Datasets:

NorHsangPha

/

shan-news-shannews_org

like 0

2024-10-01T11:50:26

https://shannews.org/archives/58052

ထႆးတေပဵၼ်ၶႂၢင်ႉ ႁႅင်းၵၢၼ် 4 မိူင်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ် ယူႇသဝ်းပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်

လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး တေပၼ်ၶႂၢင်ႉႁႅင်းၵၢၼ်တင်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ႁႅင်းၵၢၼ် 4 ၸိုင်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ် ယူႇသဝ်းၵႂႃႇလႆႈၼႂ်းမိူင်းထႆး လူၺ်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် – ၶၢဝ်ႇ The Nation ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇ ၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ၸွမ်းၼင်ႇၶေႃႈတုၵ်းယွၼ်း ၵေႃႇမတီႇၾၢႆႇၸတ်းၵၢၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း တုၵ်းယွၼ်း တီႈၼႂ်းပၢင်ၵုမ် ၸုမ်း ၽွင်းလူင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းထႆး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/09/2024 ၼၼ်ႉသေ ၸင်ႇလႆႈတူၵ်းလူင်းၵႂႃႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ႁႅင်းၵၢၼ် 4 ၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ် မိူင်းမၢၼ်ႈ၊ မိူင်းလၢဝ်း၊ မိူင်းၵမ်ႊပေႃႊတီႊယိူဝ်ႊလႄႈ မိူင်းဝႅတ်ႊၼၢမ်ႊ ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ်ၼၼ်ႉ တေပိုတ်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉတၢင်ႇယိုၼ်ႈမၢႆၾၢင် တႃႇ ပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်မႂ်ႇ၊ လုၵ်ႈလၢင်းၶဝ် ၸိူဝ်း ဢႃယုၾၢႆႇတႂ်ႈ 18 ပီၼၼ်ႉၵေႃႈ တေပၼ်ၶႂၢင်ႉယူႇသဝ်း ၵႂႃႇၼႂ်းမိူင်းထႆး လူၺ်ႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် – ဝႃႈၼႆ။ ႁႅင်းၵၢၼ် MOU ၸိူဝ်းဝႂ်ၶႂၢင်ႉႁဵတ်းၵၢၼ် တေသဵင်ႈၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 13 လိူၼ်ၾႅပ်ႊပိဝ်ႊရီႊ ပီ 2025 ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေပၼ်ၶႂၢင်ႉတေႃႇ ဝႂ်ၶႂၢင်ႉယူႇသဝ်းလႄႈ ဝႂ်ၶႂၢင်ႉႁဵတ်းၵၢၼ် လုၵ်ႉတီႈ 2 ပီ ပဵၼ်ၵႂႃႇ 4 ပီ – ၼႆယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ ၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇ တႃႇယိုၼ်ႈတၢင်ႇမၢႆၾၢင်မႂ်ႇလႄႈ ၶၵ်ႉတွၼ်ႈႁူဝ်ယွႆႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သင်လႆႈၶႂၢင်ႉ တီႈၶုၼ် ႁေႃၶမ်းမိူင်းထႆးလႄႈ ၾၢႆႇၸဝ်ႈၼႃႈတီႈၶဝ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃး ၸင်ႇတေႁူႉလႆႈ – ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၸွမ်းၼင်ႇ ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၵူတ်ႇထတ်း တီႉၺွပ်းႁႅင်းၵၢၼ် 120 ဝၼ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆးသေ တႄႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 5 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊတေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 19 လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး တီႉၺွပ်းလႆႈႁႅင်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ်၊ ဢမ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် 2 သႅၼ် 5 မိုၼ်ႇပၢႆ (256,213) ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၺႃးတီႉၺွပ်းၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈမီးႁိမ်းၸမ် 2 သႅၼ် (193,430) ၵေႃႉ၊ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းၵမ်ႊပေႃႊတီႊယိူဝ်ႊ ႁိမ်းၸမ် 4 မိုၼ်ႇ (39,736)၊ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းလၢဝ်ႊ 1 မိုၼ်ႇပၢႆ (15,281)၊ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းဝႅတ်ႊၼၢမ်ႊ 162 ၵေႃႉလႄႈ ႁႅင်းၵၢၼ်တၢင်ႇၸိုင်ႈမိူင်း 7 ႁဵင် 6 ပၢၵ်ႇပၢႆ (7,604) – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-10-01T11:17:34

https://shannews.org/archives/58048

ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ယိုၼ်ႈတၢင်ႇလႆႈ သုၼ်ႇယူႇသဝ်း DV တီႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ

ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တၢင်ႇယိုၼ်ႈလႆႈ ဝီႊသႃႊ Diversity Visa Program (DV) လႆႈယဝ်ႉ တွၼ်ႈတႃႇ တေယူႇသဝ်းလႆႈ ၼႂ်းမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 02/10/2024 တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 05/11/2024 တႄႇယိုၼ်ႈတၢင်ႇဝီႊသႃႊ ၶၢႆႉယူႇမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ဢမ်ႇၼၼ် Diversity Visa Program (DV) ပီ 2026 တီႈႁွင်ႈၵၢၼ် ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ လႆႈယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၽိုၼ်လိၵ်ႈၼၼ်ႉ တေလႆႈယိုၼ်ႈတၢင်ႇတၢင်း Online ၊ မီးသုၼ်ႇယိုၼ်ႈတၢင်ႇလႆႈ ၵမ်းလဵဝ်။ သင်ဝႃႈယိုၼ်ႈတၢင်ႇ 2 ပွၵ်ႈၸိုင် တေၺႃးပၢၵ်ႈပႅတ်ႈ။ ၶပ်ႉမၢႆသုၼ်ႇလႆႈယူႇသဝ်း ၼႂ်းမိူင်းဢမေႇရိၵၼ်ႊ တႃႇသေႇ (Green Card Lottery) ဢမ်ႇၼၼ် DV Program ၼႆႉ ပဵၼ်ၶပ်ႉမၢႆ ဢၼ်မိူင်းဢမေႊရိ ၵၼ်ႊ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းပၼ်ၶႂၢင်ႉႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ၶၢႆႉၵႂႃႇယူႇသဝ်းၼႂ်းမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ။ ၼႂ်းၵူၼ်း တၢင်ႇယိုၼ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ တေဢဝ်လၢႆးၸူၵ်းမႄးသေ လိူၵ်ႈဢဝ် တႃႇႁူဝ်ၼပ်ႉ ၵူၼ်း 5 မိုၼ်ႇပၢႆ ၵူႈပီ – ၼႆယဝ်ႉ။ ၶပ့်မၢႆတၢင်ႇယိုၼ်ႈ တႃႇၶၢႆႉယူႇမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊတႃႇသေႇ Diversity Visa Program (DV) တႃႇပီ 2026 ၼႆႉ တေပိုတ်ႇႁပ်ႉၵူၼ်းၸိူဝ်းယူႇသဝ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းဢၼ်ၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ဢေႇလိူဝ်ပိူၼ်ႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီ ။ ၵွပ်ႈၼၼ် ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ မီးသုၼ်ႇတၢင်ႇယိုၼ်ႈယွၼ်းလႆႈ – ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ၊ မိူင်းပင်ႊၵလႃႊတိတ်ႊသ် ၊ မိူင်းဢိၼ်ႊတီႊယိူဝ်ႊ၊ မိူင်းပႃႊၵိတ်ႊသတၢၼ်ႊ၊ မိူင်းဝႅတ်ႊၼၢမ်ႊ၊ မိူင်းၾိလိပ်ႊပိၼ်ႊလႄႈ မိူင်းၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊၸၢၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 5 ပီၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်းၶၢႆႉ ၵႂႃႇယူႇသဝ်းၼႂ်းမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ 5 မိုၼ်ႇပၢႆယဝ်ႉလႄႈ ၶပ်ႉမၢႆ Diversity Visa Program (DV) ပီ 2026 ၼႆႉတႄႉ ဢမ်ႇမီးသုၼ်ႇယိုၼ်ႈတၢင်ႇယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၶေႃႈမုလ်းႁူဝ်ယွႆႈတႄႉ ၶဝ်ႈတူၺ်းလႆႈတီႈၼႂ်း Website Diversity Visa Program ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊလႆႈယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁႂ်ႈၾၢင်ႉပႃး လွင်ႈယွၵ်ႇလႅၼ် ဢၼ်ပွမ်ဢၼ်ၽၢင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ- သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-09-30T22:23:32

https://shannews.org/archives/58044

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပိုတ်းယိုဝ်း တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵူႈၶမ်ႈၶိုၼ်း

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ သီႇပေႃႉ ၵျွၵ်ႉမႄး ႁူဝ်ယ (မိူင်းယႆ) ၵူႈၶမ်ႈၶိုၼ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈယူႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလပ်း တၢင်းၶမ်ႈတၢင်းၶိုၼ်း။ ၼႂ်းလိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ဝူင်ႈလိုၼ်းသုတ်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းသေ ပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈဝဵင်းလႃႈ သဵဝ်ႈၵူႈၶမ်ႈ ၶိုၼ်း တင်ႈတႄႇၶမ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 20 ၼၼ်ႉမႃး။ ဝၼ်းတီႈ 30/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ 3 ၵမ်း တူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်း တီႈပွၵ်ႉ 11 ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ။ ႁိူၼ်းယေး လူႉၵွႆလႅဝ်ၽႅဝ်ႉ 2 လင် မီးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း FYV တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ – မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 29/09/2024 သမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈ ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ယ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆ၊ ၶမ်ႈၶိုၼ်း ဝၼ်းတီႈ 28/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း 8 မူင်းၶိုင်ႈသမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းသႂ်ႇ တီႈပွၵ်ႉ 8 ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆ။ ၶမ်ႈၶိုၼ်း ဝၼ်းတီႈ 27/09/2024 သမ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ 3 ၵမ်း တူၵ်းတီႈပွၵ်ႉ 1 လႄႈ တီႈၵၢတ်ႇလူင်လႃႈသဵဝ်ႈ။ မီးၵူၼ်းတၢႆ 2 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း 5 ၵေႃႉ ၼႂ်းၼၼ်ႉပႃး မႄႈမၢၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ၵၢတ်ႇလူင်ၵေႃႈ လူႉၵွႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႆႉဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း ၸိူင်ႉၼႆသေ ၵူၼ်းမိူင်း လႃႈသဵဝ်ႈ ၸိူဝ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၵေႃႈ ဢမ်ႇႁတ်းလပ်းႁတ်းၼွၼ်း။ ၸိူဝ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသိူဝ်ဝႆႉၵေႃႈ ပႆႇႁတ်းပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး။ လွင်ႈၼႆႉ ၼႂ်းဝူင်ႈလိုၼ်းသုတ်းၼႆႉ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁႂ်ႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸိူဝ်းတေႃႇသူႈပိုတ်းယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႆႉယူႇ တင်းသဵင်ႈ ႁႂ်ႈမႃးဢုပ်ႇဢူဝ်း တူၵ်းလူင်းၵၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်၊ ၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်သေ ၶဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၸွမ်းၵၼ် ၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ် ဝႃႈၼႆယူႇသေတႃႉ ထႅင်ႈၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ တိုၵ်ႉဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃး ပိုတ်းယိုဝ်းယူႇ ၵူႈၶမ်ႈၶိုၼ်း။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-09-30T22:09:03

https://shannews.org/archives/58042

ၾၢႆႇၾိင်ႈၾႃႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၾူၼ်တေမႃးႁႃႇယႂ်ႇ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 3 – 4 ဝၼ်း

ၾူၼ်တေတူၵ်းႁႃႇယႂ်ႇထႅင်ႈ ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇပိုၼ်ႉတီႈတႅမ်ႇ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ၶၢႆႉယူႇဝႆႉတီႈသုင် – ၾၢႆႇၾိင်ႈၾႃႉ ပၼ်ၾၢင်ႉဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇ လၢမ်းၶၢတ်ႈလွင်ႈၾူၼ်လူမ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ ဝၼ်းတီႈ 1 ထိုင် 5 ဢွၵ်ႊထူဝ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ၾူၼ်တေတူၵ်းထႅင်ႈ ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း တေတူၵ်းႁႅင်းမၢင်ပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ တေၸၢင်ႈမီး ၾူၼ်လူင် လူမ်းၽတ်ႉပဝ်ႇႁႅင်း ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းယူႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႅမ်ႇ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ် ၶၢႆႉၶိုၼ်ႈယူႇဝႆႉတီႈသုင်လႄႈ ပိုၼ်ႉတီႈလွတ်ႈၽေး ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ လူမ်းလႅင်ႉလႄႈၾူၼ် ဢၼ်တေၽတ်ႉပဝ်ႇၶဝ်ႈ ၵမ်းၼႆႉ တေပဵၼ်လူမ်းလႅင်ႉမႆႈ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းဝၼ်းတူၵ်းၶဝ်ႈမႃး၊ ၽႃႈၾူၼ် ဢၼ်ထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်း တႃႇပွႆႇၾူၼ်တူၵ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႈမီး၊ ႁႅင်းလူမ်းမႆႈ ဢၼ်လုၵ်ႉ တီႈၼႃႈပၢင်ႇလၢႆႇ ၵပ်ႉပလီႇလႄႈ ၼႃႈၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇပင်းၵလႃး ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈမႃး။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ လူမ်းလႅင်ႉ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းၼႃႈပၢင်ႇလၢႆႇၸၢၼ်းၶႄႇ ၶဝ်ႈမိူင်းၶႄႇသေ လၢမ်းလူင်း မႃးတၢင်းမိူင်းတႆး – မိူင်းထႆး ၼၼ်ႉၵေႃႈမီးလႄႈ ႁႂ်ႈလႆႈၾၢင်ႉၵၼ်ယူႇသဝ်း ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ၽွင်းၾူၼ်လူင်တူၵ်းၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈမီးပႃး လူမ်းလႅင်ႉ၊ ၾႃႉၽႃႇ၊ မၢၵ်ႇႁဵပ်းတူၵ်း၊ ၼမ်ႉၸၢင်ႈၵိုင်ႉၵၢင်ႉၼွင်း လႆထူမ်ႈဝၢၼ်ႈသူၼ်ႁိူၼ်းယေး၊ လိၼ်လွႆၸၢင်ႈၵူၼ်ႇတဵင်ဝၢၼ်ႈသူၼ်လႄႈ သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း။ ၵွပ်ႈၼႆ ၵူၼ်းယူႇတီႈတႅမ်ႇၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၵူၼ်းၸိူဝ်းယူႇတီႈသုင်လႄႈ ႁိမ်းမႄႈၼမ်ႉ ၵႄးၼမ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈလႆႈၾၢင်ႉ သေယူႇသဝ်း ပႃးဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢိင်ၼိူဝ် ၾၢႆႇမိူင်ၼမ်ႉၾၢႆၼမ်ႉ ပိုတ်ႇၾၢႆလူတ်းၼမ်ႉသေလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပၢႆး၊ ၾၢႆၶုၼ်လႄႈ ဝဵင်းလွႆၶေႃ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈ လိူဝ်ႁႅင်း။ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း မၢင်ပိုၼ်ႉတီႈၵေႃႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ မၢင်ပိုၼ်ႉတီႈ ၼမ်ႉယင်းပႆႇလူတ်းယွမ်း။ တီႈဝဵင်းလူင်လၢႆလၢႆဝဵင်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တူင်ႈပဵင်း။ ဢိင်ၼိူဝ် ၼမ်ႉထူမ်ႈ ၵမ်းဢၼ်ယဝ်ႉၵႂႃႇၼႆႉသေ လုမ်းၾၢႆႇဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငီႉ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၵူၼ်းတေႃႇၵူၼ်း တူၺ်းလူ ၸွႆႈထႅမ်ၵၼ် UNOCHA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 16 ၼၼ်ႉဝႃႈ ဝဵင်းဢၼ်ထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း မီး 59 ဝဵင်း ပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ထူပ်းၽေးၼမ်ႉ မီး 630,000 ၵေႃႉ တၢႆၵေႃႈမီးၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ- ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ဝၼ်းတီႈ 30/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်းတဵင်ႈၼႆႉတႄႉ ၸုၸုၸၢၼ်ႇ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၾၢႆႇၶူၼ်ႉၶႂႃႉ လွင်ႈ ၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇ တႅမ်ႈတၢင်ႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ထႅင်ႈဝႃႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 24 ၸူဝ်ႈမူင်း တင်ႈတႄႇ ၵၢင်ဝၼ်းတဵင်ႈ မိူဝ်ႈၼႆႉ ၵႂႃႇ ၸႄႈတွၼ်ႈ ဢၼ်ၸၢင်ႈမီးၾူၼ်လူင်လူမ်းလႅင်ႉတူၵ်း တေပဵၼ် ၸႄႈတွၼ်ႈ လၢင်းၶိူဝ်း၊ ၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း၊ ၸႄႈဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉ၊ ၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီး ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လႄႈၸႄႈတွၼ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ၵျွၵ်ႉမႄး ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉဢမ်ႇၵႃး ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တူင်ႈပဵင်းတႄႉ တေပဵၼ်ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈမိတ်ႉထိလႃႇ၊ ၵျွၵ်ႉသႄႇ၊ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ၊ ပၢင်ႇဢူႈလူင်၊ ၸႄႈၵႅင်း၊ သူၺ်ႇပူဝ်ႇ၊ မူင်ႇယႂႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဝႃႈၼႆဝႆႉ။

['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-30T12:01:31

https://shannews.org/archives/58036

ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းတႆး ႁူမ်ႈၵၼ် ၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းထူပ်းၽေး တီႈလႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး

တႆးႁွတ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇ – လမ်းပုၼ်း ႁူမ်ႈၵၼ် ၵႂႃႇၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းထူပ်းၽေးသိုၵ်း ဢၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇသွၼ်ႈဝႆႉ တီႈလႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး တႃႇၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ 160 ၸုမ်ႇ(သုတ်ႉ) လႄႈ ငိုၼ်းထႆးထႅင်ႈ လၢႆမိုၼ်ႇဝၢတ်ႇ။ ဝၼ်းတီႈ 27/09/2024 ယူႇတီႈ သင်ၶၸဝ်ႈ၊ ၸုမ်းမဵတ်ႉတႃႇသြႃႇၽွမ်ႉႁူမ်ႈ၊ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ် ၽူႈထူပ်းၽေး ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၵဵင်းမႂ်ႇ – လမ်းပုၼ်း (21 ၸုမ်း) လႄႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်လူင်တိတ်းတေႃႇထႆး ႁူမ်ႈၵၼ် ၵႂႃႇၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းထူပ်းၽေး ဢၼ်ပၢႆႈမႃးသွၼ်ႈဝႆႉ တီႈၵွင်းမုင်ႈမိူင်း ၼႂ်းၼႃႈလိၼ် RCSS ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – မေႃသွၼ် ၼၢင်းႁွမ်/ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တီႈၵွင်းမုင်ႈမိူင်း မေႃသွၼ် ၼၢင်းႁွမ် ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၽူႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွႆႈထႅမ် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ႁဝ်းၶႃႈ ႁူမ်ႈၵၼ်ၵႂႃႇၸွႆႈ ၵူၼ်းထူပ်းၽေးသိုၵ်း တီႈၵွင်းမုင်ႈမိူင်း တႃႇၵႃး 5 လမ်း။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၶူဝ်းၶွင် ဢၼ်လႆႈၵႂႃႇၸွႆႈသမ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉလႄႈ ၶူဝ်းၼုင်ႈဝႂ် တင်းမူတ်းတႃႇ 160 သုတ်ႉၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ သုၼ်ႇၸုမ်း၊ သုၼ်ႇတူဝ် မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်းလႄႈ ဢိၵ်ႇပႃးၸဵမ်သင်ၶၸဝ်ႈ ႁူမ်ႈၵၼ် ၸွႆႈ ထႅမ်ငိုၼ်းဝႆႉထႅင်ႈ 23,000 ဝၢတ်ႇ။ ဢိင်ၼိူဝ် ၸုမ်းတူင်ႇဝူင်းတႆး လႆႈၵႂႃႇၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းထူပ်းၽေးသိုၵ်း တီႈၵွင်းမုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ် ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ဢၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇသွၼ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – ၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ၊ တၢင်ႉယၢၼ်းလႄႈ လၢႆးၶႃႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။

['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-30T11:00:18

https://shannews.org/archives/58032

ၶၢဝ်ႇလိုဝ်းၵၼ်ဝႃႈ ဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ်ၼိူဝ် လွင်ႈၾၢင်ႉၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈႁႅင်း

ၼႂ်းၵၢင်လိူၼ်သႅပ်ႊထိမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ မီးၶၢဝ်ႇလိုဝ်းဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ယွၼ်ႉဢမ်ႇတူၺ်းၶၢဝ်ႇငၢဝ်း ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပၼ်ၾၢင်ႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸင်ႇ ဢွၼ်ၵၼ် ၺႃးၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းဝႃႈၼႆ။ ၶၢဝ်ႇလိုဝ်းဢၼ်ၼႆႉ ဢွၵ်ႇမႃးတီႈၶျွင်ႉ မၢႆးဝူၺ်ႇ တီႈတႄႊလီႊၵရႅမ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 15/9/2024 ၼႂ်းၼၼ်ႉတႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉဝႃႈ – “ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းဢၼ်ၵုမ်ႇတူၺ်း ၶၢဝ်ႇၶိတ်ႉတိတ်ႉ Khit Thit ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵူၺ်းလႄႈ ဢမ်ႇႁူႉလွင်ႈပၼ်ၾၢင်ႉသင် ။ ယွၼ်ႉၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇတူၺ်းၶၢဝ်ႇဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽႄႈပၼ်လႄႈ ၸင်ႇၺႃးၽေးၼမ်ႉၸိူင်ႉၼႆ ” – ဝႃႈၼႆဝႆႉ ။ ၵူၼ်းၶဝ်ႈတူၺ်းၶၢဝ်ႇလိုဝ်းႁူဝ်ၼႆႉ မီးၵႂႃႇ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်း 33000 ပၢႆ လိူဝ်သေၼႂ်းၶျွင်ႉမၢႆးဝူၺ်ႇယဝ်ႉ ၼႂ်းၶျွင်ႉတႄႊလီႊၵရႅမ်ႊထႅင်ႈတၢင်ႇဢၼ်ၵေႃႈ သိုပ်ႇသျႄးလၢမ်းၽႄႈဝႆႉ။ ၸွမ်းၼင်ႇၸုမ်းၼႅင်ႈသၢၼ်ၾၢႆႇထတ်းၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ Myanmar Fact-checking Network ထတ်းသၢင်ႁၼ်ဝႆႉတႄႉ ၶၢဝ်ႇဢၼ်လိုဝ်းယူႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်ႇဢၼ်ႁိူင်ႈၵိူင်းၸပ်းၾၢႆႇဝႆႉ၊ ပဵၼ်ၶၢဝ်ႇဢၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းပဵၼ်ၸႂ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ပိုၼ်ၽႄႈဝႆႉၵူၺ်းၼႆယဝ်ႉ ။ ၶေႃႈထတ်းသၢင်ၶၢဝ်ႇ ဢၼ်ႁၼ်မီးဝႆႉ – မိူဝ်ႈဝူင်ႈပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉလူမ်းလႅင်ႉလူင် ယႃႊၵီႊသေ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် လႆႈထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ လိၼ်ၵူၼ်ႇတင်းၼမ် ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ ၽေးသၽႃႇဝ တေၶဝ်ႈထိုင်ၼႂ်းမိူင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ၸွင်ႇၾၢႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၾူၼ်လူမ်းလႆႈၸႅင်ႈ ပၼ်ၾၢင်ႉသင်ဝႆႉလူင်ႈၼႃႈဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ လႆႈထတ်းသၢင်တူၺ်းၶိုၼ်းယူႇ ။ ၼႂ်းၶၢဝ်ႇငၢဝ်းၾူၼ်လူမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ ယၢမ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵႂႃႇၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 9/9/2024 ၼၼ်ႉဝႃႈ – “ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ဢမ်ႇထၢင်ႇၾူၼ်လူမ်းတေႁႅင်းပဵင်းၼႆႉ ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းပွတ်းပွတ်းၵူၺ်း ဢမ်ႇထၢင်ႇၾူၼ်လူမ်းတေႁၢဝ်ႈႁႅင်း ” – ၼႆ မီးၼႂ်းၼႃႈလိၵ်ႈ 3 ၶွင် လိၵ်ႈၽိုၼ်ၽၢဝ်ႇမျၢၼ်ႇမႃႉဢလိၼ်းဝႆႉ။ ၽူႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်း ဢမ်ႇပၼ်ၾၢင်ႉဝႆႉသေဢိတ်းၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ထူပ်းၽေးၾူၼ်လူမ်းလၢတ်ႈ။ ၸုမ်းၼႅင်ႈသၢၼ်ၾၢႆႇထတ်းၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ Myanmar Fact-checking Network လႆႈတွင်ႈထၢမ် ၽူႈတူၺ်းလွမ် ၾၢႆႇပၢႆး ယူႇလီ ၼႂ်းဝဵင်းရမႄးတိၼ်း တိူင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၼၼ်ႉဝႃႈ – “ ဢမ်ႇမီးႁွင်ႈၵၢၼ်ၸၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း ၸုမ်းလႂ် ပိုၼ်ႈၽၢဝ်ႇလွင်ႈ ၽေးသၽႃႇဝ။ ၶၢဝ်ႇငၢဝ်းၾူၼ်လူမ်းဢၼ်ယၢမ်ႈဢွၵ်ႇယူႇတႃႇသေႇၼၼ်ႉတႄႉ ႁၼ်ဢွၵ်ႇယူႇပၵ်းၵဝ်ႇပိူင်ၵဝ်ႇ ႁဵတ်းၼၼ် ၵူၺ်း ဢမ်ႇမီးလွင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆးသင်။ ဢမ်ႇမီးဝႃႈ ပၼ်ၾၢင်ႉၽေးၾူၼ်လူမ်းပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ။ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ ၾူၼ်တေတူၵ်းၼမ်ၼႆၵူၺ်း ဢမ်ႇလႆႈႁၼ်ၶဝ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢီႈသင်ၶိုၵ်ႉၶၵ်ႉ ” – ဝႃႈၼႆ။ ယူႇတီႈၸုမ်း NUG တႄႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉလွင်ႈၽေးသၽႃႇဝၼၼ်ႉယူႇ – “ တႃႇႁႂ်ႈ လူတ်းယွမ်းလွင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉၼႂ်းၽေးၼမ်ႉ ၽေးလိၼ်ၵူၼ်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆႉ ထုၵ်ႇလီဝႆႉၾၢင်ႉၼၵ်းၼႃ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ ” – ဝႃႈၼႆသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵႂႃႇၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 9/9/2024။ ၶေႃႈထတ်းသၢင် ၶျွင်ႉတႄႊလီႊၵရႅမ်ႊၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈႁၼ်လီၶဝ်သေ ၶိုၼ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ – ယွၼ်ႉဢမ်ႇသူၼ်ၸႂ်ၼိူဝ် ၶၢဝ်ႇငၢဝ်း ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလႄႈ ၸင်ႇထူပ်းၽေးၼမ်ႉ” – ၼႆယဝ်ႉ။ ပၢႆတႅမ်ႈပႃးထႅင်ႈဝႃႈ – “ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉသမ်ႉ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ၵိူဝ်းယမ်ပုတ်ႉထ ၊ ၵူၼ်းမိူင်းသမ်ႉ ၵႂႃႇပိုင်ႈဢိင် ၵႂႃႇပၼ်ႁႅင်းၸုမ်း PDF ၶဝ်ၸိူဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇမီးသိၼ် ဢမ်ႇမီးထမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ၸင်ႇထူပ်းၽေးၸိူင်ႉၼႆ။ၵမ်ႈၼမ် ဢၼ်ၺႃးၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ပၼ်ႁႅင်း PDF ၵမ်ႈၼမ်ယဝ်ႉ” – ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ တီႈတႄႉမၼ်း ၽေးသၽႃႇဝၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈယွၼ်ႉလွင်ႈၵိူဝ်းယမ်သႃႇသၼႃႇ ပဵၼ်ယွၼ်ႉၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇလႅၵ်ႈလၢႆႈၵူၺ်းၼႆ ၸုမ်းလူလွမ်သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉထတ်းသၢင်လၢတ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းၶၢဝ်ႇဢၼ် BBC ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ။ NUG ၵေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ – “ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈပွတ်းဢွၵ်ႇ ၊ ပွတ်းၸၢၼ်းလႄႈ မိူင်းတႆး ၸိူဝ်းၼႆႉ ၾူၼ်တေႁႃႇယႂ်ႇ ၊ ၼမ်ႉၸၢင်ႈထူမ်ႈ လိၼ်ၸၢင်ႈၵူၼ်ႇ ယွၼ်ႉလူမ်းလႅင်ႉလူင်ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းတူၵ်း လႄႈ တၢင်းၸၢၼ်း သမုတ်ႇတရႃႇပၸိၽဵၵ်ႉ ” – ဝႃႈၼႆယူႇ။ သင်ပဵၼ်လႆႈ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီယုမ်ႇယမ်ၶၢဝ်ႇငၢဝ်းဢၼ်လိုဝ်းယူႇၼႂ်းသူဝ်ႊသျႄႊမီႊတီႊယိူဝ်ႊၵမ်းလဵဝ် ပေႃးဢမ်ႇၸႂ်ႈၸုမ်းဢၼ်မီးၵၢၼ်ႁပ်ႉႁွင်း ၊ ဢမ်ႇမီးၶေႃႈမုလ်းၵႅၼ်ႇၶႅင်တဵမ်ထူၼ်ႈ ၼႆ Myanmar Fact-Checking Network ပၼ်ၾၢင်ႉဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ (Fact Check)

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်']

2024-09-29T13:43:50

https://shannews.org/archives/58030

ပၢင်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ႁဵတ်းၵႅင်ႈၽိတ်ႈမွၵ်ႇ ၽွင်းၽႂ်လႂ်ဢမ်ႇၾၢင်ႉဢမ်ႇထိူမ်

တူၺ်း​​တေႃႇလွင်ႈလူႉသုမ်း တိူဝ်ႉသၢင်ႈၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်း ဢၼ်လႆႈပဵၼ်မႃး ယွၼ်ႉလၢႆးၵၢၼ်ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇလႄႈ လၢႆး​​ၵေႃႇ ၵၢၼ်ႁၢႆႉၼၼ်ႉ​​သေ ယိုၼ်းမိုဝ်းၽိတ်ႈမွၵ်ႇထိုင် ၸိူဝ်းၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းယိပ်းၵွင်ႈတိုၵ်း​​တေႃး ယူႇၼၼ်ႉလႂ်၊ ၸိူဝ်းၸုမ်း ၸၢဝ်း​​ၵေႃႇၵၢၼ်ႁုၵ်းႁၢႆႉၼၼ်ႉလႂ်၊ ၸိူဝ်း PDF ဢၼ်​​ပဵၼ်ၸုမ်းၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉၼၼ်ႉ လႂ်ၼႆႉ ႁႂ်ႈလႆႈၾႃႈပွႆႇလၢႆးယိပ်းၵွင်ႈ ၵၢင်ႇ တိုၵ်း​​တေႃးႁဵတ်းႁၢႆႉသေ ၼင်ႇႁိုဝ် ​​တေဢဝ်လၢႆးၵၢၼ်မိူင်း ​​ၵႄႈလိတ်ႈ လႆႈပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်း လူၺ်ႈလၢႆးတၢင်း ပႃႇတီႇၵၢၼ်မိူင်းလႄႈသင်၊ လူၺ်ႈလၢႆးတၢင်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈလႄႈသင် ဢွၼ်ၵၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇမႃး​​သေၵမ်းၼႆ လႆႈႁၼ်ႁွင်ႈ ၵၢၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇၶၢဝ်ႇမႃးမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 26/09/2024 ယူႇယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႇလွင်ႈယိုၼ်းမိုဝ်းဢၼ်ၼႆႉ​​သေ ၽိုၼ်ၶၢဝ်ႇ THE STRAITS TIME လၢတ်ႈဝႃႈ ပဵၼ်​​ၶေႃႈယိုၼ်းမိုဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇၾၢင်ႉဢမ်ႇထိူမ်​​ ၼႆယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉသမ်ႉၶိုၼ်းဢိင်ဢၢင်ႈ ​​ၶေႃႈၵႂၢမ်း ၽတူဝ်ႇ​​ၸေႃး​​တေႃးၼီး တွပ်ႇလၢတ်ႈဝႆႉတီႈ AFP ၼၼ်ႉသေ ပိူင်း​​ၼႄ​​ၶေႃႈၵၢင်ၸႂ် ၶွင်ၾၢႆႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ​​ၶေႃႈမၢႆၼိုင်ႈ – တပ်ႉသိုၵ်းၼႆႉ ​​တေဢမ်ႇလႆႈၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၵၢၼ်မိူင်း။ မၢႆသွင် – တပ်ႉသိုၵ်းၼႆႉ ​​တေလႆႈယွမ်းႁပ်ႉ ပိူင်ငဝ်ႈပိုင်းမိူင်း ၾႅတ်ႊတရႄႊ တီႊမူဝ်ႊၶရႅတ်ႊတိၵ်ႊ။ မၢႆသၢမ် – ၶဝ်​​တေလႆႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ယွမ်းယိုၼ်​​တေႃႇ လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ၾိင်ႈသိုၵ်း၊ လွင်ႈသၢၼ်ၶတ်း ပိူင်ပဵၼ်ၵူၼ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ လူၺ်ႈဢမ်ႇလႆႈၺႃးတူတ်ႈတၢမ်ႇသင်။ ထႃႈၶဝ်ဢမ်ႇၽွမ်ႉတူၵ်းလူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ​​တေဢမ်ႇပဵၼ်သင်မႃး ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ ၶေႃႈယိုၼ်းမိုဝ်း ဢၼ်ဝႃႈမႃးၼႆႉ လီႁိုဝ်ၸႃႉ ပႆႇဝႃႈလႆႈ​​သေတႃႉ တၵ်းၸႂ်ႈၵၢင်ႈၶမ်​​ၶေႃး တႃႇၸုမ်းၸၢဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးဝႆႉ​​ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵၢၼ်မိူင်း မၼ်ႈၵႅၼ်ႇၼႅၼ်ႈၼႃၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁၢင်ႉယဝ်ႉ။ တၢမ်ၼင်ႇၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၸိုင် ၸုမ်းၸၢဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ဝႆႉယူႇသၢမ်သႅၼ်း။ ၸုမ်းၼိုင်ႈ – ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ​​တေၸၢင်ႈပႃး ၶၢင် KIA ၊ ယၢင်းလႅင် KNPP ၊ ယၢင်း ၽိူၵ်ႇ KNU ၊ ၶျၢင်း CNF ၊ လုၵ်ႈႁဵၼ်း 88 ABSDF ၸိူဝ်းဢၼ်တိုၵ်း​​တေႃးယူႇ​​သေတႃႉ သမ်ႉဢမ်ႇပႃးၼႂ်း သဵၼ်ႈၸိုဝ်ႈ​​ၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ။ ၸုမ်းသွင် – ၸိူဝ်းၸုမ်းၸၢဝ်း​​ၵေႃႇၵၢၼ်ႁုၵ်းႁၢႆႉ၊ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၊ ရၶႅင်ႇ AA လႄႈ ပလွင်ႈ TNLA ၸိူဝ်း ၼႆႉ တိုၼ်းပႃးယဝ်ႉ။ တိုၵ်ႉထုၵ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ် ၸုမ်း​​ၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 2 ၼႂ်းလိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၸၢင်ႈပႃးထႅင်ႈ CRPH ၊ NUG လႄႈ PDF ၸိူဝ်းဢၼ်ထုၵ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ် ၸုမ်း​​ၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉဝႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈလိူၼ်​​မေႊ ထူၼ်ႈ 2 ဝၼ်း ၼႂ်းပီ 2021 ပုၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သမ်ႉပၢႆဝႃႈထႅင်ႈ ၸိူဝ်း PDF ဢၼ်ပဵၼ်ၸုမ်း​​ၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉၼႆ ႁင်းမၼ်း​​ၶေႃ​​ၶေႃၵွၼ်ႇလႄႈ ဢၼ်ၼႆႉတႄႉ လႅပ်ႈ​​တေယိူင်းၸူး PDF ၸိူဝ်းဢမ်ႇယူႇတႂ်ႈ ၵုမ်းၵမ် ၶွင် NUG ၼၼ်ႉႁိုဝ်ၼႆ လႆႈလၢမ်းဢဝ်ၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ပိူင်ပဵၼ် ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ဢၼ်တႄႇမႃးလူၺ်ႈ ၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢထမ်ႇမ ႁိမ်ၸိင်းဢဝ်ဢႃႇၼႃႇပၼ်ႇပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉ ၾၢႆႇလႂ်ပူၼ်ႉပႅၼ်လူၼ်ႉလိူဝ်၊ ၾၢႆႇလႂ်ႁုၵ်းႁၢႆႉတွၼ်းတိူဝ်းၼႆ တၢမ်တူဝ် ၽူႈၶွင်ႈမၢပ်ႇၶဝ် ႁူႉထိုင်ၵၼ်ယူႇ၊ ၵူၼ်းမိူင်းတင်းလၢႆ ဢၼ်လႆႈပဵၼ်ၸၢၵ်ႇသိုၵ်းသိူဝ်ၼႆႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်း ႁူႉထိုင် လိုၵ်ႉၼႂ်းယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း လွင်ႈႁဵတ်းပုၼ်ႈၽွၼ်း​​တေႃႇ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းလႆႈလူႉႁၢႆတၢႆသုမ်း ဢသၢၵ်ႈသၢႆၸႂ်၊ ၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်း​​ယေး ၸဵမ်တင်းဢၼႃႇၵၢတ်ႈ မိူဝ်းၼႃႈတင်းပၢၼ်ၼၼ်ႉ​​သေ ​​တေဢုပ်ႇဢူဝ်းတူၵ်းလူင်း ၵၼ်ယဝ်ႉ ယိဝ်ႉၵႂႃႇငၢႆႈငၢႆႈငႅမ်ႈငႅမ်ႈ ၸွင်ႇ​​တေလႆႈႁိုဝ်။ ၸူဝ်ႈၵႃႈ ပႆႇမီး​​ၶေႃႈႁပ်ႉပၢၵ်ႇၼိူဝ် လွင်ႈတဵင်ႈထမ်းၵၼ် ၵူၼ်းၼႆႉ ဢုပ်ႇယူႇ​​ၵေႃႈ ​​တေဢမ်ႇၸၢင်ႈတူၵ်းလူင်းၵိုတ်းတိုၵ်း ​​ၵေႃႇသၢင်ႈၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်၊ ​​တေဢမ်ႇၸၢင်ႈ​​ၵႄႈလိတ်ႈလႆႈပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းၼႆ ၸိူဝ်းလႆႈယူႇၼုၵ်းထုၵ်းထူၸွမ်း ၵၢၼ်သိုၵ်းသိူဝ်မႃး တၵ်း​​တေဝႃႈ ၼႆယူႇ။ မၢင်ၸိူဝ်းသမ်ႉ ၸၢင်ႈဝႃႈ ၽွင်းလိၼ်ႉၸၢင်ႉမႅပ်ႈ ဢမ်ႇၼႅတ်ႈထိူဝ် ထိုင်ၵမ်းဝႅပ်ႈၶိုၼ်ႈတၢင်းၼိူဝ် ​​တေႁၢမ်းပၢတ်ႇၼႆယူႇသႄႈ။ ႁူမ်ႈဝႃႈၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၺႃးမိပ်ႇငႅၼ်းၵိၼ်းၼႃႇ​​​​ၵေႃႈယႃႇ တႃႇ​​တေၵူၼ်ႇပင်းလူမ်ႉ ယဵတ်ႇၵႂႃႇၼႆႉ ပႆႇငၢႆႈငၢႆႈ၊ ၸင်ႇၼၼ် ၸူဝ်ႈၸႃႈမၼ်းယိုၼ်းမိုဝ်းမႃးၼႆႉ လီဢဝ်ႁႅင်းၵူၼ်းမိူင်း၊ ႁႅင်းၸၢတ်ႈ ၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ဢိၵ်ႇပႃးႁႅင်းၵူႈမိူင်းမိူင်း ႁူမ်ႈမတ်ႉၼွင်ႇၵဵဝ်ႈၶဵၼ်း ၸဵၼ်းႁႂ်ႈဢွၵ်ႇမႃး ​​ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵၢၼ် မိူင်း ၼင်ႇၵူၼ်းမိူင်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတင်းလၢႆ ၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ်ၼၼ်ႉ ၵမ်းၶၵ်ႉၶၵ်ႉဢိူဝ်ႈ ၼႆယူႇ​​ဢေႃႈ။ တၢင်းႁၼ်တႄႉ တင်းသွင်ပႃႈသွင်ၾၢႆႇၼႆႉ မႅၼ်ႈၽႂ်မႅၼ်ႈမၼ်းယူႇ၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၸဝ်ႈတူၼ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၸိူဝ်းႁပ်ႉဢုပ်ႇတႅၵ်ႇယႅၵ်ႈၵၼ်ယူႇၼႆ၊ ၸဝ်ႈတူၼ်ႈၸမ်ႉ ပဵၼ်ၶွင်ႇသီႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်တႄႇ​​ၵေႃႇသၢင်ႈ ပၼ်ႁႃမႃး လူၺ်ႈၸႂ်ႉလၢႆး ႁုၵ်းႁၢႆႉ​​သေ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇပၼ်ႇပွင် ၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၼၼ်ႉ​​ဢေႃႈ။ ​​ၶေႃႈယိုၼ်းမိုဝ်း ႁွင့်ဢုပ်ႇၵၢၼ်မိူင်းၶွင်မၼ်းၼႆႉ ၸွင်ႇဢိင်ၼိူဝ် ၸႂ်ၾၢႆႇၶႂ်ႈၵၢၼ်မိူင်း political will ဢၼ်ၶႂ်ႈ​​ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ ႁႂ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈလီငၢမ်း​​သေ ဢၢၼ်းပွင်သၢင်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၵတ်းယဵၼ် ၼိမ်တဵင်ႈ​​တႄႉယူႇႁိုဝ်၊ ဢမ်ႇၼၼ် ၵူၺ်းပဵၼ်လၢႆး ၼမ်ႉလၢႆးတႃးယႃမူၼ်ႇ ဢၼ်​​တေႃႉတႄႉႁဵတ်းႁႂ်ႈပၼ်ႁႃ ၵိုတ်းယင်ႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်း​​သေ ​​တေၶိုၼ်းၶိုင်သၢင်ႈႁႅင်းသိုၵ်း ၶိုၼ်ႈၶီႇၸိၵ်းၵူၼ်းမိူင်းထႅင်ႈႁႃႉၼႆ ​​တေလႆႈပႂ်ႉတူၺ်း ႁႂ်ႈႁူႉၸႅင်ႈလႅင်းတႅတ်ႈ​​တေႃးၵွၼ်ႇယဝ်ႉ။ ႁၢၼ်ႉ​​တေႃႇယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ပႆႇႁၼ်လွင်ႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်းသင်၊ ပႆႇမီးလွင်ႈႁပ်ႉပၢၵ်ႇ​​တေႃႇ လွင်ႈတဵင်ႈထမ်းသင်လႄႈ ၵႃႈတၵ်း​​တေလႆႈဝႃႈ ပဵၼ်​​ၶေႃႈယိုၼ်ႈယွၼ်းလႃႈလီႈႁဵတ်းၵႅင်ႈ​​တေႃႇ ၵူၼ်းမိူင်း တင်းလၢႆလႄႈ ၵူႈမိူင်းမိူင်းတင်းၵမ်ႇၾႃႇ ၵူၺ်းၼႆယဝ်ႉ။

['ၶေႃႈထတ်းသၢင်', 'ၵၢၼ်မိူင်း']

2024-09-29T11:32:34

https://shannews.org/archives/58027

ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈသုၼ်ပၢႆႈၽေး တၢႆ 13 မၢတ်ႇ 20 ပၢႆ

ဝၼ်းတီႈ 26/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 7မူင်းၶိုင်ႈ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈဝဵင်းတၢၼ်ႇတွႆး မိူင်းရၶႅင်ႇ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းလူႉတၢႆ 13 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 25 ၵေႃႉ ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းထဝ်ႈ တင်းၼမ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းၼႆႉ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်သေ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈလုမ်းၾၢႆႇၵုမ်းသၽႃႇဝ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉလႄႈ ႁူင်းႁေႃငဝ်ႈဝဵင်းတၢၼ်ႇတွႆး ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း သွၼ်ႈယူႇဝႆႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ဢွင်ႈတီႈၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈ တင်ႈၸႂ် ႁဵတ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ၊ ပဵၼ်လွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ်ပိူင်ၵၢၼ်သိုၵ်း ပိူင်ၵျႅၼ်ႊၼီႊဝႃႊ ၵွၼ်ႊဝႅၼ်ႊသျိၼ်ႊ တႅၵ်ႇတႅၵ်ႇလႅင်းလႅင်းယဝ်ႉၼႆ – ဢူးၶႅင်ႇတုၶ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ သိုၵ်းရၶႅင်ႇ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ႁူဝ်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ သၢမ်ၸုမ်း ဢၼ်ပဵၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၊ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA တင်း သိုၵ်းရၶႅင်ႇ AA ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၸုမ်းၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 3 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်း ယိုတ်းမိူင်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ လၢတ်ႈဝႃႈ တေထူဝ်းသိုၵ်း ဢဝ်ၶိုၼ်း ၼႃႈတီႈ ဢၼ်ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၸုမ်းယိင်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈ ဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇမႃး ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ၊ မိူင်း ရၶႅင်ႇလႄႈ ၼႃႈတီႈၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉတူင်ႉၼိုင် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼမ်။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']

2024-09-28T20:59:55

https://shannews.org/archives/58021

မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇၵူၼ်းလႃႈသဵဝ်ႈ တၢႆထႅင်ႈ 2 ၵေႃႉ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း တင်ႈၸႂ် ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇထႅင်ႈ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်း လူႉတၢႆထႅင်ႈ 2 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 6 ၵေႃႉလႄႈ ၵၢတ်ႇလူင်လႃႈသဵဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ လူႉၵွႆၼမ်။ ဝၼ်းတီႈ 27/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 3 မူင်းၶိုင်ႈ ၽွင်းၵူၼ်းမိူင်း တိုၵ်ႉၼွၼ်းလပ်းယဵၼ်ယူႇၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈၵၢတ်ႇလူင်လႃႈသဵဝ်ႈ၊ တီႈပွၵ်ႉ 1 လႄႈ ပွၵ်ႉ 2 ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼႂ်းၵၢတ်ႇလူင် ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဢိင်ၼိူဝ် လႆႈၶၢမ်ႇ လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးၸႂ်တႄႉ။ ၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၼွၼ်းလပ်းလီ။ ၵူဝ်မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ်မႃးတူၵ်းသႂ်ႇ”- ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “တေပၢႆႈဢွၵ်ႇဝဵင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ် ဢမ်ႇမီးငိုၼ်း ၶဝ်ႈလႄႈ ၸိူဝ်းပိူၼ်ႈၵႂႃႇၼၼ်ႉတႄႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းမီးငိုၼ်း။ ဢၼ်ၵိုတ်းယူႇၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵူၼ်းၽၢၼ်ၼၼ်ႉၶႃႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ႁူင်းႁႅမ်း ဢၼ်ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ တင်းမူတ်း 3 လုၵ်ႈ ပဵၼ်မၢၵ်ႇ ၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွင်ႇလႄႈ 200 ပွင်ႇ တိူဝ်ႉၺႃးၵၢတ်ႇလူင်ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လူႉၵွႆၶိုင်ႈပၢႆ ယဝ်ႉၵေႃႈ တိူဝ်ႉၺႃး ႁိူၼ်းယေး ႁူင်းႁႅမ်း တီႈပွၵ်ႉ 1 တင်း ပွၵ်ႉ 2 လူႉၵွႆၼမ်။ မိူၼ်ၼႆ ၼင်ႇၵဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ မိူင်းပႆႇလႅင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈပွၵ်ႉ 2 တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ 2 လုၵ်ႈ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းၼၢင်းယိင်း လူႉတၢႆထင်တီႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လႄႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း 9 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းလိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်း ဢမ်ႇ ပဵၼ်သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈဝဵင်း လႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ မီး 7 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 3 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်းမွၵ်ႈ 40 ၵေႃႉ – ယူႇတီႈ သိုၵ်း ၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-09-28T20:04:43

https://shannews.org/archives/58017

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မွၵ်ႇႁွင်ႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတင်း PDF ႁႂ်ႈဝၢင်းၶိူင်ႈ ၶဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ

ဝၼ်းတီႈ 26/09/2024 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတင်း ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈဢဝ်ၵၢၼ်မိူင်း ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းသေ ၶဝ်ႈပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်သေ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းၼႃႈတီႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတင်း ၸုမ်း PDF ယိုတ်းၵုမ်းဝႆႉႁၢဝ်ႈႁႅင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼမ် ႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇၵေႃႈ လူႉၵွႆ။ ၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ – ၼင်ႇႁိုဝ် တေမီးလွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ႁုၼ်ႈမုၼ်းလႄႈ လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼိမ်တဵင်ႈၼၼ်ႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း၊ ၸုမ်းၵေႃႇၵၢၼ်ႁၢႆႉ၊ ၸုမ်း PDF ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႂ်ႈဝၢင်းၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢဝ် ၵၢၼ်မိူင်းသေ တေၵႄႈလိတ်ႈၵႂႃႇလႆႈ ပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉ ယိုၼ်ႈမွၵ်ႇႁွင်ႉယူႇ – ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 25-26 ၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မၢပ်ႇၼႄးပိုၼ်ၽၢဝ်ဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ NUG တင်း ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်းၼႆႉ လႆႈငိုၼ်းၵမ်ႉၸွႆႈတီႈ ဢမေႊရိၵၼ်ႊ ၼိုင်ႈပီလႂ် 200 လၢၼ်ႉ တေႃႊလႃႊ ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉထႅင်ႈဝႃႈ မိူင်းၶႄႇ ပဵၼ်မိူင်းဢူၺ်းလီ ဢၼ်ၸႅတ်ႈၸၢင်ႇ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ၊ ၶေႃႈမွၵ်ႇႁွင်ႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်တႃႇၼႄၶေႃႈဢၢင်ႈ ႁႂ်ႈမိူင်းၶႄႇ ၵမ်ႉပၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈလႄႈ ၵမ်ႉပၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵူၺ်းယဝ်ႉၼႆ ၽူႈလဵပ်ႈႁဵၼ်း ၵၢၼ်မိူင်း ထတ်းသၢင်လၢတ်ႈဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ တႄႇဝၼ်းတီႈ 01/10/2024 ၵႂႃႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တေတႄႇၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆ ႁူဝ်ႁိူၼ်းပတ်းပိုၼ်ႉ မိူင်းမၢၼ်ႈ၊ ဢိင်ၼိူဝ် သဵၼ်ႈမၢႆၼၼ်ႉသေ ၼႂ်းလိူၼ်ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ပီ 2025 ၼၼ်ႉ တေၸတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ ၵႂႃႇၼႆ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်း မိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇ လၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မိူင်း']

2024-09-28T19:39:42

https://shannews.org/archives/58012

ၼမ်ႉထူမ်ႈ တိူၵ်ႇသူၼ်လွၵ်းၼႃး ဢမ်ႇယွမ်း 7 သႅၼ် ဢေႊၶိူဝ်ႊယဝ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်

ၸဝ်ႈၼႃးမႆႈၸႂ် ၵူဝ်ၶဝ်ႈသၢၼ်ဢမ်ႇၵုမ်ႇ တႃႇပီၼႃႈ ယွၼ်ႉပီၼႆႉ လူမ်ႉလႅင်ႉၽတ်ႉထွင်းၶဝ်ႈ ၾူၼ်တူၵ်း ႁႅင်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈ တိူၵ်ႇသူၼ်လွၵ်းၼႃး တီႈၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ဢမ်ႇယွမ်း 7 သႅၼ်ဢေႊၶိူဝ်ႊယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၶၢဝ်းၾူၼ်ၼႆႉ ၸဝ်ႈသူၼ်ႁႆႈၼႃးၶဝ် ၽုၵ်ႇသွမ်ႈပႃးငႃး၊ မၢၵ်ႇဝၼ်းဝၢႆႇ၊ ထူဝ်ႇၵူႈမဵဝ်း၊ ၵုၺ်၊ ၵူၺ်ႈလႄႈ မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ တၢင်ႇၸိူဝ်းယူႇသေတႃႉ ယွၼ်ႉပဵၼ်ၶၢဝ်းၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ၶဝ်ႈၶၢဝ်းၾူၼ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်ၽုၵ်ႇၶဝ်ႈ ႁဵတ်းၼႃးၵူၺ်း။ ယွၼ်ႉၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈ တီႈလိၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈလႄႈ ပီတေမႃးၼႆႉ ၵႃႈၶၼ်ၶဝ်ႈသၢၼ် တေၸၢင်ႈၶိုၼ်ႈသုင်၊ ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် တေမီးလွင်ႈၵပ်ႉၵိၼ်း ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် တီႈလိၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈဢၼ်လူႉၵွႆၵႂႃႇ 7 သႅၼ်ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆၼႆႉ သင်ဝႃႈ ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ႈဝႆႉတင်းမူတ်းၸိုင် တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉ လွင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶဝ်ႈသၢၼ် မွၵ်ႈ 13 လၢၼ်ႉထူင် – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းလွၵ်ႈၵၢတ်ႇ သိုဝ်ႉၶၢႆၶဝ်ႈသၢၼ် ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ၶဝ်ႈသူၺ်ႇပူဝ်ႇ ပေႃႇသၢၼ်းမူၺ်း 1 ထူင်လႂ် 180,000 ပျႃး။ ၶဝ်ႈၵျၢမ်း ၼိုင်ႈထူင်မီးႁိမ်းၸမ် 1 သႅၼ်ပျႃး – ၼႆယဝ်ႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ တေၵမ်ႉထႅမ်လႄႈ သၢႆႈတႅၼ်းပၼ်ၶိုၼ်း ၸဝ်ႈသူၼ်ႁႆႈၼႃး ၸိူဝ်းလႆႈႁူပ်ႉၽေးၼမ်ႉသေ လူႉသုမ်းမၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉၼၼ်ႉ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၸဝ်ႈသူၼ်မၢင်ၸိူဝ်းတႄႉ လၢတ်ႈဝႃႈ တေႃႇ ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ ပႆႇလႆႈႁပ်ႉတၢင်းၸွႆႈထႅမ် တီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသင် – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-09-27T17:42:41

https://shannews.org/archives/58009

ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ႁိမ်းၸမ် 300 ၺႃးတီႉၺွပ်း ၼႂ်းမိူင်းထႆး

ဝၼ်းတီႈ 24/09/2024 ၼႆႉ ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ၵိုင်ႉၵၢင်ႉၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်း ဢွင်ႈတီႈႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင် ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈဢယုတ်ႉထယႃး မိူင်းထႆး တီႉၺွပ်းလႆႈႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ် 264 ၵေႃႉ – ဝႃႈၼႆ။ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၺႃးတီႉၺွပ်းၼႆႉ ဢႃယုမီးၼႂ်းၵႄႈ 20 ပီ – 35 ပီ။ ၵူၼ်းၸၢႆး 121 ၵေႃႉ၊ ၼၢင်းယိင်း 52 ၵေႃႉ။ ႁႅင်းၵၢၼ်ၶဝ် လၢတ်ႈတီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇထႆးဝႃႈ တႃႇတေၶဝ်ႈၵႂႃႇတီႈၼႂ်းမိူင်းထႆးၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈၵေႃႉ လႆႈပၼ်ၵႃႈၸၢင်ႈ တီႈ ၼၢႆးၼႃႈ (ပွႆးၸႃး) 2 မိုၼ်ႇဝၢတ်ႇ လုၵ်ႉတီႈသဵၼ်ႈတၢင်း မျႃႉဝတီႇ – မႄႈသွတ်ႈသေ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်း မိူင်းထႆး။ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆး ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ဢမ်ႇလီ ၵၢၼ်ငၢၼ်းႁႃယၢပ်ႇလႄႈ ၸင်ႇလႆႈၶဝ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ တီႈၼႂ်းမိူင်းထႆး – ဝႃႈ ၼႆ။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်း ပဵၼ်မႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉပၵ်းပိူင် ၵဵပ်းသိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်းလႄႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၵူႈလွၵ်းလၢႆးသေ ပၢႆႈၶဝ်ႈမိူင်းထႆး။ ၾၢႆႇမိူင်းထႆးၵေႃႈ မီးလွင်ႈၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်း ႁႅင်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းၶဝ်ႈမိူင်းထႆး လူၺ်ႈဢမ်ႇမႅၼ်ႈတၢင်းၵၢၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၶွင်ႇသီႇၾၢႆႇၵိူဝ်းၵုမ် ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ(NUCC) တႄႉ တိုၵ်းသူၼ်းလၢတ်ႈတီႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ဝႃႈ ႁႂ်ႈတူၺ်းလူလွမ်ၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်ႈပၢႆႈၶဝ်ႈတီႈၼႂ်းမိူင်းထႆး၊ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီး ဝတ်းဝႂ်တဵမ်ထူၼ်ႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁႂ်ႈပၼ်ၶႂၢင်ႉယူႇသဝ်း တီႈၼႂ်းမိူင်းထႆး ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇၽႅၼ်ၵၢၼ် ၵူတ်ႇထတ်းႁႅင်းၵၢၼ်ၼွၵ်ႈမိူင်း 120 ဝၼ်း တီႈၼႂ်းမိူင်းထႆးသေ တႄႇဢဝ်လိူၼ်ၵျုၼ်ႊတေႃႇထိုင် လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ် ၺႃးၸဝ်ႈၼႃႈတီႈထႆး ၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်း မီးႁိမ်ၸမ် 2 သႅၼ် (193,430) ၵေႃႉၼႆ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၵူၼ်းႁဵတ်း ၵၢၼ်မိူင်းထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 21 လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']

2024-09-27T09:00:00

https://shannews.org/archives/58005

ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉ တီႈထုင်ႉၸၢမ်ၵႃး ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း

ၵူၼ်းမိူင်း ထုင်ႉၸၢမ်ၵႃး ၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ႁူပ်ႉၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႁႅင်း မၢင်တီႈ ယွၼ်ႉၸဝ်ႈတႃႇၼ ဢမ်ႇထိုင်လႄႈ လႆႈၵိၼ်ၶဝ်ႈၼိုင်ႈဝၼ်းၼိုင်ႈတႃႇၵူၺ်း ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ်လၢႆလၢႆဝၼ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈ မိူင်းတႆးပွတ်း ၸၢၼ်းတင်း ပွတ်းဢွၵ်ႇ လၢႆတီႈ မိူၼ်ၼင်ႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ထုင်ႉၸၢမ်ၵႃး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉ ၼႂ်းထုင်ႉၸၢမ်ၵႃး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တၢင်းဝၢၼ်ႈၵျွၵ်ႉတၢၼ်း၊ သႃႇယႃႇၵုင်းၸၢၼ်း/ ႁွင်ႇ၊ ဝဵင်းၵဝ်ႇ ဢိၵ်ႇထႅင်ႈ လၢႆလၢႆတီႈ ၸဝ်ႈတႃႇၼ ဢမ်ႇထိုင်လႄႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်ႁႅင်းဢေႃႈ။ ပေႃးပဵၼ်ႁိူၼ်းၸၼ်ႉလဵဝ်တႄႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈမူတ်းၶႃႈ ပေႃးပဵၼ်သွင် ၸၼ်ႉတႄႉ တေႃႉတႄႉၵိုတ်းပၢႆမၼ်း၊ ၸွမ်မၼ်း ၸိူင်ႉၼၼ်ၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢွၼ် ၵၼ်ပၢႆႈသွၼ်ႈယူႇသဝ်းဝႆႉ တီႈဝတ်ႉတီႈၵျွင်း ၸၼ်ႉတၢင်းၼိူဝ်ၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼမ်ႉၵိၼ်၊ ၼမ်ႉတႃႇတူမ်ႈႁုင်လႄႈ ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ယႃႈယႃ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်းဝႆႉ – ၽူႈၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ မိူၼ်ၼႆ ၼႂ်းဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈၵေႃႈ ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈတင်းၼမ်၊ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ လၢႆလၢႆတီႈ လႆၶဝ်ႈၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ၊ တႃႇၼမ်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈ တေဢွၵ်ႇသမ်ႉ မီးဝႆႉၾၢႆမိူင်းပၢႆး တီႈလဵဝ်ၵူၺ်းလႄႈ ပေႃးပိုတ်ႇၾၢႆၵေႃႈ ၼမ်ႉတေၼွင်းထူမ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းထုင်ႉမိူင်းယၢင်းလႅင် ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈၼႆႉ မီးဝႆႉ 35 ဢိူင်ႇ 445 ဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဝၢၼ်ႈ 170 ပၢႆ ၺႃးၽေးၼမ်ႉ ၼွင်းထူမ်ႈဝႆႉ။

['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-27T07:00:00

https://shannews.org/archives/58001

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တူင်ႈပဵင်း ဢၼ်ၺႃးၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈသေတၢႆ မီး 400 ပၢႆ

ယွၼ်ႉၽေးလူမ်းလႅင်ႉလူင် တၢႆႊၾုၼ်ႊ ယႃႊၵီႊသေ ၾူၼ်တူၵ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢမ်ႇထၢတ်ႇ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉႁွင်ႈလႆၼွင်းလူၼ်ႉၾင်ႇ ထူမ်ႈပိုၼ်ႉတီႈ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်း ၵူၼ်းလွင်ႈလႆၸွမ်း၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉၼႂ်းၾၢႆႇၼႂ်းၼွင်လူၼ်ႉၼွင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ပိုတ်ႇၽၵ်းတူ ၾၢႆၼမ်ႉလၢႆလၢႆတီႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၼွင်းလွင်ႈလႆၸွမ်း။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 24/09/2024 ၽွင်းၵႅမ်ၸွမ်ၸိၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸူဝ်းဝိၼ်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပၢင်မွပ်ႈယိုၼ်ႈ ငိုၼ်းၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ မၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈဝႃႈ – ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆတင်းမူတ်း မီး 419 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 24/09/2024 ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိူင်းသိုၵ်းၼေႇပျီႇတေႃႇ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ လႆႈသဵၼ်ႈမၢႆလွင်ႈလူႉသုမ်း 54 ဝဵင်း ဢၼ်ထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႉ ၼႂ်း 9 ၸႄႈမိူင်းလႄႈတိူင်း။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ မီးႁူဝ်ၵူၼ်း ထူပ်းၽေးၼမ်ႉ 1 သႅၼ် 4 မိုၼ်ႇၵေႃႉ ၵူၼ်းဢၼ်လႆႈ တၢႆယွၼ်ႉၼမ်ႉထူမ်ႈမီး 419 ၵေႃႉ လႄႈ တူဝ်သတ်းလဵင်ႉၸွမ်းႁိူၼ်းသႅၼ်ပၢႆ ထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈပႃး။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တိူၵ်ႇႁႆႈလွၵ်းၼႃးၵူၼ်းမိူင်း လူႉသုမ်း 7 သႅၼ် 5 မိုၼ်ႇဢေႊၶိူဝ်ႊ။ ၵူၼ်းဢၼ်လႆႈ လူႉတၢႆၼမ်သေပိူၼ်ႈ ၵေႃႈ ပဵၼ်ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼေႇပျီႇတေႃႇ။ တၢႆၼမ်သုတ်းထီႉ 2 ပဵၼ်တိူင်းတႃႈလိူဝ်ႇ။ ၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢွၵ်ႇဝႆႉ ၼႆႉ ဢမ်ႇပႃးသဵၼ်ႈမၢႆ လွင်ႈလူႉသုမ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း။ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၸွမ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ပႆႇၸၢင်ႈလႆႈတၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တိုၵ်ႉမီးဝႆႉသေ ၸွမ်းၼင်ႇ ငဝ်းလၢႆးၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉ ၵူၼ်းဢၼ်ထူပ်းၽေးၼမ်ႉ တေၼမ်လိူဝ်ထႅင်ႈၵေႃႈၸၢင်ႈ ပဵၼ်လႆႈ ၽူႈၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းထူပ်း ၽေးၼမ်ႉ ၵေႃႈၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတႄႉ ဢွင်ႈတီႈၵိူဝ်းယမ်သႃသၼႃ လူႉသုမ်းၸွမ်းၼမ်ႉမီး 253 တီႈ၊ သဵၼ်ႈတၢင်း၊ ၶူဝ်ၵွႆ 926 ဢၼ်။ သဝ်ၾႆးၾႃႉလႄႈ လၵ်းဢိၼ်ႊတိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ႁၵ်းလူမ်ႉ လႆလွင်ႈၸွမ်းၼမ်ႉ တင်းၼမ်။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ ၶဝ်တေၵမ်ႉထႅမ် ငိုၼ်းတႃႇပူၵ်းပွင်ၶိုၼ်း ပိုၼ်ႉတီႈဢၼ်ၺႃးၽေးၼမ်ႉ တႃႇငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 30 လၢၼ်ႉပျႃး။ တွၼ်ႈတႃႇ ၵူၼ်းဢၼ်လႆႈလူႉတၢႆ ယွၼ်ႉၽေးၼမ်ႉသမ်ႉ ၼိုင်ႈၵေႃႉ တေလႆႈငိုၼ်းသၢႆႈတႅၼ်းၶိုၼ်း 5 သႅၼ်၊ သင်ၵေႃႉ ဢၼ်တၢႆၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ်သမ်ႉ တေလႆႈထႅင်ႈငိုၼ်း ၵမ်ႉထႅမ် 3 သႅၼ် ႁူမ်ႈငိုၼ်း 8 သႅၼ် ၶဝ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။

['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-27T08:00:00

https://shannews.org/archives/57997

ၵွၼ်ႈႁိၼ်ဢွၼ်ႇ မိၼ်ၶဝ်ႈမႃးၸမ်လုမ်ႈၾႃႉ တေႁၼ်လိူၼ်ဢွၵ်ႇ 2 လုၵ်ႈ မွၵ်ႇၶၢဝ်းတၢင်း 2 လိူၼ်

ဢိင်ၼိူဝ် ၵွၼ်ႈႁိၼ်လုၵ်ႈလဵၵ်ႉ မိၼ်မႃးၸမ်လုမ်ႈၾႃႉႁႅင်းသေ ႁႅင်းလုမ်ႈၾႃႉ ၸၼ်ၵွၼ်ႈႁိၼ်ၼၼ်ႉလႄႈ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇပၢႆးသၢႆႈၶဝ်ၸဝ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 29 သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 25 ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ယူႇတီႈ လုမ်ႈၾႃႉသေ တေမုင်ႈႁၼ် မိူၼ်မီးလိူၼ်သွင်လုၵ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၵွၼ်ႈႁိၼ်ဢွၼ်ႇလုၵ်ႈၼႆႉ ႁွင်ႈၵၢၼ် Asteroid Terrestrial-Impact Last Alert System (ATLAS) ၶွင်ၶွမ်ႊပၼီႊ NASA ၶူၼ်ႉႁႃႁၼ်မႅၼ်ႈမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 7 ဢေႃႊၵတ်ႊသ်။ လဵပ်ႈႁဵၼ်းႁၼ်ဝႃႈ ၵွၼ်ႈႁိၼ်ၼႆႉ ၶဝ်ႈမႃးၸမ် လုမ်ႈၾႃႉ ဝၼ်းဢိတ်းဢိတ်း။ NASA ပၼ်ၸိုဝ်ႈၵွၼ်ႈႁိၼ်ၼႆႉဝႆႉဝႃႈ 2024 PT5 ၼႆသေ မၼ်းပဵၼ်ၸၢၵ်ႇၵွၼ်ႈႁိၼ်လူင် ဢၼ်တႅၵ်ႇဢွၵ်ႇ မႃးတီႈ ၵွၼ်ႈႁိၼ်လူင် ဢႃႊၵျူႊၼႃႊ (ဢၼ်တၢင်းယႂ်ႇလႄႈ လၢႆးၵႂႃႇၶႂ်ႈမိူၼ် လုမ်ႈၾႃႉ) ၼၼ်ႉ၊ ၵွပ်ႈၼႆ ၶမ်ႈၶိုၼ်းၾႃႉပၢင်ႇ ႁၢမ်းၽႃႈၽူၼ်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ လုမ်ႈၾႃႉသေ ၵူႈၵေႃႉၸၢင်ႈမုင်ႈႁၼ်လႆႈ မိူၼ်မီးလိူၼ်သွင် လုၵ်ႈ – ဝႃႈၼႆ။ ၵွၼ်ႈႁိၼ်ယွႆႈ ၼႂ်းၾႃႉမိုၼ်ႇမုင်ႈ (ဢႃႇၵႃႇသ ၸၵ်ႉၵျႃႉဝလႃႇ) ဢၼ်ယူႇတီႈ လုမ်ႈၾႃႉမိူင်းၵူၼ်းသေ မုင်ႈႁၼ်လႆႈၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ တၢင်းၵႆယၢၼ်တင်းလုမ်ႈၾႃႉ ၵႆႉမီးမွၵ်ႈ 2 လၢၼ်ႉလၵ်း (မၢႆးလ်)။ သင်ၸိူဝ်ႉ ၵွၼ်ႈ ႁိၼ်ပွမ်ၼၼ်ႉ မိၼ်တူင်ႉလူၺ်ႈႁႅင်းဝႆး 1 ၸူဝ်ႈမူင်း 2,200 လၵ်းၼႆႉၵူၺ်းၸိုင် ႁႅင်းၸၼ်လုမ်ႈၾႃႉ ၸၢင်ႈ တၼ်း လမ်းၶိုတ်းၸၼ်မၼ်းလႆႈလီ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၵွၼ်ႈႁိၼ်ၼၼ်ႉ တေမိၼ်ၸွမ်းသၢႆပၼ်ႇလုမ်ႈၾႃႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းလုမ်ႈၾႃႉၸၢင်ႈႁၼ်လႆႈလီ – ၸုမ်းၶူၼ်ႉၶႂႃႉလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၵွၼ်ႈႁိၼ် လုၵ်ႈဢၼ်တေမႃးၸမ်လုမ်ႈၾႃႉ ဢၼ်တေၸၢင်ႈႁၼ်မိူၼ်လိူၼ် – လုၵ်ႈၼႆႉ ယၢဝ်း 32 ပေႇ ၼႃႈၵႂၢင်ႈမီး 3,400 ၵီႊလူဝ်ႊမီႊတႃႊၵူၺ်းလႄႈ ပေႃးတူၺ်းတၢင်းၸၢၵ်ႈၸၼ်မုင်ႈ (Telescope) ၸင်ႇၸၢင်ႈႁၼ်လီလီ။ ဝၢႆးလင် ဝၼ်းတီႈ 25 ၼူဝ်ႊဝႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ၵွၼ်ႈႁိၼ်ၼႆႉ တေႁၢႆၵႂႃႇသေ – ၼႂ်းပီ 2055 ၼႆႉၸင်ႇ တေၶဝ်ႈမႃးၶိုၼ်း ၼႂ်းသၢႆပၼ်ႇလုမ်ႈၾႃႉ – ၸဝ်ႈၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ လွင်ႈၵၢင်ႁၢဝ်လႄႈ လိူၼ်လၢဝ်ၶဝ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – BBC

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']

2024-09-27T16:00:00

https://shannews.org/archives/57994

ၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ယၢပ်ႇၸႂ်တႃႇသၢႆႈတႅၼ်းၼီႈ ယွၼ်ႉၼမ်ႉထူမ်ႈ သူၼ်လူႉသုမ်းၼမ်

ႁၢင်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်းၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ဢဝ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇဢွၵ်ႇၶၢႆ၊ ပဵၼ်ၽွင်း ဢၼ်ၸဝ်ႈသူၼ် လႆႈငိုၼ်းၶဝ်ႈ။ ပီၼႆႉသမ်ႉ ထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ လူႉသုမ်းမူတ်း။ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း တီႈဢၼ်ၽုၵ်ႇၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၼမ်သုတ်းသမ်ႉ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇလိူဝ်ႇ ထုင်ႉဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်။ ၸဝ်ႈသူၼ်ၵူႈငိုၼ်း တီႈၸဝ်ႈငိုၼ်းသႃး၊ တီႈယေးငိုၼ်းလႄႈ တီႈႁူင်းၵၢၼ်ၶၢႆ ၸိူဝ်ႉၽၼ်းမွၵ်ႇမၢၵ်ႇႁၢၵ်ႈႁူဝ်။ ပေႃးသုမ်း ယွၼ်ႉၽေးသၽႃႇဝၸိူင်ႉၼႆ တေႁဵတ်းႁိုဝ်သၢႆႈ ပေႃးဢမ်ႇသၢႆႈတႅၼ်းၼီႈလႆႈ တေ သိုပ်ႇပဵၼ်ႁိုဝ် ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းထုင်ႉဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၽုၵ်ႇၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၼမ်သုတ်းမီး 5 မိုၼ်ႇဢေႊ ၶိူဝ်ႊပၢႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ တီႈဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇလိူဝ်ႇ တီႈလဵဝ် သူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇမီးႁိမ်းၸမ် 2 ႁဵင်ဢေႊၶိူဝ်ႊ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇလိူဝ်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇၵူႈငိုၼ်း ၵူႈၸိူဝ်ႉၽၼ်းသေ မႃးႁဵတ်းသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈသူၼ်လႄႈ သုမ်းၵႂႃႇမွၵ်ႈၶိုင်ႈ။ ၸဝ်ႈသူၼ်ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၸႂ်လိူဝ်ႁႅင်း။ ၼၢင်းယိင်း ဢႃယု 28 ပီ ၸဝ်ႈသူၼ် ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ထုင်ႉၼမ်ႉၸၢင် လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ – “ၶဝ်ႈၶႄႇၼိုင်ႈပီ ၼိုင်ႈပွၵ်ႈ ပေႃးဢမ်ႇလႆႈ တေဢဝ်သင်ၵိၼ် တႃႇမိူဝ်းၼႃႈ၊ ပေႃးၶဝ်ႈၶႄႇလႆႈၵေႃႈ ဢမ်ႇ ပေႃးလႆႈ မႆႈ ၸႂ်ၼၼ်ႉၼႃႇ၊ သင်ၶဝ်ႈၶႄႇဢမ်ႇလႆႈၵေႃႈ တေႁဵတ်းႁႃၵိၼ်သင် ဢမ်ႇႁူႉ၊ လူဝ်ႇဢဝ်ငိုၼ်းၶီႈသေ သိုဝ်ႉၶဝ်ႈၶႄႇ၊ ၸိူဝ်ႉၾၼ်းၵေႃႈ မိူၼ်ၼၼ်ၵူၺ်းၶႃႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၼိုင်ႈၵေႃႉၼႆႉ ၼိုင်ႈပီ လႆႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်းတႃႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ တႃႇ 150 ထိုင် 200 သႅၼ်ပျႃး။ ပီၼႆႉ ယွၼ်ႉၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်းလႄႈ ၸိူဝ်ႉၾၼ်းၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ 400 ထူင် ဢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ဝႆႉၼႂ်းသူၼ်ၼႂ်းႁႆႈ ၼၼ်ႉ လူမ်ႉၸူမ်ၼမ်ႉမူတ်း။ ပေႃးမႃးၼပ်ႉတင်းငိုၼ်း ၵႃႈၶၼ်ဢၼ်လူႉသုမ်းၼႆႉ တိုၼ်းလၢင်းလၢႆလၢႆၵူၺ်း တေမီးယူႇ 150 သႅၼ်ပျုး။ သမ်ႉပဵၼ်ၼီႈ တီႈဢၼ်ဢဝ်မႃးတီႈႁူင်း ၵူႈယိမ်ငိုၼ်း ၼၼ်ႉမႃးလႄႈ တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ်သၢႆႈၼီႈ ၶိုၼ်းဢမ်ႇႁူႉယဝ်ႉၼႆ ၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၽူႈၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ “လႆႈၶၢႆသူၼ်သေသၢႆႈၼီႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵိၼ်သင်၊ တူၺ်းငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းသုၵ်ႉသၵ်းၸိူင်ႉၼႆ ဢၼ်လႂ်ၵေႃႈမၼ်း ဢမ်ႇလီသေမဵဝ်း၊ တုၵ်ႉၶ ၸိူဝ်းၼႆယဝ်ႉၶႃႈ၊ ၽႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸွႆႈၵၼ်လႆႈ၊ ယၢပ်ႇၸႂ် ႁင်းၽႂ်ႁင်းမၼ်း ၸိူင်ႉၼႆယဝ်ႉ ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ် ၵႃႈလႆႈယူႇၵႂႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ၵူႈပီၼႆႉ ၶၼ်ၶၢႆၶဝ်ႈၵၢပ်ႈ 1 ၸွႆႉလႂ် 500 ထိုင် 600 ပျႃး။ ပီၼႆႉ ၸိူဝ်ႉၾၼ်းၵႃႈၵူႈမဵဝ်း၊ ပုၺ် မျေႇဢေႃး ၸႃႇလႄႈ ယႃႈသိတ်ႇမူင်ႈမႅင်းၵေႃႈ ၵႃႈယႂ်ႇ။ ငိုၼ်းတိုၼ်းလၢင်းသုင်။ ၶၼ်ၶၢႆၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၼိုင်ႈၸွႆႉမီး 1,100 ပျႃး။ ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉၵေႃႈ သင်ဝႃႈမီးၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၵႂႃႇၶၢႆၸိုင် တေလႆႈၶိုၼ်းၵႃႈတိုၼ်းလၢင်းၵူၺ်း။ ဢမ်ႇမီးၼမ်ႉတွၼ်း ၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇတႄႉလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ဢၼ်ပၼ်ၵူႈငိုၼ်းတွင်းလႄႈ တိုၼ်းလၢင်း တႃႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်ၼႆႉ မီး 3 သႅၼ်း။ သႅၼ်းၼိုင်ႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းၶၢႆၸိူဝ်ႉၽၼ်းၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ပၼ်ၵူႈပၼ်ယိမ်ၽၼ်းၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ တႃႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈသေ သင်ဝႃႈ လႆႈၵဵပ်းလႆႈၵဵဝ်ႇယဝ်ႉ ႁႂ်ႈဢဝ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇမႃးၶၢႆပၼ်သေ တႅၼ်းၼီႈၶိုၼ်း။ သႅၼ်းတီႈ 2 ၵူၼ်းၶၢႆၸိူဝ်ႉၽၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း ၼင်ႇၵဝ်ႇ သင်ဝႃႈ ၸဝ်ႈသူၼ်ၶႂ်ႈလႆႈငိုၼ်းတွင်းၵေႃႈ ပၼ်ၵူႈယိမ်ငိုၼ်းတွင်း။ လႆႈပၼ်ငိုၼ်းၶီႈ ငိုၼ်းတူဝ်း 1 ပၢၵ်ႇၼႆႉ 5 ပျႃး။ ပေႃးတေၵႂႃႇဢဝ်ငိုၼ် ၵူႈတီႈလုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသမ်ႉ လႆႈဢဝ်ဝႂ်သူၼ် (ပူင်ႇၸၢၼ်ႇ – 7) ၵႂႃႇၵမ်ႉဝႆႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇမီးၽႂ်ၵႂႃႇၵူႈ – ၽူႈၸၢႆးၵူၼ်းၼမ်ႉၸၢင် ဢၼ်ၵူႈယိမ်ငိုၼ်းမႃးၽုၵ်ႇၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၼၼ်ႉ လၢတ်ႈ ၼင်ႇၼႆ။ “ပေႃးမႃးတွၵ်ႈတႄႉတႄႉဢမ်ႇလႆႈသင်၊ ၵူၺ်းပေႃးဢမ်ႇႁဵတ်းဢၼ်ၼႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်သင်၊ ၼီႈမၼ်း 5 ပျုး ၊ မၢင်ၵေႃႉဢဝ်ၼမ်၊ မၢင်ၵေႃႉဢဝ်ဢေႇ၊ ပိူၼ်ႈဢမ်ႇပေႇလႆႈ မၢင်ၵေႃႉ၊ လႆႈသၢင်းၶဝ်ႈ ၶႄႇ ၊ ပေႃးၶဝ်ႈၶႄႇ ဢမ်ႇဢွၵ်ႇၵေႃႈ ထႅင်ႈပီၼၼ်ႉၼႃႇ၊ ၸဝ်ႈၼီႈၵေႃႈ ၽွမ်ႉယူႇ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလဵဝ်ၵၼ် ၵူၺ်းလႄႈ လုမ်းငိုၼ်းၵူႈၸဝ်ႈႁႆႈ ၸဝ်ႈၼႃး ၊ ပၼ်ပူင်ႇၸၢၼ်ႇ 7 ၊ 1 ပီ ၊ ပေႃးဢမ်ႇတၼ်းလႆႈၵေႃႈ ႁႂ်ႈသိမ်း တႄႉ ဢမ်ႇသိမ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ ပၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်း တႃႇတၼ်းၶိုၼ်း 4 -5 လိူၼ်”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင် တၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉလၢမ်းၽႄႈမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉ ၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈ တင်းလုမ်ႈၾႃႉ ထူပ်းၽေးယၢပ်ႇ ၵိၼ်းၶၢၼ်ၸႂ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ။ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတူၵ်း။ ပေႃးပဵၼ်ဝဵင်းယႂ်ႇမိူင်းလူင် ယင်းၶႅၼ်း မီးၵၢၼ်ငၢၼ်း တၢင်ႇဢၼ်ႁဵတ်းတႅၼ်း ၸၢင်ႈႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉလႆႈ။ ပေႃးပဵၼ်ဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၼႃးပၢင်ႇ တီႈၵႆယၢၼ်ဝဵင်းၼၼ်ႉ လိူဝ်သေၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ၵၢၼ်လဵင်ႉလူတူဝ်သတ်းယဝ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းႁိုဝ်။ ၵွပ်ႈၼႆ ၵႃႈလႆႈၸႂ်ယႂ်ႇ ၸဝ်ႈငိုၼ်းသႃး ၵႂႃႇၵူႈယိမ်ငိုၼ်းတွင်းမႃးသိုပ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်ၵဝ်ႇ။ ၸွမ်းၼင်ႇ သဵၼ်ႈမၢႆလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၵဵပ်းဝႆႉၽွင်းပီ 2010 ထိုင် 2020 ၼၼ်ႉတႄႉ တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၼႆႉ မီးၼႃႈလိၼ်ၵႂၢင်ႈ 2 လၢၼ်ႉ 5 မိုၼ်ႇဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၼႃႈလိၼ်ဢၼ် ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ တင်းမူတ်းမီး 150,000 ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ႈ၊ ထူဝ်ႇလိၼ်၊ မၢၵ်ႇဝၼ်းဝၢႆႇ၊ ငႃး၊ ထူဝ်ႇၼဝ်ႈ၊ ထူဝ်ႇၶဵဝ်၊ ထူဝ်ႇႁႄႉ၊ ၵုၺ်၊ ဢွႆႈလႄႈ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၼႃႈလိၼ်ၽုၵ်ႇၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၼမ်သုတ်း မီး 5 မိုၼ်ႇဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ။ ပီၼႆႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈၵေႃႈ သမ်ႉပဵၼ်ၽွင်းၵူၼ်းမိူင်းၸမ် တေၵဵပ်းၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ဢၼ်လူႉသုမ်း ၸွမ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ ပဵၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၵမ်ႈၼမ်။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး']

2024-09-26T16:37:43

https://shannews.org/archives/57988

ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းပႆႇၸၢင်ႈယူႇသႃႇ တိုၵ်ႉလႆႈၵူဝ်ၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ

ပိူင်ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ယၢမ်းလဵဝ် ၽေးသိုၵ်းၵေႃႈ လႆႈၵူဝ်၊ ၽေးသၽႃႇဝၵေႃႈ လႆႈၵူဝ် ဢၼ်လႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁႄႉႁၢမ်ႈလႆႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉၵေႃႈ ၵႆၽေးသိုၵ်းသိူဝ်ယူႇသေတႃႉ ၽေးသၽႃႇဝ ၼမ်ႉထူမ်ႈတႄႉ ဝႄႈဢမ်ႇလွတ်ႈလႆႈ ပီၼႆႉ မႄႈသၢႆလုပ်ႇထူမ်ႈ ဢမ်ႇယွမ်း 9 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉၼမ်ႉသၢႆထူမ်ႈၼႆႉသေ ရူတ်ႉၵႃးႁိူၼ်းယေးလူႉၵွႆၼမ်၊ ၵူၼ်းၵႃႉၵူၼ်းၶၢႆ သုမ်းၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းသႅၼ်ဝၢတ်ႇ (ငိုၼ်းထႆး) လႄႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း ၵေႃႈမီး။ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ယၢမ်းလဵဝ် တင်ႈတႄႇ ဝၼ်းတီႈ 10/09/2024 ၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမိူင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ဢွၼ်ၵၼ် ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈၼႆႉ ပႆႇယဝ်ႉပႆႇတူဝ်ႈ။ ၽွင်းၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း တႃႈၶီႈလဵၵ်း ဢွၼ်ၵၼ်ထူပ်း ၽေးလၢႆလွင်ႈ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၽေးၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ လႆထူမ်ႈလႄႈ လိၼ် ၵူၼ်ႇတဵင်ႁိူၼ်းယေးၵူၺ်း။ လွင်ႈၵူၼ်းလူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်း ၵေႃႈမီးၼမ်။ ၼႂ်းၶၢဝ်းၾူၼ်ၼႆႉၵူၺ်း ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 9 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ ပွၵ်ႈလိုၼ်းၼႆႉ ၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈ ႁႅင်းသုတ်းလႄႈ ႁိူၼ်းယေး 2 ၸၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလွတ်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼမ်ႉယွမ်းၵႂႃႇယဝ်ႉသေတႃႉ ၶီႈၵူမ်ႇၶီႈငႂ်ႈ တိုၵ်ႉတဵမ်တၢင်းယူႇ မၢင်တီႈၶီႈၵူမ်ႇ လိုၵ်ႉပဵင်းဢႅဝ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ လွင်ႈၵႂႃႇမႃးထႅင်ႈ ယဝ်ႉၵေႃႈ ရူတ်ႉၵႃး ႁိူၼ်းယေး ဢၼ်ၺႃး လိၼ်ၵူၼ်ႇတဵင်သႂ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႈၼမ်။ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ပႆႇၸၢင်ႈဢဝ်ၶိုၼ်း။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၼၢင်းယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ – “ၼႂ်းၶၢဝ်းၾူၼ် ပီၼႆႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈတီႈတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 8-9 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ ဢၼ်ႁၢႆႉႁႅင်းသေ ပိူၼ်ႈတႄႉ ပဵၼ်ၵမ်းလိုၼ်းၼႆႉဢေႃႈ။ တၢင်းၾင်ႇထႆး – ၾင်ႇမၢၼ်ႈၼႆႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉမိူၼ်ၵၼ်မူတ်း။ ပေႃးပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈသုင်တႄႉ ၶႅၼ်းယူႇ။ သဵၼ်ႈတၢင်းၵေႃႈ ပႆႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃး။ ႁိူၼ်း၊ ၵႃး၊ ရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢၼ်ၺႃးလိၼ်ၵူၼ်ႇတဵင်ဝႆႉ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႆႇ ၸၢင်ႈဢဝ်ၶိုၼ်း။ ၼမ်ႉယွမ်းၵႂႃႇယဝ်ႉသေတႃႉၵေႃႈ ၶီႈၵူမ်ႇငႂ်ႈတိုၵ်ႉလိုၵ်ႉပဵင်းဢႅဝ်ယူႇ။ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းယူႇၸွမ်း ၾင်ႇ ႁိုၵ်းပၢၼ်းတၢပ်ႈလွႆ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၺႃးလိၼ်ၵူၼ်ႇတဵင် လူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်းၵေႃႈၼမ်။ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ၶေႃႈမုလ်းပႆႇလႆႈႁူႉတႅတ်ႈ တေႃး”- ဝႃႈၼႆ။ တေႃႇထိုင် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ တီႈၵၢတ်ႇတႃႈလေႃႉ၊ ၵၢတ်ႇဝၢၼ်ႈၵွင်း၊ ပွၵ်ႉပုင်းထုၼ် ၊ ပွၵ်ႉသၼ်သၢႆး၊ ပွၵ်ႉမႄႈၶၢဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ တိုၵ်ႉလႆႈပႂ်ႉတူၺ်းငဝ်းလၢႆးၼမ်ႉဝႆႉယူႇ တႃႇသေႇ။ ၵူၼ်းမိူင်း ပႆႇၸၢင်ႈၽဵဝ်ႈ ၶီႈၵူမ်ႇ ၶီႈငႂ်ႈလႄႈ ပႆႇၸၢင်ႈမႄးပူၵ်းပွင် ႁိူၼ်းယေး ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶိုၼ်းလႆႈလီလီ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၼမ်ႉယွမ်းဢိတ်း ၼိုင်ႈၵေႃႈ ၼႅတ်ႈၽဵဝ်ႈ။ မၢင်ၸိူဝ်း ပတ်းၽဵဝ်ႈယင်းပႆႇယဝ်ႉ ၼမ်ႉပေႃးမႃးလုပ်ႇထႅင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၶၢဝ်းတၢင်း ၼမ်ႉထူမ်ႈႁႅင်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း မီးလွင်ႈလူႉသုမ်းၼမ် ႁိူၼ်းယေး ရူတ်ႉၵႃးၶမ်ဝႆႉ ၸွမ်းၵူမ်ႇၸွမ်းဢုင်ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်း၊ ပၢမ်ႉၼမ်ႉမၼ်းဢၼ်ယူႇၸွမ်း ပိုၼ်ႉတီႈတႅမ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လူႉယႂ်ႇသုမ်းၼမ်။ ဝၢႆးၼမ်ႉထူမ်ႈယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း တေလႆႈႁႃ တႄႇတင်ႈၸၢတ်ႈပၢၼ်မႂ်ႇ ၶိုၼ်းမူတ်း ယဝ်ႉၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ – “လွင်ႈလူႉသုမ်းတႄႉ ၼမ်ဝႃႈၼမ်။ ပၢမ်ႉၼမ်ႉမၼ်း ၸိူဝ်းယူႇတီႈလိၼ်တႅမ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ သုမ်းၼမ်ၼႃႇ။ ပၢမ်ႉ ၼမ်ႉမၼ်း ယႂ်ႇတီႈၼိုင်ႈတႄႉ လိၼ်ၵူၼ်ႇတဵင်သႂ်ႇလူႉၵွႆမူတ်း။ ရူတ်ႉၵႃး ၵႃႈယႂ်ႇၶၼ် လူင်ၵေႃႈ ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈလူႉၵွႆၼမ်။ ပေႃးၼပ်ႉသွၼ်ႇတူၺ်းတႄႉ လူႉသုမ်းၵႂႃႇ မွၵ်ႈၶၼ်ငိုၼ်း သႅၼ်ႁွမ်း 3 မိုၼ်ႇသႅၼ် ငိုၼ်းထႆးၼႆႉဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈႁႅင်းယဝ်ႉ တႄႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 11 မႃးထိုင်မိူဝ်ႈၼႆႉ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ် တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ လူင်းၸွႆႈထႅမ် ၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်းၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်း လိၼ်လွႆၵူၼ်ႇတဵင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ သွၵ်ႈႁၼ်ၶၢပ်ႈတူဝ်တၢႆ ၵူၼ်းမိူင်း 15 ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းႁိူၼ်းလဵဝ်ၵၼ် မၢင်ၵေႃႉ ႁၢႆဝႆႉၵေႃႈ တိုၵ်ႉမီး – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ တႃႈၶီႈလဵၵ်း ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ သင်ဝႃႈၼမ်ႉၼွင်းမႃးႁႅင်း ၾၢႆႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၶဝ် ၵႆႉတတ်းပႅတ်ႈၾႆးၾႃႉ၊ လႅင်း ၾူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈတူမ်ႈႁုင် ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်သင်၊ တိတ်းတေႃႇၵၼ်တင်းၵူၼ်းၾၢႆႇ ၼွၵ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ။ သင်ပဵၼ်တၢင်းၾင်ႇထႆး (မႄႈသၢႆ) တႄႉ လူင် ပွင်ၸိုင်ႈထႆးၶဝ် ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်မႅင်းမီႈ တေႃႉၶၢႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၶိုတ်းတၼ်း၊ သူင်ႇၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ထိုင်တီႈ ၸွႆႈထႅမ်လႆႈထိုင်တီႈထိုင်လႅၼ်။ ၼုမ်ႇယိင်း ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ပေႃးဝႃႈၼမ်ႉၼွင်းမႃးယဝ်ႉၵေႃႈ မၼ်းယၢပ်ႇၵႂႃႇၵူႈလွင်ႈယဝ်ႉ လႅင်းၾူၼ်းၵေႃႈၵွႆ၊ ၾႆးၾႃႉၵေႃႈမွတ်ႇ။ ပီႈၼွင်ႉၵၼ် ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇတူၺ်းၵၼ်။ ယူႇၼႂ်းဝဵင်းလဵဝ်ၵၼ်ၵေႃႈ ပေႃးၼမ်ႉထူမ်ႈမႃးၼႆ ဢမ်ႇ ၸၢင်ႈၵႂႃႇႁႃၵၼ်ငၢႆႈငၢႆႈ”- ဝႃႈ ၼႆ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 22/09/2024 ၼႆႉ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈလႄႈ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇလိူမ်လႆႇ၊ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉတႂ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းၶဝ် လူင်းပိုၼ်ႉတီႈသေ ၸွႆႈၽဵဝ်ႈၵူမ်ႇဢုင် ၸိူဝ်းၼႆႉ ပၼ်ယူႇသေတႃႉ ႁႅင်းၵူၼ်း၊ ၶိူင်ႈမႆႉၶိူင်ႈမိုဝ်း ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈလႄႈ တေႃႉတႄႉလူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢဝ်ၼႃႈဢဝ်တႃၵူၺ်း ဢမ်ႇ ၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃသင်လႆႈတႄႉတႄႉ။ ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်ၵူမ်ႇဢုင် ယုၵ်းယၢၵ်း ၵွင်ဝႆႉ ပဵၼ်ပုမ်ႇပဵၼ်လွၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႆႇၸၢင်ႈၽဵဝ်ႈလႆႈၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ တႃႇၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ လွင်ႈၽေးၼမ်ႉသၢႆထူမ်ႈၼႆႉသေ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၾင်ႇထႆး – ၾင်ႇမၢၼ်ႈ လႆႈႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇ ဢူဝ်းၵၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 20/09/2024 ၼၼ်ႉဝႃႈ တေပၢၵ်ႈပႅတ်ႈႁိူၼ်းယေးဢၼ်ၶႂၢၵ်ႈ ၼႃႈလိၼ် ထိုင်ၼႂ်းႁွင်ႈၼမ်ႉသၢႆတင်းသွင်ၾၢႆႇ။ ဝၢင်းႁိူၼ်းယေး ဢၼ်ပူၼ်ႉၶဝ်ႈၵႄးၼမ်ႉသၢႆ မီး 16 ဝၢင်း၊ တိုၵ်းလင်ယႂ်ႇလင်လူင် ဢမ်ႇယွမ်း 8 လင်လႄႈ ထႅင်ႈလၢႆတီႈ ၸွမ်းသၢပ်ႇႁိမ်းၼမ်ႉသၢႆ။ ၾင်ႇမၢၼ်ႈၼႆႉ တင်းမူတ်း မီး 33 တီႈ၊ ၾင်ႇထႆး မီး 45 တီႈ ဢၼ်တေလႆႈပၢၵ်ႈပႅတ်ႈၼႆႉ ၾၢႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း (ရှမ်းအရှေ့သတင်းမဏ္ဍိုင်) ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-09-26T14:15:18

https://shannews.org/archives/57972

ဢွၼ်ႇႁဵၼ်း သွင်ပီၼွင်ႉ ၺႃးၸူၼ်တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ လႆႈၵႂႃႇ ၾူၼ်းတင်း ရူတ်ႉၶိူင်ႈ

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 26/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 11 မူင်းပၢႆ ဢွၼ်ႇႁဵၼ်း သွင်ပီႈၼွင်ႉ ၺႃးၸူၼ်ၸွမ်းတၢင်း တီႈၾၢႆႇ ၼႃႈ ယေးငိုၼ်းၵမ်ႇပေႃးၸ မၢႆ (1) ပွၵ်ႉၼိူဝ် ၵၢင်ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ သုမ်းၵႂႃႇ ၾူၼ်းလုၵ်ႈၼိုင်ႈလႄႈ ရူတ်ႉၶိူင်ႈလမ်းၼိုင်ႈ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ႁၢင်ႈၵူၼ်းၸူၼ် ရူတ်ႉၶိူင်ႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ မိူဝ်ႈၼႆႉ 26/09/2024 ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “လုၵ်ႈႁဵၼ်း သွင်ပီႈၼွင်ႉ ၺႃးၵူၼ်းႁၢႆႉ သွင်ၵေႃႉပဵၼ်ၽူႈ ၸၢႆး ဢဝ်ၵွင်ငႃသေ ၸူၼ်ၶဝ်ၸွမ်းတၢင်း တီႈပွၵ်ႉၼိူဝ် လႆႈၵႂႃႇရူတ်ႉၶိူင်ႈ (Scopy) လမ်းၼိုင်ႈလႄႈ ၾူၼ်းသႅၼ်း (I Phone) လုၵ်ႈၼိုင်ႈ ၵေႃႉပဵၼ် လုၵ်ႈႁဵၼ်း ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ၸၢႆးယီႈ ဢႃယု 16 ပီၼၼ်ႉ ၺႃးၵွင်ႈယိုဝ်းသႂ်ႇ တိူဝ်ႉၺႃးတီႈ ၶႃၾၢႆႇသၢႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် သူင်ႇယူတ်းယႃဝႆႉတီႈ ႁူင်းယႃသူၺ်ႇမူႇၸေႊယဝ်ႉ ဢမ်ႇထိုင်တီႈမႆႈၸႂ်”- ဝႃႈၼႆ။ ၸၢႆးယီႈ ဢႃယု 16 ပီ ဢၼ်တိူဝ်ႉၺႃးမၢၵ်ႇၵွင်ႈ တီႈၶႃၼၼ်ႉ ပဵၼ်လုၵ်ႈႁဵၼ်း တီႈႁူင်းႁဵၼ်း ICTC Private High School – Muse ယူႇဝႆႉၸၼ်ႉ 9 ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ မၢၵ်ႇၵွင်ႈ ဢၼ်တိူဝ်ႉၺႃး တီႈၶႃလုၵ်ႈႁဵၼ်း ဢွၼ်ႇႁဵၼ်း သွင်ပီႈၼွင်ႉ ဢၼ်ၺႃးၸူၼ် ၸွမ်းတၢင်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်တီႈၾၢႆႇလင် ႁၢၼ်ႉသူဝ်ႇသူဝ်ႇပေႇပေႇ တီႈၼၼ်ႈသမ်ႉ ႁၢၼ်ႉၵဵမ်းၵေႃႈၼမ် ယဝ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းသူႇသမ်းၵိၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈၼမ် – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ မၢၵ်ႇၵွင်ႈ ဢၼ်တိူဝ်ႉၺႃး တီႈၶႃလုၵ်ႈႁဵၼ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 23/08/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈမွၵ်ႈ 8:21 မူင်း ၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ 3 ၵေႃႉ ယိုဝ်းၵွင်ႈလွၵ်ႇငိုတ်ႈသေ ဢဝ်ၵွင်ႈငႃ ၸဝ်ႈၶွင်ရူတ်ႉၵႃး တီႈၼႃႈႁၢၼ်ႉ T Nail House တီႈပွၵ်ႉၵၢတ်ႇ ႁိမ်းၵွင်းမူးၶမ်း ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸူၼ်လႆႈၵႂႃႇ ၵႃးလမ်း ၼိုင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']

2024-09-26T13:10:10

https://shannews.org/archives/57963

မိူင်းထႆး ပၼ်ၶႂၢင်ႉယိင်းႁၵ်ႉယိင်း ၸၢႆးႁၵ်ႉၸၢႆး ၵူပ်ႉၵူႈၵၼ်လႆႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်

မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24/09/2024 ၼၼ်ႉ ၶုၼ်ႁေႃမိူင်းထႆး လူင်းလၢႆးမိုဝ်းမၵ်းမၼ်ႈ ပၵ်းပိူင်ၵျၢမ်း လွင်ႈၸၢႆးတေႃႇၸၢႆး၊ ယိင်းတေႃႇယိင်း ၼႂ်းမိူင်းထႆး ၵူပ်ႉၵူႈၵၼ်လႆႈၼႆလႄႈ တႄႇဢဝ်လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ပီတေမႃးၼႆႉ ၸႂ်ႉတိုဝ်းပၵ်းပိူင်ၼႆႉၵႂႃႇ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ယဝ်ႉ။ ပၵ်းပိူင်ၵျၢမ်းဢၼ်ၼႆႉ တေတႄႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၵႂႃႇလႆႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် ဝၢႆးလင် ၶုၼ်ၶေႃၶမ်းထႆး မႁႃဝၶျီႇရ လူင်းၵွၼ်း လူင်းလၢႆးမိုဝ်းယဝ်ႉ ၶၢဝ်းတၢင်း 120 ဝၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ၵွပ်ႈၼၼ် လိူဝ်သေ မိူင်းထၢႆႇဝၼ်ႇလႄႈ မိူင်းၼီႇပေႃးယဝ်ႉ မိူင်းထႆး တေပဵၼ်မႃး မိူင်းထီႉ 3 ဢၼ်ပၼ်ၶႂၢင်ႉ ယိင်းႁၵ်ႉယိင်း၊ ၸၢႆးႁၵ်ႉၸၢႆး ၵူပ်ႉၵူႈၵၼ် လႆႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ် – ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉ ၵမ်ႈၼမ် ဢွၼ်ၵၼ်ႁူႉဝႆႉဝႃႈ မိူင်းထႆး ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ယွမ်းႁပ်ႉလွင်ႈ LGBTQ+ ၼႆသေတႃႉ တႃႇတေၵူပ်ႉၵူႈၵၼ်လႆႈ ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၼၼ်ႉ လႆႈၶတ်းၸႂ်ႁဵတ်းသၢင်ႈမႃး ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းပီ။ ပၵ်းပိူင်ၵျၢမ်း တႃႇႁႂ်ႈယိင်းႁၵ်ႉယိင်း၊ ၸၢႆးႁၵ်ႉၸၢႆး လႆႈၵူပ်ႉၵူႈၵၼ် ပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်လႄႈ တႃႇတေလႆႈ လွင်ႈႁပ်ႉႁွင်း ၾၢႆႇၵၢၼ်လူလွမ်တူၺ်းထိုင် ပၢႆးယူႇလီၸိူဝ်းၼႆႉ သၽႃးလၢင်ႈ(သၽႃးတႂ်ႈ) တင်း သၽႃးၼိူဝ် မိူင်းထႆး လႆႈမၵ်းမၼ်ႈပၼ် မိူဝ်ႈၼႂ်းလိူၼ်ဢေႊပရိူဝ်ႊလႄႈ လိူၼ်ၵျုၼ်ႊပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ။ တႃႇၸၢႆႁၵ်ႉၸၢႆး၊ ယိင်းႁၵ်ႉယိင်း တေၵူပ်ႉၵူႈၵၼ်လႆႈပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်ၼႆႉ ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၶေႃႈ ယိူင်းဢၢၼ်းပႃႇတီႇ Phue Thai ဢၼ်ၼိုင်ႈ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ VOA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-09-26T12:55:04

https://shannews.org/archives/57960

သိုၵ်းမၢၼ်ႈပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈလႃႈသဵဝ်ႈ ဢၼ်တၢႆပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း – ၸုမ်းႁၼ်လီသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၶၢဝ်ႇပွမ်ဝႃႈပဵၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉတၢႆ

ပၢင်တိုၵ်းတီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းမႃးၶၢဝ်းတၢင်း မွၵ်ႈ 2 လိူၼ်။ ယၢမ်းလဵဝ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ ယိုတ်းလႆႈတိူင်းသိုၵ်းလႃႈသဵဝ်ႈ ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝႆႉဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈယဝ်ႉ ၼႆသေတႃႉ သဵင်ၵွင်ႈသဵင်မၢၵ်ႇ ပႆႇယဵၼ် ။ ပၢင်တိုၵ်းဢမ်ႇပဵၼ်သေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇယူႇဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃး လၢမ်းလိမ်းပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်း တူၵ်းတိူဝ်ႉသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉ တၢႆတင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဝႃႈ ဢၢၼ်းတေဢဝ်ၶိုၼ်း ၼႃႈတီႈ ဢၼ်ၶဝ်လႆႈပွႆႇသုမ်းပၼ် ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆသေ သူင်ႇႁႅင်းသိုၵ်း ၶိုၼ်ႈတၢင်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဢမ်ႇၵိုတ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈပိုတ်းယိုဝ်းၸုမ်းသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ၸုမ်းသိုၵ်းတဢၢင်းဝႃႈၼႆသေတႃႉ ဢၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်းၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇသေ လူႉတၢႆၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း လွၼ်ႉလွၼ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈၶၢဝ်ႇၼႆႉယူႇတီႈTelegram Channel ဢၼ်ၵမ်ႉထႅမ်ပဵၼ်ၸႂ်ၸွမ်းၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပဵၼ် ၼေႇပျီႇတေႃႇ Channel ၼၼ်ႉတႅမ်ႈဢွၵ်ႇပိုၼ်ၽႄႈ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 9 လိူၼ် September ဝႃႈ- “ မီးၶလိပ်ႉသဵင်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉၶဝ်လၢတ်ႈတေႃႇၵၼ်ၼႂ်းဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႇ ၼႂ်းလၢႆႊ ဝႃႈ – ပၢင်တိုၵ်း တၢင်းၵၢင်ႁၢဝ် တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တၢႆမၢတ်ႇ40 ပၢႆ ” ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ၶၢဝ်ႇႁူဝ်ၼႆႉ ၵူၼ်းၶဝ်ႈတူၺ်း မီး 7,400 ပၢႆ ။ လွင်ႈၼႆႉ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈလႆႈသိုပ်ႇလမ်းတူၺ်းငိူၼ်ႈငဝ်ႈၶၢဝ်ႇလႆႈႁၼ်မႅၼ်ႈဝႃႈ ၶၢဝ်ႇႁူဝ်ၼႆ့ ပဵၼ်ၶၢဝ်ႇပွမ်ၵူၺ်း ၊ ပဵၼ်ဢၼ်ၶဝ်မႄႇၶႂၢၵ်ႈသေတႅမ်ႈလၢတ်ႈႁူၺ်းသူၼ်း ႁႂ်ႈၵူၼ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်မီးႁႅင်းၸႂ်တႃႇသိုပ်ႇၶဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းၵူၺ်း ၊ ပဵၼ်ၶၢဝ်ႇဢၼ်ပိုၼ်ၽႄႈဝႃႇတ ပႅတ်ႉလႅၼ် ႁႂ်ႈပိူၼ်ႈႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်တိုၵ်ႉဢွင်ႇပေႉပၢင်တိုၵ်းယူႇ သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလူႉသုမ်းတၢႆႁၢႆၼမ် ယူႇၼႆၵူၺ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၶေႃႈၵူတ်ႇထတ်းဢၼ်ႁၼ်မႅၼ်ႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၼႂ်းပိုၼ့်တီႈ လႄႈ ႁွင်ႈၵၢၼ်သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇယႂ်ႇဢၼ်လွတ်ႈလႅဝ်းၸၼ်ႉလုမ်ႈၾႃႉ တႅမ်ႈႁၢႆး ငၢၼ်းဝႆ့ဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇပိုတ်းယိုဝ်း တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ တုမ်ႉတိူဝ်ႉသႂ်ႇၵူၼ်းမိူင်း မီးလွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူ့တၢႆ – ၼႆဝႆႉ။ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ BBC (ၾၢႆႇၽႃႇသႃႇမၢၼ်ႈ) တႅမ်ႈႁၢႆးငၢၼ်းဝႆ့ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 9 လိူၼ် September ဝႃႈ “ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 9 လိူၼ် September ၶၢဝ်းယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 10 မူင်းၼၼ့် သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇပိုတ်းယိုဝ်း တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ဢၼ်သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင့်(MNDAA) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ယိုတ်းၵုမ်း လႆႈဝႆ့ၼၼ့် လႄႈ ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်းလူ့တၢႆ 1 ၵေႃႉ ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်းဢမ်ႇယွမ်း 13 ၵေႃႉ ” ၼႆယဝ့်။ ဢၢၼ်ႇၶၢဝ်ႇတီႈ – https://archive.ph/mxw9c မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ တီႈၼႂ်းၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင့်(MNDAA) ၵေႃႈ တႅမ်ႈဝႆ့ဝႃႈ ယွၼ့် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇပိုတ်းယိုဝ်း တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈသေ ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ဢမ်ႇယွမ်း 12 ၵေႃႉ ၼႆယဝ့်။ ဢၢၼ်ႇၶၢဝ်ႇတီႈ – https://archive.ph/HMriR ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ သူၺ်ႇၽီႇမေႇ(ရွေဖီမြေသတင်းဌာန) ဢၼ်ပဵၼ်သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ယူႇမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇၵေႃႈ တႅမ်ႈႁၢႆးငၢၼ်းဝႆ့ဝႃႈ ယွၼ့်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇပိုတ်းယိုဝ်း တီႈၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းဢမ်ႇယွမ်း 12 ၵေႃႉ ၊ ၵူၼ်းသိုၵ်း MNDAA မီးလွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူ့တၢႆ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၼႆဝႆႉ။ ဢၢၼ်ႇၶၢဝ်ႇတီႈ- https://archive.ph/bHtDn ၵူၺ်းၵႃႈၵူၼ်းသိုၵ်း MNDAA မၢတ်ႇၸဵပ်းလူ့တၢႆလၢႆၵေႃႉ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ့်တႄ့ ဢမ်ႇတႅမ်ႈဝႆ့ ပႃးႁူဝ်ယွႆႈ ။ ၶေႃႈထတ်းသၢင် လႆႈႁၼ်မႅၼ်ႈ ၼႂ်းTelegram Channel ဢၼ်ပိုၼ်ၽႄႈဝႃႇတသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႄႇၶႂၢၵ်ႈသေ တႅမ်ႈဝႆ့ဝႃႈ “လွင်ႈပိုတ်းယိုဝ်းၾၢႆႇတၢင်းၵၢင်ႁၢဝ် တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ မီးၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်သိုၵ်း ၵဝ်ႈၵၢင့်(MNDAA) လူ့တၢႆ 3 ၵေႃႉ လႄႈ ၵူၼ်းသိုၵ်းလူ့တၢႆ 40 ပၢႆ ” တႅမ်ႈပိုၼ်ၽႄႈဝႆ့ၼင်ႇၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆ့ ဝၢႆးလင်ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇပိုတ်းယိုဝ်းဢွင်ႈတီႈ ၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်းယဝ့်ၵႆ့ ၶိုၼ်းပိုၼ်ၽႄႈၶၢဝ်ႇပွမ်ဢွၵ်ႇၸွမ်းဝႃႈ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈဢၼ်မီး ၸုမ်းလုၵ့်ၽိုၼ့် ၊ ၸုမ်းယိပ်း ၵွင်ႈၵၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်ယူႇသဝ်း လႄႈယိုဝ်းသႂ်ႇ ၼႆဝႆႉ။ ဢၢၼ်ႇၶၢဝ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈၼႂ်းလိင့်ၼႆ့ – https://shorturl.at/9zOl4 ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၶၢဝ်ႇပွမ်ဢၼ်ဢွၵ်ႇမႃး ဝၢႆးလင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ပိုတ်းယိုဝ်း ၸိူဝ်းၼၼ့် ယူႇတီႈၸုမ်း Myanmar Fact-checking Network ၵေႃႈလႆႈၵူတ်ႇထတ်းဝႆ့ၼင်ႇၼႆ ။ ၶဝ်ႈဢၢၼ်ႇ တီႈၼႂ်းလိင့်ၼႆ့ https://shorturl.at/Z9Qeq ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇပဵၼ်ၵွင်ႉငူၼ်ႉတေႃႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းလႄႈငဝ်းလၢႆးဢၼ်ပဵၼ်တႄႉၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ ၽူႈဢၢၼ်ႇၶၢဝ်ႇၵေႃႈ သင်ဝႃႈႁၼ်မႅၼ်ႈၶၢဝ်ႇငၢဝ်း တီႈၼိူဝ်သိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း(Social Media) ၸိုင် ယႃႇပေၵိုင့်ၵၢင့်ယုမ်ႇၵမ်းလဵဝ်။ႁႂ်ႈၵႂႃႇဢၢၼ်ႇတူၺ်း တီႈႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ ဢၼ်ယုမ်ႇယမ် လႆႈၼၼ့်သေ ၸင်ႇယုမ်ႇ ။ (Fact Check)

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်']

2024-09-26T12:06:06

https://shannews.org/archives/57956

ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ ဢုပ်ႇဢူဝ်း ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း

ၶေႃႈပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈငဝ်းလၢႆး မိူင်းမၢၼ်ႈ ယၢမ်းလဵဝ်လႄႈ တႃႇၵႄႈလိတ်ႈပၼ်ႁႃ မိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ယူႇတီႈ တႄလ်ဢႄလ် ၼႃႊသျိတ်ႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉသေ လႆႈဢဝ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵႂႃႇ ၼႂ်းပၢင်ၵုမ် ၶွင်ႇသီႇသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 24 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ သုမ်းၼႃႈတီႈၼမ်မႃးၼႆႉ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း ၶိူင်ႈၵွင်ႈလူင်သေ ၵႆႉပွႆႇမၢၵ်ႇယိုဝ်းမႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼမ်၊ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းလႆႈပွႆႇၽႃႈႁိူၼ်းယေး ႁႃသွၼ်ႈယူႇတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်းၵေႃႈ တိူဝ်းၼမ်မႃးၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း။ ဝၢႆးလင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၵူၼ်းမိူင်း ဢိၵ်ႇပႃးၼၢင်းယိင်းလႄႈ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ႁူမ်ႈသဵၼ်ႈ 5,600 ပၢႆ ၺႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈတၢႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ယွၼ်ႉၽေးလူမ်းလႅင်ႉၽတ်ႉထွင်းသေ ၵူၼ်းမိူင်းၼပ်ႉႁူဝ်သႅၼ် လႆႈႁၢမ်းတီႈယူႇႁိူၼ်းယေး၊ ၵူၼ်းမိူင်း 18 လၢၼ်ႉပၢႆ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ဝႆႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၺႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းၵုမ်းတူဝ်ဝႆႉ ၼၼ်ႉ ၺႃးႁဵတ်းႁၢႆႉၶႃႈတၢႆ၊ ၺႃးပူၼ်ႉပႅၼ်တင်းၵႃႇမသေ လႆႈႁူပ်ႉငဝ်းလၢႆး ႁၢႆႉႁႅင်းသုတ်းဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉၼၼ် တႃႇၵႄႈလိတ်ႈလႆႈပၼ်ႁႃ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တေမီးၽွၼ်းလီမႃးၼၼ်ႉ မိူင်းၸိူဝ်းၶဝ်ႈပဵၼ် လုၵ်ႈၸုမ်း ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉလႄႈ မိူင်းဢၼ်ႁူမ်ႈငမ်းလႆႈ ၼိူဝ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ႁူမ်ႈတင်း မိူင်းဢႃႊသီႊယၼ်ႊသေ ထုၵ်ႇလီၸတ်း ၵၢၼ်ၸွႆႈၵႂႃႇၼႆ ၼႃႊတႄလ်ဢႄလ် ၼႃႊသျိတ်ႉ တိုၵ်းသူၼ်းပႃးၼင်ႇၼႆ။ မိူၼ်ၼင်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ၵူၼ်းမိူင်းယူႇၼၼ်ႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း မၢင်ၸုမ်းၵေႃႈ လႆႈႁၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းဝႆႉ။ ယူႇတီႈ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊၵေႃႈ ပၼ်ႁႅင်းၵမ်ႉထႅမ် လိူင်ႈတီႈလုမ်းတြႃး ICC တင်း ICJ ၊ မိူင်းလုမ်ႈၾႃႉတင်းသဵင်ႈ ႁႂ်ႈႁၢမ်ႈပၼ် လွင်ႈၶၢႆၶိူင်ႈလၢၵ်ႈၼၢၵ်ႈလႄႈ ၼမ်ႉမၼ်းၶိူင်ႈမိၼ် ပၼ်တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆ တိုၵ်းသူၼ်းပႃး တီႈၶွင်ႇသီႇ ၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈဝႆႉပႃး ၼင်ႇၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ႁၢမ်ႈဢိုတ်းဝႆႉ လွင်ႈၸုမ်း NGO တင်း ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ တေၵႂႃႇၵမ်ႉၸွႆႈ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းႁူပ်ႉလွင်ႈတုၵ်ႉယၢၵ်ႈလႄႈ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉသေ ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တေလႆႈတၢင်းၵမ်ႉၸွႆႈ ၼၼ်ႉ တေလႆႈႁဵတ်းႁိုဝ်ၸွႆႈထႅမ်ၵႂႃႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်း တူၵ်ႇတၵ်ႉဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ်လွင်ႈၼႆႉသေ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတႄႉ ပႆႇႁၼ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ်တၢင်းၵၢၼ်သင်။

['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-09-26T11:20:41

https://shannews.org/archives/57953

ၵူၼ်းလဵင်ႉငိူၵ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၶႃႈႁႅမ်ငိူၵ်ႈမၼ်းၸၢႆး ႁိမ်းၸမ် 100 တႃႇႁႄႉၵင်ႈၽေး ၽွင်းၼမ်ႉထူမ်ႈ

တီႈဝဵင်းလမ်းပုၼ်းသမ်ႉ ၸဝ်ႈၶွင်ၾၢမ်းလဵင်ႉငိူၵ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ တႃႇတေႁႄႉၵင်ႈၽေး ငိူၵ်ႈလွတ်ႈဢွၵ်ႇၾၢမ်း ၵႂႃႇပဵၼ်ၽေးတေႃႇၵူၼ်းမိူင်း ၽွင်းၼမ်ႉထူမ်ႈၼၼ်ႉၼႆသေ တႅပ်းတတ်း ၶႃႈႁႅမ်ငိူၵ်ႈ ၽၼ်းပေႃႈမႄႈ 90 တူဝ်။ ၸဝ်ႈၶွင်ၾၢမ်း ၸိုဝ်ႈၸၢႆးဢဵၵ်ႉသ် ဢႃယု 37 ပီ။ မၼ်းၸၢႆး လၢတ်ႈတီႈ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ထႆးဝႆႉဝႃႈ – ငိူၵ်ႈၵႄႇ ၽၼ်းပေႃႈမႄႈတင်းမူတ်းမီး 125 တူဝ်။ လဵင်ႉငိူၵ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉမႃး လႆႈၶၢဝ်းတၢင်း 17 ပီယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ငိူၵ်ႈတူဝ်ဢွၼ်ႇတူဝ်လဵင်ႉမီး 500 ပၢႆ။ ၶၢႆႉဝႆႉတီႈသုင် တီႈလွတ်ႈၽေးမူတ်းယဝ်ႉ မၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈ တီႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇထႆး ၼင်ႇၼႆ။ မၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈဝႃႈ – တီႈႁိူၼ်းမၼ်းၸၢႆးၼႆႉ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၶၢႆ ၼိူဝ်ႉမူ ၼိူဝ်ႉဝူဝ်း။ မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈၼိူဝ်ႉ ဢၼ်လိူဝ်ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉဢမ်ႇၸၢင်ႈဢဝ်ၵႂႃႇပႅတ်ႈတီႈလႂ်လႄႈ ၸင်ႇတႅပ်းတတ်းသိုဝ်ႉငိူၵ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉမႃးဝႆႉသေ ဢဝ်ၼိူဝ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လဵင်ႉပၼ်သေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ငိူၵ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လၢမ်းၽႄႈမႃး။ တႃႇတေ ၶႃႈႁႅမ်ငိူၵ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉသေ ၽဵဝ်ႈပႅတ်ႈၽွင်ႈၼႆႉၵေႃႈ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇယၢၵ်ႈၸႂ်၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉ ပဵၼ်ဝၼ်း ၾူၼ်တူၵ်း သဵၼ်ႈတၢင်းမိုၼ်ႈဢုင်ႁႅင်းလႄႈ တႃႇတေဢဝ်ၸၢၵ်ႈ ဢဝ်ရူတ်ႉၶဝ်ႈတၢင်ႇတူဝ် တၢႆငိူၵ်ႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း မၼ်းၸၢႆးလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လၢႆးႁဵတ်းမၼ်းၸၢႆးၼႆႉသေ ၵူၼ်းတင်းမိူင်းပတ်းပိုၼ်ႉတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်ယွင်ႈဢၢမ်း မၼ်းၸၢႆး ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလီ ဢၼ်ဝူၼ်ႉထိုင်တၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ဢၼ်တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်တေပဵၼ်မႃးသေ တႅပ်းတတ်း ယွမ်းသုမ်းပုၼ်ႈသုၼ်ႇတူဝ် – ဝႃႈၼႆ။

['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-09-25T21:25:49

https://shannews.org/archives/57951

သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ပျီတူႉၸိတ်ႉပွတ်းၸၢၼ်း ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၵႂႃႇတင်းပွတ်းႁွင်ႇ

တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၊ သီပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ပၢင်တိုၵ်းတိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႆႉဢဝ် ၶိူင်ႈမိၼ်ၵႂႃႇလၢမ်းလိမ်းပွႆမၢၵ်ႇသေဢမ်ႇၵႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸီႉသင်ႇပျီႇတူ့ၸိတ်ႉ တင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၵႂႃႇတၢင်းပွတ်း ႁွင်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ႁၢင်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ဢၼ်တူင်ႉၼိုင်တၢင်းဝဵင်း ၼမ်ႉၸၢင် – ႁူဝ်ပူင်း ထႅမ်ႁႅင်းၵႂႃႇ တၢင်းမိူင်းယႆ ၊ တၢင်ႉယၢၼ်း။ ၵူၼ်းႁူႉၸၵ်း ၸမ်ၸႂ်မိုတ်ႈၵိုဝ်း ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ တီႈမိူင်းယႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“သိုၵ်းမၢၼ်ႈထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းၶႂ်ႈဝႃႈၵူႈဝၼ်း၊ ၵႃးသိုၵ်းမွၵ်ႈ 20 လမ်း၊ ပႃးတင်းၵူၼ်းလႄႈ တင်းၶူဝ်း။ ရူတ်ႉၵႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈၵႂႃႇၵႂႃႇမႃးမႃး ၵူၼ်းမိူင်းပေႃးၶႂ်ႈလိုၼ်ႈပႅတ်ႈယဝ်ႉ ဢမ်ႇတူၵ်းၸႂ်ၵႃႈႁိုဝ်ယဝ်ႉ။ လႆႈငိၼ်းဝႃႈ တေလေႃႇတိုၵ်းၶိုၼ်း လႃႈသဵဝ်ႈၼႆ၊ တေလေႃႇတိုၵ်းတင်းၼႆႉ ဢွၼ်တင်းႁႃႉ ဢမ်ႇၼၼ် တေၵႂႃႇတၢင်းၼွင်ၶဵဝ် ဢွၼ်တင်းႁႃႉတႄႉ ပႆႇလၢမ်းလႆႈ”- ဝႃႈၼႆ။ တႄႇႁၢင်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၶိုၼ်ႈၵႂႃႇတၢင်းလႃႈသဵဝ်ႈ၊ ထႅမ်တၢင်းလိၼ်လႄႈ တၢင်းၵၢင်ႁၢဝ်။ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ တင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ထႅမ်ႁႅင်းၵႂႃႇ တၢင်းၼွင်ၶဵဝ် ဢဵၼ်ႁႅင်းမီး 100 ပၢႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈတႄႉ ယိုၼ်ယၼ်လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယူႇတီႈ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈတႄႉ ၶတ်းၸႂ်တိတ်းတေႃႇၵပ်းသိုပ်ႇတူၺ်း ယူႇသေတႃႉ တိတ်းတေႃႇဢမ်ႇလႆႈ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸမ်ၸႂ်ၾၢႆႇသိုၵ်း လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ ပေႃးၵႂႃႇထႅမ်ႁႅင်း ၼိုင်ႈပွၵ်ႈမီး 30 ပၢႆ။ မီးမွၵ်ႈ 3 ၵမ်းယဝ်ႉ၊ တင်းပုၼ်ႉတေမီးမွၵ်ႈ 100 ပၢႆၼႆႉ။ ၶဝ်တေၼုင်ႈၶူဝ်းၵူၼ်းႁိူၼ်းၵႂႃႇ။ ပေႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸီႉသင်ႇလူင်းမႃး ဢမ်ႇၵႂႃႇၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉလူး၊ ပေႃးဢမ်ႇၵႂႃႇၵေႃႈ မိူၼ်တင်း လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉသၢၼ်ၶတ်းၶဝ်ၵူၺ်း၊ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၶဝ်ၵေႃႈမီးတႂ်ႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵူၺ်းၼႃႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉတင်းပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်း ၵႂႃႇတင်းပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၵမ်းယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းၸမ်ၸႂ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – ဝၢႆးလင်မီးၶၢဝ်ႇဝႃႈ သိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်းသႅင်ၵႅဝ်ႉ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸူး SSPP တီႈငဝ်ႈငုၼ်းဝၢၼ်ႈႁႆးၶိုၼ်းယဝ်ႉၼႆၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႅပ်ႈၶႂ်ႈသူင်ႇႁႅင်းသိုၵ်းၶိုၼ်ႈၵႂႃႇ တႅၼ်းတီႈယူႇ သိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၶိုၼ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းလိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 5 ၼႆႉ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ သႅင်ၵႅဝ်ႉတင်း ပျီတူႉၸိတ်ႉ မိူင်းၶိူဝ်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ သိုၵ်း SSPP /SSA ဢဵၼ်ႁႅင်းၸမ် 1,000 ။ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵဵပ်းသိုၵ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း၊ တႃႇပၢႆႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇတင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်း ၸၢၼ်း ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ၸိူဝ်းမီးၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း တင်းၼမ်။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ယိုတ်းၵုမ်းဝႆႉ၊ တီႈဝၢၼ်ႈတွင်ၶမ်း ယၢၼ်ၵႆဝဵင်းမွၵ်ႈ 20 လၵ်း တီႈမီးတပ်ႉၵွင်ႈယႂ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ သိုၵ်းလွႆ TNLA ႁူမ်ႈ PDF တိုၵ်ႉသိုပ်ႇပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ယူႇ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉလႄႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈၸႂ် ပွႆႇမၢၵ်ႇတူၵ်းတႅၵ်ႇသႂ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း လူႉၵွႆလၢႆလင် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇႁတ်းယူႇသဝ်း ထၢင်ႇႁၢင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်း။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-25T20:55:30

https://shannews.org/archives/57947

ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း PNO ပိုတ်းယိုဝ်း ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း

ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ပဢူဝ်း PNO ပိုတ်းယိုဝ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸၢမ်ၽူး၊ ထုင်ႉလွႆမႆႇ ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း။ ဝၼ်းတီႈ 23/09/2024 ၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ 3 မူင်း ၵူၼ်းသိုၵ်း PNO ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ပႃႉထူး ပိုတ်းယိုဝ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလဵဝ် ၵၼ် ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ဢူးၺဵဝ်ႇ။ ပႃႉထူးဢဝ်ၵွင်ႈမႃးၸမ်ႈသေ ၸႂ်ႉဢူးၺဵဝ်ႇသူင်ႇတၢင်း ၵႂႃႇဝၢၼ်ႈတလျႃးၼိူဝ်ႉ၊ ၽွင်းပူၼ်ႉဝၢၼ်ႈသေၵႂႃႇထိုင်ၼႂ်းလွႆယဝ်ႉ ပႃႉထူး လၼ်ႇၵွင်ႈတိူဝ်ႉသႂ်ႇဢူၵ်းသၢႆႉလႄႈ ႁိမ်းၶေႃး ဢူးၺဵဝ်ႇ။ – ႁၢင်ႈဢူးၺဵဝ်ႇ ၺႃးယိုဝ်း တီႈဢူၵ်းၾၢႆႇသၢႆႉ ၵူၼ်းၸမ်ၸႂ်ဢူးၺဵဝ်ႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၵတ်းၵႃႈလႃႈ မၼ်းဢမ်ႇတၢႆ၊ မၢၵ်ႇၵွင်ႈသိတ်ႈ ၽိဝ်ၼိူဝ်ႉ မၼ်းၵႂႃႇ ၵူၺ်း။ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးလၢတ်ႈတႄႉဝႃႈ တႃႇၵႅတ်ႇၶႄ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဝႃႇ၊ တီႈတႄႉမႃးၵေႃႈ ၵဵပ်းငိုၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢဝ်ငိုၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇၵႃး ႁဵတ်းႁၢႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူင်ႉၼႆ ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်ႁၢႆႉၸႃႉၼႃႇ ” – ဝႃႈၼႆ။ ဢူးၺဵဝ်ႇ ၺႃးယိုဝ်းတီႈ ဢူၵ်းၾၢႆႇသၢႆႉသေ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ယၢမ်းလဵဝ် ယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉ တီႈႁူင်းယႃ ဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ဝႃႈၼႆ။ ဢူးၺဵဝ်ႇ ၵေႃႉထုၵ်ႇယိုဝ်းၼႆႉ မိူဝ်ႈ 20 ပီ ပူၼ်ႉမႃး ယၢမ်ႈပဵၼ်ၵၢင်ႉၵႄႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေ ယၢမ်ႈၵႄႈလိတ်ႈပၼ် ပၼ်ႁႃၽူဝ်မႄး ၸၢႆးပႃႉထူး- ၵေႃႉယိုဝ်းၼႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ တွပ်ႇတႅၼ်းၶိုၼ်းလွင်ႈ ဢမ်ႇပဵင်းပေႃးၸႂ်ၼိူဝ် ဢူးၺဵဝ်ႇၼႆႉႁိုဝ်ၼႆ ၵူၼ်းၸမ်ၸႂ် ဢူးၺဵဝ်ႇ လၢတ်ႈၼင်ၼႆ ။ ၵၢင်ႉၵႄႇဝၢၼ်ႈၸၢမ်ၽူး ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ ပၼ်ႁႃ ၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်းသမ်ႉ မဵဝ်းၼိုင်ႈ ၊ တေႃႈလဵဝ် သမ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလဵဝ်ၵၼ် ယိုဝ်းၵၼ်ၶိုၼ်း တေႁဵတ်းႁိုဝ်ၸွႆႈၵႄႈလိတ်ႈၵေႃႈ ပေႃးဢမ်ႇႁူႉယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ပႃႉထူး ပျီတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းၼႆႉ ၵႆႉမဝ်းလဝ်ႈမဝ်းၵႅပ်ႇသေ ၽိတ်းမေႃးသုၵ်ႉယုင်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈ၊ ၵႆႉၽိတ်းၵၼ်တင်းမေးမၼ်းသေ ၵႆႉလၼ်ႇၵွင်ႈလွၵ်ႇၵၼ်ယူႇ – ၵၢင်ႉၵႄႇလၢတ်ႈၼင်ၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ၶတ်းၸႂ်တိတ်းတေႃႇၸူး ၸုမ်ပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်းတႄႉၵေႃႈ တိတ်းတေႃႇဢမ်ႇလႆႈ။ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လၢတ်ႈဝႃႈတႃႇႁူမ်ႇလူမ်ႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႆသေ ပၼ်လုၵ်ႈၸုမ်းၶဝ်ယိပ်းၵွင်ႈ။ ၵူၼ်းယိပ်းၵွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉသမ်ႉပဵၼ် ၵမ်ႈၼမ်ပဵၼ်ၶီႈလဝ်ႈၶီႈယႃႈ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ၊ လႆႈလၵ်ႉလွမ်ၵူဝ်ဝႆႉယူႇတႃႇသေႇ ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ်တီႈထုင်ႉလွႆႇမႆႇ ၼမ်ႉထူမ်ႈ၊ ၼမ်ႉၼွင်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈပၢႆႈၽႄးၼမ်ႉဝႆႉသေ ယွၼ်ႉၼမ်ႉထူမ်ႈလႄႈ ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆ ၊ ၶူဝ်ၵူၼ်ႇ သဵၼ်ႈတၢင်းၶၢတ်ႇဝႆႉလႄႈ ၵၢၼ်ၵႂႃႇမႃးႁႃၵိၼ် ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇဝႆႉ ဝႃႈၼႆ ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']

2024-09-25T17:33:01

https://shannews.org/archives/57942

မႃလူင် ၶူပ်းထဝ်ႈယိင်း ထိုင်တၢႆ

ထဝ်ႈယိင်း ဢႃယု 67 ပီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ တီႈၼႂ်းဢိူင်ႇၶျဵင်းရၢၵ်ႉၼွႆႉ ၸႄႈဝဵင်းသၢမ်ၶူၵ်ႉ ၸႄႈတွၼ်ႈပထူမ်ထႃႊၼီႊ မိူင်းထႆး ၺႃးမႃလူင် ပိတ်ႉပူႊ သႅၼ်းၸိူဝ်ႉၽၼ်း ဢမေႊရိၵၼ်ႊ (American Pit Bull) ၶူပ်း ထိုင်တီႈလူႉတၢႆ။ ဝၼ်းတီႈ 24/09/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်း 3 မူင်းၶိုင်ႈ ၽွင်းထဝ်ႈယိင်း ၶီႇလူတ်ႉထိပ်ႇမႃး တီႈၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း ယူႇၼၼ်ႉ ၺႃးမႃတူဝ်ၼိုင်ႈ လမ်းၶူပ်း ထိုင်တီႈလူတ်ႉထိပ်ႇမၼ်းၼၢင်းပေႃးလူမ်ႉသေ မႃၼၼ်ႉ ၶူပ်းသႂ်ႇ တီႈၶႃလႄႈ ၶႅၼ်ၾၢႆႇသၢႆႉမၼ်းၼၢင်း လိူတ်ႈဢွၵ်ႇၼမ်။ ဝၢႆးလင်ၼၼ်ႉ ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး မႃးႁၼ်မႅၼ်ႈလႄႈ ၼႅတ်ႈလိုပ်ႈႁေႃႈမႃပႅတ်ႈသေ ယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ် တီႈႁၢၼ်ႉၶၢႆ ဢၼ်မီးဝႆႉႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉ။ မိူဝ်ႈၽွင်း ရူတ်ႉၵႃး ၾၢႆႇၸွႆႈထႅမ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉ မႃးထိုင်ၼၼ်ႉ မၼ်းၼၢင်း ပေႃးသဵင်ႈသၢႆ ၸႂ်ယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်း ၵေႃႉပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်မႃ လၢတ်ႈဝႆႉတီႈပလိၵ်ႈထႆးဝႃႈ – မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း မႃမၼ်းၼၢင်း ဢမ်ႇယၢမ်ႈၶူပ်း ႁဵတ်း ႁၢႆႉၽႂ်မႃးသေပွၵ်ႈ။ ၼႂ်းလၢႆဝၼ်းမႃးၼႆႉ လႆႈႁၼ်မႃမၼ်းၼၢင်း ဢွၵ်ႇတေႃးသသေ ၶႂ်ႈႁႃႁဵတ်း ႁၢႆႉၵူၼ်းႁိမ်းႁွမ်း။ ယင်း ၶူပ်းပႃး ၵေႃႉပဵၼ်လုင်းမၼ်းၼၢင်း။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ လႆႈၺွပ်းၶင်ဝႆႉ ၼႂ်းၶွၵ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ လႅပ်ႈမႃၼၼ်ႉ တေလွတ်ႈ ဢွၵ်ႇၵႂႃႇသေ ၵႂႃႇၶူပ်းထဝ်ႈယိင်းၵေႃႉၼၼ်ႉ တီႈၼိူဝ်တၢင်း – ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈၶွင်မႃၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၼွင်ႉယိင်း ထဝ်ႈယိင်း ဢၼ်ၺႃးမႃလူင်ၶူပ်းသေ လူႉတၢႆၵႂႃႇၼၼ်ႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ MeKong News ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-09-25T17:14:54

https://shannews.org/archives/57934

သဵၼ်ႈတၢင်း လွႆလႅမ် – မိူင်းပွၼ်ၶၢတ်ႇ ၵႃးတၢင်ႇၵုၼ်ႇ ၵိုတ်းၶမ် ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ

တႄႇဢဝ် ႁၢင်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼၼ်ႉမႃး ၾူၼ်ႁႃယႂ်ႇ ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၵမ်ႈ ၼမ်လႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁၢႆတၢႆၵေႃႈ မီးၼပ်ႉႁဵင် ယၢမ်းလဵဝ် တိုၵ်ႉလႆႈထူပ်းၽေးၼမ်ႉ ပႆႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်း။ သဵၼ်ႈတႃႇသၢႆတၢင်းၵေႃႈ ၵူၼ်ႇပင်းလူႉၵွႆ ရူတ်ႉၵႃးဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃမႃး တုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း ၶၢတ်ႇၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်ႁႅင်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ သဵၼ်ႈတၢင်းၼႂ်းၵႄႈလွႆလႅမ် – မိူင်းပွၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉၵေႃႈ လိၼ်လွႆၵူၼ်ႇတဵင် တၢင်းႁဵတ်းႁႂ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းတၼ် ရူတ်ႉၵႃး ၵူႈသႅၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃး ၵိုတ်းၶမ်ၼပ်ႁူဝ်ပၢၵ်ႇလမ်း၊ ၸိူဝ်းၵႃးလူင် တၢင်ႇၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ဢၼ်ဝႆႉႁိုင် ဢမ်ႇလႆႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၼဝ်ႈသုမ်းပႅတ်ႈၼမ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်း လၢႆလွင်ႈ။ – သဵၼ်ႈတၢင်း ၼႂ်းၵႄႈလွႇလႅမ် – မိူင်းပွၼ် ၶၢဝ်းၼမ်ႉၼွင်းယႂ်ႇၼႆႉၵူၺ်း ၼႂ်းၵႄႈလွႆလႅမ် – မိူင်းပွၼ်ၼႆႉ လိၼ်လွႆၵူၼ်ႇတဵင်တၢင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈသဵၼ်ႈ တၢင်းတၼ် 2 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ ၾၢႆႇမႄးတၢင်းၶဝ် ဢမ်ႇၵုမ်းလႆႈၶိုတ်းတၼ်း။ သဵၼ်ႈတၢင်း ဢၼ်သိူဝ်ႇယၢင် ဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးၼမ်ႉလုပ်ႇႁႅင်းလႄႈ လူႉၵွႆၶၢတ်ႇၵႂႃႇၼမ်ယဝ်ႉၼႆ ၵူၼ်းႁေႃႈရူတ်ႉၵႃး ဝဵင်းလွႆ လႅမ် − ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “မိူဝ်ႈလဵဝ် တီႈႁိမ်းလွႆလႅမ်ၼႆႉ ၼမ်ႉၵေႃႈထူမ်ႈ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈႁိမ်းလွႆသၢမ်ႁူဝ်၊ တီႈတၢင်းငွၵ်း မိူၼ်ႁၢင်ႈ တူဝ်လိၵ်ႈ “ပ”ၼၼ်ႉလႄႈ တင်းႁိမ်းဝၢၼ်ႈၶွၵ်းၼွႆႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ လိၼ်လွႆၵူၼ်ႇႁႅင်းၼႃႇ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၾၢႆႇၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် ၵေႃႈ ၵႂႃႇတူၺ်းယူႇ။ ၵူၺ်းၼႃႇ သဵၼ်ႈတၢင်း မၢင်တီႈ ဢၼ်ၶဝ်သိူဝ်ႇယၢင်ဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ လိၼ်မၼ်းၵူၼ်ႇသေ ပႃးၵႂႃႇၸွမ်းၼမ်ႉၵေႃႈ မီးဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်းတၼ်လၢႆတီႈလႄႈ ၵႃးၸိူဝ်းဢၼ်ၵိုတ်းၶမ်ဝႆႉ ၼႂ်းၵႄႈၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇလမ်း။ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵႃးတၢင်ႇၵုၼ်ႇၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးၵုၼ်ႇဢၼ်ၼဝ်ႈငၢႆႈလႄႈ လႆႈလူႉသုမ်းပႅတ်ႈ တင်းၼမ်တင်းလၢႆ ၵေႃႈမီး။ တေႃႈၼင်ႇ ၵႃးတၢင်ႇၵႆႇတၢင်ႇမူၵေႃႈ ဢမ်ႇထိုင်တီႈထိုင်လႅၼ်လႄႈ တၢႆပႅတ်ႈၵေႃႈၼမ်။ ၶၢဝ်းသဵၼ်ႈ တၢင်းလူႉၵွႆ ၼမ် ၸိူင်ႉၼႆ ၸဝ်ႈရူတ်ႉၵႃႉဢွၼ်ႇၶဝ် ဢမ်ႇပေႃးႁတ်းၵႂႃႇမႃး လိူဝ်သေပဵၼ်ၵႃးလူင် မိူၼ်ၼင်ႇ – ၵႃး 6 လေႃႉ၊ 12 လေႃႉ၊ 22 လေႃႉ ၵႃးၸိူဝ်းဢၼ် တၢင်ႇၵုၼ်ႇသႅၼ်းယႂ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵူၺ်းၼႆ ၵူၼ်းႁေႃႈရူတ်ႉၵႃး ဝဵင်းလွႆလႅမ် − ဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ တီႈပၢင်လူင်ၵေႃႈ ၵႃးမႃးၶမ်ဝႆႉ ဢမ်ႇယွမ်းပၢၵ်ႇ။ တီႈလွႆလႅမ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇယွမ်းပၢၵ်ႇ မိူၼ်ၵၼ်။ မိူဝ်ႈဝႃးၶႃႈၵႂႃႇၼမ်ႉၸၢင်လႄႈ တီႈၼၼ်ႈၵေႃႈ ၵႃးမႃးၶမ်ဝႆႉ ဢမ်ႇယွမ်းသွင်သၢမ်ပၢၵ်ႇ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၵႃးတၢင်ႇမၢၵ်ႇမႆႉ၊ ထၢၼ်ႇႁိၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢၼ်လုၵ်ႉတႃႈၶီႈလဵၵ်း – ၵဵင်းတုင် မႃးၶမ်ဝႆႉၼမ်ဢေႃႈ” – ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်လတ်းၵႂႃႇမႃးသဵၼ်ႈတၢင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ပဵၼ်ၸဝ်ႈရူတ်ႉၵႃး တၢင်းလၢႆးၶႃႈ – ပၢင်လူင် – လွႆ လႅမ် – ၼမ်ႉၸၢင် – ၶူဝ်လမ် – ၵုၼ်ႁဵၼ်လႄႈ ၵႃလီႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈပႃး။ လိူဝ်သေ သဵၼ်ႈတၢင်းတၼ် ၵႂႃႇမႃးႁႃၵၼ်ယၢပ်ႇယဝ်ႉ ဢၼ် ၵိၼ်းၸႂ်လိူဝ်ႁႅင်းၵေႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢၼ်ယူႇၸွမ်းသၢႆတၢင်း သဵၼ်ႈၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ဝၢၼ်ႈၶွၵ်းၼွႆႉ၊ ဝၢၼ်ႈဢဵင်ႇၶဵတ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈၶဵဝ်ၶမ်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ – သဵၼ်ႈတၢင်း ၼႂ်းၵႄႈလွႇလႅမ် – မိူင်းပွၼ် ၼႂ်းၵႄႈဝၼ်းတီႈ 11-24/09/2024 ၼႆႉၵူၺ်း ယွၼ်ႉလိၼ်ၵူၼ်ႇသေ လွင်ႈလူႉသုမ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈဢဵင်ႇၶဵတ်ႇ ႁိူၼ်း 30 လင်ပၢႆ၊ ႁွင်ႈထႅဝ်သွၼ်လိၵ်ႈ 3 လင် ၊ ရူတ်ႉၶိူင်ႈ 23 လမ်း၊ ၵႃး 2 လမ်း၊ ၸၢၵ်ႈထႆ 3 လမ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလူႉတၢႆၸွမ်း 13 ၵေႃႉ (ၸၢႆး 6 ၵေႃႉ၊ ယိင်း 7 ၵေႃႉ)။ တီႈဝၢၼ်ႈၶွၵ်းၼွႆႉၵေႃႈ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 7 ၵေႃႉ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဝၢၼ်ႈဢွၼ်ႇဝၢၼ်ႇဢိတ်း ဢၼ်ယူႇၸွမ်း ႁိမ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးလွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼမ်။ ယွၼ်ႉလႅင်းၾူၼ်းၶၢတ်ႇဝႆႉလႄႈ တႃႇႁူႉလွင်ႈလူႉ သုမ်းႁူဝ်ယွႆႈမၼ်း ဢမ်ႇငၢႆႈၼႆ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ပဢူဝ်း PYO ၵေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16/09/2024 ၼၼ်ႉဝႃႈ – ၵူၼ်းမိူင်းတႆး တၢႆယွၼ်ႉၼမ်ႉထူမ်ႈမီး 140 ၵေႃႉ၊ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီးလႄႈ လွႆလႅမ်ၼႆႉ ဢၼ်ထူပ်းၽေး ၼမ်ႉမီး 150 ဝၢၼ်ႈ၊ ၵူၼ်းမိူင်းႁၢႆဝႆႉ 100 ပၢႆ – ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ မိူဝ်ႈၶၢဝ်းတၢင်းပဵၼ်ၶူဝ်ႊဝိတ်ႉလၢမ်းၽႄႈၼၼ်ႉၵေႃႈ လႆႈတုၵ်ႉႁႅင်း။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းထႅင်ႈလႄႈ ယိင်ႈၶႅၼ်းဢမ်ႇမီးတီႈပိုင်ႈ ၵၢၼ်ငၢၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇပၼ်ႇလႆႈလီ၊ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ ယၢပ်ႇၵိၼ်း။ ၶၢဝ်းၾူၼ် ပီၼႆႉသမ်ႉ ၵူၼ်း မိူင်း ထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈထႅင်ႈ။ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈ ႁႃတၢင်းမၢၵ်ႈမီးၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၵုမ်ႇလႆႈ တုၵ်ႉလႆႈၶီယူႇၵူႈဝၼ်းၼႆ ၵူၼ်းဝဵင်းလွႆလႅမ်ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ – “ပေႃးမၼ်းပဵၼ်ၼႆယူႇတိၵ်းတိၵ်းတႄႉ မၼ်းတေတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတႄႉတႄႉယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ တႃႇတေၵႂႃႇမႃးၵေႃႈ ယၢပ်ႇယဝ်ႉၼႃႇ။ တႃႇတေႁဵတ်းၵိၼ်ဝၼ်းလႂ်ဝၼ်းၼၼ်ႉ ၵူၺ်းၵေႃႈ ပေႃးယၢပ်ႇ ၼႃႇယဝ်ႉ။ ပၢႆသေလိူဝ် ငိုၼ်းဢမ်ႇၶဝ်ႈ ၶၼ်ၵုၼ်ႇၵေႃႈၶိုၼ်ႈတိၵ်းတိၵ်း ၵႃးတၢင်ႇၵုၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃး။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ သဵၼ်ႈတၢင်းၼႆႉ ၵႃႈပႆႇမႄးၶိုၼ်းၼႆ မၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈ ႁဵတ်းႁိုဝ် ၶႃႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ယွၼ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်းၶၢတ်ႇလၢႆတီႈယဝ်ႉလႄႈ မိူင်ၼင်ႇ တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်ၼႆႉ ၶၼ်ၵုၼ်ႇၶိုၼ်ႈ 2 ပုၼ်ႈ မိူၼ် ၼင်ႇ ၶဝ်ႈၼိုင်ႈထူင်ၸမ် 2 သႅၼ်၊ ၼမ်ႉမၼ်းၵိၼ်သမ်ႉ 1 ပုင်းလႂ် မွၵ်ႈ 2 သႅၼ်၊ ၶႆႇၵႆႇ 1 လုၵ်ႈ 500 ပျႃး၊ ၽၵ်းၶဵဝ် ၼိုင်ႈမတ်ႉ 500 ပျႃးသေ ၵုၼ်ႇႁႅင်ႈၶိုၼ်ႈမႃး ၼိုင်ႈမဵဝ်း 4- 5 ႁဵင် ဝႃႈၼႆ။

['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-09-25T15:54:39

https://shannews.org/archives/57930

ၶႄႇမိပ်ႇဢီး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈတီႉၺွပ်းၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉပၼ်ၶဝ် တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ

ၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ မိပ်ႇဢီးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈတီႉၺွပ်း ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ (ၸၢဝ်းၶႄႇ) ႁူဝ်ၵူၼ်း 600 ပၢႆ တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ သူင်ႇ ၸူးၶဝ် ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 22/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းႁူမ်ႈတင်း ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈသေ ၵူတ်ႇထတ်း တီႉၺွပ်းၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ဝၼ်းမႃးၼႆႉ တီႉၺွပ်းလႆႈ 500 ပၢႆယဝ်ႉ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၶိုင်ႈၼိုင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူင်းၶႄႇ မိပ်ႇဢီးမႃး တီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈတီႉၺွပ်း ၸုမ်း ၵျႃးၽႅၼ်ႉ ဢၼ်ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ မႃးယူႇတၢင်းမူႇၸေႊၼႆႉသေ ယွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊၼၼ်ႉ ဢေႃႈ ႁႂ်ႈသူင်ႇပၼ်ၶဝ် တႃႇႁူဝ်ၵူၼ်း 600 ပၢႆ။ သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇလႆႈထိုင် 600 ပၢႆၸိုင် တီႈဢေႇသုတ်းမၼ်း ႁႂ်ႈတီႉသူင်ႇပၼ် 400 ပၢႆၼႆၶႃႈဢေႃႈ။ ၶၢဝ်းတၢင်း 3 ဝၼ်းမႃးၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၺွပ်းလႆႈ 500 ပၢႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ တႃႇ 260 ပၢႆတႄႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းမိူင်းၶႄႇ 260 ပၢႆ ဢၼ်တီႉၺွပ်းလႆႈဝႆႉၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် တၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇၶဝ် ပႆႇႁပ်ႉ ႁႂ်ႈတီႉပၼ်ၶဝ် 400 ပၢႆ ဢမ်ႇၼၼ် 600 ပၢႆယဝ်ႉ ၸင်ႇႁႂ်ႈသူင်ႇပၼ်။ ဢၼ်လိူဝ်ထႅင်ႈ ႁူဝ်ၵူၼ်း 200 ပၢႆ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉတႄႉ ယူႇတီႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ၸႂ်ႉဢဝ်ငိုၼ်းၶႄႇ 20,000 ယႂၼ်ႊ ၵႂႃႇထုတ်ႇတူဝ်ဢွၵ်ႇၼႆၶႃႈဢေႃႈ” – ဝႃႈ ၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ ႁူဝ်ၵူၼ်း 500 ပၢႆၼႆႉ ၺႃးတီႉၺွပ်း ၵုမ်းတူဝ်ဝႆႉ တီႈမင်ႇၵလႃႇမူႇၸေႊ (9 ၸၼ်ႉ) ဝႃႈၼႆ။ “တေႃႈလဵဝ်ၼႆႉ ယူႇတီႈ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်း ဝဵင်းမူႇၸေႊ ႁႂ်ႈၽူႈၵွၼ်းပွၵ်ႉယွမ်ႇ ႁႂ်ႈၸွပ်ႇႁႃပၼ် ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ ဢၼ်မူၵ်းသွၼ်ႈတူဝ်ဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉထႅင်ႈ။ ၵမ်ႈၼမ် ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ယူႇတီႈ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉသေ ဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ်ဝႆႉ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 22 ၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် တီႈၶူဝ်ပၢင်ႇၶမ်း ၼႂ်းၵႄႈမူႇၸေႊ – ၼမ်ႉၶမ်းၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈသေ ပိၵ်ႉဢိုတ်းဝႆႉ တႃႇၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်း ၸုမ်းၵျႃး ၽႅၼ်ႉၼႆသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်း လွင်ႈၵႂႃႇမႃး။ ရူတ်ႉၵႃး ၵိုတ်းၶမ်တၢင်း ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃး ၼႆယဝ်ႉ။

['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-25T12:28:37

https://shannews.org/archives/57927

ၵူၼ်းထႆး ၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်း လွင်ႈႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်းမိူင်းထႆးၼမ်

ဝၼ်းတီႈ 23/09/2024 ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းထႆးမွၵ်ႈ 30 ၵေႃႉ ၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်ၵႂႃႇၼႄၵၢင်ၸႂ် ၾၢႆႇၼႃႈလုမ်း ၽွင်းတၢင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈမိူင်းၵွၵ်ႇ တုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈၵႄႈလိတ်ႈပၼ် ပၼ်ႁႃႁႅင်းၵၢၼ် မိူင်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်းမိူင်းထႆးတင်းၼမ်တင်းလၢႆလႄႈ တႃႇၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈပၼ် ၽွၼ်းပၢင်ႈ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ၵူၼ်းမိူင်းထႆး – ၼႆယဝ်ႉ။ ၵဵဝ်ႈလူၺ်ႈလွင်ႈ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈသေ ၼႂ်းၵၢင်လိူၼ်ၼႆႉ ၸုမ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈထႆး 3 ၸုမ်း လႆႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ယိုၼ်ႈထိုင်တီႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ၽိုၼ်ၼိုင်ႈ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးၶေႃႈတုၵ်းယွၼ်း 8 ၶေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ဢမ်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ၵိူတ်ႇလဵင်ႉလုၵ်ႈ၊ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပၢႆႈၶဝ်ႈမိူင်းထႆး ယွၼ်ႉပၼ်ႁႃၵၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈပၼ်ၶႂၢင်ႉယူႇ ဢွင်ႈတီႈပၢင်သဝ်းၸိူဝ်းမၵ်းမၼ်ႈဝႆႉၼၼ်ႉၵူၺ်း၊ ႁႂ်ႈၶိုၼ်းမႄးထတ်းသၢင် လွင်ႈပၼ်ၶႂၢင်ႉပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းထႆး ၸဵမ်ၸိူဝ်း ၼႆႉ။ ဝၢႆးလင် မီးလွင်ႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈယိုၼ်ႈထိုင် တီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈယဝ်ႉ လွင်ႈတူင်ႉၼိုင်ၼႄၵၢင်ၸႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်မႃးထပ်းၵၼ်။ ၽူႈၸွႆႈထႅမ် လွင်ႈႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႃႈ – ၵူၼ်းထႆး ၸိူဝ်းဢွၵ်ႇမႃးၼႄၵၢင်ၸႂ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်ယၢမ်ႈၼႄၵၢင်ၸႂ်မႃး မိူဝ်ႈၵူႈပွၵ်ႈၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၾၢႆႇလင် လွင်ႈၼႄၵၢင်ၸႂ်ၼၼ်ႉ ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ တေမီးလွင်ႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်းၵၢၼ်မိူင်းယူႇ – ဝႃႈၼႆ။ လုမ်းၽွင်းတၢင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးတီႈမိူင်းၵွၵ်ႇတႄႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ တႄႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 16 လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉၵႂႃႇ တေဢမ်ႇသိုပ်ႇတေႃႇပၼ် ဢႃယု ဝႂ်ၶၢမ်ႈမိူင်းလုၵ်ႈႁဵၼ်း ၸိူဝ်းယိပ်း Non – Immigrant ED Visa (ဝီႊသႃႊၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းၶၢဝ်းပွတ်း) သေ ၶိုၼ်ႈႁဵၼ်းဝႆႉ ၼႂ်းမိူင်းထႆး – ၼႆယဝ်ႉ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ သုၼ်ၶေႃႈမုလ်း လွင်ႈသိုဝ်ႉၶၢႆတီႈလိၼ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းထႆး (REIC) ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼႂ်း ဝၼ်းတီႈ 20 ၼႆႉဝႃႈ ၼႂ်းပီ 2024 ၶၢဝ်းတၢင်း 6 လိူၼ်ၼႆႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းသိုဝ်ႉ ႁွင်ႈၶွၼ်ႊတူဝ်ႊ ယူႇၼႂ်းမိူင်းထႆး ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်သုတ်းထီႉ 2 ၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း']

2024-09-25T11:55:13

https://shannews.org/archives/57917

မိူင်းပႄႊလႃႊရူပ်ႊ မွၵ်ႇႁွင်ႉႁူပ်ႉ ႁူဝ်ၼႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ

ၼႂ်းဝၼ်းၵေႃႇတင်ႈ ၵၢၼ်ၽွင်းတၢင် ၵႄႈၵၢင်သွင်ၸိုင်ႈမိူင်း တဵမ်ၶၢဝ်းတၢင်း (25) ပီၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းပႄႊလႃႊရူပ်ႊ တႅမ်ႈလိၵ်ႈသူင်ႇယိုၼ်ႈထိုင် ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ – ၶၢဝ်ႇ Belta News ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၽိုၼ်လိၵ်ႈၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ – ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း လၢႆပီပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ သွင်ၸိုင်ႈမိူင်း လႆႈၶတ်းၸႂ်ႁဵတ်းသၢင်ႈ၊ ႁႂ်ႈလွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇမၼ်ႈၵိုမ်းၼႅၼ်ႈၼႃ။ တႃႇတေသိုပ်ႇဢုပ်ႇၵုမ် ဝၢင်းၽႅၼ်ၵၢၼ်ငၢၼ်းၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈထႅင်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူင်းပႄႊလႃႊရူပ်ႊ ႁူမ်ၸူမ်းႁပ်ႉတွၼ်ႈ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ဝႆႉယူႇ – ဝႃႈၼႆ။ မိူင်းပႄႊလႃႊရူပ်ႊၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ဢမ်ႇတိတ်းၸွမ်း ၾင်ႇၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ၊ လႅၼ်လိၼ်တိတ်းၸပ်း မိူင်းရတ်ႉသျႃႊလႄႈ မိူင်းယူႊၶရဵၼ်ႊ။ ၵွၼ်ႇပႆႇထိုင်ပီ 1991 ၼၼ်ႉ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ယူႇဝႆႉ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် သူဝ်ႊပီႊယႅတ်ႊ မိူင်းၼိုင်ႈ။ ဢလႅတ်ႉသႅၼ်းတႃႊ လူႊၵႃႊသျႅၼ်ႊၵူဝ်ႊ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် မိူင်းပႄႊလႃႊရူပ်ႊၼႆႉ ဢွၼ်ႁူဝ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းမႃး တႄႇဢဝ်ပီ 1994 တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်သေ ပဵၼ်မိူင်းၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇ ဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉ လိုၼ်းသုတ်းပိူၼ်ႈ မိူင်းၼိုင်ႈ တီႈၼႂ်းၵုၼ်ယူႊရူပ်ႊ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းပႄႊလႃႊရူပ်ႊၼႆႉ မီးလွင်ႈတဵၵ်းတဵင်သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ၵူၼ်းမိူင်း၊ ပိၵ်ႉဢိုတ်းႁႄႉႁၢမ်ႈ ၵၢၼ်သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇဝႆႉႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ ၺႃးလၢႆမိူင်းထတ်းသၢင်ဝႆႉယူႇ – ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈၼႂ်းပီ 2023 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိူဝ်းၶႂၢၵ်ႈပိုတ်ႇၽုၺ်ႇလုမ်းငဝ်ႈငုၼ်း ၽွင်းတၢင်မၢၼ်ႈ တီႈမိူင်းပႄႊလႃႊရူပ်ႊ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ သႄႉသွမ်းလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ မိူင်းပႄႊလႃႊရူပ်ႊ ဢမ်ႇၵမ်ႉထႅမ်ၸွမ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၽူႈပၵ်းတႃပႂ်ႉတူၺ်းၶဝ်သေ လႆႈႁူႉဝႃႈ မိူင်းပႄႊလႃႊရူပ်ႊၼႆႉ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်ၶၢႆၶိူင်ႈယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇပၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိူင်းၼိုင်ႈ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-25T11:27:33

https://shannews.org/archives/57911

လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး တေသၢႆႈတႅၼ်းပၼ်ၶိုၼ်း ၼႂ်းၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်း ၺႃးၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ

လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တေပၼ်ငိုၼ်းသၢႆႈတႅၼ်းငိုၼ်းၵူႈ ဢၼ်မီးငိုၼ်းၶီႈဢေႇ ၸိူဝ်းၼႆႉပၼ် တွၼ်ႈတႃႇၵၢၼ်ငၢၼ်းဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်း ၸိူဝ်းႁူပ်ႉၺႃးၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ – ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး လႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 18 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉသေ Sorawong ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၵၢၼ်ဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်းလႄႈ ၾၢႆႇလဵၼ်ႈႁႅင်း ဢွၵ်ႇမႃး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပဵၼ် တၢင်းၵၢၼ်ၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21 ၼႆႉ ယူႇတီႈ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ Bangkok Post ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၶပ်ႉမၢႆ ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉၼၼ်ႉ ပႃးလွင်ႈ တႃႇတေပၼ်ၶႂၢင်ႉၵူၼ်းႁိူၼ်း ၸိူဝ်းလႆႈ ႁူပ်ႉၽေးၼမ်ႉၼၼ်ႉ လႆႈၸႂ်ႉတိုဝ်းၼမ်ႉလႄႈ ၾႆးၾႃႉ လူၺ်ႈဢမ်ႇလူဝ်ႇပၼ်ၵႃႈၼမ်ႉ/ ၵႃႈၾႆး တႃႇၼိုင်ႈလိူၼ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တေမီးပႃးၶပ်ႉမၢႆထႅင်ႈ လၢႆလၢႆဢၼ် – ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တိုၵ်ႉၵူတ်ႇထတ်းတူၺ်း လွင်ႈလူႉသုမ်းၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇ ယွၼ်ႉၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ။ တႃႇတေၸွႆႈထႅမ် တီႈၼႂ်းၵၢၼ်ငၢၼ်း ဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ တေၶတ်းၸႂ်ႁႂ်ႈၸၢင်ႈႁဵတ်းၵႂႃႇလႆႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 2 ဝူင်ႈၼႆႉ – ၼႆယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉမႄႈၼမ်ႉၶူင် ၼွင်းၶိုၼ်ႈသုင်လႄႈ ၸႄႈတွၼ်ႈ Nong Khai ဢၼ်မီးၼႂ်းမိူင်းထႆး တွၼ်ႈၸဵင်ႇႁွင်ႇ ဝၼ်းဢွၵ်ႇ လႆႈႁူပ်ႉၺႃးၽေးၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်းလိူဝ်ပိူၼ်ႈ။ ယူႇတီႈ ၵႅမ်ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇ ၽၢၼ်ႇတႃႇငိုၼ်းတွင်းလႄႈ ၽွင်းလူင်ထႅင်ႈ လၢႆႁွင်ႈၵၢၼ် လႆႈၵႂႃႇၸွႆႈထႅမ်ပၼ် ၶိူင်ႈၶူဝ်းတႃႇၸွႆႈထႅမ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တွၼ်ႈတႃႇပိုၼ်ႉတီႈၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆးမၵ်းမၼ်ႈဝႆႉ ငိုၼ်းတႃႇၸွႆႈထႅမ် 3 ပီႊလီႊယႅၼ်ႊဝၢတ်ႇ၊ ၸုမ်းၾၢႆႇဢုပ်ႉပိူင်ႇ ၸႄႈတွၼ်ႈၵေႃႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉတေၸွႆႈထႅမ်ငိုၼ်း 2 လၢၼ်ႉဝၢတ်ႇ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-24T18:39:22

https://shannews.org/archives/57906

ပၢင်တိုၵ်း တီႈသီႇပေႃႉ 4 ၵေႃႉ ၼၢႆးလၢၼ် ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလူႉတၢႆ

တႄႇၵၢင်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ တပ်ႉသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA လေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ဝၼ်းတီႈ 23/09/2024 ယၢမ်းဝၢႆးဝၼ်းမွၵ်ႈ 3 မူင်းၶိုင်ႈၼႆႉ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈလီႉသေႃး ႁိမ်းဝၢၼ်ႈၼႃးလွႆ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ တူၵ်းတႅၵ်ႇသႂ်ႇႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း ၵမ်းသိုဝ်ႈ။ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ ၼၢႆးလၢၼ် 4 ၵေႃႉ တၢႆထင်တီႈ၊ ႁိူၼ်းယေးၵေႃႈ လူႉၵွႆၵႂႃႇ 7 လင် ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ– “ႁိူဝ်းမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယူႇယူႇမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ၊ ဝၼ်းတီႈ 22 မႃးတူၵ်း တၢင်းၵုင်း ၽြႃးလူင် ၵူၼ်းတၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၊ဝၼ်းတီႈ 23 သမ်ႉ တိူဝ်ႉ 4 ၵေႃႉ ၼၢႆးလၢၼ်။ ဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်သေ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၵေႃႈပွႆႇ၊ ဢဝ်မၢၵ်ႇလူင်သေ ယိုဝ်းၵေႃႈယိုဝ်း။ တေဢွၵ်ႇပၢႆႈၵေႃႈ သမ်ႉမႆႈၸႂ်တႃႇႁႃလဵင်ႉၵၼ်။ ဢမ်ႇၸၢင်ႈပၢႆႈၵႂႃႇတၢင်းလႂ် ”- ဝႃႈ ၼႆ။ Photo by – ၸုမ်းပရႁိတ/ မၢၵ်ႇတူၵ်းသႂ်ႇ ၵူၼ်းသီႇပေႃႉ လူႉတၢႆ 4 ၵေႃႉ ၼၢႆးလၢၼ် ဢၼ်ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇသေ လူႉတၢႆၼၼ်ႉ ပဵၼ်ထဝ်ႈယိင်း ဢႃယု 70 ပၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ လုၵ်ႈၸၢႆးမၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ လၢၼ် 2 ၵေႃႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇထႅင်ႈ ႁိမ်း ႁွမ်းဝၢၼ်ႈၼႃးလွႆ မီးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း 3 ၵေႃႉ၊ ပႃးၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽႂ် ၸုမ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇလႂ်တႄႉ ပႆႇမီးၽႂ်ယိုၼ်ယၼ် – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇသူၺ်ႇၽီႇမျေႇတႄႉ တႅမ်ႈတၢင်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ – “ပေႃးၶဝ်ၶႆႈတိုၵ်းၵေႃႈ လူဝ်ႇၵႂႃႇတိုၵ်းၵၼ်တီႈ ဢၼ်မီးသိုၵ်းၼၼ်ႉၶႃႈၵႂႃႈ။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ မႃးႁဵတ်းတေႃႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းတိၵ်းတိၵ်း။ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းတၢႆတိၵ်းတိၵ်း။ ဢမ်ႇတိူဝ်ႉၵူၼ်းသိုၵ်းၶဝ်လူင်။ ၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်း ယဵၼ်းပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇ”- ဝႃႈၼႆ။ တီႈတၢင်းမၢၵ်ႇတူၵ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်တၢင်းပွၵ်ႉၵုင်းၽြႃးလူင်၊ တူင်ႈၸၢင်ႉ၊ ပွၵ်ႉဝဵင်းၸၢၼ်း၊ ပွၵ်ႉမၢၼ်ႈၸၢတ်ႈ၊ ဢူၵ်ႉၵျိၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဝဵင်းသီႇပေႃႉၼႆႉ ၸုမ်းႁူမ်ႈႁွမ်း သိုၵ်းတဢၢင်း ၶဝ်ႈလေႃႇတိုၵ်း တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸဵမ်မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10 လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် သဵင်ၵွင်ႈယဵၼ်ၵႂႃႇ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ထိုင်မႃးၼႂ်းလိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ဝၼ်းတီႈ 14 ၼႆႉ သွင်ၾၢႆႇယိုဝ်းတိုၵ်းၵၼ် ၶိုၼ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ ၵူၼ်းမိူင်းၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလူႉတၢႆ ၵႄႈပၢင်တိုၵ်း မီး 20 ပၢႆ မၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်းထႅင်ႈ 50 ပၢႆ။ တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၼႆႉ မီးဝႆႉ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶလယ 23 ၊ ၶမယ 503 – 504 သေ သွင်ၾၢႆႇတိုၵ်ႉၶဵင်ႈၶႅင် ၵၢၼ်သိုၵ်း တေႃႇၵၼ်ဝႆႉႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈငိူင်ႉပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ယူႇဝႆႉ ၸွမ်းၼႂ်းထိူၼ်ႇ/ ၼႂ်းၶိူဝ်း/ ၼႂ်းထမ်ႈလႄႈ တီႈ ႁိူၼ်းယေးပီႈၼွင်ႉၸမ်ၸႂ်ၵၼ် တၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်း ၼႆယဝ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုပ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-09-24T19:00:00

https://shannews.org/archives/57904

ၼမ်ႉထူမ်ႈ လိၼ်ၵူၼ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်

ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈ လိၼ်ၵူၼ်ႇ သဵၼ်ႈတၢင်းၵႂႃႇမႃးၶၢတ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ၸိူဝ်းယူႇၵႆဝဵင်း ၵမ်ႈၽွင်ႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈတေႃႉသူင်ႇၵႃႉၶၢႆ ၸူးၵၼ်။ တႄႇဢဝ် ၼႂ်းၵၢင်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉမႃး ၾူၼ်တူၵ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း လႄႈၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ပတ်းပိုၼ်ႉ၊ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း လိၼ်လွႆၵူၼ်ႇတဵင်တၢင်း၊ မၢင်ပိုၼ်ႉတီႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈ ဝၢၼ်ႈသူၼ်ႁိူၼ်းယေးလႄႈ သဵၼ်ႈတၢင်းၶၢတ်ႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃး ႁႃၵၼ်။ တီႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇၵေႃႈ ၶဝ်ႈသၢၼ်ႁႃသိုဝ်ႉယၢပ်ႇ လႆႈမႃး 5-6 ဝၼ်းယဝ်ႉ၊ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶဝ်ႈသၢၼ် လႆႈပိၵ်ႉဢိုတ်းဝႆႉ ဢမ်ႇမီးတႃႇၶၢႆ။ ၼၢင်းယိင်း ၸဝ်ႈၶွင်ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶဝ်ႈသၢၼ် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၶဝ်ႈသၢၼ်ၶၢတ်ႇလႆႈ 4-5 ဝၼ်း ယဝ်ႉ။ တေႃႇမိူဝ်ႈၼႆႉၵေႃႈ ၶဝ်ႈသၢၼ်ပႆႇၽႅဝ်မႃးၶႃႈ။ သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်လုၵ်ႉ ဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉ မႃးၵေႃႈ ထုၵ်ႇသင်ႇပိၵ်ႉဝႆႉလႄႈ ရူတ်ႉ ၵႃးဢမ်ႇၸၢင်ႈမႃး။ ၶဝ်ႈသၢၼ်ၼႆႉ လႆႈဢဝ်တၢင်း ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ၶိုၼ်ႈမႃး ၶိုၼ်းဢေႃႈ။ တေမႃးၽႅဝ်ႁဝ်း မိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉယဝ်ႉၶႃႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ တႃႇၶၢႆၵေႃႈ ဢမ်ႇၵိုတ်း တႃႇ ၵိၼ်ၵေႃႈယၢပ်ႇယဝ်ႉၶႃႈ” – ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉၶဝ်ႈသၢၼ် တႃႇၶၢႆၼႂ်းၵၢတ်ႇဢမ်ႇမီးယဝ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းမီးငိုၼ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဢႅဝ်ႇႁႃသိုဝ်ႉ ၶဝ်ႈမႃးၵဵပ်းႁွမ်ဝႆႉ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ် ဝၼ်းလႂ်ဝၼ်းၼၼ်ႉ ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇတႃႇသိုဝ်ႉၶဝ်ႈၵိၼ်။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ လွင်ႈၼႆႉ ၼၢင်းယိင်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ႁႃၵိၼ် ဝၼ်းလႂ်ဝၼ်းၼၼ်ႉ လၢတ်ႈဝႃႈ – “ၵူၼ်းဢၼ်မီးငိုၼ်းၶဝ်ႈတႄႉၵေႃႈ သိုဝ်ႉၶဝ်ႈႁွမ်ဝႆႉၶႃႈဢေႃႈ။ ၶႃႈၶဝ်တႄႉ ယွၼ်ႉႁဵတ်း ၵိၼ်ၵၢၼ် ဝၼ်းလႂ် ဝၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်းလႄႈ ဢမ်ႇႁူႉဝႃႈတေႁဵတ်းႁိုဝ်သိုဝ်ႉႁွမ်ၶဝ်ႈ ဝႆႉၶႃႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးၵၢၼ် ၶဝ်ႈသၢၼ်တႃႇၵိၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး။ လႆႈထူပ်းၽေးဢိုပ်းဝႆႉ ၶႃႈဢေႃႈ” – ဝႃႈၼႆ။ မၼ်းၼၢင်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈဝႃႈ တီႈႁိူၼ်းၶဝ် ၶဝ်ႈတႃႇၵိၼ်ၵိုတ်းမွၵ်ႈ 5 ပေႇၵူၺ်းယဝ်ႉလႄႈ လႆႈ ဢဝ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ မႃး ႁုင်လေႃးသေၵိၼ် ဝႃႈၼႆ။ “မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ တီႈႁိူၼ်းၵေႃႈ မီးၶဝ်ႈ 5 ပေႇၵူၺ်းယဝ်ႉ။ တေႃႈလဵဝ်ၼႆႉ ပေႃးမီးငိုၼ်း ၼႅတ်ႈၵႂႃႇသိုဝ်ႉမႃး ၵမ်းပေႇ ၵမ်းၶၵ်ႉ ၵူၺ်းဢေႃႈ။ ပေႃးဢမ်ႇမီးငိုၼ်းၵေႃႈ ဢိုပ်းၶႃႈယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ ၶဝ်ႈသၢၼ် ဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉၼၼ်ႉ လႆႈဢဝ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇမႃးႁုင်လေႃးသေၵိၼ်၊ ႁႂ်ႈမၼ်းၶၢမ်ႇႁိုင်ဢိတ်းၼိုင်ႈၶႃႈ”- မၼ်းၼၢင်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈထႅင်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ၽုၵ်ႇမၢၵ်ႇၸွၵ်းလႄႈ မၢၵ်ႇမူင်ႈ။ ပေႃးမၢၵ်ႇမႆႉဢွၵ်ႇ ၼိုင်ႈၸုပ်ႈ ဢဝ် ၵႂႃႇၶၢႆ လႆႈငိုၼ်းမႃးသိုဝ်ႉၸၢႆႇၵိၼ်တင်းပီ။ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးသူၼ် မၢၵ်ႇၸွၵ်း လႆႈႁဵတ်းၵၢၼ် ၵိၼ်ၸၢင်ႈႁႃငိုၼ်းဝၼ်းလႂ်ဝၼ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈသိုဝ်ႉၶဝ်ႈဝႆႉၵိၼ်။ ယွၼ်ႉၼမ်ႉထူမ်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်းလႄႈ သူၼ်ႁႆႈၼႃး တူၼ်ႈၶဝ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ လူႉသုမ်းမူတ်း၊ ၸဝ်ႈၼႃးမႆႈ ၸႂ်ၶဝ်ႈတႃႇၵိၼ် ၼႂ်းပီတေမႃး။ တေလႆႈသိုဝ်ႉၵိၼ်ၵႃႈယႂ်ႇၵႃႈပႅင်း။ “ပီၼႆႉ ၶဝ်ႈၼႃးႁဝ်း လႆႈ 3 ပုၼ်ႈ 1 ပုၼ်ႈ ၵူၺ်းၶႃႈ။ မိူဝ်ႈပီၵၢႆတႄႉ ၶဝ်ႈလႆႈၼမ်လႄႈ လႆႈၵဵပ်းဝႆႉ တႃႇၵိၼ်ၼမ်ဢိတ်း ၼိုင်ႈဢေႃႈ။ ပီၼႆႉတႄႉ လႅပ်ႈဢမ်ႇပေႃးၵိၼ် တႃႇတင်းပီယဝ်ႉ” – ၵူၼ်းၵႃႉၶဝ်ႈသၢၼ် လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယႂႃႇငၢၼ်ႇ ၶဝ်ႈသၢၼ်ၼိုင်ႈထူင် လႆႈသိုဝ်ႉ 1 သႅၼ်ပျႃးပၢႆ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၶွင်ၵိၼ် တၢင်ႇၸိူဝ်ႉတၢင်ႇပိူင်ၵေႃႈ ၵႃႈၶၼ်ပုင်ႈၶိုၼ်ႈ ယူႇတိၵ်းတိၵ်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ ထုင်ႉပူင်း၊ ဝဵင်းမိူင်းၼၢႆး၊ ဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇ မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ဢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ၶဝ်ႈၼမ်သုတ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပီၼႆႉ ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈ တူင်ႈၼႃးမိူၼ်ၵၼ်လႄႈ သုမ်းၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ႁူဝ်မိုၼ်ႇ ဢေႊၶိူဝ်ႊ။ ၶဝ်ႈသၢၼ် တႃႇတေၶၢႆၵေႃႈ တေမီးဢႄႇ ဢမ်ႇႁၢင်ႉ ဝႃႈၼႆ။

['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-24T17:57:24

https://shannews.org/archives/57900

သဵၼ်ႈတၢင်း ၶၢတ်ႇၵွႆၼမ် ၵူၼ်းမိူင်းတူၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း လွင်ႈၵႂႃႇမႃး

သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်းၵွႆ လႅင်းၾူၼ်းၶၢတ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတူၼ် ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း လွင်ႈၵႂႃႇမႃးလႄႈ လွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇၵၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တႄႇဢဝ် ၵၢင်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼၼ်ႉမႃး ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉႁူၺ်ႈလွႆ လႆထူမ်ႈၽတ်ႉထွင်း ဢဝ်သဵၼ်ႈ တႃႈသၢႆတၢင်းလူႉၵွႆ/ ၶူဝ်ၶၢတ်ႇၵူၼ်ႇပင်း ၼႂ်းၵႄႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း – မိူင်းသၢတ်ႇ၊ မိူင်းသၢတ်ႇ – မိူင်းတူၼ်၊ မိူင်းပၼ်ႇ – မိူင်းတူၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃး ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းတူၼ် ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၶဝ်ႈသၢၼ်၊ ၼမ်ႉမၼ်းၵိၼ်၊ ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶၢတ်ႇပႅတ်ႈမူတ်းယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈႁၢၼ်ႉယႂ်ႇ ၸဝ်ႈႁၢၼ်ႉလူင်ၶဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၶႂ်ႈၶၢႆပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၽၵ်းၵႃ၊ ၶဝ်ၶႂ်ႈၶၢႆပၼ် ၵူၼ်း ဢၼ်ၶဝ်ၶႂ်ႈၶၢႆပၼ်ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ဢၼ်ႁၢႆႉႁႅင်းၵေႃႈ ပဵၼ်ၸဝ်ႈၼမ်ႉမၼ်း ၸၢၵ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ မီးယူႇၵေႃႈ လၢတ်ႈဝႃႈဢမ်ႇမီးၼႆသေ ဢမ်ႇၶၢႆပၼ်ၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းၼႆႉ ၶၼ်ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ တီႈမိူင်းတူၼ်ၼႆႉ ၼိုင်ႈလိတ်ႉလႂ် 4,000 ပျႃး၊ ဝၢႆးၼမ်ႉၼွင်းလုပ်ႇထူမ်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်းၶၢတ်ႇၼႆႉ ယိင်ႈၶႅၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၶၼ်ၼမ်ႉမၼ်းပုင်ႈၶိုၼ်ႈႁႅင်း ၼိုင်ႈလိတ်ႉလႂ် 2 မိုၼ်ႇပျႃး ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း သၢႆသဵၼ်ႈတၢင်းၶၢတ်ႇ ၵုၼ်ႇၵႃႉတၢင်းၶၢႆဢမ်ႇထိုင်လႆႈ ၼႂ်းမိူင်းတူၼ်ၼႆႉသမ်ႉ မီးၵူၼ်း ဢဝ်တိုဝ်ႉတၢင်းလီသေ ၶိုၼ်ႈၵႃႈၶိုၼ်ႈၶၼ်သေၶၢႆ။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ တင်ႈၸႂ်လႄႇႁႃသိုဝ်ႉၵုၼ်ႇ ၶွၼ်ႈတုမ်ဝႆႉ ႁင်းၵူၺ်းသေ ၶၢႆတေႃႇ ၶိုၼ်း ၵႃႈယႂ်ႇၶၼ်သုင် ပဵၼ်လၢႆပုၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 10/09/2024 ၼၼ်ႉမႃး ၼမ်ႉၼွင်းယႂ်ႇ လုပ်ႇထူမ်ႈ ဢွင်ႈတီႈၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ၸမ် ၵႄးၼမ်ႉတူၼ်လႄႈ တီႈၶူင်ႈယၢၼ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇ တင်းၼမ် လႆႈပိၵ်ႉဢိုတ်း ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်းၶၢတ်ႇ ၶူဝ်ၵွႆ ရူတ်ႉၵႃးၵူႈသႅၼ်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃး ႁိုင် 2 ဝူင်ႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ “သဵၼ်ႈတၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉ တီႈတႄႉမၼ်းလူဝ်ႇလႆႈမႄးၵုမ်းၶိုၼ်းဝႆးဝႆး ၵူၺ်းၵႃႈ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ဢၼ်ပဵၼ်ၸႂ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁိပ်ႈႁဵတ်းသင်ပၼ်။ ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ထတ်းသၢင်ဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ယူႇပွတ်းမိူင်းတူၼ် ၼႆႉ ဢမ်ႇၶႂ်ႈၵႂႃႇၶဝ်ႈၼႃႈသိုၵ်း တၢင်းပွတ်းႁွင်ႇ – ပွတ်းၸၢၼ်းလႄႈ ၶဝ်တင်ႈၸႂ်ယိုတ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်းဝႆႉၼႆဢေႃႈ” – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မိူင်းတူၼ် သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ လိူဝ်သေ သဵၼ်ႈတၢင်းၶၢတ်ႇယဝ်ႉ လႅင်းၾူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၶၢတ်ႇပႅတ်ႈမူတ်း မီးဝႆႉလၵ်း ၾူၼ်းလၢႆလၢႆၵူၺ်း မိူၼ်ၼင်ႇ – Telenor ၊ Ooredoo ၊ Mytel ၊ MPT ၸိူဝ်းၼႆႉသေတႃႉ ယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇပၼ်ႇ ၵၢၼ်သေဢၼ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၵိၼ်းၸႂ် ၶၢတ်ႇလွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇ ၾၢႆႇၼွၵ်ႈဢမ်ႇလႆႈ။ သင်မီး ၵၢၼ်လမ်ႇလွင်ႈၸိုင် ၵမ်ႈၼမ် ပေႃးလႆႈၵႂႃႇႁႃၸႂ်ႉ လႅင်းၾူၼ်း ၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး ဢၼ်ယၢၼ်ၵႆတၢင်းဝဵင်းမိူင်းတူၼ် မွၵ်ႈ 50 လၵ်း။ ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈသမ်ႉ ၶၢတ်ႇလႄႈ တႃႇတေၵႂႃႇ ႁႃသိုပ်ႇၾူၼ်း ၸိူင်ႉၼၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇ ၸႂ်ႈလွင်ႈငၢႆႈ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ ၼႂ်းၵႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းတူၼ် ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်ယူႇၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ဢဝ်တိုဝ်ႉတၢင်း လီသေဝႃႈ ၵူၼ်း ၸၢႆးသႅၼ်း ဢႃယု 35 ထိုင် 65 ၽႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ သင်ၶဝ်ႈၾိုၵ်း ၵၢၼ်သိုၵ်း တေၵမ်ႉၸွႆႈၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ ၼိုင်ႈၵေႃႉ လႂ် 2 လိတ်ႉၼႆသေ ႁူၺ်းတႄႇပၢင်ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႆယဝ်ႉ။

['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-24T16:37:11

https://shannews.org/archives/57896

ပၢင်တိုၵ်း ၼႂ်းၵႄႈပၢင်လွင်း – ၾၢႆၶုၼ် လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လူႉတၢႆၸွမ်း 8 ၵေႃႉ

ၶၢဝ်းတၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း မႃးၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်းၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင် ပဵၼ်မႃးႁၢဝ်ႈႁႅင်း ဢမ်ႇယဝ်ႉဢမ်ႇဝၢႆး။ သဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇတီႈၼိုင်ႈယဝ်ႉ တီႈၼိုင်ႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 4-5 ဝၼ်းမႃးၼႆႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄ ၵူၼ်းမိူင်း ယိုဝ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်းထႅင်ႈ ၼႂ်းၵႄႈပၢင်လွင်း – ၾၢႆၶုၼ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈယူႇသဝ်း၊ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆၸွမ်းၼမ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇၸွမ်းထႅင်ႈၼမ် ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လူႉတၢႆ ၸွမ်း 8 ၵေႃႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 20 လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်းလႅင် KNDF ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းၵႄႈၸႄႈဝဵင်းပၢင်လွင်း – ၸႄႈဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပႃး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းၼၼ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ဝၢၼ်ႈလွႆၵဵင်ႈ၊ ဝၢၼ်ႈႁူဝ်ဝူဝ်း၊ ဝၢၼ်ႈသွင်းပျွင်း၊ ဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႇဝူဝ်း၊ ဝၢၼ်ႈသေႃလမ်၊ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၽႃမူ လႄႈ ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၵူႈဝၼ်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းယူႇႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇ ၸၢင်ႈယူႇၸၢင်ႈသဝ်း။ ၵမ်ႈၼမ် ဢမ်ႇၶႂ်ႈပၢႆႈ ယွၼ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်ၶၢဝ်းၽုၵ်ႇသွမ်ႈ။ ပွတ်းတၢင်းၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် ၽုၵ်ႇဝႆႉၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ တိုၵ်ႉမႅၼ်ႈၽွင်ႈလီလုမ်းလႃးတူၼ်ႈၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ။ ပီၼႆႉ ၸဝ်ႈသူၼ်မုင်ႈမွင်း တႃႇမီးငိုၼ်းၶဝ်ႈယူႇဝႃႈၼႆသေတႃႉ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသေ ၵႃႈလႆႈပွႆႇၽႃႈ သူၼ်ႁႆႈၼႃးသေ ပၢႆႈထႅင်ႈလႄႈ တႃႇတေမီးယူႇမီးၵၢၼ်ၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈ ဢမ်ႇႁၼ်တၢင်းမၼ်းၼႆ ၵူၼ်းပၢင်လွင်း လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆႇ။ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်မႃးၶၢဝ်းတၢင်းၸမ်ဝူင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်းၼမ် ၼႂ်းၼၼ်ႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလူႉတၢႆ ၸွမ်း 8 ၵေႃႉ။ သဵၼ်ႈမၢႆ လွင်ႈလူႉသုမ်း ဢၼ်တႅတ်ႈတေႃးတႄႉ ပႆႇႁူႉၸႅင်ႈလီ ယွၼ်ႉလႅင်းၾူၼ်းၶၢတ်ႇသေ ၵပ်းသိုပ်ႇႁႃ ၵၼ်ဢမ်ႇလႆႈၼႆ ၵူၼ်းပၢင်လွင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ၸႂ်ႈဢေႃႈ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းဝၢၼ်ႈမႂ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉၽႃမူ။ မိူဝ်ႈဝႃးၼႆႉ လႆႈထူပ်းၼၢင်းယိင်း ဢၼ်ယူႇတၢင်းပုၼ်ႉလၢတ်ႈဝႃႈတႄႉ မၢၵ်ႇလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတူၵ်းသႂ်ႇ ႁိူၼ်းမႄႈၶဝ်။ လဵၵ်းမုင်းႁိူၼ်း ပေႃးလူႉၵွႆ ၵႂႃႇမူတ်းၼႆဢေႃႈ။ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းယူႇႁိမ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၶဝ်ပႆႇၶႂ်ႈပၢႆႈ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၶဝ်ဢမ်ႇပႅတ်ႈ လႆႈသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇၶဝ်။ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ယူႇဢမ်ႇလႆႈယဝ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ မူတ်းယဝ်ႉၼႆၶႃႈ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉယၢင်းလႅင်ၶဝ် ယိုဝ်းၵၼ်မႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 4 -5 ဝၼ်းယဝ်ႉ။ လႆႈငိၼ်းႁူႉဝႃႈ ၼႂ်းၵႄႈပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလူႉတၢႆ ၸွမ်းမွၵ်ႈ 8 ၵေႃႉ ၼႆဢေႃႈ။ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ တၢႆတင်းၼမ်ၼႆၶႃႈဝႃႇ”။ ဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းဢၼ် မီးႁိမ်းပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ၼိုင်ႈဝၢၼ်ႈလႂ် မီးလင်ၶႃးႁိူၼ်း 50 လင် ထိုင် 80 လင် ယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇမီးၽႂ်ႁတ်းယူႇ ၵူၼ်းမိူင်းၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈသွၼ်ႈတီႈလွတ်ႈၽေး ၵမ်ႈၼမ် ပၢႆႈ ၵႂႃႇယူႇ တၢင်းဝဵင်းၵဝ်ႇၸၢမ်ၵႃးလႄႈ ဝၢၼ်ႈမေႃႇပီႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်ပၢင်တိုၵ်းတႄႉ ယၢၼ်ၵႆ ၵၼ်တင်းဝဵင်းၾၢႆၶုၼ်မွၵ်ႈ 5 လၵ်း၊ ပဵၼ်ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်လႅၼ်လိၼ်ပၢင်လွင်း – ၾၢႆၶုၼ် တိတ်းၸပ်းၵၼ်။ ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ၶဝ်ႈၸိုဝ်ႈဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ သိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း ယၢင်းလႅင် ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ် ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ဢၼ်ယူႇၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ ၶဝ်ႈၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းတႄႉ ပဵၼ်ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ပဢူဝ်း PNO ။ ၵွၼ်ႇၼႃႈ ပႆႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း မၵ်းၶၢၼ်းႁွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းသေ ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းဝႆႉ ၶၢဝ်းပွတ်း ၵူၺ်း။ ၵမ်းၼႆႉသမ်ႉ လႆႈၶဝ်ႈၼႃႈ သိုၵ်းၵမ်းသိုဝ်ႈလႄႈ ၾၢႆႇပျီႇတူႉၸိတ်ႉပဢူဝ်း မီးလွင်ႈလူႉတၢႆၼမ်ၼႆ ၵူၼ်းပၢင်လွင်း ဢၼ်ၸမ်ၸႂ်ၵူၼ်းပၢႆႈၽေး ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ – “PNO ၶဝ်ၼႆႉ မၢၼ်ႈသွၼ်ႈပၼ် ၵၢၼ်သိုၵ်းၶဝ် 5 ဝၼ်းၵူၺ်း သမ်ႉၵႂႃႇႁႃတိုၵ်းပိူၼ်ႈ၊ သိုၵ်းယၢင်း ၶဝ်ၶူဝ်ၵူၺ်းဢိူဝ်ႈ။ ႁဵတ်းႁိုဝ်ၵႂႃႇပေႉပိူၼ်ႈ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉယၢင်းလႅင်ၶဝ်ၼႆႉ ၶဝ်ၾိုၵ်းမႃးတႄႉတႄႉ ဝႃႈဝႃႈလူင်”- ဝႃႈၼႆ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းမႃး လႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင်ၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်း ပဵၼ်ၶိူဝ်းယႂ်း ယဵၼ်တီႈ ၼိုင်ႈၵေႃႈ ၶိုၼ်းယိုဝ်းၵၼ် ထႅင်ႈတီႈၼိုင်ႈ။ တႄႇဢဝ်ၵၢင်လိူၼ်ၵျုၼ်ႊ ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉသေ ၾၢႆႇသိုၵ်း မၢၼ်ႈ ထႅမ်ႁႅင်း ၵႂႃႇတၢင်းဝဵင်းၾၢႆၶုၼ်၊ ၽွင်းႁွတ်ႈထိုင် တီႈဝၢၼ်ႈသွင်းပျွင်း ယၢၼ်ၵႆဝဵင်းၾၢႆၶုၼ် မွၵ်ႈ 11 လၵ်းၼၼ်ႉ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် ႁႅၼ်းသိုၵ်းလေႃႇတိုၵ်းသေ ၵိူတ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်းထႅင်ႈ။ ပၢင်တိုၵ်း ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇၸွမ်းလႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင်ၼႆႉ ပဵၼ်မႃးၼပ်ႉႁူဝ်ပီမၼ်းယဝ်ႉသေတႃႉ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ၾၢႆႇလႂ်ၵေႃႈ ပႆႇၼႄၼမ်ႉၼႄတူဝ်ဝႃႈ ၾၢႆႇလႂ်ဢွင်ႇပေႉ၊ ၵူၼ်းမိူင်း ပႆႇမီးလွင်ႈၵတ်းယဵၼ် လွတ်ႈၽေးၶဵၼ်။ ၶၢဝ်း ၾူၼ်ၼႆႉသမ်ႉ ၶႅၼ်းလိူဝ်ႁႅင်း လိူဝ်သေထူပ်းၽေးသိုၵ်းသိူဝ်ယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း လႆႈထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈထႅင်ႈ။ သိုၵ်းၸုမ်းလႂ်ၵေႃႈ တိုၵ်ႉတႃႇဢွင်ႇပေႉၽႂ်မၼ်းသေတႃႉ ဢၼ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉလိူဝ်ႁႅင်းသမ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၼႆယဝ်ႉ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ']

2024-09-24T15:58:31

https://shannews.org/archives/57887

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၼၢင်းယိင်းတၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း တင်းၼမ်

မိူဝ်ႈၼႆႉ 24/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ မိူင်းပႆႇလႅင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ တိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်းတၢႆထင်တီႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်း၊ ၵူၼ်းမၢတ်ႇတဵပ်း တင်းၼမ်။ ၽွင်းၵူၼ်းမိူင်းလပ်းယဵၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ 2 လုၵ်ႈ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ 1:30 မူင်း၊ တူၵ်းတီႈပွၵ်ႉ 2 ၊ တိူဝ်ႉသႂ်ႇႁူင်းႁႅမ်း “ယထၢႆႉ/ ရထိုက်” လႄႈ ႁူင်းႁႅမ်း Golden Sunflower (ၾူႊလီႊလၢႆႉ) မီးၵူၼ်း မၢတ်ႇၸဵပ်း 9 ၵေႃႉ။ Photo by – FVP/ ဝၼ်းတီႈ 24/09/2024 ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လူႉၵွႆႇ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ ၽွင်းၵၢင်ၼႂ် 4:00 မူင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇထႅင်ႈ တီႈပွၵ်ႉ 2 ။ တိူဝ်ႉတီႈ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶမ်း လၵ်ႊၵီႊ။ တီႈၼၼ်ႉ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်း။ ၸုမ်းပရႁိတ FYV ၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼၼ်ႉ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“မိူဝ်ႈ 1 မူင်းၼႂ်ၸဝ်ႉၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းမီး 9 ၵေႃႉ၊ ၵၢင်ၼႂ် 4 မူင်း မႃးပွႆႇထႅင်ႈ တင်းပွၵ်ႉသွင် ၼၢင်းယိင်းတၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းတင်းၼမ်၊ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပွၵ်ႈမႃးယူႇၶိုၼ်းၽွင်ႈယဝ်ႉလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်မႆႈၸႂ်ဝႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – FVP/ ဝၼ်းတီႈ 24/09/2024 ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လူႉၵွႆႇ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ႁႅၼ်းသိုၵ်း ပိုတ်းယိုဝ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ယိုတ်းလႆႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃႊ ၵတ်ႊသ် ဝၼ်းတီႈ 3 ။ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ မွၵ်ႈ 90 ပိူဝ်ႊသႅၼ်ႊ ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉ ပႆႇၸၢင်ႈ ပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ။ Photo by – FVP/ ဝၼ်းတီႈ 24/09/2024 ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လူႉၵွႆႇ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ ဝၢႆးသေ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇယိုတ်း လုမ်းတိူင်းသိုၵ်းယဝ်ႉၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇႁဵတ်းႁႂ်ႈလူႉ သုမ်းယႂ်ႇလူင်ၼႆႉ 5 ၵမ်း ပႃးၼႆႉယဝ်ႉ။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လူႉၵွႆတင်းၼမ်။ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်း ငိူင်ႉပၢႆႈၽေးသိုၵ်းသေ ပွၵ်ႈၸႂ်းၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေးၵေႃႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်းလႄႈ လိူၵ်ႈပွႆႇသႂ်ႇ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းၶဝ်၊ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပဵၼ်ဢၼ်ပူၼ်ႉပႅၼ် မၢႆမီႈၶေႃႈတူၵ်းလူင်း Geneva Convention ႁၢႆႉႁႅင်း။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-24T15:40:46

https://shannews.org/archives/57882

ၾၢႆႇႁွင်ႈၼမ်ႉမိူင်ၼမ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၼမ်ႉပိင်း ၸၢင်ႈလူၼ်ႉၾင်ႇ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၾၢင်ႉ

တင်ႈတႄႇ ဝၼ်းတီႈ 20/09/2024 တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ 24/09/2024 ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ် ဢမ်ႇထၢတ်ႇ မိူင်းၸိုင်ႈထႆး တွၼ်ႈၼိူဝ်။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈ တီႈၵဵင်းႁၢႆး ႁွပ်ႈ 2 လႄႈ ထူမ်ႈတီႈဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ ၼွင်းလႆႁၢဝ်ႈႁႅင်း တွင်ႈဢဝ်ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းဝဵင်းပႃႇပဝ်ႉ ၵဵင်းႁၢႆး၊ ၸၼ်ႉၸွမ် မိူင်းၽယဝ်း၊ ၸႄႈဝဵင်းမႄႈရိမ်း၊ ဝဵင်းမႄႈရႅမ်းၵေႃႈ ၼမ်ႉလွႆလႆၼွင်းထူမ်ႈႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၼမ်ႉပိင်း တီႈဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး ၼွင်းထူမ်ႈႁႅင်း ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇမိူင်ၼမ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းယူႇႁိမ်းသွင်ၾင်ႇၶၢင်ႈ ၼမ်ႉပိင်း ႁႂ်ႈၾၢင်ႉသေပႂ်ႉတူၺ်း။ ၶူဝ်းၶွင်ဢၼ်လမ်ႇလွင်ႈ ႁႂ်ႈၶၢႆႉၶိုၼ်ႈဝႆႉတီႈသုင်။ ၼမ်ႉသုင် 3.70 ပေႇၼႆႉ ပဵၼ်ၶၵ်ႉတွၼ်ႈမီးၽေး။ ပေႃးတူၺ်းငဝ်းလၢႆး ယၢမ်းလဵဝ်ၸိုင် ၸၢင်ႈလၢမ်းၶၢတ်ႈလႆႈဝႃႈ ၼမ်ႉၸၢင်ႈထူမ်ႈထိုင် 3.90 ပေႇ (ထတ်း) လႄႈ ၵူၼ်းယူႇႁိမ်းၾင်ႇၼမ်ႉ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၾၢင်ႉဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ တေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 24/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်းတဵင်ႈၼႆႉ ၼမ်ႉပိင်း ၼႂ်းၵေး သုင်ၶိုၼ်ႈထိုင် 3.50 ပေႇ ယဝ်ႉလႄႈ ႁူင်းႁဵၼ်း ၸိူဝ်းမီးႁိမ်းၾင်ႇၼမ်ႉပိင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇႁႂ်ႈပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈႁဵၼ်း မႃးႁပ်ႉလုၵ်ႈလၢင်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇဝႆးဝႆး – ဝႃႈၼႆယူႇ။ တီႈမိူင်းတႆးတႄႉ ၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်းလႄႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈ တႄႇဝၼ်းတီႈ 10/09/2024 တေႃႇထိုင် မွၵ်ႈဝၼ်းတီႈ 20/09/2024 ၸင်ႇယွမ်းယဵၼ်ၵႂႃႇၽွင်ႈ။ ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈပွၵ်ႈၼႆႉ ၶီႈၵူမ်ႇငႂ်ႈၼမ်ႉ ၶၢင်ႉၶမ်ဝႆႉၼႂ်းႁိူၼ်းၼႂ်းယေး သုင်မွၵ်ႈႁူဝ်ၶဝ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈ တိုၵ်ႉဢွၼ်ၵၼ် လႆႈၽဵဝ်ႈၶီႈၵူမ်ႇယူႇ ယင်းပႆႇယဝ်ႉပႆႇတူဝ်ႈ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-09-24T14:29:37

https://shannews.org/archives/57878

ပၢင်တိုၵ်းႁိမ်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ လူႉတၢႆ 6 ၵေႃႉ

ဝၼ်းတီႈ 21/09/2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ တပ်ႉၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်းတင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း တႄႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း ၵၼ် ၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းမၢတ်ႇတရႃႇ ယၢၼ်ၵႆဝဵင်းလိူဝ်ႇ မွၵ်ႈ 10 လၵ်း ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ လူႉတၢႆ 6 ၵေႃႉ ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃယု ပႆႇတဵမ်ၶူပ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း တပ်ႉၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် တီႈဝၢၼ်ႈတူင်ႇသႄႇပေး ၾင်ႇၼမ်ႉၵဵဝ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမၢတ်ႇတရႃႇ ယၢၼ်ၵႆဝဵင်းလိူဝ်ႇ မွၵ်ႈ 10 လၵ်း။ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်ပၵ်းတပ်ႉဝႆႉ တီႈၼႂ်းဝဵင်းလိူဝ်ႇၵေႃႈ ယိုဝ်းၸွႆႈၶိူင်ႈၵွင်ႈယႂ်ႇလၢႆလၢႆၵမ်း၊ မၢၵ်ႇလူင် ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းမႃးတူၵ်းသႂ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈသေ ၵူၼ်းမိူင်းၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ လူႉတၢႆၸွမ်းၼႆ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ပၵၽ ၸႄႈတွၼ်ႈပၢင်ႁူႈ တွပ်ႇဝႆႉတီႈသိုဝ်ႇ RFA ၼင်ႇ ၼႆ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသေ ၵူၼ်းမိူင်းၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇလူႉတၢႆ 6 ၵေႃႉယဝ်ႉ၊ ပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃယု ပႆႇတဵပ်ၶူပ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃယု 5 ၶူပ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၊ ဢႃယု 8 ၶူပ်ႇၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ မႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ ၼၢႆးလၢၼ် 2 ၵေႃႉ ၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶဝ်ႈပၵ်းတပ်ႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈတူင်းသႄႇပေးသေ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈ ၺႃးၽဝ်ဝႆႉ လၢႆလၢႆလင် ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈငိူင်ႉပၢႆႈဢွၵ်ႇဝၢၼ်ႈဝႆႉ။ ဝၢႆးလင် တပ်ႉၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း လေႃႇတိုၵ်းယိုတ်းလႆႈ ဝဵင်းမိူင်းၵုတ်ႈ၊ တႃႈၵွင်ႈ၊ ဝဵင်းၽိတ်ႉၶျၢင်း (သပိတ်ကျင်း) လႄႈ ၸၢင်ႉၵိုဝ် (စဉ့်ကူး) ၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်း ပၵ်းတပ်ႉဝႆႉ ႁႂ်ႈၶၢမ်ႇၶိုၵ်ႉ ႁိမ်းႁွမ်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-09-24T14:04:46

https://shannews.org/archives/57875

မေႃႇထၢၼ်ႇႁိၼ် တီႈမိူင်းဢီႊလၢၼ်ႊ တႅၵ်ႇၽူင်ႉ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 30 ပၢႆ

မေႃႇထၢၼ်ႇႁိၼ် တီႈမိူင်းဢီႊလၢၼ်ႊ ပွတ်းဢွၵ်ႇ တႅၵ်ႇၽူင်ႉလႄႈ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 33 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 17 ၵေႃႉ – ဝႃႈ ၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၵႂႃႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ ပဵၼ်လွင်ႈတႅၵ်ႇၽူင်ႉ ဢၼ်ႁၢႆႉႁႅင်းသုတ်း လိူဝ်ပိူၼ်ႈ ၼႂ်းပိုၼ်းမိူင်းဢီႊလၢၼ်ႊ။ ဝၢႆးလင် ပဵၼ်လွင်ႈတႅၵ်ႇၽူင်ႉယဝ်ႉ မီးၵူၼ်းႁၢႆလၢႆဝႆႉထႅင်ႈ။ လွင်ႈတႅၵ်ႇၽူင်ႉဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်ၵႂႃႇတီႈ ဝဵင်း Tabas ဢၼ်မီးၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ၊ ယၢၼ်ၵႆၵၼ်တင်း ဝဵင်းလူင်တႁီႊရႅၼ်ႊ 300 လၵ်းပၢႆ။ ၶၢပ်ႈတူဝ်ၵူၼ်း ၸိူဝ်းလူႉတၢႆ တီႈၼႂ်းမေႃႇထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼၼ်ႉ လႆႈဢဝ်လူတ်ႉၾႆး ၸိူဝ်းတေႃႉတၢင်ႇထၢၼ်ႁိၼ်ၼၼ်ႉသေ တေႃႉဢွၵ်ႇမႃး – ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈၽွင်းပဵၼ်လွင်ႈတႅၵ်ႇၽူင်ႉၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ဝႆႉ တီႈၼႂ်းမေႃႇထၢၼ်ႇႁိၼ် မီးဝႆႉမွၵ်ႈ 70 ၵေႃႉ၊ တႃႇ 17 ၵေႃႉသမ်ႉ ၶမ်ဝႆႉယူႇတီႈၼႂ်းမေႃႇထၢၼ်ႇႁိၼ် ဢၼ်တၢင်းလိုၵ်ႉမီး 650 – 2,300 ထတ်း။ ၶၢဝ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ မၢင်ဢၼ် ၵေႃႈ ႁၢႆးငၢၼ်းဝႃႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းၸိူဝ်းလူႉတၢႆ ၸၢင်ႈမီးၼမ်လိူဝ်ၼႆႉ – ၼႆယဝ်ႉ။ ၾၢႆႇၽူႈမီပုၼ်ႈၽွၼ်းၶဝ် လၢတ်ႈဝႃႈ လွင်ႈတႅၵ်ႇၽူင်ႉၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉထၢတ်ႈ Methane ၸိုမ်းႁူဝ်ႈၼႆသေ တိုၵ်ႉတႄႇႁဵတ်းသၢင်ႈ လွင်ႈၵူတ်ႇထတ်းဝႆႉယူႇ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ VOA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-09-24T13:25:51

https://shannews.org/archives/57868

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈၼွင်ၶဵဝ် တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း 3 ၵေႃႉ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း တင်ႈၸႂ် ဢဝ်ပိုၼ်ႉတီႈၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်း ႁဵတ်းပဝ်ႉမၢႆၵၢၼ်သိုၵ်းသေ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ ၶိူဝ်းယႂ်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၵေႃႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇထႅင်ႈ 3 လုၵ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ဝၼ်းတီႈ 22/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်မွၵ်ႈ 1 မူင်းၼႆႉ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵျႅတ်ႊၾၢႆႊတိူဝ်ႊ 2 လမ်း မႃးပွႆႇ မၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ 3 လုၵ်ႈ ၸၢၵ်ႇမၢတ်ႇတိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းမိူင်း မၢတ်ႇၸဵပ်း 3 ၵေႃႉ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢႃယုမွၵ်ႈ 10 ၶူပ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈၼႂ်းဝဵင်း တၢင်းၵၢၼ်ႉၵေႃႇၼၼ်ႉၶႃႈ။ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းၸွမ်းၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉသေ ယူႇတီႈ ၾၢႆႇသိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၵေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ – “ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ဢၼ်မီးၼမ်ႉၼၵ်း 500 ပွင်ႇ 4 လုၵ်ႈ၊ တႃႇ 3 လုၵ်ႈ တူၵ်းတႅၵ်ႇၼႂ်းပွၵ်ႉတၽၢၼ်းၵူင်း ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်း 3 ၵေႃႉ” – ဝႃႈၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 21 ၼၼ်ႉ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၼႂ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းတႅၵ်ႇ ၵၢတ်ႇမဵဝ်ႉမႃႉ၊ ပွၵ်ႉၵၢတ်ႇ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်း ႁိူၼ်းယေးလႄႈ ႁၢၼ်ႉတၢင်းၶၢႆ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ လူႉၵွႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ယိုတ်းၵုမ်းဝႆႉ၊ တီႈဝၢၼ်ႈတွင်ၶမ်း ယၢၼ်ၵႆဝဵင်းမွၵ်ႈ 20 လၵ်း တီႈမီးတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိူင်ႈၵွင်ႈယႂ်ႇၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉသိုပ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်းဝႆႉ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉပႃးၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်း မႃးယိုဝ်းၸွႆႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႆယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼႆ တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉလႄႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈၸႂ် ပွႆႇမၢၵ်ႇတူၵ်းတႅၵ်ႇႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း လူႉၵွႆလၢႆလင် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇႁတ်းယူႇသဝ်း ထၢင်ႇႁၢင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်း။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-09-24T13:26:30

https://shannews.org/archives/57867

ၵူၼ်းၵမ်ႉထႅမ်ႁၼ်လီသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တၢင်ႇၶၢဝ်ႇပွမ် သႄႇယူင်းပူင်းၸႃႉႁႂ်ႈမီးလွင်ႈသုၵ်ႉယုင်ႈဢူၼ်ၵဝ်း

ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းၵူႈသႅၼ်းပၢၼ် ယိပ်းလႆႈမိုဝ်းထိုဝ်လႄႈ ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႉ မိူၼ်တင်းဝႃႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်လႆႈ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၵူၼ်းမိူင်း။ မိူၼ်ၼင်ႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၵၢၼ်မိူင်းဢမ်ႇၼိမ် ၵူၼ်းတင်းမိူင်းသၢၼ်ၶတ်းၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း၊ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းၵမ်ႉထႅမ်ၸဝ်ႈဢႃႇတႃႇသိုၵ်းၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉႁဵတ်း Account ၼႂ်း Social Media ၵူႈၶျွင်ႉတၢင်း ၵူႈဢၼ်သေ တႅမ်ႈတၢင်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၶၢဝ်ႇလီလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ သၢၼ်ၶတ်းၵူၼ်း သၢၼ်ၶတ်းၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း။ ဢၼ်ႁၢႆႉၸႃႉႁႅင်းသမ်ႉ ႁဵတ်းၶၢဝ်ႇပွမ် ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းႁၼ်ၸႃႉၼိူဝ် ၸုမ်းၶတ်းၸႂ်တႃႇလႆႈ တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ သေ ႁႂ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၵမ်ႉထႅမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ ဢွၼ်ၵၼ်ႁွတ်ႈၼိူဝ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းလူင်းႁူၺ်ႈလူင်းလွႆ။ မိူဝ်ႈႁၢင်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႉသ် – ႁၢၼ်ႇၺဵင်းဢူး ၵေႃႉဢၼ်ႁၼ်လီၵမ်ႉထႅမ်ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼၼ်ႉတႅမ်ႈဢွၵ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇတီႈ ၶျွင်ႉထႄႊလီႊၵရမ်ႊမၼ်းၸၢႆးဝႃႈ- မီးႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇယႂ်ႇဢၼ်ၼိုင်ႈတႅမ်ႈဢွၵ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇလွင်ႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ၵဵပ်းသိုၵ်းၵူၼ်းမိူင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇပေႃးၸႂ် ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉတႅမ်ႈဝႆႉပႃးဝႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းလၢတ်ႈဝႃႈ “သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉလၢတ်ႈဝႃႈ ၵဵပ်းသိုၵ်းဢမ်ႇၸႂ်ႈ။ လၢတ်ႈဝႃႈ ႁွင်ႉၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းဝႆႉၵူၺ်း ၼႆသေ လွၵ်ႇလႅၼ်ၵဵပ်းၵူၼ်းႁႅင်းၵူၼ်းမႂ်ႇယူႇ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၽႂ်ၵေႃႈဢမ်ႇၶႂ်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈႁဵတ်းသိုၵ်းၸွမ်းၶဝ်”- ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ၼႃႈလိၵ်ႈၶၢဝ်ႇပွမ်ႇဢၼ်မၼ်းသျႄးတၢင်ႇၶိုၼ်ႈမႃးသေ – ၶိုၼ်းမႃးၽိူမ်ႉထႅမ်တႅမ်ႈၼႄးဝႆႉသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်းပိုတ်းယိုဝ်းၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းယူႇၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးၵူၼ်းၶဝ်ႈတူၺ်း ယူႇ 17000 ပၢႆ။ တူၺ်းတီႈလိင်ႉဢၼ်ၼႆႉ- https://archive.ph/M2u51 ယူႇတီႈၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ- ဢၼ်ပဵၼ်လုၵ်ႈၸုမ်း Myanmar Fact-checking Network သေ ၶိုၼ်းသိုပ်ႇသွၵ်ႈထတ်းတူၺ်းၶႅပ်းႁၢင်ႈလႄႈၶၢဝ်ႇဢၼ် ႁၢၼ်ႇၺဵင်းဢူး သျႄးဝႆႉၼၼ်ႉလႆႈႁၼ်ဝႃႈပဵၼ်ၶႅပ်းႁၢင်ႈဢၼ်ဢဝ်တီႈၼႃႈလိၵ်ႈၶၢဝ်ႇ တၢင်ႇတီႈမႃးၸႂ်ႉဝႆႉ။ ပဵၼ်ၶႅပ်းႁၢင်ႈၶၢဝ်ႇဢၼ်မီးႁူဝ်ၶေႃႈဝႃႈ- “သိုၵ်းမၢၼ်ႈ 13 ၵေႃႉ မႃးဝၢင်းၶိူင်ႈသေ ပၼ်ၵႂၢမ်းမၼ်းတေၶဝ်ႈႁူမ်ႈ သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA” – ၼႆဢၼ်ဢွၵ်ႇဝႆႉတီႈၼႃႈလိၵ်ႈၶၢဝ်ႇ The Kokang မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 25 လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႉသ်ၼၼ်ႉဝႆႉ။ တူၺ်းၶၢဝ်ႇတီႈ- https://shorturl.at/6OEFc ၶၢဝ်ႇႁူဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇၵႃးတီႈၼႃႈလိၵ်ႈၶၢဝ်ႇၵဝ်ႈၵၢင်ႉၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ဢၼ်ပဵၼ်ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇမၢၼ်ႈလႄႈၶၢဝ်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း(သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇလွတ်ႈလႅဝ်း) ဢၼ်ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ လၢႆလၢႆႁွင်ႈၵၢၼ်ၵေႃႈ ႁၼ်ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼၼ်။ မိူၼ်ၼင်ႇတီႈႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ People’s Spring ၵေႃႈတႅမ်ႈဢွၵ်ႇဝႆႉမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 25/08/2024 ဝႃႈ-“ ၸၢဝ်းမၢၼ်ႈ 13 ၵေႃႉၶဝ်ႈႁူမ်ႈတပ်ႉသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ” ၼႆဝႆႉ။ (တူၺ်းၶၢဝ်ႇ တီႈ– https://shorturl.at/L9yju ) ၾၢႆႇၼိုင်ႈ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇသူၺ်ႇၽီႇမျေႇ ၼႂ်းမိူင်းတႆးၵေႃႈသမ်ႉတႅမ်ႈတၢင်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 25/09/2024 ၼၼ်ႉၼင်ႇၵဝ်ႇဝႃႈ – MNDAA ၵဵပ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ၸၢဝ်းလွႆ တဢၢင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း တႃႇတပ်ႉသိုၵ်းၶဝ် ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ တူၺ်းၶၢဝ်ႇတီႈ – https://shorturl.at/KzEWP လွင်ႈၼႆႉ ၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈလႆႈၵပ်းသိုပ်ႇတွင်ႈထၢမ်တီႈၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းသႅၼ်ဝီ တႄႉလၢတ်ႈဝႃႈ-“ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶႄႇၼႆတိုၼ်းဢမ်ႇလွတ်ႈ။ ပေႃးပဵၼ်တၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႄႉ ဢမ်ႇတဵၵ်းၵဵပ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈတႄႉၵေႃႈ ဢၼ်ပႃးၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆ သိုၵ်းတႆး သိုၵ်းလွႆ သေ သမ်ႉဢမ်ႇၶႂ်ႈၵႂႃႇႁဵတ်းသိုၵ်းတႆး သိုၵ်းလွႆၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၶဝ်ႈသိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA တႄႉၵေႃႈမီးယူႇၽွင်ႈ ”- ဝႃႈၼႆ။ ၶၢဝ်ႇဢၼ်ဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ 13 ၵေႃႉ မႃးယွမ်းသိုၵ်း ၶဝ်ႈႁူမ်ႈၸွမ်း MNDAA ၼၼ်ႉတႄႉ ယိုၼ်ယၼ်လႆႈဝႃႈပဵၼ်ၶၢဝ်ႇတႄႉယူႇ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၶၢဝ်ႇပွမ် ဢၼ်ၵူၼ်းၵမ်ႉထႅမ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႅမ်ႈဢွၵ်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ – MNDAA တီႉၺွပ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဵတ်းသိုၵ်းဢၼ်ဝႃႈၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၶၢဝ်ႇပွမ် – မိူၼ်တင်ႈၸႂ် သၢင်ႈပၼ်ႁႃ ၼႂ်းၵႄႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆး ၸိူဝ်းယူႇႁူမ်ႈၵၼ်မႃးပီယၢဝ်းၶၢဝ်းႁိုင် ၵတ်းၵတ်းယဵၼ်ယဵၼ်ၵူၺ်း။ (Fact Check)

['ၶေႃႈထတ်းသၢင်', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-23T17:54:26

https://shannews.org/archives/57858

ၵႃး – ရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၽႃႇၵၼ် တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ

ဝၼ်းတီႈ 22/09/2024 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 5 မူင်းၶိုင်ႈ ၵႃး – ရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၽႃႇၵၼ် တၢင်းပွၵ်ႉတေႃႇယွတ်ႈ ဝဵင်းမူႇ ၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ဝၢႆးၽႃႇသႂ်ႇယဝ်ႉ ၸဝ်ႈၵႃး ႁေႃႈပၢႆႈ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပဵၼ်မိူဝ်ႈဝႃး ၶႃႈဢေႃႈ ၵႃးတင်း ရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၽႃႇ ၵၼ်။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇတႄႉ တၢႆၵေႃႉၼိုင်ႈဢေႃႈ။ ၸဝ်ႈၵႃးတႄႉ ႁေႃႈပၢႆႈဝႆႉၶႃႈ။ လႅပ်ႈတေႁေႃႈဝႆးႁိုဝ် ဢမ်ႇႁူႉ ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၵႃး – ရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၽႃႇၵၼ် တီႈမူႇၸေႊ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢၼ်သွၼ်ႉရူတ်ႉၶိူင်ႈမႃးၼၼ်ႉ သဵၼ်တၢင်းရူတ်ႉသေ ၼွၼ်းတၢႆဝႆႉ ၼိူဝ်ၵၢင်တၢင်း ၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉတႄႉ လႆႈတိူဝ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းသေ ရူတ်ႉၶိူင်ႈတႄႉ ထုၵ်ႇၾႆးမႆႈဝႆႉ ၼိူဝ်ၵၢင်တၢင်းၼၼ်ႉ – လႆႈႁၼ်ၼႂ်းၵွင်ႈထၢႆႇ VDO ၶွင်ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ တၢင်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 13/07/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၼၼ်ႉၵေႃႈ သွင်မႄႈလုၵ်ႈ ၵူၼ်းၼမ်ႉၶမ်း သွၼ်ႉရူတ်ႉ ၶိူင်ႈမႃးၸွမ်းၵၼ် တေမႃးဢဝ်ဝႂ်ၶိဝ်း တႃႇႁဵတ်းသမၢတ်ႉၵၢတ်ႉၼႆသေ ၺႃးၵႃးၽႃႇသႂ်ႇ တီႈႁိမ်းၽၵ်းတူ လူင် ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၵေႃႉပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး လႆႈလူႉတၢႆထင်တီႈ ၼႆယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']

2024-09-23T17:06:14

https://shannews.org/archives/57850

ပီၼႆႉ ပွႆးၽြႃးၸၢမ်ၵဝ်ႈတွၼ်ႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ၸတ်း လူၺ်ႈၼမ်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ယိုင်ႈၶိုၼ်ႈႁႅင်း

ပေႃးထိုင်မႃး ၶၢဝ်းၵၢင်ဝႃႇသႃၸိုင် ၵူၼ်းထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် ၸတ်းႁဵတ်းပွႆးၽြႃးၸၢမ်ၵဝ်ႈ တွၼ်ႈမႃးၵူႈပီ။ ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းထုင်ႉႁၢႆးယႃႈ ဢမ်ႇတဵမ်ၸႂ်တႃႇၸတ်းပွႆး ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိၼ်ၽွင်းငမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၼိမ်သဝ်း။ ပီၼႆႉ ၵေႃပွင်ၵၢၼ်ပၢင်ပွႆးလႄႈ သင်ၶၸဝ်ႈ ၼႂ်းၼွင်တူၵ်းလူင်းၵၼ်ဝႃႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းဝႃႈၼႆသေတႃႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပၼ်ႁႅင်းဢီးႁႂ်ႈၸတ်းလႄႈ ၼႅတ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တေၸတ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၼမ်ႉၼွင်းလုပ်ႇ ထူမ်ႈႁိုင်ၸမ်လိူၼ်ယဝ်ႉ ပႆႇယွမ်းလူင်းလႄႈ ၵွပ်ႈၼႆ တေဢမ်ႇပဵၼ်ၸတ်း ပွႆးၽြႃးၸၢမ်ၵဝ်ႈတွၼ်ႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၼမ်ႉယိုင်ႈၼွင်းႁႅင်း တီႈၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ပေႃးထိုင်မႃး ၼႂ်းလိူၼ်သႅပ်ႊထႅပ်ႊပိူဝ်ႊ – လိူၼ်ဢွၵ်ႊထိူဝ်ႊပိူဝ်ႊ မႃးၵူႈပီပီၸိုင် ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်တူင်ႉတိုၼ်ႇႁၢင်ႈႁႅၼ်း တႃႇၸတ်းပၢင်ပွႆးၽြႃးၸၢမ်ၵဝ်ႈတွၼ်ႈ (ဖောင်တော် ဦးဘုရား ဒေသစာရီ ကြွချီပွဲတော်) မႃးတႃႇသေႇ ၵူၼ်းမိူင်းတၢင်ႇတီႈသီႇလႅၼ်ၵေႃႈ မႃးဝႆႈသႃၵိုၼ်းၶွၼ်ႈ။ ဝၢႆးသေ ၸွမ်ၸိၵ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ယိုတ်းမိူင်း မႃးၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းသုၵ်ႉယုင်ႈဢူၼ်ႈ ၵဝ်းလႄႈ ဢမ်ႇထၢင်ႇႁၢင်ႈ လႆႈၸတ်းႁဵတ်းပွႆးၽြႃးမႃးလီလီ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ တေဢမ်ႇၸတ်းၵေႃႈ လၢႆးလႆႈငိုၼ်းၶဝ်ႈ ၵူၼ်းထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး၊ တေဝႃႈ ၸတ်းၼႆၵေႃႈ သမ်ႉပဵၼ်ၶၢဝ်းၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိၼ်ၽွင်းငမ်းဝၢၼ်ႈမိူင်းဝႆႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၵူဝ်ပဵၼ် ၽေးသိုၵ်းသိူဝ် ၼႂ်းၶၢဝ်းပွႆး။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢႆမူႇၸုမ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇပၼ်ႁႅင်း ၸတ်း ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၼမ်ႉယိုင်ႈၼွင်းႁႅင်း တီႈၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၵူၼ်းထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈတႄႉ လွမ်မုင်ႈမွင်းၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်း/ ၼွၵ်ႈမိူင်း မႃးဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်း ယွၼ်ႉဝႃႈ တေမီးငိုၼ်းၶဝ်ႈၼမ် မိူၼ်ၼင်ႇ – လႆႈၵႃႈၶၢတ်ႈႁိူဝ်း၊ ၵႃႈၶၢတ်ႈႁူင်းႁႅမ်း၊ လႆႈၶၢႆၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ၊ လႆႈၶၢႆၶိူင်ႈမႆႉၶိူင်ႈမိုဝ်း ဢၼ်ဢွၵ်ႇပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼႂ်းပီၼႆႉ ၵေႃပွင်ၵၢၼ်ပၢင်ပွႆးလႄႈ ၸုမ်းသင်ၶၸဝ်ႈ ၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ႁူပ်းထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် ၼႂ်းၵၢင်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ တူၺ်းငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်း ဢမ်ႇၼိမ်သဝ်းလႄႈ တူၵ်း လူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်ဝႃႈ တေဢမ်ႇပဵၼ် ၸတ်း။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 26/08/2024 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ႁွင်ႉ ဢုပ်ႇၵုမ် ၵူၼ်းထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈဝႃႈ တၵ်းတေလႆႈ ၸတ်းပွႆးၽြႃးၸၢမ်ၵဝ်ႈတွၼ်ႈၼႆႉ ၼႆလႄႈ ၵေႃပွင် ၵၢၼ်ပၢင်ပွႆးပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ တေၸတ်းၼႆ ၵမ်းၼိုင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တႄႇဢဝ်မိူဝ်ႈၵၢင်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼၼ်ႉမႃး ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ်လၢႆဝၼ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉၼွင်းယိုင်ႈထူမ်ႈၵူႈဝၢၼ်ႈၵူႈဢိူင်ႇ ၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်ယၢမ်ႈၸတ်းပၢင်ပွႆးၽြႃး ၸၢမ်ၵဝ်ႈတွၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးၼမ်ႉလုပ်ႇထူမ်ႈဝႆႉမူတ်း ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်လႄႈ ၵေႃပွင်ၵၢၼ် ပၢင်ပွႆး ၸင်ႇၶိုၼ်းၸႅင်ႈဝႃႈ တေဢမ်ႇပဵၼ်ၸတ်းယဝ်ႉၼႆ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ပွႆးတႄႉ တေဢမ်ႇပဵၼ်ႁဵတ်းယဝ်ႉ ၼႆဢေႃႈ။ ၼမ်ႉၵေႃႈ ပႆႇယွမ်းလူင်း။ ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်တေၸတ်း ပၢင်ပွႆး ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈဝႆႉမူတ်းလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁၢင်ႈႁႅၼ်းၸိူင်ႉႁိုဝ်ယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉၵေႃႈ ၶၢတ်ႇၵၢၼ်ၵႃႉ ၵၢၼ်ၶၢႆမႃးႁိုင်ယဝ်ႉလႄႈ ၸူးၸႂ်တႄႉ ၶႂ်ႈႁႂ်ႈမီးပွႆးမီးလၢမ်းၽွင်ႈယူႇ။ ယွၼ်ႉ ဝႃႈ တေပဵၼ်လၢႆးတၢင်းႁႃငိုၼ်းၽႂ်မၼ်း။ ပေႃးဢမ်ႇမီးပွႆးလၢမ်းသင်ၵေႃႈ ၵူၼ်းတၢင်ႇတီႈသီႇလႅၼ် ဢမ်ႇမႃးၼမ်။ သင်ဝႃႈ သၢႆငၢႆဝၢၼ်ႈမိူင်းၵေႃႈလီ၊ ၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇၵေႃႈ လီမိူၼ်ၵူႈပွၵ်ႈတႄႉ တႄႇဢဝ် ၼႆႉၵႂႃႇ သမ်ႉပေႃးႁၢင်ႈႁႅၼ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈပႂ်ႉထႃႈယဝ်ႉဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၼမ်ႉယိုင်ႈၼွင်းႁႅင်း တီႈၼွင်ႁၢႆးယႃႈ မိူဝ်ႈငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းၼိမ်သဝ်းတႄႉ တႄႇဢဝ်လိူၼ် 11 မႂ်ႇ 1 ၶမ်ႈ ၼၼ်ႉၵႂႃႇတေႃႇပေႃးထိုင်လိူၼ် 11 မူၼ်း ၵေႃပွင် ၵၢၼ်ပၢင်ပွႆးလႄႈ သင်ၶၸဝ်ႈၶဝ် တေပၢင်းၽြႃးၸၢမ်ၵဝ်ႈတွၼ်ႈ ၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈဢွၵ်ႇ ဝၢၼ်ႈသေ ပၼ်ႇလဵပ်ႈတႃႇႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ ၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ပေႃးတေလႆႈဝႆႈသႃလႄႈ ၵူၼ်းဢႅဝ်ႇလႄႇတွင်ႈတဵဝ်းၵေႃႈ လႆႈမႃးႁၼ်ဝႆႈသႃ ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈႁူဝ်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼၼ်ႉ တႃႇၸတ်းပွႆးၽြႃးၸၢမ်ၵဝ်ႈတွၼ်ႈၼႆႉသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸီႉသင်ႇ ႁႂ်ႈၸုမ်းပျီတူႉ ၸိတ်ႉ ပဢူဝ်း PNO လူင်းၵဵပ်းငိုၼ်း ၵူၼ်းၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၼိုင်ႈႁိူၼ်းလႂ် ၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇပျႃး မႃးယဝ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈ ၼႆႉ ၵေႃႈ တဵၵ်းၶၢၼ်းႁႂ်ႈသႂ်ႇငိုၼ်းပၼ်လႄႈ ၵူၼ်းထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ဢွၼ်ၵၼ် ၵိၼ်းၸႂ်တႄႉတႄႉ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၼမ်ႉယိုင်ႈၼွင်းႁႅင်း တီႈၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ယႃႇဝႃႈတေၸတ်းပၢင်ပွႆးၽြႃး တေႃႈၼင်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၼွင် ၼင်ႇၵၼ် တေၵႂႃႇမႃးႁႃၵၼ် ပေႃးပဵၼ်ယၢပ်ႇ၊ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ်။ လႆႈဝႃႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈ ပီၼႆႉ ႁၢဝ်ႈႁႅင်းလိူဝ်ၵူႈပီ။ ၼႂ်းၼွင်ၼႆႉ ပေႃးပဵၼ်ႁိူၼ်းသွင်ၸၼ်ႉတႄႉ ၸဝ်ႈႁိူၼ်းတိုၵ်ႉႁတ်းယူႇပႂ်ႉ ယူႇသေတႃႉ ပေႃးပဵၼ်ႁိူၼ်း ၸၼ်ႉလဵဝ်တႄႉ လႆႈပၢႆႈၵႂႃႇယူႇတီႈၵုင်း၊ တီႈသုင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ – “ႁိူၼ်းၼႂ်းၼွင်ၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် တေႁဵတ်းပဵၼ် 2 ၸၼ်ႉသေယူႇဝႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼမ်ႉထူမ်ႈၸၼ်ႉတႂ်ႈ ပႅတ်ႈမူတ်းယဝ်ႉလႄႈ ၸဝ်ႈႁိူၼ်းၶဝ် ပေႃးလႆႈၶိုၼ်ႈယူႇၸၼ်ႉၼိူဝ်။ ပေႃးပဵၼ်ႁိူၼ်းၸၼ်ႉလဵဝ်တႄႉ ထူမ်ႈပႅတ်ႈမူတ်းၶႃႈယဝ်ႉ ဢမ်ႇ ၸၢင်ႈယူႇ။ သမ်ႉပေႃး လႆႈပၢႆႈၵႂႃႇႁႃယူႇတၢင်ႇတီႈ။ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၵေႃႈ ဢမ်ႇပဵၼ်ၵၢၼ်။ လႆႈဝႃႈ ၵူၼ်းၼႂ်းၼွင်ၼႆႉ ယၢပ်ႇမိူၼ်ၵၼ်မူတ်းယဝ်ႉၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉၼမ်ႉထူမ်ႈ ၶၢဝ်းႁိုင်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၸိူင်ႉၼႆတႄႉ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ် တူင်ႇၵူၼ်း ဢမ်ႇၶဝ်ႈထိုင်လႆႈၵူႈ ဢွင်ႈတီႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ – ၵူၼ်းၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈၼႆႉ မၢင်ဢွင်ႈတီႈၵေႃႈ လႆႈတၢင်းၵမ်ႉၸွႆႈ၊ မၢင်ဢွင်ႈတီႈၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၵူၼ်းထုင်ႉႁၢႆးယႃႈ မၢင်ဢွင်ႈတီႈ ၶၢတ်ႇၵၢၼ်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ဢၼ်ႁၢႆႉသုတ်းတႄႉ ဢမ်ႇမီးၼမ်ႉသႅၼ်ႈသႂ် တႃႇၵိၼ်။ ၼမ်ႉဢၼ်ယၢမ်ႈဢဝ်ၵိၼ် ဢဝ်ၸႂ်ႉမႃးၵူႈပွၵ်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈပႅတ်ႈယဝ်ႉ။ ၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးတၢင်းလိူၵ်ႈတႄႉ ၵႃႈလႆႈ ၵိၼ်ၼမ်ႉၼၼ်ႉၵူၺ်းလႄႈ ဢွၼ်ၵၼ်ၸပ်းတၢင်းပဵၼ်တွင်ႉႁေႈတွင်ႉၵႂႃႇ၊ ၸပ်းမႆႈၶႆႈၼၢဝ်ၵေႃႈမီးၼႆ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။

['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-09-23T15:58:24

https://shannews.org/archives/57841

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႂၢတ်ႇလၢင်ႉၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 23/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ႁူမ်ႈတင်း ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈသေ ၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်း ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ တႄႇဢဝ် တၢင်းလွႆသူးတွင်း၊ မၢၼ်ႈတိုင်းလူင်၊ ပၢင်ႇၶမ်း၊ ၼွင်ယၢင်း၊ ပွၵ်ႉၸွၼ်ႊၸူဝ်ႇ၊ ၶူးဝဵင်းလႄႈ ဢိၵ်ႇထႅင်ႈလၢႆပိုၼ်ႉတီႈ ၼႂ်းဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ ၸိူဝ်းၼႆႉမႃး ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ မိူဝ်ႈၼႆႉၵၢင်ၼႂ် ၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လမ်းၼိုင်ႈ၊ ၵႃးယေး လမ်းၼိုင်ႈ လူင်းၵႂႃႇတၢင်းလွႆသူးတွင်းၼၼ်ႉသေ တႄႇၵူတ်ႇထတ်းၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ ၶိုၼ်ႈမႃးတၢင်းဝဵင်းမူႇၸေႊ ၼႆႉ။ တီႈၶူဝ်ပၢင်ႇၶမ်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ပိၵ်ႉဢိုတ်းတၢင်းသေ ၵူတ်ႇ ထတ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းၶႃႈဢေႃႈ။ ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ ဢၼ်ၶဝ်တီႉလႆႈၼၼ်ႉ တင်းၼမ်ၶႃႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ – မင်ႇၵလႃႇ မူႇၸေႊ (ယၢမ်းလဵဝ် ႁဵတ်းဝႆႉႁူင်းယႃ) သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “လႆႈငိၼ်းဝႃႈ တၢင်းၾင်ႇမိူင်းၶႄႇ ယွၼ်းမႃး ႁႂ်ႈတီႉပၼ် 300 ၵေႃႉၼႆၶႃႈဝႃႇ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၸုမ်း ၵျႃးၽႅၼ်ႉဢၼ်ၶဝ် တီႉမႃးၼၼ်ႉ ဢဝ်မႃးဝႆႉ တီႈမင်ႇၵလႃႇမူႇၸေႊ (9 ၸၼ်ႉ) ၼႆႉၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း ပလိၵ်ႈမၢၼ်ႈ ႁူမ်ႈၵၼ် တီႉၺွပ်း ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆႉသေ ယူႇတီႈ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ၸိူဝ်းဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ် ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉၼၼ်ႉ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် 3 လုၵ်ႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ယိုဝ်းၵွင်ႈဢွၼ်ႇထႅင်ႈ တင်းၼမ် တီႈ ႁိမ်းမင်ႇၵလႃႇ မူႇၸေႊၼႆႉ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ – တီႉလႆႈ ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းလႅၼ်လိၼ် တိတ်းၸပ်းၶႄႇဝဵင်းၼိုင်ႈ ပဵၼ်ဝဵင်းၵႃႉၶၢႆ ၵူၼ်းၵိုၼ်းၶွၼ်ႈၵေႃႈၸႂ်ႈ၊ ၸုမ်းယိပ်း ၵွင်ႈၵၢင်ႇ၊ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈၼမ်ႁႅင်း။ ၸူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း မႃးၼႆႉ ယိင်ႈၶႅၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈၽူႈလၵ်ႉ ၸၵ်ႉၶုတ်ႈ လိူင်ႇၼမ်ႁႅင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈဢုၼ်ႇၸႂ်။ ၵူၼ်းမိူင်းၺႃးၸူၼ်၊ ၺႃးယိုဝ်းတၢႆလႄႈ ၺႃးတီႉၺွပ်း ဢဝ်ၵႂႃႇပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးမႃးၼမ်။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉ (ယွၵ်ႇလႅၼ်ၵိၼ်ငိုၼ်းတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ) ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈၼမ်။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၵေႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းပႅၵ်ႈၼႃႈ မႃးယူႇသဝ်းၼမ်၊ ႁၢၼ်ႉ KTV ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ပိုတ်ႇၼမ်မႃး ၸွမ်းၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇ ဢမ်ႇယွမ်း 5 တီႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းပွၵ်ႉၵွင်းသႃႇ၊ ပွၵ်ႉဢွင်ႇၶျၢမ်းသႃႇ၊ ပွၵ်ႉတႂ်ႈ၊ ပွၵ်ႉဢွင်ႇမဵတ်ႉတႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸူဝ်ႈသိုၵ်းလွႆၶဝ် ၵုမ်းလႆႈဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းမႃးၼႆႉ ႁၢၼ်ႉ KTV ၼႆႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်းပိုတ်ႇၼမ်မႃး ပိုတ်ႇတင်းဝၼ်းတင်းၶိုၼ်းၶႃႈယဝ်ႉ။ ပေႃးၼပ်ႉသွၼ်ႇတူၺ်းတႄႉ ဢမ်ႇယွမ်း 5 တီႈ။ ယႃႈမဝ်းၵမ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လိူင်ႇၼမ်ၶႃႈယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပႅၵ်ႇၼႃႈ ၸၢဝ်းၶႄႇ ၸိူဝ်း ၼႆႉၵေႃႈ မႃးယူႇၼမ်။ လႆႈငိၼ်းဝႃႈ မီးၶွမ်ႊပၼီႊ မႃးႁၢင်ႈႁႅၼ်းဝႆႉ တႃႇတင်ႈၸုမ်းၵျႃးၽႅၼ်ႉၼႆၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းတိတ်းၸပ်းလႅၼ်လိၼ်ၶႄႇ ဝဵင်းၼိုင်ႈၵေႃႈၸႂ်ႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ဝဵင်းဢၼ်ၶဝ်ႈ ပႃးၼႂ်း ၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 မႃးဝဵင်းၼိုင်ႈ။ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 19/12/2023 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ယိုတ်းၵုမ်းလႆႈဝဵင်းသေ တႄႇဢဝ်ႁူဝ်ပီ 2024 ၼၼ်ႉမႃး တႄႇပၼ်ႇၵၢၼ်ပူၵ်းပွင် ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']

2024-09-23T15:23:50

https://shannews.org/archives/57835

ၼမ်ႉထူမ်ႈသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ လူႉသုမ်းၼမ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင်

တႄႇၵၢင်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ်လၢႆလၢႆဝၼ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်း တူၼ်ႈၶဝ်ႈ၊ ၶဝ်ႈ ၵၢပ်ႇ၊ ထူဝ်ႇႁႄႉ၊ မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ ၸဝ်ႈသူၼ်ၸဝ်ႈၼႃး လူႉၵွႆ သုမ်းၼမ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼမ်ႉ ၸၢင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း၊ တီႈဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇလိူဝ်ႇ ဝၢၼ်ႈလဵဝ်ၵူၺ်း သုမ်း ဢမ်ႇယွမ်း 700 ဢေႊၶိူဝ်ႊ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇလိူဝ်ႇ လၢတ်ႈဝႃႈ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵႃႈယႂ်ႇ ၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈလွင်ႈလႄႈ ငိုၼ်းတိုၼ်းလၢင်း လႆႈသႂ်ႇဝႆႉၼမ်။ ပီၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်သုမ်းၼမ်တႄႉတႄႉ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – Pa’ O Entertainment / တူၼ်ႈၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ဢၼ်ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း တီႈၼိုင်ႈ ၼၢင်းယိင်း ဢႃယု 28 ပီ ၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၼမ်ႉထူမ်ႈသူၼ် ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇသုင် ၼႃႇ။ သုင်ထိုင်မွၵ်ႈဢူၵ်း မွၵ်ႈၶေႃးၼႆႉဢေႃႈ။ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇသမ်ႉပႆႇၵႄႇ ပႆႇထိုင်ၶၢဝ်းလူဝ်ႇၵဵပ်း၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶဝ်ႈၵၢပ်ႇႁၵ်းပႅတ်ႈသေ ႁႅင်ႈပႅတ်ႈ။ ပီၼႆႉသုမ်းတႄႉသုမ်းဝႃႈယဝ်ႉၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ တီႈဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇလိူဝ်ႇၼႆႉၵူၺ်း ပႆႇပႃးတၢင်ႇတီႈ – သူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ တင်းမူတ်းမီး 1,700 ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ဢၼ် ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈသေသုမ်း မီး 700 ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ။ ၸဝ်ႈသူၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ တၢင်းထုင်ႉၼမ်ႉၸၢင်ၼႆႉ ၵူႈပီပူၼ်ႉမႃး လႆႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်း ၼိုင်ႈသူၼ်မွၵ်ႈ 100 သႅၼ်ပျႃး။ ပီၼႆႉသမ်ႉ ၵႃႈၶၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၶိုၼ်ႈသုင်ၵူႈဢၼ်လႄႈ လႆႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်း ၵႃႈၶၼ်ဢမ်ႇယွမ်း 150 သႅၼ်ပျႃး။ ၼမ်ႉထူမ်ႈလႄႈ ဢမ်ႇလႆႈၶဝ်ႈၵၢပ်ႇတႃႇၶၢႆသေဢိတ်း။ ပီၼႆႉ သုမ်းပႃး တိုၼ်းလၢင်းမၼ်းယဝ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇလိူဝ်ႇ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ Photo by – Pa’ O Entertainment / တူၼ်ႈၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ဢၼ်ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း တီႈၼိုင်ႈ မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ တၢင်းဝၢၼ်ႈၵုင်းမူင်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်းမိူဝ်းၵႂႃႇဝဵင်းမိူင်းၼၢႆးၵေႃႈ တင်ႈတႄႇၶူဝ်ႊဝိတ်ႉၶဝ်ႈမႃး ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇဢမ်ႇၶၢႆလႆႈလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသူင်ၵၼ်ၽုၵ်ႇထူဝ်ႇႁႄႉတႅၼ်းတၢင်။ ပီၼႆႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈသူၼ်ႁႆႈၼႃးလႄႈ မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ လူမ်ႉၵွႆမူတ်း။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၶၢင်းပွင်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႃႇ လဵင်ႉလူၼႃႈႁိူၼ်း ဝႃႈၼႆ။ ၼၢင်းယိင်း ဢႃယု 48 ပီ ၸဝ်ႈသူၼ်ထူဝ်ႇႁႄႉ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တႃႇသိုဝ်ႉၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၶၼ်ၵုၼ်သမ်ႉ ၶိုၼ်ႈၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း ၶၼ်ၶူဝ်းၵုၼ်ႇဢွၵ်ႇၼႂ်းသူၼ်၊ သၼ်ၶဝ်ႈၶႄႇသမ်ႉလူင်း၊ ၶၢႆဢွၵ်ႇဢမ်ႇလႆႈ ၵႃႈၶၼ်သုင် ပဵင်းၼင်ႇမုင်ႈမွင်းဝႆႉ။ လႆႈလုမ်းလႃးၵေႃႈ ႁိူဝ်ႉတူဝ်ႁိူဝ်ႉၸႂ်ႁႅင်းၼႃႇ။ မႃးၽုၵ်ႇထူဝ်ႁႄႉ ၶႅၼ်းသုမ်းၼမ်၊ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်သင်ယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ထူဝ်ႇႁႄႉ ဢၼ်ဢွၵ်ႇတီႈၼႂ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ သူင်ၶၢႆတီႈမိူင်းထႆး၊ မိူင်းၶႄႇလႄႈ တၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တူင်ႈပဵင်း။ ပီၼႆႉ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆဢမ်ႇလီ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးတူၵ်း ၶၼ်ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈသမ်ႉ ပုင်ႈသုင် ႁႃသိုဝ်ႉယၢပ်ႇ၊ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၼႂ်းသူၼ်သမ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈပဵင်းၼင်ႇမုင်ႈမွင်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်။ ၸွမ်းၼင်ႇ သဵၼ်ႈမၢႆလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၵဵပ်းဝႆႉၽွင်းပီ 2010 ထိုင် 2020 ၼၼ်ႉတႄႉ တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ ဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၼႆႉ မီးၼႃႈလိၼ်ၵႂၢင်ႈ 2 လၢၼ်ႉ 5 မိုၼ်ႇ ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၼႃႈလိၼ်ဢၼ်ၽုၵ်ႇ သွမ်ႈ တင်းမူတ်းမီး 150,000 ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၽုၵ်ႇသွမ်ႈၶဝ်ႈ၊ ထူဝ်ႇလိၼ်၊ မၢၵ်ႇဝၼ်းဝၢႆႇ၊ ငႃး၊ ထူဝ်ႇၼဝ်ႈ၊ ထူဝ်ႇၶဵဝ်၊ ထူဝ်ႇႁႄႉ၊ ၵုၺ်၊ ဢွႆႈလႄႈ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၼႃႈလိၼ်ၽုၵ်ႇၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၼမ်သုတ်း မီး 5 မိုၼ်ႇဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ။ ပီၼႆႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈၵေႃႈ သမ်ႉပဵၼ်ၽွင်းၵူၼ်းမိူင်း ၸမ်တေၵဵပ်းၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ဢၼ်လူႉသုမ်းၸွမ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ ပဵၼ်ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ ၵမ်ႈၼမ်။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-23T10:54:30

https://shannews.org/archives/57831

ယၢင်ၶွတ်ႇၽၼ်ႈၵၢၼ်မိူင်းဢမ်ႇမီး ၵၢၼ်​​ပေႉသိုၵ်း ဢမ်ႇၵိုမ်းၵႅၼ်ႇလႆႈ

ၵွၼ်ႇပႆႇတႄႇယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 လွပ်ႈသွင်ၼၼ်ႉ မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျုၼ်ႊ 16 ဝၼ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇ မွၵ်ႇထိုင် ၸုမ်ႈၽၢၵ်ႈ ၼိူဝ်ၶဝ် ၵႂႃႇၶိုၼ်ႈပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်မိူင်း တီႈၶုၼ်းမိင်။ ၸိုဝ်ႈဝႃႈ ပၢင်သွၼ်ၼႆ​​ၵေႃႈ ၵူၺ်းပဵၼ်ပၢင်ပူင်သွၼ် ပၼ်သ​​ၽေႃးတြႃး ႁႂ်ႈႁပ်ႉႁဵတ်းၸွမ်း ​​ၶေႃႈၵၢင်ၸႂ်မိူင်းၶႄႇယဝ်ႉ။ တီႈၼၼ်ႈ ပၼ်မႃး​​ၵႂၢမ်းႁိပ်ႇႁွမ်ႈ 5 ​​ၶေႃႈ။ 1) ၾၢႆႇ SAC ​​ၵေႃႈလီ၊ ၾၢႆႇ EAOs ​​ၵေႃႈယဝ်ႉ တၵ်း​​တေဢမ်ႇလႆႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလႅၼ်လိၼ်မိူင်းၶႄႇယုင်ႈယၢင်ႈ။ 2) တၵ်း​​တေဢမ်ႇလႆႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ တီႈၵူၼ်းမိူင်း၊ ၶွမ်ႊပၼီႊလႄႈ ၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းၶွင်မိူင်းၶႄႇ ဢၼ်မီးၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ။ 3) လွင်ႈႁူမ်ႈမိုဝ်းႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်း NUG, PDFs ဢၼ်​​တေၵူၼ်ႇလူမ်ႉပႅတ်ႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းၼၼ်ႉ တိုၼ်းဢမ်ႇပွႆႇဝၢင်းၶႂၢင်းလူမ်လႆႈ။ 4) တေႁူမ်ႈႁွမ်းႁဵတ်းသၢင်ႈ ပိူဝ်ႈတႃႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၵၢၼ်ၵျႃး ၽႅၼ်ႉ၊ ၵၢၼ်ယႃႈမဝ်းၵမ်လႄႈ ၵၢၼ်​​တေႃႇလွင်း လႅၼ်လွၵ်ႇၼိူဝ်ဢွၼ်ႊလၢႆႊ။ 5) တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸဵမ်တင်းၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉတင်းသဵင်ႈၼႆႉ ​​တေဢမ်ႇပွႆႇဝၢင်းႁႂ်ႈႁူမ်ႈသၢင်ႈၸွမ်း ၸုမ်း မိူင်းဝၼ်းတူၵ်း ဝႃႈၼႆယဝ်ႉ။ မိူၼ်တင်း ​​ၵေႃႉပဵၼ်​​ပေႃႈမႄႈ ႁွင်ႉသင်ႇသွၼ်ပူင်ၼၵ်းတီႈလုၵ်ႈလၢင်း ဢမ်ႇၼၼ် ​​ၵေႃႉပဵၼ်​​ပေႃႈလဵင်ႉႁွင်ႉ သင်ႇသွၼ်ပူင်ၼၵ်းတီႈလုၵ်ႈၼွင်ႉတပႄးၼၼ်ႉလႄႈ မိူဝ်ႈၶၢဝ်ႇၸင်ႇဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ ၸိူဝ်းႁူႉငိၼ်းၸွမ်း ဢမ်ႇပေႃးၶႂ်ႈယုမ်ႇယမ်၊ တၢမ်တူဝ်လုၵ်ႈၸုမ်း FPNCC ၸိူဝ်းလႆႈၵႂႃႇႁပ်ႉထွမ်ႇမႃး​​ၵေႃႈ ဢမ်ႇယုမ်ႇယမ်​​တႄႉတႄႉ၊ ၵွပ်ႈဢမ်ႇဢိူဝ်လိူဝ်လႄႈ ထိုင်မိူဝ်ႈ ၵျုၼ်ႊ 25 ဝၼ်း ၸင်ႇတၵ်းမႃးတႄႇယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 လွပ်ႈသွင်ယဝ်ႉ။ ၽွင်းပၢင်တိုၵ်းလွပ်ႈသွင် ႁၢဝ်ႈႁႅင်းယူႇၼၼ်ႉ ဝၢင်ယီႈမႃးထိုင်​​ၼေႇပျီႇ​​တေႃႇ​​သေ ႁူပ်ႉဢုပ်ႇမိၼ်းဢွင်ႇလႅင်ႇ၊ ​​တေဢဝ်ၶွၼ်ႉႁိုဝ် ​​တေၵိၼ်ၶဝ်ႈမုၼ်း မိူၼ်ဝႃႈၼၼ်​​သေ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵူႈယိမ်ပၼ်ငိုၼ်း​​တေႃႊလႃႊ သၢမ်ပီႇလီႇ ယၼ်ႇ၊ ၾၢႆႇၼိုင်ႈသမ်ႉ ၸႂ်ႉႁဵတ်းပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ။ တႃႇ​​တေပဵၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉ ​​တေၸွႆႈပႃးလၢႆးၵၢၼ် ၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၼပ်ႉ ၵူၼ်း ဝႃႈၼႆၵူၺ်း​​ၵေႃႈယႃႇ တၢင်ႇလွင်ႈတၢင်ႇတၢင်း ​​ၸၢင်ႈတေမီးထႅင်ႈတင်းၼမ်ယူႇ။ ဝၢင်ယီႈၼႆႉ ၽိူဝ်ႇလုၵ်ႉ​​ၼေႇပျီႇ​​တေႃႇ သိုပ်ႇၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇထိုင်မိူင်းထႆးၼႆ လၢတ်ႈဢွၵ်ႇမႃး ႁူဝ်ႉလူင်သၢမ်ႁၢဝ်း ဢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈပၼ် စကစ ၼၼ်ႉယူႇယဝ်ႉ။ ​​တေႃႇထိုင်​​ပေႃးပဵၼ်ၼင်ႇၼၼ် ၾၢႆႇၸုမ်းၸၢဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ​​တေႃႇ စကစ ၼႆႉ ပႆႇ​​ပေႃးတိူဝ်ႉၼိူဝ်ႉတိူဝ်ႉၼင်၊ ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ် ​​လေႃႇတိုၵ်း​​တေႃႇထိုင်​​ပေႃးယိုတ်းလႆႈထႅင်ႈၼႃႈ လိၼ်မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဢဝ်ၸဵမ် ၼွင်ၶဵဝ်၊ သီႇ​​ပေႃႉ၊ ၵျွၵ်ႉမႄး၊ လႃႈသဵဝ်ႈ၊ မိူင်းမိတ်ႈ၊ မၢၼ်ႈပဵင်း ၸဵမ်တင်း မိူင်းၵုတ်ႈ၊ ၽိတ်ႉၶျၢင်း၊ မတ်ႉတယႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၽဝ်ႇဝႃႈ ယိုတ်းသိမ်းလႆႈပႃး ရမခ ငဝ်ႈငုၼ်းတိူင်းသိုၵ်းၸဵင်ႇႁွင်ႇဝၼ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ​​ၵေႃႈယႃႇ တႃႇ​​တေၵုမ်းၵမ်ၵႂႃႇလႆႈတႄႉ ဢမ်ႇပၼ်လူမ်ၸႂ်လႃးလႃး။ စကစ ၼႆႉ မိူၼ်တင်းလႆႈ လၢႆႊသိၼ်ႊ ထၢင်ႇႁၢင်ႈပိုတ်း တိုၵ်းၼၼ်ႉ​​သေ ပွႆႇၶိူင်ႈမိၼ် မိူဝ်းပိုတ်းတိုၵ်းသႂ်ႇ ၼႂ်းၼႃႈလိၼ် ၸိူဝ်းမၼ်းလႆႈပွႆႇၾႃႈၼၼ်ႉ ဝၼ်းဝၼ်းၶိုၼ်း ၶိုၼ်း ဢမ်ႇၵႃး ဢိုတ်းႁပ်းပႅတ်ႈလၢၼ်ႇလႅၼ်လိၼ် ဢၼ်ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ် ယိုတ်းလႆဝႆႉၼၼ်ႉၵွၼ်ႇ။ ယဝ်ႉ သမ်ႉ မိပ်ႇဢီးၵမ်ၵိၼ်း တႃႇၵိုတ်းတိုၵ်းၵၼ်တင်း စကစ၊ ၽဝ်ႇဝႃႈ ဢမ်ႇထွမ်ႇ​​ၵေႃႈ တတ်းပႅတ်ႈၾႆးၾႃႉ၊ လႅင်း ၾူၼ်း၊ ဢိတ်ႊတိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၵမ်းလိုၼ်းၸႂ်ႉလၢႆးဢွမ်ႈ​​သေ တိုတ်းပႃးသၢႆသိုဝ်ႉၶၢႆ ၶဝ်ႈၼမ်ႉ တၢင်းၵိၼ်လႄႈ မၢၵ်ႇမိုဝ်ႈၸိုၼ်းယၢမ်း။ ၵမ်းလိုၼ်းသုတ်း တဵၵ်းမိပ်ႇႁႂ်ႈ​​ပေႃးယွမ်းယိုၼ်ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ လွင်ႈဝႃႈ ​တေဢမ်ႇသိုပ်ႇတိုၵ်း​​တေႃး စကစ၊ ​​တေဢမ်ႇၶဝ်ႈယိုတ်းသိမ်း ဝဵင်းလူင်မၼ်းတ​​လေး၊ တူၼ်ႈတီး။ လိူဝ်ၼႆႉ ဢၼ်သႅပ်ႇလိုၵ်ႉသုတ်းသမ်ႉ ပၢႆဝႃႈ ​​တေဢမ်ႇႁူမ်ႈမိုဝ်းၸွမ်း NUG, PDFs ​​သေ ​​တေဢုပ်ႇၵၢၼ်မိူင်းၸွမ်း စကစ လူၺ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၶႄႇ ၼႄႉၼမ်း ဢွၼ်ပွင်ၼၼ်ႉၼႆၵွၼ်ႇ။ သၢႆပိူင်ပဵၼ်ဢၼ်ဝႃႈမႃးၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်တႅမ်လူင်ဢၼ်ၽႃႇထႅၵ်ႇပႅတ်ႈ လိူင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶၢဝ်းႁွင်မိူင်းမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈတႅၵ်ႇပဵၼ်သွင်ၽၢၵ်ႇယဝ်ႉ။ NUG, PDFs ၽၢၵ်ႇၼိုင်ႈလႄႈ ၸုမ်းၽၢၵ်ႈၼိူဝ်ထႅင်ႈ ၽၢၵ်ႇၼိုင်ႈၼၼ်ႉယိုင်။ ဢၼ်ၼႆႉ ၸွင်ႇ​​တေငၢၵ်ႈၽၢတ်ႇၵၼ်ငၢႆႈငၢႆႈႁႃႉ ​​ပေႃးဝႃႈၼႆပႄႇ ​​တေယူႇတီႈ ​​ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵၢၼ်မိူင်း ၵၢၼ် သိုၵ်း ဢၼ်မတ်ႉၼွင်ႇထူင်ႇၶဵၼ်း ၼႂ်းၵႄႈၶဝ်သွင်ၾၢႆႇ မီးႁိုဝ်ဢမ်ႇမီး၊ မၼ်ႈႁိုဝ် ဢမ်ႇမၼ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ တႃႇၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်းၸိုင် ဢုပ်ႇဢူဝ်းတူၵ်းလူင်းၵၼ်လီငၢမ်းယူႇ၊ ဝၢႆးပၢင်တိုၵ်းယဝ်ႉၵႂႃႇၼၼ်ႉသမ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈႁႅၼ်းတမ်းၼႅၼ်ႈၼႃဝႆႉ ယၢင်ၶွတ်ႇလိူတ်ႈ ဢၼ်ပဵၼ်​​ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၵၢၼ်မိူင်းၼၼ်ႉၼႆၸိုင် လွင်ႈမိူင်းၶႄႇလူင် ႁဵတ်းၼင်ႇ​​ပေႃႈလဵင်ႉၵဝ်ႇၵဝ်ႇ​​သေ ၸီႉၸမ်ႈပူင်သင်ႇၼၼ်ႉ တၵ်းၵႃႈလႆႈႁပ်ႉထွမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်း ဢမ်ႇႁၢင်ႉယဝ်ႉ။ ဢၼ်ၼႆႉ ပဵၼ်တွၼ်ႈသွၼ် တႃႇၸုမ်းၸၢဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ တႃႇဢဝ်ႁဵတ်းၵႃႇထႃႇလွတ်ႈတူဝ် ၸွမ်းၶၢဝ်းတၢင်းမိူဝ်းၼႃႈယဝ်ႉ ၼႆ​​ဢေႃႈ။

['ၶေႃႈထတ်းသၢင်', 'ၵၢၼ်မိူင်း']

2024-09-22T20:55:18

https://shannews.org/archives/57826

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇထႅင်ႈ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇထႅင်ႈ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ 2 လုၵ်ႈ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉၺႃးႁၢၼ်ႉၶၢႆၶူဝ်းၵုၼ်ႇလႄႈ ႁိူၼ်းယေးလူႉၵွႆ ၵမ်ႈၽွင်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 21/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ မွၵ်ႈ 10:14 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈပွၵ်ႉ 1 လႄႈ ပွၵ်ႉ 12 ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ 2 လုၵ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၽူႈယိင်း ဢႃယု 40 ပၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မၢၵ်ႇၼႆႉ မႃးတူၵ်း 2 တီႈ။ တီႈၼိုင်ႈၼႆႉ မႃးတူၵ်းပွၵ်ႉ 1 ၾၢႆႇၼႃႈႁူင်းလိုဝ်ႈသဝ်း (မူဝ်းတေႇ) လႄႈ ႁိမ်းႁၢၼ်ႉၶၢႆၶဝ်ႈ ၽၵ်း၊ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉၺႃး ႁၢၼ်ႉၶၢႆတၢင်းၵိၼ်လူႉၵွႆထႅင်ႈ၊ ငိၼ်းဝႃႈ တိူဝ်ႉၺႃး ၽူႈလၵ်ႉဢၢင်ႈ တေၶဝ်ႈလၵ်ႉတီႈႁၢၼ်ႉတၢင်းၵိၼ်ယွႆႈ ပဵၼ်ၽူႈၸၢႆး 2 ၵေႃႉ ၼၼ်ႉတႄႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းသေ လႆႈသူင်ႇႁူင်း ယႃယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိူဝ်ႉၺႃး ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်း လႃႈသဵဝ်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – “ထႅင်ႈလုၵ်ႈၼိုင်ႈသမ်ႉ ၵႂႃႇတူၵ်းတီႈ ပွၵ်ႈ 12 ၼၼ်ႉတႄႉ တိူဝ်ႉၺႃးႁၢၼ်ႉၶၢႆ ၶိူင်ႈၶူဝ်း ႁိူၼ်းလႄႈ ႁၢၼ်ႉၶၢႆၸိူဝ်ႉၽၼ်းၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ/ မေႇဢေႃးၸႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ လူႉၵွႆ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တိူဝ်ႉၺႃးထႅင်ႈ ႁိူၼ်းယေး ႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉ လူႉၵွႆ 2 လင်။ လွင်ႈတိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆတႄႉ ဢမ်ႇမီး”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 4 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 30/08/2024 ၼၼ်ႉမႃး ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 22/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 12 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လုၵ်ႉတၢင်း ဢိူင်ႇႁူဝ်ယ ဝဵင်းမိူင်းယႆ ၼၼ်ႉသေ ယိုဝ်းၵွင်ႈလူင် မႃးတၢင်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပွင်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 7 လုၵ်ႈ ဝႃႈ ၼႆ။ “ၶဝ်လုၵ်ႉတၢင်းမိူင်းယႆသေ ယိုဝ်းမႃးၶႃႈဢေႃႈ မၢၵ်ႇၶဝ်ၼၼ်ႉ မႃးတူၵ်းတီႈတၢင်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပွင်ႈၼႆႉ 7 လုၵ်ႈ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်း ၸၢႆး 1 ၵေႃႉလႄႈယိင်း 1 ၵေႃႉ။ ၼၼ်ႉတႄႉ ႁဝ်းၶႃႈ ပႆႇ လႆႈႁူႉ ႁူဝ်ယွႆႈမၼ်း တႅတ်ႈတေႃးလီၶႃႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆထႅင်ႈ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈ မၢၵ်ႇလူင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုဝ်းမႃး တၢင်းထုင်ႉၼမ်ႉပွင်ႈၼႆႉ မၢင်လုၵ်ႈၵေႃႈ မႃးတူၵ်းၼႂ်းတူင်ႈၼႃး မၢင်လုၵ်ႈ မႃးတူၵ်းသႂ်ႇတူၼ်ႈမႆႉသေ ႁၵ်းလူမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢိူင်ႇၼမ်ႉပွင်ႈ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈလႄႈ ဢိူင်ႇႁူဝ်ယ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယႆၼႆႉ တေယၢၼ်ၵၼ် 16 လၵ်း ၼႆယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-09-22T11:23:14

https://shannews.org/archives/57821

CPJ တေမွပ်ႈယိုၼ်ႈသူးရၢင်းဝလ်းပၼ် ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇယိင်း 4 ၵေႃႉ

ၶွမ်ႊမတီႊ ၾၢႆႇတူၺ်းလူလွမ်ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ CPJ တေမွပ်ႈရၢင်းဝလ်း လွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ၵူႈမိူင်းမိူင်း ပီ 2024 ပၼ်တီႈၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ၼၢင်းယိင်း 4 ၵေႃႉ – ဝႃႈၼႆ။ သူးရၢင်းဝလ်း သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇလွတ်ႈလႅဝ်း ၵူႈမိူင်းမိူင်း ဢၼ်ၸုမ်း CPJ တေမွပ်ႈပၼ်ၼႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇတေ ယုၵ်ႉယွင်ႈ ဢဝ်ၵုင်ႇမုၼ်ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ၸိူဝ်းႁွတ်ႈထိုင်တီႈလႂ်ၵေႃႈ ၶတ်းၸႂ်တႅမ်ႈဢွၵ်ႇႁၢႆးငၢၼ်း ၼႄၶၢဝ်ႇဢၼ်မၢၼ်ႇမႅၼ်ႈ ၸိုဝ်ႈၸႂ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ – ၼႆယဝ်ႉ။ ၼၢင်းယိင်း 4 ၵေႃႉ ၸိူဝ်းတေလႆႈႁပ်ႉသူးရၢင်းဝလ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ် 1- Alsu Kurmasheva ၽူႈထတ်းလိၵ်ႈ တီႈႁွင်ႈၵၢၼ် ၽႄ Radio Free Europe/Radio Liberty in Prague ဢၼ်မီးၾၢႆႇတႂ်ႈႁွင်ႈၵၢၼ် ၶၢဝ်ႇ VOA ။ မၼ်းၼၢင်းၼႆႉ ၺႃးတီႉၺွပ်း တီႈမိူင်းရတ်ႉသျႃႊသေ တိုၵ်ႉလွတ်ႈဢွၵ်ႇၶွၵ်ႈမႃး ၼႂ်းလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် လူၺ်ႈၶပ်ႉမၢႆပိၼ်ႇလႅၵ်ႈ ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈ။ 2 – Shrouq AI Aila ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇမိူင်းပႃႊလႅတ်ႊသတၢႆႊ။ မၼ်းၼၢင်းၼႆႉ ယူႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵႃႊသႃႊ ဢွင်ႈတီႈဢိတ်ႉသရေႊ – ႁႃးမၢတ်ႊသ် ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်သေ ႁၢႆးငၢၼ်းၼႄပၼ်ၶၢဝ်ႇငၢဝ်း မီးမႃး ၶၢဝ်းတၢင်း 11 လိူၼ်ယဝ်ႉ။ တီႈၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း ဢိတ်ႉသရေႊ – ႁႃးမၢတ်ႊသ်ၼႆႉ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇလူႉတၢႆ ဢမ်ႇယွမ်း 116 ၵေႃႉယဝ်ႉ။ 3 – Quimy de Leon ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ မိူင်းၵႂႃႊတီႊမႃႊလႃႊ။ မၼ်းၼၢင်း တႅမ်ႈႁၢႆးငၢၼ်းၼႄလွင်ႈ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉလႄႈ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ်ၵူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉသေ ထိုင်တီႈၺႃးၸုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈလႄႈ ၵေႃႊပူဝ်ႊရေႊသျိၼ်ႊယႂ်ႇလူင် ၸိူဝ်း ၼႆႉ လွတ်ႈငိုတ်ႈ။ 4 – Samira Sabou ပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၸုမ်းပလွၵ်ႊၵႃႊ မိူင်းၼၢႆႊၵျေႊ။ ယွၼ်ႉထတ်းသၢင် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈၼႆသေ ၺႃးတီႉ ၺွပ်းလႄႈ ၺႃးဢဝ်မၢႆမီႈသေ လွၵ်ႇငိုတ်ႈဝႆႉ – ၼႆယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ Christophe Deloire ၵေႃႉယၢမ်ႈႁပ်ႉပုၼ်ႈၽွၼ်း ပဵၼ်ၽူႈၵုမ်းၸီႉသင်ႇ တီႈၸုမ်းသိုဝ်ႇ ၶၢဝ်ႇဢမ်ႇမီးၶွပ်ႇလႅၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေလႆႈႁပ်ႉသူး CPJ – ဝႃႈၼႆ။ ပၢင်ယိုၼ်ႈမွပ်ႈသူးရၢင်းဝလ်း CPJ ၼႆႉ တေၸတ်းႁဵတ်းၵႂႃႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 21/11/2024 တီႈဝဵင်းၼိဝ်ႊယွၵ်ႊ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ VOA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-22T11:05:16

https://shannews.org/archives/57817

ၶၼ်ဢႃႇလူး တီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ ပုင်ႈၶိုၼ်ႈႁႅင်း

ဝၢႆးလင် ၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆး ၊ မိူင်းမၢၼ်ႈ ပတ်းပိုၼ်ႉၼႆႉ ၶၼ်မၼ်းဢႃႇလူး ၼႂ်းလွၵ်းၵၢတ်ႇၶၢႆ တီႈဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ 1 ၸွႆႉ ၶိုၼ်ႈထိုင် 10,000 ပျႃး – ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 18/09/2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ၶၼ်မၼ်းဢႃႇလူး တီႈလွၵ်းၵၢတ်ႇပယိၼ်ႉၼွင်ႇ ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈ မၼ်းဢႃႇလူးမိူင်းၶႄႇ 1 ၸွႆႉ 8,000 ပျႃး၊ မၼ်းဢႃႇလူး ဢၼ်ဢွၵ်ႇတီႈဢွင်ႇပၢၼ်း မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းသမ်ႉ 1 ၸွႆႉ 6,500 ပျႃး – ၼႆယဝ်ႉ။ ၵွၼ်ႇၼမ်ႉပႆႇလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈ မိူဝ်ႈႁူဝ်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ မၼ်းဢႃႇလူး မိူင်းၶႄႇ 1 ၸွႆႉ 5,000 ပျႃး၊ မၼ်းဢႃႇလူး ဢွင်ႇပၢၼ်း 1 ၸွႆႉ သုင်သုတ်း 3,500 ပျႃး ၊ ၶၼ်ၶၢႆယွႆႈသမ်ႉ 1 ၸွႆႉ 7,000 ပျႃး – ဝႃႈၼႆ။ ၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈမၼ်းဢႃႇလူး ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၸဵမ်မိူင်းမၢၼ်ႈ တူင်ႈပဵင်းလႄႈ မိူင်းသၼ်လွႆ ၽုၵ်ႇ သွမ်ႈလႆႈတင်းပီ ၼင်ႇၵၼ်။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူင်းတႆး ပဵၼ်ပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈမၼ်းဢႃႇလူး ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ မီး 60%။ ၵမ်ႈၼမ် ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ဢွင်ႇပၢၼ်း၊ ပၢင်လွင်း၊ ၼွင်တရႃး၊ ပၢင်းတရႃႉလႄႈ ႁၢႆးႁူဝ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မၼ်းဢႃႇလူး ဢၼ်ဢွၵ်ႇၼႂ်းမိူင်းတႆး ပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ တေႃႉသူင်ႇ ၶၢႆၸူး ဝဵင်းတႃႈၵုင်ႈလႄႈ လၢႆလၢႆပိုၼ်ႉတီႈ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ။ ယွၼ်ႉၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း၊ ပွတ်းဢွၵ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ၊ ဢွင်ႈတီႈ ၵဵပ်းသိမ်းဝႆႉ ၵုၼ်ႇၵႃႉၽၵ်းၶဵဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈလူႉၵွႆ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ယွၼ်ႉၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈသေ ၶူဝ်၊ သဵၼ်ႈတၢင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶၢတ်ႇၵွႆလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇၵႃႉၶၢႆ ၽၵ်းၶဵဝ်ၵိုတ်းယိုတ်းၵႂႃႇသေ ၵႃႈ ၶၼ်သုင်ၶိုၼ်ႈမႃးႁႅင်း – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']

2024-09-21T19:41:57

https://shannews.org/archives/57814

ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း 9 ၸုမ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ တေၵေႃႇတင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၾႅတ်ႊတရႄႊလႄႈ ပိူင်တႃႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁႅင်းယႂ်ႇ

ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၸၢဝ်းၶိူဝ်း 9 ၸုမ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃး ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 19 ၼႆႉဝႃႈ မိူဝ်းၼႃႈ တႃႇၵေႃႇတင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၾႅတ်ႊတရႄႊ တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၼၼ်ႉ လႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းမၵ်းမၢႆ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်းသီႇၶေႃႈ ဢၼ်တေႁဵတ်းၵႂႃႇၸွမ်းလႄႈ ပိူင်ဢၼ်ယူႇတီႈ ၸႄႈမိူင်းႁႅင်းယႂ်ႇ ႁႂ်ႈပဵၼ်ပိူင် မိူင်း ႁူမ်ႈတုမ်ႁႅင်းယႂ်ႇ ဝႃႈၼႆ။ တႃႇတေလႆႈ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်း ဢၼ်ဝႃႈ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈပိူင် ဢၼ်ယူႇတီႈၸႄႈမိူင်းႁႅင်းယႂ်ႇ ဢွၼ်တၢင်းယဝ်ႉ ၸင်ႇၵႂႃႇၸူးတီႈပိူင် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႁႅင်းယႂ်ႇ ၼႆၼၼ်ႉ လႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်မႃးလၢႆလၢႆၵမ်း၊ ဝၢႆးၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၽွင်းၵေႃႇတင်ႈ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၾႅတ်ႊတရႄႊၼၼ်ႉ ပေႃးဢမ်ႇမီးၸႄႈမိူင်း ပေႃး ဢမ်ႇမီးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တေဢမ်ႇမီးမႃးလႆႈ ၾႅတ်ႊတရႄႊ၊ ယွၼ်ႉၼၼ် ၶွတ်ႇၽွတ်ႈႁႂ်ႈၾႅတ်ႊတရႄႊ ႁႅင်းလီဢွၼ်တၢင်းယဝ်ႉ ၼႆၸင်ႇ မိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၾႅတ်ႊတရႄႊၵေႃႈ တေ ၸၢင်ႈႁႅင်းယႂ်ႇမႃး။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၼႆႉ လႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်မႃးလၢႆလၢႆၵမ်းယဝ်ႉ ၸင်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇၼႆ ဢူးဢွင်ႇသၢၼ်းမျိၼ်ႉ ၽူႈၼမ်း ၼႂ်း 2 ပႃႇတီႇၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ယၢင်းလႅင် KNPP တွပ်ႇဝႆႉတီႈသိုဝ်ႇ RFA ၼင်ႇၼႆ။ ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈၽႅၼ်ၵၢၼ်လႄႈ ၶေႃႈတူၵ်းလူင်း တႃႇတေပဵၼ် မိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၾႅတ်ႊတရႄႊ တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊၼၼ်ႉ ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၵဝ်ႈၸုမ်း တေၵွင်ႉသၢၼ်ၵၼ်ၵႂႃႇ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉ လႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းပႃး ၶၵ်ႉၵၢၼ်ဢၼ်တေဢုပ်ႇဢူဝ်းငူပ်ႉငီႉၵၼ်တင်း ၼႂ်းၵႄႈၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉလၢႆမူႇလၢႆၸုမ်း ထႅင်ႈယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ 9 ၸုမ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸုမ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ယၢင်းၽိူၵ်ႇ KNU ၊ ပႃႇတီႇ ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယၢင်းလႅင် KNPP ၊ ၸုမ်းသိုၵ်းၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈၶျၢင်း CNF ၊ ၶွင်ႊၸီႊၾၢႆႇၵိူဝ်းၵုမ် မိူင်း ယၢင်းလႅင် KSCC ၊ ၶွင်ႇသီႇၾႅတ်ႊတရႄႊ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈပဢူဝ်း PNFC ၊ ၸုမ်းၾၢႆႇၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း ပႃႇတီႇမိူင်းမွၼ်းမႂ်ႇ NMSP-AD ၊ ၶွင်ႇသီႇၾႅတ်ႊတရႄႊ မိူင်းမွၼ်း MSFC ၊ ၶွင်ႇသီႇ ၾၢႆႇၵိူဝ်းၵုမ်ၵၢၼ်မိူင်းတဢၢင်း TPCC လႄႈ ၸုမ်းၼၢင်းယိင်း မိူင်းမၢၼ်ႈ WLB ၸိူဝ်းၼႆႉ။

['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-21T19:11:23

https://shannews.org/archives/57812

EU တေၵမ်ႉၸွႆႈ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉ ငိုၼ်းယူႊရူပ်ႊ လၢၼ်ႉပၢႆ

ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈ ယူႊရူပ်ႊ Europe ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 19 ၼႆႉဝႃႈ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉ ယွၼ်ႉလူမ်းလႅင်ႉယႃႊၵီႊၼၼ်ႉ တေၵမ်ႉၸွႆႈထႅမ် ၵႂႃႇငိုၼ်းယူႊရူပ်ႊ 1 လၢၼ်ႉ 2 သႅၼ် ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းငဝ်းလၢႆး ႁူပ်ႉၽေးသိုၵ်းသိူဝ်ယူႇၼၼ်ႉ သမ်ႉမႃးႁူပ်ႉထႅင်ႈ ၽေးလူမ်းလႅင်ႉ ၼမ်ႉၼွင်းလိၼ် ၵူၼ်ႇလႄႈ တေၵမ်ႉ ၸွႆႈပၼ် ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ၊ ၼႂ်းၵုၼ်ဢေႊသျႃႊ။ ဢၼ် EU ၵမ်ႉၸွႆႈၼႆႉ တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈ လႆႈငိုၼ်းၵမ်ႉၸွႆႈၼမ်သုတ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းၼႆ ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ပတ်းပိုၼ်ႉၼႆႉ ယွၼ်ႉတၢမ်ႇၽေးလူမ်းလႅင်ႉယႃႊၵီႊသေ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ ဢမ်ႇယွမ်း 268 ၵေႃႉ၊ ၸႄႈဝဵင်းႁူပ်ႉၽေးလူမ်း လႅင်ႉၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈၼႆႉ မီး 56 ၸႄႈဝဵင်းသေ ၸိူဝ်းႁၢႆတူဝ်ဝႆႉ မီးဝႆႉမွၵ်ႈ 100 ၵေႃႉ၊ ၵူၼ်းလူႉတၢႆၼႆႉ ၸၢင်ႈတိူဝ်းၼမ်မႃး ထႅင်ႈယူႇၼႆ ၽူႈၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းထူပ်း ၽေးၼမ်ႉ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 19 ၼႆႉ လူမ်းလႅင်ႉ သူဝ်ႊလိၶ်ႉ (Soulik) ပတ်ႉထွင်းၶဝ်ႈတီႈ မိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်း ၊ ယွၼ်ႉႁႅင်းလူမ်းလႅင်ႉၼၼ်ႉသေ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 20 တေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 25 လိူၼ်ၼႆႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆး၊ မိူင်းၶျၢင်း၊ မိူင်းရၶႅင်ႇ၊ မိူင်းယၢင်းလႅင်၊ မိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ၊ တိူင်းမၼ်းတလေး၊ တိူင်းမၵူၺ်း၊ တိူင်းပႃႇၵိူဝ်၊ တိူင်းယၢၼ်ႇၵုင်ႇ၊ တိူင်းဢေႇရႃႇဝတီႇလႄႈ တိူင်းၼေႇပျီႇတေႃႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၾူၼ်ၸၢင်ႈ တူၵ်းၼမ်ထႅင်ႈ ၸၢင်ႈပဵၼ်ၼမ်ႉၼွင်းလိၼ်ၵူၼ်ႇ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈႁႂ်ႈၾၢင်ႉယူႇသဝ်းၼႆ ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇလၢမ်းၶၢတ်ႈၾူၼ်လူမ်းၾိင်ႈၾႃႉ ပၼ်ၾၢင်ႉဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ တီႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ပတ်းပိုၼ်ႉၼႆႉ ယွၼ်ႉၽေးလူမ်းလႅင်ႉ ယႃႊၵီႊ ဢၼ်ပတ်ႉထွင်းၶဝ်ႈ တႄႇမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 9 ပူၼ်ႉမႃး ၼၼ်ႉသေ သူၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈ 6 သႅၼ် 6 မိုၼ်ႇပၢႆ လူႉၵွႆ၊ ဝူဝ်းၵႂၢႆး သႅၼ်ပၢႆ လူႉတၢႆ ၊ ၵူၼ်းမိူင်း 6 သႅၼ် 6 မိုၼ်ႇပၢႆ ႁူပ်ႉ ၽေးၼမ်ႉဝႆႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ VOA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-21T18:43:53

https://shannews.org/archives/57807

Facebook ပိၵ်ႉဢိုတ်း သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းရတ်ႉသျႃႊ

ၶွမ်ႊပၼီႊ Meta ၸဝ်ႈၶွင် Facebook ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ လႆႈပိၵ်ႉဢိုတ်းပႅတ်ႈ သိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း (Social Media) ၶွင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းရတ်ႉသျႃႊ – ဝႃႈၼႆ။ ၶွမ်ႊပၼီႊ Meta လၢတ်ႈဝႃႈ ၼႂ်းလၢႆဝၼ်းၼႆႉ တေပိၵ်ႉဢိုတ်းပႅတ်ႈသိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ RT ၶွင်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းရတ်ႉသျႃႊလႄႈ ႁူမ်ႈပႃး ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ ၸိူဝ်းၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ – ၼႆယဝ်ႉ။ ယွၼ်ႉႁွင်ႈၵၢၼ်သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RT လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းရတ်ႉသျႃႊ မီးလွင်ႈလိင်ႉလႅၼ်၊ ပိုၼ်ၽႄႈၶေႃႈမုလ်း ဢမ်ႇမၢၼ်ႇမႅၼ်ႈ၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈတီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ၼႂ်းမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ လူတ်းယွမ်းၼႆသေ ယူႇတီႈ Meta ၸင်ႇတႅပ်းတတ်း တေပိၵ်ႉဢိုတ်း Facebook ႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်းလွင်ႈၼႆႉ ၾၢႆႇရတ်ႉသျႃႊတႄႉ ပႆႇတုမ်ႉတွပ်ႇလၢတ်ႈၶိုၼ်းသင်။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းရတ်ႉသျႃႊ ၶတ်းၸႂ်ႁူမ်ႇငမ်းၼိူဝ်ၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းဝၼ်းတူၵ်းၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးလႄႈ တီႈၼိူဝ် Social Media ဢၼ် Meta ပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်ဝႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ Facebook , Instagram, WhatsApp လႄႈ Threads ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေပိၵ်ႉဢိုတ်းၵႂႃႇ – ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်လွင်ႈပိၵ်ႉဢိုတ်းယႂ်ႇလူင် တီႈၼိူဝ် Social Media တွၼ်ႈတႃႇ သိုဝ်ႈၶၢဝ်ႇလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းရတ်ႉသျႃႊ ၼႆယဝ်ႉ။ တႄႇၸဵမ်မိူဝ်ႈ ရတ်ႉသျႃႊ ပူၼ်ႉပႅၼ်ၶဝ်ႈတိုၵ်း ယူႊၶရဵၼ်ႊမႃး ယူႇတီႈၸၢတ်ႈၸိုင်ႈယူႊရူပ်ႊ၊ မိူင်း United Kingdom လႄႈ မိူင်းယူႊၶရဵၼ်ႊ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸင်ႇတုၵ်းယွၼ်းႁႂ်ႈပိၵ်ႉဢိုတ်း ႁွင်ႈၵၢၼ်သိုဝ်ႇ ၶၢဝ်ႇ မိူင်းရတ်ႉသျႃႊ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢမေႊရိၵၼ်ႊ ႁၢင်ႈႁႅၼ်း တေပိၵ်ႉဢိုတ်းပႃး TikTok ဢၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ByteDace မိူင်းၶႄႇ ပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်ဝႆႉ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ TikTok လၵ်ႉဢဝ်ၶေႃႈမုလ်းသုၼ်ႇတူဝ်ၵူၼ်း ၸိူဝ်းၸႂ်ႉတိုဝ်း လႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်လွၵ်ႇငိုတ်ႈတေႃႇ လွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ – ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈပီ 2020 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸွမ်ၸိုင်ႈၵဝ်ႇ မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ တေႃႊၼႄႊထရႅမ်ႉ ၶတ်းၸႂ် တႃႇတေပိၵ်ႉဢိုတ်း Tiktok သေတႃႉ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈဢွင်ႇမၢၼ်ႇမႃး။ တီႈမိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊၼႆႉ ၵူၼ်းၸႂ်ႉတိုဝ်း TikTok မီး 170 လၢၼ်ႉပၢႆ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၵၢၼ်မိူင်း']

2024-09-21T18:23:14

https://shannews.org/archives/57800

ပလိၵ်ႈထႆး ၵူတ်ႇထတ်းတီႉၺွပ်းႁႅင်းၵၢၼ် ဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ် တီႈၵဵင်းမႂ်ႇ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း

ပလိၵ်ႈထႆး ၵူတ်ႇထတ်း ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ၼႂ်းဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ တီႉၺွပ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ် ၼႂ်းလိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉၵေႃႈ တေတီႉၺွပ်းထႅင်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 19/09/2024 ပလိၵ်ႈထႆး တီႉၺွပ်းႁႅင်းၵၢၼ် တီႈၵၢတ်ႇမိူင်းမႂ်ႇ ဝဵင်းၵဵင်းမႂ်ႇ ၸိုင်ႈထႆး တီႉလႆႈၵူၼ်းၸိူဝ်းဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ်တဵမ်ထူၼ်ႈ လႆႈၽူႈၸၢႆး 3 ၵေႃႉ။ -ႁႅင်းၵၢၼ်တႆး ဢၼ်ၺႃးတီႈၺွပ်း ပဵၼ်ၸၢႆးမိၼ်ႉ ဢႃယု 19 ပီ၊ ၸၢႆးၽတ်း ဢႃယု 23 ပီ၊ ၸၢႆးဢွင်ႇတဵင်း ဢႃယု 24 ပီ။ ပလိၵ်ႈထႆးဝႃႈ ၸိူဝ်းၶဝ် ဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ် ႁဵတ်းၵၢၼ်၊ ၽိတ်းပၵ်းပိူင် လွင်ႈလၵ်ႉၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်။ ယၢမ်းလဵဝ် ဢဝ်ၵူတ်ႇထတ်းဝႆႉ တီႈႁူင်းပလိၵ်ႈ ၸႄႈဝဵင်းမိူင်းသေ တေသူင်ႇပွၵ်ႈၶိုၼ်းမိူင်း – ၶၢဝ်ႇထႆးဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၵူၼ်းၸွႆႈထႅမ်ႁႅင်း ၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ဢၼ်ၸမ်ၸႂ်ၵၼ်တင်း ပလိၵ်ႈထႆး လၢတ်ႈဝႃႈ -“ ငိၼ်းဝႃႈ ၼႂ်းလိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ပလိၵ်ႈ တေၵူတ်ႇထတ်းထႅင်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ တေၵူတ်ႇထတ်း တီႈၵၢတ်ႇ၊ ႁူင်းၵၢၼ်ငၢၼ်း၊ ပိုၼ်ႉတီႈၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈ ၸိူဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇမီးဝတ်းဝႂ် ႁႂ်ႈၾၢင်ႉယူႇ ၾၢင်ႉၵိၼ်ဝႆႉ ႁူဝႆးတႃဝႆး ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းပီၼႆႉ ဢိင်ၼိူဝ်ၵၢၼ်မိူင်း မိူင်းမၢၼ်ႈႁၢႆႉႁႅင်း၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵဵပ်းၵူၼ်းမိူင်း ႁဵတ်းသိုၵ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ လဵၵ်ႉယႂ်ႇၼုမ်ႇထဝ်ႈ ပႃးၵၼ်ပၢႆႈဢွၵ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း။ ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉ ဢၼ်ပၢႆႈၶဝ်ႈ မိူင်းထႆး ၵေႃႈၼမ်။ ၵူၼ်းမိူင်းတႆး ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တူင်ႈပဵင်း ၵေႃႈ ၶဝ်ႈယူႇသဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၵေႃႈၼမ်။ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ပိုတ်ႇႁၢၼ်ႉတၢင်းၶၢႆ၊ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ႁဵတ်းၶဝ်ႈၽၵ်းတီႈႁိူၼ်းသေ ၶၢႆတၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ။ ၼႂ်းဝူင်ႈဝၢင်ႈၼႆႉ မီးၶၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးဝႃႈ ပလိၵ်ႈထႆး တေၶဝ်ႈၵူတ်ႇထတ်း ႁၢၼ်ႉၶၢႆၶဝ်ႈၽၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႆပႃး။ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၼိူဝ် Online တီႈၵုင်းထဵပ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တေႃႈလဵဝ် ၵူတ်ႇထတ်း ႁႅင်းဝႆႉ၊ ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်တင်း online ၵေႃႈ ထုၵ်ႇၺွပ်း၊ ၵူၼ်းပိုတ်ႇႁၢၼ်ႉဝႆႉ တီႈၵုင်းထဵပ်ႈၵေႃႈ ၺႃးၺွပ်းတင်းၼမ်၊ တေႃႈလဵဝ်တႄႉ ၵိုတ်းၵၢၼ်တၢင်း Online ဝႆႉၸူဝ်ႈၶၢဝ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 05/09/2024 ၸဝ်ႈၼႃႈတီႈပလိၵ်ႈထႆး ႁွင်ႉၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် တၢင်းဢွၼ်ႊလၢႆႊ တီႈၵုင်းထဵပ်ႈ မႃးၵူတ်ႇထတ်း 10 ၵေႃႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တင်းမူတ်း။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း']

2024-09-20T16:38:01

https://shannews.org/archives/57797

ၾူၼ်တူၵ်း လိၼ်လွႆၵူၼ်ႇလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈတေႃႉၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းၼမ်ႉၸၢင် ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ

ၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်း ဢမ်ႇထၢတ်ႇလၢႆဝၼ်းလႄႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်း လိၼ်လွႆၵူၼ်ႇၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်း တူၼ်ႈတီး – ၼမ်ႉ ၸၢင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ရူတ်ႉၵႃး ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃး ၵိုတ်းၶမ်ဝႆႉမွၵ်ႈ 500 လမ်း ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈတေႃႉတၢင်ႇမႃးၶၢႆ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်း။ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် လၢတ်ႈဝႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၶူဝ်းၵုၼ်ႇတၢင်းၵိၼ်လႄႈ ၶူဝ်းၸႂ်ႉ ၵႃႈယႂ်ႇၶၼ်သုင် ၶိုၼ်ႈ 2 ပုၼ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ “တီႈၼႂ်းဝဵင်းတႄႉ တေႃႈလဵဝ် ၵႃးလူင်မႃးၶၢင်ႉၶမ်ဝႆႉ မွၵ်ႈ 20-30 လမ်း၊ တေၶိုၼ်ႈတူၼ်ႈတီးၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ၊ တေၵႂႃႇတၢင်းၵဵင်းတုင်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ။ လိၼ်ၵူၼ်ႇလႄႈ သဵၼ်ႈတၢင်းၶၢတ်ႇဝႆႉ။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ ဢဝ်မႃး ၼမ်ႉၸၢင်။ တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ယၢမ်းလဵဝ်ၶူဝ်းၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၵႃႈယႂ်ႇၶိုၼ်ႈ ၵူႈဝၼ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ရူတ်ႉၵႃး ဢၼ်ၶၢင်ႉၶမ်ဝႆႉ တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်ရူတ်ႉၵႃးတၢင်ႇထၢၼ်ႇႁိၼ်။ ၵႃးတၢင်ႇမၢၵ်ႇ မႆႉမၢၵ်ႇတွၵ်ႇ၊ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇ၊ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ ဢၼ်ဢွၵ်ႇမိူင်းတႆး ပွတ်းၸၢၼ်းသေ ဢၢၼ်းဢဝ်ၵႂႃႇၶၢႆတူၼ်ႈတီး။ ရူတ်ႉၵႃးလူင် ၸိူဝ်းၼႆႉ မီးတီႈဝဵင်းပၢင်လူင် မွၵ်ႈ 100 လမ်း၊ တီႈလွႆလႅမ်ၵေႃႈ မီး 300 ပၢႆ၊ တီႈၼမ်ႉၸၢင် ၵေႃႈ တေမီး 200 ပၢႆ၊ တင်းမူတ်း ဢၼ်ပႆႇ ၶိုၼ်ႈ 500 ပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ ၽူႈၸၢႆး ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းပၢင်လူင် ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၵႃးတၢင်ႇၵုၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶမ်ဝႆႉၼမ်ၼႃႇ၊ ၵႃးလူင် တၢင်ႇထၢၼ်ႇႁိၼ်ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈ၊ ၵႃးတၢင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း – ၵဵင်းတုင်ၵေႃႈ မႃးၶမ်ဝႆႉတင်းၼႆႉမူတ်း ၼႂ်းဝဵင်းၼွၵ်ႈဝဵင်းၶပ်ႉလူင်ၵႂႃႇ ၼမ်ဝႃႈၼမ်”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းၼမ်ႉၸၢင် ၶၼ်ၵုၼ်ႇၶိုၼ်ႈ 2 ပုၼ်ႈ ၶဝ်ႈၼိုင်ႈထူင်ၸမ် 2 သႅၼ်၊ ၼမ်ႉမၼ်းၵိၼ်ၸမ် 2 သႅၼ်၊ ၶႆႇ ၵႆႇ 1 လုၵ်ႈ 500 ပျႃး၊ ၽၵ်းယိူဝ်ႈၼၢင်းၶဵဝ် ၼိုင်ႈမတ်ႉ 500 ပျႃးသေ ၵုၼ်ႇႁႅင်ႈၶိုၼ်ႈမႃး ၼိုင်ႈမဵဝ်း 4- 5 ႁဵင် ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၸၢႆးပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလွႆလႅမ် ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၼမ်ႉမီႇၼမ်ႉမၼ်း၊ ၵုၼ်ႇႁႅင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၶၢတ်ႇ၊ တၢင်းၵႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃးၸိူင်ႉၼႆ ၶၼ်ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈၵေႃႈၶိုၼ်ႈ 1 လိတ်ႊ 7,000 – 8,000 ႁဵင် ၶၼ်ၵုၼ်ႇ ၵေႃႈ ၶိုၼ်ႈၵူႈမဵဝ်းမဵဝ်း ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈယၢပ်ႇလိူဝ်ႁႅင်း”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၵႄႈလွႆလႅမ် – မိူင်းပွၼ် လိၼ်လွႆ ၵူၼ်ႇလူင်းသႂ်ႇၼိူဝ်တၢင်းၵႃးလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵႃးလူင် လႆလူင်းႁူၺ်ႈၸွမ်းလိၼ် ၵူၼ်ႇ။ မၢင်လမ်း လူင်းၵႂႃႇထိုင်ၼႂ်းႁူၺ်ႈ၊ မၢင်လမ်း တိုၵ်ႉၶၢင်ႉၶမ်ဝႆႉ ၵၢင်လွႆ။ လိၼ်တေၵူၼ်ႇတဵင် ၸဝ်ႈၵႃး လူႉတၢႆၵေႃႈမီး ဝႃႈၼႆ။ ပီၼႆႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း၊ ၸိုင်ႈတႆးပွၵ်းဢွၵ်ႇ ၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ ႁိူၼ်းၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လူႉၵွႆ တင်းၼမ်တင်းလၢႆ၊ ယွၼ်ႉၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်းသေ ၵူၼ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်းၸၢၼ်း လူႉတၢႆ 140 ၵေႃႉယဝ်ႉ – PYO ပိုၼ်ႇၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼင်ၼႆ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-20T15:58:51

https://shannews.org/archives/57793

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵဵပ်းၵူၼ်းမိူင်းယွင်း ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ဢမ်ႇလိူၵ်ႈသႅၼ်းပၢၼ်

ဝၢႆးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢွၵ်ႇပိူင်ၵဵပ်းသိုၵ်းယဝ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၵူၺ်း ဢၼ်လႆႈယူႇယၢပ်ႇ ၵူၼ်းၶၢဝ်ႉၵူၼ်းၵႄႇၵေႃႈ လႆႈ ၵိၼ်းၸႂ်မိူၼ်ၵၼ်။ မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်း ႁွင်ႉသႅၼ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၵူၺ်း ဝႃႈၼႆသေ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ သုမ်းႁႅင်းသိုၵ်း လၢႆႈပႃႈၾၢႆႇၼမ်ယဝ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းသႅၼ်း ဢႃယု 30 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ်တေႃႇထိုင် 60 ၵေႃႈ ဢမ်ႇလွတ်ႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈၸႄႈဝဵင်းမိူင်းယွင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းၸႂ်ႉၵူၼ်းၶၢဝ်ႉၵူၼ်းၵႄႇ ၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၼိုင်ႈပွၵ်ႉလႂ် 2 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် ၵူၼ်းမိူင်းၶိုၼ်းလႆႈၵမ်ႉၸွႆႈငိုၼ်း တွင်းထႅင်ႈ ၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းသႅၼ်ပျႃး။ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ ၵူၼ်းၵေႃႈလႆႈပၼ် ငိုၼ်းၵေႃႈလႆႈပၼ် ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈႁူဝ်ပီ 2024 ၼၼ်ႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ၶိုင်ႈမိုင်ႉၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇမႃး ဢမ်ႇယဝ်ႉဢမ်ႇဝၢႆး ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢမ်ႇႁတ်းယူႇသဝ်း ၸွမ်းႁိူၼ်းယေး ဢွၼ်ၵၼ်ၶၢႆႉပၢႆႈၵႂႃႇယူႇတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇလႅၼ်။ ဝၢႆးၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢမ်ႇမီးယဝ်ႉသမ်ႉ ႁႂ်ႈၸၢင်ႈၵူၼ်းၵႂႃႇတႅၼ်း လႆႈၸၢႆႇငိုၼ်းၼပ်ႉႁူဝ်သိပ်းသႅၼ်ပျႃး။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းပၢႆႈဢွၵ်ႇမိူင်းၵေႃႈမီး ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်း ၵူၼ်းတေၵိၼ်ၸၢင်ႈ ၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ် သိုၵ်းတႅၼ်း ၵေႃႈ ႁႃယၢပ်ႇ။ တႄႇဢဝ်ၼၼ်ႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁႂ်ႈၵူၼ်းၶၢဝ်ႉၵူၼ်းၵႄႇသႅၼ်းဢႃယု 30 ၶိုၼ်ႈၼိူဝ် ထိုင် 60 ၶဝ်ႈၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႆထႅင်ႈ။ လွင်ႈၼႆႉၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇမီးတၢင်းလိူၵ်ႈ။ တေပၢႆႈၵေႃႈ ၵူၼ်းၵိုတ်းတၢင်းလင် ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ။ သင်ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်းလႆႈသမ်ႉ ၵူဝ်ၺႃးတူတ်ႈတၢမ်ႇ၊ တေယူႇၵေႃႈ ယၢပ်ႇၵိၼ်းၸႂ်ၼႆ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းမိူင်းယွင်း လၢတ်ႈ ၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ဢမ်ႇၵႂႃႇဢမ်ႇလႆႈၼႆဢေႃႈ။ ၼိုင်ႈပွၵ်ႉလႂ် တၵ်းလႆႈၵႂႃႇ 2 ၵေႃႉ။ ဢႃယု 35 ထိုင် 60 ပီ တိုၼ်းဝႃႈပႃး ၼႂ်းသဵၼ်ႈမၢႆမူတ်း။ မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်းၶဝ်လၢတ်ႈဝႃႈ ၼိုင်ႈပွၵ်ႉလႂ် တေလႆႈၵႂႃႇ 5 ၵေႃႉၼႆဢေႃႈ။ ၵူၺ်းၼႃႇ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၽွမ်ႉၸွမ်းလႃးလႃးလႄႈ ယွမ်းပၼ် ႁႂ်ႈၵႂႃႇ 2 ၵေႃႉၵေႃႈလႆႈ။ ၶဝ်လၢတ်ႈပႃးဝႃႈ တေႁႂ်ႈ ႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းဢၼ်ၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ တဵမ် 51 ၵေႃႉၼႆဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈဢွၵ်ႇပိူင်ၵဵပ်းသိုၵ်းၼၼ်ႉမႃး သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢထမ်ႇမ ၵဵပ်းၵူၼ်းၵဵပ်းငိုၼ်းမႃး ဢမ်ႇထၢတ်ႇ ၶဝ် ဢမ်ႇတူၺ်းၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇႁၼ်ထိုင်ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်း။ တေတွပ်ႇတေထဵင်ၶိုၼ်းၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်း သမ်ႉ ၵူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁဵတ်း ႁၢႆႉတေႃႇလႄႈ ၵႃႈလႆႈၵူမ်ႈႁူဝ်သေ ႁဵတ်းၸွမ်းၼင်ႇၶဝ်ၸီႉသင်ႇမႃး ဝႃႈၼႆ။ တီႈမိူင်းယွင်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လူင်းၵဵပ်းသိုၵ်းမႃး ဢမ်ႇယွမ်း 3 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ ပိူင်လူင် ၶဝ်ၶႂ်ႈလႆႈသႅၼ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ဢမ်ႇယူႇၼႂ်းမိူင်းယဝ်ႉလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၸင်ႇႁွင်ႉၵူၼ်းၶၢဝ်ႉၵူၼ်းၵႄႇ။ ပွၵ်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈတႄႇမၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၼိုင်ႈပွၵ်ႉလႂ် 5 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၵူၼ်းမိူင်း ႁူမ်ႈၵၼ်ထဵင်ၶိုၼ်းလႄႈ လူတ်းယွမ်းၵႂႃႇပဵၼ် 2 ၵေႃႉၵူၺ်း။ ၼၼ်ႉၵေႃႈ လူဝ်ႇငိုၼ်းၵမ်ႉၸွႆႈၵူၼ်းၵႂႃႇၾိုၵ်း ၵၢၼ်သိုၵ်းၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၸၢႆႇငိုၼ်းၸွမ်းထႅင်ႈ။ ၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် လႆႈၵမ်ႉၸွႆႈ 25 သႅၼ်ပျႃး ၊ 2 ၵေႃႉ 50 သႅၼ်ပျႃး။ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းမိူင်းယွင်း လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ၵူၼ်းၵႂႃႇၵူၺ်းၵေႃႈ ပႆႇယဝ်ႉ တႃႇၵမ်ႉၸွႆႈၶိုၼ်း ၵူၼ်းၵေႃႉဢၼ်လႆႈၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၼၼ်ႉ ၼႆသေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလႆႈႁူမ်ႈငိုၼ်းၵၼ် ၸွႆႈၵႂႃႇၼိုင်ႈၵေႃႉလႂ် 25 သႅၼ်ပျႃး။ ၼိုင်ႈပွၵ်ႉလႂ် 2 ၵေႃႉၼႆၵေႃႈ ပဵၼ်ၵႂႃႇ 50 သႅၼ်။ ၵူၼ်းဢၼ်ၶၢမ်ႇၵႂႃႇမၼ်းၵေႃႈ လႆႈတေႃႉၽႃႈႁူမ်ႇၶူဝ်းၼွၼ်းသေ ၵႂႃႇယူႇၵိၼ် ၾိုၵ်းၵၢၼ် သိုၵ်းၼႂ်းတပ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းဢိူင်ႇ ဢမ်ႇယွမ်း 30 ၵေႃႉ လႆႈၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းဝႆႉ ယူႇတီႈ ၼႂ်းတပ်ႉမၢၼ်ႈ ၶမယ 311 ၊ ၵူၼ်းမိူင်း လႆႈၵႂႃႇယူႇၵိၼ်ၼွၼ်းၼႂ်းတပ်ႉ တႃႇၶၢဝ်းတၢင်း 2 ဝူင်ႈ။ ၽူႈမီးၸၼ်ႉ ၼႂ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ လၢတ်ႈတီႈၵူၼ်းမိူင်းဝႃႈ ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း တႃႇၵႅတ်ႇၶႄၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းယွမ်ႇၵူၺ်း ဢမ်ႇ လႆႈၵႂႃႇၶဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းတီႈလႂ် ဝႃႈၼၼ်သေတႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇႁတ်းယုမ်ႇ၊ ၵေႃႉလႂ်ၵေႃႈ ၵူဝ်လႆႈၶဝ်ႈၼႂ်း ပၢင်တိုၵ်းၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းယွင်းၼႆႉ မီးဝႆႉ 5 တပ်ႉၵွင် မိူၼ်ၼင်ႇ ၶမယ 311 – 334 – 335 – 573 လႄႈ တပ်ႉၵွင်ႈလူင် တပ်ႉၼိုင်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တၢင်းမိူင်းယုၵေႃႈ မီးဝႆႉတပ်ႉပႂ်ႉလႅၼ်လိၼ် တပ်ႉၼိုင်ႈ ။ ၵူၼ်းၼႂ်းတပ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပေႃးႁၼ်မီးၼမ်ယဝ်ႉ။ ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ၶဝ်ဢဝ်လုၵ်ႈသိုၵ်း သူင်ႇၸူးၼႃႈသိုၵ်း တၢင်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၽွင်ႈယဝ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းသိုၵ်းၶဝ် ဢေႇမၢင်ဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းဝဵင်းမိူင်းယွင်းၼႆႉ ၶွတ်ႇၽွတ်ႈမီးဝႆႉ ပွၵ်ႉ 1 ထိုင် ပွၵ်ႉ 9 လႄႈ ဝၢၼ်ႈဢၼ် ယူႇၸွမ်းၶႅပ်ႇဝဵင်းထႅင်ႈ လၢႆဝၢၼ်ႈ။ ၼိုင်ႈပွၵ်ႉလႂ် မီး 50 လင်ၶႃးႁိူၼ်းၶိုၼ်ႈၼိူဝ်။ ယၢမ်းလဵဝ် ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတဵၵ်းၸႂ်ႉ ဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ်ႉ ဢၼ်ၼိုင်ႈလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းသူၼ် ဢမ်ႇလႆႈယူႇသႃႇၸႂ်။ ဝၼ်းတီႈ 15/09/2024 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵေႃႈ တႃႇၸတ်းပၢင်လွင်းသွမ်းလူင်ၼႆသေ တဵၵ်းၸႂ်ႉႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ႁၢင်ႈႁႅၼ်းသႃႉၶူဝ်းလူႇပၼ် တႃႇ 108 သႃႉ၊ ၼိုင်ႈသႃႉလႂ် လႆႈၸၢႆႇငိုၼ်း 55,000 ပျႃး။ လိူဝ်သေ လႆႈၸၢႆႇ ငိုၼ်းၵႃႈသႃႉၶူဝ်းလူႇယဝ်ႉ သမ်ႉလႆႈၸၢႆႇငိုၼ်းၵႃႈလဵင်ႉလူ လုၵ်ႈၼွင်ႉပွင်ႈပၢႆႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ထႅင်ႈ။ ၼႆႉၵေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇႁၢၼ်ႉၸႂ် ယွၼ်ႉဝႃႈ လႆႈသဵင်ႈငိုၼ်း ၸွမ်းၵူႈလွင်ႈလွင်ႈလႄႈ ဢၼ်ဢဝ်ၼႃႈဢဝ် တႃသမ်ႉ ပဵၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း လုၵ်ႈလၢင်းၼၢင်းမေး ၶွင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉ တီႈလၢတ်ႈ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ']

2024-09-20T15:25:30

https://shannews.org/archives/57786

ၵႃးလူင် ၵိုတ်းၶမ်သဵၼ်ႈတၢင်း ၼႂ်းၵႄႈတူင်ႈတႃႈ – ၵဵင်းတုင် ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ

ၵႃးလူင်တၢင်ႇၵုၼ်ႇ 300 ပၢႆ ၵိုတ်းၶမ်သဵၼ်ႈတၢင်း ၼႂ်းၵႄႈၵဵင်းတုင် – တူင်ႈတႃႈ ယွၼ်ႉလိၼ်ၵူၼ်ႇတဵင်တၢင်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၵႃး ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၵႂႃႇမႃး။ တႄႇဢဝ် ၼႂ်းၵၢင်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉမႃး ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ် လၢႆဝၼ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလိၼ်ၵူၼ်ႇ တဵင်တၢင်း ၼမ် တီႈလွႆသပေႇသေႇ (စပယ်ရှယ်တောင်) ဢၼ်မီးၼႂ်းၵႄႈၵဵင်းတုင် – တူင်ႈတႃႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်းၼၼ်ႉ ၵႃးလူင်တၢင်ႇၵုၼ်ႇ 12 လေႃႉ၊ 22 လေႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈၵိုတ်းၶမ်တၢင်း ဢမ်ႇယွမ်း 300 လမ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၵႃးလူင် ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဢၼ်ၵႃးလူင် 12 လေႃႉ၊ 22 လေႃႉ ၶမ်ၼႆႉပဵၼ်ၼႆ တီႈလွႆသပေႇသေႇၼၼ်ႉ လိၼ်ၵႆႉၵူၼ်ႇတဵင်တၢင်း၊ တၢင်းၵႅပ်ႈ၊ ယဝ်ႉၵေႃႈ လိၼ်ဢူၼ်ႈ ၽွင်းၶိုၼ်ႈလူင်း ယၢပ်ႇၸိူင်ႉၼႆလႄႈ ၵႃးလူင် ၸင်ႇလႆႈၵိုတ်းၶမ်တၢင်းၼမ် ဢမ်ႇယွမ်း 300 လမ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၵႃးဢွၼ်ႇ တႄႉ ၶိုၼ်ႈလူင်းၵႂႃႇမႃးလႆႈယူႇ”- ဝႃႈ ၼႆ။ Photo by – ၸဝ်ႈၵႃး/ ၵႃးလူင် ၶမ်တၢင်း ၼႂ်းၵႄႈတူင်ႈတႃႈ – ၵဵင်းတုင် လိူဝ်ၼၼ်ႉ တီႈၶူဝ်တႃႈလိူဝ်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉမႄႈၼမ်ႉလဵၼ်း လုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈႁႅင်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶူဝ်ၸတ်ႉ ၵႃးလူင်တၢင်ႇၵုၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵိုတ်းၶမ်ဝႆႉထႅင်ႈ တင်းၼမ် – ၸဝ်ႈၵႃး ၵဵင်းတုင် – တႃႈၶီႈလဵၵ်းလၢတ်ႈ။ ၶူဝ်တႃႈလိူဝ်ႇၼႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 18/01/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်းမွၵ်ႈ 12 မူင်း ယၢမ်ႈၸတ်ႉတႅၵ်ႇမႃးယဝ်ႉ ၵမ်းၼိုင်ႈ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၸဝ်ႈၵႃး ၵူၼ်းဢွၵ်ႇတႃႈပႆတၢင်းလႄႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလွင်ႈ ၵႂႃႇမႃးယဝ်ႉ ၵမ်းၼိုင်ႈ။ ၶူဝ်တႃႈလိူဝ်ႇၼႆႉ မီးဝႆႉၼႂ်းၵႄႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း – တႃႈလိူဝ်ႇ ယဝ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၶူဝ်လမ်ႇလွင်ႈ ၵၢၼ်ၵႃႉၶၢႆပၢႆး မၢၵ်ႈမီးလႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး ဢၼ်ၼိုင်ႈ ၵေႃႈၸႂ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။

['ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-20T13:59:49

https://shannews.org/archives/57777

ၸၢၵ်ႈလၢတ်ႈ ဝေႃႊၵီႊတေႃႊၵီႊ တႅၵ်ႇၽူင်ႉ တီႈမိူင်းလႅပ်ႊပၼုၼ်ႊ ၵူၼ်းလူႉတၢႆ 14 မၢတ်ႇၸဵပ်းၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ၵေႃႉ

ဝၼ်းတီႈ 18/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ တီႈဝဵင်းပေႊယုတ်ႊ မိူင်းလႅပ်ႊပၼုၼ်ႊ ပွတ်းၸၢၼ်း ၸၢၵ်ႈလၢတ်ႈ (ဝေႃႊ ၵီႊတေႃႊၵီႊလႄႈ pager) ၸုမ်းႁိသ်ႊပူဝ်ႊလႃႊ ပဵၼ်လွင်ႈတႅၵ်ႇၽူင်ႉ လၢႆပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ မီးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းတင်းၼမ်။ လွင်ႈၸၢၵ်ႈလၢတ်ႈ (ဝေႃႊၵီႊတေႃႊၵီႊလႄႈ pager) တႅၵ်ႇၽူင်ႉၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 17 ၼၼ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၵမ်းၼိုင်ႈ၊ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉတႄႉ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 12 ၵေႃႉ ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 2 ၵေႃႉလႄႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈ မွၵ်ႈ 3,000 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 18 ၼႆႉ ပဵၼ်ထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 14 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈ မွၵ်ႈ 450 ၵေႃႉ – ႁွင်ႈၵၢၼ် ၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ မိူင်းလႅပ်ႊပၼုၼ်ႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၸၢၵ်ႈလၢတ်ႈ (pager လႄႈ ဝေႃႊၵီႊတေႃႊၵီႊ) ၸိူဝ်းၼႆႉ ၾၢႆႇၽွင်းငမ်း ၸုမ်းႁိသ်ႊပူဝ်ႊလႃႊၶဝ် ၸႂ်ႉတိုဝ်း ၼႂ်းတွၼ်ႈ ၵၢၼ် တေႃႉသူင်ႇၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်လႄႈ ၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၸၢၵ်ႈလၢတ်ႈၼႆႉ တိုၵ်ႉ သင်ႇသိုဝ်ႉၸႂ်ႉ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး 5 လိူၼ်ၼႆႉၵူၺ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၶၢဝ်ႇ ၾၢႆႇႁူမ်ႇလူမ်ႈၸၼ်ႉသုင် မိူင်းလႅပ်ႊပၼုၼ်ႊ လၢတ်ႈဝႃႈ – လႆႈႁူႉဝႃႈ ၸုမ်းသၢႆလပ်ႉ ဢိတ်ႉသ်ရေႊၶဝ် ဢဝ်ၶိူင်ႈၸၢင်ႈတႅၵ်ႇၽူင်ႉ သႂ်ႇဝႆႉတီႈၼႂ်းၸၢၵ်ႈလၢတ်ႈ pager ဢၼ်ၸုမ်းႁိသ်ႊပူဝ်ႊလႃႊ ၶဝ် သင်ႇသိုဝ်ႉမႃးၼၼ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းလႅပ်ႊပၼုၼ်ႊ မီးလွင်ႈတႅၵ်ႇၽူင်ႉမႃးထပ်းၵၼ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၵူဝ်ႁႄ တႃႇတေၸႂ်ႉတိုဝ်း Battery လႄႈ ၶႅပ်းသႅင်လႅတ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵဵဝ်လူၺ်ႈပိူင်ပဵၼ်ၼႆႉသေ ၸုမ်းႁိသ်ႊပူဝ်ႊလႃႊ လၢတ်ႈဝႃႈ တေၶိုၼ်းတုမ်ႉတွပ်ႇ ဢိတ်ႉသ်ရေႊၵႂႃႇ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-20T14:53:21

https://shannews.org/archives/57776

ပၢင်တိုၵ်းလႄႈငမ်းယဵၼ် ၽႂ်ပဵၼ်ၽူႈပေႉၽူႈၵၢၼ်ႉ

ပၢင်တိုၵ်းဢၼ်ပဵၼ်ယူႇၼႆႉ ၽႂ်တေလိူၵ်ႈ “ပၢင်တိုၵ်း”လႄႈ ၽႂ်လႅပ်ႈတေလိူၵ်ႈ “ငမ်းယဵၼ်” ၼႆၼၼ်ႉတႄႉ မုင်ႈႁၼ်တေဢမ်ႇပေႃးယၢပ်ႇ။ တူၺ်းဢဝ်တီႈပၢင်ၵုမ်သုတ်းယွတ်ႈ “NATO” ၶွပ်ႈႁွတ်ႈ 75 ပီမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 9 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ တီႈဝဵင်းလူင်ဝေႃႊသျိင်ႊတၼ်ႊၸိုင်ႈမိူင်းဢမေႊရိၵႃႊ ၼွၵ်ႈသေပဵၼ်“မိူင်းဢူၺ်းလီတၢင်းၵၢၼ်သိုၵ်း” 32 ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈ မိူင်းၼႂ်းယူႊရူပ်ႉလႄႈဢမေႊရိၵႃႊၼိူဝ် ႁၼ်ဝႃႈၼၼ် ယင်းတိုတ်ႉၸၼ် ဢွတ်းသ်တရေႊလျႃႊ ၵျပၼ်ႊ ၵူဝ်ႊရီႊယိူဝ်ႊၸၢၼ်း လႄႈ ၼိဝ်ႊၸီႊလႅၼ်ႊ ၶဝ်ႈမႃးႁူမ်ႈၵၼ်ပဵၼ်ပၵ်းပဵၼ်ပိူင်လႄႈ ႁူမ်ႈတူင်ႉၼိုင် ၸွမ်းၵၼ် ဢမ်ႇၵွမ်ႉလူၺ်ႈဝႃႈ “NATO” ၵွႆး။ တၵ်းမီး“ဢဵၼ်ႁႅင်းဢမ်းၼၢၸ်ႈသုင်သုတ်းၸွမ်းၼင်ႇဢၼ်ယၢမ်ႈမီးမႃး”လူၺ်ႈၵႂၢမ်းဢူတ်ႇဢၢင်ႈသမ်ႇမႅၼ် ဢုပ်ႇ ယႂ်ႇလူၼ်ႉလိူဝ်ၶွင်ပူႇထဝ်ႈ “ၸူဝ်ႊ သျိမ်ႊၶျဝ်ႊ“ ၽူႈၼမ်းဢမေႊရိၵႃႊ ႁိုဝ် မီး “ၵၢၼ်ၶွၼ်ႈႁႅင်းသုင်သုတ်း” မိူၼ်ၼင်ႇ “Jens Stoltenberg” ၽူႈၼမ်းၼႂ်း “NATO” ၶၢၼ်ႁပ်ႉႁိုဝ်? မွၵ်ႈၵႃႈႁိုဝ်? ၵွႆးၵႃႈၾၢင်ႁၢင်ႈ ၵၢၼ်ဝၢင်း တူဝ်ၶွင် “NATO” ၶၢဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇဝႃႈၼႂ်းၵၢၼ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵိူဝ်းၵုမ် ၸိူဝ်းၼႂ်းဢၼ်ပဵၼ်လုၵ်ႈၸုမ်းၸၼ်ႉၼမ်းႁိုဝ် “ၵၢၼ်ၸႅင်ႈႁၢႆးငၢၼ်းႁူမ်ႈ” ၵေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇသိုဝ်ႇတၢင်းၵၢၼ်ၶွင်မိူင်းၶႄႇ “Global Times” ၶဝ်ႁုပ်ႈႁူမ်ႈဝႆႉ ၼႂ်း ၽိုၼ်ပွင်ႈလိၵ်ႈၽူႈၸတ်းၵၢၼ်သိုဝ်ႇ။ လိုၼ်းသုတ်းမိူဝ်ႈဝၼ်းသုၵ်း တီႈ 12 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ႁူမ်ႈဝႃႈၸုမ်းၼႆႉ တေသွၼ်ႉသိူင်ႇမူၵ်းတူဝ်ဝႆႉသေ ၼႄႁၢင်ႈ ၾၢင်ငၢႆးမိူၼ်ငမ်းယဵၼ်ပိူဝ်ႈႁူမ်ႇတူမ်းလွင်ႈပဵၼ် “ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈပၢင်တိုၵ်း” ၶွင်တူဝ်ၵဝ်ႇၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈ တႄႉတႄႉမၼ်း ၼၼ်ႉ “NATO” ဢမ်ႇလႆႈၼႄထိုင်ၾၢင်ႁၢင်ႈၵႂၢမ်းတင်ႈၸႂ် ၵၢၼ်တူင်ႉၼိုင် ပိူဝ်ႈတႃႇလွင်ႈငမ်းယဵၼ် သင်သိင်သေ ဢိတ်းသေဢီႈ။ ယိင်ႈထုၵ်ႇလႆႈသၢင်ႈၵႂၢမ်းၵိူဝ်းလီၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ် ၵွႆးသမ်ႉမုင်ႈၸူးၵၢၼ်သၢင်ႈ “ၶဵၼ်” လႄႈ “ထတ်းသၢင်” ဢမ်ႇၵွမ်ႉ ၼႂ်းၼႅဝ်းပၢႆးတိုၵ်းလမ်ႇလွင်ႈ ၸိူင်ႉၼင်ႇယူႊရူပ်ႉမိူင်းဝၼ်းဢွၵ်ႇ ပွတ်းဝၢၼ်းဢွၵ်ႇၵၢင်ၵွႆး ယင်းမုင်ႈမၢႆဢူငဝ်း ၽႄႇၵႂၢင်ႈ ၶဝ်ႈမႃးၼႂ်း“ဢေႊသျိူဝ်ႊ-ပေႊသျိၾိၵ်ႉ” ထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၵွမ်ႉၵႃႈသူၼ်းႁႂ်ႈယူႊၶရဵၼ်ႊၶတ်းၶႂၢင်လႄႈ တွပ်ႇၶႅၼ်ႉရသ်ႉသျိူဝ်ႊၼႂ်းတႅဝ်းႁူမ်ႈယူႊရူပ်ႉ တႃဝၼ်းဢွၵ်ႇ ထုမ်ႉယွတ်ႇငိုၼ်း ဢႃးဝုထ်ႉ(ၵွင်ႈၵၢင်ႇမၢၵ်ႇမိုဝ်ႈၸိုၼ်းယၢမ်း) ၼပ်ႉပဵၼ်သႅၼ်သႅၼ်လၢၼ်ႉ ဢမ်ႇဝႃႈ မၢၵ်ႇလဵၵ်ႉ မၢၵ်ႇယႂ်ႇ ရူထ်ႉထၢင် ၵွင်ႈလူင် ႁူမ်ႈပႃးဢႃဝုထ်ႉႁၢႆႉႁႅင်း သႅၼ်းၸရူတ်ႇ ႁိူဝ်းဝိၼ်တိုၵ်း ဢၼ်ၸႂ်ႉဢႃးဝုထ်ႉၼိဝ်ႊၶလေႊယ်လႆႈတင်းၼမ်တင်းလၢႆ လိုၼ်းသုတ်းယင်းဝူၼ်ႉထိုင်ၵၢၼ်ၼမ်းဢဝ် “ၼိဝ်းၶ လေႊယ်သႅၼ်းယိုဝ်းၵႆ” တိတ်းတမ်းတင်ႈဝႆႉၼႂ်းၵျူဝ်ႊမၼီႊ ဢိၵ်ႇတင်းဝူၼ်ႉဝႃႈ တေသၢင်ႈၽိူမ်ႉထႅမ်ၶိူင်ႈပိူင် ႁႄႉၵင်ႈၽႆး တၢင်းဢႃးၵၢသ်ႇႁႅင်ႇမႂ်ႇၼႂ်းၽၢၵ်ႈၼိူဝ်ၶွင်ပူဝ်ႊလႅၼ်ႊၻ် ဢၼ်တိတ်းၵၼ်တင်းၽၵ်းတူႁိူၼ်း ရသ်ႉသျိူဝ်ႊ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉယင်းႁၢင်းႁႅၼ်းငိုၼ်းၽိူမ်ႉထႅမ်ၸွႆႈယူႊၶရဵၼ်ႊ43,280 လၢၼ်ႉၻွလ်ႊလႃႊရ် ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ယင်း ၵိတ်ႇၵၼ်ႈၶႄႇ ဝႃႈပဵၼ် “ၽူႈၵမ်ႉထႅမ်ၽူႈမီးဢမ်းၼၢၸ်ႈၶီႈယၢၼ်ႈ” ပၼ်မီၶၢဝ်(ရသ်ႉသျိူဝ်ႊ) ထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ လႄႈပဵၼ်ၵမ်းႁႅၵ်ႈဢၼ် 32 ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈၸုမ်းဢူၺ်းလီ ႁူမ်ႈၵၼ်သႄႉၼႄးၶႄႇ ၼင်ႇဢၼ် “Jens Stoltenberg” ၵၢဝ်ႇလၢတ်ႈ။ ၼႂ်းၽွင်းယၢမ်းဢၼ် ၽူႈဢမ်ႇဝူၼ်ႉတေဢဝ်ၸွမ်း “NATO” ဢမ်ႇဝႃႈတၢင်းသိုဝ်ႈႁိုဝ် တၢင်းဢွမ်ႈ ပႃးၵၼ် သွတ်ႇသွင်ႇၾိုတ်ႉၶိၼ်ႁႃ “ငမ်းယဵၼ်” ဢမ်ႇဝႃႈတေပဵၼ်ၼိုင်ႈၼႂ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈမိူင်း ၶွင်လုၵ်ႈၸုမ်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၸွမ်ၽွင်းလူင် “Viktor Orban” ၸိုင်ႈမိူင်းႁင်ႊၵႃႊရီႊ ဢၼ်ၶတ်းၸႂ်ဢိင်ပိုင်ႈဢူငဝ်းၼႃႈတႃတၼ်းႁဵင်း “ၽူႈၼင်ႈ ၸိုင်ႈၵေႃၵမ်ၵၢၼ်ယူႊရူပ်ႉ” (European Council) ဢၼ်ပၼ်ႇၶွပ်ႈမႃးထိုင်မိူဝ်ႈဝၼ်းၸၼ်တီႈ 1 လိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊ ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ ပဵၵ်ႉသမ်ႉမီးၶၢဝ်းယၢမ်း ယူႇလႆႈၼႂ်းတၼ်းႁဵင်းၸူဝ်ႈၶၢဝ်းတၢင်း 6 လိူၼ်ၵွႆးၵေႃႈလီ မၼ်းၵေႃႈ ယင်းၶတ်းၸႂ်ၵၢဝ်ႉယၢင်ႈလိူၼ်ႈသၢႆၵႂႃႇထူပ်းၽူႈၼမ်းယူႊၶရဵၼ်ႊ ၽူႈၼမ်းရသ်ႉသျိူဝ်ႊ မိူဝ်ႈဢမ်ႇလၢႆဝၼ်း ပူၼ်ႉ မႃးၼႆႉ ပိူဝ်ႈၶူၼ်ႉသွၵ်ႈႁႃသဵၼ်ႈတၢင်း “ပွတ်းသုတ်းလႄႈဝႆးသုတ်း” ဢၼ်တေၼမ်းမႃးသူႇၶေႃႈႁဵၵ်ႈႁွင်ႉဝႃႈ “ငမ်းယဵၼ်”။ ၼွၵ်ႈၼိူဝ်သေၼႆႉ မိူဝ်ႈလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊဝၼ်းတီႈ 8 ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉၵေႃႈယင်းၶတ်းၸႂ် ယိုတ်ႈၶူဝ်ၵၢႆႇၸူး ႁႃၸွမ်ၸိုင်ႈ “သီ ၸိၼ်ႉၽိင်” ၽူႈၼမ်းၶႄႇ ၼႂ်းထႃၼၽူႈယၢမ်ႈမီးၵႂၢမ်းတင်ႈၸႂ်တႄႉတႄႉ ဢၼ်တေၼမ်းပႃး ၽူႈပဵၼ်ၵူႈၶတ်းၶႅင်ႈၶႃၵၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ ရသ်ႉသျိူဝ်ႊ-ယူႊၶရဵၼ်ႊ မႃးသူႇၼိူဝ်ၽိူၼ်ပိူဝ်ႈလႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵိူဝ်းၵုမ် ၵၢၼ်ငမ်းယဵၼ်ႁႂ်ႈလႆႈ။ ႁူမ်ႈတင်း ယင်းၸၵ်ႉၸူဝ်း ယွၼ်းၸွမ်ၸိုင်ႈ ၽူႈၼမ်းတူႊရၵီႊ “Recep Tayyip Erdogan” ဢၼ်ပဵၼ် ၼိုင်ႈၼႂ်းၸၢတ်ႈၸိုင်ႈမိူင်းလုၵ်ႈၸုမ်း “NATO” ဢၼ်ယၢမ်ႈၶတ်းၸႂ်ၶဝ်ႈမႃးပဵၼ် “တူဝ်ၵၢင်” ၼႂ်းၵၢၼ် ဢုပ်ႇဢူဝ်းလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ဢွၼ်ၼႃႈၼႆႉၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈၸွႆႈၵမ်ႉထႅမ် “ပဵၼ်ၵၢၼ်တႄႇၵေႃႇသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် ၶွင် ႁင်ႊၵႃႊရီႊ” ႁိုဝ် “Budapest’s peace initiative on Ukraine” ပႃးထႅင်ႈ။ ပၢႆယင်းၸတ်းတမ်း ၶပ်ႉမၢႆဝႆႉဝႃႈ ႁၢင်ႈႁႅၼ်းတေဢုပ်ႇတင်း ၵူႈၶႄႉ ၵူႈၶႅင်ႇၸွမ်ၸိုင်ႈ ဢမေႊရိၵႃႊပၢႆပီၼႆႉ ၸိူင်ႉၼင်ႇ “ထရမ်ႊပ်” ႁူမ်ႈဝႃႈထရမ်ႊပ် မိူၼ်ၵူၼ်းယွင်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇထိုဝ်ဝႃႈ “ယွင်ႇပၢင်တိုၵ်း” တီႈ ရီႊသွတ်ႇ “Mar-a-Lago” ဝၢႆးပၢင်ၵုမ်သုတ်းယွတ်ႈ “NATO” ဢၼ်တိုၵ်ႉၽၢၼ်ႇပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ၽွမ်ႉတူဝ်ႈတၼ်းတေၵၢဝ်ႉယၢင်ႈ သုတ်ႉလိူၼ်ႈသၢႆ ဢုပ်ႇဢူဝ်းႁႂ်ႈလႆႈပႃးမူတ်း ၼႂ်းမူႇၽူႈဢၼ်ထုၵ်ႇႁဵၵ်ႈၶၢၼ်ဝႃႈ “Five main actors” ဢမ်ႇဝႃႈ ၾၢႆႇယူႊၶရဵၼ်ႊ-ရသ်ႉသျိူဝ်ႊ-ၶႄႇ-ဢီႊယူႊ လႄႈ ယူႊဢဵသ်ႊ ပိူဝ်ႈႁႂ်ႈသိင်ႇဢၼ်ႁဵၵ်ႈဝႃႈ “ငမ်းယဵၼ်” မီးတိုဝ်ႉ တၢင်းၵေႃႇႁၢင်ႈ ၵေႃႇၾၢင် ၵေႃႇတူဝ် ၶိုၼ်ႈမႃးႁႂ်ႈလႆႈ။ ၵွပ်ႈဝႃႈတီႈတႄႉမၼ်းၼၼ်ႉ လူၺ်ႈၵႂၢမ်းတင်ႈၸႂ် ၵႂၢမ်းၶႂ်ႈပဵၼ်ၶွင် ၼိုင်ႈၼႂ်းၽူႈပဵၼ်ၵူႈၶတ်းယႅင်ႈၵၼ် ၸိူင်ႉၼင်ႇ ရသ်ႉသျိူဝ်ႊ ဢၼ်ႁဵၵ်ႈၶၢၼ်ဝႃႈ “ငမ်းယဵၼ်ပိူင်ဝႅပ်ႇၶႅမ်ႉလႅပ်ႈတဵမ်ထူၼ်ႈ” “ဢမ်ႇၸႂ်ႈၵွမ်ႉၵွႆးၵိုတ်းတိုၵ်းၸူဝ်ႈၶၢဝ်း” ႁိုဝ် ၵၢၼ်“သိုဝ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း” ပိူဝ်ႈႁႂ်ႈယူႊၶရဵၼ်ႊမီးတိုဝ်ႉတၢင်းႁၢင်ႈႁႅၼ်းတူဝ်ႁွမ်ၶွၼ်ႈဢႃးဝုထ်ႉ မၢၵ်ႇမိုဝ်ႈၸိုၼ်း ယၢမ်း ၵၢၼ်တိုၵ်းတေႃးတေႃႇသူႈရသ်ႉသျိူဝ်ႊ မိူၼ်မိူင်းဝၼ်းတူၵ်းယၢမ်ႈ “လွၵ်ႇရသ်ႉသျိူဝ်ႊ” လူၺ်ႈ “ၶေႃႈတူၵ်း လူင်း တီႈမိူင်းမိၼ်ႊသ်” (Minsk Agreement) ဢၼ်ပူၼ်ႉမႃးမွၵ်ႈ 10 လိူၼ် ပီႈပူၼ်ႉၼၼ်ႉ ၼင်ႇၽူႈၼမ်းၵဝ်ႇ ၵျူဝ်ႊမၼီႊ “ၼၢင်း Angela Merkel” ယၢမ်ႈဢွၵ်ႇမႃးယွမ်းႁပ်ႉ။ ဝၢႆးသေၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈထိုင်တီႈဝႃႈ ယုင်ႈ ယၢၵ်ႈသင်ၵႃႈႁိုဝ် မၼ်းၵေႃႈမွၵ်ႈၵႃႈၽၢၵ်ႇတၢင်းတႃဝၼ်းဢွၵ်ႇတင်းလၢႆ ၵိုတ်းယုတ်းၵၢၼ်မႄႇၶႂၢၵ်ႈ ဢမ်းၼၢၸ်ႈ ဢူငဝ်း (Enlargement) ၶဝ်ႈၵႂႃႇၸမ်ႈၶေႃးႁွႆၶွင်ရသ်ႉသျိူဝ်ႊ ႁူမ်ႈတင်း “ယွမ်းႁပ်ႉၵႂၢမ်းပဵၼ်မီးတႄႉ” ဢၼ်တေၸၢင်ႈၶိုၼ်းႁူၼ်မႃးထႅင်ႈယူႇ။ ၼႂ်းၸိူဝ်းၽူႈၵူၼ်းပိုၼ်ႉမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ 4 ၶဵတ်ႇ 4 ထုင်ႉ ၶွင် ယူႊၶရဵၼ်ႊ ဢၼ်ထုၵ်ႇၶႃႈႁႅမ်တၢႆၵႂႃႇထိုင် 14,000 ၵေႃႉ ထိုင်တီႈယိူၼ်ႉဢမ်ႇလႆႈလႄႈ တၵ်းႁူၼ်မႃးႁဵၵ်ႈႁွင်ႉ ႁႂ်ႈၵိူတ်ႇၶေႃႈတူၵ်းလူင်းတီႈမိူင်းမိၼ်းသ် ႁိုဝ် ဝၢႆႇမႃး ႁူမ်ႈပဵၼ်ဢၼ်ၼိုင်ႈဢၼ်လဵဝ်ၵၼ် လိၼ်လႅၼ်ရသ်ႉသျိူဝ်ႊ လူၺ်ႈၶေႃႈယင်ႇၵၢင်ၸႂ်ၶွင်ၵူၼ်းမိူင်း။ ၸိူင်ႉႁိုဝ်ၵေႃႈၵေႃႈလီ ၼၼ်ႉမၼ်းပဵၼ် “ငမ်းယဵၼ်” ဢၼ်ဢမ်ႇမီးၵႃႈမီးၶၼ် မီးၵႃႈၸႂ်ႉၸၢႆႇသင်သိင်မၢၵ်ႈၼမ် မိူဝ်ႈတႅၵ်ႈၵၼ်တင်း ၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းပဵၼ်သႅၼ်သႅၼ်လၢၼ်ႉၻွလ်ႊလႃႊရ် ပိူဝ်ႈၵၢၼ်ၵမ်ႉထႅမ် ႁႂ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း သလၢပ်ႊလူၺ်ႈၵၼ် မိူၼ်ၼင်ႇၸၢဝ်းယူႊၶရဵၼ်ႊလႄႈရသ်ႉသျိူဝ်ႊ ၶႃႈႁႅမ်ၵၼ် တၢႆတင်းသွင်ၾၢႆႇ ၼပ်ႉပဵၼ် လၢၼ်ႉလၢၼ်ႉၵေႃႉ ထႅမ်ယင်းတေမႄႇၽႄႈၵႂၢင်ႈယႂ်ႇ ယဵၼ်းပဵၼ် “သိုၵ်းလူၵ်ႈပွၵ်ႈၵမ်း 3 ” ႁိုဝ် ပၢင်တိုၵ်း ၼိဝ်ႊၶလေႊယ် ၶိုၼ်ႈမႃးမိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈလႆႈ ၶႄးၸၢင်ႈတေပဵၼ်ၽွၼ်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉတေႃႇၽူႈၵူၼ်းတင်းလူၵ်ႈ လူမ်ႉတၢႆဢမ်ႇတႅမ်ႇ 2,000 လၢၼ်ႉၵေႃႉ။ လူၺ်ႈၶေႃႈမုလ်း ထပ်ႉထိမ်ႊ ၽယႃႊထႆးသေ မွၼ်းၶိူဝ်း- တႅမ်ႈ (*** ပွင်ႈၵႂၢမ်းႁူဝ်ၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးဝူၼ်ႉ ၼမ်ႉၵႂၢမ်းလႄႈ တၢင်းႁၼ်ထိုင်သုၼ်ႇတူဝ် ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈ ၸဝ်ႈပၢႆၵမ် ၵူၺ်းၶႃႈဢေႃႈ။)

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်']

2024-09-20T12:10:40

https://shannews.org/archives/57773

ႁူင်းယႃထႆး ပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႅင် ၽိတ်းပေႃႈမႄႈ ၵူၼ်းထႆးတင်း ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းမၢၼ်ႈ

ႁူင်းယႃ ၵထုမ်ႉပႅင်ႊ (Krathum baen hospital) ဝဵင်းသမုတ်ႇသႃႊၶွၼ်ႊ (Samut Sakhon) မိူင်းထႆး ဢဝ်လုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇထႆးတင်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇမၢၼ်ႈ ဢၼ်တိုၵ်ႉၵိူတ်ႇမႃးၼၼ်ႉ ပၼ်ၽိတ်းတီႈပေႃႈမႄႈလႄႈ ယူႇတီႈႁူင်းယႃ ၸင်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ တေပၼ် ၵႃႈသၢႆႈတႅၼ်း တီႈပေႃးမႄႈတင်းသွင်ၾၢႆႇ – ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈလိူၼ်ပူၼ်ႉမႃးၼႆႉ တီႈႁူင်းယႃ Krathumbaen မိူင်းထႆး မီးလွင်ႈဢဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢၼ်တိုၵ်ႉၵိူတ်ႇမႃး 2 ၵေႃႉ ဢၼ်ဝႆႉတီႈ ၼႂ်းႁွင်ႈယူတ်းယႃၼၼ်ႉ ပၼ်ၽိတ်းတီႈၵေႃႉပဵၼ်ပေႃႈမႄႈ။ ဢဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵူၼ်းထႆး ၵႂႃႇပၼ်တီႈပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈသေ ၶိုၼ်းဢဝ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၵႂႃႇပၼ်တီႈၵူၼ်းထႆး။ လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉမေႃယႃ ဢၼ်မႃးဢၢပ်ႇၼမ်ႉပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ ပူတ်းသၢႆဢၼ်သႂ်ႇဝႆႉတီႈမိုဝ်း လုၵ်ႈဢွၼ်ႇသေ ၶိုၼ်းသႂ်ႇပၼ်ၽိတ်း – ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင်ၼၼ်ႉ ၵေႃႉပဵၼ် ပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ (ၵူၼ်းထႆး) ၾၢင်ႉမႅၼ်ႈလႄႈ ၸင်ႇတုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈၾၢႆႇႁူင်းယႃ ၵူတ်ႇထတ်းပၼ်လိူတ်ႈ (DNA) သေ ၸင်ႇလႆႈႁူႉဝႃႈ ပၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၽိတ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၾၢႆႇတၢင်းႁူင်းယႃ ၸင်ႇလူင်းလၢႆးမိုဝ်းသေ တႅပ်းတတ်းဝႃႈ တေပၼ်ၵႃႈသၢႆႈတႅၼ်း၊ တေဢမ်ႇဢဝ်ၵႃႈယူတ်းယႃသေ တူၺ်းထိုင်ပၼ် ပၢႆးယူႇလီ တႃႇလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ 2 ၵေႃႉ ၼၼ်ႉၵႂႃႇ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ VOA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-20T11:48:54

https://shannews.org/archives/57769

လူမ်းလႅင်ႉယႃႊၵီႊ ၽတ်ႉထွင်းႁႅင်း ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ လူႉတၢႆၼမ်သုတ်းထီႉသွင်

လူမ်းလႅင်ႉယႃႊၵီႊ ဢၼ်လုၵ်ႉၼႂ်းပၢင်ႇလၢႆႇၶႄႇပွတ်းၸၢၼ်းသေ ၽတ်ႉထွင်းၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်းၼၼ်ႉ လိူဝ်သေမိူင်းၶႄႇပွတ်းၸၢၼ်းယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ မိူင်းၾလိပ်ႊပိၼ်ႊ၊ မိူင်းလၢဝ်း၊ မိူင်းထႆး၊ မိူင်းမၢၼ်ႈ၊ မိူင်းတႆး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လႆႈ ႁူပ်ႉၽေးၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈ လိၼ်ၵူၼ်ႇပင်း မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆၼမ်။ ၸွမ်းၼင်ႇ သဵၼ်ႈမၢႆႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇ RFA ၵဵပ်းဝႆႉ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 17/09/2024 ယွၼ်ႉလူမ်းလႅင်း ၾူၼ်တူၵ်းၼႆႉသေ ၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈ ၼႂ်တိူင်းလႄႈ ၸႄႈမိူင်း 6 ဢၼ် ယဝ်ႉၵေႃႈ 15 ၸႄႈဝဵင်းလႄႈ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 266 ၵေႃႉ ႁၢႆလၢႆဝႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 200 ၵေႃႉ ၸွမ်းၼင်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ်ဢမ်ႇယိုၼ်းထိုင်လႆႈၼၼ်ႉ ယိုင်ႈၶႅၼ်းတေမီးၼမ်လိူဝ်ၼႆႉယူႇ ဝႃႈၼႆ။ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇလၢႆၸိုင်ႈမိူင်းတႄႉ ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉဝႃႈ ယွၼ်ႉလူမ်းလႅင်ႉယႃႊၵီႊသေ ၵူၼ်းမိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်း လူႉတၢႆ ႁိမ်းၸမ် 300 ၵေႃႉ၊ ႁၢႆဝႆႉ 38 ၵေႃႉ၊ တၢင်ႇၸိုင်ႈမိူင်းတႄႉ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ ႁူဝ်သိပ်းၵူၺ်း – ဝႃႈၼႆ။ ၵွပ်ႈၼၼ်လႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းလူႉတၢႆ ယွၼ်ႉၼမ်ႉၼွင်းလုပ်ႇထူမ်ႈ ၼႂ်းမိူင်ႈမၢၼ်ႈၼႆႉသေ ပေႃးၼပ်ႉပႃး ၵူၼ်းၸိူဝ်းႁၢႆလၢႆဝႆႉတႄႉ တေၼမ်လိူဝ်သေ မိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်းလူးၵွၼ်ႇ – ၼႆယဝ်ႉ။ မူႇဝၢၼ်ႈ 173 ဝၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၵေႃႈ ၺႃးၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈသေ ၵူၼ်းမိူင်း 2 မိုၼ်ႇပၢႆ လႆႈႁူပ်ႉၺႃးၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈၵႂႃႇ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ တေႃႇထိုင်ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 16 လိူၼ်ၼႆႉ တူဝ်ႈမိူင်း မၢၼ်ႈပတ်းပိုၼ်ႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်း လႆႈႁူပ်ႉ ၺႃးၽေးၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈသေ ၵူၼ်းလူႉတၢႆမီး 226 ၵေႃႉ၊ ႁၢႆလၢႆဝႆႉ 77 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ UNOCHA တႄႉပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 16 ၼႆႉ ၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈ တိူင်းလႄႈ ၸႄႈမိူင်း 9 ဢၼ် 59 ၸႄႈဝဵင်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈသေ ၵူၼ်းမိူင်း 6 သႅၼ်ပၢႆ (631,000) လႆႈႁူပ်ႉၺႃးၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ – ဝႃႈၼႆ။

['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-19T21:49:51

https://shannews.org/archives/57766

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႅၼ်းသိုၵ်း လေႃႇတိုၵ်း RCSS တီႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 19/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ႁူမ်ႈတင်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဢဵၼ်ႁႅင်းမွၵ်ႈၼိုင်ႈပၢၵ်ႇ ၶိုၼ်ႈလေႃႇတိုၵ်း ၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး/ တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/ SSA တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈယၢင်းၶမ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းမိူင်းပဵင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မီးလွင်ႈလူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ၸဝ်ႈႁၢၼ် ၶမ်းၸၢမ်ႇ ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇ RCSS လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မႅၼ်ႈယဝ်ႉၶႃႈ ၶဝ်မီးၽႅၼ်ၶိုၼ်ႈ မႃးယိုဝ်း တပ်ႉသိုၵ်း RCSS ႁဝ်းၶႃႈဢေႃႈ။ ဢဵၼ်ႁႅင်းၶဝ် ႁူမ်ႈၵၼ် တေမီးမွၵ်ႈပၢၵ်ႈၼႆႉ။ တၢင်းၾၢႆႇႁဝ်းၶႃႈ သိမ်းလႆႈၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇၶဝ် ၵမ်ႈၽွင်ႈလႄႈ ၾၢႆႇၶဝ် မီးလွင်ႈလူႉတၢႆမၢတ်ႇၸဵပ်းယူႇ ၵူၺ်းၵႃႈ ႁူဝ်ယွႆႈမၼ်း တႄႉ ပႆႇႁူႉတႅတ်ႈတေႃးလီ ၵူၼ်းႁဝ်းၶႃႈ တိုၵ်ႉၵူတ်ႇထတ်းဝႆႉယူႇ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတင်း ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉတႄႉ ထွႆၶိုၼ်းယဝ်ႉသေတႃႉ ၵူၺ်းၵႃႈ တင်း သွင်ၾၢႆႇတႄႉ တိုၵ်ႉမီးလွင်ႈၶဵင်ႈၶႅင်ၵၼ်ဝႆႉယူႇ ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']

2024-09-19T17:05:06

https://shannews.org/archives/57755

ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်

ၽွင်းၵူၼ်းမိူင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းလႄႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ထူပ်းၽေးၼမ်ႉၼွင်း လိၼ်ၵူၼ်ႇ တုမ်ႉတိူဝ်ႉ တၢႆမၢတ်ႇယူႇၼႆႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇသမ်ႉ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် မိူဝ်ႈၼႆႉ ယၢမ်းၼႂ်ၸဝ်ႉ ၽွင်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼွၼ်းလပ်းၼွၼ်းယဵၼ် ႁိူၼ်းၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လူႉၵွႆ။ မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 19/09/2024 ၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ 3 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် Y-12 မႃးပွႆမၢၵ်ႇ တူၵ်းသႂ်ႇ တီႈၶဵတ်ႇ ၼႃႈလိၼ် 4 လွၵ်း 1 ပွၵ်ႉပူႇတႃႇ တုမ်ႉတိူဝ်ႉႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆ 3 လင်။ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇတုမ်ႉတိူဝ်ႉႁိူၼ်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လူႉၵွႆ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၼႂ်ၼႆႉ ၵၢင်ၼႂ် 3 မူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်မၢၵ်ႇ မႃးပွႆႇတီႈပွၵ်ႉပူႇတႃႇ ႁိူၼ်းၵွႆ 3 လင်။ ၵတ်းၵႃႈလႃႇ ၸဝ်ႈႁိူၼ်း ပၢႆႈၽေးသိုၵ်းဝႆႉလႄႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႆႉမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼႃႇ၊ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 14 ၵေႃႈ မႃးပွႆႇၵမ်း ႞ ၊ 2-3 ဝၼ်းမႃးပွႆႇ ႞ ပွၵ်ႈ” – ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႆႉမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈၵူဝ်၊ တေပၢႆႈၵေႃႈသမ်ႉ မႆႈၸႂ်ႁိူၼ်းယေးလႄႈ ၶုတ်းလုၵ်းပဵမ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းဝၢင်းႁိူၼ်း၊ လႆႈၾၢင်ႉယူႇၾၢင်ႉၵိၼ်။ ၸိူဝ်းဢမ်ႇႁတ်းယူႇတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇ ယူႇဝႆႉတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇလႅၼ်ယဝ်ႉ – ဝႃႈ ၼႆ။ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇတုမ်ႉတိူဝ်ႉႁိူၼ်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လူႉၵွႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ထႅင်ႈဝႃႈ -“ဢွၼ်ၵၼ် ၵူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ ယၢမ်းၼွၼ်းဝၢၼ်။ ဢၼ်ၶဝ်ၵႆႉမႃးပွႆႇၼႆႉ ပဵၼ်တၢင်းပွၵ်ႉၵၢတ်ႇ။ ၵွပ်ႈၼႆ လႆႈဢွၼ်ၵၼ် ၶၢႆႉၶူဝ်းၶွင် ၵႂႃႇဝႆႉတၢင်ႇတီႈ။ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ ၶၢႆႉၶူဝ်း ၼႂ်းၵၢတ်ႇ။ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်သင်”- ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၼႆႉ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၵႆႉယိုဝ်းၵွင်ႈလူင်ၵႂႃႇၵူႈႁူး ၵူႈတၢင်း။ မၢၵ်ႇၵွင်ႈၶႂ်ႈတူၵ်း တီႈလႂ်ၵေႃႈတူၵ်း။ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇမီးလွင်ႈ ႁူမ်ႇလူမ်ႈသၢႆၸႂ်သေဢိတ်း။ တီႈဝၢၼ်ႈတွင်ၶမ်း၊ ဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇၵႅင်း၊ ဝၢၼ်ႈလွႆယၢဝ်းလႄႈ ဝၢၼ်ႈမႆႉပူၵ်ႇ ဢၼ်ယၢၼ်ၵႆၵၼ် တၢင်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် မွၵ်ႈ 30 လၵ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈတင်း သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA တိုၵ်ႉသိုပ်ႇ ပိုတ်းယိုဝ်းၵၼ်ႁႅင်း ႁိူၼ်းယေးလႄႈ ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ လူႉၵွႆ။ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ မွၵ်ႈ 500 လႆႈပၢႆႈယၢၼ်ႁိူၼ်းယေး ၵႂႃႇသွၼ်ႈဝႆႉၸွမ်း ပိုၼ်ႉတီႈ ဢၼ် ဢမ်ႇမီးပၢင်တိုၵ်း။ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇတုမ်ႉတိူဝ်ႉႁိူၼ်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လူႉၵွႆ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ ဝၼ်းတီႈ 13/09/2024 သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇတၢင်းဝၢၼ်ႈပၢင်ႇၸူင် ဢိူင်ႇပၢင်တီး ၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် 2 လုၵ်ႈ။ တိူဝ်ႉမၢတ်ႇထဝ်ႈလၢၼ် 2 ၵေႃႉ လူႉတၢႆ။ ၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း၊ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 14/09/2024 ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈ ပွၵ်ႉၸၢၼ်း တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် 3 လုၵ်ႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်း လူႉၵွႆ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-09-19T16:09:30

https://shannews.org/archives/57750

တူင်ႈၼႃး လူႉသုမ်းၼပ်ႉႁဵင်ဢေႊၶိူဝ်ႊ ၵူၼ်းထုင်ႉပူင်း မႆႈၸႂ်တႃႇယူႇၵိၼ် မိူဝ်းၼႃႈ

ၶၢဝ်းတၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း လႆႈယူႇၸွမ်းလွင်ႈၵူဝ်ႁႄ ၵူႈဝၼ်းၶိုၼ်းလႄႈ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉၵေႃႈ ယၢပ်ႇၶိုၼ်ႈမႃးၸွမ်းၵူႈမိုဝ်ႉၵူႈဝၼ်းယဝ်ႉ။ ၼႂ်းၵႄႈၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း မႆႈၸႂ် ၵူဝ်ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသိူဝ် ၵူဝ်လႆႈမၢတ်ႇ ၸဵပ်းလူႉတၢႆ ဢွၼ်ၵၼ်လႆႈပၢႆႈလႆႈၼီႈၵၼ်။ ထိုင်မႃးၶၢဝ်းၾူၼ်ၼႆႉသမ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်း ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၶၢၼ်ၸႂ် ယွၼ်ႉၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈထႅင်ႈ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈထုင်ႉပူင်း မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ တူင်ႈၼႃးလူႉသုမ်း ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ဢေႊၶိူဝ်ႊ။ ၵူၼ်းမိူင်းပဵၼ် ဢၼ်ၶမ်ၸႂ်ၵိၼ်းၸႂ် တႃႇမိူဝ်းၼႃႈ ၶၢဝ်းယၢဝ်း ၵူဝ်ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းၶဝ်ႈ၊ ၵူဝ်ဢမ်ႇမီးၶဝ်ႈၵိၼ် ၼႆယဝ်ႉ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ တူင်ႈၼႃး ၼႂ်းထုင်ႉပူင်း ၸဵမ်မိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵဵပ်းသိုၵ်းမႂ်ႇၼၼ်ႉသေ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၵူႈတီႈၵူႈလႅၼ် ၶၢႆႉပၢႆဢွၵ်ႇပိုၼ်ႉတီႈၼမ် မိူၼ်ၼင်ႇ – တီႈထုင်ႉပူင်းၼႆႉၵေႃႈ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ၊ ၵူၼ်းၶၢဝ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈ ဢွၵ်ႇမိူင်းၼမ်လႄႈ ၵူၼ်းႁဵတ်းၼႃး ပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈမီးယဝ်ႉ။ ၵမ်ႈၼမ် ၵူၼ်းထုင်ႉပူင်းသမ်ႉ ႁဵတ်းၼႃးၽုၵ်ႇၶဝ်ႈပဵၼ်ပိူင်ယႂ်ႇလႄႈ ႁႅင်းၵူၼ်း လူတ်းယွမ်းၼမ်သေတႃႉ ၼင်ႇႁိုဝ် တေမီးငိုၼ်းၶဝ်ႈ ၼင်ႇႁိုဝ် ၵူၼ်းၸိူဝ်းတိုၵ်ႉၵိုတ်းယူႇ ဢမ်ႇၶၢတ်ႇၵၢၼ်ငၢၼ်းၼၼ်ႉ ၵႃႈလႆႈၵၼ်ႉၵူၵ်ႉသေႁဵတ်းမႃး။ ၽိူဝ်ႇထိုင် ၶၢဝ်းၼႃးမႃးသမ်ႉ ၺႃးၼမ်ႉၼွင်းယိုင်ႈထူမ်ႈ တူၼ်ႈၶဝ်ႈ ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ဢေႊၶိူဝ်ႊမၼ်းလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းလွင်ႈၵိၼ်းၸႂ်တႄႉတႄႉ။ မိူဝ်ႈၽုၵ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈလွင်ႈငၢႆႈ လႆႈသဵင်ႈၵႃႈလိၼ်ပုၺ် ၵႃႈ ယႃႈၶႃႈမူင်းမႅင်း၊ ၵႃႈၸၢင်ႈ ၵူၼ်းၽုၵ်ႇသွမ်ႈလႄႈ လႆႈသဵင်ႈထႅင်ႈလၢႆလၢႆလွင်ႈ လႆႈလူင်းတိုၼ်းလၢင်းၼမ် ။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈလွႆ ယိုင်ႈလုပ်ႇထူမ်ႈ တူၼ်ႈၶဝ်ႈၼဝ်ႈတၢႆပႅတ်ႈမူတ်းယဝ်ႉလႄႈ ၸဝ်ႈၼႃး ဢွၼ်ၵၼ်လူႉသုမ်း တင်းၼမ်တင်းလၢႆ ၵႃႈတိုၼ်းလၢင်းမၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈၶိုၼ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ပီၼႆႉၵူၺ်း ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ လုပ်ႇထူမ်ႈ ၼႂ်းထုင်ႉပူင်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ဢမ်ႇယွမ်း 3 ပွၵ်ႈ။ ဝၼ်းတီႈ 17 လိူၼ်မေႊၼၼ်ႉ ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ ၊ ဝၼ်းတီႈ 17 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼၼ်ႉ ပွၵ်ႈၼိုင်ႈလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ထႅင်ႈ ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10 ၼၼ်ႉမႃး ၼမ်ႉယိုင်ႈၼွင်း ထူမ်ႈတီႈ ယူႇတၼ်းသဝ်းၵူၼ်းမိူင်း ဝႆႉ ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ်ပႆႇမိူၼ် ပၵ်းၵဝ်ႇပိူင်ၵဝ်ႇ။ ဢၼ်ၺႃးၽေးၼမ်ႉသေ တူၵ်းၵိၼ်းႁႅင်းႁႅင်းတႄႉ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈဢၼ်ယူႇၸွမ်းႁၢင်ၼမ်ႉ ယွၼ်ႉဝႃႈ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ ၵႂႃႇၶွၼ်ဢိူင်းဝႆႉ တီႈၼၼ်ႈၼမ်လိူဝ် မိူၼ်ၼင်ႇ – ပၢင်မွၼ်း၊ ပၢင်ယူၼ်ႇ၊ ၼွင်ၸၢင်ႉ၊ သၢႆလႄးဢွၵ်ႇ၊ သၢႆလႄးတူၵ်း၊ ဝၢၼ်ႈၽၵ်းၵုမ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈၵၢင်ၼႃး၊ မူၺ်ႇတေႃႇ၊ ၵုၼ်သၢႆး၊ ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇ ၵမ်ႈ ၼမ် ဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉ ယူႇၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ။ ဢွင်ႈတီႈ ဢၼ်ယူႇႁူဝ်ၼမ်ႉၼၼ်ႉ ၼမ်ႉလူတ်းယွမ်းၽွင်ႈယဝ်ႉသေတႃႉ ၸိူဝ်းယူႇႁၢင်ၼမ်ႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ ၼမ်ႉတိုၵ်ႉထူမ်ႈႁိူၼ်းဝႆႉ။ မၢင်ႁိူၼ်း ပဵၼ်သွင်ၸၼ်ႉၵေႃႈ ပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈယူႇ ၼမ်ႉထူမ်ႈပႅတ်ႈ တင်းႁိူၼ်းၼႆ ၵူၼ်းထုင်ႉပူင်း လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ၾၢႆႇႁူဝ်ၼမ်ႉပုၼ်ႉတႄႉ ၼမ်ႉယွမ်းၽွင်ႈယဝ်ႉ။ တၢင်းႁၢင်ၼမ်ႉပုၼ်ႉတႄႉ ၼမ်ႉပႆႇယွမ်း။ ၵူၼ်းဢၼ်ယူႇႁၢင်ၼမ်ႉ ၼႆႉ ၶႅၼ်းၼႃႇယဝ်ႉ။ မၢင်ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁိူၼ်းသွင်ၸၼ်ႉ ယင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈယူႇ။ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ ပၢႆႈယူႇၸွမ်းၼႂ်းဝဵင်း။ ၵမ်ႈ ၽွင်ႈၵေႃႈ ပၢႆႈယူႇၸွမ်းဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇ။ ယၢပ်ႇၸႂ်ၼႃႇ ပေႃး ၼမ်ႉၼွင်းမႃးၼႆ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလုမ်းလႃး မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈ ၼမ်ႉဢၼ်ၽုၵ်ႇဝႆႉ။ တႃႇမိူဝ်းၼႃႈ တေဢမ်ႇ ၸၢင်ႈလႆႈသင်ဝႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼႂ်းဢိူင်ႇၵုင်းၵႅင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်းလႄႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇၼမ်ႉၵူတ်ႉ၊ ဢိူင်ႇၼႃးႁီးလႄႈ ဢိူင်ႇၵၢတ်ႇၵူႇ ၼႂ်း ၸႄႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း ယွၼ်ႉ ၽေးၼမ်ႉၼွင်း။ ၼမ်ႉထူမ်ႈ ၼႂ်းထုင်ႉပူင်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႆႉ ယၢမ်းမီးမႃး 3 ပွၵ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီ 2011 ၼၼ်ႉ ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ ပီ 2021 ၼၼ်ႉ ပွၵ်ႈၼိုင်ႈလႄႈ ပီ 2024 ၼႆႉ ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပီၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်ပီဢၼ်ၼမ်ႉထူမ်ႈ လိူဝ်ႁႅင်းသုတ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉၼွင်းပွၵ်ႈၼႆႉ ယွၼ်ႉၼမ်ႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉၶိုၼ်ႈသုင်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းထုင်ႉပူင်း ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈတင်ႈတူဝ် ပၢႆႈၵေႃႈ ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈၵဵပ်းသိမ်း ၶၢႆႉၶူဝ်းသင်လႆႈလီလီ။ ပဵၼ်ဢၼ်လူႉယႂ်ႇသုမ်းၼမ် တႄႉတႄႉၼႆ ၵူၼ်းထုင်ႉပူင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ၼမ်ႉၼႆႉ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉယိုင်ႈၶိုၼ်ႈမႃးသုင်လႄႈ ၵမ်ႈၼမ် ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈၶၢႆႉၶူဝ်းႁိူၼ်းယေးသင်။ ၼမ်ႉၶဝ်ႈတဵမ်ႁိူၼ်းဝႆႉလႄႈ လိူဝ်သေ လႆႈၶူဝ်းၼုင်ႈၸပ်းတူဝ်ၵႂႃႇၵူၺ်း။ ၼမ်ႉထူမ်ႈၼႃး ႁႅင်းၼႃႇလႄႈ ၶဝ်ႈဢၼ်ၽုၵ်ႇဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလုမ်းလႃး ဢၼ်ပၢတ်ႇဝႆႉၵေႃႈ လူႉသုမ်းမူတ်း။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ယၢပ်ႇပႃးလွင်ႈၵိၼ်လွင်ႈယႅမ်ႉထႅင်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ မီးၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်တူင်ႇၵူၼ်းၶဝ် မႃးၸွႆႈယူႇ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးသင်ၶၸဝ်ႈလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် ႁူမ်ႈၵၼ် မႃး ၸွႆႈထႅမ်ၵေႃႈမီး။ ၵူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇၼင်ႇၵၼ် ၶိုၼ်းၵမ်ႉၸွႆႈၵၼ်ၶိုၼ်း ၵေႃႈမီး ။ ယၢမ်းလဵဝ် တႃႇၶၢဝ်းပွတ်းတႄႉ ပႆႇၵိၼ်းၸႂ်ႁႅင်းသေတႃႉ ဝၢႆးၼႆႉမႃး ၸၢင်ႈထူပ်းပၼ်ႁႃ ၵၢၼ်ႁႃၵိၼ် လဵင်ႉတွင်ႉထႅင်ႈ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ သူၼ်ၼႃး ဢမ်ႇၸၢင်ႈလုမ်းလႃးလီလီလႄႈ တႃႇၶၢဝ်းယၢဝ်းတႄႉ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈမႆႈၸႂ်။ ထုင်ႉပူင်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းႁဵတ်းၵိၼ်ၵၢၼ်သူၼ် ၵၢၼ်ၼႃး ပဵၼ်ပိူင်လူင်။ ၶဝ်ႈဢၼ်ဢွၵ်ႇ ၼႂ်းထုင်ႉပူင်းၼႆႉ လႆႈသူင်ႇၶၢႆပႃးတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ – ဝဵင်းပၢင်လူင်၊ ဝဵင်းလွႆလႅမ်၊ ဝဵင်းတူၼ်ႈတီးလႄႈ တၢင်းမိူင်းမၢၼ်ႈ တူင်ႈပဵင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တင်းၼမ်လၢႆ။ ၵမ်ႈၼမ် တေႁွင်ႉၵၼ်ဝႃႈ ပဵၼ်ၶဝ်ႈၼွင်မွၼ်။

['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ']

2024-09-19T14:30:14

https://shannews.org/archives/57745

မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိူဝ်ႉသႂ်ႇထဝ်ႈယိင်း မၢတ်ႇၸဵပ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ

ထဝ်ႈယိင်း ဢႃယု 60 ပီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၺႃးၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႆႈတိူဝ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်းႁႅင်း တီႈၶႅၼ်မိုဝ်း။ ဝၼ်းတီႈ 17/09/2024 ယၢမ်းႁူဝ်ၶမ်ႈ 5 မူင်းၶိုင်ႈ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း တူၵ်းသႂ်ႇ တေႃႇငႄႇ ဢႃယု 60 ပီ တီႈပွၵ်ႉဢူၵ်ႉၵျိၼ်း ဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ မၼ်းၼၢင်း လႆႈတိူဝ်ႉမၢတ်ႇၸဵပ်း တီႈၶႅၼ်ၾၢႆႇၶႂႃ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပဵၼ်မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးတူၵ်းသႂ်ႇ ဢေႃႈ။ တိူဝ်ႉ ၺႃး ထဝ်ႈယိင်း ဢႃယု 60 ပီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လႆႈမၢတ်ႇၸဵပ်း တီႈၶႅၼ်ၾၢႆႇၶႂႃ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇၵႃးတၢင်ႇ ၵုၼ်ႇ လမ်းၼိုင်ႈ ဢၼ်ၵိုတ်းဝႆႉၼၼ်ႉလႄႈ ထုၵ်ႇၾႆးမႆႈပႅတ်ႈတင်းၶူဝ်းၵုၼ်ႇ တင်းၵႃး။ မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 18 ၵေႃႈ မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇထႅင်ႈ တီႈႁိမ်းၵုင်းၽြႃးလူင် ပွၵ်ႉ ဢူၵ်းၵျိၼ်းၼႆႉထႅင်ႈ တိူဝ်ႉၺႃးႁိူၼ်း 2 လင်လႄႈ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ ၼၼ်ႉတႄႉ ပႆႇႁူႉႁူဝ်ယွႆႈမၼ်းတႅတ်ႈ တေႃးၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ ၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိူဝ်ႉသႂ်ႇ ရူတ်ႉၵႃး – ၶူဝ်းၵုၼ်ႇ တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၶၢဝ်းတၢင်း 4-5 ဝၼ်းမႃးၼႆႉ ၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၼႆႉ ၵူႈဝၼ်း ၵမ်ႈၼမ် မႃးပွႆႇသႂ်ႇ တီႈပွၵ်ႉဢူၵ်းၵျိၼ်းလႄႈ တူင်ႈၸၢင်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ “ၶႂ်ႈဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇတီႈသီႇပေႃႉၼႆႉ ၶႂ်ႈမီးၵူႈဝၼ်းယဝ်ႉ ဢၼ်ၶဝ်မႃးပွႆႇၼမ်ၼႆႉ တေပဵၼ်ပွၵ်ႉတူင်ႈၸၢင်ႉလႄႈ ဢူၵ်ႉၵျိၼ်း။ ၶိူင်ႈမိၼ် ဢၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇၼႆႉ ၵမ်ႈၼမ် တေပဵၼ်တီႈၵူၼ်း ယူႇၼမ် ၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ် ၸိူင်ႉၼၼ်ဢေႃႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ပၢင်တိုၵ်း တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၼႆႉ တႄႇပဵၼ်မႃးၶိုၼ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 13 ၼႆႉ ဝၢႆးၼၼ်ႉမႃး ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းမူႇဝၢၼ်ႈ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ ဢမ်ႇယွမ်း 10 ၵေႃႉ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်းဢမ်ႇယွမ်း 5 ၵေႃႉလႄႈ ႁိူၼ်းယေး လူႉၵွႆ ထုၵ်ႇၾႆးမႆႈ ဢမ်ႇယွမ်း 10 လင် ၼႆယဝ်ႉ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-19T11:24:49

https://shannews.org/archives/57738

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁႅတ်ႉ KBZ Pay ဢၼ်မီးငိုၼ်းၶဝ်ႈ/ ဢွၵ်ႇ လူႇတၢၼ်း ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ

ၼႂ်းၶၢဝ်းတင်း 2-3 ဝၼ်းမႃးၼႆႉ ဢၵွင်ႉ KBZ Pay ဢၼ်မီးလွင်ႈဢူၼ်းငိုၼ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇ ဢၼ်ႁူမ်ႈၵၼ် လူႇတၢၼ်း ၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆးလႄႈ မိူင်းယၢင်းလႅင် ထုၵ်ႇၸုမ်းၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉလွင်ႈလၢင်ႉငိုၼ်း တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁၢမ်ႈႁႅတ်ႉပိၵ်ႉဝႆႉ ၸူဝ်ႈၶၢဝ်း။ တႄႇႁူဝ်လိူၼ် သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊမႃး ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ပတ်းပိုၼ်ႉ ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ်လၢႆဝၼ်း ပဵၼ်လွင်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်းသေ ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉ မီးၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇႁူဝ်သႅၼ်။ ဢၼ်လွင်ႈတၢႆၸွမ်းၼမ်ႉ မီးၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇ။ တႃႇ ၵူၼ်းထူပ်းၽေး ၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်းၼႆသေ ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၼွၵ်ႈမိူင်းၼႂ်းမိူင်း ဢွၼ်ၵၼ် သူင်ႇငိုၼ်းတွင်းၸွႆႈထႅမ်ၵၼ်။ ၽွင်းၼင်ႇၼႆ ၸုမ်းၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ လွင်ႈလၢင်ႉငိုၼ်းတွင်း သင်ႇႁၢမ်ႈႁႅတ်ႉ KBZ Pay မၢင်ဢၼ် လူၺ်ႈဢမ်ႇၸႅင်ႈၶၢဝ်ႇ မႃးသင်လူင်ႈၼႃႈ။ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ဢၼ်ၺႃးႁႅတ်ႉ Account ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ထုၵ်ႇပိၵ်ႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16/09/2024 လူၺ်ႈဢမ်ႇလႆႈႁူႉဝႃႈ ပဵၼ်လွင်ႈတၢင်းသင်၊ သိုပ်ႇၾူၼ်းၸူး call center ၵေႃႈ ၶဝ်ဝႃႈ မီးလွင်ႈငမ်းငဝ်းလႄႈ ႁဵတ်းၸွမ်းၶၵ်ႉတွၼ်ႈၶူင်းၵၢၼ်ၽဵဝ်ႈလၢင်ႉ လွင်ႈလၢင်ႉငိုၼ်းလမ် ပဵၼ်ငိုၼ်း ၶၢဝ် (ငွေကြေးခဝါချမှုဆိုင်ရာ တိုက်ဖျက်ရေးအဖွဲ့မှ သံသယ) လႄႈ ပိၵ်ႉႁႅတ်ႉဝႆႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၵႃႈဢမ်ႇပႆႇၵႄႈ လိတ်ႈ ၸွပ်ႇထၢမ်ယဝ်ႉတူဝ်ႈတႄႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းပၼ်သင် ဢမ်ႇၸၢင်ႈပိုတ်ႇပၼ် ၶိုၼ်းၼႆၵူၺ်း။ လွင်ႈတေဢိုတ်းႁႅတ်ႉၼႆႉ ၶဝ်ဢမ်ႇၸႅင်ႈမႃးလူင်ႈၼႃႈသင်သေဢိတ်း”- ဝႃႈၼႆ။ မိူၼ်ၼႆၼင်ႇၵဝ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းယၢင်းလႅင် ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဢၼ်ထုၵ်ႇပိၵ်ႉႁႅတ်ႉ Kpay လႄႈ ထုၵ်ႇပိၵ်ႉႁႅတ်ႉ ပႃးသိမ်ႊ (မၢႆ) ၾူၼ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၼင်ႇၼႆ။ “ဝၢႆးလင် ၺႃးပိၵ်ႉႁႅတ်ႉ Kpay ယဝ်ႉ 4-5 ဝၼ်း ၺႃးပိၵ်ႉႁႅတ်ႉပႃး မၢႆၾူၼ်းထႅင်ႈ။ ငိုၼ်းဢၼ်လူႇၶၢမ်ႇမႃး ၶမ်ဝႆႉၼႂ်းမိုဝ်းထိုဝ်ၼႆႉယင်း ပႆႇလႆႈသူင်ႇၸွႆႈထႅမ်လူႇၵႂႃႇ။ ၶဝ်ၵိုင်ႉၵၢင်ႉႁႅတ်ႉပႅတ်ႈ လူၺ်ႈဢမ်ႇသူင်ႇၶေႃႈ ၵႂၢမ်း ဢမ်ႇသူင်ႇၶၢဝ်ႇမႃးသင်”- ဝႃႈၼႆ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈ ဢၵွင်ႉငိုၼ်း ထုၵ်ႇပိၵ်ႉဢိုတ်းၼႆႉသေ သႄႊလီႊ ႁၢၼ်ႇငဵင်းဢူး ၶွၼ်ႉတဝ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်လၢတ်ႈလွင်ႈလီ သိုၵ်းမၢၼ်ႈယူႇတႃႇသေႇၼၼ်ႉ တႅမ်ႈဝႆႉတီႈ Telegram channel မၼ်းဝႆႉဝႃႈ – ၵူၼ်းလူႇၶၢမ်ႇငိုၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လႃႈလီႈလၢတ်ႈလွင်ႈဢမ်ႇၸိုဝ်ႈဢမ်ႇၸႂ်ႈသေ ႁူၺ်းသူၼ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမီးၸႂ် သတ်ႉထႃႇ မႃးလူႇတၢၼ်းၼမ်ၼမ် – ဝႃႈၼႆဝႆႉ။ ယူႇတီႈ KBZ Bank တႄႉၵေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ တေၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉ ၼိုင်ႈမိုၼ်ႇလၢၼ်ႉပျႃး ၼႆသေ KBZ Pay ၶွင်ၵူၼ်းမိူင်းဢၼ်ၸွႆႈၵၼ် ၵဵပ်းငိုၼ်းလူႇယူႇၼၼ်ႉတႄႉ သမ်ႉလမ်းႁႅတ်ႉႁၢမ်ႈပိၵ်ႉ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုပ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-19T10:06:42

https://shannews.org/archives/57733

ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉၸမ်ပၢၵ်ႇ ပဵၼ်မဝ်းတူၼ်ႉႁၢၵ်ႈ လႆႈၶဝ်ႈႁူင်းယႃ

ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉ တီႈၸႄႈဝဵင်းတၢတ်ႉၵူင်း တိူင်းၼေႇပျီႇတေႃႇ ဢွၼ်ၵၼ်ပဵၼ်မဝ်း တူၼ်ႉႁၢၵ်ႈသေ လႆႈႁၢမ်သူင်ႇ ႁူင်းယႃဝဵင်းတၢတ်ႉၵူင်း ဝႃႈၼႆ။ ဝၼ်းတီႈ 17/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းၸမ်ပၢၵ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈၶျွင်းၶျႃး ဝဵင်းတၢတ်ႉၵူင်း ဝၢႆးၵိၼ်ယႅမ်ႉတၢင်းၵိၼ် ဢၼ်ၸဝ်ႈတႃႇၼ မႃးၵမ်ႉၸွႆႈယဝ်ႉၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၸပ်းပဵၼ်မဝ်း တူၼ်ႉႁၢၵ်ႈ တွင်ႉႁေႈတွင်ႉၸဵပ်းသေ ထိုင်မႃးယၢမ်းၶမ်ႈ မွၵ်ႈ 7 မူင်း ၸင်ႇလႆႈႁၢမ်ႈသူင်ႇႁူင်းယႃၶၼ်ဝႆး ၼႆယဝ်ႉ။ တီႈႁူင်းယႃတၢတ်ႉၵူင်းသမ်ႉ မႅၼ်ႈၽွင်းတိုၵ်ႉပတ်းၽဵဝ်ႈၵူမ်ႇဢုင် ဝၢႆးၼမ်ႉယွမ်း၊ မေႃယႃ မေႃလုမ်းလႃး ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈလႄႈ လႆႈဢဝ်ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉ ဢၼ်ၸပ်းပဵၼ်မဝ်းတူၼ်ႉႁၢၵ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လႆႈၶၢႆႉ သူင်ႇယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉ တီႈႁူင်းယႃၼေႇပျီႇတေႃႇ ဢၼ်ၶဝ်ႈၵူႇ 300 လႄႈ ႁူင်းယႃ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢၼ်ၶဝ်ႈၵူႇ 500 ၊ တေႃႇထိုင်ဝၼ်းတီႈ 18 ၼႆႉ တိုၵ်ႉလႆႈၶၢမ်ႇယူတ်းယႃတူဝ်ဝႆႉယူႇ ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းၼႃႈတီႈ ၼေႇပျီႇတေႃႇၼႆႉ ယွၼ်ႉၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈသေ ၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတၢတ်ႉၵူင်း ဢိင်ႇပႃး ထႅင်ႈ လၢႆပိုၼ်ႉတီႈ လူႉတၢႆ 47 ၵေႃႉ၊ ဢၼ်လႆႈငိူင်ႉပၢႆႈၽေးၼမ်ႉသမ်ႉ မီးဝႆႉ 2 မိုၼ်ႇပၢႆၼႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ဢၢင်ႈဢိင် – RFA

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-09-19T07:00:00

https://shannews.org/archives/57727

ၼမ်ႉလုပ်ႇထူမ်ႈထုင်ႉပူင်း တုမ်ႉတိူဝ်ႉတူင်ႈၼႃးလူႉသုမ်း ၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇဢေႊၶိူဝ်ႊ

ၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈ ထုင်ႉပူင်း ၶၢဝ်းတၢင်း 9 ဝၼ်းယဝ်ႉ ပႆႇယူပ်ႈလူင်း တုမ်ႉတိူဝ်ႉတူင်ႈၼႃး ၵူၼ်းမိူင်း လူႉသုမ်းၼပ်ႉႁူဝ် မိုၼ်ႇဢေႊၶိူဝ်ႊ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 10-19/09/2024 ၼႆႉ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ လႆၼွင်းထူမ်ႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇဝၢၼ်ႈယဵၼ်ႇ၊ ဢိူင်ႇထုင်ႉပူင်း၊ ဢိူင်ႇၼွင်မွၼ် ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ။ ၼႂ်းဢိူင်ႇၵုင်းၵႅင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်းလႄႈ ၼႂ်းဢိူင်ႇၼမ်ႉၵူတ်ႉ၊ ဢိူင်ႇၼႃး ႁီးလႄႈ ဢိူင်ႇၵၢတ်ႇၵူႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းတူၼ်ႈတီး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇႁႅင်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ထုင်ႉပူင်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ဢၼ်ၼမ်ႉထူမ်ႈယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 36 ဝၢၼ်ႈ။ တူင်ႈၼႃး ဢၼ်ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈၼႆႉ ၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇဢေႊၶိူဝ်ႊယဝ်ႉ။ ၼႃးၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်လႆႈသုမ်း ၵႂႃႇၼၼ်ႉသမ်ႉ ၸိူဝ်းတိုၵ်ႉၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ၸွမ်းသၢပ်ႇလွႆၼၼ်ႉ ၺႃးၼမ်ႉႁူၺ်ႈလွႆ ၶီႈၵူမ်ႇထူမ်သႂ်ႇသေ ၼၼ်ႉၵေႃႈ လူႉသုမ်းၼမ်။ ၸိူဝ်းပၢတ်ႇ ႁွႆႈဝႆႉ ပဵၼ်ႁၢဝ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးၼမ်ႉလုပ်ႇၵႂႃႇပႅတ်ႈမူတ်းယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပႆႇပၢတ်ႇသေ မီးယူႇတႂ်ႈၼမ်ႉ ၸူမ်ဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ မီးထႅင်ႈတင်းၼမ်ယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – Ven Kovida/ ၼမ်ႉထူမ်ႈ ၼႂ်းထုင်ႉပူင်း လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈပၢင်မွၼ်း၊ ဝၢၼ်ႈပၢင်ယူၼ်ႇလႄႈ ဝၢၼ်ႈၼွင်ၸၢင်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ လႆႈပၢႆႈၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ ႁွတ်ႈထိုင်ဝႆႉ တီႈဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇၵူႇ၊ ၼွင်မွၼ်လႄႈ ဝၢၼ်ႈယဵၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ “ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ ဢၼ်လႆႈပၢႆႈၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈသမ်ႉ တေမီး 3 ဝၢၼ်ႈၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ဝၢၼ်ႈပၢင်မွၼ်းတင်း ဝၢၼ်ႈပၢင်ယူၼ်ႇၼႆႉ ၼမ်ႉလိုၵ်ႉမွၵ်ႈ 10 ပေႇၼႆႉ။ ၼႆႉတႄႉ လင်ႁိူၼ်းၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 1 ဝၢၼ်ႈလႂ် ဢမ်ႇယွမ်း 100 လင် ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈဢွၼ်ၵၼ်ၶၢႆႉပၢႆႈမူတ်းယဝ်ႉ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ဝၢၼ်ႈၼွင်ၸၢင်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ထုင်ႉပူင်း သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ပီၼႆႉၵူၺ်း ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ လႆထူမ်ႈ ၼႂ်းထုင်ႉပူင်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႆႉ မီး 3 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်း ဝၼ်းတီႈ 17 လိူၼ်မေႊၼၼ်ႉ ၵမ်းၼိုင်ႈ၊ ဝၼ်းတီႈ 17 လိူၼ်ၵျုၼ်ႊၼၼ်ႉ ၵမ်းၼိုင်ႈလႄႈ ယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉ ထႅင်ႈၵမ်းၼိုင်ႈ ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈ ၼႂ်းထုင်ႉပူင်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ယၢမ်းမီးမႃး 3 ပွၵ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ မိူဝ်ႈပီ 2011 ၼၼ်ႉ ပွၵ်ႈ ၼိုင်ႈ။ ပီ 2021 ၼၼ်ႉ ပွၵ်ႈၼိုင်ႈလႄႈ ပီ 2024 ၼႆႉ ပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပီၼႆႉတႄႉ ပဵၼ်ပီဢၼ်ၼမ်ႉထူမ်ႈ လိူဝ်ႁႅင်းသုတ်း ၼႆယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-09-18T17:08:14

https://shannews.org/archives/57724

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႉၵူၼ်းမိူင်း ဝဵင်းပၢင်ႁူႈ တႃႇႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဝဵင်းပၢင်ႁူႈ တီႉၺွပ်းၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ယူႇၼႂ်းဝဵင်းလႄႈ ၼွၵ်ႈဝဵင်း ၼိုင်ႈပွၵ်ႉဢမ်ႇယွမ်း 7 ၵေႃႉ တႃႇသူင်ႇၶိုၼ်ႈပၢင်သွၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း။ လွင်ႈလူင်းၵဵပ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈ တႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႄႇႁဵတ်းမႃး ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ။ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈလွင်ႈၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း ပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မိူဝ်ႈလဵဝ် ဢၼ်ၶဝ်လူင်းတီႉၺွပ်းၼႆႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ၼႂ်းပွၵ်ႉၼႂ်းဝဵင်း။ ပဵၼ်ၼႂ်းဝၢၼ်ႈ ၸွမ်းၶႅပ်ႇဝဵင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၶဝ်ၶဝ်ႈၺွပ်းထိုင် ၼႂ်းႁိူၼ်းၼႂ်းယေး လၢတ်ႈဝႃႈ တႃႇသူင်ႇၵႂႃႇ ႁဵၼ်းၵၢၼ်သိုၵ်း။ ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ လိူဝ်သေ လႆႈမႆႈၸႂ် ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းယဝ်ႉ သမ်ႉလႆႈပၢႆႈလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးၵဵပ်းသိုၵ်းထိုင် ၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်းထႅင်ႈ။ ပဵၼ်ဢၼ်တုၵ်ႉၶယဝ်ႉတုၵ်ႉၶထႅင်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ ၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပႂ်ႉတီႈၼႃႈႁုၼ်ႇႁၢင်ႈတွင်း ႁိမ်းၸၼ်ႉၸွမ် သိုၵ်းၶဝ်ၼၼ်ႉသေ ၵူတ်ႇထတ်းၵူၼ်းၸၢႆး ၵူၼ်းၼုမ်ႇၶီႇရူတ်ႉၶိူင်ႈၵႂႃႇမႃး၊ တီႉၺွပ်းဝႆႉသေ ၵမ်ႈၽွင်ႈၵေႃႈ လွတ်ႈမႃးၶိုၼ်းယဝ်ႉ ၵမ်ႈ ၽွင်ႈၵေႃႈ ပႆႇလွတ်ႈမႃးၶိုၼ်း။ “ၶဝ်ပႂ်ႉတီႈ ႁိမ်းႁုၼ်ႇႁၢင်ႈတွင်းၼၼ်ႉသေ ပႂ်ႉတီႉၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃး။ တီႉၵႂႃႇဝႆႉမွၵ်ႈ 3 ဝၼ်း။ ဢၼ်ပွႆႇ မႃးၶိုၼ်းၵေႃႈမီး ဢၼ်ပႆႇပွႆႇမႃးၶိုၼ်း ၵေႃႈမီး။ ဢၼ်ၶဝ်ၺွပ်းဝႆႉ ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸွင်ႇတေပွႆႇဢမ်ႇပွႆႇတႄႉ ဢမ်ႇႁူႉ” – ၽူႈၸၢႆး ဢႃယု 50 ပၢႆ ဢၼ်ပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉ ၵူၼ်းၺႃးၺွပ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် တီႈဝၢၼ်ႈၵုင်းမၢၵ်ႇမူင်ႈလႄႈ ဝၢၼ်ႈၵုင်းၺွင်ႇ ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵႆႉမီးၶိူင်ႈမိၼ် မႃးသူင်ႇၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်လႄႈ ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းၵေႃႈ မီးၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႈၸွႆႈပႃး။ ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈၵဵတ်ႉလၢၼ်ႇ ၼႂ်းၵႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်လႄႈ ဝဵင်းပၢင်ႁူႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ထႅမ်ႁႅင်းဝႆႉ တီႈတပ်ႉယႂ်ႇလူင်ၶဝ် တီႈဝဵင်းလိူဝ်ႇ ၸီးပိၼ်ႇၵျီး ၸၼ်ႉၸွမ်ငဝ်ႈငုၼ်း ၶႃႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်ၶုၼ်ၶဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ထႅမ်ႈႁႅင်းသိုၵ်းဝႆႉ။ တႅမ်ႈ – ၼၢင်သႅင်ၶမ်း (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-09-18T16:54:06

https://shannews.org/archives/57718

လိၼ်ၵူၼ်ႇတဵင်ဝၢၼ်ႈလႄႈ သဵၼ်ႈတၢင်း ၼႂ်းၵႄႈလွႆလႅမ် – မိူင်းပွၼ် ၵူၼ်းတၢႆ 20 ပၢႆ ႁၢႆ 30 ပၢႆ

ႁူဝ်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ်လၢႆဝၼ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉထူမ်ႈ လၢႆၸႄႈဝဵင်း ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး ပွတ်း ၸၢၼ်းလႄႈ ပွတ်းဢွၵ်ႇ၊ ၼႂ်းၵႄႈလွႆလႅမ် – မိူင်းပွၼ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၵေႃႈ လိၼ်လွႆၵူၼ်ႇလူင်း တဵင်ဝၢၼ်ႈသူၼ် ႁိူၼ်းယေး မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ။ တႄႇၵၢင်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊမႃး ၾူၼ်တူၵ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇ လႆႈ 5-6 ဝၼ်း။ လိၼ်လွႆၵူၼ်ႇလူင်း တီႈဝၢၼ်ႈၶွၵ်းၼွႆႉလႄႈ ဝၢၼ်ႈဢိင်ႇၶိတ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ 20 ပၢႆ ႁၢႆဝႆႉမီး 30 ပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ – လိၼ်လွႆၵူၼ်ႇ တီႈႁိမ်းဝၢၼ်ႈၶွၵ်းၼွႆႉ ၵူၼ်းၵႂႃႇၸွႆႈထႅမ် ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ဢၼ်လႆႈႁူႉသဵၼ်ႈမၢႆဝႆႉတႄႉ တၢႆ 20 ပၢႆ။ ဢၼ်ႁၢႆဝႆႉမီး 30 ပၢႆ တိုၵ်ႉၶူၼ်ႉႁႃတႂ်ႈၵွင်လိၼ်ၵွင်သၢႆးယူႇ။ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ လွတ်ႈတၢႆသေ ပၢႆႈၵႂႃႇ ဝႆႉတၢင်းမိူင်းပွၼ်ႁိုဝ် ပၢင်လူင်ႁိုဝ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉ။ ပႆႇၸၢင်ႈယိုၼ်ယၼ်”- ဝႃႈၼႆ။ လိၼ်လွႆၼၼ်ႉ ၵူၼ်ႇလူင်းသႂ်ႇၼိူဝ်တၢင်းၵႃးလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵႃးလူင်လႆလူင်းႁူၺ်ႈ ၸွမ်းလိၼ်လွႆၵူၼ်ႇ။ မၢင်လမ်းလူင်း ၵႂႃႇထိုင် ၼႂ်းႁူၺ်ႈ၊ မၢင်လမ်းတိုၵ်ႉၶၢင်ႉၶမ်ဝႆႉ ၵၢင်လွႆ။ လိၼ်တေၵူၼ်ႇတဵင် လၢႆလမ်းတႄႉတႄႉၼႆတႄႉ ၽႂ်ပႆႇယိုၼ်ယၼ်လႆႈ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ တီႈလိၼ်လွႆၵူၼ်ႇၼၼ်ႉ မီးရူတ်ႉၵႃးလူင် ၵိုတ်းပႂ်ႉၼမ်ႉထူမ်ႈ တၢင်းၶၢတ်ႇဝႆႉ ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇလမ်း – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၽူႈၸၢႆး ၵူၼ်းၵႃႉ ယူႇဝဵင်းမိူင်းပွၼ် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယၢမ်းလဵဝ် သဵၼ်ႈတၢင်းလွႆလႅမ် – မိူင်းပွၼ်တႄႉ ဢမ်ႇၵႂႃႇလႆႈ။ ပေႃးၶႂ်ႈၵႂႃႇ တူၼ်ႈတီးၼႆ တေလႆႈၵႂႃႇတၢင်းသဵၼ်ႈတၢင်းလတ်း တၢင်းၵျွၵ်ႉတၢၼ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ သဵၼ်ႈတၢင်းၼၼ်ႉ ရူတ်ႉၵႃးယႂ်ႇဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇ တၢင်းမၼ်းၸၼ်းၼႃႇ။ မၢင်တီႈၵေႃႈ လိၼ်လွႆၵူၼ်ႇမိူၼ်ၵၼ်”- ဝႃႈၼႆ။ – လိၼ်ၵူၼ်ႇတဵင်တၢင်း ဢိင်ၼိူဝ် လိၼ်လွႆၵူၼ်ႇတီႈဝၢၼ်ႈၶွၵ်းၼွႆႉၼႆႉသေ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၸိူဝ်းလွတ်ႈသၢႆၸႂ်ဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ႁၢမ်းႁႅၵ်းတီႈယူႇ ဢမ်ႇမီးႁိူၼ်းယေး။ လႆႈထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ လိၼ်ၵူၼ်ႇ။ လႆႈသွၼ်ႈယူႇတီႈ ဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇလႄႈ ဝၢၼ်ႈပီႈဝဵင်းၼွင်ႉ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းလွႆလႅမ်လႄႈ မိူင်းပွၼ်။ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်လႄႈ ၶူဝ်းၸႂ်ႉၽူႈယိင်း ဢိၵ်ႇယႃႈယႃ။ ပီၼႆႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ လူမ်းလႅင်ႉလူင် ယႃႊၵီႊ ဢၼ်ၽတ်ႉပဝ်ႇ ၶဝ်ႈမိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်းၼၼ်ႉသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမိူင်းတႆး ပွတ်း ၸၢၼ်း၊ ပွတ်းဢွၵ်ႇ ထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ ဝၼ်းတီႈ16/09/2024 UNOCHA တႅမ်ႈဝႆႉဝႃႈ ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ဢၼ်ၺႃးၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ မီး 14 ၸႄႈဝဵင်း။ ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်လႆႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉ မီး 74,000 ၵေႃႉပၢႆ။ ၸုမ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ပဢူဝ်း PYO ၵေႃႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16/90/2024 ဝႃႈ – ၵူၼ်းမိူင်းတႆး တၢႆယွၼ်ႉၼမ်ႉထူမ်ႈမီး 140 ၵေႃႉ၊ ၼႂ်းၸႄႈတွၼ်ႈတူၼ်ႈတီးလႄႈ လွႆလႅမ်ၼႆႉ ဢၼ်ထူပ်းၽေးၼမ်ႉ မီး 150 ဝၢၼ်ႈ၊ ၵူၼ်းႁၢႆဝႆႉ 100 ပၢႆ – ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 226 ၵေႃႉ၊ ႁၢႆဝႆႉ 77 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ- ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-09-18T14:13:23

https://shannews.org/archives/57712

လိူၼ်ၼႆႉ မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇၵူၼ်းသီႇပေႃႉ လူႉတၢႆ 10 ပၢႆ မၢတ်ႇမွၵ်ႈ 5

ၶၢဝ်းတၢင်း 6 ဝၼ်းမႃးၼႆႉ မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇသႂ်ႇ တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ ဢမ်ႇယွမ်း 10 ၵေႃႉ မၢတ်ၸဵပ်းမွၵ်ႈ 5 ၵေႃႉ ႁိူၼ်းယေးထုၵ်ႇၾႆးမႆႈ ဢမ်ႇယွမ်း 8 လင်။ ဝၼ်းတီႈ 16/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် 9 မူင်းပၢႆ မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း တိူဝ်ႉသႂ်ႇၵူၼ်း မိူင်းသွင်မႄႈလုၵ်ႈ ၽွင်းတိုၵ်ႉပၼ်ႇရူတ်ႉထိပ်ႇမႃးၼၼ်ႉ တိူဝ်ႉသႂ်ႇလူႉတၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ၊ မၢတ်ႇၸဵပ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉ ၺႃးႁိူၼ်းယေး လူႉၵွႆၸွမ်းထႅင်ႈသွင်လင် ၼႂ်းဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸႄႈတွၼ်ႈၵျွၵ်ႉမႄး ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ ၶၢဝ်းတၢင်း 2 ဝၼ်းမႃးၼႆႉ မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးတူၵ်းသႂ်ႇ တိူဝ်ႉၺႃးၵူၼ်းမိူင်း လူႉတၢႆ 3 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 1 ၵေႃႉ။ မိူဝ်ႈဝႃး ဝၼ်းတီႈ 17 ၼႆႉ တူၵ်းသႂ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈဝဵင်းၵဝ်ႇဢေႃႈ။ ၽူႈလၵ်ႉၵေႃႈ လိူင်ႇၼႃႇ၊ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ လၵ်ႉႁႃႉ၊ ၵူၼ်းမိူင်းလၵ်ႉႁႃႉၵေႃႈ ဢမ်ႇႁူႉ။ ဢၼ်တုၵ်ႉၶတႄႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၵူၺ်းၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိူဝ်ႉသႂ်ႇႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းသီႇပေႃႉ ယွၼ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႆႉမႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ဢွၼ်ၵၼ်ငိူင်ႉပၢႆႈႁႃတီႈလွတ်ႈၽေး ၵမ်ႈၽွင်ႈ ပၢႆႈၵႂႃႇယူႇၸွမ်းဝၢၼ်ႈၼွၵ်ႈၼႃးပၢင်ႇ၊ ၸွမ်းၼႂ်းထိူၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼမ်လႄႈ ၵွပ်ႈၼႆ ဢွၼ်ၵၼ်ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ လွင်ႈၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်လႄႈ ယႃႈ ယႃ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ “လွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႄႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈဝႃႈႁိုဝ်ယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇမီးငိုၼ်း ဢမ်ႇမီးၵၢၼ်ႁဵတ်း ဢမ်ႇမီးငိုၼ်းၶဝ်ႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႄႉ မႄႈမၼ်းၶဝ် တႃႇတေၵိူတ်ႇလုၵ်ႈ လဵင်ႉလုၵ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၶႃႈဢေႃႈ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ လွင်ႈၵိၼ်ယႅမ်ႉ လွင်ႈပၢႆးယူႇလီ ၸိူဝ်းၼႆႉထႅင်ႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းသီႇပေႃႉ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 15 ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇတီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉ ၸၢၵ်ႇမၢၵ်ႇ တိူဝ်ႉသႂ်ႇႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်း လူႉၵွႆ လင်ၼိုင်ႈ။ ပၢင်တိုၵ်း တီႈဝဵင်းသီႇပေႃႉၼႆႉ တႄႇပဵၼ်မႃးၶိုၼ်းႁၢဝ်ႈႁႅင်ႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 13 ၼႆႉ ဝၢႆးၼၼ်ႉမႃး ၾၢႆႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်းယူႇ ၵူႈဝၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-09-18T13:12:22

https://shannews.org/archives/57708

ၵူၼ်းမိူင်း တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၺႃးတီႉၺွပ်း ဢဝ်ပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇထႅင်ႈ

ၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ယိပ်းၵွင်ႈၸေးမိုဝ်းသေ ၶဝ်ႈတီႉၺွပ်း ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ တီႈၼႂ်းၵၢတ်ႇမင်ႇၵလႃႇ မူႇၸေႊ။ ဝၼ်းတီႈ 17/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 11:30 မူင်း ၼုမ်ႇၸၢႆး 3 ၵေႃႉ ယိပ်းၵွင်ႈပွတ်းၸေးမိုဝ်းသေ ၶဝ်ႈတီႉၺွပ်း ၵူၼ်းမိူင်းၽူႈၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ တီႈၼႂ်းၵၢတ်ႇမင်ႇၵလႃႇ မူႇၸေႊ ၼႂ်းပွၵ်ႉၸွၼ်ႊၸူဝ်ႇ ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ ၵူၼ်းမိူင်းၺႃးသႅဝ်ႈ (တီႉ) ၵႂႃႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ တီႉဢဝ်ၵႂႃႇႁဵတ်း (ပြန်ပေးဆွဲ) ၶႃႈဢေႃႈ။ ၵူၼ်းမႃးတီႉၵႂႃႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽူႈၸၢႆး 3 ၵေႃႉ။ ၵွပ်ႈသင်လႄႈ ၺႃးတီႉၵႂႃႇတႄႉ ပႆႇႁူႉလွင်းတၢင်းလီလီ။ ၸူဝ်ႈၶွၵ်ႈလႃႈသဵဝ်ႈၵွႆၼၼ်ႉ တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆႉ ၽူႈလၵ်ႉၸၵ်ႉၶုတ်ႈ လိူင်ႇၼမ်မႃးတႄႉတႄႉ။ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ၊ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၼမ်ဝႃႈၼမ်ၶႃႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇ တီႈၵွင်ႈ CCTV ဢၼ်လႆႈထႆႇဝႆႉၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸၢႆးၼုမ်ႇ 3 ၵေႃႉ ဢၼ်မႃးတီႉၺွပ်းတူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇၼၼ်ႉ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ သႂ်ႇသိူဝ်ၶႅၼ်ပွတ်း သီၶွၼ်ႇ တူဝ်ယွမ်သုင် သႂ်ႇမၢၼ်ႇတႃလမ် ယဝ်ႉၵေႃႈ ယိပ်းၵွင်ႈပွတ်း၊ ထႅင်ႈသွင်ၵေႃႉသမ်ႉ သႂ်ႇသိူဝ်ႈယၢဝ်း သီလမ် ယဝ်ႉၵေႃႈ ယိပ်းၵွင်ႈပွတ်းတင်းသွင်လႄႈ သႂ်ႇၽႃႈတူမ်းသူပ်းဝႆႉ ၵေႃႉၼိုင်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၶီႇၵႃးသီၶၢဝ်မႃး လမ်းၼိုင်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။ “တီႈမင်ႇၵလႃႇ မူႇၸေႊၼႆႉ ၵူၼ်းၸၢဝ်းၶႄႇယူႇၼမ် ယဝ်ႉၵေႃႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းသထေး ၵမ်ႈၼမ်။ တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆႉ ၸိူဝ်းၵူၼ်းမၢၵ်ႇမီးၶဝ်ၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈဝႃႈၺႃးၺွပ်း ဢဝ်ႁဵတ်း (ပြန်ပေးဆွဲ) ၼႆႉ ၶႂ်ႈမီးၵူႈလိူၼ်ယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းမီးငိုၼ်းၶဝ်တႄႉ ဢွၼ်ၵၼ် ပၢႆႈဢွၵ်ႇဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆႉ တင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵူၼ်းၶၢႆၶမ်း၊ ၶၢႆၶိူင်ႈၶူဝ်းႁိူၼ်း၊ ၵူၼ်းလႅၵ်ႈငိုၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ ပၢႆႈမူတ်းယဝ်ႉၶႃႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ ဝဵင်းမူႇၸေႊၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းလႅၼ်လိၼ် တိတ်းၸပ်းၶႄႇဝဵင်းၼိုင်ႈ ပဵၼ်ဝဵင်းၵႃႉၶၢႆ ၵူၼ်းၵိုၼ်းၶွၼ်ႈၵေႃႈၸႂ်ႈ၊ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ၊ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈၼမ်ႁႅင်း။ ၸူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း မႃးၼႆႉ ယိုင်ႈ ၶႅၼ်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၽူႈလၵ်ႉ ၸၵ်ႉၶုတ်ႈ လိူင်ႇၼမ်ႁႅင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈဢုၼ်ႇၸႂ်။ ၵူၼ်းမိူင်းၺႃးၸူၼ်၊ ၺႃးယိုဝ်းတၢႆလႄႈ ၺႃးတီႉၺွပ်း ဢဝ်ၵႂႃႇပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးမႃးၼမ်။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 14/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 6 မူင်း ၼုမ်ႇၸၢႆးဢွၼ်ႇ ဢႃယု 15 ပီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၸုမ်းဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ၸူၼ်ဢဝ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈ မၼ်းၸၢႆးၸွမ်းတၢင်း တီႈၵွင်းၼၢမ်ႇသႃႇ ပွၵ်ႉၵၢတ်ႇ သေဢမ်ႇၵႃး ယဝ်ႉၵေႃႈ ပၢႆယိုဝ်းတၢႆပႅတ်ႈ ၸွမ်းတၢင်းထႅင်ႈ ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']

2024-09-18T07:59:56

https://shannews.org/archives/57702

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵႂႃႇလဵပ်ႈႁဵၼ်း ဢွင်ႈတီႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶိူင်ႈၻရူၼ်ႊ တီႈမိူင်းၶႄႇ

ၸွမ်သိုၵ်းလူင် တိၼ်ႇဢွင်ႇသၢၼ်း ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁွတ်ႈထိုင်တီႈ ဝဵင်းပေႊၵျိၼ်း မိူင်းၶႄႇသေ ၵႂႃႇ ဢႅဝ်ႇလႄႇလဵပ်ႈႁဵၼ်း တီႈၶွမ်ႊပၼီႊ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ်ၻရူၼ်ႊလႄႈ ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇ ဢၼ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း ၾၢႆႇတၢင်းၵၢင်ႁၢဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 17/09/2024 ၼႆႉဝႃႈ လႆႈၵႂႃႇဢႅဝ်ႇလႄႇလဵပ်ႈတူၺ်း လွင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ၶိူင်ႈမိၼ်ၻရူၼ်ႊ ဢၼ်ႁၢမ်းၵူၼ်းႁေႃႈ၊ ၽႅၼ်ၵၢၼ်သိုၵ်း ဢၼ်ၸႂ်ႉဢီႊလႅတ်ႊထရေႃႊၼိတ်ႊ၊ ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇလႄႈ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄ သဵၼ်ႈတၢင်းၵၢင်ႁၢဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ – ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 13 လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵႂႃႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ပေႊၵျိၼ်းသျႅၼ်ႊၵျႅၼ်း ၾူဝ်ႊရမ်ႊ ပွၵ်ႈၵမ်း (11) တီႈဝဵင်းပေႇၵျိၼ်း မိူင်းၶႄႇ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ၸင်ႇၵႂႃႇဢႅဝ်ႇလႄႇလဵပ်ႈႁဵၼ်း တီႈၶွမ်ႊပၼီႊ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶိူင်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ – ဝႃႈၼႆ။ ပေႊၵျိၼ်း သျႅၼ်ၵျႅၼ်းၾူဝ်ႊရမ်ႊ ပွၵ်ႈၵမ်း (11) ၼႆႉ မီးၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄ တီႈၸိုင်ႈမိူင်း 100 ပၢႆလႄႈ ၽူႈတၢင်တူဝ် လၢႆၸိုင်ႈမိူင်း ၶဝ်ႁူမ်ႈ 1,800 ပၢႆ – ၼႆယဝ်ႉ။ ၶွမ်ႊပၼီႊ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ်မိူင်းၶႄႇ Aviation Industry Corporation of China (AVIC) ၼႆႉ ၶၢႆပၼ်ၶိူင်ႈမိၼ်၊ ၶိူင်ႈယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ တီႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆ – ၸုမ်း Justice For Myanmar တင်း Info Birmanie ဢွၵ်ႇၽိုၼ်လိၵ်ႈႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 16 ၼႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ၽိုၼ်လိၵ်ႈႁၢႆးငၢၼ်းၼၼ်ႉ သႂ်ႇၸိုဝ်ႈဝႆႉဝႃႈ AIRBUSTED ၼႆသေ ၼႂ်းၼၼ်ႉ တႅမ်ႈဝႆႉပႃးဝႃႈ ၶိူင်ႈမိၼ် ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၸႂ်ႉတိုဝ်း ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇၵူၼ်းမိူင်း မိူၼ်ၼင်ႇ ၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း၊ ၶိူင်းမိၼ် တေႃႉသူင်ႇ ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၶွမ်ႊပၼီႊ ႁဵတ်းဢွၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် မိူင်းၶႄႇ (AVIC) ၶၢႆပၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ဝႆႉပႃး လွၵ်းလၢႆးထိင်းသိမ်းလႄႈ မႄးၶိူင်ႈမိၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ – ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 05/09/2024 ၼၼ်ႉ ၸုမ်းတူင်ႉၼိုင်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း မိူင်းမၢၼ်ႈ 276 ၸုမ်း ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ဢွၵ်ႇလိၵ်ႈတုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈမိူင်းၶႄႇၵိုတ်းလိုဝ်ႈ လွင်ႈၸွႆႈထႅမ်လႄႈ ၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈပၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ၊ ၸွမ်းၼင်ႇၵၢၼ်မိူင်းသေ ႁႂ်ႈဢဝ်လိူင်ႈၵႂႃႇပၼ် – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']

2024-09-18T07:42:04

https://shannews.org/archives/57699

UNOCHA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်း 6 သႅၼ်ပၢႆ ႁူပ်ႉၽေးၼမ်ႉ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း

ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ပတ်းပိုၼ်ႉၼႆႉ ယွၼ်ႉၼမ်ႉၼွင်းလုပ်ႇထူမ်ႈသေ ၵူၼ်းမိူင်း လႆႈႁူပ်ႉၽေးၼမ်ႉ မီးဝႆႉ 630,000 (6 သႅၼ် 3 မိုၼ်ႇပၢႆ) ၼႆ ၸုမ်းငူပ်ႉငီႉ ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵူၼ်းၼင်ႇၵၼ် ၸၢတ်ႈၸိုင်ႈလုမ်ႈၾႃႉ UNOCHA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 16 ၼႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ယွၼ်ႉလူမ်းလႅင်ႉ တၢႆႊၾူၼ်ႊ ယႃႊၵီႊသေ ဝဵင်း 59 ဝဵင်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ပတ်းပိုၼ်ႉ လႆႈႁူပ်ႉၽေးၼမ်ႉၼွင်းလုပ်ႇထူမ်ႈ။ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း 14 ၸႄႈဝဵင်း ႁူဝ်ၵူၼ်း မွၵ်ႈ 74,000 ၊ ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ 2 ၸႄႈဝဵင်းသမ်ႉ ႁူဝ် ၵူၼ်း 18,000 ပၢႆ ႁူပ်ႉၽေးၼမ်ႉၼွင်းလုပ်ႇထူမ်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းတိူင်းမၼ်းတလေး၊ ၼေႇပျီႇတေႃႇ၊ ပႃႇၵိူဝ်၊ မိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ၊ မိူင်းယၢင်းလႅင်လႄႈ ၼႂ်းမိူင်းမွၼ်းၵေႃႈ မီးၵူၼ်းႁူပ်ႉၽေးၼမ်ႉ ၼပ်ႉႁူဝ်သႅၼ်ၵေႃႉ၊ ၵူၼ်းလူႉႁၢႆတၢႆၵေႃႈ မီးဝႆႉ ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ ယူႇတီႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းတႄႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 16 ၼႆႉဝႃႈ ယွၼ်ႉၼမ်ႉၼွင်းလုပ်ႇထူမ်ႈသေ ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ 220 ပၢႆ ႁၢႆဝႆႉ 70 ပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈ 84 ၸႄႈဝဵင်း ၼႂ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ပတ်းပိုၼ်ႈသေ မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ ၶၢဝ်းၾူၼ် ၺႃးၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈ လူႉသုမ်းႁိမ်းၸမ် 6 သႅၼ်ဢေႊၶိူဝ်ႊ (643,081 ဢေႊၶိူဝ်ႊ)၊ ဝူဝ်း၊ ၵႂၢႆးလႄႈ တူဝ်သတ်းတၢင်ႇၸိူဝ်းၵေႃႈ လူႉတၢႆၸွမ်း ၼိုင်ႈသႅၼ်ပၢႆ (128,344) – ၼႆယဝ်ႉ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ် ႁိူၼ်းယေး တိူၵ်ႇသူၼ်လွၵ်းၼႃးယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်း၊ သဝ်လၵ်းၾႆးၾႃႉ၊ ႁူင်းႁဵၼ်း၊ ႁူင်းယႃ၊ ဝတ်ႉၵျွင်းလႄႈ လုမ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ မီးလွင်ႈလူႉၵွႆၵႂႃႇ တင်းၼမ် – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-17T18:20:59

https://shannews.org/archives/57696

လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး တေၽိူမ်ႉပၼ်ၵႃႈလဵင်ႉလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၸိူဝ်းမီးဝႂ်ပရႃႊၵၼ်ႊသင်ၶူမ်ႊ

ၶၢဝ်းတၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ဢွၼ်ၵၼ် ၵႂႃႇႁႃႁဵတ်းၵၢၼ်ၼႂ်းမိူင်းထႆး ၼမ်လိူဝ်မႃး။ ႁႅင်းၵၢၼ်မၢင်ၸိူဝ်း ၺႃးပေႃႈလဵင်ႉၼၢႆးၸၢင်ႈ တူၺ်းထိုင်လီ လႆႈႁဵတ်းဝတ်း ဝႂ်တဵမ်ထူၼ်ႈ ယူႇငၢႆႈလူမ်ၸႂ်သေတႃႉ မၢင်ၸိူဝ်းဢမ်ႇမိူၼ်ၼၼ်။ ၼႂ်းၵႄႈၼၼ်ႉ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး တမ်းပိူင်ဝႆႉ တႃႇႁႂ်ႈႁႅင်းၵၢၼ် မီးသုၼ်ႇလႆႈလီၼႆသေတႃႉ ႁႅင်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းဢမ်ႇပွင်ႇ ၸႂ် ဢမ်ႇႁဵတ်းၸွမ်း ၵေႃႈမီး။ ၺႃးပေႃႈလဵင်ႉၼၢႆးၸၢင်ႈ ဢမ်ႇၵမ်ႉယၼ်ပၼ်ၵေႃႈမီး။ မိူၼ်ၼင်ႇ ဝႂ်ပရႃႊၵၼ်သင်ၶူမ်ႊ (ဝႂ်ၵမ်ႉႁွင်းပၢႆးယူႇလီလႄႈ တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း) ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၾၢႆႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၶဝ်ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ႁႅင်းၵၢၼ်ၸိူဝ်းမီးဝႂ်ပရႃႊၵၼ်ႊသင်ၶူမ်ႊဝႆႉ သင်ဝႃႈ ၵိူတ်ႇလဵင်ႉလုၵ်ႈ တၵ်းတေလႆႈငိုၼ်းၵမ်ႉၸွႆႈ တႃႇလဵင်ႉလုၵ်ႈ တႄႇၵိူတ်ႇတေႃႇထိုင် ဢႃယု 6 ၶူပ်ႇ။ ၶေႃႈမုလ်းၶၢဝ်ႇသၢၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ သင်ႁႅင်းၵၢၼ်ဢမ်ႇသႂ်ႇၸႂ် ဢမ်ႇလဵပ်ႈႁဵၼ်း ၸၢင်ႈသုမ်းတိုဝ်ႉတၢင်း။ တႃႇႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း ပေႃးတေဢမ်ႇသုမ်းသုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ၽွင်းႁႃၵိၼ်ၸၢင်ႈ ႁဵတ်းလုၵ်ႈလဵင်ႉပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ ၸုမ်းလူလွမ်ႁႅင်းၵၢၼ်လၢႆၸုမ်း ယၢမ်ႈတူင်ႉၼိုင် ႁဵတ်းသၢင်ႈမႃးပၼ်တႃႇသေႇ။ ပေႃးႁွတ်ႈထိုင် ဝၼ်းႁႅင်းၵၢၼ်လႄႈသင်၊ ဝၼ်းသုၼ်ႇလႆႈ ၼၢင်းယိင်း ၸိူဝ်းၼႆႉလႄႈသင် ယၢမ်ႈဢွၵ်ႇသဵင်ၼႄၵၢင်ၸႂ် ႁႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး တူၺ်းထိုင်လူလွမ်ႁႅင်းၵၢၼ်မႃးတႃႇသေႇ။ ပၢႆလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ၼႆႉၵေႃႈ ၵေႃပွင်ၵၢၼ် ၶူင်းၵၢၼ်ႁပ်ႉႁွင်းပၢႆးယူႇလီ တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း မိူင်းထႆး ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်သေ မီးၶေႃႈတူၵ်းလူင်းလႆႈၸႂ်ၵၼ်လၢႆၶေႃႈ ၼႂ်းၼၼ်ႉ မီးၶေႃႈတႅပ်းတတ်းဝႃႈ တေၽိူမ်ႉပၼ်ငိုၼ်းလဵင်ႉလူလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ။ ၼႂ်းၶေႃႈတူၵ်းလူင်းၼၼ်ႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ ပေႃးထိုင်မႃး လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ 2025 ၼႆႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇပၢႆး ယူႇလီ ပရႃႊ ၵၼ်ႊသင်ၶူမ်ႊ မိူင်းထႆး ႁၼ်လီၽိူမ်ႉထႅမ် ငိုၼ်းလဵင်ႉလူလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ လုၵ်ႉတီႈ 800 ဝၢတ်ႇ တေႃႇလိူၼ်သေ ၽိူမ်ႉထိုင် 1,000 ဝၢတ်ႇ တေႃႇလိူၼ်။ ၽွၼ်းပၢင်ႈဢၼ်ၼႆႉ ႁႅင်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းဢၼ်မီး ဝႆႉဝႂ်ပရႃႊၵၼ်ႊသင်ၶူမ်ႊ ၵေႃႉလႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ သင်မီးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလဵၵ်ႉ တင်ႈတႄႇၵိူတ်ႇ တေႃႇထိုင် ဢႃယု 6 ၶူပ်ႇၼၼ်ႉ ယိုၼ်ႈယွၼ်းလႆႈ ငိုၼ်းတွင်းတႃႇလဵင်ႉလူလုၵ်ႈဢွၼ်ႇလႆႈၼႆ ၸၢႆးယွတ်ႈ ၾၢႆႇပိုၼ်ႇ ၽၢဝ်ႇၶေႃႈမုလ်း ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ၸႂ်ႈယဝ်ႉၶႃႈ ၶဝ်ဢုပ်ႇဢူဝ်းတူၵ်းလူင်းၵၼ်ယဝ်ႉ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶဝ်တိုၼ်း တေလႆႈဢုပ်ႇၵၼ် ထႅင်ႈယူႇ လွင်ႈဝႃႈ ၶဝ်တေ ၶိုၼ်ႈပၼ်ငိုၼ်းၵူၼ်းၸိူဝ်းတူၵ်းၵၢၼ်၊ ႁၢမ်းၵၢၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉႁဵတ်းႁိုဝ်။ ယဝ်ႉၵေႃႈ ၵႃႈၵမ်ႉၸွႆႈႁႅင်းၵၢၼ် တႃႇၵိူတ်ႇလုၵ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ဢၼ်ၶဝ်တူၵ်းလူင်းၵၼ်ဝႆႉတႄႉတႄႉသေ ၼႄႉၼွၼ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၵႃႈလဵင်ႉလုၵ်ႇဢွၼ်ႇၼၼ်ႉဢေႃႈ လုၵ်ႉတီႈ 800 ဝၢတ်ႇသေ တေၶိုၼ်ႈပဵၼ် 1,000 ဝၢတ်ႇတေႃႇလိူၼ်”- ဝႃႈၼႆ။ ဢမ်ႇႁိုင်ဢမ်ႇၼၢၼ်း လူင်ပွင်ၸိုင်ႈထႆး တေပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဢွၵ်ႇမႃးထႅင်ႈ ၶေႃႈမူၼ်ႉမႄးလႅၵ်ႈလၢႆႈ သုၼ်ႇလႆႈသုၼ်ႇပဵၼ် ႁႅင်းၵၢၼ်ထႅင်ႈလၢႆဢၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ တေၽိူမ်ႉထႅမ်ၵႃႈၵိူတ်ႇလုၵ်ႈ၊ တေၽိူမ်ႉပၼ်ၵႃႈ ယူတ်းယႃၶဵဝ်ႈ၊ တေၽိူမ်ႉပၼ် ၵႃႈႁၢမ်းၵၢၼ်/ တူၵ်းၵၢၼ်လႄႈ ပႃးၸဵမ် ငိုၼ်းၸွႆႈထႅမ် မိူဝ်ႈၵႄႇထဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ပေႃးမီးဝႂ်ပရႃႊၵၼ်ႊသင်ၶူမ်ႊၸိုင် ႁႅင်းၵၢၼ်တၵ်းလႆႈႁပ်ႉၽွၼ်းပၢင်ႈ မိူဝ်ႈယူႇဢမ်ႇလီ ၵိၼ်ဢမ်ႇဝၢၼ်။ တေဢမ်ႇလႆႈမႆႈၸႂ် ၵႃႈယူတ်းၵႃႈယႃတီႈႁူင်းယႃ။ မိူဝ်ႈၵႂႃႇၵိူတ်ႇလုၵ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ တေလႆႈၵႃႈ ၸွႆႈထႅမ်။ ပေႃးဢႃယုယႂ်ႇမႃးၵေႃႈ တေမီးငိုၼ်းၵွၼ်ႈၼိုင်ႈ ဢၼ်ၸၢင်ႈၸႂ်ႉၸၢႆႇ ၵႃႈယူတ်းယႃလႄႈ တႃႇၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ တေငၢႆးမိူၼ်ၵၼ် တင်းၵႂႃႇ ၾၢၵ်ႇငိုၼ်း တီႈယေးငိုၼ်းဝႆႉသေ ထုၵ်ႈဢဝ်ၶိုၼ်း ၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ မၼ်းတေမီးၽွၼ်းလီၼမ်လိူဝ်ယေးငိုၼ်း ယွၼ်ႉဝႃႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းထႆးၼႆႉ တေတူၺ်းပၼ်သုၼ်ႇလႆႈ ႁႅင်းၵၢၼ်ထႅင်ႈလၢႆဢၼ်ၼႆ ၽူႈတူင်ႉၼိုင်ၼႂ်းၸုမ်းလူလွမ်ႁႅင်းၵၢၼ် လၢတ်ႈ။ ယွၼ်ႉလႆႈႁပ်ႉၽွၼ်းပၢင်ႈ ၸွမ်းလၢႆပိူင်လႄႈ ႁႅင်းၵၢၼ်ၵူႈၵေႃႉ ထုၵ်ႇလီလႆႈႁဵတ်းဝႆႉ ဝႂ်ပရႃႊၵၼ်ႊသင်ၶူမ်ႊ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ႁႅင်းၵၢၼ်မၢင်ၸိူဝ်း ပႆႇပွင်ႇၸႂ်လႄႈ ပႆႇၶဝ်ႈထိုင် ပႆႇႁူႉၸွမ်းၵေႃႈမီးၼမ်။ မၢင်ၸိူဝ်း ႁူႉယဝ်ႉသေတႃႉ ပေႃႈလဵင်ႉ ၼၢႆးၸၢင်ႈၶဝ် ဢမ်ႇပၼ်ႁႅင်းႁဵတ်း ယွၼ်ႉဝႃႈ ပေႃႈလဵင်ႉၼၢႆးၸၢင်ႈ ၶဝ်ၵူဝ် လႆႈသႂ်ႇငိုၼ်းၸွမ်းၼႆ ၸၢႆးယွတ်ႈ ၾၢႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ၶေႃႈမုလ်းႁႅင်းၵၢၼ် လၢတ်ႈၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ၼၢႆးၸၢင်ႈမၢင်ၵေႃႉ ၶဝ်ဢမ်ႇၶႂ်ႈသႂ်ႇပၼ်ငိုၼ်းၸွႆႈ ဝႂ်ပရႃႊၵၼ်ႊသင်ၶူမ်ႊ ပၼ်လုၵ်ႈလဵင်ႉၶဝ်။ ယွၼ်ႉဝႃႈ ပေႃႈလဵင်ႉ ၼၢႆးၸၢင်ႈၶဝ် တၵ်းလႆႈသႂ်ႇပၼ်ငိုၼ်းၵႃႈပရႃႊၵၼ်ႊသင်ၶူမ်ႊ ပၼ်လုၵ်ႈလဵင်ႉၼႆႉ 5 % ။ ႁႅင်းၵၢၼ် 5 % လႄႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈသမ်ႉ 2.75 % ၸိူင်ႉၼႆ။ ႁႅင်းၵၢၼ်ၸိူဝ်းပႆႇပွင်ႇၸႂ်ၵေႃႈ ႁႂ်ႈလဵပ်ႈ ႁဵၼ်းလွင်ႈၼႆႉလီလီ။ မၼ်းမီးၽွၼ်းလီ တႃႇတူဝ်ၵဝ်ႇလႄႈ တႃႇၼႃႈႁိူၼ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ”- ဝႃႈၼႆ။ သင်ဝႃႈ ပဵၼ်ႁႅင်းၵၢၼ်ၶၢမ်ႈမိူင်း ဢၼ်မီးလၢႆးၸိုဝ်ႈ ပဵၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ဝႆႉၸိုင် တၵ်းလူဝ်ႇလႆႈမီးသၢႆ မၢႆၸိုဝ်ႈသဵင် ၼႂ်းပရႃႊၵၼ်ႊသင်ၶူမ်ႊ ယွၼ်ႉဝႃႈ မၼ်းမီးသုၼ်ႇလီၽွၼ်းပၢင်ႈ ၽွင်းပၢႆးယူႇလီ ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈလႄႈ ထႅင်ႈသုၼ်ႇလႆႈ လၢႆလၢႆဢၼ်။ ၼင်ႇႁိုဝ် တေဢမ်ႇလုတ်ႈႁၢမ်းတိုဝ်ႉတၢင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁႅင်းၵၢၼ်ၵူႈၵေႃႉ တၵ်ႉလႆႈပွင်ႇၸႂ်လီလီၼႆ ၽူႈတူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းၸုမ်းႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း လၢတ်ႈၼင်ႇ ၼႆ။ ႁႅင်းၵၢၼ်ၵေႃႉလႂ် ဢမ်ႇပွင်ႇၸႂ် ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ ပရႃႊၵၼ်ႊသင်ၶူမ်ႊၼႆႉၸိုင် ၵပ်းသိုပ်ႇ တွင်ႈထၢမ်လႆႈ တီႈၾၢႆႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၶေႃႈမုလ်းႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း MIC (MAP FOUNDATION) လႆႈၵမ်းသိုဝ်ႈ မၢႆၾူၼ်း 053328134 ။

['ႁႅင်းၵၢၼ်ယၢၼ်မိူင်း', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ']

2024-09-17T17:33:42

https://shannews.org/archives/57692

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇၻရူၼ်ႊ တီႈဝဵင်းလွႆလႅမ်ဢွၼ်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင် ၵူၼ်းတၢႆ 4 ၵေႃႉ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်ၻရူၼ်ႊ ယိုဝ်းမၢၵ်ႇလူင်တီႈဝဵင်းလွႆလႅမ်ဢွၼ်ႇ တီႈလႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင် ၼၼ်ႉလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း တၢႆ 4 ၵေႃႉ။ တပ်ႉသိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ယၢင်းလႅင် KNDF ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇမိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 15/09/2024 ဝႃႈ ပၢင်တိုၵ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇမီးသေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်တရူၼ်ႊ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်းသႂ်ႇ တီႈဝဵင်းလွႆလႅမ်ဢွၼ်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင်။ ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ ထင်တီႈ 4 ၵေႃႉ ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ ၵူၼ်းၸၢႆး 3 ၵေႃႉ ဝႃႈၼႆ။ “ၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇလႆႈလႄႈ ၵူၼ်းတၢႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၽႂ်ဝၢၼ်ႈလႂ်ၼႆ ဢမ်ႇႁူႉတႅတ်ႈတေႃး၊ ဢၼ်ဝႃႈ ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈ ၵူၼ်းၸၢႆး 3 ၵေႃႉ ၼႆၼၼ်ႉတႄႉ တႅတ်ႈတေႃးယူႇ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်မၢတ်ႇၸဵပ်းမီး 5 ၵေႃႉ ပႃးလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ”- ဝႃႈၼႆ။ တီႈလႅၼ်လိၼ်တႆး – ယၢင်းလႅင်ၼႆႉ ၸဵမ်မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 05/09/2024 မႃး ၸုမ်းသိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း ၶဝ်ႈယိုဝ်းတပ်ႉပၢင်သဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢၼ်မီးတီႈဝၢၼ်ႈၵျွင်းၵုင်း၊ ၵုင်းသုတ်း၊ ဢွင်ႇပလ၊ ၵွင်းသဝ်တႃႊဝႃႊ ဢၼ်မီးတီႈသၢၼ်ႈၵယၢၼ်းလေး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတၢႆ 30 ပၢႆ၊ ၺႃးတီႉတူဝ်တူင်ႉ 3 ၵေႃႉလႄႈ ၶိူင်ႈၵွင်ႈၵၢင်ႇမၢၵ်ႇမိုဝ်ႈၸိုၼ်းယၢမ်း တင်းၼမ်။ ဝဵင်းလွႆလႅမ်ဢွၼ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈတႆးယူႇၼမ်။ တီႈပၢင်တိုၵ်းဝဵင်းလွႆလႅမ်ဢွၼ်ႇၼၼ်ႉ မီးၸုမ်းသိုၵ်း Loikaw Local PDF၊ Loikaw PDF ၊ ၸုမ်းသိုၵ်း ယၢင်းလႅင် KNDF တပ်ႉသိုၵ်းပူတ်းပွႆႇၵူၼ်းမိူင်းၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းယၢင်းလႅင် KNPLF လႄႈ ၸုမ်းသိုၵ်း ၸိူဝ်းတူင်ႉၼိုင် ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၶဝ်မႃးၶဝ်ႈႁူမ်ႈပိုတ်းယိုဝ်း။ ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ ၼိူဝ်သဵၼ်ႈတၢင်းလွႆၶေႃ – လွႆလႅမ်ဢွၼ်ႇလႄႈ သဵၼ်ႈတၢင်းဝဵင်းသီႇသႅင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ၊ သဵၼ်ႈတၢင်းရူတ်ႉ ၵႃး တီးမူဝ်းသူဝ်ႉ(တီႈမူၵ်းသိူဝ်) – လွႆၶေႃ ၸိူဝ်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတူင်ႉၼိုင်ၵႂႃႇမႃးဝႆႉ။ ၸၢင်ႈပဵၼ် ပၢင်တိုၵ်းၵၼ်တင်း ၸုမ်းသိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄၸၢဝ်းၶိူဝ်း လႆႈၵူႈၶၢဝ်းယၢမ်းလႄႈ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၾၢင်ႉသေၵႂႃႇမႃး – ၼႆ KNDF ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-17T16:03:34

https://shannews.org/archives/57683

ၼမ်ႉထူမ်ႈဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉ လိၼ်ၵူၼ်ႇတဵင် ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၼမ်

ဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉ (ၵလေႃး) ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ဝဵင်းဢၼ်မီးၼိူဝ်လွႆသုင်ၼၼ်ႉ ပီၼႆႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈဝဵင်းႁၢဝ်ႈႁႅင်း ထိုင်တီႈမီးၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ ႁိူၼ်းယေးလူႉၵွႆၼမ်။ ၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်းလႄႈ ၼမ်ႉတႄႇထူမ်ႈဝဵင်း မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10/09/2024 ထိုင် ဝၼ်းတီႈ 16 ၼႆႉ ၼမ်ႉၸင်ႇ ယွမ်းလူင်းႁႅင်ႈၵႂႃႇ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၼမ်ႉထူမ်ႈ ဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ယူႇဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၼမ်ႉတႄႉယွမ်းလူင်းယဝ်ႉ။ ၵိုတ်းၵူမ်ႇဢုင်ၼႃၼႃႇ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈသမ်ႉ ငိူင်ႉပၢႆႈဝႆႉ ပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈယူႇႁိူၼ်းယေးၶိုၼ်း။ ၸိူဝ်းၶဝ် ၵႂႃႇ ယူႇၸွမ်း ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ၊ ဢၼ်ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈႁႅင်း ႁိူၼ်းလူႉၵွႆမီး 3 ပွၵ်ႉ။ ၶူဝ်းႁိူၼ်း ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈသင်လႄႈ ယၢမ်းလဵဝ် လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ၽႃႈ၊ မွၼ်ႁူဝ်၊ တၢင်းၵိၼ်တင်းယႅမ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ၶၢဝ်းတၢင်းၼမ်ႉထူမ်ႈ တႄႇဝၼ်းတီႈ 10 တေႃႇထိုင် ဝၼ်းတီႈ 14 လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉ တီႈဢၼ်လႆႈလူႉတၢႆမီး 13 ၵေႃႉ။ ပဵၼ်ၵူၼ်းပွၵ်ႉ 1 – 2 – 3 – 4 ၼႆ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ပိုၼ်ႉတီႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼင်ၼႆ။ ဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉၼႆႉ ပဵၼ်ဝဵင်းၼိူဝ်လွႆ ၼမ်ႉဢမ်ႇယၢမ်ႈထူမ်ႈႁၢႆႉႁႅင်းၸိူင်ႉၼႆသေပွၵ်ႈ။ ယၢမ်းၼႆႉၵေႃႈ ၼမ်ႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ၼွင်းထူမ်ႈမႃးဝႆးလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈလူႉသုမ်း တင်းၼမ် ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၼမ်ႉထူမ်ႈ ဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ဢၼ်ပိူၼ်ႈမႃးၸွႆႈထႅမ် ႁေႃႇၶဝ်ႈၸွၵ်းၽၵ်း ပၼ်ႁဝ်းၶႃႈၵေႃႈ ၸူမ်းၵျႃႉ။ ၵူၺ်း ၵႃႈ ၽၵ်းမၢင် ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းဢမ်ႇဝႆႉႁိုင်လႆႈ မၼ်းၸဵဝ်းမဵၼ်သူမ်ႈ ၸဵဝ်းလူႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၶႂ်ႈတုၵ်းယွၼ်းမႃးၸွႆႈပၼ် ၶဝ်ႈသၢၼ် တၢင်းၵိၼ်ႁႅင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်းယဝ်ႉၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼမ်ႉယွမ်းလူင်းၵႂႃႇယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ၵၢၼ်တိတ်းတေႃႇၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ် မိူၼ်ၼင်ႇ လႅင်းၾူၼ်း၊ လႅင်း ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ ဢမ်ႇမီးသေဢိတ်း။ ပေႃးပဵၼ်ၾူၼ်း MPT ၊ Mytel ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ လႆႈပဵၼ်ၵမ်းယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ သဵင်ၶၢတ်ႇၶၢတ်ႇႁၢႆႁၢႆ – ဢမ်ႇၸၢင်းလၢတ်ႈတေႃႇၵၼ်လီလီ – ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၼမ်ႉထူမ်ႈ ဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉတႄႉ ယၢမ်းလဵဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ပၢႆႈၵႂႃႇသွၼ်ႈယူႇဝႆႉတီႈ ဝတ်ႉၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈမဵဝ်ႉမ၊ ဝတ်ႉၵျွင်းထမ်မၸၵ်ႉၵျႃႇ၊ ဝတ်ႉၵျွင်းမျႅတ်ႉယႄးဢိၼ်းလႄႈ ႁူင်းႁဵၼ်းၸၼ်ႉၵၢင် ၸၼ်ႉသုင် တီႈဢၼ် လွတ်ႈၽေးၼမ်ႉ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆထႅမ် ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်၊ ၶူဝ်းၼုင်ႈၶူဝ်းဝႆလႄႈ ၽႃႈႁူမ်ႇၶူဝ်းၼွၼ်း မွၼ်ႁူဝ် ဢိၵ်ႇယႃႈယႃ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ထုင်ႉတူၼ်ႈတီး၊ သီႇသႅင်ႇ၊ မွၵ်ႇမႆႇ၊ လၢင်းၶိူဝ်း၊ မိူင်းပၼ်ႇ၊ ၼမ်ႉၸၢင်၊ မိူင်းၼၢႆး၊ လၢင်းၶိူဝ်း၊ မိူင်းၵိုင်၊ မိူင်းပွၼ်၊ ႁူဝ်ပူင်း၊ ပဵၼ်ၼမ်ႉထူမ်ႈၼမ်ႉၼွင်း၊ လိၼ်ၵူၼ်ႇသေ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉ တီႈလူႉတၢႆ လူႉသုမ်း ၸွမ်းတင်းၼမ်။ မၢင်တီႈ ၼမ်ႉယင်းပႆႇလူတ်းယွမ်းႁႅင်ႈ။ မၢင်တီႈၵေႃႈ ၼမ်ႉၶိုၼ်ႈ ၶိုၼ်ႈယွမ်းယွမ်း ၵူၼ်းမိူင်းပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်းယေး။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၼမ်ႉထူမ်ႈ ဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၸုၸုၸၢၼ်ႇ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇ ၾၢႆႇလၢမ်းၶၢတ်ႈ ၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇတႄႉ တႅမ်ႈတၢင်ႇပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉဝႃႈ – ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 22 လႄႈ 23 သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ မီးလူမ်းလႅင်ႉထႅင်ႈလုၵ်ႈၼိုင်ႈ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ Soulik Typhoon ဢၼ်လုၵ်ႉၼႂ်းၼႃႈၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ ၾၢႆႇႁွင်ႇမိူင်းၾိလိပ်ႉပိၼ်ႊသ်မႃး။ တေၽတ်ႉပဝ်ႇၶဝ်ႈမႃး ၾၢႆႇၼႃႈ တၢင်းတူၵ်း ဢၼ်တေတုမ်ႉတိူဝ်ႉ ၵမ်းသိုဝ်ႈ တေပဵၼ်မိူင်းၵမ်ႊပေႃႊတီႊယႃႊ၊ ဝီႊယႅတ်ႉၼၢမ်ႊလႄႈ မိူင်းထႆး မိူင်းတႆး – ဝႃႈၼႆ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႈၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-09-17T11:39:28

https://shannews.org/archives/57677

ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈၽြႃးၵိင်း ၵူၼ်ႇပင်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈမႆႈၸႂ် ၵူဝ်ပဵၼ်ၼမိၵ်ႈဢမ်ႇလီ

ဝၼ်းတီႈ 15/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၵွၵ်းႁူဝ် ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈၽြႃးၵိင်း ဢၼ်မီးဝႆႉတီႈ ၸႄႈဝဵင်းလွႆသၵဵတ်း ၸႄႈတွၼ်ႈၵဵင်းမႂ်ႇ မိူင်းထႆး လႆႈၵူၼ်ႇပင်းပုတ်းၵႂႃႇ – ဝႃႈၼႆ။ ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈၽြႃးၵိင်းၼႆႉ တၢင်းယၢဝ်း မီး 59.99 မီႊတိူဝ်ႊ၊ မီးဝႆႉတီႈၼႂ်းဝၢင်းၽြႃးလွႆသၵဵတ်းသေ တိုၵ်ႉၵေႃႇသၢင်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈၵႂႃႇ ၼႂ်းပီၼႆႉၵူၺ်း။ ယွၼ်ႉၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ်လၢႆဝၼ်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉၸိုမ်းၶဝ်ႈ ၼႂ်းႁုၼ်ႇႁၢင်ႈၽြႃးသေ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶၢမ်ႇပေႉလႆႈႁႅင်းၼၵ်းလႄႈ ၸင်ႇလႆႈၵူၼ်ႇပင်းပုတ်းၵႂႃႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ၶူင်းၵၢၼ်ၵေႃႇသၢင်ႈၼႆႉ တိုၵ်ႉမီးဝႆႉ ၼႂ်းမိုဝ်းၽူႈႁပ်ႉၵေႃႇသၢင်ႈၶဝ်ယူႇလႄႈ တေမႄးၵုမ်းလုမ်းလႃးၶိုၼ်းဝႆးဝႆး။ မုင်ႈမွင်းဝႃႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 3 လိူၼ်ၼႆႉ တေဢၢၼ်းႁႂ်ႈယဝ်ႉတူဝ်ႈၼႆ – ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼႂ်းၸုမ်းၵေႃးပၵၶဝ် လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ႁုၼ်ႇႁၢင်ႈၽြႃးၼႆႉ ႁိၵ်ႈၸိုဝ်ႈ မႁႃႇမုၼိ သီဝုၼ်းၽိၼ်း။ တိုၵ်ႉလူႇတၢၼ်းယၢတ်ႇၼမ်ၵႂႃႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 12 လိူၼ်ၼႆႉ။ ၵဵပ်ႇၵပ်းလွင်ႈႁုၼ်ႇႁၢင်ႈၽြႃးၵိင်း ပုတ်းၶၢတ်ႇၵႂႃႇၸိူင်ႉၼႆသေ ၸဝ်ႈတႃႇၼ လူႇတၢၼ်းလႄႈ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ပဵၼ်ၼမိၵ်ႈဢမ်ႇလီၼႆသေ ပဵၼ်ၸႂ်ဢမ်ႇလီဝႆႉယူႇ – ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် တီႈႁုၼ်ႇႁၢင်ႈၽြႃးၵူၼ်ႇၼၼ်ႉ လႆႈဢဝ်သၢင်ႇၵၢၼ်းႁူမ်ႇဝႆႉသေ ႁိမ်းႁွမ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပိၵ်ႉဢိုတ်းဝႆႉ ဢမ်ႇပၼ်ၶႂၢင်ႉၶဝ်ႈ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ']

2024-09-17T11:12:06

https://shannews.org/archives/57673

ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းထတ်းသၢင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈ Social Media ၺႃးတီႉၺွပ်း 1,600 ပၢႆ

ၶၢဝ်းတၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းမႃး 3 ပီပၢႆၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းထတ်းသၢင် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈၼိူဝ်သိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း (Social Media) သေ ၺႃးတီႉၺွပ်းမီး 1,600 ၵေႃႉပၢႆ (1,691) ယဝ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉတႅမ်ႈတၢင်ႇ ထတ်းသၢင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈၼိူဝ်သိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၼႆသေ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီပၢႆ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇသဝ်း ၼႂ်းတႃႈၵုင်ႈ၊ မၼ်းတလေး ၺႃးတီႉၺွပ်း ၼမ်လိူၼ်ပိူၼ်ႈ မီး 800 ပၢႆ (806 ၵေႃႉ) – ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉသမ်ႉ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးတီႉၺွပ်းလူၺ်ႈ လိူင်ႈၼႆႉ တူဝ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈ ပတ်းပိုၼ်ႉမီး 200 ပၢႆ (202) ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၵူၼ်းၸိူဝ်းၺႃးတီႉၺွပ်းၼၼ်ႉ တႃႇ 36 % ပဵၼ်ၼၢင်းယိင်းၼႆ ၸုမ်း Data for Myanmar ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ဢၼ်ၺႃးတီႉၺွပ်း ၼမ်လိူဝ်ပိူၼ်ႈတႄႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းတႅမ်ႈတၢင်ႇထတ်းသၢင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တီႈၼိူဝ် Facebook ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မိူင်ၼင်ႇ တီႈၼိူဝ် Tik Tok ၊ Telegram ၊ Viber ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၺႃးတီႉၺွပ်းယူႇ – ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပႂ်ႉတူၺ်းၸွမ်း လွင်ႈလၢတ်ႈၸႃ တႅမ်ႈတၢင်ႇတီႈၼိူဝ်သိုဝ်ႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း၊ ၵူတ်ႇထတ်းၾူၼ်းၸွမ်းၵဵတ်ႉ/လၢၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉသေ တီႉၺွပ်း။ ၼႂ်းၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၺႃးတီႉၺွပ်းၼၼ်ႉ ပႃးၽူႈလဵၼ်ႈၸိူင်း ၸိုဝ်ႈသဵင်လိုဝ်းလင်၊ ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ – Data for Myanmar လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈတႄႉ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 25 လိူၼ်ၵျႅၼ်ႊၼိဝ်ႊရီႊ ပီ 2022 ၼၼ်ႉဝႃႈ သင်ဝႃႈ လၢတ်ႈသေႃႇသူၼ်းပိုၼ်ၽႄႈဝႃႇတလႄႈ ႁဵတ်းလွင်ႈလွၵ်ႇငိုတ်ႈၼႆၸိုင် ၽိတ်းပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ မတ်ႉတႃၵၢၼ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ လွင်ႈၵေႃႇ ၵၢၼ်ႁၢႆႉ 52 (က) ၊ မတ်ႉတႃ 124 (က) ရာဇသတ်ကြီးပုဒ်မ ၁၂၄ – က၊ မတ်ႉတႃ 505(က)၊ မတ်ႉတႃၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇလႄႈ ၶိူင်ႈၸၢၵ်ႈ ဢီႇလႅတ်ႉထလေႃးၼိတ်ႉ 33 (က) ၸိူဝ်းၼႆႉသေ တေၺႃးဢဝ် လိူင်ႈၵႂႃႇ – ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ၽိုၼ်လိၵ်ႈႁၢႆးငၢၼ်း Freedom on the Net – 2023 ၸုမ်း Freedom House မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ မိူဝ်ႈပီ 2023 ၼၼ်ႉသေ ၼႂ်းလုမ်ႈၾႃႉၼႆႉ မိူင်းမၢၼ်ႈ ပဵၼ်မိူင်းဢၼ်မီးသုၼ်ႇလွတ်ႈလႅဝ်း Internet ႁၢႆႉႁႅင်းလိူဝ်ပိူၼ်ႈ ထီႉ 2 – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-09-17T10:54:53

https://shannews.org/archives/57670

ၼမ်ႉၼွင်းလုပ်ႇထူမ်ႈ ဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇႁိူၼ်းယေး ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင် ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆး

ၼႂ်းၵၢင်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ၽေးလူမ်းလႅင်ႉ ယႃႊၵီႊ ၽတ်ႉၶဝ်ႈၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ပွတ်းၸၢၼ်းလႄႈ မိူင်းမၢၼ်ႈတူင်ႈပဵင်း ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ်လၢႆဝၼ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉၼွင်းလုပ်ႇထူမ်ႈ ႁိူၼ်းယေး တိူၵ်ႇသူၼ်လွၵ်းၼႃး လူႉၵွႆၼမ် သၢႆသဵၼ်ႈတၢင်းၵေႃႈ ၶၢတ်ႇဝႆႉလၢႆလၢႆတီႈ။ ၼမ်ႉၼွင်းလုပ်ႇထူမ်ႈ တီႈၵၢတ်ႇလေႃႉ လင်ႁိူၼ်း လူႉၵွႆ 600 ပၢႆ ၼႂ်းၼၼ်ႉ လင်ႁိူၼ်း 250 ပၢႆၼႆႉ လွင်ႈပႃးၼမ်ႉလူႉ ၵွႆၵႂႃႇသဵင်ႈ။ ယွၼ်ႉၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈသေ မုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း 930 ပၢႆ ႁူဝ်ၵူၼ်းမွၵ်ႈ 4,000 ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ မိူၼ် ၼင်ႇ ၼမ်ႉၵိၼ် ၽႃႈႁူမ်ႇၶူဝ်းၼွၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ တီႈဝဵင်းၵၢတ်ႇလေႃႉၼႆႉ ယွၼ်ႉၼမ်ႉၼွင်းလုပ်ႇထူမ်ႈသေ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 60 ပၢႆ တိုၵ်ႉႁၢႆဝႆႉ 200 ပၢႆ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ယူႇတီႈ ႁဝ်းၶႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈယိုၼ်ယၼ်။ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈသမ်ႉ ယွၼ်ႉၼမ်ႉၼွင်းလုပ်ႇထူမ်ႈသေ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း မိူင်းယၢင်းလႅင် လႆလွင်ႈပႃးၵႂႃႇၸွမ်း ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆသေ လူႉတၢႆ ဢမ်ႇယွမ်း 18 ၵေႃႉ။ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မႃးသွၼ်ႈယူႇတီႈ ဝၢၼ်ႈဢိၼ်းတဵင်ႇ ၾၢႆႇတူၵ်းထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၸႄႈဝဵင်းယွင် ႁူၺ်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 12 ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ ၵိုင်ႉၵၢင်ႉ လႆလူင်းမႃးတီႈသုမ်ႉ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်းယူႇသဝ်း၊ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း လွင်ႈလႆပႃးၵႂႃႇၸွမ်းၼမ်ႉ 18 ၵေႃႉ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၶိုၼ်း ထူပ်းႁၼ်ၶၢပ်ႈတူဝ် 9 ၵေႃႉၵူၺ်း၊ ၵိုတ်းလိူဝ်ၼၼ်ႉ ပႆႇထူပ်းႁၼ်ၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တီႈထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈၼႆႉ ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈ 171 ဝၢၼ်ႈ လႆႈငိူင်ႉပၢႆႈၽေးၼမ်ႉဝႆႉ ၵူႈယွမ်ႇ ၵူႈတၢင်း ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ် တႃႇၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၶိူင်ႈၸႂ်ႉတိုဝ်းလႄႈ ၽႃႈႁူမ်ႇၶူဝ်းၼွၼ်း ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈၼႆႉ ယွၼ်ႉၼမ်ႉၼွင်းလုပ်ႇထူမ်ႈသေ မၢၵ်ႇၶိူဝ်သူမ်ႈ ၽၵ်းၵၢတ်ႇပီ ဢိၵ်ႇပႃးမၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ ၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်ၸွႆႉ လႆလွင်ႈၸွမ်းၼမ်ႉလူႉသုမ်း။ မိူၼ်ၼႆ တီႈထုင်ႉပူင်း ဢၼ်မီးၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း၊ သီႇသႅင်ႇ၊ တူၼ်ႈတီး ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼမ်ႉ ၼွင်းထူမ်ႈလင်ႁိူၼ်း ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇလင်၊ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈပၢင်လုၼ်ႇ ႁိူၼ်းယေး 100 ပၢႆ ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈပႅတ်ႈတင်းသဵင်ႈလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈ 370 ပၢႆ လႆႈငိူင်ႉပၢႆႈသွၼ်ႈယူႇတီႈ ၵျွင်းၵၢတ်ႇၵူႇ ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈလိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈတီႈထုင်ႉပူင်း လွၵ်းၼႃး ၼပ်ႉႁူဝ်မိုၼ်ႇဢေႊၶိူဝ်ႊ ၼမ်ႉထူမ်ႈလူႉၵွႆ လင်ႁိူၼ်းၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇၵေႃႈ ၼမ်ႉယၢမ်ႈထူမ်ႈလူႉၵွႆယဝ်ႉ။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈဝဵင်းဢွင်ႇပၢၼ်း၊ လွၵ်ႉၸွၵ်ႇ၊ သူၺ်ႇၺွင်ႇ၊ တူၼ်ႈတီး၊ ႁူဝ်ပူင်း၊ သီႇသႅင်ႇ၊ ၼွင်မွၼ်၊ မိူင်း ပွၼ်၊ ၼမ်ႉၸၢင်၊ မိူင်းၼၢႆး၊ မွၵ်ႇမႆႇ၊ လၢင်းၶိူဝ်း၊ မိူင်းပၼ်ႇ၊ ၵဵင်းတွင်း၊ မိူင်းတူၼ်၊ ၵဵင်းတုင်၊ တႃႈၶီႈလဵၵ်း ဢိၵ်ႇပႃးထႅင်ႈ လၢႆလၢႆၸႄႈဝဵင်း ၼပ်ႉၼွင်းထူမ်ႈ လိၼ်ၵူၼ်ႇၶူဝ်လႄႈ သဵၼ်ႈတၢင်း လူႉၵွႆဝႆႉတင်းၼမ် ၵူၼ်းမိူင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-09-16T22:28:57

https://shannews.org/archives/57661

ၼမ်ႉထူမ်ႈထုင်ႉလွႆမႆႇ ၵူၼ်းတၢႆမွၵ်ႈ 20 ႁိူၼ်းႁၢႆၵႂႃႇမွၵ်ႈ 80 လင်

ၼႂ်းလိူၼ်သႅပ်ႉထႅမ်ႊပိူဝ်ႊဝူင်ႈတီႈ 2 ၾူၼ်တူၵ်းႁႃႇယႂ်ႇ ၼမ်ႉထူမ်ႈၼႂ်းမိူင်းတႆးလၢႆလၢႆဝဵင်း တီႈထုင်ႉလွႆမႆႇ (မႄးၼႄႇတွင်ႇ) ၸႄႈဝဵင်းႁူဝ်ပူင်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈဝၢၼ်ႈ သူၼ်ႁိူၼ်းယေး တင်းၼမ် ၵူၼ်းတၢႆမွၵ်ႈ 20 ႁိူၼ်းႁၢႆမွၵ်ႈ 80 လင်။ ႁၢင်ႈ- လိၼ်ၵူၼ်တီႈတင်းထုင့်လွႆမႆ (Crd to owner ) ၵူၼ်းမိူင်းထုင်ႉလွႆမႆႇ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-“ မွၵ်ႈဝၼ်းတီႈ 11 ၼႆႉ ၼမ်ႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ၼွင်းလူင်းမႃး ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈၵၢင်ၶိုၼ်း၊ ထူမ်ႈတင်းဝၢၼ်ႈၸၢမ်ၽူးၼႆ့ ၸဵမ်ၵူၼ်းၸဵမ်သတ်း လွင်ႈလႆ ပႃးၵႂႃႇၸွမ်းၼမ့် တၢႆ တင်းပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈ 6 ၵေႃႉ ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တင်းတႄ့ ၾူၼ်တူၵ်းႁႃႇယႂ်ႇၵႃႈႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၼမ်ႉတေႃႉတႄႉ တဵမ်ႁွင်ႈတဵမ်ႁူၺ်ႈၵူၺ်း။ ဢၼ်ၼွင်းႁၢႆႉလၢၵ်ႈလႆပႃးၵူၼ်းပႃးႁိူၼ်းၸိူင်ႉၼႆ ဢမ်ႇယၢမ်ႈထူပ်း။ ပီၼႆႉတႄႉႁိူၼ်းၸဵမ်တီႈတႅမ်ႇတီႈသုင် ထူမ်ႈမူတ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၢၼ်ႈဢၼ်ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းထုင်ႉလွႆမႆႇတႄႉ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉႁူး၊ ဝၢၼ်ႈတၽူးၵႅင်း(တၢင်းၵႅင်း) ဝၢၼ်ႈယုတ်းပေး၊ ပၢင်လႅမ်း၊ ၼႂ်းဢိူင်ႇသငၢဝ်းလႄႈ ဝၢၼ်ႈၼွင်ၸူင်၊ ၵျွၵ်ႉၵၶျႃး၊ တလျႃးၼိူဝ်ႉ၊ လူင်းႁီး ၊ပၢင်ၸွၵ်ႇ၊ လူင်ၵႅင်း၊ ထမ်ႈဢႄ ဢၼ်မီးၼႂ်းဢိူင်ႇၸၢမ်ၽူး ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼမ့်ထူမ်ႈဝၢၼ်ႈသေဢမ်ႇၵႃး လိၼ်လွႆသမ်ႉၵူၼ်ႇတဵင်တၢင်းၵႃးလႄႈ ၵႂႃႇမႃးႁႃၵၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တႃႇၵူၼ်းတၢင်ႇတီႈတၢင်ႇဝဵင်းတေမႃးၸွႆႈထႅၼ်ၵၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ။ ၵူၼ်းပိုၼ့်တီႈလၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-“တေႃႈလဵဝ်တႄ့ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ဢမ်ႇမီး ။ ယွၼ်ႉလိၼ်ၵူၼ်ဝႆႉလႄႈ သမ်ႉမီးတရူၼ်ႊမႃးထၢႆႇႁၢင်ႈၵႂႃႇလႄႈ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတႄႉ မုင်ႈမွင်းဝႃႈ တေမီးၵူၼ်းမႃးၸွႆႈထႅမ် ၼႂ်းဝႆးဝႆးၼႆႉႁိုဝ်ၼႆယူႇ”- ဝႃႈၼႆ။ တီႈတင်းထုင့်လွႆမႆႇၼႆ့ ၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵဵပ်းသိုၵ်း ၵူၼ်းၼုမ်ႇပိုၼ့်တီႈပၢႆႈဢွၵ်ႇပိုၼ်ႉတီႈၼမ်။ တီႈဝၢၼ်ႈၵိုတ်းၵူၼ်းထဝ်ႈလႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇဝႆႉၵူၺ်း။ ၵွပ်ႈၼႆ ပေႃးမီးၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉမႃးၸိူင်ႉၼႆ တႃႇဢဝ်ၵၼ်ပၢႆႈမၼ်းဢမ်ႇငၢႆႈငၢႆႈ ၵွပ်ႈၼႆလႄႈ လွင်ႈလူႉလွင်ႈတၢႆမီးၼမ် ဝႃႈၼႆ။ ႁၢင်ႈ- လိၼ်ၵူၼ်တီႈတင်းထုင့်လွႆမႆ (Crd to owner ) “ဢၼ်ႁၼ်ယူႇတူဝ်တၢႆၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ်တူဝ်ၽႂ်ၼႆဢၼ်ဢမ်ႇႁူႉလႆႈၵေႃႈမီး။ ဢၼ်ႁၢႆဝႆႉၵေႃႈမီးယူႇ 20 ပၢႆ။ မၢင် ႁိူၼ်းၼႆ လွင်ႈတၢႆ တင်း 6 ၵေႃႉပေႃႈမႄႈလုၵ်ႈ” ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း လိၼ်လွႆၵူၼ်ႇလႄႈ တူၼ်ႈမႆႉဢၼ်လွင်ႈမႃးၸွမ်းၼမ်ႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ မႃးၶၢင်ႉၶမ်ဝႆႉတီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉႁူး။ မိူဝ်ႈဝႃးၼႆႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵဵပ်းလႆႈတူဝ်တၢႆ 2-3 ၵေႃႉ ပႆႇႁူႉပဵၼ်ၽႂ်။ ၸိူဝ်းၵိုတ်းၶမ်ဝႆႉတႂ်ႈဢုင်ႁူၼ်း တႂ်ႈတူၼ်ႈမႆႉ လႄႈႁိူၼ်းယေးၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈတိုၵ်ႉၵိုတ်းထႅင်ႈတင်းၼမ် သဵၼ်ႈတၢင်းၶၢတ်ႇဝႆႉလႄႈ တၢင်းၸွႆႈထႅမ်ဢမ်ႇၶဝ်ႈထိုင်လႆႈ ၊ တၢင်းၵပ်းသိုပ်ႇၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈ တိုၵ်ႉလူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်လႄႈၶူဝ်းၼုင်ႈတၢင်းဝႆတင်းၼမ် ဝႃႈ ၼႆ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-09-16T18:19:14

https://shannews.org/archives/57651

ၼမ်ႉထူမ်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်းၶၢတ်ႇ ၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇၶၢတ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းတူၼ် ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလွင်ႈၵိၼ်ယႅမ်ႉ

ၼမ်ႉၼွင်း ထူမ်ႈတီႈယူႇတၼ်းသဝ်း သူၼ်ႁႆႈၼႃးၵူၼ်းမိူင်းတူၼ် ၶၢဝ်းတၢင်းဝူင်ႈပၢႆ ၵၢၼ်သပ်းသိုပ်ႇ တိတ်းတေႃႇလႄႈ သဵၼ်ႈတၢင်းၶၢတ်ႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁႃၵၼ်။ ၵုၼ်ႇၵႃႉတၢင်းၶၢႆၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈတေႃႉ တၢင်ႇသူင်ႇၸူးၵၼ် တၢင်းၵိၼ်ယႅမ်ႉ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းၸမ်တေၶၢတ်ႇယဝ်ႉ။ ၼမ်ႉၼႂ်းၼႃး ဢမ်ႇယွမ်းလႄႈ ၶဝ်ႈၼႃးၵေႃႈ လူႉသုမ်းၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇဢေႊၶိူဝ်ႊ၊ ၵူၼ်းမိူင်းမႆႈၸႂ် တႃႇၶၢဝ်းယၢဝ်းလႄႈ ၶၢဝ်းပွတ်း ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ပႆႇမီးၸုမ်းလႂ် ၶဝ်ႈတူၺ်းလူလွမ်ၵမ်ႉၸွႆႈပၼ်။ ဝၢႆးၼမ်ႉ လုပ်ႇထူမ်ႈ တီႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် တႄႇဢဝ်ဝၼ်း 09-10-11 လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉမႃး ယွၼ်ႉၾူၼ်ႁႃႇယႂ်ႇ ထပ်းၵၼ်လၢႆဝၼ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉ ႁူၺ်ႈ ၼမ်ႉလွႆ ယိုင်ႈၼွင်းလုပ်ႇထူမ်ႈ ၸွမ်းသူၼ်ႁႆႈၼႃး တီႈယူႇတၼ်းသဝ်း ၵူၼ်းမိူင်းတူၼ် မိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း လူႉယႂ်ႇသုမ်းၼမ်။ ၶၢဝ်းတၢင်း ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈဝၢၼ်ႈ ထူမ်ႈဝဵင်းႁၢဝ်ႈႁႅင်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇမီးၾႆးၾႃႉၸႂ်ႉ ဢမ်ႇမီးသၼ်ႊယၢၼ်ႊ ၾူၼ်ႊ၊ ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ တႃႇၸႂ်ႉ။ သင်ဝႃႈ မီးၵၢၼ်လမ်ႇလွင်ႈလိူဝ်ႁႅင်း ၸင်ႇဢွၼ် ၵၼ်ၵႂႃႇတၢင်းလႅၼ်လိၼ်ထႆးသေ ၵႂႃႇၸႂ်ႉသၼ်ႊယၢၼ်ႊၾူၼ်း မိူင်းထႆး ၵပ်းသိုပ်ႇၸူးၵၼ်။ ပဵၼ် ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်း ၼုမ်ႇယိင်း မိူင်းတူၼ် ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ – “တၢင်းပွတ်း မိူင်းတူၼ်၊ မိူင်းသၢတ်ႇ၊ ၼႃးၵွင်းမူး ၸိူဝ်းၼႆႉ သၼ်ႊယၢၼ်ႊၾူၼ်းၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ၊ သဵၼ်ႈတၢင်း ၼႂ်းၵႄႈမိူင်းတူၼ် – မိူင်းသၢတ်ႇၵေႃႈ ၶၢတ်ႇ၊ သဵၼ်ႈတၢင်း ၼႂ်းၵႄႈမိူင်းတူၼ် – မိူင်းပၼ်ၵေႃႈ ၶၢတ်ႇ။ ဢမ်ႇၸၢင်ႈ ၵႂႃႇမႃးႁႃလႆႈယဝ်ႉ မိူဝ်ႈလဵဝ်”- ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးၼမ်ႉ လုပ်ႇထူမ်ႈ တီႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် တီႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ်ၼႆႉ ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 30 – 40 ပီမႃးၼႆႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈၵမ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ထူမ်ႈယႂ်ႇလူင် ႁၢဝ်ႈႁႅင်းသုတ်းလႄႈ မီးလွင်ႈလူႉသုမ်းၼမ်တႄႉတႄႉ။ တီႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ်ၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၽုၵ်ႇ ၶဝ်ႈ ပဵၼ်ပိူင်လူင်။ ယၢမ်းလဵဝ် ပဵၼ်ၶၢဝ်းတူၼ်ႈၶဝ်ႈ တေတႄႇမုၼ်းမၢၵ်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ၸူမ်ႈဝႆႉ တႂ်ႈၼမ်ႉ လၢႆဝၼ်းယဝ်ႉလႄႈ တူၼ်ႈၶဝ်ႈၼဝ်ႈတၢႆမူတ်းယဝ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းတူၼ်လၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ သင်ၸိူဝ်ႉ ၼမ်ႉယွမ်းႁႅင်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉၸိုင် ၵူမ်ႇငႂ်ႈဢုင် တေၵိုတ်းၶမ်ဝႆႉ ၼမ်လိူဝ်လႄႈ တႃႇၶဝ်ႈတူင်ႈၼႃး လုမ်းလႃးတူၼ်ႈၶဝ်ႈၶိုၼ်းၵေႃႈ တေဢမ်ႇငၢႆႈ။ ၵူမ်ႇငႂ်ႈ ဢၼ်လူင်းမႃးၸွမ်းၼမ်ႉၼႆႉ ပဵၼ်လိၼ်ႁူၺ်ႈလွႆ ဢၼ်လွင်ႈလႆလွင်းမႃး ၸွမ်းၼမ်ႉၾူၼ်သေ လႆၶဝ်ႈၼႂ်းသူၼ်ၼႂ်းၼႃး ၼႂ်းႁိူၼ်းၼႂ်းယေး။ ဝၢႆးၼမ်ႉ လုပ်ႇထူမ်ႈ တီႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ၶၢဝ်းတၢင်း ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈၼႆႉၵူၺ်း သူၼ်ၼႃးၵူၼ်းမိူင်းတူၼ် လူႉသုမ်းၼပ်ႉ ႁူဝ်ပၢၵ်ႇဢေႊၶိူဝ်ႊ၊ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၶီႈငူမ်ႇလႄႈၼမ်ႉငႂ်ႈ ၼွင်းလႆၶဝ်ႈထူမ်ႈပႃး ၼႂ်းႁၢၼ်ႉၼႂ်းႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်း တၢင်းဝၢၼ်ႈၼႃး၊ ၼွင်ပႃယဵၼ် လဵပ်ႈၵႂႃႇတၢင်း ဝၢၼ်ႈၶုမ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈၾၢႆၶႄႇ၊ ဝၢၼ်ႈႁွင်ႈလိၼ်ထိုင် မႄႈၵႅၼ်း၊ မိူင်း ႁၢင်ႈ၊ ၼႃးၵွင်းမူး ၸိူဝ်းၼႆႉ လူႉသုမ်းမိူၼ် ၵၼ်မူတ်းၼႆ ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းမိူင်းတူၼ် ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈ ၼႄဝႆႉၼင်ႇၼႆ – “ၶၢဝ်းၼမ်ႉၼွင်းၼၼ်ႉ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵူၼ်းမိူင်းတူၼ် လူႉသုမ်းၼမ်ၼႃႇ။ ၶိူင်ႈၶူဝ်းၼႂ်းႁေႃၼႂ်းႁိူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵုၼ်ႇၵႃႉတၢင်းၶၢႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ သုမ်းၼမ်ဝႃႈၼမ် ၼႆဢေႃႈ။ ၶၢဝ်ႇငၢဝ်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈသူင်ႇႁႃၵၼ်သေဢိတ်း ထိုင်မိူဝ်ႈလဵဝ် ပႆႇၸၢင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ်။ ပေႃးဝႃး ၼႂ်းဝဵင်းထူမ်ႈပဵင်းၵၢင်ၶႃၼႆၵေႃႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်း ယူႇႁိမ်းၾင်ႇၼမ်ႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ လႆႈဝႃႈ ၵိၼ်းၸႂ်တႄႉယဝ်ႉဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်ၼမ်ႉၼွင်း ထူမ်ႈလိူဝ်ႁႅင်းတႄႉ ပဵၼ်ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 11 -12 – 13 ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ၼႃးဢၼ်လူႉသုမ်း ၸွမ်းၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈၼႆႉ မီး 250 ဢေႊၶိူဝ်ႊပၢႆ (ၶဝ်ႈၼႃးလူႉသုမ်း မွၵ်ႈ 90 %) ၼႆ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈ တီႈမိူင်းတူၼ် (စိုက်ပျိုး ရေး ဦးစီးဌာန) ၵေႃႈ လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၵၢင်လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ ယိုင်ႈၼွင်းလုပ်ႇ ထူမ်ႈသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆႈတၢင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈၾင်ႇႁိုၵ်းယၢတ်ႇ၊ ၶူဝ်တႆႇတီႈႁိမ်းႁူဝ်ဝဵင်း ဢၼ်လတ်းၸူးတႃႈသၢင်း – မိူင်းပၼ်ႇ ၼၼ်ႉ ၵေႃႈ ၵူၼ်ႇပင်းလူႉၵွႆၸွမ်း၊ ၶိုၼ်းမႄးၵုမ်း တႃႇတႆႇၸူဝ်ႈၶၢဝ်းဝႆႉၵူၺ်းလႄႈ ၼမ်ႉၼွင်း တွင်ႈၵူၼ်ႇပင်း ပႅတ်ႈမူတ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ ၶူဝ်လူင် မိူင်းတူၼ် ဢၼ်ၸၢႆးမူး ႁွင်ႉၵႂၢမ်းမၢၵ်ႇဝႆႉဝႃႈ “ၶူဝ်တႆႇၶၢမ်ႈၸူး မိူင်းပၼ်ႇ” ၼၼ်ႉၵေႃႈ ယွၼ်ႉၼမ်ႉၼွင်း ထိပ်ႇထူဝ်းႁႅင်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၽၢႆႉၵိူင်းၵႂႃႇဢိတ်းၼိုင်ႈ သင်ဢမ်ႇမႄးၵုမ်းၶိုၼ်းဝႆးဝႆး ၸၢင်ႈလူႉၵွႆၵူၼ်ႇပင်းထႅင်ႈ လူးၵွၼ်ႇ။ ၶူဝ်ဢွၼ်ႇ ဢၼ်မီးၼႂ်းၵႄႈမိူင်းတူၼ် – မႄႈၵႅၼ်း ၼၼ်ႉၵေႃႈ လွင်ႈၸွမ်းၼမ်ႉၼွင်းၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ လိူဝ်သေ ၶဝ်ႈၼႃးလူႉသုမ်း ၼပ်ႉႁူဝ်ပၢၵ်ႇဢေႊၶိူဝ်ႊမၼ်းယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၽၵ်းမီႇ ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်း တူၼ်ၵဵပ်းဝႆႉ ၼႂ်းသိုင်ႇ ၼႂ်းယေးၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ၺႃးၼမ်ႉလုပ်ႇထူမ်ႈ လူႉသုမ်းတင်းၼမ်တင်းလၢႆ။ လႆႈဝႃႈ ပီၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းတူၼ် သုမ်းလူင်သုမ်းလၢင်။ သုမ်းပႃးၸိူဝ်ႉပႃးႁူဝ် တႃႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈ ၼႂ်းပီတေ မႃးလူးၵွၼ်ႇ။ ဝၢႆးၼမ်ႉ လုပ်ႇထူမ်ႈ တီႈဝဵင်းမိူင်းတူၼ် ယၢမ်းလဵဝ် ယွၼ်ႉသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်းၶၢတ်ႇဝႆႉလႄႈ ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် ၵုၼ်ႇႁႅင်ႈၵုၼ်ႇႁွင် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၵေႃႈၶၢတ်ႇ မိူၼ်ၼင်ႇ ၶဝ်ႈသၢၼ်လႄႈ ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး (ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ) ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၶၢတ်ႇထႅင်ႈ။ ၵူၼ်းၶၢႆၼမ်ႉမၼ်း ၸၢၵ်ႈ မၢင်ၸဝ်ႈ တိုၼ်းဢမ်ႇယွမ်းၶၢႆပၼ်ၵေႃႈမီး ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းမိူင်းတူၼ် ၺႃးၽေးၼမ်ႉ ၸိူင်ႉၼႆႉ ပႆႇမီးၸုမ်းလႂ်မႃးၵမ်ႉၸွႆႈ၊ ႁွင်ႈၵၢၼ် ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵေႃႈ ၼုင်ႈသိူဝ်ႈၶူဝ်း ယူႊၼီႊၾွမ်ႊ ၶဝ်သေ ယူႇၸွမ်းႁိမ်းႁွမ်း လုမ်းၶဝ်ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉၵူၺ်း ပႆႇႁၼ်ၸွႆႈသင်ပၼ်။ ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ တေပၢႆႈၵႂႃႇယူႇ တၢင်ႇတီႈတၢင်ႇတၢင်းၵေႃႈ သဵၼ်ႈ တၢင်းသမ်ႉၶၢတ်ႇ၊ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇၵေႃႈ ဢမ်ႇထိုင်။ ၵူၼ်းမိူင်း ထူပ်းၽေး ၼမ်ႉယဝ်ႉ သမ်ႉတေၸၢင်ႈထူပ်း ၽေးဢိုပ်းယၢၵ်ႈထႅင်ႈ။ တႃႇပီၼႃႈပီလိုၼ်းမႃး ၵူၼ်းမိူင်းၶီႈၸႂ်မႆႈၸႂ် ယွၼ်ႉဝႃႈ ၶဝ်ႈၼႃးသုမ်းမူတ်း။ ၼမ်ႉထူမ်ႈ ၵမ်းၼႆႉ ၾၢႆႇလၢမ်းၶၢတ်ႈၾိင်ႈၾႃႉရႃႇသီႇၶဝ် ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႃႈ ပဵၼ်ယွၼ်ႉႁၢင်လူမ်းလႅင်ႉလူင် ယႃႊၵီႊ ဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းပၢင်ႇလၢႆႇ ၸၢၼ်းၶႄႇ ၽတ်ႉပဝ်ႇၶဝ်ႈမိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်း မိူဝ်ႈႁူဝ်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ၽတ်ႉၶဝ်ႈထိုင် မိူင်းထႆးတွၼ်ႈၼိူဝ်လႄႈ မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ဝၼ်းတီႈ 16/09/2024 ၼႆႉၵေႃႈ မီးလူမ်းလႅင်ႉထႅင်ႈ လုၵ်ႈၼိုင်ႈ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ လူမ်းလႅင်ႉ ပီႊပိင်ႊၵႃႊ တၢႆႊၾုၼ်ႊ ၸၼ်ႉ 13 လုၵ်ႉတီႈ ၼႃႈၼမ်ႉပၢင်ႇလၢႆႇ ဝၼ်းဢွၵ်ႇၶႄႇသေ ၽတ်ႉၼႂ်းမိူင်းၶႄႇ။

['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-09-16T17:35:25

https://shannews.org/archives/57642

ၼမ်ႉထူမ်ႈ ႁိူၼ်းၵူၼ်းမိူင်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၼမ်ႉၵိၼ်ၼမ်ႉၸႂ်ႉ

ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ်လၢႆဝၼ်းသေ ၼမ်ႉထူမ်ႈႁႅင်း ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈထူမ်ႈပႃး ႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈသင် မၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ ၼႂ်းႁိူၼ်းလႆလွင်ႈၸွမ်း ၼမ်ႉမူတ်း။ ဝၼ်းတီႈ 16/09/2024 ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈ မိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ထၢႆႇႁၢင်ႈတၢင်ႇၶိုၼ်ႈၼိူဝ်ၾဵတ်ႉသ်ပုၵ်ႉ သူဝ်ႊသျႄႊမီႊတီႊယႃႊမႃးဝႃႈ ၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေး ပႃးၸဵမ်မၢၵ်ႇၶိူဝ်သူမ်ႈ ဢၼ်ပိတ်းယဝ်ႉသေ ဢၢၼ်းတေဢဝ်ၵႂႃႇၶၢႆ ၼၼ်ႉၵေႃႈ လွင်ႈၸွမ်းၼမ်ႉမူတ်း ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇပႃးလွင်ႈ ၼမ်ႉၵိၼ်ၼမ်ႉၸႂ်ႉ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၼမ်ႉထူမ်ႈ ႁိူၼ်းၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၵူၼ်းမိူင်း ထုင်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၽူႈၸၢႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၼမ်ႉၼွင်ႁၢႆးယႃႈလူၼ်ႉၾင်ႇ။ သုင်ၶိုၼ်ႈထူမ်ႈႁိူၼ်းယေး ဢၼ်မီးၸွမ်းၾင်ႇၼွင်လႄႈ ၼိူဝ်ၵုၼ်ၼႂ်းၼွင်။ လၢၵ်ႈဢဝ်ၶူဝ်းၶွင်ၼႂ်းႁိူၼ်း ၼႂ်းယေးၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇပႃးမူတ်း။ ယၢမ်းလဵဝ်ၵေႃႈ ၼမ်ႉယိုင်ႈဝႆႉ တႃႇတေလူတ်းယွမ်းၶိုၼ်းၵေႃႈ ပႆႇငၢႆႈငၢႆႈ ပေႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပႆႇပိုတ်ႇၾၢႆၼမ်ႉမိူင်းပၢႆး၊ တေႃႈလဵဝ်တႄႉ ၵူၼ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ လႆႈပၢႆႈၽႄးၼမ်ႉဝႆႉ ၊ မိူဝ်ႈၼႆႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၸွႆႈၵၼ် ၶၢႆႉၶူဝ်းၶၢႆႉလဵင်း”- ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်မၢၵ်ႇၶိူဝ်သူမ်ႈ လွင်ႈလႆၼၼ်ႉ ပဵၼ်တီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပၼ်ႇ ဢၼ်မီးၼႃႈဝၼ်းဢွၵ်ႇ ၼွင်ႁၢႆးယႃႈ။ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈ ဢၼ် ၶဝ်ႈပႃးၼႂ်းၶူင်းၵၢၼ် ဢႅဝ်ႇယဵမ်ႈတွင်ႈတဵဝ်း ၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈ။ ၼမ်ႉတႄႇထူမ်ႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း တင်ႈတႄႇဝၼ်းတီႈ 12/09/2024။ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၼမ်ႉပႆႇယွမ်းလူင်းၶိုၼ်း ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ် ႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၼမ်ႉထူမ်ႈ ႁိူၼ်းၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇၾူၼ်း ၸူးၵၼ်ၵေႃႈဢမ်ႇလႆႈ ၾႆးၾႃႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး၊ ၽိုၼ်း ၵေႃႈယမ်းလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁုင်ၵိၼ်ႁုင်ယႅမ်ႉ ၼမ်ႉၵိၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇမီး ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပဵၼ် ဢၼ်ယၢပ်ႇၸႂ်ၵူႈမဵဝ်း – ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ဝတ်ႉမုၼ်ၸဝ်ႈ ၼႂ်းၼွင်ႁၢႆးယႃႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၽူႈယိင်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“ၼႂ်းၼွင် ဢမ်ႇမီးၼမ်ႉၵိၼ် ယၢမ်းလဵဝ်၊ ၾႆးၾႃႉၵေႃႈ ဢမ်ႇမႃးလႄႈ တႃႇတေၵိၼ်ယႅမ်ႉၵေႃႈယၢပ်ႇ၊ ၽိုၼ်းၵေႃႈယမ်းမူတ်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မၢင်ၸိူဝ်း ဢမ်ႇလႆႈၵိၼ်ၶဝ်ႈ 2-3 ဝၼ်းယဝ်ႉ ၵေႃႈမီး၊ ၵူၼ်းမႃးၸွႆႈထႅမ် မီးယူႇဢိတ်းဢွတ်း ယၢမ်းလဵဝ် လူဝ်ႇ ၵူၼ်းၸွႆႈထႅမ်ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်”- ဝႃႈ ၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၼမ်ႉထူမ်ႈၵျွင်း ၽြႃးၸၢမ်ၵဝ်ႈတွၼ်ႈ (ၽွင်ႇတေႃႇဢူး) ယၢမ်းလဵဝ် တီႈၼွင်ႁၢႆးယႃႈၼႆႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈၶိုၼ်ႈ ၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ၊ ႁူင်းႁဵၼ်း ၊ ႁိူၼ်းၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းသေ ၵူၼ်းပၢႆႈၽေးသိုၵ်း တၢင်းမိူင်းယၢင်းလႅင် ဢၼ်မႃးသွၼ်ႈယူႇ တီႈၸွမ်းၵျွင်းမုၼ်ၸဝ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ လႆႈပၢႆႈၽေး ၼမ်ႉထႅင်ႈ ၵမ်းၼိုင်ႈ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၼမ်ႉထူမ်ႈၵျွင်း ၽြႃးၸၢမ်ၵဝ်ႈတွၼ်ႈ (ၽွင်ႇတေႃႇဢူး) တီႈၸႄႈဝဵင်းယွင်ႁူၺ်ႈၼႆႉ မီးဝၢၼ်ႈ 400 ပၢႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈဝႆႉ ဝၢၼ်ႈ 100 ပၢႆ။ မၢင်ထုင်ႉ တီႈဢၼ်မီးတႅမ်ႇ ၶူင်ႈယၢၼ်းၼၼ်ႉ ၼမ်ႉထူမ်ႈႁႅင်း ထိုင်ၶေႃးႁိူၼ်း။ မၢင်ႁိူၼ်း ၵိုတ်းၸွမ်ႁိူၼ်းၵူၺ်း။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်။ ၼမ်ႉထူမ်ႈဝၢၼ်ႈဢိူင်ႇ ဢၼ်မီးၶွပ်ႇၼွင် ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၸိူင်ႉၼႆ မိူဝ်ႈၵွၼ်ႇ ပႆႇယၢမ်ႈထူပ်းယၢမ်ႈႁၼ်သေပွၵ်ႈ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ တႅမ်ႈ – ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ ၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-16T17:00:39

https://shannews.org/archives/57636

ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ဝၢႆးၼမ်ႉၼွင်းယူပ်ႈလူင်း

ပီၼႆႉ ၼမ်ႉသၢႆလူၼ်ႉၾင်ႇ ၼွင်းထူမ်ႈ ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ဢမ်ႇယွမ်း 7 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ ဝၢႆးၼမ်ႉယူပ်ႈလူင်းယဝ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တႃႇပတ်းၽဵဝ်ႈၶီႈၵူမ်ႇၶီႈငႂ်ႈ ဢၼ်ၵိုတ်းၶမ်ဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼႂ်းဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း လႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆးၼႆႉ မၢင်ပွၵ်ႉမၢင်ယွမ်ႇ ၼမ်ႉယွမ်းလူင်းယဝ်ႉသေတႃႉ မၢင်ပွၵ်ႉတႄႉ တိုၵ်ႉထူမ်ႈဝႆႉယူႇလႄႈ ပွၵ်ႈၼႆႉ ယွၼ်ႉၼမ်ႉထူမ်ႈႁႅင်း လိူဝ်ၵဝ်ႇသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈႁၢၼ်ႉတၢင်း ၶၢႆ၊ ႁိူၼ်းယေးလႄႈ ၶူဝ်းၶွင်ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉ လူႉသုမ်းၸွမ်းတင်းၼမ်လၢႆ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၽူႈယိင်း ဢႃယု 30 ပၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ -“တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်ႁႅင်းတီႈသုတ်းယဝ်ႉ။ ႁိူၼ်းယေး လူႉၵွႆၵေႃႈတင်းၼမ်ယဝ်ႉ။ ရူတ်ႉၵႃး ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ထုၵ်ႇၶီႈၵူမ်ႇၶီႈငႂ်ႈ ထူမ်ႈသႂ်ႇၼႂ်းၵႃးတင်း ၼမ်ဢေႃႈ။ လူႉၵွႆ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၼမ်ဝႃႈၼမ်ယဝ်ႉ။ ဢၼ်ပဵၼ်ႁႅင်းတႄႉ တၢင်းပွၵ်ႉပုင်းထုၼ်၊ လွႆတေႃႇၶမ်း ယဝ်ႉ ၵေႃႈ ထႅင်ႈလၢႆလၢႆပွၵ်ႉ။ ၶီႈၵူမ်ႇၶီႈငႂ်ႈ ၵိုတ်းၶၢင်ႉဝႆႉ ၸွမ်းၼႂ်း ႁိူၼ်းယေးၵေႃႈ ၼမ်ဝႃႈၼမ်ယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ တႄႇဢဝ် ဝၼ်းတီႈ 10/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် မႄႈၼမ်ႉသၢႆ ၼွင်းလုပ်ႇထူမ်ႈ ပွၵ်ႉပုင်းထုၼ်၊ မၢၵ်ႇၵႃႇႁူဝ်ၶမ်း၊ သၼ်သၢႆး၊ မႄႈၶၢဝ်၊ လွႆတေႃႇၶမ်းလႄႈ ဢိၵ်ႇထႅင်ႈ လၢႆဢွင်ႈတီႈ။ ပွၵ်ႈၼႆႉ လႆႈဝႃႈ မႄႈၼမ်ႉသၢႆ လူၼ်ႉၾင်ႇ ၼွင်းထူမ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း လိူဝ်ၵူႈပွၵ်ႈ ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ရူတ်ႉၵႃး ၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈ တီႈဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၽူႈၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ပွၵ်ႈၼႆႉ ၼမ်ႉႁႅင်း ၼႃႇၶႃႈ ပႃးၵႂႃႇမူတ်းဢေႃႈ ၸွမ်းလၢၼ်ႉပိူၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ။ ႁိူၼ်းပိူၼ်ႈၵေႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇ ၸၼ်ႉတႂ်ႈ၊ ၸၼ်ႉၼိူဝ် ၸိူဝ်းဢၼ်ပိူၼ်ႈပိုတ်ႇလၢၼ်ႉဝႆႉၵေႃႈ ပႃးၵႂႃႇၸွမ်းၼမ် ၸဵမ်ၽၵ်းတူ၊ ရူတ်ႉၵႃး ၸိူဝ်းၼႆႉ ထႅင်ႈ။ ပေႃးပႃး တၢင်းထႅဝ်ပုင်းထုၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႉ မၼ်းတေဢမ်ႇယွမ်း မွၵ်ႈ 40 လင်ၼႆႉၶႃႈ ဢၼ် လူႉၵွႆမၼ်း။ မၢင်တီႈၵေႃႈ လူႉသုမ်းၼမ်၊ မၢင်တီႈၵေႃႈ လူႉသုမ်း ဢေႇ။ ယဝ်ႉၵေႃႈ တင်းပုင်းပုၼ်ၼႆႉ တေမီးလိၼ်ၵူၼ်ႇပႃးလႄႈ ၶႂ်ႈဝႃႈၵွႆၼမ်ဝႆႉၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼမ်ႉထူမ်ႈပွၵ်ႈၼႆႉ လႆႈဝႃႈႁႅင်းလိူဝ်ၵူႈပွၵ်ႈ၊ ၶီႈၵူမ်ႇၶီႈငႂ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ၵိုတ်းၶမ်ၼမ်ဝႆႉ။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၵူၼ်းမိူင်းၶဝ် ဢွၼ်ၵၼ်ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇ တႃႇတေပတ်းၽဵဝ်ႈၶိုၼ်း ႁႂ်ႈမီးလွင်ႈမူတ်းသႂ် ၼႆယဝ်ႉ။ “ၵူၼ်းမိူင်း တိုၵ်ႉပတ်းၽဵဝ်ႈၼႆႉ တေမီးႁိမ်းတၢင်းလူင် ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်း။ ၸိူဝ်းႁိမ်းၵၢတ်ႇတႃႈလေႃႉ၊ ၸွမ်းတၢင်းလူင် ၸိူဝ်းၼႆႉ တိုၵ်ႉမႅၼ်ႈၽွင်း ပတ်းၽဵဝ်ႈမၼ်း။ ၵူႈပွၵ်ႈတႄႉ မၼ်းထူမ်ႈဢိတ်းဢွတ်း ၵူၺ်း။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ မၼ်းထူမ်ႈႁႅင်းၼႆ ၵူမ်ႇၵေႃႈ တေၼမ် လွင်ႈယၢပ်ႇၵေႃႈ ၼမ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ မၢင်တီႈ ၼႆႉ ၵူၼ်းႁၢႆၵေႃႈမီး ဢၼ်ပႃးၵႂႃႇၸွမ်းၼမ်ႉၵေႃႈ မီးဢေႃႈ။ လႅင်းၼႅတ်ႇၵေႃႈႁၢႆ ၾႆးၾႃႉၵေႃႈ ၶၢတ်ႇ ဢေႃႈ။ မၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈလၢတ်ႈၼႄၵၼ်။ ၸွမ်းၸွၵ်ႉၸွမ်းၸဵင်ႇ ဢၼ်ဢမ်ႇပႆႇလႆႈ ၵႂႃႇတူၺ်းၵေႃႈ မီး ဢေႃႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၽူႈၸၢႆး ၵေႃႉၼိုင်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ တေႃႇထိုင် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၸွမ်းၵၢတ်ႇတႃႈလေႃႉ၊ ပွၵ်ႉသၼ်သၢႆး၊ ပွၵ်ႉမႄႈၶၢဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼမ်ႉပႆႇယွမ်းမူတ်း။ ယွၼ်ႉၼၼ် ၵူၼ်းမိူင်း ဢွၼ်ၵၼ်ထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇ တႃႇတေၽဵဝ်ႈၵူမ်ႇၽဵဝ်ႈ ဢုင်လႄႈ တႃႇတေမႄးပူၵ်းပွင်ႁိူၼ်းယေး ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၶိုၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-09-16T15:16:23

https://shannews.org/archives/57629

မွင်းၾူၼ်ၸၢႆးၼၢႆးႁိူင် ထိုင်ဝၼ်းႁိူဝ်ႈလႅင်းပိူင်း ဝၼ်းတေပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း

သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉလႆႈ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ဢဝ်လၢႆးမိူၵ်ႈမႂ်ႈသေ ၶိၼ်ပွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းယူႇမႅၵ်းမႅၵ်းၼႆႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈ တုမ်ႉတိူဝ်ႉ လွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ မႂ်ႇသုင်ဝၢၼ်ႈမိူင်း။ တုမ်ႉတိူဝ်ႉၵူၼ်းမိူင်းလဵၵ်ႉယႂ်ႇၼုမ်ႇထဝ်ႈ သၢမ်ပၢၼ်ၸဵတ်းသႅၼ်း၊ ပိူင်လူင် တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးတူဝ်လႄႈ ပၢႆးၸႂ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇ သႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇ။ ၸွမ်းၼင်ႇၵႂၢမ်းထုင်းမီးဝႃႈ ဢဵၼ်ႁႅင်းဝၢၼ်ႈမိူင်းၼႆႉမီးတီႈၵူၼ်းၼုမ်ႇၼႆလႄႈ သင်ၸိူဝ်ႉ ၵူၼ်းၼုမ်ႇ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးၸႂ်မႃးၸိုင် မိူဝ်းၼႃႈဝၢၼ်ႈမိူင်းတေပဵၼ်ႁိုဝ်ၼႆ သမ်ႉပေႃးဢမ်ႇၶႂ်ႈႁတ်းဝူၼ်ႉ။ ဝၼ်းဢၼ်ၾႃႉၵၢမ်ႈ ၾူၼ်တူၵ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဝၼ်းဢၼ် ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵေႃႉယၢၼ်ႁိူၼ်း ဢမ်ႇမီးတၢင်းသိူဝ်းၸႂ်။ ၽႂ်သေဢမ်ႇဝႃႈ ၸဵမ်ယိင်းလေႃးၸၢႆး တၵ်းၸႂ်ထိုင်ႁိူၼ်းယေးပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉၸဝ်ႈၵဝ်ႇဢမ်ႇႁၢင်ႉ။ ဝၼ်းၾူၼ်သိင်းသွၵ်းသႅၵ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇမဵတ်ႉဝၼ်းၼိုင်ႈ ၼႂ်းလိူၼ်သႅပ်ႉထႅမ်ႊပိူဝ်ႊ 2024 ၼၢင်းယိင်း ဢွၼ်ႇ သႅၼ်းပၢၼ်ဢႃယု 22 ပီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၼင်ႈၼႂ်းသုမ်ႉၽၢၵ်ႈဢွၼ်ႇ ဢၼ်မီးတီႈဝၢၼ်ႈဢွၼ်ႇ ဝၢၼ်ႈၼိုင်ႈ တီႈလႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆးတီႈၼိုင်ႈ – ယိပ်းၵမ်ၸိုမ်းယိပ်းၸေႈ ဢွၼ်ႇမၼ်းၼၢင်းသေ တေတႅမ်ႈမၢႆၶေႃႈမုလ်းၶၢဝ်ႇသၢၼ် ၵၢၼ်သိုၵ်းၵၢၼ်မိူင်း လွင်ႈဢမ်ႇၽဵင်ႇပဵင်း ဢၼ်ပဵၼ်ၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် ၼႂ်းမိူင်းတႆး ဢၼ်မၼ်းၼၢင်းတွင်ႈထၢမ်ႁႃမႃးလႆႈၼၼ်ႉယူႇ ။ ၽွင်းလူမ်းၽတ်ႉမႃးပဵၼ်ၵမ်း ဢၢႆၾူၼ်ၽွင်ၽူင်ႉၶဝ်ႈမႃးတိူဝ်ႉသႂ်ႇ ၸွမ်းတူဝ်ၶိင်းၼႃႈတႃလႄႈ ၸေႈၶၢဝ်ႇမၼ်းသမ်ႉပေႃးယမ်း။ မၼ်းၼၢင်းၼင်ႈမိူၼ်ႇတူၺ်းမဵတ်ႉၾူၼ်ဢၼ်သိင်းဝႆႉယူႇၼၼ်ႉသေ ဢုပ်ႇၶႆႈၼေလွင်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဢၼ်လႆႈထူပ်းၽေးသိုၵ်းသိူဝ် ဢၼ်ၺႃးၸၢၵ်ႇပၢင်တိုၵ်း သေလႄႈ လႆႈလူႉတၢႆ သုမ်းသၢႆၸႂ်၊ ဝူၼ်ႉထိုင်လွင်ႈမၼ်းၼၢင်းလႆႈၽၢတ်ႇဝၢၼ်ႈယၢၼ်ႁိူၼ်း ပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈမိူဝ်းၶိုၼ်း ၼၼ်ႉသေ မဵတ်ႉၼမ်ႉတႃယွႆႉယမ်းလႆလူင်းၸွမ်းၵႅမ်ႈမၼ်းၼၢင်း ၼႂ်းၵႄႈမဵတ်ႉၾူၼ်။ မၼ်းၼၢင်း ၸိုဝ်ႈႁွင့် “ၼၢင်းငဝ်းလိူၼ်” ။ ပဵၼ်ၼုမ်ႇယိင်း သႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇ ၊ ယႂ်ႇမႃးၼႂ်းၵၢပ်ႈပၢၼ် ဝၢၼ်ႈမိူင်းဢၼ်မီးလွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈ၊ ပဵၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ႁဵၼ်းလိၵ်ႈလၢႆးပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ၶိုတ်းၵၢပ်ႈပၢၼ် လႅတ်းသႅဝ်းၽႂ်းၽၢႆ – ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉလႆႈလွင်ႈတဵၵ်းတဵင်လူလၢႆၵၼ်။ ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉ ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆးၵၢၼ်မိူင်းၵၢၼ်သိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းဝၢၼ်ႈၵိူတ်ႇမိူင်းၼွၼ်း၊ ဢိင်ၼိူဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်း လိုပ်ႈလမ်းၸွမ်းမၼ်းၼၢင်း သေ မၼ်းၼၢင်းလႆႈငိူင်ႉဝႄႈ ၽၢတ်ႇယၢၼ် ႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇဝႆႉ။ တင်ႈတႄႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃး မၼ်းၼၢင်းလႄႈ ဢူၺ်းၵေႃႉ ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈလဵဝ် ဝဵင်းလဵဝ်ၵၼ် ဢမ်ႇယွမ်းႁပ်ႉလႆႈၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းလႄႈ တႅပ်းတတ်းႁဵတ်း CDM ဢမ်ႇသိုပ်ႇႁဵၼ်းလိၵ်ႈ ဢမ်ႇၸွႆႈၵၢၼ်ၼႃႈဝၢၼ်ႈတႃၶူင်ႇ တူင်ႇဝူင်းပွၵ်ႉယွမ်ႇယဝ်ႉသေ ၊ ဢွၵ်ႇၼႄၵၢင်ၸႂ် သၢၼ်ၶတ်း ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း ။ ဝၢႆးၼၼ်ႉ ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈလိုပ်ႈလမ်းတီႉၺွပ်းလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈယူႇသဝ်း တီႈႁိူၼ်း တီႈယေး၊ တႅပ်းတတ်းၽၢတ်ႇယၢၼ်ၵူၼ်းမုင်ႉႁေႃႁိူၼ်း ၊ ပွႆႇၽႃႈတၢင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ ၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း PDF ၊ ၼွၼ်းၼိူဝ်လိၼ် ၵိၼ်ၼႂ်းတွင် ဢမ်ႇမီးၶူဝ်းၶွင် ၸႂ်ႉတိုဝ်းပဵင်းပေႃး၊ ၵိၼ်ၶဝ်ႈမၢႆႇၵိူဝ် လႆႈၵိၼ်ၼိုင်ႈတႃႇ ဢိုပ်းၼိုင်ႈတႃႇ။ ၸႂ်ၶႅင်တၢၼ်ႇလႂ်ၵေႃႈ ၽွင်းငဝ်းလၢႆးပဵၼ်ၼၢင်းၽီတူၵ်းၽုင်ႇၼၼ်ႉ လႆႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးၸႂ် – ဝၼ်းလႂ်တေထိုင်တႃႈမုင်ႈယိူင်းမၢႆ ဢမ်ႇႁူႉသေ လႆႈလပ်းႁူလပ်းတႃ လတ်းၽၢၼ်ႇၶၢမ်ႈပူၼ်ႉမႃး ။ ၼၢင်းငဝ်းလိူၼ် တႄႇလၢတ်ႈၼႄဝႃႈ – “တႄႇဢဝ်တၢင်းပဵၼ် Covid လၢမ်းၶဝ်ႈ ၵၢၼ်ႁဵၼ်းလိၵ်ႈၵေႃႈ လႆႈၵိုတ်းဝႆႉ။ တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးၸႂ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇ ယဝ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈ။ ယိူင်းဢၢၼ်းၶႂ်ႈႁဵၼ်းလိၵ်ႈၸၼ်ႉၸွမ်၊ လႆႈႁပ်ႉၸုမ်ႈၶူးသေ ဢၢၼ်းတေမႃးၸွႆႈၵၢၼ်ၽွင်းငမ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဢိူင်ႇ။ ၽိူဝ်ႇငဝ်းလၢႆးလီ ဢၢင်ႈတေလႆႈၵႂႃႇႁဵၼ်း လိၵ်ႈၶိုၼ်း၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၸိုင်ႈမိူင်းထႅင်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းဢၼ်လႆႈငိၼ်းဝႃႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းၼႆၼၼ်ႉ ႁႅင်းၸႂ်ယိင်ႈၶႅၼ်းတူၵ်း၊ ၶႅၼ်းဝူၼ့်သင်ဢမ်ႇပွင်ႇသင်သေဢိတ်း ၊ ဝၼ်းၼၼ်ႉ လႅင်းၾူၼ်း လႅင်းဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈ။ လၵ်ႉယွၼ်းသူးဝႃႈ ယႃႇႁႂ်ႈမၼ်းပဵၼ်လွင်ႈတႄႉသေၵမ်းၼႆယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ယွၼ်းသူးဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈမႃး။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵႂၢမ်းၾၼ်ဢၼ်မုင်ႈမွင်းဝႆႉၼၼ်ႉ လႆႈႁၢႆၼမ်ႉႁၢႆၾႆး”- ဝႃႈၼႆ။ သႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇ ၸိူဝ်းယႂ်ႇမႃး ၽွင်းပၢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ တီႊမူဝ်ႊၶရေႊသီႊ ၽွင်းပီ 2010 မႃးၼႆႉ ပဵၼ်သႅၼ်းဢၼ်လႆႈလတ်းၽၢၼ်ႇလွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းထၢင်ႇႁၢင်ႈထိုင်တီႈထိုင်လႅၼ်။ လႆႈယူႇၸွမ်းၶိူင်ႈ ၸႂ်ႉတိုဝ်း ထႅၵ်ႊၼူဝ်ႊလူဝ်ႊၵျီႊ ၶိုတ်းၵၢပ်ႈပၢၼ်။ ၽွင်းမီးလွင်ႈၸႂ်ႉဢႃႇၼႃႇတဵၵ်းတဵင်ႁၢမ်ႈႁႄႉဢိုတ်း ၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈလွင်ႈၸိုင် ၵူၼ်းၼုမ်ႇသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇ တိုၼ်းဢမ်ႇမေႃယူႇသဝ်း။ ၼၢင်းငဝ်းလိူၼ်လၢတ်ႈၼႄထႅင်ႈဝႃႈ- “ ယွၼ်ႉႁၼ်ထိုင်ဝႃႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်းၽဵင်ႇပဵင်းၼႆသေ ထိုင်မႃး 2-3 ဝၼ်း ဢုပ်ႇၵၼ်တင်းဢူၺ်းၵေႃႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်းသေ တႅပ်းတတ်းဢွၵ်ႇၼေၵၢင်ၸႂ်။ ၶၢဝ်းတၢင်းၼႄၵၢင်ၸႂ်ႁိုင်မွၵ်ႈလိူၼ် ။ ဝဵင်းႁဝ်းၶႃႈ ပဵၼ်ဝဵင်းလဵၵ်ႉလႄႈ ၼႂ်းၼႄၵၢင်ၸႂ်ၼၼ်ႉ ၽႂ်ပဵၼ်ၽႂ်ၵေႃႈ ႁူႉၸၵ်းၵၼ်ယူႇယဝ်ႉဝႃႈ။ မၼ်းဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈသင်သေဢိတ်း ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃးတီႉၵူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈယဝ်ႉၵေႃႉၼိုင်ႈ – ၸင်ႇႁူႉဝႃႈ ယူႇၼႂ်းငဝ်းလၢႆး ဢမ်ႇမီးလွင်ႈၽဵင်ႇပဵင်း။ ” – ဝႃႈၼႆ။ ၽွင်းၼၼ်ႉပိုၼ်ႉတီႈဝဵင်းၼၢင်းငဝ်းလိူၼ်ၶဝ်ယူႇသဝ်းၼၼ်ႉ ငိၼ်းဝႃႈ မီးၸုမ်းသိုၵ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ PDF ပိုၼ်ႉတီႈ ၵမ်းၵမ်းငွႆးယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆလႄႈ မၼ်းၼၢင်း ပဵၼ်ႁႅင်းၸႂ် ၶႂ်ႈၶဝ်ႈႁူမ်ႈၼႂ်းၵၢၼ်ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉ ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း။ “ႁူႉၶႂ်ႈ ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းၵူၺ်းယဝ်ႉ။ ၶႃႈတႅပ်းတတ်းတေၵႂႃႇၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း။ သမ်ႉၵူဝ်ပေႃႈ မႄႈ ႁူႉယဝ်ႉၸႂ်ဢမ်ႇလီၸွမ်း ဢမ်ႇၶႂ်ႈပၼ်ၵႂႃႇၼႆလႄႈ ၸင်ႇလႆႈလႅၼ်ပေႃႈမႄႈဝႃႈ တေၵႂႃႇႁဵတ်းၵၢၼ် ႁႃငိုၼ်းၸွမ်း ဢူၺ်းၵေႃႉၼႆသေ တိုဝ်သေဢွၵ်ႇႁိူၼ်းမႃး။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဢွၵ်ႇမႃးၸွမ်းလွင်ႈမုင်ႈမွင်းလႄႈ ၽွင်းၼၼ်ႉဢမ်ႇႁူႉတိူဝ်ႉၸႂ်သင်။ ထၢမ်ဝႃႈၸွင်ႇၶၢဝ်းတၢင်းယၢပ်ႇႁႃႉၼႆတႄႉ – ယၢပ်ႇဢေႃႈ ။ တႃႇထိုင်တီႈပိူၼ်ႈၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းပုၼ်ႉၼႆ လႆႈပႆလတ်းႁူၺ်ႈလတ်းလွႆၵႂႃႇသွင်ၶိုၼ်း သၢမ်ဝၼ်း ။ ႁႃၽၵ်းႁႃၼေႃႇသေ ၵိၼ်ႁႂ်ႈဢိမ်ႇတွင်ႉၵူၺ်း ယဝ်ႉဝႃႈ။ ၼႂ်းၸႂ်ၼႆႉၵေႃႈဝူၼ်ႉဝႃႈ – “ၵဝ်တိုၼ်းတေလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉႁႂ်ႈဢွင်ႇပေႉ” ၼႆသေ ယုမ်ႇယမ် ဝႆႉၼႂ်းၸႂ်ဝႃႈ “တိုၼ်းတေဢွင်ႇပေႉ” ၼႆၼၼ်ႉပိူင်လဵဝ်” – ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇ ၵူၼ်းပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း ၼႄၵၢင်ၸႂ်သၢၼ်ၶတ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယဝ်ႉမွၵ်ႈၶၢဝ်းတၢင်း 3-4 လိူၼ် ယူႇတီႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ NUG လႄႈ ၶွမ်ႊမတီႊ ၽူႈတႅၼ်းသၽႃးၵူၼ်းမိူင်း CRPH ဢွၵ်ႇၸိုဝ်ႈၵမ်ႉယၼ်ပၼ်ႁႅင်းသေ တႄႇဝၼ်းတီႈ 5 လိူၼ်မေႊမႃး ၵူၼ်းၼုမ်ႇဝဵင်းလိူဝ်ႇ (မၼ်းတလေး) – ၸႄႈၵႅင်း-မၵူၺ်း- ပႃႇၵိူဝ်- တႃႈၵုင်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉတႄႇၶွၼ်ႈၵၼ် ၶဝ်ႈထိူၼ်ႇ ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၶွတ်ႈပဵၼ်တပ်ႉသိုၵ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်းပိုၼ်ႉတီႈ PDF ၼႆမႃး။ ႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်ႁႅင်းၸႂ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇပတ်းပိုၼ်ႉၸိုင်ႈမိူင်း ဢွၼ်ၵၼ်လႆၶဝ်ႈႁူမ်ႈ ၶွၼ်ႈတုမ်ၵၼ်ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း။ ၽွင်းၼၼ်ႉ NUG ယုၵ်ႉဢဝ် ဢူးယီႇမုၼ်ႇ ၽူႈတႅင်ႇတႅမ်ႈဝွၵ်း ၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ မိူင်းမၢၼ်ႈ ၶိုၼ်ႈပဵၼ်ႁူဝ်ပဝ်ႈ ၾၢႆႇၵႅတ်ႇၶႄ (တပ်ႉသိုၵ်း)။ “ မိူဝ်ႈၶႃႈယူႇႁိူၼ်းပေႃႈႁိူၼ်းမႄႈ- ၶႃႈဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်းၵၢၼ်သင်။ ၽိူဝ်ႇၶႃႈၵိုင်ႉၵၢင်ႉထိုင်မႃး ၼႂ်းထိူၼ်ႇသေ ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း- ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ၶဝ် ယိုတ်းဝႆႉမိုဝ်းထိုဝ်ဝႆႉလႄႈၶႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈ တိတ်းတေႃႇၵပ်းသိုပ်ႇ ၸူးၽႂ်။ လႆႈယူႇလႆႈၵိၼ်ၸွမ်းပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈၼႂ်းတပ်ႉ။ ဢမ်ႇလႆႈတိတ်းတေႃႇတၢင်းႁိူၼ်းလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ် မႆႈၸႂ်မႄႈ။ ဝၢႆးမႃးၸင်ႇလႆႈႁူႉဝႃႈ – မႄႈၶႃႈထၢင်ႇဝႃႈ ၶႃႈတၢႆယဝ်ႉ ၼႆသေ ႁႆႈၵူႈဝၼ်း။ ဝူၼ်ႉမႅၼ်ႈၶိုၼ်း မိူဝ်ႈလႂ်ၵေႃႈ ငိၼ်းၸႂ်ဢမ်ႇလီၶိုၼ်းတႃႇသေႇ။ ဢမ်ႇႁၼ်ထိုင်ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းတၢင်းႁိူၼ်းသေ ပႆၸွမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇ ယုမ်ႇယမ်လႄႈၶႂ်ႈလႆႈၶႂ်ႈပဵၼ် မဵဝ်းလဵဝ်” – ၼၢင်းငဝ်းလိူၼ် ၵိုတ်းလွင်ႈလၢတ်ႈၸႃသေ ၸဵတ်ႉၼမ်ႉတႃႇဢွၼ်ႇမၼ်းၼၢင်းၵမ်းၼိုင်ႈ။ မၼ်းၼၢင်းလၢတ်ႈဝႃႈ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈတူဝ်ၵဝ်ႇယုမ်ႇယမ်ဝႃႈ ပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်ထုၵ်ႇပႆ ထုၵ်ႇႁဵတ်းၼႆ လႄႈ ယိူၼ်ႉၸႂ်ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်း ၼႂ်းၵႄႈလွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵိၼ်းၸႂ်ၵူႈလွင်ႈ တေႃႇပေႃးယဝ်ႉတူဝ်ႈ- ဝႃႈၼႆ။ ဝၢႆးလင်ၾိုၵ်းၵၢၼ်သိုၵ်းယဝ်ႉ 3 လိူၼ် ၽွင်းတၢင်းမူႇၸုမ်းပၼ်ပွၵ်ႈႁိူၼ်းၶိုၼ်း တႃႇမိူဝ်းယူႇမိူင်းတႆးသေ ႁဵတ်းၵၢၼ်။ သမ်ႉမႅၼ်ႈၽွင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈၶဝ်ႈဝဵင်း ၶိုၼ်ႈႁိူၼ်းလူင်းႁိူၼ်း ၵူတ်ႇထတ်း ထဵတ်ႈထၢမ် ႁႃတီႉၺွပ်းၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၸိူဝ်းဢၼ်ၶဝ်ထၢင်ႇထိူမ်။ တီႉၺွပ်းလူၺ်ႈဢမ်ႇမီးႁဵတ်ႇမီးၽူလ် ဢမ်ႇမီးလွင်ႈမီးတၢင်း။ ၼၢင်းငဝ်းလိူၼ်လၢတ်ႈဝႃႈ -“ ၽွင်းၼၼ်ႉယဝ်ႉ ဢၼ်လႆႈၾၢင်ႉယူႇၾၢင်ႉၵိၼ် လႆႈဝႆႉႁူဝႆးတႃဝႆး ။ ယွၼ်ႉဝႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၼႆႉ ၽွင်းၼၼ်ႉ ၶဝ်ႁၼ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇတီႈလႂ်ၵေႃႈၶဝ်တီႉ ၊ ၶဝ်တိုၼ်းဢမ်ႇဝူၼ်ႉ ဢမ်ႇပွႆႇပၼ်ၽႂ်။ ႁၼ်ၸွမ်းတႃႈၸွမ်းတၢင်းၵေႃႈ ဢမ်ႇထၢမ်လွင်ႈထၢမ်တၢင်း- တီႉမတ်ႉပေႃႉထုပ်ႉ ႁဵတ်းႁၢႆႉမၢတ်ႇၸဵပ်း၊ ယိုဝ်းတၢႆၵမ်းလဵဝ်ၵေႃႈမီး။ ပဵၼ်ဢၼ်လီယုပ်းၽၢၼ်ႈလွင်ႈမိူၵ်ႈမႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ။ ၵွပ်ႈၼႆၶႃႈၵေႃႈ ဢမ်ႇႁတ်းၼွၼ်းတီႈႁိူၼ်း။ လႆႈဢဝ်ထူင်ၽႃႈသေ ပၢႆႈၵႂႃႇသွၼ်ႈတူဝ် ၼွၼ်းၼႂ်းသိုင်ႇ ၼႂ်းထဵင် ၼႂ်းသူၼ် ၼႂ်းထိူၼ်ႇ ။ ဢမ်ႇမီးၾႆး ဢမ်ႇမီးဢူၺ်းၵေႃႉ။ ၶႃႈယင်းႁၼ်ၼႂ်းတႃယူႇ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်။ ဝႆၽႃႈသေ ႁႅၼ်တူၺ်းတွင်ႉၾႃႉ ႁၼ်လိူၼ်လႅင်းလႅင်းၼႂ်းထိူၼ်ႇလပ်းသိင်ႇၽိတ်း။ ၵူဝ်ၵေႃႈၵူဝ် – ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈပဵၼ်ဢၼ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးၸႂ်ၶႃႈႁဝ်း။ ဢမ်ႇမီးတၢင်းသိူဝ်းၸႂ်သေဢိတ်း”- ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်ၼႃႇလိူဝ်ႁႅင်းသမ်ႉ – ၽွင်းၼၼ်ႉငဝ်းလၢႆးၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းဢိူင်ႇ ဢမ်ႇၸၢင်ႈယုမ်ႇယမ်လႆႈသေဢိတ်း။ ၼွၼ်းတီႈလဵဝ် ၵူႈၶိုၼ်းဢမ်ႇလႆႈ။ ၶိုၼ်းၼိုင်ႈယဝ်ႉၶိုၼ်းၼိုင်ႈ လႆႈပၢႆႈ လႆႈၶၢႆႉတီႈၼွၼ်း ။ ဢမ်ႇမီးၽႂ် မႃးႁၼ် သေတႃႉ ၸႂ်လွၵ်ႇၸႂ်လႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈဢမ်ႇမီးလွင်ႈယုမ်ႇယမ်သင်သေလွင်ႈ။ ဢၼ်မႆႈၸႂ် ၵူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးတီႉၺွပ်းႁဵတ်းႁၢႆႉပေႃႈမႄႈၵူၼ်းႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵိၼ်းၸႂ်ထိုင်တီႈပေႃးၶႂ်ႈယွင်ႇ ။ ၼၢင်းငဝ်းလိူၼ်ၸင်ႇဝူၼ်ႉႁႃလၢႆးတၢင်းတႃႇၵႄႈလိတ်ႈလႄႈယူတ်းယႃဢၼ်တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးၸႂ်ဝႆႉယူႇၼၼ်ႉ ၼင်ႇႁိုဝ်တေယူႇလွတ်ႈ။ “ ၽွင်းၼၼ်ႉ ဢူၺ်းၵေႃႉၶႃႈၵေႃႈ ႁွင်ႉၶႃႈၵႂႃႇ ၸွႆႈၵၢၼ်ၼႂ်းထိူၼ်ႇၶိုၼ်း ။ ၶႃႈမႃးဝူၼ်ႉထတ်းသၢင်ႈဝႃႈ လၢႆးတၢင်းဢၼ်တေပေႃႉႁူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႆႈႁႂ်ႈယမ်မႅၼ်ႈ ၼႆႉပဵၼ်လၢႆးလႂ်။ ၶႃႈဝူၼ်ႉဝႃႈ ၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၼႆႉ ဢမ်ႇတၢပ်ႈလူဝ်ႇပဵၼ်ဝႃႈ ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇမဵဝ်းလဵဝ်။ ယိပ်းၵမ်ၸိုမ်းသေ ႁဵတ်းၵၢၼ် ၶၢဝ်ႇတႅမ်ႈၼေ ႁၢႆးၼေလွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈႁဵတ်းလွင်ႈပူၼ်ႉပႅၼ် ႁဵတ်းလွင်ႈဢမ်ႇၽဵင်ႇပဵင်းၼိူဝ်ၵူၼ်းမိူင်း။ ယင်းၸၢင်ႈပဵၼ်ႁႅင်းဢီး သူင်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈၶိုၼ်ႈလုမ်းတြႃးလုမ်ႈၾႃႉ ႁပ်ႉတူတ်ႈတၢမ်ႇဢၼ်လုမ်ႉၾႃႉပၼ် ၵေႃႈလႆႈလူး။ ယင်းတေၸၢင်ႈယူတ်းယႃပၢႆးၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ၊ ပဵၼ်ဢၼ်ႁႄႉၵင်ႈပႃးၵူၼ်းႁိူၼ်းႁဝ်းလႄႈ ၵူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်း ၼႆသေ ၶႃႈဝႆႉၸႂ်ႁတ်းႁၢၼ် ၶိုၼ်းပွၵ်ႈမိူဝ်းႁိူၼ်း သေ ၸင်ႇႁႃလၢႆးတၢင်း ၶဝ်ႈၼႂ်းတူင်ႇဝူင်းၵၢၼ်သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇမႃး တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၶႃႈၵေႃႈၵူတ်ႇထတ်းႁၼ်ဝႃႈ ၵၢၼ်သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၼႆႉပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းတႃႇၶႃႈတေပႆ သၢင်ႇထုၵ်ႇယဝ်ႉ ။” ယၢမ်းလဵဝ် ၼၢင်းငဝ်းလိူၼ်ၼႆႉ ႁၢပ်ႇၵၢၼ်ဝႆႉပဵၼ်ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ တီႈႁွင်ႈၵၢၼ်ၶၢဝ်ႇယႂ်ႇဢၼ်ၼိုင်ႈ။ သွၵ်ႈၶူၼ်ႉလမ်းႁႃပိူင်ပဵၼ်ဢၼ်ဢမ်ႇပဵၼ်ထမ်း ဢၼ်ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တဵၵ်းတဵင် ပေႉၵိၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ၊ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၵူၼ်းမိူင်းဝႆႉပဵၼ်ပဝ်ႉမၢႆ သေဢမ်ႇပေႉမေႃႈပေႃႉၵၢၵ်ႇ ၊သုမ်းသိုၵ်းတေႃႇသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းယဝ်ႉ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်ယိုဝ်းသႂ်ႇဝၢၼ်ႈသူၼ်ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်းမိူင်း ႁဵတ်းႁႂ်ႈ ၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ ပၢႆႈယၢၼ်ႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇၸိူဝ်းၼၼ်ႉသေ ဢဝ်မႃးတႅမ်ႈ ဢွၵ်ႇႁၢႆးငၢၼ်း ၶၢၼ်ပၢၵ်ႇၼႄပၼ်ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၼွၵ်ႈမိူင်းၼႂ်းမိူင်းလႄႈ လုမ်ႈၾႃႉလႆႈႁူႉၸွမ်း။ ၸုမ်းတူၺ်းလူၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းတူၵ်းၶွၵ်ႈၵၢၼ်မိူင်း AAPP ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 12/09/2024 ၼႆ့ဝႃႈ – ၶၢဝ်းတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸိုင်ႈမိူင်းမႃးၼႆႉ ၵူၼ်းၼႂ်းမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ႇပတ်းပိုၼ့် ထုၵ်ႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈမၢပ်ႇမႂ်တီ့ၺွပ်းၵႂႃႇ 27361ၵေႃ့ ၊ ၼႂ်းၼၼ့် ပႃးၼၢင်းယိင်း 5000 ပၢႆ ။ ယွၼ်ႉပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်သေၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်း 3 ပီပၢႆၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈၶႃႈႁႅမ်ၵူၼ်းမိူင်းတၢႆ 5 ႁဵင်ပၢႆ ၊ ဢၼ်လႆႈပၢႆႈ ၽၢတ်ႇယၢၼ် ႁိူၼ်းယေး တီႈယူႇ တၼ်းသဝ်းယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈမီး 2 လၢၼ့် 6 သႅၼ်ပၢႆ ။ဢၼ်ၼႆႉပႆႇလႆႈၼပ်ႉပႃးႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းၼုမ်ႇပၢႆႈဢွၵ်ႇမိူင်း ယွၼ်ႉမၢႆမီႈႁၢပ်ႇၵၢၼ်သိုၵ်း ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ။ ယွၼ်ႉပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈၼၼ်ႉသေ တင်ႈဢဝ်လိူၼ် ၾႅပ်ႉပိဝ်ႊရီႊမႃး တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵ ဝ်ၵူၼ်းၼုမ်ႇပၢႆႈဢွၵ်ႇမိူင်းမီးၵူႈဝၼ်း။ လွင်ႈၸိူဝ်းၼႆႉႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် တုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးၸႂ်။ မိူၼ်တႅပ်းၶႃ ႁၢၵ်းႁုၼ်ႈၵူၼ်းၼုမ်ႇ ၼင်ႇႁိုဝ်တေဢမ်ႇမီးလွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်။ ၼၢင်းငဝ်းလိူၼ်ၼႆႉ ယၢမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵိၼ်ၶဝ်ႈႁူမ်ႈမူႇ ဢမ်ႇလႆႈယူႇသဝ်းတီႈႁိူၼ်းယေး ၸွမ်း ပေႃႈမႄႈပီႈၼွင်ႉ မၼ်းၼၢင်း ဢၼ်မီးၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ဢၼ်မီးတီႈလႅၼ်ၶႅၼ်ႈမိူင်းတႆးလႄႈ မိူင်းမၢၼ်ႈတူင်ႈပဵင်းၼၼ်ႉသေတႃႉ မၼ်းၼၢင်းယုမ်ႇယမ်ၼိူဝ် ၶေႃႈတႅပ်းတတ်းမၼ်းၼၢင်း ၸုၵ်းမၼ်ႈပႆယၢင်ႈၸွမ်းၶေႃႈယိူင်းဢၢၼ်း ဢၼ်ဝႃႈယိပ်းၵမ်ၸိုမ်းသေ ၶဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းတေႃး ၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်း လူၺ်ႈၵၢၼ်သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၼၼ်ႉဝႆႉယူႇတီႈလႅၼ်လိၼ်တႆး-ထႆးတီႈၼိုင်ႈ။ မၼ်းၼၢင်းယုမ်ႇယမ်လႄႈမုင်ႈမွင်းဝႃႈ ဝၢႆးလင်လူမ်းလႅင်ႉလႄႈ ၾူၼ်လူင်ၼႆႉ ပၢင်တိုၵ်း ၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းတေဢွင်ႇမၢၼ်ထိုင်တီႈသေ မၼ်းၼၢင်းတေၸၢင်ႈပွၵ်ႈဝၢႆႇ သၢႆႇမိူဝ်းမူၵ်းၽႃႈဢုၼ်ႇၸွမ်းပေႃႈမႄႈမၼ်းၼၢင်းၶိုၼ်းယူႇ ထႅမ်ႁႅင်းၸႂ်ဝႆႉၼင်ႇၼႆသေ —– ၸဵတ်ႉၼမ်ႉတႃ ယႃၸႂ် မၼ်းၼၢင်း ယူႇၶႃႈဢေႃႈ။ တႅမ်ႈ- ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် (ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်) ( မၢတ်ႈမၢႆ – ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်- ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် ႁူပ်ႉထူပ်းတွင်ႈထၢမ်ဝႆႉ ၼၢင်းငဝ်းလိူၼ် ၵူၼ်းၼုမ်ႇသႅၼ်းႁုၼ်ႈမႂ်ႇ ၸႂ်ၵႅၼ်ႇၶႅင် ယိပ်းၵမ်ၸိုမ်း ႁဵတ်းၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇသေ ၶဝ်ႈပၢင်တိုၵ်းၽဵဝ်ႈမူၺ်ႉၸဝ်ႈဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈယိုတ်းမိူင်းဝႆႉယူႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ-သေ တႅမ်ႈမၢႆတၢင်ႇပိုၼ်းဝႆႉ။ (ၽူႈထတ်းလိၵ်ႈ))

['ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-16T12:05:04

https://shannews.org/archives/57625

တပ်ႉသိုၵ်းတႆး ဢၼ်ဢမ်ႇတၼ်းလႆလွင်ႈလုၺ်းၸွမ်း လၢႆႇလူင် လိူင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶၢဝ်းႁွင်

လိူင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ တေႃႇၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း ပီ 2021 ၼႆႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ၽိတ်းၽႅၵ်ႇ ၼႂ်းၸၢဝ်းမၢၼ်ႈ သွင်ၸုမ်းၵူၺ်း၊ ၾၢႆႇၸုမ်းၵၢၼ်မိူင်းလႄႈ ၾၢႆႇတပ်ႉမ​​တေႃႇ ႁိမ်ဢႃႇၼႃႇၵၼ် မိူၼ်မိူဝ်ႈလၢႆလၢႆပၢၼ်ပူၼ်ႉ မႃးၼၼ်ႉၵူၺ်း။ ၵမ်းလိုၼ်း​​ၵေႃႈ ၺႃးတပ်ႉမ​​တေႃႇ ၽဵဝ်ႈၵဵင်ႈၶိုၼ်းၵူၺ်းလႄႈ ၸၢင်ႈလူဝ်ႇယုင်ႈၸွမ်းႁဵတ်းသင် ဢၼ်ဝႃႈၼႆႉ ပဵၼ်ပၢႆးႁပ်ႉႁၼ် ၶွင်ႁူဝ်ၼႃႈၸုမ်းသိုၵ်းတႆး​​ၶေႃႈၼိုင်ႈ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ဢၼ်ဝႃႈထႃႈဢမ်ႇမီးႁႅင်းသိုၵ်း၊ ႁႅင်းမၢၵ်ႈမီး၊ ႁႅင်းဢူၺ်းလီ ​​တေႁဵတ်းႁိုဝ်တိုၵ်း​​ပေႉလႆႈၽူႈ ၶဵၼ်ၽုင်ႇ၊ ၽိူဝ်ႇဝူၼ်ႉၵၢၼ်ပိူၼ်ႈ တႃႉၵူမ်ႈႁူဝ်ႁဵတ်းၵၢၼ် ၼႂ်းႁဝ်းဢိူဝ်ႈ ၼႆ​​ၵေႃႈမီး။ တင်းသွင်​​ၶေႃႈ ပဵၼ် ၵၢၼ်ထဵင်ပၢၵ်ႈၼိူဝ် လွင်ႈ​​တေၶဝ်ႈပႃးၸွမ်း လိူင်ႈ​​တေလုၵ်ႉတိုၵ်း​​တေႃး ၼႂ်းလိူင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶၢဝ်းႁွင် ၼၼ်ႉ​​သေတႃႉ ၶဝ်သွင်ၾၢႆႇသမ်ႉ ဢမ်ႇႁႃသုတ်ႉၸူးၵၼ်၊ ပၢႆလုၵ်ႉမင်ႁူဝ်ၵၼ် တမ်ႉပႆႇႁၼ်တီႈယဝ်ႉ တူဝ်ႈၵွၼ်ႇ။ ပဵၼ်ၶမ်းတၢႆတၢင်ပိူၼ်ႈၵူၺ်းယူဝ်ႉၼႆ လွမ်လွမ်ထၢင်ႇထိူမ်ယူႇ​​သေတႃႉ ၵူၼ်းမိူင်းၼႆႉ ဢမ်ႇ ၽွင်းလိူဝ်လႆႈလႄႈ ၵႃႈလႆႈၶဝ်ႈႁၢပ်ႇၸွႆႈပႃး​​သေ ယႃၸႂ်တူဝ်ၵဝ်ႇၶိုၼ်းဝႃႈ ၶႄးၶႄးဝၼ်းၼိုင်ႈ ​​ယူဝ်ၶဝ်တေ ပဵၼ်ဢၼ်လဵဝ်ၵၼ်ယူႇ ၼႆၵူၺ်း။ ငဝ်းလၢႆး ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈလဵဝ် ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်တင်း မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးသၢမ်ပီပၢႆၼၼ်ႉ​​တႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇၵႃးမွၵ်ႈ ၸုမ်းၼူၵ်ႉယုင်းလႄႈ တပ်ႉမ​​တေႃႇႁိမ်ဢႃႇၼႃႇၵၼ် ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ NUG လူင်ပွင်ၸိုင်ႈယၢၼ်မိူင်း​​ ဢၼ်ယၼ်ၼိူဝ် ၽွၼ်းၵၢၼ်ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈ​​သေ ယုၵ်ႉတူဝ်ၵဝ်ႇႁဵတ်းႁူဝ်ၵၼ်းၵဝ်ႉယူႇၼၼ်ႉ မီးၸိုဝ်ႈသဵင်​​သေတႃႉ ဢမ်ႇမီး​​ဢေႃး ၸႃႇၽုင်းမုၼ်သုမ်ႇငမ်းၼိူဝ် ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ်လႃးလႃး။ တီႈၼိူဝ် PDFs ၸိူဝ်းပဵၼ်ပဵၼ် တပ်ႉၵႅတ်ႇ​​ၶႄၵူၼ်းမိူင်း ဢၼ်လုၵ်ႉတင်ႈႁင်း​​ၶေႃၽႂ်မၼ်း​​သေ ပဵၼ်တူဝ်ပဵၼ်တိၼ်ႇ ပႃးမႃးၼႂ်းလၢႆးၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉတႄႉတႄႉဝႃႈဝႃႈ ၼၼ်ႉလႂ်​​ၵေႃႈ ယင်းဢမ်ႇၵမ်ႉ ၵႅမ်ၵုမ်းယိပ်း လႆႈၵွၼ်ႇ။ ၸိူင်ႉၼင်ႇ PDF ဝဵင်းလိူဝ်ႇ ဢၼ်ဢွၼ်ပိုတ်းတိုၵ်း ၼႂ်းတိူင်းဝဵင်းလိူဝ်ႇ၊ ​​ၸႄႈၵႅင်း၊ မၵူၺ်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၼႆ ၵမ်ႈၼမ်ၼမ် ဢမ်ႇယူႇတႂ်ႈၵုမ်းၵမ်ၶွင် NUG ။ ၸိူင်ႉၼင်ႇ ၸုမ်းပူဝ်ႇၼၵႃး၊ ၸုမ်းမွင်ႇသွင်းၶလႄႈ PLA ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ ၶဝ်တိုၼ်း ဢမ်ႇၼပ်ႉသွၼ်ႇ တႃႇ NUG ​​တေပဵၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈႁိုဝ် ဢမ်ႇပဵၼ်။ ပိူင်လူင်ၼႆႉ ယိူင်းတႃႇပူတ်းတူၵ်း ၸုမ်းသိုၵ်း ယိုတ်းမိူင်းၵူၺ်း ၶဝ်​​ၵေႃႈ ၶီႇၼိူဝ်ႁွၼ်ၼမ်ႉ လိူင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၶၢဝ်းႁွင်​​သေ ၼင်ႇႁိုဝ် ​​တေလႆႈၶိူင်ႈလၢၵ်ႈၼၢၵ်ႈလႄႈ ၸင်ႇၶဝ်ႈၸူး ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း၊ ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း​​ၵေႃႈ လွင်ႈလႆၸွမ်းလၢႆႇၼမ်ႉ လိူင်ႈလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶၢဝ်းႁွင်​​ယဝ်ႉ ဢဝ်ႁႅင်းၵူၼ်းတီႈၶဝ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ​​သေ ​​လေႃႇတိုၵ်းတပ်ႉမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း။ ၽိူဝ်ႇတိုၵ်း​​ပေႉၼႆ PDFs လႆႈၵႂႃႇၶိူင်ႈလၢၵ်ႈၼၢၵ်ႈလႄႈ မၢၵ်ႇမိုဝ်ႈၸိုၼ်းယၢမ်း၊ ၸိူဝ်းၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း လႆႈၵႂႃႇၼႃႈတီႈ ၵုမ်းၵမ် ဢၢၼ်ႇႁူဝ်သိပ်းဝဵင်း။ မိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ​​တေႃႉတႄႉၵိုတ်းဝႆႉ မူႇ​​ၸေႊဝဵင်းလဵဝ်၊ ​​တေႃႈၼင်ႇ မိူင်းၵူဝ်း၊ ၽွင်းသႅင်၊ ပၢင်ႇသၢႆး ဢၼ်ဝဵင်း ၶႅပ်ႇၶၢင်ႈ​​မူႇၸေႊၼၼ်ႉ ​​ပေႃးပႃးၵႂႃႇမူတ်းယဝ်ႉ။ လၢပ်ႈဝဵင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇၸႂ်ႈတင်းမူတ်း​​ၵေႃႈ တိုၼ်းပႃးၼႂ်းလိၼ်ဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်း ၶွင်သိုၵ်းတႆးမႃးလွၼ်ႉ လွၼ်ႉ၊ ႁူမ်ႈဝႃႈ လုၵ်ႉၼႂ်းမိုဝ်းၽူႈၶဵၼ်ၽုင်ႇ ပႃးၵႂႃႇၼႂ်း ၸုမ်းၸၢဝ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၼင်ႇၵၼ် ဢၼ်ယင်းၸၢင်ႈ ဝႃႈ ပဵၼ်ဢူၺ်းလီ ၵၼ်ၵွၼ်ႇ​​ၼႆၵေႃႈ ၸွင်ႇပိူၼ်ႈ​​တေပၼ်ႁဝ်း ၶိုၼ်းယဝ်ႉႁိုဝ်၊ ၶဝ်​​ၵေႃႈ လႆႈဢဝ်လိူတ်ႈ ယၢင်လႅၵ်ႈသေ ၸင်ႇလႆႈမႃးၼၼ်ႉၼႃႇ။ ၸိူဝ်းၸူးငၢႆႈၼၼ်ႉ ၵႆႉ​​လႄႇဝူၼ်ႉဝႃႈ ၵတ်ႉၵႃႈသိုၵ်းတႆး ဢမ်ႇၵႂႃႇၶဝ်ႈပႃး ၼႂ်းပၢင်တိုၵ်းလႃႈ ႁဝ်းတႃႉလွတ်ႈၽေးပွႆႇမၢၵ်ႇတႅၵ်ႇသႂ်ႇ၊ ႁဝ်းတႃႉဢမ်ႇလႆႈဝႆႉပႅတ်ႈႁိူၼ်း​​ယေး ၶူဝ်းၶွင်​​သေပၢႆႈၼီ၊ မႃႇႁႅင်းသိုၵ်းႁဝ်း​​ၵေႃႈ ဢမ်ႇတၢပ်ႈလႆႈသုမ်းၼႆ။ ယူဝ်ၶဝ်လိုမ်းၶႆႈၸႂ်သွၼ်ႇၺႃး လိၼ်မိူင်းပွတ်းႁွင်ႇ ​​တေဢမ်ႇၸၢင်ႈပဵၼ်ႁွႆႈလဵဝ် ၵၼ် တင်းလိၼ်မိူင်းပွတ်းၸၢၼ်း ၼၼ်ႉ ႁိုဝ်၊ ႁူမ်ႈဝႃႈ သိုၵ်းတႆး ဢမ်ႇၶဝ်ႈတိုၵ်းၸွမ်း​​ၵေႃႈ မၢၵ်ႇၵွင်ႈ၊ မၢၵ်ႇပွမ်း ဢမ်ႇလိူၵ်ႈၼႃႈတႃၶိူဝ်းၵူၼ်း​​လႄႈ ၵူၼ်းတႆး​​ၵေႃႈ လႆႈတုၵ်ႉလႆႈတၢႆၼင်ႇပိူၼ်ႈၵူၺ်း။ တုၵ်ႉယူႇတၢႆယူႇ ၼင်ႇၵၼ် ပိူၼ်ႈတႄႉလႆႈၵႂႃႇၼႃႈလိၼ် ဢုပ်ႉပိူင်ႇၽွင်းငမ်း၊ ႁဝ်းသမ်ႉ ပၢႆ​​သေလိူဝ်သုမ်းလိၼ်မိူင်း သ​​လေႇၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း တူၵ်း​​ပႃးၵွၼ်ႇ။ ထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် ၸင်ႇႁဵတ်းၵႃ​​ၼႄးၵဝ်ႉ ၵဝ်ႉ​​ၼႄးၵႃ​​သေ ဢဝ်တၢင်းၽိတ်းပူဝ်ႉသႂ်ႇၵၼ်ပႄႇ ပွင်ႇဝႃႈ​​ဝႄႈႁူဝ်​​ၵႄႈတူဝ်ၽႂ်မၼ်းၵူၺ်း။ ၸဵမ်မိူဝ်ႈၸိူဝ်းပိူၼ်ႈ ၸုမ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၵမ်ႈၽွင်ႈ ယင်းပႆႇၵိူတ်ႇ သိုၵ်းႁဝ်း ယၼ်ၼိူဝ်ၵူၼ်းမိူင်း ႁွမ်ႁႅင်းမႃး ၼႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇပေႉပုၼ်ႈ ၼႂ်းႁဝ်းၼင်ႇၵၼ်ၵူၺ်းႁႃႉၼႆ ​​ပေႃးၵူၼ်းမိူင်းထၢမ် သမ်ႉ​​ၸၢင်ႈၸႃႉၸႂ်​​ၼေႃႈ။ သိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၶိူဝ်းလႂ်​​ၵေႃႈ တၵ်း​​ယိူင်းဢၢၼ်း ၵွပ်ႇၵူႈၽူႈယိင်းၵူၼ်းၸၢႆးၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းၽႂ်မၼ်းယဝ်ႉ။ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၸုမ်းလဵဝ် ဢမ်ႇၵိၼ်လႆႈၽူႈၶဵၼ်လႄႈ လႆႈႁႃႁူမ်ႈၸွမ်း ၸုမ်းဢူၺ်းလီ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ​​ၵေႃႈ ပဵၼ်ထမ်ႇမတႃႇ ထုင်းၵၢၼ်သိုၵ်းယဝ်ႉ။ သ​​ၽေႃးၵၢၼ် ဢူၺ်းလီၼႆႉ ပိူဝ်ႈတႃႇ ၽွၼ်းပၢင်ႈ ဢၼ်မိူၼ်ၵၼ်ၼၼ်ႉ ယၢင်ႇၼိုင်ႈသေ ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်ၵူၺ်း၊ ဝၵ်ႉတၢႆတွင်းတၢႆ ဢမ်ႇလႆႈ။ ၸဵမ်ပိူၼ်ႈပႃးႁဝ်း ၸုမ်းလႂ်​​ၵေႃႈ တိုၼ်းတူၺ်း​​တေႃႇၽွၼ်း ပၢင်ႈသုၼ်ႇၸုမ်း ဢမ်ႇၼၼ် သုၼ်ႇၶိူဝ်း ဢမ်ႇၼၼ် သုၼ်ႇမိူင်းတူဝ်ၵဝ်ႇ ပဵၼ်ယႂ်ႇသုတ်းယဝ်ႉ။ ႁဝ်းသမ်ႉ ဝႆႉလွင်ႈလႂ် ပဵၼ်ယႂ်ႇသုတ်းၼႆ ဢမ်ႇလႅၼ်တူဝ်ၵဝ်ႇ​​သေ ​​ပေႃးထတ်းတူၺ်းသိုဝ်ႈသႅတ်ႉ တိုၵ်ႉပႆႇတူၵ်းလိုၼ်း တႃႇမူၼ်ႉမႄးသႄႈ။ ၵၢၼ်မိူင်းၼႆႉ ၼပ်ႉတၢႆဢမ်ႇလႆႈ၊ မိူင်းလူင် ဢၼ်မီးၵႂ်ႈၸပ်းၸမ် ၵင်ႈၵႅတ်ႇၵွပ်ႇၵူႈပၼ်လႄႈ သ​​လေႃႇဢမ်ႇ​​တေႃႇ​​သေ တိူၵ်ႈတီႈၸုမ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း မီးသုၼ်ႇႁဵတ်းပဵၼ်ၵႂႃႇလႆႈ ပၢင်လိူၵ်ႈတင်ႈႁၢင်ႇႁီႈႁၢင်ႇႁၢႆး ဝႃႈၼႆ​​ၵွၼ်ႇလႃႈ။ ၼႃႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်ၼႆႉ တေၵတ်းယဵၼ်ဢိူဝ်ႈၼႆ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းလႂ် ​​တေႁပ်ႉပၢၵ်ႇလႆႈ။ ၼႃႈလိၼ်မိူင်းတႆး ​​တေတင်ႈသဝ်းမီးၶိုၼ်းမိူၼ်ၵဝ်ႇ(ၵွၼ်ႇပႆႇယိုတ်း ဢႃႇၼႃႇ) ၼႆ ၽႂ်သမ်ႉ​​တေႁပ်ႉပၢၵ်ႇ။ ​​​​ပေႃးဝႃႈ ၾၢႆႇလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ​​ပေႉပုၼ်ႈၵႂႃႇ ယိုင်ႈၶႅၼ်း​​ တေဢမ်ႇမီးၸုမ်းလႂ် ဢွၵ်ႇၸႂ်ၶႂ်ႈပၼ်ၶိုၼ်းသႄႈ။ မိူဝ်ႈတိုၵ်း​​တေႃးၼၼ်ႉ ၶွင်လၵ်း ႁဝ်း ဢမ်ႇၶဝ်ႈပႃး​​တႄႉတႄႉမီးမီး ၼၼ်ႉယိုင်။ ​​ တေႃႈၼင်ႇ ​​ၸႄႈၵႅင်း၊ ဝဵင်းလိူဝ်ႇ၊ မၵူၺ်း ​​ပေႃး​​တေ တင်ႈပဵၼ်ယူႊၼိတ်ႉ ႁင်း​​ၶေႃၽႂ်မၼ်း​​သေ ဢၢၼ်းႁူမ်ႈႁဵတ်းတူၺ်း (အညာဗမာပြည်နည်) ယူႇယဝ်ႉ။ ​​ၸႄႈမိူင်း တၼၢဝ်းသီ၊ ​​ၸႄႈမိူင်း လၢႆၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ​​ဢေႇရႃႇဝတီႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ​​ၵေႃႈ ​​ပေႃးၽွတ်ႈတမ်းမီးဝႆႉၸွမ်းၽႅၼ်ယဝ်ႉ။ မိူင်းၶၢင်၊ ၶျၢင်း၊ ရၶႅင်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ​​ပေႃးၸမ် တူဝ်ႈတၼ်း တႃႇတင်ႈတူဝ်ပဵၼ်မိူင်း​​ႁင်း​​ၶေႃယူႇယဝ်ႉ။ မိူင်းတႆး ဢၼ်လၢႆၸၢဝ်းၶိူဝ်း ယၼ်ႇသိုၵ်း ပိုတ်းတိုၵ်း​​ပေႉ​​သေ ၵုမ်းဝႆႉၽႂ်မၼ်းၼၼ်ႉ ၸွင်ႇ​​တေမီးၸုမ်း ယိပ်းၵွင်ႈ ဢၼ်ယွမ်းလူင်းလိူၵ်ႈတင်ႈ​​သေ ႁပ်ႉႁဵတ်းၸွမ်းၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းၼႄႇ။ လႅပ်ႈပႆႇႁၼ်မီး​​သေ ၸုမ်းသႄႈ။ ​​ပေႃးၼႆ ပိူဝ်ႈတႃႇမိူင်းတႆးၼႆႉ ၸုမ်းသိုၵ်းတႆးႁဝ်းၶဝ် လၢႆၸုမ်းလၢႆသီၼၼ်ႉ တိုၵ်ႉ​​တေပႆႇၶႂ်ႈ ၶဝ်ႈႁႃတုမ်ႁူဝ်ၵၼ်၊ တိုၵ်ႉဢၢင်ႈၶိုင်ၽႂ်ၶိုင်မၼ်းယူႇပႄႇ လႃႈဝၼ်းမႃး ယူဝ်ဢမ်ႇၺႃးသင်​​သေယဝ်ႉယူဝ်ႉၼႆ ယွၼ်းပၢႆးပွင်ႉႁွင်ႉၼႄ ​​ၶေႃႈၵၢင်ၸႂ် ၼႂ်းဢူၵ်းၼႂ်း ၸႂ် မွၵ်ႈၼႆႈသေ ​​တေတိုတ်းသၢႆၵႂၢမ်းယဝ်ႉ​​ဢေႃႈ။

['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၶေႃႈထတ်းသၢင်']

2024-09-16T10:29:30

https://shannews.org/archives/57617

ၵူၼ်းမိူင်း ထုင်ႉၵႃႊသႃႊ ဢဝ်ထူင်ၸေႈ လၢႆႈႁဵတ်းၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး ၸႂ်ႉတိုဝ်း

ၵူၼ်းမိူင်းပႃႊလႅတ်ႊသတၢႆး ၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းၵၼ် တီႈထုင်ႉၵႃႊသႃႊ ထုၵ်ႇႁႅတ်ႉႁၢမ်ႈဝႆႉလၢႆၾၢႆႇလႄႈ ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး တႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်းၵေႃႈ ၶၢတ်ႇဝႆႉ။ ၵွပ်ႈၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းၵမ်ႈၽွင်ႈ ၶတ်းၸႂ် ဢဝ်ထူင်ၸေႈပလၢတ်ႉသတိတ်ႉ၊ ထူင်ယုၵ်းယၢၵ်းသေ လႅၵ်ႈလၢႆႈႁဵတ်းပဵၼ် ၼမ်ႉမၼ်းၸၢၵ်ႈ (ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး) – ဝႃႈၼႆ။ မႃႇမုတ်ႇမူႇသလီႇႁႃႇ (မာမွတ်မူဇလီဟာ) ဢႃႇယု 35 ပီၼႆႉ ယၢမ်ႈပဵၼ်ၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၶိူင်ႈ ၵေႃႇသၢင်ႈ ႁိူၼ်းလႄႈ ႁဵတ်းလိၼ်ပုၼ်။ မၼ်းၸၢႆးၼႆႉ လုၵ်ႉတီႈဝဵင်းပိတ်ႊႁႃႊၼုၼ်ႊ ထုင်ႉၵႃႊသႃႊပွတ်းႁွင်ႇသေ ၶၢႆႉမႃးယူႇသဝ်းတီႈ ဝဵင်းပိတ်ႊလႁီႊရႃႊ။ ယၢမ်းလဵဝ် မၼ်းၸၢႆးလႄႈ တင်းၵူၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ် ထႅင်ႈ 10 ၵေႃႉ ႁူမ်ႈၵၼ်သေ တူမ်ႈႁုင်ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉ ၾႆးၼႂ်းၵႄႈ ၵၢင်ပၢင်တိုၵ်း ႁိမ်းလႅၼ်လိၼ်မိူင်းဢိတ်ႊသရေႊ ပိူဝ်ႈတႃႇတေၸွႆႈထႅမ် လွင်ႈၵိၼ်ယႅမ်ႉၵူၼ်း ၼႂ်းႁိူၼ်းယေး – ဝႃႈၼႆ။ ၶဝ်ဢွၼ်ၵၼ် ၵဵပ်းဢဝ်ၸေႈပလၢတ်ႉသတိတ်ႉ ၸွမ်းၵွင်ယုၵ်းယၢၵ်းလႄႈ ဢၼ်မီးဝႆႉၸွမ်း ႁိူၼ်းယေး လူႉၵွႆၸိူဝ်း ၼၼ်ႉသေ မႃးတူမ်ႈႁုင်ႁဵတ်းပဵၼ်ၼမ်ႉမၼ်းၸိူဝ်ႉၾႆး၊ ၼိုင်ႈဝၼ်းႁုင်လႆႈ ၼမ်ႉမၼ်းထၢတ်ႈ သီႇ 50 – 60 လိတ်ႊတႃႊ။ ၼမ်ႉမၼ်းထၢတ်ႈသီႇ 1 လိတ်ႊတႃႊၼႆႉ လႆႈၶၢႆမွၵ်ႈ 9 တေႃႊလႃႊပၢႆ (9.3 ဢ မေႊရိၵၼ်ႊတေႃႊလႃႊ) မႅၼ်ႈငိုၼ်းဢိတ်ႊသရေႊ 35 သျႅတ်ႉၵႄႇ – ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 7 လိူၼ်ဢွၵ်ႊထိူဝ်ႊပိူဝ်ႊၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းဢိတ်ႊသရေႊ ၺႃးၸုမ်းႁႃးမၢတ်ႉသ် ၶႃႈတၢႆ 1,200 ၵေႃႉ၊ တီႉ ၺွပ်း ပဵၼ်တူဝ်ယိူဝ်ႇ 250 ၵေႃႉ။ ယွၼ်ႉဢိတ်ႊသရေႊ တုမ်ႉတွပ်ႇတိုၵ်းယိုဝ်း ႁႃးမၢတ်ႉသ်ၶိုၼ်းလႄႈ ပၢင်တိုၵ်းတီႈၵႃႊသႃႊ ၸင်ႇတႄႇပဵၼ်မႃး။ ၸုမ်းၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီ တီႈၵႃႊသႃႊတႄႉ လၢတ်ႈဝႃႈ ယွၼ်ႉဢိတ်ႊသရေႊ ၶဝ်ႈယိုဝ်းၸုမ်း ႁႃႊမၢတ်ႉသ် ဢၼ်မီးတီႈၵႃႊသႃႊၼၼ်ႉလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းပႃႊလႅတ်ႊသတၢႆႊ လႆႈလူႉတၢႆ 4 မိုၼ်ႇပၢႆ (41,000) – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ DVB ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၵၢၼ်မၢၵ်ႈမီး', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-14T22:36:07

https://shannews.org/archives/57613

ဢမေႊရိၵၼ်ႊ တေၸွႆႈထႅမ်ၸိုင်ႈမိူင်း ၸိူဝ်းလႆႈႁူပ်ႉ ၽေးလူမ်းလႅင်ႉ တၢႆႊၾူၼ်ႊယႃႊၵီႊ

ဢမေႊရိၵၼ်ႊ လၢတ်ႈဝႃႈ တူဝ်ႈတၼ်းတႃႇတေပၼ်တၢင်းၸွႆႈထႅမ် တီႈမိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်း၊ မိူင်းမၢၼ်ႈ၊ မိူင်းထႆး၊ မိူင်းၶႄႇ၊ မိူင်းလၢဝ်းလႄႈ မိူင်းၾလိပ်ႊပိၼ်ႊ ၸိူဝ်းလႆႈႁူပ်ႉၽေးလူမ်းလႅင်ႉ တၢႆႊၾူၼ်ႊယႃႊၵီႊ – ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ႁွင်ႈၵၢၼ်ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼွၵ်ႈမိူင်း မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵႂႃႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 12 လိူၼ်ၼႆႉသေ ၼႂ်း ၼၼ်ႉပႃးဝႆႉဝႃႈ မွင်ၸႂ်ၸွမ်းၵူၼ်းမိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်း ၸိူဝ်းလႆႈလူႉႁၢႆတၢႆၵႂႃႇလႄႈ ႁိူၼ်းယေး ၸိူဝ်းလႆႈလူႉသုမ်းၵႂႃႇ ယွၼ်ႉလူမ်းလႅင်ႉ တၢႆႊၾူၼ်ႊယႃႊၵီႊ – ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈ ၸုမ်း USAID မိူင်းဢမေႊရိၵၼ်ႊ လႆႈၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ၵူၼ်းမိူင်း ဝႅတ်ႉၼၢမ်းဝႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼမ်ႉ ၵိၼ်၊ ဢၼ်မုင်းဢၼ်ၵင်ႈ၊ ထၢင်ၽၢႆႈလႄႈ ၶိူင်ႈၶူဝ်းတႃႇၸႂ်ႉတိုဝ်း ၼႂ်းၵၢၼ်မူတ်းသႂ် ၸိူဝ်းၼႆႉ – ဝႃႈၼႆ။ လၢမ်းၶၢတ်ႈဝႃႈ ၾူၼ်တေသိုပ်ႇတူၵ်းႁႅင်းထႅင်ႈ လၢႆဝၼ်းလႄႈ ၽူႈလူင်ႉလႅၼ်ႇၾၢႆႇၽေးသၽႃႇဝ ၸုမ်း USAID ၶဝ် တေႁူမ်ႈၵၼ်တၢင်း ၽူႈမီးပုၼ်ႈၽွၼ်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလႄႈ ၽူႈႁူမ်ႈသၢင်ႈၵၢၼ်ငၢၼ်းၶဝ်သေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၸွႆႈထႅမ်ၵႂႃႇ – ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉလူမ်းလႅင်ႉ တၢႆႊၾူၼ်ႊယႃႊၵီႊ ၽတ်ႉပဝ်ႇၶဝ်ႈလၢႆၸိုင်ႈမိူင်း ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵုၼ်ၶဵဝ်ဢေႊသျႃႊ ၸဵင်ႇၸၢၼ်းဝၼ်းဢွၵ်ႇလႄႈ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 250 ၵေႃႉ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ မိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်း မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆၼမ်လိူဝ် ပိူၼ်ႈ 226 ၵေႃႉ – ၶၢဝ်ႇ AFP ႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ၼႂ်းမိူင်းထႆး ပွတ်းႁွင်ႇၵေႃႈ မီးၵူၼ်းလူႉတၢႆ 9 ၵေႃႉ။ ယွၼ်ႉလူမ်းလႅင်ႉ တၢႆႊၾူၼ်ႊ ၽတ်ႉပဝ်ႇ ၶဝ်ႈၼႂ်းလၢႆ ၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈ ၼမ်ႉလုပ်ႇၼွင်းထူမ်ႈ၊ ႁိူၼ်းယေးၵူၼ်ႇပင်းလူႉၵွႆလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းၼပ်ႉႁူဝ်လၢၼ်ႉ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ထူပ်း ၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈဝႆႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇၼွၵ်ႈမိူင်း', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-09-14T22:22:02

https://shannews.org/archives/57605

ၼုမ်ႇၸၢႆးဢွၼ်ႇ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးယိုဝ်းတၢႆၸွမ်းတၢင်း တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 14/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 6 မူင်း ၼုမ်ႇၸၢႆးဢွၼ်ႇ ဢႃယု 15 ပီ ၵေႃႉၼိုင်ႈ ၺႃးၸုမ်း ဢမ်ႇႁူႉၾၢႆႇ ၸူၼ်ဢဝ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈမၼ်းၸၢႆးၵႂႃႇသေဢမ်ႇၵႃး ပၢႆယိုဝ်းတၢႆပႅတ်ႈထႅင်ႈ တီႈၵွင်းၼၢမ်ႇသႃႇ ပွၵ်ႉၵၢတ်ႇ ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “မၼ်းၸၢႆး မႄးရူတ်ႉၶိူင်ႈယဝ်ႉသေ ဢဝ်ၵႂႃႇသူင်ႇပၼ်တီႈ ႁိူၼ်းၸဝ်ႈၶွင်ရူတ်ႉၶိူင်ႈ တီႈပွၵ်ႉၵၢတ်ႇၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈႁိူၼ်းသမ်ႉ ဢမ်ႇယူႇ မၼ်းၸၢႆးႁေႃႈရူတ်ႉၶိူင်ႈ ပွၵ်ႈမႃးၶိုၼ်း မႃး ၺႃးၵူၼ်းႁၢႆႉ ၸွမ်းတၢင်းသေ ၸူၼ်ဢဝ်ရူတ်ႉၶိူင်ႈၵႂႃႇ ယဝ်ႉၵေႃႈ ယိုဝ်းမၼ်းၸၢႆး တၢႆၵႂႃႇ ၶႃႈဢေႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ၸၢႆးၵွၼ်းၶမ်း ဢႃယု 15 ပီ ၺႃးယိုဝ်းတၢႆ တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ ၼုမ်ႇၸၢႆးဢွၼ်ႇ ဢၼ်ၺႃးယိုဝ်းတၢႆၼၼ်ႉ ၸိုဝ်ႈႁွင်ႉ ၸၢႆးၵွၼ်းၶမ်း ဢႃယု 15 ပီ ပဵၼ်လုၵ်ႈၸၢႆး ၸၢႆးယီႈၸၢၼ်ႇလႄႈ ၼၢင်းသွၼ်း ယူႇမၢၼ်ႈၸၢၼ်းသႃႇ ၸႄႈဝဵင်းမူႇၸေႊ မၼ်းၸၢႆး မႃးႁဵတ်းလုၵ်ႈၼွင်ႉ မႄးရူတ်ႉၶိူင်ႈ ယူႇဝႆႉ တီႈပွၵ်ႉၵၢတ်ႇ ဝဵင်းမူႇၸေႊ မီးၶၢဝ်းတၢင်းမွၵ်ႈ 2 ပီယဝ်ႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၶၢပ်ႈတူဝ် ၸၢႆးၵွၼ်းၶမ်းၼႆႉ လႆႈသူင်ႇဝႆႉတီႈႁူင်းယႃ ဝဵင်းမူႇၸေႊယဝ်ႉ မၼ်းၸၢႆး ၺႃးယိုဝ်း တီႈႁူဝ်ဢူၵ်းသေ လူႉတၢႆ ၵူၺ်းၵႃႈ ၺႃးယိုဝ်းလၢႆၵမ်းတႄႉ ပႆႇႁူႉ ယူႇတီႈ ပလိၵ်ႈၶဝ် တိုၵ်ႉၵူတ်ႇထတ်း တူၺ်းယူႇ – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ မူႇၸေႊလၢတ်ႈ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၽိတ်းမၢႆမီႈ']

2024-09-14T21:38:37

https://shannews.org/archives/57599

မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇၵူၼ်းလႃႈသဵဝ်ႈ တၢႆ 5 မၢတ်ႇ 8

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်တိုၵ်း မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇထႅင်ႈ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တိူဝ်ႉၺႃးမိူင်းၵူၼ်း လူႉတၢႆ 5 မၢတ်ႇၸဵပ်း 8 ၼႂ်း ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်း တႃႇ 3 ၵေႃႉ ပဵၼ်ဢၼ်မႆႈၸႂ်ဝႆႉ။ ဝၼ်းတီႈ 13/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 7 မူင်းပၢႆ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း တင်ႈၸႂ် ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇထႅင်ႈ တီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပွင်ႈ ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ၽူႈယိင်း ဢႃယု 40 ပၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ယၢမ်းၵၢင်ၶမ်ႈ 7:06 မူင်းၼႆႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပွင်ႈ တိူဝ်ႉၺႃး ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ ထင်တီႈ 5 ၵေႃႉ မၢတ်ႇ ၸဵပ်း 8 ၵေႃႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းတႄႉ လႆႈသူင်ႇယူတ်းယႃ ဝႆႉတီႈႁူင်းယႃ ယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ – မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တူၵ်းသႂ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်း တီႈဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပွင်ႈ လိူဝ်ၼၼ်ႉ မၢၵ်ႇၶိူင်ႈမိၼ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တိူဝ်ႉသႂ်ႇႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉပွင်ႈလူႉၵွႆထႅင်ႈ 2 လင် ဝႃႈၼႆ။ “ယၢမ်းလဵဝ် တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ ႁဝ်းၶႃႈၼႆႉ ၼွၼ်းယူႇၼႂ်းႁိူၼ်းသေတႃႉၵေႃႈ တိုၵ်ႉလႆႈမႆႈၸႂ် ၵူဝ်ၶိူင်ႈမိၼ် မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ ၼၼ်ႉၵူၺ်းၶႃႈယဝ်ႉ တၢင်းၼွၼ်းတၢင်းလႆႈၾၢင်ႉ ယူႇတႃႇသေႇၼၼ်ႉယဝ်ႉၶႃႈ”- ၵူၼ်းပိုၼ်ႉ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄ ၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 09/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၶိုၼ်း 12 မူင်း ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈထုင်ႉၼမ်ႉပွင်ႈတင်း ၼမ်ႉမပေႃးတ ၸိူဝ်းၼႆႉ ၸႅၵ်ႇမၢၵ်ႇတိူဝ်ႉသႂ်ႇ ႁိူၼ်းယေး လူႉၵွႆၸွမ်းလၢႆလင်။ ၼႂ်းၶိုၼ်းၼၼ်ႉၵူၺ်း မႃးပွႆႇထႅင်ႈ တီႈပွၵ်ႉ 1 ၼႂ်းဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ တိူဝ်ႉသႂ်ႇၵူၼ်းမိူင်း လူႉတၢႆ 1 ၵေႃႉ မၢတ်ႇၸဵပ်း 12 ၵေႃႉ။ ယဝ်ႉ ၵေႃႈ ႁိူၼ်းယေး လူႉၵွႆၸွမ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 8 ၼၼ်ႉၵေႃႈ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈပွၵ်ႉ 12 တီႈ Silver Sky Hotel တိူဝ်ႉႁိူၼ်းယေး ၵူၼ်းမိူင်းလူႉၵွႆ ၵမ်ႈၽွင်ႈ။ ၼႂ်းလိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉၵူၺ်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇယွမ်း 3 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-09-15T07:00:00

https://shannews.org/archives/57595

ၵၢၼ်တႆးၽွမ်ႉႁူမ်ႈ လမ်ႇလွင်ႈတႃႇတႆး

ရၢင်းဝလ်း ၼမ်ႉၸႂ် ၽူႈၵတ်ႉၶႅၼ်ႇတႅမ်ႈပွင်ႈၵႂၢမ်း မၢႆတွင်း “ၶူးသႅင်ၸိုၼ်ႈ သၶႁ လူႉၶွႆႈၶွပ်ႈတဵမ် 13 ပီ” ယူႇတီႈ ၵဝ်ၶႃႈၵေႃႉဢၼ်ပဵၼ်လုၵ်ႈမႄႈတႆး ဢူႈတႆးၵေႃႉၼိုင်ႈသေ မီးတၢင်းၶေႃႈၵႂၢမ်းလႄႈ သဵင်သၢႆၵႂၢမ်း ဢၼ်လဵၵ်ႉ ၼွၺ်ႉဢွၼ်ႇ ဢၼ်မီးၼႂ်းၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇမႃးတၢင်းႁိုင်ၼၼ်ႉ ၶႂ်ႈမႃးမွၵ်ႇလၢတ်ႈၼေ ၶိုၼ်းၸိူဝ်းႁဝ်းပဵၼ် သၢႆၸိူဝ်ႉငိူၼ်ႈ ၶိူဝ်းဢၼ်လဵဝ်ၵၼ်မႃးၼၼ်ႉသေ လူၺ်ႈဢဝ်တူဝ်လိၵ်ႈ ၵႂၢမ်းၶိူဝ်းၸဝ်ႈၵဝ်ႇ ဢဝ်မႃးတႅမ်ႈပဵၼ်ၽိုၼ်လိၵ်ႈၽိုၼ်လၢႆး ဢၼ်ၶႂ်ႈႁႂ်ႈ ပီႈၼွင်ႉ “တႆး” ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ႁႂ်ႈလႆႈလူလႄႈ ပဵၼ်လိၵ်ႈပွတ်းလဵၵ်ႉလဵၵ်ႉဢွၼ်ႇ ဢၼ်ဝူၼ်ႉဢွၵ်ႇမႃးၼႂ်း ၵၢင်ၸႂ် ၶႃႈတေႉတေႉ။ ထိုင်တီႈဝႃႈ တေမီး လွင်ႈၽိတ်းပိူင်ႈ လႄႈ လၢႆးၶပ်ႉ ၵၢၼ်တႅမ်ႈဢမ်ႇၶိုတ်းၸၼ်ႉ ပဵင်းၼင်ႇပိူၼ်ႈၼႆသေတႃႉ ၵၢင်ၸႂ် ဢၼ် မီးၼၼ်ႉ မၼ်းလူၼ်ႉလိူဝ်ႁႅင်းလႄႈ သင်ဝႃႈ ဢမ်ႇတဵမ်ထူၼ်ႈပဵင်းၸႂ်ၵေႃႈ ၶႅၼ်းတေႃႈယႃႇၽူမ်ႈ ပူၼ်ႉပႅတ်ႈသေ ဝႆႉၸႂ်ယိူၼ်ႉၸႂ်ယၢဝ်း သိုပ်ႇလူပၼ်ၽိုၼ်လိၵ်ႈၵဝ်ၶႃႈသေၵမ်း။ ဝၢၼ်ႈမိူင်း၊ ၵူၼ်းမိူင်း၊ မုၵ်ႉၸုမ်း၊ ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၊ လိၵ်ႈလၢႆး ဢၼ်လႂ်သေ ဢမ်ႇဝႃႈ တႃႇတေသိုပ်ႇယူႇလႄႈ ၸုၵ်းမၼ်ႈ ၵႂႃႇလႆႈ ၼႂ်းမိူင်းၶူင်းလူၵ်ႈလုမ်ႈၾႃႉလူင်ၼၼ်ႉ တိုၼ်းလမ်ႇလွင်ႈ ယူႇၵူႈဢၼ် ။ မီးလိၵ်ႈလၢႆးဢၼ်ၵႅၼ်ႇၶႅင်ဝႆႉယူႇသေတႃႉ သင်ဢမ်ႇမီးၵူၼ်းႁဵၼ်းၵေႃႈ ႁိုင်မႃးလိၵ်ႈလၢႆးၼၼ်ႉ တေၸၢင်ႈႁၢႆၵႂႃႇယူႇ။ မီးဝၢၼ်ႈမိူင်းယူႇ မီးတီႈလိၼ်ဢၼ်ၵႂၢင်ႈယႂ်ႇတၢၼ်ႇလႂ် သင်ဢမ်ႇမီးၽူႈဢုပ်ႉပိူင်ႇလီလီၸိုင် ဝၢၼ်ႈမိူင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ တိုၼ်းတေဢမ်ႇမီး လွင်ႈၼိမ်သဝ်းၵတ်းယဵၼ်လႆႈ။ Credit to – Owner ၼႂ်းၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇတႆးႁဝ်းၵေႃႈ ယင်းမီး ယူႇဝႃႈ “ ၼမ်ႉသႂ်ၵႃႈလႂ် ၸႂ်လီတီႈၼၼ်ႈ” ၼႆၼၼ်ႉ ႁူႉတေမႅၼ်ႈတေႉယူႇ။ မဵဝ်းသႅၼ်းၵူၼ်းႁဝ်းၼႆႉ ၽႂ်သေ ဢမ်ႇဝႃႈ တိုၼ်းလႆႈၸႂ်ယူႇတီႈဢၼ်လီလႄႈ မီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ဢၼ်မၼ်ႈၵႅၼ်ႇၵိုမ်းၼၼ်ႉယူႇ။ တႃႇႁဝ်းပီႈၼွင်ႉ ပေႃးတေလႆႈယူႇ ႁူမ်ႈငဝ်းဢၼ်ၵတ်းယဵၼ် လႄႈ မီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈၼၼ်ႉ ၵိုင်ႇလီ လႆႈဢွၼ်ၵၼ် ၶိုင်ပွင် ၶတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉယူဝ်ႉ။ ပေႃးတေၵုမ်ႇပႂ်ႉ ဢၼ်ပိူၼ်ႈမႃးပိူင်းပၼ် ၾႆးႁဝ်းတေႉ မၼ်း ႁိုဝ်တေမီးလႆႈယဝ်ႉလႃႇ။ ပေႃးၶိုၼ်းမႃးဝူၼ်ႉ ၶူၼ်ႉၶိုၼ်း ပိုၼ်းတႆး ဢၼ်ယၢမ်ႈပဵၼ်မႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်သိူၵ်ႈပိုၼ်းဢၼ်ႁၢႆႉၸႃႉ ဢၼ်မီးလွင်ႈၶေႃးၶူမ်၊ ၸဵပ်းၸႂ်၊ မွင်ၸႂ်မႃး လႄႈ ပိုၼ်းဢၼ်တႆးယၢမ်ႈပဵၼ်ၽူႈ ဢွၼ်ႁူဝ်မႃးၼၼ်ႉ။ ၼႂ်းပၢၼ်ႁဝ်း ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉလူး တေသိုပ်ႇယၢင်ႈပႆၸွမ်း ပိုၼ်းဢၼ်ၵဝ်ႇ မွင်သဝ်ႈၼၼ်ႉထႅင်ႈႁိုဝ်ၼေႃး။ သိုပ်ႇၵႂႃႇထႅင်ႈမိူဝ်းၼႃႈလူး ပၢၼ်လုၵ်ႈလၢၼ်တႆးႁဝ်း တေပၼ်ႁႂ်ႈ ၶဝ်လႆႈသိုပ်ႇလူပိုၼ်းႁၢႆႉၸႃႉလူင်ႁဝ်း လွင်ႈဝႃႈႁဝ်းပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼိူဝ်ႉလိူတ်ႈလဵဝ်ၵၼ်ယူႇသေတႃႉ ဢမ်ႇ မႅၼ်ႈဢမ်ႇႁူမ်ႈၵၼ်လႆႈသေပွၵ်ႈၼၼ်ႉႁိုဝ်။ ၼႂ်းလိၵ်ႈလၢႆးၵေႃႈမီးယူႇလူး ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇတႆးႁဝ်းမီးဝႃႈ “ၵႂၢၺ်း ငၢၼ်သွင်တူဝ် ဢိူၵ်ႇဢိူင်ႇၶိူဝ်လုၵ်ႈလဵဝ် ဢမ်ႇလႆႈ” ၼႆၼၼ်ႉၵေႃႈတႅမ်ႈဝႆႉယူႇလူး။ ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ႁဝ်းတေ ၵုမ်ႇမိုင်ႉပႂ်ႉတူၺ်း ၸိူဝ်းၸႃႉၽူႈၶဵၼ် ဢၼ်ႁဝ်းဝႃႈပဵၼ် ဢူၺ်းလီႁဝ်းၼၼ်ႉ ဢဝ်ၾႆးဢၼ်ဢမ်ႇမေႃယဝ်ႉမေႃတူဝ်ႈသေပွၵ်ႈ မႃးၽဝ်ႁိူၼ်းသဝ်း ဢၼ်ႁဝ်းယူႇမႃးပီႊယဝ်ႉၶၢဝ်းႁိုင် ပဵၼ်ၽဝ်ႇၵႂႃႇမူတ်းႁိုဝ်။ ပိုၼ်းႁၢႆႉ ၸႃႉလူင်တႆးၼႆႉ တေသိုပ်ႇႁိုင်ယၢဝ်းၵႂႃႇထႅင်ႈၵႃႈႁိုဝ်လႃႇ။ ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်းၼႃႈမႃးလူး ၸွင်ႇႁဝ်းၸိူဝ်းပဵၼ်လုၵ်ႈ လၢၼ်သူၸဝ်ႈတေလႆႈတႅမ်ႈပိုၼ်းတႆးဢၼ်ႁၢင်ႈ လီ၊ လွင်ႈၸုမ်းတႆး၊ ပီႈၼွင်ႉတႆး ဢၼ် ၽွမ်ႉၵၼ်ၼၼ်ႉ ယူႇ ႁိုဝ်။ သင်ၸိူဝ်ႉၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်းၼႃႈမႃး လုၵ်ႈလၢၼ်တႆးႁဝ်းထၢမ်လွင်ႈပိုၼ်းတႆးႁဝ်းမႃးၸိုင် ႁဝ်းသမ်ႉတေ ၸၢင်ႊဢဝ်ပိုၼ်းတႆးဢၼ်ႁၢင်ႊလီလႄႈ မီးၵႃႊၶၼ်ၼၼ်ႉ လၢတ်ႈၼႄၶဝ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်။ ၸိူဝ်းၼႆႉ ပဵၼ်ၶေႃႈ ထၢမ်ဢၼ်မီးယူႇၼႂ်းၸႂ်ၸဝ်ႈၵဝ်ႇမႃးၶၢဝ်းႁိုင်။ ၸွင်ႇတေမီးယူႇႁႃႉ ၽူႈလႂ်၊ ၸုမ်းလႂ် ၵူၼ်းတႆးၸိူဝ်းလႂ် ဢၼ်တေတွပ်ႇပၼ်လႆႈႁိုဝ်။ တႆး ဢူၺ် တႆး မိူဝ်ႈလႂ်၊ ယၢမ်းလႂ်၊ ၶၢဝ်းလႂ်လႃႇ ဢၼ်ပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းတႆးႁဝ်း တေ လႆႈမီးတီႈၼွၼ်းလီ၊ တီႈၵိၼ်လီ၊ ၼႃႈၵၢၼ် ဢၼ်လီသေ သိုပ်ႇယူႇသဝ်းၵႂႃႇလႆႈ တီႈၼႂ်းဝၢၼ်ႈမိူင်း ႁိူၼ်း ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလူၺ်ႈဢမ်ႇလူဝ်ႇၵူဝ် လူဝ်ႇမႆႈၸႂ်သင်ၼၼ်ႉ တေမီးယူႇႁႃႉ။ ၵၢမ်ႇၵျမႃႇတႆး ၼႂ်းဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ လႄႈ ဝၼ်းမိူဝ်းၼႃႈၼႆႉ တေမီးၽူႈလႂ်၊ ၵေႃႉလႂ် မႃးဢွၼ်ဢဝ် ၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ၽႅဝ်သူႇတွၼ်ႈတီႈလႅင်း ဢၼ်ၵတ်း ယဵၼ် လႄႈ ပူၼ်ႉလွတ်ႈလႆႈ ၼႂ်းပၢင်သိုၵ်းသိူဝ် လေႃးၵဢၼ်လပ်းသိင်ႇၼႆႉလႆႈယူႇႁိုဝ်။ ပေႃးတူၺ်းၶိုၼ်းငဝ်းလၢႆး ပီႈၼွင်ႉတႆး ဢၼ်ထူပ်းဝႆႉယူႇယၢမ်းလဵဝ်ၼႆႉၵေႃႈ လီၶေႃးၶူမ်၊ လီမွင်ၸႂ်၊ လီ တိူဝ်ႉၸႂ် လႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်ဢိုပ်ႉၼိုၵ်ႉၸႂ်ဝႆႉတေႉတေႉ။ မီးႁိူၼ်း ဢမ်ႇလႆႈယူႇ၊ မီးၼႃးသူၼ်ႁႆႈ ဢမ်ႇလႆႈႁဵတ်း ႁႃၵိၼ်။ ၵုမ်ႇလႆႈဢွၼ် ၵၼ်မိုင်ႉပၢႆႈ မူၵ်းၸွၵ်ႉမူၵ်းၸဵင်ႇ ပူၵ်းၶူဝ်းပူၵ်းလဵင်း ႁႃႁူမ်ႈသွၼ်ႈငဝ်း မိူင်းပိူၼ်ႈၸိူဝ်း ၼိမ်သဝ်းၵတ်းယဵၼ်ယူႇၼၼ်ႉ ၵွၺ်း။ ပဵၼ်ယွၼ်ႉသင် ၽူႈလႂ်ၵေႃႉသၢင်ႈ ႁဝ်းလီဢွၼ်ၵၼ်ႁူႉယူႇ။ မိူဝ်ႈလႂ် လႃႇပီႈၼွင်ႉၸၢဝ်းတႆးႁဝ်း တေလႆႈယူႇ ၼႂ်းဝၢၼ်ႈမိူင်း၊ ၶုၼ်မိူင်း၊ ပိူင်မိူင်း ဢၼ်မီးလွင်ႈၵတ်း လႄႈ ၽဵင်ႇပဵင်းၼၼ်ႉ။ ၵၢင်ၸႂ်ၵူၼ်းမိူင်းတေႉ ၶႂ်ႈမီးယူႇဢိူဝ်ႈ ၵူၼ်းသေၵေႃႉၵေႃႉ၊ ၸုမ်းသေၸုမ်းၸုမ်း ဢၼ်တေမႃးဢွၼ် သၢင်ႈ လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႂ်းၵႄႈၸုမ်း ၵူၼ်းမိူင်း ၼႂ်းတူင်ႇတႆးႁဝ်းၼင်ႇၵၼ်။ ၼင်ႇ – “ငႃးမဵတ်ႉၼိုင်ႈဢမ်ႇပဵၼ် မၼ်း ၽၼ်းမဵတ်ႉၼိုင်ႈ ဢမ်ႇပဵၼ်သူၼ်” ၼႆၼၼ်ႉ။ မီးၵူၼ်းႁဵတ်းယူႇသေတႃႉ သင်ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ပုၼ်ႈတႃႇ လွတ်ႈသၢႆၸႂ် လႆႈ ၼၼ်ႉ တေႁဵတ်းႁိုဝ် ထိုင်တီႈ ဢွင်ႇမၢၼ် ဢၼ် တႆး မုင်ႈမွင်းၶႂ်ႈလႆႈမႃး ပီယၢဝ်း ၶၢဝ်းႁိုင် ဢၼ်ဝႃႈ “ မိူင်းဢၼ်မီးလွင်ႈငမ်းယဵၼ်” ၼၼ်ႉလႆႈလႃႇ။ တႃႇဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ တႃႇဝၼ်းမိူဝ်းၼႃႈ ပုၼ်ႈတႃႇ ပီႈၼွင်ႉၸိူဝ်ႉၶိူဝ်းႁဝ်း “တႆး” ပေႃးတေလႆႈယူႇသႃႇ လူမ်ၸႂ် မီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ မီးလွင်ႈၵတ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉ။ ထိုင်ၶၢဝ်းယဝ်ႉယူဝ်ႉ ဢၼ်ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းမိူင်းတႆး၊ ပီႈၼွင်ႉ ၸုမ်းၸိူဝ်းတႆး ႁဝ်း ၵိုင်ႇလီႁႃလွၵ်းလၢႆး မႃးႁူမ်ႈၵၼ် လူၺ်ႈလၢႆးတၢင်း ဢၼ်လႂ်ၵေႃႈလီ ဢၼ်တေႁဵတ်းႁႂ်ႈ ႁဝ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်လႆႈၼၼ်ႉ။ လွၵ်းလၢႆး ဢုပ်ႇဢူဝ်းဢၼ်ႁိုဝ် ၊ ၶဝ်ႈႁႃသုတ်ႉၸူးၵၼ်ႁိုဝ် လူၺ်ႈဢမ်ႇၸႂ်ႈ လၢႆး ဢၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း ၼင်ႇ- ပၢင်သိုၵ်းပၢင်တိုၵ်း ၊ လွင်ႈၶီႇၼဵၵ်းတဵင်ၵၼ်၊ လွင်ႈၵၼ်ႉၸၼ်ပေႉၵိၼ်လူလၢႆၵၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢၼ်ဢမ်ႇမီးၽွၼ်းလီတေႃႇၾၢႆႇလႂ်သေဢမ်ႇၵႃး ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈပဵၼ်လွင်ႈ လူႉယႂ်ႇသုမ်းၼမ် ၼႂ်းတႆး ႁဝ်းၼင်ႇၵၼ်ၼႆႉ ထုၵ်ႇလီငိူင်ႉဝႄႈ လႄႈ ႁဝ်းမႃးၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်လီႁိုဝ်။ ၼိုင်ႈၵေႃႉႁဵတ်းၼိုင်ႈဢိတ်း ၼိုင်ႈၵေႃႉ ဢဝ်ပုၼ်ႈၽွၼ်းၼိုင်ႈဢၼ်ၼင်ႇ – ႁူမ်ႈၵၼ်ၵိၼ်ၸင်ႇဝၢၼ်၊ ႁူမ်ႈၵၼ်ႁၢမ်ၸင်ႇမဝ် ၼႆၼၼ်ႉ သေ။ ႁူမ်ႈၵၼ် ၊ ၽွမ်ႉၵၼ် တိုတ်ႉတၢႆးၸုင်ၸၼ်ၵၼ် ဢွၼ်ၵၼ်ၵေႃႇတင်ႈလွင်ႈၽွမ်ႉ ၼႂ်းၵႄႈမူႇမုၵ်ႉၸၢဝ်း ပီႈၼွင်ႉၵူၼ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ႁႂ်ႈလုၵ်ႈလၢၼ်ႁဝ်းလႆႈ ႁူႉ ၊ ႁၼ် ၊ႁဵၼ်း ပိုၼ်းတႆး ဢၼ်ႁၢင်ႊလီ ဢၼ်မီးၵႃႈၶၼ် လႄႈ လမ်ႇလွင်ႈတႃႇယူႇလွတ်ႈ ၼႂ်းတႆး ၼႂ်းၽႅၼ်ႇလိၼ်ႁဝ်းၶိုၼ်း ၼႂ်းၽူႈၶဵၼ်ဢၼ်ၶိုင်ႁႃယႃႉ မိူင်းႁဝ်း ၶိူဝ်း ႁဝ်း လူႉလႅဝ် တႅၵ်ႇယၢႆႈ ပၢႆႊၽၢတ်ႇၵၼ်ယူႇ ယၢမ်းမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉဢိူဝ်ႈ။ ပၢႆၵမ် – ၼၢင်းမွၼ်းၸိင်ႇ

['ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-15T08:01:00

https://shannews.org/archives/57590

ၵၢၼ်ၽွမ့်ႁူမ်ႈ လႄႈ တႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးတေယူႇလွတ်ႈ

ရၢင်းဝလ်းတီႈ 3 ၽူႈၵတ်ႉၶႅၼ်ႇတႅမ်ႈပွင်ႈၵႂၢမ်း မၢႆတွင်း “ၶူးသႅင်ၸိုၼ်ႈ သၶႁ လူႉၶွႆႈၶွပ်ႈတဵမ် 13 ပီ” ၵႂၢမ်းၼမ်း တႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး တေယူႇလွတ်ႈၵႂႃႇလႆႈတၢင်းၼႃႈၼၼ့် ပုၼ်ႈၽွၼ်းမၼ်း မီးၼိူဝ် ႁူဝ်မႃႇ တႆးႁဝ်း ၵူႈၵေႃ့ယဝ့်။ ပုၼ်ႈၽွၼ်းဢၼ်ဝႃႈၼၼ့် သမ့်ဝႃႈ ပဵၼ်လွင်ႈသင်မႃးၵေႃႈယဝ့် ပေႃး ပဵၼ် ၸၢဝ်း ၶိူဝ်းတႆးတႄ့ တေဢမ်ႇလႆႈပိုၼ့်ပႅတ်ႈၵၼ်၊ တေလႆႈမီးၼမ့်ၼိုင်ႈ ၸႂ်လဵဝ်ၵၼ်သေ ၸွႆႈထႅမ်ၵၼ်ၵႂႃႇ။ ပေႃးပဵၼ်ၼၼ်ၵွၼ်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ၸင်ႇတေဢဝ်တူဝ် လွတ်ႈၵႂႃႇလႆႈ ၼႂ်းၵႄႈပၼ်ႁႃ ၵူႈလွင်ႈ လွင်ႈ။ ယွၼ့်ဝႃႈ မိူဝ်ႈပူၼ့်မႃးၼၼ့် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ဢမ်ႇၽွမ့်ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ယူႇၽႂ်ယူႇမၼ်းမႃး လႄႈ ၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ လႆႈတူၵ်းလႃႈတူၵ်း လိုၼ်းပိူၼ်ႈ မႃးတႄ့တႄ့။ လႆႈထုၵ်ႇ ပိူၼ်ႈပေ့ၵိၼ်လူလၢႆ ၊ လႆႈပၢႆႈ ၽေးသိုၵ်းမႃး လၢႆဝၢၼ်ႈလၢႆဝဵင်း ၊ မၢင်ဝၢၼ်ႈ ယဵၼ်းပဵၼ် ဝၢၼ်ႈႁၢမ်းၵႂႃႇ ၵေႃႈမီးတၢင်း ၼမ်။ ပၼ်ႁႃယႂ်ႇ လူင်ၸိူင့်ၼႆ ယူႇတီႈၵူၼ်း ၵေႃ့လဵဝ်သေ ၵႄႈလိတ်ႈၵႂႃႇဢမ်ႇလႆႈ။ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ၵူႈၵေႃ့ တေလႆႈၽွမ့် ၵၼ်သေ ၸွႆႈၵၼ်ၵႄႈလိတ်ႈ ၵႂႃႇၵွၼ်ႇၸင်ႇတေလႆႈ။ ယွၼ့်ငဝ်း လၢႆးယၢမ်းလဵဝ်လႄႈ ငဝ်းလၢႆးမိူဝ်ႈ ပူၼ့် မႃး ၼၼ့် ဢမ်ႇမိူၼ် ၵၼ်။ မိူဝ်ႈပူၼ့်မႃးၼၼ့် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ႁဝ်းယူႇၽႂ်ယူႇမၼ်းသေ ဢဝ်တူဝ်လွတ်ႈ မႃးလႆႈ ယူႇ သေတႃ့ ငဝ်းလၢႆးယၢမ်းလဵဝ်သမ့် ပေႃးယူႇၽႂ် ယူႇမၼ်းၵႂႃႇၸိုင် တေထုၵ်ႇ တၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၶဝ် မႃးတွၵ်းႁူဝ်လဵၼ်ႈၵမ်းၵေႃ့ၵေႃ့ ၊ ၵမ်းၸုမ်းၸုမ်း ၊ ၵမ်းဝဵင်းဝဵင်းသေ လိုၼ်းသုတ်း မႃးၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ႁဝ်းၼႆ့ တေဢမ်ႇမီးၽႂ်ၶႂ်ႈပဵၼ်တႆးၵႂႃႇလူးၵွၼ်ႇ။ သင်ထိုင်မိူဝ်ႈၼၼ့်မႃးၸိုင် တႆးၶိူဝ်း သိူဝ် ၊ တႆးႁတ်း ႁၢၼ် ၊ တႆးၶိူဝ်းယႂ်ႇ လႄႈ တႆးမီးမိူင်းၼႆၼၼ့် တေဢမ်ႇၸၢင်ႈလၢတ်ႈလႆႈ။ တေၵိုတ်း ဝႆ့ၼႂ်းပိုၼ်း လၢႆလၢႆ ၵူၺ်း။ယွၼ့်ၼၼ်လႄႈ မိူဝ်းၽွင်းႁဝ်းၶႃႈ ယင်းတိုၵ့်တူင့်တူဝ်လႆႈယူႇၼႆ့ တႆး ၵူႈၵေႃ့ ၊ တႆးၵူႈၸုမ်း ၊ တႆး ၵူႈဝဵင်း ထုၵ်ႇလီၽွမ့်ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၸွႆႈၵႅတ်ႇၶႄၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်း ၸိူဝ်း ဢၼ်ထူပ်း ၽေးပၢင်တိုၵ်း ၊ ၸွႆႈ ၵႅတ်ႇၶႄၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်း ၸိူဝ်းၺႃးတၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်ၶဝ်ႈမႃးတဝ် ၊ ၸွႆႈပူၵ်းပွင်ပၢႆး ပၺ်ႇ ၺႃႇ ၊ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး လႄႈ ပၢႆးၵၢၼ် မိူင်း ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆ့။ လိၵ်ႈပွင်ႁူဝ်ၼႆ့ ပိူင်လူင် မၼ်းတေၸႅင်ႈလႅင်း ၼႄ ပၼ် တီႈပွင်ႇၵၢၼ်ၽွမ့်ႁူမ်ႈ လႄႈ ၵၢၼ်တႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးယူႇလွတ်ႈ ဢိၵ်ႇပႃး လွၵ်းလၢႆးတႃႇၸၢဝ်း ၶိူဝ်းတႆး တေယူႇလွတ်ႈၵႂႃႇလႆႈမိူဝ်းၼႃႈ ၼၼ့်ယဝ့်။ လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ တီႈပွင်ႇၵၢၼ်ၽွမ့်ႁူမ်ႈ လႄႈ ၵၢၼ်တႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးယူႇလွတ်ႈ ၵၢၼ်ၽွမ့်ႁူမ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼႆ့ ပဵၼ်ၵၢၼ်လမ်ႇလွင်ႈတွၼ်ႈတႃႇ မူႇၸုမ်းၼိုင်ႈၸုမ်းတႄ့တႄ့။ ၵၢၼ် ၽွမ့်ႁူမ်ႈၼႆ့ တီႈမူႇၸုမ်းလဵၵ့်လဵၵ့် မိူၼ်ၼင်ႇမုင့်ႁေႃႁိူၼ်းၵေႃႈ လမ်ႇလွင်ႈယဝ့်။ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈတပ့် သိုၵ်း ၊ ပႃႊတီႊ ၊ ၸိုင်ႈမိူင်း လႄႈ တီႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းၼႆ့ၵေႃႈ လမ်ႇလွင်ႈ ယဝ့်။ သင်ဝႃႈတီႈ ၼႂ်း မုင့်ႁေႃ ႁိူၼ်း၊ မူႇၸုမ်း၊ ၸိုင်ႈမိူင်း၊ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼၼ့်ဢမ်ႇမီး လွင်ႈၽွမ့် ႁူမ်ႈၵၼ်ၸိုင် မုင့်ႁေႃ ႁိူၼ်းၼၼ့် ၊ မူႇၸုမ်း ၊ ၸိုင်ႈမိူင်း ၊ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼၼ့် တေထုၵ်ႇပိူၼ်ႈ ထၢင်ႇလဵၵ့် ပေ့ၵိၼ်ယဝ့်။ ၵွပ်ႈၼၼ် မိူဝ်ႈၽွင်း ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ၺႃးတၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ထၢင်ႇလဵၵ့် လႄႈ ပေ့ၵိၼ်ယူႇၼၼ့် ပဵၼ်လွင်ႈဢၼ်ၼေ ၸႅင်ႈ လႅင်းဝႃႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းဢမ်ႇမီး လွင်ႈၽွမ့်ႁူမ်ႈၵၼ်၊ မီးလွင်ႈတႅၵ်ႇၸတ့် ၵၼ် ၵူၺ်းၼႆယူႇ။ ပေႃးဝႃႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ၽွမ့်ႁူမ်ႈၵၼ်ၼႆၸိုင် တေဢမ်ႇမီးၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႂ် ႁတ်းမႃးပေ့ ၵိၼ် လူလၢႆ တီႈၼိူဝ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်းလႆႈ။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈၽွင်းတၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ် ႁူ့ဝႃႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး ဢမ်ႇ ၽွမ့် ၵၼ်ၼႆၼၼ့် ယႃႇဝႃႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းလူင်လႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢွၼ်ႇၵူၺ်းၵေႃႈ ယင်းတေႁတ်း ထၢင်ႇလဵၵ့်သေ ပေ့ၵိၼ်လူလၢႆ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်းလူးၵွၼ်ႇ။ ၶဝ်ၶႂ်ႈမႃးယႃ့တဝ် ဝၢၼ်ႈ မိူင်းႁဝ်း ၵေႃႈပဵၼ်လႆႈ ၊ ၶဝ်ၶႂ်ႈမႃးၵဵပ်းၶွၼ်ႇ တီႈၼႂ်းလႅၼ်လိၼ်ၸၢဝ်း ၶိူဝ်းႁဝ်းၵေႃႈ ပဵၼ်လႆႈ။ လွင်ႈၼႆ့ ဢမ်ႇၸႂ်ႈတၢင်းၽိတ်း ၶဝ်၊ ပဵၼ်တၢင်းၽိတ်းယွၼ့်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်း ဢမ်ႇၽွမ့်ၵၼ်သေၵႅတ်ႇၶႄ ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်း လႆႈၼၼ့် ၵူၺ်း။ ၼမ့်ၵတ့်ဢၼ်တေလႆႈမီး ၼႂ်းႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 21 ပီမိူင်းၼႆ့ မီး 4 ပိူင်။ ၼႂ်း 4 ပိူင်ၼၼ်ၵေႃႈ ပႃးၼမ့် ၵတ့် ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်၊ လွင်ႈၽွမ့်ႁူမ်ႈၵၼ်ဝႆ့ယူႇ ဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ့်။1 ယွၼ့်ပိူဝ်ႈၼၼ်လႄႈ လွင်ႈၽွမ့်ႁူမ်ႈၼႆ့ ပေႃးၼႂ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်းမီးၸိုင် ပွင်ႇဝႃႈၼမ့်ၵတ့် ဢၼ်တေလႆႈ ႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်၊ လွင်ႈၽွမ့်ႁူမ်ႈၵၼ် ၼႂ်းႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 21 ပီမိူင်းၼႆ့ ႁဝ်းမီးယဝ့်။ ၽွမ့်ႁူမ်ႈဢၼ်ဝႃႈၼႆ့ ဢမ်ႇပွင်ႇဝႃႈ တေလႆႈၽွမ့်ၵၼ် ၼႂ်းပၢင် လဝ်ႈ၊ ပၢင်တေႃႇလွင်းၵူၺ်း။ ပွင်ႇဝႃႈ တေလႆႈၽွမ့်ႁူမ်ႈၵၼ် တႃႇၵႅတ်ႇၶႄဝၢၼ်ႈမိူင်း၊ ၽွမ့်ႁူမ်ႈ ၵၼ်သေ ပူၵ်းပွင်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်း၊ ၽွမ့်ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ပူၵ်းပွင်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးလႄႈ ၽွမ့်ႁူမ်ႈၵၼ်သေ ပူၵ်းပွင်ၵၢၼ်မိူင်းႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်တိူဝ်းတွၼ်းလိူဝ်ၵဝ်ႇမႃး ၼၼ့်ယဝ့်။ လွင်ႈၽွမ့်ႁူမ်ႈ ၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆ့ ပဵၼ်ၼမ့်ၵတ့် ဢၼ်တေလႆႈမီးၼႂ်းႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 21 ပီမိူင်းၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး ပဵၼ်ပႃးလွၵ်းလၢႆးလီ တႃႇၸၢဝ်း ၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း တေယူႇလွတ်ႈၵႂႃႇလႆႈမိူဝ်းၼႃႈယဝ့်။ လွၵ်းလၢႆးတႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး တေယူႇလွတ်ႈၵႂႃႇလႆႈမိူဝ်းၼႃႈ လွၵ်းလၢႆးတႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း တေယူႇလွတ်ႈၵႂႃႇလႆႈမိူဝ်းၼႃႈၼႆ့ တေလႆႈပူၵ်းပွင် ၵၢၼ်သိုၵ်း ႁဝ်းႁႂ်ႈၵႅၼ်ႇၶႅင်ႁႅင်းယႂ်ႇယဝ့်။ ၵူၺ်းၵႃႈ မိူဝ်ႈၽွင်းတပ့်သိုၵ်းႁသ်းၵႅၼ်ႇၶႅင်ႁႅင်းယႂ်ႇၼၼ့် ၵေႃႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈ ဝႃႈ တေလႆႈၵႂႃႇပေ့ၵိၼ် တၢင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း လႄႈ သမ်ႇမႅၼ်ၼေပိူၼ်ႈ။ ပဵၼ်တႃႇၵႅတ်ႇၶႄမိူင်းႁဝ်းၵူၺ်း။ မိူဝ်ႈတေၵႅတ်ႇၶႄႁႄ့ၵင်ႈၼၼ့် မၢင်ပွၵ်ႈတေဢဝ် လၢႆးဢူၼ်ႈ ဢွၼ်ႇ ဢုပ်ႇၵုမ် တီႈၼိူဝ် ၽိူၼ်သေ ယဝ့် တူဝ်ႈၵႂႃႇၵေႃႈတေမီး ။ မၢင်ပွၵ်ႈသမ့်တေလႆႈ ဢဝ်လၢႆး ၶႅင်သေ တိုၵ်းယိုဝ်း ၵၼ် ပၼ် တၢမ်ႇ ၽူႈမိူၵ်ႈမႂ်ႈ ၵေႃႈတေမီး။ ၵူၺ်းၵႃႈ လွင်ႈယိုဝ်းၵၼ်တၢႆ ၊ ပၼ်တၢမ်ႇၽူႈမိူၵ်ႈမႂ်ႈၼႆ့ ပဵၼ်ၵၢၼ်ဢမ်ႇလီ (ဢၵုသူဝ်ႇ) သေ မိူဝ်ႈၽွင်းတၢႆၵႂႃႇၼၼ့် ၸၢင်ႈလႆႈတူၵ်းငရၢႆး။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ပေႃးဢမ်ႇတိုၵ်းယိုဝ်းၶိုၼ်း၊ ဢမ်ႇပၼ် တၢမ်ႇၶိုၼ်းသမ့် တေၸၢင်ႈပဵၼ်ၽေးၶဵၼ်ယႂ်ႇလူင် တွၼ်ႈတႃႇၵူၼ်းမိူင်း ၊ ပႅၵ့်သမ့်ႁူ့ဝႃႈပဵၼ်ၵၢၼ် ဢမ်ႇ လီ (ဢၵုသူဝ်ႇ) ၸၢင်ႈတူၵ်းငရၢႆး ၼႆသေတႃ့ ယွၼ့်မီးၵၢင်ၸႂ် ၶႂ်ႈႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း လႆႈ ယူႇ သဝ်းၵတ်းယဵၼ် လႄႈ ၾၢႆႇလင်ၵၢၼ်ဢမ်ႇလီ (ဢၵုသူဝ်ႇ)ၼၼ့် ပဵၼ်ၵုသူဝ်ႇဢၼ်ႁႅင်းယႂ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် ပႃႇရမီႇယဝ့်။ ပေႃးသိုၵ်းတႆးႁဝ်း ပွင်ႇၸႅင်ႈလႅင်းၸႂ် ၵၢၼ်သိုၵ်း ဢၼ်ၸွမ်းထမ်ႇမ ၸိူင့်ၼႆၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေဝႃႈလႆႈ ပဵၼ်သိုၵ်းဢၼ်ၸွမ်းတြႃး လႄႈ ၵႅၼ်ႇၶႅင် ႁႅင်းယႂ်ႇယဝ့်။ ငဝ်ႈပိုၼ့်ႁႅင်းသိုၵ်း ဢၼ်ၸွမ်းတြႃးၵႅၼ်ႇၶႅင်ၼႆ့ၵေႃႈ မၼ်းဢိင်ၼိူဝ် ၵၢၼ်ႁဵၼ်းယဝ့်။ ယွၼ့် ၼၼ်လႄႈ တႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး တေယူႇလွတ်ႈလႆႈမိူဝ်းၼႃႈၼၼ့် တေလႆႈပူၵ်းပွင် ၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ယဝ့်။ ၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇၼႆ့ မၼ်းလမ်ႇလွင်ႈတွၼ်ႈတႃႇတႆးတင်းၸိူဝ့်တင်းၶိူဝ်းယဝ့်။ လုၵ်ႈဢွၼ်ႇ မိူဝ်ႈ ၼႆ့ တေပဵၼ်ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင် ဢၼ်တေမႃးပုတ်ႈတၢင်တိၼ်မိုဝ်း ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆ့ယဝ့်။ ၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်း ဢၼ်ထုၵ်ႇပူင်းပွင်မႃးလူၺ်ႈ လွင်ႈလီၼၼ့် ၵွၼ်ႇ ၸင်ႇ တေၸၢင်ႈဢွၼ်ႁူဝ် ၸိူဝ့်ၶိူဝ်း တႆးႁဝ်းယူႇလွတ်ႈၵႂႃႇလႆႈ ၶၢဝ်းႁိုင်ဢၼ်ၼိုင်ႈယဝ့်။ 1 ၼမ့်ၵတ့် ဢၼ်လူဝ်ႇလႆႈမီး ၼႂ်းႁူဝ်ပၢၵ်ႇ 21 ပီမိူင်းၼႆ့ 1 – Critical Thinking – ပၢႆးဝူၼ့်ထတ်း သၢင်ႈ၊ 2- Collaboration – လွင်ႈၽွမ့်ႁူမ်ႈၵၼ် 3 – Communication – လွင်ႈၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ် လႄႈ 4- Cross Cultural Awareness – လွင်ႈပွင်ႇၸႂ်ၼိူဝ်ၾိင်ႈထုင်းဢၼ်ပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ယဝ့်။ မိူဝ်ႈတေပူၵ်းပွင် ၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်းၼၼ့် တေလႆႈပူၵ်းပွင်ပႃး ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးယဝ့်။ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးၼႆ့ လမ်ႇလွင်ႈတွၼ်ႈတႃႇ ၸိူဝ့်ၶိူဝ်းမိူၼ်ၵၼ်။ မိူဝ်ႈလႂ် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း မီးငိုၼ်းၵွၼ်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်း ၶႂ်ႈ ႁဵတ်းသင်ၵေႃႈ ၸင်ႇတေႁဵတ်းသၢင်ႈလႆႈငၢႆႈငၢႆႈ။ ၵၢၼ်သိုၵ်း ၊ ၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ၊ ၵၢၼ်သႃႇသၼႃႇ ၊ ၵၢၼ်လိၵ်ႈလၢႆး ၊ ၵၢၼ်ၾိင်ႈငႄႈၾိင်ႈထုင်း လႄႈ ၵၢၼ်ၸိူဝ့်ၶိူဝ်း ၸိူဝ်းၼႆ့ တေလႆႈၸႂ့်တိုဝ်းငိုၼ်းတင်း ၼမ်ယဝ့်။ ၸိူဝ့်ၶိူဝ်းဢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီးယႂ်ႇသုင်သုတ်း ထီ့သွင် ၼႂ်းလူၵ်ႈလုမ်ႈၾႃ့ၼႆ့ ပဵၼ်ၸိူဝ့်ၶိူဝ်းၶႄႇ။ ယွၼ့်ၸိူဝ့်ၶိူဝ်းၶဝ် မီးဢဵၼ်ႁႅင်းငိုၼ်းၼမ်လႄႈ ၶဝ်ၸင်ႇထၢင်ႇႁၢင်ႈယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈ တီႈၼႂ်းလူၵ်ႈ ၼႆ့လႄႈ ပဵၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်မီး ဢႃႇၼႃႇသုင်ၶိုၼ်ႈမႃးတႄ့တႄ့။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၵႂၢမ်းၵပ်းထုၵ်ႇတႆး မိူဝ်ႈ ၵွၼ်ႇမီးဝႆ့ဝႃႈ “ၽႂ်မီးငိုၼ်းပဵၼ်ၸဝ်ႈ ၽႂ်မီးၶဝ်ႈပဵၼ်ၶုၼ်” ၼႆၼၼ့် ထုၵ်ႇမႅၼ်ႈတႄ့တႄ့။ လွၵ်းလၢႆးတႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း တေယူႇလွတ်ႈၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈၼၼ့် တေလႆႈပူၵ်းပွင်ပႃး ႁႅင်း ၵၢၼ်မိူင်းထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။ ႁႅင်းၵၢၼ်မိူင်းဢၼ်ၼႆ့ ဢမ်ႇၸႂ်ႈဝႃႈ မၢႆထိုင်ႁႅင်းၵၢၼ်သိုၵ်း။ တေမၢႆထိုင် ႁႅင်း ပၢႆးယူႇလီ လႄႈ ႁႅင်းၽူႈမီးပၺ်ႇၺႃႇတႃႇပွင်ၵၢၼ်ၼႂ်းလုမ်းၼႂ်းၸႆး ၼၼ့်ယဝ့်။ မိူၼ်ၼင်ႇ မေႃယႃၼႆ ၵေႃႈ လမ်ႇလွင်ႈတႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးၵူႈၵေႃ့။ ပေႃးဝႃႈမေႃယႃ ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈၸိုင် ပွင်ႇဝႃႈ ၼႂ်းၵၢၼ် ပၢႆးယူႇလီၼၼ့်ၵေႃႈ တေဢမ်ႇမီးလွင်ႈၵုမ်ႇထူၼ်ႈ။ ပေႃးဝႃႈပၢႆးယူႇလီ ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈၸိုင် တေဢမ်ႇ ၸၢင်ႈႁဵတ်းၵၢၼ်သင်လႆႈ။ ၵၢၼ်ၼႂ်းလုမ်းၼႂ်းၸႆးၵေႃႈ လမ်ႇလွင်ႈတွၼ်ႈတႃႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႄ့တႄ့။ ၼႂ်း လုမ်းၼၼ့် ပေႃးမီးၸၢဝ်းၶိူဝ်းႁဝ်း ယူႇထင်သဝ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ဝႆ့ၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေမီးၵၢၼ်တူဝ်ထူပ်း လႄႈ ႁူ့ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈမႃး။ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းဢၼ်ဢမ်ႇႁူ့ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈၼၼ့် ၸၢင်ႈလႆႈၶၢမ်ႇတၢင်းပိူၼ်ႈဝႃႈ ပဵၼ် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းထိူၼ်ႇၵူၺ်း။ ဝၢႆးၼႆ့မႃးၵေႃႈ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼၼ့် ပိူၼ်ႈတေဢမ်ႇထၢင်ႇပဵၼ်ၵူၼ်းၵွၼ်ႇ။ ယွၼ့် ၼၼ်လႄႈ လွၵ်းလၢႆးတႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆး တေယူႇလွတ်ႈၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈၼၼ့် တေလႆႈပူၵ်းပွင် တပ့်သိုၵ်း ႁႂ်ႈၵႅၼ်ၶႅင်၊ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇႁႂ်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ ၊ ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး ႁႂ်ႈမႂ်ႇသုင်၊ ပၢႆးယူႇလီႁႂ်ႈ ၵတ့်ၶႅၼ်ႇလႄႈ ၵၢၼ်လုမ်းႁႂ်ႈ ႁူ့ ႁႂ်ႈမီးတူဝ်ထူပ်းဝႆ့ၵွၼ်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ၸင်ႇတေၸၢင်ႈယူႇလွတ်ႈလႆႈၵႂႃႇမိူဝ်းၼႃႈယဝ့်။ ၶေႃႈၶွတ်ႇယွတ်ႈ ၵၢၼ်ၽွမ့်ႁူမ်ႈတႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း တေယူႇလွတ်ႈလႆႈၼၼ့် ပိူင်လူင်မၼ်း တေလႆႈႁူမ်ႈၵၼ် ပူၵ်းပွင် တပ့်သိုၵ်းၸိုင်ႈတႆးႁဝ်း ႁႂ်ႈၵႅၼ်ႇၶႅင် ႁႅင်းယႂ်ႇ တႃႇၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်းတႆး ႁႂ်ႈယူႇလွတ်ႈၽေးၶဵၼ် ။ လိူဝ်ၼၼ့် တေလႆႈႁူမ်ႈမိုဝ်းၵၼ်ၸွႆႈထႅမ် ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ၸိူဝ်းလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်း ႁႂ်ႈလွတ်းၽေး ၶဵၼ် ၊ ၸွႆႈပူၵ်းပွင် ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်းႁဝ်း ႁႂ်ႈၽွမ့်တူဝ်ႈတၼ်း တႃႇမႃးပုတ်ႈတိၼ်တၢင်မိုဝ်း ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ် ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆ့၊ ၸွႆႈပူၵ်းပွင်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး လႄႈ ပၢႆးၵၢၼ်မိူင်းၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆ့ယဝ့်။ မိူဝ်ႈလႂ် ၸၢဝ်း ၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ၽွမ့်ၵၼ်သေႁဵတ်းသၢင်ႈၵႂႃႇၸွမ်း ဢၼ်လၢတ်ႈမႃးၸိူဝ်းၼႆ့ၵွၼ်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ၸင်ႇ တေဢဝ်တူဝ်လွတ်ႈလႆႈ ၼႂ်းငဝ်းလၢႆးၵူႈပိူင် ဢၼ်တေမိပ်ႇငႅၼ်းမႃးၼၼ့်ယဝ့်။ ယွၼ့်ၼၼ်လႄႈ ၽူႈ တႅမ်ႈလိၵ်ႈ မုင်ႈမွင်းဝႃႈ ၽူႈလူလိၵ်ႈႁဝ်းၶဝ် တေပွင်ႇၸႂ် လွင်ႈၵၢၼ်ၽွမ့်ႁူမ်ႈ၊ ၵၢၼ်ပၢႆးသိုၵ်း၊ ၵၢၼ်ပၢႆး ပၺ်ႇၺႃႇၼေႃႇတႅၼ်းၶိူဝ်း၊ ၵၢၼ်ပၢႆးမၢၵ်ႈမီး၊ ၵၢၼ်ပၢႆးယူႇလီ လႄႈ ၵၢၼ်ပၢႆးမိူင်းၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆ့သေ တေ ၸၢင်ႈပဵၼ်တၢင်းၵမ့်ထႅမ် တႃႇလွင်ႈၽွမ့်ႁူမ်ႈ တႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းတႆးႁဝ်း ႁႂ်ႈယူႇလွတ်ႈၵႂႃႇလႆႈမိူဝ်းၼႃႈၼၼ့် ယူႇတႄ့တႄ့။ သၢႆၼမ့်မၢဝ်း ဝၢၼ်ႈၼမ့်ပၢၼ်း၊ ဝဵင်းမူႇၸေႈ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ပွင်ႈၵႂၢမ်း']

2024-09-15T09:00:00

https://shannews.org/archives/57585

ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႂ်းၵႄႈလွင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆၼႆႉ ၸုင်ၸၼ်လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၸူးၵူၼ်းမိူင်းတႆး

ရၢင်းဝလ်းတီႈ 2 ၽူႈၵတ်ႉၶႅၼ်ႇတႅမ်ႈပွင်ႈၵႂၢမ်း မၢႆတွင်း “ၶူးသႅင်ၸိုၼ်ႈ သၶႁ လူႉၶွႆႈၶွပ်ႈတဵမ် 13 ပီ” ၸၢဝ်ႈပၢႆးဝူၼ်ႉၶပ်ႉမိူင်းဝၼ်းတူၵ်းၵေႃႉၼိုင်ႈလၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ – ဢၼ်ၵူၼ်းႁဝ်းၶႂ်ႈလႆႈ ထိသုတ်းၼႆႉ ပဵၼ်ဢၼ်ႁဝ်းလုတ်ႈႁၢမ်းဝႆႉ – ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၸိူင်ႉၼၼ်ၼင်ႇၵဝ်ႇ ၼႂ်းလူၵ်ႈလေႃးၵလူင် ၵူၼ်း မိူင်းတႆးၼႆႉၵေႃႈ ဢၼ်မုင်ႈမွင်းလႄႈ ႁဵတ်းသၢင်ႈမႃးႁေ ဢမ်ႇပႆႇလႆႈလႅမ်ႉတူၺ်းၼၼ်ႉ ပဵၼ် လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈလႄႈ လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ယဝ်ႉ။ ၽူႈယႂ်ႇၵူၼ်းလူင်တႆးလၢႆၸဝ်ႈ ၊ ၸဝ်ႈပၢႆးမွၼ်းတႆး၊ ၸဝ်ႈသင်ၶတႆး လႄႈၵူၼ်းမိူင်းတႆး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ၵေႃႈ လၢတ်ႈလွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈမႃးယူႇၶိူဝ်းၶိူဝ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈ ဢမ်ႇပႆႇပဵၼ်မႃးတႄႉတႄႉ။ ၵၢၼ်ယူႇႁူမ်ႈၵၼ် လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ဢၼ်ႁဝ်းလူဝ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်သင်တႄႉတႄႉၼႆ လီၶႂ်ႈႁူႉတီႈလိုၵ်ႉလိုၵ်ႉယဝ်ႉ။ လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၵူၼ်းတၢင်းၼမ် လႆႈဢဝ်သၢႆၸႂ်လႅၵ်ႈမႃးသေတႃႉ တေႃႇထိုင် ယၢမ်းလဵဝ် ပႆႇႁၼ်ၽႂ်လႆႈႁူႉၼမ်ႉလႅမ်ႉမၼ်း။ ၵူၼ်းမိူင်းတႆးၼႆႉ ထူပ်းၽေးပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်မႃး ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ယဝ်ႉ။ ပေႃးတေလၢတ်ႈတီႈ ဢၼ်ၸမ်သုတ်းၵေႃႈ တေႁၼ်လႆႈတီႈ ဝၢႆးဢဝ်လွတ်ႈလႅဝ်းသဝ်းၶေႃ တႂ်ႈမိုဝ်း ၶူဝ်ႊလူဝ်ႊၼီႊ ဢိင်းၵလဵတ်ႈယဝ်ႉသေ ပဵၼ်မႃးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မျၢၼ်ႇမႃႇ ။ မိူဝ်ႈၼၼ်ႉ လွင်ႈၶွင်ႈၶမ်ၼႆႉ လႅပ်ႈ တေပဵၼ် ၼႂ်းၵႄႈၸၢဝ်းၶိူဝ်း တင်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵူၺ်း။ ၵူၺ်းၵႃႈႁိုင်ႁိုင်မႃးသမ်ႉ တၢင်း ပဵၼ်ၼႆႉ တိတ်းၸပ်းပႃးၼႂ်းၵႄႈသိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼင်ႇၵၼ် ဢမ်ႇမီးလွင်ႈယုမ်ႇယမ် ၵၼ်သေ သၢင်ႈလွင်ႈၶွင်ႈၶမ်တေႃႇၵၼ် ထိုင်ၸၼ်ႉလႆႈဢဝ်ၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၵႄႈလိတ်ႈတေႃႇၵၼ်မႃး။ ဢၼ်ႁၢႆႉ လိူဝ်တႄႉ လွင်ႈၶွင်ႈၶမ်ၼႆႉ ဢမ်ႇယဝ်ႉတီႈ ၸုမ်းသိုၵ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၵူၺ်း၊ ၵူၼ်းမိူင်းၵေႃႈယူႇတီႈ ၸဵင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း/ မုၵ်ႉၸုမ်းၽႂ်မၼ်းသေ တႄႇမီးၸႂ်ပႅင်းၸင်းၵၼ်မႃး။ သင်ဝႃႈတူင်ႇၵူၼ်းၼႆႉ မီးၸႂ်ပႅင်းၸင်းၵၼ်ၼႆ တႃႇတေပဵၼ်တူင်ႇၵူၼ်းၶဝ်ႈငၢမ်ႇၵၼ်လႆႈလီ ( ယူႇႁူမ်ႈၵူမ်ၵဵဝ်ၵၼ်) Stay in Harmony လႄႈ လွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼႂ်းတူင်ႇ (ၵၢၼ်ႁူမ်ႈသၢင်ႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ်) Peaceful Cohesion ၼၼ်ႉ သဵၼ်ႈတၢင်းတိူဝ်းတၼ်မႃး။ တူဝ်ယၢင်ႇဢၼ်ၸမ်ၸမ်တႄႉ ဢိင်ၼိူဝ်ငဝ်းလၢႆးၽႅၼ်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 ဢၼ်ပဵၼ်ယူႇ ၼႂ်းမိူင်း တႆး ပွတ်းႁွင်ႇ လႄႈ ပၢင်တိုၵ်းၸုမ်းသိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ တင်းၶွင်ႇသီႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွတ်းၸၢၼ်းၼႆႉ လႆႈႁၼ်သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႂ်းမိူင်းတႆးၵူႈၸုမ်း ပဵၼ်ၼႂ်းငဝ်းလၢႆး သၢင်ႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ၽႂ်မၼ်း ႁႂ်ႈၵႅၼ်ႇ ၶႅင်ယူႇ။ ၵၢင်သၢင်ႈၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း ၽႂ်မၼ်းႁႂ်ႈၵႅၼ်ႇၶႅင်ႁုၼ်ႈမုၼ်းႁင်းၽႂ်မၼ်းၼၼ်ႉ တိုၼ်းပဵၼ် လွင်ႈ လီယူႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ ငဝ်းလၢႆးတီႈမိူင်းတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ဝၢႆးသေ ၸုမ်းဢူၺ်းလီ ပွတ်းႁွင်ႇၶဝ် ယိုတ်းလႆႈ ဝဵင်းၵမ်ႈၽွင်ႈယဝ်ႉသေ သိုပ်ႇႁဵတ်းသၢင်ႈမိူၼ်ၼင်ႇၽၢတ်ႇဢွၵ်ႇယူႇမိူင်းႁင်းၶေႃ ၸႂ်ႉလွၵ်းလၢႆး Chauvinism ၸႂ်ႉလွၵ်းလၢႆးဢဝ်ၶိူဝ်းလဵဝ်ပဵၼ်ယႂ်ႇ၊ ၼႂ်းယူင်ႉၵၢၼ်ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇလႄႈ ယူင်ႉၵၢၼ် ၽွင်းငမ်းၼႂ်းမိူင်းၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၸဵင်ႇႁၼ်ၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈသေ ႁၼ်ဝႃႈလွၵ်းလၢႆးၼႆႉ ဢမ်ႇသၢင်ႈပၼ်လႆႈလွင်ႈငမ်းယဵၼ် Peaceful Cohesion လႄႈဢမ်ႇၵႄႈလိတ်ႈလွင်ႈၶွင်ႈၶမ် ဢၼ်ၵိူတ်ႇပဵၼ်တေႃႇၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးယၢမ်းလဵဝ်။ ႁိုင်ႁိုင်မႃးတေၶိုၼ်းမီးၵၢၼ်လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉ ၵၼ်မႃးၵူၺ်း။ မၼ်းမိူၼ်ပိူင်ၾိင်ႈတႅတ်ႈ Dialectical Theory ဢၼ်ၸဝ်ႈပၢႆးဝူၼ်ႈၶပ်ႉ Georg Wilhelm Friedrich Hegel လၢတ်ႈဝႆႉဝႃႈ “ ပေႃးၵေႃႉၼိုင်ႈသၢင်ႈပိူင်မႃးမႂ်ႇမႂ်ႇၸိုင် Thesis ထႅင်ႈ ၵေႃႉ ၼိုင်ႈ တိုၼ်းတေႁႃလၢႆးတၢင်းဢၼ်လီၶႅမ်ႉသေသၢၼ်ၶတ်း Antithesis တေႃႇထိုင်တင်း သွင်ၾၢႆႇပေႃးမီးၶေႃႈလႆႈၸႂ် မိူၼ်ၵၼ်ယဝ်ႉ Synthesis ယဝ်ႉ။ ၼႂ်းတူဝ်ယၢင်ႇပိူင်ၾိင်ႈတႅတ်ႈၼႆႉ ပိူင်းၼႄပၼ်ဝႃႈ ပေႃးဢမ်ႇႁႃၶေႃႈၵႄႈလိတ်ႈဢၼ်မႅၼ်ႈငၢမ်ႇၵၼ်တင်းၵူႈၸုမ်းၸိုင် လွင်ႈ ၶွင်ႈၶမ် / ပၢင်တိုၵ်းၼၼ်ႉ တိုၼ်းၸၢင်ႈၵိူတ်ႇပဵၼ်ၵူႈမိူဝ်ႈယဝ်ႉ။ ပေႃးတေယူႇတီႈၸဵင်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းလဵဝ်သေမႅၼ်ႈ မိူၼ်ၸိူင်ႉၼင်ႇ သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၵမ်ႈၼမ် ႁဵတ်း မႃး မိူၼ်မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃး 60 ပီပၢႆၼၼ်ႉၵူၺ်းၸိုင် ႁွႆးတႅၵ်ႇငၢၵ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႆႉ တိုၼ်းဢမ်ႇၸၢင်ႈ ၵုပ်းလႆႈ။ ပိူင်ပဵၼ်တႄႉ ၼႂ်းမိူင်းတႆးမီးၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼမ်လၢႆလႄႈ ၾိင်ႈထုင်းလၢၵ်ႇလၢႆ ယူႇႁူမ်ႈ ၵၼ်ဝႆႉ ၊ သင်လၢတ်ႈႁူမ်ႈပႃးမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်မၢၼ်ႈ(မျၢၼ်ႇမႃႇ) ၸိုင် ယိင်ႈၶႅၼ်းမီးလွင်ႈ လၢၵ်ႇလၢႆ ယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇလိူဝ်သေ ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈၾိင်ႈထုင်း လႄႈလွင်ႈယူႇသဝ်းၵိၼ်သၢင်ႈ ၵေႃႈတိုၼ်းမီး လွင်ႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်တႄႉတႄႉ။ တၢင်းႁၼ်ထိုင်ၸဵင်ႇၽူႈတႅမ်ႈလိၵ်ႈတႄႉ တႃႇတူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း/ ၸၢဝ်းၶိူဝ်း တေယူႇၶဝ်ႈႁူမ်ႈၵၼ် လႆႈလီ (Harmony) သေမီးလွင်ႈငမ်းယဵၼ်ၼၼ်ႉ တိုၼ်းလူဝ်ႇလႆႈပဵၼ်လွၵ်းလၢႆး လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈ ၼႂ်းၵႄႈလွင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆ (Unity in Diversity) ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ၼင်ႇတၢင်းၼိူဝ်ၼၼ်ႉလႆႈပိူင်းၼႄဝႆႉဝႃႈ ၸိုင်ႈတႆးၼႆႉ ၵိုင်ႇပဵၼ်မိူင်းဢၼ်မီးၵၢၼ်ၽွင်းငမ်း ဢၼ်မီးၵၢၼ်ၼပ်ႉထိုင်သုၼ်ႇၸၢဝ်းၶိူဝ်းလၢၵ်ႇလၢႆ။ လွင်ႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၼႂ်းၵႄႈလွင်ႈလၢၵ်ႇလၢႆ (Unity in Diversity) ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉသမ်ႉ ပဵၼ်ၵၢၼ်ယွမ်းႁပ်ႉ ပိူင်ၾၢင်ၸိူဝ်ႉၶိူဝ်း၊ ၾိင်ႈထုင်း၊ ပၢႆးဝူၼ်ႉ၊ လွင်ႈၵိူဝ်းယမ် – ၸိူဝ်းဢၼ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းၽႂ်မၼ်းဝႆႉၵႃႈၶၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉၵူႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းၼႆႉ ၵိုင်ႇႁူမ်ႈၵၼ်တမ်းဝႆႉ ပၵ်းပိူင်ဢၼ်ၵူႈၵေႃႉႁပ်ႉတိုဝ်းလႆႈ Common Laws ၼင်ႇႁိုဝ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်းတင်းသဵင်ႈ တေယူႇႁူမ်ႈၵၼ်လႆႈၵတ်းယဵၼ်ၵႂႃႇၶၢဝ်းယၢဝ်း။ သင် ဢမ်ႇ ၵႄႈလိတ်ႈလွင်ႈၶွင်ႈၶမ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၼႂ်းတိူင်း/ၸႄႈမိူင်းၸိုင် တွၼ်ႈတႃႇၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် မျၢၼ်ႇမႃႇ ၼၼ်ႉၶႅၼ်းဢမ်ႇႁၼ်တၢင်းႁိုဝ်ၼႆၵေႃႈ ပၢၼ်သိုပ်ႇပၢၼ်ပေႃးလႆႈႁၼ်ၵၼ် မႃး ယူႇႁၢၼ်ႉတေႃႇယၢမ်းလဵဝ် ။ ပၢႆၵမ် – ယီႈၾၢင်ၶမ်း

['ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-15T10:00:00

https://shannews.org/archives/57581

ၵၢၼ်ၽွမ်ႉႁူမ်ႈလမ်ႇလွင်ႈ တႃႇမိူင်းတႆးၵႃႈႁိုဝ်

ရၢင်းဝလ်းတီႈ 1 ၽူႈၵတ်ႉၶႅၼ်ႇတႅမ်ႈပွင်ႈၵႂၢမ်း မၢႆတွင်း “ၶူးသႅင်ၸိုၼ်ႈ သၶႁ လူႉၶွႆႈၶွပ်ႈတဵမ် 13 ပီ” တႃႇတႆးတေလႆႈၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉ လမ်ႇလွင်ႈတႃႇမိူင်းတႆးတႄႉတႄႉယဝ်ႉ။လွင်ႈဝႃႈ မၼ်းထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်းလူဝ်ႇၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ယဝ်ႉၼႆ တပ်ႉသိုၵ်းတႆးၵေႃႈလီ ၊ ပႃႇတီႇတႆးၵေႃႈလီ ၊တူင်ႇဝူင်းတႆးၵေႃႈလီ ယူႇတီႈပဵၼ်တႆးၵေႃႉၼိုင်ႈ ၊ၸုမ်းၼိုင်ႈသေ တေလႆႈမုင်ႈႁၼ်ငဝ်းလၢႆးဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်း သုၵ်ႉယုင်ႈဢူၼ်ၵဝ်း မိပ်ႇငႅၼ်းမႃးၵူႈၾၢႆႇၾၢႆႇ ပိူၼ်ႈလူလၢႆပေႉၵိၼ်ႁဝ်း ၊ တဵၵ်းတဵင်ႁဝ်း ထိုင်တီႈပိူၼ်ႈပေႃးဢမ်ႇႁၼ်ထိုင် “ တႆး ” ၼႆၼၼ်ႉယဝ်ႉ ။ ဢပရိႁႃၼိယ 7 ပိူင် ငဝ်းလၢႆးမိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ သင်ဢဝ်တၢင်းဝူၼ်ႉမၢၵ်ႇတႃၽူႈႁၵ်ႉၸၢတ်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈတူၺ်းၼႆ တႃႇတႆးတေယူႇလွတ်ႈၼႂ်းဝၼ်းၼႃႈၼၼ်ႉ လိူဝ်သေၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ယဝ်ႉ ၵႅတ်ႇၶႄတူၺ်းထိုင်လုမ်းလႃး ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ ၊ ဝၢၼ်ႈမိူင်း ၊ ၽႅၼ်ႇလိၼ်ႁဝ်းၼၼ်ႉ လႅပ်ႈတေဢမ်ႇမီးသဵၼ်ႈတၢင်းဢၼ်လႂ်လႆႈထႅင်ႈ။ မိူဝ်ႈလဵဝ်ၼႆႉ ၵွပ်ႈႁဝ်းၵုမ်ႇၸႅၵ်ႇၽႄၵၼ် ယူႇၽႂ်ယူႇမၼ်း ဢမ်ႇဝႃႈပႃႇတီႇ ၸဵမ်တပ်ႉသိုၵ်းၸိူဝ်းၼႆႉ လွင်ႈဝႃႈ ပေႃႈမႄႈၵူၼ်းမိူင်းတႆးထူပ်းတၢင်းယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၵႃႈႁိုဝ် ၊ ၶဝ်တေမုင်ႈမွင်းတီႈပိုင်ႈဢိင် ဢၼ်မီးလွင်ႈဢုၼ်ႇၸႂ်ၵႃႈႁိုဝ် ၊ သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းပိူၼ်ႈမႃးပေႉၵိၼ်ၶဝ်ၵႃႈႁိုဝ် တႄႇဢဝ်ၼႂ်းပီ 1962 မၢၼ်ႈ ယိုတ်းဢႃႇၼႃႇၸဝ်ႈၾႃႉမႃး ၊ ဢဝ်ၸဝ်ႈၾႃႉတႆးတၢႆ ဢမ်ႇႁူႉပဵၼ်ၵႃႈႁိုဝ် တႆးလႆႈတုၵ်ႉၶယၢပ်ႇၽိုတ်ႇပၢၼ်တႅပ်းသီႇတႅပ်းၼၼ်ႉလႄႈသင် ၼႂ်းပီ 2022 ၼၼ်ႉ သိုၵ်းမၢၼ်ႈသိုပ်ႇယိပ်းၵမ်ဢႃႇၼႃႇထႅင်ႈ ႁၢၼ်ႉတေႃႇထိုင်ၼႂ်းႁၢင်ပီ 2023 ၼၼ်ႉ ၸုမ်းသိုၵ်းလုၵ်ႉၽိုၼ်ႉၶဝ် လႆႈတႄႇပၢင်ယၼ်ႇသိုၵ်း 1027 သေ လုၵ်ႉၽိုၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈမႃး ဢဝ်ပေႉလၢႆလၢႆၸႄႈဝဵင်းၼႂ်းမိူင်းတႆး ။ ၼၼ်ႉၵေႃႈ တႆးလႆႈၶၢမ်ႇတၢမ်ႇသိုၵ်းသိူဝ် လႆႈလူႉသၢႆၸႂ်ၵႂႃႇၵေႃႈမီးတင်းၼမ် ။ သိုၵ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်းၶဝ်ယႃႉပႅတ်ႈပၢႆႉလိၵ်ႈတၢင်းၶဝ်ႈဝဵင်း ဢၼ်ပႃးလိၵ်ႈတႆးမႃးယူႇယဝ်ႉ။ ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်းၵေႃႈ ၵိူတ်ႇၶိုၼ်ႈဢမ်ႇယဝ်ႉဢမ်ႇဝၢႆး ဝိႁၢၼ်ႇၵၢၼ်ႇၵျွင်း ၶူဝ်းၶွင်ၵဝ်ႇၵႄႇတႆးႁဝ်း လႆႈလူႉသုမ်းၵႂႃႇ ၵေႃႈမီးတင်းၼမ် ၸိူဝ်းၼႆႉသင်တေမႃးထတ်းတူၺ်းလီလီၸိုင် ၵွပ်ႈတႆးဢမ်ႇၽွမ်ႉၵၼ်လႄႈပိူၼ်ႈဢမ်ႇၼပ်ႉယမ်တႆး ပိူၼ်ႈႁဵတ်းတီႈတႆးၵႃႈပွင်ႇၵႃႈပဵၼ်။ လုၵ်ႉဢဝ်ၼႆႉၵႂႃႇ သင်တႆးတိုၵ်ႉတေယူႇၽႂ်ယူႇမၼ်း ဢမ်ႇၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်သေ ၼင်ႈတူၺ်းဝႆႉယူႇလၢႆလၢႆ မိူၼ်ၼင်ႇ မိူဝ်ႈပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉတႄႉ တီႈယူႇတႆးၼႆႉ ယူဝ်ၶေးတေပဵၼ်ၶွင်ပိူၼ်ႈၵႂႃႇယဝ်ႉ။ပိူၼ်ႈၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးၽႅၼ်ႇလိၼ် ပိူၼ်ႈယင်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်သေ တိုၵ်းတေႃးသၢၼ်ၶတ်းဢႃႇၼႃႇသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႃႇတေမီးၸႄႈဝဵင်း/ ၸႄႈမိူင်းႁင်းၶေႃ ၊ ပိူၼ်ႈတေၶႂ်ႈမႃးယႃႉၸႅၵ်ႇဢဝ်ၽႅၼ်ႇလိၼ်ၶွင်ႁဝ်း ႁႂ်ႈပဵၼ်ၶွင်ပိူၼ်ႈၵႂႃႇ။ တႆးႁဝ်းသမ်ႉ မီးၽႅၼ်ႇလိၼ်တီႈယူႇတီႈသဝ်း ၸဵမ်မိူဝ်ႈပၢၼ်ၵွၼ်ႇတိုၼ်းၵိုၵ်းပိုၼ်းမႃးယဝ်ႉလႄႈ ႁဝ်းလူဝ်ႇႁႃလၢႆးတၢင်းတႃႇတေၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်သေ ဢဝ်ၶိုၼ်း သုၼ်ႇလႆႈ သုၼ်ႇပဵၼ်ၶွင်ႁဝ်းၵူၺ်း။ တႃႇတေၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉ ယူႇတီႈၵေႃႉၼိုင်ႈလႄႈၵေႃႉၼိုင်ႈၵေႃႈလီ ၸုမ်းၼိုင်ႈလႄႈၸုမ်းၼိုင်ႈၵေႃႈလီ တေလႆႈၵႆႉၵႆႉၶဝ်ႈဢွၵ်ႇႁႃၵၼ် ၊ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ် ၊ သၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇၸႂ်ၵၼ် ၊ လႅၵ်ႈလၢႆႈတၢင်းႁူႉၵၼ်ၸိူဝ်းၼႆႉ မၼ်းပဵၼ်ႁႅင်းတႃႇတေၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ပေႃးမႃးတူၺ်းၶိုၼ်း ပၢၼ်ၶုၼ်လိတ်ႉသဝီႇၶဝ် မိူဝ်ႈယၢမ်းပုတ်ႉထၸဝ်ႈယင်းမီးၼႂ်းမိူင်းၵူၼ်းယူႇ တီႈမိူင်းဝေႇသႃႇလီႇၼၼ်ႉ ၶုၼ်လိတ်ႉသဝီႇၶဝ်ႁဵတ်းႁိုဝ်ၵႅတ်ႇၶႄၽႅၼ်ႇလိၼ်ဝၢၼ်ႈမိူင်း ၊ ႁဵတ်းႁိုဝ်သေ ပူၵ်းပွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းၶဝ်ၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်ၼႆၼၼ်ႉ တေလႆႈႁၼ်ဝႆႉၶဝ်တိုဝ်းၵမ်ထမ်း “ဢပရိႁႃၼိယ 7 ပိူင်” ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ “ဢပရိႁႃၼိယ ထမ်း” ဢၼ်ႁဵတ်းႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇ 7 ပိူင်ၼၼ်ႉ – 1- ၵႆႉၵႆႉမီးလွင်ႈဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် 2- ၼႃႈၵၢၼ်ဢၼ်ထုၵ်ႇလီႁဵတ်းသၢင်ႈၼၼ်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈ 3- ၼပ်ႉယမ်ၾိင်ႈထုင်း – ဢမ်ႇလူလၢႆၾိင်ႈထုင်း 4- ၼပ်ႉယမ်ႁူဝ်ၼႃႈ ၽူႈႁူႉယႂ်ႇႁၼ်ၼမ်ၶဝ်ၸဝ်ႈ 5- ဢမ်ႇလူလၢႆပေႉၵိၼ်ၼၢင်းယိင်း ၵေႃႉမီးႁႅင်းဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇ 6- ၵႆႉၵႆႉသူင်ႇမႅတ်ႉတႃႇပၼ်ၽီၶဝ် 7- ႁပ်ႉတွၼ်ႈၽူႈမီးသိၼ်ထမ်း ၵႆႉၵႆႉမီးလွင်ႈဢုပ်ႇၵၼ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ – ဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် တႃႇလၢတ်ႈၼႄၵၼ် ပၼ်တၢင်းႁၼ်ထိုင်ၵၼ် လွင်ႈတႃႇတေၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃ ၵေႃႉလႂ် ၊ ၸုမ်းလႂ်မီးပၼ်ႁႃမႃးၵေႃႈယဝ်ႉ ႁူမ်ႈၵၼ်ၵႄႈၶႆၵႂႃႇ။ ၼႃႈၵၢၼ်ဢၼ်ထုၵ်ႇလီႁဵတ်းသၢင်ႈ ႁူမ်ႈၵၼ်ႁဵတ်းသၢင်ႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မီးၵၢၼ်သင်မႃးၵေႃႈယဝ်ႉ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ႁဵတ်း ဢမ်ႇလိင်ႉဢမ်ႇလေႇ ဢမ်ႇတွပ်ႇဢမ်ႇထဵင် ဢွမ်ႇလွမ်ႈၽွမ်ႉသဵင်ပဵင်းပၢၵ်ႇၵၼ်သေ ႁဵတ်းသၢင်ႈယဝ်ႉ။ ၼပ်ႉယမ်ၾိင်ႈထုင်း ဢမ်ႇလူလၢႆၾိင်ႈထုင်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၾိင်ႈထုင်းဢၼ်ဢမ်ႇယၢမ်ႈမီးမႃးၵေႃႈ ဢမ်ႇတႄႇဢမ်ႇတင်ႈထုင်းမႂ်ႇ ၾိင်းထုင်းၵဝ်ႇၵဝ်ႇဢၼ်မီးဝႆႉၵေႃႈ ဢမ်ႇပၼ်လူႉႁၢႆဝၢႆးဝွတ်ႇသေ ဢွၼ်ၵၼ်ႁၵ်ႉသႃပႂ်ႉပႃး ႁႂ်ႈႁိူဝ်ႈႁိူင်းပိူင်းသႂ်ၵႂႃႇဝၼ်းတႃမိူဝ်းၼႃႈ။ ၼပ်ႉယမ်ႁူဝ်ၼႃႈ ၽူႈႁူႉယႂ်ႇႁၼ်ၼမ်ၶဝ်ၸဝ်ႈ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၼပ်ႉယမ်တီႈၼိူဝ်ၽြႃး ၊ တြႃး ၊ သင်ၶႃႇ ၊ သြႃႇ ၊ပေႃႈ ၊ မႄႈ ၽူႈႁူႉယႂ်ႇႁၼ်ၼမ်ၶဝ်ၸဝ်ႈ ၽူႈမီးသိၼ်ထမ်း ၊ ၽူႈမီးပၼ်ႇၺႃႇၶဝ်ၸဝ်ႈၼၼ်ႉယဝ်ႉ။ ဢမ်ႇလူလၢႆပေႉၵိၼ်ၼၢင်းယိင်း ၵေႃႉမီးႁႅင်းဢူၼ်ႈဢွၼ်ႇ ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ လွင်ႈလူလၢႆမိပ်ႇငႅၼ်း တဵၵ်းတဵင်ပေႉၵိၼ်ၼၢင်းယိင်းၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈၵဝ်ႇၵေႃႈတိုၼ်းဢမ်ႇႁဵတ်းလႃးလႃး ပိူၼ်ႈတၢင်ႇၵေႃႉၵေႃႈ တိုၼ်းဢမ်ႇပၼ်ႁဵတ်းလႃးလႃး ၽႂ်ပူၼ်ႉပႅၼ်ၵေႃႈ ဢဝ်တၢင်းၽိတ်းၼၵ်းၼၵ်းၼႃၼႃၵႂႃႇယူႇယဝ်ႉ။ ၵႆႉၵႆႉသူင်ႇမႅတ်ႉတႃႇပၼ်ၽီၶဝ် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၸဝ်ႈဝၢၼ်ႈၸဝ်ႈမိူင်း ဢၼ်ၵႅတ်ႇၶႄပႂ်ႉပႃး ဝၢၼ်ႈမိူင်းတိူင်းၵႃးၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပူႇၸေႃႇ သူင်ႇမႅတ်ႉတႃႇပၼ်ၽီၶဝ်ယူႇယဝ်ႉ။ ႁပ်ႉတွၼ်ႈၽူႈမီးသိလ်ထမ်း ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ ၽြႃးပဵၼ်ၸဝ်ႈ ၊ ရႁၢၼ်းတႃႇ ၊ သင်ႇၶၸဝ်ႈ မီးသိလ်မီးထမ်း ဢၼ်မီးတၢင်ႇဝၢၼ်ႈတၢင်ႇမိူင်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပၢင်းႁွင်ႉမႃးသေ ပူႇၸေႃႇဝႆႈသႃပိုင်ႈဢိင်ၵိူဝ်းလီၼပ်ႉယမ် ၊ ဢၼ်မီးဝႆႉၼႂ်းဝၢၼ်ႈၼႂ်းမိူင်းၵေႃႈ ဢွၼ်ၵၼ်ပူႇၸေႃႇဝႆႈသႃ ၵမ်ႉထႅမ်ပၼ်ၶဝ်ၸဝ်ႈ တဵမ်တဵမ်ထူၼ်ႈထူၼ်ႈယဝ်ႉ။ ၶုၼ်လိတ်ႉသဝီႇၶဝ်ၼႆႉ ယုမ်ႇယမ်ႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်း ဢပရိႁႃၼိယတြႃး (7)ပိူင် ၼၼ်ႉသေ ဝႆႉၸႂ်မႅတ်ႉတႃႇၼိူဝ် သတ်ႉတဝႃႇတင်းလၢႆ မိူၼ်ၼင်ႇလုၵ်ႈလၢင်းၵၢင်တဝ်ႈၸဝ်ႈၵဝ်ႇသေ ဢုပ်ႉဝၢၼ်ႈပွင်မိူင်း ႁိူဝ်ႈႁိူင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်မႃး ၶဝ်ဢမ်ႇပွႆႇပိုၼ်ႉပွႆႇပႅတ်ႈလူၵ်ႈလေႃးၵလူင် ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၶဝ်၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၶႃႈဝၢၼ်ႈၵူၼ်းမိူင်း မီးတၢင်းႁၢၼ်ႉၸႂ်သေ ယူႇသဝ်းၵႂႃႇမူၼ်ႈမူၼ်ႈသိူဝ်းသိူဝ်း ဢမ်ႇမီးၽူႈၶဵၼ်ၸုမ်းလႂ် ဢဝ်ဢွင်ႇပေႉၶဝ်လႆႈ ၶဝ်တိုၼ်းၽွမ်ႉၽဵင်ႇၵၼ်၊ ဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်၊ ၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃ၊ ၼပ်ႉယမ်ၵၼ်၊ ပၼ်သုၼ်ႇလႆႈ ၼၢင်းယိင်းၶဝ်၊ ထွမ်ႇသူပ်းဢဝ်ၵႂၢမ်း ၽူႈမီးတၢင်းႁူႉယႂ်ႇ တၢင်းႁၼ်ၼမ်ၶဝ်ၸဝ်ႈၸိူဝ်းၼႆႉယဝ်ႉ။ ၵႃႈၵွၼ်ႇပူၼ်ႉမႃး ယွၼ်ႉႁဝ်းဢမ်ႇတိုဝ်းၵမ်ၸွမ်းထမ်း လွင်ႈဢမ်ႇယူပ်ႈယွမ်း(7)ပိူင် ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉႁိုဝ်? ဢမ်ႇၼၼ်ၵေႃႈ ႁဝ်းလူင်လိုမ်းမၼ်းဝႆႉ?။ ၵူၺ်းၵႃႈ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ယွၼ်ႉထမ်း 7 ပိူင်ၼႆႉ ၵွပ်ႈမၼ်း ၸၢင်ႈႁဵတ်းႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈမိူင်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇလႄႈ ထုၵ်ႇလီတိုဝ်းၵမ်သေ ႁဵတ်းသၢင်ႈၸွမ်းၵႂႃႇ ၶွၼ်ႈတုမ်ဢဵၼ်ႁႅင်း မိူၼ် ၼင်ႇ ႁႅင်းၸႂ်၊ ႁႅင်းတပ်ႉသိုၵ်း၊ ႁႅင်းၵူၼ်းမိူင်း၊ ႁႅင်းပၺ်ႇၺႃႇ၊ ႁႅင်းငိုၼ်း တႄႇၵႂႃႇ ပေႃးႁႅင်းၸိူဝ်းၼႆႉမႃးႁူမ်ႈ ၵၼ်ၵွၼ်ႇ ၸင်ႇတေပဵၼ်ႁႅင်းတႃႇႁဝ်းတေၽွမ်ႉၵၼ်ဢဝ်လွင်ႈလွတ်ႈလႅဝ်း ပူၵ်းပွင်ဝၢၼ်ႈမိူင်းႁဝ်းၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၵႂႃႇ။ တႃႇႁႅင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ပေႃးတေမႃးၽွမ်ႉၵၼ်ၼၼ်ႉ မူႇၼိုင်ႈၸုမ်းၼိုင်ႈၵေႃႈလီ ၽူႈဢွၼ်ႁူဝ်ၼႂ်းမူႇၸုမ်းၵေႃႈလီ တေလႆႈၵႆႉၵႆႉဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်၊ လႅၵ်ႈလၢႆႈတၢင်းႁူႉၵၼ်၊ သၢင်ႈလွင်ႈယုမ်ႇယမ်ၵၼ်၊ ႁူမ်ႈၵၼ်ၵႄႈၶႆပၼ်ႁႃ၊ ႁူမ်ႈ ၵၼ်ႁႂ်ႈပဵၼ်ၼမ်ႉၼိုင်ႈၸႂ်လဵဝ်ၼႆတႄႉ လွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇမႂ်ႇသုင်ဢၼ်ဝႃႈၼၼ်ႉ မၼ်းတိုၼ်းတေပဵၼ်မႃးယူႇ ဢမ်ႇႁၢင်ႉယဝ်ႉ။ ထုင်းၵႂၢမ်းတႆးၵေႃႈမီးဝႆႉဝႃႈ “ႁူမ်ႈၵၼ်ၵိၼ်ၸင်ႇဝၢၼ် ႁူမ်ႈၵၼ်ႁၢမ်ၸင်ႇမဝ်”ၼႆၼၼ်ႉ တႃႇတႆးတေၽွမ်ႉႁူမ်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉ မၼ်းလမ်ႇလွင်ႈတႄႉတႄႉ မၼ်းထိုင်ၶၢဝ်းယၢမ်းတႆးႁဝ်းလူဝ်ႇၽွမ်ႉၵၼ်ယဝ်ႉ ၼႆ ၶႂ်ႈတိုၵ်းသူၼ်းၼင်ႇၼႆသေ ယွၼ်းၶွတ်ႇယွတ်ႈတီႈၼႆႉၵွၼ်ႇ။ ၼပ်ႉယမ်ထိုင်တင်းသဵင်ႈသေ ၸၢႆးၸိူင်းဢွၼ်ႇ(ၶႅၵ်ႇ) မိူင်းမိတ်ႈ ပွင်ၵႂၢမ်း မၢႆတွင်း သၶႁ သဵင်ႈမုၼ်ၶွပ်ႈတဵမ် 13 ပီ

['ပွင်ႈၵႂၢမ်း', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-13T23:49:12

https://shannews.org/archives/57575

TNLA – PDF ႁူမ်ႈၵၼ် ယိုတ်းတပ့်ၵွင်ႈလူင် 902 ဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်

မိူဝ်ႈၼႆ့ ဝၼ်းတီႈ 13/9/2024 သိုၵ်းတဢၢင်း(ပလွင်ႈ ) TNLA ႁူမ်ႈၸုမ်း DPLA ၊ PDF ယိုတ်းလႆႈတပ့်ၵွင်ႈလူင် မသၶ -902 လႄႈ ဢမတ-354 တီႈဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ ။ ႁၢင်ႈ – ၵူၼ်းပိုၼ့်တီႈႁၢပ့် သိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈ TNLA -PDF ၽွင်းယိုတ်းလႆႈ တပ့်ၵွင်ႈလူင် မသၶ -902 တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ( Crd to owner ) လႅင်ႇၶၢဝ်ႇပိုၼ်ႉတီႈ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- “ၵႂၢတ်ႇလၢင့် ၼႃႈလိၼ်မႃး တႄႇဝၼ်းတီႈ 9/9/2024 တေႃႇထိုင်မိူဝ်ႈၼႆ့ မိူဝ်ႈၼႆ့ TNLA ၊ PDF ယိုဝ်းတပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈတီႈဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း ယိုဝ်းလႆႈတပ်ႉၵွင်ႈလူင်သိုၵ်းမၢၼ်ႈယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ ။ တပ့်ၵွင်ႈလူင် 354 ၊ 406 ၼႆႉ ပၵ်းတပ့်ဝႆ့တီႈ ဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း ။သိုၵ်းမၢၼ်ႈ လႄႈ သိုၵ်းတဢၢင်း ပိုတ်းယိုဝ်းတိုၵ်းတေႃးၵၼ်မႃး တီႈဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်းၼႆႉ ႁိုင်မႃးၶၢဝ်းတၢင်း လိူၼ်ပၢႆ ။ ၼၢင်းယိင်းသႅၼ်းပၢၼ်ဢႃယုယႂ်ႇ ၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-“ သိုၵ်းတဢၢင်း ယိုဝ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈပေႉသေလႄႈ ၶဝ်ႈတီႈဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း။ ၶဝ်ယိုဝ်းၵွင်ႈထပ်းၵၼ်တင်းႁိုင် သဵင်ပေႃးၼၼ်ႈၵႂႃႇမူတ်း ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈသမ်ႉပေႃးတူၵ်းၸႂ်။ ၵူၼ်းၸၢဝ်းတဢၢင်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈတႄႉ ဢွၼ်ၵၼ်ဢွၵ်ႇမႃးပႂ်ႉႁပ်ႉၶဝ်။ ပေႃးသဵင်ၵွင်ႈတႅၵ်ႇၼႄၸိူင်ႉၼႆ တႃႉလီမႆႈၸႂ်ၵူဝ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈဢဝ်ၶိူင်ႈမိၼ်မႃးပွႆႇမၢၵ်ႇလူင်သႂ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈၵူၺ်းယဝ်ႉဝႃႈၼႆ။”- ဝႃႈၼႆ ။ မိူဝ်ႈလိူၼ် ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ဝၼ်းတီႈ 26 သိုၵ်းတဢၢင်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ယိုတ်းလႆႈ တပ့်ၵွင်ႈလူင် ဢမတ 206 လႄႈ 406 သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈငဝ်ႈငုၼ်းတပ့်ၵွင်ႈလူင် မသၶ-902 လႄႈ တပ့်ၵွင် 354 ထႅမ်ႁႅင်းပိုတ်းယိုဝ်းၸွႆႈ ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ သိုၵ်ႈမၢၼ်ႈဢဝ် ၵွင်ႈလူင်လႄႈ ဢဝ်ႁိူဝ်းမိၼ် မႃးတိုၵ်းသေတႃ့ လိုၼ်းသုတ်းၵေႃႈသုမ်းသိုၵ်း ၵႃႈလႆႈပွႆႇတပ့်ၵွင်ႈလူင်ၶဝ်သေလႅၼ်ႈပၢႆႈ ။ ယၢမ်းလဵဝ် ဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်း လႄႈ ၶူဝ်တူၵ်ႉထဝတီႇ ၼမ်ႉတူႈ ဢၼ်မီးၼႂ်းၵႄႈၸႄႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် လႄႈ ၸႄႈဝဵင်းလွၵ့်ၸွၵ်ႇ ၼၼ်ႉ သိုၵ်းတဢၢင်း TNLA ၊ DPLA လႄႈ PDF ၶဝ်ႈတူင်ႉၼိုင်ဝႆႉ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၺ်းၵႃႈၵူၼ်းမိူင်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ် ထႅင်ႈၵေႃႉၼိုင်ႈတႄႉ လၢတ်ႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – သဵင်ယိုဝ်းၵၼ်မေႃးပၼ်းဢမ်ႇထၢတ်ႇ။ မီးၶၢဝ်ႇဝႃႈ သိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸၢဝ်းၶိူဝ်းယိုဝ်းလႆႈ တပ်ႉမၼ်ႈတီႈတွင်းၶမ်းၼၼ်ႉမူတ်းယဝ်ႉဝႃႈၼႆသေတႃႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇၾူၼ်းၸူးဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်းဢမ်ႇလႆႈလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈယိုၼ်ယၼ်။ သၢႆၾူၼ်း သၢႆၾႆးၶၢတ်ႇဝႆႉႁိုင်ၼႃႇယဝ်ႉ။ – ဝႃႈၼႆ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈ ယူႇတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇၸူး ၽူႈၶၢၼ်ပၢၵ်ႇသိုၵ်းတဢၢင်းဢမ်ႇလႆႈလႄႈဢမ်ႇၸၢင်ႈယိုၼ်ယၼ်ဝႃႈ လႆႈဝၢၼ်ႈတွင်းၶမ်းတႄယဝ်ႉႁိုဝ်- ၼႆ။ 7/9/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၼၼ်ႉၵေႃႈ ၸုမ်းသိုၵ်းၽွမ်ႉႁူမ်ႈ – TNLA ၊ DPLA လႄႈ PDF လေႃႇတိုၵ်းထႅဝ်ရူတ်ႉၵႃးသိုၵ်းမၢၼ်ႈဢၼ်ထႅမ်ႁႅင်းသိုၵ်းမႃးတၢင်း ဝၢၼ်ႈၵျွၵ့်ၵူႇ- တွင်းၶမ်း ၊ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆတင်းၼမ်- လႅင်ႇၶၢဝ်ႇၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈလၢတ်ႈ။ တီႈဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼႆႉ တင်ႈတႄႇလိူၼ်ၵျူႊလၢႆႊမႃး ပၢင်တိုၵ်းပဵၼ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်း – ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈယေႇၽိဝ်ႇ၊ ၼွင်လူင်၊ သူၺ်ႇမုၵ်ႉတေႃး၊ တွင်းၶမ်း၊ မႆႉပူၵ်ႇ လႄႈ ဝၢၼ်ႈၼွင်ၶဵဝ်ဢွၼ်ႇ – ၸိူဝ်းမီးၾၢႆႇၸၢၼ်းဝဵင်းၼွင်ၶဵဝ်ၼၼ်ႉ မၢၵ်ႇလူင်တူၵ်းသႂ်ႇ ၊ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈပၢႆႈၽေးသိုၵ်းတေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ်ပႆႇၸၢင်ႈပွၵ်ႈၶိုၼ်းႁိူၼ်း ။ တႅမ်ႈ -ယိင်းသဵဝ်ႈၶၢဝ် ( ၽူႈသိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇၾိုၵ်းၵၢၼ်)

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']

2024-09-13T19:23:34

https://shannews.org/archives/57571

သဵၼ်ႈတၢင်းၵဵင်းတုင် – မိူင်းၽျၢၵ်ႈ – တႃႈၶီႈလဵၵ်းလူႉၵွႆ ၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃးႁႃၵၼ်ယၢပ်ႇ

ၶၢဝ်းတၢင်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်း မႃးၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်း သုမ်းသုၼ်ႇၵူႈၸိူဝ်ႉၵူႈလွင်ႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ၊ ဢမ်ႇမီး ၸုမ်းလႂ်ၵႅတ်ႇၶႄပၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈလီလီ။ ၵူၼ်းမိူင်း လႆႈထူပ်းၽေးသိုၵ်းသိူဝ်၊ ၽေးသၽႃႇဝ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်ၼၼ်ႉ ၵၢၼ်သပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇၵၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇလႆႈလီ၊ ၸဵမ်သၢႆ လႅင်းၾူၼ်းလႄႈ ဢိၼ်ႊထိူဝ်ႊၼႅတ်ႊ ပႃးၸဵမ်သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆ တၢင်းတႃႇၵႂႃႇမႃးႁႃၵၼ်ၵေႃႈ ဢမ်ႇငၢႆႈ မိူၼ်ၵူႈပွၵ်ႈ။ သဵၼ်ႈတၢင်း ၵဵင်းတုင် – မိူင်းၽျၢၵ်ႈ – တႃႈၶီႈလဵၵ်း ၼႂ်းမိူင်းတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇ ပဵၼ်သဵၼ်ႈတၢင်းထိူၼ်ႇ လိုၵ်ႉလွႆၸၼ်း။ ပေႃးၶၢဝ်းၾူၼ် လိၼ်လွႆၵူၼ်ႇၵူႈပီ။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ ဢမ်ႇလႆႈပူလူမႄးသဵၼ်ႈတၢင်း ၶိုၼ်းႁိုင်ယဝ်ႉလႄႈ ယိင်ႈၶႅၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈရူတ်ႉၵႃး ၵႂႃႇမႃးယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ။ ၼႂ်းပီ 2024 ၼႆႉ သဵၼ်ႈတၢင်းၼႂ်းၵႄႈမိူင်းၽျၢၵ်ႈ – ၵဵင်းတုင် လူႉၵွႆႁႅင်း ပဵၼ်လုၵ်းပဵၼ်လဝ် ၶၢဝ်းၾူၼ်ၼႆႉ ယိင်ႈ ၶႅၼ်းၼႃႇလိူဝ်ၵဝ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈရူတ်ႉၵႃးၵူၼ်းမိူင်းၵႂႃႇမႃးယၢပ်ႇ။ ယွၼ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်း ဢမ်ႇလီလႄႈ ၶၢဝ်းတၢင်းၵႂႃႇမႃး ၼၢၼ်းႁွတ်ႈ ၼၢၼ်းထိုင်။ ၽွင်းဝၢၼ်ႈမိူင်းလီ မီးၶုၼ်မိူင်း ဢၼ်ၵူၼ်းမိူင်းလိူၵ်ႈတင်ႈၼၼ်ႉ လုၵ်ႉတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵႂႃႇၵဵင်းတုင် ၸႂ်ႉၶၢဝ်းယၢမ်း 2 ထိုင် 3 ၸူဝ်ႈမူင်းၵူၺ်း။ ယၢမ်းလဵဝ် ႁိုင်ထိုင် 4 ထိုင် 5 ၸူဝ်ႈမူင်း။ ႁေႃႈရူတ်ႉၵႃးဝႆး ဢမ်ႇလႆႈယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ ၽိဝ်တၢင်းပဵၼ်လုၵ်းပဵၼ်လွၼ်၊ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼၢၼ်းႁွတ်ႈ ၼၢၼ်းထိုင်။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၶၼ် ၼမ်ႉမၼ်းသမ်ႉ ၵႃႈယႂ်ႇႁႃသိုဝ်ႉယၢပ်ႇ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ တႃႇၵူၼ်းမိူင်းတႄႉတႄႉ။ ဢၼ်ႁၢင်ႈႁၢႆႉတႄႉ ၶၢဝ်းၾူၼ်ၼႆႉ ၼမ်ႉသမ်ႉ ထူမ်ႈလုၵ်းလွၼ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉဝႆႉလႄႈ ၸဝ်ႈရူတ်ႉၵႃး ဢမ်ႇၸၢင်ႈလၢမ်း ႁူႉ။ မၢင်လုၵ်းလိုၵ်းႁႅင်း ထိုင်တီႈၸၢင်ႈပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉ။ ၵူၼ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတၢင်းၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈၼင်ႇ ၼႆ – “သဵၼ်ႈတၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉ သမ်ႉလူႉၵွႆႁႅင်းၼႃႇ ပဵၼ်လုၵ်းပဵၼ်လဝ် ပေႃးၾူၼ်တူၵ်းသမ်ႉ ၼမ်ႉထူမ်လုၵ်း လဝ်မၼ်းဝႆႉလႄႈ ၵူၼ်းႁေႃႈရူတ်ႉၵႃး၊ ၵူၼ်းႁေႃႈရူတ်ႉၶိူင်ႈ ၵႂႃႇမႃးၸွမ်းတၢင်း ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇႁၼ်ၸႅင်ႈလီ ဝႃႈမီးလုၵ်းဝႆႉႁႃႉဢမ်ႇမီး။ မၢင်လုၵ်း လိုၵ်ႉပဵင်းသွၵ်ႈၼႆႉဢေႃႈၼၼ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ သဵၼ်ႈတၢင်း တႃႈၶီႈလဵၵ်း တေႃႇထိုင် ၵဵင်းတုင် လူႉၵွႆ ၽဵင်ႇၵၼ်ၵူႈတီႈ၊ ဢၼ်လူႉၵွႆႁၢႆႉႁႅင်းသမ်ႉ ပဵၼ်ၼႂ်းၵႄႈမိူင်း ၽျၢၵ်ႈ – ၵဵင်းတုင် ဢၼ်ၵႆၵၼ်မွၵ်ႈ 50 လၵ်း၊ မိူင်းၽျၢၵ်ႈ – တႃႈၶီႈလဵၵ်း ႁၢင်ႇၵၼ် 52 လၵ်း။ ပေႃးတူၺ်းငဝ်းလၢႆး သဵၼ်ႈတၢင်းၸိူဝ်းၼႆႉ ထိုင်ၶၢဝ်းလူဝ်ႇလႆႈမႄးၵုမ်းယဝ်ႉ ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ႁွင်ႈ ၵၢၼ်ၾၢႆႇမႄးတၢင်း ဢၼ်ယူႇတႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈသမ်ႉ ဢမ်ႇလူင်းမိုဝ်းႁဵတ်းသင်ပၼ်ႁိုင်ယဝ်ႉ။ ရူတ်ႉၵႃး ပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ယွၼ်ႉသဵၼ်ႈတၢင်းလုၵ်းလဝ် ၼႆႉၵေႃႈ မီးၼမ်ၼႃႇယဝ်ႉၼႆ ၵူၼ်းမိူင်းၽျၢၵ်ႈ ၵေႃႉ ၼိုင်ႈ လၢတ်ႈတၢင်းၵႂၢမ်းမၢၼ်ႈၼင်ႇၼႆ – “ၾၢႆႇမႄးတၢင်းၶဝ်ၵေႃႈ မီးၵူၼ်း ၵေႃႉသွင်ၵေႃႉသေ မႃးထူမ်ပၼ်ဢိတ်းဢွတ်းၵူၺ်း။ ၶဝ်ဢမ်ႇမႄးလႆႈ သဵင်ႈ။ တေႃႉတႄႉမႃးထွၵ်ႇမၢၵ်ႇႁိၼ်မၢၵ်ႇသၢႆးဢိတ်းဢွတ်းသေ၊ ပၵ်းလၵ်းပၼ်ၾၢင်ႉၵူၺ်း။ တီႈတႄႉ မၼ်းလူဝ်ႇလႆႈမီးၶူင်းၵၢၼ်ယႂ်ႇ Project ယႂ်ႇသေ ၸတ်းၸင်ႇတေယဝ်ႉတူဝ်ႈလႆႈ။ ယွၼ်ႉတၢင်းဢမ်ႇလီ ပဵၼ်လုၵ်းပဵၼ်လဝ်ၸိူင်ႉၼၼ်လႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉၸွမ်းၵေႃႈ ၼမ်ယဝ်ႉ။ မၢင်ၵေႃႉ ပဵၼ်ႁႅင်း ထိုင်တၢႆၵေႃႈမီးၶႃႈဝႃႇ။ ၵူၼ်းလတ်းၵႂႃႇမႃးတၢင်းသဵၼ်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ၽေးၵိုင်ႉၵၢင်ႉသေ မၢတ်ႇ ၸဵပ်းလႆႈၶိုၼ်ႈႁူင်းယႃၵေႃႈၼမ်ၼႃႇယဝ်ႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ယႃႇဝႃႈ တေမီးၸုမ်းၵႂႃႇမႄးၵုမ်းသဵၼ်ႈတၢင်းၸိူဝ်းၵွႆ ဝႆႉၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တေႃႈၼင်ႇ သဵၼ်ႈတၢင်းၼႂ်း ဝၢၼ်ႈၼႂ်းဝဵင်း မိူၼ် ၼင်ႇ ၸွမ်းၼႂ်းၵဵင်းတုင်၊ မိူင်းၽျၢၵ်ႈ၊ တႃႈလိူဝ်ႇ၊ မိူင်းလဵၼ်း၊ ၵဵင်းလၢပ်ႈလႄႈ တၢင်း ၶဝ်ႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ယင်း ဢမ်ႇမီးၸုမ်းလႂ်မႄးၵုမ်းပၼ်။ ႁွင်ႈၵၢၼ် တႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈၵေႃႈ လူင်း တူၺ်း ပိုၼ်ႉတီႈလၢႆလၢႆ ၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆယဝ်ႉ ဢမ်ႇ ႁဵတ်းသင်ၸွမ်း။ သဵၼ်ႈတၢင်း ဢၼ်မီးတၢင်းၼႃႈ ႁိူၼ်းၽႂ်ၵွႆၵေႃႈ ၸီႉသင်ႇ ႁႂ်ႈႁိူၼ်းၼၼ်ႉ ဢွၵ်ႇငိုၼ်းသေ မႄးၵုမ်း ၶိုၼ်း၊ ၵူၺ်းၵႃႈ ၾၢႆႇသဵၼ်ႈတႃႈသၢႆ တၢင်းၼႆသေ သမ်ႉတင်ႈၵဵတ်ႉ/ လၢၼ်ႇ ၼႂ်းၵႄႈတႃႈၶီႈလဵၵ်း – ၵဵင်းတုင်ၼႆႉ ၵဵပ်း ၶွၼ်ႇရူတ်ႉၵႃး မီးပဵၼ် 3 တီႈ။ ငိုၼ်းၸိူဝ်းၵဵပ်းလႆႈၼၼ်ႉသမ်ႉ ဢဝ်ၵႂႃႇဝႆႉလႂ်မူတ်းၼႆ ၸဝ်ႈရူတ်ႉၸဝ်ႈၵႃး မီးၵႂၢမ်းထၢမ်ၼင်ႇၼႆ။ – သဵၼ်ႈတၢင်း မိူင်းၽျၢၵ်ႈ – ၵဵင်းတုင် ၵဵဝ်ႇၵပ်းလွင်ႈ သဵၼ်ႈတၢင်းလူႉၵွႆ ၸိူဝ်းၼႆႉ တေမီးၽႅၼ်ၵၢၼ်မႄးယူႇႁႃႉ တေမီးၸိူင်ႉႁိုဝ်ၼႆၼၼ်ႉ ၸုမ်းၶၢဝ်ႇၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈ ၵပ်းသိုပ်ႇၸူးႁွင်ႈၵၢၼ်ၾၢႆႇမႄးတၢင်း (ပြည်နယ်လမ်းဉီးစီးဌာန) ၵေႃႈ ၵပ်းသိုပ်ႇ ဢမ်ႇလႆႈ။ မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 13/09/2024 ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၸိူဝ်းမီးလွင်ႈတၢင်း လူဝ်ႇႁိပ်ႈၼႅတ်ႈၵႂႃႇ ၵဵင်းတုင် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ၵႂႃႇတိူၵ်ႈသႂ်ႇတီႈ ႁိမ်းတႃႈလိူဝ်ႇၼၼ်ႉသေ လႆႈဝၢႆႇပွၵ်ႈၶိုၼ်း ယွၼ်ႉဝႃႈ သဵၼ်ႈတၢင်းပွတ်း ၼၼ်ႉ ၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ မႃးလေႃႈတွင်ႈသႂ်ႇသဵၼ်ႈတၢင်းမၢင်ႈပဵၼ်ၾင်ႇႁိုၵ်းဝႆႉ ရူတ်ႉၶိူင်ႈတေႃႉတႄႉ ပေႃးတႆႇၵူၺ်း၊ ၵႃးတႄႉ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလတ်းၵႂႃႇမႃး၊ ၼႂ်းၵႄႈမိူင်းၽျၢၵ်ႈ – ၵဵင်းတုင် ၼၼ်ႉၵေႃႈ လိၼ် ၵူၼ်ႇတဵင်တၢင်းဝႆႉၵေႃႈမီးၼႆ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈတၢင်ႇဝႆႉ ၼိူဝ်သူဝ်ႊသျႄႊမီႊတီႊယိူဝ်ႊ ၼင်ႇၼႆ။ ၸူဝ်ႈၾူၼ် တူၵ်းထပ်းၵၼ် ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်သႅပ်ႊထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉ သဵၼ်ႈတၢင်း တႃႈၶီႈလဵၵ်း – ၵဵင်းတုင် ၵူၺ်းဢမ်ႇၵႃး သဵၼ်ႈတၢင်း လွႆလႅမ် – တူၼ်ႈတီး၊ တူၼ်ႈတီး – ၵၢတ်ႇလေႃႉ ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လူႉၵွႆ မၢင် တီႈရူတ်ႉၵႃး ဢမ်ႇၸၢင်ႈလႅၼ်ႈတႆႇ ၵႂႃႇမႃး။

['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း']

2024-09-13T14:30:41

https://shannews.org/archives/57566

ပျီႇတူႉၸိတ်ႉမဵဝ်ႉမ – ၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ ယိုဝ်းၵၼ် တီႈဝဵင်းမူႇၸေႊ မီးလွင်ႈမၢတ်ႇလူႉတၢႆ

မိူဝ်ႈၼႆႉ ဝၼ်းတီႈ 13/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ဝၼ်း 12 မူင်းၶိုင်ႈ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉမဵဝ်ႉမ မၢႆ 2 တင်း ၸုမ်း ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ၼမ်ႉၽၵ်းၵႃ ယိုဝ်းၵၼ် တီႈပွၵ်ႉၸွၼ်ႊၸူဝ်ႇ ဝဵင်းမူႇၸေႊ ၸိုင်ႈတႆးပွတ်းႁွင်ႇ လႅၼ်လိၼ်တႆး – ၶႄႇ။ ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸႊ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ – “ၸႂ်ႈၶႃႈဢေႃႈ ပဵၼ်ပျီႇတူႉၸိတ်ႉၼင်ႇၵၼ် ယိုဝ်းၵၼ်ၶိုၼ်း ၼႆၶႃႈ။ လႆႈငိၼ်းဝႃႈ တင်းသွင်ၾၢႆႇ မီးလွင်ႈမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ ၼင်ႇၵၼ်ၼႆၶႃႈဢေႃႈ။ ၼၼ်ႉတႄႉ တၢႆမၢတ်ႇလၢႆၵေႃႉတႄႉ ပႆႇလႆႈႁူႉႁူဝ်ယွႆႈမၼ်းၶႃႈ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈပၼ်ႁႃ ၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ သွင်ၾၢႆႇ ယိုဝ်းၵၼ် ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ တေၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်းပၢင်တေႃႇ၊ ၸုမ်းၵျႃး ၽႅၼ်ႉလႄႈ ယႃႈမဝ်းၵမ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်း – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ ဝဵင်းမူႇၸေႊ သိုပ်ႇလၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ။ Photo by – ၵူၼ်းပိုၼ်ႉတီႈ/ ႁၢင်ႈပျီႇတူႉၸိတ်ႉ တီႈပွၵ်ႉၸွၼ်ႊၸူဝ်ႇ “ယွၼ်ႉၵၢၼ်မၢႆႈမီးသေ ထိုင်တီႈလႆႈယိုဝ်းၵၼ် ၸိူင်ႉၼႆၼႆႉ ဢမ်ႇထုၵ်ႇလီပဵၼ်သေဢိတ်းၶႃႈ။ မၢႆထိုင်ဝႃႈ တီႈဝဵင်းမူႇ ၸေႊၼႆႉ ဢမ်ႇမီးမၢႆမီႈဝၢၼ်ႈမိူင်း သုမ်ႇငမ်းသင်ယဝ်ႉ။ ပၼ်ႁႃ ဢၼ်ၶဝ်ယိုဝ်းၵၼ်ယူႇၼႆႉ တေၵဵဝ်ႇၶွင်ႈၸွမ်း ပၢင်တေႃႇလွင်း၊ ယႃႈမဝ်းၵမ် ၸိူင်ႉၼႆၵူၺ်း ယူႇတီႈႁဝ်းၶႃႈ လၢမ်းၶၢတ်ႇတႄႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ယၢမ်းလဵဝ် ႁိမ်းယွမ်ႇသဵၼ်ႈတၢင်း တီႈၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ တင်းသွင်ၾၢႆႇ ယိုဝ်းၵၼ်ၼၼ်ႉ ပျီႇတူႉၸိတ်ႉ ၶဝ်ဢဝ်လၢင်ႉၵၢင်ႉႁႄႉဝႆႉသေ ဢမ်ႇပၼ် ၵူၼ်းၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵႂႃႇမႃး ၼႆယဝ်ႉ။ ပူၼ်ႉမႃး မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 12/08/2024 ၼၼ်ႉ လုၵ်ႈၸုမ်းပျီႇတူႉၸိတ်ႉ လူင်ထၢင် 3 ၵေႃႉ ဢၼ်ၵိၼ်ၸၢင်ႈ ၵႂႃႇပႂ်ႉဢဝ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈ ပၼ်တီႈႁိူၼ်းလၢဝ်းပၢၼ်း လင်ၼိုင်ႈ တီႈပွၵ်ႉႁူဝ်ၼႃး ဝဵင်းမူႇၸေႊၼၼ်ႉ ယွၼ်ႉႁၼ် ငိုၼ်းၼမ်သေ ထိင်း ၸႂ်ဢမ်ႇလႆႈ ထိုင်တီႈယိုဝ်းၶိုၼ်း လၢဝ်းပၢၼ်းတၢႆယဝ်ႉ ဢဝ်ငိုၼ်းမၢၼ်ႈ 6,000 သႅၼ် ပျႃးပၢႆသေ ပၢႆႈလွတ်ႈၵႂႃႇ ဝႃႈၼႆ။

['ၽိတ်းမၢႆမီႈ', 'ၶၢဝ်ႇ']

2024-09-13T10:00:00

https://shannews.org/archives/57563

ICRC တုၵ်းယွၼ်း ႁႂ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈယွၼ်ႇယွမ်း တႃႇၵူၼ်းမိူင်း တေလႆႈတၢင်း ၵမ်ႉၸွႆႈၼွၵ်ႈမိူင်း

ဝၼ်းတီႈ 09/09/2024 ၼႆႉ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ တင်း ႁူဝ်ပဝ်ႈၸုမ်းၶႂၢႆႇၶႃပေလႅင် ၵူႈမိူင်းမိူင်း (ICRC) ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ် တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ – ဝႃႈၼႆ။ ၸုမ်းၶႂၢႆႇၶႃပေလႅင်ၵူႈမိူင်းမိူင်း (ICRC) ဢွၵ်ႇၶေႃႈပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵႂႃႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 10 ၼႆႉဝႃႈ – ၵူၼ်းမိူင်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းယူႇသဝ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသိုၵ်းသိူဝ်ၼၼ်ႉ လႆႈႁူပ်ႉပၼ်ႁႃ လွင်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇ ၼမ်ႉၵိၼ်ဢမ်ႇမူတ်းသႂ်၊ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈတူၺ်းထိုင် လုမ်းလႃးပၢႆးယူႇလီ၊ ၶဝ်းၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်လႄႈ ဢၼ်မုင်း ဢၼ်ႁႄႉၵင်ႈ ဢမ်ႇၵုမ်ႇထူၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵွပ်ႈၼၼ် လႆႈတိုၵ်းသူၼ်းထိုင် တီႈၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ ႁႂ်ႈပၼ်ၶႂၢင်ႉ ၸုမ်းၶႂၢႆႇၶႃပေလႅင် ၵူႈမိူင်းမိူင်း (ICRC) တိူဝ်းၶဝ်ႈၵႂႃႇထိုင်လႆႈ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ – ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉမီးလွင်ႈမၵ်းတတ်း ၼႂ်းၵၢၼ်တေႃႉသူင်ႇ ၶူဝ်းၵုၼ်ႇတင်း ပၼ်ၶႂၢင်ႉၵူၼ်းၵႂႃႇမႃးလႄႈ လွင်ႈၵူၼ်း ၼင်ႇၵၼ် တူၺ်းထိုင်ၸွႆႈထႅမ်ၵၼ်ၵေႃႈ လူတ်းယွမ်းမႃး။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢၼ်ႁႄႉႁၢမ်ႈ တႃႇၵူၼ်းမိူင်း တေလႆႈႁပ်ႉတၢင်းၸွႆႈထႅမ် – ဝႃႈၼႆ။ ယူႇတီႈ ၸုမ်း ICRC တႄႉ တႅပ်းတတ်းဝႆႉဝႃႈ တေၶဝ်ႈၵႂႃႇၸွႆႈထႅမ် ၵူၼ်းမိူင်း ယူႇသဝ်းၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၵပ်ႉၵိၼ်းႁႅင်း မိူၼ်ၼင်ႇ – မိူင်းတႆး၊ မိူင်းၶၢင်၊ မိူင်းရၶႅင်ႇ၊ မိူင်းၶျၢင်း၊ မိူင်းယၢင်းၽိူၵ်ႇ၊ မိူင်းယၢင်းလႅင်လႄႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ ပွတ်းၵၢင် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လိူဝ်ၼၼ်ႉ တိုၵ်းသူၼ်းထိုင်ပႃး ႁႂ်ႈၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸိူဝ်ႈၵဵဝ်ႇၶွင်ႈတင်းသဵင်း ၼပ်ႉယမ်ႁဵတ်းသၢင်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇ ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ ၵူၼ်းၼင်ႇၵၼ်ၸွႆႈထႅမ်ၵၼ် ၵူႈမိူင်းမိူင်းလႄႈ တႃႇလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်းၶဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ။ မိူဝ်ႈၽွင်း ႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇၵၼ်တင်း ႁူဝ်ပဝ်ႈ ICRC ၼၼ်ႉ ၸွမ်ၸိၵ်းသိုၵ်းမၢၼ်ႈ မိၼ်းဢွင်ႇလၢႆႇ လၢတ်ႈဝႃႈ ယူႇတီႈ တပ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈသေ လႆႈႁဵတ်းသၢင်ႈ ၸွမ်းၼင်ႇ ပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ ၵျီႊၼီႊဝႃႊ ၶွၼ်ႊဝႅၼ်းသျိၼ်း ဝႆႉယူႇ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းပၵ်းပိူင်မၢႆမီႈ ၵျီႊၼီႊဝႃႊ ၶွၼ်ႊဝႅၼ်းသျိၼ်းၼၼ်ႉတႄႉ ပႃးဝႆႉဝႃႈ တေလႆႈၵႅတ်ႇၶႄႁႄႉၵင်ႈပၼ် ၵူၼ်းမိူင်း ၸိူဝ်းဢမ်ႇၵဵဝ်ႇပၢင်တိုၵ်း၊ ၸုမ်းၾၢႆႇပၢႆးယူႇလီလႄႈ ၸုမ်းၸွႆႈထႅမ် တူင်ႇဝူင်းၵူၼ်း – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သုၼ်ႇလႆႈၵူၼ်း', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']

2024-09-13T08:00:00

https://shannews.org/archives/57560

ၶႄႇ တေၵမ်ႉၸွႆႈ ၸုမ်းပလိၵ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႃႇငိုၼ်းၶႄႇ 5 လၢၼ်ႉယႂၼ်ႊ

သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇၵႂႃႇ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 11/09/2024 ၼႆႉဝႃႈ မိူင်းၶႄႇ တေၵမ်ႉၸွႆႈပၼ် ၶိူင်ႈၶူဝ်းၸႂ်ႉတိုဝ်း ၼႂ်းၵၢၼ်ငၢၼ်း ၸုမ်းပလိၵ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵိုင်ႇငိုၼ်းၶႄႇ 5 လၢၼ်ႉယႂၼ်ႊ – ဝႃႈၼႆ။ လွင်ႈၼႆႉ ၸွမ်သိုၵ်း ယႃႇပျေႉ ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၼႂ်းမိူင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈလႄႈ တင်းဝၼ်ႊသျွင်ႁုင် (ဝမ်ရှောင်ဟုန်) ၽွင်းလူင်ၾၢႆႇၵဵဝ်ႇၶွင်ႈ ၵၢၼ်ႁူမ်ႇလူမ်ႈၵူၼ်းမိူင်း မိူင်းၶႄႇ ႁူမ်ႈၵၼ်လူင်းလၢႆးမိုဝ်းၵႂႃႇ မိူဝ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 9 လိူၼ်ၼႆႉ ဝႃႈၼႆ။ လိူဝ်သေ တေၸွႆႈထႅမ်ငိုၼ်းၶႄႇ 5 လၢၼ်ႉယႂၼ်ႊယဝ်ႉ တႃႇၸုမ်းပလိၵ်ႈ မိူင်းမၢၼ်ႈ – မိူင်းၶႄႇ တေႁူမ်ႈၵၼ် ပိုတ်ႇ ၽုၺ်ႇငဝ်ႈငုၼ်းၸုမ်းပလိၵ်ႈသွင်မိူင်းႁူမ်ႈၵၼ်၊ တႃႇလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ သွင်ၸိုင်ႈမိူင်းလႄႈ လွင်ႈမၢႆမီႈပၵ်းပိူင် သွင်ၸိုင်မိူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ လႆႈဢုပ်ႇဢူဝ်းၵၼ်ၵႂႃႇ – သိုၵ်းမၢၼ်ႈလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ ၼႂ်းၶၢဝ်းယၢမ်းလဵဝ်ၵၼ် ၵူၺ်းၼင်ႇၵဝ်ႇ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 10 လိူၼ်ၼႆႉၵေႃႈ မိတ်ႉသ်မႃႊၵျႃႊ ၽွင်းတၢင်ၶႄႇ ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈမိူင်းမၢၼ်ႈတင်း ၸွမ်သိုၵ်းလူင် မျႃႉထုၼ်းဢူး ၽွင်းလူင် ၾၢႆႇၵပ်းသိုပ်ႇတေႃႉသူင်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ႁူပ်ႉဢုပ်ႇၵၼ် တီႈၼေႇပျီႇတေႃႇ။ လႆႈဢုပ်ႇၵုမ်ၵၼ်ၵႂႃႇ လွင်ႈတႃႇၽေႃႇၼမ်ႉၼႄတူဝ် ၶူင်းၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇၵႃႉၶၢႆ ဢၼ်သွင်ၸိုင်ႈမိူင်း ႁူမ်ႈ ၵၼ် ႁဵတ်းသၢင်ႈ၊ တႃႇတေလႅၵ်ႈလၢႆႈ ပၢႆးပၺ်ႇၺႃႇ ၼႂ်းၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းလၢင်း ၾၢႆႇၶေႃႈမုလ်းလႄႈ ၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇ ၸဵမ်ၸိူဝ်းၼႆႉ။ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၽွမ်ႉႁူမ်ႈၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈ (NUG) တင်း ၸုမ်းၸၢဝ်းၶိူဝ်း ယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇၶဝ်တႄႉ တိုၵ်းသူၼ်း ဝႆႉဝႃႈ ယူႇတီႈ ၵူႈၸိုင်ႈမိူင်းသေ ဢမ်ႇၶႂ်ႈႁႂ်ႈၶဝ်ႈဢွၵ်ႇၵပ်းသိုပ်ႇၵၼ်တၢင်း သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸုမ်းလဵဝ်၊ ႁႂ်ႈႁူပ်ႉထူပ်းဢုပ်ႇဢူဝ်းၸွမ်း တၢင်ႇမူႇတၢင်ႇၸုမ်းပႃးထႅင်ႈ – ဝႃႈၼႆ။ ၸွမ်းၼင်ႇ ပၢင်တိုၵ်းၼႂ်းမိူင်း ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃးသေ ၶူင်းၵၢၼ်ၶႄႇ 10 ဢၼ်၊ ဢၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၵုမ်းထိင်းမႃး မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းၼၼ်ႉ ယၢမ်းလဵဝ် ယူႇတီႈ ၸုမ်းယိပ်းၵွင်ႈၵၢင်ႇ ၸၢဝ်းၶိူဝ်းလႄႈ ၸုမ်းၵႅတ်ႇၶႄၵူၼ်းမိူင်း (PDF) ၶဝ် ၵုမ်းထိင်းလႆႈဝႆႉယဝ်ႉ – ISP Myanmar ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 19 လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ် ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ – သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇ RFA ဢွၵ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။

['ၵၢၼ်မိူင်း', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း', 'ၶၢဝ်ႇ', 'ၶၢဝ်ႇမိူင်းႁူမ်ႈတုမ်']

2024-09-13T07:00:00

https://shannews.org/archives/57557

ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇ ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းၾၢင်ႉ ၽေးၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ

ဝၼ်းတီႈ 11 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၸဝ်ႉ မွၵ်ႈၼိုင်ႈမူင်းၼႆႉ ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ တီႈမေႃႇႁႄႈ ၼမ်ႉမ ၸႄႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈ လွင်ႈၵူၼ်းမိူင်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆ ဢမ်ႇမီးသေတႃႉ ႁိူၼ်းယေးတီႈယူႇတႄႉ လႆႈလူႉ ၵွႆလၢႆလင်ၼႆ – သိုၵ်းၵဝ်ႈၵၢင်ႉ MNDAA ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ တီႈဝဵင်းလႃႈသဵဝ်ႈၼႆႉ ဢမ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်းသင်သေ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ 3 ဝၼ်းထပ်းၵၼ် ၵူၼ်းမိူင်းလူႉတၢႆ ၵေႃႉၼိုင်ႈ မၢတ်ႇၸဵပ်းထႅင်ႈ 10 ပၢႆ ဝႃႈၼႆ။ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ယိုတ်းမိူင်းၼႆႉ ယွၼ်ႉသုမ်းသိုၵ်း၊ သုမ်းၼႃႈတီႈ တင်းၼမ်လႄႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ် ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ၼႂ်းပိုၼ်ႉတီႈ ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ ယိုတ်းၵုမ်းဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉမႃး ႁၢဝ်ႈႁႅင်း။ တီႈဢမ်ႇပဵၼ်ပၢင်တိုၵ်း မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈၵူၼ်းမိူင်းယူႇသဝ်းၼမ်လႄႈ ဢွင်ႈတီႈတပ်ႉပၢင်သဝ်းၵဝ်ႇ သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇ လိူၵ်ႈၶၢဝ်းယၢမ်း ၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ တင်ႈၸႂ်ပွႆႇမၢၵ်ႇသႂ်ႇ ႁဵတ်းႁႂ်ႈမႄႈမၢၼ်း၊ မႄႈလုၵ်ႈဢွၼ်ႇ၊ ၵူၼ်းမိူင်း လႄႈ ၽူႈၵၢၼ်ႉသိုၵ်း မၢတ်ႇၸဵပ်း လူႉတၢႆၼမ်။ လွင်ႈၼႆႉ ပဵၼ်ယွၼ်ႉသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပူၼ်ႉပႅၼ်ၼိူဝ်ၵၢၼ်သိုၵ်း ပူၼ်ႉပႅၼ်ၼိူဝ်ၸၢဝ်းၶိူဝ်း ၸိူဝ်ႉၸၢတ်ႈယဝ်ႉ။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉ ၵဵပ်းၶေႃႈမုၼ်း ဢဝ်မၢႆတွင်းဝႆႉသေ တေသူင်ႇၵႂႃႇတီႈ မုၵ်ႉၸုမ်း ဢၼ်ၵဵဝ်ႇၵပ်းၵူႈမိူင်းမိူင်းလႄႈ မိူင်းႁိမ်းႁွမ်းၼႆ – ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်း ပိုၼ်ၽၢဝ်ႇဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ မိူဝ်ႈဝၼ်းတီႈ 6 လိူၼ်ဢေႃႊၵတ်ႊသ်ပူၼ်ႉမႃးၼၼ်ႉ ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်း ယၢမ်ႈတိုၵ်းသူၼ်း တီႈၶႄႇ ႁႂ်ႈ ႁၢမ်ႈပၼ် လွင်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၸႂ်ႉၶိူင်ႈမိၼ်ပွႆႇမၢၵ်ႇ။ ၵူၺ်းၵႃႈ တေႃႇထိုင်ယၢမ်းလဵဝ် သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ပႆႇၵိုတ်း။ ဢိင်ၼိူဝ် လွင်ႈၼႆႉ ၸုမ်းဢူၺ်းလီပွတ်းႁွင်ႇ 3 ၸုမ်း တိုၵ်းသူၼ်းပိုၼ်ၽၢဝ်ႇပႃး ႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်း ၾၢင်ႉၽေးၶိူင်ႈမိၼ်သိုၵ်းမၢၼ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'ၵၢၼ်သိုၵ်း']

2024-09-12T23:42:28

https://shannews.org/archives/57550

ၼမ်ႉတဵင်းၼွင်းထူမ်ႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၵူၼ်းမိူင်းၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်

တႄႇဢဝ်ဝၼ်းတီႈ 10/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ် ၼမ်ႉတဵင်းၼွင်းထူမ်ႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း ၼွင်းထူမ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်း တေႃႇထိုင်ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ၼွင်းထူမ်ႈၺႃးလင်ႁိူၼ်းမွၵ်ႈ ၶိုင်ႈဝဵင်း ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ႁႅင်း ။ Photo – CJ- ၼမ်ႉထူမ်ႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း 12/09/2024 ၼမ်ႉတဵင်းၼွင်းထူမ်ႈၵမ်းၼႆႉ လႆႈဝႃႈၼွင်းထူမ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းသုတ်းၼႂ်းပိုၼ်းမိူင်းဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း၊ ၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈလူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ် မီးၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်၊ ၵူၼ်းၸိူဝ်းပၢႆႈၶိုၼ်ႈလွႆသေ ၵႂႃႇၶၢင်ႉၶမ်ဝႆႉ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ၶဝ်ႈၼမ်ႉတၢင်းၵိၼ်မီး 300 ပၢႆ ၊ ယၢမ်းလဵဝ်ၵၢၼ်တိတ်းတေႃႇၵပ်းသိုပ်ႇၶၢတ်ႇမူတ်းလႄႈ တႃႇႁႃၵၼ် တႃႇယွၼ်းတၢင်းၸွႆႈထႅမ် ၵေႃႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇမူတ်း ဝႃႈၼႆ။ ၸၢႆးပႃႉႁၢၼ်ႇ ၵူၼ်းၼုမ်ႇဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ဢၼ်တူင်ႉၼိုင်ၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉ လၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- “ၼႂ်းထုင်ႉဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ၸဵမ်ၼႂ်းပွၵ်ႉယွမ်ႇၼႂ်းဝဵင်းလႄႈ ဝၢၼ်ႈတၢင်းၼွၵ်ႈ တင်းမူတ်း ထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈၶႃႈဢေႃႈ။ ဢၼ်ဢမ်ႇထူပ်းၽေးၼမ်ႉၼႆႉမီးဝၢၼ်ႈလွႆလႄႈ ဝၢၼ်ႈလူင်ပွၵ်ႉတူၵ်းၵူၺ်း။ ဢၼ်ထူပ်းၽေးၼမ်ႉႁၢဝ်ႈႁႅင်းသုတ်းပဵၼ်ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဢုၼ်ႇတင်းဝၢၼ်ႈ လႄႈ ဝၢၼ်ႈပူးၵမ်ႇတင်းဝၢၼ်ႈ ။ ယၢမ်းလဵဝ်လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းဢေႃႈ ။ ၵူၺ်းၵႃႈၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇၵပ်းသၢၼ်သမ်ႉၶၢတ်ႇဝႆႉမူတ်းယဝ်ႉလႄႈ ပဵၼ်ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇတႄႉတႄႉ ။ ”-ဝႃႈၼႆ။ Photo – CJ-ႁၢင်ႈၵူၼ်းမိူင်းလၢင်းၶိူဝ်းၸိူဝ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈလႆႈၵႂႃႇသွၼ်ႈယူႇတီႈဝတ်ႉဝႃးၽႃသိူဝ်ႇၵၢင်ဝဵင်း 12/09/2024 ဝၢၼ်ႈဢၼ်ၼမ်ႉထူမ်ႈတင်းဝၢၼ်ႈ ၼႆႉပဵၼ်ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဢုၼ်ႇ ၊ ဝၢၼ်ႈပူးၵမ်ႇ၊ ဝၢမ်ႈတိုင်းၵႂၢင်ႉ ဝၢၼ်ႈႁူၺ်ႈသိမ်ႇ ဢၼ်မီးတၢင်းၼွၵ်ႈဝဵင်း ၊ ၼႂ်းဝဵင်းသမ်ႉ ဝၢၼ်ႈတႃႈ ၊ ဝၢၼ်ႈပၢင်သၼွင်း၊ ဝၢၼ်ႈပၢင်ဝွင်၊ ဝၢၼ်ႈပၢင်ႁုင်း၊ ဝၢၼ်ႈလူင်ပွၵ်ႉဢွၵ်ႇ၊ ဝၢၼ်ႈမၢၵ်ႇမၢၵ်ႇပိၼ်း၊ ဝၢၼ်ႈၵၢတ်ႇ၊ ၵၢတ်ႇလူင်ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း၊ ဝၢၼ်ႈတႂ်ႈ၊ ဝတ်ႉၵျွင်းၵမထၢၼ်း၊ ဝၢၼ်ႈပုင်းထုၼ်၊ ဝၢၼ်ႈႁူၺ်ႈႁိူဝ်း၊ ဝၢၼ်ႈမႂ်ႇ ၊ ဝၢၼ်ႈၵုၼ် ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈမွၵ်ႈ 90 ပိူဝ်ႊသဵၼ်ႊ။ ဢၼ်ဢမ်ႇထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈၵိုတ်း 2 ဝၢၼ်ႈၵူၺ်း ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈလူင်ပွၵ်ႉတူၵ်းလႄႈ ဝၢၼ်ႈလွႆ ဢၼ်မီးပိုၼ်ႉတီႈသုင်လႄႈ ဢၼ်ယၢၼ်ၵႆၵၼ်တင်းၼမ်ႉတဵင်း ။ ၸၢႆးပႃႉႁၢၼ်ႇလၢတ်ႈဝႃႈ – ”တင်းမူတ်းႁူဝ်ၼပ်ႉၵူၼ်းတႅတ်ႈတေႃးတႄႉဢမ်ႇၸၢင်ႈႁူႉလႆႈသေတႃႉ လၢမ်းၶၢတ်ႈတႄႉႁိူၼ်းယေးဢၼ်ၺႃးၼမ်ႉထူမ်ႈ ဢမ်ႇယွမ်းႁဵင်လႄႈႁူဝ်ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉၵေႃႈၼပ်ႉႁူဝ်ႁဵင်။ ယၢမ်းလဵဝ်ၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉ ဢၼ်ၶွၼ်ႈၵၼ် ယူႇသဝ်းဝႆႉတေမီးတီႈ ဝိႁၢရ်ၽြႃးရၶႅင်ႇ(ၵျွင်းတေႃႇ) ၵၢင်ဝဵင်း၊ ၵျွင်းလူင်ၵၢင်ဝဵင်း၊ ၸလွပ်ႈ(ထမ်ႇမႃႇယူင်ႇ) ဝၢၼ်ႈလူင်ပွၵ်ႉဢွၵ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ၵႂႃႇသွၼ်ႈယူႇၸွမ်းႁိူၼ်းပီၽႂ်ၼွင်ႉမၼ်း၊ ၵူၼ်းၵူၼ်းႁူႉၸၵ်းမိုတ်ႈၵိုဝ်းၸမ်ၸႂ်ၽႂ်မၼ်းၸိူဝ်းၼႆႉ”- ဝႃႈၼႆ။ ဢၼ်ပၢႆႈၶိုၼ်ႈၵႂႃႇယူႇၼိူဝ်လွႆ တၢင်းဢွၵ်ႇမိူဝ်းဝဵင်းမိူင်းပၼ်ႇသမ်ႉပဵၼ်ပီႈၼွင်ႉဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဢုၼ်ႇ ႁူဝ်ၵူၼ်းမီး 300 ပၢႆ။ ၼမ်ႉထူမ်ႈသဵၼ်ႈတၢင်းၶဝ်ႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈလႆႈတၢင်းၸွႆႈထႅမ် ။ ၸၢႆးထုၼ်းယဵၼ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဢုၼ်ႇ ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ-“ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဢုၼ်ႇႁဝ်းၶႃႈၼႆႉမၼ်းပဵၼ်တီႈတႅမ်ႇ။ ၼမ်ႉဢၼ်လုၵ်ႉတၢင်းၼိူဝ်သေလႆလူင်းၶၢမ်ႈတၢင်းမႃးၵေႃႈမႃးၶဝ်ႈဝၢၼ်ႈ။ ဢၼ်လူၼ်ႉၼမ်ႉတဵင်းၾၢႆႇၸၢၼ်းဝၢၼ်ႈႁဝ်းသေၶဝ်ႈမႃးၼႂ်းဝၢၼ်ႈၵေႃႈမီးလႄႈႁဵတ်းႁႂ်ႈဝၢၼ်ႈႁဝ်းၶႃႈၸူမ်တႂ်ႈၼမ်ႉ။ သဵၼ်ႈတၢင်းၶဝ်ႈဝဵင်းၵေႃႈၼမ်ႉထူမ်ႈၶၢတ်ႇဝႆႉလႄႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၶဝ်ႈဝဵင်း။ လႆႈဢွၼ်ၵၼ်ႁဵတ်းသုမ်ႉႁဵတ်းသွင်းသေယူႇဝႆႉၸွမ်းတၢပ်ႈလွႆ။ ၾူၼ်ၵေႃႈဢမ်ႇပႆႇႁိူတ်ႇ ၊ ၶမ်ႈဝႃးၵေႃႈဢွၼ်ၵၼ်ဢိုပ်းၶဝ်ႈ။ တေမိူဝ်းတၢင်းမိူင်းပၼ်ႇသမ်ႉ လိၼ်လွႆၵူၼ်ႇဝႆႉလႄႈဢမ်ႇၸၢင်ႈမိူဝ်း။ ပီႈၼွင်ႉတၢင်းမိူင်းပၼ်ႇၵေႃႈဢမ်ႇၸၢင်ႈလူင်းမႃးၸွႆႈႁဝ်းၶႃႈ ။ လူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ဝႆႉႁၢဝ်ႈႁႅင်း ”- ဝႃႈၼႆ။ to New Day for you- ႁၢင်ႈမုမ်းသုင် ၼမ်ႉထူမ်ႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဢုၼ်ႇၼႆႉ ပဵၼ်ဝၢၼ်ႈဢၼ်မီးၼမ်ႉပုင်ႇဢုၼ်ႇသၽႃႇဝ၊ ပဵၼ်တီႈၵူၼ်းမိူင်းထုင်ႉမိူင်းၼၢႆးလၢင်းၶိူဝ်းမိူင်းပၼ်ႇမႃးဢၢပ်ႇၼမ်ႉဢုၼ်ႇၽွင်းၶၢဝ်းၵတ်း။ ဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဢုၼ်ႇၼႆႉ တူၼ်ႈမႆႉဢုမ်ႇမႆႉတိုၵ်ႉမီးၼမ် ပဵၼ်တီႈဢၼ်မီးသိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉၶႅမ်ႉတဵမ်ထူၼ်ႈတီႈၼိုင်ႈၼႂ်းဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း။ ႁိူၼ်းၵူၼ်းမီး 80 ပၢႆ ႁူဝ်ၵူၼ်းၼႂ်းဝၢၼ်ႈမီး 300 ပၢႆ။ “ယၢမ်းလဵဝ်တႄႉထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ ဢမ်ႇၵိုတ်းလိူဝ်ႁိူၼ်းသေလင်။ ၼမ်ႉထူမ်ႈသုင်ထိုင်ၶေႃးႁိူၼ်း 2 ၸၼ်ႉ။ ၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေး ဢမ်ႇၵိုတ်းလိူဝ်သင် ၊ၸဵမ်ၸိူဝ်ႉၽၼ်း တႃႇၽုၵ်ႇသွမ်ႈႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉ တႃႇပီတေမႃးၵေႃႈဢမ်ႇၵိုတ်းသင်ယဝ်ႉ ”-ၼႆ ၼၢင်းၶမ်းပီး ၵူၼ်းဝၢၼ်ႈၼမ်ႉဢုၼ်ႇ ႁွင်ႉႁႆႈတိူဝ်ႉၸႂ်သေပိုတ်ႇလၢတ်ႈၼေၼင်ႇၼႆ ။ ဢိင်ၼိူဝ်ၵူၼ်းမိူင်းလၢင်းၶိူဝ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈၸိူင်ႉၼႆသေ ၾၢႆႇၸွႆႈထႅမ်ၵူၼ်းထူပ်းၽေး ႁွင်ႈၵၢၼ်တႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းႁူမ်ႈတုမ် လူင်းၸွႆႈထႅမ်ယူႇသေတႃႉ ဢမ်ႇတူဝ်ႈထိုင်ၸွတ်ႇလႆႈၵူႈတီႈ။ ၾၢႆႇၼိုင်ႈၵေႃႈ ၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇ သဵၼ်ႈတႃႈသၢႆတၢင်းၶၢတ်ႇဝႆႉမူတ်းတၢင်းၶဝ်ႈလႄႈတၢင်းဢွၵ်ႇဝဵင်း။ ဝၼ်းတီႈ 12/09/2024 ၼႆႉ ယူႇတီႈၶွင်ႇသီႇဢဝ်ၶိုၼ်းၸိုင်ႈတႆး တပ်ႉသိုၵ်းၸိုင်ႈတႆး RCSS/SSA ၸႄႈဝဵင်းမၢႆ 3 လူင်းပိုၼ်ႉတီႈၸွႆႈထႅမ်ႁေႃႇၶဝ်ႈၸွၵ်းၽၵ်းၵူၼ်းမိူင်းၼႂ်းဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း။ ၸၢႆးတေႇၸိင်ႇ လႄႈ ပီႈၸၢႆးဢေႃးတ ႁူဝ်ၼႃႈၸုမ်းၸွႆႈထႅမ်ႁေႃႇၶဝ်ႈလၢတ်ႈတီႈၽူႈတွႆႇႁွၵ်ႈဝႃႈ- “ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ ႁဝ်းၶႃႈမီး ႁေႃႇၶဝ်ႈ ၸွၵ်းၽၵ်း 2500 ပၢႆ မႃးၸွႆႈထႅမ်ပၼ်ပီႈၼွင်ႉထူပ်းၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈ တီႈၵျွင်းလူင် ၵၢင်ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း ဝၢၼ်ႈပၢင်သၼွင်း ဝၢၼ်ႈတႃႈ လႄႈႁူၺ်ႈသိမ်ႇ တိုင်းၵႂၢင်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ။ ၵူၼ်းတိုၵ်ႉလူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ် ထႅင်ႈတင်းၼမ်။ သင်ၼမ်ႉပႆႇယွမ်းလူဝ်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅင်ႈတႄႉ တေလူင်းၸွႆႈပၼ်ႁေႃႇၶဝ်ႈၸွၵ်းၽၵ်းထႅင်ႈယူႇ။ ၽႅၼ်ၵၢၼ်ၶၢဝ်းယၢဝ်းတႄႉ လွင်ႈတႃႇၶိုၼ်းၵေႃႇသၢင်ႈႁိူၼ်းယေး တႄႉယၢမ်းလဵဝ်ပႆႇမီး။ ၵူၺ်းၵႃႈ မီးၽႅၼ်ဝႆႉတႃႇဢဝ် ၸိူဝ်ႉၽၼ်းမၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉ တႃႇၶိုၼ်းၽုၵ်ႇသွမ်ႈၼႂ်း သူၼ် မိူၼ်ၼင်ႇထူဝ်ႇၼဝ်ႈ ၸိူဝ်ႉငႃး လႄႈ မၢၵ်ႇဝၼ်းဝၢႆႇ ထူဝ်ႇၶဵဝ် ၽၵ်းၵၢတ်ႇ ၸိူဝ်းဢၼ်တေၸၢင်ႈၽုၵ်ႇဝၢႆးၼမ်ႉထူမ်ႈၼႆႉ။ ”- ဝႃႈၼႆ။ ၼမ်ႉထူမ်ႈတီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းၵမ်းၼႆႉ လႆႈငိၼ်းဝႃႈမီးၵူၼ်းလႆလွင်ႈၸွမ်း ဢမ်ႇယွမ်း 5 ၵေႃႉ ။ ပဵၼ်လုၵ်ႈဢွၼ်ႇၵူၼ်းဝၢၼ်ႈတၢင်းထုင်ႉပူးၵမ်ႇ 4 ၵေႃႉလႄႈ လုၵ်ႈမေးသိုၵ်းမၢၼ်ႈတပ်ႉၶမယ 518 ၵေႃႉၼိုင်ႈ -ဝႃႈၼႆသေတႃႉ ဢိင်ၼိူဝ်ၵၢၼ်ၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇၵၼ်ဢမ်ႇလႆႈသေ ပႆႇမီးၽႂ်ယိုၼ်ယၼ်ပၼ်။ Photo – CJ- ၼမ်ႉထူမ်ႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်း 12/09/2024 ဢၼ်ၼမ်ႉထူမ်ႈလၢင်းၶိူဝ်းပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉ ထဝ်ႈဝၢၼ်ႈထဝ်ႈၼႃး ၵူၼ်းမိူင်းလၢင်းၶိူဝ်းဝႃႈ ဢၼ်လွင်ႈလႆမႃးၸွမ်းၼမ်ႉ ပဵၼ်ၶႅၵ်ႉတူၼ်ႈမႆႉၵိင်ႇမႆႉဢွၼ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉၵူၺ်း။ ဢမ်ႇမီးတူၼ်ႈမႆႉယႂ်ႇလူင်လွင်ႈမႃးၸွမ်း။ ပဵၼ်ယွၼ်ႉပႃႇထိူၼ်ႇလူႉ သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉလီဢမ်ႇမီးယဝ်ႉလႄႈ ၼမ်ႉလိၼ်ႁိၼ်ၽႃႁူၺ်ႈလွႆ ဢမ်ႇမီးႁႅင်းၸုပ်ႇၼမ်ႉၾူၼ် – ၸင်ႇဝႃႈၼမ်ႉၼွင်းလူင်းၶဝ်ႈၼႂ်းမႄႈၼမ်ႉ လူၼ်ႉၾင်ႇ ဝႃႈၼႆ။ ၵူၼ်းၼုမ်ႇထုင်ႉလၢင်းၶိူဝ်းတွၼ်ႈတၢင်းၸၢၼ်းၵေႃႈလၢတ်ႈဝႃႈ – ၼမ်ႉၶူင်းၵေႃႈၼွင်းလႄႈ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၼမ်ႉတဵင်းဢမ်ႇၸၢင်ႈလႆၶဝ်ႈ ၼမ်ႉၶူင်းၶိုတ်းတၼ်း တီႈတႃႈသူပ်းတဵင်း။ ၸင်ႇဝႃႈၼမ်ႉတဵင်းယိုင်ႈသေၼွင်းလူၼ်ႉၾင်ႇ။ တၢင်းထုင်ႉဝၢၼ်ႈၸလွင်း ၼႃးၵူင်း မႆႉဢုၼ်လဝ်း ၸိူဝ်းမီးတၢင်းၸၢၼ်းဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းၵေႃႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈ ယႂ်ႇၵႂၢင်ႈ။ လိၼ်သူၼ်ႁႆႈၼႃးမၢၵ်ႇၶဝ်ႈတဝ်ႈၼမ်ႉတႄႉ လူႉသုမ်းမူတ်းယဝ်ႉဝႃႈၼႆ။ ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းၼႆႉ မီး 11 ပွၵ်ႉ၊ 14 ဢိူင်ႇလႄႈ တင်းမူတ်းမီး 94 ဝၢၼ်ႈ။ ႁူဝ်ၵူၼ်းမီး 4700 ပၢႆ(ၸွမ်းၼင်ႇလွင်ႈၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆႁူဝ်ၵူၼ်းပီ 2014) ။ႁဵတ်းၵၢၼ်ၽုၵ်ႇသွမ်ႈႁႃၵိၼ်လဵင်ႉတွင်ႉပဵၼ်ပိူင်ယႂ်ႇ။ ၼမ်ႉဢွႆႈ၊ ထူဝ်ႇႁႄႉ၊ ငႃး၊ ထူဝ်ႇလိၼ်၊ ၶဝ်ႈၵၢပ်ႇလႄႈ ယႃႈလႅင်ဢၼ်ဢွၵ်ႇလၢင်းၶိူဝ်းၸိုဝ်ႈသဵင်ယႂ်ႇ။ ၼႂ်းႁူဝ်လိူၼ်သႅပ်ႉထႅမ်ႊပိူဝ်ႊၼႆႉၼမ်ႉတဵင်းလူၼ်ႉၾင်ႇယဝ်ႉၵမ်းၼိုင်ႈ။ ထူမ်ႈႁိူၼ်းယေးသူၼ်ႁႆႈၼႃး သေ တိုၵ်ႉယွမ်းလူင်းႁႅင်ႈႁႂ်ႇၵႂႃႇလႆႈမွၵ်ႈ 3 ဝၼ်း။ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈလူမ်းလႅင်ႉလူင် Typhoon Yagi ဢၼ်ၽတ်ႉပဝ်ႇၼႂ်းၸိုင်ႈမိူင်းဝႅတ်ႉၼၢမ်ႊ လႄႈ မိူင်းၶႄႇသေ ပၢႆမၼ်းၽတ်ႉၶဝ်ႈထိုင်မိူင်းတႆး ပွတ်းၸၢၼ်းလႄႈမိူင်းထႆး ။ၸင်ႇဝႃႈႁဵတ်းႁႂ်ႈၾူၼ်တူၵ်းႁႅင်းၼမ်ႉထူမ်ႈၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းၸၢၼ်း 20 ဝဵင်းပၢႆ။ လႄႈမိူင်းထႆးတွၼ်ႈၼိူဝ် 5 ၸႄႈတွၼ်ႈ။ တီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းၼႆႉ ပူၼ်ႉမႃး 20 ပီ ၽွင်းပီ 2004 မိူဝ်ႈသိုၵ်းမၢၼ်ႈ တႄႇပၼ်ၶႂၢင်ႉၶွမ်ႊပၼီႊ ၵေႃႇသၢင်ႈႁူင်းၸၢၵ်ႈၾႆးၾႃႉတီႈၵဵင်းတွင်းၼၼ်ႉၵေႃႈၼမ်ႉထူမ်ႈဝဵင်း ယႂ်ႇလူင်ႁၢဝ်ႈႁႅင်းယဝ်ႉပွၵ်ႈၼိုင်ႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ပီ 2024 ၼႆႉသမ်ႉ ထူမ်ႈႁၢဝ်ႈႁႅင်းလိူဝ်ၽွင်းပီ 2004 ၼၼ်ႉထႅင်ႈလူးၵွၼ်ႇ။ လႆႈဝႃႈ ထူမ်ႈႁႅင်းသုတ်းၼႂ်းပိုၼ်းမိူင်းလၢင်းၶိူဝ်း 100 ပီပၢႆ – ၵူၼ်းထဝ်ႈၵူၼ်းၵႄႇ မိူင်းလၢင်းၶိူဝ်းလၢတ်ႈၼင်ႇၼႆ။ သင်ၸိူဝ်ႉမီးၸဝ်ႈတႃႇၼ တီႈၸမ်တီႈၵႆ ၼွၵ်ႈမိူင်းၼႂ်းမိူင်း ၸိူဝ်းၶႂ်ႈသူင်ႇတၢင်းၸွႆႈထႅမ်ၶူဝ်းၶွင်ၵိၼ်ယမ်ႉလႄႈ ငိုၼ်းတွင်းတႃႇၵမ်ႉၸွႆႈၵူၼ်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉ တီႈဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းၸိုင် တိတ်းတေႃႇၵပ်းသိုပ်ႇၸူး ၸုမ်းၶႅၵ်ႇလီပၢင်ၸႃႉ ၼမ်ႉၶူင်း ဝဵင်းလၢင်းၶိူဝ်းလႆႈတီႈမၢႆၾူၼ်း- 09-428-143-401 လႄႈ 09-794-459- 456 လႆႈၵမ်းသိုဝ်ႈ ဝႃႈၼႆၶႃႈဢေႃႈ။

['ၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']

2024-09-12T21:22:00

https://shannews.org/archives/57545

ၼမ်ႉၼွင်းလူၵ်ႈႁႅင်းလႄႈ ၶူဝ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆး တႃႈၶီႈလဵၵ်း – မႄႈသၢႆ လႆႈပိၵ်ႉဢိုတ်းဝႆႉ

ၼႂ်းဝူင်ႈၼႆႉ ၾူၼ်တူၵ်းထပ်းၵၼ်လၢႆဝၼ်းသေ ႁဵတ်းႁႂ်ႈၵူၼ်းမိူင်းထူပ်းၽေးၼမ်ႉ တူဝ်ႈဝၢၼ်ႈတူဝ်ႈမိူင်း၊ ႁိူၼ်းဢၼ် ယူႇတိတ်းၵႄးၼမ်ႉလႄႈ တီႈလိၼ်တႅမ်ႇ ၸိူဝ်းၼႆႉ ႁိူၼ်းယေးဢမ်ႇလွတ်ႈ သေလင်။ မိူၼ်ၼင်ႇ ၼႂ်းၸႄႈဝဵင်း တႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉၵေႃႈ ၼႂ်းၶၢဝ်းၾူၼ် ပီၼႆႉၵူၺ်း ၵူၼ်းမိူင်းၺႃးၽေးၼမ်ႉ ထူမ်ႈဢမ်ႇယွမ်း 8 ပွၵ်ႈယဝ်ႉ။ ဢၼ်ႁၢႆႉႁႅင်းၵေႃႈ တႄႇဢဝ်ၵၢင်ၶမ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 9 ၼၼ်ႉမႃး ၼမ်ႉထူမ်ႈ ဝႆးႁႅင်း လႆၸႅဝ်ႈ ထူမ်ႈထိုင်ပိုၼ်ႉတီႈသုင် – တီႈဢၼ် ဢမ်ႇယၢမ်ႈထူမ်ႈသေပွၵ်ႈၵေႃႈ ထူမ်ႈထိုင်လႄႈ ထိုင်တီႈလႆႈပိၵ်ႉ ၽၵ်းတူလႅၼ်လိၼ် ၶူဝ်မိုတ်ႈၵိုဝ်းမၢႆ 1 ဝႆႉ။ ယွၼ်ႉၽေးသၽႃႇဝသေ ၵူၼ်းမိူင်းလႆႈ တူၵ်းၵိၼ်းလၢႆပိူင် ၵူဝ်ၶၢတ်ႇပႃးလွင်ႈၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။ ၼႂ်းဝၼ်းတီႈ 09 – 10/09/2024 ၼၼ်ႉ ၼမ်ႉတႄႇလုပ်ႇထူမ်ႈၵူၼ်းမိူင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ႁၢဝ်ႈႁႅင်း မိူၼ်ၼင်ႇ ပွၵ်ႉပုင်းထုၼ် ၊ မၢၵ်ႇၵႃႇႁူဝ်ၶမ်း၊ သၼ်သၢႆး ၊ မႄႈၶၢဝ် ၸိူဝ်းၼႆႉ ၼမ်ႉၶဝ်ႈထိုင်ႁိူၼ်းယေးၵူႈလင် ၸဵမ်ဢဝ်ႁၢၼ်ႉၶၢႆၵုၼ်ႇၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း။ မၢင်ၸိူဝ်းၵေႃႈ တၼ်းတေႃႉ ၶူဝ်းၶၢႆႉၵႂႃႇဝႆႉတီႈလွတ်ႈၽေး ၼမ်ႉ။ ၵမ်ႈၼမ်တႄႉ ဢမ်ႇထၢင်ႇၼမ်ႉတေ ၶိုၼ်ႈသုင်ပဵင်းၼႆႉလႄႈ မိူဝ်ႈၼမ်ႉၵိုင်ႉၵၢင်ႉ ၼမ်ၶိုၼ်ႈမႃး ၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမိူင်းဢမ်ႇတၼ်းလႆႈၶၢႆႉၶူဝ်းၶွင်ႁိူၼ်းယေး ၸဝ်ႈၵဝ်ႇလီလီ။ ဝၢႆးၼမ်ႉထူမ်ႈ တီႈၵၢင်ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၼႂ်းၶၢဝ်းတၢင်းၼမ်ႉထူမ်ႈသုင်ႁႅင်းၼႆႉ ၵူၼ်းမိူင်းၸိူဝ်းယူႇၵိုၵ်းႁိူၼ်းဢမ်ႇတၼ်းပၢႆႈ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ပေႃးလႆႈ ၵၢၼ်းၶိုၼ်ႈ ယူႇၼိူဝ်လင်ၶႃးႁိူၼ်းၵေႃႈမီး၊ မိူၼ်ၼင်ႇ တီႈလိၼ်တႅမ်ႇ ပွၵ်ႉပုင်းထုၼ်၊ တႃႈလေႃႉ လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းယူႇၶႅပ်ႇၼမ်ႉသၢႆ၊ ၼမ်ႉႁူၵ်း ၸိူဝ်းၼႆႉ ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇလိူဝ်ႁႅင်း။ ႁိူၼ်းၸိူဝ်းဢၼ်မီးၵူၼ်း ထဝ်ႈ၊ ၵူၼ်းဢၼ် ဢမ်ႇတူင်ႉတူဝ်လႆႈ၊ လုၵ်ႈ ဢွၼ်ႇလဵၵ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈပၢႆႈလႄႈ ၵႃႈလႆႈ ၶမ်ဝႆႉ ၼႂ်းႁိူၼ်းယေး တေႃႇၼမ်ႉပေႃးယွမ်း။ တႄႇဢဝ်ႁူဝ်ၶမ်ႈ ဝၼ်းတီႈ 11 ၼၼ်ႉသမ်ႉ ၾႆးၾႃႉ၊ လႅင်းၾူၼ်း ၸိူဝ်းၼႆႉၶၢတ်ႇပႅတ်ႈမူတ်းလႄႈ ၵူၼ်းၸိူဝ်းၵိုတ်းၶမ်ဝႆႉ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ဢမ်ႇၸၢင်ႈႁွင်ႉႁႃၽႂ် ဢမ်ႇၸၢင်ႈပွင်ႇၶၢဝ်ႇပၼ် ႁႂ်ႈၵူၼ်း တၢင်းၼွၵ်ႈႁူႉၸွမ်းလႆႈ။ ထိုင်မႃးဝၼ်းတီႈ 12/09/2024 ယၢမ်းၵၢင်ၼႂ်ၼႆႉတႄႉ ၼမ်ႉလူတ်းယွမ်းလူင်းၵႂႃႇၼမ်ယဝ်ႉသေတႃႉ ဢွင်ႈတီႈယူႇတၼ်းသဝ်း ၵူၼ်းမိူင်းတႄႉ တိုၵ်ႉၶမ်ယူႇၼႂ်းၵူမ်ႇၼႂ်းဢုင် ပႆႇၸၢင်ႈပတ်းၽဵဝ်ႈ ႁဵတ်းလွင်ႈ မူတ်းသႂ်။ ပႆႇမိူၼ်ၵဝ်ႇလႆႈငၢႆႈငၢႆႈသေတႃႉ ၵူၼ်းဢၼ်ၶမ်ဝႆႉ ၼႂ်းႁိူၼ်းယေးၸိူဝ်းၼၼ်ႉတႄႉ လႆႈလူမ် ၸႂ်ယူႇဢိတ်းၼိုင်ႈ။ ယွၼ်ႉငဝ်းလၢႆးၼမ်ႉထူမ်ႈၼႆႉသေ ၶူဝ်ၶၢမ်ႈလႅၼ်လိၼ်တႆး – ထႆးၵေႃႈ ၸဝ်ႈၼႃႈ တီႈၶဝ်လႆႈဢိုတ်းဝႆႉ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၼမ်ႉယွမ်းၽွင်ႈယဝ်ႉသေတႃႉ ပႆႇၸၢင်ႈလတ်းၵႂႃႇမႃးလႆႈ ယွၼ်ႉၵူမ်ႇဢုင် တိုၵ်ႉတဵမ်သဵၼ်ႈ တၢင်းဝႆႉၼမ်၊ လွင်ႈလူႉၵွႆလူႉသုမ်း ၸွမ်းၵဵတ်ႉလၢၼ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ပႆႇၸၢင်ႈမႄးၵုမ်းလုမ်းလႃးလႆႈ လီၼႆ – ၼၢင်းယိင်း ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ – “မိူဝ်ႈၼႆႉတႄႉ ယူပ်ႈလူင်းၽွင်ႈယဝ်ႉ တီႈဢၼ်ၼမ်ႉလိုၵ်ႉပဵင်းႁူဝ် ၸိူဝ်းၼၼ်ႉၵေႃႈ ယူပ်ႈလူင်းပဵင်း ဢႅဝ်ၼႆႉယဝ်ႉ။ တေလႆႈဝႃႈ ယူပ်ႈလူင်းၵႂႃႇၶိုင်ႈၼိုင်ႈ။ ၶူဝ်မႄႈသၢႆၵေႃႈ ပိၵ်ႉဢိုတ်းဝႆႉဢေႃႈၼၼ်ႉ တေ ႁိုင်လၢႆဝၼ်းတႄႉ ဢမ်ႇႁူႉ။ ပိုတ်ႇၵေႃႈ တေဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇၵၼ် ယွၼ်ႉဝႃႈ ပဵၼ်ၵူမ်ႇပဵၼ်ဢုင်ၵႂႃႇမူတ်း” – ဝႃႈၼႆ။ ယွၼ်ႉၽေးၼမ်ႉႁူၺ်ႈၼမ်ႉလွႆ လေႃႈၼွင်းႁႅင်းၸိူင်ႉၼႆသေ လင်ႁိူၼ်းဢၼ်ယူႇၼႂ်းပွၵ်ႉပုင်းထုၼ် မွၵ်ႈ 6 လင် ၵူၼ်ႇပင်းလူႉၵွႆ။ ၼႂ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းမၢတ်ႇၸဵပ်းလူႉတၢႆၸွမ်း ၵေႃႈမီး၊ ယွၼ်ႉလႅင်းၾူၼ်း ဢမ်ႇလႆႈလႄႈ ၵပ်းသိုပ်ႇတိတ်းတေႃႇၵၼ်ယၢပ်ႇ။ တႃႇတေလႆႈၶေႃႈမုလ်း တႅတ်ႈတေႃးဢမ်ႇငၢႆႈ။ ယၢမ်း လဵဝ် ၵူၼ်းဢၼ်ယူႇၸွမ်းတိၼ်လွႆ ၸိူဝ်း ၼၼ်ႉ ဢွၼ်ၵၼ်ၶၢႆႉပၢႆႈ ၵႂႃႇယူႇဝႆႉတၢင်ႇတီႈ ဢမ်ႇယွမ်း 60 လင်ၶႃးႁိူၼ်းၼႆ သိုဝ်ႇၶၢဝ်ႇပိုၼ်ႉတီႈ တႃႈၶီႈလဵၵ်းႁၢႆးငၢၼ်းဝႆႉၼင်ႇၼႆ။ ၽွင်းၼမ်ႉထူမ်ႈမႃးၼိုင်ႈၵမ်းၸိုင် ဢၼ်ယၢပ်ႇၽိုတ်ႇသုတ်းပဵၼ် လွင်ႈၵိၼ်ယႅမ်ႉ။ ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃး သိုဝ်ႉၶၢႆ။ မၢင်ၸိူဝ်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈလူင်းႁိူၼ်း။ ပွၵ်ႈၵမ်းၼႆႉသမ်ႉ ပိၵ်ႉဢိုတ်းပႃး ၶူဝ်မႄႈသၢႆ ၸိူင်ႉၼႆ ယိင်ႈ ၶႅၼ်းႁဵတ်းႁႂ်ႈယၢပ်ႇၽိုတ်ႇၶူဝ်းၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၶူဝ်းၶွင်ၸႂ်ႉတိုဝ်းၵူႈသႅၼ်းသႅၼ်း ယွၼ်ႉဝႃႈ လႆႈၸႂ်ယႂ်ႇ ၾင်ႇမိူင်းထႆး ၵမ်ႈၼမ်။ ယၢမ်းလဵဝ်သမ်ႉ တိုၵ်ႉထိုင်ၶၢဝ်းၵၢင်ၾူၼ်လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးၸႂ် မႆႈ ၸႂ်ၵူဝ်ၼမ်ႉထူမ်ႈထႅင်ႈ ၼႆယူႇၵူႈဝၼ်း။ ဝၢႆးၼမ်ႉထူမ်ႈ တီႈၵၢင်ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၼမ်ႉၼွင်းထူမ်ႈ ၵမ်းလိုၼ်းၼႆႉ လႆႈဝႃႈလွင်ႈလူႉသုမ်းယႂ်ႇလူင် ၸဵမ်ဢဝ်ၶိူင်ႈၶူဝ်းၸႂ်ႉသွႆၼႂ်းႁိူၼ်းယေး၊ ရူတ်ႉၵႃး ၊ သတ်းလဵင်ႉ ၸွမ်းႁိူၼ်းယေး လႆႈပွႆႇသုမ်းပႅတ်ႈလၢႆလၢႆ။ မၢင်ႁိူၼ်းမီးၵူၼ်းပႂ်ႉယူႇၵေႃႈ သမ်ႉ ပဵၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈ ၵူၼ်းၵႄႇ ၵူၺ်းလႄႈ တႃႇတေၶၢႆႉၶူဝ်းၶွင်ၵမ်းလဵဝ်တႄႉ ဢမ်ႇငၢႆႈ။ ယၢမ်းလဵဝ် ၶူဝ်းႁိူၼ်း ယေး ဢၼ်ႁၢႆၵေႃႈႁၢႆ ဢၼ်လူႉၵွႆၵေႃႈမီး ၽႂ်ပႆႇၸၢင်ႈၵဵပ်းသဵၼ်ႈမၢႆတႅတ်ႈတေႃး လႆႈလီ။ ၼုမ်ႇၸၢႆး ၵူၼ်းတႃႈၶီႈလဵၵ်း ၵေႃႉၼိုင်ႈ လၢတ်ႈၼႄၼင်ႇၼႆ – “ၼမ်ႉၼႆႉ ၶိုၼ်ႈဝႆးၼႃႇဢႃးလႃးလႄႈ ၵမ်ႈၼမ် ၵူၼ်းၸိူဝ်းယူႇတီႈၼႃႈလိၼ်တႅမ်ႇ ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ ဢမ်ႇ တၼ်းၶၢႆႉၶူဝ်းလႆႈသဵင်ႈ၊ ၸဵမ်ဢဝ်ရူတ်ႉၵႃးၶိူင်ႈၸႂ်ႉၶူဝ်းသွႆၼႂ်းႁိူၼ်းယေး ၶွင်ၵိၼ်ယႅမ်ႉ ၸိူဝ်းၼႆႉ လူႉသုမ်းၼမ်။ ပေႃးပဵၼ်ႁၢၼ်ႉၶၢႆ ၵုၼ်ႇၶႅၼ်းလူႉသုမ်းၼမ်။ မၢင်ႁိူၼ်းၵေႃႈ သမ်ႉမီးၵူၼ်းယူႇပႂ်ႉမွၵ်ႈ 2 ၵေႃႉ ၵူၺ်း။ ဢမ်ႇတၼ်းလႆႈသိမ်းသဵင်ႈ။ လုတ်ႈ ၼႃႈလုတ်ႈလင်။ ပေႃးပဵၼ်ၵူၼ်းထဝ်ႈၵူၼ်းၵႄႇ ၶႅၼ်းၼႃႇ ယဝ်ႉ ၵႂင်ၵႂင်ၵႃးၵႃးသေ ႁိုဝ်တေတၼ်းလႆႈသင်။ တေပႆႇၸၢင်ႈႁူႉလႆႈလွင်ႈလူႉသုမ်းတႅတ်ႈတေႃးမၼ်း” – ဝႃႈၼႆ။ မိူဝ်ႈဢွၼ်တၢင်းတႄႉ သင်ဝႃႈ ၼမ်ႉထူမ်ႈတႃႈၶီႈလဵၵ်ၼႆႉ ၾင်ႇတၢင်းမႄႈသၢႆ ဢမ်ႇပေႃးမီး လွင်ႈတုမ်ႉ တိူဝ်ႉလူႉသုမ်းသင်တႄႉတႄႉ ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈ လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းပိူၼ်ႈ ႁဵတ်းလွင်ႈႁႄႉၵင်ႈ ၶႅၼ်ႈလႅၼ် လိၼ်ဝႆႉလီငၢမ်း။ ပွၵ်ႈၼႆႉတႄႉ မႄႈသၢႆၵေႃႈ ဢမ်ႇလွတ်ႈ တင်းသွင်ၾင်ႇၺႃးၽေးၼမ်ႉထူမ်ႈလိူဝ်ႁႅင်း သုင်မွၵ်ႈၸူဝ်ႈၵူၼ်းပၢႆ။ ၼွၵ်ႈလိူဝ်သေ ဝဵင်းတႃႈၶီႈလဵၵ်းၼႆႉယဝ်ႉ မိူၼ်ၼင်ႇ – ၸႄႈဝဵင်းၵဵင်းတုင်၊ မိူင်းသၢတ်ႇ၊ မိူင်းတူၼ်၊ မိူင်း ယွင်း၊ မိူင်းပွၵ်ႉ၊ ပၢင်သၢင်း၊ မိူင်းလႃး ၼႂ်းၸိုင်ႈတႆးပွတ်းဢွၵ်ႇၶူင်း ၸိူဝ်းၼႆႉၵေႃႈ ထူမ်ႈႁႅင်း။ ပွတ်းဢွၵ်ႇ ၼႆႉၵူၺ်း သဵၼ်ႈတၢင်းၵွႆ၊ ၶူဝ်ၵွႆ ၊ ၾႆးၾႃႉၶၢတ်ႇ ၊ လႅင်းၾူင်းၶၢတ်ႇလႄႈ ၵူၼ်းမိူင်း ဢမ်ႇၸၢင်ႈၵႂႃႇမႃးႁႃ ၵၼ် ဢမ်ႇႁူႉၶၢဝ်ႇငၢဝ်းၵၼ် ပဵၼ်ဢၼ်လိူတ်ႇ ဢူၵ်းမႆႈၸႂ် ၽႂ်မၼ်းဝႆႉ။

['ပွင်ႈၵႂၢမ်းၶၢဝ်ႇ', 'သိင်ႇဝႅတ်ႉလွမ်ႉ']