Datasets:

issai

/

kazqad-retrieval

like 1

Follow

Institute of Smart Systems and Artificial Intelligence, Nazarbayev University 35

[ { "docid": "10959_1_1", "text": "\nКаспий теңізі (Каспийское море, Xəzər dənizi, دریای خزر — \"Daryâ-ye Xazar\", Hazar deňzi) — Еуропа мен Азия аралығында орналасқан жер шарындағы ең үлкен тұйық көл. Үлкендігіне қарап, оны теңіз деп атайды. Аты XVI ғасырдың аяғында осы теңіз жағасында қоныстанған Каспи тайпаларына байланысты қалыптасқан. Грузияда Каспи қаласы қазір де бар. Сонымен бірге Гиркан (I ғасыр), Хазар (ІІ-Х ғасыр), Хвалын (Х-ХІІІ ғасыр) және т.б. тарихи атаулары бар. Олар соңғы үш мың жылдағы өмір сүрген халықтардың қойған аттары.\n220px|left|thumb|Каспий жағалауындағы мемлекеттер", "title": "Каспий теңізі" } ]

[ { "docid": "10959_3_1", "text": "Каспий теңізіне 130-ға жуық өзендер мен ағынды сулар Құнды. Олардың теңізге құятын жиынтық ағыны жылына орташа есеппен 300 км<sup>3</sup>. Осы мөлшердің 80%-ы Еділ өзенінің, 5%-ы - Жайықтың үлесіне тиеді. Ағынның 10-11%- ын Батыс жағалаудағы өзендер Терек, Сулак, Самур, Кура және т.б. береді. Қалған 4-5%-ы Иран жағалауы өзендерінен келеді. Шығыс жағалауларда тұрақты ағын сулар жоқ.", "title": "Каспий теңізі" } ]

[ { "docid": "62349_1_1", "text": "Идеограмма (\"Ideogram\") - қандай да бір тілдің дыбысы емес, әріптен айырмасын көрсететін жазба таңба. Программалау тілінде идеограмма цифр да, математикалық операция таңбасы да, шектеулер таңбасы да және т.б. болуы мүмкін.\n\n", "title": "Идеограмма" } ]

[]

[ { "docid": "195801_2_1_2", "text": "Бұл бір жағынан күн көріс қаражатынан айрылған, сондықтан да тауар ретінде тек өзінің жұмыс күшін ұсына алатын адамдар армиясын дүниеге келтірді. Екінші жағынан капиталистер табы өндіріс құрал жабдығы мен жұмыс күшін сатып алуға пайдаланатын ірі ақша байлығын жинақтауға мүмкіндік береді. Капиталист өндірістің өсуі ішкі әрі сыртқы рыноктың кеңеюіне жол ашты. Өнеркәсіп төңкерісі бірсыпыра елдердің өнеркәсібінде капитализм дамуының белгілі бір кезеңін сипаттайтын жалпы тарихи құрылыс болып табылады. Алайда мануфактурадан ірі көлікті индустрияға өтудің алғы шарты олардың бәрінде пісіп жетілген жоқ. Өнеркәсіп төңкерісі жолына басқа елдерден бұрын Ұлыбритания түсті.", "title": "Өнеркәсіп төңкерісі" } ]

[ { "docid": "195801_3_1", "text": "17 ғасыр аяғы мен 18 ғасыр 1-жартысында мұнда мануфактуралық өндіріс өзінің шарықтау шегіне жетті. Мануфактуралық өндірістің көлікті өндіріске айналуы еңбек құралдарының өзгеруінен басталады. 18 ғасырдың 70-80 жылдары мақта иіруде барған сайын Дженни атты мех жіп иіргіш кеңінен қолданылады. Мех жолымен жіп иірудің онан әрі дамуы ватерлі станоктарды, әсіресе мюль-көліктерді қолдануға байланысты болды. Осыдан бастап мақта мақта-мата, жіптер фабрикалық әдіспен әзірлене басталды. Жекелеген өндірістерді механикаландыру басқа да салаларда еңбек өнімділігін арттырудың экономикалық қажеттілігін тудырды. 18 ғасырдың 90 жылынан аяқ кезінде тоқыма өнеркәсібінде Дж.Уаттың бу двигателі кеңінен қолданылды. Өнеркәсіп өндіріс көлемінің тезірек өсуі және рынок байланыстардың онан әрі өріс алуы транспорт құралдарының жетілдіруді қажет етеді. 19 ғасырдың 1 жартысында пароход қатынас мен бу, темір жол транспорты жұмыс істей бастады. Көлікті техниканың барған сайын етек алуы көліктің өзін қол өнерлік техникамен әзірлеуге қайшы келді. Бұл көлік құрылыс өндірісіне көліктерді кеңінен енгізудің нәтижесінде жойылды. 19 ғасырдың бас кезінде өнеркәсіпте металл өңдейтін станоктар, тех балға, гидравликалық престер кеңінен пайдалана бастады.", "title": "Өнеркәсіп төңкерісі" } ]

[ { "docid": "533922_2_1_1", "text": "1841 жылы Соломон Нортапты достары өздерімен бірге циркпен саяхатқа шақырады.Алайда біраз уақыт өтеннен кейін ол іш киіммен суық камерада жатып, достары оны қашқын құл оны Платт есебінде әкелгенін түсінеді.\nКейін оны Жаңа Орлеан қаласына келіп Платта атап,өз атын ұмыттырады.Ол жаңа жайсан Уильям Фордтың қол астында болып,біраз уақыттан кейін еңбегі үшін скрипканы сыйға алады.Джон Тибитс оның осы сыйлығына қарап,оны жиіркене бастайды.\nТибитсо пен Нортап арасында өшпенділік пайда болып,ұрыспен бітеды,Оны Тибитс достарымен асып тастамақшы болғанда құтқарып,Эппса сатады.\nЭппстің қол астында жүргенде ол Пэтсимен және Эппстің әйелімен танымсады.Кейін Эппстің Пэтсиді зорлағанын және оның әйелі Мэриді оны Пэтсиге қызғанатыны жайлы біледі.\nКейін тойда скрипка тарту арқылы Нортап достарына хат жазып жіберетін ақша тауып,оны Армсби арқылы жібереді.Алайда рмсби осы жайлы Эппске айтып, хатты өртейді.\nПэтсидің біраз уақытқа жоғалғаны үшін Эппс ауыр жаза қолданады.\nНортап жұмыс үстінде құлдықты жек көретін Басспен танысады.Соломон одан достарына хат жазу жайлы көмек сұрап,Басс оған көмектеседі.", "title": "12 жылдық құлдық" } ]

[ { "docid": "533922_1_1", "text": "\n«12 жыл құлдықта» (12 Years a Slave) — режиссер Стив Маккуинидің Джона Ридлидің сценарийіне сүйене отырылып түсірілген тарихи кинодраммасы. Кино алғашқы рет 2013 жылы 30 тамызда Теллуридегі кинофестивальда шықты. АҚШ-та 2013 жылы 18 қазанда, Ұлыбританияда 2014 жылдың 24 қаңтарында, Ресейдегі премьерасы 2013 жылдың 12 желтоқсанында болды.", "title": "12 жылдық құлдық" }, { "docid": "533922_3_1", "text": "* Чиветел Эджиофор — \"Соломон Нортап\"\n* Майкл Фассбендер — \"Эдвин Эппс\"\n* Люпита Нионго — \"Пэтси\"\n* Сара Полсон — \"Мэри Эппс\"\n* Пол Дано — \"Джон Тибитс\"\n* Бенедикт Камбербэтч — \"Уильям Форд\"\n* Элфри Вудард — \"госпожа Гарриетт Шоу\"\n* Брэд Питт — \"Сэмюэл Басс\"\n* Пол Джиаматти — \"Теофилус Фриман\"\n* Гаррет Диллахант — \"Армсби\"\n* Рут Негга — \"Селеста\"\n* Одиперо Одуйе — \"Элиза Нортап\"\n* Кувенжаней Уоллис — \"Маргарет Нортап\"\n* Дуайт Генри — \"дядя Абрам\"\n* Скут Макнэйри — \"Браун\"\n* Таран Киллам — \"Хэмилтон\"\n* Крис Чок — \"Клеменс Рэй\"", "title": "12 жылдық құлдық" } ]

[ { "docid": "41397_1_1_1", "text": "Фабрика (fabrіca — шеберхана) — машиналар жүйесін қолдануға негізделген өнеркәсіп орны. Фабрика мен зауыттың арасында экон. тұрғыдан айырма жоқ. Дегенмен, фабрика негізінен жеңіл және тамақ өнеркәсібінің тауарларын дайындайтын кәсіпорын. 18 ғасырдың аяғы мен 19 ғасырдың бас кезінде Батыс Еуропада болған өнеркәсіп төңкерісі нәтижесінде бұрынғы мануфактуралардың орнына құрылды. Фабриканың мануфактуралардан айырмашылығы онда бірыңғай қол еңбегінің орнына машина кіргізіле бастады. Ресейдегі алғашқы фабрикалар 19 ғасырдың бас кезінде пайда болды. Қазақ жеріндегі фабрикалар 19 ғасырдың 2-жартысынан салына бастаған. Олар негізінен шикізат өңдеу (жүн, тері, т.с.с.) үшін пайдаланылды. Кеңес өкіметі орнағаннан кейін Қазақстанда үлкен қалалардың барлығында дерлік ірі-ірі фабрикалар салынды. Олар соңғы үлгідегі құрал-саймандармен жабдықталып, халық тұтынатын тауарлар шығарды. Бірақ 1970 — 1980 ж. бүкіл кеңес экономикасының “тоқырауға” ұшырауы салдарынан олардың шығарған тауарлары шетелдік технологиялармен бәсекеге түсуге қабілетсіз болып шықты. Сөйтіп, 1990 — 2000 ж. Қазақстан экономикасы нарықтық қатынастарға көшкен кезде олардың көпшілігі жабылуға мәжбүр болды.", "title": "Фабрика" } ]

[]

[ { "docid": "513901_2_1", "text": "Әрбір ғаламшарлық тұмандықтың ортасында әлсіз, өте ыстық жұлдыз – ядро бар. Жайылу алдында сутегінің жанып бітуі кезінде қызыл алып газ сыртқа лақтырылады, олар жұлдызаралық кеңістікте 20-50 км/с жылдамдықпен үлкейетін қабықша құрайды. Жұлдыздың ыстық ішкі бөлігі сығылады және ғаламшарлық тұмандықтың ядросына айналады. Ядро біртіндеп суи отырып, кәдімгі ақ ергежейліге айналады, ал ғаламшарлық тұмандық кеңейеді және уақыт өткен сайын жұлдызаралық ортада тарайды.", "title": "Ғаламшарлық тұмандық" } ]

[ { "docid": "513901_1_1", "text": "\n\nҒаламшарлық тұмандықтар талшықты диффузиялық тұмандықтан басқа дөңгелек пішінді, өте шағын тұмандықтар. Олай аталуы телескоппен бақылағанда сыртқы пішіні ғаламшарға ұқсайтынына байланысты.", "title": "Ғаламшарлық тұмандық" } ]

[ { "docid": "51560_1_1", "text": "\nОлдрин Базз (Buzz Aldrin; 20 қаңтар 1930, Нью-Джерси, АҚШ) – АҚШ ғарышкері. Әскери Әуе Күштерінің (ӘӘК) отставкадағы полковнигі. Уэст-Пойнттағы (Нью-Йорк штаты) АҚШ Әскери академиясын бітірген (1951). 1963 жылы ғарыш кемелерін ғарышта түйістіру тақырыбына арналған докторлық диссертация қорғап, НАСА-ның астронавтар тобына қабылданды. \"Олдрин\" – ғарышқа ұшуға дайындық кезінде скафандрмен суға батуды жүзеге асырған алғашқы астронавт. 1966 жылы қарашада \"Джемини-12\" ғарыш кемесімен екінші пилот ретінде ғарышқа ұшып, ашық ғарыш кеңістігінде 2 сағат 10 минут болды. 1969 жылдың 16 – 24 шілдесінде Н.Армстронг пен М.Коллинз-бен бірге “Аполлон-11” ғарыш кемесімен Айға алғашқылардың бірі болып ұшып барды. О. ай бетіне Армстронг екеуі шығып, онда 21 сағ. 36 мин болып ғыл.-зерт. жұмыстарын жүргізді; 1971 – 72 жылы АҚШ ӘӘК-нің Эдуардстағы (Калифорния штаты) ұшқыш-сынақшылар дайындайтын мектебінің басшысы болды. Олдрин НАСА-ның “Ерен еңбегі үшін” алтын медалімен, көптеген елдердің ордендерімен, медальдармен марапатталған. 1972 жылдан отставкада. Researd and Enqіneerіng Consultants, Іnc. фирмасының (Лос Анджелес, Калифорния штаты) президенті.", "title": "Базз Олдрин" } ]

[]

[ { "docid": "526504_1_1_2", "text": "Африка арасы шаққан кезде банан иісіне ұқсас феромон сұйығын бөліп шығарады. Оның шағуы салдарынан жылына 1-2 адам көз жұмады. Таулы және орманды жерлерде қара түсті Африка аралары кең тараса, ашық және жазық жерлерде оларға қарағанда тұмсығы ұзын, бірақ денесі кішірек сары түстілері кездеседі. Африка гибрид арасын Орталық және Оңтүстік Американың тропикалық аймақтарында жақсы бал өнімін алу үшін асырайды. Аналық Африка бал арасы бірнеше аталықтармен шағылысып, күніне 1500-ге дейін жұмыртқа салады.", "title": "Африка арасы" } ]

[]

[ { "docid": "70556_1_1", "text": "\n\nХромосомалар жиынтығы (набор хромосомов) — организмнің әрбір жасушасы ядросындағы адам мен жануарлар түрлеріне ғана тән құрылыс белгілері болатын хромосомалар жиынтығы. Хромосомалар жиынтығында хромосомалардың белгілі бір түрінен, яғни бір-біріне ұқсас тек екі хромосома болады. Бұларды гомологиялық хромосомалар деп атайды. Дене (сома) жасушалары хромосомалар жиынтығында бір-біріне ұқсас хромосомалар қосарынан орналасады. Бұлардың біреуі аналық организмнен, ал екіншісі аталық организмнен тұқым қуалау арқылы келген. Сома жасушасындағы қосарынан орналасқан хромосомаларды — хромосомалардың диплоидты жиынтығы (2п), ал мейоздық бөлінуден кейінгі пісіп жетілу сатысындағы жыныс жасушаларындағы бір-бірден жеке жатқан хромосомаларды — хро-мосомалардың гаплоидты жиынтығы (п) деп атайды.", "title": "Кариотип" }, { "docid": "70556_3_1", "text": "Бір түрге жататын организмнің әр түрлі дене тканьдері клеткаларының хромосомаларын зерттеу мынаны көрсетті: әр түрдің хромосома саны және оның құраліы оның езіне ғана тән болады. Жануарлардың немесе өсімдіктердін, белгілі бір систематикалық тобының дене клеткасындағы хромосомалар жиынтығын \"кариотип\" деп атайды. ", "title": "Кариотип" } ]

[ { "docid": "70556_2_1", "text": "==Кариотип==\nЖоғарыда айтылғандай, хромосоманы зерттеу кезінде клетканың экваторлық пластинкасында оларды сынауға болады, ал хромосомалардың морфологиясын, құрылымын және шамасын талдау олардың өзара ұқсастығы мен айырмасын дәл анықтауға мүмкіндік береді.", "title": "Кариотип" } ]

[ { "docid": "485521_2_1", "text": "Тікбұрышты горизонтальды үлендігі бірдей бірінен кейін бірі орналасқан жеті қызыл және алты ақ түсті жолағы бар мата бөлігі. Қара көк түсті 50 бес ұшы бар ақ жұлдыз орналасқан. 13 жолақ тәуелсіз мемлекетті құрған 13 британдық колонияларды білдіреді (Делавэр, Пенсильвания, Нью-Джерси, Джорджия, Коннектикут, Массачусетс, Мэриленд, Оңтүстік Каролина, Нью-Гэмпшир, Виргиния, Нью-Йорк, Солтүстік Каролина, Род-Айленд). Көк түсті крыж одақты білдіреді. Көк крыждағы жұлдыздар саны штаттардың санына сәйкес (қазір олардың саны 50). Қызыл түс шыдамдылық пен батырлықты білдіреді; қара көк түс — зейінділікті, әділеттілікті, сақтықты; ақ түс — пәктік пен тазалықты білдіреді. Тудың ені мен ұзындығының қатынасы 10:19.", "title": "Америка Құрама Штаттары туы" } ]

[ { "docid": "485521_1_1", "text": "\nАҚШ мемлекеттік туы, сонымен қатар Жұлдызды-жолақты ту (Stars and Stripes) деген атаумен белгілі — Америка Құрама Штаттарының ресми түрде АҚШ-тың Үлкені мөрі мен Мемлекеттік әнұранымен қатарлас мемлекеттік туы болып саналады. ", "title": "Америка Құрама Штаттары туы" }, { "docid": "485521_3_1", "text": "Ту уақыт өте келе Одақты құраған штаттардың санына байланысты өзгеріп тұрды. Жаңа жұлдыз туға 4 шілде күні одақ құрамына жаңа штат енгеннен кейін қосылады. Жолақтар саны өзгермейді, тек 1795—1818 жж. қабылданған туға екі жұлдызбен қоса 2 жолақ қосылды да, артынан алынып тасталды.", "title": "Америка Құрама Штаттары туы" } ]

[ { "docid": "69126_2_1", "text": "Жер бетіндегі судың көлемі 1400 млн текше шақырым. Оның 2,5 пайызы, яғни 35 миллион текше шақырымы ғана ішуге жарамды тұщы су. Егер де адам саны (қазірдің өзінде 7 миллиард) жылдан-жылға өсе берсе, алдағы 30-40 жылда бір жұтым су табудың өзі жер шарының кейбір аймақтарында қиямет-қайымға айналмақ. БҰҰ зерттеуінде алысқа бармай-ақ 2030 жылдары 5 миллиард халық тұщы судың зардабын тарта бастамақ. Бұл - әлемдегі халықтың 67 пайызы ауызсуға қаталайды деген сөз. Дамушы елдердегі аурулардың 80 пайызы сапасыз суды пайдаланғаннан болуда. Содан жыл сайын 3 миллион адам шейіт болады екен. Шөлді, шөлейтті, жартылай шөлейтті болып келетін Қазақстанда суға қаталап жатқан ел. Бүгінгі күні Қазақстанда жер үстіндегі сулардың көлемі 42 млрд т. м. құрайды. Ал жерасты суларының қоры 19 млрд т. м. 2012 жылы қаңтар соңында Ресей ғалымдары Антарктида мұзын 30 жыл бұрғылап, 4000 метр тереңдіктен әлемдегі аса ірі тұщы көлді тапты. Ол көл жалғыз емес екен. Мәңгілік мұзды аймақта ірілі-уақты 80 көл бар болып шықты. Егер де ол суларға қолжетімді болса, жер бетіндегі халықты 150 жыл ауызсумен қамтамасыз етуге болады екен. Бірақ тұщы су мұз астында, тым тереңде жатыр", "title": "Тұщы су" } ]

[ { "docid": "69126_1_1", "text": "\nТұщы су — минералдану дәрежесі 1 г/л-ден аспайтын табиғи су атауы, минералдануы 1%-дан кем су.", "title": "Тұщы су" }, { "docid": "69126_3_1", "text": "Дүние жүзінің көптеген елдерінде тұщы су тапшы. Адамдардың өмір сүруіне ең қажетті табиғи зат болғандықтан, онымен қамтамасыз ету жолдарын іздестіруде. Дүние жүзінде ең бірінші Қазақстанда Каспий теңізінен алынған ащы теңіз суын тазартатын қонырғы Ақтау қаласында салынған. Ол қазір қаланы тұщы сумен толық қамтамасыз етіп отыр.\nТаза, Тұщы судың азаю себебі табиғаттағы таза су көздеріне зауыт, фабрика, тұрмыстық мекемелер пайдаланған лас сулар, ауыл шаруашылығында пайдаланылған тыңайтқыштар және зиянкестерге себілген улы химикаттар қосылып, табиғи таза су ластанады. Әсіресе өнеркәсібі жақсы дамыған, халық жиі қоныстанған Еуропа мемлекеттері тұщы суға зәру.", "title": "Тұщы су" } ]

[ { "docid": "191974_3_1_4", "text": "1850 жылы ол құны екі пенс тұратын – «Үйдегі оқу» атты апталықты шығара бастады. Онда оқуға жеңіл әртүрлі мәселелер, хабарлар, өлеңдер мен әңгімелер, әлеуметтік, саяси және экономикалық реформалар туралы мақалалар жарияланып отырды. Авторлар қатарында Элизабет Гаскелл, Гарриет Мартино, Дж.Мередит, У.Коллинз, Ч.Левер, Ч.Рид және Э.Бульвер-Литтондар болды. «Үйдегі оқу» апталығы бірден белгілі болды, ол аптасына 40 мың данамен шығып, сатылып жатты. 1850 жылдың аяғында Диккенс Булвер-Литтонмен бірге көмекке зәру әдебиетшілерге арнап әдебиет пен өнердің Гильдиясын (одағын) құрды. 1960 жылдары реалистің «Үлкен үміттер» (1861), «Біздің ортақ досымыз» (1864) романдары аяқталып, «Эдвин Друд құпиясы» романы жазыла бастаған еді. 60-жылдары Диккенс әлеуметтік мазмұннан алыстап, детективтік тақырыптарға қалам тербеп, бірнеше әңгімелерін тудырды («Инспектор Филдпен бірге жұмыс үстінде», «Ағыспен төмен қарай», «Екі қолғап», «Тыңшы полиция»).\n1870 жылдың 8 маусымында Диккенс Гэдсхилл бағында күні бойы жұмыс істеп, кешкі асқа отырғанда, есінен танып құлайды да, өз-өзіне келе алмастан келесі күні кешкі сағат сегізде о дүниелік болады. Оның денесі Вестминстер аббаттығындағы ақындар Бұрышына жерленеді.", "title": "Чарльз Диккенс" } ]

[ { "docid": "191974_1_1", "text": "\n\nЧарльз Джон Хаффем Диккенс (Charles John Huffam Dickens; 7 ақпан 1812, Портсмут, Англия— 9 маусым 1870, Хайэм, Англия) — викториандық дәуірдегі ағылшын көрнекті жазушысы, ағылшын сөздігінің данышпаны.", "title": "Чарльз Диккенс" }, { "docid": "191974_2_1", "text": "Чарльз Диккенс (ағылшынша Charles Dickens) – әлем әдебиетінің шебер юмористерінің бірі. Диккенс – ағылшынның ең әйгілі романистерінің бірі, жарқын комикалық характерлер мен әлеуметтік сынды туғызушы. Ағылшын сыншыл реализмі тарихының жарқын беттерін Чарльз Диккенс шығармашылығы ашады. Ағылшын әдебиетінің бүкіл бір ғасырының дамуы Чарльз Диккенс есімімен тығыз байланысты. Чарльз Диккенс – ағылшын ұлттық мәдениетінің мақтанышы.", "title": "Чарльз Диккенс" } ]

[ { "docid": "17338_2_1", "text": "Эмпайр Стейт Билдингті 410 күннің ішінде тұрғызған, құрылысқа 40 млн доллар қаражат жұмсалған. Құрылысқа кеткен жқмыс сағатының жалпы саны — 7 млн. 1970 жылы Нью-Йоркте Дүниежүзілік сауда орталығының егіз-мұнаралары салынбастан бұрын, ғимарат 1931 жылы салынған күнінен бастап әлемдегі ең танымал ғимарат болып келді. Эмпайр Стейт Билдинг әлемдегі танымал ғимарат болып қалды, оны тамашалауға жылына 2,5 млн туристтер келеді, олар 86-шы және 102-ші қабаттарда орналасқан шолу алаңына шығады. Ғимаратты кинофильмдерден көруге болады, мысалы алып горилла мұнараның төбесіне шығатын \"Кинг Конг\" фильмі, тағы да басқа 100 шақты фильмдерден де кездеседі. Егер Эмпайр Стейт Билдингті Александрия маягымен салыстырсақ, қазіргі көп қабатты ғимараттар Фаростан үш есе биік. \n", "title": "Эмпайр-Стейт-Билдинг" } ]

[]

[ { "docid": "76855_2_1", "text": "==Орталықтан тепкіш инерция моменті==\nОрталықтан тепкіш инерция моменті - механикалық жүйені құрайтын барлық нүктелердің массасын берілген тік бұрышты координаттар жүйесінің екі координатына көбейтіндісінің қосындыларына тең шама. \"j\" белгісімен таңбаланады", "title": "Инерция моменті" } ]

[]

[ { "docid": "70431_2_1", "text": "1955 жылы 14 мамырда Варшавада Келісімге қол қойылды, 1955 жылдың 5 маусымында күшіне енді, қызмет ету мерзімі - 20 жыл, 1975 жылы 10 жылға жалғастырылды, 1985 жылы 20 жылға созылды. Ұйым 1955 жылы 9 мамырда ГФР НАТО-ның құрамына кіргеннен кейін, оған қарама-қарсы сес ретінде \"қырғи-қабақ соғыс\" жағдайында құрылды. Жоғарғы саяси басқару органы - ВКҰ, үкіметтердің өкілдерінен құралған кеңесші комитет. 1976 жылы көмекші органдар - Бірлескен секретариат пен сыртқы істер министрлерінің комитеті құрылды. ", "title": "Варшава келісімі ұйымы" } ]

[ { "docid": "70431_1_1", "text": "\n\nВаршава келісімі ұйымы (орыс: \"Организация Варшавского договора\") — 1955 жылы достық, әріптестік және өзара кәмек жөнінде Албания, Болгария, Мажарстан, ГДР, Польша, Румыния, Чехословакия және КСРО арасында Варшава келісімі негізінде құрылған әскери-саяси одақ. ", "title": "Варшава келісімі ұйымы" } ]

[ { "docid": "585904_1_1", "text": "\nSamsung Galaxy S8 (SM — G950F / SM — G955F) — Galaxy S смартфон желісінің сегізінші буыны,Samsung Electronics компаниясы 29 наурызда, 2017 жылғы Нью-Йоркте Galaxy Unpacked 2017-де ұсынған.", "title": "Samsung Galaxy S8" } ]

[ { "docid": "585904_2_1", "text": "Модель кеңейтілген экран болуымен, \"үй\" түймесінің болмауымен және оны ауыстыра отырып, компания \"көрінібейтін түйме\" (ол шыны астында, діріл іспеттес тактілік сезім туғызады, iPhone 7 сиақты), көз нұрлы қабықшасының сканерімен, тұлғаларды тануы технологиясымен, \"үй\" түймесінің болмауына байланысты артқы қақпаққа камера жанына көшкен саусақ сканерімен, шаң мен IP68 стандарт бойынша дымқылданудан қорғану технологиясымен ерекшеленед, демек, смартфон су астында 30 минутқа дейін, тереңдігі 1,5 метрге дейін болуы мүмкін. Сондай-ақ, жылдам сымсыз зарядтауы бар. АФ бар Dual Pixel 12 МП OIS (F1.7) + 8 МП (F1.7) кәсіби айналы камера технологиясы. Металл және 3D — шыны, екі (алдыңғы және артқы) жағынан иілген. Сондай-ақ, Bixby атты жаңа дауыстық, зияткерлік ассистентпенжабдықталған.", "title": "Samsung Galaxy S8" }, { "docid": "585904_4_1", "text": "=== Аппараттық қамтамасыз ету ===\n\nSamsung Galaxy S (серия)\n\nСмартфонда 64-битті сегіз ядролы Exynos процессорымен 8895V (еуропалық нұсқасында) бар. Солтүстік Америка нұсқасында сегіз ядролы 64-биттік Qualcomm Snapdragon 835 процессоры орнатылған, сондай-ақ 10 нм техпроцессінде орындалған. Графикалық процессорі ретінде Mali-G71 MP20 (еуропалық нұсқасында) және Adreno 540 (солтүстік американдық нұсқасы) орнатылған. Жедел жады: 4 ГБ (LPDDR4); ішкі жады 64 ГБ (UFS 2.1). 256 ГБ-қа дейін microSD-ді қолдайды. Сондай-ақ, бұрынғы моделіндегідей әмбебап слоты бар: SIM+SIM немесе SIM+microSD.\nСымсыз байланыс: 802.11 a/b/g/n/ac 2.4 G+5GHz, VHT80 MU-MIMO,Bluetooth®v5.0 (LE 2Mbps-қа дейін),ANT+,USB Type C,NFC, GPS, GLONASS,Beidou. Батарея сыйымдылығы Galaxy S8 3000 мАс, Galaxy S8+ — 3500 мАс. Екі моделі де сымсыз зарядтауды қолдайды. Алдыңғы камерасы ретінде 12 мегапиксельді модуль пайдаланылады, объектив, диафрагмасы f/1,7 пиксель мөлшері 1,4 мкм, фазалық автофокус Dual Pixel технологиясымен және оптикалық тұрақтандырумен жабдықталған. Фронтальды камерасы 8 мегапиксельді сурет түсіруге рұқсат етеді. Смартфон габариттері: 148,9 х 68,1 х 8 мм - Galaxy S8, 159,5 х 73,4 х 8,1 мм - Galaxy S8 Plus. Салмағы: 152 г - Galaxy S8, 173 - Galaxy S8 Plus", "title": "Samsung Galaxy S8" } ]

[ { "docid": "549826_2_1", "text": "Шығанақ соғысы немесе Парсы шығанағындағы соғыс (Gulf War) — 1990 жылдың 2 тамызымен 1991 жылдың 28 ақпаны аралығында болған соғыс. Бұл — АҚШ-қа сенім білдірген 35 ұлттың өкілінен құралған коалиция күштері мен Ирактың арасындағы Кувейтті азат ету мақсатында болған соғыс.", "title": "Шығанақ соғысы" } ]

[ { "docid": "549826_3_1", "text": "Ирак әскерінің 1990 жылғы 2 тамызда Кувейтке күшпен басып кіруі АҚШ-ты Сауд Арабиясының аймағында әскери күштерін орналастыруға мәжбүр етті. Ирак Президенті Саддам Хусейн Ирак әскерінің баса-көктеп кіру себебі — ол елдің мұнай өндіру мөлшері Ирактың мұнай өндіруінен 14 млн долларға артық болғандығынан деп жариялайды. Әуеден шабуыл жасау кезінде озық қару-жарақ қолданылғандықтан Ирак құрал-жабдықтарының үштен бірі істен шықты.", "title": "Шығанақ соғысы" }, { "docid": "549826_4_1", "text": "Біріккен Ұлттар Ұйымы Қауіпсіздік кеңесінің 1990 жылғы тамыздағы шешіміне сай Ирак әскеріне наразылық білдіріп, оларды қайтару керектігі ескерусіз қалғандықтан мұнай саудасына тыйым салу және бөгет жасауға жол берілді. Кейінірек, жерде жүргізілген 100 сағаттық соғыс барысында, Кувейтте және сол елге жақын жерде орналасқан 500 мың адамы бар қуатты Ирак әскеріне күйрете соққы берілді. Ақпан айының соңына қарай Ирак әскері жеңіліп, Кувейт қайтадан тәуелсіздікке ие болды.", "title": "Шығанақ соғысы" } ]

[ { "docid": "44593_1_1", "text": "\nХиросима мен Нагасакиге атом бомбаларын тастау — Екінші дүниежүзілік соғыс барысында АҚШ-тың Жапонияға қарсы атом қаруын қолдануы. 1945 жылы 26 шілдеде Ұлыбритания, АҚШ және Қытай үкіметі басшыларының атынан Жапонияға тізе бүгу талабы қойылған Подстам декларациясы жарияланды. Осыдан кейін АҚШ авиациясы 1945 жылы 6 тамызда Жапонияның Хиросима қаласына бірінші атом бомбасын тастады. Қаланың елеулі бөлігі қирап, 140 мыңнан аса бейбіт тұрғын қаза тапты, жарымжан болды. 1945 жылы 9 тамызда Нагасаки қаласына екінші атом бомбасы тасталды. Оның жарылысынан қаланың бөлігі қирап, 75 мыңдай адам қаза тапты, жараланды. Хиросима мен Нагасакиге атом бомбаларын тастау соғыс талаптарынан, мұқтаждығынан туған әрекет емес еді. Бұны адамзатқа қарсы жасалған ауыр қылмыстардың қатарына жатқызуға болады және басқа халықтар мен мемлекеттерді қорқыту мақсатын көздеген әрекет саналады. ", "title": "Хиросима мен Нагасакиге атом бомбаларын тасталуы" } ]

[ { "docid": "44593_3_1", "text": "=== Оқиғаға дейін ===\nОсы жәйттен дәл бір жыл алдын АҚШ-тың 32-ші перзиденті Франклин Рудзвельт пен Ұлыбританияның премьер-министрі Уинстон Черчилдің ұйғаруымен Жапонияға атом бомбасын тастау үшін келісім бекітілді. Оған АҚШ пен Жапонияның арасындаға үш жарым жылға созылған соғыста 200 мыңдай АҚШ азаматтарының қаза табуы желеу болды. Бірақ Жапония тарапынан да құрбан болғандар саны 100 мыңнан асып жығылды. АҚШ үкіметінің «соғыста тізе бүгу» жайлы талабына жапондар жағы мойынсұнбады. Сол талапты қалайда орындату мақсатында америкалықтар және оның одақтастары ядролық қаруды қолдануды жоспарлады. ", "title": "Хиросима мен Нагасакиге атом бомбаларын тасталуы" }, { "docid": "44593_4_1", "text": "1945 жылы 16-шілдеде Жаңа Мексика штатында күші 21 килотонналық бомба сәтті сынақтан өтті. 24-шілде күні АҚШ-тың жаңа 33-ші президенті Гарри Трумен Сталинге алапат күші бар қарудың жасап шығарылғанын баяндайды. Сталин оған аса қызығушылық танытпаған, бет-жүзінен қандай әсер алғанын да сездірмеген, тек қуанышты екенін, америкалықтар ол қаруды Жапонияға қарсы тиімді пайдаланатынына сенім білдірген де қойған. Бірақ соның артынша Сталин Шет мемлекеттер ісімен айналысушы комиссариаттың бас хатшысы Молотовпен болған әңгімеден соң, Курчатовпен тез арада әңгімелесу керектігін, біздің «жұмысымызды» тездету қажеттігін нақтылаған.", "title": "Хиросима мен Нагасакиге атом бомбаларын тасталуы" } ]

[ { "docid": "21080_2_1", "text": "Финалдық турнирлер 4 жылда 1 рет болады. Бірақ іріктеу турнирлерін қосқан 3 жылға дейін созылады. 2010 жылғы әлем чемпионатының іріктеу кезеңіне барлығы 204 құрама қатысты. 4 жыл сайын өтетеін әлем чемпионатының финалдық турниріне барлығы 32 (31 құрама іріктеу кезеңінен жолдама алады, 1 құрама чемпиоантты өткізуші ел бірден жолдама алады; 2006 жылғы әлем чемпионатына дейін чемпион атанған команда келесі чемпионатқа бірден жолдама алатын еді, 2006 жылдан бастап чемпионда іріктеу кезеңіне қатысады) құрама қатысады. Әлем чемпионатын өткізуші ел алдын ала белгіленіп қояды.", "title": "Футболдан әлем чемпионаты" } ]

[ { "docid": "21080_1_1", "text": "\nФутболдан әлем чемпионаты (немесе Футболдан Әлем Кубогы, ФИФА әлем чемпионаты деп те атайды), ресми атауы ФИФА Әлем Кубогы (FIFA World Cup) — футболдан халықаралық жарысы. Әлем Чемпионаты ФИФА-ның ұйымдастыруымен өткізіледі, және оған ФИФА-ға мүше барлық ерлер құрама командалары қатыса алады.", "title": "Футболдан әлем чемпионаты" }, { "docid": "21080_3_1", "text": "Әлем чемпионатының финалдық турнирлері 1930 (1942 мен 1946 жылдары екінші дүниежүзілік соғыстың салдарынан өткізілген жоқ) жылдан бері өткізіліп келеді. Жәнеде барлық спорт әлемінің көптеген жанкүйерлері асыға күтеді. Кейде ең көп жанкүйерлер жинайтын спорттық турнир - Олимпиада ойындарында көп жанкүйер жиналады.", "title": "Футболдан әлем чемпионаты" } ]

[ { "docid": "91296_1_1", "text": "\nДиастола (diastole зылу, кеңею) - жүрекше мен Қарынша бұлшық еттерінің босаң - суынан жүрек қуысының кеңеюі нәтижесінде ол қанға толады. Жүрекшелер мен қарыншалардың бір қалыпта систола мен диастола Жүрек іс-әрекетінің циклін құрайды, Адамда 1 минутына 75 рет жиырылу кезінде жүрекшенің диастола 0,7 сек қарыншаның диастола 0,5 сек созылады.", "title": "Диастола" } ]

[]

[ { "docid": "18380_1_1", "text": "\nПхенчхан Олимпиадалық Ойындар 2018 (ағылш. \"2018 Winter Olympics\", фр. \"Jeux Olympiques d’hiver de 2018\") — 2018 жылы 9-25 ақпан күндері Корея Республикасының Пхенчхан қаласында өтті. 92 елден 2922 спортшы қатысты.", "title": "2018 жылғы Қысқы Олимпиада ойындары" } ]

[ { "docid": "18380_2_1", "text": "* Анси, Франция, 7 дауыс\n* Мюнхен, Германия, 25 дауыс\n* Пхенчхан, Корея Республикасы, 63 дауыс", "title": "2018 жылғы Қысқы Олимпиада ойындары" }, { "docid": "18380_3_1", "text": "Қазақстаннан Олимпиадаға 4 спорт түрінен 44 спортшы аттанып, Юлия Галышева фристаилдан қола жүлде иеленді.", "title": "2018 жылғы Қысқы Олимпиада ойындары" } ]

[ { "docid": "551252_3_1", "text": "Сынамалы эпизод «The CW» телеарнасында 2009 жылы 10 қыркүйекте көрсетілді. 2 бөлім тұсаукесері 2010 жылдың 9 қыркүйегінде өткізілді. Ал 26 сәуірде The CW телехикаяны 3 сезонга созып, 15 қыркүйекте алғашқы эпизодын көрсете бастады. 2012 жылдың 3 мамырында созылған 4 бөлім 11 қазанда алғаш рет көрсетілді. 2013 жылдың 11 ақпанында шоу 5 сезонға, 2014 жылдың 13 ақпанында 6 сезонға , 2015 жылдың 11 қаңтарында 7 сезонға созылып, соңғы бөлім бірінші эпизоды 8 қазанда көрсетіле бастады.", "title": "Вампир күнделіктері (телесериал)" } ]

[ { "docid": "551252_2_1", "text": "«Вампир күнделіктері» (The Vampire Diaries) – Лиза Джейн Смит жазған кітаптар сериясы бойынша Кевин Уильямсон және Джули Плекпен құрастырылған, табиғаттан тыс, ғажайып тақырыптағы америкалық драмалық телехикая.", "title": "Вампир күнделіктері (телесериал)" }, { "docid": "551252_5_1", "text": "Оқиға табиғаттан тыс жаратылыстар өмір сүретін, Вирджиния штатының шағын қалашығы – Мистик Фоллста өтеді. Телехикая 162 жастағы Стефан Сальваторе (Пол Уэсли) атты қансорғышқа ғашық болған 17 жасар Елена Гилберттің (Нина Добрев) өмірі туралы. Стефанның ағасы Деймон Сальваторе (Иэн Сомерхолдер) інісінен кек алу үшін қалаға қайта оралғанда Елена мен Стефанның қарым-қатынастары күрделене түседі. Ағасы мен інісі де Еленаға бұрынғы махаббатары – Кэтрин Пирске сырттай ұқсастығының әсерінен ғашық болады. Ал Кэтрин болса, осы үштікке қатысты өзіндік жоспарымен қалаға кері оралады.", "title": "Вампир күнделіктері (телесериал)" } ]

[ { "docid": "628882_1_1", "text": "Готэм Сити (Gotham City) — Бэтмен жайлы оқиғалар орын алатын ойдан шығарылған қала. АҚШ-тың Шығыс жағалауында орналасқан. Кемшіліктерге толы сұрғылт мегаполис. Оның прототипі Нью-Йорк пен Чикаго саналады, ал антиподы — Супермен мекендеген Метрополис қаласы. Бұлай деуге себептердің бірі - Метрополистегі оқиғалар көбіне күндіз орын алса, ал Готэм ситиде керісінше түнде орын алады. Бэтменнің алғашқы авторларының бірі Деннис О’Нилдың айтуынша, Метрополис ол 14-көшеден жоғарғы Нью-Йорк, ал Готэм — 14-көшеден төменгі Нью-Йорк.", "title": "Готэм Сити" } ]

[ { "docid": "628882_2_1_1", "text": "Ноттингемшир графтығында расыменде Готэм аталатын ағылшын ауылы бар. Ағылшын фольклорінде ақымақтар жайлы әңгімелерде кездеседі. Ең танымал әңгіменің бірінде ауылдың тұрғындары ағылшын королі Иоанн Жерсізді өз жерінен өткізбес үшін ақылынан алжасқан кейіп танытқаны айтылады. Басқа бір әңгімеде олар көкек ұшып кетпес үшін айналасына қорған соққаны айтылған. Бұл әңгімелерді 1540 жылы ағылшын жазушысы Эндрю Борд қағазға түсіреді. Кітап алғаш «Готэмнің есінен адасқан ерлері жайлы көңілді әңгімелер» атымен басылып шыққан, ал екінші рет басылғанда «есінен адасқан» сөзін «данагөй» сөзімен алмастырады. 1807 жылы Вашингтон Ирвинг «Сальмагуди» сатирикалық әңгімелер жинағында ақымақтар ауылын Нью-Йоркпен салыстырған, сол кезден бастап «Готэм» сөзі Нью-Йорктың лақап атына айналады. Ойдан шығарылған мегаполистің атауы ретінде ол алғаш рет 1941 жылы ақпанда пайда болды (Detective Comics #48). Бұл кезде Бэтмен жайлы комикстердің шығып бастағанына бір жарым жыл өткен еді. Оған дейін оқиғалар Нью-Йорк немесе аты аталмаған қалаларда орын алып жүрді.", "title": "Готэм Сити" }, { "docid": "628882_2_1_2", "text": "Готэм сити құрылыс орындарының көптігінен экологиялық проблемаларға тап болған. Қаланың архитектуралық бейнесі XX ғасырдың басында түзілді: орталық бөлік неоготикалық стильде салынып аса урбандалған халде. Қала ірі экономикалық орталық болып табылады: қор биржасы, банктер мен корпорациялардың биік офистері бар. Театрлар, музейлер, университеттердің саны өте көп. Көрнекі орындардың біріне — ерекше қылмыскерлер ұсталатын Аркхэм психиатриялық емханасы жатады.", "title": "Готэм Сити" } ]

[ { "docid": "22071_2_1_1", "text": "Вавилон (Babylon, Аккадша: 𒆍𒀭𒊏𒆠, Шумерше: 𒆍𒀭𒊏𒆠 - KA2.DINGIR.RA -Bābili(m), яғни \"Тәңірі қақпасы\" деген мағынада, Βαβυλών) — Қос өзен бойындағы ежелгі мемлекет. Даму тарихы төрт кезеңге бөлінеді: 1) ерте Вавилон патшалығы (біздің заманымыздан бұрынғы 1894 – 1518); 2) касситтер дәуірі (біздің заманымыздан бұрынғы 1518 – 1204); 3) саяси құлдырау дәуірі (біздің заманымыздан бұрынғы 1204 – 626); 4) жаңа Вавилон патшалығы (біздің заманымыздан бұрынғы 626 – 538). Месопотамияның оңтүстік бөлігінде (қазіргі Ирак жері) біздің заманымыздан бұрынғы 2-мыңжылдықтың басында пайда болған бұл мемлекет өзінің басты қаласының атауымен аталды. Ол алғашында (біздің заманымыздан бұрын 24 – 22 ғасырлар) Аккад мемлекеті патшаларының, кейіннен Ур әулетінен шыққан (біздің заманымыздан бұрынғы 22 – 21 ғасырлар) патшалардың қол астына қарады. Біздің заманымыздан бұрынғы 1894 жылы аморит тайпасынан шыққан Сумуабум әулеті Вавилон патшалығының негізін қалады. Хаммурапи патша (біздің заманымыздан бұрын 1792 – 50) тұсында Вавилон нығайып, ірі мемлекетке айналды. Біздің заманымыздан бұрынғы 16 ғасырда елді касситтер жаулап алды. Касситтер дәуірінде сыртқы саясат айтарлықтай табысты болмады. Дегенмен, елдің шаруашылығы қайтадан өркендеп, жылқы өсіру жақсы дамыды.", "title": "Вавилон" } ]

[ { "docid": "22071_3_1", "text": "Урдың III əулетінің билігі кұлағаннан кейін Қосөзенде ұзақ уақыт қырқысу соғыстары болып тұрды. Елдің оңтүстігінде Элам өктемдігі басымдау болса, солтүстіктен ассириялықтар шапқыншылықтар жасап отырды. Осындай жағдайда басқа қалалардың ішінде ерекшелене бастаған \"Вавилон қаласы\" болды. Аккад тіліндегі \"бабилу\" - \"құдайға барар қақпа\" деген ұғымды білдіреді. Өйткені қала керуен жолдарының қиылысқан жерінде орналасты. Шумерліктер мен аккадтықтардың жерлері де \"Вавилон\" арқылы шектесіп, түйісіп жататын. Бұның бəрі Қосөзеннің басқа қалаларының арасында Вавилонға біршама артықшылықтар беріп, ерекшелендіріп тұрды. Оның артықшылығы, əсіресе Хаммурапи атты билеушінің тұсында айқын көрінді.", "title": "Вавилон" }, { "docid": "22071_4_1", "text": "\"Хаммурапи\" б.з.б. 1792 - 1750 жылдар аралығында патшалық етті. Ол өзінің іс-əрекеттері нəтижесінде ежелгі дүниедегі талантты елбасылардың қатарына қосылды. Хаммурапи қарсыластарын жеңе отырып, Қосөзенді Вавилонның қол астына бағындырды. Сөйтіп, бүкіл шумер-аккад жерін біріктірген Вавилон патшалығы құрылады. Хаммурапи ол елдерлің құдіретті билеушісіне айналды", "title": "Вавилон" } ]

[ { "docid": "661840_1_1", "text": "\n Ми жұлын сұйығы немесе ликвор (liquor cerebrospinalis, \" цереброспинальды сұйықтық\", \"жұлын сұйығы\") — ми қарыншаларында, жұлын-сұйықтық жолдарында, ми және жұлынның субарахноидты кеңістігінде айналатын сұйықтық.", "title": "Ми жұлын сұйығы" } ]

[ { "docid": "661840_2_1", "text": "==Функциялар==\nМи мен жұлынды механикалық әсерден қорғайды, тұрақты интракраниальды қысым мен су-электролиттік гомеостаздың сақталуын қамтамасыз етеді, Қан мен ми арасындағы трофикалық және метаболикалық процестерді қолдайды, метаболизм өнімдерінің шығуын қамтамасыз етеді. Цереброспинальды сұйықтықтың ауытқуы вегетативтік жүйке жүйесіне әсер етеді.\n", "title": "Ми жұлын сұйығы" }, { "docid": "661840_2_2", "text": "==Қалыптасуы==\nЕресек адамда ми омыртқа сұйықтығының жалпы көлемі 140-тан 270 миллилитрге дейін болады. Жұлын сұйығының негізгі көлемі ми қарыншаларында тамырлы плексустардың безді жасушалары (эпендимоциттер) белсенді секрециясы арқылы түзіледі. Күніне 600-700 миллилитр сұйықтық бөлінеді, яғни жұлын сұйығы бір тәулікте шамамен 4 рет толығымен жаңартылады. Ұйқы кезінде глимфатикалық жүйе жұлын сұйығының қалыптасуына айтарлықтай үлес қосады. Цереброспинальды сұйықтықтың пайда болуының басқа механизмі — қан тамырларының қабырғалары мен қарыншалардың эпендимасы арқылы қан плазмасын терлеуі.", "title": "Ми жұлын сұйығы" } ]

[ { "docid": "26731_2_1", "text": "Гагарин Юрий Алексеевич (9 наурыз 1934 жыл, Смоленск облысы, Гжат ауданы (қазіргі Гагарин), Клушино ауылы — 27 наурыз 1968 жыл, Владимир облысы) – КСРО ұшқыш-ғарышкері, Кеңес Одағы батыры, ғарыш кеңістігіне сапар жасаған ең бірінші адам, полковник (1963), Кеңес Одағының Батыры (1961).", "title": "Юрий Алексеевич Гагарин" }, { "docid": "26731_3_1", "text": "* 1961 жылы 12 сәуірде Восток ғарыш кемесімен Байқоңыр ғарыш алаңынан тарихта тұңғыш рет ғарышқа ұшты. Ол Жерді айналып ұшып, 1 сағат 48 минуттан кейін Жерге қайта қонды.\n* 1951 жылы Мәскеу маңындағы Люберцы қаласыңдағы қолөнер училищесін, 1955 ж. Саратов индустрия техникумын бітірген.\n* 1955 жылдан Кеңес Армиясы катарында. ", "title": "Юрий Алексеевич Гагарин" } ]

[ { "docid": "26731_4_1", "text": "* 1-Чкалов әскери-авиац. ұшқыштар училищесін бітіргеннен (1957) кейін Солтүстік флоттың жойғыш авиациялық бөлімдерінде қызмет етті. ", "title": "Юрий Алексеевич Гагарин" } ]

[ { "docid": "485521_2_1", "text": "Тікбұрышты горизонтальды үлендігі бірдей бірінен кейін бірі орналасқан жеті қызыл және алты ақ түсті жолағы бар мата бөлігі. Қара көк түсті 50 бес ұшы бар ақ жұлдыз орналасқан. 13 жолақ тәуелсіз мемлекетті құрған 13 британдық колонияларды білдіреді (Делавэр, Пенсильвания, Нью-Джерси, Джорджия, Коннектикут, Массачусетс, Мэриленд, Оңтүстік Каролина, Нью-Гэмпшир, Виргиния, Нью-Йорк, Солтүстік Каролина, Род-Айленд). Көк түсті крыж одақты білдіреді. Көк крыждағы жұлдыздар саны штаттардың санына сәйкес (қазір олардың саны 50). Қызыл түс шыдамдылық пен батырлықты білдіреді; қара көк түс — зейінділікті, әділеттілікті, сақтықты; ақ түс — пәктік пен тазалықты білдіреді. Тудың ені мен ұзындығының қатынасы 10:19.", "title": "Америка Құрама Штаттары туы" } ]

[ { "docid": "485521_1_1", "text": "\nАҚШ мемлекеттік туы, сонымен қатар Жұлдызды-жолақты ту (Stars and Stripes) деген атаумен белгілі — Америка Құрама Штаттарының ресми түрде АҚШ-тың Үлкені мөрі мен Мемлекеттік әнұранымен қатарлас мемлекеттік туы болып саналады. ", "title": "Америка Құрама Штаттары туы" }, { "docid": "485521_3_1", "text": "Ту уақыт өте келе Одақты құраған штаттардың санына байланысты өзгеріп тұрды. Жаңа жұлдыз туға 4 шілде күні одақ құрамына жаңа штат енгеннен кейін қосылады. Жолақтар саны өзгермейді, тек 1795—1818 жж. қабылданған туға екі жұлдызбен қоса 2 жолақ қосылды да, артынан алынып тасталды.", "title": "Америка Құрама Штаттары туы" } ]

[ { "docid": "536080_1_1", "text": "Галактикалардың морфологиялық классификациясы — астрономияда қолданылатын, галактикаларды визуалды белгілері арқылы топтарға бөлу жүйесі. Галактикалардың морфологиялық түрлерге бөлу үшін бірнеше схемалар бар. Ең танымалын Эдвин Хаббл ұсынған болатын, ал кейінірек Жерар де Вокулер және Алан Сендидж толықтырды.", "title": "Галактикалардың морфологиялық классификациясы" } ]

[]

[ { "docid": "566181_1_1", "text": "\nДжереми Аллен Уайт (Jeremy Allen White) ( 18 ақпан, 1991 жылы туған) — америкалық актер. Америкалық «Ұятсыздар» (2011—2016) телесериалындағы Филипп «Лип» Галлагер рөлі арқылы танымал .", "title": "Джереми Аллен Уайт" } ]

[ { "docid": "566181_2_1", "text": "= Биография =\nМектеп уақытында Уайт бимен айналысты, нақты айтқанда: балет, джаз және тэп. Джереми актерлік жолын алғаш рет 2006 жылы, \"Conviction\" телесериалында және «Ғажайып Огайо» кинофильміннен соң бастады.", "title": "Джереми Аллен Уайт" } ]

[ { "docid": "545213_3_1", "text": "Хәрри Поттер басынан өткізген шытырман оқиғалары жайында роман жазу туралы ой жазушыда 1990 жылы, Манчестерден Лондонға дейінгі пойыздағы сапары кезінде пайда болды. Сол кезеңде Джоан Халықаралық ғылыми қызметкер мен хатшы-аудармашы лауазымын атқарды. Келесі 7 жыл аралығында Роулиңтің анасы көз жұмды, Жоан жұбайымен ажырасып, кедейшілік зардабын шекті. Бірақ 1997 жылы жарық көрген «Хәрри Поттер мен пәлсапа тас» жазушыға әл-ауқат пен танымалдылық сыйлады. Нәтижесінде, Жоан алғашқы кітабына 6 сиквел және үстеме ретінде 3 қосымша кітап жазды. Серияның соңғы кітабы - «Хәрри Поттер және Қарғыс атқан бала» деп аталды. Осыдан кейін ол агенттігімен қош айтысып, ересектерге арналған әдебиетті жаза бастайды. 2012 жылы Роулиң «Кездейсоқ қызмет» атты кітап жарыққа шығарды. Жоан «Роберт Гэлбрейт» жасырын атымен «Көкектің үндеуі» (2013) және «Жібек иіруші» (2014) криминалдық романдарын жазады.", "title": "Жоан Роулиң" } ]

[ { "docid": "545213_1_1", "text": "\nЖоан Роулиң (ағылш. Joanne Rowling) — Ж. К. Роулиң (J. K. Rowling) және Роберт Гэлбрейт (Robert Galbraith) жасырын аттарымен танымал британдық жазушы. ", "title": "Жоан Роулиң" }, { "docid": "545213_2_1", "text": "Оның сиқыршы Хәрри Поттер туралы кітаптары бірнеше марапатқа ие болып, 400 миллион дана көлемінде сатылды. Кейін олар тарихтағы сатылымы ең мол кітаптар сериясына айналып, тарихтағы ең кассалық фильмдер сериясының оқиға желісіне негіз болды. Роулинг сценарийлерды бекітіп және соңғы бөлімнің продюсері бола тұра, бүкіл шығармашылық процессті өзі басқарды.", "title": "Жоан Роулиң" } ]

[ { "docid": "593136_3_1", "text": "1972 жылы жаңа конституция қабылданды, оған сәйкес ел республикаға айналды, ал оның атауы \"Цейлонның\" орнына \"Шри-Ланка\" деп ауысты.", "title": "Доминион Цейлон" } ]

[ { "docid": "593136_2_1", "text": "Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде, британдық Цейлон стратегиялық маңыздылыққа ие болды, және 1942 жылы Цейлон ұлттық конгресі британдық отарлық билік тарапынан соғыстан кейін Цейлон үкіметіне өзін өзін қамтамасыз етуді қарастыру уәде алуға шешім қабылдады. Цейлонның 1944 жылы қол жеткізілген келісімдерге сәйкес елдің болашақ мемлекеттік құрылымының негіздері дамыту үшін Соулбери комиссия жұмысын бастады. 1945 жылдың қазан айында, ол, алайда, аралында толық тәуелсіздігі үшін қамтамасыз ету, сондай-ақ британдық юрисдикциясын сақтайды, Цейлоннан жаңа Конституцияның мәтіні Соулбери комиссия ұсынысы негізінде «Ақ кітап» дайындалды. Бас Губернатор Цейлон қоғам өкілдеріне берілді, дегенмен заң шығарушы билігінің басшысын британдық үкімет тағайындаған. 1948 жылы 4 ақпанда, ресми Цейлон Доминионы құрылды. Сол жылы алдағы Цейлонның БҰҰ-ға қосылу әрекетін, Цейлон номиналды тәуелсіз мемлекет ғана екенін ескеріп Кеңес Одағы бұғатталды.", "title": "Доминион Цейлон" } ]

[ { "docid": "498329_1_1", "text": "\nXXXII Олимпиада ойындары (Games of the XXXII Olympiad, Jeux de la XXXIIe Olympiade, жиі қолданылатын атауы жазғы Олимпиада ойындары 2020 (2020 Summer Olympics, Jeux Olympiques d'été de 2020) — Жапонияның Токио қаласында 2021 жылдың 23 шілде мен 8 тамыз күндері аралығанда өткізіледі.", "title": "2020 жылғы Жазғы Олимпиада ойындары" }, { "docid": "498329_2_1", "text": "2020 жылғы Олимпиаданың Токиода өткізілетіні 2013 жылы 7 қыркүйекте Буэнос-Айрестегі конгресте мәлім болды. Токио дауыстар саны бойынша Мадрид пен Ыстанбұлды артта қалдырды.", "title": "2020 жылғы Жазғы Олимпиада ойындары" }, { "docid": "498329_3_1", "text": "Олимпиада әу баста 2020 жылы жазда өткізілетін болған. Алайда әлемді жайлаған COVID-19 пандемиясының кесірінен 2020 жылы өткізілген жоқ. 2021 жылғы 20 наурызда ХОК шешімі бойынша ойындар 2021 жылы шілде-тамыз айларында өткізілетін болды, және көрерменсіз өтетіні белгілі болды. Сатылған барша билеттер қайтарылды. Ашылу салтанатына тек 950 VIP-көрермендер ғана кіргізілді.", "title": "2020 жылғы Жазғы Олимпиада ойындары" } ]

[]

[ { "docid": "44604_1_1", "text": "Озоносфера\n, озон қабаты (ozon – аңқығыш және sphaіra – шар), озонның жоғары концентрациясымен ерекшеленетін стратосфералық (биіктігі 10 – 50 км) қабат. Атмосферадағы озонның ең көп концентрациясы 20 – 25 км биіктікте болады, мұнда озонның тығыздығы жер бетіне қарағанда 10 есе көп. Озон оттегінің Күн радиациясының қысқа толқынды ультракүлгін бөлшектерін сіңіруінен пайда болады. Озон мөлшерінің көп болуы көктем айларына, азаюы күз айларына сәйкес келеді. Озон қабатының жер бетіндегі тіршілік үшін маңызы зор. Ультракүлгін сәулелерді жер бетіне жеткізбей, сәулеленудің алдын алады. Оның зардабы мутация өзгерістермен байланысты.", "title": "Озон қабаты" } ]

[ { "docid": "44604_2_1", "text": "Озон Күннің ультракүлгін сәулелерінің және электр разрядтарының әсерінен екі атомдық оттек (formula_1) молекулаларының ыдырап, қайта қосылуының нәтижесінде (formula_2) пайда болады. Озон қалқаны күннің тіршілікті жойып жіберетін ультракүлгін сәулелерін ұстап қалады.\n", "title": "Озон қабаты" } ]

[ { "docid": "611800_4_1_3", "text": "1947 жылдың 20 ақпанында Ұлыбритания премьер - министрі Клемент Эттли британдық үкімет 1948 жылдың маусымына дейін Британдық Үндістанға толық тəуелсіздікті ұсынады деп мəлімдеді. Барлық мүдделі тараптармен келіссөздерден кейін Үндістанның генерал - губернаторы Луис Маунтбеттен 1947 жылдың 3 маусымында Британ Үндістан бөлімінің жоспарын екі тəуелсіз мемлекетке ұсынды: мұсылман жəне индуистік. Осы жоспардың негізінде британдық парламент 1947 жылдың 18 шілдесінде корольдік мақұлдауына ие болған Үндістанның тəуелсіздігі туралы акт жасап қабылдады. 1947 жылдың 14/15 тамызы түнінде Үндістан тəуелсіз мемлекет болды. Оның Конституциясы күшіне енді.", "title": "Үндістанның тəуелсіздік күні" } ]

[ { "docid": "611800_1_1", "text": " \nҮндістанның тəуелсіздік күні - Үндістан Республикасының мемлекеттік мерекесі. 15 тамыз күні тойланады.", "title": "Үндістанның тəуелсіздік күні" }, { "docid": "611800_2_1", "text": "Екінші дүниежүзілік соғыс адамзат тарихындағы аса ауыр кезең болды. Өз бостандығы үшін күресте халықтардың декларативтік бірлігі аясында фашизмнің экспансиясынан еркіндік туралы ғана емес, сонымен қатар үшінші рейхті үстінде жеңіске жеткен помпамен ғана отарлық державалардың өздерінің көпғасырлық бастаушыларынан үшінші əлем елдерінің еркіндігі туралы мəселе тұрды. Үндістанда ұлт азаттық соғыстың жаңа кезеңі басталған кезде соғыс əлі де жалғасты. 1942 жылы тамыз айында ИНК Үндістанға тəуелсіздікті тез арада беру, ұлттық үкіметті қалыптастыруға мүмкіндік беру талабы бар ағылшын билігіне жүгінді. Ұлыбритания бұл талаптарды қабылдамады. Ганди тек үндістердің өздері жапон агрессорларына лайықты тойтарыс ұйымдастыра алатындығын дəлелдеген. 1943-1944 жылдары азаттық қозғалысының басшысы кезекті рет түрмеде болды. Камерада əйелі - Қастурбай қайтыс болды. 1946 жылы ақпан айында ИНК, Мұсылман лигасы жəне компартия басқарған Үнді теңізшілері көтеріліске шықты. Ганди бұл көтерілісті қолдамады, өйткені ол зорлық-зомбылыққа қарсы күрес принциптеріне қайшы келді.", "title": "Үндістанның тəуелсіздік күні" } ]

[ { "docid": "253236_1_1", "text": "Ежелгі Олимпияда ойындары (Ancient Olympic Games), Олимпиялық ойындардың тарихи тамыры діни дәстүрлерге, грек құдайларына табынуға тым алысқа алып кетеді. Байырғы Элладада жарысқа қатысушылар тек қана жалаңаштанып түседі екен. Жеңімпаздар зәйтүн ағашының жапырақтарынан өрілген алқамен марапатталыпты. Ерте дүниедегі спорт жарыстары, олимпиялық ойында б.э. бұрын 776 жылдан өтеді деп есептелінсе де жарыстар бұдан әлдеқайда ертерек басталған. Ресми түрде ойындар Олимпия қаласында өткізілген және кене грек жұрты үшін ең маңызды оқиға болған. Онда өз уақытындағы ең үздік атлетикалық нәтижелер көрсетілген, сол сияқты оның бағдарламасына күймемен жарысу, жұдырықтасу, күрес, диск лақтыру, жүгіру, секіру түрлері енген. Христиандар заманы басталғанда Олимпиялық ойындар өзінің бұрынғы бағасын жоғалтып жаңа эраның 393 жылы Рим императоры Феодосей 1-дің әмірімен тоқтатылған.", "title": "Ежелгі Олимпияда ойындары" } ]

[]

[ { "docid": "529964_3_1", "text": "Пол YoungStar Awards'тан ең үздік жас актер номинациясын женеді. «Guiding Light», «Everwood», «Smallville», «Orange County», «8 Simple Rules for Dating My Teenage Daughter», «Law & Order: Special Victims Unit» сияқты сериалдарында кішігірім рөлдерге ие болған. Қазіргі кезде Лиза Джейн Смиттің «The Vampire Diaries» романынан түсіріліп жатқан «The Vampire Diaries» телесериалында басты рөлдердің бірі- Стефан Сальваторе кейіпкерін ойнауда.", "title": "Пол Уэсли" } ]

[ { "docid": "529964_2_1", "text": "Пол Уэсли Нью-Брансуик қаласында дүниеге келген. Нью-Джерсидегі Мальборо қаласына өскен. Оның ата-анасы, Агнешка және Томас Василевскилер, Польшадан шыққан адамдар. Моника, Джулия және Лия атты әпкелері бар. Польша тілін жетік менгерген. 16 жасына дейін бір жыл ішінде Польшаға төрт айға барып отырған. Линкрофттегі Christian Brothers Academy және Marlboro High School оқыған. Үлкен сынаптарда оқып жүргенінде «Guiding Light» телесериалындағы Марк Никерсонның рөлін ойнап, өнеріне жол аша бастайды. Оқып жүрген университетін тастап, барлық уақытын актерлық өміріне арнайды. 2005 жылы Пол тегін Уэслиге аустырады. Одан себебін сұраған кезде, былай деп жауап қатты:\n«Василевски деп айту қиынға соқты. Ата-анамнан тегімді ауыстыру жыйлы сұрағанда, олар еш қарсы болмады».", "title": "Пол Уэсли" } ]

[ { "docid": "126116_1_1", "text": "\n«Сақиналар әміршісі» (The Lord of the Rings) – ағылшын жазушысы Дж.Р.Р. Толкиеннің романы. Фэнтези жанрындағы танымал романдардың бірі. «Хоббит» романының жалғасы. Негізінен бір бүтін кітап, көлемінің үлкендігінен баспа кезінде оны үш кітап етіп жарыққа шығарады: «Сақина бауырластығы», «Қос қамал» және «Патшаның оралуы». XX ғасырдың ең үздік әрі танымал кітаптарының бірі. Әлемнің 38 тіліне аударылған. Кітаптың мазмұн желісімен режиссер Питер Джексон фильм түсіреді, кино жоғары деңгейден көрініп, кассалық фильмдер қатарына қосылады. Толкин ағылшын эпосын құру мақсатында жазған романын 1937 жылы бастап, 1948 жылы бітірген. Алайда бірқатар қиыншылықтарға байланысты кітап тек 1954-1955 жылдары ғана жарық көреді. Кітапқа қатысты жақсы пікірлер айтылған.", "title": "Сақиналар әміршісі (роман)" }, { "docid": "126116_2_1", "text": "Бастапқыда Толкин «Хоббит» романының жалғасын жазуды мақсат еткен жоқ («Сақиналар әміршісі» романы шын мәнінде осындай жалғасы). Алайда, 1937 жылы 15 қарашада «Хоббит» кітабының бірінші баспагері Allen & Unwin-тің иесі Стэнли Анвинмен түскі ас ішіп отырғанда, Толкин басқа жұмыстарды қарауға жіберуге шақыру алды. Баспагердің сын-пікір берушісі «Силмариллионды» қабылдамады, бірақ ол бұл туралы оң пікір білдірді. Бұған жігерленген Толкин «Хоббиттің» жалғасын жаза бастады және 1937 жылы 16 желтоқсанда баспаға жазған хатында жаңа кітаптың бірінші тарауын хабарлады.", "title": "Сақиналар әміршісі (роман)" } ]

[ { "docid": "126116_3_1", "text": "Толкиннің мақсаты ағылшын эпосын жасау болды. Толкин Солтүстік Еуропаның ортағасырлық аңыздарымен, мысалы, «Хервер туралы сага», «Велсунгах туралы сага», «Беовулф» және басқа да көне герман, көне скандинав, ескі ағылшын және ортағасырлық ағылшын мәтіндерімен жақсы таныс Оксфорд филологы болды. «Сақиналар әміршісі» басқа әдеби көздерден де, мысалы, «Артурлық» кезеңнің аңыздары және карел-фин эпопеясы «Калеваламен» шабыттанды. Толкиннің айтуынша, ағылшынсаксондар мұндай көлемдегі эпосқа өте мұқтаж болған. «Артурлық» аңызды ол ағылшын-саксондық емес, айқын келттіктерге байланысты үйлеспейтін алмастыру деп санады.", "title": "Сақиналар әміршісі (роман)" } ]

[ { "docid": "585904_1_1", "text": "\nSamsung Galaxy S8 (SM — G950F / SM — G955F) — Galaxy S смартфон желісінің сегізінші буыны,Samsung Electronics компаниясы 29 наурызда, 2017 жылғы Нью-Йоркте Galaxy Unpacked 2017-де ұсынған.", "title": "Samsung Galaxy S8" } ]

[ { "docid": "585904_2_1", "text": "Модель кеңейтілген экран болуымен, \"үй\" түймесінің болмауымен және оны ауыстыра отырып, компания \"көрінібейтін түйме\" (ол шыны астында, діріл іспеттес тактілік сезім туғызады, iPhone 7 сиақты), көз нұрлы қабықшасының сканерімен, тұлғаларды тануы технологиясымен, \"үй\" түймесінің болмауына байланысты артқы қақпаққа камера жанына көшкен саусақ сканерімен, шаң мен IP68 стандарт бойынша дымқылданудан қорғану технологиясымен ерекшеленед, демек, смартфон су астында 30 минутқа дейін, тереңдігі 1,5 метрге дейін болуы мүмкін. Сондай-ақ, жылдам сымсыз зарядтауы бар. АФ бар Dual Pixel 12 МП OIS (F1.7) + 8 МП (F1.7) кәсіби айналы камера технологиясы. Металл және 3D — шыны, екі (алдыңғы және артқы) жағынан иілген. Сондай-ақ, Bixby атты жаңа дауыстық, зияткерлік ассистентпенжабдықталған.", "title": "Samsung Galaxy S8" }, { "docid": "585904_4_1", "text": "=== Аппараттық қамтамасыз ету ===\n\nSamsung Galaxy S (серия)\n\nСмартфонда 64-битті сегіз ядролы Exynos процессорымен 8895V (еуропалық нұсқасында) бар. Солтүстік Америка нұсқасында сегіз ядролы 64-биттік Qualcomm Snapdragon 835 процессоры орнатылған, сондай-ақ 10 нм техпроцессінде орындалған. Графикалық процессорі ретінде Mali-G71 MP20 (еуропалық нұсқасында) және Adreno 540 (солтүстік американдық нұсқасы) орнатылған. Жедел жады: 4 ГБ (LPDDR4); ішкі жады 64 ГБ (UFS 2.1). 256 ГБ-қа дейін microSD-ді қолдайды. Сондай-ақ, бұрынғы моделіндегідей әмбебап слоты бар: SIM+SIM немесе SIM+microSD.\nСымсыз байланыс: 802.11 a/b/g/n/ac 2.4 G+5GHz, VHT80 MU-MIMO,Bluetooth®v5.0 (LE 2Mbps-қа дейін),ANT+,USB Type C,NFC, GPS, GLONASS,Beidou. Батарея сыйымдылығы Galaxy S8 3000 мАс, Galaxy S8+ — 3500 мАс. Екі моделі де сымсыз зарядтауды қолдайды. Алдыңғы камерасы ретінде 12 мегапиксельді модуль пайдаланылады, объектив, диафрагмасы f/1,7 пиксель мөлшері 1,4 мкм, фазалық автофокус Dual Pixel технологиясымен және оптикалық тұрақтандырумен жабдықталған. Фронтальды камерасы 8 мегапиксельді сурет түсіруге рұқсат етеді. Смартфон габариттері: 148,9 х 68,1 х 8 мм - Galaxy S8, 159,5 х 73,4 х 8,1 мм - Galaxy S8 Plus. Салмағы: 152 г - Galaxy S8, 173 - Galaxy S8 Plus", "title": "Samsung Galaxy S8" } ]

[ { "docid": "18379_1_1", "text": "\nXXXI Олимпиада ойындары (Games of the XXXI Olympiad, Jeux de la XXXIe Olympiade, Jogos da XXXI Olimpíadae), жиі қолданылатын атауы жазғы Олимпиада ойындары 2016 (2016 Summer Olympics, Jeux Olympiques d'été de 2016, Jogos Olímpicos de Verão de 2016), Бразилияның Рио-де-Жанейро қаласында 2016 жылдың 5 — 21 тамыз күндері аралығанда өткізіледі. Бұл Олимпиада ойындары алғаш рет Оңтүстік Америкада өткізіледі.", "title": "2016 жылғы Жазғы Олимпиада ойындары" }, { "docid": "18379_3_1", "text": "Қаланы таңдау бойынша ақырғы дауыс беру рәсімі 2009 жылдың 2 қазанында Данияның Копенгаген қаласында өткен халықаралық Олимпиада комитетінің 121-ші сессиясында жүргізілді. Дауыс беру рәсімінде түгел 3 айналым өткізіліп, нәтижесінде Рио-де-Жанейро 2016 жылдың жазғы Олимпиада ойыдарының астанасы ретінде таңдалды. \n\nБұрын Рио-де-Жанейро 1936, 1940, 2004 және 2012 жылдарының жазғы Олимпиада ойындарын өткізуге ниет білдірген, бірақ бірде-бір рет финалға өткен емес.", "title": "2016 жылғы Жазғы Олимпиада ойындары" } ]

[ { "docid": "18379_2_1", "text": "Үміткер қалалардың ұсынысын қабылдау рәсімі 2007 жылдың 16 мамырында басталып, сол жылдың 13 қыркүйегінде аяқталды. Ойындарды өткізуге өз ниеттерін келесі қалалар білдірді: Баку (Әзірбайжан), Доха (Катар), Мадрид (Испания), Прага (Чехия), Рио-де-Жанейро (Бразилия), Токио (Жапония), Чикаго (АҚШ) және Мәскеу (Ресей). Ресей 2014 жылғы қысқы Олимпиада ойындарын өткізу құқығына ие болған соң, додаға қатысудан бас тартты. 2008 жылдың 4 маусымында үміткер-қалалардың ішінен 4 финалист қала таңдалды: Мадрид, Рио-де-Жанейро, Токио және Чикаго.", "title": "2016 жылғы Жазғы Олимпиада ойындары" } ]

[ { "docid": "605038_3_1", "text": "Премьер-лига тарихында 45 түрлі клуб өнер көрсетті, алайда оның 6-ы ғана чемпиондық атаққа қол жеткізді: «Манчестер Юнайтед» (13 рет), «Челси» (5 рет), «Арсенал» (3 рет), «Манчестер Сити» (3 рет), «Блэкберн Роверс» (1 рет) және «Лестер Сити» (1 рет). Қазіргі уақытта «Манчестер Сити» клубы чемпион болып табылады. Олар 2017/18 маусымында Премьер-лигадағы өздерінің 3-ші титулына қол жеткізді.", "title": "Англия Премьер-лигасы" } ]

[ { "docid": "605038_1_1", "text": "\nПремьер-лига (Premier League) — ағылшын футбол клубтарына арналған кәсіпқой футбол лигасы (сонымен қатар бұл лигада Уэльстың кейбір клубтары қатыса алады). Англия футбол лигары жүйесіндегі ең жоғарғы дивизион болып табылады. Лигада 20 клуб өнер көрсетеді. Чемпионат тамыз айынан мамыр айына дейін өтеді, әрбір команда 38 ойын өткізеді. 2016 жылға дейін \"Barclays Премьер-лигасы\" (Barclays Premier League) деп аталып келді, 2016 жылдан бері турнирдің бас демеушісі жоқ. Англиядан тысқары аймақтарда «Ағылшын Премьер-лигасы» (English Premier League) деген атау жиі қолданылады.", "title": "Англия Премьер-лигасы" }, { "docid": "605038_2_1", "text": "Турнир 1992 жылдың 20 ақпанында «\"Футбол ассоциациясының Премьер-лигасы\"» (FA Premier League) деген атаумен құрылды. Мұндай өзгеріс Бірінші дивизионның клубтары көбірек қаржы табу мақсатында 1888 жылы құрылған Футбол лигасынан кету туралы шешім қабылдағаннан кейін орнады. Содан бері Премьер-лига әлемдегі ең танымал чемпионатқа айналды. Сонымен қатар ол қазіргі таңдағы әлемдегі ең табысты футбол лигасы болып табылады: 2007/08 маусымындағы клубтардың тұрықты табысы 1,93 млрд фунтты(3,15 млрд доллар) құрады. Қазіргі уақытта, УЕФА коэффициенттер кестесі бойынша, Премьер-лига мақтылығы жөнінен испандық «Ла Лигадан» кейінгі Еуропадағы екінші ұлттық чемпионат болып табылады.", "title": "Англия Премьер-лигасы" } ]

[ { "docid": "27679_1_1", "text": "Жарық жылы — ұзындықтың астрономияда қолданылатын жүйеден тыс бірлігі. Ғалымдар Әлемдегі қашықтықтарды жарық жылдарымен және парсектермен өлшенеді. Жарық ең үлкен жылдамдықты көрсететіндіктен, ғалымдар жарық жылдарын қолдана отырып, Әлемдегі ара - қашықтықтар туралы жақсы түсініктемелер алады. Жарық жыл - жарықтың 300000 км/с жылдамдықпен бір жыл ішінде жүріп өтетін қашықтығы. Ол 10 триллион км - ге жуық немесе 3,25 парсекке тең. Бізге тіпті планетамызға ең жақын орналасқан жұлдыздардың жарығы бірнеше жылдардан кейн де келеді. Ең жақын жұлдыз бізден төрт жарық жыл қашықтықта орналасқан, бұл - астрономдар оған телескоп арқылы қарағанда, шындығында да, оның өткен шағын, яғни төрт жыл бұрынғы жұлдызын көреді деген сөз.\nЕң қашық орналасқан галактикалардың жарықтары Жерге 10 000 миллион жылда жетеді.", "title": "Жарық жылы" }, { "docid": "27679_2_1", "text": "1 Жарық жылы жарықтың 1 жылда жүріп өтетін қашықтығына тең:\n:1 Жарық жылы = 0,3068 парсек = 9,46051015 м ", "title": "Жарық жылы" } ]

[]

[ { "docid": "653618_1_1", "text": "\nМенде бір арман бар (I Have a Dream) - бұл американ азаматтық құқық белсендісі Мартин Лютер Кингтің 1963 жылы 28 тамызда Вашингтонда \"Жұмыс және бостандық үшін\" маршында сөйлеген түйінсөзі болып, онда азаматтық және экономикалық құқықтар туралы айтады және АҚШ-тағы нәсілшілдікті, расизмді ақырластыруға шақырады. Вашингтондағы Линкольн мемориалының баспалдағында тұрып 250 000-нан астам азаматтық құқық қолдаушыларына қарата айтылған бұл сөз азаматтық құқық қозғалысының айқындаушы сәті болды және ол АҚШ тарихындағы ең танымал баяндамалардың бірі есептеледі.\n", "title": "Менде бір арман бар" } ]

[]

[ { "docid": "38743_1_1", "text": "\nТур де Франс немесе Франция Туры - әлемдегі ең белгiлi және мәртебелi велосипед жарысы, Францияда жыл сайын өткiзiлетiн көпкіндік сайыс. Бейресми атауы - үлкен топса.\n«Тур де Франс» веложарысы о баста L’Auto (осы күнгі L'Équipe) үнжарисының жарнамалық жобасы ретінде ұйымдастырылған, оның негізін қалаушы әрі редакторы - Анри Дегранжем, және Париж-Брест (демеушісі Le Petit Journal) мен Бордо-Париж веложарыстарымен бәсекелес болады деп жоспарланған.", "title": "Тур де Франс" } ]

[]

[ { "docid": "14027_2_1", "text": "Тәж Махал (Hindi:\" ताज महल\"; парсыша: \"تاج محل\") - Үндістандағы ең әйгілі ғимарат және ЮНЕСКО әлемдік мұра нысаны. Делиден 204 шақырым жерде орналасқан. Әлемге танымал бұл монумент Аграның жанындағы Жанума өзенінің жағалауында орналасқан. ", "title": "Тәж Махал" } ]

[ { "docid": "14027_3_1", "text": "Жакан шахтың ұрпағы 13 бала туып, 14-інші баладан қайтыс болғаннан кейін, Тәж Махал кесенесін Мұмтаз Махалға арнап салдырған. Кейіннен құсадан қайтыс болған шахтың өзі де сүйікті тоқалының қасына жерленген. 1631 жылы басталған кесененің құрылысы 22 жылға созылған. «Өлмес махаббат» нышаны болып саналатын Тәж Махал – әлемдегі жеті кереметтің бірі. Төрт құбыласында төрт минареті, биіктігі 74 метр бес күмбезі бар ақ мәрмәрдан салынған мазар­дың құрылысына Орта Азия, Парсы, Таяу Шығыс елдерінен 20 мың зергер-ұсталар жұмылдырып, құрылысты 1653 жылы аяқтады. Тәж Махалдың құбыласында қызыл құмнан салынған мешіт, шығысында қызметкерлер жата­тын тура соның көшірмесі салынған. Мазарға симметриямен салынған екі үлкен қақпа арқылы кіреді. Әдемі бассейндермен көмкерілген Тәж Махал ансамблі – архитектураның шыңы. \nЕскерткіштің табанында оны өзен деңгейінен жоғары көтеріп тұрған мәрмәр платформа салынған.", "title": "Тәж Махал" }, { "docid": "14027_4_1", "text": "Мазар тұтастай ақ мәрмәрдан тұрғызылған. Қабырғаларындағы кесек мәрмәрдағы ұсақ, аса шеберлікпен кескінделген ортаазиялық ою-өрнектер қолдан қашалып жасалған. Таң шапағымен қызғылт түске, күндіз ақ шаңқан, түнгі ай сәулесімен күміс түске боялатын мөлдір ақ мәрмәрді Аградан 300 шақырым жерден алдыртқан екен. Ең кереметі кіре берістегі Құран сүрелері қара ақықтан, ал қабырғалардағы әшекейлер мен гүлдер қызғылт ақық, малахит, жақұт, нифриттен жасалып, мәрмәр тастың ішіне ойып салынған. Әлемдегі ең кесек алмас тас (бриллиант) «Кох-и-Нұр» осы мазарда тұрған, кейіннен ағылшындар елдеріне алып кеткен. Қазір ол Лондонда сақтаулы. ", "title": "Тәж Махал" } ]

[ { "docid": "339946_2_1_1", "text": "Еврейлер арасында таралған. Яһуди діні сеніміндегілердің басым көпшілігі Израиль мен АҚШ мемлекеттерінде шоғырланған. Б.з.б. 13 ғасырда батыс семит көшпелі тайпаларын Египет перғауыны Палестинадан далалы аймаққа ығыстырды. Палестинадан қуылғандар Яхве атты Құдайға сенетін тайпалық одаққа бірігіп, “Израил” атын алды. Б.з.б. 622 жылы Иудей патшасы Иосия діни реформа жасады да, жергілікті әулиелердің шырақтарын жойып, Иерусалим ғибадатханасын Яхве Құдайға құлшылық етудің орталық деп жариялады. Содан бастап дүниеде бір Құдай бар, ол – Яхве, ол әлемді билеп, өз халқы – еврейлерге қамқорлық жасайды деп уағыздалды. Израиль тайпалары мен Яхве арасындағы ерекше “келісім” туралы концепция пайда болды. Яһуди діні нені уағыздап, неге тиым салатыны жайлы Тора, Мишне, Талмуд сияқты киелі кітаптарда жазылған. Яһуди дініне сенушілер құлшылық ғибадаттарын раввиннің басшылығымен синогогаларда атқарады. Раввиндер діни қауымдастық мүшелерінің азаматтық - құқықтық тұрмысына да басшылық жасайды. Яһуди діні ішінде каббала атты діни мистикалық ағым таралып, соның ықпалымен діни - философия иудейлік әдебиет (сенім иелерінің өмірін ұсақ-түйегіне дейін реттейтін “Шулхан Арух” атты 16 ғасырда Иосиф Каро жасаған этикалық - құқықтық жинақ) пайда болды.", "title": "Яһудилік" } ]

[ { "docid": "339946_1_1", "text": "Яһуди діні немесе Иудаизм немесе Яһудилік (يهودية; יהדות \"яаадут\") — ежелгі діндердің бірі. ", "title": "Яһудилік" } ]

[ { "docid": "15681_1_1", "text": "\nГейзерлер — жер астынан мезгіл-мезгіл фонтан тәрізді атқылап шығатын ыстық бұлақтар. Гейзер Камчатка түбегінде (Ресей), Исландияда, АҚШ-тағы Йеллоустон ұлт паркінде, Калифорнияда, Канадада, Қытайда, Жаңа Зеландияның солтүстік аралында және Жапонияның кейбір жерлерінде кездеседі.", "title": "Гейзерлер" }, { "docid": "15681_2_1_1", "text": "Гейзер – оқтын-оқтын ыстық су мен бу атқылап тұратын су көзі (қайнар, бұлақ). Магма ошағынан үздіксіз жылу келіп тұратын жанартаулық әрекеті тоқтамаған немесе таяуда тоқтаған аймақтарда кездеседі. Гейзердің (исландша geysa – \"саулау\", \"шапшу\") сырт пішіні кішігірім қиылған \"конус\", аласа, жайпақ шұңқыр, кейде ор түрінде болуы мүмкін. Атқылау циклінің (оралымының) ұзақтығы тұрақты гейзерді жүйелі гейзер, өзгермелісін – жүйесіз гейзер деп атайды. Атқылау циклінің ұзақтығы минуттармен және ондаған минуттармен өлшенеді, тыныштық кезеңі бірнеше минуттан бірнеше сағатқа немесе күндерге дейін созылады. Гейзерден лықсып шығатын, көбінесе, жауын-шашынның жерге сіңуінен пайда болатын су біршама таза, аз минералданған (1 – 2 г/л), температурасы 100 – 1300С, құрамында хлоридтер, карбонаттар, кремнеземдер басым болып келеді. Камчаткада ірі гейзер Кихпиныч жанартауының маңында, Гейзерная өзенінің аңғарында 1941 ж. табылды. Мұнда барлығы жүзге жуық гейзер бар. Ең үлкен «Великан» гейзері ыстық суды 40 м, буды бірнеше жүз метр биіктікке дейін атқылатады. Исландияда отызға жуық гейзер бар. АҚШ-тағы Йеллоустон ұлттық саябағында екі жүзге жуық гейзер бар. Олардың ең ірі екеуі бу мен су әрбір 53 – 70 минут және үш күндік ырғақпен 40 – 42 м биіктікке атқылайды", "title": "Гейзерлер" } ]

[ { "docid": "14601_2_1", "text": "* Русско-казахский толковый географический словарь. Под общей редакцией академика АН КазССР, проф. С. К. Кенесбаева и кандидата филол. наук А. А. Абдрахманова. Алма-Ата, Изд-во «Наука», 1966, стр. 204. (Академия наук Казахской ССР. Институт языкознания. Сектор физической географии). Составители: Ж. Аубакиров, С. Абдрахманов, К. Базарбаев.", "title": "Стратосфера" } ]

[ { "docid": "527394_2_1", "text": "|ені = 250px\n|атауы = \nГрек әліпбиі (Ελληνικό αλφάβητο) — Грек тілініӊ және грек тілі тобыныӊ басқа да тілдерініӊ әліпбиі. Б.з.б. IX ғ. соӊы б.з.б. VIII ғ. басынан бастап үзбей қолданылады. Ғалымдардыӊ болжауы бойынша, грек әліпбиі дауыссыз дыбыстармен бірге дауысты дыбыстар үшін бөлек әріптерді қолданылған бірінші әліпби. Әліпбиде барлығы 24 әріп.", "title": "Грек әліпбиі" } ]

[ { "docid": "527394_3_1", "text": "Грек әліпбиі ғылым мен техникада кеңінен қолданады. Көбіне пішіні латын әліпбиініӊ әріптеріне сәйкес келмейтіндерді (кестеде қызғылт түспен айқындалған) қолданады:", "title": "Грек әліпбиі" } ]

[ { "docid": "683124_2_1", "text": "Land Rover Range Rover — Land Rover шығарған толық өлшемді, толық жетекті люкс жол талғамайтын көлік . Бұл компанияның флагмандық моделі. Range Rover өндірісі 1970 жылы басталды, бүгінде төртінші буын автокөліктері шығарылуда. Land Rover Range Rover модельдер желісін үш бөлек модельді қамтитындай кеңейтті: Range Rover Evoque, Range Rover Sport және Range Rover Velar.", "title": "Land Rover Range Rover" }, { "docid": "683124_3_1", "text": "\nRange Rover («Classic», 1970-1996) 1970 жылдан 1996 жылға дейін Land Rover шығарған. 1981 жылға дейін автокөлік тек 3 есікті корпуста ғана болды, содан кейін 5 есікті нұсқасы пайда болды, бірақ 3 есікті жол талғамайтын көліктер 1994 жылдың қаңтарына дейін шығарыла берді. Бұл Range Rover жол талғамайтын көліктерінің бірінші буыны болды. Көптеген адамдар үшін автомобиль «Range Rover» деп аталады, алайда Land Rover «Range Rover Classic» атауын өтпелі көліктерге және автоматты түрде барлық бірінші буын Range Rover жол талғамайтын көліктеріне қолданды .", "title": "Land Rover Range Rover" }, { "docid": "683124_4_1", "text": "\nЕкінші буын Range Rover (P38A, 1994-2002) өндірісі 1994 жылы 28 қыркүйекте, бірінші буын Range Rover пайда болғаннан кейін 24 жыл өткен соң басталды.", "title": "Land Rover Range Rover" } ]

[]

[ { "docid": "661840_1_1", "text": "\n Ми жұлын сұйығы немесе ликвор (liquor cerebrospinalis, \" цереброспинальды сұйықтық\", \"жұлын сұйығы\") — ми қарыншаларында, жұлын-сұйықтық жолдарында, ми және жұлынның субарахноидты кеңістігінде айналатын сұйықтық.", "title": "Ми жұлын сұйығы" } ]

[ { "docid": "661840_3_1", "text": "==Айналым==\nЖұлын сұйығы мида қалыптасады: тамырлы плексустың эпендиальды жасушаларында (50-70 %), қан тамырларының айналасында және қарыншалық қабырға бойында. Содан кейін, цереброспинальды сұйықтық бүйір қарыншалардан Монро саңылауына (қарыншааралық тесік) айналады), содан кейін үшінші қарыншаның бойымен, Сильвиев су құбыры арқылы өтеді. Содан кейін ол төртінші қарыншаға өтеді, Мажанди мен Лушканың саңылаулары арқылы ми мен жұлынның субарахноидты кеңістігіне шығады. Жұлын сұйығы веноздық синустың қанына және өрмелі қабықтың түйіршіктері арқылы реабсорбцияланады.", "title": "Ми жұлын сұйығы" } ]

[ { "docid": "204217_3_1", "text": "2008 жылы алғашқы нұсқасы шыққаннан бері жүйе бірнеше рет жаңаланып тұрды. Бұл жаңаландырулар жүйеден табылған ақаулар мен жаңа функцияларды қосу болып табылады. 2020 жылға дейін әр нұсқаның өзінше кодталған есім болды. Кодты есімі алфавит бойынша беріледі. Android Q 10 соңғы атауында әрібі бар андроид ОЖ - нің нұсқасы болды. ", "title": "Android" } ]

[ { "docid": "204217_1_1", "text": "\nAndroid — ықшамды (желілі) операциялық жүйе. Ол Linux ядросының негізінде жасалған және коммуникаторлар, планшетті компьютерлерге, санды ойнатқыштарға, қолсағаттарға, нетбуктар мен смартбуктарға арнап жасалынған. ", "title": "Android" }, { "docid": "204217_2_1", "text": "Алғашында Android Inc. компаниясы жасаған, кейіннен бұл компанияны Google сатып алды. Google Android платформасын ары қарай қолдау және дамыту мақсатында Open Handset Alliance (OHA) альянсын құрды. Android Google кітапхана арқылы жасалынған басқару құрылғысымен Java-қолданбалар жасауға мүмкіндік береді. Android Native Development Kit Си және де басқа да бағдарламалау тілінде жазылған қолданбаларды жасай алады.", "title": "Android" } ]

[ { "docid": "693840_1_1", "text": "Пулитцер сыйлығы (Pulitzer Prize) — әдебиет, журналистика, музыка және театр саласындағы АҚШ-тың ең беделді марапаттарының бірі. Ол 1917 жылы Джозеф Пулитцердің өсиетімен құрылды, ол өзінің байлығын газет шығарушы ретінде жасаған және оны Колумбия университеті басқарады. Жүлделер жыл сайын жиырма бір номинация бойынша беріледі. Жиырма санат бойынша әрбір жеңімпаз сертификат пен 15 000 АҚШ доллары көлеміндегі ақшалай сыйлыққа ие болады (2017 жылы 10 000 доллардан көтерілді). Мемлекеттік қызмет номинациясы бойынша жеңімпаз алтын медальмен марапатталады. ", "title": "Пулитцер сыйлығы" } ]

[ { "docid": "693840_2_1", "text": "\n1911 жылы қазанда венгр-еврейден шыққан газет магнаты Джозеф Пулитцер (1847–1911) қайтыс болды. Өсиет бойынша осы мақсатқа қалған екі миллион долларға оның атына қор құрылды. Өсиет 1903 жылы 17 тамызда құрылған, бұл күн Пулитцер сыйлығының құрылған күні болып саналады.", "title": "Пулитцер сыйлығы" }, { "docid": "693840_3_1", "text": "1917 жылы \"Репортаж үшін Пулитцер сыйлығының\" (Pulitzer Prize for Reporting) бірінші иегері американдық журналист Герберт Байард Своуп болды. Ол 1916 жылы қазанда жарияланған «Нью-Йорк әлемінде» «Герман империясының ішінде» (Inside The German Empire) атты мақалалар сериясы үшін беделді сыйлыққа ие болды.", "title": "Пулитцер сыйлығы" } ]

[ { "docid": "288535_2_1", "text": "Үлкен Жарылыс Теориясы (The Big Bang Theory) – Чак Лорри және Билл Прэди жасаған америкалық ситком (ситуацилық комедия), Стивен Моларомен бірге екеуі де сериалдың продюсерлері болып табылады. Үшеуі және басты сценарии жазушы болып жұмыс істейді. Тұсаукесері 2007 жылдың 24 қыркүйегінде CBS арнасында өтті.", "title": "Үлкен жарылыс теориясы (телесериал)" } ]

[ { "docid": "288535_3_1", "text": "Телехикаяның тұсаукесері 2007 жылдың 24 қыркүйегінде CBS арнасында өтті, ал соңғы маусымның көрсетілімі 2019 жылдың 16 мамырында аяқталды. Барлығы 12 маусымда 279 бөлім шығарылды. Осылайша, \"Үлкен жарылыс теориясы\" теледидар тарихындағы ең ұзақ ситком болды, аталған көрсеткіш бойынша \"Чирс\" комедиялық телехикаясын (275 бөлім) басып озды.", "title": "Үлкен жарылыс теориясы (телесериал)" }, { "docid": "288535_4_1", "text": "Бастапқыда телехикаяның басты кейіпкерлері Калифорния штатының Пасадена қаласында тұратын бес кейіпкер болатын. Бұл Калифорния технологиялық институтының екі физигі, бір пәтерде тұратын Леонард Хофстедтер мен Шелдон Купер; Пенни, даяшы және жаңа бастап жүрген актриса, қарама — қарсы пәтерде тұрады; сонымен қатар Леонард пен Шелдонның достары мен әріптестері-аэроғарыш инженері Ховард Воловиц пен астрофизик Раджеш Кутраппали.", "title": "Үлкен жарылыс теориясы (телесериал)" } ]

[ { "docid": "677883_4_1", "text": "1998 жылдан бастап Олимпиадаларда әйелдер арасындағы хоккей турнирі де өткізіле бастады.", "title": "Олимпиада ойындарындағы шайбалы хоккей" } ]

[ { "docid": "677883_2_1", "text": "Ал алғашқы турнир 1920 жылдың ойындарында орын алды (бұл жазғы Олимпиада болды).", "title": "Олимпиада ойындарындағы шайбалы хоккей" } ]

[ { "docid": "18377_1_1", "text": "\nЖазғы Олимпиада ойындары 1896 (1896 Summer Olympics, Jeux Olympiques d'été de 1896, Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες 1896; ресми атауы — I Олимпиаданың ойындары; өткізілу кезінде I Халықаралық Олимпиада ойындары деп аталған) — қазіргі заманғы алғашқы жазғы Олимпиада ойындары. Афина (Грекия) қаласында 1896 жылдың 6 - 15 сәуір күндері аралығында өткізілді. Жарысқа 14 елден келген 241 спортшы қатысқан, әйелдерге жарысқа қатысуға рұқсат етілмеді.", "title": "1896 жылғы Жазғы Олимпиада ойындары" }, { "docid": "18377_3_1", "text": "ХІХ орта тұсында Грекияда Олимпиада ойындарын қайта жандандыру мақсатында біраз әрекеттер жасалды. Сөйтіп, 1859, 1870, 1875 және 1889 жылдары Афинада грек спортшыларының қатысуымен секіру, жүгіру, диск, найза лақтыру, гимнастика сияқты спорт түрлерінен жарыстар өтті. Олимпиада ойындары бүкіл Грекияны біріктіретін, жалпы ұлттық оқиғаға айналды. 1890 жылы Олимпиадалық қозғалыстың белсенді қайраткері Пьер де Кубертен 1500 жыл үзіліп қалған доданың замануи үлгіде ұйымдастырылуына үлкен септігін тигізеді. Нәтижесінде 1894 жылы Халықаралық Олимпиада Комитеті құрылады. Ал араға екі жыл сала бірінші Олимпиада ойындары Грекияның Афины қаласында өтеді.", "title": "1896 жылғы Жазғы Олимпиада ойындары" } ]

[ { "docid": "18377_2_1", "text": "Бұл Ойындардың қазіргі ойындардан көптеген айырмашылықтары бар — Олимпиада оты және алтын медальдарды тапсыру рәсімі сияқты дәстүрлер болған жоқ..", "title": "1896 жылғы Жазғы Олимпиада ойындары" } ]

[ { "docid": "81394_1_1", "text": "\nТетраэдрлер — темір-бетоннан жасалған, биіктігі бір метр тең қабырғалы пирамида түріндегі танкіге қарсы тосқауылдар. Олардың танкіге қарсы әсері жүріп келе жатқан танк астына тірелетін аласа бағандар әсеріне ұқсас. Тетраэдрлер бағандар тәрізді топыраққа көмілмей, жер бетіне тасталады. Олар қалай тасталса да бір үшкір бұрышы жоғары қарап түсетін-\nдіктен, әрқашан бөгет болады. Жағалауларда шағын тереңдікте орналастырылатын темір тетраэдрлер десантғарға қарсы тосқауыл ретінде колданылады.", "title": "Тетраэдрлер" } ]

[]

[ { "docid": "157573_1_1", "text": "\n«Ақшақар және жеті ергежейлі» (Snow Whiteand the Seven Dwarfs) — Уолт Дисней компаниясының шығарған алғашқы жартыметражды анимациялық фильм. Фильм ағайынды Гримдердің өңдеген жұмыстары бойынша түсірілген. Ол көптеген сыйлықтарға ие болды, соның ішінде «Оскар» жүлдесі. Жалпы фильмді АҚШ-та Walt Disney Pictures компаниясы түсірген. Ұзақтығы – 83 минут. Фильмнің тұсаукесері 1937 жылы 21 желтоқсанда болған. ", "title": "Ақшақар және жеті ергежейлі (мультфильм, 1937)" } ]

[ { "docid": "157573_2_1", "text": "==Қызықты жайттар==\n*1937 жылы Дисней бір үлкен және ергежейлер санына сәйкес жеті кіші Оскар сыйлығын алады. \n*AFI-дің жасаған нұсқасы бойынша фильм ең үздік анимациялық фильмдер арасында бірінші орынды иемденеді. ", "title": "Ақшақар және жеті ергежейлі (мультфильм, 1937)" } ]

[ { "docid": "22832_3_2", "text": "==Жел және оның түрлері.==\nАтмосфералық қысымның айырмашылығы ауаның қозғалуына себепші болады. Ауаның ендік бағыттағы қозғалыстарын жел деп атайтынын білесіңдер. Жел жылдамдығы м/с-пен белгіленеді, оны елшейтін құралды анемометр деп атайды. Жел жылдамдығын 12 балдық арнайы Бофорт шкаласымен де аныктайды. Мұндағы 0 балл желсіз тымықты білдірсе, 12 балмен жылдамдығы 30 м/с-тан жоғары болатын апатты дауылдарды белгілейді.", "title": "Жел" } ]

[ { "docid": "22832_1_1", "text": "\nЖел — ауаның жер бетіне қатысты көбінесе горизонталь бағытта қозғалуы; метеорологияның негізгі ұғымдарының бірі.", "title": "Жел" } ]

[ { "docid": "38445_1_1_1", "text": "Герц Генрих Рудольф (1857 Гамбург - 1894) - Немiстiң ғұлама ғалымы. Жеке мектепте және гимназияда оқып жүргенiнде Герц өзiнiң ойлап табуға және қол өнерiне қабiлетi бар екендiгiн танытты. Гимназяны тәмамдағаннан кейiн Герц инженер болсам деп армандайды. Бiрақ армия қатарындағы қызметiнен, инженерлiк дайындықтан өткенiне қарамастан, ол физикамен шұғылдануды жөн көрдi. Мюнхен университетiне түсiп, онда Герц математикамен көп шұғылданды, физика классиктерiнiң еңбектерiн оқыды. 1878 ж. Герц Берлин университетiне ауысады, ол жерде немiс физиктерiнiң жетекшiсi Г.Гельмгольц оған ұстаздық етедi. 1870 ж. Герц докторлық диссертациясын қорғайды да, Гельмгольцтiң ассистентi болып тағайындалады. Берлинде қызмет еткен 3 жыл iшiнде әр түрлi тақырыптарда 15 мақала дайындаған (электромагнетизм, қатты материалдар, ғылыми аспаптарды құрастыру және т.б.). 1883 ж. Герц Киль университетiне приват-доцент қызметiне ауысады, одан кейiн Карисруэге ауысады. \nГенрих Герцке [[Карлруэ Технология Институты]]ндағы ескерткіш", "title": "Генрих Герц" } ]

[]

[ { "docid": "17685_4_1", "text": "АДИ адамның өмір ұзақтығын, білімін, әріп тану және адам басына шаққандағы ЖІӨ өлшемдерін біріктіреді. Индекс адамның жалпы даму деңгейін көрсетеді. Біріккен Ұлттар Ұйымының Даму Бағдарламасы АДИ-дың даму деңгейін адамдардың таңдау қыбілеті, білім алу мүмкіншіліктері, денсаулық сақтауға арналған, табыс табу мен жұмыс жағдайлары сияқты факторларды есепке алатын үрдіс деп атайды.", "title": "Адам даму индексі" }, { "docid": "17685_5_1", "text": "АДИ үш басты қағидалардан тұрады:\n* Өмір Ұзақтығы - Халық денсаулығы мен ұзқтығын өлшейді\n* Білім деңгейі мен білім бері жүйесі\n* Өмір сүру стандарты, адам басына шаққандағы жалпы ішкі өніммен өлшенеді.", "title": "Адам даму индексі" } ]

[ { "docid": "17685_2_1", "text": "Адам даму индексі (АДИ) адамдардың дамуы бойынша мемлекеттерді салыстыратын индекс. Ол бойынша мемлекеттің даму дамымағандығы өлшенеді. Көбінесе АДИ индексіне қарап мемлекеттерді дамыған, дамушы және дамымаған болып бөледі.", "title": "Адам даму индексі" } ]

[ { "docid": "14298_1_1", "text": "\n\nАбу-Даби ( ابوظبي , «гәзел әкесі») — Біріккен Араб Әмірліктері мен Абу-Даби әмірлігінің Ел ордасы, 67 мың км<sup>2</sup> ауданды алып жатқан (ол федерацияның бүкіл аумағының 86%-ы) саяси және әкімшілік орталығы.", "title": "Абу-Даби" } ]

[ { "docid": "14298_2_1", "text": "Материктен ширек километр орналасқан Парсы шығанағының солтүстік-шығыс бөлігінде аралда орналасқан. Арал материкпен үш үлкен көлік көпірімен жалғасып жатыр. (2010 жылдың соңындағы күйі бойынша)", "title": "Абу-Даби" }, { "docid": "14298_3_1", "text": "Мұнда климат ылғалды субтропиктік, сондықтан да жаз айларындағы ыстыққа шыдау өте қиын. Абу-Дабиде жауын өте сирек жауады, кейде қыс айларында (ақпан, наурыз) ғана жауады. Қыс мезгілдерінде ауа райы салқындау. Ең жылы уақыт - тамыз айы, орташа температура - +35,2 °C.", "title": "Абу-Даби" } ]

[ { "docid": "71124_1_1", "text": "Кортий мүшесі — ішкі құлақтағы есту мүшесі — жарғақтық ұлудың негіздік (базиллярлы) тақташасында орналасқан, арнайы сезімтал эпителийден түзілген, есту талдағышының (анализатор) дыбысты қабылдайтын шеткі аппараты (рецептор). \"Кортий мүшесі\" — ішкі және сыртқы сезімтал түкті, ішкі және сыртқы тіректік эпителий клеткаларынан құралған. Орталық тіректік клеткалар \"бағанды жасушалар\" деп аталады. Ішкі және сыртқы сезімтал жасушалардың аралығындағы ішкі және сыртқы бағанды жасушалар бір-біріне қисая орналасып, іші сұйыққа (эндолимфаға) толған үш бұрышты өзек (туннель) түзеді. Осы өзек арқылы спиральды (иірімді) жүйкелік ганглийдегі сезімтал нейроциттер дендритгерінен түзілген миелинсіз жүйке талшықтарының сезімтал ұштары, сезімтал түкті эпителий жасушаларына жанасып аяқталады.", "title": "Кортий мүшесі" } ]

[]

[ { "docid": "126116_1_1", "text": "\n«Сақиналар әміршісі» (The Lord of the Rings) – ағылшын жазушысы Дж.Р.Р. Толкиеннің романы. Фэнтези жанрындағы танымал романдардың бірі. «Хоббит» романының жалғасы. Негізінен бір бүтін кітап, көлемінің үлкендігінен баспа кезінде оны үш кітап етіп жарыққа шығарады: «Сақина бауырластығы», «Қос қамал» және «Патшаның оралуы». XX ғасырдың ең үздік әрі танымал кітаптарының бірі. Әлемнің 38 тіліне аударылған. Кітаптың мазмұн желісімен режиссер Питер Джексон фильм түсіреді, кино жоғары деңгейден көрініп, кассалық фильмдер қатарына қосылады. Толкин ағылшын эпосын құру мақсатында жазған романын 1937 жылы бастап, 1948 жылы бітірген. Алайда бірқатар қиыншылықтарға байланысты кітап тек 1954-1955 жылдары ғана жарық көреді. Кітапқа қатысты жақсы пікірлер айтылған.", "title": "Сақиналар әміршісі (роман)" } ]

[ { "docid": "126116_2_1", "text": "Бастапқыда Толкин «Хоббит» романының жалғасын жазуды мақсат еткен жоқ («Сақиналар әміршісі» романы шын мәнінде осындай жалғасы). Алайда, 1937 жылы 15 қарашада «Хоббит» кітабының бірінші баспагері Allen & Unwin-тің иесі Стэнли Анвинмен түскі ас ішіп отырғанда, Толкин басқа жұмыстарды қарауға жіберуге шақыру алды. Баспагердің сын-пікір берушісі «Силмариллионды» қабылдамады, бірақ ол бұл туралы оң пікір білдірді. Бұған жігерленген Толкин «Хоббиттің» жалғасын жаза бастады және 1937 жылы 16 желтоқсанда баспаға жазған хатында жаңа кітаптың бірінші тарауын хабарлады.", "title": "Сақиналар әміршісі (роман)" }, { "docid": "126116_3_1", "text": "Толкиннің мақсаты ағылшын эпосын жасау болды. Толкин Солтүстік Еуропаның ортағасырлық аңыздарымен, мысалы, «Хервер туралы сага», «Велсунгах туралы сага», «Беовулф» және басқа да көне герман, көне скандинав, ескі ағылшын және ортағасырлық ағылшын мәтіндерімен жақсы таныс Оксфорд филологы болды. «Сақиналар әміршісі» басқа әдеби көздерден де, мысалы, «Артурлық» кезеңнің аңыздары және карел-фин эпопеясы «Калеваламен» шабыттанды. Толкиннің айтуынша, ағылшынсаксондар мұндай көлемдегі эпосқа өте мұқтаж болған. «Артурлық» аңызды ол ағылшын-саксондық емес, айқын келттіктерге байланысты үйлеспейтін алмастыру деп санады.", "title": "Сақиналар әміршісі (роман)" } ]

[ { "docid": "19078_1_1", "text": "Үшбұрыш - ең қарапайым көпбұрыш, үш нүктеден, үш қабырғадан және үш бұрыштан тұрады немесе бір түзу бойында жатпайтын үш нүктені қосатын кесінділерді шектейтін жазықтық бөлігі.\n\nҮшбұрыштардың түрлері: тең қабырғалы , теңбүйірлі, сүйірбұрышты, тік бұрышты, доғал бұрышты.", "title": "Үшбұрыш" } ]

[ { "docid": "19078_2_1", "text": "Доғалбұрышты үшбұрыш - ішкі бір бұрышы доғал бұрыш болатын үшбұрыш.", "title": "Үшбұрыш" } ]

[ { "docid": "52796_3_1", "text": "Бұл - Орталық Америкадағы көлемі жағынан ең кішкентай және халқы ең тығыз қоныстанған республика. Астанасы - Сан-Сальвадор. Халқы - 6227 491 (2011) адам. Сальвадор - көз тартар көркем жерлері көп, табиғаты тамылжыған, тамаша мекен. Саяхатшылар оны \"тропиктік жер жаннаты\" деп бағалайды. Сондай-ақ бқл ел - табиғи ресурсқа бай, тартымды өлке.", "title": "Орталық Америка" } ]

[ { "docid": "52796_1_1_1", "text": "==Жалпы түсінік==", "title": "Орталық Америка" }, { "docid": "52796_1_1_2", "text": "Орталық Америка – Солтүстік Американың Теуантепек және Дарьен мойнақтары аралығындағы қиыр оңтүстік бөлігі. Тынық мұхит пен Мексика шығанағы және Кариб теңізі аралығында тропиктік ендікте орналасқан. Ені Юкатан түбегі аумағында 960 км, Панама мойнағында 48 км, ең биік жері \"Тахумулько тауы (4217 м). Орталық Америкада Мексиканың оңтүстік-шығыс бөлігі, Гватемала, Сальвадор, Гондурас, Никарагуа, Коста-Рика, Панама, Белиз мемлекеттері\" орналасқан. Басым бөлігін Кордильера жүйесіне кіретін орта биіктікті тау белдеуі алып жатыр. Ірі жазық өңірлер \"Юкатан түбегі мен Москития\" жағалауында. Кен байлықтарынан \"алтын және күміс (Гондурас, Никарагуа), қорғасын (Гватемала, Гондурас), сүрме (Гватемала), мұнай (Теуантепек), күкірт (Гватемала)\" өндіріледі. Орталық Америка климаты ылғалды; жылдық жауын-шашын мөлшері солтүстігінде 1500 – 2000 мм, оңтүстігінде 3000 – 4000 мм (тау беткейлерінде 7000 мм). Өзендері қысқа, бірақ суы мол; әсіресе Атлант мұхиты алабына жататын өзендердің суы жыл бойына мол болады. \"Тектоникалық қазаншұңқырларға\" толған көптеген көлдер кездеседі; ірілері – Никарагуа және Манагуа. Топырақ және өсімдік жамылғысы алуан түрлі.", "title": "Орталық Америка" }, { "docid": "52796_1_1_3", "text": "Солтүстік-шығысындағы \"жазықта және беткейлерінде (800 м биіктікке дейін) ылғалды тропиктік ормандар, түрлі-түсті бағалы ағаш сүректері өндірілетін пальмалар, лианалар\" өседі. Банан плантациясы және тропиктік дақылдар егіледі. Юкатанда ксерофитті бұталар, 1700 м-ге дейін ағаш тектес қырыққұлақтар, 3200 м-ге дейін мәңгі жасыл жалпақ жапырақты (емен, магнолия) және қылқан жапырақты ормандар басым. Биік белдеулерде альпі шалғыны өседі. Жануарлардан Орталық Америкаға ғана тән кең танаулы маймылдар, кесірткелер, \"Солтүстік Америкалық түрлерінен жанат, кемірушілер\" мекендейді.", "title": "Орталық Америка" } ]

[ { "docid": "16043_1_1_1", "text": "Бауыр (hepar) — 1) ең үлкен ас қорыту безі. Омыртқасыз жануарларда бауыр ас қорыту және қоректі сіңіру процестеріне қатынасады, сондай-ақ, онда май, көмірсу жиналады. Омыртқасыздардың бауырын кейде бауыр-ұйқы безі деп те атайды, себебі ол омыртқалы жануарлар мен адамның ұйқы безі бөлінетін затқа ұқсас зат (бездердің бөліп шығаратын заты) шығарады. Омыртқалы жануарлар мен адамда бауыр - күрделі орган, ол организмдегі зат алмасу процесіне қатысады әрі онда ас қорыту сөлдерінің бірі - өт түзіледі. Оның ересек адамдардағы орташа салмағы 1,5 - 2 кг. Бауыр іш қуысының оң жақ жоғарғы бөлігіне орналасқан. Бауырдың көк етке жанасып жататын жоғарғы дөңес, төменгі ішкі (висцеральдық) беттері бар. Бұлар бауырды оң(үлкен) және сол(кіші) бөліктерге бөледі. Бауырдың бетінің ортасында бауыр қақпасы деп аталатын көлденең ойық болады. Ол арқылы бауырға артерия, қақпалық вена тамырлары, жүйке талшықтары өтеді де, одан лимфа тамырлары мен өт түтігі шығады. Бауыр қақпасының алдыңғы жағында өт қуығы жатады. Бауыр қорғаныш қызметін де атқарады, яғни тамақ құрамында болып, ішекте сіңірілген зиянды заттар мен белок алмасуының нәтижесінде түзілетін қанның құрамындағы улы өнімдер бауырда залалсыздандырылады.", "title": "Бауыр (орган)" } ]

[ { "docid": "16043_2_1", "text": "2)Құрамында 70-73% су, 2—4 % май, 17—18% ақуыз, оның ішінде ауыстырылмайтын түрлері болады. Бауырда көптеген В тобының витаминдері және А, Д, Е витаминдері де бар. Сонымен бірге бауырда көптеген ферменттер, экстрактивті заттар және темір, фосфор көп. Майдаланған, пісірілген бауыр өзіне майды жақсы сіңіреді. Бауырды алдымен өтінен бөліп алып тазалайды, содан соң жуып, кесіп 2—3 сағат бойы суық ағынды суда ұстайды.", "title": "Бауыр (орган)" } ]

[ { "docid": "11272_2_1", "text": "Шығыс Рим императоры I Юстиниан 532-537 жылдар аралығында Рим империясының мемлекеттік шіркеуі үшін Константинопольдің христиан соборы ретінде салған шіркеу сол кездегі әлемдегі ең үлкен ішкі кеңістік болды және толығымен ілулі күмбезді алғашқылардың бірі болды. Бұл Византия сәулет өнерінің көрінісі болып саналады және \"сәулет тарихын өзгертті\" делінген. Қазіргі Юстиниан ғимараты дәл осы жерде орналасқан үшінші шіркеу болды, алайда кезінде Ника көтерілісі (\"Византияда 532 жылы болған көтеріліс\") тәртіпсіздіктер кезінде жойылды. Кейінгі Византия сәулетінен бастап, Айя София православие шіркеуінің парадигматикалық формасына айналды және оның сәулеттік стилі мың жылдан кейін Осман мешіттеріне еліктеді. Ол \"христиан әлемінде ерекше орынға ие\" деп сипатталды.", "title": "Айя София" } ]

[]

[ { "docid": "17207_2_1", "text": "Тегеран Иранның солтүстігіндегі Эльбурс тауының етегінде, Каспий теңізінің оңтүстік жағалауынынан 90 км қашықтықта орналасқан. Қала батыстан шығысқа қарай тау жотасы бойымен 40-50 километрге созылады. Тегеранның солтүстік ауданы (Шәмиран) теңiз деңгейiнен 2000 метр биіктікте, ал оңтүстік қала маңайы (Рей, Сұлтанабат) Кавир тасты шөліне жақын.", "title": "Тегеран" } ]

[ { "docid": "17207_1_1", "text": "\nТегеран (تهران — , ауызша. ) — Иран елінің астанасы, Азиядағы ең үлкен қалалардың бірі. Қала маңайы (Үлкен Тегеран) тұрғындарын қосқанда Тегеран тұрғындарының саны ресми мәлімет бойынша 13 миллион, бейресми деректерде 16 миллион деп көрсетіледі.. Әлем бойынша 21-орында. Тегеран останының астанасы, мемлекеттің саяси, экономикалық, транспорттық, сауда-қаржы және мәдениет орталығы.", "title": "Тегеран" }, { "docid": "17207_3_1", "text": "Тегеран Иранның автомобиль, электроника, әскери қару-жарақ, жеңіл өнеркәсіп, қант, цемент және химия салаларының орталығы саналады.. Сонымен қатар қала жиһаз және кілемімен де танымал. XX ғасырда елдің басқа аймақтарынан Тегеран қаласына жаппай көшу үрдісі орын алған. Жергілікті тұрғындар парсылар болғандықтан, Тегеран халқының 98%-ы парсы тілінде, қалған 2%-ы араб тілі, әзірбайжан тілі, армян тілі, күрд тілінде сөйлейді.", "title": "Тегеран" } ]

[ { "docid": "574324_1_1", "text": "\nАустралия доллары (таңбасы: $; коды: AUD) — Аустралия Одағының валютасы, сонымен қатар Кристмас, Кокос және Норфолк аралдарында және Кирибати, Науру және Тувалу тәуелсіз тынық мұхит мемлекттерінде қолданылады. 100 центке бөлінеді. Әдетте доллар таңбасымен ($) қысқартылады, бірақ басқа да белгілеу нұсқалары бар: A$, $A, AU$ и $AU.", "title": "Аустралия доллары" }, { "docid": "574324_3_1", "text": "Аустралия доллары, ондық валюта болғаннан кейін, Аустралия фунтын алмастыра отырып, анайналымға 1966 жылдың 14 ақпанында енгізілді.", "title": "Аустралия доллары" } ]

[ { "docid": "574324_2_1", "text": "1988 жылдан бастап банкноталарды шығару үшін қағаз емес, арнайы жіңішке пластик қолданылады.", "title": "Аустралия доллары" } ]

[ { "docid": "640963_1_1", "text": "\n«Зак пен Кодидің Балғын Өмірі» (The Suite Life of Zack & Cody) — америкалық комедиялық телесериал, жастар ситкомы, The Walt Disney Company өндірісі. Өндірушілері Дэнни Каллис және Джим Джоган. Сериал Disney Channel арнасында 18 наурыз, 2005 жыл және 1 қыркүйек, 2008 жыл аралығында көрсетілді.", "title": "Зак пен Кодидің Балғын Өмірі" } ]

[ { "docid": "640963_2_1", "text": "Зак пен Коди он екі жастағы егіздер, олар «Тип-топ» люкс отелінде тұрады. Ол жерде олардың анасы Кэрри ән салады. Олар жиі әртүрлі қиындыққа тап болады. Ол қиындықтан шығуға олардың достары Мэдди, Лондон, Арвин, Эстебан, мистер Мосби, Норман, Патрик, Мюриэль көмектеседі.", "title": "Зак пен Кодидің Балғын Өмірі" }, { "docid": "640963_3_1", "text": "Егіздердің түрлері бірдей болғанымен, мінездері әртүрлі. Зак — әзілқой, мектепті ұнатпайды, қу. Коди — момын, сезімтал, үздік оқушы, аңқау.", "title": "Зак пен Кодидің Балғын Өмірі" } ]

[ { "docid": "45482_1_1", "text": "Камерун жанартауы, Африканың Гвинея шығанағы жағалауындағы жанартаулық алқап. Абсалюттік биіктігі 4070 м. Басты шыңы – әрекетті Фако конусы (соңғы атқылауы 1959 жылы болды). Трахи-базальт аралас лавалық қабат жыныстарынан түзілген. Беткейлері көлбеу келеді және оларда бүйірлік конустар мен кратерлер көп. Камерун жағалауының батыс, оңтүстік-батыс беткейлері – Африкадағы жауын-шашынның ең көп жауатын (10 мың мм-ге жуық) жері. Етегінде экваторлық орман, орта биіктікте тау орманы, жоғарғы белдеуінде тау шалғыны өседі.\n\n", "title": "Камерун жанартауы" } ]

[]

[ { "docid": "71753_1_1", "text": "\nБүйрекүсті безі (glandula sup-rarenalis, glandula — «без», supra — «үсті» және ren — «бүйрек») — бүйректің ішкі және жоғарғы (адамда — артқы) жағында орналасқан, пішіні бүйрекке ұқсас, бірақ мөлшері тіптен майда, жұп ішкі секреция (эндокринді) безі.", "title": "Бүйрекүсті безі" }, { "docid": "71753_3_1", "text": "Бұл - бүйректің жоғарғы ұшында орналасқан жұп бездер. Біреуінің салмағы 6-7 грамм, екеуін қосқанда салмағы шашамен 12-14 грамм. Оң жақтағы бүйрекүсті безінің пішіні - үшбұрыш, сол жақтағы пішіні - жарты ай тәрізді. Бездердің сыртын бүйрекпен қоса тығыз майлы қабық қаптайды. Бүйрекүсті бездері сыртқы қыртысты және ішкі боз (милы) қабаттан тұрады. Ішкі қабаты бездің дәл ортасында, шамамен без ұлпасын 10%-ын құрайды. Сыртқы қыртыс қабаты 90%-ын алып жатыр. бБүйрекүсті безднерінен көптеген гармон түзіледі. ", "title": "Бүйрекүсті безі" } ]

[ { "docid": "71753_2_1_1", "text": "Бүйрекүсті безі — шығу тегі екі түрлі жеке құрылымнан (мезодерма спланхнотомынан және жүйке түтігі қыршаларынан) дамып қалыптасады. Ол сыртынан тығыз дәнекер ұлпалы қапшықпен (капсуламен) қапталған. Бүйрекүсті безінің сыртқы жағында орналасқан қыртысты заты — қуыстық мезодермадан қалыптасқан интерренальды денеден, ал ішкі бозғылт заты — симпатикалық түйіндермен бірге жүйке қыршаларынан жетілетін супраренальды мүшеден қүралған. Бүйрекүсті безінің бозғыл заты нейроэндокринді бездерге жатады. Бездің қыртысты затын құрайтын пішіні мен мөлшері әртүрлі безді жасушалар (эндокриноциттер), өз кезегінде пішіні әртүрлі эндокриноциттер бағандарынан құрылған үш: шумақты (доғалы), будалы және торлы аймақтар түзеді. Шумақты аймақ эндокриноциттері — минералокортикоид гормондарын, будалы аймақ жасушалар — глюкокортикоид гормондарын, ал торлы аймақ эндокриноциттері — андроген гормондарын бөледі. Минералокортикоид гормондары — альдостерондар организмдегі су және түз алмасуын, ал глюкокортикоид гормондары — кортикостерон, кортизон, гидрокортизон көмірсу, протеин және липид алмасуын реттеуге қатысады. Андроген гормоны — аталық жыныс гормоны тестостеронға ұқсас.", "title": "Бүйрекүсті безі" }, { "docid": "71753_2_1_2", "text": "Бүйрекүсті безінің ішкі жагындағы бозғылт затты — медуллалы эндокриноциттер (нейроэндокринді хромаффиноциттер) құрайды. Ақшыл түсті эпинефроциттер (нейроэндокриноциттер) - адреналин, ал күңгірт түсті норэпинефроциттер - норадреналин гормондарын бөледі.", "title": "Бүйрекүсті безі" } ]

[ { "docid": "557505_1_1", "text": " Cти́вен А́мелл (ағылшынша   Stephen Amell; 8 мамыр 1981, Торонто, Онтарио, Канада) — канадалық актёр, « Стрела» филімінде басты рөлді ойнап, танымал болған.", "title": "Стивен Амелл" } ]

[ { "docid": "557505_2_1", "text": "Стивен Амелл Торонто, Онтарио 8 мамыр, 1981 дүниеге  келген. Аврора, қаласында орналасқан «Әулие Эндрью» ұлдарға арналған коледжінде оқыған.", "title": "Стивен Амелл" }, { "docid": "557505_4_1", "text": "Өз мансабын бастамай тұрғанда ол велоаэробияда нұсқаушы болды. Ол өзін жақсы қалыпта сақтапды.Қызықты кездейсоқтық: Степанға алғашқы рөлдердің бірі «Жақын Достар» сериалында велоаэробик нұсқаушысы болып жұмыс істеді.", "title": "Стивен Амелл" } ]

[ { "docid": "197871_1_1", "text": "\nҚұтқарушы Иса Мәсіх мүсіні (Cristo Redentor) Рио-де-Жанейро қаласындағы Корковаду тауында орналасқан Иса Мәсіхтің танымал мүсіні. ", "title": "Құтқарушы Иса Мәсіх мүсіні" } ]

[ { "docid": "197871_2_1", "text": "Mүсінінің өлшемдері: биіктігі — 38 метр, сонымен қатар іргетасы — 8 м; салмағы — 1145 тонн; қолдардың құлашы — 30 метр. ", "title": "Құтқарушы Иса Мәсіх мүсіні" }, { "docid": "197871_3_1", "text": "Стеаниттен (сабын тастан) және бетоннан құйылған. 1921 жылы Бразилияның тәуелсіздігінің жүз жылдығына арнап, инженер Эктор Силва да Коста жасаған. ", "title": "Құтқарушы Иса Мәсіх мүсіні" } ]

[ { "docid": "18399_1_1", "text": "Францияның Шамони қаласында өткен I қысқы олимпиада ойындары. 1924-ші жылғы кантардың 25-і мен акпанның 5-і аралығында ұйымдастырылды. Басында Қысқы Олимпиада деп аталмады, тек \"Жазғы Олимпиада ойындарының қысқы спорт түрлерінің апталығы\" деп аталды. 1925 жылы ХОК конгресінде қысқы спорт түрлерінен де Олимпиада ойындарын тұрақты түрде өткізіп тұру жөнінде шешім қабылданды да, Шамониде өткен форумды \"Бірінші Қысқы Олимпиада ойындары\" деп ресми түрде атау ұйғарылды.", "title": "1924 жылғы Қысқы Олимпиада ойындары" } ]

[ { "docid": "18399_4_1", "text": "* Бобслей \n* Кёрлинг \n* Коньки спорты \n* Шаңғы қоссайысы \n* Шаңғы жарысы \n* Трамплиннен секіру \n* Әскери патрульдер жарысы \n* Мәнерлеп сырғанау \n* Хоккей ", "title": "1924 жылғы Қысқы Олимпиада ойындары" }, { "docid": "18399_5_1", "text": "Олимпиадаға 293 спортшы қатысты, оның 280-і ерлер, қалған 13-і ғана әйелдер болды.\n", "title": "1924 жылғы Қысқы Олимпиада ойындары" } ]

[ { "docid": "30975_2_1_2", "text": "Қазіргі кезде поэтика Азия, Африка, Американың тропиктік және субтропиктік аймақтарында, Зонд архипелагы мен Филиппинде тараған. 200-ге жуық түрі белгілі.", "title": "Приматтар" } ]

[ { "docid": "30975_3_1", "text": "Приматтар 2 отряд тармағына бөлінеді.\n# Төменгі сатыдағы приматтар не шала маймылдар (Prosіmіі), 90-ға жуық түрі бар. Бұларға тупайлар, лемурлар, лорилер, ұзын құйрықтылар жатады. Тіршілігінің көп уақытын ағаш басында өткізеді. Аздаған топ құрып не жұптасып, кейде жалғыз да тіршілік ете береді. Құрғақшылық жылдары кейбір түрлері ұйқыға кетеді.\n# Жоғары сатыдағы приматтар немесе маймылдар (Anthropoіdea), 100-ден аса түрі бар. Бұлар 2 топқа бөлінеді; қаласы Кеңтанаулы маймылдар; Тартанаулы маймылдар.", "title": "Приматтар" }, { "docid": "30975_4_1", "text": "Приматтардың 62 түрі мен түртармағы қорғауға алынып, Халықаралық табиғат қорғау қоғамының “Қызыл кітабына” енгізілген. Қазақстанда приматтар хайуанаттар паркінде ұсталады.", "title": "Приматтар" } ]

[ { "docid": "39593_1_1", "text": "\n300px|right|thumb|Солтүстік Америка шығыс жағалауындағы Фанди шығанағы\nФанди Шығанағы — Атлант мұхитындағы Мэн шығанағының солтүстік бөлігі. Солтүстік Американың солтүстік-шығыс жағалауында орналасқан. Ұзындығы 300 км, ені 90 км, тереңдігі 208 м. Суының көтерілуі жарты тәуліктік. Мұнда дүниежүзілік мұхиттағы су деңгейінің ең биік көтерілуі (16 — 18 м) байқалады. Фанди шығанағында Сент-Джон порты орналасқан.\n", "title": "Фанди шығанағы" } ]

[]

[ { "docid": "486784_2_1", "text": "Бастапқы кездері Educational Testing Service ұйымына тиісілі болғанымен кәзір SAT тесті College Board бейкоммерциялық ұйымы тарапынан дайындалады. Осыған қарамастан Educational Testing Service ұйымы тестің әзірленуіне әлі де қатысады. Бұл тест біріншірет 1901 жылы өткізілді. Сол уақыттан бері атауы мен бағалау жүйесі өзгеріссіз қалды. 2005 жылдан бастап 3 сағат 45 мин бойы жүргізіледі. Тестің бағасы АҚШ-тің өзінде 47$ , ал басқа мемлекеттерде 75$ құрайды. Тестің нәтижелелері 600 баллдан 2400 аралығында жатыр. Тест негізгі үш бөлімнен тұрады (математика, мәтінді талдау және грамматика) олардың әрбірі 800 балдан.", "title": "SAT" } ]

[ { "docid": "486784_1_1", "text": "SAT Reasoning Test ( немесе «Scholastic Aptitude Test» және «Scholastic Assessment Test» деп те аталады, сөзбе - сөз аударғанда «Мектептік Бағалау Тесті» деген мағынаны береді.) - бұл тест АҚШ-тың жоғарғы оқуларына түсу үшін арналған стандартты тест болып табылады. ", "title": "SAT" } ]

[ { "docid": "531150_2_1", "text": "Майкл Кларк Дункан (Michael Clarke Duncan; 10 желтоқсан 1957, Чикаго – 3 қыркүйек 2012, Лос-Анжелес) – америкалық актер, «Зелёная миля» фильмінің арқасында танымал атанған. Осы фильмдегі Джон Коффи рөлі үшін «Оскар» жүлдесінің иегері болды. Лос-Анжелесте қарашын болып жұмыс атқарып, бразилиялық джиу-джитсумен айналысқан. ", "title": "Майкл Кларк Дункан" } ]

[ { "docid": "531150_3_1", "text": "Ең бірінші рөлін 1998 жылы «Армагеддон» фильмінде алды. Кейін «Девять ярдов», «Планета обезьян», «Царь скорпионов» жобаларында өзін сынап көреді. «Братец медвежонок» мультфильмінде және The Suffering: Ties That Bind, Soldier of Fortune и God of War II компьютер ойындарында дыбыстандырумен айналысқан. 2005 жылы «Город грехов» шығармасында Мэньюттің рөлін иеленген. Өз денсаулығын жақсарту мақсатында 2009 жылдан бастап ет жеуден бастартады. Алайда, 2012 жылдың 13 шілдесінде Майкл Дункан инфарктқа ұшырап, өмірмен қоштаса жаздайды. Бірақ, көп ұзамай, дәлірек айтсақ 3 қыркүйекте Лос-Анжелесте өмірден өтеді.", "title": "Майкл Кларк Дункан" }, { "docid": "531150_4_1_1", "text": "*1997 — Back in Business\n*1998 — Armageddon — Бугай\n*1998 — The Players Club — қарашын\n*1999 — The Green Mile — Джон Коффи\n*1999 — The Underground Comedy Movie\n*1999 — Family Guy\n*2000 — The Whole Nine Yards — Франклин «Фрэнки Фигс» Фигуэро\n*2001 — See Spot Run — Аксель Мюрдок\n*2001 — Cats & Dogs — Сэм (дыбыстандырушы)\n*2001 — Planet of the Apes — Аттар\n*2001 — They Call Me Sirr (ТВ) — Гриффин\n*2002 — The Scorpion King — Балтазар\n*2003 — Daredevil — Уилсон Фиск / Кингпин\n*2003 — Spider-Man: The New Animated Series — Уилсон Фиск / Кингпин (дыбыстандырушы) \n*2003 — George of the Jungle 2 — сараң жолбарыс (дыбыстандырушы)\n*2003 — Two and a Half Men — Джером\n*2003 — Brother Bear — Таг (дыбыстандырушы)\n*2003 — Kim Possible: A Sitch in Time — Уэйд\n*2004 — D.E.B.S. — мистер Фиппс\n*2004 — George and the Dragon — Мавр Тарик\n*2004 — Pursued — Франклин\n*2004 — The Land Before Time XI: Invasion of the Tinysauruses — Үлкен әке (дыбыстандырушы)\n*2005 — Racing Stripes — жеребец Клайнсдейла (дыбыстандырушы)\n*2005 — Sin City — Мэньют\n*2005 — The Island — Старк Уэззер\n*2005 — Dinotopia: Quest for the Ruby Sunstone — тираннозавр Стинктус (дыбыстандырушы)\n*2005 — The Golden Blaze — Томас Татум (дыбыстандырушы)", "title": "Майкл Кларк Дункан" }, { "docid": "531150_4_1_2", "text": "*2005 — Stewie Griffin: The Untold Story —аист (дыбыстандырушы)\n*2006 — School for Scoundrels — Лешер\n*2006 — Talladega Nights: The Ballad of Ricky Bobby —Люциус Вашингтон\n*2006 — Brother Bear 2 — Таг\n*2006 — Air Buddies — Түлкі\n*2007 — One Way — Генерал\n*2007 — The Last Mimzy — Натаниэль Бродман\n*2007 — Slipstream — Морт / Фил\n*2008 — Welcome Home, Roscoe Jenkins —Отис\n*2008 — American Crude\n*2008 — Kung Fu Panda — Вэчир (дыбыстандырушы)\n*2008 — Delgo — Марли (дыбыстандырушы)\n*2009 — Street Fighter: The Legend of Chun-Li — Балрог\n*2009 — The Slammin' Salmon — Клеон Салмон\n*2010 — Redemption Road — Ауджи\n*2010 — Cats & Dogs: The Revenge of Kitty Galore — Сэм (дыбыстандырушы)\n*2010 — For Love of Liberty: The Story of America’s Black Patriots \n*2011 — Cross — Эрлик\n*2011 — Bones , The Finder — Лео \n*2011 — Green Lantern — Киловог (дыбыстандырушы)\n*2012 — The Finder — Лео Нокс\n*2012 — The Sibling — Аддисон\n*2012 — From the Rough — Роджер\n*2013 — A Resurrection, 2012 — Эдиссион (Mr.Addison)- мектеп директоры", "title": "Майкл Кларк Дункан" } ]

[ { "docid": "531503_2_1", "text": "\nДжон Марк Галэки - 1975 жылы 30 сəуіріде Бре, Бельгияда туды. Əртіс, \"Үлкен Жарылыс теориясы\" телесериалындағы Леонард Хофстедер рөлімен танымал. Джонни Галэки Бельгияда американдық отбасыда туды. Оның анасы, Мэри Лу - ипотека консультанты, ал əкесі, Ричард - BBC АҚШ əскері. Оның ағасы Николай жəне апайы Элисон. Джонниға үш жыл болғанда отбасымен бірге олар Иллинойс штаты, Оук-Паркқа көшті. Он екі жасында ол 《Одна ночь из жизни Джимми Рирдона》 фильмінде түсті. 2006-2007 жылдарда Галэки бродвей \"Кіші ит күледі\" қойылымында ойнады. Ал 2007 жылдан бастап ол \"Үлкен Жарылыс теориясы\" телесериалында түсе бастады.", "title": "Джонни Галэки" } ]

[]

[ { "docid": "135203_3_1", "text": "Гиннесс кітабына адамның, жануардың, табиғаттың т.с.с. жеткен жетістіктері, өзгелерден ерекшелендіретін күйі, қалпы жайлы жазылады. Алғаш рет Гиннесс кітабы 1955 жылы ирландтық сыра қайнатушы «Гиннесс» компаниясының басшысы Хью Бивер сэрдің тапсырысы бойынша жарық көрген. 1956 жылы кітап 5 000 000 дана таралыммен сатылған. Қазіргі кезде дүниежүзі бойынша 100 мемлекетте 23 тілде басылып шығарылады. 2003 жылы «Гиннесстің рекордтар кітабының» таралымы 100 000 000 данаға жеткен.\n", "title": "Гиннесс рекордтар кітабы" } ]

[ { "docid": "135203_2_1", "text": "Гиннесс рекордтар кітабы (The Guinness Book of Records) — әлемдік рекордтар енетін жылдық жинақ.", "title": "Гиннесс рекордтар кітабы" } ]

[ { "docid": "515823_3_1", "text": "Телехикаяның премьерасы ABC Family каналында 2010 жылдың 8 маусымында өтті. Басында 10 эпизод шығару жоспарланған, бірақ кейін 28 маусымда үлкен рейтингке еге болғанының себебінен бірінші маусымды жалғастырып және тағы да 12 серияға тапсырыс берілді. ", "title": "Сүйкімді өтірікшілер" } ]

[ { "docid": "515823_2_1", "text": "\n\nСүйкімді өтірікшілер (Pretty Little Liars) — Сара Шепард (Sara Shepard) романдарынаң қалыптасқан америкалық жастар телехикая.", "title": "Сүйкімді өтірікшілер" } ]

[ { "docid": "40247_1_1", "text": "\n\nХеопс пирамидасы — дүние жүзіндегі аса ірі пирамидалардың бірі . Бұл пирамиданы перғауын Хеопс (Хуфу) көзі тірісінде өзіне арнап б.з.б. 3 - мыңжылдықтың 1 - жартысында Гиза қаласы маңындағы Ливия шөлінде салғызған . Кезінде ежелгі мысырлықтар осынау алып кесене-пирамиданы “Хуфу көкжиегі” деп атаған . Хеопс пирамидасының табаны төрт бұрышты болып басталады да , жоғары қарай басқыш тәрізді көтеріліп , көп сатылы құрылыс түрінде тұрғызылған . Ұшар басы сүйірленіп бітетін Хеопс пирамидасының архитектуралық құрылысына сәулетші Хемиун басшылық жасаған. ", "title": "Хеопс" } ]

[ { "docid": "40247_2_1_1", "text": "Алғашында пирамида биіктігі 146,6 м болған еді. Алайда, қазіргі кезде оның биіктігі 138,8 метр болып тұр. Ежелгі грек тарихшысы Геродоттың жазбасында пирамиданы 100 мың адам 20 жыл бойы салғандығы айтылады. Пирамидалардың салынуы, құрылысы жөнінде айтылған пікірлер сан алуан. Дегенмен аптапты Египет аспаны астында мыңдаған құл тас қарумен дәу тастарды бөліп алып, оны құрылыс орнына арқанмен сүйретіп жеткізген, пирамида биіктеген сайын тас блоктарды қолмен жоғары көтерген деген пікірлер басым. Хеопс пирамидасы салынғалы бергі 4 мың жыл бойы осы сұрақтар кімді де болсын мазалауын қояр емес. Ол туралы аңыз да көп. Осыншалық алып пирамиданы адамның салуы мүмкін емес, деп күмәнданғандар да бар. Біреулері жындар салған болуы ықтимал десе, енді бірі Жер бетінде болған басқа өркениеттің белгісі дейді. Ал бәзбіреулер мұндай кереметті өзге ғаламшардан келгендер салған деген болжамдарын ұсынуда. Өйткені бүгінге дейін және технология дамыған қазіргі заманда да дәл осындай теңдессіз құрылысты адамдар әлі де салған жоқ. Мысалы, 1989 жылы Париж қаласындағыЛувр мұражайының жанына салынған суретші Пейдің шыны пирамидасының биіктігі 22 метрден аспайды.1972 жылы АҚШ-тың Сан-Франциско қаласында пирамидаға еліктеп салынған халықаралық штаб-пәтердің алып құрыл", "title": "Хеопс" }, { "docid": "40247_2_1_2", "text": "ысы бар.", "title": "Хеопс" }, { "docid": "40247_2_1_3", "text": "48 қабаттан тұратын ғимараттың биіктігі 260 метр болғанымен, көлемі Хеопс пирамидасының жартысына да жетпейді. Сондықтан да, Хеопс пирамидасы адамзат тарихындағы жеті кереметтің бірі. Үлкен пирамида мен жердің центрі арасындағы қашықтық, Солтүстік полюс арасындағы қашықтықпен бірдей. Биіктігін миллиардқа көбейткенде күнге дейінгі ара-қашықтықты береді. Яғни ол кездегі адамдар астрономияны, жағрафияны жақсы білген. Сәулет өнерінде де маман болған, пирамиданың биіктігі 210 қабат. Тарихшы Гередоттың айтуы бойынша, құрылыс материалдарын жоғарыға шығару үшін 925 метр ұзындықта ені 19 метр болатын бір кран тәріздес сырық жасалған. Бұл сырықтың да соғылуы ең аз дегенде 10 жылға созылады. Хеопс пирамидасы ауырлықтары 60 тонна мен 3 тонна арасында болатын 2 300 000 дана блок тастан жасалған. Ені 227 метрболатын шаршы негізінде құрылған. Ал оның алып жатқан алаңы 55 мың м2.Пирамиданың ортасында, жоғарыдан шамамен 100 метр төменде перғауын бөлмесі бар және тек төрт қабырға ғана. Хеопс пирамидасының тастары 3 метр биіктігіндегі бір қабырға халіне келтірілсе, бұл қабырғамен бүкіл Францияны қоршауға болады екен. (Наполеон есептетуге бұйрық берген екен).Құрылысқа пайдаланған тас «асуаннан» 2,5 т текше тас түрінде дайындалған.", "title": "Хеопс" }, { "docid": "40247_2_1_4", "text": "Хеопс пирамидасына осындай текше тастың 2 млн 2300- і қолданылған екен.", "title": "Хеопс" }, { "docid": "40247_3_1", "text": "Пирамиданың 20 жылда біткені айтылуда. Ол үшін, Нілдің суы көтерілген маусымда, күніне 4000 блок тасылуы керек. 60 миллион тонна тастың тасымалдануы үшін 1000 қайық қажет. Қолмен тегістеліп, жылтыратылған 460 000 таспен қапталған. Бұлар ұқыпты орналастырылғаны соншалық, тіпті араларына қағаз да симайды екен. Пирамидаларға біреулер әуе жолдары үшін бір белгі деп, біреулер геологиялық тербелістермен резонансқа кіре алатын бір энергия орталығы деп, ал ендігі біреулер тарихқа бағыт беретін бір архив деп сенеді.", "title": "Хеопс" } ]

[ { "docid": "690520_4_1", "text": "Сенат сенаторлардан тұрады, олардың әрқайсысы тұтастай бір штаттың атынан сайланады. Әрбір штаттың тең дәрежеде алты жыл мерзімге қызмет ететін екі сенаторлары бар. Қазіргі уақытта 50 штаттың атынан 100 сенатор бар. Америка Құрама Штаттары Сенатының палатасы Капитолий ғимараты, Вашингтонда орналасқан.", "title": "АҚШ сенаты" } ]

[ { "docid": "690520_3_1", "text": "Америка Құрама Штаттарының Сенаты (Unites States Senate) — АҚШ Конгресінің жоғарғы палатасы, АҚШ уәкілдер палатасымен бірге АҚШ-тың екіпалаталы заң шығарушы орган құрайды.", "title": "АҚШ сенаты" } ]

[ { "docid": "22035_1_1_1", "text": "Әліпби немесе Алфавит (ἀλφάβητος – жазу нұсқасы) — \n# Тілде оның құрылмасын жазу үшін пайдаланылатын белгілі бір тәртіп бойынша орналасқан таңбалар жиынтығы;\n# Есептеу жүйесінде пайдаланылатын барлық символдар жиынтығы; \n# Есептегіш техникада — берілген жиында өзгермейтін болып қабылданған, берілген тілде кез келген хабарды құрастыруға болатын символдардың (әріп, цифр және басқа шартты таңбалар) жиынтығы.\n# Алфавит ақпаратты кодтау үшін пайдаланылатын таңбалардың шектеулі жиынтығы. Қазіргі заманғы ақпараттық жүйелерде пайдаланылатын алфавит мысалдары ретінде мыналарды атап өтуге болады: \n* Z33 алфавиті — орыс алфавитінің 32 әрпі және бос орын; \n* Z256 алфавиті - ASCII және ААК-8 (КОИ-8) стандарттық кодтарға кіретін символдар;\n* Бинарлық алфавит — Z2={0,1}; сегіздік алфавит немесе он алтылық алфавит;", "title": "Әліпби" } ]

[]

[ { "docid": "599266_1_1", "text": "\n«Миссури, Эббинг шекарасындағы үш билборд» (Three Billboards Outside Ebbing, Missouri) – режиссер Мартин Макдонахтың британдық-американдық драмалық фильмі. АҚШ-та фильм 2017 жылы 10 қарашада, ал Ұлыбританияда 2018 жылы 12 қаңтарда экрандарға шықты. Ресейде фильм 2018 жылы 1 ақпанда көрсетілді. ", "title": "Миссури, Эббинг шекарасындағы үш билборд" } ]

[ { "docid": "599266_2_1", "text": "Жалғызбасты ана Милдред Хейздің қызың осыдан жеті ай бұрын зорлап, өлтіріп кеткен. Алайда кінәліңі іздеуге полиция қызметкерлерінің ниеттері жоқ деп, ол туған қаласының полициясымен тайталасқа түседі. Сол себепті ол қалаға кірер жолда тұрған үш жарнама билбордың жалға алып, Анжеланың өлімі мен шериф Билл Уиллобидің әрекетсіздігі жайлы үш плакатты іледі. Уиллоби бұл істе шарасыз болғандықтан, қала тұрғындары Милдредке шүбә көзбен қарай бастады.", "title": "Миссури, Эббинг шекарасындағы үш билборд" }, { "docid": "599266_4_1", "text": "2017 жылы қыркүйекте Мартин Макдонах  үздік сценарий үшін Венециандық кинофестивальде жүлде алды. 2018 жылы 7 қаңтарда фильм 4 «Алтын Глобус» жүлдесін ұтып алды: үздік фильм – драма, драмалық фильмдегі үздік актриса (Фрэнсис Макдорманд), екінші кезектегі үздік актер (Сэм Рокуэлл), үздік сценарий (Мартин Макдонах). 2018 жылы 4 наурызда фильм 2 «Оскар» жүлдесін ұтып алды: үздік әйел рөлі (Фрэнсис Макдорманд) және екінщші кезектегі үздік ер рөлі (Сэм Рокуэлл). ", "title": "Миссури, Эббинг шекарасындағы үш билборд" } ]

[ { "docid": "40609_1_1", "text": "Ажал аңғары Өлім аңғары — АҚШ-тың оңтүстік-батысында, Мохаве шөліндегі (Калифорния штаты) сусыз аңғар. Ол Үлкен Алаптың оңтүстігіндегі Аларгос пен Панаминт жоталары аралығында орналасқан. Ұзындығы солтүстік-батыстан оңтүстік-шығысқа қарай 250 км-ге созылып жатыр және ол Солтүстік Америкадағы теңіз деңгейінен ең төмен орналасқан жер — 85 м. Мұнда Батыс Жарты шардағы ең жоғарғы температура байқалған (56,7ӘС). Ажал аңғарының атауы осы жерде 1849 жылы бір топ алтын ізденушілердің су таппай ажалға ұшырауынан шыққан. Аңғарда ауданы 840 мың га болатын, негізі 1933 жылы құрылған ұлттық табиғи саябақ бар.\n“Қазақ Ұлттық Энциклопедиясы”, 1-том\n\nСанат:АҚШ географиясы", "title": "Ажал аңғары" } ]

[]

[ { "docid": "499433_1_1", "text": "Декарттық координаттар жүйесі немесе картезиандық координаттар жүйесі - координаттар осіндегі межелері немесе базистік векторларының ұзындықтары тең, жазықтықтағы немесе кеңістіктегі түзу сызықты координаттар жүйесі. Әдетте, тікбұрышты декарттық координаттар жүйесі қолданылады. Бұл жүйені 1637 жылы француз ғалымы Рене Декарт (1596 - 1650) енгізген. Нақты сандарды көрнекі түрде өрнектеу үшін сан түзуі пайдаланады. Әрбір нақты санға сан түзуінің бір нүктесі сәйкес болады және керісінше - сан түзуінің әрбір нүктесіне бір нақты сан сәйкес болады. Өзара перпендикуляр екі сан түзуі тікбұрышты(декарттық) координаттар жүйесін түзеді.Сан түзулері координаттар осьтері деп аталған.Осылардың қиылысу нүктесіне екі сан осінің бас нүктесі 0(нөл) саны сәйкес болады.Осы коорлинаттар жүйесі жазықтықты төрт бөлікке - квадранттарға бөледі.", "title": "Декарттық координаттар жүйесі" } ]

[ { "docid": "499433_3_1", "text": "\nДекарт координаттары - жазықтықта белгіленген өзара перпендикуляр екі түзуге (өстерге) дейінгі қашықтықтары арқылы нүктенің жазықтықтағы орнын анықтау әдісі. Бұл ұғымды бүгіннен екі мың жылдан аса бұрын Архимед пен Пегастық Апполони, тіпті көне мысырлықтар қарастырған. Бұл идеяныалғаш рет жүйелі түрде П. Ферма (P. Fermat) және Р. Декарт (R. Descartes) дамытты; олардың айтуы бойынша қашықтық тек қана оң сан немесе нөл болуы мүмкін. Аталған қашықтықтардың біреуі немесе екеуі де теріс сан болуы туралы пікір Исаак Ньютонға (I. Newton) жатады. Осы қашықтықтарды алғашқы рет «координаттар» деп атаған Готфрид Вильгельм Лейбниц (G. Leibniz) болатын.\n", "title": "Декарттық координаттар жүйесі" }, { "docid": "499433_3_2", "text": "==Дереккөздер==\nМатематика әлемі: Жалпы орта білім беретін оқу орындарының(мектеп, гимназия, колледж, лицей) оқушылары мен студенттеріне және математика әуесқойлары мен көпшілік оқырмандарға арналған математикалық пәндік энциклопедия.\n", "title": "Декарттық координаттар жүйесі" } ]

[ { "docid": "92057_1_1", "text": "Көп жасушалы ағзалар, жануарлар - өсімдіктер және саңырауқұлақтар. Олардың денесі көптеген жасушалар мен олардың өндіретін заттарынан тұрады, (жасуша аралық заттар). Көпжасушалы ағзаларға тән қасиет, жасушалар пішіні, көлемі, атқаратын қызметі жағынан бір-біріне самайды. Олар әртүрлі апалар мен ішкі құрылыстын құрамында болып, олардың ерекшеліктерше сәйкес қызмет атқарады.", "title": "Көп жасушалы ағзалар" } ]

[]

[ { "docid": "86856_1_1", "text": "Этноцентризм (ethnos - тайпа, топ, халық - орта) - адамның қоршаған ортаның нақтылығының құбылысын эталон қасиеті ретінде қарастырылатын өзінің этникалық қоғамдастықтың позициясымен бағалау мен қабылдауға бейімделуі. Бір топ орталық, ал қалғандары осы топқа негізделіп бағаланатын жағдайдағы қоғамға деген көзқарас.", "title": "Этноцентризм" } ]

[]

[ { "docid": "511571_1_1", "text": "Патагония - Оңт. Американың Рио-Колорадо ө-нен оңтүстікке қарай, Андыдан шығысқа созылған және Аргентинаның оңтүстігін алып жатқан физ.-геогр. облыс, үстірт. Рельефі Атлант мұхитынан Андыға қарай биіктейді (2200 м-ге дейін). Солт.-шығысы, СанөХорхе және Байя-Гранде шығанақтары жағалауы жазық келеді. Мезозой мен үштіктің тұнбалы және вулкандық қабаттарымен жабылған көне кристалдық жыныстардан түзілген. Климаты қоңыржай, шөлейттік. Орташа жылдық жауын-шашын мөлшері 150-300 мм, тау етегінде 450-700 мм. Орташа температура июльде 2, 8 С, январда 10, 20 С. Өзендері терең каньон жасап ағады. Қоңыр және күлгін топырақ жамылғысында негізінен астық тұқымдас және бұталы өсімдітер өседі. Лама, магеллан иті және құстардың алуан түрлері мекендейді. Қой шаруашылығы дамыған. Мұнай кәсіпшілігі бар.", "title": "Патагония" } ]

[]

[ { "docid": "565132_1_1", "text": "\nVIII Эдуард (Edward VIII; шоқынған кездегі есімдері \"Эдуард Альберт Кристиан Георг Андрей Патрик Давид\"; 23 маусым 1894— 28 мамыр 1972) — 1936 жылдың 20 қаңтарынан 11 желтоқсаны аралығындағы 10 ай ішінде Біріккен Ұлыбритания және Ирландия патшалығының патшасы; тәж кигізу жорасы жүргізілмеген. Ұлыбритания Үкіметінің қарсылығына қарамастан, күйеуінен ажырасқан Уоллис Симпсонмен үйлену мақсатында 1936 жылдың 11 желтоқсанында тақтан бас тартады. Тақтан бас тарту себебін Эдуард «Өзі сүйетін әйелдің көмегі мен қолдауынсыз патша міндеттерін атқара алмайтындығымен» түсіндіреді.", "title": "VIII Эдуард" } ]

[ { "docid": "565132_3_1", "text": "Оның бұл қылығы Гарри Белафонтенің «Love Alone» атты әнінде шырқалады. Сондай-ақ Эдуарда пен Уоллистің махаббаты Мадоннаның «БІЗ. Махаббатқа сенеміз» атты фильмінде баяндалады.", "title": "VIII Эдуард" } ]

[ { "docid": "526676_2_1", "text": "Ғалымдардыӊ болжамы бойынша, қара індет Орта Азияныӊ шөлейт жерлерінде басталып, Ұлы Жібек жолымен Қырымға 1343 жылы жеткен. Қырымнан Еуропаға сауда кемелердіӊ «тұрақты тұрғыны» кеме егеуқұйрықтармен бірге, дәлірек айтсақ егеуқұйрықтыӊ үстіндегі шығыс бүргелерімен бірге Еуропаныӊ жағалауларында тараған.", "title": "Оба індеті" } ]

[ { "docid": "526676_1_1", "text": "\nОба індеті немесе Қара індет немесе Қара өлім (The Black Death, atra mors)— адамзат тарихыныӊ еӊ сұмдық пандемияларыныӊ бірі. Тарихшылардыӊ жобалап есептеуі бойынша 1346-53 жылдары Еуропада оба індеттіӊ кесірінен 75 тен 200 миллионға дейін адам қайтыс болған<ref name=\"ABC/Reuters\"></ref>. Қазіргі заманныӊ ғылымдары обадаӊ қайтыс болған адамдардыӊ ДНҚ–сын зерттеген кезде аурудыӊ қоздырғышы — \"Yersinia Pestis\" бактериясы болып табылды.", "title": "Оба індеті" }, { "docid": "526676_3_1", "text": "Пандеминыӊ салдарынан Еуропаныӊ тарихына зор әсер еткен көптеген діни, әлеуметтік және экономикалық күйзелістер туған. Бұл оқиғадан оӊалу үшін Еуропа халықтарына 150 жылдай қажет болды.", "title": "Оба індеті" } ]

[ { "docid": "94073_1_1", "text": "\nЭсхил (Αισχύλος, б. з. д. 525—456) — бірінші грек драматургі, \"трагедия атасы\". Трагедиялык ақындардың мүшәйрасына 13 рет қатысып (кейбір деректерде 28 рет делінген), бәрінде де жүлдеге ие болған, б.з.б. V ғасырдағы афиндық атақты үш трагик ақындардың (Эсхил, Софокл, Еврипид) бірі.", "title": "Эсхил" } ]

[ { "docid": "94073_2_1", "text": "Эсхил жазған 70 трагедия мен 20 сатиралық драмадан, бізге 7 драманың ғана толық нұскасы және 400-ге жуық фрагменттері жеткен. Олар — \"Жалбарынеандар\",\"Парсылар\"Бугаудагы Прометей Фивтің жеті жауы\" және \"Орестея\" трилогиясына енетін \"Агамемнон\"9 \"Хоэфор- лар\", \"Эвменидтер\" трагедиялары.", "title": "Эсхил" } ]

[ { "docid": "178738_2_1", "text": "Юнион Сити (Union City) — Мичиган штатының Branch округіне жататын АҚШ қаласы.", "title": "Юнион Сити (Мичиган)" } ]

[ { "docid": "178738_3_1", "text": "Қала тұрғындарының саны 1804 адамды құрайды. Алып жатқан жер аумағы 3.8 км² шамасында. FIPS коды — 26-81360.", "title": "Юнион Сити (Мичиган)" } ]

[ { "docid": "498329_1_1", "text": "\nXXXII Олимпиада ойындары (Games of the XXXII Olympiad, Jeux de la XXXIIe Olympiade, жиі қолданылатын атауы жазғы Олимпиада ойындары 2020 (2020 Summer Olympics, Jeux Olympiques d'été de 2020) — Жапонияның Токио қаласында 2021 жылдың 23 шілде мен 8 тамыз күндері аралығанда өткізіледі.", "title": "2020 жылғы Жазғы Олимпиада ойындары" }, { "docid": "498329_2_1", "text": "2020 жылғы Олимпиаданың Токиода өткізілетіні 2013 жылы 7 қыркүйекте Буэнос-Айрестегі конгресте мәлім болды. Токио дауыстар саны бойынша Мадрид пен Ыстанбұлды артта қалдырды.", "title": "2020 жылғы Жазғы Олимпиада ойындары" } ]

[ { "docid": "498329_3_1", "text": "Олимпиада әу баста 2020 жылы жазда өткізілетін болған. Алайда әлемді жайлаған COVID-19 пандемиясының кесірінен 2020 жылы өткізілген жоқ. 2021 жылғы 20 наурызда ХОК шешімі бойынша ойындар 2021 жылы шілде-тамыз айларында өткізілетін болды, және көрерменсіз өтетіні белгілі болды. Сатылған барша билеттер қайтарылды. Ашылу салтанатына тек 950 VIP-көрермендер ғана кіргізілді.", "title": "2020 жылғы Жазғы Олимпиада ойындары" } ]

[ { "docid": "137799_1_1", "text": "«Кариб теңізінің қарақшылары» (Pirates of the Caribbean) (фильмдер сериясы) – Кариб теңізіндегі теңіз қарақшылары жайлы шытырман оқиғалы фильмдер сериясы. .\nРежиссерлері: Гор Вербински (1-3 бөлімі) және Роб Маршалл (4 бөлімі). Барлық фильмнің сценарийін Терри Россио және Тед Эллиотт жазған. Бұл фильм, Walt Disney Pictures кинокомпаниясының қолдауымен, Диснейлэндтегі ашылған бірқатар аттракциондардан кейін түсірілген. \nТөрт бөлімнен тұрады: «Пираты Карибского моря: Проклятие «Чёрной жемчужины» 2003 жылы шыққан; «Пираты Карибского моря: Сундук мертвеца» 2006 жылы шығып, әлемдік кино прокатта кассалық фильмдер ішіндегі «Аватар» фильмінен кейін төртінші орында болған; «Пираты Карибского моря: На краю Света» 2007 жылы шыққан; «Пираты Карибского моря: На странных берегах» 2011 жылы шыққан.", "title": "Кариб теңізінің қарақшылары" } ]

[]

[ { "docid": "685282_2_1", "text": "Ресей рублі (Российский рубль; белгісі: ₽, руб; коды: RUB) немесе Рубль — Ресей Федерациясының ресми валютасы. Валюта 1993 жылы қыркүйек айында КСРО рублінің орнын алды. Рубль 100 копейкаға бөлшектенеді.", "title": "Ресей рублі" }, { "docid": "685282_4_1", "text": "Рубль атты валюта Ресей империясы замандарынан бері қолданылып жүр. Қазір рубль тек Ресей, Беларусь пен Транснистрия мемлекеттерінде, Ресей басқаратын оккупацияланған территорияларда (Луганск пен Донецк Халық Республикалары) және Грузия мемлекетінің Абхазия мен Оңтүстік Осетия территорияларында қолданылыста.", "title": "Ресей рублі" } ]

[ { "docid": "685282_3_1", "text": "1993 жылы КСРО рублі мен Ресей рублінің баға айырмашылығы болмаған (1 SUR = 1 RUR), бірақ 1998 жылғы кризистың алдында рубль бағасы мен коды өзгеріп, 1 RUB = 1,000 RUR болды.", "title": "Ресей рублі" } ]

[ { "docid": "549469_1_1", "text": " \n\nОтты шеңбер (Ring of Fire) — жанартаулар жиі атқылайтын және жиі жер сілкінетін қауіпті аймақ. Бұл сақина Тынық мұхиты алабын қоршап тұрғандықтан, оны \"Тынық мұхитының Отты шеңбері\" немесе \"Тынық мұхиттық белдеу\" деп те атайды. Сақина Жаңа Зеландиядан басталып, Азияны жағалап Аляскаға жетіп, сосын Америка құрлығының оңтүстігіне дейін созылып барады. Отты шеңбердің тұрқы жүзікке, тағаға ұқсайды және 40 мың шақырымға дейін созылып жатыр. Бұл мұхит ойпатының, аралдар доғасы мен жанартаулы тау жоталарының және плиталардың үздіксіз тізбегімен байланысты.", "title": "Отты шеңбер" } ]

[ { "docid": "549469_3_1", "text": "Тынық мұхитының айналасындағы жанартаулық белсенділік белдеуінің бар екені алғаш ХІХғ ортасында байқалды. \"Олар (Жапон аралдары) Терра-дель-Фуегодан (Tierra del Fuego) Молуккаға (Moluccas) дейінгі Тынық мұхиты жағалауларын қоршап жатқан белсенді жанартаулар аймағына тән.\"", "title": "Отты шеңбер" } ]

[ { "docid": "617132_2_1", "text": "Бұл роман адамның көрінбейтін (және, сонымен бірге, препарат, ағартқыш қан) жасайтын құрылғыны ойлап тапқан ағылшын ғалымының тағдырын және кейіннен физик Гриффинді сипаттайды. Рас, толық көрінбейтін адам үшін адам альбинос болуы керек еді. Ал Гриффин альбинос болып табылытын.Гриффин кейінірек көбірек сенсация жасау үшін өзінің ашылуын алдын-ала ашқысы келмеді. Алайда, материалдық қиындықтар салдарынан ол өз жұмысын жалғастыра алмады. Содан соң, ол «жоғалып кету» және мүлдем жаңа өмірді көзге көрінбейтін адам ретінде бастау идеясына ие болды.", "title": "Көрінбейтін адам" } ]

[ { "docid": "617132_1_1", "text": " \n\nКөрінбейтін адам (англ. The Invisible Man) — 1897 жылы жазылған Герберт Уэллстің романы.", "title": "Көрінбейтін адам" }, { "docid": "617132_3_1", "text": "Гриффин тұрып жатқан үйдің иесінің шағымдануынан қорыққандықтан,Гриффин пошта арқылы эксперименттер туралы жазбаларын тергеу бастплмай жатып жіберді ,айғақтардың көзін құрту үшін, өзін көрінбейтіндей етіп жасап, аппаратты бұзып, өмір сүрген үйін өртеп жіберді. Алғашында ол өзін «соқырлардың арасындағы көзі ашық» деп есептеді. Алайда көп ұзамай оның ұстанымы соншалықты көре алмайтындай жағдайда болмады. Аппаратсыз, ол тамағын және киімін көрінбейтін етіп жасай алмады, сондықтан ол жалаңаш жүріп, суықтан зардап шегеді және басқа адамдардан сирек және тығылып отырып қана тағам қабылдауға мәжбүр болды. Ол сондай-ақ, өз бостандығынан айырылып, торда көрсетілетіндігі туралы қорқып, өзін жариялай алмады.", "title": "Көрінбейтін адам" } ]

[ { "docid": "485521_2_1", "text": "Тікбұрышты горизонтальды үлендігі бірдей бірінен кейін бірі орналасқан жеті қызыл және алты ақ түсті жолағы бар мата бөлігі. Қара көк түсті 50 бес ұшы бар ақ жұлдыз орналасқан. 13 жолақ тәуелсіз мемлекетті құрған 13 британдық колонияларды білдіреді (Делавэр, Пенсильвания, Нью-Джерси, Джорджия, Коннектикут, Массачусетс, Мэриленд, Оңтүстік Каролина, Нью-Гэмпшир, Виргиния, Нью-Йорк, Солтүстік Каролина, Род-Айленд). Көк түсті крыж одақты білдіреді. Көк крыждағы жұлдыздар саны штаттардың санына сәйкес (қазір олардың саны 50). Қызыл түс шыдамдылық пен батырлықты білдіреді; қара көк түс — зейінділікті, әділеттілікті, сақтықты; ақ түс — пәктік пен тазалықты білдіреді. Тудың ені мен ұзындығының қатынасы 10:19.", "title": "Америка Құрама Штаттары туы" } ]

[ { "docid": "485521_1_1", "text": "\nАҚШ мемлекеттік туы, сонымен қатар Жұлдызды-жолақты ту (Stars and Stripes) деген атаумен белгілі — Америка Құрама Штаттарының ресми түрде АҚШ-тың Үлкені мөрі мен Мемлекеттік әнұранымен қатарлас мемлекеттік туы болып саналады. ", "title": "Америка Құрама Штаттары туы" }, { "docid": "485521_3_1", "text": "Ту уақыт өте келе Одақты құраған штаттардың санына байланысты өзгеріп тұрды. Жаңа жұлдыз туға 4 шілде күні одақ құрамына жаңа штат енгеннен кейін қосылады. Жолақтар саны өзгермейді, тек 1795—1818 жж. қабылданған туға екі жұлдызбен қоса 2 жолақ қосылды да, артынан алынып тасталды.", "title": "Америка Құрама Штаттары туы" } ]