input
stringlengths
5
25.1k
label
stringclasses
6 values
HATIMAYE kilele cha Wiki ya Wananchi ni leo, kikitarajiwa kuhitimishwa na mechi ya kimataifa ya kirafi ki kati ya Yanga dhidi ya Kariobangi Sharks ya Kenya kwenye Uwanja wa Taifa, Dar es Salaam.Huo utakuwa mchezo wa kwanza wa kiushindani tangu Yanga iingie kambini mkoani Morogoro kwa zaidi ya wiki tatu kujiandaa na msimu mpya wa Ligi Kuu soka Tanzania Bara na michuano ya kimataifa.Sio mara ya kwanza timu hizo kukutana, Kariobangi iliwahi kuifunga Yanga mabao 3-2 katika michuano ya wadhamini wao ya SpotiPesa iliyofanyika mapema mwaka huu.Kocha wa Yanga, Mwinyi Zahera alisema wachezaji wote wako vizuri na kuita mashabiki na wanachama kuja kwa wingi kwani wachezaji wapya wa msimu wameonyesha wanaweza kuleta matumaini mapya.“Wachezaji hawakuanza mazoezi kwa pamoja lakini wote wako vizuri, watu waje kwa wingi waonyeshe mapenzi kwa wachezaji wapya, hawa wa msimu huu watawafurahisha,”alisema.Yanga imeona timu hiyo ni kipimo kizuri kwake kuwatizama wachezaji wake wapya kabla ya kucheza mchezo wa Ligi ya mabingwa Afrika dhidi ya Township Rollers ya Bostwana wiki ijayo.Mabingwa hao wa kihistoria wakiwa kwenye kambi yao Morogoro walicheza michezo kadhaa ya kujipima nguvu dhidi ya timu za vijana ambapo walishinda zote dhidi ya mabingwa wa Burundi Aigle Noir mabao 3-0, Moro Kids 2-0, Tanzanite 10-1 dhidi ya TNT Academy 7-0 na Mawenzi bao 1-0.Ni mara ya kwanza Yanga inafanya tamasha la kuwakutanisha pamoja kwani ilizoeleka kwa watani zao wa jadi Simba wamekuwa wakifanya hivyo kila mwaka. Yanga itatumia tamasha hilo kutambulisha wachezaji wapya waliosajiliwa msimu huu.Akizungumzia maandalizi ya tamasha hilo Makamu Mwenyekiti wa Yanga Fredrick Mwakalebela alisema mambo yamekamilika kwa asilimia 99, huku akihimiza mashabiki wao kutumia tamasha hilo kuchangia damu katika zoezi litakalofanyika kuanzia saa 2:00 asubuhi kwenye uwanja huo wa taifa.Kabla ya mchezo huo utakaochezwa saa 10:00 jioni alisema kutakuwa na mechi za utangulizi za wakongwe wa Yanga dhidi ya Pamba na mechi ya wasanii wa bongo muvi dhidi ya muziki.
MICHEZO
SIKU moja baada ya Rais John Magufuli kuagiza washitakiwa wa kesi za uhujumu uchumi walioomba msamaha kuanza kutolewa magerezani, Mahakama ya Hakimu Mkazi Kisutu imewahukumu wafanyabiashara wawili, Magdalena Uhwello na Halima Nsubuga kulipa faini ya Sh milioni 101 au kwenda jela miaka 20, baada ya kukiri kufanya biashara ya upatu na utakatishaji fedha. Aidha, mahakama hiyo imetaifisha Dola za Marekani 124,433 zilizopo kwenye akaunti ya Equity Tanzania na Dola za Marekani 263,567 zilizopo kwenye akaunti ya Equity Uganda, hivyo jumla ya fedha ambazo zitaingizwa serikalini ni Sh bilioni moja. Hakimu Mkazi, Vick Mwaikambo alisema baada ya washitakiwa kukiri makosa hayo na mahakama kuwatia hatiani, watapaswa kulipa faini ya Sh milioni moja au kifungo cha mwaka mmoja jela kwa kosa la kufanya biashara ya upatu. Kwamba katika mashitaka ya utakatishaji fedha, washitakiwa watatakiwa kulipa faini ya Sh milioni 100 au kifungo jela miaka 20. Hakimu huyo alisema washitakiwa wakishindwa kulipa faini hiyo, adhabu itakwenda kwa pamoja hivyo watatakiwa kutumikia adhabu ya miaka 20 jela na kuongeza kuwa fedha zilizokuwa kwenye akaunti ya washitakiwa zinataifishwa na kuwa mali ya serikali. Awali, Wakili wa Serikali Mwandamizi, Wankyo Simon aliiomba mahakama kutoa adhabu kali kwa washitakiwa, iwe fundisho kwa wengine wanaotaka kujiingiza katika biashara hiyo na kuomba mahakama itaifishe fedha hizo. Wakili wa Utetezi, Augustine Shio aliiomba mahakama iwaonee huruma washitakiwa hao kwa sababu ni akina mama, ambao wana watoto wadogo wanaowategemea na kwamba hawana kipato chochote. Awali, Wakili wa Serikali, Jacqueline Nyantori alidai washitakiwa hao walijiunga na kuwa wawakilishi wa D9 Tanzania iliyojihusisha na biashara ya upatu chini ya Mratibu wao, Smart Magara wa nchini Uganda. Alidai washitakiwa walikuwa wakipata wanachama wapya kupitia semina mbalimbali na mitandao ya kijamii ikiwemo WhatsApp na katika kurahisisha kazi ya ukusanyaji fedha, walifungua akaunti ya pamoja kwa majina yao kwenye benki ya Equity Tanzania. Alidai Aprili 19, 2017 na Aprili 28, 2017 waliwashawishi watanzania kujiunga na upatu na waliweka kwenye akaunti hiyo Dola za Marekani 370,000. Alidai Aprili 20 na 25, 2017 baada ya kupata fedha kwenye akaunti na kwa lengo la kuficha chanzo halisi cha fedha, walihamisha Dola za Marekani 263,567 kwenda kwenye akaunti inayotumiwa na Magara huku wakijua fedha hizo wamepata kwa makusanyo yasiyo halali. Nyantori alidai fedha iliyobaki kwenye akaunti ya washitakiwa hao ni 124,433.89 na Mei 9, mwaka huu mahakama ilizuia fedha hizo zisitolewe kwa sababu ni mazalia ya uhalifu na kwamba walipokamatwa walikubali kutenda kosa hilo. Inadaiwa Aprili 25, 2017 washitakiwa hao walificha chanzo halisi cha fedha haramu walihamisha Dola za Marekani 263,567 kwenda kwenye akaunti ya Equity Uganda inayomilikiwa na Magara.Katika hatua nyingine wafanyakazi tisa wa Shirika la Taifa la Hifadhi ya Jamii (NSSF), akiwemo Kaimu Mkurugenzi wa Fedha, Jamila Vulu wamefikishwa katika Mahakama hiyo wakikabiliwa na mashitaka matano ya uhujumu uchumi ikiwemo utakatishaji fedha wa zaidi ya Sh bilioni mbili. Washitakiwa wengine katika kesi hiyo ni Kaimu Mkurugenzi wa Rasilimali Watu, Tikyeba Alphonce, Mwandishi wa hundi, Abdulrahaman Njozi, Meneja Uhakiki, Amir Kapera, Mhasibu anayehusika na maridhiano, James Oigo. Wapo pia Hellen Peter ambaye ni Mhasibu Mkuu, Ivonne Kimaro Mhasibu Mwandamizi anayeshughulikia matumizi, Restiana Lukwaro Mhasibu dawati la Uchunguzi na Dominic Mbwete Mhasibu. Washitakiwa hao walifikishwa mahakamani hapo jana mbele ya Hakimu Mkazi Mwandamizi Mfawidhi, Kelvin Mhina na kusomewa mashitaka na Wakili wa Serikali Mwandamizi, Wankyo Simon.
KITAIFA
Chanzo cha picha, Getty Images Victor Osimhen wa Nigeria ametawazwa Mwanasoka Bora wa Afrika 2023 katika hafla ya utoaji wa tuzo za Shirikisho la Soka Afrika (Caf) mjini Marrakesh. Mchezaji huyo wa Napoli aliwashinda Mmisri, Mohamed Salah na Achraf Hakimi wa Morocco katika tuzo hiyo ya kifahari - hii ikiwa ni mara ya kwanza kwa Mnigeria kutwaa taji hilo tangu Nwankwo Kanu mwaka 1999. Nigeria ilifurahia mafanikio maradufu huku Asisat Oshoala akihifadhi tuzo ya upande wa wanawake - ikiwa ni mara ya sita kwa nyota huyo wa Barcelona kushinda tuzo hiyo. Washindi hupigiwa kura na jopo linalojumuisha kamati ya ufundi ya Caf pamoja na wanahabari wa Afrika, makocha wakuu na manahodha. Vilabu vinavyoshiriki katika hatua ya makundi ya mashindano ya bara Afrika pia vina usemi kuhusu mshindi wa tuzo hiyo. Osimhen wa Napoli, 24, alipendekezwa kutwaa tuzo ya kifahari ya Caf kwa mara ya kwanza katika maisha yake ya soka baada ya msimu mzuri wa 2022-23. Alifunga mara 26 katika mechi 32, likiwemo bao muhimu lililoifungia Scudetto mwezi Mei na kushinda Napoli taji lao la kwanza la Serie A katika kipindi cha miaka 33. Mshambulizi huyo wa zamani wa Wolfsburg na Lille pia alichaguliwa kuwa Mchezaji Bora wa Mwaka wa Chama cha Wachezaji Soka wa Italia mapema mwezi huu baada ya kuwa na msimu mzuri. Osimhen mzaliwa wa Lagos alifunga mabao matano katika mechi nne za kufuzu kwa Kombe la Mataifa ya Afrika (Afcon) nchi yake ilipotinga fainali mwaka ujao. Pia alikuwa Mnigeria wa kwanza kumaliza katika 10 bora ya kura ya Ballon d'Or na kumaliza katika nafasi ya nane na akafanywa kuwa Mwanachama wa Jamhuri ya Shirikisho katika nchi yake. Chanzo cha picha, Reuters Nyota wa Barcelona Asisat Oshoala, 29, aliufanya usiku wa kukumbukwa kwa Nigeria, kwa kushinda taji la Mchezaji Bora wa Mwaka kwa Wanawake kwa mara ya sita na kuzidisha rekodi. Oshoala - ambaye alienda kwenye Kombe la Dunia nchini Australia na New Zealand mwaka huu - anahifadhi kombe aliloshinda mwaka jana. Alifauku kukabiliana na ushindani kutoka Muafrika Kusini Thembi Kgatlana wa Racing Louisville na Mzambia Barbra Banda wa Shanghai Sengli. Desiree Ellis wa Afrika Kusini ametwaa tuzo yake ya nne ya Kocha Bora wa Mwaka wa Caf baada ya kuiongoza Banyana Banyana kwenye Kombe lao la kwanza la Dunia. Tuzo ya wanaume imekwenda kwa Walid Regragui wa Morocco usiku wa kuamkia leo kwa Atlas Lions, ambao waliteuliwa kuwa Timu ya Taifa ya Wanaume ya Mwaka. Ushujaa wao wakiwa Qatar 2022 - ambapo walikuwa timu ya kwanza ya Kiafrika kufika nusu fainali ya Kombe la Dunia - pia walimsaidia Yassine Bounou kushinda tuzo ya Kipa Bora wa Mwaka wa Wanaume. Super Falcons ya Nigeria imeshinda Timu ya Taifa ya Mwaka ya Wanawake huku nyota wao wa Paris FC Chiamaka Nnadozie akitwaa tuzo ya golikipa bora wa wanawake. Mamelodi Sundowns ya Afrika Kusini ilitawazwa Klabu Bora ya Mwaka ya Wanawake baada ya kutwaa ubingwa wa Ligi ya Mabingwa Afrika kwa mara ya pili. Miamba wa Misri, Al Ahly, ambao walishinda taji la 11 la Ligi ya Mabingwa mwaka 2023, walishinda tuzo ya Klabu Bora ya Mwaka ya Wanaume. Katika usiku huo jijini Marrakesh, Caf pia ilifichua ni nani wachezaji wa Afrika waliwapiga kura katika safu ya XI Bora kwa wanaume na wanawake na Rais wa Senegal Macky Sall alichukua tuzo ya mafanikio maalum. Mchezaji Bora wa Mwaka (wanaume): Victor Osimhen (Napoli & Nigeria) Mchezaji Bora wa Mwaka (wanawake): Asisat Oshoala (Barcelona & Nigeria) Kocha Bora wa Mwaka (wanaume): Walid Regragui (Morocco) Kocha Bora wa Mwaka (wanawake): Desiree Ellis (Afrika Kusini) Timu ya Taifa ya Mwaka (wanaume): Morocco Timu ya Taifa ya Mwaka (wanawake): Nigeria Kipa Bora wa Mwaka (wanaume): Yassine Bounou (Al Hilal & Morocco) Kipa Bora wa Mwaka (wanawake): Chiamaka Nnadozie (Paris FC & Nigeria) Mchezaji Bora Chipukizi wa Mwaka (wanawake): Nesryne El Chad (Lille & Morocco) Mchezaji Bora Chipukizi wa Mwaka (wanaume): Lamine Camara (Metz & Senegal) Klabu Bora ya Mwaka (wanawake): Mamelodi Sundowns (Afrika Kusini) Klabu Bora ya Mwaka (wanaume): Al Ahly (Misri) Mchezaji Bora wa Mwaka wa Interclub (wanawake): Fatima Tagnaout (AS FAR & Morocco) Mchezaji Bora wa Mwaka wa Klabu (Wanaume): Percy Tau (Al Ahly & Afrika Kusini) Imetafsiriwa na Yusuf Jumah na kuhaririwa Ambia Hirsi
MICHEZO
CHAMA cha Wakulima wa Zabibu na Masoko Mpunguzi (UWAZAMAM) jijini hapa, kimeipongeza serikali kwa kupunguza tozo ya ushuru wa mchuzi wa zabibu kutoka Sh 3,315 hadi 450, kikisema hatua hiyo itainua uchumi wa mkoa na wakulima wa zao hilo.Hata hivyo, Uwazamam kimewaomba wanunuzi wa mchuzi huo, kuongeza bei kutoka Sh 1,540 za awali hadi Sh 2,000 kwa lita, hasa baada ya serikali kupunguza tozo hilo ili wakulima wanufaike na punguzo hilo.Katibu wa chama hicho, Emmanuel Temba amesema jijijni Dodoma kuwa, wanachama wa chama chao wanasindika na kuuza mchuzi wa zabibu, lakini wamekuwa wakikabiliwa na changamoto ya tozo kubwa, hali iliyosababisha wanunuaji kushindwa kununua mchuzi huo. Temba alimpongeza Rais John Magufuli na Bunge, kwa kuliona hilo na kuamua kupunguza tozo hiyo.Amesema anaamini wasindikaji wadogo, watapata soko kwa kuwa walikuwa wanakabiliwa na changamoto ya soko kutokana na wanunuzi kusuasua kwa madai tozo ni kubwa.Hata hivyo, Temba alisema tayari wanunuaji wakubwa wameonesha nia na wanachangamkia fursa ya kununua mchuzi huo kutokana na punguzo la tozo lililotangazwa na Bunge hivi karibuni.“Kwa kuwa viwanda vikubwa vinavyochukua mchuzi huu vitakuwa vimepunguziwa kodi, basi tunaomba waangalie uwezekano wa kuongeza bei kwenye ununuzi kutoka Sh 1,540 hadi 2,000,” amesema Temba.Temba alisema waliamua kubuni kusindika mchuzi huo kutokana na hasara waliyopata wakulima ya kuharibika zabibu kwa kukosa wanunuzi.Amesema katika kipindi cha masika, walinunua zabibu tani 19 zenye thamani ya Sh milioni 11.4 na kupata mchuzi lita 15,000 ambao uliuzwa kwa Sh milioni 18, huku msimu wa mwaka 2016 wakati wa kiangazi walinunua tani 62.6 zenye thamani ya Sh milioni 75.1 na walipata lita 48,000 ambazo waliuza kwa thamani ya Sh milioni 86.4.Amebainisha kuwa msimu wa kiangazi mwaka 2017 walinunua tani 108 kwa Sh milioni 129.6 na kupata mchuzi wa lita 84,000 ambao uliuzwa kwa Sh milioni 151.2.Aidha, alisema wataendelea kuongeza uzalishaji wa mchuzi huo kutokana na kupata soko la uhakika kwa kuuza mchuzi huo kwa wadau wa mazao ya kuzalisha zabibu wa ndani na nje.
UCHUMI
Aveline Kitomary Waziri wa Afya, Maendeleo ya Jamii, Jinsia, Wazee na Watoto Ummy Mwalimu amewataka Watanzania kuepuka safari za nje zisizo za lazima hasa katika maeneo yaliyoathirika na virusi vya corona na badala yake wafanye biashara za mtandaoni. Waziri Ummy ameyasema hayo leo Jumamosi Februari 29, alipokuwa akizungumza na waandishi wa habari jijini Dar es Salaam ambapo amesema kuwa hadi sasa hakuna mtu mwenye virusi hivyo kwa Tanzania. “Tangu Januari 30, Serikali ilivyotangaza kuwa corona ni janga la kimataifa  tumechunguza  watu 1,148 katika mipaka hasa wale wanaotoka katika nchi zilizoathirika ikiwemo china tunafanya uchunguzi kutumia vipimo na tunavipima joto 140. “Tumeongeza idadi ya wataalmu wa afya sasa wako 100 ili kuimarisha ufuatiliaji wa wasafiri, tumeandaa dawa, vifaa kinga na vitakasa mikono ziko bohari ya dawa na tumetenga maeneo maalumu na tuna uwezo wa kupima virusi hivyo ndani ya saa nne hadi sita kupitia NIMR,” amesema Waziri Ummy. Ameongeza kuwa amewasiliana na ubalozi wa china nchini Tanzania na kwamba wanafunzi 504 walioko nchini China hali zao ni nzuri. Idadi ya wagonjwa imeendelea kuongezeka kwani hadi February 27 watu 83,652 wamethibitika kuugua huku 2,858 wamefariki dunia, asilimia 94 ni kutoka nchini China.
AFYA
Sakata hilo lilisababisha timu nne za Geita Gold FC, Polisi Tabora, JKT Oljoro na JKT Kanembwa kushushwa daraja kufuatia tuhuma hizo za upangaji wa matokeo.Meneja Uhusiano wa Vodacom Tanzania, Martina Nkurlu amesema wakiwa wadhamini wakuu wa ligi, walianza kufuatilia suala hilo siku moja baada ya kuwepo taarifa kuwa Kampuni ya Geita Gold Mining imetangaza kuvunja mkataba wa udhamini kwa timu ya Geita Gold FC wenye thamani ya Sh milioni 300.Hatua hiyo ya Geita imekuja baada ya timu ya soka ya Geita Gold kushushwa daraja kutokana na kuhusishwa na upangaji wa matokeo katika mchezo wa mwisho kati ya timu hiyo na JKT Kanemba uliomalizika kwa Geita kushinda mabao 8-0.Nkurlu amesema wameamua kulifuatilia kwa makini suala hili kwa kuwa ligi hiyo ndio inatoa timu tatu bora zinazopanda daraja na kushiriki Ligi Kuu Tanzania Bara ambayo wao ndio wadhamini wakuu.“Tunadhamini Ligi Kuu ya Vodacom Tanzania Bara kwa lengo la kukuza mchezo wa soka nchini, tunapenda kuona malengo yetu ya kukuza soka hapa nchini yakirandana na kufuatwa kwa sheria zote za mchezo huu ili tuendeleze pia ya kimataifa, “ alisema Nkurlu.Timu nyingine zilizoshushwa daraja katika uamuzi wa Kamati ya Nidhamu ya TFF ambayo ilibainisha kuwa baadhi ya viongozi wa soka walishiriki kwenye sakata hilo ni Polisi Tabora na JKT Oljoro ambazo zilicheza mechi ya mwisho na Polisi kushinda mabao 7-0.
MICHEZO
NYOTA wa Azam FC, Enock Agyei ameitwa kwenye kikosi cha timu ya taifa ya vijana chini ya umri wa miaka 20 kwa ajili ya maandalizi ya mchezo wa kufuzu michuano ya Afrika kwa vijana dhidi ya Benin utakaochezwa mwezi ujao.Kwa mujibu wa mtandao wa michezo wa Ghana, mchezaji huyo alitakiwa kuwasili nchini kwake leo kujiunga na wenzake baada ya kuruhusiwa na klabu yake ya Azam.Winga huyo aliyejiunga na Azam FC msimu wa mwaka juzi akitokea Medeama ya Ghana atakuwa miongoni mwa kikosi kitakachocheza katika mchezo wa kwanza Agosti 5, mwaka huu. “Atakuwa ni tegemeo kwenye kikosi cha Kocha Jimmy Cobblah’s katika mchezo wa kwanza utakaochezwa nyumbani,” ilisema taarifa hiyo.Gazeti hili lilifanya mahojiano na Meneja wa Azam, Philip Alando na kuthibitisha kuwa ni kweli ataondoka na kuelekea Ghana leo ambapo atakaa kwa wiki mbili na hivyo, kuikosa kambi ya timu hiyo inayotarajiwa kuelekea Uganda kwa maandalizi ya msimu.“Ameombewa ruhusa ya wiki mbili kwa hiyo hatakuwepo kwenye kambi, kuitwa kwake ni faraja kwetu tukiamini kuwa atakwenda kupata mbinu na uzoefu kutoka kwa wengine na kutuletea,” alisema.Alisema wanafurahi kuona kuwa nchi yake imemkumbuka na kumpa thamani ya kucheza kwenye timu ya vijana. Huyo ni miongoni mwa wachezaji wanaohitajika kwenye soka la Tanzania kufuatia Shirikisho la Soka Tanzania (TFF) hivi karibuni kuweka vigezo na sifa za mchezaji wa kigeni kuruhusiwa kucheza kuwa ni lazima acheze timu ya taifa ya nchini kwake.
MICHEZO
SERIKALI ya Japan imetoa ruzuku ya dola za Marekani 277,445 kwa ajili ya miradi mitatu ya kijamii, miwili ikiwa kisiwani Zanzibar.Miradi hiyo ya Zanzibar ni ujenzi wa bweni la wavulana katika Shule ya Sekondari ya Mohamed Juma Pindua iliyopo Pemba na mradi wa usambazaji wa maji Unguja. Kwa Tanzania Bara, fedha zitatumika kununua mashine itakayotumika kwenye upasuaji wa mbalimbali mkoani Rukwa. Mradi huo unatekelezwa na Taasisi ya Benjamin Mkapa mkoani Rukwa.Akizungumza na waandishi wa habari baada ya kusaini hati ya makabidhiano na watekelezaji wa miradi hiyo, Balozi wa Japan nchini, Shinichi Goto alisema mradi wa ujenzi wa bweni Pemba, una thamani ya dola za Marekani 130,179. Mradi wa maji una thamani ya dola za Marekani 84,684, huku mradi wa Benjamin Mkapa wa mkoani Rukwa ukiwa na thamani ya dola za Marekani 62,852.Aliongeza kuwa mradi wa ujenzi wa bweni, unatekelezwa na Halmashauri ya Mkoani Mji ya Pemba, na mradi wa maji unatekelezwa na shirika lisilokuwa la serikali la Harakati za Maendeleo ya Kukabiliana na Umaskini huku Taasisi ya Benjamin Mkapa ikitekeleza mradi huo wa afya Rukwa.Alisema serikali ya Japan itaendelea kuisaidia Tanzania kutekeleza miradi mbalimbali ya kijamii na kiuchumi, huku akipongeza namna ambavyo miradi hiyo imekuwa ikisimamiwa. Alibainisha kuwa miradi hiyo mitatu ya jana ina thamani ya dola za Marekani 277,445. Aliwataka watakaonufaika wa miradi hiyo kuitunza ili iwasaidie watu wengi zaidi.
KITAIFA
THERESIA GASPER-DAR ES SALAAM KIKOSI cha Yanga, kimetua nchini kikitokea Botswana na kuingia moja kwa moja kambini kujiandaa na mchezo wao wa Ligi Kuu Tanzania Bara dhidi ya Ruvu Shooting kesho kwenye Uwanja wa Taifa, Dar es Salaam. Yanga walikuwa Botswana kuikabili Township Rollers ya huko katika mchezo wa marudiano wa michuano ya Ligi ya Mabingwa Afrika dhidi ya Township Rollers na kupata ushindi wa bao 1-0. Ushindi huo umeiwezesha timu hiyo kusonga mbele katika michuano hiyo kwa ushindi wa jumla ya mabao 2-1, ikiwa ni baada ya sare ya bao 1-1 waliyoipata dhidi ya wapinzani wao hao kwenye Uwanja wa Taifa, Dar es Salaam, wiki mbili zilizopita. Wanajangwani hao walirejea nchini usiku wa kuamkia jana na jioni yake kuendelea na mazoezi kwenye Uwanja wa Chuo cha Polisi, Kurasini, Dar es Salaam. Akizungumza na MTANZANIA jana, Mratibu wa timu hiyo, Hafidh Saleh, alisema hawawezi kupumzika ukizingatia wanakabiliwa na mechi hiyo ya Ligi Kuu Bara dhidi ya Ruvu Shooting. “Tuliingia usiku wa kuamkia leo (jana) na jioni tutaendelea na mazoezi katika Uwanja wa Polisi, hivyo hakuna kupumzika, ukizingatia ligi ndio imeanza, lazima tuwe makini,” alisema. Alisema kikosi chote kipo vizuri kukiwa hakuna majeruhi na kwamba kila mchezaji morali ipo juu kuhakikisha wanafanya vizuri katika mchezo huo na kuanza ligi kwa ushindi. Yanga ilipokutana na Ruvu Shooting msimu uliopita, mzunguko ilishinda mabao 3-2 kwenye Uwanja wa Taifa, kabla ya kupata ushindi wa bao 1-0 waliporudiana katika dimba hilo.
MICHEZO
ILIKUWA ni miezi inahesabika ili Tanzania kuandika rekodi nyingine mpya ya kufuzu Kombe la Mataifa ya Afrika (Afcon 2019), lakini sasa ni saa chache zimebaki ili kucheza mchezo wa mwisho dhidi ya Uganda utakaofanyika kesho kwenye Uwanja wa Taifa, Dar es Salaam.Mchezo huo ndio utakaotoa taswira kwa Tanzania kujihakikishia nafasi ya kufuzu fainali za michuano ya Afcon kwa Mataifa ya Afrika inayotarajiwa kufanyika Julai mwaka huu nchini Misri.Stars inahitaji zaidi ushindi wa pointi tatu ilikufuzu kama walivyofanya hivyo miaka 39 iliyopita na kutinga kwenye fainali zilizofanyika Lagos, Nigeria mwaka 1980. Tayari kikosi cha Stars kiliingia kambini wiki iliyopita kikiwa na wachezaji 25, ambao wamejumuishwa kwenye kikosi hicho ili kuwakabili Uganda ambao hadi sasa wameshafuzu kucheza fainali hizo nchini Misri.KAMBI YA STARSWachezaji wote walioitwa kwenye kikosi hicho wameshawasili ikiwemo wanaocheza soka la kulipwa barani Ulaya na wanaocheza nje ya nchi. Stars iliyopangwa Kundi L na pamoja na mataifa ya Uganda, Cape Verde na Lesotho, inahitaji kupambana kufa au kupona ili kuwatoa Watanzania kimasomaso. Ukiachilia mbali Uganda iliyokwishafuzu kwa jumla ya pointi 13, timu nyingine zilizobaki kila moja ina nafasi na matokeo ya mechi za mwisho ndio yatakayoamua hatma. Katika kundi hilo Stars ina pointi tano sawa na Lesotho huku Cape Verde ikishika mkia kwa pointi nne. Hivyo, wakati Stars ikipambana kutafuta ushindi itakuwa inawaombea mabaya Lesotho wapoteze ili wao wasonge mbele.Endapo Lesotho na Stars zote zitapata ushindi wa pointi tatu mchezo wa kesho basi Lesotho ndio itakayosonga mbele. Iko hivi, matokeo yao yataamuliwa kwa kuangalia timu hizo zilipokutana ambapo Lesotho itakuwa na faida kwa sababu ilichukua pointi nne kwa Stars. Ni baada ya mchezo waliocheza Dar es Salaam kutoka sare ya bao 1-1, kisha nyumbani kwao wakaifunga Stars bao 1-0.STARS NA THE CRANESMchezo huo unaweza kuwa mgumu kwani licha ya Uganda kufuzu hawawezi kuja kutembea bali watataka kulinda heshima yao ya kumaliza kundi pengine kwa kuongeza pointi nyingi zaidi. Lakini kingine wawili hao wanafahamiana vizuri kwenye Soka la Ukanda huu wa Afrika Mashariki na walishakutana mara kadhaa. Mchezo wa kwanza waliokutana Uganda walitoka sare ya bila kufungana 0-0. Matokeo hayo ni kama yalijirudia kwani katika mechi mbalimbali walizowahi kukutana kwa vipindi tofauti sare imekuwa ikitawala.Mwaka 2013 timu hizo zilikutana na kutoka sare ya kufungana 1-1, mwaka 2015 wakaendeleza sare nyingine ya aina hiyo. Kwa matokeo hayo inaonesha kwamba Uganda sio timu ya kubezwa licha ya kuonekana wameshakata tiketi ya kushiriki michuano hiyo safari hii. Uganda ina kikosi kizuri chenye wachezaji wanaojituma na awamu hii wameita STARS lazima kieleweke vijana wengi wanaocheza soka la kulipwa nje ya nchi wakichanganya na baadhi ya wale wanaocheza soka la ndani ya nchi yao kujiandaa na mchezo huo dhidi ya Stars.Lakini kingine, timu hiyo imekuwa ikifanya vizuri katika ukanda huu wa Afrika Mashariki baada ya kujitahidi na kufuzu katika fainali zilizopita zilizofanyika Gabon. Pia, katika viwango vya ubora wa soka duniani bado Uganda ni bora ukanda huu. Kutokana na viwango vya Fifa vya Februari mwaka huu vinaonyesha inashika nafasi ya 77 huku Tanzania ikishika nafasi ya 137.NAFASI YA STARSMchezaji wa zamani wa Simba, Zamoyoni Mogella anasema nafasi ya Stars bado wazi na wanaweza kufuzu kama watatumia mbinu ya Simba kwenye mchezo huo kupata ushindi. Simba wiki iliyopita walitinga kwenye hatua ya nane bora kwenye michuano ya Ligi ya Mabingwa Afrika kwa kutumia vyema Uwanja wa nyumbani kupata matokeo kwa kuwafunga AS Vita ya DR Congo mabao 2-1. Nyota huyo aliyetumikia timu ya Simba na Stars mwanzoni mwa miaka ya 1980 hadi 1990 anasema jambo pekee wanalotakiwa kulifanya wachezaji wa timu hiyo watumie mfano wa Simba kucheza kwa kujituma na kujitoa kurudisha fadhila kwa Watanzania ambao wapo nyuma yao kama walivyofanya Simba.KOCHA AMUNIKEKocha wa Stars Mnigeria Emmanuel Amunike anasema kila mchezo una mbinu zake na kwamba anaamini ndoto na kumwamini Mungu pia atawasaidia kufuzu. Anasema wachezaji wako tayari, wana morali ya hali ya juu kinachotakiwa ni kujiamini na kuamini kile wanachokifanya lakini kuonyesha juhudi. Licha ya kwamba wapinzani wao wameshafuzu, anasema hawatakuja kujiachia kwa sababu wanataka kushinda ili kuweka heshima. “Mpira wa Tanzania kwa sasa umekua na unaendelea kukua Stars inastahili kufuzu ili kukata tiketi ya kushiriki fainali za michuano ya Afcon Safari hii, ” anasema.Amunike anawaomba Watanzania kujitokeza kwa wingi kuujaza uwanjani kuishangilia timu hiyo kuwapa ari ya kupambana kwa dakika zote za mchezo huo muhimu kwa Stars. Beki Hassan Kessy kwa upande wake anasema wamejipanga na anaamini kwa mbinu nzuri za mwalimu uwezo wa kushinda upo. “Wachezaji wote tuko vizuri na tumejipanga kuhakikisha tunashinda na kuwabeba Watanzania, tunajua mchezo hautakuwa rahisi, mtuombee ili kutimiza lengo,”alisema.
MICHEZO
MABINGWA wa zamani wa Tanzania Bara, Yanga jana waliendelea kuchanja mbuga katika Ligi Kuu baada ya kuibuka na ushindi wa mabao 2-1 dhidi ya Kagera Sugar katika mchezo uliofanyika kwenye Uwanja wa Kaitaba mjini Bukoba.Huo ni ushindi wa pili wa Yanga ugenini na Kanda ya Ziwa baada ya wiki wili iliyopita kuibuka na ushindi kama huo dhidi ya Mwadui ya Shinyanga katika mchezo uliofanyika kwenye Uwanja wa Kambarage.Ushindi huo wa jana uliopatikana kupitia kwa wachezaji wake, Heritier Makambo na Justine Kaseke aliyeingia akitokea benchi, umeifanya Yanga kufikisha pointi 32, moja nyuma ya vinara Azam FC baada ya kucheza mechi 12 sawa na watani zao Simba waliopo nafasi ya tatu wakiwa na pointi 27.Makambo aliandika bao la kwanza katika dakika ya 21 kwa kichwa akipokea pasi kutoka kwa Haji Mwinyi huku lile la kusawazisha la Kagera Sugar likiwekwa kimiani na Ramadhani Kapera.Penalti hiyo ilitolewa na mwamuzi baada ya kipa wa Yanga kumchezea vibaya Jacob Ningo aliyekuwa akijaribu kufunga. Yanga ilijihakikishia ushindi katika dakika ya 74 kwa bao la Kaseke, ambaye alijaza mpira kwa kichwa baada ya kango Godfrey kupiga mpira uliomkuta mchezaji mmoja wa Yanga aliyepiga mpira kwa kichwa uliomkuta mfungaji aliyeujaza kimiani.Yanga imehitimisha viporo vyake vizuri baada ya kushinda mchezo huo wa jana ugenini wakati ikielekea kukamilika duru la kwanza.  
MICHEZO
Malinzi aliamua kutoa ofa hiyo baada ya kufurahishwa na maelezo wa Mzee Msuva kuhusu mwenendo wa mtoto wake tangu alipoanza kucheza soka.Baba huyo wa Msuva aliyasema hayo juzi wakati wa utoaji wa tuzo za washindi mbalimbali wa Ligi Kuu bara msimu wa mwaka 2014/2015 ambapo Msuva aliibuka na tuzo mbili ya mfungaji bora na mchezaji bora.“Kwa kweli Msuva alianza kuonesha kipaji chake tangu akiwa mtoto, alikuwa anacheza mpira anavunjavunja vioo vya makabati nyumbani, mama yake anachukia lakini mimi nilikuwa namwambia acha mtoto aoneshe kipaji chake nitalipa”.“Akilala ni lazima alale na mpira wake, analala na mpira wake kitandani ukimtaka alale we mpe mpira atacheza mwisho atalala na akilala analala nao usiutoe,” alisema.“Mama yake alitaka asome aende mpaka chuo kikuu, lakini Msuva mwenyewe alitaka kucheza mpira, nami nikasema mwache mtoto afanye anachokipenda, na ndio leo tunaona matunda yake”.Alisema Msuva alipita sehemu mbalimbali na akaangukia Simba, lakini alionekana kutokubalika, ndipo alipomwambia kama Yanga wanamhitaji ajiunge nao.“Mimi ni Simba, ni shabiki wa Simba, nikamwambia mwanangu kama Yanga wanakutaka nenda na kacheze kwa moyo mmoja na uwafunge Simba, matokeo yake yameonekana anafanya vizuri na sisi wazazi wake tunafarijika na kunufaika”.“Watoto wangu wote wanafuata nyayo za kaka yao kwenye soka, Simon ana mdogo wake yupo Simba B, na yeye anafanya vizuri tu, nawaambia upande wa pili (Simba) wakizubaa tu, huyo naye ataenda Yanga, nitamruhusu, kuna mdogo wao mwingine yupo kwenye mpango wa kuibua vipaji wa Real Madrid naye anafanya vizuri tu, alikuwa kwenye mchujo wa watoto 1,000, wakachujwa wakabaki 500 akawepo na sasa wamechujwa wamebaki 200 na yeye yumo,” alisema.Malinzi alisema: “Baba Simon, kwa kweli umenifurahisha sana kwa maelezo yako, mimi nikiwa kama Rais wa TFF, natoa ofa ya wewe na mama (mama Msuva) mtakwenda kuangalia mechi ya Chan, Taifa Stars na Uganda, tarehe 20 mwezi huu Zanzibar na mechi ya marudiano Kampala pia mtakwenda kwa gharama za TFF, Katibu Mkuu (Selestine Mwesigwa) wewe ndio mtendaji hili suala lifanyie kazi.”
MICHEZO
KHABAROVSK, URUSI MAELFU ya waandamanaji wamemiminika katika mitaa ya mji wa Mashariki ya mbali ya Urusi wa Khabarovsk, wakipinga kukamatwa kwa gavana wa mkoa huo, kutokana na tuhuma za kuhusika katika mauaji.  Vyombo vya habari vya ndani vimekadiria kuwa kiasi ya waandamanaji 50,000 wameshiriki maandamano  hayo yaliyofanyika jana.  Maandamano hayo yamefanyika kila siku ndani ya wiki hii, ambapo mamia ya watu walikusanyika katikati ya mji, na kuashiria hasira kubwa juu ya kukamatwa kwa gavana na kutoridhika na sera za serikali ya Urusi.  Sergei Furgal, gavana maarufu wa Khabarovsk alikamatwa wiki mbili zilizopita na kusafirishwa hadi Moscow na kuwekwa jela kwa muda wa miezi miwili.  Anatuhumiwa kushiriki kwenye mauaji kadhaa ya wafanyabiashara kati ya mwaka 2004 na 2005 kabla ya kuanza safari yake ya kisiasa. Wakati huo huo Ripoti mpya ya wizara ya ulinzi ya Marekani Pentagon, imeeleza kuwa Uturuki iliwatuma kiasi ya wapiganaji 3,500 hadi 3,800 wa Syria nchini Libya katika kipindi cha miezi miwili ya kwanza ya mwaka huu.  Ripoti hiyo imetolewa wakati mgogoro katika taifa hilo lenye utajiri wa mafuta Libya, ukizidi kuongezeka katika vita vya mataifa ya kigeni nchini humo yanayoingiza silaha na wapiganaji katika taifa hilo.  Jeshi la Marekani lina wasiwasi na ongezeko la ushawishi wa Urusi nchini Libya, ambako mamia ya wapiganaji wa kirusi wanaunga mkono kampeni ya kuutwaa mji mkuu wa Tripoli.  Ripoti hiyo ya robo mwaka kuhusu operesheni za kukabiliana na ugaidi barani Afrika, inasema Uturuki iliwalipa na kutoa uraia kwa maelfu ya wapiganaji kuungana na wapiganaji wa serikali ya Tripoli dhidi ya vikosi vya kamanda Khalifa Haftar.
KIMATAIFA
Na Ally Mayai Tembele Niliwahi kuandika Yanga inajidanganya yenyewe na kuishi kwa kivuli cha timu kubwa na kudhani labda dunia imesimama kumbe dunia inakimbia kwa kasi mno. Nilisema Yanga imedumaa na Siku ikija kushtuka na kutaka kwenda sambamba na dunia itakuta tayari Simba imeliteka soko lote la Uchumi wa soka nchini. Nilitoa mfano wa Juventus, Porto, Buyen Munich, Mazembe, Gor na Horoya kwamba timu hizi tayari zimejimilikisha Uchumi wa soka wa nchi zao. Leo hakuna mchezaji wa Kijerumani asiyetamani kuchezea Buyern. Au mchezaji anayezaliwa Italy ndoto yake kuu ni kucheza Juventus. Na tunakoelekea na Tanzania hali ndiko inakoelekea. Simba inajimilikisha kwa kasi ya ajabu uchumi wa soka. Yanga wamebaki kujivunia juzi na jana na sio leo na kibaya zaidi sioni kesho yao. Kama Kuna kosa kubwa kuliko yote linafanyika ni pale wanapobeza mafanikio ya Simba na kuwaponda mwekezaji wa Mohamed Dewji. Wamekuwa wakitafuta mapungufu machache yaliyopo Simba na kuyafanya ndio agenda yao. Wamesahau kabisa kuitazama timu yao na mkwamo uliopo wameamua kuitukuza Simba na kuitaja aidha kwa mapungufu au kuwabeza Kama watani. Wanasahau hapa wao wenyewe ndio wanaikuza brand ya Simba na kuifanya kutajwa mno midomoni kila siku. Leo Yanga hawana hata Jambo Moja wanaloweza kupambana na Simba aidha ndani au nje ya Uwanja. Wamezidiwa kila idara na itawachukua muda mrefu mno kufikia Simba ilipo Sasa. Yanga hawajakubali bado kubadilisha mfumo wao wa uendeshaji wa timu kutoka wa kizamani na wa kiholela kuja kwenye mfumo wa kisasa. Na hii inasababishwa na walaghai tena wezi wa jasho la wachezaji kuwahadaa ni timu ya wananchi na wasikubali mwekezaji kwa kuwa timu itakuwa si Mali yao Tena. Huu ndio uongo uliotukuka wanaoutumia walaghai kuendelea kujinufaisha kupitia klabu hii. Embu tujiulize nyie wapenzi na mashabiki wa Yanga lini mlinunuliwa hata soda na klabu zaidi ya nyie kuchangishwa? Sasa hicho mnachoaminishwa mtakipoteza ni kipi? Wanaoogopa kupoteza ni wale akina fulani ambao maisha yao yanategemea timu kuendelea kuishi mjini. Na hawa huwa hawachangii zaidi ya kuwa mstari wa mbele kuhamasisha ili wazizungukie mlango wa nyuma wakaziibe. Sisi tunaochanga Wala hatuna Cha kupoteza. Nahisi kwenye miaka ya sitini ni kweli mashabiki wa Yanga labda walikuwa wengi kuliko wa Simba na mkabweteka na mkasahau watu wanazaliwa na kufa. Nimebahatika kwenda karibu viwanja vyote vya soka nchini. Nawahakikishia kwa sasa Simba Ina mashabiki wengi kuliko timu zote nchini. ENDELEENI KULALA MKIAMKA TAYARI JUA LITAKUWA LINAZAMA.  
MICHEZO
SYDNEY, AUSTRALIA MWANASAYANSI mkongwe zaidi nchini Australia, ambaye alitengeneza vichwa vya habari duniani wakati chuo chake kikuu kilipojaribu kumuondoa ofisi yake alipokuwa na umri wa miaka 102 ataelekea Uswisi mapema mwezi huu ili kuhitimisha maisha yake. Hatua hiyo imeibua upya mjadala wa kitaifa kuhusu haki ya kusaidiwa kufa. Mwanasayansi huyo, David Goodall (104) hana ugonjwa mbaya unaohatarisha maisha lakini ubora wa maisha yake umezorota na hivyo ameomba msaada wa shirika linaloendesha huduma ya kujiua mjini Basel, wanaharakati watetezi wa haki ya kusaidiwa kufa walisema. “Ninasikitika sana kufikia umri huu,” mtaalamu huyo wa jiolojia aliliambia Shirika la Utangazaji la ABC la hapa wakati wa kusherehekea siku yake ya 104 ya kuzaliwa mapema mwezi uliopita. “Sina furaha. Ninataka kufa. Hili si suala la kuhuzunisha. Huzuni ni pale unapozuiwa kutimiza matakwa yako. “Hisia yangu ni kwamba mtu mwenye umri mkubwa kama mimi ninapaswa kuwa na haki kamili za kiraia ikiwamo ya kusaidiwa kufa,” aliongeza. Kusaidiwa kufa ni kosa katika nchi nyingi duniani na kumepigwa marufuku Australia hadi jimbo la Victoria lilipokuwa la kwanza kuhalalisha kitendo hicho mwaka jana. Lakini sheria hiyo, ambayo itaanza kutumika jimboni humo kuanzia Juni 2019 itahusu wagonjwa,  ambao wana maradhi mabaya, ambao hawatarajii kupona wakiwa na wastani wa kuishi kusikozidi miezi sita. Majimbo mengine ya Australia yameanzisha mijadala kuhusu kitendo cha kusaidiwa kufa lakini mapendekezo yaliyowasilishwa bungeni yameshindwa kupata kura za kutosha kuungwa mkono. Jimbo la karibuni zaidi ni New South Wales mwaka jana. Taasisi ya Exit International, ambayo inamsaidia Goodall kufanikisha safari hiyo, ilisema si haki kwa mmoja wa raia wenye umri mkubwa na mashuhuri Australia kulazimishwa kusafiri kwenda nje kufa kwa amani. “Kifo cha amani na heshima kinapaswa kuwa haki ya kila mmoja akitakacho. Na watu hawapaswi kulazimishwa kuondoka nyumbani kwenda kukitafuta kwingine,” ilisema katika tovuti yake jana. Kundi hilo liliendesha kampeni mtandaoni ya kufanikisha upatikanaji wa tiketi ya ndege kwa ajili ya Goodall na msaidizi wake na hadi sasa dola 13,000 sawa na Sh milioni 27 zimkusanywa. Goodall, mtafiti wa heshima katika Chuo Kikuu cha Edith Cowan mjini Perth aliibuka katika vyombo vya habari vya kimataifa mwaka 2016 wakati alipotangazwa na chuo hicho kuwa hafai kuishi katika kampasi za chuo. Baada ya kelele na kuungwa mkono na wanasayansi duniani, uamuzi wa kumuondoa ukasitishwa, ambapo aliendelea kuzalisha nyaraka za kitafiti
KIMATAIFA
Khamis Sharif -Zanzibar WAFANYAKAZI na wadau wa Shirika la Bima Zanzibar (ZIC), wameaswa kuchukua hatua za kujikinga na maambukizi mapya ya virusi vya Ukimwi na kutohadaika na uwapo wa takwimu ndogo ya watu wanaoishi na VVU visiwani Zanzibar. Kauli hiyo ilitolewa na Mkurugenzi Mtendaji wa ZIC, Abullnassir Ahmed, wakati akifungua mafunzo ya kuangalia namna ya kujilinda na maambukzi ya VVU kwa wafanyakazi na wadau wa shirika hilo. Alisema kutokana na juhudi zilizofanywa na Serikali kupitia Tume ya Ukimwi Zanzibar (ZAC), hali ya maambukizi imeripotiwa kushuka hadi kufikia asilimia 0.4, na bado kuna watu wanaendelea kutochukua hatua. Ahmed alisema hali hiyo ilitokana na watu waliofika vituo maalumu kuchunguza afya zao na baada ya kugundulika kuamua kujitangaza. “Nyinyi wadau endeleeni kuunga mkono juhudi za Serikali za kuzuia maambukizi mapya, tunasikia idadi ya wagonjwa imepungua kwetu, tusibweteke,” alisema. Akiwasilisha mada ya hali ya Ukimwi katika mafunzo hayo, muwezeshaji kutoka ZAC, Sihaba Saadat, alisema hali ya maambukizi kuanzia mwaka 2007 hadi 2017 imeonyesha kushuka Zanzibar na kufikia 0.70 kutoka asilimia 0.83 mwaka 2007. Alisema mwaka 2017, wananchi 159,771  Zanzibar walichunguza afya zao, ambapo kwa Unguja waliochunguza walikuwa 130,466 na 1,326 waligundulika kuishi na VVU sawa na asilimia 1.0, wakati kisiwani Pemba waliochunguza walikuwa 29,245 na kati ya hao 66 waligundulika na wameathirika sawa na asilimia 0.6. Alisema kwa upande wa Unguja, wilaya inayoongoza ni Wilaya ya Kati, ambayo wananchi wake 10,779 walichunguzwa na 159 sawa na asilimia 1.5 waligundulika kuwa na VVU. Kwa upande wa Pemba, Wilaya ya Micheweni iligundulika na idadi ya wananchi 33, sawa na asilimia 0.7, iliyotokana na wananchi 5,009 waliochunguzwa, ikifuatiwa na Wilaya ya Chakechake ambako waligundua wananchi 55, ingawa 9,920 ndio waliochunguza afya zao, sawa na asilimia 0.6. Alisema mwaka 2007, walipofanya utafiti kwa wanaume wanaofanya mapenzi ya jinsi moja, ilikuwa ni asilimia 12.3, wakati mwaka 2012 ilishuka hadi kufikia asimilia 2.6. Akizungumzia kuhusu kundi la wanawake wanaokodisha miili yao (madada poa) kwa mwaka 2007, hali ya maambukizi ilikuwa asilimia 10.8, wakati mwaka 2012 walipowachunguuza tena ilipanda na kufikia 19.3. Kwa kundi la vijana wanaotumia dawa za kulevya kwa kujidunga sindano, hali ya maambukizi ilikuwa kubwa mwaka 2007 kwa kufikia asilimia 16, ambapo mwaka 2012 iliripotiwa kupungua hadi kufikia asilimia 11.3. Baadhi ya washiriki wa mafunzo hayo, walisema ufahamu upo wa mambo yanayohusiana na VVU, ingawa ni vyema juhudi zikaendelezwa kufanywa. Aisha Abdalla Rashid kutoka Idara ya Mazingira, alisema wapo wanaopata VVU kwa kubakwa, hivyo ni vyema mahakama na wasimamizi wengine kutoa adhabu kali kwa wabakaji.    
AFYA
MORONI,Comoro RAIS  Azali Assoumani ametangazwa kuwa mshindi wa uchaguzi wa rais uliofanyika Jumapili katika maeneo mbalimbali nchini humu. Kwa mujibu wa matokeo  yaliyochapishwa juzi jioni  na Tume ya Uchaguzi  yamempa Rais Assoumani  ushindi wa kishindo wa asilimia 66.77 ya kura. Kwa ushindi huo, Rais Assoumani amemwacha mbali mpinzani aliyeshika  nafasi ya pili, Mahamoudou Ahamada ambaye kwa mujibu wa matokeo yaliyotangazwa ameambulia asilimia 14.62 ya kura zilizopigwa, na kwa maana hiyo haitahitajika duru ya pili. Hata hivyo hata kabla ya matokeo hayo kutangazwa, tayari upinzani ulikuwa umekwisha kuyapinga  ukidai kuwa upigaji kura uliandamwa na kasoro nyingi ambazo ziliripotiwa na tume ya uchaguzi. Upinzani huo ulizilinganisha kasoro hizo na mapinduzi dhidi ya serikali, na kutoa wito kwa umma kusimama kidete na kuipinga hali hiyo.  Ahamada alikwenda mbali na kuitaka Jumuiya za Kimataifa kutoutambua ushindi wa Rais Assoumani Akizungumza baada ya kutangazwa mshindi,  Rais  Assoumani amekiri hitilafu zilijitokeza. ”Ni kweli makosa yalifanyika, lakini tunafurahi kwa sababu hali ingeweza kuwa mbaya zaidi,” alisema Rais Assoumani na kuongeza kuwa wanajipongeza, na kumshukuru Mungu na Wakomoro.
KIMATAIFA
BODI ya Mikopo ya Wanafunzi wa Elimu ya Juu (HESLB) imetangaza orodha ya awamu ya tatu yenye jumla ya wanafunzi wa mwaka kwanza 4,785 waliopata mikopo yenye thamani ya Sh bilioni 14.3 bilioni. Kutokana na orodha hiyo sasa imefanya jumla ya wanafunzi wa mwaka wa kwanza waliopata mikopo yenye thamani ya Sh bilioni 162.86 hadi sasa kufikia 46,838.Orodha ya kwanza ilitolewa Oktoba 17 mwaka huu na ilikuwa na wanafunzi wa mwaka wa kwanza 30,675 waliopata mikopo yenye thamani ya Sh bilioni 113.5. Orodha ya pili ilitolewa Oktoba 26 mwaka huu ikiwa na wanafunzi wa mwaka wa kwanza 11,378 waliopangiwa mikopo yenye thamani ya Sh bilioni 35.06. Taarifa iliyotolewa jana na Mkurugenzi Mtendaji wa HESLB, Abdulrazaq Badru imeeleza kuwa wanafunzi waliopata mikopo katika awamu ya tatu wanaweza kupata taarifa zao kupitia akaunti walizotumia kuomba mkopo maarufu kama SIPA(Student’s Individual Permanent Account). Pamoja na SIPA, Badru alisema majina yote ya waombaji waliofanikiwa kupangiwa mikopo katika awamu hii ya pili yanapatikana katika mtandao wa HESLB wa uombaji mkopo (https://olas.heslb.go.tz) na tovuti ya Bodi (www.heslb. go.tz).“Awamu hii ya tatu inajumuisha wanafunzi wahitaji ambao wamekamilisha taratibu za udahili pamoja na kukamilisha marekebisho ya maombi yao yaliyokuwa na dosari ... tutaendelea kufanyia kazi maombi yanayorekebishwa na wale wenye sifa watapangiwa,”alisema.Kuhusu taratibu za malipo kwa wanafunzi, Badru alisema fedha za wanafunzi waliopata mikopo zimeshapelekwa vyuoni na vyuo vimeleekezwa kuhakikisha fedha zinawafikia wanafunzi walengwa mara wanapofika na kukamilisha taratibu za usajili. “Serikali imeshatupatia Sh bilioni 125 ambazo tulikuwa tunazihitaji kwa ajili ya malipo ya robo ya kwanza ya Oktoba hadi Desemba mwaka huu, sisi tumeshatuma vyuoni na maofisa wetu wameanza kwenda vyuoni ili kukutana na wanafunzi na kutatua changamoto iwapo zitajitokeza,”alisema. Badru alisema katika mwaka wa fedha 2019/2020, Serikali imetenga Sh bilioni 450 kwa ajili ya jumla ya wanafunzi 128,285.Kati yao, wanafunzi 83,285 ni wenye mikopo wanaoendelea na masomo ya mwaka wa pili, tatu na kuendelea.
KITAIFA
Chanzo cha picha, Getty Images Kama kadi nyekundu zinavyotolewa, sio jambo geni - lakini wakati mwingine hali isiyozuilika husababisha. Katika kile kinachoweza kuwa cha kwanza kwenye Kombe la FA, kipa alitolewa nje kwa ‘’kukojoa mwisho wa uwanja’’ wakati wa mechi. Kipa anayezungumziwa ni Connor Maseko wa Blackfield & Langley FC ya Hampshire, anayeshiriki Ligi ya daraja la tisa ya Wessex. Tukio hilo lilitokea katika dakika ya 76 ya sare ya 0-0 dhidi ya Shepton Mallet FC ya Somerset katika mchezo wa kuwania kufuzu kwa Kombe la FA Jumamosi. Mpira ulitoka nje baada ya mkwaju maridadi kabisa, meneja mwenza wa Blackfield & Langley FC Conor McCarthy aliambia BBC Sport. ‘’Alihitaji kwenda chooni kwa hivyo alienda kando mwisho wa uwanja na wachezaji wao wakaanza kupiga kelele wakisema anafanya nini? Refa alimfuata na akaamua kumfukuza. ‘’(Maseko) alijitetea akisema alikuwa ndani ya uwanja. Wakati mwingine inapobidi kwenda inakuwa lazima uende. Nilichanganyikiwa. Sikutarajia [kutolewa].’’ ‘’Sote tumeshtushwa sana na uamuzi huo.’’ Wakati huo, ujumbe kwenye akaunti ya Twitter ya Shepton ulisema: ‘’Mlinzi wa Blackfield atolewa nje kwa kukojoa mwisho wa uwanja. Sijawahi kuona hapo kabla. ’’ Mchezo huo utarudiwa na Blackfield iliweka ujumbe kwenye Twitter: ‘’Tuonane Jumanne jioni (tunatumai kupata mapumziko mengi ya kwenda chooni).’’ Chanzo cha picha, BBC Sport Ligi ya Premia itapitia maamuzi yenye utata ya VAR katika klabu za Chelsea na Newcastle kwenye mechi yao ya jana huku bodi ya waamuzi PGMOL ikipatia hilo kipaumbele. Hatua hiyo inawadia baada ya maamuzi yaliyoinyima Newcastle United na West Ham mabao dhidi ya Crystal Palace na Chelsea mtawalia. Timu zote zilidhani zimefunga mabao, huku mabao hayo yakithibitishwa na mwamuzi wa uwanjani. Katika kila tukio, magoli yalikataliwa baada ya VAR. Maamuzi yote mawili yamekosolewa vikali, huku wengi wakisema kuwa jukumu la VAR si kuhusika kugeuza yanayojadiliwa ambayo tayari yamefanyiwa maamuzi. Chanzo cha picha, Getty Images Southampton ilikataa pendekezo la pauni milioni 50 kutoka kwa Chelsea kwa kiungo wa kati wa Ubelgiji Romeo Lavia, 18, siku ya makataa, baada tu ya kumsajili kutoka Manchester City. (Daily Echo) Manchester United wako katikati ya vita vya malipo ya pauni milioni 20, huku maajenti watatu tofauti wakidai kuwa ndio waliochangia pakubwa katika uhamisho wa Antony kutoka Ajax.  (Mail) Beki wa Ajax na Uholanzi Jurrien Timber, 21, amekashifu madai 'ya uwongo' kwamba bosi wa timu yake ya taifa Louis van Gaal alimshauri dhidi ya kuhamia Old Trafford. (Mirror) Chanzo cha picha, Getty Images Barcelona wanachukua ushauri wa kisheria kuhusu mkataba wa mkopo wa Antoine Griezmann wa Atletico Madrid, huku wajibu wa kununua euro milioni 40 ukisababishwa iwapo atacheza dakika 45 au zaidi katika mechi 14. Mshambulizi huyo wa Ufaransa, 31, bado hajaanza msimu huu. (Mundo Deportivo via 90min) Manchester United ilikataa nafasi ya kumsajili kiungo wa kati wa Brighton na Ecuador Moises Caicedo, 20, kwa £4.5m miezi 18 iliyopita, kabla ya kujiunga na Seagulls. (The Athletic - subscription required) Tottenham walitaka kumsajili kiungo wa kati wa Atalanta na Ukraine Ruslan Malinovskyi, 29, msimu huu lakini klabu hiyo ya Italia ilikataa kumuuza. Hali bado iko wazi kwa mwaka ujao (Fabrizio Romano) Leeds wanatayarisha ofa ya kumnunua mshambuliaji wa Blackburn na Chile Ben Brereton Diaz, 23, mwezi Januari. (Football Insider) Chanzo cha picha, Reuters Manchester United ilimpa mchezaji wa Denmark Christian Eriksen dili la thamani ya pauni milioni 43 ili kuzuia nia ya klabu yake ya zamani ya Tottenham wakati aliposajiliwa bila malipo msimu huu wa joto. (Football Insider) Bingwa mara saba wa dunia wa Formula One Lewis Hamilton anasema hajawasiliana na Sir Jim Ratcliffe kuhusu ofa ya kutaka kuinunua Manchester United. (Manchester Evening News) Chelsea ilionyesha nia ya kumsajili kiungo wa kati wa Sheffield United na Norway Sander Berge, 24, katika siku ya mwisho ya kuhama. . (Sheffield Star) Kocha wa zamani wa Tottenham Harry Redknapp anasema alimwambia mpwa wake Frank Lampard amsajili Dele Alli kwa Everton, lakini anakiri Muingereza huyo mwenye umri wa miaka 26 alikuwa 'janga' kabla ya kuhamia Besiktas. . (Talksport)
MICHEZO
Wakati mwanamuziki wa Jazz Musa Manzini alipogunduliwa kuwa na uvimbe katika ubongo, madaktari wa upasuaji waliamua kwamba kuna njia moja pekee kufanya upasuaji wa kuutoa uvimbe huo, wakati Musa akiwa macho. Jambo ambalo sio la kawaida Afrika ksuini, wapasuaji kutoka Hosiptali ya Inkosi Albert Luthuli Central walimuamsha baada ya kumpoteza fahamu baada ya kupasua tundu katika fuvu lake la kichwa na wakamuambia apige gitaa wakiendelea na operesheni hiyo.
AFYA
Nairobi, Kenya MREMBO kutoka nchini Kenya, Huddah Monroe, ameanza kuionesha pete ya uchumba aliyovishwa wiki iliyopita. Mwanamitindo huyo mwenye umaarufu mkubwa nchini humo, ameamua kuvunja ukimya wake na kuionesha pete hiyo kupitia akaunti yake ya Instagram. “Kila kitu kipo wazi, lakini muda ukifika watu watamjua nani aliyenivisha pete hii, lakini kwa sasa watu wanatakiwa wajue nina pete ya uchumba. “Kwa sasa naweza kusema sihitaji usumbufu kutoka kwa mwanamume yeyote, huu ni muda wangu wa kutulia na kufanya maisha na mume wangu mtarajiwa,” alieleza Huddah.  
BURUDANI
Kauli ya Mwenyekiti Vicent imekuja baada ya Mkuu wa Mkoa wa Shinyanga, Ally Rufunga kuandikia barua ya kusitisha uteuzi wa viongozi wote walioteuliwa kwenye kamati ya muda iliyopewa jina la Uboreshaji wa Stand United FC na kukabidhi timu kwa viongozi waliochaguliwa mwanzo.“Baada ya timu kurudishwa mikononi nawaomba tuachane na yaliyopita tuangalie kuijenga timu yetu na kuhakikisha inasonga mbele kwani tulikuwa tukipigania tuweze kupata nguvu kwenye kamati ya utendaji, tumefanikiwa tuna changamoto ya kufanya kazi ya kuuthibitishia umma kwamba tunaweza kufanya kazi,” alisema Amani.Pia Amani alisema isitafsiriwe kama kuna mshindi bali anatumia fursa hiyo kuwaambia wajumbe wa kamati ya utendaji, wanachama na wadau wengine, kutokana na suala hilo kumalizika asingependa kusikia tena jambo hilo.“Tukubali kuwa yale yaliyotokea yamekwisha tuanye kazi vinginevyo inaweza kuathiri matokeo mengine au kunaweza kuwa na mipango ya kuhujumiana”.Vicent alisema watatoa fursa pana kwani Waziri wa Habari, Utamaduni Sanaa na Michezo Nape Nnauye alisema waajiri wataalamu na wawe na sekretarieti nzuri ili mkataba usimamiwe vizuri.Klabu ya Stand United iliingia kwenye mgogoro baada ya kupata udhamini kutoka kampuni ya uchimbaji madini ya ACACIA hali iliyosababisha uongozi wa kina Vicent kuondolewa.
MICHEZO
Na Editha Karlo – Kigoma WATUMISHI wastaafu wa Serikali wanaolipwa fedha zao kupitia Wizara ya Fedha na Mipango, wameitaka Serikali kurekebisha viwango vya malipo ya pensheni wanayolipwa sasa kutokana na kupanda gharama za maisha. Wakizungumza wakati wa uhakiki wa wastaafu hao, wamesema kiwango wanacholipwa wastaafu waliostaafu utumishi wa umma hakiendani na malipo yanayotolewa kwa waliostaafu hivi karibuni. Mstaafu wa Jeshi la Wananchi wa Tanzania (JWTZ), Shaban Funenge, alisema wastaafu wengi ambao wamestaafu miaka 10 iliyopita, wamekuwa na manung’uniko. Naye Patrick Maganga, alisema uhakiki huo umekuja wakati mwafaka ambao malalamiko ya wastaafu yamekuwa mengi. Mwalimu mstaafu, Emilia Maibori alisema mafao ya wastaafu yanapaswa kutolewa kwa wakati mwafaka, badala ya kulalamika kutokana na kucheleweshwa. Alisema alistaafu kazi mwaka 2005, lakini ameanza kulipwa 2015. Mkaguzi Mkuu Msaidizi wa Ndani wa Serikali, Stanslaus Mpembe, alisema zaidi ya mikoa 21 ambayo uhakiki huo umefanyika, mafanikio yamekuwa makubwa. Alisema licha ya wastaafu wanaojitokeza, pia Serikali imetoa fursa kwa wastaafu ambao wamelazwa katika hospitali mbalimbali kufikiwa na watumishi wanaoendesha uhakiki huo.
KITAIFA
UONGOZI wa Simba umemteua Mwina Kaduguda kuwa mwenyekiti wa muda wa klabu hiyo kwa lengo la kujaza pengo lililoachwa na Swedi Mkwabi, aliyejiuzulu.Kwa mujibu wa taarifa kwa umma iliyosambazwa na klabu hiyo leo, Jumatano, Kaduguda atahudumu katika nafasi hiyo hadi pale Bodi itakapoketi na kuamua siku ya uchaguzi, muda mfupi ujao.Wakati huo huo, Bodi ya Wakurugenzi ya Simba Sports Club Company Limited imemteua Salim Muheme kuwa Makamu Mwenyekiti wake. Taarifa hiyo imeongeza kuwa uteuzi huo umeanza mara moja kuanzia jana.“Teuzi hizi zimefanyika kwa mujibu wa mamlaka iliyopewa Bodi ya Wakurugenzi chini ya Ibara ya 50 ya Katiba ya Simba Sports Club ya Mwaka 2018,” taarifa hiyo imeeleza.
MICHEZO
Simba na Azam zinatarajiwa kukutana kwenye uwanja wa Taifa Dar es Salaam keshokutwa katika mechi ya nusu fainali ya kwanza kabla Yanga haijakutana na Mbao kwenye uwanja wa CCM Kirumba, Mwanza katika nusu fainali ya pili siku inayofuata.Yanga ndio bingwa mtetezi wa michuano hiyo ambayo mshindi wake anawakilisha michuano ya kombe la Shirikisho Afrika. Akizungumza na gazeti hili, Mayanja alisema kuwa kutokana na mazingira waliyoyakuta nayo yamewapa jeuri kubwa ya kuamini kuwa programu walizoziandaa zitafanyika kikamilifu licha ya kuwepo na changamoto ya mvua.Alisema wanajua fika kuwa wanaenda kukutana na timu ngumu ambayo kama hawatafanya maandalizi ya kutosha itawasumbua na ndio maana wakachagua kwenda Morogoro ili wakajichimbie wafanye maandalizi yao ya nguvu.Alifafanua kuwa walipanga kuanza mazoezi juzi asubuhi lakini ikashindikana kutokana na mvua kubwa iliyonyesha mkoani humo. “Tunajua tunaenda kukutana na Azam ambao kwenye ligi hawapo kwenye mbio za ubingwa hivyo wanataka kutumia kombe la FA kujipatia nafasi ya kushiriki michuano ya kimataifa hivyo hapo utaona jinsi mchezo utakuwa mgumu, lakini na wao wajue kuwa na sisi pia tunaitaka nafasi hiyo.“Tunatarajia kurudi kati ya Alhamisi (leo) au Ijumaa (kesho) ambapo tunaamini kwa siku hizi tulizokaa huku zitatutosha kabisa kuifunga Azam na pia kujiandaa na mechi za mwisho za ligi, nasema hivyo kutokana na sisi tulikuwa tunataka kukaa kwenye sehemu tulivu na ndipo huku tulipofikia hivyo ile mipango yetu yote ya mazoezi itaenda kama tulivyopanga na kama itaenda hivyo basi tutaweza kabisa kuifunga Azam,” alisema Mayanja.Mara kwa mara Azam imekuwa ikiisumbua Simba kila zinapokutana, msimu huu zimeshakutana mara tatu na kati ya hizo zilitoka sare mechi ya mzunguko wa kwanza wa ligi, na Azam kushinda mechi mbili ile ya fainali ya kombe la Mapinduzi na ile ya mzunguko wa pili wa Ligi Kuu
MICHEZO
MAMLAKA ya Maendeleo ya Biashara Tanzania (TanTrade) imewataka wajasiriamali kuzalisha bidhaa zenye viwango vya ubora wa kimataifa ili zipate soko la uhakika nje ya nchi.Akizungumza jana wakati wa mahojiano kwenye maonesho ya wiki ya sheria yanayoendelea katika viwanja vya Mwalimu Nyerere (Nyerere Square) jijini hapa, Mwanasheria wa Mamlaka hiyo Fikiri Mboya alisema soko la nje lina mahitaji makubwa ya bidhaa kinachotakiwa ni bidhaa kuwa na ubora wa kimataifa.“Kama mtu anataka kuuza bidhaa nje ya nchi lazima awe amesajiliwa na mamlaka husika kama Brela, Mamlaka ya Mapato (TRA), Shirika la Viwango Tanzania (TBS) na mamlaka nyingine zinakazohitajika,” alisema.Alisema wamekuwa wakiwawezesha wajasiriamali kwa njia ya kuwapa elimu namna ya kuzalisha bidhaa zenye ubora ambazo zinakidhi mahitaji ya ndani na nje nchi. Alisema mamlaka hiyo imekuwa ikitoa huduma mbalimbali, ikiwemo huduma ya taarifa za biashara kwa kukusanya, kuchambua, kuhifadhi na kutoa taarifa za biashara kwa jamii, wafanyabiashara na wadau mbalimbali.Pia kuwajengea uwezo kuwaendeleza wazalishaji, wajasiriamali wadogo kwa kutekeleza programu za kuwajengea uwezo kwa kutoa mafunzo, kliniki za biashara na huduma za ushauri kwa jamii ya wafanyabiashara na hasa kipaumbele kikiwekwa kwa wazalishaji wadogo ili waweze kushindana katika masoko ya ndani, kanda na kimataifa. Aidha, alisema wamekuwa wakifanya tafiti za kibiashara, udadisi wa masoko na maendeleo ya masoko ili kutambua changamoto, mahitaji, mienendo ya masoko, fursa na kuongeza thamani.“Pia kutambua bidhaa zenye fursa katika masoko na kuziendeleza kwa kuyaongezea thamani na kuratibu maendeleo ya mifumo ya masoko ya ndani kwa kuhakikisha kuwa biashara ya ndani inaunganishwana biashara ya nje,” alisema.Alisema huduma nyingine inayotolewa na mamlaka hiyo ni ukuzaji wa bidhaa za huduma kama kuandaa maonesho ya biashara ya kimafaita ya Dar es Salaam (DITF), pamoja na maonesho ya kisekta ya kanda zote nchini, kuratibu ushiriki wa Tanzania kwenye maonesho ya dunia, misafara ya biashara na mikutano ya wafanyabiashara.Aidha, uthibiti wa masoko yote ya kimataifa nchini kwa kusimamia ubora na viwango vya maonesho ya biashara. Mboya alisema pia kuishauri serikali kwenye masuala ya uundaji, uendeshaji, usimamizi, utekelezaji na uboreshaji wa sera ya biashara pamoja na mikakati ya masuala mengine yahusuyo biashara na kuratibu kuanzishwa kwa rajamu (brands) na kaulimbiu ya bidhaa za huduma za Tanzania na kuzitangaza katika soko la ndani nan je.
KITAIFA
Na Mwandishi Wetu-Dar es Salaam WAZIRI wa Kilimo, Dk. Charles Tizeba ameanza kutekeleza agizo la Rais Dk. John Magufuli kuhakikisha mbolea inafika maeneo yote nchini hasa mkoani Rukwa ambako kumetajwa kuwa na upungufu mkubwa. Juz,i wakati akimwapisha Naibu Waziri mpya wa Wizara ya Madini, Doto Biteko, Rais Magufuli  aliwanyooshea kidole Waziri wa Kilimo, Dk. Charles Tizeba na Waziri wa Madini, Angellah Kairuki, kuhusu   utendaji kazi wao. Kuhusu Tizeba, Rais Magufuli alisema haiwezekani hadi sasa baadhi ya mikoa, ikiwamo inayotegemewa kwa uzalishaji wa chakula kwa wingi, kushindwa kupata mbolea, huku yeye yupo bila kuchukua hatua. Alitoa maelekezo kwa Waziri   kushughulikia malalamiko ya uhaba wa mbolea katika Mkoa wa Rukwa na maeneo mengine ya jirani na kutaka hadi Ijumaa Januari 12, 2018 mbolea iwe imefika katika mikoa hiyo. “Ninapozungumza hapa ndugu zangu, ipo mikoa haijapelekewa mbolea, ikiwamo mikoa ya Rukwa sijui na mkoa gani. Wakati tunaizungumzia kama ‘the big four’ kwa ‘production’ ya chakula, mbolea bado haijapelekwa, lakini Waziri wa Kilimo yupo. “Nimempa maagizo Waziri Mkuu mbolea isipofika huko ndani ya wiki hii, huyo anayehusika na kupeleka mbolea aachie kazi, labda tukianza kukimbizana tutajifunza. “Nilishasema wale wote ninaowateua mimi wasifikiri mchezo, wanakuja kufanya kazi,” alisema Rais Magufuli. Alisema mtu yeyote anayemteua akiona hawezi kufanya kazi, asikubali kuteuliwa kwa sababu uteuzi wake unalenga kutatua matatizo ya wananchi. Rais Magufuli alionekana wazi kutoridhishwa pia na utendaji kazi wa Waziri wa Madini, Kairuki na kutaka afikishiwe salamu zake kwa sababu yuko likizo. Alisema tangu Sheria ya Madini mwaka 2017, Wizara ya Madini haijamshawishi na aliwaagiza watendaji wa wizara hiyo kumfikishia waziri salamu kuwa bado hajamshawishi. Kwa sababu  hiyo tangu juzi usiku na   jana, Dk. Tizeba amelazimika kutembelea maghala mbalimbali  Dar es Salaam yanayohifadhi mbolea. Akiwa katika ghala la mbolea Mbagala   Dar es Salaam jana, Dk. Tizeba alisema hadi kufika jana jioni zaidi ya tani 2000 tayari zilikuwa zimekwisha kusafirishwa kupelekwa mikoa Rukwa, Mbeya, Katavi na Ruvuma. “Tutahakikisha kabla ya muda tuliopewa na mheshimiwa Rais haujaisha mbolea itakuwa imefika katika maeneo husika kwa kiwango kinachohitajika. “Tangu jana usiku (juzi) tumekesha hapa kwenye ghala la mbolea la Mohammed Enterprises kuhakikisha magari yanapakia na kuanza safari. “Jana (juzi) usiku tulipakia magari 21 yenye mbolea     zaidi ya tani 600   na leo (jana) tutapakia magari mengine 21 yatakayokwenda Rukwa na Makambako hadi Mbeya. “Kuna tani nyingine 600 zitapakiwa, yote ni kuhakikisha inakuwapo mbolea ya kutosha katika mikoa ya nyanda za juu,” alisema. Alisema Jeshi la Wananchi wa Tanzania (JWTZ) limeungana na harakati hizo na jana walipakia tani 500 za mbolea kupeleka mikoan. Waziri alisema TAZARA na Shirikali la Reli Tanzania (TRL) nao wametoa mabehewa 21 kwa ajili ya kupakia tani 900 za mbolea ambazo watazisogeza hadi Mbozi au mjini Mbeya   kwa ajili ya kupelekwa maeneo mengine ya nchi. Kampuni nyingine ya Premium Agrochem LTD ya Dar es Salaam hadi jana ilikuwa imesafirisha tani 1000 za mbolea kati ya tani 4000 zilizomo katika ghala lao. Ilielezwa  kuwa juhudi hizo zinazofanyika zitapunguza au kuondoa  uhaba wa mbolea…. Kwa habari zaidi, jipatie nakala yako ya MTANZANIA.
KITAIFA
LOS ANGELES, MAREKANI NYOTA wa filamu nchini Marekani, Angelina Jolie, ameonyesha jeuri ya fedha kwa kununua nyumba yenye thamani ya dola milioni 25 ambazo ni zaidi ya Sh bilioni 54 za Kitanzania. Nyumba hiyo ya kisasa ipo maeneo ya Los Angeles nchini Marekani, huku ikitajwa kuwa miongoni mwa nyumba bora na zenye mvuto wa hali ya juu katika jiji hilo. Msanii huyo mwenye umri wa miaka 41, amefanya kufuru hiyo ikiwa ni miezi minane tangu kudaiwa kuachana na mume wake mwigizaji wa filamu, Brad Pitt. Nyumba hiyo ina ukubwa wa mita za mraba 7,500, ipo maeneo ambayo wasanii wengi maarufu wanaishi akiwemo Casey Affleck, Natalie Portman, Lauren Graham, Will.I.Am na David Fincher. Angelina na Brad walianzisha uhusiano wao tangu 2004 na mwaka 2014 walifunga ndoa, lakini wanadaiwa kuachana huku wakiwa na watoto sita ambao ni Maddox, Pax, Zahara, Shiloh, Knox na Vivienne.
BURUDANI
KINSHASA, DRC RAIS mpya wa Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo (DRC), Felix Tshisekedi, amesema atawaachia huru wafungwa wote wa kisiasa. Wafungwa hao ni pamoja na wale waliofungwa wakati wa maandamano yaliyofanyika kabla ya uchaguzi wa mkuu Desemba mwaka jana. Tshisekedi alikuwa mgombea wa upinzani katika uchaguzi ulioigawa nchi kutokana na shutuma za wizi wa kura ili kuwazuia wakosoaji wa Rais Joseph Kabila kuingia madarakani. Katika hotuba yake aliyoitoa jijini hapa juzi, Tshisekedi, alisema ”Nitamuomba waziri wa sheria kuwaachia huru wafungwa wote wa kisiasa waliowekwa gerezani kutokana na tofauti ya maoni. Kwa mujibu wa wachambuzi wa mambo, miongoni mwa wafungwa hao huenda ni wafuasi wake’. Katika uchaguzi wenye utata wa Desemba mwaka jana, Tshisekedi alidaiwa kushika nafasi ya pili nyuma ya mgombea mwingine wa upinzani Martin Fayulu lakini akapewa ushindi baada ya kufanya makubaliano na Kabila. Hata hivyo, Mahakama ya Katiba ilimuidhinisha rasmi Tshisekedi kuwa rais wa nchi hiyo baada ya kukataa ombi la rufaa liliwasilishwa na Fayulu. Wito wa Tshisekediwa kuwaachia huru wafungwa wa kisiasa unaonekana kama pigo kwa mtangulizi wake. Ikiwa wataachiwa huru kweli au la , itakuwa ni kipimo cha mamlaka aliyonayo Tshisekedi, ambaye kuna wasiwasi ya kuendeshwa kama ripoti na mtangulizi wake.
KIMATAIFA
Kisoky amekiri kuwa adhabu aliyopewa Nyosso ni sawa kulingana na Kanuni za Ligi Kuu msimu wa 2015-16 ila mchezaji huyo hakupewa nafasi ya kusikilizwa na wanaomba adhabu ipunguzwe na wao watamtafutia wataalamu wa saikolojia wakae naye ili wamsaidie.“Adhabu imetokana na Kanuni na Sheria zilizopo za TFF, na Kanuni hiyo ipo wazi inasema mchezaji atakayekutwa na kosa la udhalilishaji kuna kufungiwa mechi tatu mpaka kumi, faini ya milioni moja mpaka tatu, kufungiwa mwaka mmoja mpaka miwili na inategemea huyo anayehukumu anatoa hukumu gani.“Lakini sisi kwetu tunasema kila siku mpira ni nidhamu, na nidhamu inatakiwa iwepo na unapocheza kwa nidhamu utacheza mpira bila matatizo yoyote. Adhabu hii kikanuni ipo sawa lakini Nyosso ameomba msaada wa chama,” alifafanua Mwenyekiti huyo wa Sputanza.Pia Kisoky amekiri kuiona video na picha ya mnato ya tukio hilo, lakini Nyosso hajapewa nafasi ya kusikilizwa, na kufafanua kuwa mara nyingi unaweza kuhukumiwa kwa kuangalia na chanzo kilikuwa nini.Hivyo alisema ukiangalia video hii inaonekana na John Bocco alikuwa na matatizo kwani alimgonga kwenye ugoko Nyosso mara mbili pia akajaribu kumsukuma kwa kiwiko. Kisoky alisema kwenye picha inabidi iangaliwe Bocco kafanya makosa na Nyosso kafanya makosa ila kwa kuwa Sputanza ni chama chao wachezaji, wana haki pia wamelaani hicho kitendo, lakini wana haki ya kuweza kujaribu kutazama wanamsaidiaje pamoja na TFF waone hali halisi kabla ya tukio kutokea.Nyosso amefungiwa kujihusisha na masuala ya soka kwa muda wa miaka miwili huku akitakiwa kulipa faini ya 2,000,000 kwa kosa la kumdhalilisha Bocco kwenye mchezo uliochezwa Jumapili iliyopita Chamazi, Dar es Salaam Nyosso amejitetea kwa kuitaka Sputanza kumsaidia katika kupata haki yake.Beki huyo wa zamani wa Ashanti, Simba na Taifa Stars alimtomasa matako mshambuliaji nyota wa Azam FC, Bocco, tukio ambalo halikuonwa na mwamuzi, lakini Bocco aliliripoti na picha kunaswa na wapigapicha.Nyosso alikiomba chama hicho kufuatilia suala hilo kwa madai hakutenda kosa hilo, akiamini kitafuatilia kwa kina na hatimaye haki kutendeka. Alidai hakumbuki kama alifanya kosa hilo na anaona kuna nafasi ya kusikilizwa. Hii si mara ya kwanza kwa Nyosso kuadhibiwa na TFF kutokana na kosa kama hilo.Mapema mwaka huu, alifungiwa mechi nane baada ya kumfanyia kitendo kama hicho aliyekuwa mshambuliaji wa Simba, Elias Maguli.
MICHEZO
Uamzi huo ulifanywa jana katika kikao cha Bodi ya Wakurugenzi kilichoongozwa na Mwenyekiti wa Bodi ya Wakurugenzi wa Ewura, Simon Sayore kutokana na kampuni hizo kukiuka masharti ya biashara.Kwa mujibu wa taarifa iliyotolewa na Mkurugenzi Mkuu wa Ewura, Felix Ngamlagosi, kufutwa kwa leseni hizo, kumetokana na ukiukaji wa sheria na kanuni za biashara hiyo.Ngamlagosi katika taarifa yake, alisema kampuni hizo zimefutiwa leseni kutokana na kukaa bila kuagiza mafuta kama leseni inavyowataka kwa kipindi cha zaidi ya miezi sita tangu kupewa leseni hizo na Ewura.Kampuni zilizofutiwa leseni ni Aspam Energy (T) Limited, MPS Oil Tanzania Limited, Panone Bulk Oil Importers Limited, Petcom (T) Limited, KMJ Tanzania Limited, Horizon Petroleum Company Limited, G.M and Company (T) Limited na Petronas Energy Tanzania Limited.Mamlaka hiyo imeundwa chini ya sheria ya Ewura Sura Namba 414 ya Sheria za Tanzania. Mamlaka hiyo ina majukumu ya kusimamia shughuli za udhibiti, kiufundi na kiuchumi katika sekta za Petroli, Umeme, Gasi Asili na Maji Safi na Maji Taka.
UCHUMI
PARIS, UFARANSA MGOMBEA wa siasa za mrengo wa kati, Emmanuel Macron na mgombea wa chama cha siasa kali za mrengo wa kulia, Marine Le Pen, watachuana katika duru ya pili ya uchaguzi wa urais nchini Ufaransa. Kwa mujibu wa matokeo ya kura, Macron amepata asilimia 23.9 ya kura na Le Pen alipata asilimia 21.4.  Kura za maoni zilizochapishwa juzi zinaonyesha Macron atamshinda Le Pen kwa urahisi katika duru ya pili. Akihutubia baada ya ushindi wake hapo juzi, Macron alisema tangu kuundwa kwa jumuiya yake ya kisiasa mwaka mmoja uliopita, siasa za Ufaransa zimebadilika.  Alisema anataka kuwa rais wa wote, ambaye atawezesha watu wanaotaka kuwa wabunifu na wenye ari ya kutenda kazi ili kuyafikia malengo yao kwa urahisi na haraka zaidi.  Marine Le Pen kwa upande wake, aliwataka Wafaransa waitumie fursa ya kihistoria iliyopo kumwingiza madarakani. Le Pen alisema wakati umefika wa kuwakomboa Wafaransa kuondokana na kiburi cha tabaka la watawala. Mgombea wa Chama cha Kisoshalisti, Benoit Hamon, Waziri Mkuu wa Ufaransa, Bernard Cazeneuve na mgombea urais wa chama cha kihafidhina, Francois Fillon walioshindwa kuingia duru ya pili, wametoa wito kwa wapigakura kumuunga mkono Macron katika uchaguzi wa duru ya pili. Ufaransa inakabiliwa na mvutano kati ya pande mbili baina ya Macron anayetetea sera ya Umoja wa Ulaya (EU) na Marine Le Pen anayepinga EU na sera za uhamiaji. Le Pen aliahidi kufanyika kura ya maoni juu ya Ufaransa kuendelea kuwamo au kujiondoa EU, akiiga hatua zilizoshuhudia Uingereza ikiondoka katika umoja huo. 
KIMATAIFA
Chanzo cha picha, Getty Images Michuano ya Kombe la Ulaya la wanawake itafanyika England kuanzia tarehe 6 hadi 31, Julai mwaka huu na timu bora za katika bara hilo zitakabiliana. Lakini je ni wachezaji gani maarufu  katika kombe hili?. BBC inawaangazia wachezaji  nyota zaidi 10 ambao watashiriki katika Euro 2022. Chanzo cha picha, QUALITY SPORTS IMAGES Akiwa na umri wa miaka 28 kiungo huyu wa kati wa tumu ya taifa ya Uhispania alishinda tuzo ya Ballon d'Or  mwezi Novemba na alikuwa nafasi muhimu katika ushindi wa kwanza wa timu yake  Barcelona, katika  Kombe la washindi la Ulaya  la mwaka (2021). Pamoja na wachezaji wenzake katika timu hiyo, alifika fainali za shindano la hilo mwaka 2022. Oktoba, Potias aliweza kushinda rekodi ya michezo  mingi katika timu ya taifa lakeakiwa amecheza mechi 90 . Chanzo cha picha, Getty Images Akiwa na umri wa miaka, kiungo huyu wa kati wa klabu ya  Dusseldorf. katika Kombe la Dunia la mwaka 2019, wakati alipokuwa na umri wa miaka 17 pekee, aliweza kutaribishwa katika timu ya taifa ya soka ya Ujerumani kwa mara ya kwanza. Katika mwaka2017, wakati timu ya taifa ya Ujerumani iliposhinda kombe la washindi la vijana wenye chini ya umri wa miaka 17 . " Tunaweza kusema kuwa ni kiungo wa kati mwenye uwezo zaidi hadi leo .  "Ni mchezaji anayeumudu  mpira vyema." "Ni mchezaji anayeweza kuigeuza Ujerumani kuwa mojawapo ya iwashindani wakali kwa ajili ya championi, kwasbabu anaweza kuwasilisha mawazo ya ushindi miongoni  wachezaji wenzake  katika timu." Chanzo cha picha, Getty Images Akiwa na umri wa miaka 26 mshambuliaji Hegerberg, tayari ameshinda  tuzo ya Ballon d'Or  mwkaa 2018 baada ya kuondoka katika timu ya taifa  kupinga kile alichokiona kama ukosefu wa heshima kwa wachezaji wa kike katika Norway. Ni moja wa wachezaji maarufu sana wa soka duniani: alishinda michuono ya Kombe la washindi la Ulaya mara sita, Ligi ya soka ya Ufaransa mara saba, Kombe la FA mara tano na Kombe la FA la Norway mara moja.   "Ada anaonekana kuwa alizaliwa kuwa mshindi! Chanzo cha picha, Getty Images Vivian mwenye umri wa miaka 25 ni mshambuliaji wa Arsenal  ambaye ni mfungaji bora zaidi katika historia ya timu ya taifa ya wanawake ya Uholanzi. Pamoja na timu yake alishinda Euro 2017 na kufikia fainali ya  Kombe la Dunia la mwaka 2019. Alishinda ligi mara tatu : mara moja akiwa katika Arsenal - England na mara mbili akiwa katika klabu ya Bayern Munich nchini Ujerumani. Pia anashikilia rekodi ya mfungaji bora ya  Super League ya wanawake  na mchezaji mwenye umri mdogo zaidi  (miaka 15)  aliyewahi kucheza  katika Ligi ya Uholanzi . "Kiwango chake cha akili cha mchezo ni cha hali ya juu  na cha ajabu sana. Ni mchezaji wa hadhi ya kimataifa , na kitu ambacho watu wengi hawajui uwezo wake wa kimwili  . "Vivian ni mchezaji mwenye nguvu sana, anayeweza kukimbia kwa haraka . Uwezo wake huu umewafanya wapinzani wake kupata ugumu sana wa kumkabili . Chanzo cha picha, Getty Images Akiwa na umri wa miaka 21-  ni mchezaji wa Klabu ya  Manchester City. Msimu huu, alishinda tuzo ya mchezaji mwenye umri mdogo zaidi kw amra yan ne na kuvunja rekodi . Mwaka huu alishinda Kombe la FA .  Pia ana historia ya kushinda katika Kombe la soka la England (2020)  na amecheza mechi mara 21 kwa ajili ya timu ya taifa ya England. Kutokana na kasi yake, mlinzi yeyote atakuwa na wakati mgumu wa kumzuia katika kabiliano ya moja mmoja. Chanzo cha picha, Getty Images Akiwa na umri wa miaka 31- mlinzi wa klabu ya  Lyon  katika mashindao ya washindi 14 . Anashikilia rekodi ya ligi ya soka ya Ufaransa. Ameshinda tayari vikomve vya Ulaya mara nane  n ani nahodha wa klabu na timu taifa  lake. Mwezi Mei alikuwa mchezaji wa kwanza kufikia rekodi ya mechi 100 katika Champiopni Ligi. Jina lake limejumuishwa katika kikosi kilichochaguliwa cha wanawake wanaocheza soka wa muongo uliopita, na pia amekwisha chaguliwa katika timu ya FIFA yam waka mara sita. Chanzo cha picha, Getty Images Fridolina Rolfo  ambaye ana umri wa miaka 28- ni mshambuliaji wa    Barcelona  ambaye ameshinda ligi katika timu tatu tofauti. Katika mwaka 2021, alikuwa mchezaji wa mwaka wa soka wa Sweden. Pamoja na timu ya taifa ya Sweden, alishinda  taji la shaba la fedha la  Olympiki mara mbili na taji la shaba la Dunia mara moja  "Ni mchezaji thabiti  mwenye mikwaju mirefu na anapochomoka sio rahisi kumsimamisha." Chanzo cha picha, Getty Images Kiungo huyu wa kati wa Liverpool  ana umri wa miaka 34. Ni mfungaji bora zaidi  katika historia ya timu ya taifa ya Ireland Kaskazini. Katika mwaka 2021, baada ya kucheza nafasi muhimu katika timu yan chi yake na kuiwezesha kufikaa katika mashindano muhimu zaidi la kimataifa   (Kombe la Dunia na Euro),  alipokea Tuzo la mchezaji bora zaidi wa mwaka kutoka  BBC. Chanzo cha picha, Getty Images Akiwa na umri wa miaka 29, mshambuliaji huyu kutoka klabu ya Chelsea ndiye mchezaji  wa kike wa soka mwenye thamani ya juu zaidi katika historia ya soka kwa   kuhama kutoka Wolfsburg kuja  London katika mwaka 2020. Ni mchezaji bora mara mbili wa UEFA na ameshinda kombe la Chambpioni Ligi mara sita. "Parlin kila mara huwa katika mahali panapofaa katika wakati unaofaa kwasababu anauelewa vyama mchezo''. Chanzo cha picha, Getty Images Akiwa na umri wa miaka  27-kiungo wa kati wa  Barcelona ana mchango muhimu katika timu ya taifa ya Norway ambapo alifikia fainali za Euro mwaka 2013 akiwa  kijana mdogo. Alishinda Ligi mara sita na Kombe la mapigwa wa Ulaya mara moja
MICHEZO
Akihutubia mkutano wa hadhara katika Mji mdogo wa Chalinze wilayani Bagamoyo, Kinana alisema kuwa hana matatizo na uamuzi wa kutumia mashine hizo bali ana matatizo na utaratibu uliotumika katika kuanzisha matumizi yake.“Naomba waandishi wa habari mnielewe vizuri katika hili. Sina matatizo na uamuzi wa kutumia hizi mashine, lakini utaratibu wa kuzitumia ndio una matatizo na hilo si sawa,” alisema Kinana wakati akihutubia mkutano huo.Akiwa kwenye mkutano wa hadhara wa kuhitimisha ziara yake katika Mkoa wa Pwani, Kinana alisema katika maeneo yote aliyopita kumekuwapo malalamiko kutoka kwa wafanyabiashara ambayo aliyasema ni ya msingi na yanatakiwa kupatiwa ufumbuzi.Kinana alibainisha kasoro hizo kuwa ni gharama ya kununua mashine hizo ambayo awali wafanyabiashara waliuziwa kwa Sh milioni nne na baada ya kuibuka malalamiko mengi bei yake imepunguza hadi kufika Sh 600,000.Mamlaka ya Mapato (TRA) inawataka wafanyabiashara kuzinunua mashine hizo na watarudishiwa fedha zao kidogo kidogo kama makato pungufu katika kodi wanazolipa.Hata hivyo, Kinana alihoji nani atarejesha fedha au kufidia hasara itakayopatikana kutokana na fedha zilizotumika kununua mashine hizo pindi mfanyabiashara atakapofilisika kabla ya kulipwa deni.Kinana alisema kuwa ugumu wa utekelezaji wa matumizi ya EFD unatokana na matatizo katika sheria inayohusu matumizi ya mashine hizo na kuwa wafanyabiashara wanaopinga wasionekane kama ni wakorofi.Tangu kuanzishwa kwa matumizi ya EFD miezi ya hivi karibuni kumekuwa na malumbano baina ya wafanyabiashara na TRA baada ya wafanyabiashara kuhoji na kugomea utaratibu wa matumizi yake katika maeneo mbalimbali ya nchi.
UCHUMI