kaz
stringlengths 0
4.83k
| eng
stringlengths 0
4.53k
|
---|---|
Әдетте мұндай мәселелер ұшы-қиыры жоқ секілді көрінгендіктен, оларды мағыналы шешуде қарастырылмайды. | As a rule, such problems are not considered in a meaningful solution, as they seem to have no ends. |
Мысалы, көлік тасымалдауымен айналысатын фирма, бағыт пен сапар кестесін оңтайландырудың орнына, артық жүргізуші жалдап, қызмет бағасын арттыра салады. | For example, a company engaged in transportation, instead of optimizing the route and travel schedule, will hire an extra driver and increase the price of services. |
Ал шет елдік нарықта, фирма қызметінің оңтайлылығы оның кірісіне айтарлықтай септігін тигізеді, сонымен қатар, нарықта нық тұруы үшін шешуші фактор болуы мүмкін [6]. | And in the foreign market, the optimality of the firm's activities significantly affects its profit, and can also be a decisive factor for its firm presence in the market [6]. |
Әдебиеттерде, көлік есептерінде құрамдасқан генетикалық алгоритм көмегімен шешу жолдары қарастырылған. | In the literature, ways to solve transport problems using a combined genetic algorithm are considered. |
Әрбір көліктің бағытына бірнеше шектеулер қойылып, олар келесі формулалар арқылы анықталады: | There are several restrictions on the direction of each vehicle, which are determined by the following formulas: |
Осындай шектеулерге генетикалық алгоримтнің іріктеу, будандасу, өзгеріс операторларын қолдана отырып эффективті түрде көлік есептерін шешуге мүмкіндік береді. | Such limitations allow us to effectively solve transport problems using genetic algorithm selection, hybridization, and change operators. |
Генетикалық алгоритм артықшылығы, мақсат функцияларына қатысты математикалық шарттар мен шектеулерді талап етпейді. | The genetic algorithm does not require mathematical conditions and constraints related to advantage, goal functions. |
Зерттеуші жасанды түрде математикалық әдістерді қолдану үшін объект моделін қысқартып, оның соған бара-барлығын жоғалтудың қажеті жоқ. | The researcher does not need to artificially reduce the model of an object in order to apply mathematical methods, and he does not have to lose everything in relation to it. |
Сол себепті әртүрлі мақсат функциялары, шектеу түрлері бар (сызықты және сызықты емес), дискретті анықталған, үздіксіз және аралас универсалды жиынтықтар қолданыла алады. | For this reason, there are different purpose functions, types of constraints (linear and nonlinear), discrete defined, continuous and mixed universal sets can be used. |
Генетикалық алгоритм күші бір уақытта бірнеше параметрлерді басқара алады, бұл ерекшелік көптеген қолданбалы бағдарламаларда, тікұшақ жобалауда, алгоритм параметрлерін күйге келтіруде және сызықты емес дифференциалдық теңдеулер жүйелерінің тұрақты күйін табуда қолданылады. | The power of a genetic algorithm can control several parameters at the same time, this feature is used in many application programs, helicopter design, tuning algorithm parameters, and finding stable states of nonlinear systems of differential equations. |
Қорыта келгенде, генетикалық алгоритм көптеген модификациясы бар, параметрлерге тәуелді, оңтайландырудың универсалды әдісі, ол басқа әдістерді қолдану күрделі немесе мүмкін емес жағдайда, түрлі оңтайландыру есептерінде сәтті қолданылуда. | As a result, the genetic algorithm has many modifications, depends on parameters, is a universal optimization method that is successfully used in various optimization problems in cases where it is difficult or impossible to use other methods. |
Параметрдің бірін өзгерте отырып, жақсы нәтижеге қол жеткізуге болады. | By changing one of the parameters, you can get the best result. |
Сол себепті соңғы жылдары генетикалық алгоритм функционалды оңтайландыруда, синтез және басқару, есептеу жүйелерін оңтайландыруда, автоматты түрде классификациялауда, көп критерийлі көлік, коммивояжер есептерінде, ойын теориясы мен ойынды модельдеуде, биологиялық жүйелерді модельдеуде, объектілерді бейімді басқаруда, интеллектуалды роботтар, жасанды өмір және т.б. ғылым салаларында кең қолданысқа ие. | Therefore, in recent years, the genetic algorithm has been widely used in the fields of functional optimization, synthesis and management, optimization of computing systems, automatic classification, multi-criteria transport, salesman calculations, game theory and game modeling, biological systems modeling, adaptive Object Management, intelligent robots, artificial life, etc. |
БОЛАШАҚ ИНФОРМАТИКА МҰҒАЛІМДЕРІН ДАЙЫНДАУДАҒЫ ТЕЛЕКОММУНИКАЦИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫҢАЛАТЫН ОРНЫ | THE ROLE OF TELECOMMUNICATIONS TECHNOLOGIES IN THE TRAINING OF FUTURE COMPUTER SCIENCE TEACHERS |
Мақалада педагогикалық жоғарғы оқу орындарындағы информатика мамандығының студенттеріне телекоммуникациялық технологияларды оқытудың маңызы мен алатын орны туралы мәселелер қарастырылған. | The article discusses the importance and place of teaching telecommunications technologies to students of computer science specialties in pedagogical universities. |
Ақпараттық коммуникациялық технологиялар адам өмірінің барлық саласына кеңінен енуіне байланысты болашақ информатика мұғалімдері информатиканың маңызды құраушыларының бірі болып табылатын телекоммуникациялық жүйелер үшін программалауға баса назар аударып терең меңгеруі қажет. | Due to the widespread introduction of information and communication technologies in all spheres of human life, future computer science teachers need to master in depth, with an emphasis on programming for telecommunications systems, which is one of the most important components of Computer Science. |
Аталған мақалада болашақ информатика мұғалімдеріне телекоммуникациялық жүйелерді үшін программалауды оқыту мәселесінің қажеттілігі мен өзектілігі, мазмұны туралы сұрақтар қарастырылады. | In this article, questions about the content, relevance and necessity of teaching future computer science teachers programming for telecommunications systems are considered. |
Біз информатика мамандығын оқыту барысында «Телекоммуникациялық жүйелер үшін программалау» курсын ұсынамыз. | We offer the course "programming for telecommunications systems" in the course of training in Computer Science. |
Оны қазіргі заманғы платформалық-тәуелсіз интерпретаторлар түріндегі скрипттік тілдердің бірін, мысалы PHP тілін оқытумен байланыстыруға болады. | It can be associated with teaching one of the most modern scripting languages in the form of platform-independent interpreters, for example, PHP. |
Мұндай тілді WEB қызметінің серверлік жақта қолдану арқылы желінің ақырғы қолданушысымен өзараәрекеттесуінің негізі көрсетіледі. | The basis of interaction of the WEB service with the end user of the network using such a language on the server side is shown. |
CGI мысалында келтірілген программалық интерфейс сияқты ұғымды білу информатика мамандығының студенттерінің білімдерін толықтырады. | Knowledge of such a concept as the software interface, presented on the example of CGI, complements the knowledge of computer science students. |
Түйінді сөздер: телекоммуникация, ақпараттық жүйелер, программалау тілдері, парадигмалар, объект, иерархия, желі, хаттама, клиент, сервер. | Keywords: Telecommunications, Information Systems, Programming Languages, paradigms, object, hierarchy, network, protocol, client, server. |
Бүгінгі таңда қоғамның дамуы ақпараттандырумен қатар жүріп жатыр. | Today, the development of society is accompanied by informatization. |
Мұны біз адам өмірінің барлық салалары мен кәсіби қызметтерінен көрініс тапқанын байқаймыз. | We see this reflected in all areas of human life and professional activities. |
Қазіргі уақытта қоғамды ақпараттандыру адамдарға жаңа талаптар қоюда, ақпараттық ортада бағдарлай алуы, жетілдірілген технологияларды тез меңгеруге дайын болулары керек. | Currently, informatization of society requires people to be able to set new requirements, navigate the information environment, and be ready to quickly master advanced technologies. |
Ақпараттандыру үрдісі бірінші кезеңде білім беруге әсер етті. | The process of informatization had an impact on education at the first stage. |
Еліміздегі білім беру саласын ақпараттандыру тұжырымдамаларына сәйкес білім беруді ақпараттандырудың негізгі мақсаттарының бірі – ақпараттық технологияларды пайдалану негізінде еліміздегі білім беру сапасын арттыру болып табылады. | According to the concepts of informatization of education in the country, one of the main goals of informatization of education is to improve the quality of education in the country based on the use of Information Technologies. |
Осы мақсатқа жетудегі негізгі шарт – қазіргі мұғалім қоғамды, білім беруді ақпараттандыру жағдайында білім беру үрдісін тиімді құруға қабілетті болуы керек. | The main condition for achieving this goal is that a modern teacher should be able to effectively build the educational process in the context of informatization of society and education. |
Бүгінгі қоғамның қоятын талабы – мектеп пен жоғарғы оқу орындарындақазіргі жағдайда тиімді қызмет жасауға қабілетті мамандарды дайындау болып табылады. | The requirement of today's society is the training of specialists in schools and universities who are able to perform effective activities in the current conditions. |
Мұғалім өзінің кәсіби қызметінде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану арқылы білім беру сапасы меноған қолжетімділікті арттыруға әсер етеді. | The teacher contributes to improving the quality and accessibility of education through the use of information and communication technologies in their professional activities. |
Білім беру жүйесі білім алушыларды ақпараттық қоғамда өмір сүруге дайындауға, оларды осы ортада әрекет жасауға үйретуге, оның барлық мүмкіндіктерін кәсіби қызметтетолық пайдалануға бағыттайды. | The education system is aimed at preparing students for life in the information society, training them to act in this environment, and fully using all their capabilities in professional activities. |
Технологиялардың үнемі күрделенуі және технология түрлерінің өзгеруіне байланысты қазіргі мамандардың оны меңгеруі тиісті білім көлемі, біліктілік және дағдылар үздіксіз өсуде. | Due to the constant complexity of technologies and changes in the types of technologies, the amount of knowledge, qualifications and skills required by modern specialists to master them is constantly increasing. |
Бұл күндері қоғам білім беруді заманауи әлемге бейімдеу жолдарыніздеуге аса қызығушылық танытуда. | These days, Society is very interested in adapting education to the modern world. |
Оқыту уақыт ағымына сай ақпараттық әлемнің кеңейюімен қатар жүру керек. | Learning should be accompanied by the expansion of the information world in accordance with the flow of time. |
Компьютерлік және телекоммуникациялық технологиялар оқытудың мазмұны, әдістері мен нысандарына әсер ете отырып, оқу үрдісіне тереңірек енуде. | Computer and telecommunications technologies are entering the educational process more deeply, influencing the content, methods and forms of teaching. |
Ақпараттандыру құралдарының, ақпараттық және әсіресе телекоммуникациялық технологиялардың дамуы, кез келген пәндік қызметтің ақпараттық ортасын құруға әкеледі. | The development of informatization tools, information and especially telecommunications technologies, leads to the creation of an information environment for any subject activity. |
Бұл жалпы және жоғары педагогикалық білім берудегі информатика пәнін оқытудыңмақсаттарын, мазмұнын, формалары мен әдістерін қазіргі қоғам сұранысына сай қайта қарастырудыталап етеді. | This makes it possible to rethink the goals, content, forms and methods of teaching computer science in general and higher pedagogical education in accordance with the needs of modern society. |
Қазіргі кездегімемлекеттік білім беру саясаты білім беруді ақпараттандыру, әр түрлі деңгейдегі оқу орындарында компьютерлік және телекоммуникациялық технологияларды пайдалану үрдісіне басаназар аударады. | The current state educational policy focuses on the process of informatization of education, the use of computer and telecommunications technologies in educational institutions of various levels. |
Оқу орындарын Интернет желісіне қол жеткізу құралдарымен жабдықтауға көп көңіл бөлінеді. | Much attention is paid to equipping educational institutions with means of access to the Internet. |
Осыған байланысты болашақ информатика мұғалімдері компьютерлік және телекоммуникациялық жүйелер туралы білімдерін тереңдетіп, толықтырып отырулары керек. | In this regard, future computer science teachers should deepen and supplement their knowledge of computer and telecommunications systems. |
Студенттерді дәстүрлі оқытуда телекоммуникациялық жүйелердің ішіндегі үрдістерді түсінуге қажеттіпрограммалау негіздерін меңгеру өз деңгейінде қарастырылмайды. | In traditional teaching of students, mastering the basics of programming is not considered at the proper level, as it is necessary to understand the processes occurring within telecommunications systems. |
Бұл болашақ мұғалімдердің осындай телекоммуникациялық жүйелерді құру логикасын оқушыларға түсіндіре алмауына әкеліп соқтырады. | This leads to the fact that future teachers will not be able to explain to students the logic of creating such telecommunications systems. |
Жүйелердегі объектілердің иерархиялық түрде орналасуын да олардың бір-бірімен өзараәркеттесу механизмдерін білмей тұрып, оны түсіну мүмкін емес. | Even the hierarchical arrangement of objects in systems cannot be understood without knowing the mechanisms of their interaction with each other. |
Осындай қызметтердің бірін қарастыру мысалы (http хаттамасы және CGI программалау) негізінде және басқа да жүйелер түрлеріне арналған программалау туралы негізгі көзқарастарды қалыптастыруға болады. | Based on the example of considering one of these services (http protocol and CGI programming), you can form basic views on programming for other types of systems. |
Мұның себебі, барлық телекоммуникациялық жүйелер белгілі бір ғана қағидалар бойынша құрылады, архитектуралары қайталанып және объектілердің өзараәрекеттесу хаттамалары шамамен ұқсас болып келеді. | This is due to the fact that all telecommunications systems are built only on certain principles, the architectures are repeated, and the Protocols of interaction of objects are approximately similar. |
Мысалы, банкоматтар желісі жұмысының сипаттамасы (қарапайым телекоммуникациялық жүйе) интернет-чаттар жұмысының сипаттамасынан өзгешелігі аса көп болмайды. | For example, the description of the operation of a network of ATMs (a simple telecommunications system) does not differ much from the description of the operation of internet chats. |
Білім алушы бір телекоммуникациялық жүйе (біздің жағдайымызда – CGI интерфейсінің спецификациясына сәйкес http хаттамасы арқылы клиент пен сервердің өзараәрекетесуі) үшін программалау механизмінің технологиясын түсінсе, ол таныс емес басқа да жүйелерде программалай білуге қабілетті болады. | When a student understands the technology of the programming mechanism for one telecommunications system (in our case, the interaction of the client and server over the http protocol according to the CGI Interface Specification), they will be able to program in other unfamiliar systems. |
Қатардағы пайдаланушы үшін ақпараттық технологиялардың дамуы негізінен телекоммуникациялық инновациялармен көрсетіледі. | For an ordinary user, the development of Information Technologies is mainly indicated by telecommunications innovations. |
Болашақ информатика мұғалімдері ақпараттық әлемнің жаңа жетістіктерін ескерулері қажет. | Future computer science teachers should take into account the latest achievements of the information world. |
Олар өз оқушыларын жедел дамып келе жатқан ақпараттық жүйелермен таныстырады. | They introduce their students to rapidly developing information systems. |
Болашақ информатика мұғалімдеріндаярлауда телекоммуникациялық жүйелердегі программалауды оқыту қажет. | Future computer science teachers need to teach programming in telecommunications systems. |
Браузерлер немесе ICQ жай ғана жұмыс істеуге үйретіп қана қоймай, сонымен бірге,Web программалаудың базалық негіздері туралы жүйелі білім беруді қазіргі уақыт талап етіп отыр. | Not only do browsers, or ICQ,teach you how to work, but they also require systematic knowledge of the basic basics of Web programming. |
Біз информатика мамандарын даярлау үдерісіне «Телекоммуникациялық жүйелерде программалау» атты оқу курсын ұсынамыз. | We offer a training course "programming in telecommunications systems" for the process of training computer science specialists. |
Оны қазіргі уақыттағы платформаға-тәуелсіз интерпретаторлар, PHP түріндегі скрипттік тілдердің бірін оқытумен байланыстыруға болады. | It can be attributed to the current platform-independent interpreters, teaching one of the scripting languages of the type PHP. |
Мұндай тілді WEB қызметінің серверлік жағында қолдану арқылы желінің соңғы пайдаланушымысен өзараәрекеттесуінің негізі көрсетіледі. CGI мысалында келтірілген программалық интерфейс сияқты ұғымды білу информатика мамандығыстуденттерінің білімдерін толықтырады. | The basis for interaction with the end user of the network using such a language on the server side of the WEB service is indicated. Knowledge of such a concept as the software interface, presented on the example of CGI, complements the knowledge of students of Computer Science. |
Ақпараттық технологиялардың қазіргі жүйесін,оның негізгі салаларының бірі болып табылатын – деректер қорымен жұмыс жасауды қоспай сипаттау мүмкін емес. | It is impossible to describe a modern information technology system without including one of its main areas – working with databases. |
Мұнда MySql мысалы негізінде студенттерді SQL-тілімен және PHP сияқты программалау тіліндегі деректер қорын қолдану мүмкіндігіментаныстыру көзделіп отыр. | Here, based on the example of MySql, it is planned to introduce students to the SQL language and the ability to use databases in programming languages such as PHP. |
PHP программалау тілі деректер қорымен өзара әрекеттесу тиімділігін жеңілдету және арттыруды ескере отырып құрылған. С | The PHP programming language is designed to simplify and improve the efficiency of interaction with databases. C |
онымен қатар,WEB программалаудың тағы бір компоненті болып табылатын дүние жүзінде ең көп таралған HTML – гипермәтінді белгілеу тілі туралы да мәселе қозғалуы қажет. | in addition, it is necessary to raise the question of HTML, the most common HyperText Markup Language in the world, which is another component of WEB programming. |
Бұл тіл информатика саласындағы мамандарға өте қажет, HTML-мен таныс маман Интернет желісінде сенімді бағдар жасай алады. | This language is very necessary for specialists in the field of Computer Science, a specialist familiar with HTML can make a reliable route on the Internet. |
Сондай-ақ, ең бір болашағы зор ақпараттық үрдістерді, атап айтқандағ операциялық жүйеден және оны қоршағанортадантәуелсізпрограммалық жобаларды құруды көрсетуге болады. | It is also possible to show one of the most promising information processes, namely the creation of independent programming projects from the operating system and surrounding it. |
Мұндай өнімдер үшінқандай операциялық жүйеде Microsoft Windows немесе Unix-те жұмыс істесе де және WEB-сервисті қолдау үшінқандай программалық құралдардың, мысалы, Apache немесе Microsoft Internet Information Server қолданылатындығы маңызды емес. | For such products, it does not matter whether the operating system runs on Microsoft Windows or Unix, or whether the software tools, such as Apache or Microsoft Internet Information Server, are used to support the WEB service. |
Практикалық бөлімде жеңілдетілген кешенді программалық шешім құру жобасынмысалы, MySql базасына қатынау үшін пайдаланушы деректерін оқу және түрлендіру мүмкіндігі бар WEB интерфейсін құруды пайдалануға болады. | In the practical part of the project for creating a simplified comprehensive software solution, for example, you can use the creation of a WEB interface with the ability to read and convert user data to access the MySql database. |
Мұндай мысал негізінде форумдар, хабарландыру тақтасы, чаттар және тағы да басқа WEB ішкі жүйелерінің көпшілігі қалай жұмыс істейдігін көрсетуге болады. | Based on this example, you can show how most web subsystems work, such as forums, bulletin boards, chats, and so on. |
Аталған мәселелерді түсініп, меңгеруқазіргі ақпараттық технологияларды тиімді пайдаланудың негізі болып табылады. | Understanding and mastering these issues is the basis for effective use of modern information technologies. |
ИНТЕРАКТИВТІ ОҚЫТУ – БОЛАШАҚ ИНФОРМАТИКА МАМАНДАРЫН КӘСІБИ ДАЯРЛАУДЫ ЖЕТІЛДІРУ ҚҰРАЛЫ РЕТІНДЕ | INTERACTIVE TRAINING – AS A TOOL FOR IMPROVING THE PROFESSIONAL TRAINING OF FUTURE COMPUTER SCIENCE SPECIALISTS |
Мақалада болашақ информатика мамандарын кәсіби даярлауда интерактивті оқыту әдістерін пайдалану мәселесі қарастырылады. Қазақcтан Республикасында қабылданған нормативті құжаттардағы аталған мәселенің өзектілігі талданған. | The article discusses the use of interactive teaching methods in professional training of future computer science specialists. The relevance of this issue in the regulatory documents adopted in the Republic of Kazakhstan is analyzed. |
Жоғары оқу орындарында мамандар даярлауды жүзеге асыруда студенттердің интеллектуалдық деңгейін дамытудың маңыздылығы аталып көрсетілген және оған интерактивті оқыту әдістерінбілім беру процесінде тиімді пайдаланған жағдайда қол жеткізуге болатындығы туралы айтылған. | The importance of developing the intellectual level of students in the implementation of training of specialists in higher educational institutions is noted and it can be achieved if interactive teaching methods are effectively used in the educational process. |
Болашақ информатика мамандарын даярлау процесінде оқытылатын арнайы және әдістемелік пәндерді оқытуда интерактивті кешенді тапсырмалар мен жаттығулар даярлап, оны оқыту процесіне енгізу маңызыдылыққа ие екендігі аталып көрсетілген. | It is noted that in the process of training future computer science specialists, it is important to prepare interactive complex tasks and exercises for teaching special and methodological disciplines, including them in the learning process. |
Педагогтың инновациялық іс-әрекетке даярлығының негізгі белгілері келтірілген. | The main features of the teacher's readiness for innovative activities are presented. |
Сондай-ақ,мақалада педагогикалық жоғары оқу орындарында болашақ мамандарды үздіксіз даярлау процесінде интерактивті оқытуды жүзеге асыру және педагог мамандарды инновациялық оқыту технологияларды енгізуге даярлау тәжірибелері талданған. | The article also analyzes the experience of implementing interactive training in pedagogical universities in the process of continuous training of future specialists and preparing teachers for the introduction of innovative training technologies. |
Түйінді сөздер: интерактивті оқыту, инновациялық технологиялар, интерактивті өзара әрекеттесу, инновациялық іс-әрекет, болашақ информатика мамандарын даярлау процесі, студенттің мотивациялық-құндылық бағдары. | Key words: interactive learning, innovative technologies, interactive interaction, innovative activities, the process of training future computer science specialists, motivational and value orientations of the student. |
Жоғары білім беру жүйесінің алдындағы тұрған маңызды міндеттердің бірі – болашақ мамандарға тек білімді меңгерту ғана емес, сонымен бірге олардың ойлау іс-әрекетінің тәсілдерін түбегейлі өзгерту болып табылады. | One of the most important tasks facing the higher education system is to provide future specialists not only with the acquisition of knowledge, but also with a radical change in the way they think. |
Мұндағы маңызды мәселе жоғары оқу орнында нені үйрететіндігінде емес, оны қалай үйрететіндігінде болып табылады. | The important question here is not what is taught in a higher education institution, but how it is taught. |
Дәл осы фактор студенттердің танымдық, интеллектуалдық, шығармашылық дамуына жол ашып, олардың кәсіби даярлығының қалыптасуына, болашақта өзінің әлеуметтік ортадатабысты маман ретінде орнығуын қамтамасыз етеді. | It is this factor that contributes to the cognitive, intellectual, and creative development of students, ensures the formation of their professional training, and in the future ensures their position as a socially responsible specialist. |
Бұл мәселе жөнінде елімізде білім беру жүйесін дамытудың катализаторына айналған ақпараттандыру үдерісі мен білім беру саласына инновациялық технологияларды енгізудің негізгі бағыттары және идеялары, еліміздің тұрақты экономикалық дамуына негіз болатын бәсекеге қабілетті мамандар даярлау мәселелері Қазақстан Республикасының 2005-2010 жылдарға арналған білім беруді дамытудың мемлекеттік білім бағдарламасында, Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беру тұжырымдамасында, «Қазақстан – 2030» стратегиясында, 2020 жылған дейінгі Қазақстан Республикасының Стратегиялық даму жоспарында, "Нұрлы Жол - Болашаққа бастар жол" (2014 ж.), "Қазақстан жаңа ауқымды шынайылықта: өсім, реформалар, даму" атты Ел Басы Н.Ә. Назарбаевтың халыққа Жолдауларындаайрықша аталып көрсетілді. | On this issue, the main directions and ideas of the introduction of innovative technologies in the field of education and the process of informatization, which have become catalysts for the development of the education system in the country, issues of training competitive specialists, which are the basis for sustainable economic development of the country, are discussed in the state educational program for the development of education of the Republic of Kazakhstan for 2005-2010, the concept of education of the Republic of Kazakhstan until 2015, the concept of Education of the Republic of Kazakhstan until 2015, the concept of education of the Republic of Kazakhstan until 2015, the concept of education of the Republic of Kazakhstan until 2015. – "2030"", the Strategic Development Plan of the Republic of Kazakhstan until 2020," "Nurly Zhol - the way to the future ""(2014), ""Kazakhstan in a new reality: growth, reforms, development""." |
Жоғары білім беру саласында: «...еңбек нарығының қажеттілігін, жеке тұлғаның, елдің индустриалдыинновациялық даму міндеттерінқанағаттандыратын және білім беру саласында әлемдік практикаға сәйкес білім берудің жоғарғы деңгейдегі сапасына қол жеткізу қажеттілігі» аталып көрсетілген [1]. | In the field of Higher Education: "...the need to achieve a high level of quality of education in accordance with world practice in the field of education and meet the needs of the labor market, the tasks of industrial and innovative development of the individual, the country" [1]. |
"100 нақты қадам" атты Ұлт Жоспарының негізінде жасалған "Қазақстан Республикасында Білім мен ғылымды дамытудың 2016-2019 жж. арналған мемлекеттік бағдарламасында" [2] білім беру мен ғылымды ары қарай дамыту шаралары нақты белгіленген. | "Developed on the basis of the National Plan ""100 concrete steps "" for the development of Education and science in the Republic of Kazakhstan for 2016-2019." the state program " [2] clearly defines measures for the further development of education and science. |
Жоғары оқу орнында табысты оқытуды жүзеге асыру үшін студенттің жалпы интеллектуалдық даму деңгейі, дәлірек айтқанда, ақпаратты қабылдау деңгейі, оны талдай білуі, есте сақтау қабілеті, ойлау жүйесі, ынтасы мен зейіні, танымдық қызығушылығының ауқымы, белгілі бір логикалық әрекеттерді меңгеру деңгейібарынша жоғары болуы тиіс. | For successful training in a higher educational institution, the level of general intellectual development of a student, namely, the level of perception of information, the ability to analyze it, memory, system of thinking, motivation and attention, the range of cognitive interests, the level of mastering certain logical actions, must be as high as possible. |
Бұл жоғары оқу орнының ұстаздарынан оқытуды барынша жаңа тәсілмен ұйымдастыруды талап етеді. | This requires teachers of higher education institutions to organize training in a new way. |
Жоғары оқу орындарында білім берудің қазіргі жағдайында студенттердің құндылық бағдарының құрылымында айтарлықтай өзгерістер жасауға әкелетін оқыту әдістеріненгізуді талап етеді. | In the current conditions of education in higher education institutions, it is necessary to introduce teaching methods that lead to significant changes in the structure of students ' value orientations. |
Бұл білім алу сапасын арттыруды қамтамасыз етуді, кәсіби іскерлік пен дағдыларды қоғам тарапынан мамандар сапасына қойылатын талаптар деңгейінде қалыптастыруды жүзеге асыру интерактивті оқыту әдістері негізінде жүзеге асырылады. | This is due to the fact that the implementation of ensuring the improvement of the quality of education, the formation of professional skills and skills at the level of requirements for the quality of specialists by society is carried out on the basis of interactive teaching methods. |
Оқытуды ұйымдастырудың бұл арнайы жаңа түрі оқытудың әртүрлі құралдары, әдістерімен тәсілдерін, оқытушы мен студенттердің өзара әрекеттесуінің жаңа тәсілдерін енгізуді ұсынады. | This special new type of teaching organization offers the introduction of various means, methods and methods of teaching, new ways of interaction between teachers and students. |
Мұндағы негізгі ұғым оқыту тәсілі болып табылады, ол алынған ақпараттың адам үшін маңызды мәні бар білім болып қалыптасуын қамтамасыз ететін әрекеттер жиынтығы ретінде түсініледі. | The main concept here is the method of learning, which is understood as a set of actions that ensure that the information received is formed into knowledge of significant significance for a person. |
Интерактивті оқыту студенттердің педагогпен ауқымды өзара әрекеттесуінен ғана тұрмайды, сонымен бірге, олардың бір-бірімен өзара әрекеттесуін қамтиды және оқыту процесіндегі олардың белсенділігі басымдыққа ие болады [3]. | Interactive learning consists not only of large-scale interaction of students with the teacher, but also involves their interaction with each other, and their activity in the learning process becomes a priority [3]. |
Аталған оқытушы мен студенттердің бірлескен іс-әрекетінің үш маңызды жағын атап көрсетуге болады: | Three important aspects of the joint activity of this teacher and students can be identified: |
- қарым-қатынас – біліммен, құндылықтармен және идеялармен алмасуда өзекті мәселе болып табылады, сонымен бірге, субъект пен субъектінің өзара әрекеттесуі, субъектілердің өзара әрекеттесуіндегі эмоционалдық күйлері де ерекше мәнге ие; | - communication is a topical issue in the exchange of knowledge, values and ideas, but also of particular importance is the interaction of the subject and the subject, the emotional states of the subjects in the interaction; |
- интерактивті – білімді тиімді меңгеруді қамтамасыз ететін, оны практикалық іс-әрекетте сауатты қолдана білу іскерлігін, білімін жинақтап, соның негізінде жаңа білімді қалыптастыруды қамтамасыз ететін барлық танымдық процесс түрлері белсенділікке ие болады; | – Interactive-all types of cognitive processes that ensure the effective assimilation of knowledge, the ability to use it competently in practical activities, the accumulation of knowledge and the formation of new knowledge on the basis of which become active; |
- перцептивті – оқыту субъектілерінің бірін-бірі тануы және қабылдау процесі де маңызды, өйткені, осы процестер негізінде өзара түсіністік қалыптасады, бұл қоршаған ортамен өзара әрекеттесуде, кәсіби және басқару міндеттерін шешуде ерекше мәнге ие. | - perceptual-the process of recognition and perception of each other by learning subjects is also important, because on the basis of these processes, mutual understanding is formed, which is of particular importance in interaction with the environment, in solving professional and managerial tasks. |
Интерактивті оқытудың тиімділігі оқытушы мен студенттердің арасындағы қаншалықты дұрыс өзара қарым-қатынастың орнатылғанына тәуелді. | The effectiveness of interactive learning depends on how well the relationship between the teacher and the student is established. |
Сонымен бірге, белсенді оқыту әдістері мен педагогикалық технологиялардың қандай деңгейде пайдаланылғанына, әдістемелік материалдыңқандай деңгейде даярланғанына, оларды жеткізу тәсілдерімен қаншалықты қамтамасыз етілгеніне, оқу процесіндегі кері байланыстың қаншалықты тиімді екендігіне тәуелді. | At the same time, it depends on what level of active teaching methods and pedagogical technologies are used, whether the methodological material is prepared at the same level, how well they are provided by the methods of their delivery, and how effective feedback is in the educational process. |
Бұл мәселенің тиімді шешімін табуы студенттің білімді өз бетімен алуын және өзінің оқу процесін өз бетімен басқарып, реттеуін қамтамасыз етеді. | Effective solutions to this problem ensure that the student independently acquires knowledge and independently manages and regulates the educational process. |
Осындай іс-әрекеттің нәтижесінде алынған білім маңызды құндылыққа айналады. | The knowledge gained as a result of such activities becomes an important value. |
Сөйтіп, интерактивті оқыту – оқытушыдан аянбай еңбек етуді талап етеді және студенттің өз бетіндік, белсенді іс-әрекетіне жоғары талап қойылады. | Thus, interactive learning requires dedication from the teacher and high requirements for independent, active activity of the student. |
Бұл өз кезегінде, студенттің өзінің білімді меңгеру траекториясын құруына, кәсіби іс-әрекеті үшін оның мәнділігін түсінуіне және болашақта оны ары қарай қалай жалғастыруға болатынын түсінуіне мүмкіндік береді. | This, in turn, allows the student to build a trajectory of mastering their knowledge, understand its significance for professional activity and understand how to continue it in the future. |
Аталған мәселені зерттеу жоғары оқу орнында болашақ информатика мамандарын даярлау процесінде оқытылатын арнайы және әдістемелік пәндерді оқытуда интерактивті кешенді тапсырмалар мен жаттығулар даярлап, оны оқыту процесіне енгізуді талап етті. | The study of this problem required the university to prepare interactive complex tasks and exercises for teaching special and methodological disciplines, which are taught in the process of training future computer science specialists, and include them in the learning process. |
Мұндай тапсырмаларды орындау нәтижесінде студент оқу материалын оқып, үйреніп, бекітіп қана қоймай, сонымен бірге, әрбір тұлғаның өзіндік дамуына және болашақта өзінің әлеуметтік ортадатабысты маман ретінде орнығуын қамтамасыз етуге қажетті жеке тұлғалық және кәсіби сипаттамалары да қалыптасады. | As a result of the implementation of such tasks, the student not only learns, learns and fixes the educational material, but also forms personal and professional characteristics of each individual, necessary for their own development and in the future to ensure their position as a competent specialist in the social environment. |
Алынған зерттеу нәтижелері интерактивті режимде студенттердің оқу іс-әрекетін ұйымдастыруда маңызды өзгерістердің орын алғанын көрсетті. | The results of the study showed that significant changes have taken place in the organization of students ' educational activities in interactive mode. |
Ең алдымен, студенттердің оқуға деген қызығушылығы артты және оқытушы мен студенттер арасында үлесімді өзара қарым-қатынас қалыптасты. | First of all, students ' interest in learning has increased, and there is a strong relationship between the teacher and the students. |
Студенттер сабаққа ерекше ықыласпен қатынасып, өздерінің оқудағы жеткен жетістіктеріне ризашылық сезімпайда болды. | The purpose of the event was to familiarize students with the history of the Kazakh language, the history of the Kazakh language, the history of the Kazakh language, the history of the Kazakh language, the history of the Kazakh language. |