Datasets:

rafalposwiata

/

plsc

like 1

Diariusz kampanii w Prusach Królewskich w 1626 roku Wolfa von der Ölsnitza

Po ataku szwedzkim na Prusy Królewskie w lipcu 1626 r. władze Prus Książęcych, zobowiązane do udzielenia pomocy militarnej Zygmuntowi III, w związku z wysuwanymi w Rzeczypospolitej przeciw nim oskarżeniom o przepuszczenie przez terytorium Księstwa wojsk Gustawa Adolfa wysłały w poselstwie do króla polskiego Wolfa von der Ölsnitza. Poseł towarzyszył monarsze i armii koronnej w czasie kampanii przeciw Szwedom w drugiej połowie 1626 r., był świadkiem największego wydarzenia w jej trakcie – bitwy pod Gniewem (22 września – 1 października). Regularnie sporządzał diariusz, który w częściach przesyłał elektorowi brandenburskiemu Jerzemu Wilhelmowi i nadradcom pruskim. W Geheimes Staatsarchiv Preussischer Kulturbesitz w Berlinie-Dahlem zachowały się trzy fragmenty tegoż diariusza, obejmujące okres od 24 września do 2 listopada 1626 r. Źródło to jest praktycznie nieznane i niewykorzystane przez historyków. Zawiera wiele nowych informacji, które mogą uzupełnić dotychczasowe ustalenia na temat pierwszych miesięcy tzw. „wojny o ujście Wisły”.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

Opóźnienia w sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w polskich gminach. Uwarunkowania i bariery

W artykule przeanalizowano problem opóźnień w sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w polskich gminach. Wykorzystano dane z corocznej ankiety wysyłanej do samorządów i realizowanej we współpracy Ministerstwa Rozwoju i Technologii oraz GUS. Na tej podstawie określono kategorie gmin, w których w największym stopniu można zidentyfikować zbyt długotrwałe prace planistyczne (określone w artykule jako opóźnienia w sporządzaniu planów) oraz wyodrębniono główne powody dłuższego czasu takich prac. Stwierdzono brak zróżnicowań terytorialnych w tym zakresie. Podstawowe zróżnicowanie wiąże się z liczbą ludności gmin, tj. im większa pod tym względem gmina, tym opóźnienia są również większe. Z wywiadów bezpośrednich uzyskanych z 16 gmin (na 68 powyżej 50 tys. mieszkańców, w których zidentyfikowano największą liczbę opóźnień w sporządzaniu planów) wynika, że do głównych powodów opóźnień można zaliczyć problemy związane z konsultacjami społecznymi i uzgodnieniami projektów planów, zmieniające się przepisy prawne oraz braki kadrowe w urzędach gmin. W artykule wskazano, w jakim zakresie problemy te wiążą się z szerszymi problemami polskiego systemu planowania przestrzennego. Zaproponowano również dalsze kierunki badawcze.

Studia Regionalne i Lokalne

Refleksje wokół serii Archiwum Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie pod redakcją Macieja Franza

W wyniku II wojny światowej polska nauka poniosła ogromne straty. Działania okupantów sowieckiego i niemieckiego doprowadziły do zamknięcia Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Likwidacja uczelni spowodowała zatrzymanie karier naukowych młodych historyków. Odnalezione przez Macieja Franza we lwowskich archiwach rozprawy doktorskie siedmiu młodych historyków dają możliwość wprowadzenia ich do obiegu naukowego i stanowią podstawę do następnych badań nad lwowską szkołą historyczną.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

Ku rozwiązaniu zagadki Borysa Sawinkowa. Recenzja biografii autorstwa Konstantina M. Morozowa

Recenzja biografii Borysa Sawinkowa autorstwa Konstantina M. Morozowa, wydanej w Moskwie w 2022 roku.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

Pytanie o dopuszczalność „złotego głosu” członka rady nadzorczej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością

Niniejszy artykuł poświęcony jest zagadnieniu możliwości uprzywilejowania członka rady nadzorczej spółki z o.o. przez przyznanie mu prawa weta (głosu aprobującego) na forum rady nadzorczej. Zagadnienie to wiąże się z problemem tzw. złotej akcji. Prawo głosu piastuna organu handlowej spółki kapitałowej jest wyrazem osobistego charakteru uprawnienia. Zatem jedna osoba dysponuje jednym głosem. „Złote prawo głosu” jest niedopuszczalne na forum rady nadzorczej z wyjątkiem przypadku, w którym wspólnik wyłaniający swojego przedstawiciela w radzie nadzorczej może decydować samodzielnie o sprawach spółki z o.o.

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

Zabójstwo w afekcie (148 § 4 k.k.) z perspektywy dowodowej i statystycznej

Celem artykułu jest przedstawienie przede wszystkich zagadnienia pozyskiwania i wykorzystania materiałów dowodowych w sprawie o zabójstwo w afekcie (art. 148 § 4), które zagrożone jest karą do 10 lat pozbawienia wolności. Przedmiotem rozważań nie będzie szczegółowa analiza znamion zabójstwa w afekcie, szczególnie sposób prowadzenia postępowania dowodowego. Autor omawia zasadę swobodnej oceny dowodów (art. 7 k.p.k.) i twierdzi, że podmiotem odpowiedzialnym za przypisanie odpowiedzialności karnej powinien być wyłącznie sędzia, mimo że to biegły sądowy w istotnym stopniu wpływa na ustalenia faktyczne. W artykule przedstawiono również liczbę postępowań prowadzonych przez Policję oraz rodzaje wymierzonych kar przez sądy w tej kategorii spraw.

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

Ustawowe obowiązki rektora uczelni. Perspektywa prawno-etyczna

Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (tekst jedn.: Dz.U. z 2017 r., poz. 2183 ze zm.) i ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (tekst jedn.: Dz.U. z 2022 r., poz. 574 ze zm.) wskazują na obowiązki, które rektor powinien realizować w ramach zadań wynikających z pełnionej funkcji. Jednocześnie w obu przypadkach ustawodawcy nie wykorzystują „wprost” pojęcia odpowiedzialności w stosunku do rektora uczelni w rozumieniu odpowiedzialności dyscyplinarnej. Celem tego artykułu jest analiza na gruncie prawno-etycznym podobieństw i różnic w zakresie wykazanych w ustawie z 2005 r. i 2018 r. obowiązków rektorskich z uwzględnieniem terminu „odpowiedzialność”, mając na uwadze wpływ rektora na rozwój uczelni, a przez to rozwój nauki, kultury itd.

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

Realizacja czynnego i biernego prawa wyborczego w wyborach do parlamentu w państwach byłej Jugosławii. Ujęcie prawnoporównawcze

Niniejszy artykuł stanowi porównanie aktualnie obowiązujących przepisów wyborczych w zakresie czynnego i biernego prawa wyborczego w wyborach do parlamentu w państwach byłej Jugosławii (Bośni i Hercegowinie, Chorwacji, Czarnogórze, Macedonii Północnej, Serbii oraz Słowenii). Artykuł ponadto weryfikuje dwie hipotezy badawcze. Sprawdzeniu podlegało, czy państwa te wykazują znaczące różnice względem siebie we wskazanym powyżej zakresie, zważywszy na fakt, iż były one do niedawna częścią jednego systemu prawnego. Zbadano również, czy przepisy realizujące czynne i bierne prawo wyborcze w omawianych państwach uznać można za zgodne z demokratyczną zasadą powszechności wyborów. Analiza odpowiednich przepisów konstytucyjnych i ustawowych pozwoliła odpowiedzieć na tak postawione pytania. Obydwie hipotezy zostały zweryfikowane negatywnie. Okazuje się, że w państwach byłej Jugosławii występują istotne różnice w zakresie realizacji czynnego oraz biernego prawa wyborczego w wyborach do parlamentu. Natomiast jedynie przepisy wyborcze Chorwacji, Serbii i Słowenii zgodne są w pełni z zasadą powszechności wyborów.

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

Odwołanie od decyzji konsula RP w sprawach wizowych – podstawy właściwości rzeczowej sądów administracyjnych na tle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i Naczelnego Sądu Administracyjnego

Artykuł stanowi efekt analizy polskiego i europejskiego porządku prawnego w zakresie wiz oraz możliwości zaskarżenia decyzji odmownych wydanych przez organy wizowe, w szczególności przez konsula RP. Autor przybliża istniejące do niedawna regulacje prawa konsularnego, uchylone na skutek wątpliwości co do ich konstytucyjności, potwierdzonych przez Trybunał Konstytucyjny, a także porusza kwestię odrębności postępowania przed konsulem RP będącego przedmiotem ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. – Prawo konsularne. Wraz ze wskazaniem odrębności postępowania przed konsulem autor zwraca uwagę na normę przesądzającą o wyłączeniu stosowania Kodeksu postępowania administracyjnego „w sprawach należących do właściwości polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych” (art. 3 § 2 pkt 4 k.p.a.) oraz na normę zawartą art. 5 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, odwołującą się bezpośrednio do braku właściwości sądów administracyjnych w sprawach dotyczących wcześniej wszelakich wiz wydawanych przez ministra właściwego do spraw zagranicznych lub konsulów, a obecnie jedynie wiz krajowych w większości celów, dla których takowe można wydać. Autor przybliża także treść cyt. postanowienia NSA z dnia 19 lutego 2018 r. oraz wyroku TSUE będącego odpowiedzią na pytanie prejudycjalne zapadłe w związku ze sprawą Soufianna El Hassaniego, które to pospołu doprowadziły do refleksji na temat pierwszeństwa stosowania prawa europejskiego oraz gwarancji w nim zawartych, które nie mogą doznawać ograniczeń przez prawo państwa członkowskiego, a ostatecznie stały się katalizatorem zmian w Prawie o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, umożliwiających odwołanie od decyzji odmownej konsula RP do sądu administracyjnego. W podsumowaniu następującym po analizie wyroku TSUE C-949/19, który potwierdził właściwość sądów administracyjnych w sprawach niektórych wiz krajowych, autor przedstawił uwagi de lege ferenda.

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

Wolność zgromadzeń w Polsce w początkowym okresie pandemii COVID-19

Początek artykułu dotyczy trzech kwestii: definicji wolności zgromadzeń, znaczenia tej wolności oraz tego, czy Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. dopuszcza ograniczanie dwóch wolności składających się na tę wolność. W zasadniczej części artykułu zawarto analizę przepisów rozporządzeń ministra zdrowia z początkowego okresu pandemii COVID-19 w Polsce, które znacznie ograniczyły wolność zgromadzeń. Została ona dokonana w kontekście takich aktów prawnych jak Konstytucja RP, ustawa – Prawo o zgromadzeniach oraz ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Porównano również omawiane przepisy z przepisami z okresu, gdy w Rzeczypospolitej Polskiej nie obowiązywał ani stan zagrożenia epidemicznego, ani stan epidemii. Artykuł kończy się oceną przepisów rozporządzeń covidowych z początku pandemii, w których była mowa o wolności zgromadzeń, oraz wysunięciem postulatów na przyszłość.

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

Konstytucyjna regulacja instytucji wywłaszczenia w Polsce – konstytucyjne warunki dopuszczalności wywłaszczenia

Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie problematyki regulacji instytucji wywłaszczenia w Konstytucji RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. Instytucja wywłaszczenia znana jest od dawna zarówno prawu administracyjnemu, jak i cywilnemu, natomiast przedmiotem zainteresowania konstytucjonalistów zasadniczo stała się w momencie jej wprowadzenia do postanowień ustawy zasadniczej. Z uwagi na złożoność zagadnienia praca została podzielona na trzy części. W pierwszej części pracy autor przeprowadził analizę procesu konstytucjonalizacji tej instytucji w polskim porządku prawnym oraz dokonał selektywnej analizy konstytucyjnych regulacji instytucji wywłaszczenia w niektórych współczesnych państwach, głównie europejskich oraz w USA. W drugiej części została podjęta próba zdefiniowania konstytucyjnego pojęcia wywłaszczenia. Jednocześnie przyjęcie założenia, zgodnie z którym definicja danego pojęcia prawnego powinna opisywać konstytutywne elementy instytucji określanej tym pojęciem, umożliwiło scharakteryzowanie samego wywłaszczenia. Niniejsza, trzecia, a zarazem ostatnia, część pracy koncentruje się na analizie konstytucyjnych warunków dopuszczalności instytucji wywłaszczenia. Zawiera ona również konkluzje podsumowujące i jednocześnie wieńczące całość przeprowadzonych badań.

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

Ochrona dobrego imienia jednostki samorządu terytorialnego a prawo do wolności wypowiedzi – glosa aprobująco-krytyczna do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2021 r., III CSKP 18/21

Komentowane orzeczenie Sądu Najwyższego (III CSKP 18/21) odnosi się do fundamentalnego standardu państwa demokratycznego, jakim jest wolność wypowiedzi i jej możliwej kolizji z prawem do ochrony dobrego imienia publicznej osoby prawnej. Autor artykułu akceptuje obie tezy wyroku, jednakże krytycznie odnosi się do części treści uzasadnienia wyroku, oceniając wyrok z perspektywy normatywnej i prakseologicznej. Fakt przyznania publicznym osobom prawnym, w tym jednostkom samorządu terytorialnego, prawa do ochrony dóbr prawnych, skatalogowanych ze względu na status podmiotowy tych jednostek oraz specyfikę ich struktury normatywnej, nie powinien budzić zastrzeżeń. Istotny problem pojawia się jednak w momencie kolizji, a co za tym idzie – w przypadku konieczności ważenia pomiędzy ochroną godności i dobrego imienia publicznej osoby prawnej a prawem do wolności wypowiedzi, gdy w toku pracy dziennikarskiej opublikowane zastaną artykuły o treści niekorzystnej dla publicznej osoby prawnej. W wyniku przeprowadzonej analizy z wykorzystaniem metod formalno-dogmatycznej i prawnoporównawczej, zarówno krajowych, jak i międzynarodowych aktów prawnych dotyczących analizowanej problematyki, stwierdzić można, że jeżeli analiza kontekstu sytuacyjnego wypowiedzi przyznaje jej miejsce w ramach dozwolonej krytyki podyktowanej ochroną interesu społecznego, wydaje się w pełni zasadne przyznanie absolutnego prymatu wolności wypowiedzi nad ochroną dobrego imienia publicznej osoby prawnej.

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

„Naprawiona krzywda”. Problematyka spornych terenów Spiszu i Orawy w narracji tygodnika „Nový svet” w latach 1939–1945

W moim artykule omawiam problematykę okupacji północnych terenów Spisza i Orawy w latach 1939–1945 w narracji tygodnika „Nový svet”. Udział Armii Słowackiej w kampanii przeciwko Polsce w 1939 roku był tematem wiadomości publikowanych w gazetach za południową granicą, które na bieżąco informowały o militarnych osiągnięciach i dyplomatycznych układach. W tekście analizuję proces tworzenia propagandowej narracji traktującej o militarnej agresji, aneksji, a następnie gospodarowaniu na terenach odebranych Rzeczypospolitej oraz ukazuję obraz tych wydarzeń kreowany przez gazetę. Tygodnik był bogato ilustrowany, dlatego staram się odpowiedzieć zarówno na pytanie o rolę tekstu, jak i obrazu, pamiętając o niskim wskaźniku alfabetyzacji w ówczesnej Słowacji. Rozważam ponadto, czy prezentowana narracja zmieniała się na przestrzeni kolejnych lat, czy też kontynuowała linię zapoczątkowaną we wrześniu 1939 roku.

Krakowskie Studia Małopolskie

Rozwiązania na rzecz integracji dzieci i młodzieży w szkołach krakowskich po wybuchu wojny w Ukrainie. Wnioski z badania pilotażowego

Artykuł przedstawia wnioski z badania pilotażowego o charakterze ankietowym, przeprowadzonego w Krakowie we wrześniu 2022 roku. Autorka dokonuje diagnozy działań edukacyjnych, podjętych na terenie gminy Kraków w okresie od 25 lutego do 30 czerwca 2022 roku, a więc w ciągu czterech pierwszych miesięcy od wybuchu wojny w Ukrainie. Konfrontuje je z wnioskami z wywiadów pogłębionych, przeprowadzonych z ekspertami i ekspertkami w obszarze integracji. Najlepiej oceniane są rozwiązania uchodzące za „dobre praktyki”, takie jak dodatkowe lekcje języka polskiego, pomoc psychologiczno-pedagogiczna, oddziały edukacyjne i asystentura międzykulturowa. Dzieci i młodzież z doświadczeniem uchodźczym mają jednak małe szanse na naukę języka, kultury i geografii kraju swojego pochodzenia. Możemy również wskazać kilka newralgicznych momentów procesu integracji (tzw. rich poins), które generują napięcia w komunikacji międzykulturowej. Są to m.in. ambiwalentne postawy wobec migrujących dzieci, młodzieży i ich rodziców. Z jednej strony przedstawiciele społeczeństwa większościowego okazuję empatię i niosą realną pomoc, z drugiej oskarżają migrantów o roszczeniowość i brak zdecydowania. W najtrudniejszej sytuacji jest obecnie młodzież nie znająca języka polskiego, a zmuszona do zdawania w tym języku egzaminów kończących kolejne etapy edukacji. To grupa wiekowa szczególnie narażona na marginalizację. We wnioskach z badania wskazano również obszary wymagające dalszej, pogłębionej ewaluacji.

Krakowskie Studia Małopolskie

Współczesna propaganda rosyjska a wojna w Ukrainie

Artykuł jest próbą analizy współczesnej propagandy rosyjskiej poprzez pryzmat wojny w Ukrainie. Z kolei celem badań jest ocena efektywności współczesnej propagandy rosyjskiej w tym zakresie. Badania przeprowadzono w oparciu o metodologię jakościową z zastosowaniem strategii analizy źródeł. Badania wykazały, iż współczesna propaganda rosyjska wywiera znaczny wpływ na postrzeganie wojny w Ukrainie wśród Rosjan – choć jej efektywność wykazuje spadek.

Krakowskie Studia Małopolskie

Feministyczna dekonstrukcja tradycyjnego obrazu kobiety w utworach Qiu Jin

Michalina Koniuk w artykule „Feministyczna dekonstrukcja tradycyjnego obrazu kobiety w utworach Qiu Jin” proponuje przeanalizowanie utworów Qiu Jin oraz przedstawienie, iż postaci wykreowane przez pisarkę sprzeciwiają się i niszczą istniejący w dawnych Chinach obraz posłusznej i niewykształconej kobiety. Najpierw została opisana rola społeczna narzucana kobietom w społeczeństwie chińskim, a mianowicie posłusznej córki, żony oraz synowej. Przedstawiono również wymogi i zasady, jakich oczekiwano od Chinek oraz jak bardzo normy konfucjańskie przyczyniły się do umniejszenia roli i pozycji kobiety w społeczeństwie chińskim. Ze względu na to, iż poetka inspiracje czerpała z własnych doświadczeń życiowych, następnie pokrótce zostało przedstawione życie Qiu Jin. Jej dzieciństwo, podczas którego można było zaobserwować pierwsze oznaki niezadowolenia do narzucanych dziewczynkom obowiązków i norm społecznych. Nieudane małżeństwo zmobilizowało feministkę do walki o prawa kobiet, do sprzeciwu względem doktryn Konfucjusza i opuszczeniu domu, a następnie wyjazdu za granicę. Był to wielki akt odwagi i zarazem walki o wolność oraz niezależność w życiu feministki. Następnie dokonano analizy utworów Qiu Jin, których bohaterki są przykładem tego, przeciw jakim normom i zachowaniom buntowała się Qiu Jin. Jednocześnie postaci te dekonstruują tradycyjny obraz kobiety i wprowadzają nowy — silnej oraz niezależnej jednostki. W niniejszym artykule wszystkie wiersze oraz cytaty zostały przetłumaczone przez autorkę pracy z języka chińskiego na język polski.

Krakowskie Studia Małopolskie

Edukacyjna rola „Przyjaciółki” w życiu kobiet wiejskich PRL-u w latach 1956–1975, ss. 269

Autoreferat rozprawy doktorskiej pt. Edukacyjna rola „Przyjaciółki” w życiu kobiet wiejskich PRL-u w latach 1956‒1975 napisanej pod kierunkiem prof. dr hab. Małgorzaty Dajnowicz prezentuje działania najpopularniejszego czasopisma kobiecego wydawanego w okresie Polski Ludowej na rzecz upowszechniania wiedzy wśród kobiet wiejskich. Autorka przedstawia cel poznawczy pracy, pytania badawcze, wykorzystane w dysertacji doktorskiej źródła, a także metody badawcze. W autoreferacie zaprezentowano strukturę rozprawy wraz z syntetycznym omówieniem każdego z rozdziałów pracy, a także wnioski końcowe zawarte w dysertacji.

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych

Big data w marketingu — narzędzie doskonalenia relacji z klientami

Jednym z podstawowych aspektów zjawiska big data, czyli przetwarzania masowych danych, są możliwości zastosowań jego technik w zarządzaniu. Ich potencjał różni się wyraźnie w zależności od specyfiki organizacji i obszaru jej działalności. Celem artykułu jest wskazanie specyfiki i kierunków zastosowań metod big data w zakresie marketingu, ze szczególnym uwzględnieniem doskonalenia relacji z klientami. W artykule przedstawiono ogólną charakterystykę zjawiska big data w kontekście zarządzania, opisano ewolucję analityki biznesowej związaną z nowymi możliwościami przetwarzania masowych danych oraz wskazano przykładowe obszary zastosowań big data w zakresie doskonalenia relacji z klientami, które potwierdzają tezę o wysokiej przydatności tych metod w marketingu.

Marketing i Rynek

Jak najlepiej zaprezentować startup — schemat optymalnego startup pitch

W artykule opisano formy finansowania startupów i specyfikę startup pitch (prezentacji startupu). Przedstawiono różne definicje i koncepcje pitch oraz ich cel. Sporządzono zestawienie proponowanej struktury pitch według literatury przedmiotu oraz przeanalizowano wystąpienia 10 startupów podczas konkursu startupowego Wolves Summit w 2020 roku pod kątem struktury pitch. Bazując na badaniach oraz własnych doświadczeniach autorzy opracowali schemat pytań, jakimi kieruje się inwestor venture capital oceniając potencjał startupu, oraz zaproponowali schemat optymalnego startup pitch wraz z uzasadnieniem roli jaką pełnią poszczególne jego elementy.

Marketing i Rynek

Rola nowych technologii w podnoszeniu jakości usług zdrowotnych w dobie pandemii COVID-19

Celem artykułu jest identyfikacja i ocena zależności między jakością usług zdrowotnych a wykorzystywaniem nowych technologii, ze szczególnym uwzględnieniem operacji robotycznych i telemedycyny w okresie pandemii COVID-19. W artykule przedstawiono charakterystykę usług medycznych oraz opisano jeden z najważniejszych parametrów tych usług, tj. jakość. Przeanalizowano innowacyjne usługi medyczne — operacje robotyczne i telemedycynę — które w coraz większym stopniu funkcjonują w ochronie zdrowia. Wskazano na możliwość rozwoju tych usług w najbliższej przyszłości w powiązaniu z wyzwaniami wynikającymi z pandemii COVID-19.

Marketing i Rynek

Reklama podprogowa jako narzędzie perswazji w komunikacji marketingowej

Reklama podprogowa przez szereg lat wzbudzała wiele kontrowersji w środowisku badaczy zajmujących się tym zjawiskiem. Ponieważ okazało się, że wyniki pierwszego badania dotyczącego działania reklamy podprogowej zostały prawdopodobnie sfałszowane, pojawiły się wątpliwości, czy taka forma reklamy w ogóle może być skuteczna. Przełomowe dla tego rodzaju opinii okazały się badania nad tzw. podprogowym torowaniem, które pokazały, że prezentacja bodźca podprogowego może mieć wpływ na system poznawczy i afektywny człowieka. W ostatnich latach obserwuje się wzrost zainteresowania efektami perswazji podprogowej, czego przejawem jest m.in. rosnąca liczba publikacji poświęconych badaniom tego zjawiska. Okazuje się, że efekty ekspozycji bodźców podprogowych można zaobserwować nie tylko w odniesieniu do zachowań konsumentów, ale dzięki metodom wykorzystywanym w badaniach funkcjonowania mózgu działanie takich bodźców jest rejestrowane również na poziomie zmian aktywności fal mózgowych. W artykule dokonano przeglądu badań dotyczących efektów działania bodźców podprogowych, których wyniki mogą być wykorzystywane w komunikacji marketingowej.

Marketing i Rynek

Automatyzacja procesów biznesowych — status i potencjał implementacji w polskim e-handlu

Celem artykułu jest identyfikacja potencjału oraz zakresu zastosowania systemów zarządzania procesami biznesowymi (ang. Business Process Management Suites, BPMS), w tym zrobotyzowanej automatyzacji procesów (Robotic Process Automation, RPA), w polskich przedsiębiorstwach świadczących sprzedaż w Internecie (e-commerce). Omówiono w nim problematykę zarządzania procesami biznesowymi (Busines Process Management, BPM). Szerszej charakterystyce poddano systemy RPA — ich genezę, funkcjonalność i przesłanki implementacji w przedsiębiorstwach z sektora e-handlu. W artykule zostały także zaprezentowane wyniki badań ilościowych — CATI — przeprowadzonych wśród polskich przedsiębiorstw z sektora sprzedaży internetowej dotyczących oceny stopnia wykorzystywania przez nie systemów zarządzania i automatyzacji procesów biznesowych. Zebrane dane poddano analizie statystycznej w celu zidentyfikowania zależności pomiędzy testowanymi zmiennymi i na ich podstawie przedstawiono konkluzje.

Marketing i Rynek

Wyzwania i trendy e-commerce w Polsce w modelu opartym na dropshippingu

Na przestrzeni ostatnich lat rozwój Internetu oraz aplikacji mobilnych doprowadził do wzrostu sprzedaży w branży e-commerce oraz do powstania wielu nowych sklepów internetowych. Sprzedawcy, poszukując nowych rozwiązań, tworzą coraz więcej sklepów opartych na modelu dropshippingu, który bazuje na sprzedaży produktów znajdujących się fizycznie u producenta bądź w hurtowni. W artykule prezentowane są wyniki badań, których celem było poszerzenie i pogłębienie wiedzy na temat trendów oraz wyzwań związanych z dropshippingiem. Autorka przeprowadziła analizę jakościową danych dostępnych w mediach społecznościowych, a następnie na jej podstawie przedstawia aktualne wyzwania oraz nowe trendy związane z zagadnieniem dropshippingu w Polsce.

Marketing i Rynek

Zachowania obywatelskie w organizacji: istota, rodzaje, determinanty, skutki

wynikają z formalnej umowy o pracę. W literaturze przedmiotu tego typu aktywność określa się mianem zachowań obywatelskich w organizacji. Pojęcie to pojawiło się w latach 80. XX wieku i do dzisiaj jest przedmiotem znacznego zainteresowania przedstawicieli nauk o zarządzaniu. Celem artykułu jest przegląd oraz przedstawienie wyników dociekań teoretycznych i badań empirycznych nad zachowaniami obywatelskimi w organizacji — tym bardziej że w polskojęzycznych czasopismach ukazało się niewiele artykułów poświęconych tej problematyce. Uwzględniono przede wszystkim cztery obszary analizy — istotę, rodzaje, uwarunkowania i skutki takich zachowań.

Marketing i Rynek

Uczciwe praktyki operacyjne jako obszar społecznej odpowiedzialności biznesu

Celem artykułu jest przedstawienie jednego z mniej popularnych obszarów działań społecznie odpowiedzialnych, a mianowicie obszaru uczciwych praktyk operacyjnych. Autorka przedstawia istotę tej aktywności oraz wskazuje konkretne praktyki, które mogą być podejmowane w jej ramach. Dodatkowo autorka podejmuje próbę oceny aktywności w obszarze uczciwych praktyk operacyjnych wśród podmiotów działających w Polsce. Analiza aktywności firm w tym obszarze wydaje się szczególnie ważna, bowiem obszar ten dotyczy zachowań przedsiębiorstw na rynku, kształtowania stosunków z innymi podmiotami, rozwoju uczciwej konkurencji. Działania w obszarze uczciwych praktyk operacyjnych budują także pozytywny wizerunek organizacji wśród wszystkich interesariuszy. Do oceny wykorzystano wyniki raportów Odpowiedzialny biznes w Polsce z lat 2011–2020. Przeprowadzona analiza pokazała, że zainteresowanie polskich organizacji działaniami w tym zakresie jest jeszcze niewielkie.

Marketing i Rynek

Racjonalizacja zarządzania innowacjami - koncepcje modelowe

Celem artykułu jest wykazanie na podstawie wyników analizy i krytycznej oceny wybranej literatury, że działalność innowacyjna, tak jak każdy obszar funkcjonalny przedsiębiorstwa, powinna być objęta systemowym zarządzaniem opartym na wiedzy i wypracowanych przez naukę rozwiązaniach modelowych. Do osiągnięcia tego celu wykorzystano następujące metody badawcze: analizę poznawczo-krytyczną wybranej literatury przedmiotu, metodę opisową i porównawczą oraz metodę projekcyjną wykorzystaną przez autora do opracowania własnej definicji innowacji, zarządzania innowacjami i opracowania modelu zarządzania innowacjami w ujęciu procesowym. Właśnie te elementy stanowią o oryginalności publikacji. Znaczenie podjętej w artykule tematyki jest istotne zarówno w kontekście funkcjonowania komórek marketingu w samym przedsiębiorstwie, jak i w kontekście kształtowania nowych relacji z elementami rynku, szczególnie w zakresie: 1) systemowego pozyskiwania informacji rynkowych i przetwarzania ich na potrzeby procesów informacyjno-decyzyjnych oraz samych procesów innowacyjnych, 2) kształtowania wzajemnych, partnerskich relacji z instytucjami rynkowymi i indywidualnymi klientami, sprzyjających systemowemu pozyskiwaniu wiedzy zewnętrznej na potrzeby procesów tworzenia i wdrażania innowacji.

Marketing i Rynek

Wizerunek marki motoryzacyjnej Jeep na podstawie badania ankietowego konsumentów

Cel: Identyfikacja wizerunku marki motoryzacyjnej Jeep w świetle wyników badania ankietowego konsumentów oraz porównanie go ze stanem zagadnienia prezentowanym w literaturze. Projekt i metody: Przeprowadzono badanie ankietowe na próbie 56 osób — użytkowników samochodów Jeep i osób zainteresowanych zakupem. W analizie wyników wykorzystano analizę ilościową i jakościową tekstu. W analizie ilościowej badano częstość występowania oraz asocjacje i połączenia między atrybutami. Przeprowadzono także analizę porównawczą wyników uzyskanych z badania ankietowego z rezultatami badań publikowanymi przez innych autorów. Wnioski: Zweryfikowano hipotezę, zgodnie z którą wizerunek marki Jeep odpowiada opisywanemu w literaturze. Analizując wyniki badania empirycznego stwierdzono, że marka Jeep kojarzy się przede wszystkim z terenowymi, dużymi samochodami ze Stanów Zjednoczonych, charakteryzującymi się dodatkowo wysoką jakością wykonania. W zasadzie odpowiada to wynikom uzyskanym przez innych badaczy, choć zdarzają się niezgodności, na przykład kojarzenie marki jako rodzinnej, czy identyfikacja samochodów Jeep jako SUVów. Niewiele odnotowano skojarzeń marki związanych z wolnością, przygodą, otwartą przestrzenią, tak wyraźnie widocznych w przekazie jej tożsamości. Rzadko występują również asocjacje z surowym, militarnym charakterem marki, sięgające do jej korzeni. Implikacje praktyczne: Uzyskano informację o atrybutach tworzących wizerunek marki Jeep, czyli wyobrażenie o niej konsumentów. Na tej podstawie można sugerować podejmowanie działań marketingowych (promocyjnych i innych) zmierzających do kreowania wizerunku marki bardziej trafnie odpowiadającego zamierzeniom właściciela. Ograniczenia: Niewielka liczebność próby w badaniu empirycznym, a także ograniczoność kwestionariusza ankiety. Nie badano struktury próby. Badanie należy potraktować jako pilotażowe.

Marketing i Rynek

Efektywność kapitału intelektualnego banków notowanych na GPW w Warszawie

Celem badań prezentowanych w artykule jest ocena efektywności kapitału intelektualnego banków notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. W badaniach zastosowano różnorodne metody badawcze. W warstwie teoretycznej dokonano przeglądu definicji kapitału intelektualnego, natomiast w warstwie empirycznej zastosowano metodę desk research, metodę statystyki opisowej oraz metodę VAIC™. Zakres czasowy objął lata 2014–2020. Badanie wykazało, że analizowane spółki różnią się pod względem efektywności kapitału intelektualnego. Pomimo różnicy w poziomie efektywności kapitału intelektualnego, wszystkie banki cechuje zbliżona struktura modelu. Największy udział wskaźnika VAIC™ stanowi efektywność kapitału ludzkiego. Badanie wykazało również, że współczynnik intelektualnej wartości dodanej VAIC™ w większości analizowanych spółek na przestrzeni lat 2014–2019 nieznacznie rośnie bądź też pozostaje na dość jednakowym poziomie. Znaczny spadek wartości VAIC™ występuje natomiast w roku 2020, jako efekt wydarzeń na światowych rynkach finansowych spowodowany pandemią COVID-19. Artykuł wypełnia lukę badawczą w obszarze kapitału intelektualnego w aspekcie badania jego efektywności. Aspekt ten nadal jest niedostatecznie reprezentowany w badaniach dotyczących banków, w których kapitał intelektualny staje się kluczowym czynnikiem sukcesu. Podjęta w artykule problematyka ma istotne znaczenie w kontekście struktury polskiego rynku usług bankowych. Efektywne wykorzystanie kapitału intelektualnego umożliwia jednostkom osiąganie oraz utrzymanie trwałej przewagi konkurencyjnej, a przez to kształtuje ich udział w rynku. Ponadto opisane w artykule badanie stanowi punkt wyjścia do dalszych badań, których przedmiotem będzie ocena wpływu efektywności kapitału intelektualnego na wyniki finansowe i rynkowe banków notowanych na GPW w Warszawie.

Marketing i Rynek

Wizerunek zewnętrzny banków spółdzielczych: badanie eksploracyjne

Celem artykułu jest eksploracja skojarzeń wizerunkowych związanych z bankami spółdzielczymi wśród konsumentów usług bankowych. Badanie opisane w artykule przeprowadzono z wykorzystaniem tematycznej analizy wywiadów pogłębionych z przedstawicielami trzech zastanych segmentów rynku: klientów banków spółdzielczych, klientów innych banków z małych miejscowości oraz klientów innych banków z dużych ośrodków miejskich. Wyniki badania wskazują, że postrzeganie banków spółdzielczych jest zależne od relacji badanego podmiotu z tą instytucją. W odczuciu klientów banki spółdzielcze są oznaką zaufania oraz otwartości. W świadomości pozostałych osób pojawia się jednak obraz banków spółdzielczych jako banków drugiej kategorii, co skutkuje deklarowanym brakiem zaufania do tych instytucji. Wyniki te dostarczają praktycznych implikacji dla zarządzających marketingiem banków spółdzielczych, wskazując im jakie elementy wizerunku wymagają największej poprawy.

Marketing i Rynek

Imitacja, deprywacja, kontrrewolucja… W poszukiwaniu nieoczywistych źródeł wojny plemion?

Artykuł stanowi w pierwszej kolejności wyjaśnienie znaczenia pojęć takich jak deprywacja oraz Polityka Imitacji, a następnie określenia ich potencjalnego wpływu na zjawisko wojny plemion. Problemem badawczym jest pytanie, czy związane z kryzysem demokracji kategorie polityki imitacji i względnej deprywacji mogą stanowić jedno z źródeł wojny plemion, oraz w jaki sposób owo powiązanie mogłoby się realizować. Problem analizowany jest w kontekście procesu określanego mianem kontrrewolucji względem przemian, jakie nastąpiły po 1989 roku.

Dyskurs & Dialog

Plastyczne formy manifestacji trybalizmu na przykładzie pomnika ofiar katastrofy pod Smoleńskiem

W artykule została omówiona rola pomników jako form symbolicznych współczesnych społeczności o charakterze plemiennym. Na przykładzie pomnika poświęconego pamięci ofiar tragedii pod Smoleńskiem zauważono, że wobec braku w przestrzeni publicznej dominującego ładu symbolicznego, współczesne polskie plemiona nie tworzą własnych, konkurencyjnych form symbolicznych.

Dyskurs & Dialog

Bańka filtrująca, bańka wyboru a bańka informacyjna. Próba podziału, definicji i analizy zjawisk

Artykuł porusza temat bańki informacyjnej oraz różnego tłumaczenia angielskiego pojęcia filter bubbles. Proponuje podział na bańkę filtrującą i bańkę wyboru, które wspólnie tworzą bańkę informacyjną. Ponadto analizuje zalety i wady poszczególnych baniek. Badaniu zostały poddane komentarze internautów na portalach i pod postami na Facebooku, „Gazecie Wyborczej” oraz wPolityce.pl w celu sprawdzenia różnic i podobieństw pomiędzy bańką liberalną i konserwatywną oraz bańką wyboru i filtrującą.

Dyskurs & Dialog

Wybrane mechanizmy manipulacji wykorzystane przy Kampanii Prezydenckiej w 2020 r. w Polsce

Media oddziałują na politykę w takim stopniu, że często są określane czwartą władzą oraz podmiotem, który definiuje pole polityki. Jako, że stanowią główne źródło informacji odbiorców to potrafią kreować rzeczywistość. Techniki manipulacyjne wykorzystywane przez mass media są szczególnie widoczne w trakcie trwania kampanii wyborczych, ponieważ pełnią wtedy rolę głównego pośrednika między wyborcami a politykami. Ze względu na to, że w wyborach prezydenckich rywalizują ze sobą jednostkowi przedstawiciele, można dokładnie scharakteryzować użyte przez media techniki manipulacyjne.

Dyskurs & Dialog

„Wojny nowoczesnych plemion” – wywiad z profesorem Michałem Pawłem Markowskim

To mnie zawsze zdumiewało: skłonność intelektualistów walczących o przemiany w świecie do traktowania własnego języka, własnej ideologii (nie ma ideologii bez języka, za pomocą którego się ją tłumaczy) jako jedynego możliwego narzędzia zmiany.

Dyskurs & Dialog

Problematyka pamięci w stosunkach polsko-ukraińskich po 1991 r. – polityka historyczna a stan edukacji i debaty publicznej w Polsce

Kształtowana na podstawie doktryny Jerzego Giedroycia strategia rozwoju dwustronnych stosunków polsko-ukraińskich odegrała istotny wpływ na polską politykę historyczną, a także na kształtowanie opinii społecznej, warunkowanej strategią edukacji i dostępności oficjalnego przekazu medialnego. Wciąż aktualna dla wielu środowisk politycznych, doprowadziła do deficytu elementarnej wiedzy historycznej wśród Polaków, stosując „zasłonę milczenia” na temat niewygodnej historii polsko ukraińskiej, lecz również nie doprowadziła do stworzenia prawdziwego partnerstwa dwóch narodów ze względu na brak wspólnego przepracowania trudnej przeszłości. Artykuł stara się przybliżyć ten problem, przedstawiając 30 lat relacji między oboma państwami oraz wprowadzając do tematu zagadnienie stanu edukacji i debaty publicznej z nimi związanych.

Dyskurs & Dialog

Odmowa komunikowania jako narzędzie w organizacji społecznej. Prolegomena

Esej podejmuje próbę zdefiniowania szczególnego elementu organizacji komunikacji społecznej, mianowicie odmowy komunikowania. Autor, wychodząc z systemowo-konstruktywistycznej perspektywy, definiuje zjawisko odmowy komunikowania jako element gwarantujący stabilność konstruktów właściwych społecznościom opartym o tożsamość grupową bądź kulturową.

Dyskurs & Dialog

Fantasy w Polsce i problem wykluczenia

Fantasy jest obecnie jednym z najpopularniejszych gatunków literackich. W artykule przeanalizowano wykluczenia występujące wokół tego nurtu. Refleksja ta dotyczy płaszczyzny akademickiej (pomijanie fantasy w naukowym dyskursie), autorskiej (wykluczanie autorów przez fandom i członków fandomu przez autorów) oraz fandomowej (wzajemne wykluczanie członków fandomu). Wnioskiem płynącym z artykułu jest, że w wypadku nurtu fantasy nie można mówić o konkretnym wykluczeniu, ale o różnych jego rodzajach, zależnych od danej płaszczyzny.

Dyskurs & Dialog

Jak użytkownicy Internetu wykluczają marki i dlaczego ostracyzm to kara nie tylko psychologiczna?

Artykuł porusza problematykę reakcji marek na kryzysy wizerunkowe, powstałe na skutek nieumiejętnej lub niezgodnej z oczekiwaniami odbiorców reakcji na problemy światopoglądowe i geopolityczne. Wychodząc od jednostkowego studium przypadku autorka stara się pokazać, w jaki sposób konsumenci wykluczają marki, gdy te nie respektują systemu wartości akceptowanego przez swoich klientów. Ostracyzm staję się więc karą nie tylko psychologiczną, lecz także narzędziem do dyscyplinowania marek.

Dyskurs & Dialog

Dr. Horrible`s revenge of the beta male. Popkulturowe narracje o wykluczeniu geeków jako źródło tożsamości niedobrowolnych celibatariuszy

Przedmiotem artykułu jest popularna na początku XXI wieku narracja o społecznym wykluczeniu i prześladowaniu nastoletnich geeków i ich słusznej zemście oraz to, w jaki sposób przyczyniła się ona do wytworzenia tożsamości niedobrowolnych celibatariuszy (inceli). Jako przykład modelowej narracji sprzyjającej wytworzeniu się incelskich fantazmatów omawiany jest musical Dr. Horrible’s Sing-Along Blog Jossa Whedona z 2008 roku. W momencie powstania film miał traktować o antagonizmie geeków i prześladujących ich jocków, a we współczesnym kontekście ma zupełnie odmienną wymowę.

Dyskurs & Dialog

Koncepcje rywalizacji geopolitycznej USA z Federacją Rosyjską i Chińską Republiką Ludową w dyskursie amerykańskich elit strategicznych w kontekście rosyjskiej inwazji na Ukrainę

Kryzys bezpieczeństwa w Europie, będący konsekwencją inwazji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, przyczynił się do zintensyfikowania dyskusji w amerykańskich kręgach eksperckich i politycznych na temat optymalnej strategii, którą powinny przyjąć Stany Zjednoczone w obliczu konieczności podjęcia rywalizacji z Rosją i Chińską Republiką Ludową. Zdaniem autora artykułu w dialogu amerykańskich elit wyodrębniły się trzy główne nurty mające odmienne propozycje zarządzania rywalizacją z Moskwą i Pekinem: „hegemonistyczny”, „priorytetyzacji strategicznej” i neoizolacjonizmu. Wynik tej debaty pozostaje wciąż nierozstrzygnięty, ale zdecyduje o przyszłości miejsca USA w systemie międzynarodowym.

Dyskurs & Dialog

Wojna o prawdę. Metody otwartej weryfikacji, fact-checking i estetyka forensyczna — case study śledztw materiałów dezinformujących w wojnie ukraińsko-rosyjskiej

W artykule przedstawiono nowoczesne metody walki z dezinformacją oraz weryfikacji fałszywych informacji – fact-checking, OSINT oraz estetykę forensyczną – na podstawie analizy wybranych przykładów ze śledztw przeprowadzonych przez Stowarzyszenie Demagog. W pierwszej części tekstu lapidarnie zreferowano przyczyny wzrostu znaczenia i natężenia problemu dezinformacji, a następnie opisano nowe metody ograniczania jej skali. Druga część publikacji prezentuje analizę przypadków śledztw przeprowadzonych na materiałach o charakterze dezinformującym w kwestiach związanych z wojną rosyjsko-ukraińską.

Dyskurs & Dialog

Wojna rosyjsko-ukraińska w tytułach medialnych – 150 dni zbrodni i humanitaryzmu

Artykuł stanowi analizę treści nagłówków medialnych dotyczących wojny rosyjsko-ukraińskiej, inspirowaną Raportem podsumowującym monitoring przekazów medialnych – 150 dni wojny na/w* Ukrainie. Artykuł analizuje stosunek mediów do wojny i stron konfliktu oraz sposób wypowiadania się o sytuacji między Rosją a Ukrainą. W tekście wytłumaczono, jaki obraz obu krajów kreują polscy nadawcy medialni w tytułach swoich materiałów, a także to, w jaki sposób ukazywana jest w nich Polska. Poruszono również zagadnienie dziennikarskiej odpowiedzialności za słowo w kontekście silnie nacechowanych nagłówków.

Dyskurs & Dialog

Strategie narracyjne w komunikatach prasowych polskich aktorów politycznych a sekurytyzacja wojny na Ukrainie

Wybuch wojny na Ukrainie ukierunkował uwagę głównych polskich aktorów politycznych na kwestie związane z bezpieczeństwem. W niniejszym artykule przeanalizowane zostaną ich strategie narracyjne dotyczące tego tematu. Celem będzie odpowiedź na pytanie o intencje, jakie towarzyszą poruszaniu zagadnienia trwającego konfliktu przez pryzmat teorii sekurytyzacji, która może być stosowana do kształtowania określonego przekazu politycznego. Przekaz taki służyć może wpływaniu na postawy społeczne bądź też realizowaniu szerszej strategii politycznej danego aktora.

Dyskurs & Dialog

Ukraińskie media prywatne i wojna: oligarchowie a biznes medialny po 24 lutego 2022 roku

Własność medialna w Ukrainie od lat stanowi zainteresowanie wielu badaczy, dlatego w tym szczególnym czasie nie mogło zabraknąć analizy tego tematu. W powszechnym chaosie wojny, który zapanował w Ukrainie po 24 lutego 2022 roku, ukraińscy i zagraniczni eksperci wielokrotnie zwracali uwagę na rolę mediów. Ukraińskie media od początku wojny zaczęły działać wspólnie według jednego programu, skupionego wokół najświeższych wiadomości z frontu. Właścicielami mediów w większości są oligarchowie. Oligarchowie również stanowią część złożonego systemu medialnego Ukrainy. Tuż przed wybuchem wojny oligarchowie wyjechali, co spowodowało ogólne oburzenie. Po powrocie ludzie biznesu wypowiadali się dość bezstronnie na temat wojny. Celem przedstawionego artykułu jest zaprezentowanie wpływu wojny na ukraińskie media prywatne oraz biznes medialny.

Dyskurs & Dialog

Proces wyboru polskiej uczelni przez studentów zagranicznych. Studium przypadku studiów International Marketing

Celem artykułu jest ukazanie — na podstawie wyników badań jakościowych prowadzonych metodą wywiadów pogłębionych online w 2021 r. — procesu podejmowania decyzji o wyborze polskiej uczelni publicznej przez studentów zagranicznych. Przedmiotem badań były anglojęzyczne studia International Marketing prowadzone przez Katedrę Marketingu Międzynarodowego i Dystrybucji na Uniwersytecie Łódzkim. Badaniami objęto głównie studentów z krajów byłego ZSRR, z naciskiem na studentów ukraińskich. Przedmiotem analizy były czynniki decydujące o wyborze uczelni zagranicznej, w tym także rola zewnętrznych firm rekrutacyjnych oraz pracowników Biura Współpracy z Zagranicą łódzkiej Uczelni. W badaniu stwierdzono wyraźną dominację roli marketingu szeptanego w podejmowaniu tego typu decyzji.

Marketing i Rynek

Technologie w zarządzaniu miastem przyjaznym osobom starszym

W artykule omówiono rozwiązania przyjazne z punktu widzenia seniorów, które mogą stosować władze miast w celu tworzenia optymalnego miejsca zamieszkania dla osób 60+. Podkreślono aspekty wykorzystania nowych technologii IT w rożnych obszarach funkcjonowania osób starszych. Zwrócono uwagę zarówno na możliwości implementacji telematyki i IoT w zarządzaniu miastem, jak i na strony internetowe oraz aplikacje, których wykorzystanie przez seniorów może im znacznie ułatwić życie w mieście. Wskazano elementy wpływające na skuteczność prowadzenia polityki senioralnej przez władze miast. Zagadnienia te są istotne nie tylko dla mieszkańców i poprawy jakości ich życia w mieście, ale mają także duże znaczenie z marketingowego punktu widzenia i kształtowania wizerunku miasta.

Marketing i Rynek

Analiza współczesnych trendów w przemyśle spotkań na świecie

Turystyka biznesowa, nazywana też przemysłem spotkań (ang. meetings industry), była do tej pory bardzo dochodowym segmentem turystyki. Branża przemysłu spotkań wyspecjalizowała się w zarządzaniu firmami działającymi w tym segmencie turystyki. Pojawienie się pandemii SARS-CoV-2 wymusiło konieczność szybkich zmian w obszarze zarządzania, a właściwie wypracowania i wprowadzenia nowych rozwiązań, po to aby utrzymać działalność gospodarczą tej branży. Należało bowiem dostosować się do nowej sytuacji i zmian, które wymusił rynek. Celem artykułu jest diagnoza i identyfikacja współczesnych trendów w zarządzaniu branżą przemysłu spotkań na świecie. Autorzy charakteryzują pojęcie przemysłu spotkań i omawiają jego ewolucję, a następnie — przedstawiając wyniki własnych badań — weryfikują tezę, że nowe trendy w zarządzaniu przemysłem spotkań, które pojawiły się w efekcie pandemii SARS-CoV-2, zdominowały działania całej branży, a niektóre z dotychczasowych trendów stały się bardziej dominujące. Zastosowane w artykule metody badawcze to studia literatury przedmiotu, analiza dokumentów i stron internetowych. Omawiana tematyka ma istotne znaczenie zarówno dla marketingu jak i rynku, bowiem wyznacza nowy kierunek działań i powoduje istotne przeobrażenia branży przemysłu spotkań.

Marketing i Rynek

O tym, co w nauczaniu zarządzania równie popularne, co kontrowersyjne

Artykuł dotyczy powszechnie znanych i szeroko wykorzystywanych w nauczaniu zarządzania koncepcji, które albo nie wytrzymały weryfikacji naukowej, albo są mocno dyskusyjne bądź źle rozumiane i interpretowane. Trzy z nich, dotyczące kluczowych obszarów zarządzania, a mianowicie komunikacji, motywacji i zarządzania międzykulturowego, zostały poddane krytycznej ocenie. Obejmuje ona formułę 7-38-55 A. Mehrabiana, teorię hierarchii potrzeb A. Maslowa oraz koncepcję wymiarów kultury G. Hofstede. W artykule przedstawiono kulisy powstania wspomnianych koncepcji oraz ich ograniczenia, zawarte w nich błędy lub związane z nimi nieścisłości. W przypadku każdej z poddanych krytycznej analizie koncepcji zaproponowane zostały alternatywne propozycje.

Marketing i Rynek

Analiza wpływu lojalności klientów na proces budowania wartości przedsiębiorstwa

W artykule przedstawiono i scharakteryzowano relację pomiędzy lojalnością klientów (ze szczególnym uwzględnieniem motywów lojalności) oraz przyjmowanymi przez nich postawami a osiąganym poziomem efektywności i wzrostem wartości przedsiębiorstwa. Jego celem jest prezentacja autorskiej koncepcji wpływu lojalności klienta na proces budowania wartości przedsiębiorstwa. Artykuł jest opracowaniem koncepcyjnym, opartym na wynikach pogłębionej kwerendy literaturowej, doświadczeniach autorki płynących ze współpracy z sektorem małych i średnich przedsiębiorstw, jej własnych opracowaniach dotyczących zarządzania relacjami z kapitałem klientów w sektorze MŚP (grant Narodowego Centrum Nauki), a także doświadczeniu zdobytym w prowadzonej działalności gospodarczej. Przedstawione w kwerendzie literaturowej argumenty oraz opracowana koncepcja wpływu lojalności klienta na wartość przedsiębiorstwa stanowią uzasadnienie dla tezy o pozytywnym wpływie lojalności klienta na kształtowanie wartości poprzez wzrost poziomu wskaźnika efektywności. W artykule przedstawiono w formie rekomendacji najistotniejsze działania, jakie mogą być podejmowane przez przedsiębiorstwo w celu stymulowania zachowań konsumenckich, a będące efektem identyfikacji i zrozumienia motywów lojalności klienta.

Marketing i Rynek

Zrównoważona konsumpcja żywności funkcjonalnej a prozdrowotny styl życia

Problem bezpieczeństwa ekologicznego Ziemi, w tym zrównoważonej konsumpcji, od ponad sześciu dekad stanowi jeden z najważniejszych tematów debat prowadzonych przez ekonomistów, socjologów, polityków, naukowców i biznesmenów, dotyczy on bowiem przyszłości naszej planety. Celem artykułu jest określenie warunków zrównoważonej konsumpcji dla utrwalania i ulepszania prozdrowotnego stylu życia. Badania oparto na literaturze przedmiotu, a zrównoważona konsumpcja została omówiona w ramach ujęcia zawężonego do wyborów konsumenckich, nakierowanych na aspekt ekologiczny oraz związany z jakością życia, a postrzegany w kontekście żywności funkcjonalnej. Żywność funkcjonalna ma wymiar proekologiczny, służy maksymalizowaniu użyteczności konsumpcji, przy jednoczesnym zachowaniu zasobów naturalnych i poszanowaniu całego ekosystemu.

Marketing i Rynek

Francuska polityka kolonialna w Afryce Zachodniej

Artykuł jest próbą analizy francuskiego kolonializmu w Afryce Zachodniej. Autorka skupia się charakterystyce myśli kolonialnej Paryża oraz zakreśla najważniejsze pojęcia (narzędzia) niezbędne do badania tego zagadnienia. Zaznacza także wpływ historii na aktualny podział terytorialny Republiki Francuskiej oraz stref wpływów w Afryce Zachodniej. Przedstawione zostały także dzieje byłych kolonii francuskich, zarówno po uzyskaniu niepodległości, jak i obecnie oraz nakreślone cechy współczesnej polityki byłej metropolii.

Krakowskie Studia Małopolskie

Stany Zjednoczone i Arabia Saudyjska w świetle Miast soli ‘Abd ar-Raḥmāna Munīfa i Hologramu dla króla Dave’a Eggersa – pytanie o koszty postępu ekonomicznego

Artykuł analizuje dwa dzieła literackie: At-Tīh (Zagubieni), pierwszą część pięciotomowej serii Mudun al-milḥ (Miasta soli, 1984–1989) saudyjskiego pisarza ‘Abd ar-Raḥmāna Munīfa, oraz powieść A Hologram for the King (Hologram dla króla, 2012) amerykańskiego pisarza Dave’a Eggersa. Akcja obu powieści rozgrywa się w Arabii Saudyjskiej. Oba dzieła stanowią interesujące studium mechanizmów ekspansji gospodarczej i wpływu postępu technologicznego na społeczeństwa poszczególnych regionów. Obie powieści cechuje jednak odmienna perspektywa historyczna i kulturowa. Arabia Saudyjska zilustrowana w powieści ‘Abd ar-Raḥmāna Munīfa na początku ery ropy naftowej jawi się jako zupełnie inna formacja polityczna i gospodarcza niż współczesne bogate Królestwo Saudów zilustrowane w powieści Dave’a Eggersa. Inna jest także pozycja amerykańskiego kapitału i przemysłu w światowej gospodarce w pierwszej połowie XX wieku i w pierwszej dekadzie XXI wieku. W ciągu ostatnich dziesięcioleci zmieniła się również sytuacja geopolityczna: wśród potęg gospodarczych pojawił się nowy znaczący gracz – Chiny. Mimo tych różnic analiza obu powieści pokazuje, że mechanizmy rządzące ekspansją gospodarczą pozostają niezmienne, a jej koszty dla społeczeństw i jednostek są trudne do oszacowania. W obu utworach pojawiają się także pytania o zakres procesów modernizacyjnych i przemian kulturowych, a także o trwałość wartości, wzorców zachowań i schematów myślowych, które szczególnie ujawniają swoją żywotność na styku świata Wschodu i Zachodu.

Krakowskie Studia Małopolskie

Wspomnienia polskiej uczennicy zesłanej w okresie powojennym na Syberię w perspektywie dokumentów

Problematyka badawcza: Artykuł ma na celu przedstawienie losów dzieci zsyłanych wraz z rodzinami na teren Związku Sowieckiego w latach powojennych, zachowanych w pamięci i prywatnych zbiorach Janiny Góral z domu Nesterowicz. Wywód porusza taką tematykę jak: zbrodnie sowieckie, warunki panujące na Syberii, wynarodowienie polskich dzieci, walka z religią, gwałty – w tym przykład zbiorowego, którego ofiary i oprawca wciąż żyją – i próby radzenia sobie z nieludzką rzeczywistością. Zebrane materiały opisują także realia szkoły sowieckiej, życie codzienne i rodzinne zesłanych Polaków na Syberii. Pytania badawcze: Początkowo rejestracja relacji Janiny Góral przez zespół wolontariuszy z grupy Niezapomniani – Inicjatywa Brzeskiej Młodzieży Patriotycznej w ramach projektu Kotwica Pokoleń miała na celu popularyzować historię brzeskich świadków historii. Wraz z pogłębieniem badań priorytetem stało się opracowanie zebranych materiałów w jedną spójną narrację, dzięki której będzie można odpowiedzieć na pytanie o przebieg zsyłki osoby relacjonującej i brutalną rzeczywistość, z jaką się wtedy zderzyła w szkole oraz poza nią. Metody badawcze: Głównym narzędziem zastosowanym w badaniach jest historia mówiona, zarejestrowana w ramach projektu Kotwica Pokoleń. Podstawowa krytyka źródłowa została dokonana na podstawie źródeł, ze zbiorów prywatnych osoby, która złożyła swoje relacje. Były to świadectwa szkolne, akta osobowe, charakterystyki uczennicy oraz dokumenty związane z repatriacją, obowiązkiem dostaw i pracą Michała Nesterowicza, ojca Janiny. Poszerzono krytykę także o rosyjską i polską literaturę, powiązaną z badanym zagadnieniem. Ustalenia: Przy pomocy badań określono dokładną historię edukacji Janiny Góral od klasy 4 do 9, z czego przytłaczająca większość odbyła się na Syberii w okolicach miasta Zima. Oprócz ustalenia warunków życiowych i przebiegu zsyłki zwrócono uwagę na różne formy ucisku i niebezpieczeństw, z którymi spotykały się dzieci polskie. Wnioski: Badania pokazały niesprzeczność relacji Janiny Góral z dokumentacją. Ukazały także system szkolnictwa komunistycznego na Syberii w świetle doświadczeń polskiej uczennicy oraz poszerzyły wiedzę na temat życia w specposiołkach w obwodzie Irkuckim. Ponadto ujawniły zbrodnię zbiorowego gwałtu, do której doszło na dwóch zesłanych Polkach i Ukraince. Pokazały także wartość łączenia badań prowadzonych metodą historii mówionej ze zbiorami prywatnymi. Oprócz tego zwracają uwagę na traumę, którą pozostawia wojna i niewola w człowieku.

Krakowskie Studia Małopolskie

Oddziaływanie sztuki Dalekiego Wschodu w Polsce od końca XIX do XX wieku

Kultury Wschodu i Zachodu są bardzo różne i pozostają w ciągłej łączności od czasów odkryć geograficznych po obecną erę globalizacji. Od końca XIX wieku do XX wieku, czyli od okresu „Młodej Polski” do czasów współczesnych po II wojnie światowej, inspiracje z Dalekiego Wschodu nieustannie wpływały na polską scenę artystyczną. Zainteresowanie Japonią i jej sztuką rozprzestrzeniło się z Paryża do Polski na przełomie wieków. Wzrost znaczenia sztuki japońskiej w Polsce i jej akceptacja odpowiadały potrzebom społeczno-kulturowym, a nawet politycznym. Wiele koncepcji w sztuce japońskiej, jak np. drzeworyty ukiyo-e, pokrywało się z ideologią okresu Młodej Polski i tym samym stało się podstawą wielu szkół artystycznych. Wymiana kulturalna i artystyczna między innym wielkim wschodnim krajem, Chinami, a Polską, jest też nieprzerwana i można ją zaobserwować w dziedzinie malarstwa, kina, scenografii itd.

Krakowskie Studia Małopolskie

Zmiany w zachowaniach konsumenckich osób starszych w trakcie pandemii COVID-19 w świetle analizy trendów konsumenckich

Pandemia COVID-19 zmieniła zachowania konsumenckie wszystkich konsumentów, także konsumentów seniorów. Artykuł przedstawia zmiany w trendach konsumenckich w grupie starszych konsumentów. Jego głównym celem jest próba odpowiedzi na pytania: czy w porównaniu do czasu przed pandemią nastąpiły zmiany w zachowaniach konsumenckich seniorów, czy pojawiły się zachowania charakterystyczne dla tej grupy oraz które z nich wyraźnie dominują? Do analizy wykorzystano literaturę przedmiotu i raporty Euromonitor International za lata 2017–2022. Na podstawie zaobserwowanych trendów opisano sylwetkę seniora jako konsumenta świadomego swoich wyborów, o wysokim poziomie wiedzy technologicznej, a jednocześnie skupionego na swoich potrzebach i dbającego o zdrowie.

Marketing i Rynek

Decyzje zakupowe przedstawicieli Pokolenia Z na przykładzie branży modowej

W dobie szybkiego rozwoju technologicznego dostęp do informacji jest większy i jednocześnie inne niż ogólnie przyjęte aspekty determinują decyzje konsumentów. Brane pod uwagę są nie tylko podstawowe czynniki, takie jak cena, marka sklepu czy dostępność produktów. Na decyzje zakupowe wpływa coraz częściej aspekt ekologiczny, związany z etyczną produkcją, wykonanie produktu z trwałych materiałów, presja towarzysząca jednorazowej okazji zakupowej bądź wpływ osób z mediów społecznościowych. Dlatego celem niniejszego artykułu jest identyfikacja determinant decyzji zakupowych przedstawicieli pokolenia Z w odniesieniu do branży modowej. W procesie badawczym zastosowano metodę ilościową. Przeprowadzono badania ankietowe techniką CAWI. Kwestionariusz wypełniło 508 respondentów z pokolenia Z (osób urodzonych po 1995 roku) oraz 95 przedstawicieli innych pokoleń. Zabieg ten miał na celu określenie relacji pomiędzy wiekiem konsumentów a determinantami decyzji zakupowych. Podczas analizy użyto tabel wielodzielcznych. W celu wskazania różnic między grupami wiekowymi posłużono się nieparametrycznym testem U Manna-Whitneya.

Marketing i Rynek

Diagnoza i perspektywy rozwoju rynku bioopakowań w gospodarce o obiegu zamkniętym

Rozwój rynku bioopakowań, zgodnie z zasadami gospodarki o obiegu zamkniętym, jest częścią przemian zachodzących w sektorze opakowań do żywności, które mają służyć osiągnięciu neutralności klimatycznej i odporności gospodarki na zmniejszanie dostępności zasobów nieodnawialnych. Celem artykułu jest diagnoza kluczowych problemów i barier dla rozwoju łańcuchów dostaw bioopakowań oraz przyczyn ich występowania w Polsce, a także zaproponowanie rozwiązań mających za zadanie przyspieszenie rozwoju krajowego rynku bioopakowań. Autorzy podejmują prezentację wyników prac badawczych, w tym innowacji społecznych, będących rezultatem synergii wiedzy i doświadczenia interesariuszy łańcuchów dostaw bioopakowań do żywności zarówno z sektora prywatnego, jak i publicznego.

Marketing i Rynek

Wolność – równość – braterstwo, czyli koncepcja społeczeństwa trójczłonowego Rudolfa Steinera

Celem badawczym artykułu jest przedstawienie koncepcji trójczłonowego społeczeństwa Rudolfa Steinera, a także próba wskazania, czy idee, które podnosił, znajdują swoje miejsce we współczesnym dyskursie z zakresu filozofii społecznej i politycznej. Pytaniami badawczymi, jakie należy w tym kontekście zadać, to: czy jest możliwe wpisanie poglądów R. Steinera w konkretny nurt myśli politycznej? Czy uważał on za możliwe urzeczywistnienie idei wolności, równości i braterstwa w życiu społecznym? W jaki sposób postrzegał relację jednostki i wspólnoty? Zrealizowanie celu badawczego wymagało analizy i interpretacji pism R. Steinera oraz analizy literatury naukowej poświęconej temu zagadnieniu. Przede wszystkim uważał, że trzy idee: wolność, równość, braterstwo nie są możliwe do zrealizowania, gdy organizm społeczny traktuje się jako jedność. Oryginalnym rozwiązaniem tego problemu było zaproponowanie podziału społecznego organizmu na trzy części na wzór ludzkiego organizmu i w każdej z nich jedna z tych idei byłaby realizowana. Dział duchowy opierałby się na całkowitej wolności od wpływów państwa i gospodarki, dział gospodarczy byłby oparty na braterstwie, a nie na liberalnej, egoistycznej chęci bogacenia czy na socjalistycznym dążeniu do równości. Przedstawił też koncepcję, która przypomina coraz częściej podnoszoną we współczesnej filozofii społecznej kwestię bezwarunkowego dochodu podstawowego. Dział polityczny oparty byłby na demokratycznej równości. R. Steiner podkreślał, że nie tworzy nowej ideologii, ponieważ nigdy nie będzie możliwy trwały ład społeczny. Wprowadził też do filozofii społecznej oryginalne rozwiązanie wskazując, że życie nie jest jednością i ma różne aspekty, w każdym z nich można uznać inne priorytety, co w efekcie przyniesie optymalne rozwiązanie paradoksu: jednostka czy wspólnota?

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

Otwarta struktura prawa a ewolucja instytucji prawnych na przykładzie małżeństwa

Niniejsza praca ma na celu przedstawienie, w jaki sposób Hartowska koncepcja otwartej struktury prawa może posłużyć dla teoretycznej refleksji nad zjawiskiem ewolucji instytucji prawnych. W pierwszej części artykułu zostanie zaprezentowany sposób, w jaki rozumiane jest pojęcie „otwartej struktury”. Jest to presktyprywna interpetacja propozycji Herberta L.A. Harta, zaproponowana pierwotnie przez Briana Bixa, która „zakłada”, a nie „dowodzi” istnienie otwartej struktury. W drugiej części przedstawię, jak otwarta struktura prawa wyjaśnia aktywizm sędziowski bądź zmiany legislacyjne w stosunku do instytucji prawnych na przykładzie instytucji małżeństwa. Jednym z głównych problemów jest tzw. argument semantyczny, który wskazuje na językowe granice dla dokonywania pewnych zmian prawnych (np. uchwalenia małżeństw jednopłciowych, nadania osobowości prawnej rzekom). Problem semantycznych granic zostanie umieszczony w kontekście podziału na pojęcia odnoszące się do rodzajów społecznych oraz prawnych. Powyższe rozważania zostaną na końcu umieszczone w kontekście polskich przepisów, szczególnie art. 18 Konstytucji RP.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

„Milczące” oświadczenia woli – rozważania na tle normatywnej koncepcji zaniechania

Z punktu widzenia problemów cywilistyki niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie określonej filozoficznej koncepcji zaniechania oraz próby jej zastosowania dla opracowania podstawowych aspektów problematyki składania oświadczeń woli przez zaniechanie. Z perspektywy ogólnej teorii prawa niniejsza praca jest częścią szerszego projektu mającego na celu teoretyczne opracowanie problematyki dokonywania czynności konwencjonalnych przez zaniechanie z wykorzystaniem dorobku filozofii działania. W niniejszym artykule proponuje się sposób konceptualizacji oświadczeń woli składanych przez zaniechanie. Dla realizacji tego zadania wybrano normatywną koncepcję zaniechań w wersji opracowanej przez Katarzynę Paprzycką-Hausman w ramach filozofii działania. Wykorzystanie powyższej koncepcji pozwala nieco uporządkować problematykę składania oświadczeń woli przez zaniechanie. Należy bowiem zauważyć, że pewne elementy uwzględnione w normatywnej koncepcji zaniechań są od dawna obecne w prawniczych rozważaniach na temat oświadczeń woli składanych przez zaniechanie. Chodzi tu przede wszystkim o rolę kontekstu zaniechania oraz o argument „powinien i mógł mówić” wykorzystywany w doktrynie i w orzecznictwie w kontekście identyfikacji oświadczeń woli składanych przez zaniechanie.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

Własność prywatna i jej społeczny charakter w poglądach Rudolfa von Jheringa oraz Ottona von Gierke

Artykuł jest próbą analizy poglądów Rudolfa von Jheringa oraz Ottona von Gierke na kwestię społecznego charakteru własności prywatnej. Obydwaj niemieccy prawnicy formułowali swoje idee w okresie poszukiwania rozwiązań dla społeczno-ekonomicznych problemów dotyczących roli własności prywatnej oraz jej zakresu. Zarówno u R. von Jheringa, jak i u O. von Gierke można odnaleźć podobieństwo w zakresie poglądów dotyczących znaczenia własności prywatnej w kontekście jej funkcjonowania we wspólnocie. Dla zrealizowania wyżej sformułowanego zadania badawczego analizie poddano, po pierwsze, tło ideowo-historyczne dotyczące uregulowania problematyki własności prywatnej na ziemiach niemieckich w XIX w. Następnie omówiono postrzeganie wspólnotowej pozycji jednostki w poglądach R. von Jheringa oraz O. von Gierke. Kolejną część artykułu stanowi analiza postulatów omawianych uczonych dotyczących istoty porządku prawnego w kontekście własności prywatnej. Ostatnia część artykułu odnosi się do postrzegania przez nich własności prywatnej jako zjawiska posiadającego w swej istocie immanentne ograniczenia oraz rodzącego po stronie właściciela zarówno prawa, jak i obowiązki.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

Spójność terminologiczna w systemie prawa – spojrzenie na problem interpretacyjny z perspektywy praktyki legislacyjnej

Celem artykułu jest określenie, czy wykładni prawa należy dokonywać z założeniem dziedzinowej czy globalnej spójności terminologicznej. Chodzi tu zatem o ustalenie, czy interpretator powinien domniemywać, że prawodawca „domyślnie” odsyła stosujących prawo jedynie do definicji legalnych zawartych w pewnej najogólniejszej ustawie w granicach jednej dziedziny prawa, czy też iż zawsze, niezależnie od dziedziny, prawodawca posługuje się jednolitą siatką terminologiczną. Źródłem wskazówek przydatnych do udzielenia odpowiedzi na to pytanie może być analiza praktyki legislacyjnej. W artykule dokonano, po pierwsze, rekonstrukcji wymagań, które legislatorom narzucają Zasady techniki prawodawczej. Po drugie zaś – przebadano kilkadziesiąt ustaw uchwalonych w Sejmie VII oraz VIII kadencji pod kątem występowania w nich „definicyjnych” odesłań do ustaw z tej samej dziedziny prawa oraz ustaw z innej dziedziny prawa. W ten sposób ustalono, że uprawnione wydaje się jedynie domniemanie zachowania w akcie prawnym spójności terminologicznej z definicjami legalnymi określonymi w ustawie podstawowej dla danej dziedziny prawa, którą należy rozumieć na sposób quasi-gałęziowy, a nie instytucjonalny. Określono także co najmniej niektóre przypadki, w których uzasadnione lub nieuzasadnione jest stosowanie „wyraźnych” odesłań w celu zasygnalizowania zachowania dziedzinowej lub globalnej spójności terminologicznej. Wyniki analiz mogą znaleźć zastosowanie w dyskusji nad znaczeniem dyrektywy języka prawnego w teorii i praktyce wykładni, a także w teorii i praktyce legislacji przy określaniu, kiedy potrzebne jest użycie przepisu odsyłającego do definicji legalnej.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

Współczesna debata wokół politycznej koncepcji praw człowieka Johna Rawlsa – wybrane argumenty i stanowiska

W Prawie ludów – wydanym w Polsce po raz pierwszy 20 lat temu – John Rawls dokonał rozszerzenia swojej teorii sprawiedliwości na grunt stosunków międzynarodowych. Filozof rozwinął koncept prawa ludów, czyli politycznej koncepcji sprawiedliwości, która ma zastosowanie do norm i zasad międzynarodowego prawa i praktyki. W ramach swojej koncepcji J. Rawls zaproponował wizję praw człowieka jako uprawnień, które wyznaczają granice suwerenności państw. W artykule, obok syntetycznego omówienia autorskiej koncepcji praw człowieka J. Rawlsa, przedstawiam jej wybraną krytykę, sformułowaną przez Johna Tasioulasa, Charlesa Beitza, Jamesa Nickela, Allana Buchanana, Marthę Nussbaum oraz Thomasa Poggego. W drugiej części artykułu prezentuję próbę obrony stanowiska Johna Ralwsa, którą zaproponowali David Reidy oraz Samuel Freeman. W zakończeniu dokonuję podsumowania obu linii argumentacyjnych, przedstawiając własne stanowisko.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

Krytyka instytucjonalna jako perspektywa badawcza prawoznawstwa w kontekście filozofii Jacquesa Rancière’a

Artykuł podejmuje refleksję nad kondycją współczesnej krytyki prawa w świetle krytyki instytucjonalnej wywodzącej się z teorii sztuki. Badanie ma na celu weryfikację tezy, że krytyka instytucjonalna jest perspektywą badawczą kształtującą się na tle różnorodnych nurtów krytycznej myśli prawniczej. Owa krytyka ma charakter afirmatywny i konstruktywny. Koncentruje się na analizie funkcjonowania instytucji refleksyjnych oraz na problematyzowaniu napięć kognitywnych wpisanych immanentnie w istotę instytucji prawnych. Instytucje te są analizowane za pomocą metafory gry estetycznej. Praca przedstawia teoretyczne ugruntowanie związku między krytyką instytucjonalną a krytycznym myśleniem prawniczym w świetle filozofii prawa inspirowanej myślą Jacquesa Rancière’a. Ponadto zostały ukazane wybrane przykłady i kierunki potencjalnego zastosowania owej krytyki w kontekście wykształcania wzorców dialogowej kultury prawnej, w rozumieniu nurtu prawa i humanistyki (law and humanities).

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

Miasta zrównoważone. Green city, eco-city i smart city- koincydencja pojęć

Współczesne wyzwania w kontekście rozwoju miast, wymuszają konieczność wdrożenia kompleksowych działań, ograniczających negatywne skutki procesów urbanizacji. Na znaczeniu zyskuje koncepcja projektowania i kształ-towania modeli miast zrównoważonych. Artykuł ukazuje problem koincydencji trzech pojęć: green city, eco-city i smart city. Bazując na literaturze przedmiotu, wskazano na znaczące podobieństwa i różnice pomiędzy tymi kon¬cepcjami. Dokonano analizy porównawczej, mającej na celu wyszczególnienie konkretnych kryteriów i cech, jakie powinny posiadać te idee, a także przeglądu wskaźników, branych pod uwagę w międzynarodowych rankingach. Zapoznano się również z praktycznymi założeniami koncepcji urbanistycznych. Takie aplikacyjne zestawienie pojęć, przyczyni się do jeszcze lepszego zrozumienia badanych idei i da możliwość najlepszego wyboru realizacji danej koncepcji, względem potrzeb danego miasta.

Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego

Czynniki związane z etiopatogenezą choroby Hashimoto

Choroba Hashimoto, określana również jako limfocytowe zapalenie tarczycy, jest przewlekłym autoimmunologicznym zapaleniem. W następstwie zaburzonego funkcjonowania układu immunologicznego dochodzi do powstawania nacieków limfocytarnych, które powodują destrukcję gruczołu tarczowego i postępujące upośledzenie jego funkcji endokrynnej, przejawiającej się niedoczynnością tarczycy. Częstość występowania choroby Hashimoto ulega zwiększeniu i dotyczy najczęściej kobiet. Limfocytowe zapalenie tarczycy jest chorobą uwarunkowaną przez wiele czynników, w tym genetycznych i środowiskowych. Czynnikami związanymi z etiopatogenezą choroby Hashimoto są polimorfizm wielu genów, nadmierne spożycie jodu, niedobór selenu, witaminy D, żelaza, cynku, magnezu, infekcje, terapie cytokinami, stosowanie soli litu i niektórych leków. Wykazano ochronny wpływ palenia papierosów i spożywania alkoholu na chorobę Hashimoto.

Review of Medical Practice

Obraz kliniczny i możliwości leczenia zachowawczego tętniaków aorty piersiowej

Tętniaki aorty są drugą co do częstości chorobą aorty. Dzieli się je na dwie grupy: tętniaki aorty brzusznej oraz piersiowej. Te drugie stanowią do 8% rozpoznawanych tętniaków. Najczęściej wykrywany jest przypadkowo przy okazji wykonywania badania obrazowego. Tętniaka rozpoznajemy, gdy poszerzenie średnicy naczynia jest większe niż 55% normalnej wielkości. Częściej występuje u mężczyzn, jednak u kobiet jest bardziej niebezpieczny z powodu większego ryzyka pęknięcia. Głównym sposobem leczenia zachowawczego jest stosowanie beta-blokerów oraz leków obniżających ciśnienie krwi – głównie sartanów, bowiem ich działanie sprowadza się do spowolnienia przyrostu średnicy aorty.

Review of Medical Practice