Datasets:

NorHsangPha

/

shan-news-shannews_org

like 0

2024-10-01T11:50:26

https://shannews.org/archives/58052

ထႆးတေပဵၼ်ၶႂၢင်ႉ ႁႅင်းၵၢၼ် 4 မိူင်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ် ယူႇသဝ်းပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်

လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး တေပၼ်ၶႂၢင်ႉႁႅင်းၵၢၼ်တင်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ႁႅင်းၵၢၼ် 4 ၸိုင်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ် ယူႇသဝ်းၵႂႃႇလႆႈၼႂ်းမိူင်းထႆး လူၺ်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် – ၶၢဝ်ႇ The Nation ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇ ၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈတုၵ်းယွၼ်း ၵေႃႇမတီႇၾၢႆႇၸတ်းၵၢၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း တုၵ်းယွၼ်း တီႈၼႂ်းပၢင်ၵုမ် ၸုမ်း ၽွင်းလူင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းထႆး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/09/2024 ၼၼ်ႉသေ ၸင်ႇလႆႈတူၵ်းလူင်းၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ႁႅင်းၵၢၼ် 4 ၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ် မိူင်းမၢၼ်ႈ၊ မိူင်းလၢဝ်း၊ မိူင်းၵမ်ႊပေႃႊတီႊယိူဝ်ႊလႄႈ မိူင်းဝႅတ်ႊၼၢမ်ႊ ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ်ၼၼ်ႉ တေပိုတ်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉတၢင်ႇယိုၼ်ႈမၢႆၾၢင် တႃႇ ပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်မႂ်ႇ၊ လုၵ်ႈလၢင်းၶဝ် ၸိူဝ်း ဢႃယုၾၢႆႇတႂ်ႈ 18 ပီၼၼ်ႉၵေႃႈ တေပၼ်ၶႂၢင်ႉယူႇသဝ်း ၵႂႃႇၼႂ်းမိူင်းထႆး လူၺ်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် – ဝႃႈၼႆ။ ႁႅင်းၵၢၼ် MOU ၸိူဝ်းဝႂ်ၶႂၢင်ႉႁဵတ်းၵၢၼ် တေသဵင်ႈၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 13 လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ ပီ 2025 ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေပၼ်ၶႂၢင်ႉတေႃႇ ဝႂ်ၶႂၢင်ႉယူႇသဝ်းလႄႈ ဝႂ်ၶႂၢင်ႉႁဵတ်းၵၢၼ် လုၵ်ႉတီႈ 2 ပီ ပဵၼ်ၵႂႃႇ 4 ပီ – ၼႆယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇ တႃႇယိုၼ်ႈတၢင်ႇမၢႆၾၢင်မႂ်ႇလႄႈ ၶၵ်ႉတွၼ်ႈႁူဝ်ယွႆႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သင်လႆႈၶႂၢင်ႉ တီႈၶုၼ် ႁေႃၶမ်းမိူင်းထႆးလႄႈ ၾၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃး ၸင်ႇတေႁူႉလႆႈ – ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇ ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၵူတ်ႇထတ်း တီႉၺွပ်းႁႅင်းၵၢၼ် 120 ဝၼ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆးသေ တႄႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 5 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊတေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 19 လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး တီႉၺွပ်းလႆႈႁႅင်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ်၊ ဢမ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် 2 သႅၼ် 5 မိုၼ်ႇပၢႆ (256,213) ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၺႃးတီႉၺွပ်းၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈမီးႁိမ်းၸမ် 2 သႅၼ် (193,430) ၵေႃႉ၊ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းၵမ်ႊပေႃႊတီႊယိူဝ်ႊ ႁိမ်းၸမ် 4 မိုၼ်ႇ (39,736)၊ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းလၢဝ်ႊ 1 မိုၼ်ႇပၢႆ (15,281)၊ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းဝႅတ်ႊၼၢမ်ႊ 162 ၵေႃႉလႄႈ ႁႅင်းၵၢၼ်တၢင်ႇၸိုင်ႈမိူင်း 7 ႁဵင် 6 ပၢၵ်ႇပၢႆ (7,604) – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-10-01T11:17:34

https://shannews.org/archives/58048

ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ယိုၼ်ႈတၢင်ႇလႆႈ သုၼ်ႇယူႇသဝ်း DV တီႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ

ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တၢင်ႇယိုၼ်ႈလႆႈ ဝီႊသႃႊ Diversity Visa Program (DV) လႆႈယဝ်ႉ တွၼ်ႈတႃႇ တေယူႇသဝ်းလႆႈ ၼႂ်းမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 02/10/2024 တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 05/11/2024 တႄႇယိုၼ်ႈတၢင်ႇဝီႊသႃႊ ၶၢႆႉယူႇမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ဢမ်ႇၼၼ် Diversity Visa Program (DV) ပီ 2026 တီႈႁွင်ႈၵၢၼ် ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ လႆႈယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၽိုၼ်လိၵ်ႈၼၼ်ႉ တေလႆႈယိုၼ်ႈတၢင်ႇတၢင်း Online ၊ မီးသုၼ်ႇယိုၼ်ႈတၢင်ႇလႆႈ ၵမ်းလဵဝ်။ သင်ဝႃႈယိုၼ်ႈတၢင်ႇ 2 ပွၵ်ႈၸိုင် တေၺႃးပၢၵ်ႈပႅတ်ႈ။ ၶပ်ႉမၢႆသုၼ်ႇလႆႈယူႇသဝ်း ၼႂ်းမိူင်းဢမေႇရိၵၼ်ႊ တႃႇသေႇ (Green Card Lottery) ဢမ်ႇၼၼ် DV Program ၼႆႉ ပဵၼ်ၶပ်ႉမၢႆ ဢၼ်မိူင်းဢမေႊရိ ၵၼ်ႊ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းပၼ်ၶႂၢင်ႉႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ၶၢႆႉၵႂႃႇယူႇသဝ်းၼႂ်းမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ။ ၼႂ်းၵူၼ်း တၢင်ႇယိုၼ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ တေဢဝ်လၢႆးၸူၵ်းမႄးသေ လိူၵ်ႈဢဝ် တႃႇႁူဝ်ၼပ်ႉ ၵူၼ်း 5 မိုၼ်ႇပၢႆ ၵူႈပီ – ၼႆယဝ်ႉ။ ၶပ့်မၢႆတၢင်ႇယိုၼ်ႈ တႃႇၶၢႆႉယူႇမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊတႃႇသေႇ Diversity Visa Program (DV) တႃႇပီ 2026 ၼႆႉ တေပိုတ်ႇႁပ်ႉၵူၼ်းၸိူဝ်းယူႇသဝ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းဢၼ်ၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ဢေႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီ ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ မီးသုၼ်ႇတၢင်ႇယိုၼ်ႈယွၼ်းလႆႈ – ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ၊ မိူင်းပင်ႊၵလႃႊတိတ်ႊသ် ၊ မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ၊ မိူင်းပႃႊၵိတ်ႊသတၢၼ်ႊ၊ မိူင်းဝႅတ်ႊၼၢမ်ႊ၊ မိူင်းၾိလိပ်ႊပိၼ်ႊလႄႈ မိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊၸၢၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်းၶၢႆႉ ၵႂႃႇယူႇသဝ်းၼႂ်းမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ 5 မိုၼ်ႇပၢႆယဝ်ႉလႄႈ ၶပ်ႉမၢႆ Diversity Visa Program (DV) ပီ 2026 ၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇယိုၼ်ႈတၢင်ႇယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၶေႃႈမုလ်းႁူဝ်ယွႆႈတႄႉ ၶဝ်ႈတူၺ်းလႆႈတီႈၼႂ်း Website Diversity Visa Program ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊလႆႈယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁႂ်ႈၾၢင်ႉပႃး လွင်ႈယွၵ်ႇလႅၼ် ဢၼ်ပွမ်ဢၼ်ၽၢင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ- သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-09-30T22:23:32

https://shannews.org/archives/58044

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပိုတ်းယိုဝ်း တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵူႈၶမ်ႈၶိုၼ်း

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ သီႇပေႃႉ ၵျွၵ်ႉမႄး ႁူဝ်ယ (မိူင်းယႆ) ၵူႈၶမ်ႈၶိုၼ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈယူႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလပ်း တၢင်းၶမ်ႈတၢင်းၶိုၼ်း။ ၼႂ်းလိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ဝူင်ႈလိုၼ်းသုတ်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းသေ ပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝဵင်းလႃႈ သဵဝ်ႈၵူႈၶမ်ႈ ၶိုၼ်း တင်ႈတႄႇၶမ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 20 ၼၼ်ႉမႃး။ ဝၼ်းတီႈ 30/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ 3 ၵမ်း တူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်း တီႈပွၵ်ႉ 11 ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ ႁိူၼ်းယေး လူႉၵွႆလႅဝ်ၽႅဝ်ႉ 2 လင် မီးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း FYV တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ – မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 29/09/2024 သမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈ ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ယ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ၊ ၶမ်ႈၶိုၼ်း ဝၼ်းတီႈ 28/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း 8 မူင်းၶိုင်ႈသမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းသႂ်ႇ တီႈပွၵ်ႉ 8 ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆ။ ၶမ်ႈၶိုၼ်း ဝၼ်းတီႈ 27/09/2024 သမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ 3 ၵမ်း တူၵ်းတီႈပွၵ်ႉ 1 လႄႈ တီႈၵၢတ်ႇလူင်လႃႈသဵဝ်ႈ။ မီးၵူၼ်းတၢႆ 2 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 5 ၵေႃႉ ၼႂ်းၼၼ်ႉပႃး မႄႈမၢၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ၵၢတ်ႇလူင်ၵေႃႈ လူႉၵွႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႆႉဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း ၸိူင်ႉၼႆသေ ၵူၼ်းမိူင်း လႃႈသဵဝ်ႈ ၸိူဝ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၵေႃႈ ဢမ်ႇႁတ်းလပ်းႁတ်းၼွၼ်း။ ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ်ဝႆႉၵေႃႈ ပႆႇႁတ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး။ လွင်ႈၼႆႉ ၼႂ်းဝူင်ႈလိုၼ်းသုတ်းၼႆႉ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁႂ်ႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸိူဝ်းတေႃႇသူႈပိုတ်းယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႆႉယူႇ တင်းသဵင်ႈ ႁႂ်ႈမႃးဢုပ်ႇဢူဝ်း တူၵ်းလူင်းၵၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်၊ ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်သေ ၶဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၸွမ်းၵၼ် ၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ် ဝႃႈၼႆယူႇသေတႃႉ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ တိုၵ်ႉဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃး ပိုတ်းယိုဝ်းယူႇ ၵူႈၶမ်ႈၶိုၼ်း။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-09-30T22:09:03

https://shannews.org/archives/58042

ၾၢႆႇၾိင်ႈၾႃႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၾူၼ်တေမႃးႁႃႇယႂ်ႇ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 3 – 4 ဝၼ်း

ၾူၼ်တေတူၵ်းႁႃႇယႂ်ႇထႅင်ႈ ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇပိုၼ်ႉတီႈတႅမ်ႇ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ၶၢႆႉယူႇဝႆႉတီႈသုင် – ၾၢႆႇၾိင်ႈၾႃႉ ပၼ်ၾၢင်ႉဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇ လၢမ်းၶၢတ်ႈလွင်ႈၾူၼ်လူမ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ ဝၼ်းတီႈ 1 ထိုင် 5 ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ၾူၼ်တေတူၵ်းထႅင်ႈ ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း တေတူၵ်းႁႅင်းမၢင်ပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ တေၸၢင်ႈမီး ၾူၼ်လူင် လူမ်းၽတ်ႉပဝ်ႇႁႅင်း ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းယူႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႅမ်ႇ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ၶၢႆႉၶိုၼ်ႈယူႇဝႆႉတီႈသုင်လႄႈ ပိုၼ်ႉတီႈလွတ်ႈၽေး ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ လူမ်းလႅင်ႉလႄႈၾူၼ် ဢၼ်တေၽတ်ႉပဝ်ႇၶဝ်ႈ ၵမ်းၼႆႉ တေပဵၼ်လူမ်းလႅင်ႉမႆႈ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းဝၼ်းတူၵ်းၶဝ်ႈမႃး၊ ၽႃႈၾူၼ် ဢၼ်ထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်း တႃႇပွႆႇၾူၼ်တူၵ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႈမီး၊ ႁႅင်းလူမ်းမႆႈ ဢၼ်လုၵ်ႉ တီႈၼႃႈပၢင်ႇလၢႆႇ ၵပ်ႉပလီႇလႄႈ ၼႃႈၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇပင်းၵလႃး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈမႃး။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ လူမ်းလႅင်ႉ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းၼႃႈပၢင်ႇလၢႆႇၸၢၼ်းၶႄႇ ၶဝ်ႈမိူင်းၶႄႇသေ လၢမ်းလူင်း မႃးတၢင်းမိူင်းတႆး – မိူင်းထႆး ၼၼ်ႉၵေႃႈမီးလႄႈ ႁႂ်ႈလႆႈၾၢင်ႉၵၼ်ယူႇသဝ်း ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ၽွင်းၾူၼ်လူင်တူၵ်းၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈမီးပႃး လူမ်းလႅင်ႉ၊ ၾႃႉၽႃႇ၊ မၢၵ်ႇႁဵပ်းတူၵ်း၊ ၼမ်ႉၸၢင်ႈၵိုင်ႉၵၢင်ႉၼွင်း လႆထူမ်ႈဝၢၼ်ႈသူၼ်ႁိူၼ်းယေး၊ လိၼ်လွႆၸၢင်ႈၵူၼ်ႇတဵင်ဝၢၼ်ႈသူၼ်လႄႈ သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း။ ၵွပ်ႈၼႆ ၵူၼ်းယူႇတီႈတႅမ်ႇၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၵူၼ်းၸိူဝ်းယူႇတီႈသုင်လႄႈ ႁိမ်းမႄႈၼမ်ႉ ၵႄးၼမ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈၾၢင်ႉ သေယူႇသဝ်း ပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢိင်ၼိူဝ် ၾၢႆႇမိူင်ၼမ်ႉၾၢႆၼမ်ႉ ပိုတ်ႇၾၢႆလူတ်းၼမ်ႉသေလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပၢႆး၊ ၾၢႆၶုၼ်လႄႈ ဝဵင်းလွႆၶေႃ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈ လိူဝ်ႁႅင်း။ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း မၢင်ပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ မၢင်ပိုၼ်ႉတီႈ ၼမ်ႉယင်းပႆႇလူတ်းယွမ်း။ တီႈဝဵင်းလူင်လၢႆလၢႆဝဵင်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တူင်ႈပဵင်း။ ဢိင်ၼိူဝ် ၼမ်ႉထူမ်ႈ ၵမ်းဢၼ်ယဝ်ႉၵႂႃႇၼႆႉသေ လုမ်းၾၢႆႇဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငီႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵူၼ်းတေႃႇၵူၼ်း တူၺ်းလူ ၸွႆႈထႅမ်ၵၼ် UNOCHA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 16 ၼၼ်ႉဝႃႈ ဝဵင်းဢၼ်ထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း မီး 59 ဝဵင်း ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ထူပ်းၽေးၼမ်ႉ မီး 630,000 ၵေႃႉ တၢႆၵေႃႈမီးၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ- ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ဝၼ်းတီႈ 30/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်းတဵင်ႈၼႆႉတႄႉ ၸုၸုၸၢၼ်ႇ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၾၢႆႇၶူၼ်ႉၶႂႃႉ လွင်ႈ ၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇ တႅမ်ႈတၢင်ႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ထႅင်ႈဝႃႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 24 ၸူဝ်ႈမူင်း တင်ႈတႄႇ ၵၢင်ဝၼ်းတဵင်ႈ မိူဝ်ႈၼႆႉ ၵႂႃႇ ၸႄႈတွၼ်ႈ ဢၼ်ၸၢင်ႈမီးၾူၼ်လူင်လူမ်းလႅင်ႉတူၵ်း တေပဵၼ် ၸႄႈတွၼ်ႈ လၢင်းၶိူဝ်း၊ ၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း၊ ၸႄႈဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉ၊ ၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီး ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လႄႈၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၵျွၵ်ႉမႄး ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉဢမ်ႇၵႃး ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တူင်ႈပဵင်းတႄႉ တေပဵၼ်ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈမိတ်ႉထိလႃႇ၊ ၵျွၵ်ႉသႄႇ၊ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ၊ ပၢင်ႇဢူႈလူင်၊ ၸႄႈၵႅင်း၊ သူၺ်ႇပူဝ်ႇ၊ မူင်ႇယႂႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆဝႆႉ။

['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-30T12:01:31

https://shannews.org/archives/58036

ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းတႆး ႁူမ်ႈၵၼ် ၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းထူပ်းၽေး တီႈလႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး

တႆးႁွတ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇ – လမ်းပုၼ်း ႁူမ်ႈၵၼ် ၵႂႃႇၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းထူပ်းၽေးသိုၵ်း ဢၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇသွၼ်ႈဝႆႉ တီႈလႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး တႃႇၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ 160 ၸုမ်ႇ(သုတ်ႉ) လႄႈ ငိုၼ်းထႆးထႅင်ႈ လၢႆမိုၼ်ႇဝၢတ်ႇ။ ဝၼ်းတီႈ 27/09/2024 ယူႇတီႈ သင်ၶၸဝ်ႈ၊ ၸုမ်းမဵတ်ႉတႃႇသြႃႇၽွမ်ႉႁူမ်ႈ၊ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ် ၽူႈထူပ်းၽေး ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၵဵင်းမႂ်ႇ – လမ်းပုၼ်း (21 ၸုမ်း) လႄႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်တိတ်းတေႃႇထႆး ႁူမ်ႈၵၼ် ၵႂႃႇၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းထူပ်းၽေး ဢၼ်ပၢႆႈမႃးသွၼ်ႈဝႆႉ တီႈၵွင်းမုင်ႈမိူင်း ၼႂ်းၼႃႈလိၼ် RCSS ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – မေႃသွၼ် ၼၢင်းႁွမ်/ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈၵွင်းမုင်ႈမိူင်း မေႃသွၼ် ၼၢင်းႁွမ် ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွႆႈထႅမ် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ႁဝ်းၶႃႈ ႁူမ်ႈၵၼ်ၵႂႃႇၸွႆႈ ၵူၼ်းထူပ်းၽေးသိုၵ်း တီႈၵွင်းမုင်ႈမိူင်း တႃႇၵႃး 5 လမ်း။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၶူဝ်းၶွင် ဢၼ်လႆႈၵႂႃႇၸွႆႈသမ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉလႄႈ ၶူဝ်းၼုင်ႈဝႂ် တင်းမူတ်းတႃႇ 160 သုတ်ႉၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ သုၼ်ႇၸုမ်း၊ သုၼ်ႇတူဝ် မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းလႄႈ ဢိၵ်ႇပႃးၸဵမ်သင်ၶၸဝ်ႈ ႁူမ်ႈၵၼ် ၸွႆႈ ထႅမ်ငိုၼ်းဝႆႉထႅင်ႈ 23,000 ဝၢတ်ႇ။ ဢိင်ၼိူဝ် ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းတႆး လႆႈၵႂႃႇၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းထူပ်းၽေးသိုၵ်း တီႈၵွင်းမုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ဢၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇသွၼ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ တၢင်ႉယၢၼ်းလႄႈ လၢႆးၶႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။

['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-30T11:00:18

https://shannews.org/archives/58032

ၶၢဝ်ႇလိုဝ်းၵၼ်ဝႃႈ ဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ်ၼိူဝ် လွင်ႈၾၢင်ႉၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈႁႅင်း

ၼႂ်းၵၢင်လိူၼ်သႅပ်ႊထိမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ မီးၶၢဝ်ႇလိုဝ်းဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ယွၼ်ႉဢမ်ႇတူၺ်းၶၢဝ်ႇငၢဝ်း ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပၼ်ၾၢင်ႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸင်ႇ ဢွၼ်ၵၼ် ၺႃးၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းဝႃႈၼႆ။ ၶၢဝ်ႇလိုဝ်းဢၼ်ၼႆႉ ဢွၵ်ႇမႃးတီႈၶျွင်ႉ မၢႆးဝူၺ်ႇ တီႈတႄႊလီႊၵရႅမ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 15/9/2024 ၼႂ်းၼၼ်ႉတႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉဝႃႈ – “ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းဢၼ်ၵုမ်ႇတူၺ်း ၶၢဝ်ႇၶိတ်ႉတိတ်ႉ Khit Thit ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵူၺ်းလႄႈ ဢမ်ႇႁူႉလွင်ႈပၼ်ၾၢင်ႉသင် ။ ယွၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇတူၺ်းၶၢဝ်ႇဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽႄႈပၼ်လႄႈ ၸင်ႇၺႃးၽေးၼမ်ႉၸိူင်ႉၼႆ ” – ဝႃႈၼႆဝႆႉ ။ ၵူၼ်းၶဝ်ႈတူၺ်းၶၢဝ်ႇလိုဝ်းႁူဝ်ၼႆႉ မီးၵႂႃႇ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း 33000 ပၢႆ လိူဝ်သေၼႂ်းၶျွင်ႉမၢႆးဝူၺ်ႇယဝ်ႉ ၼႂ်းၶျွင်ႉတႄႊလီႊၵရႅမ်ႊထႅင်ႈတၢင်ႇဢၼ်ၵေႃႈ သိုပ်ႇသျႄးလၢမ်းၽႄႈဝႆႉ။ ၸွမ်းၼင်ႇၸုမ်းၼႅင်ႈသၢၼ်ၾၢႆႇထတ်းၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ Myanmar Fact-checking Network ထတ်းသၢင်ႁၼ်ဝႆႉတႄႉ ၶၢဝ်ႇဢၼ်လိုဝ်းယူႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်ႇဢၼ်ႁိူင်ႈၵိူင်းၸပ်းၾၢႆႇဝႆႉ၊ ပဵၼ်ၶၢဝ်ႇဢၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းပဵၼ်ၸႂ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ပိုၼ်ၽႄႈဝႆႉၵူၺ်းၼႆယဝ်ႉ ။ ၶေႃႈထတ်းသၢင်ၶၢဝ်ႇ ဢၼ်ႁၼ်မီးဝႆႉ – မိူဝ်ႈဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉလူမ်းလႅင်ႉလူင် ယႃႊၵီႊသေ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် လႆႈထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ လိၼ်ၵူၼ်ႇတင်းၼမ် ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ ၽေးသၽႃႇဝ တေၶဝ်ႈထိုင်ၼႂ်းမိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၸွင်ႇၾၢႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၾူၼ်လူမ်းလႆႈၸႅင်ႈ ပၼ်ၾၢင်ႉသင်ဝႆႉလူင်ႈၼႃႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ လႆႈထတ်းသၢင်တူၺ်းၶိုၼ်းယူႇ ။ ၼႂ်းၶၢဝ်ႇငၢဝ်းၾူၼ်လူမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ယၢမ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵႂႃႇၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 9/9/2024 ၼၼ်ႉဝႃႈ – “ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ဢမ်ႇထၢင်ႇၾူၼ်လူမ်းတေႁႅင်းပဵင်းၼႆႉ ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းပွတ်းပွတ်းၵူၺ်း ဢမ်ႇထၢင်ႇၾူၼ်လူမ်းတေႁၢဝ်ႈႁႅင်း ” – ၼႆ မီးၼႂ်းၼႃႈလိၵ်ႈ 3 ၶွင် လိၵ်ႈၽိုၼ်ၽၢဝ်ႇမျၢၼ်ႇမႃႉဢလိၼ်းဝႆႉ။ ၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်း ဢမ်ႇပၼ်ၾၢင်ႉဝႆႉသေဢိတ်းၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ထူပ်းၽေးၾူၼ်လူမ်းလၢတ်ႈ။ ၸုမ်းၼႅင်ႈသၢၼ်ၾၢႆႇထတ်းၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ Myanmar Fact-checking Network လႆႈတွင်ႈထၢမ် ၽူႈတူၺ်းလွမ် ၾၢႆႇပၢႆး ယူႇလီ ၼႂ်းဝဵင်းရမႄးတိၼ်း တိူင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၼၼ်ႉဝႃႈ – “ ဢမ်ႇမီးႁွင်ႈၵၢၼ်ၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း ၸုမ်းလႂ် ပိုၼ်ႈၽၢဝ်ႇလွင်ႈ ၽေးသၽႃႇဝ။ ၶၢဝ်ႇငၢဝ်းၾူၼ်လူမ်းဢၼ်ယၢမ်ႈဢွၵ်ႇယူႇတႃႇသေႇၼၼ်ႉတႄႉ ႁၼ်ဢွၵ်ႇယူႇပၵ်းၵဝ်ႇပိူင်ၵဝ်ႇ ႁဵတ်းၼၼ် ၵူၺ်း ဢမ်ႇမီးလွင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆးသင်။ ဢမ်ႇမီးဝႃႈ ပၼ်ၾၢင်ႉၽေးၾူၼ်လူမ်းပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ။ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ၾူၼ်တေတူၵ်းၼမ်ၼႆၵူၺ်း ဢမ်ႇလႆႈႁၼ်ၶဝ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢီႈသင်ၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ ” – ဝႃႈၼႆ။ ယူႇတီႈၸုမ်း NUG တႄႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉလွင်ႈၽေးသၽႃႇဝၼၼ်ႉယူႇ – “ တႃႇႁႂ်ႈ လူတ်းယွမ်းလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼႂ်းၽေးၼမ်ႉ ၽေးလိၼ်ၵူၼ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆႉ ထုၵ်ႇလီဝႆႉၾၢင်ႉၼၵ်းၼႃ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ ” – ဝႃႈၼႆသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵႂႃႇၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 9/9/2024။ ၶေႃႈထတ်းသၢင် ၶျွင်ႉတႄႊလီႊၵရႅမ်ႊၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈႁၼ်လီၶဝ်သေ ၶိုၼ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ – ယွၼ်ႉဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ်ၼိူဝ် ၶၢဝ်ႇငၢဝ်း ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလႄႈ ၸင်ႇထူပ်းၽေးၼမ်ႉ” – ၼႆယဝ်ႉ။ ပၢႆတႅမ်ႈပႃးထႅင်ႈဝႃႈ – “ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉသမ်ႉ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ၵိူဝ်းယမ်ပုတ်ႉထ ၊ ၵူၼ်းမိူင်းသမ်ႉ ၵႂႃႇပိုင်ႈဢိင် ၵႂႃႇပၼ်ႁႅင်းၸုမ်း PDF ၶဝ်ၸိူဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇမီးသိၼ် ဢမ်ႇမီးထမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ၸင်ႇထူပ်းၽေးၸိူင်ႉၼႆ။ၵမ်ႈၼမ် ဢၼ်ၺႃးၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ပၼ်ႁႅင်း PDF ၵမ်ႈၼမ်ယဝ်ႉ” – ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ တီႈတႄႉမၼ်း ၽေးသၽႃႇဝၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈယွၼ်ႉလွင်ႈၵိူဝ်းယမ်သႃႇသၼႃႇ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇလႅၵ်ႈလၢႆႈၵူၺ်းၼႆ ၸုမ်းလူလွမ်သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉထတ်းသၢင်လၢတ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းၶၢဝ်ႇဢၼ် BBC ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ။ NUG ၵေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ – “ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈပွတ်းဢွၵ်ႇ ၊ ပွတ်းၸၢၼ်းလႄႈ မိူင်းတႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ ၾူၼ်တေႁႃႇယႂ်ႇ ၊ ၼမ်ႉၸၢင်ႈထူမ်ႈ လိၼ်ၸၢင်ႈၵူၼ်ႇ ယွၼ်ႉလူမ်းလႅင်ႉလူင်ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းတူၵ်း လႄႈ တၢင်းၸၢၼ်း သမုတ်ႇတရႃႇပၸိၽဵၵ်ႉ ” – ဝႃႈၼႆယူႇ။ သင်ပဵၼ်လႆႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီယုမ်ႇယမ်ၶၢဝ်ႇငၢဝ်းဢၼ်လိုဝ်းယူႇၼႂ်းသူဝ်ႊသျႄႊမီႊတီႊယိူဝ်ႊၵမ်းလဵဝ် ပေႃးဢမ်ႇၸႂ်ႈၸုမ်းဢၼ်မီးၵၢၼ်ႁပ်ႉႁွင်း ၊ ဢမ်ႇမီးၶေႃႈမုလ်းၵႅၼ်ႇၶႅင်တဵမ်ထူၼ်ႈ ၼႆ Myanmar Fact-Checking Network ပၼ်ၾၢင်ႉဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ (Fact Check)

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်']

2024-09-29T13:43:50

https://shannews.org/archives/58030

ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ႁဵတ်းၵႅင်ႈၽိတ်ႈမွၵ်ႇ ၽွင်းၽႂ်လႂ်ဢမ်ႇၾၢင်ႉဢမ်ႇထိူမ်

တူၺ်း​​တေႃႇလွင်ႈလူႉသုမ်း တိူဝ်ႉသၢင်ႈၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်လႆႈပဵၼ်မႃး ယွၼ်ႉလၢႆးၵၢၼ်ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလႄႈ လၢႆး​​ၵေႃႇ ၵၢၼ်ႁၢႆႉၼၼ်ႉ​​သေ ယိုၼ်းမိုဝ်းၽိတ်ႈမွၵ်ႇထိုင် ၸိူဝ်းၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းယိပ်းၵွင်ႈတိုၵ်း​​တေႃး ယူႇၼၼ်ႉလႂ်၊ ၸိူဝ်းၸုမ်း ၸၢဝ်း​​ၵေႃႇၵၢၼ်ႁုၵ်းႁၢႆႉၼၼ်ႉလႂ်၊ ၸိူဝ်း PDF ဢၼ်​​ပဵၼ်ၸုမ်းၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉၼၼ်ႉ လႂ်ၼႆႉ ႁႂ်ႈလႆႈၾႃႈပွႆႇလၢႆးယိပ်းၵွင်ႈ ၵၢင်ႇ တိုၵ်း​​တေႃးႁဵတ်းႁၢႆႉသေ ၼင်ႇႁိုဝ် ​​တေဢဝ်လၢႆးၵၢၼ်မိူင်း ​​ၵႄႈလိတ်ႈ လႆႈပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း လူၺ်ႈလၢႆးတၢင်း ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းလႄႈသင်၊ လူၺ်ႈလၢႆးတၢင်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈလႄႈသင် ဢွၼ်ၵၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇမႃး​​သေၵမ်းၼႆ လႆႈႁၼ်ႁွင်ႈ ၵၢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်ႇမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 26/09/2024 ယူႇယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇလွင်ႈယိုၼ်းမိုဝ်းဢၼ်ၼႆႉ​​သေ ၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇ THE STRAITS TIME လၢတ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်​​ၶေႃႈယိုၼ်းမိုဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇၾၢင်ႉဢမ်ႇထိူမ်​​ ၼႆယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉသမ်ႉၶိုၼ်းဢိင်ဢၢင်ႈ ​​ၶေႃႈၵႂၢမ်း ၽတူဝ်ႇ​​ၸေႃး​​တေႃးၼီး တွပ်ႇလၢတ်ႈဝႆႉတီႈ AFP ၼၼ်ႉသေ ပိူင်း​​ၼႄ​​ၶေႃႈၵၢင်ၸႂ် ၶွင်ၾၢႆႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ​​ၶေႃႈမၢႆၼိုင်ႈ – တပ်ႉသိုၵ်းၼႆႉ ​​တေဢမ်ႇလႆႈၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်း။ မၢႆသွင် – တပ်ႉသိုၵ်းၼႆႉ ​​တေလႆႈယွမ်းႁပ်ႉ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း ၾႅတ်ႊတရႄႊ တီႊမူဝ်ႊၶရႅတ်ႊတိၵ်ႊ။ မၢႆသၢမ် – ၶဝ်​​တေလႆႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ယွမ်းယိုၼ်​​တေႃႇ လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၾိင်ႈသိုၵ်း၊ လွင်ႈသၢၼ်ၶတ်း ပိူင်ပဵၼ်ၵူၼ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ လူၺ်ႈဢမ်ႇလႆႈၺႃးတူတ်ႈတၢမ်ႇသင်။ ထႃႈၶဝ်ဢမ်ႇၽွမ်ႉတူၵ်းလူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ​​တေဢမ်ႇပဵၼ်သင်မႃး ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ၶေႃႈယိုၼ်းမိုဝ်း ဢၼ်ဝႃႈမႃးၼႆႉ လီႁိုဝ်ၸႃႉ ပႆႇဝႃႈလႆႈ​​သေတႃႉ တၵ်းၸႂ်ႈၵၢင်ႈၶမ်​​ၶေႃး တႃႇၸုမ်းၸၢဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးဝႆႉ​​ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵၢၼ်မိူင်း မၼ်ႈၵႅၼ်ႇၼႅၼ်ႈၼႃၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁၢင်ႉယဝ်ႉ။ တၢမ်ၼင်ႇၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၸိုင် ၸုမ်းၸၢဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ဝႆႉယူႇသၢမ်သႅၼ်း။ ၸုမ်းၼိုင်ႈ – ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ​​တေၸၢင်ႈပႃး ၶၢင် KIA ၊ ယၢင်းလႅင် KNPP ၊ ယၢင်း ၽိူၵ်ႇ KNU ၊ ၶျၢင်း CNF ၊ လုၵ်ႈႁဵၼ်း 88 ABSDF ၸိူဝ်းဢၼ်တိုၵ်း​​တေႃးယူႇ​​သေတႃႉ သမ်ႉဢမ်ႇပႃးၼႂ်း သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ​​ၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ။ ၸုမ်းသွင် – ၸိူဝ်းၸုမ်းၸၢဝ်း​​ၵေႃႇၵၢၼ်ႁုၵ်းႁၢႆႉ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၊ ရၶႅင်ႇ AA လႄႈ ပလွင်ႈ TNLA ၸိူဝ်း ၼႆႉ တိုၼ်းပႃးယဝ်ႉ။ တိုၵ်ႉထုၵ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ် ၸုမ်း​​ၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 2 ၼႂ်းလိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈပႃးထႅင်ႈ CRPH ၊ NUG လႄႈ PDF ၸိူဝ်းဢၼ်ထုၵ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ် ၸုမ်း​​ၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉဝႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈလိူၼ်​​မေႊ ထူၼ်ႈ 2 ဝၼ်း ၼႂ်းပီ 2021 ပုၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သမ်ႉပၢႆဝႃႈထႅင်ႈ ၸိူဝ်း PDF ဢၼ်ပဵၼ်ၸုမ်း​​ၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉၼႆ ႁင်းမၼ်း​​ၶေႃ​​ၶေႃၵွၼ်ႇလႄႈ ဢၼ်ၼႆႉတႄႉ လႅပ်ႈ​​တေယိူင်းၸူး PDF ၸိူဝ်းဢမ်ႇယူႇတႂ်ႈ ၵုမ်းၵမ် ၶွင် NUG ၼၼ်ႉႁိုဝ်ၼႆ လႆႈလၢမ်းဢဝ်ၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ပိူင်ပဵၼ် ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ဢၼ်တႄႇမႃးလူၺ်ႈ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢထမ်ႇမ ႁိမ်ၸိင်းဢဝ်ဢႃႇၼႃႇပၼ်ႇပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉ ၾၢႆႇလႂ်ပူၼ်ႉပႅၼ်လူၼ်ႉလိူဝ်၊ ၾၢႆႇလႂ်ႁုၵ်းႁၢႆႉတွၼ်းတိူဝ်းၼႆ တၢမ်တူဝ် ၽူႈၶွင်ႈမၢပ်ႇၶဝ် ႁူႉထိုင်ၵၼ်ယူႇ၊ ၵူၼ်းမိူင်းတင်းလၢႆ ဢၼ်လႆႈပဵၼ်ၸၢၵ်ႇသိုၵ်းသိူဝ်ၼႆႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်း ႁူႉထိုင် လိုၵ်ႉၼႂ်းယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း လွင်ႈႁဵတ်းပုၼ်ႈၽွၼ်း​​တေႃႇ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းလႆႈလူႉႁၢႆတၢႆသုမ်း ဢသၢၵ်ႈသၢႆၸႂ်၊ ၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်း​​ယေး ၸဵမ်တင်းဢၼႃႇၵၢတ်ႈ မိူဝ်းၼႃႈတင်းပၢၼ်ၼၼ်ႉ​​သေ ​​တေဢုပ်ႇဢူဝ်းတူၵ်းလူင်း ၵၼ်ယဝ်ႉ ယိဝ်ႉၵႂႃႇငၢႆႈငၢႆႈငႅမ်ႈငႅမ်ႈ ၸွင်ႇ​​တေလႆႈႁိုဝ်။ ၸူဝ်ႈၵႃႈ ပႆႇမီး​​ၶေႃႈႁပ်ႉပၢၵ်ႇၼိူဝ် လွင်ႈတဵင်ႈထမ်းၵၼ် ၵူၼ်းၼႆႉ ဢုပ်ႇယူႇ​​ၵေႃႈ ​​တေဢမ်ႇၸၢင်ႈတူၵ်းလူင်းၵိုတ်းတိုၵ်း ​​ၵေႃႇသၢင်ႈၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်၊ ​​တေဢမ်ႇၸၢင်ႈ​​ၵႄႈလိတ်ႈလႆႈပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းၼႆ ၸိူဝ်းလႆႈယူႇၼုၵ်းထုၵ်းထူၸွမ်း ၵၢၼ်သိုၵ်းသိူဝ်မႃး တၵ်း​​တေဝႃႈ ၼႆယူႇ။ မၢင်ၸိူဝ်းသမ်ႉ ၸၢင်ႈဝႃႈ ၽွင်းလိၼ်ႉၸၢင်ႉမႅပ်ႈ ဢမ်ႇၼႅတ်ႈထိူဝ် ထိုင်ၵမ်းဝႅပ်ႈၶိုၼ်ႈတၢင်းၼိူဝ် ​​တေႁၢမ်းပၢတ်ႇၼႆယူႇသႄႈ။ ႁူမ်ႈဝႃႈၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၺႃးမိပ်ႇငႅၼ်းၵိၼ်းၼႃႇ​​​​ၵေႃႈယႃႇ တႃႇ​​တေၵူၼ်ႇပင်းလူမ်ႉ ယဵတ်ႇၵႂႃႇၼႆႉ ပႆႇငၢႆႈငၢႆႈ၊ ၸင်ႇၼၼ် ၸူဝ်ႈၸႃႈမၼ်းယိုၼ်းမိုဝ်းမႃးၼႆႉ လီဢဝ်ႁႅင်းၵူၼ်းမိူင်း၊ ႁႅင်းၸၢတ်ႈ ၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ဢိၵ်ႇပႃးႁႅင်းၵူႈမိူင်းမိူင်း ႁူမ်ႈမတ်ႉၼွင်ႇၵဵဝ်ႈၶဵၼ်း ၸဵၼ်းႁႂ်ႈဢွၵ်ႇမႃး ​​ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵၢၼ် မိူင်း ၼင်ႇၵူၼ်းမိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတင်းလၢႆ ၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ်ၼၼ်ႉ ၵမ်းၶၵ်ႉၶၵ်ႉဢိူဝ်ႈ ၼႆယူႇ​​ဢေႃႈ။ တၢင်းႁၼ်တႄႉ တင်းသွင်ပႃႈသွင်ၾၢႆႇၼႆႉ မႅၼ်ႈၽႂ်မႅၼ်ႈမၼ်းယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸဝ်ႈတူၼ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၸိူဝ်းႁပ်ႉဢုပ်ႇတႅၵ်ႇယႅၵ်ႈၵၼ်ယူႇၼႆ၊ ၸဝ်ႈတူၼ်ႈၸမ်ႉ ပဵၼ်ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်တႄႇ​​ၵေႃႇသၢင်ႈ ပၼ်ႁႃမႃး လူၺ်ႈၸႂ်ႉလၢႆး ႁုၵ်းႁၢႆႉ​​သေ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇပၼ်ႇပွင် ၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၼၼ်ႉ​​ဢေႃႈ။ ​​ၶေႃႈယိုၼ်းမိုဝ်း ႁွင့်ဢုပ်ႇၵၢၼ်မိူင်းၶွင်မၼ်းၼႆႉ ၸွင်ႇဢိင်ၼိူဝ် ၸႂ်ၾၢႆႇၶႂ်ႈၵၢၼ်မိူင်း political will ဢၼ်ၶႂ်ႈ​​ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ ႁႂ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈလီငၢမ်း​​သေ ဢၢၼ်းပွင်သၢင်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၵတ်းယဵၼ် ၼိမ်တဵင်ႈ​​တႄႉယူႇႁိုဝ်၊ ဢမ်ႇၼၼ် ၵူၺ်းပဵၼ်လၢႆး ၼမ်ႉလၢႆးတႃးယႃမူၼ်ႇ ဢၼ်​​တေႃႉတႄႉႁဵတ်းႁႂ်ႈပၼ်ႁႃ ၵိုတ်းယင်ႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်း​​သေ ​​တေၶိုၼ်းၶိုင်သၢင်ႈႁႅင်းသိုၵ်း ၶိုၼ်ႈၶီႇၸိၵ်းၵူၼ်းမိူင်းထႅင်ႈႁႃႉၼႆ ​​တေလႆႈပႂ်ႉတူၺ်း ႁႂ်ႈႁူႉၸႅင်ႈလႅင်းတႅတ်ႈ​​တေႃးၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ႁၢၼ်ႉ​​တေႃႇယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ပႆႇႁၼ်လွင်ႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းသင်၊ ပႆႇမီးလွင်ႈႁပ်ႉပၢၵ်ႇ​​တေႃႇ လွင်ႈတဵင်ႈထမ်းသင်လႄႈ ၵႃႈတၵ်း​​တေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်​​ၶေႃႈယိုၼ်ႈယွၼ်းလႃႈလီႈႁဵတ်းၵႅင်ႈ​​တေႃႇ ၵူၼ်းမိူင်း တင်းလၢႆလႄႈ ၵူႈမိူင်းမိူင်းတင်းၵမ်ႇၾႃႇ ၵူၺ်းၼႆယဝ်ႉ။

['ၶေႃႈထတ်းသၢင်', 'ၵၢၼ်မိူင်း']

2024-09-29T11:32:34

https://shannews.org/archives/58027

ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈသုၼ်ပၢႆႈၽေး တၢႆ 13 မၢတ်ႇ 20 ပၢႆ

ဝၼ်းတီႈ 26/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 7မူင်းၶိုင်ႈ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈဝဵင်းတၢၼ်ႇတွႆး မိူင်းရၶႅင်ႇ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းလူႉတၢႆ 13 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 25 ၵေႃႉ ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းထဝ်ႈ တင်းၼမ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းၼႆႉ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်သေ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈလုမ်းၾၢႆႇၵုမ်းသၽႃႇဝ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉလႄႈ ႁူင်းႁေႃငဝ်ႈဝဵင်းတၢၼ်ႇတွႆး ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း သွၼ်ႈယူႇဝႆႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ဢွင်ႈတီႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈ တင်ႈၸႂ် ႁဵတ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ၊ ပဵၼ်လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ပိူင်ၵၢၼ်သိုၵ်း ပိူင်ၵျႅၼ်ႊၼီႊဝႃႊ ၵွၼ်ႊဝႅၼ်ႊသျိၼ်ႊ တႅၵ်ႇတႅၵ်ႇလႅင်းလႅင်းယဝ်ႉၼႆ – ဢူးၶႅင်ႇတုၶ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ သိုၵ်းရၶႅင်ႇ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ႁူဝ်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ သၢမ်ၸုမ်း ဢၼ်ပဵၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၊ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA တင်း သိုၵ်းရၶႅင်ႇ AA ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်းၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 3 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်း ယိုတ်းမိူင်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ လၢတ်ႈဝႃႈ တေထူဝ်းသိုၵ်း ဢဝ်ၶိုၼ်း ၼႃႈတီႈ ဢၼ်ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၸုမ်းယိင်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇမႃး ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ မိူင်း ရၶႅင်ႇလႄႈ ၼႃႈတီႈၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉတူင်ႉၼိုင် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼမ်။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']

2024-09-28T20:59:55

https://shannews.org/archives/58021

မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇၵူၼ်းလႃႈသဵဝ်ႈ တၢႆထႅင်ႈ 2 ၵေႃႉ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း တင်ႈၸႂ် ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇထႅင်ႈ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်း လူႉတၢႆထႅင်ႈ 2 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 6 ၵေႃႉလႄႈ ၵၢတ်ႇလူင်လႃႈသဵဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ လူႉၵွႆၼမ်။ ဝၼ်းတီႈ 27/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 3 မူင်းၶိုင်ႈ ၽွင်းၵူၼ်းမိူင်း တိုၵ်ႉၼွၼ်းလပ်းယဵၼ်ယူႇၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈၵၢတ်ႇလူင်လႃႈသဵဝ်ႈ၊ တီႈပွၵ်ႉ 1 လႄႈ ပွၵ်ႉ 2 ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼႂ်းၵၢတ်ႇလူင် ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဢိင်ၼိူဝ် လႆႈၶၢမ်ႇ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးၸႂ်တႄႉ။ ၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၼွၼ်းလပ်းလီ။ ၵူဝ်မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ်မႃးတူၵ်းသႂ်ႇ”- ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “တေပၢႆႈဢွၵ်ႇဝဵင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ် ဢမ်ႇမီးငိုၼ်း ၶဝ်ႈလႄႈ ၸိူဝ်းပိူၼ်ႈၵႂႃႇၼၼ်ႉတႄႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းမီးငိုၼ်း။ ဢၼ်ၵိုတ်းယူႇၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းၽၢၼ်ၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ႁူင်းႁႅမ်း ဢၼ်ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ တင်းမူတ်း 3 လုၵ်ႈ ပဵၼ်မၢၵ်ႇ ၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွင်ႇလႄႈ 200 ပွင်ႇ တိူဝ်ႉၺႃးၵၢတ်ႇလူင်ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လူႉၵွႆၶိုင်ႈပၢႆ ယဝ်ႉၵေႃႈ တိူဝ်ႉၺႃး ႁိူၼ်းယေး ႁူင်းႁႅမ်း တီႈပွၵ်ႉ 1 တင်း ပွၵ်ႉ 2 လူႉၵွႆၼမ်။ မိူၼ်ၼႆ ၼင်ႇၵဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ မိူင်းပႆႇလႅင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈပွၵ်ႉ 2 တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ 2 လုၵ်ႈ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းၼၢင်းယိင်း လူႉတၢႆထင်တီႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လႄႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း 9 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းလိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်း ဢမ်ႇ ပဵၼ်သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈဝဵင်း လႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ မီး 7 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 3 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်းမွၵ်ႈ 40 ၵေႃႉ – ယူႇတီႈ သိုၵ်း ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-09-28T20:04:43

https://shannews.org/archives/58017

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မွၵ်ႇႁွင်ႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတင်း PDF ႁႂ်ႈဝၢင်းၶိူင်ႈ ၶဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ

ဝၼ်းတီႈ 26/09/2024 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတင်း ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈဢဝ်ၵၢၼ်မိူင်း ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းသေ ၶဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်သေ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းၼႃႈတီႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတင်း ၸုမ်း PDF ယိုတ်းၵုမ်းဝႆႉႁၢဝ်ႈႁႅင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼမ် ႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇၵေႃႈ လူႉၵွႆ။ ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ – ၼင်ႇႁိုဝ် တေမီးလွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ႁုၼ်ႈမုၼ်းလႄႈ လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼိမ်တဵင်ႈၼၼ်ႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း၊ ၸုမ်းၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ၊ ၸုမ်း PDF ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈဝၢင်းၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢဝ် ၵၢၼ်မိူင်းသေ တေၵႄႈလိတ်ႈၵႂႃႇလႆႈ ပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉ ယိုၼ်ႈမွၵ်ႇႁွင်ႉယူႇ – ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 25-26 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မၢပ်ႇၼႄးပိုၼ်ၽၢဝ်ဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ NUG တင်း ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်းၼႆႉ လႆႈငိုၼ်းၵမ်ႉၸွႆႈတီႈ ဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၼိုင်ႈပီလႂ် 200 လၢၼ်ႉ တေႃႊလႃႊ ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉထႅင်ႈဝႃႈ မိူင်းၶႄႇ ပဵၼ်မိူင်းဢူၺ်းလီ ဢၼ်ၸႅတ်ႈၸၢင်ႇ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ၊ ၶေႃႈမွၵ်ႇႁွင်ႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်တႃႇၼႄၶေႃႈဢၢင်ႈ ႁႂ်ႈမိူင်းၶႄႇ ၵမ်ႉပၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈလႄႈ ၵမ်ႉပၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵူၺ်းယဝ်ႉၼႆ ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း ၵၢၼ်မိူင်း ထတ်းသၢင်လၢတ်ႈဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ တႄႇဝၼ်းတီႈ 01/10/2024 ၵႂႃႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေတႄႇၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ႁူဝ်ႁိူၼ်းပတ်းပိုၼ်ႉ မိူင်းမၢၼ်ႈ၊ ဢိင်ၼိူဝ် သဵၼ်ႈမၢႆၼၼ်ႉသေ ၼႂ်းလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2025 ၼၼ်ႉ တေၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၵႂႃႇၼႆ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်း မိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇ လၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မိူင်း']

2024-09-28T19:39:42

https://shannews.org/archives/58012

ၼမ်ႉထူမ်ႈ တိူၵ်ႇသူၼ်လွၵ်းၼႃး ဢမ်ႇယွမ်း 7 သႅၼ် ဢေႊၶိူဝ်ႊယဝ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်

ၸဝ်ႈၼႃးမႆႈၸႂ် ၵူဝ်ၶဝ်ႈသၢၼ်ဢမ်ႇၵုမ်ႇ တႃႇပီၼႃႈ ယွၼ်ႉပီၼႆႉ လူမ်ႉလႅင်ႉၽတ်ႉထွင်းၶဝ်ႈ ၾူၼ်တူၵ်း ႁႅင်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈ တိူၵ်ႇသူၼ်လွၵ်းၼႃး တီႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ဢမ်ႇယွမ်း 7 သႅၼ်ဢေႊၶိူဝ်ႊယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၶၢဝ်းၾူၼ်ၼႆႉ ၸဝ်ႈသူၼ်ႁႆႈၼႃးၶဝ် ၽုၵ်ႇသွမ်ႈပႃးငႃး၊ မၢၵ်ႇဝၼ်းဝၢႆႇ၊ ထူဝ်ႇၵူႈမဵဝ်း၊ ၵုၺ်၊ ၵူၺ်ႈလႄႈ မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ တၢင်ႇၸိူဝ်းယူႇသေတႃႉ ယွၼ်ႉပဵၼ်ၶၢဝ်းၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ၶဝ်ႈၶၢဝ်းၾူၼ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်ၽုၵ်ႇၶဝ်ႈ ႁဵတ်းၼႃးၵူၺ်း။ ယွၼ်ႉၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈ တီႈလိၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈလႄႈ ပီတေမႃးၼႆႉ ၵႃႈၶၼ်ၶဝ်ႈသၢၼ် တေၸၢင်ႈၶိုၼ်ႈသုင်၊ ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် တေမီးလွင်ႈၵပ်ႉၵိၼ်း ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် တီႈလိၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈဢၼ်လူႉၵွႆၵႂႃႇ 7 သႅၼ်ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆၼႆႉ သင်ဝႃႈ ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ႈဝႆႉတင်းမူတ်းၸိုင် တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉ လွင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶဝ်ႈသၢၼ် မွၵ်ႈ 13 လၢၼ်ႉထူင် – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းလွၵ်ႈၵၢတ်ႇ သိုဝ်ႉၶၢႆၶဝ်ႈသၢၼ် ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ၶဝ်ႈသူၺ်ႇပူဝ်ႇ ပေႃႇသၢၼ်းမူၺ်း 1 ထူင်လႂ် 180,000 ပျႃး။ ၶဝ်ႈၵျၢမ်း ၼိုင်ႈထူင်မီးႁိမ်းၸမ် 1 သႅၼ်ပျႃး – ၼႆယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ တေၵမ်ႉထႅမ်လႄႈ သၢႆႈတႅၼ်းပၼ်ၶိုၼ်း ၸဝ်ႈသူၼ်ႁႆႈၼႃး ၸိူဝ်းလႆႈႁူပ်ႉၽေးၼမ်ႉသေ လူႉသုမ်းမၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၸဝ်ႈသူၼ်မၢင်ၸိူဝ်းတႄႉ လၢတ်ႈဝႃႈ တေႃႇ ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ ပႆႇလႆႈႁပ်ႉတၢင်းၸွႆႈထႅမ် တီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသင် – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-09-27T17:42:41

https://shannews.org/archives/58009

ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ႁိမ်းၸမ် 300 ၺႃးတီႉၺွပ်း ၼႂ်းမိူင်းထႆး

ဝၼ်းတီႈ 24/09/2024 ၼႆႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ၵိုင်ႉၵၢင်ႉၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်း ဢွင်ႈတီႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင် ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈဢယုတ်ႉထယႃး မိူင်းထႆး တီႉၺွပ်းလႆႈႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ် 264 ၵေႃႉ – ဝႃႈၼႆ။ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၺႃးတီႉၺွပ်းၼႆႉ ဢႃယုမီးၼႂ်းၵႄႈ 20 ပီ – 35 ပီ။ ၵူၼ်းၸၢႆး 121 ၵေႃႉ၊ ၼၢင်းယိင်း 52 ၵေႃႉ။ ႁႅင်းၵၢၼ်ၶဝ် လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇထႆးဝႃႈ တႃႇတေၶဝ်ႈၵႂႃႇတီႈၼႂ်းမိူင်းထႆးၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈၵေႃႉ လႆႈပၼ်ၵႃႈၸၢင်ႈ တီႈ ၼၢႆးၼႃႈ (ပွႆးၸႃး) 2 မိုၼ်ႇဝၢတ်ႇ လုၵ်ႉတီႈသဵၼ်ႈတၢင်း မျႃႉဝတီႇ – မႄႈသွတ်ႈသေ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်း မိူင်းထႆး။ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇလီ ၵၢၼ်ငၢၼ်းႁႃယၢပ်ႇလႄႈ ၸင်ႇလႆႈၶဝ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ တီႈၼႂ်းမိူင်းထႆး – ဝႃႈ ၼႆ။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်း ပဵၼ်မႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပၵ်းပိူင် ၵဵပ်းသိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၵူႈလွၵ်းလၢႆးသေ ပၢႆႈၶဝ်ႈမိူင်းထႆး။ ၾၢႆႇမိူင်းထႆးၵေႃႈ မီးလွင်ႈၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်း ႁႅင်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းၶဝ်ႈမိူင်းထႆး လူၺ်ႈဢမ်ႇမႅၼ်ႈတၢင်းၵၢၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၶွင်ႇသီႇၾၢႆႇၵိူဝ်းၵုမ် ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ(NUCC) တႄႉ တိုၵ်းသူၼ်းလၢတ်ႈတီႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ဝႃႈ ႁႂ်ႈတူၺ်းလူလွမ်ၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်ႈပၢႆႈၶဝ်ႈတီႈၼႂ်းမိူင်းထႆး၊ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီး ဝတ်းဝႂ်တဵမ်ထူၼ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈပၼ်ၶႂၢင်ႉယူႇသဝ်း တီႈၼႂ်းမိူင်းထႆး ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇၽႅၼ်ၵၢၼ် ၵူတ်ႇထတ်းႁႅင်းၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း 120 ဝၼ်း တီႈၼႂ်းမိူင်းထႆးသေ တႄႇဢဝ်လိူၼ်ၵျုၼ်ႊတေႃႇထိုင် လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ် ၺႃးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်း မီးႁိမ်ၸမ် 2 သႅၼ် (193,430) ၵေႃႉၼႆ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၵူၼ်းႁဵတ်း ၵၢၼ်မိူင်းထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 21 လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']

2024-09-27T09:00:00

https://shannews.org/archives/58005

ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉ တီႈထုင်ႉၸၢမ်ၵႃး ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း

ၵူၼ်းမိူင်း ထုင်ႉၸၢမ်ၵႃး ၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ႁူပ်ႉၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႁႅင်း မၢင်တီႈ ယွၼ်ႉၸဝ်ႈတႃႇၼ ဢမ်ႇထိုင်လႄႈ လႆႈၵိၼ်ၶဝ်ႈၼိုင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈတႃႇၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ်လၢႆလၢႆဝၼ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈ မိူင်းတႆးပွတ်း ၸၢၼ်းတင်း ပွတ်းဢွၵ်ႇ လၢႆတီႈ မိူၼ်ၼင်ႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ထုင်ႉၸၢမ်ၵႃး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉ ၼႂ်းထုင်ႉၸၢမ်ၵႃး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တၢင်းဝၢၼ်ႈၵျွၵ်ႉတၢၼ်း၊ သႃႇယႃႇၵုင်းၸၢၼ်း/ ႁွင်ႇ၊ ဝဵင်းၵဝ်ႇ ဢိၵ်ႇထႅင်ႈ လၢႆလၢႆတီႈ ၸဝ်ႈတႃႇၼ ဢမ်ႇထိုင်လႄႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်ႁႅင်းဢေႃႈ။ ပေႃးပဵၼ်ႁိူၼ်းၸၼ်ႉလဵဝ်တႄႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈမူတ်းၶႃႈ ပေႃးပဵၼ်သွင် ၸၼ်ႉတႄႉ တေႃႉတႄႉၵိုတ်းပၢႆမၼ်း၊ ၸွမ်မၼ်း ၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢွၼ် ၵၼ်ပၢႆႈသွၼ်ႈယူႇသဝ်းဝႆႉ တီႈဝတ်ႉတီႈၵျွင်း ၸၼ်ႉတၢင်းၼိူဝ်ၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼမ်ႉၵိၼ်၊ ၼမ်ႉတႃႇတူမ်ႈႁုင်လႄႈ ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ယႃႈယႃ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်းဝႆႉ – ၽူႈၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ မိူၼ်ၼႆ ၼႂ်းဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈၵေႃႈ ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈတင်းၼမ်၊ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ လၢႆလၢႆတီႈ လႆၶဝ်ႈၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ၊ တႃႇၼမ်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈ တေဢွၵ်ႇသမ်ႉ မီးဝႆႉၾၢႆမိူင်းပၢႆး တီႈလဵဝ်ၵူၺ်းလႄႈ ပေႃးပိုတ်ႇၾၢႆၵေႃႈ ၼမ်ႉတေၼွင်းထူမ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းထုင်ႉမိူင်းယၢင်းလႅင် ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈၼႆႉ မီးဝႆႉ 35 ဢိူင်ႇ 445 ဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဝၢၼ်ႈ 170 ပၢႆ ၺႃးၽေးၼမ်ႉ ၼွင်းထူမ်ႈဝႆႉ။

['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-27T07:00:00

https://shannews.org/archives/58001

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တူင်ႈပဵင်း ဢၼ်ၺႃးၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈသေတၢႆ မီး 400 ပၢႆ

ယွၼ်ႉၽေးလူမ်းလႅင်ႉလူင် တၢႆႊၾုၼ်ႊ ယႃႊၵီႊသေ ၾူၼ်တူၵ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢမ်ႇထၢတ်ႇ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉႁွင်ႈလႆၼွင်းလူၼ်ႉၾင်ႇ ထူမ်ႈပိုၼ်ႉတီႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်း ၵူၼ်းလွင်ႈလႆၸွမ်း၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉၼႂ်းၾၢႆႇၼႂ်းၼွင်လူၼ်ႉၼွင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ပိုတ်ႇၽၵ်းတူ ၾၢႆၼမ်ႉလၢႆလၢႆတီႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၼွင်းလွင်ႈလႆၸွမ်း။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 24/09/2024 ၽွင်းၵႅမ်ၸွမ်ၸိၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸူဝ်းဝိၼ်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်မွပ်ႈယိုၼ်ႈ ငိုၼ်းၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ မၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈဝႃႈ – ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆတင်းမူတ်း မီး 419 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 24/09/2024 ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိူင်းသိုၵ်းၼေႇပျီႇတေႃႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ လႆႈသဵၼ်ႈမၢႆလွင်ႈလူႉသုမ်း 54 ဝဵင်း ဢၼ်ထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႉ ၼႂ်း 9 ၸႄႈမိူင်းလႄႈတိူင်း။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ မီးႁူဝ်ၵူၼ်း ထူပ်းၽေးၼမ်ႉ 1 သႅၼ် 4 မိုၼ်ႇၵေႃႉ ၵူၼ်းဢၼ်လႆႈ တၢႆယွၼ်ႉၼမ်ႉထူမ်ႈမီး 419 ၵေႃႉ လႄႈ တူဝ်သတ်းလဵင်ႉၸွမ်းႁိူၼ်းသႅၼ်ပၢႆ ထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈပႃး။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တိူၵ်ႇႁႆႈလွၵ်းၼႃးၵူၼ်းမိူင်း လူႉသုမ်း 7 သႅၼ် 5 မိုၼ်ႇဢေႊၶိူဝ်ႊ။ ၵူၼ်းဢၼ်လႆႈ လူႉတၢႆၼမ်သေပိူၼ်ႈ ၵေႃႈ ပဵၼ်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼေႇပျီႇတေႃႇ။ တၢႆၼမ်သုတ်းထီႉ 2 ပဵၼ်တိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇ။ ၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢွၵ်ႇဝႆႉ ၼႆႉ ဢမ်ႇပႃးသဵၼ်ႈမၢႆ လွင်ႈလူႉသုမ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း။ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၸွမ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ပႆႇၸၢင်ႈလႆႈတၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တိုၵ်ႉမီးဝႆႉသေ ၸွမ်းၼင်ႇ ငဝ်းလၢႆးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉ ၵူၼ်းဢၼ်ထူပ်းၽေးၼမ်ႉ တေၼမ်လိူဝ်ထႅင်ႈၵေႃႈၸၢင်ႈ ပဵၼ်လႆႈ ၽူႈၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းထူပ်း ၽေးၼမ်ႉ ၵေႃႈၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတႄႉ ဢွင်ႈတီႈၵိူဝ်းယမ်သႃသၼႃ လူႉသုမ်းၸွမ်းၼမ်ႉမီး 253 တီႈ၊ သဵၼ်ႈတၢင်း၊ ၶူဝ်ၵွႆ 926 ဢၼ်။ သဝ်ၾႆးၾႃႉလႄႈ လၵ်းဢိၼ်ႊတိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ႁၵ်းလူမ်ႉ လႆလွင်ႈၸွမ်းၼမ်ႉ တင်းၼမ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ ၶဝ်တေၵမ်ႉထႅမ် ငိုၼ်းတႃႇပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်း ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၺႃးၽေးၼမ်ႉ တႃႇငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 30 လၢၼ်ႉပျႃး။ တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းဢၼ်လႆႈလူႉတၢႆ ယွၼ်ႉၽေးၼမ်ႉသမ်ႉ ၼိုင်ႈၵေႃႉ တေလႆႈငိုၼ်းသၢႆႈတႅၼ်းၶိုၼ်း 5 သႅၼ်၊ သင်ၵေႃႉ ဢၼ်တၢႆၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ်သမ်ႉ တေလႆႈထႅင်ႈငိုၼ်း ၵမ်ႉထႅမ် 3 သႅၼ် ႁူမ်ႈငိုၼ်း 8 သႅၼ် ၶဝ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။

['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-27T08:00:00

https://shannews.org/archives/57997

ၵွၼ်ႈႁိၼ်ဢွၼ်ႇ မိၼ်ၶဝ်ႈမႃးၸမ်လုမ်ႈၾႃႉ တေႁၼ်လိူၼ်ဢွၵ်ႇ 2 လုၵ်ႈ မွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း 2 လိူၼ်

ဢိင်ၼိူဝ် ၵွၼ်ႈႁိၼ်လုၵ်ႈလဵၵ်ႉ မိၼ်မႃးၸမ်လုမ်ႈၾႃႉႁႅင်းသေ ႁႅင်းလုမ်ႈၾႃႉ ၸၼ်ၵွၼ်ႈႁိၼ်ၼၼ်ႉလႄႈ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇပၢႆးသၢႆႈၶဝ်ၸဝ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 29 သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 25 ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ယူႇတီႈ လုမ်ႈၾႃႉသေ တေမုင်ႈႁၼ် မိူၼ်မီးလိူၼ်သွင်လုၵ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵွၼ်ႈႁိၼ်ဢွၼ်ႇလုၵ်ႈၼႆႉ ႁွင်ႈၵၢၼ် Asteroid Terrestrial-Impact Last Alert System (ATLAS) ၶွင်ၶွမ်ႊပၼီႊ NASA ၶူၼ်ႉႁႃႁၼ်မႅၼ်ႈမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 7 ဢေႃႊၵတ်ႊသ်။ လဵပ်ႈႁဵၼ်းႁၼ်ဝႃႈ ၵွၼ်ႈႁိၼ်ၼႆႉ ၶဝ်ႈမႃးၸမ် လုမ်ႈၾႃႉ ဝၼ်းဢိတ်းဢိတ်း။ NASA ပၼ်ၸိုဝ်ႈၵွၼ်ႈႁိၼ်ၼႆႉဝႆႉဝႃႈ 2024 PT5 ၼႆသေ မၼ်းပဵၼ်ၸၢၵ်ႇၵွၼ်ႈႁိၼ်လူင် ဢၼ်တႅၵ်ႇဢွၵ်ႇ မႃးတီႈ ၵွၼ်ႈႁိၼ်လူင် ဢႃႊၵျူႊၼႃႊ (ဢၼ်တၢင်းယႂ်ႇလႄႈ လၢႆးၵႂႃႇၶႂ်ႈမိူၼ် လုမ်ႈၾႃႉ) ၼၼ်ႉ၊ ၵွပ်ႈၼႆ ၶမ်ႈၶိုၼ်းၾႃႉပၢင်ႇ ႁၢမ်းၽႃႈၽူၼ်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ လုမ်ႈၾႃႉသေ ၵူႈၵေႃႉၸၢင်ႈမုင်ႈႁၼ်လႆႈ မိူၼ်မီးလိူၼ်သွင် လုၵ်ႈ – ဝႃႈၼႆ။ ၵွၼ်ႈႁိၼ်ယွႆႈ ၼႂ်းၾႃႉမိုၼ်ႇမုင်ႈ (ဢႃႇၵႃႇသ ၸၵ်ႉၵျႃႉဝလႃႇ) ဢၼ်ယူႇတီႈ လုမ်ႈၾႃႉမိူင်းၵူၼ်းသေ မုင်ႈႁၼ်လႆႈၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ တၢင်းၵႆယၢၼ်တင်းလုမ်ႈၾႃႉ ၵႆႉမီးမွၵ်ႈ 2 လၢၼ်ႉလၵ်း (မၢႆးလ်)။ သင်ၸိူဝ်ႉ ၵွၼ်ႈ ႁိၼ်ပွမ်ၼၼ်ႉ မိၼ်တူင်ႉလူၺ်ႈႁႅင်းဝႆး 1 ၸူဝ်ႈမူင်း 2,200 လၵ်းၼႆႉၵူၺ်းၸိုင် ႁႅင်းၸၼ်လုမ်ႈၾႃႉ ၸၢင်ႈ တၼ်း လမ်းၶိုတ်းၸၼ်မၼ်းလႆႈလီ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၵွၼ်ႈႁိၼ်ၼၼ်ႉ တေမိၼ်ၸွမ်းသၢႆပၼ်ႇလုမ်ႈၾႃႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းလုမ်ႈၾႃႉၸၢင်ႈႁၼ်လႆႈလီ – ၸုမ်းၶူၼ်ႉၶႂႃႉလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၵွၼ်ႈႁိၼ် လုၵ်ႈဢၼ်တေမႃးၸမ်လုမ်ႈၾႃႉ ဢၼ်တေၸၢင်ႈႁၼ်မိူၼ်လိူၼ် – လုၵ်ႈၼႆႉ ယၢဝ်း 32 ပေႇ ၼႃႈၵႂၢင်ႈမီး 3,400 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတႃႊၵူၺ်းလႄႈ ပေႃးတူၺ်းတၢင်းၸၢၵ်ႈၸၼ်မုင်ႈ (Telescope) ၸင်ႇၸၢင်ႈႁၼ်လီလီ။ ဝၢႆးလင် ဝၼ်းတီႈ 25 ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ၵွၼ်ႈႁိၼ်ၼႆႉ တေႁၢႆၵႂႃႇသေ – ၼႂ်းပီ 2055 ၼႆႉၸင်ႇ တေၶဝ်ႈမႃးၶိုၼ်း ၼႂ်းသၢႆပၼ်ႇလုမ်ႈၾႃႉ – ၸဝ်ႈၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ လွင်ႈၵၢင်ႁၢဝ်လႄႈ လိူၼ်လၢဝ်ၶဝ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – BBC

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']

2024-09-27T16:00:00

https://shannews.org/archives/57994

ၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ယၢပ်ႇၸႂ်တႃႇသၢႆႈတႅၼ်းၼီႈ ယွၼ်ႉၼမ်ႉထူမ်ႈ သူၼ်လူႉသုမ်းၼမ်

ႁၢင်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ဢဝ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇဢွၵ်ႇၶၢႆ၊ ပဵၼ်ၽွင်း ဢၼ်ၸဝ်ႈသူၼ် လႆႈငိုၼ်းၶဝ်ႈ။ ပီၼႆႉသမ်ႉ ထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ လူႉသုမ်းမူတ်း။ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း တီႈဢၼ်ၽုၵ်ႇၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၼမ်သုတ်းသမ်ႉ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇလိူဝ်ႇ ထုင်ႉဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်။ ၸဝ်ႈသူၼ်ၵူႈငိုၼ်း တီႈၸဝ်ႈငိုၼ်းသႃး၊ တီႈယေးငိုၼ်းလႄႈ တီႈႁူင်းၵၢၼ်ၶၢႆ ၸိူဝ်ႉၽၼ်းမွၵ်ႇမၢၵ်ႇႁၢၵ်ႈႁူဝ်။ ပေႃးသုမ်း ယွၼ်ႉၽေးသၽႃႇဝၸိူင်ႉၼႆ တေႁဵတ်းႁိုဝ်သၢႆႈ ပေႃးဢမ်ႇသၢႆႈတႅၼ်းၼီႈလႆႈ တေ သိုပ်ႇပဵၼ်ႁိုဝ် ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းထုင်ႉဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၽုၵ်ႇၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၼမ်သုတ်းမီး 5 မိုၼ်ႇဢေႊ ၶိူဝ်ႊပၢႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ တီႈဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇလိူဝ်ႇ တီႈလဵဝ် သူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇမီးႁိမ်းၸမ် 2 ႁဵင်ဢေႊၶိူဝ်ႊ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇလိူဝ်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇၵူႈငိုၼ်း ၵူႈၸိူဝ်ႉၽၼ်းသေ မႃးႁဵတ်းသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈသူၼ်လႄႈ သုမ်းၵႂႃႇမွၵ်ႈၶိုင်ႈ။ ၸဝ်ႈသူၼ်ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၸႂ်လိူဝ်ႁႅင်း။ ၼၢင်းယိင်း ဢႃယု 28 ပီ ၸဝ်ႈသူၼ် ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ထုင်ႉၼမ်ႉၸၢင် လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ – “ၶဝ်ႈၶႄႇၼိုင်ႈပီ ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ ပေႃးဢမ်ႇလႆႈ တေဢဝ်သင်ၵိၼ် တႃႇမိူဝ်းၼႃႈ၊ ပေႃးၶဝ်ႈၶႄႇလႆႈၵေႃႈ ဢမ်ႇ ပေႃးလႆႈ မႆႈ ၸႂ်ၼၼ်ႉၼႃႇ၊ သင်ၶဝ်ႈၶႄႇဢမ်ႇလႆႈၵေႃႈ တေႁဵတ်းႁႃၵိၼ်သင် ဢမ်ႇႁူႉ၊ လူဝ်ႇဢဝ်ငိုၼ်းၶီႈသေ သိုဝ်ႉၶဝ်ႈၶႄႇ၊ ၸိူဝ်ႉၾၼ်းၵေႃႈ မိူၼ်ၼၼ်ၵူၺ်းၶႃႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆႉ ၼိုင်ႈပီ လႆႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်းတႃႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ တႃႇ 150 ထိုင် 200 သႅၼ်ပျႃး။ ပီၼႆႉ ယွၼ်ႉၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်းလႄႈ ၸိူဝ်ႉၾၼ်းၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ 400 ထူင် ဢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ဝႆႉၼႂ်းသူၼ်ၼႂ်းႁႆႈ ၼၼ်ႉ လူမ်ႉၸူမ်ၼမ်ႉမူတ်း။ ပေႃးမႃးၼပ်ႉတင်းငိုၼ်း ၵႃႈၶၼ်ဢၼ်လူႉသုမ်းၼႆႉ တိုၼ်းလၢင်းလၢႆလၢႆၵူၺ်း တေမီးယူႇ 150 သႅၼ်ပျုး။ သမ်ႉပဵၼ်ၼီႈ တီႈဢၼ်ဢဝ်မႃးတီႈႁူင်း ၵူႈယိမ်ငိုၼ်း ၼၼ်ႉမႃးလႄႈ တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ်သၢႆႈၼီႈ ၶိုၼ်းဢမ်ႇႁူႉယဝ်ႉၼႆ ၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၽူႈၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “လႆႈၶၢႆသူၼ်သေသၢႆႈၼီႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵိၼ်သင်၊ တူၺ်းငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းသုၵ်ႉသၵ်းၸိူင်ႉၼႆ ဢၼ်လႂ်ၵေႃႈမၼ်း ဢမ်ႇလီသေမဵဝ်း၊ တုၵ်ႉၶ ၸိူဝ်းၼႆယဝ်ႉၶႃႈ၊ ၽႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸွႆႈၵၼ်လႆႈ၊ ယၢပ်ႇၸႂ် ႁင်းၽႂ်ႁင်းမၼ်း ၸိူင်ႉၼႆယဝ်ႉ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် ၵႃႈလႆႈယူႇၵႂႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူႈပီၼႆႉ ၶၼ်ၶၢႆၶဝ်ႈၵၢပ်ႈ 1 ၸွႆႉလႂ် 500 ထိုင် 600 ပျႃး။ ပီၼႆႉ ၸိူဝ်ႉၾၼ်းၵႃႈၵူႈမဵဝ်း၊ ပုၺ် မျေႇဢေႃး ၸႃႇလႄႈ ယႃႈသိတ်ႇမူင်ႈမႅင်းၵေႃႈ ၵႃႈယႂ်ႇ။ ငိုၼ်းတိုၼ်းလၢင်းသုင်။ ၶၼ်ၶၢႆၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၼိုင်ႈၸွႆႉမီး 1,100 ပျႃး။ ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉၵေႃႈ သင်ဝႃႈမီးၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၵႂႃႇၶၢႆၸိုင် တေလႆႈၶိုၼ်းၵႃႈတိုၼ်းလၢင်းၵူၺ်း။ ဢမ်ႇမီးၼမ်ႉတွၼ်း ၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇတႄႉလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ဢၼ်ပၼ်ၵူႈငိုၼ်းတွင်းလႄႈ တိုၼ်းလၢင်း တႃႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်ၼႆႉ မီး 3 သႅၼ်း။ သႅၼ်းၼိုင်ႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းၶၢႆၸိူဝ်ႉၽၼ်းၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ပၼ်ၵူႈပၼ်ယိမ်ၽၼ်းၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ တႃႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈသေ သင်ဝႃႈ လႆႈၵဵပ်းလႆႈၵဵဝ်ႇယဝ်ႉ ႁႂ်ႈဢဝ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇမႃးၶၢႆပၼ်သေ တႅၼ်းၼီႈၶိုၼ်း။ သႅၼ်းတီႈ 2 ၵူၼ်းၶၢႆၸိူဝ်ႉၽၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း ၼင်ႇၵဝ်ႇ သင်ဝႃႈ ၸဝ်ႈသူၼ်ၶႂ်ႈလႆႈငိုၼ်းတွင်းၵေႃႈ ပၼ်ၵူႈယိမ်ငိုၼ်းတွင်း။ လႆႈပၼ်ငိုၼ်းၶီႈ ငိုၼ်းတူဝ်း 1 ပၢၵ်ႇၼႆႉ 5 ပျႃး။ ပေႃးတေၵႂႃႇဢဝ်ငိုၼ် ၵူႈတီႈလုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသမ်ႉ လႆႈဢဝ်ဝႂ်သူၼ် (ပူင်ႇၸၢၼ်ႇ – 7) ၵႂႃႇၵမ်ႉဝႆႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမီးၽႂ်ၵႂႃႇၵူႈ – ၽူႈၸၢႆးၵူၼ်းၼမ်ႉၸၢင် ဢၼ်ၵူႈယိမ်ငိုၼ်းမႃးၽုၵ်ႇၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၼၼ်ႉ လၢတ်ႈ ၼင်ႇၼႆ။ “ပေႃးမႃးတွၵ်ႈတႄႉတႄႉဢမ်ႇလႆႈသင်၊ ၵူၺ်းပေႃးဢမ်ႇႁဵတ်းဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်သင်၊ ၼီႈမၼ်း 5 ပျုး ၊ မၢင်ၵေႃႉဢဝ်ၼမ်၊ မၢင်ၵေႃႉဢဝ်ဢေႇ၊ ပိူၼ်ႈဢမ်ႇပေႇလႆႈ မၢင်ၵေႃႉ၊ လႆႈသၢင်းၶဝ်ႈ ၶႄႇ ၊ ပေႃးၶဝ်ႈၶႄႇ ဢမ်ႇဢွၵ်ႇၵေႃႈ ထႅင်ႈပီၼၼ်ႉၼႃႇ၊ ၸဝ်ႈၼီႈၵေႃႈ ၽွမ်ႉယူႇ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလဵဝ်ၵၼ် ၵူၺ်းလႄႈ လုမ်းငိုၼ်းၵူႈၸဝ်ႈႁႆႈ ၸဝ်ႈၼႃး ၊ ပၼ်ပူင်ႇၸၢၼ်ႇ 7 ၊ 1 ပီ ၊ ပေႃးဢမ်ႇတၼ်းလႆႈၵေႃႈ ႁႂ်ႈသိမ်း တႄႉ ဢမ်ႇသိမ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ ပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်း တႃႇတၼ်းၶိုၼ်း 4 -5 လိူၼ်”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင် တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉလၢမ်းၽႄႈမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉ ၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈ တင်းလုမ်ႈၾႃႉ ထူပ်းၽေးယၢပ်ႇ ၵိၼ်းၶၢၼ်ၸႂ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ။ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတူၵ်း။ ပေႃးပဵၼ်ဝဵင်းယႂ်ႇမိူင်းလူင် ယင်းၶႅၼ်း မီးၵၢၼ်ငၢၼ်း တၢင်ႇဢၼ်ႁဵတ်းတႅၼ်း ၸၢင်ႈႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉလႆႈ။ ပေႃးပဵၼ်ဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၼႃးပၢင်ႇ တီႈၵႆယၢၼ်ဝဵင်းၼၼ်ႉ လိူဝ်သေၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ၵၢၼ်လဵင်ႉလူတူဝ်သတ်းယဝ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ်။ ၵွပ်ႈၼႆ ၵႃႈလႆႈၸႂ်ယႂ်ႇ ၸဝ်ႈငိုၼ်းသႃး ၵႂႃႇၵူႈယိမ်ငိုၼ်းတွင်းမႃးသိုပ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၵဝ်ႇ။ ၸွမ်းၼင်ႇ သဵၼ်ႈမၢႆလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၵဵပ်းဝႆႉၽွင်းပီ 2010 ထိုင် 2020 ၼၼ်ႉတႄႉ တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၼႆႉ မီးၼႃႈလိၼ်ၵႂၢင်ႈ 2 လၢၼ်ႉ 5 မိုၼ်ႇဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၼႃႈလိၼ်ဢၼ် ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ တင်းမူတ်းမီး 150,000 ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ႈ၊ ထူဝ်ႇလိၼ်၊ မၢၵ်ႇဝၼ်းဝၢႆႇ၊ ငႃး၊ ထူဝ်ႇၼဝ်ႈ၊ ထူဝ်ႇၶဵဝ်၊ ထူဝ်ႇႁႄႉ၊ ၵုၺ်၊ ဢွႆႈလႄႈ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၼႃႈလိၼ်ၽုၵ်ႇၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၼမ်သုတ်း မီး 5 မိုၼ်ႇဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ။ ပီၼႆႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈၵေႃႈ သမ်ႉပဵၼ်ၽွင်းၵူၼ်းမိူင်းၸမ် တေၵဵပ်းၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ဢၼ်လူႉသုမ်း ၸွမ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ ပဵၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၵမ်ႈၼမ်။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး']

2024-09-26T16:37:43

https://shannews.org/archives/57988

ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းပႆႇၸၢင်ႈယူႇသႃႇ တိုၵ်ႉလႆႈၵူဝ်ၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ

ပိူင်ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ယၢမ်းလဵဝ် ၽေးသိုၵ်းၵေႃႈ လႆႈၵူဝ်၊ ၽေးသၽႃႇဝၵေႃႈ လႆႈၵူဝ် ဢၼ်လႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁႄႉႁၢမ်ႈလႆႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉၵေႃႈ ၵႆၽေးသိုၵ်းသိူဝ်ယူႇသေတႃႉ ၽေးသၽႃႇဝ ၼမ်ႉထူမ်ႈတႄႉ ဝႄႈဢမ်ႇလွတ်ႈလႆႈ ပီၼႆႉ မႄႈသၢႆလုပ်ႇထူမ်ႈ ဢမ်ႇယွမ်း 9 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼမ်ႉသၢႆထူမ်ႈၼႆႉသေ ရူတ်ႉၵႃးႁိူၼ်းယေးလူႉၵွႆၼမ်၊ ၵူၼ်းၵႃႉၵူၼ်းၶၢႆ သုမ်းၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းသႅၼ်ဝၢတ်ႇ (ငိုၼ်းထႆး) လႄႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း ၵေႃႈမီး။ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ယၢမ်းလဵဝ် တင်ႈတႄႇ ဝၼ်းတီႈ 10/09/2024 ၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ဢွၼ်ၵၼ် ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈၼႆႉ ပႆႇယဝ်ႉပႆႇတူဝ်ႈ။ ၽွင်းၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း တႃႈၶီႈလဵၵ်း ဢွၼ်ၵၼ်ထူပ်း ၽေးလၢႆလွင်ႈ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၽေးၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ လႆထူမ်ႈလႄႈ လိၼ် ၵူၼ်ႇတဵင်ႁိူၼ်းယေးၵူၺ်း။ လွင်ႈၵူၼ်းလူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း ၵေႃႈမီးၼမ်။ ၼႂ်းၶၢဝ်းၾူၼ်ၼႆႉၵူၺ်း ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 9 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ ပွၵ်ႈလိုၼ်းၼႆႉ ၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈ ႁႅင်းသုတ်းလႄႈ ႁိူၼ်းယေး 2 ၸၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလွတ်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼမ်ႉယွမ်းၵႂႃႇယဝ်ႉသေတႃႉ ၶီႈၵူမ်ႇၶီႈငႂ်ႈ တိုၵ်ႉတဵမ်တၢင်းယူႇ မၢင်တီႈၶီႈၵူမ်ႇ လိုၵ်ႉပဵင်းဢႅဝ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ လွင်ႈၵႂႃႇမႃးထႅင်ႈ ယဝ်ႉၵေႃႈ ရူတ်ႉၵႃး ႁိူၼ်းယေး ဢၼ်ၺႃး လိၼ်ၵူၼ်ႇတဵင်သႂ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႈၼမ်။ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ပႆႇၸၢင်ႈဢဝ်ၶိုၼ်း။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၼၢင်းယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ – “ၼႂ်းၶၢဝ်းၾူၼ် ပီၼႆႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈတီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 8-9 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ ဢၼ်ႁၢႆႉႁႅင်းသေ ပိူၼ်ႈတႄႉ ပဵၼ်ၵမ်းလိုၼ်းၼႆႉဢေႃႈ။ တၢင်းၾင်ႇထႆး – ၾင်ႇမၢၼ်ႈၼႆႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉမိူၼ်ၵၼ်မူတ်း။ ပေႃးပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈသုင်တႄႉ ၶႅၼ်းယူႇ။ သဵၼ်ႈတၢင်းၵေႃႈ ပႆႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃး။ ႁိူၼ်း၊ ၵႃး၊ ရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢၼ်ၺႃးလိၼ်ၵူၼ်ႇတဵင်ဝႆႉ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႆႇ ၸၢင်ႈဢဝ်ၶိုၼ်း။ ၼမ်ႉယွမ်းၵႂႃႇယဝ်ႉသေတႃႉၵေႃႈ ၶီႈၵူမ်ႇငႂ်ႈတိုၵ်ႉလိုၵ်ႉပဵင်းဢႅဝ်ယူႇ။ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းယူႇၸွမ်း ၾင်ႇ ႁိုၵ်းပၢၼ်းတၢပ်ႈလွႆ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၺႃးလိၼ်ၵူၼ်ႇတဵင် လူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်းၵေႃႈၼမ်။ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ၶေႃႈမုလ်းပႆႇလႆႈႁူႉတႅတ်ႈ တေႃး”- ဝႃႈၼႆ။ တေႃႇထိုင် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ တီႈၵၢတ်ႇတႃႈလေႃႉ၊ ၵၢတ်ႇဝၢၼ်ႈၵွင်း၊ ပွၵ်ႉပုင်းထုၼ် ၊ ပွၵ်ႉသၼ်သၢႆး၊ ပွၵ်ႉမႄႈၶၢဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ တိုၵ်ႉလႆႈပႂ်ႉတူၺ်းငဝ်းလၢႆးၼမ်ႉဝႆႉယူႇ တႃႇသေႇ။ ၵူၼ်းမိူင်း ပႆႇၸၢင်ႈၽဵဝ်ႈ ၶီႈၵူမ်ႇ ၶီႈငႂ်ႈလႄႈ ပႆႇၸၢင်ႈမႄးပူၵ်းပွင် ႁိူၼ်းယေး ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶိုၼ်းလႆႈလီလီ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၼမ်ႉယွမ်းဢိတ်း ၼိုင်ႈၵေႃႈ ၼႅတ်ႈၽဵဝ်ႈ။ မၢင်ၸိူဝ်း ပတ်းၽဵဝ်ႈယင်းပႆႇယဝ်ႉ ၼမ်ႉပေႃးမႃးလုပ်ႇထႅင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၶၢဝ်းတၢင်း ၼမ်ႉထူမ်ႈႁႅင်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း မီးလွင်ႈလူႉသုမ်းၼမ် ႁိူၼ်းယေး ရူတ်ႉၵႃးၶမ်ဝႆႉ ၸွမ်းၵူမ်ႇၸွမ်းဢုင်ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်း၊ ပၢမ်ႉၼမ်ႉမၼ်းဢၼ်ယူႇၸွမ်း ပိုၼ်ႉတီႈတႅမ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လူႉယႂ်ႇသုမ်းၼမ်။ ဝၢႆးၼမ်ႉထူမ်ႈယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း တေလႆႈႁႃ တႄႇတင်ႈၸၢတ်ႈပၢၼ်မႂ်ႇ ၶိုၼ်းမူတ်း ယဝ်ႉၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ – “လွင်ႈလူႉသုမ်းတႄႉ ၼမ်ဝႃႈၼမ်။ ပၢမ်ႉၼမ်ႉမၼ်း ၸိူဝ်းယူႇတီႈလိၼ်တႅမ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ သုမ်းၼမ်ၼႃႇ။ ပၢမ်ႉ ၼမ်ႉမၼ်း ယႂ်ႇတီႈၼိုင်ႈတႄႉ လိၼ်ၵူၼ်ႇတဵင်သႂ်ႇလူႉၵွႆမူတ်း။ ရူတ်ႉၵႃး ၵႃႈယႂ်ႇၶၼ် လူင်ၵေႃႈ ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈလူႉၵွႆၼမ်။ ပေႃးၼပ်ႉသွၼ်ႇတူၺ်းတႄႉ လူႉသုမ်းၵႂႃႇ မွၵ်ႈၶၼ်ငိုၼ်း သႅၼ်ႁွမ်း 3 မိုၼ်ႇသႅၼ် ငိုၼ်းထႆးၼႆႉဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈႁႅင်းယဝ်ႉ တႄႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 11 မႃးထိုင်မိူဝ်ႈၼႆႉ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ် တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ လူင်းၸွႆႈထႅမ် ၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်းၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်း လိၼ်လွႆၵူၼ်ႇတဵင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သွၵ်ႈႁၼ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ ၵူၼ်းမိူင်း 15 ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းႁိူၼ်းလဵဝ်ၵၼ် မၢင်ၵေႃႉ ႁၢႆဝႆႉၵေႃႈ တိုၵ်ႉမီး – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ တႃႈၶီႈလဵၵ်း ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ သင်ဝႃႈၼမ်ႉၼွင်းမႃးႁႅင်း ၾၢႆႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၶဝ် ၵႆႉတတ်းပႅတ်ႈၾႆးၾႃႉ၊ လႅင်း ၾူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈတူမ်ႈႁုင် ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်သင်၊ တိတ်းတေႃႇၵၼ်တင်းၵူၼ်းၾၢႆႇ ၼွၵ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ။ သင်ပဵၼ်တၢင်းၾင်ႇထႆး (မႄႈသၢႆ) တႄႉ လူင် ပွင်ၸိုင်ႈထႆးၶဝ် ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်မႅင်းမီႈ တေႃႉၶၢႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၶိုတ်းတၼ်း၊ သူင်ႇၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ထိုင်တီႈ ၸွႆႈထႅမ်လႆႈထိုင်တီႈထိုင်လႅၼ်။ ၼုမ်ႇယိင်း ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ပေႃးဝႃႈၼမ်ႉၼွင်းမႃးယဝ်ႉၵေႃႈ မၼ်းယၢပ်ႇၵႂႃႇၵူႈလွင်ႈယဝ်ႉ လႅင်းၾူၼ်းၵေႃႈၵွႆ၊ ၾႆးၾႃႉၵေႃႈမွတ်ႇ။ ပီႈၼွင်ႉၵၼ် ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇတူၺ်းၵၼ်။ ယူႇၼႂ်းဝဵင်းလဵဝ်ၵၼ်ၵေႃႈ ပေႃးၼမ်ႉထူမ်ႈမႃးၼႆ ဢမ်ႇ ၸၢင်ႈၵႂႃႇႁႃၵၼ်ငၢႆႈငၢႆႈ”- ဝႃႈ ၼႆ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 22/09/2024 ၼႆႉ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈလႄႈ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇလိူမ်လႆႇ၊ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉတႂ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းၶဝ် လူင်းပိုၼ်ႉတီႈသေ ၸွႆႈၽဵဝ်ႈၵူမ်ႇဢုင် ၸိူဝ်းၼႆႉ ပၼ်ယူႇသေတႃႉ ႁႅင်းၵူၼ်း၊ ၶိူင်ႈမႆႉၶိူင်ႈမိုဝ်း ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈလႄႈ တေႃႉတႄႉလူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢဝ်ၼႃႈဢဝ်တႃၵူၺ်း ဢမ်ႇ ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃသင်လႆႈတႄႉတႄႉ။ ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်ၵူမ်ႇဢုင် ယုၵ်းယၢၵ်း ၵွင်ဝႆႉ ပဵၼ်ပုမ်ႇပဵၼ်လွၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႆႇၸၢင်ႈၽဵဝ်ႈလႆႈၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ တႃႇၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ လွင်ႈၽေးၼမ်ႉသၢႆထူမ်ႈၼႆႉသေ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၾင်ႇထႆး – ၾင်ႇမၢၼ်ႈ လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇ ဢူဝ်းၵၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 20/09/2024 ၼၼ်ႉဝႃႈ တေပၢၵ်ႈပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးဢၼ်ၶႂၢၵ်ႈ ၼႃႈလိၼ် ထိုင်ၼႂ်းႁွင်ႈၼမ်ႉသၢႆတင်းသွင်ၾၢႆႇ။ ဝၢင်းႁိူၼ်းယေး ဢၼ်ပူၼ်ႉၶဝ်ႈၵႄးၼမ်ႉသၢႆ မီး 16 ဝၢင်း၊ တိုၵ်းလင်ယႂ်ႇလင်လူင် ဢမ်ႇယွမ်း 8 လင်လႄႈ ထႅင်ႈလၢႆတီႈ ၸွမ်းသၢပ်ႇႁိမ်းၼမ်ႉသၢႆ။ ၾင်ႇမၢၼ်ႈၼႆႉ တင်းမူတ်း မီး 33 တီႈ၊ ၾင်ႇထႆး မီး 45 တီႈ ဢၼ်တေလႆႈပၢၵ်ႈပႅတ်ႈၼႆႉ ၾၢႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း (ရှမ်းအရှေ့သတင်းမဏ္ဍိုင်) ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-09-26T14:15:18

https://shannews.org/archives/57972

ဢွၼ်ႇႁဵၼ်း သွင်ပီၼွင်ႉ ၺႃးၸူၼ်တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ လႆႈၵႂႃႇ ၾူၼ်းတင်း ရူတ်ႉၶိူင်ႈ

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 26/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 11 မူင်းပၢႆ ဢွၼ်ႇႁဵၼ်း သွင်ပီႈၼွင်ႉ ၺႃးၸူၼ်ၸွမ်းတၢင်း တီႈၾၢႆႇ ၼႃႈ ယေးငိုၼ်းၵမ်ႇပေႃးၸ မၢႆ (1) ပွၵ်ႉၼိူဝ် ၵၢင်ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ သုမ်းၵႂႃႇ ၾူၼ်းလုၵ်ႈၼိုင်ႈလႄႈ ရူတ်ႉၶိူင်ႈလမ်းၼိုင်ႈ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ႁၢင်ႈၵူၼ်းၸူၼ် ရူတ်ႉၶိူင်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ မိူဝ်ႈၼႆႉ 26/09/2024 ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “လုၵ်ႈႁဵၼ်း သွင်ပီႈၼွင်ႉ ၺႃးၵူၼ်းႁၢႆႉ သွင်ၵေႃႉပဵၼ်ၽူႈ ၸၢႆး ဢဝ်ၵွင်ငႃသေ ၸူၼ်ၶဝ်ၸွမ်းတၢင်း တီႈပွၵ်ႉၼိူဝ် လႆႈၵႂႃႇရူတ်ႉၶိူင်ႈ (Scopy) လမ်းၼိုင်ႈလႄႈ ၾူၼ်းသႅၼ်း (I Phone) လုၵ်ႈၼိုင်ႈ ၵေႃႉပဵၼ် လုၵ်ႈႁဵၼ်း ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ၸၢႆးယီႈ ဢႃယု 16 ပီၼၼ်ႉ ၺႃးၵွင်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇ တိူဝ်ႉၺႃးတီႈ ၶႃၾၢႆႇသၢႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် သူင်ႇယူတ်းယႃဝႆႉတီႈ ႁူင်းယႃသူၺ်ႇမူႇၸေႊယဝ်ႉ ဢမ်ႇထိုင်တီႈမႆႈၸႂ်”- ဝႃႈၼႆ။ ၸၢႆးယီႈ ဢႃယု 16 ပီ ဢၼ်တိူဝ်ႉၺႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႈ တီႈၶႃၼၼ်ႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်း တီႈႁူင်းႁဵၼ်း ICTC Private High School – Muse ယူႇဝႆႉၸၼ်ႉ 9 ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ မၢၵ်ႇၵွင်ႈ ဢၼ်တိူဝ်ႉၺႃး တီႈၶႃလုၵ်ႈႁဵၼ်း ဢွၼ်ႇႁဵၼ်း သွင်ပီႈၼွင်ႉ ဢၼ်ၺႃးၸူၼ် ၸွမ်းတၢင်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်တီႈၾၢႆႇလင် ႁၢၼ်ႉသူဝ်ႇသူဝ်ႇပေႇပေႇ တီႈၼၼ်ႈသမ်ႉ ႁၢၼ်ႉၵဵမ်းၵေႃႈၼမ် ယဝ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းသူႇသမ်းၵိၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈၼမ် – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ မၢၵ်ႇၵွင်ႈ ဢၼ်တိူဝ်ႉၺႃး တီႈၶႃလုၵ်ႈႁဵၼ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 23/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 8:21 မူင်း ၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ 3 ၵေႃႉ ယိုဝ်းၵွင်ႈလွၵ်ႇငိုတ်ႈသေ ဢဝ်ၵွင်ႈငႃ ၸဝ်ႈၶွင်ရူတ်ႉၵႃး တီႈၼႃႈႁၢၼ်ႉ T Nail House တီႈပွၵ်ႉၵၢတ်ႇ ႁိမ်းၵွင်းမူးၶမ်း ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸူၼ်လႆႈၵႂႃႇ ၵႃးလမ်း ၼိုင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']

2024-09-26T13:10:10

https://shannews.org/archives/57963

မိူင်းထႆး ပၼ်ၶႂၢင်ႉယိင်းႁၵ်ႉယိင်း ၸၢႆးႁၵ်ႉၸၢႆး ၵူပ်ႉၵူႈၵၼ်လႆႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်

မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/09/2024 ၼၼ်ႉ ၶုၼ်ႁေႃမိူင်းထႆး လူင်းလၢႆးမိုဝ်းမၵ်းမၼ်ႈ ပၵ်းပိူင်ၵျၢမ်း လွင်ႈၸၢႆးတေႃႇၸၢႆး၊ ယိင်းတေႃႇယိင်း ၼႂ်းမိူင်းထႆး ၵူပ်ႉၵူႈၵၼ်လႆႈၼႆလႄႈ တႄႇဢဝ်လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ပီတေမႃးၼႆႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်းပၵ်းပိူင်ၼႆႉၵႂႃႇ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ယဝ်ႉ။ ပၵ်းပိူင်ၵျၢမ်းဢၼ်ၼႆႉ တေတႄႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၵႂႃႇလႆႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ဝၢႆးလင် ၶုၼ်ၶေႃၶမ်းထႆး မႁႃဝၶျီႇရ လူင်းၵွၼ်း လူင်းလၢႆးမိုဝ်းယဝ်ႉ ၶၢဝ်းတၢင်း 120 ဝၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ၵွပ်ႈၼၼ် လိူဝ်သေ မိူင်းထၢႆႇဝၼ်ႇလႄႈ မိူင်းၼီႇပေႃးယဝ်ႉ မိူင်းထႆး တေပဵၼ်မႃး မိူင်းထီႉ 3 ဢၼ်ပၼ်ၶႂၢင်ႉ ယိင်းႁၵ်ႉယိင်း၊ ၸၢႆးႁၵ်ႉၸၢႆး ၵူပ်ႉၵူႈၵၼ် လႆႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် – ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်ႁူႉဝႆႉဝႃႈ မိူင်းထႆး ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ယွမ်းႁပ်ႉလွင်ႈ LGBTQ+ ၼႆသေတႃႉ တႃႇတေၵူပ်ႉၵူႈၵၼ်လႆႈ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ လႆႈၶတ်းၸႂ်ႁဵတ်းသၢင်ႈမႃး ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းပီ။ ပၵ်းပိူင်ၵျၢမ်း တႃႇႁႂ်ႈယိင်းႁၵ်ႉယိင်း၊ ၸၢႆးႁၵ်ႉၸၢႆး လႆႈၵူပ်ႉၵူႈၵၼ် ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်လႄႈ တႃႇတေလႆႈ လွင်ႈႁပ်ႉႁွင်း ၾၢႆႇၵၢၼ်လူလွမ်တူၺ်းထိုင် ပၢႆးယူႇလီၸိူဝ်းၼႆႉ သၽႃးလၢင်ႈ(သၽႃးတႂ်ႈ) တင်း သၽႃးၼိူဝ် မိူင်းထႆး လႆႈမၵ်းမၼ်ႈပၼ် မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊလႄႈ လိူၼ်ၵျုၼ်ႊပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ။ တႃႇၸၢႆႁၵ်ႉၸၢႆး၊ ယိင်းႁၵ်ႉယိင်း တေၵူပ်ႉၵူႈၵၼ်လႆႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၼႆႉ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၶေႃႈ ယိူင်းဢၢၼ်းပႃႇတီႇ Phue Thai ဢၼ်ၼိုင်ႈ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ VOA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-09-26T12:55:04

https://shannews.org/archives/57960

သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈလႃႈသဵဝ်ႈ ဢၼ်တၢႆပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း – ၸုမ်းႁၼ်လီသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၶၢဝ်ႇပွမ်ဝႃႈပဵၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉတၢႆ

ပၢင်တိုၵ်းတီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းမႃးၶၢဝ်းတၢင်း မွၵ်ႈ 2 လိူၼ်။ ယၢမ်းလဵဝ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ ယိုတ်းလႆႈတိူင်းသိုၵ်းလႃႈသဵဝ်ႈ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈယဝ်ႉ ၼႆသေတႃႉ သဵင်ၵွင်ႈသဵင်မၢၵ်ႇ ပႆႇယဵၼ် ။ ပၢင်တိုၵ်းဢမ်ႇပဵၼ်သေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇယူႇဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃး လၢမ်းလိမ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်း တူၵ်းတိူဝ်ႉသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉ တၢႆတင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႃႈ ဢၢၼ်းတေဢဝ်ၶိုၼ်း ၼႃႈတီႈ ဢၼ်ၶဝ်လႆႈပွႆႇသုမ်းပၼ် ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆသေ သူင်ႇႁႅင်းသိုၵ်း ၶိုၼ်ႈတၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဢမ်ႇၵိုတ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်းယိုဝ်းၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၸုမ်းသိုၵ်းတဢၢင်းဝႃႈၼႆသေတႃႉ ဢၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်းၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇသေ လူႉတၢႆၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း လွၼ်ႉလွၼ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈၶၢဝ်ႇၼႆႉယူႇတီႈTelegram Channel ဢၼ်ၵမ်ႉထႅမ်ပဵၼ်ၸႂ်ၸွမ်းၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပဵၼ် ၼေႇပျီႇတေႃႇ Channel ၼၼ်ႉတႅမ်ႈဢွၵ်ႇပိုၼ်ၽႄႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 9 လိူၼ် September ဝႃႈ- “ မီးၶလိပ်ႉသဵင်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ်လၢတ်ႈတေႃႇၵၼ်ၼႂ်းဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႇ ၼႂ်းလၢႆႊ ဝႃႈ – ပၢင်တိုၵ်း တၢင်းၵၢင်ႁၢဝ် တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တၢႆမၢတ်ႇ40 ပၢႆ ” ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ၶၢဝ်ႇႁူဝ်ၼႆႉ ၵူၼ်းၶဝ်ႈတူၺ်း မီး 7,400 ပၢႆ ။ လွင်ႈၼႆႉ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈလႆႈသိုပ်ႇလမ်းတူၺ်းငိူၼ်ႈငဝ်ႈၶၢဝ်ႇလႆႈႁၼ်မႅၼ်ႈဝႃႈ ၶၢဝ်ႇႁူဝ်ၼႆ့ ပဵၼ်ၶၢဝ်ႇပွမ်ၵူၺ်း ၊ ပဵၼ်ဢၼ်ၶဝ်မႄႇၶႂၢၵ်ႈသေတႅမ်ႈလၢတ်ႈႁူၺ်းသူၼ်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်မီးႁႅင်းၸႂ်တႃႇသိုပ်ႇၶဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းၵူၺ်း ၊ ပဵၼ်ၶၢဝ်ႇဢၼ်ပိုၼ်ၽႄႈဝႃႇတ ပႅတ်ႉလႅၼ် ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်တိုၵ်ႉဢွင်ႇပေႉပၢင်တိုၵ်းယူႇ သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလူႉသုမ်းတၢႆႁၢႆၼမ် ယူႇၼႆၵူၺ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၶေႃႈၵူတ်ႇထတ်းဢၼ်ႁၼ်မႅၼ်ႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၼႂ်းပိုၼ့်တီႈ လႄႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇယႂ်ႇဢၼ်လွတ်ႈလႅဝ်းၸၼ်ႉလုမ်ႈၾႃႉ တႅမ်ႈႁၢႆး ငၢၼ်းဝႆ့ဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇပိုတ်းယိုဝ်း တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉသႂ်ႇၵူၼ်းမိူင်း မီးလွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူ့တၢႆ – ၼႆဝႆႉ။ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ BBC (ၾၢႆႇၽႃႇသႃႇမၢၼ်ႈ) တႅမ်ႈႁၢႆးငၢၼ်းဝႆ့ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 9 လိူၼ် September ဝႃႈ “ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 9 လိူၼ် September ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 10 မူင်းၼၼ့် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇပိုတ်းယိုဝ်း တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ဢၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင့်(MNDAA) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ယိုတ်းၵုမ်း လႆႈဝႆ့ၼၼ့် လႄႈ ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်းလူ့တၢႆ 1 ၵေႃႉ ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်းဢမ်ႇယွမ်း 13 ၵေႃႉ ” ၼႆယဝ့်။ ဢၢၼ်ႇၶၢဝ်ႇတီႈ – https://archive.ph/mxw9c မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ တီႈၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင့်(MNDAA) ၵေႃႈ တႅမ်ႈဝႆ့ဝႃႈ ယွၼ့် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇပိုတ်းယိုဝ်း တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈသေ ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ဢမ်ႇယွမ်း 12 ၵေႃႉ ၼႆယဝ့်။ ဢၢၼ်ႇၶၢဝ်ႇတီႈ – https://archive.ph/HMriR ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ သူၺ်ႇၽီႇမေႇ(ရွေဖီမြေသတင်းဌာန) ဢၼ်ပဵၼ်သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ယူႇမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၵေႃႈ တႅမ်ႈႁၢႆးငၢၼ်းဝႆ့ဝႃႈ ယွၼ့်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇပိုတ်းယိုဝ်း တီႈၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းဢမ်ႇယွမ်း 12 ၵေႃႉ ၊ ၵူၼ်းသိုၵ်း MNDAA မီးလွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူ့တၢႆ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၼႆဝႆႉ။ ဢၢၼ်ႇၶၢဝ်ႇတီႈ- https://archive.ph/bHtDn ၵူၺ်းၵႃႈၵူၼ်းသိုၵ်း MNDAA မၢတ်ႇၸဵပ်းလူ့တၢႆလၢႆၵေႃႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ့်တႄ့ ဢမ်ႇတႅမ်ႈဝႆ့ ပႃးႁူဝ်ယွႆႈ ။ ၶေႃႈထတ်းသၢင် လႆႈႁၼ်မႅၼ်ႈ ၼႂ်းTelegram Channel ဢၼ်ပိုၼ်ၽႄႈဝႃႇတသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႄႇၶႂၢၵ်ႈသေ တႅမ်ႈဝႆ့ဝႃႈ “လွင်ႈပိုတ်းယိုဝ်းၾၢႆႇတၢင်းၵၢင်ႁၢဝ် တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ မီးၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်သိုၵ်း ၵဝ်ႈၵၢင့်(MNDAA) လူ့တၢႆ 3 ၵေႃႉ လႄႈ ၵူၼ်းသိုၵ်းလူ့တၢႆ 40 ပၢႆ ” တႅမ်ႈပိုၼ်ၽႄႈဝႆ့ၼင်ႇၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆ့ ဝၢႆးလင်ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇပိုတ်းယိုဝ်းဢွင်ႈတီႈ ၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်းယဝ့်ၵႆ့ ၶိုၼ်းပိုၼ်ၽႄႈၶၢဝ်ႇပွမ်ဢွၵ်ႇၸွမ်းဝႃႈ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈဢၼ်မီး ၸုမ်းလုၵ့်ၽိုၼ့် ၊ ၸုမ်းယိပ်း ၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်ယူႇသဝ်း လႄႈယိုဝ်းသႂ်ႇ ၼႆဝႆႉ။ ဢၢၼ်ႇၶၢဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈၼႂ်းလိင့်ၼႆ့ – https://shorturl.at/9zOl4 ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၶၢဝ်ႇပွမ်ဢၼ်ဢွၵ်ႇမႃး ဝၢႆးလင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပိုတ်းယိုဝ်း ၸိူဝ်းၼၼ့် ယူႇတီႈၸုမ်း Myanmar Fact-checking Network ၵေႃႈလႆႈၵူတ်ႇထတ်းဝႆ့ၼင်ႇၼႆ ။ ၶဝ်ႈဢၢၼ်ႇ တီႈၼႂ်းလိင့်ၼႆ့ https://shorturl.at/Z9Qeq ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇပဵၼ်ၵွင်ႉငူၼ်ႉတေႃႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႄႈငဝ်းလၢႆးဢၼ်ပဵၼ်တႄႉၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ ၽူႈဢၢၼ်ႇၶၢဝ်ႇၵေႃႈ သင်ဝႃႈႁၼ်မႅၼ်ႈၶၢဝ်ႇငၢဝ်း တီႈၼိူဝ်သိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း(Social Media) ၸိုင် ယႃႇပေၵိုင့်ၵၢင့်ယုမ်ႇၵမ်းလဵဝ်။ႁႂ်ႈၵႂႃႇဢၢၼ်ႇတူၺ်း တီႈႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ ဢၼ်ယုမ်ႇယမ် လႆႈၼၼ့်သေ ၸင်ႇယုမ်ႇ ။ (Fact Check)

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်']

2024-09-26T12:06:06

https://shannews.org/archives/57956

ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း

ၶေႃႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈငဝ်းလၢႆး မိူင်းမၢၼ်ႈ ယၢမ်းလဵဝ်လႄႈ တႃႇၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈ တႄလ်ဢႄလ် ၼႃႊသျိတ်ႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉသေ လႆႈဢဝ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵႂႃႇ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ် ၶွင်ႇသီႇသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သုမ်းၼႃႈတီႈၼမ်မႃးၼႆႉ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင်သေ ၵႆႉပွႆႇမၢၵ်ႇယိုဝ်းမႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼမ်၊ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းလႆႈပွႆႇၽႃႈႁိူၼ်းယေး ႁႃသွၼ်ႈယူႇတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်းၵေႃႈ တိူဝ်းၼမ်မႃးၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၵူၼ်းမိူင်း ဢိၵ်ႇပႃးၼၢင်းယိင်းလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ႁူမ်ႈသဵၼ်ႈ 5,600 ပၢႆ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈတၢႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ယွၼ်ႉၽေးလူမ်းလႅင်ႉၽတ်ႉထွင်းသေ ၵူၼ်းမိူင်းၼပ်ႉႁူဝ်သႅၼ် လႆႈႁၢမ်းတီႈယူႇႁိူၼ်းယေး၊ ၵူၼ်းမိူင်း 18 လၢၼ်ႉပၢႆ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ဝႆႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၺႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းၵုမ်းတူဝ်ဝႆႉ ၼၼ်ႉ ၺႃးႁဵတ်းႁၢႆႉၶႃႈတၢႆ၊ ၺႃးပူၼ်ႉပႅၼ်တင်းၵႃႇမသေ လႆႈႁူပ်ႉငဝ်းလၢႆး ႁၢႆႉႁႅင်းသုတ်းဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉၼၼ် တႃႇၵႄႈလိတ်ႈလႆႈပၼ်ႁႃ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တေမီးၽွၼ်းလီမႃးၼၼ်ႉ မိူင်းၸိူဝ်းၶဝ်ႈပဵၼ် လုၵ်ႈၸုမ်း ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉလႄႈ မိူင်းဢၼ်ႁူမ်ႈငမ်းလႆႈ ၼိူဝ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ႁူမ်ႈတင်း မိူင်းဢႃႊသီႊယၼ်ႊသေ ထုၵ်ႇလီၸတ်း ၵၢၼ်ၸွႆႈၵႂႃႇၼႆ ၼႃႊတႄလ်ဢႄလ် ၼႃႊသျိတ်ႉ တိုၵ်းသူၼ်းပႃးၼင်ႇၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ၵူၼ်းမိူင်းယူႇၼၼ်ႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း မၢင်ၸုမ်းၵေႃႈ လႆႈႁၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းဝႆႉ။ ယူႇတီႈ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊၵေႃႈ ပၼ်ႁႅင်းၵမ်ႉထႅမ် လိူင်ႈတီႈလုမ်းတြႃး ICC တင်း ICJ ၊ မိူင်းလုမ်ႈၾႃႉတင်းသဵင်ႈ ႁႂ်ႈႁၢမ်ႈပၼ် လွင်ႈၶၢႆၶိူင်ႈလၢၵ်ႈၼၢၵ်ႈလႄႈ ၼမ်ႉမၼ်းၶိူင်ႈမိၼ် ပၼ်တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆ တိုၵ်းသူၼ်းပႃး တီႈၶွင်ႇသီႇ ၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈဝႆႉပႃး ၼင်ႇၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ႁၢမ်ႈဢိုတ်းဝႆႉ လွင်ႈၸုမ်း NGO တင်း ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ တေၵႂႃႇၵမ်ႉၸွႆႈ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းႁူပ်ႉလွင်ႈတုၵ်ႉယၢၵ်ႈလႄႈ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉသေ ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တေလႆႈတၢင်းၵမ်ႉၸွႆႈ ၼၼ်ႉ တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ်ၸွႆႈထႅမ်ၵႂႃႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်း တူၵ်ႇတၵ်ႉဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉသေ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတႄႉ ပႆႇႁၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်သင်။

['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-09-26T11:20:41

https://shannews.org/archives/57953

ၵူၼ်းလဵင်ႉငိူၵ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၶႃႈႁႅမ်ငိူၵ်ႈမၼ်းၸၢႆး ႁိမ်းၸမ် 100 တႃႇႁႄႉၵင်ႈၽေး ၽွင်းၼမ်ႉထူမ်ႈ

တီႈဝဵင်းလမ်းပုၼ်းသမ်ႉ ၸဝ်ႈၶွင်ၾၢမ်းလဵင်ႉငိူၵ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ တႃႇတေႁႄႉၵင်ႈၽေး ငိူၵ်ႈလွတ်ႈဢွၵ်ႇၾၢမ်း ၵႂႃႇပဵၼ်ၽေးတေႃႇၵူၼ်းမိူင်း ၽွင်းၼမ်ႉထူမ်ႈၼၼ်ႉၼႆသေ တႅပ်းတတ်း ၶႃႈႁႅမ်ငိူၵ်ႈ ၽၼ်းပေႃႈမႄႈ 90 တူဝ်။ ၸဝ်ႈၶွင်ၾၢမ်း ၸိုဝ်ႈၸၢႆးဢဵၵ်ႉသ် ဢႃယု 37 ပီ။ မၼ်းၸၢႆး လၢတ်ႈတီႈ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ထႆးဝႆႉဝႃႈ – ငိူၵ်ႈၵႄႇ ၽၼ်းပေႃႈမႄႈတင်းမူတ်းမီး 125 တူဝ်။ လဵင်ႉငိူၵ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉမႃး လႆႈၶၢဝ်းတၢင်း 17 ပီယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ငိူၵ်ႈတူဝ်ဢွၼ်ႇတူဝ်လဵင်ႉမီး 500 ပၢႆ။ ၶၢႆႉဝႆႉတီႈသုင် တီႈလွတ်ႈၽေးမူတ်းယဝ်ႉ မၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈ တီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇထႆး ၼင်ႇၼႆ။ မၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈဝႃႈ – တီႈႁိူၼ်းမၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၶၢႆ ၼိူဝ်ႉမူ ၼိူဝ်ႉဝူဝ်း။ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈၼိူဝ်ႉ ဢၼ်လိူဝ်ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ်ၵႂႃႇပႅတ်ႈတီႈလႂ်လႄႈ ၸင်ႇတႅပ်းတတ်းသိုဝ်ႉငိူၵ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉမႃးဝႆႉသေ ဢဝ်ၼိူဝ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လဵင်ႉပၼ်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ငိူၵ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လၢမ်းၽႄႈမႃး။ တႃႇတေ ၶႃႈႁႅမ်ငိူၵ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၽဵဝ်ႈပႅတ်ႈၽွင်ႈၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇယၢၵ်ႈၸႂ်၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉ ပဵၼ်ဝၼ်း ၾူၼ်တူၵ်း သဵၼ်ႈတၢင်းမိုၼ်ႈဢုင်ႁႅင်းလႄႈ တႃႇတေဢဝ်ၸၢၵ်ႈ ဢဝ်ရူတ်ႉၶဝ်ႈတၢင်ႇတူဝ် တၢႆငိူၵ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း မၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လၢႆးႁဵတ်းမၼ်းၸၢႆးၼႆႉသေ ၵူၼ်းတင်းမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်ယွင်ႈဢၢမ်း မၼ်းၸၢႆး ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလီ ဢၼ်ဝူၼ်ႉထိုင်တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ဢၼ်တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်တေပဵၼ်မႃးသေ တႅပ်းတတ်း ယွမ်းသုမ်းပုၼ်ႈသုၼ်ႇတူဝ် – ဝႃႈၼႆ။

['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-09-25T21:25:49

https://shannews.org/archives/57951

သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ပျီတူႉၸိတ်ႉပွတ်းၸၢၼ်း ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၵႂႃႇတင်းပွတ်းႁွင်ႇ

တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၊ သီပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ပၢင်တိုၵ်းတိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႆႉဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်ၵႂႃႇလၢမ်းလိမ်းပွႆမၢၵ်ႇသေဢမ်ႇၵႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸီႉသင်ႇပျီႇတူ့ၸိတ်ႉ တင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၵႂႃႇတၢင်းပွတ်း ႁွင်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ႁၢင်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ဢၼ်တူင်ႉၼိုင်တၢင်းဝဵင်း ၼမ်ႉၸၢင် – ႁူဝ်ပူင်း ထႅမ်ႁႅင်းၵႂႃႇ တၢင်းမိူင်းယႆ ၊ တၢင်ႉယၢၼ်း။ ၵူၼ်းႁူႉၸၵ်း ၸမ်ၸႂ်မိုတ်ႈၵိုဝ်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ တီႈမိူင်းယႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“သိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶႂ်ႈဝႃႈၵူႈဝၼ်း၊ ၵႃးသိုၵ်းမွၵ်ႈ 20 လမ်း၊ ပႃးတင်းၵူၼ်းလႄႈ တင်းၶူဝ်း။ ရူတ်ႉၵႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇၵႂႃႇမႃးမႃး ၵူၼ်းမိူင်းပေႃးၶႂ်ႈလိုၼ်ႈပႅတ်ႈယဝ်ႉ ဢမ်ႇတူၵ်းၸႂ်ၵႃႈႁိုဝ်ယဝ်ႉ။ လႆႈငိၼ်းဝႃႈ တေလေႃႇတိုၵ်းၶိုၼ်း လႃႈသဵဝ်ႈၼႆ၊ တေလေႃႇတိုၵ်းတင်းၼႆႉ ဢွၼ်တင်းႁႃႉ ဢမ်ႇၼၼ် တေၵႂႃႇတၢင်းၼွင်ၶဵဝ် ဢွၼ်တင်းႁႃႉတႄႉ ပႆႇလၢမ်းလႆႈ”- ဝႃႈၼႆ။ တႄႇႁၢင်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇတၢင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ထႅမ်တၢင်းလိၼ်လႄႈ တၢင်းၵၢင်ႁၢဝ်။ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ တင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ထႅမ်ႁႅင်းၵႂႃႇ တၢင်းၼွင်ၶဵဝ် ဢဵၼ်ႁႅင်းမီး 100 ပၢႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉ ယိုၼ်ယၼ်လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယူႇတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈတႄႉ ၶတ်းၸႂ်တိတ်းတေႃႇၵပ်းသိုပ်ႇတူၺ်း ယူႇသေတႃႉ တိတ်းတေႃႇဢမ်ႇလႆႈ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸမ်ၸႂ်ၾၢႆႇသိုၵ်း လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ ပေႃးၵႂႃႇထႅမ်ႁႅင်း ၼိုင်ႈပွၵ်ႈမီး 30 ပၢႆ။ မီးမွၵ်ႈ 3 ၵမ်းယဝ်ႉ၊ တင်းပုၼ်ႉတေမီးမွၵ်ႈ 100 ပၢႆၼႆႉ။ ၶဝ်တေၼုင်ႈၶူဝ်းၵူၼ်းႁိူၼ်းၵႂႃႇ။ ပေႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸီႉသင်ႇလူင်းမႃး ဢမ်ႇၵႂႃႇၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉလူး၊ ပေႃးဢမ်ႇၵႂႃႇၵေႃႈ မိူၼ်တင်း လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉသၢၼ်ၶတ်းၶဝ်ၵူၺ်း၊ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၶဝ်ၵေႃႈမီးတႂ်ႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵူၺ်းၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉတင်းပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၵႂႃႇတင်းပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၵမ်းယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၸမ်ၸႂ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – ဝၢႆးလင်မီးၶၢဝ်ႇဝႃႈ သိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်းသႅင်ၵႅဝ်ႉ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸူး SSPP တီႈငဝ်ႈငုၼ်းဝၢၼ်ႈႁႆးၶိုၼ်းယဝ်ႉၼႆၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႅပ်ႈၶႂ်ႈသူင်ႇႁႅင်းသိုၵ်းၶိုၼ်ႈၵႂႃႇ တႅၼ်းတီႈယူႇ သိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၶိုၼ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းလိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 5 ၼႆႉ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ သႅင်ၵႅဝ်ႉတင်း ပျီတူႉၸိတ်ႉ မိူင်းၶိူဝ်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ သိုၵ်း SSPP /SSA ဢဵၼ်ႁႅင်းၸမ် 1,000 ။ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵဵပ်းသိုၵ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း၊ တႃႇပၢႆႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ၸၢၼ်း ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ၸိူဝ်းမီးၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း တင်းၼမ်။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ယိုတ်းၵုမ်းဝႆႉ၊ တီႈဝၢၼ်ႈတွင်ၶမ်း ယၢၼ်ၵႆဝဵင်းမွၵ်ႈ 20 လၵ်း တီႈမီးတပ်ႉၵွင်ႈယႂ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ သိုၵ်းလွႆ TNLA ႁူမ်ႈ PDF တိုၵ်ႉသိုပ်ႇပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ယူႇ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉလႄႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈၸႂ် ပွႆႇမၢၵ်ႇတူၵ်းတႅၵ်ႇသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း လူႉၵွႆလၢႆလင် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇႁတ်းယူႇသဝ်း ထၢင်ႇႁၢင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်း။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-25T20:55:30

https://shannews.org/archives/57947

ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ပိုတ်းယိုဝ်း ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း

ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ပဢူဝ်း PNO ပိုတ်းယိုဝ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢမ်ၽူး၊ ထုင်ႉလွႆမႆႇ ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း။ ဝၼ်းတီႈ 23/09/2024 ၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ 3 မူင်း ၵူၼ်းသိုၵ်း PNO ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ပႃႉထူး ပိုတ်းယိုဝ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလဵဝ် ၵၼ် ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ဢူးၺဵဝ်ႇ။ ပႃႉထူးဢဝ်ၵွင်ႈမႃးၸမ်ႈသေ ၸႂ်ႉဢူးၺဵဝ်ႇသူင်ႇတၢင်း ၵႂႃႇဝၢၼ်ႈတလျႃးၼိူဝ်ႉ၊ ၽွင်းပူၼ်ႉဝၢၼ်ႈသေၵႂႃႇထိုင်ၼႂ်းလွႆယဝ်ႉ ပႃႉထူး လၼ်ႇၵွင်ႈတိူဝ်ႉသႂ်ႇဢူၵ်းသၢႆႉလႄႈ ႁိမ်းၶေႃး ဢူးၺဵဝ်ႇ။ – ႁၢင်ႈဢူးၺဵဝ်ႇ ၺႃးယိုဝ်း တီႈဢူၵ်းၾၢႆႇသၢႆႉ ၵူၼ်းၸမ်ၸႂ်ဢူးၺဵဝ်ႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၵတ်းၵႃႈလႃႈ မၼ်းဢမ်ႇတၢႆ၊ မၢၵ်ႇၵွင်ႈသိတ်ႈ ၽိဝ်ၼိူဝ်ႉ မၼ်းၵႂႃႇ ၵူၺ်း။ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးလၢတ်ႈတႄႉဝႃႈ တႃႇၵႅတ်ႇၶႄ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝႃႇ၊ တီႈတႄႉမႃးၵေႃႈ ၵဵပ်းငိုၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢဝ်ငိုၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇၵႃး ႁဵတ်းႁၢႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်ႁၢႆႉၸႃႉၼႃႇ ” – ဝႃႈၼႆ။ ဢူးၺဵဝ်ႇ ၺႃးယိုဝ်းတီႈ ဢူၵ်းၾၢႆႇသၢႆႉသေ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ယၢမ်းလဵဝ် ယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉ တီႈႁူင်းယႃ ဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ဝႃႈၼႆ။ ဢူးၺဵဝ်ႇ ၵေႃႉထုၵ်ႇယိုဝ်းၼႆႉ မိူဝ်ႈ 20 ပီ ပူၼ်ႉမႃး ယၢမ်ႈပဵၼ်ၵၢင်ႉၵႄႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေ ယၢမ်ႈၵႄႈလိတ်ႈပၼ် ပၼ်ႁႃၽူဝ်မႄး ၸၢႆးပႃႉထူး- ၵေႃႉယိုဝ်းၼႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ တွပ်ႇတႅၼ်းၶိုၼ်းလွင်ႈ ဢမ်ႇပဵင်းပေႃးၸႂ်ၼိူဝ် ဢူးၺဵဝ်ႇၼႆႉႁိုဝ်ၼႆ ၵူၼ်းၸမ်ၸႂ် ဢူးၺဵဝ်ႇ လၢတ်ႈၼင်ၼႆ ။ ၵၢင်ႉၵႄႇဝၢၼ်ႈၸၢမ်ၽူး ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ပၼ်ႁႃ ၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်းသမ်ႉ မဵဝ်းၼိုင်ႈ ၊ တေႃႈလဵဝ် သမ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလဵဝ်ၵၼ် ယိုဝ်းၵၼ်ၶိုၼ်း တေႁဵတ်းႁိုဝ်ၸွႆႈၵႄႈလိတ်ႈၵေႃႈ ပေႃးဢမ်ႇႁူႉယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ပႃႉထူး ပျီတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းၼႆႉ ၵႆႉမဝ်းလဝ်ႈမဝ်းၵႅပ်ႇသေ ၽိတ်းမေႃးသုၵ်ႉယုင်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈ၊ ၵႆႉၽိတ်းၵၼ်တင်းမေးမၼ်းသေ ၵႆႉလၼ်ႇၵွင်ႈလွၵ်ႇၵၼ်ယူႇ – ၵၢင်ႉၵႄႇလၢတ်ႈၼင်ၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ၶတ်းၸႂ်တိတ်းတေႃႇၸူး ၸုမ်ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းတႄႉၵေႃႈ တိတ်းတေႃႇဢမ်ႇလႆႈ။ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လၢတ်ႈဝႃႈတႃႇႁူမ်ႇလူမ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႆသေ ပၼ်လုၵ်ႈၸုမ်းၶဝ်ယိပ်းၵွင်ႈ။ ၵူၼ်းယိပ်းၵွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉပဵၼ် ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၶီႈလဝ်ႈၶီႈယႃႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ၊ လႆႈလၵ်ႉလွမ်ၵူဝ်ဝႆႉယူႇတႃႇသေႇ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ်တီႈထုင်ႉလွႆႇမႆႇ ၼမ်ႉထူမ်ႈ၊ ၼမ်ႉၼွင်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈပၢႆႈၽႄးၼမ်ႉဝႆႉသေ ယွၼ်ႉၼမ်ႉထူမ်ႈလႄႈ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆ ၊ ၶူဝ်ၵူၼ်ႇ သဵၼ်ႈတၢင်းၶၢတ်ႇဝႆႉလႄႈ ၵၢၼ်ၵႂႃႇမႃးႁႃၵိၼ် ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉ ဝႃႈၼႆ ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']

2024-09-25T17:33:01

https://shannews.org/archives/57942

မႃလူင် ၶူပ်းထဝ်ႈယိင်း ထိုင်တၢႆ

ထဝ်ႈယိင်း ဢႃယု 67 ပီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ တီႈၼႂ်းဢိူင်ႇၶျဵင်းရၢၵ်ႉၼွႆႉ ၸႄႈဝဵင်းသၢမ်ၶူၵ်ႉ ၸႄႈတွၼ်ႈပထူမ်ထႃႊၼီႊ မိူင်းထႆး ၺႃးမႃလူင် ပိတ်ႉပူႊ သႅၼ်းၸိူဝ်ႉၽၼ်း ဢမေႊရိၵၼ်ႊ (American Pit Bull) ၶူပ်း ထိုင်တီႈလူႉတၢႆ။ ဝၼ်းတီႈ 24/09/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 3 မူင်းၶိုင်ႈ ၽွင်းထဝ်ႈယိင်း ၶီႇလူတ်ႉထိပ်ႇမႃး တီႈၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း ယူႇၼၼ်ႉ ၺႃးမႃတူဝ်ၼိုင်ႈ လမ်းၶူပ်း ထိုင်တီႈလူတ်ႉထိပ်ႇမၼ်းၼၢင်းပေႃးလူမ်ႉသေ မႃၼၼ်ႉ ၶူပ်းသႂ်ႇ တီႈၶႃလႄႈ ၶႅၼ်ၾၢႆႇသၢႆႉမၼ်းၼၢင်း လိူတ်ႈဢွၵ်ႇၼမ်။ ဝၢႆးလင်ၼၼ်ႉ ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး မႃးႁၼ်မႅၼ်ႈလႄႈ ၼႅတ်ႈလိုပ်ႈႁေႃႈမႃပႅတ်ႈသေ ယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ် တီႈႁၢၼ်ႉၶၢႆ ဢၼ်မီးဝႆႉႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉ။ မိူဝ်ႈၽွင်း ရူတ်ႉၵႃး ၾၢႆႇၸွႆႈထႅမ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉ မႃးထိုင်ၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်း ပေႃးသဵင်ႈသၢႆ ၸႂ်ယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်း ၵေႃႉပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်မႃ လၢတ်ႈဝႆႉတီႈပလိၵ်ႈထႆးဝႃႈ – မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း မႃမၼ်းၼၢင်း ဢမ်ႇယၢမ်ႈၶူပ်း ႁဵတ်း ႁၢႆႉၽႂ်မႃးသေပွၵ်ႈ။ ၼႂ်းလၢႆဝၼ်းမႃးၼႆႉ လႆႈႁၼ်မႃမၼ်းၼၢင်း ဢွၵ်ႇတေႃးသသေ ၶႂ်ႈႁႃႁဵတ်း ႁၢႆႉၵူၼ်းႁိမ်းႁွမ်း။ ယင်း ၶူပ်းပႃး ၵေႃႉပဵၼ်လုင်းမၼ်းၼၢင်း။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ လႆႈၺွပ်းၶင်ဝႆႉ ၼႂ်းၶွၵ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ လႅပ်ႈမႃၼၼ်ႉ တေလွတ်ႈ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇသေ ၵႂႃႇၶူပ်းထဝ်ႈယိင်းၵေႃႉၼၼ်ႉ တီႈၼိူဝ်တၢင်း – ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈၶွင်မႃၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၼွင်ႉယိင်း ထဝ်ႈယိင်း ဢၼ်ၺႃးမႃလူင်ၶူပ်းသေ လူႉတၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ MeKong News ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-09-25T17:14:54

https://shannews.org/archives/57934

သဵၼ်ႈတၢင်း လွႆလႅမ် – မိူင်းပွၼ်ၶၢတ်ႇ ၵႃးတၢင်ႇၵုၼ်ႇ ၵိုတ်းၶမ် ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ

တႄႇဢဝ် ႁၢင်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼၼ်ႉမႃး ၾူၼ်ႁႃယႂ်ႇ ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၵမ်ႈ ၼမ်လႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁၢႆတၢႆၵေႃႈ မီးၼပ်ႉႁဵင် ယၢမ်းလဵဝ် တိုၵ်ႉလႆႈထူပ်းၽေးၼမ်ႉ ပႆႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်း။ သဵၼ်ႈတႃႇသၢႆတၢင်းၵေႃႈ ၵူၼ်ႇပင်းလူႉၵွႆ ရူတ်ႉၵႃးဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃမႃး တုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း ၶၢတ်ႇၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ႁႅင်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ သဵၼ်ႈတၢင်းၼႂ်းၵႄႈလွႆလႅမ် – မိူင်းပွၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉၵေႃႈ လိၼ်လွႆၵူၼ်ႇတဵင် တၢင်းႁဵတ်းႁႂ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းတၼ် ရူတ်ႉၵႃး ၵူႈသႅၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃး ၵိုတ်းၶမ်ၼပ်ႁူဝ်ပၢၵ်ႇလမ်း၊ ၸိူဝ်းၵႃးလူင် တၢင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ဢၼ်ဝႆႉႁိုင် ဢမ်ႇလႆႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၼဝ်ႈသုမ်းပႅတ်ႈၼမ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်း လၢႆလွင်ႈ။ – သဵၼ်ႈတၢင်း ၼႂ်းၵႄႈလွႇလႅမ် – မိူင်းပွၼ် ၶၢဝ်းၼမ်ႉၼွင်းယႂ်ႇၼႆႉၵူၺ်း ၼႂ်းၵႄႈလွႆလႅမ် – မိူင်းပွၼ်ၼႆႉ လိၼ်လွႆၵူၼ်ႇတဵင်တၢင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈသဵၼ်ႈ တၢင်းတၼ် 2 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ ၾၢႆႇမႄးတၢင်းၶဝ် ဢမ်ႇၵုမ်းလႆႈၶိုတ်းတၼ်း။ သဵၼ်ႈတၢင်း ဢၼ်သိူဝ်ႇယၢင် ဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးၼမ်ႉလုပ်ႇႁႅင်းလႄႈ လူႉၵွႆၶၢတ်ႇၵႂႃႇၼမ်ယဝ်ႉၼႆ ၵူၼ်းႁေႃႈရူတ်ႉၵႃး ဝဵင်းလွႆ လႅမ် − ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “မိူဝ်ႈလဵဝ် တီႈႁိမ်းလွႆလႅမ်ၼႆႉ ၼမ်ႉၵေႃႈထူမ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈႁိမ်းလွႆသၢမ်ႁူဝ်၊ တီႈတၢင်းငွၵ်း မိူၼ်ႁၢင်ႈ တူဝ်လိၵ်ႈ “ပ”ၼၼ်ႉလႄႈ တင်းႁိမ်းဝၢၼ်ႈၶွၵ်းၼွႆႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ လိၼ်လွႆၵူၼ်ႇႁႅင်းၼႃႇ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၾၢႆႇၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် ၵေႃႈ ၵႂႃႇတူၺ်းယူႇ။ ၵူၺ်းၼႃႇ သဵၼ်ႈတၢင်း မၢင်တီႈ ဢၼ်ၶဝ်သိူဝ်ႇယၢင်ဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လိၼ်မၼ်းၵူၼ်ႇသေ ပႃးၵႂႃႇၸွမ်းၼမ်ႉၵေႃႈ မီးဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်းတၼ်လၢႆတီႈလႄႈ ၵႃးၸိူဝ်းဢၼ်ၵိုတ်းၶမ်ဝႆႉ ၼႂ်းၵႄႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇလမ်း။ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵႃးတၢင်ႇၵုၼ်ႇၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးၵုၼ်ႇဢၼ်ၼဝ်ႈငၢႆႈလႄႈ လႆႈလူႉသုမ်းပႅတ်ႈ တင်းၼမ်တင်းလၢႆ ၵေႃႈမီး။ တေႃႈၼင်ႇ ၵႃးတၢင်ႇၵႆႇတၢင်ႇမူၵေႃႈ ဢမ်ႇထိုင်တီႈထိုင်လႅၼ်လႄႈ တၢႆပႅတ်ႈၵေႃႈၼမ်။ ၶၢဝ်းသဵၼ်ႈ တၢင်းလူႉၵွႆ ၼမ် ၸိူင်ႉၼႆ ၸဝ်ႈရူတ်ႉၵႃႉဢွၼ်ႇၶဝ် ဢမ်ႇပေႃးႁတ်းၵႂႃႇမႃး လိူဝ်သေပဵၼ်ၵႃးလူင် မိူၼ်ၼင်ႇ – ၵႃး 6 လေႃႉ၊ 12 လေႃႉ၊ 22 လေႃႉ ၵႃးၸိူဝ်းဢၼ် တၢင်ႇၵုၼ်ႇသႅၼ်းယႂ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵူၺ်းၼႆ ၵူၼ်းႁေႃႈရူတ်ႉၵႃး ဝဵင်းလွႆလႅမ် − ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ တီႈပၢင်လူင်ၵေႃႈ ၵႃးမႃးၶမ်ဝႆႉ ဢမ်ႇယွမ်းပၢၵ်ႇ။ တီႈလွႆလႅမ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇယွမ်းပၢၵ်ႇ မိူၼ်ၵၼ်။ မိူဝ်ႈဝႃးၶႃႈၵႂႃႇၼမ်ႉၸၢင်လႄႈ တီႈၼၼ်ႈၵေႃႈ ၵႃးမႃးၶမ်ဝႆႉ ဢမ်ႇယွမ်းသွင်သၢမ်ပၢၵ်ႇ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵႃးတၢင်ႇမၢၵ်ႇမႆႉ၊ ထၢၼ်ႇႁိၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢၼ်လုၵ်ႉတႃႈၶီႈလဵၵ်း – ၵဵင်းတုင် မႃးၶမ်ဝႆႉၼမ်ဢေႃႈ” – ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်လတ်းၵႂႃႇမႃးသဵၼ်ႈတၢင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၸဝ်ႈရူတ်ႉၵႃး တၢင်းလၢႆးၶႃႈ – ပၢင်လူင် – လွႆ လႅမ် – ၼမ်ႉၸၢင် – ၶူဝ်လမ် – ၵုၼ်ႁဵၼ်လႄႈ ၵႃလီႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈပႃး။ လိူဝ်သေ သဵၼ်ႈတၢင်းတၼ် ၵႂႃႇမႃးႁႃၵၼ်ယၢပ်ႇယဝ်ႉ ဢၼ် ၵိၼ်းၸႂ်လိူဝ်ႁႅင်းၵေႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢၼ်ယူႇၸွမ်းသၢႆတၢင်း သဵၼ်ႈၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ဝၢၼ်ႈၶွၵ်းၼွႆႉ၊ ဝၢၼ်ႈဢဵင်ႇၶဵတ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈၶဵဝ်ၶမ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ – သဵၼ်ႈတၢင်း ၼႂ်းၵႄႈလွႇလႅမ် – မိူင်းပွၼ် ၼႂ်းၵႄႈဝၼ်းတီႈ 11-24/09/2024 ၼႆႉၵူၺ်း ယွၼ်ႉလိၼ်ၵူၼ်ႇသေ လွင်ႈလူႉသုမ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈဢဵင်ႇၶဵတ်ႇ ႁိူၼ်း 30 လင်ပၢႆ၊ ႁွင်ႈထႅဝ်သွၼ်လိၵ်ႈ 3 လင် ၊ ရူတ်ႉၶိူင်ႈ 23 လမ်း၊ ၵႃး 2 လမ်း၊ ၸၢၵ်ႈထႆ 3 လမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလူႉတၢႆၸွမ်း 13 ၵေႃႉ (ၸၢႆး 6 ၵေႃႉ၊ ယိင်း 7 ၵေႃႉ)။ တီႈဝၢၼ်ႈၶွၵ်းၼွႆႉၵေႃႈ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 7 ၵေႃႉ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဝၢၼ်ႈဢွၼ်ႇဝၢၼ်ႇဢိတ်း ဢၼ်ယူႇၸွမ်း ႁိမ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးလွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼမ်။ ယွၼ်ႉလႅင်းၾူၼ်းၶၢတ်ႇဝႆႉလႄႈ တႃႇႁူႉလွင်ႈလူႉ သုမ်းႁူဝ်ယွႆႈမၼ်း ဢမ်ႇငၢႆႈၼႆ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ပဢူဝ်း PYO ၵေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16/09/2024 ၼၼ်ႉဝႃႈ – ၵူၼ်းမိူင်းတႆး တၢႆယွၼ်ႉၼမ်ႉထူမ်ႈမီး 140 ၵေႃႉ၊ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီးလႄႈ လွႆလႅမ်ၼႆႉ ဢၼ်ထူပ်းၽေး ၼမ်ႉမီး 150 ဝၢၼ်ႈ၊ ၵူၼ်းမိူင်းႁၢႆဝႆႉ 100 ပၢႆ – ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ မိူဝ်ႈၶၢဝ်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉလၢမ်းၽႄႈၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈတုၵ်ႉႁႅင်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းထႅင်ႈလႄႈ ယိင်ႈၶႅၼ်းဢမ်ႇမီးတီႈပိုင်ႈ ၵၢၼ်ငၢၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇပၼ်ႇလႆႈလီ၊ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ ယၢပ်ႇၵိၼ်း။ ၶၢဝ်းၾူၼ် ပီၼႆႉသမ်ႉ ၵူၼ်း မိူင်း ထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈထႅင်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈ ႁႃတၢင်းမၢၵ်ႈမီးၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၵုမ်ႇလႆႈ တုၵ်ႉလႆႈၶီယူႇၵူႈဝၼ်းၼႆ ၵူၼ်းဝဵင်းလွႆလႅမ်ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ – “ပေႃးမၼ်းပဵၼ်ၼႆယူႇတိၵ်းတိၵ်းတႄႉ မၼ်းတေတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတႄႉတႄႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ တႃႇတေၵႂႃႇမႃးၵေႃႈ ယၢပ်ႇယဝ်ႉၼႃႇ။ တႃႇတေႁဵတ်းၵိၼ်ဝၼ်းလႂ်ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၵူၺ်းၵေႃႈ ပေႃးယၢပ်ႇ ၼႃႇယဝ်ႉ။ ပၢႆသေလိူဝ် ငိုၼ်းဢမ်ႇၶဝ်ႈ ၶၼ်ၵုၼ်ႇၵေႃႈၶိုၼ်ႈတိၵ်းတိၵ်း ၵႃးတၢင်ႇၵုၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃး။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ သဵၼ်ႈတၢင်းၼႆႉ ၵႃႈပႆႇမႄးၶိုၼ်းၼႆ မၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈ ႁဵတ်းႁိုဝ် ၶႃႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ယွၼ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်းၶၢတ်ႇလၢႆတီႈယဝ်ႉလႄႈ မိူင်ၼင်ႇ တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်ၼႆႉ ၶၼ်ၵုၼ်ႇၶိုၼ်ႈ 2 ပုၼ်ႈ မိူၼ် ၼင်ႇ ၶဝ်ႈၼိုင်ႈထူင်ၸမ် 2 သႅၼ်၊ ၼမ်ႉမၼ်းၵိၼ်သမ်ႉ 1 ပုင်းလႂ် မွၵ်ႈ 2 သႅၼ်၊ ၶႆႇၵႆႇ 1 လုၵ်ႈ 500 ပျႃး၊ ၽၵ်းၶဵဝ် ၼိုင်ႈမတ်ႉ 500 ပျႃးသေ ၵုၼ်ႇႁႅင်ႈၶိုၼ်ႈမႃး ၼိုင်ႈမဵဝ်း 4- 5 ႁဵင် ဝႃႈၼႆ။

['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-09-25T15:54:39

https://shannews.org/archives/57930

ၶႄႇမိပ်ႇဢီး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈတီႉၺွပ်းၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉပၼ်ၶဝ် တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ

ၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ မိပ်ႇဢီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈတီႉၺွပ်း ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ (ၸၢဝ်းၶႄႇ) ႁူဝ်ၵူၼ်း 600 ပၢႆ တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ သူင်ႇ ၸူးၶဝ် ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 22/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းႁူမ်ႈတင်း ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈသေ ၵူတ်ႇထတ်း တီႉၺွပ်းၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ဝၼ်းမႃးၼႆႉ တီႉၺွပ်းလႆႈ 500 ပၢႆယဝ်ႉ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၶိုင်ႈၼိုင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူင်းၶႄႇ မိပ်ႇဢီးမႃး တီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈတီႉၺွပ်း ၸုမ်း ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ မႃးယူႇတၢင်းမူႇၸေႊၼႆႉသေ ယွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊၼၼ်ႉ ဢေႃႈ ႁႂ်ႈသူင်ႇပၼ်ၶဝ် တႃႇႁူဝ်ၵူၼ်း 600 ပၢႆ။ သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇလႆႈထိုင် 600 ပၢႆၸိုင် တီႈဢေႇသုတ်းမၼ်း ႁႂ်ႈတီႉသူင်ႇပၼ် 400 ပၢႆၼႆၶႃႈဢေႃႈ။ ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ဝၼ်းမႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းလႆႈ 500 ပၢႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ တႃႇ 260 ပၢႆတႄႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ 260 ပၢႆ ဢၼ်တီႉၺွပ်းလႆႈဝႆႉၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် တၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇၶဝ် ပႆႇႁပ်ႉ ႁႂ်ႈတီႉပၼ်ၶဝ် 400 ပၢႆ ဢမ်ႇၼၼ် 600 ပၢႆယဝ်ႉ ၸင်ႇႁႂ်ႈသူင်ႇပၼ်။ ဢၼ်လိူဝ်ထႅင်ႈ ႁူဝ်ၵူၼ်း 200 ပၢႆ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉတႄႉ ယူႇတီႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ၸႂ်ႉဢဝ်ငိုၼ်းၶႄႇ 20,000 ယႂၼ်ႊ ၵႂႃႇထုတ်ႇတူဝ်ဢွၵ်ႇၼႆၶႃႈဢေႃႈ” – ဝႃႈ ၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ ႁူဝ်ၵူၼ်း 500 ပၢႆၼႆႉ ၺႃးတီႉၺွပ်း ၵုမ်းတူဝ်ဝႆႉ တီႈမင်ႇၵလႃႇမူႇၸေႊ (9 ၸၼ်ႉ) ဝႃႈၼႆ။ “တေႃႈလဵဝ်ၼႆႉ ယူႇတီႈ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်း ဝဵင်းမူႇၸေႊ ႁႂ်ႈၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉယွမ်ႇ ႁႂ်ႈၸွပ်ႇႁႃပၼ် ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ ဢၼ်မူၵ်းသွၼ်ႈတူဝ်ဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉထႅင်ႈ။ ၵမ်ႈၼမ် ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ယူႇတီႈ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉသေ ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ဝႆႉ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 22 ၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် တီႈၶူဝ်ပၢင်ႇၶမ်း ၼႂ်းၵႄႈမူႇၸေႊ – ၼမ်ႉၶမ်းၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈသေ ပိၵ်ႉဢိုတ်းဝႆႉ တႃႇၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်း ၸုမ်းၵျႃး ၽႅၼ်ႉၼႆသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်း လွင်ႈၵႂႃႇမႃး။ ရူတ်ႉၵႃး ၵိုတ်းၶမ်တၢင်း ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃး ၼႆယဝ်ႉ။

['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-25T12:28:37

https://shannews.org/archives/57927

ၵူၼ်းထႆး ၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်း လွင်ႈႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းမိူင်းထႆးၼမ်

ဝၼ်းတီႈ 23/09/2024 ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းထႆးမွၵ်ႈ 30 ၵေႃႉ ၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်ၵႂႃႇၼႄၵၢင်ၸႂ် ၾၢႆႇၼႃႈလုမ်း ၽွင်းတၢင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈမိူင်းၵွၵ်ႇ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵႄႈလိတ်ႈပၼ် ပၼ်ႁႃႁႅင်းၵၢၼ် မိူင်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်းမိူင်းထႆးတင်းၼမ်တင်းလၢႆလႄႈ တႃႇၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈပၼ် ၽွၼ်းပၢင်ႈ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၵူၼ်းမိူင်းထႆး – ၼႆယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႈလူၺ်ႈလွင်ႈ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈသေ ၼႂ်းၵၢင်လိူၼ်ၼႆႉ ၸုမ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈထႆး 3 ၸုမ်း လႆႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ယိုၼ်ႈထိုင်တီႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ၽိုၼ်ၼိုင်ႈ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးၶေႃႈတုၵ်းယွၼ်း 8 ၶေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ဢမ်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၵိူတ်ႇလဵင်ႉလုၵ်ႈ၊ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပၢႆႈၶဝ်ႈမိူင်းထႆး ယွၼ်ႉပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈပၼ်ၶႂၢင်ႉယူႇ ဢွင်ႈတီႈပၢင်သဝ်းၸိူဝ်းမၵ်းမၼ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉၵူၺ်း၊ ႁႂ်ႈၶိုၼ်းမႄးထတ်းသၢင် လွင်ႈပၼ်ၶႂၢင်ႉပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းထႆး ၸဵမ်ၸိူဝ်း ၼႆႉ။ ဝၢႆးလင် မီးလွင်ႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင် တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈယဝ်ႉ လွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ၼႄၵၢင်ၸႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်မႃးထပ်းၵၼ်။ ၽူႈၸွႆႈထႅမ် လွင်ႈႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – ၵူၼ်းထႆး ၸိူဝ်းဢွၵ်ႇမႃးၼႄၵၢင်ၸႂ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ယၢမ်ႈၼႄၵၢင်ၸႂ်မႃး မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၾၢႆႇလင် လွင်ႈၼႄၵၢင်ၸႂ်ၼၼ်ႉ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ တေမီးလွင်ႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်းၵၢၼ်မိူင်းယူႇ – ဝႃႈၼႆ။ လုမ်းၽွင်းတၢင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးတီႈမိူင်းၵွၵ်ႇတႄႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ တႄႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 16 လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉၵႂႃႇ တေဢမ်ႇသိုပ်ႇတေႃႇပၼ် ဢႃယု ဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်းလုၵ်ႈႁဵၼ်း ၸိူဝ်းယိပ်း Non – Immigrant ED Visa (ဝီႊသႃႊၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းၶၢဝ်းပွတ်း) သေ ၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းဝႆႉ ၼႂ်းမိူင်းထႆး – ၼႆယဝ်ႉ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ သုၼ်ၶေႃႈမုလ်း လွင်ႈသိုဝ်ႉၶၢႆတီႈလိၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းထႆး (REIC) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼႂ်း ဝၼ်းတီႈ 20 ၼႆႉဝႃႈ ၼႂ်းပီ 2024 ၶၢဝ်းတၢင်း 6 လိူၼ်ၼႆႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းသိုဝ်ႉ ႁွင်ႈၶွၼ်ႊတူဝ်ႊ ယူႇၼႂ်းမိူင်းထႆး ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်သုတ်းထီႉ 2 ၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း']

2024-09-25T11:55:13

https://shannews.org/archives/57917

မိူင်းပႄႊလႃႊရူပ်ႊ မွၵ်ႇႁွင်ႉႁူပ်ႉ ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ

ၼႂ်းဝၼ်းၵေႃႇတင်ႈ ၵၢၼ်ၽွင်းတၢင် ၵႄႈၵၢင်သွင်ၸိုင်ႈမိူင်း တဵမ်ၶၢဝ်းတၢင်း (25) ပီၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းပႄႊလႃႊရူပ်ႊ တႅမ်ႈလိၵ်ႈသူင်ႇယိုၼ်ႈထိုင် ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ – ၶၢဝ်ႇ Belta News ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ – ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း လၢႆပီပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ သွင်ၸိုင်ႈမိူင်း လႆႈၶတ်းၸႂ်ႁဵတ်းသၢင်ႈ၊ ႁႂ်ႈလွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇမၼ်ႈၵိုမ်းၼႅၼ်ႈၼႃ။ တႃႇတေသိုပ်ႇဢုပ်ႇၵုမ် ဝၢင်းၽႅၼ်ၵၢၼ်ငၢၼ်းၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈထႅင်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူင်းပႄႊလႃႊရူပ်ႊ ႁူမ်ၸူမ်းႁပ်ႉတွၼ်ႈ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ဝႆႉယူႇ – ဝႃႈၼႆ။ မိူင်းပႄႊလႃႊရူပ်ႊၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ဢမ်ႇတိတ်းၸွမ်း ၾင်ႇၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ၊ လႅၼ်လိၼ်တိတ်းၸပ်း မိူင်းရတ်ႉသျႃႊလႄႈ မိူင်းယူႊၶရဵၼ်ႊ။ ၵွၼ်ႇပႆႇထိုင်ပီ 1991 ၼၼ်ႉ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ယူႇဝႆႉ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် သူဝ်ႊပီႊယႅတ်ႊ မိူင်းၼိုင်ႈ။ ဢလႅတ်ႉသႅၼ်းတႃႊ လူႊၵႃႊသျႅၼ်ႊၵူဝ်ႊ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် မိူင်းပႄႊလႃႊရူပ်ႊၼႆႉ ဢွၼ်ႁူဝ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းမႃး တႄႇဢဝ်ပီ 1994 တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်သေ ပဵၼ်မိူင်းၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ ဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉ လိုၼ်းသုတ်းပိူၼ်ႈ မိူင်းၼိုင်ႈ တီႈၼႂ်းၵုၼ်ယူႊရူပ်ႊ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းပႄႊလႃႊရူပ်ႊၼႆႉ မီးလွင်ႈတဵၵ်းတဵင်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ၵူၼ်းမိူင်း၊ ပိၵ်ႉဢိုတ်းႁႄႉႁၢမ်ႈ ၵၢၼ်သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇဝႆႉႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ၺႃးလၢႆမိူင်းထတ်းသၢင်ဝႆႉယူႇ – ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼႂ်းပီ 2023 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိူဝ်းၶႂၢၵ်ႈပိုတ်ႇၽုၺ်ႇလုမ်းငဝ်ႈငုၼ်း ၽွင်းတၢင်မၢၼ်ႈ တီႈမိူင်းပႄႊလႃႊရူပ်ႊ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ သႄႉသွမ်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူင်းပႄႊလႃႊရူပ်ႊ ဢမ်ႇၵမ်ႉထႅမ်ၸွမ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၽူႈပၵ်းတႃပႂ်ႉတူၺ်းၶဝ်သေ လႆႈႁူႉဝႃႈ မိူင်းပႄႊလႃႊရူပ်ႊၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ၶၢႆၶိူင်ႈယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇပၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိူင်းၼိုင်ႈ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-25T11:27:33

https://shannews.org/archives/57911

လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး တေသၢႆႈတႅၼ်းပၼ်ၶိုၼ်း ၼႂ်းၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်း ၺႃးၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ

လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တေပၼ်ငိုၼ်းသၢႆႈတႅၼ်းငိုၼ်းၵူႈ ဢၼ်မီးငိုၼ်းၶီႈဢေႇ ၸိူဝ်းၼႆႉပၼ် တွၼ်ႈတႃႇၵၢၼ်ငၢၼ်းဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်း ၸိူဝ်းႁူပ်ႉၺႃးၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ – ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး လႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 18 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉသေ Sorawong ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်းလႄႈ ၾၢႆႇလဵၼ်ႈႁႅင်း ဢွၵ်ႇမႃး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ် တၢင်းၵၢၼ်ၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21 ၼႆႉ ယူႇတီႈ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Bangkok Post ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၶပ်ႉမၢႆ ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ပႃးလွင်ႈ တႃႇတေပၼ်ၶႂၢင်ႉၵူၼ်းႁိူၼ်း ၸိူဝ်းလႆႈ ႁူပ်ႉၽေးၼမ်ႉၼၼ်ႉ လႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၼမ်ႉလႄႈ ၾႆးၾႃႉ လူၺ်ႈဢမ်ႇလူဝ်ႇပၼ်ၵႃႈၼမ်ႉ/ ၵႃႈၾႆး တႃႇၼိုင်ႈလိူၼ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တေမီးပႃးၶပ်ႉမၢႆထႅင်ႈ လၢႆလၢႆဢၼ် – ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တိုၵ်ႉၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်း လွင်ႈလူႉသုမ်းၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇ ယွၼ်ႉၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ။ တႃႇတေၸွႆႈထႅမ် တီႈၼႂ်းၵၢၼ်ငၢၼ်း ဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ တေၶတ်းၸႂ်ႁႂ်ႈၸၢင်ႈႁဵတ်းၵႂႃႇလႆႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 2 ဝူင်ႈၼႆႉ – ၼႆယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉမႄႈၼမ်ႉၶူင် ၼွင်းၶိုၼ်ႈသုင်လႄႈ ၸႄႈတွၼ်ႈ Nong Khai ဢၼ်မီးၼႂ်းမိူင်းထႆး တွၼ်ႈၸဵင်ႇႁွင်ႇ ဝၼ်းဢွၵ်ႇ လႆႈႁူပ်ႉၺႃးၽေးၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်းလိူဝ်ပိူၼ်ႈ။ ယူႇတီႈ ၵႅမ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇ ၽၢၼ်ႇတႃႇငိုၼ်းတွင်းလႄႈ ၽွင်းလူင်ထႅင်ႈ လၢႆႁွင်ႈၵၢၼ် လႆႈၵႂႃႇၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ၶိူင်ႈၶူဝ်းတႃႇၸွႆႈထႅမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တွၼ်ႈတႃႇပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆးမၵ်းမၼ်ႈဝႆႉ ငိုၼ်းတႃႇၸွႆႈထႅမ် 3 ပီႊလီႊယႅၼ်ႊဝၢတ်ႇ၊ ၸုမ်းၾၢႆႇဢုပ်ႉပိူင်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈၵေႃႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉတေၸွႆႈထႅမ်ငိုၼ်း 2 လၢၼ်ႉဝၢတ်ႇ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-24T18:39:22

https://shannews.org/archives/57906

ပၢင်တိုၵ်း တီႈသီႇပေႃႉ 4 ၵေႃႉ ၼၢႆးလၢၼ် ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလူႉတၢႆ

တႄႇၵၢင်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA လေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ဝၼ်းတီႈ 23/09/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်းမွၵ်ႈ 3 မူင်းၶိုင်ႈၼႆႉ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈလီႉသေႃး ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼႃးလွႆ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ တူၵ်းတႅၵ်ႇသႂ်ႇႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ၵမ်းသိုဝ်ႈ။ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ ၼၢႆးလၢၼ် 4 ၵေႃႉ တၢႆထင်တီႈ၊ ႁိူၼ်းယေးၵေႃႈ လူႉၵွႆၵႂႃႇ 7 လင် ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ– “ႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယူႇယူႇမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ၊ ဝၼ်းတီႈ 22 မႃးတူၵ်း တၢင်းၵုင်း ၽြႃးလူင် ၵူၼ်းတၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၊ဝၼ်းတီႈ 23 သမ်ႉ တိူဝ်ႉ 4 ၵေႃႉ ၼၢႆးလၢၼ်။ ဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်သေ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၵေႃႈပွႆႇ၊ ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်သေ ယိုဝ်းၵေႃႈယိုဝ်း။ တေဢွၵ်ႇပၢႆႈၵေႃႈ သမ်ႉမႆႈၸႂ်တႃႇႁႃလဵင်ႉၵၼ်။ ဢမ်ႇၸၢင်ႈပၢႆႈၵႂႃႇတၢင်းလႂ် ”- ဝႃႈ ၼႆ။ Photo by – ၸုမ်းပရႁိတ/ မၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇ ၵူၼ်းသီႇပေႃႉ လူႉတၢႆ 4 ၵေႃႉ ၼၢႆးလၢၼ် ဢၼ်ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇသေ လူႉတၢႆၼၼ်ႉ ပဵၼ်ထဝ်ႈယိင်း ဢႃယု 70 ပၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ လၢၼ် 2 ၵေႃႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇထႅင်ႈ ႁိမ်း ႁွမ်းဝၢၼ်ႈၼႃးလွႆ မီးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း 3 ၵေႃႉ၊ ပႃးၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽႂ် ၸုမ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇလႂ်တႄႉ ပႆႇမီးၽႂ်ယိုၼ်ယၼ် – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇသူၺ်ႇၽီႇမျေႇတႄႉ တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ – “ပေႃးၶဝ်ၶႆႈတိုၵ်းၵေႃႈ လူဝ်ႇၵႂႃႇတိုၵ်းၵၼ်တီႈ ဢၼ်မီးသိုၵ်းၼၼ်ႉၶႃႈၵႂႃႈ။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ မႃးႁဵတ်းတေႃႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းတိၵ်းတိၵ်း။ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆတိၵ်းတိၵ်း။ ဢမ်ႇတိူဝ်ႉၵူၼ်းသိုၵ်းၶဝ်လူင်။ ၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်း ယဵၼ်းပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇ”- ဝႃႈၼႆ။ တီႈတၢင်းမၢၵ်ႇတူၵ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်တၢင်းပွၵ်ႉၵုင်းၽြႃးလူင်၊ တူင်ႈၸၢင်ႉ၊ ပွၵ်ႉဝဵင်းၸၢၼ်း၊ ပွၵ်ႉမၢၼ်ႈၸၢတ်ႈ၊ ဢူၵ်ႉၵျိၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဝဵင်းသီႇပေႃႉၼႆႉ ၸုမ်းႁူမ်ႈႁွမ်း သိုၵ်းတဢၢင်း ၶဝ်ႈလေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸဵမ်မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10 လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် သဵင်ၵွင်ႈယဵၼ်ၵႂႃႇ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ထိုင်မႃးၼႂ်းလိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 14 ၼႆႉ သွင်ၾၢႆႇယိုဝ်းတိုၵ်းၵၼ် ၶိုၼ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ ၵူၼ်းမိူင်းၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလူႉတၢႆ ၵႄႈပၢင်တိုၵ်း မီး 20 ပၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်းထႅင်ႈ 50 ပၢႆ။ တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၼႆႉ မီးဝႆႉ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 23 ၊ ၶမယ 503 – 504 သေ သွင်ၾၢႆႇတိုၵ်ႉၶဵင်ႈၶႅင် ၵၢၼ်သိုၵ်း တေႃႇၵၼ်ဝႆႉႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈငိူင်ႉပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ယူႇဝႆႉ ၸွမ်းၼႂ်းထိူၼ်ႇ/ ၼႂ်းၶိူဝ်း/ ၼႂ်းထမ်ႈလႄႈ တီႈ ႁိူၼ်းယေးပီႈၼွင်ႉၸမ်ၸႂ်ၵၼ် တၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်း ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုပ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']