label_id
stringlengths 3
9
| label_title
stringlengths 3
119
| label_desc
stringlengths 1
3.5k
| label_lang
stringlengths 2
2
|
|---|---|---|---|
214078 | Tudományos forradalom | A tudománytörténetben a tudományos forradalom alatt azt a korszakot értjük, amely durván számítva Kepler, Galilei, valamint kora 17. századi kortársaik felfedezéseivel indult, és Sir Isaac Newton 1687-ben publikált "Philosophiae Naturalis Principia Mathematica" (A természetfilozófia matematikai alapjai) című munkájával ért véget. Ezek a korszakhatárok nem vitán felüliek, egyes állítások szerint a tudományos forradalom Kopernikusz "De revolutionibus orbium coelestium" (Az égi pályák körforgásairól) című, 1543-ban publikált munkájával kezdődött el, míg mások kiterjesztik a 18. századra is. A lényeg, hogy a forradalom legfontosabb alapelemei ismertek. | hu |
214078 | Wetenschappelijke revolutie | De wetenschappelijke revolutie is een periode in de geschiedenis van de wetenschap waarin klassiek-religieuze ideeën plaatsmaakten voor modern-wetenschappelijke ideeën. Tijdens de revolutie vond een ingrijpende verandering plaats in de inzichten in de natuurkunde, wiskunde, sterrenkunde, scheikunde en biologie en de manier waarop deze wetenschappen bedreven werden. Als belangrijkste oorzaak kan de boekdrukkunst worden gezien, die ervoor zorgde dat wetenschappers in korte tijd een groot publiek konden krijgen. | nl |
214078 | Научна револуција | Научна револуција била је серија догађаја који су обележили појаву модерне науке у раног модерном раздобљу, кад је напредак у областима математике, физике, астрономије, биологије (укључујући људску анатомију) и хемије трансформисао ставове друштва према природи. Научна револуција започела је у Европи при крају ренесансе и наставила се до завршетка 18. века, утичући на интелектуални друштвени покрет познат као просветитељство. Док су датуми предмет расправа, студија коју је Никола Коперник објавио 1543. године под насловом -{"De revolutionibus orbium coelestium"}- ("О револуцијама небеских сфера") често се наводи као почетак научне револуције. | sr |
214078 | 科学革命 | 科学革命（かがくかくめい）と和訳される概念には、次の2つがある。 | ja |
214078 | Wissenschaftliche Revolution | nan | de |
214078 | ശാസ്ത്രീയ വിപ്ലവം | 16-ആം നൂറ്റാണ്ടിൽ യൂറോപ്പിൽ ഉരുത്തിരിഞു വന്ന ശാസ്ത്രീയ ചിന്താഗതികളെയും അതിന്റെ ഭാഗമായി രൂപംകൊണ്ട സമൂഹിക മാറ്റങ്ങളെയുമാണ് ശാസ്ത്രീയ വിപ്ലവം എന്നു പറയുന്നത്. കോപ്പർ നിക്കസ് എന്ന് ശാസ്ത്രഞ്ജൻ തന്റെ സൂര്യ കേന്ദ്രീകൃത സിദ്ന്ദമാണ് ശാസ്ത്രീയ വിപ്ലവത്തിന് തുടക്കമിട്ടത്. | ml |
214078 | המהפכה המדעית | המהפכה המדעית הוא כינוי לסדרת גילויים חדשים באופטיקה, אסטרונומיה, פיזיקה, כימיה, ביולוגיה, וברפואה, שהתרחשו באירופה במאה ה-16 וה-17, והובילו לשינוי תפיסת המציאות במדע, פילוסופיה, ובמידה רבה גם בתרבות. רבים מציינים את המהפכה המדעית כנקודת ציון חשובה במעבר מימי הביניים לעת החדשה, ובאופן ספציפי יותר- נקודת ציון במעבר מתקופת הרנסאנס לעידן הנאורות. | he |
214078 | Επιστημονική επανάσταση | Η επιστημονική επανάσταση ήταν μια περίοδος κατά την οποία νέες ιδέες στην φυσική, την αστρονομία, την βιολογία, την ανατομία, την χημεία και άλλες επιστήμες οδήγησαν στην απόρριψη δογμάτων που κυριάρχησαν από την αρχαιότητα και καθ' όλο τον μεσαίωνα, και οδήγησαν στην θεμελίωση της σύγχρονης επιστήμης. Παραδοσιακά, έναρξη της επιστημονικής επανάστασης θεωρείται το 1543, οπότε και δημοσιεύτηκαν δύο βιβλία που άλλαξαν την πορεία της επιστήμης. Ήταν το "De revolutionibus orbium coelestium" του Νικόλαου Κοπέρνικου, στο οποίο εισήγαγε την θέση ότι η Γη κινείται γύρω από τον Ήλιο, και το "De humani corporis fabrica" του Ανδρέα Βεσάλιου. Κορύφωση της επιστημονικής επανάστασης ήταν η δημοσίευση του "Philosophiae Naturalis Principia Mathematica" από τον Ισαάκ Νεύτωνα το 1687. | el |
214078 | Revoluția științifică | În secolele XV - XVII în știință au avut loc o serie de transformări profunde care au înlăturat treptat ansamblul de concepte mai mult sau mai puțin științifice, atât antice cât și medievale, permițând întemeierea științei moderne. Transformările radicale care au avut loc în domeniul științei în secolele menționate reprezintă revoluția științifică. | ro |
214078 | Революция в науке | Революция в науке — период возникновения современной науки во время раннего нового времени, когда открытия в таких областях науки, как математика, физика, астрономия, биология (включая анатомию) и химия, коренным образом изменили взгляды на природу и общество. Согласно традиционным представлениям, революция в науке началась в Европе ближе к концу эпохи Возрождения и продолжалась вплоть до конца XVIII века, повлияв на такие интеллектуальные движения, как эпоха Просвещения. В то время как нет однозначного мнения по поводу точных сроков данного периода, публикация в 1543 г. книги Н. Коперника «О вращении небесных сфер» и А. Везалия «О строении человеческого тела» (в тот же год) обычно упоминаются как события, положившие начало научной революции. | ru |
214078 | Tieteellinen vallankumous | Tieteellinen vallankumous (myös tieteen tai luonnontieteiden vallankumous) tarkoittaa suunnilleen vuosien 1500–1700 välisenä aikana Euroopassa tapahtunutta luonnontieteiden nousua. Tieteen edistymiselle antoi vauhtia kokeellisten menetelmien käyttö, fysiikan matematisointi ja uudet tutkimusvälineet, kuten kaukoputki ja mikroskooppi. Aristoteleen ja muiden antiikin kirjoittajien dogmaattinen jäljittely hylättiin ja korostettiin empiiristä havainnointia. Sitä kuvaa Royal Societyn tunnuslause ""Nullus in verba"." Järkiperäisen ajattelun korostamisen myötä kirkko menetti asemansa tieteen auktoriteettina. Tieteen ja uskonnon välille syntynyt jännite johti myös yhteentörmäyksiin. | fi |
214078 | Научна революция | Научна революция е понятие, използвано в историята на науката, за да се опишат съществени промени в научната мисъл, възникнали вследствие на важни открития, поставяйки под въпрос съществуващите дотогава виждания за света и човека. За повечето историци, събитията, определяни като „Научната революция“, са поредицата от дълбоки промени във възгледите за строежа на Вселената, които започват с оповестяването, през 1543 на хелиоцентричната теория от Коперник и достигат своята кулминация през 17 век, когато Лайбниц и Нютон, независимо един от друг откриват диференциалното и интегралното смятане, а Нютон го прилага успешно за предсказване на положенията на планетите и движенията на други небесни тела. | bg |
214078 | বৈজ্ঞানিক বিপ্লব | বৈজ্ঞানিক বিপ্লব () বলতে বিজ্ঞানের ইতিহাসের একটি সময়ব্যাপ্তিকে বোঝায়, ১৭ শতাব্দীতে ইয়োহানেস কেপলার, গ্যালিলিওদের অনুসন্ধান ও আবিষ্কারসমূহ দিয়ে যার শুরু এবং ১৬৮৭ সালে নিউটনের প্রিন্সিপিয়া ম্যাথেমেটিকার প্রকাশনার মাধ্যমে যার পরিণতি। এর পথ ধরেই পরবর্তীতে যুক্তি ও বিজ্ঞানের বিকাশকালের() শুরু। | bn |
214078 | Rivoluzione scientifica | La rivoluzione scientifica fu una fase di straordinario sviluppo della scienza che si sviluppò a partire dal 1543, data di pubblicazione dell'opera di Niccolò Copernico "Le rivoluzioni degli astri celesti" (rivoluzione copernicana) al 1687, data di pubblicazione dell'opera di Isaac Newton "I principi matematici della filosofia naturale", comprendendo la nascita del metodo scientifico da parte di Galileo Galilei. | it |
214078 | அறிவியல் புரட்சி | நவீனக் கண்ணோட்டமும், அணுகுமுறையும் உறுதியாக நிறுவப்பட்ட பின் ஒவ்வொரு துறையும் புரட்சிகரமான மாற்றங்களைக் கண்டது. அறிவியல் என்பது வளரக்கூடியது; ஆராய்ந்து அறியக் கூடிய மனித ஆற்றலே அதன் அடிப்படை என்றும் மாற்றமுடியாத இறை நெறிக்கொள்கைகள் அல்ல என்பதை நவீன சிந்தனைகள் நிலைநிறுத்தின. இதன்விளைவாக நவீன காலத்தில் அறிவியல் மனித வரலாற்றில் என்றும் காணாத அளவுக்கு பெருவளர்ச்சி பெற்றது. அனைத்துக் கொள்கைகளும் செய்முறையில் நிறுவப்பட்ட பின்னரே ஏற்றுக் கொள்ளப்பட்டன. இதனால் செய்முறை அறிவியல் வளர்ச்சியடைந்து தொழில்நுட்பம் முன்னேற்றம் கண்டது. | ta |
214078 | 과학 혁명 | 15, 16세기 서구에서 일어났던 르네상스 운동은 고대 그리스 문화의 부활과 함께 과학의 부활도 가능하게 했다. 이는 다시 그리스 과학에 대한 새로운 연구를 가능하게 했고, 점차 비판적인 안목도 키워주었다. 그 결과 16, 17세기를 거치는 동안 그리스 시대의 과학을 뛰어넘어 새로운 과학의 토대가 형성되는 과학 혁명이 일어났다. | ko |
214078 | Науково-технічна революція | Науко́во-техні́чна револю́ція — якісний стрибок у структурі і динаміці розвитку продуктивних сил, корінна перебудова технічних основ матеріального виробництва на основі перетворення науки в провідний чинник виробництва, в результаті якого відбувається трансформація індустріального суспільства у постіндустріальне. Завдяки науковій революції старі наукові уявлення заміщаються частково або повністю новими, з'являються нові теоретичні передумови, методи, матеріальні засоби, оцінки та інтерпретації, погано або повністю несумісні зі старими уявленнями. Так, відрізок часу приблизно від дати публікації роботи Миколи Коперника «Про обертання небесних сфер» (De Revolutionibus), тобто з 1543 р., до діяльності Ісаака Ньютона, твір якого «Математичні начала натуральної філософії» було опубліковано в 1687 році, зазвичай називають періодом «наукової революції». | uk |
214078 | انقلاب علمی | انقلاب علمی در تاریخ علم به دورهای در قرون وسطی که ایدهها و کشفیات جدید در فیزیک، ستارهشناسی، زیستشناسی، کالبدشناسی، شیمی و دیگر رشتههای مشابه، موجب کنار گذاشتن نظرات مرتبط با یونان باستان شد گفته میشود. | fa |
214078 | 科学革命 | 科學革命（），指近世歷史上，現代科學在歐洲萌芽的這段時期。在那段時期中，數學、物理學、天文學、生物學（包括人體解剖學）與化學等學科皆出現突破性的進步，這些知識改變了人類對於自然的眼界及心態。科學革命發源於歐洲，文藝復興時代結尾之時，開始了科學進步的歷程，這個歷程一直持續到18世紀末。科學革命的衝擊，造成啟蒙運動的出現，影響了歐洲社會。 | zh |
214078 | Revolução Científica | Na história da ciência, chama-se Revolução da Científica ao período que começou no século XVI e prolongou-se até o século XVIII. Começou na era renascentista, na sequência deste espírito crítico. Os conhecimentos só eram considerados corretos depois de confirmados pela experiência e razão, surgindo assim o método experimental ou científico.A partir desse período, a Ciência, que até então estava atrelada à Teologia, separa-se desta e passa a ser um conhecimento mais estruturado e prático. As causas principais da revolução podem ser resumidas em: Renascimento cultural e científico, a imprensa, a Reforma Protestante e o hermetismo. A expressão "revolução científica" foi criada por Alexandre Koyré, em 1939. Em seguida, foi popularizada por Thomas Kuhn. | pt |
214078 | Revolució científica | La revolució científica en la història de la ciència va ser el període en el qual les noves idees en física, astronomia, biologia, anatomia humana, química i altres ciències van portar a refusar les doctrines que prevalien des de l'antiga Grècia i que van continuar durant l'edat mitjana, i conduïren a la formació de la ciència moderna. D'acord amb la majoria dels estudiosos, la revolució científica va començar amb la publicació de dues obres que van canviar el curs de la ciència l'any 1543 i va continuar durant el : L'obra de Copèrnic "De revolutionibus orbium coelestium" i la d'Andreas Vesalius "De humani corporis fabrica". Aquesta revolució es troba dins de les 3 més importants de la història de la humanitat, que van ser les que van determinar el curs de la història com explicita l'obra de Yuval Noah Harari, Sapiens una breu història de la humanitat. | ca |
214078 | Den vitenskapelige revolusjonen | Den vitenskapelige revolusjonen er en betegnelse på den store endringen innen tenkning i løpet av 1500- og 1600-tallet. Overgangen var så radikal at den gjerne omtales som en revolusjon. | no |
214078 | Bilimsel devrim | Bilimsel devrim modern bilimin temelini oluşturmuş, bilim tarihinin erken çağdaş döneminden beridir süregelen matematik, fizik, gökbilim, biyoloji, tıp ve kimya dallarında yaşanan düşünce ve doktrin devrimleridir. Rönesans döneminde Avrupa'da filizlenen dönüşüm bugün de devam etmektedir. Nicolaus Copernicus'un 1543'te yayımlanan "De revolutionibus orbium coelestium" adlı yapıtı ile Andreas Vesalius tarafından yazılan "De humani corporis fabrica" bilimsel devrimin başlangıç noktası olarak kabul edilmektedir. | tr |
214078 | Cách mạng khoa học | Trong lịch sử khoa học, cuộc cách mạng khoa học là một giai đoạn phát sinh nhiều ý tưởng mới về vật lý, thiên văn học, sinh học, giải phẫu học con người, hóa học, và các ngành khoa học khác dẫn tới sự loại bỏ các chủ nghĩa học thuyết đã được đưa ra từ thời Hy Lạp cổ đại đến thời Trung cổ, và đặt nền móng cho khoa học hiện đại. Theo các học giả nổi tiếng, cách mạng khoa học bắt đầu từ việc xuất bản hai công trình làm thay đổi diện mạo của khoa học vào năm 1543 và tiếp tục ảnh hưởng cho đến cuối thế kỷ 17: công trình của Nicolaus Copernicus là "De revolutionibus orbium coelestium" ("On the Revolutions of the Heavenly Spheres") và công trình của Andreas Vesalius "De humani corporis fabrica" ("On the Fabric of the Human body"). | vi |
214078 | Révolution scientifique | La révolution scientifique est généralement considérée comme une discontinuité de la pensée scientifique à une époque donnée, cette rupture amenant un champ disciplinaire — ou plusieurs — à se réorganiser autour de principes et axiomes nouveaux. | fr |
214078 | Rewolucja naukowa | Rewolucja naukowa – gwałtowne przejście od jednego do drugiego sposobu widzenia świata o odmiennych założeniach i kanonach naukowości, powodujące przewartościowanie panującego w nauce paradygmatu. | pl |
214078 | Scientific Revolution | The Scientific Revolution was a series of events that marked the emergence of modern science during the early modern period, when developments in mathematics, physics, astronomy, biology (including human anatomy) and transformed the views of society about nature. The Scientific Revolution took place in Europe towards the end of the Renaissance period and continued through the late 18th century, influencing the intellectual social movement known as the Enlightenment. While its dates are debated, the publication in 1543 of Nicolaus Copernicus' "De revolutionibus orbium coelestium" ("On the Revolutions of the Heavenly Spheres") is often cited as marking the beginning of the Scientific Revolution. | en |
214078 | Revolución científica | La revolución científica es un término usado para describir el surgimiento de la ciencia moderna durante el comienzo del periodo moderno asociado con los siglos XVI y XVII en los que nuevas ideas y conocimientos en matemáticas, física, astronomía, biología (incluyendo anatomía humana) y química, transformaron las visiones antiguas sobre la realidad y sentaron las bases de la ciencia moderna. La revolución científica se inició en Europa hacia el final de la época del Renacimiento y continuó a través del siglo 18, influyendo en el movimiento social intelectual conocido como la Ilustración. Si bien sus fechas son discutidas, por lo general se cita la publicación en 1543 de "De revolutionibus orbium coelestium" ("Sobre los giros de los orbes celestes") de Nicolás Copérnico como el comienzo de la revolución científica. Es considerada una de las tres revoluciones más importantes de la historia de la humanidad, que fueron las que determinaron el curso de la historia como explica la obra de Yuval Noah Harari, "". | es |
214078 | Vědecká revoluce | Vědecká revoluce je termín užívaný v rámci historiografie, dějin vědy nebo dějin myšlení k označení řady změn uvnitř evropské vědy (zejm. v matematice, fyzice, chemii, astronomii a biologii), které se měly projevovat především během 16. a v 17. století, a jež hluboce změnily pohled člověka a společnosti (zejména evropské) na přírodu a sebe sama. Klasicky je vědecká revoluce ohraničena a vymezena konkrétními díly a objevy (například publikací Koperníkovy heliocentristické koncepce nebo Newtonovy "velké syntézy" v "Principiích"). To je ale v současnosti někdy přehodnocováno. Vědecká revoluce je jedněmi považována za počátek moderní vědy, jiní toto tvrzení vyvracejí a zdůrazňují kontinuitu (tzv. teze o kontinuitě) raně novověké vědy s vědou ve středověku. I přesto je pojem vědecká revoluce smysluplným pojmem pro pochopení a zobecnění některých změn v evropské vědě a společnosti během raného novověku. | cs |
214078 | वैज्ञानिक क्रांति | वैज्ञानिक क्रांति उस समयावधि को इंगित करती है जब भौतिकी, खगोलशास्त्र, जीवविज्ञान, मानव शरीररचना, रसायन विज्ञान एवं अन्य विज्ञानों की प्रगति ने पुराने सिद्धन्तों को अस्वीकर कर दिया। इस प्रकार आधुनिक विज्ञान की नींव पड़ी। वैज्ञानिक क्रान्ति की धारणा को मानने वालों का विचार है कि यूरोप के पुनर्जागरण का अन्तिम काल से वैज्ञानिक क्रांति आरम्भ हुई और १८वीं शताब्दी के अन्तिम चरण तक चली। इस प्रकार वैज्ञानिक क्रान्ति ने यूरोपीय ज्ञानोदय को प्रभावित किया। | hi |
214078 | ثورة علمية | الثورة العلمية أو التقدم العلمي ، هو فكرة أن العلم يزيد من قدرة حل المشكلة من خلال تطبيق بعض الأساليب العلمية. إن الهدف الأساسي من كل تقدم علمي هو تذليل الصعاب التي تواجه الناس، وتأمين حياة أكثر رخاء وسعادة لهم وهو الهدف نفسه الذي سعى إليه العلماء لتحقيقه من خلال المخترعات الجديدة التي يطالعون العالم بها كل يوم، وهذه المخترعات ليست وقفا على عصر محدد أو فترة تاريخية معينة، بل هي محصلة جهود متصلة وأفكار وتطبيقات متتالية، فكأنما هي بناء شامخ يرسى أحدهم لبنته الأولى ثم تتابع السواعد لترفع جدرانه العالية، وتنعم الأجيال الجديدة بما أبدعه السلف من منجزات في ساحة الحياة الرحيبة. | ar |
214078 | การปฏิวัติวิทยาศาสตร์ | การปฏิวัติวิทยาศาสตร์เป็นการกำเนิดของวิทยาศาสตร์สมัยใหม่ระหว่างสมัยใหม่ตอนต้น เมื่อพัฒนาการในวิชาคณิตศาสตร์ ฟิสิกส์ ดาราศาสตร์ ชีววิทยา (รวมกายวิภาคศาสตร์มนุษย์) และเคมีเปลี่ยนมุมมองของสังคมและธรรมชาติ การปฏิวัติวิทยาศาสตร์เริ่มต้นในทวีปยุโรปในช่วงปลายสมัยฟื้นฟูศิลปวิทยาและต่อเนื่องตลอดปลายคริสต์ศตวรรษที่ 18 มีอิทธิพลต่อขบวนการสังคมปัญญาชื่อ ยุคเรืองปัญญา แม้วันที่ยังพิพาทอยู่ แต่มักอ้างการตีพิมพ์ "ว่าด้วยการปฏิวัติทรงกลมสวรรค์" ("De revolutionibus orbium coelestium", "On the Revolutions of the Heavenly Spheres") ของนิโคลัส โคเปอร์นิคัสเป็นจุดเริ่มต้นของการปฏิวัติวิทยาศาสตร์ และการสิ้นสุดถือว่าเป็น "การสังเคราะห์ใหญ่" ของ"ปรินซิเปีย" ใน ค.ศ. 1687 ของนิวตัน | th |
214078 | Revolusi ilmiah | Revolusi ilmiah adalah masa saat gagasan baru dalam bidang fisika, astronomi, biologi, anatomi manusia, kimia, dan ilmu pengetahuan lain, berkembang dengan pesat dan menjadi dasar ilmu pengetahuan modern. Menurut catatan-catatan, revolusi ini dimulai di Eropa dari masa Renaisans hingga akhir abad ke-18, periode yang dikenal sebagai Abad Pencerahan. | id |
180548 | Neolitikus forradalom | A neolitikus forradalom kifejezést elsőként az ausztrál régész, Vere Gordon Childe (1892-1957) használta a neolitikum időszakában a vándorló, vadászó-gyűjtögető életformáról a letelepült, földművelő életformára való áttérés magyarázatául. | hu |
180548 | Neolithische revolutie | De neolithische revolutie was de eerste landbouwrevolutie en vormde de overgang van een samenleving van jager-verzamelaars met een rondtrekkend bestaan (nomadisme) naar een samenleving van mensen die in nederzettingen woonden (sedentarisme) en aan akkerbouw en veeteelt deden. Ook werden voorraden aangelegd voor slechtere tijden. Deze revolutie vond plaats in meerdere streken op de wereld en onafhankelijk van elkaar. Het revolutionaire was niet de snelheid – veelal nam de overgang vele millennia in beslag – die eerder evolutionair was, maar de uiteindelijke verandering en invloed. Akkerbouw werd mogelijk gemaakt door de domesticatie van planten, terwijl veeteelt mogelijk werd door de domesticatie van dieren. Lang werd gedacht dat er een beperkt aantal centra waren van waaruit akkerbouw zich verspreidde. Tegenwoordig worden er voor de domesticatie van planten minstens twaalf en mogelijk meer dan twintig van deze centra onderscheiden. Voor dieren lijken er slechts drie vroege domesticatiecentra te zijn geweest. Deze gebieden zijn het Nabije Oosten, Centraal-China en de Andes. Ook binnen die gebieden vond domesticatie maar beperkt plaats, zodat het lijkt dat vroege domesticatie zeldzaam was. | nl |
180548 | Neolitska revolucija | Neolitska revolucija je prva poljoprivredna revolucija — prelazak sa lovačko-sakupljačkog načina života na bavljenje poljoprivredom i sedelački način života. Arheološki podaci ukazuju na to da su se različiti oblici domestikacije biljaka i životinja pojavili nezavisno u šest odvojenih lokusa širom sveta, sa najranijim poznatim tragovima pronađenim širom tropskih i suptropskih oblasti jugozapdne i južne Azije, severne i centralne Afrike i Centralne Amerike starim otprilike 10.000—7.000 godina. Pojam neolitska revolucija 1920. godine uvodi Australijski istoričar i arheolog Čajld (Vere Gordon Childe, 1892-1957) da bi opisao prvu veliku poljoprivrednu transformaciju. | sr |
180548 | 新石器革命 | 新石器革命（しんせっきかくめい、）とは、新石器時代に人類が農耕・牧畜を始めたことと関連して定住生活を行うようになった、一連の変革のことである。農耕・牧畜と定住のどちらが先かについては諸説ある。農耕の開始による観点から農耕革命（のうこうかくめい、あるいは農業革命とも）、定住生活の開始による観点から定住革命（ていじゅうかくめい）、食料（食糧）生産の安定化による観点から食料生産革命（しょくりょうせいさんかくめい）などとも呼称される。 | ja |
180548 | Neolithische Revolution | Als neolithische Revolution wird das erstmalige Aufkommen erzeugender (produzierender) Wirtschaftsweisen (Ackerbau bzw. Pflanzenbau und Viehzucht bzw. Tierproduktion), der Vorratshaltung und der Sesshaftigkeit in der Geschichte der Menschheit bezeichnet. Dies löste in einigen Gebieten die Lebensweise der reinen Jäger und Sammler ab, und es beginnt hier die Epoche der Jungsteinzeit (Neolithikum). Die Bezeichnung wurde ab den 1930er Jahren von Vere Gordon Childe geprägt. | de |
180548 | Неалітычная рэвалюцыя | Неалітычная рэвалюцыя — пераход чалавечых абшчын ад прымітыўнай эканомікі паляўнічых і збіральнікаў да сельскай гаспадаркі, заснаванай на земляробстве і/або жывёлагадоўлі. Па дадзеных археалогіі, прыручэнне жывёл і раслін адбывалася ў розны час незалежна ў 7-8 рэгіёнах. Самым раннім цэнтрам неалітычнай рэвалюцыі лічыцца Блізкі Усход, дзе прыручэнне пачалося не пазней, чым 10 тыс. гадоў таму. | be |
180548 | המהפכה הנאוליתית | המהפכה הנאוליתית (המוכרת גם בשם "המהפכה החקלאית") היא תהליך שאפיין את התקופה הנאוליתית (תקופת האבן החדשה): המעבר ההדרגתי של בני אדם מחברות נוודיות של ציידים-לקטים לחברות חקלאיות נייחות, החל כ־12,000 שנים לפני זמננו (דהיינו, כ־10000 לפני הספירה) באזור הסהר הפורה, ובתקופות שונות ומאוחרות יותר בשאר העולם. תהליך זה היה בין המהפכות החשובות באבולוציה של האדם והתרחש גם בהעברה תרבותית בין אזורים וגם בכמה מוקדים בלתי תלויים ברחבי העולם. | he |
180548 | Νεολιθική επανάσταση | Η Νεολιθική επανάσταση είναι ένας όρος που επινοήθηκε και προτάθηκε για πρώτη φορά το 1920 από τον Αυστραλό αρχαιολόγο Βηρ Γκόρντον Τσάιλντ προκειμένου να περιγραφεί μια σημαντική αλλαγή των αρχαίων λαών που άλλαξαν τη νομαδική και κυνητική τροφοσυλλεκτική συμπεριφορά τους, υιοθετώντας πρότυπα ζωής που περιελάμβαναν την εγκατάσταση σε μόνιμους οικισμούς και τον γεωργικό τρόπο ζωής κατά τη διάρκεια της νεολιθικής. Ήταν η πρώτη από μια σειρά παραγωγικών επαναστάσεων που άλλαξαν τον ρου της ανθρώπινης ιστορίας. | el |
180548 | Revoluția neolitică | Revoluția Neolitică, Tranziția Demografică Neolitică sau Revoluția Agriculturii a fost o tranziție la scară majoră în istoria omenirii, fiind efectuată tranziția de la oamenii vânători-culegători la oamenii sedentari, cultivatori de plante și crescători de animale (într-un cuvânt, a apărut omul fermier). Prin această tranziție, populația umană a crescut. | ro |
180548 | Неолитическая революция | Неолити́ческая револю́ция или неолитиза́ция — переход человечества от присваивающего хозяйства («экономика охотников и собирателей») к производящей экономике, имеющей в своём составе сельскохозяйственные подотрасли (земледелие, животноводство), а также выделяющееся в отдельную отрасль ремесло. | ru |
180548 | Maanviljelyn synty Lähi-idässä | Maanviljelyn synty Lähi-idässä oli maatalouden historian se vaihe, jolloin Lähi-idässä siirryttiin villiviljan keräilystä sen viljelyyn. Tämä tapahtui noin 13 000 – 10 000 vuotta sitten. Ensimmäisiä viljeltyjä viljoja olivat vehnä ja ohra nykyisten Syyrian-Israelin seuduilla. Jääkauden lopussa tapahtui ilmaston muutoksia. Riista ja kasvisto niukkenivat. Kuivuutta sietävät keräillyt viljat yleistyivät. Tämä helpotti sen huomaamista, että vilja itää siemenistä. Varhaisesta viljan käsittelystä kielivät muinaiset piikivisirpit, jauhinkivet, varastokuopat ja huhmareet. Samoihin aikoihin tajuttiin, että eläimiä voi käyttää karjana: lammas ja vuohi olivat varhaisimmat kotieläimet. Tästä historian vaiheesta käytetään myös nimitystä Neoliittinen vallankumous. Lähi-idästä maanviljely levisi maanviljelijöiden mukana niin Eurooppaan kuin Intiaan ja Pohjois-Afrikkaan. Lähi-idän kasveista ja eläimistä löytyi useita domestikaatioon sopivia lajeja, mikä suosi maanviljelyn kehitystä. Muita alueita, joilla maanviljely syntyi itsenäisesti, ovat Väli-Amerikka, Kiina ja Uusi-Guinea. Viljelyn alku aiheutti aikaa myöten väestönkasvua. Asutus kiinteytyi. Se loi uusia keksintöjä: saviastiat, metallinkäsittelytaito. Tämä johti lopulta ensimmäisten sivilisaatioiden syntyyn noin 4500–3000 eaa. | fi |
180548 | Neolitska revolucija | Neolitska revolucija je pojem, ki se nanaša na prvo poljedelsko revolucijo – na popolnoma spremenjen način življenja, saj so se lovci in nabiralci začeli ukvarjati s poljedelstvom, kar jim je omogočilo stalno naselitev. Arheološke najdbe kažejo, da so začeli udomačevati razne rastline in živali na najmanj šestih krajih po svetu neodvisno drug od drugega. Najstarejše sledi, ki pričajo o tem so bile najdene na Bližnjem vzhodu in v današnji Indiji in izvirajo iz časa pred okoli 10.000 leti. | sl |
180548 | Неолитна революция | Неолитна революция наричаме прехода от събирателство и ловуване към земеделие и скотовъдство, с други думи преминаване от примитивна икономика към селско стопанство. По археологически данни, неолитната революция започва от Плодородния полумесец с опитомяването на различни животни и култивиране на различни растения. Това става преди около 10 000 години. Друга характерна черта на неолитната революция е създаването на малки села и градове и изцяло променяне на околната среда със създаването на отделни общества. Неолитните фермери вероятно са говорели на т. нар. афро-азиатски езици. Гьобекли тепе, Чаталхьоюк, Невали чори са култови комплекси и селища от неолита. | bg |
180548 | নব্যপ্রস্তর যুগীয় বিপ্লব | নব্যপ্রস্তর যুগীয় বিপ্লব, নব্যপ্রস্তর যুগীয় জনগোষ্ঠী পরিবর্তন, কৃষি বিপ্লব, অথবা প্রথম কৃষি বিপ্লব, ছিল অসংখ্য মানব সংস্কৃতির বিস্তৃত পরিসরে বদল, এক শিকারী-সংগ্রহকারীর জীবনধারা থেকে একটি কৃষিকার্য ও স্থায়ী জীবনধারায়, যা তৈরী করে ক্রমবর্ধমানভাবে একটি বৃহত্তর জনসংখ্যার সম্ভাবনা। এই এক জায়গায় স্থায়ী সমাজ অনুমতি দিল মানবজাতিকে উদ্ভিদের সঙ্গে পর্যবেক্ষন ও পরীক্ষা করতে যে কীভাবে তারা বেড়ে ওঠে ও বিকশিত হয়। এই নতুন জ্ঞান উদ্ভিদের গৃহপালনে উৎসাহিত করল। | bn |
180548 | Rivoluzione neolitica | La rivoluzione neolitica o rivoluzione del neolitico, detta anche transizione demografica del neolitico, rivoluzione agricola o prima rivoluzione agricola, fu la transizione su larga scala di molte delle culture umane durante il periodo neolitico da uno stile di vita di caccia e raccolta ad uno di agricoltura e sedentarietà, favorendo un incremento della popolazione umana. Fu in queste prime comunità sedentarie che divenne possibile fare osservazioni ed esperimenti con le piante e su come nascessero e crescessero. Questo nuovo tipo di conoscenza portò alla coltivazione delle piante. | it |
180548 | புதுக்கற்காலப் புரட்சி | புதுக்கற்காலப் புரட்சி ("Neolithic Revolution") என்பது கற்காலத்தின் இறுதிக் காலத்தில் தொடங்கி சிறுசிறு ஆயுதங்களும் உபகரணங்களையும் மனிதன் பயன்படுத்தத் தொடங்கிய காலப்பகுதியில் வேகமாக வளர்ச்சியுற்ற சமூகப் பண்பாட்டு வளர்ச்சிகள் பற்றியதாகும். இது வெவ்வேறு பிரதேசங்களில் வெவ்வேறு காலப்பகுதியில் நிகழ்ந்திருக்கலாமென தொல்லியல் ஆய்வாளர்கள் கருதுகின்றனர். இக்காலப்பகுதியிலேயே மனிதன் வேட்டையடுவதிலிருந்து பயிரிடல் மற்றும் வேளாண்மை வாழ்வுக்குத் திரும்பினான். | ta |
180548 | 신석기 혁명 | 신석기 문화(新石器文化)란 석기 시대 후반의 문화로서 식량 생산 단계에 이른 시대를 말한다. 인류 사회는 구석기 시대의 채집 경제로부터 신석기 시대의 생산경제로 발전하는데, 이러한 생산 경제로의 전환은 인류 문화사상 하나의 전기를 가져온 사건이다. 그 때문에 이러한 전환을 신석기 혁명(Neolithic Revolution)이라고도 한다. | ko |
180548 | Неолітична революція | Неолітична революція — історичний період переходу в епоху неоліту від привласнювального до відтворювального типу господарства, виникнення тваринництва, землеробства. Цей процес сприяв також народженню ремесел та торгівлі. | uk |
180548 | انقلاب نوسنگی | انقلاب نوسنگی دورانی از عصر سنگ را میگویند که تغییراتی در بکارگیری از ابزار و وسایل در میان دستههای بشر به وجود آمد. | fa |
180548 | 新石器革命 | 新石器革命（）也称农业革命（），泛指在公元前一万年左右的新石器时代人类社会开始在不同地区同时出现的生存方式改变现象。它的基本内容人类族群从狩獵採集社会向农耕社会的转型。这一转型导致到了人类族群的定居、劳动力的分工和科学技术方面的发展。新石器革命代表著人類和自然界的關係從被動適應環境轉變為利用和改造環境。此革命對人類社会的發展具有極其重要的意義。 | zh |
180548 | Revolução neolítica | Revolução neolítica ou Transição Demográfica Neolítica, às vezes chamada de Revolução Agrícola, foi a transição em grande escala de muitas culturas humanas do estilo de vida de caçador-coletor e nômade para um agrícola e sedentário fixo, tornando possível uma população cada vez maior. Estas comunidades estabelecidas permitiram que os seres humanos observassem e experimentassem com plantas para aprender como crescem e se desenvolvem. Este novo conhecimento levou à domesticação das plantas. | pt |
180548 | Revolució neolítica | La revolució neolítica foren un conjunt de canvis i transformacions que van tenir lloc durant el neolític, en la prehistòria, i que van suposar el pas d'una vida nòmada a una vida sedentària. Amb el descobriment de l'agricultura, la domesticació de determinats animals o el perfeccionament de la tècnica, l'ésser humà va poder establir-se en un lloc fix i assegurar-se'n a partir dels seus recursos la supervivència. | ca |
180548 | Den neolittiske revolusjonen | Den neolittiske revolusjonen er et begrep som ble innført av den australske arkeologen Vere Gordon Childe (1892–1957) i 1920-årene. Uttrykket brukte han om den store omstruktureringen som skjedde i menneskehetens historie da jeger- og samlerkulturen i det området som kalles for «den fruktbare halvmåne» gikk over til det levevis hvor menneskene hovedsakelig forsørget seg gjennom jordbruk og husdyrhold. | no |
180548 | Tarım devrimi | Tarım devrimi ya da neolitik devrim, insan topluluklarının ilk kez tarım yapmasıyla gerçekleşen ve bu toplumların sosyo-ekonomik yapılarında devrimsel dönüşümler yaratan süreçtir. Bu süreç, insan topluluklarının avcılık ve toplayıcılıktan tarıma ve bir daha bırakmamak üzere yerleşik düzene geçişlerini temsil etmektedir. Bu geçiş, kabaca 2,5 milyon yıllık insanlık tarihinde çok önemli bir dönüm noktasına işaret etmektedir. İnsanlık, bu kadar bir süre sürdürdüğü avcılık-toplayıcılık düzeninden, ihtiyaçlarını karşılamak için yaşadığı çevreyi aktif olarak değiştiren bir türe dönüşmüştür. Arkeolojik veriler, çeşitli bitki ve hayvan evcilleştirmelerinin dünya genelinde altı farklı bölgede, birbirinden etkilenmeksizin bağımsız olarak, 10 bin ile 7 bin yıl öncesinde gelişme gösterdiğini ortaya koymaktadır. Bilinen en eski kanıtlar bu bölgelerin Güneybatı Asya, Güney Asya, Kuzey ve Orta Afrika ile Orta Amerika’nın, tropik ve subtropik kuşaklarında yer aldığını ortaya koymaktadır. | tr |
180548 | Cách mạng đồ đá mới | Cách mạng đồ đá mới () hay Cách mạng nông nghiệp lần thứ nhất ("First Agricultural Revolution") là sự chuyển đổi trên quy mô rộng khắp của các nền văn hóa trong thời kỳ đồ đá mới, khi mà loài người chuyển từ lối sống dựa vào săn bắt - hái lượm sang canh tác nông nghiệp và định cư, là tiền để để dân số ngày một tăng lên. Việc lập ra các cộng đồng định cư giúp con người có cơ hội quan sát và thử nghiệm các loài thực vật nhằm tìm hiểu cách thức sinh trưởng và phát triển của chúng. Những tri thức mới mẻ này dẫn đến việc con người thuần hóa được thực vật thành cây trồng. | vi |
180548 | Neolitiese Omwenteling | Die Neolitiese Omwenteling, Neolitiese Rewolusie of Landbouomwenteling was die grootskaalse oorgang van baie menslike kulture tydens die Neolitikum, of Nuwe Steentydperk, van ’n leefstyl van jag en kos uit die natuur na een van landbou en vestiging, wat ’n toenemend groter bevolking moontlik gemaak het. Hierdie gevestigde gemeenskappe het mense in staat gestel om plante te bestudeer om vas te stel hoe hulle groei en ontwikkel. Die nuwe kennis het gelei tot die aanplanting van gewasse. | af |
180548 | Révolution néolithique | La révolution néolithique fut la première révolution agricole, caractérisée par la transition de tribus de chasseurs-cueilleurs vers des communautés d'agriculteurs. Les données archéologiques indiquent que plusieurs formes de domestication de plantes et d'animaux surgirent indépendamment dans au moins sept ou huit régions séparées à travers le monde, et à des époques différentes. La première émergence eut lieu au Proche-Orient, où les hommes passèrent graduellement de la cueillette de céréales sauvages, au Natoufien, à la production de plantes et d'animaux domestiqués, en passant par des stades intermédiaires successifs durant près de . Si l'adoption de l'agriculture dans ces foyers d'origine correspond à un lent changement des comportements des populations locales, dans d'autres régions, comme en Europe, elle est plus rapide et correspond à l'arrivée de populations déjà néolithisées. | fr |
180548 | Neolitická revolúcia | Neolitická revolúcia je jeden až tri tisícročia trvajúci proces zaujatia nového postoja človeka k prírode odohrávajúci sa na rôznych miestach Zeme v rôznom čase v intervale približne od 8. tisícročia pred Kr. až 2. tisícročie pred Kr. (pozri neolit, neolitizácia). | sk |
180548 | Rewolucja neolityczna | Rewolucja neolityczna – proces przechodzenia ludzkości od łowiectwa-zbieractwa i koczownictwa do produkcji żywności, czyli rolnictwa i hodowli, oraz do osiadłego trybu życia, trwający w naszym kręgu cywilizacyjnym w latach ok. – 4000 p.n.e. Rewolucja neolityczna rozpoczęła się na obszarze tzw. Żyznego Półksiężyca na Bliskim Wschodzie, gdzie występowali dzicy przodkowie wielu współczesnych roślin uprawnych i zwierząt hodowlanych. Nowe umiejętności rozprzestrzeniły się na zachód, południe i wschód – do Europy, Afryki i Azji Południowej. W kilku innych miejscach globu (Azja Wschodnia, niektóre rejony Ameryki, Nowa Gwinea) rolnictwo, a niekiedy i hodowla zwierząt, rozwinęły się niezależnie | pl |
180548 | Neolithic Revolution | The Neolithic Revolution, or the (First) Agricultural Revolution, was the wide-scale transition of many human cultures during the Neolithic period from a lifestyle of hunting and gathering to one of agriculture and settlement, making an increasingly large population possible. These settled communities permitted humans to observe and experiment with plants, learning how they grew and developed. This new knowledge led to the domestication of plants. | en |
180548 | Revolución neolítica | Se denomina revolución neolítica a la primera transformación radical de la forma de vida de la humanidad, que pasó de nómada a sedentaria, al concretarse una economía productora basada en la agricultura y la ganadería. Esta expresión se debe a Vere Gordon Childe (1941). | es |
180548 | Neolitická revoluce | Neolitická revoluce je termín charakterizující přechod od společnosti lovců a sběračů k společnosti usedlé, jejíž hospodářství je založeno na zemědělství, které vyžaduje soukromé vlastnictví. | cs |
180548 | Den neolitiske revolution | Den neolitiske revolution er et begreb, som blev indført af den australske arkæolog Vere Gordon Childe (1892 – 1957) i 1920'erne. Udtrykket brugte han som betegnelse for den dybtgående omstrukturering, som skete i menneskehedens historie, da jæger- og samlerkulturen gik over til en levevis, hvor man hovedsagelig ernærede sig ved jordbrug og husdyrhold. Jæger- og samlerkulturen var livsformen for alle tidligere menneskelige samfund, og udtrykket "den neolitiske revolution" peger på den store effekt, som det fik på samfundet, da man begyndte at "fremstille" fødemidler i stedet for at leve som jægere og samlere. | da |
180548 | الثورة الزراعية | كانت الثورة الزراعية أو التحول الديموغرافي(السكاني) في العصر الحجري الحديث، أو الثورة الزراعية، أو الثورة الزراعية الأولى هي الانتقال الواسع النطاق للعديد من الثقافات البشرية خلال فترة العصر الحجري الحديث من نمط حياة الصيد والجمع إلى نمط من الزراعة والاستيطان، مما ساهم بجعل عدد السكان أكبر، حيث سمحت هذه المجتمعات المستقرة للإنسان بمراقبة النباتات واختبارها لمعرفة كيفية نموها وتطويرها، وهذه المعرفة الجديدة أدت إلى استزراع (ما يقابل التدجين) النباتات. | ar |
180548 | การปฏิวัติยุคหินใหม่ | การปฏิวัติยุคหินใหม่ หรือ การปฏิวัติเกษตรกรรมครั้งที่หนึ่ง เป็นการเปลี่ยนผ่านอย่างกว้างขวางของวัฒนธรรมมนุษย์ในยุคหินใหม่จากสังคมคนเก็บของป่าล่าสัตว์ (สังคมแบบยังชีพ) สู่สังคมเกษตรกรรม และสังคมเมือง ทำให้มีการเพิ่มขึ้นของจำนวนประชากร การเปลี่ยนผ่านดังกล่าวทำให้มนุษย์มีโอกาสสังเกตและทดลองพันธุ์พืช นำไปสู่ความรู้ในการปรับปรุงไม้ป่าเป็นไม้เลี้ยง แนวคิดการปฏิวัติยุคหินใหม่นี้คิดค้นโดย วี. กอร์ดอน ไชลด์ นักโบราณคดีชาวออสเตรเลียในหนังสือ "Man Makes Himself" | th |
180548 | Revolusi Neolitikum | Revolusi Neolitikum atau Transisi Demografi Neolitikum, yang terkadang disebut Revolusi Agribudaya, adalah sebuah transisi beberapa budaya manusia berskala besar dari gaya hidup pemburu-pengumpul ke gaya hidup agribudaya dan pemukiman | id |
26013 | Brit–amerikai háború (1812) | Az 1812-es brit–amerikai háború a Brit Birodalom és az Amerikai Egyesült Államok között zajlott. Június 18-án amerikai hadüzenettel kezdődött James Madison amerikai elnök amerikai kongresszushoz június 1-jén intézett felhívását követően és 1815 elején ért véget. (Angol nyelvterületen a konfliktus neve egyszerűen csak „1812-es háború” "(war of 1812)." | hu |
26013 | Oorlog van 1812 | De Oorlog van 1812 was een militair conflict tussen enerzijds de Verenigde Staten en anderzijds het Verenigd Koninkrijk en zijn Noord-Amerikaanse koloniën in het huidige Canada, dat van 1812 tot 1815 plaatsvond. De oorlog begon nadat Thomas Jefferson - president van de VS - buiten de Europese conflicten wilde blijven. Hij wilde zich wijden aan de opbouw van de nieuwe natie, onder zijn bewind werd het VS-grondgebied verdubbeld. De Verenigde Staten wilden bovendien ongehinderd handel blijven drijven met het Frankrijk van Napoleon Bonaparte en met de door Napoleon beheerste andere landen op het vasteland van Europa. Groot-Brittannië wilde dit neutraliteitsrecht niet erkennen, als reactie daarop kondigde Jefferson een handelsembargo af. | nl |
26013 | Рат из 1812. | Рат из 1812. је био војни конфликт између Сједињених Држава и Британске империје који за последицу није имао територијалне промене, али је решио многа питања заостала из Америчког рата за независност. Сједињене Државе су објавиле рат из неколико разлога, укључујући и трговинске рестрикције које је донео британски рат против Француске, присиљавање америчких трговачких морнара да ступе у Краљевску морнарицу, британску подршку индијским племенима против америчке експанзије, огорчење због увреде националне части након америчког понижења на отвореним морима и америчка жеља да припоји себи Канаду. | sr |
26013 | 米英戦争 | 英米戦争（えいべいせんそう）は、1812年6月から1815年2月までの期間にイギリス、その植民地であるカナダ及びイギリスと同盟を結んだインディアン諸部族とアメリカ合衆国との間で行われた戦争。 | ja |
26013 | 1812 års krig | 1812 års krig () utkämpades 1812–1815 mellan USA och Storbritannien. Under kriget invaderade USA den brittiska besittningen Kanada, men slogs tillbaka. Brittiska trupper landsteg vid den amerikanska huvudstaden och brände bland annat Vita Huset. Britterna hade många indianska allierade, ledda av Tecumseh, och den blivande presidenten Andrew Jackson förde det bittra och blodiga kriget mot creekerna i Alabamaterritoriet (dagens Alabama). Krigets största slag utkämpades vid New Orleans 1815. Den amerikanska segern där var dock både militärt och utrikespolitiskt meningslös, då fred redan hade slutits i Gent 1814, fast nyheten ännu inte hunnit nå den amerikanska kontinenten. | sv |
26013 | Britisch-Amerikanischer Krieg | Der Britisch-Amerikanische Krieg zwischen den Vereinigten Staaten von Amerika und dem Vereinigten Königreich, auch bekannt als Krieg von 1812, Zweiter Unabhängigkeitskrieg oder Mr. Madisons Krieg, begann mit der Kriegserklärung der Vereinigten Staaten am 18. Juni 1812 und wurde durch den Frieden von Gent vom 24. Dezember 1814 beendet, auf den jedoch weitere Kämpfe folgten, die bis in das Jahr 1815 dauerten. Als Ergebnis des Krieges wurde im Wesentlichen der "status quo ante bellum" wiederhergestellt. | de |
26013 | Англа-амерыканская вайна (1812—1814) | АНГЛА-АМЕРЫКАНСКАЯ ВАЙНА 1812—1814, у амерыканскай гістарыяграфіі вайна 1812, вайна між Вялікабрытаніяй і ЗША, якая вялася з 18 чэрвеня 1812 па снежань 1814. Таксама вядома як "Вайна містэра Мэдзісана" і "Другая вайна за незалежнасць". | be |
26013 | מלחמת 1812 | מלחמת 1812 (באנגלית: War of 1812) הייתה מלחמה שהתנהלה החל מאמצע שנת 1812 עד לתחילת 1815, בין ארצות הברית לאימפריה הבריטית. המלחמה פרצה בשל כמה סיבות: רצונה של ארצות הברית להתרחב אל מה שנקרא "הטריטוריה הצפון מערבית" (Northwest Territory, כיום שטחיהן של המדינות אוהיו, אינדיאנה, אילינוי, מישיגן וויסקונסין), מגבלות סחר שהטילו הבריטים על הסחר עם האימפריה הצרפתית הראשונה בשל המלחמות הנפוליוניות שהתנהלו באותן שנים בין בריטניה וצרפת, גיוס בכוח של מלחים אמריקאים בעלי אזרחות בריטית לצי הבריטי, תמיכתם של הבריטים בשבטי האמריקאים הילידים נגד ההתפשטות האמריקאית מערבה, ובשל מה שהאמריקאים ראו כפגיעה בכבוד הלאומי שלהם. | he |
26013 | Αγγλοαμερικανικός πόλεμος του 1812 | Ο Πόλεμος του 1812 έγινε μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής από το 1812 ως το 1814 στην ξηρά και την θάλασσα της Βόρειας Αμερικής. Περισσότερη από την μισή από την βρετανική ισχύ αποτελούνταν από Καναδούς εθελοντές επειδή οι Βρετανοί στρατιώτες πολεμούσαν τον Ναπολέοντα στην Ευρώπη. Οι Βρετανοί κατατρόπωσαν τις Αμερικανικές δυνάμεις. Στην αρχή ο πόλεμος αύξησε τα επίπεδα του εθνικισμού στον Καναδά και τις ΗΠΑ. | el |
26013 | Războiul din 1812 | Războiul din 1812 a fost un conflict între Statele Unite și Regatul Unit, fiecare cu aliații săi, desfășurat între iunie 1812 și februarie 1815. Istoricii britanici îl consideră adesea un teatru de operațiuni minor al Războaielor Napoleoniene; în Statele Unite și Canada, el este însă considerat un război de sine stătător. | ro |
26013 | Англо-американская война | Англо-американская война 1812—1815 годов (, «война 1812 года») — вооружённый конфликт между США и Великобританией в период наполеоновских войн. Получил у американцев название «второй Войны за независимость», поскольку подтвердил статус США как суверенной державы. В конфликт на стороне Великобритании были вовлечены многие племена индейцев. | ru |
26013 | Vuoden 1812 sota | Vuoden 1812 sota oli 18. kesäkuuta 1812 – 17. helmikuuta 1815 käyty sota Yhdysvaltojen ja Iso-Britannian välillä. Sodan taustalla olivat Napoleonin sotien aiheuttamat jännitteet maiden välillä esimerkiksi kauppaan liittyen. Sodan päätti Gentin rauha 24. joulukuuta 1814, mutta tiedon hitaan liikkumisen takia sodan suurin taistelu New Orleansista käytiin rauhan solmimisen jälkeen tammikuussa 1815. Gentin rauha palautti sotaa edeltäneen tilanteen. Britit pitivät joidenkin yhdysvaltalaisten havitteleman Kanadan, kun taas Yhdysvalloissa sotaa pidettiin voittona maan säilyttäessä itsenäisyytensä. | fi |
26013 | Британско-американска война | Британско-американската война () е война между Съединените американски щати и Великобритания през периода юни 1812 – януари 1815 г. | bg |
26013 | Guerra anglo-americana | La guerra anglo-americana (detta anche guerra del 1812 per via dell'anno in cui scoppiò) fu un conflitto combattuto tra il Regno Unito e gli Stati Uniti d'America tra il giugno del 1812 e il febbraio del 1815. | it |
26013 | பிரித்தானிய அமெரிக்கப் போர், 1812 | பிரித்தானிய அமெரிக்கப் போர், 1812 ("War of 1812") வட அமெரிக்காவில் ஐக்கிய அமெரிக்காவுடன் பெரும்பிரித்தானியாவும் அதன் குடியேற்றங்களும் சிவப்பிந்திய நேசப் படைகளும் இணைந்து தொடுத்த 32-மாத போரினைக் குறிக்கும். இந்தப் போரின் விளைவாக எந்த எல்லை மாற்றமும் ஏற்படாதபோதும், அமெரிக்கப் புரட்சிப் போரிலிருந்து தீர்க்கப்படாதிருந்த பல சிக்கல்களுக்கு முடிவுண்டாயிற்று. 1812இல் ஐக்கிய அமெரிக்கா பல காரணங்களுக்காக போர் அறிவித்தது; முதன்மைக் காரணிகளாகப் பிரித்தானியாவின் தொடர்ந்த பிரான்சியப் போரினால் விதிக்கப்பட்ட வணிகக் கட்டுப்பாடுகள், அமெரிக்க வணிக கப்பல் மாலுமிகளை அரச கடற்படைக்கு கட்டாயச் சேவைக்குட்படுத்தல், அமெரிக்க விரிவாக்கத்தை எதிர்த்த அமெரிக்க செவ்விந்திய குடிகளுக்கு பிரித்தானியா வழங்கிய உதவி, நடுக்கடலில் ஏளனப்படுத்திய பின்னர் தேசிய பெருமைக்கு ஏற்பட்ட களங்கங்கள், ஒருவேளை அமெரிக்காவிற்கு கனடாவைக் கையகப்படுத்தும் ஆர்வம் ஆகியன அமைந்தன. | ta |
26013 | 1812년 전쟁 | 1812년 전쟁()는 1812년 6월부터 1815년 2월까지 미국과 영국, 그리고 양국의 동맹국 사이에서 벌어진 전쟁이다. 영국의 역사학자들은 이 전쟁을 나폴레옹 전쟁의 일부로 간주하지만, 미국과 캐나다에서는 서로 구별하고 있으며, 나폴레옹 전쟁과 별개로 벌어진 전쟁으로 간주한다. | ko |
26013 | Англо-американська війна (1812—1815) | А́нгло-америка́нська війна́ 1812-1815 відома в англомовній історіографія як війна 1812 року — війна між США і Великою Британією, викликана втручанням останньої в торговельні справи США. Напружені відносини з британцями в Канаді призвели до виникнення планів вторгнення США в Канаду, які однак так ніколи й не були реалізовані. У 1814 британські війська окупували Вашингтон в окрузі Колумбія і спалили багато будинків, в тому числі і перший Білий Дім. Мирний договір був підписаний в грудні 1814 року в Генті. | uk |
26013 | جنگ ۱۸۱۲ | جنگ ۱۸۱۲ بین ایالات متحده آمریکا و امپراتوری بریتانیا روی داد. محدودیتهای تجاری، زندانی شدن ملوانان آمریکایی توسط نیروی دریایی بریتانیا و ادامه مسائل بعد از استقلال و همچنین امکان الحاق کانادا به ایالات متحده، آمریکاییها را به اعلان جنگ علیه بریتانیا ترغیب کرد. در بحبوحه این جنگ بریتانیاییها درگیر جنگ با ناپلئون و فرانسه در اروپا بودند. | fa |
26013 | 1812年战争 | 1812年战争（War of 1812），又稱第二次獨立戰爭、美英戰爭，是美国方同盟与英国方同盟之间发生于1812至1815年的战争。名義上是美国正式向英国宣战，但是英国军队的50%兵员是加拿大的民兵。同时，美洲印地安部落由于种种原因也卷入了战争。 | zh |
26013 | Guerra Anglo-Americana de 1812 | A Guerra de 1812, ou a Guerra Anglo-Americana (em inglês: "War of 1812"), foi a guerra entre os Estados Unidos e o Reino Unido e suas colônias, incluindo o Canadá Superior (Ontário), o Canadá Inferior (Quebec), Nova Escócia, Bermuda e a ilha da Terra Nova. | pt |
26013 | Guerra anglo-americana de 1812-1815 | La Guerra anglo-nord-americana de 1812 també coneguda com a Guerra anglo-americana o Guerra del 1812 va ser una guerra que va enfrontar els Estats Units contra el Regne Unit i les seves colònies canadenques, que van lluitar entre 1812 i 1815 per terra i mar. Els Estats Units van declarar la guerra al Regne Unit el 18 de juny de 1812. | ca |
26013 | 1812-krigen | Den britisk-amerikanske krig, eller 1812-krigen, var en væpnet konflikt mellom Storbritannia og USA i årene 1812–1815. | no |
26013 | 1812 Savaşı | 1812 Savaşı (İngilizce: "War of 1812") veya 3 yıl savaşı, Amerika Birleşik Devletleri ile Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı'nın Kuzey Amerika'daki kolonileri ve Amerikan yerlisi (Kızılderili) müttefikleri arasında iki buçuk yıl süren askeri çatışmalar dizisidir. Sonuçta Amerikan Bağımsızlık Savaşı'ndan kalan birçok konu çözüldü, ancak hiçbir sınır değişikliği olmadı. Amerika Birleşik Devletleri, Fransa ile İngiltere'nin arasında devam eden savaşın getirdiği ticari kısıtlamalar dahil olmak üzere çeşitli nedenlerden dolayı 1812 yılında savaş ilan etti. Kraliyet Donanması'na Amerikan tüccar denizcilerinin zorla asker olarak alınması, Amerikan yayılmacılığına karşı İngilizlerin Amerikan Kızılderili kabileleri desteklemesi, denizlerde aşağılanma ve denizcilerin ulusal onuruna hakaret üzerine hakaret edilmesi, Britanya Kuzey Amerika topraklarına (günümüz Kanada parçası) ABD'nin ilgisi savaşın diğer nedenleriydi. | tr |
26013 | Chiến tranh Hoa Kỳ–Anh Quốc (1812) | Chiến tranh Hoa Kỳ - Anh Quốc, hay thường được biết đến với cái tên Chiến tranh năm 1812, là một cuộc chiến giữa các lực lượng quân đội Hoa Kỳ và quân đội Đế quốc Anh. Hoa Kỳ tuyên chiến vào năm 1812 vì nhiều nguyên nhân, trong đó có mong muốn được mở rộng vùng lãnh thổ Tây Bắc, những hạn chế về thương mại do cuộc chiến tranh mà nước Anh đang tiến hành chống lại Pháp gây ra, việc cưỡng bức các thủy thủ thương gia người Hoa Kỳ đi lính cho Hải quân Hoàng gia Anh, việc Anh hỗ trợ các bộ lạc da đỏ nhằm chống lại sự bành trướng của Hoa Kỳ, và sự phẫn nộ trước những hành động sỉ nhục danh dự quốc gia Hoa Kỳ của Anh trên hải phận quốc tế. | vi |
26013 | Anglo-Amerikaanse Oorlog van 1812 | Die Anglo-Amerikaanse Oorlog van 1812 of Tweede Amerikaanse Onafhanklikheidsoorlog (Engels: "War of 1812") was 'n gewapende stryd tussen die Verenigde State van Amerika en die Britse Ryk, wat met die oorlogsverklaring van die VSA op 18 Junie 1812 begin en met die Verdrag van Ghent op 18 Februarie 1815 geëindig het. | af |
26013 | Perang 1812 | Perang 1812 merupakan satu peperangan yang berlaku di antara Amerika Syarikat dengan Empayar Britain (terutamanya Great Britain dan Amerika British). Ia bermula pada tahun 1812 sehingga 1815. | ms |
26013 | Guerre anglo-américaine de 1812 | La Guerre anglo-américaine de 1812 a opposé les États-Unis à l'Empire britannique, incluant le Bas-Canada et le Haut-Canada, entre et . Cette guerre est aussi connue sous les noms de Guerre de 1812, de Seconde Guerre d’indépendance, ou plus rarement de guerre américano-britannique ou encore de guerre canado-américaine car il s'agit d'une invasion du Canada par les États-Unis. L’appellation « Guerre de 1812 » peut parfois conduire à une confusion, la guerre d’invasion de la Russie par Napoléon Ier, la campagne de Russie, ayant lieu la même année. | fr |
26013 | Britsko-americká vojna | Britsko-americká vojna alebo vojna roku 1812 alebo druhá americká vojna za nezávislosť alebo americká vojna 1812-1815 či anglo-americká vojna bol vojenský konflikt medzi USA a Britským impériom (1812 - 1815). Dôvodom vojny boli spory v oblasti námorného obchodu a rozdelenie území a sfér vplyvu na severoamerickom kontinente medzi Spojenými štátmi a Veľkou Britániou. | sk |
26013 | Wojna brytyjsko-amerykańska | Wojna brytyjsko-amerykańska, zwana też wojną Jamesa Madisona lub wojną roku 1812 () – wojna pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Wielką Brytanią rozpoczęta amerykańską deklaracją wypowiedzenia wojny 18 czerwca 1812 i formalnie zakończona traktatem gandawskim zawartym 24 grudnia 1814. Mimo to znaczące działania wojenne trwały jeszcze do 18 lutego 1815 roku, kiedy miały miejsce: bitwa pod Nowym Orleanem i bitwa pod Fort Bowyer. Głównym teatrem wojny było pogranicze między Stanami Zjednoczonymi i brytyjską Kanadą. | pl |
26013 | War of 1812 | The War of 1812 (18 June 1812 – 16 February 1815) was a conflict fought between the United States and its Indigenous allies, and Great Britain, its dependent colonies in North America, Indigenous allies and Spain. The conflict formally began when the United States declared war on 18 June 1812, and officially ended with the 24 December 1814 Treaty of Ghent. | en |
26013 | Guerra anglo-estadounidense de 1812 | La guerra anglo-estadounidense de 1812, también conocida como la guerra anglo-americana o guerra de 1812 ("War of 1812" en inglés) fue un conflicto que enfrentó a los Estados Unidos contra el Reino Unido y sus colonias canadienses que se desarrolló entre 1812 y 1815. Los enfrentamientos se dieron por tierra y por mar. | es |
End of preview. Expand
in Dataset Viewer.
Dataset Card for XLEL-WD-Dictionary
Dataset Summary
XLEL-WD is a multilingual event linking dataset. This supplementary dataset contains a dictionary of event items from Wikidata. The descriptions for Wikidata event items are taken from the corresponding multilingual Wikipedia articles.
Supported Tasks and Leaderboards
This dictionary can be used as a part of the event linking task.
Languages
This dataset contains text from 44 languages. The language names and their ISO 639-1 codes are listed below. For details on the dataset distribution for each language, refer to the original paper.
| Language | Code | Language | Code | Language | Code | Language | Code |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Afrikaans | af | Arabic | ar | Belarusian | be | Bulgarian | bg |
| Bengali | bn | Catalan | ca | Czech | cs | Danish | da |
| German | de | Greek | el | English | en | Spanish | es |
| Persian | fa | Finnish | fi | French | fr | Hebrew | he |
| Hindi | hi | Hungarian | hu | Indonesian | id | Italian | it |
| Japanese | ja | Korean | ko | Malayalam | ml | Marathi | mr |
| Malay | ms | Dutch | nl | Norwegian | no | Polish | pl |
| Portuguese | pt | Romanian | ro | Russian | ru | Sinhala | si |
| Slovak | sk | Slovene | sl | Serbian | sr | Swedish | sv |
| Swahili | sw | Tamil | ta | Telugu | te | Thai | th |
| Turkish | tr | Ukrainian | uk | Vietnamese | vi | Chinese | zh |
Dataset Structure
Data Instances
Each instance in the label_dict.jsonl file follows the below template,
{
"label_id": "830917",
"label_title": "2010 European Aquatics Championships",
"label_desc": "The 2010 European Aquatics Championships were held from 4–15 August 2010 in Budapest and Balatonfüred, Hungary. It was the fourth time that the city of Budapest hosts this event after 1926, 1958 and 2006. Events in swimming, diving, synchronised swimming (synchro) and open water swimming were scheduled.",
"label_lang": "en"
}
Data Fields
| Field | Meaning |
|---|---|
label_id |
Wikidata ID |
label_title |
Title for the event, as collected from the corresponding Wikipedia article |
label_desc |
Description for the event, as collected from the corresponding Wikipedia article |
label_lang |
language used for the title and description |
Data Splits
This dictionary has a single split, dictionary. It contains 10947 event items from Wikidata and a total of 114834 text descriptions collected from multilingual Wikipedia articles.
Dataset Creation
Curation Rationale
This datasets helps address the task of event linking. KB linking is extensively studied for entities, but its unclear if the same methodologies can be extended for linking mentions to events from KB. Event items are collected from Wikidata.
Source Data
Initial Data Collection and Normalization
A Wikidata item is considered a potential event if it has spatial and temporal properties. The final event set is collected after post-processing for quality control.
Who are the source language producers?
The titles and descriptions for the events are written by Wikipedia contributors.
Annotations
Annotation process
This dataset was automatically compiled from Wikidata. It was post-processed to improve data quality.
Who are the annotators?
Wikidata and Wikipedia contributors.
Personal and Sensitive Information
[More Information Needed]
Considerations for Using the Data
Social Impact of Dataset
[More Information Needed]
Discussion of Biases
[More Information Needed]
Other Known Limitations
This dictionary primarily contains eventive nouns from Wikidata. It does not include other event items from Wikidata such as disease outbreak (Q3241045), military offensive (Q2001676), war (Q198), etc.,
Additional Information
Dataset Curators
The dataset was curated by Adithya Pratapa, Rishubh Gupta and Teruko Mitamura. The code for collecting the dataset is available at Github:xlel-wd.
Licensing Information
XLEL-WD dataset is released under CC-BY-4.0 license.
Citation Information
@article{pratapa-etal-2022-multilingual,
title = {Multilingual Event Linking to Wikidata},
author = {Pratapa, Adithya and Gupta, Rishubh and Mitamura, Teruko},
publisher = {arXiv},
year = {2022},
url = {https://arxiv.org/abs/2204.06535},
}
Contributions
Thanks to @adithya7 for adding this dataset.
- Downloads last month
- 131