input
stringlengths 5
25.1k
⌀ | label
stringclasses 6
values | instructions-text
stringlengths 279
25.4k
|
---|---|---|
Kwa ushindi huo, Azam FC imemaliza mechi zake za makundi ikiwa ya kwanza baada ya kujikusanyia pointi zote tisa kutokana na mechi tatu ilizocheza. Azam FC huenda ikakutana na Yanga katika mchezo wa robo fainali endapo mabingwa hao wa Tanzania Bara watashinda mchezo wao wa leo dhidi ya Khartoum ya Sudan ambayo inaongoza katika kundi A ikiwa na pointi saba.Azam FC ilipata bao la kuongoza dakika sita tangu kuanza kwa mchezo huo lililofungwa na mchezaji kutoka Ivory Coast Kipre Tchetche kwa shuti kali baada ya kupata pasi kutoka kwa Erasto Nyoni. Dakika mbili baadaye, Azam ilikosa bao kupitia kwa Ame Ali baada ya kushindwa kumalizia pasi ya Jean Mugiraneza huku wakiandika la pili katika dakika ya 18 kupitia kwa Tchetche kwa kichwa akiunganisha krosi ya Mudathir Yahaya.Dakika ya 21 Adama City ilipata pigo kubwa baada ya mchezaji wake, Eshutu Menna alitolewa nje kwa kadi nyekundu baada ya kumchezea vibaya Farid Mussa aliyeibuka nyota wa mchezo huo. Farid Mussa aliiandikia Azam FC bao la tatu baada ya kupokea pasi kutoka kwa Amme Ally huku Mudathir Yahaya akifunga la nne kwa kichwa akiunganisha krosi ya Amme Ali katika dakika ya 48.Azam FC inajihakikishia ushindi mnono baada ya Aggrey Moris kufunga bao la tano kwa mkwaju wa penalti baada ya beki wa Adama City Moges Tadese kuunawa mpira kwa makusudi. Katika mchezo wa awali uliopigwa majira ya saa 8 mchana mabingwa wa Uganda KCCA waliibuka na ushindi wa bao 1-0 dhidi ya Malakia na kutunga robo fainali ikiwa nafasi ya pili nyuma ya Azam ikiwa na pointi sita.Kikosi Azam: Mwadin Ally, Himid Mao, Pascal Wawa, Agrey Morris, Madathir Yahya, Erasto Nyoni, Kipre Tchetche, Amme Ally, Jean Mugireneza, Farid Mussa na Kheri Abdallh Salum. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Kwa ushindi huo, Azam FC imemaliza mechi zake za makundi ikiwa ya kwanza baada ya kujikusanyia pointi zote tisa kutokana na mechi tatu ilizocheza. Azam FC huenda ikakutana na Yanga katika mchezo wa robo fainali endapo mabingwa hao wa Tanzania Bara watashinda mchezo wao wa leo dhidi ya Khartoum ya Sudan ambayo inaongoza katika kundi A ikiwa na pointi saba.Azam FC ilipata bao la kuongoza dakika sita tangu kuanza kwa mchezo huo lililofungwa na mchezaji kutoka Ivory Coast Kipre Tchetche kwa shuti kali baada ya kupata pasi kutoka kwa Erasto Nyoni. Dakika mbili baadaye, Azam ilikosa bao kupitia kwa Ame Ali baada ya kushindwa kumalizia pasi ya Jean Mugiraneza huku wakiandika la pili katika dakika ya 18 kupitia kwa Tchetche kwa kichwa akiunganisha krosi ya Mudathir Yahaya.Dakika ya 21 Adama City ilipata pigo kubwa baada ya mchezaji wake, Eshutu Menna alitolewa nje kwa kadi nyekundu baada ya kumchezea vibaya Farid Mussa aliyeibuka nyota wa mchezo huo. Farid Mussa aliiandikia Azam FC bao la tatu baada ya kupokea pasi kutoka kwa Amme Ally huku Mudathir Yahaya akifunga la nne kwa kichwa akiunganisha krosi ya Amme Ali katika dakika ya 48.Azam FC inajihakikishia ushindi mnono baada ya Aggrey Moris kufunga bao la tano kwa mkwaju wa penalti baada ya beki wa Adama City Moges Tadese kuunawa mpira kwa makusudi. Katika mchezo wa awali uliopigwa majira ya saa 8 mchana mabingwa wa Uganda KCCA waliibuka na ushindi wa bao 1-0 dhidi ya Malakia na kutunga robo fainali ikiwa nafasi ya pili nyuma ya Azam ikiwa na pointi sita.Kikosi Azam: Mwadin Ally, Himid Mao, Pascal Wawa, Agrey Morris, Madathir Yahya, Erasto Nyoni, Kipre Tchetche, Amme Ally, Jean Mugireneza, Farid Mussa na Kheri Abdallh Salum.
### Response:
MICHEZO
### End |
UIGE, ANGOLA
MASHABIKI 17 wa soka nchini Angola, wameripotiwa kufariki dunia baada ya vurugu zilizotokea juzi nchini humo wakati wa mchezo kati ya Recreativo do Libolo dhidi ya Santa Rita de Cassia.
Vurugu hizo zilisababishwa na baadhi ya mashabiki kuingia uwanjani kwa nguvu kushuhudia mchezo huo kwenye mji wa Uige, uliopo Kaskazini mwa Angola.
Imeripotiwa kuwa mashabiki wengine 60 wamejeruhiwa vibaya baada ya vurugu hizo ambapo watu wengi walikanyagana. Baada ya muda taarifa zilisambaa kwenye mitandao ya kijamii pamoja na picha mbalimbali za tukio hilo.
Msemaji wa hospitali nchini humo ambako majeruhi wanapatiwa matibabu, amesema vifo vya wengi vilisababishwa na kukanyagana huku wengi wao wakikosa hewa ya kutosha. Tayari Rais wa nchi hiyo, Jose do Santos, ameamrisha uchunguzi kufanyika.
Mchezo huo ulikuwa wa kwanza msimu huu katika michuano ya Ligi Kuu nchini humo, huku ikionekana kuwa na msisimko wa hali ya juu. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
UIGE, ANGOLA
MASHABIKI 17 wa soka nchini Angola, wameripotiwa kufariki dunia baada ya vurugu zilizotokea juzi nchini humo wakati wa mchezo kati ya Recreativo do Libolo dhidi ya Santa Rita de Cassia.
Vurugu hizo zilisababishwa na baadhi ya mashabiki kuingia uwanjani kwa nguvu kushuhudia mchezo huo kwenye mji wa Uige, uliopo Kaskazini mwa Angola.
Imeripotiwa kuwa mashabiki wengine 60 wamejeruhiwa vibaya baada ya vurugu hizo ambapo watu wengi walikanyagana. Baada ya muda taarifa zilisambaa kwenye mitandao ya kijamii pamoja na picha mbalimbali za tukio hilo.
Msemaji wa hospitali nchini humo ambako majeruhi wanapatiwa matibabu, amesema vifo vya wengi vilisababishwa na kukanyagana huku wengi wao wakikosa hewa ya kutosha. Tayari Rais wa nchi hiyo, Jose do Santos, ameamrisha uchunguzi kufanyika.
Mchezo huo ulikuwa wa kwanza msimu huu katika michuano ya Ligi Kuu nchini humo, huku ikionekana kuwa na msisimko wa hali ya juu.
### Response:
MICHEZO
### End |
Chanzo cha picha, Getty Images
Kwa miaka mingi tumesikia maneno kama "nymphomania" yaani "Uraibu wa kufanya ngono" au "kujamiiana", miongoni mwa maneno mengine ambayo huzungumzia kuhusu wale watu ambao wana matatizo ya kuwa na "hamu ya ngono iliyozidi au iliyopitiliza" au ukosefu wa udhibiti wa tabia zao za ngono.
Shirika la Afya Duniani (WHO) baada ya tafiti nyingi mwaka 2018 ilitambua "Ugonjwa wa kutoweza kudhibiti hisia za ngono".
Vigezo vya uainishaji ugonjwa huu ni pamoja na watu ambao:
- Wamepoteza udhibiti wa tabia zao.
- Wafanya jitihada za kuachana na tabia za ngono lakini hawawezi kuziacha.
- Hawapati furaha yoyote kutokana na uzoefu huu.
- Wana madhara makubwa katika maeneo mbalimbali ya maisha yao kwa zaidi ya miezi 6.
Shirika la Afya Duniani (WHO) linaelezea kwamba tatizo hili haliwezi kuelezwa na hukumu ya maadili, yaani, ukweli wa kwamba mtu haoni kama hii ni tabia nzuri au si nzuri kimaadili, hilo haliwezi kueleza kuwa kuna tatizo.
Chanzo cha picha, Getty Images
"Ngono imekuwa kama wasiwasi kwangu. Kila wakati nateseka na siwezi kuendelea tena na hali hii, kufanya ngono kumekuwa kimbilio langu ", mgonjwa mwenye umri wa miaka 45 alizungumza na BBC.
Ni kawaida kuchunguza jinsi wagonjwa wa tabia ya ngono wanavyokuwa (picha za ngono, ukahaba, kuwa na mazungumzo ya ngono kila wakati ama na mtu moja kwa moja au kwenye mitandao ya kijamii) ili kudhibiti ulimwengu wao wa mapenzi.
Wakati wagonjwa walio na matatizo haya hawajui jinsi ya kusimamia hisia zao, wao huenda kupata ngono ili kuwa na utulivu. Ingawa utafiti zaidi bado unahitajika, ugonjwa huu unaathiri karibu 10.3% ya wanaume na 7% ya wanawake katika jumla ya watu, kulingana na kitabu "compulible Sexual Behavior: A Comprehensive Look. A Guide for Professionals."
Watu walio na matatizo haya wanaweza kuathiriwa katika maeneo yafuatayo:
- Mtu binafsi: Njia ya kufikiri na kuelewa ngono ni potofu na kuna kupoteza heshima binafsi na kujiamini, hisia ya kutokuwa na uwezo, mabadiliko ya ustawi wa kiroho, adha binafsi, udhalilishaji au dharau, aibu, kujihisi kuwa na hatia na ukosefu wa maendeleo ya utambulisho binafsi.
- Kiuchumi: ukosefu wa ajira, matumizi mabaya ya fedha, ulaghai na udanganyifu.
- Uhusiano na wengine: Kutokuwa na hisia, kupoteza imani kwa wengine, matatizo katika mahusiano ya watu binafsi, uharibifu wa kihisia kwa wengine, kutengwa na jamii, kushindwa kuwa na upendo na wengine, kuvunjika kwa ndoa au mpenzi na kupoteza urafiki.
- Kitabibu: Magonjwa ya zinaa, mahusiano ya kimwili yasiyo na afya, magonjwa ya akili, kutokuwa nah amu ya kufanya ngono na hali mbaya ya afya.
- Wengine: Matatizo ya kisheria (malalamiko, kukamatwa), tabia ya kutowajibika, mkengeuko wa malengo muhimu, kufukuzwa kutoka kwa mashirika, vyama, n.k. na kuzorota kwa taswira ya umma.
Chanzo cha picha, Getty Images
Tafiti maarufu zaidi za mfumo wa neva na jinsi ubongo unavyofanya kazi zimeonesha kwamba matatizo ya tabia ya ngono yanayoshurutisha yanaonyesha mabadiliko yanayofanana katika ubongo na yale yanayosababishwa na uraibu wa vitu vingine au tabia.
Vitovu vya ubongo vinavyohusiana na hisia za kukupa furaha vinaweza kukosa nguvu kwa kukosekana kwa udhibiti wa ngono.
Zaidi ya hayo, maeneo ya ubongo ambayo yanadhibiti kujidhibiti, kupanga, makini, na kujali kunaweza kubadilishwa kama inavyoonekana katika tafiti za hivi karibuni.
Baadhi ya vidokezo ambavyo vinaweza kutusaidia kushuku kwamba mtu anaugua tatizo hili ni:
- Kuwepo kwa msukumo, kutokuwa na uwezo wa kujidhibiti - Mabadiliko katika hisia kama vile kuwa na hasira, dalili kali na wasiwasi - Kuwepo kwa magonjwa ya zinaa
- Utegemezi wa teknolojia - Utendaji kazi wa kiwango cha chini au masomo na kukosa kwenda mara kwa mara
- Matumizi ya vilevi kama (pombe, tumbaku, bangi na vitu vingine) - Kushindwa kudhibiti kihisia zako - Upendeleo mkubwa wa kutafuta mambo mapya - Ugumu wa kujieleza kihisia. - Matumizi ya lugha ya mambo ya ngono kupita kiasi. - Matatizo ya utulivu kwa wanandoa, ukosefu wa uaminifu na kadhalika
- Hamu kidogo sana kingono na mpenzi wako - Kujihisi kuwa na hatia kweli kweli kuhusu vitendo vyako vya ngono.
- Kujihisi kuwa na hatia kweli kweli kuhusu vitendo vyako vya ngono.
Chanzo cha picha, Getty Images
Lakini kuna njia ya kupata suluhu ingawa ni ndefu na inahitaji uelewa, motisha, nguvu, msaada, uvumilivu, mapenzi, msaada na kujitolea, njia ya nje haipo.
Katika miaka ya hivi karibuni, matibabu tofauti yenye ufanisi yameonyeshwa kuwasaidia watu hawa, ikiwa ni pamoja na matibabu ya mtu binafsi (matibabu mbalimbali ingawa afya ya utambuzi yamejitokeza kuwa bora), matibabu yanayotolewa mukiwa kama kundi na wakati mwingine dawa.
Matibabu haya husaidia kudhibiti tabia na msukumo, pamoja na kujali afya ya uzazi na kuishi maisha huru. Pia kuna baadhi ya mafunzo ambayo yanaweza kusaidia kukuongoza kufanya maamuzi mema. | AFYA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Chanzo cha picha, Getty Images
Kwa miaka mingi tumesikia maneno kama "nymphomania" yaani "Uraibu wa kufanya ngono" au "kujamiiana", miongoni mwa maneno mengine ambayo huzungumzia kuhusu wale watu ambao wana matatizo ya kuwa na "hamu ya ngono iliyozidi au iliyopitiliza" au ukosefu wa udhibiti wa tabia zao za ngono.
Shirika la Afya Duniani (WHO) baada ya tafiti nyingi mwaka 2018 ilitambua "Ugonjwa wa kutoweza kudhibiti hisia za ngono".
Vigezo vya uainishaji ugonjwa huu ni pamoja na watu ambao:
- Wamepoteza udhibiti wa tabia zao.
- Wafanya jitihada za kuachana na tabia za ngono lakini hawawezi kuziacha.
- Hawapati furaha yoyote kutokana na uzoefu huu.
- Wana madhara makubwa katika maeneo mbalimbali ya maisha yao kwa zaidi ya miezi 6.
Shirika la Afya Duniani (WHO) linaelezea kwamba tatizo hili haliwezi kuelezwa na hukumu ya maadili, yaani, ukweli wa kwamba mtu haoni kama hii ni tabia nzuri au si nzuri kimaadili, hilo haliwezi kueleza kuwa kuna tatizo.
Chanzo cha picha, Getty Images
"Ngono imekuwa kama wasiwasi kwangu. Kila wakati nateseka na siwezi kuendelea tena na hali hii, kufanya ngono kumekuwa kimbilio langu ", mgonjwa mwenye umri wa miaka 45 alizungumza na BBC.
Ni kawaida kuchunguza jinsi wagonjwa wa tabia ya ngono wanavyokuwa (picha za ngono, ukahaba, kuwa na mazungumzo ya ngono kila wakati ama na mtu moja kwa moja au kwenye mitandao ya kijamii) ili kudhibiti ulimwengu wao wa mapenzi.
Wakati wagonjwa walio na matatizo haya hawajui jinsi ya kusimamia hisia zao, wao huenda kupata ngono ili kuwa na utulivu. Ingawa utafiti zaidi bado unahitajika, ugonjwa huu unaathiri karibu 10.3% ya wanaume na 7% ya wanawake katika jumla ya watu, kulingana na kitabu "compulible Sexual Behavior: A Comprehensive Look. A Guide for Professionals."
Watu walio na matatizo haya wanaweza kuathiriwa katika maeneo yafuatayo:
- Mtu binafsi: Njia ya kufikiri na kuelewa ngono ni potofu na kuna kupoteza heshima binafsi na kujiamini, hisia ya kutokuwa na uwezo, mabadiliko ya ustawi wa kiroho, adha binafsi, udhalilishaji au dharau, aibu, kujihisi kuwa na hatia na ukosefu wa maendeleo ya utambulisho binafsi.
- Kiuchumi: ukosefu wa ajira, matumizi mabaya ya fedha, ulaghai na udanganyifu.
- Uhusiano na wengine: Kutokuwa na hisia, kupoteza imani kwa wengine, matatizo katika mahusiano ya watu binafsi, uharibifu wa kihisia kwa wengine, kutengwa na jamii, kushindwa kuwa na upendo na wengine, kuvunjika kwa ndoa au mpenzi na kupoteza urafiki.
- Kitabibu: Magonjwa ya zinaa, mahusiano ya kimwili yasiyo na afya, magonjwa ya akili, kutokuwa nah amu ya kufanya ngono na hali mbaya ya afya.
- Wengine: Matatizo ya kisheria (malalamiko, kukamatwa), tabia ya kutowajibika, mkengeuko wa malengo muhimu, kufukuzwa kutoka kwa mashirika, vyama, n.k. na kuzorota kwa taswira ya umma.
Chanzo cha picha, Getty Images
Tafiti maarufu zaidi za mfumo wa neva na jinsi ubongo unavyofanya kazi zimeonesha kwamba matatizo ya tabia ya ngono yanayoshurutisha yanaonyesha mabadiliko yanayofanana katika ubongo na yale yanayosababishwa na uraibu wa vitu vingine au tabia.
Vitovu vya ubongo vinavyohusiana na hisia za kukupa furaha vinaweza kukosa nguvu kwa kukosekana kwa udhibiti wa ngono.
Zaidi ya hayo, maeneo ya ubongo ambayo yanadhibiti kujidhibiti, kupanga, makini, na kujali kunaweza kubadilishwa kama inavyoonekana katika tafiti za hivi karibuni.
Baadhi ya vidokezo ambavyo vinaweza kutusaidia kushuku kwamba mtu anaugua tatizo hili ni:
- Kuwepo kwa msukumo, kutokuwa na uwezo wa kujidhibiti - Mabadiliko katika hisia kama vile kuwa na hasira, dalili kali na wasiwasi - Kuwepo kwa magonjwa ya zinaa
- Utegemezi wa teknolojia - Utendaji kazi wa kiwango cha chini au masomo na kukosa kwenda mara kwa mara
- Matumizi ya vilevi kama (pombe, tumbaku, bangi na vitu vingine) - Kushindwa kudhibiti kihisia zako - Upendeleo mkubwa wa kutafuta mambo mapya - Ugumu wa kujieleza kihisia. - Matumizi ya lugha ya mambo ya ngono kupita kiasi. - Matatizo ya utulivu kwa wanandoa, ukosefu wa uaminifu na kadhalika
- Hamu kidogo sana kingono na mpenzi wako - Kujihisi kuwa na hatia kweli kweli kuhusu vitendo vyako vya ngono.
- Kujihisi kuwa na hatia kweli kweli kuhusu vitendo vyako vya ngono.
Chanzo cha picha, Getty Images
Lakini kuna njia ya kupata suluhu ingawa ni ndefu na inahitaji uelewa, motisha, nguvu, msaada, uvumilivu, mapenzi, msaada na kujitolea, njia ya nje haipo.
Katika miaka ya hivi karibuni, matibabu tofauti yenye ufanisi yameonyeshwa kuwasaidia watu hawa, ikiwa ni pamoja na matibabu ya mtu binafsi (matibabu mbalimbali ingawa afya ya utambuzi yamejitokeza kuwa bora), matibabu yanayotolewa mukiwa kama kundi na wakati mwingine dawa.
Matibabu haya husaidia kudhibiti tabia na msukumo, pamoja na kujali afya ya uzazi na kuishi maisha huru. Pia kuna baadhi ya mafunzo ambayo yanaweza kusaidia kukuongoza kufanya maamuzi mema.
### Response:
AFYA
### End |
Chanzo cha picha, Getty Images
Meneja wa zamani wa Real Madrid Zinedine Zidane anafuatilia kwa karibu hali ya meneja wa Manchester United Erik ten Hag na angependelea kuinoa Old Trafford badala ya Bayern Munich. (L'Equipe, via Get French Football News)
Bayern Munich haijawasiliana na mchezaji wa zamani wa kimataifa wa Ufaransa Zidane kuhusu kumrithi Thomas Tuchel, ambaye anaondoka katika klabu hiyo mwishoni mwa msimu huu. (ESPN)
Aliyekuwa mkufunzi wa muda wa Manchester United Ralf Rangnick, ambaye ni meneja wa Austria, amejadiliwa na uongozi wa Bayern , huku kocha wa Brighton Roberto de Zerbi pia akiwa kwenye orodha yao ya watu wanaoweza kuwania nafasi hiyo. (Sky Sport Germany)
Chanzo cha picha, Getty Images
Manchester United inaweza kuwa katika mstari wa kupokea pauni milioni 3.4 za ziada kwa ajili ya mkopo wa winga wa Uingereza Jadon Sancho kwenda Borussia Dortmund ikiwa timu hiyo ya Ujerumani itatinga fainali ya Ligi ya Mabingwa.(Times - subscription required)
Kiungo wa kati wa Newcastle United na Brazil Bruno Guimaraes, 26, amedokeza kuwa ana nia ya kusalia katika klabu hiyo msimu ujao baada ya kununua nyumba mpya Kaskazini Mashariki.(Telegraph - subscription required)
Beki wa kushoto wa Uholanzi Ian Maatsen, 22, ameiambia Chelsea kwamba anataka kuondoka huko na ana nia ya kusalia Dortmund, ambako yupo kwa mkopo. (Sky Sport Germany)
Chanzo cha picha, Getty Images
Manchester United wanakabiliwa na ushindani kutoka Atletico Madrid kuwania saini ya beki wa kati wa Nice na Ufaransa Jean-Clair Todibo, 24. (Mirror).
Bayern Munich wana nia ya kumsajili kiungo wa kati wa Barcelona na Uholanzi Frenkie de Jong, 26 , ambaye anaweza kugharimu kati ya Euro 60-70m.(Relevo - in Spanish)
Fulham wako tayar kwa ajili ya ofa ya mshambuliaji wa Brazil Carlos Vinicius, 29, ambaye ana mkataba wa mkopo katika klabu ya Galatasaray ya Uturuki ya Super Lig hadi mwisho wa msimu. (Standard)
Imetafsiriwa na Dinah Gahamanyi | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Chanzo cha picha, Getty Images
Meneja wa zamani wa Real Madrid Zinedine Zidane anafuatilia kwa karibu hali ya meneja wa Manchester United Erik ten Hag na angependelea kuinoa Old Trafford badala ya Bayern Munich. (L'Equipe, via Get French Football News)
Bayern Munich haijawasiliana na mchezaji wa zamani wa kimataifa wa Ufaransa Zidane kuhusu kumrithi Thomas Tuchel, ambaye anaondoka katika klabu hiyo mwishoni mwa msimu huu. (ESPN)
Aliyekuwa mkufunzi wa muda wa Manchester United Ralf Rangnick, ambaye ni meneja wa Austria, amejadiliwa na uongozi wa Bayern , huku kocha wa Brighton Roberto de Zerbi pia akiwa kwenye orodha yao ya watu wanaoweza kuwania nafasi hiyo. (Sky Sport Germany)
Chanzo cha picha, Getty Images
Manchester United inaweza kuwa katika mstari wa kupokea pauni milioni 3.4 za ziada kwa ajili ya mkopo wa winga wa Uingereza Jadon Sancho kwenda Borussia Dortmund ikiwa timu hiyo ya Ujerumani itatinga fainali ya Ligi ya Mabingwa.(Times - subscription required)
Kiungo wa kati wa Newcastle United na Brazil Bruno Guimaraes, 26, amedokeza kuwa ana nia ya kusalia katika klabu hiyo msimu ujao baada ya kununua nyumba mpya Kaskazini Mashariki.(Telegraph - subscription required)
Beki wa kushoto wa Uholanzi Ian Maatsen, 22, ameiambia Chelsea kwamba anataka kuondoka huko na ana nia ya kusalia Dortmund, ambako yupo kwa mkopo. (Sky Sport Germany)
Chanzo cha picha, Getty Images
Manchester United wanakabiliwa na ushindani kutoka Atletico Madrid kuwania saini ya beki wa kati wa Nice na Ufaransa Jean-Clair Todibo, 24. (Mirror).
Bayern Munich wana nia ya kumsajili kiungo wa kati wa Barcelona na Uholanzi Frenkie de Jong, 26 , ambaye anaweza kugharimu kati ya Euro 60-70m.(Relevo - in Spanish)
Fulham wako tayar kwa ajili ya ofa ya mshambuliaji wa Brazil Carlos Vinicius, 29, ambaye ana mkataba wa mkopo katika klabu ya Galatasaray ya Uturuki ya Super Lig hadi mwisho wa msimu. (Standard)
Imetafsiriwa na Dinah Gahamanyi
### Response:
MICHEZO
### End |
MWANDISHI WETU-DAR ES SALAAM MKURUGENZI wa Idara ya Afrika wa Shirika la Fedha la Kimataifa (IMF), Abebe Selassie, amesema shirika hilo litatuma timu ya wataalamu wake kuja nchini ili kupitia maeneo yote yaliyoainishwa katika matazamio ya ukuaji wa uchumi. Kauli ya mkurugenzi huyo wa IMF, imekuja baada ya hivi karibuni taarifa ya shirika hilo kuvuja huku ikitaja ukuaji wa uchumi wa Tanzania kuwa ni asilimia 4 kwa mwaka huu kutoka asilimia 6.6 mwaka 2018. Kutokana na hilo, Sellasie jana alikutana na kufanya mazungumzo na Rais Dk. John Magufuli Ikulu jijini Dar es Salaam. “Mimi na Rais Magufuli tumekubaliana kuwa IMF na Tanzania watabaki kuwa wadau wanaoaminiana, tunaona fursa nyingi na muhimu katika nchi hii ikiwemo mipango mizuri ambayo Rais Magufuli ameianzisha. “Katika wiki zijazo tutaendelea na mazungumzo na kuendelea kufanya kazi kwa ukaribu na Serikali ya Tanzania na tutaleta timu ya wataalamu watakaokuja kujadiliana na Serikali ya Tanzania ili kutazama maeneo yote yaliyofanyiwa mageuzi makubwa na kuyawianisha na ukuaji wa uchumi,”alisema Selassie. Kwa upande wake, Waziri wa Fedha na Mipango, Dk. Philip Mpango, aliwahakikishia Watanzania kuwa wizara yake imejipanga kutoa ufafanuzi wa maeneo yote ambayo yanapaswa kuwemo katika taarifa ya IMF ya ukuaji wa uchumi wa Tanzania ikiwemo utekelezaji wa miradi mikubwa ya kiuchumi. “Ili uchumi wa nchi ukue ni lazima uwe unawekeza na bahati nzuri Rais Magufuli amemweleza mgeni wake jinsi tunavyowekeza kwenye miundombinu hususani ujenzi wa reli ya kati, jinsi tunavyowekeza katika ujenzi wa bwawa kubwa litakalotupatia megawati 2,100 za umeme na miradi ya barabara na viwanda vingi vilivyojengwa, haya ndiyo yanayokuza uchumi na sisi tunaamini kabisa wenzetu hawakuyazingatia kabisa katika taarifa ya awali (iliyovuja),”alisema Dk. Mpango. Waziri wa Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki, Profesa Palamagamba Kabudi aliwatoa hofu wawekezaji kutoka nchi mbalimbali kuendelea kuwa na imani na mazingira ya uwekezaji ya Tanzania. “Nashukuru kwamba hata wawekezaji wenyewe hawana hofu kwani hata baada ya taarifa hiyo kuwa imevujishwa bado wengi wameendelea kuja na kuonesha nia ya kufanya kazi na sisi na nashukuru IMF kwa kuja kuzungumza na sisi. “Hii ni dalili kuwa shirika hili bado lipo nasi na bado tunaendelea na mazungumzo, wale ambao walidhani pana ugomvi mkubwa kati ya IMF na Tanzania walikuwa wamekosea kabisa na msimamo wa Tanzania utafahamika baada ya mazungumzo kuanza na kuweza kuwapitisha katika miradi mikubwa ya maendeleo inayofanyika,”alisema Profesa Kabudi. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
MWANDISHI WETU-DAR ES SALAAM MKURUGENZI wa Idara ya Afrika wa Shirika la Fedha la Kimataifa (IMF), Abebe Selassie, amesema shirika hilo litatuma timu ya wataalamu wake kuja nchini ili kupitia maeneo yote yaliyoainishwa katika matazamio ya ukuaji wa uchumi. Kauli ya mkurugenzi huyo wa IMF, imekuja baada ya hivi karibuni taarifa ya shirika hilo kuvuja huku ikitaja ukuaji wa uchumi wa Tanzania kuwa ni asilimia 4 kwa mwaka huu kutoka asilimia 6.6 mwaka 2018. Kutokana na hilo, Sellasie jana alikutana na kufanya mazungumzo na Rais Dk. John Magufuli Ikulu jijini Dar es Salaam. “Mimi na Rais Magufuli tumekubaliana kuwa IMF na Tanzania watabaki kuwa wadau wanaoaminiana, tunaona fursa nyingi na muhimu katika nchi hii ikiwemo mipango mizuri ambayo Rais Magufuli ameianzisha. “Katika wiki zijazo tutaendelea na mazungumzo na kuendelea kufanya kazi kwa ukaribu na Serikali ya Tanzania na tutaleta timu ya wataalamu watakaokuja kujadiliana na Serikali ya Tanzania ili kutazama maeneo yote yaliyofanyiwa mageuzi makubwa na kuyawianisha na ukuaji wa uchumi,”alisema Selassie. Kwa upande wake, Waziri wa Fedha na Mipango, Dk. Philip Mpango, aliwahakikishia Watanzania kuwa wizara yake imejipanga kutoa ufafanuzi wa maeneo yote ambayo yanapaswa kuwemo katika taarifa ya IMF ya ukuaji wa uchumi wa Tanzania ikiwemo utekelezaji wa miradi mikubwa ya kiuchumi. “Ili uchumi wa nchi ukue ni lazima uwe unawekeza na bahati nzuri Rais Magufuli amemweleza mgeni wake jinsi tunavyowekeza kwenye miundombinu hususani ujenzi wa reli ya kati, jinsi tunavyowekeza katika ujenzi wa bwawa kubwa litakalotupatia megawati 2,100 za umeme na miradi ya barabara na viwanda vingi vilivyojengwa, haya ndiyo yanayokuza uchumi na sisi tunaamini kabisa wenzetu hawakuyazingatia kabisa katika taarifa ya awali (iliyovuja),”alisema Dk. Mpango. Waziri wa Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki, Profesa Palamagamba Kabudi aliwatoa hofu wawekezaji kutoka nchi mbalimbali kuendelea kuwa na imani na mazingira ya uwekezaji ya Tanzania. “Nashukuru kwamba hata wawekezaji wenyewe hawana hofu kwani hata baada ya taarifa hiyo kuwa imevujishwa bado wengi wameendelea kuja na kuonesha nia ya kufanya kazi na sisi na nashukuru IMF kwa kuja kuzungumza na sisi. “Hii ni dalili kuwa shirika hili bado lipo nasi na bado tunaendelea na mazungumzo, wale ambao walidhani pana ugomvi mkubwa kati ya IMF na Tanzania walikuwa wamekosea kabisa na msimamo wa Tanzania utafahamika baada ya mazungumzo kuanza na kuweza kuwapitisha katika miradi mikubwa ya maendeleo inayofanyika,”alisema Profesa Kabudi.
### Response:
KITAIFA
### End |
Na Mwandishi Wetu WASANII wa bendi ya Yamoto Band wameweka wazi kwamba hakuna msanii asiyependa kuwa na mafanikio kama ya Nasib Abdul (Diamond) anayezidi kung’ara katika muziki wake. Kauli hiyo waliitoa jana walipotembelea Kampuni ya New Habari (2006) Ltd iliyopo Sinza Kijiweni jijini Dar es Salaam, ambayo huchapisha magazeti ya Mtanzania, Rai, Bingwa, Dimba na The African. “Ukweli ni kwamba, hakuna asiyependa kuwa na mafanikio makubwa kama anayopata Diamond katika muziki na hali hiyo ndiyo inayotupa hamasa sisi Yamoto Band kujituma zaidi ili tufikie mafanikio yake,’’ alieleza Dogo Aslay. Kundi hilo linaloongozwa na Said Fella lenye maskani yake Temeke lilieleza kwamba, ili wasanii waweze kufanya kazi na wasanii wa nje kwa mafanikio lazima wajitangaze kwanza katika nchi zao. “Sisi leo tumeshirikiana na wasanii mbalimbali wa kimataifa akiwemo Yemi Alade, lakini kama haujulikani katika nchi yako na hujajitangaza kwa kufanya maonyesho mbalimbali nchi za nje hata ukishirikiana na msanii gani hautofanya vizuri, kinachotakiwa ni kujituma, kujitangaza, ndipo ushirikiane na wasanii wa kimataifa kama tunavyofanya sisi,’’ alifafanua zaidi Aslay. | BURUDANI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Na Mwandishi Wetu WASANII wa bendi ya Yamoto Band wameweka wazi kwamba hakuna msanii asiyependa kuwa na mafanikio kama ya Nasib Abdul (Diamond) anayezidi kung’ara katika muziki wake. Kauli hiyo waliitoa jana walipotembelea Kampuni ya New Habari (2006) Ltd iliyopo Sinza Kijiweni jijini Dar es Salaam, ambayo huchapisha magazeti ya Mtanzania, Rai, Bingwa, Dimba na The African. “Ukweli ni kwamba, hakuna asiyependa kuwa na mafanikio makubwa kama anayopata Diamond katika muziki na hali hiyo ndiyo inayotupa hamasa sisi Yamoto Band kujituma zaidi ili tufikie mafanikio yake,’’ alieleza Dogo Aslay. Kundi hilo linaloongozwa na Said Fella lenye maskani yake Temeke lilieleza kwamba, ili wasanii waweze kufanya kazi na wasanii wa nje kwa mafanikio lazima wajitangaze kwanza katika nchi zao. “Sisi leo tumeshirikiana na wasanii mbalimbali wa kimataifa akiwemo Yemi Alade, lakini kama haujulikani katika nchi yako na hujajitangaza kwa kufanya maonyesho mbalimbali nchi za nje hata ukishirikiana na msanii gani hautofanya vizuri, kinachotakiwa ni kujituma, kujitangaza, ndipo ushirikiane na wasanii wa kimataifa kama tunavyofanya sisi,’’ alifafanua zaidi Aslay.
### Response:
BURUDANI
### End |
Simba yenye pointi 44 endapo itashinda mchezo huo uliobaki, itamaliza ligi ikiwa na pointi 47.Akizungumza na gazeti hili jana msemaji wa Simba Haji Manara alisema kikosi kinatarajia kumaliza kwa ushindi mnono ili baada ya hapo kijipange kwa ajili ya msimu mpya.“Tunataka tumalize ligi kwa ushindi, tunawafahamu JKT Ruvu sio timu ya kubeza, kwa sasa hatuna cha kugombea lakini inapendeza tukamaliza kwa ushindi wa nguvu,”alisema.Alisema wachezaji wote wako vizuri na wanategemewa kuongoza kikosi hicho vyema katika mchezo huo wa mwisho.Manara alisema baada ya mchezo huo wa mwisho wanakusudia kujipanga upya ili kuanza msimu mpya wakiwa na lengo la kufanya vizuri zaidi.Tangu kuanza kwa msimu huu Simba ilikuwa ikisua sua hali ambayo ilizua wasiwasi wa kushuka daraja lakini walifanya mabadiliko makubwa na kufanikiwa kuwa katika nafasi tatu za juu.Simba tayari wamecheza michezo 25, wameshinda 12, sare nane na kupoteza michezo mitano. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Simba yenye pointi 44 endapo itashinda mchezo huo uliobaki, itamaliza ligi ikiwa na pointi 47.Akizungumza na gazeti hili jana msemaji wa Simba Haji Manara alisema kikosi kinatarajia kumaliza kwa ushindi mnono ili baada ya hapo kijipange kwa ajili ya msimu mpya.“Tunataka tumalize ligi kwa ushindi, tunawafahamu JKT Ruvu sio timu ya kubeza, kwa sasa hatuna cha kugombea lakini inapendeza tukamaliza kwa ushindi wa nguvu,”alisema.Alisema wachezaji wote wako vizuri na wanategemewa kuongoza kikosi hicho vyema katika mchezo huo wa mwisho.Manara alisema baada ya mchezo huo wa mwisho wanakusudia kujipanga upya ili kuanza msimu mpya wakiwa na lengo la kufanya vizuri zaidi.Tangu kuanza kwa msimu huu Simba ilikuwa ikisua sua hali ambayo ilizua wasiwasi wa kushuka daraja lakini walifanya mabadiliko makubwa na kufanikiwa kuwa katika nafasi tatu za juu.Simba tayari wamecheza michezo 25, wameshinda 12, sare nane na kupoteza michezo mitano.
### Response:
MICHEZO
### End |
RAIS John Magufuli ameiagiza Wizara ya Fedha na Mipango kuchunguza matumizi ya Sh bilioni 15 na milioni 300 zilizotolewa na Serikali kwa ajili ya kugharamia ukarabati na ununuzi wa mitambo mipya ya Mamlaka ya Usafiri wa Reli ya Tanzania na Zambia (Tazara).Taarifa ya Kurugenzi ya Mawasiliano ya Rais, Ikulu kwa vyombo vya habari, ilisema Rais alitoa agizo hilo juzi alipozungumza na wafanyakazi na abiria katika kituo kikuu cha Tazara Dar es Salaam muda mfupi baada ya kuwasili kwa treni hiyo kutoka Fuga mkoani Pwani alikokwenda kuweka Jiwe la Msingi la ujenzi wa mradi wa kufua umeme wa maji wa Rufiji.Fedha hizo zilitolewa na serikali katika mwaka wa fedha wa 2017/18 na 2018/19 kwa ajili ya matengenezo ya injini saba ambazo zingewezesha kumudu kusafirisha tani 400,000 za mizigo, kugharamia ukarabati mkubwa na ununuzi wa mitambo mipya ya mgodi wa kokoto za ujenzi wa reli na kuboresha miundombinu ya reli katika Stesheni ya Fuga.Pamoja na maagizo hayo, Magufuli pia aliwahakikishia wafanyakazi wa Tazara kuwa serikali haiwezi kuiacha Tazara ife na kwamba atazungumza na Rais mwenzake wa Zambia Edgar Lungu ili kwa wachukue hatua madhubuti za kuimarisha miundombinu na kununua injini na mabehewa.“Nimesafiri na treni ya Tazara, nimejionea mwenyewe, nataka niwahakikishie kwamba nitaelekeza nguvu zangu Tazara,” alisema Rais Magufuli.Kwa sasa reli ya Tazara ina uwezo wa kusafirisha tani milioni tano kwa mwaka na inahitaji injini 15 za treni ya mizigo, injini nne za treni ya abiria na mabehewa 700 ili iweze kusafirisha takriban tani laki sita za mizigo kwa mwaka zitakazozalisha faida ikilinganishwa na tani 250,000 inayosafirisha hivi sasa kwa mwaka.Akiwa njiani kuja Dar es Salaam, Magufuli alisimama katika eneo la Mwakanga (Kigogo Fresh) wilayani Ilala ambapo wananchi walimueleza kuwa hawana huduma ya choo wala maji katika soko lao licha ya kuomba kujengewa miundombinu hiyo mara kadhaa.Kutokana na hilo, aliwaagiza wananchi hao wasilipe ushuru wa soko wa Sh 500 kila siku mpaka hapo Manispaa itakapowajengea choo na kuwapelekea maji.Rais Magufuli alisafiri kwa treni ya Tazara Alhamisi asubuhi akitokea Dar es Salaama hadi Kisaka mkoani Morogoro na baadaye Rufiji kwa ajili ya kuweka jiwe la msingi la mradi wa kufua umeme wa maji katika mto Rufiji.Kabla ya kupanda treni katika stesheni ya Tazara Dar es Salaam, Rais Magufuli alizungumza na menejimenti na baadhi ya wafanyakazi na kuwahakikishia kuwa serikali itachukua hatua madhubuti ili kuhakikisha kuwa Mamlaka ya Reli ya Tanzania na Zambia(Tazara) haifi wala haifanyi kazi chini ya kiwango.Alisema mamlaka hiyo ni maono ya waasisi wa mataifa ya Tanzania na Zambia, Mwalimu Julius Nyerere na Kenneth Kaunda na walikuwa na maono ya mbali katika uchumi wa nchi hizo mbili hivyo mamlaka hiyo haiwezi kufa.Tazara iliyojengwa kwa msaada kutoka China ilianza kutoa huduma mwaka 1975 na inamilikiwa kwa ubia wa asilimia 50 kwa 50 wa nchi ya Tanzania na Zambia.Reli hiyo yenye urefu wa kilometa 1,860 ina uwezo wa kusafirisha yani milioni tano za mizigo kwa mwaka, lakini kutokana na uwekezaji mdogo uliosababisha upungufu mkubwa wa injini na mabehewa inasafirisha chini ya tani 300,000 kwa mwaka. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
RAIS John Magufuli ameiagiza Wizara ya Fedha na Mipango kuchunguza matumizi ya Sh bilioni 15 na milioni 300 zilizotolewa na Serikali kwa ajili ya kugharamia ukarabati na ununuzi wa mitambo mipya ya Mamlaka ya Usafiri wa Reli ya Tanzania na Zambia (Tazara).Taarifa ya Kurugenzi ya Mawasiliano ya Rais, Ikulu kwa vyombo vya habari, ilisema Rais alitoa agizo hilo juzi alipozungumza na wafanyakazi na abiria katika kituo kikuu cha Tazara Dar es Salaam muda mfupi baada ya kuwasili kwa treni hiyo kutoka Fuga mkoani Pwani alikokwenda kuweka Jiwe la Msingi la ujenzi wa mradi wa kufua umeme wa maji wa Rufiji.Fedha hizo zilitolewa na serikali katika mwaka wa fedha wa 2017/18 na 2018/19 kwa ajili ya matengenezo ya injini saba ambazo zingewezesha kumudu kusafirisha tani 400,000 za mizigo, kugharamia ukarabati mkubwa na ununuzi wa mitambo mipya ya mgodi wa kokoto za ujenzi wa reli na kuboresha miundombinu ya reli katika Stesheni ya Fuga.Pamoja na maagizo hayo, Magufuli pia aliwahakikishia wafanyakazi wa Tazara kuwa serikali haiwezi kuiacha Tazara ife na kwamba atazungumza na Rais mwenzake wa Zambia Edgar Lungu ili kwa wachukue hatua madhubuti za kuimarisha miundombinu na kununua injini na mabehewa.“Nimesafiri na treni ya Tazara, nimejionea mwenyewe, nataka niwahakikishie kwamba nitaelekeza nguvu zangu Tazara,” alisema Rais Magufuli.Kwa sasa reli ya Tazara ina uwezo wa kusafirisha tani milioni tano kwa mwaka na inahitaji injini 15 za treni ya mizigo, injini nne za treni ya abiria na mabehewa 700 ili iweze kusafirisha takriban tani laki sita za mizigo kwa mwaka zitakazozalisha faida ikilinganishwa na tani 250,000 inayosafirisha hivi sasa kwa mwaka.Akiwa njiani kuja Dar es Salaam, Magufuli alisimama katika eneo la Mwakanga (Kigogo Fresh) wilayani Ilala ambapo wananchi walimueleza kuwa hawana huduma ya choo wala maji katika soko lao licha ya kuomba kujengewa miundombinu hiyo mara kadhaa.Kutokana na hilo, aliwaagiza wananchi hao wasilipe ushuru wa soko wa Sh 500 kila siku mpaka hapo Manispaa itakapowajengea choo na kuwapelekea maji.Rais Magufuli alisafiri kwa treni ya Tazara Alhamisi asubuhi akitokea Dar es Salaama hadi Kisaka mkoani Morogoro na baadaye Rufiji kwa ajili ya kuweka jiwe la msingi la mradi wa kufua umeme wa maji katika mto Rufiji.Kabla ya kupanda treni katika stesheni ya Tazara Dar es Salaam, Rais Magufuli alizungumza na menejimenti na baadhi ya wafanyakazi na kuwahakikishia kuwa serikali itachukua hatua madhubuti ili kuhakikisha kuwa Mamlaka ya Reli ya Tanzania na Zambia(Tazara) haifi wala haifanyi kazi chini ya kiwango.Alisema mamlaka hiyo ni maono ya waasisi wa mataifa ya Tanzania na Zambia, Mwalimu Julius Nyerere na Kenneth Kaunda na walikuwa na maono ya mbali katika uchumi wa nchi hizo mbili hivyo mamlaka hiyo haiwezi kufa.Tazara iliyojengwa kwa msaada kutoka China ilianza kutoa huduma mwaka 1975 na inamilikiwa kwa ubia wa asilimia 50 kwa 50 wa nchi ya Tanzania na Zambia.Reli hiyo yenye urefu wa kilometa 1,860 ina uwezo wa kusafirisha yani milioni tano za mizigo kwa mwaka, lakini kutokana na uwekezaji mdogo uliosababisha upungufu mkubwa wa injini na mabehewa inasafirisha chini ya tani 300,000 kwa mwaka.
### Response:
KITAIFA
### End |
WANAFUNZI watatu wa Chuo Kikuu Mzumbe (MU) kilichopo mkoani Morogoro wamejinyakulia kitita cha Sh 1,000,000 kila mmoja baada ya kuwashinda wenzao kwenye shindano la kushindanisha mawazo bora zaidi ya ubunifu.Shindano hilo lilifanyika hivi karibuni na kushuhudiwa na Waziri wa Elimu , Sayansi na Tenkolojia , Profesa Joyce Ndalichako wakati wa kilele cha ufungaji kambi ya vijana ya ujasiriamali ya wanafunzi wa Chuo Kikuu Mzumbe. Mkuu wa Idara ya Rasilimali na Ulezi wa Chuo Kikuu hicho, Dk Emmanuel Chao, alisema kwa mara ya kwanza katika kambi ya mwaka huu Chuo Kikuu hicho kimetenga fedha kwa ajili ya kushindanisha mawazo bora sita ili kupata mawazo bora zaidi matatu ambayo yatapatiwa zawadi ya Sh milioni moja kila mmoja.Dk Chao alisema kwa sasa wanatoa elimu ya vitendo na kuwajengea uwezo na nyenzo ili waweze kufanya vizuri katika ujasirimali wao . Mshindi wa kwanza katika shindano hilo ni Nyanjala Maingu “asante mama batiki” aliyewasilisha wazo la ubunifu la namna ya kuzalisha batiki na kutengeneza makoti ya wanawake, mshindi wa pili alikuwa ni Anthony Michael ambaye wazo lake la ubunifu lilikuwa ni la namna ya kutengeneza mfumo wakuunganisha wahitaji wa magari ya mizigo na huduma hiyo kutumia simu ya mkononi na aliyenyakua nafasi ya tatu ni mwanafunzi mwingine wa Chuo Kikuu hicho aliyenyakuwa nafasi tatu Rabia Luhuna aliyeshinda kwa wazo lake la ubunifu juu ya kazi za mikono la kuokota chupa za plastiki na kutengeneza mapambo.Mwanafunzi wa mwaka wa tatu wa Chuo kikuu hicho ,Fatuma Mbaga ambaye ni mjasirimali alisema kuwa baadhi ya wahitimu wa vyuo vikuu wanashindwa kuthubutu kujikita kwenye shughuli za ujasirimali kutokana na woga na kukosa taarifa muhimu za namna ya kuendesha shughuli zao. Hivyo aliwashauri wanafunzi wanaosoma chuoni hapo watumie vizuri simu zao ‘simu janja’ ili kupata taarifa mbalimbali zinazohusiana na masuala mbalimbali ya ujasilimali .Kwa upande wake Makamu Mkuu wa Chuo Kikuu hicho, Profesa Lughano Kusiluka alisema mwaka 2017 Chuo hicho kilianzisha kambi ya ujasiriamali ambayo inashirikisha wanafunzi wa Mzumbe na wahitumu wa Chuo hicho ambao ni wajasiriamali. Alisema tangu kuanzishwa kwa kambi hiyo bidhaa mbalimbali zimebuniwa na kutengenezwa na wanafunzi wabunifu na wajasirimali na kuzunduliwa ambapo mwaka huu wanafunzi 48 wa Chuo Kikuu hicho wameandikisha mawazao yao ya kibunifu ili yaweze kuboreshwa. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
WANAFUNZI watatu wa Chuo Kikuu Mzumbe (MU) kilichopo mkoani Morogoro wamejinyakulia kitita cha Sh 1,000,000 kila mmoja baada ya kuwashinda wenzao kwenye shindano la kushindanisha mawazo bora zaidi ya ubunifu.Shindano hilo lilifanyika hivi karibuni na kushuhudiwa na Waziri wa Elimu , Sayansi na Tenkolojia , Profesa Joyce Ndalichako wakati wa kilele cha ufungaji kambi ya vijana ya ujasiriamali ya wanafunzi wa Chuo Kikuu Mzumbe. Mkuu wa Idara ya Rasilimali na Ulezi wa Chuo Kikuu hicho, Dk Emmanuel Chao, alisema kwa mara ya kwanza katika kambi ya mwaka huu Chuo Kikuu hicho kimetenga fedha kwa ajili ya kushindanisha mawazo bora sita ili kupata mawazo bora zaidi matatu ambayo yatapatiwa zawadi ya Sh milioni moja kila mmoja.Dk Chao alisema kwa sasa wanatoa elimu ya vitendo na kuwajengea uwezo na nyenzo ili waweze kufanya vizuri katika ujasirimali wao . Mshindi wa kwanza katika shindano hilo ni Nyanjala Maingu “asante mama batiki” aliyewasilisha wazo la ubunifu la namna ya kuzalisha batiki na kutengeneza makoti ya wanawake, mshindi wa pili alikuwa ni Anthony Michael ambaye wazo lake la ubunifu lilikuwa ni la namna ya kutengeneza mfumo wakuunganisha wahitaji wa magari ya mizigo na huduma hiyo kutumia simu ya mkononi na aliyenyakua nafasi ya tatu ni mwanafunzi mwingine wa Chuo Kikuu hicho aliyenyakuwa nafasi tatu Rabia Luhuna aliyeshinda kwa wazo lake la ubunifu juu ya kazi za mikono la kuokota chupa za plastiki na kutengeneza mapambo.Mwanafunzi wa mwaka wa tatu wa Chuo kikuu hicho ,Fatuma Mbaga ambaye ni mjasirimali alisema kuwa baadhi ya wahitimu wa vyuo vikuu wanashindwa kuthubutu kujikita kwenye shughuli za ujasirimali kutokana na woga na kukosa taarifa muhimu za namna ya kuendesha shughuli zao. Hivyo aliwashauri wanafunzi wanaosoma chuoni hapo watumie vizuri simu zao ‘simu janja’ ili kupata taarifa mbalimbali zinazohusiana na masuala mbalimbali ya ujasilimali .Kwa upande wake Makamu Mkuu wa Chuo Kikuu hicho, Profesa Lughano Kusiluka alisema mwaka 2017 Chuo hicho kilianzisha kambi ya ujasiriamali ambayo inashirikisha wanafunzi wa Mzumbe na wahitumu wa Chuo hicho ambao ni wajasiriamali. Alisema tangu kuanzishwa kwa kambi hiyo bidhaa mbalimbali zimebuniwa na kutengenezwa na wanafunzi wabunifu na wajasirimali na kuzunduliwa ambapo mwaka huu wanafunzi 48 wa Chuo Kikuu hicho wameandikisha mawazao yao ya kibunifu ili yaweze kuboreshwa.
### Response:
KITAIFA
### End |
PATRICIA KIMELEMETA MAMLAKA ya Hali ya Hewa (TMA) imesema mvua kubwa zaidi inatarajiwa
kunyesha mwishoni kwa wiki katika maeneo mbalimbali ya nchi na imewataka
wananchi kuchukua tahadhari mapema. Akizungumza na waandishi wa habari Dar es Salaam jana, Meneja wa Utabiri, Samuel
Mbuya alisema mvua hiyo ni mwendelezo wa mvua ya masika inayoendelea kunyesha maeneo mbalimbali ya
nchi baada ya kutonyesha mwezi uliopita kutokana na kuwapo kimbunga Kenneth ambacho kilibadili hali ya
hewa. Alisema kutokana na hali hiyo, wananchi wanapaswa kuchukua tahadhari mapema
huku wakiendelea kufuatilia taarifa za hali ya hewa waweze kuepusha
madhara yanayoweza kujitokeza. “Mwishoni mwa wiki hii tunatarajia kupata mvua kubwa zaidi katika maeneo
mbalimbali ya nchi yanayopata mvua za masika, hivyo basi ni muhimu kwa wananchi
kuchukua tahadhari mapema,”alisema Mbuya. Mbuya alisema juzi kituo cha
kupima mvua cha Pemba kilionyesha kiasi cha mvua ni milimita 105.3 wakati jana
iliongezeka na kufikia milimita 181.0. Alisema kituo cha kupima mvua
kilichopo Uwanja wa Ndege wa Mwalimu Julius Nyerere (JNIA), juzi kilipima kiasi
cha mvua kuwa milimita 64.4 na jana iliongezeka hadi kufikia milimita 79.0,
wakati Zanzibar ilionyesha 127.3. Alisema kutokana na hali hiyo mvua itakayonyesha mwishoni mwa wiki inaweza kufikia kiwango hicho au kuongezeka zaidi
hasa katika Mikoa ya Dar es Salaam, Pwani, Tanga, Zanzibar na Pemba. Alisema Mikoa ya Nyanda za Juu Kusini na Mikoa ya Kanda ya Ziwa
itaendelea kupata mvua ya masika kama kawaida, hivyo basi wakulima wanapaswa
kufuatilia taarifa za hali ya hewa. Barabara zafunguwa kwa muda Kutokana na mvua ya juzi na jana, Jeshi la polisi Kanda Maalumu ya Dar
es Salaam lililazimika kufunga barabara
ya Morogoro eneo la Jangwani baada ya mto Msimbazi kujaa maji. Kamanda wa Polisi Kikosi cha Usalama Barabarani Kanda Maalumu ya Dar
es Salaam, Marson Mwakyoma, alisema eneo hilo lilisababisha kutenganisha
barabara kati ya wakazi wa Jangwani na Magomeni, jambo ambalo linaweza kusababisha
maafa. “Jeshi la polisi limelazimika kufunga barabara kipande cha Magomeni na
Jangwani baada ya eneo la Jangwani kujaa maji na kupita juu ya daraja, jambo
ambalo lingeweza kusababisha maafa,”alisema Kamanda Mwakyomba. Alionyesha pia kushangazwa na baadhi ya madereva wa bajaji na bodaboda
ambao walikuwa wakivusha wananchi katika eneo hilo. “Wananchi sijui wana shida
gani, hivi hawawezi kufikiria mpaka wasubiri polisi wawakamate? “Nimeshangaa kuona bodaboda imebeba abiria na kuwavusha eneo la Jangwani
wakati maji yamejaa bila kuogopa wala kuwa na wasiwasi kuwa wanahatarisha
maisha yao,”alisema. Alisema kutokana na hali hiyo, Jeshi la Polisi limeimarisha ulinzi
katika eneo hilo kwa kuweka askari upande wa Jangwani na Magomeni kuangalia usalama wa eneo hilo wakati huu
ambao limewekwa zuio hilo. Alisema ikiwa maji yatapungua uzio huo ungeondolewa na kuruhusu magari
kupita yaweze kuendelea na shughuli z kama
kawaida. Wakala wa Mabasi Yaendayo Haraka (Dart) walisema walirudisha huduma ya
usafiri wa mabasi hayo baada ya eneo la Jangwani kupungua maji. Baadhi ya wananchi waliozungumza na gazeti hili walisema mvua
iliyonyesha katika maeneo ya Jangwani ilisababisha usumbufu wa usafiri katika
maeneo mbalimbali ya Jiji la Dar es Salaam. “Tunapanda bajaji kutoka Mbezi hadi Magomeni kwa Sh 6,000 wakati awali
tulikua tunapanda kwa Sh 1,000 mpaka Kariakoo,”alisema Shadrack mkazi wa Mbezi
Luis. Alisema hali ya usafiri ilikua
ngumu jambo ambalo liliwafanya wananchi
kukubali kulipa kiasi hicho cha fedha waweze kwenda kazini. Naye mkazi wa Kimara, Amina Issa alisema hali ya usafiri ilikua ngumu kutokana na mvua
inayoendelea kunyesha, jambo ambalo lilisababisha usumbufu kwa abiria. “Magari yamepandisha gharama za usafiri tofauti na zamani jambo ambalo limetufanya sisi tusiokua na
uwezo kutembea kwa miguu kutoka Kimara hadi Magomeni kwenda Kariakoo,” alisema
Amina. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
PATRICIA KIMELEMETA MAMLAKA ya Hali ya Hewa (TMA) imesema mvua kubwa zaidi inatarajiwa
kunyesha mwishoni kwa wiki katika maeneo mbalimbali ya nchi na imewataka
wananchi kuchukua tahadhari mapema. Akizungumza na waandishi wa habari Dar es Salaam jana, Meneja wa Utabiri, Samuel
Mbuya alisema mvua hiyo ni mwendelezo wa mvua ya masika inayoendelea kunyesha maeneo mbalimbali ya
nchi baada ya kutonyesha mwezi uliopita kutokana na kuwapo kimbunga Kenneth ambacho kilibadili hali ya
hewa. Alisema kutokana na hali hiyo, wananchi wanapaswa kuchukua tahadhari mapema
huku wakiendelea kufuatilia taarifa za hali ya hewa waweze kuepusha
madhara yanayoweza kujitokeza. “Mwishoni mwa wiki hii tunatarajia kupata mvua kubwa zaidi katika maeneo
mbalimbali ya nchi yanayopata mvua za masika, hivyo basi ni muhimu kwa wananchi
kuchukua tahadhari mapema,”alisema Mbuya. Mbuya alisema juzi kituo cha
kupima mvua cha Pemba kilionyesha kiasi cha mvua ni milimita 105.3 wakati jana
iliongezeka na kufikia milimita 181.0. Alisema kituo cha kupima mvua
kilichopo Uwanja wa Ndege wa Mwalimu Julius Nyerere (JNIA), juzi kilipima kiasi
cha mvua kuwa milimita 64.4 na jana iliongezeka hadi kufikia milimita 79.0,
wakati Zanzibar ilionyesha 127.3. Alisema kutokana na hali hiyo mvua itakayonyesha mwishoni mwa wiki inaweza kufikia kiwango hicho au kuongezeka zaidi
hasa katika Mikoa ya Dar es Salaam, Pwani, Tanga, Zanzibar na Pemba. Alisema Mikoa ya Nyanda za Juu Kusini na Mikoa ya Kanda ya Ziwa
itaendelea kupata mvua ya masika kama kawaida, hivyo basi wakulima wanapaswa
kufuatilia taarifa za hali ya hewa. Barabara zafunguwa kwa muda Kutokana na mvua ya juzi na jana, Jeshi la polisi Kanda Maalumu ya Dar
es Salaam lililazimika kufunga barabara
ya Morogoro eneo la Jangwani baada ya mto Msimbazi kujaa maji. Kamanda wa Polisi Kikosi cha Usalama Barabarani Kanda Maalumu ya Dar
es Salaam, Marson Mwakyoma, alisema eneo hilo lilisababisha kutenganisha
barabara kati ya wakazi wa Jangwani na Magomeni, jambo ambalo linaweza kusababisha
maafa. “Jeshi la polisi limelazimika kufunga barabara kipande cha Magomeni na
Jangwani baada ya eneo la Jangwani kujaa maji na kupita juu ya daraja, jambo
ambalo lingeweza kusababisha maafa,”alisema Kamanda Mwakyomba. Alionyesha pia kushangazwa na baadhi ya madereva wa bajaji na bodaboda
ambao walikuwa wakivusha wananchi katika eneo hilo. “Wananchi sijui wana shida
gani, hivi hawawezi kufikiria mpaka wasubiri polisi wawakamate? “Nimeshangaa kuona bodaboda imebeba abiria na kuwavusha eneo la Jangwani
wakati maji yamejaa bila kuogopa wala kuwa na wasiwasi kuwa wanahatarisha
maisha yao,”alisema. Alisema kutokana na hali hiyo, Jeshi la Polisi limeimarisha ulinzi
katika eneo hilo kwa kuweka askari upande wa Jangwani na Magomeni kuangalia usalama wa eneo hilo wakati huu
ambao limewekwa zuio hilo. Alisema ikiwa maji yatapungua uzio huo ungeondolewa na kuruhusu magari
kupita yaweze kuendelea na shughuli z kama
kawaida. Wakala wa Mabasi Yaendayo Haraka (Dart) walisema walirudisha huduma ya
usafiri wa mabasi hayo baada ya eneo la Jangwani kupungua maji. Baadhi ya wananchi waliozungumza na gazeti hili walisema mvua
iliyonyesha katika maeneo ya Jangwani ilisababisha usumbufu wa usafiri katika
maeneo mbalimbali ya Jiji la Dar es Salaam. “Tunapanda bajaji kutoka Mbezi hadi Magomeni kwa Sh 6,000 wakati awali
tulikua tunapanda kwa Sh 1,000 mpaka Kariakoo,”alisema Shadrack mkazi wa Mbezi
Luis. Alisema hali ya usafiri ilikua
ngumu jambo ambalo liliwafanya wananchi
kukubali kulipa kiasi hicho cha fedha waweze kwenda kazini. Naye mkazi wa Kimara, Amina Issa alisema hali ya usafiri ilikua ngumu kutokana na mvua
inayoendelea kunyesha, jambo ambalo lilisababisha usumbufu kwa abiria. “Magari yamepandisha gharama za usafiri tofauti na zamani jambo ambalo limetufanya sisi tusiokua na
uwezo kutembea kwa miguu kutoka Kimara hadi Magomeni kwenda Kariakoo,” alisema
Amina.
### Response:
KITAIFA
### End |
NA ELLY MHAGAMA, DAR ES SALAAM RAIS wa Shirikisho la Soka Tanzania (TFF) Jamal Malinzi, amesikitishwa na matokeo mabovu ambayo timu ya Twiga Stars inayapata katika michuano ya All African Games inayoendelea nchini Congo Brazzaville. Malinzi alitoa kauli hiyo jana, akidai matokeo hayo mabovu yanatokana na kukosa ligi ya Taifa ya soka la wanawake, ambayo ingesaidia kuibua vipaji lukuki. “Tunafungwa kwa sababu hakuna Ligi ya mchezo huu, tunatarajia kuanzisha Ligi ambayo tutazalisha wachezaji wapya,” alisema. Twiga Stars juzi ilikubali kichapo cha mabao 3-0 kutoka kwa Nigeria ‘Super Falcons’, katika mchezo wa Kundi A la michuano ya soka kwa wanawake. Kipigo hicho ni cha pili kwa Twiga, baada ya mwanzo kukubali kufungwa bao 1-0 na Ivory Coast, hivyo kuishia hatua ya makundi. Aidha, hii inakuwa mara ya pili Nigeria inaichapa Tanzania 3-0, baada ya mwaka 2010 kuifunga hivyo hivyo pia kwenye michezo hiyo hiyo ya Afrika. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
NA ELLY MHAGAMA, DAR ES SALAAM RAIS wa Shirikisho la Soka Tanzania (TFF) Jamal Malinzi, amesikitishwa na matokeo mabovu ambayo timu ya Twiga Stars inayapata katika michuano ya All African Games inayoendelea nchini Congo Brazzaville. Malinzi alitoa kauli hiyo jana, akidai matokeo hayo mabovu yanatokana na kukosa ligi ya Taifa ya soka la wanawake, ambayo ingesaidia kuibua vipaji lukuki. “Tunafungwa kwa sababu hakuna Ligi ya mchezo huu, tunatarajia kuanzisha Ligi ambayo tutazalisha wachezaji wapya,” alisema. Twiga Stars juzi ilikubali kichapo cha mabao 3-0 kutoka kwa Nigeria ‘Super Falcons’, katika mchezo wa Kundi A la michuano ya soka kwa wanawake. Kipigo hicho ni cha pili kwa Twiga, baada ya mwanzo kukubali kufungwa bao 1-0 na Ivory Coast, hivyo kuishia hatua ya makundi. Aidha, hii inakuwa mara ya pili Nigeria inaichapa Tanzania 3-0, baada ya mwaka 2010 kuifunga hivyo hivyo pia kwenye michezo hiyo hiyo ya Afrika.
### Response:
MICHEZO
### End |
Kocha wa Muda wa Arsenal Freddie Ljungberg amesema kuwa amejioanga kuleta furaha kwa mashabiki wa timu hiyo ambayo ipo kwenye wakati mbaya kwa sasa Freddie amesema hayo kwenye taarifa rasmi ya klabu hiyo mara baada tu ya kutangazwa kuwa kocha wa muda wa timu hiyo “Kwa nana niinavyo timu nitatoa kila kitu kwangu ili kurudisha furaha kwa mashabiki wa timu hii popote walipo, tuna wiki ngumu mbele yetu lakini tunahitaji sana sapoti ya mashabiki popote walipo” amesema Freddie Freddie alikuwa kocha wa timu ya vijana ya Arsenal na anatazamiwa kutumia vijana wengi zaidi kwenye timu hiyo iliyopoteza molari kwa sasa | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Kocha wa Muda wa Arsenal Freddie Ljungberg amesema kuwa amejioanga kuleta furaha kwa mashabiki wa timu hiyo ambayo ipo kwenye wakati mbaya kwa sasa Freddie amesema hayo kwenye taarifa rasmi ya klabu hiyo mara baada tu ya kutangazwa kuwa kocha wa muda wa timu hiyo “Kwa nana niinavyo timu nitatoa kila kitu kwangu ili kurudisha furaha kwa mashabiki wa timu hii popote walipo, tuna wiki ngumu mbele yetu lakini tunahitaji sana sapoti ya mashabiki popote walipo” amesema Freddie Freddie alikuwa kocha wa timu ya vijana ya Arsenal na anatazamiwa kutumia vijana wengi zaidi kwenye timu hiyo iliyopoteza molari kwa sasa
### Response:
MICHEZO
### End |
LONDON, UINGEREZA
MWIMBAJI maarufu wa muziki nchini Uingereza, Zayn Malik, ametangaza kuuza nyumba yake iliyopo Kaskazini mwa Uingereza na kuhamia Jiji la New York nchini Marekani, kwa ajili ya kumfuata mpenzi wake, Gigi Hadid. Nyumba hiyo inasemekana ina vyumba vitano vya kulala, lakini ameamua kuiweka sokoni ili kwenda kuishi pamoja na mrembo huyo raia wa Marekani. Zayn mwenye miaka 25, alikaa miezi 12 jijini New York na mrembo huyo, hivyo ameamua kufanya maamuzi ya kutaka kuhamia moja kwa moja nchini humo baada ya uhusiano wa wawili hao kuendelea kushamiri kwa kasi. Gazeti la The Sun limeripoti kuwa Zayn amekuwa na furaha sana kuishi nchini Marekani kwa sasa na anaamini huu ni muda sahihi wa kuuza nyumba hiyo na kukimbilia Marekani anakotumia muda mwingi kuishi. Thamani ya nyumba hiyo imetajwa kuwa pauni milioni 3.5 ambazo ni zaidi ya Sh bilioni nane za Kitanzania. | BURUDANI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
LONDON, UINGEREZA
MWIMBAJI maarufu wa muziki nchini Uingereza, Zayn Malik, ametangaza kuuza nyumba yake iliyopo Kaskazini mwa Uingereza na kuhamia Jiji la New York nchini Marekani, kwa ajili ya kumfuata mpenzi wake, Gigi Hadid. Nyumba hiyo inasemekana ina vyumba vitano vya kulala, lakini ameamua kuiweka sokoni ili kwenda kuishi pamoja na mrembo huyo raia wa Marekani. Zayn mwenye miaka 25, alikaa miezi 12 jijini New York na mrembo huyo, hivyo ameamua kufanya maamuzi ya kutaka kuhamia moja kwa moja nchini humo baada ya uhusiano wa wawili hao kuendelea kushamiri kwa kasi. Gazeti la The Sun limeripoti kuwa Zayn amekuwa na furaha sana kuishi nchini Marekani kwa sasa na anaamini huu ni muda sahihi wa kuuza nyumba hiyo na kukimbilia Marekani anakotumia muda mwingi kuishi. Thamani ya nyumba hiyo imetajwa kuwa pauni milioni 3.5 ambazo ni zaidi ya Sh bilioni nane za Kitanzania.
### Response:
BURUDANI
### End |
Na Safina Sarwatt, Kilimanjaro Wanafunzi wa kidato cha tano na sita katika Shule ya Sekondari ya Lyamungo iliyopo Wilaya ya Hai, mkoani Kilimanjaro wamevamia nyumba ya mwalimu wa nidhamu wa shule hiyo, Safari Mwasile na kufanya uharibifu kwa madai ya kuchoshwa na visa vya mwalimu huyo. Aidha, wanafunzi hao pia wamefanya uharibifu katika mashamba ya migomba ya shule hiyo huku wakimtaka Mkurungenzi Mtendaji wa Halmashauri ya Wilaya Hai kumwondoa mwalimu huyo, na endapo hataondolewa hawakotayari kuendelea na masomo. Mmoja wa wanafunzi hao amedai chanzo cha mgogoro huo ulitokana na uchaguzi wa viongozi wa shule ambapo katika upigaji kura mmoja mwanafunzi aliandika matusi kwenye karatasi ya kura. “Baada utambuzi wa hati mwanafunzi aliyeandika matusi hati yake ilibainika na mwanafunzi huyo alipewa adhabu kurudishwa ya nyumbani kwa muda wa wiki mbili,” amesema. Inadaiwa mwanafunzi huyo aligomea adhabu hiyo ya kufukuzwa shule huku wanafunzi wenzake wakigoma kuingia darasani wakidai kwamba mwalimu wa nidhamu ndiye chanzo cha matusi hayo. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Na Safina Sarwatt, Kilimanjaro Wanafunzi wa kidato cha tano na sita katika Shule ya Sekondari ya Lyamungo iliyopo Wilaya ya Hai, mkoani Kilimanjaro wamevamia nyumba ya mwalimu wa nidhamu wa shule hiyo, Safari Mwasile na kufanya uharibifu kwa madai ya kuchoshwa na visa vya mwalimu huyo. Aidha, wanafunzi hao pia wamefanya uharibifu katika mashamba ya migomba ya shule hiyo huku wakimtaka Mkurungenzi Mtendaji wa Halmashauri ya Wilaya Hai kumwondoa mwalimu huyo, na endapo hataondolewa hawakotayari kuendelea na masomo. Mmoja wa wanafunzi hao amedai chanzo cha mgogoro huo ulitokana na uchaguzi wa viongozi wa shule ambapo katika upigaji kura mmoja mwanafunzi aliandika matusi kwenye karatasi ya kura. “Baada utambuzi wa hati mwanafunzi aliyeandika matusi hati yake ilibainika na mwanafunzi huyo alipewa adhabu kurudishwa ya nyumbani kwa muda wa wiki mbili,” amesema. Inadaiwa mwanafunzi huyo aligomea adhabu hiyo ya kufukuzwa shule huku wanafunzi wenzake wakigoma kuingia darasani wakidai kwamba mwalimu wa nidhamu ndiye chanzo cha matusi hayo.
### Response:
KITAIFA
### End |
Na ESTHER GEORGE
MSANII wa muziki wa Bongo Fleva, Benard Paul ‘Ben Pol’, amewataka wanaume wakware kutokutaa mimba kwa sababu kufanya hivyo wanasababisha vifo vya watoto wasio na hatia.
Ben Pol alisema wasichana wengi wanatoa mimba kutokana na kukataliwa na wanaume wanaowapa mimba hizo.
“Kuitwa baba ni raha sana jamani watoto ni sehemu kubwa ya faraja, mimi kila siku najiona mpya, lakini kitendo cha wanaume wenzangu kuwapa mimba wanawake na kuwakataa ni kitendo cha aibu na cha kishamba,” alisema Ben Paul.
Aliongeza kuwa angependa kuwaona wanaume wenzake wakijali familia zao ili wasisababishe vifo vya watoto wasiokuwa na hatia. | BURUDANI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Na ESTHER GEORGE
MSANII wa muziki wa Bongo Fleva, Benard Paul ‘Ben Pol’, amewataka wanaume wakware kutokutaa mimba kwa sababu kufanya hivyo wanasababisha vifo vya watoto wasio na hatia.
Ben Pol alisema wasichana wengi wanatoa mimba kutokana na kukataliwa na wanaume wanaowapa mimba hizo.
“Kuitwa baba ni raha sana jamani watoto ni sehemu kubwa ya faraja, mimi kila siku najiona mpya, lakini kitendo cha wanaume wenzangu kuwapa mimba wanawake na kuwakataa ni kitendo cha aibu na cha kishamba,” alisema Ben Paul.
Aliongeza kuwa angependa kuwaona wanaume wenzake wakijali familia zao ili wasisababishe vifo vya watoto wasiokuwa na hatia.
### Response:
BURUDANI
### End |
TIMU za Jeshi Stars za mpira wa wavu za wanaume na wanawake zinazomilikiwa na Jeshi la Wananchi wa Tanzania (JWTZ) zimefanikiwa kutwaa ubingwa wa taifa wa mashindano ya mchezo huo kwa mwaka 2019.Timu hizo zimenyakuwa mataji hayo baada ya kumalizika kwa mashindano hayo ambayo yaliyofanyika mkoani Morogoro kuanzia Julai 23 hadi 27 mwaka huu na kushirikisha timu saba za wanaume na nne za wanawake .Katika mchezo wa fainali, timu ya Jeshi Stars wanaume iliweza kutwaa ubingwa huo baada ya kushinda seti 3-1 dhidi ya wapinzani wao , ambao ni timu ya MTC ya mkoani Mwanza.Mchezo huo wa fainali uliokuwa na ushindani mkubwa ulichezwa juzi katika viwanja vya Bwalo la Umwema, Manispaa ya Morogoro, ambapo MTC walikuwa wa kwanza kuongoza kwa kupata seti 1-0 dhidi ya Jeshi Stars.Hatahivyo, muda ulivyozidi kusonga mbele , timu ya Jeshi Stars iliweza kuzinduka na kucheza kwa umakini na ustadi mkubwa na kuweza kuutawala mchezo na kuifanya iweze kuzitwaa seti 3-1 hadi mchezo huo unamalizika.Kwa upande wa timu ya Jeshi Stars wanawake , iliweza kutwaa ubingwa huo baaada ya kushinda kwa mbinde seti 3-2 dhidi ya Star Girls inayundwa na wachezaji wengi chipukizi.Timu zingine zilizoonesha ushindani kwenye mahidano hayo upande wa wanaume ni Moro Stars ya mkoani Morogoro ambayo ilishika nafasi ya tatu, wakati upande wa wanawawake ni Kigamboni VC iliyoonesha maajabu kwenye mechi za mzunguko wa kwanza kwa kushinda michenzo yake mitatu .Katika hitimisho la machindano hayo ya klabu bingwa Tanzania Bara kwa mwaka huu , mgeni rasmi kwenye fainali hizo alikuwa ni Katibu Tawala wa Mkoa wa Morogoro, Clifford Tandari ambapo aliutaka uongozi wa Chama cha Mpira wa Wavu kuendelea kuboresha mchezo huo.Katibu wa Shirikisho la Mpira wa Wavu Tanzania (Tava), Alfred Selengia amesema, mabingwa watetezi wa mchezo huo upande wa wanaume timu ya Faru ya Jijini Dar es Salaam haikushiriki mwaka huu kutokana na sababu zilikuwa nje ya uwezo wao pamoja na mabingwa wa wanawake, shule ya sekondari ya Makongo.Timu zilizoshiriki katika mashindano hayo kwa wanaume mbali na hizo nyingine ni Chuo, JKT, Dodoma Kombaini, SUA na Moro Stars wakati timu za wanawake zilizoshiriki ni nne wakiwemo wenyeji timu ya Moro Stars. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
TIMU za Jeshi Stars za mpira wa wavu za wanaume na wanawake zinazomilikiwa na Jeshi la Wananchi wa Tanzania (JWTZ) zimefanikiwa kutwaa ubingwa wa taifa wa mashindano ya mchezo huo kwa mwaka 2019.Timu hizo zimenyakuwa mataji hayo baada ya kumalizika kwa mashindano hayo ambayo yaliyofanyika mkoani Morogoro kuanzia Julai 23 hadi 27 mwaka huu na kushirikisha timu saba za wanaume na nne za wanawake .Katika mchezo wa fainali, timu ya Jeshi Stars wanaume iliweza kutwaa ubingwa huo baada ya kushinda seti 3-1 dhidi ya wapinzani wao , ambao ni timu ya MTC ya mkoani Mwanza.Mchezo huo wa fainali uliokuwa na ushindani mkubwa ulichezwa juzi katika viwanja vya Bwalo la Umwema, Manispaa ya Morogoro, ambapo MTC walikuwa wa kwanza kuongoza kwa kupata seti 1-0 dhidi ya Jeshi Stars.Hatahivyo, muda ulivyozidi kusonga mbele , timu ya Jeshi Stars iliweza kuzinduka na kucheza kwa umakini na ustadi mkubwa na kuweza kuutawala mchezo na kuifanya iweze kuzitwaa seti 3-1 hadi mchezo huo unamalizika.Kwa upande wa timu ya Jeshi Stars wanawake , iliweza kutwaa ubingwa huo baaada ya kushinda kwa mbinde seti 3-2 dhidi ya Star Girls inayundwa na wachezaji wengi chipukizi.Timu zingine zilizoonesha ushindani kwenye mahidano hayo upande wa wanaume ni Moro Stars ya mkoani Morogoro ambayo ilishika nafasi ya tatu, wakati upande wa wanawawake ni Kigamboni VC iliyoonesha maajabu kwenye mechi za mzunguko wa kwanza kwa kushinda michenzo yake mitatu .Katika hitimisho la machindano hayo ya klabu bingwa Tanzania Bara kwa mwaka huu , mgeni rasmi kwenye fainali hizo alikuwa ni Katibu Tawala wa Mkoa wa Morogoro, Clifford Tandari ambapo aliutaka uongozi wa Chama cha Mpira wa Wavu kuendelea kuboresha mchezo huo.Katibu wa Shirikisho la Mpira wa Wavu Tanzania (Tava), Alfred Selengia amesema, mabingwa watetezi wa mchezo huo upande wa wanaume timu ya Faru ya Jijini Dar es Salaam haikushiriki mwaka huu kutokana na sababu zilikuwa nje ya uwezo wao pamoja na mabingwa wa wanawake, shule ya sekondari ya Makongo.Timu zilizoshiriki katika mashindano hayo kwa wanaume mbali na hizo nyingine ni Chuo, JKT, Dodoma Kombaini, SUA na Moro Stars wakati timu za wanawake zilizoshiriki ni nne wakiwemo wenyeji timu ya Moro Stars.
### Response:
MICHEZO
### End |
NA ADAM MKWEPU, DAR ES SALAAM SHIRIKISHO la Soka barani Afrika (CAF), limepanga waamuzi kutoka nchini Misri kuchezesha mchezo wa Kundi A wa Kombe la Shirikisho Afrika kati ya Yanga na Medeama ya Ghana utakaochezwa Jumamosi katika Uwanja wa Taifa, Dar es Salaam. Taarifa iliyotolewa Dar es Salaam jana na Ofisa Habari wa Shirikisho la Soka Tanzania (TFF), Alfred Lucas, alimtaja mwamuzi wa kati kuwa ni Ibrahim Nour El Din na wasaidizi, Ayman Degaish na Samir Ganal Saad huku Mohamed Maarouf Eid Mansour akiwa wa akiba. Mechi kamishna wa mchezo huo ni Pasipononga Liwewe kutoka Zambia, Mfubusa Bernard wa Burundi amepangwa kuwa kiongozi wa waamuzi pamoja na Ian Peter Keith Mc Leod kutoka Afrika Kusini ambaye ni mratibu wa mechi. Wakati huo huo, Kocha Mkuu wa timu ya Yanga, Hans van der Pluijm, ametamba kuwa sasa wachezaji wapo fiti kuivaa Medeama Jumamosi baada ya kufanya mazoezi ya nguvu tangu walipoingia kambini kwa maandalizi ya mchezo huo. Mabingwa hao wa Ligi Kuu Tanzania Bara, wamejichimbia kambini katika Hoteli ya Bahari Beach jijini Dar es Salaam, kujiwinda na mchezo huo baada ya kufungwa mara mbili na kupoteza pointi sita muhimu. Yanga iliyopangwa Kundi A katika michuano hiyo, walianza vibaya kwa kipigo cha bao 1-0 ugenini dhidi ya Mo Bejaia ya Algeria kabla ya kufungwa bao 1-0 nyumbani dhidi ya TP Mazembe ya Jamhuri ya Kidemokrasia ya Congo (DRC) iliyoutema ubingwa wa Ligi ya Mabingwa Afrika na kuingia Kombe la Shirikisho. Pluijm anayetamba kwa kuipa Yanga mataji mengi msimu uliopita, aliliambia MTANZANIA jana kuwa kikosi kimeimarika baada ya kuwapa wachezaji mbinu za kupiga mipira mirefu na mifupi, jinsi ya kulenga lango la wapinzani na kuimarisha sehemu ya kiungo. “Tunakabiliwa na mchezo mgumu kwa kuwa na timu ngumu ya Medeama, tumejipanga kuondoka na pointi tatu baada ya kufanya maboresho kila idara iliyokuwa na tatizo, ingawa siwezi kutabiri kwani mchezo ni dakika 90,” alisema. Hata hivyo, wachezaji wanne wa Yanga; Godfrey Mwashiuya, Haji Mwinyi, Deus Kaseke na Amissi Tambwe, bado wanasumbuliwa na majeruhi, huku Juma Mahadhi, Malimi Busungu, Donald Ngoma, Obrey Chirwa na Nadir Harub ‘Cannavaro’ wakiungana na wenzao kambini. Kikosi cha Medeama kinatarajia kuwasili nchini kesho kwa ndege ya Shirika la Ndege la Kenya (KQ). | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
NA ADAM MKWEPU, DAR ES SALAAM SHIRIKISHO la Soka barani Afrika (CAF), limepanga waamuzi kutoka nchini Misri kuchezesha mchezo wa Kundi A wa Kombe la Shirikisho Afrika kati ya Yanga na Medeama ya Ghana utakaochezwa Jumamosi katika Uwanja wa Taifa, Dar es Salaam. Taarifa iliyotolewa Dar es Salaam jana na Ofisa Habari wa Shirikisho la Soka Tanzania (TFF), Alfred Lucas, alimtaja mwamuzi wa kati kuwa ni Ibrahim Nour El Din na wasaidizi, Ayman Degaish na Samir Ganal Saad huku Mohamed Maarouf Eid Mansour akiwa wa akiba. Mechi kamishna wa mchezo huo ni Pasipononga Liwewe kutoka Zambia, Mfubusa Bernard wa Burundi amepangwa kuwa kiongozi wa waamuzi pamoja na Ian Peter Keith Mc Leod kutoka Afrika Kusini ambaye ni mratibu wa mechi. Wakati huo huo, Kocha Mkuu wa timu ya Yanga, Hans van der Pluijm, ametamba kuwa sasa wachezaji wapo fiti kuivaa Medeama Jumamosi baada ya kufanya mazoezi ya nguvu tangu walipoingia kambini kwa maandalizi ya mchezo huo. Mabingwa hao wa Ligi Kuu Tanzania Bara, wamejichimbia kambini katika Hoteli ya Bahari Beach jijini Dar es Salaam, kujiwinda na mchezo huo baada ya kufungwa mara mbili na kupoteza pointi sita muhimu. Yanga iliyopangwa Kundi A katika michuano hiyo, walianza vibaya kwa kipigo cha bao 1-0 ugenini dhidi ya Mo Bejaia ya Algeria kabla ya kufungwa bao 1-0 nyumbani dhidi ya TP Mazembe ya Jamhuri ya Kidemokrasia ya Congo (DRC) iliyoutema ubingwa wa Ligi ya Mabingwa Afrika na kuingia Kombe la Shirikisho. Pluijm anayetamba kwa kuipa Yanga mataji mengi msimu uliopita, aliliambia MTANZANIA jana kuwa kikosi kimeimarika baada ya kuwapa wachezaji mbinu za kupiga mipira mirefu na mifupi, jinsi ya kulenga lango la wapinzani na kuimarisha sehemu ya kiungo. “Tunakabiliwa na mchezo mgumu kwa kuwa na timu ngumu ya Medeama, tumejipanga kuondoka na pointi tatu baada ya kufanya maboresho kila idara iliyokuwa na tatizo, ingawa siwezi kutabiri kwani mchezo ni dakika 90,” alisema. Hata hivyo, wachezaji wanne wa Yanga; Godfrey Mwashiuya, Haji Mwinyi, Deus Kaseke na Amissi Tambwe, bado wanasumbuliwa na majeruhi, huku Juma Mahadhi, Malimi Busungu, Donald Ngoma, Obrey Chirwa na Nadir Harub ‘Cannavaro’ wakiungana na wenzao kambini. Kikosi cha Medeama kinatarajia kuwasili nchini kesho kwa ndege ya Shirika la Ndege la Kenya (KQ).
### Response:
MICHEZO
### End |
Mabingwa watetezi wa ligi kuu ya Vodacom Tanzania bara Yanga wamepata sare nyingine wakiwa ugenini huko Ruangwa Mkoani Lindi. Klabu hiyo ambayo hivi sasa ipo nafasi ya tatu katika msimamo wa ligi imepata sare wakati ambao imetoka kupoteza mchezo mbele ya vijana wa Kinondoni (KMC). Yanga ambaye Februari 8 ilimchakaza Mnyamba Simba goli moja kwa bila leo imepeta sare ya goli moja kwa moja mbele ya Namungo. Yanga walianza kupata goli kupitia kwa mchezaji wao Tariq Seif na baadaye Bigirimana wa Namungo aliwasawazishia dakika ya 62. Hata hivyo baada ya mechi mashabiki wa watani wamenza kuuliza sare hizo ni za nini au kuna maandalizi ya kumuoa mtu tena. Bao la Tariq Seif alipowatanguliza 'Wananchi'. 30': Namungo FC 0-1 Yanga SC. LIVE #AzamSports2 #LigiKuuTanzaniaBara #VodacomPremierLeague #VPLUpdates #VPL #Majaliwa #NamungoFC #YangaSC #NamungoYanga @yangasc @baraka_mpenja @antonionugaz @namungofc A post shared by Azam Sports (@azamsports2) on Mar 15, 2020 at 6:35am PDT Goli la Bigirimana Blaise akiisawazishia Namungo bao la kwanza. 77': Namungo FC 1-1 Yanga SC. LIVE #AzamSports2 #LigiKuuTanzaniaBara #VodacomPremierLeague #VPLUpdates #VPL #Majaliwa #NamungoFC #YangaSC #NamungoYanga @yangasc @baraka_mpenja @antonionugaz @namungofc A post shared by Azam Sports (@azamsports2) on Mar 15, 2020 at 7:41am PDT | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Mabingwa watetezi wa ligi kuu ya Vodacom Tanzania bara Yanga wamepata sare nyingine wakiwa ugenini huko Ruangwa Mkoani Lindi. Klabu hiyo ambayo hivi sasa ipo nafasi ya tatu katika msimamo wa ligi imepata sare wakati ambao imetoka kupoteza mchezo mbele ya vijana wa Kinondoni (KMC). Yanga ambaye Februari 8 ilimchakaza Mnyamba Simba goli moja kwa bila leo imepeta sare ya goli moja kwa moja mbele ya Namungo. Yanga walianza kupata goli kupitia kwa mchezaji wao Tariq Seif na baadaye Bigirimana wa Namungo aliwasawazishia dakika ya 62. Hata hivyo baada ya mechi mashabiki wa watani wamenza kuuliza sare hizo ni za nini au kuna maandalizi ya kumuoa mtu tena. Bao la Tariq Seif alipowatanguliza 'Wananchi'. 30': Namungo FC 0-1 Yanga SC. LIVE #AzamSports2 #LigiKuuTanzaniaBara #VodacomPremierLeague #VPLUpdates #VPL #Majaliwa #NamungoFC #YangaSC #NamungoYanga @yangasc @baraka_mpenja @antonionugaz @namungofc A post shared by Azam Sports (@azamsports2) on Mar 15, 2020 at 6:35am PDT Goli la Bigirimana Blaise akiisawazishia Namungo bao la kwanza. 77': Namungo FC 1-1 Yanga SC. LIVE #AzamSports2 #LigiKuuTanzaniaBara #VodacomPremierLeague #VPLUpdates #VPL #Majaliwa #NamungoFC #YangaSC #NamungoYanga @yangasc @baraka_mpenja @antonionugaz @namungofc A post shared by Azam Sports (@azamsports2) on Mar 15, 2020 at 7:41am PDT
### Response:
MICHEZO
### End |
Na Kulwa Mzee
-Dar es Salaam
MAHAKAMA ya Hakimu Mkazi Kisutu imewatia hatiani Peter Kabi na mkewe Leonidia Kabi, waliokutwa na meno ya tembo yenye thamani zaidi ya Sh bilioni mbili wakiwa wameyaficha katika jeneza huku wakilifunika kwa Bendera ya Taifa.
Washtakiwa hao walihukumiwa jana mbele ya Hakimu Mkazi Mkuu, Huruma Shahidi, baada ya kuridhishwa na ushahidi uliotolewa na mashahidi sita wa upande wa mashtaka na utetezi wa washtakiwa wenyewe.
Shahidi alisema katika ushahidi huo, mshtakiwa Polisi Malisa haukumgusa popote wala hakuna namna ya kumuunganisha katika kesi hiyo hivyo hajapatikana na hatia.
Baada ya Shahidi kuwatia hatiani Peter na mkewe, Wakili wa Serikali, Paul Kadushi, aliomba alete ushahidi wa ziada ili washtakiwa wapewe adhabu stahiki iwapo mahakama itaona inafaa.
Baada ya kutolewa kwa ombi hilo, mahakama imeridhia na kuiahirisha kesi hadi Februari 13, mwaka huu ambapo itasikiliza ushahidi wa ziada na kuwapa adhabu washtakiwa hao.
Washtakiwa wanadaiwa kuwaua tembo 93 kwa sababu katika meno waliyokutwa nayo ndani ya nyumba yao Kimara, mazima yalikuwa 158 ambayo ukigawa kwa mbili ni sawa na tembo 79, kwa kuwa tembo mmoja ana meno mawili.
Pia kutokana na vipande vipande vya meno ya tembo vilivyokamatwa vipande vya chini (base) 24 ambapo ukigawa kwa mbili ni sawa na tembo 12 waliuawa ambao kwa pamoja wana thamani ya Dola 1,395,000 za Marekani sawa na Sh 2,206,611,000.
Hata hivyo, katika utetezi wao, washtakiwa walikana nyara hizo hawazielewi na kwamba maelezo ya onyo waliyoyatoa polisi yalichukuliwa baada ya wao kuteswa na kulazimishwa kukubali.
Hakimu Shahidi alisema maelezo hayo ya onyo ni halali na kilichoandikwa kilikuwa sahihi na kwamba wakati chumba kilipofunguliwa na polisi kilichokutwa na nyara Leonidia alipoteza fahamu.
Alisema mshtakiwa huyo alizimia kwa sababu alikuwa anajua uwepo wa nyara hizo katika nyumba yao.
Washtakiwa hao walikuwa wanakabiliwa na mashtaka matatu ya kuendesha biashara ya nyara za Serikali na kukutwa na nyara hizo kinyume cha sheria.
Wanadaiwa Oktoba 27, 2012 katika maeneo ya Kimara Stop Over, Dar es Salaam kwa pamoja washtakiwa hao waliendesha vitendo vya uhalifu kwa kupanga, kukusanya na kuuza vipande 210 vya meno ya tembo na vipande vitano vya mifupa ya tembo.
Alidai kuwa vipande hivyo vya meno ya tembo vilikuwa na uzito wa kilo 450.6 vyenye thamani ya Dola 1,380,000 za Marekani.
Kwa upande wa vipande vitano vya mifupa ya tembo vilikuwa na thamani ya Dola 30,000 za Marekani na kwamba vyote vilikuwa na thamani ya Dola 1,410,000 za Marekani ambayo ni sawa na Sh 2,206,611,000.
Wakili huyo aliendelea kudai mahakamani hapo kuwa washtakiwa hao walijihusisha na biashara hiyo bila kuwa na kibali kutoka kwa Mkurugenzi wa Wanyamapori. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Na Kulwa Mzee
-Dar es Salaam
MAHAKAMA ya Hakimu Mkazi Kisutu imewatia hatiani Peter Kabi na mkewe Leonidia Kabi, waliokutwa na meno ya tembo yenye thamani zaidi ya Sh bilioni mbili wakiwa wameyaficha katika jeneza huku wakilifunika kwa Bendera ya Taifa.
Washtakiwa hao walihukumiwa jana mbele ya Hakimu Mkazi Mkuu, Huruma Shahidi, baada ya kuridhishwa na ushahidi uliotolewa na mashahidi sita wa upande wa mashtaka na utetezi wa washtakiwa wenyewe.
Shahidi alisema katika ushahidi huo, mshtakiwa Polisi Malisa haukumgusa popote wala hakuna namna ya kumuunganisha katika kesi hiyo hivyo hajapatikana na hatia.
Baada ya Shahidi kuwatia hatiani Peter na mkewe, Wakili wa Serikali, Paul Kadushi, aliomba alete ushahidi wa ziada ili washtakiwa wapewe adhabu stahiki iwapo mahakama itaona inafaa.
Baada ya kutolewa kwa ombi hilo, mahakama imeridhia na kuiahirisha kesi hadi Februari 13, mwaka huu ambapo itasikiliza ushahidi wa ziada na kuwapa adhabu washtakiwa hao.
Washtakiwa wanadaiwa kuwaua tembo 93 kwa sababu katika meno waliyokutwa nayo ndani ya nyumba yao Kimara, mazima yalikuwa 158 ambayo ukigawa kwa mbili ni sawa na tembo 79, kwa kuwa tembo mmoja ana meno mawili.
Pia kutokana na vipande vipande vya meno ya tembo vilivyokamatwa vipande vya chini (base) 24 ambapo ukigawa kwa mbili ni sawa na tembo 12 waliuawa ambao kwa pamoja wana thamani ya Dola 1,395,000 za Marekani sawa na Sh 2,206,611,000.
Hata hivyo, katika utetezi wao, washtakiwa walikana nyara hizo hawazielewi na kwamba maelezo ya onyo waliyoyatoa polisi yalichukuliwa baada ya wao kuteswa na kulazimishwa kukubali.
Hakimu Shahidi alisema maelezo hayo ya onyo ni halali na kilichoandikwa kilikuwa sahihi na kwamba wakati chumba kilipofunguliwa na polisi kilichokutwa na nyara Leonidia alipoteza fahamu.
Alisema mshtakiwa huyo alizimia kwa sababu alikuwa anajua uwepo wa nyara hizo katika nyumba yao.
Washtakiwa hao walikuwa wanakabiliwa na mashtaka matatu ya kuendesha biashara ya nyara za Serikali na kukutwa na nyara hizo kinyume cha sheria.
Wanadaiwa Oktoba 27, 2012 katika maeneo ya Kimara Stop Over, Dar es Salaam kwa pamoja washtakiwa hao waliendesha vitendo vya uhalifu kwa kupanga, kukusanya na kuuza vipande 210 vya meno ya tembo na vipande vitano vya mifupa ya tembo.
Alidai kuwa vipande hivyo vya meno ya tembo vilikuwa na uzito wa kilo 450.6 vyenye thamani ya Dola 1,380,000 za Marekani.
Kwa upande wa vipande vitano vya mifupa ya tembo vilikuwa na thamani ya Dola 30,000 za Marekani na kwamba vyote vilikuwa na thamani ya Dola 1,410,000 za Marekani ambayo ni sawa na Sh 2,206,611,000.
Wakili huyo aliendelea kudai mahakamani hapo kuwa washtakiwa hao walijihusisha na biashara hiyo bila kuwa na kibali kutoka kwa Mkurugenzi wa Wanyamapori.
### Response:
KITAIFA
### End |
CHAMA cha Wamiliki wa Mabasi Tanzania (TABOA) kimesema kimeridhishwa na matokeo ya ufungaji wa mfumo wa kudhibiti mwendo katika mabasi (VTS), unaoendelea kutumika katika mabasi hayo.Kimesisitiza kuchukuliwa hatua kali kwa mmiliki yeyote atakayeuchezea mfumo huo. Kauli hiyo ilitolewa na uongozi mpya wa chama hicho, ambao umeahidi kuendeleza ushirikiano wake na serikali katika kutatua changamoto mbalimbali zinazoikabili sekta ya usafirishaji nchini.Akizungumza baada ya kutangazwa kwa uongozi mpya wa Taboa, Katibu Mkuu wake, Enea Mrutu alisema tangu kufungwa kwa mfumo huo katika mabasi, kumekuwa na matokeo chanya katika huduma ya usafirishaji ikiwamo kupungua kwa ajali, ambazo mara nyingi zilikuwa zikisababishwa na madereva kuendesha kwa mwendo kasi.Mrutu alisema mfumo huo unapaswa kuwa mbadala wa sheria mbalimbali, zikiwemo zile zinazoyataka mabasi kutotembea zaidi ya spidi 50 kwa kuwa tayari mfumo huo unawabana madereva kwenda mwendo wa kasi.“Tunaungana na serikali katika kupunguza wimbi la ajali zinazotokea hapa nchini kwa kufanikisha ufungaji wa mfumo wa VTS katika mabasi, tunachowaomba kwa sasa ni kuhakikisha inawachukulia hatua wale wote watakaouchezea mfumo huu,” alisema Mrutu.Kwa upande wake, Mwenyekiti wa Taboa, Abdallah Mohammed alisema moja ya mambo watakayoyafanya ni kuendeleza ushirikiano na serikali, kama ilivyokuwa kwa uongozi uliopita.Alisema majukumu mengine yatakayofanywa na chama hicho kupitia uongozi huo mpya ni pamoja kusimamia taratibu, sheria na kanuni zinazosimamia utoaji wa huduma wakiwa na mipango ya kuzidi kuiinua sekta hiyo.“Pamoja na maendeleo yanayoonekana, bado kuna changamoto zinazoikabili sekta hii ya usafirishaji ambazo tunaamini kupitia ushirikiano wetu na serikali tutafanikiwa kuzitatua,” alisema Mohammed.Alisema pamoja na ushirikiano mzuri wanaoupata kutoka serikalini, wanaona bado kuna changamoto zinazoikabili sekta hiyo, ikiwemo za uwepo wa vibao vingi vinavyohitaji kupunguza mwendo wa mabasi.Alisema uwepo wa VTS ulitosha kudhibiti tabia ya madereva kuendesha mabasi hao kwa mwendo wa kasi, kwani mfumo huo kuwa kwa kiasi kikubwa, umesaidia kuleta mabadiliko katika sekta hiyo ikiwemo kupunguza ajali za mabasi tofauti na ilivyokuwa awali kabla ya mfumo kuanza kutumika. Katika uchaguzi huo, waliochaguliwa ambao watakaa madarakani kwa miaka minne ni Mwenyekiti Mohammed, Faudh Hood ambaye ni Makamu Mwenyekiti na Mrutu akirejeshwa kwa mara nyingine kuwa Katibu Mkuu. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
CHAMA cha Wamiliki wa Mabasi Tanzania (TABOA) kimesema kimeridhishwa na matokeo ya ufungaji wa mfumo wa kudhibiti mwendo katika mabasi (VTS), unaoendelea kutumika katika mabasi hayo.Kimesisitiza kuchukuliwa hatua kali kwa mmiliki yeyote atakayeuchezea mfumo huo. Kauli hiyo ilitolewa na uongozi mpya wa chama hicho, ambao umeahidi kuendeleza ushirikiano wake na serikali katika kutatua changamoto mbalimbali zinazoikabili sekta ya usafirishaji nchini.Akizungumza baada ya kutangazwa kwa uongozi mpya wa Taboa, Katibu Mkuu wake, Enea Mrutu alisema tangu kufungwa kwa mfumo huo katika mabasi, kumekuwa na matokeo chanya katika huduma ya usafirishaji ikiwamo kupungua kwa ajali, ambazo mara nyingi zilikuwa zikisababishwa na madereva kuendesha kwa mwendo kasi.Mrutu alisema mfumo huo unapaswa kuwa mbadala wa sheria mbalimbali, zikiwemo zile zinazoyataka mabasi kutotembea zaidi ya spidi 50 kwa kuwa tayari mfumo huo unawabana madereva kwenda mwendo wa kasi.“Tunaungana na serikali katika kupunguza wimbi la ajali zinazotokea hapa nchini kwa kufanikisha ufungaji wa mfumo wa VTS katika mabasi, tunachowaomba kwa sasa ni kuhakikisha inawachukulia hatua wale wote watakaouchezea mfumo huu,” alisema Mrutu.Kwa upande wake, Mwenyekiti wa Taboa, Abdallah Mohammed alisema moja ya mambo watakayoyafanya ni kuendeleza ushirikiano na serikali, kama ilivyokuwa kwa uongozi uliopita.Alisema majukumu mengine yatakayofanywa na chama hicho kupitia uongozi huo mpya ni pamoja kusimamia taratibu, sheria na kanuni zinazosimamia utoaji wa huduma wakiwa na mipango ya kuzidi kuiinua sekta hiyo.“Pamoja na maendeleo yanayoonekana, bado kuna changamoto zinazoikabili sekta hii ya usafirishaji ambazo tunaamini kupitia ushirikiano wetu na serikali tutafanikiwa kuzitatua,” alisema Mohammed.Alisema pamoja na ushirikiano mzuri wanaoupata kutoka serikalini, wanaona bado kuna changamoto zinazoikabili sekta hiyo, ikiwemo za uwepo wa vibao vingi vinavyohitaji kupunguza mwendo wa mabasi.Alisema uwepo wa VTS ulitosha kudhibiti tabia ya madereva kuendesha mabasi hao kwa mwendo wa kasi, kwani mfumo huo kuwa kwa kiasi kikubwa, umesaidia kuleta mabadiliko katika sekta hiyo ikiwemo kupunguza ajali za mabasi tofauti na ilivyokuwa awali kabla ya mfumo kuanza kutumika. Katika uchaguzi huo, waliochaguliwa ambao watakaa madarakani kwa miaka minne ni Mwenyekiti Mohammed, Faudh Hood ambaye ni Makamu Mwenyekiti na Mrutu akirejeshwa kwa mara nyingine kuwa Katibu Mkuu.
### Response:
KITAIFA
### End |
NA MOHAMED MHARIZO KOCHA Mkuu wa timu ya taifa ya vijana ya Morocco Jamal Sellami, amesema Cameroon wana ligi nzuri za vijana na ndio sababu ya kuwa na timu bora. Sellami alisema hayo jana baada ya timu yake ya Morocco kufungwa mabao 2-1 na Cameroon, katika mchezo wa pili wa kundi B wa michuano ya Afrika kwa vijana walio na umri chini ya miaka 17, uliochezwa Uwanja wa Azam Complex, Dar es Salaam. Alisema kuwa wachezaji wake walipamba na kutangulia kufunga, lakini makosa yakujirudiarudia kama ilivyokuwa katika mchezo wao na Senegal yaliwagharimu. “Wachezaji wangu wameonyesha uwezo mzuri, hata mchezo uliopita na Senegal tulitangulia kufunga lakini walisawazisha. “Kwa hiyo ni makosa yaleyale yametugharimu, tulitangulia kufunga lakini tumefungwa,”alisema na kuongeza. Naweza kusema wenzetu Cameroon wako vizuri tofauti na sisi kwani wao wana ligi nzuri za vijana.” Alisema kuwa, wamejifunza vitu vingi kwenye michuano hiyo na watakwenda kujipanga upya ili kuhakikisha wanafanya viuzri katika michuano ijayo. Cameroon kwa ushindi wa mabao 2-1 dhidi ya Morocco, imetinga nusu fainali ya michuano hiyo ya vijana Afrika na kufuzu fainali za Kombe la Dunia zitakazofanyika nchini Brazil baadae mwaka huu. Cameroon imeungana na Nigeria kufuzu Kombe la Dunia, ambapo timu nne zitafuzu kwa fainali hizo kutoka Afrika. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
NA MOHAMED MHARIZO KOCHA Mkuu wa timu ya taifa ya vijana ya Morocco Jamal Sellami, amesema Cameroon wana ligi nzuri za vijana na ndio sababu ya kuwa na timu bora. Sellami alisema hayo jana baada ya timu yake ya Morocco kufungwa mabao 2-1 na Cameroon, katika mchezo wa pili wa kundi B wa michuano ya Afrika kwa vijana walio na umri chini ya miaka 17, uliochezwa Uwanja wa Azam Complex, Dar es Salaam. Alisema kuwa wachezaji wake walipamba na kutangulia kufunga, lakini makosa yakujirudiarudia kama ilivyokuwa katika mchezo wao na Senegal yaliwagharimu. “Wachezaji wangu wameonyesha uwezo mzuri, hata mchezo uliopita na Senegal tulitangulia kufunga lakini walisawazisha. “Kwa hiyo ni makosa yaleyale yametugharimu, tulitangulia kufunga lakini tumefungwa,”alisema na kuongeza. Naweza kusema wenzetu Cameroon wako vizuri tofauti na sisi kwani wao wana ligi nzuri za vijana.” Alisema kuwa, wamejifunza vitu vingi kwenye michuano hiyo na watakwenda kujipanga upya ili kuhakikisha wanafanya viuzri katika michuano ijayo. Cameroon kwa ushindi wa mabao 2-1 dhidi ya Morocco, imetinga nusu fainali ya michuano hiyo ya vijana Afrika na kufuzu fainali za Kombe la Dunia zitakazofanyika nchini Brazil baadae mwaka huu. Cameroon imeungana na Nigeria kufuzu Kombe la Dunia, ambapo timu nne zitafuzu kwa fainali hizo kutoka Afrika.
### Response:
MICHEZO
### End |
BAADA ya Tanzania kusuasua kwa muda mrefu katika mauzo ya bidhaa nje ya nchi, hatimaye sasa mambo yameanza kubadilika, ambapo mauzo hayo yameongezeka kwa kiasi kikubwa, huku dhahabu ikitajwa kuchangia kupanda huko.Kwa mujibu wa Ripoti iliyotolewa na Benki Kuu Tanzania (BoT) kwa kipindi cha kuanzia Januari hadi Novemba mwaka jana, serikali imeuza dhahabu ya Dola za Marekani milioni 2,139.9 na imechangia asilimia 51.4 ya bidhaa zilizouzwa nje ya nchi.Hilo ni ongezeko la asilimia 41.9, ikilinganishwa na kipindi kama hicho kwa mwaka juzi, ambapo mapato yalikuwa ni Dola za Marekani milioni 1,507.6. Taarifa hiyo ilibainisha kuwa sababu ya dhahabu kuchangia kiasi hicho cha fedha, ni kutokana na mabadiliko ya sera na sheria za kuiendesha sekta ya madini nchini, ambapo tangu kuingia madarakani kwa Serikali ya Awamu ya Tano inayoongozwa na Rais Dk John Magufuli, sekta hiyo imezidi kuimarika.Rais Magufuli alianzisha mkakati wa kulinufaisha taifa kupitia madini, kwa kuanzisha Tume ya Madini ambayo moja ya majukumu yake makubwa ni kusimamia rasilimali ya madini kikamilifu, ikiwemo kuhakikisha yanauzwa mahala sahihi na kwa bei stahiki.Katika kuhakikisha inafanikisha hilo, tume hiyo ilianzisha masoko ya madini kila kona ya nchi, ambapo kupitia masoko hayo serikali kwa sasa inajua kiasi halisi kinachopatikana katika madini hayo, ambapo yanauzwa ndani na nje ya nchi na kuliingia fedha taifa.Hadi sasa yapo masoko ya madini 28 nchi nzima. Taarifa hiyo pia ilieleza kuwa kuna ongezeko la asilimia 28.4 la bidhaa za viwandani, zilizouzwa nje ya nchi na kuliingizia taifa Dola za Marekani milioni 996. Taarifa hiyo ilitaja asilimia kubwa ya bidhaa hizo ni zenye asili ya chuma na vigae. Kwamba bidhaa za kilimo za tumbaku, katani na mbolea, nazo ziliuzwa kwa wingi nje ya nchi hasa baada ya kuongezewa thamani.Pia ripoti hiyo ya BoT, ilibainisha kuwa bidhaa za asili ambazo ni za kilimo, zimeendelea kufanya vibaya kwa kushuka kwa asilimia 21.4 na kuingiza Dola za Marekani milioni 740.3 hadi kufikia Novemba mwaka jana. Mazao ya kahawa, pamba na katani, yaliuzwa kwa wingi nje ya nchi na kufanya vizuri kwenye masoko ya nje kutokana na ukuaji mzuri. Lakini, bidhaa nyingine nyingi za asili zilishindwa kufanya vema.Zao la korosho lilishindwa kufanya vema, kutokana na kuporomoka kwa soko la bidhaa hiyo katika Soko la Dunia, hali ambayo pia ililikumba zao la karafuu. Kwa upande wa bidhaa zilizoingizwa kwa wingi ndani ya nchi ni za ujenzi, ambazo zimeingizwa nchini na kutumiwa kwenye ujenzi wa miradi mikubwa ya kimkakati, inayoendelea kujengwa.Miongoni mwa miradi ya kimkakati ni ujenzi wa Reli ya Kisasa(SGR), Bwawa la Umeme la Mwalimu Julius Nyerere kwenye maporomoko ya Mto Rufiji na Barabara za Juu Ubungo, Dar es Salaam.Hadi kufikia Novemba mwaka jana, Dola za Marekani milioni 11,004.5 zilitumika kununua bidhaa za ujenzi ikiwa ni ongezeko la asilimia tisa. Mafuta yaliyoingizwa nchini, yamechukua asilimia 23.1 ya bidhaa zote zilizoingizwa nchini na kufikia Dola za Marekani milioni 2,078.6. Huenda kiwango hicho kikaongezeka kutokana na miradi hiyo mikubwa inayozidi kujengwa. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
BAADA ya Tanzania kusuasua kwa muda mrefu katika mauzo ya bidhaa nje ya nchi, hatimaye sasa mambo yameanza kubadilika, ambapo mauzo hayo yameongezeka kwa kiasi kikubwa, huku dhahabu ikitajwa kuchangia kupanda huko.Kwa mujibu wa Ripoti iliyotolewa na Benki Kuu Tanzania (BoT) kwa kipindi cha kuanzia Januari hadi Novemba mwaka jana, serikali imeuza dhahabu ya Dola za Marekani milioni 2,139.9 na imechangia asilimia 51.4 ya bidhaa zilizouzwa nje ya nchi.Hilo ni ongezeko la asilimia 41.9, ikilinganishwa na kipindi kama hicho kwa mwaka juzi, ambapo mapato yalikuwa ni Dola za Marekani milioni 1,507.6. Taarifa hiyo ilibainisha kuwa sababu ya dhahabu kuchangia kiasi hicho cha fedha, ni kutokana na mabadiliko ya sera na sheria za kuiendesha sekta ya madini nchini, ambapo tangu kuingia madarakani kwa Serikali ya Awamu ya Tano inayoongozwa na Rais Dk John Magufuli, sekta hiyo imezidi kuimarika.Rais Magufuli alianzisha mkakati wa kulinufaisha taifa kupitia madini, kwa kuanzisha Tume ya Madini ambayo moja ya majukumu yake makubwa ni kusimamia rasilimali ya madini kikamilifu, ikiwemo kuhakikisha yanauzwa mahala sahihi na kwa bei stahiki.Katika kuhakikisha inafanikisha hilo, tume hiyo ilianzisha masoko ya madini kila kona ya nchi, ambapo kupitia masoko hayo serikali kwa sasa inajua kiasi halisi kinachopatikana katika madini hayo, ambapo yanauzwa ndani na nje ya nchi na kuliingia fedha taifa.Hadi sasa yapo masoko ya madini 28 nchi nzima. Taarifa hiyo pia ilieleza kuwa kuna ongezeko la asilimia 28.4 la bidhaa za viwandani, zilizouzwa nje ya nchi na kuliingizia taifa Dola za Marekani milioni 996. Taarifa hiyo ilitaja asilimia kubwa ya bidhaa hizo ni zenye asili ya chuma na vigae. Kwamba bidhaa za kilimo za tumbaku, katani na mbolea, nazo ziliuzwa kwa wingi nje ya nchi hasa baada ya kuongezewa thamani.Pia ripoti hiyo ya BoT, ilibainisha kuwa bidhaa za asili ambazo ni za kilimo, zimeendelea kufanya vibaya kwa kushuka kwa asilimia 21.4 na kuingiza Dola za Marekani milioni 740.3 hadi kufikia Novemba mwaka jana. Mazao ya kahawa, pamba na katani, yaliuzwa kwa wingi nje ya nchi na kufanya vizuri kwenye masoko ya nje kutokana na ukuaji mzuri. Lakini, bidhaa nyingine nyingi za asili zilishindwa kufanya vema.Zao la korosho lilishindwa kufanya vema, kutokana na kuporomoka kwa soko la bidhaa hiyo katika Soko la Dunia, hali ambayo pia ililikumba zao la karafuu. Kwa upande wa bidhaa zilizoingizwa kwa wingi ndani ya nchi ni za ujenzi, ambazo zimeingizwa nchini na kutumiwa kwenye ujenzi wa miradi mikubwa ya kimkakati, inayoendelea kujengwa.Miongoni mwa miradi ya kimkakati ni ujenzi wa Reli ya Kisasa(SGR), Bwawa la Umeme la Mwalimu Julius Nyerere kwenye maporomoko ya Mto Rufiji na Barabara za Juu Ubungo, Dar es Salaam.Hadi kufikia Novemba mwaka jana, Dola za Marekani milioni 11,004.5 zilitumika kununua bidhaa za ujenzi ikiwa ni ongezeko la asilimia tisa. Mafuta yaliyoingizwa nchini, yamechukua asilimia 23.1 ya bidhaa zote zilizoingizwa nchini na kufikia Dola za Marekani milioni 2,078.6. Huenda kiwango hicho kikaongezeka kutokana na miradi hiyo mikubwa inayozidi kujengwa.
### Response:
KITAIFA
### End |
THERESIA GASPER – DAR ES SALAAM KOCHA Mkuu wa Yanga, Luc Eymael amesema anafahamu mechi dhidi
ya watani wao wa jadi Simba, itakuwa na ushindani mkubwa, lakini ameahidi kikosi
chake kuonyesha kiwango cha kuvutia sambamba na kuibuka na ushindi baada ya
dakika 90 kukamilika. Yanga na Simba zitashuka dimbani Jumapili hii kuumana,
katika pambano mzunguko wa pili wa Ligi
Kuu Tanzania Bara, litakalopigwa Uwanja wa Taifa, Dar es Salaam. Timu hizo zitaumana zikiwa na kumbukumbu ya kutoka sare
ya mabao 2-2, katika mchezo wa mzunguko wa kwanza uliochezwa Januari 4 mwaka
huu katika dimba hilo. Akizungumza baada ya kumalizika kwa mchezo wao dhidi ya
Mbao ambao kikosi chake kilishinda mabao 2-0 juzi Uwanja wa Taifa jijini Dar es
Salaam, Eymael alikiri kuwa wapinzani wake hao wana kikosi imara, lakini
akaahidi kuingia na mbinu kali za kuwazuia wasiwe na madhara kisha kusaka
ushindi. “Ushindi katika mechi za hivi karibuni umezidi
kutuongezea nguvu kuelekea katika mchezo wetu dhidi ya watani wetu Simba,
nafahamu itakuwa ni mechi ngumu ila tumejipanga kuhakikisha tunaonyesha mchezo
mzuri na pamoja na kupata ushindi,” alisema Eymael. Akizungumzia sababu iliyomfanya kutowatumia baadhi ya
wachezaji wake muhimu kwenye mchezo dhidi ya Mbao, alisema: “ Niliamua kuwapumzisha
baadhi ya wachezaji ili kuwafanya kuwa fiti
zaidi na kuwaepusha na kadi ambazo zingeweza kuwakosesha mechi dhidi ya
wapinzani wetu.” Katika mchezo wa juzi, Eymael hakuwatumia kiungo wake
mshambuliaji matata Benard Morrison pamoja na mshambujiaji nyota wa timu hiyo,
Ditram Nchimbi. Eymael alisema ataendelea kuwanoa wachezaji wake na
kufanyia kasoro alizozibaini kabla ya
mchezo wao na Simba, ili kuhakikisha wanavuna pointi tatu. Kocha huyo raia wa Ubelgji aliwataka mashabiki kujitokeze
kwa wingi katika mchezo huo, kwani anauhakika wa kuwapata furaha. Yanga na Simba zinakutana huku Wanajangwani wakiwa nafasi
ya tatu katika msimamo wa ligi wakiwa na pointi 47, baada ya kushuka dimbani
mara 24 wakishinda michezo 13, sare nane na kupoteza mara tatu. Simba kwa upande wake, ipo kileleni mwa msimamo wa ligi hiyo ikiwa na pointi 65,
baada ya kucheza michezo 25, ikishinda 21, sare mbili na kupoteza mbili. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
THERESIA GASPER – DAR ES SALAAM KOCHA Mkuu wa Yanga, Luc Eymael amesema anafahamu mechi dhidi
ya watani wao wa jadi Simba, itakuwa na ushindani mkubwa, lakini ameahidi kikosi
chake kuonyesha kiwango cha kuvutia sambamba na kuibuka na ushindi baada ya
dakika 90 kukamilika. Yanga na Simba zitashuka dimbani Jumapili hii kuumana,
katika pambano mzunguko wa pili wa Ligi
Kuu Tanzania Bara, litakalopigwa Uwanja wa Taifa, Dar es Salaam. Timu hizo zitaumana zikiwa na kumbukumbu ya kutoka sare
ya mabao 2-2, katika mchezo wa mzunguko wa kwanza uliochezwa Januari 4 mwaka
huu katika dimba hilo. Akizungumza baada ya kumalizika kwa mchezo wao dhidi ya
Mbao ambao kikosi chake kilishinda mabao 2-0 juzi Uwanja wa Taifa jijini Dar es
Salaam, Eymael alikiri kuwa wapinzani wake hao wana kikosi imara, lakini
akaahidi kuingia na mbinu kali za kuwazuia wasiwe na madhara kisha kusaka
ushindi. “Ushindi katika mechi za hivi karibuni umezidi
kutuongezea nguvu kuelekea katika mchezo wetu dhidi ya watani wetu Simba,
nafahamu itakuwa ni mechi ngumu ila tumejipanga kuhakikisha tunaonyesha mchezo
mzuri na pamoja na kupata ushindi,” alisema Eymael. Akizungumzia sababu iliyomfanya kutowatumia baadhi ya
wachezaji wake muhimu kwenye mchezo dhidi ya Mbao, alisema: “ Niliamua kuwapumzisha
baadhi ya wachezaji ili kuwafanya kuwa fiti
zaidi na kuwaepusha na kadi ambazo zingeweza kuwakosesha mechi dhidi ya
wapinzani wetu.” Katika mchezo wa juzi, Eymael hakuwatumia kiungo wake
mshambuliaji matata Benard Morrison pamoja na mshambujiaji nyota wa timu hiyo,
Ditram Nchimbi. Eymael alisema ataendelea kuwanoa wachezaji wake na
kufanyia kasoro alizozibaini kabla ya
mchezo wao na Simba, ili kuhakikisha wanavuna pointi tatu. Kocha huyo raia wa Ubelgji aliwataka mashabiki kujitokeze
kwa wingi katika mchezo huo, kwani anauhakika wa kuwapata furaha. Yanga na Simba zinakutana huku Wanajangwani wakiwa nafasi
ya tatu katika msimamo wa ligi wakiwa na pointi 47, baada ya kushuka dimbani
mara 24 wakishinda michezo 13, sare nane na kupoteza mara tatu. Simba kwa upande wake, ipo kileleni mwa msimamo wa ligi hiyo ikiwa na pointi 65,
baada ya kucheza michezo 25, ikishinda 21, sare mbili na kupoteza mbili.
### Response:
MICHEZO
### End |
Na MARTIN MAZUGWA, WAHENGA walisema ukicheka na nyani utavuna mabua, ni msemo kama misemo mingine iliyowahi kusemwa, lakini ikiwa na maana kubwa kama itaweza kufafanuliwa kwa umakini na kutambua maana halisi ya kile inachomaanisha. Hakuna nyumba isiyo na msingi na kama ipo na ajitokeze mjenzi wa nyumba hiyo ajisifu kwa ubunifu wake, ninachoamini mimi msingi na ubora wa kitu unatokana na maandalizi yake ya awali ambayo ndiyo hutoa taswira halisi ya kitu. Msingi wa Ligi Kuu unatokana na Ligi Daraja la Kwanza, kwani timu ili ipande ni lazima ipitie ligi hiyo ndipo ipande daraja, timu zinazoshiriki Ligi Kuu zimetoka huku chini na kuweza kufika hapo zilipo, ligi ya awali imeonyesha kusahauliwa kutokana na mambo ambayo yamekuwa yakifanyika katika viwanja mbalimbali. Kilio kikubwa kwa timu zinazoshiriki Ligi Daraja la Kwanza ni suala la ukata na kukosekana kwa wadhamini, kitu kinachopelekea wachezaji kukosa mishahara pamoja na posho. Timu nyingi zinazoshiriki ligi hii, zinategemea viingilio vya mashabiki wanaoingia uwanjani kwa ajili ya kuendesha baadhi ya mambo, ikiwemo kutoa mishahara pamoja na kufanya usajili wa wachezaji wao na benchi la ufundi. Kitendo cha kupata mapato kidogo ya viingilio vya uwanjani, yanasababishwa na baadhi ya watu wasiopenda maendeleo ya mchezo wa soka hapa nchini, ikiwemo wafanyabiashara wa soko la Machinga Complex ambalo ni kikwazo kikubwa katika Uwanja wa Karume. Madhara ya haya ni makubwa, kwani ni sababu ya kutofanya vizuri kwa baadhi ya timu zinazoshiriki Ligi Daraja la Kwanza, hivi sasa mpira unahitaji gharama kubwa ili uweze kufanya vizuri. Huwa siamini kama kweli Shirikisho la Soka Tanzania (TFF), limeshindwa kabisa kuwazuia wale wote wanaokaa katika jengo la biashara la Machinga Complex, kwani wamekuwa wakiangalia mpira pasipokuwa na hofu ya aina yoyote ile na wasimamizi wa Ligi wakiwa kimya kana kwamba suala hili hawalioni. Jambo hili ambalo ni zito limekuwa halipewi uzito unaostahili, kwani ikiwa suala hili halitachukuliwa hatua mapema litakuwa na athari kubwa kwa soka la nchi hii hapo baadaye. Taratibu jambo hili limeanza kukua, watu wengi wamekuwa wakikaa juu ya jengo hilo huku mashabiki wachache na wapenda soka wakiingia uwanjani na kuzisapoti timu zao pindi zinapocheza. Kama hali itaendelea kuwa hivi kila siku, haitokuwa ajabu kusikia baadhi ya timu zikishindwa kusafiri, kwani watu wengi wamekuwa wakiangalia michezo mingi pasipo kutoa hata senti tano, jambo linaloziumiza baadhi ya timu ambazo hazina udhamini na zinajiendesha zenyewe kwa kutegemea michango ya mashabiki na wanachama. Ili kuweza kudhibiti suala hili, ulinzi unapaswa kuimarishwa katika soko hili, pindi michezo ya Ligi Daraja la Kwanza inapochezwa ili kuweza kudhibiti uhalifu huu ambao umeanza kukua kwa kasi kubwa, huku wimbi kubwa la watu ambao wanakaa katika soko hilo kuangalia mpira likiongezeka. Mazoea hujenga tabia, imekuwa ni kama wafanyabiashara hawa wamepewa kibali cha kuangalia mpira bure pindi mechi mbalimbali za Ligi hiyo zinapochezwa kwenye Uwanja wa Karume. Je, ni kweli TFF wameshindwa kudhibiti suala hili? Ni swali ambalo nimekuwa nikijiuliza kila siku na kushindwa kupata majibu sahihi, ambayo yataniridhisha kuwa shirikisho limeingia makubaliano na soko kuwa wafanyabiashara waangalie mpira bure. Naomba ufafanuzi wa jambo hili mapema ili tujue kama wale wanaoangalia mpira wana ruhusa ya kufanya hivyo au wanafanya kimakosa na kama ni kosa kwa nini hawachukuliwi hatua. Sitaki kuamini kama kweli shirikisho limekubali kuona timu zinazoshiriki Ligi Daraja la Kwanza, kila siku zikitembeza bakuli la kuomba msaada ilhali wanaweza wakatumia viingilio kutatua matatizo yao. Mtanzania tunaomba TFF ichukue hatua za haraka kuhusu jambo hili, maana mficha maradhi kifo humuumbua, hatutaki tufike huko, haitapendeza kuona baadhi ya timu zikishindwa kumudu gharama za uendeshaji kutokana na ukata. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Na MARTIN MAZUGWA, WAHENGA walisema ukicheka na nyani utavuna mabua, ni msemo kama misemo mingine iliyowahi kusemwa, lakini ikiwa na maana kubwa kama itaweza kufafanuliwa kwa umakini na kutambua maana halisi ya kile inachomaanisha. Hakuna nyumba isiyo na msingi na kama ipo na ajitokeze mjenzi wa nyumba hiyo ajisifu kwa ubunifu wake, ninachoamini mimi msingi na ubora wa kitu unatokana na maandalizi yake ya awali ambayo ndiyo hutoa taswira halisi ya kitu. Msingi wa Ligi Kuu unatokana na Ligi Daraja la Kwanza, kwani timu ili ipande ni lazima ipitie ligi hiyo ndipo ipande daraja, timu zinazoshiriki Ligi Kuu zimetoka huku chini na kuweza kufika hapo zilipo, ligi ya awali imeonyesha kusahauliwa kutokana na mambo ambayo yamekuwa yakifanyika katika viwanja mbalimbali. Kilio kikubwa kwa timu zinazoshiriki Ligi Daraja la Kwanza ni suala la ukata na kukosekana kwa wadhamini, kitu kinachopelekea wachezaji kukosa mishahara pamoja na posho. Timu nyingi zinazoshiriki ligi hii, zinategemea viingilio vya mashabiki wanaoingia uwanjani kwa ajili ya kuendesha baadhi ya mambo, ikiwemo kutoa mishahara pamoja na kufanya usajili wa wachezaji wao na benchi la ufundi. Kitendo cha kupata mapato kidogo ya viingilio vya uwanjani, yanasababishwa na baadhi ya watu wasiopenda maendeleo ya mchezo wa soka hapa nchini, ikiwemo wafanyabiashara wa soko la Machinga Complex ambalo ni kikwazo kikubwa katika Uwanja wa Karume. Madhara ya haya ni makubwa, kwani ni sababu ya kutofanya vizuri kwa baadhi ya timu zinazoshiriki Ligi Daraja la Kwanza, hivi sasa mpira unahitaji gharama kubwa ili uweze kufanya vizuri. Huwa siamini kama kweli Shirikisho la Soka Tanzania (TFF), limeshindwa kabisa kuwazuia wale wote wanaokaa katika jengo la biashara la Machinga Complex, kwani wamekuwa wakiangalia mpira pasipokuwa na hofu ya aina yoyote ile na wasimamizi wa Ligi wakiwa kimya kana kwamba suala hili hawalioni. Jambo hili ambalo ni zito limekuwa halipewi uzito unaostahili, kwani ikiwa suala hili halitachukuliwa hatua mapema litakuwa na athari kubwa kwa soka la nchi hii hapo baadaye. Taratibu jambo hili limeanza kukua, watu wengi wamekuwa wakikaa juu ya jengo hilo huku mashabiki wachache na wapenda soka wakiingia uwanjani na kuzisapoti timu zao pindi zinapocheza. Kama hali itaendelea kuwa hivi kila siku, haitokuwa ajabu kusikia baadhi ya timu zikishindwa kusafiri, kwani watu wengi wamekuwa wakiangalia michezo mingi pasipo kutoa hata senti tano, jambo linaloziumiza baadhi ya timu ambazo hazina udhamini na zinajiendesha zenyewe kwa kutegemea michango ya mashabiki na wanachama. Ili kuweza kudhibiti suala hili, ulinzi unapaswa kuimarishwa katika soko hili, pindi michezo ya Ligi Daraja la Kwanza inapochezwa ili kuweza kudhibiti uhalifu huu ambao umeanza kukua kwa kasi kubwa, huku wimbi kubwa la watu ambao wanakaa katika soko hilo kuangalia mpira likiongezeka. Mazoea hujenga tabia, imekuwa ni kama wafanyabiashara hawa wamepewa kibali cha kuangalia mpira bure pindi mechi mbalimbali za Ligi hiyo zinapochezwa kwenye Uwanja wa Karume. Je, ni kweli TFF wameshindwa kudhibiti suala hili? Ni swali ambalo nimekuwa nikijiuliza kila siku na kushindwa kupata majibu sahihi, ambayo yataniridhisha kuwa shirikisho limeingia makubaliano na soko kuwa wafanyabiashara waangalie mpira bure. Naomba ufafanuzi wa jambo hili mapema ili tujue kama wale wanaoangalia mpira wana ruhusa ya kufanya hivyo au wanafanya kimakosa na kama ni kosa kwa nini hawachukuliwi hatua. Sitaki kuamini kama kweli shirikisho limekubali kuona timu zinazoshiriki Ligi Daraja la Kwanza, kila siku zikitembeza bakuli la kuomba msaada ilhali wanaweza wakatumia viingilio kutatua matatizo yao. Mtanzania tunaomba TFF ichukue hatua za haraka kuhusu jambo hili, maana mficha maradhi kifo humuumbua, hatutaki tufike huko, haitapendeza kuona baadhi ya timu zikishindwa kumudu gharama za uendeshaji kutokana na ukata.
### Response:
MICHEZO
### End |
KWA kawaida ugonjwa unapoingia mwilini, jambo la kwanza lilofanyika mara baada ya kufika hospitalini ni kupatiwa vipimo kisha dawa kwa ajili ya kuutibu. Inafahamika kuwa lengo kuu la matumizi ya dawa pamoja na vifaa tiba ni kuzuia, kutibu, kusaidia kubaini magonjwa na kurekebisha mifumo ya mwili. Yapo malengo yaliyofikiwa baada ya matumizi ya dawa pamoja na vifaa tiba, ambapo ni matokeo chanya katika huduma za kiafya. Licha ya kwamba unapopata tiba lengo huwa ni kupata matokeo chanya, bado zipo changamoto zinazokwamisha juhudi za wataalamu katika kupambana na magonjwa, hatimaye kusababisha baadhi ya magonjwa kuendelea kuwapo na kuathiri jamii. Ili kufikia malengo chanya ya utoaji wa huduma bora kwa wanajamii, bado kunahitajika uwapo wa dawa, vifaa tiba na vitendanishi/bidhaa za maabara vilivyo na ubora unaotakiwa ili kuweza kutibu au kutokomeza ugonjwa husika katika kipindi sahihi. Moja ya changamoto zinazoathiri huduma za afya ni uwapo wa dawa au bidhaa zisizo na ubora unaotakiwa, ili kumsaidia mgonjwa. Dawa au bidhaa kutokuwa na ubora unaotakiwa hujumuisha upungufu katika kiwango cha chembechembe zilizomo ndani yake baada ya kutengenezwa. Upungufu mwengine unaweza kutambulika kwa kutazama kwa macho au njia za kitaalamu. Kuna baadhi ya upungufu katika dawa unaweza kutambulika kwa kuzitazama kwa macho, mfano muundo wa vidonge, ndani ya kifungashio si kawaida kukuta vidonge au dawa ya aina moja kuwa na maumbile au rangi tofauti au hata saizi ya vidonge itofautiane katika ‘blister/strip’ moja. Kuna baadhi ya dawa huwa na harufu ya kipekee ambapo ukiifungua unaweza kubaini tofauti iliyopo endapo umewahi kuitumia au kuiona hapo kabla. Unaweza kuangalia aina ya uandishi katika kopo au kifungashio na kubaini makosa katika uandishi, au pia kwa dawa ambazo zimekuwa zikitengenezwa na kampuni ya aina fulani unaweza kufahamu aina ya uandishi au alama zinazotumiwa na kampuni hiyo katika kifungashio. Hiyo itakuwezesha kubaini makosa endapo kuna mabadiliko ukilinganisha na alama uliyozoea kuiona awali. Hayo ni baadhi ya mambo au vitu ambavyo unaweza kuvitumia kama viashiria vya kubaini bidhaa zisizo na ubora. Baada ya kugundua viashiria hivyo katika dawa au bidhaa, ni muhimu kutoa taarifa kwa Mamlaka ya Chakula na Dawa (TFDA) au mtaalamu wa afya katika kituo jirani cha kutolea huduma za afya ili kupata msaada na kutokomeza bidhaa husika. Zipo sababu zinazochangia uwapo wa dawa au bidhaa zisizo na ubora sokoni, mojawapo ni wafanyabiashara kutokuwa waaminifu, ambao kwa makusudi hufanya hivyo ili kujiongezea faida. Athari za dawa/bidhaa bandia kiafya ni pamoja na kusababisha usugu wa dawa, kuongeza gharama za matibabu kwa mgonjwa, kuleta athari za kiafya kwa mtumiaji pamoja na kuliingizia Taifa hasara kubwa ya manunuzi ya dawa na vifaa kwaajili ya wananchi. Kutokomeza uwapo wa dawa na bidhaa zisizo na ubora ni jukumu la kila mmoja kwa kuwa wote ni watumiaji. | AFYA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
KWA kawaida ugonjwa unapoingia mwilini, jambo la kwanza lilofanyika mara baada ya kufika hospitalini ni kupatiwa vipimo kisha dawa kwa ajili ya kuutibu. Inafahamika kuwa lengo kuu la matumizi ya dawa pamoja na vifaa tiba ni kuzuia, kutibu, kusaidia kubaini magonjwa na kurekebisha mifumo ya mwili. Yapo malengo yaliyofikiwa baada ya matumizi ya dawa pamoja na vifaa tiba, ambapo ni matokeo chanya katika huduma za kiafya. Licha ya kwamba unapopata tiba lengo huwa ni kupata matokeo chanya, bado zipo changamoto zinazokwamisha juhudi za wataalamu katika kupambana na magonjwa, hatimaye kusababisha baadhi ya magonjwa kuendelea kuwapo na kuathiri jamii. Ili kufikia malengo chanya ya utoaji wa huduma bora kwa wanajamii, bado kunahitajika uwapo wa dawa, vifaa tiba na vitendanishi/bidhaa za maabara vilivyo na ubora unaotakiwa ili kuweza kutibu au kutokomeza ugonjwa husika katika kipindi sahihi. Moja ya changamoto zinazoathiri huduma za afya ni uwapo wa dawa au bidhaa zisizo na ubora unaotakiwa, ili kumsaidia mgonjwa. Dawa au bidhaa kutokuwa na ubora unaotakiwa hujumuisha upungufu katika kiwango cha chembechembe zilizomo ndani yake baada ya kutengenezwa. Upungufu mwengine unaweza kutambulika kwa kutazama kwa macho au njia za kitaalamu. Kuna baadhi ya upungufu katika dawa unaweza kutambulika kwa kuzitazama kwa macho, mfano muundo wa vidonge, ndani ya kifungashio si kawaida kukuta vidonge au dawa ya aina moja kuwa na maumbile au rangi tofauti au hata saizi ya vidonge itofautiane katika ‘blister/strip’ moja. Kuna baadhi ya dawa huwa na harufu ya kipekee ambapo ukiifungua unaweza kubaini tofauti iliyopo endapo umewahi kuitumia au kuiona hapo kabla. Unaweza kuangalia aina ya uandishi katika kopo au kifungashio na kubaini makosa katika uandishi, au pia kwa dawa ambazo zimekuwa zikitengenezwa na kampuni ya aina fulani unaweza kufahamu aina ya uandishi au alama zinazotumiwa na kampuni hiyo katika kifungashio. Hiyo itakuwezesha kubaini makosa endapo kuna mabadiliko ukilinganisha na alama uliyozoea kuiona awali. Hayo ni baadhi ya mambo au vitu ambavyo unaweza kuvitumia kama viashiria vya kubaini bidhaa zisizo na ubora. Baada ya kugundua viashiria hivyo katika dawa au bidhaa, ni muhimu kutoa taarifa kwa Mamlaka ya Chakula na Dawa (TFDA) au mtaalamu wa afya katika kituo jirani cha kutolea huduma za afya ili kupata msaada na kutokomeza bidhaa husika. Zipo sababu zinazochangia uwapo wa dawa au bidhaa zisizo na ubora sokoni, mojawapo ni wafanyabiashara kutokuwa waaminifu, ambao kwa makusudi hufanya hivyo ili kujiongezea faida. Athari za dawa/bidhaa bandia kiafya ni pamoja na kusababisha usugu wa dawa, kuongeza gharama za matibabu kwa mgonjwa, kuleta athari za kiafya kwa mtumiaji pamoja na kuliingizia Taifa hasara kubwa ya manunuzi ya dawa na vifaa kwaajili ya wananchi. Kutokomeza uwapo wa dawa na bidhaa zisizo na ubora ni jukumu la kila mmoja kwa kuwa wote ni watumiaji.
### Response:
AFYA
### End |
KATIBU Mkuu wa Wizara ya Maliasili na Utalii, Profesa Adolf Mkenda amesema taasisi isiyo ya kiserikali ya Grumeti Fund inatarajia kuingiza faru 10 nchini kwa ajili kuongeza idadi ya wanyama hao.Kuagizwa kwa faru hao kutaongeza idadi yao kutoka wawili walioagizwa na taasisi hiyo hapo awali hadi kufikia 12.Akizungumza katika kikao kilichowahusisha wadau hao wa uhifadhi kilichofanyika katika Chuo cha Uhifadhi wa Wanyamapori cha Pasiansi jijini Mwanza, Profesa Mkenda amewashukuru wadau hao kwa kuendelea kushirikiana na serikali katika kuimarisha shughuli za uhifadhi nchini.Profesa Mkenda alisema kuletwa kwa faru hao kutaongeza idadi ya wanyama hao nchini.Aidha alibainisha kuwa Taasisi ya Grumeti Fund imesaidia kuwaleta watu maarufu kutoka katika mataifa mbali mbali kuja kutembelea hifadhi za Taifa na hivyo kuchangia kutangaza utalii na kuongeza pato la Taifa.Kaimu Mkurugenzi wa Idara ya Wanyamapori Tanzania, Canisius Karamaga akizungumzia kuhusu ujio wa faru hao, alisema jitihada zinazofanywa na taasisi hiyo zinalenga kuwaongeza idadi ya wanyama hao nchini.Aliongeza kuwa faru hao wataingizwa nchini kwa lengo la kuboresha kizazi cha wanyama hao waliokuwa hatarini kutoweka ikiwa ni moja ya juhudi za kuwafanya waongezeke kwa kuzaliana na wale waliopo nchini. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
KATIBU Mkuu wa Wizara ya Maliasili na Utalii, Profesa Adolf Mkenda amesema taasisi isiyo ya kiserikali ya Grumeti Fund inatarajia kuingiza faru 10 nchini kwa ajili kuongeza idadi ya wanyama hao.Kuagizwa kwa faru hao kutaongeza idadi yao kutoka wawili walioagizwa na taasisi hiyo hapo awali hadi kufikia 12.Akizungumza katika kikao kilichowahusisha wadau hao wa uhifadhi kilichofanyika katika Chuo cha Uhifadhi wa Wanyamapori cha Pasiansi jijini Mwanza, Profesa Mkenda amewashukuru wadau hao kwa kuendelea kushirikiana na serikali katika kuimarisha shughuli za uhifadhi nchini.Profesa Mkenda alisema kuletwa kwa faru hao kutaongeza idadi ya wanyama hao nchini.Aidha alibainisha kuwa Taasisi ya Grumeti Fund imesaidia kuwaleta watu maarufu kutoka katika mataifa mbali mbali kuja kutembelea hifadhi za Taifa na hivyo kuchangia kutangaza utalii na kuongeza pato la Taifa.Kaimu Mkurugenzi wa Idara ya Wanyamapori Tanzania, Canisius Karamaga akizungumzia kuhusu ujio wa faru hao, alisema jitihada zinazofanywa na taasisi hiyo zinalenga kuwaongeza idadi ya wanyama hao nchini.Aliongeza kuwa faru hao wataingizwa nchini kwa lengo la kuboresha kizazi cha wanyama hao waliokuwa hatarini kutoweka ikiwa ni moja ya juhudi za kuwafanya waongezeke kwa kuzaliana na wale waliopo nchini.
### Response:
KITAIFA
### End |
NAIBU Waziri Ofi si ya Rais, Menejimenti ya Utumishi wa Umma na Utawala Bora, Dk Mary Mwanjelwa amewataka watumishi wa Sekretarieti ya Ajira katika Utumishi wa Umma kufanya kazi kwa weledi itakayoisaidia Serikali kupata watumishi wenye sifa katika ajira.Akizungumza wakati alipotembelea ofisi za sekretarieti hiyo Dar es Salaam jana, mbali na kuipongeza kutokana na juhudi inazozifanya kufanikisha mchakato wa ajira za watumishi mbalimbali serikalini, alisema kimsingi weledi wa kazi kwa watumishi hao pia utaisaidia serikali kuepuka kupata waajiriwa wasio na sifa pale inapowahitaji.Dk Mwanjelwa alisema mwenendo mzuri wa kazi kwa watumishi na utasaidia kuleta tija kwa taifa kutokana na ugumu uliopo katika mchakato wa kuwapata watumishi wenye sifa suala ambalo endapo kama halitosimamiwa vizuri linaweza kuleta madhara makubwa katika taifa.“Mfanye kazi kwa kuzingatia uadilifu, lakini pia mpango mkakati mlionao unapaswa kuendana na utekelezaji wa malengo mbalimbali mliyojiwekea na mnayoitekeleza, jambo ninaloamini kuwa ndiyo msingi na uhai wa kazi kwa watumishi,” alisema Dk Mwanjelwa aliyeteuliwa hivi karibuni kushika wadhifa huo.Aidha, alisema uwepo wa chombo hicho kinachofanya kazi ya kuwatafuta watumishi wanaoenda kufanya kazi serikali, kimeleta manufaa makubwa ikiwemo kudhibiti wimbi la watumishi wasio na sifa za kuajirika wakiwemo wenye vyeti vya kughushi jambo liliiepushia serikali hasara.Alisema ili ifanye kazi zake kitaalamu zaidi, inapaswa kuongeza maboresho ya mfumo wake wa kielektroniki katika mchakato huo wa ajira ili kupunguza malalamiko ya wananchi wanaoomba nafasi za kazi kupitia mfumo huo.Katibu Mtendaji wa sekretarieti hiyo, Xavier Daudi mbali na kubainisha majukumu mbalimbali yanayofanywa na sekretarieti hiyo, alisema mchakato wa kuwapata watumishi wenye sifa za kufanya kazi serikalini una changamoto nyingi na kwamba uwepo wa taasisi hiyo umesaidia kutoa matokeo chanya.Daudi alisema katika mchakato wake wa kuhakikisha wanasimamia eneo hilo la ajira, wamebaini vyeti feki 2,103 vilivyokuwemo katika ajira, hatua aliyodai uwepo wao katika utumishi ulikuwa hasara kwa serikali.Aidha, alisema ili kufikia azma ya serikali, kuna kila sababu ya kumaliza changamoto ya uwepo wahitimu wasio kutoka vyuo mbalimbali ambao wengi wao hujitokeza kuomba ajira wakijua wazi hawana sifa zinazohitajika. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
NAIBU Waziri Ofi si ya Rais, Menejimenti ya Utumishi wa Umma na Utawala Bora, Dk Mary Mwanjelwa amewataka watumishi wa Sekretarieti ya Ajira katika Utumishi wa Umma kufanya kazi kwa weledi itakayoisaidia Serikali kupata watumishi wenye sifa katika ajira.Akizungumza wakati alipotembelea ofisi za sekretarieti hiyo Dar es Salaam jana, mbali na kuipongeza kutokana na juhudi inazozifanya kufanikisha mchakato wa ajira za watumishi mbalimbali serikalini, alisema kimsingi weledi wa kazi kwa watumishi hao pia utaisaidia serikali kuepuka kupata waajiriwa wasio na sifa pale inapowahitaji.Dk Mwanjelwa alisema mwenendo mzuri wa kazi kwa watumishi na utasaidia kuleta tija kwa taifa kutokana na ugumu uliopo katika mchakato wa kuwapata watumishi wenye sifa suala ambalo endapo kama halitosimamiwa vizuri linaweza kuleta madhara makubwa katika taifa.“Mfanye kazi kwa kuzingatia uadilifu, lakini pia mpango mkakati mlionao unapaswa kuendana na utekelezaji wa malengo mbalimbali mliyojiwekea na mnayoitekeleza, jambo ninaloamini kuwa ndiyo msingi na uhai wa kazi kwa watumishi,” alisema Dk Mwanjelwa aliyeteuliwa hivi karibuni kushika wadhifa huo.Aidha, alisema uwepo wa chombo hicho kinachofanya kazi ya kuwatafuta watumishi wanaoenda kufanya kazi serikali, kimeleta manufaa makubwa ikiwemo kudhibiti wimbi la watumishi wasio na sifa za kuajirika wakiwemo wenye vyeti vya kughushi jambo liliiepushia serikali hasara.Alisema ili ifanye kazi zake kitaalamu zaidi, inapaswa kuongeza maboresho ya mfumo wake wa kielektroniki katika mchakato huo wa ajira ili kupunguza malalamiko ya wananchi wanaoomba nafasi za kazi kupitia mfumo huo.Katibu Mtendaji wa sekretarieti hiyo, Xavier Daudi mbali na kubainisha majukumu mbalimbali yanayofanywa na sekretarieti hiyo, alisema mchakato wa kuwapata watumishi wenye sifa za kufanya kazi serikalini una changamoto nyingi na kwamba uwepo wa taasisi hiyo umesaidia kutoa matokeo chanya.Daudi alisema katika mchakato wake wa kuhakikisha wanasimamia eneo hilo la ajira, wamebaini vyeti feki 2,103 vilivyokuwemo katika ajira, hatua aliyodai uwepo wao katika utumishi ulikuwa hasara kwa serikali.Aidha, alisema ili kufikia azma ya serikali, kuna kila sababu ya kumaliza changamoto ya uwepo wahitimu wasio kutoka vyuo mbalimbali ambao wengi wao hujitokeza kuomba ajira wakijua wazi hawana sifa zinazohitajika.
### Response:
KITAIFA
### End |
KATIBU Mkuu wa Yanga, Charles Mkwasa amewatoa hofu wanachama na mashabiki wake kutotishika na usajili unaofanywa na wapinzani wao kwenye Ligi Kuu. Akizungumza Dar es Salaam jana, Mkwasa alisema kila timu inasajili kulingana na matakwa yake. “Nawaomba mashabiki wetu na wanachama wasitishwe na usajili wa Simba, Azam na Singida United, sisi pia tunafanya usajili wetu kulingana na matakwa yetu,” alisema.Tangu kumalizika kwa Ligi Kuu mwishoni mwa mwezi uliopita, Yanga imekuwa kimya kwenye suala la usajili pengine kutokana na hali ya ukata inayoikabili. Simba, Singida United na Azam ndio zimekuwa zikitawala soko la usajili tangu kumalizika kwa ligi, kila upande ukitangaza kusajili nyota kadhaa waliowika katika ligi ya msimu uliopita.Hata hivyo, huenda Yanga ikarejea makali yake ya usajili kama ilivyokuwa misimu iliyopita baada ya kuunda kamati maalumu itakayosimamia masuala ya usajili chini ya uenyekiti wa mwanachama maarufu wa timu hiyo, Abbas Tarimba. Katika hatua nyingine, Mkwasa ameahidi kuweka hadharani majina ya wachezaji itakaowaacha.Mkwasa alisema kabla ya kutangaza majina ya wachezaji wao wapya iliyowasajili, kwanza itaanza kuweka hadharani majina ya wachezaji itakaowaacha msimu ujao na hiyo ni baada ya kocha wao Mkuu Mwinyi Zahera kurejea nchini na kuwapa majina hayo. “Zahera ametuambia kuna wachezaji zaidi ya sita hivi ambao hawapo kwenye mipango yake msimu ujao, hivyo ndiyo tutaanza nao na Juni 25 siku ambayo ndiyo tutaanza mazoezi kujiandaa na mechi za Kombe la Shirikisho, tutatangaza majina ya wachezaji ambao tumewasajili,” alisema Mkwasa.Kiongozi huyo alisema katika utambulisho huo pia wapo wachezaji wao wa zamani waliokuwa wamemaliza mikataba yao na hiyo ni baada ya kuzungumza nao na kufikia makubaliano ya kuendelea kuichezea Yanga. Baadhi ya wachezaji wanaotajwa kuwemo kwenye idadi ya wanaotemwa na miamba hiyo ni kipa Beno Kakolanya, Pato Ngonyani na Said Juma. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
KATIBU Mkuu wa Yanga, Charles Mkwasa amewatoa hofu wanachama na mashabiki wake kutotishika na usajili unaofanywa na wapinzani wao kwenye Ligi Kuu. Akizungumza Dar es Salaam jana, Mkwasa alisema kila timu inasajili kulingana na matakwa yake. “Nawaomba mashabiki wetu na wanachama wasitishwe na usajili wa Simba, Azam na Singida United, sisi pia tunafanya usajili wetu kulingana na matakwa yetu,” alisema.Tangu kumalizika kwa Ligi Kuu mwishoni mwa mwezi uliopita, Yanga imekuwa kimya kwenye suala la usajili pengine kutokana na hali ya ukata inayoikabili. Simba, Singida United na Azam ndio zimekuwa zikitawala soko la usajili tangu kumalizika kwa ligi, kila upande ukitangaza kusajili nyota kadhaa waliowika katika ligi ya msimu uliopita.Hata hivyo, huenda Yanga ikarejea makali yake ya usajili kama ilivyokuwa misimu iliyopita baada ya kuunda kamati maalumu itakayosimamia masuala ya usajili chini ya uenyekiti wa mwanachama maarufu wa timu hiyo, Abbas Tarimba. Katika hatua nyingine, Mkwasa ameahidi kuweka hadharani majina ya wachezaji itakaowaacha.Mkwasa alisema kabla ya kutangaza majina ya wachezaji wao wapya iliyowasajili, kwanza itaanza kuweka hadharani majina ya wachezaji itakaowaacha msimu ujao na hiyo ni baada ya kocha wao Mkuu Mwinyi Zahera kurejea nchini na kuwapa majina hayo. “Zahera ametuambia kuna wachezaji zaidi ya sita hivi ambao hawapo kwenye mipango yake msimu ujao, hivyo ndiyo tutaanza nao na Juni 25 siku ambayo ndiyo tutaanza mazoezi kujiandaa na mechi za Kombe la Shirikisho, tutatangaza majina ya wachezaji ambao tumewasajili,” alisema Mkwasa.Kiongozi huyo alisema katika utambulisho huo pia wapo wachezaji wao wa zamani waliokuwa wamemaliza mikataba yao na hiyo ni baada ya kuzungumza nao na kufikia makubaliano ya kuendelea kuichezea Yanga. Baadhi ya wachezaji wanaotajwa kuwemo kwenye idadi ya wanaotemwa na miamba hiyo ni kipa Beno Kakolanya, Pato Ngonyani na Said Juma.
### Response:
MICHEZO
### End |
NA VERONICA ROMWALD -DAR ES SALAAM SARATANI ya matiti huwakabili jinsi zote, wanawake ikiwa ni kiwango cha asilimia 99 na asilimia moja pekee ikiwa ni wanaume, imeelezwa. Hayo yalielezwa Dar es Salaam juzi na Daktari Bingwa wa Magonjwa ya Saratani wa Taasisi ya Saratani Ocean Road, Maguha Steven alipozungumza na MTANZANIA katika mahojiano maalumu. Alisema kila mwaka huwa na uhamasishaji wa umma kuhusu saratani. “Tupo Oktoba ambao kila mwaka umetengwa maalumu kwa ajili ya kuhamasisha jamii hasa wanawake kuchunguzwa na kuelimishwa kuhusu saratani ya matiti. “Ingawa ni saratani inayowapata jinsi zote mbili (kike na kiume) lakini takwimu za Shirika la Afya Duniani zinaonyesha kwa asilimia 99 huwapata wanawake huku wanaume ikiwa ni asilimia moja tu,” alisema. Dk. Maguha alisema tathmini ya ORCI inaonyesha hivi sasa jamii imekuwa na mwamko mkubwa wa kuchunguzwa afya tofauti na ilivyokuwa awali. “Kwa kweli tunavishukuru mno vyombo vya habari kwa kushirikiana nasi kuelimisha jamii, hapa ORCI tunapokea wanawake wapatao 80 kila siku ambao huja kuchunguzwa saratani ya matiti. “Wanaume nao hawapo nyuma huja kule kitengo cha uchunguzi kuchunguzwa iwapo wanakabiliwa na saratani ya tezi dume au la. “Hii inamaanisha kwamba elimu imewafikia na wamehamasika kwa sababu saratani zote zinatibika hasa zinapogundulika mapema,”alisema. Alisema katika kuadhimisha mwezi wa uhamasishaji uchunguzi saratani ya matiti ORCI inawaalika wananchi kujitokeza na huduma hiyo inatolewa bila malipo. V | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
NA VERONICA ROMWALD -DAR ES SALAAM SARATANI ya matiti huwakabili jinsi zote, wanawake ikiwa ni kiwango cha asilimia 99 na asilimia moja pekee ikiwa ni wanaume, imeelezwa. Hayo yalielezwa Dar es Salaam juzi na Daktari Bingwa wa Magonjwa ya Saratani wa Taasisi ya Saratani Ocean Road, Maguha Steven alipozungumza na MTANZANIA katika mahojiano maalumu. Alisema kila mwaka huwa na uhamasishaji wa umma kuhusu saratani. “Tupo Oktoba ambao kila mwaka umetengwa maalumu kwa ajili ya kuhamasisha jamii hasa wanawake kuchunguzwa na kuelimishwa kuhusu saratani ya matiti. “Ingawa ni saratani inayowapata jinsi zote mbili (kike na kiume) lakini takwimu za Shirika la Afya Duniani zinaonyesha kwa asilimia 99 huwapata wanawake huku wanaume ikiwa ni asilimia moja tu,” alisema. Dk. Maguha alisema tathmini ya ORCI inaonyesha hivi sasa jamii imekuwa na mwamko mkubwa wa kuchunguzwa afya tofauti na ilivyokuwa awali. “Kwa kweli tunavishukuru mno vyombo vya habari kwa kushirikiana nasi kuelimisha jamii, hapa ORCI tunapokea wanawake wapatao 80 kila siku ambao huja kuchunguzwa saratani ya matiti. “Wanaume nao hawapo nyuma huja kule kitengo cha uchunguzi kuchunguzwa iwapo wanakabiliwa na saratani ya tezi dume au la. “Hii inamaanisha kwamba elimu imewafikia na wamehamasika kwa sababu saratani zote zinatibika hasa zinapogundulika mapema,”alisema. Alisema katika kuadhimisha mwezi wa uhamasishaji uchunguzi saratani ya matiti ORCI inawaalika wananchi kujitokeza na huduma hiyo inatolewa bila malipo. V
### Response:
MICHEZO
### End |
WAZIRI Mkuu, Kassim Majaliwa ametaka ifikapo Desemba mwaka huu awe amepata taarifa za mchakato wa vazi gani litakalopitishwa na wananchi na taasisi kuwa vazi rasmi la Taifa.Ametoa rai kwa wadau wa utalii kwa kila mmoja ashiriki katika Tamasha la Urithi nchini ikiwemo kuongeza idadi ya watalii kutoka milioni moja hadi kufikia milioni mbili ifikapo mwaka 2020.Akifunga Tamasha la Urithi lililofanyika jijini Arusha kwa siku sita na Wilaya ya Karatu, Waziri Mkuu alisema jana jijini hapa kuwa kwa sasa Tanzania ina vazi moja tu la utamaduni la Wamasai na ni vyema sasa kila kabila likatoa vazi lake ili liingizwe rasmi katika vazi la asili la kiutamaduni wa Mtanzania.Amesema vazi la Taifa ni mchakato ulioendeshwa kwa muda mrefu, hivyo anataka Desemba mwaka huu mchakato huo uwe umekamilika ili Tanzania ijue ni vazi gani litatumika kuandaa vazi la kitaifa.Alitoa rai kwa Wizara za Habari za Zanzibar na Tanzania Bara kuhimiza tamasha la hilo kufanyika na kila mikoa kwa kutenga bajeti za tamasha hilo ili kila mkoa ushiriki.Mkoa wa Lindi utaadhimisha tamasha hilo Oktoba 26, mwaka huu. “Nina imani maonesho haya yataleta tija. Natoa rai Wizara ya Ardhi na Wizara ya Utalii kuhakikisha wanatenga eneo la utamaduni Mkoa wa Dodoma,” amesema Majaliwa Uwanja wa Shekhe Amri Abeid.Pia alitoa rai kwa vijana kujiandaa kuhakikisha tamaduni za utalii zinaenziwa ikiwemo wajasiriamali kutangaza bidhaa zao na kutoa rai kwa wakurugenzi wa manispaa na majiji kutengeneza ajira kwa vijana.Aliwataka kinamama kuenzi vipodozi vya asili badala ya kutumia vipodozi vya kisasa kutunza ngozi.Alisema tamasha hilo linaleta umoja zaidi na wizara hizo ziratibu ili liwe lenye tija zaidi. Aliwashukuru wadau wa utalii kwa kutangaza vivutio vya utalii.Naibu Waziri wa Maliasili na Utalii, Japhet Hasunga alisema Tanzania ina vivutio vingi na baadhi ya vivutio katika Kanda ya Kaskazini ni Mlima Kilimanjaro na Mlima Meru pamoja na misigano, wanyamapori, masalia ya kale, fukwe na maziwa mbalimbali pamoja na hifadhi za Taifa.Alivitaja vivutio vingine kuwa ni Daraja la Umoja lililopo mpakani mwa Tanzania na Msumbiji, Makumbusho ya Chifu Mkwawa mkoani Iringa na Hifadhi ya Maua iliyopo Kitulo mkoani Mbeya.Alisema Watanzania wengi hawajatambua vivutio vya utalii nchini ikiwemo Kilimatinde ambako kuna historia ya watumwa kupita eneo hilo kwa ajili ya kwenda maeneo mbalimbali katika historia ya utumwa.Alisema itaanzishwa studio ambayo itaelezea vivutio vya utalii kupitia chaneli ya utalii, ambayo hivi sasa wapo hatua za mwisho za maandalizi na Desemba mwaka huu itazinduliwa dunia ifahamu vivutio hivyo.Pia alisema watoa huduma za utalii watasajiliwa ili watambulike. Tamasha hilo la urithi ni mawazo yaliyoibuliwa na wizara hiyo katika kukuza na kudumisha mila na desturi.Alisema awali tamasha hilo lilizinduliwa mkoani Dodoma na baadaye Zanzibar, Dar es Salaam kisha limekuja kufanyika Arusha na Wilaya ya Karatu kwa ajili ya kuhakikisha vikundi mbalimbali vinashiriki.Aliwaomba Watanzania kuhakikisha malikale na maliasili zilizopo ni za Watanzania wenyewe hivyo ni vyema wakatembelea vivutio hivyo ili kudumisha mila na tamaduni zilizopo katika mikoa mbalimbali.Naibu wa Habari, Utalii, Utamaduni na Michezo wa Serikali ya Mapinduzi Zanzibar, Bichumu Kombo Khamis amesema lengo la tamasha hilo ni kuenzi na kuhamasisha mila, lugha na desturi za Watanzania.Alisema kwa Zanzibar, kutafanyika tamasha kubwa la utalii na kuwakaribisha Watanzania wote kutembelea fukwe zilizopo Zanzibar na kuenzi mila na tamaduni zao.Waziri wa Habari, Utamaduni, Sanaa na Michezo, Dk Harrison Mwakyembe alisema tamasha hilo ni sehemu ya Ilani ya Uchaguzi ya Chama Cha Mapinduzi (CCM) inayotaka kudumisha mila na tamaduni za Watanzania.Alisema Tanzania ni kati ya nchi 10 zenye vivutio vingi vya utalii na vivutio vya utalii wa kitamaduni, ni nchi ya 80 na aliipongeza Wizara ya Maliasili na Utalii kwa kuenzi utamaduni wa vivutio vya utalii wa asili.Alisema mwakani Tamasha la Utamaduni na Sanaa kwa Jumuiya ya Afrika Mashariki (EAC), litafanyika jijini Dar es Salaam.Msanii Mrisho Mpoto aliimba nyimbo mbalimbali za kuhamasisha utamaduni huku akisema huwezi kutoka kwako bila kukanyaga lami, Kiswahili ni tajiri na kinawafanya watu kusikiliza pamoja na mataifa kujua kuwa Kiswahili ni lugha ya Watanzania.Mkuu wa Mkoa wa Arusha, Mrisho Gambo alisema Mkoa wa Arusha ni kitovu cha utalii ndio maana asilimia 80 ya watalii hufika nchini na kutembelea vivutio vya utalii vilivyopo huko na sehemu nyingine.Alisema Arusha ni mahali salama ndio maana tamasha hilo linafanyika hapo na kuwa maonesho hayo yamefana kwa vyakula vya asili, michezo ya bao na ngoma za utamaduni kutoka makabila mbalimbali.Alisema jithada zinafanyika katika kuboresha huduma za utalii na Mkoa wa Arusha unajipanga kuhakikisha unaongeza nguvu katika kuhakikisha wananchi wanashiriki kutembelea vivutio vya utalii.Alimshukuru Rais John Magufuli kwa kuongoza nchi na kutatua kero mbalimbali za wananchi wa Tanzania na wao kama wasaidizi wake wapo tayari kutekeleza maagizo yake na kutatua kero zao.Awali, Mbunge wa Longido, Dk Stephen Kiruswa alisema muacha mila ni mtumwa hivyo wao wanajivunia tamasha hilo.Alisema ingawa wilayani kwake kuna shida kubwa ya maji, lakini wanaishukuru serikali kwa mradi mkubwa wa maji ambao utatatua kero ya wananchi wa wilaya hiyo.Mbunge wa Viti Maalumu, Catherine Magige alimpongeza Rais Magufuli kwa kukubali tamasha hilo kufanyika mikoa mbalimbali na serikali kwa kuthamini madini kwa kuweka ukuta Mirerani, Simanjiro. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
WAZIRI Mkuu, Kassim Majaliwa ametaka ifikapo Desemba mwaka huu awe amepata taarifa za mchakato wa vazi gani litakalopitishwa na wananchi na taasisi kuwa vazi rasmi la Taifa.Ametoa rai kwa wadau wa utalii kwa kila mmoja ashiriki katika Tamasha la Urithi nchini ikiwemo kuongeza idadi ya watalii kutoka milioni moja hadi kufikia milioni mbili ifikapo mwaka 2020.Akifunga Tamasha la Urithi lililofanyika jijini Arusha kwa siku sita na Wilaya ya Karatu, Waziri Mkuu alisema jana jijini hapa kuwa kwa sasa Tanzania ina vazi moja tu la utamaduni la Wamasai na ni vyema sasa kila kabila likatoa vazi lake ili liingizwe rasmi katika vazi la asili la kiutamaduni wa Mtanzania.Amesema vazi la Taifa ni mchakato ulioendeshwa kwa muda mrefu, hivyo anataka Desemba mwaka huu mchakato huo uwe umekamilika ili Tanzania ijue ni vazi gani litatumika kuandaa vazi la kitaifa.Alitoa rai kwa Wizara za Habari za Zanzibar na Tanzania Bara kuhimiza tamasha la hilo kufanyika na kila mikoa kwa kutenga bajeti za tamasha hilo ili kila mkoa ushiriki.Mkoa wa Lindi utaadhimisha tamasha hilo Oktoba 26, mwaka huu. “Nina imani maonesho haya yataleta tija. Natoa rai Wizara ya Ardhi na Wizara ya Utalii kuhakikisha wanatenga eneo la utamaduni Mkoa wa Dodoma,” amesema Majaliwa Uwanja wa Shekhe Amri Abeid.Pia alitoa rai kwa vijana kujiandaa kuhakikisha tamaduni za utalii zinaenziwa ikiwemo wajasiriamali kutangaza bidhaa zao na kutoa rai kwa wakurugenzi wa manispaa na majiji kutengeneza ajira kwa vijana.Aliwataka kinamama kuenzi vipodozi vya asili badala ya kutumia vipodozi vya kisasa kutunza ngozi.Alisema tamasha hilo linaleta umoja zaidi na wizara hizo ziratibu ili liwe lenye tija zaidi. Aliwashukuru wadau wa utalii kwa kutangaza vivutio vya utalii.Naibu Waziri wa Maliasili na Utalii, Japhet Hasunga alisema Tanzania ina vivutio vingi na baadhi ya vivutio katika Kanda ya Kaskazini ni Mlima Kilimanjaro na Mlima Meru pamoja na misigano, wanyamapori, masalia ya kale, fukwe na maziwa mbalimbali pamoja na hifadhi za Taifa.Alivitaja vivutio vingine kuwa ni Daraja la Umoja lililopo mpakani mwa Tanzania na Msumbiji, Makumbusho ya Chifu Mkwawa mkoani Iringa na Hifadhi ya Maua iliyopo Kitulo mkoani Mbeya.Alisema Watanzania wengi hawajatambua vivutio vya utalii nchini ikiwemo Kilimatinde ambako kuna historia ya watumwa kupita eneo hilo kwa ajili ya kwenda maeneo mbalimbali katika historia ya utumwa.Alisema itaanzishwa studio ambayo itaelezea vivutio vya utalii kupitia chaneli ya utalii, ambayo hivi sasa wapo hatua za mwisho za maandalizi na Desemba mwaka huu itazinduliwa dunia ifahamu vivutio hivyo.Pia alisema watoa huduma za utalii watasajiliwa ili watambulike. Tamasha hilo la urithi ni mawazo yaliyoibuliwa na wizara hiyo katika kukuza na kudumisha mila na desturi.Alisema awali tamasha hilo lilizinduliwa mkoani Dodoma na baadaye Zanzibar, Dar es Salaam kisha limekuja kufanyika Arusha na Wilaya ya Karatu kwa ajili ya kuhakikisha vikundi mbalimbali vinashiriki.Aliwaomba Watanzania kuhakikisha malikale na maliasili zilizopo ni za Watanzania wenyewe hivyo ni vyema wakatembelea vivutio hivyo ili kudumisha mila na tamaduni zilizopo katika mikoa mbalimbali.Naibu wa Habari, Utalii, Utamaduni na Michezo wa Serikali ya Mapinduzi Zanzibar, Bichumu Kombo Khamis amesema lengo la tamasha hilo ni kuenzi na kuhamasisha mila, lugha na desturi za Watanzania.Alisema kwa Zanzibar, kutafanyika tamasha kubwa la utalii na kuwakaribisha Watanzania wote kutembelea fukwe zilizopo Zanzibar na kuenzi mila na tamaduni zao.Waziri wa Habari, Utamaduni, Sanaa na Michezo, Dk Harrison Mwakyembe alisema tamasha hilo ni sehemu ya Ilani ya Uchaguzi ya Chama Cha Mapinduzi (CCM) inayotaka kudumisha mila na tamaduni za Watanzania.Alisema Tanzania ni kati ya nchi 10 zenye vivutio vingi vya utalii na vivutio vya utalii wa kitamaduni, ni nchi ya 80 na aliipongeza Wizara ya Maliasili na Utalii kwa kuenzi utamaduni wa vivutio vya utalii wa asili.Alisema mwakani Tamasha la Utamaduni na Sanaa kwa Jumuiya ya Afrika Mashariki (EAC), litafanyika jijini Dar es Salaam.Msanii Mrisho Mpoto aliimba nyimbo mbalimbali za kuhamasisha utamaduni huku akisema huwezi kutoka kwako bila kukanyaga lami, Kiswahili ni tajiri na kinawafanya watu kusikiliza pamoja na mataifa kujua kuwa Kiswahili ni lugha ya Watanzania.Mkuu wa Mkoa wa Arusha, Mrisho Gambo alisema Mkoa wa Arusha ni kitovu cha utalii ndio maana asilimia 80 ya watalii hufika nchini na kutembelea vivutio vya utalii vilivyopo huko na sehemu nyingine.Alisema Arusha ni mahali salama ndio maana tamasha hilo linafanyika hapo na kuwa maonesho hayo yamefana kwa vyakula vya asili, michezo ya bao na ngoma za utamaduni kutoka makabila mbalimbali.Alisema jithada zinafanyika katika kuboresha huduma za utalii na Mkoa wa Arusha unajipanga kuhakikisha unaongeza nguvu katika kuhakikisha wananchi wanashiriki kutembelea vivutio vya utalii.Alimshukuru Rais John Magufuli kwa kuongoza nchi na kutatua kero mbalimbali za wananchi wa Tanzania na wao kama wasaidizi wake wapo tayari kutekeleza maagizo yake na kutatua kero zao.Awali, Mbunge wa Longido, Dk Stephen Kiruswa alisema muacha mila ni mtumwa hivyo wao wanajivunia tamasha hilo.Alisema ingawa wilayani kwake kuna shida kubwa ya maji, lakini wanaishukuru serikali kwa mradi mkubwa wa maji ambao utatatua kero ya wananchi wa wilaya hiyo.Mbunge wa Viti Maalumu, Catherine Magige alimpongeza Rais Magufuli kwa kukubali tamasha hilo kufanyika mikoa mbalimbali na serikali kwa kuthamini madini kwa kuweka ukuta Mirerani, Simanjiro.
### Response:
KITAIFA
### End |
WAZIRI wa Ujenzi, Uchukuzi na Mawasiliano, Isack Kamwelwe, ameagiza mradi wa ujenzi wa nyumba mbili za walimu katika chuo cha Ufundi Stadi (Veta), mkoani Njombe, unaotekelezwa na Wakala wa Majengo nchini (TBA) uchunguzwe.Amemuagiza Mkuu wa Mkoa wa Njombe, Christopher Ole Sendeka, kuchunguza mradi huo, baada ya kubaini kuwa pamoja na kupatiwa fedha nyingi na serikali mpaka sasa haujakamilika.Mradi huo wa nyumba mbili za ghorofa moja umegharimu kiasi cha Sh milioni 600 na tayari TBA wameshalipwa asilimia 90 ya fedha hizo lakini mpaka sasa hakuna kinachoendelea.Akizungumza baada ya kukagua miradi yote waziri Kamwelwe amemtaka Ole Sendeka kuuchunguza mradi huo wa miaka miwili ambao ulianza mwezi Oktoba, mwaka jana na unatarajiwa kukamilika mwezi Novemba, mwaka huu lakini mpaka sasa hakuna kinachoendelea."Watu wa TBA wananisikitisha sana hasa ukiangalia wao wanafanya kazi kwa niaba ya serikali, tunazidiwa uwezo na wakandarasi binafsi hii ni aibu kabisa mkuu wa mkoa naomba usimamie ujenzi huu uhakikishe unakamilika," amesema.Kwa upande wake, Ole Sendeka alitoa siku saba kwa TBA, viongozi wa chuo, Katibu Tawala wa Mkoa (RAS) na viongozi wengine wa mkoa wanaosimamia masuala ya ujenzi kufika ofisini kwake ili kuangalia namna ya kunusuru mradi huo uliogharimu fedha nyingi.Awali, akizungumza kwa niaba ya waziri Kamwelwe, Sendeka alisema huu ni wizi wa mchana ambao hauwezi kuvumiliwa hata kidogo kwa kuwa milioni 600 zinauwezo wa kujenga miradi mikubwa huku akitolea mfano zahanati ya Ipelele ambayo imekarabatiwa kwa kujengwa wodi, mochwari na vitu vingine vingi kwa gharama ya Sh milioni 400. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
WAZIRI wa Ujenzi, Uchukuzi na Mawasiliano, Isack Kamwelwe, ameagiza mradi wa ujenzi wa nyumba mbili za walimu katika chuo cha Ufundi Stadi (Veta), mkoani Njombe, unaotekelezwa na Wakala wa Majengo nchini (TBA) uchunguzwe.Amemuagiza Mkuu wa Mkoa wa Njombe, Christopher Ole Sendeka, kuchunguza mradi huo, baada ya kubaini kuwa pamoja na kupatiwa fedha nyingi na serikali mpaka sasa haujakamilika.Mradi huo wa nyumba mbili za ghorofa moja umegharimu kiasi cha Sh milioni 600 na tayari TBA wameshalipwa asilimia 90 ya fedha hizo lakini mpaka sasa hakuna kinachoendelea.Akizungumza baada ya kukagua miradi yote waziri Kamwelwe amemtaka Ole Sendeka kuuchunguza mradi huo wa miaka miwili ambao ulianza mwezi Oktoba, mwaka jana na unatarajiwa kukamilika mwezi Novemba, mwaka huu lakini mpaka sasa hakuna kinachoendelea."Watu wa TBA wananisikitisha sana hasa ukiangalia wao wanafanya kazi kwa niaba ya serikali, tunazidiwa uwezo na wakandarasi binafsi hii ni aibu kabisa mkuu wa mkoa naomba usimamie ujenzi huu uhakikishe unakamilika," amesema.Kwa upande wake, Ole Sendeka alitoa siku saba kwa TBA, viongozi wa chuo, Katibu Tawala wa Mkoa (RAS) na viongozi wengine wa mkoa wanaosimamia masuala ya ujenzi kufika ofisini kwake ili kuangalia namna ya kunusuru mradi huo uliogharimu fedha nyingi.Awali, akizungumza kwa niaba ya waziri Kamwelwe, Sendeka alisema huu ni wizi wa mchana ambao hauwezi kuvumiliwa hata kidogo kwa kuwa milioni 600 zinauwezo wa kujenga miradi mikubwa huku akitolea mfano zahanati ya Ipelele ambayo imekarabatiwa kwa kujengwa wodi, mochwari na vitu vingine vingi kwa gharama ya Sh milioni 400.
### Response:
KITAIFA
### End |
Mkuu wa Mkoa wa Pwani Mhandisi Evarist Ndikilo amesema wenye viwanda wasiopungua 400 wanatajiwa kuonesha bidhaa kwenye maonesho ya pili ya viwanda mkoani humo.Ndikilo amesema jijini Dar es Salaam kuwa, wenye viwanda kutoka mikoa ya kanda ya mashariki ya Pwani, Dar es Salaam, Morogoro na Tanga wanatarajiwa kushiriki maonesho hayo.“Mwaka huu tunatarajia tuwe na minimum ya wenye viwanda mia nne, that is minimum number (makisio ya chini) ambayo tunadhani tunaweza tukaipata lakini tunadhani kwamba tukitangaza vizuri kwa sababu na wenzetu wa TSN na Tantrade tuko nao sambamba tunaweza tukafika 500, mia sita na kuendelea” amesema.Maonesho ya kwanza ya viwanda Mkoa wa Pwani yalifanyika mwaka jana na kushirikisha wenye viwanda 166 walioonesha bidhaa na pia kuona vitu gani vinazalishwa mkoani humo.Kwa mujibu wa Ndikilo, hadi sasa mkoa wa Pwani una viwanda 1,192 vikiwemo vikubwa, vya kati, vidogo na vidogo sana.Amesema wamewasiliana na Waziri wa Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki ili kupata washiriki kutoka nchi wanachama wa Jumuiya ya Maendeleo Kusini mwa Afrika (SADC).“Hasa kwa sababu hivi karibuni tu, kulikuwa na Mkutano wa 39 wa nchi 16 za SADC na ajenda kubwa ilikuwa ni viwanda. Sasa kama ajenda ya SADC ilikuwa ni viwanda na kila mkuu wa nchi aliona kuwa ni muhimu sasa SADC countries kujielekeza zaidi kwenye viwanda tukadhani kwamba this is an opportunity (hii ni fursa) kwa sababu inafanyika baada tu ya mkutano wa 39 pengine tunaweza kupata participants (washiriki) kutoka SADC countries (nchi za SADC)”amesema Ndikilo. | UCHUMI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Mkuu wa Mkoa wa Pwani Mhandisi Evarist Ndikilo amesema wenye viwanda wasiopungua 400 wanatajiwa kuonesha bidhaa kwenye maonesho ya pili ya viwanda mkoani humo.Ndikilo amesema jijini Dar es Salaam kuwa, wenye viwanda kutoka mikoa ya kanda ya mashariki ya Pwani, Dar es Salaam, Morogoro na Tanga wanatarajiwa kushiriki maonesho hayo.“Mwaka huu tunatarajia tuwe na minimum ya wenye viwanda mia nne, that is minimum number (makisio ya chini) ambayo tunadhani tunaweza tukaipata lakini tunadhani kwamba tukitangaza vizuri kwa sababu na wenzetu wa TSN na Tantrade tuko nao sambamba tunaweza tukafika 500, mia sita na kuendelea” amesema.Maonesho ya kwanza ya viwanda Mkoa wa Pwani yalifanyika mwaka jana na kushirikisha wenye viwanda 166 walioonesha bidhaa na pia kuona vitu gani vinazalishwa mkoani humo.Kwa mujibu wa Ndikilo, hadi sasa mkoa wa Pwani una viwanda 1,192 vikiwemo vikubwa, vya kati, vidogo na vidogo sana.Amesema wamewasiliana na Waziri wa Mambo ya Nje na Ushirikiano wa Afrika Mashariki ili kupata washiriki kutoka nchi wanachama wa Jumuiya ya Maendeleo Kusini mwa Afrika (SADC).“Hasa kwa sababu hivi karibuni tu, kulikuwa na Mkutano wa 39 wa nchi 16 za SADC na ajenda kubwa ilikuwa ni viwanda. Sasa kama ajenda ya SADC ilikuwa ni viwanda na kila mkuu wa nchi aliona kuwa ni muhimu sasa SADC countries kujielekeza zaidi kwenye viwanda tukadhani kwamba this is an opportunity (hii ni fursa) kwa sababu inafanyika baada tu ya mkutano wa 39 pengine tunaweza kupata participants (washiriki) kutoka SADC countries (nchi za SADC)”amesema Ndikilo.
### Response:
UCHUMI
### End |
MAHAKAMA Kuu Kanda ya Dar es Salaam imesitisha usikilizwaji wa rufaa iliyokatwa na washitakiwa, Freeman Mbowe ambaye ni Mwenyekiti wa Chama cha Demokrasia na Maendeleo (Chadema) na Mbunge wa Tarime Mjini, Esther Matiko kupinga maamuzi ya Mahakama ya Kisutu ya kuwafutia dhamana.Washitakiwa hao walifikishwa katika Mahakama ya Hakimu Mkazi Kisutu kwa ajili ya kusikiliza kesi yao ya msingi ya uchochezi inayowakabili na wenzao saba. Pia, mahakama hiyo imetoa ruhusa kwa Mbunge wa Kawe, Halima Mdee kuendelea kuhudhuria michezo ya Afrika Mashariki nchini Burundi na pia imeruhusu Mbunge wa Tarime Vijijini, John Heche, kumuuguza mkewe ambaye amejifungua kwa upasuaji hivi karibuni.Hatua ya Mahakama Kuu kusitisha usikilizwaji wa rufaa hiyo ni baada ya upande wa serikali kudai kuwa wana kusudio la kukata rufaa kupinga maamuzi ya Jaji Sam Rumanyika aliyesema kuwa rufaa ya kina Mbowe ipo mahakamani hapo kisheria na kwa maana hiyo, haina mamlaka ya kuendelea na usikilizwaji wa rufaa hiyo.Akitoa maamuzi hayo mwishoni mwa wiki iliyopita, Jaji Rumanyika alisema Mkurugenzi wa Mashitaka (DPP) anapewa mamlaka ya kukata rufaa kwa uamuzi mdogo chini ya kifungu cha 6 cha Sheria ya Mamlaka ya Rufaa na kwamba kunapokuwepo taarifa ya kusudio la kukata rufaa Mahakama ya Rufani, mahakama ya chini haiwezi kuendelea na shauri. Jana, Wakili wa Serikali Mkuu, Faraja Nchimbi alidai mbele ya Hakimu Wilbard Mashauri kuwa kesi hiyo imekuja kwa ajili ya kutajwa na kwamba washitakiwa Mdee na Heche hawapo mahakamani.Wakili wa Utetezi, Peter Kibatala alidai kuwa Heche alitolewa taarifa kuhusu kufanyiwa upasuaji mdogo kwa mke wake lakini afya ya mtoto si nzuri sana na kwa upande wa Mdee yupo nchini Burundi kushiriki mashindano ya Mabunge ya Afrika Mashariki.Mdhamini wa Mdee, Fares Robinson aliieleza mahakama hiyo kuwa Mdee yupo safarini Burundi kwa safari za kibunge na kwamba Katibu wa Bunge aliandika barua kwa Hakimu Mfawidhi wa Mahakama kumtaarifu kuwa mshitakiwa huyo atakuwa nje kwa shughuli za kibunge na kwamba atarudi Desemba 20, mwaka huu. Akijibu hoja hiyo, Wakili Nchimbi alidai walipokea hati ya mwito ikiambatanishwa na maombi ya ruhusa ya Mdee kupitia kwa Katibu wa Bunge.Alidai kwa mantiki hiyo wanaona washitakiwa wanafuata taratibu na hawana pingamizi na hilo na kuhusu Heche anayemuuguza mkewe pia hawana pingamizi ikizingatiwa shauri lilikuja kwa ajili ya kutajwa. Baada ya kuelezwa hayo, Hakimu Mashauri alisema kuwa walipokea barua kutoka kwa Katibu wa Bunge kuomba ruhusa ya Mdee kwenda Burundi kuhudhuria michezo ya EAC na kwamba pande zote za utetezi na mashitaka walikuwa Mahakama Kuu kwa kesi nyingine.“Mahakama inamruhusu mshitakiwa kuhudhuria michezo na ruhusa ya Heche ya kumuuguza mkewe imekubaliwa lakini wazingatie kuwepo mahakamani siku ya kutajwa kesi hiyo Desemba 21, mwaka huu, “ alisema Hakimu Mashauri. Hata hivyo, mahakamani hapo kulikuwa na ulinzi mkali wa polisi ambapo uliwazuia baadhi ya wafuasi wa chama hicho kuingia na waliwaruhusu viongozi wa chama hicho pekee.Washitakiwa wengine ni Mbunge wa Iringa Mjini, Peter Msigwa, Mbunge wa Kibamba, John Mnyika, Katibu wa Chadema, Dk Vincent Mashinji, Mbunge wa Bunda, Ester Bulaya na Katibu wa Chadema Zanzibar, Salum Mwalimu. Wote kwa pamoja wanakabiliwa na mashitaka 13, ikiwemo kula njama, kufanya mkusanyiko wenye ghasia, kuhamasisha hisia za chuki, kushawishi hali ya kutoridhika, uchochezi na kushawishi utendaji wa kosa la jinai kati ya Februari 1 na 16, mwaka huu Dar es Salaam. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
MAHAKAMA Kuu Kanda ya Dar es Salaam imesitisha usikilizwaji wa rufaa iliyokatwa na washitakiwa, Freeman Mbowe ambaye ni Mwenyekiti wa Chama cha Demokrasia na Maendeleo (Chadema) na Mbunge wa Tarime Mjini, Esther Matiko kupinga maamuzi ya Mahakama ya Kisutu ya kuwafutia dhamana.Washitakiwa hao walifikishwa katika Mahakama ya Hakimu Mkazi Kisutu kwa ajili ya kusikiliza kesi yao ya msingi ya uchochezi inayowakabili na wenzao saba. Pia, mahakama hiyo imetoa ruhusa kwa Mbunge wa Kawe, Halima Mdee kuendelea kuhudhuria michezo ya Afrika Mashariki nchini Burundi na pia imeruhusu Mbunge wa Tarime Vijijini, John Heche, kumuuguza mkewe ambaye amejifungua kwa upasuaji hivi karibuni.Hatua ya Mahakama Kuu kusitisha usikilizwaji wa rufaa hiyo ni baada ya upande wa serikali kudai kuwa wana kusudio la kukata rufaa kupinga maamuzi ya Jaji Sam Rumanyika aliyesema kuwa rufaa ya kina Mbowe ipo mahakamani hapo kisheria na kwa maana hiyo, haina mamlaka ya kuendelea na usikilizwaji wa rufaa hiyo.Akitoa maamuzi hayo mwishoni mwa wiki iliyopita, Jaji Rumanyika alisema Mkurugenzi wa Mashitaka (DPP) anapewa mamlaka ya kukata rufaa kwa uamuzi mdogo chini ya kifungu cha 6 cha Sheria ya Mamlaka ya Rufaa na kwamba kunapokuwepo taarifa ya kusudio la kukata rufaa Mahakama ya Rufani, mahakama ya chini haiwezi kuendelea na shauri. Jana, Wakili wa Serikali Mkuu, Faraja Nchimbi alidai mbele ya Hakimu Wilbard Mashauri kuwa kesi hiyo imekuja kwa ajili ya kutajwa na kwamba washitakiwa Mdee na Heche hawapo mahakamani.Wakili wa Utetezi, Peter Kibatala alidai kuwa Heche alitolewa taarifa kuhusu kufanyiwa upasuaji mdogo kwa mke wake lakini afya ya mtoto si nzuri sana na kwa upande wa Mdee yupo nchini Burundi kushiriki mashindano ya Mabunge ya Afrika Mashariki.Mdhamini wa Mdee, Fares Robinson aliieleza mahakama hiyo kuwa Mdee yupo safarini Burundi kwa safari za kibunge na kwamba Katibu wa Bunge aliandika barua kwa Hakimu Mfawidhi wa Mahakama kumtaarifu kuwa mshitakiwa huyo atakuwa nje kwa shughuli za kibunge na kwamba atarudi Desemba 20, mwaka huu. Akijibu hoja hiyo, Wakili Nchimbi alidai walipokea hati ya mwito ikiambatanishwa na maombi ya ruhusa ya Mdee kupitia kwa Katibu wa Bunge.Alidai kwa mantiki hiyo wanaona washitakiwa wanafuata taratibu na hawana pingamizi na hilo na kuhusu Heche anayemuuguza mkewe pia hawana pingamizi ikizingatiwa shauri lilikuja kwa ajili ya kutajwa. Baada ya kuelezwa hayo, Hakimu Mashauri alisema kuwa walipokea barua kutoka kwa Katibu wa Bunge kuomba ruhusa ya Mdee kwenda Burundi kuhudhuria michezo ya EAC na kwamba pande zote za utetezi na mashitaka walikuwa Mahakama Kuu kwa kesi nyingine.“Mahakama inamruhusu mshitakiwa kuhudhuria michezo na ruhusa ya Heche ya kumuuguza mkewe imekubaliwa lakini wazingatie kuwepo mahakamani siku ya kutajwa kesi hiyo Desemba 21, mwaka huu, “ alisema Hakimu Mashauri. Hata hivyo, mahakamani hapo kulikuwa na ulinzi mkali wa polisi ambapo uliwazuia baadhi ya wafuasi wa chama hicho kuingia na waliwaruhusu viongozi wa chama hicho pekee.Washitakiwa wengine ni Mbunge wa Iringa Mjini, Peter Msigwa, Mbunge wa Kibamba, John Mnyika, Katibu wa Chadema, Dk Vincent Mashinji, Mbunge wa Bunda, Ester Bulaya na Katibu wa Chadema Zanzibar, Salum Mwalimu. Wote kwa pamoja wanakabiliwa na mashitaka 13, ikiwemo kula njama, kufanya mkusanyiko wenye ghasia, kuhamasisha hisia za chuki, kushawishi hali ya kutoridhika, uchochezi na kushawishi utendaji wa kosa la jinai kati ya Februari 1 na 16, mwaka huu Dar es Salaam.
### Response:
KITAIFA
### End |
Ferdnanda Mbamila, Dar es Salaam Uongozi wa Soko la Samaki Feri jijini Dar es Salaam, umesema fedha zilizotolewa juzi na Rais John Magufuli, kwa soko hilo, zitatumika kujenga ofisi za umoja wa soko hilo (Wawaki) na Sh milioni tano alizotoa mkewe, Mama Janeth Magufuli, zitawekwa kwenye mfuko wa akiba wa mama ntilie kwa ajili ya maendeleo ya shughuli zao. Akizungumza na waandishi wa habari jijini Dar es salaam leo Alhamisi Oktoba 4, Diwani wa Kata ya Kivukoni na Mwenyekiti wa Bodi ya soko hilo, Henry Masaba, amesema anamshukuru Rais Magufuli kwa kutimiza ahadi hiyo ya kiasi cha Sh milioni 20 ambapo fedha hiyo ilikabidhiwa juzi kwa katibu wa soko hilo. Amesema Rais Magufuli alitoa ahadi hiyo alipowatembelea wafanyabiashara na uongozi wa soko hilo, Desemba mwaka jana siku aliyoaliapishwa na kukutana na wadau mbalimbali na kufanya usafi na wafanyabiashara hao. “Rais alikuja kwa kushtukiza katika zoni namba nane ambapo alifanya mazoezi katika eneo hilo, aliahidi fedha hizo na juzi alitimiza ahadi hiyo kwa kutoa kiasi chote alichoahidi ambapo alimuagiza Katibu wa Ikulu na kuikabidhi katika uongozi wa soko. “Kwa kuwa, Rais ametimiza ahadi hiyo kama alivyoahidi kwa umoja wa wafanyabiashara wa soko, uongozi wa soko kwa unatoa shukrani kwake,” amesema Masaba. | AFYA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Ferdnanda Mbamila, Dar es Salaam Uongozi wa Soko la Samaki Feri jijini Dar es Salaam, umesema fedha zilizotolewa juzi na Rais John Magufuli, kwa soko hilo, zitatumika kujenga ofisi za umoja wa soko hilo (Wawaki) na Sh milioni tano alizotoa mkewe, Mama Janeth Magufuli, zitawekwa kwenye mfuko wa akiba wa mama ntilie kwa ajili ya maendeleo ya shughuli zao. Akizungumza na waandishi wa habari jijini Dar es salaam leo Alhamisi Oktoba 4, Diwani wa Kata ya Kivukoni na Mwenyekiti wa Bodi ya soko hilo, Henry Masaba, amesema anamshukuru Rais Magufuli kwa kutimiza ahadi hiyo ya kiasi cha Sh milioni 20 ambapo fedha hiyo ilikabidhiwa juzi kwa katibu wa soko hilo. Amesema Rais Magufuli alitoa ahadi hiyo alipowatembelea wafanyabiashara na uongozi wa soko hilo, Desemba mwaka jana siku aliyoaliapishwa na kukutana na wadau mbalimbali na kufanya usafi na wafanyabiashara hao. “Rais alikuja kwa kushtukiza katika zoni namba nane ambapo alifanya mazoezi katika eneo hilo, aliahidi fedha hizo na juzi alitimiza ahadi hiyo kwa kutoa kiasi chote alichoahidi ambapo alimuagiza Katibu wa Ikulu na kuikabidhi katika uongozi wa soko. “Kwa kuwa, Rais ametimiza ahadi hiyo kama alivyoahidi kwa umoja wa wafanyabiashara wa soko, uongozi wa soko kwa unatoa shukrani kwake,” amesema Masaba.
### Response:
AFYA
### End |
Mwandishi Wetu -Tabora HERI ya kumbukizi ya kuzaliwa kwa Mfalme wa Bongo Fleva, Alikiba ambaye jana alitimiza miaka kadhaa na kuwa neema kwa maelfu ya wakazi wa Tabora, sehemu aliyochagua kuzindua ziara yake ya Alikiba Unforgettable Tour. Kiba ambaye alitua mkoani humo, Jumatano wiki hii alipokewa kifalme kutoka Uwanja wa Ndege mpaka kwenye mitaa mbalimbali ya mji huo huku mamia ya mashabiki waliokuwa wanatumia usafiri wa pikipiki, magari na miguu wakimpigia shangwe. Baada ya kushangazwa na mapokezi mazuri aliyoyakuta kwenye mji huo maarufu kama Toronto, Kiba alisema “Saluti sana Tabora, nimefurahi kwa mapokezi yenu makubwa, naomba siku ya tarehe 30 (leo ) tunaingia uwanjani kufanya shoo.” Kama alivyokuwa ametangaza hapo awali kuwa kwenye ziara hiyo ya kuwashukuru mashabiki waliompa sapoti kwa miaka 17 ya uwepo wake kwenye muziki, Kiba alitangaza ‘Medical Camp’ kwaajili ya kupima afya na kutoa dawa bure kwa wakazi wa mji huo. Lakini hali ya hewa na masual ya usalama, Ofisi ya Mkuu wa Mkoa wa Tabora, Aggrey Mwanri ikashauri vitu vilivyoandaliwa kaawajili ya ‘Medical Camp’ vipelekwe hospitali ya Mkoa sababu vitawanufaisha wakazi wa mkoa huo. Hatimaye juzi, Kiba akiongozana na Mkuu wa Mkoa, Aggrey Mwanri alifika katika hospitali ya Kitete kutoa misaada hiyo inayokadiliwa kuwa na thamani ya shilingi 6,000,000 ili wakazi wa mji huo wanufaike na ziara hiyo. Akizungumza baada ya kukabidhi vifaa tiba, Mkuu wa Mkoa alimpongeza Alikiba kwa mchango wake kwenye jamii huku akikisitiza watu wa Tabora kuthamini afya zao. “Tujenge tabia ya kucheki afya zetu hapa, watu hawali papai au mchicha mpaka waandikiwe na Daktari, wanatutumuka na chips, AliKiba anakuja hapa kusapoti ili Tabora iwe kama Toronto, tunakuombea Kiba pia tunaombea tupate akina Alikiba wengi,” alisema Mwanri. Mbali na masuala ya afya, Alikiba Unforgettable Tour jana iliacha historia katika Mkoa huo baada ya Alikiba kuzungumza na kuwajengea ndoto kazi vijana wanaosoma Chuo cha Ardhi, Tabora. Baada ya kuzungumza na vijana, Kiba na timu yake waliingia kwenye Uwanja wa Chipukizi na kucheza mechi ya kirafiki na timu ya wakazi wa Tabora. Katika kuzindua ziara yake ambayo itapita kwenye miji mbalimbali Tanzania, leo jioni Kiba, Kings Music na wasanii marafiki wanatarajiwa kudondosha burudani ya kukata na shoka katika viwanja wa Ali Hassan Mwinyi. Onyesho hilo litakaloambana na sherehe ya kumbukizi ya kuzaliwa kwake, Kiba ametamba kuwa itakuwa bab kubwa kwani toka aanze muziki hakuwahi kufika Tabora hivyo ana kiu ya kutoa burudani na kuacha historia itakayomtambulisha kama Mfalme wa Bongo Fleva. | BURUDANI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Mwandishi Wetu -Tabora HERI ya kumbukizi ya kuzaliwa kwa Mfalme wa Bongo Fleva, Alikiba ambaye jana alitimiza miaka kadhaa na kuwa neema kwa maelfu ya wakazi wa Tabora, sehemu aliyochagua kuzindua ziara yake ya Alikiba Unforgettable Tour. Kiba ambaye alitua mkoani humo, Jumatano wiki hii alipokewa kifalme kutoka Uwanja wa Ndege mpaka kwenye mitaa mbalimbali ya mji huo huku mamia ya mashabiki waliokuwa wanatumia usafiri wa pikipiki, magari na miguu wakimpigia shangwe. Baada ya kushangazwa na mapokezi mazuri aliyoyakuta kwenye mji huo maarufu kama Toronto, Kiba alisema “Saluti sana Tabora, nimefurahi kwa mapokezi yenu makubwa, naomba siku ya tarehe 30 (leo ) tunaingia uwanjani kufanya shoo.” Kama alivyokuwa ametangaza hapo awali kuwa kwenye ziara hiyo ya kuwashukuru mashabiki waliompa sapoti kwa miaka 17 ya uwepo wake kwenye muziki, Kiba alitangaza ‘Medical Camp’ kwaajili ya kupima afya na kutoa dawa bure kwa wakazi wa mji huo. Lakini hali ya hewa na masual ya usalama, Ofisi ya Mkuu wa Mkoa wa Tabora, Aggrey Mwanri ikashauri vitu vilivyoandaliwa kaawajili ya ‘Medical Camp’ vipelekwe hospitali ya Mkoa sababu vitawanufaisha wakazi wa mkoa huo. Hatimaye juzi, Kiba akiongozana na Mkuu wa Mkoa, Aggrey Mwanri alifika katika hospitali ya Kitete kutoa misaada hiyo inayokadiliwa kuwa na thamani ya shilingi 6,000,000 ili wakazi wa mji huo wanufaike na ziara hiyo. Akizungumza baada ya kukabidhi vifaa tiba, Mkuu wa Mkoa alimpongeza Alikiba kwa mchango wake kwenye jamii huku akikisitiza watu wa Tabora kuthamini afya zao. “Tujenge tabia ya kucheki afya zetu hapa, watu hawali papai au mchicha mpaka waandikiwe na Daktari, wanatutumuka na chips, AliKiba anakuja hapa kusapoti ili Tabora iwe kama Toronto, tunakuombea Kiba pia tunaombea tupate akina Alikiba wengi,” alisema Mwanri. Mbali na masuala ya afya, Alikiba Unforgettable Tour jana iliacha historia katika Mkoa huo baada ya Alikiba kuzungumza na kuwajengea ndoto kazi vijana wanaosoma Chuo cha Ardhi, Tabora. Baada ya kuzungumza na vijana, Kiba na timu yake waliingia kwenye Uwanja wa Chipukizi na kucheza mechi ya kirafiki na timu ya wakazi wa Tabora. Katika kuzindua ziara yake ambayo itapita kwenye miji mbalimbali Tanzania, leo jioni Kiba, Kings Music na wasanii marafiki wanatarajiwa kudondosha burudani ya kukata na shoka katika viwanja wa Ali Hassan Mwinyi. Onyesho hilo litakaloambana na sherehe ya kumbukizi ya kuzaliwa kwake, Kiba ametamba kuwa itakuwa bab kubwa kwani toka aanze muziki hakuwahi kufika Tabora hivyo ana kiu ya kutoa burudani na kuacha historia itakayomtambulisha kama Mfalme wa Bongo Fleva.
### Response:
BURUDANI
### End |
Na Masyaga Matinyi, Ngorongoro FARU dume wanaoishi ndani ya Bonde la Ngorongoro mkoani Arusha wapo katika hatari ya kujeruhiwa au kuuawa na mtoto wa faru John aitwaye Telele. Mmoja wa wahifadhi (jina tunalihifadhi) wa faru katika Mamlaka ya Hifadhi ya Ngorongoro (NCAA), alisema faru huyo amerithi tabia za baba yake za ukorofi, na tayari ni tishio kwa wenzake. Faru John aliyefariki dunia usiku wa kuamkia Agosti 21, mwaka jana kutokana na uzee na maradhi, anatajwa kuwa mbabe kiasi cha kuwafukuza faru wengine kutoka Bonde la Ngorongoro na kuua wengine wawili kwa nyakati tofauti. Kifo cha faru John kilizua utata mkubwa, kiasi cha Waziri Mkuu, Kassim Majaliwa, kuagiza ufanyike uchunguzi wa kina ambao bado unaendelea. Kwa mujibu wa mhifadhi huyo, ubabe wa faru John ulifikia hatua ya kupigana na baba yake aitwaye Rajabu kuanzia mwaka 2000 na baada ya vipigo mfululizo, Rajabu alihama kutoka Ngorongoro na kwenda eneo la Moru katika Hifadhi ya Taifa Serengeti ili kunusuru maisha yake. Kwa mujibu wa taarifa zilizopo Ngorongoro, faru John anatajwa kuwa faru mwenye umbo kubwa kuliko faru yoyote barani Afrika na mtoto wake Telele amechukua umbo la baba yake. “Baada ya Rajabu kukimbia na kwenda Moru, Serengeti, walibaki madume watatu ambao ni John, Mikidadi na Runyoro, lakini kadri siku zilivyokuwa zikienda na ugomvi ulikuwa ukizidi, kila mmoja akitaka kuwa mkuu wa himaya, huku madume mengine yakiendelea kukua. “Madume hayo ni pamoja na Msekwa, Telele, Ndugai na Selelii, na huyu Telele ana umbo kama la John na mkorofi sana. “Mwaka 2003 mapigano yalizidi hadi pembe ya John ikakatika katika mojawapo ya matukio hayo ya kupigana, na baadaye Mikidadi na Runyoro nao walilazimika kukimbia, lakini baada ya kukatika, pembe hiyo ilianza kuota tena na kurudi kwenye makali yake. “Baada ya madume hayo mawili kukimbia, mwaka 2012 faru John alimjeruhi kwa pembe mtoto wake mwingine aitwaye Cheusi… pembe ilipenya na kumchoma kwenye mapafu na maini na kumsababishia madhara makubwa,” alisema. Kwa mujibu wa taarifa zilizopo Ngorongoro, mwaka 2014 ilibidi pembe ya John ikatwe na mtaalamu kutoka Afrika Kusini, Peter Morkel, ambaye baada ya kuikata aliweka kifaa maalumu cha utambuzi (transmitter), ambacho kipo ndani ya mojawapo ya pembe alizokabidhiwa Waziri Mkuu Majaliwa usiku wa kuamkia Desemba 8, mwaka jana. “Kuna wakati vikao vilipendekeza John apelekwe Afrika Kusini, lakini kutokana na historia yake ya ugomvi, wenzetu wa kule walikataa,” alisema mtoa taarifa. TABIA NA MAISHA YA FARU Kwa mujibu wa wahifadhi wa faru waliopo Ngorongoro na Serengeti, faru dume wana tabia ya kupigana kila mmoja akitaka kuwa mtawala wa wengine. Mapigano ya faru wakati mwingine hudumu hata kwa zaidi ya saa tano na yanaweza kusababisha majeraha makubwa na hata kifo. Ili kuwaachanisha faru wanaopigana, inabidi itafutwe gari na kuingia kati yao, na kwa kawaida baada ya kazi ya kuwaachanisha, gari huharibiwa vibaya na faru hao. Pia faru jike akishapandwa, huchukua miezi 18 kuzaa, na kutokana na mazingira asilia mazuri kwa faru katika Bonde la Ngorongoro, anaweza kubeba mimba miezi sita baada ya kuzaa. Hivi sasa kuna faru zaidi ya 50 Ngorongoro, kutoka faru 10 katika miaka ya 1980 hadi 1990, jambo linalotajwa kuwa limelotokana na juhudi kubwa na umakini katika uhifadhi wa mnyama huyo. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Na Masyaga Matinyi, Ngorongoro FARU dume wanaoishi ndani ya Bonde la Ngorongoro mkoani Arusha wapo katika hatari ya kujeruhiwa au kuuawa na mtoto wa faru John aitwaye Telele. Mmoja wa wahifadhi (jina tunalihifadhi) wa faru katika Mamlaka ya Hifadhi ya Ngorongoro (NCAA), alisema faru huyo amerithi tabia za baba yake za ukorofi, na tayari ni tishio kwa wenzake. Faru John aliyefariki dunia usiku wa kuamkia Agosti 21, mwaka jana kutokana na uzee na maradhi, anatajwa kuwa mbabe kiasi cha kuwafukuza faru wengine kutoka Bonde la Ngorongoro na kuua wengine wawili kwa nyakati tofauti. Kifo cha faru John kilizua utata mkubwa, kiasi cha Waziri Mkuu, Kassim Majaliwa, kuagiza ufanyike uchunguzi wa kina ambao bado unaendelea. Kwa mujibu wa mhifadhi huyo, ubabe wa faru John ulifikia hatua ya kupigana na baba yake aitwaye Rajabu kuanzia mwaka 2000 na baada ya vipigo mfululizo, Rajabu alihama kutoka Ngorongoro na kwenda eneo la Moru katika Hifadhi ya Taifa Serengeti ili kunusuru maisha yake. Kwa mujibu wa taarifa zilizopo Ngorongoro, faru John anatajwa kuwa faru mwenye umbo kubwa kuliko faru yoyote barani Afrika na mtoto wake Telele amechukua umbo la baba yake. “Baada ya Rajabu kukimbia na kwenda Moru, Serengeti, walibaki madume watatu ambao ni John, Mikidadi na Runyoro, lakini kadri siku zilivyokuwa zikienda na ugomvi ulikuwa ukizidi, kila mmoja akitaka kuwa mkuu wa himaya, huku madume mengine yakiendelea kukua. “Madume hayo ni pamoja na Msekwa, Telele, Ndugai na Selelii, na huyu Telele ana umbo kama la John na mkorofi sana. “Mwaka 2003 mapigano yalizidi hadi pembe ya John ikakatika katika mojawapo ya matukio hayo ya kupigana, na baadaye Mikidadi na Runyoro nao walilazimika kukimbia, lakini baada ya kukatika, pembe hiyo ilianza kuota tena na kurudi kwenye makali yake. “Baada ya madume hayo mawili kukimbia, mwaka 2012 faru John alimjeruhi kwa pembe mtoto wake mwingine aitwaye Cheusi… pembe ilipenya na kumchoma kwenye mapafu na maini na kumsababishia madhara makubwa,” alisema. Kwa mujibu wa taarifa zilizopo Ngorongoro, mwaka 2014 ilibidi pembe ya John ikatwe na mtaalamu kutoka Afrika Kusini, Peter Morkel, ambaye baada ya kuikata aliweka kifaa maalumu cha utambuzi (transmitter), ambacho kipo ndani ya mojawapo ya pembe alizokabidhiwa Waziri Mkuu Majaliwa usiku wa kuamkia Desemba 8, mwaka jana. “Kuna wakati vikao vilipendekeza John apelekwe Afrika Kusini, lakini kutokana na historia yake ya ugomvi, wenzetu wa kule walikataa,” alisema mtoa taarifa. TABIA NA MAISHA YA FARU Kwa mujibu wa wahifadhi wa faru waliopo Ngorongoro na Serengeti, faru dume wana tabia ya kupigana kila mmoja akitaka kuwa mtawala wa wengine. Mapigano ya faru wakati mwingine hudumu hata kwa zaidi ya saa tano na yanaweza kusababisha majeraha makubwa na hata kifo. Ili kuwaachanisha faru wanaopigana, inabidi itafutwe gari na kuingia kati yao, na kwa kawaida baada ya kazi ya kuwaachanisha, gari huharibiwa vibaya na faru hao. Pia faru jike akishapandwa, huchukua miezi 18 kuzaa, na kutokana na mazingira asilia mazuri kwa faru katika Bonde la Ngorongoro, anaweza kubeba mimba miezi sita baada ya kuzaa. Hivi sasa kuna faru zaidi ya 50 Ngorongoro, kutoka faru 10 katika miaka ya 1980 hadi 1990, jambo linalotajwa kuwa limelotokana na juhudi kubwa na umakini katika uhifadhi wa mnyama huyo.
### Response:
KITAIFA
### End |
Jumla ya wachezaji 12 miongoni mwa wachezaji 16 wa timu hiyo iliyojichimbia katika kambi ya Jeshi la Kujenga Taifa ya JKT Ruvu, wanatarajia kuondoka na timu hiyo.Akizungumza jana, Kocha Mkuu wa Taifa Queens, Edson Chitanda alisema kuwa timu hiyo leo inatarajia kucheza jaribio lake pekee kabla ya kuondoka dhidi ya Kombaini ya Jeshi kwenye uwanja utakaotangazwa.Chitanda alisema wachezaji wa Zanzibar wamejiunga na kambi hiyo hivi karibuni ambao ni Mainda Rodgers, Siwa Juma na Minza Nyande.Wakati wachezaji waliopo kambini tangu awali ni nahodha Sophia Komba, Lilian Sylidian, Irene Elius, Restituta Joseph, Veronica Tuki (wote Ikulu), Faraha Maluki, Veronica Kubilu (Jeshi Stars), Betina Kazinja (Magereza Morogoro) na Jawa Idd (Polisi Morogoro).Wengine ni Ndigwako William (Polisi Dar es Salaam), Fatuma Fussy (Uchukuzi), Joyce Boniface (Utumishi), Nasra Selemani (Jeshi Stars), Penina Mayunga (Jeshi Stars) na Sharifa Mustapha (Uhamiaji).Alisema pamoja na kutopata mechi za kutosha za kujipima nguvu, lakini timu yake imejiandaa vya kutosha na wanatarajia kufanya vizuri katika mashindano hayo ya Afrika.Aidha, Mwenyekiti wa Chama cha Netiboli Tanzania (Chaneta), Annie Kibira alisema kuwa timu hiyo leo itakabidhiwa tiketi na Benki ya Convenant kwa ajili ya baadhi ya wachezaji wa timu hiyo.Awali, safari ya timu hiyo ilikuwa katika hatihati kutokana na ukosefu wa fedha uliopo Chaneta na Zanzibar (Chaneza). | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Jumla ya wachezaji 12 miongoni mwa wachezaji 16 wa timu hiyo iliyojichimbia katika kambi ya Jeshi la Kujenga Taifa ya JKT Ruvu, wanatarajia kuondoka na timu hiyo.Akizungumza jana, Kocha Mkuu wa Taifa Queens, Edson Chitanda alisema kuwa timu hiyo leo inatarajia kucheza jaribio lake pekee kabla ya kuondoka dhidi ya Kombaini ya Jeshi kwenye uwanja utakaotangazwa.Chitanda alisema wachezaji wa Zanzibar wamejiunga na kambi hiyo hivi karibuni ambao ni Mainda Rodgers, Siwa Juma na Minza Nyande.Wakati wachezaji waliopo kambini tangu awali ni nahodha Sophia Komba, Lilian Sylidian, Irene Elius, Restituta Joseph, Veronica Tuki (wote Ikulu), Faraha Maluki, Veronica Kubilu (Jeshi Stars), Betina Kazinja (Magereza Morogoro) na Jawa Idd (Polisi Morogoro).Wengine ni Ndigwako William (Polisi Dar es Salaam), Fatuma Fussy (Uchukuzi), Joyce Boniface (Utumishi), Nasra Selemani (Jeshi Stars), Penina Mayunga (Jeshi Stars) na Sharifa Mustapha (Uhamiaji).Alisema pamoja na kutopata mechi za kutosha za kujipima nguvu, lakini timu yake imejiandaa vya kutosha na wanatarajia kufanya vizuri katika mashindano hayo ya Afrika.Aidha, Mwenyekiti wa Chama cha Netiboli Tanzania (Chaneta), Annie Kibira alisema kuwa timu hiyo leo itakabidhiwa tiketi na Benki ya Convenant kwa ajili ya baadhi ya wachezaji wa timu hiyo.Awali, safari ya timu hiyo ilikuwa katika hatihati kutokana na ukosefu wa fedha uliopo Chaneta na Zanzibar (Chaneza).
### Response:
MICHEZO
### End |
WAZIRI wa Nchi, Ofisi ya Rais, Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa (TAMISEMI), Selemani Jafo amegeuka ‘mbogo’ baada ya kubaini kuwa kituo cha kisasa cha mabasi cha Msamvu, Morogoro hakijakabidhiwa kwa Manispaa ya Morogoro kama alivyoagiza Rais John Magufuli.Kituo hicho kilitakiwa kukabidhiwa kwa uongozi wa manispaa hiyo na mfuko wa LAPF. Waziri Jafo alishangazwa na kusikitishwa baada ya kusikia taarifa kutoka kwa Meya wa Manispaa ya Morogoro, Pascal Kihanga, kuwa hadi sasa ni zaidi ya miezi minne hawajakabidhiwa stendi hiyo wakati alipofanya ziara ya ukaguzi wa ujenzi wa soko jipya la kisasa la Manispaa hiyo baada ya Serikali kuu kutoa fedha Sh bilioni 17.6."Nasikia kichefu chefu juu ya jambo hili, Rais aliagiza kwa stendi ya mabasi ya Msamvu irudi Manispaa ya Morogoro, ni nani mwingine mwenye mamlaka anayekwamisha utekelezaji huu? " amehoji Jafo.Waziri Jafo amesema baada ya agizo la Rais kwamba Stendi ya Mabasi Msamvu irudi Manispaa ya Morogoro Mei 6, 2018 hakuhitajiki mjadala, kinachofuata ni hatua za utekelezaji.Meya wa Manispaa ya Morogoro Kihanga alisema halmashauri ya Manispaa haijakabidhiwa stendi hiyo ingawa yamefanyika majadiliano baina ya pande mbili hizo na kujitokeza kwa changamoto ya kiwango kikubwa cha fedha kiasi cha Sh bilioni 19 ambacho Mfuko huo unahitaji ili iweze kukabidhi uendeshaji kwa halmashauri.Mei 6, mwaka huu katika hotuba yake ya uzinduzi wa stendi hiyo, Rais John Magufuli amesema, kutokana na mpango mzuri wa mradi huo na kwa vile serikali imekuwa inatoa fedha za ujenzi wa stendi kama hiyo kwenye halmashauri za wilaya nchini, Serikali imeamua kulichukua deni lote lililokuwa ina daiwa na mfuko wa LAPF na kulipwa na serikali.Katika hotuba hiyo alisema baada ya kukabidhiwa stendi hiyo na LAPF, Manispaa hiyo iweke utaratibu wa kuona kwamba kila mfanyabiashara mdogo anapata nafasi ya kufanya biashara katika kufuata utaratibu huo na si kuwabagua, ikiwa ni pamoja na kuwa ni kitega uchumi cha kuiingizia mapato yatakayosaidia kuboresha huduma za kijamii. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
WAZIRI wa Nchi, Ofisi ya Rais, Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa (TAMISEMI), Selemani Jafo amegeuka ‘mbogo’ baada ya kubaini kuwa kituo cha kisasa cha mabasi cha Msamvu, Morogoro hakijakabidhiwa kwa Manispaa ya Morogoro kama alivyoagiza Rais John Magufuli.Kituo hicho kilitakiwa kukabidhiwa kwa uongozi wa manispaa hiyo na mfuko wa LAPF. Waziri Jafo alishangazwa na kusikitishwa baada ya kusikia taarifa kutoka kwa Meya wa Manispaa ya Morogoro, Pascal Kihanga, kuwa hadi sasa ni zaidi ya miezi minne hawajakabidhiwa stendi hiyo wakati alipofanya ziara ya ukaguzi wa ujenzi wa soko jipya la kisasa la Manispaa hiyo baada ya Serikali kuu kutoa fedha Sh bilioni 17.6."Nasikia kichefu chefu juu ya jambo hili, Rais aliagiza kwa stendi ya mabasi ya Msamvu irudi Manispaa ya Morogoro, ni nani mwingine mwenye mamlaka anayekwamisha utekelezaji huu? " amehoji Jafo.Waziri Jafo amesema baada ya agizo la Rais kwamba Stendi ya Mabasi Msamvu irudi Manispaa ya Morogoro Mei 6, 2018 hakuhitajiki mjadala, kinachofuata ni hatua za utekelezaji.Meya wa Manispaa ya Morogoro Kihanga alisema halmashauri ya Manispaa haijakabidhiwa stendi hiyo ingawa yamefanyika majadiliano baina ya pande mbili hizo na kujitokeza kwa changamoto ya kiwango kikubwa cha fedha kiasi cha Sh bilioni 19 ambacho Mfuko huo unahitaji ili iweze kukabidhi uendeshaji kwa halmashauri.Mei 6, mwaka huu katika hotuba yake ya uzinduzi wa stendi hiyo, Rais John Magufuli amesema, kutokana na mpango mzuri wa mradi huo na kwa vile serikali imekuwa inatoa fedha za ujenzi wa stendi kama hiyo kwenye halmashauri za wilaya nchini, Serikali imeamua kulichukua deni lote lililokuwa ina daiwa na mfuko wa LAPF na kulipwa na serikali.Katika hotuba hiyo alisema baada ya kukabidhiwa stendi hiyo na LAPF, Manispaa hiyo iweke utaratibu wa kuona kwamba kila mfanyabiashara mdogo anapata nafasi ya kufanya biashara katika kufuata utaratibu huo na si kuwabagua, ikiwa ni pamoja na kuwa ni kitega uchumi cha kuiingizia mapato yatakayosaidia kuboresha huduma za kijamii.
### Response:
KITAIFA
### End |
RAMADHAN HASSAN -DODOMA MFUMUKO wa bei wa taifa kwa mwaka ulioishia mwezi Juni 2020, umebaki kuwa asilimia 3.2 kama ilivyokuwa kwa mwaka ulioishia Mei 2020. Hayo yalielezwa jana jijini hapa na Kaimu Mkurugenzi wa Takwimu na Sensa ya Jamii kutoka Ofisi ya Taifa ya Takwimu, Ruth Minja alipokuwa akizungumza na waandishi wa habari. Alisema mfumuko wa bei wa taifa kwa mwaka ulioishia mwezi Juni 2020 umebaki kuwa asilimia 3.2 kama ilivyokuwa kwa mwaka ulioishia Mei 2020. Minja alisema hali hiyo inamaanisha kuwa kasi ya mabadiliko ya bei za bidhaa za vyakula na bidhaa kwa mwaka ulioishia Juni 2020 umebaki kuwa sawa na kasi iliyokuwepo kwa mwaka ulioishia Mei 2020. Alisema kuwa sawa kwa mfumuko huo kumechangiwa na kuongezeka na kupungua kwa baadhi ya bei za bidhaa za vyakula na zisizo za vyakula kwa kipindi kilichoishia Juni 2020 zikilinganishwa na bei za Juni 2019. Minja alisema baadhi ya bei za vyakula zilizopungua ni pamoja na unga wa mahindi kwa asilimia 1.6, matunda asilimia 2.1, viazi mviringo asilimia 5.0 na mihogo asilimia 13.3. Alisema baadhi ya bidhaa zisizo za vyakula zilizoongezeka bei ni pamoja na mavazi kwa asilimia 2.7, gesi ya kupikia asilimia 7.8, mkaa kwa asilimia 11.2, samani asilimia 2.7 na vitabu vya shule asilimia 1.5. Kaimu Mkurugenzi huyo alisema mfumuko wa bei wa bidhaa za vyakula na vinywaji baridi kwa mwezi ulioishia Juni mwaka 2020 umepungua hadi asilimia 3.8 kutoka asilimia 4.4 kwa mwaka ulioishia mwezi Mei 2020. Alisema kwa upande wa Afrika Mashariki, nchini Kenya mumuko wa bei kwa mwaka ulioishia mwezi Juni 2020 umepungua hadi kufikia asilimia asilimia 4.59 kutoka asilimia 5.33 kwa mwaka ulioishia mwezi Mei 2020. Kwa upande wa Uganda, alisema mfumuko wa bei kwa mwaka ulioishia mwezi Juni 2020 umeongezeka hadi asilimia 4.1 kutoka asilimia 2.8 kwa mwaka ulioishia mwezi Mei 2020. | UCHUMI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
RAMADHAN HASSAN -DODOMA MFUMUKO wa bei wa taifa kwa mwaka ulioishia mwezi Juni 2020, umebaki kuwa asilimia 3.2 kama ilivyokuwa kwa mwaka ulioishia Mei 2020. Hayo yalielezwa jana jijini hapa na Kaimu Mkurugenzi wa Takwimu na Sensa ya Jamii kutoka Ofisi ya Taifa ya Takwimu, Ruth Minja alipokuwa akizungumza na waandishi wa habari. Alisema mfumuko wa bei wa taifa kwa mwaka ulioishia mwezi Juni 2020 umebaki kuwa asilimia 3.2 kama ilivyokuwa kwa mwaka ulioishia Mei 2020. Minja alisema hali hiyo inamaanisha kuwa kasi ya mabadiliko ya bei za bidhaa za vyakula na bidhaa kwa mwaka ulioishia Juni 2020 umebaki kuwa sawa na kasi iliyokuwepo kwa mwaka ulioishia Mei 2020. Alisema kuwa sawa kwa mfumuko huo kumechangiwa na kuongezeka na kupungua kwa baadhi ya bei za bidhaa za vyakula na zisizo za vyakula kwa kipindi kilichoishia Juni 2020 zikilinganishwa na bei za Juni 2019. Minja alisema baadhi ya bei za vyakula zilizopungua ni pamoja na unga wa mahindi kwa asilimia 1.6, matunda asilimia 2.1, viazi mviringo asilimia 5.0 na mihogo asilimia 13.3. Alisema baadhi ya bidhaa zisizo za vyakula zilizoongezeka bei ni pamoja na mavazi kwa asilimia 2.7, gesi ya kupikia asilimia 7.8, mkaa kwa asilimia 11.2, samani asilimia 2.7 na vitabu vya shule asilimia 1.5. Kaimu Mkurugenzi huyo alisema mfumuko wa bei wa bidhaa za vyakula na vinywaji baridi kwa mwezi ulioishia Juni mwaka 2020 umepungua hadi asilimia 3.8 kutoka asilimia 4.4 kwa mwaka ulioishia mwezi Mei 2020. Alisema kwa upande wa Afrika Mashariki, nchini Kenya mumuko wa bei kwa mwaka ulioishia mwezi Juni 2020 umepungua hadi kufikia asilimia asilimia 4.59 kutoka asilimia 5.33 kwa mwaka ulioishia mwezi Mei 2020. Kwa upande wa Uganda, alisema mfumuko wa bei kwa mwaka ulioishia mwezi Juni 2020 umeongezeka hadi asilimia 4.1 kutoka asilimia 2.8 kwa mwaka ulioishia mwezi Mei 2020.
### Response:
UCHUMI
### End |
KUTOKANA na kuwepo kwa wimbi la vitenge na khanga zisizokidhi viwango vya matakwa ya ubora nchini, Shirika la Viwango Tanzania (TBS), limetangaza kiama kwa wote wanaouza na kusambaza bidhaa hizo, bila ya kufuata sheria ya ubora.Hatua hiyo imekuja baada ya uchunguzi wa gazeti hili, kubaini kuwepo kwa bidhaa hizo zenye ubora na viwango hafifu katika masoko mengi nchini tofauti na matakwa ya viwango kisheria, ambayo ni kiwango namba TZS 165 kwa upande wa khanga na kiwango namba TZS 164 kwa vitenge.Kaimu Mkurugenzi Udhibiti Ubora wa TBS, Lazaro Msasalaga amesema kama zilivyo bidhaa nyingine sokoni, zipo pia zenye ubora hafifu na jukumu lao ni kufanya ukaguzi na kuzibaini kisha kuchukua hatua, ikiwemo kuziteketeza.“Bidhaa zenye ubora hafifu zipo na kila mara tunafanya ukaguzi kwenye maduka hata viwandani na tunapobaini tunawaelimisha lakini pia tunateketeza ili kulinda ubora na tunaendelea kufanya ukaguzi ili kubaini khanga na vitenge visivyo na viwango na ubora unaotakiwa kwa mujibu wa matakwa kisheria,”alisema Msasalaga.Alisema ni lazima wazalishaji na waagizaji kutoka nje, wazingatie sheria ya sasa ya bidhaa hizo, ambayo imeeleza wazi matakwa ya viwango vinavyopaswa kuzalisha bidhaa husika na kwamba kwenda kinyume na matakwa hayo ni kinyume na utaratibu na lazima sheria ichukue mkondo wake.Akizungumzia viwango vya khanga na vitenge vinavyotambuliwa kisheria nchini na TBS, Ofisa Viwango Mwandamizi Kitengo cha Nguo cha TBS, Paul Manyilika alisema ni lazima mzalishaji wa nguo aina ya khanga, afuate matakwa ya kiwango namba TBS 165 ambacho kinaelezea vitu vinavyopaswa kuwepo katika khanga.Akifafanua, alisema vipimo vya khanga ni kiwango cha chini cha urefu wa khanga kipande kimoja kinapaswa kuwa sentimita 165 na upana wa sentimita 116, ambapo kwa doti moja (vipande viwili)vya khanga inapaswa kuwa na urefu wa sentimita 370 na upana wa sentimita 232.Aidha, khanga hiyo inapaswa kuwa na uzito wa kuanzia gramu 96 na kwamba mzalishaji anaweza kuongeza gramu tano au kupunguza gramu tano na bado sifa ya khanga ikabaki pale pale.Kwa sheria hiyo, uzalishaji wake unapaswa kuwa umetumia malighafi aina ya pamba kwa asilimia 100 na kwamba kama kuna viwanda au mfanyabiashara anauza khanga, tofauti na kiwango hicho anakwenda kinyume na sheria na anapaswa kuchukuliwa hatua.“Kwa sasa hiyo ndiyo sheria yetu ilivyo na ndiyo inayotumika na wazalishaji wote wenye viwanda vya nguo wanaozalisha khanga na vitenge wamepewa mwongozo huo kama kuna uzalishaji haufuati viwango hivyo ni makosa kwani sheria haijabadilika,”alisema Manyilika.Akizungumzia upande wa kitenge, amesema kiwango cha matakwa kisheria kinachotumika ni namba TZS 164 ambacho kinaelezea ukubwa wa kitenge kiwango cha chini lazima uwe sentimita 200 (mita mbili) kwa kipande kimoja na upana wa sentimita 116 (mita 1.16) na vipande ni lazima vianze viwili.Alisema uzito kwa kitenge, unapaswa uwe kuanzia gramu 115 ambapo mzalishaji anaweza kuongeza gramu tano au kupunguza gramu tano na ni lazima kwa sheria ya sasa kitengenezwe kwa malighafi ya pamba kwa asilimia 100.“Japo kuna mabadiliko duniani na hasa kwenye utengenezaji wa nguo kwa kuwa hivi sasa zipo nchi zinatengeneza nguo kwa kuchanganya na malighafi, sifu, polista,pamba na vinginezo, ila hata sisi tuko kwenye mchakato wa kuangalia hilo ili sheria hapo baadaye tuone kama itabadilishwa itambue na hizo malighafi nyingine na sio pamba pekee,”alisema Msasalaga.Awali, akizungumzia khanga na vitenge vinavyoingia kutoka nje ya nchi, Manyilika amesema kisheria havipaswi kuingia na hata kama vikiingia ni lazima vikaguliwe, kuona kama mtengenezaji ametimiza vigezo vya masharti ya viwango vinavyokubalika nchini.“Tunafanya ukaguzi wa mara kwa mara maeneo ya masoko, na tunapozikamata na kuthibitisha hazina ubora tunaziteketeza, lakini nyingi zinapita kwa njia za panya na wanaofanya hivyo ni wafanyabiashara wasio waaminifu ila tutawasaka na kuteketeza bidhaa hizo hafifu,’’alisema Manyilika.Uchunguzi uliofanywa na gazeti hili, umebaini kuwa khanga nyingi na vitenge vilivyopo sokoni au zilizokwishanunuliwa na wateja, hazina viwango tajwa na nyingi ni ndogo na nyepesi ukilinganisha na vipimo | UCHUMI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
KUTOKANA na kuwepo kwa wimbi la vitenge na khanga zisizokidhi viwango vya matakwa ya ubora nchini, Shirika la Viwango Tanzania (TBS), limetangaza kiama kwa wote wanaouza na kusambaza bidhaa hizo, bila ya kufuata sheria ya ubora.Hatua hiyo imekuja baada ya uchunguzi wa gazeti hili, kubaini kuwepo kwa bidhaa hizo zenye ubora na viwango hafifu katika masoko mengi nchini tofauti na matakwa ya viwango kisheria, ambayo ni kiwango namba TZS 165 kwa upande wa khanga na kiwango namba TZS 164 kwa vitenge.Kaimu Mkurugenzi Udhibiti Ubora wa TBS, Lazaro Msasalaga amesema kama zilivyo bidhaa nyingine sokoni, zipo pia zenye ubora hafifu na jukumu lao ni kufanya ukaguzi na kuzibaini kisha kuchukua hatua, ikiwemo kuziteketeza.“Bidhaa zenye ubora hafifu zipo na kila mara tunafanya ukaguzi kwenye maduka hata viwandani na tunapobaini tunawaelimisha lakini pia tunateketeza ili kulinda ubora na tunaendelea kufanya ukaguzi ili kubaini khanga na vitenge visivyo na viwango na ubora unaotakiwa kwa mujibu wa matakwa kisheria,”alisema Msasalaga.Alisema ni lazima wazalishaji na waagizaji kutoka nje, wazingatie sheria ya sasa ya bidhaa hizo, ambayo imeeleza wazi matakwa ya viwango vinavyopaswa kuzalisha bidhaa husika na kwamba kwenda kinyume na matakwa hayo ni kinyume na utaratibu na lazima sheria ichukue mkondo wake.Akizungumzia viwango vya khanga na vitenge vinavyotambuliwa kisheria nchini na TBS, Ofisa Viwango Mwandamizi Kitengo cha Nguo cha TBS, Paul Manyilika alisema ni lazima mzalishaji wa nguo aina ya khanga, afuate matakwa ya kiwango namba TBS 165 ambacho kinaelezea vitu vinavyopaswa kuwepo katika khanga.Akifafanua, alisema vipimo vya khanga ni kiwango cha chini cha urefu wa khanga kipande kimoja kinapaswa kuwa sentimita 165 na upana wa sentimita 116, ambapo kwa doti moja (vipande viwili)vya khanga inapaswa kuwa na urefu wa sentimita 370 na upana wa sentimita 232.Aidha, khanga hiyo inapaswa kuwa na uzito wa kuanzia gramu 96 na kwamba mzalishaji anaweza kuongeza gramu tano au kupunguza gramu tano na bado sifa ya khanga ikabaki pale pale.Kwa sheria hiyo, uzalishaji wake unapaswa kuwa umetumia malighafi aina ya pamba kwa asilimia 100 na kwamba kama kuna viwanda au mfanyabiashara anauza khanga, tofauti na kiwango hicho anakwenda kinyume na sheria na anapaswa kuchukuliwa hatua.“Kwa sasa hiyo ndiyo sheria yetu ilivyo na ndiyo inayotumika na wazalishaji wote wenye viwanda vya nguo wanaozalisha khanga na vitenge wamepewa mwongozo huo kama kuna uzalishaji haufuati viwango hivyo ni makosa kwani sheria haijabadilika,”alisema Manyilika.Akizungumzia upande wa kitenge, amesema kiwango cha matakwa kisheria kinachotumika ni namba TZS 164 ambacho kinaelezea ukubwa wa kitenge kiwango cha chini lazima uwe sentimita 200 (mita mbili) kwa kipande kimoja na upana wa sentimita 116 (mita 1.16) na vipande ni lazima vianze viwili.Alisema uzito kwa kitenge, unapaswa uwe kuanzia gramu 115 ambapo mzalishaji anaweza kuongeza gramu tano au kupunguza gramu tano na ni lazima kwa sheria ya sasa kitengenezwe kwa malighafi ya pamba kwa asilimia 100.“Japo kuna mabadiliko duniani na hasa kwenye utengenezaji wa nguo kwa kuwa hivi sasa zipo nchi zinatengeneza nguo kwa kuchanganya na malighafi, sifu, polista,pamba na vinginezo, ila hata sisi tuko kwenye mchakato wa kuangalia hilo ili sheria hapo baadaye tuone kama itabadilishwa itambue na hizo malighafi nyingine na sio pamba pekee,”alisema Msasalaga.Awali, akizungumzia khanga na vitenge vinavyoingia kutoka nje ya nchi, Manyilika amesema kisheria havipaswi kuingia na hata kama vikiingia ni lazima vikaguliwe, kuona kama mtengenezaji ametimiza vigezo vya masharti ya viwango vinavyokubalika nchini.“Tunafanya ukaguzi wa mara kwa mara maeneo ya masoko, na tunapozikamata na kuthibitisha hazina ubora tunaziteketeza, lakini nyingi zinapita kwa njia za panya na wanaofanya hivyo ni wafanyabiashara wasio waaminifu ila tutawasaka na kuteketeza bidhaa hizo hafifu,’’alisema Manyilika.Uchunguzi uliofanywa na gazeti hili, umebaini kuwa khanga nyingi na vitenge vilivyopo sokoni au zilizokwishanunuliwa na wateja, hazina viwango tajwa na nyingi ni ndogo na nyepesi ukilinganisha na vipimo
### Response:
UCHUMI
### End |
Na JANETH MUSHI-ARUSHA
KATIBU Mkuu wa Chama cha Wananchi (CUF), Maalim Seif Sharif Hamad, leo anatarajiwa kumtembelea Mbunge wa Arusha Mjini, Godbless Lema (Chadema), anayeshikiliwa kwa zaidi ya miezi miwili katika mahabusu ya Gereza Kuu la Kisongo jijini Arusha.
Akizungumza na MTANZANIA Jumapili jana, Mwenyekiti wa Chadema Mkoa wa Arusha, Amani Golugwa, ambaye pia ni Katibu wa Chadema Kanda ya Kaskazini, alisema Maalim Seif alitarajiwa kutua jana katika uwanja mdogo wa ndege wa Kisongo na leo atamtembelea Lema.
“Leo (jana) tunaenda kumpokea uwanja mdogo wa ndege na kesho ataenda kumtembelea Lema, ila kwa kuwa ni kiongozi wa CUF, mambo mengi ya kiitifaki yatakuwa ya CUF, kwa hiyo akishafika kesho ndiyo tutajua anaenda muda gani pamoja na taratibu nyingine,” alisema Golugwa.
Desemba 31, mwaka jana mawaziri wakuu wa zamani ambao pia ni wajumbe wa Kamati Kuu ya Chadema, Edward Lowassa na Fredrick Sumaye walimtembelea gerezani mbunge huyo.
Pia Desemba 11, mwaka jana, Katibu wa Taasisi za Kiislamu Tanzania, Sheikh Issa Ponda, alimtembelea Lema katika mahabusu hiyo na alimtia moyo aendelee na mapambano na kumtaka asikate tamaa ya kupigania haki za Watanzania.
Lema alikamatwa Novemba 2, mwaka jana akiwa nje ya viwanja vya Bunge mjini Dodoma na kufikishwa mahakamani Novemba 11, mwaka jana akikabiliwa na kesi za uchochezi dhidi ya Rais Dk. John Magufuli na hadi wakati huu bado anashikikiwa mahabusu ya gereza hilo. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Na JANETH MUSHI-ARUSHA
KATIBU Mkuu wa Chama cha Wananchi (CUF), Maalim Seif Sharif Hamad, leo anatarajiwa kumtembelea Mbunge wa Arusha Mjini, Godbless Lema (Chadema), anayeshikiliwa kwa zaidi ya miezi miwili katika mahabusu ya Gereza Kuu la Kisongo jijini Arusha.
Akizungumza na MTANZANIA Jumapili jana, Mwenyekiti wa Chadema Mkoa wa Arusha, Amani Golugwa, ambaye pia ni Katibu wa Chadema Kanda ya Kaskazini, alisema Maalim Seif alitarajiwa kutua jana katika uwanja mdogo wa ndege wa Kisongo na leo atamtembelea Lema.
“Leo (jana) tunaenda kumpokea uwanja mdogo wa ndege na kesho ataenda kumtembelea Lema, ila kwa kuwa ni kiongozi wa CUF, mambo mengi ya kiitifaki yatakuwa ya CUF, kwa hiyo akishafika kesho ndiyo tutajua anaenda muda gani pamoja na taratibu nyingine,” alisema Golugwa.
Desemba 31, mwaka jana mawaziri wakuu wa zamani ambao pia ni wajumbe wa Kamati Kuu ya Chadema, Edward Lowassa na Fredrick Sumaye walimtembelea gerezani mbunge huyo.
Pia Desemba 11, mwaka jana, Katibu wa Taasisi za Kiislamu Tanzania, Sheikh Issa Ponda, alimtembelea Lema katika mahabusu hiyo na alimtia moyo aendelee na mapambano na kumtaka asikate tamaa ya kupigania haki za Watanzania.
Lema alikamatwa Novemba 2, mwaka jana akiwa nje ya viwanja vya Bunge mjini Dodoma na kufikishwa mahakamani Novemba 11, mwaka jana akikabiliwa na kesi za uchochezi dhidi ya Rais Dk. John Magufuli na hadi wakati huu bado anashikikiwa mahabusu ya gereza hilo.
### Response:
KITAIFA
### End |
WANAFUNZI tisa ni miongoni mwa watu 12 waliofariki dunia kutokana kusombwa na maji ya mvua zilizonyesha maeneo ya wilaya za Mkoa wa Morogoro na wengine baada ya kuzidiwa na maji wakiwa mtoni wanaogelea.Kamanda wa Polisi wa Mkoa, Wilboad Mutafungwa alisema hayo jana mjini hapa wakati akizungumza na waandishi wa habari juu ya athri za mvua zilizonyesha mwanzoni mwa mwezi huu mkoani Morogoro.Kati ya wanafunzi hao, watano ni kutoka Shule ya Msingi Nyachiro Kata ya Kibongwa, Tarafa ya Matombo, wawili wa Shule ya Msingi Kibwaya, Kata na Tarafa ya Mkuyuni na wawili Kijiji cha Mtego wa Simba katika Kata ya Mikese, zote ni za Halmashauri ya Wilaya ya Morogoro.Kamanda Mutafungwa alisema wanafunzi watano kutoka shule ya Nyachiro walifariki dunia Oktoba 12, mwaka huu saa 12: 30 jioni baada ya kuzama katika mto Mvuha. Aliwataja wanafunzi hao ni Neema Rajab (10), Latifa Khalid (9) wote wa darasa la pili, Munira Khalid (11) mwanafunzi wa darasa la tatu, Omary Khalid (14) ambao miili yao ilipatikana huku Zanisha Adam (9) wa darasa la pili mwili wake haujapatikana na juhudi za kuutafuta kwa kushirikiana na wananchi zinaendelea.Alisema katika ajali hiyo, mwanafunzi Said Rajabu (11) wa darasa la tatu alikimbia baada ya kuona maji yanazidi na alianguka na kuumia usoni na mkononi na anaendelea na matibabu katika Zahanati ya Kibongwa. Alisema katika ajali nyingine, Oktoba 11, mwaka huu saa nane mchana katika kitongoji cha Kisemo, Kijiji cha Kibwaya wanafunzi wawili walifariki dunia baada ya kutumbukia kwenye dimbwi la maji walilokuwa wakiogelea.Aliwataja wanafunzi hao ni Rajab Issa (11) mwanafunzi wa darasa la tatu na mwenzake Shabani Msimbe (15), wote wakiwa ni wanafunzi wa Shule ya Msingi Kibwaya. Kamanda huyo alitaja tukio jingine la Oktoba 14, mwaka huu saa sita mchana katika Kitongoji cha Ulundo, Kijiji cha Mtego wa Simba, kata na Tarafa ya Mikese, Karimu Athumani (13) na Hussein Hassan (14), mwanafunzi wa darasa la sita mkazi wa Ulundo walifariki dunia kwa kuzidiwa na maji wakiwa mtoni wanaogelea.Alisema miili ya marehemu imefanyiwa uchunguzi na daktari wa Zahanati ya Mikese na kubaini sababu ya kifo ni kunywa maji kwa wingi na kukosa hewa na miili yao imekabidhiwa kwa familia kwa taratibu za mazishi. Mbali na wanafunzi hao, mkazi wa Kijiji cha Kipera wilayani Mvomero, Yassini Ally (50) alifariki dunia baada ya kutumbukia kwenye dimbwi la maji akiogelea maji yaliyotokana na mvua zinazoendelea kunyesha mkoani humo.Aidha, tukio jingine lililotokea Oktoba 13, mwaka huu Kata ya Mindu, Manispaa ya Morogoro, Jabibu Mzungu Chris (40) mvuvi mkazi wa Manzese alifariki dunia baada ya kutumbukia kwenye Bwawa la Mindu. Chris alikuwa katika shughuli za uvuvi kutokana na mtumbwi wake kupoteza uelekeo kisha kutumbukia majini na mwili wake umehifadhiwa chumba cha kuhifadhi maiti Hospitali ya Rufaa ya Mkoa wa Morogoro kwa uchunguzi.Oktoba 14, mwaka huu, saa 3 asubuhi katika bwawa la kuhifadhia uchafu utokanao na miwa (Morasisi) la Kiwanda cha Sukari Kilombero (K2), Kata ya Ruaha wilayani Kilosa, wakulima wakazi wa Ruaha, Ramadhani Mkuku (28) na Frank Mdegera (25) walikutwa wamekufa ndani ya bwawa hilo baada ya kuzamia wakijaribu kuchota Morasisi. Kutokana na matukio hayo, Kamanda Mutafungwa amewataka wananchi kuwa na tahadhari na kuwa na uangalizi wa kutosha wa watoto wao ili kuepuka ajali zinazoweza kuepukika. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
WANAFUNZI tisa ni miongoni mwa watu 12 waliofariki dunia kutokana kusombwa na maji ya mvua zilizonyesha maeneo ya wilaya za Mkoa wa Morogoro na wengine baada ya kuzidiwa na maji wakiwa mtoni wanaogelea.Kamanda wa Polisi wa Mkoa, Wilboad Mutafungwa alisema hayo jana mjini hapa wakati akizungumza na waandishi wa habari juu ya athri za mvua zilizonyesha mwanzoni mwa mwezi huu mkoani Morogoro.Kati ya wanafunzi hao, watano ni kutoka Shule ya Msingi Nyachiro Kata ya Kibongwa, Tarafa ya Matombo, wawili wa Shule ya Msingi Kibwaya, Kata na Tarafa ya Mkuyuni na wawili Kijiji cha Mtego wa Simba katika Kata ya Mikese, zote ni za Halmashauri ya Wilaya ya Morogoro.Kamanda Mutafungwa alisema wanafunzi watano kutoka shule ya Nyachiro walifariki dunia Oktoba 12, mwaka huu saa 12: 30 jioni baada ya kuzama katika mto Mvuha. Aliwataja wanafunzi hao ni Neema Rajab (10), Latifa Khalid (9) wote wa darasa la pili, Munira Khalid (11) mwanafunzi wa darasa la tatu, Omary Khalid (14) ambao miili yao ilipatikana huku Zanisha Adam (9) wa darasa la pili mwili wake haujapatikana na juhudi za kuutafuta kwa kushirikiana na wananchi zinaendelea.Alisema katika ajali hiyo, mwanafunzi Said Rajabu (11) wa darasa la tatu alikimbia baada ya kuona maji yanazidi na alianguka na kuumia usoni na mkononi na anaendelea na matibabu katika Zahanati ya Kibongwa. Alisema katika ajali nyingine, Oktoba 11, mwaka huu saa nane mchana katika kitongoji cha Kisemo, Kijiji cha Kibwaya wanafunzi wawili walifariki dunia baada ya kutumbukia kwenye dimbwi la maji walilokuwa wakiogelea.Aliwataja wanafunzi hao ni Rajab Issa (11) mwanafunzi wa darasa la tatu na mwenzake Shabani Msimbe (15), wote wakiwa ni wanafunzi wa Shule ya Msingi Kibwaya. Kamanda huyo alitaja tukio jingine la Oktoba 14, mwaka huu saa sita mchana katika Kitongoji cha Ulundo, Kijiji cha Mtego wa Simba, kata na Tarafa ya Mikese, Karimu Athumani (13) na Hussein Hassan (14), mwanafunzi wa darasa la sita mkazi wa Ulundo walifariki dunia kwa kuzidiwa na maji wakiwa mtoni wanaogelea.Alisema miili ya marehemu imefanyiwa uchunguzi na daktari wa Zahanati ya Mikese na kubaini sababu ya kifo ni kunywa maji kwa wingi na kukosa hewa na miili yao imekabidhiwa kwa familia kwa taratibu za mazishi. Mbali na wanafunzi hao, mkazi wa Kijiji cha Kipera wilayani Mvomero, Yassini Ally (50) alifariki dunia baada ya kutumbukia kwenye dimbwi la maji akiogelea maji yaliyotokana na mvua zinazoendelea kunyesha mkoani humo.Aidha, tukio jingine lililotokea Oktoba 13, mwaka huu Kata ya Mindu, Manispaa ya Morogoro, Jabibu Mzungu Chris (40) mvuvi mkazi wa Manzese alifariki dunia baada ya kutumbukia kwenye Bwawa la Mindu. Chris alikuwa katika shughuli za uvuvi kutokana na mtumbwi wake kupoteza uelekeo kisha kutumbukia majini na mwili wake umehifadhiwa chumba cha kuhifadhi maiti Hospitali ya Rufaa ya Mkoa wa Morogoro kwa uchunguzi.Oktoba 14, mwaka huu, saa 3 asubuhi katika bwawa la kuhifadhia uchafu utokanao na miwa (Morasisi) la Kiwanda cha Sukari Kilombero (K2), Kata ya Ruaha wilayani Kilosa, wakulima wakazi wa Ruaha, Ramadhani Mkuku (28) na Frank Mdegera (25) walikutwa wamekufa ndani ya bwawa hilo baada ya kuzamia wakijaribu kuchota Morasisi. Kutokana na matukio hayo, Kamanda Mutafungwa amewataka wananchi kuwa na tahadhari na kuwa na uangalizi wa kutosha wa watoto wao ili kuepuka ajali zinazoweza kuepukika.
### Response:
KITAIFA
### End |
WAKATI homa ya pambano la watani wa jadi ikizidi kupanda, Kamati ya Waamuzi ya Shirikisho la Soka Tanzania (TFF) imemtangaza mwamuzi Jonesia Rukyaa kuchezesha pambano hilo akisaidiwa na Frednand Chacha na Mohamed Mkono huku mezani akiwa Elly Sasii.Mchezo huo namba 7 2 mzunguko wa nane utachezwa saa 10 : 0 0 jioni katika Uwanja wa Taifa, Dar es Salaam Jumapili ya wiki hii, Simba ikiwa mwenyeji na kuchukua mapato yote yatakayotokana na mchezo huo baada ya kuondoa gharama za mchezo. Akizungumza Dar es Salaam jana, Ofisa habari wa TFF, Cliford Ndimbo alisema wameanza utaratibu wa kutaja waamuzi mapema wa mechi za Ligi Kuu kuanzia mzunguko wa nane na wa tisa.“Mchezo wa Simba na Y anga ambao unatarajiwa kuchezwa Septemba 30 utachezeshwa na Jonesia Rukyaa kutoka Kagera akisaidiwa na Frednand Chacha kutoka Mwanza na Mohamed Mkono kutoka Tanga na mezani atakuwepo Elly Sasii wa Dar es Salaam,” alisema Ndimbo. Jonesia ambaye alianza kuchezesha Simba na Y anga katika mchezo wa mtani jembe na kujizolea umaarufu kutokana na kumudu vema kutafsiri sheria 17 , huu utakuwa mchezo wa pili wa Ligi Kuu kuchezesha watani hao huku ule wa mtani jembe ukiwa wa tatu.Mechi yake ya kwanza ilikuwa ya mtani jembe mwaka 20 1 4 ambapo Simba ilishinda mabao 2 -0 , nyingine ya Ligi Kuu mwaka 20 1 6 ambapo Y anga alishinda 2-0 . Naye mwamuzi msaidizi namba moja Chacha ambaye kitaaluma ni mhasibu utakuwa mchezo wa 11 kuchezesha timu hizo zenye makazi yake katika jiji la Dar es Salaam, ikiwa ni moja ya ‘derby’ yenye kuvuta hisia za mashabiki Afrika.Mkono, mwalimu wa masomo ya sayansi katika shule ya Sekondari B ungu iliyopo Korogwe, Tanga, huu utakuwa mchezo wake wa sita kuchezesha timu hizi zenye mashabiki lukuki nchini. Simba na Y anga zinakutana mara ya pili mwaka huu, mara ya mwisho zilikutana kwenye mechi ya mzunguko wa pili wa ligi msimu uliopita Aprili mwaka huu ambapo Y anga ililala kwa bao 1-0 lililowekwa kimyani na Erasto Nyoni. Mechi ya mzunguko wa kwanza ya msimu huo ilifanyika Oktoba mwaka jana ambapo miamba hiyo ilitoka sare ya bao 1-1 .Tofauti na msimu ulipoita, Simba iliingia uwanjani ikiwa inaongoza ligi, msimu huu mabingwa hao watetezi wanaingia wakiwa nafasi ya nne na pointi 10 huku Y anga wakiwa nafasi ya pili na pointi 12 . Kwa namna ya matokeo ya timu hizo kwenye mechi zake za Ligi Kuu, kila moja ina uwezo wa kuibuka na ushindi siku hiyo.Yanga inaingia uwanjani ikiwa imeshinda mechi zake zote nne ilizocheza, huku Simba ikishinda mechi tatu, kupoteza moja na kutoka sare moja kati ya mechi tano ilizocheza. Kikosi cha Y anga kimejichimbia Morogoro kwa maandalizi ya mechi hiyo huku Simba wakibaki Dar es Salaam kwa maandalizi yake ya mwisho. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
WAKATI homa ya pambano la watani wa jadi ikizidi kupanda, Kamati ya Waamuzi ya Shirikisho la Soka Tanzania (TFF) imemtangaza mwamuzi Jonesia Rukyaa kuchezesha pambano hilo akisaidiwa na Frednand Chacha na Mohamed Mkono huku mezani akiwa Elly Sasii.Mchezo huo namba 7 2 mzunguko wa nane utachezwa saa 10 : 0 0 jioni katika Uwanja wa Taifa, Dar es Salaam Jumapili ya wiki hii, Simba ikiwa mwenyeji na kuchukua mapato yote yatakayotokana na mchezo huo baada ya kuondoa gharama za mchezo. Akizungumza Dar es Salaam jana, Ofisa habari wa TFF, Cliford Ndimbo alisema wameanza utaratibu wa kutaja waamuzi mapema wa mechi za Ligi Kuu kuanzia mzunguko wa nane na wa tisa.“Mchezo wa Simba na Y anga ambao unatarajiwa kuchezwa Septemba 30 utachezeshwa na Jonesia Rukyaa kutoka Kagera akisaidiwa na Frednand Chacha kutoka Mwanza na Mohamed Mkono kutoka Tanga na mezani atakuwepo Elly Sasii wa Dar es Salaam,” alisema Ndimbo. Jonesia ambaye alianza kuchezesha Simba na Y anga katika mchezo wa mtani jembe na kujizolea umaarufu kutokana na kumudu vema kutafsiri sheria 17 , huu utakuwa mchezo wa pili wa Ligi Kuu kuchezesha watani hao huku ule wa mtani jembe ukiwa wa tatu.Mechi yake ya kwanza ilikuwa ya mtani jembe mwaka 20 1 4 ambapo Simba ilishinda mabao 2 -0 , nyingine ya Ligi Kuu mwaka 20 1 6 ambapo Y anga alishinda 2-0 . Naye mwamuzi msaidizi namba moja Chacha ambaye kitaaluma ni mhasibu utakuwa mchezo wa 11 kuchezesha timu hizo zenye makazi yake katika jiji la Dar es Salaam, ikiwa ni moja ya ‘derby’ yenye kuvuta hisia za mashabiki Afrika.Mkono, mwalimu wa masomo ya sayansi katika shule ya Sekondari B ungu iliyopo Korogwe, Tanga, huu utakuwa mchezo wake wa sita kuchezesha timu hizi zenye mashabiki lukuki nchini. Simba na Y anga zinakutana mara ya pili mwaka huu, mara ya mwisho zilikutana kwenye mechi ya mzunguko wa pili wa ligi msimu uliopita Aprili mwaka huu ambapo Y anga ililala kwa bao 1-0 lililowekwa kimyani na Erasto Nyoni. Mechi ya mzunguko wa kwanza ya msimu huo ilifanyika Oktoba mwaka jana ambapo miamba hiyo ilitoka sare ya bao 1-1 .Tofauti na msimu ulipoita, Simba iliingia uwanjani ikiwa inaongoza ligi, msimu huu mabingwa hao watetezi wanaingia wakiwa nafasi ya nne na pointi 10 huku Y anga wakiwa nafasi ya pili na pointi 12 . Kwa namna ya matokeo ya timu hizo kwenye mechi zake za Ligi Kuu, kila moja ina uwezo wa kuibuka na ushindi siku hiyo.Yanga inaingia uwanjani ikiwa imeshinda mechi zake zote nne ilizocheza, huku Simba ikishinda mechi tatu, kupoteza moja na kutoka sare moja kati ya mechi tano ilizocheza. Kikosi cha Y anga kimejichimbia Morogoro kwa maandalizi ya mechi hiyo huku Simba wakibaki Dar es Salaam kwa maandalizi yake ya mwisho.
### Response:
MICHEZO
### End |
Mbunge huyo alieleza hayo wakati akiuliza maswali ya nyongeza bungeni jana, ambapo pia alitaka kufahamu kwa nini serikali haijaweka wazi bungeni hadi jana majibu yaliyotolewa na Shirikisho la Mpira la Kimataifa (Fifa) kuhusiana na Chama cha Soka Zanzibar (ZFA) kutokuwa mwanachama wa Fifa wakati majibu hayo yalishatolewa siku nyingi.Akijibu, Waziri wa Habari, Utamaduni, Sanaa na Michezo, Nape Nnauye alisema Serikali ina michezo mingi hivyo haitaweza kufadhili mchezo mmoja na kuacha mingine. Hata hivyo alisema Serikali itaendelea kuvisaidia vyama vya michezo ili viwezeshe timu ya taifa na kuomba wadau mbalimbali kuendelea kusaidia vyama hivyo.Katika swali la msingi, Mbunge wa Dimani, Hafidh Ali Tahir (CCM) alihoji: “Katika Bunge la 2005-2010 kulitokea hoja ya TFF kujiunga FIFA bila ridhaa ya Serikali ya Zanzibar, hoja hiyo ilifanya Waziri Mkuu, Mizengo Pinda kuunda Kamati maalum yenye wajumbe kutoka ZFA na TFF ili kuondoa utata. “Je, ni nini matokeo ya kamati hiyo, je, Serikali haioni kuwa kutopatikana muafaka au uamuzi uliofikiwa kwa pamoja ni kuchelewesha agizo la Waziri Mkuu na serikali inasemaje kuhusu ubabaishaji unaofanywa na TFF?”Akijibu maswali hayo, Nape alisema Wizara ya Habari imewaelekeza TFF na wapo tayari kufanya maridhiano na ZFA ili kukamilisha utaratibu wa wazi wa kukidhi mahitaji ya Zanzibar kushiriki katika masuala ya Fifa kupitia TFF bila kuathiri ushiriki wa klabu za Zanzibar katika mashindano yanayoandaliwa na Shirikisho la Mpira wa Miguu Afrika (CAF).“Serikali tutahakikisha tunaweka nguvu TFF na ZFA zinasaini makubaliano…kulikuwa na mivutano mikubwa, lakini sasa baada ya uchaguzi hali imetulia,” alisema.Alisema mwaka 2010, ujumbe wa Serikali ya Zanzibar ukiongozwa na aliyekuwa Naibu Waziri Kiongozi, Juma Shamhuna na aliyekuwa Naibu Waziri wa Wizara ya Habari, Utamaduni na Michezo, Joel Bendera walikwenda Zurich, Uswisi ambako walikutana na viongozi wa TFF na ZFA ili kuwasilisha maombi ya ZFA kupewa uanachama wa Fifa.Juni 2011, Fifa iliiandikia ZFA ikiwajulisha kuwa kwa mujibu wa taratibu zilizopo, isingewezekana Zanzibar kupata uanachama wa Fifa kwa kuwa wanachama wao ni nchi zinazotambuliwa na Jumuiya ya Kimataifa kama ilivyoelezwa katika aya ya 10 ya katiba yao. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Mbunge huyo alieleza hayo wakati akiuliza maswali ya nyongeza bungeni jana, ambapo pia alitaka kufahamu kwa nini serikali haijaweka wazi bungeni hadi jana majibu yaliyotolewa na Shirikisho la Mpira la Kimataifa (Fifa) kuhusiana na Chama cha Soka Zanzibar (ZFA) kutokuwa mwanachama wa Fifa wakati majibu hayo yalishatolewa siku nyingi.Akijibu, Waziri wa Habari, Utamaduni, Sanaa na Michezo, Nape Nnauye alisema Serikali ina michezo mingi hivyo haitaweza kufadhili mchezo mmoja na kuacha mingine. Hata hivyo alisema Serikali itaendelea kuvisaidia vyama vya michezo ili viwezeshe timu ya taifa na kuomba wadau mbalimbali kuendelea kusaidia vyama hivyo.Katika swali la msingi, Mbunge wa Dimani, Hafidh Ali Tahir (CCM) alihoji: “Katika Bunge la 2005-2010 kulitokea hoja ya TFF kujiunga FIFA bila ridhaa ya Serikali ya Zanzibar, hoja hiyo ilifanya Waziri Mkuu, Mizengo Pinda kuunda Kamati maalum yenye wajumbe kutoka ZFA na TFF ili kuondoa utata. “Je, ni nini matokeo ya kamati hiyo, je, Serikali haioni kuwa kutopatikana muafaka au uamuzi uliofikiwa kwa pamoja ni kuchelewesha agizo la Waziri Mkuu na serikali inasemaje kuhusu ubabaishaji unaofanywa na TFF?”Akijibu maswali hayo, Nape alisema Wizara ya Habari imewaelekeza TFF na wapo tayari kufanya maridhiano na ZFA ili kukamilisha utaratibu wa wazi wa kukidhi mahitaji ya Zanzibar kushiriki katika masuala ya Fifa kupitia TFF bila kuathiri ushiriki wa klabu za Zanzibar katika mashindano yanayoandaliwa na Shirikisho la Mpira wa Miguu Afrika (CAF).“Serikali tutahakikisha tunaweka nguvu TFF na ZFA zinasaini makubaliano…kulikuwa na mivutano mikubwa, lakini sasa baada ya uchaguzi hali imetulia,” alisema.Alisema mwaka 2010, ujumbe wa Serikali ya Zanzibar ukiongozwa na aliyekuwa Naibu Waziri Kiongozi, Juma Shamhuna na aliyekuwa Naibu Waziri wa Wizara ya Habari, Utamaduni na Michezo, Joel Bendera walikwenda Zurich, Uswisi ambako walikutana na viongozi wa TFF na ZFA ili kuwasilisha maombi ya ZFA kupewa uanachama wa Fifa.Juni 2011, Fifa iliiandikia ZFA ikiwajulisha kuwa kwa mujibu wa taratibu zilizopo, isingewezekana Zanzibar kupata uanachama wa Fifa kwa kuwa wanachama wao ni nchi zinazotambuliwa na Jumuiya ya Kimataifa kama ilivyoelezwa katika aya ya 10 ya katiba yao.
### Response:
MICHEZO
### End |
HALMASHAURI ya Jiji la Dodoma ipanga kutekeleza miradi saba mikubwa jijini humo, ambapo katika mwaka huu wa fedha 2019/20 litaanza na utekelezaji wa miradi miwili.Miradi itakayotekelezwa katika mwaka huu wa fedha ni kujenga kitega uchumi katika mji wa serikali Ihumwa na ujenzi wa hoteli ya kisasa ya nyota nne katikati ya jiji hilo. Mkurugezi wa Jiji la Dodoma, Godwin Kunambi, alisema hayo wakati wa utiaji saini na wakandarasi watakao tekeleza miradi hiyo miwili, Mohamed Builders na Setcol ya China, katika mradi wa kitega uchumi na hoteli ya nyota nne kwa mfuatano.Alisema kutokana na halmashauri hiyo kuongoza katika ukusanyaji mapato ghafi nchini katika mwaka wa fedha 2017/18 na 2018/19 ambayo yalitokana na upimaji wa viwanja ambacho si chanzo cha kudumu, imeamua kujiongeza na kupanua wigo wa mapato.Alisema halmashauri hiyo imebuni miradi mikubwa ya uwekezaji ili kuwa na vyanzo vya kudumu vya mapato ya ndani badala ya kutegemea viwanja ambavyo si vynzo vya kudumu.Kunambi alisema ili kufanikisha miradi hiyo, halmashauri hiyo katika mwaka wa fedha 2018/19 iliandaa michoro ya miradi ya uwekezaji saba, ambayo kati yake miwili inaanza kutekelezwa mwaka huu na mitano itatekelezwa miaka ijayo.Alitaja miradi iliyoandaliwa michoro itakayotekelezwa baadaye ni wa maduka makubwa utakaojulikana kama Nyerere Square Plaza ambao utajengwa katika eneo la Sunja na Victoria jijini hapa na ujenzi wa maduka makubwa (Malls) eneo la NCC.“Pia ujenzi wa nyumba ya kupanga katika eneo la NCC na ujenzi wa kitega uchumi mkabala na Msikiti wa Nunge uliopo katikati ya jiji pamoja na ujenzi wa maduka, ofisi na kumbi za mikutano karibu na NKClub ya zamani,” alisema.Alisema miradi hiyo imepangwa kutekelezwa kwa kutumia mapato ya ndani, mikopo kutoka katika benki na ruzuku ya fedha za miradi ya kimkakati kutoka serikali kuu.“Lengo la miradi hiyo ni uwekezaji pamoja na kuongeza mapato ya halmashauri na kupunguza utegemezi kutoka serikali kuu na kuongeza ajira kwa wananchi wa Dodoma,” alisema.Alisema lengo jingine ni kuongeza na kutoa huduma bora kwa wananchi, kupendezesha na kuboresha jiji la Dodoma na kupunguza umasikini na kuongeza kipato cha mwananchi mmoja mmoja.Naye Meya wa Jiji la Dodoma, Profesa Davis Mwamfupe, alisema pamoja na jitihada za halmashauri kuwekeza katika miradi hiyo, wanaiomba serikali kuchangia katika uwekezaji huo ili kulisaidia jiji hilo kujenga mandhari nzuri ya makao makuu ya serikali. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
HALMASHAURI ya Jiji la Dodoma ipanga kutekeleza miradi saba mikubwa jijini humo, ambapo katika mwaka huu wa fedha 2019/20 litaanza na utekelezaji wa miradi miwili.Miradi itakayotekelezwa katika mwaka huu wa fedha ni kujenga kitega uchumi katika mji wa serikali Ihumwa na ujenzi wa hoteli ya kisasa ya nyota nne katikati ya jiji hilo. Mkurugezi wa Jiji la Dodoma, Godwin Kunambi, alisema hayo wakati wa utiaji saini na wakandarasi watakao tekeleza miradi hiyo miwili, Mohamed Builders na Setcol ya China, katika mradi wa kitega uchumi na hoteli ya nyota nne kwa mfuatano.Alisema kutokana na halmashauri hiyo kuongoza katika ukusanyaji mapato ghafi nchini katika mwaka wa fedha 2017/18 na 2018/19 ambayo yalitokana na upimaji wa viwanja ambacho si chanzo cha kudumu, imeamua kujiongeza na kupanua wigo wa mapato.Alisema halmashauri hiyo imebuni miradi mikubwa ya uwekezaji ili kuwa na vyanzo vya kudumu vya mapato ya ndani badala ya kutegemea viwanja ambavyo si vynzo vya kudumu.Kunambi alisema ili kufanikisha miradi hiyo, halmashauri hiyo katika mwaka wa fedha 2018/19 iliandaa michoro ya miradi ya uwekezaji saba, ambayo kati yake miwili inaanza kutekelezwa mwaka huu na mitano itatekelezwa miaka ijayo.Alitaja miradi iliyoandaliwa michoro itakayotekelezwa baadaye ni wa maduka makubwa utakaojulikana kama Nyerere Square Plaza ambao utajengwa katika eneo la Sunja na Victoria jijini hapa na ujenzi wa maduka makubwa (Malls) eneo la NCC.“Pia ujenzi wa nyumba ya kupanga katika eneo la NCC na ujenzi wa kitega uchumi mkabala na Msikiti wa Nunge uliopo katikati ya jiji pamoja na ujenzi wa maduka, ofisi na kumbi za mikutano karibu na NKClub ya zamani,” alisema.Alisema miradi hiyo imepangwa kutekelezwa kwa kutumia mapato ya ndani, mikopo kutoka katika benki na ruzuku ya fedha za miradi ya kimkakati kutoka serikali kuu.“Lengo la miradi hiyo ni uwekezaji pamoja na kuongeza mapato ya halmashauri na kupunguza utegemezi kutoka serikali kuu na kuongeza ajira kwa wananchi wa Dodoma,” alisema.Alisema lengo jingine ni kuongeza na kutoa huduma bora kwa wananchi, kupendezesha na kuboresha jiji la Dodoma na kupunguza umasikini na kuongeza kipato cha mwananchi mmoja mmoja.Naye Meya wa Jiji la Dodoma, Profesa Davis Mwamfupe, alisema pamoja na jitihada za halmashauri kuwekeza katika miradi hiyo, wanaiomba serikali kuchangia katika uwekezaji huo ili kulisaidia jiji hilo kujenga mandhari nzuri ya makao makuu ya serikali.
### Response:
KITAIFA
### End |
MAKAMU wa Pili wa Rais wa Zanzibar, Balozi Seif Ali Iddi amewaomba wana Diaspora wenye taaluma ya afya kuanzisha hospitali na viwanda vya dawa ili kusaidiana na serikali kuu kutoa huduma bora za afya kwa wananchi wengi.Ametoa ombi hilo wakati akilifunga kongamano la tano la siku moja la Diaspora Tanzania lililofanyika uwanja wa kufurahishia watoto wa Tibirinzi mjini Chakechake, Kisiwani Pemba.Amesema eneo la afya nchini bado ni pana na linalotoa fursa kwa wana Diaspora hao kushiriki kikamilifu uwekezaji ili kwenda sambamba na azma na sera ya serikali kuu ya kueneza huduma za afya umbali wa kilometa tano.Alisema upo mfano hai unaoshuhudiwa na dunia uliooneshwa na mtaalamu wa maradhi ya moyo wa Marekani mwenye asili ya India, Dk Prathap Reddy aliyetumia Diaspora kama fursa ya kuanzisha Hospitali ya Apolo nchini mwake.Amesema Apolo imekuwa chachu ya kuibuka kwa ujenzi wa hospitali nyingine kubwa India na sasa nchi hiyo ni maarufu kutokana na huduma bora inazotoa na kufanya wagonjwa wa Tanzania kutibiwa kwenye hospitali hiyo."Rais wetu katika hotuba yake ya ufunguzi wa kongamano letu, ametusisitiza kuishi kwa kupendana, kupenda kufanya kazi na kuchangamkia fursa mbalimbali za kiuchumi ili kujitafutia maendeleo," alisema Balozi Idd.Alisema yapo mambo ambayo yameshasaidia kuitangaza Zanzibar kiutalii akitoa mfano wa chumba cha chini ya Bahari kilichopo Makangale Mkoa wa Kaskazini Pemba ambacho walipata fursa ya kukitembelea.Amesema Zanzibar na Tanzania kwa ujumla zimebarikiwa kusheheni vivutio vingi vya utalii ambavyo havijatumiwa ipasavyo kwa kuanzishwa miradi ya uwekezaji katika sekta hiyo muhimu kwa uchumi na pato la Taifa.Aliwapongeza wana Diaspora kwa kuendelea kujitokeza katika makongamano yote yanayoandaliwa kila mwaka hapa nchini.Mapema Waziri wa Nchi, Ofisi ya Rais na Mwenyekiti wa Baraza la Mapinduzi, Issa Haji Ussi alisema Serikali ya Mapinduzi ya Zanzibar imewaandalia ziara za matembezi wana Diaspora hao kujifunza mambo mbalimbali pamoja na kuangalia fursa za uwekezaji.“Tunawaomba wana Diaspora kuitangaza Pemba ambayo sasa ipo katika mchakato wa kulitangaza eneo la uwekezaji la Micheweni kama maeneo huru ya kiuchumi,” amesema.Hilo ni kongamano la kwanza kufanyika Pemba, na washiriki walijadili mada mbalimbali za la uraia, vitambulisho vya taifa na uwekezaji. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
MAKAMU wa Pili wa Rais wa Zanzibar, Balozi Seif Ali Iddi amewaomba wana Diaspora wenye taaluma ya afya kuanzisha hospitali na viwanda vya dawa ili kusaidiana na serikali kuu kutoa huduma bora za afya kwa wananchi wengi.Ametoa ombi hilo wakati akilifunga kongamano la tano la siku moja la Diaspora Tanzania lililofanyika uwanja wa kufurahishia watoto wa Tibirinzi mjini Chakechake, Kisiwani Pemba.Amesema eneo la afya nchini bado ni pana na linalotoa fursa kwa wana Diaspora hao kushiriki kikamilifu uwekezaji ili kwenda sambamba na azma na sera ya serikali kuu ya kueneza huduma za afya umbali wa kilometa tano.Alisema upo mfano hai unaoshuhudiwa na dunia uliooneshwa na mtaalamu wa maradhi ya moyo wa Marekani mwenye asili ya India, Dk Prathap Reddy aliyetumia Diaspora kama fursa ya kuanzisha Hospitali ya Apolo nchini mwake.Amesema Apolo imekuwa chachu ya kuibuka kwa ujenzi wa hospitali nyingine kubwa India na sasa nchi hiyo ni maarufu kutokana na huduma bora inazotoa na kufanya wagonjwa wa Tanzania kutibiwa kwenye hospitali hiyo."Rais wetu katika hotuba yake ya ufunguzi wa kongamano letu, ametusisitiza kuishi kwa kupendana, kupenda kufanya kazi na kuchangamkia fursa mbalimbali za kiuchumi ili kujitafutia maendeleo," alisema Balozi Idd.Alisema yapo mambo ambayo yameshasaidia kuitangaza Zanzibar kiutalii akitoa mfano wa chumba cha chini ya Bahari kilichopo Makangale Mkoa wa Kaskazini Pemba ambacho walipata fursa ya kukitembelea.Amesema Zanzibar na Tanzania kwa ujumla zimebarikiwa kusheheni vivutio vingi vya utalii ambavyo havijatumiwa ipasavyo kwa kuanzishwa miradi ya uwekezaji katika sekta hiyo muhimu kwa uchumi na pato la Taifa.Aliwapongeza wana Diaspora kwa kuendelea kujitokeza katika makongamano yote yanayoandaliwa kila mwaka hapa nchini.Mapema Waziri wa Nchi, Ofisi ya Rais na Mwenyekiti wa Baraza la Mapinduzi, Issa Haji Ussi alisema Serikali ya Mapinduzi ya Zanzibar imewaandalia ziara za matembezi wana Diaspora hao kujifunza mambo mbalimbali pamoja na kuangalia fursa za uwekezaji.“Tunawaomba wana Diaspora kuitangaza Pemba ambayo sasa ipo katika mchakato wa kulitangaza eneo la uwekezaji la Micheweni kama maeneo huru ya kiuchumi,” amesema.Hilo ni kongamano la kwanza kufanyika Pemba, na washiriki walijadili mada mbalimbali za la uraia, vitambulisho vya taifa na uwekezaji.
### Response:
KITAIFA
### End |
MAMLAKA ya Hali ya Hewa Tanzania (TMA) imesema kuchelewa kwa mvua za Oktoba, Novemba na Desemba katika maeneo machache ni kutokana na madadiliko ya hali ya hewa, lakini sasa mfumo unaelekea kukaa sawa hivyo kuanza kwa mvua.Maeneo yaliyochelewa kupata mvua ni Pwani ya Kaskazini ikiwemo Jiji la Dar es Salaam na Nyanda za Juu Kaskazini Mashariki . Athari za mabadiliko ya hali ya hewa ni kuwepo mfumo unaovuta upepo wote kupitia nchini kwenda bahari ya Atlantic, hivyo kutoshuka kwa wakati na kusababisha kuchelewa kwa mvua katika maeneo hayo licha ya mengine kuendelea na mvua.Mkurugenzi Mkuu wa TMA, Dk Agness Kijazi alisema licha ya kuchelewa kwa mvua katika maeneo hayo machache mengine hasa ya maeneo ya magharibi yanayopata mvua mara moja kwa mwaka yanapata mvua.“Mfumo wa changamoto ya mabadiliko ya hali ya hewa umeanza kujijenga vizuri na mfumo unaanza kuteremka kuja nchini hivyo kutarajia kupata mvua kidogo kwa maeneo yaliyochelewa kupata mvua,”alisema.Alisema katika wakati huu wa mabadiliko makubwa ya hali ya hewa na kubadilika kwa mifumo ni vema wakulima kutumia utabiri mahususi kwa kilimo utolewao kila baada ya siku 10 kwa kuwatumia maofisa ugani ambao watawaelimisha cha kufanya ili kukuza kilimo.Dk Kijazi alibainisha hayo wakati wa Mkutano wa Wataalamu wa Hali ya Hewa (TMS) waliolenga kutekeleza Mfumo wa Taifa wa Huduma za Hali ya Hewa uliozinduliwa nchini Agosti mwaka huu .Alisema TMA imeweka mikakati ya kuhakikisha wadau wote wa hali ya hewa wanatumia mfumo huo wa kitaifa kuekeleza shughuli zao kwa lengo la kupambana na athari za mabadiliko ya hali ya hewa.Naye, Rais wa TMS, Dk Burhan Nyenzi, alisema kipaumbele cha TMS ni kuhamasisha wanatekeleza Mfumo wa Taifa wa Huduma za Hali za Hewa, ambao una umuhimu wake katika shughuli mbalimbali zinazohusisha hali ya hewa na maendeleo ya nchi kwa ujumla. Lengo la mkutano huo ni kujadili mpango mkakati wa TMS na namna ya kuendeleza jitihada za utekelezaji wa mfumo huo kwa manufaa ya wanachama. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
MAMLAKA ya Hali ya Hewa Tanzania (TMA) imesema kuchelewa kwa mvua za Oktoba, Novemba na Desemba katika maeneo machache ni kutokana na madadiliko ya hali ya hewa, lakini sasa mfumo unaelekea kukaa sawa hivyo kuanza kwa mvua.Maeneo yaliyochelewa kupata mvua ni Pwani ya Kaskazini ikiwemo Jiji la Dar es Salaam na Nyanda za Juu Kaskazini Mashariki . Athari za mabadiliko ya hali ya hewa ni kuwepo mfumo unaovuta upepo wote kupitia nchini kwenda bahari ya Atlantic, hivyo kutoshuka kwa wakati na kusababisha kuchelewa kwa mvua katika maeneo hayo licha ya mengine kuendelea na mvua.Mkurugenzi Mkuu wa TMA, Dk Agness Kijazi alisema licha ya kuchelewa kwa mvua katika maeneo hayo machache mengine hasa ya maeneo ya magharibi yanayopata mvua mara moja kwa mwaka yanapata mvua.“Mfumo wa changamoto ya mabadiliko ya hali ya hewa umeanza kujijenga vizuri na mfumo unaanza kuteremka kuja nchini hivyo kutarajia kupata mvua kidogo kwa maeneo yaliyochelewa kupata mvua,”alisema.Alisema katika wakati huu wa mabadiliko makubwa ya hali ya hewa na kubadilika kwa mifumo ni vema wakulima kutumia utabiri mahususi kwa kilimo utolewao kila baada ya siku 10 kwa kuwatumia maofisa ugani ambao watawaelimisha cha kufanya ili kukuza kilimo.Dk Kijazi alibainisha hayo wakati wa Mkutano wa Wataalamu wa Hali ya Hewa (TMS) waliolenga kutekeleza Mfumo wa Taifa wa Huduma za Hali ya Hewa uliozinduliwa nchini Agosti mwaka huu .Alisema TMA imeweka mikakati ya kuhakikisha wadau wote wa hali ya hewa wanatumia mfumo huo wa kitaifa kuekeleza shughuli zao kwa lengo la kupambana na athari za mabadiliko ya hali ya hewa.Naye, Rais wa TMS, Dk Burhan Nyenzi, alisema kipaumbele cha TMS ni kuhamasisha wanatekeleza Mfumo wa Taifa wa Huduma za Hali za Hewa, ambao una umuhimu wake katika shughuli mbalimbali zinazohusisha hali ya hewa na maendeleo ya nchi kwa ujumla. Lengo la mkutano huo ni kujadili mpango mkakati wa TMS na namna ya kuendeleza jitihada za utekelezaji wa mfumo huo kwa manufaa ya wanachama.
### Response:
KITAIFA
### End |
KUONDOKA kwa Waziri Mkuu mstaafu, Frederick Sumaye katika Chama cha Demokrasia na Maendeleo (Chadema), kumeibua watu mbalimbali waliowahi kuwa wanachama hicho, baadhi yao wakisema alichelewa kuchukua uamuzi huo.Wakizungumza kwa nyakati tofauti, wanasiasa hao ambao baadhi walikuwa na nyadhifa ndani ya Chadema, wamesisitiza umuhimu wa vyama vyote vya siasa kumulikwa mifumo yake ya demokrasia, ifahamike umma usidanganywe na maneno ya majukwaani. Miongoni mwa waliozungumza na gazeti hili jana ni Hamisi Mngeja aliyehamia Chadema mwaka 2015 na kisha kurejea Chama Cha Mapinduzi (CCM) mwaka jana.Mngeja alimpongeza na kumsihi Sumaye kutafakari juu ya kurudi ‘nyumbani’ akimaanisha kwenye chama tawala alichokihama. “Itakuwa ni busara akirudi nyumbani. Acha kwanza atafakari. Inatosha tu leo (jana) kumpongeza kwa hatua ya awali,” alisema Mngeja akizungumzia kitendo hicho cha Sumaye kutangaza uamuzi wa kuondoka kwenye chama hicho jana.Alisisitiza kuwa hatajiunga na chama chochote, bali atabaki kuwa huru kutumika kwa ushauri na watakaomhitaji. Yaliyomkuta Sumaye Akitangaza uamuzi huo jana jijini Dar es Salaam kwa kuanika kasoro mbalimbali za Chadema, Sumaye alisema ndani ya chama hicho hakuna demokrasia na nafasi ya Mwenyekiti wa taifa inayoshikiliwa na Freeman Mbowe haiguswi.Alisisitiza kwamba amesitisha uanachama kwa usalama wake, wanachama na chama kwa ujumla. Alieleza alivyofanyiwa figisu wakati wa uchaguzi wa Kanda ya Pwani, ikiwamo wajumbe kupewa fedha na kuwekwa hotelini kwa lengo la kumuangusha.Katika mkutano huo na waandishi wa habari, Sumaye aliongozana na Katibu wa Kanda ya Pwani, Casimir Mabina ambaye pia alitangaza kujivua wadhifa huo, akisema mazingira yaliyopo yamemfanya achukue uamuzi huo na atabaki kuwa mwanachama wa kawaida wa Chadema.Sumaye alisema nongwa dhidi yake, ilitokana na uamuzi wake wa kutaka kugombea uenyekiti wa taifa. Alishachukua fomu ambayo aliilipia Sh milioni moja na kuiwasilisha kabla ya kuamua jana kujiondoa ndani ya chama.Kwa mujibu wa Sumaye, wanachama walimtaka agombee uenyekiti wa Kanda ya Pwani akawakubalia, lakini siku ya uchaguzi, baadhi ya wajumbe walifungiwa hotelini na wakapewa fedha kwa lengo la kumuangusha, jambo lililofanikiwa kwa kupigiwa kura nyingi za ‘hapana’. Uchaguzi huo ulifanyika Novemba 28, mwaka huu na Sumaye alikuwa mgombea pekee, ambapo alipigiwa kura 28 za ‘Ndiyo’ na kura 48 za ‘Hapana’.“Nilifanyiwa figisu uchaguzi wa kanda ya Pwani, kwani wajumbe walifichwa hotelini na kulipwa posho ili nishindwe,” alisema Sumaye.Alisisitiza kuwa ndani ya Chadema, hakuna demokrasia. Akisisitiza kuwa hakuhamia Chadema kusaka Sumaye aibua mjadala mzito cheo, Sumaye alieleza namna kuhamia kwake upinzani kulivyomuathiri, ikiwamo kulaumiwa na familia yake na kukosa haki kama wanazopata wastaafu wengine katika ngazi ya uwaziri mkuu. Alisema kutokana na uamuzi wake wa kuondoka Chadema, mkewe na watoto wake watamvisha taji la kuondokana na adha katika chama hicho cha upinzani. Alisema awali hakuamini yaliyokuwa yakisemwa kwamba ndani ya Chadema hakuna demokrasia na kwamba kiti cha Mbowe hakisogelewi.Alisema uamuzi wake wa kuchukua fomu ya kugombea uenyekiti wa taifa, ulilenga kuondoa hisia hizo na kukisafisha chama. Sumaye alisema baada ya kuwasilisha fomu, uchunguzi wake ulionesha siyo muafaka kuendelea na safari hiyo ya kugombea, kwa kile alichosisitiza kwamba amesitisha uanachama kwa usalama wake, haoni sababu ya kuonja sumu kwa ulimi, kama ambavyo Mbowe aliwahi kuwahadharisha wakiwa kwenye kikao mkoani Arusha.Alitaja mambo yanayoitafuna Chadema ni makundi kutokana na kuwapo mgawanyiko kati ya wafuasi wa Mbowe na wasio. Sumaye ambaye alisema anategemea kupokea matusi, alisisitiza kuwa pamoja na nchi kuhitaji upinzani imara, hilo haliwezekani kutokana na hali halisi ya chama hicho kikubwa. Alisema fedheha hizo alizopata ikiwa ni malipo ya kutaka kugombea uenyekiti wa taifa, zimeamsha tena hasira ya familia, hivyo isingekuwa rahisi kwake kukaza shingo na kuendelea kubaki ndani ya chama hicho. “Nilipotafakari ustaarabu ukasema “toka Sumaye huhitajiki”.Akifafanua kuhusu wanaomuona kwamba hapendi ‘kukatwa’ wala kushindwa na ndiyo maana alihama CCM mwaka 2015, Sumaye alisisitiza kuwa hakuhama kwa sababu ya jina lake kukatwa kwenye kugombea urais, bali alikwenda kwa lengo la kuupa nguvu upinzani. Sumaye ambaye alisisitiza kwamba anakwenda kupumzika na hana mazungumzo aliyofanya na ACT Wazalendo kama ilivyosambazwa jana kwenye mitandao ya kijamii, kuhamia chama kingine si kosa, isipokuwa dhamira yake imemuelekeza aachane na vyama.Wamchambua Sumaye, Chadema Akizungumza na gazeti hili, Makamu Mwenyekiti wa ACT- Wazalendo Bara, Shaaban Mambo aliunga mkono hatua ya Sumaye kuanika kasoro za Chadema, akisema ni njia sahihi kuwezesha umma wakiwamo wanaotaka kujiunga, kufahamu matatizo yaliyopo kabla ya kuingia. Mambo aliyewahi kuwa mjumbe wa Kamati Kuu ya Chadema, Meya wa Manispaa ya Kigoma na Mwenyekiti wa Madiwani wa Chadema kabla ya kukihama mwaka 2013/14, alisema Sumaye alipokwenda Chadema alitakiwa kufahamu utamaduni wa chama hicho.“Haya yasiishie Chadema, bali pia ACT na vyama vyote kikiwamo chama tawala… vyombo vya habari msaidie kuanika haya yote ili tujenge nchi yenye demokrasia,” alisema. Mambo alikanusha kwamba Sumaye ana mpango kuhamia ACT, akisema hawajawahi kuzungumza naye juu ya hilo. “Sisi kwa wakati huu hatuna shida kwenda kumshawishi mtu aje kwetu, Watanzania bado ni wengi,” alisema.Akizungumzia uzoefu ndani ya chama hicho, alisema kila inapofika uchaguzi mkuu, Chadema hukumbwa na kelele kama ilivyotokea uchaguzi wa mwaka 2014 na kusababisha Kabwe Zitto kukihama.“Ni mambo ambayo unapokwenda, unatakiwa kufahamu itatokea hivi,” alisema. Alisema katika Chadema hakuna anayeweza kusimama, akasema ukweli na ikitokea hivyo ni lazima ahame chama na kuwaacha wanaosalimu amri.“Mzee Sumaye alikuja kwa moyo mkunjufu kuweka nguvu zaidi kwenye upinzani. Kwa sababu alikwenda kugombea uongozi wa ngazi ya juu, angefanya subira kidogo. Hakujua utamaduni wa Chadema,” alisema.Alitaka Chadema kijitathimini katika suala zima la demokrasia, kwa kuachia wanachama kuwa na uhuru wa kuchagua mtu wanayemtaka. Alisema ACT Wazalendo ni waathirika wa matatizo ya kwenye vyama, hivyo wanajihadhari yasitokee yaliyowakimbiza kwenye vyama husika.Wafurahia kusafi shwa Aliyewahi kuwa Mwenyekiti wa Chadema wa Mkoa wa Arusha, Samson Mwigamba aliliambia gazeti hili kwamba kuondoka kwa Sumaye na kuanika kasoro za chama ni faraja kwao, kwani umma unazidi kuelewa kwamba walikuwa sahihi kukihama.Mwigamba ambaye pia alikuwa Mhasibu wa chama hicho makao makuu na sasa ni kada wa Chama Cha Mapinduzi (CCM), alisema kadri siku zinavyokwenda, watatokea watu wengi zaidi watakaoelezea hali halisi ndani ya Chadema.“Walipojitokeza watu na sisi tukajitokeza kueleza haya, hatukueleweka. Huu ni ushahidi kwamba yanayofanyika ndani tuliyosema yalikuwa kweli. Kuna watu hawataki demokrasia ya nchi hii iendelee, lakini kwa kuwa mtu alikuwa akidanganya watu, aendelee kuanikwa na wanachama wafahamu kwamba chama kinapelekwa kwenye bwawa la mamba,” alisema Mwigamba.Mngeja: Sumaye alichelewa “Nampongeza Sumaye kwa kutumia uamuzi wa busara… hizo kasoro sisi tuliziona siku nyingi sana na ndiyo maana tukawahi kuchomoka mapema mimi na Lowassa (Edward-Waziri Mkuu mstaafu). Alisema walibaini kwamba hao wanaosema wanapigania demokrasia, ndiyo wanaoikandamiza ndani ya chama chao.“Tukaona acha turudi kwenye chama chetu cha CCM,” alisema Mngeja na kumshauri Sumaye baada ya kutafakari arudi.Aliendelea, “alikuwa amechelewa; Angechukua uamuzi zamani kama tulivyoona. Lakini pamoja na kuchelewa, tunampa hongera zake. Alikuwa akiruka na ndege ambao alikuwa hafanani nao. Bata huwezi kumchanganya na kunguru. Sisi tulipoliona kwamba haturuki pamoja na hawa, tukaona bora turudi kwenye asili yetu CCM mbako tukiruka tunaruka pamoja.”Akiendelea kuainisha kasoro, Mngeja alisema walikuwa wakitoa ushauri lakini haupokewi. Miongoni mwa ushauri ilikuwa ni kukiondoa chama kutoka kwenye uhanaharakati kuwa chama kamili cha siasa.“Kuna giza nene sana ndani ya Chadema. Na hilo litaendelea kuwatafuna hawatabaki salama, ni vizuri wakajitathimini sana. Nashukuru kwamba watu sasa wameanza kuwashutukia,” alisema.Alisisitiza kuwa hakuna matumaini ya vyama vya upinzani kushika dola sasa. “Wanajifanya wao wana demokrasia wakati wao ni wauaji wakubwa wa demokrasia,” alisema Mngeja.CCM haina mbadala Katibu Mkuu wa Wizara ya Maji, Profesa Kitila Mkumbo ambaye ni miongoni mwa wanasiasa waliofukuzwa Chadema mwaka 2013, alisema kinachoendelea kinathibitisha kuwa chama hicho hakina uhalali wa kupigania demokrasia, unapokuja uchaguzi wa mwenyekiti wa taifa. Mkumbo akiwa Chadema alikuwa mjumbe wa Kamati Kuu.Mwaka 2014 ndipo alihama chama hicho na kujiunga ACT – Wazalendo, ambacho alijiuzulu mwaka 2017 baada ya kuteuliwa na Rais John Magufuli kuwa Katibu Mkuu.“Kuna msemo kwamba ‘muda ndiyo jibu la kila kitu’. Sisi tulifukuzwa Chadema mwaka 2013, tuliambiwa sisi ni wasaliti lakini miaka sita baadaye (mwaka huu) yamejirudia. Waliotuita wahaini, hao hao wanaondoka,” alisema.Alisema imefika wakati, chama kibadilishe nafasi ya uenyekiti kuwa ya kifalme. Alisema pamoja na vyama hivi kuanzishwa viwe mbadala wa CCM, mpaka sasa hakuna chama mbadala, kwani vingi vimebaki kuwepo kwa sababu sheria inaruhusu.Alivyojiengua CCM Sumaye alikuwa waziri mkuu wa pili nchini, kujiengua CCM kwenda Chadema mwaka 2015. Mwingine ni Edward Lowassa aliyehamia huko mwezi Julai mwaka huo 2015. Akizungumza na waandishi Agosti 22, 2015, Sumaye alisema ameamua kuhama CCM, kutokana na kukithiri kwa rushwa ndani ya CCM wakati huo na kuvurugwa kwa uchaguzi, kulikochangia wananchi kukata tamaa, hali iliyofanya baadhi ya watu kuunga mkono upinzani. Sumaye alieleza kuwa ameamua kujiunga na upinzani, ili kushirikiana na viongozi wa kambi hiyo, kuwatumikia Watanzania na alikuwa na imani wapinzani wangeshinda uchaguzi.“Sitoki CCM kwa sababu nina hasira na CCM au sikuchaguliwa au sikuteuliwa kugombea; na wala sitoki CCM ili kudhoofisha Chama Cha Mapinduzi badala yake nakiimarisha” alieleza Sumaye siku hiyo alipojiengua CCM. Sumaye ni nani? Sumaye ambaye alizaliwa Mei 29, 1950 mkoani Arusha, ni Waziri Mkuu wa saba tangu Tanzania ipate Uhuru mwaka 1961.Alishika madaraka Novemba 28 , 1995 hadi Desemba 30, 2005. Mtangulizi wake ni Cleopa Msuya. Aliwahi kuwa Mbunge wa Hanang kuanzia mwaka 1983 hadi 2005 kisha jimbo hilo kuongozwa na Mary Nagu (CCM) mpaka sasa. Aliwahi kuwa Waziri wa Kilimo, Mifugo na Ushirika kabla ya kuteuliwa kuwa Waziri Mkuu.Alikuwa mwana CCM hadi Agosti 22, 2015 alipotangaza mbele ya waandishi wa habari kuhamia Chadema. Waliowahi kujiengua Mbali na Sumaye, wanasiasa wengine ambao wamewahi kuwepo Chadema na kisha kujiengua ni Edward Lowassa, Profesa Kitila Mkumbo, Dk Wilbrod Slaa aliyewahi kuwa Katibu Mkuu wa Chadema na Said Arfi aliyekuwa Makamu Mwenyekiti wa chama hicho.Wengine ni Dk Amani Walid Kabourou aliyewahi kuwa Makamu Mwenyekiti Bara na Chacha Wangwe, ambaye pia aliwahi kuwa Makamu Mwenyekiti Bara wa chama hicho. Wengine ni Shaibu Akwilombe aliyewahi kuwa Naibu Katibu Mkuu Bara na Kabwe Zitto aliyewahi pia kuwa Naibu Katibu Mkuu Bara. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
KUONDOKA kwa Waziri Mkuu mstaafu, Frederick Sumaye katika Chama cha Demokrasia na Maendeleo (Chadema), kumeibua watu mbalimbali waliowahi kuwa wanachama hicho, baadhi yao wakisema alichelewa kuchukua uamuzi huo.Wakizungumza kwa nyakati tofauti, wanasiasa hao ambao baadhi walikuwa na nyadhifa ndani ya Chadema, wamesisitiza umuhimu wa vyama vyote vya siasa kumulikwa mifumo yake ya demokrasia, ifahamike umma usidanganywe na maneno ya majukwaani. Miongoni mwa waliozungumza na gazeti hili jana ni Hamisi Mngeja aliyehamia Chadema mwaka 2015 na kisha kurejea Chama Cha Mapinduzi (CCM) mwaka jana.Mngeja alimpongeza na kumsihi Sumaye kutafakari juu ya kurudi ‘nyumbani’ akimaanisha kwenye chama tawala alichokihama. “Itakuwa ni busara akirudi nyumbani. Acha kwanza atafakari. Inatosha tu leo (jana) kumpongeza kwa hatua ya awali,” alisema Mngeja akizungumzia kitendo hicho cha Sumaye kutangaza uamuzi wa kuondoka kwenye chama hicho jana.Alisisitiza kuwa hatajiunga na chama chochote, bali atabaki kuwa huru kutumika kwa ushauri na watakaomhitaji. Yaliyomkuta Sumaye Akitangaza uamuzi huo jana jijini Dar es Salaam kwa kuanika kasoro mbalimbali za Chadema, Sumaye alisema ndani ya chama hicho hakuna demokrasia na nafasi ya Mwenyekiti wa taifa inayoshikiliwa na Freeman Mbowe haiguswi.Alisisitiza kwamba amesitisha uanachama kwa usalama wake, wanachama na chama kwa ujumla. Alieleza alivyofanyiwa figisu wakati wa uchaguzi wa Kanda ya Pwani, ikiwamo wajumbe kupewa fedha na kuwekwa hotelini kwa lengo la kumuangusha.Katika mkutano huo na waandishi wa habari, Sumaye aliongozana na Katibu wa Kanda ya Pwani, Casimir Mabina ambaye pia alitangaza kujivua wadhifa huo, akisema mazingira yaliyopo yamemfanya achukue uamuzi huo na atabaki kuwa mwanachama wa kawaida wa Chadema.Sumaye alisema nongwa dhidi yake, ilitokana na uamuzi wake wa kutaka kugombea uenyekiti wa taifa. Alishachukua fomu ambayo aliilipia Sh milioni moja na kuiwasilisha kabla ya kuamua jana kujiondoa ndani ya chama.Kwa mujibu wa Sumaye, wanachama walimtaka agombee uenyekiti wa Kanda ya Pwani akawakubalia, lakini siku ya uchaguzi, baadhi ya wajumbe walifungiwa hotelini na wakapewa fedha kwa lengo la kumuangusha, jambo lililofanikiwa kwa kupigiwa kura nyingi za ‘hapana’. Uchaguzi huo ulifanyika Novemba 28, mwaka huu na Sumaye alikuwa mgombea pekee, ambapo alipigiwa kura 28 za ‘Ndiyo’ na kura 48 za ‘Hapana’.“Nilifanyiwa figisu uchaguzi wa kanda ya Pwani, kwani wajumbe walifichwa hotelini na kulipwa posho ili nishindwe,” alisema Sumaye.Alisisitiza kuwa ndani ya Chadema, hakuna demokrasia. Akisisitiza kuwa hakuhamia Chadema kusaka Sumaye aibua mjadala mzito cheo, Sumaye alieleza namna kuhamia kwake upinzani kulivyomuathiri, ikiwamo kulaumiwa na familia yake na kukosa haki kama wanazopata wastaafu wengine katika ngazi ya uwaziri mkuu. Alisema kutokana na uamuzi wake wa kuondoka Chadema, mkewe na watoto wake watamvisha taji la kuondokana na adha katika chama hicho cha upinzani. Alisema awali hakuamini yaliyokuwa yakisemwa kwamba ndani ya Chadema hakuna demokrasia na kwamba kiti cha Mbowe hakisogelewi.Alisema uamuzi wake wa kuchukua fomu ya kugombea uenyekiti wa taifa, ulilenga kuondoa hisia hizo na kukisafisha chama. Sumaye alisema baada ya kuwasilisha fomu, uchunguzi wake ulionesha siyo muafaka kuendelea na safari hiyo ya kugombea, kwa kile alichosisitiza kwamba amesitisha uanachama kwa usalama wake, haoni sababu ya kuonja sumu kwa ulimi, kama ambavyo Mbowe aliwahi kuwahadharisha wakiwa kwenye kikao mkoani Arusha.Alitaja mambo yanayoitafuna Chadema ni makundi kutokana na kuwapo mgawanyiko kati ya wafuasi wa Mbowe na wasio. Sumaye ambaye alisema anategemea kupokea matusi, alisisitiza kuwa pamoja na nchi kuhitaji upinzani imara, hilo haliwezekani kutokana na hali halisi ya chama hicho kikubwa. Alisema fedheha hizo alizopata ikiwa ni malipo ya kutaka kugombea uenyekiti wa taifa, zimeamsha tena hasira ya familia, hivyo isingekuwa rahisi kwake kukaza shingo na kuendelea kubaki ndani ya chama hicho. “Nilipotafakari ustaarabu ukasema “toka Sumaye huhitajiki”.Akifafanua kuhusu wanaomuona kwamba hapendi ‘kukatwa’ wala kushindwa na ndiyo maana alihama CCM mwaka 2015, Sumaye alisisitiza kuwa hakuhama kwa sababu ya jina lake kukatwa kwenye kugombea urais, bali alikwenda kwa lengo la kuupa nguvu upinzani. Sumaye ambaye alisisitiza kwamba anakwenda kupumzika na hana mazungumzo aliyofanya na ACT Wazalendo kama ilivyosambazwa jana kwenye mitandao ya kijamii, kuhamia chama kingine si kosa, isipokuwa dhamira yake imemuelekeza aachane na vyama.Wamchambua Sumaye, Chadema Akizungumza na gazeti hili, Makamu Mwenyekiti wa ACT- Wazalendo Bara, Shaaban Mambo aliunga mkono hatua ya Sumaye kuanika kasoro za Chadema, akisema ni njia sahihi kuwezesha umma wakiwamo wanaotaka kujiunga, kufahamu matatizo yaliyopo kabla ya kuingia. Mambo aliyewahi kuwa mjumbe wa Kamati Kuu ya Chadema, Meya wa Manispaa ya Kigoma na Mwenyekiti wa Madiwani wa Chadema kabla ya kukihama mwaka 2013/14, alisema Sumaye alipokwenda Chadema alitakiwa kufahamu utamaduni wa chama hicho.“Haya yasiishie Chadema, bali pia ACT na vyama vyote kikiwamo chama tawala… vyombo vya habari msaidie kuanika haya yote ili tujenge nchi yenye demokrasia,” alisema. Mambo alikanusha kwamba Sumaye ana mpango kuhamia ACT, akisema hawajawahi kuzungumza naye juu ya hilo. “Sisi kwa wakati huu hatuna shida kwenda kumshawishi mtu aje kwetu, Watanzania bado ni wengi,” alisema.Akizungumzia uzoefu ndani ya chama hicho, alisema kila inapofika uchaguzi mkuu, Chadema hukumbwa na kelele kama ilivyotokea uchaguzi wa mwaka 2014 na kusababisha Kabwe Zitto kukihama.“Ni mambo ambayo unapokwenda, unatakiwa kufahamu itatokea hivi,” alisema. Alisema katika Chadema hakuna anayeweza kusimama, akasema ukweli na ikitokea hivyo ni lazima ahame chama na kuwaacha wanaosalimu amri.“Mzee Sumaye alikuja kwa moyo mkunjufu kuweka nguvu zaidi kwenye upinzani. Kwa sababu alikwenda kugombea uongozi wa ngazi ya juu, angefanya subira kidogo. Hakujua utamaduni wa Chadema,” alisema.Alitaka Chadema kijitathimini katika suala zima la demokrasia, kwa kuachia wanachama kuwa na uhuru wa kuchagua mtu wanayemtaka. Alisema ACT Wazalendo ni waathirika wa matatizo ya kwenye vyama, hivyo wanajihadhari yasitokee yaliyowakimbiza kwenye vyama husika.Wafurahia kusafi shwa Aliyewahi kuwa Mwenyekiti wa Chadema wa Mkoa wa Arusha, Samson Mwigamba aliliambia gazeti hili kwamba kuondoka kwa Sumaye na kuanika kasoro za chama ni faraja kwao, kwani umma unazidi kuelewa kwamba walikuwa sahihi kukihama.Mwigamba ambaye pia alikuwa Mhasibu wa chama hicho makao makuu na sasa ni kada wa Chama Cha Mapinduzi (CCM), alisema kadri siku zinavyokwenda, watatokea watu wengi zaidi watakaoelezea hali halisi ndani ya Chadema.“Walipojitokeza watu na sisi tukajitokeza kueleza haya, hatukueleweka. Huu ni ushahidi kwamba yanayofanyika ndani tuliyosema yalikuwa kweli. Kuna watu hawataki demokrasia ya nchi hii iendelee, lakini kwa kuwa mtu alikuwa akidanganya watu, aendelee kuanikwa na wanachama wafahamu kwamba chama kinapelekwa kwenye bwawa la mamba,” alisema Mwigamba.Mngeja: Sumaye alichelewa “Nampongeza Sumaye kwa kutumia uamuzi wa busara… hizo kasoro sisi tuliziona siku nyingi sana na ndiyo maana tukawahi kuchomoka mapema mimi na Lowassa (Edward-Waziri Mkuu mstaafu). Alisema walibaini kwamba hao wanaosema wanapigania demokrasia, ndiyo wanaoikandamiza ndani ya chama chao.“Tukaona acha turudi kwenye chama chetu cha CCM,” alisema Mngeja na kumshauri Sumaye baada ya kutafakari arudi.Aliendelea, “alikuwa amechelewa; Angechukua uamuzi zamani kama tulivyoona. Lakini pamoja na kuchelewa, tunampa hongera zake. Alikuwa akiruka na ndege ambao alikuwa hafanani nao. Bata huwezi kumchanganya na kunguru. Sisi tulipoliona kwamba haturuki pamoja na hawa, tukaona bora turudi kwenye asili yetu CCM mbako tukiruka tunaruka pamoja.”Akiendelea kuainisha kasoro, Mngeja alisema walikuwa wakitoa ushauri lakini haupokewi. Miongoni mwa ushauri ilikuwa ni kukiondoa chama kutoka kwenye uhanaharakati kuwa chama kamili cha siasa.“Kuna giza nene sana ndani ya Chadema. Na hilo litaendelea kuwatafuna hawatabaki salama, ni vizuri wakajitathimini sana. Nashukuru kwamba watu sasa wameanza kuwashutukia,” alisema.Alisisitiza kuwa hakuna matumaini ya vyama vya upinzani kushika dola sasa. “Wanajifanya wao wana demokrasia wakati wao ni wauaji wakubwa wa demokrasia,” alisema Mngeja.CCM haina mbadala Katibu Mkuu wa Wizara ya Maji, Profesa Kitila Mkumbo ambaye ni miongoni mwa wanasiasa waliofukuzwa Chadema mwaka 2013, alisema kinachoendelea kinathibitisha kuwa chama hicho hakina uhalali wa kupigania demokrasia, unapokuja uchaguzi wa mwenyekiti wa taifa. Mkumbo akiwa Chadema alikuwa mjumbe wa Kamati Kuu.Mwaka 2014 ndipo alihama chama hicho na kujiunga ACT – Wazalendo, ambacho alijiuzulu mwaka 2017 baada ya kuteuliwa na Rais John Magufuli kuwa Katibu Mkuu.“Kuna msemo kwamba ‘muda ndiyo jibu la kila kitu’. Sisi tulifukuzwa Chadema mwaka 2013, tuliambiwa sisi ni wasaliti lakini miaka sita baadaye (mwaka huu) yamejirudia. Waliotuita wahaini, hao hao wanaondoka,” alisema.Alisema imefika wakati, chama kibadilishe nafasi ya uenyekiti kuwa ya kifalme. Alisema pamoja na vyama hivi kuanzishwa viwe mbadala wa CCM, mpaka sasa hakuna chama mbadala, kwani vingi vimebaki kuwepo kwa sababu sheria inaruhusu.Alivyojiengua CCM Sumaye alikuwa waziri mkuu wa pili nchini, kujiengua CCM kwenda Chadema mwaka 2015. Mwingine ni Edward Lowassa aliyehamia huko mwezi Julai mwaka huo 2015. Akizungumza na waandishi Agosti 22, 2015, Sumaye alisema ameamua kuhama CCM, kutokana na kukithiri kwa rushwa ndani ya CCM wakati huo na kuvurugwa kwa uchaguzi, kulikochangia wananchi kukata tamaa, hali iliyofanya baadhi ya watu kuunga mkono upinzani. Sumaye alieleza kuwa ameamua kujiunga na upinzani, ili kushirikiana na viongozi wa kambi hiyo, kuwatumikia Watanzania na alikuwa na imani wapinzani wangeshinda uchaguzi.“Sitoki CCM kwa sababu nina hasira na CCM au sikuchaguliwa au sikuteuliwa kugombea; na wala sitoki CCM ili kudhoofisha Chama Cha Mapinduzi badala yake nakiimarisha” alieleza Sumaye siku hiyo alipojiengua CCM. Sumaye ni nani? Sumaye ambaye alizaliwa Mei 29, 1950 mkoani Arusha, ni Waziri Mkuu wa saba tangu Tanzania ipate Uhuru mwaka 1961.Alishika madaraka Novemba 28 , 1995 hadi Desemba 30, 2005. Mtangulizi wake ni Cleopa Msuya. Aliwahi kuwa Mbunge wa Hanang kuanzia mwaka 1983 hadi 2005 kisha jimbo hilo kuongozwa na Mary Nagu (CCM) mpaka sasa. Aliwahi kuwa Waziri wa Kilimo, Mifugo na Ushirika kabla ya kuteuliwa kuwa Waziri Mkuu.Alikuwa mwana CCM hadi Agosti 22, 2015 alipotangaza mbele ya waandishi wa habari kuhamia Chadema. Waliowahi kujiengua Mbali na Sumaye, wanasiasa wengine ambao wamewahi kuwepo Chadema na kisha kujiengua ni Edward Lowassa, Profesa Kitila Mkumbo, Dk Wilbrod Slaa aliyewahi kuwa Katibu Mkuu wa Chadema na Said Arfi aliyekuwa Makamu Mwenyekiti wa chama hicho.Wengine ni Dk Amani Walid Kabourou aliyewahi kuwa Makamu Mwenyekiti Bara na Chacha Wangwe, ambaye pia aliwahi kuwa Makamu Mwenyekiti Bara wa chama hicho. Wengine ni Shaibu Akwilombe aliyewahi kuwa Naibu Katibu Mkuu Bara na Kabwe Zitto aliyewahi pia kuwa Naibu Katibu Mkuu Bara.
### Response:
KITAIFA
### End |
Burundi imewaachilia huru wanafunzi watatu wa
kike ambao walikamatwa wakishutumiwa kuichafua kwa kuichorachora picha ya rais
wa nchi hiyo Pierre Nkurunziza kwenye vitabu vyao vya shule. Kushikiliwa kwa wasichana hao takribani majuma mawili yaliyopita kwa shutuma
za kumtusi rais kulizusha kampeni mitandaoni za kutaka wasichana hao waachiliwe,
kampeni iliyokua na jina #FreeOurGirls, watu wakituma picha kwenye mitandao ya
Twitter. Kwa mujibu wa Waziri wa Sheria Aimée Laurentine Kanyana, amesema wasichana
hao wenye miaka 15,16 na 17 wameachiwa huru kwa muda. ”Tunataka wazazi waboreshe elimu ya watoto wao .Tunawakubusha watoto kuwa
wanapaswa kuheshimu mamlaka,na kuwa umri wa kuwajibishwa ni miaka 15,”
alisisitiza Waziri Kanyana Wasichana hao walikamatwa wakiwa katika shule ya ECOFO iliyopo katika mkoa
wa kaskazini mwa Burundi tarehe 12 mwezi Machi ,2019 Awali walishitakiwa wakiwa wanafunzi saba, lakini wanne wakaachiliwa huru. | KIMATAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Burundi imewaachilia huru wanafunzi watatu wa
kike ambao walikamatwa wakishutumiwa kuichafua kwa kuichorachora picha ya rais
wa nchi hiyo Pierre Nkurunziza kwenye vitabu vyao vya shule. Kushikiliwa kwa wasichana hao takribani majuma mawili yaliyopita kwa shutuma
za kumtusi rais kulizusha kampeni mitandaoni za kutaka wasichana hao waachiliwe,
kampeni iliyokua na jina #FreeOurGirls, watu wakituma picha kwenye mitandao ya
Twitter. Kwa mujibu wa Waziri wa Sheria Aimée Laurentine Kanyana, amesema wasichana
hao wenye miaka 15,16 na 17 wameachiwa huru kwa muda. ”Tunataka wazazi waboreshe elimu ya watoto wao .Tunawakubusha watoto kuwa
wanapaswa kuheshimu mamlaka,na kuwa umri wa kuwajibishwa ni miaka 15,”
alisisitiza Waziri Kanyana Wasichana hao walikamatwa wakiwa katika shule ya ECOFO iliyopo katika mkoa
wa kaskazini mwa Burundi tarehe 12 mwezi Machi ,2019 Awali walishitakiwa wakiwa wanafunzi saba, lakini wanne wakaachiliwa huru.
### Response:
KIMATAIFA
### End |
Na MAREGESI PAUL-DODOMA SPIKA wa Bunge, Job Ndugai, ameziagiza kamati mbili za Bunge, ziwahoji wabunge wawili wa upinzani, Saed Kubenea (Chadema) na Mbunge wa Kigoma Kaskazini, Zitto Kabwe (ACT-Wazalendo), baada ya kutuhumiwa kwamba wametoa kauli zisizofaa juu ya Bunge na Spika. Akizungumza bungeni jana, Spika Ndugai aliiagiza Kamati ya Bunge ya Ulinzi na Usalama, imhoji Kubenea ambaye ni Mbunge wa Ubungo, baada ya kukaririwa akiwa katika kanisa moja akizungumzia tukio la kupigwa risasi kwa Mbunge wa Singida Mashariki, Tundu Lissu (Chadema). Pia, Spika aliiagiza Kamati ya Haki, Maadili na Madaraka ya Bunge, imhoji mbunge huyo kutokana na kauli yake aliyoisema kanisani humo kwamba Spika Ndugai ni mwongo kwa kuwa alitaja idadi chache ya risasi zilizotumika kumshambulia Lissu wiki iliyopita. Kuhusu Zitto, Spika Ndugai aliiagiza Kamati ya Haki, Maadili na Madaraka ya Bunge, imhoji mbunge huyo baada ya kukaririwa katika mitandao ya kijamii, akilalamikia uamuzi wa Spika wa kutoruhusu taarifa za kamati za kuchunguza madini ya tanzanite na almasi, zijadiliwe bungeni. “Kuna mjadala umekuwa ukiendelea kwa muda mrefu juu ya ni chombo kipi kati ya Bunge, Serikali na Mahakama, kina nguvu kuliko chombo kingine. “Kuna watu wanasema Bunge ndilo lenye nguvu kwa sababu ndilo linalotunga sheria, wengine wanasema Serikali ndiyo ina nguvu kwa sababu inatekeleza sheria zilizotungwa na Bunge na wanaosema mahakama ndiyo ina nguvu wanasema hivyo kwa sababu ndicho chombo kinachotafasiri sheria. “Kwa hiyo, nawaomba wabunge tuwe makini tunapolizungumzia Bunge kwa sababu wakati mwingine tunamweka Spika katika ‘bad light’, jambo ambalo si jema kabisa. “Pamoja na hayo, mbunge mwenzetu Kubenea amekuwa mara kadhaa akitoa kauli zinazolifedhehesha Bunge na kuna maneno ameyasema madhabahuni hivi karibuni kuhusu tukio la kushambuliwa kwa risasi kwa Mbunge wa Singida Mashariki, Tundu Lissu. “Katika maelezo yake, inaonekana mheshimiwa Kubenea analijua vizuri tukio hilo, hivyo Kamati ya Ulinzi na Usalama ya Bunge imwite ili imhoji ili aweze kusaidia upatikanaji wa taarifa muhimu. “Pia, mheshimiwa Kubenea amesema mimi nililidanganya Bunge kwa sababu nilitaja idadi ndogo ya risasi zilizotumika kumshambulia mheshimiwa Lissu wakati akijua mimi nilitoa taarifa ya Kamanda wa Polisi, Mkoa wa Dodoma. “Sasa basi, kwa kuwa amesema mimi nililidanganya Bunge, aitwe na Kamati ya Haki, Maadili na Madaraka ya Bunge ili aeleze nililidanganyaje Bunge. “Naagiza popote alipo mheshimiwa Kubenea, ahojiwe na Kamati ya Adadi (Adadi Rajabu, Mwenyekiti wa Kamati ya Ulinzi na Usalama) kesho na afike kwa utaratibu wowote ule,” alisema Spika Ndugai. Akizungumzia suala la Zitto na kamati za kuchunguza biashara ya tanzanite na almasi, Spika alisema kauli za mbunge huyo ni za upotoshaji kwa kuwa kamati hizo ziliundwa na Spika na hivyo hakukuwa na haja ya kuziwasilisha bungeni kwa ajili ya mjadala. “Zitto amezungumzia suala la taarifa za kamati kutowasilishwa bungeni wakati kamati hizo niliziunda mimi na si Bunge. “Siku zote, kamati au tume huundwa kutokana na mapendekezo ya wabunge baada kuwa nimewahoji na nyie mkakubali. “Inapotokea hivyo, taarifa itakayoandaliwa na kamati au tume husika, basi italetwa bungeni kwa ajili ya mjadala kwa sababu Bunge ndilo lililokubali kuundwa kwa kamati husika. “Sasa, naomba niwaulize ni lini wabunge mliulizwa hapa juu ya kuundwa kwa kamati za tanzaniate na almasi mkakubali ziundwe? “Ninavyojua mimi, ni mimi Spika ndiye niliyeona busara, nikaziunda mimi na nikasema zitakuwa kamati za ushauri kwa Serikali na nikasema watakapokuwa kazini, watafuata mambo haya na watakapokamilisha kazi zao, wataniletea ripoti zao. “Kwa hiyo, huyu Zitto naye lazima ahojiwe na Kamati ya Haki, Maadili na Madaraka ya Bunge kwa sababu ameonekana kunituhumu mimi wakati kamati hazikuundwa na Bunge,” alisema Spika Ndugai. Pamoja na hayo, Spika alionekana kumshutumu Zitto kwa kutofika bungeni bila taarifa tangu Bunge lilipoanza Septemba 5, mwaka huu. Baada ya uamuzi huo wa Spika Ndugai, Zitto aliandika katika akaunti yake ya Twitter ambapo alisema kuwa anamuheshimu lakini kiongozi huyo amekuwa haoni heshima ya Bunge ikiporomoka. “Anajua ninavyomheshimu (Ndugai). Kama imefikia haoni heshima ya Bunge inavyoporomoka namsikitikia. Nitakwenda Kamati ya Maadili amekuwa Spika wa kwanza katika historia ya nchi yetu kushuhudia mbunge anapigwa risasi mkutano wa Bunge ukiendelea,” alisema Zitto. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Na MAREGESI PAUL-DODOMA SPIKA wa Bunge, Job Ndugai, ameziagiza kamati mbili za Bunge, ziwahoji wabunge wawili wa upinzani, Saed Kubenea (Chadema) na Mbunge wa Kigoma Kaskazini, Zitto Kabwe (ACT-Wazalendo), baada ya kutuhumiwa kwamba wametoa kauli zisizofaa juu ya Bunge na Spika. Akizungumza bungeni jana, Spika Ndugai aliiagiza Kamati ya Bunge ya Ulinzi na Usalama, imhoji Kubenea ambaye ni Mbunge wa Ubungo, baada ya kukaririwa akiwa katika kanisa moja akizungumzia tukio la kupigwa risasi kwa Mbunge wa Singida Mashariki, Tundu Lissu (Chadema). Pia, Spika aliiagiza Kamati ya Haki, Maadili na Madaraka ya Bunge, imhoji mbunge huyo kutokana na kauli yake aliyoisema kanisani humo kwamba Spika Ndugai ni mwongo kwa kuwa alitaja idadi chache ya risasi zilizotumika kumshambulia Lissu wiki iliyopita. Kuhusu Zitto, Spika Ndugai aliiagiza Kamati ya Haki, Maadili na Madaraka ya Bunge, imhoji mbunge huyo baada ya kukaririwa katika mitandao ya kijamii, akilalamikia uamuzi wa Spika wa kutoruhusu taarifa za kamati za kuchunguza madini ya tanzanite na almasi, zijadiliwe bungeni. “Kuna mjadala umekuwa ukiendelea kwa muda mrefu juu ya ni chombo kipi kati ya Bunge, Serikali na Mahakama, kina nguvu kuliko chombo kingine. “Kuna watu wanasema Bunge ndilo lenye nguvu kwa sababu ndilo linalotunga sheria, wengine wanasema Serikali ndiyo ina nguvu kwa sababu inatekeleza sheria zilizotungwa na Bunge na wanaosema mahakama ndiyo ina nguvu wanasema hivyo kwa sababu ndicho chombo kinachotafasiri sheria. “Kwa hiyo, nawaomba wabunge tuwe makini tunapolizungumzia Bunge kwa sababu wakati mwingine tunamweka Spika katika ‘bad light’, jambo ambalo si jema kabisa. “Pamoja na hayo, mbunge mwenzetu Kubenea amekuwa mara kadhaa akitoa kauli zinazolifedhehesha Bunge na kuna maneno ameyasema madhabahuni hivi karibuni kuhusu tukio la kushambuliwa kwa risasi kwa Mbunge wa Singida Mashariki, Tundu Lissu. “Katika maelezo yake, inaonekana mheshimiwa Kubenea analijua vizuri tukio hilo, hivyo Kamati ya Ulinzi na Usalama ya Bunge imwite ili imhoji ili aweze kusaidia upatikanaji wa taarifa muhimu. “Pia, mheshimiwa Kubenea amesema mimi nililidanganya Bunge kwa sababu nilitaja idadi ndogo ya risasi zilizotumika kumshambulia mheshimiwa Lissu wakati akijua mimi nilitoa taarifa ya Kamanda wa Polisi, Mkoa wa Dodoma. “Sasa basi, kwa kuwa amesema mimi nililidanganya Bunge, aitwe na Kamati ya Haki, Maadili na Madaraka ya Bunge ili aeleze nililidanganyaje Bunge. “Naagiza popote alipo mheshimiwa Kubenea, ahojiwe na Kamati ya Adadi (Adadi Rajabu, Mwenyekiti wa Kamati ya Ulinzi na Usalama) kesho na afike kwa utaratibu wowote ule,” alisema Spika Ndugai. Akizungumzia suala la Zitto na kamati za kuchunguza biashara ya tanzanite na almasi, Spika alisema kauli za mbunge huyo ni za upotoshaji kwa kuwa kamati hizo ziliundwa na Spika na hivyo hakukuwa na haja ya kuziwasilisha bungeni kwa ajili ya mjadala. “Zitto amezungumzia suala la taarifa za kamati kutowasilishwa bungeni wakati kamati hizo niliziunda mimi na si Bunge. “Siku zote, kamati au tume huundwa kutokana na mapendekezo ya wabunge baada kuwa nimewahoji na nyie mkakubali. “Inapotokea hivyo, taarifa itakayoandaliwa na kamati au tume husika, basi italetwa bungeni kwa ajili ya mjadala kwa sababu Bunge ndilo lililokubali kuundwa kwa kamati husika. “Sasa, naomba niwaulize ni lini wabunge mliulizwa hapa juu ya kuundwa kwa kamati za tanzaniate na almasi mkakubali ziundwe? “Ninavyojua mimi, ni mimi Spika ndiye niliyeona busara, nikaziunda mimi na nikasema zitakuwa kamati za ushauri kwa Serikali na nikasema watakapokuwa kazini, watafuata mambo haya na watakapokamilisha kazi zao, wataniletea ripoti zao. “Kwa hiyo, huyu Zitto naye lazima ahojiwe na Kamati ya Haki, Maadili na Madaraka ya Bunge kwa sababu ameonekana kunituhumu mimi wakati kamati hazikuundwa na Bunge,” alisema Spika Ndugai. Pamoja na hayo, Spika alionekana kumshutumu Zitto kwa kutofika bungeni bila taarifa tangu Bunge lilipoanza Septemba 5, mwaka huu. Baada ya uamuzi huo wa Spika Ndugai, Zitto aliandika katika akaunti yake ya Twitter ambapo alisema kuwa anamuheshimu lakini kiongozi huyo amekuwa haoni heshima ya Bunge ikiporomoka. “Anajua ninavyomheshimu (Ndugai). Kama imefikia haoni heshima ya Bunge inavyoporomoka namsikitikia. Nitakwenda Kamati ya Maadili amekuwa Spika wa kwanza katika historia ya nchi yetu kushuhudia mbunge anapigwa risasi mkutano wa Bunge ukiendelea,” alisema Zitto.
### Response:
KITAIFA
### End |
NA VERONICA ROMWALD – DAR ES SALAAM MAKAMU wa Rais, Samia Suluhu Hassan anatarajiwa kuwa mgeni rasmi katika uzinduzi wa Kampeni ya Kitaifa ya Kuzuia Vifo Vitokanavyo na Uzazi na Watoto Wachanga. Kampeni hiyo iliyopewa kauli mbiu ‘Jiongeze Tuwavushe Salama’ itazinduliwa Novemba 6, mwaka mkoani Dodoma. Hayo yameelezwa leo Novemba Pili na Daktari Mwandamizi, Kitengo cha Afya ya Uzazi na Mtoto wa Wizara ya Afya, Maendeleo ya Jamii, Jinsia, Wazee na Watoto, Phineas Sospeter alipokuwa akiwasilisha mada kwa waandishi wa habari kuhusu kampeni hiyo. Amesema kampeni hiyo imelenga kukabili, kupunguza vifo vitokanavyo na uzazi ambavyo takwimu zinaonesha vipo juu. “Takwimu zilizopo zinaonesha kuna vifo vya uzazi 556 katika kila vizazi hai 100,000 na vifo vya watoto 25 kwa kila vizazi hai 1,000,” amesema. Dk. Sospeter amesema lengo la Serikali ni kupunguza vifo hivyo kufikia 292 kwa kila vizazi hai 100,000 na vifo 16 kwa kila vizazi 1,000 kwa upande wa watoto. “Kampeni hii haijaacha kundi hata moja, tutahusisha viongozi wa serikali, dini na wananchi moja kwa moja, ili kuweza kufikia lengo hill,” amesema | AFYA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
NA VERONICA ROMWALD – DAR ES SALAAM MAKAMU wa Rais, Samia Suluhu Hassan anatarajiwa kuwa mgeni rasmi katika uzinduzi wa Kampeni ya Kitaifa ya Kuzuia Vifo Vitokanavyo na Uzazi na Watoto Wachanga. Kampeni hiyo iliyopewa kauli mbiu ‘Jiongeze Tuwavushe Salama’ itazinduliwa Novemba 6, mwaka mkoani Dodoma. Hayo yameelezwa leo Novemba Pili na Daktari Mwandamizi, Kitengo cha Afya ya Uzazi na Mtoto wa Wizara ya Afya, Maendeleo ya Jamii, Jinsia, Wazee na Watoto, Phineas Sospeter alipokuwa akiwasilisha mada kwa waandishi wa habari kuhusu kampeni hiyo. Amesema kampeni hiyo imelenga kukabili, kupunguza vifo vitokanavyo na uzazi ambavyo takwimu zinaonesha vipo juu. “Takwimu zilizopo zinaonesha kuna vifo vya uzazi 556 katika kila vizazi hai 100,000 na vifo vya watoto 25 kwa kila vizazi hai 1,000,” amesema. Dk. Sospeter amesema lengo la Serikali ni kupunguza vifo hivyo kufikia 292 kwa kila vizazi hai 100,000 na vifo 16 kwa kila vizazi 1,000 kwa upande wa watoto. “Kampeni hii haijaacha kundi hata moja, tutahusisha viongozi wa serikali, dini na wananchi moja kwa moja, ili kuweza kufikia lengo hill,” amesema
### Response:
AFYA
### End |
Kesi za virusi vya corona zikiwa zinaongezeka barani Afrika lakini baadhi ya nchi, watu hawaani kama janga hili la corona lipo kweli. | AFYA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Kesi za virusi vya corona zikiwa zinaongezeka barani Afrika lakini baadhi ya nchi, watu hawaani kama janga hili la corona lipo kweli.
### Response:
AFYA
### End |
Kipindi cha dirisha la usajili kwa timu za Ligi Kuu, Daraja la Kwanza na Ligi Daraja la Pili kilifunguliwa Juni 15, 2015 na kitamalizika leo kwa awamu ya kwanza. Timu hasa zile zinazoshiriki Ligi Kuu Tanzania Bara zimekuwa katika heka heka kubwa ya usajili kuhakikisha zinaimarisha zaidi vikosi vyao ili viweze kufanya vizuri katika msimu ujao.Mbali na kusajili wachezaji wa ndani baadhi ya klabu kama Simba, Yanga na Azam FC wamejiingiza pia katika usajili wa wachezaji kutoka nje ili kuviongezea nguvu vikosi vyao.TFF imeruhusu wachezaji saba kusajiliwa na klabu za Tanzania na kuweza kuwatumia wote kwa wakati mmoja katika mchezo baada ya msimu uliopita kuruhusu timu kusajili wachezaji watano. Hata hivyo,awali timu ziliomba kuruhusiwa kusajili hadi wachezaji 10 wa kigeni, lakini TFF ikaruhusu wachezaji saba tu. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Kipindi cha dirisha la usajili kwa timu za Ligi Kuu, Daraja la Kwanza na Ligi Daraja la Pili kilifunguliwa Juni 15, 2015 na kitamalizika leo kwa awamu ya kwanza. Timu hasa zile zinazoshiriki Ligi Kuu Tanzania Bara zimekuwa katika heka heka kubwa ya usajili kuhakikisha zinaimarisha zaidi vikosi vyao ili viweze kufanya vizuri katika msimu ujao.Mbali na kusajili wachezaji wa ndani baadhi ya klabu kama Simba, Yanga na Azam FC wamejiingiza pia katika usajili wa wachezaji kutoka nje ili kuviongezea nguvu vikosi vyao.TFF imeruhusu wachezaji saba kusajiliwa na klabu za Tanzania na kuweza kuwatumia wote kwa wakati mmoja katika mchezo baada ya msimu uliopita kuruhusu timu kusajili wachezaji watano. Hata hivyo,awali timu ziliomba kuruhusiwa kusajili hadi wachezaji 10 wa kigeni, lakini TFF ikaruhusu wachezaji saba tu.
### Response:
MICHEZO
### End |
.Baadhi ya mitambo ya kufanyia upasuaji wa ubongo bila kuvunja fuvu la kichwa cha binadamu ikiwa imewasili katika bandari ya Dar es salaam ikitokea nchini Ujerumani ilikonunuliwa na Serikali.Mitambo hiyo itakayofungwa katika Taasisi ya Tiba ya Mifupa, Upasuaji wa Ubongo na Mishipa ya Fahamu ya Hospitali ya Taifa Muhimbili (MOI), imenunuliwa pamoja na vifaa vingine maalumu kwa gharama ya Shilingi Bilioni 7.9. | BURUDANI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
.Baadhi ya mitambo ya kufanyia upasuaji wa ubongo bila kuvunja fuvu la kichwa cha binadamu ikiwa imewasili katika bandari ya Dar es salaam ikitokea nchini Ujerumani ilikonunuliwa na Serikali.Mitambo hiyo itakayofungwa katika Taasisi ya Tiba ya Mifupa, Upasuaji wa Ubongo na Mishipa ya Fahamu ya Hospitali ya Taifa Muhimbili (MOI), imenunuliwa pamoja na vifaa vingine maalumu kwa gharama ya Shilingi Bilioni 7.9.
### Response:
BURUDANI
### End |
LIVERPOOL, ENGLAND NAHODHA wa zamani wa klabu ya Liverpool, Steven Gerrard, ameitaka klabu hiyo kumpa muda kocha wao mpya, Jurgen Klopp, ili aweze kutengeneza timu yake ambayo itaweza kuchukua mataji. Gerrard anaamini kuwa kocha huyo ana uwezo mkubwa wa kuisaidia timu hiyo kufanya vizuri kama atapewa muda, kwa kuwa ameikuta ikiwa katika wakati mgumu. Kocha huyo alijiunga na klabu hiyo Oktoba mwaka jana, akitokea Borussia Dortmund kwa mkataba wa miaka mitatu, lakini hadi sasa bado hajaonesha moto wake, hivyo Gerrard ameutaka uongozi wa klabu hiyo kumuamini kocha huyo. “Nadhani tunatakiwa Klopp kumpa muda, hasa katika kipindi hiki cha usajili na kipindi kile cha maandalizi ya Ligi ili kuweza kuitengeneza timu yake ambayo itacheza kutokana na mifumo yake kwa ajili ya kuleta mataji. “Kwa upande wangu wala sina wasiwasi na nina furaha kwa kuwa ninaamini Klopp ataweza kukata kiu ya mashabiki wa klabu hiyo. “Liverpool kwa sasa imekuwa na wakati mgumu wa kuweza kushindana na klabu kama Manchester City na Chelsea, lakini inawezekana kutokana na mifumo ya kocha, kikubwa ni kupewa muda kukaa na wachezaji ambao wanaonekana kuwa na uwezo mzuri,” alisema Gerrard. Hata hivyo, kocha huyo tangu ameichukua timu hiyo, amefanikiwa kushinda mbele ya vigogo kama vile Chelsea na Manchester City, huku akitoka sare ya mabao 3-3 dhidi ya Arsenal na kuwafanya mashabiki wa klabu hiyo kuwa na amani na timu yao. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
LIVERPOOL, ENGLAND NAHODHA wa zamani wa klabu ya Liverpool, Steven Gerrard, ameitaka klabu hiyo kumpa muda kocha wao mpya, Jurgen Klopp, ili aweze kutengeneza timu yake ambayo itaweza kuchukua mataji. Gerrard anaamini kuwa kocha huyo ana uwezo mkubwa wa kuisaidia timu hiyo kufanya vizuri kama atapewa muda, kwa kuwa ameikuta ikiwa katika wakati mgumu. Kocha huyo alijiunga na klabu hiyo Oktoba mwaka jana, akitokea Borussia Dortmund kwa mkataba wa miaka mitatu, lakini hadi sasa bado hajaonesha moto wake, hivyo Gerrard ameutaka uongozi wa klabu hiyo kumuamini kocha huyo. “Nadhani tunatakiwa Klopp kumpa muda, hasa katika kipindi hiki cha usajili na kipindi kile cha maandalizi ya Ligi ili kuweza kuitengeneza timu yake ambayo itacheza kutokana na mifumo yake kwa ajili ya kuleta mataji. “Kwa upande wangu wala sina wasiwasi na nina furaha kwa kuwa ninaamini Klopp ataweza kukata kiu ya mashabiki wa klabu hiyo. “Liverpool kwa sasa imekuwa na wakati mgumu wa kuweza kushindana na klabu kama Manchester City na Chelsea, lakini inawezekana kutokana na mifumo ya kocha, kikubwa ni kupewa muda kukaa na wachezaji ambao wanaonekana kuwa na uwezo mzuri,” alisema Gerrard. Hata hivyo, kocha huyo tangu ameichukua timu hiyo, amefanikiwa kushinda mbele ya vigogo kama vile Chelsea na Manchester City, huku akitoka sare ya mabao 3-3 dhidi ya Arsenal na kuwafanya mashabiki wa klabu hiyo kuwa na amani na timu yao.
### Response:
MICHEZO
### End |
Na IBRAHIM YASSIN – KYELA
WAUZAJI na wamiliki wa maduka ya vileo wilayani Kyela mkoani Mbeya, wameendelea kuuza pombe zilizofungashwa katika mifuko ya plastiki vilivyopigwa marufuku na Serikali kwa kuvibatiza jina jipya la ‘chapati’ na ‘kichwa’.
Uchunguzi uliofanywa na MTANZANIA hivi karibuni, umebaini kuuzwa kwa viroba hivyo katika Mamlaka ya Mji mdogo wa Kyela Stendi Kuu ya mabasi na maeneo mengine.
Viroba hivyo hutofautiana kutokana na mahali vinapotoka kwani vile vya Tanzania huitwa kichwa na vile vya kutoka nchini Malawi vikiitwa chapati.
Wakizungumzia hali hiyo jana bila kutaka majina yao yatajwe gazetini, baadhi ya wanywaji walisema hatua ya Serikali kudhibiti viroba wilayani Kyela huenda zikagonga mwamba kutokana na kuwa na soko kubwa kuliko pombe nyingine.
“Ndugu mwandishi naomba jina langu lihifadhi, grosery zote unazoziona hapa wanauza viroba kwa mwendo wa kificho, kama Serikali haitafanya operesheni ya kutosha mkakati huo utakwama,” alisema kijana mmoja katika eneo la Stendi kuu.
Katika maeneo mengine viroba huwekwa kwenye debe au ndoo kisha muuzaji hukaa juu yake na kuviuza kwa watu anaowafahamu pekee huku karatasi za viroba hivyo zikifichwa kwa kutunzwa sehemu maalumu ili visionekane hadharani.
Mwenyekiti wa Kitongoji cha Kyela kati, ambaye naye ni mmoja wa wamiliki wa maduka maeneo hayo, Timoth Livanda, alisema viroba hivyo huuzwa kwa kificho kutokana na Serikali kutoa muda mfupi kuviondoa sokoni.
Alisema wauzaji wengi walinunua viroba hivyo vyenye nembo ya TBS huku wakilipia mapato na hatua ya Serikali kutoa muda mfupi kimewaathiri wafanyabiashara wengi.
Alisema ipo haja kwa Serikali kutoa muda maalumu ili kuokoa mitaji ya wafanyabiashara ambao tayari walikwishanunua mzigo mkubwa.
Akizungumzia hali hiyo kwa simu jana Mkuu wa Wilaya hiyo, Claudia Kitta, alisema hana taarifa za kuwapo viroba vilivyobadilishwa majina na kuuzwa kwa kificho. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Na IBRAHIM YASSIN – KYELA
WAUZAJI na wamiliki wa maduka ya vileo wilayani Kyela mkoani Mbeya, wameendelea kuuza pombe zilizofungashwa katika mifuko ya plastiki vilivyopigwa marufuku na Serikali kwa kuvibatiza jina jipya la ‘chapati’ na ‘kichwa’.
Uchunguzi uliofanywa na MTANZANIA hivi karibuni, umebaini kuuzwa kwa viroba hivyo katika Mamlaka ya Mji mdogo wa Kyela Stendi Kuu ya mabasi na maeneo mengine.
Viroba hivyo hutofautiana kutokana na mahali vinapotoka kwani vile vya Tanzania huitwa kichwa na vile vya kutoka nchini Malawi vikiitwa chapati.
Wakizungumzia hali hiyo jana bila kutaka majina yao yatajwe gazetini, baadhi ya wanywaji walisema hatua ya Serikali kudhibiti viroba wilayani Kyela huenda zikagonga mwamba kutokana na kuwa na soko kubwa kuliko pombe nyingine.
“Ndugu mwandishi naomba jina langu lihifadhi, grosery zote unazoziona hapa wanauza viroba kwa mwendo wa kificho, kama Serikali haitafanya operesheni ya kutosha mkakati huo utakwama,” alisema kijana mmoja katika eneo la Stendi kuu.
Katika maeneo mengine viroba huwekwa kwenye debe au ndoo kisha muuzaji hukaa juu yake na kuviuza kwa watu anaowafahamu pekee huku karatasi za viroba hivyo zikifichwa kwa kutunzwa sehemu maalumu ili visionekane hadharani.
Mwenyekiti wa Kitongoji cha Kyela kati, ambaye naye ni mmoja wa wamiliki wa maduka maeneo hayo, Timoth Livanda, alisema viroba hivyo huuzwa kwa kificho kutokana na Serikali kutoa muda mfupi kuviondoa sokoni.
Alisema wauzaji wengi walinunua viroba hivyo vyenye nembo ya TBS huku wakilipia mapato na hatua ya Serikali kutoa muda mfupi kimewaathiri wafanyabiashara wengi.
Alisema ipo haja kwa Serikali kutoa muda maalumu ili kuokoa mitaji ya wafanyabiashara ambao tayari walikwishanunua mzigo mkubwa.
Akizungumzia hali hiyo kwa simu jana Mkuu wa Wilaya hiyo, Claudia Kitta, alisema hana taarifa za kuwapo viroba vilivyobadilishwa majina na kuuzwa kwa kificho.
### Response:
KITAIFA
### End |
UONGOZI wa Klabu Bingwa ya Afrika Mashariki na Kati, Azam FC, umekamilisha usajili wa kiungo mshambuliaji Emmanuel Mvuyekure, kwa mkataba wa mwaka mmoja akitokea KMC. Mvuyekure anayemudu nafasi zote za ushambuliaji, anakuwa mchezaji wa pili kusajiliwa na Azam FC kuelekea msimu ujao baada ya ule wa kwanza wa winga idd ‘Nado’. Mbali na kusaidia pasi za mwisho za mabao akiwa KMC msimu uliopita, nyota huyo raia wa Burundi alimaliza msimu akiwa na mabao 10. Nyota huyo aliyewahi kucheza Mbao na KMC, tayari ameshatua nchini leo alfajiri na leo usiku anatarajia kuanza rasmi mazoezi na kikosi hicho kilichoanza maandalizi ya msimu mpya jana jioni. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
UONGOZI wa Klabu Bingwa ya Afrika Mashariki na Kati, Azam FC, umekamilisha usajili wa kiungo mshambuliaji Emmanuel Mvuyekure, kwa mkataba wa mwaka mmoja akitokea KMC. Mvuyekure anayemudu nafasi zote za ushambuliaji, anakuwa mchezaji wa pili kusajiliwa na Azam FC kuelekea msimu ujao baada ya ule wa kwanza wa winga idd ‘Nado’. Mbali na kusaidia pasi za mwisho za mabao akiwa KMC msimu uliopita, nyota huyo raia wa Burundi alimaliza msimu akiwa na mabao 10. Nyota huyo aliyewahi kucheza Mbao na KMC, tayari ameshatua nchini leo alfajiri na leo usiku anatarajia kuanza rasmi mazoezi na kikosi hicho kilichoanza maandalizi ya msimu mpya jana jioni.
### Response:
MICHEZO
### End |
RAIS John Magufuli ameinyooshea kidole Wizara ya Maji na wakandarasi wa maji akisema inatumia mabilioni ya fedha kutekeleza miradi ya maji ambayo mingi haina matokeo mazuri, isiyokamilika na mingine imekuwa hewa.Aidha, amesema serikali ya sasa haina mpango wa kuongeza mkoa mwingine kiutawala kwa sababu hata iliyopo bado ni mingi na inatumia fedha nyingi, hivyo ni bora fedha hizo zikaongezwa kwenye huduma za jamii kama ujenzi wa vituo vya afya, shule na ujenzi wa barabara huduma zinazowafaidisha wananchi wengi.Rais Magufuli alisema hayo jana wilayani Tunduru ikiwa ni siku yake ya pili ya ziara ya siku sita katika Mkoa wa Ruvuma baada ya kumaliza ziara ya siku tatu mkoani Mtwara. Akizungumzia kabla ya kufungua barabara ya Namtumbo – Kilimasera – Matemanga – Tunduru yenye urefu wa kilometa 193 iliyojengwa kwa kiwango cha lami kwa gharama ya zaidi ya Sh bilioni 100, Rais Magufuli alisema Wizara ya Maji inaongoza kwa kuwa na wakandarasi wa ovyo ambao hawatumii elimu zao vizuri kwenye matendo katika kutatua changamoto ya maji nchini.Alisema wakandarasi wa wizara hiyo wanaongoza kwa kuwa wakandarasi wa ovyo nchini ambao hawatumii elimu yao kuiweka kwenye vitendo kwani nchi ina vyanzo vingi vya maji ila maeneo mengi hayana huduma hiyo na miradi inayotekeleza mingi haikamiliki.“Wewe Waziri (akimgeukia Profesa Makame Mbarawa), nilidhani nimekupeleka huko (Wizara ya Maji) ukawabadilishe hawa wahandisi wa maji, lakini naona hata hujafanya, kama kuna wizara ina wahandisi wa ovyo ni wa maji, mjipange. Mnatumia mabilioni ya fedha kwenye miradi mingi na haina matokeo mazuri,” alisema Rais Magufuli. Aidha, aliwataka wakandarasi wa maji kufanya kazi kwa bidii kuhakikisha wanakamilisha miradi hiyo kwa wakati ili kuondoa kero kwa wananchi.“Lazima tuwe na mabadiliko mapana, hapa Tunduru, barabara yote hii hadi Namtumbo hadi Songea, ukiambiwa nchi haina maji hata watu wa mataifa kama Ulaya na kwingineko wanatucheka sana, wanatuona ni watu wasiojua kufikiri hasa kwa sisi viongozi na watendaji wa maji,” alisema Rais Magufuli. Aliwashauri kuwa kila mwenye maeneo ya mito ambayo madaraja yamejengwa na yanapitisha maji wachimbe mabwawa makubwa na wafunge mota kusambaza maji hayo kwenye maeneo yenye uhitaji.Alisema nchi ina Mto Ruvuma ambao haukauki mwaka mzima, lakini wakazi wa maeneo hayo hawana maji na kusema hilo ni jambo la aibu na uzembe wa hali ya juu. Akizungumzia ombi ya Wilaya ya Tunduru kufanywa mkoa, Rais Magufuli alisema katika utawala wake haoni sababu ya kuwa na mikoa mingi kama iliyopo na badala yake mikoa hiyo ingeweza kuunganishwa ili kupunguza gharama za uendeshaji wake na fedha hizo kupelekwa kuboresha huduma za jamii.“Siwezi ongeza mkoa mwingine, ombi lenu la eneo hili kuwa mkoa hapana, siwezi toa fedha kujenga Ofisi ya Mkuu wa Mkoa, bali fedha nitatoa shilingi milioni 200 muongezee mjenge hospitali hii itakayohudumia wananchi wengi,” alisisitiza Rais Magufuli, huku akimuagiza Waziri wa Tamisemi, Selemani Jafo kuwapa fedha hizo wana-Tunduru.Alisema idadi ya mikoa iliyopo hivi sasa nchini haikuwa na sababu kwa kuwa ofisi nyingi za wakuu wa mikoa zinatumia fedha nyingi kiutawala ambazo haziwanufaishi moja kwa moja wananchi wa kawaida. “Sitoi fedha kujenga ofisi ya RC, kwanza ukienda kumuona kuna urasimu mrefu, utaambiwa una miadi naye, wewe ni nani umetokea wapi, na utaishia kutomwona, si bora fedha hizo zikajenge shule, vituo vya afya na barabara ambazo watapita wananchi na kuwasaidia kuinua uchumi wao,” alisema Rais Magufuli.Awali akizungumzia hali ya maji mkoani Ruvuma, Waziri Maji, Profesa Mbarawa alisema mkoa huo unazalisha lita za maji milioni 1.6 na zinasambazwa kwa wakazi 250,000 ambao ni sawa na asilimia 62 ya wananchi wote. Alisema changamoto kubwa ya maji mkoani humo ni miundombinu ya maji huku akitoa mikakati ya wizara kuwa imepanga kutekeleza aina mbili za miradi ili kupunguza kero za maji.Profesa Mbarawa alisema miradi hiyo miwili, moja ni wa muda mfupi ambao jana wametangaza zabuni ya ujenzi wa miundombinu ya Sh milioni 300, na ndani ya miezi mitatu mkandarasi atakayepatikana akamilishe ujenzi huo. Kwenye mradi wa pili ni wa muda mrefu ambao wizara inaendelea na ujenzi wa miundombinu ya maji ya gharama ya Sh bilioni 16.2 katika maeneo tofauti yakiwemo Matemanga, Mpina, Mbesa na Nandembo.Katika eneo la Nandembo, mradi umekamilika ila kisima hicho kirefu kimekauka maji. Katika hatua nyingine, Profesa Mbarawa alisema Sh bilioni 88 zimetumika kuwalipa wakandarasi wa maji nchi nzima na hivyo hakuna mkandarasi aliye kwenye eneo la mradi anayedai malipo.Kutokana na kauli hiyo, Rais Magufuli aliwataka wakandarasi hao kufanya kazi kwa bidii na kuacha visingizio huku akiitaka wizara kuwa wakali na wakandarasi watakaokwamisha utekelezaji wa miradi kwa kuwa wameshalipwa. “Kuweni wakali na hawa wakandarasi, hatuwezi kuendelea kufanya kazi kwa kubembelezana, lazima muwe wakali miradi ikamilike,” alisisitiza Rais Magufuli. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
RAIS John Magufuli ameinyooshea kidole Wizara ya Maji na wakandarasi wa maji akisema inatumia mabilioni ya fedha kutekeleza miradi ya maji ambayo mingi haina matokeo mazuri, isiyokamilika na mingine imekuwa hewa.Aidha, amesema serikali ya sasa haina mpango wa kuongeza mkoa mwingine kiutawala kwa sababu hata iliyopo bado ni mingi na inatumia fedha nyingi, hivyo ni bora fedha hizo zikaongezwa kwenye huduma za jamii kama ujenzi wa vituo vya afya, shule na ujenzi wa barabara huduma zinazowafaidisha wananchi wengi.Rais Magufuli alisema hayo jana wilayani Tunduru ikiwa ni siku yake ya pili ya ziara ya siku sita katika Mkoa wa Ruvuma baada ya kumaliza ziara ya siku tatu mkoani Mtwara. Akizungumzia kabla ya kufungua barabara ya Namtumbo – Kilimasera – Matemanga – Tunduru yenye urefu wa kilometa 193 iliyojengwa kwa kiwango cha lami kwa gharama ya zaidi ya Sh bilioni 100, Rais Magufuli alisema Wizara ya Maji inaongoza kwa kuwa na wakandarasi wa ovyo ambao hawatumii elimu zao vizuri kwenye matendo katika kutatua changamoto ya maji nchini.Alisema wakandarasi wa wizara hiyo wanaongoza kwa kuwa wakandarasi wa ovyo nchini ambao hawatumii elimu yao kuiweka kwenye vitendo kwani nchi ina vyanzo vingi vya maji ila maeneo mengi hayana huduma hiyo na miradi inayotekeleza mingi haikamiliki.“Wewe Waziri (akimgeukia Profesa Makame Mbarawa), nilidhani nimekupeleka huko (Wizara ya Maji) ukawabadilishe hawa wahandisi wa maji, lakini naona hata hujafanya, kama kuna wizara ina wahandisi wa ovyo ni wa maji, mjipange. Mnatumia mabilioni ya fedha kwenye miradi mingi na haina matokeo mazuri,” alisema Rais Magufuli. Aidha, aliwataka wakandarasi wa maji kufanya kazi kwa bidii kuhakikisha wanakamilisha miradi hiyo kwa wakati ili kuondoa kero kwa wananchi.“Lazima tuwe na mabadiliko mapana, hapa Tunduru, barabara yote hii hadi Namtumbo hadi Songea, ukiambiwa nchi haina maji hata watu wa mataifa kama Ulaya na kwingineko wanatucheka sana, wanatuona ni watu wasiojua kufikiri hasa kwa sisi viongozi na watendaji wa maji,” alisema Rais Magufuli. Aliwashauri kuwa kila mwenye maeneo ya mito ambayo madaraja yamejengwa na yanapitisha maji wachimbe mabwawa makubwa na wafunge mota kusambaza maji hayo kwenye maeneo yenye uhitaji.Alisema nchi ina Mto Ruvuma ambao haukauki mwaka mzima, lakini wakazi wa maeneo hayo hawana maji na kusema hilo ni jambo la aibu na uzembe wa hali ya juu. Akizungumzia ombi ya Wilaya ya Tunduru kufanywa mkoa, Rais Magufuli alisema katika utawala wake haoni sababu ya kuwa na mikoa mingi kama iliyopo na badala yake mikoa hiyo ingeweza kuunganishwa ili kupunguza gharama za uendeshaji wake na fedha hizo kupelekwa kuboresha huduma za jamii.“Siwezi ongeza mkoa mwingine, ombi lenu la eneo hili kuwa mkoa hapana, siwezi toa fedha kujenga Ofisi ya Mkuu wa Mkoa, bali fedha nitatoa shilingi milioni 200 muongezee mjenge hospitali hii itakayohudumia wananchi wengi,” alisisitiza Rais Magufuli, huku akimuagiza Waziri wa Tamisemi, Selemani Jafo kuwapa fedha hizo wana-Tunduru.Alisema idadi ya mikoa iliyopo hivi sasa nchini haikuwa na sababu kwa kuwa ofisi nyingi za wakuu wa mikoa zinatumia fedha nyingi kiutawala ambazo haziwanufaishi moja kwa moja wananchi wa kawaida. “Sitoi fedha kujenga ofisi ya RC, kwanza ukienda kumuona kuna urasimu mrefu, utaambiwa una miadi naye, wewe ni nani umetokea wapi, na utaishia kutomwona, si bora fedha hizo zikajenge shule, vituo vya afya na barabara ambazo watapita wananchi na kuwasaidia kuinua uchumi wao,” alisema Rais Magufuli.Awali akizungumzia hali ya maji mkoani Ruvuma, Waziri Maji, Profesa Mbarawa alisema mkoa huo unazalisha lita za maji milioni 1.6 na zinasambazwa kwa wakazi 250,000 ambao ni sawa na asilimia 62 ya wananchi wote. Alisema changamoto kubwa ya maji mkoani humo ni miundombinu ya maji huku akitoa mikakati ya wizara kuwa imepanga kutekeleza aina mbili za miradi ili kupunguza kero za maji.Profesa Mbarawa alisema miradi hiyo miwili, moja ni wa muda mfupi ambao jana wametangaza zabuni ya ujenzi wa miundombinu ya Sh milioni 300, na ndani ya miezi mitatu mkandarasi atakayepatikana akamilishe ujenzi huo. Kwenye mradi wa pili ni wa muda mrefu ambao wizara inaendelea na ujenzi wa miundombinu ya maji ya gharama ya Sh bilioni 16.2 katika maeneo tofauti yakiwemo Matemanga, Mpina, Mbesa na Nandembo.Katika eneo la Nandembo, mradi umekamilika ila kisima hicho kirefu kimekauka maji. Katika hatua nyingine, Profesa Mbarawa alisema Sh bilioni 88 zimetumika kuwalipa wakandarasi wa maji nchi nzima na hivyo hakuna mkandarasi aliye kwenye eneo la mradi anayedai malipo.Kutokana na kauli hiyo, Rais Magufuli aliwataka wakandarasi hao kufanya kazi kwa bidii na kuacha visingizio huku akiitaka wizara kuwa wakali na wakandarasi watakaokwamisha utekelezaji wa miradi kwa kuwa wameshalipwa. “Kuweni wakali na hawa wakandarasi, hatuwezi kuendelea kufanya kazi kwa kubembelezana, lazima muwe wakali miradi ikamilike,” alisisitiza Rais Magufuli.
### Response:
KITAIFA
### End |
Na Veronica Simba – Singida
WAZIRI wa Nishati na Madini, Profesa Sospeter Muhongo, amewataka wananchi wanaounganishiwa huduma ya umeme vijijini, kufanya malipo katika Ofisi za Tanesco na si vinginevyo.
Aliyasema hayo hivi karibuni katika Kijiji cha Mkwese, Wilaya ya Manyoni mkoani Singida wakati akizindua Mradi wa Usambazaji Umeme Vijijini Awamu ya Tatu (REA III) mkoani humo.
Profesa Muhongo alisema wananchi wengi wamekuwa wakitapeliwa na watu mbalimbali kwa kuombwa rushwa ili waunganishiwe umeme au kulipishwa gharama zaidi ya zile zinazostahili.
Alisema baada ya kufuatilia, imebainika wanaofanya utapeli huo ni watu wasiohusika kabisa na uunganishaji umeme.
Aliitaka Tanesco kuhakikisha inaendelea na kazi ya kutoa elimu kwa umma kuhusu huduma zote wanazotoa ili wanan1`chi wawe na uelewa wa kutosha.
Alisema: “Baadhi ya wananchi wanadhani REA ndio wenye jukumu la kuchukua malipo kutoka kwa wananchi wanaounganishiwa umeme vijijini.
“Anayepokea malipo yote ya umeme ni Tanesco na si REA wala wizara, wananchi mjue hilo. Mwingine yeyote akidai malipo ya umeme, mkatalieni,” alisisitiza.
Aidha, Waziri Muhongo alitoa rai kwa Serikali za Vijiji kutoa ushirikiano kwa Tanesco, ikiwezekana kuwapatia chumba au ofisi ya kutolea huduma kwa siku watakazopanga kutoa huduma katika vijiji husika.
Waziri Muhongo alieleza kuwa, Mradi wa Kusambaza Umeme Vijijini Awamu ya Tatu mkoani Singida utatekelezwa kwa vipindi viwili tofauti, ambapo sehemu ya kwanza itahusisha upelekaji umeme katika vijiji 185 kwa gharama ya Sh bilioni 47.36. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Na Veronica Simba – Singida
WAZIRI wa Nishati na Madini, Profesa Sospeter Muhongo, amewataka wananchi wanaounganishiwa huduma ya umeme vijijini, kufanya malipo katika Ofisi za Tanesco na si vinginevyo.
Aliyasema hayo hivi karibuni katika Kijiji cha Mkwese, Wilaya ya Manyoni mkoani Singida wakati akizindua Mradi wa Usambazaji Umeme Vijijini Awamu ya Tatu (REA III) mkoani humo.
Profesa Muhongo alisema wananchi wengi wamekuwa wakitapeliwa na watu mbalimbali kwa kuombwa rushwa ili waunganishiwe umeme au kulipishwa gharama zaidi ya zile zinazostahili.
Alisema baada ya kufuatilia, imebainika wanaofanya utapeli huo ni watu wasiohusika kabisa na uunganishaji umeme.
Aliitaka Tanesco kuhakikisha inaendelea na kazi ya kutoa elimu kwa umma kuhusu huduma zote wanazotoa ili wanan1`chi wawe na uelewa wa kutosha.
Alisema: “Baadhi ya wananchi wanadhani REA ndio wenye jukumu la kuchukua malipo kutoka kwa wananchi wanaounganishiwa umeme vijijini.
“Anayepokea malipo yote ya umeme ni Tanesco na si REA wala wizara, wananchi mjue hilo. Mwingine yeyote akidai malipo ya umeme, mkatalieni,” alisisitiza.
Aidha, Waziri Muhongo alitoa rai kwa Serikali za Vijiji kutoa ushirikiano kwa Tanesco, ikiwezekana kuwapatia chumba au ofisi ya kutolea huduma kwa siku watakazopanga kutoa huduma katika vijiji husika.
Waziri Muhongo alieleza kuwa, Mradi wa Kusambaza Umeme Vijijini Awamu ya Tatu mkoani Singida utatekelezwa kwa vipindi viwili tofauti, ambapo sehemu ya kwanza itahusisha upelekaji umeme katika vijiji 185 kwa gharama ya Sh bilioni 47.36.
### Response:
KITAIFA
### End |
Na AVELINE KITOMARY, DAR ES SALAAM HOSPITALI ya Taifa Muhimbili, imeshona vazi maalumu (coverall) ambalo ni sehemu ya mavazi ya watoa huduma (PPE) ili kujikinga wakati wanapotoa huduma kwa wagonjwa watakaobainika kuambukizwa virusi vya corona (COVID 19). Akizungumza na waandishi wa habari jana Dar es salaam, Mkurugenzi wa Huduma za Tiba wa Hospitali hiyo, Dk Hedwiga Swai alisema jitihada hizo ni sehemu katika kuunga mkono kauli ya Rais Dk John Magufuli, kwamba Watanzania wanaweza na sio lazima kila kitu kitoke nje kwani malighafi zilizotumika zote zinapatikana katika viwanda vilivyopo nchini. Alisema PPE zinazotoka nje ya nchi hugharimu fedha nyingi za Tanzania ambapo vazi moja ni kati ya Sh 350,000 hadi Sh 500,000 huku ikitegemea huku iliyoshonwa Muhimbili ikigharimu Sh 30,000. “Tumeamua kushona vazi hilo ambalo linakaribiana na viwango vya WHO (Shirika la Afya Duniani) na si kama watoa huduma tulioko msitari wa mbele kuwahudumia, tumeridhika kuwa vazi hili linakidhi viwango na mahitaji yetu hapa nchini” alieleza Dk Swai. Alisema katika kukabiliana na changamoto ya kutokapatikana kwa urahisi mavazi haya, Muhimbili ina wajibu wa kutoa mwelekeo, ubunifu wa namna ya kutoa huduma nchini na hii ni sehemu ya wajibu huo. “Tunatoa wito kwamba sasa viwanda vya ushonaji vinaweza kuja kupata sampuli ya aina ya vazi na malighafi zinazotumika ili bidhaa hii iweze kuzalishwa kwa wingi na kupatikana kwa gharama nafuu zaidi,”alibainisha. Alisema hospitali ya Muhimbili inaipongeza Serikali kwa jitihada inazofanya na hatua mbalimbali zinazochukuliwa katika kukabiliana na ugonjwa huu ambao umeingia nchini nasi tunaendelea kushirikiana katika mapambano hayo. | AFYA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Na AVELINE KITOMARY, DAR ES SALAAM HOSPITALI ya Taifa Muhimbili, imeshona vazi maalumu (coverall) ambalo ni sehemu ya mavazi ya watoa huduma (PPE) ili kujikinga wakati wanapotoa huduma kwa wagonjwa watakaobainika kuambukizwa virusi vya corona (COVID 19). Akizungumza na waandishi wa habari jana Dar es salaam, Mkurugenzi wa Huduma za Tiba wa Hospitali hiyo, Dk Hedwiga Swai alisema jitihada hizo ni sehemu katika kuunga mkono kauli ya Rais Dk John Magufuli, kwamba Watanzania wanaweza na sio lazima kila kitu kitoke nje kwani malighafi zilizotumika zote zinapatikana katika viwanda vilivyopo nchini. Alisema PPE zinazotoka nje ya nchi hugharimu fedha nyingi za Tanzania ambapo vazi moja ni kati ya Sh 350,000 hadi Sh 500,000 huku ikitegemea huku iliyoshonwa Muhimbili ikigharimu Sh 30,000. “Tumeamua kushona vazi hilo ambalo linakaribiana na viwango vya WHO (Shirika la Afya Duniani) na si kama watoa huduma tulioko msitari wa mbele kuwahudumia, tumeridhika kuwa vazi hili linakidhi viwango na mahitaji yetu hapa nchini” alieleza Dk Swai. Alisema katika kukabiliana na changamoto ya kutokapatikana kwa urahisi mavazi haya, Muhimbili ina wajibu wa kutoa mwelekeo, ubunifu wa namna ya kutoa huduma nchini na hii ni sehemu ya wajibu huo. “Tunatoa wito kwamba sasa viwanda vya ushonaji vinaweza kuja kupata sampuli ya aina ya vazi na malighafi zinazotumika ili bidhaa hii iweze kuzalishwa kwa wingi na kupatikana kwa gharama nafuu zaidi,”alibainisha. Alisema hospitali ya Muhimbili inaipongeza Serikali kwa jitihada inazofanya na hatua mbalimbali zinazochukuliwa katika kukabiliana na ugonjwa huu ambao umeingia nchini nasi tunaendelea kushirikiana katika mapambano hayo.
### Response:
AFYA
### End |
Kwa muda mrefu klabu hiyo imekuwa bila kocha baada ya kuachana na kocha wake Goran Kopunovic, hali ambayo imesababisha kuchelewa kuanza kwa mazoezi.Akizungumza na waandishi wa habari Dar es Salaam jana, Rais wa Simba, Evance Aveva alisema kocha huyo ataanza kazi rasmi Jumatatu ijayo na kuongeza kuwa ni kocha mwenye uzoefu wa miaka 30 ya kufundisha soka.Aveva alisema Kerr amefundisha timu za Uingereza, Vietnam pamoja na timu za Afrika Kusini na kuongeza kuwa hana wasiwasi na uwezo wa soka wa Afrika Mashariki.Kwa mujibu wa wasifu wake, Kerr alizaliwa Januari 14, 1967, mjini Valletta nchini Malta, na alicheza soka akiwa ni beki katika klabu kadhaa zikiwamo Sheffield United, Leeds United, Blackpool, na Doncaster Rovers za England.Katika kufundisha soka, amekuwa kocha wa timu za Mpumalanga Black Aces (Kocha Msaidizi), Thanda Royal Zulu (Kocha Msaidizi), Nathi Lions (Kocha Msaidizi) zote za Afrika Kusini, Khatoco Khann Hoa (Kocha Msaidizi), Vietnam (Kocha Msaidizi), Hai Phong (Kocha Msaidizi), Hai Phong U-21 na kisha Kocha Mkuu wa timu hiyo mwaka jana.Kerr anakuwa Kocha Mkuu wa tatu chini ya uongozi wa Aveva akitanguliwa na Mzambia Patrick Phiri na Kopunovic, na wakati wakiingia madarakani walimkuta Zdravko Logarusic wa Croatia na baadaye akafukuzwa kuifundisha klabu hiyo ya Msimbazi, Kariakoo.Kwa mujibu wa Aveva, mchakato wa kumpata kocha huyo umekuwa ni wa muda mrefu kwa kuwa kulikuwa na ushindani mkubwa na kuwa makocha walikuwa ni wengi.Alisema baada ya kufanyika kwa mchujo walichaguliwa makocha watano bora na kisha jina la kocha huyo kuibuka kuwa ni ndio mshindi.Aliongeza kuwa suala la usajili halitoathiri kazi yake kocha huyo kwa kuwa wamezingatia ushauri wa kocha aliyemaliza muda wake ambaye aliwaandikia mapendekezo mbalimbali ambayo wameyazingatia kwenye usajili.Aliongeza kuwa pia klabu hiyo imepata kipa wa makocha kutoka Kenya, Abdul Iddi Salim na kuwa naye ataanza kazi pamoja na kocha huyo.Aliongeza kuwa ni klabu hiyo haijampatia malengo ya kuwa akishindwa kutimiza ahadi fulani atafukuzwa ila ina imani kuwa atafanya vyema na kuleta maendeleo ya klabu hiyo.“Klabu ya Simba inatarajia mafanikio makubwa kutoka kwa kocha huyu kuwa ana uzoefu mkubwa wa soka na amekuwa akizisaidia timu nyingi kubwa kutoka nchi mbalimbali na kwa hapa kwetu ni imani yangu kuwa kazi itakuwa nzuri,” alisema Aveva.Aliongeza kuwa “ataanza kazi Jumatatu na atakuwa na msaidizi wake wake Selemani Matola kama kawaida huku pia atakuwa na kocha wa makipa kwa sasa hakuna shida tena ya makocha na kazi ni moja tu ushindi.”Katika hatua nyingine, Simba ilizindua tovuti yake kwa ajili ya habari za klabu hiyo ambayo itakuwa ikisimamiwa na Kampuni ya EAGgroup.Akizungumzia kuhusu tovuti hiyo, Aveva alisema itasaidia kurahisisha upatikanaji wa habari za klabu kwa watu kutoka sehemu mbalimbali ndani na nje ya nchi.Alisema kuwa itakuwa ikitoa habari za mara kwa mara za klabu hiyo kuhusu maendeleo yake yakiwamo mambo ya usajili na changamoto za ligi itakapoanza.Naye Ofisa Mtendaji Mkuu wa Kampuni ya EAGgroup, Imani Kajula alisema kampuni yake imejipanga kuhakikisha kuwa inaisimamia tovuti hiyo na kuwa ni msingi mzuri zaidi wa habari kwa maendeleo ya klabu.Aliongeza kuwa klabu hiyo kwa sasa inahitaji huduma za kisasa zaidi za utoaji wa habari ambazo kwa upande wake anawahakikishia wapenzi wa klabu hiyo kuwa kazi itafanyika kwa ufanisi zaidi.Simba imemaliza ligi msimu uliopita ikiwa nafasi ya tatu na inatarajia kuanza kambi baada ya kuwasili kwa Kerr. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Kwa muda mrefu klabu hiyo imekuwa bila kocha baada ya kuachana na kocha wake Goran Kopunovic, hali ambayo imesababisha kuchelewa kuanza kwa mazoezi.Akizungumza na waandishi wa habari Dar es Salaam jana, Rais wa Simba, Evance Aveva alisema kocha huyo ataanza kazi rasmi Jumatatu ijayo na kuongeza kuwa ni kocha mwenye uzoefu wa miaka 30 ya kufundisha soka.Aveva alisema Kerr amefundisha timu za Uingereza, Vietnam pamoja na timu za Afrika Kusini na kuongeza kuwa hana wasiwasi na uwezo wa soka wa Afrika Mashariki.Kwa mujibu wa wasifu wake, Kerr alizaliwa Januari 14, 1967, mjini Valletta nchini Malta, na alicheza soka akiwa ni beki katika klabu kadhaa zikiwamo Sheffield United, Leeds United, Blackpool, na Doncaster Rovers za England.Katika kufundisha soka, amekuwa kocha wa timu za Mpumalanga Black Aces (Kocha Msaidizi), Thanda Royal Zulu (Kocha Msaidizi), Nathi Lions (Kocha Msaidizi) zote za Afrika Kusini, Khatoco Khann Hoa (Kocha Msaidizi), Vietnam (Kocha Msaidizi), Hai Phong (Kocha Msaidizi), Hai Phong U-21 na kisha Kocha Mkuu wa timu hiyo mwaka jana.Kerr anakuwa Kocha Mkuu wa tatu chini ya uongozi wa Aveva akitanguliwa na Mzambia Patrick Phiri na Kopunovic, na wakati wakiingia madarakani walimkuta Zdravko Logarusic wa Croatia na baadaye akafukuzwa kuifundisha klabu hiyo ya Msimbazi, Kariakoo.Kwa mujibu wa Aveva, mchakato wa kumpata kocha huyo umekuwa ni wa muda mrefu kwa kuwa kulikuwa na ushindani mkubwa na kuwa makocha walikuwa ni wengi.Alisema baada ya kufanyika kwa mchujo walichaguliwa makocha watano bora na kisha jina la kocha huyo kuibuka kuwa ni ndio mshindi.Aliongeza kuwa suala la usajili halitoathiri kazi yake kocha huyo kwa kuwa wamezingatia ushauri wa kocha aliyemaliza muda wake ambaye aliwaandikia mapendekezo mbalimbali ambayo wameyazingatia kwenye usajili.Aliongeza kuwa pia klabu hiyo imepata kipa wa makocha kutoka Kenya, Abdul Iddi Salim na kuwa naye ataanza kazi pamoja na kocha huyo.Aliongeza kuwa ni klabu hiyo haijampatia malengo ya kuwa akishindwa kutimiza ahadi fulani atafukuzwa ila ina imani kuwa atafanya vyema na kuleta maendeleo ya klabu hiyo.“Klabu ya Simba inatarajia mafanikio makubwa kutoka kwa kocha huyu kuwa ana uzoefu mkubwa wa soka na amekuwa akizisaidia timu nyingi kubwa kutoka nchi mbalimbali na kwa hapa kwetu ni imani yangu kuwa kazi itakuwa nzuri,” alisema Aveva.Aliongeza kuwa “ataanza kazi Jumatatu na atakuwa na msaidizi wake wake Selemani Matola kama kawaida huku pia atakuwa na kocha wa makipa kwa sasa hakuna shida tena ya makocha na kazi ni moja tu ushindi.”Katika hatua nyingine, Simba ilizindua tovuti yake kwa ajili ya habari za klabu hiyo ambayo itakuwa ikisimamiwa na Kampuni ya EAGgroup.Akizungumzia kuhusu tovuti hiyo, Aveva alisema itasaidia kurahisisha upatikanaji wa habari za klabu kwa watu kutoka sehemu mbalimbali ndani na nje ya nchi.Alisema kuwa itakuwa ikitoa habari za mara kwa mara za klabu hiyo kuhusu maendeleo yake yakiwamo mambo ya usajili na changamoto za ligi itakapoanza.Naye Ofisa Mtendaji Mkuu wa Kampuni ya EAGgroup, Imani Kajula alisema kampuni yake imejipanga kuhakikisha kuwa inaisimamia tovuti hiyo na kuwa ni msingi mzuri zaidi wa habari kwa maendeleo ya klabu.Aliongeza kuwa klabu hiyo kwa sasa inahitaji huduma za kisasa zaidi za utoaji wa habari ambazo kwa upande wake anawahakikishia wapenzi wa klabu hiyo kuwa kazi itafanyika kwa ufanisi zaidi.Simba imemaliza ligi msimu uliopita ikiwa nafasi ya tatu na inatarajia kuanza kambi baada ya kuwasili kwa Kerr.
### Response:
MICHEZO
### End |
MABINGWA wa kihistoria wa Ligi Kuu soka Tanzania Bara Yanga leo wana kazi ya kuhakikisha wanasaka ushindi dhidi ya Coastal Union ya Tanga katika mchezo wa ligi utakaochezwa kwenye Uwanja wa Uhuru Dar es Salaam. Huo utakuwa mchezo wa tatu wa ligi tangu kuanza kwa msimu huu wa mwaka 2019/20 Yanga ikicheza kwenye uwanja huo ambapo katika miwili iliyopita imepoteza mmoja na kupata sare moja. Lakini kwa Coastal utakuwa ni mchezo wa nne baada ya kucheza michezo mitatu na kati ya hiyo, ikishinda mmoja, sare moja na kupoteza mmoja. Mara ya mwisho timu hizo zilikutana msimu uliopita Februari 2019 kwenye Uwanja wa Mkwakwani Tanga na zilitoka sare ya bao 1-1. Katika mchezo wa kwanza uliochezwa Dar es Salaam Yanga ilishinda bao 1-0.Mchezo wa leo huenda ukawa mgumu na wenye presha hasa kwa wenyeji Yanga wanaohitaji ushindi angalau kuwatuliza mashabiki wao baada ya kutoka sare ya mabao 3-3 dhidi ya Polisi Tanzania katikati ya wiki hii. Sare hiyo haikuwafurahisha mashabiki wao hasa ikizingatiwa kuwa mchezo wa kwanza walipoteza kwa bao 1-0 mbele ya Ruvu Shooting hivyo, iwapo watashindwa kupata matokeo mazuri tena leo hali itakuwa ngumu kwa Kocha Mkuu Mwinyi Zahera. Timu zote mbili zina washambuliaji wazuri wenye madhara langoni, ukimtazama David Molinga aliyefunga mabao mawili katika mchezo uliopita anataka kuendelea kufunga ili kuendelea kudhihirisha ubora wake na kwa upande wa Coastal hatari zaidi ni Ayoub Lyanga.Safu ya ulinzi ya Yanga bado haijakaa vizuri sana kwa sababu katika mechi mbili wamefungwa mabao manne na kushinda matatu huku Coastal ikionekana kuwa vizuri baada ya kucheza michezo mitatu kufungwa mawili na kufunga mabao matatu. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
MABINGWA wa kihistoria wa Ligi Kuu soka Tanzania Bara Yanga leo wana kazi ya kuhakikisha wanasaka ushindi dhidi ya Coastal Union ya Tanga katika mchezo wa ligi utakaochezwa kwenye Uwanja wa Uhuru Dar es Salaam. Huo utakuwa mchezo wa tatu wa ligi tangu kuanza kwa msimu huu wa mwaka 2019/20 Yanga ikicheza kwenye uwanja huo ambapo katika miwili iliyopita imepoteza mmoja na kupata sare moja. Lakini kwa Coastal utakuwa ni mchezo wa nne baada ya kucheza michezo mitatu na kati ya hiyo, ikishinda mmoja, sare moja na kupoteza mmoja. Mara ya mwisho timu hizo zilikutana msimu uliopita Februari 2019 kwenye Uwanja wa Mkwakwani Tanga na zilitoka sare ya bao 1-1. Katika mchezo wa kwanza uliochezwa Dar es Salaam Yanga ilishinda bao 1-0.Mchezo wa leo huenda ukawa mgumu na wenye presha hasa kwa wenyeji Yanga wanaohitaji ushindi angalau kuwatuliza mashabiki wao baada ya kutoka sare ya mabao 3-3 dhidi ya Polisi Tanzania katikati ya wiki hii. Sare hiyo haikuwafurahisha mashabiki wao hasa ikizingatiwa kuwa mchezo wa kwanza walipoteza kwa bao 1-0 mbele ya Ruvu Shooting hivyo, iwapo watashindwa kupata matokeo mazuri tena leo hali itakuwa ngumu kwa Kocha Mkuu Mwinyi Zahera. Timu zote mbili zina washambuliaji wazuri wenye madhara langoni, ukimtazama David Molinga aliyefunga mabao mawili katika mchezo uliopita anataka kuendelea kufunga ili kuendelea kudhihirisha ubora wake na kwa upande wa Coastal hatari zaidi ni Ayoub Lyanga.Safu ya ulinzi ya Yanga bado haijakaa vizuri sana kwa sababu katika mechi mbili wamefungwa mabao manne na kushinda matatu huku Coastal ikionekana kuwa vizuri baada ya kucheza michezo mitatu kufungwa mawili na kufunga mabao matatu.
### Response:
MICHEZO
### End |
Chanzo cha picha, Getty Images
Klabu ya Manchester United itamuongezea mshambuliaji wake raia wa England mwaka mmoja wa kuichezea klabu hiyo kulingana na masharti ya mkataba wake endapo pande hizo mbili zitashindwa kufikia muafaka wa mkataba mpya. Mkataba wa sasa wa Rashford mwenye miaka 24 unatamatika mwishoni mwa msimu huu. (Daily Star on Sunday).
United pia inatafakari uwezekano wa kumuongezea mkataba mlinda lango wao raia wa Uhispania David de Gea mpaka kufikia mwaka 2024. Mkataba wa sasa wa kipa huyo mwenye miaka 31 utafikia kikomo mwishoni mwa msimu pia. (Sunday Telegraph)
Chanzo cha picha, Getty Images
Kocha wa zamani wa Tottenham na Paris St-Germain Mauricio Pochettino yupo tayari kwa uwezekano wa kuinoa klabu ya Aston Villa ambayo kwa sasa ipo chini ya kocha Steven Gerrard. (Football Insider).
Klabu ya Newcastle inatarajia kuwasilisha dau jipya la kumsajili kiungo mshambuliaji wa Leicester City, James Madison (25) katika dirisha la usajili la mwezi Januari baada ya kushindwa kumnasa mchezajji huyo kwenye dirisha la majira ya kiangazi lililofungwa hivi karibuni. (Football Insider).
Chanzo cha picha, Getty Images
Arsenal imeendelea kumfuatilia kiungo wa klabu ya Rennes Lavro Majer wakati mchezaji huyo alipokuwa akiichezea timu yake ya taifa ya Croatia siku ya Alhamisi na kuibuka na ushindi wa 2-1 dhidi ya Denmark. (Sunday Mirror).
Chelsea inajipanga kulipa dau la pauni milioni 30 kumnasa kinda wa Fulham Luke Harris, 17. Mshambuliaji huyo kinda amejumuishwa kwenye kikosi cha timu ya taifa ya Wales kwa michezo ya kirafiki ya kimataifa dhidi ya Ubelgiji na Poland. (Sunday Mirror).
Kiungo wa Everton raia wa Brazil Allan, 31, amekubali kujiunga na klabu ya Al-Wahda iliyopo katika nchi ya Umoja wa Falme za Kiarabu. (Football Insider).
Chanzo cha picha, Getty Images
Kiungo wa Uhispania Sergio Busquets, 34, ambaye mkataba wake na Barcelona unatamatika mwishoni mwa msimu anahusishwa na kuhamia nchini Marekani japo kiungo huyo anasema bado hajafikia maamuzi kuhusu mustakabali wake. (90 Min).
Klabu ya Barcelona itafanya mazungumzo na kiungo wake Frankie de Jong, 25, mwishoni mwa msimu kuhusu madeni anayoidai klabu hiyo na kima cha mshahara kwa siku zijazo. (Que T’hi Jugues, via Sunday Mirror).
Chanzo cha picha, Getty Images
Barcelona wanatarajiwa kujaribu kuongeza mkataba wa mlinzi Hector Bellerin, 27, kwenda Zaidi ya msimu ujao jjapo mchezaji huyo anaweza kutaka kurejea katika klabu ya Real Betis ambayo aliichezea kwa mkopo msimu uliopita. (Fichajjes.net – in Spanish). | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Chanzo cha picha, Getty Images
Klabu ya Manchester United itamuongezea mshambuliaji wake raia wa England mwaka mmoja wa kuichezea klabu hiyo kulingana na masharti ya mkataba wake endapo pande hizo mbili zitashindwa kufikia muafaka wa mkataba mpya. Mkataba wa sasa wa Rashford mwenye miaka 24 unatamatika mwishoni mwa msimu huu. (Daily Star on Sunday).
United pia inatafakari uwezekano wa kumuongezea mkataba mlinda lango wao raia wa Uhispania David de Gea mpaka kufikia mwaka 2024. Mkataba wa sasa wa kipa huyo mwenye miaka 31 utafikia kikomo mwishoni mwa msimu pia. (Sunday Telegraph)
Chanzo cha picha, Getty Images
Kocha wa zamani wa Tottenham na Paris St-Germain Mauricio Pochettino yupo tayari kwa uwezekano wa kuinoa klabu ya Aston Villa ambayo kwa sasa ipo chini ya kocha Steven Gerrard. (Football Insider).
Klabu ya Newcastle inatarajia kuwasilisha dau jipya la kumsajili kiungo mshambuliaji wa Leicester City, James Madison (25) katika dirisha la usajili la mwezi Januari baada ya kushindwa kumnasa mchezajji huyo kwenye dirisha la majira ya kiangazi lililofungwa hivi karibuni. (Football Insider).
Chanzo cha picha, Getty Images
Arsenal imeendelea kumfuatilia kiungo wa klabu ya Rennes Lavro Majer wakati mchezaji huyo alipokuwa akiichezea timu yake ya taifa ya Croatia siku ya Alhamisi na kuibuka na ushindi wa 2-1 dhidi ya Denmark. (Sunday Mirror).
Chelsea inajipanga kulipa dau la pauni milioni 30 kumnasa kinda wa Fulham Luke Harris, 17. Mshambuliaji huyo kinda amejumuishwa kwenye kikosi cha timu ya taifa ya Wales kwa michezo ya kirafiki ya kimataifa dhidi ya Ubelgiji na Poland. (Sunday Mirror).
Kiungo wa Everton raia wa Brazil Allan, 31, amekubali kujiunga na klabu ya Al-Wahda iliyopo katika nchi ya Umoja wa Falme za Kiarabu. (Football Insider).
Chanzo cha picha, Getty Images
Kiungo wa Uhispania Sergio Busquets, 34, ambaye mkataba wake na Barcelona unatamatika mwishoni mwa msimu anahusishwa na kuhamia nchini Marekani japo kiungo huyo anasema bado hajafikia maamuzi kuhusu mustakabali wake. (90 Min).
Klabu ya Barcelona itafanya mazungumzo na kiungo wake Frankie de Jong, 25, mwishoni mwa msimu kuhusu madeni anayoidai klabu hiyo na kima cha mshahara kwa siku zijazo. (Que T’hi Jugues, via Sunday Mirror).
Chanzo cha picha, Getty Images
Barcelona wanatarajiwa kujaribu kuongeza mkataba wa mlinzi Hector Bellerin, 27, kwenda Zaidi ya msimu ujao jjapo mchezaji huyo anaweza kutaka kurejea katika klabu ya Real Betis ambayo aliichezea kwa mkopo msimu uliopita. (Fichajjes.net – in Spanish).
### Response:
MICHEZO
### End |
MAMBO yamekamilika kwa mshambuliaji wa Azam FC, Shaaban Idd ‘Chilunda’ katika dili lake la kujiunga na timu ya CD Teneriffe ya Hispania.Wiki kadhaa zilizopita Chilunda alisaini mkataba wa miaka miwili na Teneriffe lakini alikwama kujiunga na timu hiyo kutokana na kukosa kibali cha kufanya kazi nchini Hispania.Taarifa kutoka Azam FC zinasema kuwa mshambuliaji huyo ambaye alikuwa mfungaji bora wa Kombe la Kagame, alitarajiwa kuwasili Hispania jana asubuhi.Ratiba yake ilikuwa inaonesha, baada ya kuwasili nchini humo atachukuliwa moja kwa moja na kupelekwa kufanyiwa vipimo vya afya.Chilunda anakuwa mchezaji wa pili kutoka Azam FC kujiunga na timu hiyo inayoshiriki Ligi daraja la Kwanza Hispania baada ya Farid Mussa kujiunga nayo miwili iliyopita. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
MAMBO yamekamilika kwa mshambuliaji wa Azam FC, Shaaban Idd ‘Chilunda’ katika dili lake la kujiunga na timu ya CD Teneriffe ya Hispania.Wiki kadhaa zilizopita Chilunda alisaini mkataba wa miaka miwili na Teneriffe lakini alikwama kujiunga na timu hiyo kutokana na kukosa kibali cha kufanya kazi nchini Hispania.Taarifa kutoka Azam FC zinasema kuwa mshambuliaji huyo ambaye alikuwa mfungaji bora wa Kombe la Kagame, alitarajiwa kuwasili Hispania jana asubuhi.Ratiba yake ilikuwa inaonesha, baada ya kuwasili nchini humo atachukuliwa moja kwa moja na kupelekwa kufanyiwa vipimo vya afya.Chilunda anakuwa mchezaji wa pili kutoka Azam FC kujiunga na timu hiyo inayoshiriki Ligi daraja la Kwanza Hispania baada ya Farid Mussa kujiunga nayo miwili iliyopita.
### Response:
MICHEZO
### End |
Taarifa hiyo imetolewa na Kaimu Mkurugenzi wa Bodi ya Korosho Tanzania (CBT), Hassan Jarufu, wakati akifafanua juu ya uzalishaji na mauzo ya zao la korosho nchini hadi kufikia mwisho wa mwaka 2017.Korosho ni zao la biashara linaloongozwa kwa Tanzania. Inaiingizia Tanzania takribani asilimia 15 za fedha za kigeni. Kwa mujibu wa Shirika la Umoja wa Mataifa la Chakula na Kilimo (FAO), kwa Afrika, Tanzania inashika nafasi ya nne kwa uzalishaji wa korosho ikizalisha asilimia 20 ya korosho zote, lakini kwa duniani, inashika nafasi ya nane.Kwa Afrika inazidiwa na Nigeria, Ivory Coast na Guinea- Bissau. Zao la korosho linalimwa na kustawi zaidi katika mikoa ya Mtwara, Lindi, Pwani na Ruvuma. Jarufu, katika taarifa yake juzi alisema; “Ukiangalia msimu wa mwaka 2015/2016, utaona kuwa korosho zilizozalishwa zilikuwa kidogo zaidi.Msimu huo ziliuzwa kilo 155,244,645 zikiwa na thamani ya shilingi 388,474,530,906 ikilinganisha na msimu wa 2016/2017 ambapo jumla ya kilo 265,237,845 ziliuzwa zikiwa na thamani ya shilingi 871,462,989,284,” alisema.Alisema katika minada 10 ya msimu wa 2017/2018, mauzo ya korosho yamefikia kilo 285,828,205 zenye thamani ya Sh 1,082,200,383,581. “Mnada wa 10 ulikuwa Desemba 21, 2017 na minada bado inaendelea kwa msimu wa 2017/2018,” alisema.Akidadanua mauzo hayo kwa kila mikoa hadi kufikia mnada wa 10, Jarufu alisema Mtwara umeongoza kwa kuuza tani 178,165.741 zenye thamani ya Sh 701,674,466,366 ukifuatiwa na mkoa wa Lindi ambao umeuza tani 68,687.504 zenye thamani ya Sh 247,163,294,296.“Mkoa wa Ruvuma umeuza tani 19,545.613 zenye thamani ya shilingi 76,173,400,063 na mkoa wa Pwani umeuza tani 19,429.347 zenye thamani ya shilingi 57,189,224,856 na kufanya mapato yote kwa mwaka huu kufikia shilingi trilioni 1.082,” alisema.Jarufu alitoa ufafanuzi huo baada ya Waziri Mkuu Kassim Majaliwa kuzindua kampeni ya kitaifa ya upandaji mikorosho bora na mipya milioni 10 kwa msimu wa 2017/2018 mjini Ruangwa, mkoani Lindi.Kaulimbiu ya kampeni hiyo ni: “Korosho ni dhahabu ya kijani, tuitunze, itutunze”. Alimweleza Waziri Mkuu kuwa, Bodi ya Korosho Tanzania kwa kushirikiana na Taasisi ya Utafiti wa Kilimo Naliendele iliyopo Mtwara, Sekretarieti za Mikoa na Halmashauri za wilaya, imeendelea kutekeleza mpango wa miaka mitatu wa kupanda mikorosho 10,000,000 kila mwaka.“Katika mpango huu, wastani wa mikorosho 5,000 inatarajiwa kupandwa katika kila kijiji au mikorosho 30 kwa kaya kwa mwaka, sawa na ekari 330,000 kwa mwaka kwa nchi mzima.Lengo la mpango huu ni kuongeza kiasi cha korosho kinachozalishwa nchini kwa kuongeza wigo wa halmashauri zinazozalisha korosho na kupanda miche inayotokana na mbegu bora zenye uzalishaji mkubwa na zenye ukinzani dhidi ya magonjwa na wadudu,” alisema.Alisema katika msimu wa 2017/2018, Bodi ya korosho inaratibu uzalishaji wa jumla ya miche 14,001,820 ambayo imetokana na tani 100 (kilo 100,000) zilizozalishwa na Taasisi ya Utafiti wa Kilimo Naliendele. | UCHUMI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Taarifa hiyo imetolewa na Kaimu Mkurugenzi wa Bodi ya Korosho Tanzania (CBT), Hassan Jarufu, wakati akifafanua juu ya uzalishaji na mauzo ya zao la korosho nchini hadi kufikia mwisho wa mwaka 2017.Korosho ni zao la biashara linaloongozwa kwa Tanzania. Inaiingizia Tanzania takribani asilimia 15 za fedha za kigeni. Kwa mujibu wa Shirika la Umoja wa Mataifa la Chakula na Kilimo (FAO), kwa Afrika, Tanzania inashika nafasi ya nne kwa uzalishaji wa korosho ikizalisha asilimia 20 ya korosho zote, lakini kwa duniani, inashika nafasi ya nane.Kwa Afrika inazidiwa na Nigeria, Ivory Coast na Guinea- Bissau. Zao la korosho linalimwa na kustawi zaidi katika mikoa ya Mtwara, Lindi, Pwani na Ruvuma. Jarufu, katika taarifa yake juzi alisema; “Ukiangalia msimu wa mwaka 2015/2016, utaona kuwa korosho zilizozalishwa zilikuwa kidogo zaidi.Msimu huo ziliuzwa kilo 155,244,645 zikiwa na thamani ya shilingi 388,474,530,906 ikilinganisha na msimu wa 2016/2017 ambapo jumla ya kilo 265,237,845 ziliuzwa zikiwa na thamani ya shilingi 871,462,989,284,” alisema.Alisema katika minada 10 ya msimu wa 2017/2018, mauzo ya korosho yamefikia kilo 285,828,205 zenye thamani ya Sh 1,082,200,383,581. “Mnada wa 10 ulikuwa Desemba 21, 2017 na minada bado inaendelea kwa msimu wa 2017/2018,” alisema.Akidadanua mauzo hayo kwa kila mikoa hadi kufikia mnada wa 10, Jarufu alisema Mtwara umeongoza kwa kuuza tani 178,165.741 zenye thamani ya Sh 701,674,466,366 ukifuatiwa na mkoa wa Lindi ambao umeuza tani 68,687.504 zenye thamani ya Sh 247,163,294,296.“Mkoa wa Ruvuma umeuza tani 19,545.613 zenye thamani ya shilingi 76,173,400,063 na mkoa wa Pwani umeuza tani 19,429.347 zenye thamani ya shilingi 57,189,224,856 na kufanya mapato yote kwa mwaka huu kufikia shilingi trilioni 1.082,” alisema.Jarufu alitoa ufafanuzi huo baada ya Waziri Mkuu Kassim Majaliwa kuzindua kampeni ya kitaifa ya upandaji mikorosho bora na mipya milioni 10 kwa msimu wa 2017/2018 mjini Ruangwa, mkoani Lindi.Kaulimbiu ya kampeni hiyo ni: “Korosho ni dhahabu ya kijani, tuitunze, itutunze”. Alimweleza Waziri Mkuu kuwa, Bodi ya Korosho Tanzania kwa kushirikiana na Taasisi ya Utafiti wa Kilimo Naliendele iliyopo Mtwara, Sekretarieti za Mikoa na Halmashauri za wilaya, imeendelea kutekeleza mpango wa miaka mitatu wa kupanda mikorosho 10,000,000 kila mwaka.“Katika mpango huu, wastani wa mikorosho 5,000 inatarajiwa kupandwa katika kila kijiji au mikorosho 30 kwa kaya kwa mwaka, sawa na ekari 330,000 kwa mwaka kwa nchi mzima.Lengo la mpango huu ni kuongeza kiasi cha korosho kinachozalishwa nchini kwa kuongeza wigo wa halmashauri zinazozalisha korosho na kupanda miche inayotokana na mbegu bora zenye uzalishaji mkubwa na zenye ukinzani dhidi ya magonjwa na wadudu,” alisema.Alisema katika msimu wa 2017/2018, Bodi ya korosho inaratibu uzalishaji wa jumla ya miche 14,001,820 ambayo imetokana na tani 100 (kilo 100,000) zilizozalishwa na Taasisi ya Utafiti wa Kilimo Naliendele.
### Response:
UCHUMI
### End |
CHRISTOPHER MSEKENA MWAKA 2011, katika msimu wa sikukuu ya Krismasi, mwanamitindo wa Kifaransa Baptiste Giabicon, alimpa zawadi ya paka aina ya Birman mbunifu mkubwa na mkongwe wa mavazi aliyefariki dunia wiki hii Karl Otto Lagerfeld. Paka huyo alipewa jina la Choupette na mmiliki wake ambaye alimfanya kuwa mwanawe kwa kumlea kifahari ndani ya majumba yake yaliyopo sehemu mbalimbali duniani kama vile Paris, Brittany, Monte Carlo, Humburg na Manhattan huko Marekani. CHOUPETTE NI NANI? Huyu ni paka jinsia ya kike, aliyezaliwa Agosti 19 mwaka 2011, ambaye alianza kuonekana kwenye vyombo vya habari mwaka 2012 baada ya mhariri wa jarida la mitindo la V Magazine, Stephen Gan kuchapisha picha ya Choupette kwenye mtandao wa Twitter ikimwonyesha akila chakula nyumbani kwa Karl. APATA USTAA, AINGIZA MKWANJA MREFU Karl, aliendelea kumtengenezea mazingira paka huyo ili awe maarufu kiasi cha kusema siku moja Choupette, atakuwa staa kuliko yeye ndiyo maana alikuwa anamwongelea na kumsifia kwenye mahojiano mbalimbali aliyowahi kufanya. Mpaka sasa paka huyo katika ukurasa wake wa Instagram @choupettesdiary ana wafuasi 244,000, huku mashabiki wengine wakiongezeka zaidi katika kipindi hiki cha msiba wa bosi wake Karl. Mwaka 2013, Karl alimpa kiki kupitia kituo cha runinga cha CNN baada ya kudai kuwa anataka kumuoa paka huyo, jambo hilo lilizidi kumpa ustaa Choupette hasa katika ulimwengu wa mitindo ambapo Karl anatazamwa kama alama ya ubunifu. Umaarufu wa paka huyo ulifanya wawekezaji mbalimbali kwenye sekta ya urembo duniani wahitaji kufanya naye kazi kwa malipo, mfano ni kampuni ya Shu Uemura toka Japani ilitumia picha na chapa jina la Shupette katika bidhaa zake za ‘Make Up’. Mbali na dili hizo picha za Choupette, zilitumika kwenye kava za bidhaa za iPad chapa Apple pamoja na mvinyo huku paka huyo pia akitumika kupamba bidhaa za Chanel na Fendi zilizokuwa zinamilikiwa na bosi wake Karl Lagerfeld. Karl, akathibitisha kuwa paka wake ameshiriki kwenye dili mbili kubwa zilizomwingizia dola za Marekani milioni 3.18 katika mwaka 2015. ALA BATA KI V.I.P Mara kadhaa mbunifu wa mavazi Karl, amekuwa akiongozana na paka wake kwenye mitoko anayokwenda kula bata katika miji mbalimbali duniani. Paka Choupette, huwa anapanda ndege binafsi ya Karl na mara nyingine huwa anaingia naye kwenye ndege wakipanda daraja la kwanza (First Class) au daraja la biashara (Business Class). Enzi za uhai wa Karl kwenye mahojiano mbalimbali alisema amewaajili wafanyakazi wawili maalumu kwaajili ya kumwangalia paka wake. Kazi ya wafanyakazi hao ni kumpikia chakula kila siku, kumwandalia Choupette sehemu ya kulala na kumpa huduma zingine pindi zinapotakiwa. ATAJWA KURITHI UTAJILI WA KARL Katika mahojiano na French Magazine, Karl alisema Choupette ni mmoja ya warithi wa utajiri wake unaokadiliwa kufikia shilingi bilioni 456 huku paka huyo akiwa ametengewa dola za Marekani milioni 200. Miongoni mwa sababu zinazotajwa kuwa zilifanya Karl amuweke paka wake kwenye urithi ni kutokuwa na mke wala mtoto ambaye alimpaka enzi za uhai wake duniani kwa miaka 85 aliyoishi. | BURUDANI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
CHRISTOPHER MSEKENA MWAKA 2011, katika msimu wa sikukuu ya Krismasi, mwanamitindo wa Kifaransa Baptiste Giabicon, alimpa zawadi ya paka aina ya Birman mbunifu mkubwa na mkongwe wa mavazi aliyefariki dunia wiki hii Karl Otto Lagerfeld. Paka huyo alipewa jina la Choupette na mmiliki wake ambaye alimfanya kuwa mwanawe kwa kumlea kifahari ndani ya majumba yake yaliyopo sehemu mbalimbali duniani kama vile Paris, Brittany, Monte Carlo, Humburg na Manhattan huko Marekani. CHOUPETTE NI NANI? Huyu ni paka jinsia ya kike, aliyezaliwa Agosti 19 mwaka 2011, ambaye alianza kuonekana kwenye vyombo vya habari mwaka 2012 baada ya mhariri wa jarida la mitindo la V Magazine, Stephen Gan kuchapisha picha ya Choupette kwenye mtandao wa Twitter ikimwonyesha akila chakula nyumbani kwa Karl. APATA USTAA, AINGIZA MKWANJA MREFU Karl, aliendelea kumtengenezea mazingira paka huyo ili awe maarufu kiasi cha kusema siku moja Choupette, atakuwa staa kuliko yeye ndiyo maana alikuwa anamwongelea na kumsifia kwenye mahojiano mbalimbali aliyowahi kufanya. Mpaka sasa paka huyo katika ukurasa wake wa Instagram @choupettesdiary ana wafuasi 244,000, huku mashabiki wengine wakiongezeka zaidi katika kipindi hiki cha msiba wa bosi wake Karl. Mwaka 2013, Karl alimpa kiki kupitia kituo cha runinga cha CNN baada ya kudai kuwa anataka kumuoa paka huyo, jambo hilo lilizidi kumpa ustaa Choupette hasa katika ulimwengu wa mitindo ambapo Karl anatazamwa kama alama ya ubunifu. Umaarufu wa paka huyo ulifanya wawekezaji mbalimbali kwenye sekta ya urembo duniani wahitaji kufanya naye kazi kwa malipo, mfano ni kampuni ya Shu Uemura toka Japani ilitumia picha na chapa jina la Shupette katika bidhaa zake za ‘Make Up’. Mbali na dili hizo picha za Choupette, zilitumika kwenye kava za bidhaa za iPad chapa Apple pamoja na mvinyo huku paka huyo pia akitumika kupamba bidhaa za Chanel na Fendi zilizokuwa zinamilikiwa na bosi wake Karl Lagerfeld. Karl, akathibitisha kuwa paka wake ameshiriki kwenye dili mbili kubwa zilizomwingizia dola za Marekani milioni 3.18 katika mwaka 2015. ALA BATA KI V.I.P Mara kadhaa mbunifu wa mavazi Karl, amekuwa akiongozana na paka wake kwenye mitoko anayokwenda kula bata katika miji mbalimbali duniani. Paka Choupette, huwa anapanda ndege binafsi ya Karl na mara nyingine huwa anaingia naye kwenye ndege wakipanda daraja la kwanza (First Class) au daraja la biashara (Business Class). Enzi za uhai wa Karl kwenye mahojiano mbalimbali alisema amewaajili wafanyakazi wawili maalumu kwaajili ya kumwangalia paka wake. Kazi ya wafanyakazi hao ni kumpikia chakula kila siku, kumwandalia Choupette sehemu ya kulala na kumpa huduma zingine pindi zinapotakiwa. ATAJWA KURITHI UTAJILI WA KARL Katika mahojiano na French Magazine, Karl alisema Choupette ni mmoja ya warithi wa utajiri wake unaokadiliwa kufikia shilingi bilioni 456 huku paka huyo akiwa ametengewa dola za Marekani milioni 200. Miongoni mwa sababu zinazotajwa kuwa zilifanya Karl amuweke paka wake kwenye urithi ni kutokuwa na mke wala mtoto ambaye alimpaka enzi za uhai wake duniani kwa miaka 85 aliyoishi.
### Response:
BURUDANI
### End |
Na ELIZABETH HOMBO-DAR ES SALAAM KITUO cha Sheria na Haki za Binadamu (LHRC) kimetoa siku saba kwa Jeshi la Polisi Kanda Maalum ya Dar es Salaam kuwaomba msamaha walemavu kwa udhalilishaji waliowafawanyia. Pia wamelitaka jeshi hilo kulipa fidia ya baiskeli za walemavu 30, zilizoharibiwa kutokana na shambulizi la polisi pamoja na simu za mkononi na fedha. Wamesema wasipofanya hivyo, watachukua hatua za kisheria kwa kuwafikisha mahakamani. Juni 16 mwaka huu, Jeshi la Polisi Kanda Maalumu ya Dar es Salaam liliwaadhibu watu wenye ulemavu waliokuwa wakifanya maandamano ya kupinga kuzuiwa kuingia katikati ya jiji wakiwa na bajaji zao. Kaimu Mkurugenzi Mtendaji wa LHRC, Anna Henga alisema siku hiyo polisi walitumia nguvu iliyopitiliza na kinyume cha utaratibu kwa kufanya manyanyaso yaliyopitiliza kwa walemavu wanawake ambao walifunuliwa nguo zao na askari wa kiume. “Jambo hili ni fedheha , udhalilishaji na linatweza utu wa mwanamke na kitendo hiki si cha kiungwana na tunakikemea vikali,”alisema. Akizungumza na waandishi wa habari jijini Dar es Salaama jana, Mkurugenzi wa Taasisi ya Haki za Binadamu na Maendeleo ya Kiuchumi kwa Watu Wenye Ulemavu, David Nyendo alisema walemavu hawakufanya maandamano bali ni madereva wa bajaji walikwenda kumwona Mkurugenzi wa Manispaa wapewe sehemu maalumu ya kupaki bajaji zao. “Ndani ya siku saba, Jeshi la Polisi Kanda ya Dar es Salaam na Mkuu wa Jeshi hilo, kwa namna yoyote ile litakavyoona vema lijitokeze hadharani kuwaomba msamaha watu wenye ulamavu na taifa kwa ujumla kwa kitendo cha udhalilishaji kilichotekelezwa na maafisa wake. “Kinyume na hapo hatua nyingine za kisheria zitachukuliwa dhidi ya Jeshi la Polisi. “Pia ndani ya muda huo hu, tunaliomba jeshi hilo litoe fidia ama nafuu kwa waathirika wa shambulizi hilo ambazo ni; baiskeli za walemavu 30 ambazo ziliharibika kutokana na shambulizi la polisi,”alisema Nyendo. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Na ELIZABETH HOMBO-DAR ES SALAAM KITUO cha Sheria na Haki za Binadamu (LHRC) kimetoa siku saba kwa Jeshi la Polisi Kanda Maalum ya Dar es Salaam kuwaomba msamaha walemavu kwa udhalilishaji waliowafawanyia. Pia wamelitaka jeshi hilo kulipa fidia ya baiskeli za walemavu 30, zilizoharibiwa kutokana na shambulizi la polisi pamoja na simu za mkononi na fedha. Wamesema wasipofanya hivyo, watachukua hatua za kisheria kwa kuwafikisha mahakamani. Juni 16 mwaka huu, Jeshi la Polisi Kanda Maalumu ya Dar es Salaam liliwaadhibu watu wenye ulemavu waliokuwa wakifanya maandamano ya kupinga kuzuiwa kuingia katikati ya jiji wakiwa na bajaji zao. Kaimu Mkurugenzi Mtendaji wa LHRC, Anna Henga alisema siku hiyo polisi walitumia nguvu iliyopitiliza na kinyume cha utaratibu kwa kufanya manyanyaso yaliyopitiliza kwa walemavu wanawake ambao walifunuliwa nguo zao na askari wa kiume. “Jambo hili ni fedheha , udhalilishaji na linatweza utu wa mwanamke na kitendo hiki si cha kiungwana na tunakikemea vikali,”alisema. Akizungumza na waandishi wa habari jijini Dar es Salaama jana, Mkurugenzi wa Taasisi ya Haki za Binadamu na Maendeleo ya Kiuchumi kwa Watu Wenye Ulemavu, David Nyendo alisema walemavu hawakufanya maandamano bali ni madereva wa bajaji walikwenda kumwona Mkurugenzi wa Manispaa wapewe sehemu maalumu ya kupaki bajaji zao. “Ndani ya siku saba, Jeshi la Polisi Kanda ya Dar es Salaam na Mkuu wa Jeshi hilo, kwa namna yoyote ile litakavyoona vema lijitokeze hadharani kuwaomba msamaha watu wenye ulamavu na taifa kwa ujumla kwa kitendo cha udhalilishaji kilichotekelezwa na maafisa wake. “Kinyume na hapo hatua nyingine za kisheria zitachukuliwa dhidi ya Jeshi la Polisi. “Pia ndani ya muda huo hu, tunaliomba jeshi hilo litoe fidia ama nafuu kwa waathirika wa shambulizi hilo ambazo ni; baiskeli za walemavu 30 ambazo ziliharibika kutokana na shambulizi la polisi,”alisema Nyendo.
### Response:
KITAIFA
### End |
NA ESTHER GEORGE MSHINDI wa shindano la kumtafuta mrembo wa milima ya Udzungwa ‘Miss Udzungwa’ anatarajiwa kujishindia kitita cha shilingi 300,000. Kwa mujibu wa mratibu wa shindano hilo, Flora Theophil, mshindi wa pili atapata shilingi 250,000 na watatu 150,000. Shindano hilo limepangwa kufanyika Aprili 29 mwaka huu katika ukumbi wa Twiga Hotel uliopo mji mdogo wa Mang’ula Wilaya ya Kilombero mkoani Morogoro likishirikisha warembo 12. Alisema lengo la shindano hilo ni kuitangaza hifadhi ya milima ya Udzungwa na kukuza vipaji vya warembo hao huku shindano hilo likipewa nguvu na hifadhi ya milima hiyo. | BURUDANI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
NA ESTHER GEORGE MSHINDI wa shindano la kumtafuta mrembo wa milima ya Udzungwa ‘Miss Udzungwa’ anatarajiwa kujishindia kitita cha shilingi 300,000. Kwa mujibu wa mratibu wa shindano hilo, Flora Theophil, mshindi wa pili atapata shilingi 250,000 na watatu 150,000. Shindano hilo limepangwa kufanyika Aprili 29 mwaka huu katika ukumbi wa Twiga Hotel uliopo mji mdogo wa Mang’ula Wilaya ya Kilombero mkoani Morogoro likishirikisha warembo 12. Alisema lengo la shindano hilo ni kuitangaza hifadhi ya milima ya Udzungwa na kukuza vipaji vya warembo hao huku shindano hilo likipewa nguvu na hifadhi ya milima hiyo.
### Response:
BURUDANI
### End |
Abdallah alitoa kauli hiyo hivi karibuni baada ya kutangaza ushirikiano wake na promota Jay Msangi ambaye mwaka mmoja uliopita walikuwa ni kama paka na panya.Rais huyo wa TPBO alisema ikiwa watashirikiana katika kutafuta mabondia wa nje kuja kupambana na mabondia wa ndani itasaidia sio tu kuinua maisha yao, bali pia kurudisha mchezo huo katika hadhi yake.“Nimeona nioneshe ushirikiano na Jay Msangi, kwa sasa sisi ni damu, tumelenga katika kuinua mchezo wa masumbwi nchini tuwasaidie mabondia kukuza kiwango chao lakini kiwasaidie kuinua maisha yao,” alisema Abdallah. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Abdallah alitoa kauli hiyo hivi karibuni baada ya kutangaza ushirikiano wake na promota Jay Msangi ambaye mwaka mmoja uliopita walikuwa ni kama paka na panya.Rais huyo wa TPBO alisema ikiwa watashirikiana katika kutafuta mabondia wa nje kuja kupambana na mabondia wa ndani itasaidia sio tu kuinua maisha yao, bali pia kurudisha mchezo huo katika hadhi yake.“Nimeona nioneshe ushirikiano na Jay Msangi, kwa sasa sisi ni damu, tumelenga katika kuinua mchezo wa masumbwi nchini tuwasaidie mabondia kukuza kiwango chao lakini kiwasaidie kuinua maisha yao,” alisema Abdallah.
### Response:
MICHEZO
### End |
Mechi hiyo ya kukata na shoka inatarajiwa kuchezwa saa 2 usiku katika uwanja wa Azam, Chamazi, Jijini Dar es Salaam. Mayanga alisema jana, wamefanya maandalizi ya kutosha kwa ajili ya mchezo huo hivyo wana matumaini makubwa ya kushinda.Alisema miezi miwili iliyopita walicheza michezo miwili ya kirafiki na walipiga kambi ya ndani na nje nchini Misri. “Tunacheza na timu nzuri ambayo msimu uliopita ilionesha kiwango kizuri katika mashindano haya. Pia nimeangalia mechi ambazo wamecheza nyuma na kugundua udhaifu wao upo wapi,” alisema Mayanga.Nahodha wa Taifa Stars, Mbwana Samatta alisema timu ipo vizuri na wachezaji wamejiandaa vizuri kushinda. Kocha wa Lesotho, Moses Malieho alisema nao wamejiandaa vizuri kwa sababu wanafahamu Tanzania siyo timu rahisi.Alisema amefuatilia michezo ya Taifa Stars ya nyuma waliyocheza na Nigeria na Botswana na kubaini maeneo yenye upungufu atakaoutumia ili kuwashinda. “Tulijiandaa kwa kucheza mchezo wa kirafiki dhidi ya Msumbiji na kushinda 1-0 lakini tumekuja kupambana kwani Tanzania si timu ya kubeza,” alisema.Viingilio vya mchezo huo vimepangwa na Shirikisho la Soka Tanzania (TFF) kuwa Sh 5,000 viti vya kawaida na Sh10,000 VIP. Katika michuano hii ya AFCON, Tanzania iko kundi L na Lesotho, Uganda na Cape Verde. Timu itakayoongoza kundi ndiyo itafuzu kwa fainali za 2019 Cameroon. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Mechi hiyo ya kukata na shoka inatarajiwa kuchezwa saa 2 usiku katika uwanja wa Azam, Chamazi, Jijini Dar es Salaam. Mayanga alisema jana, wamefanya maandalizi ya kutosha kwa ajili ya mchezo huo hivyo wana matumaini makubwa ya kushinda.Alisema miezi miwili iliyopita walicheza michezo miwili ya kirafiki na walipiga kambi ya ndani na nje nchini Misri. “Tunacheza na timu nzuri ambayo msimu uliopita ilionesha kiwango kizuri katika mashindano haya. Pia nimeangalia mechi ambazo wamecheza nyuma na kugundua udhaifu wao upo wapi,” alisema Mayanga.Nahodha wa Taifa Stars, Mbwana Samatta alisema timu ipo vizuri na wachezaji wamejiandaa vizuri kushinda. Kocha wa Lesotho, Moses Malieho alisema nao wamejiandaa vizuri kwa sababu wanafahamu Tanzania siyo timu rahisi.Alisema amefuatilia michezo ya Taifa Stars ya nyuma waliyocheza na Nigeria na Botswana na kubaini maeneo yenye upungufu atakaoutumia ili kuwashinda. “Tulijiandaa kwa kucheza mchezo wa kirafiki dhidi ya Msumbiji na kushinda 1-0 lakini tumekuja kupambana kwani Tanzania si timu ya kubeza,” alisema.Viingilio vya mchezo huo vimepangwa na Shirikisho la Soka Tanzania (TFF) kuwa Sh 5,000 viti vya kawaida na Sh10,000 VIP. Katika michuano hii ya AFCON, Tanzania iko kundi L na Lesotho, Uganda na Cape Verde. Timu itakayoongoza kundi ndiyo itafuzu kwa fainali za 2019 Cameroon.
### Response:
MICHEZO
### End |
NAIROBI, KENYA WABUNGE wa muungano tawala wa Jubilee na ule wa upinzani wa Cord, wamekabiliana kiasi cha kurushiana makonde bungeni walipopingana kuhusu pendekezo la kuifanyia marekebisho sheria ya uchaguzi. Dakika chache baada ya kikao maalumu kuanza jana chini ya ulinzi mkali, wabunge wa Cord waliondoka bungeni kwa hasira wakidai kukandamizwa na wenzao wa Jubilee. Wakiongozwa na Naibu Kiongozi wa Wachache Bungeni, Jakoyo Midiwo, wabunge hao walidai wenzao wa Jubilee walikuwa wamejihami kwa bunduki na silaha butu ambazo walitumia kuwapiga. “Leo (jana) wabunge wa Jubilee waliruhusiwa kuingia ukumbini wakiwa wamejihami kwa bunduki na silaha nyingine hatari, walizoagizwa wazitumie kutushambulia. Wenzetu Ishrad Sumra, Glady Wanga, James Nyikal ni miongoni mwa waliopigwa na kujeruhiwa na wahuni wa Jubilee,” alisema. Huku akiwaonyesha wanahabari majeraha usoni, Sumra alidai Mbunge wa Tigania Mashariki, Mpuru Aburi kwa ushirikiano na wenzake walimshambulia kwa ngumi na mateke. “Niliposogea karibu na Aburu kumuuliza ni kwanini alikuwa akimpiga Wanga na kumtemea mate, alinigeukia na kunitwanga makonde. Wenzake ambao sikuweza kuwatambua pia waliungana naye kunishambulia,” alisema mbunge huyo anayewakilisha Embakasi Kusini kupitia Chama cha ODM. Gladys Wanga ambaye ni Mbunge Mwakilishi wa Wanawake wa Homa Bay, pia alidai kupigwa kifuani, sehemu ya makalio na Aburi na kutemewa mate. “Ni aibu kwa mbunge mwanamume kumshambulia mwenzake wa kike. Nawaambia Jubilee kwamba hatutishwi na mbinu hiyo ya kutunyamazisha ili wapitishe sheria mbaya na hatimaye waweze kuiba kura mwaka 2017,” alisema. Wabunge wa Jubilee pia walidai kushambuliwa na wenzao wa Cord. Wakiongozwa na Kiongozi wa Wengi, Aden Duale, walidai Midiwo alimshambulia na kumjeruhi Aburi. “Tungependa kufafanua kuwa japo wabunge wana kinga dhidi ya kushtakiwa kwa kutekeleza maovu ndani ya majengo ya Bunge, kinga hiyo si kamili. Ningependa kutangaza hapa kwamba tutamshtaki Midiwo, ambaye alimshambulia Aburi,” alisema Duale, huku akiwaonyesha wanahabari majeraha kwenye shavu la Aburi. Wakati huo huo, upinzani umeitisha maandamano makubwa Januari 4 mwakani, kupinga sheria za uchaguzi zilizopitishwa na Muungano wa Jubilee. Vinara wa Cord, Moses Wetang’ula, Kalonzo Musyoka na Raila Odinga, pia waliituhumu Jubilee kwa kukwamisha haki. Hatua hiyo inakuja baada ya wabunge wa Jubilee kutumia faida ya wingi wao bungeni kupitisha sheria za uchaguzi, licha ya upinzani mkali kutoka Cord. | KIMATAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
NAIROBI, KENYA WABUNGE wa muungano tawala wa Jubilee na ule wa upinzani wa Cord, wamekabiliana kiasi cha kurushiana makonde bungeni walipopingana kuhusu pendekezo la kuifanyia marekebisho sheria ya uchaguzi. Dakika chache baada ya kikao maalumu kuanza jana chini ya ulinzi mkali, wabunge wa Cord waliondoka bungeni kwa hasira wakidai kukandamizwa na wenzao wa Jubilee. Wakiongozwa na Naibu Kiongozi wa Wachache Bungeni, Jakoyo Midiwo, wabunge hao walidai wenzao wa Jubilee walikuwa wamejihami kwa bunduki na silaha butu ambazo walitumia kuwapiga. “Leo (jana) wabunge wa Jubilee waliruhusiwa kuingia ukumbini wakiwa wamejihami kwa bunduki na silaha nyingine hatari, walizoagizwa wazitumie kutushambulia. Wenzetu Ishrad Sumra, Glady Wanga, James Nyikal ni miongoni mwa waliopigwa na kujeruhiwa na wahuni wa Jubilee,” alisema. Huku akiwaonyesha wanahabari majeraha usoni, Sumra alidai Mbunge wa Tigania Mashariki, Mpuru Aburi kwa ushirikiano na wenzake walimshambulia kwa ngumi na mateke. “Niliposogea karibu na Aburu kumuuliza ni kwanini alikuwa akimpiga Wanga na kumtemea mate, alinigeukia na kunitwanga makonde. Wenzake ambao sikuweza kuwatambua pia waliungana naye kunishambulia,” alisema mbunge huyo anayewakilisha Embakasi Kusini kupitia Chama cha ODM. Gladys Wanga ambaye ni Mbunge Mwakilishi wa Wanawake wa Homa Bay, pia alidai kupigwa kifuani, sehemu ya makalio na Aburi na kutemewa mate. “Ni aibu kwa mbunge mwanamume kumshambulia mwenzake wa kike. Nawaambia Jubilee kwamba hatutishwi na mbinu hiyo ya kutunyamazisha ili wapitishe sheria mbaya na hatimaye waweze kuiba kura mwaka 2017,” alisema. Wabunge wa Jubilee pia walidai kushambuliwa na wenzao wa Cord. Wakiongozwa na Kiongozi wa Wengi, Aden Duale, walidai Midiwo alimshambulia na kumjeruhi Aburi. “Tungependa kufafanua kuwa japo wabunge wana kinga dhidi ya kushtakiwa kwa kutekeleza maovu ndani ya majengo ya Bunge, kinga hiyo si kamili. Ningependa kutangaza hapa kwamba tutamshtaki Midiwo, ambaye alimshambulia Aburi,” alisema Duale, huku akiwaonyesha wanahabari majeraha kwenye shavu la Aburi. Wakati huo huo, upinzani umeitisha maandamano makubwa Januari 4 mwakani, kupinga sheria za uchaguzi zilizopitishwa na Muungano wa Jubilee. Vinara wa Cord, Moses Wetang’ula, Kalonzo Musyoka na Raila Odinga, pia waliituhumu Jubilee kwa kukwamisha haki. Hatua hiyo inakuja baada ya wabunge wa Jubilee kutumia faida ya wingi wao bungeni kupitisha sheria za uchaguzi, licha ya upinzani mkali kutoka Cord.
### Response:
KIMATAIFA
### End |
NA MWALI IBRAHIM, DAR ES SALAAM WEKUNDU wa Msimbazi, Simba, tayari wametua mkoani Tanga kamili kuchukua pointi sita ambapo wamepania kuanza kuzisaka kwa African Sports ‘Wana Kimanumanu’, wanaokutana nao kesho, Uwanja wa Mkwakwani. Simba itacheza michezo miwili ikiwa mkoani humo, ambapo baada ya kumalizana na Wana kimanumanu hao itakaa kuwasubiria Mgambo JKT, ambayo watakutana nayo Septemba 16, kwenye uwanja huo. Timu hiyo imeondoka jana, huku ikimkosa mchezaji Abdi Banda, ambaye atakuwa nje ya uwanja kwa mwezi mmoja, akiendelea na matibabu yake ya nyama za paja huku wachezaji wengine wakiwa kikosini, akiwemo Jonas Mkude, ambaye alikuwa majeruhi. Mchezo huo wa ligi utakuwa wa kwanza kwa kocha Dylan Kerr, ambaye amechukua mikoba ya Goran Kopunovic, aliyemalizana na Simba baada ya Ligi Kuu msimu uliopita kumalizika wakiwa nafasi ya tatu. Akizungumza na MTANZANIA jana, Kaimu Katibu Mkuu wa klabu hiyo, Collins Frisch, alisema timu yao imeondoka jana ikiwa kamili, huku wakiwa na nguvu ya kuhakikisha wanarudi na pointi zote sita walizozifuata. “Tumekwenda kusaka pointi sita, tatu kwenye mchezo wetu wa kwanza na African Sports, nyingine kwa Mgambo na tunaamini tutazichukua kutokana na ari tuliyokuwa nayo,” alisema. Alisema, wana imani na usajili walioufanya msimu huu chini ya kocha huyo ambaye alipewa jukumu la kuangalia viwango vya wachezaji, ili kumchagua atakayeridhishwa naye na ndio hao waliosajiliwa. Collins alisema sambamba na hilo, pia maandalizi yote ya timu yalifanywa kulingana na mahitaji ya kocha, ambapo pamoja na yote, mechi za kirafiki waliweza kujipima na timu 11, zikiwemo timu za Uganda. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
NA MWALI IBRAHIM, DAR ES SALAAM WEKUNDU wa Msimbazi, Simba, tayari wametua mkoani Tanga kamili kuchukua pointi sita ambapo wamepania kuanza kuzisaka kwa African Sports ‘Wana Kimanumanu’, wanaokutana nao kesho, Uwanja wa Mkwakwani. Simba itacheza michezo miwili ikiwa mkoani humo, ambapo baada ya kumalizana na Wana kimanumanu hao itakaa kuwasubiria Mgambo JKT, ambayo watakutana nayo Septemba 16, kwenye uwanja huo. Timu hiyo imeondoka jana, huku ikimkosa mchezaji Abdi Banda, ambaye atakuwa nje ya uwanja kwa mwezi mmoja, akiendelea na matibabu yake ya nyama za paja huku wachezaji wengine wakiwa kikosini, akiwemo Jonas Mkude, ambaye alikuwa majeruhi. Mchezo huo wa ligi utakuwa wa kwanza kwa kocha Dylan Kerr, ambaye amechukua mikoba ya Goran Kopunovic, aliyemalizana na Simba baada ya Ligi Kuu msimu uliopita kumalizika wakiwa nafasi ya tatu. Akizungumza na MTANZANIA jana, Kaimu Katibu Mkuu wa klabu hiyo, Collins Frisch, alisema timu yao imeondoka jana ikiwa kamili, huku wakiwa na nguvu ya kuhakikisha wanarudi na pointi zote sita walizozifuata. “Tumekwenda kusaka pointi sita, tatu kwenye mchezo wetu wa kwanza na African Sports, nyingine kwa Mgambo na tunaamini tutazichukua kutokana na ari tuliyokuwa nayo,” alisema. Alisema, wana imani na usajili walioufanya msimu huu chini ya kocha huyo ambaye alipewa jukumu la kuangalia viwango vya wachezaji, ili kumchagua atakayeridhishwa naye na ndio hao waliosajiliwa. Collins alisema sambamba na hilo, pia maandalizi yote ya timu yalifanywa kulingana na mahitaji ya kocha, ambapo pamoja na yote, mechi za kirafiki waliweza kujipima na timu 11, zikiwemo timu za Uganda.
### Response:
MICHEZO
### End |
Serikali inatarajia kununua kondomu milioni 500 zitakazosambazwa nchi nzima bure kwa lengo la kupunguza maambukizi ya Ukimwi ifikapo mwaka 2030. Kondomu hizo zitasambazwa bila malipo ambapo kutakuwa na mashine maalumu zitakazofungwa kwenye maeneo ya baa, nyumba za kulala wageni, migodini na katika kumbi za burudani. Akizungumza leo wakati wa uzinduzi wa mkakati wa kitaifa wa kondomu, Mkurugenzi wa Kinga kutoka Wizara ya Afya, Maendeleo ya Jamii, Jinsia, Wazee na Watoto, Dk. Neema Rusibamaila, amesema kondomu hizo zitanunuliwa kupitia fedha za Global Fund. “Takwimu za mwaka 2011/12 zinaonyesha asilimia 69 ya wanawake na asilimia 77 ya wanaume wanafahamu kwamba kondomu inaweza kuzuia VVU lakini ni asilimia 27 tu ya watu wenye wenza zaidi ya mmoja walitumia kondomu walipofanya ngono mara ya mwisho,” amesema. | AFYA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Serikali inatarajia kununua kondomu milioni 500 zitakazosambazwa nchi nzima bure kwa lengo la kupunguza maambukizi ya Ukimwi ifikapo mwaka 2030. Kondomu hizo zitasambazwa bila malipo ambapo kutakuwa na mashine maalumu zitakazofungwa kwenye maeneo ya baa, nyumba za kulala wageni, migodini na katika kumbi za burudani. Akizungumza leo wakati wa uzinduzi wa mkakati wa kitaifa wa kondomu, Mkurugenzi wa Kinga kutoka Wizara ya Afya, Maendeleo ya Jamii, Jinsia, Wazee na Watoto, Dk. Neema Rusibamaila, amesema kondomu hizo zitanunuliwa kupitia fedha za Global Fund. “Takwimu za mwaka 2011/12 zinaonyesha asilimia 69 ya wanawake na asilimia 77 ya wanaume wanafahamu kwamba kondomu inaweza kuzuia VVU lakini ni asilimia 27 tu ya watu wenye wenza zaidi ya mmoja walitumia kondomu walipofanya ngono mara ya mwisho,” amesema.
### Response:
AFYA
### End |
Mkurugenzi wa Msama Promosheni, Alex Msama ameiasa jamii kujenga utamaduni wa kutembelea vituo vinavyowalea watoto hao na kutatua changamoto wanazokabiliana ili nao waweze kutimiza ndoto zao.Msama ametoa rai hiyo leo Jumamosi (Februari 23, 2019) baada ya kujumuika katika chakula cha pamoja na watoto hao wanaolelewa katika vituo vya yatima vya jijini Dar es Salaam.Alitoa misaada mbalimbali ya ikiwemo madaftari, kalamu, sabuni, vyakula na fedha kwa ajili ya kusaidia mahitaji ya vituo hivyo.Vituo ambavyo vimepewa misaada hiyo ni kituo cha Maunga Kificho Kinondoni, Zainldia (Sinza), Honoratha (Temeke), Watoto Centre (Kimara), Sifa ( Bunju) na Mwandaliwa (Boko.)Alisema watoto yatima na wale wanaoishi katika mazingira magumu wanapaswa kupata elimu kama ilivyo kwa watoto wengine wanaoishi na wazazi wao hivyo ni jukumu la kila mwananchi kuona umuhimu wa kutoa chochote alichonacho ili kuwawezesha watoto hao kuipata elimu hiyo kwa ukamilifu“Tunashukuru kwa sasa Rais John Magufuli ametoa unafuu wa elimu bure kwa watoto katika ngazi ya msingi na Sekondari kwa hiyo kilichopo hapo ni mahitaji madogo madogo ili kumfanya mtoto aweze kufika shuleni na kuudhuria masomo, kama jamii hili ni jambo linalowezekana kabisa tukalitatua kama kila mmoja wetu atakuwa na nia” alisema Msama Kwa upande wake mlezi wa kituo cha Honoratha aliyejitambulisha kwa jina la Honoratha Michael alisema dhumuni la kuanzishwa kwa kituo hicho chenye jumla ya watoto 40 lilikuwa kutoa msaada wa malezi kwa watoto hao waliopatikana kutokana na sababu mbalimbali ikiwemo ya vifo vya wazazi wao. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Mkurugenzi wa Msama Promosheni, Alex Msama ameiasa jamii kujenga utamaduni wa kutembelea vituo vinavyowalea watoto hao na kutatua changamoto wanazokabiliana ili nao waweze kutimiza ndoto zao.Msama ametoa rai hiyo leo Jumamosi (Februari 23, 2019) baada ya kujumuika katika chakula cha pamoja na watoto hao wanaolelewa katika vituo vya yatima vya jijini Dar es Salaam.Alitoa misaada mbalimbali ya ikiwemo madaftari, kalamu, sabuni, vyakula na fedha kwa ajili ya kusaidia mahitaji ya vituo hivyo.Vituo ambavyo vimepewa misaada hiyo ni kituo cha Maunga Kificho Kinondoni, Zainldia (Sinza), Honoratha (Temeke), Watoto Centre (Kimara), Sifa ( Bunju) na Mwandaliwa (Boko.)Alisema watoto yatima na wale wanaoishi katika mazingira magumu wanapaswa kupata elimu kama ilivyo kwa watoto wengine wanaoishi na wazazi wao hivyo ni jukumu la kila mwananchi kuona umuhimu wa kutoa chochote alichonacho ili kuwawezesha watoto hao kuipata elimu hiyo kwa ukamilifu“Tunashukuru kwa sasa Rais John Magufuli ametoa unafuu wa elimu bure kwa watoto katika ngazi ya msingi na Sekondari kwa hiyo kilichopo hapo ni mahitaji madogo madogo ili kumfanya mtoto aweze kufika shuleni na kuudhuria masomo, kama jamii hili ni jambo linalowezekana kabisa tukalitatua kama kila mmoja wetu atakuwa na nia” alisema Msama Kwa upande wake mlezi wa kituo cha Honoratha aliyejitambulisha kwa jina la Honoratha Michael alisema dhumuni la kuanzishwa kwa kituo hicho chenye jumla ya watoto 40 lilikuwa kutoa msaada wa malezi kwa watoto hao waliopatikana kutokana na sababu mbalimbali ikiwemo ya vifo vya wazazi wao.
### Response:
KITAIFA
### End |
SERIKALI mkoani Dodoma imepiga marufuku watu kuingiza mifugo kwenye chanzo cha maji Bonde la Mzakwe na atakayebainika kuingiza mifugo hiyo hatua zitachukuliwa dhidi yake.Kauli hiyo ilitolewa na Mkuu wa Mkoa wa Dodoma, Dk Binilith Mahenge wakati wa uzinduzi wa kampeni maalumu ya usafi wa mazingira, ambapo alisema anazo taarifa kuwa wako wananchi ambao wameanza kuingiza mifugo kwenye bonde hilo.Aliwataka wafugaji wote pamoja na wananchi kuwa eneo hilo ambalo limetengwa kwa mipaka ni la bonde la maji la Mzakwe na kuongeza kuwa ni wajibu wa kila mwananchi kukilinda chanzo hicho muhimu.“Ni marufuku kwa watu kuingiza mifugo kwenye chanzo cha maji bonde la Mzakwe na kwa yeyote atakayebainika kuingiza mifugo hatua zitachukuliwa dhidi yake,” alisema.Hata hivyo, akizindua kampeni hiyo ya usafi, Mkuu huyo wa Mkoa alifurahishwa pia na Halmashauri ya Jiji kutokana na kusimamia kwake suala zima la usafi katika masoko. Pia kwa kuhamasisha uwekaji wa bidhaa kwenye meza maalumu kwa kuzingatia maelekezo ya kiafya.Akizungumza kwenye uzinduzi huo, Ofisa Masoko wa Jiji la Dodoma, James Yuna alisema mafanikio hayo yanatokana na kuendelea kuweka jitihada kubwa za usafi katika masoko yote.Aidha mafanikio hayo pia yamechangia kuwafanya wafanyabiashara kukidhi maelekezo ya kiafya ambayo yamewafanya kuepukana na magonjwa ya mlipuko yanayosababishwa na uchafunzi wa mazingira.Ofisa huyo alisema Halmashauri ya Jiji itaendelea kuunga mkono juhudi za mkuu huyo wa mkoa za kufanya usafi mita tano kwenye maeneo ya makazi na biashara ili kuendelea kuweka mazingira mazuri.Aidha alisema Jiji litaendelea kutoa mwito kwa wafanyabiashara wadogo maarufu machinga kufanya biashara zao kwa kuzingatia maagizo na maelekezo ya halmashauri.Alisema maeneo hayo ni pamoja na kandokando ya barabara ili kuepusha ajali na usumbufu wa waenda kwa miguu, kwa kuwa itatoa uhuru mkubwa kwa makundi ya watu kutumia barabara zilizopo ndani ya jiji ambao wamekuwa wakiweka pembezoni na kuathiri matumizi husika.Dickson Kimaro ambaye pia Mkuu wa Idara ya Mazingira na Udhibiti wa Takangumu jijini Dodoma alisema kuwa kwa sasa Jiji la Dodoma wamekuwa wakipokea tani 150 mpaka 180 za taka kila siku kwenye dampo la Chidaya likishirikiana na wadau kufanikisha usafi wa mazingira. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
SERIKALI mkoani Dodoma imepiga marufuku watu kuingiza mifugo kwenye chanzo cha maji Bonde la Mzakwe na atakayebainika kuingiza mifugo hiyo hatua zitachukuliwa dhidi yake.Kauli hiyo ilitolewa na Mkuu wa Mkoa wa Dodoma, Dk Binilith Mahenge wakati wa uzinduzi wa kampeni maalumu ya usafi wa mazingira, ambapo alisema anazo taarifa kuwa wako wananchi ambao wameanza kuingiza mifugo kwenye bonde hilo.Aliwataka wafugaji wote pamoja na wananchi kuwa eneo hilo ambalo limetengwa kwa mipaka ni la bonde la maji la Mzakwe na kuongeza kuwa ni wajibu wa kila mwananchi kukilinda chanzo hicho muhimu.“Ni marufuku kwa watu kuingiza mifugo kwenye chanzo cha maji bonde la Mzakwe na kwa yeyote atakayebainika kuingiza mifugo hatua zitachukuliwa dhidi yake,” alisema.Hata hivyo, akizindua kampeni hiyo ya usafi, Mkuu huyo wa Mkoa alifurahishwa pia na Halmashauri ya Jiji kutokana na kusimamia kwake suala zima la usafi katika masoko. Pia kwa kuhamasisha uwekaji wa bidhaa kwenye meza maalumu kwa kuzingatia maelekezo ya kiafya.Akizungumza kwenye uzinduzi huo, Ofisa Masoko wa Jiji la Dodoma, James Yuna alisema mafanikio hayo yanatokana na kuendelea kuweka jitihada kubwa za usafi katika masoko yote.Aidha mafanikio hayo pia yamechangia kuwafanya wafanyabiashara kukidhi maelekezo ya kiafya ambayo yamewafanya kuepukana na magonjwa ya mlipuko yanayosababishwa na uchafunzi wa mazingira.Ofisa huyo alisema Halmashauri ya Jiji itaendelea kuunga mkono juhudi za mkuu huyo wa mkoa za kufanya usafi mita tano kwenye maeneo ya makazi na biashara ili kuendelea kuweka mazingira mazuri.Aidha alisema Jiji litaendelea kutoa mwito kwa wafanyabiashara wadogo maarufu machinga kufanya biashara zao kwa kuzingatia maagizo na maelekezo ya halmashauri.Alisema maeneo hayo ni pamoja na kandokando ya barabara ili kuepusha ajali na usumbufu wa waenda kwa miguu, kwa kuwa itatoa uhuru mkubwa kwa makundi ya watu kutumia barabara zilizopo ndani ya jiji ambao wamekuwa wakiweka pembezoni na kuathiri matumizi husika.Dickson Kimaro ambaye pia Mkuu wa Idara ya Mazingira na Udhibiti wa Takangumu jijini Dodoma alisema kuwa kwa sasa Jiji la Dodoma wamekuwa wakipokea tani 150 mpaka 180 za taka kila siku kwenye dampo la Chidaya likishirikiana na wadau kufanikisha usafi wa mazingira.
### Response:
KITAIFA
### End |
WAZIRI wa Nchi, Ofisi ya Rais Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa (Tamisemi) Selemani Jafo, ameweka bayana sababu za kuwaengua wagombea, ikiwemo ya wahusika ‘kudesa hadi makosa.’Pia amesema kati ya wagombea 555,036 waliochukua fomu za kuwania uongozi, waliorejesha fomu ni 539,993 ambao ni sawa na asilimia 97.29 na wasiorejesha ni asilimia 2.7 tu.Amesema, wagombea 13,500 walikata rufaa kwenye Kamati za Rufaa zinazoongozwa na wakuu wa wilaya.Jafo alibainisha hayo jijini Dodoma alipozungumza na waandishi wa habari kutoa taarifa za maendeleo ya mchakato wa uchaguzi wa serikali za mitaa, utakaofanyika Novemba 24, mwaka huu.Kwamba baada ya kutokea malalamiko kutoka kwa vyama mbalimbali nchini, aliamua kufanya ziara kwenye baadhi ya mikoa ili kubaini uhalisi wa tatizo hilo.Alisema alizunguka mikoa ya Manyara, Singida, Iringa, Njombe na Dodoma na kujionea hali ilivyo na alitamani kuona fomu ambazo wagombea walizikatia rufaa.Alisema aliaini kuwa nyingi zilikuwa na makosa ambayo yalifanywa na wajazaji(wagombea).“Inaonesha vyama vya siasa vilishindwa kuwasimamia wagombea wao wakati wa kujaza fomu hizo, kwa maana makosa mengine yalionekana kama ni kama ya mtu alijaza ili kushindwa mapema,”amesema na kuongeza kuwa baadhi ya fomu, wagombea walionekana walijaza kwa kuigiliziana, badala ya kila mmoja kuandika taarifa zake.“Katika hili, tumekuta kwenye baadhi ya maeneo fomu zilizojazwa na wagombea zote ujazaji wake umefanana kila kitu, inaonyesha ni kama mtu mmoja alijaza na wengine wote wakamfuatilia ujazaji wake, hii kule vyuoni tunasema ‘wanadesa. Hii imefanya kama mtu wa kwanza alikosea kujaza basi wote wanafanya kosa lile lile. Kwa maana nyingine wameigiliziana,”amesema.Jafo alisema pia kwenye fomu zingine, zinaonesha mgombea ameshindwa kuandika umri wake halali wa kuzaliwa.Alisema wako walioandika wamezaliwa mwaka 2019. Alieleza kuwa licha ya baadhi ya wagombea, kushindwa kuandika umri sahihi wa kuzaliwa, pia wapo ambao walishindwa kuandika majina yao kwa usahihi, kama walivyojiandikisha kwenye orodha ya wapiga kura.“Katika hili msimamizi msaidizi wa uchaguzi tunataka afanye jambo gani?...lazima mgombea wa namna hii ataenguliwa tu, maana msimamizi anatekeleza wajibu wake kutokana na kanuni ambazo vyama vyote vilishiriki kuzitengeneza,”alisema.Kwa mujibu wa Jafo, fomu zingine wagombea wameshindwa kufahamu wapo kwenye halmashauri gani, hivyo wameshindwa kuandika jina la halmashauri aliyopo.“Kuna baadhi ya wagombea baada ya kuchukua fomu, ameijaza kisha akajidhamini mwenyewe badala ya chama chake cha siasa. Kosa lingine lililobainika ni baadhi ya wagombea kushindwa kufahamu eneo lipi analopaswa kuweka saini yake na tarehe…kwenye fomu mgombea katika eneo alilopaswa kuandika saini yake, ameandika tarehe na penye kupaswa kuandika tarehe, ameandika saini,” amesema.Jafo ambaye pia ni Mbunge wa Kisarawe (CCM), alisema wasimamizi wa uchaguzi wamefanya kazi kwa mujibu wa sheria na kanuni za uchaguzi huo. Lakini, baadhi ya vyama vya siasa havikufanya kazi ya kuwasaidia kwa kuwaelimisha namna ya kujaza fomu.Alisema kanuni za uchaguzi wa serikali za mitaa wa mwaka huu, ndio kanuni bora kuliko za chaguzi zilizopita, kwani zilikuwa jumuishi na wadau wote walishirikishwa.“Inawezekana chaguzi zilizopita wagombea wajikuwa wakijaza fomu kiholela. Sasa hivi wapo vijana waliosoma ambao wanafahamu namna ya kufuata utaratibu,” alisema.Juzi, vyama vya Chadema na ACT-Wazalendo vilitangaza kujiondoa kushiriki uchaguzi wa serikali za mitaa, kwa madai mbalimbali ikiwemo malalamiko ya baadhi ya wagombea wa vyama hivyo kuenguliwa.Katika uchaguzi huo wa sita kufanyika tangu mfumo wa vyama vingi kuanza, wananchi 555,036 walichukua fomu kutaka kugombea nafasi mbalimbali za uongozi kwenye ngazi za mitaa, kijiji na kitongoji.Hata hivyo, wagombea 539,993 sawa na asilimia 97.29 ya waliochukua fomu, ndio waliorudisha fomu hizo ambapo asilimia 2.7 ya wagombea hawakurudisha fomu hizo kwa sababu mbalimbali.Rufaa Aidha, Jafo alisema takribani wagombea 13,500 wamekata rufaa zao kwenye kamati za rufaa, ambazo jana ndio ulikuwa mwisho wa kupitia mapingamizi hayo. Jafo alitaja baadhi ya vyama vilivyokata rufaa vikiwemo CHADEMA, CCM, ACT-Wazalendo na NCCR-Mageuzi.“Leo (jana) ndio kamati zinamaliza kazi yake ya kutoa rufaa, imani yetu ni kuwa leo tutapata sura halisi ya kwamba rufaa ngapi zilizowasilishwa na ngapi zimepita kila eneo, maana hii ndio demokrasia ambapo watu wamewasilisha rufaa zao.Ndio maana nilisema tangu mwanzo kamati za rufaa zisifungwe na mtu yoyote wala hisia, ziende zikatafakari kwa kina, hata kama kuna baadhi ya maeneo wao watakavyoamua maamuzi yao yatakuwa yameheshimika,” alisema.Aliwataka kuheshimu kazi kubwa iliyofanyika. Alieleza kuwa anaamini kuwa kamati za rufaa, zitatafakari kwa kina, kwa kuwa kazi yake ni kufanyakufanya maamuzi mbalimbali watakapoona inafaa.“Sitaki kutoa takwimu lakini tayari baadhi ya rufaa zimepimwa, japo kuna baadhi ya fomu za hapa na pale zimekosewa, kamati itatafakari kuona nini kifanyike, ndio maana nimesema inawezekana kesho (leo) tutatoa taarifa ni jinsi gani rufaa mbalimbali zilizopita na zilizodondoka na walioteuliwa kwa ajili ya uchaguzi huo ni kina nani na maeneo gani yatafanyika uchaguzi,” alisema.Aidha, Jafo alivipongeza vyama 11 vya siasa, vilivyotangaza kushiriki kwenye uchaguzi wa serikali za mitaa.Alieleza kuwa ni wakati wao kutumia fursa iliyopo.Katika hatua nyingine, jeshi la polisi limevionya vyama vya siasa vilivyojiengua katika uchaguzi wa Serikali za Mitaa kuwa visithubutu kuharibu uchaguzi huo kwa namna yoyote na kwamba vikifanya hivyo ‘vitakiona cha moto.’Aidha jeshi hilo limesema kwa kipindi cha miaka minne ya Serikali ya awamu ya tano, limeweza kupunguza matukio mbalimbali ya makosa ya jinai na ajali za barabarani, hatua iliyotokana na uwepo wa mikakati yake mbalimbali inayosaidiwa na ushirikiano wa wananchi.Akizungumza jijini Dar es Salaam jana, Mkurugenzi wa Upelelezi wa Makosa ya Jinai (DCI), Robert Boaz, alisema kimsingi hali ya ulinzi na usalama nchini, imekuwa na amani ya kutosha ndani ya kipindi cha miaka minne ya utawala wa Rais John Magufuli.Kuhusu mchakato wa siasa unaoendelea nchini, Boaz alisema hakuna shaka yoyote kuwa utafanyika kwa amani na utulivu kutokana na namna ambavyo jeshi hilo, limejipanga kudhibiti matukio yote ya uvunjifu wa amani.Boaz alisema vyama ambavyo vimeamua kujitoa katika mchakato huo ni vyema vikatulia na kuendelea na shughuli zao zingine na kujiepusha kuingilia mchakato unaoendelea kwa kuvihusisha vyama vingine akaidai kuwa kufanya hivyo kutaweza kuviingiza matatani.“Waliojitoa katika uchaguzi watekeleze hilo kwa kuhakikisha amani na utulivu unakuwepo ndani ya vyama vyao pasina aina yoyote ya uvunjifu wa amani ili kuepuka kutoharibu mchakato huo,” alisema Boaz. Imeandikwa na Annastazia Anyimike, Dodoma na Oscar Job Dar | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
WAZIRI wa Nchi, Ofisi ya Rais Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa (Tamisemi) Selemani Jafo, ameweka bayana sababu za kuwaengua wagombea, ikiwemo ya wahusika ‘kudesa hadi makosa.’Pia amesema kati ya wagombea 555,036 waliochukua fomu za kuwania uongozi, waliorejesha fomu ni 539,993 ambao ni sawa na asilimia 97.29 na wasiorejesha ni asilimia 2.7 tu.Amesema, wagombea 13,500 walikata rufaa kwenye Kamati za Rufaa zinazoongozwa na wakuu wa wilaya.Jafo alibainisha hayo jijini Dodoma alipozungumza na waandishi wa habari kutoa taarifa za maendeleo ya mchakato wa uchaguzi wa serikali za mitaa, utakaofanyika Novemba 24, mwaka huu.Kwamba baada ya kutokea malalamiko kutoka kwa vyama mbalimbali nchini, aliamua kufanya ziara kwenye baadhi ya mikoa ili kubaini uhalisi wa tatizo hilo.Alisema alizunguka mikoa ya Manyara, Singida, Iringa, Njombe na Dodoma na kujionea hali ilivyo na alitamani kuona fomu ambazo wagombea walizikatia rufaa.Alisema aliaini kuwa nyingi zilikuwa na makosa ambayo yalifanywa na wajazaji(wagombea).“Inaonesha vyama vya siasa vilishindwa kuwasimamia wagombea wao wakati wa kujaza fomu hizo, kwa maana makosa mengine yalionekana kama ni kama ya mtu alijaza ili kushindwa mapema,”amesema na kuongeza kuwa baadhi ya fomu, wagombea walionekana walijaza kwa kuigiliziana, badala ya kila mmoja kuandika taarifa zake.“Katika hili, tumekuta kwenye baadhi ya maeneo fomu zilizojazwa na wagombea zote ujazaji wake umefanana kila kitu, inaonyesha ni kama mtu mmoja alijaza na wengine wote wakamfuatilia ujazaji wake, hii kule vyuoni tunasema ‘wanadesa. Hii imefanya kama mtu wa kwanza alikosea kujaza basi wote wanafanya kosa lile lile. Kwa maana nyingine wameigiliziana,”amesema.Jafo alisema pia kwenye fomu zingine, zinaonesha mgombea ameshindwa kuandika umri wake halali wa kuzaliwa.Alisema wako walioandika wamezaliwa mwaka 2019. Alieleza kuwa licha ya baadhi ya wagombea, kushindwa kuandika umri sahihi wa kuzaliwa, pia wapo ambao walishindwa kuandika majina yao kwa usahihi, kama walivyojiandikisha kwenye orodha ya wapiga kura.“Katika hili msimamizi msaidizi wa uchaguzi tunataka afanye jambo gani?...lazima mgombea wa namna hii ataenguliwa tu, maana msimamizi anatekeleza wajibu wake kutokana na kanuni ambazo vyama vyote vilishiriki kuzitengeneza,”alisema.Kwa mujibu wa Jafo, fomu zingine wagombea wameshindwa kufahamu wapo kwenye halmashauri gani, hivyo wameshindwa kuandika jina la halmashauri aliyopo.“Kuna baadhi ya wagombea baada ya kuchukua fomu, ameijaza kisha akajidhamini mwenyewe badala ya chama chake cha siasa. Kosa lingine lililobainika ni baadhi ya wagombea kushindwa kufahamu eneo lipi analopaswa kuweka saini yake na tarehe…kwenye fomu mgombea katika eneo alilopaswa kuandika saini yake, ameandika tarehe na penye kupaswa kuandika tarehe, ameandika saini,” amesema.Jafo ambaye pia ni Mbunge wa Kisarawe (CCM), alisema wasimamizi wa uchaguzi wamefanya kazi kwa mujibu wa sheria na kanuni za uchaguzi huo. Lakini, baadhi ya vyama vya siasa havikufanya kazi ya kuwasaidia kwa kuwaelimisha namna ya kujaza fomu.Alisema kanuni za uchaguzi wa serikali za mitaa wa mwaka huu, ndio kanuni bora kuliko za chaguzi zilizopita, kwani zilikuwa jumuishi na wadau wote walishirikishwa.“Inawezekana chaguzi zilizopita wagombea wajikuwa wakijaza fomu kiholela. Sasa hivi wapo vijana waliosoma ambao wanafahamu namna ya kufuata utaratibu,” alisema.Juzi, vyama vya Chadema na ACT-Wazalendo vilitangaza kujiondoa kushiriki uchaguzi wa serikali za mitaa, kwa madai mbalimbali ikiwemo malalamiko ya baadhi ya wagombea wa vyama hivyo kuenguliwa.Katika uchaguzi huo wa sita kufanyika tangu mfumo wa vyama vingi kuanza, wananchi 555,036 walichukua fomu kutaka kugombea nafasi mbalimbali za uongozi kwenye ngazi za mitaa, kijiji na kitongoji.Hata hivyo, wagombea 539,993 sawa na asilimia 97.29 ya waliochukua fomu, ndio waliorudisha fomu hizo ambapo asilimia 2.7 ya wagombea hawakurudisha fomu hizo kwa sababu mbalimbali.Rufaa Aidha, Jafo alisema takribani wagombea 13,500 wamekata rufaa zao kwenye kamati za rufaa, ambazo jana ndio ulikuwa mwisho wa kupitia mapingamizi hayo. Jafo alitaja baadhi ya vyama vilivyokata rufaa vikiwemo CHADEMA, CCM, ACT-Wazalendo na NCCR-Mageuzi.“Leo (jana) ndio kamati zinamaliza kazi yake ya kutoa rufaa, imani yetu ni kuwa leo tutapata sura halisi ya kwamba rufaa ngapi zilizowasilishwa na ngapi zimepita kila eneo, maana hii ndio demokrasia ambapo watu wamewasilisha rufaa zao.Ndio maana nilisema tangu mwanzo kamati za rufaa zisifungwe na mtu yoyote wala hisia, ziende zikatafakari kwa kina, hata kama kuna baadhi ya maeneo wao watakavyoamua maamuzi yao yatakuwa yameheshimika,” alisema.Aliwataka kuheshimu kazi kubwa iliyofanyika. Alieleza kuwa anaamini kuwa kamati za rufaa, zitatafakari kwa kina, kwa kuwa kazi yake ni kufanyakufanya maamuzi mbalimbali watakapoona inafaa.“Sitaki kutoa takwimu lakini tayari baadhi ya rufaa zimepimwa, japo kuna baadhi ya fomu za hapa na pale zimekosewa, kamati itatafakari kuona nini kifanyike, ndio maana nimesema inawezekana kesho (leo) tutatoa taarifa ni jinsi gani rufaa mbalimbali zilizopita na zilizodondoka na walioteuliwa kwa ajili ya uchaguzi huo ni kina nani na maeneo gani yatafanyika uchaguzi,” alisema.Aidha, Jafo alivipongeza vyama 11 vya siasa, vilivyotangaza kushiriki kwenye uchaguzi wa serikali za mitaa.Alieleza kuwa ni wakati wao kutumia fursa iliyopo.Katika hatua nyingine, jeshi la polisi limevionya vyama vya siasa vilivyojiengua katika uchaguzi wa Serikali za Mitaa kuwa visithubutu kuharibu uchaguzi huo kwa namna yoyote na kwamba vikifanya hivyo ‘vitakiona cha moto.’Aidha jeshi hilo limesema kwa kipindi cha miaka minne ya Serikali ya awamu ya tano, limeweza kupunguza matukio mbalimbali ya makosa ya jinai na ajali za barabarani, hatua iliyotokana na uwepo wa mikakati yake mbalimbali inayosaidiwa na ushirikiano wa wananchi.Akizungumza jijini Dar es Salaam jana, Mkurugenzi wa Upelelezi wa Makosa ya Jinai (DCI), Robert Boaz, alisema kimsingi hali ya ulinzi na usalama nchini, imekuwa na amani ya kutosha ndani ya kipindi cha miaka minne ya utawala wa Rais John Magufuli.Kuhusu mchakato wa siasa unaoendelea nchini, Boaz alisema hakuna shaka yoyote kuwa utafanyika kwa amani na utulivu kutokana na namna ambavyo jeshi hilo, limejipanga kudhibiti matukio yote ya uvunjifu wa amani.Boaz alisema vyama ambavyo vimeamua kujitoa katika mchakato huo ni vyema vikatulia na kuendelea na shughuli zao zingine na kujiepusha kuingilia mchakato unaoendelea kwa kuvihusisha vyama vingine akaidai kuwa kufanya hivyo kutaweza kuviingiza matatani.“Waliojitoa katika uchaguzi watekeleze hilo kwa kuhakikisha amani na utulivu unakuwepo ndani ya vyama vyao pasina aina yoyote ya uvunjifu wa amani ili kuepuka kutoharibu mchakato huo,” alisema Boaz. Imeandikwa na Annastazia Anyimike, Dodoma na Oscar Job Dar
### Response:
KITAIFA
### End |
Na ZAITUNI KIBWANA Siku moja baada ya Baraza la wadhamini wa Yanga kusema kuwa Mwenyekiti wao, Yusuph Manji amerejea, Mwenyekiti wa Kamati ya Uchaguzi ya Shirikisho la Soka Tanzania (TFF), Wakili Ally Mchungahela ameibuka na kudai kwamba uchaguzi wa viongozi wa timu hiyo upo pale pale ikiwemo nafasi ya Manji. Akizungumza na MtanzaniaDigital, wakili huyo amesema nafasi ya Manji ni miongoni mwa nafasi zinazowaniwa kwenye uchaguzi huo. “Sisi uchaguzi unaendelea kama kawaida na hata nafasi ya Manji pia watu wanachukua fomu kama tulivyoelekezwa na serikali,” amesema. Uchaguzi huo umepangwa kufanyika January 13 mwaka huu baada ya Baraza la Michezo Tanzania (BMT) na Shirikisho la Soka Tanzania (TFF) kuitaka Yanga kuitisha uchaguzi wake kwa ajili ya kujaza nafasi zilizo wazi ikiwemo ya Manji aliyeandika barua ya kujiuzulu Mei 2017. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Na ZAITUNI KIBWANA Siku moja baada ya Baraza la wadhamini wa Yanga kusema kuwa Mwenyekiti wao, Yusuph Manji amerejea, Mwenyekiti wa Kamati ya Uchaguzi ya Shirikisho la Soka Tanzania (TFF), Wakili Ally Mchungahela ameibuka na kudai kwamba uchaguzi wa viongozi wa timu hiyo upo pale pale ikiwemo nafasi ya Manji. Akizungumza na MtanzaniaDigital, wakili huyo amesema nafasi ya Manji ni miongoni mwa nafasi zinazowaniwa kwenye uchaguzi huo. “Sisi uchaguzi unaendelea kama kawaida na hata nafasi ya Manji pia watu wanachukua fomu kama tulivyoelekezwa na serikali,” amesema. Uchaguzi huo umepangwa kufanyika January 13 mwaka huu baada ya Baraza la Michezo Tanzania (BMT) na Shirikisho la Soka Tanzania (TFF) kuitaka Yanga kuitisha uchaguzi wake kwa ajili ya kujaza nafasi zilizo wazi ikiwemo ya Manji aliyeandika barua ya kujiuzulu Mei 2017.
### Response:
MICHEZO
### End |
SPIKA mstaafu wa Bunge la Jamhuri ya Muungano wa Tanzania, Pius Msekwa, ametaja mambo mawili makubwa yaliyomuumiza kabla ya kifo cha Baba wa Taifa, Mwalimu Julius Nyerere, mwaka 1999. Aidha, alisema yeye ni kiongozi wa mwisho nchini, aliyeongea na Mwalimu Nyerere kabla kiongozi huyo hajakata kauli. Alitaja mambo hayo jana wakati akizungumza na gazeti hili nyumbani kwake Dar es Salaam mintarafu Kumbikizi la Miaka 20 tangu kufariki kwa mwalimu Nyerere, Oktoba 14, 1999. Matukio hayo kwa mujibu wa Msekwa, ni lile la kumpelekea Nyerere zawadi aliyotumwa na Bunge, lakini akakuta Baba wa Taifa anaumwa akiwa nyumbani na anajiandaa kwa safari ya kwenda London Uingereza kwa matibabu. Lingine alisema ni lile la kumkuta ameruhusiwa kutoka hospitali mjini Londoni Uingereza na Nyerere kumwambia anajiandaa kurudi nyumbani, lakini siku hiyo hiyo, hali ya mwalimu hali ikawa mbaya, akarudishwa hospitali na kukata kauli. “Mwezi Oktoba 1999, tulikuwa na mkutano wa maspika wa bunge huko West Indies ambako kwenda na kurudi lazima upite London. Siku ya kurudi nikapita hapo kumjuliana hali baada ya balozi kunifanyia mpango nimuone. Nikamkutana mkewe Mama Maria Nyerere,” alisema Msekwa. Aliongeza kuwa, “ nikafurahi kumuona amepata nafuu na akaniambia, ‘Pio (Pius) ninajiandaa kurudi nyumbani wiki ijayo...” Alisema siku hiyo usiku, Msekwa aliondoka Uingereza kwa ndege kurudi Tanzania na alipofika, aliwajulisha viongozi wa juu akiwamo Waziri Mkuu, Frederck Sumaye (wakati huo) kuhusu maendeleo ya kiafya ya Mwalimu Nyerere na kwamba, anajiandaa kurejea Tanzania baada ya hali kuimarika...kesho yake, waziri mkuu akaniita na kuniuliza wewe si ulisema Mwalimu anaendelea vizuri na anarudi nyumbani wiki ijayo, mbona balozi anasema jana amerudishwa hospitali na amekata kauli,” alisema Msekwa. Spika mstaafu huyo alisema: “nikamwambia hayo ni mapenzi ya Mungu; ndivyo nilivyomkuta hata balozi aliniambia hivyo hivyo na hiyo ilikuwa Septemba 25, 1999... Kwa kweli, hiyo iliumiza na kunitia huzuni sana, lakini nafurahi aliyoniambia niyafikishe kwa watawala, niliyafikisha na ninaamini yamefanyiwa kazi na yanaendelea kufanyiwa kazi vizuri.” Kuhusu kumpelekea Nyerere zawadi baada ya kuliaga Bunge kwamba anang’atuka, Msekwa alisema Bunge lake liliazimia kumpa zawadi ya vitabu aina ya Encyclopedia Britanica juzuu 32. “Ilinitia huzuni wakati alipoaga Bunge kuacha urais na Bunge likaazimia kumpa zawadi ya vitabu maalumyu visivyopatikana kwa urahisi madukani vinaitwa Encyclopedia Britanica Vulume 32. Tulijua hawezi kuvipata hapa nchini kutokana na bei yake kuwa kubwa hivyo, maduka ya huku hayaviagizi,” alisema. Aliongeza kuwa, “nikatumwa niviagize kutoka London. Walisema vimekwisha, lakini baada ya kujua kuwa ni kwa ajili ya Mwalimu Nyerere, wakasema watachapisha toleo maalumu.Ilipita kama miaka mitatu, nikatumwa kumpelekea hiyo zawadi Butiama. Sasa nimepeleka zawadi, nikakuta Mwalimu ninayempelekea zawadi anaumwa mkanda wa jeshi,” madonda yapo tumboni. Akanieleza namna anavyopata tabu.” Kwa mujibu wa Msekwa, Watanzania hawana budi kumshukuru Mungu kwa kuwapa Rais John Magufuli kuliongoza taifa kwa kuwa mambo mengi anatoyafanya sasa, anatimiza ndoto za Mwalimu likiwamo suala la serikali kuhamishia makao makuu jijini Dodoma. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
SPIKA mstaafu wa Bunge la Jamhuri ya Muungano wa Tanzania, Pius Msekwa, ametaja mambo mawili makubwa yaliyomuumiza kabla ya kifo cha Baba wa Taifa, Mwalimu Julius Nyerere, mwaka 1999. Aidha, alisema yeye ni kiongozi wa mwisho nchini, aliyeongea na Mwalimu Nyerere kabla kiongozi huyo hajakata kauli. Alitaja mambo hayo jana wakati akizungumza na gazeti hili nyumbani kwake Dar es Salaam mintarafu Kumbikizi la Miaka 20 tangu kufariki kwa mwalimu Nyerere, Oktoba 14, 1999. Matukio hayo kwa mujibu wa Msekwa, ni lile la kumpelekea Nyerere zawadi aliyotumwa na Bunge, lakini akakuta Baba wa Taifa anaumwa akiwa nyumbani na anajiandaa kwa safari ya kwenda London Uingereza kwa matibabu. Lingine alisema ni lile la kumkuta ameruhusiwa kutoka hospitali mjini Londoni Uingereza na Nyerere kumwambia anajiandaa kurudi nyumbani, lakini siku hiyo hiyo, hali ya mwalimu hali ikawa mbaya, akarudishwa hospitali na kukata kauli. “Mwezi Oktoba 1999, tulikuwa na mkutano wa maspika wa bunge huko West Indies ambako kwenda na kurudi lazima upite London. Siku ya kurudi nikapita hapo kumjuliana hali baada ya balozi kunifanyia mpango nimuone. Nikamkutana mkewe Mama Maria Nyerere,” alisema Msekwa. Aliongeza kuwa, “ nikafurahi kumuona amepata nafuu na akaniambia, ‘Pio (Pius) ninajiandaa kurudi nyumbani wiki ijayo...” Alisema siku hiyo usiku, Msekwa aliondoka Uingereza kwa ndege kurudi Tanzania na alipofika, aliwajulisha viongozi wa juu akiwamo Waziri Mkuu, Frederck Sumaye (wakati huo) kuhusu maendeleo ya kiafya ya Mwalimu Nyerere na kwamba, anajiandaa kurejea Tanzania baada ya hali kuimarika...kesho yake, waziri mkuu akaniita na kuniuliza wewe si ulisema Mwalimu anaendelea vizuri na anarudi nyumbani wiki ijayo, mbona balozi anasema jana amerudishwa hospitali na amekata kauli,” alisema Msekwa. Spika mstaafu huyo alisema: “nikamwambia hayo ni mapenzi ya Mungu; ndivyo nilivyomkuta hata balozi aliniambia hivyo hivyo na hiyo ilikuwa Septemba 25, 1999... Kwa kweli, hiyo iliumiza na kunitia huzuni sana, lakini nafurahi aliyoniambia niyafikishe kwa watawala, niliyafikisha na ninaamini yamefanyiwa kazi na yanaendelea kufanyiwa kazi vizuri.” Kuhusu kumpelekea Nyerere zawadi baada ya kuliaga Bunge kwamba anang’atuka, Msekwa alisema Bunge lake liliazimia kumpa zawadi ya vitabu aina ya Encyclopedia Britanica juzuu 32. “Ilinitia huzuni wakati alipoaga Bunge kuacha urais na Bunge likaazimia kumpa zawadi ya vitabu maalumyu visivyopatikana kwa urahisi madukani vinaitwa Encyclopedia Britanica Vulume 32. Tulijua hawezi kuvipata hapa nchini kutokana na bei yake kuwa kubwa hivyo, maduka ya huku hayaviagizi,” alisema. Aliongeza kuwa, “nikatumwa niviagize kutoka London. Walisema vimekwisha, lakini baada ya kujua kuwa ni kwa ajili ya Mwalimu Nyerere, wakasema watachapisha toleo maalumu.Ilipita kama miaka mitatu, nikatumwa kumpelekea hiyo zawadi Butiama. Sasa nimepeleka zawadi, nikakuta Mwalimu ninayempelekea zawadi anaumwa mkanda wa jeshi,” madonda yapo tumboni. Akanieleza namna anavyopata tabu.” Kwa mujibu wa Msekwa, Watanzania hawana budi kumshukuru Mungu kwa kuwapa Rais John Magufuli kuliongoza taifa kwa kuwa mambo mengi anatoyafanya sasa, anatimiza ndoto za Mwalimu likiwamo suala la serikali kuhamishia makao makuu jijini Dodoma.
### Response:
KITAIFA
### End |
KOCHA wa Mtibwa Sugar ya Morogoro Zuberi Katwila ametamba kuishushia kipigo Mwadui ya Shinyanga kwenye mchezo utakaopigwa leo katika dimba la CCM Kambarage.Mtibwa Sugar imekuwa ikipata matokeo yasiyoridhisha kwenye mechi zake za hivi karibuni ambapo kwenye mchezo uliopita walitoka sare ya bao 1-1 na African Lyon.Mpaka sasa Mtibwa Sugar inashika nafasi ya 10 baada ya kucheza michezo 21 na kujinyakulia pointi 29, wakishinda michezo minane, kutoka sare michezo mitano na kufungwa mara nane.Katwila aliliambia gazeti hili hivi karibuni kuwa hawana muda tena wa kupoteza mechi zao na wamefanya maandalizi ya kutosha yatakayowafanya waibuke na ushindi dhidi ya Mwadui.“Nikwambie tu mipango ya kikosi changu iko sawa na wachezaji wangu wana ari kubwa ya kupata matokeo kwenye mchezo wetu kesho (leo),“ amesema Katwila.Amesema ushindi kwao ni muhimu ili kuwa kwenye nafasi nzuri kwenye msimamo wa ligi kwani upinzani ni mkali kwa kila mechi wanayocheza.Baada ya mchezo dhidi ya Mwadui, Mtibwa wataelekea mkoani Mara tayari kuwakabili Biashara United kwenye muendelezo wa mechi zao za Ligi Kuu. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
KOCHA wa Mtibwa Sugar ya Morogoro Zuberi Katwila ametamba kuishushia kipigo Mwadui ya Shinyanga kwenye mchezo utakaopigwa leo katika dimba la CCM Kambarage.Mtibwa Sugar imekuwa ikipata matokeo yasiyoridhisha kwenye mechi zake za hivi karibuni ambapo kwenye mchezo uliopita walitoka sare ya bao 1-1 na African Lyon.Mpaka sasa Mtibwa Sugar inashika nafasi ya 10 baada ya kucheza michezo 21 na kujinyakulia pointi 29, wakishinda michezo minane, kutoka sare michezo mitano na kufungwa mara nane.Katwila aliliambia gazeti hili hivi karibuni kuwa hawana muda tena wa kupoteza mechi zao na wamefanya maandalizi ya kutosha yatakayowafanya waibuke na ushindi dhidi ya Mwadui.“Nikwambie tu mipango ya kikosi changu iko sawa na wachezaji wangu wana ari kubwa ya kupata matokeo kwenye mchezo wetu kesho (leo),“ amesema Katwila.Amesema ushindi kwao ni muhimu ili kuwa kwenye nafasi nzuri kwenye msimamo wa ligi kwani upinzani ni mkali kwa kila mechi wanayocheza.Baada ya mchezo dhidi ya Mwadui, Mtibwa wataelekea mkoani Mara tayari kuwakabili Biashara United kwenye muendelezo wa mechi zao za Ligi Kuu.
### Response:
MICHEZO
### End |
THERESIA GASPER-DAR ES SALAAM KIKOSI cha Simba kinatarajia kuendelea na mazoezi kesho
ikiwa ni mipango ya kujiweka fiti kujiandaa na mechi za Ligi Kuu Tanzania Bara,
zinazowakabili mbele yao. Wachezaji hao walipewa mapumziko ya siku tatu baada ya
kumaliza mchezo wao wa mwisho wa Ligi Kuu Tanzania Bara dhidi ya Tanzania
Prisons, ambao ulimalizika kwa suluhu katika Uwanja wa Uhuru, Dar es Salaam. Kwa sasa Simba inakabiliwa na mchezo wa Ligi dhidi ya
Ruvu Shooting, unaotarajiwa kuchezwa Novemba 24 mwaka huu katika dimba hilo la Uhuru. Kikosi hicho kitaanza mazoezi huku wakiwakosa baadhi ya
wachezaji walioenda Timu ya Taifa akiwemo Erasto Nyoni, Jonas Mkude, Mzamiru
Yassin, Gadiel Michael, Mohammed Hussein ‘Tshabalala’, Miraji Athuman na Hassan
Dilunga. Akizungumza na MTANZANIA jana, Kocha wa viungo wa timu
hiyo, Adel Zrane, alisema baada ya kufanya mazoezi ya mwisho siku ya Ijumaa
asubuhi waliwapa mapumziko ya siku tatu. “Jumanne ndio tutaendelea na mazoezi kwa ajili ya
kujiweka fiti baada ya ligi kusimama kwa muda kupisha maandalizi ya Timu ya
Taifa ambapo kuna baadhi ya wachezaji wameenda huko,” alisema. Alisema baada ya kuanza mazoezi ndio watafahamu programu
yao katika kipindi hiki baada ya Ligi kusimama kwa muda. Simba inashika usukani katika msimamo wa ligi
wakijikusanyia pointi 22 baada ya kushuka dimbani mara tisa na kushinda michezo
saba huku wakitoa sare moja na kupoteza mmoja. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
THERESIA GASPER-DAR ES SALAAM KIKOSI cha Simba kinatarajia kuendelea na mazoezi kesho
ikiwa ni mipango ya kujiweka fiti kujiandaa na mechi za Ligi Kuu Tanzania Bara,
zinazowakabili mbele yao. Wachezaji hao walipewa mapumziko ya siku tatu baada ya
kumaliza mchezo wao wa mwisho wa Ligi Kuu Tanzania Bara dhidi ya Tanzania
Prisons, ambao ulimalizika kwa suluhu katika Uwanja wa Uhuru, Dar es Salaam. Kwa sasa Simba inakabiliwa na mchezo wa Ligi dhidi ya
Ruvu Shooting, unaotarajiwa kuchezwa Novemba 24 mwaka huu katika dimba hilo la Uhuru. Kikosi hicho kitaanza mazoezi huku wakiwakosa baadhi ya
wachezaji walioenda Timu ya Taifa akiwemo Erasto Nyoni, Jonas Mkude, Mzamiru
Yassin, Gadiel Michael, Mohammed Hussein ‘Tshabalala’, Miraji Athuman na Hassan
Dilunga. Akizungumza na MTANZANIA jana, Kocha wa viungo wa timu
hiyo, Adel Zrane, alisema baada ya kufanya mazoezi ya mwisho siku ya Ijumaa
asubuhi waliwapa mapumziko ya siku tatu. “Jumanne ndio tutaendelea na mazoezi kwa ajili ya
kujiweka fiti baada ya ligi kusimama kwa muda kupisha maandalizi ya Timu ya
Taifa ambapo kuna baadhi ya wachezaji wameenda huko,” alisema. Alisema baada ya kuanza mazoezi ndio watafahamu programu
yao katika kipindi hiki baada ya Ligi kusimama kwa muda. Simba inashika usukani katika msimamo wa ligi
wakijikusanyia pointi 22 baada ya kushuka dimbani mara tisa na kushinda michezo
saba huku wakitoa sare moja na kupoteza mmoja.
### Response:
MICHEZO
### End |
NA JUMA HEZRON, TSJ
MSANII wa muziki wa kizazi kipya, Dyana Nyange ‘Dayna’, amesema hadi sasa hakuna mwigizaji wa filamu ambaye ameweza kufikia kiwango cha marehemu Steven Kanumba.
Akizungumza na MTANZANIA leo, Dayna alisema tangu kufariki kwa Kanumba, tasnia ya filamu imebadilika na kuwa ya kawaida sana.
“Hakuna aliyeweza kufikia kiwango cha Kanumba, licha ya wengi wao kujituma na kujitahidi kufanya kazi na wasanii kutoka nje ya nchi,” alisema Dayna.
Mwanadada huyo aliendelea kusema ni vizuri waigizaji wakajipanga upya kuonyesha ushirikiano ili kuhakikisha tasnia hiyo inafika mbali na kufanya vizuri kimataifa. | BURUDANI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
NA JUMA HEZRON, TSJ
MSANII wa muziki wa kizazi kipya, Dyana Nyange ‘Dayna’, amesema hadi sasa hakuna mwigizaji wa filamu ambaye ameweza kufikia kiwango cha marehemu Steven Kanumba.
Akizungumza na MTANZANIA leo, Dayna alisema tangu kufariki kwa Kanumba, tasnia ya filamu imebadilika na kuwa ya kawaida sana.
“Hakuna aliyeweza kufikia kiwango cha Kanumba, licha ya wengi wao kujituma na kujitahidi kufanya kazi na wasanii kutoka nje ya nchi,” alisema Dayna.
Mwanadada huyo aliendelea kusema ni vizuri waigizaji wakajipanga upya kuonyesha ushirikiano ili kuhakikisha tasnia hiyo inafika mbali na kufanya vizuri kimataifa.
### Response:
BURUDANI
### End |
NA JESSCA NANGAWE-DAR ES SALAAM KOCHA Msaidizi wa Simba, Seleman Matola, amesema licha ya ubora wa kikosi cha Mtibwa Sugar, wanachokwenda kupambana nacho, kwa upande wao wamejiandaa kupambana na kuibuka na ushindi na kutwaa ubingwa wa Kombe la Mapinduzi. Simba na Mtibwa Sugar, zitashuka dimbani kesho kuumana katika mchezo wa fainali ya michuano ya Kombe la Mapinduzi, utakaochezwa Uwanja wa Amaan, Unguja. Michuano hiyo ni maalum kwa ajili ya kuadhimisha Kumbukumbu ya Mapinduzi ya Zanzibar yaliyofanyika Januari 12, 1964 na kuuangusha utawala wa kisultan uliokuwa umeota mizizi visiwani humo. Simba ilifanikiwa fainali ya Kombe la Mapinduzi, baada ya kuibuka na ushindi wa mikwaju ya penalti 3-2 dhidi ya Azam, katika mchezo wa nusu fainali uliochezwa juzi usiku Uwanja wa Amaan, Zanzibar. Kabla ya mikwaju ya penalti kutumika kumsaka mshindi, timu hizo zilikamilisha dakika 90 kwa suluhu. Kwa upande mwingine, Mtibwa Sugar ilifuzu nusu fainali baada ya kuiondosha Yanga kwa mikwaju 4-2, baada ya dakika 90 za mchezo huo kukamilika kwa sare ya bao 1-1. Akizungumza na MTANZANIA, Matola alisema wanajivunia historia nzuri wanapokutana na Mtibwa Sugar katika michuano mbalimbali, hivyo anaamini pamoja na ugumu wanaotarajia kukutana nao mwisho wa mchezo ubingwa utakuwa wao. “Tuna historia nzuri ya kupata ushindi tunapokutana na Mtibwa, ni timu yenye ushindani lakini na sisi tunajipanga kukabiliana nayo na kushinda, tutapambana kuhakikisha ubingwa unakua wetu, hii itatusaidia pia kwenye ligi kuendeleza moto wa mapambano,”alisema Matola. Simba ambayo ni bingwa mtetezi wa Ligi Kuu Tanzania Bara, ina rekodi ya kutwaa ubingwa wa Kombe la Mapinduzi mara tatu. Azam kwa sasa ndiye mfalme wa michuano hiyo, ikiwa imefanikiwa kutwaa taji la Mapinduzi mara tano tangu ilipoanzishwa rasmi mwaka 2007. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
NA JESSCA NANGAWE-DAR ES SALAAM KOCHA Msaidizi wa Simba, Seleman Matola, amesema licha ya ubora wa kikosi cha Mtibwa Sugar, wanachokwenda kupambana nacho, kwa upande wao wamejiandaa kupambana na kuibuka na ushindi na kutwaa ubingwa wa Kombe la Mapinduzi. Simba na Mtibwa Sugar, zitashuka dimbani kesho kuumana katika mchezo wa fainali ya michuano ya Kombe la Mapinduzi, utakaochezwa Uwanja wa Amaan, Unguja. Michuano hiyo ni maalum kwa ajili ya kuadhimisha Kumbukumbu ya Mapinduzi ya Zanzibar yaliyofanyika Januari 12, 1964 na kuuangusha utawala wa kisultan uliokuwa umeota mizizi visiwani humo. Simba ilifanikiwa fainali ya Kombe la Mapinduzi, baada ya kuibuka na ushindi wa mikwaju ya penalti 3-2 dhidi ya Azam, katika mchezo wa nusu fainali uliochezwa juzi usiku Uwanja wa Amaan, Zanzibar. Kabla ya mikwaju ya penalti kutumika kumsaka mshindi, timu hizo zilikamilisha dakika 90 kwa suluhu. Kwa upande mwingine, Mtibwa Sugar ilifuzu nusu fainali baada ya kuiondosha Yanga kwa mikwaju 4-2, baada ya dakika 90 za mchezo huo kukamilika kwa sare ya bao 1-1. Akizungumza na MTANZANIA, Matola alisema wanajivunia historia nzuri wanapokutana na Mtibwa Sugar katika michuano mbalimbali, hivyo anaamini pamoja na ugumu wanaotarajia kukutana nao mwisho wa mchezo ubingwa utakuwa wao. “Tuna historia nzuri ya kupata ushindi tunapokutana na Mtibwa, ni timu yenye ushindani lakini na sisi tunajipanga kukabiliana nayo na kushinda, tutapambana kuhakikisha ubingwa unakua wetu, hii itatusaidia pia kwenye ligi kuendeleza moto wa mapambano,”alisema Matola. Simba ambayo ni bingwa mtetezi wa Ligi Kuu Tanzania Bara, ina rekodi ya kutwaa ubingwa wa Kombe la Mapinduzi mara tatu. Azam kwa sasa ndiye mfalme wa michuano hiyo, ikiwa imefanikiwa kutwaa taji la Mapinduzi mara tano tangu ilipoanzishwa rasmi mwaka 2007.
### Response:
MICHEZO
### End |
Mkurugenzi Mtendaji wa Taasisi ya Moyo ya Jakaya Kikwete (JKCI), Profesa Mohammed Janabi amedai mfanyabiashara Yusuf Manji aliwahi kufanyiwa uchunguzi katika taasisi hiyo kuangalia kama vyuma vilivyopo katika moyo vimeziba ama la. Profesa Janabi medai hayo wakati akitoa ushahidi katika Mahakama ya Hakimu Mkazi Kisutu jijini Dar es Salaam leo Agosti 30, mbele ya Hakimu Mkazi Mfawidhi, Cyprian Mkeha akiongozwa na mmoja wa mawakili wa Manji, Hajra Mungula ambapo anakuwa shahidi wa kwanza kumtetea Manji anayekabiliwa na mashtaka ya kutumia dawa za kulevya ikiwamo heroin. Profesa Janabi amedai Manji aliwahi kulazwa katika taasisi hiyo mara mbili tofauti, Februari na Julai mwaka huu ambapo alipofika Februari alitokea Polisi akiwa na matatizo ya moyo na alikuwa akisikia maumivu upande wa kushoto wa moyo hivyo alifanyiwa uchunguzi kuangalia kama vyuma vilivyopo katika moyo wake vimeziba ama la. “Alipofikishwa kwa matibabu alipewa dawa aina tatu tofauti za moyo na kabla ya hapo alikuwa na tatizo la mgongo na kukosa usingizi, kwa tatizo hilo alikuwa akipatiwa matibabu Hospitali ya Agha Khan,” amedai Profesa Janabi. Shahidi amedai mgonjwa wa moyo mwenye chuma katika moyo wake, kabla hajawekewa chuma hicho huelezwa vitu ambavyo hatakiwi kutumia ikiwemo kuvuta sigara na matumizi ya dawa za kulevya ikiwemo heroine kwani yana athari kubwa na hufanya mirija kuziba na kusababisha kufanyiwa upasuaji mkubwa. Wakili wa Serikali Mkuu, Timony Vitalis alipomuhoji shahidi huyo kama anajua athari za mgonjwa wa moyo kutumia dawa za kulevya, alijibu yeye ni daktari wa moyo na anazijua athari. Kesi hiyo itaendelea leo kwa mashahidi upande wa mshtakiwa kuendelea kutoa ushahidi. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Mkurugenzi Mtendaji wa Taasisi ya Moyo ya Jakaya Kikwete (JKCI), Profesa Mohammed Janabi amedai mfanyabiashara Yusuf Manji aliwahi kufanyiwa uchunguzi katika taasisi hiyo kuangalia kama vyuma vilivyopo katika moyo vimeziba ama la. Profesa Janabi medai hayo wakati akitoa ushahidi katika Mahakama ya Hakimu Mkazi Kisutu jijini Dar es Salaam leo Agosti 30, mbele ya Hakimu Mkazi Mfawidhi, Cyprian Mkeha akiongozwa na mmoja wa mawakili wa Manji, Hajra Mungula ambapo anakuwa shahidi wa kwanza kumtetea Manji anayekabiliwa na mashtaka ya kutumia dawa za kulevya ikiwamo heroin. Profesa Janabi amedai Manji aliwahi kulazwa katika taasisi hiyo mara mbili tofauti, Februari na Julai mwaka huu ambapo alipofika Februari alitokea Polisi akiwa na matatizo ya moyo na alikuwa akisikia maumivu upande wa kushoto wa moyo hivyo alifanyiwa uchunguzi kuangalia kama vyuma vilivyopo katika moyo wake vimeziba ama la. “Alipofikishwa kwa matibabu alipewa dawa aina tatu tofauti za moyo na kabla ya hapo alikuwa na tatizo la mgongo na kukosa usingizi, kwa tatizo hilo alikuwa akipatiwa matibabu Hospitali ya Agha Khan,” amedai Profesa Janabi. Shahidi amedai mgonjwa wa moyo mwenye chuma katika moyo wake, kabla hajawekewa chuma hicho huelezwa vitu ambavyo hatakiwi kutumia ikiwemo kuvuta sigara na matumizi ya dawa za kulevya ikiwemo heroine kwani yana athari kubwa na hufanya mirija kuziba na kusababisha kufanyiwa upasuaji mkubwa. Wakili wa Serikali Mkuu, Timony Vitalis alipomuhoji shahidi huyo kama anajua athari za mgonjwa wa moyo kutumia dawa za kulevya, alijibu yeye ni daktari wa moyo na anazijua athari. Kesi hiyo itaendelea leo kwa mashahidi upande wa mshtakiwa kuendelea kutoa ushahidi.
### Response:
KITAIFA
### End |
JOHANNESBURG, AFRIKA KUSINI NYOTA watano wa soka ambao wanawania tuzo ya BBC mwaka 2015, wamewekwa hadharani juzi katika hafla maalumu iliyoandaliwa Johannesburg nchini Afrika Kusini. Nyota hao ni pamoja na mshindi wa tuzo hiyo mwaka 2014, Yacine Brahimi kutoka nchini Algeria, Pierre-Emerick Aubameyang kutoka nchini Gabon, Andre Ayew, kutoka Ghana, Sadio Mane na Yaya Toure wa Ivory Coast. Mshindi ataamuliwa na mashabiki wa soka Afrika ambao watapewa fursa ya kupiga kura hadi ifikapo tarehe 30 Novemba, huku mshindi akitarajiwa kutangazwa Desemba 11 mwaka huu. Katika kinyang’anyiro hicho, Aubameyang anapewa nafasi kubwa ya kutwaa tuzo hiyo kutokana na kile ambacho anakifanya katika klabu yake ya Borussia Dortmund ambaye anaongoza kwa kupachika mabao nchini Ujerumani akiwa na mabao 14 hadi sasa. Hata hivyo, anaonekana kuwa na upinzani mkubwa na mshambuliaji wa klabu ya Swansea City na timu ya taifa ya Ghana, Ayew ambaye anatoa mchango mkubwa katika klabu yake, japokuwa alishindwa kufua dafu katika fainali ya Kombe la Mataifa ya Afrika dhidi ya Ivory Coast. Lakini bingwa atapatikana mara baada ya kupigiwa kura, hivyo mchezaji yeyote anaweza kuibuka na ushindi huo kutokana na vile alivyozisaidia timu zake. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
JOHANNESBURG, AFRIKA KUSINI NYOTA watano wa soka ambao wanawania tuzo ya BBC mwaka 2015, wamewekwa hadharani juzi katika hafla maalumu iliyoandaliwa Johannesburg nchini Afrika Kusini. Nyota hao ni pamoja na mshindi wa tuzo hiyo mwaka 2014, Yacine Brahimi kutoka nchini Algeria, Pierre-Emerick Aubameyang kutoka nchini Gabon, Andre Ayew, kutoka Ghana, Sadio Mane na Yaya Toure wa Ivory Coast. Mshindi ataamuliwa na mashabiki wa soka Afrika ambao watapewa fursa ya kupiga kura hadi ifikapo tarehe 30 Novemba, huku mshindi akitarajiwa kutangazwa Desemba 11 mwaka huu. Katika kinyang’anyiro hicho, Aubameyang anapewa nafasi kubwa ya kutwaa tuzo hiyo kutokana na kile ambacho anakifanya katika klabu yake ya Borussia Dortmund ambaye anaongoza kwa kupachika mabao nchini Ujerumani akiwa na mabao 14 hadi sasa. Hata hivyo, anaonekana kuwa na upinzani mkubwa na mshambuliaji wa klabu ya Swansea City na timu ya taifa ya Ghana, Ayew ambaye anatoa mchango mkubwa katika klabu yake, japokuwa alishindwa kufua dafu katika fainali ya Kombe la Mataifa ya Afrika dhidi ya Ivory Coast. Lakini bingwa atapatikana mara baada ya kupigiwa kura, hivyo mchezaji yeyote anaweza kuibuka na ushindi huo kutokana na vile alivyozisaidia timu zake.
### Response:
MICHEZO
### End |
Mwandishi Wetu, Katavi Watanzania wametakiwa kujijengea utamaduni wa kufanya utalii wa ndani kwa kutembelea hifadhi mbalimbali za taifa zilizopo nchini hususani Hifadhi ya Katavi. Mkuu wa Mkoa wa Katavi, Juma Homera ametoa wito huo jana akihamasisha Watanzania kutembelea vivutio vilivyopo katika mkoa huo ikiwamo Hifadhi ya Taifa ya Katavi na fukwe za Ziwa Tanganyika na kuwekeza kibiashara. “Nitoe wito kwa Watanzania na watu mbalimbali kuja kutembelea vivutio vilivyopo katika Hifadhi ya Taifa ya Katavi ili kujionea aina mbalimbali za wanyama wanaopatikana katika mbuga hii wakiwamo Twiga weupe ambao hupatikana katika hifadhi hii pekee. “Pia licha ya vivutio vilivyopo vya mbuga pia amewataka wadau kuja kuwekeza katika biashara ya utalii kwa kujenga hoteli, Campsite na magari ya kusafirishia watalii,” amesema. Amesema Mkoa wa Katavi una fursa nyingi ikiwamo uchimbaji wa madini hivyo kuwakaribisha wawekezaji wa madini kufika kuwekeza katika Mkoa wa Katavi ambao una mandhari nzuri. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Mwandishi Wetu, Katavi Watanzania wametakiwa kujijengea utamaduni wa kufanya utalii wa ndani kwa kutembelea hifadhi mbalimbali za taifa zilizopo nchini hususani Hifadhi ya Katavi. Mkuu wa Mkoa wa Katavi, Juma Homera ametoa wito huo jana akihamasisha Watanzania kutembelea vivutio vilivyopo katika mkoa huo ikiwamo Hifadhi ya Taifa ya Katavi na fukwe za Ziwa Tanganyika na kuwekeza kibiashara. “Nitoe wito kwa Watanzania na watu mbalimbali kuja kutembelea vivutio vilivyopo katika Hifadhi ya Taifa ya Katavi ili kujionea aina mbalimbali za wanyama wanaopatikana katika mbuga hii wakiwamo Twiga weupe ambao hupatikana katika hifadhi hii pekee. “Pia licha ya vivutio vilivyopo vya mbuga pia amewataka wadau kuja kuwekeza katika biashara ya utalii kwa kujenga hoteli, Campsite na magari ya kusafirishia watalii,” amesema. Amesema Mkoa wa Katavi una fursa nyingi ikiwamo uchimbaji wa madini hivyo kuwakaribisha wawekezaji wa madini kufika kuwekeza katika Mkoa wa Katavi ambao una mandhari nzuri.
### Response:
KITAIFA
### End |
MANCHESTER, ENGLAND MSHAMBULIAJI hatari wa klabu ya Man United, Zlatan Ibrahimovic, amewaomba radhi mashabiki wa klabu hiyo baada ya mchezaji huyo kusimamishwa mchezo mmoja. Mchezaji huyo amepewa adhabu ya kusimamishwa mchezo mmoja, baada ya kuoneshwa kadi tano za njano katika msimu huu, hivyo kumfanya akose mchezo mmoja. Ibrahimovic alioneshwa kadi ya njano katika mchezo ambao ulipigwa mwishoni mwa wiki iliyopita dhidi ya Swansea City, huku timu yake ikiondoka na ushindi wa mabao 3-1. Manchester United inatarajia kushuka dimbani Novemba 19 dhidi ya Arsenal, hivyo mchezaji huyo atakuwa nje ya uwanja kutokana na kuitumikia kadi hiyo ya njano. Kutokana na hali hiyo, Ibrahimovic amewaomba radhi mashabiki wa timu hiyo kwa kuukosa mchezo muhimu kwa klabu yake mara baada ya kumalizika kwa michezo ya kimataifa. “Naomba radhi kwa mashabiki wa Man United, nimesimamishwa mchezo ujao kutokana na kuoneshwa jumla ya kadi tano za njano msimu huu. “Siamini kwa kilichotokea, ukweli ni kwamba nilikuwa na lengo la kutaka kucheza dhidi ya Arsenal, lakini baada ya kuoneshwa kadi hiyo siwezi kucheza mchezo huo. “Lakini ninawaamini wachezaji wenzangu kuwa wanaweza kufanya makubwa zaidi katika mchezo huo na kuibuka na ushindi bila ya mimi kuwepo uwanjani. “Kila wakati najaribu kucheza kwa kutumia nguvu, lakini nashangaa kwamba ninaonekana kuwa ninacheza vibaya na kuoneshwa kadi za njano. “Sijui niseme nini juu ya hali hii, naweza kusema kuwa nimechoka na mambo ambayo wananifanyia waamuzi. “Soka la nchini England linahitaji mchezaji kutumia nguvu, ni lazima nikubaliane na hali hiyo,” alisema Ibrahimovic. Hata hivyo, mshambuliaji huyo amedai kuwa wapo wachezaji wengi ambao wanacheza kwa kutumia nguvu, lakini waamuzi hawafanyi lolote kwa wachezaji hao, ila kwa upande wake wamekuwa wakimfuatilia sana. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
MANCHESTER, ENGLAND MSHAMBULIAJI hatari wa klabu ya Man United, Zlatan Ibrahimovic, amewaomba radhi mashabiki wa klabu hiyo baada ya mchezaji huyo kusimamishwa mchezo mmoja. Mchezaji huyo amepewa adhabu ya kusimamishwa mchezo mmoja, baada ya kuoneshwa kadi tano za njano katika msimu huu, hivyo kumfanya akose mchezo mmoja. Ibrahimovic alioneshwa kadi ya njano katika mchezo ambao ulipigwa mwishoni mwa wiki iliyopita dhidi ya Swansea City, huku timu yake ikiondoka na ushindi wa mabao 3-1. Manchester United inatarajia kushuka dimbani Novemba 19 dhidi ya Arsenal, hivyo mchezaji huyo atakuwa nje ya uwanja kutokana na kuitumikia kadi hiyo ya njano. Kutokana na hali hiyo, Ibrahimovic amewaomba radhi mashabiki wa timu hiyo kwa kuukosa mchezo muhimu kwa klabu yake mara baada ya kumalizika kwa michezo ya kimataifa. “Naomba radhi kwa mashabiki wa Man United, nimesimamishwa mchezo ujao kutokana na kuoneshwa jumla ya kadi tano za njano msimu huu. “Siamini kwa kilichotokea, ukweli ni kwamba nilikuwa na lengo la kutaka kucheza dhidi ya Arsenal, lakini baada ya kuoneshwa kadi hiyo siwezi kucheza mchezo huo. “Lakini ninawaamini wachezaji wenzangu kuwa wanaweza kufanya makubwa zaidi katika mchezo huo na kuibuka na ushindi bila ya mimi kuwepo uwanjani. “Kila wakati najaribu kucheza kwa kutumia nguvu, lakini nashangaa kwamba ninaonekana kuwa ninacheza vibaya na kuoneshwa kadi za njano. “Sijui niseme nini juu ya hali hii, naweza kusema kuwa nimechoka na mambo ambayo wananifanyia waamuzi. “Soka la nchini England linahitaji mchezaji kutumia nguvu, ni lazima nikubaliane na hali hiyo,” alisema Ibrahimovic. Hata hivyo, mshambuliaji huyo amedai kuwa wapo wachezaji wengi ambao wanacheza kwa kutumia nguvu, lakini waamuzi hawafanyi lolote kwa wachezaji hao, ila kwa upande wake wamekuwa wakimfuatilia sana.
### Response:
MICHEZO
### End |
Ramadhan Hassan, Dodoma Serikali imewapunguza wataalamu 502 walioajiriwa kutoka vyuo vikuu 17 hadi kufika 151 katika miaka 10 iliyopita kati ya 2008-2009 hadi 2018-2019. Hayo yameelezwa Leo Mei 24 bungeni na Naibu Waziri Ofisi ya Rais,Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa (Tamisemi)Mwita Waitara kwa niaba ya Wizara ya Elimu,Sayansi na Teknolojia. Waitara alikiwa akijibu swali la Mbunge wa Nkenge,Dk.Diodorus Kamala(CCM). Katika swali lake,Kamala alitaka kujua katika miaka 10 iliyopita wahadhiri wangapi wameajiriwa katika Vyuo Vikuu nchini. Akijibu,Waitara amesema Vyuo Vikuu vimekuwa vikiajiri wataalamu kutoka nje kwa malengo ya kuboresha hali ya taaluma na kujiimarisha katika masuala ya kiutafiti katika nyanja mbalimbali. “Ajira ya wataalamu wa kigeni hutolewa kwa kibali maalum na kwa mkataba na kwa kuzingatia mahitaji maalum yaliyopo katika Vyuo husika,” amesema. Waitara amesema katika miaka 10 iliyopita kati ya 2008-2009 hadi 2018-2019 Vyuo Vikuu 17 viliajiri wataalamu wa kigeni 502 ambapo Serikali imewapunguza hadi kufikia 151. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Ramadhan Hassan, Dodoma Serikali imewapunguza wataalamu 502 walioajiriwa kutoka vyuo vikuu 17 hadi kufika 151 katika miaka 10 iliyopita kati ya 2008-2009 hadi 2018-2019. Hayo yameelezwa Leo Mei 24 bungeni na Naibu Waziri Ofisi ya Rais,Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa (Tamisemi)Mwita Waitara kwa niaba ya Wizara ya Elimu,Sayansi na Teknolojia. Waitara alikiwa akijibu swali la Mbunge wa Nkenge,Dk.Diodorus Kamala(CCM). Katika swali lake,Kamala alitaka kujua katika miaka 10 iliyopita wahadhiri wangapi wameajiriwa katika Vyuo Vikuu nchini. Akijibu,Waitara amesema Vyuo Vikuu vimekuwa vikiajiri wataalamu kutoka nje kwa malengo ya kuboresha hali ya taaluma na kujiimarisha katika masuala ya kiutafiti katika nyanja mbalimbali. “Ajira ya wataalamu wa kigeni hutolewa kwa kibali maalum na kwa mkataba na kwa kuzingatia mahitaji maalum yaliyopo katika Vyuo husika,” amesema. Waitara amesema katika miaka 10 iliyopita kati ya 2008-2009 hadi 2018-2019 Vyuo Vikuu 17 viliajiri wataalamu wa kigeni 502 ambapo Serikali imewapunguza hadi kufikia 151.
### Response:
KITAIFA
### End |
KUELEKEA uchumi wa Viwanda mwaka 2025, Shirika la Taifa la Maendeleo (NDC) limeweka wazi mikakati yake ikiwa ni pamoja na kuchangia Mfuko Mkuu wa Serikali Sh Bilioni moja kila mwezi ili kuunga mkono juhudi za Rais Dk John Magufuli katika kujenga uchumi imara.Akizungumza jana jijini Dar es Salaam, Mkurugenzi Mwendeshaji wa Shirika hilo, Profesa Damian Gabagambi alieleza mafanikio yaliyopatika katika kipindi cha uongozi wa Serikali ya Awamu ya Tano, huku tathmini yake ikijikita katika kipindi cha kuanzia Aprili 2018 hadi Desemba 2019, tangu aliposhika wadhifa ndani ya shirika hilo baada ya kuteuliwa na Rais Magufuli.Alisema NDC imetengeneza Mpango Mkakati wa miaka mitano ulioanza 2018 na utamalizika 2023 na utekelezaji wake unaendelea vizuri na kwa kasi.“Kupitia mpango mkakati huo, miradi ya Shirika iliyokwama kwa miaka mingi iko katika hatua mbalimbali za kufufuliwa maana mpango umeweka wazi mbinu mbadala za kupata fedha badala ya kuendelea kutegemea bajeti ya Serikali,”alisema Gabagambi.Aliongeza kuwa “Ni imani yangu kuwa iwapo Shirika litaungwa mkono kutoka katika mamlaka husika mbalimbali za serikali, hakuna mashaka kwamba katika kipindi cha muda mfupi, Shirika litakuwa linachangia Mfuko Mkuu wa Serikali angalau shilingi bilioni moja kila mwezi,”alisemaAlisema kwa kuzingatia heshima, juhudi na nia ya dhati ya Rais Magufuli ya kujenga uchumi imara usio tegemezi, Shirika la Taifa la Maendeleo liko nyuma yake likifanyakazi kwa uadilifu na ubunifu mkubwa ili kufanikisha ndoto hiyo.Profesa Gabagambi alisema sasa ukusanyaji wa mapato umeongezeka ambapo kwa mwaka wa fedha ulioishia mwezi Juni 2019, Shirika lilikusanyika Sh 6,989,894,603.00, ukilinganisha na kipindi kama hicho mwaka 2017 ambapo zilikusanywa Sh 2,644,477,898.44.Hilo ni sawa na ongezeko la mapato kwa asilimia 164.3. Alisema ongezeko hilo la mapato, limewezesha taasisi kufanya mambo mengi ambayo yalishindikana huko nyuma ikiwa ni pamoja kwa mara ya kwanza shirika limeweza kuchangia Mfuko Mkuu wa Serikali kwa kutoa gawio la Shilingi milioni 174.Pia kulipa wafanyakazi haki zao zote kulingana na mikataba yao ya kazi, ikilinganishwa na huko nyuma ambapo wafanyakazi walikuwa wanakaa hadi miezi sita bila mshahara huku stahiki zao zikienda kusikojulikana. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
KUELEKEA uchumi wa Viwanda mwaka 2025, Shirika la Taifa la Maendeleo (NDC) limeweka wazi mikakati yake ikiwa ni pamoja na kuchangia Mfuko Mkuu wa Serikali Sh Bilioni moja kila mwezi ili kuunga mkono juhudi za Rais Dk John Magufuli katika kujenga uchumi imara.Akizungumza jana jijini Dar es Salaam, Mkurugenzi Mwendeshaji wa Shirika hilo, Profesa Damian Gabagambi alieleza mafanikio yaliyopatika katika kipindi cha uongozi wa Serikali ya Awamu ya Tano, huku tathmini yake ikijikita katika kipindi cha kuanzia Aprili 2018 hadi Desemba 2019, tangu aliposhika wadhifa ndani ya shirika hilo baada ya kuteuliwa na Rais Magufuli.Alisema NDC imetengeneza Mpango Mkakati wa miaka mitano ulioanza 2018 na utamalizika 2023 na utekelezaji wake unaendelea vizuri na kwa kasi.“Kupitia mpango mkakati huo, miradi ya Shirika iliyokwama kwa miaka mingi iko katika hatua mbalimbali za kufufuliwa maana mpango umeweka wazi mbinu mbadala za kupata fedha badala ya kuendelea kutegemea bajeti ya Serikali,”alisema Gabagambi.Aliongeza kuwa “Ni imani yangu kuwa iwapo Shirika litaungwa mkono kutoka katika mamlaka husika mbalimbali za serikali, hakuna mashaka kwamba katika kipindi cha muda mfupi, Shirika litakuwa linachangia Mfuko Mkuu wa Serikali angalau shilingi bilioni moja kila mwezi,”alisemaAlisema kwa kuzingatia heshima, juhudi na nia ya dhati ya Rais Magufuli ya kujenga uchumi imara usio tegemezi, Shirika la Taifa la Maendeleo liko nyuma yake likifanyakazi kwa uadilifu na ubunifu mkubwa ili kufanikisha ndoto hiyo.Profesa Gabagambi alisema sasa ukusanyaji wa mapato umeongezeka ambapo kwa mwaka wa fedha ulioishia mwezi Juni 2019, Shirika lilikusanyika Sh 6,989,894,603.00, ukilinganisha na kipindi kama hicho mwaka 2017 ambapo zilikusanywa Sh 2,644,477,898.44.Hilo ni sawa na ongezeko la mapato kwa asilimia 164.3. Alisema ongezeko hilo la mapato, limewezesha taasisi kufanya mambo mengi ambayo yalishindikana huko nyuma ikiwa ni pamoja kwa mara ya kwanza shirika limeweza kuchangia Mfuko Mkuu wa Serikali kwa kutoa gawio la Shilingi milioni 174.Pia kulipa wafanyakazi haki zao zote kulingana na mikataba yao ya kazi, ikilinganishwa na huko nyuma ambapo wafanyakazi walikuwa wanakaa hadi miezi sita bila mshahara huku stahiki zao zikienda kusikojulikana.
### Response:
KITAIFA
### End |
Mwandishi Wetu, Mwanza Naibu Waziri, Ofisi ya Rais Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa (Tamisemi), Joseph Kakunda amezindua mpango wa mashindano ya mbio za baiskeli na kufanikisha kukusanya Sh milioni 280 kati ya Sh milioni 340 zinazotarajiwa kukusanywa kwa ajili ya kuboresha sekta ya elimu nchini. Mashindano hayo yaliyopewa jina la ‘Imara Pamoja Cycle Challenge’, yameandaliwa na Kampuni ya Uchimbaji wa Madini nchini -Acacia kwa kushirikiana na Tasisi binafsi kutoka nchini Canada – CanEducate. Akizungumza katika uzinduzi wa uchangiaji wa mashindano hayo juzi jijini Dar es Salaam, Kakunda ametoa wito kwa wadau mbalimbali nchini kujitokeza kuchangia mashindano hayo yanayotarajiwa kuanza kutimua vumbi Novemba 3, mwaka huu katika Uwanja wa CCM Kirumba jijini Mwanza. Kakunda ambaye alimwakilisha Waziri wa Tamisemi, Selemani Jafo, alisema malengo ya mashindano hayo yanaenda sambamba na malengo ya serikali katika kurahisisha mazingira ya utoaji elimu nchini. “Tangu Rais John Magufuli aingie madarakani na kufuta ada za shule pamoja na ada za ziada, hadi mwaka jana kumekuwapo na ongezeko la asilimia 44 la uandikishaji wanafunzi wapya wa elimu ya awali, ongezeko la asilimia 33 la uandikishaji wanafunzi wapya wa darasa la kwanza na wanafunzi wapya wanaojiunga na elimu ya sekondari wameongezeka kutoka 366,396 mwaka 2015 hadi 483,216 mwaka 2017”, amesema. Aidha, Mkurugenzi wa Acacia nchini, Asa Mwaipopo alisema kwa mwaka jana pekee kampuni hiyo imejenga madarasa na kukarabati mabweni yenye uwezo wa kubeba wanafunzi 100 wa kike katika Shule ya Sekondari Mwendakulima iliyopo wilayani Kahama. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Mwandishi Wetu, Mwanza Naibu Waziri, Ofisi ya Rais Tawala za Mikoa na Serikali za Mitaa (Tamisemi), Joseph Kakunda amezindua mpango wa mashindano ya mbio za baiskeli na kufanikisha kukusanya Sh milioni 280 kati ya Sh milioni 340 zinazotarajiwa kukusanywa kwa ajili ya kuboresha sekta ya elimu nchini. Mashindano hayo yaliyopewa jina la ‘Imara Pamoja Cycle Challenge’, yameandaliwa na Kampuni ya Uchimbaji wa Madini nchini -Acacia kwa kushirikiana na Tasisi binafsi kutoka nchini Canada – CanEducate. Akizungumza katika uzinduzi wa uchangiaji wa mashindano hayo juzi jijini Dar es Salaam, Kakunda ametoa wito kwa wadau mbalimbali nchini kujitokeza kuchangia mashindano hayo yanayotarajiwa kuanza kutimua vumbi Novemba 3, mwaka huu katika Uwanja wa CCM Kirumba jijini Mwanza. Kakunda ambaye alimwakilisha Waziri wa Tamisemi, Selemani Jafo, alisema malengo ya mashindano hayo yanaenda sambamba na malengo ya serikali katika kurahisisha mazingira ya utoaji elimu nchini. “Tangu Rais John Magufuli aingie madarakani na kufuta ada za shule pamoja na ada za ziada, hadi mwaka jana kumekuwapo na ongezeko la asilimia 44 la uandikishaji wanafunzi wapya wa elimu ya awali, ongezeko la asilimia 33 la uandikishaji wanafunzi wapya wa darasa la kwanza na wanafunzi wapya wanaojiunga na elimu ya sekondari wameongezeka kutoka 366,396 mwaka 2015 hadi 483,216 mwaka 2017”, amesema. Aidha, Mkurugenzi wa Acacia nchini, Asa Mwaipopo alisema kwa mwaka jana pekee kampuni hiyo imejenga madarasa na kukarabati mabweni yenye uwezo wa kubeba wanafunzi 100 wa kike katika Shule ya Sekondari Mwendakulima iliyopo wilayani Kahama.
### Response:
MICHEZO
### End |
MWANDISHI WETU – DAR ES SALAAM RAIS Dk. John Magufuli amemteua Kamishna Diwani Athumani kuwa
Mkurugenzi wa Idara ya Usalama wa Taifa (TISS) nafasi iliyokuwa ikishikiliwa na
Dk. Modestus Kipilimba. Siri ya kuwa Diwani alikuwa mtumishi wa TISS kwa
mara ya kwanza ilifichuliwa na Rais Dk. John Magufuli Machi, 28 mwaka huu
wakati akimwapisha Valentino Mlowola kuwa balozi mpya wa Tanzania nchini Cuba
kazi iliyoambatana na kupokea taarifa ya utendaji kazi ya Taasisi ya Kuzuia na
Kupambana na Rushwa (Takukuru). Akizungumza baada ya kumwapisha
Balozi Mlowola, Rais Magufuli alisema; “nilikuweka wewe kamishna wa
polisi kuwa Mkurugenzi wa Takukuru kwa sababu unaweza kumshika mtu wakati
wowote, ukishindwa kutumia sheria za Takukuru tumia za polisi. “Huyu pia (Diwani) ni mtumishi wa TISS, kwahiyo hata kama mtumishi wa
TISS amefanya kosa la rushwa unamshika.” Kwa mujibu wa taarifa iliyotolewa jana na Mkurugenzi wa Mawasiliano ya
Rais Ikulu, Gerson Msigwa, uteuzi wa mkurugenzi huyo mpya umeanza rasmi jana. Taarifa hiyo pia ilieleza kuwa Dk. Kipilimba atapangiwa kazi nyingine. Akizungumza jana Ikulu Dar es Salaam baada ya kumwapisha Kamishna Diwani,
Rais Magufuli alimtaka kuchapa kazi kwa juhudi na maarifa na kuweka mbele
masilahi ya taifa. Kabla ya uteuzi huo, Kamishna Diwani alikuwa Mkurugenzi Mkuu wa Takukuru.
Mei mwaka 2015, Rais mstaafu Jakaya Kikwete alimteua Kamishna Diwani
kuwa Mkurugenzi wa Upelelezi wa Makosa ya Jinai (DCI). Alishika nafasi hiyo hadi Oktoba 29 mwaka 2016, Rais Magufuli alipotengua
uteuzi wake na kusema kuwa atapangiwa kazi nyingine. Novemba 2016, ikiwa ni siku 24 tangu amtengue kwenye nafasi ya DCI, Rais
Magufuli alimteua Diwani kuwa Katibu Tawala (RAS) wa Mkoa wa Kagera. Kabla ya hapo, mwaka 2012 aliteuliwa kuwa Kamanda wa Polisi Mkoa (RPC)
wa Mbeya. Pia kabla hajawa RPC, aliwahi kushika nafasi nyingine za kiutendaji na
kiutawala kama mlinzi wa IGP mstaafu Omari Mahita. Pia alipata kuwa Kaimu Mkuu wa Upelelezi Mkoa wa Mbeya na Kamanda wa
Polisi Mkoa wa Shinyanga. Kwa upande wa Dk. Kipilimba, aliteuliwa kushika nafasi hiyo ya
Mkurugenzi wa Idara ya Usalama Taifa Agosti 25 mwaka 2016, nafasi ambayo wakati
huo iliachwa wazi na Rashid Othuman ambaye alistaafu kwa mujibu wa sheria. Kabla ya uteuzi huo, Dk. Kipilimba alikuwa Kaimu Mkurugenzi Mkuu wa
Mamlaka ya Vitambulisho vya Taifa (NIDA), nafasi iliyokuwa wazi baada ya
aliyekuwa mkurugenzi wake, Dickson Maimu kusimamishwa kazi kupisha uchunguzi. Vilevile aliwahi kuwa Mkurugenzi wa Menejimenti ya Udhibiti (Director
of Risk Management) wa Benki Kuu ya Tanzania (BoT). Kabla ya kupelekwa NIDA, Kipilimba alikuwa Mkurugenzi wa Daftari na
Tehama wa Tume ya Taifa ya Uchaguzi (NEC). Alijiunga BoT mwaka 1995 akiwa
kama ofisa katika Idara ya Mambo ya Teknolojia ya Mawasiliano huku mmoja wa mabosi
wake akiwa ni aliyewahi kuwa Waziri wa Mambo ya Ndani ya Nchi, Charles
Kitwanga. Kwa miaka kadhaa tangu utawala wa Baba wa Taifa, Mwalimu Julius
Nyerere, mkurugenzi wa kwanza aliyeongoza idara hiyo nyeti alikuwa marehemu
Emilio Mzena. Wengine ni marehemu Dk. Laurence Gama, Mzee Hans Kitine ambaye
alipoondoka nafasi hiyo ilishikiliwa na Dk. Augustine Mahiga ambaye kwa sasa ni
Waziri wa Katiba na Sheria. Pia wengine ni pamoja na marehemu Luteni Jenerali Imrani Kombe na
baadaye Apson Mwang’onda ambaye wakati wa uongozi wake aliiboresha idara hiyo
na kuhakikisha muswada wa kuundwa kwa Idara ya Usalama wa Taifa kisheria
unapelekwa bungeni na hatimaye ukasainiwa na Rais wa awamu ya tatu, Benjamin
Mkapa. Baada ya Mwang’onda kustaafu Agosti 21 mwaka 2006 kwa mujibu wa
sheria, nafasi hiyo ikashikiliwa na Rashid Othuman baada ya kuteuliwa na Rais
wa awamu ya mne, Kikwete. Othuman yeye alihudumu nafasi hiyo kwa muda wa miaka 10 tangu mwaka
2006 na baadaye Agosti 19 mwaka 2016, akastaafu na nafasi yake ikakaimiwa
Mkurugenzi wa Mambo ya Ndani ya Idara ya Usalama wa Taifa, George Madafa kabla
ya Dk. Kipilimba kuteuliwa na Rais Magufuli. Othuman anatajwa kuwa ni mtu aliyefahamika kuimarisha ulinzi pamoja na
kuwa na maofisa wenye kuzingatia maadili ya kazi. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
MWANDISHI WETU – DAR ES SALAAM RAIS Dk. John Magufuli amemteua Kamishna Diwani Athumani kuwa
Mkurugenzi wa Idara ya Usalama wa Taifa (TISS) nafasi iliyokuwa ikishikiliwa na
Dk. Modestus Kipilimba. Siri ya kuwa Diwani alikuwa mtumishi wa TISS kwa
mara ya kwanza ilifichuliwa na Rais Dk. John Magufuli Machi, 28 mwaka huu
wakati akimwapisha Valentino Mlowola kuwa balozi mpya wa Tanzania nchini Cuba
kazi iliyoambatana na kupokea taarifa ya utendaji kazi ya Taasisi ya Kuzuia na
Kupambana na Rushwa (Takukuru). Akizungumza baada ya kumwapisha
Balozi Mlowola, Rais Magufuli alisema; “nilikuweka wewe kamishna wa
polisi kuwa Mkurugenzi wa Takukuru kwa sababu unaweza kumshika mtu wakati
wowote, ukishindwa kutumia sheria za Takukuru tumia za polisi. “Huyu pia (Diwani) ni mtumishi wa TISS, kwahiyo hata kama mtumishi wa
TISS amefanya kosa la rushwa unamshika.” Kwa mujibu wa taarifa iliyotolewa jana na Mkurugenzi wa Mawasiliano ya
Rais Ikulu, Gerson Msigwa, uteuzi wa mkurugenzi huyo mpya umeanza rasmi jana. Taarifa hiyo pia ilieleza kuwa Dk. Kipilimba atapangiwa kazi nyingine. Akizungumza jana Ikulu Dar es Salaam baada ya kumwapisha Kamishna Diwani,
Rais Magufuli alimtaka kuchapa kazi kwa juhudi na maarifa na kuweka mbele
masilahi ya taifa. Kabla ya uteuzi huo, Kamishna Diwani alikuwa Mkurugenzi Mkuu wa Takukuru.
Mei mwaka 2015, Rais mstaafu Jakaya Kikwete alimteua Kamishna Diwani
kuwa Mkurugenzi wa Upelelezi wa Makosa ya Jinai (DCI). Alishika nafasi hiyo hadi Oktoba 29 mwaka 2016, Rais Magufuli alipotengua
uteuzi wake na kusema kuwa atapangiwa kazi nyingine. Novemba 2016, ikiwa ni siku 24 tangu amtengue kwenye nafasi ya DCI, Rais
Magufuli alimteua Diwani kuwa Katibu Tawala (RAS) wa Mkoa wa Kagera. Kabla ya hapo, mwaka 2012 aliteuliwa kuwa Kamanda wa Polisi Mkoa (RPC)
wa Mbeya. Pia kabla hajawa RPC, aliwahi kushika nafasi nyingine za kiutendaji na
kiutawala kama mlinzi wa IGP mstaafu Omari Mahita. Pia alipata kuwa Kaimu Mkuu wa Upelelezi Mkoa wa Mbeya na Kamanda wa
Polisi Mkoa wa Shinyanga. Kwa upande wa Dk. Kipilimba, aliteuliwa kushika nafasi hiyo ya
Mkurugenzi wa Idara ya Usalama Taifa Agosti 25 mwaka 2016, nafasi ambayo wakati
huo iliachwa wazi na Rashid Othuman ambaye alistaafu kwa mujibu wa sheria. Kabla ya uteuzi huo, Dk. Kipilimba alikuwa Kaimu Mkurugenzi Mkuu wa
Mamlaka ya Vitambulisho vya Taifa (NIDA), nafasi iliyokuwa wazi baada ya
aliyekuwa mkurugenzi wake, Dickson Maimu kusimamishwa kazi kupisha uchunguzi. Vilevile aliwahi kuwa Mkurugenzi wa Menejimenti ya Udhibiti (Director
of Risk Management) wa Benki Kuu ya Tanzania (BoT). Kabla ya kupelekwa NIDA, Kipilimba alikuwa Mkurugenzi wa Daftari na
Tehama wa Tume ya Taifa ya Uchaguzi (NEC). Alijiunga BoT mwaka 1995 akiwa
kama ofisa katika Idara ya Mambo ya Teknolojia ya Mawasiliano huku mmoja wa mabosi
wake akiwa ni aliyewahi kuwa Waziri wa Mambo ya Ndani ya Nchi, Charles
Kitwanga. Kwa miaka kadhaa tangu utawala wa Baba wa Taifa, Mwalimu Julius
Nyerere, mkurugenzi wa kwanza aliyeongoza idara hiyo nyeti alikuwa marehemu
Emilio Mzena. Wengine ni marehemu Dk. Laurence Gama, Mzee Hans Kitine ambaye
alipoondoka nafasi hiyo ilishikiliwa na Dk. Augustine Mahiga ambaye kwa sasa ni
Waziri wa Katiba na Sheria. Pia wengine ni pamoja na marehemu Luteni Jenerali Imrani Kombe na
baadaye Apson Mwang’onda ambaye wakati wa uongozi wake aliiboresha idara hiyo
na kuhakikisha muswada wa kuundwa kwa Idara ya Usalama wa Taifa kisheria
unapelekwa bungeni na hatimaye ukasainiwa na Rais wa awamu ya tatu, Benjamin
Mkapa. Baada ya Mwang’onda kustaafu Agosti 21 mwaka 2006 kwa mujibu wa
sheria, nafasi hiyo ikashikiliwa na Rashid Othuman baada ya kuteuliwa na Rais
wa awamu ya mne, Kikwete. Othuman yeye alihudumu nafasi hiyo kwa muda wa miaka 10 tangu mwaka
2006 na baadaye Agosti 19 mwaka 2016, akastaafu na nafasi yake ikakaimiwa
Mkurugenzi wa Mambo ya Ndani ya Idara ya Usalama wa Taifa, George Madafa kabla
ya Dk. Kipilimba kuteuliwa na Rais Magufuli. Othuman anatajwa kuwa ni mtu aliyefahamika kuimarisha ulinzi pamoja na
kuwa na maofisa wenye kuzingatia maadili ya kazi.
### Response:
KITAIFA
### End |
BEKI wa zamani wa Simba, Jamhuri Kihwelo ’Julio’ amepanga kukutana na kocha wa Yanga, Zahera Mwinyi kumueleza namna nzuri ya kumtumia Haruna Moshi ’Boban’.Julio ambaye pia amewahi kuwa kocha msaidizi wa Simba alisema yeye ni shabiki mkubwa wa kiungo huyo wa zamani wa Simba na anamtazama kuwa ni mchezaji mwenye kipaji zaidi katika kizazi hiki.Hata hivyo, Julio pamoja na kufurahishwa na taarifa kuwa nyota huyo bado yuko kwenye mipango ya mabingwa hao wa kihistoria kwa msimu ujao, lakini alisema kocha Zahera Mwinyi anakosea namna anavyomtumia fundi huyo.“Mimi ni shabiki na mwanachama wa Simba lakini mpenda soka na msema ukweli. Nimepanga kukutana na Zahera ili kumpa ushauri namna ya kumtumia Boban. Naona hajapata ubora wake.“Boban ni namba kumi bora kabisa katika kizazi hiki. Anakuwa na madhara zaidi anapoachwa uhuru hauchezee mpira kadiri anavyotaka, amuache huru kuchezesha timu sio ampe majukumu sana ya kukaba,” alisema Julio. Aliongeza kuwa Boban bado ni mchezaji mwenye uwezo mkubwa na ataisaidia Yanga ndani na nje ya uwanja kutokana na uzoefu wake. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
BEKI wa zamani wa Simba, Jamhuri Kihwelo ’Julio’ amepanga kukutana na kocha wa Yanga, Zahera Mwinyi kumueleza namna nzuri ya kumtumia Haruna Moshi ’Boban’.Julio ambaye pia amewahi kuwa kocha msaidizi wa Simba alisema yeye ni shabiki mkubwa wa kiungo huyo wa zamani wa Simba na anamtazama kuwa ni mchezaji mwenye kipaji zaidi katika kizazi hiki.Hata hivyo, Julio pamoja na kufurahishwa na taarifa kuwa nyota huyo bado yuko kwenye mipango ya mabingwa hao wa kihistoria kwa msimu ujao, lakini alisema kocha Zahera Mwinyi anakosea namna anavyomtumia fundi huyo.“Mimi ni shabiki na mwanachama wa Simba lakini mpenda soka na msema ukweli. Nimepanga kukutana na Zahera ili kumpa ushauri namna ya kumtumia Boban. Naona hajapata ubora wake.“Boban ni namba kumi bora kabisa katika kizazi hiki. Anakuwa na madhara zaidi anapoachwa uhuru hauchezee mpira kadiri anavyotaka, amuache huru kuchezesha timu sio ampe majukumu sana ya kukaba,” alisema Julio. Aliongeza kuwa Boban bado ni mchezaji mwenye uwezo mkubwa na ataisaidia Yanga ndani na nje ya uwanja kutokana na uzoefu wake.
### Response:
MICHEZO
### End |
NA JIMMY CHIKA YALIKUWA ni matukio makubwa ya kimuziki mwaka 1984, ukiacha kadhia mbaya kwa Watanzania ile ya kumpoteza aliyekuwa Waziri Mkuu, hayati Edward Moringe Sokoine. Tunazidi kumuombea, apate mapumziko mema peponi, Amina. Tunairejea mada ambayo Kijaruba leo kimeikuta katikati ya akiba zake zinazoletwa kwenu kupitia ukurasa huu kila siku ya Jumamosi. Kwa taarifa tu, ni kwamba ndani ya Kijaruba kuna hazina kubwa isiyokauka, iliyohifadhi mambo mengi yaliyokuwa yakitokea enzi hizo, ambazo pengine ni muhimu kwa wahenga kuzikumbuka na wale ambao miaka hiyo walikuwa bado hawajakanyaga ardhi hii ya Jalali, basi wapate faida ya kujua mambo hayo. Leo tunayakumbuka matukio mawili ya kimuziki yaliyojiri mwaka 1984 na kuitikisa familia ya tasnia hiyo kiasi cha kuibakisha historia hiyo katika vichwa vya watu mbalimbali. Kwanza ulishuhudiwa mpasuko wa bendi kubwa mbili, Mlimani Park na Vijana Jazz ambao wanamuziki wake tegemeo walichukuliwa na bendi moja ambayo kabla ya tukio hilo halikuwemo kwenye orodha ya bendi zenye tabia ya kupora wanamuziki wa bendi nyingine. Tumeikumbuka Bima Lee ambayo kabla ya mwaka huo ilikuwa na staili za muziki wake ukiwapa nafasi kubwa waimbaji mahiri Roy Bashekanako, Jumbe Batamwanya, Belesa Kakere na Kassim Bosanga. Walifanikiwa kuwateka mashabiki wake vilivyo hasa zile tungo za awali zilizoandaliwa muda mfupi baada ya kuanzishwa bendi hiyo mwaka 1970. Ilikuwa kazi nzuri ya mpuliza saxafoni, Comson Mkomwa kuachia vibao kama Rafiki karibu ya nyumbani na vingine vingi ambavyo leo siyo mada yake kuvichambua sana. Tukio kubwa ni pale ilipodhihirika kwamba wanamuziki mashuhuri Tanzania, Joseph Mulenga, Abdalah Gama na Suleyman Mwanyiro ni kweli wamekimbia katika bendi waliyoanzisha mwaka 1978 Orchestra Mlimani Park na kwenda Bima Lee. Haikuwaingia akilini mashabiki wa muziki kwani umaarufu wa wanamuziki hao kwenda Bima ilionekana kama vile wanakwenda kushusha hadhi yao hasa ikizingatiwa enzi hizo umaarufu wao ulikuwa unamithilika na hawa vijana wanaotamba katika muziki wa kizazi kipya. Lakini ilikuwa hivyo kwani haikuchukua muda wakali hao wa magitaa walipokea vichwa vingine vya waimbaji waliong’olewa Vijana Jazz, Othman Momba na Jerrys Nashon na kisha viongozi wa Bima wakarudia tena pale Mlimani Park na kumng’oa Shaaban Dede na kuimarisha kikosi chao. Kwa nini matukio hayo yanafananishwa na leo? Katika Ukumbi wa Travertine uliopo Magomeni jijini Dar es Salaam, leo kutakuwa na mpambano wa wanamuziki, ambapo bendi kongwe ya Msondo Ngoma iliyoasisiwa tangu mwaka 1964 itavaana na magwiji wa muziki wa dansi. Kabla ya tukio hilo Watanzania walizoea kusikia bendi za Msondo na Sikinde zikiumana, lakini safari hii watayarishaji wamaunda timu ya Taifa ya Muziki wa dansi na kisha kuipambanisha na Msondo. Kama ulitamani kuona ilivyowahi kutokea siku hizo, basi unaweza kupata nafasi hiyo adimu ambayo itaweza kukuonyesha ilivyokuwa au itakupa ufahamu wa jinsi ulivyokuwa ushindani wa muziki wa dansi. Unadhani ni bei mbaya basi? Tsh. 10,000 inatosha au 20,000 kwa VIP. Unakosaje kwa mfano? Uje na washikaji zako. | BURUDANI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
NA JIMMY CHIKA YALIKUWA ni matukio makubwa ya kimuziki mwaka 1984, ukiacha kadhia mbaya kwa Watanzania ile ya kumpoteza aliyekuwa Waziri Mkuu, hayati Edward Moringe Sokoine. Tunazidi kumuombea, apate mapumziko mema peponi, Amina. Tunairejea mada ambayo Kijaruba leo kimeikuta katikati ya akiba zake zinazoletwa kwenu kupitia ukurasa huu kila siku ya Jumamosi. Kwa taarifa tu, ni kwamba ndani ya Kijaruba kuna hazina kubwa isiyokauka, iliyohifadhi mambo mengi yaliyokuwa yakitokea enzi hizo, ambazo pengine ni muhimu kwa wahenga kuzikumbuka na wale ambao miaka hiyo walikuwa bado hawajakanyaga ardhi hii ya Jalali, basi wapate faida ya kujua mambo hayo. Leo tunayakumbuka matukio mawili ya kimuziki yaliyojiri mwaka 1984 na kuitikisa familia ya tasnia hiyo kiasi cha kuibakisha historia hiyo katika vichwa vya watu mbalimbali. Kwanza ulishuhudiwa mpasuko wa bendi kubwa mbili, Mlimani Park na Vijana Jazz ambao wanamuziki wake tegemeo walichukuliwa na bendi moja ambayo kabla ya tukio hilo halikuwemo kwenye orodha ya bendi zenye tabia ya kupora wanamuziki wa bendi nyingine. Tumeikumbuka Bima Lee ambayo kabla ya mwaka huo ilikuwa na staili za muziki wake ukiwapa nafasi kubwa waimbaji mahiri Roy Bashekanako, Jumbe Batamwanya, Belesa Kakere na Kassim Bosanga. Walifanikiwa kuwateka mashabiki wake vilivyo hasa zile tungo za awali zilizoandaliwa muda mfupi baada ya kuanzishwa bendi hiyo mwaka 1970. Ilikuwa kazi nzuri ya mpuliza saxafoni, Comson Mkomwa kuachia vibao kama Rafiki karibu ya nyumbani na vingine vingi ambavyo leo siyo mada yake kuvichambua sana. Tukio kubwa ni pale ilipodhihirika kwamba wanamuziki mashuhuri Tanzania, Joseph Mulenga, Abdalah Gama na Suleyman Mwanyiro ni kweli wamekimbia katika bendi waliyoanzisha mwaka 1978 Orchestra Mlimani Park na kwenda Bima Lee. Haikuwaingia akilini mashabiki wa muziki kwani umaarufu wa wanamuziki hao kwenda Bima ilionekana kama vile wanakwenda kushusha hadhi yao hasa ikizingatiwa enzi hizo umaarufu wao ulikuwa unamithilika na hawa vijana wanaotamba katika muziki wa kizazi kipya. Lakini ilikuwa hivyo kwani haikuchukua muda wakali hao wa magitaa walipokea vichwa vingine vya waimbaji waliong’olewa Vijana Jazz, Othman Momba na Jerrys Nashon na kisha viongozi wa Bima wakarudia tena pale Mlimani Park na kumng’oa Shaaban Dede na kuimarisha kikosi chao. Kwa nini matukio hayo yanafananishwa na leo? Katika Ukumbi wa Travertine uliopo Magomeni jijini Dar es Salaam, leo kutakuwa na mpambano wa wanamuziki, ambapo bendi kongwe ya Msondo Ngoma iliyoasisiwa tangu mwaka 1964 itavaana na magwiji wa muziki wa dansi. Kabla ya tukio hilo Watanzania walizoea kusikia bendi za Msondo na Sikinde zikiumana, lakini safari hii watayarishaji wamaunda timu ya Taifa ya Muziki wa dansi na kisha kuipambanisha na Msondo. Kama ulitamani kuona ilivyowahi kutokea siku hizo, basi unaweza kupata nafasi hiyo adimu ambayo itaweza kukuonyesha ilivyokuwa au itakupa ufahamu wa jinsi ulivyokuwa ushindani wa muziki wa dansi. Unadhani ni bei mbaya basi? Tsh. 10,000 inatosha au 20,000 kwa VIP. Unakosaje kwa mfano? Uje na washikaji zako.
### Response:
BURUDANI
### End |
Ramadhan Hassan, Dodoma Waziri wa zamani wa Mambo ya Nje na Uhusiano wa
Kimataifa, Bernard Membe amesema amekuwa mtu wa furaha baada ya kuhojiwa na
Kamati ya Maadili ya Chama Cha Mapinduzi (CCM), jijini Dodoma leo Alhamisi
Februari 6. Membe amesema hayo akizungumza na waandishi wa
habari mara baada ya kutoka katika mahojiano hayo yaliyochukua saa tatu. “Tulikuwa na mkutano wa masaa matatu ya mijadala mizuri,
mikubwa, ya kitaifa inayohusu Chama chetu Cha Mapinduzi na nchi yetu, na
nimekuwa mtu wa furaha kubwa ajabu kwa sababu nimepata nafasi nzuri ya
kufafanua mambo kadhaa ambayo chama changu ilitaka kuyajua. “Nimepata nafasi ya kutoa mawazo ya yale mambo
ambayo niliombwa kutoa, kwa hiyo sasa hivi mimi na mke wangu tunakwenda kula
chakula kizuri sana kwenye hoteli moja ambayo haijulikani baada ya hapo
nitaanza safari ya kurudi Dar es Salaam, lakini niwaambie safari hii ya kuja
Dodoma, ilikuwa ni ya masaa makubwa sasa sana kwa kwa chama na kwa taifa…”
amesema Membe. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Ramadhan Hassan, Dodoma Waziri wa zamani wa Mambo ya Nje na Uhusiano wa
Kimataifa, Bernard Membe amesema amekuwa mtu wa furaha baada ya kuhojiwa na
Kamati ya Maadili ya Chama Cha Mapinduzi (CCM), jijini Dodoma leo Alhamisi
Februari 6. Membe amesema hayo akizungumza na waandishi wa
habari mara baada ya kutoka katika mahojiano hayo yaliyochukua saa tatu. “Tulikuwa na mkutano wa masaa matatu ya mijadala mizuri,
mikubwa, ya kitaifa inayohusu Chama chetu Cha Mapinduzi na nchi yetu, na
nimekuwa mtu wa furaha kubwa ajabu kwa sababu nimepata nafasi nzuri ya
kufafanua mambo kadhaa ambayo chama changu ilitaka kuyajua. “Nimepata nafasi ya kutoa mawazo ya yale mambo
ambayo niliombwa kutoa, kwa hiyo sasa hivi mimi na mke wangu tunakwenda kula
chakula kizuri sana kwenye hoteli moja ambayo haijulikani baada ya hapo
nitaanza safari ya kurudi Dar es Salaam, lakini niwaambie safari hii ya kuja
Dodoma, ilikuwa ni ya masaa makubwa sasa sana kwa kwa chama na kwa taifa…”
amesema Membe.
### Response:
KITAIFA
### End |
Akizungumza kwenye hafla fupi ya kuorodhesha rasmi hati hizo kwenye soko hilo iliyofanyika jijini Dar es Salaam mwishoni mwa wiki, Naibu Waziri wa Fedha na Mipango, Dk Ashantu Kijaji, alitoa mwito kwa wadau wa sekta ya fedha na watu binafsi kuungana na benki hiyo katika kuwekeza kwenye hati hizo.“Nitoe mwito kwa wananchi na mabenki mengine tuungane na benki ya Exim katika kuhakikisha kwamba tunawekeza na hatimaye tunaweza kupata hati hizi kupitia Soko la Hisa la Dar es Salaam. “Hati fungani ni muhimu kwa maendeleo yetu kiuchumi ndio maana hata serikali tupo kwenye hatua ya kufanya hivyo kwa ajili ya maendeleo ya miundombinu yetu,’’ alibainisha.Akizungumza kwenye hafla hiyo, Ofisa Mkuu wa Fedha wa Benki ya Exim, Selemani Ponda alisema kuja kwa hati fungani hiyo ya miaka sita sio tu maendeleo makubwa kwa sekta ya fedha hapa nchini bali pia ni maendeleo kwa ukanda mzima wa Afrika Mashariki kwa kuwa benki hiyo ndio imekuwa ya kwanza kuendesha mchakato katika ukanda huo.“Dhamana hii itawapa wawekezaji uhakika wa kupata riba ya 15.56% kwa mwaka, kwa kipindi cha miaka 6. Benki ya Exim tulifanikiwa kukusanya jumla ya Sh bilioni 19.95 ambapo kati ya kiasi hicho takribani Sh bilioni 14.97 zilibaki benki na kilichobaki kilirejeshwa kwa wawekezaji,’’ alisema Ponda.Kwa upande wake, Mkurugenzi Mtendaji wa Soko la Hisa la Dar es Salaam (DSE), Moremi Marwa alisema kuorodheshwa kwa hati fungani hizo za Benki ya Exim kunaleta jumla ya hati fungani za taasisi kubwa kwenye soko hilo kufikia 15 na zinahusisha taasisi 10.Akizungumza kwenye hafla hiyo, Mwakilishi kutoka Mamlaka ya Masoko ya Mitaji na Dhamana nchini (CMSA), Nicodemus Makama alisema hatua hiyo iliyofikiwa na Exim ni chachu kwa taasisi nyingine nchini kufikiria namna hiyo ya uwekezaji. | UCHUMI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Akizungumza kwenye hafla fupi ya kuorodhesha rasmi hati hizo kwenye soko hilo iliyofanyika jijini Dar es Salaam mwishoni mwa wiki, Naibu Waziri wa Fedha na Mipango, Dk Ashantu Kijaji, alitoa mwito kwa wadau wa sekta ya fedha na watu binafsi kuungana na benki hiyo katika kuwekeza kwenye hati hizo.“Nitoe mwito kwa wananchi na mabenki mengine tuungane na benki ya Exim katika kuhakikisha kwamba tunawekeza na hatimaye tunaweza kupata hati hizi kupitia Soko la Hisa la Dar es Salaam. “Hati fungani ni muhimu kwa maendeleo yetu kiuchumi ndio maana hata serikali tupo kwenye hatua ya kufanya hivyo kwa ajili ya maendeleo ya miundombinu yetu,’’ alibainisha.Akizungumza kwenye hafla hiyo, Ofisa Mkuu wa Fedha wa Benki ya Exim, Selemani Ponda alisema kuja kwa hati fungani hiyo ya miaka sita sio tu maendeleo makubwa kwa sekta ya fedha hapa nchini bali pia ni maendeleo kwa ukanda mzima wa Afrika Mashariki kwa kuwa benki hiyo ndio imekuwa ya kwanza kuendesha mchakato katika ukanda huo.“Dhamana hii itawapa wawekezaji uhakika wa kupata riba ya 15.56% kwa mwaka, kwa kipindi cha miaka 6. Benki ya Exim tulifanikiwa kukusanya jumla ya Sh bilioni 19.95 ambapo kati ya kiasi hicho takribani Sh bilioni 14.97 zilibaki benki na kilichobaki kilirejeshwa kwa wawekezaji,’’ alisema Ponda.Kwa upande wake, Mkurugenzi Mtendaji wa Soko la Hisa la Dar es Salaam (DSE), Moremi Marwa alisema kuorodheshwa kwa hati fungani hizo za Benki ya Exim kunaleta jumla ya hati fungani za taasisi kubwa kwenye soko hilo kufikia 15 na zinahusisha taasisi 10.Akizungumza kwenye hafla hiyo, Mwakilishi kutoka Mamlaka ya Masoko ya Mitaji na Dhamana nchini (CMSA), Nicodemus Makama alisema hatua hiyo iliyofikiwa na Exim ni chachu kwa taasisi nyingine nchini kufikiria namna hiyo ya uwekezaji.
### Response:
UCHUMI
### End |
Mohamed Hamad-Manyara Shirika la
msalaba mwekundu, Tanzania Red Cross, limetoa elimu kwa kamati za maafa katika
Wilaya ya Kiteto mkoani Manyara ili kukabiliana na majanga yanayoendelea
kujitokeza kwa wananchi na kusababisha madhara makubwa. Akizungumza
mbele ya Mkuu wa Wilaya hiyo, Mhandisi Tumaini Magessa Meneja mradi wa usalama
wa chakula Kiteto, Haruni Mvungi amesema kufufuliwa kwa kamati hizo kutapunguza
adha na madhara kwa wananchi. “Mafunzo yatajikita
kuimarisha kamati ziwe tayari kukabiliana na majanga pia yatasaidia maeneo
mengine ambayo hayajafikiwa na mradi huu kunusuru wananchi na maafa katika
maeneo yao,” amesema Mvungi. Mkuu wa
Wilaya hiyo, Mhandisi Tumaini Magessa amesema kamati hiyo itaondoa tuhuma dhidi
yake kwa wananchi kuwa ndiye aliyekuwa na jukumu la maafa wilaya wakati ni
mkurugenzi wa halmashauri na kuagiza uongozi huo kuhakikisha vijiji vyote 65
vya Kiteto vinapata elimu hiyo. “Kwa
miaka mitatu sasa Kiteto imekabiliwa na maafa tofauti, tulikuwa na Sumu kuvu
watoto zaidi ya tisa walipoteza maisha, mvua kubwa imenyesha na kusababisha
madhara makubwa kwa wananchi yakiwepo maafa naamini kamati hii itakuwa mwarubaini
kwetu,” amesema Magessa. Kwa
upande wake Mkurugenzi Mtendaji wa Halmashauri ya Wilaya hiyo, Tamimu Kambona
ambaye pia ni Mwenyekiti wa kamati ya maafa Kiteto amelipongeza shirika hilo
kwa kumkutanisha na kamati yake ambayo hawajawahi kukutanatoka iundwe. “Tanzania
Red Cross kufanya kazi Kiteto mimi mwenyekiti naonekana natimiza majukumu
yangu, natamani mradi huu uwe endelevu na ufike kata zote lakini ninaamini kuna
uwezekano wa elimu hii kusambaa maeneo yote,” amesema Kambona. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Mohamed Hamad-Manyara Shirika la
msalaba mwekundu, Tanzania Red Cross, limetoa elimu kwa kamati za maafa katika
Wilaya ya Kiteto mkoani Manyara ili kukabiliana na majanga yanayoendelea
kujitokeza kwa wananchi na kusababisha madhara makubwa. Akizungumza
mbele ya Mkuu wa Wilaya hiyo, Mhandisi Tumaini Magessa Meneja mradi wa usalama
wa chakula Kiteto, Haruni Mvungi amesema kufufuliwa kwa kamati hizo kutapunguza
adha na madhara kwa wananchi. “Mafunzo yatajikita
kuimarisha kamati ziwe tayari kukabiliana na majanga pia yatasaidia maeneo
mengine ambayo hayajafikiwa na mradi huu kunusuru wananchi na maafa katika
maeneo yao,” amesema Mvungi. Mkuu wa
Wilaya hiyo, Mhandisi Tumaini Magessa amesema kamati hiyo itaondoa tuhuma dhidi
yake kwa wananchi kuwa ndiye aliyekuwa na jukumu la maafa wilaya wakati ni
mkurugenzi wa halmashauri na kuagiza uongozi huo kuhakikisha vijiji vyote 65
vya Kiteto vinapata elimu hiyo. “Kwa
miaka mitatu sasa Kiteto imekabiliwa na maafa tofauti, tulikuwa na Sumu kuvu
watoto zaidi ya tisa walipoteza maisha, mvua kubwa imenyesha na kusababisha
madhara makubwa kwa wananchi yakiwepo maafa naamini kamati hii itakuwa mwarubaini
kwetu,” amesema Magessa. Kwa
upande wake Mkurugenzi Mtendaji wa Halmashauri ya Wilaya hiyo, Tamimu Kambona
ambaye pia ni Mwenyekiti wa kamati ya maafa Kiteto amelipongeza shirika hilo
kwa kumkutanisha na kamati yake ambayo hawajawahi kukutanatoka iundwe. “Tanzania
Red Cross kufanya kazi Kiteto mimi mwenyekiti naonekana natimiza majukumu
yangu, natamani mradi huu uwe endelevu na ufike kata zote lakini ninaamini kuna
uwezekano wa elimu hii kusambaa maeneo yote,” amesema Kambona.
### Response:
KITAIFA
### End |
SIMBA, leo inatarajiwa kukabidhiwa taji lake la Ubingwa wa Ligi Kuu Bara baada ya mechi dhidi ya Biashara United itakayofanyika kwenye uwanja wa Taifa Dar es Salaam.Mechi hiyo ni ya 37 kwa Simba ambayo imeshatangaza ubingwa tangu wiki iliyopita ilipoifunga Singida United mabao 2-0 na kufikisha pointi 91 ambazo haziwezi kufikiwa na timu yoyote.Katika mchezo wa mzunguko wa kwanza uliopigwa kwenye Uwanja wa Karume Musoma, Simba ilichomoza na ushindi wa mabao 2-0 dhidi ya wenyeji Biashara hivyo ni kazi kwao kuendeleza ubabe dhidi ya timu hiyo ngeni kwenye Ligi Kuu au Biashara kupindua matokeo ili kujiweka salama zaidi kubaki msimu ujao.Ugumu wa mechi ya leo unatokana na Simba kutana kukabidhiwa kombe lake kwa heshima kwani msimu uliopita ilikabidhiwa kwa kipigo cha bao 1-0 dhidi ya Kagera Sugar kwenye uwanja huohuo wa Taifa, hivyo haitakubali kurudia kosa, huku Biashara ikitaka ushindi kujiweka vizuri zaidi kubaki msimu ujao.Biashara wanaingia kwenye mchezo huo wakiwa wanashika nafasi ya 15 kwenye msimamo wa ligi hiyo baada ya kufikisha pointi 43 na kumbukumbu ya kutoka kuibuka na ushindi kwenye mchezo ulipita kwa mabao 2-1 dhidi ya Ruvu Shooting.Kocha wa Simba, Patrick Aussems amesema kubeba ubingwa haimaanishi kwamba kazi imeisha hivyo wanahitaji ushindi katika michezo yote iliyosalia ili watwae ubingwa na pointi nyingi. Katika hatua nyingine kocha huyo amezungumzia mechi dhidi ya Sevilla waliyofungwa mabao 5-4 juzi akisema alilazimika kufanya mabadiliko ya wachezaji kwa lengo lakuwapa wachezaji fursa kutengeneza historia ya kucheza na timu kubwa.Alisema kila mchezaji alikuwa anahitaji kucheza na timu hiyo kubwa inayocheza ligi kubwa hivyo aliona ni busara kila mmoja acheze kwa kuwa ushindi haukuwa kipaumbele chao zaidi ya kuwapa wachezaji fursa wapate changamoto ya kujifunza. Kocha huyo amelazimika kutoa ufafanuzi huo baada ya mashabiki waliojitokeza kuisapoti timu hiyo kulitupia lawama benchi la ufundi kwa kufanya mabadiliko yaliyopelekea kikosi hicho kupoteza mchezo. | MICHEZO | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
SIMBA, leo inatarajiwa kukabidhiwa taji lake la Ubingwa wa Ligi Kuu Bara baada ya mechi dhidi ya Biashara United itakayofanyika kwenye uwanja wa Taifa Dar es Salaam.Mechi hiyo ni ya 37 kwa Simba ambayo imeshatangaza ubingwa tangu wiki iliyopita ilipoifunga Singida United mabao 2-0 na kufikisha pointi 91 ambazo haziwezi kufikiwa na timu yoyote.Katika mchezo wa mzunguko wa kwanza uliopigwa kwenye Uwanja wa Karume Musoma, Simba ilichomoza na ushindi wa mabao 2-0 dhidi ya wenyeji Biashara hivyo ni kazi kwao kuendeleza ubabe dhidi ya timu hiyo ngeni kwenye Ligi Kuu au Biashara kupindua matokeo ili kujiweka salama zaidi kubaki msimu ujao.Ugumu wa mechi ya leo unatokana na Simba kutana kukabidhiwa kombe lake kwa heshima kwani msimu uliopita ilikabidhiwa kwa kipigo cha bao 1-0 dhidi ya Kagera Sugar kwenye uwanja huohuo wa Taifa, hivyo haitakubali kurudia kosa, huku Biashara ikitaka ushindi kujiweka vizuri zaidi kubaki msimu ujao.Biashara wanaingia kwenye mchezo huo wakiwa wanashika nafasi ya 15 kwenye msimamo wa ligi hiyo baada ya kufikisha pointi 43 na kumbukumbu ya kutoka kuibuka na ushindi kwenye mchezo ulipita kwa mabao 2-1 dhidi ya Ruvu Shooting.Kocha wa Simba, Patrick Aussems amesema kubeba ubingwa haimaanishi kwamba kazi imeisha hivyo wanahitaji ushindi katika michezo yote iliyosalia ili watwae ubingwa na pointi nyingi. Katika hatua nyingine kocha huyo amezungumzia mechi dhidi ya Sevilla waliyofungwa mabao 5-4 juzi akisema alilazimika kufanya mabadiliko ya wachezaji kwa lengo lakuwapa wachezaji fursa kutengeneza historia ya kucheza na timu kubwa.Alisema kila mchezaji alikuwa anahitaji kucheza na timu hiyo kubwa inayocheza ligi kubwa hivyo aliona ni busara kila mmoja acheze kwa kuwa ushindi haukuwa kipaumbele chao zaidi ya kuwapa wachezaji fursa wapate changamoto ya kujifunza. Kocha huyo amelazimika kutoa ufafanuzi huo baada ya mashabiki waliojitokeza kuisapoti timu hiyo kulitupia lawama benchi la ufundi kwa kufanya mabadiliko yaliyopelekea kikosi hicho kupoteza mchezo.
### Response:
MICHEZO
### End |
Ofisa Madini Mkazi katika wilaya ya Chunya, Ronald Mremi alimweleza Naibu Waziri wa Nishati na Madini, Charles Mwijage kuwa katika kipindi hicho, ofisi hiyo pia imefanikiwa kukusanya kiasi ch Sh milioni 187.6 ikiwa ni makusanyo yanayotokana na ada mbalimbali.Mwijage alikutana na baadhi ya watendaji wa halmashauri hiyo, akiwa katika ziara ya kukagua miradi ya umeme ya awamu ya pili inayotekelezwa na Shirika la Umeme Tanzania (TANESCO) kwa kushirikiana na Wakala wa Nishati Vijijini ( REA) katika Kanda ya Kusini.Kuhusu utengaji wa maeneo kwa wachimbaji wadogo katika wilaya hiyo, Mremi alisema Wizara ya Nishati na Madini imetoa maeneo mawili, mojawapo ni eneo la Itumbi B lenye ukubwa wa kilometa za mraba 12.78 ambapo lilifanyiwa michoro ya kukata viwanja na kupata viwanja zaidi ya 300. | UCHUMI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Ofisa Madini Mkazi katika wilaya ya Chunya, Ronald Mremi alimweleza Naibu Waziri wa Nishati na Madini, Charles Mwijage kuwa katika kipindi hicho, ofisi hiyo pia imefanikiwa kukusanya kiasi ch Sh milioni 187.6 ikiwa ni makusanyo yanayotokana na ada mbalimbali.Mwijage alikutana na baadhi ya watendaji wa halmashauri hiyo, akiwa katika ziara ya kukagua miradi ya umeme ya awamu ya pili inayotekelezwa na Shirika la Umeme Tanzania (TANESCO) kwa kushirikiana na Wakala wa Nishati Vijijini ( REA) katika Kanda ya Kusini.Kuhusu utengaji wa maeneo kwa wachimbaji wadogo katika wilaya hiyo, Mremi alisema Wizara ya Nishati na Madini imetoa maeneo mawili, mojawapo ni eneo la Itumbi B lenye ukubwa wa kilometa za mraba 12.78 ambapo lilifanyiwa michoro ya kukata viwanja na kupata viwanja zaidi ya 300.
### Response:
UCHUMI
### End |
Mkurugenzi wa Kampuni ya TBL Tanzania, Roberto Jarrin alisema hayo kwenye warsha wa wahariri wa vyombo vya habari nchini iliyofanyika kwenye kiwanda cha bia cha jijini Mbeya.Alisema asilimia 60 ya malighafi zinazotumika kutengeneza bidhaa zinazozalishwa na Kampuni hiyo zinanunuliwa kwa wakulima nchini Tanzania, hali inayosaidia wananchi wanaolima mazao yatumiwa na kampuni hiyo kuwa na soko la uhakika.Alisema kuwa kampuni hiyo ina viwanda vya bia katika miji ya Dar es Salaam, Arusha, Moshi, Kilimanjaro, Mbeya na Mwanza ambavyo vinahitaji mazao mengi kama malighafi za kutengenezea bidhaa zake.“Hivi sasa tunanunua mazao ya wakulima wa Tanzania ambao wanatuwezesha kupata asilimia 56 ya malighafi tunazozihitaji kwa jili ya kutengeneza bidhaa zetu, lakini lengo letu ni kuwawezesha wakulima watupatie angalao asilimia 75 ya malighafi tunazozihitaji kwa ajili ya matumizi ya viwanda vyetu,” alisema Jarrin.Meneja wa Kiwanda cha Bia cha Mbeya, Waziri Jemedari aliyataja mazao yananunuliwa na Kampuni hiyo kama malighafi ya kutengeneza bidhaa zake kuwa ni mahindi, mtama, ngano na shayiri ambayo yote yanapatikana nchini.Alisema kuwa ikiwa wakulima wataongeza uzalishaji, watasaidia kampuni hiyo kupunguza gharama za uzalishaji kwa kununua malighafi kutoka ndani ya nchi badala ya kuagiza kutoka nje za nje.Akizungumzia changamoto zinazokikabili kiwanda cha bia cha Mbeya, Jemedari alisema kuwa suala la kutokuwa na umeme wa uhakika wa Shirika la Umeme nchini (Tanesco) kwa kuwa umeme unapokatika hulazimika kutumia umeme wa jenereta ambao ni ghali zaidi kuliko ule wa Tanesco.Katibu wa Jukwaa la Wahiriri ambaye pia ni Mhariri Mkuu wa Gazeti la Tanzania Daima, Neville Meena alisema kuwa Serikali ndiyo inayoratibu masuala yote ya uwekezaji nchini, hivyo pia yenye wajibu wa kuhakikisha wawekezaji hao wanapata mahitaji yote muhimu ikiwemo malighafi kwa ajili ya uzalishaji wa bidhaa zao.Naye, Mhariri wa Gazeti la Uhuru, Joseph Kulangwa aliipongeza Kampuni ya TBL kwa kununua mazao na kuwapatia wakulima soko la uhakika la mazao yao, lakini akaitaka Serikali kuwawezesha zaidi wakulima ili wazalishe zaidi kukidhi mahitaji ya kiwanda hicho.“Nadhani wakulima wanahitaji kuwezeshwa zaidi katika masuala ya pembejeo, utaalamu na zana bora za kilimo ili wazalishe zaidi kukidhi mahitaji ya viwanda vya ndani, siyo hiki tu bali na vingine vinavyohitaji,” alisema Kulangwa. | UCHUMI | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Mkurugenzi wa Kampuni ya TBL Tanzania, Roberto Jarrin alisema hayo kwenye warsha wa wahariri wa vyombo vya habari nchini iliyofanyika kwenye kiwanda cha bia cha jijini Mbeya.Alisema asilimia 60 ya malighafi zinazotumika kutengeneza bidhaa zinazozalishwa na Kampuni hiyo zinanunuliwa kwa wakulima nchini Tanzania, hali inayosaidia wananchi wanaolima mazao yatumiwa na kampuni hiyo kuwa na soko la uhakika.Alisema kuwa kampuni hiyo ina viwanda vya bia katika miji ya Dar es Salaam, Arusha, Moshi, Kilimanjaro, Mbeya na Mwanza ambavyo vinahitaji mazao mengi kama malighafi za kutengenezea bidhaa zake.“Hivi sasa tunanunua mazao ya wakulima wa Tanzania ambao wanatuwezesha kupata asilimia 56 ya malighafi tunazozihitaji kwa jili ya kutengeneza bidhaa zetu, lakini lengo letu ni kuwawezesha wakulima watupatie angalao asilimia 75 ya malighafi tunazozihitaji kwa ajili ya matumizi ya viwanda vyetu,” alisema Jarrin.Meneja wa Kiwanda cha Bia cha Mbeya, Waziri Jemedari aliyataja mazao yananunuliwa na Kampuni hiyo kama malighafi ya kutengeneza bidhaa zake kuwa ni mahindi, mtama, ngano na shayiri ambayo yote yanapatikana nchini.Alisema kuwa ikiwa wakulima wataongeza uzalishaji, watasaidia kampuni hiyo kupunguza gharama za uzalishaji kwa kununua malighafi kutoka ndani ya nchi badala ya kuagiza kutoka nje za nje.Akizungumzia changamoto zinazokikabili kiwanda cha bia cha Mbeya, Jemedari alisema kuwa suala la kutokuwa na umeme wa uhakika wa Shirika la Umeme nchini (Tanesco) kwa kuwa umeme unapokatika hulazimika kutumia umeme wa jenereta ambao ni ghali zaidi kuliko ule wa Tanesco.Katibu wa Jukwaa la Wahiriri ambaye pia ni Mhariri Mkuu wa Gazeti la Tanzania Daima, Neville Meena alisema kuwa Serikali ndiyo inayoratibu masuala yote ya uwekezaji nchini, hivyo pia yenye wajibu wa kuhakikisha wawekezaji hao wanapata mahitaji yote muhimu ikiwemo malighafi kwa ajili ya uzalishaji wa bidhaa zao.Naye, Mhariri wa Gazeti la Uhuru, Joseph Kulangwa aliipongeza Kampuni ya TBL kwa kununua mazao na kuwapatia wakulima soko la uhakika la mazao yao, lakini akaitaka Serikali kuwawezesha zaidi wakulima ili wazalishe zaidi kukidhi mahitaji ya kiwanda hicho.“Nadhani wakulima wanahitaji kuwezeshwa zaidi katika masuala ya pembejeo, utaalamu na zana bora za kilimo ili wazalishe zaidi kukidhi mahitaji ya viwanda vya ndani, siyo hiki tu bali na vingine vinavyohitaji,” alisema Kulangwa.
### Response:
UCHUMI
### End |
KULWA MZEE -DAR ES SALAAM MWANDISHI wa habari, Erick Kabendera anaendelea
kusota rumande, huku kesi yake imeshindwa kuendelea kwa sababu hakimu anayeisikiliza
ana udhuru. Kesi hiyo ilikuja jana Mahakama ya Hakimu Mkazi
Kisutu, Dar es Salaam kwa kumaliza
shauri baada ya majadiliano ya mwisho kumalizika wiki iliyopita. Wakili wa Serikali Mwandamizi, Wankyo Simon alidai
hakimu anayesikiliza kesi hiyo, Janeth Mtega amepata udhuru, hivyo anaomba
mahakama iiahirishe. Wakili wa utetezi, Reginald Martin aliomba
mahakama ipange tarehe fupi kwa sababu wapo katika hatua za mwisho kukamilisha
makubaliano ya kumaliza kesi hiyo. Hakimu Mkazi, Vicky Mwaikambo baada ya kusikiliza
hoja za pande zote, aliahirisha kesi hiyo hadi Februari 24. Kwa mujibu wa hati ya mashtaka, Kabendera
anadaiwa kujihusisha na genge la uhalifu, tukio analodaiwa kulifanya katika
tarehe tofauti kati ya Januari, 2015 na Julai, mwaka jana Dar es Salaam. Katika shtaka hilo, Kabendera anadaiwa kutoa
msaada kwa genge la uhalifu kwa nia ya kujipatia masilahi. Katika shtaka la pili, siku na eneo hilo,
Kabendera anadaiwa kukwepa kodi, zaidi ya Sh 173,247,047.02. Katika shtaka la tatu, Kabendera anadaiwa kati ya
Januari 2015 na Julai 2019, katika maeneo mbalimbali ya Dar es Salaam,
alitakatisha fedha kiasi cha Sh 173,247,047.02. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
KULWA MZEE -DAR ES SALAAM MWANDISHI wa habari, Erick Kabendera anaendelea
kusota rumande, huku kesi yake imeshindwa kuendelea kwa sababu hakimu anayeisikiliza
ana udhuru. Kesi hiyo ilikuja jana Mahakama ya Hakimu Mkazi
Kisutu, Dar es Salaam kwa kumaliza
shauri baada ya majadiliano ya mwisho kumalizika wiki iliyopita. Wakili wa Serikali Mwandamizi, Wankyo Simon alidai
hakimu anayesikiliza kesi hiyo, Janeth Mtega amepata udhuru, hivyo anaomba
mahakama iiahirishe. Wakili wa utetezi, Reginald Martin aliomba
mahakama ipange tarehe fupi kwa sababu wapo katika hatua za mwisho kukamilisha
makubaliano ya kumaliza kesi hiyo. Hakimu Mkazi, Vicky Mwaikambo baada ya kusikiliza
hoja za pande zote, aliahirisha kesi hiyo hadi Februari 24. Kwa mujibu wa hati ya mashtaka, Kabendera
anadaiwa kujihusisha na genge la uhalifu, tukio analodaiwa kulifanya katika
tarehe tofauti kati ya Januari, 2015 na Julai, mwaka jana Dar es Salaam. Katika shtaka hilo, Kabendera anadaiwa kutoa
msaada kwa genge la uhalifu kwa nia ya kujipatia masilahi. Katika shtaka la pili, siku na eneo hilo,
Kabendera anadaiwa kukwepa kodi, zaidi ya Sh 173,247,047.02. Katika shtaka la tatu, Kabendera anadaiwa kati ya
Januari 2015 na Julai 2019, katika maeneo mbalimbali ya Dar es Salaam,
alitakatisha fedha kiasi cha Sh 173,247,047.02.
### Response:
KITAIFA
### End |
Eliya Mbonea na Janeth Mushi, Arusha Rais John Magufuli amewahakikishia viongozi wa dini wa madhehebu mbalimbali nchini kwamba Serikali yake haitawangusha kwani inatambua mchango wao huku akiwasisitiza kuhubiri amani. Aidha, amewaambia mapadre mkoani Arusha kuwa maombi yao matatu yaliyowasilishwa na Mwenyekiti wa Umoja wa Mapadri Jimbo Kuu la Arusha, Padri Aloyce Kitomari ambaye alimuomba kuihamisha Shule ya Msingi Naura iliyopo jirani na Kanisa na Kituo cha Polisi, Kitengo cha Usalama Barabarani, kumilikishwa bustani iliyopo mbele ya Kanisa na kufutiwa kodi ya mapato kwa Shule ya St. Jude, kuwa ni magumu, hayawezekani.. Akizungumza mjini hapa leo Jumapili Aprili 8, mjini hapa akiwa mgeni rasmi kwenye ibada ya kusimikwa Askofu Mkuu wa Jimbo Kuu Katoliki la Arusha, Isack Aman iliyofanyika Parokia ya Mtakatifu Theresia wa Mtoto Yesu ambayo pia imehudhuriwa viongozi mbalimbali akiwamo Waziri Mkuu Mstaafu, Mizengo Pinda na mkewe, Rais Magufuli amelitaka kila dhehebu kwa imani yake kutambua kwamba Serikali yake iko pamoja nao. “Natambua Serikali haina dini, viongozi wake waliomo ndani ndiyo wana dini zao, niwahakikishie, natambua mchango mkubwa mnaoutoa kama kiongozi wenu sitawaangusha, nipo pamoja na ninyi,” amesema Rais Magufuli. Akijibu maombi hayo, Rais Magufuli amesema maombi hayo ni magumu hivyo hawezi kutoa au kuwa na majibu ya moja kwa moja. Amesema Shule ya Msingi Naura iliyopo Kata ya Sekei kwa taarifa alizonazo ilianzishwa mwaka 1950 ikiitwa St. Theresia Primary School. Lakini mwaka 1967 wakati wa Azimio la Arusha shule hii ilitaifishwa na kuitwa Shule ya Msingi Naura. “Mwaka 1996 Kanisa lilitafuta hati namba 8848 Juni 16, mwaka 1996 ambapo hati hiyo ilijumuisha eneo la shule hiyo iliyotaifishwa ndani. Hapo ndipo kwenye changamoto, ni kweli kabisa shule ipo kwenye mazingira ya kanisa, lakini ilitaifishwa. “Lakini mali zilizotaifishwa nchi hii ni nyingi na aliyetaifisha hayupo, sasa unaweza kusimama kusema unarudisha hiki matokeo yake nitakuwa nimefungua boksi la kila mmoja kurudisha vitu vilivyotaifishwa na serikali. “Hii ndiyo changamoto kubwa ninayoiona na ndiyo maana sitaki kutoa jibu hapa, naweza kurudisha shule hii baadaye pakawa mgogoro mkubwa nchi nzima,” amesema Rais Magufuli. Amesema yapo majengo mengi yaliyomilikiwa na kanisa na kwamba Askofu Mkuu wa Kanisa Katoliki, Muhadhama Kadinali Polycarp Pengo, amekuwa akimuandikia kuomba baadhi ya majengo yaliyoko Bagamoyo. “Nayo nataka nimueleze jibu hapa kwamba hapana. Ila anisamehe, kama nayo ni dhambi basi anisamehe moja kwa moja hapa. Nitakwenda kumueleza sababu za msingi nikifika Dar es Saalam kwa sababu waliokuwapo waliuza na fedha wakapewa,” amesema. Akifafanua kuhusu maombi ya bustani, Rais Magufuli amesema bustani hiyo inayopita pembeni mwa Barabara ya Uhuru na Mto Naura kwa mujibu wa nyaraka zinaonyesha kuwa ni eneo la wazi. “Kwa mujibu ya Sheria ya Mazingira ya mwaka 2004 unapokuwa kwenye Mto, Ziwa au Bahari huwa ni Mita 60 kutoka hapo na sheria ni msumeno. “Hili nalo naliona bado ni gumu, najaribu kuzungumza haya nakujitahidi kuzungumza kwa uwazi ili ndugu Wakristo muwe upande wangu nanyi muone kama mngekuwa Rais mngefanyaje?” Amehoji Rais Magufuli. Kuhusu kuondolewa kodi kwa Shule ya St Jude, amesema “Padri Kitomari amezungumza shule inayodaiwa Sh bilioni mbili, sasa zimeongezeka kufikia Sh bilioni sita nalo kwangu bado ni gumu, ugumu wake nimeambiwa kuna kesi mahakamani”. | KITAIFA | Below is an instruction that describes a task. Write a response that appropriately completes the request.
### Instruction:
Categorize the news article into one of the 6 categories:
UCHUMI
KITAIFA
MICHEZO
KIMATAIFA
BURUDANI
AFYA
Input:
-- --
Eliya Mbonea na Janeth Mushi, Arusha Rais John Magufuli amewahakikishia viongozi wa dini wa madhehebu mbalimbali nchini kwamba Serikali yake haitawangusha kwani inatambua mchango wao huku akiwasisitiza kuhubiri amani. Aidha, amewaambia mapadre mkoani Arusha kuwa maombi yao matatu yaliyowasilishwa na Mwenyekiti wa Umoja wa Mapadri Jimbo Kuu la Arusha, Padri Aloyce Kitomari ambaye alimuomba kuihamisha Shule ya Msingi Naura iliyopo jirani na Kanisa na Kituo cha Polisi, Kitengo cha Usalama Barabarani, kumilikishwa bustani iliyopo mbele ya Kanisa na kufutiwa kodi ya mapato kwa Shule ya St. Jude, kuwa ni magumu, hayawezekani.. Akizungumza mjini hapa leo Jumapili Aprili 8, mjini hapa akiwa mgeni rasmi kwenye ibada ya kusimikwa Askofu Mkuu wa Jimbo Kuu Katoliki la Arusha, Isack Aman iliyofanyika Parokia ya Mtakatifu Theresia wa Mtoto Yesu ambayo pia imehudhuriwa viongozi mbalimbali akiwamo Waziri Mkuu Mstaafu, Mizengo Pinda na mkewe, Rais Magufuli amelitaka kila dhehebu kwa imani yake kutambua kwamba Serikali yake iko pamoja nao. “Natambua Serikali haina dini, viongozi wake waliomo ndani ndiyo wana dini zao, niwahakikishie, natambua mchango mkubwa mnaoutoa kama kiongozi wenu sitawaangusha, nipo pamoja na ninyi,” amesema Rais Magufuli. Akijibu maombi hayo, Rais Magufuli amesema maombi hayo ni magumu hivyo hawezi kutoa au kuwa na majibu ya moja kwa moja. Amesema Shule ya Msingi Naura iliyopo Kata ya Sekei kwa taarifa alizonazo ilianzishwa mwaka 1950 ikiitwa St. Theresia Primary School. Lakini mwaka 1967 wakati wa Azimio la Arusha shule hii ilitaifishwa na kuitwa Shule ya Msingi Naura. “Mwaka 1996 Kanisa lilitafuta hati namba 8848 Juni 16, mwaka 1996 ambapo hati hiyo ilijumuisha eneo la shule hiyo iliyotaifishwa ndani. Hapo ndipo kwenye changamoto, ni kweli kabisa shule ipo kwenye mazingira ya kanisa, lakini ilitaifishwa. “Lakini mali zilizotaifishwa nchi hii ni nyingi na aliyetaifisha hayupo, sasa unaweza kusimama kusema unarudisha hiki matokeo yake nitakuwa nimefungua boksi la kila mmoja kurudisha vitu vilivyotaifishwa na serikali. “Hii ndiyo changamoto kubwa ninayoiona na ndiyo maana sitaki kutoa jibu hapa, naweza kurudisha shule hii baadaye pakawa mgogoro mkubwa nchi nzima,” amesema Rais Magufuli. Amesema yapo majengo mengi yaliyomilikiwa na kanisa na kwamba Askofu Mkuu wa Kanisa Katoliki, Muhadhama Kadinali Polycarp Pengo, amekuwa akimuandikia kuomba baadhi ya majengo yaliyoko Bagamoyo. “Nayo nataka nimueleze jibu hapa kwamba hapana. Ila anisamehe, kama nayo ni dhambi basi anisamehe moja kwa moja hapa. Nitakwenda kumueleza sababu za msingi nikifika Dar es Saalam kwa sababu waliokuwapo waliuza na fedha wakapewa,” amesema. Akifafanua kuhusu maombi ya bustani, Rais Magufuli amesema bustani hiyo inayopita pembeni mwa Barabara ya Uhuru na Mto Naura kwa mujibu wa nyaraka zinaonyesha kuwa ni eneo la wazi. “Kwa mujibu ya Sheria ya Mazingira ya mwaka 2004 unapokuwa kwenye Mto, Ziwa au Bahari huwa ni Mita 60 kutoka hapo na sheria ni msumeno. “Hili nalo naliona bado ni gumu, najaribu kuzungumza haya nakujitahidi kuzungumza kwa uwazi ili ndugu Wakristo muwe upande wangu nanyi muone kama mngekuwa Rais mngefanyaje?” Amehoji Rais Magufuli. Kuhusu kuondolewa kodi kwa Shule ya St Jude, amesema “Padri Kitomari amezungumza shule inayodaiwa Sh bilioni mbili, sasa zimeongezeka kufikia Sh bilioni sita nalo kwangu bado ni gumu, ugumu wake nimeambiwa kuna kesi mahakamani”.
### Response:
KITAIFA
### End |