Datasets:

endertr
/

fineData

Dataset card Viewer Files Files and versions Community

Split (2)

train · 4.74k rows

instruction stringclasses 4 values	input stringlengths 2 1.28k	output stringlengths 2 886
Bu metni özetleyin.	Peygamber Efendimiz Medine’deki Bakî‘ Mezarlığı’nı ziyaret ederken böyle selâm verirlerdi.	Peygamber Efendimiz Medine’deki Bakî‘ Mezarlığı’nı ziyaret ederken böyle selâm verirlerdi.
Bu metni özetleyin.	Bu mesele, İmâm-ı Âzam’a göredir. İmam Muhammed’e göre, bu halde o malın üzerinden bir sene geçmiş olunca zekâtı gerekir. Borç düştükten sonra bir yıl geçmesine lüzum yoktur.	Bu mesele, İmâm-ı Âzam’a göredir. İmam Muhammed’e göre, bu halde o malın üzerinden bir sene geçmiş olunca zekâtı gerekir. Borç düştükten sonra bir yıl...
Bu metni özetleyin.	Şeyh-i fâni, o ihtiyar kimsedir ki ölünceye kadar vücuduna zafiyet gelir ve tekrar kuvvet bulmadan ölür. Böyle bir kimse için her ramazan gününün orucuna karşılık bir fidye vermek gerekir. Bu fidye ramazanın başında verilebileceği gibi, sonra da verilebilir. Birçok fakire verilebileceği gibi, bir fakire de verilebilir. Bunun için otuz günün fidyesi, ibâhe (yemek yedirmek) suretiyle de ödenebilir. Şöyle ki her günün orucuna bedel fakire sabah-akşam doyacak kadar yemek yedirilmesi yeterli olur.	Şeyh-i fâni, o ihtiyar kimsedir ki ölünceye kadar vücuduna zafiyet gelir ve tekrar kuvvet bulmadan ölür. Böyle bir kimse için her ramazan gününün oruc...
Bu metni özetleyin.	134. Uhud Savaşı’na gelince: Bu savaş hicretin 3. yılında olmuştur. Şöyle ki: Mekke’de bulunan gayri müslimler toplanmışlar, 3000 kişiden ibaret bir ordu ile Medine’ye yakın Uhud dağının civarına kadar gelip yerleşmişlerdir. Bedir Savaşı’nın acısını çıkarmak istiyorlardı. Yanlarında on beş kadar kadın da vardı.	134. Uhud Savaşı’na gelince: Bu savaş hicretin 3. yılında olmuştur. Şöyle ki: Mekke’de bulunan gayri müslimler toplanmışlar, 3000 kişiden ibaret bir o...
Bu metindeki maddeleri listeleyin.	231. “İnşallah” (Allah dilerse) şeklinde istisnada bulunarak Allah’ın dilemesine bağlanan yemin ve adaklarda, yemine veya adağa aykırı bulunmak hali düşünülemez. Bunun için bir kimse, “Allah’a kasem ederim ki yarın inşallah şu işi yapacağım” diye yemin etse veya, “Şu işim olursa, inşallah şu kadar gün oruç tutayım” diye adakta bulunsa da ertesi gün o işi yapmamış olsa veya işi olduğu halde adadığı orucu tutmasa hânis olmaz ve günah işlemiş olmaz. Çünkü bu halde o işin yapılması veya orucun tutulması yüce Allah’ın dilemesine bağlanmıştır. Allah’ın herhangi bir işi dileyip dilemediği, o iş meydana gelmeden önce bizim tarafımızdan bilinemez.	1. 231. “İnşallah” (Allah dilerse) şeklinde istisnada bulunarak Allah’ın dilemesine bağlanan yemin ve adaklarda 2. yemine veya adağa aykırı bulunmak hali düşünülemez. Bunun için bir kimse 3. “Allah’a kasem ederim ki yarın inşallah şu işi yapacağım” diye yemin etse veya 4. “Şu işim olursa 5. inşallah şu kadar gün oruç tutayım” diye adakta bulunsa da ertesi gün o işi yapmamış olsa veya işi olduğu halde adadığı orucu tutmasa hânis olmaz ve günah işlemiş olmaz. Çünkü bu halde o işin yapılması veya orucun tutulması yüce Allah’ın dilemesine bağlanmıştır. Allah’ın herhangi bir işi dileyip dilemediği 6. o iş meydana gelmeden önce bizim tarafımızdan bilinemez.
Bu metni özetleyin.	426. İkinci rekâtta, birinci rekâtta okunan sûrenin üstündeki sûreyi okumak mekruhtur. Kasten yapılmazsa mekruh olmaz. Bununla beraber okunmaya başlanmış ise terkedilmemelidir. Bunun nâfile namazlarda mekruh olmayacağını söyleyenler de vardır.	426. İkinci rekâtta, birinci rekâtta okunan sûrenin üstündeki sûreyi okumak mekruhtur. Kasten yapılmazsa mekruh olmaz. Bununla beraber okunmaya başlan...
Bu metindeki örnekleri belirtin.	Örnek: “Şu nimete kavuşursam bir ay oruç tutayım” diye adak yapan kimse, o nimete kavuşunca bir ay oruç tutması vâcip olur. Çünkü şart kılınan nimet, adak sahibi için istenen şeydir.	Örnek: “Şu nimete kavuşursam bir ay oruç tutayım” diye adak yapan kimse, o nimete kavuşunca bir ay oruç tutması vâcip olur. Çünkü şart kılınan nimet, adak sahibi için istenen şeydir.
Bu metni özetleyin.	“Cennetin kapıları, kılıçların gölgesi altındadır.”	“Cennetin kapıları, kılıçların gölgesi altındadır.”
Bu metni özetleyin.	Gusletmesi Farz Olanlara Haram veya Mekruh Olan Şeyler	Gusletmesi Farz Olanlara Haram veya Mekruh Olan Şeyler
Bu metni özetleyin.	Ancak insanın evine yakın olan mescidde namaz kılması, komşuluk hakkını gözetme bakımından daha faziletlidir.)	Ancak insanın evine yakın olan mescidde namaz kılması, komşuluk hakkını gözetme bakımından daha faziletlidir.)
Bu metni özetleyin.	4. Hac niyetiyle ihram yapmış olmak: Şöyle ki: İhram, haccı veya umreyi yahut her ikisini yerine getirmek için, mubah olan şeylerden bir kısmını geçici bir zaman için kendine haram kılmaktır, bunları yapmaktan sakınmaktır. Bu ihram, hacca veya umreye yahut hac ile umreye niyet etmek ve “telbiye” getirmekle meydana gelir.	4. Hac niyetiyle ihram yapmış olmak: Şöyle ki: İhram, haccı veya umreyi yahut her ikisini yerine getirmek için, mubah olan şeylerden bir kısmını geçic...
Bu metindeki maddeleri listeleyin.	Tohumlar, amele ücretleri ve diğer masraflar elde edilen üründen çıkarılmaz. Bu ürünler üzerinden bir yıl geçmesi de gerekmez. Bir yıl içinde birkaç defa elde edilen ürünlerin hepsinden aynı ölçülerle öşür alınır.	1. Tohumlar 2. amele ücretleri ve diğer masraflar elde edilen üründen çıkarılmaz. Bu ürünler üzerinden bir yıl geçmesi de gerekmez. Bir yıl içinde birkaç defa elde edilen ürünlerin hepsinden aynı ölçülerle öşür alınır.
Bu metni özetleyin.	2. İmsak sözünün karşıtı “iftar”dır. Şöyle ki: Hiç oruç tutmamak bir iftar olduğu gibi, güneşin batışından sonra orucu açmak da bir iftardır. Oruçlu iken orucu bozacak bir şeyin yapılması da bir iftardır. İftar eden kimseye “müftir” denildiği gibi, orucu bozan şeylerden her birine de “müftir” denilir. Bunun çoğulu “müftirât”tır.	2. İmsak sözünün karşıtı “iftar”dır. Şöyle ki: Hiç oruç tutmamak bir iftar olduğu gibi, güneşin batışından sonra orucu açmak da bir iftardır. Oruçlu i...
Bu metni özetleyin.	6. Namazın kıyam, rükû ve secde hallerinde, bir özür bulunmaksızın elleri sünnet olduğu üzere konulması gereken yerler üzerine koymamak mekruhtur. Kıyam halinde elleri yanlara salıvermek gibi ...	6. Namazın kıyam, rükû ve secde hallerinde, bir özür bulunmaksızın elleri sünnet olduğu üzere konulması gereken yerler üzerine koymamak mekruhtur. Kıy...
Bu metindeki örnekleri belirtin.	Fakat, “Şu malı falan zata satacağım” diye yemin eden kimse, o malı sattığı halde o zat malı kabul etmese yemini bozulmuş olduğundan kefâret gerekir. Çünkü satma işlemi kabule bağlıdır. Yalnız sattım demekle bağlantı olmaz. Satma işlemi de yapılmamış olur. Kiralama, nikâh ve rehin gibi, iki tarafın icap ve kabulleri üzere yapılan diğer işlemlerde de hüküm böyledir. Bunlar üzerindeki yemin, olumsuz olarak yapıldığı takdirde de bu hüküm uygulanır. Örnek: Bir kimse, “Şu malı falan adama bağışlamayacağım” diye yemin ettiği halde, bağışlayıp da o adam kabul etmese hânis olur. Aksine olarak, “Satmayacağım” diye yemin ettiği halde, satsa da o adam kabul etmese yeminini bozmuş olmaz.	Fakat, “Şu malı falan zata satacağım” diye yemin eden kimse, o malı sattığı halde o zat malı kabul etmese yemini bozulmuş olduğundan kefâret gerekir. Çünkü satma işlemi kabule bağlıdır. Yalnız sattım demekle bağlantı olmaz. Satma işlemi de yapılmamış olur. Kiralama, nikâh ve rehin gibi, iki tarafın icap ve kabulleri üzere yapılan diğer işlemlerde de hüküm böyledir. Bunlar üzerindeki yemin, olumsuz olarak yapıldığı takdirde de bu hüküm uygulanır. Örnek: Bir kimse, “Şu malı falan adama bağışlamayacağım” diye yemin ettiği halde, bağışlayıp da o adam kabul etmese hânis olur. Aksine olarak, “Satmayacağım” diye yemin ettiği halde, satsa da o adam kabul etmese yeminini bozmuş olmaz.
Bu metni özetleyin.	Hz. İshak’tan sonra, yerine peygamber olarak Ken‘ân ilinde kalmıştı. Sonradan Mısır’a gitmiş ve orada vefat etmiştir. Oradan da vasiyeti üzerine dedesi Hz. İbrahim’in gömülü bulunduğu Halilürrahman kasabasındaki mağaraya taşınmıştır.	Hz. İshak’tan sonra, yerine peygamber olarak Ken‘ân ilinde kalmıştı. Sonradan Mısır’a gitmiş ve orada vefat etmiştir. Oradan da vasiyeti üzerine dedes...
Bu metni özetleyin.	183. Hz. Peygamber’in ahlâkı, tamamen Kur’ân-ı Kerîm’e uygundu. Kur’an’ın gösterdiği güzel huyların hepsini kendisinde toplamıştı. Onun kadar güzel ahlâka sahip bir kimse görülmemiştir. Onun içindir ki hakkında Kur’an âyeti ile,	183. Hz. Peygamber’in ahlâkı, tamamen Kur’ân-ı Kerîm’e uygundu. Kur’an’ın gösterdiği güzel huyların hepsini kendisinde toplamıştı. Onun kadar güzel ah...
Bu metni özetleyin.	30. Hz. Yakub, İshak aleyhisselâmın oğludur. Lakabı “İsrâil” olduğundan oğullarına ve torunlarına “Benî İsrâil” (İsrâiloğulları) denmiştir.	30. Hz. Yakub, İshak aleyhisselâmın oğludur. Lakabı “İsrâil” olduğundan oğullarına ve torunlarına “Benî İsrâil” (İsrâiloğulları) denmiştir.
Bu metni özetleyin.	1. Yapılmalarından dolayı yalnız birer dem (koyun veya keçi) kurban edilmesi gereken cinayetler.	1. Yapılmalarından dolayı yalnız birer dem (koyun veya keçi) kurban edilmesi gereken cinayetler.
Bu metni özetleyin.	Başkasının bir kederinden ötürü sevinmek de bir düşmanlık eseri olduğundan câiz değildir. Buna “şemâtet” denir. Bir hadis-i şerifte şöyle buyrulmuştur:	Başkasının bir kederinden ötürü sevinmek de bir düşmanlık eseri olduğundan câiz değildir. Buna “şemâtet” denir. Bir hadis-i şerifte şöyle buyrulmuştur...
Bu metni özetleyin.	İslâm’ın Ortaya Çıkışında Arabistan’ın	İslâm’ın Ortaya Çıkışında Arabistan’ın
Bu metni özetleyin.	61. Altın ile gümüş darbedilmiş geçerli para cinsinden olmamak üzere karışık bir halde bulunursa bakılır: Eğer yalnız başına olarak altın nisab miktarında ise veya ikisi bir nisab miktarında olup altın gümüşe ağırlık yahut kıymetçe üstün veyahut eşit ise hepsi altın sayılır. Ona göre zekât gerekir. Fakat altın nisab miktarında olmayıp kendisine gümüş galip ise o zaman hepsi gümüş sayılır.	61. Altın ile gümüş darbedilmiş geçerli para cinsinden olmamak üzere karışık bir halde bulunursa bakılır: Eğer yalnız başına olarak altın nisab miktar...
Bu metni özetleyin.	Bayram namazına yetişemeyen kimse, kendi başına bayram namazı kılamaz. İsterse dört rekât nâfile namazı kılar. Bu, bir kuşluk namazı yerine geçer, sevabı büyük olur.	Bayram namazına yetişemeyen kimse, kendi başına bayram namazı kılamaz. İsterse dört rekât nâfile namazı kılar. Bu, bir kuşluk namazı yerine geçer, sev...
Bu metni özetleyin.	64. Cemaate yetişip de imamın farzı mı, yoksa teravihi mi kıldığını bilmeyen kimse, farza niyet ederek imama uyar. Eğer imam farzı kılıyor ise uyanın da farzı sahih olur. Şayet imam teravih namazını kılıyordu ise ona uyan o kimsenin namazı nâfile yerine geçer. Yatsı namazından önce teravih kılınamayacağı için, teravih yerine geçmez.	64. Cemaate yetişip de imamın farzı mı, yoksa teravihi mi kıldığını bilmeyen kimse, farza niyet ederek imama uyar. Eğer imam farzı kılıyor ise uyanın ...
Bu metni özetleyin.	44. Sihir (büyü), bedenlere, ruhlara ve gönüllere tesir eden, insanı hasta bırakan, öldüren, karı koca arasını açan birtakım dökümlerden, yazı, dua ve efsunlardan ibarettir ki bütün din âlimlerince (müctehidlerce) kesinlikle haramdır. Böyle bir şey, fâsık kimselerin ellerinden çıkabilir. Öyle ki bazı müctehidlere göre, sihri öğrenip başkalarına öğreten kimseler dinden çıkmış olurlar, öldürülmeleri gerekir. Ancak bu işin cevazına inanmayarak yalnız kendisini büyünün fenalığından korumak için sihir yapmayı öğrenen kimse dinden çıkmış olmaz.	44. Sihir (büyü), bedenlere, ruhlara ve gönüllere tesir eden, insanı hasta bırakan, öldüren, karı koca arasını açan birtakım dökümlerden, yazı, dua ve...
Bu metni özetleyin.	151. Kölelerin ve gayri meşru çocukların imamlığı mekruhtur. Çünkü bunlarda cehalet daha fazla olur. Bilgili oldukları takdirde imamlık yapabilirler. İki gözü kör olan da imam olabilir. Fakat görür kimselerin imamlığı daha faziletlidir. Bununla beraber iki gözü görmeyenin imamlığında, kerâhet olduğunu söyleyenler de vardır. Zira bu kimse özürlüdür, elbisenin temizliğine fazla dikkat etmeyebilir.	151. Kölelerin ve gayri meşru çocukların imamlığı mekruhtur. Çünkü bunlarda cehalet daha fazla olur. Bilgili oldukları takdirde imamlık yapabilirler. ...
Bu metni özetleyin.	Bununla beraber orucun din ve ahiret yararlarından başka, sağlık yönünden, sosyal ahlâk bakımından birçok yararını pek iyi takdir edebilmekteyiz. Bu konu üzerinde yazılmış bir hayli yazı ve risâle vardır.	Bununla beraber orucun din ve ahiret yararlarından başka, sağlık yönünden, sosyal ahlâk bakımından birçok yararını pek iyi takdir edebilmekteyiz. Bu k...
Bu metni özetleyin.	3. İbadet: Lugatta “kullukta bulunmak” demektir. Dinî bir terim olarak “iyi niyete bağlı olarak yapılmasında sevap bulunan her iştir.” Yüce Allah’a saygı ve itaat için yapılır. Namaz kılmak, oruç tutmak gibi ...	3. İbadet: Lugatta “kullukta bulunmak” demektir. Dinî bir terim olarak “iyi niyete bağlı olarak yapılmasında sevap bulunan her iştir.” Yüce Allah’a sa...
Bu metni özetleyin.	29. Yüce Allahımız’ın kutsal sıfatlarına ait verdiğimiz bilgiye bir özet yaparak deriz ki: Yüce Allah’ın varlığı ve birliği, büyüklüğü ve kudreti, ezelî ve ebedî oluşu ve diğer yüce sıfatları apaçıktır. Bunları inkâr etmeye, düşünüp de doğrulamamaya imkân yoktur.	29. Yüce Allahımız’ın kutsal sıfatlarına ait verdiğimiz bilgiye bir özet yaparak deriz ki: Yüce Allah’ın varlığı ve birliği, büyüklüğü ve kudreti, eze...
Bu metni özetleyin.	“Allahım! Günahlarımı bağışlanmış, çalışmamı makbul edilmiş ve ticaretimi asla zarara uğramayan bir ticaret kıl.”	“Allahım! Günahlarımı bağışlanmış, çalışmamı makbul edilmiş ve ticaretimi asla zarara uğramayan bir ticaret kıl.”
Bu metni özetleyin.	“Çalışarak kazanç sağlama yollarını aramak, müslüman olan her erkek ve kadın için bir farzdır.”	“Çalışarak kazanç sağlama yollarını aramak, müslüman olan her erkek ve kadın için bir farzdır.”
Bu metni özetleyin.	57. Hava kapalı olunca, şevval ve zilhicce hilâlleri hakkında âdil iki erkeğin veya bir erkek ile iki kadının şehadetleri kabul olunur. Bu hususta adalet, hürriyet ve şahit sayısı şarttır. Şahitlerin tezkiyeleri de yapılmalıdır. Şehadet sözünün ve dava etmenin şart olup olmamasında ihtilaf vardır.	57. Hava kapalı olunca, şevval ve zilhicce hilâlleri hakkında âdil iki erkeğin veya bir erkek ile iki kadının şehadetleri kabul olunur. Bu hususta ada...
Bu metni özetleyin.	3. Elleri kaldırınca, eğer fazla tozlanmışlarsa onları yan yana getirip birbirine hafifçe vurmalı. Bu şekilde ellerdeki tozlar silkildikten sonra, bu ellerle bütün yüzü meshetmelidir.	3. Elleri kaldırınca, eğer fazla tozlanmışlarsa onları yan yana getirip birbirine hafifçe vurmalı. Bu şekilde ellerdeki tozlar silkildikten sonra, bu ...
Bu metni özetleyin.	5. Namazda hoş bir kokuyu koklamak veya tükrüğü atmak veya elbise ile bir iki kez yelpazelenmek, namazdan önce veya namaz içinde erkek için kolları dirseklere doğru toplamak mekruhtur.	5. Namazda hoş bir kokuyu koklamak veya tükrüğü atmak veya elbise ile bir iki kez yelpazelenmek, namazdan önce veya namaz içinde erkek için kolları di...
Bu metni özetleyin.	“es-Selâmü aleyke eyyühe’n-nebiyyü ve rahmetullahi ve berekâtühû. es-Selâmü aleyke yâ seyyidî, yâ Resûlallah, es-selâmü aleyke yâ Habîbellah.”	“es-Selâmü aleyke eyyühe’n-nebiyyü ve rahmetullahi ve berekâtühû. es-Selâmü aleyke yâ seyyidî, yâ Resûlallah, es-selâmü aleyke yâ Habîbellah.”
Bu metni özetleyin.	Birinci oturuşta (ka‘dede) teşehhüd miktarından fazla oturulup üçüncü rekâta kalkmanın geciktirilmesi de böyledir.	Birinci oturuşta (ka‘dede) teşehhüd miktarından fazla oturulup üçüncü rekâta kalkmanın geciktirilmesi de böyledir.
Bu metni özetleyin.	74. Kadirşinaslık: Herkesin gerçek yerini ve değerini bilip hakkında ona göre işlem yapmaktır. Karşıtı, “kadirnâşinaslık”tır (değer bilmemezlik). Sosyal hayatta, değer bilmenin büyük bir önemi vardır. Kıymet bilen milletler arasında ilim ve hüner sahipleri çoğalır. Kadir ve kıymet bilmeyen milletler de bilgi ve marifetten yoksun kalırlar. Bir hadis-i şerifte şöyle buyrulmuştur:	74. Kadirşinaslık: Herkesin gerçek yerini ve değerini bilip hakkında ona göre işlem yapmaktır. Karşıtı, “kadirnâşinaslık”tır (değer bilmemezlik). Sosy...
Bu metni özetleyin.	102. Özürlü kimsenin özründen dolayı çamaşırına bulaşan pislikler, özrü devam ettikçe namazın sıhhatine engel olmaz. Namaza engel olan ölçü miktarını taşmış olsalar bile, namaza engel sayılmazlar. Fakat bu pislikler tekrar çamaşırına dokunmayacaklarsa onları yıkamak gerekir.	102. Özürlü kimsenin özründen dolayı çamaşırına bulaşan pislikler, özrü devam ettikçe namazın sıhhatine engel olmaz. Namaza engel olan ölçü miktarını ...
Bu metni özetleyin.	3. Zayıf Alacak: Bu, bir malın bedeli olmaksızın bir kimsenin üzerinde kalan alacaktır. Vârisin üzerinde kalan ve sahibine ödenmesi gereken vasiyet parası, henüz ele geçmemiş diyet bedeli, kadının kocası üzerindeki mehir alacağı, boşama anlaşması sonunda alınacak mal bedeli gibi. Bu nevi alacakların geçmiş yıllar için zekâtı gerekmez. Nisab miktarı ele geçip üzerinden bir yıl geçmedikçe de zekâtları verilmez. Ancak az çok ne kadar tahsil edilirse zekâta bağlı diğer mallara ilave edilirler. Böylece onların da zekâtı birlikte verilmiş olur. Bir rivayete göre, bunlardan diyet ve sözleşme bedeli müstesnadır. Bunlar ele geçişlerinden itibaren zekâta girerler.	3. Zayıf Alacak: Bu, bir malın bedeli olmaksızın bir kimsenin üzerinde kalan alacaktır. Vârisin üzerinde kalan ve sahibine ödenmesi gereken vasiyet pa...
Bu metni özetleyin.	74. Domuzdan başka olarak boğazlanıp kanları akıtılan bütün hayvanların deri, ciğer, yürek, dalak ve damarları ile etleri arasında kalıp akmayan kanları temizdir. Bu boğazlamanın din usulüne göre yapılmış olması görüşü daha kuvvetlidir. Bit, pire ve tahta kurusu kanları da böylece pis değildir.	74. Domuzdan başka olarak boğazlanıp kanları akıtılan bütün hayvanların deri, ciğer, yürek, dalak ve damarları ile etleri arasında kalıp akmayan kanla...