audio
audioduration (s)
0.2
215
transcript
stringlengths
2
2.11k
oziqovqatlari tugay boshladi shunda bir qabilaning yaqiniga qo‘nishdi oziqovqat so‘rab abu said odam jo‘natdi ammo borgan odam qo‘li bo‘sh qaytdi
ozgina dam olvolib yana yo‘lda davom etishdan boshqa choralari qolmadi borib zo‘rlik bilan qo‘llaridan yemakichmak tortib olib bo‘lmasa u yoqda
esa qabila raisi o‘zicha mamnun o‘ttiz kishining qornini to‘yg‘azish oson emasdida axir oziqovqat bermasdan to‘g‘ri qildim degan qanoatda edi shunday
davat qilinganlar orasida
o‘yda o‘tirganida birdan sakrab turib ketdi qattiq bir og‘riq his etdi qo‘rqinchli bir hayqirish bilan o‘zini yerga urdi tipirchilay boshladi
nima bo‘ldiykan deb chopib kelganlar raisning yonidan uzoqlashib borayotgan bir ilonni ko‘rishdi qo‘lga ilingan narsa bilan urib parchaparcha qilib tashlashdi
lekin ilon parchalanishi raisning dardiga malham bo‘lmadi har kalladan turli tuman fikrlar chiqardi nima qilamiz endi nahot bir chorasi bo‘lmasa
anavi yo‘lchilar orasida buning ilojini qiladigan birortasi topilmasmikan so‘raganlarida yemak bermadik endi ulardan yordam kutma bu kabi foydasiz so‘zlar bilan
o‘tayotgan vaqt raisning zarariga ishlayotgan edi nima bo‘lsa bo‘ldi deb bir xotin jon holatda musulmonlarning orqalaridan yugurib ketdi yetib borganida
raisimizni ilon chaqib oldi oralaringda buning chorasini biladiganlar bormi deb so‘radi halloslaganicha bordeb javob qildi abu said xotin unga o‘girildi
unday bo‘lsa ketdik qani shunda abu said xudriy xotinga sinovchan nazar bilan boqib biz sizlardan yeyishga ubu narsa so‘ragan edik
bermadilaring biz ham endi sening bu istagingni bajarmaymiz sizlar bizning dardimizga chora bo‘lmadilaring biz ham sizlarning dardlaring bilan ishimiz bo‘lmaydi
dedi iltimos qilaman nima so‘rasalaring beramiz o‘ttiztaqo‘y kelishdik abu said xudriy xotin bilan birga qabila sari ketdi sheriklari orqasidan uni
hayrat bilan kuzatib qolishdi nima qilarkin abu said chodirga kirdi rais hamon yerda tipirchilab yotardi kutib o‘tirmadi alhamdu lillahi rabbil alamiyn
dedi shom shahridan topasa degan javobni oldi
kullar va ozod kishilar
deb fotiha surasini o‘qiy boshladi tugatgach raisga ufladi uflashi bilan bu hodisani kuzatib turgan chodirdagilarning boqishlari o‘zgardi chunki yerda
muharram oyining kunida fevral oyining oxirida berilgan jazo ko‘p yillar insonlarning xotirasida qoldi u yilga fil yili mahv etilgan lashkarga
hozirgina tipirchilab yotgan rais bir onda to‘g‘rilanib o‘rnidan turib ketgan edi maza qilib uxlab turgan odamday holatda edi birikki soniya
oldin o‘lim bilan olishib yotgan shu odam edi deyilsa hech kim ishonmasdi odamlar sevinchdan eslarini yo‘qotishdi oralarida yig‘laganlar ham bo‘ldi
qanday tashakkur etishni bila olmaydigan holda edilar endigina o‘n sakkizga kirgan bu yigitcha o‘lar holatdagi bir odamni bu qadar qisqa
fursatda tuzatib yuborishini hech kim kutmagan aqllari ishonmas edi nigohlarida hayrat minnat va taqdir tuyg‘ulari jam raisning buyrug‘i bilan tezda
oziqovqat hozirlandi bu yoqdagi ishlardan xabarsiz kutib turgan sheriklariga odam yuborildi ular ham kelishdi hammalari to‘yguncha ovqatlanishdi shuncha izzatikrom ko‘rib
nihoyat yo‘lga chiqishganida ularga o‘ttizta qo‘ydan iborat bir suruv ham qo‘shib berildi xayrxo‘shlashib jo‘nashdi yo‘lda borisharkan abu said birodarlar
bu qo‘ylarni o‘zaro bo‘lishamiz dedi bo‘lmaydi deyishdi bazilar unga nega chunki sen quron o‘qiding va bularni kasalni tuzatganing evaziga olding bir
qarorga kelisholmadi nihoyat abu said boshqa qarorini aytdi to payg‘ambar sallallahu alaihi vasallam huzurlariga borgunimizcha ularga tegmaymiz holatni u zotga tushuntir
ayollar va erkaklar
nima desalar shuni qilamiz bu qaror to‘g‘ri edi hech kim etiroz bildirmadi ayni choqda bu qaror bilan quronning bir
hukmiga ham rioya etgan bo‘lishardi ey mo‘minlar ollohga itoat qilingiz va payg‘ambarga hamda o‘zlaringizdan bo‘lgan musulmon hokimlarga bo‘yinsuningiz bordiyu biron
narsa haqida talashib qolsangizagar ollohga va oxirat kuniga ishonsangizu narsani ollohga va payg‘ambariga qaytaringiz mana shu yaxshiroq va chiroyliroq yechimdir
safardan madinaga qaytib kelishganida birinchi qilgan ishlari bu masalani payg‘ambarimizga sallallahu alaihi vasallam yetkazish bo‘ldi janobimiz abu saidga roziyallohu anhu boqdilar
fotiha surasi shifo uchun o‘qiladigan oyatlar ekanini qayerdan bilding deb so‘radilar so‘ngra rozi bo‘lsalaring bir pay menga ham ajratinglar deb
qo‘shib qo‘ydilar ortiq bu borada hech kimda shubha ikkilanish qolmadi abu saidning duosi bilan tuzalib ketgan rais va uning qabilasi
saodat asri qissalari yolg‘onchi musaylama bir
kuni tonggi namozdan keyin rasuli akram sallallahu alaihi vasallam shu kecha ko‘rgan tushlarini gapirib berdilar qo‘limda ikkita oltin bilakuzuk ko‘rdim bu hol meni g‘amga soldi ularga pufla
deb vahiy qilindi pufladim uchib ketishdi bularni mendan keyin payg‘ambarlik davosi bilan o‘rtaga
chiqadigan ikki yolg‘onchi kishiga yo‘ydim biri asvad al ansi ikkinchisi musaylama dedilar haqiqatan ham yamomadan qabilasi ahli bilan kelgan musaylama
xo‘rlamagan
agar o‘zidan keyin mening payg‘ambar bo‘lishimga ko‘nsa men ham uning yo‘liga kiraman der edi rasululloh sallallahu alaihi vasallam bilan ko‘rishganida
orzuini takrorladi agar istasang hozircha sening bu davoingga aralashmayman faqat sendan keyin men payg‘ambar bo‘lishim shart dedi shunda janobimiz qo‘llaridagi
cho‘pni ko‘rsatib bu masalada mendan mana shu cho‘pni so‘rasang shuni ham bermayman dedilar bera olmasdilar ham chunki payg‘ambarlik odamning istagiga
bog‘liq maqom emas odamlar birbiriga ulashadigan rutba va mavqe ham emas hech kim shu paytgacha shaxsiy orzu va harakati bilan
payg‘ambar bo‘lmagan qolaversa payg‘ambar janobimiz payg‘ambarlarning oxirgisi bo‘lganlari uchun bundan bu yog‘iga boshqa payg‘ambarning kelishi aqlga sig‘mas ham edi payg‘ambarimizning
sallallahu alaihi vasallam musaylamaga yana bunday deganlari ham rivoyat etiladi sen aslo ollohning taqdiridan u yog‘iga o‘ta olmaysan agar payg‘ambarlik
davosini ilgari sursang olloh seni parishon etadi men tushimda ko‘rgan yolg‘onchi sen ekaningga gumonim kuchli mana sobit mening nomimdan senga bu hol meni g‘amga soldi ularga pufla
shunday deb rasululloh sallallahu alaihi vasallam u yerdan ketdilar sobit ibn qays unga rasuli akram nomlaridan javob berdi
ammo musaylama davosidan voz kechmadi qabilasiga qaytib borgach o‘zini payg‘ambar deb elon qildi uning bu yo‘lni tutishiga payg‘ambar janobimizga ko‘rsatilayotgan
hurmat va itoat ko‘ngliga yoqmagani edi mukammal bir saltanat surish hazilakam ish emasdi cheksiz bir boylik to‘plash imkoni bor edi
boylar va kambag‘allar bor edi
musaylamada bazan karomatga o‘xshab ketadigan g‘aroyib voqealar ham sodir bo‘lib turardi xalqni bu kabi namoyishlar bilan qondirish imkoni bor edi
qurayshning payg‘ambariga muqobil yamomadagi xanifa qabilasida ham bir payg‘ambar bo‘lsa nima qilibdi bu iddao xanifa qabilasi orasida yaxshi qarshilandi madinaga
borib o‘tirmasdan yamomadagi payg‘ambarga ergashish yanada oson ko‘rindi ularga bu payg‘ambar hamrni ichishichmaslik to‘g‘risida indamayapti zino halol qilindi namoz o‘qish
majburiyati ham yo‘q bular bilan birga madinadagi payg‘ambarni ham qabul etayotibdi madinaga borib zimmaga bir qancha majburiyat va masuliyat yuklab
olmay ishni qisqa yo‘ldan va yanada oson hal etish ko‘p odamlarga yoqib tushdi shu bois musaylama tevaragidagi olomon borgan sari
ortaverdi rahhol ibn unfuva bir paytlar islom dinini qabul qilgan hatto qurondan bazi suralarni yodlagan ham edi bir kuni abu
hurayra ra bilan birga o‘tirganida ustlariga rasululloh sallallahu alaihi vasallam kelib qoldilar va ikkovingizdan biringizning oziq tishi jahannamda uhud tog‘iday
katta bo‘lib ketadi dedilar bu muborak so‘zlar ostida yotgan va musulmon odamning tuklarini dikkaytirib yuboradigan yomon ko‘rgilik kimga tegishli ekan abu hurayra ra bu tahdid menga kelsaya degan qo‘rquv va xavotirda necha kechalar uyqusini yo‘qotdi bu orada bir kuni rahholning
yo‘qolib qolishi va qayerga ketgani ham malum emasligi abu hurayraning yuziga rang kiritdi keyinroq rahhol yamomaga ketgani va musaylamaning payg‘ambarligini
qabul qilgani to‘g‘risidagi xabar madinaga yetib keldi rahhol madinada o‘rgangan quron oyatlarini musaylamaga o‘qib berar u esa men ham vahiy olyapman
olloh taolo sobiquni avvalin deb atagan
degan davoda quronga o‘xshatishga urinib har xil tumtaroq so‘zlarni qalashtirib borar edi bir kuni madinaga ikki odam keldi musaylamaning
elchilari ekan keltirgan xatlarini hazrati rasulullohga sallallahu alaihi vasallam topshirishdi ollohning payg‘ambari musaylamadan ollohning payg‘ambari muhammadga senga salom bo‘lsin bundan
keyin bilib qo‘y men payg‘ambarlik ishida senga o‘rtoqman hissamiz yarimga yarimdir yarmi bizga yarmisi qurayshga ammo qurayshliklar payg‘ambarlik haqqiga to‘la
ega chiqib chegaradan oshishyapti deb yozilgan edi xatda janobimiz xat keltirgan ikkala odamdan sizlar ham u aytayotgan gaplarni to‘g‘ri deysizlarmi
deb so‘radilar hadeb javob berishdi elchilar boshqa rivoyatda janobi rasululloh ularga mening payg‘ambar ekanimga ishonasizlarmi va guvohlik berasizlarmi deb so‘raganlar
ular esa biz musaylamaning payg‘ambarligiga guvohlik beramiz deb javob berishgan shunda janobimiz men ollohga va payg‘ambarlariga ishongan odamman agar elchiga
o‘lim yo‘qligi to‘g‘risida umumiy hukmi bo‘lmasa edi agar elchi o‘ldirgan bo‘lsaydim albatta sizlarni o‘ldirar edim dedilar buyurdilar bir xat yozildi
mehribon va rahmli olloh nomi bilan ollohning elchisi muhammaddan yolg‘onchi musaylamaga salom hidoyatga ergashganlargadir bundan keyin bilib qo‘y yer yuzi
ollohnikidir qullaridan istaganini bu yerga voris qiladi natija esa ollohga hurmati bo‘lganlargadir sharafli xat elchilarga tutqazilib kuzatib qolindi boshqa tomonda
sajoh ismli bir xotin ham payg‘ambarlik davosini qilib chiqdi tevaragiga anchamuncha odam ham to‘pladi bu xotin kelajakda musaylama bilan gaplashadi
bu sharafli insonlar butlarning qoshida
va o‘zi payg‘ambarlik davosidan voz kechib musaylamaga erga tegadi nabiyyi akram vafotlaridan keyin yamomada musaylama o‘ldirilgach tavba qilib islom dinini
qabul qiladi va qolgan umrini samimiy bir muslima sifatida o‘tkazadi bir elchining haqiqatni o‘rganishi duch kelgan odam ko‘ngliga kelgan har
narsani rasulullohdan sallallahu alaihi vasallam so‘rayverishi taqiqlangan edi manosiz mantiqsiz savollar boshqalar kabi u zotni ham rohatsiz qilardi ayni choqda
ashobi kiromning ilg‘orlari judajuda orzu qilishardi qaniydi savol so‘rash taqiqlanganini bilmaydigan sahroyilardan eslihushli bittasi kelsayu savollar so‘rasa bir kuni masjidda
o‘tirishganida bir badaviy paydo bo‘ldi va hazrati rasulullohning huzuri saodatlariga keldi ey muhammad bizga elching bordi va sening olloh meni
payg‘ambar qilib yubordi deganingni aytdi dedi to‘g‘ri aytibdi u holda menga javob ber osmonni kim yaratdi ollohyaratdi yerni yaratgan kim
olloh yer yuziga bu tog‘larni tikkan va yer yuzida istagan narsasini qiladigan kim olloh u holda osmonni yaratgan yerni yaratgan
yer yuzida tog‘larni tikib qo‘ygan zot haqqi ayt seni payg‘ambar qilib olloh yubordimi ha sening elching bir kun va bir
kechada besh vaqt namoz vazifasi borligini aytdi to‘g‘ri aytibdi seni payg‘ambar qilib jo‘natgan olloh haqqi so‘yla buni senga olloh buyurdimi ha
sening elching mollarimizdan zakot berish vazifasi borligini ham aytdi to‘g‘ri aytibdi seni payg‘ambar qilib jo‘natgan zot hurmati so‘yla buni senga
bosh egish haqoratidan qutulib
buyurgan ollohmi ha elching bizga har yil ramazon oyida ro‘za tutish vazifamiz borligini ham aytdi to‘g‘ri aytibdi seni payg‘ambar
qilib jo‘natgan zot haqqi so‘yla buni senga olloh buyurdimi ha yana elching yo‘lga qodirlarimizga baytni haj etish vazifasi borligini ham
aytdi to‘g‘ri aytibdi haligi odam bularning hammasini ijikilab so‘rab chiqqach nihoyat seni payg‘ambar qilib yuborgan olloh uchun aytaman bularga hech
narsa qo‘shmayman ham hech narsani kamitmayman ham dediyu turdiketdi payg‘ambarimiz sallallahu alaihi vasallam uning ortidan qasam bo‘lsinki agar shu so‘zlarida
tursa albatta jannatga kirajakdir deya marhamat qildilar o‘sha kunlari yana bir voqea bunisi ham rasuli muhtaram masjidda o‘tirganlarida ashobi kiromning
ko‘pi ham yonlarida ekanlarida ro‘y berdi bir kishi kelib ichkari kirdi egnida oppoq ko‘ylak sochlari timqora uzoqdan kelganini ko‘rsatuvchi biror belgi yo‘q
charchamagan usti changtuproq ham emas buning ustiga notanish qisqasi agar madinalik bo‘lganida uni taniydigan topilardi uzoqdan kelganida yo‘lning
tasiri bilinib turardi odam kelib rasulullohning shundoq qarshilariga o‘tirdi tizzasini tizzalariga tiradi qo‘llarini tizzaning ustiga qo‘ydi ey muhammad menga aytchi
islom nima deb so‘radi islom ollohdan boshqa topinch yo‘q muhammad ollohning rasulidir deb guvohlik berish namoz o‘qish zakot berish
ramazon ro‘zasini tutish va agar yo‘lga qodir bo‘lsang haj qilish deb javob qildilar sallallahu alaihi vasallam to‘g‘ri so‘ylading uning bu gapi
ollohning huzurida
shu atrofda o‘tirganlarning ko‘zlarida hayronlik paydo qildi bu begona xuddi bilmaydigan bir odamday savol so‘radi keyin esa xuddi biladigan odamday
javobni tasdiqladi ajabo o‘rganmoqchimi yo imtihon qilyaptimi menga imon haqida xabar ber imon nima imon ollohga farishtalariga kitoblariga payg‘ambarlariga oxirat
kuniga qadar yaxshilik va yomonlik ollohdan ekaniga ishonishdir to‘g‘ri aytding endi menga ehson nima ekanini tushuntirib ber ehson ollohni ko‘rib
turgandek unga ibodat qilishingdir harqancha sen uni ko‘rmayotgan bo‘lsang ham u seni ko‘rib turadi menga qiyomatning vaqti haqida belgi ber
bu borada so‘raluvchi so‘rovchidan ko‘ra bilimli emas senga o‘xshab men ham bilmayman u holda menga qiyomatning nishonalaridan so‘yla cho‘ri o‘zining bekasini
tug‘adi yalangoyoq boldiri yalang‘och odamlarning boshiga chiqadi kambag‘al podachilar imorat qurishda birbiri bilan musobaqalashadi qiyomat ollohdan boshqa birov bilmaydigan
besh narsa ichidadir dedilar nabiyyi akmal sallallahu alaihi vasallam va shu manoni ifodalovchi oyatni o‘qidilar darhaqiqat yolg‘iz ollohning huzuridagina quyosh qiyomat