nso_gen_val.json

[
  {
    "q": "Ke ka lebaka la eng mongwadi a šomišitše mantšwana a moseka ka mašakaneng go tšwa setsopolweng se? Tšweletša dintlha TŠE THARO",
    "a": "Go re bontšha maemo a ditaba. Go hlahla babadi. Go tšweletša maikutlo a baanegwa.",
    "context": "PULANE: (O kgaotša go ngwala o bolela a nnoši.) Hai, batho ba ba bjala ba dira lešata o a tseba. Ga ba tsebe gore nna ke nyaka go ngwala mošomo wo wa sekolo gore ke kgone go robala e sa le nako? Thekišo ye ya bjala mo gae e ntiriša mošomo wa sekolo ga boima ruri. (Setunyana) Eupša ke tlo dira bjang ka gore ntle le bjona ka mo gae re ka se kgone (O kgaoletšwa ke go bulega ga lebati gomme go tsena Setongwane.)\\nSETONGWANE: (A eme mojako.) Ao Pulane, ge o dutše ka mo moraleng a o ra gore batho bale ba rekišetšwe ke mang bjala ka kua karatšheng?\\nPULANE: (Ka boleta.) Ke sa ngwala mošomo wa sekolo, tate.\\nSETONGWANE: (Ka go kgathola.) Aowa Pulane, kgane sekolo se sa lena se tsenwa le bošego matšatšinyana a?\\nPULANE: Aowa, tate.\\nSETONGWANE: E le gore o hlwele o dirang mosegare ka gore sekolo se tšwa ka seripagare go tšwa go iri ya bobedi?\\nPULANE: A ke re sekolo se itše go tšwa ka thoma go swiela ka mo ntlong. Ke itše go fetša ka ya nokeng gomme ge ke boa ka thomana le dipitša.\\nSETONGWANE: O no dira sehlare sa ntšhirela, Pulane. Dilo tše o bolelago ka tšona di ka se go palediše go dira mošongwana wo wa gago. A ke re o feditše le go apea e sa le nako?\\nPULANE: Gona go bjalo …",
    "grade": 12,
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "q": "Bontšha go tšwa temathetong ya 3 nnete ya moreti ge a re: 'Ba tlile ka ditlhologelo tša mehuta'.",
    "a": "Ba tlile go šoma.  Ba tlile go nyaka tša go iphediša.  Bangwe ba tlišitše bosenyi/bonwenwe/bonokwane/bohodu",
    "context": "MOTSEMOLLAKOMA – NS PULENG\\n\\nBa tlile ka diphatšamaru le maselawatle,\\nBangwe dinao tša ba kuka tša ba goroša.\\nBa tlile ka dikoloyana le difatanaga,\\nBangwe ka metsekedi le ditimela,\\nBa tshetše matsha le mawatle ba rutha,\\nBa nanoga ka matši le dithokgwa,\\nBa namela meboto le meedi ka tshepo;\\nGo bona lehutšo le kaaka legonono.\\n\\nBa tšwa khutlonne tša lefase,\\nMebotong ya khutšo ya boTranskei,\\nBa tšwa Taung gaMoletsane Lesotho,\\nBangwe masoding a bofanego a Batswana;\\nBa tšwa boZambezi ba tshetše Limpopo,\\nBa tlile ka diketekete tša diketekete,\\nBa tšwa boPotokise Bodikela bja Afrika,\\nBangwe gae gaSekhukhune le gaMphahlele,\\nLe kua Swatseng bangwe ba phutše.\\n\\nBa tlile ka ditlhologelo tša mehuta,\\nBangwe ba šikere, bangwe ba ikgonere;\\nBa kgabile mafulomatala Motsemollakoma,\\nBa phaletše nak'a phala e llile,\\nBa tlogetše dirathana gae le diputswa.\\nTshepo ke go hwetša dilatšatlalakgang.",
    "grade": 12,
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "q": "O nagana gore ke eng seo se ka dirago gore baamogedi ba papatšo ye ba nyake go ipona ba le lefelong le? Tšweletša dintlha TŠE PEDI.",
    "a": "Seswantšho se bontšha e le lefelo la go hloka lešata. / Lefelo la go fodiša monagano. / Lefelo la boiketlo. / Bobotse bja tlhago. / Tokologo yeo basadi ba tla ipshinago ka yona ka ge go tla be go se na banna tulong yeo.",
    "context": "",
    "grade": 12,
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "q": "Ahlaahla molaetša woo o tšweletšwago ke moreti seretong se.",
    "a": "Bjalo ka bafeti mo lefaseng, re swanetše go phela re lokile ka gore re tlo le tlogela gomme ra sepela re se na selo.",
    "context": "Apola diaparo\\nRola dieta\\nO šale o le pshenene\\nO itokišetše leeto la sammaruri!\\n\\nGa go tsene lenyatšo lefaseng le,\\nGa go kokote lehufa lefelong le,\\nGa go gwante tshele lefelong le,\\nGa go tshetshethe maroga lefelong le.\\n\\nKe lefelo le lekgethwagadi!\\nRe tsena re hwidinya matsogo,\\nDithoto tša lefase morago re tlogetše,\\nKe lefelo la bodutu bja matšobatšoba.",
    "grade": 12,
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "q": "Sereti se šomišitše mainagokwa go laetša mehuta ya didirišwa temathetong ya 1. Tsopola mehlala YE MEBEDI ya didirišwa tšeo/mainagokwa ao.",
    "a": "Diphatšamaru. Maselawatle. Difatanaga.",
    "context": "MOTSEMOLLAKOMA – NS PULENG\\n\\nBa tlile ka diphatšamaru le maselawatle,\\nBangwe dinao tša ba kuka tša ba goroša.\\nBa tlile ka dikoloyana le difatanaga,\\nBangwe ka metsekedi le ditimela,\\nBa tshetše matsha le mawatle ba rutha,\\nBa nanoga ka matši le dithokgwa,\\nBa namela meboto le meedi ka tshepo;\\nGo bona lehutšo le kaaka legonono.\\n\\nBa tšwa khutlonne tša lefase,\\nMebotong ya khutšo ya boTranskei,\\nBa tšwa Taung gaMoletsane Lesotho,\\nBangwe masoding a bofanego a Batswana;\\nBa tšwa boZambezi ba tshetše Limpopo,\\nBa tlile ka diketekete tša diketekete,\\nBa tšwa boPotokise Bodikela bja Afrika,\\nBangwe gae gaSekhukhune le gaMphahlele,\\nLe kua Swatseng bangwe ba phutše.\\n\\nBa tlile ka ditlhologelo tša mehuta,\\nBangwe ba šikere, bangwe ba ikgonere;\\nBa kgabile mafulomatala Motsemollakoma,\\nBa phaletše nak'a phala e llile,\\nBa tlogetše dirathana gae le diputswa.\\nTshepo ke go hwetša dilatšatlalakgang.",
    "grade": 12,
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "q": "Ditiragalo tša setsopolwa se di diragala lefelong lefe? ",
    "a": "Motseng wa Boiketlo.",
    "context": "Monna yoo wa Boiketlo o be a nyetše mosadi yoo ka ngwana wa lesogana. Lona le be le tsebja ka la Mahlomola. E rile ge a se na go nyala Matshedišo ka lona, ya re ka morago ba ba le bana ba babedi. E be e le basetsana, ba tsebja ka la Mahlodi le Nthabiseng. Yoo Mahlodi e be e le yo mogolo go Nthabiseng. Leo e be e le lona lapa la Mathintha monna yo mošoro. Ke monna wa go hloka kwelobohloko. Ge e le mo e fo ba leleke la go goma marung. Ge e le dinama tšona o be a se natšo nke ge ba eja ba a mo uta, ya re ge ba feditše go ngwatha meratha ba mmitša.\\n\\nBjalo ka ge Matshedišo a be a se na polelo, o be a tloga a fapana le monna wa gagwe kudu. Mosadi yo mobotse wa botelele bja go lekanela o be a tloga a dumiša. Wa mmejana wa go lekanela. Ge e le meriri e be e le sethokgwa nke go ka tšwa phudufudu. Seo se bego se kgahliša kudu moo go yena, ke gore o be a se na polelo e telele go swana le monna wa gagwe.\\n\\nLe ge bophelo bo be bo sepela ka thelelo lapeng la Mathintha, o be a sa sware bana bao go swana.",
    "grade": 12,
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "q": "Ke tswalano efe yeo e bonalago baanegweng ba? Mahlomola le Matshedišo ",
    "a": "Ke mma le morwa.",
    "context": "Monna yoo wa Boiketlo o be a nyetše mosadi yoo ka ngwana wa lesogana. Lona le be le tsebja ka la Mahlomola. E rile ge a se na go nyala Matshedišo ka lona, ya re ka morago ba ba le bana ba babedi. E be e le basetsana, ba tsebja ka la Mahlodi le Nthabiseng. Yoo Mahlodi e be e le yo mogolo go Nthabiseng. Leo e be e le lona lapa la Mathintha monna yo mošoro. Ke monna wa go hloka kwelobohloko. Ge e le mo e fo ba leleke la go goma marung. Ge e le dinama tšona o be a se natšo nke ge ba eja ba a mo uta, ya re ge ba feditše go ngwatha meratha ba mmitša.\\n\\nBjalo ka ge Matshedišo a be a se na polelo, o be a tloga a fapana le monna wa gagwe kudu. Mosadi yo mobotse wa botelele bja go lekanela o be a tloga a dumiša. Wa mmejana wa go lekanela. Ge e le meriri e be e le sethokgwa nke go ka tšwa phudufudu. Seo se bego se kgahliša kudu moo go yena, ke gore o be a se na polelo e telele go swana le monna wa gagwe.\\n\\nLe ge bophelo bo be bo sepela ka thelelo lapeng la Mathintha, o be a sa sware bana bao go swana.",
    "grade": 12,
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "q": "Kelelothalo ke kgopolo yeo e tlogago mothalothetong wa ka godimo e fetela methalothetong ya go latela. Tsopola kelelothalo ye e tšwelelago temathetong ya 1.",
    "a": "Apola dieta\nRola dieta\nO šale o le pshenene\nO itokišetše leeto la sammaruri!",
    "context": "Apola diaparo\\nRola dieta\\nO šale o le pshenene\\nO itokišetše leeto la sammaruri!\\n\\nGa go tsene lenyatšo lefaseng le,\\nGa go kokote lehufa lefelong le,\\nGa go gwante tshele lefelong le,\\nGa go tshetshethe maroga lefelong le.\\n\\nKe lefelo le lekgethwagadi!\\nRe tsena re hwidinya matsogo,\\nDithoto tša lefase morago re tlogetše,\\nKe lefelo la bodutu bja matšobatšoba.",
    "grade": 12,
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "q": "Go tšwa temathetong ya 1, laetša dikafoko tšeo di hlalošago gore: Ba tšwelela ka pela go tšwa mahlakoreng a go fapana.",
    "a": "Ba nanoga ka matši le dithokgwa.",
    "context": "MOTSEMOLLAKOMA – NS PULENG\\n\\nBa tlile ka diphatšamaru le maselawatle,\\nBangwe dinao tša ba kuka tša ba goroša.\\nBa tlile ka dikoloyana le difatanaga,\\nBangwe ka metsekedi le ditimela,\\nBa tshetše matsha le mawatle ba rutha,\\nBa nanoga ka matši le dithokgwa,\\nBa namela meboto le meedi ka tshepo;\\nGo bona lehutšo le kaaka legonono.\\n\\nBa tšwa khutlonne tša lefase,\\nMebotong ya khutšo ya boTranskei,\\nBa tšwa Taung gaMoletsane Lesotho,\\nBangwe masoding a bofanego a Batswana;\\nBa tšwa boZambezi ba tshetše Limpopo,\\nBa tlile ka diketekete tša diketekete,\\nBa tšwa boPotokise Bodikela bja Afrika,\\nBangwe gae gaSekhukhune le gaMphahlele,\\nLe kua Swatseng bangwe ba phutše.\\n\\nBa tlile ka ditlhologelo tša mehuta,\\nBangwe ba šikere, bangwe ba ikgonere;\\nBa kgabile mafulomatala Motsemollakoma,\\nBa phaletše nak'a phala e llile,\\nBa tlogetše dirathana gae le diputswa.\\nTshepo ke go hwetša dilatšatlalakgang.",
    "grade": 12,
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "q": "Hlaloša ditšhupasefala tšeo di tšwelelago setsopolweng se.",
    "a": "(Bjala bo mo tsene hlogong) O tagilwe. (O befetšwe, o nyamile ...) ka tsela ye a befetšwego o palelwa ke go bolela.",
    "context": "BOTANKANE: (Bjala bo mo tsene hlogong.) Oo! ke a mo gopola. A ke re o ra yola o rego batho ba be ba re: 'Lehlanye o tšo gapa kgomo le namane, mola a tseba tlhaba e hlabantšha batho, e ba hlalanya, e hlakantšha hlogo?'\\nTHAKGOLE: Bjale o boletše ye kgolo ya go rona kgoro ye ya Thulare. Tše o di bolelago tše ke tša bona bagaditšong, bafefa le baferehli ba motse wo ka moka.\\nBOTANKANE: A di ye uwe hle, ke kwele mong wa ka, nka se sa boeletša hle.\\nTHAKGOLE: A wena mohlomphegi Lehlanye a yo morwago go bolelwago ka yena o mphatong ofe? A maitshwaro a yo morwago a sa go kgahla?\\nLEHLANYE: (O befetšwe, o nyamile, o gakanegile o bile o itoma leleme ge a bolela.) O ra … Tlhakolane … Tlhakolane o no ba mohlakola … fela o a katana ka ge a le mphatong wa bohlano lenyaga. Mo … mo … mo… la a na le lesomehlano la mengwaga.\\nBOTANKANE: Ga di tshwenye tšeo, tabakgolo ke go se be ga gagwe sekolong mola a godile e le monna. Gape ngwana wa lesomepedi la mengwaga mehleng yeno o mo mphatong wa boselela.\\nLEHLANYE: Banna ba gešo a re di tlogeleng, kgomo e wetšwa ke namane. Le nna ke seo se ntebanego. Bana ba lehono ba bona seo rena ba batala re sa se bonago goba re šiago go se bolela …",
    "grade": 12,
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "q": "Hlaloša polelo ya mongwadi ya go re: 'O swere ka mo go fišago.'",
    "a": "O ka gare ga mathata",
    "context": "NKARENG: Ke swerwe ke mokomane Mahlodi.\\n MAHLODI: O go thomile neng?\\n NKARENG: O nthomile maabane eupša ka no gapeletša go ya mošomong ka lehutšo la go re mohlomongwe o tlo ba kaone. Eupša ke itše go fihla mošomong wa gakala ka be ka gapeletšega go boela gae ka ge dingaka ka moka di be di tšhaišitše.\\n MAHLODI: Aowa ge o etšwa ngakeng mohlomongwe o tlo kaonafala. (O bona leihlo la gagwe le rurugile gannyane.) Ao! Nkareng mogwera, bjalo leihlo la gago lona le reng o ka re le rurugile?\\n NKARENG: (O a le swara.) Kgane le a bonala mogwera?\\n MAHLODI: Ee, Nkareng, kgane le itšeng?\\n NKARENG: (Ka dihlonyana.) Ke tša malapa, Mahlodi.\\n MAHLODI: Aowa Nkareng, o nyaka go mpotša gore Setongwane o go išitše letsogo?\\n NKARENG: Go no ba ka wona mokgwa wo mogwera.\\nMAHLODI: (O šišinya hlogo ka go Makala.) E le gore sebakwa e bileng ge le šala le išana le matsogo ka tsela ye?\\nNKARENG: Sebakwa ga se gona Mahlodi. Setongwane o ganne gore ka mo hwetša a bina le mosatšana yo mongwe wa direthiana tše ntsho gomme ge ke re ke a bolela a napa a nkgorogela.\\n MAHLODI: A ba be ba binela kae?\\nNKARENG: Gona kua ga ka mogwera. A o ra nna tšhuwana …!\\nMAHLODI: Eya, o swere ka mo go fišago mogwera.\\nNKARENG: Tše e sa le dinyane, Mahlodi. Gape monna yola o mpintšha ka leoto le tee.",
    "grade": 12,
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "q": "Na ke legato lefe la thulaganyo leo le tšweletšwago ke setsopolwa se?",
    "a": "Phekgogo/Sethakgodi.",
    "context": "Bana ba sebatakgomo sa mabala, le tla gopola gore maloba re tlogile mo re le batho ba ba yago go thuša bana ba lena kua ga mohu kgoši Ntweleng bjale go bušago ngwana wa lena, e lego Mmatshepho. Leeto e bile le lebotse, mohola wa itokišetšwa gwa hloka molato, eupša ya re ge go swanetše go ya go tšeega khudu ya marega yela mogologolo a rego e tsebja ke mmei wa yona, ya hlokega! Gore go eba ka mokgwa woo re ile ra tlaela ra tlalelwa ka tshwanelo, gomme seo lehono re le bileditšego sona ke gore bana ba lena ba re hlatlegelang e be moruswana ge o tshela lefao. Ke tšona tšeo lekgotla, ge eba go na le tše re di šiilego morago magagešo a tla nkgakolla.'\\n\\nO ile go dula fase a lebelela kua le kua eupša gwa se emelele motho. Gore go eba ka mokgwa woo go ile gwa emelela sebatakgomo ka noši, a re:\\n\\n'Banna ba gešo, ditaba di ka wona mokgwa woo monna wa seboledi a šetšego a hlamutše ka gona, gomme nnaena ga go se se ntshwenyago mo kadimong yeo. Go se tshwenyege ga ka ke gore ba e adimelwa go ya go feka maano ao ba a telekanyago, gomme ba tla re go kgotsofala gore e a gampa ba e buša.'",
    "grade": 12,
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "q": "Tebogo o sega khekhe ka dikgetlo tše 9 tša go lekana gomme a e abela bana ba 3 ka go lekana. Naa ke palophatlo efe ya khekhe ye ngwana yo mongwe le yo mongwe a e abetšwego?",
    "a": "Palophatlo ke 1 tharong / tee tharong / 1/3.",
    "context": "",
    "grade": 3,
    "category": "Mathematics"
  },
  {
    "q": "Na maikutlo a gago ke afe mabapi le Tlhakolane yo a bego a sa ye sekolong? Fahlela karabo ya gago.",
    "a": "A manyami. Ke nyamišwa ke gore: O itshenyetša bokamoso. A ka feleletša a ineetše diokobatšing.",
    "context": "BOTANKANE: (Bjala bo mo tsene hlogong.) Oo! ke a mo gopola. A ke re o ra yola o rego batho ba be ba re: 'Lehlanye o tšo gapa kgomo le namane, mola a tseba tlhaba e hlabantšha batho, e ba hlalanya, e hlakantšha hlogo?'\\nTHAKGOLE: Bjale o boletše ye kgolo ya go rona kgoro ye ya Thulare. Tše o di bolelago tše ke tša bona bagaditšong, bafefa le baferehli ba motse wo ka moka.\\nBOTANKANE: A di ye uwe hle, ke kwele mong wa ka, nka se sa boeletša hle.\\nTHAKGOLE: A wena mohlomphegi Lehlanye a yo morwago go bolelwago ka yena o mphatong ofe? A maitshwaro a yo morwago a sa go kgahla?\\nLEHLANYE: (O befetšwe, o nyamile, o gakanegile o bile o itoma leleme ge a bolela.) O ra … Tlhakolane … Tlhakolane o no ba mohlakola … fela o a katana ka ge a le mphatong wa bohlano lenyaga. Mo … mo … mo… la a na le lesomehlano la mengwaga.\\nBOTANKANE: Ga di tshwenye tšeo, tabakgolo ke go se be ga gagwe sekolong mola a godile e le monna. Gape ngwana wa lesomepedi la mengwaga mehleng yeno o mo mphatong wa boselela.\\nLEHLANYE: Banna ba gešo a re di tlogeleng, kgomo e wetšwa ke namane. Le nna ke seo se ntebanego. Bana ba lehono ba bona seo rena ba batala re sa se bonago goba re šiago go se bolela …",
    "grade": 12,
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "q": "Hlaloša ka dintlha TŠE PEDI tema ye e kgathwago ke moanegi setsopolweng se. ",
    "a": "Moanegi o hlaloša ditiragalo tša go nyalana ga Mashudu le Meisie. Moanegi o utolla semelo sa Meisie sa boikgantšho sa go gana go tsena kereke ya boMashudu. Moanegi o re utollela maikutlo a Mashudu a lethabo a go nyala mosadi Wammala.",
    "context": "Mmagobona o be a sa na le dikgwedi tše tharo fela a le ka lebitleng la gagwe ge tatagobona, Mashudu Makhado, le Meisie Williams ba nyalana semmušo. Ba saenne gona moo setešeng sa maphodisa, moo bobedi ba kopanego gona, ba šomago gona. Meisie o ile a gana go fetola sefane le kereke. O ile a no hlomesetša sefane sa Makhado go maina a gagwe, a bitšwa Mdi Meisie Williams-Makhado. Kereke a gana go tsena ya Luthere, moo go bego go se Lekgowa le ka le tee goba motho wa Mmala le ka o tee. O ile a tšwela pele a tsena kereke ya gabo ya Dutch.\\n\\nYona e be e na le kgethologanyo ye kgolo. Kereke ya Bathobaso e be e bitšwa N.G. Kerk in Afrika. Le ge go le bjalo Bammala ba be ba e rata, ba rera ka Seburu. Morwa Makhado o ile a feleletša le yena a e tsena, e le setho se se tletšego. Taba yeo e ile ya mo thuša kudu le kua mošomong, ka ge bagolo ba bona ba Makgowa ka moka e be e le ditho tša kereke yeo.\\n\\nKa go nyala mosadi wa Lekhalate, Mashudu o be a ipona a le legodimong le lennyane. Bagwera ba gagwe ba be ba mo kwatša kudu ge ba re o nyetše Lekgowa.",
    "grade": 12,
    "category": "Reading comprehension"
  },
  {
    "q": "Ke bolokile R15 go reka sebapadišwa sa theko ya R29. Naa ke swanetše go boloka bokae gape?",
    "a": "Ke swanetše go boloka R14.",
    "context": "",
    "grade": 2,
    "category": "Mathematics"
  },
  {
    "q": "Ngwala tswalano ya Mashudu le baanegwa ba: meisie",
    "a": "Ke banyalani/Ke monna le mosadi.",
    "context": "Go tloga tšatši leo batswadi ka moka ba moo Tshakuma ba ile ba duma ge bana ba bona ba ka ba dingaka. Motho wa gona o be a šoma mengwaga ye meraro fela ya ba mohumi, a aga ntlo ya dithaelese, ya meetse ka ntlong le dintlwana tša go ithomela. Ge e le koloi yona o no ntšha yeo a e ratago ka lepokising. Nnete yona ke gore ngaka ge e nyaka koloi efe kapa efe o be a e fiwa ntle le dingangišano goba go lefa Peeletšo. Dikoloi tša go bitša kudu e be e le tša Majeremane, boBMW le boMercedes Benz. Lehono ke tšona fela moo gaMashudu. Ba go otlela tša Japane ba be ba di tlogetše kua kgole le ka gae. O be o ka re dikoloi tša go swana le TOYOTA, ISUZU, SENTRA, NISSAN, MAZDA ga di sa le gona.\\n\\nGe e le dijo e be e le ga mantšhaotlogele. Dikgomo go be go hlabilwe tše lesome, dinku le dipudi di be di ka fihla masome a mahlano. Dikgogo tšona go be go sa tsebe motho gore go hlabilwe tše kae. Dijo tša matsaka di be di apeilwe ke bašomedi ba hotela ya go tuma kudu go la Gauteng. Batho ba motse bona ba be ba apeile ka dipitša tša maotwana a mararo ka kua mafuri, ba ipshina ka magata …",
    "grade": 12,
    "category": "Reading comprehension"
  }
]