသေ ၶိုၼ်းႁဵတ်းဢွၵ်ႇဝႆႉၼၼ်ႉၼႆ UNODC ဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 29 လိူၼ်မေႊၼႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းလိၵ်ႈၼၼ်ႉ တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ ႁူင်းၸၢၵ်ႈႁုင်ယႃႈမဝ်းၵမ်လႄႈ ႁွင်ႈထၢတ်ႈၶႄႊမီႊၶိူဝ်ႊၼႆႉ မီးၼႂ်းၼႃႈလိၼ် ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၵုမ်းဝႆႉ ဢၼ်မီးတီႈႁိမ်းလႅၼ်လိၼ် ထႆး – မၢၼ်ႈ ပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ယႃႈမဝ်းၵမ် ၵမ်ႈၼမ် လုၵ်ႉတၢင်း သၢမ်ၸဵင်ႇၶမ်း လႅၼ်လိၼ် မၢၼ်ႈ – လၢဝ်း – ထႆးသေ လူင်း မႃးတၢင်းၸၢၼ်း။ ၼႂ်းပီ 2023 လႄႈ 2024 ၼႆႉ ယႃႈမႃႉဢၼ်လူင်းမႃးၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၼမ်ႉ သဵၼ်ႈတၢင်းလိၼ်သေ ဢၼ်ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈတီႉလႆႈၼႆႉ မီးၼမ်ႉၼၵ်း တၼ်ႊပၢႆယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်မေႊၼႆႉၵူၺ်း ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး တီႉလႆႈယႃႈမႃႉ ဢၼ်ပႆႇလႆႈႁဵတ်းမဵတ်ႉ ၼမ်ႉၼၵ်း မီးမွၵ်ႈ 1 တၼ်ႊ။ ပဵၼ်ဢၼ်တီႈလႆႈၼမ်သုတ်းၼႂ်းပီၼႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းတေႃႉယႃႈၸိူဝ်းၼႆႉ တႃႇတေတေႃႉဢဝ်ၵႂႃႇမႃးလႆႈငၢႆႈၼၼ်ႉ ယႃႈမႃႉ ယႃႈမဝ်းၵမ်ၵေႃႈ ၶူင်သၢင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃးလၢႆလၢႆး။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ ၸုမ်းႁုင်ယႃႈၸိူဝ်းၼႆႉ လႅၵ်ႈၸႂ်ႉထၢတ်ႈၶႄႊမီႊၶိူဝ်ႊ ဢၼ်ၵႃႈထုၵ်ႇၵႃႈပေႃးသေ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇယႃႈမဝ်းၵမ်မႃး ၼမ်ၼမ်ၼႆ UNODC တႅမ်ႈၼႂ်းၽိုၼ်ႁၢႆးငၢၼ်းၼၼ်ႉဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ယႃႈမဝ်းၵမ်', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-05-30T07:00:00

https://shannews.org/archives/53398

လူမ်းလႅင်ႉ Remal ၽတ်ႉတီႈမီႊၸူဝ်ႊရမ်ႊ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 30 ပၢႆ

လူမ်းလႅင်ႉသၢႆႊၶလူၼ်ႊ Remal ၽတ်ႉပဝ်ႇၼႂ်းၸႄႈမိူင်းမီႊၸူဝ်ႊရမ်ႊ ၸိုင်ႈမိူင်းၵြႃး ဢိၼ်ႊ တီႊယႃႊ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ တၢႆ 30 ပၢႆ။ ဝၢႆးလူမ်းလႅင်ႉၽတ်ႉပဝ်ႇယဝ်ႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 27 လႄႈ 28 လိူၼ်မေႊၼႆႉၵေႃႈ ၾူၼ်သိုပ်ႇတူၵ်း ထႅင်ႈဢမ်ႇထၢတ်ႇ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၵူၼ်ႇပင်းတဵင်ၵူၼ်းတၢႆ ဢမ်ႇယွမ်း 30 ၵေႃႉ ၶၢဝ်ႇ The Heindu ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 28 ၼႆႉၼင်ႇၼႆ။ လူမ်းလႅင်ႉၼၼ်ႉ ၽတ်ႉပဝ်ႇႁႅင်း ၼိုင်ႈၸူဝ်ႈမူင်းထိုင် 60 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတႃႊလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ တူၼ်ႈမႆႉ သဝ်လၵ်းၾႆးလူမ်ႉ လိၼ်ၵူၼ်ႇ ၾႆးၾႃႉၶၢတ်ႇ ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႉဢမ်ႇၸႂ်ႉလႆႈ။ ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၸႄႈမိူင်းမီႊၸူဝ်ႊရမ်ႊတႄႉ လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၸိုင်ႈမိူင်းဝႃႈ တႃႇၸွႆႈ လွင်ႈၽေးသၽႃႇဝၼႆႉ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉငိုၼ်း 150 လၢၼ်ႉရူႊပီႊ ဝႃႈၼႆသေ ၵူၼ်းတၢႆ ယွၼ်ႉလူမ်းလႅင်ႉပွၵ်ႈၼႆႉ ၵေႃႈ လႆႈၸွႆႈပၼ်ၼိုင်ႈၵေႃႉ 4 သႅၼ်ရူႊပီႊ ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ၸႄႈမိူင်းမီႊၸူဝ်ႊရမ်ႊၼႆႉ မီးၼႂ်းမိူင်းၵြႃး မီးတီႈလႅၼ်လိၼ် ၵြႃးလႄႈ မၢၼ်ႈ။ ၾင်ႇမိူင်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ် ၸႄႈမိူင်းၶျၢင်း။ ဢိင်ၼိူဝ် ၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ်သိုၵ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇၼိမ်သဝ်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ် ၵႂႃႇသွၼ်ႈယူႇဝႆႉတီႈမိူင်းမီႊၸူဝ်ႊရမ်ႊၼၼ်ႉ ဢမ်ႇယွမ်း 36,000 ၾၢႆႇတၢင်းမိူင်းၵြႃး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-05-29T17:01:17

https://shannews.org/archives/53392

ၵူၼ်းမူႇၸေႊ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇထႅင်ႈ

ၼုမ်ႇၸၢႆး ဢႃယု 30 ပၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် တႅၵ်ႇသႂ်ႇ လႆႈတိူဝ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်း ထိုင်တီႈလႆႈႁၢမ်သူင်ႇႁူင်းယႃ။ ဝၼ်းတီႈ 28/05/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၼုမ်ႇၸၢႆး ဢႃယု 30 ပၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵႂႃႇႁႃၽိုၼ်းသေ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ မႅင်းၾင်လိၼ် တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈဝဵင်းၼၢင်း ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ တႅၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ တီႈတိၼ်မၼ်း ၸၢႆးၾၢႆႇၶႂႃ လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်း ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၼုမ်ႇၸၢႆး မူႇၸေႊ ယဵပ်ႇၺႃး မၢၵ်ႇမႅင်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မၼ်းၸၢႆး ပဵၼ်ၵူၼ်းမၢၼ်ႈမေႃႇ ဢႃယုမီး 30 ပၢႆ မၼ်းၵႂႃႇယဵပ်ႇၺႃး တီႈၼိူဝ်လွႆႁိမ်းဝဵင်းၼၢင်း။ ပိူၼ်ႈလၢတ်ႈတႄႉ မၼ်းၵႂႃႇႁႃၽိုၼ်းၼႆၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ တီႈဢၼ်မၼ်းၸၢႆး ၵႂႃႇယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ ႁိမ်းဝၢၼ်ႈဝဵင်းၼၢင်းၼၼ်ႉ ဢွင်ႈတီႈၼၼ်ႈသမ်ႉ ၸမ်ၵၼ်တင်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေတႃႉ ဢမ်ႇယၢမ်ႈမီးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶဝ် ၵႂႃႇယဵပ်ႇၺႃးသေပွၵ်ႈ။ ပွၵ်ႈၼႆႉသမ်ႉ မၢၵ်ႇမႅင်းၾင်ဝႆႉႁိမ်းလႂ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ဢမ်ႇႁၢမ်ႈဝႆႉလႄႈ ၵွပ်ႈၼႆ ၵူၼ်းမိူင်း ၸင်ႇၵႂႃႇယဵပ်ႇၺႃး ၼႆယဝ်ႉ။ “တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ တေမီးႁိမ်းၸွၼ်ၸေႃႇ တေၵႆၵၼ်တၢင်းဝဵင်းၼၢင်းၼႆႉ ၶိုင်ႈလၵ်းၵေႃႈဢမ်ႇမီး။ ၶဝ်ၾင်ဝႆႉမၢၵ်ႇ ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းတႄႉ ပေႃးၶဝ်ၾင်ယဝ်ႉၼႆ ၶဝ်လၢတ်ႈဢေႃႈ ဝႃႈတေဢမ်ႇလႆႈၵႂႃႇ တၢင်းၼၼ်ႈတၢင်းၼႆႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းသမ်ႉ ၵႂႃႇႁႃၽၵ်း၊ ႁႃၽိုၼ်း ပေႃးဢမ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႆ တေဢဝ်သင်ၵိၼ်။ တွင်ႉၽႂ်မၼ်းၶႃႈလူး တေလႆႈ ႁႃၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸင်ႇယဵပ်ႇၺႃးၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ”- ၵူၼ်းဝဵင်းမူႇၸေႊ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇ ၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်း ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၼႆႉသေ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼၢင်းယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵႂႃႇယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ ႁိမ်းႁူင်းႁဵၼ်းမၢၼ်ႈမႂ်ႇ ဝဵင်းမူႇၸေႊ တိၼ်ၾၢႆႇသၢႆႉပုတ်းၶၢတ်ႇ ထိုင်တီႈမၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်း။ မိူၼ်ၼႆ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 22 ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းသီႇပေႃႉ ၵႂႃႇယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ ၼႂ်းၵႄႈဝၢၼ်ႈၵုင်းၸူင်လႄႈ တူင်ႈၸၢင်ႉၼၼ်ႉ ၵေႃႈ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ ထိုင်တီႈမၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်း လႆႈႁၢမ်သူင်ႇႁူင်းယႃဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းႁူဝ်ပီ 2024 ၼႆႉၵူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် ဢမ်ႇယွမ်း 15 ၵေႃႉယဝ်ႉ။ ဝၢႆးပၢင်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 မႃးၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း၊ ဝဵင်းမူႇၸေႊ၊ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီလႄႈ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵႆႉလႆႈငိၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ၵႂႃႇယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် ၶႂ်ႈဝႃႈမီးၵူႈလိူၼ် ၼႆယဝ်ႉ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-05-29T15:33:06

https://shannews.org/archives/53389

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လူင်းၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆၵူၼ်းၼုမ်ႇ တီႈမိူင်းသၢတ်ႇ တႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း

သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆၵူၼ်းမိူင်း တႃႇၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၸဵမ်မိူဝ်ႈလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ် ပီ 2024 ၼႆႉမႃးသေ ၸဵမ်ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်း/ ၼွၵ်ႈမိူင်း ဢွၼ်ၵၼ် သၢၼ်ၶတ်းသေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ ဢမ်ႇထွမ်ႇၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းသေ တဵၵ်းႁွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း တီႈၸႄႈဝဵင်းမိူင်းသၢတ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁွင်ႉႁူၺ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းသေတႃႉ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ၽွမ်ႉၸွမ်း ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇၵႂႃႇၵေႃႈ သမ်ႉၵူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁဵတ်းႁၢႆႉ ၸႃႉတေႃႇလႄႈ ၵႃႈတေလႆႈႁႃၸၢင်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇတႅၼ်းၵူၺ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းဝူင်ႈၼႆႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း ႁွင်ႉၵၢင်ႉၵႄႇၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းသၢတ်ႇ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ဢွၵ်ႇ ႁူပ်ႉထူပ်းႁူၺ်းသူၼ်း ၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆၵူၼ်းၼုမ်ႇ တႃႇၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႆယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ ၵူၼ်းဢၼ်ပႃးၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈၸူၵ်းဝႂ် ၺႃးၽႂ်ၵေႃႈ တၵ်းတေလႆႈၵႂႃႇ။ ၼိုင်ႈဝၢၼ်ႈလႂ် 2 ၵေႃႉ ႁႂ်ႈလႆႈသူင်ႇၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၸွမ်းၼင်ႇၶဝ် မၵ်းၶၢၼ်း ႁွင်ႉမႃး။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းသၢတ်ႇတႄႉ ဢွၵ်ႇသဵင်လဵဝ်ၵၼ်ဝႃႈ တိုၼ်းတေဢမ်ႇယွမ်းႁႂ်ႈ လုၵ်ႈလၢၼ်ၵႂႃႇ ပေႃးၶဝ်ႁိပ်ႇ တဵၵ်းတဵင်ၸႂ်ႉမႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်းတႄႉၵေႃႈ တေႁႃၸၢင်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇတႅၼ်းၵူၺ်း ယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမိူင်းသၢတ်ႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈယဝ်ႉၶႃႈ ၶဝ်ႁွင်ႉၶိုၼ်ႈပၢင်ၵုမ် ဢုပ်ႇ လွင်ႈတႃႇၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆဢေႃႈ။ ၽႂ်ပႃးၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆၵေႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈၸူၵ်းမႄး ထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈၼႆဢေႃႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈ ဢွၵ်ႇသဵင်လဵဝ်ၵၼ်ဝႃႈ တိုၼ်းဝႃႈ တေဢမ်ႇယွမ်းၵႂႃႇ။ တေၶၢမ်ႇၸူႉငိုၼ်း ၵၼ်သေ ၸၢင်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇတႅၼ်းပၼ်ၼႆၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈ ၼႆ။ ၼိုင်ႈပီလႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် တေႁွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း 3 ပွၵ်ႈ ၊ လႆႈဝႃႈ 4 လိူၼ်လႂ်ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ တိုၼ်းတေလႆႈၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း။ ၶၢဝ်းၼႆႉသမ်ႉ မႅၼ်ႈၽွင်းၶၢဝ်းၽုၵ်ႇႁႆႈၽုၵ်ႇသူၼ်လႄႈ ၽႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၽၢတ်ႇႁိူၼ်းယေး။ တႃႇတေၸၢင်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇတႅၼ်းၼႆႉ ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် တူၵ်းငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 60 သႅၼ်ပျႃး။ ပေႃးၸၢင်ႈ 2 ၵေႃႉ တေတူၵ်း 120 သႅၼ်ပျႃး ။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ၵၢၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်းသုၵ်ႉလႄႈ ႁႃငိုၼ်းၵေႃႈယၢပ်ႇသမ်ႉ တေလႆႈၸၢင်ႈပိူၼ်ႈၵႂႃႇ လူၺ်ႈ ဢမ်ႇလႆႈၵိၼ်သင်ယွၼ်ႉမၼ်း – ၵူၼ်းမိူင်းၶၢင်းပွင်ႉၼင်ႇၼႆ။ ပွၵ်ႉဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁွင်ႉဢုပ်ႇဢူဝ်း တီႈမိူင်းသၢတ်ႇၼႆႉ မီးမႃးလၢႆပွၵ်ႉယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – ပွၵ်ႉဝဵင်းၼိူဝ်၊ ပွၵ်ႉဝဵင်းၵွင်း၊ ဝၢၼ်ႈၵုင်းၵလႃး (ၸၢဝ်းဢႃးၶႃႇယူႇဝႆႉ)၊ ဝၢၼ်ႈဢွင်ႇၶျၢမ်းသႃႇ (ၸၢဝ်းလႃးႁူႇလႄႈ ၸၢဝ်းမၢၼ်ႈလေႃးၵၼ် ယူႇဝႆႉ) ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆဝႆႉၼႆႉ မီး 10 ပၢႆ ။ လွင်ႈၵဵပ်းသိုၵ်းၸိူင်ႉၼႆ လႆႈဝႃႈမိူင်းသၢတ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႈၵမ်းႁႅၵ်ႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ “ပေႃးဝၢၼ်ႈပိူၼ်ႈတႄႉ လႆႈၸၢင်ႈပိူၼ်ႈ သႅၼ်ႁွမ်း 60 သႅၼ်ပျႃး ။ ပေႃး 2 ၵေႃႉၵေႃႈ 120 သႅၼ်ပျႃးၼႆဢေႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တီႈဝၢၼ်ႈႁဝ်းတႄႉ တေလႆႈၵဵပ်းၵၼ် ႁိူၼ်းၵႃႈႁိုဝ်ပႆႇႁူႉ။ ၼႂ်းဢိူင်ႇဢၼ်ႁဝ်းယူႇၼႆႉ တႄႉ လင်ႁိူၼ်းၼမ်ယူႇလႄႈ တေၶႅၼ်းယူႇႁိုဝ် ဢမ်ႇပႆႇႁူႉ။ၵူၼ်းဢၼ် တေၵိၼ်ၸၢင်ႈၵႂႃႇမၼ်းၵေႃႈ လႅပ်ႈတေပဵၼ်ၸၢဝ်းဢႃးၶႃႇ လႃးႁူႇၶဝ်ၸိူင်ႉ ၼႆၵူၺ်း။ တႆးတႄႉ ဢမ်ႇမီးၽႂ်ၶႂ်ႈၵႂႃႇ ပေႃးပဵၼ်ၸၢဝ်း မၢၼ်ႈတႄႉ ဢမ်ႇႁူႉယဝ်ႉ”- ၵူၼ်းမိူင်းသၢတ်ႇ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄ ၼင်ႇၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 11/4/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 3 မူင်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူႇတီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ႁူမ်ႈတင်း လဝၵလႄႈ ၽူႈ ၵွၼ်းၸႄႈဝဵင်းၶဝ် ၸီႉသင်ႇၵၢင်ႉၵႄႇ တီႈပွၵ်ႉဝဵင်းၼိူဝ် ဝဵင်းမိူင်းသၢတ်ႇ ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းဢွၵ်ႇ ႁႂ်ႈၸတ်းပၢင်ႁူပ်ႉထူပ်း ၵၼ်တင်း ၵူၼ်းမိူင်းဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၵႄႇပၢၵ်ႇႁိူၼ်း ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းလႄႈ ၺႃးတီႉ ၵႂႃႇၵူတ်ႇထတ်းၸႅတ်ႈထၢမ်ယဝ်ႉ ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ ပွၵ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ပၼ်ၶေႃႈဢၢင်ႈဝႃႈ ဢၼ်ႁွင်ႉပၢင်ၵုမ်ၼႆႉ တႃႇပၼ်တၢင်းႁူႉ လွင်ႈၵႅတ်ႇၶႄၽေး သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁႄႉၵင်ႈၾႆးမႆႈပႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ငဝ်းလၢႆး ပတ်းပိုၼ်ႉမိူင်းတႆးသမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းၵဵပ်းသဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ တႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းလႄႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ႁွင်ႉပၢင်ၵုမ်သင်ၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းထၢင်ႇပဵၼ်လွင်ႈၵဵပ်းသိုၵ်းၵူၺ်း။ ပွၵ်ႈၼႆႉတႄႉ ၶဝ် တိုၼ်းတင်ႈႁူဝ်ၶေႃႈပၢင်ၵုမ်ဝႃႈ တႃႇၵဵပ်းၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉပိူင် ၵဵပ်းသိုၵ်းၼႆႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၸၢဝ်းမၢၼ်ႈၶဝ် တိူဝ်းပၢႆႈၶဝ်ႈၼႂ်း လၢႆးၵၢၼ်လုၵ်ႉ ၽိုၼ်ႉ ၸိူင်ႉၼင်ႇ NUG လႄႈ PDF တင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ ၾၢႆႇၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်း ဢမ်ႇၸႂ်ႈမၢၼ်ႈ ၼႆၵေႃႈ ဝူင်ၶဝ်ႈ ၼႂ်းတပ်ႉလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်းၽႂ်မၼ်း ၼမ်လိူဝ်ၵဝ်ႇ။ မၢင်ၸိူဝ်း ယွၼ်ႉလူဝ်ႇ ႁဵတ်းၵၢၼ်လဵင်ႉလူတူၺ်းထိုင်ၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၽၢတ်ႇႁိူၼ်းယေး ၵႃႈလႆႈၸၢင်ႈၵူၼ်း ၵႂႃႇတႅၼ်း သဵင်ႈငိုၼ်းၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းသႅၼ်ၵေႃႈမီး။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ']

2024-05-29T13:28:23

https://shannews.org/archives/53384

ၶုၵ်းၶူၼ်ႉဝူၼ်ႉၶိုၼ်း ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ တႆးၶိူဝ်းသိူဝ်

လွင်ႈၶွင်ႉၶမ်ၸႂ်မီးမႃးၶၢဝ်းႁိုင်လႄႈ လွင်ႈဝႃႈတႆးၶိူဝ်းသိူဝ် သိူဝ်သွင်တူဝ်ယူႇၸွမ်းၵၼ်ဢမ်ႇလႆႈ (ဢမ်ႇ ၼၼ်) သိူဝ်သွင်တူဝ်ယူႇထမ်ႈလဵဝ်ၵၼ် ဢမ်ႇလႆႈၼႆၼၼ်ႉ တႆးၼင်ႇၵၼ် ဢမ်ႇၽွမ်ႉၵၼ်လႆႈမႃးသေပွၵ်ႈ ထၢင်ႇဝႃႈ ၸိူင်ႉၼႆ။ မီးဝၼ်းၼိုင်ႈ တိုဝ်ႉတၢင်းလီၶႃႈႁဝ်းလႆႈႁူပ်ႉ ၸဝ်ႈၼၢင်းသႅင်သီႇ ၸေႈၾၢင် ဢၼ်ပဵၼ်လုၵ်ႈယိင်း ၸဝ်ႈၾႃႉဝဵင်းၸေႈ ၾၢင် (ၶိူဝ်းႁိူၼ်းတေႃႇ) မႄႈပဵၼ်လုၵ်ႈၸဝ်ႈၾႃႉမိူင်းတီး (ၶိူဝ်းႁိူၼ်းလၢဝ်) ပဵၼ်ၸဝ်ႈၼၢင်း ၸုမ်ႈမႁႃႇတေႇဝီႇ ၸေႈ ၾၢင်။ ယၢမ်းလဵဝ် ၸဝ်ႈၼၢင်းသႅင်သီႇၼႆႉ ပဵၼ်မေးၼၢင်းပေႃႈထဝ်ႈ ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇ မျႃႉ ဢၼ်ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆးၸဝ်ႈၶုၼ်ႇ ၸိင်ႇ ၼွင်ဢူၼ် ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ (ယၢမ်းလဵဝ် ယူႇၸွမ်း လုၵ်ႈလၢၼ် တီႈ ၵဵင်းမႆႇ) ၸဝ်ႈၼၢင်းသႅင်သီႇၼႆႉ ၼႂ်းမိူင်းၸိုင်ႈထႆး ဢွၼ်ၵၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ မႄႈဢႃသူၺ်ႇႁၢၼ် မၼ်းၼၢင်း လၢတ်ႈၼႄဝႃႈ – ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၵွမ်ႈဝႃႈ မီးပွတ်းႁွင်ႇ – ပွတ်းၸၢၼ်းၵူၺ်း မီးၼမ်ၼႃႇ ၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ၊ မိူင်းမၢၼ်ႈ၊ မိူင်းထႆး၊ မိူင်းလၢဝ်း၊ မိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်း၊ မိူင်းၵြႃး ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တႆးမိူင်းၶႄႇသမ်ႉ ၶႄႇၶွမ်ႊမိဝ်ႊၼိတ်ႉၶဝ် ဢူမ်ဢိုၼ်၊ တႆးၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ထုၵ်ႇမၢၼ်ႈဢူမ်ဢိုၼ် ၼင်ႇႁိုဝ် သၢႆ​ႁေႇၸိူဝ်ႉငိူၼ်ႈၶိူဝ်းတႆး တေဢမ်ႇ ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉ ၸႂ်ႉလွၵ်းလၢႆးပွင်ၵူတ်ႉၵူႈၸိူဝ်းၸိူဝ်း မႃးပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ယဝ်ႉ။ ၶေႃႈၵႂၢမ်းဢၼ်ဝႃႈ – တႆးၶိူဝ်းသိူဝ် ယူႇထမ်ႈလဵဝ်ၵၼ်ဢမ်ႇလႆႈ၊ သိူဝ်သွင်တူဝ် ယူႇထမ်ႈလဵဝ်ၵၼ် ဢမ်ႇလႆႈ၊ သိူဝ်သွင်တူဝ် ယူႇၸွမ်းၵၼ်ဢမ်ႇလႆႈ ၼႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မၼ်းပဵၼ်ၵႂၢမ်းယႃႉႁႂ်ႈတႅၵ်ႇၵၼ်ၵူၺ်း။ တႆးၼိူဝ်ၶူင်း မီးသိပ်းၸဝ်းၾႃႉ တႆးတႂ်ႈၶူင်း မီးသိပ်းၸဝ်ႈၾႃႉ (ဢၼ်ဢဝ်သၢႆၼမ်ႉၶူင်းၶႅၼ်ႈ) ပၢၼ်ၸဝ်ႈသိူဝ်ၶၢၼ် ၾႃႉ ႁေႃၶမ်းလူင် မိူင်းမၢဝ်းၼၼ်ႉ ယႂ်ႇသေပိူၼ်ႈ မိူင်းလႂ်မိူင်းၼၼ်ႉ မီးၶိူဝ်းႁိူၼ်း (ၼမ်ႉသၵုၼ်း) ၽႂ်မၼ်းဝႆႉ မိူၼ်ၼင်– မိူင်းမၢဝ်းလူင် (ႁေႃၶမ်းလူင် မိူင်းမၢဝ်း) ၶိူဝ်းႁိူၼ်းသိူဝ် မိူင်းၸေႈၾၢင် ၶိူဝ်းႁိူၼ်းတေႃႇ မိူင်းၶွၼ် ၶိူဝ်းႁိူၼ်းၾၢင် မိူင်းတီး ၶိူဝ်းႁိူၼ်းလၢဝ် မိူင်းလႃႈ/ မိူင်းၼႃႈ ၶိူဝ်းႁိူၼ်းၽႃ မိူင်းၶိူဝ်း ၶိူဝ်းႁိူၼ်းသႅင် မိူင်းမၢဝ်း ၶိူဝ်းႁိူၼ်းၶမ်း မိူင်းသႃ/ မိူင်းၶႃ ၶိူဝ်းႁိူၼ်းလၢႆႇ မိူင်းဝၼ်း – ၶိူဝ်းႁိူၼ်းတေႃႇ (မိူၼ် ​ၸေႈၾၢင်) မိူင်းၸၼ်းတႃ/ မိူင်းၸၼ်းၶႄႇ ၶိူဝ်းႁိူၼ်းသိူဝ် ၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ဢိင်ၼိူဝ် မိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉသေ မီးၶိူဝ်းႁိူၼ်းၽႂ်မၼ်းသေတႃႉ ဢမ်ႇလႆႈၸႅၵ်ႇၽႄ တႅၵ်ႇယႅၵ်ႈၵၼ် မိူင်းမၢဝ်း လူင် ပၢၼ်ၸဝ်ႈသိူဝ်ၶၢၼ်ၾႃႉ ဢဵၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇၸိုဝ်ႈလိုဝ်းလင် ပဵၼ်မိူင်းႁေႃၶမ်းလူင် ၶိူဝ်းႁိူၼ်းသိူဝ်မႃးလႄႈ ဢိင်ၼိူဝ် ၶိူဝ်းႁိူၼ်းသိူဝ်ၼႆႉသေ ၸၢင်ႈသိုပ်ႇၵႂၢမ်းပဵၼ်မႃးလႆႈ တႆးၶိူဝ်းသိူဝ် ၼႆႁိုဝ်ဢမ်ႇႁူႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၶႃႈႁဝ်းလႆႈသိုပ်ႇလဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်း ပပ်ႉပိုၼ်းၸၼ်ႉသီႇ ဢၼ်မႄႈၶူးၶိူဝ်းသႅၼ်တႅမ်ႈ (ၵေႃ တႅမ်ႈပပ်ႉႁဵၼ်းငဝ်ႈငုၼ်း ၾိင်ႈငႄႈလိၵ်ႈလၢႆးတႆး ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇတႆး လိူၼ် January 2005) ၼႂ်းၼႃႈလိၵ်ႈ 32 ၼၼ်ႉ တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ – ပီ 1314 ၶုၼ်ယီႈၶၢင်ၶမ်း ပူၵ်းတင်ႈႁေႃမႂ်ႇ တီႈၸေႈလၢၼ်ႉယဝ်ႉ ၶိုၼ်းၸိုဝ်ႈပဵၼ် သိူဝ်ၶၢၼ်ၾႃႉ မႅၼ်ႈမိူဝ်ႈဢႃယုလႆႈ 24 ၶူပ်ႇ ပိူင်ႇငမ်းပဵၼ် (ၸဝ်ႈမွမ်ႇမၢဝ်းလူင်) လႆႈၸၼ်ႉ (သိူဝ်) ဢၼ်မီး ဢႃႇၼႃႇ ဢုပ်ႉပိူင်ႇၽႅၼ်ၸတ်းၵၢၼ်မိူင်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၵူႈပိူင်ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ ၶုၼ်သၢမ်လူင်သမ်ႉ ၶိုၼ်ႈၸိုဝ်ႈ သၢမ်လူင်ၾႃႉသေ ပဵၼ်ၽူႈၵွၼ်း ၵၢၼ်ၵႅတ်ႇၶႄမိူင်း လႆႈ ၸၼ်ႉ (ႁုင်ႉလူင်) မိူင်းမၢဝ်းလူင်ယဝ်ႉ။ တႃႇတွင်း = လွင်ႈႁေႃၶမ်းလူင်မိူင်းမၢဝ်း ၸဝ်ႈသိူဝ်ၶၢၼ်ၾႃႉလႄႈ သိူဝ် ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၵၼ်မႃးၸိူင်ႉႁိူဝ်ၼၼ်ႉ လဵပ်ႈႁဵၼ်းတေႃႇၼႂ်းပပ်ႉလိၵ်ႈပိုၼ်း ၸၼ်ႉသီႇၼၼ်ႉလႆႈၶႃႈယဝ်ႉ။ ဢိင်ၼိူဝ် ၸဝ်ႈၼၢင်းသႅင်သီႇ ၸေႈၾၢင် (မႄႈဢႃသူၺ်ႇႁၢၼ် )မွၵ်ႇၶႆႈၼႄမႃးလႄႈ တႆးၼႆႉဢမ်ႇၸႂ်ႈ လုၵ်ႈသိူဝ် ပေႃႈသိူဝ်သၢႆၼိူဝ်ႉလိူတ်ႈသိူဝ် ပဵၼ်ၶိူဝ်းႁိူၼ်းသိူဝ် (ပဵၼ်ၼမ်ႉသၵုၼ်း) တႄႇပၢၼ် ႁေႃၶမ်းလူင် မိူင်းမၢဝ်း ၸဝ်ႈသိူဝ်ၶၢၼ်ႇၾႃႉ ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ၶုၼ်ႁေႃၶမ်း လႆႈၸၼ်ႉသိူဝ် (သိူဝ်မီးလွင်ႈၵႅၼ်ႇၶႅင်ႁႅင်းယႂ်ႇ မဵဝ်း မီးသတ်ႉၸႃႇ) ဢၢင်ႈဢိင် – ပပ်ႉပိုၼ်းမႄႈၶူးၶိူဝ်းသႅၼ်။ ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ် ပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင်မႃးလႄႈ ၶိူဝ်းႁိူၼ်းသိူဝ်ၼၼ်ႉ လဵပ်ႈပဵၼ်မႃး တႆးၶိူဝ်းသိူဝ်ၼႆယူ ပဵၼ် ႁိုဝ် မႃးၵေႃႈလီ ၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းၼိူဝ်ၶူင်း၊ တႂ်ႈၶူင်ႊ၊ ပွတ်းႁွင်ႇ၊ ပွတ်းၸၢၼ်း ၵူႈတီႈၵူႈတၢင်း မိူၼ်သိူဝ် မီးလွင်ႈၶဵင် လႅင်းႁႅင်းယႂ်ႇႁတ်းႁၢၼ် မီးသတ်ႉၸႃႇ ဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ် တႆးၶိူဝ်းႁိူၼ်းသိူဝ်ယူႇ ၾိင်းထုင်းၵႂၢမ်း ဢၼ်ယၢမ်ႈ ၸပ်းသူပ်းႁဝ်း (တႆးၶိူဝ်းသိူဝ် သိူဝ်သွင်တူဝ် ယူႇထမ်ႈလဵဝ်ၵၼ်ဢမ်ႇလႆႈ) ၼႆၼၼ်ႉ ဢမ်ႇလီသိုပ်ႇၸႂ်ႉတိုဝ်းယဝ်ႉ ပီႈၼွင်ႉႁဝ်းၶႃႈတၢင်းလၢႆ။ ၼၢင်းႁၢၼ်ၼူၼ်း (ၶွပ်ႈၸႂ်ထိုင် မႄႈဢႃသူၺ်ႇႁၢၼ်လႄႈ မႄႈၶူးၶိူဝ်းသႅၼ်) ယႂ်ႇၼမ်

['ပွင်ႈၵႂၢမ်း']

2024-05-29T11:25:37

https://shannews.org/archives/53375

သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်ၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃး ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ

ပၢင်တိုၵ်း ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ႁဵတ်းႁႂ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းလူင် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် (ပျီႇထွင်ႇၸူႉ) ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတႃႇ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႆႈၶၢတ်ႇၵႂႃႇ ၶူဝ်ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈလၢႆလင်ၵေႃႈ ပုတ်းၶၢတ်ႇ ယွၼ်ႉၺႃးမၢၵ်ႇ လူင်ပွႆႇသႂ်ႇ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်ပႆႇလႆႈမႄးၵေႃႇၵၢႆႇၵေႃႈ တိုၵ်ႉမီးတင်းၼမ် သဵၼ်ႈတၢင်းၶၢတ်ႇၼႆသေတႃႉ မၢင်တီႈ ၵေႃႈ တိုၵ်ႉၵႂႃႇလႆႈ ၵပ်းသိုပ်ႇတေႃႉသူင်ႇၶူဝ်းၸူးၵၼ်လႆႈ ပဵၼ်ပွတ်းပဵၼ်တွၼ်ႈယူႇ။ Photo by – ၸဝ်ႈၵႃး/ ရူတ်ႉၵႃး တိတ်းၶမ် ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်း ပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈတွၼ်ႈၼိုင်ႈလႄႈ တွၼ်ႈၼိုင်ႈသေ တႃႇၵႂႃႇၸူးထိုင်လႆႈတီႈတႃႈယိူင်းမၢႆၼၼ်ႉတႄႉ လႆႈၵႂႃႇတၢင်းထိူၼ်ႇတၢင်းလတ်းဢဝ် – ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ဢၼ်တႆႇၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းပျီႇထွင်ႇၸူႉသေ တိုၵ်ႉၵႂႃႇၸူးၵၼ်လႆႈပဵၼ်တွၼ်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉတႄႉ မိူၼ်ၼင်ႇ 1 – သဵၼ်ႈတၢင်းလူင် ၼႂ်းၵႄႈဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ – ၼမ်ႉဢုၼ်ႇ – မိူင်းလီ – လႃႈသဵဝ်ႈ။ 2 – ၵူတ်ႉၶၢႆ – လွႆသၢမ် သိပ်း – လုၵ်ႉတီႈသဵၼ်ႈတၢင်းပျီႇထွင်ႇၸူႉသေ ၽႄဢွၵ်ႇၾၢႆႇၶႂႃ ၵႂႃႇတၢင်းၵႃလႅင် – တႃႈၼမ်ႉသၢႆးၶၢဝ် (ပၼ်ၵႃႈၶၢမ်ႈတိုဝ်ႉ 20,000 ပျႃး) – မိူင်းယဵၼ် – တၢင်းၽႄ – ၵႂႃႇၾၢႆႇၶႂႃထႅင်ႈ တေထိုင်ဝဵင်းၼမ်ႉတူႈ။ Photo by – ၸဝ်ႈၵႃး/ ရူတ်ႉၵႃး တိတ်းၶမ် ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်း ပွတ်းႁွင်ႇ 3 – ဝဵင်းၼမ်ႉတူႈ – လႃႈသဵဝ်ႈ – သီႇပေႃႉ – ဝဵင်းလိူဝ်ႇ။ 4 – သႅၼ်ဝီ – ၼမ်ႉၸလၢပ်ႈ – ၼမ်ႉၶၢႆ – ၵျႃႇယၢင် – လႃႈသဵဝ်ႈ။ 5 – ၵူတ်ႉၶၢႆ – ၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ – ၼမ်ႉၶမ်း – မူႇၸေႊ။ 6 – ၼမ်ႉၶမ်း – မၢၼ်ႈဝဵင်းလူင်။ 7 – ၵူတ်ႉၶၢႆ – တႃႈမိူင်းငႅၼ်း – မိူင်းၸီး။ 8 – တႃႈမိူင်းငႅၼ်း – တၢၵ်ႇၼၢႆး – တီးမႃႉ – ၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ ။ 9- ၼမ်ႉၶမ်း – မိူင်းဝီး – ၼမ်ႉတူႈ။ 10 – လႃႈသဵဝ်ႈ – တူၼ်ႈတီး။ 11 – လႃႈသဵဝ်ႈ – ပၢင်သၢင်း။ 12- လႃႈသဵဝ်ႈ – လၢဝ်ႇၵၢႆး ၵႂႃႇတၢင်း မိူင်းယေႃ – ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢိင်ၼိူဝ် ငဝ်းလၢႆးပၢင်တိုၵ်းၼႆႉသေ ဝၼ်းတီႈ 23/05/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သင်ႇပိၵ်ႉသဵၼ်ႈ တၢင်း ၼမ်ႉတူႈ – မိူင်းယဵၼ် – မိူင်းပႃး – သႅၼ်ဝီသေ လၢတ်ႈဝႃႈ တေပိၵ်ႉၵိုတ်းဝႆႉ 5 ဝၼ်းဝႃႈၼႆလႄႈ ရူတ်ႉ ၵႃးလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၶၢင်ႉၶမ်ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၼၼ်ႉ ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇလမ်း၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ သိုပ်ႇပႂ်ႉတူၺ်း ငဝ်းလၢႆး ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ၶိုၼ်းဝၢႆႇႁူဝ် ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁင်းၽႂ်မၼ်းယဝ်ႉၼႆ ၵူၼ်းႁေႃႈရူတ်ႉႁေႃႈၵႃး ထုင်ႉၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-05-29T11:11:00

https://shannews.org/archives/53370

ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ပီၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ ႁဵင်ပၢႆယဝ်ႉ

BNI – Myanmar Peace Monitor ဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆပဵၼ်မူႇ မီး 150 ၵမ်းပၢႆ ၵူၼ်းတၢႆမီး 1,000 ပၢႆယဝ်ႉ BNI – Myanmar Peace Monitor ၸုမ်းပၵ်းတႃပႂ်ႉတူၺ်း ငဝ်းလၢႆးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ် ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 27 လိူၼ်မေႊၼႆႉဝႃႈ – တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 21 လိူၼ်မေႊ ပီ 2022 တေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 15 လိူၼ်မေႊ 2024 ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ပီၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶႃႈႁႅမ်တၢႆ ပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၵွင် မီး 1,446 ၵေႃႉယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ႁူဝ်ၼပ်ႉဢၼ်ၼႆႉ BNI ၵဵပ်းဝႆႉ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်း ၼိုင်ႈမူႇ ဢၼ်မီး 5 ၵေႃႉ ၶိုၼ်ႈၼိူဝ် လွၼ်ႉလွၼ်ႉ မီး 154 ၵမ်း။ ဢၼ်ၶႃႈႁႅမ်တၢႆ တီႈၼိုင်ႈၵေႃႉ သွင်ၵေႃႉထိုင် 4 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ဢမ်ႇသွၼ်ႇပႃး။ ဢၼ်ၶႃႈႁႅမ်ပဵၼ်မူႇပဵၼ် ၾုင်ၼႆႉ ၼႂ်းတိူင်းၸႄႈၵႅင်းၼမ်သုတ်း မီး 48 ၵမ်း၊ ၼႂ်းမိူင်းရၶႅင်ႇ မီး 16 ၵမ်း၊ တိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇ မီး 14 ၵမ်းလႄႈ ၼႂ်း ၸႄႈမိူင်းၶျၢင်း – ၶၢင်- တႆး- ယၢင်းလႅင် – တိူင်းပႃႇၵိူဝ် – တၼၢဝ်းသီ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼႂ်းလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ BNI ၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶႃႈႁႅမ်တၢႆပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၾုင်ၼႆႉ လိုၼ်းသုတ်း ပဵၼ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈလႅတ်ႉထူၵ်ႉတေႃး ဝဵင်းမျိၼ်းမူႇ တိူင်းၸႄႈၵႅင်း တၢႆ 32 ၵေႃႉ။ ၸုပ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ႁၢႆႉႁႅင်းသုတ်း ဢၼ်ပိူင်ပဵၼ်ၼႂ်းပီ 2024။ လွင်ႈၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ ထဵင်ဝႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆပဵၼ်မူႇပဵၼ်ၵွင်ၼႆသေ – တၢင်ႇၸိူဝ်ႉတၢင်ႇလွင်ႈတႄႉ ဢမ်ႇလၢတ်ႈပႃး။ ၵူၼ်းပၵ်းတႃၵၢၼ်မိူင်းၶဝ်တႄႉ ထတ်းသၢင်ဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသုမ်းသိုၵ်း ႁၢႆႉႁႅင်းသေလႄႈ ဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်း ပဵၼ်ပဝ်ႉမၢႆ ၵၢၼ်သိုၵ်း ပိုတ်းယိုဝ်းသႂ်ႇဝၢၼ်ႈသူၼ် ႁိူၼ်းယေး၊ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆၼမ်။ လွင်ႈၼႆႉ လၢတ်ႈလႆႈဝႃႈ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ၶဝ်ႈပႃး လူင်းလၢႆးမိုဝ်းလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆ ၵျီႊၼီႊဝႃႊၶွၼ်ႊဝႅၼ်ႊသျိၼ်ႊသေ ယႃႉမၢႆမီႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းမၢႆမီႈ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵျီႊၼီႊဝႃႊ ႁၢႆႉႁႅင်းသုတ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ။ လွင်ႈၼႆႉ ထုၵ်ႇလီဢွၼ်ၵၼ်ပိူင်းၼႄလုမ်ႈၾႃႉ ႁႂ်ႈလႆႈႁပ်ႉႁူႉၸွမ်းသေ ၸၢင်ႈဢဝ်လိူင်ႈပၼ်တူတ်ႈတၢမ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႆးဝႆး – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-05-29T09:00:00

https://shannews.org/archives/53361

ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၵဝ်ႇ ထၵ်းသိၼ် သျိၼ်ႊၼဝတ်းဝႃႈ လႆႈဢုပ်ႇၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈတႄႉ

ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၵဝ်ႇ ထၵ်းသိၼ် သျိၼ်ႊၼဝတ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယွမ်းႁပ်ႉဝႃႈ လႆႈႁူပ်ႉၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈတႄႉယူႇ တွၼ်ႈတႃႇ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈမိူင်းထႆး ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 25/05/2024 ၼႆႉ ယူႇတီႈ ၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇထႆး The Nation ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃး ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၵဝ်ႇ ထၵ်းသိၼ် သျိၼ်ႊၼဝတ်း လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းတင်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈတႄႉ ဢုပ်ႇၵုမ်လွင်ႈမႆႈၸႂ်၊ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းထႆးလႄႈ လွင်ႈတႃႇႁႂ်ႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢုပ်ႇၵုမ်ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ ႁႂ်ႈသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် တၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ – ၵူၺ်းၵႃႈ ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း မၢင်ၸုမ်း ပႆႇပၼ်ၶေႃႈတွပ်ႇၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။ မီးၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၵဝ်ႇမိူင်းထႆး ထၵ်းသိၼ် ႁူပ်ႉၵၼ်တင်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸဵမ်မိူဝ်ႈလိူၼ်မၢတ်ႉၶျ်လႄႈ ဢေႊပရိူဝ်ႊ – ႁူပ်ႉတင်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇတႆး RCSS ယၢင်းၽိူၵ်ႇ KNU ယၢင်းလႅင် KNPP လႄႈ ၸုမ်းၶၢင်ငမ်းယဵၼ် KNO ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယင်းႁူပ်ႉဢုပ်ႇပႃး ၸုမ်း NUG ဢၼ်သၢၼ်ၶတ်းၸဝ်ႈဢႃႇ ၼႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉပႃး ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၶၢဝ်ႇထႆးၼၼ်ႉပႃးဝႆႉဝႃႈ ထၵ်းသိၼ်ဢုပ်ႇပႃးလွင်ႈဝႃႈ -သင်ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇတူၵ်းလူင်း တႃႇႁဵတ်း လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸိုင် မိူင်းထႆးတေတူၺ်းလူၸွႆႈထႅမ်ပႃး ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်းၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးၼႂ်း မိူင်းထႆးၼႆႉ ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတူၵ်ႇတၵ်ႉမိူင်းထႆးဝႃႈ – ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီပၼ်ႁႅင်းၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်တိုၵ်ႉသၢၼ်ၶတ်းၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ – ဝႃႈၼႆဝႆႉ။

['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-05-29T08:00:00

https://shannews.org/archives/53354

လုမ်းၽွင်းတၢင်မၢၼ်ႈ တီႈမိူင်းၵွၵ်ႇ ဢမ်ႇသိုပ်ႇႁဵတ်း ဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်းပၼ် ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးတီႈဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ

လုမ်းၽွင်းတၢင်မၢၼ်ႈ ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉ တီႈဝဵင်းမိူင်းၵွၵ်ႇ(ၵုင်းထဵပ်ႈ) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ဝႃႈ တေဢမ်ႇသိုပ်ႇႁဵတ်းပၼ် ဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း (Passport) ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းမီးဝႆႉ တီႈဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 24/05/2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ လုမ်းၽွင်းတၢင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈမိူင်းၵွၵ်ႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ – တႄႇ ဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 27 လိူၼ်မေႊၼႆ့ၵႂႃႇ တေဢမ်ႇသိုပ်ႇႁဵတ်းပၼ် ဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း (passport) ပၼ်ၵူၼ်း ႁဵတ်းၵၢၼ်(ႁႅင်းၵၢၼ်) လႄႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်း တီႈၼႂ်းမိူင်းထႆး ပွတ်းႁွင်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းႁၢႆးလႄႈ ၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ယူႇသဝ်းဝႆႉ ၼႂ်းၵဵင်းမႂ်ႇၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈ ၶႂ်ႈတေႃႇဢႃယု ဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း (passport) ၼႆၸိုင် တေလႆႈၵႂႃႇႁဵတ်းတီႈလုမ်းၽွင်းတၢင်မၢၼ်ႈ ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉတီႈၵဵင်းမႂ်ႇၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းၸိူဝ်းယိပ်းဝႆႉ ဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း Passport သႅၼ်း PV လႄႈ PE ၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈ တေၵႂႃႇတေႃႇ ဢႃယုပပ်ႉဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်းၸိုင် တေလႆႈမီးပႃး လိၵ်ႈၵမ်ႉထႅမ် တီႈႁူင်းပလိၵ်ႈ၊ ႁဵင်းလိၵ်ႈတီႈ ယူႇသဝ်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၊ လိၵ်ႈၵမ်ႉထႅမ်ပေႃႈမႄႈလႄႈ လိၵ်ႈၵမ်ႉထႅမ် ၽူႈမီးၸၼ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈၼႆ – သိုၵ်ႈမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ႇၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊ ပီ 2023 ၼၼ်ႉ ၼင်ႇၼႆ။ ဝႂ်ၶၢမ်ႈ မိူင်း Passport (PV) ၼႆႉ ပဵၼ်တႃႇဢႅဝ်ႇလႄႇသေ PE သမ်ႉပဵၼ်တႃႇ ၶိုၼ်ႈ ႁဵၼ်း။ တွၼ်ႈတႃႇ တေၵႂႃႇႁဵတ်း ဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း Passport ဢၼ်မႂ်ႇ တီႈလုမ်းၽွင်းတၢင်မၢၼ်ႈ တီႈၵဵင်းမႂ်ႇၼႆႉသမ်ႉ ယွၼ်ႉဝႃႈ တေလႆႈၶဝ်ႈထႅဝ် ပႂ်ႉဢဝ်ဝႂ်ၶိဝ်း (တူဝ်ႇၵိၼ်ႇ) ႁိုင်၊ တေလႆႈပႃးၵႂႃႇလိၵ်ႈၵမ်ႉထႅမ်ၼမ်လႄႈ လုၵ်ႈႁဵၼ်းၸၼ်ႉၸွမ် ၼႂ်း ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းႁၢႆး၊ ၵဵင်းမႂ်ႇ ၵမ်ႈၼမ် ၸင်ႇဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇ ႁဵတ်းတီႈလုမ်းၽွင်းတၢင်မၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးတီႈၵုင်းထဵပ်ႈၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ လုမ်းၽွင်းတၢင်မၢၼ်ႈ ဢၼ်ပိုတ်ႇဝႆႉ တီႈဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇတႄႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ – ယွၼ်ႉၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈ ဢၼ် ႁဵတ်းပၼ်ဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်း Passport ၼၼ်ႉ မီးပၼ်ႁႃလႄႈ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 23 ၼႆႉ လႆႈၵိုတ်းယင်ႉ ၵၢၼ်ဝႆႉ ၵမ်းၼိုင်ႈသေ ပေႃးထိုင်မႃး ဝၼ်းတီႈ 27 ၸိုင် ၶိုၼ်းပၼ်ႇၵၢၼ်ငၢၼ်းၵႂႃႇ မိူၼ်ၵဝ်ႇၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – DVB

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-05-28T17:37:55

https://shannews.org/archives/53343

ၸဝ်ႈႁိူဝ်းၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ် တုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၵၢၼ်ယူႇ ၵိၼ်ၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်း

ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမႃးဢႅဝ်ႇလႄႇၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ဢေႇမၢင်ႁႅင်းၼႃႇလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵၢၼ်ႁႃ ၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၸဝ်ႈႁိူဝ်းၸၢၵ်ႈၶဝ် ဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ် ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းၶဝ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီပၢႆၼႆႉ ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းၼွၵ်ႈမိူင်း ဢမ်ႇပေႃးမႃးဢႅဝ်ႇလႄႇ ၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼမ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈႁိူဝ်းၸၢၵ်ႈၶဝ် ၵိၼ်းၸႂ်တႃႇ ၸႂ်ႉၸၢႆႇၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်းယေး ၼႆယဝ်ႉ။ ႁိူဝ်းၸၢၵ်ႈ ၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၸဝ်ႈႁိူဝ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ၵၢၼ်ၵေႃႈဢမ်ႇပဵၼ် ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းၶဝ်ႈၶႃႈ။ ပေႃးလူဝ်ႇၸႂ်ႉၸၢႆႇမႃးၼႆ လႆႈႁႃၵူႈႁႃယိမ်ပိူၼ်ႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၸဝ်ႈႁိူဝ်းၸၢၵ်ႈၶဝ် ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၵႂႃႇႁႃၵိၼ် ၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ၊ မၢင်ၸိူဝ်း ၵႂႃႇၵိၼ်ၸၢင်ႈတေႃႉမၢၵ်ႇၶိူဝ်သူမ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႃးပဵၼ်ၵၢၼ်ၵႃႈႁိုဝ်။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃပူႁႃပႃ လဵင်ႉၼႂ်းၼႃႈႁိူၼ်း။ ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ဢမ်ႇမီး ၵၢၼ်မီးငၢၼ်းသင်ယဝ်ႉ။ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵဵပ်းသိုၵ်းၼႆႉၵေႃႈ ပိူင်ၼိုင်ႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းမႃးဢႅဝ်ႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ တေႃႈလဵဝ် ၵူၼ်းမႃးဢႅဝ်ႇလႄႇ ၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈၼႆႉ ၼိုင်ႈလိူၼ်လႂ် တေႃႉတႄႉ မီးၵူၼ်းမႃးဢႅဝ်ႇလႄႇ 2-3 ၸုမ်းၵူၺ်း ၼႆႉၵေႃႈ မႃးၼႂ်းဝၼ်းသဝ် – ဝၼ်းတိတ်ႉၵူၺ်း။ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းၶၢဝ်ႉၵူၼ်းၵႄႇလႄႈ မုၼ်ၸဝ်ႈ။ ၶႅၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း ၵေႃႈ လႆႈႁၼ် ၵူၼ်းရတ်ႉသျႃးၶဝ် မႃးဢိတ်းဢွတ်းၵူၺ်း – ၵူၼ်းၼွင် ႁၢႆးယႃႈလၢတ်ႈ။ မိူဝ်ႈပွႆးသွၼ်းၼမ်ႉ (သၢင်းၵျၢၼ်ႇ) ၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ပီၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၶႅၵ်ႇတၢင်းၼွၵ်ႈမႃးဢႅဝ်ႇလႄႇ ၼမ်လႄႈ ဢမ်ႇ ၵိုၼ်း။ လိူဝ်သေ ၵူၼ်းၼႂ်းၼွင်ဢိတ်းဢွတ်း ၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး လၢႆလွင်ႈသေ မိူၼ်ၼင်ႇ တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉ ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီးလႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်းၶဝ် ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇႁႅင်း မိူၼ်ၵၼ်။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-05-28T16:14:52

https://shannews.org/archives/53336

သိုၵ်း TNLA တေႃႉသိုၵ်း SSPP ထုင်ႉမၢဝ်း သူင်ႇၸူးမူႇၸေႊ

ၼႂ်းဝူင်ႈၼႆႉ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ဢဝ်ဢဵၼ်ႁႅင်းတၢင်းၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ မၢၼ်ႈတူင်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ထႅမ်ၶဝ်ႈမႃး ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇသေ ဢဝ်ၵႃးတေႃႉ သိုၵ်း SSPP ဢၼ်ပၵ်းဝႆႉၸွမ်း သၢပ်ႇၼမ်ႉမၢဝ်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇတၢင်းမူႇ ၸေႊ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 27/05/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 9 မူင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ဢဵၼ်ႁႅင်းၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ဢဝ်ၵႃးမႃးတေႃႉဢဝ် သိုၵ်းတႆး SSPP ဢၼ်ပၵ်းသဝ်းဝႆႉ ၸွမ်းသၢပ်ႇၼမ်ႉမၢဝ်း မိူၼ်ၼင်ႇ မၢၼ်ႈႁွင်း၊ ၼွင်မႃႉ လူင်၊ ၼွင်တိူၼ်း၊ ၼွင်ၶမ်း၊ ၵုၼ်ႁႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵႂႃႇတၢင်း မၢၼ်ႈႁဵဝ်း မုင်ႈၸူးတၢင်းဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “သိုၵ်းလွႆၶဝ် ဢဝ်ဢဵၼ်ႁႅင်း ၵႂႃႇတပ်ႉပၢင်သဝ်းသိုၵ်း SSPP တီႈၼိုင်ႈယဝ်ႉတီႈၼိုင်ႈ ၸွမ်းသၢပ်ႇၼမ်ႉမၢဝ်းၼႆႉ။ ၼႂ်းၵုၼ်ႁႆးၼၼ်ႉၵေႃႈ တေလႆႈ ဝႃႈ SSPP မီးၼမ်။ ယူႇတီႈ သိုၵ်းလွႆၶဝ်သမ်ႉ ၵႂႃႇတတ်းၶႅၼ်ႈႁူဝ်ႉပႅတ်ႈ ၼႂ်းၵႄႈၼွင်ၶမ်းလႄႈ ၵုၼ်ႁႆး။ ဝၼ်းတီႈ 27 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းလွႆၶဝ် ဢဝ် ဢဵၼ်ႁႅင်းၵႂႃႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ သိုၵ်း SSPP သေ ၸႂ်ႉၶိုၼ်ႈၵႃး။ ၵူၺ်းၵႃႈ သဵင်ၵွင်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇတႅၵ်ႇသေၵမ်း။ ထိုင်ဝၢႆးဝၼ်းမွၵ်ႈ 3 မူင်းၼႆႉ ၸင်ႇတေႃႉ SSPP ဢွၵ်ႇၵႂႃႇဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 26/5/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း 11 မူင်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်း TNLA ဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈ 50 လွမ်ႉႁူဝ်ႉႁႄႉၶႅၼ်ႈ ၼႂ်းၵႄႈဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်းလႄႈ ဝၢၼ်ႈၵုၼ်ႁႆး။ ယွၼ်ႉသင်လႄႈ လွမ်ႉၼႆ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် သိုၵ်းၶဝ် ပႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်။ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ မႆႈၸႂ်ၵူဝ်ၵႂႃႇမႃးႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉယၢပ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ႁူဝ်ႉဢၼ်သိုၵ်း TNLA လွမ်ႉႁႄႉၼႂ်းၵႄႈ ဝၢၼ်ႈၼွင်ၶမ်း – ၵုၼ်ႁႆး ဝၢႆးလွမ်ႉႁူဝ်ႉယဝ်ႉ ထႅင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁၼ် သိုၵ်း SSPP ၶီႇၵႃးသိုၵ်း TNLA ၵႂႃႇ ၸိူဝ်းၶဝ် ဢမ်ႇလႆႈယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇသေၵေႃႉ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း တူၵ်းၸႂ်ဢၢမ်း ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ သိုၵ်းသွင်ၾၢႆႇ ဢုပ်ႇၵုမ်တူၵ်းလူင်းၵၼ်ဝႆႉလူင်ႈၼႃႈ ၸိူင်ႉႁိုဝ်တႄႉ ဢမ်ႇႁူႉ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “တီႈတႄႉမၼ်း သိုၵ်းလွႆၶဝ် ၸႂ်ႉ SSPP ၶၢႆႉဢွၵ်ႇမူတ်းမူတ်း ၸဵမ်မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊပူၼ်ႉမႃး ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ သမ်ႉဢမ်ႇၶၢႆႉသေ ယူႇဝႆႉ တေႃႇထိုင်လိူၼ်ၼႆႉ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႃႈ ၶဝ်ဢုပ်ႇၵၼ်ဝႆႉလူင်ႈၼႃႈယဝ်ႉ ၵွၼ်ႇတေၶၢႆႉ တေထွၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉႁိုဝ်ၼႆဢေႃႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တၢင်းၼႂ်းၶဝ်တႄႉ ႁဝ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈႁူႉၸွမ်းၼၼ်ႉၼႃႇၼေႃ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၵပ်းၸူးၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ SSPP တင်း TNLA ၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ။ ဝၢႆးၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 မႃးၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းထုင်ႉမၢဝ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၵၢင်ႉၵႄႇၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ ၶဝ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈ ယၢမ်ႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ယိုၼ်ႈထိုင် သိုၵ်း SSPP ဝႃႈ ယႃႇႁႂ်ႈထွႆၼႆသေတႃႉ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇႁၼ်တွပ်ႇသင်မႃး။ မိူဝ်ႈလဵဝ်သမ်ႉ ႁၼ်သိုၵ်း TNLA ၶဝ် ႁဵတ်းၼႄၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းပဵၼ် ဢၼ်ဝူၼ်ႉၵႂင် မႆႈၸႂ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၽႂ်မၼ်းဝႆႉ ယွၼ်ႉၵူဝ်ပဵၼ် ပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼင်ႇၵၼ် ဝႃႈၼႆ။ ၶၢဝ်းတၢင်း ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 မႃးၼႆႉ သိုၵ်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ – ၵုမ်းလႆႈဝႆႉ 7 ဝဵင်း ၼႂ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပႃးထႅင်ႈ – ၼႂ်းၼႃႈတီႈၸိူဝ်းၼႆႉ သင်မီးၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸုမ်းလႂ် ၶႂ်ႈပၵ်းလုမ်းသင်သေ ဢမ်ႇဝႃႈ တၵ်းတေလႆႈယိုၼ်ႈလိၵ်ႈ တၢင်ႇယွၼ်းၶႂၢင်ႉတီႈၵေႃႇမတီႇငဝ်ႈငုၼ်း TNLA ၵမ်းသိုဝ်ႈ။ လွင်ႈတေပၼ်ၶႂၢင်ႉ ဢမ်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉၼၼ်ႉတႄႉ ယူႇတီႈငဝ်ႈငုၼ်း တေ တႅပ်းတတ်းပၼ် ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈၵၢင်လိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊၼၼ်ႉ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၸႂ်ႉသိုၵ်းၶၢင် KIA ထွၼ်လုမ်းၵပ်းသၢၼ် ဢွၵ်ႇဝဵင်းၵူတ်ႉၶၢႆ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ သင်ႇလၢတ်ႈပၼ်ၾၢင်ႉႁႂ်ႈသိုၵ်းတႆး SSPP ထွႆဢွၵ်ႇပိုၼ်ႉတီႈၸွမ်းသၢပ်ႇၼမ်ႉ မၢဝ်းထႅင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-05-28T11:00:00

https://shannews.org/archives/53332

မိူင်းထႆးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တေပၼ်ဝီႊသႃႊ ၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ တၢင်းႁူႉတၢင်းမေႃ 10 ပီ

တႃႇႁႂ်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၼႂ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇတေၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်ၼႆသေ ၽွင်းလူင်မိူင်းထႆး ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် ပိုၼ် ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇတီႈ ထီႊဝီႊထႆး TNN ဝႃႈ – ၽူႈၵတ်ႉၶႅၼ်ႇ လူင်ႉလႅၼ်ႇမီးတၢင်းႁူႉတၢင်းမေႃ ၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းမႃးယူႇမိူင်းထႆးၼၼ်ႉ တေပၼ်ဢၼုယၢတ်ႈ ဝီႊသႃႊယူႇသဝ်းထိုင် 10 ပီ ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်ၵုမ် ၽွင်းလူင်ဢၼ်ဢုပ်ႇၵၼ်လွင်ႈၼႆႉ ဢုပ်ႇၵၼ် တီႈဝဵင်းၽဵတ်ႉၶျပုၼ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 14 လိူၼ်မေႊ ၼႆ့သေ လႆႈဢုပ်ႇၵၼ်ပိူင်လူင် လွင်ႈပၢႆးမၢၵ်ႈမီးမိူင်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ၊ လွင်ႈယုၵ်ႉမုၼ်းႁူင်းၸၢၵ်ႈၵၢၼ် ၵၢၼ်း ၶိုၼ်ႈပဵၼ် လွၵ်းလၢႆးပၢႆးၸၢၵ်ႈၸၼ်ႉၻိတ်ႊၵျိတ်ႊထႄလ်ႊ EECd ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၸင်ႇတူၵ်းလူင်းၵၼ် လႆႈဝႃႈ – လူဝ်ႇႁႅင်းၵူၼ်းၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၽူႈမီးတၢင်းႁူႉတၢင်းႁၼ် ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇၸၼ်ႉသုင်။ ၵွပ်ႈၼႆ ၵူၼ်း ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ၸိူဝ်းမီးတၢင်းႁူႉလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သင်ဝႃႈ ၶႂ်ႈမႃးယူႇသဝ်းႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ မိူင်းထႆး ၸိုင် တူဝ်ၶဝ်ပႃးၸဵမ်လုၵ်ႈလၢင်းၼၢင်းမေး ၵူၼ်းႁိူၼ်း ၵူၼ်းယေး တင်းမူတ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး တေပၼ် ဢၼုယၢတ်ႈ ဝီႊသႃႊယူႇမိူင်းထႆးသုင်သုတ်း 10 ပီ ဝႃႈၼႆ၊ ဝီႊသႃႊဢၼ်ၼႆႉ သႂ်ႇၸိုဝ်ႈဝႆႉဝႃႈ – EEC Visa ၼႆသေ တႃႇတၢင်ႇယွၼ်းၼၼ်ႉ တေလႆႈဢဝ်တၢင်းၵမ်ႉၸွႆႈ တီႈ ပေႃႈလဵင်ႉ ၸဝ်ႈၶွင်ၵၢၼ်ငၢၼ်း ဢၼ်တေမႃးႁူမ်ႈၵၼ်ႁဵတ်း၊ ဝႂ်တူၵ်းလူင်းၵိၼ်ၵႅၼ်ႇ လွင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ႁူမ်ႈၵၼ်၊ ဝတ်းဝႂ်ၾၢႆႇတၢင်းႁွင်ႈၵၢၼ် လဝၵ ၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ၊ ဝႂ်ၵမ်ႉတီႈပေႃႈလဵင်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉပႃး ဝႃႈၼႆ။ ဝီႊသႃႊ တႃႇသႅၼ်းပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၼႆႉ ထႆးတေပၼ် 4 သႅၼ်း။ တႃႇၵူၼ်းၶႅၼ်ႇ လွင်ႈပၢႆးၸၢၵ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ဝီႊသႃႊ Speciallist “ S “ ။ တႃႇၵူၼ်းတေမႃးပဵၼ်ၾၢႆႇပွင်ၵၢၼ်လႄႈ လူင်ႉလႅၼ်ႇလၢႆၾၢႆႇ ဢွၼ်ၼမ်းၸတ်းၵၢၼ် သမ်ႉ ပဵၼ်ဝီႊသႃႊသႅၼ်ႊ Executive “ E ” ။ တႃႇၵူၼ်းလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၼႂ်းၵၢၼ်ငၢၼ်း၊ ဢၼ်ၸၢင်ႈတႅပ်း တတ်းလႆႈ၊ ႁပ်ႉပုၼ်ႈ ၽွၼ်းလႆႈၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉ ပဵၼ်ဝီႊသႃႊသႅၼ်း Professional “ P ” ။ တွၼ်ႈတႃႇလုၵ်ႈ လၢင်းၼၢင်းမေးလႄႈ ၵူၼ်း ႁိူၼ်းၵူၼ်းယေးၶဝ်သမ်ႉ ပဵၼ်ဝီႊသႃႊ Others “ O ” ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်း ယိပ်းဝီႊသႃႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ တေလႆႈယူႇၸွမ်းၼင်ႇလိၵ်ႈႁူမ်ႈမၢႆဢၼ်တူၵ်းလူင်းၵၼ်မႃး၊ တေလႆႈ လၢႆးငၢၼ်းတူဝ်မၢၼ်ႇမၢၼ်ႇ (ႁဵတ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊၵေႃႈလႆႈ)၊ တႃႇတွၵ်ႇဝီႊသႃႊ လႅၵ်ႈဝီႊသႃႊ တေႃႇဝီႊသႃႊၸိူဝ်းၼႆႉ ၸၢင်ႈႁဵတ်းလႆႈတီႈလုမ်းတေႃးမေႃး လဝၵ ၵူႈတီႈ ဢၼ်မီးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၶူင်းၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈ မီးပွတ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ၊ ႁွင်ႉလုၵ်ႈလၢင်း ၼၢင်းမေးမႃးယူႇၸွမ်းၵေႃႈလႆႈ – ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းယိပ်းဝီႊသႃႊ EEC Visa ၼႆႉ တေလႆႈပၼ်ၵႃႈဝီႊသႃႊ ၼိုင်ႈပီ ၼိုင်ႈမိုၼ်ႇဝၢတ်ႇ။ တႃႇလၢႆႊသိၼ်ႊ ႁဵတ်းၵၢၼ် Work Permit သမ်ႉ ၼိုင်ႈၵေႃႉ တေလႆႈပၼ် သွင်မိုၼ်ႇဝၢတ်ႇ ၵူႈပီၼႆ ထႆးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ဝီႊသႃႊၼႆႉတေပၼ် 5 ပီဢွၼ်တၢင်း။ ဝီႊသႃႊမူတ်းယဝ်ႉၸင်ႇပၼ်ထႅင်ႈ 5 ပီ။ ၵူၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းတေမႃးယွၼ်းဝီႊသႃႊ လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႆႉတေမီး 149,000 (သႅၼ်ပၢႆ5မိုၼ်ႇၸမ်) ပၢႆ။ တေပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၵျပၼ်ႊလႄႈ မိူင်းၶႄႇၵမ်ႈၼမ်။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉသေ မိူင်းထႆးမုင်ႈမွင်းဝႆႉဝႃႈ တေလႆႈငိုၼ်းၶဝ်ႈၸိုင်ႈမိူင်း 7,469 လၢၼ်ႉဝၢတ်ႇၼႆ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတီႈ ထီႊဝီႊ TNN ဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-05-28T09:00:00

https://shannews.org/archives/53325

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်လိူင်ႈ ၵၢၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်း ၼွၵ်ႈမိူင်း 16 ဢၼ်

ယေးငိုၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ (ပႁူဝ်ႇပၢၼ်ႇ) တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်းၵမ် ဢဝ်လိူင်ႈ ၵၢၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း 16 ဢၼ် ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်းၼႆ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 26 လိူၼ်မေႊၼႆႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်လိူင်ႈ ၵၢၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်းသေတႃႉ တေဢမ်ႇၵုမ်းလႆႈ ၶၼ်ငိုၼ်းတေႃႊလႃႊ၊ သင် ဢမ်ႇၵႄႈလိတ်ႈလႆႈပၼ်ႁႃ ငိုၼ်းတေႃႊလႃႊၵေႃႈ ၶၼ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ တေတူၵ်းထႅင်ႈၵူၺ်းၼႆ – ၵူၼ်းႁဵတ်း ၵၢၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း တီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈလၢတ်ႈ။ တႃႇတေၵုမ်းလႆႈ ၶၼ်ၶမ်းလႄႈ ငိုၼ်းတေႃႊလႃႊ ဢၼ်ပုင်ႈသုင်မႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႆႉၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်း ဢဝ်လိူင်ႈ ၵၢၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်းလႄႈ ၵၢၼ်ဢူၼ်းငိုၼ်း။ ၼႂ်းလိူၼ်မၢတ်ႊၶျ်လႄႈ ဢေႊပရိူဝ်ႊၼႆႉ ယေး ငိုၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၺႃးယိုတ်းဝႂ်လၢႆႇသိၼ်ႇ တီႈၶွမ်ႊမၼီႊ 31 ဢၼ် ၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်လႅၵ်ႈငိုၼ်းၼွၵ်ႈမိူင်း ဝႃႈ ၼႆ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 27 ၼႆႉ ၼိုင်ႈတေႃႊလႃႊလႂ် ၶၼ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈမီး 4,200 ပျႃး၊ ၶၼ်ငိုၼ်းၼႆႉ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃး ပုင်ႈၶိုၼ်ႈမွၵ်ႈ 4ပုၼ်ႈယဝ်ႉၼႆ – သိုဝ်ႇ RFA ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး']

2024-05-28T08:00:00

https://shannews.org/archives/53320

ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး တီႈဝဵင်းပၢင်လွင်း 7,000 ပၢႆ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇယူႇသဝ်းၵိၼ်ယႅမ်ႉ

ၼႂ်းၵၢင်လိူၼ်မေႊၼႆႉ ၾူၼ်လူမ်းပတ်ႉထွင်းႁႅင်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးလၢႆၸႄႈဝဵင်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းယေး ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ ဢိၵ်ႇပႃး သုမ်ႉသွင်းတီႈယူႇၵူၼ်းပၢႆႈၽေး လူႉၵွႆၸွမ်းတင်းၼမ်။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ သုမ်ႉပၢင်သဝ်း ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈဝဵင်းပၢင်လွင်း တႄႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 17-19 လိူၼ်မေႊၼႆ့ ၾူၼ်လူမ်းပတ်ႉထွင်းႁႅင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၸၢၼ်းသေ သုမ်ႉတီႈယူႇၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈၼွင်တရႃး၊ ၼွင်ၶႃ၊ သွင်းၶႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ လူႉၵွႆၼမ် ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၽႃႈယၢင် (မူဝ်းၵႃႇ) တႃႇမူၼ်ႉမႄးၶိုၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်းၼႆ့ မီးၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း 7,000 ပၢႆ ၊ ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးၸဝ်ႈတႃႇၼ ၵမ်ႉၸွႆႈလႄႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း လႆႈႁႃႁဵတ်းၵၢၼ် ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇယူႇသဝ်းၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-05-28T07:00:00

https://shannews.org/archives/53316

မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇတီႈႁူင်းႁႅမ်း One Love ၵျွၵ်ႉမႄး တိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ

မီးၵူၼ်းသွင်ၵေႃႉ မႃးထိုမ်ႈမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းဝၢင်းႁူင်းႁႅမ်း One Love Hotel တီႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ႁူင်းႁႅမ်း မၢတ်ႇၸဵပ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 26/05/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 8 မူင်း မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇတီႈႁူင်းႁႅမ်း One Love Hotel ၼႂ်းဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇၵူၼ်းၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်း ယဝ်ႉၵေႃႈ တိူဝ်ႉၺႃးရူတ်ႉၵႃး လူႉၵွႆၸွမ်းၵမ်ႈၽွင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈဝႃႈ -“မီးၵူၼ်းသွင်ၵေႃႉ သွၼ်ႉရူတ်ႉၶိူင်ႈမႃးသေ ထိုမ်ႈမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းဝၢင်းႁူင်းႁႅမ်း One Love Hotel ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈၼၼ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း။ ယူႇတီႈၸုမ်းပရႁိတၼမ်ႉၶူင်း ၸွႆႈတေႃႉသူင်ႇႁူင်းယႃဝႆႉ” – ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၼၢႆႇမိၼ်းသူဝ်း ပဵၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တီႈႁူင်းႁူမ်းၼၼ်ႉ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉ တီႈၽႃႇတိၼ်လႄႈ တႃတိၼ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇသဵၼ်တိူဝ်ႉၵႃးသွင်လမ်းလႄႈ ၽၵ်းတူမၢၼ်ႇႁူင်းႁႅမ်း လူႉၵွႆၵမ်ႈၽွင်ႈ။ ႁူင်းလိုဝ်ႈသဝ်း One Love Hotel ၼႆႉ မီးဝႆႉၼႂ်းပွၵ်ႉ 1 ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ဢွင်ႇသၢၼ်း ဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လွင်ႈမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇၼႆႉသေ ပဵၼ်ၼမ်ႉမိုဝ်းၽႂ် ၸုမ်းလႂ်ႁဵတ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ ပႆႇမီးၽႂ်ယိုၼ်ယၼ်။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢွၼ်ၵၼ်ထတ်းသၢင်လၢတ်ႈတႄႉ လႅပ်ႈတေၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ လွင်ႈၵဵပ်းၶွၼ်ႇၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄးၼႆႉ မီးဝႆႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ၊ သိုၵ်းတႆး၊ သိုၵ်းတဢၢင်းလႄႈ ၸုမ်း PDF ၸိူဝ်းၼႆႉ တူင်ႉၼိုင်ဝႆႉ။

['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-05-27T17:18:43

https://shannews.org/archives/53312

ၵူၼ်းမူႇၸေႊ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၸူၼ်ၸွမ်းတၢင်း

ၵူၼ်းမူႇၸေႊ ဢွၼ်ႇၸၢႆးၼုမ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၸူၼ် ၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်း ၶိုင်လၢၵ်ႈၸၼ်ဢဝ်တူဝ်မၼ်း ၸၢႆးၶိုၼ်ႈၵႃး ၵႂႃႇ ၵူၺ်းဢမ်ႇတၼ်းလႆႈတူဝ်ၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 27/05/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 1 မူင်း ဢွၼ်ႇၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၵူၼ်းႁၢႆႉ 3 ၵေႃႉ ဢဝ်ၵွင်ႈငႃသေ ၶိုင်လၢၵ်ႈ ၸၼ် ဢဝ်တူဝ်မၼ်းၸၢႆးၶိုၼ်ႈၵႃးၵႂႃႇ တီႈပွၵ်ႉႁူဝ်ၼႃး ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ။ ဢွၼ်ႇၸၢႆး ၵေႃႉၺႃးၸူၼ်ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မႅၼ်ႈၽွင်း ၶႃႈတေၵႂႃႇတီႈသူၼ် တေၵႂႃႇ ၵဵပ်းငိုၼ်းၼႆသေ ၺႃးၵူၼ်းႁၢႆႉ ၶီႇၵႃး Wish သီၶၢဝ် မႃးလမ်းၼိုင်ႈ ႁေႃႈမႃးႁႄႉတတ်းၼႃႈ ရူတ်ႉၶိူင်ႈၶႃႈ ၵူၼ်းႁၢႆႉၼၼ်ႉ လူင်းၵႃးမႃးသေ ဢဝ်ၵွင်ႈပွတ်းငႃၶႃႈ တင်းသၢမ်ၵေႃႉ ၶႃႈဝႃႈပေႃးတေဢဝ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈတႄႉ ဢဝ်ၵႂႃႇလႃႈ ၶဝ်သမ်ႉဝႃႈ ဢမ်ႇဢဝ် တေဢဝ်တူဝ်ၶႃႈၵႂႃႇ မိူဝ်ႈၽွင်းၼၼ်ႉ မႃသမ်ႉႁၢဝ်ႇႁႅင်းလႄႈ ၵူၼ်းႁၢႆႉ ၼၼ်ႉ ၼႅတ်ႈၶီႇၵႃးပၢႆႈ။ ၶႃႈၵေႃႈ ၼႅတ်ႈလႅၼ်ႈပၢႆႈၶဝ်ၵမ်းလဵဝ်ဢေႃႈ။ ပေႃးၵူဝ်ၵွင်ႈၶဝ်တႄႉ ယူဝ်ၶႄးၼႂ်း ၵႃးၼၼ်ႉ တေပႃးၶႃႈၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ်ယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉသေ ၼႂ်းၵွင်ႈ CCTV ဢၼ်လႆႈထၢႆႇ VDO ၵဵပ်းဝႆႉၶေႃႈမုလ်း မိူဝ်ႈၽွင်း ပိူင်ပဵၼ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းႁၢႆႉ ၼၼ်ႉ ၶီႇၵႃး Wish သီၶၢဝ် လမ်းၼိုင်ႈ ႁေႃႈမႃးႁႄႉသႂ်ႇၾၢႆႇၼႃႈရူတ်ႉၶိူင်ႈ ဢွၼ်ႇၸၢႆးၼုမ်ႇၼႆႉသေ လူင်းၵႃးမႃးလၢၵ်ႈ ၸၼ်မၼ်းၸၢႆးၶိုၼ်ႈရူတ်ႉၶဝ် ယဝ်ႉၵေႃႈ ဢဝ်ၵွင်ႈငႃပႃးထႅင်ႈ မိူဝ်ႈၽွင်းၼၼ်ႉ မၼ်းၸၢႆး တၼ်းၶႄတူဝ်သေ လႅၼ်ႈလွတ်ႈဢွၵ်ႇမႃး ဝႃႈၼႆ။ “လႆႈၵူဝ်ဢေႃႈ ၶဝ်ၼႆႉပဵၼ်ၸူၼ်မီးရူတ်ႉၵႃး ၶဝ်ၵိုတ်းဝႆႉၼမ်ၼႃႇ ၼႂ်းဝဵင်းၼႆႉ ပေႃးၵႂႃႇမႃး တေပဵၼ်လမ်းလႂ် ဢမ်ႇႁူႉ ၶႃႈတႄႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁတ်းဢွၵ်ႇႁိူၼ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လီၽၢၼ်ႈၼႃႇ ယူႇၵေႃႈလႆႈၵူဝ် ၵႂႃႇၵေႃႈလႆႈ ၵူဝ် မၼ်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇႁူမ်ႇ ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းဝဵင်းၶႃႈ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ”- ဢွၼ်ႇၸၢႆး ၵေႃႉၺႃးၸူၼ် သိုပ်ႇ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆႉ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၵႆႉၺႃး ၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ လႆႈဝႃႈၼိုင်ႈလိူၼ်လႂ် ဢမ်ႇ ယွမ်း 5-6 ပွၵ်ႈ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 19 လိူၼ်မေႊၼႆႉ ၽူႈတၢင်ၼႃႈ 2 ၵေႃႉ ၺႃးၸူၼ်ၸွမ်း တၢင်းလႆႈ သုမ်းၵႂႃႇ ငိုၼ်းၶမ်းလႄႈ ၾူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']

2024-05-27T16:12:42

https://shannews.org/archives/53307

ပၵ်းတႃမၢၼ်ႈ တူၺ်းယၢင်ႈထၵ်းသိၼ် သၢင်ႈၵၢၼ် မိူင်းဢူၺ်းလီ

ၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်ၶွင်ထၵ်းသိၼ် ၶျိၼ်းၼဝတ်း ဢၻိတ်ႇၸွမ်ၽွင်းလူင်ထႆး လွင်ႈႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် တင်း ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႄႈၾၢႆႇလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢႆၸုမ်း ပိူဝ်ႈပဵၼ်ၽူႈယူႇၵၢင်သေဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ဝူင်ႈၵၢင်ၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇ သၢင်ႈႁႅင်းသၼ်ႇၶွၼ်းတင်းမိူင်းထႆးလႄႈမိူင်းမၢၼ်ႈ။ လိုၼ်းသုတ်း ၼိုင်ႈၼႂ်းၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်လႆႈႁူပ်ႉၵၼ်တင်းထၵ်းသိၼ် ပိုတ်ႇလၢတ်ႈတေႃႇၸုမ်းၶၢဝ်ႇၿီႊၿီႊသီႊ။ ႁၢႆးငၢၼ်းၵၢဝ်လၢတ်ႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 7 လိူၼ်မေႊပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၶၢဝ်ႇဝီႊဢူဝ်ႊဢေႊၽႃးသႃမၢၼ်ႈ ၶွင်ဢမေႊရိၵႃႊ လႄႈ ၿီႊၿီႊသီႊ ၽႃးသႃၾၢႆႇမၢၼ်ႈပိုတ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ထၵ်းသိၼ်လႆႈႁူပ်ႉၽူႈၼမ်းၾၢႆႇလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢႆၸုမ်း တင်းၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈငဝ်းမိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉ(National Unity Government – NUG) လူင်ပွင်ၸိုင်ႈငဝ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဝူင်ႈၵၢင်ထူပ်းၵၼ်ၼႂ်းၵဵင်းမႂ်ႇမိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊလ်ပူၼ်ႉမႃးလႄႈ ယင်းမီးၵၢၼ်ႁူပ်ႉထူပ်း တင်း ၾၢႆႇၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸိူင်ႉၼင်ႇ (Karen National Union-KNU) (Karenni National Progressive Party-KNPP) (Kachin National Organization-KNO) (KNPP) ၸိူဝ်းၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ဢုပ်ႇၵုမ် ပိုတ်ႇလၢတ်ႈၼႄ သိုဝ်ႇၿီႊၿီႊသီႊ ၽႃးသႃၾၢႆႇမၢၼ်ႈဝႃႈ ထၵ်းသိၼ်ၶႂ်ႈႁူႉငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်းလႄႈ တႅဝ်းႁူမ်ႈတင်းလၢႆၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ။ KNPP လႆႈသွပ်ႇထၢမ်ဝႃႈ ထၵ်းသိၼ်တေၸွႆႈၸိူင်ႉႁိုဝ်လႆႈၽွင်ႈ ၵွႆးၵႃႈတၢင်း KNPP ဢမ်ႇလႆႈမုင်ႈမွင်း ၵွပ်ႈႁၼ်ဝႃႈ ဢၻိတ်ႇၸွမ်ၽွင်းလူင်ထႆးမီးလွင်ႈမိုတ်ႈၵိုဝ်းၸမ်ၸႂ်တင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ “တင်ႈတႄႇၸွမ်သိုၵ်းလူင်ၼေႇဝိၼ်းလႄႈၸွမ်သိုၵ်းလူင်တၢၼ်းသူၺ်ႇ ၶဝ်မီးလွင်ႈၸမ်ၸႂ်ၵၼ်လီတင်း ၽူႈၼမ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ၶႄႈတေၸွႆႈတၢင်းၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႄႈဝၢႆးႁူပ်ႉထူပ်းတင်းၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းယဝ်ႉ ထၵ်းသိၼ် ဝွၵ်ႇဝႃႈ တေၶဝ်ႈႁူပ်ႉထူပ်းမိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ။ တၢင်းၾၢႆႇၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇၶွင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈငဝ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ NUG လႄႈၸုမ်း KNU ဢၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈဢုပ်ႇၵၼ်တင်းထၵ်းသိၼ် ဢမ်ႇယွမ်းတွပ်ႇၶေႃႈထၢမ် သိုဝ်ႇ ၿီႊၿီႊသီႊ။ ႁၢင်ႈ – BBC News ထႆး — ၸွမ်ၽွင်းလူင်ထႆးၵေႃႉၵဝ်ႇ ထၵ်းသိၼ် သျိၼ်ႊၼဝတ်ႉ လႄႈၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတၢၼ်းသူၺ်ႇ ทၶေႃႈၸီႉၸႅင်ႈထၵ်းသိၼ် ၶျိၼ်းၼဝတ်း (ဢၻိတ်ႇၸွမ်ၽွင်းလူင်ထႆး) လႄႈၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တၢၼ်းသူၺ်ႇ ၽူႈၼင်ႈၸိုင်ႈ သၽႃးၵၢၼ်ယူၵ်ႉမုၼ်းၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈၸွမ်ၽွင်းလူင်မၢၼ်ႈ ဝူင်ႈၵၢင်လူင်းၼၢမ်းတွင်းမၢႆၵႂၢမ်းၶဝ်ႈၸႂ် ဝႃႈလူၺ်ႈလွင်ႈႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၢၼ်ၶူပ်ႈၵုမ်း ယႃႈမဝ်းၵမ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 20 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 2001 ပီႁႅၵ်ႈဢၼ်ထၵ်းသိၼ် ပဵၼ်ၸွမ်ၽွင်းလူင်ထႆး ႁၢႆးငၢၼ်းၶွင်ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇဝီႊဢူဝ်ႊဢေႊၽႃးသႃၾၢႆႇမၢၼ်ႈ ဢၢင်ႈလင်ႇၶၢဝ်ႇ ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈဝႃႈ ၼိုင်ႈၼႂ်းၽူႈဢၼ် ထၵ်းသိၼ် လႆႈႁူပ်ႉၼၼ်ႉ ၸွမ်သိုၵ်းလူင်ယွတ်ႈသိုၵ်း ၵွင်ႊသီႊဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆးလႄႈတပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး (Restoration Council of the Shan State လႄႈ Shan State Army)။ ႁၢႆးငၢၼ်းၶၢဝ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ထၵ်းသိၼ်လႆႈပိုတ်ႇလၢတ်ႈၼႄၵၢင်ၸႂ် ၼႂ်းၵၢၼ်ပဵၼ်ၵူၼ်းၵၢင် ဝူင်ႈၵၢင်ၸုမ်းႁုပ်ႈယိုတ်း ဢမ်းၼၢၸ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇတၢင်းလၢႆ ဢၼ်တေႃႇသူႈလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ သိုၵ်းၸုမ်းယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈ ၼပ်ႉတင်ႈတႄႇၶဝ်ႈယိုတ်းဢမ်းၼၢၸ်ႈၶွင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ဢၼ်ပေႉၵၢၼ်လိူၵ်ႈ တင်ႈမႃးမိူဝ်ႈ 2021။ ထၵ်းသိၼ်လႆႈယွၼ်ႊဢၼုၺၢတ်ႈၶဝ်ႈၵႂႃႇမိူဝ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ၵွႆးၵေႃႈယင်းပႆႇမီးၵၢၼ်တုမ်ႉတွပ်ႇ ႁပ်ႉၶွင်ၾၢႆႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးဝႃႈႁိုဝ်။ လူၺ်ႈၶၢဝ်ႇဝီႊဢူဝ်ႊဢေႊၵေႃႈဢမ်ႇယိုၼ်ယၼ်လႆႈလွင်ႈၼႆႉ။ ၵွႆးၵႃႈ ၾၢင်ႁၢင်ႈၶွင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆးလူၺ်ႈၸွမ်ၽွင်းလူင်ထႆးလႄႈ ၽွင်းလူင်ၼွၵ်ႈမိူင်းၶွင်ထႆးၵေႃႉမႂ်ႇၵေႃႈ မိူၼ်တင်းဢမ်ႇၶွင်ႈၵဵဝ်ႇသင်ၵၼ်။ သဵတ်ႇထႃ ထဝီးသိၼ် ၸွမ်ၽွင်းလူင်ထႆးတွပ်ႇပၢၵ်ႈမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 7 လိူၼ်မေႊ ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉဝႃႈ ဢမ်ႇလႆႈႁူႉၸွမ်း ၵၢၼ်ႁူပ်ႉထူပ်းၶွင်ထၵ်းသိၼ်လႄႈၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလုၵ်ႉၾိုၼ်ႉၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၶဝ် ၵွႆးၵႃႈယိုၼ်ယၼ်ဝႃႈ ၼႂ်းၵၢၼ် ႁူပ်ႉထူပ်းၵၼ်ၼၼ်ႉပေႃးႁုပ်ႈႁူမ်ႈၾၢင်ႁၢင်ႈတင်းမူတ်းၸိုင် မၼ်းၵေႃႈမီးလွင်ႈထုၵ်ႇၸွမ်းပိူင်ထမ်း ၼႂ်းၵၢၼ် ပဵၼ်ၽူႈၼမ်းၵၢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်း ပိူဝ်ႈႁႂ်ႈၵိူတ်ႇလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ။ “ၵဝ်ၶႃႈ ဢမ်ႇႁူႉဝႃႈ မီးၵၢၼ်ၵႂႃႇဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ယူႇႁိုဝ် ၵွႆးၵႃႈႁဝ်းၵေႃႈ မီးၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မီးၾၢႆႇ ၵႂၢမ်းမၼ်ႈၶူင်းႁင်းၶေႃလႄႈ မီးၵၢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇ ၵွႆးၵႃႈမၼ်းပဵၼ်လိူင်ႈတွၼ်ႈၵႂၢမ်းလပ်ႉလႄႈ ပဵၼ်လိူင်ႈဢၼ်ႁဝ်းဢမ်ႇၶႂ်ႈပိုတ်ႇၽိူၺ်” သဵတ်ႇထႃ ၸွမ်ၽွင်းလူင်ထႆးလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ႁၢင်ႈ – BBC News ထႆး – ၸွမ်ၽွင်းလူင်ၸိုင်ႈထႆးယၢမ်းလဵဝ် သဵတ်ႇထႃ ထဝီႊသိၼ် သူၼ်ႇၼၢႆႊမႃႊရိသ်း သငဵမ်ႇၽူင်း ၽွင်းလူင်ၼွၵ်ႈမိူင်းၶွင်ထႆး တွပ်ႇၵႂၢမ်းထၢမ်ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇတီႈႁွင်ႈၵၢၼ်လူင် ပွင်ၸိုင်ႈ ၵဵဝ်ႇလွင်ႈၼႆႉဝႃႈ လႆႈႁပ်ႉႁူႉၶၢဝ်ႇၼႆႉမႃးမိူၼ်ၵၼ်။ ၽွင်းလူင်ၼွၵ်ႈမိူင်းၶွင်ထႆးၵေႃႉမႂ်ႇ ၼႂ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသဵတ်ႇထႃ ၸုပ်ႈ 1/1 ၵၢဝ်ႇယွမ်းႁပ်ႉဝႃႈ ထၵ်းသိၼ် ပဵၼ်ၵူၼ်း ၵႂၢင်ႈၶႂၢင်လႄႈမီးဢူၺ်းၵေႃႉမၢၵ်ႈၼမ်တင်းၾၢႆႇမၢၼ်ႈၶႄးႁၼ်ဝႃႈထၵ်းသိၼ် တေၸၢင်ႈၸွႆႈလႆႈလႄႈယိုၼ်ယၼ်ဝႃႈ ဢမ်ႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈတင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး။ “ၵဝ်ၶႃႈတိုၵ်ႈလႆႈယိၼ်းၶၢဝ်ႇ ၼင်ႇဢၼ်ဝွၵ်ႇ ႁဝ်းဢမ်ႇလႆႈယုင်ႈသင် ပဵၼ်လိူင်ႈၶွင်မၢၼ်ႈၶဝ်ထုၵ်ႇလႆႈၵႂႃႇ ဢုပ်ႇၵၼ်ၵွႆး မၼ်းပဵၼ်သူၼ်ႇၶွင်ၶဝ် တေၵႂႃႇပိုၵ်းသႃႁႃလိုဝ်းၽႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉဢမ်ႇၵဵဝ်ႇတင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး” ။ သူၼ်ႇၼႅဝ်းတၢင်းၶွင်ထၵ်းသိၼ် တေမီးၵၼ်တင်းၼႅဝ်းတၢင်းၶွင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆးႁိုဝ်ၼၼ်ႉ ၼၢႆႊမႃႊရိသ်း ၽွင်းလူင်ၼွၵ်ႈမိူင်းၵေႃႉမႂ်ႇ ဝႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆးၵေႃႈတေၶပ်းၶိုင်ၸွမ်းလွၵ်းလၢႆးၶွင်ဢႃႊသျဵၼ်ႊ။ ၽွင်းၼင်ႇၼၼ်ၵဵဝ်ႇလွင်ႈၸွႆႈထႅမ်သူၼ်ႇလႆႈၵူၼ်းၼၼ်ႉထႆးၵေႃႈသိုပ်ႇၶပ်းၶိုင်ပၢႆးတႂ်ႈၵၢၼ်ၼမ်းၶွင်ဢႃႊသျဵၼ်ႊၽွင်းဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ဢွၵ်ႇမႃးတွပ်ႇပၢၵ်ႈ လွင်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸီႉၸမ်ႈဝႃႈ ဢမ်ႇၵိုင်ႇလီမီး ၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင်သင်သိင် ဢၼ်တေပဵၼ်ၵၢၼ်ပွင်ႁၢႆႉတေႃႇၼမ်ႉတွၼ်းၽွၼ်းလႆႈၶွင်မိူင်းမၢၼ်ႈလႄႈ ဢမ်ႇၵိုင်ႇ လီၵမ်ႉထႅမ်ပၼ်ႁႅင်းၸုမ်းၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ” ၸွမ်ႁၢၼ်ၸေႃးမိၼ်းထုၼ်း ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ-ၵၢဝ်ႇလၢတ်ႈ။ မွၼ်းၶိူဝ်း (*** ပွင်ႈၵႂၢမ်းႁူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉ ၼမ်ႉၵႂၢမ်းလႄႈ တၢင်းႁၼ်ထိုင်သုၼ်ႇတူဝ် ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ၸဝ်ႈပၢႆၵမ် ၵူၺ်းၶႃႈဢေႃႈ။)

['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်']

2024-05-27T16:05:16

https://shannews.org/archives/53300

ၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်းသွင်ၽူဝ်မေး ၺႃးယိုဝ်းၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်း မၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ

ၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်း သွင်ၽူဝ်မေး ၺႃးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ယိုဝ်းသႂ်ႇ ၵေႃႉပဵၼ်မေးၼၢင်း (ၼၢင်းယိင်း) လႆႈတိူဝ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်း ထိုင်တီႈလႆႈသူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ် တီႈႁူင်းယႃ ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 26/5/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 9 မူင်း မီးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ၶီႇၵႃးၾူဝ်ႊဝီႊ လမ်း ၼိုင်ႈသေ မႃးယိုဝ်းသႂ်ႇသွင်ၽူဝ်မေး ၽွင်းတိုၵ်ႉတေၶၢမ်ႈတၢင်းလူင် ၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ၸႄႈတွၼ်ႈမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇၼႆႉ ၵေႃႉပဵၼ်မေးၼၢင်း ၺႃးယိုဝ်းသေ လႆႈတိူဝ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်း ထိုင်တီႈလႆႈမႆႈၸႂ် ထိုင်သၢႆၸႂ် ယၢမ်းလဵဝ် လႆႈႁၢမ်ႈသူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉ ယဝ်ႉ။ သွင်ၽူဝ်မေးၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၵႃႉၶၢႆ သိူဝ်ႈၶူဝ်းၼႂ်းဢွၼ်ႊလၢႆႊသေ ပေႃးမီးၵူၼ်းသင်ႇၶူဝ်းၶွင်ၸိုင် ၵႂႃႇသူင်ႇပၼ်ထိုင်တီႈႁိူၼ်းတီႈယေး။ ၼႆႉၵေႃႈ မီးၵူၼ်းသင်ႇၶူဝ်းၼႂ်းဢွၼ်ႊလၢႆႊၶဝ်မႃးလႄႈ တေဢၢၼ်းၵႂႃႇသူင်ႇ။ ၵူၼ်းသင်ႇၶူဝ်း ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈမႃးၼႂ်းဝီႊသျႅတ်ႉ Wechat ၼၼ်ႉဝႃႈ “ႁႂ်ႈၵႂႃႇပႂ်ႉပၼ်ၶူဝ်း တီႈ သဵၼ်ႈတၢင်းလူင်ၵၢင်ဝဵင်း ၼႂ်းပွၵ်ႉၵွင်းၼွင်မူဝ်ၼၼ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈသွင်ၽူဝ်မေး ဢွၵ်ႇၵႂႃႇပႂ်ႉပၼ်ၶူဝ်းယူႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးၽႂ်မႃးပႂ်ႉႁပ်ႉဢဝ်။ လိူဝ်သေ မီးၵူၼ်းၶီႇၵႃး ၾူဝ်ႊဝီႊလမ်းၼိုင်ႈ မႃးယိုဝ်းသႂ်ႇ ဢမ်ႇယွမ်း 5 ၵမ်းသေ ႁေႃႈပၢႆႈလွတ်ႈ။ ၼႂ်းၵႃးၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁူႉဝႃႈ မီးၵူၼ်းၸွမ်းလၢႆၵေႃႉ။ မၢၵ်ႇၵွင်ႈတိူဝ်ႉသႂ်ႇ ၶႃလႄႈဢႅဝ်ၵေႃႉပဵၼ်မေးၼၢင်း ထိုင်တီႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းလိူတ်ႈ ဢွၵ်ႇၼမ်သေ လႆႈႁၢမ်သူင်ႇႁူင်းယႃ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈဝႃႈ ၸုမ်းၵႃႉၶၢႆၶဝ်ၼင်ႇၵၼ် ဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်ၼိူဝ်ၵၼ်လႄႈ ၸင်ႇမႃးယိုဝ်းၵူၺ်းႁိုဝ်ၼႆ – ၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်းၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈ ၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ “သွင်ပူႇယႃႈ ၽွင်းမိူဝ်ႈၶႃၶၢမ်ႈတၢင်းၼၼ်ႉ ၵေႃႉပဵၼ်မေးမၼ်းၺႃးယိုဝ်း 5 ၵမ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ တိူဝ်ႉ 2 ၵမ်း။ မၼ်းၼၢင်း ၺႃးယိုဝ်းတိူဝ်ႉသႂ်ႇ တီႈၶႃလႄႈ ဢႅဝ်ၶႃႈ။ ၶႃသွင်ၵေႃႉၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၶၢႆၶူဝ်းၼႂ်းဢွၼ်ႊ လၢႆႊ ဢေႃႈၼၼ်ႉ။ ၼႂ်းၵၢတ်ႇ ၵေႃႈ ၶဝ်ၶၢႆၶူဝ်းဢေႃႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ မီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇဝႆႉ 3 ၵေႃႉ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၵေႃႈဝႃႈ ၶဝ်ၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၵၼ်တင်းၵျႃႊၽႅၼ်ႊၼႆ ၵေႃႈဝႃႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် လႆႈသူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉတီႈ ႁူင်း ယႃၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ တေဢၢင်ႈဢဝ်ၵႂႃႇမူႇၸေႊယူႇ ၵူၺ်း ၵႃႈ ငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းသမ်ႉ ဢမ်ႇၼိမ် လႄႈ ဢမ်ႇလႆႈဢဝ်ၵႂႃႇၶႃႈ ၵူဝ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၸွမ်းတၢင်းဢေႃႈ” – ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်း ဢၼ်ၺႃးယိုဝ်းၼႆႉ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ဢႃးမူၺ် (ႁွင်ႉ) ယၢင်ႈၽူင်သႅၼ်ႊ ဢႃယု 36 ပီ မီးလုၵ်ႈ ဝႆႉ 3 ၵေႃႉ။ ၶဝ်မႃးၶၢတ်ႈႁွင်ႈယူႇဝႆႉ တီႈၼႂ်းပွၵ်ႉၵွင်းၼွင်မူဝ် ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း။ ၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵုမ်းၵမ်ဝႆႉသေ ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ ၵမ်ႈၼမ်ၵေႃႈ မီးသိုၵ်းတ ဢၢင်းၶဝ် ပႂ်ႉဢဝ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ယူႇတႃႇသေႇ။ ႁဵတ်းသင်လႄႈ တိုၵ်ႉမီးၸုမ်း ဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇမႃးပိုတ်းယိုဝ်းၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းလႆႈၸိူင်ႉၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ပဵၼ်ဢၼ်ၵႂင်ၸႂ်ငမ်းငဝ်း လႄႈ မႆႈၸႂ်လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၵၼ်ႁႅင်း။ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ ၵွၼ်ႇၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်း ပႆႇႁူမ်ႈၵၼ် ၽႅၼ်ၵၢၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ၼၼ်ႉ မီးၸုမ်းၵျႃႊၽႅၼ်ႊ (ၸုမ်းလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ) ယူႇသဝ်းဝႆႉၼမ်။ ထိုင်တီႈဝႃႈ ၸုမ်းဢူၺ်းလီ 3 ၸုမ်း TNLA ၊ AA လႄႈ MNDAA ၶဝ် ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉပႅတ်ႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ၸုမ်းၵျႃႊၽႅၼ်ႊယဝ်ႉတူဝ်ႈ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ယင်းတိုၵ်ႉမီးၵူၼ်းပႅၵ်ႇၼႃႈၶဝ် မႃးယူႇသဝ်း ၸွမ်းၼႂ်းဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၼမ်။ ၵၢၼ်တေႃႇလွင်းၵေႃႈ ယင်းတိုၵ်ႉမီးမိူၼ်ၵဝ်ႇယူႇၼႆ – ၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ “တေဝႃႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႈလူမ်ႈၼႆၵေႃႈ သိုၵ်းတဢၢင်းၶဝ် ပႂ်ႉၸွမ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်း ႁူဝ်ဝဵင်းႁၢင်ဝဵင်း ပေႃးတဵမ်ၵႂႃႇသဵင်ႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၶၢဝ်းတၢင်းသဵင်ၵွင်ႈယဵၼ်ၵႂႃႇၼႆႉ ၵူၼ်းပႅၵ်ႇၼႃႈၶဝ် ၶဝ်ႈမႃးယူႇသဝ်း ၼမ် တီႈၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ။ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶႄႇဢေႃႈ ဢၼ်ၶဝ်ႈမႃးၼႆႉ။ တေလုၵ်ႉတၢင်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ မႃးႁႃႉ ဢမ်ႇၼၼ် တၢင်းမိူင်းၶႄႇမႃးႁႃႉၼႆတႄႉ ပႆႇ ႁူႉတႅတ်ႈတေႃး ဝၢႆးပၢင်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 မႃးၼႆႉ လွင်ႈပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်တၢႆၸိူင်ႉၼႆ လႆႈဝႃႈ ပွၵ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ပွၵ်ႈဢွၼ်တၢင်းသုတ်းယဝ်ႉ တီႈၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ” – ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 15/4/2024 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 4 မူင်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ မၢၵ်ႇတႅၵ်ႇတီႈၶူဝ် လုၵ်ႈၼိုင်ႈ ႁိမ်းပၢင်ႇပွႆး ၼႂ်းၵၢင်ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း ဢၼ်ယူႇတီႈ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ဢွၼ်ႁူဝ်ၸတ်းႁဵတ်းပွႆးသွၼ်း ၼမ်ႉၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၶဝ်ႈပွႆး ဢွၼ်ၵၼ်တူၵ်းၸႂ်တိုၼ်ႇသၢၼ်ႇ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းယဵၼ်ဝႆႉသေတႃႉ လွင်ႈလႅၵ်ႈလၢႆႈတႄႉ မီးတင်းၼမ် တင်ႈတႄႇ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၶဝ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတႄႇၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းမႃးၼၼ်ႉ ၶဝ်ပၢၵ်ႈပႅတ်ႈလၵ်းသုတ်ႇ ၵၢၼ်သွၼ် ၵၢၼ်ႁဵၼ်းၶွင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမၢၼ်ႈ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး တေဢဝ်ပိူင်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ၶွင်တပ်ႉသိုၵ်းၶဝ် ပူင်သွၼ် ပၼ်ၵႂႃႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']

2024-05-27T15:50:40

https://shannews.org/archives/53291

လၢၼ်ႇလၵ်းတႅင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး ပိုတ်ႇၽုၺ်ႇဝၼ်းၼိုင်ႈ

တႃႇသၢင်ႈလွင်ႈမိုတ်ႈၵိုဝ်းၸမ်ၸႂ်ၵၼ်တင်းသွင် ၸိုင်ႈမိူင်းၼႆသေ တီႈလၢၼ်ႇလၵ်းတႅင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး ပိုတ်ႇပၼ်ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ တင်းသွင်ၾင်ႇၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇမႃးသူႇၸႂ်းၵၼ်။ ဝၼ်းတီႈ 25/05/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 8 မူင်းထိုင် 4 မူင်းၶိုင်ႈ ဝၢႆဝၼ်း ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး – မၢၼ်ႈ တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်သေ ပိုတ်ႇလၢၼ်ႇလၵ်းတႅင် လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး တီႈဝၢၼ်ႈလၵ်းတႅင်ႇ ဢိူင်ႇပဵင်းလူင် ဝဵင်းႁႅင် ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ တင်းသွင်ၾင်ႇ ပေႃးတေမိုတ်ႈၵိုဝ်းၸမ်ၸႂ်ၵၼ် လႄႈ သိုဝ်ႉၶၢႆတေႃႇၵၼ် ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၵ်းတႅင်ႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တွၼ်ႈတႃႇ တေၸမ်ၸႂ်ၵၼ်ၼႆသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းထႆး ၶေႉၶဵင်ႇလဵၼ်ႈမၢၵ်ႇၼင်လႄႈ Volleyball ၵၼ်။ ယဝ်ႉၵေႃႈ မီးၵူၼ်းမိူင်းႁဝ်းၶႃႈတင်း မိူင်းတေႃႉ – မိူင်းထႃး မႃး ၶၢႆၽၵ်းၶဵဝ် ဢၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ တီႈလၢၼ်ႇလၵ်းတႅင်ႇ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် တၢင်းၾင်ႇထႆးလႄႈ တူဝ်တႅၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပိုတ်ႇပၢင်ပွႆး ဝႃႈၼႆ။ “ပီၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇပေႃးၵိုၼ်းတၢၼ်ႇၵူႈပီၶႃႈ ယွၼ်ႉဝႃႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢႆလၢႆဝၢၼ်ႈ ဢမ်ႇလႆႈႁၼ်လိၵ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢမ်ႇလႆႈႁူႉၵၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉၶႃႈဢေႃႈ။ ၵူႈပီတႄႉ ၵိုၼ်းလိူဝ်ၼႆႉဢေႃႈ ယွၼ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈႁူႉဝႆႉ လူင်ႈၼႃႈ။ ပၢင်ဢၼ်ၶဝ် ၶေႉၶဵင်ႇမၢၵ်ႇၼင်ၼၼ်ႉ ၸတ်းႁဵတ်းတီႈၼႂ်းဝၢင်းႁူင်းႁဵၼ်းလၵ်းတႅင်ႇၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းလၵ်းတႅင်ႇ/ လၢၼ်ႇလၵ်းတႅင်ႇ ပိုတ်ႇဝၼ်းၼိုင်ႈ ၵမ်ႈၼမ် ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ဢၼ်ၵႂႃႇၶၢႆၽၵ်းၶဵဝ် တီႈလၢၼ်ႇလၵ်းတႅင်ႇၼၼ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းတေႃႉ၊ မိူင်းထႃး ၸိူဝ်း ၼႆႉ။ ၵမ်ႈၼမ် ဢဝ်ၶူဝ်းသူၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ ၽၵ်းမၼ်း၊ ႁဵပ်းတွပ်း၊ တႅင်ႁႆႈ ၸိူဝ်းၼႆႉမႃးၶၢႆ ။ တၢင်းၾင်ႇထႆးသမ်ႉ တေမႃးၶၢႆ မိူၼ်ၼင်ႇ သိူဝ်းၶူဝ်း၊ ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ Photo by – ၵူၼ်းလၵ်းတႅင်ႇ/ လၢၼ်ႇလၵ်းတႅင်ႇ ပိုတ်ႇဝၼ်းၼိုင်ႈ လၢၼ်ႇလၵ်းတႅင်ႇၼႆႉ ပဵၼ်လၢၼ်ႇလႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး ပေႃးလုၵ်ႈဢဝ်တီႈလၢၼ်ႇလၵ်းတႅင်ႇၼၼ်ႉမႃးၸိုင် တေမီး မူႇဝၢၼ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ဝၢၼ်ႈပၢင်ၵမ်ႉၵေႃႇ၊ ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇသုင်၊ ဝၢၼ်ႈပၢင်ႁွၵ်ႈလႄႈ ဝၢၼ်ႈႁူၺ်ႈယၢဝ်း 4 မူႇဝၢၼ်ႈၼႆႉတႄႉ ႁၢမ်းယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵိုတ်းဝႆႉမိူင်းထႃးလႄႈ မိူင်းတေႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လၢၼ်ႇလၵ်းတႅင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆးၼႆႉ လႆႈထုၵ်ႇပိၵ်ႉဢိုတ်းမႃး မိူဝ်ႈပီ 2002 ၼၼ်ႉသေ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် မီးၶၢဝ်းတၢင်း 22 ပီယဝ်ႉ ယင်းပႆႇပိုတ်ႇ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']

2024-05-27T12:04:10

https://shannews.org/archives/53284

လွင်ႈလွၵ်ႇငိုတ်ႈတေႃႇ ၵၢၼ်သွၼ်ႁဵၼ်း၊ ၵၢၼ်ယူႇလီၼႆႉ ပဵၼ်လိူင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၼိူဝ် သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း

ဝၢႆးလင် လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၸွမ်း ၶေႃႈလႆႈၸႂ်ႁၢႆႊၵႅၼ်ႊယဝ်ႉၼႆ ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်ပဵၼ်ၼႂ်းၵႄႈ ၸုမ်း ဢူၺ်းလီသၢမ်ပီႈၼွင်ႉလႄႈ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းၼၼ်ႉ ၵိုတ်းယိုတ်းၵႂႃႇသေတႃႉ တပ်ႉသိုၵ်းရၶႅင်ႇ AA ဢၼ် ဢမ်ႇၵဵဝ်ႇၵပ်းတင်းမိူင်းတႆးၵမ်းသိုဝ်ႈတႄႉ သိုပ်ႇပိုတ်ႇၼႃးသိုၵ်း ၼႂ်းမိူင်းရၶႅင်ႇၶဝ် ၶပ်ႉၶပ်ႉတၢမ်းတၢမ်းလူင်မႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇပေႃးၵုမ်းၵမ်လႆႈ ၸႄႈဝဵင်းၼႂ်းမိူင်းၶဝ်လႄႈ ၼႂ်းမိူင်းၶျၢင်း ႁူမ်ႈသဵၼ်ႈမီးၸမ် ထိုင်သိပ်းယဝ်ႉ။ မိူင်းရၶႅင်ႇ ဢၼ်မီးယူႇ 17 ၸႄႈဝဵင်းၼၼ်ႉ ဢၼ်ပႆႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၵိုတ်းယူႇသွင်ဢၼ်ၵူၺ်းယဝ်ႉ။ တပ်ႉငဝ်ႈ သိုၵ်း တပ်ႉပိဝ်ႇႁႃႇလႄႈ တပ်ႉၵွင် ၸိူဝ်းမီးတႂ်ႈလွင်ႈၵုမ်းၵမ် ငဝ်ႈငုၼ်းတိူင်းသိုၵ်းပွတ်းဝၼ်းတူၵ်း (နပခ) ၶွင်ၸၵၸ (စကစ) ၼၼ်ႉ ထိုင်တီႈပေႃးၶႂ်ႈၸမ်မူၺ်ႉႁၢႆယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽိူဝ်ႇဝႃႈယိုတ်းလႆႈယဝ်ႉ ၸႄႈဝဵင်းပူးတီးတွင်ႇၼၼ်ႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းသေ ၵိူတ်ႇ မီးမႃးၶၢဝ်ႇငၢဝ်း ႁူင်ႁၢင်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းဝႃႈ ၸိူဝ်းၸုမ်းသိုၵ်း AA ၼႆႉ တင်ႈၸႂ်ၾႆးၸုတ်ႇၽဝ်သႂ်ႇ ႁိူၼ်းယေး ရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊၶဝ်လႂ်၊ ပူၼ်ႉပႅၼ်လူလၢႆတေႃႇ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းလႂ် တႂ်ႈၼႃႈတၼ်းတႃၵူၼ်း မိူင်းတင်းလၢႆ ၼႆယဝ်ႉ။ လိူၼ်မေႊ ဝၼ်းတီႈ 22 ၸုမ်းရူဝ်ႁိင်ၵီယႃ 16 ၸုမ်း ဢၼ်ပၵ်းသင်ႉယူႇၵူႈမိူင်းမိူင်းၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ် ၽၢဝ်ႇယိုၼ်ႈယွၼ်းဝႃႈ တႃႇၵႄႈလိတ်ႈပတိၵ်ႈၶၢတ်ႈ ၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းရၶႅင်ႇတင်းၶဝ်ၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈႁူပ်ႉဢုပ်ႇၸွမ်း ႁူဝ်ၼႃႈ AA ႁိုဝ် ULA ၊ ၵူႈမိူင်းမိူင်း ႁႂ်ႈပၼ်တၢင်းၸွႆႈဢၼ်ယၼ်ၼိူဝ် လွင်ႈၶိူဝ်းၵူၼ်းတူၺ်းထိုင်ၵၼ် ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝၼ်းလဵဝ်ၵၼ်ၵူၺ်း ၸိူဝ်းၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း (CSOs) 195 ၸုမ်းၵေႃႈ ႁူမ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတုၵ်းယွၼ်းဝႃႈ ႁႂ်ႈၵိုတ်းယိုတ်းၵမ်းသိုဝ်ႈ ၼိူဝ်လွင်ႈဢဝ်သၢႆၸႂ်ၶူဝ်းၶွင်ၸေးၸိမ်ႇလႄႈ ၾၢင်ငဝ်း ၶွင်ရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊသေ ၸႂ်ႉတိုဝ်းတႃႇတၢင်းၽႂ်ၶႂ်ႈလိူင်ႈၵၢၼ်မိူင်း၊ လိူင်ႈၵၢၼ်သိုၵ်းၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလိူင်ႈမိူင်းရၶႅင်ႇၼႆႉ ယိၼ်းမႆႈၸႂ် လိုၵ်ႉလိုၵ်ႉၼႂ်းၼႂ်းၼႃႇၼႆ ႁွင်ႈၵၢၼ် လိူင်ႈမိူင်းၼွၵ်ႈၶွင် ဢမေႊရိ ၵၼ်ႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပၢၵ်ႇလၢတ်ႈၵႂႃႇဢမ်ႇၵႃး ၶွင်ႇသီႇၶိုၵ်ႉတွၼ်းၾၢႆႇပၼ်တၢင်းၶႆႈၸႂ် ၵဵဝ်ႇၵပ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ( SAC-M ) ၵေႃႈ တိုၵ်းသူၼ်းဝႃႈ ၵပ်းၵၢႆႇတင်းငဝ်းလၢႆးသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉသေ ၵိုင်ႇလီၸတ်းပၢင်ၵုမ်ၶိုၵ်ႉ ၶၵ်ႉယူႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၼၼ်သေတႃႉ ၾၢႆႇ AA တႄႉ တုမ်ႉတွပ်ႇၶိုၼ်းဝႃႈ ၶၢဝ်ႇငၢဝ်းဢၼ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဢၼ်ပဵၼ်တႄႉမီးတႄႉ၊ ၵွပ်ႈၼႆ ယႃႇႁႂ်ႈလၢမ်းလိမ်း သႄႉသွမ်းသွတ်ႇသေႈ ႁႂ်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ်လိူင်ႈၽိတ်းၽႅၵ်ႇတႅၵ်ႇငၢၵ်ႈၵၼ် ၼႂ်းၵႄႈသွင်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼႆယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃးတူၺ်းၸွမ်း ၶေႃႈၶၢၼ်တွပ်ႇ ၶွင်ၸွမ်ပွင်ၵၢၼ်သိုၵ်း AA ထွၼ်းမရၢတ်ႉၼၢႆႇ တႅမ်ႈလၢတ်ႈဝႃႈ“ ပိူဝ်ႈတႃႇ ၸိူဝ်းတႆးၵေႃႉလၵ်းလိင်း ဢၼ်ႁဵတ်းၼႃႈလိူမ်ႈၸွမ်းၸႂ်ပၼ် ၸဝ်ႈတႃႇၼၶဝ် ပေႃးဝႆႉၶိုၵ်ႉလိူဝ်သေ တၢင်း ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈဢၼ်ထုၵ်ႇ လွင်ႈမႅၼ်ႈပိူင်ၼၼ်ႉတႄႉ ယွၼ်းသူးႁႂ်ႈလႆႈ ၸၢမ်ႇမူၼ်ႈၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်းမိူဝ်းၼႃႈ ဢၼ်ၵိုင်ႇတၢၼ်ႇတင်းသူၶဝ် ၼၼ်ႉလႃႈ” ၼႆၸိုင် မိူၼ်တင်းၼႄးသႂ်ႇၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၸိူဝ်းဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ် ၽၢဝ်ႇၼၼ်ႉ တူၺ်းၼႃႈငိုၼ်းသေ မၢပ်ႇလႅၼ်ၵူၺ်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈတူၵ်ႇပႃး NUG ဢၼ်ဢွၵ်ႇဝႆႉၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21 ၼၼ်ႉယူႇ၊ ၵွပ်ႈပိူဝ်ႈ ၶေႃႈပိုၼ် ၽၢဝ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇမၢၼ်ႈလႄႈ ၾၢႆႇဢိင်းၵလဵတ်ႈ ဢမ်ႇၵႂႃႇႁွႆႈလဵဝ်ၵၼ်၊ ၽိူဝ်ႇၺႃးထတ်းသၢင်သႄႉသွမ်း ၸင်ႇသမ်ႉမႄး ၶိုၼ်း။ တေႃႈမႄးယဝ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁၼ်ၸႅင်ႈလႅင်းလီဝႃႈ ၶဝ်ၼႄးသႂ်ႇ AA ႁႃႉ ၼႄးသႂ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႄႇၼႆသႄႈ။ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈ မၼ်းၸုၵ်းမၼ်ႈၾၢႆႇ ၸိူဝ်းၸုမ်းၸၢဝ်းသၢၼ်ၶတ်းတေႃႇ ၽူႈပူၼ်ႉပႅၼ် ၼိူဝ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇ ပဵၼ် ၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းတင်းလၢႆၼၼ်ႉယူႇ ဝႃႈၼႆလႄႈ ပွင်ႇဝႃႈ ဢဝ်လၢႆးဢွမ်ႈသေ သႄႉသွမ်းၼိူဝ် AA ၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ တီႈတႄႉမႃး ၵဵဝ်ႇၵပ်းၾႆးမႆႈႁိူၼ်းယေး ၶွင်ရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ တီႈပူးတီးတွင်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽူႈလႂ်ၶွင်ႈမၢပ်ႇ တႄႉတႄႉၼႆ ယင်းပႆႇပႃႈလႆႈႁူႉၸွမ်းၸႅင်ႈလႅင်း။ ၾႆးမႆႈဝၢႆး AA ယိုတ်းလႆႈႁႃႉ ၵွၼ်ႇပႆႇယိုတ်းႁိုဝ် ပႆႇႁူႉတႅတ်ႈတေႃး။ ၵွပ်ႈၼႆ ၽိူဝ်ႇတေၼႄးသႂ်ႇၸုမ်းၼၼ်ႉၸုမ်းၼႆႉ သင်တိုၵ်းသူၼ်း တႃႇၽၢၼ့်ႁၼ်တၢင်ႇၽိုၼ်လႆႈ ပိူင်ပဵၼ် ဢၼ်တႄႉလႄႈ တႃႇပၼ်တူတ်ႈလႆႈ တီႈၽူႈၶွင်ႈမၢပ်ႇတႄႉၼၼ်ႉ ယင်းတေလီ။ လမ်ႇလွင်ႈသုတ်းတႄႉ NUG ၼႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇမၼ်းယၼ်တီႈ NLD ဢၼ်ယၢမ်ႈၸုၵ်း ၸင်ႈႁႄႉၵင်ႈပၼ် တပ်ႉ မတေႃႇ ဢၼ်ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉၶိူဝ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊၶဝ်မႃးၼၼ်ႉလႄႈ ပဵၼ်တီႈလီငမ်းငဝ်း ၼိူဝ်လွၵ်းၸုၵ်းမၼ်းဝႆႉ ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈသင် မိူဝ်ႈလဵဝ်ၸင်ႇမႃး ႁူႉၸၵ်းသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း ၶွင်ရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ၊ တေဝႃႈ ၶဝ်ၸုၵ်းၾၢႆႇ AA ၼႆႁႃႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်းတေယုမ်ႇယၢပ်ႇၵွၼ်ႇ၊ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ႁူဝ်ၼႃႈ NLD ယၢမ်ႈၸီႉသင်ႇ ႁႂ်ႈတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈၸႂ်ႉ ၶိူင်ႈမိၼ်သေ ပိုတ်းတိုၵ်းၸုမ်း AA မႃးလူး။ တၢမ်တူဝ် NUG ၵေႃႈ ၵွၼ်ႇ AA ပႆႇတိုၵ်း ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ယၢမ်ႈသႄႉသွမ်းလူလၢႆတေႃႇ AA မႃး ဢမ်ႇၸႂ်ႈႁိုဝ်။ ပိူင်ပဵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းၵဵဝ်ႇၵပ်းတင်းၼမ်ႉႁူႉၸၵ်းၼိူဝ် သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၼၼ်ႉ လုမ်း လုမ်းယဝ်ႉ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ၵူၼ်းရူဝ်ႊႁိၼ်ႊၵျႃႊ ႁူၵ်းၸဵတ်းသႅၼ်ၵေႃႉ လႆႈပၢႆႈလိပ်းပၢႆႈလႅင် ၼႂ်းပီ 2017 တေႃႇထိုင် ႁူဝ်ၼႃႈ NLD တႅၼ်းတၢင်ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသေ ၵႂႃႇထဵင်ပၢၵ်ႈၵႅတ်ႇၼႃႈႁူမ်ႇလပ်ႉပၼ် တၢင်းႁဵတ်းတပ်ႉမတေႃႇ မိူဝ်ႈပီ 2019 ၸမ်သဵင်ႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၶုၵ်းၸႂ်လႆႈလၢတ်ႈပႃးမႃးဢၼ်ဝႃႈ “လွင်ႈလွၵ်ႇငိုတ်ႈတေႃႇ လိူင်ႈသွၼ် ႁဵၼ်းလႄႈ လိူင်ႈပၢႆးယူႇလီ ၼႆႉ ပဵၼ်လိူင်ႈလၢဝ်း ၼိူဝ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း။ ပဵၼ်လိူင်ႈၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉ ပူၼ်ႉပႅၼ်လူင် ၼိူဝ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း” ၼႆသႄႈ။ လွင်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈႁဵတ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းႁူႉၸၵ်းမႃး၊ ၽိူဝ်ႇထိုင်ပၢၼ်ပဵၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈယၢၼ်မိူင်းမႃးၵေႃႈ တမ်ႉပႆႇတူၵ်ႇထိုင် ၸွမ်းၼႆတႄႉ တင်ႈၸႂ်ထိမ်ႇဝႆႉႁႃႉ၊ တိုၼ်းဢမ်ႇႁူႉၸၵ်းတႄႉႁိုဝ် တႃႉလီငမ်းငဝ်းထၢင်ႇထိူမ်တႄႉယဝ်ႉ။ တီႈတႄႉမႃး ဢဝ်ၾိင်ႈပိူင်တီႇမူဝ်ႇၶရေႇၸီႇဝႃႈၵေႃႈလီ၊ ဢဝ်ၾိင်ႈတိုဝ်းၵမ်ၵူႈမိူင်းမိူင်းဝႃႈၵေႃႈလီ လွင်ႈလွၵ်ႇငိုတ်ႈတေႃႇ ၽူႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်လိူင်ႈပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇလႄႈ လိူင်ႈပၢႆးယူႇလီၶဝ် လူၺ်ႈဢမ်ႇႁဵတ်းCDM ၼၼ်ႉလႂ်၊ လိူင်ႈ လွၵ်ႇငိုတ်ႈတေႃႇလုၵ်ႈႁဵၼ်းၶဝ် ယွၼ်ႉသိုပ်ႇတေႃႇၵၢၼ်ႁဵၼ်း တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵုမ်းၵမ်ၼၼ်ႉလႂ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တိုၼ်းၸႂ်ႈလိူင်ႈလၢဝ်းၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉတေႃႇ ၶိူဝ်းၵူၼ်းၵမ်းသိုဝ်ႈယဝ်ႉ။ တၢမ်တူဝ်ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ ၶိူဝ်းမၢၼ်ႈ ပႃးၸဵမ်ၾၢႆႇတပ်ႉသိုၵ်းၶဝ် ၸႂ်ႉတိုဝ်းဝႃႇတၶိူဝ်းယႂ်ႇသေ ႁႄႉႁၢမ်ႈလွၵ်ႇငိုတ်ႈတေႃႇ ၵၢၼ်သွၼ်ႁဵၼ်း ၸိူဝ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ဢၼ်ဢမ်ႇၸႂ်ႈမၢၼ်ႈၼၼ်ႉမႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ၼႆႉ ႁွႆးဝႃႈပဵၼ် လိူင်ႈၽိတ်းလိုၵ်ႉလူင်ၼႆ ဢမ်ႇသင်ၵေႃႈ ယူႇတီႈ NUG ဢၼ်ဢၢၼ်းႁဵတ်းလူင်ပွင် ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပၢၼ် မႂ်ႇၼၼ်ႉ တၵ်းလီလႆႈႁူႉၸၵ်း ၼပ်ႉယမ်ၵမ်ပိုၼ် ပူင်ႇသႂ်ထိုင်တီႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတင်းလၢႆယူႇယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉမၼ်း ဢမ်ႇႁူႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ဢမ်ႇႁဵတ်းပုၼ်ႈၽွၼ်းဢၼ်ၼႆႉလႄႈ ၸင်ႇဝႃႈ ၽိူဝ်ႇမႃးၸီႉၸမ်ႈတေႃႇ ပ တိၵ်ႈၶၢတ်ႈသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း ၼႂ်းမိူင်းရၶႅင်ႇ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်တီႈလီငမ်းငဝ်းထၢင်ႇထိူမ်လူင်ဝႆႉ ယူႇၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းမႅၵ်ႇၵွင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢဝ်သုၼ်ႇၼိူဝ်ၵၢၼ်ဢွင်ႇပေႉပၢင်တိုၵ်းသေ ၸီႉသင်ႇၵူႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းၸွတ်ႇၸေးပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်သေ ယူႇၸွမ်းၵၼ်မႃးလူၺ်ႈပိူင်ၾၢင်ၶိုၵ်ႉၶၢႆးၽႂ်မၼ်း ၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈဢွၼ်ယွမ်းႁပ်ႉၼုင်ႈဝႆ ၶူဝ်းလဵင်းၶွင်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸုမ်းပေႉပၢင်တိုၵ်းသေ ၶိုၼ်ႈသွၼ်ႁဵၼ်းၼၼ်ႉလႂ်၊ ၽိူဝ်ႇတေၶတ်းၸႂ်ၶိုင်သၢင်ႈ တႃႇပွင်ႈသွၼ်ႁဵၼ်း ၶိုတ်းၸွမ်းၸၼ်ႉၵမ်ႇၾႃႇ သမ်ႉၵူၺ်းၵုမ်ႇၶႂ်ႈဢဝ်ၽႃႇသႃႇ ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ဢၼ်ပႆႇမီးလၵ်းၸဵင်ထွႆႈၵႂၢမ်း၊ ဢၼ်ပႆႇမီးပပ်ႉပိုတ်ႇတႅတ်ႈထွႆႈၵႂၢမ်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈပဵၼ် ၽႃႇသႃႇသုၼ်ၵၢင် တႃႇၵၢၼ်သွၼ်ႁဵၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ တူင်ႇတၢင်ႇၼၼ်ႉလႂ် ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တိုၼ်းၶဝ်ႈပဵၼ်လိူင်ႈ လၢဝ်းပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ပဵၼ်ပႃးလိူင်ႈၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉ တူင်ႇဝူင်းၶိူဝ်းၵူၼ်း ယဝ်ႉၼႆ တၢမ်တူဝ်ႁူဝ်ၼႃႈ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် ယင်းဢမ်ႇႁူႉၸၵ်းတုင်းႁပ်ႉၼပ်ႉထိုဝ်ၼႆတႄႉ တႃႇဝႃႈၶဝ် တေပဵၼ်မႃး ၽူႈပွင်မိူင်းလီ ဝၢႆးသိုၵ်းယဝ်ႉယႃႇၵႂႃႇတႄ့ လႅပ်ႈတေမုင်ႈမွင်းယၢပ်ႇယူႇ ၶႂ်ႈဝႃႈၼင်ႇၼႆ။

['ၶေႃႈထတ်းသၢင်']

2024-05-26T14:12:21

https://shannews.org/archives/53276

ၵူၼ်းမိူင်းဢီႊရၼ်ႊ ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင် ၶဝ်ႈႁူမ်ႈပၢင်သၢင်းၵဵဝ်ႇ ၸွမ်ၸိုင်ႈဢီႊရၼ်ႊ ဢၼ်တူၵ်းတၢႆၸွမ်းၶိူင်ႈမိၼ်

ၵူၼ်းမိူင်းဢီႊရၼ်ႊ ၸတ်းပၢင်ၸႃႇပၼ ပၼ်ၸွမ်ၸိုင်ႈၶဝ် ဢၼ်တူၵ်းတၢႆၸွမ်းၶိူင်ႈမိၼ်၊ ၵူၼ်းမိူင်း မႃး ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်။ ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢီႊရၼ်ႊ Ebrahim Raisi ဢီႊပရႃႊႁိမ်ႊ ရႃႊဢီႊသီႊ ဢႃယု 63 ပီ ဢၼ်ၶီႇၶိူင်ႈမိၼ် ဢွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇ ၸႄႈမိူင်းဢသႃႊပၢႆႊ(ဢွၵ်ႇ) ၸွမ်းၵၼ်တင်း ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း Hossein Amirabdollahian ၼၼ်ႉ ၶိူင်ႈမိၼ်တူၵ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 19/05/2024 ၼိူဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ၼၼ်ႉ ပႃးၵႂႃႇ 6 ၵေႃႉ လႆႈလူႉတၢႆမူတ်း။ တူဝ်တၢႆၸွမ်ၸိုင်ႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၶိုၼ်းဢဝ်မႃးႁဵတ်းပၢင်ၸႃႇပၼ သၢင်းၵဵဝ်ႇတီႈ ၵျွင်းၽြႃးပလီႊ ဢိမ်ႊမႅမ်ႊရေႊ ၸႃႊ ဢၼ်မီးတီႈဝဵင်းမႅတ်ႉသျ်ႁႅတ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 23/05/2024။ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင် သႂ်ႇသိူဝ်ႈၶူဝ်းသီလမ် ထုပ်ႉဢူၵ်းႁွင်ႉႁႆႈသေ ၸွမ်းသူင်ႇၶၢပ်ႈတူဝ်။ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ၵူၼ်းမိူင်းယုၵ်ႉၵႅမ်ၸွမ်ၸိုင်ႈ Mohammad Mokhber ၼၼ်ႉ ၶိုၼ်ႈပဵၼ် ၸွမ်ၸိုင်ႈ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်းဝႆႉသေ ပေႃးထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 28 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ၸင်ႇတေၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၸွမ်ၸိုင်ႈ မိူင်းဢီႊရၼ်ႊ ၵေႃႉမႂ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – VOA

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-05-26T13:41:51

https://shannews.org/archives/53271

ပလိၵ်ႈမိူင်းတူၼ် ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးပေႃႉထုပ်ႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်း

ပလိၵ်ႈမိူင်းတူၼ်ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ပေႃႉထုပ်ႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်း လႆႈႁၢမ်သူင်ႇႁူင်းယႃ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 23/05/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 6 မူင်းပၢႆ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ၸၼ်ႉႁူဝ်သိုၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၸုမ်းဢမ်ႇ ႁူႉၾၢႆႇ ပေႃႉထုပ်ႉ ၼႂ်းပွၵ်ႉထူင်းၽူဝ်ႇ ဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်း လႆႈသူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉတီႈႁူင်းယႃ ၼႆယဝ်ႉ။ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈၼၼ်ႉပဵၼ် သိၼ်ႇမိၼ်းမွင်ႇ ၸၼ်ႉႁူဝ်သိုၵ်း (ၼႄႇထဵင်း) တူၵ်းပုၼ်ႈၽွၼ်းဝႆႉ တီႈႁူင်းပလိၵ်ႈမိူင်းတူၼ် မိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈဝႃႈ လႅပ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်း ဢၼ်ၺႃးမၼ်း တဵၵ်းၶၢၼ်းယွၼ်းငိုၼ်းဢဝ် ၵႃႈဝႃႈၵႃႈပဵၼ်၊ လႅပ်ႈၸိူဝ်းၶဝ် ဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ်သေ ပႂ်ႉထုပ်ႉပေႃႉႁႅမ်မၼ်းၶိုၼ်းၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ ပဵၼ်ၸုမ်းလႂ် ၵူၼ်းတီႈလႂ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉတႄႉ ပႆႇမီးၽႂ်ယိုၼ်ယၼ်။ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 24 ၵၢင်ၼႂ်ၼႆႉ ယူႇတီႈပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈၵေႃႈ ပႆႇႁၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ လွင်ႈတီႉၺွပ်းလႆႈ။ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ႁူဝ်သိုၵ်း သိၼ်ႇမိၼ်းမွင်ႇၼႆ့ ပဵၼ်ပလိၵ်ႈၸိုဝ်ႈယႂ်ႇ ၵႆႉယွၼ်းငိုၼ်းတီႈၸဝ်ႈၵႃး ၵူၼ်းမိူင်း ၸွမ်းတႃႈၸွမ်းတၢင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ်။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းၼႆႉ မၼ်းတိူဝ်းႁိုတ်းလႃႇ ႁတ်းႁဵတ်းမႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ ဝႃႈ ၼႆ။ မိူဝ်ႈပီ 2022 ပူၼ့်မႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ဢူးၵျေႃႇမျိၼ်ႉ (ၼႄႇထဵင်း) ၵေႃႉၵဝ်ႇ တီႈမိူင်းတူၼ် ၺႃးၵူၼ်းဢမ်ႇ ႁူႉၾၢႆႇ ႁေႃႈၵႃးၽႃႇသႂ်ႇ မၢတ်ႇၸဵပ်းၶႃႁၵ်း ဝႃႈၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – Mekong News

['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-05-26T11:51:58

https://shannews.org/archives/53266

ပလိၵ်ႈထႆး တီႉလႆႈယႃႈမဝ်းၵမ် ဢမ်ႇထၢတ်ႇ ၼႂ်းဝူင်ႈလဵဝ်ဢမ်ႇယွမ်း 30 လၢၼ်ႉမဵတ်ႉယဝ်ႉ

ပလိၵ်ႈထႆး ၵူတ်ႇထတ်းတီႉလႆႈ ယႃႈမဝ်းၵမ် (ယႃႈမႃႉ) 2 လၢၼ်ႉမဵတ်ႉ ၼႂ်းၵႃးပိၵ်ႉဢပ်ႉ လမ်းၼိုင်ႈ တီႈဝဵင်းမိူင်းၾၢင် လႅၼ်လိၼ်ထႆး – တႆး ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 22/05/2024 ပလိၵ်ႈထႆး ပႂ်ႉႁႄႉရူတ်ႉၵႃးတီႈလၢၼ်ႇ ဢၼ်ၼိုင်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းၾၢင် ၸႄႈတွၼ်ႈ ၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵႃးပိၵ်ႉဢပ်ႉလမ်းၼိုင်ႈ ဢမ်ႇယွမ်းၵိုတ်းပၼ် ႁေႃႈလႅၼ်ႈပၢႆႈ ၵွၼ်ႇတေထိုင် မႄႈဢၢႆး ၵႃးလမ်းၼၼ်ႉ မိုၼ်ႈပလၢတ်ႈသေ ၵႂႃႇၽႃႇၺႃးတူၼ်ႈမႆႉၶၢင်ႈတၢင်း ပလိၵ်ႈၶူၼ်ႉသွၵ်ႈႁၼ်ယႃႈ မႃႉ 2 လၢၼ်ႉမဵတ်ႉ ဢၼ်သႂ်ႇဝႆႉၼႂ်းထူင် ဝႃႈၼႆ။ ပလိၵ်ႈထႆးလၢတ်ႈဝႃႈ – ပဵၼ်ယႃႈမႃႉ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းသၢမ်ၸဵင်ႇၶမ်းမႃး။ ၵူၼ်းၶပ်းရူတ်ႉ ပဵၼ်ၸၢဝ်းလႃး ႁူႇ ၵိူတ်ႇမိူင်းမၢၼ်ႈ။ မၼ်းလၢတ်ႈတီႈပလိၵ်ႈဝႃႈ မၼ်းၵိၼ်ၸၢင်ႈတေႃႉယႃႈမႃႉၼႆႉ ပဵၼ်ၵမ်းထူၼ်ႈ 2 ။ မၼ်းၵိၼ်ၸၢင်ႈတေႃႉ လႆႈ ၵႃႈၸၢင်ႈ 3 မိုၼ်ႇဝၢတ်ႇ – ဝႃႈၼႆ။ ပလိၵ်ႈထႆးႁူမ်ႇလူမ်ႈလႅၼ်လိၼ် လၢတ်ႈဝႃႈ – ယၢမ်းလဵဝ် ယႃႈမႃႉယႃႈမဝ်းၵမ် ဢၼ်လုၵ်ႉလႅၼ်လိၼ် ၶဝ်ႈမႃးၼႆႉ မႃးၵိုတ်းလိုဝ်ႈတီႈမႄႈသၢႆၵမ်းၼိုင်ႈသေ ၸင်ႇၶဝ်ႈမႃးမိူင်းထႆး ။ ၼႂ်းဝူင်ႈၼႆႉၵူၺ်း ၵမ်းၵမ်းတီႉလႆႈ ယႃႈမဝ်းၵမ် တင်းမူတ်း ဢမ်ႇယွမ်း 30 လၢၼ်ႉမဵတ်ႉယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼႂ်းမၢႆမီႈပၵ်းပိူင် ၵဵဝ်ႇၵပ်းယႃႈမဝ်းၵမ် ၼႂ်းမိူင်းထႆး ဢၼ်ၶိုၼ်းမူၼ်ႉမႄးမႂ်ႇၼႆႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ- တူတ်ႈ တၢမ်ႇႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ႁၼ်ယႃႈမႃႉ ၼႂ်းမိုဝ်းမဵတ်ႉလဵဝ်ၵေႃႈ တူတ်ႈတၢမ်ႇၼၵ်းပဵင်းထိုင် ၵၢၼ်ၵႃႉယႃႈ ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၾၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉယႃႈမဝ်းၵမ် မီးပၵ်းပိူင်မႂ်ႇထႅင်ႈဝႃႈ – ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းသူင်ႇၶၢဝ်ႇ ယႃႈမဝ်းၵမ် ပၼ်ပလိၵ်ႈ ၼၼ်ႉ တေလႆႈငိုၼ်းသူးသုင်လိူဝ်ၵဝ်ႇ။ တေပၼ် 5 ပိူဝ်းသႅၼ်း ၶွင်ၵႃႈၶၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ် – ဝႃႈ ၼႆဝႆႉပႃး ၶၢဝ်ႇ VOA ဢိင်ဢဝ်ၶၢဝ်ႇတီႈႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ယႃႈမဝ်းၵမ်မိူင်းထႆးသေ ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ယႃႈမဝ်းၵမ်', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-05-26T11:28:54

https://shannews.org/archives/53260

ၵူၼ်းသွင်ၵေႃႉ ဢဝ်မိတ်ႈတႅင်း ႁိမ်ၸူၼ်ဢဝ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈပၢႆႈ တီႈၵဵင်းတုင်

ဝၼ်းတီႈ 23/05/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ ၵူၼ်းၸၢႆး 2 ၵေႃႉ ႁဵတ်းၵႅင်ႈထၢမ်သဵၼ်ႈတၢင်းသေ ဢဝ်မိတ်ႈတႅင်း ႁိမ်ၸူၼ် ၵႂႃႇရူတ်ႉၶိူင်ႈၼုမ်ႇၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ တီႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ဝႃႈၼႆ။ ၼုမ်ႇၸၢႆးၵေႃႉၼၼ်ႉ တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉ တီႈ Facebook မၼ်းဝႃႈ – “မီးၵူၼ်း 2 ၵေႃႉ ႁဵတ်းၵႅင်ႈထၢမ်သဵၼ်ႈ တၢင်းသေ ဢဝ်မိတ်ႈတႅင်းႁိမ်ဢဝ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈၵႂႃႇ။ မိုဝ်းၺႃးမိတ်ႈတႅင်း မၢတ်ႇၸဵပ်း၊ သင်ၽႂ်ႁၼ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၶႅၼ်းတေႃႈပွင်ႇၶၢဝ်ႇပၼ် ယဝ်ႉၵေႃႈ တေတွၼ်ႈသူးၼမ်ႉၸႂ်ပၼ်”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၵဵင်းတုင်ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – “တီႈဝဵင်းၵဵင်းတုင်ၼႆႉ ၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉ ၶုတ်ႈၼမ်လိူင်ႇမႃးႁႅင်း။ ဢမ်ႇဝႃႈၵၢင်ၶမ်ႈ ၵၢင်ဝၼ်းတဵင်ႈၵေႃႈ မီးၵူၼ်းႁိမ်ၸူၼ်ၵၼ်။ ၵႆႉပဵၼ် တီႈသဵၼ်ႈ တၢင်းဝႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင်။ ယွၼ်ႉၼၼ် သင်တေၵႂႃႇတီႈမီးၵူၼ်းဢႄႇ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီၵႂႃႇၵေႃႉလဵဝ်”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ လိူဝ်ဝဵင်းၵဵင်းတုင်ယဝ်ႉ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း လႅၼ်လိၼ် တႆး – ထႆး ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈ၊ ၵူၼ်းယိပ်းၵွင်ႈၶဝ်ႈၸူၼ်၊ ၶႃႈၵၼ်တၢႆ မီးမႃးၼမ်။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 22 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ မီးၵူၼ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ 2 ၵေႃႉ ၶဝ်ႈယိုဝ်း ၸၢႆးသၢမ် သိူဝ် ဢႃယု 40 ပၢႆ လူႉတၢႆထင်တီႈ၊ ၾၢႆႇလင်လုမ်းၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉႁွင်ႈလိုၵ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – Tachileik News Agency

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']

2024-05-25T18:20:52

https://shannews.org/archives/53256

ရူတ်ႉၵႃး ပီႈၼွင်ႉၸဝ်ႈမၢဝ်ႇပၢင်လွင်း ၵႂႃႇယွၼ်းမၼ်ႈ ၸဝ်ႈသၢဝ် တီႈႁူဝ်ပူင်း တူၵ်းႁူၺ်ႈ လူႉတၢႆ 4 ၵေႃႉ

ပီႈၼွင့်ၵူၼ်းႁိူၼ်း ၸဝ်ႈမၢဝ်ႇ တီႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ၽွင်းၵႂႃႇယွၼ်းမၼ်ႈ ၸဝ်ႈသၢဝ် တီႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်းၼၼ်ႉ ဢဝ်ၵႃး ပဵၼ် ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉတူၵ်းႁူၺ်ႈ လူႉတၢႆ 4 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈတင်းၼမ်။ ဝၼ်းတီႈ 21/05/2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းႁိူၼ်းၸဝ်ႈမၢဝ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈပိၼ်ႇတၽျေႇ (ပင်တဖြေ) ၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း ၸူဝ်းပႃးပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၵူၼ်းထဝ်ႈၵူၼ်းၵႄႇ ၽွင်းၵႂႃႇယွၼ်းမၼ်ႈ ၸဝ်ႈသၢဝ် တီႈဝၢၼ်ႈၵျွၵ်ႉတၢၼ်း ဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၽွင်းႁွတ်ႈထိုင်တီႈ တၢင်းၽႄ တီႈဝၢၼ်ႈမႂ်ႇ မႄးၼႄႇတွင်ႇၼၼ်ႉ ဢဝ်ပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉ ၵၢင်ႉ ရူတ်ႉၵႃးတူၵ်းႁူၺ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – “ၼႂ်းၵႃးၼၼ်ႉ ပႃးၵူၼ်း 19 ၵေႃႉ၊ ၵေႃႉၼိုင်ႈ တၢႆထင်တီႈ၊ ထႅင်ႈ 3 ၵေႃႉ လူႉ တၢႆၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃ၊ ၸိူဝ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းၼၼ်ႉ လႆႈႁၢမ်သူင်ႇဝႆႉတီႈ ႁူင်းယႃ ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်း ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၸိူဝ်းလူႉတၢႆ 4 ၵေႃႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢူးၶျဵင်ႇ ၊ ၼၢင်းယွင်း ၊ မူႇဝိၼ်းလႄႈ ၼၢင်းၶိၼ်ႇၵျီႇ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ပိၼ်ႇတၽျေႇ ဝဵင်းပၢင်လွင်း ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼႆ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 23 လိူၼ်မေႊၼႆ့ ရူတ်ႉၶိူင်ႈၼၢႆးလၢၼ် 2 ၵေႃႉ ၽွင်းႁေႃႈမႃး ၼိူဝ်တၢင်း ဢွင်ႇပၢၼ်း – ပင်းတရႃႉ ၺႃးၵႃးလမ်းၼိုင်ႈ ၽႃႇသႂ်ႇသေ ႁေႃႈပၢႆႈ။ တေႃႇသဵင်ႇ ဢႃယု 62 ပီ ၵေႃႉပဵၼ်ၼၢႆး လႆႈမၢတ်ႇ ၸဵပ်းႁႅင်း ၽွင်းသူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ်တီႈႁူင်းယႃ ၸဝ်ႈၸၢမ်ႇထုၼ်းၼၼ်ႉ လူႉသဵင်ႈၵႂႃႇတီႈႁူင်းယႃ။ မမႃႇ ဢေး ဢႃယု 25 ပီ ၵေႃႉပဵၼ်လၢၼ်ၵေႃႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်း တိုၵ်ႉၶၢမ်ႇယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – The People’s Voice

['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-05-25T10:00:00

https://shannews.org/archives/53248

ၸွမ်ၸိုင်ႈ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊသွင်ၽူဝ်မေး တူၵ်ႇတၵ်ႉ ၸၢဝ်းပုတ်ႉထ ၼႂ်းဝၼ်းဝိသႃၶပူႊၶျႃႊ

ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၵျဵဝ်ႊပၢႆႊတၼ်ႊလႄႈ မေးၼၢင်းၸွမ်ၸိုင်ႈ တူင်ႉတၵ်ႉထိုင်ၸၢဝ်းပုတ်ႉ တင်းလုမ်ႈၾႃႉ ၼႂ်းတိုဝ်ႉတၢင်းဝၼ်းဝိသႃၶပူႊၶျႃႊ ဝၼ်းပုတ်ႉထ လိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း။ ဝၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ ဝၼ်းလိူၼ်ႁူၵ်းမူၼ်း ဝိသႃၶပူႊၶျႃႊၼႆႉ ယူႇတီႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ မၵ်းမၼ်ႈပဵၼ် တၢင်းၵၢၼ်ယဝ်ႉလႄႈ ပဵၼ်ဝၼ်းပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်လုမ်ႈၾႃႉဝၼ်းၼိုင်ႈ။ တွၼ်ႈတႃႇမိူင်းဝၼ်းဢွၵ်ႇတႄႉ ဝၼ်းပုတ်ႉထ ဝိသႃၶပူႊ ၶျႃႊၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းတီႈ 22 လိူၼ်မေႊ။ တွၼ်ႈတႃႇ မိူင်းၵြႃးဢိၼ်ႊတီႊယႃႊတႄႉဝၼ်းယႂ်ႇဝၼ်းလူင်ဝၼ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈ ပဵၼ်ဝၼ်းတီႈ 23 လိူၼ် မေႊ။ ၸၢဝ်းပုတ်ႉၼႂ်းမိူင်းၵြႃး ၸတ်းႁဵတ်းပွႆးၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်းပုတ်ႉထ တီႈမိူင်းပႃႊရႃႊၼသီႊ လႄႈ မိူင်းၵႃႊယႃႊ။ တီႈၸႄႈမိူင်း ပီႊႁႃႊ တီႈၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ပႂၢင်ႉၼၼ်ႉတႄႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸၢဝ်းပုတ်ႉလႄႈ မုၼ်ၸဝ်ႈမုၼ်ၸၢင်းၶဝ်ၸဝ်ႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပႆတၢင်းၵႂႃႇၵၼ်ႇတေႃးဝႆႈသႃတီႈ ဢၼ်ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈလႆႈ ၺၢၼ်ႇ တြႃးသေ ပဵၼ်မႃးၽြႃးၼၼ်ႉ။ ဢိင်ၼိူဝ် ဝၼ်းယႂ်ႇဝၼ်းလူင်တွၼ်ႈတႃႇၸၢဝ်းပုတ်ႉထ လုမ်ႈၾႃႉသေ ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၵျဵဝ်ႊပႆႊတၼ်ႊလႄႈမေးၼၢင်းတူင်ႉတၵ်ႉၶေႃႈၵႂၢမ်းဝႃႈ – ၼပ်ႉယမ်ထိုင်ၸၢဝ်းပုတ်ႉ၊ ၼပ်ႉယမ်လႄႈမၵ်းမၼ်ႈ ၸၢဝ်းပုတ်ႉ ဢၼ်ႁဵတ်းပုၼ်ႈပၢင်ႈလွင်ႈလီ ၼႂ်းမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ၊ တိုၵ်းသူၼ်းထိုင်ၸၢဝ်းပုတ်ႉတင်းသဵင်ႈ ႁႂ်ႈထွမ်ႇငိၼ်းၶေႃႈသင်ႇသွၼ် ပုတ်ႉထ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈသေ ၶိုၼ်းဝူၼ်ႉထတ်းသၢင်လီလီယဝ်ႉ ဢဝ်မႃးတိုဝ်းၵမ်တႃႇပဵၼ်ၽွၼ်းလီတူဝ်ၵဝ်ႇလႄႈ တင်း ၼမ် ဝႃႈၼႆ။

['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-05-25T09:00:00

https://shannews.org/archives/53243

ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈ တီႈဝဵင်းလွႆၶေႃ ဢမ်ႇလႆႈၵိၼ်ဢိမ်ႇ မႆႈၸႂ်တႃႇပၢႆးယူႇလီ

တီႈဝဵင်းလွႆၶေႃ မိူင်းယၢင်းလႅင်ၼၼ်ႉ ဢိင်ၼိူဝ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်သေ ၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တႃႇယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈ ႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးဢၼ်ၵိၼ်၊ ထိုင်တီႈဢမ်ႇမီးႁႅင်းသေ ပဵၼ်ရေႃးၵႃႇတၢင်းပဵၼ်ၼမ်။ လႆႈမႆႈၸႂ်တႃႇသၢႆၸႂ်ယူႇလွတ်ႈၼႆ – ၸုမ်းၼႅင်ႈသၢၼ် ၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်း PPNM လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈ တီႈဝဵင်းလွႆၶေႃၼၼ်ႉ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ဢမ်ႇမီးတၢင်းၵိၼ် ၶၢတ်ႇဝီႊတႃႊမိၼ်ႊယဝ်ႉ သမ်ႉဢမ်ႇ လႆႈဢွၵ်ႇသုတ်ႇလူမ်း တူင်ႉၼိုင်ၼွၵ်ႈၶွၵ်ႈထႅင်ႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉထိုင်ပၢႆးယူႇလီ။ ၼႂ်းပီၼႆႉ ၽူႈၵုမ်းၶွၵ်ႈႁၢမ်ႈဢမ်ႇပၼ်ဢွၵ်ႇလဵၼ်ႈႁႅင်းလူးၵွၼ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်ႁၢႆႉႁႅင်းသမ်ႉ ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈ လႆႈၵိၼ်ၶဝ်ႈမၢၼ်ႈ သႅၼ်းယၢႆႈၸၢင်ၼၼ်ႉ ၵပ်းတင်းၽၵ်း ငပိတမ် ၵူၺ်း။ ဢမ်ႇပၼ်ၵူၼ်းႁိူၼ်းမႃးႁူပ်ႉၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈ လႆႈၶိုင်ႈပီယဝ်ႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ တိုၵ်းသူၼ်းထိုင်ပႃး ၸုမ်းၶႂၢႆႇၶႃပႄလႅင် ICRC ႁႂ်ႈသူင်ႇတၢင်းၵိၼ်တၢင်းယႅမ်ႉလႄႈ တၢင်းၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ၵူၼ်း တူၵ်းၶွၵ်ႈသေ ၵမ်းၼႆ PPNM ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-05-25T08:00:00

https://shannews.org/archives/53236

ထဝ်ႈၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ ထိုင်ၶႃပုတ်း တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ

ထဝ်ႈၸၢႆး ဢႃယုမွၵ်ႈ 50 ပီ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် ႁိမ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ထိုင်တီႈၶႃပုတ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်း ယၢမ်းလဵဝ် ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇၵႃႈယူတ်းယႃတူဝ် ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 22/05/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း မွၵ်ႈ 12 မူင်း ဢူးတၢၼ်းဝိၼ်း ဢႃယုမွၵ်ႈ 50 ပီ ၵူၼ်းပွၵ်ႉပတဵင်ႇ တွင်ႇ ၵႂႃႇယဵပ်ႇၺႃး မၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် ၼႂ်းၵႄႈဝၢၼ်ႈၵုင်းၸူင်လႄႈ တူင်ႈၸၢင်ႉ ႁိမ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 23 ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ထုၵ်ႇတိၼ်ၾၢႆႇသၢႆႉပုတ်း မၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်း လႆႈသူင်ႇယူတ်းယႃ တူဝ်ဝႆႉ တီႈႁူင်းယႃ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ယၢမ်းလဵဝ် ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇၵႃႈ ယူတ်းယႃတူဝ် ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈသီႇပေႃႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၵုင်းၸူင်ၼၼ့် မီးတပ်ႉမၢၼ်ႈ ၶလယ 23 ။ ႁိမ်းၶၢင်ႈတၢင်း တီႈၵူၼ်းမိူင်းၵႆႉၵႂႃႇမႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ၾင်မၢၵ်ႇဝႆႉ။ ၵမ်ႈၼမ် ၵႂႃႇယဵပ်ႇ ၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်း ၽွင်းၵႂႃႇႁႆႈၵႂႃႇသူၼ် ။ ယၢမ်းလဵဝ် ႁိမ်းႁွမ်း ႁူင်းပလိၵ်ႈသီႇပေႃႉၵေႃႈ ၾင်မၢၵ်ႇမႅင်းဝႆႉၼႆ တႅမ်ႈလိၵ်ႈပၼ်ၾၢင်ႉဝႆႉထႅင်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းသီႇပေႃႉ 2 ၵေႃႉ ၵႂႃႇယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် ၼႂ်းၵႄႈ ဝၢၼ်ႈၵုင်း ၸူင်လႄႈ တူင်ႈၸၢင်ႉ၊ ထိုင်တီႈ တိၼ်ပုတ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်း။ Photo by – ၸုမ်းပရႁိတ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ/ ထဝ်ႈၸၢႆး ဢႃယုမွၵ်ႈ 50 ပီ ယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇ တီႈၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၼႆႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 5 လိူၼ် ၵူၼ်းမိူင်းယဵပ်းၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်းၾင်လိၼ် ဢမ်ႇယွမ်း 7 ၵေႃႉယဝ်ႉ။ ၵမ်ႈၼမ် ယဵပ်းၺႃးမၢၵ်ႇမႅင်း ဢွင်ႈတီႈၵႂႃႇႁဵတ်းႁႂ်ႈႁဵတ်းၼႃး။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆ့ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢွၼ်ၵၼ်တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ မႃးၽဵဝ်ႇပၼ် ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းမိူင်း တေမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၵႂႃႇမႃးထၢင်ႇႁၢင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်း ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼႆ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 21 လိူၼ်မေႊၼႆ့ ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢႃယု 40 ပၢႆ ၵႂႃႇယဵပ်ႇၺႃးမၢၵ်ႇၾင်လိၼ် ႁိမ်းႁူင်း ႁဵၼ်းၸၼ်ႉငဝ်ႈ မၢၼ်ႈမႂ်ႇ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ တိၼ်ပုတ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်း၊ ယၢမ်းလဵဝ် ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇယူတ်းယႃတူဝ် ဝႃႈၼႆ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-05-25T07:00:00

https://shannews.org/archives/53228

တႆးႁွတ်ႈမိူင်းထႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ပဵၼ်မလဵင်း လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၵႃႈယူတ်းယႃ

တႆးႁွတ်ႈမိူင်းထႆး (မႄႈႁိူၼ်းၼုမ်ႇ) ၵေႃႉၼိုင်ႈ ပဵၼ်မလဵင်း (ၵႅၼ်ႊသိူဝ်ႊ) တီႈလုပ်ႇႁူဝ်ၶဝ်ႇသေ ယၢမ်းလဵဝ် လူဝ်ႇၽႃႇတတ်း ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်း လွင်ႈငိုၼ်းတွင်း တႃႇၵႃႇယူတ်းယႃ 230,000 ဝၢတ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းၶမ်းယုမ်ႉ ဢႃယု 30 ပီ ပဵၼ်ဝႆႉမလဵင်း တီႈလုပ်ႇႁူဝ်ၶဝ်ႇ ၶႃၾၢႆႇသၢႆႉ မၼ်းၼၢင်းသေ လႆႈယူတ်းယႃတူဝ် ဝႆႉတီႈႁူင်းယႃ ၼၶွၼ်းၽိမ်း 2 (ႁူင်းယႃၵွၼ်တၼ်) ဝဵင်းမႄႈရိမ်း ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး ယွၼ်ႉဢမ်ႇမီးငိုၼ်း တႃႇတေ ၽႃႇတတ်းလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်းဝႆႉ တႃႇၵႃႈယူတ်းယႃ ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – ၼွင်ႉလၢဝ်/ ၼၢင်းၶမ်းယုမ်ႉ ၵေႃႉပဵၼ်မလဵင်း တီႈလုပ်ႇႁူဝ်ၶဝ်ႇ ၼွင်ႉလၢဝ် ၵေႃႉပဵၼ်ၼွင်ႉယိင်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပီႈၼၢင်းၶႃႈၼႆႉ ပဵၼ်မလဵင်း တီႈလုပ်ႇႁူဝ်ၶဝ်ႇ ၾၢႆႇသၢႆႉသေ ယၢမ်းလဵဝ် မေႃယႃၶဝ်ဝႃႈ တေလႆႈၽႃႇတတ်း ဢဝ်လုပ်ႇဢွၵ်ႇ ယဝ်ႉၵေႃႈ တေဢဝ်လဵၵ်းသတီး မႃးသႂ်ႇတႅၼ်း တီႈလုပ်ႇၼၼ်ႉ။ ၵမ်းၼႆႉ လဵၵ်းသတီးၼၼ်ႉ တီႈမိူင်းထႆး ဢမ်ႇမီး တေလႆႈသင်ႇၼွၵ်ႈမိူင်းမႃးၼႆလႄႈ ႁူမ်ႈၵၼ်တင်းမူတ်းတေသဵင်ႈငိုၼ်း 330,000 ဝၢတ်ႇ။ ဝႂ်ပၢႆးယူႇလီ 30 ဝၢတ်ႇ ဢၼ်ပီႈၼၢင်းၶႃႈႁဵတ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ပိူၼ်ႈၸွႆႈထိုင်လႆႈ 1 သႅၼ်ဝၢတ်ႇၵူၺ်းလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၶၢတ်ႇဝႆႉငိုၼ်း တႃႇ 230,000 ဝၢတ်ႇၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “ငိုၼ်းဢၼ်ပီႈၼၢင်းၶႃႈ ၵဵပ်းဝႆႉၼၼ်ႉ မီးဢမ်ႇထိုင်ၶႃႈ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ထိုင် တီႈ ၽူႈမီးၼမ်ႉၸႂ်ၸေႇတႃႇၼ ႁဝ်းၶႃႈ ၶႅၼ်းတေႃႈၵမ်ႉၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ၽွင်ႈၶႃႈ။ တေဝႃႈ ဢမ်ႇယႃ ဢမ်ႇသိုဝ်ႉလဵၵ်းသတီးသႂ်ႇၸိုင် ၶႃပီႈၼၢင်းၶႃႈၼႆႉ တေလႆႈတႅပ်းႁူဝ်ၶဝ်ႇပႅတ်ႈၶႃႈဢေႃႈ။ မၼ်းၼၢင်းသမ်ႉ မီးဝႆႉ လုၵ်ႈလဵၵ်ႉ 2 ၵေႃႉ သမ်ႉလူဝ်ႇၶိုၼ်ႈႁဵၼ်း ၸိူင်ႉၼၼ်ဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းၶမ်းယုမ်ႉ ဢႃယု 30 ပီၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸႃတိ ဝၢၼ်ႈၸၢၼ်း ဢိူင်ႇမိူင်းတၢင်ႈ ၸႄႈဝဵင်းၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇသေ မၼ်းၼၢင်းၶဝ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းမိူင်းထႆး တိုၵ်ႉမီးၶၢဝ်းတၢင်းမွၵ်ႈ 3 ပီ ။ မၼ်းၼၢင်း ႁဵတ်းၵၢၼ်မႄႈဝၢၼ်ႈ ၵေႃႉပဵၼ်ၸဝ်ႈၽူဝ်သမ်ႉ ႁဵတ်းၵၢၼ် (ပဵၼ်လုၵ်ႈလဵင်ႉ) မႄးရူတ်ႉၵႃး ယဝ်ႉၵေႃႈ မီးဝႆႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇသွင်ၵေႃႉ ဢၼ်ဢဝ် ၵႂႃႇၸွမ်းၶဝ် ၼႂ်းမိူင်းထႆးၼၼ်ႉ ၵေႃႉယႂ်ႇသုတ်း ပဵၼ်ဢွၼ်ႇယိင်း ဢႃယု 9 ၶူပ်ႇလႄႈ ၵေႃႉလဵၵ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢႆး ဢႃယု 4 ၶူပ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼၢင်းၶမ်းယုမ်ႉတင်း မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း မၼ်းၼၢင်းၼႆႉ ယူႇသဝ်းဝႆႉတီႈဝဵင်းမႄႈရိမ်း ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – ၼွင်ႉလၢဝ်/ မၢႆယေးငိုၼ်း သင်ဝႃႈ ၽူႈမီးၼမ်ႉၸႂ်ၸေႇတႃႇၼ ၶႂ်ႈႁူမ်ႈၸွႆႈထႅမ် ၵႃႈယူတ်းယႃ ၼၢင်းၶမ်းယုမ်ႉၸိုင် ၵပ်းၸူး မၢႆၾူၼ်း ၵေႃႉပဵၼ်ၼွင်ႉလၢဝ် မၢႆၾူၼ်း 0959784716 (ထႆး) ဢမ်ႇၼၼ် မၢႆယေးငိုၼ်း (ၵႃႈသီၵွၼ်း) 1322750192 (นาง นางโมคำ) ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း']

2024-05-24T16:59:09

https://shannews.org/archives/53223

မၢၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇၵူၼ်းမိူင်း တၢႆ 6 မၢတ်ႇ 11

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈၸႂ် ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင် သႂ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈတႆး တီႈဝဵင်းမႂ်ႇ ၸႄႈမိူင်းၶၢင် တိူဝ်ႉသႂ်ႇၵူၼ်းမိူင်း လူႉတၢႆ ထင်တီႈ 6 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 11 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 20/05/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 12 မူင်းပၢႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ယူႇတီႈ ဝဵင်းမျိတ်ႉၵျီးၼႃးသေ ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင် ၵႂႃႇတူၵ်းသႂ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၶသူဝ်ႇ ဝဵင်းမႂ်ႇ ၸႄႈမိူင်းၶၢင် ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းၶၢင် KIA ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မျိတ်ႉၵျီးၼႃး လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ လုၵ်ႉတီႈလုမ်း ပႃႇတီႇသၢင်ႇသီႈ (ကြံ့ခိုင်ရေးရုံး) မျိတ်ႉၵျီးၼႃးၼႆႉသေ ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်ဢွၵ်ႇၵႂႃႇတၢင်းၽၢၵ်ႇပုၼ်ႉၼမ်ႉ တီႈၼႂ်းမူႇဝၢၼ်ႈတႆး ဝၢၼ်ႈၶသူဝ်ႇၼၼ်ႉ မၢၵ်ႇလူင်ၶဝ် တူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသေ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉသႂ်ႇ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလူႉတၢႆ 6 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 11 ၵေႃႉ ဢၼ်လႆႈလူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ ပဵၼ် ၸၢဝ်းသင်တႄႉ ပႆႇႁူႉၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၢၼ်ႈၶသူဝ်ႇ ၼႂ်းဝဵင်းမႂ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်မူႇဝၢၼ်ႈပီႈၼွင်ႉတႆးၼိူဝ် – တႆးလႅင် ယူႇႁူမ်ႈၵၼ်ဝႆႉ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး ပၢင် တိုၵ်း ဢမ်ႇၼိမ်ယဵၼ်လႄႈ လွင်ႈၵူၼ်းလူႉတၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်းၼၼ်ႉ ပႆႇလႆႈႁူႉၶေႃႈမုလ်းတႅတ်ႈတေႃးလီ မိူၼ် ၼင်ႇ ၸၢႆးလႂ်ၵေႃႉ ယိင်းလႂ်ၵေႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဝၼ်းတီႈ 23/05/2024 သိုၵ်းၶၢင် KIA ၸႂ်ႉၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶသူဝ်ႇ၊ မၢၼ်ႈၵဵဝ်၊ ဝဵင်းမႂ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈၶၢႆႉၶဝ်ႈဝဵင်း မျိတ်ႉၵျီးၼႃး ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 12 မူင်း ႁႂ်ႈယဝ်ႉ။ ဝၢႆးၸီႉသင်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းၶၢႆႉယဝ်ႉၼၼ်ႉ သဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇၵမ်း လဵဝ် ဝႃႈၼႆ။ “ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ ၶဝ်ၸႂ်ႉၵူၼ်းမိူင်းၶၢႆႉၶႃႈ ဝၢႆးၸႂ်ႉၶၢႆႉယဝ်ႉ သဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇၵမ်းလဵဝ်ဢေႃႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းၶၢင် ၸိူဝ်းၼႆႉ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ဢိူမ်ႈၸမ်တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႆႉတိၵ်းတိၵ်းယဝ်ႉ။ ၸွမ်းဝဵင်းမႂ်ႇ၊ မျိတ်ႉၵျီးၼႃး ၸိူဝ်း ၼႆႉ။ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ လႅပ်ႈတေပဵၼ်ႁႅင်းၶႃႈဢေႃႈ။ တႄႇၶဝ် ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်မႃး ၸွမ်းသၢပ်ႇဝဵင်းမျိတ်ႉ ၵျီးၼႃးၼႆႉ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆဢမ်ႇပဵၼ် ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတူၵ်းဢေႃႈ ၸွမ်းၼႂ်းၵၢတ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းသိုဝ်ႉၶၢႆ ယဝ်ႉၶႃႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မျိတ်ႉၵျီးၼႃး လၢတ်ႈ ၼႄၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းၶၢင် KIA ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း လွမ်ႉဝႆႉ ၸွမ်းဝဵင်းမိူင်းမွၵ်ႇ၊ ဝဵင်းမႂ်ႇလႄႈ မျိတ်ႉၵျီးၼႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ တင်းမူတ်းယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းမွၵ်ႇ – ဝဵင်းမႂ်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈဢွၵ်ႇဝဵင်းၼမ် မၢင်ၸိူဝ်း ပၢႆႈသွၼ်ႈဝႆႉ ၸွမ်းႁူဝ်ႉၶႄႇ မၢင်ၸိူဝ်း ပၢႆႈႁွတ်ႈထိုင် မျိတ်ႉၵျီးၼႃးလႄႈ ၼမ်ႉၶမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မျိတ်ႉၵျီးၼႃးလၢတ်ႈ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-05-24T16:01:11

https://shannews.org/archives/53215

သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တဵၵ်းသိုဝ်ႉတီႈလိၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၼႃႈတီႈၶဝ်ၵုမ်းၵမ်

ႁူဝ်ပီ 2024 ၼႂ်းလိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊၼႆႉ ယူႇတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၼႃႈလိၼ် ဢၼ်ၶဝ် ၽွင်းငမ်းဝႆႉမီးလၢႆဝဵင်း ပႃးၸဵမ် – ၸႄႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး၊ ဝဵင်းၼမ်ႉၽႃႈ (ၶျိၼ်းသူၺ်ႇႁေႃႇ) ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးလွင်ႈဢွၵ်ႇပၵ်းပိူင်တေႃႇၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉ ဢၢၼ်ၼိုင်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉဝႃႈ တႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး လွင်ႈႁုၼ်ႈမုၼ်းမႂ်ႇသုင်ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၼႆသေ တဵၵ်းသိုဝ်ႉ ဢွင်ႈတီႈလိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃး ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ၸဝ်ႈၶွင်တီႈလိၼ် ဢၼ်ဢမ်ႇၽွမ်ႉတႃႇၶၢႆပၼ် သမ်ႉၺႃးလွၵ်ႇငိုတ်ႈ – ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းလိူၼ်မေႊ 2024 ၼႆႉ မီးၶၢဝ်ႇလိုဝ်းဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ဢႅဝ်ႇႁႃသိုဝ်ႉတိူၵ်ႇႁႆႈ လွၵ်းၼႃးၵူၼ်းမိူင်း ၸွမ်းၼႃႈတီႈၶဝ်ၵုမ်းဝႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းၵႄႈၶူဝ်ၼႃးသၢင်း ထိုင်ၶူဝ်ၼိူဝ် – ဢၼ် မီးတီႈသဵၼ်ႈတၢင်းၵႂႃႇမိူင်းၵူဝ်း ၸႄႈတွၼ်ႊမူႇၸေႊ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တႃႇၶုတ်းႁႄႈၶုတ်းၶမ်း သင်ဢမ်ႇၶၢႆပၼ်သမ်ႉ ၺႃးလွၵ်ႇငိုတ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ The Kokang/ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ဝဵင်းသႅၼ်ဝီ တၢင်းၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းလီ ၊ မိူင်းပႃး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၶဝ်လူင်းသိုဝ်ႉတီႈလိၼ်ၵူၼ်းမိူင်း၊ မၢင်တီႈၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၽွမ်ႉၶၢႆသေတႃႉ လွၵ်ႈငိုတ်ႈႁႂ်ႈၶၢႆၵေႃႈမီး ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈဝႃႈ – “သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၶဝ် ၶႂ်ႈလႆႈသင်ၵေႃႈ ၵႃႈလႆႈယိုၼ်ႈလႆႈပၼ် ပေႃးဢမ်ႇပၼ်ၵေႃႈ ၵူဝ်ထူပ်းၽေးသၢႆၸႂ်။ ၶဝ်တိုၼ်းႁဵတ်းၼၼ်ၵူႈတီႈယူႇယဝ်ႉ။ လွင်ႈၶဝ် ဢဝ်တီလိၼ် သိုဝ်ႉတီႈလိၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ တႃႇတေလႆႈၶေႃႈမုလ်းမၼ်းတႅတ်ႈတေႃးတႄႉ ယၢပ်ႇဢေႃႈ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၽႂ်ဢမ်ႇႁတ်းၶဝ်ႈထိုင် ၼႂ်းၼႃႈတီႈၶဝ်တႄႉတႄႉ။ တၢင်းသႅၼ်ဝီၸိူဝ်းၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းလီ ၊ မိူင်းပႃး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸွမ်းႁူဝ်ၼႃးၶမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးပဵၼ်တီႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ၵုမ်းၵမ်ၼႆ ၶဝ်တိုၼ်း လႄႇႁႃသိုဝ်ႉဢဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ ပေႃးဢမ်ႇၶၢႆသမ်ႉ တီႉၺွပ်းလွၵ်ႈငိုတ်ႈ။ ၶဝ်တေလၢတ်ႈဝႃႈ ၶႂ်ႈလႆႈတီႈလိၼ်ၵႃႈ ၼၼ်ႉၵႃႈၼႆႉၼႆသေ ထၢမ်သိုဝ်ႉ။ ငိၼ်းမႅၼ်ႈဝႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် တေႁွင်ႉၵူၼ်းတၢင်းမိူင်းၶႄႇ မႃး ယူႇတႃႇ 3 ႁဵင်မေႃႈၶဝ်ႈ (မုင်ႉႁေႃ ႁိူၼ်း) ၼႆဢေႃႈ” – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်သိုၵ်း ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ ၵုမ်းၵမ်ဝႆႉ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်း သိုၵ်းသိူဝ်ယဝ်ႉသေတႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းတိုၵ်ႉလွမ်မႆႈၸႂ် ၵူဝ်ၶိုၼ်းပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ဢမ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း တေႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ယွၼ်ႉၵူဝ်သိုၵ်းဢူၺ်းလီၼင်ႇၵၼ် ၶိုၼ်းပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ၶိုၼ်းလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ် မႆႈၸႂ်ၽႂ်မၼ်းဝႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း ပႆႇႁတ်းယူႇသဝ်းမိူၼ်ပိူင်ၵဝ်ႇပၵ်းၵဝ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၵုမ်းၵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵႃႈလႆႈ ယူႇသဝ်းၸွမ်းၼႂ်းၶွပ်ႇ ၼႂ်းပိူင်ၶွင်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ်တမ်းဝၢင်းဝႆႉ။ သင်ဢမ်ႇၸွမ်းပိူင်လႆႈ ၵူဝ်ၺႃးတူတ်ႈတၢမ်ႇၼၵ်းၼႃ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ လႆႈၸႂ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈၸႂ်ၵေႃႈယႃႇ ဢမ်ႇမီးတၢင်းလိူၵ်ႈလႄႈ ၵႃႈလႆႈယိူၼ်ႉၵၼ်ႈ ယူႇၸွမ်းငဝ်းလၢႆးၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ ႁိုဝ်တေၸၢင်ႈပိုင်ႈၽႂ်လႃႇ တေၸၢင်ႈ ႁဵတ်းႁိုဝ်။ ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ၶႂ်ႈ လႆႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵႃႈလႆႈၶၢႆပၼ်ၵူၺ်းဢိူဝ်ႈ။ ဢမ်ႇၶၢႆၵေႃႈ သမ်ႉတေလႆႈၺႃး ၵိၼ်ၵူၺ်း ဢမ်ႇမီးၸုမ်းလႂ် ၵႅတ်ႇၶႄပၼ်လူး။ မိူၼ်ၼင်ႇ သိုၵ်းတႆးၵေႃႈ ဢမ်ႇ မီးယဝ်ႉလူးၸွမ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ မၼ်းယၢပ်ႇတႄႉယၢပ်ႇဝႃႈယဝ်ႉ။ ပေႃးသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၶဝ် ၵဵပ်းယွၼ်းမႃးၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းၵႃႈလႆႈပၼ်ဢေႃႈ။ ယွၼ်းလုၵ်ႈယိင်းၵေႃႈ ၵႃႈလႆႈပၼ်ယဝ်ႉ ယွၼ်း လုၵ်ႈၸၢႆးၵေႃႈ ၵႃႈလႆႈပၼ်ယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် မႄးသိူဝ်ႇသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း ၸွမ်းၼႂ်းဢိူင်ႇမိူင်းလီ ၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉဝႆႉ။ တႃႇသိူဝ်ႇတၢင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် မၵ်းၶၢၼ်းၵူၼ်းမိူင်းႁႂ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းၸွႆႈ။ ၵႃးၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းလူဝ်ႇလတ်းၵႂႃႇမႃး လႃႈသဵဝ်ႈ – သႅၼ်ဝီ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လႆႈၵိုတ်းပႂ်ႉတၢင်းၶဝ်ႈ ဢွၵ်ႇဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇလမ်း။ တႃႇမႄးတၢင်းၼႆသေ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ် ႁၢမ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃး ၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ 6 မူင်း ထိုင် 5 မူင်းႁူဝ်ၶမ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ လႅၼ်လိၼ်တိတ်းၸပ်းမိူင်းၶႄႇ ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတႃႇၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မိူၼ်ၼင်ႇ ၽွင်းသႅင်၊ မိူင်းပေႃႈ၊ မိူင်းၵူဝ်း ၊ ပၢင်ႇသၢႆး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈ ၵၢင်ႉ MNDAA ၵုမ်းလႆႈဝႆႉ။ ႁိမ်း ၸႄႈဝဵင်းလၢဝ်ႇၵၢႆး မိူၼ်ၼင်ႇ ၶျိၼ်းသူၺ်ႇႁေႃႇ (ဝဵင်းၼမ်ႉၽႃႈ) ၊ ၵုၼ်လူင် ၊ ၵွင်းၸၢင်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႉၵၢင်ႉၵုမ်းလႆႈဝႆႉ။ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသႅၼ်ဝီ ၵေႃႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ တူင်ႉၼိုင်ႈၵုမ်းဝႆႉတင်းမူတ်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ ႁူဝ်ပၢင်ႇ၊ ပၢင်ႇလူင် ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်း တူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ် သေ မွပ်ႈပၼ်သိုၵ်းဝႃႉ UWSA ၶဝ်ၶဝ်ႈၵုမ်းဝႆႉထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ယၢမ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈတႄႇ ၵုမ်းလႆႈၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ၼႂ်းႁူဝ်ပီ 2024 ၼႆႉဝႃႈ “မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 14 ပီၼၼ်ႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶေႃႈဢၢင်ႈဝႃႈ တႃႇၵူတ်ထတ်းယႃႈ မဝ်းၵမ်လႄႈ ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၼႆသေ ၶဝ်ႈမႃးထင်သဝ်း ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၽွင်းငမ်းတူဝ်ၵဝ်ႇ တပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈ ၵၢင်ႉ MNDAA ၼႆႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ် ၼႂ်းၼႃႈလိၼ်ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇမီးသေၵေႃႉယဝ်ႉ လႆႈဝႃႈပဵၼ်လွင်ႈဢွင်ႇမၢၼ် ၵိုၵ်းပိုၼ်း တွၼ်ႈတႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉ” ဝႃႈၼႆ။

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ']

2024-05-24T12:28:18

https://shannews.org/archives/53210

ၾႆးၾႃႉၵႆႉၶၢတ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ဢွၵ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ်

ဝၼ်းတီႈ 22/05/2024 ၼႆႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ဢွၵ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ်တေႃႇ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၾႆးၾႃႉၵႆႉၶၢတ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉလီလီ ယူႇယၢပ်ႇၵိၼ်းၸႂ်မႃး ၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်ၼႄၵၢင်ၸႂ်တီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ သၢၼ်ၶတ်းၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း ဢဵၼ်ႁႅင်း တႃႈၵုင်ႈ (AJAY) ၊ ၵေႃႇမတီႇသပိတ်ႈ သူၺ်ႇပျီႇတႃႇလႄႈ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ဢၼ်ယူႇဝႆႉ ၼႂ်းဝဵင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ႁူမ်ႈ ၵၼ်။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼႄၵၢင်ၸႂ် ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇမၢၼ်ႈ RFA ဝႃႈ – “ပၢႆလိူဝ်မႆႈ ၾႆးၾႃႉ သမ်ႉဢမ်ႇမီး။ ၵၢင်ၶိုၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈလပ်းၸၢင်ႈၼွၼ်း။ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး။ ၵိၼ်းၸႂ်မႃးၵူႈမိုဝ်ႉ ၵူႈဝၼ်း။ ပေႃးဢမ်ႇ ဢွၼ်ၵၼ် လုၵ်ႉတိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ တႃႇလွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်း ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၸိုင် မိူဝ်းၼႃႈၵေႃႈ တေသိုပ်ႇၵိၼ်းၵႂႃႇထႅင်ႈတိၵ်းတိၵ်းၵူၺ်း ၵွပ်ႈၼႆ ၸင်ႇလႆႈဢွၼ်ၵၼ်လုၵ်ႉမႃးၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်း ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းထႅင်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ယိင်ႈၶႅၼ်းဢဝ်ၸႂ်မိူၵ်ႈလိူင်းၶဝ် ၶဝ်ႈတီႉၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ဢဝ်ဢွၵ်ႇ ၼႃႈသိုၵ်း ႁဵတ်းၼႆမႃးၶိူဝ်းယႂ်းယဝ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း ထုၵ်ႇလီလုၵ်ႉမႃးသၢၼ်ၶတ်း ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း တေႃႇပေႃးၵူၼ်ႇပင်းလူႉလႅဝ်ယဝ်ႉၼႆ – မၼ်းၸၢႆးတိုၵ်းသူၼ်းလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']

2024-05-24T12:07:07

https://shannews.org/archives/53202

ဢိတ်ႉသ်ရေႊ ဢမ်ႇၽွမ်ႉ လွင်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပႃႊလႅတ်ႊသတၢႆႊ ပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်းတၢင်းၵၢၼ်

ဢိတ်ႉသ်ရေႊ ဢမ်ႇၽွမ်ႉၸွမ်း လွင်ႈ 3 ၸိုင်ႈမိူင်းယူႊရူပ်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမၵ်းမၼ်ႈ ပႃႊလႅတ်ႊသတၢႆႊ ပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်း ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ဝႃႈၼႆ။ ၸိုင်ႈမိူင်းဢၢႆႊယႃႊလႅၼ်ႊ၊ ၼေႃႊဝေႊ၊ သပဵၼ်ႊ ၶဝ်ၵမ်ႉထႅမ်တႃႇမၵ်းမၼ်ႈ ပႃႊလႅတ်ႊသတၢႆႊ ပဵၼ် ၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ၸွမ်ၽွင်းလူင်မိူင်း ဢိတ်ႉသ်ရေႊ ပႅၼ်ႊၵျမိၼ်ႊ ၼေႊတၼ်ႊယႃႊႁု တုမ်ႉတွပ်ႇသၢၼ်ၶတ်းသေ သႄႉသွမ်းဝႃႈ – ပၼ် ႁႅင်း ပၼ်သူးၽူႈၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ ၸုမ်းႁႃႊမၢတ်ႉသ်ၵူၺ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၼေႊတၼ်ႊယႃႊႁု လၢတ်ႈဝႃႈ – လွင်ႈၼႆႉ တေမိူၼ်ၼင်ႇပၼ်တိုဝ်ႉတၢင်း ပႃႊလႅတ်ႊသတၢႆႊ ႁတ်းၶႃႈ ႁႅမ်ၵူၼ်းတၢႆပဵၼ်ၵေႃႇပဵၼ်ၵွင် မိူၼ်ၼင်ႇ ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 7 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵူၺ်း – ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 22/05/2024 ၼၼ်ႉ ၸိုင်ႈမိူင်းဢၢႆႊယႃႊလႅၼ်ႊ၊ ၼေႃႊဝေႊ၊ သပဵၼ်ႊ ၶဝ်ၼႆႉတႄႉ လႆႈတူၵ်ႇတၵ်ႉလွင်ႈပၢင်တိုၵ်းဢိတ်ႊသရေႊ- ႁႃႊမၢတ်ႉသ် ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇတီႈၵုၼ်ၵႃႊသႃႊ ၼၼ်ႉသေ လၢတ်ႈဝႃႈ လူဝ်ႇလႆႈႁူမ်ႈၵၼ် ႁႃၶေႃႈတွပ်ႇ တႃႇၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်လႆႈထႃႇဝရ၊ ၵွပ်ႈၼႆ ယိုၼ်ယၼ်မၵ်းမၼ်ႈ ပႃႊလႅတ်ႊသတၢႆႊ ပဵၼ်ၸိုင်ႈမိူင်း ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ လၢႆလၢႆၸိုင်ႈမိူင်းပႃးၸဵမ် ၸွမ်ၸိုင်ႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၵျဵဝ်ႊပႆႊတၼ်ႊ ၵမ်ႉထႅမ် တႃႇႁႂ်ႈ 2 ၾၢႆႇ ႁူမ်ႈၵၼ်ႁဵတ်းမူႇပိူင်သွင်ၸိုင်ႈမိူင်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းဢိတ်ႊသရေႊတႄႉ ဢမ်ႇ လႆႈၸႂ်။ ၶိုၼ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတုမ်ႉတွပ်ႇၵမ်းလဵဝ်ဝႃႈ – တေႁွင်ႉဢဝ်ၽွင်းတၢင်ဢိတ်ႉသ်ရေႊ ဢၼ်ၵႂႃႇမီးတီႈ ဢၢႆႊယႃႊလႅၼ်ႊ၊ ၼေႃႊဝေႊ၊ သပဵၼ်ႊ 3 ၸိုင်ႈမိူင်းၼႂ်းယူႊရူပ်ႊ ၶိုၼ်းၵမ်းလဵဝ် – သိုပ်ႇၶၢဝ်ႇ VOA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']