id
stringlengths 36
36
| title
stringclasses 259
values | context
stringclasses 415
values | question
stringlengths 11
152
| is_impossible
bool 1
class | answers
dict | context1
stringlengths 23
3.69k
| context2
stringlengths 23
3.89k
| context3
stringlengths 48
4.03k
| context4
stringlengths 40
3.75k
| context5
stringlengths 35
4.01k
| context6
stringlengths 23
3.77k
| context7
stringlengths 38
4.11k
| context8
stringlengths 40
3.54k
| context9
stringlengths 24
7.51k
| context10
stringlengths 48
3.77k
|
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
008857f7-46fd-43fe-9779-1bb26c7f14dc | استاندارد رمزنگاری پیشرفته | مرحله ShiftRows روی سطرهای state عمل میکند. در این مرحله بایتهای هر سطر به وسیله یک آفست (Offset) معین به صورت چرخشی شیفت مییابد. برای AES، نخستین سطر بدون تغییر باقی میماند. هر بایت از سطر دوم یکی به سمت چپ شیفت مییابد. به صورت مشابه، سطرهای سوم و چهارم به ترتیب با آفستهای دو و سه شیفت مییابند. برای بلاکهای با اندازه ۱۲۸ و ۱۹۲ بیتی، الگوی شیفت دادن یکسان است. سطر n به تعداد n-1 بایت به صورت چرخشی به چپ شیفت مییابد. بدین صورت، هر ستون از state خروجی در این مرحله ترکیب شده بایتهای هر ستون از state ورودی است. (انواع Rijndael با اندازه بلاک بزرگتر، آفستهایی اندکی متفاوت دارند) برای یک بلاک ۲۵۶ بیتی، نخستین سطر بدون تغییر باقی میماند و سطرهای دوم و سوم و چهارم به ترتیب یک، دو و سه بایت شیفت مییابد. این تغییر تنها برای رمز Rijndael با بلاک ۲۵۶ بیتی اعمال میشود چون AES بلاکهای ۲۵۶ بیتی استفاده نمیکند. | چه چیزی بلاکهای ۲۵۶ بیتی را استفاده نمیکند؟ | false | {
"answer_start": [
784
],
"text": [
"AES"
]
} | استاندارد رمزنگاری پیشرفته یا به اختصار AES مشخصهای برای رمزنگاری دادههای دیجیتال است که در سال ۲۰۰۱ توسط مؤسسه ملی فناوری و استانداردهای ایالات متحده ایجاد شد. این رمز که در ابتدا ریندال نامیده میشد و توسط دو رمزنگار بلژیکی به نامهای ژوآن دیمن و وینسنت رینمن توسعه داده شد.
استاندارد رمزنگاری پیشرفته توسط دولت ایالات متحده پذیرفته شده و اکنون در سراسر جهان استفاده میشود. این الگوریتم رمزنگاری به جای استاندارد رمزنگاری دادهها (DES) که در سال ۱۹۷۷ منتشر شده، جایگزین شدهاست. الگوریتم AES یک الگوریتم کلید متقارن است؛ بدین معنی که از یک کلید یکسان برای رمزنگاری و رمزگشایی استفاده میشود.
در ایالات متحده، AES توسط مؤسسه ملی فناوری و استانداردها به عنوان FIPS PUB 197 در نوامبر ۲۰۰۱ اعلان شد. این اعلان پس از یک فرایند استانداردسازی پنج ساله بود که در این فرایند ۱۵ طرح، تا پیش از معرفی رمز Rijndael به عنوان گزینه مناسب، ارائه و ارزیابی شد. این رمزنگاری به عنوان استاندارد دولت فدرال در ماه می ۲۰۰۲ پس از تأیید توسط وزارت بازرگانی ایالات متحده آمریکا به کار گرفته شد. AES در استاندارد ISO/IEC 18033-3 قرار گرفتهاست. AES در بستههای رمزنگاری متفاوتی در دسترس بوده و نخستین سایفر باز و در دسترس عموم است که توسط آژانس امنیت ملی ایالات متحده آمریکا (NSA)، پس از بکارگیری در یک ماژول رمزنگاری تأیید شده NSA، برای اطلاعات خیلی محرمانه تصدیق شدهاست(امنیت AES مطالعه گردد).
نام ریندال (تلفظ هلندی: [ˈrɛindaːl]) ترکیبی از نامهای دو مخترع است. اگر بخواهیم دقیق شویم، استاندارد AES گونهای از ریندال است که اندازه بلاک آن ۱۲۸ بیتی است.
شرح رمز
استاندارد رمزنگاری پیشرفته بر اساس یک قاعده طراحی به نام substitution-permutation network است و به هر دو صورت سختافزاری و نرمافزاری سریع است. برخلاف DES، استاندارد رمزنگاری پیشرفته از رمزنگاری فیستل استفاده نمیکند. استاندارد رمزنگاری پیشرفته گونهای از Rijndael است که اندازه بلاک ثابت ۱۲۸ بیتی و اندازه کلید ۱۲۸، ۱۹۲ و ۲۵۶ بیتی دارد. در مقابل، مشخصه per se الگوریتم Rijndael با اندازه کلید و اندازه بلاکی تعیین میشود که میتواند هر ضریبی از ۳۲ بیت، با حداقل ۱۲۸ و حداکثر ۲۵۶ بیت باشد.
استاندارد رمزنگاری پیشرفته روی ماتریسی ۴*۴ از بایتها با ترتیب ستونی، که state نامیده میشود، عمل میکند، اگرچه برخی نسخههای Rijndael اندازه بلاک بزرگتر و ستونهای بیشتری در state دارند. بیشترین محاسبات AES در یک finite field خاص انجام میگیرد.
اندازه کلید استفاده شده در رمز AES، تعداد تکرارهای چرخههای تبدیل (transformation) را تعیین میکند که ورودی، با نام متن عادی (plaintext) را به خروجی نهایی با نام متن رمز شده (ciphertext) تبدیل مینماید. تعداد چرخههای تکرار به صورت زیر است:
۱۰ چرخه تکرار برای کلیدهای ۱۲۸ بیتی.
۱۲ چرخه تکرار برای کلیدهای ۱۹۲ بیتی.
۱۴ چرخه تکرار برای کلیدهای ۲۵۶ بیتی.
هر تکرار شامل چندین مرحله پردازشی است، که یک مرحله بستگی به کلید رمزنگاری دارد. مجموعهای از چرخههای معکوس برای تبدیل متن رمز شده به متن اصلی با استفاده از همان کلید رمزنگاری بکار گرفته میشود.
شرح کلی الگوریتم
بسط کلید (KeyExpansion) - کلیدهای چرخه از کلید رمز با استفاده از زمانبندی کلید Rijndael مشتق میشود.
چرخه اولیه
AddRoundKey - هر بایت از state با کلید چرخه توسط xor | بالاترین امتیاز رایگیری وزندار در بین تمامی الگوریتمهای پروفایل ۱ را در انتهای فاز ۲ دریافت کردهاست. Salsa20 قبلاً به عنوان طراحی متمرکز فاز ۲ برای پروفایل ۱ (نرمافزار) و به عنوان طراحی فاز ۲ برای پروفایل ۲ (سختافزار) توسط پروژه eSTREAM انتخاب شده بود اما به فاز ۳ برای پروفایل ۲ پیشرفت نکرد زیرا eSTREAM احساس کرد که احتمالاً نامزد مناسبی برای محیطهای سختافزاری با محدودیت منابع بسیار بالا نیست.
تحلیل رمز Salsa20
از سال ۲۰۱۵، هیچ حملهٔ منتشر شدهای بر روی Salsa20/12 یا Salsa20/20 کامل وجود ندارد؛ بهترین حملهٔ شناخته شده ۸ تا از ۱۲ یا ۲۰ تا دور را میشکند.
در سال ۲۰۰۵، پاول کرولی(Paul Crowley) از حمله به Salsa20/5 با پیچیدگی زمانی تخمینی 2165 خبر داد، و برنده جایزه ۱۰۰۰ دلاری برنشتاین به عنوان "جالبترین رمزنگاری Salsa20"شد این حمله و تمام حملات بعدی بر اساس رمزنگاری دیفرانسیلی کوتاه شده، است.. در سال ۲۰۰۶، فیشر(Fischer,)، مایر(Meier)، بربین(Berbain)، بیاز(Biasse) و رابشاو(Robshaw) حمله ای به Salsa20/6 با پیچیدگی زمانی تخمینی2177 و حمله ای از نوع کلید مرتبط برروی Salsa20/7 با پیچیدگی زمانی تقریبی2217 را گزارش دادند.
در سال ۲۰۰۷، Tsunoo و همکاران. یک رمزنگاری از Salsa20 را اعلام کردند که ۸ تا از ۲۰ دور را میشکند تا کلید مخفی ۲۵۶ بیتی را در 2255 عملیات، با استفاده از 211.37 جفت ihd جریان کلید بازیابی کند. با این حال، به نظر نمیرسد که این حمله بتواند با حملهٔ جستجوی فراگیر رقابتی کند.
در سال ۲۰۰۸، Aumasson، فیشر(Fischer,)، خزایی (Khazaei)، مایر(Meier) و Rechberger از حمله کریپتانالیستی علیه Salsa20/7 با پیچیدگی زمانی2153 و همچنین از اولین حمله علیه Salsa20/8 با پیچیدگی زمانی تقریبی 2251 گزارش دادند. این حمله مفهوم جدید بیتهای کلید خنثی احتمالی برای تشخیص احتمالی دیفرانسیلی کوتاه شده را بکار میبندد. این حمله میتواند برای به گونه ای تطبیق داده شود تا Salsa20/7 را با کلید ۱۲۸ بیتی بشکند.
در سال ۲۰۱۲، حملهٔ انجام شده توسط Aumasson و همکاران، برروی Salsa20/7 (کلید ۱۲۸ بیتی) تا پیچیدگی زمانی 2109 و علیه Salsa20/8 (کلید ۲۵۶ بیتی) تا پیچیدگی زمانی 2250، به دست شی (Shi) و همکاران بهبود یافت.
در سال ۲۰۱۳، موها(Mouha) و پرنل (Preneel) اثباتی را منتشر کردند که نشان میداد ۱۵ دور از Salsa20، به اندازهٔ ۱۲۸ بیت در برابر رمزنگاری دیفرانسیلی ایمن است. (بهطور خاص، هیچ ویژگی دیفرانسیلی با احتمال بالاتر ا−130۲ ندارد، بنابراین رمزنگاری دیفرانسیلی دشوارتر از فرسودگی کلیدی ۱۲۸ بیتی است)
گونهٔ ChaCha
در سال 2008، برنشتاین خانواده رمزهای نزدیک "ChaCha" را منتشر کرد، که هدف آنها افزایش نسبت پراکنش بر هر دور در عین رسیدن به کارایی یکسان یا کمی بهتر است. مقالهٔ Aumasson و همکاران، همچنین به ChaCha حمله میکند و به یک دور کمتر میرسد: برای ChaCha6 با ۲۵۶ بیت با پیچیدگی2139 و ChaCha7 با پیچیدگی 2248. ChaCha6 با ۱۲۸ بیت در محدوده ی2107 اما ادعا میکند که این حمله نمیتواند ChaCha7 با ۱۲۸ بیت را بشکند.
مانند Salsa20، جالت اولیه ChaCha شامل یک ثابت ۱۲۸ بیتی، یک کلید ۲۵۶ بیتی، یک شمارنده ۶۴ بیتی و یک نانس ۶۴ بیتی میشود که به صورت یک ماتریس ۴ × ۴ از کلمههای ۳۲ بیتی تنظیم شدهاست اما ChaCha بعضی از کلمات را در حالت اولیه دوباره مرتب میکند:
ثابت همانند Salsa20است ("expand 32-byte k"). ChaCha | در رمزنگاری، twofish یک نوع رمزنگاری کلید متقارن است؛ که از رمزنگاری بلوکی با اندازه بلوک ۱۲۸ بیت و اندازه کلید ۲۵۶ بیت استفاده میکند. آن یکی از پنج الگوریتم برتر مسابقه استاندارد رمزگذاری پیشرفته بود Advanced Encryption Standard contest. اما به عنوان استاندارد پذیرفه نشد. Twofish از الگوریتم بادکنکماهیان گرفته شدهاست.
ویژگی ممتاز twofish استفاده از پیش محاسبه کلید وابسته S-box و یک زمانبندی کلید پیچیده وابستهاست. نیمی از یک کلید n بیتی به عنوان کلید رمزگذاری واقعی استفاده شده و نیمی دیگر از آن به عنوان اصلاحکننده الگوریتم رمزگذاری استفاده شدهاست (کلید وابسته S-box). Twofish برخی از عناصر دیگر طراحیها را قرض گرفتهاست. برای مثال تبدیل شبه hadamard از خانواده SAFER از رمزها.Twofish از ساختار feistel به عنوان نمونه DES استفاده میکند.
در اکثر سطوح نرمافزاری Twofish کمیکند تر از استاندارد رمزنگاری پیشرفته (برگزیده مسابقات AES) برای کلیدهای ۱۲۸ بیتی عمل میکند. اما برای کلیدهای ۲۵۶ بیتی تا حدودی سریع تر است.
Twofish توسط بروس اشنایر، John Kelsey Doug Whiting, David Wagner, Chris Hall و Niels Ferguson طراحی شدهاست. تیم توسعه Twofish که مسئول انجام ورژن بعدی Twofish و داوطلب شرکت در مسابقه AES بودند شامل Stefan Lucks, Tadayoshi Kohno و Mike Stay بود.
الگوریتم Twofish ثبت اختراع نشدهاست و به عنوان منبع پیاده سازی در مالکیت عمومی قرار میگیرد. در نتیجه الگوریتم Twofish به صورت آزادانه در اختیار همه قرار دارد و هر کس میتواند بدون هیچ گونه محدودیت از آن استفاده کند.
این الگوریتم یکی از معدود رمزنگاریهای شامل استاندارد Open-PGP است(RFC4880).
با این حال استفاده از توفیش به گستردگی استفاده از Blowfish نرسیدهاست با این که بادکنکماهیان قدیمی تر است.
تحلیل رمز
در سال ۱۹۹۹ Niels Ferguson یک حمله دیفرانسیلی غیر ممکن را منتشر کرد که شش مرحله از ۱۶ مرحله کلید ورژن ۲۵۶ بیتی را با استفاده از ۲۲۵۶ گام شکست.
از سال ۲۰۰۰ به بعد بهترین تحلیل رمز منتشر شده بر اساس رمز بلوک Twofish، تحلیل رمز کوتاه شده تفاضلی ورژن کامل ۱۶ مرحلهای است. مقاله ادعا میکند احتمال تفاضلی کوتاه شده ۲-۵۷٫۳ برای هر بلوک است و حدود ۲۵۱ متن آشکار انتخاب شده میگیرد تا جفت مناسبی برای تفاضلی کوتاه شده پیدا کند.
Bruce Schnier در سال ۲۰۰۵ اعلام کرد که این مقاله یک حمله تحلیل رمز کامل را ارائه نمیدهد به جز فقط برخی فرضهای مشخصات تفاضلی. اما حتی از یک دیدگاه فرضیهای، Twofish حتی از دور شکسته نمیشود.
CryptoCat
کریپتو کت (CryptOCat) از همین روش برای ارسال دادههای محرمانه و رمزنگاری شده استفاده میکند. این نرم افزار از ncat تشکیل شده است.
جستارهای وابسته
Threefish
استاندارد رمزنگاری پیشرفته
استاندارد رمزنگاری دادهها
منابع
رمزنگاری قطعهای
رمزنگاریهای فیستل
سایفرهای رایگان | چهارباله نام یک سرده از راسته سوفماهیسانان است.
منابع
سوفماهیسانان | چال آسیاب کول چنگر یک روستا در ایران است که در دهستان ماهرو واقع شدهاست.
منابع
پیوند به بیرون
روستاهای شهرستان الیگودرز | چروکصدفسانان نام یک راسته از زیررده بالهایشکلان است.
منابع
پیوند به بیرون
چروکصدفسانان
راستههای دوکفهای | چاه چهلنفره، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان اردکان در استان یزد ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان محمدیه قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن زیر سه خانوار بودهاست.
منابع
چاه چهل نفره | چهوتا چائولاکاتی یک روستا در بنگلادش است که در استان باریسال و در ناحیه باریسال واقع شده است.
منابع
مختصات در ویکیداده
مناطق مسکونی در شهرستان باریسال | مدل هشت به چهارده(ایاِفاِم) نوعی از کدگذاری است که توسط لوحهای فشرده مورد استفاده قرار میگیرد. ایاِفاِم و ایاِفاِمپلاس هر دو توسط کیس شوامر ایمینیک اختراع شده.
چگونه کار میکند؟
طبق قانون ایاِفاِم تمامی اطلاعات ذخیره شده ابتدا به بلاکهای ۸ بیتی شکسته میشوند (۱ بایت)؛ سپس هرکدام از این بلاکهای ۸ بیتی طبق جدول جستجو به بلاکهای ۱۴ بیتی معادل خود ترجمه میشوند.
این بلاکهای ۱۴ بیتی با استفاده از قانون NRZI درست میشوند، این قانون تعیین میکند که بین هر دو ۱ میتواند حداقل ۲ صفر و حداکثر ۱۰ صفر قرار بگیرد.
اختراعهای هلندی
ذخیره صدا
ذخیرهسازی رایانه نوری
ذخیرهسازی ویدئو
علم و فناوری در هلند
فناوری اطلاعات در هلند
کدینگ خط | چاه مدرسی، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان یزد در استان یزد ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان فهرج قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۳۹۳ نفر (۷۱خانوار) بودهاست.
منابع
چاه مدرسی |
b9758768-19e9-4823-898b-2bd3ae704129 | استاندارد رمزنگاری پیشرفته | مرحله ShiftRows روی سطرهای state عمل میکند. در این مرحله بایتهای هر سطر به وسیله یک آفست (Offset) معین به صورت چرخشی شیفت مییابد. برای AES، نخستین سطر بدون تغییر باقی میماند. هر بایت از سطر دوم یکی به سمت چپ شیفت مییابد. به صورت مشابه، سطرهای سوم و چهارم به ترتیب با آفستهای دو و سه شیفت مییابند. برای بلاکهای با اندازه ۱۲۸ و ۱۹۲ بیتی، الگوی شیفت دادن یکسان است. سطر n به تعداد n-1 بایت به صورت چرخشی به چپ شیفت مییابد. بدین صورت، هر ستون از state خروجی در این مرحله ترکیب شده بایتهای هر ستون از state ورودی است. (انواع Rijndael با اندازه بلاک بزرگتر، آفستهایی اندکی متفاوت دارند) برای یک بلاک ۲۵۶ بیتی، نخستین سطر بدون تغییر باقی میماند و سطرهای دوم و سوم و چهارم به ترتیب یک، دو و سه بایت شیفت مییابد. این تغییر تنها برای رمز Rijndael با بلاک ۲۵۶ بیتی اعمال میشود چون AES بلاکهای ۲۵۶ بیتی استفاده نمیکند. | کدام سطر در یک بایت ۲۵۶ بیتی بدون تغییر باقی میماند؟ | false | {
"answer_start": [
615
],
"text": [
"نخستین سطر"
]
} | الگوریتم
بسط کلید (KeyExpansion) - کلیدهای چرخه از کلید رمز با استفاده از زمانبندی کلید Rijndael مشتق میشود.
چرخه اولیه
AddRoundKey - هر بایت از state با کلید چرخه توسط xor بیت به بیت ترکیب میشود.
چرخهها
SubBytes- مرحله جانشین سازی (substitution) غیر خطی که هر بایت با بایت دیگری بر اساس یک جدول جستجو (lookup table) جایگزین میشود.
ShiftRows- مرحله جابجاسازی (transposition) که هر سطر از state به صورت تکراری در چند مرحله معین شیفت مییابد.
MixColumns- فرایند در هم ریختن (mixing) ستونها که روی ستونهای state عمل مینماید و چهار بایت از هر ستون را ترکیب مینماید.
AddRoundKey
مرحله آخر
SubBytes
ShiftRows
AddRoundKey
مرحله SubBytes
در مرحله SubBytes، هر بایت در ماتریس state با استفاده از substitution box 8 بیتی Rijndael S-box با یک SubByte جایگزین میشود.S-box استفاده شده از معکوس فراینده (multiplicative inverse) روی (GF(۲۸ مشتق شدهاست که به داشتن خصوصیات غیرخطی خوب مشهور است. برای اجتناب از حملات مبتنی بر خصوصیات جبری ساده، S-box به وسیله ترکیب تابع معکوس با یک affine transformation معکوس پذیر ایجاد میشود. affine transformation S-box همچنین به گونهای انتخاب میشود که از هرگونه نقاط ثابت (و همچنین آشفتگی) و هرگونه نقاط ثابت معکوس اجتناب شود.
مرحله ShiftRows
مرحله ShiftRows روی سطرهای state عمل میکند. در این مرحله بایتهای هر سطر به وسیله یک آفست (Offset) معین به صورت چرخشی شیفت مییابد. برای AES، نخستین سطر بدون تغییر باقی میماند. هر بایت از سطر دوم یکی به سمت چپ شیفت مییابد. به صورت مشابه، سطرهای سوم و چهارم به ترتیب با آفستهای دو و سه شیفت مییابند. برای بلاکهای با اندازه ۱۲۸ و ۱۹۲ بیتی، الگوی شیفت دادن یکسان است. سطر n به تعداد n-1 بایت به صورت چرخشی به چپ شیفت مییابد. بدین صورت، هر ستون از state خروجی در این مرحله ترکیب شده بایتهای هر ستون از state ورودی است. (انواع Rijndael با اندازه بلاک بزرگتر، آفستهایی اندکی متفاوت دارند) برای یک بلاک ۲۵۶ بیتی، نخستین سطر بدون تغییر باقی میماند و سطرهای دوم و سوم و چهارم به ترتیب یک، دو و سه بایت شیفت مییابد. این تغییر تنها برای رمز Rijndael با بلاک ۲۵۶ بیتی اعمال میشود چون AES بلاکهای ۲۵۶ بیتی استفاده نمیکند.
مرحله MixColumns
در مرحله MixColumns، چهار بایت از هر ستون state با استفاده از تبدیل خطی معکوس ترکیب میشوند. تابع MixColumns چهار بایت را به عنوان ورودی در نظر میگیرد و چهار بایت را به خروجی میدهد، که هر بایت ورودی بر هر چهار بایت خروجی تأثیر میگذارد. به همراه ShiftRows، مرحله MixColumns آشفتگی و پخش (diffusion) را در رمزنگاری فراهم مینماید.
در طول این عمل، هر ستون توسط ماتریس شناخته شدهای که برای کلید ۱۲۸ بیتی است ضرب میشود.
عمل ضرب بدین صورت تعریف میشود: ضرب در ۱ به معنی بدون تغییر، ضرب در ۲ به معنای جابجایی به سمت چپ و ضرب در ۳ به معنای جابجایی به سمت چپ و سپس انجام XOR را با مقدار اولیه جابجانشده. پس از جابجایی، اگر مقدار جابجاشده بیشتر از ۰xFF باشد، XOR شرطی با ۰x11B باید انجام شود.
به صورت کلی تر، هر ستون به عنوان یک چند جملهای روی (GF(2^8 تلقی میشود و پس از آن پیمانه x4+1 با یک | با افزایش طول کلید تعداد دورهای الگوریتم افزایش مییابد، زمان اجرا و سرعت الگوریتم به طول کلید وابسته است.
تعاریف
Nb - تعداد چهاربایتیهای موجود در قالب دادهاست به عنوان مثال برای قالب داده ۱۲۸ بیتی Nb=۴ است.
Nk - نیز تعداد آرایههای ۴ بایتی موجود در کلید است برای کلیدهای ۱۲۸، ۱۹۲ و ۲۵۶ بیتی Nk به ترتیب ۴، ۶ و ۸ خواهد بود.
آرایه حالت یک آرایه دو بعدی با ابعاد ۴*Nb از بایتها است بنابراین تعداد بایتهای آرایه حالت برابر تعداد بایتهای
قالب داده خواهد بود در ابتدای الگوریتم متن اصلی بایت به بایت از بالا به پایین و از چپ به راست در جدول حالت چیده میشود.
آرایه کلید بسط یافته - آرایهای از کلمات ۴ بایتی است که کلید بسط یافتهای راکه تابع بسط کلید تولید کرده در خود ذخیره میکند این آرایه از (Nb*(Nr+1 کلمه ۴ بایتی تشکیل شده که (1+Nr) کلید دورهای مختلف را در خود ذخیره میکند.
تعداد دورهای الگوریتم رایندال را با Nr نشان میدهیم که به طول قالب داده و کلید بستگی دارد بدین ترتیب که اگر هر کدام از Nb یا Nk، برابر ۶ باشد، خواهیم داشت، Nr=۱۲ و اگر هر کدام برابر ۸ باشد، خواهیم داشت، Nr=۱۴. در غیر این صورت تعداد دورها برابر ۱۰ خواهد بود.
تبدیلها و توابع مورد استفاده
هر کدام از توابع و تبدیلهای زیر، روی آرایه حالت عمل کرده و آن را به نحوی تغییر میدهند.
تابع SubByte
این تابع یک تابع غیرخطی است که به طور مستقل روی بایتهای آرایه حالت عمل کرده و به جای هر بایت به کمک جدول S-box یک بایت جدید قرار میدهد این تبدیل معکوس پذیر است و از دو تبدیل زیر تشکیل شدهاست:
۱- ابتدا معکوس ضربی بایت مورد نظر محاسبه میشود. معکوس «۰۰را» ۰۰ " در نظر میگیریم.
۲- تبدیل صحیح(affine) روی بایت مورد نظر اعمال میشود.
تبدیل ShiftRow
این تبدیل سه سطر آخر آرایه حالت را به تعداد معینی انتقال
دورانی میدهد. برای اولین سطر، r=۰، انتقالی انجام نمیشود تعداد انتقال دورانی در سه سطر آخر بستگی به Nb دارد به این ترتیب که برای Nb=۸ انتقالهای سه سطر آخر به ترتیب برابر ۱٬۳ و ۴ و برای Nb<8 برار ۱٬۲ و ۳ خواهد بود.
تبدیل MixColumn
این تابع روی آرایه حالت، ستون به ستون عمل میکند. هر ستون به عنوان یک چندجملهای در میدان دو به توان هشت در نظر گرفته میشود و در چند جملهای ثابت (a(x ضرب میشود و به پیمانه x4 ۱ محاسبه میگردد.
a (x) {۰۳}x3 {۰۱}x2 {۰۱}x {۰۲}
تابع AddRoundKey
این تابع Nb کلمه اول آرایه را، همراه با Nb ستون آرایه حالت، XOR میکند و حاصل را، در آرایه حالت، قرار میدهد.
تابع بسط کلید
الگوریتم رایندال K (کلید اصلی) را گرفته و تعداد (1+Nr) کلید دور (Round key) تولید میکند. از آنجا که هر کدام از کلیدهای دوری از Nb کلمه ۴ بایتی تشکیل شدهاند، جمعاً (Nb*(Nr+1 کلمه ۴ بایتی به عنوان کلید بسط یافته از روی کلید اصلی تولید میشود. کلیدهای تولید شده، یک آرایه خطی تشکیل میدهند که هر کلید با [W[i نشان داده میشود.
قبل از توصیف نحوه بسط کلید، ابتدا توابع زیر را تعریف میکنیم:
SubWord()-1 این تابع ر وی یک بردار ۴ بایتی عمل میکند به این صورت که S-box رایندال | سالسا۲۰ و رمز دیگر نزدیک به آن، ChaCha، رمزهای جریانی هستند که توسط دنیل ج. برنشتاین ساخته شدهاند. Salsa20، رمز اصلی، در سال ۲۰۰۵ طراحی شد و مدتی بعد توسط برنشتاین به eSTREAM ارائه داده شد. Chacha نسخه اصلاح شدهی Salsa20 است که در سال ۲۰۰۸ منتشر شدهاست. این رمز از یک تابع رندکننده جدید استفاده میکند که پراکنش را افزایش میدهد و کارایی (performance) را در برخی معماریها بالا میبرد.
هر دو رمز براساس یک تابع شبه تصادفی ساخته شدهاند که مبتنی بر عملیات جمع-چرخش-xor
(ARX)میباشد؛ جمع ۳۲ بیتی، عملیات چرخش و جمع بیت به بیت (XOR). تابع اصلی، یک کلید ۲۵۶ بیتی، یک نانس ۶۴ بیتی و یک شمارنده ۶۴ بیتی را به یک بلوک ۵۱۲ بیتی از کلید جریانی (key stream) مپ میکند. (نسخهی Salsa با کلید ۱۲۸ بیتی نیز وجود دارد). این امر به Salsa20 و Chacha این مزیت غیرمعمول را میدهد که کاربر میتواند به هر نقطهای در جریان کلید در زمانی ثابت (O(1))دست یابد. Salsa20 در پردازندههای مدرن x86، سرعتی در حدود ۴–۱۴ سیکل بر بایت از نظر نرمافزاری و عملکردی معقول از نظر سختافزاری ارائه میدهد. این اختراع ثبت نشدهاست و برنشتاین چندین نسخه از نوع مالکیت عمومی بهینه شده برای معماریهای متداول نوشتهاست.
ساختار
از نظر ساختار داخلی، این رمز از جمع بیت به بیت یا همان ⊕ (یای انحصاری)، جمع ۳۲ بیتی به پیمانه ⊞و عملیات چرخش با فاصله ثابت(>>>) بر روی حالت داخلی شانزده کلمه ۳۲ بیتی استفاده میکند. تنها استفاده از عملیات add-rotate-xor از امکان حمله زمانی در پیادهسازیهای نرمافزاری جلوگیری میکند. حالت داخلی از شانزده کلمه ۳۲ بیتی ساخته شده که به عنوان یک ماتریس ۴ × ۴ چیده میشود.
حالت اولیه از ۸ کلمه از کلید، ۲ کلمه از موقعیت جریان، ۲ کلمه از نانس (در حقیقت بیتهای موقعیت جریان اضافی)، و ۴ کلمه ثابت تشکیل شدهاست:
کلمههای ثابت در اسکی تشکیل عبارت ("expand 32-byte k") را میدهد. (برای مثال این چهار کلمه “expa”, “nd 3”,”2-by” , “te k” هستند). این نمونهای از یک عدد "بدون نیرنگ" است. عملیات اصلی در Salsa20، ربع دور، (QR(a, b, c, d است که یک ورودی چهار کلمه ای میگیرد و خروجی ای چهار کلمه ای تولید میکند.b ^= (a + d) <<< 7;
c ^= (b + a) <<< 9;
d ^= (c + b) <<< 13;
a ^= (d + c) <<< 18;دورهای فرد (QR(a, b, c, d را روی هریک از ۴ ستون ماتریس ۴ × ۴ و دورهای زوج (QR(a,b, c, d را روی هریک از ۴ سطر ماتریس ۴ × ۴ پیاده میکنند. دو دور متوالی (دور ستون و دور سطر) را باهم دور دوتایی (double-round) مینامند. // دور فرد
QR( 0, 4, 8, 12) // ستون 1
QR( 5, 9, 13, 1) // ستون 2
QR(10, 14, 2, 6) // ستون 3
QR(15, 3, 7, 11) // ستون 4
// دور زوج
QR( 0, 1, 2, 3) // سطر 1
QR( 5, 6, 7, 4) // سطر 2
QR(10, 11, 8, 9) // سطر 3
QR(15, 12, 13, 14) // سطر 4 یک پیادهسازی از این رمز در زبان | از ۰xFF باشد، XOR شرطی با ۰x11B باید انجام شود.
به صورت کلی تر، هر ستون به عنوان یک چند جملهای روی (GF(2^8 تلقی میشود و پس از آن پیمانه x4+1 با یک چند جملهای ثابت c(x) = 0x03 · x3 + x2 + x + 0x02 ضرب شده است. ضرایب با معادل مبنای ۱۶ از نمایش دودویی بیتهای چندجملهای [GF(2)[x نمایش داده میشود. مرحله MixColumns همچنین میتواند به صورت ضرب یک ماتریس خاص MDS در یک finite field دیده شود. این فرایند در مقاله ستونهای ترکیبی Rijndael به صورت مفصل تر شرح داده شده است.
مرحله AddRoundKey
در مرحله AddRoundKey، subkey با state ترکیب میشود. در هر دور، یک subkey از کلید اصلی توسط زمانبند کلید Rijndael مشتق میشود. هر subkey به همان اندازه state است. subkey با ترکیب کردن هر بایت از state با بایت متناظر از subkey با استفاده از XOR بیتی جمع بسته میشود.
بهینهسازی رمز
در سیستمهای با کلمات ۳۲ بیتی یا بزرگتر، این امکان وجود دارد که به وسیله ترکیب مراحل SubBytes و ShiftRows با مرحله MixColumns با تبدیل آنها به دنبالهای از جستجوهایهای جدول، اجرای این رمزنگاری را سرعت بخشید. این امر نیازمند چهار جدول با ۲۵۶ مدخل ۳۲ بیتی و بهرهگیری از چهار کیلوبایت (۴۰۹۶ کلمه) حافظه (یک کیلوبایت برای هر جدول) است. آنگاه یک چرخه میتواند با ۱۶ جستجوی جدول و ۱۲ عمل OR انحصاری ۳۲ بیتی و در ادامه با چهار عمل OR انحصاری ۳۲ بیتی در مرحله AddRoundKey انجام میشود.
اگر اندازه جدول چهار کیلوبایتی برای پلت فرم مقصد بزرگ است، جستجوی جدول میتواند با یک جدول با ۲۵۶ مدخل ۳۲ بیتی (یعنی ۱ کیلوبایت) با استفاده از تکرارهای چرخشی انجام گردد.
با استفاده از رویکرد بایت گرا، ترکیب مراحل SubBytes، ShiftRows و MixColumns به یک چرخه تنها امکانپذیر است.
امنیت
تا ماه مه ۲۰۰۹، تنها حملات منتشر شده موفق علیه AES کامل، حملات Side-Channel در برخی از پیادهسازیهای خاص بود. آژانس امنیت ملی امریکا (NSA) همه AESهای فینالیست، از جمله Rijndael را بازبینی کرد، و اظهار داشت که همه آنها برای اطلاعات غیر طبقهبندی شده دولت ایالات متحده به اندازه کافی امن است. در ماه ژوئن سال ۲۰۰۳، دولت ایالات متحده اعلام کرد که AES میتواند برای محافظت از اطلاعات طبقهبندی شده مورد استفاده قرار گیرد:
طراحی و قدرت تمام طول کلیدهای الگوریتم AES (به عنوان مثال ۱۲۸، ۱۹۲ و ۲۵۶) برای محافظت از اطلاعات طبقهبندی شده تا سطح محزمانه کافی است. اطلاعات خیلی محرمانه نیاز به استفاده کلیدهای با طول ۱۹۲ یا ۲۵۶ دارد. پیادهسازی AES در محصولات در نظر گرفته شده برای حفاظت از سیستمهای امنیت ملی و / یا اطلاعات باید توسط NSA، پیش از استفاده، بازبینی و مجوز داده شود.
AES دارای ۱۰ چرخه برای کلیدهای ۱۲۸ بیتی، ۱۲ چرخه برای کلیدهای ۱۹۲ بیتی و ۱۴ چرخه برای کلیدهای ۲۵۶ بیتی میباشد. در سال ۲۰۰۶، بهترین حملات شناخته شده در ۷ چرخه برای کلیدهای ۱۲۸ بیتی، ۸ چرخه برای کلیدهای ۱۹۲ بیتی، و ۹ چرخه برای کلیدهای ۲۵۶ بیتی بودند.
حملات شناخته شده
برای رمزنگاران، شکست (break) رمزنگاری هر چیزی است که سریع تر از انجام brute force (رمزگشایی آزمایشی برای هر یک کلید) باشد. حملات brute force با تکنولوژی فعلی نشدنی هستند. | ۸ بیتی در معماری کامپیوتر به ثباتها یا حافظهها یا دیگر واحدهای داده گفته میشود که ۸ بیت (یک بایت) پهنای داده داشته باشند.
به پردازندههایی که ثباتها و واحد حساب و منطق آنها ۸ بیت باشد، نیز پردازنده ۸ بیتی می گویند.
پردازندههای ۸ بیتی معروف
جستارهای وابسته
بایت
منابع
پیوند به بیرون
انواع داده
واحد داده | شیروانی نام یک سرده از تیره کاسنیان است.
منابع
تیغالان
گیاهان در آسیا | کالیِنتِه (به معنی داغ) تکآهنگی از اینا است که در سال ۲۰۱۲ میلادی منتشر شد.
منابع
ترانههای اینا
ترانههای رومانی
ترانههای یورودنس
تکآهنگهای ۲۰۱۲ (میلادی) | وعدهماهیها نام یک سرده از تیره فروغماهیان است.
منابع
پیوند به بیرون
سردههای ماهیان دریایی
فروغماهیان | کارلیک یک منطقهٔ مسکونی در ترکیه است که در یورغیر واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ترکیه
منابع
پیوند به بیرون
روستاها در شهرستان یورغیر | کیرجا یک منطقهٔ مسکونی در ترکیه است که در سلطانداغی واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ترکیه
منابع
پیوند به بیرون
روستاها در شهرستان سلطانداغی |
e3b66dda-8156-48ee-b5fd-09c621fc3bf3 | استاندارد رمزنگاری پیشرفته | مرحله ShiftRows روی سطرهای state عمل میکند. در این مرحله بایتهای هر سطر به وسیله یک آفست (Offset) معین به صورت چرخشی شیفت مییابد. برای AES، نخستین سطر بدون تغییر باقی میماند. هر بایت از سطر دوم یکی به سمت چپ شیفت مییابد. به صورت مشابه، سطرهای سوم و چهارم به ترتیب با آفستهای دو و سه شیفت مییابند. برای بلاکهای با اندازه ۱۲۸ و ۱۹۲ بیتی، الگوی شیفت دادن یکسان است. سطر n به تعداد n-1 بایت به صورت چرخشی به چپ شیفت مییابد. بدین صورت، هر ستون از state خروجی در این مرحله ترکیب شده بایتهای هر ستون از state ورودی است. (انواع Rijndael با اندازه بلاک بزرگتر، آفستهایی اندکی متفاوت دارند) برای یک بلاک ۲۵۶ بیتی، نخستین سطر بدون تغییر باقی میماند و سطرهای دوم و سوم و چهارم به ترتیب یک، دو و سه بایت شیفت مییابد. این تغییر تنها برای رمز Rijndael با بلاک ۲۵۶ بیتی اعمال میشود چون AES بلاکهای ۲۵۶ بیتی استفاده نمیکند. | مرحله shiftRows روی کدام سطرها عمل میکند؟ | false | {
"answer_start": [
27
],
"text": [
"state"
]
} | الگوریتم
بسط کلید (KeyExpansion) - کلیدهای چرخه از کلید رمز با استفاده از زمانبندی کلید Rijndael مشتق میشود.
چرخه اولیه
AddRoundKey - هر بایت از state با کلید چرخه توسط xor بیت به بیت ترکیب میشود.
چرخهها
SubBytes- مرحله جانشین سازی (substitution) غیر خطی که هر بایت با بایت دیگری بر اساس یک جدول جستجو (lookup table) جایگزین میشود.
ShiftRows- مرحله جابجاسازی (transposition) که هر سطر از state به صورت تکراری در چند مرحله معین شیفت مییابد.
MixColumns- فرایند در هم ریختن (mixing) ستونها که روی ستونهای state عمل مینماید و چهار بایت از هر ستون را ترکیب مینماید.
AddRoundKey
مرحله آخر
SubBytes
ShiftRows
AddRoundKey
مرحله SubBytes
در مرحله SubBytes، هر بایت در ماتریس state با استفاده از substitution box 8 بیتی Rijndael S-box با یک SubByte جایگزین میشود.S-box استفاده شده از معکوس فراینده (multiplicative inverse) روی (GF(۲۸ مشتق شدهاست که به داشتن خصوصیات غیرخطی خوب مشهور است. برای اجتناب از حملات مبتنی بر خصوصیات جبری ساده، S-box به وسیله ترکیب تابع معکوس با یک affine transformation معکوس پذیر ایجاد میشود. affine transformation S-box همچنین به گونهای انتخاب میشود که از هرگونه نقاط ثابت (و همچنین آشفتگی) و هرگونه نقاط ثابت معکوس اجتناب شود.
مرحله ShiftRows
مرحله ShiftRows روی سطرهای state عمل میکند. در این مرحله بایتهای هر سطر به وسیله یک آفست (Offset) معین به صورت چرخشی شیفت مییابد. برای AES، نخستین سطر بدون تغییر باقی میماند. هر بایت از سطر دوم یکی به سمت چپ شیفت مییابد. به صورت مشابه، سطرهای سوم و چهارم به ترتیب با آفستهای دو و سه شیفت مییابند. برای بلاکهای با اندازه ۱۲۸ و ۱۹۲ بیتی، الگوی شیفت دادن یکسان است. سطر n به تعداد n-1 بایت به صورت چرخشی به چپ شیفت مییابد. بدین صورت، هر ستون از state خروجی در این مرحله ترکیب شده بایتهای هر ستون از state ورودی است. (انواع Rijndael با اندازه بلاک بزرگتر، آفستهایی اندکی متفاوت دارند) برای یک بلاک ۲۵۶ بیتی، نخستین سطر بدون تغییر باقی میماند و سطرهای دوم و سوم و چهارم به ترتیب یک، دو و سه بایت شیفت مییابد. این تغییر تنها برای رمز Rijndael با بلاک ۲۵۶ بیتی اعمال میشود چون AES بلاکهای ۲۵۶ بیتی استفاده نمیکند.
مرحله MixColumns
در مرحله MixColumns، چهار بایت از هر ستون state با استفاده از تبدیل خطی معکوس ترکیب میشوند. تابع MixColumns چهار بایت را به عنوان ورودی در نظر میگیرد و چهار بایت را به خروجی میدهد، که هر بایت ورودی بر هر چهار بایت خروجی تأثیر میگذارد. به همراه ShiftRows، مرحله MixColumns آشفتگی و پخش (diffusion) را در رمزنگاری فراهم مینماید.
در طول این عمل، هر ستون توسط ماتریس شناخته شدهای که برای کلید ۱۲۸ بیتی است ضرب میشود.
عمل ضرب بدین صورت تعریف میشود: ضرب در ۱ به معنی بدون تغییر، ضرب در ۲ به معنای جابجایی به سمت چپ و ضرب در ۳ به معنای جابجایی به سمت چپ و سپس انجام XOR را با مقدار اولیه جابجانشده. پس از جابجایی، اگر مقدار جابجاشده بیشتر از ۰xFF باشد، XOR شرطی با ۰x11B باید انجام شود.
به صورت کلی تر، هر ستون به عنوان یک چند جملهای روی (GF(2^8 تلقی میشود و پس از آن پیمانه x4+1 با یک | n است، طول کلید. یا دو، اگر کاراکتر در کلید ظاهر میشود، مقدار تغییر آن فاصله از سمت راستترین نویسه در اولین n -1 کاراکتر در کلید است. به الگوریتم مولد جدول shift کلید و الفبای کاراکترهای احتمالی داده میشود که میتوانند در رشته (K[0... n -1]) به عنوان ورودی ظاهر شوند و جدول shift (T[0... s ) را برمیگرداند. -۱]). کد شبه برای تولیدکننده جدول شیفت و نمونه ای از جدول شیفت برای رشته "POTATO" در زیر نمایش داده شدهاست :
algorithm shiftTableGenerator(K[0...n-1]) is
for i = 0 to s – 1 do
T[i] := m
for j := 0 to n – 2 do
T[P[j]] := n – 1 – j
return T
پس از اینکه جدول شیفت در مرحله ارتقای ورودی ساخته شد، الگوریتم کلید را ردیف کرده و اجرا را شروع میکند. الگوریتم تا زمانی اجرا میشود که زیررشتهای منطبق از متن m پیدا شود یا کلید با آخرین کاراکترهای متن m همپوشانی داشته باشد. اگر الگوریتم با یک جفت کاراکتر مواجه شود که مطابقت ندارند، به جدول برای مقدار تغییر کاراکتر دسترسی پیدا میکند و بر این اساس جابجا میشود. الگوریتم هورسپول کلید (K[0... n -1]) و متن (M[0... m -1]) را میگیرد و بسته به این که ایندکس زیررشته منطبق یا رشته «کلید یافت نشد» را خروجی میدهد. در نتیجه کد شبه برای الگوریتم Horspool در زیر ارائه شدهاست :
algorithm HorspoolsAlgorithm(K[0...n-1]), M [0...m-1]) is
shiftTableGenerator(K[0...n-1])
i:= n – 1
while i ≤ m – 1 do
k:= ۰
while k ≤ m – 1 and K[n – 1 – k] = M[i – k] do
k:= k + 1
if k = m then
return i – n + 1
else
i = i + T[M[i]]
return “Key not found”
اگرچه ممکن است مشهود نباشد، بدترین کارایی زمان اجرا این الگوریتم O(mn) است. خوشبختانه، در متنهایی که تصادفی هستند، بازده زمان اجرا خطی است، O(n/m). این امر الگوریتم Horspool را که از بهبود ورودی استفاده میکند، در کلاس بسیار سریعتری نسبت به الگوریتم brute-force برای این مشکل قرار میدهد.
مفاهیم مرتبط
افزایش ورودی اغلب به جای یکدیگر استفاده میشود پیش محاسباتی و پیش پردازش. اگرچه به هم مرتبط هستند اما چندین تفاوت مهم وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد.
پیش محاسباتی و افزایش ورودی گاهی اوقات میتوانند مترادف استفاده شوند. بهطور خاص تر، پیش محاسبه، محاسبه یک ورودی داده شده قبل از انجام هر کار دیگری برای ورودی است. اغلب اوقات یک جدول برای بررسی مجدد در طول اجرای واقعی الگوریتم ایجاد میشود. افزایش ورودی که مقادیر را محاسبه میکند و آنها را به عناصر ورودی اختصاص میدهد، میتواند به عنوان پیش محاسبه طبقهبندی شود، اما شباهتها در اینجا متوقف میشوند. بخشهایی از بهبود ورودی وجود دارد که از پیش محاسبه استفاده نمیکنند و اصطلاحات نباید بهطور متقابل استفاده شوند.
وقتی صحبت از تغییر ورودیها میشود، اغلب از پیش پردازش سوء استفاده میشود. در علوم کامپیوتر، پیش پردازشگر و پیش پردازش کاملاً متفاوت هستند. هنگامی که پیش پردازش در زمینه استفاده میشود، هدف معمول به تصویر کشیدن مفهوم افزایش ورودی | از ۰xFF باشد، XOR شرطی با ۰x11B باید انجام شود.
به صورت کلی تر، هر ستون به عنوان یک چند جملهای روی (GF(2^8 تلقی میشود و پس از آن پیمانه x4+1 با یک چند جملهای ثابت c(x) = 0x03 · x3 + x2 + x + 0x02 ضرب شده است. ضرایب با معادل مبنای ۱۶ از نمایش دودویی بیتهای چندجملهای [GF(2)[x نمایش داده میشود. مرحله MixColumns همچنین میتواند به صورت ضرب یک ماتریس خاص MDS در یک finite field دیده شود. این فرایند در مقاله ستونهای ترکیبی Rijndael به صورت مفصل تر شرح داده شده است.
مرحله AddRoundKey
در مرحله AddRoundKey، subkey با state ترکیب میشود. در هر دور، یک subkey از کلید اصلی توسط زمانبند کلید Rijndael مشتق میشود. هر subkey به همان اندازه state است. subkey با ترکیب کردن هر بایت از state با بایت متناظر از subkey با استفاده از XOR بیتی جمع بسته میشود.
بهینهسازی رمز
در سیستمهای با کلمات ۳۲ بیتی یا بزرگتر، این امکان وجود دارد که به وسیله ترکیب مراحل SubBytes و ShiftRows با مرحله MixColumns با تبدیل آنها به دنبالهای از جستجوهایهای جدول، اجرای این رمزنگاری را سرعت بخشید. این امر نیازمند چهار جدول با ۲۵۶ مدخل ۳۲ بیتی و بهرهگیری از چهار کیلوبایت (۴۰۹۶ کلمه) حافظه (یک کیلوبایت برای هر جدول) است. آنگاه یک چرخه میتواند با ۱۶ جستجوی جدول و ۱۲ عمل OR انحصاری ۳۲ بیتی و در ادامه با چهار عمل OR انحصاری ۳۲ بیتی در مرحله AddRoundKey انجام میشود.
اگر اندازه جدول چهار کیلوبایتی برای پلت فرم مقصد بزرگ است، جستجوی جدول میتواند با یک جدول با ۲۵۶ مدخل ۳۲ بیتی (یعنی ۱ کیلوبایت) با استفاده از تکرارهای چرخشی انجام گردد.
با استفاده از رویکرد بایت گرا، ترکیب مراحل SubBytes، ShiftRows و MixColumns به یک چرخه تنها امکانپذیر است.
امنیت
تا ماه مه ۲۰۰۹، تنها حملات منتشر شده موفق علیه AES کامل، حملات Side-Channel در برخی از پیادهسازیهای خاص بود. آژانس امنیت ملی امریکا (NSA) همه AESهای فینالیست، از جمله Rijndael را بازبینی کرد، و اظهار داشت که همه آنها برای اطلاعات غیر طبقهبندی شده دولت ایالات متحده به اندازه کافی امن است. در ماه ژوئن سال ۲۰۰۳، دولت ایالات متحده اعلام کرد که AES میتواند برای محافظت از اطلاعات طبقهبندی شده مورد استفاده قرار گیرد:
طراحی و قدرت تمام طول کلیدهای الگوریتم AES (به عنوان مثال ۱۲۸، ۱۹۲ و ۲۵۶) برای محافظت از اطلاعات طبقهبندی شده تا سطح محزمانه کافی است. اطلاعات خیلی محرمانه نیاز به استفاده کلیدهای با طول ۱۹۲ یا ۲۵۶ دارد. پیادهسازی AES در محصولات در نظر گرفته شده برای حفاظت از سیستمهای امنیت ملی و / یا اطلاعات باید توسط NSA، پیش از استفاده، بازبینی و مجوز داده شود.
AES دارای ۱۰ چرخه برای کلیدهای ۱۲۸ بیتی، ۱۲ چرخه برای کلیدهای ۱۹۲ بیتی و ۱۴ چرخه برای کلیدهای ۲۵۶ بیتی میباشد. در سال ۲۰۰۶، بهترین حملات شناخته شده در ۷ چرخه برای کلیدهای ۱۲۸ بیتی، ۸ چرخه برای کلیدهای ۱۹۲ بیتی، و ۹ چرخه برای کلیدهای ۲۵۶ بیتی بودند.
حملات شناخته شده
برای رمزنگاران، شکست (break) رمزنگاری هر چیزی است که سریع تر از انجام brute force (رمزگشایی آزمایشی برای هر یک کلید) باشد. حملات brute force با تکنولوژی فعلی نشدنی هستند. | وجود دارد و قابل فعالسازی است و درج فاصلهٔ مجازی را از طریق کلیدهای Shift+Space امکانپذیر ساختهاست. این صفحهکلید با صفحهکلید استاندارد فارسی (۹۱۴۷) فرق میکند.
جستارهای وابسته
فاصله نشکن
اتصال مجازی
نظرخواهی/استفاده از نیمفاصله در نامهای عبارتی
نشانهگذاری
صفحهکلید
پانویس
پیوند به بیرون
The Zero-Width Non-Joiner
تایپوگرافی
نویسه کنترلی
نویسههای کنترلی | یک قل دو قل، یک گل دو گل، تیلوبازی (بمیها) بش داش، پنج پنج، پنج سنگ، پاسنگ کا، یا قوتور بازی یا رگرگ بازی یا سنگچران یا (به ترکی) توّپال غمچان یا قمچان به کردی یا قارچون به لکی یا چَقَّهَ به شوشتری یا موزباریک به کهریزسنگ اصفهان یا قاپبازی یا ریگ بازی یا گُرُوک (به لهجه رامهرمزی). گونهای بازی ایرانی است که بوسیله پنج سنگ انجام میشود. این بازیها به گونهای طراحی شده که محدودیت سن و جنس ندارد.
تعداد افراد
برای این بازی معمولاً دو نفر بازیکن لازم است، اما گاهی اوقات این سرگرمی به وسیله گروههای دو الی سه نفره نیز بازی میشود. اما بعضی از افراد حتی به گروههای ده تا هشت نفره نیز تقسیم میشوند.
شرح بازی
مرحله نخست (قل اول)
بازیکن در مرحله اول پنج سنگ را به گونهای که جدا از هم بایستند روی زمین پخش میکند، یکی را برداشته و به بالا پرتاب میکند، در فاصلهٔ پایین آمدن، یکی از سنگها را از روی زمین برداشته و با همان دست، سنگ بالا انداخته را که در حال پایین آمدن است میگیرد و به همین روش، همهٔ آنها را برمیدارد.
مرحله دوم (دو قل)
در مرحلهٔ دوم پنج سنگ را به گونهای که دو به دو قرار بگیرند، روی زمین پخش میکند، یکی را برداشته و به بالا انداخته و سنگها را دو تا، دو تا، از روی زمین جمع میکند.
مرحله سوم (سه قل)
در مرحلهٔ سوم همانند مراحل پیش و البته چهار سنگ روی زمین را در دو حرکت یک تایی و سه تایی، برمیدارد.
مرحله چهارم (چهار قل)
در مرحلهٔ چهارم نیز همچون مراحل پیشین، چهار سنگ روی زمین را یک جا و در یک حرکت جمع میکند.
مرحله پنجم (قرتک)
در مرحلهٔ پنجم بازیکن باز سنگها را پخش کرده، یکی را برداشته و بالا میاندازد و در فاصلهٔ بازگشت، یکی از سنگهای روی زمین را برداشته و سنگ هوا را میگیرد و با یک پرتاب دیگر، سنگی را که از روی زمین برداشته، با یکی دیگر از سنگها، جابهجا میکند و به همین روش، مرحله را با تعویض کلیه سنگها، به اتمام میرساند.
مرحله ششم
در مرحلهٔ ششم، بازیکن با دست چپ، توسط انگشتان شست و میانی به صورتی که انگشت اشاره روی آن سوار شده باشد پُلی پهن، روی زمین میسازد. سنگهای پخش شده را به طرف مقابل اشاره میکند تا یکی را به عنوان قراول انتخاب کند. پس از آن، یکی را برداشته و به طرف بالا میاندازد و دوباره میگیرد و در این فاصله، سنگها را یکی یکی حداکثر با ۳ ضربه، به ضرب انگشت میانی که از انگشت شست به حالت فنری یا بشکن، رها میشود از زیر پل میگذراند. چون سنگ قراول، و آخرین گذرنده از زیر پل خواهد بود، بدیهی است حریف سنگی را به عنوان قراول، انتخاب خواهد کرد که سدّ معبر سایر سنگها باشد و مسلم است در اثر برخورد یکی از سنگهای قراول، بازیکن سوخته و نوبت بازی حریف خواهد شد.
مرحله هفتم
در مرحله هفتم، بازیکن پس از ریختن سنگها روی زمین، دست چپ را در یک طرف آنها به صورت عمودی بر زمین مینهد و دیواری درست میکند. | کلید تبدیل ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره بدارد:
کلید تبدیل (سیمکشی الکتریکی) یک نوع کلید مورد استفاده در برق ساختمان.
کلید تبدیل (صفحهکلید رایانه) یا Shift key یکی از دکمههای صفحهکلید رایانه. | حذف گاوسی روشی در جبر خطی برای حل دستگاه معادلات خطی است. این روش، به صورت انجام عملیات متوالی بر روی ماتریس ضرایب است. از این روش، همچنین برای یافتن مرتبۀ یک ماتریس، محاسبۀ دترمینان ماتریس و محاسبۀ معکوس یک ماتریس مربعی معکوسپذیر استفاده میشود. نام این روش از ریاضیدان آلمانی کارل فریدریش گاوس گرفته شدهاست.
برای انجام عملیات کاهش سطح در یک ماتریس از یک سری عملیات پایه بر روی سطرهای ماتریس استفاده میشود. تا ماکسیمم مقدار ممکن از درایههای زیر قطر اصلی ماتریس برابر صفر شوند. سه نوع از عملیات پایه بر روی سطرهای ماتریس وجود دارد:
1- جابجایی دو ردیف از سطرها
2- ضرب کردن یک سطر از ماتریس در یک عدد غیر صفر
3- جمع کردن یک سطر با سطر دیگر.
با انجام این عملیات ماتریس به یک ماتریس بالا مثلثی تبدیل میشود(فرم پلکانی). هنگامی که همه ضرایب مؤثر (سمت چپترین دادهها در هر سطر) برابر با یک شوند و بقیه درایههای ستونها صفر گردند. ماتریس، به یک ماتریس پلهای کاهش یافته تبدیل میشود. و این فرم نهایی، یکتا است. برخی اوقات به روش تبدیل گاوس- جردن می گویند. به دلایل محاسباتی ممکن است، گاهی ترجیح داده شود تا عملیات روی سطرها قبل از تبدیل متوقف شوند.
پیادهسازی الگوریتم:
برای انجام محاسبات میتوان این الگوریتم را در کامپیوتر پیادهسازی نمود. شبه کد این الگوریتم به شرح زیر است:
''Find the k-th pivot:''
i_max := [[argmax]] (i = k ... m, abs(A[i, k]))
'''if''' A[i_max, k] = 0
'''error''' "Matrix is singular!"
'''swap rows'''(k, i_max)
''Do for all rows below pivot:''
'''for''' i = k + 1 ... m:
''Do for all remaining elements in current row:''
'''for''' j = k + 1 ... n:
A[i, j] := A[i, j] - A[k, j] * (A[i, k] / A[k, k])
''Fill lower triangular matrix with zeros:''
A[i, k] := 0
پیچیدگی محاسباتی
پیچیدگی محاسباتی هر الگوریتم با تعداد اجرای هر سطر از آن در کامپیوتر مرتبط است و با نما بیگ O و به فرم نشان داده میشود.
برای مثال برای محاسبه مسئلهای با n معادله و n مجهول به روش حذف گاوسی تعداد عمل تقسیم و تعداد عمل ضرب و تعداد عمل تفریق در مجموع بهطور تقریبی میباشد. بنابراین پیچیدگی ریاضی الگوریتم از مرتبه است.
منابع
جبر خطّی عددی (انگلیسی)
مقدمهای بر ریاضیات کاربردی
Gaussian elimination
Strang, Gilbert (July 19, 2005), Linear Algebra and Its Applications (4th ed.), Brooks Cole,
اختراعهای آلمانی
جبر خطی عددی | / شیمی / فیزیک و…
هر گزینهٔ پاسخ در نمایشگر با یک رنگ متفاوت مشخص شدهاست و به یک سیم با همان رنگ در بمب مرتبط است.
شرکتکنندهها باید در زمان مشخص، فقط سیمهای گزینههای درست را قطع کنند و در پایان فقط سیم گزینهٔ نادرست باقیمانده باشد. اگر سیم گزینهٔ نادرست قطع شود، بمب منفجر میشود.
قبل از شروع هر مرحله، حوزهٔ آن سؤال روی نمایشگر اعلام میشود و تیم انتخاب میکند که کدام یک از اعضا برای پاسخ به سؤال و خنثی کردن بمب این مرحله جلو برود و کنار بمب بایستد.
ابتدا گزینهها یک به یک روی نمایشگر ظاهر میشود و مجری از شرکتکننده میخواهد سؤال این مرحله را حدس بزند. (حدس درست یا نادرست تأثیری در روند مسابقه ندارد و فقط برای آماده شدن ذهنی شرکتکنندگان است)
بعد از ظاهر شدن سؤال، تایمر فعال میشود و به شکل معکوس تا پایان زمان آن مرحله شروع به شمارش میکند. شرکتکننده باید به سرعت گزینههای درست را یک به یک تشخیص بدهد و سیم مربوط به آن را قطع کند.
وقتی شرکتکننده یک سیم را قطع میکند، تایمر بهطور موقت متوقف میشود و بعد از سه ثانیه، نتیجهٔ درست یا نادرست روی نمایشگر ظاهر میشود. (همزمان صدای شمارش معکوس و درست یا نادرست بودن پاسخ در استودیو شنیده میشود)
اگر سیم درست قطع شدهباشد، تایمر دوباره شروع به کار میکند و شرکتکننده باید به سرعت بقیه سیمهای درست را قطع کند.
اگر شرکتکننده همهٔ سیمهای درست را در زمان مشخص شده قطع کند، بمب منفجر نمیشود و امتیاز آن مرحله به بانک امتیاز تیم اضافه میشود.
اگر شرکتکننده سیم نادرست را قطع کند یا قبل از قطع کردن همهٔ سیمهای درست، زمان تمام شود، بمب منفجر میشود و محتوای رنگی داخل بمب به همه جای استودیو و شرکتکنندهها پخش میشود.
امتیاز این مرحله از دست میرود و شرکتکننده هم حذف میشود (چراغ سبز جایگاهش قرمز میشود) و دیگر تا مرحلهٔ پنجم امکان شرکت در مسابقه را ندارد.
شرکتکنندهها و مجری از عینک محافظ استفاده میکنند و تماشاگران ردیفهای جلو هم عینک و کاور محافظ روی لباسهایشان میپوشند.
هر شرکتکننده تا قبل از مرحلهٔ پنجم حداقل باید برای پاسخ به سوالهای یک مرحله و خنثی کردن یک بمب اقدام کند.
اگر هر سه شرکتکننده تا قبل از پایان مرحلهٔ چهارم، حذف شوند، تیم هیچ جایزهای نمیگیرد و امتیازهایش در بانک از دست میرود.
اگر بعد از مرحلهٔ پنجم، یک شرکتکننده از تیم باقی مانده باشد، تیم باید تصمیم بگیرد که همینجا مسابقه را ترک کند و بر اساس مجموع امتیازهایش تا این مرحله جایزه بگیرد یا سؤال ششم را پاسخ بدهد و بمب طلایی را خنثی کند.
مجری حوزهٔ سؤال ششم را به شرکتکنندهها اعلام میکند تا بتوانند راحتتر برای ماندن یا رفتن تصمیم بگیرند.
سؤال بمب طلایی، ده گزینه دارد با ۷ پاسخ درست و سه پاسخ نادرست و ۹۰ ثانیه زمان پاسخگویی.
در این مرحله هر سه عضو تیم مشارکت میکنند (فارغ از اینکه قبلاً حذف شده باشند یا نه) و هر سه کنار بمب میایستند. یک نفر سیمها را قطع میکند و دو نفر دیگر مشورت میدهند.
اگر تیم بمب طلایی را خنثی کند، معادل ۶۰/۰۰۰/۰۰۰ تومان از | کاروو (به آلمانی: Karow) یک منطقهٔ مسکونی در آلمان است که در یریشو واقع شدهاست. کاروو ۴۷۷ نفر جمعیت دارد.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای آلمان
منابع
پیوند به بیرون
روستاها در زاکسن-آنهالت
شهرداریهای سابق در زاکسن-آنهالت | ژاروو (به لاتین: Żarów) یک منطقهٔ مسکونی در لهستان است که در گمینا گرودکوو واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای لهستان
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای لهستان
روستاها در شهرستان بژگ |
a7ce69f6-c257-4679-92e3-3a0854b0e1ac | استاندارد رمزنگاری پیشرفته | مرحله ShiftRows روی سطرهای state عمل میکند. در این مرحله بایتهای هر سطر به وسیله یک آفست (Offset) معین به صورت چرخشی شیفت مییابد. برای AES، نخستین سطر بدون تغییر باقی میماند. هر بایت از سطر دوم یکی به سمت چپ شیفت مییابد. به صورت مشابه، سطرهای سوم و چهارم به ترتیب با آفستهای دو و سه شیفت مییابند. برای بلاکهای با اندازه ۱۲۸ و ۱۹۲ بیتی، الگوی شیفت دادن یکسان است. سطر n به تعداد n-1 بایت به صورت چرخشی به چپ شیفت مییابد. بدین صورت، هر ستون از state خروجی در این مرحله ترکیب شده بایتهای هر ستون از state ورودی است. (انواع Rijndael با اندازه بلاک بزرگتر، آفستهایی اندکی متفاوت دارند) برای یک بلاک ۲۵۶ بیتی، نخستین سطر بدون تغییر باقی میماند و سطرهای دوم و سوم و چهارم به ترتیب یک، دو و سه بایت شیفت مییابد. این تغییر تنها برای رمز Rijndael با بلاک ۲۵۶ بیتی اعمال میشود چون AES بلاکهای ۲۵۶ بیتی استفاده نمیکند. | در مرحله shiftRows یک آفست معین به چه صورتی تغییر میکند؟ | false | {
"answer_start": [
113
],
"text": [
"چرخشی"
]
} | الگوریتم
بسط کلید (KeyExpansion) - کلیدهای چرخه از کلید رمز با استفاده از زمانبندی کلید Rijndael مشتق میشود.
چرخه اولیه
AddRoundKey - هر بایت از state با کلید چرخه توسط xor بیت به بیت ترکیب میشود.
چرخهها
SubBytes- مرحله جانشین سازی (substitution) غیر خطی که هر بایت با بایت دیگری بر اساس یک جدول جستجو (lookup table) جایگزین میشود.
ShiftRows- مرحله جابجاسازی (transposition) که هر سطر از state به صورت تکراری در چند مرحله معین شیفت مییابد.
MixColumns- فرایند در هم ریختن (mixing) ستونها که روی ستونهای state عمل مینماید و چهار بایت از هر ستون را ترکیب مینماید.
AddRoundKey
مرحله آخر
SubBytes
ShiftRows
AddRoundKey
مرحله SubBytes
در مرحله SubBytes، هر بایت در ماتریس state با استفاده از substitution box 8 بیتی Rijndael S-box با یک SubByte جایگزین میشود.S-box استفاده شده از معکوس فراینده (multiplicative inverse) روی (GF(۲۸ مشتق شدهاست که به داشتن خصوصیات غیرخطی خوب مشهور است. برای اجتناب از حملات مبتنی بر خصوصیات جبری ساده، S-box به وسیله ترکیب تابع معکوس با یک affine transformation معکوس پذیر ایجاد میشود. affine transformation S-box همچنین به گونهای انتخاب میشود که از هرگونه نقاط ثابت (و همچنین آشفتگی) و هرگونه نقاط ثابت معکوس اجتناب شود.
مرحله ShiftRows
مرحله ShiftRows روی سطرهای state عمل میکند. در این مرحله بایتهای هر سطر به وسیله یک آفست (Offset) معین به صورت چرخشی شیفت مییابد. برای AES، نخستین سطر بدون تغییر باقی میماند. هر بایت از سطر دوم یکی به سمت چپ شیفت مییابد. به صورت مشابه، سطرهای سوم و چهارم به ترتیب با آفستهای دو و سه شیفت مییابند. برای بلاکهای با اندازه ۱۲۸ و ۱۹۲ بیتی، الگوی شیفت دادن یکسان است. سطر n به تعداد n-1 بایت به صورت چرخشی به چپ شیفت مییابد. بدین صورت، هر ستون از state خروجی در این مرحله ترکیب شده بایتهای هر ستون از state ورودی است. (انواع Rijndael با اندازه بلاک بزرگتر، آفستهایی اندکی متفاوت دارند) برای یک بلاک ۲۵۶ بیتی، نخستین سطر بدون تغییر باقی میماند و سطرهای دوم و سوم و چهارم به ترتیب یک، دو و سه بایت شیفت مییابد. این تغییر تنها برای رمز Rijndael با بلاک ۲۵۶ بیتی اعمال میشود چون AES بلاکهای ۲۵۶ بیتی استفاده نمیکند.
مرحله MixColumns
در مرحله MixColumns، چهار بایت از هر ستون state با استفاده از تبدیل خطی معکوس ترکیب میشوند. تابع MixColumns چهار بایت را به عنوان ورودی در نظر میگیرد و چهار بایت را به خروجی میدهد، که هر بایت ورودی بر هر چهار بایت خروجی تأثیر میگذارد. به همراه ShiftRows، مرحله MixColumns آشفتگی و پخش (diffusion) را در رمزنگاری فراهم مینماید.
در طول این عمل، هر ستون توسط ماتریس شناخته شدهای که برای کلید ۱۲۸ بیتی است ضرب میشود.
عمل ضرب بدین صورت تعریف میشود: ضرب در ۱ به معنی بدون تغییر، ضرب در ۲ به معنای جابجایی به سمت چپ و ضرب در ۳ به معنای جابجایی به سمت چپ و سپس انجام XOR را با مقدار اولیه جابجانشده. پس از جابجایی، اگر مقدار جابجاشده بیشتر از ۰xFF باشد، XOR شرطی با ۰x11B باید انجام شود.
به صورت کلی تر، هر ستون به عنوان یک چند جملهای روی (GF(2^8 تلقی میشود و پس از آن پیمانه x4+1 با یک | or $r4, $r4, $r1 # Merge the new value into the word
stw $r4, 0($r2) # Store the result as the full word
مجدداً، اگر افست به جای آن در ثبات r3 ذخیره شود، رویکرد پیچیده تری مورد نیاز است:
sllv $r1, $r1, $r3 # Shift the new value left by the bit offset
llo $r5, 0x00FF # Construct a constant mask to select a byte
sllv $r5, $r5, $r3 # Shift the mask left by the bit offset
nor $r5, $r5, $zero # Flip the mask so that it clears the selected byte
ldw $r4, 0($r2) # Load the full word
and $r4, $r5, $r4 # Clear the selected byte from the word
or $r4, $r4, $r1 # Merge the new value into the word
stw $r4, 0($r2) # Store the result as the full word
این دنباله کد فرض میکند که یک نخ (thread) دیگر نمیتواند بایتهای دیگر داخل کلمه را همزمان تغییر دهد. اگر تغییرات همزمان ممکن بود، آنگاه ممکن بود یکی از تغییرات صورت نگیرد. برای حل این مشکل، چند دستورالعمل آخر باید به یک حلقه مقایسه-تبدیل تجزیه ناپذیر (atomic) تبدیل شوند تا یک تغییر همزمان به راحتی باعث شود تا عملیات با مقادیر جدید تکرار شود. در این مورد هیج مانعی برای حافظه لازم نیست.
به یک جفت آدرس کلمه و یک آفست درون کلمه آدرس عریض یا گستره (wide - همچنین fat address یا fat pointer) گفته میشود. (این را نباید با دیگر کاربردهای آدرسهای عریض برای ذخیرهسازی انواع مختلف دادههای تکمیلی مانند کرانهای یک آرایه اشتباه گرفت) آفست ذخیره شده ممکن است یک بیت-آفست یا بایت-آفست باشد. دنباله کدهای بالا از این مورد که آفست به صورت بیت ذخیره میشود سود میبرند، زیرا از آن به عنوان تعداد شیفت استفاده میکنند. یک معماری با پشتیبانی مستقیم برای انتخاب بایت، ممکن است ترجیح دهد تا فقط یک بایت آفست ذخیره کند.
در این دنبالههای کد، آفست اضافی باید در کنار آدرس پایه ذخیره شود که در نتیجه آن عملاً نیازهای کلی ذخیرهسازی آدرس را دو برابر میکند. این همیشه در رابطه با ماشینهای کلمه ای صادق نیست، عمدتاً برای این که خود آدرسها در کنار دیگر دادهها بستهبندی نمیشوند تا دسترسی به آنها کارآمدتر باشد. برای مثال، Cray X1 از کلمات ۶۴ بیتی استفاده میکند، اما آدرسها تنها ۳۲ بیت هستند. هنگامی که یک آدرس در حافظه ذخیره میشود، در کلمه مربوط به خودش ذخیره میشود و در نتیجه آفست بایت میتواند در ۳۲ بیت با ارزش تر کلمه قرار گیرد. ناکارآمدی استفاده از آدرسهای عریض در این سیستم تنها منطق اضافی برای دستکاری این آفست و استخراج و درج بایتها داخل کلمات است و تأثیری در استفاده از حافظه ندارد.
مفاهیم مرتبط
حداقل واحد قابل آدرس دهی در رایانه لزوماً با حداقل اندازه دسترسی به رم در مجموعهٔ دستورالعملهای رایانه یکی نیست. برای مثال یک رایانه ممکن است از آدرس دهی بایت بدون اینکه هیچ دستوری برای خواندن و نوشتن روی یک بایت ارائه شود استفاده کند. از برنامهها انتظار میرود که آن عملیات را به صورت نرمافزاری با تغییر دادن بیتها انجام دهند، مانند دنباله کدهایی که در بالا آورده | منحنیهای موازی (Parallel Curves)، پوشش یا لفافی از خانواده دایرههای هم ارز هستند که حول یک منحنی تمرکز یافتهاند. این اشیاء مفهوم خطوط موازی را تعمیم میدهند. همچنین میتوان آن را به این صورت نیز تعریف نمود: منحنی که نقاطش در فاصله نرمال ثابتی از یک خم دلخواه قرار داشته باشند.
این دو تعریف کاملاً با هم معادل نیستند، چرا که تعریف اخیر هموار بودن را فرض کرده درحالی که تعریف اولی چنین فرضی را به کار نمیبرد.
در طراحی به کمک رایانه (CAD)، اصطلاح منحنی آفست (Offset Curve) ترجیح داده میشود.
منحنی آفست
بر هر نقطه بر هر منحنی پیوستهٔ میتوان یک خط مماس یکتای و یک خط نرمال یکتای رسم کرد.
این خط نرمال بر منحنی عمود است و از آن برای اندازهگیری فاصلهها از منحنی استفاده میشود.
روی هر خط نرمال ، تنها دو نقطهٔ و هستند که فاصلهشان از منحنی برابر است. این نقاط را میتوان از تقاطع دایرهای به مرکزیت و با شعاع و خط نرمال بدست آورد.
آفست منحنی پیوسته c با فاصلهٔ به شکل ذیل تعریف میشود: بر روی هر خط نرمال، دو نقطهای که از منحنی فاصلهٔ را داشته باشند مشخص میکنیم. مجموعهٔ همهٔ این نقاط آفست است.
بهسادگی میتوان نشان داد که خط نرمال منحنی آفست و منحنی اولیه یکی است، بنابراین خطوط مماس و با هم موازیاند. ازین رو منحنیهای آفست منحنی موازی هم نامیده میشوند.
با تغییر دادن فاصلهٔ میتوان خانوادهای از منحنیهای آفست بدست آورد.
برای منحنیهای محدب بسته، این آفستها به دو دسته تقسیم میشوند که یک دسته داخل منحنی و یک دسته بیرون منحنی قرار دارند.
برای منحنیهای باز، دستکم دو روش برای تعریف منحنی آفست وجود دارد: یا آفستها به شکل دو دستهٔ گسسته تولید میشوند یا میتوان آنان را به هم پیوند داد به شکلی که انتهای هر کدام یک نیمدایره باشد.
محاسبه منحنیهای آفست
اگر معادله پارامتری یک منحنی مسطح باشد، معادلهٔ پارامتری منحنی آفست آن عبارت است از که در آن فاصلهٔ آفست و بردار واحد منحنی نرمال است. برای به دست آوردن منحنی را ۹۰ درجه میچرخانیم و آن را بر طول خود تقسیم میکنیم:
منحنیهای آفست دایره و بیضی
منحنیهای آفست دایره به شعاع و مرکز در فاصلهٔ دایرههایی خواهد بود به مرکز و شعاعهای و . برای دایره همهٔ منحنیهای آفست دایرههایی هممرکز هستند.
برای بیضی منحنی آفست هنگامی که فاصلهٔ d بهاندازهٔ کافی کوچک باشد بیضی خواهد بود، ولی پس از حدی منحنی آفست با خود تقاطع خواهد داشت و دیگر بیضی نیست.
آفست چندضلعیها
چندضلعیها از تعدادی پارهخط مستقیم و تعدادی رأس تشکیل شدهاند. هر پارهخط تنها یک نرمال دارد و بنابر این آفست آن مشخصاً یک پارهخط است. ولی هر رأس تعداد بیشماری نرمال دارد و آفست آن بخشی از دایره خواهد بود. بنابر این آفست چندضلعیها ترکیبی از پارهخط و بخشهای دایره است.
سطح آفست
مشابه منحنیهای آفست، تعریف سطح آفست با اندازهگیری فاصله از سطح در راستای خطهای نرمال انجام میشود. برای هر سطح پیوستهٔ ، آفست در فاصلهٔ به شکل ذیل تعریف میشود: روی هر خط نرمال | تسلا میباشد.
میدان مغناطیسی احساس شده میتواند مثبت یا منفی باشد و از آنجاییکه خروجی تقویت کنندهها نیز میتواند مثبت یا منفی باشد باید منبع ولتاژ مثبت و منفی در اختیار داشته باشیم. برای پرهیز از دو منبع ولتاژ جداگانه بهتر است که از تقویت کنندهٔ تفاضلی با آفست معین استفاده شود. هنگامیکه میدان مغناطیسی اعمال نشود مقدار آفست در خروجی ظاهر میشود. اگر میدان مغناطیسی مثبت وجود داشته باشد مقدار نشان داده شده بزرگتر از آفست و اگر میدان مغناطیسی اعمالی منفی باشد خروجی مقداری مثبت و کمتر از آفست خواهد بود.
شکل
خروجی تقویت کننده نمیتواند از حدود اشباع خارج شود. باید خاطر نشان شد که در صورت اعمال میدان مغناطیسی بسیار بزرگ مثبت یا منفی حسگر اثر هال آسیب ندیده و تقویت کننده به اشباع میرود.
حسگرهای دارای خروجی آنالوگ ولتاژ خروجی پیوستهای را نمایش میدهند که متناسب با اندازه میدان مغناطیسی تا محدودهٔ اشباع تغییر میکند. محدودههای عملکرد این نوع سنسورها میتواند ۴٫۵ تا ۱۰٫۵ ولت، ۴٫۵ تا ۱۲ ولت یا ۶٫۶ تا ۱۲٫۶ ولت باشد.
۲. حسگرهای اثر هال با خروجی دیجیتال
این نوع حسگرها دارای schmitt-trigger هستند که بر اساس حلقه هیسترزیس ساخته شدهاست و به تقویت کننده متصل میشود. خروجی آنها تنها دو وضعیت روشن (ON) و خاموش (OFF) را پوشش میدهد. در صورتی که شار مغناطیسی با اندازه بزرگتر از یک مقدار مرجع از عنصر هال عبور کند خروجی سریعاً از حالت خاموش (OFF) به حالت روشن (ON)تغییر وضعیت میدهد. (شایان ذکر است که مقدار مرجع توسط کارخانه سازنده حسگر معین میگردد) و در صورتی که شار مغناطیسی کمتر از مقدار مرجع شود خروجی به حالت OFF میرود.
شکل
دو نوع حسگر اثر هال با خروجی دیجیتال وجود دارد: دو قطبی و تک قطبی.
حسگرهای دوقطبی برای تشخیص وجود میدان مغناطیسی به بیان دیگر برای تغییر وضعیت از OFF به ON به میدان مغناطیسی مثبت نیاز دارند و برای تشخیص عدم وجود میدان مغناطیسی به بیان دیگر برای تغییر وضعیت از حالت ON به OFF به میدان مغناطیسی منفی احتیاج دارد. در حالیکه حسگرهای تک قطبی برای تشخیص وجود و عدم وجود میدان مغناطیسی از میدان مثبت استفاده میکند.
کاربردهای حسگر اثر هال
کاربردهای حسگر با خروجی دیجیتال:
کنترل موتور (تشخیص سرعت)
تجهیزات عکاسی (اندازهگیری زمان)
زمان احتراق
حسگر مکان
شمارنده پالس (چاپگر و درایو موتور)
حسگرتعیین مکان ساقه شیر
Joy stick
قفل شدن در
مشاهده جریان (سیستم موتور)
اندازهگیری سرعت چرخش
اندازهگیری فلو
رله
آشکارسازهای نزدیکی
امنیتی (کارتهای مغناطیسی)
ماشینهای بانکی (گوینده اتوماتیکی)
ارتباطات راه دور
فشارسنجها
سوییچهای محدود کننده
سنسور تعیین مکان لنز
تست تجهیزات
سنسور تعیین مکان شفت
دستگاههای سکهای
کاربردهای سنسور با خروجی خطی :
مشاهده جریان
درایو دیسک
درایو فرکانس متغیر
کنترل حفاظت موتور
حفاظت منبع تغذیه
اندازهگیری مکان
دیافراگم فشار
پتانسیومترهای غیر تماسی
سوییچهای انکودر
انکودرهای چرخشی
تنظیم کننده ولتاژ
ردیاب فلزات آهن دار
در زیر به توضیح چند یک از کاربردهای ذکر شده در بالا میپردازیم
بستن در(door interlock) و زمان احتراق :
در این روش سنسور طوری قرار میگیرد که زمانی که کلید داخل قفل قرار میگیرد باعث میشود میدان مغناطیسی بچرخد. از مزایای این روش یخ، آب و دیگر مشکلاتی که مخالف شرایط طبیعی هستند حذف شدهاند.
این روش همچنین به عنوان قفل الکتریکی میتواند به کار رود.
شکل
حسگر RPM :
حسگر RPM یکی ازعمومیترین کاربردها برای حسگر اثر هال است.
شار مغناطیسی مورد نیاز برای عملکرد حسگر میتواند با آهنربای جدا که بر روی شفت یا چرخ تصب شدهاست یا به وسیله حلقه مغناطیسی تأمین شود.
حسگر | سطح آفست با اندازهگیری فاصله از سطح در راستای خطهای نرمال انجام میشود. برای هر سطح پیوستهٔ ، آفست در فاصلهٔ به شکل ذیل تعریف میشود: روی هر خط نرمال سطح، دو نقطه که از سطح در فاصلهٔ هستند را مشخص میکنیم و مجموعهٔ همهٔ این نقاط را مینامیم. میتوان نشان داد که خطوط نرمال سطح و آفست آن مشترک است.
صفحات مماس بر نقاط متناظر سطوح و موازی هستند و ازین رو سطح آفست سطح موازی نیز نامیده میشود.
محاسبه سطح آفست
اگر معادله پارامتری یک سطح مسطح باشد، معادلهٔ پارامتری سطح آفست آن عبارت است از که در آن فاصلهٔ آفست و بردار واحد خط نرمال است.
آفست سطوح دورانی
گیریم استوانهای دورانی با محور و شعاع باشد. آفست این سطح دو استوانهٔ دورانی با شعاعهای و است. این استوانهها خطوط نرمال مشترکی دارند که بر محور مشترک همهٔ آنها () عمود است.
بهطور کلی آفست سطح دورانی خود سطحی دورانی با محوری مشترک با سطح اصلی است؛ بنابراین برای بدست آوردن سطح آفست میتوان ابتدا منحنی مولد سطح اصلی را آفست کرد و سپس با چرخاندن منحنی آفست منحنی مولد (که منحنی مولد سطح آفست است) سطح آفست را بدست آورد.
سطوح آفست کرهای به مرکزیت و شعاع در فاصلهٔ دو کرهٔ هم مرکز به شعاعهای است.
کره حالت خاصی از سطحی دورانی به نام چنبره است. مثل کره، آفست چنبره هم چنبرههایی با محور و دایرهٔ مولد یکسان است.
آفست سطوح استوانهای
سطح استوانهای با اکستروژن منحنی پیوسته و مسطح (روی صفحهٔ ) تولید میشود. قابل توجه است که هر مقطع عرضی سطح که موازی با صفحهٔ باشد یک کپی مشابه منحنی است و همهٔ خطوط نرمال سطح با صفحهٔ موازیاند. برای بهدست آوردن سطح آفست ، ابتدا منحنی در فاصلهٔ را با آفست کردن بدست میآوریم و سپس آن را اکسترود میکنیم. سطوح آفست سطوح استوانهای خود سطوحی استوانهای هستند.
آفست سطوح مخروطی
سطح مخروطی C از اتصال منحنی c به نقطهٔ رأس v با استفاده از مجموعهای از پارهخطهای مستقیم (موسوم به مولدها) تولید میشود. از آنجا که C در نقطهٔ رأس v پیوسته نیست، سطح C در آن نقطهٔ خط نرمال یکتا ندارد (یا بینهایت خط نرمال دارد). ازینرو آفست در نقطهٔ رأس v بخشی از کرهٔ S است.
خط نرمال مولدهای سطح مخروطی خود مجموعهای از پارهخطهای مستقیم است که بر کره S را در راستای منحنی v_d مماساند. به عبارت دیگر، این مولدها در یک نقطه بههم نمیرسند و ازین رو آفست سطوح مخروطی دیگر یک سطح مخروطی نیست.
آفست سهمیگونهای هذلولی
سهمیگون هذلولی نوعی سطح خطدار است که دو نوع خط مولد را بر روی خود دارد. در نقاط مختلف روی این خط مولدها، جهت خط مماس بر سطح و در نتیجه جهت منحنی نرمال متغیر است، بنابراین آفست خطوط مولد سهمیگون هذلولی دیگر خط مستقیم نیستند و در نتیجه آفست سهمیگون هذلولی، سهمیگون هذلولی نیست.
آفست سطوح چندوجهی
سطح چندوجهی یک سطح گسسته است که از تعدادی وجه، ضلع، و رأس تشکیل شدهاست. هر وجه این سطوح | n است، طول کلید. یا دو، اگر کاراکتر در کلید ظاهر میشود، مقدار تغییر آن فاصله از سمت راستترین نویسه در اولین n -1 کاراکتر در کلید است. به الگوریتم مولد جدول shift کلید و الفبای کاراکترهای احتمالی داده میشود که میتوانند در رشته (K[0... n -1]) به عنوان ورودی ظاهر شوند و جدول shift (T[0... s ) را برمیگرداند. -۱]). کد شبه برای تولیدکننده جدول شیفت و نمونه ای از جدول شیفت برای رشته "POTATO" در زیر نمایش داده شدهاست :
algorithm shiftTableGenerator(K[0...n-1]) is
for i = 0 to s – 1 do
T[i] := m
for j := 0 to n – 2 do
T[P[j]] := n – 1 – j
return T
پس از اینکه جدول شیفت در مرحله ارتقای ورودی ساخته شد، الگوریتم کلید را ردیف کرده و اجرا را شروع میکند. الگوریتم تا زمانی اجرا میشود که زیررشتهای منطبق از متن m پیدا شود یا کلید با آخرین کاراکترهای متن m همپوشانی داشته باشد. اگر الگوریتم با یک جفت کاراکتر مواجه شود که مطابقت ندارند، به جدول برای مقدار تغییر کاراکتر دسترسی پیدا میکند و بر این اساس جابجا میشود. الگوریتم هورسپول کلید (K[0... n -1]) و متن (M[0... m -1]) را میگیرد و بسته به این که ایندکس زیررشته منطبق یا رشته «کلید یافت نشد» را خروجی میدهد. در نتیجه کد شبه برای الگوریتم Horspool در زیر ارائه شدهاست :
algorithm HorspoolsAlgorithm(K[0...n-1]), M [0...m-1]) is
shiftTableGenerator(K[0...n-1])
i:= n – 1
while i ≤ m – 1 do
k:= ۰
while k ≤ m – 1 and K[n – 1 – k] = M[i – k] do
k:= k + 1
if k = m then
return i – n + 1
else
i = i + T[M[i]]
return “Key not found”
اگرچه ممکن است مشهود نباشد، بدترین کارایی زمان اجرا این الگوریتم O(mn) است. خوشبختانه، در متنهایی که تصادفی هستند، بازده زمان اجرا خطی است، O(n/m). این امر الگوریتم Horspool را که از بهبود ورودی استفاده میکند، در کلاس بسیار سریعتری نسبت به الگوریتم brute-force برای این مشکل قرار میدهد.
مفاهیم مرتبط
افزایش ورودی اغلب به جای یکدیگر استفاده میشود پیش محاسباتی و پیش پردازش. اگرچه به هم مرتبط هستند اما چندین تفاوت مهم وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد.
پیش محاسباتی و افزایش ورودی گاهی اوقات میتوانند مترادف استفاده شوند. بهطور خاص تر، پیش محاسبه، محاسبه یک ورودی داده شده قبل از انجام هر کار دیگری برای ورودی است. اغلب اوقات یک جدول برای بررسی مجدد در طول اجرای واقعی الگوریتم ایجاد میشود. افزایش ورودی که مقادیر را محاسبه میکند و آنها را به عناصر ورودی اختصاص میدهد، میتواند به عنوان پیش محاسبه طبقهبندی شود، اما شباهتها در اینجا متوقف میشوند. بخشهایی از بهبود ورودی وجود دارد که از پیش محاسبه استفاده نمیکنند و اصطلاحات نباید بهطور متقابل استفاده شوند.
وقتی صحبت از تغییر ورودیها میشود، اغلب از پیش پردازش سوء استفاده میشود. در علوم کامپیوتر، پیش پردازشگر و پیش پردازش کاملاً متفاوت هستند. هنگامی که پیش پردازش در زمینه استفاده میشود، هدف معمول به تصویر کشیدن مفهوم افزایش ورودی | کلوویس در معانی زیر کاربرد دارد:
کلوویس یکم
کلوویس دوم
کلوویس سوم
کلوویس چهارم
کلوویس، نیومکزیکو
صفحههای ابهامزدایی مکانها
صفحههای ابهامزدایی نام افراد | گرایندر ابرازی برای خُرد کردن انواع ماریجوآنا یا تنباکو استفاده می شود.
جستارهای وابسته
چلیم
بانگ
منابع
ابزار استعمال موادمخدر | ۱۴۰(صد و چهل) یک عدد طبیعی است که بعد از ۱۳۹ و قبل از ۱۴۱ قرار دارد.
اعداد صحیح | تدرو (به انگلیسی: Tedrow) یک منطقهٔ مسکونی در ایالات متحده آمریکا است که در اوهایو واقع شدهاست. تدرو ۰٫۸۳ کیلومتر مربع مساحت و ۱۷۳ نفر جمعیت دارد و ۲۳۴٫۰۹ متر بالاتر از سطح دریا واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ایالات متحده آمریکا
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای ایالات متحده آمریکا
مناطق سرشماریشده در اوهایو
مناطق سرشماریشده در شهرستان فولتن، اوهایو |
48a2c47d-fe4f-487e-bf69-2c9b64ddc9fc | کانادا | در بیرون از شهر آبشار نیاگارا جای دارد که بزرگترین آبشار از دید پهنا است و یک دهکده رؤیایی نیز به همین نام (نیاگارا) هست. نزدیک به نیمی از پهنای کانادا را فلات لارنسی میسازد، منطقهای کما بیش هموار پوشیده از سنگ سخت که خلیج هودسون را دربردارد و تا ژرفای سرزمینهای درونی رخنه میکند. پایانی دور از دریای این فلات سراشیب تندی دارد که در شرق در کنار زمینهای پست پیرامون رود لارنس و دریاچههای بزرگ پیدا است. به سوی غرب رشتهای از دریاچههای بیشتر (دارای دریاچهٔ وینیپگ) مرز با جلگههای سبزه زار میانی را جدا ساخته میکند. منطقهٔ کوهستانی گستردهای – با بیش از ۸۰۰ کیلومتر پهنا – در غرب جلگهها جای دارد. این رشته کوههای غربی متشکل است از کوههای راکی مکنزی کرانی و سنت الایاس که دارای بلندترین قله کاناداست. | آبشار نیاگارا از چه لحاظ بزرگترین آبشار است؟ | false | {
"answer_start": [
58
],
"text": [
"از دید پهنا"
]
} | آبشارهای نیاگارا به مجموعهٔ سه آبشار گفته میشود که در مرز آمریکا و کانادا در استان انتاریو از قلمروی کانادا و در ایالت نیویورک از قلمرو آمریکا جای دارد. این آبشارها در سر جنوبی گلوگاه رود نیاگارا قرار دارد.
این آبشارها از بزرگ به کوچک به ترتیب عبارتند از: آبشار نعل اسب، آبشار آمریکایی و آبشار نقاب عروس. آبشار نعل اسب در بخش کانادایی و آبشار آمریکایی در بخش آمریکایی جای دارند که بوسیلهٔ جزیرهٔ بز یا گوت آیلند از هم جدا شدهاند. آبشار کوچکتر یا همان نقاب عروس هم در سوی آمریکایی این مجموعه آبشار است که از دیگر آبشارها، بوسیلهٔ جزیرهٔ لونا جدا شدهاست. مرز بینالمللی دو کشور در اصل از سال ۱۸۱۹ از میان آبشار نعل اسبی میگذرد اما این مرز به دلیل فرسایش زمین و ساخت و سازها مورد مناقشه است.
این آبشار بر روی رود نیاگارا اوشیب جای دارد و آب دریاچهٔ ایری را زهکشی میکند و به دریاچهٔ انتاریو میریزد. این آبشارها روی هم رفته بالاترین سرعت جریان در میان تمام آبشارهای جهان را دارند. بلندی این آبشار بیش از ۵۰ متر (۱۶۵ پا) است. آبشار نعل اسبی با توجه به ارتفاع سقوط آب و شدت جریان، قویترین آبشار در آمریکای شمالی است. در زمان پُرآبی بیش از ۱۶۸ هزار مترمکعب و در حالت عادی نزدیک به ۱۱۰ هزار مترمکعب آب در ۶۰ثانیه از این آبشار سرازیر میشود.
این مجموعه آبشار در ۲۷ کیلومتری (۱۷ مایلی) شمال و شمال غرب بوفالو و ۱۲۱ کیلومتری (۷۵ مایلی) جنوب و جنوب شرق تورنتو، میان دو شهر دوقلوی نیاگارا فالز (انتاریو) و نیاگارا فالز (نیویورک) قرار دارد.
ویژگیها
بلندی آبشار نعل اسبی ۵۳ متر است درحالی که بلندی آبشار آمریکایی میان ۲۱ تا ۳۰ متر تغییر میکند. این به دلیل وجود صخرههای بزرگ در بستر آن است. پهنای آبشار نعل اسبی نزدیک ۷۹۰ متر و پهنای آبشار آمریکایی ۳۲۰ متر است. روی هم رفته مسافت میان دورترین بخش آمریکایی تا دورترین بخش کانادایی آبشار ۱۰۳۹ متر است.
حجم آب سرازیر شده در فصلهای پرآب میتواند تا ۵۷۰۰ مترمکعب در ثانیه هم برسد. شدت جریان آب با تراز آب در دریاچه ایری نسبت مستقیم دارد و این مقدار معمولاً در پایان بهار و آغاز تابستان در اوج خود قرار دارد. در طول تابستان ۲۸۰۰ مترمکعب در ثانیه، آب از آبشار سرازیر میشود که نزدیک به ۹۰ درصد آن از آبشار نعل اسبی میگذرد که آب این آبشار با کمک یک سرریز قابل جابجایی به سوی دستگاههای تولید برق هدایت میشود. شدت آب سرازیر شده از این آبشار در هنگام شب و در فصل زمستان که شمار گردشگران کمتر است، به نیم کاهش مییابد و به ۱۴۰۰ مترمکعب در ثانیه میرسد. از سال ۱۹۵۰ بر پایهٔ عهدنامهٔ نیاگارا، میزان آب نیاگارا مدیریت میشود، که این مدیریت از سوی انجمن بینالمللی نظارت نیاگارا (International Niagara Board of Control) یا (IJC) صورت میگیرد.
رنگ سبز آب آبشار محصول حل شدن نزدیک به ۶۰ تن بر دقیقه از خاک بسیار ریز و نمک در آب است که در اثر نیروی فرسایشی رودخانهٔ نیاگارا تولید میشود. نرخ فرسایش در این منطقه نزدیک به ۳۰ سانتیمتر در سال است که البته در دورهای به میانگین ۹۱ سانتیمتر در سال هم رسیده | رود نیاگارا ، رودی است که رو به شمال از دریاچه ایری به دریاچه انتاریو جریان داشته و بخشی از مرز استان انتاریو کانادا در غرب و ایالت نیویورک آمریکا در شرق را تشکیل میدهد.
آبشار نیاگارا
چندین آبشار در مسیر این رودخانه واقع شدهاند که مهمترین آنها، آبشار نیاگارا است. آبشار نعل اسب و آبشار آمریکایی از دیگر آبشارهای این رودخانه هستند.
جستارهای وابسته
جزیره بز
پانویس
رود نیاگارا
رودهای انتاریو
رودهای ایالت نیویورک
رودهای بینالمللی آمریکای شمالی
رودهای کانادا
رودهای مرزی
رودهای نیویورک
زمینچهرهای شهرستان ایری، نیویورک
زمینچهرهای نیاگارا، نیویورک
شعبههای رودخانه دریاچه انتاریو
مرز کانادا-ایالات متحده آمریکا
مسیر دریایی سنت لورن
مناطق کنوانسیون رامسر در ایالات متحده آمریکا
رودهای شهرستان ایری، نیویورک
رودهای شهرستان نیاگارا، نیویورک
رودهای شهرستان نایاگارا، انتاریو | در اثر نیروی فرسایشی رودخانهٔ نیاگارا تولید میشود. نرخ فرسایش در این منطقه نزدیک به ۳۰ سانتیمتر در سال است که البته در دورهای به میانگین ۹۱ سانتیمتر در سال هم رسیده بود. برآورد میشود که تا ۵۰۰۰۰ هزار سال دیگر حتی اگر با همین نرخ کاهش یافته، فرسایش ادامه داشته باشد ۳۲ کیلومتر باقیمانده تا دریاچهٔ ایری از بین برود و دیگر اثری از آبشار باقی نماند.
زمینشناسی
دلیل پدیداری آبشار نیاگارا به ۱۰۰۰۰ سال پیش و عصر یخبندان ویسکانسین بازمیگردد این همان نیروی است که دریاچههای بزرگ آمریکای شمالی و رود نیاگارا را پدیدآورد. همهٔ این پدیدههای طبیعی در اثر یک عصر یخبندان شکل گرفتهاند، در این دوران با کنده شدن زمین، راه برخی رودخانهها عمیقتر شده و دریاچهها پدید آمدهاند همچنین با جمع شدن زبالههای حاصل از یخبندان (مانند رسوب و صخرههای کنده شده) راه آب بقیه بسته شده و آب در آن ناحیه جمع شدهاست. برخی دانشمندان فکر میکنند که احتمالاً در این منطقه، در محل کانال ولاند یک دره وجود داشته که با رسوب و صخرههای کنده شده در دوران یخبندان، پُر شدهاست.
گذشته
نظریههای گوناگونی پیرامون منشأ نام این آبشار وجود دارد. بروس تریگر، باستانشناس کانادایی گفتهاست که نام «نیاگارا» از نام شاخهای از بومیان آن منطقه که «نیاگاگارگا» نام داشتند، گرفته شدهاست. نام این بومیان بر روی نقشههای فرانسوی مربوط به دهههای آخر سدهٔ ۱۷ میلادی آمدهاست. اما پژوهشگر دیگری به نام جورج ریپی استوارت میگوید نام این آبشار از نام شهر کوچکی ایروکوایی به نام «اونگنیاهرا» به معنی «جایی که زمین به دو نیم میشود» گرفته شدهاست. همچنین پژوهشگر دیگری به نام Henry Schoolcraft گزارش میکند که نام نیاگارا به معنی «گردن» است و در آغاز این نام به گلوگاه سرزمین میان دریاچههای ایری و اونتاریو، نسبت داده میشدهاست و عبارت onyara به معنی گردن او است.
نخستین توصیفات به جای مانده از آبشار که شاهدان عینی نوشتهاند به بازدید ساموئل دو شامپلن در سال ۱۶۰۴ بازمیگردد که در دوران شناسایی کانادا اعضای گروهش از صحنهٔ دیدنی آبشار برای او تعریف کرده بودند او پس از بازدید دیدههایش را در خاطرات روزانهاش ثبت میکند. نخستین توصیف علمی از آبشار مربوط به طبیعتشناس فنلاندی-سوئدی است که در آغاز سدهٔ ۱۸ میلادی ارائه شده بود.
در سدهٔ ۱۸ میلادی گردشگری کمکم گسترش یافت تا اینکه در میانهٔ این سده، گردشگری صنعت اصلی این منطقه شد. ژروم برادر ناپلئون بناپارت به همراه تازه عروسش در سدهٔ ۱۹ میلادی به بازدید این منطقه رفت. در ۱۸۳۷ در جریان رویداد کارولین یک کشتی مهمات شورشیها به نام کارولین سوزانده شد و به بالای آبشار فرستاده شد. در مارس ۱۸۴۸ به دلیل جمع شدن یخها، راه آبشار بسته شد و به مدت ۳۰ تا ۴۰ ساعت هیچ آبی از آن نگذشت در نتیجه توربینهای برقی از کار افتاد و کارخانهها همه دست از کار کشیدند.
نگارخانه
جستارهای وابسته
فهرست آبشارها برپایه سرعت جریان
نیاگارا فالز، نیویورک
نیاگارا فالز (انتاریو)
آبشار ایگواسو
منابع
پیوند به بیرون
قایق گردشگران در برابر آبشار نیاگارا (ویدئو)
وبکم آبشار نیاگارا
تصاویر آبشار نیاگارا
آبشار نیاگارا
نیاگارا
آبشارهای بینالمللی
آبشارهای پهنریز
آبشارهای چند جریانی
آبشارهای کانادا
جاذبههای گردشگری در نیاگارا، نیویورک
جاذبههای گردشگری نیاگارا فالز، انتاریو
جغرافیای کانادا
زمینچهرهای شهرستان نایاگارا، انتاریو
زمینچهرهای نیاگارا، نیویورک
مرز کانادا-ایالات متحده آمریکا | آبشار آمریکایی یکی از سه آبشاری میباشد که با یکدیگر به آبشار نیاگارا مشهور میباشند و در مسیر رودخانه نیاگارا و مرز بین کانادا و آمریکا قرار دارد. برخلاف آبشار نعل اسبی که تقریباً بهطور کامل در خاک کانادا میباشد این آبشار بهطور کامل در خاک آمریکا در ایالت نیویورک واقع شدهاست.
نگارخانه
منابع
آبشار نیاگارا
آبشارهای نیویورک
جاذبههای گردشگری در نیاگارا، نیویورک
زمینچهرهای نیاگارا، نیویورک
مناطق حفاظتشده نیاگارا، نیویورک
آبشارهای پهنریز | آبشار نقاب عروس کوچکترین آبشار از آبشارهای سه گانهٔ نیاگاراست که در قسمت آمریکایی (ایالت نیویورک) آبشارهای نیاگارا میباشد. جزیرهٔ لونا این آبشار را از آبشار آمریکایی جدا میکند و جزیرهٔ بز آن را از آبشار نعل اسب جدا میکند. این آبشار به شمال غرب راه دارد و عرض آن مانند تاجی است که پهنای آن ۱۷ متر است.
جزیرهٔ لونا بسیار کوچک میباشد، آبشار نقاب عروس در ظاهر مانند آبشار آمریکایی است، افت عمودی این آبشار ۲۴ متر است، آب این آبشار پس از سقوط به تخته سنگهای تالوس برخورد کرده و استخر دوشیزه را به عمق ۳۱ متر تشکیل میدهد.
همهٔ افت عمودی آبشار با احتساب ارتفاع تاج آبشار که ۱۵۵ متر است ۵۵ متر میباشد. غار بادها شرایط جغرافیایی را فراهم کرده است تا بازدیدکنندگان بتوانند درپایین آبشار راه بروند. یک پل پیادهرو از جزیرهٔ گات به جزیرهٔ لونا چند متر با لاتر از تاج این آبشار است. این آبشار درگذشته بانام آبشار لونا و آبشار آیریس نیز شناخته شده است.
منابع
آبشار نیاگارا
آبشارهای شیرجهای
زمینچهرهای نیاگارا، نیویورک
مناطق حفاظتشده نیاگارا، نیویورک | نیاگارا ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
آبشار نیاگارا، یکی از معروفترین آبشارهای جهان.
رود نیاگارا، رودی در مرز آمریکا و کانادا.
نیاگارا فالز، شهری در ایالت نیویورک ایالات متحده.
نیاگارا فالز، شهری در جنوب استان انتاریو در کانادا.
نیاگارا، شهری در ایالت ویسکانسین در ایالات متحده.
سینما نیاگارا، یکی از سینماهای قدیمی تهران است.
صفحههای ابهامزدایی مکانها | آبشار نعل اسبی که به آبشار کانادایی نیز معروف میباشد آبشاری در رودخانه نیاگارا میباشد. دو سوم آبشار در استان انتاریو در کشور کانادا و یک سوم آن در ایالت نیویورک در آمریکا واقع شدهاست.
نگارخانه
جستارهای وابسته
آبشارهای نیاگارا
آبشار آمریکایی
پانویس
منابع
آبشار نیاگارا
آبشارهای انتاریو
آبشارهای ایالات متحده آمریکا
آبشارهای پهنریز
آبشارهای شیرجهای
آبشارهای کانادا
آبشارهای نیویورک
جاذبههای گردشگری نیاگارا فالز، انتاریو
زمینچهرهای نیاگارا، نیویورک
مناطق حفاظتشده نیاگارا، نیویورک | غار بادها غاری طبیعی واقع در پشت آبشار نقاب عروس در آبشار نیاگارا است. غار تقریباً ۴۰ متر درازا ۳۰ متر پهنا و ۹ متر عمق دارد. این غار در سال ۱۸۳۱ کشف شد و به آیولوس که خدای بادها در اساطیر یونان است نامگذاری شد. این غار یکی از مکانهای توریستی است که به علت سقوط صخره بازدید از آن مدتی ممنوع شد.
نگارخانه
جستارهای وابسته
پانویس
جاذبههای گردشگری در نیاگارا، نیویورک
زمینچهرهای نیاگارا، نیویورک
غارهای نیویورک (ایالت)
نیاگارا فالز، نیویورک
ویکیسازی رباتیک | چشمگرد کایان نام یک گونه از سرده چشمگرد تنبل است.
منابع
پیوند به بیرون
پستانداران بورنئو
پستانداران جنوب شرق آسیا
چشمگردهای تنبل
لوریسها و شبدوستها
نخستیهای آسیا | آبشار چلندر در استان مازندران، شهرستان نوشهر (۱۸ کیلومتری جاده نوشهر به نور) در جنوب شرقی روستای چلندر واقع شدهاست.
منابع
آبشارهای استان مازندران
نوشهر |
a27bfe21-7422-46d9-854c-29e9caa96160 | کانادا | در بیرون از شهر آبشار نیاگارا جای دارد که بزرگترین آبشار از دید پهنا است و یک دهکده رؤیایی نیز به همین نام (نیاگارا) هست. نزدیک به نیمی از پهنای کانادا را فلات لارنسی میسازد، منطقهای کما بیش هموار پوشیده از سنگ سخت که خلیج هودسون را دربردارد و تا ژرفای سرزمینهای درونی رخنه میکند. پایانی دور از دریای این فلات سراشیب تندی دارد که در شرق در کنار زمینهای پست پیرامون رود لارنس و دریاچههای بزرگ پیدا است. به سوی غرب رشتهای از دریاچههای بیشتر (دارای دریاچهٔ وینیپگ) مرز با جلگههای سبزه زار میانی را جدا ساخته میکند. منطقهٔ کوهستانی گستردهای – با بیش از ۸۰۰ کیلومتر پهنا – در غرب جلگهها جای دارد. این رشته کوههای غربی متشکل است از کوههای راکی مکنزی کرانی و سنت الایاس که دارای بلندترین قله کاناداست. | پوشش کانادا بیشتر چگونه است؟ | false | {
"answer_start": [
200
],
"text": [
"پوشیده از سنگ سخت"
]
} | حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ به طور گسترده در ویکیپدیا در بسیاری از زبانها پوشش داده شدهاست. این پوشش شامل مقالات مربوط به خود تهاجم و مرتبط با آن، و بهروزرسانی مقالات قبلی موجود برای در نظر گرفتن تهاجم است. پوشش ویکیپدیا و سایر پروژههای ویکیمدیا از درگیری - و اینکه چگونه جامعه ویرایشگر داوطلب به آن پوشش دست یافت - توجه رسانهها و دولت قابل توجهی را به خود جلب کردهاست.
پاسخها از ویکیپدیا
ویکیپدیاهای گرجی و اوکراینی لوگوی خود را تغییر دادند تا رنگ آبی و طلایی پرچم اوکراین را بازتاب دهد.
بنیاد ویکیمدیا در ۱ مارس ۲۰۲۲ بیانیهای منتشر کرد و خواستار «دسترسی مستمر به دانش آزاد» و «حل و فصل فوری و مسالمتآمیز مناقشه» شد.
جستارهای وابسته
فیلترینگ ویکیپدیا
منابع
برای مطالعه بیشتر
حمله ۲۰۲۲ روسیه به اوکراین
مقالههای خرد بنیاد ویکیمدیا
مقالههای خرد نظامی | الکساندر"الکس" کارزیس یک بازیگر ، خواننده ، صداپیشه و نوازنده اهل کانادا است.
از فیلمها و برنامههای تلویزیونی که او در آن ایفای نقش کردهاست میتوان به ضربه مستقیم ، چگونه یک پسر بهتر بسازیم ، جریمه ، شیادها اشاره کرد. وی همچنین در بازی داینو کرایسیس به صداپیشگی پرداخته است.
بیوگرافی
الکساندر کارزیس دارای تبار یونانی است و ریشه در پلوپونز و جزایر یونانی هیدرا و کرت دارد.
پسر او دارای مدرک درجه دو در رشته موسیقی و فیزیک است.
در طول ۵ سال گذشته، کارزیس ، نقاشیهایی با آکریلیک و روغن بر بومهایی با انواع اندازهها کشیده است.گرایش او بیشتر بر روی فرمهای کلاسیک و چکیدهای رئالیسم میباشد.
کارزیس در حال حاضر بر روی مجموعه جدیدی از آهنگ ها، تصاویر و اشعار کار میکند که به زودی آماده خواهد شد.
پانویس
افراد زنده
افراد کانادایی کرواتتبار
افراد کانادایی یونانیتبار
بازیگران مرد اهل تورنتو
بازیگران مرد بازی ویدئویی اهل کانادا
بازیگران مرد تلویزیونی اهل کانادا
بازیگران مرد سده ۲۰ (میلادی) اهل کانادا
بازیگران مرد فیلم اهل کانادا
بازیگران مرد کانادایی سده ۲۱ (میلادی)
بازیگران مرد یونانیتبار
ترانهپردازان اهل کانادا
خوانندگان راک اهل کانادا
خوانندگان سده ۲۱ (میلادی) اهل کانادا
خوانندگان مرد اهل کانادا
خوانندگان مرد سده ۲۱ (میلادی)
زادگان ۱۹۷۵ (میلادی)
صداپیشگان مرد اهل کانادا
مهندسان اهل کانادا
موسیقیدانان اهل تورنتو | پیترس یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
دهانههای ماه
چهارگوش الکیو۰۱ | ساشا کلمنتس (؛ زادهٔ ) یک هنرپیشه اهل کانادا است. وی از سال ۲۰۰۵ میلادی تاکنون مشغول فعالیت بودهاست.
فیلم ها
پلیسهای تازهکار
ملکه برفی
چگونه یک پسر بهتر بسازیم
پیوند به بیرون
منابع
افراد زنده
افراد کانادایی روستبار
بازیگران زن اهل تورنتو
بازیگران زن تلویزیونی اهل کانادا
بازیگران زن روسیتبار
بازیگران زن سده ۲۰ (میلادی) اهل کانادا
بازیگران زن سده ۲۱ (میلادی) اهل کانادا
بازیگران زن فیلم اهل کانادا
بازیگران زن کودک اهل کانادا
زادگان ۱۹۹۰ (میلادی)
کوربین بلو
مانکنهای اهل کانادا
دور از وطنهای اهل کانادا در ایالات متحده آمریکا | کراس پلتفورم ممکن است به این موارد اشاره کند:
چندسکویی در سخت افزار
بازی چندسکویی در بازی های ویدئویی | انوکا اوکوما (زاده ۲۰ سپتامبر ۱۹۷۶) بازیگر کانادایی است.
از فیلمهای معروف او میتوان به بازی در مجموعه تلویزیونی پلیسهای تازهکار، چگونه از مجازات قتل فرار کرد (۲ اپیزود) و ۲۴ (۴ اپیزود) اشاره کرد.
منابع
پیوند به بیرون
Enuka Okuma Official web site
افراد زنده
بازیگران تئاتر زن اهل کانادا
بازیگران زن اهل ونکوور
بازیگران زن تلویزیونی اهل کانادا
بازیگران زن سده ۲۰ (میلادی) اهل کانادا
بازیگران زن سده ۲۱ (میلادی) اهل کانادا
بازیگران زن فیلم اهل کانادا
بازیگران زن کودک اهل کانادا
دانشآموختگان دانشگاه سایمون فریزر
زادگان ۱۹۷۶ (میلادی)
صداپیشگان زن اهل کانادا
بازیگران زن ایگبو | مارشال ویلیامز یک هنرپیشه، مدل و موسیقیدان کانادایی است که بیشتر برای ایفای نقش «اسپنسر پورتر» در مجموعه تلویزیونی گلی شناخته شدهاست. از دیگر فیلمهای او میتوان به چگونه یک پسر بهتر بسازیم اشاره کرد.
زندگی
ویلیامز در وینیپگ، مانیتوبا متولد شد. او در سال ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ یک شرکت کننده در پاپ آیدل کانادا بود و به عنوان یک مدل، با شرکتهای هولیستر، دیزل، مارتل، آببرمبی و فیچ همکاری داشتهاست و در هفته مد تورنتو و هفته مد لس آنجلس فعالیت میکرد. مارشال ویلیامز در فیلم تلویزیونی در فیلم اصلی کانال دیزنی با عنوان «چگونه یک پسر بهتر بسازیم» به عنوان آلبرت بنکس بازی میکند. ویلیامز در فصل ششم و پایانی گلی نیز ستاره شد، در این سریال او نقش اسپنسر پورتر، عضو تیم فوتبال دبیرستان مک کینلی را که به باشگاه گلی میپیوندد، بازی کرد.
فیلمشناسی
پانویس
افراد زنده
بازیگران کودک مذکر اهل کانادا
بازیگران مرد اهل انتاریو
بازیگران مرد اهل تورنتو
بازیگران مرد اهل وینیپگ
بازیگران مرد تلویزیونی اهل کانادا
بازیگران مرد فیلم اهل کانادا
بازیگران مرد کانادایی سده ۲۱ (میلادی)
زادگان ۱۹۸۹ (میلادی)
مانکنهای مرد اهل کانادا | دین دُبلوا (؛ زادهٔ ) کارگردان، تهیهکننده، پویانما و فیلمنامهنویس اهل کانادا است. از مشهورترین فیلمهایی که وی کارگردانی نمودهاست، میتوان به انیمیشنهای چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم و چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم ۲ و چگونه اژدهای خود را تربیت کنیم: دنیای پنهان اشاره کرد.
اوایل زندگی
دبلوا در ایلمر، کبک در کانادا متولد شد. از کودکی به کتابهای کمیک علاقه داشت که بعدها به گفته خودش، بر توانایی نقاشی، تخیل و داستانپردازیاش تاثیر گذاشتهاست. او که فقیر بود و توانایی خرید کتابها را نداشت، آخرهفتهها از فروشگاه بازدید میکرد و فروشنده به اون اجازه میداد کمیکها را رایگان بخواند. او طرحها را به خاطر میسپرد و وقتی به خانه میرفت، نقاشی آنها را میکشید.
فیلمشناسی
منابع
پیوند به بیرون
افراد استودیوهای پویانمایی والت دیزنی
افراد دریمورکز انیمیشن
افراد زنده
افراد مرتبط با والت دیزنی
اهالی انگلیسیزبان کبک
اهالی براکویل
اهالی فرانسوی کبک
اهالی گاتینو
برندگان جایزه آنی
پویانماهای اهل کانادا
پویانماهای الجیبیتی
تهیهکنندگان الجیبیتی
تهیهکنندگان فیلم اهل کانادا
تهیهکنندگان فیلم پویانمایی اهل کانادا
زادگان ۱۹۷۰ (میلادی)
فیلمنامهنویسان اهل کانادا
فیلمنامهنویسان پویانمایی
فیلمنامهنویسان الجیبیتی
کارگردانان پویانمایی
کارگردانان الجیبیتی
کارگردانان فیلم اهل انتاریو
کارگردانان فیلم اهل کانادا
کارگردانان فیلم اهل کبک
کارگردانان فیلمهای پویانمایی اهل کانادا
کارگردانان فیلمهای پویانمایی
کارگردانان فیلمهای خیالپردازی
نویسندگان اهل انتاریو
نویسندگان اهل کبک
نویسندگان الجیبیتی اهل کانادا
نویسندگان همجنسگرای مرد
هنرمندان اهل انتاریو
هنرمندان اهل کبک
هنرمندان الجیبیتی اهل کانادا
هنرمندان همجنسگرای مرد | چاقو در پشت نمایشنامهای است از بهرام بیضایی، نوشته به سالِ ۱۳۷۳.
نخستین نمایش
چاقو در پشت نخستین بار به سالِ ۱۳۷۸ به کارگردانی دخترِ نویسنده، نیلوفر، با نامِ مستعارِ «کاوه اسماعیلی» به جای «بهرام بیضایی»، در آلمان به نمایش درآمد.
پانویس
منابع
پیوند به بیرون
آثار منتشرشده با نام مستعار
کتابهای منتشرنشده
نمایشنامههای ۱۹۹۴ (میلادی)
نمایشنامههای بهرام بیضایی
نمایشهای ۱۳۷۸
نمایشهای نمایشنامههای بهرام بیضایی | مارک اوبراین (؛ زادهٔ ) یک هنرپیشه و کارگردان فیلم اهل کانادا است.
از فیلمها یا برنامههای تلویزیونی که وی در آن نقش داشتهاست میتوان به ورود، بهزودی، تاریکترین ذهنها، رقیب پیشتاز، اوقات بد در الرویال، داستان ازدواج، چگونه پایان میپذیرد، هانیبال، ماجراهای مرداک، نجات امید و انبار ۱۳ اشاره کرد.
منابع
پیوند به بیرون
افراد زنده
اهالی سینت جانز، نیوفاندلند و لابرادور
بازیگران مرد اهل نیوفاندلند و لابرادور
بازیگران مرد تلویزیونی اهل کانادا
بازیگران مرد فیلم اهل کانادا
بازیگران مرد کانادایی سده ۲۱ (میلادی)
تدوینگران اهل کانادا
تهیهکنندگان فیلم اهل کانادا
زادگان ۱۹۸۴ (میلادی)
فیلمنامهنویسان اهل کانادا
کارگردانان فیلم اهل نیوفاندلند و لابرادور
فیلمنامهنویسان مرد اهل کانادا
فیلمنامهنویسان سده ۲۱ (میلادی) اهل کانادا
نویسندگان اهل سینت جانز، نیوفاندلند و لابرادور |
98384b53-dc50-4ee8-9d21-3cc411e8d55c | کانادا | در بیرون از شهر آبشار نیاگارا جای دارد که بزرگترین آبشار از دید پهنا است و یک دهکده رؤیایی نیز به همین نام (نیاگارا) هست. نزدیک به نیمی از پهنای کانادا را فلات لارنسی میسازد، منطقهای کما بیش هموار پوشیده از سنگ سخت که خلیج هودسون را دربردارد و تا ژرفای سرزمینهای درونی رخنه میکند. پایانی دور از دریای این فلات سراشیب تندی دارد که در شرق در کنار زمینهای پست پیرامون رود لارنس و دریاچههای بزرگ پیدا است. به سوی غرب رشتهای از دریاچههای بیشتر (دارای دریاچهٔ وینیپگ) مرز با جلگههای سبزه زار میانی را جدا ساخته میکند. منطقهٔ کوهستانی گستردهای – با بیش از ۸۰۰ کیلومتر پهنا – در غرب جلگهها جای دارد. این رشته کوههای غربی متشکل است از کوههای راکی مکنزی کرانی و سنت الایاس که دارای بلندترین قله کاناداست. | چه مساحتی از کانادا را فلات لارنسی میسازد؟ | false | {
"answer_start": [
123
],
"text": [
"نزدیک به نیمی از پهنا"
]
} | برخی از استانهای آن وابستگی سنگینی به بهرهگیری از این منابع دارند.
آب و هوای کانادا روی هم رفته سرد و در بیشتر جاها قطبی است. البته آب و هوا در بخش جنوب غربی، جایی که شهر ونکوور و جزیره ونکوور از استان بریتیش کلمبیا در آن قرار دارند، معتدل است. تورنتو نیز که از شهرهای مهم این کشور است از نظر پویندگیهای بورسی در جهان بین ۱۰ کشور نخست از نظر بورس است. آب و هوای تورنتو سرد و جنگلهای تایگا در این کشور دیده میشود برج سی ان در تورنتو نخستین برج بلند مخابراتی جهان است.
در بیرون از شهر آبشار نیاگارا جای دارد که بزرگترین آبشار از دید پهنا است و یک دهکده رؤیایی نیز به همین نام (نیاگارا) هست. نزدیک به نیمی از پهنای کانادا را فلات لارنسی میسازد، منطقهای کما بیش هموار پوشیده از سنگ سخت که خلیج هودسون را دربردارد و تا ژرفای سرزمینهای درونی رخنه میکند. پایانی دور از دریای این فلات سراشیب تندی دارد که در شرق در کنار زمینهای پست پیرامون رود لارنس و دریاچههای بزرگ پیدا است. به سوی غرب رشتهای از دریاچههای بیشتر (دارای دریاچهٔ وینیپگ) مرز با جلگههای سبزه زار میانی را جدا ساخته میکند. منطقهٔ کوهستانی گستردهای – با بیش از ۸۰۰ کیلومتر پهنا – در غرب جلگهها جای دارد. این رشته کوههای غربی متشکل است از کوههای راکی مکنزی کرانی و سنت الایاس که دارای بلندترین قله کاناداست.
آب و هوا: بیشتر بخشهای کانادا، تابستانهای معتدل و زمستانهای سرد و دراز و منتهای درجات دما را دارد. آب و هوای شمال دور قطبی است. در کران اقیانوس آرام میانگین دما در زمستان تنها کمی بالاتر از دمای یخزدگی است. در بیشتر بخشهای بریتیش کلمبیا ریزش باران سنگین است. در دیگر جاهای کشور اندازه کل بارندگی میانگین یا کم است. کمابیش در همه کانادا برف سنگینی در زمستانها میبارد.
جمعیت و زبان
جمعیت کانادا بر طبق آخرین برآوردها حدود ۳۷٫۷ میلیون نفر است. حدود چهار پنجم مردم کانادا در نوار جنوبی کشور یعنی شهرهایی که کمتر از ۱۵۰ کیلومتر تا مرزهای آمریکا فاصله دارند زندگی میکنند.
کانادا تراکم جمعیتی بسیار پایینی دارد. این کشور به لحاظ وسعت دومین کشور دنیا و به لحاظ جمعیت کشور سیوهشتم دنیاست. کانادا بالاترین نرخ سرانه مهاجرپذیری در دنیا را دارد؛ یعنی نسبت تعداد افرادی که هر سال به کانادا مهاجرت میکنند به جمعیت کانادا بیشتر از هر کشور دیگری است. بیش از ۳۴ گروه قومی با جمعیت بیشتر از صد هزار نفر در این کشور زندگی میکنند که یکی از این گروهها ایرانیان هستند. جمعیت ایرانیان کانادا نیز به سرعت در حال رشد است. به طوری که در سرشماری سال ۲۰۰۶ جمعیت ایرانیان و ایرانیتبارها ۱۲۱ هزار نفر بود اما در سرشماری سال ۲۰۱۶ مرکز آمار کانادا این رقم به حدود ۲۱۰ هزار نفر رسید؛ یعنی میانگین رشد سالانه ۳۴ درصدی مهاجران ایرانی در این ده سال ثبت شدهاست.
هرچند کانادا پس از روسیه بزرگترین کشور جهان است، اما جمعیت آن تنها، حدود یکپنجم جمعیت روسیه است. نزدیک به ۹۰ درصد از جمعیت این کشور در امتداد مرز جنوبی آن، تا فاصله ۲۰۰ کیلومتری آمریکا زندگی میکنند. پرجمعیتترین شهرهای کانادا به ترتیب تورنتو (۲٬۶۰۰٬۰۰۰ نفر)، مونترآل (۱٬۶۰۰٬۰۰۰ نفر)، کلگری | فلات آتشفشانی نوعی فلات است که بر اثر فعالیتهای آتشفشانی پدید آمدهاست. دو نوع اصلی فلات آتشفشانی وجود دارد: فلاتهای گدازهای و فلاتهای آذرآواری.
فلات گدازهای
فلاتهای گدازهای از جریانهای بسیار سیّال گدازههای بازالتی طی فورانهای مداوم و متعدد آتشفشانی و از طریق منافذ و مجراهای متعدد و بدون فورانهای انفجاری شدید (فورانهای خاموش) تشکیل میشوند. این نوع فورانها را به دلیل بهدلیل گرانروی پایین گدازه، فوران خاموش، آرام یا بیصدا مینامند؛ در نتیجه گدازه بسیار سیّال و مقدار گازهای بهدامافتاده در آن کم است. جریانهای ورقهای گدازه ناشی از این نوع فورانها ممکن است از شیارهای خطی یا کافتها یا فورانهای عظیم آتشفشانی از طریق مجراهای متعدد از زمین خارج شود. جریانهای پیدرپی و گسترده گدازه، چشماندازهای اولیه در سطح زمین را پوشانده و سرانجام میتواند فلاتی را تشکیل دهد که شامل میدان گدازه، مخروط خاکستر، آتشفشان سپری و دیگر زمینچهرهای آتشفشانی باشد.
آتشفشان سپری کوه لول در شمال بریتیش کلمبیای کانادا که پهنهای به مساحت ۱٬۸۰۰ کیلومترمربع و حجم ۸۶۰ کیلومتر مکعب را میپوشاند، نمونهای از فلاتهای گدازهای است.
فلات آذرآواری
فلاتهای آذرآواری بر اثر جریانهای آذرآواری بزرگ تشکیل شده و در زیر آن سنگهای آذرآواری شامل آگلومرا، تفرا و خاکسترهای آتشفشانی قرار دارد که با فرایند سیمانیشدن به توف، مافیک یا فلسیک تبدیل میشوند.
فلات آتشفشانی جزیره شمالی در نیوزیلند نمونهای از فلاتهای آذرآواری بهشمار میرود.
منابع
زمینچهرهای آتشفشانی
فلاتهای آتشفشانی | فلات مغولستان بخشی از فلات آسیای مرکزی است که در عرض جغرافیایی ′۴۶°۳۷ تا ′۰۸°۵۳ شمالی و طول جغرافیایی ′۴۰°۸۷ تا ′۱۵°۱۲۲ شرقی قرار دارد و مساحت آن حدود ۳٬۲۰۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع است. این فلات توسط کوههای خینگان بزرگ در شرق، کوههای یین در جنوب، رشتهکوه آلتای در غرب و کوههای سایان و کوههای خنتی در شمال محدود میشود. این فلات، بیابان گبی و چندین منطقه خشک استپی را در خود جای داده و ارتفاع آن بین ۱٬۰۰۰ تا ۱٬۵۰۰ متر است. پستترین نقطه فلات مغولستان در هولونبویر و بلندترین نقطه آن در کوههای آلتای قرار دارد.
فلات مغولستان از نظر تقسیمات سیاسی میان کشورهای مغولستان، چین و روسیه تقسیم شدهاست. در چین بخشهایی از مناطق خودمختار مغولستان داخلی و سینکیانگ در این فلات قرار دارند. در روسیه این فلات بخشهایی از استان بوریاتیا و بخش جنوبی استان ایرکوتسک را در بر میگیرد.
جستارهای وابسته
لوپ نور
تکلهمکان
حوضه تاریم
منابع
زمینچهرهای آسیای مرکزی
زمینچهرهای مغولستان
فلاتهای آسیا
فلاتهای جمهوری خلق چین
فلاتهای روسیه | فلات کلرادو () این فلات که گاهی به نام استان فلات کلرادو هم شناخته میشود یک منطقه فیزیوگرافی بسیار وسیع است که در منطقه مرکزی چهارگوش قسمت جنوب غربی ایالات متحده آمریکا واقع شده، این استان مساحتی در حدود ۳۳۷۰۰۰ کیلومتر مربع در غرب کلرادو، شمال غرب نیومکزیکو، بخش جنوبی و شرقی یوتا، و شمال آریزونا را پوشش میدهد، در حدود ۹۰٪ منطقه توسط رودخانه کلرادو و شاخههای فرعی آن پوشش داده میشود، بخش باقیمانده هم توسط رودخانه ریو گرانده و شاخههای فرعی آن پوشش داده میشود.
نگارخانه
جستارهای وابسته
بیابان
رشتهکوه راکی
بیابان موهاوی
گریت بیسین
بیابان سونورا
منابع
پیوند به بیرون
فلات کلرادو
ایالت چهرنگاشتی
بیابانهای آریزونا
بیابانهای آمریکای شمالی
بیابانهای کلرادو
بیابانهای نیومکزیکو
بیابانهای یوتا
فلاتهای ایالات متحده آمریکا
منطقههای کلرادو
مناطق زمینشناسی در ایالات متحده آمریکا
منطقههای آریزونا
منطقههای نیومکزیکو
منطقههای یوتا
منطقههای غربی ایالات متحده آمریکا | چاه الله یک اندیس فلزی است که در حوالی شهر رفسنجان استان کرمان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، سرب و روی است.
جستارهای وابسته
فهرست اندیسهای استان کرمان
منابع
اندیسهای استان کرمان
اندیسهای فلزی | چاه مسی یک اندیس فلزی است که در حوالی شهر گلگهر استان کرمان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، سرب و روی است.
جستارهای وابسته
فهرست اندیسهای استان کرمان
منابع
اندیسهای استان کرمان
اندیسهای فلزی | چاهوگنو بالا یک روستا در ایران است که در دهستان ایسین واقع شدهاست.
منابع
پیوند به بیرون
روستاهای شهرستان بندرعباس | چاه راجی یک اندیس فلزی است که در حوالی شهر رفسنجان استان کرمان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، مس است.
جستارهای وابسته
فهرست اندیسهای استان کرمان
منابع
اندیسهای استان کرمان
اندیسهای فلزی | چاه فراق یک اندیس فلزی است که در حوالی شهر کلاته استان سمنان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، سرب و روی است.
جستارهای وابسته
فهرست اندیسهای استان سمنان
منابع
اندیسهای استان سمنان
اندیسهای فلزی | چنارمحسنی یک اندیس فلزی است که در حوالی شهر نیریز استان فارس قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، کرومیت است.
جستارهای وابسته
فهرست اندیسهای استان فارس
منابع
اندیسهای استان فارس
اندیسهای فلزی |
5df8edf9-ae06-4686-b8c5-7183507dd8fc | کانادا | در بیرون از شهر آبشار نیاگارا جای دارد که بزرگترین آبشار از دید پهنا است و یک دهکده رؤیایی نیز به همین نام (نیاگارا) هست. نزدیک به نیمی از پهنای کانادا را فلات لارنسی میسازد، منطقهای کما بیش هموار پوشیده از سنگ سخت که خلیج هودسون را دربردارد و تا ژرفای سرزمینهای درونی رخنه میکند. پایانی دور از دریای این فلات سراشیب تندی دارد که در شرق در کنار زمینهای پست پیرامون رود لارنس و دریاچههای بزرگ پیدا است. به سوی غرب رشتهای از دریاچههای بیشتر (دارای دریاچهٔ وینیپگ) مرز با جلگههای سبزه زار میانی را جدا ساخته میکند. منطقهٔ کوهستانی گستردهای – با بیش از ۸۰۰ کیلومتر پهنا – در غرب جلگهها جای دارد. این رشته کوههای غربی متشکل است از کوههای راکی مکنزی کرانی و سنت الایاس که دارای بلندترین قله کاناداست. | رشته کوه غربی کانادا از چه کوه هایی است؟ | false | {
"answer_start": [
648
],
"text": [
"راکی مکنزی کرانی و سنت الایاس"
]
} | کوههای راکی کانادا () شامل بخش کانادایی رشتهکوه راکی در آمریکای شمالی است که بخش شرقی رشتهکوههای کانادا را در بر میگیرد که خود شامل مجموعهای از چندین رشتهکوه از دشتهای کانادا تا ساحل غربی این کشور است.
کوههای راکی کانادا دارای چندین قله مرتفع مانند کوه رابسون (3,954 متر) و کوه کلمبیا (3,747 متر) است. این کوهها عمدتاً از شیل و سنگآهک تشکیل شده است و بخش بزرگی از این رشتهکوه توسط پارکهای ملی و ایالتی کانادا محافظت میشود که تعدادی از آنها در زمره فهرست میراث جهانی به ثبت رسیدهاند.
منابع
کوههای راکی کانادا
رشتهکوههای کانادا
کوههای راکی | رشتهکوه فلتهد (به انگلیسی: Flathead Range) یک رشتهکوه در کانادا است که در آلبرتا واقع شدهاست. رشتهکوه فلتهد ۲٬۸۶۸٫۵۱ متر بالاتر از سطح دریا واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای کانادا
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای کانادا
رشتهکوههای ایالت مونتانا
زمینچهرهای شهرستان فلتهد، مونتانا | کوه تورنگات (به انگلیسی: Torngat Mountains) یک رشتهکوه در کانادا است که در نیوفاندلند و لابرادور واقع شدهاست. کوه تورنگات ۱٬۶۵۲ متر بالاتر از سطح دریا واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای کانادا
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای کانادا
لابرادور
رشتهکوههای نیوفاندلند و لابرادور
رشتهکوههای کبک
بخشهای چهرنگاشتی
زمینچهرهای نورد-دو-کبک | کوههای آلگنی () رشته کوههای (ælɪˈɡeɪni) /، که بهطور غیررسمی با نویسههای «Alleghenies» و همچنین «Alleghany» و «Allegany» نیز نوشته میشود، بخشی از رشته کوههای وسیع آپالاچی در شرق ایالات متحده و کانادا است و در دورههایی که پیشرفت چندانی از نظر فنی وجود نداشت مانع درخور توجهی برای سفرهای زمینی بودهاست. محدوده این دیواره دارای یک جهتگیری (انحنی) در شمال شرقی - جنوب غربی است و از شمال پنسیلوانیا، از طریق مریلند غربی و شرق ویرجینیای غربی، تا جنوب غربی ویرجینیا حدود ۴۰۰ مایل (۶۴۰ کیلومتر) کشیده شدهاست.
قسمتهای ناهموار غربی - بخش مرکزی آپالاچیان را تشکیل میدهد. آنها در شمال شرقی ویرجینیای غربی تقریباً به بلندی ۴۸۶۲ فوت (۱٬۴۸۲ متر) میرسند. در شرق، یک انبوه بلند و شیب دار معروف به «جبهه آلگنی» تحت سلطه آنها است. در غرب، آنها به سمت فلات آلگنی که به اوهایو و کنتاکی گسترش مییابد، پایین میآیند.
منابع
پیوند به بیرون
جغرافیای آپالاشیا
رشتهکوههای پنسیلوانیا
رشتهکوههای مریلند
رشتهکوههای ویرجینیا
رشتهکوههای ویرجینیای غربی
زیررشتههای کوههای آپالیشین | رشتهکوه بروکس () یک رشتهکوه در شمال دور آمریکای شمالی است که در طول تقریبی ۱٬۱۰۰ کیلومتر از غرب به شرق در امتداد شمال آلاسکا تا سرزمین یوکان در کانادا کشیده شدهاست. کوه ایستو با بلندای ۲٬۷۳۶ متر، بلندترین نقطه این رشتهکوه است و سن این کوهها حدود ۱۲۶ میلیون سال برآورد شدهاست.
این کوهها در ایالات متحده به عنوان زیررشتهای از کوههای راکی بهشمار میروند، در حالیکه در کانادا رشتهکوهی مستقل محسوب میشود و رود لیارد در استان بریتیش کلمبیا بهعنوان مرز شمالی کوههای راکی شناخته میشود.
این رشتهکوه در سال ۱۹۲۵ توسط هیئت نامهای جغرافیایی ایالات متحده به نام آلفرد هالس بروکس رئیس سازمان زمینشناسی آمریکا در سالهای ۱۹۰۳ تا ۱۹۲۴ نامگذاری شد.
منابع
رشتهکوه بروکس
رشتهکوههای یوکان
زمینچهرهای منطقه سرشماریشده یوکان-کویوکوک، آلاسکا
کوههای شهرستان اسلوپ شمالی، آلاسکا
کوههای شهرستان سازماننیافته، آلاسکا
کوههای شهرستان شمالگان شمالغربی، آلاسکا | نوش غربی نام یک گونه از سرده نوش است که در غرب آمریکای شمالی رشد میکند و وجود دارد.
منابع
پیوند به بیرون
درختان اقلیم اقیانوسی ملایم
درختان آلاسکا
درختان بریتیش کلمبیا
درختان جنبشمالگان آمریکا
درختان جنوب غربی ایالات متحده آمریکا
درختان ساحل غربی آمریکا
درختان شمال غربی ایالات متحده آمریکا
درختان غرب کانادا
فهرست سرخ IUCN از گونههای نزدیک تهدید
گیاگان رشتهکوه راکی
گیاگان رشتهکوه کسکیدز
گیاگان رشتهکوه کلاماث
گیاگان کالیفرنیا
گیاهان از گونههای کمترین نگرانی
گیاهان توصیفشده در ۱۸۲۴ (میلادی)
مصالح ساختمانی
نمادهای استانی بریتیش کلمبیا
نوش | کوههای راکی رشته کوهی است در قاره آمریکای شمالی. این رشته کوه به عنوان یک طیف عمده و وسیع در شمال غرب آمریکا قرار دارد با کشش و گستردگی بیش از ۳ هزار مایل (۴۸۰۰ کیلومتر) که از بخش شمالی بریتیش کلمبیا در غرب کانادا آغاز و به نیومکزیکو در جنوب غربی ایالات متحده گستردگی دارد.
رشته کوه راکی در ۵۵ تا ۸۰ میلیون سال پیش در دورهٔ کوهزایی لارامید شکل گرفت که در آن تعدادی از صفحات شروع به حرکت در زیر صفحهٔ آمریکای شمالی با یک زاویهٔ فرورانش کمعمق نموده و باعث شکلگیری این رشته کوه شدند که نتیجهٔ آن ایجاد یک کمربند گسترده از سمت شمال غرب آمریکا شد.
با گذشت سالها و دورههای متعدد از جمله فعالیتهای زمینساختی و بیشتر فرسایش توسط یخچالهای طبیعی، درهها و قلههای مختلفی از لحاظ عمق و ارتفاع در این رشته کوه پدید آمد. در پایان آخرین عصر یخبندان، انسانها شروع به سکونت در دامنههای این رشته کوه نمودند. پس از آنکه اروپایهایی از جمله سر الکساندر مکنزی و آمریکاییهایی از جمله لوئیس و کلارک پژوهشهایی را در این محدوده انجام دادند، از دیدگاه مواد کانی و معدنی و همچنین پوشش گیاهی و جانوری، این رشته کوه از اهمیت و توجه بیشتری برخوردار گردید.
نگارخانه
پیوند به بیرون
پیوند اداره مطالعات زمینشناسی آمریکا راجع به کوههای راکی
کوههای راکی
تاریخ کوههای راکی
رشتهکوههای آلبرتا
رشتهکوههای آیداهو
رشتهکوههای ایالات متحده آمریکا
رشتهکوههای ایالت مونتانا
رشتهکوههای بریتیش کلمبیا
رشتهکوههای کلرادو
رشتهکوههای نیومکزیکو
رشتهکوههای وایومینگ
رشتهکوههای یوتا
زمینشناسی رشتهکوه راکی
جغرافیای غرب ایالات متحده آمریکا | توسکای سفید نام یک گونه از سرده توسکا است.
منابع
پیوند به بیرون
تاریخ طبیعی منطقه خلیج سانفرانسیسکو
تاریخی طبیعی دره مرکزی (کالیفرنیا)
تاریخی طبیعی رشتهکوههای پنینسولار
تاریخی طبیعی رشتهکوههای ترنسورس
تاریخی طبیعی رشتهکوههای ساحلی کالیفرنیا
تاریخی طبیعی کوهستانهای سانتا مونیکا
توسکا
درختان آیداهو
درختان اورگن
درختان ایالات متحده آمریکا
درختان ایالت مونتانا
درختان ایالت واشینگتن
درختان جنوب غربی ایالات متحده آمریکا
درختان در کالیفرنیا
درختان زینتی
درختان شمال غربی ایالات متحده آمریکا
درختان غرب ایالات متحده آمریکا
درختان نوادا
فهرست سرخ IUCN از گونههای کمترین نگرانی
گیاگان رشتهکوه کسکیدز
گیاگان رشتهکوه کلاماث
گیاگان سیرا نوادا
گیاهان به کار رفته در داروهای سنتی بومیان آمریکا
گیاهان باغی آمریکای شمالی
گیاهان توصیفشده در ۱۸۴۲ (میلادی)
درختان غرب کانادا | رشتهکوه زرافشان رشتهکوهی واقع در کوههای پامیر-آلای در ازبکستان و تاجیکستان در آسیای میانه است که در جنوب رود زرافشان قرار دارد.
مشخصات
رشتهکوه زرافشان به طول تقریبی ۳۷۰ کیلومتر در گسترهای شرقی-غربی کشیده شدهاست. این کوه در سمت شرق باریکتر بوده و قلههایی بین ۴٬۵۰۰ تا ۵٬۰۰۰ متر را در این بخش شامل میشود و در بخش مرکزی خود، دارای چندین سلسلهٔ کوتاه است که از شمال تا جنوب سر برآورده و توسط یخچالهایی پوشیده شدهاند. کوه چیمتارگا به ارتفاع ۵٬۴۸۹ متر که بلندترین نقطهٔ رشتهکوه زرافشان را تشکیل میدهد در این بخش قرار گرفته است. بخش غربی کوه نیز رفتهرفته شیبدارتر میشود.
زرافشان از شیل یا سنگرستهای متبلور و سنگ آهک تشکیل شده و بخشی از آن نیز که عمدتاً در غرب کوه واقع است ساختاری گرانیتی دارد. استپهای کوهستانی و جنگلهای کمپشت دامنههای این رشتهکوه را در بر میگیرند و در جاهایی نیز علفزارهایی کوهستانی دیده میشود.
رشتهکوه زرافشان همچنین دارای نهشتههای زغال سنگ و سنگ معدن است.
منابع
رشتهکوههای ازبکستان
رشتهکوههای تاجیکستان | رشتهکوههای ساحلی اقیانوس آرام با نام رسمی سیستم کوهستانی اقیانوس آرام که در ایالات متحده آمریکا به عنوان رشتهکوههای ساحلی اقیانوس آرام شناخته میشود، مجموعهای از رشته کوههای مختلف است که در امتداد ساحل غربی آمریکای شمالی از جنوب آلاسکا تا شمال و مرکز کشور مکزیک کشیده شده است.
پانویس
منابع
رشتهکوههای ساحلی اقیانوس آرام
ایالت چهرنگاشتی
جغرافیای آمریکای شمالی
جغرافیای ساحل غربی ایالات متحده آمریکا
رشتهکوههای آمریکای شمالی
رشتهکوههای باحا کالیفرنیا سور
رشتهکوههای باخا کالیفرنیا
رشتهکوههای بریتیش کلمبیا
رشتهکوههای غربی ایالات متحده آمریکا
رشتهکوههای مکزیک
زمینشناسی آمریکای شمالی |
3d72e485-2df2-4a6c-a812-505986bf63b8 | کانادا | در بیرون از شهر آبشار نیاگارا جای دارد که بزرگترین آبشار از دید پهنا است و یک دهکده رؤیایی نیز به همین نام (نیاگارا) هست. نزدیک به نیمی از پهنای کانادا را فلات لارنسی میسازد، منطقهای کما بیش هموار پوشیده از سنگ سخت که خلیج هودسون را دربردارد و تا ژرفای سرزمینهای درونی رخنه میکند. پایانی دور از دریای این فلات سراشیب تندی دارد که در شرق در کنار زمینهای پست پیرامون رود لارنس و دریاچههای بزرگ پیدا است. به سوی غرب رشتهای از دریاچههای بیشتر (دارای دریاچهٔ وینیپگ) مرز با جلگههای سبزه زار میانی را جدا ساخته میکند. منطقهٔ کوهستانی گستردهای – با بیش از ۸۰۰ کیلومتر پهنا – در غرب جلگهها جای دارد. این رشته کوههای غربی متشکل است از کوههای راکی مکنزی کرانی و سنت الایاس که دارای بلندترین قله کاناداست. | بلند ترین قله کانادا در کدام رشته کوه آن است؟ | false | {
"answer_start": [
609
],
"text": [
"رشته کوههای غربی"
]
} | کوه رابسون () برجستهترین کوه در رشتهکوه راکی در آمریکای شمالی است که بلندترین نقطه کوههای راکی کانادا نیز به شمار میرود. این کوه به طور کامل در پارک ایالتی مونت رابسون در بریتیش کلمبیا قرار دارد و بخشی از رشتهکوه رینبو است. کوه رابسون پس از کوه وادینگتون دومین قله بلند بریتیش کلمبیا محسوب میشود. رخ جنوبی کوه رابسون به وضوح از بزرگراه یلوهد (بزرگراه ۱۶) قابل دیدن است و معمولاً از این مسیر از آن عکسبرداری میشود.
جستارهای وابسته
رشتهکوه راکی
منابع
دره رابسون
کوههای بریتیش کلمبیا
کوههای راکی کانادا | کوههای تیتان رشته کوهی است در قاره آمریکای شمالی، در ایالات مونتانا و وایومینگ در ایالات متحده.
پارک ملی گراند تیتون در این کوهها قرار دارد.
منابع
رشتهکوههای وایومینگ
رشتههای کوههای راکی
زمینچهرهای پارک ملی گراند تیتون
زمینچهرهای شهرستان تتون، وایومینگ
بومسازگان بزرگ یلواستون | کوه شین ، یک کوه ۴۶۶۱ متری است که در ۶ کیلومتری کوه تایری در رشتهکوه سنتینل قرار دارد. این کوه سومین قلهٔ بلند قاره جنوبگان است.
پانویس
جستارهای وابسته
هفت قله دوم
کوهستان السورث
کوههای جنوبگان
کوههای چهار هزار متری جنوبگان
کوههای سرزمین السورث
هفت قله سوم | کوهستان ویرونگا ()
نام مجموعهای از آتشفشانها است که در شرق آفریقا، قسمتهای شمالی رواندا، جمهوری دموکراتیک کنگو، و اوگاندا قرار گرفتهاست. این رشتهکوه با یک چین از رشتهکوه آلبرتینی جدا میگردد. بیشتر اطراف دهانههای این آتشفشانها را دریاچههایی مانند، دریاچه ادوارد و دریاچه کیوو فرا گرفتهاند. مرتفعترین قله این رشتهکوه آتشفشانی قله نیراگونگو با ارتفاع ۳٬۴۶۲ متر و قله نیاموراگیا با ارتفاع ۳٬۰۶۳ متر میباشند که در طول سالهای ۲۰۰۶ و ۲۰۱۰ فتح شدهاند. قله کاریزیمبی کترفعترین قله رشته است که ارتفاعی در حدود ۴٬۵۰۷ متر دارد. قدیمیترین قله این رشتهکوه نیز قله سابینیو نام دارد که ارتفاع آن هم در حدود ۳٬۶۳۴ متر میباشد. در کوهستان ویرونگا انواع جانوران در خطر انقراضی چون گوریل کوهی یافت میشود که نسل آن به علت از بین رفتن زیستگاه و شکار غیرقانونی در حال نابودی است.
منابع
پیوند به بیرون
کوهستان ویرونگا
رشتهکوههای اوگاندا
رشتهکوههای جمهوری دموکراتیک کنگو
رشتهکوههای رواندا
میراث جهانی یونسکو در جمهوری دموکراتیک کنگو
ویکیسازی رباتیک | قلهٔ سیاه کمان یکی از قلههای بلند منطقهٔ کوهستانی تختسلیمان در رشتهکوه البرز است که در استان مازندران و شهرستان کلاردشت واقع شدهاست. این قله در در سمت شرقی علم کوه و در جناح شمالی منطقۀ تخت سلیمان در کنار سرچشمهٔ رودخانهٔ سرد آبرود کلاردشت واقع گردیدهاست.
موقعیت جغرافیایی
سیاه کمان سمت شرقی قلهٔ علمکوه و جناح شمالی منطقهٔ کوهستانی تخت سلیمان قرار دارد که این منطقه با تعداد زیادی قلۀ بالای ۴٬۰۰۰ متر، یکی از بلندترین ناحیههای البرز مرکزی است که از شمال به چالوس تا تنکابن، از غرب به درهٔ سه هزار تنکابن، از جنوب به طالقان و الموت و از شرق محدود به درۀ چالوس است.
عارضهنگاری (توپوگرافی)
سیاهکمان از مهمترین و مرتفعترین قلههای خطالرأسی است که توسط گردنهای مرتفع به همین نام به قلهٔ چالون از سمت جنوب متصل میشود. در جناح شرقی قله، یخچال کمانچال و در جناح غربی آن در رودخانهٔ نفتچاک (نفتچال) قراردارد. سیاهکمان از شمال با شیب بسیار تندی به درهٔ رودخانهٔ سردآبرود و بریر میرسد.
جستارهای وابسته
علمکوه
اثر طبیعی ملی علمکوه
تخت سلیمان (مازندران)
قله تخت سلیمان (ایران)
منابع
کوههای رشتهکوه البرز
کوههای استان مازندران
کوههای چهار هزار متری البرز
کوههای ایران | فینشترارهورن () بلندترین کوه رشتهکوه آلپ برنیس در کشور سوئیس و مهمترین قله این کشور است. این کوه همچنین نهمین کوه بلند و سومین کوه مهم رشتهکوههای آلپ بهشمار میرود.
منابع
پیوند به بیرون
آلپ برنیس
کوههای آلپ
کوههای چهار هزار متری آلپ
کوههای چهار هزار متری سوئیس
کوههای سوئیس
کوههای کانتون برن
کوههای کانتون وله | بالتورو موزتاغ () زیررشتهای از رشتهکوه در منطقه بلتستان واقع در گلگت-بلتستان (شمالیترین واحد سیاسی پاکستان) و منطقه خودمختار سینکیانگ چین است. دامنه این کوهها بخشی از مرز پاکستان و چین است که دولت هند نیز ادعای مالکیت بر آن را دارد.
قله کی۲ که با ارتفاع ۸٬۶۱۱ دومین کوه بلند دنیاست و سه کوه ۸۰۰۰ متری دیگر (گاشربروم ۱، برود پیک و گاشربروم ۲) در این کوهها قرار دارند. این قلهها در سمت شمالی و شرقی یخچال بالتورو جای گرفتهاند.
قلههای سرشناس
در جدول زیر قلههای بلندتر از ۷۲۰۰ متر و دارای ارتفاع نسبی بیش از ۵۰۰ متر (معیار رایج شناسایی یک کوه مستقل) آورده شده است.
دیگر قلهها
تعدادی قله کمارتفاعتر در نزدیکی دهانه یخچال بالتورو وجود دارد که برجهای سنگی قابلتوجهی محسوب میشوند و از نظر زیبایی و دشواری صعود شهرت دارند. این کوهها شامل کوههای ترانگو (۶٬۲۸۶ متر)، قله بدون نام کوههای ترانگو (۶٬۲۳۹ متر) و یولی بیاهو (۶٬۱۰۹ متر) است.
منابع
رشتهکوههای سینکیانگ
رشتهکوههای قراقروم
رشتهکوههای گلگت-بلتستان | کلاته قنادان یک روستا در ایران است که در دهستان باقران واقع شدهاست. کلاته قنادان ۸ نفر جمعیت دارد.
منابع
روستاهای شهرستان بیرجند | بتورا سر () که بتورا ۱ نیز نامیده میشود، ۲۵مین قله بلند دنیا و ۱۰مین قله بلند پاکستان است. این قله بلندترین نقطه بتورا موزتاغ است که غربیترین زیررشته از رشتهکوه قرهقروم به شمار میرود.
بتورا، بتورا ۱ و بتورا ۱ شرقی از دیگر نامهای این قله هستند.
این کوه با وجود ارتفاع اندک بیشتر نسبت به راکاپوشی، به دلیل قرار گرفتن در فاصله بیشتر نسبت به دره هنزه، از شهرت کمتری برخوردار است.
منابع
کوههای گلگت-بلتستان
کوههای هفت هزار متری قراقروم | قلعه کهنه کوار، روستایی از توابع بخش کوار شهرستان شیراز در استان فارس ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان کوار قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، جمعیت آن ۹۸۰ نفر ۱۵۷خانوار) بودهاست.
منابع
قلعه کهنه کوار |
25e6b11f-7ac7-4047-86f8-ecdacbea80de | زبان کشمیری | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است. | زبان کشمیری چند گویشور در پاکستان دارد؟ | false | {
"answer_start": [
202
],
"text": [
"۱۰۵٬۰۰۰"
]
} | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است.
کشمیری زبان رسمی ایالت جامو و کشمیر و نیز یکی از زبانهای ملی هند است. برخی از گویشوران کشمیری از زبان انگلیسی یا اردو بهعنوان زبان دوم خود استفاده میکنند. در گذشته برای چند دهه، زبان کشمیری به عنوان یک رشته درسی در دانشگاه و دانشکدههای منطقه کشمیر ارائه میشد. امروزه، تلاشهایی برای گنجاندن این زبان در برنامهٔ آموزشی مدرسهها صورت میپذیرد.
ویژگیها
زبان کشمیری بین زبان هندی و زبانهای ایرانی قرار دارد. این زبان از قرن چهاردهم میلادی دارای ادبیات است و دبیره ی ویژه ی خود یعنی الفبای شارادا را تقریباً کنار گذاشته و خط عربی (اندکی تکمیل شده) را بهکار میبرد.
این زبان دارای دستگاه واکههای بسیار پیچیده، شامل تعداد زیادی واکههای خیشومی است، تنها ۴ حالت اشتقاقی دارد و واژگان عمدتاً اصیل این زبان، آن را از دیگر زبانهای هند شمالی مجزا میکند.
پانویس
منابع
مشارکتکنندگان ویکیپدیا، «Kashmiri language»، ویکیپدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد. (بازیابی در ۲۹ ژوئن ۲۰۰۸).
زبانهای مردم جهان، میشل مالرب، مترجم: عفت ملانظر، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران ۱۳۸۲
زبان کشمیری
الفباهای عربی برای زبانهای جنوب آسیا
زبانهای ایزو ۶۳۹–۱
کشمیری
زبانهای جامو و کشمیر
زبانهای دارای کد ایزو ۶۳۹–۲
زبانهای داردی
زبانهای رسمی هند
زبانهای فاعل-مفعول-فعل
زبانهای کشمیر آزاد
زبانهای نوشتاری در دیواناگری
کشمیری
کشمیری
کشمیری
کشمیر | زبانهای پاکستان () شامل زبانهای رایج در کشور پاکستان میشود. پاکستان دارای دهها زبان است که به عنوان زبان اول صحبت میشود. پنج زبان بیش از ۱۰ میلیون گویشور در پاکستان دارند که شامل زبان پنجابی، زبان پشتو، زبان سندی، زبان سرائیکی و زبان اردو هستند. بهطور عمده تمام زبانهای پاکستان متعلق به گروه زبانهای هندوایرانی از خانواده زبانهای هندواروپایی هستند.
آمار
در جدول زیر، زبانهای اصلی پاکستان بههمراه جمعیت گویشور اصلی آنها، آورده شدهاست:
شمار گویشوران زبان سرائیکی در سرشماریهای سال ۱۹۵۱ و ۱۹۶۱ با زبان پنجابی محاسبه شدهاست.
اردو به عنوان زبان ملی، توسط اکثر مردم پاکستان تکلم و درک میشود و بهطور فزاینده ای توسط پاکستانیهای شهرنشین به عنوان زبان اول پذیرفته میشود.
جستارهای وابسته
پاکستانیها
تأثیرات زبان فارسی بر زبان اردو
زبان فارسی در کشمیر
زبان فارسی در پاکستان
زبانهای هند
منابع
پیوند به بیرون | مردم کشمیری مردمانی داردی زبان هستند که ساکن ایالت سابق کشمیر هند هستند یا ریشه در آن منطقه دارند. ایالت سابق کشمیر امروز منطقه تحت مناقشه است و شامل ایالت هندی جامو و منطقه کوچک پاکستانی کشمیر آزاد است . بسیاری از مردم کشمیریتبار در بخش سفلای پنجاب پاکستان و پوتهار زندگی میکنند و گروه قومی برجستهای را تشکیل میدهند.
زبان
بنا به تحقیقات انجام شده توسط موسسه بینالمللی یوسیالای، زبان کشمیری، زبانی از شاخه شمال غربی زبانهای داردی از زبانهای هندواروپایی و شاخهای از زیر خانواده زبانهای هندوایرانی است. با این حال توافقی جهانی بر سر نسب این زبان موجود نیست. یوسیالای برآورد کرده است که این زبان حدود ۴/۴ میلیون گویشور دارد که بیشنیهاش در دره کشمیر است. درحالیکه برپایه سرشماری سال ۲۰۰۱ هند ۵٬۳۶۲٬۳۴۹ نفر در هند موجوداند، که البته شامل کشمیر خارج از کنترل هند نمیشود.
اسلام آوردن
اسلام که در تمامی مناطق اطراف کشمیر را رواج یافته بود، به تدریج در کشمیر نیز وارد شد. در سده ۱۴ میلادی اسلام به تدریج دین غالب در دره کشمیر شد، این مسئله در ۱۳۲۳ میلادی، با مسلمان شدن ریچانا نخستین پادشاه از سلسله جدیدی از لداخ که توسط عارف مشهور بلبل شاه اسلام آورده بود آغاز شد. پس از اسلام آوردن او نام ملک صدر الدین را بر خود نهاد. او به زودی توسط کشمیریها به قتل رسید. جمعیت عمده برهمنهای کشمیر (پاندیتها) اسلام آوردند، و جمعیت اندکی از ایران و افغانستان در کشمیر ساکن شدند. بسیاری از این مردم هویت خود را حفظ کردهاند. مسلمانان و هندوهای کشمیر تحت سنتهای صوفی و رشی کشمیر در همسازی نسبی میزیستند. حاکمان دیگر کشمیر مانند سلطان زین الدین همانند اکبر درباره همه ادیان بردبار بودند. در اواخر سده ۱۸ میلادی در سلطنت عالمگیر بسیاری از مردم به اسلام گرویدند. امروزه بسیاری از این مردم مسلمان هستند البته برخی از پاندیتهای کشمیر پیرو آیین هندو هستند.
فرهنگ
ساختار اجتماعی بر پایه خانواده گسترده است. اما شبکه خویشاندی گسترده تر برادری و اثرات اش بر روابط و بسیج عمومی به همان اندازه اهمیت دارد. خانواده گسترده به عنوان واحد تصمیم سازی با احترام به روابط اعضایش با جامعه بزرگ تر از اهمیت بنیادی برخوردار است. نهاد برادری چارچوب جمعی مفیدی، جهت رفاه متقابل ایجاد میکند که از طریق یاری و همکاری در حوزههای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی به دست میآید و همچنین حس تعلق و اعتماد به نفس جمعی را تقویت میکند.
منابع
ویکیپدیای انگلیسی
مردم کشمیری
اقوام در پاکستان
اقوام در هند
جوامع مسلمان
گروههای اجتماعی جامو و کشمیر
گروههای قومی جداشده توسط مرزهای بینالمللی
مردم دارد | کشمیر آزاد جنوبیترین قسمت کشمیر تحت کنترل پاکستان و دولت پادشاهی پیشین جامو و کشمیر است. این منطقه از شرق هممرز با ایالت هندی جامو و کشمیر، از غرب با منطقهٔ فدرالی خیبر-پختونخوا، از شمال با ایالت گلگت-بلتستان (در گذشته مناطق شمالی پشتونخواه) و از جنوب با ایالت پنجاب پاکستان است. پایتخت این منطقه مظفرآباد، مساحت آن ۱۳٬۲۹۷ کیلومتر مربع و جمعیت آن حدود ۴ میلیون نفر است.
کشمیر آزاد منطقهای خودگردان است که توسط پاکستان اداره میشود و از نظر اقتصادی و اداری با پاکستان مرتبط است. کشمیر آزاد در دامنههای هیمالیا قرار دارد و از جنوب به رشتهکوه پیر پنجال میرسد. از نظر زمینشناسی در منطقه فرورانش در شمالیترین قسمت صفحهٔ زمینساختی هند و استرالیا قرار دارد و این باعث شده تا منطقهای بسیار لرزهخیز باشد به طوریکه در سال ۲۰۰۵ زمینلرزهٔ پرقدرتی مظفرآباد و مناطق اطراف آن را ویران کرد.
کشمیر آزاد و ایالت گلگت-بلتستان در متنهای رسمی سازمان ملل و برخی سازمانهای بینالمللی دیگر با نام کشمیر تحت کنترل پاکستان شناخته میشوند و در هند آن را کشمیر تحت اشغال پاکستان مینامند. منطقهٔ کشمیر در سال ۸–۱۹۴۷ جریان جنگ نخست کشمیر یا جنگ نخست هند و پاکستان از کنترل دولت سلطنتی راجایی حاکم بر آن خارج شده و میان هند و پاکستان تقسیم شد.
این منطقه تنوع قومی و زبانی بالایی دارد. قومیتهای مختلفی از جمله گُجَرها، جَتها، سوداها و راجپوتها در این منطقه زندگی میکنند. زبان رسمی این ایالت اردو است اما گویشوران زبانهای متعدد دیگری از جمله پهاری، گجری، دوگری، پوتوهاری، کشمیری، پشتو و پنجابی هم در این منطقه زندگی میکنند.
مردم
مردم این منطقه کاملاً به زبان کشمیری با گویش خوار ،شینا و هندکو سخن میگویند زبان این منطقه بیشتر شینا هستند.
شهرها
این فهرست شامل شهرهای کشمیر آزاد است.
روالکوت
باغ (کشمیر)
سکردو
بهمبر
وادی بناه
کوتلی
منگله
میرپور (پاکستان)
مظفرآباد
حویلی (فروردکواتی)
اتیان
پندی بهاتیان
نگارخانه
نمادهای ایالتی آزاد جامو و کشمیر
منابع
ایالتها و قلمروهای بنیانگذاریشده در ۱۹۴۷ (میلادی)
ایالتها و قلمروهای بنیانگذاریشده در ۱۹۴۸ (میلادی)
جغرافیای هند
درگیری کشمیر
زمینلرزه کشمیر (۲۰۰۵ میلادی)
زیربخشهای پاکستان
سیاست خارجی پاکستان
کشمیر
کشورها و سرزمینهای کشمیریزبان
مناطق مورد مناقشه در آسیا
منطقههای مورد مناقشه | ویکیپدیای کشمیری نسخهٔ زبان کشمیری وبگاه ویکیپدیا است. ویکیپدیای زبان کشمیری در آغاز اکتبر ۲۰۰۹ دارای حدود ۳۸۰ مقاله بود. شمار مقالات آن در ۲۸ آوریل ۲۰۲۱ به ۵۱۴ عدد رسید.
پیوند به بیرون
ویکیپدیای کشمیری
منابع
فراویکی
زبان کشمیری
کشمیری | زبان توروالی زبانیاست از شاخهٔ زبانهای داردی که در بخشهای سوات و کوهستان در خیبر پختونخوای پاکستان گویشورانی دارد. توروالیزبانان از تیرههای بومی منطقهاند و پیرامون ۹۰هزار گویشور این زبان (برآورد سال ۲۰۱۱ میلادی) در دهکدههای پراکنده در ارتفاعات دور از دسترس میزیند.
منابع
Wikipedia contributors، "Torwali language،" Wikipedia، The Free Encyclopedia، http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Torwali_language&oldid=499087931 (accessed November 4، 2012).
زبانهای پاکستان
زبانهای خیبر پختونخوا
زبانهای داردی | زبانگاوی چهارشیار نام یک گونه از سرده کفشک زبانگاوی است.
منابع
زبانگاوماهیان
ماهیان توصیفشده در ۱۹۰۴ (میلادی) | شیلو ژوما کشتی گیر زن کشور چین است.
منابع
افراد زنده
مدالآوران بازیهای آسیایی در کشتی
زادگان ۱۹۸۷ (میلادی)
کشتیگیران در بازیهای آسیایی ۲۰۱۴ | زبان اودکی () از زبانهای هندوآریایی است که در هند و پاکستان گویشور دارد.
منابع
زبانهای ایالت سند
زبانهای پنجاب، پاکستان
زبانهای هندوآریایی | چری دی (؛ زاده ) یک مانکن اهل کشور ولز است.
منابع
افراد زنده
اهالی فلینتشر
دختران صفحه ۳
زادگان ۱۹۸۷ (میلادی)
مانکنهای زن اهل ولز
مدلهای گلامور |
0087c8f1-2e01-487b-b189-9794c1194fd6 | زبان کشمیری | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است. | کدام زبان حدود 4391000 نفر گویشور در هند دارد؟ | false | {
"answer_start": [
5
],
"text": [
"کشمیری"
]
} | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است.
کشمیری زبان رسمی ایالت جامو و کشمیر و نیز یکی از زبانهای ملی هند است. برخی از گویشوران کشمیری از زبان انگلیسی یا اردو بهعنوان زبان دوم خود استفاده میکنند. در گذشته برای چند دهه، زبان کشمیری به عنوان یک رشته درسی در دانشگاه و دانشکدههای منطقه کشمیر ارائه میشد. امروزه، تلاشهایی برای گنجاندن این زبان در برنامهٔ آموزشی مدرسهها صورت میپذیرد.
ویژگیها
زبان کشمیری بین زبان هندی و زبانهای ایرانی قرار دارد. این زبان از قرن چهاردهم میلادی دارای ادبیات است و دبیره ی ویژه ی خود یعنی الفبای شارادا را تقریباً کنار گذاشته و خط عربی (اندکی تکمیل شده) را بهکار میبرد.
این زبان دارای دستگاه واکههای بسیار پیچیده، شامل تعداد زیادی واکههای خیشومی است، تنها ۴ حالت اشتقاقی دارد و واژگان عمدتاً اصیل این زبان، آن را از دیگر زبانهای هند شمالی مجزا میکند.
پانویس
منابع
مشارکتکنندگان ویکیپدیا، «Kashmiri language»، ویکیپدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد. (بازیابی در ۲۹ ژوئن ۲۰۰۸).
زبانهای مردم جهان، میشل مالرب، مترجم: عفت ملانظر، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران ۱۳۸۲
زبان کشمیری
الفباهای عربی برای زبانهای جنوب آسیا
زبانهای ایزو ۶۳۹–۱
کشمیری
زبانهای جامو و کشمیر
زبانهای دارای کد ایزو ۶۳۹–۲
زبانهای داردی
زبانهای رسمی هند
زبانهای فاعل-مفعول-فعل
زبانهای کشمیر آزاد
زبانهای نوشتاری در دیواناگری
کشمیری
کشمیری
کشمیری
کشمیر | زبان بیشنوپِریا مانیپوری (বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী) از زبانهای هندوآریایی است که در شمال شرق هند و بنگلادش و برمه رواج دارد و حدود ۴۵۰ هزار گویشور دارد.
جستارهای وابسته
ویکیپدیای بیشنوپریا مانیپوری
منابع
زبانهای آسام
زبانهای بنگلادش
زبانهای تریپورا
زبانهای شمال شرقی هندوستان
زبانهای هند
زبانهای هندوآریایی
گویشهای بنگالی
زبانهای مختلط
پیجینها و کریولها | زبانهای ژرمنی شاخهای از خانواده زبانهای هندواروپایی هستند که توسط جمعیتی در حدود ۵۱۵ میلیون نفر گویشور بومی در اروپا، آمریکای شمالی، اقیانوسیه و جنوب آفریقا گفتگو میشوند. انگلیسی، با حدود ۲ میلیارد نفر گویشور، پرگویشورترین زبان ژرمنی در جهان است. تمام زبانهای ژرمنی از نیاژرمنی ریشه گرفتهاند که در عصر آهن در اسکاندیناوی صحبت میشد.
زبانهای ژرمنی غربی شامل سه زبان پرکاربرد ژرمنی هستند: انگلیسی با حدود ۳۶۰–۴۰۰ میلیون گویشور بومی، آلمانی با بیش از ۱۰۰ میلیون گویشور بومی و هلندی با ۲۴ میلیون گویشور بومی. زبانهای دیگر ژرمنی غربی شامل آفریکانس، شاخهای از هلندی، با بیش از ۷٫۱ میلیون گویشور بومی؛ آلمانی سفلی با حدود ۰٫۳ میلیون گویشور بومی و احتمالاً ۶٫۷–۱۰ میلیون گویشور کل (حداقل ۵ میلیون نفر در آلمان و ۱٫۷ میلیون در هلند)؛ ییدیش که پیش از جنگ جهانی دوم توسط تقریباً ۱۳ میلیون یهودی در اروپا استفاده میشد و اکنون دارای تقریباً ۱٫۵ میلیون گویشور بومی است؛ اسکاتس، با ۱٫۵ میلیون گویشور بومی؛ گونههای لیمبورخی با تقریباً ۱٫۳ میلیون گویشور در مرزهای هلند - بلژیک - آلمان و زبانهای فریسی با بیش از ۰٫۵ میلیون گویشور بومی در هلند و آلمان هستند.
بزرگترین زبانهای ژرمنی شمالی سوئدی، دانمارکی و نروژی هستند که تا حدی برای یکدیگر قابل درک و در مجموع حدود ۲۰ میلیون گویشور بومی در کشورهای شمال اروپا و پنج میلیون گویشور زبان دوم دارند. از زمان قرون وسطی، این زبانها به شدت تحت تأثیر زبان آلمانی پایین میانه از شاخه ژرمنی غربی قرار گرفتند و واژگان این زبان حدود ۳۰–۶۰٪ از واژگان آنها را با توجه به برآوردهای مختلف تشکیل میدهد. دیگر زبانهای ژرمنی شمالی فارویی و ایسلندی هستند، که محافظه کارتر از سایرین بوده، هیچ تأثیر قابل توجهی از آلمان پایین نپذیرفتهاند و دارای دستور زبان پیچیدهتر و فهم متقابل کمتر نسبت به سایر زبانها هستند.
شاخه ژرمنی شرقی شامل گوتی، بورگوندی و وندالی بود که اکنون همه آنها منقرض شدهاند. واپسین زبان آن گوتی کریمهای بود که تا اواخر قرن هجدهم در برخی از مناطق منزوی کریمه صحبت میشد.
اتنولوگ ۴۸ زبان مختلف ژرمنی زنده را فهرست کردهاست که ۴۱ مورد از آنها به شاخه غربی و شش زبان دیگر به شاخه شمالی تعلق دارند. شمار کل زبانهای ژرمنی در طول تاریخ ناشناخته است زیرا برخی از آنها، به ویژه زبانهای ژرمنی شرقی، در طی یا پس از دوره مهاجرتها ناپدید شدهاند. برخی از زبانهای ژرمنی غربی همانند لومباردی نیز نتوانستند دوره مهاجرتها را پشت سر بگذارند. در نتیجه جنگ جهانی دوم و پس از آن اخراج گسترده آلمانیها، زبان آلمانی بسیاری از مناطق خود را از دست داد و همچنین چندین گویش آن در معرض نابودی و انقراض قرار گرفتند. در قرن بیست و یکم، به دلیل برتری یافتن آلمانی معیار، گویشهای آن در حال نابودی هستند.
نیای مشترک همه زبانهای این شاخه نیاژرمنی یا ژرمنی مشترک نامیده میشود که در اواسط هزاره نخست پیش از میلاد در عصر آهن در اسکاندیناوی صحبت میشد. نیاژرمنی، همراه با همه نوادگانش، دارای تعدادی ویژگی زبانی منحصر به فرد است که معروفترین آنها تغییر همخوانی معروف به «قانون گریم» است. گونههای نخستین ژرمنیک زمانی وارد تاریخ شدند که قبایل ژرمنی در قرن ۲ پیش از میلاد از اسکاندیناوی | زبانهای اروپا به زبانهایی گفته میشود که در محدودهٔ قارهٔ اروپا گویشورانی دارند. بیشتر این زبانها عضوی از خانوادهٔ زبانهای هندواروپایی میباشند. زبانهای هندواروپایی این قاره دربرگیرندهٔ زیرشاخههای زبانهای رومی، ژرمنی، زبانهای بالتی-اسلاوی، یونانی و دیگر زیرشاخهها میباشند. خانوادهٔ زبانی دیگر رایج اروپا زبانهای اورالی میباشد که سه زبان ملی مجاری، فنلاندی و استونیایی از این گروهند. زبانهای ترکی، مغولی نیز گویشورانی دارند. همچنین زبانهای قفقازی جنوبی و قفقازی شمالی در مرزهای جنوبی اروپا دارای اهمیت میباشند. زبان باسکی نیز زبانی منفرد است که در باختر پیرنه بدان سخن رانده میشود و زبان مالتی نیز یگانه زبان سامی با موقعیت ملی این قاره است.
زبانهای هندواروپایی
خانواده زبانهای هندواروپایی از تبار زبان نیاهندواروپایی هستند که گمان میرود هزاران سال پیش تکلم میشدهاست. گویشوران نخستین زبانهای دختر هندواروپایی به احتمال زیاد در حدود ۴۰۰۰ سال پیش (عصر برنز) در اروپا پراکنش یافتند (فرهنگ پیاله ناقوسی).
رومی
تقریباً ۲۱۵ میلیون اروپایی (بیشتر در غرب و جنوب اروپا) گویشوران بومی زبانهای رومی هستند. بزرگترین این زبانها عبارتند از فرانسوی (۷۲ میلیون)، ایتالیایی (حدود ۶۵ میلیون)، اسپانیایی (حدود ۴۰ میلیون)، رومانیایی (حدود ۲۴ میلیون)، پرتغالی (حدود ۱۰ میلیون)، کاتالان (حدود ۹ میلیون)، سیسیلی (حدود ۵ میلیون)، ونتی (حدود ۴ میلیون)، گالیسی (حدود ۲ میلیون)، ساردنیایی (حدود ۱ میلیون) و اکسیتان (حدود ۵۰۰٬۰۰۰ نفر).
ژرمنی
زبانهای ژرمنی خانواده زبانی غالب در غرب، شمال و مرکز اروپا هستند. برآورد شده حدود ۲۱۰ میلیون اروپایی گویشور بومی زبانهای ژرمنی هستند. بزرگترین گروهها آلمانی (حدود ۹۵ میلیون)، انگلیسی (حدود ۷۰ میلیون)، هلندی (حدود ۲۴ میلیون)، سوئدی (حدود ۱۰ میلیون)، دانمارکی (حدود ۶ میلیون) و نروژی (حدود ۵ میلیون) هستند.
اسلاوی
زبانهای اسلاوی در مناطق بزرگی از جنوب، مرکز و شرق اروپا تکلم میشوند. حدود ۲۵۰ میلیون اروپایی گویشور بومی زبانهای اسلاوی هستند. بزرگترین گروهها
روسی (حدود ۱۱۰ میلیون در روسیه اروپایی، بزرگترین جامعه زبانی اروپا)، لهستانی (حدود ۴۵ میلیون)، اوکراینی (حدود ۴۰ میلیون)، صربیکرواتی (حدود ۲۱ میلیون)، چکی (حدود ۱۱ میلیون)، بلغاری (حدود ۹ میلیون)، اسلواکی (حدود ۵ میلیون)، بلاروسی و اسلونیایی (هریک حدود ۳ میلیون) و مقدونی (حدود ۲ میلیون) هستند.
سایر
یونانی (حدود ۱۳ میلیون) که زبان رسمی یونان و قبرس است.
زبانهای بالتیک که بیشتر در لیتوانی (لیتوانیایی (حدود ۳ میلیون) و ساموگیتی) و لتونی (لتونیایی (حدود ۲ میلیون) و لاتگالی) سخن گفته میشوند. این خانواده همچنین دارای شمار زیادی زبان مرده همچون گالیندی، کوری، پروسی باستان، سلونی، سمیگالی و یاتوینگی است.
آلبانیایی (حدود ۵ میلیون) که زبان رسمی آلبانی و کوزوو است.
زبانهای سلتی که شامل شش زبان زنده و شماری زبان مرده میشوند. همه شش زبان زنده از شاخه سلتی جزیرهای و به شرح زیرند:
خانواده بریتونی: ولزی (ولز، حدود ۷۰۰٬۰۰۰ نفر)، کورنی (کورنوال، حدود ۵۰۰ نفر) و برتون (برتاین، حدود ۲۰۰٬۰۰۰ نفر)
خانواده گیلیکتبار: ایرلندی (ایرلند، حدود ۱۴۰٬۰۰۰ نفر)، گیلیک اسکاتلندی (اسکاتلند، حدود ۵۰٬۰۰۰ نفر) و مانکس (جزیره من، ۱٬۸۰۰ نفر)
زبانهای هندوآریایی که یک نماینده بزرگ دارند: رومانی (حدود ۱٫۵ میلیون گویشور) که در اواخر قرون وسطی به اروپا وارد شد.
زبانهای ایرانی در اروپا به صورت بومی فقط در شمال قفقاز یافت میشوند که شامل آسی با حدود ۶۰۰٬۰۰۰ گویشور هستند.
زبانهای غیر هندواروپایی
اورالی
زبانهای اورالی بومی شمال ارواسیا هستند. زبانهای مجاری (حدود ۱۳ میلیون)، فنلاندی (حدود ۵ | دراویدی یک خانواده زبانی شامل حدود ۷۳ زبان از جمله ۴ زبان نوشتاری تامیلی، تلوگو، کانارا و مالایالم است که اعضای قوم دراویدی به آن سخن میگویند. زبانهای دراویدی به لحاظ واژههایی که در آن برای نهادهای اجتماعی و خویشاوندی وجود دارد، زبان غنی ای بهشمار میروند.
شمار دراویدی زبانها بیش از ۲۱۵ میلیون نفر است. آنها بیشتر در جنوب هند و شمال شرق سریلانکا ساکنند و در هند زبانهایی از این خانواده زبان رسمی ۴ استان آندراپرادش، تامیل نادو، کرالا و کارناتاکا هستند.
مرکز و شرق هند، بخشهایی از بنگلادش، نپال و پاکستان و مناطقی در بلوچستان ایران و افغانستان نقاط دیگری هستند که جمعیت قابل توجهی از این مردم را در خود جای دادهاند. جمعیت مهاجر دراویدی در کشورهایی چون مالزی و سنگاپور نیز قابل توجه است.
پژوهشهایی دربارهٔ ارتباط زبانهای دراویدی با ایلامی، صورت گرفتهاست. به باور بسیاری از زبان شناسان، زبان دراویدی بازمانده ای از زبان مردم تمدن سند بودهاست. فرضیاتی که در مورد ارتباط زبانهای دراویدی با زبان عیلامی مطرح شدهاست و احتمال وجود یک زبان مشترک که زبانهای دراویدی و عیلامی و سومری و بومیان آذربایجان از آن منشعب شدهاند، به معنای نیای مشترک ساکنان بومی ایران و هندوستان در این سرزمینها است.
دستهبندی
پراکندگی
از سال ۱۹۸۱، در سرشماریهای هند فقط زبانهایی با بیش از ۱۰ هزار گویشور گزارش میشود، از جمله ۱۷ زبان دراویدی. در سال ۱۹۸۱، دراویدیها تقریباً ۲۴٪ از جمعیت هند را تشکیل میدادند.
در سرشماری سال ۲۰۰۱، آنها ۲۱۴ میلیون نفر بودند، یعنی حدود ۲۱٪ از جمعیت ۱٫۰۲ میلیارد نفری هند. به علاوه، بزرگترین گروه دراویدیزبان خارج از هند، تامیلیزبانان در سری لانکا، حدود ۴٫۷ میلیون نفر هستند. تعداد کل گویندگان زبانهای دراویدی حدود ۲۲۷ میلیون نفر است، یعنی حدود ۱۳٪ از جمعیت شبه قاره هند.
بزرگترین گروه زبانهای دراویدی، زبانهای دراویدی جنوبی است که تقریباً ۱۵۰ میلیون گوینده دارد. تامیلی، کانارا و مالایالم به ترتیب با داشتن ۷۵ میلیون، ۴۴ میلیون و ۳۷ میلیون نفر گوینده بومی، حدود ۹۸٪ از گویندگان را تشکیل میدهند.
بزرگترین شاخه بعدی شاخه جنوب مرکزی است که ۷۸ میلیون نفر گوینده بومی دارد و بیشتر قریب به اتفاق آنها به زبان تلوگو صحبت میکنند. تعداد کل گویندگان زبان تلوگو، از جمله کسانی که زبان اول آنها تلوگو نیست، حدود ۸۴ میلیون نفر است. این شاخه همچنین شامل زبان قبیلهای گوندی است که در هند مرکزی صحبت میشود.
دومین شاخه کوچک شاخه شمالی با حدود ۶٫۳ میلیون گویشور است. این شاخه تنها زیرگروه دراویدی است که در پاکستان تکلم میشود (زبان براهویی).
کوچکترین شاخه شاخه مرکزی است که فقط حدود ۲۰۰٬۰۰۰ گویشور دارد. این زبانها بیشتر قبیلهای هستند و در هند مرکزی صحبت میکنند.
جستارهای وابسته
مردمان دراویدی
منابع
پیوند به بیرون
فرهنگ لغات دراویدی
زبانهای دراویدی
خانوادههای زبانی
زبانهای پیوندی | هر میتواند به موارد زیر گفته شود:
نام قدیم شهر خوی
یک حرف تعریف در زبان فارسی
نام خانوادگی
آنی هر
کنت هر
چارلی هر
دیوید هر
جان هر
مایکل هر
هیو هر | بومی ممکن است به موارد زیر اشاره کند:
مردمان (بومی)
گونه بومی، حضور در یک منطقه تنها در نتیجه فرآیندهای طبیعی، بدون دخالت انسان
زبان بومی | مردمان کارْتْوِلی یک گروه نژادی-زبانی از مردمان قفقاز و گویشوران زبانهای کارتولی هستند که شامل مردمان زیر میشوند:
مردم گرجی
مردم سوان
مردم دچان
مردم مگرلی
مردم لاز
طبقهبندی زبانی
زبان سوانی:(سوانی:ლუშნუ ნინ، lušnu nin) حدود۳۵٬۰۰۰ تا ۴۰٬۰۰۰ گویشور دارد و عمدتاً در گرجستان و آبخازیا پراکندهاند.
زبانهای کارتو-زان:
زبان گرجی:(ქართული ენა، kartuli ena) حدود ۱۵ میلیون گویشور در سراسر جهان دارد که بجز کشور گرجستان در ایران، ترکیه و روسیه و کانادا و آلمان و یونان گویشورانی دارد. همچنین شماری از آنان بهصورت مهاجر در ایالات متحده آمریکا، اسراییل و اتحادیه اروپا بسر میبرند.
زبانهای زان:
زبان مگرلی: (მარგალური ნინა، margaluri nina) در منطقه آبخازیا، زوگدیدی و تفلیس حدود نیم میلیون نفر گویشور دارد.
زبان لازی:(ლაზური ნენა، lazuri nena) این زبان حدود ۲۲۰٬۰۰۰ متکلم در مناطق حاشیه دریای سیاه و شمال شرقی ترکیه و منطقه آجارستان دارد.
منابع
Fähnrich, H. & Sardzhveladze, Z. (2000). Etymological Dictionary of the Kartvelian Languages (in Georgian). Tbilisi.
اقوام قفقاز | ۹۰۰۰۰ به حروف نَوَد هزار عدد طبیعی است که بعد از ۸۹۹۹۹ و قبل از ۹۰۰۰۱ قرار دارد.
اعداد صحیح | ایان گورهام، (زاده ۳۰ نوامبر ۱۹۷۱) کارآفرین، حسابدار و مدیر ارشد اجرایی بریتانیایی است، که در حال حاضر بهعنوان مدیر عامل اجرایی شرکت هارگریوز لندسداون فعالیت میکند.
منابع
افراد زنده
حسابداران اهل بریتانیا
دانشآموختگان دانشگاه وارویک
زادگان ۱۹۷۱ (میلادی)
کارآفرینان اهل بریتانیا
مدیران شرکت اهل بریتانیا
مدیران ارشد اهل بریتانیا |
490b7502-7e39-447e-9ef4-336fba07ff8c | زبان کشمیری | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است. | کدام کشور دارای 23 زبان قانونی است؟ | false | {
"answer_start": [
522
],
"text": [
"هندوستان"
]
} | شوکو نوعی پریز که دارای دو سوراخ در یک راستا هست. علاوه بر آن در این کلیدها دو میله در بالا و پایین وجود دارد که برای زمین کردن وسایل استفاده میشود. دو کشور ایران و افغانستان جزء کشورهای استفادهکننده از این سیستم هستند.
کشورهای استفادهکننده
افغانستان
الجزایر
آندورا
بوسنی هرزگوین
بلاروس
بلغارستان
آلمان
ایسلند
فنلاند
یونان
اندونزی
ایران
جزیره
Italien/سان مارینو/Vatikanstaat (Norm: CEI 23-50 P 30, S 30, S 31, zusammen mit CEI 23-50 L-Typ-Steckern)
کره (کشور)
کرواسی
لتونی
لیتوانی
لوکزامبورگ
Nordmazedonien
مونتهنگرو
Republik Moldau
هلند
نروژ
اتریش
پرتغال
رومانی
روسیه
سوئد
صربستان
اسلوونیا
اسپانیا
Südkorea
سوریه
ترکیه
اوکراین
مجارستان
جستارهای وابسته
دوشاخه و پریز برق متناوب
منابع
پیوند به بیرون
اتصال دهندگان اصلی قدرت | زبان رسمی به زبانی گفته میشود که بهطور قانونی در کشور یا منطقهای از کشور که از توانایی وضع قوانین خاص آن منطقه برخوردار است، انتخاب شدهاست.
معمولاً زبانی بهعنوان زبان رسمی انتخاب میشود که اکثریت جمعیت به آن سخن گویند (زبان ملی). اما بهدلیل وجود جامعههای چندزبانه یا بهدلیل حفظ وحدت ملیِ یک کشور ممکن است این دو برهم، منطبق نباشند یا «زبان ملی» یکی از «زبانهای رسمی» باشد.
همچنین، برخی سازمانهای جهانی، جهت ساماندهی ارتباطات و جلسات، برای امور خود زبان رسمی تعریف میکنند. برای نمونه، سازمان ملل متحد، شش زبان (انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی، روسی، چینی و عربی) بهعنوان زبان رسمی تعریف کردهاست. کشورهایی همچون کانادا، هند، پاکستان، سودان، سنگاپور، هنگ کنگ و… دارای چند زبان رسمی هستند.
فهرست کشورها بر اساس تعداد زبانهای به رسمیت شناختهشده
این فهرست فقط شامل کشورهایی با سه زبان رسمی و بیشتر هستند و شامل کشورهای دو زبانه نیست: بیشترین تعداد زبان رسمی تصویب شده در کشور محصور در خشکی به نام «بولیوی» واقع در آمریکای جنوبی است.
کشورها
آمریکا
از لحاظ قانونی در قانون فدرال هیچ زبان رسمی وجود ندارد، ولی در بیش از ۲۷ ایالت آمریکا زبان انگلیسی برای دادگاهها و ادارههای رسمی لازم میباشد.
استرالیا
با وجود اینکه استرالیا زبان رسمی ندارد، با این حال انگلیسی استرالیایی را که بخش عمدهای از افراد جامعه از آن استفاده میکنند به عنوان زبان استرالیا در نظر میگیرند. استرالیا کشوری است که با دربرداشتن ۱۶۰ زبان مختلف طیف وسیعی از فرهنگها و زبانها را ارائه میدهد. زبان استرالیا دارای لهجه و لغتهای منحصر به خود است.
زبان رسمی در کشورهای مختلف
در حال حاضر ۱۷۸ کشور، دارای حداقل یک زبان رسمی هستند. زبان انگلیسی بیشترین زبان در وضعیت زبان رسمی میان کشورهای جهان است که در بیش از ۶۰ کشور، زبان رسمی است.
جستارهای وابسته
زبان رسمی دوفاکتو
زبان عامیانه
زبان ملی
زبانهای رسمی سازمان ملل متحد
زبان کاری
منابع
Dictionary of Language Teaching and Applied Linguistics, Jack C. Richards et. al. , Longman
آییننامهها
حقوق زبانی
زبان
زبانگونهها
زبانهای رسمی
سبکها و گونههای زبان
سیاست زبان
واژگان | لنهدی یا پنجابی غربی نام دستهای از زبانهای هندوآریایی است که در پنجاب پاکستان گویشورانی دارد. این زبانها از دید زبانی حد فاصل دو زبان سندی و پنجابی میباشند. زبان نوشتاری لندازبانان، پنجابی است. زبانهای سرائیکی، هندکو و بهاحتمال پنجابی میرپوری زیرشاخهای از این گروه زبانیاند.
جستارهای وابسته
پاکستان
پنجابی
سندی
پنجاب
سرائیکی
هندکو
منابع
Wikipedia contributors, "Lahnda language," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Lahnda_language&oldid=593161285 (accessed February 23, 2014).
زبانهای لندا
زبانهای دارای کد ایزو ۶۳۹–۲
زبانهای هندوآریایی | در اینجا فهرست سرزمینهایی که زبان رسمیشان هلندی یا آفریکانس است ارائه شدهاست. این فهرست شامل کشورها و همچنین سرزمینهای وابسته که زبان هلندی و/یا آفریکانس (یکی از) زبان (های) رسمیشان است میشود.
هلندی و آفریکانس زبان مادری یا زبان دوم حدود ۴۶ میلیون نفر در جهان است. سطح بالایی از فهم متقابل میان این دو زبان به ویژه در گونهٔ نوشتاری موجود است. بهطور تقریبی ۹۰ تا ۹۵٪ از واژگان آفریکانس ریشه در هلندی دارد و تفاوتهای لغوی کمی بین این دو زبان وجود دارد؛ با این حال، آفریکانس دارای صرف، دستور و املای منظم تری است.
هلندی یا آفریکانس به عنوان زبان رسمی
هلندی و/یا آفریکانس زبان رسمی ۵ کشور هستند، که در آمریکا، آفریقا و اروپا قرار دارند. هلند، بلژیک و سورینام اعضای اتحادیه زبان هلندی هستند.
سایر وضعیتهای قانونی
هلندی در اندونزی یک زبان رسمی نیست، اما این زبان پس از یک دوره استعمار ۳۵۰ ساله در این کشور به عنوان زبان منبع بسیار استفاده میشود. به ویژه در حقوق، هلندی دارای وضعیت نیمهرسمی است زیرا بسیاری از قوانین استعماری فقط به هلندی موجود هستند.
گرچه هلندی زبان بومی مردم فلاندر فرانسه است، در فرانسه یا این منطقه دارای وضعیت رسمی نمیباشد.
نهادهای بینالمللی
هلندی و/یا آفریکانس زبان رسمی نهادهای بینالمللی زیر هستند:
بنلوکس (هلندی)
اتحادیه آفریقا (آفریکانس)
جامعه و بازار مشترک کارائیب (هلندی)
(هلندی)
اتحادیه کشورهای آمریکای جنوبی (هلندی)
اتحادیه زبان هلندی (آفریکانس/هلندی)
جستارهای وابسته
تفاوتهای هلندی و آفریکانس
اتحادیه زبان هلندی
منابع
حوزههای نفوذ فرهنگی
زبان آفریکانس
زبان هلندی
فهرستهای کشورها و سرزمینها بر پایه زبان
کشورها و سرزمینهای هلندیزبان | ئیامدی اسدابلیو۱۵۰۴ () یک لوکوموتیو دیزلی شانتر ساخت شرکت جنرال موتورز الکترو-موتیو دیزل است.
این لوکوموتیو که از مه تا آگوست سال ۱۹۷۳ تولید میشده دارای ۱۵۰۰ اسب بخار قدرت و ۱۱۲٬۰۰۰ کیلوگرم وزن بوده است.
منابع
Laundry, Mark. The Yard Limit: EMD SW1504. Retrieved on March 23, 2005.
Trainweb.org. The Unofficial EMD Homepage. Retrieved on March 23, 2005.
McCall, S.A. EMD Switcher Dimensional Data. Retrieved on March 23, 2005.
لوکوموتیوهای الکترو-موتیو دیویژن
لوکوموتیوهای بی-بی
لوکوموتیوهای دیزلی-برقی ایالات متحده آمریکا
لوکوموتیوهای دیزلی ایالات متحده آمریکا
لوکوموتیوهای ریل استاندارد ایالات متحده آمریکا
لوکوموتیوهای ریل راهآهن استاندارد
لوکوموتیوهای ریل راهآهن استاندارد مکزیک | کیم وا کنوسن (؛ زادهٔ ) قایقران کانو اهل دانمارک است.
منابع
افراد زنده
برندگان مدال نقره المپیک اهل دانمارک
برندگان مدالهای بازیهای المپیک تابستانی ۲۰۰۸
زادگان ۱۹۷۷ (میلادی)
قایقرانان کانو در بازیهای المپیک تابستانی ۲۰۰۸
قایقرانان کانو در بازیهای المپیک تابستانی ۲۰۱۲
قایقرانان کانو مرد اهل دانمارک
مدالآوران المپیک در قایقرانی | کیتی وینسنت (؛ زادهٔ ) قایقران کانو زن اهل کانادا است.
وی در مسابقات کشوری و بینالمللی در مجموع برندهٔ ۲ مدال طلا، ۱ مدال برنز شدهاست.
منابع
افراد زنده
برندگان مدال برنز المپیک اهل کانادا
برندگان مدالهای المپیک تابستانی ۲۰۲۰
زادگان ۱۹۹۶ (میلادی)
قایقرانان کانو در بازیهای المپیک تابستانی ۲۰۲۰
مدالآوران المپیک در قایقرانی
قایقرانان کانو زن اهل کانادا
ورزشکاران اهل میسیساگا | کالین بیشل (؛ زادهٔ ) قایقران قایق بادبانی اهل استرالیا است.
منابع
افراد زنده
برندگان مدال برنز المپیک اهل استرالیا
برندگان مدالهای بازیهای المپیک تابستانی ۱۹۹۶
زادگان ۱۹۵۹ (میلادی)
قایقرانان بادبانی قهرمان جهان در کلاس ستاره
قایقرانان قایق بادبانی مرد اهل استرالیا
مدالآوران المپیک در قایقرانی بادبانی
ملوانان کاپ آمریکایی ۱۹۹۲ | «قاتلان زنده» آلبومی از کوئین است که در سال ۱۹۷۹ میلادی منتشر شد.
منابع
آلبومهای زنده ۱۹۷۹ (میلادی) | کتاب قلمرو وجدان اثر عبدالحسین زرینکوب میباشد. این کتاب سیری در عقاید، ادیان و اساطیر میباشد.
کتابهای عبدالحسین زرینکوب
کتابهای فارسی |
c10eff62-7d63-4c9a-b574-6f2c97c001f2 | زبان کشمیری | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است. | کدام زبان حدود 105000 نفر گویشور در پاکستان دارد؟ | false | {
"answer_start": [
0
],
"text": [
"زبان کشمیری"
]
} | زبانهای پاکستان () شامل زبانهای رایج در کشور پاکستان میشود. پاکستان دارای دهها زبان است که به عنوان زبان اول صحبت میشود. پنج زبان بیش از ۱۰ میلیون گویشور در پاکستان دارند که شامل زبان پنجابی، زبان پشتو، زبان سندی، زبان سرائیکی و زبان اردو هستند. بهطور عمده تمام زبانهای پاکستان متعلق به گروه زبانهای هندوایرانی از خانواده زبانهای هندواروپایی هستند.
آمار
در جدول زیر، زبانهای اصلی پاکستان بههمراه جمعیت گویشور اصلی آنها، آورده شدهاست:
شمار گویشوران زبان سرائیکی در سرشماریهای سال ۱۹۵۱ و ۱۹۶۱ با زبان پنجابی محاسبه شدهاست.
اردو به عنوان زبان ملی، توسط اکثر مردم پاکستان تکلم و درک میشود و بهطور فزاینده ای توسط پاکستانیهای شهرنشین به عنوان زبان اول پذیرفته میشود.
جستارهای وابسته
پاکستانیها
تأثیرات زبان فارسی بر زبان اردو
زبان فارسی در کشمیر
زبان فارسی در پاکستان
زبانهای هند
منابع
پیوند به بیرون | هاریت گرین، (زاده ۱۲ دسامبر ۱۹۶۱) کارآفرین و مدیر ارشد اجرایی بریتانیایی است، که در حال حاضر بهعنوان مدیر عامل اجرایی گروه توماس کوک فعالیت مینماید.
منابع
زادگان ۱۹۶۱ (میلادی)
دانشآموختگان دانشگاه کینگز لندن
مدیران شرکت اهل بریتانیا
مدیران ارشد اهل انگلستان
افسران رتبه امپراتوری بریتانیا
اهالی آکسفورد
افراد زنده
کارکنان آیبیام | کومار بیرلا (زاده ۱۲ ژوئن ۱۹۶۷) کارآفرین، حسابدار و مدیر ارشد اجرایی هندی است، که در حال حاضر بهعنوان مدیر عامل اجرایی و رئیس هیئت مدیره گروه ادیتیا بیرلا فعالیت مینماید.
وی هماکنون (۲۰۱۴) با دارایی خالص ۷٫۶ میلیارد دلار در رتبه ششم از فهرست ثروتمندترین افراد هند قرار دارد.
منابع
افراد زنده
حسابداران اهل هند
دانشآموختگان مدرسه کسبوکار لندن
رئیس هیئت مدیره ابرشرکتهای هند
زادگان ۱۹۶۷ (میلادی)
کارآفرینان اهل بمبئی
کارآفرینان اهل کلکته
کارآفرینان اهل هند
گروه ادیتیا بیرلا
مدیران ارشد اهل هند
میلیاردرهای اهل هند
اهالی کلکته
افراد مرتبط با دانشگاه لندن | درو گولاک (؛ زادهٔ ) کشتیگیر کشتی حرفهای اهل ایالات متحده آمریکا است.
منابع
پیوند به بیرون
افراد زنده
زادگان ۱۹۸۷ (میلادی)
ورزشکاران اهل فیلادلفیا
ورزشکاران کشتی حرفهای اهل پنسیلوانیا
ورزشکاران مرد کشتی حرفهای اهل ایالات متحده آمریکا
ورزشکاران یهودی اهل ایالات متحده آمریکا
یهودیان آمریکایی سده ۲۱ (میلادی) | زبان تای لو () گونهای از زبان تای است که توسط مردم لو در جنوب شرق آسیا گفتگو میشود. این زبان حدود ۷۰۰ هزار نفر گویشور دارد که ۲۸۰ هزار نفر از آنها ساکن چین هستند.
منابع
زبانهای تای
زبانهای تایلند
زبانهای چین
زبانهای لائوس
زبانهای میانمار
زبانهای ویتنام | حمدی السعید (زاده ۲۲ ژانویهٔ ۱۹۹۳)، کشتی گیر کشور مصر است.
وی در المپیک ۲۰۱۶ ریو در وزن ۹۸ کیلو حاضر بود که در دور اول از آلین الکسوج کشتی گیر رومانیایی شکست خورد و حذف شد.
منابع
افراد زنده
زادگان ۱۹۹۳ (میلادی)
کشتیگیران بازیهای المپیک تابستانی ۲۰۱۶
کشتیگیران مرد اهل مصر
کشتیگیران بازیهای المپیک مصر | گلن مورنو () (زاده ۱۹۴۳) کارآفرین، بازرگان و مدیر ارشد اجرایی آمریکایی است، که در حال حاضر بهعنوان رئیس هیئت مدیره شرکت پیرسون فعالیت میکند.
منابع
افراد زنده
پیرسون
دانشآموختگان دانشگاه استنفورد
دانشآموختگان دانشگاه دهلی
دانشآموختگان مدرسه حقوق هاروارد
زادگان ۱۹۴۳ (میلادی)
کارآفرینان اهل کالیفرنیا
مدیران ارشد اهل ایالات متحده آمریکا | ادوین کارلوس کولون (زاده ۲۱ دسامبر ۱۹۸۲) یک کشتیگیر حرفهای آمریکایی است که با نام پریمو ، در مسابقات کشتی حرفهای شرکت میکند. پریمو از سال ۱۹۹۹، تاکنون در این رشته، و در مسابقات نوع راو فعال بودهاست.
منابع
ویکیپدیای انگلیسی
پیوند به بیرون
افراد زنده
اهالی سان خوآن
زادگان ۱۹۸۲ (میلادی)
ورزشکاران اهل سان خوآن
ورزشکاران مرد کشتی حرفهای اهل ایالات متحده آمریکا
ورزشکاران مرد کشتی حرفهای اهل پورتوریکو | دراویدی یک خانواده زبانی شامل حدود ۷۳ زبان از جمله ۴ زبان نوشتاری تامیلی، تلوگو، کانارا و مالایالم است که اعضای قوم دراویدی به آن سخن میگویند. زبانهای دراویدی به لحاظ واژههایی که در آن برای نهادهای اجتماعی و خویشاوندی وجود دارد، زبان غنی ای بهشمار میروند.
شمار دراویدی زبانها بیش از ۲۱۵ میلیون نفر است. آنها بیشتر در جنوب هند و شمال شرق سریلانکا ساکنند و در هند زبانهایی از این خانواده زبان رسمی ۴ استان آندراپرادش، تامیل نادو، کرالا و کارناتاکا هستند.
مرکز و شرق هند، بخشهایی از بنگلادش، نپال و پاکستان و مناطقی در بلوچستان ایران و افغانستان نقاط دیگری هستند که جمعیت قابل توجهی از این مردم را در خود جای دادهاند. جمعیت مهاجر دراویدی در کشورهایی چون مالزی و سنگاپور نیز قابل توجه است.
پژوهشهایی دربارهٔ ارتباط زبانهای دراویدی با ایلامی، صورت گرفتهاست. به باور بسیاری از زبان شناسان، زبان دراویدی بازمانده ای از زبان مردم تمدن سند بودهاست. فرضیاتی که در مورد ارتباط زبانهای دراویدی با زبان عیلامی مطرح شدهاست و احتمال وجود یک زبان مشترک که زبانهای دراویدی و عیلامی و سومری و بومیان آذربایجان از آن منشعب شدهاند، به معنای نیای مشترک ساکنان بومی ایران و هندوستان در این سرزمینها است.
دستهبندی
پراکندگی
از سال ۱۹۸۱، در سرشماریهای هند فقط زبانهایی با بیش از ۱۰ هزار گویشور گزارش میشود، از جمله ۱۷ زبان دراویدی. در سال ۱۹۸۱، دراویدیها تقریباً ۲۴٪ از جمعیت هند را تشکیل میدادند.
در سرشماری سال ۲۰۰۱، آنها ۲۱۴ میلیون نفر بودند، یعنی حدود ۲۱٪ از جمعیت ۱٫۰۲ میلیارد نفری هند. به علاوه، بزرگترین گروه دراویدیزبان خارج از هند، تامیلیزبانان در سری لانکا، حدود ۴٫۷ میلیون نفر هستند. تعداد کل گویندگان زبانهای دراویدی حدود ۲۲۷ میلیون نفر است، یعنی حدود ۱۳٪ از جمعیت شبه قاره هند.
بزرگترین گروه زبانهای دراویدی، زبانهای دراویدی جنوبی است که تقریباً ۱۵۰ میلیون گوینده دارد. تامیلی، کانارا و مالایالم به ترتیب با داشتن ۷۵ میلیون، ۴۴ میلیون و ۳۷ میلیون نفر گوینده بومی، حدود ۹۸٪ از گویندگان را تشکیل میدهند.
بزرگترین شاخه بعدی شاخه جنوب مرکزی است که ۷۸ میلیون نفر گوینده بومی دارد و بیشتر قریب به اتفاق آنها به زبان تلوگو صحبت میکنند. تعداد کل گویندگان زبان تلوگو، از جمله کسانی که زبان اول آنها تلوگو نیست، حدود ۸۴ میلیون نفر است. این شاخه همچنین شامل زبان قبیلهای گوندی است که در هند مرکزی صحبت میشود.
دومین شاخه کوچک شاخه شمالی با حدود ۶٫۳ میلیون گویشور است. این شاخه تنها زیرگروه دراویدی است که در پاکستان تکلم میشود (زبان براهویی).
کوچکترین شاخه شاخه مرکزی است که فقط حدود ۲۰۰٬۰۰۰ گویشور دارد. این زبانها بیشتر قبیلهای هستند و در هند مرکزی صحبت میکنند.
جستارهای وابسته
مردمان دراویدی
منابع
پیوند به بیرون
فرهنگ لغات دراویدی
زبانهای دراویدی
خانوادههای زبانی
زبانهای پیوندی | ( )
مردان کشتهشده (غیر بنیهاشم) در نبرد کربلا
کشتگان زن در سپاه حسین
افرادی که مورد اختلاف قرار گرفتهاند
یادداشت
پانویس
منابع
منابع فارسی و عربی
منابع انگلیسی
پیوند به بیرون
نهضت امام حسین (ع) و قیام کربلا اثر غلامحسین زرگری نژاد
حسین بن علی
فهرستهای کشتگان
فهرستهای مرتبط با اسلام
فهرستهای مرتبط با شیعه دوازدهامامی
کشتگان اسلام
کشتگان نبرد کربلا
نبرد کربلا |
10531414-e042-4d56-b72d-f117305b4740 | زبان کشمیری | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است. | زبان کشمیری در کدام منطقه صحبت میشود؟ | false | {
"answer_start": [
67
],
"text": [
"درهٔ کشمیر"
]
} | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است.
کشمیری زبان رسمی ایالت جامو و کشمیر و نیز یکی از زبانهای ملی هند است. برخی از گویشوران کشمیری از زبان انگلیسی یا اردو بهعنوان زبان دوم خود استفاده میکنند. در گذشته برای چند دهه، زبان کشمیری به عنوان یک رشته درسی در دانشگاه و دانشکدههای منطقه کشمیر ارائه میشد. امروزه، تلاشهایی برای گنجاندن این زبان در برنامهٔ آموزشی مدرسهها صورت میپذیرد.
ویژگیها
زبان کشمیری بین زبان هندی و زبانهای ایرانی قرار دارد. این زبان از قرن چهاردهم میلادی دارای ادبیات است و دبیره ی ویژه ی خود یعنی الفبای شارادا را تقریباً کنار گذاشته و خط عربی (اندکی تکمیل شده) را بهکار میبرد.
این زبان دارای دستگاه واکههای بسیار پیچیده، شامل تعداد زیادی واکههای خیشومی است، تنها ۴ حالت اشتقاقی دارد و واژگان عمدتاً اصیل این زبان، آن را از دیگر زبانهای هند شمالی مجزا میکند.
پانویس
منابع
مشارکتکنندگان ویکیپدیا، «Kashmiri language»، ویکیپدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد. (بازیابی در ۲۹ ژوئن ۲۰۰۸).
زبانهای مردم جهان، میشل مالرب، مترجم: عفت ملانظر، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران ۱۳۸۲
زبان کشمیری
الفباهای عربی برای زبانهای جنوب آسیا
زبانهای ایزو ۶۳۹–۱
کشمیری
زبانهای جامو و کشمیر
زبانهای دارای کد ایزو ۶۳۹–۲
زبانهای داردی
زبانهای رسمی هند
زبانهای فاعل-مفعول-فعل
زبانهای کشمیر آزاد
زبانهای نوشتاری در دیواناگری
کشمیری
کشمیری
کشمیری
کشمیر | مردم کشمیری مردمانی داردی زبان هستند که ساکن ایالت سابق کشمیر هند هستند یا ریشه در آن منطقه دارند. ایالت سابق کشمیر امروز منطقه تحت مناقشه است و شامل ایالت هندی جامو و منطقه کوچک پاکستانی کشمیر آزاد است . بسیاری از مردم کشمیریتبار در بخش سفلای پنجاب پاکستان و پوتهار زندگی میکنند و گروه قومی برجستهای را تشکیل میدهند.
زبان
بنا به تحقیقات انجام شده توسط موسسه بینالمللی یوسیالای، زبان کشمیری، زبانی از شاخه شمال غربی زبانهای داردی از زبانهای هندواروپایی و شاخهای از زیر خانواده زبانهای هندوایرانی است. با این حال توافقی جهانی بر سر نسب این زبان موجود نیست. یوسیالای برآورد کرده است که این زبان حدود ۴/۴ میلیون گویشور دارد که بیشنیهاش در دره کشمیر است. درحالیکه برپایه سرشماری سال ۲۰۰۱ هند ۵٬۳۶۲٬۳۴۹ نفر در هند موجوداند، که البته شامل کشمیر خارج از کنترل هند نمیشود.
اسلام آوردن
اسلام که در تمامی مناطق اطراف کشمیر را رواج یافته بود، به تدریج در کشمیر نیز وارد شد. در سده ۱۴ میلادی اسلام به تدریج دین غالب در دره کشمیر شد، این مسئله در ۱۳۲۳ میلادی، با مسلمان شدن ریچانا نخستین پادشاه از سلسله جدیدی از لداخ که توسط عارف مشهور بلبل شاه اسلام آورده بود آغاز شد. پس از اسلام آوردن او نام ملک صدر الدین را بر خود نهاد. او به زودی توسط کشمیریها به قتل رسید. جمعیت عمده برهمنهای کشمیر (پاندیتها) اسلام آوردند، و جمعیت اندکی از ایران و افغانستان در کشمیر ساکن شدند. بسیاری از این مردم هویت خود را حفظ کردهاند. مسلمانان و هندوهای کشمیر تحت سنتهای صوفی و رشی کشمیر در همسازی نسبی میزیستند. حاکمان دیگر کشمیر مانند سلطان زین الدین همانند اکبر درباره همه ادیان بردبار بودند. در اواخر سده ۱۸ میلادی در سلطنت عالمگیر بسیاری از مردم به اسلام گرویدند. امروزه بسیاری از این مردم مسلمان هستند البته برخی از پاندیتهای کشمیر پیرو آیین هندو هستند.
فرهنگ
ساختار اجتماعی بر پایه خانواده گسترده است. اما شبکه خویشاندی گسترده تر برادری و اثرات اش بر روابط و بسیج عمومی به همان اندازه اهمیت دارد. خانواده گسترده به عنوان واحد تصمیم سازی با احترام به روابط اعضایش با جامعه بزرگ تر از اهمیت بنیادی برخوردار است. نهاد برادری چارچوب جمعی مفیدی، جهت رفاه متقابل ایجاد میکند که از طریق یاری و همکاری در حوزههای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی به دست میآید و همچنین حس تعلق و اعتماد به نفس جمعی را تقویت میکند.
منابع
ویکیپدیای انگلیسی
مردم کشمیری
اقوام در پاکستان
اقوام در هند
جوامع مسلمان
گروههای اجتماعی جامو و کشمیر
گروههای قومی جداشده توسط مرزهای بینالمللی
مردم دارد | کومی ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
کومی
زبان کومی
صفحههای ابهامزدایی مکانها | زبان اشاره کوبایی زبان اشارهای است که توسط ناشنوایان و کم شنوایان در کوبا استفاده میشود.
منابع
زبانهای اشاره
زبانهای کوبا | ویکیپدیای کشمیری نسخهٔ زبان کشمیری وبگاه ویکیپدیا است. ویکیپدیای زبان کشمیری در آغاز اکتبر ۲۰۰۹ دارای حدود ۳۸۰ مقاله بود. شمار مقالات آن در ۲۸ آوریل ۲۰۲۱ به ۵۱۴ عدد رسید.
پیوند به بیرون
ویکیپدیای کشمیری
منابع
فراویکی
زبان کشمیری
کشمیری | صداها٬ میتواند به موارد زیر اشاره داشته باشد:
صداها، نام فیلمی ایرانی به کارگردانی فرزاد مؤتمن
صداها، نام آلبوم موسیقی اثر ونگلیس
صداهای یانی، نام آلبوم موسیقی اثر یانی | زیبایی ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
زیبایی (فیلم ۲۰۰۹)
زیبایی (فیلم ۲۰۱۱)
صفحههای ابهامزدایی مکانها | زبان اقلیت زبانی است که توسط یک اقلیت از جمعیت یک سرزمین صحبت میشود. به چنین افرادی اقلیت زبانی گفته میشود. با توجه به اینکه ۱۹۶ دولت مستقل در سطح بینالمللی وجود دارند (در سال ۲۰۱۹) و ۵٬۰۰۰ تا ۷٬۰۰۰ زبان در سراسر جهان صحبت میشود، اکثریت قریب به اتفاق زبانها در هر کشوری که صحبت میشوند، زبان اقلیت هستند. برخی از زبانهای اقلیت همزمان زبان رسمی هستند، مانند ایرلندی در ایرلند یا زبانهای بومی پرشمار بولیوی. به همین ترتیب، برخی از زبانهای ملی زبان اقلیت محسوب میشوند، چرا که زبان ملی یک ملت بیکشور بهشمار میروند.
جستارهای وابسته
سیاست زبان
مردمشناسی زبانی
حقوق زبانی
فهرست زبانهای بدون وضعیت رسمی
فهرست زبانهای در خطر
زبان اقلیتشده
اقلیت
ملیگرایی
زبان منطقهای
منابع
زبانهای اقلیت | زنگها برای که به صدا درمیآیند ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
زنگها برای که به صدا درمیآیند، رمانی نوشتهٔ ارنست همینگوی (۱۹۴۰)
زنگها برای که به صدا درمیآیند (فیلم)، فیلمی به کارگردانی سَم وود (۱۹۴۳)
زنگها برای که به صدا درمیآیند، یک نقاشی اثر ژان بِلِت (۱۹۴۲) | صومعه زرّین ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
صومعهزرّین (سراب)
صفحههای ابهامزدایی مکانها |
3419aafc-26fd-4992-a5b8-02c6714691e1 | زبان کشمیری | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است. | چند زبان در کشور هندوستان قانونی هستند؟ | false | {
"answer_start": [
504
],
"text": [
"۲۳"
]
} | قرار میگیرد. سالانه حدود ۴۴ میلیون تن بار از طریق رودخانهها و آبراههای اصلی کشور منتقل میشود. آبهای زیرزمینی ۴۰٪ از آب موجود در کانالهای آبیاری هند را تأمین میکنند. ۵۶٪ از اراضی کشور قابل کشت و زراعت است. خاکهای سیاه مقاوم در برابر رطوبت هستند و برای کشت خشک و رشد پنبه، کتان و غیره ارجحیت دارند. خاکهای جنگلی برای مزارع چای و قهوه استفاده میشوند. خاکهای سرخ دارای میزان زیادی آهن هستند.
بیشتر ذخایر نفتی ۵٫۴ میلیارد بشکهای هند در حوضههای بمبئی بالا، آسام بالا، کامبای، کریشنا-گُدواری و کاوری واقع شدهاست. هند حدود هفده تریلیون فوت مکعب گاز طبیعی در آندراپرادش، گجرات و اُدیشا دارد. در آندراپرادش اورانیوم استخراج میشود. تولید انرژی زمینگرمایی در هفت ایالت این کشور امکانپذیر است.
تقسیمات کشوری
کشور هند شامل ۲۸ ایالت و ۷ ناحیه همپیوستهاست.
ایالتها
۱• آندرا پرادش
۲• آروناچال پرادش
۳• آسام
۴• بیهار
۵• چاتیسگر
۶• گوآ
۷• گجرات
۸• هاریانا
۹• هیماچال پرادش
۱۰• جامو و کشمیر
۱۱• جارکاند
۱۲• کارناتاکا
۱۳• کرالا
۱۴• مادایا پرادش
۱۵• ماهاراشترا
۱۶• مانیپور
۱۷• مگالایا
۱۸• میزورام
۱۹• ناگالند
۲۰• اوریسا
۲۱• پنجاب
۲۲• راجستان
۲۳• سیکیم
۲۴• تامیل نادو
۲۵• تریپورا
۲۶• اوتار پرادش
۲۷• اوتارانچاند
۲۸• بنگال غربی
ناحیههای همپیوسته
A• جزایر آندامان و نیکوبار
B• چندیگر
C• دادرا و ناگار هاولی
D• دامان و دیو
E• لاکشادویپ
F• ناحیه پایتختی ملی دهلی
G• پودوچری
جستارهای وابسته
ادب پارسی در هند
سرایندگان ایرانی در شبهقاره هند
پارسیان هند
فهرست شهرهای هند
فهرست ایالتها و سرزمینهای ملی هند بر پایه جمعیت
فهرست احزاب سیاسی در هند
فهرست رئیسجمهورهای هند
فهرست شهرهای هند
نام روزنامههای هندوستان
نخستوزیران هند
اقتصاد هند
سازمان همکاری شانگهای
ادب پارسی در هند
سرایندگان ایرانی در شبهقاره هند
روابط ایران و هندوستان
زبان فارسی در کشمیر
احزاب سیاسی در هند
فهرست واژگان عربی با ریشه فارسی
زبان فارسی در شبهقاره هندوستان
فرهنگهای واژگان زبان فارسی در هندوستان
منابع
پیوند به بیرون
اقتصاد هند
اطلاعاتی درباره هند
مارکس: یگانه انقلاب عظیم جهانی، در هندوستان
سفارت جمهوری اسلامی ایران در دهلی نو
سفارت افغانستان در دهلی نو
نگارخانه تصاویر هند
کتاب سفرنامه هند در سال ۱۳۵۰ خورشیدی. نوشته محمدرضا خانی. به فارسی.
جغرافیای هند | در اینجا فهرست سرزمینهایی که زبان رسمیشان فارسی است، ارائه شدهاست.
زبان رسمی
زبان اقلیت چشمگیر
زبان تاریخی
هند
زبان و ادب فارسی در هند سابقهٔ دیرینهای دارد. دربارهٔ پیشینهٔ رواج زبان و ادب پارسی در شبهقاره، از مدارک تاریخی چنین برمیآید که در سدهٔ سوم هجری، برای نخستین بار هندوان فرصت یافتند تا با فارسیزبانان آشناییِ مؤثر پیدا کنند. در آن زمان بنا به قول ابن حوقل در صورهالارض و اصطخری در المسالک و الممالک، مردمِ «مُلتان» و «منصوره» به زبان عربی و سِندی، و مردم «مُکران»، به زبان فارسی سخن میگفتند. در اوایل سده چهارم هجری، در سِند شاعری ظهور کرد مشهور به رابعه بنت کعب که اشعار فصیح دلکشی از او در قدیمیترین تذکرهها نقل شدهاست و میرسانَد که در زمان او، زبان فارسی در سِند رواج داشتهاست. در حدود یک میلیون نسخه خطی به زبان فارسی در هند وجود دارد که این میزان یک دهم کل نسخ خطی موجود در این کشور است و خط فارسی در منابع علمی کشور هند بسیار رایج است.
شواهد نشان میدهد که قبل از غزنویان عده ای در بخش مرکزی هند به زبان فارسی صحبت میکردهاند. در طی آن زمان کلیه مراودات، مکاتبات، نامه نگاریها و اسناد دولتی که توسط شاهان و درباریان انجام و به سراسر جهان ارسال میشد به زبان فارسی بود که موجب گسترش این زبان شد. این زبان در مدارس و مکتب خانهها و بین دانشمندان رواج داشت و لذا در زبان وادب محلی هند و بین قشرها مختلف جامعه نیز نفوذ پیدا کرده و ماندگار شد. زبان فارسی جزو زبانهای هندواروپایی است که شباهت بسیار زیادی به زبان بسیار قدیمی سانسکریت دارد. زبان فارسی بهطور نظام یافته توسط محمود غزنوی به هند وارد شد. امروزه نیز در بسیاری از زبانهای محلی هند از جمله زبان پنجابی، زبان گجراتی، زبان بنگالی، زبان تامیل و به خصوص زبان اردو کلمات فارسی زیادی به کار میرود. این زبان، زبان قانونی و حقوقی هند بوده تست و اغلب اصطلاحات حقوقی هند از زبان فارسی نشات گرفتهاست. ارزش بسیار بالای آکادمیک زبان فارسی در شبه قاره هند به گونه ای است که امروزه زبان فارسی در تمامی دانشگاههای مرکزی هند از سطح کارشناسی تا دکتری تدریس میشود. در بیش تر مدارس نیز این زبان جزو زبانهای انتخابی است و تدریس میگردد اگرچه در سالهای اخیر در شمال هند که مسلمانان حضور حداکثری دارند برخی مدارس زبان عربی را به جای زبان فارسی آموزش میدهند.
زبان فارسی پیش از آنکه هندوستان مستعمره انگلستان شود، دومین زبان رسمی این کشور (در دوره گورکانیان زبان رسمی) و زبان فرهنگی و علمی بهشمار میرفت. اما پس از استعمار، انگلیسیها در سال ۱۸۳۲ میلادی با اجبار زبان انگلیسی را جایگزین زبان فارسی کردند. زبان فارسی در دورهٔ غزنویان به هند راه یافت در آن دوره پارسی، زبان ادبیات، شعر، فرهنگ و دانش بود. با تأسیس امپراتوری مغول هندوستان به اوج پیشرفت خود در هند رسید و زبان رسمی هندوستان شد. زبان فارسی هندوستان شاعران بزرگی همچون بیدل دهلوی، و امیر خسرو دهلوی و دستگاه شعری سبک هندی را در خود پروراند. از دیگر شاعران نامدار فارسی زبان شبه قاره هندوستان، میتوان از اقبال لاهوری نام برد. همچنین فارسی زبانان هندوستان، واژهنامههای ارزشمندی برای | زبان رسمی به زبانی گفته میشود که بهطور قانونی در کشور یا منطقهای از کشور که از توانایی وضع قوانین خاص آن منطقه برخوردار است، انتخاب شدهاست.
معمولاً زبانی بهعنوان زبان رسمی انتخاب میشود که اکثریت جمعیت به آن سخن گویند (زبان ملی). اما بهدلیل وجود جامعههای چندزبانه یا بهدلیل حفظ وحدت ملیِ یک کشور ممکن است این دو برهم، منطبق نباشند یا «زبان ملی» یکی از «زبانهای رسمی» باشد.
همچنین، برخی سازمانهای جهانی، جهت ساماندهی ارتباطات و جلسات، برای امور خود زبان رسمی تعریف میکنند. برای نمونه، سازمان ملل متحد، شش زبان (انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی، روسی، چینی و عربی) بهعنوان زبان رسمی تعریف کردهاست. کشورهایی همچون کانادا، هند، پاکستان، سودان، سنگاپور، هنگ کنگ و… دارای چند زبان رسمی هستند.
فهرست کشورها بر اساس تعداد زبانهای به رسمیت شناختهشده
این فهرست فقط شامل کشورهایی با سه زبان رسمی و بیشتر هستند و شامل کشورهای دو زبانه نیست: بیشترین تعداد زبان رسمی تصویب شده در کشور محصور در خشکی به نام «بولیوی» واقع در آمریکای جنوبی است.
کشورها
آمریکا
از لحاظ قانونی در قانون فدرال هیچ زبان رسمی وجود ندارد، ولی در بیش از ۲۷ ایالت آمریکا زبان انگلیسی برای دادگاهها و ادارههای رسمی لازم میباشد.
استرالیا
با وجود اینکه استرالیا زبان رسمی ندارد، با این حال انگلیسی استرالیایی را که بخش عمدهای از افراد جامعه از آن استفاده میکنند به عنوان زبان استرالیا در نظر میگیرند. استرالیا کشوری است که با دربرداشتن ۱۶۰ زبان مختلف طیف وسیعی از فرهنگها و زبانها را ارائه میدهد. زبان استرالیا دارای لهجه و لغتهای منحصر به خود است.
زبان رسمی در کشورهای مختلف
در حال حاضر ۱۷۸ کشور، دارای حداقل یک زبان رسمی هستند. زبان انگلیسی بیشترین زبان در وضعیت زبان رسمی میان کشورهای جهان است که در بیش از ۶۰ کشور، زبان رسمی است.
جستارهای وابسته
زبان رسمی دوفاکتو
زبان عامیانه
زبان ملی
زبانهای رسمی سازمان ملل متحد
زبان کاری
منابع
Dictionary of Language Teaching and Applied Linguistics, Jack C. Richards et. al. , Longman
آییننامهها
حقوق زبانی
زبان
زبانگونهها
زبانهای رسمی
سبکها و گونههای زبان
سیاست زبان
واژگان | هندوستان (، ، Hindustān) نامی است فارسی برای هند که در معنای گستردهتر برای سرتاسر شبهقاره هند بهکار میرفته و بعدها در زبان هندوستانی (هندی-اردو) بهعنوان یک نام بومی بهکار گرفته شد.
پس از چندپارگی هند، کاربرد این نام در فارسی به عنوان مترادفی برای کشور هند امروزی و در برخی زبانهای اروپایی به عنوان نام تاریخی کشور هند (جمهوری هند) ادامه پیدا کرد.
در معنای دوم، هندوستان یک اصطلاح ویژهٔ جغرافیایی در زبانهای انگلیسی و هندی است که برای نامیدن سرزمینهای جلگه سند و گنگ در شمال هند بهکار گرفته میشود. اگرا و دهلی پایتختهای هندوستان بودهاند. بیشتر در دورهٔ گورکانی/تیموری بر حوزهٔ قلمرو آنها هندوستان گفته میشد.
ریشهٔ واژه
هندوستان یک واژهٔ پارسی است. هند بر گرفته از کلمه سند است و «ستان» یا «استان» یا «استت» معنی ناحیه و سرزمین میدهد. فارسی باستان Hinduš. زبان اوستایی suffix -stān (cognate to Sanskrit "sthān", = "place")
استفادههای امروزی
امروزه در پاکستان و ایران و افغانستان و بعضی جمهوریهای شوروی سابق، به جمهوری هند هندوستان هم گفته میشود.
حکومت
حکومت هند جمهوری فدرال است که هر کدام از ۲۵ ایالت آن مجلس مقننه خود را دارد.
پارلمان فدرال دارای دو مجلس است. یکی شورای ایالات (راجیاسابها) با ۲۵۰ عضو که ۱۲ نفر منتصب رئیسجمهور و ۲۳۸ نفر منتخب مجالس ایالات هستند.
یک سوم این شورا هر دو سال بازنشسته میشوند. مجلس دیگر پارلمان مجلس خلق است که ۵۴۲ عضو آن برای دورهای پنج ساله با رأی تمامی افراد بالغ انتخاب میگردند و ۲ عضو که انتصاب میشوند.
رئیسجمهور را - که دوره ریاستش پنج سال است - هیئت انتخاباتی متشکل از پارلمان فدرال و مجالس ایالات برمیگزیند.
رئیسجمهور، نخستوزیر - که از پشتیبانی اکثریت مجلس برخوردار است - و شورای وزیرانی را انتصاب میکند که هر دو به مجلس پاسخگو هستند.
احزاب مهم سیاسی عبارتند از:
حزب کنگره (I) • جاناتادال (حزب خلق) • حزب بهاراتیا جاناتا (حزب خلق هند؛ هندوی راستگرا) • حزب کمونیست هند – مارکسیست • حزب کمونیست هند و تعدادی گروهبندیهای منطقهای.
جغرافیای هندوستان
از نظر تاریخی به دشت گنگ و فلات زیر رشته کوههای هیمالیای غربی و منطقهٔ رود یمنا هندوستان گفته میشدهاست. امروزه عبارت هندوستان در سرود ملی و سرودهای نظامی هند برای وطنپرستی بهکار میرود.
مردم
امروزه به مردم هند، صرف نظر از اینکه به چه منطقهٔ جغرافیایی تعلق داشته باشند، هندوستانی گفته میشود. به زبان هندی که با اردو تقریباً یکی است، زبان هندوستانی میگویند. یکی از محبوبترین شخصیتهای مردم هند، مهاتما گاندی است.
اقوام و نژادها
زبان هندوستانی
این زبان برگرفته از کریبولوی و اردو و سانسکریت است و زبان رسمی ایالتهای دهلی - اوتار پرادش و اوتار خند و بیهار است.
فرهنگ
فرهنگ هندوستانی در هند محبوبیت زیادی دارد، فیلمهای سینمایی بالیوود بیانگر فرهنگ و زبان هندوستانی است.
هندوستان ۷۲ ملت شناخته شده دارد و به هندوستان سرزمین ۷۲ ملت گفته میشود.
ورزش
بزرگترین و وسیعترین زمین بازی کریکت جهان سال ۱۸۹۳ در هندوستان ساخته شد که در شهر چیل واقع در هیماچال در ایالت پرادش است و ۲۴۴۴ متر بالاتر از سطح دریا قرار دارد.
بازی
بازی مار و پله در هندوستان خلق شد که نام اصلی اش موکشیات است.
پلهها به مثابه راهی برای رسیدن به خدا و مارها نیز همچون خطاهای انسانی در این مسیر شناخته شدهاست.
بازی شطرنج هم | عنوان اولین کتاب ادبی فارسی و نخستین کتاب آموزشی فارسی نیز به سال ۱۷۹۲ با عنوان درسهای فارسی و انگلیسی در کلکته چاپ شد.
نفوذ در زبانهای شبه قاره هند
زبان فارسی جزو زبانهای هندواروپایی است که شباهت بسیار زیادی به زبان بسیار قدیمی سانسکریت دارد. زبان فارسی بهطور نظام یافته توسط محمود غزنوی به هند وارد شد. امروزه نیز در بسیاری از زبانهای محلی هند از جمله زبان پنجابی، زبان گجراتی، زبان بنگالی، زبان تامیل و به خصوص زبان اردو کلمات فارسی زیادی به کار میرود. این زبان، زبان قانونی و حقوقی هند بوده تست و اغلب اصطلاحات حقوقی هند از زبان فارسی نشات گرفتهاست. ارزش بسیار بالای آکادمیک زبان فارسی در شبه قاره هند به گونه ای است که امروزه زبان فارسی در تمامی دانشگاههای مرکزی هند از سطح کارشناسی تا دکتری تدریس میشود. در بیش تر مدارس نیز این زبان جزو زبانهای انتخابی است و تدریس میگردد اگرچه در سالهای اخیر در شمال هند که مسلمانان حضور حداکثری دارند برخی مدارس زبان عربی را به جای زبان فارسی آموزش میدهند.
زبان فارسی پیش از آنکه هندوستان مستعمره انگلستان شود، دومین زبان رسمی این کشور (در دوره گورکانیان زبان رسمی) و زبان فرهنگی و علمی بهشمار میرفت. اما پس از استعمار، انگلیسیها در سال ۱۸۳۲ میلادی با اجبار زبان انگلیسی را جایگزین زبان فارسی کردند. زبان فارسی در دورهٔ غزنویان به هند راه یافت در آن دوره پارسی، زبان ادبیات، شعر، فرهنگ و دانش بود. با تأسیس امپراتوری مغول هندوستان به اوج پیشرفت خود در هند رسید و زبان رسمی هندوستان شد. زبان فارسی هندوستان شاعران بزرگی همچون بیدل دهلوی، و امیر خسرو دهلوی و دستگاه شعری سبک هندی را در خود پروراند. از دیگر شاعران نامدار فارسی زبان شبه قاره هندوستان، میتوان از اقبال لاهوری نام برد. همچنین فارسی زبانان هندوستان، واژهنامههای ارزشمندی برای زبان فارسی گردآوری کردند که از آنجمله میتوان به فرهنگ ابراهیمی از ابراهیم قوامالدین فروغی، فرهنگ آنندراج از محمد پاشا، اشاره کرد.
در قرن دوازدهم در حدود چهل تذکره (یادنامه) فارسی در شرح احوال شعرای پارسیگو در هند نوشته شد که به عنوان نمونه میتوان به تذکره خزانه عامره نوشته آزاد بلگرامی اشاره کرد.
وضعیت امروزی آموزش زبان فارسی در هند
زبان فارسی درهند حدود یک هزار سال سابقه دارد که در حدود ۶۰ دانشگاه، دانشکده یا ترکیبی از آنها توسط ۱۷۰ استاد تدریس میشود. در حال حاضر در بیش از ۵۰ دانشگاه هند زبان و ادبیات فارسی تدریس میشود و در چندین دانشگاه این کشور نیز بخش مستقل زبان فارسی وجود دارد. دانشگاههای علیگر، دهلی، جواهر لعل نهرو، جامعه ملی اسلامی، کشمیر، لکهنو، بنارس، پاتنا، بوپال، عثمانیه، بمبئی، گوهاتی، بی آرامبیدکر (مظفرنگر) و مگد، از دانشگاههایی هستند که گروه مستقل فارسی دارند. مراکز تحقیقات زبان فارسی نیز در دانشگاههای علیگر، مولانا آزاد، پاتنا، مالیر کوتلا و احمدآباد، نیز فعالیت دارند. با این وجود هنوز آمار دقیقی از تعداد مراکز آموزش زبان فارسی در هند در دسترس نیست.
تاکنون تعداد زیادی دانشجوی زبان فارسی از هند برای شرکت در دورههای دانشافزایی به ایران اعزام شدهاند.
امروزه نیز، شبهقاره هند و البته پاکستان، جمعیتهای فارسیزبان پراکندهای دارد، در هند بیش از ۱۴۰ شاعر فارسیزبان، توسط بنیاد فارسی هند، شناسایی شدهاند، بعضی از | بود، اما تأثیر ظهور این خاندان در هندوستان، گسترش و رونق زبان فارسی را به حدی رسانید که ادبیات فارسی نه تنها مایه حیات روحی مردم عام شد بلکه این زبان، زبان رسمی درباریان نیز گردید. این رویکرد باعث هجرت بسیاری از هنرمندان، نویسندگان و شاعران از ایران به هند شد.
شاهی بنگاله
سلطاننشین بنگال یک امپراتوری در سدههای چهاردهم، پانزدهم و شانزدهم میلادی در دلتای گنگ در بنگال بود. این کشور دارای چند دولت خراجگزار از جمله اودیسا در جنوب غرب، آراکان در جنوب شرق، و تریپورا در شرق بود. بنگاله در اوایل قرن شانزدهم به اوج گستردگی جغرافیایی خود رسید و بر سرزمینی از کامروپ و کاماتا در شمال شرق تا جونپور و بیهار در غرب حکمرانی میکرد. این کشور به عنوان یک کشور با اقتصاد قوی و یکی از قدرتمندترین کشورهای آسیایی مشهور بود. انحطاط بنگاله با کندی توسط امپراتوری سور آغاز شد و پس از آن با فتح این سرزمین به دست امپراتوری گورکانی، بنگاله به چند پادشاهی کوچک تجزیه شد. شاهی بنگاله یک سلطنت سنیمذهب با ریشههای هندی، سیستانی، حبشی و بنگالی بود.
این امپراتوری، یکی از سلسلههایی بود که در آن زبان فارسی در آن به عنوان زبان رسمی، دیپلماتیک و تجاری مورد استفاده قرار میگرفت.
فهرست سلسلههایی با فرهنگ ایرانی در هند
سلطاننشین دهلی
سلطنت مملوک
سلسله خلجی
سلسله تغلق
سلسله سادات
سلسله لودی
شاهی بنگاله
سلطاننشینهای دکن
امپراتوری گورکانی
امپراتوری سور
ایالت دکن
امپراتوری سیک
نگارخانه
جستارهای وابسته
تاریخ هند
فهرست پارسیان هند
روابط ایران و هندوستان
سرایندگان ایرانی در شبهقاره هند
زبان فارسی در شبهقاره هندوستان
روابط هند و ایران در عهد باستان
پانویس
منابع
Boardman, John (1998), "Reflections on the Origins of Indian Stone Architecture", Bulletin of the Asia Institute, pp. 15–19, 1998, New Series, Vol. 12, (Alexander's Legacy in the East: Studies in Honor of Paul Bernard''), p. 13-22, JSTOR
افراد هندی ایرانیتبار
پارسیان هند
تاریخ بنگال غربی
تاریخ بنگال
تاریخ بنگلادش
تاریخ بیهار
تاریخ پاکستان
تاریخ پنجاب
تاریخ دهلی
تاریخ هند | چیتی ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
چیتی (قوم)
لوبیا چیتی
هندوانه چیتی | هووانگ هویدان ژیمناست زادهٔ میلادی اهل کشور چین است.
جستارهای وابسته
فهرست ژیمناستها
منابع
افراد زنده
اهالی لیوژو
زادگان ۱۹۹۶ (میلادی)
ژیمناستها در بازیهای آسیایی ۲۰۱۴
ژیمناستهای قهرمان جهان
ژیمناستهای هنری زن اهل چین
مدالآوران بازیهای آسیایی در ژیمناستیک
مدالآوران در بازیهای آسیایی ۲۰۱۴
مدالآوران در مسابقات جهانی ژیمناستیک هنری
مدالآوران نقره بازیهای آسیایی اهل چین
مدالآوران طلا بازیهای آسیایی اهل چین | ژانگ هونگتائو ژیمناست زادهٔ میلادی اهل کشور چین است.
جستارهای وابسته
فهرست ژیمناستها
منابع
افراد زنده
زادگان ۱۹۸۶ (میلادی)
ژیمناستهای هنری مرد اهل چین
مدالآوران در مسابقات جهانی ژیمناستیک هنری
ورزشکاران اهل شیآن | لینو چروار (؛ زادهٔ ) مربی هندبال اهل کرواسی است.
وی بهعنوان سرمربی تیم ملی هندبال مردان کرواسی به قهرمانی در بازیهای المپیک تابستانی ۲۰۰۴ دست پیدا کردهاست.
منابع
پیوند به بیرون
افراد زنده
اهالی ایستریا
بازیکنان هندبال مرد اهل کرواسی
زادگان ۱۹۵۰ (میلادی)
سیاستمداران اتحادیه دموکراتیک کرواسی
مربیان هندبال اهل کرواسی
ورزشکاران دور از وطن اهل کرواسی در اتریش
ورزشکاران دور از وطن اهل کرواسی در ایتالیا |
5ade5318-5d2c-41b5-bed7-253a636a6c2f | زبان کشمیری | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است. | شهرستان نیلوم در کدام کشور قرار دارد؟ | false | {
"answer_start": [
125
],
"text": [
"هند"
]
} | اتهمقام (به انگلیسی: Athmuqam) یک شهر در پاکستان است که در ناحیه نیلوم واقع شدهاست. اتهمقام ۱٬۴۴۰ متر بالاتر از سطح دریا واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای پاکستان
منابع
پیوند به بیرون
مناطق مسکونی در ناحیه نیلم | کیل (به انگلیسی: Kel) یک روستا در پاکستان است که در ناحیه نیلوم واقع شدهاست. کیل ۲٬۰۹۶٫۷۴ متر بالاتر از سطح دریا واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای پاکستان
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای پاکستان
جاذبههای گردشگری کشمیر آزاد
زمینلرزه کشمیر (۲۰۰۵ میلادی)
قرارگاههای کوهستانی در پاکستان
مناطق مسکونی در ناحیه نیلم
مقالههای که ابهامزدایی آنها بهاشتباه بهجای پرانتز با کاما صورت گرفته | الهلال الشرقیه یک منطقهٔ مسکونی در قطر است که در شهرداری دوحه واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای قطر
منابع
انجمنها در دوحه
مناطق مسکونی در قطر | نیروگاه برق آبی نیلوم-جهلوم (به انگلیسی: Neelum–Jhelum Hydropower Plant) یک سد در پاکستان است که در مظفرآباد واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای پاکستان
منابع
پیوند به بیرون
ایستگاههای برقآبی در پاکستان
بازبینی گمر شهرهای پاکستان
ساختمانها و سازهها در کشمیر آزاد
سدهای پاکستان
سدهای وزنی | ال قرتویه یک منطقهٔ مسکونی در اردن است که در استان عمان واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای اردن
منابع
مناطق مسکونی در استان امان | الکعبیه یک منطقهٔ مسکونی در قطر است که در شهرداری الشمال واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای قطر
منابع
مناطق مسکونی در شهرداری الشمال
مناطق مسکونی در قطر | دوندی شهرکی واقع در ایالت قلمرو شمالی در استرالیاست.
منابع
شهرکهای قلمرو شمالی | ال قوییه یک منطقهٔ مسکونی در اردن است که در استان مادبا واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای اردن
منابع
مناطق مسکونی در استان مادبا | قنیطره یک منطقهٔ مسکونی در اردن است که در استان امان واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای اردن
منابع
مناطق مسکونی در استان امان | اسپانیا (به )، با نام رسمی پادشاهی اسپانیا کشوری مستقل و از اعضای اتحادیه اروپا است. این کشور در شبهجزیره ایبری در جنوب غربی اروپا قرار دارد. سرزمین اصلی اسپانیا از جنوب و شرق با دریای مدیترانه و جبل الطارق، از شمال و شمال شرق با فرانسه، آندورا و خلیج بیسکای و از غرب و شمال غرب با پرتغال و اقیانوس اطلس هم مرز است. مرز اسپانیا با پرتغال (به طول ۱۲۱۴ کیلومتر) طولانیترین مرز یکپارچه در اتحادیه اروپا است.
قلمروی اسپانیا افزون بر سرزمین اصلی شامل جزایر بالئارس در دریای مدیترانه، جزایر قناری در سواحل آفریقایی اقیانوس اطلس، دو شهر خودمختار سبته و ملیله در آفریقای شمالی هم مرز با کشور مراکش و چندین جزیره مسکونی و غیر مسکونی دیگراز جمله آلبوران، شافاریناس، آلوزماس و ولز د لا گومرا میباشد . با مساحت ۵۰۵۹۹۲ کیلومتر مربع، اسپانیا دومین کشور بزرگ اروپای غربی و پنجمین کشور بزرگ اروپاست و در قاره اوروپا قرار دارد.
تقسیمات کشوری
اسپانیا ۱۷ بخش خودمختار دارد. از سوی دیگر کشور اسپانیا به ۵۰ استان نیز تقسیم شدهاست که به این ترتیب هر کدام از بخشهای خودمختار خود به یک یا چند استان تقسیم گردیدهاند. برای نمونه ناحیه اکسترمادورا از دو استان کاسرس و باداخوس تشکیل شدهاست. علاوه بر این هر استان به تعدادی شهرستان تقسیم شدهاست و هر شهرستان به تعدادی دهستان. اسپانیا ۸۱۰۸ دهستان دارد.
پرجمعیّت ترین شهرها
هر دهستان اسپانیا بهطور میانگین ۵٬۳۰۰ نفر جمعیت دارد، امّا دامنه تغییرات زیاد است. پرجمعیّتترین دهستان اسپانیا مادرید با ۳٬۱۲۸٬۶۰۰ (۲۰۰۶) نفر جمعیّت است. در حالیکه چندین دهستان نیز وجود دارند که جمعیتشان کمتر از ۱۰ نفر است. جدول زیر ده تا از پرجمعیّتترین دهستانهای اسپانیا را نشان میدهد.
جستارهای وابسته
منابع
پیوند به بیرون
جغرافیای اسپانیا |
4256a3f2-3d8c-4724-aeeb-aea6e2eeadf0 | زبان کشمیری | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است. | زبان کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی در کدام زیرگروه قرار دارد؟ | false | {
"answer_start": [
442
],
"text": [
"داردیک"
]
} | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است.
کشمیری زبان رسمی ایالت جامو و کشمیر و نیز یکی از زبانهای ملی هند است. برخی از گویشوران کشمیری از زبان انگلیسی یا اردو بهعنوان زبان دوم خود استفاده میکنند. در گذشته برای چند دهه، زبان کشمیری به عنوان یک رشته درسی در دانشگاه و دانشکدههای منطقه کشمیر ارائه میشد. امروزه، تلاشهایی برای گنجاندن این زبان در برنامهٔ آموزشی مدرسهها صورت میپذیرد.
ویژگیها
زبان کشمیری بین زبان هندی و زبانهای ایرانی قرار دارد. این زبان از قرن چهاردهم میلادی دارای ادبیات است و دبیره ی ویژه ی خود یعنی الفبای شارادا را تقریباً کنار گذاشته و خط عربی (اندکی تکمیل شده) را بهکار میبرد.
این زبان دارای دستگاه واکههای بسیار پیچیده، شامل تعداد زیادی واکههای خیشومی است، تنها ۴ حالت اشتقاقی دارد و واژگان عمدتاً اصیل این زبان، آن را از دیگر زبانهای هند شمالی مجزا میکند.
پانویس
منابع
مشارکتکنندگان ویکیپدیا، «Kashmiri language»، ویکیپدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد. (بازیابی در ۲۹ ژوئن ۲۰۰۸).
زبانهای مردم جهان، میشل مالرب، مترجم: عفت ملانظر، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران ۱۳۸۲
زبان کشمیری
الفباهای عربی برای زبانهای جنوب آسیا
زبانهای ایزو ۶۳۹–۱
کشمیری
زبانهای جامو و کشمیر
زبانهای دارای کد ایزو ۶۳۹–۲
زبانهای داردی
زبانهای رسمی هند
زبانهای فاعل-مفعول-فعل
زبانهای کشمیر آزاد
زبانهای نوشتاری در دیواناگری
کشمیری
کشمیری
کشمیری
کشمیر | ویکیپدیای کشمیری نسخهٔ زبان کشمیری وبگاه ویکیپدیا است. ویکیپدیای زبان کشمیری در آغاز اکتبر ۲۰۰۹ دارای حدود ۳۸۰ مقاله بود. شمار مقالات آن در ۲۸ آوریل ۲۰۲۱ به ۵۱۴ عدد رسید.
پیوند به بیرون
ویکیپدیای کشمیری
منابع
فراویکی
زبان کشمیری
کشمیری | زیرگویش در زبانشناسی دستهای است که میان گویش و گویش فردی قرار دارد. زیرگویشها زیرگروههای نخستین گویشها هستند. سپس زیرگویشها به گویشهای فردی تقسیم میشوند. معمولاً زیرگویشهای یک گویش بسیار به هم نزدیکند و فقط در تلفظ و واژگان محلی خاصی با هم تفاوت دارند.
در برخی زبانها برای گونههای کوچک زبان واژه خاصی وجود دارد: govor، ، .
جستارهای وابسته
لهجه
زبانگونهها
زنجیره گویشی
فراگویش
منابع
سبکها و گونههای زبان
گویشها | «قاتلان زنده» آلبومی از کوئین است که در سال ۱۹۷۹ میلادی منتشر شد.
منابع
آلبومهای زنده ۱۹۷۹ (میلادی) | جان زیگلر (; – ) دانشمند در زمینه نظریه کنترل اهل ایالات متحده آمریکا بود.
منابع
درگذشتگان ۱۹۹۷ (میلادی)
زادگان ۱۹۰۹ (میلادی)
نظریهپردازان کنترل | ژنرال نیروی زمینی () یک درجه نظامی در نیروهای مسلح است که اغلب برای مشخص کردن ارشدترین افراد نظامی در مجموعه نیروهای زمینی کشورها مورد استفاده قرار میگیرد. درجه معادل ژنرال نیروی زمینی در نیروهای مسلح ایران وجود ندارد. ژنرال نیروی زمینی بالاترین درجه در سازمانهای نظامی میباشد و در بیشتر کشورها فقط در زمان جنگ اهدا میشود.
منابع
درجات نظامی | چیز است.
مواد تخصصی امتحانی این گروه برگرفته از دروس تخصصی رشته تحصیلی علوم تجربی از شاخه متوسطه نظری است. این رشتهٔ دبیرستانی دربارهٔ علوم تجربی و طبیعی بحث میکند. از مهمترین دروس این رشته زیستشناسی میباشد که در کنکور نیز بالاترین ضریب را دارد. از مباحث اصلی دروس زیستشناسی میتوان به زیستشناسی و بهداشت محیط، زیست گیاهی، زیست جانوری، زیست سلولی مولکولی و ژنتیک و… اشاره کرد. شرکت کنندگان در گروه آزمایشی علوم تجربی باید پایه و بنیه علمی قوی در درس زیستشناسی داشته و بهراحتی از پس مسائل ریاضی، فیزیک (در حد علوم تجربی) و شیمی برآیند.
درس زیستشناسی در رشته تجربی مهمترین درس است و در زیر گروههای یک و دو دارای ضریب ۴ میباشد.
برای دانش آموزانی که میخواهند در رشته داروسازی پذیرفته شوند مهمترین درس بعد زیستشناسی، درس شیمی است که در زیرگروه دو ضریب ۴ دارد.
ضرایب دروس:
از آنجا که دروس تخصصی نقش بالایی در قبولی فرد دارند، تمام اعداد بالا در عدد ۳ ضرب میشوند.
با توجه به این که درس زمینشناسی در زیرگروه اول تجربی (زیر گروه پزشکی) ضریب صفر دارد به همین علت این درس دارای انحراف معیار نیست.
در کلیه رشتههای مرتبط با پزشکی زیستشناسی بالاترین ضریب را داراست.
بر اساس برخی منابع زیرگروه اول را زیرگروه زیستشناسی، زیرگروه دوم را زیرگروه شیمی، زیرگروه سوم را زیرگروه زمینشناسی، زیرگروه چهارم را زیرگروه ریاضیات و زیرگروه پنجم را نیز زیرگروه فیزیک نامیدهاند.
منابع:
ریاضیات (ریاضی ۱ سال دهم، ریاضی ۲ سال یازدهم، ریاضی ۳ سال دوازدهم)
فیزیک (فیزیک ۱ سال دهم، فیزیک ۲ سال یازدهم، فیزیک ۳ سال دوازدهم ویژه رشته تجربی)
زیستشناسی (زیستشناسی ۱ سال دهم، زیستشناسی ۲ سال یازدهم، زیستشناسی ۳ سال دوازدهم)
شیمی (شیمی ۱ سال دهم، شیمی ۲ سال یازدهم، شیمی ۳ سال دوازدهم)
زمینشناسی (زمینشناسی سال یازدهم)
رشتههای دانشگاهی گروه آزمایشی علوم تجربی در ۵ زیرگروه میباشد
زیرگروه ۱
زیرگروه ۲
زیرگروه ۳
زمینشناسی
اقیانوسشناسی
زیرگروه ۴
زیرگروه ۵
گروه آزمایشی علوم انسانی (و علوم و معارف اسلامی)
گروه آزمایشی علوم انسانی از گروههای پنجگانه آزمون سراسری آموزش عالی ورود به دانشگاهها (کنکور) است. این گروه آزمایشی بهطور مستقل آزمون ورودی و رشتههایی در سطح کارشناسی و کاردانی دارد.
پذیرش در کنکور علوم انسانی به مراتب از کنکور ریاضی و کنکور تجربی بیشتر و بهتر است و از ۳۱۰۸۶۴ نفر شرکت کننده در سال ۹۶، تعداد ۵۴۴۰۷ نفر در رشتههای انسانی باآزمون پذیرفته شدهاند.
در کنکور انسانی سال ۹۹ تعداد ۳۱۴۴۹۸ نفر ثبت نام کردند. از این تعداد ۴۴۶۲۱ نفر غایب بودند.
تیپ سوالات انسانی همانند سایر رشته هاست. ۲۰٪ – ۳۰٪ ساده هستند و اکثراً پاسخ میدهند، ۴۰٪ – ۶۰٪ سوالات متوسط هستند و با دانش نسبی از مطالب میتوانید از پس این سوالات هم بر بیایید، ۲۰٪ – ۳۰٪ باقی مانده بخش سرنوشت ساز و مقدمه ورود به عرصه رقابت برای رتبه برتری ست که بسیار کاری سخت و دشوار است.
گروه آزمایشی علوم انسانی دارای ۵ زیرگروه است.
مواد تخصصی امتحانی آن از دروس تخصصی رشتهٔ تحصیلی علوم انسانی است که خود از شاخهٔ متوسطهٔ نظری است. رشتهٔ علوم انسانی بیشتر تأکید بر مباحث مرتبط با تفکّر آدمی (دروس فلسفه و منطق و روانشناسی)، جامعه و مسائل مرتبط با آن (جامعهشناسی، تاریخ، جغرافیا و اقتصاد) و مهمتر از همه زبان | زمینلرزه قرقیزستان ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
زمینلرزه ۱۹۲۴ قرقیزستان
زمینلرزه ۱۹۹۲ قرقیزستان
زمینلرزه ۱۹۴۶ قرقیزستان
زمینلرزه ۲۰۰۸ قرقیزستان | زبان لئونی زبانی است که در استانهای لئون و سامرا در شمال غرب اسپانیا و شهرهای ریونور و گادرامیل در پرتغال بدان تکلم میشود. بین ۲۵ هزار تا ۵۰ هزار نفر به این زبان صحبت میکنند. زبان لئونی از زبانهای آستور-لئونی زیرشاخه زبانهای ایبری غربی زیررده زبانهای ایبری-رومی، زیرگروه زبانهای گالی-ایبری، زیرگروه زبانهای ایتالو غربی زیرگروه زبانهای رومیتبار، زیرگروه زبانهای ایتالیک و خود از شاخه زبانهای هندواروپایی میباشد.
جستارهای وابسته
زبان گالیسی
زبان فالا
منابع
زبان لئونی
پادشاهی لئون
لئونی
زبانهای ایبریایی-رومی
لئونی
لئونی | زمینلرزه قشم ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
زمینلرزه ۱۳۸۴ قشم
زمینلرزه ۱۳۸۷ قشم |
d01a72ea-ca21-4ade-a67e-7b273919b75d | زبان کشمیری | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است. | درۀ کشمیر در کدام کشور است؟ | false | {
"answer_start": [
125
],
"text": [
"هند"
]
} | جامو و کشمیر ایالتی پیشین در شمال غربی هندوستان است. مرکز تابستانی این ایالت شهر سرینگار و مرکز زمستانی آن شهر جامو است.
بیشتر خاک این ایالت در رشته کوههای هیمالایا قرار گرفتهاست. این ایالت از شمال شرقی با جمهوری خلق چین مرزهای مشترک دارد و با ایالتهای هیماچال پرادش و پنجاب هند از جنوب و بخش تحت نظارت پاکستان ِ کشمیر معروف به کشمیر آزاد و گلگت-بلستان از غرب و جنوب غرب هممرز است. جامو و کشمیر در گذشته بخشی از حکومتِ امیرنشین تحتالحمایهِ بریتانیایِ کشمیر و جامو بود. بر سر حاکمیت این منطقه بین کشورهای چین، هند و پاکستان مناقشه است و هر یک بخشهایی از آن را تحت کنترل خود دارند. ایالت جامو و کشمیر که پرجمعیتترین بخش کشمیر است تحت کنترل هند قرار دارد و توسط پاکستان بهنام کشمیر اشغالشده هند نامیده میشود. هندیها هم بهطور متقابل بخش پاکستانی کشمیر را کشمیر اشغالشده پاکستان میخوانند. منطقه اقصای چین در شمال کشمیر هم که تحت تصرف چین است مورد ادعای هند بوده و دولت هندوستان آن را جزو ایالت جامو و کشمیر میداند.
ایالت جامو و کشمیر به سه ناحیه تقسیم میشود: جامو، دره کشمیر و لِداخ. این ایالت دارای جاذبههای گردشگری بیشماری است. به «دره کشمیر» به سبب دورنماهای زیبا و رشتهکوههای شگفت، « بهشت روی زمین» گفته میشود و «جامو» به «محل معابد جذاب» معروف است که همه ساله صدها هزار زائر هندو آنها را زیارت میکنند. «لداخ» نیز به سبب کوههای دور از دسترس و زیبا و همچنین فرهنگ بودایی به « تبت کوچک» شهره است.
جمعیت این ایالت در سرشماری سال ۲۰۱۱ بیش از ۱۲٬۵۴۸٬۹۲۶ نفر بودهاست. سرینگار با ۱٬۱۹۲٬۷۹۲ نفر و جامو با ۹۵۱٬۳۷۳ نفر پرجمعیتترین شهرهای این ایالت هستند. جامو و کشمیر تنها ایالت هند با اکثریت مسلمان است. ۶۷٪ جمعیت این ایالت پیرو اسلام هستند و در دره کشمیر این آمار به ۹۵٪ میرسد. این ایالت اجتماع پرتحرکی از هندوها، سیکها و بوداییها را داراست.
بیشتر مردم جامو و کشمیر به زبانهای کشمیری، اردو، دوگری، پاهاری، بالتی، لاداکی، پنجابی، گوجری، و دادری صحبت میکنند. اما زبان اردو با الفبای اردو زبان اداری این ایالت است و اغلب مردم به زبانهای هندی و انگلیسی بهعنوان زبان دوم تکلم میکنند.
حقوق بشر
ناحیه کشمیر مورد ادعای هند و پاکستان است. هر دو کشور بهطور جداگانه بخشهایی از این منطقه را اداره میکنند و این مناطق توسط خط کنترل از هم جدا شدهاند.
این مناطق از زمان استقلال پاکستان، مورد منازعه هند و پاکستان بوده و چند دفعه باعث درگیری بین دو کشور شده است
هند این مناطق را جزئی از خود میداند در صورتی که این مناطق مسلمان نشین است و پاکستان خواستار آزادی و یا الحاق به خاک خود شده است
گاندی رهبر هند نیز در زمان حیاتش خواستار این بود که خود مردم کشمیر خود تصمیم بگیرند به کدام کشور الحاق میشوند اما اکنون دولت هند برای منافع بسیار زیاد این مناطق از انتخابات سرباز میزند
علاوه بر این در این بین بیش از ۱۱ هزار زن مسلمان مورد تجاوز توسط سربازان ارتش هند قرار گرفته اند و در سال ۲۰۱۶ تجاوز مرد هندی به دختر ۸ ساله ای خشم دولت و مردم پاکستان، کشمیر و تمام مردم و کشورهای مسلمان | جامو و کشمیر یک قلمرو اتحادیه در شمال غربی هندوستان است. مرکز تابستانی این قلمرو شهر سرینگار و مرکز زمستانی آن شهر جامو است.
بیشتر خاک این قلمرو در رشته کوههای هیمالایا قرار گرفتهاست. این قلمرو از شمال شرقی با جمهوری خلق چین مرزهای مشترک دارد و با ایالتهای هیماچال پرادش و پنجاب هند از جنوب و بخش تحت نظارت پاکستان ِ کشمیر معروف به کشمیر آزاد و بلتستان از غرب و جنوب غرب هممرز است. جامو و کشمیر در گذشته بخشی از حکومتِ امیرنشین تحتالحمایهِ بریتانیایِ کشمیر و جامو بود. بر سر حاکمیت این منطقه بین کشورهای چین، هند و پاکستان مناقشه است و هر یک بخشهایی از آن را تحت کنترل خود دارند. قلمرو جامو و کشمیر که پرجمعیتترین بخش کشمیر است تحت کنترل هند قرار دارد و توسط پاکستان بهنام کشمیر اشغالشده هند نامیده میشود. هندیها هم بهطور متقابل بخش پاکستانی کشمیر را کشمیر اشغالشده پاکستان میخوانند. منطقه اقصای چین در شمال کشمیر هم که تحت تصرف چین است مورد ادعای هند بوده و دولت هندوستان آن را جزو قلمرو جامو و کشمیر میداند.
قلمرو جامو و کشمیر به سه ناحیه تقسیم میشود: جامو، دره کشمیر و لِداخ. این قلمرو اتحادیه دارای جاذبههای گردشگری بیشماری است. به «دره کشمیر» به سبب دورنماهای زیبا و رشتهکوههای شگفت، « بهشت روی زمین» گفته میشود و «جامو» به «محل معابد جذاب» معروف است که همه ساله صدها هزار زائر هندو آنها را زیارت میکنند. «لداخ» نیز به سبب کوههای دور از دسترس و زیبا و همچنین فرهنگ بودایی به « تبت کوچک» شهره است.
جمعیت این قلمرو در سرشماری سال ۲۰۱۱ بیش از ۱۲٬۵۴۸٬۹۲۶ نفر بودهاست. سرینگار با ۱٬۱۹۲٬۷۹۲ نفر و جامو با ۹۵۱٬۳۷۳ نفر پرجمعیتترین شهرهای این قلمرو هستند. ۶۲٪ جمعیت این قلمرو پیرو اسلام هستند و در دره کشمیر این آمار به ۹۳٪ میرسد. این قلمرو اجتماع پرتحرکی از هندوها، سیکها و بوداییها را داراست.
بیشتر مردم جامو و کشمیر به زبانهای کشمیری، اردو، دوگری، پاهاری، بالتی، لاداکی، پنجابی، گوجری، و دادری صحبت میکنند. اما زبان اردو با الفبای اردو زبان اداری این قلمرو است و اغلب مردم به زبانهای هندی و انگلیسی بهعنوان زبان دوم تکلم میکنند.
حقوق بشر
ناحیه کشمیر مورد ادعای پاکستان و هند است. هر دو کشور بهطور جداگانه بخشهایی از این منطقه را اداره میکنند و این مناطق توسط خط کنترل از هم جدا شدهاند.
این مناطق از زمان استقلال پاکستان، مورد منازعه بین هند و پاکستان بوده و چند بار باعث درگیری بین دو کشور شده است
هند این مناطق را جزئی از خود میداند اما پاکستان به دلیل داشتن جمعیت مسلمان خواستار جدا سازی یا الحاق تمام قلمرو کشمیر به خاک خود شدهاست
گاندی رهبر هند نیز در زمان حیاتش خواستار این بود که خود مردم کشمیر خود تصمیم بگیرند که به کدام کشور الحاق میشوند تا اکنون انتخاباتی برای جدا سازی این مناطق از خاک هند اجرا نشده است.هندوستان و پاکستان هر دو کشور ادعا دارند گروه مقابل بانی کشتار، تجاوز و نادیده گرفتن حقوق طرف مقابل در منطقه کشمیر است این مسائل باعث اختلاف بین دو ملت پاکستان و هندوستان شده و مسئله صلح دو کشور را دشوار نموده است.
ناآرامیهای ۲۰۱۶ کشمیر
ناآرامیهای ۲۰۱۶ کشمیر شامل مجموعهای از | کشمیر منطقهای در شمال غربی شبهقاره هند است که از ایالت جامو و کشمیر تحت کنترل هند، ایالت و کشمیر آزاد تحت کنترل پاکستان و منطقه اقصی چین تحت کنترل جمهوری خلق چین تشکیل میشود. این منطقه عمدتاً کوهستانی است. کشمیر یکی از حوزههای اصلی نفوذ زبان هندو آریایی بهشمار میرود.
ایالت هندی جامو و کشمیر حدود ۱۰۱٬۴۳۷ کیلومتر مربع وسعت دارد و در سرشماری سال ۲۰۱۱ بیش از ۱۲ میلیون نفر جمعیت داشتهاست. پایتخت تابستانی آن سرینگر مرکز تاریخی منطقه و پایتخت زمستانی آن جامو است. منطقه تحت کنترل پاکستان از کشمیر آزاد به پایتختی مظفرآباد با مساحت ۵٬۶۱۹ کیلومتر مربع و ایالت گلگت بلتستان با مساحت ۷۲٬۴۹۶ کیلومتر مربع تشکیل میشود و مساحت مناطق عمدتاً خالی از سکنه تحت کنترل چین هم ۴۲٬۶۸۵ کیلومتر مربع است.
این منطقه تا پیش از استقلال هندوستان در سال ۱۹۴۷ یک دولت سلطنتی تحتالحمایه بریتانیا داشت. در جریان جدایی پاکستان از هند هر دو کشور مدعی حکومت بر این منطقه بودند که به وقوع چندین جنگ بین این دو کشور انجامید.
ناحیه کشمیر مورد ادعای هند و پاکستان است. هر دو کشور بهطور جداگانه بخشهایی از این منطقه را اداره میکنند و این مناطق توسط خط کنترل از هم جدا شدهاند.
این مناطق از زمان استقلال پاکستان، مورد منازعه هند و پاکستان بوده و چند دفعه باعث درگیری بین دو کشور شدهاست
هند این مناطق را جزئی از خود میداند در صورتی که این مناطق مسلمان نشین است و پاکستان خواستار آزادی یا الحاق به خاک خود شدهاست
گاندی رهبر هند نیز در زمان حیاتش خواستار این بود که خود مردم کشمیر خود تصمیم بگیرند به کدام کشور الحاق میشوند اما اکنون دولت هند برای منافع بسیار زیاد این مناطق از انتخابات سرباز میزند
علاوه بر این در این بین بیش از ۱۱ هزار زن مسلمان مورد تجاوز توسط سربازان ارتش هند قرار گرفتهاند و در سال ۲۰۱۶ تجاوز مرد هندی به دختر ۸ ساله ای خشم دولت و مردم پاکستان، کشمیر و تمام مردم و کشورهای مسلمان را برانگیخت، احزاب و کشورهای مختلف اسلامی بارها خواستار رسیدگی نهادهای حقوق بشری به مسئله کشمیر شدهاند اما تاکنون بینتیجه بودهاست
اقتصاد
اقتصاد کشمیر بر پایه کشاورزی است. بهطور سنتی محصول اصلی این منطقه برنج بوده که غذای اصلی مردم را تشکیل میدادهاست. علاوه بر این گندم، ذرت و جو نیز پرورش میدهند. با توجه به آب و هوای مناسب این منطقه، محصولاتی از قبیل چغندر، لوبیا و درختانی از قبیل سیب، هلو و گیلاس کشت میشود.
از نظر تاریخی، کشمیر با صادرات پشم کشمیر (پشمینه) مشهور است. اهالی این منطقه به خوبی در بافتن شال، فرش و محصولاتی از جنس پشمینه مهارت دارند. اقتصاد این منطقه در اثر زلزله سال ۲۰۰۵ آسیب جدی دید. این زلزله منجر به فوت ۷۰هزار نفر در بخش تحت کنترل پاکستان و حدود ۱۵۰۰نفر در بخش تحت کنترل هند شد.
جستارهای وابسته
مناقشه کشمیر
ناآرامیهای ۲۰۱۶ کشمیر
زبان فارسی در کشمیر
زبان اردو
منابع
آیین هندو در آسیا
اسلام در آسیا
جغرافیای پاکستان
جغرافیای هند
کشورها و سرزمینهای کشمیریزبان
مناطق مورد مناقشه در آسیا
منطقههای آسیا
منطقههای تاریخی
منطقههای مورد مناقشه | درۀ کارپِنتِر یک منطقه ثبتنشده در شهرستان نوادا، ایالت کالیفرنیا است. ترجمۀ نام این دره در زبان انگلیسی، به معنای درۀ نجار میباشد. این منطقه در شمال شهرک پرُسِر کریک واقع شده.
منابع
سکونتگاههای ثبتنشده در شهرستان نوادا، کالیفرنیا
سکونتگاههای ثبتنشده در کالیفرنیا
خردهای جغرافیایی شهرستان نوادا، کالیفرنیا | جامو شهری مرزی در غرب ایالت جامو و کشمیر در کشور هندوستان است. جامو بزرگترین شهر در بخش جامو و پایتخت زمستانی ایالت جامو و کشمیر است. رود تاوی از میان این شهر میگذرد. جامو با پاکستان هممرز است و از آن راهآهن میگذرد.
منابع
اطلس جامع گیتاشناسی
جستارهای وابسته
جامو و کشمیر
کشمیر
پایتخت کشورهای پیشین
پایتختهای تاریخی هند
سده ۳۰ (پیش از میلاد)
شهرها و شهرکها در بخش جمو
شهرها و شهرکها در جامو و کشمیر
مراکز تقسیمات کشوری هند | شوپیان یکی از ناحیههای جامو و کشمیر در کشور هند است. مرکز این ناحیه شوپیان است.
پیوند به بیرون
وب سایت رسمی
منابع
بخشهای جامو و کشمیر
شهرها و شهرکها در جامو و کشمیر
کشمیر | در منطقه کشمیر است این مسائل باعث اختلاف بین دو ملت پاکستان و هندوستان شده و مسئله صلح دو کشور را دشوار نموده است.
ناآرامیهای ۲۰۱۶ کشمیر
ناآرامیهای ۲۰۱۶ کشمیر شامل مجموعهای از اعتراضاتی است که پس از قتل برهان مظفر وانی، در منطقه مسلماننشین کشمیر در قلمرو جامو و کشمیر رخ داد. برهان وانی فرمانده نظامی گروه جدایی طلب حزب المجاهدین بود و ناآرامیها در اثر کشتن وی توسط نیروهای امنیتی هند در تاریخ ۸ ژوئیه ۲۰۱۶ به وجود آمد. با کشته شدن وانی، اعتراضات در ده بخش کشمیر شروع شد و این اعتراضات شامل حمله به نیروهای امنیتی بود. ظرف چهار روز، یک پلیس و ۴۳ نفر از معترضین کشته شدند و ۳۰۰ نفر دیگر زخمی شدند و پس از آن مقررات منع آمد و شد و برقرار گردید.
دراین نا آرامیها تا تاریخ ۱۶ ژوئیه ۴۳ غیرنظامی کشته و بیش از ۳۱۰۰ نفر زخمی شدند. هم چنین در اثر انفجار نارنجک دو پلیس کشته و ۴ پلیس دیگر زخمی شدند. به گفته پزشکان محلی حداقل ۱۱۷ جدایی طلب بینایی خود را در اثر شلیک تفنگ ساچمهزنی از دست دادهاند. در بین شهروندان آسیب دیده کودک، زنان و افراد کهنسال نیز دیده میشود. بر اساس گزارشها، در بین افراد آسیب دیده ۱۵۰۰ نفر از نیروهای امنیتی نیز وجود دارند.
لغو خودمختاری کشمیر
«آمیت شاه» وزیر کشور هند روز دوشنبه در پارلمان این کشور، خبر لغو وضعیت خودمختاری ایالت جامو و کشمیر و پایان دادن به بند ۳۷۰ قانون اساسی هند را اعلام کرده بود. طبق این تصمیم قرار است جامو و کشمیر به دو منطقه به نامهای جامو و کشمیر با پارلمان محلی و «لداک» بدون پارلمان محلی تقسیم شود. بر اساس تصمیم دولت هند، بند ۳۷۰ قانون اساسی این کشور که به غیر از مسائل دفاعی، خارجی و مالی، بقیه اختیارات جامو و کشمیر را به پارلمان محلی واگذار میکرد، لغو شد. از دهه ۱۹۵۰ میلادی جامو و کشمیر که بر سر مناطقی از آن اختلافهای ارضی بین دهلی نو، اسلامآباد و پکن وجود دارد، ایالتی خودمختار بود و لغو این خودمختاری با واکنش پاکستان مواجه شدهاست.
نگارخانه
جستارهای وابسته
جامو
کشمیر
پانویسها و منابع
ایالتها و قلمروهای بنیانگذاریشده در ۱۹۴۷ (میلادی)
ایالتهای هند
بنیانگذاریهای ۱۹۴۷ (میلادی) در هند
بنیانگذاریهای ۲۰۱۹ (میلادی) در هند
درگیری کشمیر
زمینلرزه کشمیر (۲۰۰۵ میلادی)
شمال هند
قلمروهای اتحادیه هند
کشمیر
کشورها و سرزمینهای کشمیریزبان
مناطق تقسیمشده
مناطق مورد مناقشه پاکستان
مناطق مورد مناقشه در آسیا
هند مستقل | راه آهن کشمیر (هندی: कश्मीर रेलवे، اردو: کشمیر ریلوے Kaśmīr rēlavē) یک خط راه آهن است که برای اتصال ایالت جامو و کشمیر هند با سایر نقاط کشور سخته شده است.
راه آهن از جامو شروع میشود و پس از طی ۳۴۵ کیلومتربه شهر Baramulla در لبه شمال غربی دره کشمیر میرسد.عبور مسیر از مناطق زلزلهخیز، زمینهای ناهموار و آب و هوای خشن ساخت آن را به یک چالش مهندسی تبدیل کرد.
نقشه
|}
اقتصاد جامو و کشمیر
ترابری در اودامپور
ترابری در بارامولا
ترابری در جامو
ترابری در جامو و کشمیر
ترابری در سرینگر
ترابری در کاترا (جامو و کشمیر)
ترابری ریلی در جامو و کشمیر
جامو و کشمیر
خطوط راهآهن در هند | تجاوز توسط سربازان ارتش هند قرار گرفته اند و در سال ۲۰۱۶ تجاوز مرد هندی به دختر ۸ ساله ای خشم دولت و مردم پاکستان، کشمیر و تمام مردم و کشورهای مسلمان را برانگیخت، احزاب و کشور های مختلف اسلامی بارها خواستار رسیدگی نهاد های حقوق بشری به مسئله کشمیر شده اند اما تاکنون بی نتیجه بوده است
ناآرامیهای ۲۰۱۶ کشمیر
ناآرامیهای ۲۰۱۶ کشمیر شامل مجموعهای از اعتراضاتی است که پس از قتل برهان مظفر وانی، در منطقه مسلماننشین کشمیر در ایالت جامو و کشمیر رخ داد. برهان وانی فرمانده نظامی گروه جدایی طلب حزب المجاهدین بود و ناآرامیها در اثر کشتن وی توسط نیروهای امنیتی هند در تاریخ ۸ ژوئیه ۲۰۱۶ به وجود آمد. با کشته شدن وانی، اعتراضات در ده بخش کشمیر شروع شد و این اعتراضات شامل حمله به نیروهای امنیتی بود. ظرف چهار روز، یک پلیس و ۴۳ نفر از معترضین کشته شدند و ۳۰۰ نفر دیگر زخمی شدند و پس از آن مقررات منع آمد و شد و برقرار گردید.
دراین نا آرامیها تا تاریخ ۱۶ ژوئیه ۴۳ غیرنظامی کشته و بیش از ۳۱۰۰ نفر زخمی شدند. هم چنین در اثر انفجار نارنجک دو پلیس کشته و ۴ پلیس دیگر زخمی شدند. به گفته اطبای محلی حداقل ۱۱۷ جدایی طلب بینایی خود را در اثر شلیک تفنگ ساچمهزنی از دست دادهاند. در بین شهروندان آسیب دیده کودک، زن و افراد کهنسال نیز دیده میشود. بر اساس گزارشها، در بین افراد آسیب دیده ۱۵۰۰ نفر از نیروهای امنیتی نیز وجود دارند.
لغو خودمختاری کشمیر
«آمیت شاه» وزیر کشور هند روز دوشنبه در پارلمان این کشور، خبر لغو وضعیت خودمختاری ایالت جامو و کشمیر و پایان دادن به بند ۳۷۰ قانون اساسی هند را اعلام کرده بود. طبق این تصمیم قرار است جامو و کشمیر به دو منطقه به نامهای جامو و کشمیر با پارلمان محلی و «لداک» بدون پارلمان محلی تقسیم شود. بر اساس تصمیم دولت هند، بند ۳۷۰ قانون اساسی این کشور که به غیر از مسائل دفاعی، خارجی و مالی، بقیه اختیارات جامو و کشمیر را به پارلمان محلی واگذار میکرد، لغو شد. از دهه ۱۹۵۰ میلادی جامو و کشمیر که بر سر مناطقی از آن اختلافهای ارضی بین دهلی نو، اسلام آباد و پکن وجود دارد، ایالتی خودمختار بود و لغو این خودمختاری با واکنش تند پاکستان مواجه شده است.
نگارخانه
جستارهای وابسته
جامو
کشمیر
پانویسها و منابع
انحلالهای ۲۰۱۹ (میلادی) در هند
ایالتها و قلمروهای بنیانگذاریشده در ۱۹۴۷ (میلادی)
ایالتهای هند
بنیانگذاریهای ۱۹۴۷ (میلادی) در هند
جامو و کشمیر
درگیری کشمیر
زمینلرزه کشمیر (۲۰۰۵ میلادی)
مناطق مورد مناقشه در آسیا
شمال هند
کشمیر
کشورها و سرزمینهای کشمیریزبان
مناطق تقسیمشده
مناطق مورد مناقشه پاکستان
هند مستقل
موسسات بنیانگذاریشده در ۱۹۵۴ (میلادی) در هند
ایالتها و قلمروهای پیشین هند
ایالتها و قلمروهای بنیانگذاریشده در ۱۹۵۴ (میلادی) | جرم یکی از ولسوالیهای ولایت بدخشان در شمال خاوری افغانستان است. مرکز آن شهر جرم بوده و جمعیت ولسوالی نزدیک به ۳٬۰۰۰ نفر برآورده شدهاست. بلندترین قلهٔ هندوکش با بلندای ۶٬۷۲۹ متر در این ولسوالی قرار دارد.
جرم دارای دهستانهای است که هر کدام روستاهایی را دربردارد. دهستانهای آن عبارتند از: فِرغامِنج، کیب، کیتِب، الریب، فِرغامرو، سوچ، اسکان، شفچان و درۀ خستک می باشد. درۀ خستک شامل ۳۳ روستا است.
منابع
جرم |
10b1a42e-ef52-4e31-b98d-412efa1bc004 | زبان کشمیری | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است. | زبان کشمیری از کدام لحاظ در زیرگروه داردیک قرار میگیرد؟ | false | {
"answer_start": [
395
],
"text": [
"زبانشناسی جغرافیایی"
]
} | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است.
کشمیری زبان رسمی ایالت جامو و کشمیر و نیز یکی از زبانهای ملی هند است. برخی از گویشوران کشمیری از زبان انگلیسی یا اردو بهعنوان زبان دوم خود استفاده میکنند. در گذشته برای چند دهه، زبان کشمیری به عنوان یک رشته درسی در دانشگاه و دانشکدههای منطقه کشمیر ارائه میشد. امروزه، تلاشهایی برای گنجاندن این زبان در برنامهٔ آموزشی مدرسهها صورت میپذیرد.
ویژگیها
زبان کشمیری بین زبان هندی و زبانهای ایرانی قرار دارد. این زبان از قرن چهاردهم میلادی دارای ادبیات است و دبیره ی ویژه ی خود یعنی الفبای شارادا را تقریباً کنار گذاشته و خط عربی (اندکی تکمیل شده) را بهکار میبرد.
این زبان دارای دستگاه واکههای بسیار پیچیده، شامل تعداد زیادی واکههای خیشومی است، تنها ۴ حالت اشتقاقی دارد و واژگان عمدتاً اصیل این زبان، آن را از دیگر زبانهای هند شمالی مجزا میکند.
پانویس
منابع
مشارکتکنندگان ویکیپدیا، «Kashmiri language»، ویکیپدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد. (بازیابی در ۲۹ ژوئن ۲۰۰۸).
زبانهای مردم جهان، میشل مالرب، مترجم: عفت ملانظر، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران ۱۳۸۲
زبان کشمیری
الفباهای عربی برای زبانهای جنوب آسیا
زبانهای ایزو ۶۳۹–۱
کشمیری
زبانهای جامو و کشمیر
زبانهای دارای کد ایزو ۶۳۹–۲
زبانهای داردی
زبانهای رسمی هند
زبانهای فاعل-مفعول-فعل
زبانهای کشمیر آزاد
زبانهای نوشتاری در دیواناگری
کشمیری
کشمیری
کشمیری
کشمیر | ویکیپدیای کشمیری نسخهٔ زبان کشمیری وبگاه ویکیپدیا است. ویکیپدیای زبان کشمیری در آغاز اکتبر ۲۰۰۹ دارای حدود ۳۸۰ مقاله بود. شمار مقالات آن در ۲۸ آوریل ۲۰۲۱ به ۵۱۴ عدد رسید.
پیوند به بیرون
ویکیپدیای کشمیری
منابع
فراویکی
زبان کشمیری
کشمیری | بند مام زر (بند منظر) یک اندیس فلزی است که در حوالی شهر پاریز استان کرمان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، مس است.
جستارهای وابسته
فهرست اندیسهای استان کرمان
منابع
اندیسهای استان کرمان
اندیسهای فلزی | کوه مام زر(کوه منظر) یک اندیس فلزی است که در حوالی شهر پاریز استان کرمان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، مس است.
جستارهای وابسته
فهرست اندیسهای استان کرمان
منابع
اندیسهای استان کرمان
اندیسهای فلزی | مسعود زائر کاظمینی (زادهٔ ۱۷ آبان ۱۳۷۶) بازیکن فوتبال اهل ایران است که در پست وینگر راست برای باشگاه باشگاه فوتبال ملوان بندر انزلی در لیگ برتر فوتبال ایران بازی میکند. وی زاده کاشان است
منابع
افراد زنده
اهالی اصفهان
بازیکنان باشگاه خوشه طلایی
بازیکنان باشگاه شهر خودرو
بازیکنان باشگاه عقاب
بازیکنان باشگاه ملوان
بازیکنان فوتبال اهل ایران
بازیکنان لیگ برتر خلیج فارس
زادگان ۱۳۷۶
زادگان ۱۹۹۷ (میلادی) | زمینلرزه کانادا ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
زمینلرزه ۲۰۰۰ کانادا
زمینلرزه ۱۹۲۵ کانادا
زمینلرزه ۱۹۹۷ کانادا | ژنرال نیروی زمینی () یک درجه نظامی در نیروهای مسلح است که اغلب برای مشخص کردن ارشدترین افراد نظامی در مجموعه نیروهای زمینی کشورها مورد استفاده قرار میگیرد. درجه معادل ژنرال نیروی زمینی در نیروهای مسلح ایران وجود ندارد. ژنرال نیروی زمینی بالاترین درجه در سازمانهای نظامی میباشد و در بیشتر کشورها فقط در زمان جنگ اهدا میشود.
منابع
درجات نظامی | آقا حشر کشمیری (زاده ۳ آوریل ۱۸۷۹ – درگذشته ۲۸ آوریل ۱۹۳۵) نویسنده، شاعر و نمایشنامهنویس کشمیری است.
زندگی و آثار
آقا حشر کشمیری در ۳ آوریل ۱۸۷۹ متولد شد. نام کامل وی آقا محمد شاه ابن آقا غنی شاه معروف به آقا حشر بود. وی شعر میگفت و نمایشنامه مینوشت. او به زبان اردو و فارسی نگارش داشت. سفید خون و شروان قمار دو اثر مشهورش است. سفید خون وی اقتباس از لیرشاه شکسپیر است. وی در ۲۸ آوریل ۱۹۳۵ در سن ۵۶ سالگی درگذشت.
منابع
موسوعة الحضارة الإسلامیة، صفحات ۳۳–۳۴
افراد پاکستانی کشمیریتبار
اهالی امریتسار
درگذشتگان ۱۹۳۵ (میلادی)
درگذشتگان ۱۹۴۵ (میلادی)
زادگان ۱۸۷۹ (میلادی)
شاعران اردو
شاعران اهل اوتار پرادش
شاعران اهل لاهور
شاعران مرد اهل هند
مردم کشمیری
نمایشنامهنویسان اهل پاکستان
نمایشنامهنویسان اهل هند
نمایشنامهنویسان سده ۱۹ (میلادی) اهل هند
نمایشنامهنویسان سده ۲۰ (میلادی) اهل هند
نمایشنامهنویسان مرد اهل هند
نمایشنامههای آقا حشر کشمیری
نویسندگان اردو زبان
نویسندگان اهل بنارس
نویسندگان اهل هند
نویسندگان مرد سده ۱۹ (میلادی)
نویسندگان مرد سده ۲۰ (میلادی)
نویسندگان مرد سده ۲۰ (میلادی) اهل هند | زبان لئونی زبانی است که در استانهای لئون و سامرا در شمال غرب اسپانیا و شهرهای ریونور و گادرامیل در پرتغال بدان تکلم میشود. بین ۲۵ هزار تا ۵۰ هزار نفر به این زبان صحبت میکنند. زبان لئونی از زبانهای آستور-لئونی زیرشاخه زبانهای ایبری غربی زیررده زبانهای ایبری-رومی، زیرگروه زبانهای گالی-ایبری، زیرگروه زبانهای ایتالو غربی زیرگروه زبانهای رومیتبار، زیرگروه زبانهای ایتالیک و خود از شاخه زبانهای هندواروپایی میباشد.
جستارهای وابسته
زبان گالیسی
زبان فالا
منابع
زبان لئونی
پادشاهی لئون
لئونی
زبانهای ایبریایی-رومی
لئونی
لئونی | ابرهارد زورن (؛ زادهٔ ) فرمانده نظامی اهل آلمان است، که هماکنون بهعنوان بازرس کل بوندسوهر یا رئیس ستاد کل نیروهای مسلح آلمان، فعالیت میکند.
منابع
پیوند به بیرون
افراد زنده
اهالی زاربروکن
زادگان ۱۹۶۰ (میلادی) |
c41147ca-e264-4c33-85bd-49d20874456d | زبان کشمیری | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است. | زبان کشمیری چند نفر گویشور در هند دارد؟ | false | {
"answer_start": [
156
],
"text": [
"۴٬۳۹۱٬۰۰۰"
]
} | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است.
کشمیری زبان رسمی ایالت جامو و کشمیر و نیز یکی از زبانهای ملی هند است. برخی از گویشوران کشمیری از زبان انگلیسی یا اردو بهعنوان زبان دوم خود استفاده میکنند. در گذشته برای چند دهه، زبان کشمیری به عنوان یک رشته درسی در دانشگاه و دانشکدههای منطقه کشمیر ارائه میشد. امروزه، تلاشهایی برای گنجاندن این زبان در برنامهٔ آموزشی مدرسهها صورت میپذیرد.
ویژگیها
زبان کشمیری بین زبان هندی و زبانهای ایرانی قرار دارد. این زبان از قرن چهاردهم میلادی دارای ادبیات است و دبیره ی ویژه ی خود یعنی الفبای شارادا را تقریباً کنار گذاشته و خط عربی (اندکی تکمیل شده) را بهکار میبرد.
این زبان دارای دستگاه واکههای بسیار پیچیده، شامل تعداد زیادی واکههای خیشومی است، تنها ۴ حالت اشتقاقی دارد و واژگان عمدتاً اصیل این زبان، آن را از دیگر زبانهای هند شمالی مجزا میکند.
پانویس
منابع
مشارکتکنندگان ویکیپدیا، «Kashmiri language»، ویکیپدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد. (بازیابی در ۲۹ ژوئن ۲۰۰۸).
زبانهای مردم جهان، میشل مالرب، مترجم: عفت ملانظر، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران ۱۳۸۲
زبان کشمیری
الفباهای عربی برای زبانهای جنوب آسیا
زبانهای ایزو ۶۳۹–۱
کشمیری
زبانهای جامو و کشمیر
زبانهای دارای کد ایزو ۶۳۹–۲
زبانهای داردی
زبانهای رسمی هند
زبانهای فاعل-مفعول-فعل
زبانهای کشمیر آزاد
زبانهای نوشتاری در دیواناگری
کشمیری
کشمیری
کشمیری
کشمیر | مردم کشمیری مردمانی داردی زبان هستند که ساکن ایالت سابق کشمیر هند هستند یا ریشه در آن منطقه دارند. ایالت سابق کشمیر امروز منطقه تحت مناقشه است و شامل ایالت هندی جامو و منطقه کوچک پاکستانی کشمیر آزاد است . بسیاری از مردم کشمیریتبار در بخش سفلای پنجاب پاکستان و پوتهار زندگی میکنند و گروه قومی برجستهای را تشکیل میدهند.
زبان
بنا به تحقیقات انجام شده توسط موسسه بینالمللی یوسیالای، زبان کشمیری، زبانی از شاخه شمال غربی زبانهای داردی از زبانهای هندواروپایی و شاخهای از زیر خانواده زبانهای هندوایرانی است. با این حال توافقی جهانی بر سر نسب این زبان موجود نیست. یوسیالای برآورد کرده است که این زبان حدود ۴/۴ میلیون گویشور دارد که بیشنیهاش در دره کشمیر است. درحالیکه برپایه سرشماری سال ۲۰۰۱ هند ۵٬۳۶۲٬۳۴۹ نفر در هند موجوداند، که البته شامل کشمیر خارج از کنترل هند نمیشود.
اسلام آوردن
اسلام که در تمامی مناطق اطراف کشمیر را رواج یافته بود، به تدریج در کشمیر نیز وارد شد. در سده ۱۴ میلادی اسلام به تدریج دین غالب در دره کشمیر شد، این مسئله در ۱۳۲۳ میلادی، با مسلمان شدن ریچانا نخستین پادشاه از سلسله جدیدی از لداخ که توسط عارف مشهور بلبل شاه اسلام آورده بود آغاز شد. پس از اسلام آوردن او نام ملک صدر الدین را بر خود نهاد. او به زودی توسط کشمیریها به قتل رسید. جمعیت عمده برهمنهای کشمیر (پاندیتها) اسلام آوردند، و جمعیت اندکی از ایران و افغانستان در کشمیر ساکن شدند. بسیاری از این مردم هویت خود را حفظ کردهاند. مسلمانان و هندوهای کشمیر تحت سنتهای صوفی و رشی کشمیر در همسازی نسبی میزیستند. حاکمان دیگر کشمیر مانند سلطان زین الدین همانند اکبر درباره همه ادیان بردبار بودند. در اواخر سده ۱۸ میلادی در سلطنت عالمگیر بسیاری از مردم به اسلام گرویدند. امروزه بسیاری از این مردم مسلمان هستند البته برخی از پاندیتهای کشمیر پیرو آیین هندو هستند.
فرهنگ
ساختار اجتماعی بر پایه خانواده گسترده است. اما شبکه خویشاندی گسترده تر برادری و اثرات اش بر روابط و بسیج عمومی به همان اندازه اهمیت دارد. خانواده گسترده به عنوان واحد تصمیم سازی با احترام به روابط اعضایش با جامعه بزرگ تر از اهمیت بنیادی برخوردار است. نهاد برادری چارچوب جمعی مفیدی، جهت رفاه متقابل ایجاد میکند که از طریق یاری و همکاری در حوزههای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی به دست میآید و همچنین حس تعلق و اعتماد به نفس جمعی را تقویت میکند.
منابع
ویکیپدیای انگلیسی
مردم کشمیری
اقوام در پاکستان
اقوام در هند
جوامع مسلمان
گروههای اجتماعی جامو و کشمیر
گروههای قومی جداشده توسط مرزهای بینالمللی
مردم دارد | زبان بیشنوپِریا مانیپوری (বিষ্ণুপ্রিয়া মণিপুরী) از زبانهای هندوآریایی است که در شمال شرق هند و بنگلادش و برمه رواج دارد و حدود ۴۵۰ هزار گویشور دارد.
جستارهای وابسته
ویکیپدیای بیشنوپریا مانیپوری
منابع
زبانهای آسام
زبانهای بنگلادش
زبانهای تریپورا
زبانهای شمال شرقی هندوستان
زبانهای هند
زبانهای هندوآریایی
گویشهای بنگالی
زبانهای مختلط
پیجینها و کریولها | زبان تِلوگو یا زبان تِلُگو (تِلوگویی، تِلُگویی) (తెలుగు - Telugu) یکی از زبانهای دراویدی است. بر اساس سرشماری سال ۲۰۰۱، زبان تِلوگویی با ۷۴ میلیون گویشور، سومین زبان بومی پرشمار در هند و پانزدهمین زبان پر گویشور در جهان است.
زبان تلوگو بهطور عمده در ایالت آندرا پرادش، واقع در جنوبشرقی هند تکلم میشود. این زبان، گستردهترین زبان از میان چهار زبان مهم دراویدی در جنوب هند محسوب میشود. در قانون اساسی هند، هریک از این چهار زبان به عنوان یک زبان ایالتی به رسمیت شناخته شدهاست. الفبای تلوگویی شباهت بسیار زیادی با زبان کندا دارد که هر دو از خط «گرانتا» نشأت گرفتهاند که خود در قرن پنجم میلادی در هند پدیدار شد.
پانویس
منابع
کاتسنر، کِنِت. زبانهای جهان. ترجمهٔ رضی هیرمندی (خدادادی). تهران: مرکز نشر دانشگاهی. ۱۳۷۶ ش
زبان تلوگو
زبانهای آفریقای جنوبی
زبانهای آندرا پرادش
زبانهای اوریسا
زبانهای باستانی
زبانهای بحرین
زبانهای بنگال غربی
زبانهای پودوچری
زبانهای پیوندی
زبانهای تامیل نادو
زبانهای تلانگانا
زبانهای دارای هماهنگی واکهای
زبانهای دراویدی
زبانهای رسمی هند
زبانهای فاعل-مفعول-فعل
زبانهای قطر
زبانهای کرالا
زبانهای کرناتکه
زبانهای کلاسیک هند
زبانهای کویت
زبانهای مالزی
زبانهای موریس
زبانهای مهاراشترا | زن داداش فیلمی محصول سال ۱۹۹۱ و به کارگردانی کیشور ویاس است. در این فیلم بازیگرانی همچون گوویندا، بهانوپریا، جوهی چاولا، زیبا بختیار، گلشن گروور ایفای نقش کردهاند.
منابع
پیوند به بیرون
فیلم با آهنگسازی آنو ملک
فیلمهای هندی
فیلمهای هندیزبان دهه ۱۹۹۰ (میلادی) | زرشک چینی نام یک گونه از سرده زرشک است.
منابع
پیوند به بیرون
زرشک
گیاگان چین
گیاهان باغی
گیاهان توصیفشده در ۱۹۱۳ (میلادی) | زونگ کویشون کشتی گیر زن کشور چین است.
منابع
افراد زنده
مدالآوران بازیهای آسیایی در کشتی
زادگان ۱۹۹۴ (میلادی)
کشتیگیران در بازیهای آسیایی ۲۰۱۴ | زبان اودکی () از زبانهای هندوآریایی است که در هند و پاکستان گویشور دارد.
منابع
زبانهای ایالت سند
زبانهای پنجاب، پاکستان
زبانهای هندوآریایی | آقا حشر کشمیری (زاده ۳ آوریل ۱۸۷۹ – درگذشته ۲۸ آوریل ۱۹۳۵) نویسنده، شاعر و نمایشنامهنویس کشمیری است.
زندگی و آثار
آقا حشر کشمیری در ۳ آوریل ۱۸۷۹ متولد شد. نام کامل وی آقا محمد شاه ابن آقا غنی شاه معروف به آقا حشر بود. وی شعر میگفت و نمایشنامه مینوشت. او به زبان اردو و فارسی نگارش داشت. سفید خون و شروان قمار دو اثر مشهورش است. سفید خون وی اقتباس از لیرشاه شکسپیر است. وی در ۲۸ آوریل ۱۹۳۵ در سن ۵۶ سالگی درگذشت.
منابع
موسوعة الحضارة الإسلامیة، صفحات ۳۳–۳۴
افراد پاکستانی کشمیریتبار
اهالی امریتسار
درگذشتگان ۱۹۳۵ (میلادی)
درگذشتگان ۱۹۴۵ (میلادی)
زادگان ۱۸۷۹ (میلادی)
شاعران اردو
شاعران اهل اوتار پرادش
شاعران اهل لاهور
شاعران مرد اهل هند
مردم کشمیری
نمایشنامهنویسان اهل پاکستان
نمایشنامهنویسان اهل هند
نمایشنامهنویسان سده ۱۹ (میلادی) اهل هند
نمایشنامهنویسان سده ۲۰ (میلادی) اهل هند
نمایشنامهنویسان مرد اهل هند
نمایشنامههای آقا حشر کشمیری
نویسندگان اردو زبان
نویسندگان اهل بنارس
نویسندگان اهل هند
نویسندگان مرد سده ۱۹ (میلادی)
نویسندگان مرد سده ۲۰ (میلادی)
نویسندگان مرد سده ۲۰ (میلادی) اهل هند | گلیش یک زبان زبان صوری مستقل از زبان طبیعی است اگر چه دارای مفاهیمی چون 'نامها' و تعاریف زبانهای گوناگون طبیعی میشود. هر زبان طبیعی از قبیل زبان گلیش انگلیسی صوری یک زبان طبیعی کنترلشده است. اطلاعات و معلومات در چنین شیوهای به گونهای بیان میشوند که قابل تفسیر-کامپایلکردن باشد.
منابع
زبانهای هستیشناسی
وب معنایی |
f51b6ad2-e2f2-49a3-98bd-6f413287609c | زبان کشمیری | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است. | شهرستان نیلوم در کدام ایالت قرار دارد؟ | false | {
"answer_start": [
356
],
"text": [
"کشمیر آزاد"
]
} | ال قبیل یک منطقهٔ مسکونی در عمان است که در استان بریمی واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای عمان
منابع
مناطق مسکونی در عمان | اتهمقام (به انگلیسی: Athmuqam) یک شهر در پاکستان است که در ناحیه نیلوم واقع شدهاست. اتهمقام ۱٬۴۴۰ متر بالاتر از سطح دریا واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای پاکستان
منابع
پیوند به بیرون
مناطق مسکونی در ناحیه نیلم | ال قرتویه یک منطقهٔ مسکونی در اردن است که در استان عمان واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای اردن
منابع
مناطق مسکونی در استان امان | اوا ولی شهرکی واقع در ایالت قلمرو شمالی در استرالیاست.
منابع
شهرکهای قلمرو شمالی | ال قوییه یک منطقهٔ مسکونی در اردن است که در استان مادبا واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای اردن
منابع
مناطق مسکونی در استان مادبا | کیل (به انگلیسی: Kel) یک روستا در پاکستان است که در ناحیه نیلوم واقع شدهاست. کیل ۲٬۰۹۶٫۷۴ متر بالاتر از سطح دریا واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای پاکستان
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای پاکستان
جاذبههای گردشگری کشمیر آزاد
زمینلرزه کشمیر (۲۰۰۵ میلادی)
قرارگاههای کوهستانی در پاکستان
مناطق مسکونی در ناحیه نیلم
مقالههای که ابهامزدایی آنها بهاشتباه بهجای پرانتز با کاما صورت گرفته | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است.
کشمیری زبان رسمی ایالت جامو و کشمیر و نیز یکی از زبانهای ملی هند است. برخی از گویشوران کشمیری از زبان انگلیسی یا اردو بهعنوان زبان دوم خود استفاده میکنند. در گذشته برای چند دهه، زبان کشمیری به عنوان یک رشته درسی در دانشگاه و دانشکدههای منطقه کشمیر ارائه میشد. امروزه، تلاشهایی برای گنجاندن این زبان در برنامهٔ آموزشی مدرسهها صورت میپذیرد.
ویژگیها
زبان کشمیری بین زبان هندی و زبانهای ایرانی قرار دارد. این زبان از قرن چهاردهم میلادی دارای ادبیات است و دبیره ی ویژه ی خود یعنی الفبای شارادا را تقریباً کنار گذاشته و خط عربی (اندکی تکمیل شده) را بهکار میبرد.
این زبان دارای دستگاه واکههای بسیار پیچیده، شامل تعداد زیادی واکههای خیشومی است، تنها ۴ حالت اشتقاقی دارد و واژگان عمدتاً اصیل این زبان، آن را از دیگر زبانهای هند شمالی مجزا میکند.
پانویس
منابع
مشارکتکنندگان ویکیپدیا، «Kashmiri language»، ویکیپدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد. (بازیابی در ۲۹ ژوئن ۲۰۰۸).
زبانهای مردم جهان، میشل مالرب، مترجم: عفت ملانظر، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران ۱۳۸۲
زبان کشمیری
الفباهای عربی برای زبانهای جنوب آسیا
زبانهای ایزو ۶۳۹–۱
کشمیری
زبانهای جامو و کشمیر
زبانهای دارای کد ایزو ۶۳۹–۲
زبانهای داردی
زبانهای رسمی هند
زبانهای فاعل-مفعول-فعل
زبانهای کشمیر آزاد
زبانهای نوشتاری در دیواناگری
کشمیری
کشمیری
کشمیری
کشمیر | قنیطره یک منطقهٔ مسکونی در اردن است که در استان امان واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای اردن
منابع
مناطق مسکونی در استان امان | کالکامان یک منطقهٔ مسکونی در قزاقستان است که در استان آلماتی واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای قزاقستان
منابع
پیوند به بیرون
مناطق مسکونی در استان آلماتی | نیروگاه برق آبی نیلوم-جهلوم (به انگلیسی: Neelum–Jhelum Hydropower Plant) یک سد در پاکستان است که در مظفرآباد واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای پاکستان
منابع
پیوند به بیرون
ایستگاههای برقآبی در پاکستان
بازبینی گمر شهرهای پاکستان
ساختمانها و سازهها در کشمیر آزاد
سدهای پاکستان
سدهای وزنی |
33da011e-2c34-4167-bf94-83650b0d3b4b | زبان کشمیری | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است. | در درۀ کشمیری عمدتا کدام زبان صحبت میشود؟ | false | {
"answer_start": [
5
],
"text": [
"کشمیری"
]
} | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است.
کشمیری زبان رسمی ایالت جامو و کشمیر و نیز یکی از زبانهای ملی هند است. برخی از گویشوران کشمیری از زبان انگلیسی یا اردو بهعنوان زبان دوم خود استفاده میکنند. در گذشته برای چند دهه، زبان کشمیری به عنوان یک رشته درسی در دانشگاه و دانشکدههای منطقه کشمیر ارائه میشد. امروزه، تلاشهایی برای گنجاندن این زبان در برنامهٔ آموزشی مدرسهها صورت میپذیرد.
ویژگیها
زبان کشمیری بین زبان هندی و زبانهای ایرانی قرار دارد. این زبان از قرن چهاردهم میلادی دارای ادبیات است و دبیره ی ویژه ی خود یعنی الفبای شارادا را تقریباً کنار گذاشته و خط عربی (اندکی تکمیل شده) را بهکار میبرد.
این زبان دارای دستگاه واکههای بسیار پیچیده، شامل تعداد زیادی واکههای خیشومی است، تنها ۴ حالت اشتقاقی دارد و واژگان عمدتاً اصیل این زبان، آن را از دیگر زبانهای هند شمالی مجزا میکند.
پانویس
منابع
مشارکتکنندگان ویکیپدیا، «Kashmiri language»، ویکیپدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد. (بازیابی در ۲۹ ژوئن ۲۰۰۸).
زبانهای مردم جهان، میشل مالرب، مترجم: عفت ملانظر، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران ۱۳۸۲
زبان کشمیری
الفباهای عربی برای زبانهای جنوب آسیا
زبانهای ایزو ۶۳۹–۱
کشمیری
زبانهای جامو و کشمیر
زبانهای دارای کد ایزو ۶۳۹–۲
زبانهای داردی
زبانهای رسمی هند
زبانهای فاعل-مفعول-فعل
زبانهای کشمیر آزاد
زبانهای نوشتاری در دیواناگری
کشمیری
کشمیری
کشمیری
کشمیر | کومی ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
کومی
زبان کومی
صفحههای ابهامزدایی مکانها | ویکیپدیای کشمیری نسخهٔ زبان کشمیری وبگاه ویکیپدیا است. ویکیپدیای زبان کشمیری در آغاز اکتبر ۲۰۰۹ دارای حدود ۳۸۰ مقاله بود. شمار مقالات آن در ۲۸ آوریل ۲۰۲۱ به ۵۱۴ عدد رسید.
پیوند به بیرون
ویکیپدیای کشمیری
منابع
فراویکی
زبان کشمیری
کشمیری | زبان مونجی یا مونجانی یک زبان ایرانی از شاخهٔ پامیری است که امروزه در ولایت بدخشان افغانستان گویشورانی دارد. این زبان به زبان یدغه نزدیک است که در چترال، در آنسوی مرز در پاکستان، رایج است. زبان یدغه در بالادست دره لوتکوه چترال در غرب گرمچشمه در خیبر پختونخوا پاکستان صحبت میشود.
از نظر تاریخی، مونجی نزدیکترین قرابت زبانی را با زبان باختری که اکنون منقرض شدهاست، نشان میدهد.
مونجی دارای سه گویش اصلی است که گریونبرگ آنها را «علیا»، «مرکزی» و «سفلی» نامیده است (درۀ مونجان به سوی شمال راه دارد). این گویشها را میتوان جنوبی، مرکزی و شمالی نامید که هریک ویژگیهای خاص خود را دارد. دو لهجۀ رایج در منطقه درۀ ماملگاه و منطقه درۀ مونجان با هم تفاوت دارند که گویش شمالی و جنوبی این زبان بهشمار میآیند. به طور کلی تفاوتهای میان مونجی جنوبی و مونجی مرکزی/شمالی بیش از تفاوتهای میان مونجی مرکزی و مونجی شمالی است.
منطقه گرمچشمه در طول جنگ شوروی و افغانستان اهمیت یافت. در طول تهاجم، شوروی نتوانست جریان جنگافزار و افراد را در گردنه دوراه که چترال در پاکستان را از بدخشان در افغانستان جدا میکند، متوقف کند. این زبان پس از جنگ در افغانستان که مردم مونجیزبان را مجبور به فرار به مناطق امنتر کرد، به بخشهایی از چترال منتقل شدهاست.
بهرغم اینکه فارسی زبان غالب منطقه است، نگرشها نسبت به مونجی بسیار مثبت است و در میان گویشوران، تعداد کمی کاهش استفاده را پیشبینی میکنند.
منابع
Wikipedia contributors, "Munji language," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Munji_language&oldid=504780927 (accessed September 11, 2012).
برای مطالعهٔ بیشتر
Decker, Kendall (1992). Languages of Chitral. Islamabad: National Institute of Pakistan Studies, Quaid-i-Azam University and Summer Institute of Linguistics.
Morgenstierne, Georg (1926). Report on a Linguistic Mission to Afghanistan. Oslo: Instituttet for Sammenlignende Kulturforskning, Serie C I-2. ISBN 0-923891-09-9.
زبانهای ایرانی در خطر
زبانهای پاکستان
زبانهای پامیری افغانستان
زبانهای پامیری
زبانهای گلگت - بلتستان | زبان اشاره کوبایی زبان اشارهای است که توسط ناشنوایان و کم شنوایان در کوبا استفاده میشود.
منابع
زبانهای اشاره
زبانهای کوبا | کورن ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
کورن (بلژیک)
کورن (هوراند)
صفحههای ابهامزدایی مکانها | کمرلو ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
کمرلو
نرکین کمرلو
صفحههای ابهامزدایی مکانها | زیردریایی کلاس دلفین ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
زیردریایی کلاس دلفین (آلمان)
زیردریایی کلاس دلفین (هلند)
صفحههای ابهامزدایی | کاندا در معانی زیر کاربرد دارد:
کاندا، توکیو
معبد کاندا
جشن کاندا
صفحههای ابهامزدایی مکانها
صفحههای ابهامزدایی نام خانوادگی | جرم یکی از ولسوالیهای ولایت بدخشان در شمال خاوری افغانستان است. مرکز آن شهر جرم بوده و جمعیت ولسوالی نزدیک به ۳٬۰۰۰ نفر برآورده شدهاست. بلندترین قلهٔ هندوکش با بلندای ۶٬۷۲۹ متر در این ولسوالی قرار دارد.
جرم دارای دهستانهای است که هر کدام روستاهایی را دربردارد. دهستانهای آن عبارتند از: فِرغامِنج، کیب، کیتِب، الریب، فِرغامرو، سوچ، اسکان، شفچان و درۀ خستک می باشد. درۀ خستک شامل ۳۳ روستا است.
منابع
جرم |
58a22a47-fb43-45d2-81db-1792fe370190 | زبان کشمیری | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است. | زبان کشمیری در کدام کشور حدود 105000 گویشور دارد؟ | false | {
"answer_start": [
220
],
"text": [
"پاکستان"
]
} | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است.
کشمیری زبان رسمی ایالت جامو و کشمیر و نیز یکی از زبانهای ملی هند است. برخی از گویشوران کشمیری از زبان انگلیسی یا اردو بهعنوان زبان دوم خود استفاده میکنند. در گذشته برای چند دهه، زبان کشمیری به عنوان یک رشته درسی در دانشگاه و دانشکدههای منطقه کشمیر ارائه میشد. امروزه، تلاشهایی برای گنجاندن این زبان در برنامهٔ آموزشی مدرسهها صورت میپذیرد.
ویژگیها
زبان کشمیری بین زبان هندی و زبانهای ایرانی قرار دارد. این زبان از قرن چهاردهم میلادی دارای ادبیات است و دبیره ی ویژه ی خود یعنی الفبای شارادا را تقریباً کنار گذاشته و خط عربی (اندکی تکمیل شده) را بهکار میبرد.
این زبان دارای دستگاه واکههای بسیار پیچیده، شامل تعداد زیادی واکههای خیشومی است، تنها ۴ حالت اشتقاقی دارد و واژگان عمدتاً اصیل این زبان، آن را از دیگر زبانهای هند شمالی مجزا میکند.
پانویس
منابع
مشارکتکنندگان ویکیپدیا، «Kashmiri language»، ویکیپدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد. (بازیابی در ۲۹ ژوئن ۲۰۰۸).
زبانهای مردم جهان، میشل مالرب، مترجم: عفت ملانظر، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران ۱۳۸۲
زبان کشمیری
الفباهای عربی برای زبانهای جنوب آسیا
زبانهای ایزو ۶۳۹–۱
کشمیری
زبانهای جامو و کشمیر
زبانهای دارای کد ایزو ۶۳۹–۲
زبانهای داردی
زبانهای رسمی هند
زبانهای فاعل-مفعول-فعل
زبانهای کشمیر آزاد
زبانهای نوشتاری در دیواناگری
کشمیری
کشمیری
کشمیری
کشمیر | ویکیپدیای کشمیری نسخهٔ زبان کشمیری وبگاه ویکیپدیا است. ویکیپدیای زبان کشمیری در آغاز اکتبر ۲۰۰۹ دارای حدود ۳۸۰ مقاله بود. شمار مقالات آن در ۲۸ آوریل ۲۰۲۱ به ۵۱۴ عدد رسید.
پیوند به بیرون
ویکیپدیای کشمیری
منابع
فراویکی
زبان کشمیری
کشمیری | بومی ممکن است به موارد زیر اشاره کند:
مردمان (بومی)
گونه بومی، حضور در یک منطقه تنها در نتیجه فرآیندهای طبیعی، بدون دخالت انسان
زبان بومی | هاریت گرین، (زاده ۱۲ دسامبر ۱۹۶۱) کارآفرین و مدیر ارشد اجرایی بریتانیایی است، که در حال حاضر بهعنوان مدیر عامل اجرایی گروه توماس کوک فعالیت مینماید.
منابع
زادگان ۱۹۶۱ (میلادی)
دانشآموختگان دانشگاه کینگز لندن
مدیران شرکت اهل بریتانیا
مدیران ارشد اهل انگلستان
افسران رتبه امپراتوری بریتانیا
اهالی آکسفورد
افراد زنده
کارکنان آیبیام | ایان گورهام، (زاده ۳۰ نوامبر ۱۹۷۱) کارآفرین، حسابدار و مدیر ارشد اجرایی بریتانیایی است، که در حال حاضر بهعنوان مدیر عامل اجرایی شرکت هارگریوز لندسداون فعالیت میکند.
منابع
افراد زنده
حسابداران اهل بریتانیا
دانشآموختگان دانشگاه وارویک
زادگان ۱۹۷۱ (میلادی)
کارآفرینان اهل بریتانیا
مدیران شرکت اهل بریتانیا
مدیران ارشد اهل بریتانیا | حمام کلور ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
حمام کلور (۱)
حمام کلور (۲) | ( )
مردان کشتهشده (غیر بنیهاشم) در نبرد کربلا
کشتگان زن در سپاه حسین
افرادی که مورد اختلاف قرار گرفتهاند
یادداشت
پانویس
منابع
منابع فارسی و عربی
منابع انگلیسی
پیوند به بیرون
نهضت امام حسین (ع) و قیام کربلا اثر غلامحسین زرگری نژاد
حسین بن علی
فهرستهای کشتگان
فهرستهای مرتبط با اسلام
فهرستهای مرتبط با شیعه دوازدهامامی
کشتگان اسلام
کشتگان نبرد کربلا
نبرد کربلا | زهیدا حسین () که بهطور معمول تحت نام مونونیم زهیدا شناخته میشود، بازیگر سابق فیلمهای هندی است. او که در بمبئی به دنیا آمدهاست، دختر اختر حسین، تهیهکننده فیلم است که اختر فرزند جدنبائی، کارگردان سینما بود. او به خاطر بازی در شب عجیب (۱۹۶۸) ، قمارباز (۱۹۷۱) و راهب عشق (۱۹۷۰) معروف است.
فیلمشناسی
پانویس
منابع
پانویس
افراد زنده
بازیگران زن اهل بمبئی
بازیگران زن سده ۲۰ (میلادی) اهل هند
بازیگران زن سینمای هندی
بازیگران زن فیلم اهل هند
زادگان ۱۹۴۴ (میلادی) | حسین کریمی (زاده ۱۳۳۰ ماه نشان، زنجان)، فقیه، قاضی، حقوقدان و سیاستمدار ایرانی است.
او در اول شهریور ۱۳۹۳ به عنوان رئیس دیوان عالی کشور منصوب شد. وی در شهریور سال ۱۳۹۲ یعنی در زمانی که احمد محسنی گرکانی ریاست دیوان عالی کشور را بر عهده داشت به عنوان قائم مقام وی منصوب شده بود.
منابع
افراد زنده
رئیسان دیوان عالی کشور | حیات وحش میانمار شامل گیاگان و زیاگان و زیستگاههای طبیعی آنها در این کشور است. میانمار نزدیک به ۳۰۰ گونه پستاندار شناختهشده، ۳۰۰ گونه خزنده و حدود ۱۰۰۰ گونه پرنده را در خود جای دادهاست.
منابع
زیواگان میانمار |
741bec10-9f25-458e-8927-d98fc96f8afd | زبان کشمیری | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است. | داردیک از کدام خانوادۀ زبانها است؟ | false | {
"answer_start": [
469
],
"text": [
"هند و اروپایی"
]
} | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است.
کشمیری زبان رسمی ایالت جامو و کشمیر و نیز یکی از زبانهای ملی هند است. برخی از گویشوران کشمیری از زبان انگلیسی یا اردو بهعنوان زبان دوم خود استفاده میکنند. در گذشته برای چند دهه، زبان کشمیری به عنوان یک رشته درسی در دانشگاه و دانشکدههای منطقه کشمیر ارائه میشد. امروزه، تلاشهایی برای گنجاندن این زبان در برنامهٔ آموزشی مدرسهها صورت میپذیرد.
ویژگیها
زبان کشمیری بین زبان هندی و زبانهای ایرانی قرار دارد. این زبان از قرن چهاردهم میلادی دارای ادبیات است و دبیره ی ویژه ی خود یعنی الفبای شارادا را تقریباً کنار گذاشته و خط عربی (اندکی تکمیل شده) را بهکار میبرد.
این زبان دارای دستگاه واکههای بسیار پیچیده، شامل تعداد زیادی واکههای خیشومی است، تنها ۴ حالت اشتقاقی دارد و واژگان عمدتاً اصیل این زبان، آن را از دیگر زبانهای هند شمالی مجزا میکند.
پانویس
منابع
مشارکتکنندگان ویکیپدیا، «Kashmiri language»، ویکیپدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد. (بازیابی در ۲۹ ژوئن ۲۰۰۸).
زبانهای مردم جهان، میشل مالرب، مترجم: عفت ملانظر، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران ۱۳۸۲
زبان کشمیری
الفباهای عربی برای زبانهای جنوب آسیا
زبانهای ایزو ۶۳۹–۱
کشمیری
زبانهای جامو و کشمیر
زبانهای دارای کد ایزو ۶۳۹–۲
زبانهای داردی
زبانهای رسمی هند
زبانهای فاعل-مفعول-فعل
زبانهای کشمیر آزاد
زبانهای نوشتاری در دیواناگری
کشمیری
کشمیری
کشمیری
کشمیر | EN در موارد زیر کاربرد دارد:
en - زبان انگلیسی در کد ایزو ۶۳۹-۱ | بازعقاب سیاهوسفید ، (که در گذشته به نام Spizastur melanoleucus بود)، یک گونه پرنده شکاری در خانوادۀ عقاب و شاهین ( بازان) است. این گونه در سراسر بخش بزرگی از مناطق گرمسیری آمریکا، از جنوب مکزیک تا شمال آرژانتین یافت میشود.
نگارخانه
منابع
پرندگان توصیفشده در ۱۸۱۶ (میلادی)
پرندگان آمریکای جنوبی
پرندگان آمریکای مرکزی
بازعقابهای اصلی
پیوندهای ویبک الگوی بایگانی اینترنت
یادکردهای دارای منبع به زبان پرتغالی | کوکو میتواند به موارد زیر اشاره داشته باشد:
کوکو (غذا) یکی از غذاهای معروف در آشپزی ایرانی
کوکو (پرنده) یک خانواده از پرندگان
کوکوی دونده نام یک سرده از پرندگان خانوادۀ کوکویان
کوکو (فیلم ۲۰۱۷) انیمیشن ساخته پیکسار
کوکو (فیلم)
کوکو (گوریل) کوکو، گوریلی که زبان اشاره میداند.
کوکو، ویرجینیای غربی
کوکو (عطر)
کوکو (ترانه پیودیپای) | کوئنتین دوبین (؛ زادهٔ ) بازیکن فوتبال اهل فرانسه است.
منابع
افراد زنده
اهالی سن نزر
بازیکنان فوتبال اهل فرانسه
بازیکنان لیگ ۲ فوتبال فرانسه
بازیکنان لیگ ملی فرانسه
زادگان ۱۹۹۵ (میلادی)
هافبکهای فوتبال
بازیکنان باشگاه کان | کازونوری اوهارا (؛ زادهٔ ) بازیکن فوتبال است.
منابع
افراد زنده
دور از وطنهای اهل ژاپن در بوتان
زادگان ۱۹۷۲ (میلادی)
مربیان فوتبال اهل ژاپن | کاساندرا دیموسکی (؛ زادهٔ ) بازیکن فوتبال اهل استرالیا است.
منابع
پیوند به بیرون
افراد زنده
بازیکنان فوتبال اهل ملبورن
بازیکنان فوتبال زن اهل استرالیا
دروازهبانان زن فوتبال
زادگان ۱۹۹۳ (میلادی) | کارولین دوتی (؛ زادهٔ ) بازیکن بسکتبال اهل ایالات متحده آمریکا است.
منابع
افراد زنده
بازیکنان بسکتبال زن اهل ایالات متحده آمریکا
زادگان ۱۹۸۹ (میلادی)
ورزشکاران اهل کلیرواتر، فلوریدا | دمیترو کازابوتسکیی (؛ زادهٔ ) بازیکن فوتبال اهل اوکراین است.
منابع
افراد زنده
بازیکنان فوتبال اهل اوکراین
زادگان ۲۰۰۰ (میلادی)
مدافعان فوتبال | دارکوبوارگان یک فروراسته از راسته دارکوبسانان است که شامل دارکوبها و عسلیابها است. گمان میرفت که عسلیابها با ریشمرغها ارتباط نزدیکی دارند، زیرا نمایشهای هوایی و صداهای آنها بیشتر شبیه به هم هستند تا دارکوبها. با این حال، تجزیه و تحلیل تبارشناسی نشان دادهاست که در واقع دارکوبها و عسلیابها آرایههای خواهری هستند.
ردهبندی
فروراستهٔ دارکوبوارکان
خانوادۀ عسلیابان (راهنماهای عسل)
خانوادۀ دارکوبان
زیرخانوادۀ دارکوبیان راهراه
زیر خانوادۀ دارشکنیان (پیکولتها)
زیرخانوادۀ دارکوبیان
منابع |
35f2aee9-d0b5-44d9-be7f-32defac9481c | زبان کشمیری | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است. | بیشتر گویشوران زبان کشمیری کشور پاکستان، از کدام منطقه با این کشور مهاجرت کردهاند؟ | false | {
"answer_start": [
246
],
"text": [
"درهٔ کشمیر"
]
} | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است.
کشمیری زبان رسمی ایالت جامو و کشمیر و نیز یکی از زبانهای ملی هند است. برخی از گویشوران کشمیری از زبان انگلیسی یا اردو بهعنوان زبان دوم خود استفاده میکنند. در گذشته برای چند دهه، زبان کشمیری به عنوان یک رشته درسی در دانشگاه و دانشکدههای منطقه کشمیر ارائه میشد. امروزه، تلاشهایی برای گنجاندن این زبان در برنامهٔ آموزشی مدرسهها صورت میپذیرد.
ویژگیها
زبان کشمیری بین زبان هندی و زبانهای ایرانی قرار دارد. این زبان از قرن چهاردهم میلادی دارای ادبیات است و دبیره ی ویژه ی خود یعنی الفبای شارادا را تقریباً کنار گذاشته و خط عربی (اندکی تکمیل شده) را بهکار میبرد.
این زبان دارای دستگاه واکههای بسیار پیچیده، شامل تعداد زیادی واکههای خیشومی است، تنها ۴ حالت اشتقاقی دارد و واژگان عمدتاً اصیل این زبان، آن را از دیگر زبانهای هند شمالی مجزا میکند.
پانویس
منابع
مشارکتکنندگان ویکیپدیا، «Kashmiri language»، ویکیپدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد. (بازیابی در ۲۹ ژوئن ۲۰۰۸).
زبانهای مردم جهان، میشل مالرب، مترجم: عفت ملانظر، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران ۱۳۸۲
زبان کشمیری
الفباهای عربی برای زبانهای جنوب آسیا
زبانهای ایزو ۶۳۹–۱
کشمیری
زبانهای جامو و کشمیر
زبانهای دارای کد ایزو ۶۳۹–۲
زبانهای داردی
زبانهای رسمی هند
زبانهای فاعل-مفعول-فعل
زبانهای کشمیر آزاد
زبانهای نوشتاری در دیواناگری
کشمیری
کشمیری
کشمیری
کشمیر | کشمیر آزاد جنوبیترین قسمت کشمیر تحت کنترل پاکستان و دولت پادشاهی پیشین جامو و کشمیر است. این منطقه از شرق هممرز با ایالت هندی جامو و کشمیر، از غرب با منطقهٔ فدرالی خیبر-پختونخوا، از شمال با ایالت گلگت-بلتستان (در گذشته مناطق شمالی پشتونخواه) و از جنوب با ایالت پنجاب پاکستان است. پایتخت این منطقه مظفرآباد، مساحت آن ۱۳٬۲۹۷ کیلومتر مربع و جمعیت آن حدود ۴ میلیون نفر است.
کشمیر آزاد منطقهای خودگردان است که توسط پاکستان اداره میشود و از نظر اقتصادی و اداری با پاکستان مرتبط است. کشمیر آزاد در دامنههای هیمالیا قرار دارد و از جنوب به رشتهکوه پیر پنجال میرسد. از نظر زمینشناسی در منطقه فرورانش در شمالیترین قسمت صفحهٔ زمینساختی هند و استرالیا قرار دارد و این باعث شده تا منطقهای بسیار لرزهخیز باشد به طوریکه در سال ۲۰۰۵ زمینلرزهٔ پرقدرتی مظفرآباد و مناطق اطراف آن را ویران کرد.
کشمیر آزاد و ایالت گلگت-بلتستان در متنهای رسمی سازمان ملل و برخی سازمانهای بینالمللی دیگر با نام کشمیر تحت کنترل پاکستان شناخته میشوند و در هند آن را کشمیر تحت اشغال پاکستان مینامند. منطقهٔ کشمیر در سال ۸–۱۹۴۷ جریان جنگ نخست کشمیر یا جنگ نخست هند و پاکستان از کنترل دولت سلطنتی راجایی حاکم بر آن خارج شده و میان هند و پاکستان تقسیم شد.
این منطقه تنوع قومی و زبانی بالایی دارد. قومیتهای مختلفی از جمله گُجَرها، جَتها، سوداها و راجپوتها در این منطقه زندگی میکنند. زبان رسمی این ایالت اردو است اما گویشوران زبانهای متعدد دیگری از جمله پهاری، گجری، دوگری، پوتوهاری، کشمیری، پشتو و پنجابی هم در این منطقه زندگی میکنند.
مردم
مردم این منطقه کاملاً به زبان کشمیری با گویش خوار ،شینا و هندکو سخن میگویند زبان این منطقه بیشتر شینا هستند.
شهرها
این فهرست شامل شهرهای کشمیر آزاد است.
روالکوت
باغ (کشمیر)
سکردو
بهمبر
وادی بناه
کوتلی
منگله
میرپور (پاکستان)
مظفرآباد
حویلی (فروردکواتی)
اتیان
پندی بهاتیان
نگارخانه
نمادهای ایالتی آزاد جامو و کشمیر
منابع
ایالتها و قلمروهای بنیانگذاریشده در ۱۹۴۷ (میلادی)
ایالتها و قلمروهای بنیانگذاریشده در ۱۹۴۸ (میلادی)
جغرافیای هند
درگیری کشمیر
زمینلرزه کشمیر (۲۰۰۵ میلادی)
زیربخشهای پاکستان
سیاست خارجی پاکستان
کشمیر
کشورها و سرزمینهای کشمیریزبان
مناطق مورد مناقشه در آسیا
منطقههای مورد مناقشه | آلمان کلونیرو گویشی متعلق به شاخه آلمانیش سفلا میباشد که گویشوران آن در مهاجرنشین تووار در کشور ونزوئلا زندگی میکنند.
این گویش همانند سایر گویشهای آلمانیش برای گویشوران آلمانی استاندارد به راحتی قابل فهم نیست. گویشوران این زبان از نسل مهاجرینی هستند که در سال ۱۸۴۳ از جنگل سیاه در ایالت بادن آلمان (در بادن-وورتمبرگ کنونی) به ونزوئلا مهاجرت کردند. بیشتر این افراد به زبان اسپانیایی نیز صحبت میکنند و وامواژههای بسیاری از اسپانیایی وارد این زبان شدهاست.
منابع
ویکیپدیای انگلیسی
آلمانیش
آلمانیهای دور از وطن در آمریکای جنوبی
زبانهای جوامع دور از وطن
آلمان کلونیرو
آلمان کلونیرو
زبانهای ونزوئلا
آلمان کلونیرو
گویشهای آلمانی
آلمان کلونیرو | خیبر پختونخواه (، ) با نام پیشین ایالت مرزی شمال غربی یکی از ایالتهای کشور پاکستان است. خیبرپختونخواه در شمال غرب پاکستان واقع شدهاست و مرکز این ایالت شهر پیشاور است طبق قرارداد گلداسمیت ايالت خیبر پختونخواه از کشور ایران در دوره قاجار جدا شد.
قسمت شمالی خیبرپختونخواه از مناطق سرسبز و پردرخت و گردشگری است. بیشتر ساکنان این ایالت پشتون هستند. قسمت جنوبی آن شامل شهرهایی است که بسیاری از مؤسسات و صنایع پاکستان در آن واقع شدهاند.
در زبان اردو بیشتر، این ایالت را سرحد مینامند و مردم پشتون از آن با نام پختونخوا (به معنی ناحیهٔ پشتون) یاد میکنند.
مردم
جمعیت خیبرپختونخواه ۲۱ میلیون نفر تخمین زده میشود. بزرگترین گروه قومی پشتونها هستند که جمعیت آنها تقریباً ۷۸٪ از کل جمعیت ایالت است. رایجترین زبان در منطقه پشتو زبان غالب در مرزهای شمال غربی و جنوبی است و همچنین زبان اصلی بسیاری از شهرها و از جمله پیشاور و گلگت است. نواحی کوچک غربی بین ایالت خیبر پشتونخواه و کشمیری آزاد تحت کنترل پاکستان کشمیری زبان هستند با لهجه هندکو زبان هستند، مانند بخش هزاره که این قبلاً بخش جزو کشمیر آزاد بود این زبان بهویژه در شهرهای ابوتآباد و هریپور رایج است. البته در ابوت آباد به زبان پشتو هم گویش دارند چون عمده ای زیادی از پشتونها در آنجا زندگی میکنند. گویشوران پشتو در شمالیترین منطقه از جمله خیبر پشتونخواه و گلگت تا جنوب شرق ایالت بهویژه در دیره اسماعیل خان زندگی میکنند و بخش کوچک شمالی ایالت بلوچستان که قبلاً جزو منطقه فدرالی پشتونها بود که فعلاً موقتا زیر اداره این ایالت هست که همه آنها مردم پشتون هستند.
بسیاری از قبایل پشتون در خیبرپختونخواه و مناطق روستایی جنوب ایالت ساکنند ازجمله بنگش، میانخیل، یوسفزی، تنولی، دلازاک، ختک، مروت، شهید، آفریدی، شینواری، اوراکزی، مهسود، مهمند که از قبایل شاخه بنوسی یا وزیری بهشمار میآیند.
در سمت شمال در گلگت سلیمانخیل، ترین، جدون و مشوانی بیشترین و عمدهترین قبایل پشتون هستند. همچنین بسیاری از قبایل بسیار کوچک غیر پشتون مانند مهاجرین اعوان، که در اصل عرب هستند در منطقه زندگی میکنند. مردم این قبیله با بقیه پشتونها و غیر پشتونها تفاوت زیادی ندارند. و زبان ارتباطی آنها پشتو است. در ناحیه چترال در تعداد بسیار کمی گروههای قومی کوچک مانند کوهستانی، کالاشا و کلامی نشیمن دارند.
علاوه بر این، ۱٫۵ میلیون پناهنده افغان در خیبرپختونخواه زندگی میکنند، که اکثر آنها افغانهای هستند. که از جنگ پناه آوردهاند به این خیبر پشتونخواه هستند. بیشتر جمعیت خیبر پشتونخواه مسلماناند، اما تعداد بسیار کمی از سیکها نیز در این ناحیه سکونت دارند.
جغرافیا
خیبر پشتونخواه دارای مساحت ۲۸٬۷۷۳ مایل مربع یا ۷۴٬۵۲۱ کیلومتر مربع است. خیبر پشتونخواه در یک منطقه حساس از لحاظ زمینشناختی واقع شدهاست و به همین دلیل در گذشته زمینلرزههای بسیاری در اینجا مانند زمینلرزه کشمیر رخ دادهاست.
پیشاور بزرگترین شهر خیبر پشتونخواه و همچنین مرکز استان است. سایر شهرهای بزرگ شامل نوشهره، مردان، چارسده، مانسره، ایوبیه، نتهیا گلی و ابوتآباد است. دیره اسماعیل خان، کوهات، کوهستان بالا، بنون، پیشاور، ابوتآباد و مانسره مناطق اصلی هستند.
ایالت خیبر پشتونخواه از مناطق صخرهای خشک در جنوب و دشتهای سبز در شمال تشکیل شدهاست. آب و هوای آن بری یعنی دارای زمستانهای سرد و تابستانهای گرم است. با | زبان شینا(ݜِݨیاٗ) زبانی از شاخهٔ زبانهای داردی و زبان پشتو است که در منطقهٔ بلتستان پاکستان کوهستان نیز جامو و کشمیر هند نیز در افغانستان استان کونر،گویشورانی دارد. گویشوران گویشهای چندگانهٔ این زبان را تقریباً دو میلیون تن برآورد کردهاند. برخی شینا زبانان در شهرهای بزرگ پاکستان از قبیل کراچی، حیدرآباد، ایبتآباد، لاهور، راولپندی و اسلامآباد جاگیرشدهاند.
روزهای هفته در زبان شینا و همسنجیاش با سانسکریت
الف بای زبان شینا
الف بای مخصوصِ زبان شینا که در زبان اردو نیستند هفت می باشد۔
ݜ برای / ʂ / /ݜَه/ شش
ڙ برای / ʐ / /ڙاٰ/ برادر
څ برای /ts/ /څک دےٚ/ صبر کن
ڇ برای /ʈʂ/ /ڇکےٚ/ ببین
ݨ برای / ɳ / /هݨےٗ/ تخم مرغ
ڱ برای /ŋ/ /کهڱَر/ تلوار
ن٘ برای /◌̃/ /آن٘ݜۆ/ قطره گریه
منابع
Shina Language
زبانهای پاکستان
زبانهای جامو و کشمیر
زبانهای خیبر پختونخوا
زبانهای داردی
زبانهای گلگت - بلتستان | پارکری کولی یک زبان هندوآریایی است که در استان سند پاکستان گویشورانی دارد. گویشوران این زبان در مرزهای جنوب خاوری پاکستان با هند میزیند.
۸۳٪ واژگان این زبان با زبان مارواری مشترکند. از ۱۹۸۵ میلادی برای نگارش این زبان از خطی که برای نگارش زبان سندی استفاده میشود با افزودن سه حرف ۮ، ۯ و ۿ بهرهبردهاند.
منابع
Wikipedia contributors، "Parkari Koli language،" Wikipedia، The Free Encyclopedia، http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Parkari_Koli_language&oldid=484658618 (accessed November 3، 2012).
زبانهای ایالت سند
زبانهای پاکستان
زبانهای هندوآریایی | تاجیکهای پاکستان گروهی از مردمی ایرانیتبار هستند که در خاک پاکستان زندگی میکنند و از نژاد تاجیک هستند.
درههای گوجال، ایشکومن و یاسین در منطقه گلگت-بلتستان در شمال پاکستان و همچنین ناحیه چترال، محل زندگی بومی قابل توجهی از تاجیکهای پامیری است که به مردمان وخی معروف هستند و به زبانهای وخی و سریکالی صحبت میکنند.
از دیگر مناطقی که بخش بزرگی از تاجیکهای بومی پاکستان در آن زندگی میکنند دره سوات پاکستان است، که خود را سواتی یا تاجیک مینامند. اکثر تاجیکهای پاکستان زبان خود را فراموش کردهاند و به زبانهای پشتو و اردو حرف میزنند البته در سالهای اخیر تلاشهایی برای آموزش زبان فارسی در بین این مردم انجام شدهاست.
به غیر از تاجیکهای بومی پاکستان در سالهای اخیر از کشورهای دیگر نیز مهاجرانی تاجیک به پاکستان مهاجرت کردهاند که مهاجرانی از افغانستان، تاجیکستان و چین هستند. براساس آمار رسمی پاکستان در سال ۲۰۰۵، حداقل ۷٫۳٪ از کل افغانهای مقیم پاکستان یا تقریباً ۲۲۱٬۰۰۰ نفر تاجیک هستند. برخی از تاجیکهای پاکستان مهاجرانی از سینکیانگ چین هستند که در مناطق شمالی پاکستان مستقر شدهاند. در خلال جنگ داخلی تاجیکستان نیز شماری از شهروندان این کشور به پاکستان مهاجرت کردند.
جستارهای وابسته
روابط پاکستان و افغانستان
روابط پاکستان و تاجیکستان
منابع
مهاجران افغانستان در پاکستان
روابط پاکستان و تاجیکستان
زبان فارسی در پاکستان
مردمان تاجیک | زبان براهویی یکی از زبانهای دراویدی است که عمدتاً توسط براهوییهای ساکن در بلوچستان پاکستان، جمعیتهای پراکنده در ایران، افغانستان، و ترکمنستان، و نیز توسط اجتماعات براهویی در قطر، امارات متحده عربی، و عراق تکلم میشود.
گویشوران این زبان با گویشوران زبانهای دراویدی در جنوب هند فاصله دارند که از نظر جغرافیایی نزدیکترین مسافت بین براهوییها و دیگر اقوام دراویدیزبان است. ناحیهٔ کلات، شهرستان خضدار، ناحیهٔ مستونگ، ناحیهٔ کوئته، ناحیهٔ کچهی، و ناحیهٔ نصیرآباد در بلوچستان پاکستان، عمدهترین جمعیت براهویی زبان را در خود جای دادهاند؛ براهویی در ایالت سند نیز تکلم میشود که گویشوران آن عمدتاً در لارکانه و نوابشاه حضور دارند.
نام
زبان براهویی نام خود را از مردم براهویی گرفتهاست. با این وجود در منابع تاریخی و در میان مردم به نامهای بروهی، بروهكی، كورگالّی و کُردگالی نیز شناخته میشود. این نامگذاری در حالیست که این زبان به لحاظ زبانشناختی ارتباطی با زبان کُردی ندارد.
منابع
براهویی
الفباهای عربی برای زبانهای جنوب آسیا
براهویی
براهویی
براهویی
براهویی
زبانهای پاکستان
براهویی
براهویی
براهویی
براهویی
براهویی
براهویی
براهویی | کامویری گویشی است از زبان کامکاتاویری. گویشوران این زبان که از مردمان کام هستند، ۵ تا ۱۰ هزار تناند و در افغانستان و پاکستان ساکنند. اختلافات گویشی اندکی میان گویشوران کامویری در پاکستان وجود دارد.
پانویس
منابع
Wikipedia contributors, "Kamviri dialect," Wikipedia, The Free Encyclopedia, https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Kamviri_dialect&oldid=741935284 (accessed March 30, 2017).
پیوند به بیرون
تاریخ پاکستان
زبان نورستانی
زبان نورستانی افغانستان
زبانهای پاکستان
زبانهای خیبر پختونخوا | کشور گینهٔ استوایی دارای ۷ استان میباشد:
منابع
استانهای گینه استوایی
تقسیمات اداری سطح اول بر پایه کشور
زیربخشهای کشورها در آفریقا
زیربخشهای گینه استوایی
فهرستهای تقسیمبندی کشوری
فهرستهای مرتبط با جغرافیای گینه استوایی |
09efa339-c9c1-4765-9dd2-34cc67cf5fe3 | زبان کشمیری | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است. | زبان کشمیری از کدام دسته از زبانها است؟ | false | {
"answer_start": [
43
],
"text": [
"داردی"
]
} | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است.
کشمیری زبان رسمی ایالت جامو و کشمیر و نیز یکی از زبانهای ملی هند است. برخی از گویشوران کشمیری از زبان انگلیسی یا اردو بهعنوان زبان دوم خود استفاده میکنند. در گذشته برای چند دهه، زبان کشمیری به عنوان یک رشته درسی در دانشگاه و دانشکدههای منطقه کشمیر ارائه میشد. امروزه، تلاشهایی برای گنجاندن این زبان در برنامهٔ آموزشی مدرسهها صورت میپذیرد.
ویژگیها
زبان کشمیری بین زبان هندی و زبانهای ایرانی قرار دارد. این زبان از قرن چهاردهم میلادی دارای ادبیات است و دبیره ی ویژه ی خود یعنی الفبای شارادا را تقریباً کنار گذاشته و خط عربی (اندکی تکمیل شده) را بهکار میبرد.
این زبان دارای دستگاه واکههای بسیار پیچیده، شامل تعداد زیادی واکههای خیشومی است، تنها ۴ حالت اشتقاقی دارد و واژگان عمدتاً اصیل این زبان، آن را از دیگر زبانهای هند شمالی مجزا میکند.
پانویس
منابع
مشارکتکنندگان ویکیپدیا، «Kashmiri language»، ویکیپدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد. (بازیابی در ۲۹ ژوئن ۲۰۰۸).
زبانهای مردم جهان، میشل مالرب، مترجم: عفت ملانظر، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران ۱۳۸۲
زبان کشمیری
الفباهای عربی برای زبانهای جنوب آسیا
زبانهای ایزو ۶۳۹–۱
کشمیری
زبانهای جامو و کشمیر
زبانهای دارای کد ایزو ۶۳۹–۲
زبانهای داردی
زبانهای رسمی هند
زبانهای فاعل-مفعول-فعل
زبانهای کشمیر آزاد
زبانهای نوشتاری در دیواناگری
کشمیری
کشمیری
کشمیری
کشمیر | زبانهای داردی (با گرتهبرداری از انگلیسی زبانهای دردیک هم نوشتهاند، که در مناطق شمال پاکستان، شرق افغانستان و بخش جامو و کشمیر هند سخنورانی دارد ریشه آن را به زبانهای ایرانی فرض کردهاند.
جایگاه در خانوادهٔ هندوآریایی
زبانهای داردی که به دلیل مجاورت با زبانهای ایرانی شرقی و نورستانی، پیوندهای مستحکم ساختاری با آنها پیدا کردهاست. نورستانی زبانیست که در شرق افغانستان بدان سخن گفته میشود. در ابتدا زبانشناسان زبان نورستانی را شاخهای از زبانهای داردی فرض میکنند.
بجز زبان کشمیری، دیگر زبانهای خانوادهٔ داردی، زبانهایی با سخنوران کم و مناطق زیر پوشش کوچک هستند و بسیاری از آنها فرهنگ نوشتاری و قدرت تدریس ندارند. در بیشتر موارد سخنوران بدین زبانها در مناطق سختگذر کوهستانی بسر میبرند. بخش بزرگی از این مناطق بعلاوه مشکل سختگذر بودن بطور مداوم با نیروهای دولتی در ستیز بسر میبرند.
زیر شاخه زبانهای داردی
. کشمیری (کشمیری، کشتوری، پوگلی، رمبانی)
. زبان شینا (نیریل شینا، لداخ، داماکی، کوندال شاهی، شینا، اشوجو، کلکوتی، پالولا و ساوی است.
. زبان چترال (کلشه، خوار)
. زبان کنری (دامیلی، گواربتی، نان گالمی، گرنگالی، شمشتی)
. پشه ای
. زبان کوهستانی: (باتری، چلی سو، گورو، مایا، کوهستانی اندس، تیراهی، توروالی، تاپور، کترقالی)
زبانهای داردی در افغانستان
زبان پشهای
زبان داملی
زبان دوماکی
زبان شمشتی
زبان کالامی
زبان کوهستانی
زبان کهوار
زبان گواربتی
نان گالمی
گرنگالی
پانویس
منابع
Morgenstierne, G. Irano-Dardica. Wiesbaden 1973;
Morgenstierne, G. Die Stellung der Kafirsprachen. In Irano-Dardica, 327-343. Wiesbaden, Reichert 1975
Decker, Kendall D. Sociolinguistic Survey of Northern Pakistan, Volume 5. Languages of Chitral.
The Comparative study of Urdu and Khowar. Badshah Munir Bukhari National Language Authority Pakistan 2003.
National Institute of Pakistani Studies, Quaid-i-Azam University & Summer Institute of Linguistics [1] Re
«کریم پوپل»
زبانهای داردی
زبانهای افغانستان
زبانهای پاکستان
زبانهای هند
زبانهای هندوآریایی
فهرستهای زبانهای هندواروپایی | ویکیپدیای کشمیری نسخهٔ زبان کشمیری وبگاه ویکیپدیا است. ویکیپدیای زبان کشمیری در آغاز اکتبر ۲۰۰۹ دارای حدود ۳۸۰ مقاله بود. شمار مقالات آن در ۲۸ آوریل ۲۰۲۱ به ۵۱۴ عدد رسید.
پیوند به بیرون
ویکیپدیای کشمیری
منابع
فراویکی
زبان کشمیری
کشمیری | شارادا یک قالب یونیکد است شامل نشانههای تاریخی که در نوشتن زبان کشمیری و سنسکریت و دیگر زبانها که بیشتر در شمال شبه قارهء هند از قرن ۸ تا بیستم مرسوم بوده است.
پیوند به بیرون
نسخهٔ ۶٫۳
منابع
ادبیات
بلوکهای یونیکد | ر هندی یا ر مثقله ڑ حرفی از الفبای گسترده عربی است که بر اساس حرف ر و با افزودن یک ط (به شکل تاریخی چهار نقطه در یک مربع) در بالا ساخته شدهاست و به شکل ڑ نوشته میشود. این حرف در خود الفبای عربی وجود ندارد، اما در اردو، پنجابی به خط شاهموخی و کشمیری استفاده میشود و ارزش ابجد آن ۲۰۰ در نظر گرفته میشود. در دیواناگری، این صامت با استفاده از "ड़" (" ड " با نقطه در زیر) نشان داده میشود.
منابع
حروف عربی
مقالههای دارای واژگان به زبان پنجابی (غربی)
مقالههای دارای واژگان به زبان کشمیری | رستم و سهراب () یک نمایشنامه حماسی اثر آقا حشر کشمیری شاعر و نمایشنامهنویس اهل کشمیر است که به زبان اردو نوشته و برای اولین بار در سال ۱۹۲۹ منتشر شد.
این نمایشنامه بازگوکننده داستان «رستم و سهراب» غمانگیزترین تراژدی شاهنامه فردوسی است.
جستارهای وابسته
سفید خون
منابع
پیوند به بیرون
متن کامل نمایشنامه «rustam-o-sohrab» به زبان اردو
آثار بر پایه ادبیات حماسی
اقتباسهای داستان رستم و سهراب
نمایشنامههای ۱۹۲۹ (میلادی)
نمایشنامههای آقا حشر کشمیری
نمایشنامههای اردو زبان
نمایشنامههای اقتباسشده از آثار فردوسی | سفید خون () یک نمایشنامه به زبان اردو است که در سال ۱۹۰۷ توسط آقا حشر کشمیری بر اساس اثر شاه لیر شکسپیر منتشر شد.
منابع
ادبیات اردو
شاه لیر
نمایشنامههای ۱۹۰۷ (میلادی)
نمایشنامههای آقا حشر کشمیری
نمایشنامهها و موزیکالهای اقتباس شده از آثار ویلیام شکسپیر | محمدطاهر غنی کشمیری (؟ - ۱۶۶۸م) شاعر فارسیسرای سبک هندی در سده هفدهم میلادی/یازدهم هجری بود.
زندگی و شاعری
محمدطاهر غنی کشمیری در سالی نامعلوم در اقلیم کشمیر زاده شد. از شاگردان سرشناس شیخ محسن فانی کشمیری بود. او را شاعری «نغزگوی و نازکخیال» توصیف نمودهاند که «از صفای طینت و علو همت بهرهای کافی داشته و اغلب اشعارش مبین این است که غنی از جهات معنوی نیز غنی بوده است». اشعار غنی کشمیری همچنین از نگاه معناپردازی نوگراست.
غنی کشمیری در سال ۱۰۷۸ق/۱۶۶۸م در جوانی درگذشت؛ مادهتاریخ آن از نظمی تبریزی:
آثار
دیوان: نخستین بار در سال ۱۲۶۱ق/ ۱۸۴۵م چاپ سنگی شد.
جستارهای وابسته
فهرست شاعران فارسیزبان
منابع
اهالی بخش سرینگر
اهالی جامو و کشمیر
درگذشتگان ۱۰۷۹ (قمری)
درگذشتگان ۱۶۶۸ (میلادی)
درگذشتگان ۱۶۶۹ (میلادی)
زادگان ۱۶۳۰ (میلادی)
شاعران اهل امپراتوری گورکانیان
شاعران اهل جامو و کشمیر
شاعران اهل هند
شاعران سده ۱۷ (میلادی)
شاعران فارسیزبان سده ۱۱ (قمری)
شاعران مرد اهل هند
شاعران فارسیزبان | زیردریایی کلاس عباس یک کلاس از زیردریایی است.
منابع
زیردریاییهای ایران
کلاسهای زیردریایی | زیردریایی نیاز ولادیمیر یک زیردریایی است که طول آن میباشد.
منابع
زیردریاییهای کلاس بری |
e35cd9d9-e2a5-4d25-97cf-a646bfa34551 | زبان کشمیری | زبان کشمیری (कॉशुर، کٲشُر Koshur) یک زبان «داردی» است که عمدتاً در درهٔ کشمیر صحبت میشود، منطقهای که در ایالت جامو و کشمیر هند جای دارد. این زبان در حدود ۴٬۳۹۱٬۰۰۰ نفر گویشور در هند دارد. فقط در حدود ۱۰۵٬۰۰۰ گویشور در پاکستان هستند که بیشتر از درهٔ کشمیر به پاکستان مهاجرت کردهاند و شامل گویشوران اندکی است که در روستاهای مرزی در شهرستان نیلوم در ایالت کشمیر آزاد سکونت دارند. کشمیری از لحاظ زبانشناسی جغرافیایی متعلق به زیرگروه موسوم به داردیک از خانواده زبانهای هند و اروپایی است. این زبان یکی از ۲۳ زبان قانونی در هندوستان است. | ایالات جامو و کشمیر در کدام کشور است؟ | false | {
"answer_start": [
125
],
"text": [
"هند"
]
} | جامو و کشمیر ایالتی پیشین در شمال غربی هندوستان است. مرکز تابستانی این ایالت شهر سرینگار و مرکز زمستانی آن شهر جامو است.
بیشتر خاک این ایالت در رشته کوههای هیمالایا قرار گرفتهاست. این ایالت از شمال شرقی با جمهوری خلق چین مرزهای مشترک دارد و با ایالتهای هیماچال پرادش و پنجاب هند از جنوب و بخش تحت نظارت پاکستان ِ کشمیر معروف به کشمیر آزاد و گلگت-بلستان از غرب و جنوب غرب هممرز است. جامو و کشمیر در گذشته بخشی از حکومتِ امیرنشین تحتالحمایهِ بریتانیایِ کشمیر و جامو بود. بر سر حاکمیت این منطقه بین کشورهای چین، هند و پاکستان مناقشه است و هر یک بخشهایی از آن را تحت کنترل خود دارند. ایالت جامو و کشمیر که پرجمعیتترین بخش کشمیر است تحت کنترل هند قرار دارد و توسط پاکستان بهنام کشمیر اشغالشده هند نامیده میشود. هندیها هم بهطور متقابل بخش پاکستانی کشمیر را کشمیر اشغالشده پاکستان میخوانند. منطقه اقصای چین در شمال کشمیر هم که تحت تصرف چین است مورد ادعای هند بوده و دولت هندوستان آن را جزو ایالت جامو و کشمیر میداند.
ایالت جامو و کشمیر به سه ناحیه تقسیم میشود: جامو، دره کشمیر و لِداخ. این ایالت دارای جاذبههای گردشگری بیشماری است. به «دره کشمیر» به سبب دورنماهای زیبا و رشتهکوههای شگفت، « بهشت روی زمین» گفته میشود و «جامو» به «محل معابد جذاب» معروف است که همه ساله صدها هزار زائر هندو آنها را زیارت میکنند. «لداخ» نیز به سبب کوههای دور از دسترس و زیبا و همچنین فرهنگ بودایی به « تبت کوچک» شهره است.
جمعیت این ایالت در سرشماری سال ۲۰۱۱ بیش از ۱۲٬۵۴۸٬۹۲۶ نفر بودهاست. سرینگار با ۱٬۱۹۲٬۷۹۲ نفر و جامو با ۹۵۱٬۳۷۳ نفر پرجمعیتترین شهرهای این ایالت هستند. جامو و کشمیر تنها ایالت هند با اکثریت مسلمان است. ۶۷٪ جمعیت این ایالت پیرو اسلام هستند و در دره کشمیر این آمار به ۹۵٪ میرسد. این ایالت اجتماع پرتحرکی از هندوها، سیکها و بوداییها را داراست.
بیشتر مردم جامو و کشمیر به زبانهای کشمیری، اردو، دوگری، پاهاری، بالتی، لاداکی، پنجابی، گوجری، و دادری صحبت میکنند. اما زبان اردو با الفبای اردو زبان اداری این ایالت است و اغلب مردم به زبانهای هندی و انگلیسی بهعنوان زبان دوم تکلم میکنند.
حقوق بشر
ناحیه کشمیر مورد ادعای هند و پاکستان است. هر دو کشور بهطور جداگانه بخشهایی از این منطقه را اداره میکنند و این مناطق توسط خط کنترل از هم جدا شدهاند.
این مناطق از زمان استقلال پاکستان، مورد منازعه هند و پاکستان بوده و چند دفعه باعث درگیری بین دو کشور شده است
هند این مناطق را جزئی از خود میداند در صورتی که این مناطق مسلمان نشین است و پاکستان خواستار آزادی و یا الحاق به خاک خود شده است
گاندی رهبر هند نیز در زمان حیاتش خواستار این بود که خود مردم کشمیر خود تصمیم بگیرند به کدام کشور الحاق میشوند اما اکنون دولت هند برای منافع بسیار زیاد این مناطق از انتخابات سرباز میزند
علاوه بر این در این بین بیش از ۱۱ هزار زن مسلمان مورد تجاوز توسط سربازان ارتش هند قرار گرفته اند و در سال ۲۰۱۶ تجاوز مرد هندی به دختر ۸ ساله ای خشم دولت و مردم پاکستان، کشمیر و تمام مردم و کشورهای مسلمان | جامو شهری مرزی در غرب ایالت جامو و کشمیر در کشور هندوستان است. جامو بزرگترین شهر در بخش جامو و پایتخت زمستانی ایالت جامو و کشمیر است. رود تاوی از میان این شهر میگذرد. جامو با پاکستان هممرز است و از آن راهآهن میگذرد.
منابع
اطلس جامع گیتاشناسی
جستارهای وابسته
جامو و کشمیر
کشمیر
پایتخت کشورهای پیشین
پایتختهای تاریخی هند
سده ۳۰ (پیش از میلاد)
شهرها و شهرکها در بخش جمو
شهرها و شهرکها در جامو و کشمیر
مراکز تقسیمات کشوری هند | جامو و کشمیر یک قلمرو اتحادیه در شمال غربی هندوستان است. مرکز تابستانی این قلمرو شهر سرینگار و مرکز زمستانی آن شهر جامو است.
بیشتر خاک این قلمرو در رشته کوههای هیمالایا قرار گرفتهاست. این قلمرو از شمال شرقی با جمهوری خلق چین مرزهای مشترک دارد و با ایالتهای هیماچال پرادش و پنجاب هند از جنوب و بخش تحت نظارت پاکستان ِ کشمیر معروف به کشمیر آزاد و بلتستان از غرب و جنوب غرب هممرز است. جامو و کشمیر در گذشته بخشی از حکومتِ امیرنشین تحتالحمایهِ بریتانیایِ کشمیر و جامو بود. بر سر حاکمیت این منطقه بین کشورهای چین، هند و پاکستان مناقشه است و هر یک بخشهایی از آن را تحت کنترل خود دارند. قلمرو جامو و کشمیر که پرجمعیتترین بخش کشمیر است تحت کنترل هند قرار دارد و توسط پاکستان بهنام کشمیر اشغالشده هند نامیده میشود. هندیها هم بهطور متقابل بخش پاکستانی کشمیر را کشمیر اشغالشده پاکستان میخوانند. منطقه اقصای چین در شمال کشمیر هم که تحت تصرف چین است مورد ادعای هند بوده و دولت هندوستان آن را جزو قلمرو جامو و کشمیر میداند.
قلمرو جامو و کشمیر به سه ناحیه تقسیم میشود: جامو، دره کشمیر و لِداخ. این قلمرو اتحادیه دارای جاذبههای گردشگری بیشماری است. به «دره کشمیر» به سبب دورنماهای زیبا و رشتهکوههای شگفت، « بهشت روی زمین» گفته میشود و «جامو» به «محل معابد جذاب» معروف است که همه ساله صدها هزار زائر هندو آنها را زیارت میکنند. «لداخ» نیز به سبب کوههای دور از دسترس و زیبا و همچنین فرهنگ بودایی به « تبت کوچک» شهره است.
جمعیت این قلمرو در سرشماری سال ۲۰۱۱ بیش از ۱۲٬۵۴۸٬۹۲۶ نفر بودهاست. سرینگار با ۱٬۱۹۲٬۷۹۲ نفر و جامو با ۹۵۱٬۳۷۳ نفر پرجمعیتترین شهرهای این قلمرو هستند. ۶۲٪ جمعیت این قلمرو پیرو اسلام هستند و در دره کشمیر این آمار به ۹۳٪ میرسد. این قلمرو اجتماع پرتحرکی از هندوها، سیکها و بوداییها را داراست.
بیشتر مردم جامو و کشمیر به زبانهای کشمیری، اردو، دوگری، پاهاری، بالتی، لاداکی، پنجابی، گوجری، و دادری صحبت میکنند. اما زبان اردو با الفبای اردو زبان اداری این قلمرو است و اغلب مردم به زبانهای هندی و انگلیسی بهعنوان زبان دوم تکلم میکنند.
حقوق بشر
ناحیه کشمیر مورد ادعای پاکستان و هند است. هر دو کشور بهطور جداگانه بخشهایی از این منطقه را اداره میکنند و این مناطق توسط خط کنترل از هم جدا شدهاند.
این مناطق از زمان استقلال پاکستان، مورد منازعه بین هند و پاکستان بوده و چند بار باعث درگیری بین دو کشور شده است
هند این مناطق را جزئی از خود میداند اما پاکستان به دلیل داشتن جمعیت مسلمان خواستار جدا سازی یا الحاق تمام قلمرو کشمیر به خاک خود شدهاست
گاندی رهبر هند نیز در زمان حیاتش خواستار این بود که خود مردم کشمیر خود تصمیم بگیرند که به کدام کشور الحاق میشوند تا اکنون انتخاباتی برای جدا سازی این مناطق از خاک هند اجرا نشده است.هندوستان و پاکستان هر دو کشور ادعا دارند گروه مقابل بانی کشتار، تجاوز و نادیده گرفتن حقوق طرف مقابل در منطقه کشمیر است این مسائل باعث اختلاف بین دو ملت پاکستان و هندوستان شده و مسئله صلح دو کشور را دشوار نموده است.
ناآرامیهای ۲۰۱۶ کشمیر
ناآرامیهای ۲۰۱۶ کشمیر شامل مجموعهای از | بخش جامو یکی از سه بخش اداری ایالت جامو و کشمیر در کشور هند است. این بخش شامل مناطق جاموبا Doda کتهوا Ramban Reasi Kishtwar Poonch Rajouri مپور و سامبااست. بیشتر زمینهای این بخش شامل مناطق مرتفعی چون کوه و تپه میشود. شهر جامو که پایتخت زمستانی ایالت جامو و کشمیر است در این بخش واقع شده است.
جامو و کشمیر
مناطق تقسیمشده
ناحیههای هند | کشمکش در جامو و کشمیر یا کشمکش کشمیر اشاره به درگیری میان مردم مسلمان کشمیر و حکومت هند دارد. این درگیری بخشی از مناقشه کشمیر میان هند و پاکستان است و پرویز مشرف گفته است که دولت پاکستان در تحریم و تشدید این درگیری در دهه 1990 میلادی دست داشته است.
منابع
ویکیپدیای انگلیسی
جستارهای وابسته
ناآرامیهای ۲۰۱۶ کشمیر
تاریخ جامو و کشمیر
تاریخ کشمیر آزاد
تروریسم در پاکستان
تروریسم در جامو و کشمیر
جامو و کشمیر
جنگهای چریکی
جنگهای واسطهای
درگیری کشمیر
درگیریهای سده ۲۰ (میلادی)
شورشها در هند
شورشهای در جریان
هند
هند مستقل
جنگهای هند
درگیریها در ۲۰۲۲ (میلادی) | اهربال (به انگلیسی: Aharbal) یک منطقهٔ مسکونی در هند است که در جامو و کشمیر واقع شدهاست.
خصوصیات
اهربال ۲٬۲۶۶ متر بالاتر از سطح دریا واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای هند
منابع
آبشارهای جامو و کشمیر
جغرافیای جامو و کشمیر
شهرها و شهرکها در بخش کولگام
قرارگاههای کوهستانی در جامو و کشمیر | راه آهن کشمیر (هندی: कश्मीर रेलवे، اردو: کشمیر ریلوے Kaśmīr rēlavē) یک خط راه آهن است که برای اتصال ایالت جامو و کشمیر هند با سایر نقاط کشور سخته شده است.
راه آهن از جامو شروع میشود و پس از طی ۳۴۵ کیلومتربه شهر Baramulla در لبه شمال غربی دره کشمیر میرسد.عبور مسیر از مناطق زلزلهخیز، زمینهای ناهموار و آب و هوای خشن ساخت آن را به یک چالش مهندسی تبدیل کرد.
نقشه
|}
اقتصاد جامو و کشمیر
ترابری در اودامپور
ترابری در بارامولا
ترابری در جامو
ترابری در جامو و کشمیر
ترابری در سرینگر
ترابری در کاترا (جامو و کشمیر)
ترابری ریلی در جامو و کشمیر
جامو و کشمیر
خطوط راهآهن در هند | جوسان ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
کشور کره
دودمان گوجوسان
جوسان
کره شمالی
صفحههای ابهامزدایی مکانها | شوپیان یکی از ناحیههای جامو و کشمیر در کشور هند است. مرکز این ناحیه شوپیان است.
پیوند به بیرون
وب سایت رسمی
منابع
بخشهای جامو و کشمیر
شهرها و شهرکها در جامو و کشمیر
کشمیر | سید علی شاه گیلانی (زاده ۲۹ سپتامبر ۱۹۲۹ – درگذشته ۱ سپتامبر ۲۰۲۱) یک رهبر سیاسی برجسته در منطقهٔ جامو و کشمیر بود. او یکی از چهرههای برجستهای است که از «حق خود مختاری» برای مردم جامو و کشمیر حمایت میکرد. او از طرفداران الحاق مشروط و موقت کشمیر به پاکستان بود. در اوایل زندگی سیاسیاش، حزبی با نام «تحریک حریت» به وجود آورده بود، ولی بعداً این حزب را منحل کرد و یکی از اعضای جماعت جامو و کشمیر شد. هر چند در خلال این حادثهها، او برای دوری جستن از کشمکشهای بین هند و مردمی که به دنبال «خود مختاری» جامو و کشمیر بودند، در حزبش اصلاحاتی انجام داد. تحریک حریت یکی از اجزای تشکیلات حریت است که او در ریاست آن قرار دارد.
مرگ
بر اساس گزارشهای منتشره، گیلانی که دچار عوارض تنفسی شده بود در روز اول سپتامبر ۲۰۲۱ در محل اقامت خود در حیدرپورا، سرینگر به دلیل بیماری طولانی مدت درگذشت.
منابع
مشارکتکنندگان ویکیپدیای انگلیسی
اسلامگرایان اهل هند
افراد زنده
اهالی بخش بارامولا
اهالی بخش باندی پوره
تاریخ جامو و کشمیر
جامو و کشمیر
درگیری کشمیر
زادگان ۱۹۲۹ (میلادی)
سیاست جامو و کشمیر
سیاستمداران اهل هند
کشمیر
مردم کشمیری
درگذشتگان ۲۰۲۱ (میلادی) |
1f0e341f-4340-4e52-9328-80e9186a60ad | مهندسی خودرو | آغاز زندگی و پیدایش خودروهای موتوری به سال ۱۷۶۹ میلادی بازمیگردد، هنگامی که مهندس نظامی فرانسوی، نیکولاس ژوزف کاگنوت، یک سه چرخه بخار را برای کشیدن و حمل و نقل قطعات توپ میسازد. پس از گذشت چند سال از آن تاریخ یک مدل بهتر ساخته میشود. در اثر برخورد آن با دیوار سبب رخ دادن نخستین پیش آمد رانندگی در تاریخ خودروهای جادهای میگردد. در پی آن در سال ۱۷۸۴ میلادی یک خودرو با موتور بخار توسط مهندس اسکاتلندی جیمز وات ساخته میشود، که از کارایی چندانی برخوردار نبود. در سال ۱۸۰۲ میلادی ریچارد ترویتیک انگلیسی یک واگن بخار را به وجود آورد که فاصلهٔ میان کورنوال و لندن را میپیماید. یک شب به سبب فراموشی ترویتیک در خاموش کردن آتش دیگ بخار، واگن طعمه آتشسوزی شده و از بین میرود. بازار کالسکهها و واگنهای بخار در انگلیس تا سال ۱۸۶۵ میلادی رونق داشت تا اینکه سرانجام رقابت با راه آهن و نیز تصویب قوانین صریح علیه سرعت به عمر این دسته از خودروها پایان میدهد. | در سال ۱۸۶۵ بازار چه چیزی رونق گرفت؟ | false | {
"answer_start": [
681
],
"text": [
"کالسکهها و واگنهای"
]
} | ارتفاع آن از سطح دریاهای آزاد بهطور میانگین حدود ۱٬۲۰۰ متر میباشد.
بازارهای تاریخی یامچی
ریشههای تاریخی بازار یامچی
دهخدا در لغتنامهٔ خود ایجاد بازارها را به دوران مغول و حکومت پادشاهان مغول منصوب میکند. با توجه به تاریخ ایجاد یامها در دورهٔ مغول سه علت زیر در ایجاد بازار یامچی تأثیر زیادی داشتهاند:
۱. موقعیت استراتژی و جغرافیایی از جمله منابع آب و رودخانه. چرا که رودخانههای فصلی زیلبیر و آغچای، اراضی یامچی را سیراب میکنند.
۲. قرار گرفتن در محدودهٔ راههای تجاری و مخصوصاً جادهٔ ابریشم که در بین اهالی به جادهٔ «دوهچی» معروف است.
۳. امنیت به لحاظ استقرار عوامل دولتی و مأموران دولتی در یامها.
به علت گسترش جمعیت یامچی و مرکزیت آن سنگ بنای بازار یامچی گذاشته شد و کمکم رونق آن فزونی گرفت. با توجه به مندرجات تاریخ یامها در دوره مغول و ایلخانی، ایجاد بازار احشام همچون اسب و شتر را میتوان ریشهیابی نمود؛ چرا که این چهارپایان مورد احتیاج پیکها بودند. پیکها، اسبهای پیر و از کار افتاده را به اهالی میفروختند تا آن را در کشاورزی و در مکانهای نزدیک مورد استفاده قرار دهند و اسب تازه را به جای آن میخریدند.
بازار یامچی در بین اهالی منطقه و استان به «یامچی بازاری» معروف میباشد. در یامچی سابقاً سه روز بازار هفتگی برگزار میگردید. دو روز برای بازار احشام و یک روز بازار روز. به تدریج بازار احشام به یک روز کاهش یافتهاست؛ ولی بر اهمیت آن افزوده شده و به یکی از معروفترین بازارهای احشام منطقه تبدیل شدهاست.
چهارشنبه بازار
چهارشنبه بازار یامچی، سابق بر این در سطح منطقه چنان با اهمیت و رونق بوده که یک روز قبل از بازار فروشندگان کالا از نقاط مختلف استان برای فروش کالا به یامچی میآمدند. در فاصلهٔ سالهای ۱۳۳۵ تا ۱۳۵۴ این بازار آنچنان رونقی داشت که روز بازار ۳۰ تا ۴۰ گوسفند و ۳ تا ۷ گاو و یک شتر توسط قصابان ذبح و به فروش میرسید. محل بازار یامچی مانند دیگر بازارهای ایران اسلامی در کنار مسجد جامع قرار داشت. بخشی از بازار به مسجد جامع کنونی و بخش دیگر به ساحل رود آغ چای منتهی میشد. این بازار کاروانسراهایی داشت و استقرار فروشندگان دارای نظم خاصی بود.
این بازار از ساعت ۷ صبح تا ۳ بعد از ظهر دوام داشت. در روز بازار همه اهالی کار کشاورزی را رها و به بازار میآمدند. شهر یامچی از ابتدای پیدایش خود در طول هفته دارای یک بازار بود که در سراسر منطقهٔ آذربایجان محبوبیت خاصی داشته و دارد، هماکنون نیز این بازار پابرجا بوده. البته به خاطر فعالیت زیاد مغازهداران و ایجاد بازارهای نامنظم در سایر نقاط یامچی کمی از رونق و شکوه خود را از دست دادهاست. این بازار در محلهٔ قدیمی بازار در مکانی به نام (بازار یری) دایر میشدهاست. اکنون بخاطر جلوگیری از ترافیک در مرکز شهر در مقابل مسجد جامع شهر برپا میشود.
بازار دواب یامچی
در روزهای یکشنبه در شهر یامچی بازار احشام برپا است که قدمت تاریخی دارد و امروزه همچنان در جادهٔ یامچی-لیوار پابرجاست. این بازار یکی از بزرگترین بازارهای احشام منطقهٔ آذربایجان میباشد.
اماکن تاریخی و تفرجگاههای طبیعی
تفرجگاهها
در اطراف شهر یامچی کوههاو مناظر زیبا و حیرتانگیزی وجود دارد که در دل این کوهها میتوان از | بازار کازرون حد فاصل میدان شهدا یا سر خیرات (میدان مرکزی شهر)، خیابان شهدای شمالی، خیابان ابواسحق، خیابان حضرتی و خیابان ابوذر است. بازار کازرون از دوره گذشته دارای رونق خاصی بوده و از بازارهای مهم ایران محسوب میشده است. اکنون نیز این بازار وسیع از رونق خوبی برخوردار است و قلب اقتصادی کازرون به شمار میرود . بازار بزرگ کازرون بزرگترين بازار مسقف استان فارس می باشد .
بازار کازرون دربرگیرنده راستهها یا بازارهای کوچکی است که به صورت تخصصی فعالیت میکنند. بازار مسگرها، بازار شاه حمزه، بازار امام خمینی، بازار مخی (نخل)، بازار نمدمالها و راسته طلافروشان، راسته لباس فروشان، راسته کفش فروشان از بازارهای زیر مجموعه بازار بزرگ کازرون است.
در متون قدیمی مربوط به قرون چهارم و پنجم نام محله بازار آمده است و بازار در سطح وسیعتری فعال بوده است. اگرچه بنای بخشهای قدیمی بازار کازرون که اکنون رونق دارد مربوط به دوران قاجار است و به خاطر معماری تاریخی آن ثبت ملی شده است.
بازار کازرون دارای ورودیهای متعددی است. سه ورودی بازار از میدان شهدا، چند ورودی از خیابان شهدای شمالی، یک ورودی از خیابان ابواسحق، یک ورودی از کنار مسجد بازار، یک ورودی از خیابان حضرتی، چند ورودی از خیابان ابوذر همگی مشترییان را بازار میکشانند.
در کنار بازار مساجد متعددی است اما مسجد جامع بازار که بنای نخستین آن مربوط به قرن هفتم هجری است و از مساجد مهم کازرون محسوب میشود به همت بازاریان پابرجاست. حال و هوای دلپذیر بازار کازرون و وسعت آن میتواند فرد را یک روز تمام سرگرم کند. بازار بزرگ کازرون یکی از بزرگ ترین بازار های ایران به شمار می رود و همچنین قدیمی ترین بازار ایران است .
منابع
آثار تاریخی کازرون
استان فارس
کازرون، بازار
بازارهای ایران
ساختمانها و سازهها در کازرون
کازرون
بناهای تاریخی شهرستان کازرون
آثار دوره قاجاریان در شهرستان کازرون | نمودند. در دکانها کالاهای مورد نیاز و مایحتاج عمومی را به فروش میرساندند. پس از احداث در سمت شرق محوطه پیله بازار حمام و در طرف جنوبی دکانهای دیگری بنا گردید و مغازههای جدید آنچنان رونق گرفت که بازار قدیمی از رونق افتاد.
بازار مسجدمحله
مردم اولیه آبکنار که در مسجدمحله تشکیل خانواده داده بودند چون رفت وآمدشان به بازار میانمحله یا پیله بازار مشکل بود در مسجد محله مبادرت به احداث بازار نمودند که ابتدا و به مرور زمان وسعت یافت. این بازار در سمت شرق مسجد جامع قرار گرفتهاست. این بازار به مرور زمان از سمت شرق و غرب گسترش پیدا کرد که گوشهای از آن به نام شیطان بازار مشهور است. بازار مسجدمحله بعدها محل توقف خودروها و ورود و خروج مسافران به آبکنار گردید و همچنین به علت وجود مسجد جامع در آن از دیگر بازارهای آبکنار بیشتر مشهور شد.
بازار میرمحله
اهالی میر محله آبکنار نیز خواه ناخواه به تبعیت از اهالی دو محله دیگر بازار کوچکی در محوطه باز کنونی خود ساختند و زمانی که مرداب سیاه گیشه محل فعالیت صیادان ماهی و شکارچیان مرغابی و غیره بود رونق و اعتبار زیادی داشت. این بازار در عمر شکوفایی اقتصادی آبکنار به علت نزدیک بودن به مرداب سیاه گیشه و هم به خاطر این که سر راه عبور و مرور صیادان و مسافران قرار داشت محلی برای خرید و فروش ماهی و معاملات مختلف دیگری بودهاست، از این راه سود سرشاری میبردند تا اینکه به علت پائین رفتن و خشک شدن مرداب سیاه گیشه و کساد شدن صید ماهی و شکار و مرغابی رونق سابق را از دست داد.
از گذشته در وسط بازار میرمحله، درخت آزاد کهنسال و بسیار بلند و تنومندی وجود داشت که قسمت عمده میدان را ریشه آن پوشانده و سایهاش زینت بخش بازار بود. در سال ۱۳۲۵ هجری شمسی به علت کثرت سن و اینکه طعمه حریق گشته بود از میان رفت. این همان درختی بود که به علت ارتفاع زیادی که داشت قبل از شهریور ۱۳۲۰ به وسیلهٔ ارتش ایران برفراز آن پاسگاهی جهت دیدهبانی احداث گردید زیرا از آنجا تا دور دستهای مرداب و سواحل آن به خوبی در معرض دید قرار میگرفت.
اقوام نخستین آبکنار
جمعیت آبکنار از قبایل و گروههای مهاجر مختلفی تشکیل شدهاست.
آقای شکوفه در این باره مینویسد:
جمعیت آبکنار را اهالی شهرهای مختلف ایران از جمله طالقان، لاهیجان، اصفهان، تبریز، شیراز، قم، دلیجان، لرستان، کردستان و عدهای از روستاهای مجاور از جمله تشکیل دادهاند.
آقای شیخ بهائی حیدریان مینویسد:
مابین آبکنار و تربهبر چندین ده مخروبه کوچک و بزرگ که هنوز آثار آن کاملاً مشهود است در زمانی دور وجود داشته که محل سکونت اجداد آبکناریهای فعلی بودهاست.
آقای حجت اله امانی نوشتهاست که:
بطوریکه تحقیق گشته مردم آبکنار در حوالی بیابان هفت خانان متمرکز بودند ولی در اثر مرض وبا در آن سرزمین مردم نامبرده پس از تلفات جانی بیشمار به ناچار به طرف چاف لاهیجان و یک عده به سمت آستارا و نیز عدهای دیگر به قسمت آبکنار فعلی مهاجرت کردهاند.
لاهیجانیها
مرحوم شیخ لطیف، گویا به دلایلی از لاهیجان به آبکنار مهاجرت کرده و و در میرمحله ازدواج و در آنجا ساکن میشود. خانوادههای صدقی، سلیم پور، نوروزی، شکوفه و بابانژاد از نوادههای | بازار بوکان یا تاریک بازار یک بازار قدیمی و سرپوشیده در شهر بوکان واقع در آذربایجان غربی است. این بازار در دورهٔ ناصرالدین شاه و در سال ۱۲۶۰ شمسی توسط سیفالدین فرزند عزیزخان مکری احداث شدهاست. بازار بوکان، دومین بازار در استان آذربایجان غربی بهشمار میآید.
در گذشته در مغازههای این بازار، عمدتاً کارهای سنتی و سلفی در آن صورت میگرفت و مکانی برای جوشکاری، لحیم کاری، کلیدسازی، قصابی، پارچه فروشی، خرده فروشی و مشاغلی از این دست بوده و اقلیتهای مذهبی مختلفی در رونق این بازار مشارکت داشتهاند. از مشکلات این بازار میتوان به عایق و سقف فلزی آن اشاره کرد. تاریک بازار باتوجه قدمت آن بهمانند بازارهای قدیمی ایران فاقد معماری سنتی است. این بازار یکی از بازارهای بزرگ سرپوشیده استان آذربایجان غربی است.
پانویس
منابع
بازارهای استان آذربایجان غربی
بوکان
جاذبههای گردشگری بوکان | مجموعه بازارهای قدیمی یزد مجموعهای از بازارهای قدیمی در یزد، ایران است که از لحاظ معماری ارزش تاریخی دارد.
در دورهٔ پهلوی احداث یک خیابان باعث تقسیم این بازارها به دو بخش شمالی و جنوبی شد. امروزه بخش شمالی رونق بیشتری دارد. بسیاری از این بازارها امروزه در حال تخریب و تغییر کاربری هستند.
بازارها
بازار قیصریه: محل فروش پارچههای یزدی است.
بازار حاجی قنبر: قدیمیترین بخش بازار متعلق به قرن نهم هـ. ق
بازار تبریزیان
بازار دروازه مهریز
بازار مسگری
بازار علاقبندی
بازار محمدعلی خان
بازار صدری
بازار افشار
بازار خان
بازار پنجه علی،
بازار قیصریه،
بازار کاشیگری،
بازار چیت سازی،
بازار مسجد ملا اسماعیل،
بازار حاجی قنبر،
بازار جعفرخان
بازار نخود بریزی
منابع
ویکیسازی رباتیک
یزد | چونزه سفلی یک روستا در ایران است که در دهستان اجارود غربی واقع شدهاست. چونزه سفلی ۴۶ نفر جمعیت دارد.
منابع
پیوند به بیرون
روستاهای شهرستان گرمی | گلوجه سفلی یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان چاراویماق مرکزی بخش مرکزی شهرستان چاراویماق واقع شدهاست.
منابع
روستاهای شهرستان چاراویماق | گاوبازی (به فرانسوی - Combat de taureau) نقاشی به سال ۱۸۶۵–۱۸۶۶ از ادوار مانه است و اکنون در موزه اورسی پاریس قرار دارد. پس از سفر این هنرمند به اسپانیا در سال ۱۸۶۵ کشیده شد و بخشی از دوره اسپانیایی وی (۱۸۶۷–۱۸۶۲) را تشکل میدهد.
این اثر با اینکه مورد تحسین و حمایت چارلز بودلر وامیل زولا قرار گرفت، چنان مورد حمله شدید دیگر منتقدان قرار گرفت که مانه آن را تا سال ۱۸۷۲ در استودیو خود نگه داشت. این نقاشی در این سال مورد تحسین گونکور قرار گرفت.
منابع
گاو در هنر
نقاشیهای ۱۸۶۵ (میلادی)
نقاشیهای ۱۸۶۶ (میلادی)
نقاشیهای ادوار مانه | درمنه چینی نام گونهای از سرده درمنهها است.
منابع
داروهای گیاهی
درمنه
گیاگان خاور دور روسیه
گیاگان شرق آسیا
گیاگان مغولستان
گیاهان توصیفشده در ۱۹۱۰ (میلادی)
گیاهان بهکاررفته در طب سنتی چین | چاه گز، روستایی در دهستان چاه ریگان بخش چاه مرید شهرستان کهنوج در استان کرمان ایران است.
جمعیت
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا برابر با ۶۰۶ نفر (۱۶۵ خانوار) بودهاست.
منابع
چاه گز (کهنوج) |
e0005294-8499-4702-ad2c-20f9e032591f | مهندسی خودرو | آغاز زندگی و پیدایش خودروهای موتوری به سال ۱۷۶۹ میلادی بازمیگردد، هنگامی که مهندس نظامی فرانسوی، نیکولاس ژوزف کاگنوت، یک سه چرخه بخار را برای کشیدن و حمل و نقل قطعات توپ میسازد. پس از گذشت چند سال از آن تاریخ یک مدل بهتر ساخته میشود. در اثر برخورد آن با دیوار سبب رخ دادن نخستین پیش آمد رانندگی در تاریخ خودروهای جادهای میگردد. در پی آن در سال ۱۷۸۴ میلادی یک خودرو با موتور بخار توسط مهندس اسکاتلندی جیمز وات ساخته میشود، که از کارایی چندانی برخوردار نبود. در سال ۱۸۰۲ میلادی ریچارد ترویتیک انگلیسی یک واگن بخار را به وجود آورد که فاصلهٔ میان کورنوال و لندن را میپیماید. یک شب به سبب فراموشی ترویتیک در خاموش کردن آتش دیگ بخار، واگن طعمه آتشسوزی شده و از بین میرود. بازار کالسکهها و واگنهای بخار در انگلیس تا سال ۱۸۶۵ میلادی رونق داشت تا اینکه سرانجام رقابت با راه آهن و نیز تصویب قوانین صریح علیه سرعت به عمر این دسته از خودروها پایان میدهد. | اولین واگن بخار بر اثر چه سانحهای از بین رفت؟ | false | {
"answer_start": [
645
],
"text": [
"آتشسوزی"
]
} | ارتمنوف یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش الکیو۱۴
دهانههای ماه | انفجار قطار نیشابور در روز ۲۹ بهمن سال ۱۳۸۲ (دو روز پیش از انتخابات دوره هفتم مجلس شورای اسلامی) در نزدیکی ایستگاه خیام در ۱۷ کیلومتری نیشابور رخ داد که در آن ۳۵۲ نفر کشته و ۴۶۹ نفر زخمی شدند که برخی از تلفات حتی در ۲۰ کیلومتری انفجار بود. این حادثه بزرگترین سانحه ریلی در ایران است.
بهطور رسمی اعلام نشد که چه چیزی در آن قطار حمل میشد که توانسته معادل انفجار ۱۸۰ تن TNT نیرو تولید کند و صدها کشته برجای بگذارد. این انفجار به حدی قدرتمند بود که ساکنان محلی تصور میکردند زمین لرزه باشد و زلزله شناسان ایرانی در زمان انفجار زمین لرزهای به بزرگی ۳٫۶ ریشتر را ثبت کردند. سپس اعلام شد این قطار شامل ۶ واگن بعدی بنزین، ۱۰ واگن پنبه، ۱۵ واگن گوگرد، ۷ واگن کود نیترات آمونیوم بودهاست.
نحوه بروز حادثه
در ۲۹ بهمن ۱۳۸۲ ساعت چهار و ده دقیقه بامداد، ۵۱ دستگاه واگن باری (۴ واگن اول خالی، ۵ واگن بعدی بنزین، ۱۰ واگن پنبه، ۱ واگن بنزین، ۹ واگن گوگرد ، ۷ واگن کود نیترات آمونیوم ، ۲ واگن خالی، ۸ واگن گوگرد و ۵ واگن انتهایی خالی) بهطور ناگهانی و بدون راننده به حرکت درآمدند و به لحاظ شیب منطقه، پس از خروج از خط فرعی و قرار گرفتن در مسیر اصلی، ۲۰ کیلومتر را از ایستگاه ابومسلم (سه ایستگاه قبل از ایستگاه نیشابور) تا ایستگاه خیام طی کردند. رئیس ایستگاه کاشمر که از طریق مکالمات بیسیمی از فرار قطار مطلع میشود، بلافاصله اقدامات لازم را برای خارج کردن قطار مسافربری، که در جهت مخالف واگنهای فراری در حرکت بوده، انجام میدهد و قطار مذکور را به خط امن دیگری منتقل و از تصادف دو قطار جلوگیری مینماید. مسئولان ایستگاه کاشمر به امید آنکه واگنهای فراری در سربالایی بعد از کاشمر متوقف خواهند شد، خط را آزاد گذاشته لیکن واگنها بعد از عبور از کاشمر، بلندی مذکور را طی و به سمت ایستگاه خیام سرازیر میشوند. مسئولان ایستگاه خیام نیز که از فرار واگنها آگاهی یافته بودند، قطار مسافربری دیگری را که ۳۸۴ نفر مسافر داشته از سر راه قطار فراری کنار میبرند و در نتیجه از وقوع حادثه جلوگیری مینمایند. قطار فراری بعد از رسیدن به ایستگاه خیام به جهت مسدود بودن خط مستقیم (به لحاظ احداث پل زیرگذر) از خط فوق به مسیر انحرافی رفته و بعد از رها شدن ۴ واگن خالی پیشتاز، مابقی واگنها با شدت تمام از خط خارج و با یکدیگر تصادف کرده و بلافاصله آتشسوزی آغاز میشود. آتشنشانها که از قبل در گذرگاه نیشابور موضع گرفته بودهاند، سریعاً در محل حادثه حاضر و مبادرت به اطفاء حریق نموده و پس از چندی خبر پایان آتشسوزی را اعلام میکنند. بلافاصله بعد از واژگون شدن واگنها و آتشسوزی، مسئولان نسبت به تخلیه اهالی روستاهای همجوار و ایجاد دیوار حفاظتی و جلوگیری از ورود افراد غیرمسئول، اقدام میکنند؛ سپس ۵ واگن آخری که پس از حادثه بر روی ریل متوقف شده بودند با تمهیدات مسئولان از ایستگاه خارج میشود. آتشسوزی بهظاهر مهار شد و از واگنها بخار به هوا میرفت و به نظر میرسید این بخار مربوط به آب ریختهشده روی آتش است. اما گویا با نفوذ | موتور رفت و برگشتی یا موتور پیستونی ، یک ماشین گرمایی است که با استفاده از یک یا چند پیستون، که حرکت رفت و برگشتی انجام میدهند، فشار را به حرکت دورانی تبدیل میکند. انواع اصلی موتورهای رفت و برگشتی شامل موتورهای درونسوز، موتور بخار و موتور استرلینگ میشوند.
یک موتور رفت و برگشتی، ممکن است یک یا تعداد بیشتری پیستون داشته باشد. هر پیستون، داخل یک سیلندر قرار دارد. گازی که وارد سیلندر میشود، در موتورهای بخار، از قبل داغ و فشرده شدهاست. در سایر موتورهای رفت و برگشتی، این گاز ابتدا وارد سیلندر شده و سپس در داخل سیلندر در اثر اشتعال مخلوط سوخت و هوا (در موتورهای درونسوز) یا در اثر انتقال حرارت از یک منبع حرارتی (در موتور استرلینگ)، گرم میشود. گاز گرم، منبسط شده و پیستون را به پایین سیلندر هُل میدهد. پیستون دوباره در اثر چرخش چرخ طیار یا توان ایجاد شده توسط سایر پیستونها، به نقطهٔ مرگ بالا برمیگردد. در بیشتر انواع موتورهای رفت و برگشتی، گازهای منبسط شده با بازگشت پیستون از سیلندر خارج میشوند.
تاریخچه
یک نمونهٔ اولیه از تبدیل حرکت دورانی به رفت و برگشتی، (عکس موتورهای رفت و برگشتی)، در چوببریهای روم باستان (بین سدههای ۳ تا ۶ شدهاست. در این سامانه، یک میلهٔ رابط، حرکت چرخشی چرخ آبگرد را به حرکت خطی ارّه تبدیل میکرد.
یک نمونهٔ دیگر، پمپ پیستونی رفت و برگشتی، ساخته شده توسط بدیعالزمان جزری در سال ۱۲۰۶ است.
موتور رفت و برگشتی، در سده ۱۸، ابتدا به صورت ماشین حرارتی نیوکامن (موتور بخار جوی) و سپس به صورت موتور بخار در اروپا ساخته شد. سپس موتور استرلینگ و موتور درونسوز در سده ۱۹ ابداع شدند. امروزه رایجترین نوع موتورهای رفت و برگشتی، موتورهای درونسوز هستند که با استفاده از انرژی ناشی از احتراق بنزین، گازوئیل، الپیجی یا سیانجی، وسایل نقلیه موتوری را به حرکت درمیآورند.
جستارهای وابسته
موتور درونسوز
موتور بخار
موتور استرلینگ
پانویس
فناوری موتور خودرو
موتورهای پیستونی
مهندسی مکانیک |
قطار مسافربری
قطاری است که برای جابجایی افراد در طول یک خط راهآهن استفاده میشود. این قطارها ممکن است از واگنهای راهآهن مسافربری بدون نیرو (که به عنوان واگن یا واگن نیز شناخته میشوند) تشکیل شده باشند که توسط یک یا چند لوکوموتیو حمل میشوند، یا ممکن است خودکششی باشند. قطارهای مسافربری خودکششی به عنوان چند واحد یا واگن ریلی شناخته میشوند. قطارهای مسافری در ایستگاهها یا انبارها توقف میکنند، جایی که مسافران میتوانند سوار و پیاده شوند. در بیشتر موارد، قطارهای مسافربری بر اساس برنامه زمانی ثابتی کار میکنند و نسبت به قطارهای باری اولویت دارند.
قطارهای مسافری ممکن است از تعدادی واگن مسافری تشکیل شده باشند که توسط یک یا چند لوکوموتیو حمل میشوند یا ممکن است از واگنهای خودکششی تشکیل شده باشند. طراحی خودرو و ایمنی کلی قطارهای مسافری بهطور چشمگیری در طول زمان تکامل یافتهاست و سفر با راهآهن را بهطور قابل توجهی ایمن کردهاست. برخی از قطارهای مسافربری، چه در مسافتهای طولانی و چه در مسافتهای کوتاه، از واگنهای دوطبقه (دو طبقه) برای جابه جایی مسافران بیشتری در هر قطار استفاده میکنند. قطارهای مسافری که توسط لکوموتیوها جابجا میشوند، گرانتر از چندین واحد هستند، اما ظرفیت مسافر بیشتری دارند.
بسیاری از خدمات معتبر قطارهای مسافربری نام ویژه ای به خود اختصاص دادهاند که برخی از آنها در ادبیات و داستان مشهور شدهاند.
تاریخچه
اولین موردی که لوکوموتیو راهآهن قطاری را که مسافران حمل میکرد، در سال ۱۸۰۴ در کارخانه آهن پنیدارن در ولز کشید، زمانی که ۷۰ کارمند کارخانه آهن با موتوری که توسط ریچارد ترویتیک طراحی شده بود، ۹ مایل جابجا شدند. در سال ۱۸۰۸، Trevithick یک قطار مسافربری به نام Catch Me Who Can را در یک حلقه کوچک از مسیر در لندن اجرا کرد. این نمایشگاه که به مدت دو هفته ادامه داشت، هزینه سواری را از مسافران دریافت میکرد. اولین قطار مسافربری در خدمات عادی، قطاری با اسب در راهآهن سوانسی و مامبلز بود.
اولین قطار بخار حامل مسافران در راهآهن عمومی توسط لوکوموشن شماره ۱ در راهآهن استاکتون و دارلینگتون در سال ۱۸۲۵ با سرعت ۱۵ مایل در ساعت حرکت کرد.
سفر با قطارهای مسافربری در ایالات متحده در دهه ۱۸۳۰ آغاز شد و در دهه ۱۸۵۰ و ۱۸۶۰ رایج شد.
در ایالات متحده، قطارهای ساده، مانند شهر سانفرانسیسکو، از دهه ۱۹۲۰ برای تقویت مجدد خدمات قطارهای مسافربری و رقابت با خودروها و هواپیماها توسعه یافتند.
اولین قطار مسافربری برقی در نمایشگاه صنعتی برلین در سال ۱۸۷۹ به نمایش گذاشته شد. اولین قطار مسافربری الکتریکی تجاری موفق، تراموا گروس-لیچترفلد، یک سال بعد در لیخترفلده حرکت کرد.
قطارهای راه دور
قطارهای مسافت طولانی بین بسیاری از شهرها یا مناطق یک کشور حرکت میکنند و گاهی اوقات از چندین کشور عبور میکنند. آنها اغلب یک ماشین ناهار خوری یا ماشین رستوران دارند تا مسافران بتوانند در طول سفر خود غذا بخورند. قطارهایی که یک شبه حرکت میکنند ممکن است واگنهای خواب نیز داشته باشند. در حال حاضر، بسیاری از سفرها در این مسافتهای بیش از ۵۰۰ مایل (۸۰۰ کیلومتر) در بسیاری از کشورها از طریق هوا انجام میشود، اما در کشورهای دیگر، سفرهای طولانی با راهآهن، محبوب یا تنها راه ارزان برای سفر در مسافتهای طولانی است.
قطار سریعالسیر
شینکانسن سری N700 نوزومی | لوکوموتیو دو بوژی نصب میشود، یکی در یک انتها و دیگری در انتهای دیگر. در یک پیکربندی جایگزین، که اغلب در وسایل نقلیه مفصلی استفاده میشود، بوژیها (اغلب بوژیهای جاکوب) را در زیر اتصال بین واگنها قرار میدهند. اکثر بوژیها دارای دو محور هستند، چرا که سادهترین طراحی است، اما بوژیهایی با حداکثر پنج محور برای واگنهای بارهای بسیار سنگین نیز طراحی و ساخته شدهاند. واگنهای سنگین میتوانند بیش از دو بوژی داشته باشند که از تقویت کنندههای دهانه (Span Bolster) برای تساوی بار و اتصال بوژیها به واگنها استفاده میکنند. معمولاً کف قطار در سطحی بالاتر از بوژیها قرار دارد، اما کف واگن میتواند در بین بوژیها پایینتر باشد، مانند قطارهای دو طبقه برای افزایش فضای داخلی که با مشکل محدودیت ارتفاع مواجه هستند، یا قطارهای بدون پله برای سوار شدن آسان.
پانتوگراف
پانتوگراف دستگاهی است که بر روی سقف قطار برقی، تراموا یا اتوبوس برقی نصب میشود و وظیفه دریافت برق از خطوط برق هوایی نصب شده در بالای ریل را دارد. قطارها و اتوبوسهای برقی باتریدار در ایستگاههای شارژ، شارژ میشوند. پانتوگراف یک وسیله متداول در این وسایل برای دریافت الکتریسیته است.
چرخقطار
چرخ قطار یا چرخ ریلی نوعی چرخ است که مخصوص استفاده در مسیرهای ریلی طراحی شدهاست. چرخ به عنوان یک عضو غلتشی عمل میکند، و بهطور معمول به یک محور متصل میشود و مستقیماً بر روی واگن راهآهن یا لوکوموتیو سوار میشود، یا بهطور غیرمستقیم بر روی یک بوژی نصب میشود. چرخهایی نصب شده در زیر واگنها که هرزگرد نبوده و قطار را به حرکت درمیآوردند، چرخ محرک نامیده میشود.
نیروی محرکه
اولین قطارها با طناب منتقل میشدند، با نیروی جاذبه حرکت میکردند یا توسط اسب کشیده میشدند، اما از اوایل قرن نوزدهم به بعد تقریباً همه قطارها توسط لوکوموتیو بخار به حرکت درآمدند. از دهه ۱۹۱۰ به بعد، لوکوموتیوهای بخار شروع به جایگزینی با موتورهای دیزلی و الکتریکی کردند. اگرچه این اشکال جدید پیشرانه بسیار پیچیدهتر و گرانتر از نیروی بخار بودند، آنها بسیار تمیزتر بوده و به نیروی انسانی بسیار کمتری نیاز داشتند. تقریباً در همان زمان، استفاده از قطارهای خودکششی (چه دیزلی و چه برقی) برای مسافربری رونق گرفت. تا دهه ۱۹۷۰ دیزلی سازی لوکوموتیوها برای استفاده روزمره در اکثر کشورها تکمیل شد. از لوکوموتیوهای بخار هنوز هم در راهآهنهای میراثی برای اوقات فراغت و توریستها استفاده میشود.
کشش الکتریکی هزینه کمتری در هر کیلومتر کارکرد قطار ارائه میدهد، اما به دلیل هزینه اولیه بالا فقط برای مسیرهای پر رفت و آمد توجیه اقتصادی دارد. با اینکه هزینه ساخت ریل و تجهیزات به ازای هر کیلومتر برای قطارهای کشش الکتریکی نسبت به لوکوموتیوهای دیزلی بسیار بیشتر است، اما کشش الکتریکی برای عملکرد دراز مدت و بدون وقفه بسیار قابل اطمینان تر است چرا که در بعضی کشورها هزینه واردات گازوئیل بسیار بالاتر است. قطارهای برقی جریان الکتریکی مورد نیاز خود را از طریق خطوط برق هوایی یا از طریق سیستم برق ریل سوم دریافت میکنند.
یکی از فناوریهای در حال توسعه در رابطه با نیروی محرکه قطارها، استفاده از سلولهای سوختی است که مزیت عدم نیاز به تأسیسات برق رسانی در محل را با مزیت عدم انتشار آلاینده ترکیب میکند، اما مشکل اساسی آن فعلاً هزینه اولیه بسیار | حادثه ۲۰۱۸ قطار تکیرداغ در روز یکشنبه ۸ ژوئیه رخ داد. قطار مسافربری خطوط راهآهن ترکیه از مرز بلغارستان به مقصد استانبول میرفت که در شمال غربی ترکیه در استان تکیرداغ از ریل خارج شد و ۲۴ نفر کشته و دستکم ۱۲۴ نفر زخمی شدند.
شرح واقعه
روز یکشنبه ۸ ژوئیه ۲۰۱۸ یک قطار مسافربری خطوط راهآهن ترکیه در شمال غربی این کشور در استان تکیرداغ از ریل خارج شد. این قطار مسافربری با حدود ۳۶۲ مسافر از شهر مرزی کاپیکول با بلغارستان به مقصد استانبول در حرکت بود. در این سانحه ۶ واگن قطار کامل از ریل خارج شده و واژگون شد.
تلفات
در این سانحه ۲۴ نفر کشته و دستکم ۱۲۴ نفر زخمی شدند.
علت
بارندگی شدید، رانش زمین و خرابی یک پل باعث این سانحه شدهاست.
واکنشها
دفتر رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری ترکیه پیام تسلیت به تمامی بازماندگان قربانیان این سانحه دادهاست.
بنعلی ییلدیریم، نخستوزیر ترکیه از رخ دادن چنین سانحهای و کشته شدن دهها نفر تاسف خود را ابراز کرد.
منابع
سوانح ترابری در ترکیه
سوانح ریلی در ۲۰۱۸ (میلادی) | سانحهٔ هواپیمای ال-۴ سانحهای بود که در صبح روز ۱۹ بهمن ۱۳۳۴ در حوالی شهر مرودشت برای هواپیمای پایپر ال-۴ رخ داد و منجر به مرگ خلبان شد.
مشخصات هواپیما
هواپیمای سانحهدیده یک پایپر ال-۴ گرسهاپر به شماره ۳-۴۰ احتمالا متعلق به نیروی هوایی شاهنشایی بود. این هواپیما در واقع نسخهی نظامی و توسعهیافتهٔ هواپیمای پایپر جی-۳ کاب بود که در طول جنگ جهانی دوم به منظور شناسایی، ارتباط و کنترل زمینی و تشخیص توپخانه بهکار گرفته میشد.
گفته میشود حدود ۳۰ تا ۴۰ فروند از این هواپیمای سبک و دونفره به منظور آموزش خلبانی در باشگاه هواپیمایی کشوری استفاده میشد.
شرح سانحه
در ساعت ۹ صبح روز ۱۹ بهمن ۱۳۳۴ استوار دوم خلبان سعید بیلوردی و استوار کریم روان برای یک پرواز تمرینی از فرودگاه شیراز پرواز خود را آغاز کردند. خلبان مسیر خود را تا نزدیکی تخت جمشید ادامه داد و پس از ۳۰ دقیقه پرواز متوجه از کار افتادن موتور هواپیما شدند. هواپیما دقایقی بعد با سرعت و چرخش بالا با زمین برخورد کرد و از بین رفت.
پس از سقوط بدنهٔ هواپیما دچار حریق شد. خلبان بیلوردی بر اثر سانحه کشته شد و خلباندوم روانی مجروح شد.
جسد خلبان بیلوردی با تشریفات نظامی به شیراز منتقل شد و در حافظیه به خاک سپرده شد.
منابع
جستارهای وابسته
فهرست سانحههای هوایی ایران
سقوط هواپیمای هاروارد (۱۳۳۴)
ایران در ۱۳۳۴
حوادث و سوانح هوایی در ایران
حوادث و سوانح هوایی در ۱۹۵۶ (میلادی)
رویدادهای فوریه ۱۹۵۶
حوادث و سوانح هواپیماهای نظامی در ایران | رها کرد.
اما کسی که در تبدیل قطار به وسیله بسیار مهم ترابری عمومی نقش مهمی ایفا کرد جورج استفنسون انگلیسی بود وی یک قطار تقریباً بزرگ ساخت و برای مسافران درون ان قطار خود را به لوکوموتیوی با موتور بخار مجهز کرد.
امروزه هر چند هنوز هم قطارهای بخار در گوشه و کنار جهان دیده میشوند اما دیگر دوران آنها به پایان رسیدهاست. لوکوموتیوهای برقی یا دیزلی جدید به سوخت و نگهداری کمتری نیاز دارند. قطارها به ویژه در حمل بارهای سنگین و نیز جا به جایی مسافران در مراکز شهرها دارای اهمیت زیادی هستند. درسته
اولین قطاری که وارد ایران شد ماشین دودی نامیده میشد و از تهران به شهر ری رفتوآمد میکرد.
تمامی مسیر حرکت قطارها از درون اتاق کنترل تحت نظر قرار دارند. مسئول کنترل علامتها و چراغهای مختلف را برای اطمینان از بازبودن تمام خطها کنترل میکند. لوکوموتیو ران قطار هم با استفاده از چراغها و درجههای مقابل خود با اتاق کنترل ارتباط مستقیم دارد تا از بازبودن مسیر اطمینان حاصل کند.
انواع
قطارها انواع مختلفی دارند که برای اهداف خاصی طراحی شدهاند. یک قطار میتواند از ترکیبی از یک یا چند لوکوموتیو و واگنهای راهآهن متصل به آن، یا یک واحد چندگانه خودران، یا گاهی یک واگن تنها یا بندبند به نام واگن ریلی تشکیل شود. انواع خاصی از قطارها که در "راه آهن"های مربوط استفاده میشوند عبارتند از: مونوریل، راهآهن سریعالسیر، مَگ لِو، راهآهن اتمسفریک، راهآهن زیرزمینی تایر-لاستیکی، قطار کابلی و قطار چرخشانهای.
قطار مسافربری از یک یا چند لوکوموتیو و (معمولاً) چندین واگن تشکیل شدهاست. از سوی دیگر، یک قطار ممکن است به صورت کامل از واگنهای حامل مسافر تشکیل شده باشد (و دارای لوکوموتیو نباشد) که بعضی یا همه آنها دارای موتور محرک باشند. به این قطارها "قطار خودکششی یا واحد چندگانه (MU)" گفته میشود. در بسیاری از نقاط جهان، به ویژه خاور دور و اروپا، از قطارهای تندرو بهطور گستردهای برای حمل مسافران استفاده میشود. قطارهای باری به جای واگنهای مسافربری، از واگنهای حمل بار تشکیل شدهاند، اگرچه برخی از قطارهای باری و پستی (به ویژه ایستگاههای پست متحرک) از نظر ظاهری بسیار شبیه قطارهای مسافربری هستند. قطارها همچنین میتوانند ترکیبی مختلط داشته باشند، یعنی هم محل اقامت مسافران بوده و هم وسایل نقلیه باری باشند. این قطارهای مختلط بیشتر برای مسیرهای کم مسافر مورد استفاده قرار میگیرد. در این مسیرها استفاده از قطارهای مسافربری و باری جداگانه مقرون به صرفه نخواهد بود. از قطارهای ویژه نیز برای نگهداری مسیر استفاده میشود. در بعضی از نقاط جهان، این قطارها "تجهیزات نگهداری از راه" نامیده میشوند.
اجزای قطار
بوژی
بوژی یک واگن چرخ دار یا گاری الکتریکی است. در اصطلاح مکانیک، بوژی یک شاسی یا چهارچوب چرخ دار است که به وسیله نقلیه متصل میشود. میتوان آن را در محل خود ثابت کرد، مانند یک کامیون باری، یا بر یک مفصل گردنده سوار کرد، مانند یک واگن راهآهن یا یک لوکوموتیو، یا به صورت فنری نصب کرد، مانند سیستم تعلیق چرخ ممتد کاترپیلار. معمولاً بر روی هر واگن یا لوکوموتیو دو بوژی نصب میشود، یکی در یک انتها و دیگری در انتهای دیگر. در یک پیکربندی جایگزین، که اغلب در وسایل نقلیه مفصلی استفاده میشود، بوژیها (اغلب بوژیهای جاکوب) را در | چلهخانه سفلی یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان چلهخانه بخش صوفیان شهرستان شبستر واقع شدهاست.
منابع
روستاهای شهرستان شبستر | چاهک روستایی است در شهرستان کوهرنگ، بخش بازفت، استان چهارمحال و بختیاری.
جستارهای وابسته
سنگنوشته تلخهدان
منابع
روستاهای شهرستان کوهرنگ |
95c191fe-6e15-4413-86b7-2413b35c708e | مهندسی خودرو | آغاز زندگی و پیدایش خودروهای موتوری به سال ۱۷۶۹ میلادی بازمیگردد، هنگامی که مهندس نظامی فرانسوی، نیکولاس ژوزف کاگنوت، یک سه چرخه بخار را برای کشیدن و حمل و نقل قطعات توپ میسازد. پس از گذشت چند سال از آن تاریخ یک مدل بهتر ساخته میشود. در اثر برخورد آن با دیوار سبب رخ دادن نخستین پیش آمد رانندگی در تاریخ خودروهای جادهای میگردد. در پی آن در سال ۱۷۸۴ میلادی یک خودرو با موتور بخار توسط مهندس اسکاتلندی جیمز وات ساخته میشود، که از کارایی چندانی برخوردار نبود. در سال ۱۸۰۲ میلادی ریچارد ترویتیک انگلیسی یک واگن بخار را به وجود آورد که فاصلهٔ میان کورنوال و لندن را میپیماید. یک شب به سبب فراموشی ترویتیک در خاموش کردن آتش دیگ بخار، واگن طعمه آتشسوزی شده و از بین میرود. بازار کالسکهها و واگنهای بخار در انگلیس تا سال ۱۸۶۵ میلادی رونق داشت تا اینکه سرانجام رقابت با راه آهن و نیز تصویب قوانین صریح علیه سرعت به عمر این دسته از خودروها پایان میدهد. | نیکولاس ژوزف کاگنوت چه نوع خودرویی اختراع کرد؟ | false | {
"answer_start": [
122
],
"text": [
"سه چرخه بخار"
]
} | مهندسی خودرو به عنوان مادر کلیه رشتههای منشعب از مهندسی مکانیک شناخته میشود زیرا مهندسی مکانیک با صنعت خودرو آغاز گردید و سازوکارها، فنون و تجربیات حاصل از آن در بخشهای دیگر بکار گرفته شد. این رشته در کشورهای پیشرفته تا سطح دکترا و در شاخههای گوناگون توسعه یافتهاست.
سیر تکامل
اتومبیل را شخص بخصوصی اختراع نکرد بلکه این وسیله به تدریج تکامل یافت و به شکل امروزی درآمد. اتومبیلهای اولیه شبیه درشکه بود و با نیروی بخار به حرکت درمیآمد.
آغاز زندگی و پیدایش خودروهای موتوری به سال ۱۷۶۹ میلادی بازمیگردد، هنگامی که مهندس نظامی فرانسوی، نیکولاس ژوزف کاگنوت، یک سه چرخه بخار را برای کشیدن و حمل و نقل قطعات توپ میسازد. پس از گذشت چند سال از آن تاریخ یک مدل بهتر ساخته میشود. در اثر برخورد آن با دیوار سبب رخ دادن نخستین پیش آمد رانندگی در تاریخ خودروهای جادهای میگردد. در پی آن در سال ۱۷۸۴ میلادی یک خودرو با موتور بخار توسط مهندس اسکاتلندی جیمز وات ساخته میشود، که از کارایی چندانی برخوردار نبود. در سال ۱۸۰۲ میلادی ریچارد ترویتیک انگلیسی یک واگن بخار را به وجود آورد که فاصلهٔ میان کورنوال و لندن را میپیماید. یک شب به سبب فراموشی ترویتیک در خاموش کردن آتش دیگ بخار، واگن طعمه آتشسوزی شده و از بین میرود. بازار کالسکهها و واگنهای بخار در انگلیس تا سال ۱۸۶۵ میلادی رونق داشت تا اینکه سرانجام رقابت با راه آهن و نیز تصویب قوانین صریح علیه سرعت به عمر این دسته از خودروها پایان میدهد.
نخستین سواریهای عملی که موتور بنزینی توان آنها را فراهم میساخت، در سال ۱۸۸۶ میلادی ایجاد شده و سازندگان عمده آن کارل بنز و گوتلیب دایملر میباشند که جدا گانه کارمیکردند.
آغاز صنایع اتومبیل
با اختراع موتور احتراقی در سال ۱۸۶۰ میلادی به وسیلهٔ یک نفر بلژیکی بنام اتی ین لونوار آغاز شد. در سال ۱۸۷۴ زیگفرید مارکوس در شهر وین یک موتور چهار سیلندر اختراع کرد که به وسیلهٔ بخار کار میکرد و از نوع موتورهای برون سوز بحساب میآمد. در سال ۱۸۷۶ یک مهندس آلمانی بنام نیکلاس اتو یک موتور احتراق داخلی را با موفقیت به مرحله ظهور رساند. تبدیل سوخت مایع به گاز تأثیر مهمی در این صنعت ایجاد کرد. دو نفر به نامهای گوتلیب دایملر و ویلهلم مایباخ که هر دوی آنها از اتو تجربه اندوزی کرده بودند در شهر اشتوتگارت در سال ۱۸۸۲ کارگاهی دایر نمودند و پس از گذشت یکسال اولین موتور خود را عرضه نمودند. موتور آنها نوعی موتور سبک با سرعت بالا در حدود ۹۰۰RPM بود که نسبت به موتورهای احتراق داخلی آن زمان که حداکثر دورشان ۲۰۰RPM بود نوعی موفقیت محسوب میشد. موتور ساخت دایملر کمکم از صورت تک سیلندر به نوع دو سیلندر V شکل مبدل گردید که مجهز به کاربراتور بود. کاربراتور موتور دایملر را مای باخ طراحی کرده بود. دایملر سیستم جرقه زنی بدیعی را به خدمت گرفت که به سیستم جرقه زنی لوله داغ موسوم بود. این روش عمل ایجاد جرقه توسط یک لوله پلاتینی که در بالای سیلندر قرار داشت و انتهای دیگرش توسط شعله سرخ نگهداشته میشد انجام میگردید. کارل بنز آلمانی که ده سال از دایملر جوان تر بود برای سیستم جرقه | کلرک یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش الکیو۱۲
دهانههای ماه | یواساس نیکولاس ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
یواساس نیکولاس (افافجی-۴۷)
یواساس نیکولاس (دیدی-۳۱۱)
یواساس نیکولاس (دیدی-۴۴۹)
نام کشتیهای نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا | فرانسوا ایزاک دو ریواز ، (زاده ۱۹ دسامبر ۱۷۵۲ - درگذشته ۳۰ ژوئیه ۱۸۲۸) یک سیاستمدار و مخترع سویسی- فرانسوی بود.
او موتور درونسوز یا احتراق داخلیِ هیدروژنی را با احتراق الکتریکی اختراع و آن را در یک نشریهٔ ثبت اختراع فرانسوی در سال ۱۸۰۷ منتشر کرد. در سال ۱۸۰۸ او آن را بر روی یک وسیلهٔ نقلیهٔ ابتدایی به گونهای که قابل استفاده بود نصب کرد. این "اولین خودرو احتراق داخلی در جهان» بود.
نگارخانه
جستارهای وابسته
ژوزف نیسهفور نیپس
منابع
درگذشتگان ۱۸۲۸ (میلادی)
زادگان ۱۷۵۲ (میلادی)
سیاستمداران سده ۱۹ (میلادی) اهل سوئیس | بنجامین نیکولاس آپِرت (زادهٔ ۱۷ نوامبر ۱۷۴۹ – درگذشتهٔ ۱ ژوئن ۱۸۴۱) مخترع فرانسوی نگهداری از خوراک با هوابندی کردن بود. او که به پدر کنسروسازی مشهور است، شیرینیساز بود.
اختراع روش بسته بندی با کنسرو توسط نیکولا آپِر
بعد از انقلاب فرانسه، در حالی که این کشور درگیر جنگ با کشورهای همسایه بود، ناپلئون بناپارت، در سال ۱۸۰۰ میلادی، جایزه ۱۲ هزار فرانک (واحد پول) را برای کسی در نظر گرفت که بتواند راهی برای تامین غذای سربازان این کشور در لشکرکشیهای طولانیمدت پیدا کند. وی به دنبال روشی جدید در بسته بندی بود که بدون فاسد شدن مواد غذایی در طولانی مدت نگهداری کرد. یک قناد فرانسوی، به نام نیکولاس آپرت (Benjamin Nicolas Marie Appert) توانست این روش را ابداع کند. برای اولین بار بسته بندی کنسرو توسط نیکولا آپِر ابداع شد.
منابع
آشپزان
آشپزان اهل فرانسه
اهالی شالون زان شامپاین
درگذشتگان ۱۸۴۱ (میلادی)
زادگان ۱۷۴۹ (میلادی)
مخترعان اهل فرانسه
مراقبت از غذا | کیلوکس یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش الکیو۲۹
دهانههای ماه | چلمبر یکی از روستاهای استان اردبیل است که در بخش مرکزی شهرستان خلخال واقع شدهاست.
منابع
روستاهای شهرستان خلخال | پادشاهی مونتهنگرو (به صربی: Краљевина Црнa Горa) سلطنتی در اروپای جنوب شرقی بود که دوره آن همزمان با جنگ در شبهجزیره بالکان و آغاز جنگ جهانی اول در اروپا میشد. این دولت قانوناً حکومت پادشاهی مشروطه داشت اما عملاً به صورت سلطنت مطلقه اداره میشد. در ۲۸ نوامبر ۱۹۱۸ میلادی مونتهنگرو با پادشاهی صربستان متحد شد. درست سه روز بعد، از این اتحاد پادشاهی یوگسلاوی بهوجود آمد.
تاریخچه
خبر تأسیس پادشاهی مونتهنگرو در ۲۸ اوت ۱۹۱۰ میلادی توسط نیکولاس اول در ستینیه اعلام شد. نیکولاس اول که از ۱۸۶۰ میلادی به عنوان شاهزاده بر مونتهنگرو حکومت میکرد، اقدامات متعددی در این کشور انجام داده بود؛ برای مثال، واحد پول جدیدی به نام پرپر مونتهنگرو عرضه کرده بود و نظام حکومتی پادشاهی مشروطه را در کشورش مستقر نموده بود.
با شروع جنگ جهانی اول در اروپا، مونتهنگرو با صربستان و متفقین متحد شد؛ اگرچه متحمل خسارات زیادی شد. از ۱۵ ژانویه ۱۹۱۶ تا اکتبر ۱۹۱۸ میلادی، مونتهنگرو در اشغال اتریش-مجارستان بود. با پایان جنگ، دو کشور مونتهنگرو و صربستان به تاریخ ۲۸ نوامبر ۱۹۱۸ میلادی با هم متحد شدند اما اینک میان فرمانروای صربستان و شاه نیکولاس اول اختلاف بر سر این که چه کسی شاه سرزمین جدید باشد، درگرفت و عاقبت به شکست نیکولاس و تبعید او انجامید.
فرمانروایان
شاه مونتهنگرو (۱۹۱۰–۱۹۱۸)
نیکولاس اول (۱۹۱۰–۱۹۱۸)
مدعیان تاج و تخت (۱۹۱۸-امروزه)
نیکولاس اول (۱۹۱۸–۱۹۲۱)
دانیلو (دانیلو سوم) (۱۹۲۱)
میخاییل (میخاییل اول) (۱۹۲۱–۱۹۸۶)
نیکولاس (نیکولاس دوم) (۱۹۸۶-امروزه)
نخست وزیران (۱۹۱۰–۱۹۱۶)
لازار تومانوویچ (۱۹۱۰–۱۹۱۲)
میتار مارتینوویچ (۱۹۱۲–۱۹۱۳)
یانکو وکوتیچ (۱۹۱۳–۱۹۱۵)
میلو ماتانوویچ (۱۹۱۵–۱۹۱۶)
تصاویر
جستارهای وابسته
جنگهای بالکان
فهرست پادشاهان مونتهنگرو
نیکولاس اول پادشاه مونتهنگرو
منابع
Kingdom of Montenegro
انحلالهای ۱۹۱۶ (میلادی) در اروپا
انحلالهای ۱۹۱۸ (میلادی) در اروپا
انحلالهای ۱۹۲۲ (میلادی) در اروپا
ایالتها و قلمروهای بنیانگذاریشده در ۱۹۱۰ (میلادی)
ایالتها و قلمروهای منحلشده در ۱۹۱۸ (میلادی)
بنیانگذاریهای ۱۹۱۰ (میلادی) در اروپا
بنیانگذاریهای دهه ۱۹۱۰ (میلادی) در مونتهنگرو
پادشاهیهای پیشین
پادشاهیهای سابق
پادشاهیهای گذشته در اروپا
تاریخ مونتهنگرو
کشورهای پیشین اسلاویزبان
کشورهای قدیم در بالکان
مونتهنگرو در دهه ۱۹۱۰ (میلادی) | «چه جوری تا همیشه زنده باشی» () عنوان کتابی است در قالب ادبیات کودک از سالی نیکولاس که نخستین مرتبه در سال ۲۰۰۸ میلادی منتشر گردید. این کتاب، رمان نخست سالی نیکولاس محسوب میگردید که در سن ۲۳ سالگی این اثر را به رشته تحریر درآورد. «چه جوری تا همیشه زنده باشی» در سال ۲۰۰۸ میلادی برندهٔ جایزه کتاب کودکان واترستون گردید.
ترجمه فارسی
کتاب «چه جوری تا همیشه زنده باشی» با همین عنوان توسط میلاد بابانژاد و الهه مرادی ترجمه و توسط انتشارات پیدایش منتشر گردید. شابک: ۹۷۸-۶۰۰-۲۹۶-۵۷۹-۰
اقتباس سینمایی
بر پایه ماجراهای ای کتاب، فیلمی نیز با عنوان چه جوری تا همیشه زنده باشی (فیلم) در سال ۲۰۱۰ به کارگردانی گوستاوو ران و با بازی روبی کی و الکس اتل ساخته شد
منابع
رماناولها
رمانهای بریتانیایی ۲۰۰۷ (میلادی)
رمانهای بریتانیایی مورد اقتباس در فیلمها
رمانهای کودکان بریتانیایی
رمانهای نخست ۲۰۰۷ (میلادی)
کتابهای کودکانه ۲۰۰۸ (میلادی) | کیلی یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش الکیو۱۲
دهانههای ماه |
46437a03-cf48-434c-9548-e8d3903704bc | مهندسی خودرو | آغاز زندگی و پیدایش خودروهای موتوری به سال ۱۷۶۹ میلادی بازمیگردد، هنگامی که مهندس نظامی فرانسوی، نیکولاس ژوزف کاگنوت، یک سه چرخه بخار را برای کشیدن و حمل و نقل قطعات توپ میسازد. پس از گذشت چند سال از آن تاریخ یک مدل بهتر ساخته میشود. در اثر برخورد آن با دیوار سبب رخ دادن نخستین پیش آمد رانندگی در تاریخ خودروهای جادهای میگردد. در پی آن در سال ۱۷۸۴ میلادی یک خودرو با موتور بخار توسط مهندس اسکاتلندی جیمز وات ساخته میشود، که از کارایی چندانی برخوردار نبود. در سال ۱۸۰۲ میلادی ریچارد ترویتیک انگلیسی یک واگن بخار را به وجود آورد که فاصلهٔ میان کورنوال و لندن را میپیماید. یک شب به سبب فراموشی ترویتیک در خاموش کردن آتش دیگ بخار، واگن طعمه آتشسوزی شده و از بین میرود. بازار کالسکهها و واگنهای بخار در انگلیس تا سال ۱۸۶۵ میلادی رونق داشت تا اینکه سرانجام رقابت با راه آهن و نیز تصویب قوانین صریح علیه سرعت به عمر این دسته از خودروها پایان میدهد. | در سال ۱۷۸۴ خودروی که با موتور بخار کار میکرد توسط چه کسی ساخته شد؟ | false | {
"answer_start": [
405
],
"text": [
"جیمز وات"
]
} | رولز-رویس ۱۰ اچپی (Rolls-Royce 10 hp) خودرویی است که در سالهای ۱۹۰۴ تا ۱۹۰۶ تولید شدهاست. طول آن در حالت طبیعی و عرض آن در حالت طبیعی است.
موتور آن ۱۸۰۰ سیسی است.
رولزرویس 10 اسب بخاری اولین خودرویی بود که در نتیجه توافقنامه 23 دسامبر 1904 بین چارلز رولز و هنری رویس [1] تولید شد و نشان رولز رویس را نشان داد.[2] 10 اسب بخار توسط شرکت رویس، رویس با مسئولیت محدود، در کارخانه خود در ترافورد پارک، منچستر تولید شد و به طور انحصاری توسط نمایندگی موتور رولز، C.S.Rolls & Co، به قیمت 395 پوند به فروش رسید. 10 اسب بخار در دسامبر 1904 در سالن پاریس به همراه ماشین های 15 اسب بخار و 20 اسب بخار و موتور برای مدل های 30 اسب بخاری به نمایش گذاشته شد.
10 اسب بخار توسعه اولین خودروی هنری رویس، رویس 10 بود، که او سه نمونه اولیه از آن را در سال 1903 تولید کرد. این خود بر اساس یک دکویل دست دوم متعلق به رویس بود که او به درستی معتقد بود می تواند آن را بهبود بخشد. به ویژه، رویس موفق شد خودروی خود را به میزان قابل توجهی بی صداتر از خودروهای موجود کند. بر خلاف رویس 10 که دارای رادیاتور با سطح صاف بود، رولز رویس 10 اسب بخاری دارای رادیاتوری با سقف مثلثی بود که در تمام خودروهای بعدی ظاهر می شد.
این موتور یک سیلندر دوقلوی 1800 سیسی است که با آب خنک میشود و در خودروهای بعدی به حجم 1995 سیسی بزرگ شده است، با سوپاپهای ورودی و خروجی جانبی، [3] و بر اساس موتور رویس اصلی اما با میل لنگ بهبودیافته. توان خروجی 12 اسب بخار (9 کیلووات) در 1000 دور در دقیقه بود. حداکثر سرعت این خودرو 39 مایل در ساعت (63 کیلومتر در ساعت) است. یک ترمز گیربکس در پشت گیربکس تعبیه شده است که با پدال پایی کار می کند و ترمزهای درام منبسط داخلی در محور عقب که توسط اهرم ترمز دستی کار می کند. فنر زدن توسط فنرهای برگی نیمه بیضوی در هر دو محور جلو و عقب انجام می شود. این یک ماشین کوچک با فاصله بین دو محور Template:Auto in و یک مسیر از Template:Auto in است.[3]
منابع
اتومبیلهای دهه ۱۹۰۰
اولین خودرو ساخته شده توسط کمپانی مربوطه
خودروهای رولزرویس
خودروهای عرضه شده در ۱۹۰۴ (میلادی)
خودروهای معرفیشده در ۱۹۰۴ (میلادی) | گفتهٔ کرایسلر این موتور میتوانست با سوزاندن تنوع زیادی از سوختهای غیرمعمول، از نفت کوره و عطر گرفته تا روغن بادام زمینی و روغن سویا کار کند. آدولفو لوپز ماتئوس، رئیسجمهور مکزیک، پس از آنکه مهندسین کرایسلر تأیید کردند که این خودرو توانایی آن را دارد که با سوزاندن تکیلا به حرکت درآید، با استفاده از این نوشیدنی بهعنوان سوخت با این خودرو رانندگی کرد.
این موتور در دور موتور ۳۶٬۰۰۰ دور بر دقیقه قدرتی معادل تولید میکرد و گشتاور آن به میرسید و سرعت درجا کار کردن آن بین ۱۸٬۰۰۰ تا ۲۲٬۰۰۰ دور بر دقیقه بود. هنگام در جا کار کردن موتور دمای اگزوز از تجاوز نمیکرد. در زمان رانندگی با سرعت ، توربین با حداکثر سرعت دورانی خود معادل ۶۰٬۰۰۰ دور بر دقیقه کار میکرد. کمپرسور مورد استفاده در موتور آ-۸۳۱ دارای نسبت فشار ۴:۱ و راندمانی برابر با ۸۰ درصد بود، و محفظهٔ احتراق آن با بازدهی ۹۵ درصد کار میکرد.
بهطور کلی موتورهای توربینی نسبت به موتورهای پیستونی مرسوم نیاز کمتری به نگهداری داشته، از عمر بیشتری برخوردار هستند و روشن کردن آنها در هوای سرد راحتتر انجام میگیرد؛ موتور توربینی آ-۸۳۱ در دماهای پایین تا بهدرستی شروع به کار میکرد. اولین خودروی که به موتور توربینی آ-۸۳۱ مجهز شد یک خودروی پلیموث فیوری بود. موتور نصب شده بر روی این خودرو توربینی ساخت گیا میتوانست امکان دستیابی به شتاب ۰ تا ۹۷ کیلومتر بر ساعت (۰ تا ۶۰ مایل بر ساعت) در حدود ۱۲ ثانیه را برای این خودرو فراهم کند. با توجه به مواد اولیهٔ مورد نیاز غیر بومی و آستانهٔ خطاپذیری بسیار محدود و سختگیرانه برای ساخت این موتورها، و شیوهٔ ریختهگری دقیقی که در ساخت آنها کاربرد داشت، تولید موتورهای آ-۸۳۱ بسیار هزینهبردار بود. کرایسلر هرگز هزینهٔ واقعی ساخت این موتورهای را فاش نکرد.
طراحی
خودروی توربینی در استودیوهای کرایسلر به رهبری الوود انگل که پیش از منتقل شدن به کرایسلر برای شرکت فورد موتور کار میکرد، طراحی شد. بهخاطر اینکه این خودرو به خودروی فورد تاندربرد، که توسط انگل طراحی شدهبود شباهت داشت، در برخی مواقع با نام «انگلبرد» نیز شناخته میشد. به گفتهٔ هیوبنر طرح خودروی توربینی علاوه بر خودروی تاندربرد، برای رقابت با شورلت کوروت در نظر گرفته شدهبود.
قطعات بدنهٔ این خودرو بهصورت دستساز توسط استودیوی طراحی ایتالیایی گیا، که چندین خودروی مفهومی دیگر (از جمله یک لیموزین از خودروی ایمپریال و خودروی نورسمن) نیز برای کرایسلر طراحی کردهبود، ساخته میشدند.
قطعات بدنهٔ تقریباً کاملشدهٔ خودروی توربینی که کار مونتاژ، رنگآمیزی، پیراستن و تودوزی آنها توسط گیا در ایتالیا انجام میگرفت، برای مونتاژ نهایی به تأسیسات ساخت توربین کرایسلر واقع در جادهٔ گرینفیلد در دیترویت منتقل میشدند؛ این مونتاژ نهایی شامل نصب موتورهای توربینی، جعبهدندههای تورکفلایت، سیمکشیهای برقی، و اجزائی مانند رادیو و بخاری میشد. ساخت یک دستگاه از این خودرو میتوانست از ۵۰٬۰۰۰ تا ۵۵٬۰۰۰ دلار هزینه داشتهباشد؛ اگر چه کرایسلر هرگز هزینهٔ ساخت هر یک موتور توربینی را فاش نکرد، اما ویرجیل اکسنر جونیور تخمین میزند که هزینهٔ ساخت بدنهٔ هر دستگاه خودروی توربینی بهتنهایی حدود ۲۰٬۰۰۰ دلار بودهاست.
ساخت پنج دستگاه نخست از این خودرو در اوایل سال ۱۹۶۲ کامل شد و از آنها بهعنوان پیشنمونه برای یافتن و | ۷۵ اسب بخار (۵۶ کیلووات) رولزرویس هاوک. یک فروند از آن ساخته شد.
۵۰۴جی
موتور ۸۰ اسب بخار (۶۰ کیلووات) گنوم.
۵۰۴اج
ساخته شده برای آزمایش پرتابه. موتور ۸۰ اسب بخار (۶۰ کیلووات) گنوم.
۵۰۴جی
آموزشی. موتور ۱۰۰ اسب بخار (۷۵ کیلووات) گنوم یا موتور ۸۰ اسب بخار (۶۰ کیلووات) لو رون.
۵۰۴کی
دوسرنشینه آموزشی. جایگاه موتور این ورژن به گونهای بود که بتواند موتورهای مختلفی را در خود جای دهد. ورژن تک سرنشینهٔ آن برای حمله به کارخانهٔ زپلین به کار میرفت. چندین فروند آن در استرالیا مونتاژ گردیدند. موتور ۱۳۰ اسب بخار (۹۷ کیلووات) کلرجت ۹، موتور ۱۰۰ اسب بخار (۷۵ کیلووات) گنوم تک سوپاپه یا موتور ۱۱۰ اسب بخار (۸۲ کیلووات) لو رون ۹جی.
۵۰۴کی ام کی. ۲
دورگهٔ آموزشی بر پایهٔ بدنهٔ ۵۰۴کی و با ارابهٔ فرود و بالهای ۵۰۴ان با موتور چرخشی. زیر امتیاز در مکزیک با نام آورو آناهواک ساخته میشد.
۵۰۴ال
ورژن آبنشین با ارابهٔ فرود. موتور ۱۵۰ اسب بخار (۱۱۰ کیلوات) بنتلی بی آر۱، ۱۳۰ اچ پی (۹۷ کیلووات) کلرجت یا ۱۱۰ اسب بخار (۸۲ کیلووات) لو رون.
۵۰۴ام
سه سرنشینه. فقط یک فروند از آن ساخته شد. موتور ۱۰۰ اسب بخار (۷۵ کیلووات) گنوم.
۵۰۴ان
آموزشی دو سرنشینه. پس از جنگ برای نیروی هوایی پادشاهی بریتانیا با موتور ۱۶۰ اسب بخار(۱۲۰ کیلووات) آرمسترانگ سیدلی لینکس. ۵۹۸ فروند ساخته شد.
۵۰۴اُ
ورژن آبنشین ۵۰۴ان با ارابهٔ فرود. نخستین هواپیمایی بود که بالای مدار شمالگان پرواز نمود. این پرواز در سال ۱۹۲۳ در جریان سفر پژوهشی آکسفورد انجام شد.
۵۰۴پی
ورژن ساخته نشدهٔ ۵۰۴ان با دو صندلی پهلوبه پهلو.
۵۰۴کیو
سه کابینه. این ورژن برای سفرهای پژوهشی دانشگاه آکسفورد در قطب شمال انجام شد فقط یک فروند ازآن ساخته شد که دارای موتور آرمسترانگ سیدلی لینکس بود.
۵۰۴آر گوسپورت
آموزشی با ساختار بازبینی شدهٔ سبک. پنج پیش نمونه از سال ۱۹۲۶ تا ۱۹۲۷ با موتورهای گوناگون به پرواز درآمدند. ده فروند از این ورژن به آرژانتین فروخته شد و ۱۰۰ فروند نیز زیر امتیاز در آرژانتین تولید شد. ۶دست فروند نیز به استونی صادر شد و باقیمانده تا سال ۱۹۴۰ فعال بود. تعداد نامعینی نیز به پرو فروخته شد.
۵۰۴اس
آموزشی دوسرنشینه. زیر امتیاز رد ژاپن تولید میشد.
یوکوزوکا کی۲وای۱
ورژن ژاپنی آورو ۵۰۴ان با موتور ۱۳۰ اسب بخار آرمسترانگ سیدلی مانگوس پیستونی ساخته شده به وسیلهٔ میتسوبیشی. ۱۰۴ فروند از این ورژن تولید شد.
یوکوزوکا کی۲وای۲
ورژن بهینی شدهٔ کی۲وای۱ با موتور پیستونی ۱۶۰ اسبی گازودن جیمپو ۲.
او-۱ (اوچبنوی-۱) آوروشکا
کپی روسی ۵۰۴کی. بیش از ۷۰۰ فروند ساخته شد.
ام او-۱ (موسکای اوچبنوی-۱)
ورژن آبنشین روسی.
پانویس
منابع
بمبافکنهای بریتانیا از ۱۹۱۰–۱۹۱۹ (میلادی)
نخستین پرواز هواگردها در ۱۹۱۳ (میلادی)
ویکیسازی رباتیک
هواگردهای ملخپیشین تکموتوره
هواگرد با موتور دوار
هواگردهای آموزشی نظامی بریتانیا دهه ۱۹۱۰
هواگردهای جنگ جهانی اول
هواگردهای دوباله
هواگردهای شناسایی نظامی بریتانیا ۱۹۱۰–۱۹۱۹ (میلادی) | چانگان سی اس۷۵ یک کراساوور اندازه اندازه متوسط است که توسط چانگان اتومبیل از سال ۲۰۱۳ تولید میشود. این خودرو اولین بار در نمایشگاه اتومبیل گوانگژو ۲۰۱۳ معرفی شد و در سال ۲۰۱۴ به بازار خودروی چین راه یافت، نسل اول چانگان سی اس ۷۵ در سال ۲۰۱۸ فیسلیفت و مدل برقی این خودرو در همان سال عرضه شد. نسل دوم که با نام چانگان سی اس ۷۵ پلاس شناخته میشود در نمایشگاه خودرو شانگهای ۲۰۱۹ به نمایش درآمد و در سال ۲۰۱۹ در بازار خودروی چین عرضه شد. از نوامبر سال ۲۰۲۰، «نسخه میلیونر» سی اس ۷۵ نسل اول براساس مدل فیسلیفت ۲۰۱۸ عرضه شد.
نسل اول
نسل اول چانگان سی اس۷۵ در نمایشگاه اتومبیل گوانگژو ۲۰۱۳ به نمایش درآمد و در سال ۲۰۱۴ در بازار خودروی چین عرضه شد. قیمت این خودرو از ۱۰۸٬۸۰۰ یوان تا ۱۴۳٬۸۰۰ یوان بالاتر از چانگان سی اس ۹۵ است.
برای چانگان سی اس ۷۵ دو موتور موجود است، یک موتور ۱٫۸ لیتری توربو با ۱۸۰ اسب بخار و ۲۳۰ نیوتنمتر و یک موتور ۲٫۰ لیتری با ۱۵۸ اسب بخار. هر دو موتور با گیربکس ۶ سرعته دستی یا گیربکس ۶ سرعته اتوماتیک عرضه میشوند.
سی اس۷۵ همچنین به عنوان بخش مهمی از سری محصولات چانگان در اروپا نیز عرضه میشود
قیمت این خودرو در اروپا از حدود ۲۰٬۰۰۰ یورو آغاز میشود.
فیس لیفت ۲۰۱۸
در فیس لیفت سپر جلو، جلو پنجره مشبک جلو و چراغهای عقب متصل تغییر پیدا کرد، و در نمایشگاه خودروی پکن ۲۰۱۸ رونمایی شد شد. فیس لیفت ۲۰۱۸ همچنین با عنوان «نسخه میلیونر» سی اس۷۵ نسل اول به فروش رسید و مجهز به یک موتور ۱٫۵ لیتری توربو با قدرت ۱۷۸ اسب بخار و ۲۶۵ نیوتنمتر است و با گیربکس ۶ سرعته دستی یا ۷ سرعته دیسیتی عرضه میشود.
نسخه پلاگین
نسخه پلاگین هیبریدی الکتریکی نیز بر اساس سیاس۷۵ پس از فیس لیفت با نام سی اس۷۵ پلاگین هیبرید از سپتامبر ۲۰۱۸ در بازار چین عرضه شد. خودروی الکتریکی هیبریدی پلاگین مجهز به باتری ۱۳۶ کیلوگرم (۳۰۰ پوند) ۱۳ کیلووات ساعت است که برد ۶۰ کیلومتر (۳۸ مایل) را توسط NEDC ارائه میدهد و مصرف انرژی این خودرو ۱۲٫۹۶ کیلووات ساعت است. بر اساس چرخه رانندگی NEDC، مصرف سوخت ترکیبی ۱٫۲۶ لیتر در هر صد کیلومتر است (۲٬۵۶ لیتر در ۱۰۰ مایل).
توان ترکیبی تولید شده توسط پیشرانه هیبریدی پلاگین سی اس ۷۵، ۱۵۴ اسب بخار (۱۱۵ کیلووات) تولید شده توسط موتور است. پیشرانه الکتریکی این خودرو متشکل از موتورهای الکتریکی در جلو و عقب خودرو است، موتور جلو ۹۴ اسب بخار (۷۰ کیلووات) نیرو تولید میکند، در حالی که موتور عقب حداکثر قدرت ۱۰۷ اسب بخار (۸۰ کیلووات) تولید میکند. موتور این خودرو حداکثر قدرت محرک ترکیبی ۲۹۵ اسب بخار (۲۲۰ کیلووات) و ۶۰۵ نیوتنمتر (۴۴۶ پوند) گشتاور تولید میکند؛ و. سرعت این خودرو در ۸٫۶ ثانیه از صفر به صد میرسد.
نسل دوم
چانگان سیاس۷۵ پلاس در نمایشگاه اتومبیل شانگهای ۲۰۱۹ معرفی شد و در سال ۲۰۱۹ در بازار خودروی چین عرضه شد. سی اس ۷۵ پلاس با موتور ۱٫۵ لیتری توربو با قدرت ۱۷۸ اسب بخار دارای برچسب ۲۸۰ توربو و یک موتور اسپرت ۲٫۰ لیتری با قدرت ۲۳۳ اسب بخار با برچسب ۳۶۰ توربو | پژو تیپ ۱ ()
یک سه چرخه ساخت شرکت پژو است. این سه چرخه با یک موتور بخار ۲ سیلندر کوچک که توسط پژو در سال ۱۸۸۶ تولید شده است کار میکند. این نخستین خودروی پژو است که تا کنون ساخته شده است.این خودرو تنها در سال ۱۸۸۶ تولید شد. پژو تیپ ۲ جایگزین این خودرو شد. این تنها خودرو پژو با موتور بخار است.
منابع
پیوند به بیرون
اتومبیلهای دهه ۱۸۹۰ (میلادی)
اولین خودرو ساخته شده توسط کمپانی مربوطه
خودروهای پژو | تویوتا افتی-اچاس (Toyota FT-HS) یک خودروی کانسپت هیبریدی است که توسط تویوتا در سال ۲۰۰۷ و در نمایشگاه بینالمللی خودروی آمریکای شمالی معرفی شد.
طراحی آن خودروهای موتور جلو-محور عقب بوده و دارای موتور V6 با ۴۰۰ اسب بخار است.
نسخه تولید انبوه این خودرو تویوتا ۸۶ نام دارد که محصول مشترک شرکتهای تویوتا و سوبارو است که علیرغم اعلام تویوتا (عرضه در ۲۰۱۱) در سال ۲۰۱۲ عرضه شد.
منابع
خودروهای اسپرت
خودروهای برقی دوگانه
خودروهای محور عقب
خودروهای معرفیشده در ۲۰۰۷ (میلادی)
خودروهای مفهومی تویوتا | لیفان ایکس۵۰ یک خودروی کامپکت کوچک کراساوور ساخته شده توسط کمپانی چینی لیفان است. این خودرو در یک کلاس پایین تر از لیفان ایکس۶۰ قرار میگیرد و از پلتفرم لیفان ۵۳۰ سود میبرد. این خودرو در واقع نسخهٔ هاچبک بلندتر لیفان ۵۳۰ است. لیفان ایکس۵۰ در نمایشگاه خودروی گوانگژو ۲۰۱۳ معرفی شد. این خودرو در ایران توسط کرمان موتور مونتاژ میشد.
بررسی
برروی این خودروی کراساوور یک موتور ۱٫۵ لیتری چهار سیلندر قرار دارد که قدرت ۷۶ کیلووات (۱۰۳ اسب بخار) را به چرخهای جلو منتقل میکند. این موتور در لیفان ۵۳۰ و لیفان ۶۳۰ نیز استفاده شدهاست. موتور دیگری که برروی این خودرو نصب میشود ۱٫۳ لیتری است و ۹۴ اسب بخار تولید میکند. این خودرو قرار بود در سپتامبر ۲۰۱۴ در بازار چین عرضه شود، اما در نهایت در نوامبر ۲۰۱۴ و با قیمت ۵۹۸۰۰ یوان تا ۸۲۸۰۰ یوان عرضه شد.
منابع
پیوند به بیرون
وبگاه رسمی
اتومبیلهای دهه ۲۰۱۰
اسیوویهای چندمنظوره
خودروهای استیشن واگن
خودروهای چینی
خودروهای لیفان
خودروهای معرفیشده در ۲۰۱۴ (میلادی)
خودروهای مینیاسیووی
کامپکتهای اسیووی
خودروهای مونتاژ شده در ایران | فوتون ساوانا () یک خودروی اندازه متوسط شاسیبلند است که توسط فوتون موتور ساخته میشود. این خودرو در نمایشگاه خودروی گوانگژو ۲۰۱۴ در چین معرفی شد. این خودرو در ایران توسط عظیم خودرو عرضه میشد.
طراحی
ساوانا که در طول توسعه با نام یو۲۰۱ شناخته میشد و در بعضی از بازارها با نام فوتون توپلندر عرضه میشود؛ یک شاسیبلند است که شاسی آن متصل به بدنه (مونوکوک) است. این خودرو در بازار چین از ۱۳۵٬۳۰۰ یوان تا ۳۶۰٬۰۰۰ یوان قیمت دارد.
ویژگیهای فنی
خودروی فوتون ساوانا مجهز به یک موتور ۲٫۴ لیتری با کد ۴جی۶۹ است که توسط میتسوبیشی ساخته شدهاست. این موتور ۱۳۵ اسب بخار قدرت و ۲۰۰ نیوتن متر گشتاور دارد. قدرت موتور در این خودرو توسط یک جعبهدنده ۶ سرعته دستی یا یک جعبهدنده ۶ سرعته خودکار انتقال مییابد.
بازارها
در ۱۰ مه ۲۰۱۵ فوتون ساوانا در بازار فیلیپین عرضه شد. این خودرو در بازار فیلیپین از ۹۹۸٬۰۰۰ پزو تا ۱٬۱۵۰٬۰۰۰ پزو قیمت دارد.
در ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۵ فوتون اعلام کرد که در حال بررسی برای عرضه ساوانا به بازار آفریقای جنوبی است. در ۳۰ سپتامبر همان سال فوتون اعلام کرد که قصد دارد تا پای ساوانا را به آمریکای شمالی باز کند.
در ۷ اوت ۲۰۱۷، فوتون با ساوانا به بازار استرالیا بازگشت.
منابع
پیوند به بیرون
اتومبیلهای دهه ۲۰۱۰
خودروهای تمامچرخ محرک
خودروهای چینی
خودروهای معرفیشده در ۲۰۱۴ (میلادی) | خانواده موتور ام۱۱۵ یک سری موتور اتومبیل موتور چهارسیلندر خطی ساخته شده توسط مرسدس-بنز در دهه ۱۹۷۰ بود. این موتور در چندین نسخه با حجم، فشرده سازی و قدرت اسب متفاوت با توجه به کاربرد آن تولید شد.
M115.920
این موتور با توان خروجی تولید میشد. ۴ سیلندر در این نوع ۸۷ میلیمتر و ضربه پیستون ۹۲٫۴ میلیمتر است.
این موتور در خودروی مرسدس-بنز دبلیو۱۱۴ استفاده شد.
M115.921
این موتور قدرت دارد
در خودروی مرسدس-بنز تی۲ استفاده شد.
M115.923
این موتور یک موتور است
در خودروی مرسدس-بنز دبلیو۱۲۳ استفاده شد.
M115.924
یک موتور است و حجم ۲۲۰۰ سیسی را داراست.
مرسدس-بنز دبلیو۱۱۴ (کوپه W115)
M115.926
این موتور قدرت دارد.
در خودروی مرسدس-بنز دبلیو۱۱۴ استفاده شد.
M115.938
این موتور حجم و توان دارد.
مرسدس-بنز دبلیو۱۲۳
M115.939
این موتور یک موتور ۲٫۰ لیتری است و برای صادرات به سوئیس ساخته شدهاست.
در خودروی مرسدس-بنز دبلیو۱۲۳ استفاده شده است.
M115.951
این موتور توان دارد.
در خودروی مرسدس-بنز دبلیو۱۱۴ استفاده شد.
M115.952
این موتور حجم با قدرت دارد.
این موتور درمرسدس-بنز تی۲ استفاده شد.
M115.954
این موتور حجم و توان خروجی را داراست.
در مرسدس-بنز دبلیو۱۲۳ استفاده شد.
M 115.973
این موتور با حجم و توان خروجی تولید شد.
در مرسدس-بنز دبلیو۱۲۳ استفاده شد.
M 115.973 2.6 برابوس
این موتور حجم و توان خروجی را داراست.
۱۹۸۹–۱۹۹۰ در جیکلاس برابوس استفاده شد.
منابع
موتورهای چهارسیلندر خطی
موتورهای مرسدس-بنز | سامرویل یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش الکیو۲۱
دهانههای ماه |
dd2b2629-b84d-4318-b9bf-e02f80328faf | مهندسی خودرو | آغاز زندگی و پیدایش خودروهای موتوری به سال ۱۷۶۹ میلادی بازمیگردد، هنگامی که مهندس نظامی فرانسوی، نیکولاس ژوزف کاگنوت، یک سه چرخه بخار را برای کشیدن و حمل و نقل قطعات توپ میسازد. پس از گذشت چند سال از آن تاریخ یک مدل بهتر ساخته میشود. در اثر برخورد آن با دیوار سبب رخ دادن نخستین پیش آمد رانندگی در تاریخ خودروهای جادهای میگردد. در پی آن در سال ۱۷۸۴ میلادی یک خودرو با موتور بخار توسط مهندس اسکاتلندی جیمز وات ساخته میشود، که از کارایی چندانی برخوردار نبود. در سال ۱۸۰۲ میلادی ریچارد ترویتیک انگلیسی یک واگن بخار را به وجود آورد که فاصلهٔ میان کورنوال و لندن را میپیماید. یک شب به سبب فراموشی ترویتیک در خاموش کردن آتش دیگ بخار، واگن طعمه آتشسوزی شده و از بین میرود. بازار کالسکهها و واگنهای بخار در انگلیس تا سال ۱۸۶۵ میلادی رونق داشت تا اینکه سرانجام رقابت با راه آهن و نیز تصویب قوانین صریح علیه سرعت به عمر این دسته از خودروها پایان میدهد. | اولین واگن بخار توسط چه کسی ساخته شد؟ | false | {
"answer_start": [
482
],
"text": [
"ریچارد ترویتیک"
]
} |
قطار مسافربری
قطاری است که برای جابجایی افراد در طول یک خط راهآهن استفاده میشود. این قطارها ممکن است از واگنهای راهآهن مسافربری بدون نیرو (که به عنوان واگن یا واگن نیز شناخته میشوند) تشکیل شده باشند که توسط یک یا چند لوکوموتیو حمل میشوند، یا ممکن است خودکششی باشند. قطارهای مسافربری خودکششی به عنوان چند واحد یا واگن ریلی شناخته میشوند. قطارهای مسافری در ایستگاهها یا انبارها توقف میکنند، جایی که مسافران میتوانند سوار و پیاده شوند. در بیشتر موارد، قطارهای مسافربری بر اساس برنامه زمانی ثابتی کار میکنند و نسبت به قطارهای باری اولویت دارند.
قطارهای مسافری ممکن است از تعدادی واگن مسافری تشکیل شده باشند که توسط یک یا چند لوکوموتیو حمل میشوند یا ممکن است از واگنهای خودکششی تشکیل شده باشند. طراحی خودرو و ایمنی کلی قطارهای مسافری بهطور چشمگیری در طول زمان تکامل یافتهاست و سفر با راهآهن را بهطور قابل توجهی ایمن کردهاست. برخی از قطارهای مسافربری، چه در مسافتهای طولانی و چه در مسافتهای کوتاه، از واگنهای دوطبقه (دو طبقه) برای جابه جایی مسافران بیشتری در هر قطار استفاده میکنند. قطارهای مسافری که توسط لکوموتیوها جابجا میشوند، گرانتر از چندین واحد هستند، اما ظرفیت مسافر بیشتری دارند.
بسیاری از خدمات معتبر قطارهای مسافربری نام ویژه ای به خود اختصاص دادهاند که برخی از آنها در ادبیات و داستان مشهور شدهاند.
تاریخچه
اولین موردی که لوکوموتیو راهآهن قطاری را که مسافران حمل میکرد، در سال ۱۸۰۴ در کارخانه آهن پنیدارن در ولز کشید، زمانی که ۷۰ کارمند کارخانه آهن با موتوری که توسط ریچارد ترویتیک طراحی شده بود، ۹ مایل جابجا شدند. در سال ۱۸۰۸، Trevithick یک قطار مسافربری به نام Catch Me Who Can را در یک حلقه کوچک از مسیر در لندن اجرا کرد. این نمایشگاه که به مدت دو هفته ادامه داشت، هزینه سواری را از مسافران دریافت میکرد. اولین قطار مسافربری در خدمات عادی، قطاری با اسب در راهآهن سوانسی و مامبلز بود.
اولین قطار بخار حامل مسافران در راهآهن عمومی توسط لوکوموشن شماره ۱ در راهآهن استاکتون و دارلینگتون در سال ۱۸۲۵ با سرعت ۱۵ مایل در ساعت حرکت کرد.
سفر با قطارهای مسافربری در ایالات متحده در دهه ۱۸۳۰ آغاز شد و در دهه ۱۸۵۰ و ۱۸۶۰ رایج شد.
در ایالات متحده، قطارهای ساده، مانند شهر سانفرانسیسکو، از دهه ۱۹۲۰ برای تقویت مجدد خدمات قطارهای مسافربری و رقابت با خودروها و هواپیماها توسعه یافتند.
اولین قطار مسافربری برقی در نمایشگاه صنعتی برلین در سال ۱۸۷۹ به نمایش گذاشته شد. اولین قطار مسافربری الکتریکی تجاری موفق، تراموا گروس-لیچترفلد، یک سال بعد در لیخترفلده حرکت کرد.
قطارهای راه دور
قطارهای مسافت طولانی بین بسیاری از شهرها یا مناطق یک کشور حرکت میکنند و گاهی اوقات از چندین کشور عبور میکنند. آنها اغلب یک ماشین ناهار خوری یا ماشین رستوران دارند تا مسافران بتوانند در طول سفر خود غذا بخورند. قطارهایی که یک شبه حرکت میکنند ممکن است واگنهای خواب نیز داشته باشند. در حال حاضر، بسیاری از سفرها در این مسافتهای بیش از ۵۰۰ مایل (۸۰۰ کیلومتر) در بسیاری از کشورها از طریق هوا انجام میشود، اما در کشورهای دیگر، سفرهای طولانی با راهآهن، محبوب یا تنها راه ارزان برای سفر در مسافتهای طولانی است.
قطار سریعالسیر
شینکانسن سری N700 نوزومی | لوکوموتیو دو بوژی نصب میشود، یکی در یک انتها و دیگری در انتهای دیگر. در یک پیکربندی جایگزین، که اغلب در وسایل نقلیه مفصلی استفاده میشود، بوژیها (اغلب بوژیهای جاکوب) را در زیر اتصال بین واگنها قرار میدهند. اکثر بوژیها دارای دو محور هستند، چرا که سادهترین طراحی است، اما بوژیهایی با حداکثر پنج محور برای واگنهای بارهای بسیار سنگین نیز طراحی و ساخته شدهاند. واگنهای سنگین میتوانند بیش از دو بوژی داشته باشند که از تقویت کنندههای دهانه (Span Bolster) برای تساوی بار و اتصال بوژیها به واگنها استفاده میکنند. معمولاً کف قطار در سطحی بالاتر از بوژیها قرار دارد، اما کف واگن میتواند در بین بوژیها پایینتر باشد، مانند قطارهای دو طبقه برای افزایش فضای داخلی که با مشکل محدودیت ارتفاع مواجه هستند، یا قطارهای بدون پله برای سوار شدن آسان.
پانتوگراف
پانتوگراف دستگاهی است که بر روی سقف قطار برقی، تراموا یا اتوبوس برقی نصب میشود و وظیفه دریافت برق از خطوط برق هوایی نصب شده در بالای ریل را دارد. قطارها و اتوبوسهای برقی باتریدار در ایستگاههای شارژ، شارژ میشوند. پانتوگراف یک وسیله متداول در این وسایل برای دریافت الکتریسیته است.
چرخقطار
چرخ قطار یا چرخ ریلی نوعی چرخ است که مخصوص استفاده در مسیرهای ریلی طراحی شدهاست. چرخ به عنوان یک عضو غلتشی عمل میکند، و بهطور معمول به یک محور متصل میشود و مستقیماً بر روی واگن راهآهن یا لوکوموتیو سوار میشود، یا بهطور غیرمستقیم بر روی یک بوژی نصب میشود. چرخهایی نصب شده در زیر واگنها که هرزگرد نبوده و قطار را به حرکت درمیآوردند، چرخ محرک نامیده میشود.
نیروی محرکه
اولین قطارها با طناب منتقل میشدند، با نیروی جاذبه حرکت میکردند یا توسط اسب کشیده میشدند، اما از اوایل قرن نوزدهم به بعد تقریباً همه قطارها توسط لوکوموتیو بخار به حرکت درآمدند. از دهه ۱۹۱۰ به بعد، لوکوموتیوهای بخار شروع به جایگزینی با موتورهای دیزلی و الکتریکی کردند. اگرچه این اشکال جدید پیشرانه بسیار پیچیدهتر و گرانتر از نیروی بخار بودند، آنها بسیار تمیزتر بوده و به نیروی انسانی بسیار کمتری نیاز داشتند. تقریباً در همان زمان، استفاده از قطارهای خودکششی (چه دیزلی و چه برقی) برای مسافربری رونق گرفت. تا دهه ۱۹۷۰ دیزلی سازی لوکوموتیوها برای استفاده روزمره در اکثر کشورها تکمیل شد. از لوکوموتیوهای بخار هنوز هم در راهآهنهای میراثی برای اوقات فراغت و توریستها استفاده میشود.
کشش الکتریکی هزینه کمتری در هر کیلومتر کارکرد قطار ارائه میدهد، اما به دلیل هزینه اولیه بالا فقط برای مسیرهای پر رفت و آمد توجیه اقتصادی دارد. با اینکه هزینه ساخت ریل و تجهیزات به ازای هر کیلومتر برای قطارهای کشش الکتریکی نسبت به لوکوموتیوهای دیزلی بسیار بیشتر است، اما کشش الکتریکی برای عملکرد دراز مدت و بدون وقفه بسیار قابل اطمینان تر است چرا که در بعضی کشورها هزینه واردات گازوئیل بسیار بالاتر است. قطارهای برقی جریان الکتریکی مورد نیاز خود را از طریق خطوط برق هوایی یا از طریق سیستم برق ریل سوم دریافت میکنند.
یکی از فناوریهای در حال توسعه در رابطه با نیروی محرکه قطارها، استفاده از سلولهای سوختی است که مزیت عدم نیاز به تأسیسات برق رسانی در محل را با مزیت عدم انتشار آلاینده ترکیب میکند، اما مشکل اساسی آن فعلاً هزینه اولیه بسیار | برتا بنز (متولد برتا رینگر, ۳ مارس ۱۸۴۹ – ۵ ماه مه ۱۹۴۴) او پیشتاز در عرصه خودرو، شریک کسب و کار و همسر کارل بنز (مخترع خودرو) بود. در سال ۱۸۸۸ او اولین کسی بود که حاضر به رانندگی اولین خودروی جهان در یک فاصله طولانی شد. این کار او موجب ثبت اختراع موتور واگن بنز و همچنین جلب توجهها در سرتاسر جهان به سمت بنز و اولین فروش شرکت بنز شد.
برتا بنز برای اینکه ثابت کند کالسکه بدون اسب مدل بنز پتنت-موتورواگن یک وسیله نقلیه کاربردی است، برای دیدن مادرش، ۱۰۴ کیلومتر با این وسیله رانندگی کرد.
زندگینامه
بیوگرافی و ازدواج
برتا رینگر در سال ۱۸۴۹ دریک خانواده ثروتمند در فورتزهایم /دوک بزرگ بادن متولد شد.
وی دو سال قبل از ازدواج با کارل بنز بخشی از جهیزیه خود را به سرمایهگذاری در شرکت ورشکسته خود در حوزه ساخت و ساز آهن اختصاص داد. او به عنوان یک زن مجرد قادر به انجام این کار بود؛ اما پس از ازدواجش با بنز، با توجه به قانون اساسی کشور آلمان، برتا قدرت خود را به عنوان یک سرمایهگذار از دست داد. در ۲۰ ژوئیه ۱۸۷۲ برتا رینگر با کارل بنز ازدواج کرد. کارل بنز از جهیزیه همسرش به عنوان حمایت مالی و سرمایهگذاری در تولید Benz & Cie استفاده کرد. ابتدا او کار خود را با کالسکه بی اسب در دسامبر ۱۸۸۵ به پایان رسانید. اگر چه برتا تأمینکنندهٔ مالی فرایند توسعه و نگهداری این ثبت اختراع بود، اما قانون مدرن به عنوان یک زن به او اجازه ثبت این اختراع را نمیداد.
آنها صاحب ۵ فرزند شدند: ((۱۸۷۳) ریچارد (۱۸۷۴) کلارا (1877), Thilde (1882) و الن (۱۸۹۰).
ثبت اختراع موتور خودرو
در سال ۱۸۸۶، بنز موتور واگن را به جهان ارائه داد؛ و در عرض یک دهه ۲۵ وسیله نقلیه ساخته شد. اولین مدل، مدل اصلی ثبت اختراع موتور خودرو و اولین خودرو جهان با یک دوچرخه برش خورده ساخته شد.
مدل دوم به یک چهار چرخ برای مقاصد آزمایشی تبدیل شد و تنها یک مدل از آن ساخته شد.
اولین مدل موتور خودرو در ابعاد کوچکی فروخته و منجر به تولید مدل سوم شد. مدل سوم مجهز به چرخهای عقب با رینگهای استیل و لاستیک جامد و همچنین چرخهای جلوی قابل هدایت بود. گزینههای مختلفی برای انتخاب مشتریان از قبیل ترتیب صندلیها و سقف تاشو ارائه شد.
اولین سفر با خودرو درخارج از کشور
در ماه اوت سال ۱۸۸۸، برتای ۳۹ ساله از مانهایم تا فورتزهایم با پسرهایش ریچارد و ارگن، سیزده و پانزده ساله، سوار بر مدل سوم، بدون گفتن به همسرش و بدون اجازه از مقامات سوار بر بنز شد؛ این چنین او به اولین کسی که یک خودرو را بیش از یک فاصله واقعی رانندگی کرد، تبدیل شد.
قبل از این سفر تاریخی، رانندگان صرفاً مسیرهای بسیار کوتاهی را رانندگی میکردند و به نقطه مبدأ، که توسط دستیاران مکانیک ساخته شده بود بازمیگشتند. به دنبال رد واگن این گروه پیشگام، فقط یک راه به فاصله حدود به وجود آمد.
اگرچه هدف ظاهری برتا بنز از این سفر دیدار مادرش بود، اما انگیزه دیگری نیز داشت؛ او قصد داشت به شوهرش- کسی که در بازاریابی درخور اختراع خود شکست خورده بود-ثابت کند که خودرویی که هر | Articles with short description
Short description is different from Wikidata
جتا ویاس۵ یک کراساوور کامپکت است که بهطور مشترک توسط گروه فاو و گروه فولکسواگن برای برند انحصاری چینی خود، جتا، توسعه یافته و توسط فاو-فولکسواگن، سرمایهگذاری مشترک بین دو شرکت از سال ۲۰۱۹ تولید میشود.
بررسی
جتا ویاس۵ در نمایشگاه خودرو شانگهای، همزمان با رونمایی از برند جتا، برندی متمرکز بر جوانان برای چین، با نام سدان محبوب فولکسواگن در چین، فولکسواگن جتا رونمایی شد. این خودرو در نمایشگاه خودروی چنگدو ۲۰۱۹ به عنوان اولین خودرو از دو اسیووی برند جتا به بازار عرضه شد. ویاس۵ پلتفرم و پنلهای بدنه مشابهی با سیات آتکا، فولکسواگن تائوس و اشکودا کاروک دارد.
در حال حاضر، جتا ویاس۵ منحصر به بازار چین است و هیچ برنامهای برای فروش آن در جای دیگری وجود ندارد. این خودرو از موتور EA211 استفاده میکند؛ یک موتور توربوشارژر ۱٫۴ لیتری چهار سیلندر خطی با قدرت ۱۴۸ اسب بخار و گشتاور ۲۵۰ نیوتن متر.
آمار فروش
منابع
پیوند به بیرون
وبگاه رسمی
اتومبیلهای دهه ۲۰۲۰
اسیوویهای چندمنظوره
خودروهای چینی
خودروهای محور جلو
خودروهای معرفیشده در ۲۰۱۹ (میلادی)
نگهداری CS1: url-status | فولکسواگن آیدی.۷ (به انگلیسی: Volkswagen ID.7) یک خودروی خانوادگی بزرگ برقی (سگمنت دی) است که توسط فولکسواگن تولید شده و برای عرضه در آوریل ۲۰۲۳ برنامهریزی شدهاست.
یک نسخه نزدیک به تولید استتار شده در ۴ ژانویه ۲۰۲۳ در نمایشگاه بینالمللی سیئیاس در لاس وگاس پیشنمایش شد.
کانسپتها
آیدی. آئرو
این مدل برای اولین بار توسط خودروی مفهومی فولکسواگن آیدی. آئرو در ژوئن ۲۰۲۲ پیشنمایش شد.
آیدی.نکست
فولکس واگن آیدی.نکست که در آوریل ۲۰۲۳ رونمایی شد، پیشنمایش مدل خواهر آیدی.۷ برای بازار چین است که توسط شانگهای فولکسواگن تولید خواهد شد، در حالی که آیدی.۷ توسط فاو-فولکسواگن تولید خواهد شد.
بررسی
اولین نمایش رسمی جهانی آیدی.۷ تمام الکتریکی در ۱۷ آوریل ۲۰۲۳ بهطور همزمان در برلین و در نمایشگاه خودروی شانگهای برگزار شد. این خودرو دارای بستههای باتری یونلیتیمی با ظرفیتهای قابل استفاده ۷۷ کیلووات ساعت و ۸۵ کیلووات ساعت است.
داخل
داشبورد دارای یک نمایشگر ابزار دیجیتال کوچک و همچنین یک نمایشگر هدآپ با عملکردهای واقعیت افزوده برای ناوبری نشسته و در مرکز یک صفحه نمایش لمسی جدید ۱۵٫۰ اینچی اطلاعات سرگرمی است. پس از دریافت شکایت فولکسواگن در مورد سیستم مورد استفاده در مدلهای دیگر خود، به نرمافزار جدید و کنترلهای لمسی مجهز شدهاست.
پانویس
منابع
پیوند به بیرون
World premiere (press release)
خودروهای تازهوارد
خودروهای معرفیشده در ۲۰۲۳ (میلادی) | فورد دل ریو () یک مدل استیشن واگن است که توسط شرکت خودروسازی فورد از سال ۱۹۵۷ تا ۱۹۵۸ تولید شد. این مدل بر اساس واگن فورد رنچ ساخته شد اما دارای طرح رنگ منحصر به فرد دو رنگ، تریم طلای آنودایز شده و تریم چوب شبیهسازی شده در قسمت بیرونی بود. این خودرو برای مصرفکنندگانی طراحی شده بود که خواهان یک استیشن واگن شیک و مجلل بودند.
دل ریو از یک موتور V8 بهره میبرد که تا ۲۴۵ اسب بخار قدرت تولید میکرد که در مقایسه با سایر واگنهای آن زمان افزایش قابل توجهی در قدرت داشت. همچنین دارای گیربکس سه سرعته دستی، فرمان برقی و ترمزهای برقی بود. این خودرو دارای فضای داخلی جادار با صندلی برای حداکثر نه سرنشین بود.
یکی از متمایزترین ویژگیهای دل ریو، تریم چوبی شبیهسازی شده آن بود که از وینیل ساخته شده بود و بر روی نمای بیرونی خودرو اعمال میشد. این به خودرو ظاهری منحصربهفرد و یکپارچهسازی داد که امروزه نیز مورد توجه کلکسیونرها و علاقهمندان است.
فورد تنها پس از دو سال تولید دلریو را متوقف کرد، اما این خودرو از آن زمان به یک خودروی کلاسیک تبدیل شدهاست و به دلیل طراحی منحصر به فرد و ظاهر شیک خود مورد توجه قرار گرفتهاست.
Del Rio Export عمدتاً برای مشتریان در آمریکای جنوبی و بخشهایی از اروپا عرضه شد و برای رقابت با سایر واگنهای ممتاز مانند شورولت نوماد و پلیموث اسپورت سابربن طراحی شد. در حالی که تنها چند سال تولید شد، دل ریو اکسپورت به دلیل طراحی منحصر به فرد و ویژگیهای ممتازش به یک خودروی کلاسیک مورد تقاضا تبدیل شدهاست.
منابع
پیوند به بیرون
خودروهای استیشن واگن
خودروهای با موتور ساخت آمریکا
خودروهای فورد
خودروهای محور عقب | پژو تیپ ۱ ()
یک سه چرخه ساخت شرکت پژو است. این سه چرخه با یک موتور بخار ۲ سیلندر کوچک که توسط پژو در سال ۱۸۸۶ تولید شده است کار میکند. این نخستین خودروی پژو است که تا کنون ساخته شده است.این خودرو تنها در سال ۱۸۸۶ تولید شد. پژو تیپ ۲ جایگزین این خودرو شد. این تنها خودرو پژو با موتور بخار است.
منابع
پیوند به بیرون
اتومبیلهای دهه ۱۸۹۰ (میلادی)
اولین خودرو ساخته شده توسط کمپانی مربوطه
خودروهای پژو | اساس چناب یک کشتی بود. این کشتی در سال ۱۹۱۱ ساخته شد.
منابع
تاریخ ترینیداد و توباگو
تاریخ سورینام
تاریخ گویان بریتانیا
کشتیهای ۱۹۱۱ (میلادی)
کشتیهای ساخته شده در مرزیساید | تئون سنیور یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش الکیو۲۰
دهانههای ماه | منطقه تاریخی اقیانوس آرام آسیایی ()، محله تاریخی چینیها در سن دیگو است.
منابع
جغرافیای سن دیگو
شهرک چینیها در ایالات متحده آمریکا
فرهنگ جزیرههای آمریکایی اقیانوس آرام در کالیفرنیا |
92d6f5e9-170e-42ba-80f4-c7b8f6919c86 | مهندسی خودرو | آغاز زندگی و پیدایش خودروهای موتوری به سال ۱۷۶۹ میلادی بازمیگردد، هنگامی که مهندس نظامی فرانسوی، نیکولاس ژوزف کاگنوت، یک سه چرخه بخار را برای کشیدن و حمل و نقل قطعات توپ میسازد. پس از گذشت چند سال از آن تاریخ یک مدل بهتر ساخته میشود. در اثر برخورد آن با دیوار سبب رخ دادن نخستین پیش آمد رانندگی در تاریخ خودروهای جادهای میگردد. در پی آن در سال ۱۷۸۴ میلادی یک خودرو با موتور بخار توسط مهندس اسکاتلندی جیمز وات ساخته میشود، که از کارایی چندانی برخوردار نبود. در سال ۱۸۰۲ میلادی ریچارد ترویتیک انگلیسی یک واگن بخار را به وجود آورد که فاصلهٔ میان کورنوال و لندن را میپیماید. یک شب به سبب فراموشی ترویتیک در خاموش کردن آتش دیگ بخار، واگن طعمه آتشسوزی شده و از بین میرود. بازار کالسکهها و واگنهای بخار در انگلیس تا سال ۱۸۶۵ میلادی رونق داشت تا اینکه سرانجام رقابت با راه آهن و نیز تصویب قوانین صریح علیه سرعت به عمر این دسته از خودروها پایان میدهد. | ریچارد ترویتیک در چه سالی واگن بخار را اختراع کرد؟ | false | {
"answer_start": [
470
],
"text": [
"۱۸۰۲ میلادی"
]
} | مهندسی خودرو به عنوان مادر کلیه رشتههای منشعب از مهندسی مکانیک شناخته میشود زیرا مهندسی مکانیک با صنعت خودرو آغاز گردید و سازوکارها، فنون و تجربیات حاصل از آن در بخشهای دیگر بکار گرفته شد. این رشته در کشورهای پیشرفته تا سطح دکترا و در شاخههای گوناگون توسعه یافتهاست.
سیر تکامل
اتومبیل را شخص بخصوصی اختراع نکرد بلکه این وسیله به تدریج تکامل یافت و به شکل امروزی درآمد. اتومبیلهای اولیه شبیه درشکه بود و با نیروی بخار به حرکت درمیآمد.
آغاز زندگی و پیدایش خودروهای موتوری به سال ۱۷۶۹ میلادی بازمیگردد، هنگامی که مهندس نظامی فرانسوی، نیکولاس ژوزف کاگنوت، یک سه چرخه بخار را برای کشیدن و حمل و نقل قطعات توپ میسازد. پس از گذشت چند سال از آن تاریخ یک مدل بهتر ساخته میشود. در اثر برخورد آن با دیوار سبب رخ دادن نخستین پیش آمد رانندگی در تاریخ خودروهای جادهای میگردد. در پی آن در سال ۱۷۸۴ میلادی یک خودرو با موتور بخار توسط مهندس اسکاتلندی جیمز وات ساخته میشود، که از کارایی چندانی برخوردار نبود. در سال ۱۸۰۲ میلادی ریچارد ترویتیک انگلیسی یک واگن بخار را به وجود آورد که فاصلهٔ میان کورنوال و لندن را میپیماید. یک شب به سبب فراموشی ترویتیک در خاموش کردن آتش دیگ بخار، واگن طعمه آتشسوزی شده و از بین میرود. بازار کالسکهها و واگنهای بخار در انگلیس تا سال ۱۸۶۵ میلادی رونق داشت تا اینکه سرانجام رقابت با راه آهن و نیز تصویب قوانین صریح علیه سرعت به عمر این دسته از خودروها پایان میدهد.
نخستین سواریهای عملی که موتور بنزینی توان آنها را فراهم میساخت، در سال ۱۸۸۶ میلادی ایجاد شده و سازندگان عمده آن کارل بنز و گوتلیب دایملر میباشند که جدا گانه کارمیکردند.
آغاز صنایع اتومبیل
با اختراع موتور احتراقی در سال ۱۸۶۰ میلادی به وسیلهٔ یک نفر بلژیکی بنام اتی ین لونوار آغاز شد. در سال ۱۸۷۴ زیگفرید مارکوس در شهر وین یک موتور چهار سیلندر اختراع کرد که به وسیلهٔ بخار کار میکرد و از نوع موتورهای برون سوز بحساب میآمد. در سال ۱۸۷۶ یک مهندس آلمانی بنام نیکلاس اتو یک موتور احتراق داخلی را با موفقیت به مرحله ظهور رساند. تبدیل سوخت مایع به گاز تأثیر مهمی در این صنعت ایجاد کرد. دو نفر به نامهای گوتلیب دایملر و ویلهلم مایباخ که هر دوی آنها از اتو تجربه اندوزی کرده بودند در شهر اشتوتگارت در سال ۱۸۸۲ کارگاهی دایر نمودند و پس از گذشت یکسال اولین موتور خود را عرضه نمودند. موتور آنها نوعی موتور سبک با سرعت بالا در حدود ۹۰۰RPM بود که نسبت به موتورهای احتراق داخلی آن زمان که حداکثر دورشان ۲۰۰RPM بود نوعی موفقیت محسوب میشد. موتور ساخت دایملر کمکم از صورت تک سیلندر به نوع دو سیلندر V شکل مبدل گردید که مجهز به کاربراتور بود. کاربراتور موتور دایملر را مای باخ طراحی کرده بود. دایملر سیستم جرقه زنی بدیعی را به خدمت گرفت که به سیستم جرقه زنی لوله داغ موسوم بود. این روش عمل ایجاد جرقه توسط یک لوله پلاتینی که در بالای سیلندر قرار داشت و انتهای دیگرش توسط شعله سرخ نگهداشته میشد انجام میگردید. کارل بنز آلمانی که ده سال از دایملر جوان تر بود برای سیستم جرقه | لوکوموتیو بخار یک نوع لوکوموتیو است که به وسیلهٔ موتور بخار کار میکند. این لوکوموتیوها در اوایل قرن نوزدهم تا اواسط قرن بیستم برای اولین بار در بریتانیا مورد استفاده قرار میگرفتند.
ریچارد ترویتیک انگلیسی در سال ۱۸۰۴ میلادی نخستین لوکوموتیو بخار را ساخت.
منابع
ویکیپدیای انگلیسی
اختراعهای بریتانیایی
لوکوموتیوها
لوکوموتیوهای بخار | ریچارد ترویتیک (؛ – ) مهندس و مخترع بریتانیایی بود که برای اولین بار لوکوموتیو مجهز به موتور بخار خود را در سال ۱۸۰۴ میلادی روی ریلهای فولادی در ولز جنوبی به حرکت درآورد.
منابع
پیوند به بیرون
افراد انقلاب صنعتی
درگذشتگان ۱۸۳۳ (میلادی)
زادگان ۱۷۷۱ (میلادی)
کارآفرینان سده ۱۸ (میلادی) اهل بریتانیا
کارآفرینان سده ۱۹ (میلادی) اهل بریتانیا
مردم کورنی
مهندسان سده ۱۸ (میلادی) اهل بریتانیا
مهندسان سده ۱۹ (میلادی) اهل بریتانیا
مهندسان معدن اهل بریتانیا
مهندسان مکانیک اهل بریتانیا |
قطار مسافربری
قطاری است که برای جابجایی افراد در طول یک خط راهآهن استفاده میشود. این قطارها ممکن است از واگنهای راهآهن مسافربری بدون نیرو (که به عنوان واگن یا واگن نیز شناخته میشوند) تشکیل شده باشند که توسط یک یا چند لوکوموتیو حمل میشوند، یا ممکن است خودکششی باشند. قطارهای مسافربری خودکششی به عنوان چند واحد یا واگن ریلی شناخته میشوند. قطارهای مسافری در ایستگاهها یا انبارها توقف میکنند، جایی که مسافران میتوانند سوار و پیاده شوند. در بیشتر موارد، قطارهای مسافربری بر اساس برنامه زمانی ثابتی کار میکنند و نسبت به قطارهای باری اولویت دارند.
قطارهای مسافری ممکن است از تعدادی واگن مسافری تشکیل شده باشند که توسط یک یا چند لوکوموتیو حمل میشوند یا ممکن است از واگنهای خودکششی تشکیل شده باشند. طراحی خودرو و ایمنی کلی قطارهای مسافری بهطور چشمگیری در طول زمان تکامل یافتهاست و سفر با راهآهن را بهطور قابل توجهی ایمن کردهاست. برخی از قطارهای مسافربری، چه در مسافتهای طولانی و چه در مسافتهای کوتاه، از واگنهای دوطبقه (دو طبقه) برای جابه جایی مسافران بیشتری در هر قطار استفاده میکنند. قطارهای مسافری که توسط لکوموتیوها جابجا میشوند، گرانتر از چندین واحد هستند، اما ظرفیت مسافر بیشتری دارند.
بسیاری از خدمات معتبر قطارهای مسافربری نام ویژه ای به خود اختصاص دادهاند که برخی از آنها در ادبیات و داستان مشهور شدهاند.
تاریخچه
اولین موردی که لوکوموتیو راهآهن قطاری را که مسافران حمل میکرد، در سال ۱۸۰۴ در کارخانه آهن پنیدارن در ولز کشید، زمانی که ۷۰ کارمند کارخانه آهن با موتوری که توسط ریچارد ترویتیک طراحی شده بود، ۹ مایل جابجا شدند. در سال ۱۸۰۸، Trevithick یک قطار مسافربری به نام Catch Me Who Can را در یک حلقه کوچک از مسیر در لندن اجرا کرد. این نمایشگاه که به مدت دو هفته ادامه داشت، هزینه سواری را از مسافران دریافت میکرد. اولین قطار مسافربری در خدمات عادی، قطاری با اسب در راهآهن سوانسی و مامبلز بود.
اولین قطار بخار حامل مسافران در راهآهن عمومی توسط لوکوموشن شماره ۱ در راهآهن استاکتون و دارلینگتون در سال ۱۸۲۵ با سرعت ۱۵ مایل در ساعت حرکت کرد.
سفر با قطارهای مسافربری در ایالات متحده در دهه ۱۸۳۰ آغاز شد و در دهه ۱۸۵۰ و ۱۸۶۰ رایج شد.
در ایالات متحده، قطارهای ساده، مانند شهر سانفرانسیسکو، از دهه ۱۹۲۰ برای تقویت مجدد خدمات قطارهای مسافربری و رقابت با خودروها و هواپیماها توسعه یافتند.
اولین قطار مسافربری برقی در نمایشگاه صنعتی برلین در سال ۱۸۷۹ به نمایش گذاشته شد. اولین قطار مسافربری الکتریکی تجاری موفق، تراموا گروس-لیچترفلد، یک سال بعد در لیخترفلده حرکت کرد.
قطارهای راه دور
قطارهای مسافت طولانی بین بسیاری از شهرها یا مناطق یک کشور حرکت میکنند و گاهی اوقات از چندین کشور عبور میکنند. آنها اغلب یک ماشین ناهار خوری یا ماشین رستوران دارند تا مسافران بتوانند در طول سفر خود غذا بخورند. قطارهایی که یک شبه حرکت میکنند ممکن است واگنهای خواب نیز داشته باشند. در حال حاضر، بسیاری از سفرها در این مسافتهای بیش از ۵۰۰ مایل (۸۰۰ کیلومتر) در بسیاری از کشورها از طریق هوا انجام میشود، اما در کشورهای دیگر، سفرهای طولانی با راهآهن، محبوب یا تنها راه ارزان برای سفر در مسافتهای طولانی است.
قطار سریعالسیر
شینکانسن سری N700 نوزومی | پلاگ قابل ذوب یک استوانه رزوهدار فلزی است که معمولاً از برنز ، برنج یا برنج قرمز ساخته شده که سوراخی مخروطی شکل در طول آن وجود دارد. این سوراخ با یک فلز با نقطه ذوب پایین مهر و موم شده است که در صورت رسیدن به دمای از پیش تعیین شده و بالا، از بین میرود. استفاده اولیه از پلاگ قابل ذوب به عنوان یک اقدام احتیاطی ایمنی در برابر سطوح پایین آب در دیگ های بخار بود، اما به تدریج کاربردهای استفاده از آن به سایر مخازن بسته مانند سیستم های تهویه مطبوع و مخازن برای انتقال گازهای خورنده و الپیجی گسترش یافت.
اهداف استفاده
یک پلاگ قابل ذوب به عنوان یک سوپاپ اطمینان زمانی که دماهای خطرناک -به جای فشارهای خطرناک- در یک ظرف بسته به وجود میآیند عمل میکند. در دیگ های بخار، پلاگ قابل ذوب به صفحه بالایی جعبه آتش پیچ می شود که معمولاً حدود یک اینچ (۲۵ میلیمتر) در فضای آب بالای آن امتداد می یابد. هدف آن این است که در مواقعی که سطح آب بهطور خطرناکی پایین میآید، به عنوان آخرین گزینه ایمنی عمل کند: هنگامی که بالای پلاگ از آب خارج شود، بیش از حد گرم شده، و هسته با نقطه ذوب پایین آن ذوب میشود و همزمان با ایجاد صدا سبب انتشار بخار به داخل جعبه آتش برای هشدار دادن به اپراتورها قبل از خشک شدن کامل بالای جعبه آتش -که می تواند منجر به خرابی فاجعه بار دیگ شود- میشود. دمای گازهای دودکش در جعبه آتش موتور بخار می تواند به ۵۵۰ درجه سانتیگراد برسد، که در آن دما مس، که از نظر تاریخی بیشتر جعبههای آتش از آن ساخته شدهاند، نرم میشود و دیگر نمیتواند فشار دیگ را حفظ کند و اگر آب به سرعت در دیگ ریخته نشود و آتش خاموش شود، انفجار شدیدی ایجاد میشود. . سوراخ داخل پلاگ بسیار کوچکتر از آن است که تأثیر زیادی در کاهش فشار بخار داشته باشد و انتظار نمیرود مقدار آب کمی که از آن عبور میکند تأثیر زیادی در خاموش کردن آتش داشته باشد.
تاریخچه
این وسیله در سال ۱۸۰۳ توسط ریچارد ترویتیک، طرفدار موتورهای بخار پرفشار، در نتیجه انفجار در یکی از دیگهای جدیدش اختراع شد. مخالفان او مشتاق بودند که کل مفهوم بخار پرفشار را محکوم کنند، اما ترویتیک ثابت کرد که این حادثه به این دلیل رخ داده است که مسئول مخزن او از پرآب نگه داشتن دیگ بخار غفلت کرده است. او برای مقابله با این انتقادات، اختراع خود را بهطور گسترده و بدون ثبت اختراع، منتشر کرد.
آزمایشها
آزمایشهایی که توسط موسسه فرانکلین بوستون، در دهه ۱۸۳۰ انجام شد، در ابتدا در مورد اضافه کردن آب به محض مشاهده خروج بخار از طریق پلاگ قابل ذوب تردیدهایی ایجاد کرد. در این آزمایش، یک دیگ بخار که بر آن یک پنجره دید کوچک شیشهای نصب شده بود بیش از دمای عملیاتی معمولی خود گرم شده و سطح آب آن زیر بالای جعبه آتش قرار داشت. هنگامی که آب به آن اضافه شد، مشخص شد که فشار بهطور ناگهانی افزایش یافته و شیشه پنجره دید شکسته شده است. این گزارش به این نتیجه رسید که دمای بالای فلز، | موتور بخار به ماشین بخار گفته میشود که سیال سیکل گرمایی آن بخار میباشد.
ایده استفاده از بخار آب برای ایجاد نیروی حرکتی، پیشینهای طولانی در حدود ۲۰۰۰ سال دارد. اما تا حدود ۳۰۰ سال پیش دستگاههای بخار، نقش مهمی در تولید نیروی مکانیکی نداشتند. توسعه استفاده از بخارهای پر فشار و تبدیل آنها به نیروهای خطی و دورانی قادر به ایجاد نیروی مورد نیاز بسیاری از ماشینهای تولید بود. این دستگاهها در هر جایی که آب و سوخت چون زغال سنگ یا چوب فراهم باشد قابل استفاده هستند. ماشینهای بخار وسایل حمل و نقل اولیه چون تراکتورهای بخار و لوکوموتیوهای بخار را ممکن ساخت. امروزه توربینهای بخار مدرن حدود ۸۰ درصد برق تولیدی را در جهان بوسیلهٔ سوختهای متفاوت تولید میکنند.
ثروت حاصل از مستعمرات بعضی از کشورهای اروپایی خصوصاً انگلستان، افزایش تولیدات صنعتی، نیاز به بازار فروش محصولات، توسعه معادن زغال سنگ، افزایش دستمزد کارگران و سایر عوامل مرتبط باعث شد تا دانشمندان اروپایی انگیزه کافی را برای تکمیل و توسعه موتور بخار را به صورت کاربردی پیدا کنند.
اولین ماشین بخار را دنی پاپن در سال ۱۶۹۰ اختراع کرد. قسمت اعظم ماشین کوچکی را که پاپن ساخته بود، سیلندرها و پیستونها تشکیل میدادند. آب در داخل سیلندرها تبدیل به بخار شده، موجب بالا رفتن پیستونها میشدند. با بالا رفتن این پیستونها هوای قسمت فوقانی این سیلندرها فشرده میگردید. حال اگر بخار آب زیر پیستونها را ناگهان سرد کرد و تبدیل به آب نمود، هوای فشرده قسمت فوقانی سیلندرها، پیستونها را با قدرت به طرف پایین میراند و این حرکت پیستونها میتوانست مثلاً موجب حرکت کردن یک چرخ شود.
پس از پاپن عدهای کار او را دنبال کردند ولی نتیجه زیادی نگرفتند تا اینکه اولین موتور قابل استفاده توسط توماس ساوری در سال ۱۶۹۷ و توماس نیو کامن در سال ۱۷۱۲ ساخته شد که برای تخلیه آب معادن و بالا بردن آب برای چرخاندن چرخهای آبی استفاده می شد.این موتورها خیلی کند و غیر کارآمد بودند،اما راه گسترش دانش جدید را گشودند.
سرانجام جیمز وات اسکاتلندی با حمایت همسرش مارگارت میلو، دکتر جان روباک و یک کارخانه دار ثروتمند به نام ماتیو بالتن دست به تجاربی زد و موفق گردید با اختراع نخستین موتور بخار تجاری، بزرگترین انقلاب را در صنایع انگلیس ایجاد کند.
منابع
موتور بخار
اختراعهای انگلیسی
اختراعهای بریتانیایی
اختراعهای سده ۱۸ (میلادی)
تبدیل انرژی
فناوریهای گاز
موتورهای بخار
موتورهای پیستونی
مهندسی مکانیک | برتا بنز (متولد برتا رینگر, ۳ مارس ۱۸۴۹ – ۵ ماه مه ۱۹۴۴) او پیشتاز در عرصه خودرو، شریک کسب و کار و همسر کارل بنز (مخترع خودرو) بود. در سال ۱۸۸۸ او اولین کسی بود که حاضر به رانندگی اولین خودروی جهان در یک فاصله طولانی شد. این کار او موجب ثبت اختراع موتور واگن بنز و همچنین جلب توجهها در سرتاسر جهان به سمت بنز و اولین فروش شرکت بنز شد.
برتا بنز برای اینکه ثابت کند کالسکه بدون اسب مدل بنز پتنت-موتورواگن یک وسیله نقلیه کاربردی است، برای دیدن مادرش، ۱۰۴ کیلومتر با این وسیله رانندگی کرد.
زندگینامه
بیوگرافی و ازدواج
برتا رینگر در سال ۱۸۴۹ دریک خانواده ثروتمند در فورتزهایم /دوک بزرگ بادن متولد شد.
وی دو سال قبل از ازدواج با کارل بنز بخشی از جهیزیه خود را به سرمایهگذاری در شرکت ورشکسته خود در حوزه ساخت و ساز آهن اختصاص داد. او به عنوان یک زن مجرد قادر به انجام این کار بود؛ اما پس از ازدواجش با بنز، با توجه به قانون اساسی کشور آلمان، برتا قدرت خود را به عنوان یک سرمایهگذار از دست داد. در ۲۰ ژوئیه ۱۸۷۲ برتا رینگر با کارل بنز ازدواج کرد. کارل بنز از جهیزیه همسرش به عنوان حمایت مالی و سرمایهگذاری در تولید Benz & Cie استفاده کرد. ابتدا او کار خود را با کالسکه بی اسب در دسامبر ۱۸۸۵ به پایان رسانید. اگر چه برتا تأمینکنندهٔ مالی فرایند توسعه و نگهداری این ثبت اختراع بود، اما قانون مدرن به عنوان یک زن به او اجازه ثبت این اختراع را نمیداد.
آنها صاحب ۵ فرزند شدند: ((۱۸۷۳) ریچارد (۱۸۷۴) کلارا (1877), Thilde (1882) و الن (۱۸۹۰).
ثبت اختراع موتور خودرو
در سال ۱۸۸۶، بنز موتور واگن را به جهان ارائه داد؛ و در عرض یک دهه ۲۵ وسیله نقلیه ساخته شد. اولین مدل، مدل اصلی ثبت اختراع موتور خودرو و اولین خودرو جهان با یک دوچرخه برش خورده ساخته شد.
مدل دوم به یک چهار چرخ برای مقاصد آزمایشی تبدیل شد و تنها یک مدل از آن ساخته شد.
اولین مدل موتور خودرو در ابعاد کوچکی فروخته و منجر به تولید مدل سوم شد. مدل سوم مجهز به چرخهای عقب با رینگهای استیل و لاستیک جامد و همچنین چرخهای جلوی قابل هدایت بود. گزینههای مختلفی برای انتخاب مشتریان از قبیل ترتیب صندلیها و سقف تاشو ارائه شد.
اولین سفر با خودرو درخارج از کشور
در ماه اوت سال ۱۸۸۸، برتای ۳۹ ساله از مانهایم تا فورتزهایم با پسرهایش ریچارد و ارگن، سیزده و پانزده ساله، سوار بر مدل سوم، بدون گفتن به همسرش و بدون اجازه از مقامات سوار بر بنز شد؛ این چنین او به اولین کسی که یک خودرو را بیش از یک فاصله واقعی رانندگی کرد، تبدیل شد.
قبل از این سفر تاریخی، رانندگان صرفاً مسیرهای بسیار کوتاهی را رانندگی میکردند و به نقطه مبدأ، که توسط دستیاران مکانیک ساخته شده بود بازمیگشتند. به دنبال رد واگن این گروه پیشگام، فقط یک راه به فاصله حدود به وجود آمد.
اگرچه هدف ظاهری برتا بنز از این سفر دیدار مادرش بود، اما انگیزه دیگری نیز داشت؛ او قصد داشت به شوهرش- کسی که در بازاریابی درخور اختراع خود شکست خورده بود-ثابت کند که خودرویی که هر | آیولیپایل نخستین وسیلهای است که میتوانست انرژی بخار را به انرژی حرکتی تبدیل کند.در قرن اول بعد از میلاد یک مخترع یونانی به نام هرون کشف کرد که میتواند از نیروی بخار برای چرخاندن یک توپ توخالی فلزی با سرعت زیاد استفاده کند. او در زیر یک دیگ سربسته که پر از آب بود، آتش روشن کرد. بخار ایجاد شده از طریق دو لوله خمیده که به دو سوی توپ وصل بود منتقل میشد و از طریق دو روزنه بزرگ در گوشه توپ خارج میگردید. هرون از آیولیپایل برای بازی استفاده میکرد زیرا در آن زمان از اهمیت تبدیل انرژی بخار به حرکت آگاه نبود.
منابع
اختراعهای باستان
اختراعهای مصری
تاریخ ترمودینامیک
تاریخ فناوری
فناوری مصر باستان
موتورهای بخار
موتورهای موشک
طراحی صنعتی | روچه یک دهانه برخوردی در ماه است.
دهانههای اقماری
این دهانه ۴ دهانه اقماری دارد.
منابع
چهارگوش الکیو۲۹
دهانههای ماه | چار آیچا یک روستا در بنگلادش است که در استان باریسال و در ناحیه باریسال واقع شده است.
منابع
مختصات در ویکیداده
مناطق مسکونی در شهرستان باریسال |
063c35f4-feb4-4b01-bb75-b1f60e75685c | مهندسی خودرو | آغاز زندگی و پیدایش خودروهای موتوری به سال ۱۷۶۹ میلادی بازمیگردد، هنگامی که مهندس نظامی فرانسوی، نیکولاس ژوزف کاگنوت، یک سه چرخه بخار را برای کشیدن و حمل و نقل قطعات توپ میسازد. پس از گذشت چند سال از آن تاریخ یک مدل بهتر ساخته میشود. در اثر برخورد آن با دیوار سبب رخ دادن نخستین پیش آمد رانندگی در تاریخ خودروهای جادهای میگردد. در پی آن در سال ۱۷۸۴ میلادی یک خودرو با موتور بخار توسط مهندس اسکاتلندی جیمز وات ساخته میشود، که از کارایی چندانی برخوردار نبود. در سال ۱۸۰۲ میلادی ریچارد ترویتیک انگلیسی یک واگن بخار را به وجود آورد که فاصلهٔ میان کورنوال و لندن را میپیماید. یک شب به سبب فراموشی ترویتیک در خاموش کردن آتش دیگ بخار، واگن طعمه آتشسوزی شده و از بین میرود. بازار کالسکهها و واگنهای بخار در انگلیس تا سال ۱۸۶۵ میلادی رونق داشت تا اینکه سرانجام رقابت با راه آهن و نیز تصویب قوانین صریح علیه سرعت به عمر این دسته از خودروها پایان میدهد. | واگن بخاری که ریچاردترویتیک تولیدکرد فاصله میان کجا را طی میکرد؟ | false | {
"answer_start": [
549
],
"text": [
"کورنوال و لندن"
]
} | خودرو یک لیتری فولکس واگن با نام تجاری فولکس واگن ایکس ال ۱ یک خودرو مفهومی دو نفره طراحی شده توسط شرکت خودرو سازی فولکس واگن آلمان میباشد
این خودرو به منظور طی کردن مسیر ۱۰۰ کیلومتری با مصرف تنها یک لیتر سوخت دیزلی طراحی شده است
منابع
خودروهای آلمانی
خودروهای اتصال برقی دوگانهسوز
وسایل نقلیه برقی دوگانه
خودروهای سبز
خودروهای فولکسواگن | خدمه هر واگن از ۱۸ تا ۲۱ سرباز تشکیل شدهاست: ۴ تا ۸تیزانداز، ۲ تفنگبدست، ۶ تا ۸ سرباز مجهز با نیزه یا شلاق، ۲ سپردار و ۲ راننده. واگنها معمولاً به شکل مربع گرد هم میآیند و درون این مربعها سوارهنظامها قرار میگیرند. در به کارگیری این واگنها میبایست دو مرحله اصلی را طی کرد: دفاعی و ضد حمله. بخش دفاعی کوبیدن دشمن به کمک توپخانه بود. توپخانه هوسیها شکلی از هویتزر نخستین بود که در زبان چکی به آن houfnice میگفتند که از howitzer انگلیسی میآید. همچنان آنها به تفنگهایشان پیشتالا (píšťala) میگفتند. این نشانگر این است که این تفنگها اغلب به شکل پیپ بودهاند و یحتمل پیستول (pistol) انگلیسی از آن نشات گرفتهاست. زمانیکه دشمنان به دژ واگنها نزدیک میشدند، تیراندازان و تفنگبدستان از واگن بیرون آمده و در فاصلهای نزدیک با دشمن، تلفات بسیاری بر جای میگذاشتند. حتی درون واگنها کیسههایی پر از سنگ با خود حمل میکردند تا زمانیکه مهمات تیراندازان به پایان رسید آنها را به سوی دشمن پرت کنند. معمولاً پس از یک چنین سدبندی، دشمن روحیه خود را از دست میداد. ارتش مجاهدین یا صلیبیونی که مخالف هوسیها بودند معمولاً از شوالیههای سنگینزره تشکیل میشد، و تاکتیک هوسیها این بود که اسب این شوالیهها را ناقص (فلج) بکنند تا بتوان شوالیهٔ پیاده (و آهسته) را با سربازان کوتاه برد آسانتر مورد هدف قرار داد. زمانیکه فرمانده صلاح دید، مرحلهٔ دوم نبرد آغاز میشد و مردانی با شمشیر، گرز و شخم بیرون آمده و به دشمن خسته شده حملهور میشدند. سپس پیادهنظامها به همراه سوارهنظامها از درون حصار واگنها بیرون آمده و حمله میکردند. در این نقطه، دشمن تقریباً بهطور کامل یا نزدیک به صد در صد از میان میرفت.
در آینده، در سال ۱۴۷۲، این واگنها توسط ارتش مجاهدین صلیبی آلمانی ضدهوسی در نبرد تاچوو علیه خود هوسیها به کار رفت؛ اما به دلیل ناآشنایی و نداشتن تجربه کار با آنها شکست خوردند. واگنهای هوسی سرانجام در نبرد لیپانی (۱۴۳۴) به پایان خود رسید، به طوری که هوسیهای جناح اوتراکوئیست، جناح تابوریتیان را در بالای تپهای درون دژ واگنهای خود کرده و بعد بدان حمله کرده و سپس عقبنشینی کردند. بعدها اوتراکوئیستها با کلیسای کاتولیک مجدداً متحد شدند و اینگونه تأثیر دژ واگن بر تاریخ چک پایان یافت. نخستین پیروزی بر دژ واگنها در نبرد تاچوو نشان داد بهترین راه برای شکست دادن آن این است که در وهله نخست از ساخته شدن آن جلوگیری کرد، یا مردان درون واگنها را با یک عقبنشینی ظاهری از آن خارج کرد و بدینسان دژ واگنها مزیت اصلی خود را از دست میدهند. تأثیر دژ واگنها بر تاریخ چک از میان میرود، اما چکها همچنان این واگنها را در اختلافات متعاقبشان به کار بردند. پس از جنگ هوسیها، قدرتهای خارجی مانند پادشاهی مجارستان و مشترکالمنافع لهستان–لیتوانی که با نیروهای ویرانگر هوسیها مقابله کرده بودند، هزاران مزدور چکی در ارتش خود استخدام کردند (مانند ارتش سیاه مجارستان). در نبرد وارنا در سال ۱۴۴۴، گفته شده بود که ۶۰۰ تفنگبدست بوهمیایی (مردانی با نخستین اسلحههای شانهای) از یک استحکامات واگنی دفاع کردند. آلمانها نیز از این واگنها به قصد استحکامات استفاده کردند؛ هرچند مصالحی که آلمانها به کار بردهبودند از | دژ واگن، سنگر واگنی یا جای اسب و گله، که گاهی در انگلیسی با اصطلاح «گرد واگن آمدن» شناخته میشود، استحکامات یا دژی موقت است که بهطور مربعی، گرد یا اشکال دیگر گرد هم میآیند یا محتمل به یکدیگر متصل میشوند تا یک اردوگاه نظامی به وجود آوردند. از این استحکامات در زبان آفریکانس و به ویژه در متون تاریخی آفریقایی، به عنوان لارگر، و در میان مردم کازاک به عنوان تابور (برگرفته شده از زبان لهستانی/اوکراینی/روسی) یاد میشود.
بررسی اجمالی
آمیانوس مارسلینوس، افسر ارتشی رومی و تاریخدان سدهٔ چهارم میلادی، توضیح میدهد که یک ارتش رومی «به کمپ» نزدیک میشوند، زمانیکه ارتش روم در حال نزدیک شدن به اردوگاه گوتها بود. تاریخدانان از آن به عنوان یک دژ واگن یاد میکنند. نمونههای تاریخی قابل توجه در رابطه با نام این استحکامات شامل مورادی چون: مردم هوسی که به آن ووزووا هرادبا ("دیوار واگن")، تحت ترجمهٔ آلمانی آن واگونبورگ (دژ واگن)، تابورس در ارتش مشترکالمنافع لهستان–لیتوانی و کازاک، و لارگر در زبان مهاجرین در آفریقای جنوبی میشود.
شبیه به آن، به تشکیلات دفاعی ارتش ایالات متحده corrals یا جایگاه اسب و گله میگویند. از آنها به طور سنتی در سدهٔ نوزده میلادی برای مسافرت مهاجرین آمریکایی در کاروانها با واگنهای کونستوگا استفاده میشد.
تاریخچه
چینی
یکی از نخستین ادعاهای مکتوب در مورد استفاده از این سپرهای متحرک متصل به عنوان استحکامات در کتاب ثبت وقایع تاریخی کتاب هان آمدهاست. در سال ۱۱۹ پیش از میلاد، ژنرال نامدار دودمان هان، یعنی وِی چینگ در نبرد موبِی از سری جنگهای هان-شیونگنو، ارتش خود را تنها بخاطر پیدا کردن نیرویهای یژیکسی چانیو برای برای محاصره شیونگنوها از طرفی دیگر، در طی یک لشکرکشی خستهکننده به سوی بیابان گبی هدایت میکند. با استفاده از واگنهای سنگین زرهی موسوم بر «وو گنگ واگن» () در تشکیلاتی حلقه مانند به عنوان استحکامات دفاعی موقت، وی چینگ توانست تا حملات اولین موج از سوارهنظامهای شیونگنو را خنثی کند و موفق شد تا با ایجاد بنبست، پیش از اجرای عمیلات طوفان شن برای راه اندازی یک ضد حمله که کوچگران را تحت کنترل درمیآورد برای احیای نیروی سربازانش زمان بخرد.
مردم چک و هوسیها
در سده پانزدهم و در طی جنگهای هوسی، هوسیها تاکتیکهای استفاده از تابور یا همان دژ واگن را توسعه دادند و به عنوان استحکامات سیار به کار بردند. مردم چک به آن (vozová hradba) یا دیوار واگن و آلمانها بدان (Wagenburg) یا دژ واگن میگفتند. از آنها نخستین بار در نبرد نکمیر به کار رفت. زمانیکه هوسیها با حریفی روبرو شدند که شمارش از آنها بیشتر بود، مردم بوهم بهطور معمول آرایشی به شکل مربع از واگنهای زرهی تشکیل دادند و با تشکیلات بدست آمده در برابر حملات دشمن دفاع کردند. تشکیل چنین اردویی نه تنها آسان است، بلکه عملاً در برابر سوارهنظام دشمن آسیبناپذیر هم هست. واژه تابور احتمالاً از دژ هوسیها و شهر کنونی تابور در جمهوری چک آمده باشد، که خود از کوه تاوور در مرج ابن عامر از کتاب مقدس نشات گرفتهاست (תבורبه عبری).
محتوا یا خدمه هر واگن از ۱۸ تا ۲۱ سرباز تشکیل شدهاست: ۴ تا ۸تیزانداز، ۲ تفنگبدست، ۶ تا ۸ سرباز مجهز با نیزه یا شلاق، ۲ سپردار و ۲ راننده. واگنها معمولاً به | مترو تهران به مجموعه قطار شهری تهران و همچنین «شرکت راهآهن شهری تهران و حومه» گفته میشود. این بزرگترین سیستم مترو در خاورمیانه است. مترو تهران در هفت خط اصلی در حال فعالیت است که پنج خط آن (۲، ۳، ۴، ۶، ۷) کاملاً درونشهری، یک خط آن (۵) نسبتاً برونشهری (میان تهران و کرج و شهر جدید مهستان) و یک خط آن (۱، انشعاب خط ۱) به صورت دو بخشی است. بخش نخست درونشهری و بخش دوم برونشهری (به سمت فرودگاه بینالمللی امام خمینی و سپس شهر جدید پرند) است. طبق برنامههای توسعه قرار است خطوط مترو تهران به ۱۱ خط افزایش یابد. تا مهر ماه ۱۴۰۲، طول خطوط مترو بهرهبرداری شده، برابر ۲۷۴٫۱ کیلومتر با ۱۵۵ ایستگاه است و شمار واگنهای فعال در مترو تهران ۱۵۱۴ واگن، برابر ۲۱۷ قطار است که روزانه بهطور میانگین بیش از ۲٫۵ میلیون مسافر را جابهجا میکنند. مترو تهران به رکورد جابهجایی ۲ میلیون و ۹۵۰ هزار سفر در روز نیز دست یافتهاست. در اسفند ۱۳۹۹ اعلام شد که مجموع شمار سفرهای مترو تهران به ۹۵۴۰ میلیون سفر رسیده که معادل ۱۱۹ برابر جمعیت ایران است.
اگرچه طرحهای نخست مترو تهران در زمان محمدرضاشاه پهلوی ریخته شد، اما بهطور رسمی از سال ۱۳۷۷ (۱۹۹۹ میلادی) شروع به کار کرد. نخستین مسیر فعال، خط ۵ مترو بود که میان تهران و کرج مسافر جابهجا میکرد و در ۱۶ اسفند ۱۳۷۷ فعالیت خود را آغاز کرد.
از اواخر سال ۱۳۸۵، با افزایش مسافران و شمار قطارها، بخشی برای بهرهبرداری از بدنه اصلی سازمان قطار شهری تهران و حومه جدا شد و با عنوان «شرکت بهرهبرداری راهآهن شهری تهران و حومه» به کار خود ادامه داد. دفتر مرکزی این شرکت در چهارراه کالج (تقاطع خیابانهای حافظ و انقلاب تهران) قرار دارد هماکنون محسن هرمزی سمت مدیر عاملی شرکت راهآهن شهری تهران و حومه را بر عهده دارد.
بخش عمده خودروهای ریلی مورد استفاده در مترو تهران از تولیدات شرکتهای واگن پارس و واگنسازی تهران تأمین شدهاست.
برای توسعه شبکه مترو تهران، کاهش شلوغی واگنها و کاهش فاصله زمانی میان قطارها، خرید ۳۷۶ واگن از واگنپارس و ۱۰۵ واگن از واگنسازی تهران از سال ۱۳۹۷ در دستور کار شهرداری تهران قرار گرفته اما به دلیل عدم تأمین مالی، حتی یک قطار هم به مترو پایتخت اضافه نشدهاست.
پیشینه
پیشینهٔ بحث دربارهٔ ساخت قطار شهری در تهران به زمان ناصرالدین شاه قاجار و راهاندازی «واگن اسبی» بازمیگردد. بنیانگذاری تراموای شهری از جمله نکات پیشبینیشده در امتیازنامهای بود که ناصرالدین شاه به بارون ژولیوس دو رویتر داد. امتیاز واگن اسبی در فرمانی به تاریخ پانزدهم رمضان ۱۳۰۵ قمری (خرداد ۱۲۶۷) خورشیدی به مدت ۹۹ سال داده شد و محدود به شهر تهران میشد. خط واگن اسبی تهران دو خط داشت: یک خط از ابتدای خیابان لالهزار به خیابان ناصریه (ناصرخسرو کنونی) تا سبزه میدان، یک خط دیگر از میدان توپخانه به خیابان چراغ گاز (امیرکبیر کنونی) به دروازهٔ حضرت عبدالعظیم (بازار حضرتی کنونی) به خیابان قبرستان به خیابان دروازهٔ قزوین و از آنجا تا خیابان مریضخانه (امامخمینی کنونی) تا میدان توپخانه. در امتیازنامه خط سومی هم پیشبینی شده بود اما هیچوقت کشیده نشد: از سر قبر آقا (نزدیک چهارراه مولوی کنونی) در امتداد خیابان اسمعیل | ضعیف تر بود، اما مدلهای واگن ۳ درب و ایستگاه را میشد با موتور قدیمی ۱۵۱ اسب بخاری خریداری کرد، البته بعضی از آستراها مجهز به موتور ۱٫۶ لیتری بودند که قابلیت تولید ۸۳ اسب بخار را داشت. پس از آنکه در ۱۹۹۸ تولید آسترا f متوقف شد، موتور معروف به c20xe نیز از خط تولید خارج شد.
نسل دوم ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۴ (سری g)
اتومبیلهای دهه ۱۹۹۰
اتومبیلهای دهه ۲۰۰۰ (میلادی)
اتومبیلهای دهه ۲۰۱۰
خودروهای آلمانی
خودروهای اپل
خودروهای استیشن واگن
خودروهای با سقف جمعشونده
خودروهای برتون
خودروهای پلیس
خودروهای خانوادگی کوچک تحت استاندارد NCAP
خودروهای سدان
خودروهای کامپکت
خودروهای کروکی
خودروهای کوپه
خودروهای گردشگری
خودروهای محور جلو
خودروهای معرفیشده در ۱۹۹۱ (میلادی)
خودروهای معرفیشده در ۲۰۰۹ (میلادی)
خودروهای معرفیشده در ۲۰۱۵ (میلادی)
خودروهای هات هاچ
خودروهای هاچبک | بخاری گازی وسیلهای برای گرم کردن داخل ساختمان یا بیرون از آن میباشد که با گاز طبیعی یا گاز مایع کار میکند. اولین بخاری گازی بر طبق اصول کلی ساخت چراغ بونزن که در یک سال قبل از اختراع بخاری گازی به وجود آمده بود ساخته شد. بخاری گازی اولین بار توسط یک شرکت انگلیسی به نام «پیتیت و اسمیت» در سال ۱۸۵۶ ساخته شد. شعله بخاری هوا را بهطور موضعی گرم میکند و سپس به وسیله قانون انتقال گرما در هوا، کل هوای اتاق گرم میشود. هماکنون از بخاری گازی در کشورهای غربی برای گرم کردن محیطهای خارج از ساختمان همچون گلخانه و پاسیو استفاده میشود.
در آغاز سال ۱۸۸۱ میلادی در ساختمان مشعل شعله بخاری از پنبه نسوز استفاده میگردید که این طرح یک مهندس انگلیسی به نام «سیگسموند لیونی» بود. اما بعدها خاک نسوز جای پنبه نسوز را گرفت٬زیرا استفاده از آن در قالب ریزی راحتتر بود. در بخاریهای گازسوز امروزی نیز هنوز از همین شیوه استفاده میگردد اگرچه از مواد نسوز دیگری نیز استفاده میشود.
بخاریهای گازی امروزی بیشتر به این خاطر به وجود آمدند تا وسیلهای گرما ساز باشند و جای وسایلی مثل چراغ بونزن را بگیرند بلکه کارایی شان بیشتر باشد. چراغ بونزن از طریق انتقال گرما هوا را گرم نمیکند اما با این همه در میان مردم بیشتر ترجیح داده میشود. مخصوصاً که این وسیله برای گرم کردن محیطهای بیرون از ساختمان بسیار مفید میباشد و به بخاری گازی برای گرم کردن فضاهایی که به علت بزرگی استفاده از بخاری گازی غیر اقتصادی است ترجیح دارد.
با توجه به پیشرفت تکنولوژی، مهندسان در تلاشند که مانع مصرف بسیار زیاد بخاری های گازی و افزایش راندمان شوند.
بخاری های گازی در انواع مختلفی تولید می شوند، که می توان به دودکش دار و بدون دودکش اشاره کرد، راندمان بخاری های بدون دودکش بالاتر از بخاری های دودکش دار می باشد.
جستارهای وابسته
اجاق یا بخاری
منابع
ایمنی گاز طبیعی
وسایل گرمایشی | فولکسواگن گلف (Volkswagen Golf) یک خودروی خانوادگی کوچک (خودروی کامپکت) تولید شده از سال ۱۹۷۴ توسط فولکسواگن آلمان میباشد، که در سراسر جهان در طول هفت نسل، در پیکربندیهای مختلف بدنه و تحت نامهای مختلف - مانند فولکسواگن ربیت (Volkswagen Rabbit) در ایالات متحده و کانادا (MK1 و MK5)، و به عنوان فولکسواگن کیریبی (Volkswagen Caribe) در مکزیک (MK1) به بازار عرضه شدهاست.
گلف MK1 اصلی یک خودروی محورجلو بود. از لحاظ تاریخی، گلف پرفروشترین مدل فولکسواگن و دومین مدل پرفروش در جهان، با بیش از ۲۹ میلیون دستگاه در ۲۰۱۲ است.
ابتدا، بیشتر تولید گلف در سبک هاچبک ۳ در بود. انواع دیگر شامل یک هاچبک ۵ در، استیشن واگن (وریانت، از سال ۱۹۹۳)، خودروی کروکی (کبریولت و کبریو، ۱۹۷۹–۲۰۰۲، کبریولت، ۲۰۱۱-اکنون)، و یک سدان ناچبک گلف میباشد، که با نامهای مختلف فولکسواگن جتا، فولکسواگن ونتو (از سال ۱۹۹۲) یا فولکسواگن بورا (از سال ۱۹۹۹) وجود دارد. این اتومبیل بسیاری از بخشهای بازار، از پایه یک ماشین شخصی، تا یک هات هاچ با عملکرد بالا را پر کردهاست.
فولکسواگن گلف جوایز بسیاری در طول تاریخ خود به دست آوردهاست. فولکسواگن گلف خودروی سال جهان را در سال ۲۰۰۹، با فولکسواگن گلف امکا۶ و در سال ۲۰۱۳ با فولکسواگن گلف امکا۷ به دست آورد. گلف یکی از تنها سه اتومبیل، در میان دیگران یعنی رنو کلیو و اوپل/واکسهال آسترا است، که رای خودروی سال اروپا را دو بار، در سال ۱۹۹۲ و ۲۰۱۳ به دست آوردهاست. فولکسواگن گلف در لیست سالانه ۱۰ بهترین ماشین و راننده چندین بار انتخاب شدهاست. گلف امکا ۷ جایزه خودروی سال ترند موتور را در سال ۲۰۱۵ به دست آورد، و Mk1 GTI نیز در سال ۱۹۸۵ موفق به کسب جایزه شد (با توجه به این که در پنسیلوانیا ساخته شدهاست)
نگارخانه
جستارهای وابسته
فولکسواگن
فولکسواگن گل
فولکسواگن بیتل
فولکسواگن پاسات
فولکسواگن پولو
هات هاچ
منابع
پیوند به بیرون
گلف در وبسایت فولکسواگن
اتومبیلهای دهه ۱۹۸۰
اتومبیلهای دهه ۱۹۹۰
اتومبیلهای دهه ۲۰۰۰ (میلادی)
اتومبیلهای دهه ۲۰۱۰
خودروهای اتصال برقی دوگانهسوز
خودروهای استیشن واگن
خودروهای برقی دوگانه
خودروهای تمامچرخ محرک
خودروهای چندگانهسوز
خودروهای رالی
خودروهای فولکسواگن
خودروهای کامپکت
خودروهای محور جلو
خودروهای معرفیشده در ۱۹۷۴ (میلادی)
خودروهای هاچبک | کوابوگ ریور رودخانهای است که در ایالات متحده آمریکا جریان دارد.
جستارهای وابسته
فهرست رودخانهها
منابع
رودهای شهرستان ووستر، ماساچوست
رودهای ماساچوست
ریزابههای رود کنتیکت | کویکهچان ریور رودخانهای است که در ایالات متحده آمریکا جریان دارد.
جستارهای وابسته
فهرست رودخانهها
منابع
رودهای شهرستان بریستول، ماساچوست
رودهای ماساچوست
فال ریور، ماساچوست | فرودگاه اولیانوفسک ووستوچنی فرودگاهی عمومی واقع در اولیانوفسک در کشور روسیه است.
جستارهای وابسته
منابع
فرودگاههای استان اولیانوفسک
فرودگاههای ساخته شده در اتحاد شوروی |
f17d3311-a076-46f1-89ba-6035289eb76c | مهندسی خودرو | آغاز زندگی و پیدایش خودروهای موتوری به سال ۱۷۶۹ میلادی بازمیگردد، هنگامی که مهندس نظامی فرانسوی، نیکولاس ژوزف کاگنوت، یک سه چرخه بخار را برای کشیدن و حمل و نقل قطعات توپ میسازد. پس از گذشت چند سال از آن تاریخ یک مدل بهتر ساخته میشود. در اثر برخورد آن با دیوار سبب رخ دادن نخستین پیش آمد رانندگی در تاریخ خودروهای جادهای میگردد. در پی آن در سال ۱۷۸۴ میلادی یک خودرو با موتور بخار توسط مهندس اسکاتلندی جیمز وات ساخته میشود، که از کارایی چندانی برخوردار نبود. در سال ۱۸۰۲ میلادی ریچارد ترویتیک انگلیسی یک واگن بخار را به وجود آورد که فاصلهٔ میان کورنوال و لندن را میپیماید. یک شب به سبب فراموشی ترویتیک در خاموش کردن آتش دیگ بخار، واگن طعمه آتشسوزی شده و از بین میرود. بازار کالسکهها و واگنهای بخار در انگلیس تا سال ۱۸۶۵ میلادی رونق داشت تا اینکه سرانجام رقابت با راه آهن و نیز تصویب قوانین صریح علیه سرعت به عمر این دسته از خودروها پایان میدهد. | جیمز وات اهل کجا بود؟ | false | {
"answer_start": [
395
],
"text": [
"اسکاتلند"
]
} | جیمز وات (زاده ۱۹ ژانویه ۱۷۳۶ – درگذشته ۲۵ اوت ۱۸۱۹)، فیزیکدان و دانشمند مشهور اسکاتلندی بود. او را پدر انقلاب صنعتی میخوانند.
جیمز وات با کامل کردن دیگ بخار، خدمت بزرگی به فیزیک و مکانیک کرد. اختراع چگالگر بخار از سوی او به صرفهجویی زیادی در سوخت و گسترش استفاده از نیروی بخار انجامید.
بهافتخار او، واحد توان در اسآی، وات نامیده میشود. هر وات، یک ژول بر ثانیه است. از دیگر واحدهای توان، اسب بخار است که تقریباً معادل ۷۴۶ وات می باشد.
زندگی
جیمز وات، ۱۷۳۶ در گریناک اسکاتلند زادهشد. از کودکی، کمبنیه و ظریف بود. برای همین، او را به مدرسه نفرستادند و پدر و مادرش در خانه به تربیت او پرداختند.
جیمز وات، تخیل قوی داشت و کمکم به امور فنی و مهندسی علاقهمند شد. او به ستارهشناسی، همچون ریاضیات علاقه داشت و ساعتها دراز میکشید و به ستارهها نگاه میکرد.
او از خواندن و آموختن لذت میبرد. اما زمانی فرا رسید که باید بهسبب تنگدستی و برای گذران زندگی، کار میکرد. بنابراین در مغازهای شروع به کار کرد. صبحها باید چند ساعت پیشاز بازشدن مغازه برمیخاست و کارش را آغاز میکرد، که بر سلامتیاش اثر بد گذاشت.
یکی از استادان دانشگاه که از مهارت او در امور فنی باخبر شدهبود، اتاقی در دانشگاه به او داد تا بتواند آنجا به کارهایش ادامه دهد. ۱۷۶۴، او موتوری را در دانشگاه تعمیر کرد و چند ماه، شبانهروزی انواع نیروی بخار را آزمود. سرانجام اصول موتور بخار به ذهنش راه یافت.
در این راه، مشکلات زیادی برایش پیشآمد و اتاقش را در دانشگاه از دست داد. اگر کمک همسرش، مارگارت میلو، نبود، او دست از کار میکشید. جیمز پس از گشودن کارگاهش در دانشگاه، با مارگارت ازدواج کردهبود.
جان روباک، یکی از دوستانش، پذیرفت که شریک جیمز شود و بدهیهایش را بپردازد و اختراعش را بهثبت برساند. جیمز با شادی رهسپار لندن شد. اما کارمندان اداره ثبت اختراعات، بیاعتنایی کردند، که سبب ناراحتی جیمز شد. از طرفی روباک هم مقروض شده بود و دیگر نمیتوانست به جیمز کمک کند. درین گیرودار، کارخانهدار ثروتمندی بهنام متیو بولتون از راه جان روباک از اختراعات جیمز آگاه شد و پذیرفت که با جیمز کار کند. این نقطه عطفی در زندگی جیمز بود و موفق شد موتور بخارش را، ۱۷۶۹ بسازد.
آن هنگام، شهرتش افزایش یافت و موفقیت بزرگی نصیبش شد. از موتور او، که نتیجه تلاشهایش بود، در صنعت و کارخانهها استفاده شد. اختراع جیمز وات، نقطه عطفی در انقلاب صنعتی در اروپا بود و راه را برای تولید انبوه کالا، حملونقل و مصرف بیشتر باز کرد.
جیمز وات، ۱۸۱۹، در ۸۳ سالگی درگذشت.
مخترعان پیشین ماشین بخار
نخستین ماشین بخار را ۱۶۹۰، دُنی پاپَن (Denis Papin)، فیزیکدان فرانسوی اختراع کرد. بیشترِ ماشین کوچکی که پاپن ساختهبود را سیلندرها و پیستونها تشکیل میدادند. آب در سیلندرها، بخار شده، موجب بالا رفتن پیستونها میشد. با بالا رفتن پیستونها، هوای قسمت بالایی سیلندرها فشردهمیشد. اگر بخار آب زیر پیستونها ناگهان سرد شده و به آب تبدیل میشد، هوای فشرده قسمت بالایی سیلندرها، پیستونها را با قدرت به پایین میراند و این حرکت پیستونها میتوانست چرخی را به حرکت درآورد.
جیمز وات موتور بخار را اختراع نکرد و حتی از تکانخوردن درِ | وات (به نشانهٔ کوتاهشدهٔ W) یکای توان در دستگاه استاندارد بینالمللی واحدها است (برگرفته از نام جیمز وات مخترع اسکاتلندی). یک وات برابر است با یک ژول انرژی در هر ثانیه. وات بیانگر آهنگ مصرف یا تولید <انرژی> است. در تحلیل ابعادی وات بهصورت بررسی میشود.
آهنگ مصرف انرژی الکتریکی در لامپهای حبابی معمولی بین ۱۵ تا ۱۰۰ وات است. لامپهای فلوئورسنت فشرده مصرفی بین ۵ تا ۳۰ وات دارند. موتور یک خودروی معمولی با آهنگ ۲۵۰۰۰ وات انرژی مکانیکی تولید میکند. توان یک فرمول اصلی دارد که همیشه یکسان است.
تعریف
برای بدست آوردن توان در ترمودینامیک و مکانیک از فرمول کار تقسیم بر زمان استفاده میگردد:
و در برق:
و در الکترومغناطیس ۱ وات (W) برابر است با گذر ۱ آمپر (A) از اختلاف پتانسیل ۱ ولت (V):
مضارب وات
میکرووات
میکرووات، که با μW نشان داده میشود، برابر با یک میلیونیوم وات است. در تجهیزات پزشکی مانند الکتروانسفالوگرافی و نوار قلب و همچنین گیرندههای رادار و رادیو از یکای میکرووات استفاده میشود. همچنین توان سلولهای خورشیدی کوچک برای وسایلی مانند ماشین حساب و ساعت با این یکا بیان میشود.
میلیوات
میلیوات، که با mW نشان داده میشود، برابر است با یک هزارم وات. یک اشارهگر لیزری معمولی توانی در حدود ۵ میلیوات دارد. همچنین یک سمعک معمولی کمتر از یک میلیوات توان مصرفی دارد.
کیلووات
کیلووات، که با kW نشان داده میشود، برابر با هزار وات است. این یکا معمولاً برای بیان توان خروجی موتورها و توان مصرفی موتورهای الکتریکی و ابزارها استفاده میشود. این یکا همچنین یکای متداول برای بیان توان الکترومغناطیسی خروجی از فرستندههای رادیویی و تلویزیونی است. یک کیلووات تقریباً برابر با ۱٫۳۴ اسب بخار است.
مگاوات
مگاوات، که با MW نشان داده میشود، برابر با یک میلیون وات است. خیلی از رخدادها یا ماشینها با تبدیل انرژی در مقیاس مگاوات سر و کار دارند از جمله آذرخش، موتورهای الکتریکی بزرگ، کشتیهای جنگی بزرگ مانند ناوها، زیردریاییها و ناوهای هواپیمابر، خوشههای سرور و مراکز داده. یک ساختمان تجاری - مسکونی بزرگ ممکن است چند مگاوات انرژی الکتریکی و گرما مصرف کند.
ظرفیت تولید برق مولدهای الکتریکی معمولاً برحسب مگاوات بیان میشود. همچنین لوکوموتیوهای برقی امروزی، توان حداکثر در حدود ۵ یا ۶ مگاوات دارند.
گیگاوات
گیگاوات، که با GW نشان داده میشود، برابر با یک میلیارد وات است. این یکا گاهی برای بیان توان نیروگاههای بزرگ و خطوط انتقال نیرو مورد استفاده قرار میگیرد. به عنوان مثال، ظرفیت نصبشده در نیروگاههای بادی آلمان در سال ۲۰۱۰، ۲۷ گیگاوات بودهاست.
تراوات
تراوات، که با TW نشان داده میشود، برابر با یک تریلیون وات (۱۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰) است.
پتاوات
پتاوات، که با PW نشان داده میشود، برابر با یک کوادریلیون وات(۱۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰) است.
جستارهای وابسته
اسب بخار (یکای دیگری برای توان)
منابع
جیمز وات
مهندسی قدرت
یکاهای توان
یکاهای مشتق اسآی | قسمت بالایی سیلندرها، پیستونها را با قدرت به پایین میراند و این حرکت پیستونها میتوانست چرخی را به حرکت درآورد.
جیمز وات موتور بخار را اختراع نکرد و حتی از تکانخوردن درِ کتری در حال جوشیدن برای این کار الهام نگرفت، بلکه او نخستین موتور بخار تجاری را با توسعه و بهبود موتور بخار توماس نیوکامن ساخت و موتور ساختهشدۀ او بعدها مشهور شد.
نخستین موتور قابل استفاده را ۱۷۱۲، نیوکامن ساخت که برای تخلیه آب معادن و بالا بردن آب برای چرخاندن چرخهای آبی، مؤثر و مقرونبهصرفه بود.
جستارهای وابسته
فهرست فیزیکدانان
پانویس
منابع
ویکیپدیای انگلیسی
پیوند به بیرون
وبگاه سیمرغ جیمز وات
اسکاتلندیهای سده ۱۹ (میلادی)
اعضای انجمن سلطنتی ادینبرو
اعضای انجمن سلطنتی
افراد انقلاب صنعتی
افراد مرتبط با انرژی
افراد مرتبط با دانشگاه هریوت-وات
انقلاب صنعتی در اسکاتلند
اهالی اسکاتلند در سده ۱۸ (میلادی)
اهالی گرینوک
پرسبیترینهای اهل اسکاتلند
دادارباوران اهل اسکاتلند
دانشمندان سده ۱۸ (میلادی) اهل بریتانیا
دانشآموختگان دانشگاه گلاسگو
دانشآموختگان دانشگاه هریوت-وات
درگذشتگان ۱۸۱۹ (میلادی)
زادگان ۱۷۳۶ (میلادی)
شیمیدانان اهل اسکاتلند
صفحات نیمهحفاظتشده ویکیپدیا در برابر خرابکاری
فیزیکدانان اهل انگلستان
کارآفرینان اهل اسکاتلند
مخترعان اهل اسکاتلند
مخترعان اهل بریتانیا
مهندسان اهل اسکاتلند
مهندسان سده ۱۸ (میلادی) اهل بریتانیا
مهندسان مکانیک اهل اسکاتلند
نظریهپردازان کسب و کار اهل اسکاتلند
نقشهبرداران اهل اسکاتلند | بولتن اند وات () شرکت مهندسی بریتانیایی بود، که در سال ۱۷۷۵ از مشارکت صنعتگر انگلیسی؛ متیو بولتون و مهندس اسکاتلندی؛ جیمز وات در شهر بیرمنگام تأسیس شد. این شرکت در خلال انقلاب صنعتی، نقش کلیدی در طراحی و ساخت موتورهای بخار ایفا نمود و در قرن ۱۹ بزرگترین سازنده ماشینهای بخار بشمار میآمد. شرکت بولتن اند وات در سال ۱۸۹۵ پس از خریداری توسط شرکت دبلیو اند تی آوری، منحل گردید.
منابع
پیوند به بیرون
بنیانگذاریهای ۱۷۷۵ (میلادی) در انگلستان
تاریخ موتور بخار
تولیدکنندگان موتور دریایی
جیمز وات
شرکتهای بریتانیایی بنیانگذاریشده در ۱۷۷۵ (میلادی) | جیمز ناسمیت ( (زاده ۱۹ اوت ۱۸۰۸ - درگذشت ۷ مه ۱۸۹۰) مخترع و مهندس زاده شهر ادینبرو اهل بریتانیا بود که به خاطر اختراع چکش بخار شناخته شدهاست. به پاس خدمات او یکی از دهانههای آتشفشان در سطح ماه به نام تاسمیت ثبت شدهاست.
ناسیمت در میان سالهای ۱۸۲۱ تا ۱۸۲۶ در دانشکده هنر شهر ادینبرو (که امروزه دانشگاه هریوت-وات خوانده میشود) شرکت میکرد و میتوان او را یکی از نخستین دانشآموختگان این مؤسسه دانست.
منابع
پیوند به بیرون
اسکاتلندیهای سده ۱۹ (میلادی)
افراد انقلاب صنعتی
افراد دوره ویکتوریا
اهالی ادینبرا
اهالی بریتانیا در سده ۱۹ (میلادی)
دانشآموختگان دانشگاه هریوت-وات
درگذشتگان ۱۸۹۰ (میلادی)
زادگان ۱۸۰۸ (میلادی)
سازندگان ماشینابزارها
مخترعان اهل اسکاتلند
مهندسان اهل اسکاتلند
مهندسان مکانیک
مهندسان مکانیک اهل اسکاتلند
مهندسان هیدرولیک | وات به یکی از موارد زیر اشاره دارد:
وات، یکای سنجش توان در سیستم استاندارد بینالمللی واحدها
ویلیام مونتگومری وات، استاد زبان عربی و مطالعات اسلامی
جیمز وات، فیزیکدان و مخترع اسکاتلندی و پدر انقلاب صنعتی
صفحههای ابهامزدایی نام خانوادگی
صفحههای ابهامزدایی نام کوچک
صفحههای ابهامزدایی مکانها | متیو بولتون (; – ) کارخانهدار اهل پادشاهی بریتانیای کبیر بود. او به جیمز وات برای تکمیل ماشین بخار، کمک مالی کرد.
وی همچنین برندهٔ جوایزی همچون همکار انجمن سلطنتی شدهاست.
منابع
پیوند به بیرون
اعضای انجمن سلطنتی ادینبرو
اعضای انجمن سلطنتی
افراد انقلاب صنعتی
اهالی انگلستان در سده ۱۸ (میلادی)
اهالی بیرمنگام
درگذشتگان ۱۸۰۹ (میلادی)
زادگان ۱۷۲۸ (میلادی)
کارآفرینان در خردهفروشی اهل بریتانیا
مخترعان اهل انگلستان
مهندسان اهل انگلستان
مهندسان سده ۱۸ (میلادی) اهل بریتانیا
نقرهکاران اهل انگلستان | اچاماس جیمز وات یک کشتی بود که طول آن بود. این کشتی در سال ۱۸۵۳ ساخته شد.
منابع
کشتیهای ۱۸۵۳ (میلادی)
کشتیهای ساخت پمبروک
کشتیهای نیروی دریایی پادشاهی بریتانیا با کاربری رزم خطی | اتهامات کودکآزاری ۱۹۹۳ مایکل جکسون
مردم در برابر جکسون | کیسهماهیهای خاوردور نام یک سرده از خانواده کیسهماهیان است.
منابع
پیوند به بیرون
کیسهماهیان
ماهیان آسیا |
5c3047eb-87c9-4d6f-8ba9-712dc396a371 | مهندسی خودرو | آغاز زندگی و پیدایش خودروهای موتوری به سال ۱۷۶۹ میلادی بازمیگردد، هنگامی که مهندس نظامی فرانسوی، نیکولاس ژوزف کاگنوت، یک سه چرخه بخار را برای کشیدن و حمل و نقل قطعات توپ میسازد. پس از گذشت چند سال از آن تاریخ یک مدل بهتر ساخته میشود. در اثر برخورد آن با دیوار سبب رخ دادن نخستین پیش آمد رانندگی در تاریخ خودروهای جادهای میگردد. در پی آن در سال ۱۷۸۴ میلادی یک خودرو با موتور بخار توسط مهندس اسکاتلندی جیمز وات ساخته میشود، که از کارایی چندانی برخوردار نبود. در سال ۱۸۰۲ میلادی ریچارد ترویتیک انگلیسی یک واگن بخار را به وجود آورد که فاصلهٔ میان کورنوال و لندن را میپیماید. یک شب به سبب فراموشی ترویتیک در خاموش کردن آتش دیگ بخار، واگن طعمه آتشسوزی شده و از بین میرود. بازار کالسکهها و واگنهای بخار در انگلیس تا سال ۱۸۶۵ میلادی رونق داشت تا اینکه سرانجام رقابت با راه آهن و نیز تصویب قوانین صریح علیه سرعت به عمر این دسته از خودروها پایان میدهد. | پیدایش خودروهای موتوری به چه سالی بازمیگردد؟ | false | {
"answer_start": [
43
],
"text": [
"۱۷۶۹"
]
} | ۵۵۴ پانصد و پنجاه و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۵۵۴
سده ۶ | ۵۲۴ پانصد و بیست و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۵۲۴
سده ۶ | ۵۱۴ پانصد و چهاردهمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۵۱۴
سده ۶ | ۵۴۸ پانصد و چهل و هشتمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۵۴۸
سده ۶ | ۵۴۷ پانصد و چهل و هفتمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۵۴۷
سده ۶ | ۵۴۶ پانصد و چهل و ششمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۵۴۶
سده ۶ | ۵۴۴ پانصد و چهل و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۵۴۴
سده ۶ | ۵۴۹ پانصد و چهل و نهمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۵۴۹
سده ۶ | ۵۴۰ پانصد و چهلمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۵۴۰
سده ۶ | ۵۴۳ پانصد و چهل و سومین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۵۴۳
سده ۶ |
634c7518-53ba-44e5-94c7-9066b67d6ee4 | مهندسی خودرو | آغاز زندگی و پیدایش خودروهای موتوری به سال ۱۷۶۹ میلادی بازمیگردد، هنگامی که مهندس نظامی فرانسوی، نیکولاس ژوزف کاگنوت، یک سه چرخه بخار را برای کشیدن و حمل و نقل قطعات توپ میسازد. پس از گذشت چند سال از آن تاریخ یک مدل بهتر ساخته میشود. در اثر برخورد آن با دیوار سبب رخ دادن نخستین پیش آمد رانندگی در تاریخ خودروهای جادهای میگردد. در پی آن در سال ۱۷۸۴ میلادی یک خودرو با موتور بخار توسط مهندس اسکاتلندی جیمز وات ساخته میشود، که از کارایی چندانی برخوردار نبود. در سال ۱۸۰۲ میلادی ریچارد ترویتیک انگلیسی یک واگن بخار را به وجود آورد که فاصلهٔ میان کورنوال و لندن را میپیماید. یک شب به سبب فراموشی ترویتیک در خاموش کردن آتش دیگ بخار، واگن طعمه آتشسوزی شده و از بین میرود. بازار کالسکهها و واگنهای بخار در انگلیس تا سال ۱۸۶۵ میلادی رونق داشت تا اینکه سرانجام رقابت با راه آهن و نیز تصویب قوانین صریح علیه سرعت به عمر این دسته از خودروها پایان میدهد. | بازار کالسکه ها و واگنها در چه سالی رونق گرفت؟ | false | {
"answer_start": [
720
],
"text": [
"سال ۱۸۶۵"
]
} | فروشها، میدان امین السلطان، گمرک، خانی آباد، دروازه غار و پاقاپوق (اعدام) بود.
میدانها و خیابانهای اصلی تهران در دوره قاجاریه
فهرستی از خیابانهای تهران قدیم:
ترابری
نخستین خودرو تهران
به دنبال کالسکههایی که با بخار و آتش حرکت میکردند اولین اتومبیلهایی که به ایران وارد شد. سواریهای فورد کروکی کلاچی با لاستیک توپر بود. اتومبیلهایی نیز شبیه وانت امروزی وارد تهران شد که به آنها ماشین لاری میگفتند و هم چنین اتومبیلهای دورسیمی که برای حمل بار و مسافر میآمدند. به هر جهت نخستین اتومبیل در زمان مظفرالدین شاه وارد تهران گردید.
نخستین خط آهن (ماشین دودی)
نخستین خط آهن ایران، خط آهن تهران به شهرری بود که در سال ۱۲۶۱ هجری شمسی و ۱۸۸۳ میلادی امتیاز آن را یک نفر مهندس فرانسوی به نام مسیوبواتان از ناصرالدین شاه گرفت. ماشینهای که در این خط به کار افتادند نام ترن نداشتند بلکه در دارالخلافه به آنها ماشین دودی میگفتند.
دلیجان
دلیجان کالسکهای هشت نفره بود با اتاق و پشتی باربنددار با دور چرخهایی از آهن که از درشکه و کالسکه که چرخهایش رزین دار، سختتر و از گاری فنر نداشت راحتتر بود.
کجاوه، پالکی و هودج
سه وسیله نقلیه ساخته شده از چوب بودند که بر روی قاطر، الاغ، اسب یا شتر حمل میگردید. هر کجاوه و پالکی و هودج فقط جای یک نفر بود و بر مرکب از هر نوع دو تا از این جایگاهها قرار میگرفت که تعادل آن برقرار گردد.
واگن اسبی
واگن اسبی به وسیله دو یا چهار اسب بر روی ریل حرکت میکرد و تقریباً بیشتر خیابانهای اصلی شهر را به هم وصل میکرد. این واگن یا تراموای، دارای چند قسمت بود. قسمت اول محوطه کوچکی بود مخصوص فرار گرفتن سورچی و قسمتهای دیگر اختصاص به مسافرانی داشت که بر روی نیمکتهایی که در دو طرف واگنها تعبیه شده بود، قرار میگرفتند.
خطوط مختلف واگن اسبی در خیابانها به قرار زیر بود: اول، خط بازار که تا آخر خیابان لاله زار نزدیک خیابان رفاهی رفتوآمد میکرد. دوم، خط خیابان شاهزاده عبدالعظیم که از بازار به راه میافتاد و خیابان ناصریه و خیابان چراغ گاز را طی میکرد و از خیابان ری میگذشت و به کار ماشین دودی میرسید. سوم، خط باغ شاه که از بازار حرکت میکرد و بعد از شش دو راهی به دروازه باغشاه میرسید.
رسوم سنتی و باورها
شب زنده داری سنتی تهرانی
تهران کهن
تهران در شمال شهر ری واقع است و دارای باغهای فراوان و میوههای متنوع و درختان زیبا میباشد و همچنین آب و هوای خوش دارد. پس از آنکه شهر ری دو بار مورد حمله مغولان قرار گرفت اهالی آن رو به سرزمین های دیگر از جمله تهران نهادند. کهنترین سند فارسی موجود دربارهٔ نام تهران نشان دهنده این مطلب است که تهران پیش از سده سوم هجری قمری وجود داشتهاست و همچنین در نوشتههای تاریخ نگارانی چون ابن اسفندیار، عمادالدین زکریای قزوینی و حمدالله مستوفی و برخی دیگر همگی معترفند که تهران دارای محلاتی بوده که در زیرزمین ساخته شده بود و اهالی آن در زیرزمین بیتوته میکردند.
تهران در عصر ایلخانان مغول
در زمان حمله مغول شهر ری ویران شد و انبوهی از جمعیت آن قتلعام شدند. سپس گروهی از مردم این شهر به سوی قریه تهران مهاجرت | در کشور چین تولید نماید. اگرچه تولید خودروهای اسپرت برای این شرکت سوددهی نداشت، اما این شرکت برای رقابت با دیگر کارخانجات مجبور شد، به تولید این گونه خودروها نیز بپردازد.
در دهه ۱۹۸۰ گروه فولکس واگن، به تقویت بازار خود، در ایالات متحده آمریکا پرداخت و توانست نیمی از محصولات خود را، به این کشور صادر نماید. این شرکت در سال ۱۹۸۲ شمار ۳۳۰ دستگاه خودرو تولید کرد. از سال ۱۹۸۵ موتورهای ۱۶ سوپاپ در خودرو جیتیآی نیز مشاهده و همچنین در سال ۱۹۸۸ خودروهای دو دیفرانسیل نیز تولید شد.
در سال ۱۹۹۸ بهطور همزمان، سه شرکت مطرح خودروسازی لامبورگینی، بنتلی و بوگاتی توسط فولکس واگن خریداری و به کلکسیون برندهای لوکس فولکسواگن، اضافه شدند.
۲۰۰۰ تا اکنون
از سال ۲۰۰۲ به بعد، با مدیریت جدید شرکت، نسل ششم فولکسواگن گلف و مدلهای گوناگونی از فولکسواگن جتا و فولکسواگن پاسات تولید شد. در سال ۲۰۰۶ مدیریت شرکت به مارتین وینترکورن، مدیر پیشین شرکت آئودی رسید، که سهم بسیاری در پیشرفت این شرکت داشت. شرکت فولکسواگن اکنون از کارخانجات بزرگ خودروسازی جهان بوده و بهطور پیوسته خودروهای جدیدی در کلاسهای گوناگون، به بازار خودروسازی جهان، عرضه میکند.
محصولات تولیدی شرکت خودروسازی اشکودا در جمهوری چک که از زیرمجموعههای شرکت فولکس واگن آلمان است نیز، هر ساله بهروز شده و روند افزایشی خود را میپیماید. مجموعه شرکتهای تابعه و زیرمجموعه گروه فولکس واگن، با بیش از ۵۴۰ هزار کارمند در سراسر جهان، در سال ۲۰۱۲ میلادی درآمدی بالغ بر ۱۹۲ میلیارد یورو را از آن خود کردهاست.
در سپتامبر ۲۰۱۵ گروه فولکسواگن به جرم تقلب در آزمون تشخیصدهنده آلایندههای خودروهای فولکسواگن در بیش از ۱۱ میلیون عدد خودرو که در طول سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۵ فروخته شده بودند بهدام افتاد. این جعل اسناد باعث شد که همه خودروهای این شرکت استانداردها و آزمونهای سازمان حفاظت محیطزیست ایالات متحده آمریکا را درحالی سپری کند که ۴۰ بار بیشتر از محدودیتهای قانونی نیتروژن اکسید وارد محیط زیست میکردند. این شرکت بهخاطر این رسوایی عذرخواهی کرد و استعفای مدیر ارشد اجرایی این شرکت مارتین وینترکورن را در تاریخ ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۵ درپی داشت. سازمان حفاظت محیطزیست ایالات متحده آمریکا اعلام کرد که اگر این اتهامات ثابت شوند، گروه فولکس واگن برای هر وسیله نقلیه با جریمهای حدود (حدود در مجموع) روبرو خواهد شد.
نامهای تجاری
گروه فولکسواگن، خودروهای تولیدشده خود را، تحت ۱۲ برند، در سرتاسر جهان، عرضه مینماید:
فولکسواگن
آئودی
بنتلی
لامبورگینی
پورشه
سیات
بوگاتی اتومبیلز
ام آ ان
اسکانیا
اشکودا
دوکاتی
ایتالدیزاین
بورس اوراق بهادار
سهام مرتبط با بخش عمومی شرکت فولکسواگن آگ، در چندین بازار بورس معتبر جهان، دادوستد میشود. این شرکت در فهرست اولیه بازار بورس فرانکفورت قرار دارد. این شرکت در ماه آوریل سال ۱۹۶۱ برای نخستین بار در این فهرست جایگرفت.
گروه فولکسواگن در سال ۱۹۶۲ وارد بازار بورس آلمان؛ دویچه بورزه شد. این شرکت همچنین در سال ۱۹۶۷ در فهرست ثانویه بازارهای بورس باسل، بورس سیکس سوئیس، بورس ژنو، ذکر گردید. در ۱۹۷۹ وارد بازار بورس لوکزامبورگ و در ابتدای سال ۱۹۸۸ مبادله سهام آن در بازار بورس لندن آغاز گردید. در پایان سال ۱۹۸۸ نیز به جمع شرکتهای فهرست شده در بازار بورس نیویورک پیوست.
شرکتهای تابعه
آئودی
آئودی، شرکت خودروسازی آلمانی و تولیدکنندهٔ خودروهای لوکس | کالسکه (وامواژه از زبان روسی، از ) یا درشکه یکی از وسایل نقلیه است.
کالسکه معمولاً چهار چرخ دارد و توسط اسب و گاه الاغ کشیدهمیشود. کالسکهها معمولاً سرپوشیده هستند.
کالسکه بچه
کالسکه بچه نمونه کوچکی از کالسکههای بزرگ است که برای جابجایی کودکان در بیرون از خانه استفاده میشوند.
پیوندهای مرتبط
ارابه
درشکه
کجاوه
گاری
گردونه
Horse-drawn vehicle
Horse harness
Driving (horse)
Horseless carriage
منابع
کالسکه
اسب سواری
خودروهای با نیروی جانوران
فناوریهای منسوخشده | افرای روشن نام یک گونه از سرده افرا است.
منابع
افراها
گیاگان چین | چاه گز، روستایی در دهستان چاه ریگان بخش چاه مرید شهرستان کهنوج در استان کرمان ایران است.
جمعیت
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا برابر با ۶۰۶ نفر (۱۶۵ خانوار) بودهاست.
منابع
چاه گز (کهنوج) | چاه کفته روستایی در دهستان گلستان بخش گلستان شهرستان سیرجان استان کرمان ایران است.
جمعیت
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این مکان ۲۶ نفر (۸خانوار) بودهاست.
منابع
روستاهای شهرستان سیرجان | هاماملیس چینی نام یک گونه از راسته انجیلیسانان است.
منابع
پیوند به بیرون
انجیلیان
درختان در چین
گیاهان بومی جمهوری خلق چین | هاندندان نام یک گونه از راسته چندتکمیزهایان است.
منابع
بازبینی گمر زیستشناسی
پستانداران منقرضشده آفریقا
پستانداران کرتاسه
چندتکمیزهایان
سنگوارههای توصیفشده در ۱۹۹۱ (میلادی) | بازار سرتپوله نام یک بازار در شهر سنندج و در محلهی سرتپوله است. این بازار از خیابان شهدا آغاز و به ابتدای بازار سنندج متصل میشود. بازار سرتپوله در مسیر راه قدیمی مریوان و سقز به کردستان عراق که هنوز بقایای آن موجود است، شکل گرفته و در گذشته در مسیر راه کاروان رو برای رسیدن به بازار اصلی سنندج قرار داشت. گذر اصلی بازار فاقد سقف و دارای حجرهها و مغازههایی از حرفههای مختلف است. اگر چه امروزه این بازار از رونق گذشته برخوردار نیست، ولی همچنان به حیات خود ادامه میدهد.
منابع
وبگاه شهرداری سنندج؛ جاذبههای تاریخی سنندج
جستارهای وابسته
بازار سنندج
سنندج
سنندج | اثر چرخ-واگن (از سوی دیگر به آن اثر چرخ-کالسکه یا اثر استروبوسکوپی میگویند) یک خطای دید است که در آن به نظر میرسد چرخ پرهای متفاوت از چرخش واقعی خود میچرخد. چرخ ممکن است کندتر از چرخش واقعی به نظر برسد، ممکن است ثابت به نظر برسد یا در جهت مخالف چرخش واقعی به نظر برسد. این آخرین شکل از این اثر گاهی اوقات اثر چرخش معکوس نامیده میشود.
اثر چرخ-واگن بیشتر در فیلمها یا تصاویر تلویزیونی از کالسکهها یا واگنها در فیلمهای وسترن دیده میشود، به هر حال ضبط هر شیء چرخانِ بهطور منظم پرهدار، آن را نشان میدهد، مانند روتور بالگرد، پروانه هواگرد و آگهی بازرگانی خودرو. در این رسانههای ضبطشده، این اثر در نتیجهٔ دُشنمایی زمانی است. همچنین معمولاً هنگامی که یک چرخ درحال چرخش توسط نور سوسو زن روشن میشود، دیده میشود. این شکلهایی از این اثر به عنوان اثرات استروبوسکوپی شناخته میشوند: این چرخش هموار اصلی چرخ فقط بهطور متناوب قابل مشاهده است. نسخه ای از اثر چرخ-واگن نیز در زیر روشنایی پیوسته دیده میشود.
جستارهای وابسته
دُشنمایی
اثر استروبوسکوپی
شاتر چرخشی
منابع
پیوند به بیرون
نسخهٔ نمایشی تعاملی که خطای دید را نشان میدهد.
خطای دید
مقالههای دارای ویدئو |
5a6569be-d5ca-494b-ac9e-819d09154707 | مهندسی خودرو | آغاز زندگی و پیدایش خودروهای موتوری به سال ۱۷۶۹ میلادی بازمیگردد، هنگامی که مهندس نظامی فرانسوی، نیکولاس ژوزف کاگنوت، یک سه چرخه بخار را برای کشیدن و حمل و نقل قطعات توپ میسازد. پس از گذشت چند سال از آن تاریخ یک مدل بهتر ساخته میشود. در اثر برخورد آن با دیوار سبب رخ دادن نخستین پیش آمد رانندگی در تاریخ خودروهای جادهای میگردد. در پی آن در سال ۱۷۸۴ میلادی یک خودرو با موتور بخار توسط مهندس اسکاتلندی جیمز وات ساخته میشود، که از کارایی چندانی برخوردار نبود. در سال ۱۸۰۲ میلادی ریچارد ترویتیک انگلیسی یک واگن بخار را به وجود آورد که فاصلهٔ میان کورنوال و لندن را میپیماید. یک شب به سبب فراموشی ترویتیک در خاموش کردن آتش دیگ بخار، واگن طعمه آتشسوزی شده و از بین میرود. بازار کالسکهها و واگنهای بخار در انگلیس تا سال ۱۸۶۵ میلادی رونق داشت تا اینکه سرانجام رقابت با راه آهن و نیز تصویب قوانین صریح علیه سرعت به عمر این دسته از خودروها پایان میدهد. | جیمز وات در چه سالی خودرویی با موتور بخار ساخت؟ | false | {
"answer_start": [
349
],
"text": [
"۱۷۸۴"
]
} | قسمت بالایی سیلندرها، پیستونها را با قدرت به پایین میراند و این حرکت پیستونها میتوانست چرخی را به حرکت درآورد.
جیمز وات موتور بخار را اختراع نکرد و حتی از تکانخوردن درِ کتری در حال جوشیدن برای این کار الهام نگرفت، بلکه او نخستین موتور بخار تجاری را با توسعه و بهبود موتور بخار توماس نیوکامن ساخت و موتور ساختهشدۀ او بعدها مشهور شد.
نخستین موتور قابل استفاده را ۱۷۱۲، نیوکامن ساخت که برای تخلیه آب معادن و بالا بردن آب برای چرخاندن چرخهای آبی، مؤثر و مقرونبهصرفه بود.
جستارهای وابسته
فهرست فیزیکدانان
پانویس
منابع
ویکیپدیای انگلیسی
پیوند به بیرون
وبگاه سیمرغ جیمز وات
اسکاتلندیهای سده ۱۹ (میلادی)
اعضای انجمن سلطنتی ادینبرو
اعضای انجمن سلطنتی
افراد انقلاب صنعتی
افراد مرتبط با انرژی
افراد مرتبط با دانشگاه هریوت-وات
انقلاب صنعتی در اسکاتلند
اهالی اسکاتلند در سده ۱۸ (میلادی)
اهالی گرینوک
پرسبیترینهای اهل اسکاتلند
دادارباوران اهل اسکاتلند
دانشمندان سده ۱۸ (میلادی) اهل بریتانیا
دانشآموختگان دانشگاه گلاسگو
دانشآموختگان دانشگاه هریوت-وات
درگذشتگان ۱۸۱۹ (میلادی)
زادگان ۱۷۳۶ (میلادی)
شیمیدانان اهل اسکاتلند
صفحات نیمهحفاظتشده ویکیپدیا در برابر خرابکاری
فیزیکدانان اهل انگلستان
کارآفرینان اهل اسکاتلند
مخترعان اهل اسکاتلند
مخترعان اهل بریتانیا
مهندسان اهل اسکاتلند
مهندسان سده ۱۸ (میلادی) اهل بریتانیا
مهندسان مکانیک اهل اسکاتلند
نظریهپردازان کسب و کار اهل اسکاتلند
نقشهبرداران اهل اسکاتلند | جیمز وات (زاده ۱۹ ژانویه ۱۷۳۶ – درگذشته ۲۵ اوت ۱۸۱۹)، فیزیکدان و دانشمند مشهور اسکاتلندی بود. او را پدر انقلاب صنعتی میخوانند.
جیمز وات با کامل کردن دیگ بخار، خدمت بزرگی به فیزیک و مکانیک کرد. اختراع چگالگر بخار از سوی او به صرفهجویی زیادی در سوخت و گسترش استفاده از نیروی بخار انجامید.
بهافتخار او، واحد توان در اسآی، وات نامیده میشود. هر وات، یک ژول بر ثانیه است. از دیگر واحدهای توان، اسب بخار است که تقریباً معادل ۷۴۶ وات می باشد.
زندگی
جیمز وات، ۱۷۳۶ در گریناک اسکاتلند زادهشد. از کودکی، کمبنیه و ظریف بود. برای همین، او را به مدرسه نفرستادند و پدر و مادرش در خانه به تربیت او پرداختند.
جیمز وات، تخیل قوی داشت و کمکم به امور فنی و مهندسی علاقهمند شد. او به ستارهشناسی، همچون ریاضیات علاقه داشت و ساعتها دراز میکشید و به ستارهها نگاه میکرد.
او از خواندن و آموختن لذت میبرد. اما زمانی فرا رسید که باید بهسبب تنگدستی و برای گذران زندگی، کار میکرد. بنابراین در مغازهای شروع به کار کرد. صبحها باید چند ساعت پیشاز بازشدن مغازه برمیخاست و کارش را آغاز میکرد، که بر سلامتیاش اثر بد گذاشت.
یکی از استادان دانشگاه که از مهارت او در امور فنی باخبر شدهبود، اتاقی در دانشگاه به او داد تا بتواند آنجا به کارهایش ادامه دهد. ۱۷۶۴، او موتوری را در دانشگاه تعمیر کرد و چند ماه، شبانهروزی انواع نیروی بخار را آزمود. سرانجام اصول موتور بخار به ذهنش راه یافت.
در این راه، مشکلات زیادی برایش پیشآمد و اتاقش را در دانشگاه از دست داد. اگر کمک همسرش، مارگارت میلو، نبود، او دست از کار میکشید. جیمز پس از گشودن کارگاهش در دانشگاه، با مارگارت ازدواج کردهبود.
جان روباک، یکی از دوستانش، پذیرفت که شریک جیمز شود و بدهیهایش را بپردازد و اختراعش را بهثبت برساند. جیمز با شادی رهسپار لندن شد. اما کارمندان اداره ثبت اختراعات، بیاعتنایی کردند، که سبب ناراحتی جیمز شد. از طرفی روباک هم مقروض شده بود و دیگر نمیتوانست به جیمز کمک کند. درین گیرودار، کارخانهدار ثروتمندی بهنام متیو بولتون از راه جان روباک از اختراعات جیمز آگاه شد و پذیرفت که با جیمز کار کند. این نقطه عطفی در زندگی جیمز بود و موفق شد موتور بخارش را، ۱۷۶۹ بسازد.
آن هنگام، شهرتش افزایش یافت و موفقیت بزرگی نصیبش شد. از موتور او، که نتیجه تلاشهایش بود، در صنعت و کارخانهها استفاده شد. اختراع جیمز وات، نقطه عطفی در انقلاب صنعتی در اروپا بود و راه را برای تولید انبوه کالا، حملونقل و مصرف بیشتر باز کرد.
جیمز وات، ۱۸۱۹، در ۸۳ سالگی درگذشت.
مخترعان پیشین ماشین بخار
نخستین ماشین بخار را ۱۶۹۰، دُنی پاپَن (Denis Papin)، فیزیکدان فرانسوی اختراع کرد. بیشترِ ماشین کوچکی که پاپن ساختهبود را سیلندرها و پیستونها تشکیل میدادند. آب در سیلندرها، بخار شده، موجب بالا رفتن پیستونها میشد. با بالا رفتن پیستونها، هوای قسمت بالایی سیلندرها فشردهمیشد. اگر بخار آب زیر پیستونها ناگهان سرد شده و به آب تبدیل میشد، هوای فشرده قسمت بالایی سیلندرها، پیستونها را با قدرت به پایین میراند و این حرکت پیستونها میتوانست چرخی را به حرکت درآورد.
جیمز وات موتور بخار را اختراع نکرد و حتی از تکانخوردن درِ | موتور یا پیشرانه دستگاهی است که انرژی شیمیایی سوخت را به انرژی گرمایی و سپس به کار مکانیکی تبدیل میکند و برای راهاندازی وسایل نقلیه، دستگاههای دیگر یا تولید برق، استفاده میشود.
توضیحات اولیه
انواع اصلی موتورها عبارتند از:
موتور بخار
موتور بنزینی
موتور دیزل
موتور الکتریکی
موتور جت (موتور موشک)
در هر یک از این موتورها انرژی از سوختهایی چون زغالسنگ، بنزین و گازوئیل بهدست میآید. همه موتورها، موتورهای درونسوز هستند. به این معنا که سوخت درون موتور میسوزد. موتور بخار، تنها موتور برون سوز است.
نخستین موتورهای بخار
در قرن هجدهم میلادی، بیشتر نیروی صنایع مربوط به انقلاب صنعتی، از موتورهای بخار بهدست میآمد. در سال ۱۷۱۲، یک انگلیسی بنام توماس نیو کامن، نخستین موتور بخار کار آمد را برای تلمبه زدن آب به بیرون از معادن زغالسنگ را اختراع کرد. در سال ۱۷۶۵، یک مهندس اسکاتلندی بنام جیمز وات، موتور بخار نیوکامن را کاملتر کرد و دستگاهی با کارایی بیشتر ساخت. چیزی نگذشت که موتورهای بخار را برای فراهم آوردن نیروی ماشین آلات کارخانهها بکار گرفتند. پس از آن نیز برای لوکوموتیوها، از جمله لوکوموتیو راکت، استفاده کردند. این لوکوموتیو را جورج استیونسون، مهندس انگلیسی، در سال ۱۸۲۹ میلادی ساخت.
موتور از دیدگاه علم برق
در دنیای برق موتور وسیلهای است که انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی دورانی تبدیل میکند. با توجه به نوع انرژی الکتریکی مورد استفاده در موتور، موتورها به دستههای:
موتورهای AC یا جریان متناوب
موتورهای DC یا جریان مستقیم
تقسیمبندی میشوند که البته هر کدام از این دو نوع، خود به دستههای جزئی تری تقسیمبندی میشوند.
تمام موتورهای الکتریکی از ۲ قسمت کلی استاتور و روتور تشکیل شدهاند.
منابع
موتورهای احتراق داخلی
موتورهای درونسوز
فناوری موتور خودرو
مبدلها
موتورها | سفیدگر حتی ممکن است با استفاده از یک سوهان شناور دو نفره که داغ است، سوهان کشی کند.
محصولات
جیمز وات در دهه ۱۷۶۰ هنگام کار بر روی موتور بخار آزمایشی خود، یک سفیدگر را به کار گرفت. اولین سیلندر توسط این سفیدگر با استفاده از آهن و لحیم چکش ساخته شدهاست. اگرچه این تکنیک ناکافی بود، اما هنگامی که این سفیدگر خیلی زود درگذشت پس از آنکه وات به جان روبوک نوشت که از از دست دادن «آهنگر سفیدگر» خود بسیار متأثر میباشد.
با انقلاب صنعتی، به همان روشی که بسیاری از آهنگران در ساخت نعل اسب تخصص یافتند، بسیاری از سفید کاران مانند آهنگران سیاه کار به آهنگران لوریمر که رکاب و سگک و این قبیل چیزها را میسازند، تبدیل شدند.
جستارهای وایسته
سفیدگری
آبکاری
منابع
متال اسمیت
ویکیسازی رباتیک | بولتن اند وات () شرکت مهندسی بریتانیایی بود، که در سال ۱۷۷۵ از مشارکت صنعتگر انگلیسی؛ متیو بولتون و مهندس اسکاتلندی؛ جیمز وات در شهر بیرمنگام تأسیس شد. این شرکت در خلال انقلاب صنعتی، نقش کلیدی در طراحی و ساخت موتورهای بخار ایفا نمود و در قرن ۱۹ بزرگترین سازنده ماشینهای بخار بشمار میآمد. شرکت بولتن اند وات در سال ۱۸۹۵ پس از خریداری توسط شرکت دبلیو اند تی آوری، منحل گردید.
منابع
پیوند به بیرون
بنیانگذاریهای ۱۷۷۵ (میلادی) در انگلستان
تاریخ موتور بخار
تولیدکنندگان موتور دریایی
جیمز وات
شرکتهای بریتانیایی بنیانگذاریشده در ۱۷۷۵ (میلادی) | دیگبخار یا بویلر عبارت است از یک مخزن بسته که در آن بخار آب جهت استفاده در خارج از آن توسط گرمای ناشی از احتراق سوخت تولید میشود. داخل دیگبخار شامل دو بخش طرف آتش و طرف آب است. سطح گرمایی دیگبخار به مجموع کلیه سطوح در طرف آتش دیگبخار گفته میشود. تمام بخشهای داخلی و تحت فشار یک دیگبخار از آلیاژهای آهنی ساخته میشوند. دیگهای بخار از نظر جنس به دو دسته چدنی و فولادی تقسیمبندی میشوند. دیگبخار چدنی برای تولید بخار کم فشار ساخته میشود و به همین دلیل بیشتر در مواردی نظیر سامانههای گرمایش مرکزی استفاده می شود. بیشتر دیگهای بخار از گونه فولادی هستند.همچنین دیگ چدنی نیز تولید میگردد.
همچنین دو نوع دیگ بخار بصورت کلی در دنیا ساخته میشود که عبارتند از واتر تیوپ و فایر تیوپ.
تاریخچه
استفاده از دیگبخار در سیر تاریخ
جیمز وات مخترع اسکاتلندی که بیشتر از او به عنوان مخترع ماشین بخار یاد میشود چهره اصلی انقلاب صنعتی است. وات در واقع نخستین سازنده ماشین بخار نیست. هرو او آلکساندریا در قرن اول میلادی ابزارهای مشابهی را توصیف کرده بود. در سال ۱۶۹۸ توماس ساوری ماشین مشابهی را به ثبت رساند که برای تلمبه کردن آب از آن استفاده میشد و در ۱۷۱۲ توماس نیوکومن گونه پیشرفتهتری از آن را به ثبت رساند. با وجود این ماشین ساخته شده توسط نیوکومن کارایی بسیار کمی داشت و آن را تنها برای خارج کردن آب از معادن زغالسنگ به کار میگرفتند. وات با اینکه تنها یک دوره کارآموزی یکساله را در زمینه ابزارسازی گذرانده بود ولی از استعداد ابداع و نوآوری فراوان برخوردار بود. وی در سال ۱۷۶۴ هنگامی که مشغول تعمیر یک مدل از ماشینهای نیوکومن بود به ماشین بخار علاقهمند شد. وات اصلاحاتی آنچنان مهم و ارزنده در ماشین اختراعی نیوکومن به عمل آورد که میتوان او را مخترع نخستین ماشین بخار دانست. نخستین تغییر مهم وات که در سال ۱۷۶۹ به ثبت رساند اضافه کردن یک محفظه جداگانه تراکم بخار بود. او همچنین با عایقبندی، سیلندر بخار را مجزا کرد و در سال ۱۷۸۲ ماشین دوطرفه را اختراع نمود. تمام اینها همراه با چند فقره تغییرات و اصلاحات کوچکتر به کارایی بیشتر ماشینهای بخار منتج شد. این ازدیاد کارایی عملاً به معنای تفاوت بین یک ابزار ماهرانه ولی نه چندان قابل استفاده با وسیلهای با توان صنعتی فراوان بود. وات در سال ۱۷۸۱ با اختراع یک سری چرخدنده حرکت تناوبی موتور را به حرکت دورانی تبدیل کرد. با استفاده از این ابزار بر موارد استفاده از موتور بخار به شکل چشمگیری افزوده شد.
وات که خود فاقد استعداد لازم در کارهای تجاری بود، در سال ۱۷۷۵ به اتفاق ماتیو بولتون که مهندسی چیرهدست و معاملهگری توانا بود شرکتی تأسیس کرد، طی ۲۵ سال بعد شرکت وات – بولتون شمار بسیاری موتورهای بخاری تولید و به بازار عرضه کرد که در نتیجه ثروت سرشاری نصیب آن دو گردید.
درباره اهمیت ماشین بخار مبالغه و گزافهگویی نمیشود. درست است که بسیاری از اختراعات دیگر در انقلاب صنعتی نقش داشتهاند؛ ولی هیچیک از آنها بهتنهایی نمیتوانستند برای انقلاب صنعتی حیاتی باشند. پیش از آن اگر چه از نیروی آب و باد برای به گردش درآوردن چرخ آسیابها | توماس نیوکامن (زاده ۱۶۶۳ دارتموت – درگذشته ۱۷۲۹ در لندن) یک مهندس بریتانیایی است که عمده شهرت او به دلیل اختراع نخستین موتور بخار اتمسفری برای پمپ کردن آب است. این اختراع تأثیر بسیار زیادی بر طرحهای بعد (مانند موتور جیمز وات) داشت.
اختراع موتور بخار
توماس نیوکامن در شهر دارتموت، دِوُن در انگلستان متولد شد. او در جوانی به عنوان آهنفروش در دارتموت کار میکرد اما از آنجا که جاری شدن سیل یک مشکل بزرگ و مهم در آن منطقه بود، وی بهطور گستردهای بر روی ساخت یک پمپ بخار کار کرد. در طراحی نیوکامن، شدت فشار توسط فشار بخار محدود نمیشد و او برای به وجود آوردن خلاء در سیلندر، جت کندانس داخلی و یک مکانیسم اتوماتیک را نیز برای به حرکت درآوردن سوپاپهای سیلندر اختراع کرد.
اولین موتور قابل استفادهی نیوکامن در سال ۱۷۱۲ در نزدیکی قلعهی دادلی، در استافوردشر ساخته شد که برای تخلیه آب معادن و بالا بردن آب برای چرخاندن چرخهای آبی بسیار مؤثر و ابزاری مقرون به صرفه بود.
منابع
توماس نیو کامن
افراد انقلاب صنعتی
اهالی دارتموث، دوون
باپتیستهای اهل انگلستان
تاریخ استخراج معدن
خاکسپاریها در بانهیل فیلدز
درگذشتگان ۱۷۲۹ (میلادی)
زادگان ۱۶۶۴ (میلادی)
مخترعان اهل انگلستان
مهندسان اهل انگلستان
مهندسان مکانیک اهل بریتانیا | اسب-بخار و که بهاختصار با hp نشان داده میشود، یکای توان است که میزان کار انجامشده در واحد زمان را بیان میکند. این واژه در اواخر قرن هجدهم توسط مخترع اسکاتلندی، جیمز وات برای مقایسهٔ بازده موتور بخار با قدرت اسبهای کاری به تصویب رسید. بعد از آن برای سنجش بازده موتورهای پیستونی و الکتریکی و توربینها کاربرد آن بیشتر گسترش یافت، اما امروزه این اصطلاح بهخاطر تعریفهای مختلفی که از آن موجود بوده، در علوم چندان بهکار نمیرود. اسب بخار بهعنوان مقیاسی از توان موتورهای درونسوز بیشتر در صنعت خودروسازی اصطلاحی رایج است. واحد توان در دستگاه SI وات است. یک اسب بخار، بنابر تعاریف مشهور، بین ۷۳۵٫۵ تا ۷۵۰ وات است.
در منابع و محاسبات مهندسی برق، یک اسب بخار برابر با ۷۴۶ وات است.
تصویر اسب بخار متریک (اسب بخار). یک اسب بخار قدرت مورد نیاز برای بلند کردن وزن ۷۵ کیلوگرم (میانگین وزن یک نفر) به یک متری (۳٫۲۸ فوت) در عرض یک ثانیه است. اسب بخار متریک معادل تقریبی ۷۳۵٫۵ وات است.
تاریخچه
توسعه موتور بخار دلیلی برای مقایسه میزان تولید اسب با موتورهایی بود که میتوانند جایگزین آنها شوند. در سال ۱۷۰۲، توماس ساوری در کتاب «دوست معدنچی» نوشت:
بعداً این ایده توسط جیمز وات برای کمک به بازاریابی پیشرانه بخار خود مورد استفاده قرار گرفت. وی قبلاً توافق کرده بود که یک سوم پسانداز زغالسنگ را از موتورهای بخار قدیمی نیوکامن دریافت کند. این طرح حق امتیاز با مشتریانی که موتور بخار فعلی ندارند اما در عوض از اسب استفاده میکردند، کارساز نبود.
در سال ۱۹۹۳، استیونسون و Wassersug مقاله ای را در خلاصه اندازهگیریها و محاسبات میزان کار اوج و پایدار یک اسب در مجله Nature منتشر کردند. با استناد به اندازهگیریهای انجام شده در نمایشگاه ایالتی آیووا در سال ۱۹۲۶، آنها گزارش دادند که حداکثر توان طی چند ثانیه تا ۱۴٫۹ اسب بخار (۱۱٫۱ کیلووات) اندازهگیری شدهاست و همچنین مشاهده کردند که برای فعالیتهای پایدار، میزان کار در حدود ۱ اسب بخار (۰٫۷۵ کیلووات) به ازای هر اسب با توصیههای کشاورزی از قرن ۱۹ و ۲۰ مطابقت دارد و همچنین با سرعت کار حدود ۴ برابر میزان پایه مصرف شده توسط سایر مهره داران برای فعالیت پایدار سازگار است.
محاسبه
اگر گشتاور و سرعت چرخش در واحدهای منسجم SI بیان شوند، قدرت به صورت زیر محاسبه میشود
که در آن P بر حسب وات و بر حسب نیوتن متر گشتاور است، و (اُمگا) سرعت زاویه ای بر حسب رادیان بر ثانیه است. اگر به جای این واحدها از واحدهای دیگری استفاده شود، یک فاکتور تبدیل باید در آن لحاظ شود.
تعاریف
تعاریف زیر بهطور گستردهای مورد استفاده قرار گرفته یا استفاده میشود:
در شرایط خاص لازم است بین تعاریف مختلف اسب بخار تفکیک شود و بنابراین یک پسوند اضافه میشود: hp (I) برای اسب بخار مکانیکی، hp (M) برای اسب بخار متریک، hp (S) برای اسب بخار در دیگهای بخار و نهایتاً hp(E) برای اسب بخار الکتریکی.
اسب بخار الکتریکی
پلاکهای نام بر روی موتورهای الکتریکی، توان خروجی آنها را نشان میدهد، نه توان ورودی (یعنی قدرت تحویل داده شده در شفت، و نه توان مصرفی برای حرکت موتور). این توان خروجی بهطور معمول با وات یا کیلووات | وات (به نشانهٔ کوتاهشدهٔ W) یکای توان در دستگاه استاندارد بینالمللی واحدها است (برگرفته از نام جیمز وات مخترع اسکاتلندی). یک وات برابر است با یک ژول انرژی در هر ثانیه. وات بیانگر آهنگ مصرف یا تولید <انرژی> است. در تحلیل ابعادی وات بهصورت بررسی میشود.
آهنگ مصرف انرژی الکتریکی در لامپهای حبابی معمولی بین ۱۵ تا ۱۰۰ وات است. لامپهای فلوئورسنت فشرده مصرفی بین ۵ تا ۳۰ وات دارند. موتور یک خودروی معمولی با آهنگ ۲۵۰۰۰ وات انرژی مکانیکی تولید میکند. توان یک فرمول اصلی دارد که همیشه یکسان است.
تعریف
برای بدست آوردن توان در ترمودینامیک و مکانیک از فرمول کار تقسیم بر زمان استفاده میگردد:
و در برق:
و در الکترومغناطیس ۱ وات (W) برابر است با گذر ۱ آمپر (A) از اختلاف پتانسیل ۱ ولت (V):
مضارب وات
میکرووات
میکرووات، که با μW نشان داده میشود، برابر با یک میلیونیوم وات است. در تجهیزات پزشکی مانند الکتروانسفالوگرافی و نوار قلب و همچنین گیرندههای رادار و رادیو از یکای میکرووات استفاده میشود. همچنین توان سلولهای خورشیدی کوچک برای وسایلی مانند ماشین حساب و ساعت با این یکا بیان میشود.
میلیوات
میلیوات، که با mW نشان داده میشود، برابر است با یک هزارم وات. یک اشارهگر لیزری معمولی توانی در حدود ۵ میلیوات دارد. همچنین یک سمعک معمولی کمتر از یک میلیوات توان مصرفی دارد.
کیلووات
کیلووات، که با kW نشان داده میشود، برابر با هزار وات است. این یکا معمولاً برای بیان توان خروجی موتورها و توان مصرفی موتورهای الکتریکی و ابزارها استفاده میشود. این یکا همچنین یکای متداول برای بیان توان الکترومغناطیسی خروجی از فرستندههای رادیویی و تلویزیونی است. یک کیلووات تقریباً برابر با ۱٫۳۴ اسب بخار است.
مگاوات
مگاوات، که با MW نشان داده میشود، برابر با یک میلیون وات است. خیلی از رخدادها یا ماشینها با تبدیل انرژی در مقیاس مگاوات سر و کار دارند از جمله آذرخش، موتورهای الکتریکی بزرگ، کشتیهای جنگی بزرگ مانند ناوها، زیردریاییها و ناوهای هواپیمابر، خوشههای سرور و مراکز داده. یک ساختمان تجاری - مسکونی بزرگ ممکن است چند مگاوات انرژی الکتریکی و گرما مصرف کند.
ظرفیت تولید برق مولدهای الکتریکی معمولاً برحسب مگاوات بیان میشود. همچنین لوکوموتیوهای برقی امروزی، توان حداکثر در حدود ۵ یا ۶ مگاوات دارند.
گیگاوات
گیگاوات، که با GW نشان داده میشود، برابر با یک میلیارد وات است. این یکا گاهی برای بیان توان نیروگاههای بزرگ و خطوط انتقال نیرو مورد استفاده قرار میگیرد. به عنوان مثال، ظرفیت نصبشده در نیروگاههای بادی آلمان در سال ۲۰۱۰، ۲۷ گیگاوات بودهاست.
تراوات
تراوات، که با TW نشان داده میشود، برابر با یک تریلیون وات (۱۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰) است.
پتاوات
پتاوات، که با PW نشان داده میشود، برابر با یک کوادریلیون وات(۱۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰۰) است.
جستارهای وابسته
اسب بخار (یکای دیگری برای توان)
منابع
جیمز وات
مهندسی قدرت
یکاهای توان
یکاهای مشتق اسآی | مادرن مدیا سنتر () ساختمان اداری ۵۷ طبقه مستقر در شهر چانگژو، چین است، که در سال ۲۰۱۳ احداث گردید.
منابع
آسمانخراشها در جیانگسو
آسمانخراشهای اداری چین
بنیانگذاریهای ۲۰۱۳ (میلادی) در چین
ساختمانها و سازهها در چانگژو
ساختمانهای تجاری کاملشده در ۲۰۱۳ (میلادی) |
071d3985-2481-4eb8-a558-c890e9b813cb | مهندسی خودرو | آغاز زندگی و پیدایش خودروهای موتوری به سال ۱۷۶۹ میلادی بازمیگردد، هنگامی که مهندس نظامی فرانسوی، نیکولاس ژوزف کاگنوت، یک سه چرخه بخار را برای کشیدن و حمل و نقل قطعات توپ میسازد. پس از گذشت چند سال از آن تاریخ یک مدل بهتر ساخته میشود. در اثر برخورد آن با دیوار سبب رخ دادن نخستین پیش آمد رانندگی در تاریخ خودروهای جادهای میگردد. در پی آن در سال ۱۷۸۴ میلادی یک خودرو با موتور بخار توسط مهندس اسکاتلندی جیمز وات ساخته میشود، که از کارایی چندانی برخوردار نبود. در سال ۱۸۰۲ میلادی ریچارد ترویتیک انگلیسی یک واگن بخار را به وجود آورد که فاصلهٔ میان کورنوال و لندن را میپیماید. یک شب به سبب فراموشی ترویتیک در خاموش کردن آتش دیگ بخار، واگن طعمه آتشسوزی شده و از بین میرود. بازار کالسکهها و واگنهای بخار در انگلیس تا سال ۱۸۶۵ میلادی رونق داشت تا اینکه سرانجام رقابت با راه آهن و نیز تصویب قوانین صریح علیه سرعت به عمر این دسته از خودروها پایان میدهد. | آغاز زندگی و پیدایش خودروهای موتوری به کدام سال بازمیگردد؟ | false | {
"answer_start": [
39
],
"text": [
"سال ۱۷۶۹"
]
} | تاریخچه خودرو الکتریکی () مروری بر پیشینهٔ پیدایش وسایل نقلیهٔ الکتریکی است که نزدیک به ۲ سده از آغاز آن میگذرد. این وسایل برای نخستین بار در سالهایِ میانیِ سدهٔ ۱۹ ظاهر شدند. تا حدود سال ۱۹۰۰ رکورد سرعت زمینی خودرو را وسیلهٔ نقلیهٔ الکتریکی داشت. سیبراندوس استراتینگ در گرونینگن هلند اولین خودروی الکتریکی را در سال ۱۸۳۵ ساختهرچند که نخستین وسیلهٔ نقلیهٔ الکتریکی با قابلیت کاربردی تا پیش از دسترسی به باتریهای اسید- سرب میسر نبود.
در سدهٔ بیستم، هزینهٔ بالا، سرعت کم و برد کوتاه وسایل نقلیهٔ الکتریکی با باتری، در مقایسه با وسایل نقلیه با موتور احتراق داخلی، منجر به کاهش جهانی در استفاده از آنها به عنوان خودروهای موتوری شخصی شد. اگرچه وسایل نقلیه الکتریکی همچنان در قالب تجهیزات بارگیری و باربری و حمل و نقل عمومی - به ویژه وسایل نقلیهٔ ریلی - مورد استفاده قرار میگرفتهاند.
در آغاز سدهٔ بیست و یکم، علاقه به وسایل نقلیه الکتریکی و سایر سوختهای جایگزین در وسایل نقلیه موتوری شخصی به دلیل نگرانیهای فزاینده در مورد مشکلات مرتبط با استفاده از وسایل نقلیه با سوخت هیدروکربنی؛ آسیب به آبوهوا ناشی از انتشار آنها، و پایدار نبودن زیرساختهای فعلی حمل و نقل متکی بر هیدروکربن، و نیز پیشرفت در فناوری خودروهای الکتریکی، افزایش یافتهاست.
از سال ۲۰۱۰، فروش ترکیبی خودروهای تمام الکتریکی و وانتهای کاربردی به ۱ میلیون دستگاه رسید که در سپتامبر ۲۰۱۶ در سراسر جهان تحویل شدهبود. این رقم در پایان سال ۲۰۱۹ به ۴٫۸ میلیون خودروی الکتریکی در حال استفاده رسید،
و فروش تجمعی پلاگینهای سبک در خودروهای الکتریکی تا پایان سال ۲۰۲۰ به ۱۰ میلیون واحد رسید. , از اوت ۲۰۲۰، تسلا مدل ۳ کاملاً الکتریکی با حدود ۶۴۵۰۰۰ دستگاه، پرفروشترین خودروی سواری برقی پلاگین در تمام دوران در جهان است.
گامهای نخست
مدلهای خودرو الکتریکی
لوکوموتیوهای برقی
نخستین خودروهای الکتریکی کاربردی
جستارهای وابسته
اسکوتر و موتورسیکلت برقی
بهرهگیری از خودروهای برقی بر پایه کشور
منابع
تاریخ مهندسی برق
وسایل نقلیه برقی | ایمپریال موتورز () شرکت خودروسازی آمریکایی بود، که در سال ۱۹۵۵ توسط شرکت کرایسلر تأسیس شد.
منابع
پیوند به بیرون
اتومبیلهای دهه ۱۹۶۰
اتومبیلهای دهه ۱۹۷۰
تولیدکنندگان وسایل نقلیه موتوری لوکس
تولیدکنندگان وسایل نقلیه موتوری منحلشده ایالات متحده آمریکا
خودروهای سایز بزرگ
خودروهای سدان
خودروهای کروکی
خودروهای کوپه
خودروهای لوکس
خودروهای لوکس شخصی
خودروهای محور عقب
خودروهای معرفیشده در ۱۹۵۵ (میلادی)
سازندگان وسایل نقلیه در میشیگان | آئودی تیتی (Audi TT) خودرویی است که از سال ۱۹۹۸ تا کنون در مجارستان تولید شدهاست. طراحی آن موتور جلو، خودرو محور جلو، خودرو چهار چرخ محرک بوده است.
فرم خاص بدنه این خودرو باعث شده تا از دیگر خودروهای همگروه خود کاملاً متمایز باشد. از موتوری به حجم ۳٫۲ لیتر ۶ سیلندر خطی (Line) به قدرت ۲۵۰ اسب بخار استفاده میکند. البته موتورهای بسیاری داشته که به انواع موتورهای ۴ سیلندر با تزریق مستقیم و دارای توربو و بدون توربو نیز میتوان اشاره داشت.
طراحی آئودی تیتی در بهار سال ۱۹۹۴ در مرکز طراحی گروه فولکس واگن در کالیفرنیا آغاز شد.
منابع
اتومبیلهای دهه ۱۹۹۰
اتومبیلهای دهه ۲۰۰۰ (میلادی)
اتومبیلهای دهه ۲۰۱۰
اتومبیلهای دهه ۲۰۲۰
خودروهای آئودی
خودروهای اسپرت
خودروهای اسپرت محور جلو
خودروهای تمامچرخ محرک
خودروهای رودستار تحت استاندارد NCAP
خودروهای رودستر
خودروهای کوپه
خودروهای کوپه ۲+۲
خودروهای گردشگری
خودروهای معرفیشده در ۱۹۹۸ (میلادی) | راکستون () شرکت خودروسازی آمریکایی بود، که در سال ۱۹۲۹ تأسیس شد و در سال ۱۹۳۱ منحل گردید.
منابع
پیوند به بیرون
اتومبیلهای دهه ۱۹۲۰
اتومبیلهای دهه ۱۹۳۰
تولیدکنندگان وسایل نقلیه موتوری لوکس
تولیدکنندگان وسایل نقلیه موتوری منحلشده ایالات متحده آمریکا
خودروهای لوکس
خودروهای محور جلو
سازندگان وسایل نقلیه در ویسکانسین | آگامای سروزغی نام یک سرده از زیرراسته ایگوآناسانیان است.
منابع
پیوند به بیرون
آگامایان
سردههای مارمولک | زنجرگان پرمو نام یک تیره از بالاخانواده زنجرهواران است.
منابع
پیوند به بیرون
خانوادههای نیمبالان
زنجره | خوشگریزها نام یک سرده از زیرخانواده وشمهای بیابانی است.
منابع
پیوند به بیرون
خوشگریزها
بیتیغهها
سردههای پرندگان | آغازینوکها نام یک سرده از زیرخانواده وشمهای بیابانی است.
منابع
پیوند به بیرون
آغازیمنقارها
بیتیغهها
سردههای پرندگان | آنادول شرکت خودروسازی ترکیهای بود، که خودروهای مسافری تولید میکرد. از سال ۱۹۶۶ تا ۱۹۹۱ خودروها و پیکاپهای آنادول توسط شرکت صنایع خودروسازی اتوسان، در استانبول تولید میشد.
تولید شرکت خودروهای مسافری آنادول در سال ۱۹۸۶ متوقف گردید، وقتی که تولید خودروی پیکاپ اتوسان ۵۰۰ تا سال ۱۹۹۱ آغاز شد. هماکنون خودروهای مسافری و تجاری فورد در شرکت اتوسان تولید گشته و به کشورهای مختلف صادر میشود.
منابع
تولیدکنندگان وسایل نقلیه موتوری منحلشده ترکیه
خودروسازهای ترکیهای
خودروهای ترکیهای
شرکتهای تولیدکننده وسایل نقلیه بنیانگذاریشده در ۱۹۶۶ (میلادی)
شرکتهای خودروسازی ترکیه
صنعت خودروسازی ترکیه
مارکهای خودرو | مرغ زنگولهای کاکلی نام یک گونه از تیره زنگولهمرغان است.
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر زیستشناسی
پرندگان استرالیای جنوبی
پرندگان بومی استرالیا
پرندگان توصیفشده در ۱۸۲۷ (میلادی)
زنگولهمرغان |
2290cc49-9e3f-46dc-bc1a-2e320cd0b512 | مهندسی خودرو | آغاز زندگی و پیدایش خودروهای موتوری به سال ۱۷۶۹ میلادی بازمیگردد، هنگامی که مهندس نظامی فرانسوی، نیکولاس ژوزف کاگنوت، یک سه چرخه بخار را برای کشیدن و حمل و نقل قطعات توپ میسازد. پس از گذشت چند سال از آن تاریخ یک مدل بهتر ساخته میشود. در اثر برخورد آن با دیوار سبب رخ دادن نخستین پیش آمد رانندگی در تاریخ خودروهای جادهای میگردد. در پی آن در سال ۱۷۸۴ میلادی یک خودرو با موتور بخار توسط مهندس اسکاتلندی جیمز وات ساخته میشود، که از کارایی چندانی برخوردار نبود. در سال ۱۸۰۲ میلادی ریچارد ترویتیک انگلیسی یک واگن بخار را به وجود آورد که فاصلهٔ میان کورنوال و لندن را میپیماید. یک شب به سبب فراموشی ترویتیک در خاموش کردن آتش دیگ بخار، واگن طعمه آتشسوزی شده و از بین میرود. بازار کالسکهها و واگنهای بخار در انگلیس تا سال ۱۸۶۵ میلادی رونق داشت تا اینکه سرانجام رقابت با راه آهن و نیز تصویب قوانین صریح علیه سرعت به عمر این دسته از خودروها پایان میدهد. | سه چرخ بخار با چه هدفی ساخته شد؟ | false | {
"answer_start": [
151
],
"text": [
"حمل و نقل قطعات توپ"
]
} | دیگبخار یا بویلر عبارت است از یک مخزن بسته که در آن بخار آب جهت استفاده در خارج از آن توسط گرمای ناشی از احتراق سوخت تولید میشود. داخل دیگبخار شامل دو بخش طرف آتش و طرف آب است. سطح گرمایی دیگبخار به مجموع کلیه سطوح در طرف آتش دیگبخار گفته میشود. تمام بخشهای داخلی و تحت فشار یک دیگبخار از آلیاژهای آهنی ساخته میشوند. دیگهای بخار از نظر جنس به دو دسته چدنی و فولادی تقسیمبندی میشوند. دیگبخار چدنی برای تولید بخار کم فشار ساخته میشود و به همین دلیل بیشتر در مواردی نظیر سامانههای گرمایش مرکزی استفاده می شود. بیشتر دیگهای بخار از گونه فولادی هستند.همچنین دیگ چدنی نیز تولید میگردد.
همچنین دو نوع دیگ بخار بصورت کلی در دنیا ساخته میشود که عبارتند از واتر تیوپ و فایر تیوپ.
تاریخچه
استفاده از دیگبخار در سیر تاریخ
جیمز وات مخترع اسکاتلندی که بیشتر از او به عنوان مخترع ماشین بخار یاد میشود چهره اصلی انقلاب صنعتی است. وات در واقع نخستین سازنده ماشین بخار نیست. هرو او آلکساندریا در قرن اول میلادی ابزارهای مشابهی را توصیف کرده بود. در سال ۱۶۹۸ توماس ساوری ماشین مشابهی را به ثبت رساند که برای تلمبه کردن آب از آن استفاده میشد و در ۱۷۱۲ توماس نیوکومن گونه پیشرفتهتری از آن را به ثبت رساند. با وجود این ماشین ساخته شده توسط نیوکومن کارایی بسیار کمی داشت و آن را تنها برای خارج کردن آب از معادن زغالسنگ به کار میگرفتند. وات با اینکه تنها یک دوره کارآموزی یکساله را در زمینه ابزارسازی گذرانده بود ولی از استعداد ابداع و نوآوری فراوان برخوردار بود. وی در سال ۱۷۶۴ هنگامی که مشغول تعمیر یک مدل از ماشینهای نیوکومن بود به ماشین بخار علاقهمند شد. وات اصلاحاتی آنچنان مهم و ارزنده در ماشین اختراعی نیوکومن به عمل آورد که میتوان او را مخترع نخستین ماشین بخار دانست. نخستین تغییر مهم وات که در سال ۱۷۶۹ به ثبت رساند اضافه کردن یک محفظه جداگانه تراکم بخار بود. او همچنین با عایقبندی، سیلندر بخار را مجزا کرد و در سال ۱۷۸۲ ماشین دوطرفه را اختراع نمود. تمام اینها همراه با چند فقره تغییرات و اصلاحات کوچکتر به کارایی بیشتر ماشینهای بخار منتج شد. این ازدیاد کارایی عملاً به معنای تفاوت بین یک ابزار ماهرانه ولی نه چندان قابل استفاده با وسیلهای با توان صنعتی فراوان بود. وات در سال ۱۷۸۱ با اختراع یک سری چرخدنده حرکت تناوبی موتور را به حرکت دورانی تبدیل کرد. با استفاده از این ابزار بر موارد استفاده از موتور بخار به شکل چشمگیری افزوده شد.
وات که خود فاقد استعداد لازم در کارهای تجاری بود، در سال ۱۷۷۵ به اتفاق ماتیو بولتون که مهندسی چیرهدست و معاملهگری توانا بود شرکتی تأسیس کرد، طی ۲۵ سال بعد شرکت وات – بولتون شمار بسیاری موتورهای بخاری تولید و به بازار عرضه کرد که در نتیجه ثروت سرشاری نصیب آن دو گردید.
درباره اهمیت ماشین بخار مبالغه و گزافهگویی نمیشود. درست است که بسیاری از اختراعات دیگر در انقلاب صنعتی نقش داشتهاند؛ ولی هیچیک از آنها بهتنهایی نمیتوانستند برای انقلاب صنعتی حیاتی باشند. پیش از آن اگر چه از نیروی آب و باد برای به گردش درآوردن چرخ آسیابها | ۰-۱۰-۰ ()
۰-۱۰-۰ یک لوکوموتیو بخار با چرخهای منظم است. ۰-۱۰-۰ ساخت کشور بریتانیا میباشد. این مدل لوکوموتیو با سیستم دکاپاد با یک زیر مدل با نام ۲-۱۰-۰
و نیز زیر مدلهای دیگری از این نوع لوکوموتیو وجود دارند که در ایالات متحده آمریکا طراحی و ساخته شدهاند. این مدل لوکوموتیو توسط ریبون ولز در سال ۱۸۶۸ طراحی و ساخته شده است.
استفاده
در سال ۱۸۹۹، کارل گولسدورف یک نمونه مشهور با نام ۱۸۰٫۰۰ برای استرالیا را برای راه آهن ایالتی وارد کرد. ۰-۱۰-۰ برای مناطق کوهستانی استفاده نمیشود.
در کانادا
سه ۰-۱۰-۰ لوکوموتیو برای استفاده شدن در راه آهن پاسیفیک کانادا ساخته شدند.
منابع
پیوند به بیرون
لوکوموتیوها بر پایه نظم چرخ
نشانهگذاری وایت | ۴۹۷ چهارصد و نود و هفتمین سال هجری خورشیدی است.
۴۹۷
سده ۵ | پیاس ادیت (۱۸۷۰) یک کشتی با طول بود. این کشتی در سال ۱۸۷۰ ساخته شد.
منابع
کشتیهای ۱۸۷۰ (میلادی)
کشتیهای بخار
کشتیهای چرخپرهای بریتانیا
کشتیهای ساخته شده در رود تاین | چلهخانه سفلی یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان چلهخانه بخش صوفیان شهرستان شبستر واقع شدهاست.
منابع
روستاهای شهرستان شبستر | چهارباله نام یک سرده از راسته سوفماهیسانان است.
منابع
سوفماهیسانان | پیاس فرونتناک یک کشتی بود. این کشتی در سال ۱۸۱۷ ساخته شد.
منابع
تاریخ اقتصاد کانادا
کشتیهای بخار انتاریو
کشتیهای بخار کانادا
کشتیهای چرخپرهای
کشتیهای ساخت انتاریو
کشتیهای ۱۸۱۷ (میلادی) | سودبرگ یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش الکیو۳۰
دهانههای ماه | پیاس النور (۱۸۸۱) یک کشتی است که طول آن میباشد. این کشتی در سال ۱۸۸۱ ساخته شد.
منابع
کشتیهای ۱۸۸۱ (میلادی)
کشتیهای بخار
کشتیهای چرخپرهای بریتانیا
کشتیهای ساخته شده در مرزیساید | الکساندر اربوتنات (کشتیبخار پارویی) یک کشتی است که طول آن میباشد. این کشتی در سال ۱۹۲۳ ساخته شد.
منابع
کشتیهای ۱۹۲۳ (میلادی)
کشتیهای چرخپرهای
کشتیهای چرخپرهای استرالیا
کشتیهای تجاری استرالیا
کشتیهای ساخت ویکتوریا (استرالیا) |
d9097ce9-1638-45fa-88d9-b07516dc54f5 | مهندسی خودرو | آغاز زندگی و پیدایش خودروهای موتوری به سال ۱۷۶۹ میلادی بازمیگردد، هنگامی که مهندس نظامی فرانسوی، نیکولاس ژوزف کاگنوت، یک سه چرخه بخار را برای کشیدن و حمل و نقل قطعات توپ میسازد. پس از گذشت چند سال از آن تاریخ یک مدل بهتر ساخته میشود. در اثر برخورد آن با دیوار سبب رخ دادن نخستین پیش آمد رانندگی در تاریخ خودروهای جادهای میگردد. در پی آن در سال ۱۷۸۴ میلادی یک خودرو با موتور بخار توسط مهندس اسکاتلندی جیمز وات ساخته میشود، که از کارایی چندانی برخوردار نبود. در سال ۱۸۰۲ میلادی ریچارد ترویتیک انگلیسی یک واگن بخار را به وجود آورد که فاصلهٔ میان کورنوال و لندن را میپیماید. یک شب به سبب فراموشی ترویتیک در خاموش کردن آتش دیگ بخار، واگن طعمه آتشسوزی شده و از بین میرود. بازار کالسکهها و واگنهای بخار در انگلیس تا سال ۱۸۶۵ میلادی رونق داشت تا اینکه سرانجام رقابت با راه آهن و نیز تصویب قوانین صریح علیه سرعت به عمر این دسته از خودروها پایان میدهد. | برای حمل و نقل توپ چه وسیلهای ساخته شد؟ | false | {
"answer_start": [
122
],
"text": [
"سه چرخه بخار"
]
} | توپ ضدِ تانک سلاحی است که برای از بین بردن خودروهای زرهپوش طراحی شدهاست. این نوع توپها در مقایسه با توپهای توپخانهای گلولههایی با کالیبر پائینتر را از لولهای بلندتر شلیک میکنند تا شتاب گلوله در هنگام خروج از دهانه توپ افزایش یابد و انرژی جنبشی لازم برای عبور از زره تانک را به دست بیاورد. توپهای ضد تانک کاربردهای دیگری از جمله تهیهٔ آتش پشتیبان برای پیادهنظام را هم دارند. همچنین انواع دیگر توپها مانند توپهای صحرایی و ضدهوایی را هم میتوان با مهمات ضدتانک در نقش توپ ضدتانک به کار گرفت. یکی از معروفترین نمونههای این کاربرد دوگانه «فلاک ۸۸» توپ ۸۸ میلیمتری ضدهوایی آلمانها در جنگ جهانی دوم بود که یکی از موثرترین سلاحهای ضدتانک در این جنگ بود.
تاریخچه
نخستین توپهای ضدتانک بلافاصله پس از جنگ جهانی اول طراحی شدند. در این جنگ برای نخستین بار تانکها پا به عرصه نبرد گذاشتند و تمهیدات مختلفی برای متوقف ساختن آنها صورت گرفت که یکی از آنها استفاده از توپهای صحرایی موجود علیه آنها بود. پس از پایان جنگ سلاحهایی اختصاصی برای غلبه بر زره تانکها ساخته شد که یکی از آنها توپهای ضد تانک بود. از آنجا که نیروهای پیادهنظام به دلیل مشکل حمل و نقل هیچگاه علاقهای به ادوات توپخانهای نداشتهاند این توپها به جای اینکه در اختیار پیادهنظام قرار گیرند در آتشبارهای مخصوص به خود سازمان مییافتند که زیر نظر یک هنگ یا تیپ قرار داشت. تاکتیک حمله برقآسای آلمانها در ابتدای جنگ جهانی دوم نشان داد که در دسترس بودن توپهای ضدتانک علیرغم تمام مشکلاتی که در حملونقل آنها وجود دارد، ضروری است. به همین دلیل در اواسط این جنگ اکثر گردانهای پیادهنظام یک جوخه توپ ضدتانک را تحت فرمان خود داشتند.
اولین توپهای ضدتانک معمولاً بسیار سبک طراحی شده تا جابجایی آنها سادهتر باشد و با کالیبرهای حدود ۴۰ میلیمتر ساخته میشدند و عمدتاً همان گلولههایی را شلیک میکردند که تانکهای کشور سازنده آنها شلیک میکردند. انگلیسیها نیروهای خود را به توپ ۲ رطلی ۴۰ میلیمتری، فرانسویها به توپهای ۲۵ و ۴۷ مم، آمریکاییها به توپ ۳۷ مم، روسها به توپ ۴۵ مم و ایتالیاییها به توپ ۴۷ مم ضدتانک برای مقابله با تانکهای دشمن مجهز کردند. این توپهای سبک برای غلبه بر زره اکثر تانکهای پیش از جنگ جهانی دوم و اوایل جنگ کفایت میکردند اما پیشرفت سریع تانکها در طول جنگ و افزایش غیرمنتظره زره آنها باعث شد تا این توپها به سرعت بیاثر شده و یکی از معضلات جدی تمام کشورهای درگیر در جنگ نداشتن سلاح مناسب برای شکست تانکهای جدید دشمن شد. این معضل برای تانکها هم مطرح بود و توپ نصب شده بر روی تانکها نیز با افزایش زره تانکهای دشمن کارایی خود را از دست میداد اما میشد که توپِ تانک را برداشته و به جای آن توپ قویتری را نصب کرد. کاری که هرچند پیچیدگیها و دشواریهای خاص خود را دارد اما معمولاً امکانپذیر است. اما در مورد توپهای ضد تانک چنین چیزی ممکن نبود و سلاح بهطور کلی از رده خارج محسوب میشد. به ناچار توپهای جدید ساخته میشدند اما اولویت نیروهای نظامی ساخت توپ جدید برای تانکهای خود بود و مدتها طول میکشید تا توپهای ضدتانک جدید در | سی۲پی یک کشنده توپخانه ساخت لهستان بود که در جریان تهاجم به لهستان کشنده اصلی توپها ضدهوایی لهستانی بود.
تاریخچه
در ۱۹۳۰ میلادی ستاد کل نیروهای مسلح لهستان اعلام کرد که به یک کشنده توپخانه کوچک و با قابلیت تحرک بالا برای حمل توپهای ۷۵ میلیمتری نیاز دارد. طراحان لهستانی به سرعت و بر اساس شاسی تانکت تیکیاس که در سالهای دهه ۱۹۲۰ با الگوگیری تانکت کاردن لوید بریتانیایی ساخته شده بود شروع به تولید کشندهای کردند که میتوانست توپهای ضدهوایی بوفور و دیگر توپهای سبک و متوسط ارتش لهستان را حمل نماید. همچنان طرحی برای یک کشنده بزرگتر وجود داشت که به علت شروع جنگ جهانی دوم به تولید انبوه نرسید.
طراحی اولیه در سال ۱۹۳۳ عرضه شد که در اصل یک تانکت تانکت تیکیاس تغییر یافته بود. اتاقک زرهی با یک اتاقک ساده که میتوانست ۴ نفر (یک راننده و سه مسافر) را حمل کند جایگزین گشته بود و تغییراتی در سیستم تعلیق رخ داده بود. این خودرو به همراه یک توپ ۴۰ میلیمتری بوفور میتوانست با سرعت ۳۰ تا ۴۰ کیلومتر در ساعت حرکت کند اما خودرو به علت وزن سنگینی که حمل میکرد از نظر مانور پذیری مشکلاتی را داشت. این مشکلات در طی سالهای بعد با تغییرات و تعدیلات مختلف حل شد و از سال ۱۹۳۷، پس از چند دوره آزمایش تولید خودرو آغاز گشت. به موجب تخمینها تا هنگام شروع جنگ در ۱۹۳۹ تعداد خودروهای تولیدی به ۳۱۶ عدد میرسید و ۱۱۷ عدد دیگر نیز سفارش داده شده بودند.
تاریخچه عملیاتی
هرچند این خودرو برای حمل توپهای صحرایی ساخته شده بود اما در نهایت قرار شد توپهای ضدهوایی را حمل کند. برای هر توپ ضدهوایی دو خودرو اختصاص داده شد که یک خودرو توپ را به همراه ۱۶۰ گلوله و خودرو دیگر ۴۰۰ گلوله دیگر را حمل میکردند. این خودرو علاوه بر خدمت در ارتش لهستان پس از آن نیز توسط ارتش آلمان غنیمت گرفته و استفاده میگشت.
امروزه تنها دو دستگاه از این خودرو موجود است که در دست مجموعهداران شخصی قرار دارد.
منابع
وسایل نقلیه لهستان در جنگ جهانی دوم
وسایل نقلیه نظامی دوره میاندوجنگ
ویکیسازی رباتیک
خودروهای نظامی دهه ۱۹۳۰ میلادی | توپ مسلسل یا توپ اتوماتیک جنگافزاری با نواخت تیر سریع است که گلولههای انفجاری یا زرهشکاف را شلیک میکند. توپهای مسلسل کالیبر ۲۰ میلیمتری و بالاتر را دارند و از تیربارها بزرگتر هستند اما معمولاً کوچکتر از توپهای صحرایی و دیگر ادوات توپخانهای هستند و و بارگذاری گلوله در آنها به صورت مکانیکی انجام میشود تا نواخت تیر بالاتری پیدا کنند.
توپهای مسلسل مدرن سلاحهای قابل حمل توسط نفر یا جنگافزار مستقلی نیستند بلکه معمولاً در خودروهای زرهپوش جنگی، هلیکوپترها، هواپیماها و شناورهای جنگی نصب میشوند.
توپهای مسلسل هرچند توانایی شلیک سریعی دارند اما این کار باعث داغ شدن آنها خواهد شد. ضمن اینکه قدرت آتش آنها محدود به تعداد گلولههایی است که وسیله نقلیه حامل آنها توانایی حمل آن را دارد. به همین دلایل در بسیاری از موارد نواخت تیر نسبتاً پایینی برای آنها در نظر گرفته میشود. توپهای مسلسل با نواخت تیر بسیار بالا عمدتاً در جنگندهها برای جنگهای هوابههوا استفاده میشوند که زمان رویارویی با دشمن بسیار کوتاه است.
نگارخانه
منابع
سامانههای دفاع نزدیک دریایی
جنگافزارها
مسلسلها
توپ مسلسل | آدلر (به آلمانی: Adler به معنی "عقاب") اولین لوکوموتیوی بود که برای مقاصد تجاری در حمل و نقل ریلی مسافر و کالا در آلمان استفاده شد.
این وسیله نقلیه ریلی در سال ۱۸۳۵ توسط جورج و رابرت استفان از پیشگامان صنعت راه آهن بریتانیا، در شهر نیوکاسل انگلستان طراحی و ساخته شد و به راه آهن باوآریا لودویگ (Bayerische Ludwigsbahn) برای ارائه خدمات بین شهرهای نورنبرگ و فورت تحویل گردید.
لوکوموتیو آدلر رسماً برای اولین بار در ۷ دسامبر ۱۸۳۵ راهاندازی شد و برای بیش از ۲۳ سال به حمل مسافر، کالا و احشام (گاو) به طول ۷/۴۵ کیلومتر (۴/۶۶ مایل) بین این دو شهر با سرعتی بیش از ۶۵ کیلومتر در ساعت (۴۰ مایل در ساعت) مورد استفاده فرار گرفت.
آدلر یک لوکوموتیو بخار از نوع پتنت با ترتیب چرخ ۲-۲-۲ (در سیستم نشانهگذاری وایت) یا 1A1 (در روش طبقهبندی UIC) بود و به یک تِندِر یا واگن زغال سنگ از نوع 2T2 مجهز بود.
آدلر در سال ۱۸۵۸ بازنشسته شد و به یک نماد ملی برای نمایش قدرت و صنعت آلمان تبدیل گردید. هرچند امروزه لوکوموتیو اصلی دیگر وجود ندارد اما یک ماکت برای نمایش در موزه حمل و نقل نورنبرگ ساخته شده که گاهی برای نمایشگاهها و رویدادهای خاص بیرون آورده میشود.
در ۷ دسامبر ۲۰۱۶ مصادف با ۱۸۱مین سالروز راهاندازی این وسیله نقلیه، موتور جستجوی گوگل گوگل دودل صفحه اصلی خود را در کشور آلمان تغییر داد.
نگارخانه
جستارهای وابسته
پانویس
منابع
لکوموتیوهای بخار اولیه
لوکوموتیوها
لوکوموتیوهای بایرن
لوکوموتیوهای ریل راهآهن استاندارد آلمان | بوئینگ دریملیفتر () که اختصار به LCF معروف بوده، یک هواپیمای پهن پیکر حمل ویژه میباشد. کالا به وسیلهٔ طویلترین بارکننده (لودر) در دنیا ، در این هواپیما قرار میگیرد. این هواپیما در اصل یک بوئینگ ۷۴۷-۴۰۰ با اصلاحات وسیع بوده و منحصراً برای حمل قطعات هواپیمای ۷۸۷، به پایگاه مونتاژ بوئینگ، از تأمین کنندگان در سراسر جهان استفاده میشود.
تحقیق و توسعه
در ۱۳ اکتبر سال ۲۰۰۳ هواپیماهای تجاری بوئینگ اعلام کرد که، با توجه به زمان طولانی حمل قطعات توسط وسایل حمل زمینی و دریایی ،روش اصلی حمل و نقل قطعات بوئینگ ۷۸۷ (که به عنوان ۷E۷ شناخته میشود) ، حمل و نقل هوایی خواهد بود. در ابتدا، از سه هواپیمای مسافری بوئینگ ۷۴۷-۴۰۰ به منظور اصلاح پیکربندی، جهت حمل ویژه قطعات از شرکتهای زیرمجموعه بوئینگ در ژاپن و ایتالیا به شمال چارلستون، کارولینای جنوبی، و سپس به ایالت واشنگتن برای مونتاژ نهایی، استفاده شد اما هواپیمای چهارم نیز متعاقباً به برنامه اضافه شد. حمل کنندههای بار حجیم، بدنهای ساخته شده شبیه هواپیمای سوپر گوپی و ایرباس بلوگا داشته که معمولاً برای حمل و نقل بال و بدنه هواپیما استفاده میشوند. ۶۵،۰۰۰ فوت مکعب (۱۸۴۰ متر مکعب) محفظه بار، بزرگترین محفظه حمل کالا در جهان است و میتوان آن را معادل سه برابر حجم باری ۴۰۰-۷۴۷ دانست.
جستارهای وابسته
ایرباس بلوگا
آنتونوف-۲۲۵
منابع
پیوند به بیرون
بوئینگ ۷۴۷
جت چهارقلو
نخستین پرواز هواگردها در ۲۰۰۶ (میلادی)
ویکیسازی رباتیک | چاه حامد یک اندیس فلزی است که در حوالی شهر خورس استان سمنان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، مس است.سنگ میزبان این اندیس تراکی اندزیت تاپیروکسن اندزیت است
جستارهای وابسته
فهرست اندیسهای استان سمنان
منابع
اندیسهای استان سمنان
اندیسهای فلزی | چهوتا حمیدپور یک روستا در بنگلادش است که در استان باریسال و در ناحیه باریسال واقع شده است.
منابع
مختصات در ویکیداده
مناطق مسکونی در شهرستان باریسال | شناخت: چهره حقیقت فیلمی محصول سال ۲۰۰۵ و به کارگردانی شربانی دودار است. در این فیلم بازیگرانی همچون راوینا تاندون، راتی آگنیهوتری، وینود کانا، آنوپاما و جوهی پارمار ایفای نقش کردهاند.
منابع
پیوند به بیرون
فیلمهای هندیزبان دهه ۲۰۰۰ (میلادی)
فیلمهای هندی | فرقان میتواند به موارد زیر اشاره کند:
فرقان (سوره)، سورهای از قرآن
گروه فرقان، نام گروهی شبهنظامی و مخالف نظام جمهوری اسلامی
فرغون، وسیلهای برای حمل و نقل دستی | در سیستم حمل و نقل برنامهریزی شده، توقف میان راه (به انگلیسی: layover, waypoint, way station, or connection) به محلی گفته میشود که یک وسیله نقلیه توقف میکند تا مسافران احتمالی وسیله نقلیه خود را عوض کنند. در حمل و نقل عمومی، توقف میان راه در یک ترمینال سفر معمولاً چند دقیقه طول میکشد. در سفرهای هوایی، جاییکه توقف میان راه طولانیتر است، مسافران از وسیله نقلیه خارج میشوند و در ترمینال منتظر میمانند و اغلب سوار وسیله نقلیه دیگری میشوند تا به مقصد برسند. استاپاُور (stopover) شکلی طولانی از توقف میان راه است که به شما اجازه خروج از سیستم حمل و نقل برای تماشای جاهای دیدنی یا اقامت شبانه را میدهد.
جستارهای وابسته
پایانه مسافربری
قطب حملونقل
منابع
برنامهریزی ترابری
بلیط هواپیما |
5356f501-18e6-4eaa-8c87-c5be0ca4d4ef | مهندسی خودرو | آغاز زندگی و پیدایش خودروهای موتوری به سال ۱۷۶۹ میلادی بازمیگردد، هنگامی که مهندس نظامی فرانسوی، نیکولاس ژوزف کاگنوت، یک سه چرخه بخار را برای کشیدن و حمل و نقل قطعات توپ میسازد. پس از گذشت چند سال از آن تاریخ یک مدل بهتر ساخته میشود. در اثر برخورد آن با دیوار سبب رخ دادن نخستین پیش آمد رانندگی در تاریخ خودروهای جادهای میگردد. در پی آن در سال ۱۷۸۴ میلادی یک خودرو با موتور بخار توسط مهندس اسکاتلندی جیمز وات ساخته میشود، که از کارایی چندانی برخوردار نبود. در سال ۱۸۰۲ میلادی ریچارد ترویتیک انگلیسی یک واگن بخار را به وجود آورد که فاصلهٔ میان کورنوال و لندن را میپیماید. یک شب به سبب فراموشی ترویتیک در خاموش کردن آتش دیگ بخار، واگن طعمه آتشسوزی شده و از بین میرود. بازار کالسکهها و واگنهای بخار در انگلیس تا سال ۱۸۶۵ میلادی رونق داشت تا اینکه سرانجام رقابت با راه آهن و نیز تصویب قوانین صریح علیه سرعت به عمر این دسته از خودروها پایان میدهد. | در چه سالی اولین خودرویی که توسط مهندس اسکاتلندی جیمزوات ساخته شد؟ | false | {
"answer_start": [
349
],
"text": [
"۱۷۸۴ میلادی"
]
} | جیمز وات (زاده ۱۹ ژانویه ۱۷۳۶ – درگذشته ۲۵ اوت ۱۸۱۹)، فیزیکدان و دانشمند مشهور اسکاتلندی بود. او را پدر انقلاب صنعتی میخوانند.
جیمز وات با کامل کردن دیگ بخار، خدمت بزرگی به فیزیک و مکانیک کرد. اختراع چگالگر بخار از سوی او به صرفهجویی زیادی در سوخت و گسترش استفاده از نیروی بخار انجامید.
بهافتخار او، واحد توان در اسآی، وات نامیده میشود. هر وات، یک ژول بر ثانیه است. از دیگر واحدهای توان، اسب بخار است که تقریباً معادل ۷۴۶ وات می باشد.
زندگی
جیمز وات، ۱۷۳۶ در گریناک اسکاتلند زادهشد. از کودکی، کمبنیه و ظریف بود. برای همین، او را به مدرسه نفرستادند و پدر و مادرش در خانه به تربیت او پرداختند.
جیمز وات، تخیل قوی داشت و کمکم به امور فنی و مهندسی علاقهمند شد. او به ستارهشناسی، همچون ریاضیات علاقه داشت و ساعتها دراز میکشید و به ستارهها نگاه میکرد.
او از خواندن و آموختن لذت میبرد. اما زمانی فرا رسید که باید بهسبب تنگدستی و برای گذران زندگی، کار میکرد. بنابراین در مغازهای شروع به کار کرد. صبحها باید چند ساعت پیشاز بازشدن مغازه برمیخاست و کارش را آغاز میکرد، که بر سلامتیاش اثر بد گذاشت.
یکی از استادان دانشگاه که از مهارت او در امور فنی باخبر شدهبود، اتاقی در دانشگاه به او داد تا بتواند آنجا به کارهایش ادامه دهد. ۱۷۶۴، او موتوری را در دانشگاه تعمیر کرد و چند ماه، شبانهروزی انواع نیروی بخار را آزمود. سرانجام اصول موتور بخار به ذهنش راه یافت.
در این راه، مشکلات زیادی برایش پیشآمد و اتاقش را در دانشگاه از دست داد. اگر کمک همسرش، مارگارت میلو، نبود، او دست از کار میکشید. جیمز پس از گشودن کارگاهش در دانشگاه، با مارگارت ازدواج کردهبود.
جان روباک، یکی از دوستانش، پذیرفت که شریک جیمز شود و بدهیهایش را بپردازد و اختراعش را بهثبت برساند. جیمز با شادی رهسپار لندن شد. اما کارمندان اداره ثبت اختراعات، بیاعتنایی کردند، که سبب ناراحتی جیمز شد. از طرفی روباک هم مقروض شده بود و دیگر نمیتوانست به جیمز کمک کند. درین گیرودار، کارخانهدار ثروتمندی بهنام متیو بولتون از راه جان روباک از اختراعات جیمز آگاه شد و پذیرفت که با جیمز کار کند. این نقطه عطفی در زندگی جیمز بود و موفق شد موتور بخارش را، ۱۷۶۹ بسازد.
آن هنگام، شهرتش افزایش یافت و موفقیت بزرگی نصیبش شد. از موتور او، که نتیجه تلاشهایش بود، در صنعت و کارخانهها استفاده شد. اختراع جیمز وات، نقطه عطفی در انقلاب صنعتی در اروپا بود و راه را برای تولید انبوه کالا، حملونقل و مصرف بیشتر باز کرد.
جیمز وات، ۱۸۱۹، در ۸۳ سالگی درگذشت.
مخترعان پیشین ماشین بخار
نخستین ماشین بخار را ۱۶۹۰، دُنی پاپَن (Denis Papin)، فیزیکدان فرانسوی اختراع کرد. بیشترِ ماشین کوچکی که پاپن ساختهبود را سیلندرها و پیستونها تشکیل میدادند. آب در سیلندرها، بخار شده، موجب بالا رفتن پیستونها میشد. با بالا رفتن پیستونها، هوای قسمت بالایی سیلندرها فشردهمیشد. اگر بخار آب زیر پیستونها ناگهان سرد شده و به آب تبدیل میشد، هوای فشرده قسمت بالایی سیلندرها، پیستونها را با قدرت به پایین میراند و این حرکت پیستونها میتوانست چرخی را به حرکت درآورد.
جیمز وات موتور بخار را اختراع نکرد و حتی از تکانخوردن درِ | قسمت بالایی سیلندرها، پیستونها را با قدرت به پایین میراند و این حرکت پیستونها میتوانست چرخی را به حرکت درآورد.
جیمز وات موتور بخار را اختراع نکرد و حتی از تکانخوردن درِ کتری در حال جوشیدن برای این کار الهام نگرفت، بلکه او نخستین موتور بخار تجاری را با توسعه و بهبود موتور بخار توماس نیوکامن ساخت و موتور ساختهشدۀ او بعدها مشهور شد.
نخستین موتور قابل استفاده را ۱۷۱۲، نیوکامن ساخت که برای تخلیه آب معادن و بالا بردن آب برای چرخاندن چرخهای آبی، مؤثر و مقرونبهصرفه بود.
جستارهای وابسته
فهرست فیزیکدانان
پانویس
منابع
ویکیپدیای انگلیسی
پیوند به بیرون
وبگاه سیمرغ جیمز وات
اسکاتلندیهای سده ۱۹ (میلادی)
اعضای انجمن سلطنتی ادینبرو
اعضای انجمن سلطنتی
افراد انقلاب صنعتی
افراد مرتبط با انرژی
افراد مرتبط با دانشگاه هریوت-وات
انقلاب صنعتی در اسکاتلند
اهالی اسکاتلند در سده ۱۸ (میلادی)
اهالی گرینوک
پرسبیترینهای اهل اسکاتلند
دادارباوران اهل اسکاتلند
دانشمندان سده ۱۸ (میلادی) اهل بریتانیا
دانشآموختگان دانشگاه گلاسگو
دانشآموختگان دانشگاه هریوت-وات
درگذشتگان ۱۸۱۹ (میلادی)
زادگان ۱۷۳۶ (میلادی)
شیمیدانان اهل اسکاتلند
صفحات نیمهحفاظتشده ویکیپدیا در برابر خرابکاری
فیزیکدانان اهل انگلستان
کارآفرینان اهل اسکاتلند
مخترعان اهل اسکاتلند
مخترعان اهل بریتانیا
مهندسان اهل اسکاتلند
مهندسان سده ۱۸ (میلادی) اهل بریتانیا
مهندسان مکانیک اهل اسکاتلند
نظریهپردازان کسب و کار اهل اسکاتلند
نقشهبرداران اهل اسکاتلند | دیگبخار یا بویلر عبارت است از یک مخزن بسته که در آن بخار آب جهت استفاده در خارج از آن توسط گرمای ناشی از احتراق سوخت تولید میشود. داخل دیگبخار شامل دو بخش طرف آتش و طرف آب است. سطح گرمایی دیگبخار به مجموع کلیه سطوح در طرف آتش دیگبخار گفته میشود. تمام بخشهای داخلی و تحت فشار یک دیگبخار از آلیاژهای آهنی ساخته میشوند. دیگهای بخار از نظر جنس به دو دسته چدنی و فولادی تقسیمبندی میشوند. دیگبخار چدنی برای تولید بخار کم فشار ساخته میشود و به همین دلیل بیشتر در مواردی نظیر سامانههای گرمایش مرکزی استفاده می شود. بیشتر دیگهای بخار از گونه فولادی هستند.همچنین دیگ چدنی نیز تولید میگردد.
همچنین دو نوع دیگ بخار بصورت کلی در دنیا ساخته میشود که عبارتند از واتر تیوپ و فایر تیوپ.
تاریخچه
استفاده از دیگبخار در سیر تاریخ
جیمز وات مخترع اسکاتلندی که بیشتر از او به عنوان مخترع ماشین بخار یاد میشود چهره اصلی انقلاب صنعتی است. وات در واقع نخستین سازنده ماشین بخار نیست. هرو او آلکساندریا در قرن اول میلادی ابزارهای مشابهی را توصیف کرده بود. در سال ۱۶۹۸ توماس ساوری ماشین مشابهی را به ثبت رساند که برای تلمبه کردن آب از آن استفاده میشد و در ۱۷۱۲ توماس نیوکومن گونه پیشرفتهتری از آن را به ثبت رساند. با وجود این ماشین ساخته شده توسط نیوکومن کارایی بسیار کمی داشت و آن را تنها برای خارج کردن آب از معادن زغالسنگ به کار میگرفتند. وات با اینکه تنها یک دوره کارآموزی یکساله را در زمینه ابزارسازی گذرانده بود ولی از استعداد ابداع و نوآوری فراوان برخوردار بود. وی در سال ۱۷۶۴ هنگامی که مشغول تعمیر یک مدل از ماشینهای نیوکومن بود به ماشین بخار علاقهمند شد. وات اصلاحاتی آنچنان مهم و ارزنده در ماشین اختراعی نیوکومن به عمل آورد که میتوان او را مخترع نخستین ماشین بخار دانست. نخستین تغییر مهم وات که در سال ۱۷۶۹ به ثبت رساند اضافه کردن یک محفظه جداگانه تراکم بخار بود. او همچنین با عایقبندی، سیلندر بخار را مجزا کرد و در سال ۱۷۸۲ ماشین دوطرفه را اختراع نمود. تمام اینها همراه با چند فقره تغییرات و اصلاحات کوچکتر به کارایی بیشتر ماشینهای بخار منتج شد. این ازدیاد کارایی عملاً به معنای تفاوت بین یک ابزار ماهرانه ولی نه چندان قابل استفاده با وسیلهای با توان صنعتی فراوان بود. وات در سال ۱۷۸۱ با اختراع یک سری چرخدنده حرکت تناوبی موتور را به حرکت دورانی تبدیل کرد. با استفاده از این ابزار بر موارد استفاده از موتور بخار به شکل چشمگیری افزوده شد.
وات که خود فاقد استعداد لازم در کارهای تجاری بود، در سال ۱۷۷۵ به اتفاق ماتیو بولتون که مهندسی چیرهدست و معاملهگری توانا بود شرکتی تأسیس کرد، طی ۲۵ سال بعد شرکت وات – بولتون شمار بسیاری موتورهای بخاری تولید و به بازار عرضه کرد که در نتیجه ثروت سرشاری نصیب آن دو گردید.
درباره اهمیت ماشین بخار مبالغه و گزافهگویی نمیشود. درست است که بسیاری از اختراعات دیگر در انقلاب صنعتی نقش داشتهاند؛ ولی هیچیک از آنها بهتنهایی نمیتوانستند برای انقلاب صنعتی حیاتی باشند. پیش از آن اگر چه از نیروی آب و باد برای به گردش درآوردن چرخ آسیابها | بولتن اند وات () شرکت مهندسی بریتانیایی بود، که در سال ۱۷۷۵ از مشارکت صنعتگر انگلیسی؛ متیو بولتون و مهندس اسکاتلندی؛ جیمز وات در شهر بیرمنگام تأسیس شد. این شرکت در خلال انقلاب صنعتی، نقش کلیدی در طراحی و ساخت موتورهای بخار ایفا نمود و در قرن ۱۹ بزرگترین سازنده ماشینهای بخار بشمار میآمد. شرکت بولتن اند وات در سال ۱۸۹۵ پس از خریداری توسط شرکت دبلیو اند تی آوری، منحل گردید.
منابع
پیوند به بیرون
بنیانگذاریهای ۱۷۷۵ (میلادی) در انگلستان
تاریخ موتور بخار
تولیدکنندگان موتور دریایی
جیمز وات
شرکتهای بریتانیایی بنیانگذاریشده در ۱۷۷۵ (میلادی) | پیچیده نظامی و اختراعهای را در قرن ۴ بیسی مثل تریوم، بالستا و کاتاپوست ساختند.
عصر رنسانس
ویلیام گیلبرت اولین مهندس الکتریسیته با ۱۶۰۰ انتشار دمگنت است. اما اصطلاح «الکتریسیته» را اختراع کرد. اولین موتور بخار در سال ۱۶۹۸ و توسط توماس ساوری مهندس مکانیک ساخته شد. ساخت این وسیله باعث انقلاب صنعتی در چند دهه و باعث آغاز تولید حجیم شد. با ظهور مهندسی به عنوان یک حرفه در دهه ۱۸ این اصطلاح در زمینههایی به کار میرود که درون ریاضی و علم مورد استفاده قرار میگیرد. اما این زمینه به علاوه مهندسی نظامی و شهری، هنرهای مکانیکی ادغام شده مهندسی دارد.
عصر مدرنیته
مراحل اولیه مهندسی الکتریسیته شامل آزمایشها انساندررو ولتا در دهه ۱۸۰۰، آزمایشها مایکل فارادی جورج اوهم و دیگران و اختراع موتور الکتریسیته در سال ۱۸۷۲ است. کار جیمز مکس ول و هنریچ هرتز در اواخر قرن ۱۹ این رشته الکترونیک را ایجاد میکند. اختراع بعدی لوله بخار و ترانزیستور به توسعه الکترونیک کمک کرد و مهندسین الکترونیک و الکتریسیته همکاران خود را در حال افزایش میبینند. اختراع توماس ساوری و یک مهندس اسکاتلندی به نام جیمز وات باعث ایجاد مهندسی مکانیک مدرن شد. ساخت ماشینهای اختصاصی و ابزار نگهداری آنها در طی انقلاب صنعتی باعث رشد سریع مهندسی مکانیکی در بریتانیا و خارج میشود.
جان اسمیتون مهندس شهری بود و به عنوان پدر مهندسی عمران شناخته میشد. او یک مهندس عمران انگلیسی مسئول طراحی پلها، کانالها و قناتها بود و یک مهندس مکانیک و فیزیکدان برجسته بود. اسمیتون سومین فانوس سنگی را طراحی کرد که پیشگام استفاده از آهک هیدرولیکی بود و تکنیک شامل بخشهای گرانیک در ساخت آن را ایجاد کرد. این فانوس دریایی تا سال ۱۸۷۷ مورد استفاده قرار گرفته و مجدداً در پلی مانت هو ساخته شد که به عنوان برج اسمیتون شناخته شد. او در تاریخ و کشف و ساخت سیمان مدرن حائز اهمیت است زیرا او نیازهای ترکیبی برای «هیدروالکتریکی» بودن سیمان را میشناسد و در نهایت منجر به اختراع سیمان پورتلند میشود. مهندسی شیمی مثل مهندسی مکانیکی در قرن ۱۹ و در طی انقلاب صنعتی شکل گرفت. سازنده مقیاس صنعتی تقاضای مواد و فرایندهای جدیدی را تا سال ۱۸۸۰ برای تولید در مقیاس زیاد مواد شیمیایی دارد که درون یک صنعت جدید ساخته و برای ساخت مقیاس زیاد مواد شیمیایی در دستگاههای صنعتی به کار میرود. نقش مهندسی شیمی طراحی دستگاهها و فرایندهای شیمیایی است.
مهندسی هوافضا در مورد طراحی سفینه است در حالی که مهندسی هوا فضا یک اصطلاح پیچیدهتر است که شامل طراحی فضا میشود و منشاَ آن به پیشگامان هوایی در آغاز قرن ۲۰ برمی گردد، اگرچه کار سرجوج کایلی نیز از اواخر دهه قرن ۱۸ است، دانش اولیه مهندسی با مفاهیم و مهارتهایی از شاخههای مهندسی همراه است.
اولین پی اچ پی در مهندسی در ایالات متحده برای جوسیه ویلیارد گیبر در دانشگاه یال ۱۸۶۳ و پی اچ پی دوم در علم آمریکا ست اما برادران رایت یک دهه پس از پروازهای موفق، مهندسی هوا فضا را از طریق سفینه نظامی مورد استفاده در جنگ جهانی دوم ایجاد کردند.
در سال ۱۹۹۰ و با ایجاد تکنولوژی کامپیوتری، اولین موتور تحقیقی توسط مهندس کامپیوتر به نام ادلان امتاگ ساخته شد.
شاخههای مهندسی
مهندسی یک اصل | کرد و مهندسین الکترونیک و الکتریسیته همکاران خود را در حال افزایش میبینند. اختراع توماس ساوری و یک مهندس اسکاتلندی به نام جیمز وات باعث ایجاد مهندسی مکانیک مدرن شد. ساخت ماشینهای اختصاصی و ابزار نگهداری آنها در طی انقلاب صنعتی باعث رشد سریع مهندسی مکانیکی در بریتانیا و خارج میشود.
جان اسمیتون مهندس شهری بود و به عنوان پدر مهندسی عمران شناخته میشد. او یک مهندس عمران انگلیسی مسئول طراحی پلها، کانالها و قناتها بود و یک مهندس مکانیک و فیزیکدان برجسته بود. اسمیتون سومین فانوس سنگی را طراحی کرد که پیشگام استفاده از آهک هیدرولیکی بود و تکنیک شامل بخشهای گرانیک در ساخت آن را ایجاد کرد. این فانوس دریایی تا سال ۱۸۷۷ مورد استفاده قرار گرفته و مجدداً در پلی مانت هو ساخته شد که به عنوان برج اسمیتون شناخته شد. او در تاریخ و کشف و ساخت سیمان مدرن حائز اهمیت است زیرا او نیازهای ترکیبی برای «هیدروالکتریکی» بودن سیمان را میشناسد و در نهایت منجر به اختراع سیمان پورتلند میشود. مهندسی شیمی مثل مهندسی مکانیکی در قرن ۱۹ و در طی انقلاب صنعتی شکل گرفت. سازنده مقیاس صنعتی تقاضای مواد و فرایندهای جدیدی را تا سال ۱۸۸۰ برای تولید در مقیاس زیاد مواد شیمیایی دارد که درون یک صنعت جدید ساخته و برای ساخت مقیاس زیاد مواد شیمیایی در دستگاههای صنعتی به کار میرود. نقش مهندسی شیمی طراحی دستگاهها و فرایندهای شیمیایی است.
مهندسی هوافضا در مورد طراحی سفینه است در حالی که مهندسی هوا فضا یک اصطلاح پیچیدهتر است که شامل طراحی فضا میشود و منشاَ آن به پیشگامان هوایی در آغاز قرن ۲۰ برمی گردد، اگرچه کار سرجوج کایلی نیز از اواخر دهه قرن ۱۸ است، دانش اولیه مهندسی با مفاهیم و مهارتهایی از شاخههای مهندسی همراه است.
اولین پی اچ پی در مهندسی در ایالات متحده برای جوسیه ویلیارد گیبر در دانشگاه یال ۱۸۶۳ و پی اچ پی دوم در علم آمریکا ست اما برادران رایت یک دهه پس از پروازهای موفق، مهندسی هوا فضا را از طریق سفینه نظامی مورد استفاده در جنگ جهانی دوم ایجاد کردند.
در سال ۱۹۹۰ و با ایجاد تکنولوژی کامپیوتری، اولین موتور تحقیقی توسط مهندس کامپیوتر به نام ادلان امتاگ ساخته شد.
جستارهای وابسته
تاریخ دانش
تاریخ مهندسی شیمی
منابع
پیوند به بیرون
History of engineering at University of Minnesota
تاریخ مهندسی
تاریخ علم بر پایه رشته
تاریخ صنعت
مطالعات مهندسی | ویلیام پلیفیر (۲۲ سپتامبر ۱۷۵۹ - ۱۱ فوریه ۱۸۲۳)، یک مهندس اسکاتلندی و اقتصاددان سیاسی بود که به عنوان عامل سری بریتانیای کبیر طی جنگش با فرانسه خدمت کرد. او بنیانگذار روش های گرافیکی آماری بود، که چندین نوع نمودار را اختراع کرد: در ۱۷۸۶ نمودار های خطی، ناحیه ای و میله ای را برای نمایش داده های آماری، و در سال ۱۸۰۱ نمودار دایره ای را به منظور نمایش روابط جزئی-کلی به کار برد. پلیفیر به عنوان یک عامل مخفی، در مورد انقلاب فرانسه گزارش داد و یک عملیات سری جعل پول تقلبی را در ۱۷۹۳ به منظور فروپاشی ارز فرانسه سازماندهی کرد.
زندگینامه
پلیفیر در ۱۷۵۹ در اسکاتلند متولد شد. او فرزند چهارم (هم نام پدربزرگش بود) کشیش جیمز پلیفیر از بخش Liff & Benvie نزدیک شهر Dundee در اسکاتلند بود؛ مهمترین برادران او جیمز پلیفیر معمار و جان پلیفیر ریاضیدان بود. پدر او در ۱۷۷۲ زمانی که ویلیام ۱۳ سال داشت فوت کرد و برادر بزرگ او جان را برای مراقبت از خانواده و آموزش او تنها گذاشت. پلیفیر بعد از شاگردی نزد اندرو میکل، مخترع ماشین خرمن کوب، به عنوان طراح و دستیار شخصی جیمز وات در کارخانه بولتون و وات در سوهو بیرمینگهام مشغول به کار گشت.
پلیفیر شغل های مختلفی داشت. او در مواقعی ماشین ساز، مهندس، طراح، حسابدار، مخترع، نقره کار، بازرگان، دلال سهام، اقتصاددان، آماردان، رساله نویس، مترجم، تبلیغاتچی، سفته باز زمین، مجرم، بانکدار، سلطنت طلب دو آتیشه، ویرایشگر، باجگیر و روزنامهنگار بود. هنگامی که در سال ۱۷۸۲ شرکت جیمز وات را ترک کرد، یک تجارت نقره کاری را راه انداخته و در لندن مغازه ای راه انداخت که در آن شکست خورد. در ۱۷۸۷ به پاریس نقل مکان کرده و دو سال بعد در فتح باستیل شرکت داشت. بعد از انقلاب فرانسه، پلیفیر در فروش زمین توسط شرکت Scioto به مهاجران فرانسوی در دره رودخانه اوهایو نقش ایفا کرد. او در ۱۷۹۳ به لندن بازگشت و یک "بانک وثیقه ای" باز کرد که باز هم شکست خورد. از ۱۷۷۵ به عنوان یک نویسنده و رساله نویس کار کرد و برخی کارهای مهندسی را بانجام رساند. پلیفیر در دهه ۱۷۹۰ به دولت بریتانیا در مورد رویدادهای فرانسه اطلاع می داد و عملیات مخفی مختلفی را به بریتانیا جهت سرنگونی دولت فرانسه پیشنهاد می کرد. در پایان دهه ۱۷۹۰ به دلیل بدهی در زندان فلیت زندانی شد و سپس در سال ۱۸۰۲ آزاد شد.
منابع
آماردانان اهل اسکاتلند
اقتصاددانان اهل اسکاتلند
اهالی بیرمنگام
جدولها و نمودارهای آماری
درگذشتگان ۱۸۲۳ (میلادی)
زادگان ۱۷۵۹ (میلادی)
مهندسان اهل اسکاتلند
جاسوسان اهل بریتانیا
متخصصین مصورسازی اطلاعات | آلفا ۲۴ اچپی خودرویی بود، که در سال ۱۹۱۰ ساخته شد و نخستین خودروی تولید شده توسط شرکت خودروسازی آلفا بود. این شرکت بعدها در پی خریداری توسط مهندس ایتالیایی؛ نیکولا رومئو به آلفا رومئو تغییر نام داد، که در عمل این خودرو امروزه بهعنوان نخستین خودروی ساخته شده توسط آلفا رومئو شناخته میشود.
طراحی آلفا ۲۴ اچپی از نوع خودروهای موتور جلو-محور عقب بود و دارای موتوری با گنجایش ۴٫۰۸۲ سیسی بود که به صورت ۴ دنده دستی و حداکثر سرعت آن ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت برآورد شده بود. از این خودرو تا سال ۱۹۱۳ بیش از ۲۰۰ دستگاه ساختهشد.
منابع
اتومبیلهای دهه ۱۹۱۰
اولین خودرو ساخته شده توسط کمپانی مربوطه
خودروهای آلفا رومئو
خودروهای عرضه شده در ۱۹۱۰ (میلادی)
خودروهای عهد آلیاژ برنج
خودروهای معرفیشده در ۱۹۱۰ (میلادی) | جیمز ناسمیت ( (زاده ۱۹ اوت ۱۸۰۸ - درگذشت ۷ مه ۱۸۹۰) مخترع و مهندس زاده شهر ادینبرو اهل بریتانیا بود که به خاطر اختراع چکش بخار شناخته شدهاست. به پاس خدمات او یکی از دهانههای آتشفشان در سطح ماه به نام تاسمیت ثبت شدهاست.
ناسیمت در میان سالهای ۱۸۲۱ تا ۱۸۲۶ در دانشکده هنر شهر ادینبرو (که امروزه دانشگاه هریوت-وات خوانده میشود) شرکت میکرد و میتوان او را یکی از نخستین دانشآموختگان این مؤسسه دانست.
منابع
پیوند به بیرون
اسکاتلندیهای سده ۱۹ (میلادی)
افراد انقلاب صنعتی
افراد دوره ویکتوریا
اهالی ادینبرا
اهالی بریتانیا در سده ۱۹ (میلادی)
دانشآموختگان دانشگاه هریوت-وات
درگذشتگان ۱۸۹۰ (میلادی)
زادگان ۱۸۰۸ (میلادی)
سازندگان ماشینابزارها
مخترعان اهل اسکاتلند
مهندسان اهل اسکاتلند
مهندسان مکانیک
مهندسان مکانیک اهل اسکاتلند
مهندسان هیدرولیک | وات به یکی از موارد زیر اشاره دارد:
وات، یکای سنجش توان در سیستم استاندارد بینالمللی واحدها
ویلیام مونتگومری وات، استاد زبان عربی و مطالعات اسلامی
جیمز وات، فیزیکدان و مخترع اسکاتلندی و پدر انقلاب صنعتی
صفحههای ابهامزدایی نام خانوادگی
صفحههای ابهامزدایی نام کوچک
صفحههای ابهامزدایی مکانها |
98525dfd-f8a4-4890-b745-4724f06ea131 | مهندسی خودرو | آغاز زندگی و پیدایش خودروهای موتوری به سال ۱۷۶۹ میلادی بازمیگردد، هنگامی که مهندس نظامی فرانسوی، نیکولاس ژوزف کاگنوت، یک سه چرخه بخار را برای کشیدن و حمل و نقل قطعات توپ میسازد. پس از گذشت چند سال از آن تاریخ یک مدل بهتر ساخته میشود. در اثر برخورد آن با دیوار سبب رخ دادن نخستین پیش آمد رانندگی در تاریخ خودروهای جادهای میگردد. در پی آن در سال ۱۷۸۴ میلادی یک خودرو با موتور بخار توسط مهندس اسکاتلندی جیمز وات ساخته میشود، که از کارایی چندانی برخوردار نبود. در سال ۱۸۰۲ میلادی ریچارد ترویتیک انگلیسی یک واگن بخار را به وجود آورد که فاصلهٔ میان کورنوال و لندن را میپیماید. یک شب به سبب فراموشی ترویتیک در خاموش کردن آتش دیگ بخار، واگن طعمه آتشسوزی شده و از بین میرود. بازار کالسکهها و واگنهای بخار در انگلیس تا سال ۱۸۶۵ میلادی رونق داشت تا اینکه سرانجام رقابت با راه آهن و نیز تصویب قوانین صریح علیه سرعت به عمر این دسته از خودروها پایان میدهد. | در سال ۱۸۰۲ چه کسی واگن بخار را تولید کرد؟ | false | {
"answer_start": [
482
],
"text": [
"ریچارد ترویتیک"
]
} | دکاو، شرکت خودروسازی آلمانی بود، که در زمینه طراحی و ساخت خودرو و موتورسیکلت فعالیت مینمود. مهندس دانمارکی یورگن اسکافته راسموسن، در سال ۱۹۰۲ آزمایشهایی را برای ساخت خودرویی با موتور بخار، آغاز کرد که سرانجام در سال ۱۹۱۶ فعالیتهای وی به تأسیس شرکت دکاو انجامید.
این شرکت در سال ۱۹۱۹ بر تولید موتورهای دوزمانه متمرکز شد. این آغازی بود برای ساخت موتورسیکلتهایی که از سال ۱۹۲۲ به نام دکاو به بازار آمدند. سال ۱۹۲۸ نیز نخستین خودروی کوچک با همین نام، عرضه شد.
در سال ۱۹۳۲ دکاو با شرکتهای آئودی، هورش و واندرر ادغام شدند و گروه اتو یونیون را تشکیل دادند. در ۱۹۵۷ شرکت دایملر-بنز گروه اتو یونیون را خریداری کرد، سپس در ۱۹۶۴ این شرکت را، به گروه فولکسواگن واگذار نمود.
ار مدلهای تولید شده توسط شرکت دکاو میتوان به: دکاو اف۱۰۲، دکاو اف۸، دکاو اف۵، دکاو اف۷، دکاو ۳=۶ و دکاو اف۱۰۲ اشاره کرد.
نگارخانه
منابع
آئودی
اتو یونیون
تولیدکنندگان وسایل نقلیه موتوری منحلشده آلمان
شرکتهای بنیانگذاریشده در ۱۹۱۶ (میلادی)
شرکتهای تولیدکننده وسایل نقلیه بنیانگذاریشده در ۱۹۱۶ (میلادی)
شرکتهای تولیدکننده وسایل نقلیه منحلشده در ۱۹۶۶ (میلادی)
شرکتهای منحلشده در ۱۹۶۶ (میلادی)
گروه فولکسواگن
گروه ولکس واگن
موتورسیکلتهای آلمانی | ساخته شد، که همه این مدلها توسط ارتش آلمان تست شدند.
پورشه نیز بهمنظور بالابردن کیفیت این تولیدات، به مطالعه برروی خودروهای آمریکایی پرداخت. هیتلر در سال ۱۹۳۸ شعبه جدیدی برای این شرکت تأسیس کرد و این بخش جدید، بهسرعت تولید خودروهای ارزانقیمت را برای افرادی که قدرت خرید پایینتری داشتند، آغاز نمود. نخستین مدل تولیدشده پیشاز جنگ این شرکت، کیدیاف-واگن محصول سال ۱۹۳۹ بود، که همگان این خودرو را با نام «فولکسواگن بیتل» میشناختند.
در طول جنگ جهانی دوم، این شرکت بر اثر بمباران هوایی، بهشدت آسیب دید و با پایانگرفتن جنگ و خودکشی هیتلر در سال ۱۹۴۵ آلمان، به چند بخش تقسیم شد و کارخانه کیدیاف، در بخشی که تحت کنترل بریتانیا بود، قرار گرفت و در نهایت مجموعه کارخانجات فولکس واگن، بهعنوان غرامت جنگی، به ارتش بریتانیا واگذار گردید. پساز آن خودروهای بیتل به کشورهای دیگر صادر شدند، اما فروش خوبی نداشتند.
این شرکت در سال ۱۹۴۵ توانست ۱٫۷۸۵ دستگاه خودرو به بازار عرضه کند، که همه آنها به عنوان سرویس مورد استفاده قرار گرفتند. در سال بعد، این رقم به ۱۰ هزار دستگاه افزایش یافت.
این شرکت در آغاز سال ۱۹۴۸ به آلمان پسدادهشد و «هاینریش نورداف» ریاست آن را برعهده گرفت. نورداف تصمیم گرفت، شرکت را توسعه دهد و در این راستا، دو کارخانه برای تولید نمونههایی با سقف متحرک (کروکی) فولکس قورباغهای درنظر گرفته شد. کارخانه کارمان برای ساخت نمونه چهارنفره و هبمولر برای نمونههای دونفره انتخاب شدند.
هاینریش در گذشته برای شرکتهای اوپل و بامو، کار کرده بود و اطلاعات خوبی در زمینه خودروهای آمریکایی و روش تولید انبوه آنها داشت. او با دانش صادرات خودرو کاملاً آشنا بود و در همان سال شمار بسیاری از تولیدات این شرکت را به بیرون از آلمان صادر کرد. این خودروها عبارت بودند از: فولکسواگن تیپ ۲ تولید ۱۹۵۵، فولکسواگن تیپ ۳ در ۱۹۶۱، فولکسواگن تیپ ۴ در ۱۹۶۸ و فولکسواگن ۱۸۱ تولید سال ۱۹۶۹.
۱۹۷۰ تا ۲۰۰۰
پورشه که تا آن زمان بهعنوان مهندس مشاور شرکت فولکسواگن فعالیت داشت، در کارخانه بزرگ خود، خودروهای اسپرت تولید میکرد. نورداف در آوریل سال ۱۹۶۹ پس از بازنشستگی، در گذشت و با تغییر مدیریت، این شرکت دچار مشکلات شدید شد، که با گذشت زمان موفق به حل آنها شدند.
تا سال ۱۹۷۲ این شرکت توانسته بود، حدود ۱۵ میلیون دستگاه خودرو تولید کند، که موفقیت بزرگی محسوب میشد. البته در ماه مه سال ۱۹۸۱ تولید ۲۰ میلیون بیتل توسط فولکس واگن در کشور مکزیک جشن گرفته شد.
نسل پسین خودروهای فولکس واگن، خودروهای دیفرانسیل جلوی پاسات بود، که از مدل آئودی ۸۰ الهام گرفتهشده بود. در سال ۱۹۷۴ نیز گلف به بازار عرضه شد، که به سرعت جای خود را در بازارهای گوناگون خودرو پیدا کرد.
در ماه ژوئن سال ۱۹۷۹ با تولید یک گلف، شرکت ساخت ۳۵ میلیون خودرو خود را جشن گرفت. سپس گروه امتیاز ساخت مدلهای پاسات و پولو را به شرکت سیات اسپانیا واگذار نمود. همچنین در سال ۱۹۸۲ قراردادی با دولت چین امضا کرد، که مدلی از پاسات به نام سانتانا را، در کشور چین تولید نماید. اگرچه تولید خودروهای اسپرت برای این شرکت سوددهی نداشت، اما این شرکت برای رقابت با دیگر کارخانجات مجبور شد، به تولید این گونه خودروها نیز بپردازد.
در دهه | صنعت خودرو در آلمان با نیروی کار بالغ بر ۸۵۷٬۳۳۶ تن (در ۲۰۱۶) در این صنعت یکی از بزرگترین کارفرمایان صنعت در جهان است.این صنعت با داشتن خودروهای مدرن ، به عنوان رقابتیترین و نوآورترین خودروسازی در جهان تلقی میشود، و چهارمین آمار تولید خودرو در جهان، و چهارمین آمار تولید کل خودروهای سنگین جهان را داراست.
این صنعت با تولید سالانه نزدیک به شش میلیون و سهم ۳۱٫۵ درصدی در اتحادیه اروپا (۲۰۱۷) بزرگترین صنعت خودروسازی اروپا نیز است. از افتخارات این صنعت میتوان به کسب رتبه ۴ و ۵ جایزه خودروی قرن توسط فولکس واگن بیتل و پورشه ۹۱۱ اشاره کرد.
تاریخچه
تاریخ اولیه
کارل بنز (که بعداً مرسدس بنز را راه اندازی کرد) و نیکولاس اوتو در اواخر دهه
۱۸۷۰ موتورهای چهار زمانه درونسوز را توسعه دادند، بنز طرح خود را در سال ۱۸۸۷ عملی کرد، که منجر ورود عرصه حمل و نقل به عصر مدرن شد. آلمان تا سال ۱۹۰۱ سالانه حدود ۹۰۰ خودرو، تولید میکرد. در سال ۱۹۲۶، دایملر آگ از شرکتهای کارل بنز و گوتلیب دایملر تشکیل شد و خودروهایی را تحت علامت مرسدس بنز تولید کرد. در سال ۱۹۱۶ بامو و تأسیس شد، اما تولید خودرو را تا سال ۱۹۲۸ آغاز نکرد و تولید را از ۱۹۲۸ آغاز کرد.
تحول صنعت خودرو آلمان در اواسط دهه ۱۹۳۰ پس از انتخاب حزب ناسیونال سوسیالیست کارگران آلمان به قدرت اتفاق افتاد. نازیها سیاستی را موسوم به ("موتوریزه")، سیاست حمل و نقل که آدولف هیتلر خود را یک عنصر کلیدی از تلاش برای مشروعیت بخشیدن به حکومت نازی با بالا بردن مردم استاندارد زندگی را آغاز کردند. علاوه بر توسعه صنعت ساخت اتومبیل، توسعه طرحهای بزرگراهی (که اولین شبکه اتوبانهای آلمان در سال ۱۹۳۵ به پایان رسید) نیز گسترش یافتند، شرکت فولکسواگن برای طراحی و ساخت یک خودروی قوی و ارزان طراحی شده بود، اولین محصول آن فولکس قورباغهای بود که خط تولید آن، در سال ۱۹۳۷ راه اندازی شد. یک شهر جدید (معروف به وولفسبورگ از ۱۹۴۵) در اطراف کارخانه ایجاد شد تا نیروی کار عظیم آن را در خود جای دهد.
کارخانهها
بادن-وورتمبرگ
آفالترباخ: آامگ
لرش (وورتمبرگ): خودروهای سفارشی (مرسدس بنز)
مانهایم: مرسدس بنز، سترا، موتورهای کامیون
نکازاولم: آئودی
راشتات: مرسدس بنز
زیندلفینگن: مرسدس بنز
تسوفنهاوزن: پورشه
اولم (آلمان): خودروهای آتشنشانی ماگیروس
اشتوتگارت: مرسدس بنز
وایسساخ: پورشه
بایرن
دینگولفینگ: کارخانه گروه بیامو
اینگولشتات: آئودی
مونیخ: بیامو
مونیخ: کامیونهای سنگین مان
Neu-Ulm: مرسدس بنز، سترا
نورنبرگ: مان
پفافنهاوزن: راف
رگنسبورگ: بی ام و
آلمان شرقی
برلین: مرسدس بنز
گرونهایده (مارک) در نزدیکی برلین: تسلا از سال ۲۰۲۱
کمنیتس: فولکس واگن
درسدن: کارخانه شفاف فولکس واگن
آیزناخ: اوپل آیزناخ
کلدا: مرسدس بنز
لایپزیگ: بی ام و
لایپزیگ: پورشه
لودویگزفلده: مرسدس بنز
تسویکاو: فولکس واگن
نیدرزاکسن
آمدن (نیدزاکسن): فولکس واگن
هانوفر: پورشه، فولکس واگن
اسنابروک: فولکس واگن، پورشه
زالتسگیتر: کامیونهای سنگین مان
زالتسگیتر: فولکس واگن
وولفسبورگ: فولکس واگن
نوردراین-وستفالن
دورتموند: مینی بوسهای مرسدس بنز، ایووباس
دوسلدورف: مرسدس بنز، فولکس واگن
کلن: فورد آلمان
بقیه کشورها
برمن: مرسدس بنز
حیدا: خودروهای اسپرت AC
کایزرسلاوترن: اوپل/واکسهال
روسلزهایم: اوپل/واکسهال
وورث آن در راین: مرسدس بنز، یونیماگ
منابع
بنیانگذاریهای ۱۸۸۷ (میلادی) در آلمان
صنعت خودروسازی در آلمان | فورد دل ریو () یک مدل استیشن واگن است که توسط شرکت خودروسازی فورد از سال ۱۹۵۷ تا ۱۹۵۸ تولید شد. این مدل بر اساس واگن فورد رنچ ساخته شد اما دارای طرح رنگ منحصر به فرد دو رنگ، تریم طلای آنودایز شده و تریم چوب شبیهسازی شده در قسمت بیرونی بود. این خودرو برای مصرفکنندگانی طراحی شده بود که خواهان یک استیشن واگن شیک و مجلل بودند.
دل ریو از یک موتور V8 بهره میبرد که تا ۲۴۵ اسب بخار قدرت تولید میکرد که در مقایسه با سایر واگنهای آن زمان افزایش قابل توجهی در قدرت داشت. همچنین دارای گیربکس سه سرعته دستی، فرمان برقی و ترمزهای برقی بود. این خودرو دارای فضای داخلی جادار با صندلی برای حداکثر نه سرنشین بود.
یکی از متمایزترین ویژگیهای دل ریو، تریم چوبی شبیهسازی شده آن بود که از وینیل ساخته شده بود و بر روی نمای بیرونی خودرو اعمال میشد. این به خودرو ظاهری منحصربهفرد و یکپارچهسازی داد که امروزه نیز مورد توجه کلکسیونرها و علاقهمندان است.
فورد تنها پس از دو سال تولید دلریو را متوقف کرد، اما این خودرو از آن زمان به یک خودروی کلاسیک تبدیل شدهاست و به دلیل طراحی منحصر به فرد و ظاهر شیک خود مورد توجه قرار گرفتهاست.
Del Rio Export عمدتاً برای مشتریان در آمریکای جنوبی و بخشهایی از اروپا عرضه شد و برای رقابت با سایر واگنهای ممتاز مانند شورولت نوماد و پلیموث اسپورت سابربن طراحی شد. در حالی که تنها چند سال تولید شد، دل ریو اکسپورت به دلیل طراحی منحصر به فرد و ویژگیهای ممتازش به یک خودروی کلاسیک مورد تقاضا تبدیل شدهاست.
منابع
پیوند به بیرون
خودروهای استیشن واگن
خودروهای با موتور ساخت آمریکا
خودروهای فورد
خودروهای محور عقب | ایرانی مستقر در اراک است که در حوزه انجام پروژههای پالایشگاهی، پتروشیمی، ساخت واحدهای استخراج، ذخیره و پمپاژ نفتوگاز، ساخت کارخانجات فولاد، ساخت صنایع مس، ساخت کارخانجات آندسازی و ذوب آلومینیوم، ساخت واحدهای نیروگاهی و تولید تجهیزات و ماشینآلات آنان فعالیت میکند. ازجمله پروژههای انجامشده توسط فراپتروسازان میتوان به ساخت تجهیزات و احداث کارخانه فولادسازی دامغان، طرح گندلهسازی کارخانه فولاد گلگهر سیرجان، ساخت مخازن طرح توسعه میدان نفتی آزادگان جنوبی، ساخت تجهیزات فاز ۱۴ پارس جنوبی، تجهیزات فاز ۱۹ پارس جنوبی، مخازن طرح توسعه و افزایش ظرفیت پالایشگاه اراک و ساخت داکتهای نیروگاه سیکل ترکیبی پرند اشاره کرد.
توسعه و نوسازی صنایع گداختار، شرکت هلدینگ ایرانی است که در سال ۱۳۶۱ تأسیس شده و بهوسیله شرکتهای تابعه خود، در زمینه ساخت جنگافزار، مهمات جنگی، قطعات ریختهگری، شیرآلات صنعتی، دستگاههای استخراج معادن و تولید فولاد آلیاژی، فعالیت میکند. این شرکت بزرگترین تولیدکننده شیرآلات صنعت نفت، گاز و پتروشیمی در ایران است که سالانه شصتهزار عدد شیرآلات (وَلو) با جنسهای چدنی، کربن استیل، استنلس استیل، آلومینیومبرنز و غیره تولید میکند. این هلدینگ در اراک مستقر است و نخستین شرکت ریختهگری ایرانی میباشد که موفق به کسب گواهینامه ایزو ۹۰۰۲ از DNV شدهاست.
صنایع ترابری ریلی
واگنپارس اراک به عنوان اولین و بزرگترین کارخانه تولید وسایل نقلیه ریلی مانند لکوموتیو، واگن باری، واگن مسافربری، ترنست، مترو، انواع بوژی و … در خاورمیانه در سال ۱۳۵۳ در اراک تأسیس شد.
این کارخانه از سال ۱۳۷۲ کار ساخت لوکوموتیو را برای اولین بار در کشور آغاز کرد و در سالهای ۸۲ تا ۸۶ موفق به تولید هشت دستگاه لکوموتیو مانوری و ۸۰ دستگاه لکوموتیو خطوط اصلی با قدرت چهار هزار و سیصد اسببخار شد. در حال حاضر در خوشه ریلی استان مرکزی، ۱۰۰ شرکت فعال هستند که بسته به ظرفیت و نوع تولیدات و فعالیت از توان آنها در قراردادهای کلان ریلی در همکاری با شرکت واگن پارس بهره گرفته میشود. این شرکت ابتدا پروژه تولید هزار دستگاه واگن باری و مسافری و تعمیرات ۲۵۰۰ دستگاه واگن باری را با همکاری شرکت اتریشی S.G.P شروع نمود که پس از پیروزی انقلاب قرارداد همکاری با شرکت اتریشی لغو و قرارداد جدیدی با شرکت واگناونیون آلمان منعقد گردید. با توجه به نیاز فوری کشور به تجهیزات ریلی، تولیدات شرکت واگن پارس رسماً از ابتدای نیمه دوم سال ۱۳۶۳ شروع گردید. در پیمانی که در سال ۱۳۹۶ بین ایدرو و ترنسمش روسیه بستهشد قرارشد شرکت ترنسمش روسیه ۸۰٪ سهام واگنپارس را خریداری کند.
لوکوموتیو AD43C گونهای لوکوموتیو دیزلی الکتریکی است که توسط شرکت آلستوم فرانسه طراحی گردیدهاست. تولید این لوکوموتیو از سال ۲۰۰۰ میلادی شروع گردید. این شرکت تولیدکننده مترو، واگن و لوکوموتیو با تکنولوژی شرکتهای واگناونیون و کراوسمافایی آلمان، چانگچون و پوژن و دالیان چین، بمباردیه کانادا، ترنسمش روسیه، زیمنس آلمان و آلستوم فرانسه میباشد.
صنایع ماشینآلات
هپکو اراک ابرشرکتی در حوزهٔ صنایع سنگین برای تولید ماشینآلات ساختوساز، راهسازی، معدنی و ماشینآلات کشاورزی است. این ابرشرکت اولین و بزرگترین کارخانه تولید تجهیزات سنگین در ایران و خاورمیانه میباشد. این ابرشرکت در سال ۱۳۵۳ در زمینی به وسعت ۱۰۰ هکتار در شهر اراک با هدف تولید و مونتاژ ماشینآلات ساختوساز تأسیس و از سال ۱۳۵۴ با همکاری شرکتهای نویستاراینترنشنال، پوکلین، صنایع سنگین ساکائی، دایناپاک و | کریلو یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش الکیو۲۱
دهانههای ماه | کونتو یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
دریای رگبارها
چهارگوش الکیو۱۱
دهانههای ماه | مراسم چهاردهمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بهمن ۱۳۷۵ در تهران برگزار شد.
آثار منتخب
منابع
کتاب سال ایران | مراسم چهارمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بهمن ۱۳۶۵ در تهران برگزار شد.
آثار منتخب
منابع
کتاب سال ایران | دو سیتر یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
دهانههای ماه
چهارگوش الکیو۰۱ |
7cc20ec9-0ae1-4ed4-abf2-4f60d704be40 | مهندسی خودرو | آغاز زندگی و پیدایش خودروهای موتوری به سال ۱۷۶۹ میلادی بازمیگردد، هنگامی که مهندس نظامی فرانسوی، نیکولاس ژوزف کاگنوت، یک سه چرخه بخار را برای کشیدن و حمل و نقل قطعات توپ میسازد. پس از گذشت چند سال از آن تاریخ یک مدل بهتر ساخته میشود. در اثر برخورد آن با دیوار سبب رخ دادن نخستین پیش آمد رانندگی در تاریخ خودروهای جادهای میگردد. در پی آن در سال ۱۷۸۴ میلادی یک خودرو با موتور بخار توسط مهندس اسکاتلندی جیمز وات ساخته میشود، که از کارایی چندانی برخوردار نبود. در سال ۱۸۰۲ میلادی ریچارد ترویتیک انگلیسی یک واگن بخار را به وجود آورد که فاصلهٔ میان کورنوال و لندن را میپیماید. یک شب به سبب فراموشی ترویتیک در خاموش کردن آتش دیگ بخار، واگن طعمه آتشسوزی شده و از بین میرود. بازار کالسکهها و واگنهای بخار در انگلیس تا سال ۱۸۶۵ میلادی رونق داشت تا اینکه سرانجام رقابت با راه آهن و نیز تصویب قوانین صریح علیه سرعت به عمر این دسته از خودروها پایان میدهد. | اولین نفر چه کسی خودروی موتوری را اختراع کرد؟ | false | {
"answer_start": [
98
],
"text": [
"نیکولاس ژوزف کاگنوت"
]
} | برتا بنز (متولد برتا رینگر, ۳ مارس ۱۸۴۹ – ۵ ماه مه ۱۹۴۴) او پیشتاز در عرصه خودرو، شریک کسب و کار و همسر کارل بنز (مخترع خودرو) بود. در سال ۱۸۸۸ او اولین کسی بود که حاضر به رانندگی اولین خودروی جهان در یک فاصله طولانی شد. این کار او موجب ثبت اختراع موتور واگن بنز و همچنین جلب توجهها در سرتاسر جهان به سمت بنز و اولین فروش شرکت بنز شد.
برتا بنز برای اینکه ثابت کند کالسکه بدون اسب مدل بنز پتنت-موتورواگن یک وسیله نقلیه کاربردی است، برای دیدن مادرش، ۱۰۴ کیلومتر با این وسیله رانندگی کرد.
زندگینامه
بیوگرافی و ازدواج
برتا رینگر در سال ۱۸۴۹ دریک خانواده ثروتمند در فورتزهایم /دوک بزرگ بادن متولد شد.
وی دو سال قبل از ازدواج با کارل بنز بخشی از جهیزیه خود را به سرمایهگذاری در شرکت ورشکسته خود در حوزه ساخت و ساز آهن اختصاص داد. او به عنوان یک زن مجرد قادر به انجام این کار بود؛ اما پس از ازدواجش با بنز، با توجه به قانون اساسی کشور آلمان، برتا قدرت خود را به عنوان یک سرمایهگذار از دست داد. در ۲۰ ژوئیه ۱۸۷۲ برتا رینگر با کارل بنز ازدواج کرد. کارل بنز از جهیزیه همسرش به عنوان حمایت مالی و سرمایهگذاری در تولید Benz & Cie استفاده کرد. ابتدا او کار خود را با کالسکه بی اسب در دسامبر ۱۸۸۵ به پایان رسانید. اگر چه برتا تأمینکنندهٔ مالی فرایند توسعه و نگهداری این ثبت اختراع بود، اما قانون مدرن به عنوان یک زن به او اجازه ثبت این اختراع را نمیداد.
آنها صاحب ۵ فرزند شدند: ((۱۸۷۳) ریچارد (۱۸۷۴) کلارا (1877), Thilde (1882) و الن (۱۸۹۰).
ثبت اختراع موتور خودرو
در سال ۱۸۸۶، بنز موتور واگن را به جهان ارائه داد؛ و در عرض یک دهه ۲۵ وسیله نقلیه ساخته شد. اولین مدل، مدل اصلی ثبت اختراع موتور خودرو و اولین خودرو جهان با یک دوچرخه برش خورده ساخته شد.
مدل دوم به یک چهار چرخ برای مقاصد آزمایشی تبدیل شد و تنها یک مدل از آن ساخته شد.
اولین مدل موتور خودرو در ابعاد کوچکی فروخته و منجر به تولید مدل سوم شد. مدل سوم مجهز به چرخهای عقب با رینگهای استیل و لاستیک جامد و همچنین چرخهای جلوی قابل هدایت بود. گزینههای مختلفی برای انتخاب مشتریان از قبیل ترتیب صندلیها و سقف تاشو ارائه شد.
اولین سفر با خودرو درخارج از کشور
در ماه اوت سال ۱۸۸۸، برتای ۳۹ ساله از مانهایم تا فورتزهایم با پسرهایش ریچارد و ارگن، سیزده و پانزده ساله، سوار بر مدل سوم، بدون گفتن به همسرش و بدون اجازه از مقامات سوار بر بنز شد؛ این چنین او به اولین کسی که یک خودرو را بیش از یک فاصله واقعی رانندگی کرد، تبدیل شد.
قبل از این سفر تاریخی، رانندگان صرفاً مسیرهای بسیار کوتاهی را رانندگی میکردند و به نقطه مبدأ، که توسط دستیاران مکانیک ساخته شده بود بازمیگشتند. به دنبال رد واگن این گروه پیشگام، فقط یک راه به فاصله حدود به وجود آمد.
اگرچه هدف ظاهری برتا بنز از این سفر دیدار مادرش بود، اما انگیزه دیگری نیز داشت؛ او قصد داشت به شوهرش- کسی که در بازاریابی درخور اختراع خود شکست خورده بود-ثابت کند که خودرویی که هر | ۴۷۴ چهارصد و هفتاد و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۷۴
سده ۵ | رانز () یک شرکت خودروسازی است که توسط سیچوان فاو تویوتا موتور اداره میشود و به ساخت اتومبیلهای برقی مشغول است. این شرکت اولین خودروی خود را در آوریل ۲۰۱۳ رونمایی کرد.
تاریخچه
برند رانز در تاریخ مارس ۲۰۱۳ تأسیس شد.
نخستین خودروی مفهومی رانز در تاریخ آوریل ۲۰۱۳ در نمایشگاه خودروی شانگهای معرفی شد.
رانز ئیوی، خودرویی سدان با موتور الکتریکی است که بر مبنای تویوتا کورولا (ای۱۲۰) ساخته شدهاست. این خودرو در نمایشگاه اتومبیل گوانگژو در نوامبر ۲۰۱۴ معرفی شد.
منابع
تولیدکنندگان وسایل نقلیه موتوری جمهوری خلق چین
خودروهای چینی
شرکتهای تولیدکننده وسایل نقلیه بنیانگذاریشده در ۲۰۱۳ (میلادی) | جنرال موتورز ای وی-۱ اولین خودروی تمام برقی بود که با تولید انبوه (mass marketing) در بازارهای آمریکا عرضهشد.
این خودرو که توسط شرکت ساترن به بازار آمد، بین سالهای ۱۹۹۶ و ۱۹۹۹ ساخته و فقط در کالیفرنیا و آریزونا عرضهشد.
دلیل جمعآوری این خودرو که از نظر فنی بسیار موفقیتآمیز بود تا به امروز مورد بحث و اختلاف نظرهای بسیار بودهاست.
این خودرو همچنین موضوع فیلم مستند چهکسی خودروی برقی را کشت؟ است که در سال ۲۰۰۶ در آمریکا ساختهشد.
منابع
اتومبیلهای دهه ۱۹۹۰
خودروها با نیروی محرکه باتری
خودروهای برقی
خودروهای جنرال موتورز
ساترن | کوموروف یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش الکیو۱۵
دهانههای ماه | چه کسی چه کسی را؟ ( یا ?Kto kovo) یک اصل یا شعار بلشویکی ست که توسط ولادیمیر لنین، در ۱۹۲۱ فرمولبندی شد.
گویا لنین به دومین کنگرهٔ سراسریِ دپارتمانهایِ آموزشِ سیاسیِ روسیه، در ۱۷ اکتبرِ ۱۹۲۱، چنین گفته:
"همهٔ پرسش این است: چه کسی چه کسی را پشتِ سر خواهد گذاشت؟"
در ۱۹۲۵، لئون تروتسکی از تعبیر کوتاهشدهٔ "چه کسی، چه کسی را در مقالهاش با عنوان "به سوی سرمایهداری یا به سوی سوسیالیسم؟" استفاده کرد.
در ۱۹۲۹، این شکلِ کوتاهشده به وسیلهٔ ژوزف استالین، در سخنرانیاش خطاب به کمیتهٔ مرکزیِ حزبِ کمونیستِ شوروی، به کار برده شد. استالین به این تعبیر، "هالهای از اجباری تخطیناپذیر" بخشید (در حالی که عبارتِ لنین، تمایل به پذیرشِ رقابتِ اقتصادی را به شکل تلویحی درونِ خود داشت).
"واقعیت این است که ما طبق فرمول لنین زندگی میکنیم: Kto-Kovo (چه کسی چه کسی را؟) ما آنها را، یعنی سرمایهدارها را، از میدان به در خواهیم کرد ـ و چنان که لنین گفته بود ـ نبردِ سرنوشتساز نهایی را پیشِ رویشان خواهیم گذاشت، یا آنها ما را از میدان به در خواهند کرد؟"
تعبیر «چه کسی چه کسی را» به عنوان فرمول و تکعبارتِ کوتاهی برای توصیف گریزناپذیریِ مبارزه طبقاتی به کار میرود؛ در اینجا، معنی عبارت این خواهد بود که چه کسی (کدام از یک از دو طبقهٔ متخاصم) بر دیگری چیرگی خواهد یافت. از این چشمانداز، تمام سازشکاریها و پیمانها میان دشمنان، مصلحتی ست ـ مانوری تاکتیکی ست در دلِ نبردی به منظورِ سروری.
منابع
تکیهکلامهای سیاسی
شعارهای سیاسی | چلمبر یکی از روستاهای استان اردبیل است که در بخش مرکزی شهرستان خلخال واقع شدهاست.
منابع
روستاهای شهرستان خلخال | چند روستا در استان بوشهر است:
ملهخرگ
ملخرک شمالی
ملخرک جنوبی | و مرد موهای بلند و گیس داشتند. او اصلاح کردن به سبک امروزی را ابداع کرد و رواج آن در اسپانیا به بقیه اروپا سرایت کرد.
شامپو
در سال ۱۸۱۴ میلادی یک مسلمان هندی به نام ساکه دین محمد در برایتون در انگلستان، یک حمام عمومی باز کرد و بکار بردن شامپو را به عنوان یک دوای گیاهی به اروپا وارد کرد.
خمیر دندان
زریاب، اولین خمیر دندان معطر به شکل امروزی را در قرن نهم میلادی درست کرده در اسپانیای آن دوران گسترش داد.
آسایشگاه روانی
در ۸۷۲ میلادی احمد ابن طلون اولین آسایشگاه روانی را در قاهره برپا کرد.
سرنگ
عمار موصلی، اولین بار در قرن نهم میلادی از سرنگ شیشه ای برای بیرون کشیدن آب مروارید از چشم بیماران استفاده کرد.
بیهوشی
زهراوی و ابن زهر اولین کسانی بودند که از اسفنج آغشته به مواد افیونی یا اسفنج بیهوشی، بیهوش کردن بیماران قبل از عمل جراحی استفاده کردند.
تراکئوتومی
ابن زهر اولین کسی بود که عمل شکاف نای یا تراکئوتومی را بر روی یک بز انجام داد.
کانول
زهراوی مخترع کانول برای گرفتن خون و تزریق مایعات به بدن مریض بود.
نخ جراحی
زهراوی در ۱۰۰۰ میلادی نخستین کسی بود که استفاده از روده گربه برای جراحی را ابداع کرد که تا به امروز استفاده میشود.
واکسیناسیون
خراشی در دست کودک ایجاد کرده و از همسایگانی که فرزندشان در حال بهبودی بود، اندکی از پوست آبله او را گرفته به آن محل میمالیدند تا میکروب تضعیف شده، وارد بدن شده و مصونیت ایجاد کند.
ضدعفونی محل زخم
ابن سینا اولین کسی بود که چرک کردن محل زخم را ناشی از عوامل خارجی دانست و توسط شراب قوی و کهنه آن را ضدعفونی میکرد. پیدا کردن مجدد این کشف قرنها طول کشید.
شناخت بیماری هموفیلی
زهراوی در ۱۰۰۰ میلادی در کتاب التصریف اولین بار ماهیت ارثی هموفیلی را توضیح داد.
مسری بودن بیماریها
لسان الدین ابن خطیب در قرن چهاردهم میلادی یعنی ۵ قرن قبل از پاستور مسری بودن بیماریها را کشف کرد.
جراحی
در حدود سال ۱۰۰۰ میلادی، زهراوی کتابی سی جلدی با ۱۵۰۰ صفحه بنام التصریف در مورد طبابت و فنون جراحی نوشت که تا پنج قرن در دانشگاههای اروپا تدریس میشد.
آزمایش بر روی حیوانات
اولین کسی که آزمایش تجربی پزشکی بر روی حیوانات را ابداع کرد، دانشمند مسلمان اندلسی، ابن زهر بود که در قرن دوازدهم میلادی این روش را اختراع کرد.
ابزار اتاق عمل
الزهراوی بیش از ۲۰۰ ابزار جراحی را اختراع کرد که شامل انواع مختلف چاقوی جراحی، جمعکننده، کورت، انبر، اسپکول و همچنین ابزارهایی است که برای روشهای مورد علاقه او در کوتریزاسیون و بستن آنها طراحی شدهاست. او همچنین قلابهایی با نوک دوگانه برای استفاده در جراحی اختراع کرد. بسیاری از این ابزارها قبلاً توسط هیچ جراح قبلی استفاده نشده بودند.
جراحی میگرن
زهراوی اولین کسی بود که یک روش جراحی را برای بستن شریان تمپورال برای میگرن توصیه کرد این روش در قرن بیست و یکم توسط جراحان آفریقای جنوبی احیا شد.
مفهوم بینایی
ابن هیثم اولین کسی بود که از طریق آزمایش پی برد که چشم یک عضو غیرفعال و وسیله اپتیکی است که نورهای منعکس شده از اجسام را پردازش میکند تا قبل از او، طبق یک نظریه یونانی، باور شده بود که چشم از خود | وی اکنون ماه در ابتدا درخشان شده و سپس تیره میشود؟ درست همان چیزهایی که میخواهم بدانم ای مزدا، و همچنین این موارد دیگر.
بند ۴) من از تو این را میپرسم: صریح به من بگو ای اهورا، چه قهرمانی اولین بار زمین را در این پایین و ابرها را در بالا بدون فروافتادن قرار داد؟ چه کسی آبها و گیاهان را به وجود آورد؟ چه کسی دو ناوگان نامهرسان را به باد و ابرها پیوند زد؟ چه قهرمانی ای مزدا، دمی پندار نیک است؟
بند ۵) من از تو این را میپرسم: صریح به من بگو ای اهورا، کدام افزارمند اولین بار نور و تاریکی هر دو را در جای خود قرار داد؟ کدام افزارمند خواب و بیداری را در/ برای انسان در جاهای خود قرار داد؟ چه کسی است که از طریق وی است سپیده، ظهر و شب، لحظههایی که خواسته دستیابی به چیزی را به فرد یادآوری میکند؟
بند ۶) من از تو این را میپرسم: صریح به من بگو ای اهورا، واژههایی که به زودی بیان خواهم کرد! چرا که اگر به این شیوه درست باشند، پس به روشنی، به حساب اقدامات ما/ وی هستند که فروتنی اکنون نظم کیهانی را قطور کرده و به حساب/ از طریق پندار نیک ما است که او(؟) فرمان را به تو واگذار میکند. تو در ابتدا برای چه کسی گاو شیرده را به وجود آوردی، که برای ما شادی به وجود میآورد؟
بند ۷) من از تو این را میپرسم: صریح به من بگو ای اهورا، چه کسی فروتنی را به وجود آورد، فرد محترم همراه با فرمان؟ چه کسی اولین بار در پوشش زهدان پسری نیرومند را برای پدر قرار داد؟ با دانستن پاسخها از پیش، ای مزدا، من اینجا هستم و کمک خود با این موارد را به تو عرضه میکنم، کسی که از طریق الهام حیاتبخش، برقرارکنندهٔ همهٔ آنها است.
ابراهیم پورداوود
تفسیر
اهورامزدا خدای متعالی، خردمند و توانایی است که همهٔ اجزاء هستی، خورشید و ماه، زمین و آسمان، تاریکی و روشنایی، خواب و بیداری، اوقات مختلف روز، آب، گیاه و انسان را آفریدهاست.
جستارهای وابسته
بند سوم از هات سیام یسنا
پانویس
منابع
برای مطالعهٔ بیشتر
برگردان هفت هات از گاتاها
زرتشت گری توحیدی یا ثنوی
اوستا |
76aec795-b08e-4722-b6af-e592b1b3b251 | مهندسی خودرو | آغاز زندگی و پیدایش خودروهای موتوری به سال ۱۷۶۹ میلادی بازمیگردد، هنگامی که مهندس نظامی فرانسوی، نیکولاس ژوزف کاگنوت، یک سه چرخه بخار را برای کشیدن و حمل و نقل قطعات توپ میسازد. پس از گذشت چند سال از آن تاریخ یک مدل بهتر ساخته میشود. در اثر برخورد آن با دیوار سبب رخ دادن نخستین پیش آمد رانندگی در تاریخ خودروهای جادهای میگردد. در پی آن در سال ۱۷۸۴ میلادی یک خودرو با موتور بخار توسط مهندس اسکاتلندی جیمز وات ساخته میشود، که از کارایی چندانی برخوردار نبود. در سال ۱۸۰۲ میلادی ریچارد ترویتیک انگلیسی یک واگن بخار را به وجود آورد که فاصلهٔ میان کورنوال و لندن را میپیماید. یک شب به سبب فراموشی ترویتیک در خاموش کردن آتش دیگ بخار، واگن طعمه آتشسوزی شده و از بین میرود. بازار کالسکهها و واگنهای بخار در انگلیس تا سال ۱۸۶۵ میلادی رونق داشت تا اینکه سرانجام رقابت با راه آهن و نیز تصویب قوانین صریح علیه سرعت به عمر این دسته از خودروها پایان میدهد. | خودروهای موتوری چه سالی اختراع شدند؟ | false | {
"answer_start": [
43
],
"text": [
"۱۷۶۹"
]
} | ۴۸۴ چهارصد و هشتاد و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۸۴
سده ۵ | ایمپریال موتورز () شرکت خودروسازی آمریکایی بود، که در سال ۱۹۵۵ توسط شرکت کرایسلر تأسیس شد.
منابع
پیوند به بیرون
اتومبیلهای دهه ۱۹۶۰
اتومبیلهای دهه ۱۹۷۰
تولیدکنندگان وسایل نقلیه موتوری لوکس
تولیدکنندگان وسایل نقلیه موتوری منحلشده ایالات متحده آمریکا
خودروهای سایز بزرگ
خودروهای سدان
خودروهای کروکی
خودروهای کوپه
خودروهای لوکس
خودروهای لوکس شخصی
خودروهای محور عقب
خودروهای معرفیشده در ۱۹۵۵ (میلادی)
سازندگان وسایل نقلیه در میشیگان | راکستون () شرکت خودروسازی آمریکایی بود، که در سال ۱۹۲۹ تأسیس شد و در سال ۱۹۳۱ منحل گردید.
منابع
پیوند به بیرون
اتومبیلهای دهه ۱۹۲۰
اتومبیلهای دهه ۱۹۳۰
تولیدکنندگان وسایل نقلیه موتوری لوکس
تولیدکنندگان وسایل نقلیه موتوری منحلشده ایالات متحده آمریکا
خودروهای لوکس
خودروهای محور جلو
سازندگان وسایل نقلیه در ویسکانسین | ۴۷۴ چهارصد و هفتاد و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۷۴
سده ۵ | مونیکا (خودرو) (Monica (car)) خودرویی است که در سالهای ۱۹۷۳ تا ۱۹۷۴تولید شدهاست.
این خودرو در کلاس خودرو لوکس قرار گرفته، طراحی آن خودروهای موتور جلو-محور عقب بوده طول آن در حالت طبیعی ، عرض آن در حالت طبیعی و ارتفاع آن در حالت طبیعی و وزن آن در حالت طبیعی است.
موتور آن ۵۵۶۰ سیسی سیستم جعبهدندهٔ آن ۵ دنده به دو صورت خودکار و دستی است.
نگارخانه
منابع
تولیدکنندگان وسایل نقلیه موتوری منحلشده فرانسه
خودروهای لوکس
خودروهای معرفیشده در ۱۹۷۳ (میلادی)
خودروهای فرانسوی
خودروهای جیتی
خودروهای سدان
خودروهای معرفیشده در ۱۹۷۱ (میلادی)
تولیدکنندگان وسایل نقلیه موتوری لوکس | پوما (Puma) خودرویی است که از سال ۱۹۶۷ تا ۱۹۹۷ (و ۲۰۰۶-اکنون) توسط پوما در ایالت سائوپائولو و برزیل تولید شدهاست.
طراحی آن خودروهای موتور عقب-محور عقب بوده است.
منابع
برای بازبینی انسان (خودرو)
تولیدکنندگان وسایل نقلیه موتوری برزیل
تولیدکنندگان وسایل نقلیه موتوری منحلشده برزیل
خودروهای محور عقب
شرکتهای خودروسازی برزیل
شرکتهای فهرست شده در بورس اوراق بهادار سائوپائولو
خودروهای موتور عقب
شرکتهای تولیدکننده وسایل نقلیه بنیانگذاریشده در ۱۹۶۷ (میلادی) | آرایاف-۹۷۷ (RAF-977) خودرویی است که در سالهای ۱۹۵۸ تا ۱۹۷۶در ایروان تولید شدهاست. طول آن در حالت طبیعی و عرض آن در حالت طبیعی است.
موتور آن ۲۴۴۵ سیسی سیستم جعبهدندهٔ آن ۳ دنده به صورت دستی است.
منابع
آمبولانس
اتومبیلهای دهه ۱۹۵۰
اتومبیلهای دهه ۱۹۶۰
اتومبیلهای دهه ۱۹۷۰
خودروهای اتحاد شوروی
خودروهای روسی
خودروهای مینیبوس
خودروهای ون
سازندگان وسایل نقلیه موتوری در ارمنستان
سازندگان وسایل نقلیه موتوری در لتونی
سازندههای وسایل نقلیه موتوری در اتحاد شوروی | بام و ام۳ (BMW M۳) نسخه ای با عملکرد بالاتر از خودروهای ب ام و سری ۳ میباشد که توسط بخش موتورهای ویژهٔ BMW M GmbH طراحی شدهاست. بامو ام۳ در نسلهای ای۳۰، ای۳۶، ای۴۶، ای۹۰/ای۹۲/ای۹۳ و اف۸۰ تولید شدهاست.
در طرحهای اولیه، ام۳ با اتاق کوپه تولید میشد. بعد تر این خودروها با اتاقهای سدان و کروک نیز ساخته شدند. با توجه به تولید کوپههای سری۴، از سال ۲۰۱۵ تا کنون خودروهای ام۳ دیگر با اتاق کوپه تولید نمیشوند و خودروهای اف۸۲/اف۸۳ که کوپه میباشند از سری ام۴ به حساب میآیند. ام۳ اکنون تنها با اتاق سدان تولید میشود.
با استانداردهای جدید اعمال شده این خودروها به موتوری با توان و کارایی بالاتر، سیستم تعلیق بهتر، ترمز قوی تر، بدنه آیرودینامیکتر، اجزای سبکتر در بدنه و طراحیهای سه خط مخصوص سری ام در طراحی داخلی مجهز شدند.
نسل ام۳ ای۳۰
در سال ۱۹۸۶ ام۳، با طراحی بامو سری ۳ با اتاق کوپه تولید شد. این خودروها مجهز به موتور BMW S14 بودند.
اولین خودروهای تولیدشده از این سری مجهز به موتوری بودند که با مبدل کاتالیست ۱۴۳ کیلووات و در حالت بدون کاتالیست ۱۴۷ کیلووات توان داشتند. در سپتامبر ۱۹۸۹ توان موتور ام۳ با وجود استفاده از کاتالیست به ۱۵۳ کیلووات ارتقا یافت.
نسخهٔ تکاملی ام۳ (EVO2) قادر به تولید توان ۱۶۰ کیلووات است. از دیگر تغییراتی که در نسخهٔ تکاملی آن رخ داده میتوان افزایش اندازهٔ رینگ به (16 X 7.5 inches) و افزایش اندازهٔ درِ راننده اشاره کرد.
نگارخانه ام۳ ای۳۰
منابع
اتومبیلهای دهه ۱۹۸۰
اتومبیلهای دهه ۱۹۹۰
اتومبیلهای دهه ۲۰۰۰ (میلادی)
خودروهای اسپرت
خودروهای با سقف جمعشونده
خودروهای بامو
خودروهای رالی
خودروهای سدان اسپورت
خودروهای شرکتکننده در مسابقه لو مان
خودروهای کامپکت عملیاتی
خودروهای کروکی
خودروهای کوپه
خودروهای گردشگری
خودروهای محور عقب
خودروهای معرفیشده در ۱۹۸۶ (میلادی)
اتومبیلهای دهه ۲۰۱۰
اتومبیلهای دهه ۲۰۲۰ | وایسمن () شرکت خودروسازی آلمانی است، که در سال ۱۹۸۸ تأسیس شد.
منابع
پیوند به بیرون
برندهای آلمان
تولیدکنندگان خودروهای اسپرت
تولیدکنندگان وسایل نقلیه موتوری لوکس
تولیدکنندگان وسایل نقلیه موتوری منحلشده آلمان
خودروهای با شمایل قدیمی
خودروهای لوکس
شرکتهای تولیدکننده وسایل نقلیه منحلشده در ۲۰۱۴ (میلادی)
شرکتهای نوردراین-وستفالن
کالاهای لوکس
شرکتهای تولیدکننده وسایل نقلیه بنیانگذاریشده در ۱۹۸۸ (میلادی) | گاز چایکا () چندین مدل خودرو ساخت اتحاد جماهیر شوروی بودند که در دهه های بین ۵۰ تا ۸۰ میلادی ساخته شدند.
منابع
پیوند به بیرون
اتومبیلهای دهه ۱۹۵۰
اتومبیلهای دهه ۱۹۶۰
اتومبیلهای دهه ۱۹۷۰
تولیدکنندگان وسایل نقلیه موتوری لوکس
خودروهای اتحاد شوروی
خودروهای پرچمدار
خودروهای روسی
خودروهای گروه گاز
خودروهای لوکس
خودروهای محور عقب |
9fd78e3a-4cec-452e-856f-995b4ce9522e | سدیم | سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدرواکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد. | غوطهور شدن سدیم در آب باعث تولید چه چیزی میشود؟ | false | {
"answer_start": [
293
],
"text": [
"هیدرواکسید"
]
} | سُدیم یک عنصر شیمیایی جدول تناوبی است که نشان شیمیایی آن Na و عدد اتمی آن ۱۱ است. سدیم یک فلز واکنشدهنده نرم و مومیشکل است و در دمای اتاق مایع است. این فلز به گروه فلزات قلیایی که از نظر ترکیبات طبیعی فراوان هستند (بهویژه آب نمک و هالیدها) تعلق دارد. این عنصر بسیار واکنشدهنده است و با شعله زرد رنگی میسوزد در آزمایشهای مربوط به هوا اکسید میشود و به شدت با آب واکنش میدهد؛ از این رو باید همیشه در زیر نفت یا روغن نگهداری شود. فلز سدیم در واکنشها به یون مثبت تبدیل میشود و یک الکترون از دست میدهد تا به آرایش گاز نجیب قبل از خود برسد.
و با چاقو به راحتی بریده شده و درصورت واکنش با کلر نمک خوراکی تولید میکند.
همچنین میتوانند برای استخراج آهن از فلز سدیم استفاده کنند اما به دلیل گران بودن آن و استخراج دشوار این فلز، از کربن برای استخراج آهن استفاده میکنند و به صرفهتر است.
ویژگیهای مهم
سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدروکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد.
کاربردها
سدیم در حالت فلزی عنصر لازم برای ساختن استرها و ترکیبات آلی است. این عنصر قلیایی بهوجودآورندهٔ ترکیب حیاتی نمک طعام (سدیم کلرید یا NaCl) نیز هست. کاربردهای دیگر عبارتاند از:
استفاده در لامپ بخار سدیم، استفاده در برخی از آلیاژها برای بهبودی ساختارشان، استفاده در ساخت صابون و ترکیبش با اسیدهای چرب، NaK سدیم و پتاسیم یک ماده مهم منتقلکننده حرارت است.
تاریخچه
مدت زمان زیادی است که سدیم (soda) به صورت ترکیبی شناخته شدهاست. این عنصر در سال ۱۸۰۷ توسط همفری دیوی از طریق عمل الکترولیز هیدروکسید سدیم جدا شد. در اروپای قرون وسطی ترکیبی از سدیم با نام لاتین Sodanum برای تسکین سردرد استفاده میشد. نماد جدید سدیم Na از لاتین جدید Natrium که در زبان یونانی نوعی نمک طبیعی است گرفته شدهاست.
پیدایش
سدیم در ستارگان فراوان است و این فراوانی در خطوط طیفی D در نور ستارگان مشهود تر است. سدیم حدوداً ۲٫۶٪ از پوسته زمین را به خود اختصاص دادهاست که چهارمین عنصر از نظر فراوانی در پوسته زمین و فروانترین فلز قلیایی است. این عنصر هماکنون به صورت اقتصادی از عمل برقکافت (الکترولیز) کلرید سدیم تولید میشود. این روش ارزانتر از روش برقکافت هیدروکسید سدیم است. قیمت هر پوند سدیم فلزی حدوداً ۱۵ تا ۲۰ سنت (در سال ۱۹۹۷) است؛ ولی هر پوند سدیم ACS آزمایشگاهی حدوداً ۳۵ دلار قیمت دارد که از نظر حجمی | شود یا باعث قفل شدن اتصالات شیشهای در همدیگر شود. سدیم هیدروکسید نسبت به فلزات متعددی نیز خورنده است مانند آلومینیم که با تماس با قلیا واکنش نشان میدهد و باعث تولید گاز هیدروژن قابل اشتعال در سطح تماس میشود.
2AL+ 6NaOH → 3 H2 + 2 Na3AlO3
2Al + 2NaOH + 2H2O → 3 H2 + 2 NaAlO2
2Al + 2NaOH + 6H2O → 3 H2 + 2 NaAl(OH)4
جستارهای وابسته
سدیم هیپوکلریت
جوهر نمک
جوهر شوره
منابع
سایت رشد
آبشوندههای مواد
افزودنیهای عدد ئی
پاککنندهها
ترکیبهای سدیم
ترکیبهای معدنی
تنظیمکننده اسیدیته غذاها
مواد شیمیایی خانگی
مواد شیمیایی در عکاسی
مهندسی شیمی
نمگیرها
هیدروکسیدها | لوله غوطهور، یک نوع تونل زیرزمینی است که از بخشهایی تشکیل شده که در جای دیگری ساخته شده و به محل تونل شناور میشود تا در محل غوطهور شود و سپس با هم مرتبط شوند. لوله غوطهور معمولاً برای عبور از جادهها و راهآهن در رودخانهها و کانالهای دریا / بندر استفاده میشود. لولههای غوطهوری اغلب در کنار دیگر انواع تونل در انتهای خود مانند تونل کند و پوش یا سوراخ شده اجرا میشوند که معمولاً برای ادامه تونلی از لبه آب نزدیک به ورودی (پورتال) در سطح زمین استفاده میشود.
منابع
تونلهای لوله غوطه ور شده
ساخت و ساز تونل | نیترات سدیم یا شوره شیلی یک ترکیب شیمیایی با فرمول NaNO3 است. پودر سفید یا کریستال بیرنگ با بویی شیرین و جاذب رطوبت و به شدت محلول در آب است که بهصورت تودهای یا لایهای همراه با آهک یافت میشود معادن زیادی از این نمک در شیلی و پرو قرار دارند این ماده سفید به مقدار زیاد در آب حل میشود. این ماده همچنین نیتراتین نیز نامیده میشد. به دلیل حلالیت بالای این ماده در آب، معادن آن عمدتاً در مناطق خشک و کم بارش قرار دارد.
موارد استفاده
این ماده در ساخت تقویتکنندهها، بمب دودزا و موارد زیاد دیگر کاربرد دارد. نیترات سدیم به دلیل ممانعت از رشد باکتریهای فاسد کننده و حفظ رنگ طبیعی گوشت در تولید فراوردههای گوشتی کارخانهای نظیر سوسیس و کالباس بکار میرود و طی فرایند هضم در بدن انسان به نتروزامین تبدیل میشود. نتروزامین مادهای بشدت سرطانزاست و در فهرست مواد سرطانزا قرار دارد. نیترات سدیم به سرعت به وسیله ریشه گیاهان جذب و مصرف میشود و در مقادیر مناسب به عنوان کود استفاده میشود.
نیترات سدیم برای ساخت شیشه مقاوم استفاده میشود. شیشه در یک حمام نیترات سدیم غوطه ور میشود و پوشش سطح شیشه با یونهای سدیم سبب تقویت محصول از طریق اکسیداسیون مواد ارگانیکی و تبدیل آهن دو ظرفیتی به سه ظرفیتی میشود و از طرفی با احیا بعضی از مواد که نتیجه آن تغییر رنگ میباشد سبب افزایش شفافیت شیشه میشود.
خطرات سدیم نیترات
اکسید کننده قوی، در صورت برخورد با مواد دیگر ممکن است باعث آتشگیری شود. در صورت تماس باعث میشود در چشم، پوست و دستگاه تنفسی خارش ایجاد شود و اگر بلعیده شود به شدت مضر است.
فرق نیتریت سدیم و نیترات سدیم چیست؟
نیتریت سدیم دارای دو اتم اکسیژن متصل به یک اتم نیروژن بوده ولی نیترات سدیم دارای سه اتم اکسیژن متصل به یک اتم نیتروژن می باشد. هر دو مورد دارای بار اکتریکی منفی بوده و جزء آنیون معدنی می باشند.
کمکهای اولیه
چشم: در صورت برخورد با چشم، برای مدت ۱۵ دقیقه با مقدار زیادی آب چشم را بشویید.
پوست: در صورت تماس با پوست، با مقدار فراوانی آب به مدت حداقل ۱۵ دقیقه بشویید و لباسها و کفشهای آلوده را جدا کنید. لباسها قبل از استفاده کاملاً پاکسازی شوند.
بلعیدن: در صورت بلعیدن هرگز شخص مصدوم را وادار به استفراغ نکنید. و خوراکی دیگری به شخص ندهید. فوراً شخص را به یک مرکز درمانی بفرستید.
تنفس: در ورت تنفس مقدار زیادی از نیترات سدیم، او را به هوای تازه منتقل کنید. اگر فرد نفس نمیکشد، به او نفس مصنوعی بدهید و اگر تنفس او مشکل است، به او اکسیژن برسانید.
منابع
ویکیپدیای انگلیسی
تولیدکننده سدیم نیترات
پیوند به بیرون
ATSDR — مطالعه موردی در پزشکی محیطزیست - سمیبودن نیترات/نیترتها وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده آمریکا (مالکیت عمومی)
گزارش فائو/دبلیواچاو
آبشوندههای مواد
اکسیدکنندهها
اکسیدکنندههای آتشزا
الگو:زمینشناسی
ترکیبهای سدیم
زمینشناسی
کانیهای سدیم
کانیهای نیترات
نگهدارندهها
نمکها
نیتراتها | سدیم هگزامتافسفات با فرمول شیمیایی یک ترکیب شیمیایی با شناسه پابکم ۲۴۹۶۸ است. که جرم مولی آن 611.7704 g mol-1 میباشد. شکل ظاهری این ترکیب، بلورهای سفید است.
هگزا متا فسفات سدیم، از نظر شکل ظاهری ترکیبی جامد و سفید رنگ است و در آب محلول میباشد. این ترکیب، توانایی جذب رطوبت هوا را دارد و میتواند با یونهای فلزی واکنش دهد. به عنوان یک گیرنده استفاده میشود و در طیف گستردهای از صنایع از جمله افزودنی غذایی، کاربرد دارد. کربنات سدیم گاهی به SHMP اضافه میشود تا pH را به ۸٫۰ الی ۸٫۶ برساند، که باعث تولید تعدادی از محصولات SHMP برای نرم شدن آب و مواد شوینده میشود.
تاریخچه هگزا متا فسفات سدیم
اسید هگزامتافسفریک در سال ۱۸۴۹ توسط شیمیدان آلمانی تئودور فلیتمن نامگذاری شد. تا سال ۱۹۵۶، تجزیه و تحلیل کروماتوگرافی هیدرولیزهای نمک گراهام (سدیم پلی فسفات) وجود آنیونهای حلقوی حاوی بیش از چهار گروه فسفات را نشان داد؛ این یافتهها در سال ۱۹۶۱ تأیید شد. در سال ۱۹۶۳، اریش تیلو و اولریش شولکه شیمی دانان آلمانی موفق شدند با گرم کردن تری متافسفات سدیم بی آب، هگزا متا فسفات سدیم را تهیه کنند.
جدول مشخصات فنی هگزا متا فسفات سدیم
فرایند تولید هگزامتا فسفات سدیم
برای تولید اسید سدیم پیرو فسفات، ابتدا ارتو فسفات مونو سدیم را حرارت میدهند که هگزامتا فسفات سدیم با حرارت دادن ارتو فسفات مونو سدیم تولید میشود.
2NaH2PO4 →Na2H2P2O7+H2O
سپس، پیرو فسفات گرم میشود و هگزامتافسفات سدیم مربوط را تولید میکند:
3Na2H2P2O7 →(NaPO3)6 +3H2O
به دنبال آن خنک سازی سریع انجام میشود.
واکنشهای هگزا متا فسفات سدیم
SHMP در محلول آبی، به ویژه در شرایط اسیدی، به سدیم تری متا فسفات و سدیم ارتو فسفات هیدرولیز میشود. در اثر حرارت دادن هگزا متا فسفات سدیم، ترکیبات مونو سدیم ارتو فسفات و مونو سدیم پیرو فسفات تولید میشود.
کاربرد هگزا متا فسفات سدیم
یک استفاده قابل توجه برای هگزامتا فسفات سدیم به عنوان یک پراکنده کننده یا دیسپرسانت میباشد.
به عنوان عامل بازدارنده رسوب، در سیستمهای اسمز معکوس، RO، یا همان آب شیرین کن مورد مصرف میباشد.
برای تولید ذرات سرامیکی، یکی از مواد پایه محسوب میشود.
همچنین از آن به عنوان عامل پراکنده ساز برای تجزیه رس و سایر انواع خاک برای ارزیابی بافت خاک استفاده میشود.
این ماده به عنوان یک ماده فعال در خمیردندانها به عنوان ماده ضد لک و پیشگیری از تارتار استفاده میشود.
در صنایع غذایی برای تولید انواع نوشیدنی انرژی زا NOS حاوی هگزامتافسفات سدیم است.
برای تولید انواع مواد افزودنی غذایی استفاده میشود.
SHMP به عنوان یک امولسیون کننده استفاده میشود.
در صنایع لبنی برای تولید شیر پاکتی، پودرهای پنیر، خامه زده شده از هگزامتافسفات سدیم خوراکی استفاده میشود.
در کارخانجات غذایی برای تولید سفیده تخم مرغ بستهبندی شده نیز از گرید خوراکی هگزامتا فسفات سدیم استفاده میکنند.
برای گوشت گاو، فیله ماهی، ژله میوه ای، دسرهای منجمد، سس سالاد، شاه ماهی، غلات صبحانه، بستنی، آبجو و نوشیدنیهای بطری شده، نیز از SHMPاستفاده میشود.
اطلاعات ایمنی و شرایط نگهداری هگزا متا فسفات سدیم
این ترکیب شیمیایی، برای سلامتی انسان مضر نیست. اما به کلیه پرسنل اعلام میشود که به هنگام کار با این ماده، تمام موارد ایمنی و نکات کار با مواد شیمیایی را رعایت | شوک سرما () گاهی با عنوان واکنش شوک سرما هم شناخته میشود، اشاره به مجموعه پیامهای عصبی رفتوبرگشتی قلب و سیستم تنفسی در واکنش به غوطهور شدن ناگهانی در آب سرد است. غوطهور شدن در آب سرد، همانند سقوط و غرقشدگی ناخواسته در یخهای نازک دریاچه یا رودخانه در زمستان، شایعترین دلیل مرگومیرها به واسطه شوک سرما است. شوک فوری سرما باعث استنشاق غیر ارادی می گردد که اگر فرد در همان لحظه در زیر آب باشد، میتواند منجر به غرقشدن قربانی شود. آب سرد همچنین به دلیل انقباض عروق میتواند باعث حمله قلبی گردد.
منابع
علتهای مرگ
فوریتهای پزشکی طبیعت وحش
فیزیولوژی | سدیم فسفات ترکیبی معدنی با فرمول شیمیایی Na 3 PO 4 میباشد.
تری سدیم فسفات مینار
تری سدیم فسفات تری سدیم فسفات با فرمول شیمیایی (Na۳PO۴) یک ترکیب شیمیائی امولسیون کننده، قلیائی قوی با pH معادل ۱۲ است و در آب به راحتی قابل حل میباشد. در صنایع غذائی به وفور استفاده میشود به طوری که از این ترکیب برای بهبود بافت پنیر و حفظ لزجت شیر و جلوگیری از جدا شدن فاز آبی در شیر منجمد، استفاده میشود.
نوعی ترکیب از سدیم و فسفر است. این ماده در تولید لاستیک، شویندهها و چاپ عکس کاربرد دارد. در پودرهای لباس شویی (همچنین صنایع تصفیه برق آبی) باعث از بین رفتن سختی آب میشود،همچنین باعث سفید تر بنظر آمدن پودر شوینده میشود،البته استفاده بیش از یک درصدآن در پودر های شوینده به دلیل آسیب به محیط زیست از طرف سازمان استانداد ممنوع شده است، همچنین به عنوان مواد نگه دارنده نیز گزینه خوبی به حساب میآید. این ماده به عنوان رطوبت گیر نیز کاربرد فراوانی دارد.
تری سدیم فسفات صنعتی
تولید و فروش تری سدیم فسفات صنعتی تری سدیم فسفات صنعتی با ۱۲ مولکول آب تبلور ارائه میشود که در بسیاری از صنایع مانند تصفیه آب - دیگهای بخار (تبخیر) - صنایع پودرهای لباس شویی و ... مورد مصرف قرار میگیرد. شرکت مینار قادر به تولید این ماده با کیفیت بسیار بسیار عالی و بهتر از نمونههای چینی موجود در بازار است. این ماده به صورت پودر سفید رنگ صدفی ارائه میشود و دلیل کلوخه شدن این محصول پس از گذشت چندین ماه وجود ۱۲ مولکول آب در آن است که امر طبیعی است مشکلی در محصول نمیباشد.
تری سدیم فسفات خوراکی و گرید غذایی
تولید و فروش تری سدیم فسفات خوراکی تری سدیم فسفات خوراکی به صورت پودر سفید صدفی و کاملاً خالص میباشد و این پودر کاملاً خالص بسیار مناسب برای مصارف خوراکی و بهداشتی است. از این محصول به عنوان نگه دارنده نیز مصرف میشود و در مصارف گوشت و کنسروها نیز مصرف میشود.
مشخصات تری سدیم فسفات
تری سدیم فسفات پودر سفیدی است که به نامهای تری فسفات سدیم، پنتاسدیم تری فسفات، تری فسفات سدیم و STPP شناخته شده و در گرفتن سختی آب بخصوص در پودرهای لباسشویی و همچنین در تهیه مواد غذایی به کار میرود.
برای گرفتن سختی آب، ماده افزودنی خوارکی به عنوان نگهدارندهٔ رطوبت، در مواد شوینده، خمیردندان مورد استفاده قرار میگیرد.
عمده صنایع مصرفکننده این ماده شیمیایی شامل کارخانجات تولید مواد شوینده، صنایع تصفیه آب، صنایع غذایی، صنایع سرامیکسازی، معدنی، صنایع تولید کاغذ، صنایع پتروشیمی و نیروگاهها میباشد.
سایر ویژگیها
سفید با کریستالهای بیرنگ یا پودر حجیم کاملاً خشک
efflorescent در هوا
به راحتی در آب قابل حل است، ولی در محلولهای آلی حل نمیشود - رطوبت گیر
محلول آب آن قلیایی. (ارزش pH محلول حدود ۱۲)
تراکم نسبی در ۱٫۶۲ است، نقطه ذوب ۷۳٫۴ است.
کاربرد در صنایع داروسازی
از سدیم فسفات برای مصارف داروئی جهت تنظیم غلظت سرمی کلسیم، اثر با فری در تعادل اسید ـ باز، افزایش ترشح کلیوی یون +H، دفع انگلها و داروهای ضد کرم سمّی، قبل یا بعد از درمان با برخی از داروهای ضد کرم، تسهیل و جمعآوری مدفوع جهت آزمایشهای انگلی استفاده میشود.
کاربرد در | است.
همچنین در آزمایشگاهها برای تعیین غلظت اسیدهای مجهول در تیتراسیون اسید- باز از محلول قلیایی سدیم هیدروکسید استاندارد استفاده میشود. در صنایع غذایی از این ماده جهت تلخیزدایی از زیتون استفاده میشود. سود سوزآور در دو نوع مایع و جامد در کارخانهها تولید میشود.
کاربردهای سود کاستیک پرک در صنعت بسیار وسیع است، صنایع مختلف با رویکردهای مختلف از این ماده استفاده میکنند. برخی از این صنایع عبارتاند از:
صنایع رنگرزی
تولید کارتن و کاغذ
صنایع چرم و نساجی
صنایع نفت و گاز و پتروشیمی
خنثیسازی اسید و باتریسازی
چربیگیرها و سایر صنایع وابسته
صنایع غذایی، صنایع شیر، کنسروسازی
نوشابهسازی، کارخانهٔ قند و شکر، کارخانهٔ روغن
صنایع داروسازی، الکلسازی و آرایشی و بهداشتی
صنایع فلزی و تولید شیشه، روی، آلومینیم، گالوانیزه و آبکاری
سود پرک کاربرد فراوانی در صنعت نفت و گاز دارد
سود پرک کاربرد فراوانی در صنایع نظامی دارد.
سود پرک برای صنایعی که با عوامل بیماریزا مواجه میشوند هم کاربرد دارد.
سود پرک در صنعت پلیمر و پت هم مصرف فراوانی دارد و بهعنوان چربیبر استفاده میشود.
آزمایشها
اگر سدیم هیدروکسید با هیدروکلریک اسید مخلوط شود مادهای به نام سدیم کلرید بهوجود میآید. علاوه بر این واکنش، واکنشی نیز بین سدیم هیدروکسید و نیتریک اسید نیز وجود دارد که طی این واکنش، سدیم نیترات بهوجود میآید. نحوهٔ ساخت سدیم هیدروکسید نیز روش جالب و بسیار سادهای است: سدیم را درون آب میریزیم در صورتی که مقدار سدیم زیاد باشد خطر آتشسوزی و انفجار نیز وجود دارد.
واکنش با فلزات
سدیم هیدروکسید در واکنش با فلز آلومینیم گاز هیدروژن تولید میکند.
2Al + 2 NaOH + 6 H2O → 2 NaAl(OH)4 + 3 H2
ایمنی
مانند دیگر اسیدهای خوراکی و قلیایی، تنها قطرهای از محلول سدیم هیدروکسید میتواند بهراحتی پروتئینها و چربیها را در بافتهای زنده از طریق هیدرولیز آمید و هیدرولیز استر تجزیه کند، که در نتیجه باعث سوختگیهای شیمیایی میشود و ممکن است باعث ایجاد کوری دائمی در هنگام تماس با چشم شود. قلیای جامد آن همچنین میتواند در صورت وجود آب، مانند بخار آب، طبیعت خورندهٔ خود را نشان دهد؛ بنابراین، هنگام استفاده از این مواد شیمیایی یا محلولهای آن، همیشه باید از تجهیزات حفاظتی مانند دستکشهای لاستیکی، لباس ایمنی و حفاظت چشم استفاده شود. اقدامات استاندارد اولیه برای شستشوی مادهٔ قلیایی از روی پوست، مانند سایر مواد خورندهٔ دیگر، شستوشو با مقدار زیادی آب است. شستشو برای حداقل ۱۰ تا ۱۵ دقیقه باید ادامه یابد.
سلولهای باتری لیتیومی، در صورت بلعیده شدن، حتی اگر خرد نشده باشد باعث آسیب جدی میشود. آسیب، ناشی از محتویات باتری نیست، بلکه جریان الکتریکی ایجاد شده باعث ایجاد سدیم هیدروکسید میشود و مری و رگهای خونی را میسوزاند و میتواند منجر به خونریزی منجر به مرگ شود.
علاوه بر این، انحلال سدیم هیدروکسید بسیار گرمازاست و گرمای حاصل میتواند باعث سوختگی با گرما یا آتش گرفتن مواد آتشگیر شود. همچنین در هنگام واکنش با اسید، گرما تولید میکند.
سدیم هیدروکسید نسبت به شیشه نیز کمی خورنده است، که میتواند باعث آسیب به شفافیت آن شود یا باعث قفل شدن اتصالات شیشهای در همدیگر شود. سدیم هیدروکسید نسبت به فلزات متعددی نیز خورنده است مانند آلومینیم که با تماس با قلیا واکنش نشان میدهد و باعث تولید | گیاه خشکیزی یا گیاه خاکزی (انگلیسی: Terrestrial plant)، یا گیاه خاکرُست، به گیاهی گفته میشود که در زمین، داخل یا از زمین میروید. انواع دیگر گیاهان آبزی (زندگی در آب)، هوازی (زندگی روی درختان) و سنگرست (زندگی در داخل یا روی سنگ) هستند.
تمایز بین گیاهان آبزی و خشکیزی اغلب مبهم است، زیرا بسیاری از گیاهان خشکیزی توانایی تحمل غوطهور شدن دورهای را دارند و بسیاری از گونههای آبزی هم بهصورت غوطهور و هم شکل ظاهری دارند. گیاهان آبزی غوطهور اجباری نسبتاً کمی وجود دارند (گونههایی که نمیتوانند ظهور را حتی برای دورههای نسبتاً کوتاه تحمل کنند)، اما برخی از نمونهها شامل اعضای تختقورباغهایان، فرچهگیاهان، علفشاخی، چرخآبها، و بیشتر جلبکهای درشت (مانند کارا و نیتلا) میباشند. بیشتر گیاهان آبزی میتوانند یا ترجیح میدهند به شکل ظاهر شده رشد کنند و بیشتر آنها فقط به این شکل گل میدهند. بسیاری از گیاهان خاکزی میتوانند دورههای طغیان طولانی مدت را تحمل کنند و این اغلب بخشی از زیستگاه طبیعی گیاه است که در آن سیل رایج است. این گیاهان (به نام هلوفیتها) دورههای طولانی غرقابی در اطراف ریشهها و حتی غوطهور شدن کامل در زیر آبهای سیل را تحمل میکنند. سرعت رشد گیاه آبزی در این دورههای غوطهوری کامل بهطور قابل توجهی کاهش مییابد و اگر سطح آب کاهش نیابد، گیاه در نهایت کاهش یافته و از بین میرود.
منابع
گیاگان بر پایه زیستگاه | شی غوطهور ناشناس یا اختصاراً یوسو یک شی ناشناس غوطه ور در آب است. این اصطلاح لزوماً به یک شی با منشأ ماوراء الطبیعه اشاره نمیکند.
جستارهای وابسته
سازه سنگی در دریای جلیل
باستانشناسی زیر آب
شیء ناشناس پرنده(UFO)
منابع
باستانشناسی زیر آب
پدیدههای غیرقابل توضیح
یوفولوژی
پدیده های غیر قابل توضیح |
0d24404f-959e-4eaf-891a-dc538c7dfe48 | سدیم | سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدرواکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد. | سدیم در چه دمایی با چاقو بریده میشود؟ | false | {
"answer_start": [
8
],
"text": [
"دمای معمولی اتاق"
]
} | سُدیم یک عنصر شیمیایی جدول تناوبی است که نشان شیمیایی آن Na و عدد اتمی آن ۱۱ است. سدیم یک فلز واکنشدهنده نرم و مومیشکل است و در دمای اتاق مایع است. این فلز به گروه فلزات قلیایی که از نظر ترکیبات طبیعی فراوان هستند (بهویژه آب نمک و هالیدها) تعلق دارد. این عنصر بسیار واکنشدهنده است و با شعله زرد رنگی میسوزد در آزمایشهای مربوط به هوا اکسید میشود و به شدت با آب واکنش میدهد؛ از این رو باید همیشه در زیر نفت یا روغن نگهداری شود. فلز سدیم در واکنشها به یون مثبت تبدیل میشود و یک الکترون از دست میدهد تا به آرایش گاز نجیب قبل از خود برسد.
و با چاقو به راحتی بریده شده و درصورت واکنش با کلر نمک خوراکی تولید میکند.
همچنین میتوانند برای استخراج آهن از فلز سدیم استفاده کنند اما به دلیل گران بودن آن و استخراج دشوار این فلز، از کربن برای استخراج آهن استفاده میکنند و به صرفهتر است.
ویژگیهای مهم
سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدروکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد.
کاربردها
سدیم در حالت فلزی عنصر لازم برای ساختن استرها و ترکیبات آلی است. این عنصر قلیایی بهوجودآورندهٔ ترکیب حیاتی نمک طعام (سدیم کلرید یا NaCl) نیز هست. کاربردهای دیگر عبارتاند از:
استفاده در لامپ بخار سدیم، استفاده در برخی از آلیاژها برای بهبودی ساختارشان، استفاده در ساخت صابون و ترکیبش با اسیدهای چرب، NaK سدیم و پتاسیم یک ماده مهم منتقلکننده حرارت است.
تاریخچه
مدت زمان زیادی است که سدیم (soda) به صورت ترکیبی شناخته شدهاست. این عنصر در سال ۱۸۰۷ توسط همفری دیوی از طریق عمل الکترولیز هیدروکسید سدیم جدا شد. در اروپای قرون وسطی ترکیبی از سدیم با نام لاتین Sodanum برای تسکین سردرد استفاده میشد. نماد جدید سدیم Na از لاتین جدید Natrium که در زبان یونانی نوعی نمک طبیعی است گرفته شدهاست.
پیدایش
سدیم در ستارگان فراوان است و این فراوانی در خطوط طیفی D در نور ستارگان مشهود تر است. سدیم حدوداً ۲٫۶٪ از پوسته زمین را به خود اختصاص دادهاست که چهارمین عنصر از نظر فراوانی در پوسته زمین و فروانترین فلز قلیایی است. این عنصر هماکنون به صورت اقتصادی از عمل برقکافت (الکترولیز) کلرید سدیم تولید میشود. این روش ارزانتر از روش برقکافت هیدروکسید سدیم است. قیمت هر پوند سدیم فلزی حدوداً ۱۵ تا ۲۰ سنت (در سال ۱۹۹۷) است؛ ولی هر پوند سدیم ACS آزمایشگاهی حدوداً ۳۵ دلار قیمت دارد که از نظر حجمی | استات سدیم، با فرمول CH۳COONa، اغلب با علامت اختصاری NaOAc و همچنین سدیم اتانات، نمک سدیم استیک اسید است.
تاریخچه
سدیم استات برای اولین بار در سال 1807 توسط آقای همفری دیوی کشف شد.
موارد استفاده
این نمک بیرنگ دارای موارد استفاده وسیعی است. از جمله استفادههای آن میتوان به استفاده در صنعت نساجی برای خنثیسازی ضایعات اسید سولفوریک اشاره کرد. در تولید لاستیک مصنوعی، برای جلوگیری از حرارت زیاد از سدیم استات استفاده میشود. در تولید لباسهای پنبهای (کتان) سدیم استات برای جلوگیری از تجمع الکتریسیته ساکن به کار میرود. این نمک در عکاسی و رنگ نیز کاربرد دارد.
همچنین در صنعت آبکاری الکترولس از این نمک در محلول آبکاری به عنوان عامل بافر کننده استفاده میشود.
این نمک به دلیل کارایی بهتر و ارزانتر بودن، در پوشش و درزگیری بتن برای جلوگیری از صدمه خوردن در برابر آب مورد استفاده قرار میگیرد.
سدیم استات در خوراکیها برای طعم دهی به کار میرود که مشهورترین استفاده آن در مزه چیپس سرکه نمکی است.
این نمک از واکنش سدیم بیکربنات در سرکه به صورت محلول سدیم استات در آب به دست میآید. به بیان دیگر جوش شیرین با سرکه واکنش میدهد و تبدیل به محلول سدیم استات در آب میشود که با آزادسازی کربنیک اسید به صورت گاز کربن دیاکسید و آب همراه است.
ویژگی های شیمیایی
از ویژگی های شیمیایی سدیم استات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
می توان از سدیم استات برای شست و شو استفاده کرد.
هر چند که سدیم استات ماده ای بی خطر است، اما ممکن است استنشاق آن باعث گلودرد شده یا تماس آن با چشم موجب قرمزی چشم شود.
معادله شیمیایی
CH3COOH + NaHCO3 → CH3COONa + CO2 + H2O
آب + کربن دی اکسید + سدیم استات → سدیم بیکربنات + اسید اسِتیک
منابع
ویکیپدیای انگلیسی
سدیم استات | اروند شیمی
استاتها
افزودنیهای خوراکی
افزودنیهای عدد ئی
ترکیبهای سدیم
مواد شیمیایی در عکاسی
نمکهای آلی سدیم | سدیم هگزامتافسفات با فرمول شیمیایی یک ترکیب شیمیایی با شناسه پابکم ۲۴۹۶۸ است. که جرم مولی آن 611.7704 g mol-1 میباشد. شکل ظاهری این ترکیب، بلورهای سفید است.
هگزا متا فسفات سدیم، از نظر شکل ظاهری ترکیبی جامد و سفید رنگ است و در آب محلول میباشد. این ترکیب، توانایی جذب رطوبت هوا را دارد و میتواند با یونهای فلزی واکنش دهد. به عنوان یک گیرنده استفاده میشود و در طیف گستردهای از صنایع از جمله افزودنی غذایی، کاربرد دارد. کربنات سدیم گاهی به SHMP اضافه میشود تا pH را به ۸٫۰ الی ۸٫۶ برساند، که باعث تولید تعدادی از محصولات SHMP برای نرم شدن آب و مواد شوینده میشود.
تاریخچه هگزا متا فسفات سدیم
اسید هگزامتافسفریک در سال ۱۸۴۹ توسط شیمیدان آلمانی تئودور فلیتمن نامگذاری شد. تا سال ۱۹۵۶، تجزیه و تحلیل کروماتوگرافی هیدرولیزهای نمک گراهام (سدیم پلی فسفات) وجود آنیونهای حلقوی حاوی بیش از چهار گروه فسفات را نشان داد؛ این یافتهها در سال ۱۹۶۱ تأیید شد. در سال ۱۹۶۳، اریش تیلو و اولریش شولکه شیمی دانان آلمانی موفق شدند با گرم کردن تری متافسفات سدیم بی آب، هگزا متا فسفات سدیم را تهیه کنند.
جدول مشخصات فنی هگزا متا فسفات سدیم
فرایند تولید هگزامتا فسفات سدیم
برای تولید اسید سدیم پیرو فسفات، ابتدا ارتو فسفات مونو سدیم را حرارت میدهند که هگزامتا فسفات سدیم با حرارت دادن ارتو فسفات مونو سدیم تولید میشود.
2NaH2PO4 →Na2H2P2O7+H2O
سپس، پیرو فسفات گرم میشود و هگزامتافسفات سدیم مربوط را تولید میکند:
3Na2H2P2O7 →(NaPO3)6 +3H2O
به دنبال آن خنک سازی سریع انجام میشود.
واکنشهای هگزا متا فسفات سدیم
SHMP در محلول آبی، به ویژه در شرایط اسیدی، به سدیم تری متا فسفات و سدیم ارتو فسفات هیدرولیز میشود. در اثر حرارت دادن هگزا متا فسفات سدیم، ترکیبات مونو سدیم ارتو فسفات و مونو سدیم پیرو فسفات تولید میشود.
کاربرد هگزا متا فسفات سدیم
یک استفاده قابل توجه برای هگزامتا فسفات سدیم به عنوان یک پراکنده کننده یا دیسپرسانت میباشد.
به عنوان عامل بازدارنده رسوب، در سیستمهای اسمز معکوس، RO، یا همان آب شیرین کن مورد مصرف میباشد.
برای تولید ذرات سرامیکی، یکی از مواد پایه محسوب میشود.
همچنین از آن به عنوان عامل پراکنده ساز برای تجزیه رس و سایر انواع خاک برای ارزیابی بافت خاک استفاده میشود.
این ماده به عنوان یک ماده فعال در خمیردندانها به عنوان ماده ضد لک و پیشگیری از تارتار استفاده میشود.
در صنایع غذایی برای تولید انواع نوشیدنی انرژی زا NOS حاوی هگزامتافسفات سدیم است.
برای تولید انواع مواد افزودنی غذایی استفاده میشود.
SHMP به عنوان یک امولسیون کننده استفاده میشود.
در صنایع لبنی برای تولید شیر پاکتی، پودرهای پنیر، خامه زده شده از هگزامتافسفات سدیم خوراکی استفاده میشود.
در کارخانجات غذایی برای تولید سفیده تخم مرغ بستهبندی شده نیز از گرید خوراکی هگزامتا فسفات سدیم استفاده میکنند.
برای گوشت گاو، فیله ماهی، ژله میوه ای، دسرهای منجمد، سس سالاد، شاه ماهی، غلات صبحانه، بستنی، آبجو و نوشیدنیهای بطری شده، نیز از SHMPاستفاده میشود.
اطلاعات ایمنی و شرایط نگهداری هگزا متا فسفات سدیم
این ترکیب شیمیایی، برای سلامتی انسان مضر نیست. اما به کلیه پرسنل اعلام میشود که به هنگام کار با این ماده، تمام موارد ایمنی و نکات کار با مواد شیمیایی را رعایت | سدیم سولفات نمک سدیم سولفوریک اسید است. در صورتی که بیآب باشد کریستالی سفید با فرمول Na2SO4 تشکیل میدهد که آن را تناردیت نیز مینامند; و هنگام آبپوشی به فرمول Na2SO4·10H2O (دکاهیدرات) تبدیل میشود که به آن نمک گلوبر نیز میگویند. جامد دیگری از آن هپتاهیدرات(Na2SO4·7H2O) است. با تولید سالانه ۶ میلیون تن از پرمصرفترین مواد شیمیایی است.
این ماده در تولید مواد شوینده و تهیه خمیر کاغذ کاربرد دارد. معمولاً در طبیعت به شکل دکاهیدارت یافت میشود.
سولفات سدیم | Sodium Sulfate
نام علمی
سولفات سدیم: نمک سدیم سولفوریک اسید
فرمول شیمیایی : Na2SO4
سدیم سولفات تناردیت با فرمول Na2SO4
سدیم سولفات دکاهیدرات با فرمول Na2SO4·۱۰H2O
سدیم سولفات هپتاهیدرات با فرمول (Na2SO4·۷H2O) نمک گلوبر
سولفات سدیم در طبیعت
سدیم سولفات یکی از عمومیترین مواد بسیاری از آبهای معدنی همانند آب دریا میباشد، همچنین سولفات در ریزشهای جوی وجود داشته و یکی از اصلیترین محلولهای موجود در برف و باران میباشد. بسیاری از دریاچههای شور در سرتاسر دنیا مقادیر مختلفی سولفات سدیم دارند. این ماده از نظر شیمیایی بسیار پایدار است.
سولفات سدیم به عنوان یک ماده معدنی در طبیعت یافت میشود و یا از طریق برخی از فرایندهای صنعتی به عنوان یک محصول جانبی تولید میشود. سولفات سدیم در رده مواد شیمیایی غیرسمی در شرایط عادی قرار گرفته و کاربردهای صنعتی فراوانی دارد . این ماده با گرید و خلوص مختلف در صنایع مختلفی همچون شیشه سازی، دارو سازی، بافندگی ، مواد شوینده و …. کاربرد فراوان دارد.
کاربرد در صنعت
خوراک دام
صنایع داروسازی
صنایع شیشه سازی
صنایع پودر شوینده و پاککننده
صنایع بافندگی و صنعت رنگرزی
صنایع نظامی ,عکاسی, سولفور سدیم
صنایع کاغذ ( کاغذ کرافت ) و غیره ….
کاربرد در صابون و مواد شوینده
بخش عمدهای از مصرف سولفات سدیم در مواد شوینده در طول سالیان اخیر به عنوان یک ماده پرکننده بودهاست. البته کاربرد سولفات سدیم به عنوان پرکننده در شویندههای پودری رو به کاهش است که این موضوع ناشی از رویکردی است که در زمینه استفاده از شویندههای مایع غلیظ به جای استفاده از فرمولهای پودری که حجیم تر هم هستند پدید آمدهاست.
کاربرد در صنایع رنگرزی و نساجی
سالانه صدها هزار تن سولفات سدیم در جهان در صنایع نساجی برای رنگرزی پارچهها استفاده میشود. این ماده موجب نفوذ یکنواخت و هم سطح رنگ درون بافتهای پارچه میشود و بر خلاف کلرید سدیم موجب زنگ زدگی لولههای فولادی نمیشود. سولفات سدیم در رنگرزی به عنوان تعدیلکننده بارهای روی سطح منسوج و پارچه، در چاپ کالاهای نساجی کاربرد دارد.
کاربرد در صنایع کاغذ و چوب
سولفات سدیم کاربرد فراوانی در صنعت کاغذ و چوب (پالپ چوب) در فرایند کرافت (فرایند سولفات) به منظور تولید پالپ چوب دارد و بهطور گسترده در ساخت کاغذ و برخی از مواد ساختمانی استفاده میشود.
کاربرد در صنایع شیشهسازی
سولفات سدیم صنایع شیشهسازی و شیشهآلات نیز کاربرد دارد. سولفات سدیم مانع از به وجود آمدن سفیدی توسط شیشهٔ مذاب در طی پالایش میشود. سولفات سدیم به عنوان عامل استخراجی در شیشهٔ ذوب شده عمل مینماید و موجب حذف حبابهای کوچک هوا در فرایندهای دمیدن و قالبسازی شیشه میشود.
ایمنی
اگرچه سدیم سولفات به عنوان یک مادهٔ غیرسمی شناخته میشود, اما باید با دقت استفاده شود. غبار آن میتواند به آسم موقت یا صدمات چشمی | آزمون لاسانی () یا آزمون گداخت سدیم یک آزمون شیمیایی برای تشخیص وجود نیتروژن، گوگرد و یا هالوژنها در یک ترکیب آلی است. در این آزمون، ماده آلی با یک قرص سدیم در یک لوله شیشه ای گرم میشود. سپس لوله داغ در آب مقطر شکسته میشود و در نتیجه آن فراورده واکنشها که نمکهای معدنی هستند، در آب حل میشوند.
تشخیص وجود نیتروژن
کربن و نیتروژن موجود در ترکیب آلی در ترکیب با فلز سدیم به سدیم سیانیدمحلول در آب تبدیل میشود. با افزودن مقدار کافی آهن(II) سولفات، این ماده به سدیم فروسیانید تبدیل میشود. یونهای آهن(III) تولید شده در طی فرایند با فروسیانید واکنش نشان میدهند و رسوب آبی پروس که ناشی از تشکیل فریک فروسیانید میباشد، به وجود میآید.
Na + C + N → NaCN
6NaCN + FeSO4 → Na4[Fe(CN)6] + Na2SO4
Na4[Fe(CN)6] + Fe3+ → Fe4[Fe(CN)6]3
تشخیص وجود گوگرد
در صورت وجود گوگرد در ترکیب آلی، سدیم مذاب آن را به سدیم سولفید تبدیل میکند. یونهای سولفید به راحتی با استفاده از سدیم نیتروپروساید شناسایی میشوند. رسوب حاصل، به رنگ بنفش میباشد.
Na + S → Na2S
Na2S + Na2[Fe(CN)5NO] → Na4[Fe(CN)5NOS]
تشخیص وجود هالوژنها
هالوژن ها در واکنش با فلز سدیم، سدیم هالید تشکیل می دهند. نمک هالید محلول در واکنش با نقره نیترات در محیط اسیدی به وسیله نیتریک اسید، ایجاد رسوب رنگی می کند.
در صورت وجود یون کلرید، رسوب سفید رنگ تشکیل می شود:
Na + Cl → NaCl
NaCl + AgNO3 → AgCl + NaNO3
در صورت وجود یون برمید، رسوب زرد کم رنگ تشکیل می شود:
Na + Br → NaBr
NaBr + AgNO3 → AgBr + NaNO3
در صورت وجود یون یدید، رسوب زرد رنگ تشکیل می شود:
Na + I → NaI
NaI + AgNO3 → AgI + NaNO3
منابع
آزمونهای شیمیایی
آنالیز عنصری
سدیم | آلومینیوم هیدرید سدیم یا آلانات سدیم، یک ترکیب شیمیایی است.
شکل ظاهری این ترکیب، جامد بلوری سفید است.
هیدرید های کمپلکس
در هیدرید های کمپلکی اتم هیدروژن یا به صورت یونی و یا به صورت کووالانسی به درون حجم ماده ی ذخیره سازی پیوند میخورد . سپس از طریق تجزیه ماده ی میزبان به دو یا چند جز اتم هیدروژن آزاد میشود. این مواد به طور کلی از فلزات قلیایی یا قلیایی خاکی و هیدرید های آنیونی مانند [ALH4], [NH2] , [BH4] به وجود آمده اند . هیدرید های کمپلکس سال ها پیش برای اولین بار سنتز شدند و قابلیت آنها بعنوان مواد ذخیره ساز هیدروژن آشکار گردید . این امر خصوصا در مورد سدیم آلانات NaALH4 بعلت قابلیت افزایش کاتالیزوری فرآیند هیدروژن دهی و هیدروژن زدایی اتفاق افتاد که در ادامه به آن پرداخته میشود
سدیم آلومینیوم هیدرید یا سدیم آلانات یک ترکیب شیمیایی با فرمول NaALH4 می باشد . اتم های این ماده از اتم های سدیمی تشکیل شده که توسط چهار وجهی های ALH4 احاطه شدند این ماده یک جامد پیروفوریک اسید است که در تترا هیدرو فوران حل شده اما در در دی اتیل اتر و هیدروکربن ها حل نمیشود..این ماده برای ذخیره سازی هیدروژناستفاده میشود که در طی فرایند هیدروژن زدایی این فاز به فاز میانی Na3ALH6 تبدیل شده و در اثر آن هیدروژن بصورت گاز آزاد میگردد.
سنتز آلانات سدیم
Na + Al + 2 H2 → NaAlH4
برای سنتز آلانات سدیم روش مرسوم استفاده از پودر NAH با خلوص 95 درصد و اندازه دانه 74 میکرون و و پودر AL با خلوص 99 درصد و اندازه دانه 74-154 میکرون می باشد . افزودنی هایی از قبیل TiF3
TiC
TiH2
T TNT
استفاده شده که مواد را با نسبت وزنی مشخص در آسیاب گلوله ای ریخته و برای 0 تا 50 ساعت با سرعت 450 دور بر دقیقه در دمای محیط قرار می دهیم.
پس از اتمام کار تست هایی از قبیل TG- DSC - XRD میتواند در بدست آمدن اطلاعات سنتز موثر باشند
ذخیره سازی هیدروژن
واکنش برای آزاد کردن گاز بصورت زیر است
(1) 3NaAlH4 → Na3AlH6+ 2 Al + 3 H2
(2) Na3AlH6 → 3 NaH + Al + 3/2 H2
هیدرید های فلزی پیچیده با فرمول عمومی ABH4 که A=Alkali metal و B عناصر گروه سوم مانند AL-B -Ga می باشند بررسی های دقیق تر با استفاده از تجزیه و تحلیل توسط TGA-DSC-XRD نشان میدهد که هیدروژن طی چند مرحله آزاد میشود .
واکنش (1) در دمایی حدوداً بین 210 تا 220 درجه سانتی گراد اتفاق می افتد و واکنش (2) در دمایی حدود 250 درجه سانتی گراد رخ می دهد و مقادیر فشار در دو واکنش بالا به ترتیب 15.4 و 2.1 می باشد .
برگشت ناپذیری این واکنش , ناپایداری هیدرید و سینتیک کند واجذب به این معنا است که این ماده بعنوان یک ماده ذخیره ساز امیدوار کننده به | چهل من سنگ ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
چهل من سنگ علیا
چهل من سنگ سفلی
صفحههای ابهامزدایی مکانها | چمدیلاوند ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
چمدیلاوند علیا
چمدیلاوند سفلی
صفحههای ابهامزدایی مکانها | ۴۷۴ چهارصد و هفتاد و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۷۴
سده ۵ | ۴۸۴ چهارصد و هشتاد و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۸۴
سده ۵ |
6926b358-a819-4cc6-b7a2-e05add9f50e0 | سدیم | سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدرواکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد. | در چه فشاری رنگ سدیم سیاه میشود؟ | false | {
"answer_start": [
461
],
"text": [
"۱/۵ بار"
]
} | سُدیم یک عنصر شیمیایی جدول تناوبی است که نشان شیمیایی آن Na و عدد اتمی آن ۱۱ است. سدیم یک فلز واکنشدهنده نرم و مومیشکل است و در دمای اتاق مایع است. این فلز به گروه فلزات قلیایی که از نظر ترکیبات طبیعی فراوان هستند (بهویژه آب نمک و هالیدها) تعلق دارد. این عنصر بسیار واکنشدهنده است و با شعله زرد رنگی میسوزد در آزمایشهای مربوط به هوا اکسید میشود و به شدت با آب واکنش میدهد؛ از این رو باید همیشه در زیر نفت یا روغن نگهداری شود. فلز سدیم در واکنشها به یون مثبت تبدیل میشود و یک الکترون از دست میدهد تا به آرایش گاز نجیب قبل از خود برسد.
و با چاقو به راحتی بریده شده و درصورت واکنش با کلر نمک خوراکی تولید میکند.
همچنین میتوانند برای استخراج آهن از فلز سدیم استفاده کنند اما به دلیل گران بودن آن و استخراج دشوار این فلز، از کربن برای استخراج آهن استفاده میکنند و به صرفهتر است.
ویژگیهای مهم
سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدروکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد.
کاربردها
سدیم در حالت فلزی عنصر لازم برای ساختن استرها و ترکیبات آلی است. این عنصر قلیایی بهوجودآورندهٔ ترکیب حیاتی نمک طعام (سدیم کلرید یا NaCl) نیز هست. کاربردهای دیگر عبارتاند از:
استفاده در لامپ بخار سدیم، استفاده در برخی از آلیاژها برای بهبودی ساختارشان، استفاده در ساخت صابون و ترکیبش با اسیدهای چرب، NaK سدیم و پتاسیم یک ماده مهم منتقلکننده حرارت است.
تاریخچه
مدت زمان زیادی است که سدیم (soda) به صورت ترکیبی شناخته شدهاست. این عنصر در سال ۱۸۰۷ توسط همفری دیوی از طریق عمل الکترولیز هیدروکسید سدیم جدا شد. در اروپای قرون وسطی ترکیبی از سدیم با نام لاتین Sodanum برای تسکین سردرد استفاده میشد. نماد جدید سدیم Na از لاتین جدید Natrium که در زبان یونانی نوعی نمک طبیعی است گرفته شدهاست.
پیدایش
سدیم در ستارگان فراوان است و این فراوانی در خطوط طیفی D در نور ستارگان مشهود تر است. سدیم حدوداً ۲٫۶٪ از پوسته زمین را به خود اختصاص دادهاست که چهارمین عنصر از نظر فراوانی در پوسته زمین و فروانترین فلز قلیایی است. این عنصر هماکنون به صورت اقتصادی از عمل برقکافت (الکترولیز) کلرید سدیم تولید میشود. این روش ارزانتر از روش برقکافت هیدروکسید سدیم است. قیمت هر پوند سدیم فلزی حدوداً ۱۵ تا ۲۰ سنت (در سال ۱۹۹۷) است؛ ولی هر پوند سدیم ACS آزمایشگاهی حدوداً ۳۵ دلار قیمت دارد که از نظر حجمی | استات سدیم، با فرمول CH۳COONa، اغلب با علامت اختصاری NaOAc و همچنین سدیم اتانات، نمک سدیم استیک اسید است.
تاریخچه
سدیم استات برای اولین بار در سال 1807 توسط آقای همفری دیوی کشف شد.
موارد استفاده
این نمک بیرنگ دارای موارد استفاده وسیعی است. از جمله استفادههای آن میتوان به استفاده در صنعت نساجی برای خنثیسازی ضایعات اسید سولفوریک اشاره کرد. در تولید لاستیک مصنوعی، برای جلوگیری از حرارت زیاد از سدیم استات استفاده میشود. در تولید لباسهای پنبهای (کتان) سدیم استات برای جلوگیری از تجمع الکتریسیته ساکن به کار میرود. این نمک در عکاسی و رنگ نیز کاربرد دارد.
همچنین در صنعت آبکاری الکترولس از این نمک در محلول آبکاری به عنوان عامل بافر کننده استفاده میشود.
این نمک به دلیل کارایی بهتر و ارزانتر بودن، در پوشش و درزگیری بتن برای جلوگیری از صدمه خوردن در برابر آب مورد استفاده قرار میگیرد.
سدیم استات در خوراکیها برای طعم دهی به کار میرود که مشهورترین استفاده آن در مزه چیپس سرکه نمکی است.
این نمک از واکنش سدیم بیکربنات در سرکه به صورت محلول سدیم استات در آب به دست میآید. به بیان دیگر جوش شیرین با سرکه واکنش میدهد و تبدیل به محلول سدیم استات در آب میشود که با آزادسازی کربنیک اسید به صورت گاز کربن دیاکسید و آب همراه است.
ویژگی های شیمیایی
از ویژگی های شیمیایی سدیم استات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
می توان از سدیم استات برای شست و شو استفاده کرد.
هر چند که سدیم استات ماده ای بی خطر است، اما ممکن است استنشاق آن باعث گلودرد شده یا تماس آن با چشم موجب قرمزی چشم شود.
معادله شیمیایی
CH3COOH + NaHCO3 → CH3COONa + CO2 + H2O
آب + کربن دی اکسید + سدیم استات → سدیم بیکربنات + اسید اسِتیک
منابع
ویکیپدیای انگلیسی
سدیم استات | اروند شیمی
استاتها
افزودنیهای خوراکی
افزودنیهای عدد ئی
ترکیبهای سدیم
مواد شیمیایی در عکاسی
نمکهای آلی سدیم | لامپ بخار سدیم یکی از انواع لامپهای تخلیه در گاز است که ساختمانی شبیه به لامپهای بخار جیوه دارد با این تفاوت که در آن به جای جیوه از سدیم و به جای گاز آرگون از نئون استفاده میشود. این لامپها میتوانند هم در فشار کم و هم فشار زیاد عمل کنند و بر همین اساس به دو دستهٔ لامپ سدیم کمفشار و لامپ سدیم پرفشار تقسیم میشوند. فشار گاز داخل لامپ سدیم پرفشار حدود ۰٫۵ اتمسفر است و حرارت کاری آنها حدود ۱۶۰۰ درجهٔ سانتیگراد است. این لامپها برای روشنایی معابر شهری و بین شهری مهآلود یا همراه با گرد و غبار و جاهایی که افراد به صورت بلندمدت تردد ندارند مناسبند اما استفاده از آنها در پیادهروها، مراکز خرید و پارکها مناسب نیست.
راهاندازی
زمان راهاندازی این لامپها نسبت به لامپهای جیوه بیشتر و بین ۱۵ تا ۲۰ دقیقه است، اما در صورت قطعشدن برق میتوانند بدون تأخیر دوباره روشن شوند. علت زمان راهاندازی طولانیتر این لامپها وجود سدیم جامد در آنهاست که در دمای معمولی به بخار فلز تبدیل نمیشود، به همین خاطر از گازهای آرگون و نئون در راهاندازی این لامپها بهره میگیرند. در مدار راهاندازی این لامپها از ایگناتور برای افزایش لحظهای ولتاژ استفاده میشود—گاهی نحوهٔ اتصال ایگناتور را روی بدنهٔ آن ترسیم میکنند.
کد بینالمللی لامپهای سدیم
برای شناسایی لامپهای سدیم، از کدهای بینالمللی زیر استفاده میشود:
لامپ سدیم کمفشار
حباب این لامپها Uشکل است و برای جلوگیری از هرزرفتن انرژی حرارتی حباب آنها را دوجداره میسازند و با توجه به پایینبودن فشار گاز داخل لامپ، لازم است لامپ حجم بیشتری داشته باشد. اثرگذاری نوری این لامپها بیشتر از سایر لامپهاست و نور خیرهکنندهای دارند.
طیف نور
در لامپهای سدیم کمفشار طول موجهای نور تولیدی عبارتند از ۰٫۵۸۹۰ و ۰٫۵۸۹۶ میکرون که زردرنگ و بسیار نزدیک به بیشینهٔ منحنی حساسیت چشم انسان است، به همین دلیل اثرگذاری نوری این لامپها بسیار بالا و نزدیک به ۷۰ لومن بر وات است و برخلاف لامپهای فلورسنت نیازی به استفاده از مواد فلورسانس در جدارهٔ داخلی خود ندارند. اما رنگدهی لامپ سدیم کمفشار خوب نیست و تشخیص رنگ اجسام زیر نور این لامپ مشکل است. این لامپها در محیطهایی که رنگ نور اهمیت چندانی نداشته باشد مانند فضاهای مهآلود و دارای گرد و غبار بسیار مناسبند.
لامپ سدیم پرفشار
در لامپ سدیم پرفشار بخار سدیم را با فشار زیاد در داخل لولهای سرامیکی محبوس میکنند. با اعمال ولتاژ به دو الکترود لامپ گاز داخل لامپ یونیزه میشود و لامپ روشن میگردد. این لامپ برای راهاندازی نیاز به مدار جانبی دارد که مدار جانبی آن بسیار شبیه به لامپ بخار جیوه است.
طیف نور
طیف نوری لامپهای سدیم پرفشار گستردهتر است و در آن نورهایی به غیر از زرد هم دیده میشود. نور لامپ سدیم پرفشار طلایی رنگ است. با توجه به بهرهٔ نوری بالا و رنگدهی پایین، لامپ سدیم سدیم کمفشار بیشتر برای روشنایی خیابانها و گذرگاهها استفاده میشود.
کد انسی بالاست
کدهای انسی بالاست لامپ سدیم پرفشار در جدول زیر آمدهاست:
جستارهای وابسته
لامپ متال هالید
لامپ بخار جیوه
منابع
Wikipedia contributors، «Sodium-vapor lamp،» Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Sodium-vapor_lamp&oldid=526078297 (accessed December 19, 2012).
آلودگی نوری
روشنایی معابر
سدیم
لامپهای تخلیه در گاز | آزمون لاسانی () یا آزمون گداخت سدیم یک آزمون شیمیایی برای تشخیص وجود نیتروژن، گوگرد و یا هالوژنها در یک ترکیب آلی است. در این آزمون، ماده آلی با یک قرص سدیم در یک لوله شیشه ای گرم میشود. سپس لوله داغ در آب مقطر شکسته میشود و در نتیجه آن فراورده واکنشها که نمکهای معدنی هستند، در آب حل میشوند.
تشخیص وجود نیتروژن
کربن و نیتروژن موجود در ترکیب آلی در ترکیب با فلز سدیم به سدیم سیانیدمحلول در آب تبدیل میشود. با افزودن مقدار کافی آهن(II) سولفات، این ماده به سدیم فروسیانید تبدیل میشود. یونهای آهن(III) تولید شده در طی فرایند با فروسیانید واکنش نشان میدهند و رسوب آبی پروس که ناشی از تشکیل فریک فروسیانید میباشد، به وجود میآید.
Na + C + N → NaCN
6NaCN + FeSO4 → Na4[Fe(CN)6] + Na2SO4
Na4[Fe(CN)6] + Fe3+ → Fe4[Fe(CN)6]3
تشخیص وجود گوگرد
در صورت وجود گوگرد در ترکیب آلی، سدیم مذاب آن را به سدیم سولفید تبدیل میکند. یونهای سولفید به راحتی با استفاده از سدیم نیتروپروساید شناسایی میشوند. رسوب حاصل، به رنگ بنفش میباشد.
Na + S → Na2S
Na2S + Na2[Fe(CN)5NO] → Na4[Fe(CN)5NOS]
تشخیص وجود هالوژنها
هالوژن ها در واکنش با فلز سدیم، سدیم هالید تشکیل می دهند. نمک هالید محلول در واکنش با نقره نیترات در محیط اسیدی به وسیله نیتریک اسید، ایجاد رسوب رنگی می کند.
در صورت وجود یون کلرید، رسوب سفید رنگ تشکیل می شود:
Na + Cl → NaCl
NaCl + AgNO3 → AgCl + NaNO3
در صورت وجود یون برمید، رسوب زرد کم رنگ تشکیل می شود:
Na + Br → NaBr
NaBr + AgNO3 → AgBr + NaNO3
در صورت وجود یون یدید، رسوب زرد رنگ تشکیل می شود:
Na + I → NaI
NaI + AgNO3 → AgI + NaNO3
منابع
آزمونهای شیمیایی
آنالیز عنصری
سدیم | ۴۸۹ چهارصد و هشتاد و نهمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۸۹
سده ۵ | ۴۸۵ چهارصد و هشتاد و پنجمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۸۵
سده ۵ | ۴۸۸ چهارصد و هشتاد و هشتمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۸۸
سده ۵ | ۴۹۸ چهارصد و نود و هشتمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۹۸
سده ۵ | ۴۸۷ چهارصد و هشتاد و هفتمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۸۷
سده ۵ | الورا رد ایسی یک رنگدانه قرمزرنگ است که با نامهای مختلفی مانند قرمز افدیاندسی ۴۰ (FD&C Red 40) شناخته میشود. از این رنگدانه که با کد ۴۰ شناخته میشود، بهعنوان یک رنگ خوراکی در صنایع غذایی استفاده میشود.
جستارهای وابسته
ترکیب شیمیایی
نامگذاری اتحادیه بینالمللی شیمی محض و کاربردی
منابع
۲-نفتولها
افزودنیهای عدد ئی
بنزن سولفوناتها
ترکیبهای سدیم
جوهرهای آزو
رنگهای خوراکی
نفتالین سولفوناتها
نمکهای آلی سدیم |
0bd778e2-7726-4776-8e39-1345307358a7 | سدیم | سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدرواکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد. | در فشار 1/9 بار سدیم به چه رنگی تبدیل میشود؟ | false | {
"answer_start": [
506
],
"text": [
"قرمز شفاف"
]
} | سُدیم یک عنصر شیمیایی جدول تناوبی است که نشان شیمیایی آن Na و عدد اتمی آن ۱۱ است. سدیم یک فلز واکنشدهنده نرم و مومیشکل است و در دمای اتاق مایع است. این فلز به گروه فلزات قلیایی که از نظر ترکیبات طبیعی فراوان هستند (بهویژه آب نمک و هالیدها) تعلق دارد. این عنصر بسیار واکنشدهنده است و با شعله زرد رنگی میسوزد در آزمایشهای مربوط به هوا اکسید میشود و به شدت با آب واکنش میدهد؛ از این رو باید همیشه در زیر نفت یا روغن نگهداری شود. فلز سدیم در واکنشها به یون مثبت تبدیل میشود و یک الکترون از دست میدهد تا به آرایش گاز نجیب قبل از خود برسد.
و با چاقو به راحتی بریده شده و درصورت واکنش با کلر نمک خوراکی تولید میکند.
همچنین میتوانند برای استخراج آهن از فلز سدیم استفاده کنند اما به دلیل گران بودن آن و استخراج دشوار این فلز، از کربن برای استخراج آهن استفاده میکنند و به صرفهتر است.
ویژگیهای مهم
سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدروکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد.
کاربردها
سدیم در حالت فلزی عنصر لازم برای ساختن استرها و ترکیبات آلی است. این عنصر قلیایی بهوجودآورندهٔ ترکیب حیاتی نمک طعام (سدیم کلرید یا NaCl) نیز هست. کاربردهای دیگر عبارتاند از:
استفاده در لامپ بخار سدیم، استفاده در برخی از آلیاژها برای بهبودی ساختارشان، استفاده در ساخت صابون و ترکیبش با اسیدهای چرب، NaK سدیم و پتاسیم یک ماده مهم منتقلکننده حرارت است.
تاریخچه
مدت زمان زیادی است که سدیم (soda) به صورت ترکیبی شناخته شدهاست. این عنصر در سال ۱۸۰۷ توسط همفری دیوی از طریق عمل الکترولیز هیدروکسید سدیم جدا شد. در اروپای قرون وسطی ترکیبی از سدیم با نام لاتین Sodanum برای تسکین سردرد استفاده میشد. نماد جدید سدیم Na از لاتین جدید Natrium که در زبان یونانی نوعی نمک طبیعی است گرفته شدهاست.
پیدایش
سدیم در ستارگان فراوان است و این فراوانی در خطوط طیفی D در نور ستارگان مشهود تر است. سدیم حدوداً ۲٫۶٪ از پوسته زمین را به خود اختصاص دادهاست که چهارمین عنصر از نظر فراوانی در پوسته زمین و فروانترین فلز قلیایی است. این عنصر هماکنون به صورت اقتصادی از عمل برقکافت (الکترولیز) کلرید سدیم تولید میشود. این روش ارزانتر از روش برقکافت هیدروکسید سدیم است. قیمت هر پوند سدیم فلزی حدوداً ۱۵ تا ۲۰ سنت (در سال ۱۹۹۷) است؛ ولی هر پوند سدیم ACS آزمایشگاهی حدوداً ۳۵ دلار قیمت دارد که از نظر حجمی | سدیم بورو هیدرید، یا سدیم تترا هیدرو بورات، ترکیبی معدنی با فرمولاسیون NaBH4 است. این جامد سفید رنگ معمولاً به صورت پودری بوده و به عنوان عامل کاهنده در کاربردهای شیمیایی در دو مقیاس آزمایشگاهی و صنعتی استفاده میشود. این ماده در ساخت خمیر چوب کاربرد دارد، ولی به دلیل هزینه ی بالای آن در صنعت چوب از آن استفاده نمیشود. این ترکیب در الکلها، در برخی از اترها و در آب حل می شود، اگرچه به آهستگی هیدرولیز می شود.
این ترکیب در دهه ی 1940 به وسیلهٔ ی H. I. Schlesinger کشف شد. H. I. Schlesinger به دنبال یافتن ترکیبات قرار اورانیوم بود. نتایج این تحقیق در سال 1953 از حالت محرمانه خارج شده و منتشر شد.
ویژگیها
سدیم بورو هیدرید پودری میکرو کریستالی بی بو به رنگ سفید و یا خاکستری مایل به سفید است که از حالت توده ی آن تهیه می شود. این ماده با استفاده از کریستالیزاسیون دوباره از دیگلیم گرم در دمای 50 درجه ی سانتیگراد تخلیص می شود. سدیم بورو هیدرید در حلالهای پروتیک از قبیل الکل و آب قابل حل است. ترکیب سدیم بوروهیدرید با این حلالهای پروتیک باعث تولید مولکول هیدروژن می شود، اگرچه این واکنشها به نسبت آرام است. تجزیه ی کامل محلول متانول نزدیک به 90 دقیقه در دمای بیست درجه ی سانتیگراد طول میکشد. این ترکیب در محلولهای آبی خنثی و یا اسیدی تجزیه می شود، اما در pH=14 پایدار است.
ساختار
سدیم بوروهیدرید یک ترکیب نمکی است که ار آنیونهای تتراهدرال -BH4 تشکیل شدهاست. این ماده ی جامد به سه شکل α، β و ɤ یافت میشود. پایدارترین فرم آن در دما و فشار اتاق فرم آلفای آن است. فرم آلفای این ترکیب مکعبی بوده و به عنوان ساختار نوع NaCl شناخته میشود و در گروه فضایی Fm3m قرار می گیرد. در فشار GPa 3/6 ساختار آن به فرم تتراگونال (فرم بتا در گروه فضایی P421c) و در فشار GPa 9/8 به فرم اورتو رومبیک ( فرم گاما در گروه فضایی Pnma) تبدیل میشود.
سنتز و نگهداری
جهت سنتز تجاری سدیم بوروهیدرید از دو روش براوون-اشلسینگر (Brown-Schlesinger) و بایر (Bayer) استفاده می شود. در روش براوون-اشلسینگر سدیم بوروهیدرید در مقیاس صنعتی تهیه با روش ابتدایی اشلسینگر تهیه می شود. در این روش سدیم هیدرید که از واکنش سدیم با مولکولهای هیدروژن به دست می آید با تری متیل بورات در دمای بین 250 تا 270 درجه ی سانتیگراد واکنش میدهد.
B(OCH3)3 + 4 NaH → NaBH4 + 3 NaOCH3
با تولید میلیونها کیلوگرم از این ماده، سطح تولید آن در جهان از هر نوع مواد کاهنده ی هیدریدی بیشتر است. همچنین از برهمکنش NaH بر سطح شیشه ی بوروسیلیکات به دست می آید.
در فرایند بایر سدیم بوروهیدرید از برهمکنش بوراکس، سدیم، هیدروژن، سیلیسیم اکسید در دمای 700 درجهی سانتیگراد سنتز میشود:
Na2B4O7 + 16 Na + 8 H2 + 7 SiO2 → 4 NaBH4 + 7 Na2SiO3
اخیراً تلاشهایی در جهت اصلاح روش بایر در جهت جایگزینی ماده ی کاهنده ی سدیم با منیزیم صورت گرفتهاست. دو روشی که در ادامه آورده شده اند به عنوان روشهایی در جهت اصلاح روش بایر ارائه شده اند. اما برای هر دو مورد هنوز مشکل بازدهی بالا | آزمون لاسانی () یا آزمون گداخت سدیم یک آزمون شیمیایی برای تشخیص وجود نیتروژن، گوگرد و یا هالوژنها در یک ترکیب آلی است. در این آزمون، ماده آلی با یک قرص سدیم در یک لوله شیشه ای گرم میشود. سپس لوله داغ در آب مقطر شکسته میشود و در نتیجه آن فراورده واکنشها که نمکهای معدنی هستند، در آب حل میشوند.
تشخیص وجود نیتروژن
کربن و نیتروژن موجود در ترکیب آلی در ترکیب با فلز سدیم به سدیم سیانیدمحلول در آب تبدیل میشود. با افزودن مقدار کافی آهن(II) سولفات، این ماده به سدیم فروسیانید تبدیل میشود. یونهای آهن(III) تولید شده در طی فرایند با فروسیانید واکنش نشان میدهند و رسوب آبی پروس که ناشی از تشکیل فریک فروسیانید میباشد، به وجود میآید.
Na + C + N → NaCN
6NaCN + FeSO4 → Na4[Fe(CN)6] + Na2SO4
Na4[Fe(CN)6] + Fe3+ → Fe4[Fe(CN)6]3
تشخیص وجود گوگرد
در صورت وجود گوگرد در ترکیب آلی، سدیم مذاب آن را به سدیم سولفید تبدیل میکند. یونهای سولفید به راحتی با استفاده از سدیم نیتروپروساید شناسایی میشوند. رسوب حاصل، به رنگ بنفش میباشد.
Na + S → Na2S
Na2S + Na2[Fe(CN)5NO] → Na4[Fe(CN)5NOS]
تشخیص وجود هالوژنها
هالوژن ها در واکنش با فلز سدیم، سدیم هالید تشکیل می دهند. نمک هالید محلول در واکنش با نقره نیترات در محیط اسیدی به وسیله نیتریک اسید، ایجاد رسوب رنگی می کند.
در صورت وجود یون کلرید، رسوب سفید رنگ تشکیل می شود:
Na + Cl → NaCl
NaCl + AgNO3 → AgCl + NaNO3
در صورت وجود یون برمید، رسوب زرد کم رنگ تشکیل می شود:
Na + Br → NaBr
NaBr + AgNO3 → AgBr + NaNO3
در صورت وجود یون یدید، رسوب زرد رنگ تشکیل می شود:
Na + I → NaI
NaI + AgNO3 → AgI + NaNO3
منابع
آزمونهای شیمیایی
آنالیز عنصری
سدیم | ۴۸۴ چهارصد و هشتاد و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۸۴
سده ۵ | ۴۸۳ چهارصد و هشتاد و سومین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۸۳
سده ۵ | ۴۸۲ چهارصد و هشتاد و دومین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۸۲
سده ۵ | ۴۹۸ چهارصد و نود و هشتمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۹۸
سده ۵ | فدروف یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
دریای رگبارها
چهارگوش الکیو۱۱
دهانههای ماه | ۲۰۰۱ به چند چیز زیر اشاره داشته باشد:
سیارک ۲۰۰۱
سال ۲۰۰۱ (میلادی)
حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱
۲۰۰۱: اودیسه فضایی | ۸۴۴ هشتصد و چهل و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۸۴۴
سده ۹ |
c7f881d8-fc71-447e-ab45-5da9786ee469 | سدیم | سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدرواکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد. | چگونه میتوان سدیم را دگر شکل کرد؟ | false | {
"answer_start": [
624
],
"text": [
"در فشار بسیار بالا"
]
} | برای از بین بردن کپک چوب یا سایر مواد به کار میرود.
شکلگیری
سدیم کربنات در آب محلول است. اما بهطور طبیعی در بخشهای خشک، به خصوص در رسوبهای معدنی شکل گرفته از تبخیر آب دریاچهها یافت میشود. رسوبات معدنی نمکهای قلیایی طبیعی، ترکیبی از سدیم کربنات و سدیم بی کربنات است که از کف دریاچههای خشک شده موجود در مصر از زمانهای گذشتهاستخراج میشدهاست تا در تهیه مومیایی و نیز ساخت ابتدایی شیشه استفاده شوند. سدیم کربنات به سه صورت ترکیب هیدراته شناخته شدهاست: سدیم کربنات ۲ آبه، سدیم کربنات ۷ آبه و سدیم کربنات تک آبه.
تولید
ترونا، یعنی تری سدیم هیدروژن دی کربنات دی هیدرات (Na3HCO3CO3·2H2O)، در مناطق مختلفی از ایالات متحده استخراج میشود و تمام سدیم کربنات نیاز آن کشور را تأمین میکند. رسوبات عظیم و طبیعی از آن در سال ۱۹۳۸ در نزدیکی Green River یافت شده و استخراج معادن در آمریکای شمالی بیشتر با توجه به جنبه اقتصادی و نه تولید صنعتی صورت گرفت.
این ماده از دریاچههای قلیایی نیز به دست میآید، همچون دریاچهٔ Magadi در کنیا که البته با استفاده از فرایند لایروبی از روشهای ابتدایی به دست میآید و بهطور طبیعی تجدید میشود و بنابراین هیچگاه این منبع طبیعی پایان نمیپذیرد.
بسیاری از گیاهان شورپسند که در آبهای شور زیست میکنند و در مقابل آب شور مقاومند میتوانند انواع ناخالص سدیم کربنات را به ما بدهند و این منابع شکل رایج و کنونی مورد استفاده در اروپا و سایر مناطق تا قرن ۱۹ بود. گیاهان خشکی زی مانند درخت آشنا و نیز علف شوره یا خزه یا نوعی جلبک دریایی به نام کتانجک ابتدا جمعآوری شده و پس از خشک کردن سوزانده میشدند. خاکستر حاصل با آب شسته میشد تا محلول قلیایی تشکیل شود. این محلول پی از جوشانده شدن و خشک شدن محصول نهایی را به ما میدهد که Soda Ash نامیده میشود. این نام قدیمی برگرفته از منبع اولیه گیاهی آن است که یک بوته یک ساله به نام Salsola soda (barilla plant) است.
غلظت سدیم کربنات موجود در Soda Ash بازه گستردهای دارد، از ۳–۲٪ موجود در کتانجک تا ۳۰٪ موجود در بهترین “barilla” که از گیاهان علف شوره موجود در اسپانیا به دست میآید. منابع گیاهی و جلبک مورد استفاده برای Soda Ash، و نیز برای پتاسهای قلیایی مرتبط، بهطور افزایندهای تا پایان قرن ۱۸ ناکافی به نظر میرسیدند و جستجو برای یافتن راههای تجاری و پایدار برای ساخت و سنتز این ماده از نمکها و سایر مواد شیمیایی روز به روز گسترش مییافت.
فرایند Leblanc
در سال ۱۷۹۱، شیمیدان فرانسوی نیکلاس لبلنک روشی نوین را برای تولید سدیم کربنات از نمک، سولفوریک اسید، و زغال سنگ به ثبت رساند. نخست نمک دریایی (سدیم کلرید) در سولفوریک اسید جوشانده میشد تا سدیم سولفور و گاز هیدروژن کلرید تولید شود. همچنان که در واکنش زیر مشاهده میکنید.
2nacl+…
سپس، مخلوط سدیم سولفات با سنگ آهک خرد شده (کلسیم کربنات) و زغال حرارت داده میشد تا سدیم کربنات به همراه کربن دیاکسید و کلسیم سولفور حاصل شود.
سدیم کربنات از عصارهگیری خاکستر و آب به دست میآمد، و با تبخیر آب موجود، جمعآوری میشد.
هیدروکلریک اسید حاصل از فرایند لبلنک، یکی از منابع اصلی آلودگی هوا است و کلسیم سولفید که | کربنات از عصارهگیری خاکستر و آب به دست میآمد، و با تبخیر آب موجود، جمعآوری میشد.
هیدروکلریک اسید حاصل از فرایند لبلنک، یکی از منابع اصلی آلودگی هوا است و کلسیم سولفید که به عنوان یک محصول جانبی تلقی میشود یک فراورده بیهوده میباشد. البته با این توصیفات، روش اصلی تولید سدیم کربنات تا اواخر دههٔ ۱۸۸۰ همین روش یادشده بود.
فرایند سولوِی (Solvay)
در سال ۱۸۶۱، یکی از شیمیدانان صنایع بلژیک، ارنست سولوای، روشی را معرفی کرد که سدیم کلرید با استفاده از آمونیاک به سدیم کربنات تبدیل میشود. این فرایند در یک برج بزرگ میان تهی صورت میگیرد و در انتهای این برج کلسیم کربنات (سنگ آهک) حرارت داده میشود تا کربن دیاکسید به دست آید:
و از قسمت بالای برج، محلول غلیظی از سدیم کلرید و آمونیک وارد آن میشود. به محض این که در میان آن کربن دیاکسید بجوشد، سدیم بی کربنات تهنشین میشود:
سپس سدیم بی کربنات با حرارت دادن در شکل سدیم کربنات ظاهر میشود و آب و کربن دیاکسید سایر فرآوردهها را تشکیل میدهند.
ضمناً، آمونیاک از فراورده جانبی آمونیوم کلرید مجدداً تولید میشود و این زمانی رخ میدهد که در مجاورت آهک (کلسیم هیدروکسید) باقیمانده از واکنش تولید کربن دی کسید قرار گیرد.
به این دلیل که فرایند سولوای آمونیاک مصرف شده را بازمیگرداند و تنها آب شور و آهک طی آن به مصرف میرسد و تنها فراوردهٔ اضافی آن کلسیم کلرید است، اساساً از نظر اقتصادی نسبت به فرایند لبلنک برتری دارد و به سرعت در تولیدات سدیم کربنات به عنوان روشی اصلی و کارآمد مطرح شد. تا سال ۱۹۰۰، ۹۰٪ سدیم کربنات تحت این فرایند تولید شد و آخرین پایگاه تولید سدیم کربنات که با استفاده از روش قبلی یعنی روش لبلنک فعالیت میکرد، در آغاز دههٔ ۱۹۲۰ بسته شد.
فرایند Hou
توسط شیمیدان چینی به نام Hou Debang در دههٔ ۱۹۳۰ معرفی شد. این فرایند در مراحل اولیه مشابه فرایند سولوای است. اما به جای واکنش دادن محلول باقیمانده با آهک، کربن دیاکسید و آمونیاک یک محلول تشکیل میدهند و سدیم کلرید هنگامی که دما به حد ۴۰ درجه سانتیگراد رسید به محلول اضافه میشود. سپس محلول تا ۱۰ درجه سانتیگراد سرد میشود. آمونیوم کلرید تهنشین شده و با فیلترگذاری جدا میشود؛ و در ادامه محلول مجدداً برای تولید سدیم بی کربنات به کار گرفته میشود. این روش مشکل تولید کلسیم کلرید را حل کرده و از محصول جانبی آمونیوم کلریدnh4cl) نیز جهت کود دهی استفاده میشود. این روش، روش روز تولید سدیم کربنات در صنایع کنونی جهان است.
جستار های وابسته
کربنات سدیم فیروزآباد
منابع
افزودنیهای عدد ئی
ترکیبهای سدیم
کربناتها
مواد شیمیایی خانگی
مواد شیمیایی در عکاسی | سدیم هگزامتافسفات با فرمول شیمیایی یک ترکیب شیمیایی با شناسه پابکم ۲۴۹۶۸ است. که جرم مولی آن 611.7704 g mol-1 میباشد. شکل ظاهری این ترکیب، بلورهای سفید است.
هگزا متا فسفات سدیم، از نظر شکل ظاهری ترکیبی جامد و سفید رنگ است و در آب محلول میباشد. این ترکیب، توانایی جذب رطوبت هوا را دارد و میتواند با یونهای فلزی واکنش دهد. به عنوان یک گیرنده استفاده میشود و در طیف گستردهای از صنایع از جمله افزودنی غذایی، کاربرد دارد. کربنات سدیم گاهی به SHMP اضافه میشود تا pH را به ۸٫۰ الی ۸٫۶ برساند، که باعث تولید تعدادی از محصولات SHMP برای نرم شدن آب و مواد شوینده میشود.
تاریخچه هگزا متا فسفات سدیم
اسید هگزامتافسفریک در سال ۱۸۴۹ توسط شیمیدان آلمانی تئودور فلیتمن نامگذاری شد. تا سال ۱۹۵۶، تجزیه و تحلیل کروماتوگرافی هیدرولیزهای نمک گراهام (سدیم پلی فسفات) وجود آنیونهای حلقوی حاوی بیش از چهار گروه فسفات را نشان داد؛ این یافتهها در سال ۱۹۶۱ تأیید شد. در سال ۱۹۶۳، اریش تیلو و اولریش شولکه شیمی دانان آلمانی موفق شدند با گرم کردن تری متافسفات سدیم بی آب، هگزا متا فسفات سدیم را تهیه کنند.
جدول مشخصات فنی هگزا متا فسفات سدیم
فرایند تولید هگزامتا فسفات سدیم
برای تولید اسید سدیم پیرو فسفات، ابتدا ارتو فسفات مونو سدیم را حرارت میدهند که هگزامتا فسفات سدیم با حرارت دادن ارتو فسفات مونو سدیم تولید میشود.
2NaH2PO4 →Na2H2P2O7+H2O
سپس، پیرو فسفات گرم میشود و هگزامتافسفات سدیم مربوط را تولید میکند:
3Na2H2P2O7 →(NaPO3)6 +3H2O
به دنبال آن خنک سازی سریع انجام میشود.
واکنشهای هگزا متا فسفات سدیم
SHMP در محلول آبی، به ویژه در شرایط اسیدی، به سدیم تری متا فسفات و سدیم ارتو فسفات هیدرولیز میشود. در اثر حرارت دادن هگزا متا فسفات سدیم، ترکیبات مونو سدیم ارتو فسفات و مونو سدیم پیرو فسفات تولید میشود.
کاربرد هگزا متا فسفات سدیم
یک استفاده قابل توجه برای هگزامتا فسفات سدیم به عنوان یک پراکنده کننده یا دیسپرسانت میباشد.
به عنوان عامل بازدارنده رسوب، در سیستمهای اسمز معکوس، RO، یا همان آب شیرین کن مورد مصرف میباشد.
برای تولید ذرات سرامیکی، یکی از مواد پایه محسوب میشود.
همچنین از آن به عنوان عامل پراکنده ساز برای تجزیه رس و سایر انواع خاک برای ارزیابی بافت خاک استفاده میشود.
این ماده به عنوان یک ماده فعال در خمیردندانها به عنوان ماده ضد لک و پیشگیری از تارتار استفاده میشود.
در صنایع غذایی برای تولید انواع نوشیدنی انرژی زا NOS حاوی هگزامتافسفات سدیم است.
برای تولید انواع مواد افزودنی غذایی استفاده میشود.
SHMP به عنوان یک امولسیون کننده استفاده میشود.
در صنایع لبنی برای تولید شیر پاکتی، پودرهای پنیر، خامه زده شده از هگزامتافسفات سدیم خوراکی استفاده میشود.
در کارخانجات غذایی برای تولید سفیده تخم مرغ بستهبندی شده نیز از گرید خوراکی هگزامتا فسفات سدیم استفاده میکنند.
برای گوشت گاو، فیله ماهی، ژله میوه ای، دسرهای منجمد، سس سالاد، شاه ماهی، غلات صبحانه، بستنی، آبجو و نوشیدنیهای بطری شده، نیز از SHMPاستفاده میشود.
اطلاعات ایمنی و شرایط نگهداری هگزا متا فسفات سدیم
این ترکیب شیمیایی، برای سلامتی انسان مضر نیست. اما به کلیه پرسنل اعلام میشود که به هنگام کار با این ماده، تمام موارد ایمنی و نکات کار با مواد شیمیایی را رعایت | چالوولو یک روستا و دهکده در شهرستان سالیان در جمهوری آذربایجان است.
منابع
مناطق مسکونی در شهرستان سالیان | چاگالدی یک روستا در بنگلادش است که در استان باریسال و در ناحیه باریسال واقع شده است.
منابع
مختصات در ویکیداده
مناطق مسکونی در شهرستان باریسال | چیگو، روستایی از توابع بخش منج شهرستان لردگان در استان چهارمحال و بختیاری ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان منج قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۶۵۷ نفر (۱۱۵خانوار) بودهاست.
جستارهای وابسته
فهرست روستاهای ایران
منابع
چیگو | چایگرام یک روستا در بنگلادش است که در استان باریسال و در ناحیه باریسال واقع شده است.
منابع
مختصات در ویکیداده
مناطق مسکونی در شهرستان باریسال | چاهوگنو بالا یک روستا در ایران است که در دهستان ایسین واقع شدهاست.
منابع
پیوند به بیرون
روستاهای شهرستان بندرعباس | دینیتروژن تتراکسید با فرمول شیمیایی N2O4 یک ترکیب شیمیایی با شناسه پابکم 25352 است. که جرم مولی آن 92.011 g/mol میباشد. شکل ظاهری این ترکیب، گاز بیرنگ/مایع نارنجی است.
که آن را میتوان از واکنش زیر سنتز کرد
N2+2O2=>N2O4
و یا میتوان آن را از اکسید کردن دی نیتروژن تری اکسید تهیه کرد
2N2O3+O2=>2N2O4
جستارهای وابسته
ترکیب شیمیایی
نامگذاری اتحادیه بینالمللی شیمی محض و کاربردی
منابع
اکسیدکنندهها
اکسیدکنندههای موشک
اکسیدها
ترکیبهای نیتروژن معدنی
نیتراتها | چاه نرگس، روستایی از توابع بخش خرانق شهرستان اردکان در استان یزد ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان رباطات قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن زیر سه خانوار بودهاست.
منابع
چاه نرگس |
99505e92-cace-4656-90f9-d121355d7f9f | سدیم | سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدرواکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد. | در فشار 1/5 بار سدیم به چه رنگی تبدیل میشود؟ | false | {
"answer_start": [
469
],
"text": [
"سیاه"
]
} | سُدیم یک عنصر شیمیایی جدول تناوبی است که نشان شیمیایی آن Na و عدد اتمی آن ۱۱ است. سدیم یک فلز واکنشدهنده نرم و مومیشکل است و در دمای اتاق مایع است. این فلز به گروه فلزات قلیایی که از نظر ترکیبات طبیعی فراوان هستند (بهویژه آب نمک و هالیدها) تعلق دارد. این عنصر بسیار واکنشدهنده است و با شعله زرد رنگی میسوزد در آزمایشهای مربوط به هوا اکسید میشود و به شدت با آب واکنش میدهد؛ از این رو باید همیشه در زیر نفت یا روغن نگهداری شود. فلز سدیم در واکنشها به یون مثبت تبدیل میشود و یک الکترون از دست میدهد تا به آرایش گاز نجیب قبل از خود برسد.
و با چاقو به راحتی بریده شده و درصورت واکنش با کلر نمک خوراکی تولید میکند.
همچنین میتوانند برای استخراج آهن از فلز سدیم استفاده کنند اما به دلیل گران بودن آن و استخراج دشوار این فلز، از کربن برای استخراج آهن استفاده میکنند و به صرفهتر است.
ویژگیهای مهم
سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدروکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد.
کاربردها
سدیم در حالت فلزی عنصر لازم برای ساختن استرها و ترکیبات آلی است. این عنصر قلیایی بهوجودآورندهٔ ترکیب حیاتی نمک طعام (سدیم کلرید یا NaCl) نیز هست. کاربردهای دیگر عبارتاند از:
استفاده در لامپ بخار سدیم، استفاده در برخی از آلیاژها برای بهبودی ساختارشان، استفاده در ساخت صابون و ترکیبش با اسیدهای چرب، NaK سدیم و پتاسیم یک ماده مهم منتقلکننده حرارت است.
تاریخچه
مدت زمان زیادی است که سدیم (soda) به صورت ترکیبی شناخته شدهاست. این عنصر در سال ۱۸۰۷ توسط همفری دیوی از طریق عمل الکترولیز هیدروکسید سدیم جدا شد. در اروپای قرون وسطی ترکیبی از سدیم با نام لاتین Sodanum برای تسکین سردرد استفاده میشد. نماد جدید سدیم Na از لاتین جدید Natrium که در زبان یونانی نوعی نمک طبیعی است گرفته شدهاست.
پیدایش
سدیم در ستارگان فراوان است و این فراوانی در خطوط طیفی D در نور ستارگان مشهود تر است. سدیم حدوداً ۲٫۶٪ از پوسته زمین را به خود اختصاص دادهاست که چهارمین عنصر از نظر فراوانی در پوسته زمین و فروانترین فلز قلیایی است. این عنصر هماکنون به صورت اقتصادی از عمل برقکافت (الکترولیز) کلرید سدیم تولید میشود. این روش ارزانتر از روش برقکافت هیدروکسید سدیم است. قیمت هر پوند سدیم فلزی حدوداً ۱۵ تا ۲۰ سنت (در سال ۱۹۹۷) است؛ ولی هر پوند سدیم ACS آزمایشگاهی حدوداً ۳۵ دلار قیمت دارد که از نظر حجمی | آزمون لاسانی () یا آزمون گداخت سدیم یک آزمون شیمیایی برای تشخیص وجود نیتروژن، گوگرد و یا هالوژنها در یک ترکیب آلی است. در این آزمون، ماده آلی با یک قرص سدیم در یک لوله شیشه ای گرم میشود. سپس لوله داغ در آب مقطر شکسته میشود و در نتیجه آن فراورده واکنشها که نمکهای معدنی هستند، در آب حل میشوند.
تشخیص وجود نیتروژن
کربن و نیتروژن موجود در ترکیب آلی در ترکیب با فلز سدیم به سدیم سیانیدمحلول در آب تبدیل میشود. با افزودن مقدار کافی آهن(II) سولفات، این ماده به سدیم فروسیانید تبدیل میشود. یونهای آهن(III) تولید شده در طی فرایند با فروسیانید واکنش نشان میدهند و رسوب آبی پروس که ناشی از تشکیل فریک فروسیانید میباشد، به وجود میآید.
Na + C + N → NaCN
6NaCN + FeSO4 → Na4[Fe(CN)6] + Na2SO4
Na4[Fe(CN)6] + Fe3+ → Fe4[Fe(CN)6]3
تشخیص وجود گوگرد
در صورت وجود گوگرد در ترکیب آلی، سدیم مذاب آن را به سدیم سولفید تبدیل میکند. یونهای سولفید به راحتی با استفاده از سدیم نیتروپروساید شناسایی میشوند. رسوب حاصل، به رنگ بنفش میباشد.
Na + S → Na2S
Na2S + Na2[Fe(CN)5NO] → Na4[Fe(CN)5NOS]
تشخیص وجود هالوژنها
هالوژن ها در واکنش با فلز سدیم، سدیم هالید تشکیل می دهند. نمک هالید محلول در واکنش با نقره نیترات در محیط اسیدی به وسیله نیتریک اسید، ایجاد رسوب رنگی می کند.
در صورت وجود یون کلرید، رسوب سفید رنگ تشکیل می شود:
Na + Cl → NaCl
NaCl + AgNO3 → AgCl + NaNO3
در صورت وجود یون برمید، رسوب زرد کم رنگ تشکیل می شود:
Na + Br → NaBr
NaBr + AgNO3 → AgBr + NaNO3
در صورت وجود یون یدید، رسوب زرد رنگ تشکیل می شود:
Na + I → NaI
NaI + AgNO3 → AgI + NaNO3
منابع
آزمونهای شیمیایی
آنالیز عنصری
سدیم | سدیم بورو هیدرید، یا سدیم تترا هیدرو بورات، ترکیبی معدنی با فرمولاسیون NaBH4 است. این جامد سفید رنگ معمولاً به صورت پودری بوده و به عنوان عامل کاهنده در کاربردهای شیمیایی در دو مقیاس آزمایشگاهی و صنعتی استفاده میشود. این ماده در ساخت خمیر چوب کاربرد دارد، ولی به دلیل هزینه ی بالای آن در صنعت چوب از آن استفاده نمیشود. این ترکیب در الکلها، در برخی از اترها و در آب حل می شود، اگرچه به آهستگی هیدرولیز می شود.
این ترکیب در دهه ی 1940 به وسیلهٔ ی H. I. Schlesinger کشف شد. H. I. Schlesinger به دنبال یافتن ترکیبات قرار اورانیوم بود. نتایج این تحقیق در سال 1953 از حالت محرمانه خارج شده و منتشر شد.
ویژگیها
سدیم بورو هیدرید پودری میکرو کریستالی بی بو به رنگ سفید و یا خاکستری مایل به سفید است که از حالت توده ی آن تهیه می شود. این ماده با استفاده از کریستالیزاسیون دوباره از دیگلیم گرم در دمای 50 درجه ی سانتیگراد تخلیص می شود. سدیم بورو هیدرید در حلالهای پروتیک از قبیل الکل و آب قابل حل است. ترکیب سدیم بوروهیدرید با این حلالهای پروتیک باعث تولید مولکول هیدروژن می شود، اگرچه این واکنشها به نسبت آرام است. تجزیه ی کامل محلول متانول نزدیک به 90 دقیقه در دمای بیست درجه ی سانتیگراد طول میکشد. این ترکیب در محلولهای آبی خنثی و یا اسیدی تجزیه می شود، اما در pH=14 پایدار است.
ساختار
سدیم بوروهیدرید یک ترکیب نمکی است که ار آنیونهای تتراهدرال -BH4 تشکیل شدهاست. این ماده ی جامد به سه شکل α، β و ɤ یافت میشود. پایدارترین فرم آن در دما و فشار اتاق فرم آلفای آن است. فرم آلفای این ترکیب مکعبی بوده و به عنوان ساختار نوع NaCl شناخته میشود و در گروه فضایی Fm3m قرار می گیرد. در فشار GPa 3/6 ساختار آن به فرم تتراگونال (فرم بتا در گروه فضایی P421c) و در فشار GPa 9/8 به فرم اورتو رومبیک ( فرم گاما در گروه فضایی Pnma) تبدیل میشود.
سنتز و نگهداری
جهت سنتز تجاری سدیم بوروهیدرید از دو روش براوون-اشلسینگر (Brown-Schlesinger) و بایر (Bayer) استفاده می شود. در روش براوون-اشلسینگر سدیم بوروهیدرید در مقیاس صنعتی تهیه با روش ابتدایی اشلسینگر تهیه می شود. در این روش سدیم هیدرید که از واکنش سدیم با مولکولهای هیدروژن به دست می آید با تری متیل بورات در دمای بین 250 تا 270 درجه ی سانتیگراد واکنش میدهد.
B(OCH3)3 + 4 NaH → NaBH4 + 3 NaOCH3
با تولید میلیونها کیلوگرم از این ماده، سطح تولید آن در جهان از هر نوع مواد کاهنده ی هیدریدی بیشتر است. همچنین از برهمکنش NaH بر سطح شیشه ی بوروسیلیکات به دست می آید.
در فرایند بایر سدیم بوروهیدرید از برهمکنش بوراکس، سدیم، هیدروژن، سیلیسیم اکسید در دمای 700 درجهی سانتیگراد سنتز میشود:
Na2B4O7 + 16 Na + 8 H2 + 7 SiO2 → 4 NaBH4 + 7 Na2SiO3
اخیراً تلاشهایی در جهت اصلاح روش بایر در جهت جایگزینی ماده ی کاهنده ی سدیم با منیزیم صورت گرفتهاست. دو روشی که در ادامه آورده شده اند به عنوان روشهایی در جهت اصلاح روش بایر ارائه شده اند. اما برای هر دو مورد هنوز مشکل بازدهی بالا | نیتروپروساید سدیم
رده درمانی: داروهای کاهنده فشار خون .
اشکال دارویی: آمپول
موارد مصرف
نیتروپروساید سدیم عموماً فقط در درمان فشار خون اورژانسی به خصوص در موارد مقاوم به درمان (با انفوزیون وریدی) استفاده میشود.
موارد مصرف در دامپزشکی
نیتروپروساید سدیم بصورت پودری به روی شیر یا ادرار حیوان مشکوک به بیماری کتوز پاشیده میشود ؛ چون میزان BHBA در شیر و ادرار دام کتوزی زیاد است باعث تولید رنگ ارغوانی با شدت رنگ های مختلف بسته به شدت کتوز میشود.
مکانیسم اثر
نیتروپروساید سدیم با اثر مستقیم بر عروق (به خصوص وریدها) موجب گشادی عروق میشود.
عوارض جانبی
سطوح سرمی بالای این دارو به خصوص متابولیت تیوسیانات حاصل ازآن بسیار سمی است.
جستارهای وابسته
زیادی فشار خون
منابع
فرهنگ داروهای ژنریک ایران، دکتر حشمتی ، ۱۳۸۷
ترکیبهای آهن
ترکیبهای سدیم
ترکیبهای نیتروسیل
ترکیبهای هم آرا
داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی
داروهای کاهنده فشار خون
سیانورها
وازودیلاتورها
ترکیبهای آهن (III) | ۴۷۴ چهارصد و هفتاد و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۷۴
سده ۵ | ۴۸۴ چهارصد و هشتاد و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۸۴
سده ۵ | ۴۸۳ چهارصد و هشتاد و سومین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۸۳
سده ۵ | ۴۹۸ چهارصد و نود و هشتمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۹۸
سده ۵ | ۴۸۲ چهارصد و هشتاد و دومین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۸۲
سده ۵ | فویلیِ یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
دریای رگبارها
چهارگوش الکیو۱۱
دهانههای ماه |
49c7314d-9bbf-4b54-a064-86774e5b9dac | سدیم | سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدرواکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد. | با انداختن تکه ای سدیم در آب چه اتفاقی می افتد؟ | false | {
"answer_start": [
229
],
"text": [
"سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدرواکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد."
]
} | سُدیم یک عنصر شیمیایی جدول تناوبی است که نشان شیمیایی آن Na و عدد اتمی آن ۱۱ است. سدیم یک فلز واکنشدهنده نرم و مومیشکل است و در دمای اتاق مایع است. این فلز به گروه فلزات قلیایی که از نظر ترکیبات طبیعی فراوان هستند (بهویژه آب نمک و هالیدها) تعلق دارد. این عنصر بسیار واکنشدهنده است و با شعله زرد رنگی میسوزد در آزمایشهای مربوط به هوا اکسید میشود و به شدت با آب واکنش میدهد؛ از این رو باید همیشه در زیر نفت یا روغن نگهداری شود. فلز سدیم در واکنشها به یون مثبت تبدیل میشود و یک الکترون از دست میدهد تا به آرایش گاز نجیب قبل از خود برسد.
و با چاقو به راحتی بریده شده و درصورت واکنش با کلر نمک خوراکی تولید میکند.
همچنین میتوانند برای استخراج آهن از فلز سدیم استفاده کنند اما به دلیل گران بودن آن و استخراج دشوار این فلز، از کربن برای استخراج آهن استفاده میکنند و به صرفهتر است.
ویژگیهای مهم
سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدروکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد.
کاربردها
سدیم در حالت فلزی عنصر لازم برای ساختن استرها و ترکیبات آلی است. این عنصر قلیایی بهوجودآورندهٔ ترکیب حیاتی نمک طعام (سدیم کلرید یا NaCl) نیز هست. کاربردهای دیگر عبارتاند از:
استفاده در لامپ بخار سدیم، استفاده در برخی از آلیاژها برای بهبودی ساختارشان، استفاده در ساخت صابون و ترکیبش با اسیدهای چرب، NaK سدیم و پتاسیم یک ماده مهم منتقلکننده حرارت است.
تاریخچه
مدت زمان زیادی است که سدیم (soda) به صورت ترکیبی شناخته شدهاست. این عنصر در سال ۱۸۰۷ توسط همفری دیوی از طریق عمل الکترولیز هیدروکسید سدیم جدا شد. در اروپای قرون وسطی ترکیبی از سدیم با نام لاتین Sodanum برای تسکین سردرد استفاده میشد. نماد جدید سدیم Na از لاتین جدید Natrium که در زبان یونانی نوعی نمک طبیعی است گرفته شدهاست.
پیدایش
سدیم در ستارگان فراوان است و این فراوانی در خطوط طیفی D در نور ستارگان مشهود تر است. سدیم حدوداً ۲٫۶٪ از پوسته زمین را به خود اختصاص دادهاست که چهارمین عنصر از نظر فراوانی در پوسته زمین و فروانترین فلز قلیایی است. این عنصر هماکنون به صورت اقتصادی از عمل برقکافت (الکترولیز) کلرید سدیم تولید میشود. این روش ارزانتر از روش برقکافت هیدروکسید سدیم است. قیمت هر پوند سدیم فلزی حدوداً ۱۵ تا ۲۰ سنت (در سال ۱۹۹۷) است؛ ولی هر پوند سدیم ACS آزمایشگاهی حدوداً ۳۵ دلار قیمت دارد که از نظر حجمی |
این ترکیب شیمیایی، برای سلامتی انسان مضر نیست. اما به کلیه پرسنل اعلام میشود که به هنگام کار با این ماده، تمام موارد ایمنی و نکات کار با مواد شیمیایی را رعایت فرمایند. در اثر برخورد هگزامتا فسفات سدیم با پوست دست و چشم، امکان التهاب و تحریک آنها وجود دارد. به هنگام برخورد ناگهانی این ماده با پوست، محل تماس را با آب فراوان بشویید. شستشوی چشمها پس از تماس با این ماده توسط آب سرد باید انجام شود.
هگزا متا فسفات سدیم، خاصیت اشتعال پذیری ندارد یا در واقع میتوان گفت که جزو مواد غیرقابل اشتعال است. این ماده را نباید در مجاورت منابع تولید گرما، یا در مجاورت حرارت، نور مستقیم خورشید یا جرقه قرار داد، زیرا موجب تجزیه و ایجاد کف سمی اکسید سدیم میشود.
هگزا متا فسفات سدیم باید در مکانی خشک و خنک و به دور از نور آفتاب نگهداری شود. هگزا متا فسفات سدیم از نظر زیستمحیطی برای انسان، جانوران و گیاهان خطری ندارد.
جستارهای وابسته
ترکیب شیمیایی
نامگذاری اتحادیه بینالمللی شیمی محض و کاربردی
1.Food درجه استفاده: سدیم هگزامتافسفره میتواند به عنوان یک بهبود کیفیت مواد غذایی در صنایع غذایی مورد استفاده قرار گیرد و به مواد غذایی کنسرو شده، نوشیدنیهای آب میوه، لبنیات و شیر سویا اعمال شود.
۲. کاربرد صنایع صنعتی: سدیم هگزامتافسفره میتواند به عنوان عامل تسکین دهنده آب آب بویلر و آب صنعتی وآب آشامیدنی به نسبت ۱*۱۰۰۰و همچنین عامل آب برای آب سرد صنعتی استفاده شود.
منابع
ترکیبهای سدیم
ترکیبهای شیشه
تصفیه آب
فسفاتها
مواد شیمیایی در عکاسی | استات سدیم، با فرمول CH۳COONa، اغلب با علامت اختصاری NaOAc و همچنین سدیم اتانات، نمک سدیم استیک اسید است.
تاریخچه
سدیم استات برای اولین بار در سال 1807 توسط آقای همفری دیوی کشف شد.
موارد استفاده
این نمک بیرنگ دارای موارد استفاده وسیعی است. از جمله استفادههای آن میتوان به استفاده در صنعت نساجی برای خنثیسازی ضایعات اسید سولفوریک اشاره کرد. در تولید لاستیک مصنوعی، برای جلوگیری از حرارت زیاد از سدیم استات استفاده میشود. در تولید لباسهای پنبهای (کتان) سدیم استات برای جلوگیری از تجمع الکتریسیته ساکن به کار میرود. این نمک در عکاسی و رنگ نیز کاربرد دارد.
همچنین در صنعت آبکاری الکترولس از این نمک در محلول آبکاری به عنوان عامل بافر کننده استفاده میشود.
این نمک به دلیل کارایی بهتر و ارزانتر بودن، در پوشش و درزگیری بتن برای جلوگیری از صدمه خوردن در برابر آب مورد استفاده قرار میگیرد.
سدیم استات در خوراکیها برای طعم دهی به کار میرود که مشهورترین استفاده آن در مزه چیپس سرکه نمکی است.
این نمک از واکنش سدیم بیکربنات در سرکه به صورت محلول سدیم استات در آب به دست میآید. به بیان دیگر جوش شیرین با سرکه واکنش میدهد و تبدیل به محلول سدیم استات در آب میشود که با آزادسازی کربنیک اسید به صورت گاز کربن دیاکسید و آب همراه است.
ویژگی های شیمیایی
از ویژگی های شیمیایی سدیم استات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
می توان از سدیم استات برای شست و شو استفاده کرد.
هر چند که سدیم استات ماده ای بی خطر است، اما ممکن است استنشاق آن باعث گلودرد شده یا تماس آن با چشم موجب قرمزی چشم شود.
معادله شیمیایی
CH3COOH + NaHCO3 → CH3COONa + CO2 + H2O
آب + کربن دی اکسید + سدیم استات → سدیم بیکربنات + اسید اسِتیک
منابع
ویکیپدیای انگلیسی
سدیم استات | اروند شیمی
استاتها
افزودنیهای خوراکی
افزودنیهای عدد ئی
ترکیبهای سدیم
مواد شیمیایی در عکاسی
نمکهای آلی سدیم | آزمون لاسانی () یا آزمون گداخت سدیم یک آزمون شیمیایی برای تشخیص وجود نیتروژن، گوگرد و یا هالوژنها در یک ترکیب آلی است. در این آزمون، ماده آلی با یک قرص سدیم در یک لوله شیشه ای گرم میشود. سپس لوله داغ در آب مقطر شکسته میشود و در نتیجه آن فراورده واکنشها که نمکهای معدنی هستند، در آب حل میشوند.
تشخیص وجود نیتروژن
کربن و نیتروژن موجود در ترکیب آلی در ترکیب با فلز سدیم به سدیم سیانیدمحلول در آب تبدیل میشود. با افزودن مقدار کافی آهن(II) سولفات، این ماده به سدیم فروسیانید تبدیل میشود. یونهای آهن(III) تولید شده در طی فرایند با فروسیانید واکنش نشان میدهند و رسوب آبی پروس که ناشی از تشکیل فریک فروسیانید میباشد، به وجود میآید.
Na + C + N → NaCN
6NaCN + FeSO4 → Na4[Fe(CN)6] + Na2SO4
Na4[Fe(CN)6] + Fe3+ → Fe4[Fe(CN)6]3
تشخیص وجود گوگرد
در صورت وجود گوگرد در ترکیب آلی، سدیم مذاب آن را به سدیم سولفید تبدیل میکند. یونهای سولفید به راحتی با استفاده از سدیم نیتروپروساید شناسایی میشوند. رسوب حاصل، به رنگ بنفش میباشد.
Na + S → Na2S
Na2S + Na2[Fe(CN)5NO] → Na4[Fe(CN)5NOS]
تشخیص وجود هالوژنها
هالوژن ها در واکنش با فلز سدیم، سدیم هالید تشکیل می دهند. نمک هالید محلول در واکنش با نقره نیترات در محیط اسیدی به وسیله نیتریک اسید، ایجاد رسوب رنگی می کند.
در صورت وجود یون کلرید، رسوب سفید رنگ تشکیل می شود:
Na + Cl → NaCl
NaCl + AgNO3 → AgCl + NaNO3
در صورت وجود یون برمید، رسوب زرد کم رنگ تشکیل می شود:
Na + Br → NaBr
NaBr + AgNO3 → AgBr + NaNO3
در صورت وجود یون یدید، رسوب زرد رنگ تشکیل می شود:
Na + I → NaI
NaI + AgNO3 → AgI + NaNO3
منابع
آزمونهای شیمیایی
آنالیز عنصری
سدیم | هیدروکسید سدیم است. قیمت هر پوند سدیم فلزی حدوداً ۱۵ تا ۲۰ سنت (در سال ۱۹۹۷) است؛ ولی هر پوند سدیم ACS آزمایشگاهی حدوداً ۳۵ دلار قیمت دارد که از نظر حجمی ارزانترین فلز است.
ترکیبات
نمک طعام یا کلرید سدیم معمولترین ترکیب سدیم است. اما سدیم در کانیهای بسیار دیگری از قبیل آمفیبول ، کریولیت، هالیت، soda niter, زئولیت و … بهوجود میآید. ترکیبات سدیم برای صنایع شیمیایی شیشهسازی فلزی، ساخت کاغذ ، صنعت نفت، ساخت صابون و نساجی کاربرد دارد. صابون معمولاً یک نمک سدیم از اسیدهای چرب است.
سدیم کلراید (نمک طعام) محلول در آب است. هر ۳۵۹ گرم از آن در یک لیتر آب حل میشود. اگر محلول آب نمک را برقکافت (الکترولیز) کنیم از قطب مثبت Cl و از قطب منفی NaOH خارج میشود.
ترکیبات سدیم که برای صنایع گوناگون بسیار مهم هستند عبارتاند از: (NaCl)، خاکستر سود (Na2CO3)، سدیم خوراکی (NaH))CO3), سود سوزآور (NaOH), Chile saltpeter (Na((NO3), di- and tri-سدیم فسفات، sodium thiosulfate (hypo, Na2S))2O۳ * ۵H2O)، و بوره (Na2((B4O۷ * ۱۰H2O).
ایزوتوپها
برای این عنصر حدود ۱۳ ایزوتوپ شناسایی شدهاست که تنها ایزوتوپ پایدار آن Na-۲۳ است. سدیم همچنین دو ایزوتوپ پرتوزا (رادیواکتیو) نیز دارد که عبارتاند از: Na۲۲ با نیمهعمر ۲٫۶۰۵ سال و Na۲۴ با نیمهعمر ۱۵ ساعت.
هشدارها
سدیم در حالت پودر در آب خاصیت انفجاری خواهد داشت و با عناصر دیگر به راحتی تجزیه و ترکیب میشود. همیشه باید با این عنصر با مراقبت کامل کار کرد و باید در نفت یا روغنهای مخصوص نگهداری نمود.
منابع
برگرفته از دانشنامه رشد. (که خود ترجمه مقاله ویکی انگلیسی است)
زیستشناسی و داروشناسی عنصرهای شیمیایی
سردکنندههای رآکتور هستهای
عناصر شیمیایی
عوامل کاهنده
فلزهای قلیایی
کانیهای سدیم
کانیهای غذایی
نمگیرها | نیترات سدیم یا شوره شیلی یک ترکیب شیمیایی با فرمول NaNO3 است. پودر سفید یا کریستال بیرنگ با بویی شیرین و جاذب رطوبت و به شدت محلول در آب است که بهصورت تودهای یا لایهای همراه با آهک یافت میشود معادن زیادی از این نمک در شیلی و پرو قرار دارند این ماده سفید به مقدار زیاد در آب حل میشود. این ماده همچنین نیتراتین نیز نامیده میشد. به دلیل حلالیت بالای این ماده در آب، معادن آن عمدتاً در مناطق خشک و کم بارش قرار دارد.
موارد استفاده
این ماده در ساخت تقویتکنندهها، بمب دودزا و موارد زیاد دیگر کاربرد دارد. نیترات سدیم به دلیل ممانعت از رشد باکتریهای فاسد کننده و حفظ رنگ طبیعی گوشت در تولید فراوردههای گوشتی کارخانهای نظیر سوسیس و کالباس بکار میرود و طی فرایند هضم در بدن انسان به نتروزامین تبدیل میشود. نتروزامین مادهای بشدت سرطانزاست و در فهرست مواد سرطانزا قرار دارد. نیترات سدیم به سرعت به وسیله ریشه گیاهان جذب و مصرف میشود و در مقادیر مناسب به عنوان کود استفاده میشود.
نیترات سدیم برای ساخت شیشه مقاوم استفاده میشود. شیشه در یک حمام نیترات سدیم غوطه ور میشود و پوشش سطح شیشه با یونهای سدیم سبب تقویت محصول از طریق اکسیداسیون مواد ارگانیکی و تبدیل آهن دو ظرفیتی به سه ظرفیتی میشود و از طرفی با احیا بعضی از مواد که نتیجه آن تغییر رنگ میباشد سبب افزایش شفافیت شیشه میشود.
خطرات سدیم نیترات
اکسید کننده قوی، در صورت برخورد با مواد دیگر ممکن است باعث آتشگیری شود. در صورت تماس باعث میشود در چشم، پوست و دستگاه تنفسی خارش ایجاد شود و اگر بلعیده شود به شدت مضر است.
فرق نیتریت سدیم و نیترات سدیم چیست؟
نیتریت سدیم دارای دو اتم اکسیژن متصل به یک اتم نیروژن بوده ولی نیترات سدیم دارای سه اتم اکسیژن متصل به یک اتم نیتروژن می باشد. هر دو مورد دارای بار اکتریکی منفی بوده و جزء آنیون معدنی می باشند.
کمکهای اولیه
چشم: در صورت برخورد با چشم، برای مدت ۱۵ دقیقه با مقدار زیادی آب چشم را بشویید.
پوست: در صورت تماس با پوست، با مقدار فراوانی آب به مدت حداقل ۱۵ دقیقه بشویید و لباسها و کفشهای آلوده را جدا کنید. لباسها قبل از استفاده کاملاً پاکسازی شوند.
بلعیدن: در صورت بلعیدن هرگز شخص مصدوم را وادار به استفراغ نکنید. و خوراکی دیگری به شخص ندهید. فوراً شخص را به یک مرکز درمانی بفرستید.
تنفس: در ورت تنفس مقدار زیادی از نیترات سدیم، او را به هوای تازه منتقل کنید. اگر فرد نفس نمیکشد، به او نفس مصنوعی بدهید و اگر تنفس او مشکل است، به او اکسیژن برسانید.
منابع
ویکیپدیای انگلیسی
تولیدکننده سدیم نیترات
پیوند به بیرون
ATSDR — مطالعه موردی در پزشکی محیطزیست - سمیبودن نیترات/نیترتها وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده آمریکا (مالکیت عمومی)
گزارش فائو/دبلیواچاو
آبشوندههای مواد
اکسیدکنندهها
اکسیدکنندههای آتشزا
الگو:زمینشناسی
ترکیبهای سدیم
زمینشناسی
کانیهای سدیم
کانیهای نیترات
نگهدارندهها
نمکها
نیتراتها | نفدو یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش الکیو۳۰
دهانههای ماه | سدیم هگزامتافسفات با فرمول شیمیایی یک ترکیب شیمیایی با شناسه پابکم ۲۴۹۶۸ است. که جرم مولی آن 611.7704 g mol-1 میباشد. شکل ظاهری این ترکیب، بلورهای سفید است.
هگزا متا فسفات سدیم، از نظر شکل ظاهری ترکیبی جامد و سفید رنگ است و در آب محلول میباشد. این ترکیب، توانایی جذب رطوبت هوا را دارد و میتواند با یونهای فلزی واکنش دهد. به عنوان یک گیرنده استفاده میشود و در طیف گستردهای از صنایع از جمله افزودنی غذایی، کاربرد دارد. کربنات سدیم گاهی به SHMP اضافه میشود تا pH را به ۸٫۰ الی ۸٫۶ برساند، که باعث تولید تعدادی از محصولات SHMP برای نرم شدن آب و مواد شوینده میشود.
تاریخچه هگزا متا فسفات سدیم
اسید هگزامتافسفریک در سال ۱۸۴۹ توسط شیمیدان آلمانی تئودور فلیتمن نامگذاری شد. تا سال ۱۹۵۶، تجزیه و تحلیل کروماتوگرافی هیدرولیزهای نمک گراهام (سدیم پلی فسفات) وجود آنیونهای حلقوی حاوی بیش از چهار گروه فسفات را نشان داد؛ این یافتهها در سال ۱۹۶۱ تأیید شد. در سال ۱۹۶۳، اریش تیلو و اولریش شولکه شیمی دانان آلمانی موفق شدند با گرم کردن تری متافسفات سدیم بی آب، هگزا متا فسفات سدیم را تهیه کنند.
جدول مشخصات فنی هگزا متا فسفات سدیم
فرایند تولید هگزامتا فسفات سدیم
برای تولید اسید سدیم پیرو فسفات، ابتدا ارتو فسفات مونو سدیم را حرارت میدهند که هگزامتا فسفات سدیم با حرارت دادن ارتو فسفات مونو سدیم تولید میشود.
2NaH2PO4 →Na2H2P2O7+H2O
سپس، پیرو فسفات گرم میشود و هگزامتافسفات سدیم مربوط را تولید میکند:
3Na2H2P2O7 →(NaPO3)6 +3H2O
به دنبال آن خنک سازی سریع انجام میشود.
واکنشهای هگزا متا فسفات سدیم
SHMP در محلول آبی، به ویژه در شرایط اسیدی، به سدیم تری متا فسفات و سدیم ارتو فسفات هیدرولیز میشود. در اثر حرارت دادن هگزا متا فسفات سدیم، ترکیبات مونو سدیم ارتو فسفات و مونو سدیم پیرو فسفات تولید میشود.
کاربرد هگزا متا فسفات سدیم
یک استفاده قابل توجه برای هگزامتا فسفات سدیم به عنوان یک پراکنده کننده یا دیسپرسانت میباشد.
به عنوان عامل بازدارنده رسوب، در سیستمهای اسمز معکوس، RO، یا همان آب شیرین کن مورد مصرف میباشد.
برای تولید ذرات سرامیکی، یکی از مواد پایه محسوب میشود.
همچنین از آن به عنوان عامل پراکنده ساز برای تجزیه رس و سایر انواع خاک برای ارزیابی بافت خاک استفاده میشود.
این ماده به عنوان یک ماده فعال در خمیردندانها به عنوان ماده ضد لک و پیشگیری از تارتار استفاده میشود.
در صنایع غذایی برای تولید انواع نوشیدنی انرژی زا NOS حاوی هگزامتافسفات سدیم است.
برای تولید انواع مواد افزودنی غذایی استفاده میشود.
SHMP به عنوان یک امولسیون کننده استفاده میشود.
در صنایع لبنی برای تولید شیر پاکتی، پودرهای پنیر، خامه زده شده از هگزامتافسفات سدیم خوراکی استفاده میشود.
در کارخانجات غذایی برای تولید سفیده تخم مرغ بستهبندی شده نیز از گرید خوراکی هگزامتا فسفات سدیم استفاده میکنند.
برای گوشت گاو، فیله ماهی، ژله میوه ای، دسرهای منجمد، سس سالاد، شاه ماهی، غلات صبحانه، بستنی، آبجو و نوشیدنیهای بطری شده، نیز از SHMPاستفاده میشود.
اطلاعات ایمنی و شرایط نگهداری هگزا متا فسفات سدیم
این ترکیب شیمیایی، برای سلامتی انسان مضر نیست. اما به کلیه پرسنل اعلام میشود که به هنگام کار با این ماده، تمام موارد ایمنی و نکات کار با مواد شیمیایی را رعایت | آب معدنی آبی است که نسبت به آب معمولی از نظر میزان مواد معدنی، نوع مواد معدنی و گاز و همچنین درجه حرارت تفاوت داشته باشد.
آبهای معدنی، از چشمههای طبیعی یا چشمههایی که مصنوعی ایجاد کردهاند، جریان دارند و آنها را در همان سرچشمه در ظرف مخصوصی پر میکنند و برای مصرف حمل مینمایند. آب چشمهها بهطور کلی دارای نمکهایی هستند که در موقع عبور آب از سطح زمین در آن حل شده باشد. مقدار این نمکها در آبهای معدنی به مراتب زیادتر و حداقل به یک در هزار میرسد.
ترکیبات آب معدنی
در آب معدنی ترکیباتی مانند نمکهای ید و ترکیبات آرسنیک و ترکیبات گوگرددار و مواد رادیواکتیو و نظیر آنها وجود دارد که در آب معمولی نیست. از آنجائیکه ترکیبات قشر زمین در نقاط مختلف، متفاوت میباشد، ترکیبات آبهای معدنی هم فرق میکند.
طبقهبندی آبهای معدنی
آبهای معدنی را از روی اینکه چه ترکیبی بیشتر در آن وجود دارد طبقهبندی میکنند:
آب معدنی اسیدی: این آبها باید لااقل در یک لیتر، یک گرم انیدرید کربنیک طبیعی آزاد محلول داشته باشد.
آب معدنی سولفات سدیمدار: آب این چشمهها دارای سولفات سدیم و همچنین کلرور سدیم و بیکربنات سدیم میباشند.
آب چشمههای تلخ: مهمترین ماده شیمیایی که در آب این چشمهها موجود است و موجب تلخی مزه آنها میگردد، سولفات منیزیم میباشد، اما علاوه بر سولفات منیزیم، اکثراً سولفات سدیم و کلرور سدیم هم در آنها وجود دارد.
چشمههای کلرور سدیم: در آب این چشمهها بیش از یک گرم املاح در لیتر موجود است و بیشتر این املاح نیز کلرور سدیم میباشد.
آب آهندار: آبهایی که در یک لیتر آب آنها بیش از ده میلی گرم آهن به حالت محلول موجود باشد، از آنجایی که آبهای آهنی زود تجزیه و آهن آنها تهنشین میشود، معمولاً در همان سرچشمه آن را میآشامند.
آب گوگردی: این آبها دارای هیدروژن سولفوره آزاد یا هیدروسولفور یا هر دوی اینها میباشند (بوی هیدروژن سولفوره، شبیه بوی تخم مرغ گندیدهاست)
آب آهکدار: این آبها دارای نمکهایی هستند که قسمت اعظم آنها کربنات اسید کلسیم و کربنات اسید منیزیم و گچ و انیدرید کربنیک میباشد.
چشمههای آرسنیکدار: این چشمهها دارای مقدار جزئی آرسنیک هستند که بعلت کمی مقدار اثر کشندگی ندارد.
آبهای یددار
درمان با آب معدنی
استفاده از آبهای معدنی، تاریخی بسیار کهن دارد ولی استفادهٔ علمی از آبها پس از شناخت اثرات درمانی آنها در قرن اخیر تحقق یافتهاست. آبهای معدنی به روی بدن انسان یا مخصوصاً نواحی ویژهای از بدن دارای اثراتی میباشد که این اثرات در هنگام مصرف مستقیم از آب چشمه (یعنی اولین نقطهای که آب معدنی ظاهر میشود) شدیدتر میباشد.
آبهای معدنی که در نقاط مختلف وجود دارد هر کدام اثر ویژهٔ مربوط به همان آب را دارد زیرا ترکیبات هر آب معدنی ویژه همان منطقه است:
انیدرید کربنیک محلول در آب اسیدی موجب تسریع حرکت دودیشکل روده میگردد و مقدار عصارههایی که در روده ریخته میشود را زیادتر میکند. در نتیجه، هضم غذا تسریع میشود. همچنین موجب زیاد شدن اسید کلریدریکی که در معده تولید میشود، میگردد و اثر اشتهاآور دارد. آبهای قلیایی نیز فعالیت معده را زیاد میکنند و اسید معده را از بین میبرند و در معالجه درد مفاصل مؤثرند.
آبهای تلخ اثرات خوبی | Al 2 O 3 را با تبادل شیمیایی بین تری متیل آلومینیوم (Al (CH 3) 3) و H 2 O تولید کرد:
2 Al (CH 3) 3 + 3 H 2 O → Al 2 O 3 + 6 CH 4
H 2 O در واکنش فوق میتواند با ازون (O 3) به عنوان اکسید کننده فعال جایگزین شود و سپس واکنش زیر اتفاق میافتد:
2 Al (CH 3) 3 + O 3 → Al 2 O 3 + 3 C 2 H 6
از اکسید آلومینیوم، به عنوان یک دی الکتریک با نوار ممنوعه نسبتاً زیاد (در فیزیک حالت جامد نوار ممنوعه، فاصله نوار، یا شکاف انرژی (به انگلیسی: Band gap) به منطقهای از طیف انرژی در یک جامد گفته میشود که در آن منطقه از طیف هیچ حالت الکترونیکی نمیتواند وجود داشته باشد) به عنوان یک عایق در خازنها استفاده میشود.
موارد دیگر
در روشنایی، از اکسید آلومینیوم شفاف در برخی از لامپهای بخار سدیم استفاده میشود. از اکسید آلومینیوم در تهیه سوسپانسیونهای پوششی در تهیهٔ لامپهای کم مصرف فلورسنت نیز استفاده میشود.
در آزمایشگاههای شیمی، اکسید آلومینیوم واسطه ای برای کروماتوگرافی است که به صورت باز (با PH 9.5)، اسید (با pH 4.5 در هنگام آب) و خنثی موجود است.
برنامههای بهداشتی و پزشکی آن شامل کاربرد در جایگزینی لگن و قرصهای جلوگیری از بارداری میشود.
همچنین به عنوان تشعشع سنج برای محافظت در برابر اشعه کاربرد دارد.
عایقهای کورههای با درجه حرارت بالا اغلب از اکسید آلومینیوم ساخته میشود. بعضی اوقات بسته به درجه حرارت ماده، عایق دارای درصد متفاوتی از سیلیس است. عایقها به صورت پتو، تخته، آجر و الیاف سست برای کاربردهای مختلف ساخته شدهاست.
قطعات کوچک اکسید آلومینیوم اغلب به عنوان تراشههایی برای جوش در شیمی استفاده میشود.
همچنین آلومینا با استفاده از فرایند پاشش حرارتی (نام کلی برای مجموعهای از روشهایی است که برای ایجاد پوشش در سطح قطعات، با استفاده از ترکیبی از انرژی حرارتی و انرژی جنبشی انجام میگیرد. تقسیمبندیهای مختلفی برای فرایندهای ترمال اسپری ارائه شدهاست) و مخلوط شدن با تیتانیوم دیاکسید، روی سطح برخی از رینگهای دوچرخه پوشش داده میشود تا در برابر سایش و مقاومت ایجاد شود.
بیشتر چشمهای سرامیکی روی میلههای ماهیگیری، حلقههای دایره ای ساخته شده از اکسید آلومینیوم هستند.
انواع آلومینا
از لحاظ تجاری انواع مختلفی از آلومینا وجود دارد که هر تولیدکننده با توجه به نیازهایی که از آلومینا دارد، یک یا چند نوع از آن را استفاده میکند. در ادامه به معرفی انواع مختلف آلومینا میپردازیم:
آلومینای اسملتر
این نوع آلومینا از هیدروکسید آلومینیوم و با استفاده از کورههای دوار تولید میشدهاست. اما امروزه بوسیلهٔ کلساینرهای فلوید فلش یا بستر مایع تولید میشوند. در فرایندهای فلوید فلش اولین اتفاقی که رخ میدهد این است که آب آزاد ماده خارج میگردد و سپس آب ساختاری که به صورت شیمیایی در ترکیب وجود دارد، از دست میرود. آلومینای بدون آب اساساً به فرم آلومینای اکتیو است.
آلومینای کلسینه شده
ناخالصی اصلی موجود در این نوع آلومینا، اکسید سدیم است. انواع مختلفی از این نوع آلومینا تولید میشود که از لحاظ اندازهٔ کریستالها، مورفولوژی و ناخالصیهای شیمیایی متفاوت اند.
گریدهای آلومینای کلسینه شده عمدتاً براساس میزان اکسید سدیم به سه گروه: دارای اکسید سدیم معمولی، دارای اکسید سدیم متوسط و دارای |
2dbdbff9-fd87-4fa2-9b5f-3f46aa296f1e | سدیم | سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدرواکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد. | در چه دمایی در آزمایشهای هوای آزاد سدیم آتش نمیگیرد؟ | false | {
"answer_start": [
389
],
"text": [
"زیر ۳۸۸ کلوین"
]
} | سُدیم یک عنصر شیمیایی جدول تناوبی است که نشان شیمیایی آن Na و عدد اتمی آن ۱۱ است. سدیم یک فلز واکنشدهنده نرم و مومیشکل است و در دمای اتاق مایع است. این فلز به گروه فلزات قلیایی که از نظر ترکیبات طبیعی فراوان هستند (بهویژه آب نمک و هالیدها) تعلق دارد. این عنصر بسیار واکنشدهنده است و با شعله زرد رنگی میسوزد در آزمایشهای مربوط به هوا اکسید میشود و به شدت با آب واکنش میدهد؛ از این رو باید همیشه در زیر نفت یا روغن نگهداری شود. فلز سدیم در واکنشها به یون مثبت تبدیل میشود و یک الکترون از دست میدهد تا به آرایش گاز نجیب قبل از خود برسد.
و با چاقو به راحتی بریده شده و درصورت واکنش با کلر نمک خوراکی تولید میکند.
همچنین میتوانند برای استخراج آهن از فلز سدیم استفاده کنند اما به دلیل گران بودن آن و استخراج دشوار این فلز، از کربن برای استخراج آهن استفاده میکنند و به صرفهتر است.
ویژگیهای مهم
سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدروکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد.
کاربردها
سدیم در حالت فلزی عنصر لازم برای ساختن استرها و ترکیبات آلی است. این عنصر قلیایی بهوجودآورندهٔ ترکیب حیاتی نمک طعام (سدیم کلرید یا NaCl) نیز هست. کاربردهای دیگر عبارتاند از:
استفاده در لامپ بخار سدیم، استفاده در برخی از آلیاژها برای بهبودی ساختارشان، استفاده در ساخت صابون و ترکیبش با اسیدهای چرب، NaK سدیم و پتاسیم یک ماده مهم منتقلکننده حرارت است.
تاریخچه
مدت زمان زیادی است که سدیم (soda) به صورت ترکیبی شناخته شدهاست. این عنصر در سال ۱۸۰۷ توسط همفری دیوی از طریق عمل الکترولیز هیدروکسید سدیم جدا شد. در اروپای قرون وسطی ترکیبی از سدیم با نام لاتین Sodanum برای تسکین سردرد استفاده میشد. نماد جدید سدیم Na از لاتین جدید Natrium که در زبان یونانی نوعی نمک طبیعی است گرفته شدهاست.
پیدایش
سدیم در ستارگان فراوان است و این فراوانی در خطوط طیفی D در نور ستارگان مشهود تر است. سدیم حدوداً ۲٫۶٪ از پوسته زمین را به خود اختصاص دادهاست که چهارمین عنصر از نظر فراوانی در پوسته زمین و فروانترین فلز قلیایی است. این عنصر هماکنون به صورت اقتصادی از عمل برقکافت (الکترولیز) کلرید سدیم تولید میشود. این روش ارزانتر از روش برقکافت هیدروکسید سدیم است. قیمت هر پوند سدیم فلزی حدوداً ۱۵ تا ۲۰ سنت (در سال ۱۹۹۷) است؛ ولی هر پوند سدیم ACS آزمایشگاهی حدوداً ۳۵ دلار قیمت دارد که از نظر حجمی | سدیم کلرات با فرمول شیمیایی NaClO3 یک ترکیب معدنی با شناسه پابکم 24487 است. که جرم مولی آن 106.44 g/mol میباشد. شکل ظاهری این ترکیب، جامد سفید است و در آب حل میشود. این ماده در دمای بالای 300 °C تجزیه شده و همراه با آزاد کردن گاز اکسیژن تبدیل به سدیم کلرید میشود. بیشترین کاربرد سدیم کلرات در صنایع کاغذسازی به عنوان ماده رنگبر خمیر است.
روش ساخت
در صنعت، سدیم کلرات از طریق الکترولیز محلول سدیم کلرید در دمای حدودا 70 °C و pH کنترل شده تولید میشود:
NaCl + 3 H2O → NaClO3 + 3 H2
جستارهای وابسته
ترکیب شیمیایی
نامگذاری اتحادیه بینالمللی شیمی محض و کاربردی
منابع
اکسیدکنندهها
اکسیدکنندههای آتشزا
ترکیبهای سدیم
کلراتها
نمگیرها | سدیم آزید با فرمول شیمیایی NaN۳ یک ترکیب شیمیایی است؛ که جرم مولی آن 65.0099 g/mol میباشد. شکل ظاهری این ترکیب، جامد یونی سفید است. این ترکیب 2 ساختار بلورین هگزاگونالی و لوزی شکل است که هردو ساختار لایه ای هستند. این ماده سمی است و در آب و آمونیاک به شدت حل می شود. این ماده در کیسه هوای (ایربگ) اتومبیلها مورد استفاده قرار میگیرد چرا که واکنش آن در صدم ثانیه رخ میدهد
کاربرد های سدیم آزید
شناخته شده ترین کاربرد سدیم آزید بعنوان گاز پرکننده در کیسه های هوای خودروهاست؛ در کیسه هوای خودرو که برای مواقع تصادف کار گذاشته می شود، سدیم آزید (NaN3) وجود دارد که سریعاً واکنش می دهد. هنگامی که خودروی شخص با ماشین دیگری تصادف می کند سدیم آزید به سرعت به فلز سدیم و گاز نیتروژن تجزیه میشود و گاز نیتروژن تولید شده در پر شدن کیسه هوا نقش دارد. همچنین فلز سدیم تولید شده با آهن(III) اکسید و گرمای بسیار زیادی تولید میشود به طوریکه دما ناگهان 100 درجه سلسیوس افزایش پیدا میکند و موجب انبساط سریع کیسه هوا میشود. به طور کلی مجموعه واکنش های درون کیسه ها به این گونه می باشد:
2NaN3(s)-> 2Na(s) + 3N2(g)6Na(s) + Fe2O3 -> 3Na2O + 2FeNa2O(s) + 2CO2(g) + H2O(g) -> 2NaHCO3(s)
جستارهای وابسته
ترکیب شیمیایی
نامگذاری اتحادیه بینالمللی شیمی محض و کاربردی
منابع
آزیدها
ترکیبهای سدیم
مواد شیمیایی منفجر شونده | غار برفی نوعی سرپناه است که برای در امان ماندن از سرما و باد توسط برخی حیوانات یا کوهنوردان استفاده میشود در صورتی که غار برفی خوب ساخته شود میتواند دمایی حدود صفر درجه و حتی بالاتر داشته باشد در حالی که هوای بیرون از آن منفی ۴۰ درجه است.
منابع
تفریح در هوای آزاد
تکنیکهای کوهنوردی | لیتیم، پتاسیم است که بیش از ۶۰٪ آن () چگالی دارد. همچنین اگر هلیم و هیدروژن را کنار بگذاریم، لیتیم کم چگالیترین عنصر در میان دیگر عنصرهای جامد و مایع است. برای نمونه لیتیم تنها ۲/۳ نیتروژن مایع () چگالی دارد.
ضریب انبساط گرمایی لیتیم دو برابر آلومینیم و نزدیک به چهار برابر آهن است. میتوان گفت لیتیم دارای بالاترین ظرفیت گرمایی در میان همهٔ عنصرهای جامد است. لیتیم در فشار معمولی، در دمایی پایینتر از ابررسانا میشود و در فشارهای بالا، بیش از ۲۰ گیگاپاسکال، در دمای بیش از ۹ کلوین ابررسانا میگردد. در دمای زیر ۷۰ کلوین، لیتیم هم مانند سدیم دچار استحاله مارتنزیتی میشود. همچنین در دمای ۴٫۲ کلوین دارای دستگاه بلوری لوزیپهلو (با ۹ لایهٔ فاصلهٔ تکرارشونده) اما در دماهای بالاتر شکل دستگاه بلوری اش به دستگاه بلوری مکعبی وجوهمرکزپُر و سپس به دستگاه بلوری مکعبی مرکزپُر دگرگون میشود. در دمای هلیم مایع (۴ کلوین) ساختار بلوری لوزیپهلو از همه بیشتر دیده شدهاست. در فشارهای بالا، چندشکلیهای گوناگونی از لیتیم گزارش شدهاست.
لیتیم به دلیل ظرفیت گرمایی بسیار بالایی که نسبت به دیگر عنصرهای جامد دارد بیشتر در سردکنندهها برای جابجایی گرما به کار گرفته میشود.
شیمیایی و ترکیبها
لیتیم به سادگی با آب واکنش میدهد ولی انرژی بسیار کمتری نسبت به دیگر فلزهای قلیایی در این واکنش پدید میآید. محصولهای این واکنش گاز هیدروژن و هیدروکسید لیتیم در محلول آبی است. به دلیل واکنش بالای لیتیم با آب، همواره آن را زیر پوشش هیدروکربنهای گرانرو مانند وازلین نگه میدارند. فلزهای قلیایی سنگین تر را میتوان در مواد با گرانروی پایینتر، مانند روغن صنعتی نگهداری کرد، لیتیم به اندازهٔ کافی سنگین نیست تا بتواند بهطور کامل پایینتر از سطح این مایعها قرار گیرد. در هوای مرطوب لیتیم به سرعت اکسید میشود و یک لایهٔ سیاه بر روی آن ساخته میشود. این پوشش سیاه رنگ، هیدروکسید لیتیم ( و )، لیتیم نیتریت () و لیتیم کربنات (، نتیجهٔ یک واکنش دوم میان LiOH و ) است.
هنگامی که لیتیم در برابر آتش قرار گیرد، ترکیبهای آن رنگ لاکی (قرمز سیر) از خود نشان میدهند اما درصورتی که این ماده آتش گیرد، شعله به رنگ نقرهای در خواهد آمد. هرگاه لیتیم در تماس با آب یا بخار آن، قرار گیرد شعلهور میشود و با اکسیژن میسوزد. لیتیم به خودی خود آتشگیر است و توان انفجار دارد به ویژه هنگامی که در هوای آزاد و در تماس با آب قرار گیرد. با این حال این ویژگی لیتیم نسبت به دیگر فلزهای قلیایی، از همه کمرنگ تر است. واکنش لیتیم با آب در دمای معمولی، به تندی صورت میگیرد اما آسیبرسان نیست و هیدروژن تولیدی به خودی خود آتش نمیگیرد. مانند دیگر فلزهای قلیایی، خاموش کردن آتش لیتیم کمی دشوار است و حتماً باید از پودرهای خاموشکننده آتش، ردهٔ D کمک گرفت (خاموشکنندههای دستی آتش را نگاه کنید). لیتیم تنها فلزی است که در دمای معمولی و شرایط معمولی با نیتروژن واکنش میدهد.
لیتیم یک سری همانندیهای قطری هم با منیزیم دارد. این دو فلز دارای شعاع اتمی و یونی یکساناند. همانندیهای شیمیایی این دو عبارتند از: ساختن نیترید در اثر واکنش با ، ساختن اکسید ()) و پراکسید () در هنگام سوختن با ، پدیدآوردن | شیب دمایی یا گرادیان دمایی () یک کمیت فیزیکی است که نشان میدهد دما در یک نقطه مشخص در چه جهتی و با چه مقداری با بیشترین سرعت تغییر میکند. شیب دمایی یک کمیت دارای بُعد است که با یکای درجه نسبت به یکای طول بیان میشود. یکای SI این کمیت، کلوین بر متر (K/m) است.
شیب دمایی در جو زمین در علوم جوی مانند هواشناسی، اقلیمشناسی و زمینههای مرتبط اهمیت دارد.
فرایندهای فیزیکی
اقلیمشناسی
پویایی جو زمین و اقیانوسها در مقیاس جهانی و سالانه را میتوان در تفاوت بالای دما در قطبها و استوا بر اثر بازپخش هوای گرم و سرد و آب مشاهده کرد که به نام موتور گرمایی زمین شناخته میشود.
هواشناسی
تفاوت دمای هوا در نقاط متفاوت در پیشبینیهای هواشناسی و اقلیمشناسی اهمیت بسیاری دارد. جذب تابش خورشیدی در سطح سیارهای یا در نزدیکی آن، باعث افزایش شیب دمایی و ممکن است باعث رویداد پدیده همرفت شود که فرایند مهمی در تشکیل ابر است و اغلب با بارندگی همراه میشود. جبهههای هوایی مناطقی هستند که شیب افقی دما در آنها ممکن است به مقادیر نسبتاً بالا برسد و این جبههها مرز میان تودههای هوا با خواص نسبتاً متمایز بهشمار میروند.
واضح است که شیب دمایی ممکن است در نتیجه عواملی مانند گرمایش و سرمایش روزانه یا فصلی به شکل قابل توجهی در طول زمان تغییر کند که این حالت اغلب در زمان وارونگی رخ میدهد. به عنوان مثال در طول روز دمای هوا در سطح زمین ممکن است سرد باشد در حالیکه در جو زمین گرمتر است. با فرا رسیدن شب ممکن است دما به سرعت افت کند در حالی که دیگر نقاط سطح زمین و در همان ارتفاع، دما ممکن است گرمتر یا سردتر باقی بماند. گاهی اوقات این پدیده در ساحل غربی آمریکا به دلایل جغرافیایی روی میدهد.
هوازدگی
انبساط و انقباض سنگها بر اثر تغییرات دمایی ناشی از عواملی مانند آتشسوزی جنگل و هوازدگی ناشی از تنش گرمایی ممکن است باعث ایجاد شوک حرارتی و در نتیجه شکست ساختار سنگها شود.
جستارهای وابسته
گرادیان زمینگرمایی
گرادیان
آهنگ کاهش
منابع
اقلیمشناسی
دما
دینامیک جوی
شیب مکانی | آلومینیوم هیدرید سدیم یا آلانات سدیم، یک ترکیب شیمیایی است.
شکل ظاهری این ترکیب، جامد بلوری سفید است.
هیدرید های کمپلکس
در هیدرید های کمپلکی اتم هیدروژن یا به صورت یونی و یا به صورت کووالانسی به درون حجم ماده ی ذخیره سازی پیوند میخورد . سپس از طریق تجزیه ماده ی میزبان به دو یا چند جز اتم هیدروژن آزاد میشود. این مواد به طور کلی از فلزات قلیایی یا قلیایی خاکی و هیدرید های آنیونی مانند [ALH4], [NH2] , [BH4] به وجود آمده اند . هیدرید های کمپلکس سال ها پیش برای اولین بار سنتز شدند و قابلیت آنها بعنوان مواد ذخیره ساز هیدروژن آشکار گردید . این امر خصوصا در مورد سدیم آلانات NaALH4 بعلت قابلیت افزایش کاتالیزوری فرآیند هیدروژن دهی و هیدروژن زدایی اتفاق افتاد که در ادامه به آن پرداخته میشود
سدیم آلومینیوم هیدرید یا سدیم آلانات یک ترکیب شیمیایی با فرمول NaALH4 می باشد . اتم های این ماده از اتم های سدیمی تشکیل شده که توسط چهار وجهی های ALH4 احاطه شدند این ماده یک جامد پیروفوریک اسید است که در تترا هیدرو فوران حل شده اما در در دی اتیل اتر و هیدروکربن ها حل نمیشود..این ماده برای ذخیره سازی هیدروژناستفاده میشود که در طی فرایند هیدروژن زدایی این فاز به فاز میانی Na3ALH6 تبدیل شده و در اثر آن هیدروژن بصورت گاز آزاد میگردد.
سنتز آلانات سدیم
Na + Al + 2 H2 → NaAlH4
برای سنتز آلانات سدیم روش مرسوم استفاده از پودر NAH با خلوص 95 درصد و اندازه دانه 74 میکرون و و پودر AL با خلوص 99 درصد و اندازه دانه 74-154 میکرون می باشد . افزودنی هایی از قبیل TiF3
TiC
TiH2
T TNT
استفاده شده که مواد را با نسبت وزنی مشخص در آسیاب گلوله ای ریخته و برای 0 تا 50 ساعت با سرعت 450 دور بر دقیقه در دمای محیط قرار می دهیم.
پس از اتمام کار تست هایی از قبیل TG- DSC - XRD میتواند در بدست آمدن اطلاعات سنتز موثر باشند
ذخیره سازی هیدروژن
واکنش برای آزاد کردن گاز بصورت زیر است
(1) 3NaAlH4 → Na3AlH6+ 2 Al + 3 H2
(2) Na3AlH6 → 3 NaH + Al + 3/2 H2
هیدرید های فلزی پیچیده با فرمول عمومی ABH4 که A=Alkali metal و B عناصر گروه سوم مانند AL-B -Ga می باشند بررسی های دقیق تر با استفاده از تجزیه و تحلیل توسط TGA-DSC-XRD نشان میدهد که هیدروژن طی چند مرحله آزاد میشود .
واکنش (1) در دمایی حدوداً بین 210 تا 220 درجه سانتی گراد اتفاق می افتد و واکنش (2) در دمایی حدود 250 درجه سانتی گراد رخ می دهد و مقادیر فشار در دو واکنش بالا به ترتیب 15.4 و 2.1 می باشد .
برگشت ناپذیری این واکنش , ناپایداری هیدرید و سینتیک کند واجذب به این معنا است که این ماده بعنوان یک ماده ذخیره ساز امیدوار کننده به | سدیم کلرید که در فارسی به آن نمک گفته میشود و فرمول شیمیایی آن NaCl است، یک ترکیب یونی است که از نسبتهای معادل سدیم و کلر تشکیل شدهاست. سدیم کلرید ترکیب اصلی تشکیلدهنده نمک طعام است و بخش اعظم شوری آب اقیانوسها نیز بهدلیل این ترکیب است. در بلور نمک خوراکی، هر یون مثبت Na() توسط شش یون منفی (Cl) احاطه شدهاست. نمک طعام اغلب به عنوان چاشنی و طعمدهنده از قرنها پیش در آشپزی و تولید مواد غذایی به کار میرود. همچنین به دلیل تأثیر آن در جلوگیری از رشد ریزجانداران (میکروارگانیسمها) در نگهداری مواد غذایی مانند تهیه رب و ترشی یا ماهی و گوشت نمک سود مصرف شدهاست. این ماده سفیدرنگ در صنعت نیز کاربردهایی دارد.
منبع اصلی تهیه سدیم کلرید معادن نمک میباشند، ولی از آبهای شور (دریاها و دریاچههای آب شور) نیز قابل استحصال است.
سدیم کلرید، یک ترکیب یونی است که از واکنش بین فلز سدیم(11Na) و گاز کلر(17Cl) بهدست میآید. این واکنش همراه با تولید گرما و نور انجام میگیرد. در طی این واکنش یک الکترون از اتمهای سدیم به اتمهای کلر منتقل میشود و هر دو به آرایش هشتتایی میرسند. در این فرایند سدیم به کاتیون سدیم و کلر به آنیون کلرید تبدیل میشود. گرچه باید گفت که انتقال الکترون بین سدیم و کلر با توجه به آزمایشهای صورت گرفته به وسیلهٔ پرتوهای X کامل صورت نمیپذیرد و بازهم ابر الکترونی مشترک بین آنها وجود دارد. به عبارت دیگر سدیم ۱۰٫۰۵ الکترون و کلر ۱۷٫۷ الکترون در اطراف خود دارد.
نگارخانه
جستارهای وابسته
نمک
منابع
ترکیبهای سدیم
داروهای ضد عفونی
داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی
کانیهای سدیم
کلریدها
مواد دانهای
مواد شیمیایی خانگی
نگهدارندهها
هالیدهای فلزی | پودر آن را بر روی آتش میپاشیدند. با گذشت زمان برای پاشیدن پودر بر روی آتش دستگاههای خاموشکننده پودری طراحی و ساخته شد.
انواع پودرهای خاموشکننده: ۱- پودر شیمیایی که برای اطفاء حریق غیر فلزات کلاس A و B و C بکار میرود. ۲- پودر خشک که برای اطفاء حریق فلزات کلاس D بکار میرود.
پودر شیمیایی
پودر شیمیایی خود به دو گروه تقسیم میشود: الف) پودر شیمیایی معمولی که پایه آن بی کربنات سدیم، بی کربنات پتاسیم، بی کربنات اوره پتاسیم و پتاسیم کلراید میباشد و برای اطفاء حریق کلاسهای B و C مناسب میباشد. ب) پودر شیمیایی چند منظوره که برای اطفاء حریق کلاسهای B و C مناسب میباشد و پایه آن فسفات آمونیوم میباشد.
پودر خشک
پودر خشکی که برای اطفاء آتشسوزیهای فلزات قابل اشتعال مانند سدیم، منیزیم، آلومینیوم و غیره مناسب میباشد خود بر چند نوع است: ۱) نوع S – ترکیبی است از کلرور سدیم، کلرور پتاسیم و کلرور باریم که پس از ریختن بر روی آتش یک پوسته ضخیم روی آتش ایجاد کرده و حریق را خاموش میکند. ۲) نوع C – ترکیبی است از گل خشک و گرافیت و کلرور سدیم و خون خشک شده حیوانات. نوع دیگری از این نوع خاموشکننده وجود دارد که پایه آن سدیم کلراید به اضافه ترموپلاستیک است.
مقایسه ترکیبات مورد استفاده در پودر خاموشکننده
مشخص شده که ترکیبات پتاسیم نسبت به ترکیبات سدیم دارای قدرت خاموشکنندگی قوی تری هستند. به عنوان نمونه بی کربنات پتاسیم نسبت به بی کربنات سدیم توانایی بیشتری در خاموش کردن آتش دارد. اما پایداری ترکیبات پتاسیم به دلیل تمایل آنها به جذب رطوبت و همچنین امکان تجزیه شدنشان، نسبت به ترکیبات سدیم کمتر است. به همین دلیل از بی کربنات پتاسیم به دلیل ناپایداری و تمایل آن به کلوخهای شدن، کمتر در کپسولهای آتشنشانی استفاده میشود. تحقیقات نشان داده که نمک فلزات قلیایی از جمله نمک پتاسیم در ترکیب با اسید گلوکونیک میتواند به عنوان بخش مهمی از ترکیبات پودر شیمیایی کپسولهای آتشنشانی، به تنهایی یا به صورت ترکیب با مقادیر اندکی عامل ضد کلوخه شدن و عامل ضد جذب رطوبت یا به صورت ترکیب با سایر پودرهای شیمیایی خشک از جمله بی کربنات سدیم، فسفات آمونیوم و سولفات آمونیوم مورد استفاده قرار بگیرند. این ترکیبات گلوکنات پایدار بوده و جاذب رطوبت نمیباشند و همچنین دارای خواص خاموشکنندگی بسیار خوبی هستند.
عامل فشار: در تخلیه خاموشکنندههای پودری بهطور کلی دو روش جهت تخلیه خاموشکنندههای پودری وجود دارد. ۱) خاموشکنندههای پودر و هوا ۲) خاموشکنندههای پودر و گاز
خاموشکنندههای پودر و هوا
حجم سیلندر پودر و دیگر آن هوای خشک یا نیتروژن میباشد و در زمان شارژ فشار آن ۱۰ بار (PSI ۱۵۰) میباشد. به دلیل اینکه پودر در داخل خاموشکننده بهطور دائم تحت فشار میباشد احتمال کلوخه شدن در آن زیاد است؛ بنابراین هر از گاهی لازم است خاموشکننده را سر و ته نموده و مجدداً در جای خود بگذاریم. اغلب بر روی این خاموشکننده فشارسنج وجود دارد که فشار درون سیلندر را نشان میدهد. این خاموشکننده از نوع قابل کنترل بوده و در وزنهای مختلف از ۵/۰ کیلویی تا ۱۴ کیلویی (۱ تا ۳۰ پوند) وجود دارد. زمان تخلیه بستگی به وزن مواد محتوی دارد بهطوریکه از ۸ ثانیه | ۴۸۴ چهارصد و هشتاد و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۸۴
سده ۵ |
48174c81-8447-45f3-8e15-d2ad30e22c00 | سدیم | سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدرواکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد. | سدیم در دمای معمولی چه ویژگی ای دارد؟ | false | {
"answer_start": [
25
],
"text": [
"آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود"
]
} | سُدیم یک عنصر شیمیایی جدول تناوبی است که نشان شیمیایی آن Na و عدد اتمی آن ۱۱ است. سدیم یک فلز واکنشدهنده نرم و مومیشکل است و در دمای اتاق مایع است. این فلز به گروه فلزات قلیایی که از نظر ترکیبات طبیعی فراوان هستند (بهویژه آب نمک و هالیدها) تعلق دارد. این عنصر بسیار واکنشدهنده است و با شعله زرد رنگی میسوزد در آزمایشهای مربوط به هوا اکسید میشود و به شدت با آب واکنش میدهد؛ از این رو باید همیشه در زیر نفت یا روغن نگهداری شود. فلز سدیم در واکنشها به یون مثبت تبدیل میشود و یک الکترون از دست میدهد تا به آرایش گاز نجیب قبل از خود برسد.
و با چاقو به راحتی بریده شده و درصورت واکنش با کلر نمک خوراکی تولید میکند.
همچنین میتوانند برای استخراج آهن از فلز سدیم استفاده کنند اما به دلیل گران بودن آن و استخراج دشوار این فلز، از کربن برای استخراج آهن استفاده میکنند و به صرفهتر است.
ویژگیهای مهم
سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدروکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد.
کاربردها
سدیم در حالت فلزی عنصر لازم برای ساختن استرها و ترکیبات آلی است. این عنصر قلیایی بهوجودآورندهٔ ترکیب حیاتی نمک طعام (سدیم کلرید یا NaCl) نیز هست. کاربردهای دیگر عبارتاند از:
استفاده در لامپ بخار سدیم، استفاده در برخی از آلیاژها برای بهبودی ساختارشان، استفاده در ساخت صابون و ترکیبش با اسیدهای چرب، NaK سدیم و پتاسیم یک ماده مهم منتقلکننده حرارت است.
تاریخچه
مدت زمان زیادی است که سدیم (soda) به صورت ترکیبی شناخته شدهاست. این عنصر در سال ۱۸۰۷ توسط همفری دیوی از طریق عمل الکترولیز هیدروکسید سدیم جدا شد. در اروپای قرون وسطی ترکیبی از سدیم با نام لاتین Sodanum برای تسکین سردرد استفاده میشد. نماد جدید سدیم Na از لاتین جدید Natrium که در زبان یونانی نوعی نمک طبیعی است گرفته شدهاست.
پیدایش
سدیم در ستارگان فراوان است و این فراوانی در خطوط طیفی D در نور ستارگان مشهود تر است. سدیم حدوداً ۲٫۶٪ از پوسته زمین را به خود اختصاص دادهاست که چهارمین عنصر از نظر فراوانی در پوسته زمین و فروانترین فلز قلیایی است. این عنصر هماکنون به صورت اقتصادی از عمل برقکافت (الکترولیز) کلرید سدیم تولید میشود. این روش ارزانتر از روش برقکافت هیدروکسید سدیم است. قیمت هر پوند سدیم فلزی حدوداً ۱۵ تا ۲۰ سنت (در سال ۱۹۹۷) است؛ ولی هر پوند سدیم ACS آزمایشگاهی حدوداً ۳۵ دلار قیمت دارد که از نظر حجمی | سدیم هیدروژنکربنات یا سدیم بیکربنات با فرمول NaHCO3 یکی از نمکهای سدیم در ترکیب با کربنیک اسید است که تنها یک هیدروژن اسیدی این ترکیب با سدیم جایگزین شدهاست. این ترکیب، بیبو و بیطعم است که کمی دارای خاصیت بازی است و به صورت پودر سپید یا بلورین است و به آن جوش شیرین میگویند. بیکربنات جاذب رطوبت و بوگیر است. از این ماده برای متخلخل کردن خمیر نان نیز استفاده میشود.از دیگر کاربرد های آن، استفاده به عنوان ضد اسید برای از بین بردن اسید های اضافه ی معده است.
فرآوری
بیکربنات سدیم بیشتر به وسیلهٔ فرایند سلوی ساخته میشود که همان واکنش کلرید سدیم، آمونیاک و کربن دیاکسید در آب است که بیکربنات سدیم به صورت رسوب به دست آمده پس از صاف کردن و خشک کردن با حرارت به کربنات سدیم تبدیل خواهد شد. سالانه نزدیک به ۱۰۰۰۰۰ تن جوش شیرین فرآوری میشود. (سال ۲۰۰۱) همچنین میتوان با عبور دادن گاز از درون محلول جوشان کربنات سدیم خالص یا محلول هیدروکسید سدیم، بیکربنات سدیم را به شکل رسوب تهنشین شده به دست آورد.
ویژگیها
جوش شیرین در آب یک آمفوتر است؛ یعنی در آب میتواند به عنوان اسید یا باز رفتار کند. رفتار اسیدی آن به سبب وجود هیدروژن در ترکیبش است که در صنایع مختلف به عنوان آزادکننده کاربرد دارد.
حلالیت
در دمای معمولی ۱۰٫۳ گرم از این ماده در ۱۰۰ گرم آب حل میشود. اما در اتانول به مقدار کم محلول است.
کاربرد
بیشترین استفاده از بیکربنات سدیم در فرآوری انواع بیکینگ پودر است. مقدار اضافی از خمیر جوش شیرین بهطور مؤثر در پاک کردن و سائیدن سطوح میتواند استفاده گردد. در صنایع غذایی، تولید نوشابههای گازدار به عنوان منبع، صنایع پاک کنندههای خانگی و در کپسولهای اطفاء حریق به کار میرود. همچنین به عنوان باز دارنده در مواد منفجره استفاده میشود. در صنعت نساجی برای عمل آوردن نخهای پشمی و ابریشمی استفاده میشود. همچنین میتواند به عنوان پاککننده و ساینده ملایم در صورتی که ایجاد حساسیت نکند برای زیبایی پوست بکار رود. ضمن آنکه جوش شیرین به عنوان یک مکمل خوراکی در جیره غذایی دام و طیور میتواند در جهت جلوگیری از اختلالات متابولیکی و تغذیهای بکار برده شود.
کاربردهای بهداشتی
یکی دیگر از کاربردهای جوش شیرین در بهداشت بدن انسان است. برای مثال این ترکیب می تواند بوی بد را از بین ببرد، از این رو در تهیه دئودورانت ها مورد استفاده قرار می گیرد.
کاربرد پزشکی
در پزشکی کربنات سدیم به عنوان آنتیدوت داروهای ضدافسردگیهای سهحلقهای کاربرد دارد. {مدرک}
جوش شیرین در صنایع داروسازی برای تولید قرصهای جوشان استفاده میگردد و طی فرایندی در حضور اسید و آب، موجب تولید گاز کربنیک میگردد.
کاربردهای صنعتی
صنعت نساجی و دباغی
یکی از بارزترین مصارف سدیم بی کربنات در تولید پارچههای پشمی و ابریشمی است. صنعت نساجی، از جوش شیرین برای رنگرزی و چاپ پارچه استفاده وسیعی میکند. صنعت دباغی نیز بی کربنات سدیم را به عنوان یک عامل خنثیکننده مواد رنگرزی در فراینده رنگ استفاده میکند.
صنعت پلیمر
جوش شیرین استفاده گستردهای به عنوان کاتالیزور و تصفیهکننده در فرایند تولید پلیمرها و پلاستیکهای پیچیده دارد.
لاستیک و پلاستیک
به دلیل اینکه بی کربنات سدیم، دیاکسید کربن آزاد میکند بنابراین به عنوان عامل فوم ساز در فرایند تولید لاستیک | سدیم کلرات با فرمول شیمیایی NaClO3 یک ترکیب معدنی با شناسه پابکم 24487 است. که جرم مولی آن 106.44 g/mol میباشد. شکل ظاهری این ترکیب، جامد سفید است و در آب حل میشود. این ماده در دمای بالای 300 °C تجزیه شده و همراه با آزاد کردن گاز اکسیژن تبدیل به سدیم کلرید میشود. بیشترین کاربرد سدیم کلرات در صنایع کاغذسازی به عنوان ماده رنگبر خمیر است.
روش ساخت
در صنعت، سدیم کلرات از طریق الکترولیز محلول سدیم کلرید در دمای حدودا 70 °C و pH کنترل شده تولید میشود:
NaCl + 3 H2O → NaClO3 + 3 H2
جستارهای وابسته
ترکیب شیمیایی
نامگذاری اتحادیه بینالمللی شیمی محض و کاربردی
منابع
اکسیدکنندهها
اکسیدکنندههای آتشزا
ترکیبهای سدیم
کلراتها
نمگیرها | استات سدیم، با فرمول CH۳COONa، اغلب با علامت اختصاری NaOAc و همچنین سدیم اتانات، نمک سدیم استیک اسید است.
تاریخچه
سدیم استات برای اولین بار در سال 1807 توسط آقای همفری دیوی کشف شد.
موارد استفاده
این نمک بیرنگ دارای موارد استفاده وسیعی است. از جمله استفادههای آن میتوان به استفاده در صنعت نساجی برای خنثیسازی ضایعات اسید سولفوریک اشاره کرد. در تولید لاستیک مصنوعی، برای جلوگیری از حرارت زیاد از سدیم استات استفاده میشود. در تولید لباسهای پنبهای (کتان) سدیم استات برای جلوگیری از تجمع الکتریسیته ساکن به کار میرود. این نمک در عکاسی و رنگ نیز کاربرد دارد.
همچنین در صنعت آبکاری الکترولس از این نمک در محلول آبکاری به عنوان عامل بافر کننده استفاده میشود.
این نمک به دلیل کارایی بهتر و ارزانتر بودن، در پوشش و درزگیری بتن برای جلوگیری از صدمه خوردن در برابر آب مورد استفاده قرار میگیرد.
سدیم استات در خوراکیها برای طعم دهی به کار میرود که مشهورترین استفاده آن در مزه چیپس سرکه نمکی است.
این نمک از واکنش سدیم بیکربنات در سرکه به صورت محلول سدیم استات در آب به دست میآید. به بیان دیگر جوش شیرین با سرکه واکنش میدهد و تبدیل به محلول سدیم استات در آب میشود که با آزادسازی کربنیک اسید به صورت گاز کربن دیاکسید و آب همراه است.
ویژگی های شیمیایی
از ویژگی های شیمیایی سدیم استات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
می توان از سدیم استات برای شست و شو استفاده کرد.
هر چند که سدیم استات ماده ای بی خطر است، اما ممکن است استنشاق آن باعث گلودرد شده یا تماس آن با چشم موجب قرمزی چشم شود.
معادله شیمیایی
CH3COOH + NaHCO3 → CH3COONa + CO2 + H2O
آب + کربن دی اکسید + سدیم استات → سدیم بیکربنات + اسید اسِتیک
منابع
ویکیپدیای انگلیسی
سدیم استات | اروند شیمی
استاتها
افزودنیهای خوراکی
افزودنیهای عدد ئی
ترکیبهای سدیم
مواد شیمیایی در عکاسی
نمکهای آلی سدیم | سدیم نیترید (Na 3 N) یک ترکیب معدنی است که برخلاف لیتیم نیترید و برخی دیگر از نیتریدها، یک نیترید فلز قلیایی بسیار ناپایدار است. با ترکیب پرتوهای اتمی سدیم و نیتروژن که بر روی یک لایه یاقوت کبود دمای پایین رسوب میکنند، میتوان آن را ایجاد کرد. این ماده به راحتی به عناصر خود تجزیه میشود:
2 Na 3 N → 6 Na + N 2
تشکیل
سدیم نیترید را میتوان به دو روش مختلف تولید (سنتز) کرد:با تجزیه حرارتی از NaNH 2 یا با واکنش مستقیم از عناصر. رایجترین روش برای تولید موفقیتآمیز سدیم نیترید توسط دیتر فیشر، مارتین جانسن و گریگوری واجنین با استفاده از روش دومی انجام شدهاست. راه اول تعیین نسبت مورد نظر از Na و N 2 در فاز گاز به صورت جداگانه و وارد کردن آنها در یک محفظه خلاء در بستر سرد میباشد، که سپس تا دمای اتاق (298 K) گرم میشود تا تبلور شود. روش دوم واکنش سدیم اولیه با نیتروژن فعال شده با پلاسما بر روی یک سطح فلز است. با وارد کردن آلیاژ Na-K مایع به ترکیب و با حذف مایع اضافی و شستشو با آلیاژ تازه، میتوان این سنتز را بیشتر تسهیل کرد. سپس ماده جامد با استفاده از سانتریفیوژ از مایع جدا میشود. با این حال روش واجنین بسیار حساس به هوا است و میتواند به سرعت تجزیه شده و بسوزد، مگر اینکه در محیط اکسیژن خالص (O 2) قرار گیرد.
ویژگیها
سدیم نیترید میتواند از رنگ قهوه ای مایل به قرمز یا آبی تیره بسته به تولید ترکیب به دلیل خواص ذاتی باشد. بعد از چند هفته در دمای اتاق، هیچ نشانه ای از تجزیه نشان نمیدهد. این ترکیب نقطه ذوب ندارد؛ زیرا همانطور که با استفاده از طیفسنجی جرمی در حدود ۳۶۰ کلوین ثابت شدهاست، دوباره به فرمهای اولیه آن تجزیه میشود. تخمین آنتالپی تشکیل برای این ترکیب، ۶۴ کیلوژول بر مول است.
کاربردها
این ماده در کارخانجات در رنج وسیعی از رنگهای و رنگدانهها، در صنعت داروسازی به عنوان یک حد واسط در تولید ساخارین و کافئین، در واکنشهای آلی تولید حشره کش و علف کشها به عنوان مهار کنندهٔ خوردگی، در صنعت نساجی به عنوان یک عامل سفید کننده، در صنعت لاستیک به عنوان بازدارندهٔ پلیمری، در برنامههای کاربردی شامل تصفیه آب، مایعات ضد انجماد، کیسه هوای خودروها، پاک کنندههای صنعتی و روانکنندهها کاربرد دارد. در صنایع مختلف از جمله صنایع خودروسازی و حمل و نقل هوایی، نیتریت سدیم برای درمان گرما و حرارت شیمیایی فلزات، آلیاژها و بخشی از آنها استفاده میشود. با توجه به خواص ضد خوردگی، نیتریت سدیم نیز به عنوان یک خنککننده در ذخیره انرژی حرارتی برای سیستمهای تهویه مطبوع و سردخانه صنعتی استفاده میشود.
منابع
ترکیبهای سدیم
صفحههای مواد شیمیایی فاقد ChemSpiderID
مقالههای فاقد ایبیآی
مقالههای فاقد کیایجیجی
مقالههای فاقد یوانآیآی
نیتریدها | نمک اسیدی، نمکی است، که تعدادی از اتمهای هیدروژن قابل تعویض در مولکول آن، باقیمانده و خاصیت اسیدی دارد. نمکهای اسیدی، معمولأ دارای یک یا چند فلز قلیایی و نیز یک یا چند اتم هیدروژن میباشند.
از نمکهای اسیدی معروف و شناخته شده، میتوان، به: سدیم هیدروسولفید (NaHS)، سدیم بیسولفات (NaHSO4)، مونوسدیم فسفات (NaH2PO4) و دیسدیم فسفات (Na2HPO4) اشاره کرد. نمکهای اسیدی اغلب، در محلولهای بافر استفاده میشوند..
بعنوان مثال؛ نمک اسیدی در سدیم بیسولفات، از ترکیب و سپس خنثی سازی نیمی از مولکولهای سولفوریک اسید با سدیم هیدروکسید به وجود میآید:
H2SO4 + NaOH → NaHSO4 + H2O
ترکیبات نمکهای اسیدی، میتواند خاصیت اسیدی یا بازی داشته باشند: برای نمکهایی که از کاتیون باز ضعیف و آنیون اسید قوی ساخته شدهاند، اگر Ka> Kb باشد، نمک، اسیدی بوده و اگر Kb> Ka باشد، نمک خنثی است. در نهایت، رابطه میان Ka و Kb تعیینکننده حالت نمک بدست آمده، خواهد بود.
استفاده در مواد غذایی
برخی از نمکهای اسیدی، در پختوپز استفاده میشوند. نمکهای اسیدی، در پودرهای کیک یافت میشوند و معمولاً به دو دسته دمای پایین (یا یک اثر) و دمای بالا (و یا دو اثر) تقسیمبندی میشوند.
معمولأ نمکهای اسیدی در دمای پایین و در دمای اتاق واکنش نشان میدهند و برای ورآمدن یا به اصطلاح پُف کردن مورد استفاده قرار میگیرند. به عنوان نمونه میتوان به: پتاسیم بی تارتارات، فسفات کلسیم و سیترات اشاره نمود.
نمکهای اسیدی دمای بالا، در طول پخت ورآمده و معمولاً از نمکهای آلومینیوم مانند کلسیم فسفات آلومینیوم تشکیل شدهاند. برخی از نمکهای اسید نیز ممکن است در مکمل قهوه یافت شوند.
منابع
اسیدها
نمکها | سدیم بورو هیدرید، یا سدیم تترا هیدرو بورات، ترکیبی معدنی با فرمولاسیون NaBH4 است. این جامد سفید رنگ معمولاً به صورت پودری بوده و به عنوان عامل کاهنده در کاربردهای شیمیایی در دو مقیاس آزمایشگاهی و صنعتی استفاده میشود. این ماده در ساخت خمیر چوب کاربرد دارد، ولی به دلیل هزینه ی بالای آن در صنعت چوب از آن استفاده نمیشود. این ترکیب در الکلها، در برخی از اترها و در آب حل می شود، اگرچه به آهستگی هیدرولیز می شود.
این ترکیب در دهه ی 1940 به وسیلهٔ ی H. I. Schlesinger کشف شد. H. I. Schlesinger به دنبال یافتن ترکیبات قرار اورانیوم بود. نتایج این تحقیق در سال 1953 از حالت محرمانه خارج شده و منتشر شد.
ویژگیها
سدیم بورو هیدرید پودری میکرو کریستالی بی بو به رنگ سفید و یا خاکستری مایل به سفید است که از حالت توده ی آن تهیه می شود. این ماده با استفاده از کریستالیزاسیون دوباره از دیگلیم گرم در دمای 50 درجه ی سانتیگراد تخلیص می شود. سدیم بورو هیدرید در حلالهای پروتیک از قبیل الکل و آب قابل حل است. ترکیب سدیم بوروهیدرید با این حلالهای پروتیک باعث تولید مولکول هیدروژن می شود، اگرچه این واکنشها به نسبت آرام است. تجزیه ی کامل محلول متانول نزدیک به 90 دقیقه در دمای بیست درجه ی سانتیگراد طول میکشد. این ترکیب در محلولهای آبی خنثی و یا اسیدی تجزیه می شود، اما در pH=14 پایدار است.
ساختار
سدیم بوروهیدرید یک ترکیب نمکی است که ار آنیونهای تتراهدرال -BH4 تشکیل شدهاست. این ماده ی جامد به سه شکل α، β و ɤ یافت میشود. پایدارترین فرم آن در دما و فشار اتاق فرم آلفای آن است. فرم آلفای این ترکیب مکعبی بوده و به عنوان ساختار نوع NaCl شناخته میشود و در گروه فضایی Fm3m قرار می گیرد. در فشار GPa 3/6 ساختار آن به فرم تتراگونال (فرم بتا در گروه فضایی P421c) و در فشار GPa 9/8 به فرم اورتو رومبیک ( فرم گاما در گروه فضایی Pnma) تبدیل میشود.
سنتز و نگهداری
جهت سنتز تجاری سدیم بوروهیدرید از دو روش براوون-اشلسینگر (Brown-Schlesinger) و بایر (Bayer) استفاده می شود. در روش براوون-اشلسینگر سدیم بوروهیدرید در مقیاس صنعتی تهیه با روش ابتدایی اشلسینگر تهیه می شود. در این روش سدیم هیدرید که از واکنش سدیم با مولکولهای هیدروژن به دست می آید با تری متیل بورات در دمای بین 250 تا 270 درجه ی سانتیگراد واکنش میدهد.
B(OCH3)3 + 4 NaH → NaBH4 + 3 NaOCH3
با تولید میلیونها کیلوگرم از این ماده، سطح تولید آن در جهان از هر نوع مواد کاهنده ی هیدریدی بیشتر است. همچنین از برهمکنش NaH بر سطح شیشه ی بوروسیلیکات به دست می آید.
در فرایند بایر سدیم بوروهیدرید از برهمکنش بوراکس، سدیم، هیدروژن، سیلیسیم اکسید در دمای 700 درجهی سانتیگراد سنتز میشود:
Na2B4O7 + 16 Na + 8 H2 + 7 SiO2 → 4 NaBH4 + 7 Na2SiO3
اخیراً تلاشهایی در جهت اصلاح روش بایر در جهت جایگزینی ماده ی کاهنده ی سدیم با منیزیم صورت گرفتهاست. دو روشی که در ادامه آورده شده اند به عنوان روشهایی در جهت اصلاح روش بایر ارائه شده اند. اما برای هر دو مورد هنوز مشکل بازدهی بالا | باتریهای سدیم-یون یا باتریهای نمک سدیم گونهای از باتریهای قابل شارژ هستند که در آن یونهای سدیم عامل اصلی ایجاد جریان در مدار هستند. این باتریها هنوز در حال گسترش و بهینه سازی هستند ولی تواناییهایی مشابه با باتریهای لیتیم-یون داشته و میتوانند در دمای اتاق (حدود ۲۵˚C) کار کنند.
منابع
باتریهای فلز-یون
سدیم-یون
انواع باتریها | یک سری عملیاتهای شیمیایی ماده ای با خلوص بالاتر نیز قابل دست یابی است.
روش دیگر، تولید زیرکونیا از زیرکون (زیرکونیوم سیلیکات) است که فرایند نسبتاً پیچیدهای دارد. در این روش با روشهای متفاوت باید تجزیه صورت گیرد و هرکدام از این روشهای متغیر هستند بنابراین بسیار دور از انتظار است که دو شرکت تولیدکننده یک مسیر یکسان را دنبال کنند.
بهطور کلی سه روش برای این فرایند وجود دارد:
۱) رایجترین روش تجزیه با استفاده از سدیم هیدروکسید در دمای ۶۰۰ درجه سانتیگراد یا با سدیم کربنات در ۱۰۰۰ درجه سانتیگراد و تشکیل سدیم زیرکونات، سدیم زیرکونات سیلیکات و سدیم سیلیکات میباشد که سدیم سیلیکات در آب حل میشود. در ادامه با کلسیناسیون، اکسیدی با خلوص پایین حاصل میشود که میتوان آن را خالص سازی کرد.
۲) تجزیه با کلسیا در دمای ۱۶۰۰ درجه سانتیگراد، زیرکونیا و کلسیم سیلیکات حاصل میکند. کلسیم سیلیکات با هیدروکلریک اسید رسوب میکند و جدا میشود. تجزیه با کلسیا میتواند در کوره قوس الکتریکی در دمای ۲۷۵۰ درجه سانتیگراد نیز انجام شود و تولید زیرکونیای ذوبی کند.
۳) گرمایش زیرکن همراه با کربن در کوره قوس الکتریکی منجر به تشکیل زیرکونیا میشود.
از روشهای دیگر تولید زیرکونیا تجزیه پلاسمایی است بدین صورت که دانههای زیرکن درون یک قوس پلاسما با دمای ۱۴۰۰۰ درجه سانتیگراد تزریق شده، ذوب میشوند و به صورت شیمیایی تفکیک میشوند. دانههای در حال سقوط به سرعت خنک شده و از آنجایی که نقطه ذوب زیرکونیا بسیار بالاست، اولین فازی است که به شکل دندریتهای ریز منجمد میشود. سیلیکا در فاز شیشه ای آمورف منجمد میشود که در سدیم هیدروکسید حل شده و تولید سدیم متاسیلیکات میکند که آن نیز محصولی کارآمد است.
یک راه دیگر برای سنتز به صورت بالک استفاده از زیرکن و سنگ آهک است که در آن یک فرایند تجزیه ای دو مرحله ای اتفاق میافتد و زیرکونیا و کلسیم سیلیکات تشکیل میشوند و بعد از آن با روشهای فیزیکی یا شیمیایی جداسازی میشوند.
یک کار رایج در سنتز زیرکونیا تشکیل یک محلول آبی از زیرکونیوم اکسی کلرید است. دما، pH و شرایط نگهداری بر ریزساختار محصول نهایی مؤثر هستند. با نگهداشتن شرایط مطلوب یک پودر ریزدانه حاصل میشود. همچنین با تغییر پارامترهای مختلف میتوان به محصولی با خاصیت متفاوت رسید.
مرحله نهایی بعد از سنتز، کلسیناسیون است که در اینجا نیز تغییر پارامترها محصول متفاوتی رو حاصل میکند بنابراین محصولات بی شماری قابل دست یابی هستند.
جستارهای وابسته
ترکیب شیمیایی
نامگذاری اتحادیه بینالمللی شیمی محض و کاربردی
منابع
اجزای شیشهای اکسیدهای معمول
اکسیدها
اکسیدهای فلزات واسطه
بیوموادها
ترکیبهای زیرکونیوم
خواص مواد پیشرفته
دیرگدازها
زیرکن
سرامیک
مواد سرامیک | مونوسدیم زنات نمک سدیم و زنیک اسید با فرمول NaHXeO 4 · 1.5H 2 O است. این ماده یک عامل اکسنده قدرتمند و یک ترکیب کاملاً واکنشی از زنون است.
ساخت
سدیم زنات را میتوان با واکنش ۳ مول از زنون تترافلورید با ۴ مول از آب و ۴ مول از سدیم هیدروکسید تولید کرد.
3 XeF 4 + 4 H 2 O + 4 NaOH → Xe + 2 NaHO 4 Xe + 12 HF
مونوسدیم زنات را میتوان با مخلوط کردن محلولهای زنون تریاکسید و سدیم هیدروکسید و به دنبال آن انجماد تا دمای نیتروژن مایع و کمبود آب در خلأ ایجاد کرد.
ویژگیها
مونوسدیم زنات در حالت خالص با گرم شدن تا ۱۶۰ درجه سلسیوس پایدار است؛ با این وجود میتواند در صورت ضربه مکانیکی منفجر شود یا در صورت مخلوط شدن با XeO 3 کاهش دما رخ دهد. سدیم زنات با دوز کشنده میانگین در موشها میان ۱۵ تا ۳۰ میلیگرم در کیلوگرم کمی سمی است. زنات خیلی سریع از بدن خارج میشود. در موشها به دلیل تجزیه و بازدم، میزان خون در بیست ثانیه به نیم کاهش مییابد. این ماده در صفاق نیمه عمر تا شش دقیقه دارد.
منابع
ترکیبهای سدیم
اکسیدکنندهها
ترکیبهای زنون |
49ef19c8-dde1-4672-baa1-19d450e76858 | سدیم | سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدرواکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد. | سدیم در چه دمایی نرم است؟ | false | {
"answer_start": [
8
],
"text": [
"دمای معمولی اتاق"
]
} | سُدیم یک عنصر شیمیایی جدول تناوبی است که نشان شیمیایی آن Na و عدد اتمی آن ۱۱ است. سدیم یک فلز واکنشدهنده نرم و مومیشکل است و در دمای اتاق مایع است. این فلز به گروه فلزات قلیایی که از نظر ترکیبات طبیعی فراوان هستند (بهویژه آب نمک و هالیدها) تعلق دارد. این عنصر بسیار واکنشدهنده است و با شعله زرد رنگی میسوزد در آزمایشهای مربوط به هوا اکسید میشود و به شدت با آب واکنش میدهد؛ از این رو باید همیشه در زیر نفت یا روغن نگهداری شود. فلز سدیم در واکنشها به یون مثبت تبدیل میشود و یک الکترون از دست میدهد تا به آرایش گاز نجیب قبل از خود برسد.
و با چاقو به راحتی بریده شده و درصورت واکنش با کلر نمک خوراکی تولید میکند.
همچنین میتوانند برای استخراج آهن از فلز سدیم استفاده کنند اما به دلیل گران بودن آن و استخراج دشوار این فلز، از کربن برای استخراج آهن استفاده میکنند و به صرفهتر است.
ویژگیهای مهم
سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدروکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد.
کاربردها
سدیم در حالت فلزی عنصر لازم برای ساختن استرها و ترکیبات آلی است. این عنصر قلیایی بهوجودآورندهٔ ترکیب حیاتی نمک طعام (سدیم کلرید یا NaCl) نیز هست. کاربردهای دیگر عبارتاند از:
استفاده در لامپ بخار سدیم، استفاده در برخی از آلیاژها برای بهبودی ساختارشان، استفاده در ساخت صابون و ترکیبش با اسیدهای چرب، NaK سدیم و پتاسیم یک ماده مهم منتقلکننده حرارت است.
تاریخچه
مدت زمان زیادی است که سدیم (soda) به صورت ترکیبی شناخته شدهاست. این عنصر در سال ۱۸۰۷ توسط همفری دیوی از طریق عمل الکترولیز هیدروکسید سدیم جدا شد. در اروپای قرون وسطی ترکیبی از سدیم با نام لاتین Sodanum برای تسکین سردرد استفاده میشد. نماد جدید سدیم Na از لاتین جدید Natrium که در زبان یونانی نوعی نمک طبیعی است گرفته شدهاست.
پیدایش
سدیم در ستارگان فراوان است و این فراوانی در خطوط طیفی D در نور ستارگان مشهود تر است. سدیم حدوداً ۲٫۶٪ از پوسته زمین را به خود اختصاص دادهاست که چهارمین عنصر از نظر فراوانی در پوسته زمین و فروانترین فلز قلیایی است. این عنصر هماکنون به صورت اقتصادی از عمل برقکافت (الکترولیز) کلرید سدیم تولید میشود. این روش ارزانتر از روش برقکافت هیدروکسید سدیم است. قیمت هر پوند سدیم فلزی حدوداً ۱۵ تا ۲۰ سنت (در سال ۱۹۹۷) است؛ ولی هر پوند سدیم ACS آزمایشگاهی حدوداً ۳۵ دلار قیمت دارد که از نظر حجمی | سدیم هگزامتافسفات با فرمول شیمیایی یک ترکیب شیمیایی با شناسه پابکم ۲۴۹۶۸ است. که جرم مولی آن 611.7704 g mol-1 میباشد. شکل ظاهری این ترکیب، بلورهای سفید است.
هگزا متا فسفات سدیم، از نظر شکل ظاهری ترکیبی جامد و سفید رنگ است و در آب محلول میباشد. این ترکیب، توانایی جذب رطوبت هوا را دارد و میتواند با یونهای فلزی واکنش دهد. به عنوان یک گیرنده استفاده میشود و در طیف گستردهای از صنایع از جمله افزودنی غذایی، کاربرد دارد. کربنات سدیم گاهی به SHMP اضافه میشود تا pH را به ۸٫۰ الی ۸٫۶ برساند، که باعث تولید تعدادی از محصولات SHMP برای نرم شدن آب و مواد شوینده میشود.
تاریخچه هگزا متا فسفات سدیم
اسید هگزامتافسفریک در سال ۱۸۴۹ توسط شیمیدان آلمانی تئودور فلیتمن نامگذاری شد. تا سال ۱۹۵۶، تجزیه و تحلیل کروماتوگرافی هیدرولیزهای نمک گراهام (سدیم پلی فسفات) وجود آنیونهای حلقوی حاوی بیش از چهار گروه فسفات را نشان داد؛ این یافتهها در سال ۱۹۶۱ تأیید شد. در سال ۱۹۶۳، اریش تیلو و اولریش شولکه شیمی دانان آلمانی موفق شدند با گرم کردن تری متافسفات سدیم بی آب، هگزا متا فسفات سدیم را تهیه کنند.
جدول مشخصات فنی هگزا متا فسفات سدیم
فرایند تولید هگزامتا فسفات سدیم
برای تولید اسید سدیم پیرو فسفات، ابتدا ارتو فسفات مونو سدیم را حرارت میدهند که هگزامتا فسفات سدیم با حرارت دادن ارتو فسفات مونو سدیم تولید میشود.
2NaH2PO4 →Na2H2P2O7+H2O
سپس، پیرو فسفات گرم میشود و هگزامتافسفات سدیم مربوط را تولید میکند:
3Na2H2P2O7 →(NaPO3)6 +3H2O
به دنبال آن خنک سازی سریع انجام میشود.
واکنشهای هگزا متا فسفات سدیم
SHMP در محلول آبی، به ویژه در شرایط اسیدی، به سدیم تری متا فسفات و سدیم ارتو فسفات هیدرولیز میشود. در اثر حرارت دادن هگزا متا فسفات سدیم، ترکیبات مونو سدیم ارتو فسفات و مونو سدیم پیرو فسفات تولید میشود.
کاربرد هگزا متا فسفات سدیم
یک استفاده قابل توجه برای هگزامتا فسفات سدیم به عنوان یک پراکنده کننده یا دیسپرسانت میباشد.
به عنوان عامل بازدارنده رسوب، در سیستمهای اسمز معکوس، RO، یا همان آب شیرین کن مورد مصرف میباشد.
برای تولید ذرات سرامیکی، یکی از مواد پایه محسوب میشود.
همچنین از آن به عنوان عامل پراکنده ساز برای تجزیه رس و سایر انواع خاک برای ارزیابی بافت خاک استفاده میشود.
این ماده به عنوان یک ماده فعال در خمیردندانها به عنوان ماده ضد لک و پیشگیری از تارتار استفاده میشود.
در صنایع غذایی برای تولید انواع نوشیدنی انرژی زا NOS حاوی هگزامتافسفات سدیم است.
برای تولید انواع مواد افزودنی غذایی استفاده میشود.
SHMP به عنوان یک امولسیون کننده استفاده میشود.
در صنایع لبنی برای تولید شیر پاکتی، پودرهای پنیر، خامه زده شده از هگزامتافسفات سدیم خوراکی استفاده میشود.
در کارخانجات غذایی برای تولید سفیده تخم مرغ بستهبندی شده نیز از گرید خوراکی هگزامتا فسفات سدیم استفاده میکنند.
برای گوشت گاو، فیله ماهی، ژله میوه ای، دسرهای منجمد، سس سالاد، شاه ماهی، غلات صبحانه، بستنی، آبجو و نوشیدنیهای بطری شده، نیز از SHMPاستفاده میشود.
اطلاعات ایمنی و شرایط نگهداری هگزا متا فسفات سدیم
این ترکیب شیمیایی، برای سلامتی انسان مضر نیست. اما به کلیه پرسنل اعلام میشود که به هنگام کار با این ماده، تمام موارد ایمنی و نکات کار با مواد شیمیایی را رعایت | استات سدیم، با فرمول CH۳COONa، اغلب با علامت اختصاری NaOAc و همچنین سدیم اتانات، نمک سدیم استیک اسید است.
تاریخچه
سدیم استات برای اولین بار در سال 1807 توسط آقای همفری دیوی کشف شد.
موارد استفاده
این نمک بیرنگ دارای موارد استفاده وسیعی است. از جمله استفادههای آن میتوان به استفاده در صنعت نساجی برای خنثیسازی ضایعات اسید سولفوریک اشاره کرد. در تولید لاستیک مصنوعی، برای جلوگیری از حرارت زیاد از سدیم استات استفاده میشود. در تولید لباسهای پنبهای (کتان) سدیم استات برای جلوگیری از تجمع الکتریسیته ساکن به کار میرود. این نمک در عکاسی و رنگ نیز کاربرد دارد.
همچنین در صنعت آبکاری الکترولس از این نمک در محلول آبکاری به عنوان عامل بافر کننده استفاده میشود.
این نمک به دلیل کارایی بهتر و ارزانتر بودن، در پوشش و درزگیری بتن برای جلوگیری از صدمه خوردن در برابر آب مورد استفاده قرار میگیرد.
سدیم استات در خوراکیها برای طعم دهی به کار میرود که مشهورترین استفاده آن در مزه چیپس سرکه نمکی است.
این نمک از واکنش سدیم بیکربنات در سرکه به صورت محلول سدیم استات در آب به دست میآید. به بیان دیگر جوش شیرین با سرکه واکنش میدهد و تبدیل به محلول سدیم استات در آب میشود که با آزادسازی کربنیک اسید به صورت گاز کربن دیاکسید و آب همراه است.
ویژگی های شیمیایی
از ویژگی های شیمیایی سدیم استات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
می توان از سدیم استات برای شست و شو استفاده کرد.
هر چند که سدیم استات ماده ای بی خطر است، اما ممکن است استنشاق آن باعث گلودرد شده یا تماس آن با چشم موجب قرمزی چشم شود.
معادله شیمیایی
CH3COOH + NaHCO3 → CH3COONa + CO2 + H2O
آب + کربن دی اکسید + سدیم استات → سدیم بیکربنات + اسید اسِتیک
منابع
ویکیپدیای انگلیسی
سدیم استات | اروند شیمی
استاتها
افزودنیهای خوراکی
افزودنیهای عدد ئی
ترکیبهای سدیم
مواد شیمیایی در عکاسی
نمکهای آلی سدیم | سدیم کربنات، Na2CO3 یک نمک سدیم است که از ترکیب آن با کربنیک اسید تولید میشود. همه اشکال آن نمکهای سفید و محلول در آب هستند که محلولهای قلیایی متوسطی را در آب تولید میکنند. این ماده بهطور سنتی از خاکستر گیاهانی که در خاکهای غنی از سدیم رشد میکنند استخراج میشدهاست. سدیم کربنات در مقادیر زیاد توسط فرایند سُلوی از سدیم کلرید و آهک تولید میشود.
کاربردها
عمده کاربرد سدیم کربنات در تولید شیشه است. چنانچه سدیم کربنات را در دماهای بسیار بالا حرارت دهیم، و آن را با ماسه و کلسیم کربنات ترکیب کنیم و سپس به سرعت آن را سرد کنیم، محصول ما شیشه خواهد بود.
سدیم کربنات همچنین به عنوان یک باز نسبتاً قوی در بسیاری از موارد به کار میرود. برای مثال، به عنوان تنظیمکننده PH جهت حفظ پایداری شرایط قلیایی لازم برای عملکرد اکثر عوامل تولیدکننده از این ترکیب استفاده میشود.
به عنوان یک افزودنی رایج در مخازن شهری جهت خنثیسازی اثر اسیدی کلر و افزایش PH به کار میرود. در آشپزی، گاهی اوقات به عنوان یک جایگزین برای سدیم هیدروکسید برای قلیایی کردن به خصوص در چوب شور (نان نمکی) به کار میرود. این خوراکها با یک محلول ماده قلیایی عمل آوری میشوند تا PH سطح ماده غذایی را تغییر کند که این سبب برشتگی بیشتر آن میشود.
در شیمی این ماده به عنوان یک الکترولیت استفاده میشود و این از آن جهت است که الکترولیتها معمولاً بازهای نمکی دارند و از طرفی سدیم کربنات به عنوان یک رسانای خوب در الکترولیز عمل میکند. همچنین به عنوان استاندارد اصلی تیتراسیون اسید و باز به کار میرود و این به دلیل پایداری جامد و گاز این ماده است که سبب سهولت در اندازهگیری دقیق تر جرم میشود.
در خانهها به عنوان نرمکنندهٔ آب در شستوشوی لباسها به کار میرود. این ماده با یونهای منیزیم و کلسیم موجود در آب سخت مقابله میکند و مانع از تشکیل پیوند بین آنها با ماده شوینده به کار رفته میشود. بدون استفاده از سدیم کربنات شوینده اضافی برای خیساندن یونهای منیزیم و کلسیم نیاز میشود. سدیم کربنات در بخش شویندهای فروشگاهها به نام علف شوره (اشنان) دیده میشود و بهطور مؤثری لکههای روغن، گریس، و الکل را از بین میبرد. سدیم کربنات همچنین به عنوان عامل ضد رسوبی از جمله رسوبهایی که در کتریها و ماشینهای بخار دیده میشود به کار میرود.
در کارگاههای آجرپزی از سدیم کربنات به عنوان عامل خمیرکننده استفاده میشود تا حجم آب مورد نیاز جهت قالبگیری خاک رس کاهش یابد. همچنین از آن برای تهیه فوری ماکارونی استفاده میشود.
سدیم کربنات یک افزودنی غذایی است (E500) که به عنوان تنظیمکننده میزان ترشی و نیز به عنوان پایدارکننده به کار میرود. سدیم کربنات همچنین در تولید بستنی چوبی کاربرد دارد. احساس خنکی و گازدار بودن نتیجهٔ واکنش گرماگیر بین سدیم کربنات و یک اسید ضعیف است (که معمولاً سیتریک اسید انتخاب میشود) و در نتیجهٔ آن کربن دیاکسید تولید میشود؛ یعنی زمانی که بستنی با بزاق دهان خیس میشود.
سدیم کربنات همچنین برای از بین بردن کپک چوب یا سایر مواد به کار میرود.
شکلگیری
سدیم کربنات در آب محلول است. اما بهطور طبیعی در بخشهای خشک، به خصوص در رسوبهای معدنی شکل گرفته از | آلومینیوم هیدرید سدیم یا آلانات سدیم، یک ترکیب شیمیایی است.
شکل ظاهری این ترکیب، جامد بلوری سفید است.
هیدرید های کمپلکس
در هیدرید های کمپلکی اتم هیدروژن یا به صورت یونی و یا به صورت کووالانسی به درون حجم ماده ی ذخیره سازی پیوند میخورد . سپس از طریق تجزیه ماده ی میزبان به دو یا چند جز اتم هیدروژن آزاد میشود. این مواد به طور کلی از فلزات قلیایی یا قلیایی خاکی و هیدرید های آنیونی مانند [ALH4], [NH2] , [BH4] به وجود آمده اند . هیدرید های کمپلکس سال ها پیش برای اولین بار سنتز شدند و قابلیت آنها بعنوان مواد ذخیره ساز هیدروژن آشکار گردید . این امر خصوصا در مورد سدیم آلانات NaALH4 بعلت قابلیت افزایش کاتالیزوری فرآیند هیدروژن دهی و هیدروژن زدایی اتفاق افتاد که در ادامه به آن پرداخته میشود
سدیم آلومینیوم هیدرید یا سدیم آلانات یک ترکیب شیمیایی با فرمول NaALH4 می باشد . اتم های این ماده از اتم های سدیمی تشکیل شده که توسط چهار وجهی های ALH4 احاطه شدند این ماده یک جامد پیروفوریک اسید است که در تترا هیدرو فوران حل شده اما در در دی اتیل اتر و هیدروکربن ها حل نمیشود..این ماده برای ذخیره سازی هیدروژناستفاده میشود که در طی فرایند هیدروژن زدایی این فاز به فاز میانی Na3ALH6 تبدیل شده و در اثر آن هیدروژن بصورت گاز آزاد میگردد.
سنتز آلانات سدیم
Na + Al + 2 H2 → NaAlH4
برای سنتز آلانات سدیم روش مرسوم استفاده از پودر NAH با خلوص 95 درصد و اندازه دانه 74 میکرون و و پودر AL با خلوص 99 درصد و اندازه دانه 74-154 میکرون می باشد . افزودنی هایی از قبیل TiF3
TiC
TiH2
T TNT
استفاده شده که مواد را با نسبت وزنی مشخص در آسیاب گلوله ای ریخته و برای 0 تا 50 ساعت با سرعت 450 دور بر دقیقه در دمای محیط قرار می دهیم.
پس از اتمام کار تست هایی از قبیل TG- DSC - XRD میتواند در بدست آمدن اطلاعات سنتز موثر باشند
ذخیره سازی هیدروژن
واکنش برای آزاد کردن گاز بصورت زیر است
(1) 3NaAlH4 → Na3AlH6+ 2 Al + 3 H2
(2) Na3AlH6 → 3 NaH + Al + 3/2 H2
هیدرید های فلزی پیچیده با فرمول عمومی ABH4 که A=Alkali metal و B عناصر گروه سوم مانند AL-B -Ga می باشند بررسی های دقیق تر با استفاده از تجزیه و تحلیل توسط TGA-DSC-XRD نشان میدهد که هیدروژن طی چند مرحله آزاد میشود .
واکنش (1) در دمایی حدوداً بین 210 تا 220 درجه سانتی گراد اتفاق می افتد و واکنش (2) در دمایی حدود 250 درجه سانتی گراد رخ می دهد و مقادیر فشار در دو واکنش بالا به ترتیب 15.4 و 2.1 می باشد .
برگشت ناپذیری این واکنش , ناپایداری هیدرید و سینتیک کند واجذب به این معنا است که این ماده بعنوان یک ماده ذخیره ساز امیدوار کننده به | مراحل در ساخت چرخدندههای دقیق است. عملیات حرارتی اهمیت فراوانی در کنترل هزینه، دوام، و قابلیت اطمینان دارد. ۳۰ درصد از هزینههای مرتبط با ساخت چرخدنده مربوط به عملیات حرارتی است. اگر اهمیت آن به درستی درک نشده و در نتیجه به صورت دقیق کنترل نشود، میتواند تأثیر به سزایی بر روی تمام جنبههای ساخت چرخدنده بگذارد. برخی از عملیاتهای حرارتی متداول که بر روی چرخدندهها انجام میشود عبارتند از: پیش سختکاری، سختکاری پوسته و سخت کاری کامل، سختکاری انرژی اعمال شده (Applied energy Hardening)، و فرایندهای پس از سختکاری.
فرایند پیش سختکاری
در طول فرایند سختکاری چرخدندهها معمولاً چندین عملیات حرارتی مختلف بر روی آنها انجام میشود. این فرایندها در ساخت چرخدندههای با کیفیت بسیار اهمیت دارند.
بازپخت
فرایند پازپخت یا آنیل کردن شامل گرم کردن قطعه تا یک دمای مشخص و نگه داشتن قطعه در آن دما برای زمانی معین و سپس خنک سازی قطعه با نرخی مشخص میباشد. هدف از این کار نرم کردن قطعه خام و بهبود قابلیت ماشین کاری آن میباشد. بازپخت کامل یا فوق بحرانی شامل گرم کردن قطعه تا بیش از حد بالای دمای بحرانی (Ac3)، یعنی دمایی که در آن آستنیت با خنک شدن قطعه شروع به تبدیل به فریت میکند، و سپس خنک کاری آرام قطعه در داخل کوره تا دمایی در حدود ۳۱۵ درجه سلسیوس میباشد. بازپخت بین بحرانی شامل گرمایش قطعه به دمایی بالای دمای تبدیل نهایی (Ac1) میشود، یعنی دمایی که در آن آستنیت شروع به شکلگیری میکند. در بازپخت زیر بحرانی قطعه تا دمای زیر دمای Ac1 گرم شده و سپس به آرامی در کوره خنک میشود. نرخ نرم شدن با نزدیک شدن دمای بازپخت به نقطه Ac1 به شدت افزایش مییابد.
منابع
چرخدندهها | نقطه نرمشوندگی دمایی است که در آن طول یک فیبر شیشهای با قطر یکنواخت در اثر وزن خودش با سرعتی مشخص افزایش مییابد. این نقطه توسط استاندارد آزمون ASTM-C338 تعیین میشود. ویسکوزیته در نقطهٔ نرمشوندگی به چگالی و کشش سطحی شیشه وابسته است.
به عنوان مثال در شیشهای با چگالی ۲.۵ گرم بر سانتیمتر مکعب و کشش سطحی ۳۰۰ دین بر سانتیمتر، ویسکوزیته در دمای نرمشوندگی، ۱۰۶.۶ پواز است.
منابع
ASTM Standard C 162, 2003, Standard Terminology of Glass and Glass Products, ASTM International, West Conshohocken, PA, www.astm.org.
دما
شیشه
شیمی بسپار
فیزیک شیشه | شیب دمایی یا گرادیان دمایی () یک کمیت فیزیکی است که نشان میدهد دما در یک نقطه مشخص در چه جهتی و با چه مقداری با بیشترین سرعت تغییر میکند. شیب دمایی یک کمیت دارای بُعد است که با یکای درجه نسبت به یکای طول بیان میشود. یکای SI این کمیت، کلوین بر متر (K/m) است.
شیب دمایی در جو زمین در علوم جوی مانند هواشناسی، اقلیمشناسی و زمینههای مرتبط اهمیت دارد.
فرایندهای فیزیکی
اقلیمشناسی
پویایی جو زمین و اقیانوسها در مقیاس جهانی و سالانه را میتوان در تفاوت بالای دما در قطبها و استوا بر اثر بازپخش هوای گرم و سرد و آب مشاهده کرد که به نام موتور گرمایی زمین شناخته میشود.
هواشناسی
تفاوت دمای هوا در نقاط متفاوت در پیشبینیهای هواشناسی و اقلیمشناسی اهمیت بسیاری دارد. جذب تابش خورشیدی در سطح سیارهای یا در نزدیکی آن، باعث افزایش شیب دمایی و ممکن است باعث رویداد پدیده همرفت شود که فرایند مهمی در تشکیل ابر است و اغلب با بارندگی همراه میشود. جبهههای هوایی مناطقی هستند که شیب افقی دما در آنها ممکن است به مقادیر نسبتاً بالا برسد و این جبههها مرز میان تودههای هوا با خواص نسبتاً متمایز بهشمار میروند.
واضح است که شیب دمایی ممکن است در نتیجه عواملی مانند گرمایش و سرمایش روزانه یا فصلی به شکل قابل توجهی در طول زمان تغییر کند که این حالت اغلب در زمان وارونگی رخ میدهد. به عنوان مثال در طول روز دمای هوا در سطح زمین ممکن است سرد باشد در حالیکه در جو زمین گرمتر است. با فرا رسیدن شب ممکن است دما به سرعت افت کند در حالی که دیگر نقاط سطح زمین و در همان ارتفاع، دما ممکن است گرمتر یا سردتر باقی بماند. گاهی اوقات این پدیده در ساحل غربی آمریکا به دلایل جغرافیایی روی میدهد.
هوازدگی
انبساط و انقباض سنگها بر اثر تغییرات دمایی ناشی از عواملی مانند آتشسوزی جنگل و هوازدگی ناشی از تنش گرمایی ممکن است باعث ایجاد شوک حرارتی و در نتیجه شکست ساختار سنگها شود.
جستارهای وابسته
گرادیان زمینگرمایی
گرادیان
آهنگ کاهش
منابع
اقلیمشناسی
دما
دینامیک جوی
شیب مکانی | ۲۵۴ (میلادی) دویست و پنجاه و چهارمین سال تقویم میلادی است.
۲۵۴ (میلادی) | سید شهابالدین چاوشی سیاستمدار، مدیر اجرایی ایرانی و به مدت ۱۰ ماه در دولت دوم روحانی استاندار سمنان بود.
منابع
استانداران سمنان |
390395b1-6d23-4164-a691-7ba8ebd78388 | سدیم | سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدرواکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد. | سدیم از نظر واکنشدهی چگونه عنصری است؟ | false | {
"answer_start": [
153
],
"text": [
"بسیار واکنش دهنده"
]
} | سُدیم یک عنصر شیمیایی جدول تناوبی است که نشان شیمیایی آن Na و عدد اتمی آن ۱۱ است. سدیم یک فلز واکنشدهنده نرم و مومیشکل است و در دمای اتاق مایع است. این فلز به گروه فلزات قلیایی که از نظر ترکیبات طبیعی فراوان هستند (بهویژه آب نمک و هالیدها) تعلق دارد. این عنصر بسیار واکنشدهنده است و با شعله زرد رنگی میسوزد در آزمایشهای مربوط به هوا اکسید میشود و به شدت با آب واکنش میدهد؛ از این رو باید همیشه در زیر نفت یا روغن نگهداری شود. فلز سدیم در واکنشها به یون مثبت تبدیل میشود و یک الکترون از دست میدهد تا به آرایش گاز نجیب قبل از خود برسد.
و با چاقو به راحتی بریده شده و درصورت واکنش با کلر نمک خوراکی تولید میکند.
همچنین میتوانند برای استخراج آهن از فلز سدیم استفاده کنند اما به دلیل گران بودن آن و استخراج دشوار این فلز، از کربن برای استخراج آهن استفاده میکنند و به صرفهتر است.
ویژگیهای مهم
سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدروکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد.
کاربردها
سدیم در حالت فلزی عنصر لازم برای ساختن استرها و ترکیبات آلی است. این عنصر قلیایی بهوجودآورندهٔ ترکیب حیاتی نمک طعام (سدیم کلرید یا NaCl) نیز هست. کاربردهای دیگر عبارتاند از:
استفاده در لامپ بخار سدیم، استفاده در برخی از آلیاژها برای بهبودی ساختارشان، استفاده در ساخت صابون و ترکیبش با اسیدهای چرب، NaK سدیم و پتاسیم یک ماده مهم منتقلکننده حرارت است.
تاریخچه
مدت زمان زیادی است که سدیم (soda) به صورت ترکیبی شناخته شدهاست. این عنصر در سال ۱۸۰۷ توسط همفری دیوی از طریق عمل الکترولیز هیدروکسید سدیم جدا شد. در اروپای قرون وسطی ترکیبی از سدیم با نام لاتین Sodanum برای تسکین سردرد استفاده میشد. نماد جدید سدیم Na از لاتین جدید Natrium که در زبان یونانی نوعی نمک طبیعی است گرفته شدهاست.
پیدایش
سدیم در ستارگان فراوان است و این فراوانی در خطوط طیفی D در نور ستارگان مشهود تر است. سدیم حدوداً ۲٫۶٪ از پوسته زمین را به خود اختصاص دادهاست که چهارمین عنصر از نظر فراوانی در پوسته زمین و فروانترین فلز قلیایی است. این عنصر هماکنون به صورت اقتصادی از عمل برقکافت (الکترولیز) کلرید سدیم تولید میشود. این روش ارزانتر از روش برقکافت هیدروکسید سدیم است. قیمت هر پوند سدیم فلزی حدوداً ۱۵ تا ۲۰ سنت (در سال ۱۹۹۷) است؛ ولی هر پوند سدیم ACS آزمایشگاهی حدوداً ۳۵ دلار قیمت دارد که از نظر حجمی | استات سدیم، با فرمول CH۳COONa، اغلب با علامت اختصاری NaOAc و همچنین سدیم اتانات، نمک سدیم استیک اسید است.
تاریخچه
سدیم استات برای اولین بار در سال 1807 توسط آقای همفری دیوی کشف شد.
موارد استفاده
این نمک بیرنگ دارای موارد استفاده وسیعی است. از جمله استفادههای آن میتوان به استفاده در صنعت نساجی برای خنثیسازی ضایعات اسید سولفوریک اشاره کرد. در تولید لاستیک مصنوعی، برای جلوگیری از حرارت زیاد از سدیم استات استفاده میشود. در تولید لباسهای پنبهای (کتان) سدیم استات برای جلوگیری از تجمع الکتریسیته ساکن به کار میرود. این نمک در عکاسی و رنگ نیز کاربرد دارد.
همچنین در صنعت آبکاری الکترولس از این نمک در محلول آبکاری به عنوان عامل بافر کننده استفاده میشود.
این نمک به دلیل کارایی بهتر و ارزانتر بودن، در پوشش و درزگیری بتن برای جلوگیری از صدمه خوردن در برابر آب مورد استفاده قرار میگیرد.
سدیم استات در خوراکیها برای طعم دهی به کار میرود که مشهورترین استفاده آن در مزه چیپس سرکه نمکی است.
این نمک از واکنش سدیم بیکربنات در سرکه به صورت محلول سدیم استات در آب به دست میآید. به بیان دیگر جوش شیرین با سرکه واکنش میدهد و تبدیل به محلول سدیم استات در آب میشود که با آزادسازی کربنیک اسید به صورت گاز کربن دیاکسید و آب همراه است.
ویژگی های شیمیایی
از ویژگی های شیمیایی سدیم استات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
می توان از سدیم استات برای شست و شو استفاده کرد.
هر چند که سدیم استات ماده ای بی خطر است، اما ممکن است استنشاق آن باعث گلودرد شده یا تماس آن با چشم موجب قرمزی چشم شود.
معادله شیمیایی
CH3COOH + NaHCO3 → CH3COONa + CO2 + H2O
آب + کربن دی اکسید + سدیم استات → سدیم بیکربنات + اسید اسِتیک
منابع
ویکیپدیای انگلیسی
سدیم استات | اروند شیمی
استاتها
افزودنیهای خوراکی
افزودنیهای عدد ئی
ترکیبهای سدیم
مواد شیمیایی در عکاسی
نمکهای آلی سدیم | واکنش ورتز گونهای از واکنش جفتشدن در شیمی آلی است که طی آن یک آلکیل هالید با فلز سدیم واکنش داده و تشکیل یک پیوند کربن-کربن و یک هالید سدیم را میدهد. این واکنش به افتخار شیمیدان فرانسوی چارلز-آدولف ورتز نامگذاری شده است.
2R–X + 2Na → R–R + 2Na+X−
برخی فلزات دیگر از جمله مس، آهن، ایندیم، نقره و روی نیز در این واکنش نقشی مشابه سدیم ایفا میکنند.
منابع
نام واکنشها
واکنشهای تراکمی
واکنشهای تشکیل پیوند کربن-کربن
واکنشهای جفتشدن | آزمون لاسانی () یا آزمون گداخت سدیم یک آزمون شیمیایی برای تشخیص وجود نیتروژن، گوگرد و یا هالوژنها در یک ترکیب آلی است. در این آزمون، ماده آلی با یک قرص سدیم در یک لوله شیشه ای گرم میشود. سپس لوله داغ در آب مقطر شکسته میشود و در نتیجه آن فراورده واکنشها که نمکهای معدنی هستند، در آب حل میشوند.
تشخیص وجود نیتروژن
کربن و نیتروژن موجود در ترکیب آلی در ترکیب با فلز سدیم به سدیم سیانیدمحلول در آب تبدیل میشود. با افزودن مقدار کافی آهن(II) سولفات، این ماده به سدیم فروسیانید تبدیل میشود. یونهای آهن(III) تولید شده در طی فرایند با فروسیانید واکنش نشان میدهند و رسوب آبی پروس که ناشی از تشکیل فریک فروسیانید میباشد، به وجود میآید.
Na + C + N → NaCN
6NaCN + FeSO4 → Na4[Fe(CN)6] + Na2SO4
Na4[Fe(CN)6] + Fe3+ → Fe4[Fe(CN)6]3
تشخیص وجود گوگرد
در صورت وجود گوگرد در ترکیب آلی، سدیم مذاب آن را به سدیم سولفید تبدیل میکند. یونهای سولفید به راحتی با استفاده از سدیم نیتروپروساید شناسایی میشوند. رسوب حاصل، به رنگ بنفش میباشد.
Na + S → Na2S
Na2S + Na2[Fe(CN)5NO] → Na4[Fe(CN)5NOS]
تشخیص وجود هالوژنها
هالوژن ها در واکنش با فلز سدیم، سدیم هالید تشکیل می دهند. نمک هالید محلول در واکنش با نقره نیترات در محیط اسیدی به وسیله نیتریک اسید، ایجاد رسوب رنگی می کند.
در صورت وجود یون کلرید، رسوب سفید رنگ تشکیل می شود:
Na + Cl → NaCl
NaCl + AgNO3 → AgCl + NaNO3
در صورت وجود یون برمید، رسوب زرد کم رنگ تشکیل می شود:
Na + Br → NaBr
NaBr + AgNO3 → AgBr + NaNO3
در صورت وجود یون یدید، رسوب زرد رنگ تشکیل می شود:
Na + I → NaI
NaI + AgNO3 → AgI + NaNO3
منابع
آزمونهای شیمیایی
آنالیز عنصری
سدیم | سنتز اتر ویلیامسون یک واکنش شیمیایی در شیمی آلی است که طی آن یک اتر از واکنش یک ترکیب آلی هالوژندار با یک الکل به وجود میآید. واکنش ویلیامسون در حضور یک باز قوی مانند سدیم هیدروکسید صورت میگیرد. این واکنش کمک زیادی به شیمیدانان در کشف ساختار اتر کرد. این واکنش نخستین بار در سال ۱۸۵۰ میلادی توسط شیمیدان بریتانیایی الکساندر ویلیام ویلیامسون کشف و توصیف گردید.
سازوکار کلی این واکنش به صورت زیر است:
به عنوان مثال واکنش سدیم اتوکسید با کلرواتان که منجر به تولید دیاتیل اتر و سدیم کلرید میشود.
Na+C2H5O− + C2H5Cl C2H5OC2H5 + Na+Cl−
جستارهای وابسته
تراکم اولمان
منابع
نام واکنشها
واکنشهای جانشینی
واکنشهای جفتشدن | سلول دانز (که با نام فرایند دانز نیز شناخته میشود) یک ابزار الکترولیز است که نخستین بار در سال ۱۹۲۱ توسط شرکت دوپونت برای تولید فلز سدیم خالص ابداع گردید. در این سلول الکتروشیمیایی، سدیم کلرید مذاب در تماس با دو الکترود گرافیتی (آند) و آهنی (کاتد) به دو عنصر سدیم (به صورت مذاب) و کلر (به صورت گاز) الکترولیز میشود.
به طور طبیعی دمای ذوب سدیم کلرید خالص ۸۰۱ درجه سانتی گراد است اما در این فرایند، با افزودن مقداری کلسیم کلرید دمای ذوب تا ۵۸۷ درجه سانتی گراد کاهش مییابد که این روش از نظر اقتصادی و مصرف انرژی مقرون به صرفه تر است.
سازوکار واکنش
در زیر سازوکار واکنش شیمیایی اتفاق افتاده در این سلول نشان داده شده است:
نیم واکنش آند:
{| width="450"
| width="50%" | 2Cl– → Cl2 + 2e
|
|}
نیم واکنش کاتد:
{| width="450"
| width="50%" | 2Na+ + 2e– → 2Na
|
|}
واکنش کلی:
{| width="450"
| width="50%" | 2Na+ + 2Cl– → 2Na + Cl2
|
|}
منابع
http://www.britannica.com/EBchecked/topic/170502/Downs-cell-process
http://chemed.chem.purdue.edu/genchem/topicreview/bp/ch20/faraday.php
http://www.corrosion-doctors.org/Electrowinning/Sodium.htm
سلولهای الکترولیتی
فرایندهای شیمیایی
فرایندهای متالورژی | کربوکسیلزدایی آدامز گونهای از واکنش شیمیایی از نوع کربوکسیلزدایی است که طی آن یک گروه کربوکسیلیک اسید از یک کومارین جدا میشود. این واکنش در حضور محلول آبی از مقدار کمی سدیم بیسولفیت، مقدار زیادی سدیم هیدروکسید و حرارت انجام پذیر است.
منابع
واکنشهای آلی
نام واکنشها | عامل کاهنده یا احیاء کننده مادهای است که از طریق از دست دادن الکترون مواد دیگر را میکاهد و خودش در این فرایند اکسید میشود. در مقابل یک عامل کاهنده، یک عامل اکسنده قرار دارد.
مثالها
نافلزها مانند هیدروژن و کربنهای عنصری
فلزات مانند فلزات قلیایی (لیتیم، سدیم، پتاسیم)، منیزیم، آلومینیوم، روی
هیدریدها همانند لیتیم آلومینیوم هیدرید، ناتریمبوروفید، سدیم هیدرید
نمکها و ترکیبات مولکولی، به عنوان مثال سدیم سولفیت، سدیم دی تیونیت، سدیم تیو سولفات یا هیدرازین
مشخصات عوامل کاهنده
جستارهای وابسته
عامل اکسنده
عدد اکسایش
اکسایش و کاهش
آنتی اکسیدان
جوهر
الکترونگاتیوی
منابع
خواص شیمیایی
عوامل کاهنده
واکنشهای شیمیایی | با منیزیم صورت گرفتهاست. دو روشی که در ادامه آورده شده اند به عنوان روشهایی در جهت اصلاح روش بایر ارائه شده اند. اما برای هر دو مورد هنوز مشکل بازدهی بالا و واکنش سریع حل نشدهاست:
8MgH2 + Na2B4O7 + Na2CO3 → 4 NaBH4 + 8 MgO + CO2
و
2MgH2 + NaBO2 → NaBH4 + 2 MgO
واکنش پذیری
سدیم بورو هیدرید باعث کاهش بسیاری ار ترکیبات آلی میشود. از این ترکیب بیشتر در تبدیل کتونها و آلدهیدها به الکل استفاده می شود. این ترکیب بهطور مؤثر آسیل کلرایدها، انیدریدها، آلفا هیدروکسی لاکتونها، تیواسترها و ایمینها را در دمای اتاق یا دمای پایینتر کاهش م یدهد. این ماده استرها را به آهستگی و با بازدهی کم در حضور مقدار زیادی از ماده و یا دمای بالا کاهش می دهد، در حالی که قادر به احیای کربوکسیلیک اسیدها و آمیدها نمی باشد. این ماده با تولید گاز هیدروژن و تشکیل نمک بورات با آب و الکل مخصوصاً در pHهای اسیدی واکنش می دهد.
اغلب از یک الکل معمولاً متانول و یا اتانول به عنوان حلال برای سدیم بوروهیدرید در احیای آلدهیدها و کتونها استفاده می شود.
شیمی کئوردیناسیون
BH-4 یک لیگاند برای یونهای فلزی است. کمپلکس فلزات با بوروهیدرید از واکنش سدیم بوروهیدرید با هالیدهای فلزی به دست می آید. یک مثال تشکیل کمپلکس تیانوسن است.
2 C (5H5)2TiCl2 + 4 NaBH4 → 2 (C5H5)2TiBH4 + 4 NaCl + B2H6 + H2
کاربردها
کاربرد اصلی سدیم بوروهیدرید تولید سدیم دی تیونید از دی اکسید سولفور است. سدیم دی تیونید به عنوان سفیدکننده در تولید خمیر چوب و در صنعت رنگ سازی استفاده میشود.
همانطور که قبلاً اشاره شد سدیم بورو هیدرید آلدهیدها و کتونها را به الکلها ایا میکند. از این واکنش برای تولید آنتیبیوتیکهای مختلف از جمله کلرامفنیکول، دی هیدرواسترپتومایسین و تیوفنیکول استفاده میشود. ویتامین A و استروئیدهای مختلف با استفاده از سدیم بوروهیدرید در یک مرحله سنتز میشوند.
از سدیم بوروهیدرید در تهیهٔ نانو ذرات طلا به عنوان احیاکننده استفاده میشود.
سدیم بوروهیدرید به عنوان یک گزینهٔ حالت جامد برای ذخیره هیدروژن در نظر گرفته میشود. اگرچه دما و فشار عملی رأی ذخیرهسازی هیدروژن به دست آورده نشدهاند، در سال 2012 نانو ساختار هسته-پوسته از سدیم بوروهیدرید برای ذخیرهسازی، رهایش و بازجذب هیدروژن تحت شرایط معتدل با موفقیت استفاده شد.
سدیم بوروهیدرید به عنوان عامل احیاکننده در فرایند تثبیت در کتاب و مدارک قدیمی استفاده میشود.
ایمنی
سدیم بوروهیدرید منبع نمکهای بورات است و میتواند خورنده باشد، و یا منبع نمکهای هیدروژن یا دی بوران است که هر دو قابل اشتعال میباشند. اشتعال خود به خود میتواند از انحلال سدیم بوروهیدرید در دی متیل فرم آمید ناشی شود.
بوروهیدریدها
ترکیبهای سدیم
عوامل کاهنده | فرایند لوبلان () یک فرایند صنعتی اولیه برای تولید کربنات سدیم است که در قرن نوزدهم توسط نیکلاس لوبلان اختراع شد. این فرایند از دو مرحله تشکیل میشد، که شامل تولید سولفات سدیم از کلرید سدیم و واکنش سولفات سدیم با ذغال سنگ و کربنات کلسیم با هدف تولید کربنات سدیم بود. فرایند لوبلان به تدریج پس از توسعه فرایند سلوی، منسوخ شد.
منابع
اختراعهای فرانسوی
انقلاب صنعتی
فرایندهای شیمیایی
نام واکنشها |
f03275ce-21fa-4834-b1ef-ad820de87842 | سدیم | سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدرواکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد. | در حالت عادی سدیم چه رنگی دارد؟ | false | {
"answer_start": [
73
],
"text": [
"سفید مایل به نقرهای"
]
} | سُدیم یک عنصر شیمیایی جدول تناوبی است که نشان شیمیایی آن Na و عدد اتمی آن ۱۱ است. سدیم یک فلز واکنشدهنده نرم و مومیشکل است و در دمای اتاق مایع است. این فلز به گروه فلزات قلیایی که از نظر ترکیبات طبیعی فراوان هستند (بهویژه آب نمک و هالیدها) تعلق دارد. این عنصر بسیار واکنشدهنده است و با شعله زرد رنگی میسوزد در آزمایشهای مربوط به هوا اکسید میشود و به شدت با آب واکنش میدهد؛ از این رو باید همیشه در زیر نفت یا روغن نگهداری شود. فلز سدیم در واکنشها به یون مثبت تبدیل میشود و یک الکترون از دست میدهد تا به آرایش گاز نجیب قبل از خود برسد.
و با چاقو به راحتی بریده شده و درصورت واکنش با کلر نمک خوراکی تولید میکند.
همچنین میتوانند برای استخراج آهن از فلز سدیم استفاده کنند اما به دلیل گران بودن آن و استخراج دشوار این فلز، از کربن برای استخراج آهن استفاده میکنند و به صرفهتر است.
ویژگیهای مهم
سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدروکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد.
کاربردها
سدیم در حالت فلزی عنصر لازم برای ساختن استرها و ترکیبات آلی است. این عنصر قلیایی بهوجودآورندهٔ ترکیب حیاتی نمک طعام (سدیم کلرید یا NaCl) نیز هست. کاربردهای دیگر عبارتاند از:
استفاده در لامپ بخار سدیم، استفاده در برخی از آلیاژها برای بهبودی ساختارشان، استفاده در ساخت صابون و ترکیبش با اسیدهای چرب، NaK سدیم و پتاسیم یک ماده مهم منتقلکننده حرارت است.
تاریخچه
مدت زمان زیادی است که سدیم (soda) به صورت ترکیبی شناخته شدهاست. این عنصر در سال ۱۸۰۷ توسط همفری دیوی از طریق عمل الکترولیز هیدروکسید سدیم جدا شد. در اروپای قرون وسطی ترکیبی از سدیم با نام لاتین Sodanum برای تسکین سردرد استفاده میشد. نماد جدید سدیم Na از لاتین جدید Natrium که در زبان یونانی نوعی نمک طبیعی است گرفته شدهاست.
پیدایش
سدیم در ستارگان فراوان است و این فراوانی در خطوط طیفی D در نور ستارگان مشهود تر است. سدیم حدوداً ۲٫۶٪ از پوسته زمین را به خود اختصاص دادهاست که چهارمین عنصر از نظر فراوانی در پوسته زمین و فروانترین فلز قلیایی است. این عنصر هماکنون به صورت اقتصادی از عمل برقکافت (الکترولیز) کلرید سدیم تولید میشود. این روش ارزانتر از روش برقکافت هیدروکسید سدیم است. قیمت هر پوند سدیم فلزی حدوداً ۱۵ تا ۲۰ سنت (در سال ۱۹۹۷) است؛ ولی هر پوند سدیم ACS آزمایشگاهی حدوداً ۳۵ دلار قیمت دارد که از نظر حجمی | سیلیکات سدیم - طبق تعریف «راهنمای فناوری شیمیایی» نوشتهٔ فون وگنر (ترجمهٔ ۱۸۹۲) - نوعی سیلکات قلیایی حلشدنی است که اولین بار توسط «ون هلمونت» در سال ۱۶۴۰ کشف شد.
سیلیکات سدیم، همچنین به نام«آب شیشه» که به صورت جامد در دسترس است. انواع محلول مایع آن در صابونسازی، پاککنندههای صنعتی، چسب، سیمانسازی، رنگ، قالب ریختهگری، پایدارسازی پراکسید و کنترل خوردگی در لولههای آب و پیشمادهٔ سیلیس مخلوط زئولیت کاربرد دارد.
کاربردها
مواد شوینده
سرامیک
کاغذ ولوله
صنایع نسوزریختهگری
بتن
آببندی در تعمیر خودروها
در چسباندن لایه های مقوا
روش تولید
سیلیکات سدیم به دو روش خشک و تر قابل تولید است که روش خشک به عنوان فرایند منتخب مبنای محاسبات طرح قرار گرفتهاست:
فرایند تولید سیلیکات سدیم به روش خشک:
سدیم سیلیکاتها در کورههایی نظیر کورههای تهیه شیشه از ذوب کردن مخلوط شن و کربنات سدیم در حدود ۱۴۵۰ درجه بدست میآید چون درجه حرارت تشکیل سدیم سیلیکاتهای نامحلول پایینتر از این درجه حرارت میباشد برای جلوگیری از ایجاد این سیلیکاتها باید در نسبت شن و ماده قلیایی در موقع ذوب کنترل و دقت کافی انجام شود ماده مذاب بدست آمده رنگی تقریباً آبی تا سبز روشن دارد. این رنگ به خاطر ناخالصیهای موجود که کمتر از یک درصد میباشد و معمولاً از ترکیبات آهنی هستند ایجاد میشود. مواد ذوب شده در یک سیستم خنک میشوند و بعد در دستگاه بعدی به اندازه کافی خرد میگردند و در آب حل میگردند سپس با عمل فیلتراسیون محلول صاف شده سدیم سیلیکاتها بدست میآید. در صورتی که هدف تهیه سدیم سیلیکاتهای قلیایی باشد در موقع ذوب مقداری سود خشک نیز به کوره اضافه میشود یا کافی از ابتدا سیلیس را با سود ذوب میکنند و برای حل سدیم سیلیکاتها در صورتی که مقدار m>۲می بایست از بخار پر فشا ر استفاده نمود. البته میتوان در صورتی که بخواهیم سدیم سیلیکاتهای خشک تهیه نماییم مواد ذوب خروجی از کوره بدون خنک شدن وارد یک سیستم میگردند که با مقدار مشخص آب مستقیماً سدیم سیلیکاتهای هیدراته بدست میآید.
مراحل و شیوههای کنترل کیفیت در فرایند به شرح ذیل است:
اندازه ذرات کوارتز
دانسیته کربنات سدیم مصرفی
مقدار آهن موجود در سیلیکات
غلظت سود مصرفی
منابع
باتیس سیلیکات
بتن
ترکیبهای اکسیژن
ترکیبهای سدیم
ترکیبهای سیلیکون معدنی
ترکیبهای شیشه
سیلیکاتها
سیمان
فناوری حفاری | سدیم سولفات نمک سدیم سولفوریک اسید است. در صورتی که بیآب باشد کریستالی سفید با فرمول Na2SO4 تشکیل میدهد که آن را تناردیت نیز مینامند; و هنگام آبپوشی به فرمول Na2SO4·10H2O (دکاهیدرات) تبدیل میشود که به آن نمک گلوبر نیز میگویند. جامد دیگری از آن هپتاهیدرات(Na2SO4·7H2O) است. با تولید سالانه ۶ میلیون تن از پرمصرفترین مواد شیمیایی است.
این ماده در تولید مواد شوینده و تهیه خمیر کاغذ کاربرد دارد. معمولاً در طبیعت به شکل دکاهیدارت یافت میشود.
سولفات سدیم | Sodium Sulfate
نام علمی
سولفات سدیم: نمک سدیم سولفوریک اسید
فرمول شیمیایی : Na2SO4
سدیم سولفات تناردیت با فرمول Na2SO4
سدیم سولفات دکاهیدرات با فرمول Na2SO4·۱۰H2O
سدیم سولفات هپتاهیدرات با فرمول (Na2SO4·۷H2O) نمک گلوبر
سولفات سدیم در طبیعت
سدیم سولفات یکی از عمومیترین مواد بسیاری از آبهای معدنی همانند آب دریا میباشد، همچنین سولفات در ریزشهای جوی وجود داشته و یکی از اصلیترین محلولهای موجود در برف و باران میباشد. بسیاری از دریاچههای شور در سرتاسر دنیا مقادیر مختلفی سولفات سدیم دارند. این ماده از نظر شیمیایی بسیار پایدار است.
سولفات سدیم به عنوان یک ماده معدنی در طبیعت یافت میشود و یا از طریق برخی از فرایندهای صنعتی به عنوان یک محصول جانبی تولید میشود. سولفات سدیم در رده مواد شیمیایی غیرسمی در شرایط عادی قرار گرفته و کاربردهای صنعتی فراوانی دارد . این ماده با گرید و خلوص مختلف در صنایع مختلفی همچون شیشه سازی، دارو سازی، بافندگی ، مواد شوینده و …. کاربرد فراوان دارد.
کاربرد در صنعت
خوراک دام
صنایع داروسازی
صنایع شیشه سازی
صنایع پودر شوینده و پاککننده
صنایع بافندگی و صنعت رنگرزی
صنایع نظامی ,عکاسی, سولفور سدیم
صنایع کاغذ ( کاغذ کرافت ) و غیره ….
کاربرد در صابون و مواد شوینده
بخش عمدهای از مصرف سولفات سدیم در مواد شوینده در طول سالیان اخیر به عنوان یک ماده پرکننده بودهاست. البته کاربرد سولفات سدیم به عنوان پرکننده در شویندههای پودری رو به کاهش است که این موضوع ناشی از رویکردی است که در زمینه استفاده از شویندههای مایع غلیظ به جای استفاده از فرمولهای پودری که حجیم تر هم هستند پدید آمدهاست.
کاربرد در صنایع رنگرزی و نساجی
سالانه صدها هزار تن سولفات سدیم در جهان در صنایع نساجی برای رنگرزی پارچهها استفاده میشود. این ماده موجب نفوذ یکنواخت و هم سطح رنگ درون بافتهای پارچه میشود و بر خلاف کلرید سدیم موجب زنگ زدگی لولههای فولادی نمیشود. سولفات سدیم در رنگرزی به عنوان تعدیلکننده بارهای روی سطح منسوج و پارچه، در چاپ کالاهای نساجی کاربرد دارد.
کاربرد در صنایع کاغذ و چوب
سولفات سدیم کاربرد فراوانی در صنعت کاغذ و چوب (پالپ چوب) در فرایند کرافت (فرایند سولفات) به منظور تولید پالپ چوب دارد و بهطور گسترده در ساخت کاغذ و برخی از مواد ساختمانی استفاده میشود.
کاربرد در صنایع شیشهسازی
سولفات سدیم صنایع شیشهسازی و شیشهآلات نیز کاربرد دارد. سولفات سدیم مانع از به وجود آمدن سفیدی توسط شیشهٔ مذاب در طی پالایش میشود. سولفات سدیم به عنوان عامل استخراجی در شیشهٔ ذوب شده عمل مینماید و موجب حذف حبابهای کوچک هوا در فرایندهای دمیدن و قالبسازی شیشه میشود.
ایمنی
اگرچه سدیم سولفات به عنوان یک مادهٔ غیرسمی شناخته میشود, اما باید با دقت استفاده شود. غبار آن میتواند به آسم موقت یا صدمات چشمی | آزمون لاسانی () یا آزمون گداخت سدیم یک آزمون شیمیایی برای تشخیص وجود نیتروژن، گوگرد و یا هالوژنها در یک ترکیب آلی است. در این آزمون، ماده آلی با یک قرص سدیم در یک لوله شیشه ای گرم میشود. سپس لوله داغ در آب مقطر شکسته میشود و در نتیجه آن فراورده واکنشها که نمکهای معدنی هستند، در آب حل میشوند.
تشخیص وجود نیتروژن
کربن و نیتروژن موجود در ترکیب آلی در ترکیب با فلز سدیم به سدیم سیانیدمحلول در آب تبدیل میشود. با افزودن مقدار کافی آهن(II) سولفات، این ماده به سدیم فروسیانید تبدیل میشود. یونهای آهن(III) تولید شده در طی فرایند با فروسیانید واکنش نشان میدهند و رسوب آبی پروس که ناشی از تشکیل فریک فروسیانید میباشد، به وجود میآید.
Na + C + N → NaCN
6NaCN + FeSO4 → Na4[Fe(CN)6] + Na2SO4
Na4[Fe(CN)6] + Fe3+ → Fe4[Fe(CN)6]3
تشخیص وجود گوگرد
در صورت وجود گوگرد در ترکیب آلی، سدیم مذاب آن را به سدیم سولفید تبدیل میکند. یونهای سولفید به راحتی با استفاده از سدیم نیتروپروساید شناسایی میشوند. رسوب حاصل، به رنگ بنفش میباشد.
Na + S → Na2S
Na2S + Na2[Fe(CN)5NO] → Na4[Fe(CN)5NOS]
تشخیص وجود هالوژنها
هالوژن ها در واکنش با فلز سدیم، سدیم هالید تشکیل می دهند. نمک هالید محلول در واکنش با نقره نیترات در محیط اسیدی به وسیله نیتریک اسید، ایجاد رسوب رنگی می کند.
در صورت وجود یون کلرید، رسوب سفید رنگ تشکیل می شود:
Na + Cl → NaCl
NaCl + AgNO3 → AgCl + NaNO3
در صورت وجود یون برمید، رسوب زرد کم رنگ تشکیل می شود:
Na + Br → NaBr
NaBr + AgNO3 → AgBr + NaNO3
در صورت وجود یون یدید، رسوب زرد رنگ تشکیل می شود:
Na + I → NaI
NaI + AgNO3 → AgI + NaNO3
منابع
آزمونهای شیمیایی
آنالیز عنصری
سدیم | هیدروکسید سدیم است. قیمت هر پوند سدیم فلزی حدوداً ۱۵ تا ۲۰ سنت (در سال ۱۹۹۷) است؛ ولی هر پوند سدیم ACS آزمایشگاهی حدوداً ۳۵ دلار قیمت دارد که از نظر حجمی ارزانترین فلز است.
ترکیبات
نمک طعام یا کلرید سدیم معمولترین ترکیب سدیم است. اما سدیم در کانیهای بسیار دیگری از قبیل آمفیبول ، کریولیت، هالیت، soda niter, زئولیت و … بهوجود میآید. ترکیبات سدیم برای صنایع شیمیایی شیشهسازی فلزی، ساخت کاغذ ، صنعت نفت، ساخت صابون و نساجی کاربرد دارد. صابون معمولاً یک نمک سدیم از اسیدهای چرب است.
سدیم کلراید (نمک طعام) محلول در آب است. هر ۳۵۹ گرم از آن در یک لیتر آب حل میشود. اگر محلول آب نمک را برقکافت (الکترولیز) کنیم از قطب مثبت Cl و از قطب منفی NaOH خارج میشود.
ترکیبات سدیم که برای صنایع گوناگون بسیار مهم هستند عبارتاند از: (NaCl)، خاکستر سود (Na2CO3)، سدیم خوراکی (NaH))CO3), سود سوزآور (NaOH), Chile saltpeter (Na((NO3), di- and tri-سدیم فسفات، sodium thiosulfate (hypo, Na2S))2O۳ * ۵H2O)، و بوره (Na2((B4O۷ * ۱۰H2O).
ایزوتوپها
برای این عنصر حدود ۱۳ ایزوتوپ شناسایی شدهاست که تنها ایزوتوپ پایدار آن Na-۲۳ است. سدیم همچنین دو ایزوتوپ پرتوزا (رادیواکتیو) نیز دارد که عبارتاند از: Na۲۲ با نیمهعمر ۲٫۶۰۵ سال و Na۲۴ با نیمهعمر ۱۵ ساعت.
هشدارها
سدیم در حالت پودر در آب خاصیت انفجاری خواهد داشت و با عناصر دیگر به راحتی تجزیه و ترکیب میشود. همیشه باید با این عنصر با مراقبت کامل کار کرد و باید در نفت یا روغنهای مخصوص نگهداری نمود.
منابع
برگرفته از دانشنامه رشد. (که خود ترجمه مقاله ویکی انگلیسی است)
زیستشناسی و داروشناسی عنصرهای شیمیایی
سردکنندههای رآکتور هستهای
عناصر شیمیایی
عوامل کاهنده
فلزهای قلیایی
کانیهای سدیم
کانیهای غذایی
نمگیرها | سدیم سولفید یک ترکیب شیمیایی است که با فرمول Na2S، یا بهطور رایج ترحالت هیدراته آن Na2S•9H2O شناخته میشود. هر دو نمکهای بی رنگ حل شونده در آب هستند که محلولهای بسیار قوی قلیایی را تشکیل میدهند. سدیم سولفید و هیدراتهای آن هرگاه در معرض رطوبت هوا قرار بگیرند گازهیدروژن سولفید آزاد میکنند که بویی شبیه به تخم مرغ گندیده دارد. بعضی نمونههای صنعتی آن به صورت سدیم سولفید چند آبه (Na2S•xH2O) با درصد وزنی مشخصی از سدیم سولفید وجود دارند. نمونههای رایج معمولاً حدود 60 درصد وزنی سدیم سولفید دارند (Na2S•3H2O). نمونههایی از این قبیل به دلیل حضور پلی سولفیدها ظاهر نسبتاً زرد رنگی دارند، این نمونهها تحت عنوان "پوستههای سدیم سولفید" شناخته میشوند. البته این نمونهها با وجود اینکه زرد رنگ هستند، در حالت محلول بی رنگ هستند.
جستارهای وابسته
ترکیب شیمیایی
نامگذاری اتحادیه بینالمللی شیمی محض و کاربردی
منابع
ترکیبهای سدیم
سولفیدها
مواد شیمیایی در عکاسی | نورهای بیضرر یا نورهای امن برای تاریکخانه، معمولاً برای تاریکخانههای بزرگ مورد استفاده قرار میگیرد. استفاده از این نورها در موارد چاپ پزتیو، مجاز است. این لامپها که لامپ بخار سدیم نامیده میشوند، حداقل ده برابر چراغهای عادی تاریکخانه روشنایی دارند. کارکردن با این چراغها راحتتر و باعث خستگی کمتر میشود.
انواع
نوع دیگر این چراغها به لامپهای معمولی هم مجهز است که دارای نوری به رنگ کهربایی مایل به نارنجی است.
لامپ سدیم
قدرت لامپهای سدیم بین ۷۵ الی ۹۵ وات است و از لامپهای سدیم باید به صورت افقی استفاده کرد.
جستارهای وابسته
عکاسی
منابع
سی. آی. جاکوبسون و آر. ای. جاکوبسون(۱۳۶۸)، ظهور(در عکاسی و سینما)، ترجمه اکبر عالمی، انتشارات سروش تهران، چاپ دوم.
تجهیزات عکاسی
لامپها
مقالههای خرد عکاسی
نورپردازی | پتانسیل کُنِش یا پتانسیل عمل فعل و انفعالاتی گذرا در پتانسیل غشاء سلولهای عصبی و عضلانی جهت پیامرسانی در طول شبکه عصبی است.
مراحل اساسی
از لحاظ زمانی، میتوان چهار دوره اساسی را برای یک پتانسیل عمل تعیین کرد:
تحریک: چنانچه پتانسیل ایجادی از حد آستانه فراتر باشد، سلول تحریک میشود.
در طی واقطبش، پتانسیل داخل غشاء به دلیل نفوذ یون هایسدیم به سرعت بالا میرود و به قله خود میرسد.
در طی بازقطبش، پتانسیل عمل کاهش مییابد.
در دوره تحریک ناپذیری، پتانسیل عمل به مقداراولیه اش بازمیگردد.
در سلولهای عصبی، پتانسیل عمل بر روی غشای تحریک پذیر پدید میآید، طول آکسون را طی میکند و وظیفهٔ پیامرسانی را بر عهده دارد.
جزئیات مراحل پتانسیل
۱- کاهش فعالیت پمپ سدیم/ پتاسیم= کاهش انتقال فعال و هیدرولیز ATP= ابتدای نمودار پتانسیل عمل (هنوز حدود ۶۵-)
۲- باز شدن کانالهای دریچهدار سدیمی 》 ورود سدیم به سلول در جهت شیب غلظت 》 انتشار تسهیل شده 》 مثبت شدن بار سطح داخل غشاء نسبت به خارج آن > بخش بالا رو نمودار پتانسیل عمل (از ۶۵- به سوی ۴۰+) افزایش ۱۰۵ میلی ولت پتانسیل نورون.
۳- باز شدن کانالهای دریچهدار پتاسیمی = خروج پتاسیم از سلول در جهت شیب غلظت = انتشار تسهیل شده = منفی شدن دوباره سطح داخل غشاء نسبت به خارج آن = بخش پایین رو نمودار پتانسیل عمل (از ۴۰+ به سوی کمی کمتر از ۶۵-) (حدوداً ۷۰-) کاهش حدود ۱۱۰ میلی ولت پتانسل نورون.
تذکر: خروج یون پتاسیم نسبت به ورود یون سدیم، بیشتر اختلاف پتانسل را تغییر میدهد.
تذکر: در این حالت با این که بار الکتریکی سطح داخل غشاء نسبت به خارج آن منفی است (کمتر از پتانسیل آرامش است) و غلظت یونها تغییر کرده (این تصور غلط است که فکر کنیم در داخل اکثریت، سدیم و خارج پتاسیم قرار گرفتهاست؛ در هر پتانسیل عمل واحد، تغییر این مقدار سدیم و پتاسیم به قدری کم است که قابل اندازهگیری نیست. در واقع قبل از آنکه غلظت سدیم و پتاسیم آنقدر تغییر کنند که دیگر پتانسیل عملی ایجاد نشود، یک سلول عصبی میتواند ۱۰۰ هزار تا ۵۰ میلیون بار ایمپالس منتقل کند)
۴- فعال شدن دوباره و البته کمی بیشتر از قبل پمپ سدیم-پتاسیم (هیدرولیز ATP) - خروج سدیم از سلول و بازگشت پتاسیم به داخل که باعث افزایش پتانسل -۶۵ در نتیجه حالت آرامش.
پتانسیل عمل در سلولهای عصبی
اطلاعات در طول سلول عصبی به شکل تکانهٔ شیمیائی - برقی حرکت میکند و از مناطق دندریتی به سوی انتهای آکسون میرود. توان ایجاد این پتانسیل عمل مختص سلولهای عصبی و ناشی از انبوه مجراهای یونی (ion channels) و تلمبههای یونی (ion pumps) موجود در غشاء یاخته است. مجراهای یونی همان مولکولهای پروتئینی حلقوی است که منفذهای غشاء سلول عصبی را میسازند. این ساختارهای پروتئینی از راه باز و بسته کردن منفذها به تنظیم مبادلهٔ یونهای دارای بار الکتریکی نظیر سدیم (+Na) و پتاسیم (+K) و کلسیم (++Ca) یا کلر (-Cl) میپردازند، در تمام مدت پتانسیل آرامش یا پتانسیل عمل، هم خروج و هم ورود مواد به داخل سلول از طریق کانالهای نشتی امکانپذیر میشود و فقط وابسته به کانالهای دریچهدار نمیباشد؛ هر مجرای یونی (چه نشتی و چه دریچهدار) به صورت انتخابی عمل میکند و معمولاً | آزورا دخترِ حوّا و آدم و همسرِ شیث در فصلِ چهارمِ کتاب یوبیل است.
جستارهای وابسته
آدم
پانویس
فرزند آدم و حوا
شیث
کتاب یوبیل | چاه حیدر، روستایی در دهستان سرنی بخش سرنی شهرستان میناب در استان هرمزگان ایران است.
جمعیت
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا برابر با ۱۹۵ نفر (۵۸ خانوار) بودهاست.
منابع
چاه حیدر (میناب) |
87b09e39-dc96-4019-a62a-ef3994821c61 | سدیم | سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدرواکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد. | برای تبدیل شدن شدیم به مادهای کاملا شفاف چه فشاری لازم است؟ | false | {
"answer_start": [
593
],
"text": [
"۳ بار"
]
} | استحکام: میزان نیروی قابل تحمل در برابر گسسته شدن یا پاره شدن
در فیزیک
استحکام تسلیم: تنشی که باعث آغاز تغییر شکل پلاستیک یا شارش ماده میشود
مقاومت خمشی: حداکثر تنش فشاری یا کششی که ماده قبل از شکست میتواند تحمل کند
مقاومت فشاری: حداکثر تنشی که یک جسم تحت فشار محوری میتواند تحمل کند
مقاومت کششی نهایی: حداکثر تنشی که یک جسم در هنگام کشیدهشدن از طرفین میتواند تحمل کند
مکانها
استحکام (شهداد): روستایی از توابع بخش شهداد شهرستان کرمان در استان کرمان ایران | در پرتوشناسی، جسم شفاف جسمی است که کاملاً در برابر پرتوی نور یا انواع دیگر تابشهای الکترومغناطیسی نفوذپذیر است و پرتوی تابش شده را کاملاً از خود عبور میدهد.
در زمینه بصری، شفافیت همچنین به معنای وضوح و روشنی نیز به کار برده میشود.
از ویژگیهای فیزیکی جسم شفاف میتوان به عبور نور از اجسام بدون پراکندگی قابل ملاحظه ای اشاره کرد.
در مقیاس ماکروسکوپی، (ابعادمورد بررسی، بسیار بزرگتر از طول موج فوتونهای مورد بحث است) میتوان گفت که فوتونها ازقانون اسنل پیروی میکنند. جسم شفاف یا شفافیت اجازه عبور نور را میدهد، اما لزوماً از قانون اسنل پیروی نمیکند (همچنان در مقیاس ماکروسکوپی بحث میکنیم)
فوتونها میتوانند، در هریک از این دو خط اتصال یا از درون بصورت داخلی جایی که تغییر در شاخص شکست وجود دارد پراکنده شوند.
به عبارت دیگر؛ یک ماده نیمه شفاف از اجزایی با شاخصهای مختلف شکست تشکیل شدهاست.
مواد شفاف، واضح و شفاف دیده میشوندهمراه با یک رنگ سراسری یا هر ترکیبی که منجر به طیف درخشان از هر رنگ میشود. خاصیت مقابل شفافیت کدری است.
وقتی نور با ماده برخورد میکند، از چند راه مختلف امکان تعامل با ماده وجود دارد.
این تعامل وابسته به طول موج نور و ماهیت ماده است.
فوتونها با ترکیبی از انعکاس، جذب و انتقال با جسم در تعاملند. برخی از مواد، مثل صفحه شیشه ای و آب تمیز، مقدار زیادی از نوری که به آنها میتابد را منتقل میکنند و مقدار کمی از آن را بازتاب میکنند. به چنین موادی شفاف نوری(optically transparent)گفته میشود.
بسیاری از مایعات و محلولهای شفاف بسیار نوری هستند.
عدم وجود نقص ساختاری (حفرات، ترکها و سایر موارد) و ساختار مولکولی اکثر مایعات علت انتقال نوری عالی هستند. موادی که نور را منتقل نمیکنند مات نامیده میشوند.
بسیاری از این مواد دارای ترکیب شیمیایی هستند، که به عنوان مراکز جذب شناخته میشوند.
بسیاری از مواد در جذب فرکانسهای نور سفید انتخاب کننده هستند. آنها بخشهای خاصی از طیف مریی را جذب میکنند در حالیکه بقیه را منعکس میکنند.
فرکانسهای طیفی جذب نشده یکی از این دو حالت را دارا هستند: یا منعکس میشوند یا برای مشاهده فیزیکی ما انتقال داده میشوند.
این همان چیزی است که باعث ایجاد رنگ میشود.
میرایی نور در تمام فرکانسها و طول موجها به دلیل مکانیسمهای ترکیبی جذب و پراکندگی است.
شفافیت برای حیواناتی که میتوانند به آن دسترسی پیدا کنند استتار تقریباً کاملی میتواند باشد. این امر در آب کدر و تیره و تار دریا بهتر از روشنایی میباشد.
بسیاری از حیوانات دریایی مثل چتر دریایی بسیار شفافند.
بهطور کلی شفاف یعنی چه؟ ماده شفاف باید دارای دو ویژگی باشد:۱. درونی و ذاتی ۲. بیرونی
۱. درونی:یعنی ساختار و ذات ماده بگونه ای باشد، که در برببر موج خاصی از امواج الکترومغناطیس یا فوتونها که قرار میگیرند امکان انتقال الکترون از لایه ظرفیت به لایه هدایت را نداشته باشند؛ یعنی فاصله بین لایه هدایت و ظرفیت بالا باشد (یا به عبارتی بندگپ(نوار ممنوعه) بالایی داشته باشد).
مقدمه
با توجه به جذب نور، ملاحظات مواد اولیه عبارتند از:
در سطح الکترونیکی جذب در فرابنفش و مرِئی(UV-Vis) به طیف مدارهای الکترونی وابسته است.
بطوریکه، آنها بتوانند یک کوانتوم نور (یا فوتون) از یک فرکانس خاص را جذب کنند و قوانین انتخاب را نیز نقض نکنند.
به عنوان مثال، در بیشتر عینکها، الکترونها به سطح | فرایند شیمیایی بیانگر چگونگی تبدیل یک یا چند ماده به مواد دیگر است. این عمل میتواند بهطور خودبخود یا با تحمیل انرژی اضافه صورت پذیرد.
منابع
صنعت
فرایندهای شیمیایی
فرایندهای صنعتی
قطاع ثانویهی اقتصاد | روش تولیدی موفقیتآمیزی هست، به تولید آزمایشگاهی و آزمایش یک مادهٔ کوچک با ضخامت کم محدود است و نمیتواند الزامات کاربرد عملی آن را برآورده کند. ولی، در مرکز نوآوری مشترک جیانگ سو برای پردازش کارآمد و استفاده از منبعهای جنگلی در سال ۲۰۱۸ میلادی، ژوان وانگ و همکارانش یک روش جدید برای نفوذ محلول متیل متاکریلات پلیمریزه شده (MMA) به الیاف چوبی یافتند. با بهرهگیری از این تکنیک جدید، چوب شفاف بزرگ با هر ضخامت یا هر اندازهای به راحتی ساخته میشود. با وجود این موفقیت در ساخت چوب شفاف، چالشهایی با توجه به پایداری مکانیکی و عملکرد نوری قابل تنظیم هنوز وجود دارد.
ویژگیها
چوب یک ماده طبیعی است که دارای خواص مکانیکی عالی از جمله استحکام بالا، ماندگاری خوب، رطوبت بالا و وزن مخصوص بالا هست. چوب میتواند به دو نوع چوب نرم و چوب سخت طبقهبندی بشود. هر نوع از دیگری متفاوت است. به عنوان مثال، سلولهای طولی در چوب نرم از نظر طول از سلولهای طولی در چوب سخت کوتاهتر هستند با این حال هر دو نوع ساختار سلسله مراتب مشابهی دارند، یعنی جهت سلولها در چوب یکسان است. این ساختار خاص ناهمسانگرد و خواص با مقدارهای متفاوت وقتی در چندین جهت اندازهگیری میشود، به آن اجازه میدهد یونها و آب را برای فتوسنتز در چوب پمپ کند. بهطور مشابه، در کامپوزیتهای چوبی شفاف، حذف کردن لیگنین و حفظ کردن لولههای فیبر سلولزی به آن اجازه میدهد تا به چوب شفافی تبدیل شود که میتواند در اپوکسی چسب مانند خیس شود که آن را به ماده ای مقاوم و شفاف تبدیل میکند. یک ماده خام عالی با قابلیت انتقال و ارسالکنندگی بالا و خواص مکانیکی پیشرفته میشود.
ویژگیهای مکانیکی
چوب شفاف خواص مکانیکی و عملکرد خود را از ویژگی فیبر سلولزی و جهتگیری هندسی سلولهای لوله فیبر (شعاعی و مماسی) به دست میآورد که پایه ساختاری را برای طراحی کاربردهای مواد پیشرفته فراهم میکند.
یکی از جنبههای ویژگی مکانیکی چوب شفاف، مقاومت مواد آن است. به گفته ژو و همکارانش، چوب شفاف در جهت طولی دارای مدول الاستیک ۲٫۳۷گیگاپاسکال است و قدرت آن ۴۵٫۳۸مگاپاسکال (که هر دو کمتر از PMMA خالص هستند) و مقدار آنها دو برابر مقادیری هست که عمود بر جهت طولی هستند، ۱٫۲۲گیگاپاسکال و ۲۳٫۳۸مگاپاسکال آنها به این نتیجه رسیدند که ویژگیهای طولی تا عرضی برای چوب شفاف کاهش یافتهاست، که انتظار آن را داشتند چون حضور رزین پلیمری فضای حفره را سرکوب میکند. همچنین، ماهیت پلاستیکی کامپوزیت چوبی شفاف، مزایایی را در مقایسه با سایر مواد شکننده مانند شیشه دارد، به این معنی که در اثر ضربه خرد نمیشود.
انتقال نوری و رسانایی حرارتی
در چوب شفاف، الیاف سلولزی محکم بستهبندی شده و عمود برهم تراز شدهاند به عنوان راهنماهای موج باند پهن با تلفات پراکندگی زیاد برای نور عمل میکنند. این ظرفیت ویژه مدیریت نور باعث اثر انتشار نور میشود. لی و همکارانش با اندازهگیری ویژگیهای نوری آن با یک کره یکپارچه فهمیدند که چوب شفاف ضریب عبور بالای %۹۰ (کمتر از PMMA خالص) و مه نوری زیاد %۹۵ را نشان میدهد. پس، چوب شفاف به عنوان یک ماده کارآمد انرژی میتواند برای کاهش مصرف انرژی روشنایی در روز با هدایت مؤثر نور خورشید به داخل | مقاومت فشاری عبارت است از ظرفیت تحمل یک جسم، مصالح ساختمانی یا سازه در مقابل نیروهای فشاری محوری مستقیم. هنگامی که حد مقاومت فشاری یک ماده فرا میرسد، آن ماده منهدم خواهد شد. بتن، مادهای است که دارای مقاومت فشاری بالایی است. برای مثال، بتن به کار رفته در بسیاری از سازههای بتنی، توانایی تحمل فشارهای بالای ۵۰ مگاپاسکال را دارد؛ این در حال است که مصالح نرمی همچون ماسهسنگهای نرم، مقاومت فشاریای در حدود ۵ یا ۱۰ مگاپاسکال دارند. مقاومت فشاری معمولاً به وسیله دستگاه آزمایش جهانی ، اندازهگیری میشود. بزرگی این دستگاهها از اندازهٔ میزهای کوچک تا دستگاههایی با ظرفیت ۵۳MN متغیر است. سنجش میزان مقاومت فشاری، تحت روشهای آزمایش و شرایط ویژهای است. تاب فشاری بهطور معمول در قالب تکنیکهای استاندارد ویژهای گزارش میشوند که میتواند در هنگام بهرهبرداری به کار آید یا ممکن است مورد استفاده قرار نگیرند.
معرفی
هنگامی که نمونهای تحت نیروی اعمالشده، افزایش طول پیدا کند، نیروی مورد نظر، از نوع کششی است. اما اگر تحت نیروی فشاری، کاهش طول داشته باشد، به این حالت فشار گفته میشود.
از منظر اتمی، در حالت کشش، هر یک از مولکولها یا اتمها تمایل دارند که از هم جدا شوند؛ در حالی که در فشار، آنها به هم نزدیکتر میشوند. از آنجایی که همیشه اتمها در جامدات سعی دارند که به یک حالت متعادل رسیده و با اتمهای پیرامون خود فاصله مناسب داشته باشند، نیروهایی در کل ماده بهوجود میآیند که در مقابل کشش و فشار مقاومت میکنند.
پدیدهٔ غالب در سطح اتمی، مشابه همین است. در مقیاس بزرگتر نیز ویژگیهای مواد در کشش و فشار کاملاً مشابه هم هستند.
تفاوت عمده بین این دو حالت بارگذاری، کرنشی است که برای کشش (مثبت-افزایش طول) و فشار (منفی-کاهش طول) ثبت میشود.
دیگر تفاوت عمده، در این است که در کشش، بدنه جسم مورد نظر تمایل به لاغر شدن و در فشار تمایل به افزایش قطر و کمانش دارد.
مقاومت فشاری
بنا به تعریف، مقاومت فشاری برابر است با مقدار تنش فشاری تک محوری، هنگامی که المان مورد نظر کاملاً گسیخته میشود. میزان مقاومت فشاری، معمولاً به وسیله آزمایش فشار و به صورت تجربی به دست میآید. دستگاه آزمایش فشار، برای آزمایش کشش نیز مورد استفاده قرار میگیرد. با این تفاوت که به جای اعمال یک بار فشاری تک محوره، بار کششی تک محوره اعمال میشود. در آزمایش فشار، نمونه مورد آزمایش (معمولا استوانهای شکل) کوتاهتر شده و چاق میشود. منحنی تنش-کرنش با استفاده از نتایج آزمایش، به شکل زیر رسم میشود:
میزان مقاومت فشاری نمونه، با تنش نقطهٔ قرمز روی منحنی متناظر است. حتی در آزمایش فشار نیز، قسمتی از نمودار به صورت خطی است که بیانگر این است که نمونه مورد آزمایش از قانون هوک تبعیت میکند. از این رو، برای قسمت خطی داریم که E نشاندهندهٔ مدول یانگ برای فشار است. ناحیه خطی نمودار در نقطهای به نام نقطهٔ تسلیم پایان مییابد. بعد از این نقطه، نمونه رفتاری پلاستیکی دارد؛ یعنی به محض برداشتن بار از روی نمونه، به طول و شکل اولیهٔ خود بازنمیگردد.
بین تنش تئوری و تنش عملی تفاوتهایی وجود دارد. بنا به تعریف اولیه، تنش تک محوره عبارت است از:
در اینجا،
F = بار اعمال شده (نیوتون) و A = مساحت | مقاومت، قابلیت ساخت و ساز، در دسترس بودن، پایداری و مقاومت در برابر آتش قبل از اتخاذ تصمیم نهایی، مورد توجه قرار میگیرد.
هزینه - هزینهٔ این مصالح ساختمانی کاملاً به موقعیت جغرافیایی پروژه و میزان در دسترس بودن مصالح وابسته است. همانطور که قیمت بنزین نوسان میکند، همینطور قیمتهای سیمان، سنگدانه، فولاد و غیره نیز در نوسان است. حدود نیمی از هزینههای ساخت و اجرای سازهٔ بتن آرمه، ناشی از قالببندی مورد نیاز برای اجرای بتن میباشد که مربوط به چوب و الوار لازم برای ساختن «قالب» یا ظرفی است که بتن در آن ریخته میشود و تا زمان گرفتن بتن در آن نگهداری میشود. هزینه قالبها باعث میشود که بتن پیش ساخته، به دلیل کاهش هزینه و زمان، به عنوان گزینهای مناسب برای طراحان باشد.با توجه به اینکه فولاد به صورت وزنی فروخته میشود، این مسئولیت طراح سازه است که در عین حفظ ایمنی طرح سازهای، سبکترین اعضای ممکن را برای سازه مشخص کند. یک روش دیگر در طراحی سازه، برای کاهش هزینههای سازه، استفاده از اعضای فولادی یکسان به میزان زیاد و تا حد امکان، عدم استفاده زیاد از اعضای منحصر به فرد و متنوع است.
نسبت مقاومت به وزن - مصالح ساختمانی معمولاً براساس نسبت مقاومت به وزن یا مقاومت ویژه طبقهبندی میشوند. این به عنوان مقاومت یک ماده نسبت به چگالی آن تعریف میشود. این نسبت برای مهندس سازه نشانهای است که یک نوع از مصالح ساختمانی در مقایسه با وزن آن، تا چه اندازه مفید است. با توجه به اینکه، وزن مصالح (بهطور معمول) ارتباط مستقیم با هزینه آن و سهولت در ساخت دارد. مقاومت فشاری بتن معمولاً ده برابر مقاومت کششی آن است و در نتیجه نسبت بالای مقاومت به وزن آن فقط در مورد مقاومت فشاری آن است.
پایداری - بسیاری از شرکتهای ساختمانی و فروشندگان مصالح، برای تبدیل خود به شرکتی بیشتر سازگار با محیط زیست، در تلاش هستند. پایداری به یک موضوعِ مطرحِ کاملاً جدید برای مواد و مصالحی که قرار است برای چند نسل زمانی مختلف در محیط زیست قرار داده شوند، تبدیل شدهاست. مادهای پایدار محسوب میشود که، هم در زمان نصب و هم در طول چرخهٔ عمر مواد، کمترین تأثیر را بر محیط زیست داشته باشد. بتن آرمه و فولاد ساختمانی، هر دو؛ در صورت استفاده صحیح، از این قابلیت که یک گزینه ساخت و ساز پایدار باشند، برخوردار هستند. بیش از ۸۰٪ از اعضای فولاد ساختمانی، امروزه از فلزات بازیافت شده به نام فولاد A992 ساخته میشوند. اعضای ساخته شده از این ماده، نسبت به اعضای فولادی که قبلاً مورد استفاده قرار میگرفتند (درجه A36) ارزانتر است و همچنین از نسبت مقاومت به وزن بالاتری برخوردار است. از دیدگاه پایداری نیز بتن مسلح میتواند گزینهای بسیار پایدار باشد. مصالح تشکیل دهندهٔ بتن، بهطور طبیعی موادی هستند که برای محیط زیست مضر نیستند. همچنین، امروزه میتوان بتن را به صورت نفوذپذیر اجرا کرد به طوری که به جریان آب اجازه دهد در یک سطح روسازی شده جریان یابد و در نتیجه، حجم ساخت و سازهای زیرساختی بیشتر؛ که خود میتواند سبب تخریب احتمالی بیشتر محیط زیست شود، کاهش یابد. همچنین بتن را میتوان خرد کرده و از آن در | فشارش یا فشردگی () در زمینشناسی به مجوعهای از تنش گفته میشود که با جهت همگرا به سمت مرکز سنگ وارد میآید. مقاومت فشاری عبارت است از بیشینه تنش فشاری که میتواند به یک ماده پیش از شکستن آن وارد شود. هنگامی که بیشینه تنش فشاری در جهت افقی وارد میشود، پدیده راندگی میتواند است روی دهد که نتیجه آن کوتاه و ضخیمشدن آن بخش از پوسته زمین است. اگر بیشینه تنش فشاری در جهت عمودی وارد شود، بخشی از سنگ به شکل گسل عادی شکسته میشود که نتیجه آن گسترش افقی و نازکشدن عمودی یک لایه مشخص از سنگ است. تنش فشاری همچنین میتواند باعث چینخوردگی سنگها نیز شود. به دلیل بزرگای زیاد تنش سنگایستایی در صفحههای زمینساختی، تغییر شکل در مقیاس زمینساختی همیشه به دلیل تنش فشاری خالص است.
نوشتارهای وابسته
کشش (زمینشناسی)
برش (زمینشناسی)
منابع
زمینشناسی ساختاری
مکانیک جامدات | در حالی که برای طراحی قطعاتی که تحت بارهای استاتیکی قرار میگیرد حد تسلیم ماده از مهمترین کمیتهای مکانیکی است، برای اجزایی مانند محور توربینها با میل گاردانها، فنرهای معلق و فنرهای سوپاپ و از این قبیل که تحت تنشهای متناوب قرار میگیرند، بررسی تنش دیگری غیر از حد تسلیم مورد نیاز است. زیرا اگر این گونه قطعات تحت تأثیر نیروهای متناوب قرار گیرند پس از مدتی میشکنند هرچند که تنشهای وارد بر آنها بسیار پایینتر از استحکام کششی یا حد تسلیم باشد. پدیدهای را که در نتیجهٔ تنشهای متناوب در جسم ایجاد گشته و به شکست آن می انجامد، خستگی یا فرسودگی می نامند. هر چه تعداد تناوب تنشهای وارده بیشتر باشد، تنش شکست آن کوچکتر است. تنش متناوبی میتواند ناشی از چرخش، خمش یا ارتعاش باشد.
حداکثر تنشی را که قطعهای از ماده معین بتواند به ازای آن تعداد دور فوق العاده زیادی را بدون اینکه بشکند تحمل کند، استحکام خستگی یا حد خستگی یا حد تحمل نامند.
انواع آزمایشهای خستگی
دو نوع ازمایش خستگی انجام میگیرد که عبارتند از:
ازمایش با فرضیات سادهکننده که تنش کششی و فشاری در هر سیکل با هم برابر باشند و تنش میانگین برابر صفر باشد.
نمونه مورد ازمایش را درون وسایل ازمایش که تنش کششی و فشاری قابل تعیین است بنابراین تنش میانگین صفر نمیباشد و در اصل نمودارهای تنش وارده مانند شکل روبرو خواهند بود که کاملاً به صورت سینوسی یا کسینوسی نمیباشد.
چگونگی انجام ازمایش
ویژگی نمونه مورد آزمایش
به منظور به دست آوردن حد تحمل نمونههایی از ماده مورد نظر، که همگی به صورت استاندارد شده دارای یک شکل، سطح مقطع دایرهای شکل، ابعاد مشخص شده، بدون عیب و با شرایط یکسان باشند، را انتخاب میکنیم.
با اعمال بار (به صورت خمشی) به نمونهها در یکی از دستگاههای آزمایش خستگی بلافاصله در سطح بالایی نمونه تنش کششی و در سطح زیری تنش فشاری ایجاد میشود. بعد از اینکه نمونه نیم دور (180 درجه) چرخید، موضعی که ابتدا تحت تأثیر تنش کششی قرار گرفته بود، اکنون تنش فشاری به آن اعمال میشود. بنابراین تنش در هر نقطهای از نمونه به صورت دور تناوب سینوسی کامل، تغییر میکند. تنش متناوبی میتواند بین دو مقدار حداکثر و حداقل در حالتهای مختلفی از کشش یا فشار تغییر کند. حالت اول تغییرات بارگذاری میتواند به گونهای باشد که تنش اعمالی بین دو مقدار تنش (کششی) وتنش (فشاری) تغییر کند و تنش متوسط میانگین ان دو میباشد . حالت دوم تغییرات تنش میتواند به صورتی باشد که حداکثر تنش در موقعیت فشاری کمتر از حداکثر تنش کششی باشد . در حالتهای دیگر باردهی به گونهای باشد که مقدار تنش بین حداکثر و حداقلی در موقعیت کششی یا فشاری تغییر کند.تنشهای اعمال شده نباید هر دو به صورت فشاری باشند زیرا تنشهای فشاری باعث بسته شدن ترکها میشود بنابراین شکست رخ نمیدهد پس حداقل باید یکی از تنشها کششی باشد.در بسیاری از حالتها به تنش متناوبی میتواند مقداری تنش دائمی به صورت استاتیکی افزوده شود. در هر صورت روابط زیر را میتوان برای تنش متناوبی تعریف کرد:
تنش میانگین برابر حاصل جمع تنشهای فشاری و کششی تقسیم بر دو میباشد.
تنش در هر لحظه برابر حاصل جمع تنش اولیه با معادله سینوسی تنش میباشد.
حداکثر تنش | ایدمیا () شرکت خوشهای فرانسوی است، که در سال ۲۰۰۰ تأسیس شد.
منابع
شرکتهای چندملیتی فرانسه | تأجیلی یکی از منطقههای کشور چاد است. این منطقه در سال ۲۰۰۹ میلادی ۶۶۱٬۹۰۶ نفر جمعیت داشتهاست.
پانویس
منطقههای چاد |
54861fa4-d2bf-429f-9607-2c10ccad2389 | سدیم | سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدرواکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد. | در چه فشاری رنگ سدیم تغییر میکند؟ | false | {
"answer_start": [
434
],
"text": [
"بالا"
]
} | سُدیم یک عنصر شیمیایی جدول تناوبی است که نشان شیمیایی آن Na و عدد اتمی آن ۱۱ است. سدیم یک فلز واکنشدهنده نرم و مومیشکل است و در دمای اتاق مایع است. این فلز به گروه فلزات قلیایی که از نظر ترکیبات طبیعی فراوان هستند (بهویژه آب نمک و هالیدها) تعلق دارد. این عنصر بسیار واکنشدهنده است و با شعله زرد رنگی میسوزد در آزمایشهای مربوط به هوا اکسید میشود و به شدت با آب واکنش میدهد؛ از این رو باید همیشه در زیر نفت یا روغن نگهداری شود. فلز سدیم در واکنشها به یون مثبت تبدیل میشود و یک الکترون از دست میدهد تا به آرایش گاز نجیب قبل از خود برسد.
و با چاقو به راحتی بریده شده و درصورت واکنش با کلر نمک خوراکی تولید میکند.
همچنین میتوانند برای استخراج آهن از فلز سدیم استفاده کنند اما به دلیل گران بودن آن و استخراج دشوار این فلز، از کربن برای استخراج آهن استفاده میکنند و به صرفهتر است.
ویژگیهای مهم
سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدروکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد.
کاربردها
سدیم در حالت فلزی عنصر لازم برای ساختن استرها و ترکیبات آلی است. این عنصر قلیایی بهوجودآورندهٔ ترکیب حیاتی نمک طعام (سدیم کلرید یا NaCl) نیز هست. کاربردهای دیگر عبارتاند از:
استفاده در لامپ بخار سدیم، استفاده در برخی از آلیاژها برای بهبودی ساختارشان، استفاده در ساخت صابون و ترکیبش با اسیدهای چرب، NaK سدیم و پتاسیم یک ماده مهم منتقلکننده حرارت است.
تاریخچه
مدت زمان زیادی است که سدیم (soda) به صورت ترکیبی شناخته شدهاست. این عنصر در سال ۱۸۰۷ توسط همفری دیوی از طریق عمل الکترولیز هیدروکسید سدیم جدا شد. در اروپای قرون وسطی ترکیبی از سدیم با نام لاتین Sodanum برای تسکین سردرد استفاده میشد. نماد جدید سدیم Na از لاتین جدید Natrium که در زبان یونانی نوعی نمک طبیعی است گرفته شدهاست.
پیدایش
سدیم در ستارگان فراوان است و این فراوانی در خطوط طیفی D در نور ستارگان مشهود تر است. سدیم حدوداً ۲٫۶٪ از پوسته زمین را به خود اختصاص دادهاست که چهارمین عنصر از نظر فراوانی در پوسته زمین و فروانترین فلز قلیایی است. این عنصر هماکنون به صورت اقتصادی از عمل برقکافت (الکترولیز) کلرید سدیم تولید میشود. این روش ارزانتر از روش برقکافت هیدروکسید سدیم است. قیمت هر پوند سدیم فلزی حدوداً ۱۵ تا ۲۰ سنت (در سال ۱۹۹۷) است؛ ولی هر پوند سدیم ACS آزمایشگاهی حدوداً ۳۵ دلار قیمت دارد که از نظر حجمی | آزمون لاسانی () یا آزمون گداخت سدیم یک آزمون شیمیایی برای تشخیص وجود نیتروژن، گوگرد و یا هالوژنها در یک ترکیب آلی است. در این آزمون، ماده آلی با یک قرص سدیم در یک لوله شیشه ای گرم میشود. سپس لوله داغ در آب مقطر شکسته میشود و در نتیجه آن فراورده واکنشها که نمکهای معدنی هستند، در آب حل میشوند.
تشخیص وجود نیتروژن
کربن و نیتروژن موجود در ترکیب آلی در ترکیب با فلز سدیم به سدیم سیانیدمحلول در آب تبدیل میشود. با افزودن مقدار کافی آهن(II) سولفات، این ماده به سدیم فروسیانید تبدیل میشود. یونهای آهن(III) تولید شده در طی فرایند با فروسیانید واکنش نشان میدهند و رسوب آبی پروس که ناشی از تشکیل فریک فروسیانید میباشد، به وجود میآید.
Na + C + N → NaCN
6NaCN + FeSO4 → Na4[Fe(CN)6] + Na2SO4
Na4[Fe(CN)6] + Fe3+ → Fe4[Fe(CN)6]3
تشخیص وجود گوگرد
در صورت وجود گوگرد در ترکیب آلی، سدیم مذاب آن را به سدیم سولفید تبدیل میکند. یونهای سولفید به راحتی با استفاده از سدیم نیتروپروساید شناسایی میشوند. رسوب حاصل، به رنگ بنفش میباشد.
Na + S → Na2S
Na2S + Na2[Fe(CN)5NO] → Na4[Fe(CN)5NOS]
تشخیص وجود هالوژنها
هالوژن ها در واکنش با فلز سدیم، سدیم هالید تشکیل می دهند. نمک هالید محلول در واکنش با نقره نیترات در محیط اسیدی به وسیله نیتریک اسید، ایجاد رسوب رنگی می کند.
در صورت وجود یون کلرید، رسوب سفید رنگ تشکیل می شود:
Na + Cl → NaCl
NaCl + AgNO3 → AgCl + NaNO3
در صورت وجود یون برمید، رسوب زرد کم رنگ تشکیل می شود:
Na + Br → NaBr
NaBr + AgNO3 → AgBr + NaNO3
در صورت وجود یون یدید، رسوب زرد رنگ تشکیل می شود:
Na + I → NaI
NaI + AgNO3 → AgI + NaNO3
منابع
آزمونهای شیمیایی
آنالیز عنصری
سدیم | است که فشار اشباع خوانده میشود و آن دمایی است که در آن مایع با شروع جوشش تغییر فاز داده و تبدیل به بخار میشود. دمای اشباع و فشار اشباع به همدیگر کاملاً وابسته اند به این معنی که هر فشاری، دمای اشباع مخصوص به خود را دارد یا برعکس هر دمایی فشار اشباع مخصوص به خود دارد و با تغییر هر کدام دیگری نیز تغییر میکند.
تأثیر فشار در نقطه جوش
نقطه جوش یک مایع با تغییر فشار خارجی تغییر میکند. نقطه جوش نرمال یک مایع، دمایی است که در آن فشار بخار مایع برابر با یک اتمسفر باشد. نقطه جوش داده شده در کتابهای مرجع، نقاط جوش نرمال میباشند. نقطه جوش یک مایع را میتوان از منحنی فشار بخار آن بدست آورد و آن دمایی است که در آن فشار بخار مایع با فشار وارد بر سطح آن برابری میکند.
نوسانات فشار جو در یک موقعیت جغرافیایی، نقطه جوش آب را حداکثر تا ۲Cْ تغییر میدهد؛ ولی تغییر محل ممکن است باعث تغییرات بیشتر شود، متوسط فشاری که هواسنج در سطح دریا نشان میدهد یک اتمسفر، ولی در ارتفاعات بالاتر کمتر از این مقدار است؛ مثلاً در ارتفاع ۵۰۰۰ پایی (۱۵۲۴ متر) از سطح دریا متوسط فشاری که فشارسنج نشان میدهد ۰٫۸۳۶atm است و نقطه جوش آب در این فشار ۹۵٫۱Cْ میباشد.
پایین آوردن نقطه جوش یک مایع
اگر نقطه جوش نرمال مایعی بالا باشد یا مایع در اثر گرما تجزیه شود، میتوان با کاهش فشار آن را در دماهای پایین به جوش آورد از این روش برای تقطیر مایعات در خلأ استفاده میشود؛ مثلاً با کاهش فشار تا ۰٫۰۱۲۱atm میتوان نقطه جوش آب را به ۱۰Cْ رساند که بهطور قابل ملاحظه پایینتر از دمای معمولی است، رساند. با کاهش فشار میتوان آب غیرضروری بسیاری از فراوردههای غذایی را خارج کرده و آنها را تغلیظ کرد. در این روش دمای فراورده مورد نظر به دمایی که ممکن است سبب تجزیه یا تغییر رنگ آن شود، نمیرسد.
جستارهای وابسته
خواص کولیگاتیو
نقاط جوش عناصر
منابع
ترمودینامیک
دما
دماهای آستانه
گازها
مفاهیم فیزیکی | پتانسیل کُنِش یا پتانسیل عمل فعل و انفعالاتی گذرا در پتانسیل غشاء سلولهای عصبی و عضلانی جهت پیامرسانی در طول شبکه عصبی است.
مراحل اساسی
از لحاظ زمانی، میتوان چهار دوره اساسی را برای یک پتانسیل عمل تعیین کرد:
تحریک: چنانچه پتانسیل ایجادی از حد آستانه فراتر باشد، سلول تحریک میشود.
در طی واقطبش، پتانسیل داخل غشاء به دلیل نفوذ یون هایسدیم به سرعت بالا میرود و به قله خود میرسد.
در طی بازقطبش، پتانسیل عمل کاهش مییابد.
در دوره تحریک ناپذیری، پتانسیل عمل به مقداراولیه اش بازمیگردد.
در سلولهای عصبی، پتانسیل عمل بر روی غشای تحریک پذیر پدید میآید، طول آکسون را طی میکند و وظیفهٔ پیامرسانی را بر عهده دارد.
جزئیات مراحل پتانسیل
۱- کاهش فعالیت پمپ سدیم/ پتاسیم= کاهش انتقال فعال و هیدرولیز ATP= ابتدای نمودار پتانسیل عمل (هنوز حدود ۶۵-)
۲- باز شدن کانالهای دریچهدار سدیمی 》 ورود سدیم به سلول در جهت شیب غلظت 》 انتشار تسهیل شده 》 مثبت شدن بار سطح داخل غشاء نسبت به خارج آن > بخش بالا رو نمودار پتانسیل عمل (از ۶۵- به سوی ۴۰+) افزایش ۱۰۵ میلی ولت پتانسیل نورون.
۳- باز شدن کانالهای دریچهدار پتاسیمی = خروج پتاسیم از سلول در جهت شیب غلظت = انتشار تسهیل شده = منفی شدن دوباره سطح داخل غشاء نسبت به خارج آن = بخش پایین رو نمودار پتانسیل عمل (از ۴۰+ به سوی کمی کمتر از ۶۵-) (حدوداً ۷۰-) کاهش حدود ۱۱۰ میلی ولت پتانسل نورون.
تذکر: خروج یون پتاسیم نسبت به ورود یون سدیم، بیشتر اختلاف پتانسل را تغییر میدهد.
تذکر: در این حالت با این که بار الکتریکی سطح داخل غشاء نسبت به خارج آن منفی است (کمتر از پتانسیل آرامش است) و غلظت یونها تغییر کرده (این تصور غلط است که فکر کنیم در داخل اکثریت، سدیم و خارج پتاسیم قرار گرفتهاست؛ در هر پتانسیل عمل واحد، تغییر این مقدار سدیم و پتاسیم به قدری کم است که قابل اندازهگیری نیست. در واقع قبل از آنکه غلظت سدیم و پتاسیم آنقدر تغییر کنند که دیگر پتانسیل عملی ایجاد نشود، یک سلول عصبی میتواند ۱۰۰ هزار تا ۵۰ میلیون بار ایمپالس منتقل کند)
۴- فعال شدن دوباره و البته کمی بیشتر از قبل پمپ سدیم-پتاسیم (هیدرولیز ATP) - خروج سدیم از سلول و بازگشت پتاسیم به داخل که باعث افزایش پتانسل -۶۵ در نتیجه حالت آرامش.
پتانسیل عمل در سلولهای عصبی
اطلاعات در طول سلول عصبی به شکل تکانهٔ شیمیائی - برقی حرکت میکند و از مناطق دندریتی به سوی انتهای آکسون میرود. توان ایجاد این پتانسیل عمل مختص سلولهای عصبی و ناشی از انبوه مجراهای یونی (ion channels) و تلمبههای یونی (ion pumps) موجود در غشاء یاخته است. مجراهای یونی همان مولکولهای پروتئینی حلقوی است که منفذهای غشاء سلول عصبی را میسازند. این ساختارهای پروتئینی از راه باز و بسته کردن منفذها به تنظیم مبادلهٔ یونهای دارای بار الکتریکی نظیر سدیم (+Na) و پتاسیم (+K) و کلسیم (++Ca) یا کلر (-Cl) میپردازند، در تمام مدت پتانسیل آرامش یا پتانسیل عمل، هم خروج و هم ورود مواد به داخل سلول از طریق کانالهای نشتی امکانپذیر میشود و فقط وابسته به کانالهای دریچهدار نمیباشد؛ هر مجرای یونی (چه نشتی و چه دریچهدار) به صورت انتخابی عمل میکند و معمولاً | سدیم سولفید یک ترکیب شیمیایی است که با فرمول Na2S، یا بهطور رایج ترحالت هیدراته آن Na2S•9H2O شناخته میشود. هر دو نمکهای بی رنگ حل شونده در آب هستند که محلولهای بسیار قوی قلیایی را تشکیل میدهند. سدیم سولفید و هیدراتهای آن هرگاه در معرض رطوبت هوا قرار بگیرند گازهیدروژن سولفید آزاد میکنند که بویی شبیه به تخم مرغ گندیده دارد. بعضی نمونههای صنعتی آن به صورت سدیم سولفید چند آبه (Na2S•xH2O) با درصد وزنی مشخصی از سدیم سولفید وجود دارند. نمونههای رایج معمولاً حدود 60 درصد وزنی سدیم سولفید دارند (Na2S•3H2O). نمونههایی از این قبیل به دلیل حضور پلی سولفیدها ظاهر نسبتاً زرد رنگی دارند، این نمونهها تحت عنوان "پوستههای سدیم سولفید" شناخته میشوند. البته این نمونهها با وجود اینکه زرد رنگ هستند، در حالت محلول بی رنگ هستند.
جستارهای وابسته
ترکیب شیمیایی
نامگذاری اتحادیه بینالمللی شیمی محض و کاربردی
منابع
ترکیبهای سدیم
سولفیدها
مواد شیمیایی در عکاسی | تیرماه ۱۳۸۹ چهارمین ماه از این سال است.
آغاز آن میلادیمطابق با ۱۰ رجب ۱۴۳۱ قمری قراردادی میباشد.
رویدادها
۴
تیر | آیدوغموش یک منطقهٔ مسکونی در ترکیه است که در چای (شهر) واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ترکیه
منابع
پیوند به بیرون
روستاها در شهرستان چای | چنارلی یک منطقهٔ مسکونی در ترکیه است که در یورغیر واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ترکیه
منابع
پیوند به بیرون
روستاها در شهرستان یورغیر | تلمبه چاه چغوک یا تلمبه عشایری قاسمینژاد و شرکا روستایی در دهستان گلستان بخش گلستان شهرستان سیرجان استان کرمان ایران است.
جمعیت
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این مکان ۴۵ نفر (۱۶خانوار) بودهاست.
منابع
روستاهای شهرستان سیرجان | چاغلایان یک منطقهٔ مسکونی در ترکیه است که در دینار (شهر) واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ترکیه
منابع
پیوند به بیرون
روستاها در شهرستان دینار |
458075f9-e0be-46cf-a40b-518a3c73abef | سدیم | سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدرواکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد. | سدیم چه رنگی است؟ | false | {
"answer_start": [
73
],
"text": [
"سفید مایل به نقرهای"
]
} | سُدیم یک عنصر شیمیایی جدول تناوبی است که نشان شیمیایی آن Na و عدد اتمی آن ۱۱ است. سدیم یک فلز واکنشدهنده نرم و مومیشکل است و در دمای اتاق مایع است. این فلز به گروه فلزات قلیایی که از نظر ترکیبات طبیعی فراوان هستند (بهویژه آب نمک و هالیدها) تعلق دارد. این عنصر بسیار واکنشدهنده است و با شعله زرد رنگی میسوزد در آزمایشهای مربوط به هوا اکسید میشود و به شدت با آب واکنش میدهد؛ از این رو باید همیشه در زیر نفت یا روغن نگهداری شود. فلز سدیم در واکنشها به یون مثبت تبدیل میشود و یک الکترون از دست میدهد تا به آرایش گاز نجیب قبل از خود برسد.
و با چاقو به راحتی بریده شده و درصورت واکنش با کلر نمک خوراکی تولید میکند.
همچنین میتوانند برای استخراج آهن از فلز سدیم استفاده کنند اما به دلیل گران بودن آن و استخراج دشوار این فلز، از کربن برای استخراج آهن استفاده میکنند و به صرفهتر است.
ویژگیهای مهم
سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدروکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد.
کاربردها
سدیم در حالت فلزی عنصر لازم برای ساختن استرها و ترکیبات آلی است. این عنصر قلیایی بهوجودآورندهٔ ترکیب حیاتی نمک طعام (سدیم کلرید یا NaCl) نیز هست. کاربردهای دیگر عبارتاند از:
استفاده در لامپ بخار سدیم، استفاده در برخی از آلیاژها برای بهبودی ساختارشان، استفاده در ساخت صابون و ترکیبش با اسیدهای چرب، NaK سدیم و پتاسیم یک ماده مهم منتقلکننده حرارت است.
تاریخچه
مدت زمان زیادی است که سدیم (soda) به صورت ترکیبی شناخته شدهاست. این عنصر در سال ۱۸۰۷ توسط همفری دیوی از طریق عمل الکترولیز هیدروکسید سدیم جدا شد. در اروپای قرون وسطی ترکیبی از سدیم با نام لاتین Sodanum برای تسکین سردرد استفاده میشد. نماد جدید سدیم Na از لاتین جدید Natrium که در زبان یونانی نوعی نمک طبیعی است گرفته شدهاست.
پیدایش
سدیم در ستارگان فراوان است و این فراوانی در خطوط طیفی D در نور ستارگان مشهود تر است. سدیم حدوداً ۲٫۶٪ از پوسته زمین را به خود اختصاص دادهاست که چهارمین عنصر از نظر فراوانی در پوسته زمین و فروانترین فلز قلیایی است. این عنصر هماکنون به صورت اقتصادی از عمل برقکافت (الکترولیز) کلرید سدیم تولید میشود. این روش ارزانتر از روش برقکافت هیدروکسید سدیم است. قیمت هر پوند سدیم فلزی حدوداً ۱۵ تا ۲۰ سنت (در سال ۱۹۹۷) است؛ ولی هر پوند سدیم ACS آزمایشگاهی حدوداً ۳۵ دلار قیمت دارد که از نظر حجمی | سیلیکات سدیم - طبق تعریف «راهنمای فناوری شیمیایی» نوشتهٔ فون وگنر (ترجمهٔ ۱۸۹۲) - نوعی سیلکات قلیایی حلشدنی است که اولین بار توسط «ون هلمونت» در سال ۱۶۴۰ کشف شد.
سیلیکات سدیم، همچنین به نام«آب شیشه» که به صورت جامد در دسترس است. انواع محلول مایع آن در صابونسازی، پاککنندههای صنعتی، چسب، سیمانسازی، رنگ، قالب ریختهگری، پایدارسازی پراکسید و کنترل خوردگی در لولههای آب و پیشمادهٔ سیلیس مخلوط زئولیت کاربرد دارد.
کاربردها
مواد شوینده
سرامیک
کاغذ ولوله
صنایع نسوزریختهگری
بتن
آببندی در تعمیر خودروها
در چسباندن لایه های مقوا
روش تولید
سیلیکات سدیم به دو روش خشک و تر قابل تولید است که روش خشک به عنوان فرایند منتخب مبنای محاسبات طرح قرار گرفتهاست:
فرایند تولید سیلیکات سدیم به روش خشک:
سدیم سیلیکاتها در کورههایی نظیر کورههای تهیه شیشه از ذوب کردن مخلوط شن و کربنات سدیم در حدود ۱۴۵۰ درجه بدست میآید چون درجه حرارت تشکیل سدیم سیلیکاتهای نامحلول پایینتر از این درجه حرارت میباشد برای جلوگیری از ایجاد این سیلیکاتها باید در نسبت شن و ماده قلیایی در موقع ذوب کنترل و دقت کافی انجام شود ماده مذاب بدست آمده رنگی تقریباً آبی تا سبز روشن دارد. این رنگ به خاطر ناخالصیهای موجود که کمتر از یک درصد میباشد و معمولاً از ترکیبات آهنی هستند ایجاد میشود. مواد ذوب شده در یک سیستم خنک میشوند و بعد در دستگاه بعدی به اندازه کافی خرد میگردند و در آب حل میگردند سپس با عمل فیلتراسیون محلول صاف شده سدیم سیلیکاتها بدست میآید. در صورتی که هدف تهیه سدیم سیلیکاتهای قلیایی باشد در موقع ذوب مقداری سود خشک نیز به کوره اضافه میشود یا کافی از ابتدا سیلیس را با سود ذوب میکنند و برای حل سدیم سیلیکاتها در صورتی که مقدار m>۲می بایست از بخار پر فشا ر استفاده نمود. البته میتوان در صورتی که بخواهیم سدیم سیلیکاتهای خشک تهیه نماییم مواد ذوب خروجی از کوره بدون خنک شدن وارد یک سیستم میگردند که با مقدار مشخص آب مستقیماً سدیم سیلیکاتهای هیدراته بدست میآید.
مراحل و شیوههای کنترل کیفیت در فرایند به شرح ذیل است:
اندازه ذرات کوارتز
دانسیته کربنات سدیم مصرفی
مقدار آهن موجود در سیلیکات
غلظت سود مصرفی
منابع
باتیس سیلیکات
بتن
ترکیبهای اکسیژن
ترکیبهای سدیم
ترکیبهای سیلیکون معدنی
ترکیبهای شیشه
سیلیکاتها
سیمان
فناوری حفاری | سدیم سولفید یک ترکیب شیمیایی است که با فرمول Na2S، یا بهطور رایج ترحالت هیدراته آن Na2S•9H2O شناخته میشود. هر دو نمکهای بی رنگ حل شونده در آب هستند که محلولهای بسیار قوی قلیایی را تشکیل میدهند. سدیم سولفید و هیدراتهای آن هرگاه در معرض رطوبت هوا قرار بگیرند گازهیدروژن سولفید آزاد میکنند که بویی شبیه به تخم مرغ گندیده دارد. بعضی نمونههای صنعتی آن به صورت سدیم سولفید چند آبه (Na2S•xH2O) با درصد وزنی مشخصی از سدیم سولفید وجود دارند. نمونههای رایج معمولاً حدود 60 درصد وزنی سدیم سولفید دارند (Na2S•3H2O). نمونههایی از این قبیل به دلیل حضور پلی سولفیدها ظاهر نسبتاً زرد رنگی دارند، این نمونهها تحت عنوان "پوستههای سدیم سولفید" شناخته میشوند. البته این نمونهها با وجود اینکه زرد رنگ هستند، در حالت محلول بی رنگ هستند.
جستارهای وابسته
ترکیب شیمیایی
نامگذاری اتحادیه بینالمللی شیمی محض و کاربردی
منابع
ترکیبهای سدیم
سولفیدها
مواد شیمیایی در عکاسی | آزمون لاسانی () یا آزمون گداخت سدیم یک آزمون شیمیایی برای تشخیص وجود نیتروژن، گوگرد و یا هالوژنها در یک ترکیب آلی است. در این آزمون، ماده آلی با یک قرص سدیم در یک لوله شیشه ای گرم میشود. سپس لوله داغ در آب مقطر شکسته میشود و در نتیجه آن فراورده واکنشها که نمکهای معدنی هستند، در آب حل میشوند.
تشخیص وجود نیتروژن
کربن و نیتروژن موجود در ترکیب آلی در ترکیب با فلز سدیم به سدیم سیانیدمحلول در آب تبدیل میشود. با افزودن مقدار کافی آهن(II) سولفات، این ماده به سدیم فروسیانید تبدیل میشود. یونهای آهن(III) تولید شده در طی فرایند با فروسیانید واکنش نشان میدهند و رسوب آبی پروس که ناشی از تشکیل فریک فروسیانید میباشد، به وجود میآید.
Na + C + N → NaCN
6NaCN + FeSO4 → Na4[Fe(CN)6] + Na2SO4
Na4[Fe(CN)6] + Fe3+ → Fe4[Fe(CN)6]3
تشخیص وجود گوگرد
در صورت وجود گوگرد در ترکیب آلی، سدیم مذاب آن را به سدیم سولفید تبدیل میکند. یونهای سولفید به راحتی با استفاده از سدیم نیتروپروساید شناسایی میشوند. رسوب حاصل، به رنگ بنفش میباشد.
Na + S → Na2S
Na2S + Na2[Fe(CN)5NO] → Na4[Fe(CN)5NOS]
تشخیص وجود هالوژنها
هالوژن ها در واکنش با فلز سدیم، سدیم هالید تشکیل می دهند. نمک هالید محلول در واکنش با نقره نیترات در محیط اسیدی به وسیله نیتریک اسید، ایجاد رسوب رنگی می کند.
در صورت وجود یون کلرید، رسوب سفید رنگ تشکیل می شود:
Na + Cl → NaCl
NaCl + AgNO3 → AgCl + NaNO3
در صورت وجود یون برمید، رسوب زرد کم رنگ تشکیل می شود:
Na + Br → NaBr
NaBr + AgNO3 → AgBr + NaNO3
در صورت وجود یون یدید، رسوب زرد رنگ تشکیل می شود:
Na + I → NaI
NaI + AgNO3 → AgI + NaNO3
منابع
آزمونهای شیمیایی
آنالیز عنصری
سدیم | RhCl۳
روبیدیوم برومید – RbBr
روبیدیوم کلرید – RbCl
روبیدیوم فلورید – RbF
روبیدیوم هیدروکسید – RbOH
روبیدیوم یدید – RbI
روبیدیوم نیترات – RbNO۳
روبیدیوم اکسید – Rb۲O
روبیدیومم تلورید – Rb۲Te
روتنیوم تتروکسید – RuO۴
ز
زیرکونیوم هیدرات – ZrO۲.nH۲O
زیرکونیوم کاربید – ZrC
زیرکونیوم (۴) کلرید – ZrCl۴
زیرکونیوم نیترید – ZrN
زیرکونیوم هیدروکسید – Zr(OH)۴
زیرکونیوم(۴) اکسید – ZrO۲
زیرکونیوم اورتوسیلیکات – ZrSiO۴
زیرکونیوم تتراهیدروکسید – H۴O۴Zr
زیرکونیوم تنگستن – ZrW۲O۸
زنیک اسید – H۲XeO۴
ژ
ژرمانیوم (۴) هیدرید – GeH۴
ژرمنیوم (۳) هیدرید – Ge۲H۶
ژرمانیوم (۲) فلورید – GeF۲
ژرمانیوم (۴) فلورید – GeF۴
ژرمانیوم (۲) کلرید – GeCl۲
ژرمانیوم (۴) کلرید – GeCl۴
ژرمانیوم (۲) برومید – GeBr۲
ژرمانیوم (۴) برومید – GeBr۴
ژرمانیوم (۲) یدید – GeI۲
ژرمانیوم (۴) یدید – GeI۴
ژرمانیوم (۲۹ اکسید – GeO
ژرمانیوم (۴) اکسید – GeO۲
ژرمانیوم (۲) سولفید – GeS
ژرمانیوم (۴) سولفید – GeS۲
ژرمانیوم (۲) سلنید – GeSe
ژرمانیوم (۴) سلنید – GeSe۲
ژرمانیوم تلورید – GeTe
ژرمانیوم (۴) نیترید – Ge۳N۴
س
ساماریوم (IV) کلرید – SmCl۳
ساماریوم (II) یدید – SmI۲
سدیم آمید – NaNH۲
سدیم اگزالات - Na۲C۲O۴
سدیم بوروهیدرید – NaBH۴
سدیم برمات – NaBrO۳
سدیم برمید – NaBr
سدیم پرکربنات – ۲Na۲CO۳.۳H۲O۲
سدیم تلورید – Na۲TeO۳
سدیم سولفات – Na۲SO۴
سدیم سولفیت – Na۲SO۳
سدیم سولفید – Na۲S
سدیم سیلیکات – Na۲SiO۳
سدیم سیانید – NaCN
سدیم فسفات – Na۳PO۴
سدیم فروسیانید – Na۴Fe(CN)۶
سدیم کربنات – Na۲CO۳
سدیم کلرات – NaClO۳
سدیم کلرید – NaCl
سدیم مونو فلوئورو فسفات (MFP) – Na۲PFO۳
سدیم نیترات – NaNO۳
سدیم نیتریت – NaNO۲
سدیم هیدروژن سولفید – NaSH
سدیم هیدروژن کربنات (Sodium bicarbonate) – NaHCO۳
سدیم هیدروکسید – NaOH
سدیم هیدرید – NaH
سدیم یدید – NaI
سزیم بیکربنات – CsHCO۳
سزیم فلورید – CsF
سزیم کربنات – Cs۲CO۳
سزیم کرومات – Cs۲CrO۴
سزیم کلرید – CsCl
سریم آلومینیوم – CeAl
سریم(III) برومید – CeBr۳
سریم تالیوم – CeTl
سریم جیوه – CeHg
سریم روی – CeZn
سریم (IV) سولفات – Ce(SO۴)۲
سریم کادمیوم – CeCd
سریم کلرید(III) – CeCl۳
سریم منیزیوم – CeMg
سریم نقره – CeAg
سرب(II) اکسید – PbO
سرب(IV) اکسید – PbO۲
سرب(II) تلورید – PbTe
سرب(II) زیرکونات تیتانات – Pb[TixZr۱-x]O۳
سرب(II) سلنید – PbSe
سرب(II) سولفات – Pb(SO۴)
سرب(II) سولفید – PbS
سرب(II) فسفات – Pb۳(PO۴)۲
سرب(II) کربنات – Pb(CO۳)
سرب(II) کلرید – PbCl۲
سرب(II) نیترات – Pb(NO۳)۲
سرب(II) یدید – PbI۲
سلنو اسید – H۲SeO۳
سلنیوم تریاکسید – SeO۳
سلنیوم دیاکسید – SeO۲
سلنیک اسید – H۲SeO۴
سولفامیک اسید – H۳NO۳S
سولفورو اسید – H۲SO۳
سولفوریک اسید – H۲SO۴
سولفوریل کلرید – SO۲Cl۲
سیانوریک کلرید – C۳Cl۳N۳
سیانوژن – (CN)۲
سیانوژن کلرید – CNCl
سیلان – SiH۴
سیلیسیک اسید – [SiOx(OH)۴-۲x]n
سیلیکا ژل – SiO۲·nH۲O
سیلیکوفلوئوریک اسید – H۲SiF۶
سیلیکوکلروفرم – Cl۳HSi
سیلیکون دیاکسید – SiO۲
ش
ص
ض
ط
طلا (۱) کلرید – AuCl
طلا (۳) کلرید – AuCl۳
طلا (۱،۳) کلرید – Au۴Cl۸
طلا (۳) کلرید – (AuCl۳)۲
طلا (۳) فلورید – AuF۳
طلا (۵) فلورید – AuF۵
طلا (۱) برومید – AuBr
طلا (۳) برومید – (AuBr۳)۲
طلا (۱) یدید – AuI
طلا (۳) یدید | مُدل رنگی یک مدل انتزاعی ریاضی برای توصیف رنگ است که به صورت چندتایی از اعداد، عموماً به صورت سه یا چهار مقدار یا جزء رنگی نمایش داده میشود. هنگامی که این مدل با شرح دقیق چگونگی تفسیر (شرایط دیدن و غیره) این مقدارها یا اجزاء همراه شود، مجموعهای از رنگها به دست میآید که آن را فضای رنگ گویند. این بخش، نشان میدهد که دید رنگی در انسان، از چه مسیرهایی میتواند مدل شود.
فضای رنگ سیآیایی، سیاموایکی و آرجیبی، نمونههایی از مُدل رنگی هستند.
منابع
پیوند به بیرون
تئوری رنگ و مدلهای آن
دید رنگی
رنگ
مدلسازی ریاضی
مدلهای رنگ | گاموت که محدودهٔ رنگی یا پهنهٔ رنگی نیز خوانده میشود، در مقولهٔ تولید رنگها، چه در گرافیک کامپیوتری و چه در عکاسی، گاموت زیرمجموعهٔ مشخصی از رنگهاست که میتوانند بهصورت دقیق در یک محیط با معیارهای مشخص، به نمایش درآیند (چه در یک فضای رنگی و چه در یک ابزار خروجی، مثل نمایشگر، چاپگر و...) خود واژهٔ گمِت، از دنیای موسیقی گرفته شده است.
طبیعی است که تغییر فضای رنگی یک عکس دیجیتالیزه شده، باعث تغییر گاموت رنگی آن عکس خواهد شد. در تئوری رنگها، گاموت، محدودهای از رنگهای یک فضای رنگی است که میتواند تولید شود یا به نمایش درآید. در ترسیم تصویری گاموت، برخی فضاهای رنگی بر برخی دیگر محیط یا محاط میشوند. محیط شدن بمعنی وسعت رنگی بیشتر است.
منابع
پیوند به بیرون
Using the Chromaticity Diagram for Color Gamut Evaluation by Bruce Lindbloom.
Color Gamut Mapping book by Jan Morovic.
Quantifying Color Gamut by William D. Kappele
Stanford University CS 178 interactive Flash demo explaining color gamut mapping.
رنگ
فضای رنگ | ۹۴۴ نهصد و چهل و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۹۴۴
سده ۱۰ | چهارباله نام یک سرده از راسته سوفماهیسانان است.
منابع
سوفماهیسانان | ۴۹۳ چهارصد و نود و سومین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۹۳
سده ۵ |
0098dfbe-0a27-4937-a4c8-36cdd4d47497 | سدیم | سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدرواکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد. | در هوای آزاد رنگ سدیم چگونه است؟ | false | {
"answer_start": [
125
],
"text": [
"تیره"
]
} | سُدیم یک عنصر شیمیایی جدول تناوبی است که نشان شیمیایی آن Na و عدد اتمی آن ۱۱ است. سدیم یک فلز واکنشدهنده نرم و مومیشکل است و در دمای اتاق مایع است. این فلز به گروه فلزات قلیایی که از نظر ترکیبات طبیعی فراوان هستند (بهویژه آب نمک و هالیدها) تعلق دارد. این عنصر بسیار واکنشدهنده است و با شعله زرد رنگی میسوزد در آزمایشهای مربوط به هوا اکسید میشود و به شدت با آب واکنش میدهد؛ از این رو باید همیشه در زیر نفت یا روغن نگهداری شود. فلز سدیم در واکنشها به یون مثبت تبدیل میشود و یک الکترون از دست میدهد تا به آرایش گاز نجیب قبل از خود برسد.
و با چاقو به راحتی بریده شده و درصورت واکنش با کلر نمک خوراکی تولید میکند.
همچنین میتوانند برای استخراج آهن از فلز سدیم استفاده کنند اما به دلیل گران بودن آن و استخراج دشوار این فلز، از کربن برای استخراج آهن استفاده میکنند و به صرفهتر است.
ویژگیهای مهم
سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدروکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد.
کاربردها
سدیم در حالت فلزی عنصر لازم برای ساختن استرها و ترکیبات آلی است. این عنصر قلیایی بهوجودآورندهٔ ترکیب حیاتی نمک طعام (سدیم کلرید یا NaCl) نیز هست. کاربردهای دیگر عبارتاند از:
استفاده در لامپ بخار سدیم، استفاده در برخی از آلیاژها برای بهبودی ساختارشان، استفاده در ساخت صابون و ترکیبش با اسیدهای چرب، NaK سدیم و پتاسیم یک ماده مهم منتقلکننده حرارت است.
تاریخچه
مدت زمان زیادی است که سدیم (soda) به صورت ترکیبی شناخته شدهاست. این عنصر در سال ۱۸۰۷ توسط همفری دیوی از طریق عمل الکترولیز هیدروکسید سدیم جدا شد. در اروپای قرون وسطی ترکیبی از سدیم با نام لاتین Sodanum برای تسکین سردرد استفاده میشد. نماد جدید سدیم Na از لاتین جدید Natrium که در زبان یونانی نوعی نمک طبیعی است گرفته شدهاست.
پیدایش
سدیم در ستارگان فراوان است و این فراوانی در خطوط طیفی D در نور ستارگان مشهود تر است. سدیم حدوداً ۲٫۶٪ از پوسته زمین را به خود اختصاص دادهاست که چهارمین عنصر از نظر فراوانی در پوسته زمین و فروانترین فلز قلیایی است. این عنصر هماکنون به صورت اقتصادی از عمل برقکافت (الکترولیز) کلرید سدیم تولید میشود. این روش ارزانتر از روش برقکافت هیدروکسید سدیم است. قیمت هر پوند سدیم فلزی حدوداً ۱۵ تا ۲۰ سنت (در سال ۱۹۹۷) است؛ ولی هر پوند سدیم ACS آزمایشگاهی حدوداً ۳۵ دلار قیمت دارد که از نظر حجمی | سدیم آزید با فرمول شیمیایی NaN۳ یک ترکیب شیمیایی است؛ که جرم مولی آن 65.0099 g/mol میباشد. شکل ظاهری این ترکیب، جامد یونی سفید است. این ترکیب 2 ساختار بلورین هگزاگونالی و لوزی شکل است که هردو ساختار لایه ای هستند. این ماده سمی است و در آب و آمونیاک به شدت حل می شود. این ماده در کیسه هوای (ایربگ) اتومبیلها مورد استفاده قرار میگیرد چرا که واکنش آن در صدم ثانیه رخ میدهد
کاربرد های سدیم آزید
شناخته شده ترین کاربرد سدیم آزید بعنوان گاز پرکننده در کیسه های هوای خودروهاست؛ در کیسه هوای خودرو که برای مواقع تصادف کار گذاشته می شود، سدیم آزید (NaN3) وجود دارد که سریعاً واکنش می دهد. هنگامی که خودروی شخص با ماشین دیگری تصادف می کند سدیم آزید به سرعت به فلز سدیم و گاز نیتروژن تجزیه میشود و گاز نیتروژن تولید شده در پر شدن کیسه هوا نقش دارد. همچنین فلز سدیم تولید شده با آهن(III) اکسید و گرمای بسیار زیادی تولید میشود به طوریکه دما ناگهان 100 درجه سلسیوس افزایش پیدا میکند و موجب انبساط سریع کیسه هوا میشود. به طور کلی مجموعه واکنش های درون کیسه ها به این گونه می باشد:
2NaN3(s)-> 2Na(s) + 3N2(g)6Na(s) + Fe2O3 -> 3Na2O + 2FeNa2O(s) + 2CO2(g) + H2O(g) -> 2NaHCO3(s)
جستارهای وابسته
ترکیب شیمیایی
نامگذاری اتحادیه بینالمللی شیمی محض و کاربردی
منابع
آزیدها
ترکیبهای سدیم
مواد شیمیایی منفجر شونده | سدیم سولفید یک ترکیب شیمیایی است که با فرمول Na2S، یا بهطور رایج ترحالت هیدراته آن Na2S•9H2O شناخته میشود. هر دو نمکهای بی رنگ حل شونده در آب هستند که محلولهای بسیار قوی قلیایی را تشکیل میدهند. سدیم سولفید و هیدراتهای آن هرگاه در معرض رطوبت هوا قرار بگیرند گازهیدروژن سولفید آزاد میکنند که بویی شبیه به تخم مرغ گندیده دارد. بعضی نمونههای صنعتی آن به صورت سدیم سولفید چند آبه (Na2S•xH2O) با درصد وزنی مشخصی از سدیم سولفید وجود دارند. نمونههای رایج معمولاً حدود 60 درصد وزنی سدیم سولفید دارند (Na2S•3H2O). نمونههایی از این قبیل به دلیل حضور پلی سولفیدها ظاهر نسبتاً زرد رنگی دارند، این نمونهها تحت عنوان "پوستههای سدیم سولفید" شناخته میشوند. البته این نمونهها با وجود اینکه زرد رنگ هستند، در حالت محلول بی رنگ هستند.
جستارهای وابسته
ترکیب شیمیایی
نامگذاری اتحادیه بینالمللی شیمی محض و کاربردی
منابع
ترکیبهای سدیم
سولفیدها
مواد شیمیایی در عکاسی | استات سدیم، با فرمول CH۳COONa، اغلب با علامت اختصاری NaOAc و همچنین سدیم اتانات، نمک سدیم استیک اسید است.
تاریخچه
سدیم استات برای اولین بار در سال 1807 توسط آقای همفری دیوی کشف شد.
موارد استفاده
این نمک بیرنگ دارای موارد استفاده وسیعی است. از جمله استفادههای آن میتوان به استفاده در صنعت نساجی برای خنثیسازی ضایعات اسید سولفوریک اشاره کرد. در تولید لاستیک مصنوعی، برای جلوگیری از حرارت زیاد از سدیم استات استفاده میشود. در تولید لباسهای پنبهای (کتان) سدیم استات برای جلوگیری از تجمع الکتریسیته ساکن به کار میرود. این نمک در عکاسی و رنگ نیز کاربرد دارد.
همچنین در صنعت آبکاری الکترولس از این نمک در محلول آبکاری به عنوان عامل بافر کننده استفاده میشود.
این نمک به دلیل کارایی بهتر و ارزانتر بودن، در پوشش و درزگیری بتن برای جلوگیری از صدمه خوردن در برابر آب مورد استفاده قرار میگیرد.
سدیم استات در خوراکیها برای طعم دهی به کار میرود که مشهورترین استفاده آن در مزه چیپس سرکه نمکی است.
این نمک از واکنش سدیم بیکربنات در سرکه به صورت محلول سدیم استات در آب به دست میآید. به بیان دیگر جوش شیرین با سرکه واکنش میدهد و تبدیل به محلول سدیم استات در آب میشود که با آزادسازی کربنیک اسید به صورت گاز کربن دیاکسید و آب همراه است.
ویژگی های شیمیایی
از ویژگی های شیمیایی سدیم استات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
می توان از سدیم استات برای شست و شو استفاده کرد.
هر چند که سدیم استات ماده ای بی خطر است، اما ممکن است استنشاق آن باعث گلودرد شده یا تماس آن با چشم موجب قرمزی چشم شود.
معادله شیمیایی
CH3COOH + NaHCO3 → CH3COONa + CO2 + H2O
آب + کربن دی اکسید + سدیم استات → سدیم بیکربنات + اسید اسِتیک
منابع
ویکیپدیای انگلیسی
سدیم استات | اروند شیمی
استاتها
افزودنیهای خوراکی
افزودنیهای عدد ئی
ترکیبهای سدیم
مواد شیمیایی در عکاسی
نمکهای آلی سدیم | آزمون لاسانی () یا آزمون گداخت سدیم یک آزمون شیمیایی برای تشخیص وجود نیتروژن، گوگرد و یا هالوژنها در یک ترکیب آلی است. در این آزمون، ماده آلی با یک قرص سدیم در یک لوله شیشه ای گرم میشود. سپس لوله داغ در آب مقطر شکسته میشود و در نتیجه آن فراورده واکنشها که نمکهای معدنی هستند، در آب حل میشوند.
تشخیص وجود نیتروژن
کربن و نیتروژن موجود در ترکیب آلی در ترکیب با فلز سدیم به سدیم سیانیدمحلول در آب تبدیل میشود. با افزودن مقدار کافی آهن(II) سولفات، این ماده به سدیم فروسیانید تبدیل میشود. یونهای آهن(III) تولید شده در طی فرایند با فروسیانید واکنش نشان میدهند و رسوب آبی پروس که ناشی از تشکیل فریک فروسیانید میباشد، به وجود میآید.
Na + C + N → NaCN
6NaCN + FeSO4 → Na4[Fe(CN)6] + Na2SO4
Na4[Fe(CN)6] + Fe3+ → Fe4[Fe(CN)6]3
تشخیص وجود گوگرد
در صورت وجود گوگرد در ترکیب آلی، سدیم مذاب آن را به سدیم سولفید تبدیل میکند. یونهای سولفید به راحتی با استفاده از سدیم نیتروپروساید شناسایی میشوند. رسوب حاصل، به رنگ بنفش میباشد.
Na + S → Na2S
Na2S + Na2[Fe(CN)5NO] → Na4[Fe(CN)5NOS]
تشخیص وجود هالوژنها
هالوژن ها در واکنش با فلز سدیم، سدیم هالید تشکیل می دهند. نمک هالید محلول در واکنش با نقره نیترات در محیط اسیدی به وسیله نیتریک اسید، ایجاد رسوب رنگی می کند.
در صورت وجود یون کلرید، رسوب سفید رنگ تشکیل می شود:
Na + Cl → NaCl
NaCl + AgNO3 → AgCl + NaNO3
در صورت وجود یون برمید، رسوب زرد کم رنگ تشکیل می شود:
Na + Br → NaBr
NaBr + AgNO3 → AgBr + NaNO3
در صورت وجود یون یدید، رسوب زرد رنگ تشکیل می شود:
Na + I → NaI
NaI + AgNO3 → AgI + NaNO3
منابع
آزمونهای شیمیایی
آنالیز عنصری
سدیم | نیترات سدیم یا شوره شیلی یک ترکیب شیمیایی با فرمول NaNO3 است. پودر سفید یا کریستال بیرنگ با بویی شیرین و جاذب رطوبت و به شدت محلول در آب است که بهصورت تودهای یا لایهای همراه با آهک یافت میشود معادن زیادی از این نمک در شیلی و پرو قرار دارند این ماده سفید به مقدار زیاد در آب حل میشود. این ماده همچنین نیتراتین نیز نامیده میشد. به دلیل حلالیت بالای این ماده در آب، معادن آن عمدتاً در مناطق خشک و کم بارش قرار دارد.
موارد استفاده
این ماده در ساخت تقویتکنندهها، بمب دودزا و موارد زیاد دیگر کاربرد دارد. نیترات سدیم به دلیل ممانعت از رشد باکتریهای فاسد کننده و حفظ رنگ طبیعی گوشت در تولید فراوردههای گوشتی کارخانهای نظیر سوسیس و کالباس بکار میرود و طی فرایند هضم در بدن انسان به نتروزامین تبدیل میشود. نتروزامین مادهای بشدت سرطانزاست و در فهرست مواد سرطانزا قرار دارد. نیترات سدیم به سرعت به وسیله ریشه گیاهان جذب و مصرف میشود و در مقادیر مناسب به عنوان کود استفاده میشود.
نیترات سدیم برای ساخت شیشه مقاوم استفاده میشود. شیشه در یک حمام نیترات سدیم غوطه ور میشود و پوشش سطح شیشه با یونهای سدیم سبب تقویت محصول از طریق اکسیداسیون مواد ارگانیکی و تبدیل آهن دو ظرفیتی به سه ظرفیتی میشود و از طرفی با احیا بعضی از مواد که نتیجه آن تغییر رنگ میباشد سبب افزایش شفافیت شیشه میشود.
خطرات سدیم نیترات
اکسید کننده قوی، در صورت برخورد با مواد دیگر ممکن است باعث آتشگیری شود. در صورت تماس باعث میشود در چشم، پوست و دستگاه تنفسی خارش ایجاد شود و اگر بلعیده شود به شدت مضر است.
فرق نیتریت سدیم و نیترات سدیم چیست؟
نیتریت سدیم دارای دو اتم اکسیژن متصل به یک اتم نیروژن بوده ولی نیترات سدیم دارای سه اتم اکسیژن متصل به یک اتم نیتروژن می باشد. هر دو مورد دارای بار اکتریکی منفی بوده و جزء آنیون معدنی می باشند.
کمکهای اولیه
چشم: در صورت برخورد با چشم، برای مدت ۱۵ دقیقه با مقدار زیادی آب چشم را بشویید.
پوست: در صورت تماس با پوست، با مقدار فراوانی آب به مدت حداقل ۱۵ دقیقه بشویید و لباسها و کفشهای آلوده را جدا کنید. لباسها قبل از استفاده کاملاً پاکسازی شوند.
بلعیدن: در صورت بلعیدن هرگز شخص مصدوم را وادار به استفراغ نکنید. و خوراکی دیگری به شخص ندهید. فوراً شخص را به یک مرکز درمانی بفرستید.
تنفس: در ورت تنفس مقدار زیادی از نیترات سدیم، او را به هوای تازه منتقل کنید. اگر فرد نفس نمیکشد، به او نفس مصنوعی بدهید و اگر تنفس او مشکل است، به او اکسیژن برسانید.
منابع
ویکیپدیای انگلیسی
تولیدکننده سدیم نیترات
پیوند به بیرون
ATSDR — مطالعه موردی در پزشکی محیطزیست - سمیبودن نیترات/نیترتها وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده آمریکا (مالکیت عمومی)
گزارش فائو/دبلیواچاو
آبشوندههای مواد
اکسیدکنندهها
اکسیدکنندههای آتشزا
الگو:زمینشناسی
ترکیبهای سدیم
زمینشناسی
کانیهای سدیم
کانیهای نیترات
نگهدارندهها
نمکها
نیتراتها | سدیم تیوسیانات با فرمول شیمیایی NaSCN یک ترکیب شیمیایی با شناسه پابکم ۵۱۶۸۷۱ است. که جرم مولی آن 81.072 g/mol میباشد. شکل ظاهری این ترکیب، بلورهای بیرنگ آب شونده است. در تماس با اسید ها و یا در حرارت تجزیه شده و گاز های شدیدا سمی آزاد می کند.
جستارهای وابسته
ترکیب شیمیایی
نامگذاری اتحادیه بینالمللی شیمی محض و کاربردی
منابع
ترکیبهای سدیم
تیوسیاناتها | لامپ بخار سدیم یکی از انواع لامپهای تخلیه در گاز است که ساختمانی شبیه به لامپهای بخار جیوه دارد با این تفاوت که در آن به جای جیوه از سدیم و به جای گاز آرگون از نئون استفاده میشود. این لامپها میتوانند هم در فشار کم و هم فشار زیاد عمل کنند و بر همین اساس به دو دستهٔ لامپ سدیم کمفشار و لامپ سدیم پرفشار تقسیم میشوند. فشار گاز داخل لامپ سدیم پرفشار حدود ۰٫۵ اتمسفر است و حرارت کاری آنها حدود ۱۶۰۰ درجهٔ سانتیگراد است. این لامپها برای روشنایی معابر شهری و بین شهری مهآلود یا همراه با گرد و غبار و جاهایی که افراد به صورت بلندمدت تردد ندارند مناسبند اما استفاده از آنها در پیادهروها، مراکز خرید و پارکها مناسب نیست.
راهاندازی
زمان راهاندازی این لامپها نسبت به لامپهای جیوه بیشتر و بین ۱۵ تا ۲۰ دقیقه است، اما در صورت قطعشدن برق میتوانند بدون تأخیر دوباره روشن شوند. علت زمان راهاندازی طولانیتر این لامپها وجود سدیم جامد در آنهاست که در دمای معمولی به بخار فلز تبدیل نمیشود، به همین خاطر از گازهای آرگون و نئون در راهاندازی این لامپها بهره میگیرند. در مدار راهاندازی این لامپها از ایگناتور برای افزایش لحظهای ولتاژ استفاده میشود—گاهی نحوهٔ اتصال ایگناتور را روی بدنهٔ آن ترسیم میکنند.
کد بینالمللی لامپهای سدیم
برای شناسایی لامپهای سدیم، از کدهای بینالمللی زیر استفاده میشود:
لامپ سدیم کمفشار
حباب این لامپها Uشکل است و برای جلوگیری از هرزرفتن انرژی حرارتی حباب آنها را دوجداره میسازند و با توجه به پایینبودن فشار گاز داخل لامپ، لازم است لامپ حجم بیشتری داشته باشد. اثرگذاری نوری این لامپها بیشتر از سایر لامپهاست و نور خیرهکنندهای دارند.
طیف نور
در لامپهای سدیم کمفشار طول موجهای نور تولیدی عبارتند از ۰٫۵۸۹۰ و ۰٫۵۸۹۶ میکرون که زردرنگ و بسیار نزدیک به بیشینهٔ منحنی حساسیت چشم انسان است، به همین دلیل اثرگذاری نوری این لامپها بسیار بالا و نزدیک به ۷۰ لومن بر وات است و برخلاف لامپهای فلورسنت نیازی به استفاده از مواد فلورسانس در جدارهٔ داخلی خود ندارند. اما رنگدهی لامپ سدیم کمفشار خوب نیست و تشخیص رنگ اجسام زیر نور این لامپ مشکل است. این لامپها در محیطهایی که رنگ نور اهمیت چندانی نداشته باشد مانند فضاهای مهآلود و دارای گرد و غبار بسیار مناسبند.
لامپ سدیم پرفشار
در لامپ سدیم پرفشار بخار سدیم را با فشار زیاد در داخل لولهای سرامیکی محبوس میکنند. با اعمال ولتاژ به دو الکترود لامپ گاز داخل لامپ یونیزه میشود و لامپ روشن میگردد. این لامپ برای راهاندازی نیاز به مدار جانبی دارد که مدار جانبی آن بسیار شبیه به لامپ بخار جیوه است.
طیف نور
طیف نوری لامپهای سدیم پرفشار گستردهتر است و در آن نورهایی به غیر از زرد هم دیده میشود. نور لامپ سدیم پرفشار طلایی رنگ است. با توجه به بهرهٔ نوری بالا و رنگدهی پایین، لامپ سدیم سدیم کمفشار بیشتر برای روشنایی خیابانها و گذرگاهها استفاده میشود.
کد انسی بالاست
کدهای انسی بالاست لامپ سدیم پرفشار در جدول زیر آمدهاست:
جستارهای وابسته
لامپ متال هالید
لامپ بخار جیوه
منابع
Wikipedia contributors، «Sodium-vapor lamp،» Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Sodium-vapor_lamp&oldid=526078297 (accessed December 19, 2012).
آلودگی نوری
روشنایی معابر
سدیم
لامپهای تخلیه در گاز | ۴۶۲ چهارصد و شصت و دومین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۶۲
سده ۵ | ۴۹۲ چهارصد و نود و دومین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۹۲
سده ۵ |
0d3f7b10-b82e-4e09-8e1b-ad9760353e6a | سدیم | سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدرواکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد. | در آب چه اتفاقی برای سدیم میافتد؟ | false | {
"answer_start": [
324
],
"text": [
"فوراً آتش میگیرد"
]
} | سُدیم یک عنصر شیمیایی جدول تناوبی است که نشان شیمیایی آن Na و عدد اتمی آن ۱۱ است. سدیم یک فلز واکنشدهنده نرم و مومیشکل است و در دمای اتاق مایع است. این فلز به گروه فلزات قلیایی که از نظر ترکیبات طبیعی فراوان هستند (بهویژه آب نمک و هالیدها) تعلق دارد. این عنصر بسیار واکنشدهنده است و با شعله زرد رنگی میسوزد در آزمایشهای مربوط به هوا اکسید میشود و به شدت با آب واکنش میدهد؛ از این رو باید همیشه در زیر نفت یا روغن نگهداری شود. فلز سدیم در واکنشها به یون مثبت تبدیل میشود و یک الکترون از دست میدهد تا به آرایش گاز نجیب قبل از خود برسد.
و با چاقو به راحتی بریده شده و درصورت واکنش با کلر نمک خوراکی تولید میکند.
همچنین میتوانند برای استخراج آهن از فلز سدیم استفاده کنند اما به دلیل گران بودن آن و استخراج دشوار این فلز، از کربن برای استخراج آهن استفاده میکنند و به صرفهتر است.
ویژگیهای مهم
سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدروکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد.
کاربردها
سدیم در حالت فلزی عنصر لازم برای ساختن استرها و ترکیبات آلی است. این عنصر قلیایی بهوجودآورندهٔ ترکیب حیاتی نمک طعام (سدیم کلرید یا NaCl) نیز هست. کاربردهای دیگر عبارتاند از:
استفاده در لامپ بخار سدیم، استفاده در برخی از آلیاژها برای بهبودی ساختارشان، استفاده در ساخت صابون و ترکیبش با اسیدهای چرب، NaK سدیم و پتاسیم یک ماده مهم منتقلکننده حرارت است.
تاریخچه
مدت زمان زیادی است که سدیم (soda) به صورت ترکیبی شناخته شدهاست. این عنصر در سال ۱۸۰۷ توسط همفری دیوی از طریق عمل الکترولیز هیدروکسید سدیم جدا شد. در اروپای قرون وسطی ترکیبی از سدیم با نام لاتین Sodanum برای تسکین سردرد استفاده میشد. نماد جدید سدیم Na از لاتین جدید Natrium که در زبان یونانی نوعی نمک طبیعی است گرفته شدهاست.
پیدایش
سدیم در ستارگان فراوان است و این فراوانی در خطوط طیفی D در نور ستارگان مشهود تر است. سدیم حدوداً ۲٫۶٪ از پوسته زمین را به خود اختصاص دادهاست که چهارمین عنصر از نظر فراوانی در پوسته زمین و فروانترین فلز قلیایی است. این عنصر هماکنون به صورت اقتصادی از عمل برقکافت (الکترولیز) کلرید سدیم تولید میشود. این روش ارزانتر از روش برقکافت هیدروکسید سدیم است. قیمت هر پوند سدیم فلزی حدوداً ۱۵ تا ۲۰ سنت (در سال ۱۹۹۷) است؛ ولی هر پوند سدیم ACS آزمایشگاهی حدوداً ۳۵ دلار قیمت دارد که از نظر حجمی | هیدروکسید سدیم است. قیمت هر پوند سدیم فلزی حدوداً ۱۵ تا ۲۰ سنت (در سال ۱۹۹۷) است؛ ولی هر پوند سدیم ACS آزمایشگاهی حدوداً ۳۵ دلار قیمت دارد که از نظر حجمی ارزانترین فلز است.
ترکیبات
نمک طعام یا کلرید سدیم معمولترین ترکیب سدیم است. اما سدیم در کانیهای بسیار دیگری از قبیل آمفیبول ، کریولیت، هالیت، soda niter, زئولیت و … بهوجود میآید. ترکیبات سدیم برای صنایع شیمیایی شیشهسازی فلزی، ساخت کاغذ ، صنعت نفت، ساخت صابون و نساجی کاربرد دارد. صابون معمولاً یک نمک سدیم از اسیدهای چرب است.
سدیم کلراید (نمک طعام) محلول در آب است. هر ۳۵۹ گرم از آن در یک لیتر آب حل میشود. اگر محلول آب نمک را برقکافت (الکترولیز) کنیم از قطب مثبت Cl و از قطب منفی NaOH خارج میشود.
ترکیبات سدیم که برای صنایع گوناگون بسیار مهم هستند عبارتاند از: (NaCl)، خاکستر سود (Na2CO3)، سدیم خوراکی (NaH))CO3), سود سوزآور (NaOH), Chile saltpeter (Na((NO3), di- and tri-سدیم فسفات، sodium thiosulfate (hypo, Na2S))2O۳ * ۵H2O)، و بوره (Na2((B4O۷ * ۱۰H2O).
ایزوتوپها
برای این عنصر حدود ۱۳ ایزوتوپ شناسایی شدهاست که تنها ایزوتوپ پایدار آن Na-۲۳ است. سدیم همچنین دو ایزوتوپ پرتوزا (رادیواکتیو) نیز دارد که عبارتاند از: Na۲۲ با نیمهعمر ۲٫۶۰۵ سال و Na۲۴ با نیمهعمر ۱۵ ساعت.
هشدارها
سدیم در حالت پودر در آب خاصیت انفجاری خواهد داشت و با عناصر دیگر به راحتی تجزیه و ترکیب میشود. همیشه باید با این عنصر با مراقبت کامل کار کرد و باید در نفت یا روغنهای مخصوص نگهداری نمود.
منابع
برگرفته از دانشنامه رشد. (که خود ترجمه مقاله ویکی انگلیسی است)
زیستشناسی و داروشناسی عنصرهای شیمیایی
سردکنندههای رآکتور هستهای
عناصر شیمیایی
عوامل کاهنده
فلزهای قلیایی
کانیهای سدیم
کانیهای غذایی
نمگیرها | سدیم هگزامتافسفات با فرمول شیمیایی یک ترکیب شیمیایی با شناسه پابکم ۲۴۹۶۸ است. که جرم مولی آن 611.7704 g mol-1 میباشد. شکل ظاهری این ترکیب، بلورهای سفید است.
هگزا متا فسفات سدیم، از نظر شکل ظاهری ترکیبی جامد و سفید رنگ است و در آب محلول میباشد. این ترکیب، توانایی جذب رطوبت هوا را دارد و میتواند با یونهای فلزی واکنش دهد. به عنوان یک گیرنده استفاده میشود و در طیف گستردهای از صنایع از جمله افزودنی غذایی، کاربرد دارد. کربنات سدیم گاهی به SHMP اضافه میشود تا pH را به ۸٫۰ الی ۸٫۶ برساند، که باعث تولید تعدادی از محصولات SHMP برای نرم شدن آب و مواد شوینده میشود.
تاریخچه هگزا متا فسفات سدیم
اسید هگزامتافسفریک در سال ۱۸۴۹ توسط شیمیدان آلمانی تئودور فلیتمن نامگذاری شد. تا سال ۱۹۵۶، تجزیه و تحلیل کروماتوگرافی هیدرولیزهای نمک گراهام (سدیم پلی فسفات) وجود آنیونهای حلقوی حاوی بیش از چهار گروه فسفات را نشان داد؛ این یافتهها در سال ۱۹۶۱ تأیید شد. در سال ۱۹۶۳، اریش تیلو و اولریش شولکه شیمی دانان آلمانی موفق شدند با گرم کردن تری متافسفات سدیم بی آب، هگزا متا فسفات سدیم را تهیه کنند.
جدول مشخصات فنی هگزا متا فسفات سدیم
فرایند تولید هگزامتا فسفات سدیم
برای تولید اسید سدیم پیرو فسفات، ابتدا ارتو فسفات مونو سدیم را حرارت میدهند که هگزامتا فسفات سدیم با حرارت دادن ارتو فسفات مونو سدیم تولید میشود.
2NaH2PO4 →Na2H2P2O7+H2O
سپس، پیرو فسفات گرم میشود و هگزامتافسفات سدیم مربوط را تولید میکند:
3Na2H2P2O7 →(NaPO3)6 +3H2O
به دنبال آن خنک سازی سریع انجام میشود.
واکنشهای هگزا متا فسفات سدیم
SHMP در محلول آبی، به ویژه در شرایط اسیدی، به سدیم تری متا فسفات و سدیم ارتو فسفات هیدرولیز میشود. در اثر حرارت دادن هگزا متا فسفات سدیم، ترکیبات مونو سدیم ارتو فسفات و مونو سدیم پیرو فسفات تولید میشود.
کاربرد هگزا متا فسفات سدیم
یک استفاده قابل توجه برای هگزامتا فسفات سدیم به عنوان یک پراکنده کننده یا دیسپرسانت میباشد.
به عنوان عامل بازدارنده رسوب، در سیستمهای اسمز معکوس، RO، یا همان آب شیرین کن مورد مصرف میباشد.
برای تولید ذرات سرامیکی، یکی از مواد پایه محسوب میشود.
همچنین از آن به عنوان عامل پراکنده ساز برای تجزیه رس و سایر انواع خاک برای ارزیابی بافت خاک استفاده میشود.
این ماده به عنوان یک ماده فعال در خمیردندانها به عنوان ماده ضد لک و پیشگیری از تارتار استفاده میشود.
در صنایع غذایی برای تولید انواع نوشیدنی انرژی زا NOS حاوی هگزامتافسفات سدیم است.
برای تولید انواع مواد افزودنی غذایی استفاده میشود.
SHMP به عنوان یک امولسیون کننده استفاده میشود.
در صنایع لبنی برای تولید شیر پاکتی، پودرهای پنیر، خامه زده شده از هگزامتافسفات سدیم خوراکی استفاده میشود.
در کارخانجات غذایی برای تولید سفیده تخم مرغ بستهبندی شده نیز از گرید خوراکی هگزامتا فسفات سدیم استفاده میکنند.
برای گوشت گاو، فیله ماهی، ژله میوه ای، دسرهای منجمد، سس سالاد، شاه ماهی، غلات صبحانه، بستنی، آبجو و نوشیدنیهای بطری شده، نیز از SHMPاستفاده میشود.
اطلاعات ایمنی و شرایط نگهداری هگزا متا فسفات سدیم
این ترکیب شیمیایی، برای سلامتی انسان مضر نیست. اما به کلیه پرسنل اعلام میشود که به هنگام کار با این ماده، تمام موارد ایمنی و نکات کار با مواد شیمیایی را رعایت | استات سدیم، با فرمول CH۳COONa، اغلب با علامت اختصاری NaOAc و همچنین سدیم اتانات، نمک سدیم استیک اسید است.
تاریخچه
سدیم استات برای اولین بار در سال 1807 توسط آقای همفری دیوی کشف شد.
موارد استفاده
این نمک بیرنگ دارای موارد استفاده وسیعی است. از جمله استفادههای آن میتوان به استفاده در صنعت نساجی برای خنثیسازی ضایعات اسید سولفوریک اشاره کرد. در تولید لاستیک مصنوعی، برای جلوگیری از حرارت زیاد از سدیم استات استفاده میشود. در تولید لباسهای پنبهای (کتان) سدیم استات برای جلوگیری از تجمع الکتریسیته ساکن به کار میرود. این نمک در عکاسی و رنگ نیز کاربرد دارد.
همچنین در صنعت آبکاری الکترولس از این نمک در محلول آبکاری به عنوان عامل بافر کننده استفاده میشود.
این نمک به دلیل کارایی بهتر و ارزانتر بودن، در پوشش و درزگیری بتن برای جلوگیری از صدمه خوردن در برابر آب مورد استفاده قرار میگیرد.
سدیم استات در خوراکیها برای طعم دهی به کار میرود که مشهورترین استفاده آن در مزه چیپس سرکه نمکی است.
این نمک از واکنش سدیم بیکربنات در سرکه به صورت محلول سدیم استات در آب به دست میآید. به بیان دیگر جوش شیرین با سرکه واکنش میدهد و تبدیل به محلول سدیم استات در آب میشود که با آزادسازی کربنیک اسید به صورت گاز کربن دیاکسید و آب همراه است.
ویژگی های شیمیایی
از ویژگی های شیمیایی سدیم استات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
می توان از سدیم استات برای شست و شو استفاده کرد.
هر چند که سدیم استات ماده ای بی خطر است، اما ممکن است استنشاق آن باعث گلودرد شده یا تماس آن با چشم موجب قرمزی چشم شود.
معادله شیمیایی
CH3COOH + NaHCO3 → CH3COONa + CO2 + H2O
آب + کربن دی اکسید + سدیم استات → سدیم بیکربنات + اسید اسِتیک
منابع
ویکیپدیای انگلیسی
سدیم استات | اروند شیمی
استاتها
افزودنیهای خوراکی
افزودنیهای عدد ئی
ترکیبهای سدیم
مواد شیمیایی در عکاسی
نمکهای آلی سدیم |
این ترکیب شیمیایی، برای سلامتی انسان مضر نیست. اما به کلیه پرسنل اعلام میشود که به هنگام کار با این ماده، تمام موارد ایمنی و نکات کار با مواد شیمیایی را رعایت فرمایند. در اثر برخورد هگزامتا فسفات سدیم با پوست دست و چشم، امکان التهاب و تحریک آنها وجود دارد. به هنگام برخورد ناگهانی این ماده با پوست، محل تماس را با آب فراوان بشویید. شستشوی چشمها پس از تماس با این ماده توسط آب سرد باید انجام شود.
هگزا متا فسفات سدیم، خاصیت اشتعال پذیری ندارد یا در واقع میتوان گفت که جزو مواد غیرقابل اشتعال است. این ماده را نباید در مجاورت منابع تولید گرما، یا در مجاورت حرارت، نور مستقیم خورشید یا جرقه قرار داد، زیرا موجب تجزیه و ایجاد کف سمی اکسید سدیم میشود.
هگزا متا فسفات سدیم باید در مکانی خشک و خنک و به دور از نور آفتاب نگهداری شود. هگزا متا فسفات سدیم از نظر زیستمحیطی برای انسان، جانوران و گیاهان خطری ندارد.
جستارهای وابسته
ترکیب شیمیایی
نامگذاری اتحادیه بینالمللی شیمی محض و کاربردی
1.Food درجه استفاده: سدیم هگزامتافسفره میتواند به عنوان یک بهبود کیفیت مواد غذایی در صنایع غذایی مورد استفاده قرار گیرد و به مواد غذایی کنسرو شده، نوشیدنیهای آب میوه، لبنیات و شیر سویا اعمال شود.
۲. کاربرد صنایع صنعتی: سدیم هگزامتافسفره میتواند به عنوان عامل تسکین دهنده آب آب بویلر و آب صنعتی وآب آشامیدنی به نسبت ۱*۱۰۰۰و همچنین عامل آب برای آب سرد صنعتی استفاده شود.
منابع
ترکیبهای سدیم
ترکیبهای شیشه
تصفیه آب
فسفاتها
مواد شیمیایی در عکاسی | سدیم کربنات، Na2CO3 یک نمک سدیم است که از ترکیب آن با کربنیک اسید تولید میشود. همه اشکال آن نمکهای سفید و محلول در آب هستند که محلولهای قلیایی متوسطی را در آب تولید میکنند. این ماده بهطور سنتی از خاکستر گیاهانی که در خاکهای غنی از سدیم رشد میکنند استخراج میشدهاست. سدیم کربنات در مقادیر زیاد توسط فرایند سُلوی از سدیم کلرید و آهک تولید میشود.
کاربردها
عمده کاربرد سدیم کربنات در تولید شیشه است. چنانچه سدیم کربنات را در دماهای بسیار بالا حرارت دهیم، و آن را با ماسه و کلسیم کربنات ترکیب کنیم و سپس به سرعت آن را سرد کنیم، محصول ما شیشه خواهد بود.
سدیم کربنات همچنین به عنوان یک باز نسبتاً قوی در بسیاری از موارد به کار میرود. برای مثال، به عنوان تنظیمکننده PH جهت حفظ پایداری شرایط قلیایی لازم برای عملکرد اکثر عوامل تولیدکننده از این ترکیب استفاده میشود.
به عنوان یک افزودنی رایج در مخازن شهری جهت خنثیسازی اثر اسیدی کلر و افزایش PH به کار میرود. در آشپزی، گاهی اوقات به عنوان یک جایگزین برای سدیم هیدروکسید برای قلیایی کردن به خصوص در چوب شور (نان نمکی) به کار میرود. این خوراکها با یک محلول ماده قلیایی عمل آوری میشوند تا PH سطح ماده غذایی را تغییر کند که این سبب برشتگی بیشتر آن میشود.
در شیمی این ماده به عنوان یک الکترولیت استفاده میشود و این از آن جهت است که الکترولیتها معمولاً بازهای نمکی دارند و از طرفی سدیم کربنات به عنوان یک رسانای خوب در الکترولیز عمل میکند. همچنین به عنوان استاندارد اصلی تیتراسیون اسید و باز به کار میرود و این به دلیل پایداری جامد و گاز این ماده است که سبب سهولت در اندازهگیری دقیق تر جرم میشود.
در خانهها به عنوان نرمکنندهٔ آب در شستوشوی لباسها به کار میرود. این ماده با یونهای منیزیم و کلسیم موجود در آب سخت مقابله میکند و مانع از تشکیل پیوند بین آنها با ماده شوینده به کار رفته میشود. بدون استفاده از سدیم کربنات شوینده اضافی برای خیساندن یونهای منیزیم و کلسیم نیاز میشود. سدیم کربنات در بخش شویندهای فروشگاهها به نام علف شوره (اشنان) دیده میشود و بهطور مؤثری لکههای روغن، گریس، و الکل را از بین میبرد. سدیم کربنات همچنین به عنوان عامل ضد رسوبی از جمله رسوبهایی که در کتریها و ماشینهای بخار دیده میشود به کار میرود.
در کارگاههای آجرپزی از سدیم کربنات به عنوان عامل خمیرکننده استفاده میشود تا حجم آب مورد نیاز جهت قالبگیری خاک رس کاهش یابد. همچنین از آن برای تهیه فوری ماکارونی استفاده میشود.
سدیم کربنات یک افزودنی غذایی است (E500) که به عنوان تنظیمکننده میزان ترشی و نیز به عنوان پایدارکننده به کار میرود. سدیم کربنات همچنین در تولید بستنی چوبی کاربرد دارد. احساس خنکی و گازدار بودن نتیجهٔ واکنش گرماگیر بین سدیم کربنات و یک اسید ضعیف است (که معمولاً سیتریک اسید انتخاب میشود) و در نتیجهٔ آن کربن دیاکسید تولید میشود؛ یعنی زمانی که بستنی با بزاق دهان خیس میشود.
سدیم کربنات همچنین برای از بین بردن کپک چوب یا سایر مواد به کار میرود.
شکلگیری
سدیم کربنات در آب محلول است. اما بهطور طبیعی در بخشهای خشک، به خصوص در رسوبهای معدنی شکل گرفته از | منظور از هیپوناترمی (hyponatremia) یا کمسُدیُمی خون، کاهش سطح خونی یون سدیم در بدن است. میزان طبیعی سدیم خون ۱۳۵–۱۴۵ mEq/dL است که معمولاً کاهش آن را به زیر ۱۳۶ میلی مول بر لیتر را هیپوناترمی مینامند و علت آن دفع مقادیر زیاد یونهای سدیم بیش از دفع آب بدن است یا دفع سدیم و آب از بدن همراه با جایگزینی آب و بدون جایگزینی کافی سدیم میباشد که بهعنوان مسمومیت آبی هم یاد میشود.
علل هیپوناترمی
کاهش سطح سدیم خون در اثر از دست دادن سدیم یا احتباس آب یا هردو رخ میدهد. یک روش مفید برای دستهبندی بیماران مبتلا به هیپوناترمی قرار دادن آنها در سه گروه براساس وضعیت حجم مایع در گردش (یعنی هیپوناترمی هیپووولمیک، یووولمیک، و هیپروولمیک) میباشد به عنوان مثال احتباس آب مانند نارسایی احتقانی قلب، ترشح نابجای هورمون آنتی دیورتیک(SIADH)، پرنوشی، نارسایی کلیوی و نارسایی کبدی. سایر علل مانند سرطان، مصرف مهارکنندههای ACE، بیماری آدیسون، اسهال و استفراغ، کتونیوریا در دیابت شیرین، اسیدوز توبولی کلیوی.
علائم هیپوناترمی
هیپوناترمی با نشانههای گرفتگی عضلانی، ضعف و بیحالی، تهوع، استفراغ، خستگی، اسپاسم و سردرد بروز میکند. علائم هشداردهنده وخیمتر عبارتند از: تشنج، توهم، اغتشاش شعور، از دست دادن هشیاری و اغماء. شایعترین اختلالات مشاهده شده در نوار قلبی عبارتند از: موج T قرینه و معکوس (۳۰٪) صعود قطعه ST (۲۰٪) نزول قطعه ST (۱۸٪) موج T بی فازیک یا صاف (۱۶٪) موج U برجسته (۱۲٪) موج Q پاتولوژیک (۸٪)
درمان هیپوناترمی
هیپوناترمی بهطور معمول با ترکیبی از مایعات درونسیاهرگی (داخل وریدی) برای بازیابی تعادل آب به سدیم درمان میشود. همچنین ممکن است دریافت کنترل شده آب و نمک برای درمان لازم باشد. میزان تصحیح باید نسبتاً آهسته باشد (Na+]=۰/۵mmol/L] در ساعت). تصحیح سریعتر ممکن است موجب میلینولیز مرکزی پونز (پل مغز) شود، بهخصوص اگر هیپوناترمی طولانی بوده باشد.
جستارهای وابسته
اختلالات آب و الکترولیت
منابع
سیسیل مبانی طب داخلی. تهران ۲۰۰۴
اختلال الکترولیتی
ناهنجاریهای متابولیک
سدیم
فوریتهای پزشکی طبیعت وحش
کمبود مواد معدنی | ۴۷۹ چهارصد و هفتاد و نهمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۷۹
سده ۵ | ۴۶۷ چهارصد و شصت و هفتمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۶۷
سده ۵ | ۴۷۴ چهارصد و هفتاد و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۷۴
سده ۵ |
a7ff9891-f6ac-45bb-917c-0e885eef42d9 | سدیم | سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدرواکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد. | در چه فشاری رنگ سدیم قرمز شفاف میشود؟ | false | {
"answer_start": [
487
],
"text": [
"۱/۹ بار"
]
} | سُدیم یک عنصر شیمیایی جدول تناوبی است که نشان شیمیایی آن Na و عدد اتمی آن ۱۱ است. سدیم یک فلز واکنشدهنده نرم و مومیشکل است و در دمای اتاق مایع است. این فلز به گروه فلزات قلیایی که از نظر ترکیبات طبیعی فراوان هستند (بهویژه آب نمک و هالیدها) تعلق دارد. این عنصر بسیار واکنشدهنده است و با شعله زرد رنگی میسوزد در آزمایشهای مربوط به هوا اکسید میشود و به شدت با آب واکنش میدهد؛ از این رو باید همیشه در زیر نفت یا روغن نگهداری شود. فلز سدیم در واکنشها به یون مثبت تبدیل میشود و یک الکترون از دست میدهد تا به آرایش گاز نجیب قبل از خود برسد.
و با چاقو به راحتی بریده شده و درصورت واکنش با کلر نمک خوراکی تولید میکند.
همچنین میتوانند برای استخراج آهن از فلز سدیم استفاده کنند اما به دلیل گران بودن آن و استخراج دشوار این فلز، از کربن برای استخراج آهن استفاده میکنند و به صرفهتر است.
ویژگیهای مهم
سدیم در دمای معمولی اتاق آنقدر نرم است که با چاقو بریده میشود. رنگ سدیم سفید مایل به نقرهای است و درهوای آزاد واکنش داده و تیره رنگ میشود. سدیم عنصری بسیار واکنش دهندهاست و از این جهت هرگز به صورت آزاد در طبیعت یافت نمیشود. سدیم در آب غوطه ور شده و آن را تجزیه کرده هیدروژن آزاد میکند و هیدروکسید میسازد. سدیم در آب فوراً آتش میگیرد ولی در آزمایشهای مربوط به هوای معمولی در دمای زیر ۳۸۸ کلوین آتش نمیگیرد. رنگ سدیم در فشار بالا تغییر میکند، در فشار ۱/۵ بار سیاه رنگ، در فشار ۱/۹ بار به یک ماده قرمز شفاف تبدیل میشود و پیشبینی میشود برای تبدیل شدن به مادهای کاملاً شفاف به فشار ۳ بار ی نیاز است. دگرشکلی سدیم در فشار بسیار بالا اتفاق میافتد.
کاربردها
سدیم در حالت فلزی عنصر لازم برای ساختن استرها و ترکیبات آلی است. این عنصر قلیایی بهوجودآورندهٔ ترکیب حیاتی نمک طعام (سدیم کلرید یا NaCl) نیز هست. کاربردهای دیگر عبارتاند از:
استفاده در لامپ بخار سدیم، استفاده در برخی از آلیاژها برای بهبودی ساختارشان، استفاده در ساخت صابون و ترکیبش با اسیدهای چرب، NaK سدیم و پتاسیم یک ماده مهم منتقلکننده حرارت است.
تاریخچه
مدت زمان زیادی است که سدیم (soda) به صورت ترکیبی شناخته شدهاست. این عنصر در سال ۱۸۰۷ توسط همفری دیوی از طریق عمل الکترولیز هیدروکسید سدیم جدا شد. در اروپای قرون وسطی ترکیبی از سدیم با نام لاتین Sodanum برای تسکین سردرد استفاده میشد. نماد جدید سدیم Na از لاتین جدید Natrium که در زبان یونانی نوعی نمک طبیعی است گرفته شدهاست.
پیدایش
سدیم در ستارگان فراوان است و این فراوانی در خطوط طیفی D در نور ستارگان مشهود تر است. سدیم حدوداً ۲٫۶٪ از پوسته زمین را به خود اختصاص دادهاست که چهارمین عنصر از نظر فراوانی در پوسته زمین و فروانترین فلز قلیایی است. این عنصر هماکنون به صورت اقتصادی از عمل برقکافت (الکترولیز) کلرید سدیم تولید میشود. این روش ارزانتر از روش برقکافت هیدروکسید سدیم است. قیمت هر پوند سدیم فلزی حدوداً ۱۵ تا ۲۰ سنت (در سال ۱۹۹۷) است؛ ولی هر پوند سدیم ACS آزمایشگاهی حدوداً ۳۵ دلار قیمت دارد که از نظر حجمی | نارسَنگ یا لَعل یا گارنت از مجموعه سیلیکاتها و از کانیهای دگرگونی است و از واژه گراناتوم گرفته شده و از نوع شفاف و تراشخورده آن بهعنوان جواهر بهره میبرند. انحلال آنها در اسیدها به سختی صورت گرفته و به ندرت ذوب میشوند. متغیر - برای ایزومورفهای مرتبه بالای آن عناصر Mg- Fe - Ca- Al- V -Cr -Zr -Ti -Mn - Y در کانیها به صورت اولیه یافت میشوند. قرمز روشن تا قرمز تیره - قهوهای تیره - سیاه رنگ اثر خط:سیاه برای اولین بار در ایتالیا کشف شد و از نظر شکل بلور: رمبودودکائدر، رنگ: بیرنگ - سیاه - صورتی - قرمز تیره - سبز روشن - بنفش تیره - قرمز روشن -، شفافیت: غیر شفاف - نیمه کدر، شکستگی: صدفی - نامنظم - خشن، جلا: شیشهای - چرب - ابریشمی، رخ: ناقص- مطابق با سطح و در ردهبندی سیلیکات است همچنین خاصیت مغناطیسی ندارد و منشأ تشکیل آن ماگمایی - پگماتیت - دگرگونی - دگرگونی مجاورتی - آبرفتی است.
ویژگیها
همایند کانیشناسی (پارانژ) آن سختی - چگالی - انحلال در اسیدها -رخ - اشعه Xاسفالریت - لوسیت - اویالیت - روبیس- کلریت- بیوتیت- فلدسپات ها- کوارتز است
، از نظر ژیزمان بلوری - آگرگات دانهای - تودهای - فشرده - دانهای در آبرفتها فراوان است و بیشتر در در زونهای ماگماتیک و دگرگونی مجاورتی، اسیدی و کربناتی یافت میشود.
ترکیب شیمیایی نارسنگها با فرمول ساختمان کلی A3B2(SiO4)3 بیان میشود. در این فرمول موضع A با کاتیونهای Ca و Mg, Fe+2 یا Mn+2 و موضع B با کاتیونهای Fe+3، Cr+3 اشغال میشود. نارسنگها بر اساس فرمول شیمیایی به انواع زیر تقسیم میشوند:
پیروپ Mg3Al2(SiO4)3
در ترکیب آن معمولاً مقداری Ca و Fe+2 وجود دارد. رنگ آن از قرمز تیره تا تقریباً سیاه تغییر میکند. اغلب شفاف است و به همین خاطر در جواهرسازی مصرف میشود. نام آن از یک واژه یونانی به معنی آتشسان گرفته شدهاست. رودولیت نامی است که به گارنت ارغوانی یا قرمز مایل به صورتی روشن داده شده و ترکیب آن با دو بخش پیروپ و یک بخش آلماندین مطابقت دارد.
آلماندین Fe3Al2(SiO4)3
در ترکیب نارسنگ ممکن است Fe+3 جایگزین Al میشود و نیز mg به جای Fe+2 قرار گیرد. رنگ آن از قرمز کاملاً تیره در انواع شفاف و قیمتی تا قرمز مایل به قهوهای در گارنتهای نیمه شفاف و معمولی تغییر میکند. نام این کانی از محلی در آسیای صغیر معروف به آلاباندا، که در زمانهای گذشته گارنتها در آنجا تراش و صیقل داده میشدند، گرفته شدهاست.
این گوهر بیشتر در کشورهای هندوستان،برزیل و افغانستان تولید می شود.
اسپسارتین Mn3Al2(SiO4)3
در ترکیب آن معمولاً Fe+2 جای مقداری Mn را میگیرد و Fe+3 تا حدودی جانشین Al میشود. رنگ مایل به قهوهای تا قرمز دارد.
گروسولار (آمونیت یا سنگ دارچین): Ca3Al2(SiO4)3
در این کانی اغلب Fe2+ جایگزین Ca میشود و Fe+3 به جای Al قرار میگیرد. به رنگهای سفید، سبز، زرد، قهوهای دارچینی، قرمز کمرنگ یافت میشود. نام آن از واژهای در گیاهشناسی برای نوعی انگور فرنگی، به علت رنگ سبز روشن اولین گروسولار، گرفته شدهاست.
آنداردیت کانی نسبتاً فراوانی است. در ترکیب آن ممکن است جایگزینی Al به جای Fe+3 و نیز Fe+2، Mn+2 و Mg به جای Ca رخ دهد. رنگ آن سایههای مختلفی از زرد، سبز، | فارماکوسیدریت با از مجموعه کانی هاست و پرل مگنتیک تشکیل میدهد-درآمونیاک قرمز میشود ولی رنگ اصلی خودرا دراسید ClH غلیظ بدست میآورد. از کلمات یونانی Pharmakon یعنی سم و Sideros به معنای آهن گرفته شدهاست. درشعله ذوب میشود و یک پرل مگنتیک تشکیل میدهد - درآمونیاک قرمز میشود ولی رنگ اصلی خود را دراسید HClغلیظ بدست میآورد. K2O:۵٫۳۹٪ Fe2O۳:۳۶٫۵۷٪ As2O۵:۳۹٫۴۷٪ H2O:۱۸٫۵۷٪ برای اولین بار در چک اسلواکی کشف شد و از نظر شکل بلور: مکعبی - تترائدر، رنگ: سبز زیتونی - سبز زمردی تا قهوهای قرمز، شفافیت: شفاف - نیمه شفاف، شکستگی: نامساوی - نامنظم، جلا: الماسی - چرب، رخ: ناکامل - مطابق با، سیستم تبلور: مکعبی و در ردهبندی آرسنیات است و منشأ تشکیل آن ثانوی است.
همایند کانیشناسی (پارانژ) آن - اسکورودیت- آرسنوپیریت- لیمونیت و غیره است
، از نظر ژیزمان بلورهای دانهای - خاکی تقریباْ کمیاب است و بیشتر در آلمان، انگلستان، چک اسلواکی، آمریکا و استرالیا یافت میشود.
جستارهای وابسته
کانی
منبع
پردیس کشاورزی ایران
کانیهای آرسنات
کانیهای آهن
کانیهای پتاسیم
کانیهای مکعبی | استیلبیت با CaO:۷٫۹۶٪ Al2O۳:۱۴٫۴۷٪ SiO۲:۵۹٫۶۷٪ H2O:۱۷٫۹۰٪ از مجموعه کانی هاست و از کلمه یونانی Stilbe یعنی جلا گرفته شدهاست. برای اولین بار در ایسلند کشف شد و از نظر شکل بلور: ورقهای (پهن و کوتاه) - فلسی، رنگ: سفید - قرمز - زرد - قهوه ای، شفافیت: شفاف - نیمه شفاف، جلا: شیشهای - صدفی، رخ: کامل، سیستم تبلور: مونوکلینیک است و منشأ تشکیل آن هیدروترمال - آتشفشانی (پست ولکانیک) است.
همایند کانیشناسی (پارانژ) آن هولاندیت - پرهینیت- هولاندیت- لومونیت- چابازیت است
، از نظر ژیزمان بلور- اگرگات درخشان فراوان است و بیشتر در ایسلند، بریتانیای کبیر، آمریکا یافت میشود.
نگارخانه
جستارهای وابسته
کانی
منبع
پردیس کشاورزی ایران
زئولیتها
سیلیکاتهای شبکهای
کانیهای آلومینیم
کانیهای تکشیب
کانیهای سدیم
کانیهای کلسیم
کانیهای راستلوزی | ۴۷۶ چهارصد و هفتاد و ششمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۷۶
سده ۵ | ۴۷۴ چهارصد و هفتاد و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۷۴
سده ۵ | چندار روستایی از توابع بخش سردشت شهرستان دزفول در استان خوزستان ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان سید ولیالدین قرار دارد و بر اساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن زیر سه خانوار بودهاست.
منابع
چندار (دزفول) | چهارقلعه سفلی، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان کوهدشت در استان لرستان ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان کوه دشت جنوبی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۷۵ نفر (۲۸خانوار) بودهاست.
منابع
چهارقلعه سفلی | چهارافشار سفلی، روستایی از توابع بخش کاکاوند شهرستان دلفان در استان لرستان ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان کاکاوند شرقی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۶۴ نفر (۳۷خانوار) بودهاست.
منابع
چهارافشار سفلی | چقلوی سفلی یا آشاقی چقلو، روستایی از توابع بخش افشار شهرستان خدابنده در استان زنجان ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان قشلاقات افشار قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۲۲۵ نفر (۴۸خانوار) بودهاست.
منابع
چقلوی سفلی |
2b47cc23-34cf-49d2-b85c-a5e57ff2debe | اعتدال بهاری | در تقویم هجری خورشیدی ایرانی برای تعیین روز تقویمی آغاز سال، ظهر نسبت به لحظه تحویل سال (اعتدال بهاری) مرز در نظر گرفته میشود. یعنی درصورتیکه لحظه تحویل سال قبل از ظهر باشد همان روز، روز آغاز سال و چنانچه لحظه تحویل سال بعد از ظهر باشد فردای آن، روز آغاز سال به حساب میآید. از اینرو میانگین سالانهٔ لحظهٔ اعتدال بهاری (تحویل سال) مابین ظهر آخرین روز سال و ظهر اولین روز سال؛ یعنی نیمه شب (حدوداً ساعت ۰۰:۰۰ بامداد اولین روز سال) خواهد بود. این تقویم بیشترین هماهنگی با زمان واقعی نجومی دارد و نوروز آن هماهنگ با میانگین اعتدال بهاری میباشد. | اگر لحظه تحویل سال بعد از ظهر باشد روز آغاز سال کدام روز است؟ | false | {
"answer_start": [
174
],
"text": [
"همان روز"
]
} | <div style="position: relative">
اعتدال بهاری، (در نیمکرهٔ شمالی) در ستارهشناسی به لحظهای گفته میشود که خورشید از دید ناظر زمینی از صفحهٔ استوای سماوی میگذرد و سپس حرکت خود را به سمت شمال آسمان در پیش میگیرد. اعتدال بهاری یکی از دو اعتدالین زمین است که در هر سال رخ میدهد (اعتدال دیگر اعتدال پاییزی است).
جابجایی و گردش زمین به دور خورشید در هر سال باعث میشود تا ناظر زمینی تصور کند که خورشید روی یک مدار دایرهای (دایرةالبروج) که با مدار استوای زمین ۲۳٫۵ درجه اختلاف دارد، به دور سیاره ما حرکت میکند. در این میان چهار نقطه از مدار فرضی حرکت خورشید به دور زمین بسیار مهم میشود. دو نقطه اعتدال بهاری و پاییزی که محل تلاقی دو مدار حرکت ظاهری خورشید به دور زمین و دایره استوای سماوی است و دو نقطه انقلاب تابستانی و زمستانی که به نظر میرسد خورشید در بیشترین فاصله زاویهای نسبت به استوای سماوی قرار میگیرد.
اعتدال بهاری در نیمکرهٔ شمالی تقریباً ۱ فروردین «۲۱ مارس» (لحظهٔ متوسط سالانة آن یکم فروردین ساعت ۰۰:۰۰ (ایران)) و همزمان با آغاز فصل بهار است، درحالیکه همین زمان در نیمکرهٔ جنوبی آغاز پاییز و لحظهٔ اعتدال پاییزی است و بالعکس.
لحظهٔ متوسط اعتدال بهاری
در تقویم هجری خورشیدی ایرانی برای تعیین روز تقویمی آغاز سال، ظهر نسبت به لحظه تحویل سال (اعتدال بهاری) مرز در نظر گرفته میشود؛ یعنی درصورتیکه لحظه تحویل سال قبل از ظهر باشد همان روز، روز آغاز سال و چنانچه لحظه تحویل سال بعد از ظهر باشد فردای آن، روز آغاز سال به حساب میآید. از اینرو میانگین سالانهٔ لحظهٔ اعتدال بهاری (تحویل سال) مابین ظهر آخرین روز سال و ظهر اولین روز سال؛ یعنی نیمه شب (حدوداً ساعت ۰۰:۰۰ بامداد (ایران) اولین روز سال) خواهد بود. این تقویم بیشترین هماهنگی با زمان واقعی نجومی دارد و نوروز آن هماهنگ با میانگین اعتدال بهاری میباشد.
تحویل سال نو، در فرهنگ
جشن باستانی نوروز از لحظه تحویل سال در نیمکره شمالی شروع میشود. در گذشته، با به دست آوردن احکام نجوم هر فصل سال، زمان تحویل خورشید را به برج آغازین آن فصل در نظر میگرفتند و از همین روی تحویل سال و آغاز فصل بهار، هنگام ورود خورشید به برج حمل در دائرةالبروج یا آغاز برج حمل بود. امروزه به کمک ابزار مدرن میتوان لحظه رسیدن خورشید به نقطه اعتدال بهاری را بهطور مستقیم و با دقت زیاد محاسبه کرد و در این لحظه، مختصات دائرةالبروجی خورشید، صفر فرض میشود.
شعر زیر از بدرالدین چاچی به مضمون اعتدال بهاری اشاره دارد:
در این شعر آهوی آتشین، خورشید است (آهو در ادبیات کهن فارسی نماد بهار و شیر نماد زمستانست) که نقطه اعتدال برج حمل (بره) وارد میشود و روز (کافور خشک) با شب (مشک تر) با هم برابر میشوند.
در ۲۱ مارس سال ۱۹۷۱ او تانت، دبیرکل سازمان ملل متحد، روزی را که اعتدال بهاری در آن رخ میدهد روز زمین نام نهاد و از آن پس سازمان ملل و بسیاری از کشورها این روز را جشن میگیرند و سعی در گسترش آگاهی در مورد لزوم حفظ محیط زیست در زمین میکنند.
جستارهای وابسته
اعتدال پائیزی
انقلاب تابستانی
انقلاب زمستانی
منابع
همنشین بهار: اعتدال بهاری Equinox
Wikipedia contributors, "Equinox," Wikipedia, | نوروز نخستین روز سال خورشیدی ایرانی برابر با یکم فروردین ماه، جشن آغاز سال نوی ایرانی و یکی از کهنترین جشنهای به جا مانده از دوران ایران باستان است. خاستگاه نوروز در ایران باستان است و در مناطق وسیعی در آسیا و دیگر نقاط جهان جشن گرفته میشود. زمان برگزاری نوروز، اعتدال بهاری و در آغاز فصل بهار است.
نوروز در ایران و افغانستان آغاز سال نو محسوب میشود و در برخی دیگر از کشورها یعنی تاجیکستان، روسیه، قرقیزستان، قزاقستان، سوریه، عراق، گرجستان، جمهوری آذربایجان، آلبانی، چین، ترکمنستان، هند، پاکستان و ازبکستان تعطیل رسمی است و مردمان آن جشن را برپا میکنند.
نوروز به عنوان یک جشن قدیمی و کهن از اقوام متعددی در منطقه به ارث رسیدهاست و با رنگ و انگ ویژه، شناسنامه ایرانی به خود گرفته و از آن به عنوان نماد پیوند دهنده افراد و اقوام ایرانی و ملت ایران یاد میشود. ایرانیان نوروز را آغازگر رستاخیز طبیعت، گاه رویش و زایش باغ و بوستان میدانند و بر این باور هستند که در نوروز، همزمان با طبیعت، باید روزگار نو و جدیدی را با روان و نگرش نو، در تنپوش تازهای آغاز کنند.
نوروز، با عنوان رسمی «روز بینالمللی نوروز»، توسط یونسکو به عنوان میراث فرهنگی و معنوی بشر به ثبت جهانی رسیدهاست. این روز همچنین یکی از روزهای مقدس و اعیاد مذهبی زرتشتیان و بهاییان نیز بهشمار میرود.
زمان نوروز
جشن نوروز با تحویل سال یا لحظهٔ برابری اعتدال بهاری آغاز میشود؛ لحظهای که خورشید در سیر ظاهری خود در ابتدای برج حمل، از استوای زمین گذشته و برابری روز و شب رخ میدهد. در گاهشماری هجری خورشیدی، لحظهٔ تحویل سال، تعیینکنندهٔ نخستین روز (هرمز روز یا اورمزد روز) از ماه فروردین است. چنانچه آغاز سال، قبل از ظهر و در نیمهٔ اول شبانهروز تحویل شود، همانروز نوروز است و اگر تحویل سال بعد از ظهر باشد، فردای آن روز، نوروز است. نوروز در تقویم میلادی در بیشتر سالها با ۲۱ و گاه ۲۰ و بهندرت ۲۲ مارس مطابقت دارد.
در کشورهایی مانند ایران و افغانستان که گاهشماری هجری خورشیدی به کار برده میشود، نوروز، روز آغاز سال نو است. اما در کشورهای آسیای میانه و قفقاز، تقویم میلادی متداول است و نوروز به عنوان آغاز فصل بهار جشن گرفته میشود و روز آغاز سال بهشمار نمیرود.
واژهٔ نوروز
واژه نوروز، از فارسی میانه nwklwc (آوانویسی: nōgrōz) و برگرفته از زبان اوستایی است. مورخان، معادل اوستایی آن را navaka raocah حدس میزنند.
امروزه این واژه بهطور عام به اعتدال بهاری و آغاز سال نو اطلاق میشود اما در معنای خاص، برای ششمین روز فروردین (با نام «روز خرداد») بهکار میرود.
ایرانیان باستان از نوروز با عنوان «ناوا سرِدا» به معنی سال نو یاد میکردند. مردمان ایرانی آسیای میانه مانند سغدیان و خوارزمیان، نوروز را نوسارد و نوسارجی، به معنای سال نو مینامیدند.
در متنهای گوناگون لاتین، بخش نخست واژه نوروز با املای No, Now, Nov وNew Naw و بخش دوم آن با املای Ruz, Rooz و Rouz نوشته شدهاست. در برخی از موارد، این دو بخش پشت سر هم و در برخی نیز با فاصله نوشته میشوند.
در کشورهای مختلف تلفظ نوروز متفاوت است. در شهر لکنو هند که هر ساله نوروز برگزار میشود و هفتهنامهای | مبنای محاسبه نوروز یا روز سرآغاز سال در گاهشماری هجری خورشیدی، بر اساس زمان تحویل خورشید به برج حمل یا نقطه اعتدال بهاری است.
چنانچه لحظه تحویل سال، قبل از ظهر باشد همان روز نوروز است و در صورتیکه تحویل سال بعد از ظهر واقع شود، فردای آن نوروز است. نوروز در تقویم میلادی با ۲۰، ۲۱ یا ۲۲ مارس مطابقت دارد.
مرز زمانی تحویل سال ظهر است که در تقویم رسمی ایران به اعتباری با توجه به افق نصف النهار پنجاه و دو نیم درجه شرقی بعد از لحظه ظهر (حدود ۱۲ و ۷ دقیقه و ۸±۱۵ ثانیه) میباشد.
تاریخچه
محاسبهٔ سال خورشیدی تا پیش از پیدایش تاریخ جلالی در سال ۴۶۷ یا ۴۷۱ به این ترتیب بود که سال را به دوازده ماه سی روزه تقسیم میکردند که جمعاً ۳۶۰ روز میشد. پنج روز باقیمانده را در پایان آبانماه یا اسفندماه بر آن میافزودند که جمعاً ۳۶۵ روز میشد. با این حال پنج ساعت و ۴۸دقیقه و ۴۵/۵۱ ثانیه باقی میماند. این زمان در هر چهار سال، یک روز میشد و از آنجا که در محاسبه نمیآمد، روز اول فروردین در فصول سال تغییر میکرد. این ماههای خورشیدی نیز در آن زمان، مانند ماههای قمری در فصول سال متغیر بود یعنی نوروز در آغاز فروردین واقعی، یعنی نقطه آغاز اعتدال بهاری قرار نداشت.
زمانی که یزدگرد سوم، آخرین شاه ساسانی در سال ۶۳۲ میلادی به تخت نشست، روز نخست سال، یعنی اول فروردین در آن تاریخ، مطابق بود با شانزدهم حزیران (ژوئن)؛ مطابق با ۲۷ خرداد. پس از آن با محاسبه بالا، روز نوروز یا اول فروردین، هر چهار سال، یک روز به عقب میآمد.
در سال ۴۶۷. ق، روز نوروز مطابق دوازدهم حوت یا اسفند بود. در این سال، ملکشاه سلجوقی، دستور داد تا منجمان، محاسبه دقیقی از سال خورشیدی انجام دهند و روز اول فروردین را معین کنند. بر اساس محاسبه خواجه عبدالرحمان خازنی، اخترشناس مرو، عوض آن که بر اساس محاسبه قبلی، روز واقعی دوازدهم اسفند اول فروردین دانسته شود، اول فروردین را هجده روز جلوتر برده و در ابتدای اعتدال بهاری، یعنی فروردین واقعی قرار گرفت. در محاسبه جدید، هر سال را در چهار نوبت، ۳۶۵ روز محاسبه کرده (دوازده سی روز به ضمیمه پنج روز که در آخر ماه آبان یا اسفند افزوده میشد) و سال پنجم را ۳۶۶ روز محاسبه کردند. البته پس از هر هشت دوره چهارساله، سال پنجم را ۳۶۶ قرار میدادند. در این محاسبه آن پنج ساعت و اندی نیز در محاسبه میآمد. بدین ترتیب، روز نوروز به عنوان نخستین روز فروردین ماه، از آن سال ثابت ماند.
بنابر این، نخستین سالی که روز اول فروردین آن دقیقاً مطابق آغاز زمان اعتدال بهاری بود، سال ۴۶۷ یا ۴۷۱ بودهاست.
سال قمری، به عنوان سالشمار پذیرفته شده در آیینهای دینی در دین اسلام پذیرفته شده و در میان مردم و کتابهای تاریخی مرسوم بودهاست. در کنار آن، سال خورشیدی به دلیل ثبات آن در تعیین فصول، همیشه به عنوان سال مورد استفاده در کشاورزی و خراج و جز آن، اهمیت خود را حفظ کرده و در تقویمها محاسبه و یاد میشدهاست. تطبیق این دو روز شمار با یکدیگر در فرهنگهای مختلف همیشه مورد بحث واقع شده و راه حلهای | تعیین کبیسهها بلاتکلیف و به رصد نجومی سالانه تحویل سالها واگذار شد. امروزه روش سهل ممتنعی برای استخراج دورههایکبیسه در گاهشماری هجری شمسی ابداع شدهاست. طول ماههای آن در نیمه نخست سال ۳۱روزه و در نیمه دوم سال ۳۰روزه است که در سالهای غیر کبیسه ماه آخر ۲۹روزه است. سالهای عادی آن ۳۶۵روزه و هر چهار یا پنج سال یکبار کبیسهگیری ۳۶۶روزه میشود. تنها در یک وقفه زمانی بین ۲۴ اسفند ۱۳۵۴ تا ۵ شهریور ۱۳۵۷، تقویم شاهنشاهی تقویمی جدید با مبدأ تقریبی آغاز حکومت کوروش، فقط با مبدأ متفاوت (۱۱۸۰ سال افزوده) نسبت به تقویم هجری شمسی، بهجای آن تقویم رسمی ایران اعلام شده بود.
کبیسههای تقویم هجری شمسی از طریق قاعده نوروز تحویلی محاسبه لحظه تحویل سال و مقایسه آن با لحظه ظهر حقیقی را برای نصف النهار رسمی ایران تعیین میشود. طول جغرافیایی نصف النهار رسمی ایران ۵۲/۵ درجه شرقی است. در اینجا یکی از دو حالت زیر ممکن است اتفاق بیفتد:
اگر لحظه تحویل سال، بین بعد از ظهر سیصد و شصت و پنجمین و قبل از ظهر سیصد و شصت و ششمین روز سال واقع شود، سیصد و شصت و ششمین روز سال را نوروز، و سال تمام شده را عادی به حساب میآورند
اگر لحظه تحویل سال، در بعد از ظهر سیصد و شصت و ششمین روز سال واقع شود، سیصد و شصت و هفتمین روز سال را نوروز، و سال تمام شده را کبیسه به حساب میآورند.
گاهشماری رسمی افغانستان
در ۱۳۴۰ هجری قمری/ ۱۳۰۱ ش، در پی اصلاحاتی که اماناللهخان در جامعه افغانستان صورت داد و بر اساس یکی از نظامنامههایی که دولت او صادر کرد، گاهشماری رسمی افغانستان هجری شمسی شد و برای نام ماههای سال نامهای عربی برجهای فلکی که تا پیش از آن روی منطقةالبروج گذاشته میشد، در نظر گرفته شد. در سال ۱۳۳۷ خورشیدی مجلس ملی وقت افغانستان طول ماههای تعریف شده برای گاهشماری هجری خورشیدی ایران را ملاک قرار داد و آرایه طول ماههای سال در گاهشماری هجری شمسی افغانستان همانند گاهشماری هجری خورشیدی ایران تعیین شد. اما نام ماههای سال همچنان نام برجهای فلکی منطقه البروج باقی ماند. پیش از آن دورههای کبیسههای گاهشماری هجری خورشیدی افغانستان بر اساس ۸ کبیسه در هر ۳۳ سال، به ترتیب یک کبیسه ۵ ساله و ۷ کبیسه ۴ساله تثبیت گردیده بود و طول ماهها طبق توقف ظاهری خورشید در برجها بین ۲۹ تا ۳۲ روز محاسبه میشد. پیش از رسمی شدن این گاهشماری، از آن در جوامع شهری افغانستان در کنار گاهشماری هجری قمری و گاهشماری میلادی استفاده میشدهاست. اکنون تقویم رسمی ایران و افغانستان فقط با تفاوت اسامی ماهها از هر جهت گاهشماری یکسان به حساب میآیند.
گاهشماری کردی
گاهشماری هجری شمسی امالقری
گاهشماری اُمالقُری، در اصل هجری قمری و گاهشماری رسمی کشور عربستان سعودی است که گاهشماری هجری شمسی ضمیمه آن است. این گاهشماری سال ۱۳۴۶ قمری آغاز شد و از سال ۱۴۰۰ قمری زیر نظر گروه نجومی استخراج میشد و از سال ۱۴۲۰ قمری، آغاز ماههای قمری آن براساس محاسبه نجومی تولد ماه (مقارنه ماه)، با توجه به غروب خورشید قبل از افول ماه، طبق موقعیت و افق کعبه در شهر مکه محاسبه میشود. در گاهشماری هجری شمسی ضمیمه آن، ماهها با | مرز تحویل سال مابین دو ظهر آخرین روز سال و نخستین روز سال بعد است. به نحوی که ساعت صفر بامداد یکم فروردین تقریباً میانگین لحظهٔ اعتدال است. از این رو لحظهٔ اعتدال بهاری با توجه به گاهشماری ایرانی در نیمهٔ نخست روز یکم فروردین (۲۱ مارس) یا در نیمهٔ دوم روز آخر سال (۲۹ یا ۳۰) اسفندماه است. در زمان عرفی آغاز بهار، یکم فروردین دانسته میشود.
انقلاب تابستانی معمولاً در ۳۱ خرداد (۲۱ ژوئن)، (متوسط ساعت ۱۸:۰۳ روز ۳۱ خرداد) تحویل میشود و تابستان ۹۳ روز و ۱۵:۴۱ ساعت میباشد. تنها در حدود یکچهارم موارد انقلاب شمالی یکم تیرماه رخ میدهد. در زمان عرفی یکم تیر آغاز تابستان دانسته میشود.
اعتدال پاییزی و آغاز پاییز، معمولاً یکم مهرماه (۲۳ سپتامبر)، (متوسط زمانی ساعت ۰۹:۴۴ یکم مهر) و طول پاییز ۸۹ روز و ۲۰:۲۸ میباشد. در یکدهم موارد نیز اعتدال پاییزی روز قبل یعنی ۳۱ شهریور است. در زمان عرفی یکم مهر آغاز پاییز دانسته میشود.
انقلاب زمستانی و آغاز زمستان معمولاً یکم دیماه (۲۲ دسامبر)، (متوسط ساعت ۰۶:۱۲ یکم دی) و طول زمستان ۸۸ روز و ۲۳:۴۳ ساعت میباشد. در یکچهارم موارد انقلاب جنوبی روز قبل یعنی ۳۰ آذر است. در زمان عرفی یکم دی آغاز زمستان دانسته میشود.
اعتدال بهاری و اعتدال پاییزی
انحراف محور زمین در یکم مهرماه و یکم فروردین تأثیری بر چگونگی تابش نور خورشید به نیمکرهٔ شمالی و جنوبی زمین ندارد و هر دو نیمکره به یک اندازه نور خورشید را دریافت میکنند. در این دو روز، در همه جای زمین، طول روز و شب مساوی و برابر ۱۲ ساعت است. به این دو روز اعتدال بهاری و اعتدال پاییزی میگویند. زمانی که در نیمکرهٔ شمالی اعتدال بهاری است، در نیمکرهٔ جنوبی اعتدال پاییزی است.
انقلاب تابستانی و انقلاب زمستانی
روز یکم تیرماه قطب شمال بیش از هر زمان دیگر (به اندازهٔ ۲۳٫۵ درجه) به سوی خورشید متمایل است و نور خورشید فقط به برخی از سرزمینهای نیمکرهٔ شمالی عمود میتابد. این روز طولانیترین روز در نیمکرهٔ شمالی است و به آن انقلاب تابستانی میگویند. روز نخست دی ماه قطب شمال بیش از هر زمان دیگر (به اندازهٔ ۲۳٫۵ درجه) از خورشید دور است و نور خورشید به هیچ نقطهای از نیمکرهٔ شمالی عمود نمیتابد. این روز کوتاهترین روز در نیمکرهٔ شمالی است و به آن انقلاب زمستانی میگویند. زمانی که در نیمکرهٔ شمالی انقلاب تابستانی است، در نیمکرهٔ جنوبی انقلاب زمستانی اتفاق میافتد.
کلیشه
در میان مردم ایران یک کلیشه مبنی بر اینکه ایران تنها کشور چهارفصل جهان است وجود دارد که پژوهشها، آمارها و بررسیهای هواشناسی، این باور را درست میدانند.
جستارهای وابسته
هورای
تابستان هندی
پرسفونه
مسیر خورشید
منابع
کتاب فرهنگ نامه کلید دانش، چاپ سوم بهار ۸۶
اقلیم
اقلیمشناسی
الگوهای اقلیمی
فصلها
گاهشماریها
یکاهای زمان | فصل یا فرگرد یکی از تقسیمات سال بر اساس تغییرات آبوهوایی، بومشناسی و تعداد ساعات روز(روشنایی خورشید) در یک منطقه مشخص در کرهٔ زمین است. در زمین، فصول نتیجه گردش زمین به دور خورشید و انحراف محوری زمین نسبت به دایرةالبروج است. در مناطق معتدل و قطبی، فصول با تغییراتی در شدت نور خورشید که به سطح زمین میرسد مشخص میشود، تغییراتی که ممکن است باعث خواب زمستانی جانوران و گیاهان یا مهاجرت جانوران به مناطق دیگر شود. فرهنگهای گوناگون تعداد و ماهیت فصول را بر اساس تغییرات منطقهای خود تعریف میکنند و به همین دلیل تعداد فصول در ملل گوناگون متفاوت است.
فصلها اغلب برای جوامع کشاورزی اهمیت ویژهای دارند، که زندگی آنها حول محور زمان کاشت و برداشت میچرخد، و تغییر فصل اغلب با آیینها خاصی همراه است. تعریف تعداد فصلها هم تا حدی مربوط به فرهنگ هر ملت میشود. در هندوستان، از دوران گذشته تا به امروز، شش فصل (یا به اصطلاح ریتو) بر اساس گاهشمارهای مذهبی یا فرهنگی جنوب آسیا برای اهدافی مانند کشاورزی و بازرگانی بهوجود آمدهاست.
زمانبندی عرفی فصلها
زمین در مداری بیضی شکل به دور خورشید میچرخد. مدار زمین در دوسوی صفحه فرضی صفحه مداری یا استوا قرار دارد. محور زمین نسبت به صفحه استوا زاویه ۲۳٫۵ درجه میسازد. این انحراف سبب نامساوی شدن طول روز و شب در زمانهای متفاوت سال در یک مکان میشود.
زمین دو بار در مدار خود صفحه مداری استوا را قطع میکند (نقاط اعتدال) و دو بار در بیشترین حالت انحراف قرار میگیرد (نقاط انقلاب). هرکدام از نقاط چهارگانه مبدأ یکی از فصولند. ساکنین نیمکره شمالی، نقطه اعتدال شمالی را اعتدال بهاری و نقطه اعتدال جنوبی را اعتدال پاییزی و نقطه انقلاب شمالی را انقلاب تابستانی و نقطه انقلاب جنوبی را انقلاب زمستانی میگویند.
از نظر زمان عرفی بهار شامل سه ماه فروردین ،اردیبهشت و خرداد است و شروع آن اول فروردین است. تابستان شامل تیرماه، مرداد و شهریور است و شروع آن اول تیرماهاست. پاییز شامل ماه مهر، آبان و آذر است و شروع آن در اول مهرماهاست؛ و زمستان شامل ماههای دی و بهمن و اسفند است و آغاز آن اول دی ماهاست.
زمانبندی اخترشناسانهٔ فصلها
در تقویم جلالی (هـ. ش) اول فرودین (آغاز سال) بر اساس تحویل نجومی اعتدال بهاری (شمالی) بوده و ساعت صفر بامداد اول فروردین میانگین حلول سال (مابین زمان تحویل ظهر آخرین روز و ظهر اولین روز سال) و آغاز بهار قرارداد شده است. بر اساس این تقویم میتوان میانگین آغاز دقیق و نجومی فصول را تعیین نمود.
اعتدال بهاری: از نظر نجومی به وقت نصفالنهاری ایران، به طور میانگین تحویل اعتدال بهاری (شمالی) و آغاز بهار معمولاً یکم فروردین (۲۱ مارس)، (متوسط ساعت ۰۰:۰۷ بامداد یکم فروردین) و بهار ۹۲ روز و ۱۷:۵۶ ساعت بطول میکشد. از نظر نجومی زمان رسیدن ظاهری خورشید به نقطهٔ تقاطع صفحهٔ استوا با مدار زمین در هنگام عبور شمالی اعتدال بهاری گویند. در گاهشماری رسمی ایران یکم فروردین، آغاز سال با لحظهٔ اعتدال گره خوردهاست و مرز تحویل سال مابین دو ظهر آخرین روز سال و نخستین روز سال بعد است. به نحوی که ساعت صفر بامداد یکم فروردین تقریباً میانگین لحظهٔ اعتدال است. از این رو لحظهٔ | خورشیدگرفتگی ۳۰ اسفند ۱۴۱۲ (۲۰ مارس ۲۰۳۴) یک خورشیدگرفتگی از نوع خورشیدگرفتگی کامل است. زمان اوج آن، ساعت ۱۰:۱۸:۴۵ بهوقت ساعت هماهنگ جهانی (۱۳:۴۸:۴۵ به وقت ایران) است. حداکثر گرفت کامل این خورشیدگرفتگی ۴ دقیقه و ۹ ثانیه خواهد بود.
این خورگرفت از ساعت ۷:۱۵ جهانی (۱۰:۴۵ ایران) از میانه آبهای اقیانوس اطلس آغاز شده سپس به ترتیب از میانه آفریقا، شمال عربستان، جنوب غرب تا میانه شرق ایران، میانه افغانستان، شمال پاکستان گذشته و نهایتاً در ساعت ۱۲:۵۵ جهانی (۱۶:۲۵ ایران) در میان کشور چین خاتمه مییابد.
خورشیدگرفتگی کامل در روز ۳۰ اسفند ساعت سه بعد از ظهر (به وقت ایران) وارد ایران شده و پس از گذر از شهرهای بوشهر، شیراز، رفسنجان و نهبندان در ساعت سه و پانزده دقیقه بعد از ظهر (چهار و پانزده دقیقه به وقت افغانستان) وارد افغانستان میشود و از فراه و غزنی گذشته و سپس در پاکستان و کشمیر از اسلامآباد، پیشاور و سرینگر میگذرد. پیش از ورود به ایران نیز کسوف در کشورهای عربی از کویت و مدینه گذشتهاست.
لحظه تحویل سال ۱۴۱۳ به وقت ایران ساعت ۱۶:۴۸ روز ۳۰ اسفند ۱۴۱۲خ یعنی حدود یک و نیم ساعت بعد از عبور گرفت کامل خورشید در ایران است.
جستارهای وابسته
فهرست خورشیدگرفتگیهای قرن ۲۱ میلادی
منابع
خورشیدگرفتگیهای آینده
خورشیدگرفتگیهای سده ۲۱ (میلادی)
خورشیدگرفتگیهای کامل
علم در ۲۰۳۴ (میلادی) | اوقات شرعی به زمانهای مشخص و دقیقی از شبانه روز گفته میشود که شخص دیندار در آن زمان عبادت دینی خود را انجام میدهد. محاسبه دقیق زمانهای شرعی از دیرباز نزد منجمان رایج بودهاست.
زمان انجام اعمال دینی
انجام اعمال دینی (مناسک) در زمانهای دقیقی از شبانه روز برای دینداران گونهای یکپارچهسازی رفتاری در پرستش خداوند نزد ایشان است که آورنده آن دین از سوی خدا به صورت قانون گذاشتهاست. اگر عمل دینی در بیرون از زمان مقرر انجام شود ارزش دینی کمتری دارد و تنبلی در انجام آن جایز نیست و ترک آن (گاه) گناه محسوب میشود. البته پس از گذشت زمان مقرر، دیندار میتواند آن رفتار را برای خشنودی خدا؛ در کمترین زمان ممکن، انجام دهد.
دین دار در تمام لحظات، خود را در برابر خداوند دیده و انجام بعضی از اعمال در زمانهای مقرر، تلنگری برای عدم غفلت از یاد خدا میباشد.
در دین یهود
صبح یک ساعت قبل طلوع خورشید تا چهار ساعت پس از آن نماز صبح (شحریت) خوانده میشود.
بعد از ظهر نیم ساعت بعد از ظهر شرعی تا اندکی بعد از غروب آفتاب نماز ظهر (مینحا) خوانده میشود. خوب است نماز پیش از غروب به پایان برسد اما برخی ادای آن را تا شب تجویز میکنند.
شامگاه هنگام (عصر) شب (معاریو، عرویت) خوانده میشود. در بسیاری فرقهها نماز ظهر و عصر بلافاصله خوانده میشود (یعنی نماز ظهر را حدود نیم ساعت مانده به غروب آفتاب شروع میکنند تا پس از پایان یافتن نماز ظهر، زمان شروع نماز شب رسیده باشد) تا مردم لازم نباشد مجدد راهی کنست شوند. بعضی از فرقههای یهودی معاریو را پس از آغاز شب میخوانند. این نماز با بارخو یا اذان یهودیان که ندایی برای فراخواندن مؤمنین به نماز است آغاز میشود.
در دین اسلام
سحر زمان بعد از نیمه شب و قبل از آغاز صبح است. روزه گیرندگان در این هنگام غذا میخورند که به آن سحری میگویند.
صبح زمان صبح شرعی از آغاز سپیدهدم است تا طلوع خورشید. اذان در آغاز صبح خوانده میشود و خواندن نماز صبح تا طلوع خورشید مجاز است. روزه گیرندگان قبل از اذان صبح مجاز به خوردن و آشامیدن و کارهای دیگر هستند.
طلوع خورشید لحظه دیدن خورشید در هر سرزمین است.
ظهر هنگامی که خورشید در وسط آسمان قرار گیرد. در این هنگام اذان ظهر و نماز ظهر خوانده میشود.
عصر حدود چهار ساعت پس از ظهر است. اذان عصر وقت فضیلت نماز عصر است و نماز عصر را میتواند مکلف از بعد از نماز ظهر تا غروب خورشید بخواند.
غروب خورشید هنگامی که خورشید از دیده در مغرب پنهان میشود.
مغرب پس از غروب خورشید زمان مغرب است و اذان مغرب خوانده میشود و نماز مغرب. روزه گیرندگان در این هنگام غذا میخورند که به آن افطاری میگویند.
عشا پس از مغرب و قبل از نیمه شب است و در آن اذان عشا و نماز عشا خوانده میشود. علی بن ابیطالب علیه السلام در نامه 52 نهج البلاغه هنگامی که یک سوم از شب میگذرد را هنگام برپایی نماز عشا برشمرده است.
نیمه شب زمان میانه از اذان غروب خورشید تا اذان صبح است. نماز عشا باید قبل از نیمه شب خوانده شود.
| ساعت ۴ تابستان، امید () نقاشی رنگ روغن در سبک فراواقعگرایی از نقاش برجسته فرانسوی ایو تانگی است که در سال ۱۹۲۹ خلق شد
منابع
نقاشیهای ۱۹۲۹ (میلادی)
نقاشیهای فراواقعگرا | و این فناوری به کار رفته در این ساختمانهاست که کلمهٔ برج را بر آن گذاشتهاند.»
برج طغرل علاوه بر این ویژگی، ویژگی منحصر به فرد دیگری به نام ساعت آفتابی دارد که در دل کنگرههای آن پنهان شده؛ شاید مورد مشابه آن در تاریخ علم کمتر یافت شود. حول این برج از نمای بیرونی ۲۴ کنگره با زاویه حاده جلوهگر شده که اگر در روبروی درگاه آن بایستید گویی شیری با دهانی باز به شما مینگرد. در دقّت در این بنا از آن جا که این کنگرهها دور تا دور این اثر را فرا گرفته به گونهای خاص طراحی شده که اگر چنانچه طلوع آفتاب اتفاق بیفتد در جانب شرق بنا کمکم یکی از کنگرهها روشن میشود و آفتاب درون آن میتابد، اگر نیم ساعت از طلوع آفتاب بگذرد، نصف کنگره روشن میشود. اگر یک ساعت از طلوع خورشید بگذرد یک کنگره بهطور کامل روشن میشود و اگر چنانچه ۲ ساعت بگذرد ۲ کنگره روشن میشود، همینطور اگر ۳ساعت بگذرد ۳کنگره تا هنگامی که به لحظهای میرسیم که خورشید روی نصف النهار منطقه قرار میگیرد؛ یعنی بیشترین ارتفاع خود را از افق دارد، در این هنگام خورشید درست در بالای سر در جنوبی برج قرار میگیرد چرا که دربهای برج کاملاً شمالی جنوبی بوده و روی نصفالنهار واقع است. در این هنگام سایه تیغهای که بالای سر سردرب ورودی است درست در بالای تبری ضربی گونه سر در قرار گرفته و حکایت از لحظه اذان ظهر میکند و در زمستان که ارتفاع خورشید پایینتر است در لحظه ظهر خورشید از درب جنوبی درست وسط برج میتابد. اگر چنانچه خورشید از لحظه ظهر زوالپذیر و به جانب غرب گرایش یابد حال کنگرههای جانب غرب شروع به روشن شدن میکند. اگر نیم ساعت از لحظه ظهر بگذرد نیمی از کنگره از جانب غرب روشن میشود اگر یک ساعت بگذرد یکی از کنگرهها و اگر ۲ساعت از ظهر بگذرد نیمی از کنگرهها روشن میشود و همین گونه تا خورشید غروب کند. پس از روی کنگرههای این برج و روشن شدن آن توسط خورشید میتوان مقدار گذشت زمان را از لحظه طلوع آفتاب، لحظه ظهر، و مقدار گذشت زمان از لحظه ظهر را محاسبه و تعیین نمود.
مرمت و بازسازی
برج طغرل برای نخستین بار در سال ۱۳۰۱ هجری قمری و در پایان ۳۵امین سال پادشاهی ناصرالدین شاه مرمت و بازسازی شد. این مرمت به دستور شاه و به دست صدراعظم امین السلطان و توسط ابوالحسن خان معمارباشی انجام گرفت و لوحهای مرمر بر سردر بنا نصب گردید. این بازسازی بنا را از خطر نابودی نجات داد ولی ظرافت کاریهای قدیمی و بقعهٔ کتیبهٔ کوفی آن را از بین برد.
بعد از انقلاب ۱۳۵۷ سالها این بنا متروک بود تا در اوایل دههٔ هفتاد بار دیگر مورد بازسازی قرار گرفت و بهطور جدی در نیمهٔ سال ۱۳۷۷ آغاز و در زمستان ۱۳۷۹ به پایان رسید. در حال حاضر بازسازی بنا به دست منطقه ۲۰ شهرداری تهران در محوطهای به وسعت ۲ هکتار و به منظور گسترش و ساختن فرهنگسرا، کتابخانه، موزه و رستوران در حال انجام میباشد.
نگارخانه
جستارهای وابسته
برج کاشانه بسطام
برج مهماندوست
برج آرامگاه علاءالدین
برج نقارهخانه
تپه میل
پانویس
آثار دوره سلجوقیان در شهرستان ری
آثار دوره |
667152b2-ea3a-4931-a2a9-efd3268279e5 | اعتدال بهاری | در تقویم هجری خورشیدی ایرانی برای تعیین روز تقویمی آغاز سال، ظهر نسبت به لحظه تحویل سال (اعتدال بهاری) مرز در نظر گرفته میشود. یعنی درصورتیکه لحظه تحویل سال قبل از ظهر باشد همان روز، روز آغاز سال و چنانچه لحظه تحویل سال بعد از ظهر باشد فردای آن، روز آغاز سال به حساب میآید. از اینرو میانگین سالانهٔ لحظهٔ اعتدال بهاری (تحویل سال) مابین ظهر آخرین روز سال و ظهر اولین روز سال؛ یعنی نیمه شب (حدوداً ساعت ۰۰:۰۰ بامداد اولین روز سال) خواهد بود. این تقویم بیشترین هماهنگی با زمان واقعی نجومی دارد و نوروز آن هماهنگ با میانگین اعتدال بهاری میباشد. | کدام تقویم بیشترین هماهنگی با زمان واقعی نجومی دارد؟ | false | {
"answer_start": [
9
],
"text": [
"هجری خورشیدی ایرانی"
]
} | ماه، یکای زمان به ویژه در گاهشماریهاست که به هر یک از ۱۲ بخش از یک سال گفته میشود. بهطور معمول دو گونه کلی ماه خورشیدی (شمسی) و ماه قمری (مَهی) در گاهشماریها معمول است.
آثاری که از دوران پارینهسنگی یافت شده نشان میدهد که انسان از آن دوره شمار روزها را بر اساس دورههای گامهای ماه نگه میداشته که هر دور کامل از اهله، خود یک ماه قمری است. بنابرین اولین ماهشماری به صورت قمری بوده و سپس در دورههای بعد با تشخیص تغییر فصول و تعیین سال خورشیدی (۳۶۵٫۲۵ روزه) که به ازای ۱۲ ماه قمری و حدود ۱۱ روز اضافی میباشد سال خورشیدی به دوازده ماه قمری تقسیم میشده و کسر ۱۱ روز به انحای مختلف کبیسهگیری میشدهاست. در اطوار تقویم بشری با تعیین دقیقتر فصول و تشخیص نقاط اعتدالین و انقلابین خورشید، سال به چهار فصل متمایز شده و تمام سال به ۱۲ قسمت برابر تقسیم گردید که هر قسمت یک برج فلکی نامیده میشود و به ازای یک ماه خورشیدی است.
متوسط هر ماه قمری هلالی ۲۹٫۵۳۰۵۹ روز بوده که با تعدیل آن به صورت عرفی و تقویمی ۲۹ یا ۳۰ روزه میباشد؛ و مدت زمان اقامت خورشید در هر برج فلکی زمان متفاوتی است که میانگین آن ۳۰٫۴۳۶۸۵ روز بوده که به صورت تقویمی ۲۸، ۲۹، ۳۰ یا ۳۱ روزه است. ضمن اینکه در تقویم هجری خورشیدی برجی ۳۲ روز تقویمی نیز معمول بودهاست.
متداولترین ماههای خورشیدی، ماههای هجری خورشیدی و ماههای میلادی میباشند؛ و معروفترین ماه قمری، ماههای هجری قمری میباشد. به ماههای هجری خورشیدی «برج» نیز گفته میشود.
علاوه بر ماه عرفی و تقویمی که در گاهشماری شناخته میشود. از آنجا که واحد اصلی یکان زمان روز میباشد به ازای روز نجومی، ماه نجومی نیز مطرح میباشد؛ که اقسام ماه نجومی قمری و ماه اخترشناسی خورشیدی مطرح میباشند.
ماه خورشیدی
ماه خورشیدی (شمسی) بر پایهٔ حرکت ظاهری سالیانهٔ خورشید (حرکت زمین به دور خورشید) به هر یک از ۱۲ بخش سال خورشیدی گفته میشود. هر ماه تقویمی در تقویم خورشیدی ممکن است ۲۸، ۲۹، ۳۰ یا ۳۱ روزه باشد. با اینکه کاربرد ماه خورشیدی حالت همگانی دارد، استفاده از کلمه برج برای تقویمهای خورشیدی بامسمی تر است.
ماههای هجری خورشیدی
در ایران و افغانستان تقویم رسمی بر پایه گاهشماری هجری خورشیدی است. نام ماهها در ایران و افغانستان و دیگر جاها:
ماههای میلادی
ماه قمری
ماه قمری بر [دورهٔ تناوب] حرکت کره ماه بهدور زمین بنا شدهاست و طول آن تقریباً برابر است با مدت زمانی که طول میکشد تا کره ماه یک دور کامل به دور کره زمین بچرخد. در تقویم قمری ملاک ماه هلالی است که در گردش ماه به دور زمین فاصله زمانی ایجاد دو هلال ۲۹٫۵۳۰۵۹ روز طول میکشد که به آن ماه قمری میگویند. با توجه به مدت زمان تقریبی ۲۹٫۵۳ روز، ماههای تقویم قمری ممکن است ۲۹ یا ۳۰ روز داشته باشند که این تعدادِ روزها در سالهای مختلف، متفاوت میباشد.
ماههای هجری قمری
اقسام ماه اخترشناسی و تقویمی
علاوه بر ماه عرفی و تقویمی (حسابی) که در گاهشماری شناخته میشود. از آنجا که واحد اصلی یکان زمان روز میباشد به ازای روز نجومی، ماه نجومی نیز مطرح میباشد؛ که اقسام ماه اخترشناسی قمری (هلالی، نجومی، بیهنجار، اعتدالی | زمان نجومی یا روز نجومی اندازهگیری حرکت وضعی زمین بر اساس عبور متوالی یک ستاره ثابت یا به اعتباری دیگر نقطه اعتدال بهاری (یا یک نصف النهار خاص) است (شبانه روز نجومی).
از سویی با زمان خورشیدی (شبانه روز خورشیدی) که عبور متوالی خورشید طی حرکت وضعی زمین است متفاوت و کوتاهتر است چرا که خورشید در جابجایی ظاهری روزانه نزدیک به ۱درجه در زمینه ستارگان به شرق نوسان میکند و ناظر همواره عبور متوالی یک ستاره ثابت را در یک حرکت وضعی به اندازه ۴دقیقه از خورشید زودتر خواهد دید.
همچنین «روز نجومی» با معیار عبور متوالی یک ستاره بعلت تفاضل زمان حرکت تقدیمی در بعد طی یک روز (ms ۸٫۴ = یا جابجایی سالانه ۳٫۳۵۲۲۷۶۷ثانیه)، با روز نجومی با معیار یک نصف النهار خاص متفاوت و کوتاهتر است.
در دهه اخیر (۲۰۱۰+ میلادی) مقدار شبانه روز نجومی بر اساس یک نصف النهار خاص ۲۳h ۵۶m ۴٫۰۹۰۵۳s که با اعمال تعدیل زمان تقدیمی نسبت به یک ستاره ثابت ۲۳h ۵۶m ۴٫۰۸۱۳۸s میباشد.
تفاضل زمان نجومی و خورشیدی
بعبارتی، مدت زمان واقعی که طول میکشد زمین به دور خودش بچرخد، ۲۳:۵۶:۴ است، اما در این مدت زمین هم کمی (حدود ۱درجه) در مدار انتقالی خود حرکت میکند. بنابراین خورشید در جای سابق خود دیده نمیشود ولی ستارگان به همان صورت دیده میشوند و ناچار زمین برای تمام شدن روز خورشیدی باید ۳ دقیقه و ۵۶ ثانیه دیگر حرکت کند؛ که در این صورت جای ستارگان متفاوت خواهد بود. به آن زمان کوتاهتری که در طی آن جای ستارگان تغییر نمیکند «شبانروز نجومی» میگویند.
منابع
زمان در اخترشناسی
ساعتسازی
مقیاس سنجش زمان
یکاهای زمان | هر ماه آن با یک روز خاص میلادی آغاز میشود. هر روز آن همه ساله دقیقاً منطبق با روز ثابتی از تقویم میلادی (گریگوری) است. سال کبیسه آن با سال کبیسه میلادی هماهنگی کامل دارد. در سالهای کبیسه بعلت فاصله ۲۰ روزه کبیسه دو تقویم این انطباق نسبت به سالهای عادی از ۱۰ تا ۳۰ حوت (اسفند) با جابجایی یکروزه هماهنگی کلی با تقویم میلادی را حفظ میکند. (آغاز ماه و هر روز تقویم ایرانی در هر سال ممکن است با چهار روز مجاور اما متفاوت میلادی منطبق شود؛ و محاسبه سال کبیسه آن با میلادی متفاوت است. در نتیجه معمولاً در هر سال، روزها و ماههایی از تقویم شمسی امالقری با تقویم ایرانی یک روز پس یا پیش خواهد بود)
روزآغاز تاریخ آن: روز سرآغاز تاریخ آن، اول میزان یا مهرماه (نزدیک به روزهای هجرت پیامبر اسلام به مدینه) ۶ ماه با تقویم ایرانی متاخر است و در نتیجه:
همواره شش ماه از تقویم ایرانی عقب است و از فروردین تا پایان شهریور ایرانی نسبت به تقویم ایرانی یکسال کمتر نشان میدهد.
سرآغاز تحویل سال خورشیدی آن اول میزان (اول مهرماه) است و همواره ۲۳ سپتامبر بعنوان اول میزان قرارداد شدهاست. (روزآغاز تقویم ایرانی اول فروردین سال یکم خورشیدی، شش ماه قبل از تقویم شمسی ام القری است)
مقایسهٔ تقویمهای هجری خورشیدی ایران و امالقری
امروز: ایران، برابر با خورشیدی امالقری
هماهنگی روزهای خورشیدی امالقری با میلادی
هر روز خورشیدی امالقری همواره با یک روز میلادی هماهنگ است (با تفاوتی در ۲۱ روز آخر سالهای کبیسه). جدول هماهنگی روزهای خورشیدی امالقری با میلادی:
منابع
The Umm al-Qura Calendar of Saudi Arabia
اصطلاحات اسلامی
دورههای گاهشماری
گاهشماری اسلامی | گاهشماری حسابی، گاهشماری قراردادی یا گاهشماری جدولی الگوریتمی جانشینی است که برای محاسبه دقیق آغاز، تقسیمات و کبیسهگیری گاهشماریهای مبتنی بر محاسبات نجومی یا طبیعی از جمله تقویم هجری خورشیدی و تقویمهای قمری هلالی (گاهشماری هجری قمری هلالی) به کار میرود.
این در حالیست که اکثر تقویمها از جمله گاهشماری میلادی خود حسابی یا قراردادی هستند یعنی با یک محاسبه ساده قابل پیش بینی هستند؛ و یکی از اصول یک گاهشماری داشتن محاسبات جدولی است که تقویم رسمی ایرانی هرچند دقیقترین تقویم به لحاظ تطبیق با طبیعت و زمان نجومی است اما از مهمترین اصل یک تقویم که محاسباتی بودن است محروم است. از این رو اندیشمندان از گذشته تا کنون در فکر محاسباتی کردن این تقویم بودهاند و در این زمینه تقویمهایی ایجاد شده است.
کارکردها
خورشیدی
یکی از گاهشماریهای حسابی توسط احمد بیرشک ارائه شدهاست و در کنار گاهشماری رسمی ایران که غیرحسابی است مشهور بوده و بعلت خطی بودن کاربرد آن آسانتر است. این تقویم با توجه به زیردورهها و دورههای میانی تقویم جلالی و تکمیل آن در قالب یکدوره بزرگتر ۲۸۲۰ ساله ایجاد شدهاست. دوره بزرگ مذکور ابتدا توسط ذبیح بهروز محاسبه، کشف و پیشنهاد داده شد آنگاه توسط احمد بیرشک دورههای میانی آن تعریف شد و مدون گردید.
دیگر گاهشماری حسابی که دقیقترین کبیسه بندی رایانهای (ریاضی) را داراست گاهشماری حسابی رایانهای است که توسط موسی اکرمی تدوین شدهاست و ادامه تقویم بیرشک و به مراتب از آن نجومیتر و ریاضیتر میباشد.
قمری
منابع
گاهشماری در ایران باستان | گاهشماری هجری خورشیدی برجی به دست آمده از جلالی نیز میباشد.
در طول ماههای جلالی اقوال مختلف است. بر حسب آنچه در زیج سنجری آمده طول ماهها مطابق توقف آفتاب در بروج دوازده گانه بوده و هر یک از شش ماه اول سال ٣١ روز بوده الاخردادکه ٣٢ روز بوده و باقی همه سی روزه بود به جز آذر و دی که ٢٩روزه و به جز اسفندارمذ در سالهای کبیسه که ٣١ روزه بوده است .
کبیسهگیری
کبیسهگیری گاهشماری جلالی در برابرسازی ماههای سال با حرکت واقعی خورشید در منطقهالبروج و نیز محاسبه سال و تطبیق سرآغاز آن با نقطه اعتدالی، در مقایسه با سایر گاهشماریهای خورشیدی، از جمله گاهشماری میلادی بهمراتب دقیقتر است. چراکه تقویم جلالی علاوه بر کبیسههای معمول چهارساله از کبیسه پنج ساله نیز بهره میبرد. دربارهٔ روش کبیسهگیری جلالی نظرهای متفاوتی وجود دارد و بیشتر عقیده بر این است که در آغاز امر روشی خاص اعمال نشده و سالهای کبیسه در آن مانند تقویم رسمی کنونی ایران ثابت نبوده و کبیسه کردن مطابق با نتایج رصد سالانه بودهاست.
طبق کبیسههای پیشنهاد شده از جمله زیج ایلخانی تقویم جلالی دارای یکدوره ۱۲۸ ساله با جمعاً ۳۱ روز کبیسهاست. هر دوره کبیسهگیری ۱۲۸ ساله شامل یک زیرْدورهٔ ۲۹ ساله و سه زیردوره ۳۳ سالهاست؛ که هر زیرْدوره یک کبیسه با فاصله پنج ساله در آغاز، پیش از کبیسههای چهارساله دارد. با این شیوه کبیسهگیری، سال جلالی ۳۶۵٬۲۴۲۱۸۷۵ روز و میزان دقت آن یک روز در هر ۸۸٬۵۷۴ سال میباشد. و در کبیسهگیری پیشنهادی ذبیح بهروز دوره بزرگ ۲۸۲۰ ساله وجود دارد که مورد توجه احمد بیرشک نیز قرار گرفتهاست. در طی این دوره بزرگ ساعت تحویل سال تکرار میشود؛ و شامل ۲۲ دوره ۱۲۸ ساله سابق بهعلاوه یک کبیسه چهارسالی است. در نتیجه دوره بزرگ یک زیردوره ۳۷ ساله در انتها دارد. در این شیوه سال خورشیدی ۳۶۵٬۲۴۲۱۹۸۵۸ روز و میزان دقت آن یک روز در هر ۴۷۶۱۹۰۵ سال میباشد؛ که شیوه اخیر دقیقترین کبیسهگیری سال خورشیدی میباشد. گاهشماری جلالی را در هماهنگی با سال اعتدالی دقیقترین گاهشماری جهان دانستهاند. در برابر تقویم اروپایی که در هر ۳۲۲۶ سال یک روز خطا دارد، گاهشماری جلالی در هر ۱۱۶۵۲۹ سال یک روز خطا دارد.
تقویم ایرانی
تقویم ایرانی برگرفته از گاهشماری جلالی بهطور رسمی در ایران و نواحی مجاور آن استفاده میشود. یک تقویم خورشیدی است که به دقت از فصلهای نجومی تبعیت میکند، بنابراین به دانستن زمان دقیق اعتدال بهاری نیاز داریم.
قوانین این تقویم سادهاند. سالها ۱۲ ماه دارند که از هجرت پیامبر از مکه به مدینه در سال ۶۲۲ بعد از میلاد شروع شدهاند. یک سال جلالی در اولین روز بهار نجومی یا در روز بعد از آن که به ترتیب منطبق با این است که لحظه اعتدالی قبل یا بعد از ظهر حقیقی به وقت تهران (تقریباً حدود ۱۲:۰۷) اتفاق بیفتد، شروع میشود. در۶ ماه اول سال همه ماهها۳۱ روز و در ۶ ماه دوم در یک سال کبیسه همه ۳۰ روز دارند. در سالهای معمولی (غیر کبیسه) آخرین ماه سال ۲۹ روزهاست؛ بنابراین هر فصل با ۳ ماه متوالی منطبق است.
انتظار میرود که تقریباً هر چهار سال در تقویم ایرانی یک سال کبیسه باشد و این نظم مشهور در تقویم | استفاده از گاهشمار یا تقویم در ایران پیشینهای بسیار کهن دارد. در گذر زمان گاهشماری ایرانی دگرگونیهای زیادی کردهاست. در ایران از روشهای گاهشماری متفاوت مانند گاهشماری خورشیدی و گاهشماری قمری و با مبداهای متفاوت مانند تاجگذاری یزدگرد سوم یا هجرت محمد استفاده شده و میشود.
یکی از کوششهای همیشگی ایرانیان، تنظیم گاهشماری بودهاست که با زمان طبیعی و دوره رویدادهای نجومی، حداکثر انطباق را داشته باشد. این کوشش منجر به ایجاد و بهرهبرداری از نظامهای گاهشماری بسیار متعدد و متنوعی شد که در نهایت با تدوین و تنظیم سالنامه اعتدالی ایرانی به حداکثر دقت ممکن برای تطبیق گاهشماری قراردادی با سال طبیعی دست یافته شد؛ و امروزه نیز این گاهشماری همچنان دقیقترین گاهشماری تاریخ بشر شناخته میشود. گمان نمیرود که هیچ مردم و تمدنی به اندازه ایرانیان تا این اندازه به بررسی و پژوهش در گاهشماری پرداخته باشند. فهرست نسخههای خطی احمد منزوی، خود به تنهایی نشاندهنده بیش از دو هزار نسخه سالنامه خطی منتشر نشده به زبان فارسی است. بیشترین کتیبههای باستانی در زمینه اخترشناسی و گاهشماری که در بینالنهرین بهدست آمدهاند، به دوران فرمانروایی کاسیان و هخامنشیان منسوب هستند. کوشش و پیگیری دانشمندان ایرانی، منجر به پیدایی دقیقترین گاهشماری جهان در ایران شدهاست.
تاریخچه گاهشماری ایران
گاهشماری ایرانی تقویم خورشیدی برگرفته از تقویم بابلی بوده که خود متأثر از تقویم مصری بودهاست. این تقویم در زمان هخامنشیان بومی شده و در زمان ساسانیان متأثر از تقویم ژولینی بود. از زمان ورود اسلام به ایران تقویم هجری قمری تا مشروطیت تقویم رسمی گردید و تقویم خورشیدی (از جمله خراجی و یزدگردی) نیز برای امور زراعی-مالی کاربرد داشت. در سال ۴۷۱ قمری تقویم خورشیدی جلالی تدوین گردید اما چندان رواج نیافت. تقویم جلالی به سال ۱۲۶۴ خورشیدی با تغییراتی در قالب گاهشماری هجری خورشیدی برجی مجدداً رایج شد و در سال ۱۲۸۹ خورشیدی در زمان مشروطیت تقویم ملی ایران شد. بر همین اساس در آغاز سال ۱۳۰۴ خورشیدی با تغییراتی در محاسبات و عناوین ماهها به عنوان تقویم رسمی ایران درآمد که تاکنون رایج است.
گاهشماری در ایران باستان
گاهشماری در دوران کهن در ایران معمولاً بر اساس خورشید انجام میگرفت. گاهشماریهای نخستین ایران برگرفته از گاهشماری بابلی با سال ۱۲ماه سی روزه بوده که هر ۶سال یکبار ۱۳ماهه میشدهاست. گاهشماریهای ۳۶۵روزه برگرفته از گاهشماری باستانی مصریاند. گاهشماری در دوره هخامنشیان تغییراتی کرده و به صورت گاهشماری زرتشتی درآمد. در زمان اردشیر بابکان پادشاه ساسانی، تقویم ایرانی متأثر از گاهشماری ژولینی تغییراتی کرد و به آخر سال ۵ روز اضافه شد و در دوره یزدگرد سوم هم اصلاحاتی در آن انجام شد. پس از ورود اسلام به ایران، گاهشماری قمری جایگزین گاهشماری خورشیدی شد. اما با توجه به نقصهای گاهشماری قمری و برای تعیین سال فصلی و مالی جهت زمان پرداخت مالیات کشاورزان، تقویم خورشیدی (ازجمله: تقویم خراجی) کاربرد داشت اما از مبدأ حقیقی آن گاه تا دوماه عقب میافتاد.
گاهشماری هجری قمری ایران
تقویم هجری قمری در تاریخ ایران پس از اسلام تاکنون کاربرد دارد و تا پیش از مشروطیت مهمترین تقویم معمول ایرانیان بودهاست.
در قرن اول قمری، تقویم قمری در کنار گاهشماری یزدگردی (با مبدأ ۱۱ قمری - تاجگزاری یزدگرد سوم) در ایران بکار برده میشد. نخستین کاربرد تقویم قمری در کنار یزدگردی | که توسط جولیوس سزار معرفی شده بود، مدتها بود که به عنوان یک اختلاف از سال گرمسیری حدود یک روز برای هر قرن استفاده از تقویم شناخته میشد. تا زمان معرفی تقویم میلادی در سال ۱۵۸۲ میلادی، ایلیگ ادعا میکند که تقویم جولیان قدیمی باید سیزده روز اختلاف بین تقویم واقعی (یا گرمسیری) داشته باشد. در عوض، ستاره شناسان و ریاضیدانانی که برای پاپ گریگوری سیزدهم کار می کردند دریافته بودند که تقویم مدنی فقط ده روز باید تنظیم شود. (روز تقویم جولیان پنجشنبه، ۴ اکتبر ۱۵۸۲ با اولین روز تقویم میلادی، جمعه، ۱۵ اکتبر ۱۵۸۲ دنبال شد). از این رو، ایلیگ نتیجه میگیرد که دوران میلادی تقریباً سه قرن شمرده شدهاست که هرگز وجود نداشتهاست.
انتقاد
دشوارترین چالش برای این نظریه از طریق مشاهدات در نجوم باستان است، خصوصاً موارد خورشید گرفتگی که توسط منابع اروپایی قبل از ۶۰۰ میلادی ذکر شدهاست (زمانی که زمان فانتوم زمان را تحریف میکرد). علاوه بر چندین مورد دیگر که شاید بیش از حد مبهم باشند تا فرضیه زمان فانتوم را رد کنند، به ویژه دو مورد با دقت کافی قدمت دارند تا فرضیه را با درجه بالایی از یقین رد کنند. یکی از آنها توسط پلینی بزرگتر در سال ۵۹ میلادی و دیگری توسط فوتیوس در سال ۴۱۸ میلادی گزارش شدهاست. هر دو این تاریخها و زمانها خورشید گرفتگی را تأیید کردهاند. علاوه بر این، مشاهدات مربوط به دوران سلسله تانگ در چین و به عنوان مثال دنباله دار هالی، با نجوم فعلی سازگار است و هیچ «زمان فانتومی» اضافه نشدهاست.
بقایای باستانشناسی و روشهای قدمت مانند dendrochronology، به جای پشتیبانی از «زمان کاذب»، رد میشوند.
اصلاحات میلادی هرگز تصور نمیشد که تقویم را با تقویم جولیان مطابقت دهد همانطور که در زمان تأسیس آن در سال ۴۵ قبل از میلاد وجود داشتهاست، اما همانطور که در سال ۳۲۵، زمان شورای نیقیه، که تأسیس کرده بود، وجود داشت روشی برای تعیین تاریخ یکشنبه عید پاک با تعیین اعتدال بهاری در ۲۱ مارس در تقویم جولیان. تا سال ۱۵۸۲، اعتدال نجومی در ۱۰ مارس تقویم جولیان در حال وقوع بود، اما عید پاک هنوز از اعتدال اسمی در ۲۱ مارس محاسبه میشد. در سال ۴۵ پیش از میلاد اعتدال بهاری نجومی در حدود ۲۳ مارس رخ داد. «سه قرن گمشده» ایلیگ مطابق با ۳۶۹ سال بین تأسیس تقویم جولیان در سال ۴۵ قبل از میلاد و تثبیت تاریخ عید پاک در شورای نیقیه در سال ۳۲۵ میلادی است.
اگر شارلمانی و سلسله کارولینگی ساخته میشد، باید ساخت یک تاریخ مربوط به بقیه اروپا، از جمله انگلیس انگلیس-ساکسون، پاپی و امپراتوری بیزانس. دوره «زمان کاذب» همچنین شامل زندگی محمد و گسترش اسلامی در مناطق امپراتوری روم سابق، از جمله فتح ویبریگوتیک ایبریا است. این تاریخ نیز باید جعل شود یا به شدت تاریخنویسی شود. همچنین باید با تاریخ سلسله تانگ چین و ارتباط آن با اسلام، مانند جنگ تالاس ، سازگار شود.
کتابشناسی - فهرست کتابها
انتشارات توسط ایلیگ:
اگون فریدل و امانوئل ولیکوفسکی . Vom Weltbild zweier Außenseiter، بازل ۱۹۸۵
Die veraltete Vorzeit , Heribert Illig, Eichborn، ۱۹۸۸
با گنار هینسون: میخواهی لابرات بتونی فرعون کنی؟، مانتیس، ۱۹۹۰، اصلاح شده ۲۰۰۳
کارل در فیکتیو، کاربل کارل | کایلا هوفمن ژیمناست زادهٔ میلادی اهل کشور ایالات متحده آمریکا است.
جستارهای وابسته
فهرست ژیمناستها
منابع
افراد زنده
اهالی انیون، نیوجرسی
اهالی سامیت، نیوجرسی
زادگان ۱۹۸۸ (میلادی)
ژیمناستهای هنری زن اهل ایالات متحده آمریکا
ورزشکاران اهل سامیت، نیوجرسی | سال ۰ (صفر) هجری خورشیدی، سالی کبیسه است.
این سال در گاهشماری ایرانی سال قبل از ۱ هجری خورشیدی سال بعد از ۱- هجری خورشیدی است. این سال در بعضی محاسبات گاهشماریهای هجری خورشیدی یا ایرانی وجود ندارد و سال ۱- بجای آن قرار دارد.
تقویم نجومی یا استخراجی معمولاً صفر را به عنوان یک نقطه زمانی جهت اندازهگیری و مقایسه طولی زمان در محاسبات خود دارد و تقویم مورخان یا حسابی که معمولاً سالشماری است صفر ندارد.
منابع
http://www.fourmilab.ch/documents/calendar/
سالهای خورشیدی | مقابله یا رویارویی در نجوم کروی موقعیتی است که یک جرم آسمانی (مثلا یک سیاره بیرونی) از ناظر (زمین) نسبت به خورشید در نقطه مقابل (۱۸۰ درجهای) قرار میگیرد. به نحوی که جرم آسمانی مذکور با زمین و خورشید در یک خط؛ و زمین در میانه آن دو قرار میگیرد. یک سیاره بیرونی یا (یا سیارک یا ماه) هنگام مقارنه، همزمان با غروب خورشید، طلوع کرده و نیمهشب در بیشترین زاویه از افق (و بر نصفالنهار) ناظر قرار داشته و چون در مقابل خورشید است با بیشترین درخشندگی (قرص کامل) در بهترین حالت رصدی و در بیشترین زمان ممکن (یا تمام طول شب) و در نزدیکترین فاصله سالانه از زمین و نیز بزرگتر رویت میشود.
مقابله نسبت به زمین؛ برای هر جرم آسمانی (سیارات بیرونی، سیارات کوتوله، سیارکها، دنبالهدارها، ماه و… بنحوی ستارگان)؛ بجز اجرام و سیارات داخلی روی میدهد. بهطور تقریبی مقابله برای سیارات بیرونی سالانه، برای مریخ هر دو سال، برای کره ماه دقیقاً هر ماه قمری (در نیمه ماه) و برای ستارگان دقیقاً هر سال نجومی یکبار روی میدهد.
در حالت مقابله، کره ماه چون در برابر خورشید است و زمین در میانه آندو، ماه بیشترین درخشندگی (بدر) دارد و گاه سایه زمین بر ماه مینشیند (ماهگرفتگی).
زمانی که از نظر ناظر زمینی، مریخ در مقابله قرار دارد از نظر ناظر مریخی در همان زمان زمین در مقارنه داخلی با خورشید قرار خواهد داشت.
مقابله سیارات و ماه در حالت کشیدگی نجومی (۱۸۰ درجه) نسبت به خورشید بوده و دقیقاً نقطه مقابل خورشید قرار میگیرد.
مقابله یک ستاره هنگامی است که در یک لحظه، دقیقاً هر یک سال نجومی از جهت مختصات طولی (بعد نجومی) بهطور کامل در نقطه مقابل خورشید قرار میگیرد. آنگاه در نزدیکترین شب به لحظه مقابله، بهترین موقعیت رصدی (از جهت روشنایی و احیاناً بیشترین زمان رویتپذیری در شب) را خواهد داشت.
جدول مقابله سیارات
جدول مقابلهٔ سیارات («تناوب مداری»، زمان حرکت انتقالی سیاره است و «تناوب هلالی»، مدت زمان بین دو مقابله یا مقارنه یا استهلال سیاره است)
* تاریخها از نرمافزار نجومی (Stellarium) استخراج شدهاست.
منابع
اخترشناسی رصدی
فضا
مکانیک سماوی |
cbe52d26-f67c-4246-9d1b-e7e272f2a2ee | اعتدال بهاری | در تقویم هجری خورشیدی ایرانی برای تعیین روز تقویمی آغاز سال، ظهر نسبت به لحظه تحویل سال (اعتدال بهاری) مرز در نظر گرفته میشود. یعنی درصورتیکه لحظه تحویل سال قبل از ظهر باشد همان روز، روز آغاز سال و چنانچه لحظه تحویل سال بعد از ظهر باشد فردای آن، روز آغاز سال به حساب میآید. از اینرو میانگین سالانهٔ لحظهٔ اعتدال بهاری (تحویل سال) مابین ظهر آخرین روز سال و ظهر اولین روز سال؛ یعنی نیمه شب (حدوداً ساعت ۰۰:۰۰ بامداد اولین روز سال) خواهد بود. این تقویم بیشترین هماهنگی با زمان واقعی نجومی دارد و نوروز آن هماهنگ با میانگین اعتدال بهاری میباشد. | در تقویم هجری خورشیدی ایرانی اعتدال بهاری هماهنگ با چیست؟ | false | {
"answer_start": [
495
],
"text": [
"نوروز"
]
} | <div style="position: relative">
اعتدال بهاری، (در نیمکرهٔ شمالی) در ستارهشناسی به لحظهای گفته میشود که خورشید از دید ناظر زمینی از صفحهٔ استوای سماوی میگذرد و سپس حرکت خود را به سمت شمال آسمان در پیش میگیرد. اعتدال بهاری یکی از دو اعتدالین زمین است که در هر سال رخ میدهد (اعتدال دیگر اعتدال پاییزی است).
جابجایی و گردش زمین به دور خورشید در هر سال باعث میشود تا ناظر زمینی تصور کند که خورشید روی یک مدار دایرهای (دایرةالبروج) که با مدار استوای زمین ۲۳٫۵ درجه اختلاف دارد، به دور سیاره ما حرکت میکند. در این میان چهار نقطه از مدار فرضی حرکت خورشید به دور زمین بسیار مهم میشود. دو نقطه اعتدال بهاری و پاییزی که محل تلاقی دو مدار حرکت ظاهری خورشید به دور زمین و دایره استوای سماوی است و دو نقطه انقلاب تابستانی و زمستانی که به نظر میرسد خورشید در بیشترین فاصله زاویهای نسبت به استوای سماوی قرار میگیرد.
اعتدال بهاری در نیمکرهٔ شمالی تقریباً ۱ فروردین «۲۱ مارس» (لحظهٔ متوسط سالانة آن یکم فروردین ساعت ۰۰:۰۰ (ایران)) و همزمان با آغاز فصل بهار است، درحالیکه همین زمان در نیمکرهٔ جنوبی آغاز پاییز و لحظهٔ اعتدال پاییزی است و بالعکس.
لحظهٔ متوسط اعتدال بهاری
در تقویم هجری خورشیدی ایرانی برای تعیین روز تقویمی آغاز سال، ظهر نسبت به لحظه تحویل سال (اعتدال بهاری) مرز در نظر گرفته میشود؛ یعنی درصورتیکه لحظه تحویل سال قبل از ظهر باشد همان روز، روز آغاز سال و چنانچه لحظه تحویل سال بعد از ظهر باشد فردای آن، روز آغاز سال به حساب میآید. از اینرو میانگین سالانهٔ لحظهٔ اعتدال بهاری (تحویل سال) مابین ظهر آخرین روز سال و ظهر اولین روز سال؛ یعنی نیمه شب (حدوداً ساعت ۰۰:۰۰ بامداد (ایران) اولین روز سال) خواهد بود. این تقویم بیشترین هماهنگی با زمان واقعی نجومی دارد و نوروز آن هماهنگ با میانگین اعتدال بهاری میباشد.
تحویل سال نو، در فرهنگ
جشن باستانی نوروز از لحظه تحویل سال در نیمکره شمالی شروع میشود. در گذشته، با به دست آوردن احکام نجوم هر فصل سال، زمان تحویل خورشید را به برج آغازین آن فصل در نظر میگرفتند و از همین روی تحویل سال و آغاز فصل بهار، هنگام ورود خورشید به برج حمل در دائرةالبروج یا آغاز برج حمل بود. امروزه به کمک ابزار مدرن میتوان لحظه رسیدن خورشید به نقطه اعتدال بهاری را بهطور مستقیم و با دقت زیاد محاسبه کرد و در این لحظه، مختصات دائرةالبروجی خورشید، صفر فرض میشود.
شعر زیر از بدرالدین چاچی به مضمون اعتدال بهاری اشاره دارد:
در این شعر آهوی آتشین، خورشید است (آهو در ادبیات کهن فارسی نماد بهار و شیر نماد زمستانست) که نقطه اعتدال برج حمل (بره) وارد میشود و روز (کافور خشک) با شب (مشک تر) با هم برابر میشوند.
در ۲۱ مارس سال ۱۹۷۱ او تانت، دبیرکل سازمان ملل متحد، روزی را که اعتدال بهاری در آن رخ میدهد روز زمین نام نهاد و از آن پس سازمان ملل و بسیاری از کشورها این روز را جشن میگیرند و سعی در گسترش آگاهی در مورد لزوم حفظ محیط زیست در زمین میکنند.
جستارهای وابسته
اعتدال پائیزی
انقلاب تابستانی
انقلاب زمستانی
منابع
همنشین بهار: اعتدال بهاری Equinox
Wikipedia contributors, "Equinox," Wikipedia, | گاهشماری جلالی، این تقویم جهان هماهنگ با سال اعتدالی و مبنای گاهشماری ایرانی از سده پنجم خورشیدی بدین سو است.
امروز: () سال جلالی باستانی سلطانی برابر با است.
تاریخچه و ویژگیها
گاهشماری جلالی در راستای اصلاح و محاسبه دقیق گاهشماری ایرانی و در پی گاهشماری یزدگردی به وجود آمد. بیتوجهی به اجرای کبیسهگیری گاهشماری یزدگردی از سال ۳۷۵ یزدگردی (۱۰۰۶ میلادی) تا اوایل دوران جلالالدوله ملکشاه سلجوقی موجب شده بود، نوروز هجده روز نسبت به زمان واقعی جابجا شود؛ و اعتدال بهاری به جای اول فروردین با نوزدهم فروردین منطبق شود. از این رو با حذف هجده روز آغاز فروردین و اعمال آن به عنوان کبیسه در پایان سال ۴۴۷ یزدگردی و قرار گرفتن موقعیت ورود خورشید به نقطه اعتدال بهاری در سرآغاز سال، گاهشماری جلالی شکل گرفت.
گاهشماری جلالی توسط عدهای از ریاضی دانان ایرانی از جمله حکیم عمر خیام، ابوحاتم مظفر اسفزاری، ابوالعباس لوکری، محمد بن احمد معموری، میمون بن نجیب واسطی، ابن کوشک بیهقی مباهی و در رأس آنان ابوالفتح عبدالرحمان منصور خازنی در ۳ رمضان ۴۷۱ هجری قمری تدوین شد. کار تدوین این تقویم در دورهٔ جلالالدین ملکشاه سلجوقی با فرمان خواجه نظامالملک و محل رصد آن شهرهای اصفهان (پایتخت سلجوقیان)، ری و نیشابور ذکر شدهاست.
گاهشماری جلالی تا پیش از مشروطه در ایران رسمیت نداشت و با تغییراتی از جمله در مبدأ و اسامی و طول ماهها در قالب تقویم هجری خورشیدی برجی از سال ۱۳۲۹ هجری قمری برابر با ۱۲۸۹ هجری خورشیدی در ایران به کار رفته و سپس با تغییراتی در قالب تقویم هجری خورشیدی در سال ۱۳۰۴ خورشیدی کلیات آن به همراه نامهای فارسی برای ماهها و تعدیل طول ماهها به تصویب مجلس شورای ملی گاهشماری رسمی ایران شد. گاهشماری ایران و گاهشماری افغانستان بر پایه گاهشماری جلالی ساخته شدهاند ولی هم درازای ماههایشان و هم آغاز تاریخشان با گاهشماری جلالی دگرگونی دارد.
سال مبدأ گاهشماری
سال مبدأ گاهشماری جلالی، سال جلوس ملکشاه بر تخت سلطنت است که تفاضل آن با گاهشماری هجری خورشیدی ۴۵۷ سال میباشد.
روز سرآغاز گاهشماری
روز سرآغاز این گاهشماری، اول فروردین سال ۱ جلالی (۴۵۸ هجری خورشیدی)، برابر نهم رمضان سال ۴۷۱ هجری قمری قراردادی (دهم رمضان سال ۴۷۱ هجری قمری هلالی) و مطابق با ۱۵ مارس ۱۰۷۹ میلادی جولیانی (۲۱ مارس ۱۰۷۹ میلادی گرگوری) است. در این گاهشماری روز اول سال طوری تنظیم شدهاست که با برابری بهاری که نوروز نامیده میشود، همگام شود و در پایان سالها ۳۶۵ یا ۳۶۶ روز دارند.
لحظه تحویل سال
نوروز، روزی است که خورشید تا زمان عبور از نصفالنهار محل (ظهرهنگام) به نقطه اعتدال بهاری رسیده باشد.
تقسیمات
طبق تقویمهای استخراج شده، طول ماههای آن مانند گاهشماری یزدگردی ۳۰روزه با ۵روز افزوده و ماهها با همان اسامی (فروردین تا اسفند با پسوند جلالی یا سلطانی) و روزها با عددشماری بودهاست. اما طبق بعضی نظرها برای ماهها و روزها، نامهایی جدید نیز ذکر شدهاست. یا طول ماهها براساس توقف نسبی خورشید در برجها بین ۲۹ تا ۳۲ روزه نیز دانسته شدهاست که از مشخصههای گاهشماری هجری خورشیدی برجی به دست آمده از جلالی نیز میباشد.
در طول ماههای جلالی اقوال مختلف است. بر حسب آنچه در زیج سنجری آمده طول ماهها مطابق توقف آفتاب در بروج | کشیده شدهاست.
سال اعتدالی و تقویمی
واحد سال در گاهشماریهای خورشیدی مانند هجری خورشیدی و میلادی، سال خورشیدی اعتدالی متوسط یا میانگین میباشد. اما در گاهشماری هجری خورشیدی علاوه بر آن نوروز آغاز هر سال بر اساس سال خورشیدی متغیر یا حقیقی و موقعیت واقعی خورشید در آن سال در حال قرار گرفتن در نقطه اعتدال است.
بر اساس سال اعتدالی در تقسیمبندی تقویم ایرانی، یک سال خورشیدی قراردادی؛ ۳۶۵ روز و در هر ۴ و به ندرت ۵ سال کبیسه ۳۶۶ روز، دارای ۴ فصل با نامهای بهار، تابستان، پاییز، و زمستان است و هر فصل ۳ ماه دارد. هر ماه در نیمه اول سال ۳۱ روزه و در نیمه دوم سال ۳۰ روزه میباشد که ماه آخر، در سالهای عادی غیرکبیسه ۲۹ روزهاست. هر ماه آن تقریباً ۴ هفته و هر هفته ۷ روز متوالی، با نامهای شنبه، یکشنبه، دوشنبه، سهشنبه، چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه (آدینه) دارد.
هر سال با ۱ فروردین و اعتدال بهاری آغاز میشود. بلندترین روز سال در ۱ تیر و بلندترین شب سال در شب یلدا (از غروب ۳۰ آذر تا طلوع آفتاب در ۱ دی) رخ میدهد.
منابع
گاهشماری ایرانی، موسی اکرمی، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی، چاپ اول (۱۳۸۰).
جستارهای وابسته
گاهشماری هجری خورشیدی
گاهشماری جلالی
گاهشماری ایران
زمان در اخترشناسی
عوامل فنی ستارهبینی
گاهشماری خورشیدی
گاهشماریها
یکاهای زمان | گاهشماری هجری خورشیدی بر پایهٔ گاهشماری جلالی با مبدأ هجری است. آغاز سال خورشیدی برابر است با نخستین روز بهار. گاهشماری هجری خورشیدی، اکنون در کشورهای ایران و افغانستان گاهشمار رسمی است. این گاهشماری در ایران با تصویب مجلس شورای ملی در ۱۱ فروردین ۱۳۰۴، گاهشمار رسمی ایران اعلام شد. نام دوازده ماه تقویم خورشیدی در ایران، نامهای باستانی ساسانی امشاسپندان و دیگر ایزدان کیش زرتشتی است.
مبدأ گاهشماری
مبدأ گاهشماری هجری خورشیدی مانند گاهشماری هجری قمری، سال هجرت پیامبر اسلام، محمد، سال ۶۲۲ میلادی از مکه به مدینه میباشد. آغاز هجرت محمد از مکه روز دوشنبه (۱ ربیعالاول/ ۲۴ شهریور سال ۱ هجری) برابر با ۱۳ سپتامبر ۶۲۲ میلادی قدیم (ژولینی) و ۱۶ سپتامبر ۶۲۲ میلادی جدید (گرگوری) و ورود محمد به مدینه روز ۸ ربیعالاول همان سال میباشد.
سرآغاز گاهشماری
سرآغاز گاهشماری هجری خورشیدی روز جمعه «۱ فروردین سال ۱ هجری خورشیدی» (۲۹ شعبان ۱ سال پیش از هجرت) برابر با ۱۹ مارس ۶۲۲ میلادی قدیم (ژولینی) و ۲۲ مارس ۶۲۲ میلادی جدید (گرگوری) است.
البته روز اول سال یک هجری خورشیدی (از ۱ فروردین تا ۲۴ شهریور) ۵ ماه و ۲۴ روز پیش از هجرت محمد (کمتر از یک سال) است.
سال، فصلها، ماهها و روزها
این گاهشماری از ۳۶۵ روز در قالب ۱۲ ماه تشکیل شدهاست و براساس گاهشماری جلالی سرآغاز آن اعتدال بهاری در نیمکرهٔ شمالی است. با این تفاوت که مبدأ آن هجری است. طراحان گاهشماری جلالی، گروهی ریاضیدان و اخترشناس بودند که نامدارترین آنها حکیم خیام ریاضیدان و شاعر ایرانی بود. اینان به سفارش ملکشاه سلجوقی و با اصلاح گاهشماری یزدگردی به این گاهشمار نوین دست یافتند. گاهشماری جلالی با حفظ سرآغاز و طول سال با تغییر مبدأ، اسامی و طول ماهها در قالب گاهشماری هجری خورشیدی برجی درآمده و باز با تغییراتی در طول ماهها ضمن تنوع اسامی آنها، عنوان تقویم هجری خورشیدی پیدا کرد.
این تقویم بر پایه سال اعتدالی خورشیدی برابر با ۳۶۵٫۲۴۲۱۹۸۷۸ روز است؛ که سال تقویمی آن ۳۶۵ و ۳۶۶روزه (کبیسه) میباشد.
هر سال دارای ۴ فصل با نامهای بهار، تابستان، پاییز و زمستان است و هر فصل ۳ ماه دارد و هر ماه تقریباً ۴ هفته و هر هفته ۷ روز با نامهای شنبه، یکشنبه، دوشنبه، سهشنبه، چهارشنبه، پنجشنبه و جمعه (آدینه) دارد. هر سال با ۱ فروردین و فصل بهار آغاز میشود.
بلندترین روز سال در ۱ تیر و بلندترین شب سال در شب یلدا (از غروب ۳۰ آذر تا طلوع آفتاب در ۱ دی) رخ میدهد. طول ماههای این گاهشماری در طول تاریخ و در کشورهای مختلف متفاوت بودهاست، ولی از حدود سال ۱۳۴۸ در ایران و افغانستان طول ماهها یکسان است. طول ماهها در نیمه اول سال ۳۱ روزه و در نیمه دوم سال ۳۰ روزه است با این تفاوت که ماه پایانی (اسفند) ۲۹ روزه است و تنها در سالهای کبیسه ۳۰ روز خواهد داشت. طول و نام کنونی این ماهها در جدول زیر آمدهاست:
تاریخچه
گاهشماری هجری خورشیدی، تکاملیافته گاهشماری ایرانی در دوره اسلامی با مبدأ هجری است. گاهشماری ایرانی برگرفته از گاهشماری بابلی با سال ۱۲ماه سی روزه بوده که هر ۶سال یکبار ۱۳ماهه میشدهاست. همه اینگونه تقویمهای ۳۶۵روزه برگرفته از تقویم مصریاند. این تقویم در دوره هخامنشیان تغییراتی کرده و | سال اعتدالی (سال خورشیدی اعتدالی) فاصله زمانی دو عبور متوالی خورشید از نقطه اعتدال بهاری است که مبنای گاهشماری خورشیدی قرار میگیرد. سال اعتدالی به دو صورت سال اعتدالی متغیر یا حقیقی و سال اعتدالی متوسط یا میانگین میباشد. زمان هر سال اعتدالی بعلت برخی تأثیرات نجومی متغیر است (سال اعتدالی متغیر) که مبنای آغاز سال در گاهشماری هجری خورشیدی و میانگین آن (سال اعتدالی متوسط یا میانگین)، مبنای واحد سال تقویمی در همه گاهشماریهای خورشیدی است.
سال اعتدالی متغیر
زمان سال اعتدالی بعلت برخی تأثیرات نجومی از جمله جاذبه ماه، تغییر سرعت دورانی زمین (تقدیم محوری)، تقویم اعتدالین و حرکت حضیض دوران زمین، در هر سال متغیر است که سال اعتدالی متغیر یا حقیقی نام دارد که با محاسبه نسبتاً پیچیدهتری بدست میآید و مبنای آغاز هر سال در گاهشماری هجری خورشیدی است که در درازمدت میانگین آن (یعنی سال اعتدالی متوسط یا میانگین)، مبنای واحد سال تقویمی در همه گاهشماریهای خورشیدی است. حداکثر اختلاف سال اعتدالی متغیر با متوسط آن حدود ۲۰ دقیقه میباشد.
سال اعتدالی متوسط
سال اعتدالی متوسط یا میانگین که میانگین زمانی سال اعتدالی متغیر و مبنای واحد سال در گاهشماریهای خورشیدی است براساس مقیاس بینالمللی صفر ژانویه ۱۹۰۰ میلادی، ۳۶۵٫۲۴۲۱۹۸۷۸ روز (۳۶۵روز و ۵ساعت و ۴۸دقیقه و ۴۵٬۹۷۵۴۵۶ثانیه) است. متوسط سال اعتدالی، سالانه معادل ۰٫۰۰۰۰۰۰۰۶۱۴ شبانهروز یا ۰٫۰۰۵۳۰۴۹۶ ثانیه (هر قرن ۰٫۵۳۰۴۹۶ ثانیه) کاهش مییابد. با توجه به این کاهش در سال ۲۰۰۰ میلادی، سال اعتدالی متوسط ۳۶۵٫۲۴۲۱۹۲۶۵ روز (۳۶۵روز و ۵ ساعت و ۴۸دقیقه و ۴۵٫۴۴ ثانیه) بوده و در آغاز سال ۲۰۲۰ میلادی ۳۶۵٫۲۴۲۱۹۱۴۲ روز (۳۶۵روز و ۵ساعت و ۴۸دقیقه و ۴۵٫۳۴ثانیه) است.
بهطور معمول سال خورشیدی تقویمی یا قراردادی، به صورت ۳۶۵ روز در قالب ۱۲ ماه تشکیل شدهاست که برای تعدیل کسر روز آن معمولاً هر چهار و بهندرت پنج سال یکبار به صورت ۳۶۶ روز کبیسه در نظر گرفته میشود.
محاسبه با دقت بالای سال خورشیدی اعتدالی، اولین بار توسط گروهی ریاضیدان و اخترشناس که نامدارترینشان حکیم عمر خیام نیشابوری ریاضیدان و شاعر ایرانی در طراحی و اصلاح تقویم ایرانی مرسوم به جلالی به سفارش ملکشاه سلجوقی برای تعیین اعتدال بهاری جهت محاسبه نوروز در گاهشماری جلالی، دقیقترین گاهشماری جهان و در پی آن توسط دانشمندان بعدی از جمله خواجه نصیرالدین طوسی انجام شد.
تفاضل سال اعتدالی با نجومی
سال اعتدالی بر اساس دو بار عبور زمین از نقطه اعتدال بهاری بر دایره انتقالی خود است و از یک دوران انتقالی زمین بر یک دایره هندسی کامل نسبت به ستارگان اندکی عقبتر است از اینرو نسبت به سال نجومی که بر اساس دوران انتقالی زمین بر دایره هندسی کامل نسبت به ستارگان است ۲۰ دقیقه کوتاهتر است. از اینرو در هر سال زمینه ستارگان ثابت نسبت به یکروز مشخص سال اعتدالی یا تقویمی در حال اندکی تغییر است. این تفاضل طی ۲هزار سال موجب جابجایی صورتهای فلکی تا ۳۰ درجه قوسی شدهاست. مثلاً نقطه اعتدال بهاری که ۲هزار سال پیش در صورت فلکی حمل (بره) بوده، امروزه در صورت فلکی حوت (ماهی) به عقب کشیده شدهاست.
سال اعتدالی و تقویمی
واحد سال در گاهشماریهای خورشیدی مانند هجری خورشیدی و میلادی، سال خورشیدی اعتدالی متوسط یا میانگین میباشد. اما در گاهشماری هجری خورشیدی علاوه بر آن نوروز آغاز | ۴۷۹ چهارصد و هفتاد و نهمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۷۹
سده ۵ | برگرفته از گاهشماری بابلی با سال ۱۲ماه سی روزه بوده که هر ۶سال یکبار ۱۳ماهه میشدهاست. همه اینگونه تقویمهای ۳۶۵روزه برگرفته از تقویم مصریاند. این تقویم در دوره هخامنشیان تغییراتی کرده و به صورت تقویم زرتشتی درآمد. در زمان اردشیر اول پادشاه ساسانی تقویم ایرانی متأثر از تقویم جولیانی به سال ۳۶۵روزه درآمد و به آخر سال ۵ روز اضافه شد و در دوره یزدگرد سوم هم تغییراتی کرد. پس از شکست ایرانیان و تسلط اعراب گاهشماری هجری قمری جایگزین تقویم خورشیدی ایرانی شد. اما به جهت ضرورت تعیین سال فصلی و مالی جهت زمان پرداخت مالیات کشاورزان، تقویم خورشیدی (ازجمله: گاهشماری خراجی) کاربرد داشت اما از مبدأ حقیقی آن گاه تا دوماه عقب میافتاد.
در ۳ رمضان ۴۷۱ هجری قمری، گاهشماری جلالی که شکل کاملتر گاهشماری ایرانی بود ایجاد شد. این تقویم ضمن تغییراتی در قالب گاهشمار هجری خورشیدی (برجی) درآمده، در ۲ اسفند ۱۲۸۹ به عنوان گاهشماری مالی کشور رسمیت یافت. پس از آن با تغییراتی در عنوانهای ماهها و تعدیل آنها در قالب تقویم هجری خورشیدی، در تاریخ ۱۱ فروردین ۱۳۰۴ تقویم رسمی ایران تغییر کرد و تقویم جدید اعلام شد در تقویم قدیم هر ماه ۳۰ روز بود و ۵ روز آخر سال جدا حساب میشد و مردم ۵ روز آخر سال را جشن میگرفتند و به آن پنجه (پنجه دزدیده)، پنجک، نوروز کوچک یا اندرگاه میگفتند در سال ۱۳۰۴ و همزمان با روی کار آمدن پهلوی ۵ روز آخر سال از تقویم ایران حذف شد و ۶ ماه اول سال ۳۱ روزه. ۵ ماه دوم سال ۳۰ روزه و ماه اسفند ۲۹ روز شد. تا قبل از آن تقویم هجری قمری کاربرد عمومی داشت.
گاهشماری هجری خورشیدی برجی
گاهشماری هجری خورشیدی را نخستین بار میرزا عبدالغفارخان نجمالدوله اصفهانی (معلم ریاضیات مدرسه دارالفنون) با توجه به گاهشماری جلالی استخراج کرد. گاهشماری جلالی به دستور ملکشاه سلجوقی، بر اساس گاهشماری یزدگردی با تطبیق دقیق آغاز سال با اعتدال ربیعی شکل گرفت. مبدأ آن روز ۱۰ رمضان ۴۷۱ هجری قمری، برابر با اول نوروز سال نخستین جلالی بود و طول ماههای آن مانند گاهشماری یزدگردی و اسامی آنها فارسی بودهاست.
نجمالدوله برای اولین بار عبارت ۱۲۶۴ هجری شمسی را در حاشیه تقویم سال ۸۰۷ جلالی مطابق ۳–۱۳۰۲ هجری قمری ذکر کرد و از آن تاریخ به بعد، گاهشماری را در ایران رایج کرد که برای اولین بار اساس آن شمسی و مبدأ آن هجرت محمد از مکّه به مدینه باشد. ماههای آن براساس اسامی عربی برجهای دوازدهگانه فلکی (حمل، ثور، جوزا … حوت) و طول آنها برمبنای توقف نسبی خورشید در بروج مذکور ۲۹ تا ۳۲روزه بود. گاهشماری که او نوشت، به گاهشماری هجری شمسی بُرجی معروف است. از آن پس تقویمهایی بر اساس گاهشماری هجری شمسی در ایران استخراج و چاپ میشد. اما ابتکار تغییر گاهشمار رسمی کشور از هجری قمری به هجری شمسی را نخستین بار میرزا عبدالحسین وحیدالملک شیبانی، نماینده دور دوم مجلس شورای ملی پیشنهاد کرد. این پیشنهاد در ۳۱ فروردین ۱۲۸۹ در مجلس مطرح و قرار شد در طرح قانون محاسبات که در حال تدوین بود گنجانده شود. قانون محاسبات در ۲۱ آبان همان سال به تصویب مجلس رسید و ماده سوم آن مقرر میکرد: «مقیاس زمان بعد | ۴۸۴ چهارصد و هشتاد و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۸۴
سده ۵ | ۴۸۰ چهارصد و هشتادمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۸۰
سده ۵ | ۴۷۱ چهارصد و هفتادمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۷۱
سده ۵ |
774cddf7-8ecf-4860-87b5-4f18bdcfafd3 | اعتدال بهاری | در تقویم هجری خورشیدی ایرانی برای تعیین روز تقویمی آغاز سال، ظهر نسبت به لحظه تحویل سال (اعتدال بهاری) مرز در نظر گرفته میشود. یعنی درصورتیکه لحظه تحویل سال قبل از ظهر باشد همان روز، روز آغاز سال و چنانچه لحظه تحویل سال بعد از ظهر باشد فردای آن، روز آغاز سال به حساب میآید. از اینرو میانگین سالانهٔ لحظهٔ اعتدال بهاری (تحویل سال) مابین ظهر آخرین روز سال و ظهر اولین روز سال؛ یعنی نیمه شب (حدوداً ساعت ۰۰:۰۰ بامداد اولین روز سال) خواهد بود. این تقویم بیشترین هماهنگی با زمان واقعی نجومی دارد و نوروز آن هماهنگ با میانگین اعتدال بهاری میباشد. | در تقویم هجری خورشیدی ایرانی نوروز هماهنگ با چیست؟ | false | {
"answer_start": [
522
],
"text": [
"اعتدال بهاری"
]
} | ۴۸۴ چهارصد و هشتاد و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۸۴
سده ۵ | نوروز نخستین روز سال خورشیدی ایرانی برابر با یکم فروردین ماه، جشن آغاز سال نوی ایرانی و یکی از کهنترین جشنهای به جا مانده از دوران ایران باستان است. خاستگاه نوروز در ایران باستان است و در مناطق وسیعی در آسیا و دیگر نقاط جهان جشن گرفته میشود. زمان برگزاری نوروز، اعتدال بهاری و در آغاز فصل بهار است.
نوروز در ایران و افغانستان آغاز سال نو محسوب میشود و در برخی دیگر از کشورها یعنی تاجیکستان، روسیه، قرقیزستان، قزاقستان، سوریه، عراق، گرجستان، جمهوری آذربایجان، آلبانی، چین، ترکمنستان، هند، پاکستان و ازبکستان تعطیل رسمی است و مردمان آن جشن را برپا میکنند.
نوروز به عنوان یک جشن قدیمی و کهن از اقوام متعددی در منطقه به ارث رسیدهاست و با رنگ و انگ ویژه، شناسنامه ایرانی به خود گرفته و از آن به عنوان نماد پیوند دهنده افراد و اقوام ایرانی و ملت ایران یاد میشود. ایرانیان نوروز را آغازگر رستاخیز طبیعت، گاه رویش و زایش باغ و بوستان میدانند و بر این باور هستند که در نوروز، همزمان با طبیعت، باید روزگار نو و جدیدی را با روان و نگرش نو، در تنپوش تازهای آغاز کنند.
نوروز، با عنوان رسمی «روز بینالمللی نوروز»، توسط یونسکو به عنوان میراث فرهنگی و معنوی بشر به ثبت جهانی رسیدهاست. این روز همچنین یکی از روزهای مقدس و اعیاد مذهبی زرتشتیان و بهاییان نیز بهشمار میرود.
زمان نوروز
جشن نوروز با تحویل سال یا لحظهٔ برابری اعتدال بهاری آغاز میشود؛ لحظهای که خورشید در سیر ظاهری خود در ابتدای برج حمل، از استوای زمین گذشته و برابری روز و شب رخ میدهد. در گاهشماری هجری خورشیدی، لحظهٔ تحویل سال، تعیینکنندهٔ نخستین روز (هرمز روز یا اورمزد روز) از ماه فروردین است. چنانچه آغاز سال، قبل از ظهر و در نیمهٔ اول شبانهروز تحویل شود، همانروز نوروز است و اگر تحویل سال بعد از ظهر باشد، فردای آن روز، نوروز است. نوروز در تقویم میلادی در بیشتر سالها با ۲۱ و گاه ۲۰ و بهندرت ۲۲ مارس مطابقت دارد.
در کشورهایی مانند ایران و افغانستان که گاهشماری هجری خورشیدی به کار برده میشود، نوروز، روز آغاز سال نو است. اما در کشورهای آسیای میانه و قفقاز، تقویم میلادی متداول است و نوروز به عنوان آغاز فصل بهار جشن گرفته میشود و روز آغاز سال بهشمار نمیرود.
واژهٔ نوروز
واژه نوروز، از فارسی میانه nwklwc (آوانویسی: nōgrōz) و برگرفته از زبان اوستایی است. مورخان، معادل اوستایی آن را navaka raocah حدس میزنند.
امروزه این واژه بهطور عام به اعتدال بهاری و آغاز سال نو اطلاق میشود اما در معنای خاص، برای ششمین روز فروردین (با نام «روز خرداد») بهکار میرود.
ایرانیان باستان از نوروز با عنوان «ناوا سرِدا» به معنی سال نو یاد میکردند. مردمان ایرانی آسیای میانه مانند سغدیان و خوارزمیان، نوروز را نوسارد و نوسارجی، به معنای سال نو مینامیدند.
در متنهای گوناگون لاتین، بخش نخست واژه نوروز با املای No, Now, Nov وNew Naw و بخش دوم آن با املای Ruz, Rooz و Rouz نوشته شدهاست. در برخی از موارد، این دو بخش پشت سر هم و در برخی نیز با فاصله نوشته میشوند.
در کشورهای مختلف تلفظ نوروز متفاوت است. در شهر لکنو هند که هر ساله نوروز برگزار میشود و هفتهنامهای | ۴۸۰ چهارصد و هشتادمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۸۰
سده ۵ | ۱۱۴۴ هزار و صد و چهل و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۱۱۴۴
سده ۱۲ | ۱۲۰۴ هزار و دویست و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۱۲۰۴
سده ۱۳ | ۱۲۲۴ هزار و دویست و بیست و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۱۲۲۴
سده ۱۳ | ۴۷۱ چهارصد و هفتادمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۷۱
سده ۵ | ۱۰۴۴ هزار و چهل و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۱۰۴۴
سده ۱۱ | ۱۰۲۴ هزار و بیست و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۱۰۲۴
سده ۱۱ | گاهشماری جلالی، این تقویم جهان هماهنگ با سال اعتدالی و مبنای گاهشماری ایرانی از سده پنجم خورشیدی بدین سو است.
امروز: () سال جلالی باستانی سلطانی برابر با است.
تاریخچه و ویژگیها
گاهشماری جلالی در راستای اصلاح و محاسبه دقیق گاهشماری ایرانی و در پی گاهشماری یزدگردی به وجود آمد. بیتوجهی به اجرای کبیسهگیری گاهشماری یزدگردی از سال ۳۷۵ یزدگردی (۱۰۰۶ میلادی) تا اوایل دوران جلالالدوله ملکشاه سلجوقی موجب شده بود، نوروز هجده روز نسبت به زمان واقعی جابجا شود؛ و اعتدال بهاری به جای اول فروردین با نوزدهم فروردین منطبق شود. از این رو با حذف هجده روز آغاز فروردین و اعمال آن به عنوان کبیسه در پایان سال ۴۴۷ یزدگردی و قرار گرفتن موقعیت ورود خورشید به نقطه اعتدال بهاری در سرآغاز سال، گاهشماری جلالی شکل گرفت.
گاهشماری جلالی توسط عدهای از ریاضی دانان ایرانی از جمله حکیم عمر خیام، ابوحاتم مظفر اسفزاری، ابوالعباس لوکری، محمد بن احمد معموری، میمون بن نجیب واسطی، ابن کوشک بیهقی مباهی و در رأس آنان ابوالفتح عبدالرحمان منصور خازنی در ۳ رمضان ۴۷۱ هجری قمری تدوین شد. کار تدوین این تقویم در دورهٔ جلالالدین ملکشاه سلجوقی با فرمان خواجه نظامالملک و محل رصد آن شهرهای اصفهان (پایتخت سلجوقیان)، ری و نیشابور ذکر شدهاست.
گاهشماری جلالی تا پیش از مشروطه در ایران رسمیت نداشت و با تغییراتی از جمله در مبدأ و اسامی و طول ماهها در قالب تقویم هجری خورشیدی برجی از سال ۱۳۲۹ هجری قمری برابر با ۱۲۸۹ هجری خورشیدی در ایران به کار رفته و سپس با تغییراتی در قالب تقویم هجری خورشیدی در سال ۱۳۰۴ خورشیدی کلیات آن به همراه نامهای فارسی برای ماهها و تعدیل طول ماهها به تصویب مجلس شورای ملی گاهشماری رسمی ایران شد. گاهشماری ایران و گاهشماری افغانستان بر پایه گاهشماری جلالی ساخته شدهاند ولی هم درازای ماههایشان و هم آغاز تاریخشان با گاهشماری جلالی دگرگونی دارد.
سال مبدأ گاهشماری
سال مبدأ گاهشماری جلالی، سال جلوس ملکشاه بر تخت سلطنت است که تفاضل آن با گاهشماری هجری خورشیدی ۴۵۷ سال میباشد.
روز سرآغاز گاهشماری
روز سرآغاز این گاهشماری، اول فروردین سال ۱ جلالی (۴۵۸ هجری خورشیدی)، برابر نهم رمضان سال ۴۷۱ هجری قمری قراردادی (دهم رمضان سال ۴۷۱ هجری قمری هلالی) و مطابق با ۱۵ مارس ۱۰۷۹ میلادی جولیانی (۲۱ مارس ۱۰۷۹ میلادی گرگوری) است. در این گاهشماری روز اول سال طوری تنظیم شدهاست که با برابری بهاری که نوروز نامیده میشود، همگام شود و در پایان سالها ۳۶۵ یا ۳۶۶ روز دارند.
لحظه تحویل سال
نوروز، روزی است که خورشید تا زمان عبور از نصفالنهار محل (ظهرهنگام) به نقطه اعتدال بهاری رسیده باشد.
تقسیمات
طبق تقویمهای استخراج شده، طول ماههای آن مانند گاهشماری یزدگردی ۳۰روزه با ۵روز افزوده و ماهها با همان اسامی (فروردین تا اسفند با پسوند جلالی یا سلطانی) و روزها با عددشماری بودهاست. اما طبق بعضی نظرها برای ماهها و روزها، نامهایی جدید نیز ذکر شدهاست. یا طول ماهها براساس توقف نسبی خورشید در برجها بین ۲۹ تا ۳۲ روزه نیز دانسته شدهاست که از مشخصههای گاهشماری هجری خورشیدی برجی به دست آمده از جلالی نیز میباشد.
در طول ماههای جلالی اقوال مختلف است. بر حسب آنچه در زیج سنجری آمده طول ماهها مطابق توقف آفتاب در بروج |
21b257ee-c0e9-481d-8f3c-bf21f2a12c04 | تئاتر | در سال ۱۳۲۹ قمری نخستین مکان مستقل نمایش در ایران به نام «تئاتر ملی» دایر شد. تا پیش از تأسیس «تئاتر ملی» انجمنها و مراکز مختلف تحت عناوین گوناگون از تئاتر برای پیشبرد هدفهای سیاسی و تبلیغاتی خود استفاده میکردند، اما «تئاتر ملی» که ریاست آن را عبدالکریم خان محقق الدوله به عهده داشت امکانات و بودجهٔ خود را از محل خیریه آموزش و پرورش تأمین میکرد و مستقلاً در اختیار نمایش و اجرای تئاتر قرار داد. فعالیتهای چند ساله «تئاتر ملی» موجب شد که تئاتر همچون هنری مستقل که حتی قادر است از نظر مالی خود را تأمین کند از طرف مقامات رسمی و مردم شناخته شود و شوق و شوری در میان مردم نسبت به تئاتر برانگیخته شود. حتی عدهای از دانش جویان که برای تحصیل به خارج رفته بودند در رشته تئاتر تحصیل کردند و با دستهای پر علمی و هنری به ایران بازگشتند و بنای تئاتر نوین ایران را طرحریزی کردند. | نخستین مکان مستقل نمایش در ایران که در سال 1329 تاسیس شد، چه نام دارد؟ | false | {
"answer_start": [
58
],
"text": [
"تئاتر ملی"
]
} | تئاتر شهر یووَسکولَه () تئاتری است که در مرکز شهر یووسکوله واقع است و در سال ۱۹۶۱ تاسیس شده است. این تئاتر در تماشاخانهای مستقر است که آلوار آلتو آن را طراحی کرده است.
معمار
تئاتر که دو دهه قبل تاسیس شده بود ، در سال 1982 به محل فعلی خود نقل مکان کرد. بنای کنونی به دلیل طراحی توسط معمار فنلاندی آلوار آلتو قابل توجه است.
این تئاتر شامل دو مرحله است: سالن اصلی 551 تماشاگر دارد ، استودیوی کوچکتر یک ج. 100. [1] سالانه تقریباً 60،000 نفر برای دیدن حدود 250 نمایش از تئاتر بازدید می کنند. [1] ارکستر سمفونیک Jyväskylä Sinfonia از تئاتر به عنوان مکان اصلی اجرای خود استفاده می کند.
منابع
مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Jyväskylän_kaupunginteatteri». در دانشنامهٔ ویکیپدیای فنلاندی، بازبینیشده در ۲ اکتبر ۲۰۲۰.
تئاتر
ساختمانها و سازهها در فنلاند مرکزی
ساختمانهای آلوار آلتو
سالنهای نمایش در فنلاند
سالنهای نمایش کاملشده در ۱۹۸۲ (میلادی)
معماری مدرن در فنلاند
ییواسکیلا | تماشاخانه ملک یک مرکز مهم نمایش تئاتر است که در خیابان ملک در محله سروردی تهران قرار دارد. این تماشاخانه یک سالن نمایش دارد.
تاریخچه
تماشاخانه ملک به عنوان یک نهاد خصوصی مستقل فرهنگی و هنری در حوزه آثار نمایشی به مدیریت نورالدین حیدری ماهر در بهمن ماه سال ۱۳۹۷ تاسیس شد. ساختمان تماشاخانه که قبلا متعلق به تاکسیرانی بوده، با انجام تغییراتی به محلی برای تماشای تئاتر تبدیل شد. این تماشاخانه در طبقه اول ساختمان قرار گرفته و در حال حاضر یک سالن اصلی با گنجایش 190 صندلی و 4 اتاق پشت صحنه دارد. در ۲۸ بهمن ۱۴۰۰ به تصمیم هیات مدیره تماشاخانه ملک، امیرسپهر تقی لو به عنوان مدیر جدید این تماشاخانه منصوب شد.
پیوند به بیرون
اینستاگرام رسمی
منابع
بنیانگذاریهای ۱۳۹۷ در ایران
سالنهای نمایش در تهران
منطقه ۷ تهران | کاتالان یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش الکیو۲۵
دهانههای ماه | نخستکاملدندان نام یک سرده از تیره کاملدندانان است.
منابع
سنگوارههای توصیفشده در ۱۹۸۸ (میلادی)
سنگوارههای چین
کاملدندانان | کیامورا یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش الکیو۲۸
دهانههای ماه | کلیمنوف یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش الکیو۲۴
دهانههای ماه | دسلندرس یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش الکیو۲۶
دهانههای ماه | شیرکتسی یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش الکیو۲۲
دهانههای ماه | اسمیتسون یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش الکیو۱۳
دهانههای ماه | ارتمنوف یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش الکیو۱۴
دهانههای ماه |
42c56167-6583-4beb-9e9e-79583086ba30 | تئاتر | در سال ۱۳۲۹ قمری نخستین مکان مستقل نمایش در ایران به نام «تئاتر ملی» دایر شد. تا پیش از تأسیس «تئاتر ملی» انجمنها و مراکز مختلف تحت عناوین گوناگون از تئاتر برای پیشبرد هدفهای سیاسی و تبلیغاتی خود استفاده میکردند، اما «تئاتر ملی» که ریاست آن را عبدالکریم خان محقق الدوله به عهده داشت امکانات و بودجهٔ خود را از محل خیریه آموزش و پرورش تأمین میکرد و مستقلاً در اختیار نمایش و اجرای تئاتر قرار داد. فعالیتهای چند ساله «تئاتر ملی» موجب شد که تئاتر همچون هنری مستقل که حتی قادر است از نظر مالی خود را تأمین کند از طرف مقامات رسمی و مردم شناخته شود و شوق و شوری در میان مردم نسبت به تئاتر برانگیخته شود. حتی عدهای از دانش جویان که برای تحصیل به خارج رفته بودند در رشته تئاتر تحصیل کردند و با دستهای پر علمی و هنری به ایران بازگشتند و بنای تئاتر نوین ایران را طرحریزی کردند. | ریاست تئاتر ملی بر عهدۀ چه کسی بود؟ | false | {
"answer_start": [
247
],
"text": [
"عبدالکریم خان محقق الدوله"
]
} | صحنه ملی (به نروژی: Den Nationale Scene) یک تئاتر در شهر برگن و در کشور نروژ است.صحنه ملی، در سال ۱۸۷۶ میلادی افتتاح شدهاست و هنوز در حال فعالیت است. قدمت این مؤسسه به سال ۱۸۵۰ میلادی بازمیگردد؛ یعنی زمانی که تئاتر نروژ (DnT) به عنوان اولین تئاتر در نروژ با زبان نروژی بر روی صحنه آغاز به کار کرد. از سال ۱۹۹۳ میلادی، صحنه ملی، بهطور رسمی، تئاتر ملی نروژ اعلام شدهاست. تمام سرمایه این تئاتر متعلق به دولت نروژ است.
پیشینه
در سال ۱۸۵۰ میلادی، تئاتر نروژ به ابتکار اله بول، در برگن، تأسیس شد. در آن زمان، یعنی بین سالهای ۱۸۵۱ تا ۱۸۵۷ هنریک ایبسن، مشاور صحنه و کارگردان تئاتر بود. در حالی که بیورنستیرنه بیورنسون، بین سالهای ۱۸۵۷ تا ۱۸۵۹ میلادی، ریاست نمایشخانه را بر عهده داشت. از جمله بازیگران سرشناس اولین دوره فعالیت تئاتر نروژ، در برگن، یکی آقای یوهانس برون؛ و دیگری خانم لوسی ولف بود. تئاتر نروژ (DnT)، در برگن، اولین تئاتر کاملاً نروژی در سراسر کشور نروژ بود. تأثیر فعالیت این مؤسسه، در آن دوره تاریخ نروژ، هم دارای ابعاد فرهنگی و هنری؛ و هم ابعاد ملی و سیاسی بود؛ و باعث شد که زبان نروژی به عنوان زبان بدیهی، روی صحنه تئاتر در نروژ، پذیرفته شود. در سال ۱۸۶۳ میلادی، تئاتر نروژ، به قصد حل مشکلات مادی، مجبور به اقدام شد. با حمایت و به ابتکار اهالی برگن؛ و به رهبری انجمن تئاتر، صحنه ملی، تأسیس شد. انجمن تئاتر، برای اجاره ساختمان قبلی تئاتر نروژ، قراردادی با انجمن هنرهای دراماتیک در برگن انعقاد کرد. در عمل بخش بزرگی از بایگانی تئاتر نروژ(DnT) به مؤسسه جدید صحنه ملی، منتقل شد؛ و اولین رئیس این مؤسسه آقای نیلس ویکستروم، بود.
ساختمان جدید
در سال ۱۹۰۹ میلادی، صحنه ملی، ساختمان فعلی خود را که توسط اینار اسکار شو طراحی شده بود، دریافت کرد. تالار، سرسرا و دهلیز در طول جنگ جهانی دوم آسیب جزئی دیده بود و بر اساس نقشههای جدید اینار اسکار شو بازسازی شد. در سال ۲۰۰۱ میلادی، این ساختمان به شکل اولیه خود بازگردانده شد. این ساختمان در سال ۱۹۹۳ به ثبت رسیدهاست.
یادداشت
منابع | ریتنهوس یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش الکیو۳۰
دهانههای ماه | چه کسی چه کسی را؟ ( یا ?Kto kovo) یک اصل یا شعار بلشویکی ست که توسط ولادیمیر لنین، در ۱۹۲۱ فرمولبندی شد.
گویا لنین به دومین کنگرهٔ سراسریِ دپارتمانهایِ آموزشِ سیاسیِ روسیه، در ۱۷ اکتبرِ ۱۹۲۱، چنین گفته:
"همهٔ پرسش این است: چه کسی چه کسی را پشتِ سر خواهد گذاشت؟"
در ۱۹۲۵، لئون تروتسکی از تعبیر کوتاهشدهٔ "چه کسی، چه کسی را در مقالهاش با عنوان "به سوی سرمایهداری یا به سوی سوسیالیسم؟" استفاده کرد.
در ۱۹۲۹، این شکلِ کوتاهشده به وسیلهٔ ژوزف استالین، در سخنرانیاش خطاب به کمیتهٔ مرکزیِ حزبِ کمونیستِ شوروی، به کار برده شد. استالین به این تعبیر، "هالهای از اجباری تخطیناپذیر" بخشید (در حالی که عبارتِ لنین، تمایل به پذیرشِ رقابتِ اقتصادی را به شکل تلویحی درونِ خود داشت).
"واقعیت این است که ما طبق فرمول لنین زندگی میکنیم: Kto-Kovo (چه کسی چه کسی را؟) ما آنها را، یعنی سرمایهدارها را، از میدان به در خواهیم کرد ـ و چنان که لنین گفته بود ـ نبردِ سرنوشتساز نهایی را پیشِ رویشان خواهیم گذاشت، یا آنها ما را از میدان به در خواهند کرد؟"
تعبیر «چه کسی چه کسی را» به عنوان فرمول و تکعبارتِ کوتاهی برای توصیف گریزناپذیریِ مبارزه طبقاتی به کار میرود؛ در اینجا، معنی عبارت این خواهد بود که چه کسی (کدام از یک از دو طبقهٔ متخاصم) بر دیگری چیرگی خواهد یافت. از این چشمانداز، تمام سازشکاریها و پیمانها میان دشمنان، مصلحتی ست ـ مانوری تاکتیکی ست در دلِ نبردی به منظورِ سروری.
منابع
تکیهکلامهای سیاسی
شعارهای سیاسی | تیک روستایی است در شهرستان کوهرنگ، بخش بازفت، استان چهارمحال و بختیاری.
جستارهای وابسته
منابع
روستاهای شهرستان کوهرنگ | چنار یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان تیرچایی بخش کندوان شهرستان میانه واقع شدهاست.
منابع
روستاهای شهرستان میانه | میکاه (در عبری:מִיכָה به معنی «چه کسی مانند یهوه است»)پسر املاه از پیامبران بنیاسرائیل بود که در مورشت، شهر کوچکی در یهودیه واقع در جنوب غربی اورشلیم و نزدیکی شهر فلسطینی جاد زندگی میکرد. میکاه همزمان با اشعیا و هوشع به پیامبری رسید. او در طول سلطنتهای یوتام، آحاز و حزقیا در پادشاهی شمالی و جنوبی خدمت میکرد و خودش را اهل سامرا و اورشلیم میدانست. میکاه سقوط سامرا و ویرانی یهودیه را پیشبینی کرد. میکاه بتپرستی، بیعدالتی و یاغیگری را محکوم کرده و شکوه صهیون و ظهور مسیح را نبوت کرد. کتاب میکاه از بخشهای عهد عتیق است که در هفت باب تنظیم شده است.
پانویس
منابع
کتاب مقدس عهد عتیق و عهد جدید، ترجمه فاضل خان همدانی، ویلیام گلن، هنری مرتن، تهران: اساطیر، ۱۳۷۹،
اهالی سده ۸ (پیش از میلاد)
پیامبران
پیامبران در کتاب مقدس عبری
شخصیتهای کتاب مقدس
کتاب میکاه | را باز ببستند
با آنکه سبوی می ما را بشکستند
با آنکه گرفتند ز لب توبه و پیمانه ز دستم
با محتسب شهر بگویید که هشدار!
هشدار که من مست میِ هر شبه هستم!
چهکسی کُشت مرا…
چهکسی کُشت مرا؟...
همه با آینه گفتم، آری…
همه با آینه گفتم، که خموشانه مرا میپائید…
گفتم ای آینه با من تو بگو:...
چهکسی بالِ خیالم را چید؟...
چهکسی صندوقِ جادوییِ اندیشهٔ من غارت کرد؟...
چه کسی خرمنِ رؤیاییِ گلهای مرا داد به باد؟...
سرانگشت بر آینه نهادم پُرسان:...
چهکسی، آخر چهکسی کُشت مرا؟...
که نه دستی به مدد از سوی یاری برخاست…
نه کسی را خبری شد، نه هیاهویی در شهر افتاد…
آینه، اشک بر دیده به تاریکیِ آغازِ غروب، بیصدا بر دلم انگشت نهاد…
(مسکو، فروردین ١٣٧٠)
منابع
پیوند به بیرون
شعر «آرش کمانگیر» خوانده شده بوسیلهٔ سیاوش کسرایی: «پرند» (۲۰ دقیقه—برای سمع، رجوع شود به قسمت پایین صفحه)
شعر «والا پیامدار» در رثای محمد، سروده سیاوش کسرایی با صدای فرهاد مهراد.
اعضای حزب توده ایران
اهالی اصفهان
بیرونرفتگان از کانون نویسندگان ایران
خاکسپاریها در اتریش
دانشآموختگان دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
درگذشتگان ۱۳۷۴
درگذشتگان ۱۹۹۶ (میلادی)
درگذشتگان ۱۹۹۷ (میلادی)
زادگان ۱۳۰۵
زادگان ۱۹۲۷ (میلادی)
کسرایی، سیاوش
شاعران سده ۲۰ (میلادی) اهل ایران
شاعران فارسیزبان سده ۱۴ (قمری)
شاعران مرد اهل ایران
نویسندگان مرد اهل ایران
نویسندگان مرد سده ۲۰ (میلادی) | تِرکی روستایی است در شهرستان کوهرنگ، بخش بازفت، استان چهارمحال و بختیاری.
جستارهای وابسته
منابع
روستاهای شهرستان کوهرنگ | کناربل یک روستا در ترکیه است که در چیلدیر واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ترکیه
منابع
پیوند به بیرون
روستاهای شهرستان چیلدیر | اونجول یک روستا در ترکیه است که در چیلدیر واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ترکیه
منابع
پیوند به بیرون
روستاهای شهرستان چیلدیر |
8cfc6f02-82b5-4947-9ec9-7507bf77ed95 | تئاتر | در سال ۱۳۲۹ قمری نخستین مکان مستقل نمایش در ایران به نام «تئاتر ملی» دایر شد. تا پیش از تأسیس «تئاتر ملی» انجمنها و مراکز مختلف تحت عناوین گوناگون از تئاتر برای پیشبرد هدفهای سیاسی و تبلیغاتی خود استفاده میکردند، اما «تئاتر ملی» که ریاست آن را عبدالکریم خان محقق الدوله به عهده داشت امکانات و بودجهٔ خود را از محل خیریه آموزش و پرورش تأمین میکرد و مستقلاً در اختیار نمایش و اجرای تئاتر قرار داد. فعالیتهای چند ساله «تئاتر ملی» موجب شد که تئاتر همچون هنری مستقل که حتی قادر است از نظر مالی خود را تأمین کند از طرف مقامات رسمی و مردم شناخته شود و شوق و شوری در میان مردم نسبت به تئاتر برانگیخته شود. حتی عدهای از دانش جویان که برای تحصیل به خارج رفته بودند در رشته تئاتر تحصیل کردند و با دستهای پر علمی و هنری به ایران بازگشتند و بنای تئاتر نوین ایران را طرحریزی کردند. | در چه سالی نخستین مکان مستقل نمایش در ایران به نام تئاتر ملی تاسیس شد؟ | false | {
"answer_start": [
7
],
"text": [
"۱۳۲۹ قمری"
]
} | در سریال به یاد ماندنی «هزار دستان» از این عمارت در ساخت سریال، استفاده کرد).
تئاترهایی در طول ۱۵ یا بیست سال بعد از این، پا به عرصه وجود نهادند که میتوان به اجمال به این نمایشها اشاره کرد:
تئاتر نکیسا، که به دست ارباب افلاطون شاهرخ ایجاد گردید و خود ارباب افلاطون، نمایشهای تاریخی چندی را نوشت. جامعه باربد را ابراهیم مهرتاش به وجود آورد که به تکامل و پیشرفت صنعت تئاتر ایران، کمک شایانی کرد و پارهای از مظاهر ذوقی باستانی ایران و فولکلور را زنده نمود. هر دو تئاتر، یعنی نکیسا و باربد، به منزله مدرسهای بود که در آن هنر پیشگان فراوانی تربیت یافتند. دو نفر دیگر به نامهای میرسیف الدین کرمانشاهی و علی دریا بیگی نیز مسئول پیدایش مدارس هنرپیشگی در ایران بودند. تأسیس انجمنها و شرکتها یکی دیگر از عوامل پیشبرد تئاتر بودهاند. انجمن اخوت که در سال ۱۳۱۷قمری تأسیس شد و از اولین گروههایی بود که دست به فعالیتهایی نظیر کنسرت و نمایش زدهاست. پس از انجمن اخوت تأسیس (شرکت فرهنگ) را میتوان نام برد. در سال ۱۳۲۹قمری نخستین مکان مستقل نمایش در ایران به نام «تئاتر ملی» دایر شد.
تا پیش از تأسیس «تئاتر ملی» انجمنها و مراکز مختلف تحت عناوین گوناگون از تئاتر برای پیشبرد هدفهای سیاسی و تبلیغاتی خود استفاده میکردند، اما «تئاتر ملی» که ریاست آن را عبدالکریم خان محقق الدوله به عهده داشت، امکانات و بودجه خود را از محل خیریه آموزش و پرورش تأمین میکرد و مستقلاً در اختیار نمایش و اجرای تئاتر قرار داد.
فعالیتهای چند ساله «تئاتر ملی» موجب شد که تئاتر همچون هنری مستقل که حتی قادر است از نظر مالی خود را تأمین کند از طرف مقامات رسمی و مردم شناخته شود و شوق و شوری در میان مردم نسبت به تئاتر برانگیخته شود.
حتی عدهای از دانشجویان که برای تحصیل به خارج رفته بودند، در رشته تئاتر تحصیل کردند و با دستهای پر علمی و هنری به ایران بازگشتند و بنای تئاتر نوین ایران را طرحریزی کردند.
باید دانست که در جریان مشروطیت مردم ایران به حقوقی واقف شدند که پیش از آن از وجود آن آگاه نبودند. در کشور ما حزبهای مختلف، هر چند به شیوه سنتی وجود داشت، اما تئاتر وجود نداشت؛ لذا به گمان عدهای از روشنفکران، تأسیس تئاتر، گذشته از ارزشهایی که بر قفس نمایش مرتبت بود، نمادی از ترقی و رشد فکری تلقی میشد.
دوران پهلوی
شرایط تئاتر ایران در سالها فاصله سالهای ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۲ را شماری پژوهندگان به سبب گستردگی اجرای صحنه و رشد تئاتر (دوران صحنه) نامیدهاند.
این دوران به دلیل استقبال جامعه تماشاگران و مخاطبان از تئاتر صحنه به یاد ماندنی است. در آن سالها تولیدات سینمای ایران به لحاظ کیفی و کمی در حدی نبود که بتواند پاسخگوی مخاطبان باشد. تلویزیون هنوز به ایران نیامده بود. رادیو به میزانی که باید در دسترس مردم قرار نداشت.
به دلیل در صد بالای بیسوادی در کشور از مطبوعات استقبال چندانی نمیشد و به همین دلیل از فعالیتهای نمایشی استقبال بالینه مناسبی به عمل میآمد.
انگیزههای تماشاگران متفاوت بود و گروهی به قصد صرفاً سر گرمی و شماری به دلیل گرایشهای سیاسی خود نمایشهای مورد نظرشان را برای تماشا انتخاب میکردند.
شکلهای پذیرش جامعه از تئاتر و جو سیاسی | آنها علاقه نشان میداد که شرح آن را در سفرنامههای خود نوشتهاست. وی در نوشتههای خود از واژههایی چون اکت Act، سن، لژوکوکمه دلی، باله، اپرا، تماشاخانه و بسیاری از اصطلاحات نمایشی استفاده کرده و چنان است که گویی این واژهها در زمان او لااقل برای مخاطبان او قابل فهم بودهاند.
دیدارهای مکرر ناصر الدین شاه از تئاترهای غربی موجب شد که به تقلید از سبک معماری رویال آلبرت هال لندن، در سال ۱۲۹۰قمری تکیه دولت را بنا کند، تا او هم متقابلاً با نمایشهای ایرانی از مهمانهای خارجی پذیرایی کند، یا لااقل با کشورهای غربی به رقابت بپردازند.
۴- انقلاب مشروطیت و تبعات آن را باید مهمترین انگیزههای تحول تئاتر در ایران بهشمار آورد که هم خود نهضت و هم شیوههای بروز آن تحت تأثیر غرب بودهاست. به نظر میرسد که در جریان مشروطیت لااقل قشر تحصیلکرده به اهمیت تئاتر پی برده بودند و با تأسیس گروهها و انجمنها کوشیدند که تئاتر را به جامعهٔ بیدار شده ایرانی معرفی کنند و اگر در این جریان ادامه پیدا میکرد تئاتر امروز وضع دیگری پیدا کرده بود.
۵- تأسیس انجمنها و شرکتها یکی دیگر از عوامل پیشبرد تئاتر بودهاند. انجمن اخوت که در سال ۱۳۱۷قمری تأسیس شد و از اولین گروهایی بود که دست به فعالیتهایی نظیر کنسرت و نمایش زدهاست. پس از انجمن اخوت تأسیس شرکت فرهنگ را میتوان نام برد.
از زمانی که ایرانیان با تئاتر امروزی آشنا شدن تا آن که تئاتر بهطور کلی وارد ایران شد گروهها و عوامل زیادی به این روند کمک کردند از جمله: – سفرهای هیئتهای سیاسی ایرانی و عربی، و نیز اعزام محصلین ایرانی به خارج-مدرسه دارالفنون مهمترین پایگاهی بود که باب ترجمه را در ایران به صورت آکادمیک گشود و نمایش نامههایی را ترجمه کرد و در خدمت ایرانیان قرار داد- سفرهای ناصر الدین شاه به غرب و روسیه- انقلاب مشروطیت وایجاد فضای روشن فکری در ایران
در سال ۱۳۲۹ قمری نخستین مکان مستقل نمایش در ایران به نام «تئاتر ملی» دایر شد. تا پیش از تأسیس «تئاتر ملی» انجمنها و مراکز مختلف تحت عناوین گوناگون از تئاتر برای پیشبرد هدفهای سیاسی و تبلیغاتی خود استفاده میکردند، اما «تئاتر ملی» که ریاست آن را عبدالکریم خان محقق الدوله به عهده داشت امکانات و بودجهٔ خود را از محل خیریه آموزش و پرورش تأمین میکرد و مستقلاً در اختیار نمایش و اجرای تئاتر قرار داد. فعالیتهای چند ساله «تئاتر ملی» موجب شد که تئاتر همچون هنری مستقل که حتی قادر است از نظر مالی خود را تأمین کند از طرف مقامات رسمی و مردم شناخته شود و شوق و شوری در میان مردم نسبت به تئاتر برانگیخته شود. حتی عدهای از دانش جویان که برای تحصیل به خارج رفته بودند در رشته تئاتر تحصیل کردند و با دستهای پر علمی و هنری به ایران بازگشتند و بنای تئاتر نوین ایران را طرحریزی کردند.
۶- باید دانست که در جریان مشروطیت مردم ایران به حقوقی واقف شدند که پیش از آن از وجود آن آگاه نبودند. در کشور ما حزبهای مختلف، هر چند به شیوهٔ سنتی وجود داشت، اما تئاتر وجود نداشت، لذا به گمان عدهای از منور الفکرها، تأسیس تئاتر، گذشته از ارزشهایی که داشت، نمادی از ترقی و رشد | تئاتر سعدی یکی از تاثیرگذارترین تماشاخانههای تاریخ تئاتر ایران محسوب میشود. تماشاخانه ای که پس از اختلاف عبدالحسین نوشین با سرمایه گذاران تئاتر فرهنگ و قطع همکاری عبدالکریم عموئی از نوشین ایجاد و تأسیس شد. این تئاتر حدود بیست ماه پس از تعطیلی تئاتر فردوسی، در پائیز سال ۱۳۲۹ تأسیس شد.
«تئاتر سعدی» در سال ۱۳۳۰، در نخستین شب اجرای نمایش «شنل قرمز» توسط سرلشکر منصور مزیتی رئیس شهربانی وقت تعطیل شد و درست فردای آن روز، بازیگران و هنرمندان این تماشاخانه به اتفاق جمعی از مردم، در مقابل مجلس شورای ملی واقع در میدان بهارستان متحصن شدند که همین امر نیز موجب بازگشایی دوباره «تئاتر سعدی» شد.
تئاتر سعدی یکی از مکانهایی است که در کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به آتش کشیده شد.
مکان «تئاتر سعدی» بعدها تبدیل به «سینما سعدی» شد تا اینکه در سال ۱۳۴۸ دوباره طعمهٔ حریق شد و طی سه ساعت، به خاکستر تبدیل شد.
از آثار نمایشی که در تئاتر سعدی اجرا شدهاند میتوان به نمایشهایی چون: «بادبزن خانم ویندرمیر»، «چراغ گاز»، «از طبع خارج شد»، «اوژنی گرانده»، «مونتسرا»، «شنل قرمز»، «تارتوف» اشاره کرد.
هنرمندان تئاتر
لرتا، توران مهرزاد، ایرن زازیانس، محمدعلی جعفری، حسین خیرخواه، حسن خاشع، عزتالله انتظامی، عزیزالله بهادری، محمدتقی کهنمویی، عطاالله زاهد، مهین دیهیم، فریدون دیهیم، عباس شباویز، منوچهر کیمرام، تقی مینا.
پانویس
منابع
تئاتر در ایران
سالنهای نمایش منحلشده در تهران | تئاتر شهر یووَسکولَه () تئاتری است که در مرکز شهر یووسکوله واقع است و در سال ۱۹۶۱ تاسیس شده است. این تئاتر در تماشاخانهای مستقر است که آلوار آلتو آن را طراحی کرده است.
معمار
تئاتر که دو دهه قبل تاسیس شده بود ، در سال 1982 به محل فعلی خود نقل مکان کرد. بنای کنونی به دلیل طراحی توسط معمار فنلاندی آلوار آلتو قابل توجه است.
این تئاتر شامل دو مرحله است: سالن اصلی 551 تماشاگر دارد ، استودیوی کوچکتر یک ج. 100. [1] سالانه تقریباً 60،000 نفر برای دیدن حدود 250 نمایش از تئاتر بازدید می کنند. [1] ارکستر سمفونیک Jyväskylä Sinfonia از تئاتر به عنوان مکان اصلی اجرای خود استفاده می کند.
منابع
مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Jyväskylän_kaupunginteatteri». در دانشنامهٔ ویکیپدیای فنلاندی، بازبینیشده در ۲ اکتبر ۲۰۲۰.
تئاتر
ساختمانها و سازهها در فنلاند مرکزی
ساختمانهای آلوار آلتو
سالنهای نمایش در فنلاند
سالنهای نمایش کاملشده در ۱۹۸۲ (میلادی)
معماری مدرن در فنلاند
ییواسکیلا | تماشاخانه ملک یک مرکز مهم نمایش تئاتر است که در خیابان ملک در محله سروردی تهران قرار دارد. این تماشاخانه یک سالن نمایش دارد.
تاریخچه
تماشاخانه ملک به عنوان یک نهاد خصوصی مستقل فرهنگی و هنری در حوزه آثار نمایشی به مدیریت نورالدین حیدری ماهر در بهمن ماه سال ۱۳۹۷ تاسیس شد. ساختمان تماشاخانه که قبلا متعلق به تاکسیرانی بوده، با انجام تغییراتی به محلی برای تماشای تئاتر تبدیل شد. این تماشاخانه در طبقه اول ساختمان قرار گرفته و در حال حاضر یک سالن اصلی با گنجایش 190 صندلی و 4 اتاق پشت صحنه دارد. در ۲۸ بهمن ۱۴۰۰ به تصمیم هیات مدیره تماشاخانه ملک، امیرسپهر تقی لو به عنوان مدیر جدید این تماشاخانه منصوب شد.
پیوند به بیرون
اینستاگرام رسمی
منابع
بنیانگذاریهای ۱۳۹۷ در ایران
سالنهای نمایش در تهران
منطقه ۷ تهران | نویسنده: اکبر رادی/ فرهنگسرای ارسباران
۱۳۸۷ - خیانت / کارگردان / نویسنده: هارولد پینتر/ خانه هنرمندان
۱۳۸۲ - با خشم به یاد آر/ کارگردان / نویسنده: جان آزبرن/ خانه هنرمندان
۱۳۸۱ - از تاریکی / نویسنده و کارگردان/ خانه هنرمندان
فیلم کوتاه
قرمز و دیگران، شهریور ۱۳۸۳
نمایش رادیویی
۱۳۸۴ - برادران کارآمازوف/ تنظیم رادیویی/ بر اساس رمانی به همین نام از فئودور داستایفسکی/ شبکهٔ فرهنگ
۱۳۸۳ - ظلمت در نیمروز / تنظیم رادیویی/ بر اساس رمانی به همین نام از آرتور کستلر/ شبکهٔ فرهنگ
۱۳۸۳ - کنسول افتخاری / تنظیم رادیویی/ بر اساس رمانی به همین نام از گراهام گرین/ تنظیم رادیویی/ شبکهٔ فرهنگ
۱۳۸۲ - ابلوموف / تنظیم رادیویی/ بر اساس رمانی به همین نام از ایوان گنچارف/ شبکهٔ فرهنگ
۱۳۸۱ - سایه گریزان / تنظیم رادیویی/ بر اساس رمانی به همین نام از گراهام گرین/ شبکهٔ فرهنگ
۱۳۸۰ - مرگ و دوشیزه / تنظیم رادیویی و کارگردانی/ بر اساس نمایشنامهای به همین نام از آریل دورفمن/ شبکهٔ فرهنگ
۱۳۸۰ - با خشم به یاد آر/ تنظیم رادیویی و کارگردانی/ بر اساس نمایشنامهای به همین نام از جان آزبرن/ شبکهٔ فرهنگ
۱۳۷۹ - آهنگ رزم / کارگردانی/ بر اساس نمایشنامهای به همین نام از جان وایتینگ/ شبکهٔ فرهنگ
۱۳۸۰ - دل سگ/ تنظیم رادیویی/ بر اساس رمانی به همین نام از میخائل بولگاکف/ شبکهٔ فرهنگ
۱۳۷۸ - پژواک و موزیک برای ماهیها / نگارش و کارگردانی/ شبکهٔ جوان
۱۳۷۸ - آنها زندهاند / تنظیم رادیویی و کارگردانی/ بر اساس نمایشنامهای به همین نام از آثول فوگارد/ پخش از شبکهٔ فرهنگ
جایزهها
۱۳۹۹ - جایزهٔ پن (کاهوتس تیاتر) برای نگارش اولین نمایشنامهٔ خود به انگلیسی بهنام خرمالو.
۱۳۹۵ - جایزهٔ سوم نمایشنامهنویسی از فستیوال فرینج تورنتو برای نمایشنامهٔ یک دقیقه سکوت.
۱۳۹۲ - جایزهٔ بهترین نمایش سال از کانون ملی منتقدان برای کارگردانی نمایشنامهٔ خشکسالی و دروغ
۱۳۹۰ - جایزهٔ اول نمایشنامهنویسی از پنجمین دورهٔ جایزهٔ ادبیات نمایشی کانون نمایشنامهنویسان خانهٔ تئاتر برای نگارش نمایشنامهٔ یک دقیقه سکوت
۱۳۸۹ - جایزهٔ بِهترین کارگردانی از کانون نویسندگان و منتقدان تئاتر برای کارگردانی نمایش خشکسالی و دروغ
۱۳۸۴ - جایزهٔ اول نمایشنامهنویسی از کانون ملی منتقدان برای نگارش نمایشنامهٔ گلهای شمعدانی
۱۳۸۱ - جایزهٔ اول نمایشنامهٔ رادیویی و اقتباس از رمان برای رادیو برای نگارش نمایش دل سگ
۱۳۸۰ - جایزهٔ اول کارگردانی از کانون ملی منتقدان برای کارگردانی نمایش یک دقیقه سکوت
۱۳۷۹ - جایزهٔ سوم کارگردانی از جشنواره تئاتر فجر برای کارگردانی نمایشنامهٔ یک دقیقه سکوت
۱۳۷۸ - جایزهٔ سوم کارگردانی از جشنواره تئاتر فجر برای کارگردانی نمایشنامهٔ پس تا فردا
۱۳۷۸ - جایزهٔ اول کارگردانی از کانون ملی منتقدان برای کارگردانی نمایش رقص کاغذپارهها
۱۳۷۷ - جایزهٔ دوم نمایشنامهنویسی و کارگردانی از جشنوارهٔ تئاتر فجر برای نگارش و کارگردانی نمایشنامهٔ رقص کاغذپارهها
۱۳۷۶ - جایزهٔ اول کارگردانی و جایزهٔ دوم نمایشنامهنویسی از جشنوارهٔ تئاتر فجر برای نگارش و کارگردانی نمایشنامهٔ زمستان ۶۶
پانویس
پیوند به بیرون
2021 Promising Pen Prize
وبسایت رسمی محمد یعقوبی
افراد زنده
اهالی لنگرود
زادگان ۱۳۴۶
کارگردانان تئاتر اهل ایران
کارگردانان فیلم اهل ایران
نمایشنامهنویسان سده ۱۴ اهل ایران | تئاترِ سوئد Swedish Theatre () یک تئاتر سوئدی زبان در هلسینکی فنلاند است و در میدان اِرُتتایا ()، در انتهای اسپلانادی () قرار دارد. این تئاتر، نخستین تئاتر ملیِ فنلاند بود.
تاریخ
در آغاز قرن ۲۰، بیشتر کارگردانان این تئاتر و بسیاری از بازیگران آن سوئدی بودند. در سال ۱۹۱۵، تصمیم بر این شد که تئاتر باید به یک صحنهٔ ملی برای تئاتر فنلاند-سوئد تبدیل شود. در همان دوران در سال ۱۹۰۸، این تئاتر یک مدرسهٔ تئاترِ نوین را تاسیس کرد.
بسیاری از قطعههای موسیقیِ صحنهای ژان سیبلیوس، نخستین بار در این تئاتر اجرا شد، از جمله نسخهٔ اولیهٔ فنلاند در نوامبر ۱۸۹۹.
منابع
پیوند به بیرون
وب سایت رسمی
Nordisk familjebok / Uggleupplagan. 8 Feiss - Fruktmögel / 301–302
بنیانگذاریهای ۱۸۲۷ (میلادی) در امپراتوری روسیه
بنیانگذاریهای ۱۸۶۶ (میلادی) در امپراتوری روسیه
ساختمانهای ارو سارینن
ساختمانهای تجاری کاملشده در ۱۸۶۰ (میلادی)
ساختمانهای تجاری کاملشده در ۱۸۶۶ (میلادی)
سازمانهای بنیانگذاریشده در ۱۸۲۷ (میلادی)
سالنهای نمایش در هلسینکی
مختصات در ویکیداده
معماری نئوکلاسیک در فنلاند | تهیلر یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش الکیو۱۳
دهانههای ماه | سنت جان یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش الکیو۱۵
دهانههای ماه | دیویسون یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش الکیو۲۴
دهانههای ماه |
a815df9e-c967-47f4-86fc-708f1983a574 | تئاتر | در سال ۱۳۲۹ قمری نخستین مکان مستقل نمایش در ایران به نام «تئاتر ملی» دایر شد. تا پیش از تأسیس «تئاتر ملی» انجمنها و مراکز مختلف تحت عناوین گوناگون از تئاتر برای پیشبرد هدفهای سیاسی و تبلیغاتی خود استفاده میکردند، اما «تئاتر ملی» که ریاست آن را عبدالکریم خان محقق الدوله به عهده داشت امکانات و بودجهٔ خود را از محل خیریه آموزش و پرورش تأمین میکرد و مستقلاً در اختیار نمایش و اجرای تئاتر قرار داد. فعالیتهای چند ساله «تئاتر ملی» موجب شد که تئاتر همچون هنری مستقل که حتی قادر است از نظر مالی خود را تأمین کند از طرف مقامات رسمی و مردم شناخته شود و شوق و شوری در میان مردم نسبت به تئاتر برانگیخته شود. حتی عدهای از دانش جویان که برای تحصیل به خارج رفته بودند در رشته تئاتر تحصیل کردند و با دستهای پر علمی و هنری به ایران بازگشتند و بنای تئاتر نوین ایران را طرحریزی کردند. | تئاتر ملی به ریاست عبدالکریم خان محقق الدوله از کدام نهاد بودجۀ خود را دریافت میکرد؟ | false | {
"answer_start": [
317
],
"text": [
"خیریه آموزش و پرورش"
]
} | در سریال به یاد ماندنی «هزار دستان» از این عمارت در ساخت سریال، استفاده کرد).
تئاترهایی در طول ۱۵ یا بیست سال بعد از این، پا به عرصه وجود نهادند که میتوان به اجمال به این نمایشها اشاره کرد:
تئاتر نکیسا، که به دست ارباب افلاطون شاهرخ ایجاد گردید و خود ارباب افلاطون، نمایشهای تاریخی چندی را نوشت. جامعه باربد را ابراهیم مهرتاش به وجود آورد که به تکامل و پیشرفت صنعت تئاتر ایران، کمک شایانی کرد و پارهای از مظاهر ذوقی باستانی ایران و فولکلور را زنده نمود. هر دو تئاتر، یعنی نکیسا و باربد، به منزله مدرسهای بود که در آن هنر پیشگان فراوانی تربیت یافتند. دو نفر دیگر به نامهای میرسیف الدین کرمانشاهی و علی دریا بیگی نیز مسئول پیدایش مدارس هنرپیشگی در ایران بودند. تأسیس انجمنها و شرکتها یکی دیگر از عوامل پیشبرد تئاتر بودهاند. انجمن اخوت که در سال ۱۳۱۷قمری تأسیس شد و از اولین گروههایی بود که دست به فعالیتهایی نظیر کنسرت و نمایش زدهاست. پس از انجمن اخوت تأسیس (شرکت فرهنگ) را میتوان نام برد. در سال ۱۳۲۹قمری نخستین مکان مستقل نمایش در ایران به نام «تئاتر ملی» دایر شد.
تا پیش از تأسیس «تئاتر ملی» انجمنها و مراکز مختلف تحت عناوین گوناگون از تئاتر برای پیشبرد هدفهای سیاسی و تبلیغاتی خود استفاده میکردند، اما «تئاتر ملی» که ریاست آن را عبدالکریم خان محقق الدوله به عهده داشت، امکانات و بودجه خود را از محل خیریه آموزش و پرورش تأمین میکرد و مستقلاً در اختیار نمایش و اجرای تئاتر قرار داد.
فعالیتهای چند ساله «تئاتر ملی» موجب شد که تئاتر همچون هنری مستقل که حتی قادر است از نظر مالی خود را تأمین کند از طرف مقامات رسمی و مردم شناخته شود و شوق و شوری در میان مردم نسبت به تئاتر برانگیخته شود.
حتی عدهای از دانشجویان که برای تحصیل به خارج رفته بودند، در رشته تئاتر تحصیل کردند و با دستهای پر علمی و هنری به ایران بازگشتند و بنای تئاتر نوین ایران را طرحریزی کردند.
باید دانست که در جریان مشروطیت مردم ایران به حقوقی واقف شدند که پیش از آن از وجود آن آگاه نبودند. در کشور ما حزبهای مختلف، هر چند به شیوه سنتی وجود داشت، اما تئاتر وجود نداشت؛ لذا به گمان عدهای از روشنفکران، تأسیس تئاتر، گذشته از ارزشهایی که بر قفس نمایش مرتبت بود، نمادی از ترقی و رشد فکری تلقی میشد.
دوران پهلوی
شرایط تئاتر ایران در سالها فاصله سالهای ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۲ را شماری پژوهندگان به سبب گستردگی اجرای صحنه و رشد تئاتر (دوران صحنه) نامیدهاند.
این دوران به دلیل استقبال جامعه تماشاگران و مخاطبان از تئاتر صحنه به یاد ماندنی است. در آن سالها تولیدات سینمای ایران به لحاظ کیفی و کمی در حدی نبود که بتواند پاسخگوی مخاطبان باشد. تلویزیون هنوز به ایران نیامده بود. رادیو به میزانی که باید در دسترس مردم قرار نداشت.
به دلیل در صد بالای بیسوادی در کشور از مطبوعات استقبال چندانی نمیشد و به همین دلیل از فعالیتهای نمایشی استقبال بالینه مناسبی به عمل میآمد.
انگیزههای تماشاگران متفاوت بود و گروهی به قصد صرفاً سر گرمی و شماری به دلیل گرایشهای سیاسی خود نمایشهای مورد نظرشان را برای تماشا انتخاب میکردند.
شکلهای پذیرش جامعه از تئاتر و جو سیاسی | آنها علاقه نشان میداد که شرح آن را در سفرنامههای خود نوشتهاست. وی در نوشتههای خود از واژههایی چون اکت Act، سن، لژوکوکمه دلی، باله، اپرا، تماشاخانه و بسیاری از اصطلاحات نمایشی استفاده کرده و چنان است که گویی این واژهها در زمان او لااقل برای مخاطبان او قابل فهم بودهاند.
دیدارهای مکرر ناصر الدین شاه از تئاترهای غربی موجب شد که به تقلید از سبک معماری رویال آلبرت هال لندن، در سال ۱۲۹۰قمری تکیه دولت را بنا کند، تا او هم متقابلاً با نمایشهای ایرانی از مهمانهای خارجی پذیرایی کند، یا لااقل با کشورهای غربی به رقابت بپردازند.
۴- انقلاب مشروطیت و تبعات آن را باید مهمترین انگیزههای تحول تئاتر در ایران بهشمار آورد که هم خود نهضت و هم شیوههای بروز آن تحت تأثیر غرب بودهاست. به نظر میرسد که در جریان مشروطیت لااقل قشر تحصیلکرده به اهمیت تئاتر پی برده بودند و با تأسیس گروهها و انجمنها کوشیدند که تئاتر را به جامعهٔ بیدار شده ایرانی معرفی کنند و اگر در این جریان ادامه پیدا میکرد تئاتر امروز وضع دیگری پیدا کرده بود.
۵- تأسیس انجمنها و شرکتها یکی دیگر از عوامل پیشبرد تئاتر بودهاند. انجمن اخوت که در سال ۱۳۱۷قمری تأسیس شد و از اولین گروهایی بود که دست به فعالیتهایی نظیر کنسرت و نمایش زدهاست. پس از انجمن اخوت تأسیس شرکت فرهنگ را میتوان نام برد.
از زمانی که ایرانیان با تئاتر امروزی آشنا شدن تا آن که تئاتر بهطور کلی وارد ایران شد گروهها و عوامل زیادی به این روند کمک کردند از جمله: – سفرهای هیئتهای سیاسی ایرانی و عربی، و نیز اعزام محصلین ایرانی به خارج-مدرسه دارالفنون مهمترین پایگاهی بود که باب ترجمه را در ایران به صورت آکادمیک گشود و نمایش نامههایی را ترجمه کرد و در خدمت ایرانیان قرار داد- سفرهای ناصر الدین شاه به غرب و روسیه- انقلاب مشروطیت وایجاد فضای روشن فکری در ایران
در سال ۱۳۲۹ قمری نخستین مکان مستقل نمایش در ایران به نام «تئاتر ملی» دایر شد. تا پیش از تأسیس «تئاتر ملی» انجمنها و مراکز مختلف تحت عناوین گوناگون از تئاتر برای پیشبرد هدفهای سیاسی و تبلیغاتی خود استفاده میکردند، اما «تئاتر ملی» که ریاست آن را عبدالکریم خان محقق الدوله به عهده داشت امکانات و بودجهٔ خود را از محل خیریه آموزش و پرورش تأمین میکرد و مستقلاً در اختیار نمایش و اجرای تئاتر قرار داد. فعالیتهای چند ساله «تئاتر ملی» موجب شد که تئاتر همچون هنری مستقل که حتی قادر است از نظر مالی خود را تأمین کند از طرف مقامات رسمی و مردم شناخته شود و شوق و شوری در میان مردم نسبت به تئاتر برانگیخته شود. حتی عدهای از دانش جویان که برای تحصیل به خارج رفته بودند در رشته تئاتر تحصیل کردند و با دستهای پر علمی و هنری به ایران بازگشتند و بنای تئاتر نوین ایران را طرحریزی کردند.
۶- باید دانست که در جریان مشروطیت مردم ایران به حقوقی واقف شدند که پیش از آن از وجود آن آگاه نبودند. در کشور ما حزبهای مختلف، هر چند به شیوهٔ سنتی وجود داشت، اما تئاتر وجود نداشت، لذا به گمان عدهای از منور الفکرها، تأسیس تئاتر، گذشته از ارزشهایی که داشت، نمادی از ترقی و رشد | سعید محقق (زادهٔ ۱۳۲۷ – درگذشت ۱۳۹۷)، بازیگر سینما و تئاتر ایران بود.
زندگینامه
وی در آثاری چون کفشهای میرزا نوروز، جعفرخان از فرنگ برگشته و مرگ سپید نقش آفرینی داشت. محقق سابقه بازی با رضا ارحام صدر را نیز در کارنامه هنری خود داشت و یکی از همراهان ارحام صدر بود که مکتب تئاتر اصفهان را بنا نهاد. سعید محقق پس از انقلاب به فعالیت خود ادامه داد و در چندین مجموعه تلویزیونی طنز ایفای نقش کرد. وی در اردیبهشت ۱۳۹۷ در سن هفتاد سالگی درگذشت.
فیلمشناسی
مرگ سپید
جعفرخان از فرنگ برگشته
کفشهای میرزا نوروز
جاده زرین سمرقند
تو و من
مستأجر
یحیی
یک اصفهانی در نیویورک
فرنگستان(فیلم)
میرزا محتکر الدوله
لطفاً سکوت را رعایت فرمایید
شبنشینی در جهنم
دو دوست
مجموعه تلویزیونی
سریال هشت بهشت
پشت کوههای بلند
خانه اجارهای
آتش دل
سایه سلطان
مهریه
خاتون
قصه شب یلدا
حلقه شانس
تئاتر
من میخوام
مست
وادنگ
دیوانه
چوب دستهای ورزیل
مرگ با لبخند
هفت سین
قهرمان عوضی
شیر تو شیر
رمال باشی
متل جهان
رنگارنگ
پانویس
پیوند به بیرون
اهالی اصفهان
بازیگران تئاتر مرد اهل ایران
بازیگران تئاتر
بازیگران مرد تلویزیونی اهل ایران
بازیگران مرد فیلم اهل ایران
درگذشتگان ۱۳۹۷
زادگان ۱۳۲۳
ویکیسازی رباتیک | قمری در این شهر درگذشت. تقی خواجهنوری مینویسد که قائممقام صاحب فرزندی نبود. با این حال در اسناد به جا مانده از محضر شرعی شیخ فضلالله نوری اسنادی از ورثهٔ قائممقام دیده میشود، از جمله وقفنامهای از دختر او از شعبان ۱۳۰۶ قمری وجود دارد که قریه سازیک واقع در ناتلرستاق مازندران را وقف عزاداری امام حسین کردهاست.
میرزا زینالعابدین صاحب دو پسر بود: میرزا محمودخان شارقالدوله و غلامعلیخان.
دختر میرزا احمدخان، همسر اول ابراهیمخان نظامالدوله و مادر شرفالدوله بود.
دختران
میرزا اسدالله صاحب چندین دختر بود. یکی از دختران او، با آقافتحعلی سینکی ازدواج کرد. از این وصلت فرزندان متعدد متولد شدند، که معروفترین آنها مجدالملک سینکی نیای خاندان امینی است. مجدالملک خود از ازدواج با خواهر پاشاخان امینالملک هشت فرزند داشت، از جمله میرزا علیخان امینالدوله (صدراعظم مظفرالدین شاه) طاووس خانم، همسر معتمدالسلطنه (مادر احمد قوام و حسن وثوق) و هما خانم که همسر محمدعلیخان علاءالسلطنه و مادر حسین علاء بود. یکی از دختران مجدالملک نیز که انبساطالدوله لقب داشت، با عبدالوهاب خان نظامالملک نوه میرزا آقاخان نوری ازدواج کرد. او مادر اعظمالملک و افخمالملک خواجهنوری بود. دختر دیگر میرزا اسدالله با میرزا زمانخان نوری (نیای خاندان خواجهنوری در اصفهان) ازدواج کرد. به نوشته عبدالله مستوفی یکی از دخترزادگان میرزا اسدالله نوری همسر میرزا حسن پسر میرزا اسماعیل گرکانی بود.
میرزا سیدمحمد مؤتمنلشکر (نویسنده سفرنامه مرو و لشکرنویسباشی خراسان) را نیز خواهرزاده میرزا آقاخان نوری دانستهاند.
نوادگان میرزا محمدزکیخان نوری
میرزا محمدزکی دو بار ازدواج کرد، همسر اول او جهانبانو خانم دخترعمویش بود (دختر آقاربیع پسر خواجهابدال بیگ) و همسر دوم او همدمسلطانخانم دختر فتحعلیشاه. محمدزکی خان از همدمسلطانخانم صاحب فرزندی نشد، اما به نوشته تقی خواجهنوری (امیرنصرت) از همسر اولش دو دختر و شش پسر داشت. چرچیل شمار پسران محمدزکیخان را هفت تن میداند و خیراللهخان را هم یکی از پسران محمدزکیخان بهشمار میآورد، در حالی که تقی خواجهنوری خیراللهخان را برادر محمدزکیخان میداند. به غیر از خیراللهخان، پسران محمدزکیخان از این قرار بودند: رضاقلی خان، میرزا مهدیخان، میرزا نعیم، محمدقلیخان، عباسقلیخان سیفالملک، محمدعلیخان.
به اعقاب میرزا نعیمخان و خیرالله خان که در شیراز زندگی میکردند، قبلاً اشاره شد.
رضاقلیخان
رضاقلیخان، پسر اول محمدزکیخان، با دخترعموی خود ازدواج کرد و صاحب یک پسر به نام میرزا ابراهیمخان شد. ابراهیمخان ابتدا سهامالملک، سپس سهامالدوله و در ۱۳۰۹ قمری نظامالدوله لقب یافت و مدتی به حکومت مازندران و کردستان برقرار شد. نظامالدوله از همسر اول خود که دختر میرزا احمدخان (پسر میرزا هدایتالله نوری) بود، صاحب دو فرزند شد: پسری به نام غلامعلیخان و دختری ملقب به شرفالدوله. او پس از مدتی عفتالدوله خواهر ناصرالدینشاه را به زنی گرفت و دختری به نام طوبیخانم پیدا کرد که پیش از رسیدن به سن ازدواج درگذشت. غلامعلیخان نیز در زمان حیات نظامالدوله و بلااولاد درگذشت. شرفالدوله، تنها دختر باقیمانده و یگانه وارث نظامالدوله، با میرزا محمدخان موقرالدوله پسر میرزا آقاخان نوری ازدواج کرد.
میرزا مهدیخان
میرزا مهدیخان، پسر دوم محمدزکیخان نیز تنها یک پسر داشت: میرزا ابوالقاسم وزیر نوری. میرزا ابوالقاسم از ازدواج با دختر عمویش (دختر محمدقلیخان نوری) صاحب چهار فرزند بود. پسرش میرزا مهدی ملقب به مشیرنظام بود و دخترانش به ترتیب همسران مصباحالدوله (پسر میرزا حسینعلی پسر میرزا زمان امیردیوان) رضاخان ناظمخلوت و قوامنظام (پسردایی کامران میرزا نایبالسلطنه) | خاندان کیتاباتاکه یکی از خاندانهای ژاپنی بود که بر جنوب ولایت ایسه فرمان میراند.
این خاندان روابط قوی با ولایتهای شرقی ژاپن از طریق مسیرهای دریایی اقیانوس آرام برقرار کرده بود. کیتاباتاکه تومونوری هشتمین رهبر این خاندان بود.
منابع
خاندانهای ژاپنی
خاندان میناموتو | خانواده و تربیت اولاد مبتنی بر عقاید روانشناسان معروف اروپا و امریکا کتابی از محمد صالح ابوسعیدی است که در سال ۱۳۳۲ منتشر و برندهٔ جایزه کتاب سال سلطنتی شد.
منابع
کتابهای ۱۳۳۲
کتابهای برنده جایزه سلطنتی کتاب سال
کتابهای فارسی | خرمناوزو یک منطقهٔ مسکونی در ترکیه است که در بایبورد واقع شدهاست. خرمناوزو ۱۲۳ نفر جمعیت دارد.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ترکیه
منابع
پیوند به بیرون
روستاها در شهرستان بایبورد
روستاهای ارمنستان غربی | تاریخ خوی کتابی از محمد امین ریاحی است که در سال ۱۳۷۲ منتشر و در مراسم کتاب سال جمهوری اسلامی ایران بهعنوان کتاب برگزیده معرفی شد.
منابع
کتابهای ۱۳۷۲
کتابهای فارسی
کتابهای منتخب کتاب سال جمهوری اسلامی ایران | کارلو آلفونسو نالینو مورخ علم ایتالیایی
نالینو (خوسف) از روستاهای دهستان خوسف
صفحههای ابهامزدایی روستاهای ایران
صفحههای ابهامزدایی نام خانوادگی | در محرم ۱۳۱۷ هـ.ق. حسین قلی خان نظام السلطنه مافی به حکومت تبریز منصوب شد و وساطت این دو برادر را برای بازگشت به تبریز نزد محمدعلی میرزا نمود و پس از کسب اجازه، میرزا ابراهیم خان کلانتر به تبریز بازگشت.
در همین سال با درخواست نظام السلطنه از مظفرالدین شاه و قبول ایشان، میرزا ابراهیم خان کلانتر ملقب به شرف الدوله شد و همچنین ریاست تجار را به او واگذار شد. مشکل گرانی و کسود نان باقی بود و نظام السلطنه نظارت بر امر پخت و توزیع نان را بر عهده گرفت.
در سال۱۳۱۸ ه.ق میرزا ابراهیم خان به نظام السلطنه مراجعه نمود و از او خواست تا نظارت بر مسئله نان بر عهده او گذاشته شود. ظاهراً کار به اوسپرده شد ولی پس از مدتی کوتاه بنا به دستور محمدعلی میرزا (ولیعهد) نفی بلد و به کربلا تبعید شد و به جای ایشان ثقةالدوله به ریاست تجارت رسید.
تبعید میرزا ابراهیم خان یک سال بیشتر طول نکشید و ایشان در سال ۱۳۱۹ به تبریز بازگشت. در این حین مقدمات اعزام فرزندان خود به قفقاز جهت ادامهٔ تحصیل را فراهم نمود.
در دوره بیگلربیگی علی تقی خان مفاخرالدوله در سال ۱۳۲۰ ه. ق، ایشان مجدداً به سمت کلانتری تبریز درآمدند.
سالهای ۱۳۲۱ه.ق الی ۱۳۳۰ه.ق
در سال ۱۳۲۱ ه.ق سفری به روسیه جهت دیدار فرزندان و سیاحت و گردش داشت و به شهرهای قفقاز و تفلیس و مسکو رفت.
محمدولی خان تنکابنی در سال ۱۳۲۲ ه.ق به حکومت اردبیل، مشکین، خلخال و طالش منصوب شد. و به علت مناسبات دوستانه با شرف الدوله، او را با خود به اردبیل برد و به نیابت حکومت اردبیل منصوب کرد. شرف الدوله در اردبیل دست به کارهایی در زمینهٔ نظم و ترتیب و آبادی شهر زد. محمد ولی خان تنکابنی در سال ۱۳۲۳ ه.ق در پی بروز بیماری وبا در سراسر منطقه بدون اجازهٔ ولیعهد به تهران بازگشت و شرف الدوله نیز به اجبار تبریز بازگشت.
در بازگشت به تبریز و آغاز حرکت مشروطهخواهی او فعالیتهایی پنهانی علیه محمد علی میرزا ولیعهد و حاج میرزا حسن مجتهد و حاجی میرزا عبدالکریم امام جمعه را آغاز نمود. با صدور فرمان مشروطیت انتخاب نمایندگان آغاز شد. میرزا ابراهیم خان شرف الدوله با ۳۷ رای از سوی اعیان تبریز نماینده شد و در ۲۳ ذیقعده ۱۳۲۴ ه.ق به همراه شش نماینده دیگر تبریز، از راه باکو و تفلیس عازم تهران شدند.
نمایندگان تبریزدر ۲۴ ذیحجه ۱۳۲۴ ه.ق به تهران وارد شدند و مورد استقبال فراوان قرار گرفتند. از همان آغاز ورود نمایندگان آذربایجان درگیری بر سر مشروطه آغاز شد و نمایندگان آذربایجان خواهان پذیرش اصل مشروطیت از سوی محمدعلیشاه بودند و در این مورد فخر السلطنه را به عنوان واسطه برگزیدند ولی محمد علیشاه از پذیرش هفت تقاضای نمایندگان امتناع ورزید و همه پیشنهادها را نپذیرفت به غیر از ۱۲ اصل مهم که به رسمیت شناختن مشروطه و استقرار انجمنهای ایالتی و ولایتی بود. شرف الدوله در بسیاری از موارد با و کلای تندروی آذربایجان مانند مستشار الدوله، حاجی میرزا ابراهیم آقا تبریزی و تقیزاده دارای اختلاف نظر بود. رابطه نزدیک شرف الدوله با سعدالدوله عضو هیئت مدیره جامعآدمیت (جمعیت شبه فراماسونی)، منجر به عضویت او در این انجمن فراماسونری شد.
در مسئله شورش پسر رحیم |
567b3720-f8ae-478a-a81e-a3b86c1dc23e | تئاتر | اسناد مربوط به تئاتر در این دوران هنوز کم است. ارتباط بین تئاتر و ایالت ـ شهر از سال ۵۳۴ پیش از میلاد آغاز شد و آن زمانی بود که دولت آتن مسابقهای برای انتخاب بهترین تراژدی اجرا شده در دیونوسیای شهر، که جشنوارهٔ مذهبی مهمی بود، گنجانید. کمدی آخرین شکل دراماتیک بود که از طرف حکومت یونان به رسمیت شناخته شد، ولی تا سالهای ۴۸۷–۴۸۶ به دیونوسیای شهر راه نیافت؛ لذا سرگذشت آن، تا قبل از این تاریخ، تا حدودی بر حدس و گمان استوار است. ارسطو میگوید کمدی از نمایش بدیهه سازیهای سرخوانِ آوازههای آئینی فالیک بیرون آمدهاست. اما از آنجا که تعداد زیادی آئینهای فالیک وجود داشته، روشن نیست منظور ارسطو کدامیک بودهاست. | آخرین شکل دراماتیک چه بود؟ | false | {
"answer_start": [
237
],
"text": [
"کمدی"
]
} | المر یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش الکیو۲۱
دهانههای ماه | امقینو یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش الکیو۱۳
دهانههای ماه | شلر یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش الکیو۲۵
دهانههای ماه | جودی گان (؛ ۱۰ فوریه ۱۹۱۵ – ) یک هنرپیشه اهل بریتانیا بود.
از فیلمها یا برنامههای تلویزیونی که وی در آن نقش داشته است میتوان به آخرین سفر و آزمون عشق اشاره کرد.
منابع
پیوند به بیرون
اهالی بارتون آپون ترنت
بازیگران زن سده ۲۰ (میلادی) اهل انگلستان
بازیگران زن تئاتر اهل انگلستان
بازیگران زن فیلم اهل انگلستان
دانشآموختگان آکادمی سلطنتی هنرهای دراماتیک
درگذشتگان ۱۹۹۱ (میلادی)
زادگان ۱۹۱۵ (میلادی) | شلاوتر یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش الکیو۱۸
دهانههای ماه | جایزه نبولا برای بهترین فیلمنامه هر سال توسط سازمان نویسندگان داستانهای علمی تخیلی و فانتزی آمریکا برای بهترین فیلمنامه فیلمهای علمی تخیلی یا فانتزی داده میشد. همچنین برای آثار ادبی مانند بهترین رمان، بهترین رمان نیمه کوتاه، و داستان کوتاه جوایزی اهدا میشود. جایزه بهترین فیلمنامه نبولا هر ساله از ۱۹۷۴ تا ۱۹۷۸ و از ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۹ اهدا میشد. این جایزه با چندین نام ارائه شد. در سال ۱۹۷۴، ۱۹۷۵ و ۱۹۷۷ نام جایزه بهترین نمایش دراماتیک بود، در حالی که در سال ۱۹۷۶ نام این جایزه بهترین نوشتن دراماتیک بود. این جایزه در سال ۲۰۱۰ متوقف شد و جایزه ری بردبری برای ارائه دراماتیک برجسته جایگزین شد. جوایز نبولا به عنوان یکی از «مهمترین جوایز علمی تخیلی آمریکا» و «معادل علمی-تخیلی و فانتزی» جوایز امی توصیف شدهاست.
منابع
پیوند به بیرون
Nebula Awards official site
جایزه نبیولا
جوایز بنیانگذاریشده در ۱۹۷۴ (میلادی) | شولیکین یک دهانه برخوردی در ماه است.
منابع
چهارگوش الکیو۱۷
دهانههای ماه | ژوزفین دی مو (زاده ۲۳ ژانویه ۱۹۷۷) بازیگر فرانسوی است.
از فیلمهای معروف او میتوان به بازی در فیلم ظرافت، چه کسی بامبی را کشت؟ اشاره کرد.
منابع
پیوند به بیرون
افراد زنده
اهالی بولونی-بیانکور
بازیگران زن تلویزیونی اهل فرانسه
بازیگران زن سده ۲۱ (میلادی) اهل فرانسه
بازیگران زن فیلم اهل فرانسه
دانشآموختگان دانشکده ملی هنرهای دراماتیک
زادگان ۱۹۷۷ (میلادی) | چه کسی چه کسی را؟ ( یا ?Kto kovo) یک اصل یا شعار بلشویکی ست که توسط ولادیمیر لنین، در ۱۹۲۱ فرمولبندی شد.
گویا لنین به دومین کنگرهٔ سراسریِ دپارتمانهایِ آموزشِ سیاسیِ روسیه، در ۱۷ اکتبرِ ۱۹۲۱، چنین گفته:
"همهٔ پرسش این است: چه کسی چه کسی را پشتِ سر خواهد گذاشت؟"
در ۱۹۲۵، لئون تروتسکی از تعبیر کوتاهشدهٔ "چه کسی، چه کسی را در مقالهاش با عنوان "به سوی سرمایهداری یا به سوی سوسیالیسم؟" استفاده کرد.
در ۱۹۲۹، این شکلِ کوتاهشده به وسیلهٔ ژوزف استالین، در سخنرانیاش خطاب به کمیتهٔ مرکزیِ حزبِ کمونیستِ شوروی، به کار برده شد. استالین به این تعبیر، "هالهای از اجباری تخطیناپذیر" بخشید (در حالی که عبارتِ لنین، تمایل به پذیرشِ رقابتِ اقتصادی را به شکل تلویحی درونِ خود داشت).
"واقعیت این است که ما طبق فرمول لنین زندگی میکنیم: Kto-Kovo (چه کسی چه کسی را؟) ما آنها را، یعنی سرمایهدارها را، از میدان به در خواهیم کرد ـ و چنان که لنین گفته بود ـ نبردِ سرنوشتساز نهایی را پیشِ رویشان خواهیم گذاشت، یا آنها ما را از میدان به در خواهند کرد؟"
تعبیر «چه کسی چه کسی را» به عنوان فرمول و تکعبارتِ کوتاهی برای توصیف گریزناپذیریِ مبارزه طبقاتی به کار میرود؛ در اینجا، معنی عبارت این خواهد بود که چه کسی (کدام از یک از دو طبقهٔ متخاصم) بر دیگری چیرگی خواهد یافت. از این چشمانداز، تمام سازشکاریها و پیمانها میان دشمنان، مصلحتی ست ـ مانوری تاکتیکی ست در دلِ نبردی به منظورِ سروری.
منابع
تکیهکلامهای سیاسی
شعارهای سیاسی | نرگس نشاطخواه تهرانی با نام هنری فرزانه نشاطخواه (زادهٔ ۲۴ بهمن ۱۳۳۴ تهران) بازیگر سینما و تلویزیون اهل ایران است.
زندگینامه
فرزانه نشاطخواه در سن هجده سالگی وارد دانشکده هنرهای دراماتیک شد و به تحصیل در رشته ادبیات دراماتیک پرداخت. در بدو ورود به دانشکده با جمشید جهانزاده آشنا گردید و با او ازدواج کرد. نشاط خواه در سال ۱۳۸۱ در رشته ادبیات نمایشی موفق به اخذ مدرک کارشناسی ارشد شد و به فعالیت در زمینه بازیگری نیز پرداخت.
تحصیلات: فارغالتحصیل ادبیات دراماتیک و نمایشنامهنویسی از دانشکده هنرهای دراماتیک تهران ۱۳۶۳ - فعالیت در تلویزیون ۱۳۵۶- تدریس تئاتر در دبیرستان- بازی در تئاتر از ۱۳۵۳، شروع بازیگری: مجموعه تربیتی برای انجمن اولیاء و مربیان (۱۳۵۵)
فیلمشناسی
از بازیهای او میتوان به نقش ملکه نازلی (مادرزن شاه) در سریال معمای شاه اشاره کرد.
سینمایی
ملی و راههای نرفتهاش (۱۳۹۵)
جامهدران (۱۳۹۳)
دره شاپرکها (۱۳۷۰)
دیگه چه خبر!؟ (۱۳۷۰)
مسافران (۱۳۷۰)
تصویر آخر (۱۳۶۵)
گودال (۱۳۶۵)
جادههای سرد (۱۳۶۴)
تلویزیونی
فیلم کوتاه
کچل کفترباز (۱۳۶۰)
ده صحنه تا اخراج (۱۳۶۷)
شبکه نمایش خانگی
منابع
http://rasekhoon.net/mashahir/show/590472/فرزانه-نشاط-خواه/
پیوند به بیرون
افراد زنده
اهالی تهران
بازیگران زن تلویزیونی اهل ایران
بازیگران زن فیلم اهل ایران
زادگان ۱۳۳۴ |
9fecac4d-9811-41c0-9929-11cf16111760 | تئاتر | اما در دوره انقلاب مشروطه و به ویژه پس از فتح تهران، آزادیخواهان به تأثیر اجتماعی تئاتر پی بردند و از هنر تئاتر به عنوان بهترین وسیله تربیت توده و آشنا کردن آنها به عیوب قدیم و محاسن جدید استفاده کردند. از جمله مباحثی که مورد توجه گروههای نمایشی قرار داشت، شرایط زن در خانواده و منزلت اجتماعی او بود. گروههای نمایشی تلاش میکردند تا از طریق هنر تئاتر، تماشاگران که همگی مرد بودند را به تأمل و تفکر در رفتارشان نسبت به زنان و دختران وادار کنند و در احقاق حقوق زنان آنان را یاری نمایند، تا آنجا که زن ایرانی برای نخستین بار توانست در صحنه تئاتر حضور یابد و در نمایشنامه «طبیب اجباری» نوشته مولیر به همراه بازیگران مرد در برابر ۲۵۰ نفر تماشاچی که همگی مرد بودند، بازی کند. این نمایشنامه که دربارهٔ حقوق زنان بود، توسط گروه نمایشی ارمنیان و در مدرسه ارمنیان تهران اجرا شد. | تاتر پس از انقلاب چه تاثیری در اجتماع داشت؟ | false | {
"answer_start": [
451
],
"text": [
"احقاق حقوق زنان"
]
} | جنبش سیاهجامگان، دعوت عباسی یا انقلاب عباسی اشاره به سرنگونی بنی امیه، دومین خلافت از چهار خلافت بزرگ اسلامی دارد که به دست عباسیان انجام شد. امویان که سه دهه پس از مرگ محمد بن عبدالله و بلافاصله پس از خلافت راشدین روی کار آمده بودند که امپراتوری فئودال عرب بودند که بر روی مردمی عمدتاً غیرعرب و غیرمسلمان حکومت میکردند. غیرعربها، چه مسلمان و چه غیرمسلمان، شهروند دستدوم شمرده میشدند و این تبعیض در برابر غیراعراب در نهایت به سرنگونی امویان منجر شد. خاندان بنی عباس ادعا میکردند از نسب عباس، عموی محمد هستند.
انقلاب عباسی اساساً پایان حکومت عرب و آغاز یک دوره چندقومیتی با مشارکت همه مسلمانان در خاورمیانه بود. این انقلاب که یکی از خوشسازمانترین انقلابها در دوران خودش بود، تمرکز در دنیای اسلام را به سوی شرق منتقل کرد.
چون عامل این انتقال در اصل ابومسلم بود، بدین دلیل دستگاه خلافت بهوحشت افتاد که او روزی حتماً سر خلیفه را نیز زیر آب خواهد کرد. در نتیجه منصور خلیفه عباسی بنای دشمنی با ابو مسلم و بهانهجویی از او نهاد. خلیفه عباسی توانست، او را که در خراسان و سراسر ایران محبوبیت یافته بود، با حیله و نیرنگ به بغداد فراخواند و با دسیسهای به قتل رساند.
وضعیت امویان
در دهه ۷۴۰ میلادی، امویان خودشان را در شرایطی بحرانی میدیدند. اختلاف بر سر جانشینی در سال ۷۴۴ منجر به سومین جنگ داخلی در بین مسلمانان شد که مدت دو سال سراسر خاورمیانه را مشغول ساخته بود. در سال بعد، ضحاک بن قیس الشیبانی شورش خوارج را آغاز کرد که تا ۷۴۶ ادامه داشت. همزمان با این شورش، شورشی دیگر در واکنش به تصمیم مروان دوم برای انتقال پایتخت از دمشق به حران انجام شد که به تخریب حمص در ۷۴۶ انجامید. مروان دوم در ۷۴۷ توانست استانهای خلافت اموی را آرام کند، ولی چند ماه بعد انقلاب عباسیان روی داد.
در ۷۳۸ نصر بن سیار بدست هشام بن عبدالمالک به سمت والی خراسان منصوب شد. او در تمام دوران جنگ داخلی این سمت را بر عهده داشت و پس از جنگ داخلی به دست مروان دوم تمدید شد.
بزرگی خراسان و چگالی جمعیتی اندک آن به این معنی بود که نواندیشمندهای عرب آن، چه مسلح و چه غیرمسلح، به گستردگی در خارج از استحکاماتی زندگی میکردند که در دوران گسترش اسلام ساخته شده بودند. این برخلاف دیگر استانهای شاهنشاهی امویان بود که عربها عادت داشتند در دژها و استحکامات زندگی کنند و از تعامل با مردم بومی بپرهیزند. ساکنین عرب خراسان روش زندگی سنتی خود را کنار گذاشته و در کنار مردم بومی ایرانی زندگی کردند. با اینکه ازدواج بین قومیتی بین اعراب و دیگر مردم در دیگر نقاط شاهنشاهی امویان ممنوع شده بود، در خراسان شرقی به یک عادت تبدیل شد، که این منجر به پذیرش آداب و رسوم و فرهنگ ایرانی از جمله لباسهای ایرانی از سوی اعراب و برهمتاثیرگذاشتن فارسی و عربی شد به گونه ای که راهبند قومیتی به تدریج از میان برداشته شد.
دلایل انقلاب
مردمانی از دستهها و نژادهای گوناگون از انقلاب عباسی پشتیبانی میکردند که این انقلاب تقریباً در همه سطوح جامعه از پشتیبانی مسلحانه در برابر امویان برخوردار بود. نقش مسلمانان غیرعرب بویژه در این | در این مقاله فهرستی از آثار موسیقایی محمدرضا چراغعلی؛ آهنگساز ایرانی آورده میشود.
ترانهها
آلبومها
پانویس
ترانهشناسی هنرمندان اهل ایران | تارسو آهون یک کوه در چاد است. تارسو آهون ۳٬۳۲۵ متر بالاتر از سطح دریا واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای چاد
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای چاد
آتشفشانهای پلیستوسن | چربگوشتان نام یک تیره از راسته سوفماهیسانان است.
منابع
پیوند به بیرون
چربگوشتان
تیرههای ماهیان پرتوبال | کارلوس مانوئل پوئبلا (۱۱ سپتامبر ۱۹۱۷–۱۲ ژوئیه ۱۹۸۹) خواننده، آهنگساز و گیتاریست کوبایی است. او که به دلیل همت گماشتن به ترویج ارزشهای انقلاب کوبا لقب خوانندهٔ انقلاب را در این کشور به خود اختصاص دادهاست، برجستهترین آثار مرتبط با حوادث پس از سال ۱۹۵۹ کشورش را به اجرا درآوردهاست. ترانههای او همیشه زبانی ساده دارد. محبوبترین اثر او بدون تردید ترانهای است که خطاب به چهگوارا سرودهاست. هنگامی که چهگوارا در ۱۹۶۵ کوبا را به مقصد کنگو و سپس بولیوی برای برافروختن شعلهٔ انقلاب در این کشورها ترک میکرد، نامهای خداحافظی خطاب به فیدل کاسترو و مردم کوبا نگاشت. کارلوس پوئبلا به گفتهٔ خودش آن شب را نخوابید و ترانهٔ بدرود فرمانده! (آستا سیمپره) را به عنوان نمادی از عشق و امید مردم کوبا به چهگوارا سرود. این ترانه به خصوص پس از کشته شدن چهگوارا شهرتی جهانی پیدا کرد و به زبانهای بسیاری ترجمه و اجرا شد.
کارلوس پوئبلا در ۱۹۸۹ پس از یک دوره بیماری طولانی در هاوانا درگذشت. روی قبرش نوشته شده: «من همانم که هستم. نوازندهٔ دورهگردی که آواز میخواند.»
منابع
ترانهپردازان مرد
چه گوارا
خوانندگان اهل کوبا
خوانندگان سده ۲۰ (میلادی)
خوانندگان مرد اهل کوبا
دور از وطنهای اهل کوبا در اسپانیا
دور از وطنهای اهل کوبا در ایتالیا
گیتاریستهای مرد
موسیقیدانان اهل کوبا
نوازندگان گیتار اهل کوبا
نوازندگان گیتار سده ۲۰ (میلادی) | گواریسم یک نظریه انقلاب کمونیستی و استراتژی نظامی جنگ چریکی که با نام کمونیست انقلابی، ارنستو گوارا (۱۴ ژوئن ۱۹۲۸–۹ اکتبر ۱۹۶۷) مرتبط است. چه رهبری پیشرو، یکی از چهرههای برجسته انقلاب کوبا است که به ایده مارکسیسم-لنینیسم باورمند و اصول آن را پذیرفته بود.
نمای کلی
پس از پیروزی قیام سال ۱۹۵۹ کوبا به رهبری یک مبارز چریک به رهبری فیدل کاسترو، چه گوارا همکار آرژانتینی الاصل، جهان وطن و مارکسیست او، ایدئولوژی و تجربیات خود را به عنوان مدلی برای الگود (و گاهی مداخله مستقیم نظامی) در سراسر جهان به نمایش گذاشت. در حالی که در اکتبر ۱۹۶۷ در پی صدور انقلاب چریکی به بولیوی بود، چهگوارا دستگیر و اعدام شد! شهادتی برای پیروزی جنبش جهانی کمونیستی و سوسیالیسم!
ایدئولوژی او صدور انقلاب به هر کشوری را مجاز میداند که رهبر آن توسط امپریالیسم (ایالات متحده آمریکا) حمایت میشود و از نظر شهروندانش دور شدهاست. «چه» میگوید جنگ چریکی مداوم در مناطق غیرشهری میتواند انقلابیون را بر رهبران غالب سازد. چه گوارا سه نکته را بیان میکند که نمایانگر ایدئولوژی او در کل است:
نیروهای مردمی میتوانند با سازماندهی مناسب در برابر ارتش پیروز شوند.
نیروهای مردمی میتوانند شرایطی را فراهم سازند که انقلاب را ممکن میسازد.
نیروهای مردمی همیشه در یک محیط غیرشهری برتری دارند.
چه گوارا علاقه شدیدی به جنگ چریکی داشت. خود را وقف تکنیکهای چریکی کرد که به نام فوکالیسم (یا نیز شناخته میشود: اغلب پیشتازی واحدهای مسلح کوچک را بر تأسیس احزاب کمونیست ترجیح میداد. در آغاز، حملات خود را از مناطق روستایی برای بسیج «جبهه مردمی» علیه ناآرامی در رژیم مستقر انجام دادند. با وجود تفاوتها در رویکرد - تأکید بر رهبری چریکی و حملات جسورانهای که باعث خیزش عمومی میشود، به جای تحکیم قدرت سیاسی در سنگرهای نظامی پیش از گسترش به مناطق جدید - گوارا از مفهوم جنگ خلقی مائوئیستی الهام گرفت و در جریان «اختلاف چین و شوروی» با مائو تسه تونگ رهبر جمهوری خلق چین رایزنی کرد. این مناقشه ممکن است تا حدی بیانگر علت خروج او از کوبای طرفدار شوروی به رهبری فیدل کاسترو در اواسط دهه ۱۹۶۰ باشد. چه گوارا همچنین تشابهات مستقیمی با رفقای کمونیست معاصر خود در ویت کنگ ترسیم نمود و استراتژی چریکی چندجبههای برای ایجاد دو، سه، چند ویتنام را ترغیب کرد.
در سالهای پایانی چه گوارا، پس از ترک کوبا، به جنبشهای کمونیستی شبه نظامی در آفریقا و آمریکای لاتین، از جمله
لوران دزیره کابیلا جوان، ریاستجمهوری آینده (۱۷ مه ۱۹۹۷–۱۸ ژانویه ۲۰۰۱) جمهوری دموکراتیک کنگو (زئیر) مشاوره داد. در نهایت، در حالی که رهبری یک گروه کوچک (حدود ۵۰ عضو) چریکی با عنوان «ارتش آزادیبخش ملی بولیوی» (کادر) را بر عهده داشت، مجروح، دستگیر و کشته شد. اعدام و شکست کوتاهمدت تاکتیکهای گواریستی او شاید بتواند برای مدتی جنگهای چریکی را به نفع جنگ سرد بزرگتر و حتی موقتاً حمایت شوروی و کوبا را از چریکی گرایی قطع کند.
جنبشهای نوظهور کمونیستی و دیگر رادیکالیسمهای آن زمان، یا پیش از پایان دهه ۱۹۶۰ به جنگ چریکی شهری روی آوردند یا به زودی راهبردهای روستایی مائوئیسم و گواریسم را احیا کردند، گرایشهایی که با پشتیبانی کشورهای کمونیستی و اتحاد جماهیر شوروی بهطور | تلمبه عشایری چاه دراز ۴ یک منطقهٔ مسکونی در ایران است که در دهستان گلستان (سیرجان) واقع شدهاست. تلمبه عشایری چاه دراز ۴ ۱۸ نفر جمعیت دارد.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ایران
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای ایران
مناطق مسکونی در شهرستان سیرجان | تیبستی یک منطقه در چاد است که مرکز آن بردای است. تیبستی ۲۵٬۴۸۳ نفر جمعیت دارد.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای چاد
منابع
پیوند به بیرون
ایالتها و قلمروهای بنیانگذاریشده در ۲۰۰۸ (میلادی)
بازبینی گمر شهرهای چاد
منطقههای چاد | تارسو تون یک کوه در چاد است.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای چاد
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای چاد
آتشفشانهای میوسن
کاسههای آتشفشانی آفریقا | توته چال، روستایی از توابع بخش رودبارشهرستان شهرستان قزوین در استان قزوین ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان دستجرد قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۷۶ نفر (۲۰خانوار) بودهاست.
منابع
توته چال |
1323537c-1e66-4a55-b5ad-a66f62d86065 | تئاتر | اما در دوره انقلاب مشروطه و به ویژه پس از فتح تهران، آزادیخواهان به تأثیر اجتماعی تئاتر پی بردند و از هنر تئاتر به عنوان بهترین وسیله تربیت توده و آشنا کردن آنها به عیوب قدیم و محاسن جدید استفاده کردند. از جمله مباحثی که مورد توجه گروههای نمایشی قرار داشت، شرایط زن در خانواده و منزلت اجتماعی او بود. گروههای نمایشی تلاش میکردند تا از طریق هنر تئاتر، تماشاگران که همگی مرد بودند را به تأمل و تفکر در رفتارشان نسبت به زنان و دختران وادار کنند و در احقاق حقوق زنان آنان را یاری نمایند، تا آنجا که زن ایرانی برای نخستین بار توانست در صحنه تئاتر حضور یابد و در نمایشنامه «طبیب اجباری» نوشته مولیر به همراه بازیگران مرد در برابر ۲۵۰ نفر تماشاچی که همگی مرد بودند، بازی کند. این نمایشنامه که دربارهٔ حقوق زنان بود، توسط گروه نمایشی ارمنیان و در مدرسه ارمنیان تهران اجرا شد. | تماشاگران نمایشنامه طبیب اجباری چه کسانی بودند؟ | false | {
"answer_start": [
628
],
"text": [
"۲۵۰ نفر تماشاچی که همگی مرد بودند"
]
} | «هاروطون ماردیروسیان» فعالیت میکردند در سال ۱۸۸۱ میلادی نخستین انجمن دوستداران تئاتر را تشکیل دادند. هدف از تشکیل انجمن مزبور کشف و پرورش استعدادهای نهفته جوانان و پیشبرد هنر تئاتر و همچنین کسب عواید و کمک مالی به مدرسه بود.
هاروطون ماردیروسیان، یکی از مؤسسان انجمن دوستداران تئاتر و از نخستین کارگردانان و نقش آفرینان تئاتر ارمنیان تهران بود. ماردیروسیان بیش از ۲۵ سال با انجمن مزبور همکاری کرد و تعداد بسیاری نمایشنامه را کارگردانی کرد، که خود نیز در آنها ایفای نقش میپرداخت.
در این میان گروهی از مترجمان ارمنی به یاری انجمن برخاستند و نمایشنامههایی از آثار نمایشنامه نویسان مشهور جهان ترجمه کرده، در اختیار انجمن مزبور نهادند. یکی از پرثمرترین مترجمان آن روزگار، هوهانس خان ماسحیان بود. او نمایشنامههایی از مولیر و ویلیام شکسپیر به زبانهای فارسی و ارمنی ترجمه کردهاست. از مشهورترین نمایشنامهها را میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
(خدعههای اسکابن، طبیب اجباری، خسیس و ازدواج اجباری)
در سال ۱۸۸۸ میلادی «قهرمان میرزا سالور عین السلطنه» (فرزند عبدالصمد عزالدوله برادر ناصرالدینشاه) در سالن تئاتر مدرسه هایگازیان ناظر اجرای نمایشنامه (خسیس اثر مولیر) بود. قهرمان میرزا در این مورد مینویسد:
در سال ۱۸۸۹ میلادی دو تن از هنرمندان تئاتر ارمنیان تفلیس به نامهای خانم «پاراندزم» و آقای «گریگور آبراهامیانس» به تهران آمدند و با همکاری هنرمندان تهرانی دو نمایشنامه از آثار مولیر را در دو شب مختلف در حضور ناصرالدینشاه اجرا کردند.
هنرمندانی که از سال ۱۸۸۱ تا ۱۸۹۷ میلادی در تئاتر ارمنیان تهران درخشیدند عبارت بودند از:(هاروتیون ماردیروسیان، سیمولوف بدروسیان، قوکاس قوکاسیان، نرسس خان و هوسیگ پاپازیان). این افراد از بنیانگذاران تئاتر در تهران بودند. از سال ۱۸۹۸ تا ۱۹۰۰ میلادی نمایشنامههای (شوشانیک، آرشاگ دوم، نرسس کبیر، خاکهای سیاه و یک سری تراژدی) بر روی صحنه آورده شد. پس از اجرای هر تراژدی یک کمدی نمایش میدادند. در این دوره نمایشنامههای مولیر بسیار مورد توجه و استقبال مردم قرار میگرفت. «وارتیتر» و «هرانوش فلیگیان»، دو خواهر هنرمند که در سال ۱۹۰۱ میلادی در تبریز ایفای نقش میکردند، در سال ۱۹۰۲ میلادی به تهران آمدند و گروه تئاتر بانوان تهران را تشکیل دادند. آن دو در سالهای ۱۹۰۲ و ۱۹۰۳ میلادی چندین نمایشنامه به روی صحنه آوردند. گروه تئاتر مزبور به دربار مظفرالدینشاه قاجار دعوت شدند. هنرنمایی آنها در دربار مورد تحسین قرار گرفت و به آنان هدایی داده شد. آن دو خواهر در سال ۱۹۰۳ میلادی به مصر رفتند.
ارمنیان تهران در سال ۱۹۰۵ میلادی در قطعه زمینی که در محله حسنآباد برای ساختن کلیسا خریداری کرده بودند، مدرسه و تالاری ساختند (محل کنونی دبستان و دبیرستان کوشش و کلیسای مریم مقدس در خیابان میرزا کوچک خان)، از آن پس ارمنیان دو تالار برای اجرای نمایشنامه در اختیار داشتند.
در ۱۹۰۹ میلادی نمایشنامه «طبیب اجباری» در تالار مدرسه ارمنیان در محله حسنآباد به روی صحنه آمد. محمدامین رسولزاده در ۲۳ ذیحجه الحرام در روزنامه ایران نو دربارهٔ اجرای نمایشنامه نوشت:
مجمع عمومی انجمن خیریه زنان ارمنی تهران در سال ۱۹۱۶ میلادی برای انتخاب اعضای هیئت مدیره تشکیل گردید. در آن جلسه تصمیم گرفته شد برای کودکان ارمنی تهران کودکستان دایر کنند. چون برای گشایش کودکستان به پول نیاز بود، در مجمع مزبور پیشنهاد شد که نمایشنامهای برای کسب درآمد به روی صحنه آورده شود. از «هُوْهانِس | عمومی
میرزا برگزیدهٔ محرومالوکاله
طبیب اجباری
وصلتهای گوناگون
نوروزشکن یا قهرمان میرزا دلسوز
پانویس
منابع
نمایشنامه نویسان ایران ۱:از میرزا فتجعلی آخوندزاده تا بهرام بیضایی / منصور خلج. -تهران:اختران، ۱۳۸۱
امجد، حمید. تئاتر قرن سیزدهم. نیلا، ۱۳۸۷
زادگان ۱۲۵۳
نمایشنامهنویسان مرد اهل ایران
نمایشنامهنویسان سده ۱۳ اهل ایران
نمایشنامهنویسان فارسیزبان سده ۱۳
درگذشتگان ۱۳۰۹ | خود حرکت بزرگ و ثمر بخشی در تاریخچه حضور زنان در تئاتر است اما به هرحال تنها زنان غیر مسلمان و غیر ایرانی در آن حضور داشتند و هرگز هیچ زن ایرانی در این نمایشها پا به صحنه نگذاشت و تابوی حضور زنان ایرانی درتئاتر تا مدتها بعد شکسته نشد.
اما در دوره انقلاب مشروطه و به ویژه پس از فتح تهران، آزادیخواهان به تأثیر اجتماعی تئاتر پی بردند و از هنر تئاتر به عنوان بهترین وسیله تربیت توده و آشنا کردن آنها به عیوب قدیم و محاسن جدید استفاده کردند. از جمله مباحثی که مورد توجه گروههای نمایشی قرار داشت، شرایط زن در خانواده و منزلت اجتماعی او بود. گروههای نمایشی تلاش میکردند تا از طریق هنر تئاتر، تماشاگران که همگی مرد بودند را به تأمل و تفکر در رفتارشان نسبت به زنان و دختران وادار کنند و در احقاق حقوق زنان آنان را یاری نمایند، تا آنجا که زن ایرانی برای نخستین بار توانست در صحنه تئاتر حضور یابد و در نمایشنامه «طبیب اجباری» نوشته مولیر به همراه بازیگران مرد در برابر ۲۵۰ نفر تماشاچی که همگی مرد بودند، بازی کند. این نمایشنامه که دربارهٔ حقوق زنان بود، توسط گروه نمایشی ارمنیان و در مدرسه ارمنیان تهران اجرا شد."
نخستین تماشاخانه ایران در جمادیالثانی۱۳۰۳ه. ق[۱۲۶۳ه.ش] افتتاح شد، اما هنر تئاتر در ایران، هنری کاملاً مردانه بود، زیرا نه تنها زنان نمیتوانستند در صحنه تئاتر ظاهر شوند و مردان ایفاگر نقشهای آنان بودند، بلکه حتی اجازه حضور در تماشاخانه و مشاهده تئاتر را نیز نداشتند. با این حال، در دوره اول مجلس شورای ملی، تنی چند از زنان علاقهمندی خود را به هنر تئاتر به عنوان یک عمل اجتماعی هدفمند آشکار کردند.
در سال ۱۳۱۴ «کانون بانوان» تشکیل شد. این کانون در فعالیتهای خود تعدادی نمایشنامه هم روی صحنه آورد که همه آنان در جهت پیشرفت و تمدنخواهی زنان بود. در نیمه دوم سال۱۳۰۲شمسی «مجمع فرهنگی و هنری پیک سعادت نسوان» به همت «ساری امانی» در رشت تأسیس شد و اولین نمایشنامه خود را در ۲۵ اسفند ۱۳۰۲با نام «عروسی دختر فروشی» در پنج پرده در تماشاخانه «اولوش بیک» به اجرا گذاشت.
این نمایش وضع نامطلوب زنان و دختران ایران را در خطه شمال مورد انتقاد قرار داده بود. اکثر نقشهای این نمایشنامه را زنان اجرا کرده بودند. متن نمایشنامه دقیقاً گزارشی از زندگی زنان آن دوران است و مانند اکثر نمایشنامههایی که توسط این مجمع به مورد تماشا گذاشته میشد، به محرومیت و نقض حقوق زنان تأکید زیادی شده بود. اما مهم این جاست که متن این نمایشنامههای زنانه- که توسط زنان نوشته میشد –تنها حق حضور در جمعیتهای زنان را داشته و تنها برای زنان به شکلی خصوصی اجرا میشد. چرا که به دلیل شرایط اجتماعی و مذهبی آن دوران، مردان دخالت آشکاری در این فعالیتها نداشتند و این زنان هنردوست و روشنفکر را با بدترین القاب مورد توهین و تحقیر و حتی ضرب و شتم قرار میدادند. اما زنان در برابر تمامی این ناملایمات تسلیم نشده و در این راه، قدمهای بزرگی برداشتند. زنان هنرمند، خود نمایشنامه مینوشتند تا در این نمایشنامهها به طرح مسائل زنان بپردازند و این نمایشها را برای زنان و دختران اجرا میکردند. اما متأسفانه جامعه مرد سالار | مَکبِـث () نمایشنامهای تراژیک اثر ویلیام شکسپیر است. این نمایشنامه کوتاهترین تراژدی و یکی از محبوبترین آثار اوست که بنا به اعتقاد بسیاری بین سالهای ۱۵۹۹ و ۱۶۰۶ میلادی نوشته شدهاست.
اساس تراژدی مکبث وقایع تاریخی اسکاتلند است، اما شکسپیر موافق ذوق و طبع هنری و ادبی خویش تغییراتی در آن داده و حوادث جنگها را به هم آمیختهاست.
این نمایشنامهٔ جاویدان، ماجرای آسیب جسمی و آثار منفی روحی-روانی جاهطلبی سیاسی و کسانی که بهدنبال نفس قدرت هستند را به بهترین شکل نمایشپردازی و دراماتیزه کردهاست.
اولین اجرا از این نمایشنامه که احتمالاً شکسپیر هم در آن به ایفای نقش پرداختهاست؛ به آوریل سال ۱۶۱۱ میلادی برمیگردد که بنا به شرح مکتوب سیمون فورمن (منجم، طبیب و گیاهشناس انگلیسی دربارِ ملکه الیزابت اول)، در تئاتر جهان واقع در لندن اجرا شدهاست.
اولین نمونه از این نمایشنامه در سال ۱۶۲۳ در کتاب مجموعهآثار نمایشنامهای کمدی، تاریخی و تراژدی شکسپیر، در زمان پادشاهی جیمز یکم (انگلستان) به چاپ رسید و انتشار یافت. شاه جیمز اول را از حامیان آثار و نوشتههای شکسپیر دانستهاند و بعضی از آثار نمایشنامهای شکسپیر در زمان او نوشته شدهاست. اکثر آثار او اما در دورهٔ سلطنت الیزابت اول تدوین و اجرا شدهاست.
تمامی نمایشنامههای شکسپیر در مخلوطی از نظم یا شعر و نثر نوشته شدهاست. در نمایشنامهٔ مکبث فقط چند سطر طنز دربان قصر مکبث و چند جمله در گفتگوی لیدی مکداف و فرزندش به زبان نثر البته با آهنگ یا وزن دورنی است و بقیهٔ نمایشنامه چه محاورهها و چه تکگوییها همگی منظوم یعنی به شعر با وزن عروضی دههجایی است، هرچند اکثر مصرعها قافیه ندارد. به اینگونه ترکیب شعری در ادبیات انگلیسی شعر Blank Verse میگویند. البته در نمایشنامهٔ مکبث گفتگوهای جادوگران با یکدیگر در اوزانی متفاوت از این وزن نوشته شده؛ احتمالاً به این منظور که نشان دهد محیط تخیلی و شخصیت غیربشری آنها با فضا و شخصیتهای نمایشنامه تفاوت دارد.
پس از گذشت قرنها، هنوز شخصیتهای اصلی موجود در این نمایشنامه، نظیر مکبث و بانو مکبث، جذاب و درعینحال دستمایهٔ ساخت آثار اقتباسی سینمایی و تلویزیونی، تئاتر و اپرا و اقتباس ادبی بهشکل رمان و کتاب کمیک بودهاست.
در سریال زخم کاری که ساخت ایران است هم از این نمایشنامه استفاده شدهاست.
خلاصهٔ داستان
تراژدی شرح زندگی پرحادثهٔ سرداری دلیر و لایق بهنامِ مکبث است. دانکن، پادشاه شریف و مهربان اسکاتلند، او را از میان هواخواهان خود برمیکشد و به وی لقب و منصب میبخشد، اما مکبث براثرِ تلقین جادوگران و وسوسهٔ نفس و با اغوای لیدی مکبث (زن جاهطلب خویش) در شبی که پادشاه مهمان اوست او را در خواب به قتل میرساند و با این قتل جهنمی برای خویش به وجود میآورد. مکبث از آن پس گرفتار عذاب وجدان میشود، چندانکه هر آهنگی و هر درکوفتنی او را هراسان میکند.
سردار مکبث و سردار بانکو پس از شکست سپاهیان نروژی و در راه بازگشت به اسکاتلند با جادوگران روبهرو میشوند که از آینده خبر میدهند و درحالیکه امیر کادور زنده است، او را سالار کادور میخوانند و به او میگویند که شاه خواهد شد. ساحران در پاسخ سؤال بانکو میگویند: «فرزندان تو به پادشاهی میرسند». دو سردار غرق در شگفتی از ساحران جدا میشوند. مکبث در راه بازگشت توسط پیک دانکن، پادشاه | تلمبه عشایری چاه دراز ۴ یک منطقهٔ مسکونی در ایران است که در دهستان گلستان (سیرجان) واقع شدهاست. تلمبه عشایری چاه دراز ۴ ۱۸ نفر جمعیت دارد.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ایران
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای ایران
مناطق مسکونی در شهرستان سیرجان | چشمگرد کایان نام یک گونه از سرده چشمگرد تنبل است.
منابع
پیوند به بیرون
پستانداران بورنئو
پستانداران جنوب شرق آسیا
چشمگردهای تنبل
لوریسها و شبدوستها
نخستیهای آسیا | چشمگشودهها نام یک سرده از تبار پیرگیاهتباران است.
منابع
پیوند به بیرون
سردههای کاسنیان | سازمان بازرسی اردوگاههای کار اجباری یا به صورت کوتهنوشت IKL، مرجع اداری و مدیریتی مرکزی اساس برای اردوگاههای کار اجباری رایش سوم بود. این سازمان که توسط تئودور آیکه ایجاد شده بود، در آغاز با عنوان «بازرسی عمومی اساس-توتنکوفورباند» شناخته میشد. بعدها این سازمان با عنوان «Amt D» در اداره اصلی اقتصادی و اجرایی اساس ادغام شد.
بازرسی کل اردوگاههای کار اجباری
در ۲۶ ژوئن ۱۹۳۳، اساس-اوبرفورر تئودور آیکه، فرمانده اردوگاه کار اجباری داخائو شد. روش اداری وی در داخائو بعدها به عنوان الگویی برای همه اردوگاههای کار اجباری شناخته شد. آیکه تا مه ۱۹۳۴ عنوان «بازرس اردوگاههای کار اجباری» را از آن خود کرد. به عنوان بخشی از روند کاهش قدرت اسآ با توسل به قتل در طول «شب دشنههای بلند»، وی شخصاً در ۱ ژوئیه ۱۹۳۴ به ارنست روم شلیک کرد.
اندکی پس از ماجرای روم در ۴ ژوئیه ۱۹۳۴، رایشسفورر-اساس هاینریش هیملر رسماً آیکه را به عنوان رئیس سازمان بازرسی اردوگاههای کار اجباری (IKL) منصوب کرد. وی همچنین آیکه را در سمت فرماندهی SS-Wachverbände به درجه اساس-گروپنفورر ارتقا داد. اگرچه هیملر رئیس بلامناظع سازمانهای پلیس و اردوگاههای وابسته به آنها بود، اما تنها آن مکانهایی که تحت صلاحیت رسمی IKL در قلمرو متشکل از رایش سوم فعالیت میکردند به عنوان «اردوگاه کار اجباری» محسوب میشدند.
در پی شب دشنههای بلند، اردوگاههای باقیمانده تحت کنترل اسآ زیر فرماندهی اساس قرار گرفتند. با کاهش اختیار اسآ، کارکردهای عملی پلیسی اساس در ۲۰ ژوئیه ۱۹۳۴ کنار گذاشته شدند. علاوه بر این، سازمان بازرسی از اردوگاههای کار اجباری (IKL) رسماً به عنوان حوزه کاری آیکه گشایش یافت. IKL به دفاتر مقر گشتاپو در شماره ۸ خیابان Prinz-Albrecht-Strasse در برلین نقل مکان کرد. در حالی که دفاتر دستگاه امنیتی راینهارت هایدریش در نزدیکی دفتر IKL آیکه بودند، هیملر آنها را مجزا و جدا نگه میداشت؛ هایدریش مسئول امنیت رایش بود، و کسانی را که او دستگیر و بازداشت میکرد به اردوگاههای کار اجباری فرستاده میشدند، جایی که زندانیان توسط IKL تحت نظارت آیکه قرار میگرفتند. سازمان بازرسی تنها در رابطه با اینکه چه کسانی در اردوگاهها قرار میگرفتند، و چه کسانی میتوانستند آزاد شوند، تابع اس دی و گشتاپو بود؛ جز آن، هر آنچه در داخل اردوگاهها اتفاق میافتاد تحت اختیار کل IKL بود.
رئیسان IKL (نخستینشان آیکه) به عنوان عضوی از اساس تابع اداره اصلی اساس بود اما در این نقش تنها مستقیماً به رئیس پلیس آلمان، رایشسفورر-اساس هیملر گزارش میداد. این شکل از تبعیت دوگانه از ویژگیهای بسیاری از پستهای اساس بود و فضای آزاد برای اعضای آنها برای تفسیر دستورها ایجاد میکرد، به همین دلیل نیز بود که IKL تحت نظر آیکه تبدیل به نهادی زیرمجموعه هم حزب نازی و هم دولت شد. آیکه در ارتقای اردوگاههای کار اجباری به بالاترین «سطح کارآمدی» آزاد بود؛ او به ویژه میدانست که چگونه از این سیستم برای اهداف خود استفاده کند و نقش قابل ملاحظهای در تحت کنترل IKL قرار دادن همه زندانیان اردوگاه کار اجباری داشت.
جستارهای وابسته
پاکسازی از راه کار اجباری
کاپو
پانویس
منابع
اردوگاههای کار اجباری نازیها
اساس
اصطلاحات هولوکاست
پروپاگاندای نازیها
جنایتهای جنگی نازیها | کتابشناسی امید طبیبزاده فهرستی از آثار امید طبیبزاده، زبانشناس و مترجمِ معاصر ایرانی است.
کتابها
تألیف
ترجمه
سرویراستاری
مقالات
منابع
پیوند به بیرون
مقالات امید طبیبزاده در پرتال جامع علوم انسانی
طبیبزاده
طبیبزاده
کتابهای امید طبیبزاده | «چشمهای تازه» آلبومی از پارامور است که در منتشر شد.
منابع
آلبومهای ۲۰۰۹ (میلادی)
آلبومهای انگلیسیزبان
آلبومهای پرامور |
4c0534e6-acd6-4a31-ae52-90ca4074f0a5 | تئاتر | اما در دوره انقلاب مشروطه و به ویژه پس از فتح تهران، آزادیخواهان به تأثیر اجتماعی تئاتر پی بردند و از هنر تئاتر به عنوان بهترین وسیله تربیت توده و آشنا کردن آنها به عیوب قدیم و محاسن جدید استفاده کردند. از جمله مباحثی که مورد توجه گروههای نمایشی قرار داشت، شرایط زن در خانواده و منزلت اجتماعی او بود. گروههای نمایشی تلاش میکردند تا از طریق هنر تئاتر، تماشاگران که همگی مرد بودند را به تأمل و تفکر در رفتارشان نسبت به زنان و دختران وادار کنند و در احقاق حقوق زنان آنان را یاری نمایند، تا آنجا که زن ایرانی برای نخستین بار توانست در صحنه تئاتر حضور یابد و در نمایشنامه «طبیب اجباری» نوشته مولیر به همراه بازیگران مرد در برابر ۲۵۰ نفر تماشاچی که همگی مرد بودند، بازی کند. این نمایشنامه که دربارهٔ حقوق زنان بود، توسط گروه نمایشی ارمنیان و در مدرسه ارمنیان تهران اجرا شد. | ازادی خواهان از چه روشی برای اموزش اجتماع استفاده کردند؟ | false | {
"answer_start": [
102
],
"text": [
"هنر تئاتر"
]
} | این هنر هنری است که در خدمت امور بازرگانی و دنیای تجارت قرار میگیرد.
هنرمندان تجاری معمولاً در هنرستانهای ویژه اموزش میبینند این هنرمندان طریقه صحیح طراحی کتابها و مجلهها را فرا میگیرند و چگونگی قرار دادن تصویرها و متن در یک صفحه و نیز صفحه بندی آنها را میآموزند.
برای اماده کردن آگهیهای تجاری روزنامهها و مجلهها و نیز نمونههای مصور کتابها از این هنرمندان استفاده میشود.
طراحان مد لباسهای جدید را طراحی میکنند در حالی که طرفداران بخش صنعت در کارهای طراحی تولیدات کارخانجات و لوازم مورد نیاز آنها فعالیت میکنند.
تقریبا هر چیزی که در اطراف خود میبینیم به نوعی طراحی شدهاست.
منبع
جلد اول دایرت المعارف کودکان و نوجوانان انتشارات پیام ازادی چاپ پنجم سال ۱۳۸۱
هنر |
احزاب فعال
احزاب چپ رادیکال و چپ افراطی
PCF : حزب کمونیست فرانسه
NPA : حزب جدید ضد سرمایهداری
LO : مبارزه کارگران
POI : حزب کارگری مستقل
احزاب چپ
LFI : فرانسه تسلیمناپذیر
PG : حزب چپ
PS : حزب سوسیالیست
G·s : جنبش، نسل اس
EÉLV : اروپ اکولوژی - سبزها
MDP : جنبش پیشرو مداران
LRC : شهروندی، عمل و مشارکت برای قرن ۲۱
MRC : جنبش جمهوریخواهان و شهروندان
احزاب میانهرو
LaREM :حزب جمهوری به پیش
MoDem : جنبش دموکرات
MRSL : جنبش رادیکال، سوسیال و لیبرال
GE : نسل اکولوژیستها
احزاب راست میانه
UDI : اتحاد دموکراتها و مستقلین
Agir : عمل، راست سازنده
AC : اتحاد میانهروها
LC : میانهٰروها {{به فرانسوی|Les Centristes (ex-Nouveau Centre)}}
احزاب راست
LR : جمهوریخواهان
DLF : فرانسه به پا خیز
PCD : حزب دموکرات مسیحی
UPR : اتحادیه مردمی جمهوریخواه
CNIP : مرکز ملی مستقلین و دهقانان
MPF : جنبش برای فرانسه
احزاب راست افراطی
RN : اجتماع ملی : قبلاً با نام FN جبهه ملی شناخته میشد.
LP : میهنپرستان
MNR : جنبش ملی جمهوریخواهان
دیگر احزاب
AL : آلترناتیو لیبرال
PP : حزب دزدان دریایی
احزاب غیرفعال، ادغام شده یا تغییر نام یافته
احزاب چپ افراطی
PT : حزب کارگران
LCR : لیگ کمونیست انقلابی
احزاب چپ
PSA : حزب سوسیالیست مستقل
PSU : حزب سوسیالیست متحد
SFIO : بخش فرانسوی کارگران بینالمللی
احزاب چپ میانه
PRG : حزب چپ رادیکال
احزاب راست میانه
UDF : اتحاد برای دموکراسی فرانسوی
PRV : حزب رادیکال والوازیِ
RS : جمهوری متحده
احزاب راست و گلیسم
DL : لیبرال دموکراسی
RPR : تجمع برای جمهوری
UDR : اتحاد برای دفاع از جمهوری
UNR : اتحاد برای جمهوری جدید
RPF : اجتماع برای فرانسه از سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۱ با نام RPFIE اجتماع برای فرانسه و استقلال اروپا شناخته میشد.
UMP : اتحاد برای جنبش مردمی
نمودار
منابع
احزاب سیاسی جمهوری پنجم فرانسه | خاندان آکیزوکی یکی از خاندان های ژاپنی بود که بر ولایت چیکوزن در جنوب ژاپن فرمان میراند.
منابع
اشراف اهل ژاپن | چلمبر یکی از روستاهای استان اردبیل است که در بخش مرکزی شهرستان خلخال واقع شدهاست.
منابع
روستاهای شهرستان خلخال | میزبانی مجازی روشی است که در آن سرورها مانند وب سرور استفاده میکنند تا بیش ار یک دامنه نام را بر روی یک کامپیوتر میزبانی نمایند.
میزبانی مجازی یکی از موثرترین روشها در میزبانی وب است که با نام میزبانی وب مشترک نیز شناخته شدهاست و به صاحب وب سایت اجازه میدهد تا سایتش بر روی یک وب سرور که میزبان چندین سایت دیگر نیز است، میزبانی گردد.
این نوع میزبانی روش مناسبی برای وب سایتها با اندازههای کوچک و متوسط است.
انواع
مبتنی بر نام
در این روش از چندین نام هاست برای یک آی پی آدرس استفاده میگردد
مبتنی بر آی پی
در این نوع میزبانی هر سایت دارای یک آی پی منحصر به فرد است.
وب سرور آدرس اتصال tcp را با استفاده از API استاندارد به دست میآورد تا مشخص کند چه وب سایتی را باید سرویس دهی نماید.
مبتنی بر پورت
پورت پش فرض برای HTTP شماره ۸۰ است. اگر چه بسیاری از وب سرورها میتوانند طوری تنظیم شوند تا بر روی هر شماره پورت عمل کنند. هر شماره پورت نباید برای هیچ برنامه دیگری استفاده گردد.
میزبانی وب | احمد جلالیان سیاستمدار ایرانی ، که در دوره بیست و چهارم مجلس شورای ملی بعنوان نماینده تهران از استان تهران در مجلس شورای ملی حضور داشت.(متولد ۱۳۱۳ _درگذشت ۱۳۹۲) مهندس زمین شناسی معدن و فوق لیسانس جامعه شناسی از دانشگاه تهران بود.
پیش از انقلاب ، مدیرکل اموزش و پرورش استان تهران، عضو کانون ناسیونالیست ایران ، عضو و رییس دبیرخانه حزب ایران نوین و نماینده مجلس شورای ملی بود.
او دیماه ۵۷ حکم وزارت اموزش پرورش در دولت بختیار را بعلت مواجه شدن با انقلاب نپذیرفت .
منابع
نمایندگان دوره بیست و چهارم مجلس شورای ملی | چم کباب نام یکی از روستاهای استان فارس و شهرستان خنج میباشد. این روستا در راه فرعی لار به خنج واقع شده است.
آب چاهایش نیمهشیرین، محصولاتش غلات و خرما است.
روستاهای شهرستان خنج
روستاهای ایران بر پایه استان | پادگان اموزش دواب، روستایی از توابع بخش مرکزی سوادکوه مازندران است.
نام این روستا از پادگان آموزشی دوآب در ۸کیلومتری جنوب شهر پل سفید گرفته شده است.
جمعیت
این روستا در دهستان راستوپی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن 285 نفر (120خانوار) بودهاست.
منابع
نویسنده ع.خادم
پادگانهای ایران
پادگان اموزش دواب | کلاته علی خان، روستایی از توابع بخش گلبهار شهرستان چناران در استان خراسان رضوی ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان بیزکی قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۱۳ نفر (۵خانوار) بودهاست.
جستارهای وابسته
فهرست روستاهای ایران
منابع
کلاته علی خان
مناطق مسکونی در شهرستان چناران | چاه خدامراد رویدل، روستایی از توابع بخش جازموریان شهرستان رودبار جنوب در استان کرمان ایران است.
جمعیت
این روستا در دهستان جازموریان قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۵۷ نفر (۱۱خانوار) بودهاست.
منابع
چاه خدامراد رویدل |
6366a1bb-0f46-429c-8b6d-a329ad16b184 | تئاتر | اما در دوره انقلاب مشروطه و به ویژه پس از فتح تهران، آزادیخواهان به تأثیر اجتماعی تئاتر پی بردند و از هنر تئاتر به عنوان بهترین وسیله تربیت توده و آشنا کردن آنها به عیوب قدیم و محاسن جدید استفاده کردند. از جمله مباحثی که مورد توجه گروههای نمایشی قرار داشت، شرایط زن در خانواده و منزلت اجتماعی او بود. گروههای نمایشی تلاش میکردند تا از طریق هنر تئاتر، تماشاگران که همگی مرد بودند را به تأمل و تفکر در رفتارشان نسبت به زنان و دختران وادار کنند و در احقاق حقوق زنان آنان را یاری نمایند، تا آنجا که زن ایرانی برای نخستین بار توانست در صحنه تئاتر حضور یابد و در نمایشنامه «طبیب اجباری» نوشته مولیر به همراه بازیگران مرد در برابر ۲۵۰ نفر تماشاچی که همگی مرد بودند، بازی کند. این نمایشنامه که دربارهٔ حقوق زنان بود، توسط گروه نمایشی ارمنیان و در مدرسه ارمنیان تهران اجرا شد. | موضوع نمایشنامه طبیب اجباری چیست؟ | false | {
"answer_start": [
698
],
"text": [
"حقوق زنان"
]
} | عمومی
میرزا برگزیدهٔ محرومالوکاله
طبیب اجباری
وصلتهای گوناگون
نوروزشکن یا قهرمان میرزا دلسوز
پانویس
منابع
نمایشنامه نویسان ایران ۱:از میرزا فتجعلی آخوندزاده تا بهرام بیضایی / منصور خلج. -تهران:اختران، ۱۳۸۱
امجد، حمید. تئاتر قرن سیزدهم. نیلا، ۱۳۸۷
زادگان ۱۲۵۳
نمایشنامهنویسان مرد اهل ایران
نمایشنامهنویسان سده ۱۳ اهل ایران
نمایشنامهنویسان فارسیزبان سده ۱۳
درگذشتگان ۱۳۰۹ | شیطان سفید یا اهریمن سپید (با عنوان کامل: شیطان سفید یا تراژدی پائولو جیوردانو اورسینی، دوک براچیانو. همراه با داستان زندگی و مرگ ویتوریا کورومبونا، روسپی مشهور ونیزی) یک تراژدی جاکوبی است که به قلم جان وبستر نویسندهٔ انگلیسی به تحریر درآمده است. این نمایشنامه نخستین نمایش مستقل وبستر است که بدون همکاری با نویسندهٔ دیگر نوشته شدهاست. دیگر نمایشنامهٔ مستقل او دوشس ملفی نام دارد.
پیشینه
داستان نمایش نگاهی دارد به قتل ویتوریا آکورامبونی که در ۲۲ دسامبر ۱۵۸۵ به انجام رسید. نسخهٔ وبستر تفاوتهایی با اصل داستان دارد.
وبستر با انتخاب این داستان درواقع فساد دربار انگلستان پادشاه جیمز ششم و اول یا حتی ملکه الیزابت اول را در قالب دربار ایتالیا به تصویر میکشد. نمایشنامه تفاوتهای میان واقعیت و آنچه مردم مینمایند را با واژگانی مانند سفید، پاک و غیره بیان میکنند.
شخصیتها
مونتیچلسو، کاردینال
براچیانو، یا پائولو جیوردانو اورسینی، دوکِ براچیانو، شوهر ایزابلا
ایزابلا، خواهر فرانچیسکو دِ مدیچی، همسر دوکِ براچیانو
جیوانی، پسرشان
فرانچیسکو دِ مدیچی، دوک فلورانس، برادر ایزابلا
ویتوریا کورومبونا
کرنلیا، مادر ویتوریا
زانچه، یک عرب آفریقایی، ندیمهٔ ویتوریا
کامیلو، شوهر ویتوریا
فلامینئو، برادر ویتوریا، منشی براچیانو
مارسلو، برادر ویتوریا، ملازم فرانچیسکو دِ مدیچی
کُنت لودُویکو
طبیب خولیو
رئیسهٔ دارالتأدیب فاحشهها
جادوگر
ژاک، یک آفریقایی، قاصد جیوانی
سفرا، درباریها، وکلا، پزشکان، افسران، زره داران و ملازمان
خلاصه
ویتوریا کورومبونا که زنی متأهل است به تشویق برادرش که منشی دوکِ براچیانو (پائولو جیوردانو اورسینی) است، با او دیدار میکند. دوک (که او نیز زن و فرزند دارد) عاشق ویتوریا میشود و رابطهٔ عاشقانهٔ این دو آغاز میگردد. به اشارهٔ ویتوریا دوک مردانی را مزدور خود میکند که زنش (ایزابلا) و شوهر ویتوریا (کامیلو) را به قتل برسانند تا این دو بتوانند بدون مزاحمت با هم باشند. برادر ایزابلا پس از پی بردن به این موضوع که خواهرش بهدست دوک براچیانو به قتل رسیده، گروهی از جنایتکاران را اجیر میکند (خود نیز در نقشه شرکت میکند) تا براچیانو، ویتوریا و برادر او را به قتل برسانند.
اجرا
نمایش بارها و بارها روی صحنه رفته اما موضوع جالب این است که هیچکدام از این اجراها هرگز ضبط نشدهاند بنابراین از این نمایش فیلمی باقی نیست.
منابع
مشارکتکنندگان ویکیپدیا، «The White Devil»، ویکیپدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد
نمایشنامههای ۱۶۱۲ (میلادی)
نمایشنامههای اقتباسشده از رویدادهای واقعی
نمایشنامههای برنده جایزه دراما دسک
نمایشنامههای تراژدی
نمایشنامههای جان وبستر
نمایشنامههای وست اند | «هاروطون ماردیروسیان» فعالیت میکردند در سال ۱۸۸۱ میلادی نخستین انجمن دوستداران تئاتر را تشکیل دادند. هدف از تشکیل انجمن مزبور کشف و پرورش استعدادهای نهفته جوانان و پیشبرد هنر تئاتر و همچنین کسب عواید و کمک مالی به مدرسه بود.
هاروطون ماردیروسیان، یکی از مؤسسان انجمن دوستداران تئاتر و از نخستین کارگردانان و نقش آفرینان تئاتر ارمنیان تهران بود. ماردیروسیان بیش از ۲۵ سال با انجمن مزبور همکاری کرد و تعداد بسیاری نمایشنامه را کارگردانی کرد، که خود نیز در آنها ایفای نقش میپرداخت.
در این میان گروهی از مترجمان ارمنی به یاری انجمن برخاستند و نمایشنامههایی از آثار نمایشنامه نویسان مشهور جهان ترجمه کرده، در اختیار انجمن مزبور نهادند. یکی از پرثمرترین مترجمان آن روزگار، هوهانس خان ماسحیان بود. او نمایشنامههایی از مولیر و ویلیام شکسپیر به زبانهای فارسی و ارمنی ترجمه کردهاست. از مشهورترین نمایشنامهها را میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
(خدعههای اسکابن، طبیب اجباری، خسیس و ازدواج اجباری)
در سال ۱۸۸۸ میلادی «قهرمان میرزا سالور عین السلطنه» (فرزند عبدالصمد عزالدوله برادر ناصرالدینشاه) در سالن تئاتر مدرسه هایگازیان ناظر اجرای نمایشنامه (خسیس اثر مولیر) بود. قهرمان میرزا در این مورد مینویسد:
در سال ۱۸۸۹ میلادی دو تن از هنرمندان تئاتر ارمنیان تفلیس به نامهای خانم «پاراندزم» و آقای «گریگور آبراهامیانس» به تهران آمدند و با همکاری هنرمندان تهرانی دو نمایشنامه از آثار مولیر را در دو شب مختلف در حضور ناصرالدینشاه اجرا کردند.
هنرمندانی که از سال ۱۸۸۱ تا ۱۸۹۷ میلادی در تئاتر ارمنیان تهران درخشیدند عبارت بودند از:(هاروتیون ماردیروسیان، سیمولوف بدروسیان، قوکاس قوکاسیان، نرسس خان و هوسیگ پاپازیان). این افراد از بنیانگذاران تئاتر در تهران بودند. از سال ۱۸۹۸ تا ۱۹۰۰ میلادی نمایشنامههای (شوشانیک، آرشاگ دوم، نرسس کبیر، خاکهای سیاه و یک سری تراژدی) بر روی صحنه آورده شد. پس از اجرای هر تراژدی یک کمدی نمایش میدادند. در این دوره نمایشنامههای مولیر بسیار مورد توجه و استقبال مردم قرار میگرفت. «وارتیتر» و «هرانوش فلیگیان»، دو خواهر هنرمند که در سال ۱۹۰۱ میلادی در تبریز ایفای نقش میکردند، در سال ۱۹۰۲ میلادی به تهران آمدند و گروه تئاتر بانوان تهران را تشکیل دادند. آن دو در سالهای ۱۹۰۲ و ۱۹۰۳ میلادی چندین نمایشنامه به روی صحنه آوردند. گروه تئاتر مزبور به دربار مظفرالدینشاه قاجار دعوت شدند. هنرنمایی آنها در دربار مورد تحسین قرار گرفت و به آنان هدایی داده شد. آن دو خواهر در سال ۱۹۰۳ میلادی به مصر رفتند.
ارمنیان تهران در سال ۱۹۰۵ میلادی در قطعه زمینی که در محله حسنآباد برای ساختن کلیسا خریداری کرده بودند، مدرسه و تالاری ساختند (محل کنونی دبستان و دبیرستان کوشش و کلیسای مریم مقدس در خیابان میرزا کوچک خان)، از آن پس ارمنیان دو تالار برای اجرای نمایشنامه در اختیار داشتند.
در ۱۹۰۹ میلادی نمایشنامه «طبیب اجباری» در تالار مدرسه ارمنیان در محله حسنآباد به روی صحنه آمد. محمدامین رسولزاده در ۲۳ ذیحجه الحرام در روزنامه ایران نو دربارهٔ اجرای نمایشنامه نوشت:
مجمع عمومی انجمن خیریه زنان ارمنی تهران در سال ۱۹۱۶ میلادی برای انتخاب اعضای هیئت مدیره تشکیل گردید. در آن جلسه تصمیم گرفته شد برای کودکان ارمنی تهران کودکستان دایر کنند. چون برای گشایش کودکستان به پول نیاز بود، در مجمع مزبور پیشنهاد شد که نمایشنامهای برای کسب درآمد به روی صحنه آورده شود. از «هُوْهانِس | صعود مقاومت پذیر آرتورو اویی نام یکی از نمایشنامههای سیاسی نمایشنامه نویس آلمانی برتولت برشت است. این نمایشنامه به نقد نظام سرمایهداری و اخلاق دولتها و مردم قرن بیست و یکم میپردازد. موضوع این نمایشنامه در مورد به قدرت رسیدن پیشبینی نشده یک دیکتاتور است. ساختار این نمایشنامه، مانند بسیاری از نمایشنامههای برشت، با سبک نمایشنامههای حماسی نوشته شده و با سبک تئاتر اپیک قابل اجراء بر روی صحنه است.
اجراء در ایران
این نمایشنامه از طرف چندین مترجم به فارسی ترجمه شده و بارها در ایران به روی صحنه رفته است.
منابع
نمایشنامههای آلمانی
نمایشنامههای برتولت برشت | محمدعلی ادیب مجلسی سیاستمدار ایرانی بود، که در دوره بیست و چهارم مجلس شورای ملی بعنوان نماینده تهران از استان تهران در مجلس شورای ملی حضور داشت.
منابع
نمایندگان دوره بیست و چهارم مجلس شورای ملی | مراسم بیست و چهارمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بهمن ۱۳۸۵ در تهران برگزار شد.
برگزیدگان
منابع
کتاب سال ایران | چونبوری ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
استان چونبوری
باشگاه فوتبال چونبوری
صفحههای ابهامزدایی مکانها | میرزا مرتضی مجتهد کرمانی از سیاستمداران ایرانی بود، که در دوره چهارم بعنوان نماینده کرمان در مجلس شورای ملی حضور داشت.
منابع
نمایندگان دوره چهارم مجلس شورای ملی
اهالی کرمان | چنتهدندانها نام یک سرده از تیره ماهیهای خراشدندان است.
منابع
تتراسانان
ماهیهای خراشدندان | امیل فرانتیشک بوریان (؛ – ) نویسنده، آهنگساز، شاعر، روزنامهنگار، خواننده، هنرپیشه، نمایشنامهنویس و کارگردان فیلم اهل جمهوری چک بود.
امیل دانشآموختهٔ هنرستان موسیقی پراگ بود و یکی از چهرههای مهم هنر آوانگارد چکسلواکی محسوب میشد.
او در سال ۱۹۲۳ به عضویت حزب کمونیست چکسلواکی درآمد و در سال ۱۹۴۱ میلادی در جریان جنگ جهانی دوم توسط نیروهای آلمان نازی دستگیر شد و به اردوگاههای کار اجباری آلمان نازی از جمله اردوگاه کار اجباری ترزینشتات، اردوگاه کار اجباری داخائو و اردوگاه کار اجباری نوینگامه فرستاده شد. او در همین حین برای زندانیان و اسرای جنگی، برنامههای فرهنگی تهیه و اجرا میکرد.
پس از جنگ او دست به تأسیس چند مرکز نمایش و اپرا در برنو و کارلین زد و پس از کودتای چکسلواکی در سال ۱۹۴۸، مدتی را به عنوان نمایندهٔ حزب کمونیست در مجلس این کشور گذراند.
آثار او که عمیقاً متأثر از دادائیسم، فوتوریسم و پوئتیسم بود، سمتوسوی چپگرایانه داشت.
وی در سال ۱۹۵۹ میلادی در پراگ درگذشت.
منابع
پیوند به بیرون
آهنگسازان اهل جمهوری چک
اعضای چکسلواکیایی حزب کمونیست
اهالی پادشاهی بوهم
اهالی پلزن
بازماندگان اردوگاه کار اجباری ترزینشتات
بازماندگان اردوگاه کار اجباری داخائو
بازماندگان اردوگاه کار اجباری نوینگامه
دادائیسم
دانشآموختگان هنرستان موسیقی پراگ
درگذشتگان ۱۹۵۹ (میلادی)
زادگان ۱۹۰۴ (میلادی)
سیاستمداران حزب کمونیست چکسلواکی
شاعران اهل جمهوری چک
شاعران سده ۲۰ (میلادی) اهل جمهوری چک
شاعران مرد اهل جمهوری چک
شاعران مرد
کارگردانان فیلم اهل جمهوری چک
کمونیستهای اهل چک
نمایشنامهنویسان اهل جمهوری چک
نمایشنامهنویسان مرد
نویسندگان مرد اهل جمهوری چک
نویسندگان واقعگرایی سوسیالیستی |
404954e1-a99d-496d-9e58-1d9a97fd7093 | تئاتر | اما در دوره انقلاب مشروطه و به ویژه پس از فتح تهران، آزادیخواهان به تأثیر اجتماعی تئاتر پی بردند و از هنر تئاتر به عنوان بهترین وسیله تربیت توده و آشنا کردن آنها به عیوب قدیم و محاسن جدید استفاده کردند. از جمله مباحثی که مورد توجه گروههای نمایشی قرار داشت، شرایط زن در خانواده و منزلت اجتماعی او بود. گروههای نمایشی تلاش میکردند تا از طریق هنر تئاتر، تماشاگران که همگی مرد بودند را به تأمل و تفکر در رفتارشان نسبت به زنان و دختران وادار کنند و در احقاق حقوق زنان آنان را یاری نمایند، تا آنجا که زن ایرانی برای نخستین بار توانست در صحنه تئاتر حضور یابد و در نمایشنامه «طبیب اجباری» نوشته مولیر به همراه بازیگران مرد در برابر ۲۵۰ نفر تماشاچی که همگی مرد بودند، بازی کند. این نمایشنامه که دربارهٔ حقوق زنان بود، توسط گروه نمایشی ارمنیان و در مدرسه ارمنیان تهران اجرا شد. | نمایشنامه طبیب اجباری توسط چه گروهی اولین بار اجرا شد؟ | false | {
"answer_start": [
730
],
"text": [
"ارمنیان"
]
} | خود حرکت بزرگ و ثمر بخشی در تاریخچه حضور زنان در تئاتر است اما به هرحال تنها زنان غیر مسلمان و غیر ایرانی در آن حضور داشتند و هرگز هیچ زن ایرانی در این نمایشها پا به صحنه نگذاشت و تابوی حضور زنان ایرانی درتئاتر تا مدتها بعد شکسته نشد.
اما در دوره انقلاب مشروطه و به ویژه پس از فتح تهران، آزادیخواهان به تأثیر اجتماعی تئاتر پی بردند و از هنر تئاتر به عنوان بهترین وسیله تربیت توده و آشنا کردن آنها به عیوب قدیم و محاسن جدید استفاده کردند. از جمله مباحثی که مورد توجه گروههای نمایشی قرار داشت، شرایط زن در خانواده و منزلت اجتماعی او بود. گروههای نمایشی تلاش میکردند تا از طریق هنر تئاتر، تماشاگران که همگی مرد بودند را به تأمل و تفکر در رفتارشان نسبت به زنان و دختران وادار کنند و در احقاق حقوق زنان آنان را یاری نمایند، تا آنجا که زن ایرانی برای نخستین بار توانست در صحنه تئاتر حضور یابد و در نمایشنامه «طبیب اجباری» نوشته مولیر به همراه بازیگران مرد در برابر ۲۵۰ نفر تماشاچی که همگی مرد بودند، بازی کند. این نمایشنامه که دربارهٔ حقوق زنان بود، توسط گروه نمایشی ارمنیان و در مدرسه ارمنیان تهران اجرا شد."
نخستین تماشاخانه ایران در جمادیالثانی۱۳۰۳ه. ق[۱۲۶۳ه.ش] افتتاح شد، اما هنر تئاتر در ایران، هنری کاملاً مردانه بود، زیرا نه تنها زنان نمیتوانستند در صحنه تئاتر ظاهر شوند و مردان ایفاگر نقشهای آنان بودند، بلکه حتی اجازه حضور در تماشاخانه و مشاهده تئاتر را نیز نداشتند. با این حال، در دوره اول مجلس شورای ملی، تنی چند از زنان علاقهمندی خود را به هنر تئاتر به عنوان یک عمل اجتماعی هدفمند آشکار کردند.
در سال ۱۳۱۴ «کانون بانوان» تشکیل شد. این کانون در فعالیتهای خود تعدادی نمایشنامه هم روی صحنه آورد که همه آنان در جهت پیشرفت و تمدنخواهی زنان بود. در نیمه دوم سال۱۳۰۲شمسی «مجمع فرهنگی و هنری پیک سعادت نسوان» به همت «ساری امانی» در رشت تأسیس شد و اولین نمایشنامه خود را در ۲۵ اسفند ۱۳۰۲با نام «عروسی دختر فروشی» در پنج پرده در تماشاخانه «اولوش بیک» به اجرا گذاشت.
این نمایش وضع نامطلوب زنان و دختران ایران را در خطه شمال مورد انتقاد قرار داده بود. اکثر نقشهای این نمایشنامه را زنان اجرا کرده بودند. متن نمایشنامه دقیقاً گزارشی از زندگی زنان آن دوران است و مانند اکثر نمایشنامههایی که توسط این مجمع به مورد تماشا گذاشته میشد، به محرومیت و نقض حقوق زنان تأکید زیادی شده بود. اما مهم این جاست که متن این نمایشنامههای زنانه- که توسط زنان نوشته میشد –تنها حق حضور در جمعیتهای زنان را داشته و تنها برای زنان به شکلی خصوصی اجرا میشد. چرا که به دلیل شرایط اجتماعی و مذهبی آن دوران، مردان دخالت آشکاری در این فعالیتها نداشتند و این زنان هنردوست و روشنفکر را با بدترین القاب مورد توهین و تحقیر و حتی ضرب و شتم قرار میدادند. اما زنان در برابر تمامی این ناملایمات تسلیم نشده و در این راه، قدمهای بزرگی برداشتند. زنان هنرمند، خود نمایشنامه مینوشتند تا در این نمایشنامهها به طرح مسائل زنان بپردازند و این نمایشها را برای زنان و دختران اجرا میکردند. اما متأسفانه جامعه مرد سالار | عمومی
میرزا برگزیدهٔ محرومالوکاله
طبیب اجباری
وصلتهای گوناگون
نوروزشکن یا قهرمان میرزا دلسوز
پانویس
منابع
نمایشنامه نویسان ایران ۱:از میرزا فتجعلی آخوندزاده تا بهرام بیضایی / منصور خلج. -تهران:اختران، ۱۳۸۱
امجد، حمید. تئاتر قرن سیزدهم. نیلا، ۱۳۸۷
زادگان ۱۲۵۳
نمایشنامهنویسان مرد اهل ایران
نمایشنامهنویسان سده ۱۳ اهل ایران
نمایشنامهنویسان فارسیزبان سده ۱۳
درگذشتگان ۱۳۰۹ | «هاروطون ماردیروسیان» فعالیت میکردند در سال ۱۸۸۱ میلادی نخستین انجمن دوستداران تئاتر را تشکیل دادند. هدف از تشکیل انجمن مزبور کشف و پرورش استعدادهای نهفته جوانان و پیشبرد هنر تئاتر و همچنین کسب عواید و کمک مالی به مدرسه بود.
هاروطون ماردیروسیان، یکی از مؤسسان انجمن دوستداران تئاتر و از نخستین کارگردانان و نقش آفرینان تئاتر ارمنیان تهران بود. ماردیروسیان بیش از ۲۵ سال با انجمن مزبور همکاری کرد و تعداد بسیاری نمایشنامه را کارگردانی کرد، که خود نیز در آنها ایفای نقش میپرداخت.
در این میان گروهی از مترجمان ارمنی به یاری انجمن برخاستند و نمایشنامههایی از آثار نمایشنامه نویسان مشهور جهان ترجمه کرده، در اختیار انجمن مزبور نهادند. یکی از پرثمرترین مترجمان آن روزگار، هوهانس خان ماسحیان بود. او نمایشنامههایی از مولیر و ویلیام شکسپیر به زبانهای فارسی و ارمنی ترجمه کردهاست. از مشهورترین نمایشنامهها را میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
(خدعههای اسکابن، طبیب اجباری، خسیس و ازدواج اجباری)
در سال ۱۸۸۸ میلادی «قهرمان میرزا سالور عین السلطنه» (فرزند عبدالصمد عزالدوله برادر ناصرالدینشاه) در سالن تئاتر مدرسه هایگازیان ناظر اجرای نمایشنامه (خسیس اثر مولیر) بود. قهرمان میرزا در این مورد مینویسد:
در سال ۱۸۸۹ میلادی دو تن از هنرمندان تئاتر ارمنیان تفلیس به نامهای خانم «پاراندزم» و آقای «گریگور آبراهامیانس» به تهران آمدند و با همکاری هنرمندان تهرانی دو نمایشنامه از آثار مولیر را در دو شب مختلف در حضور ناصرالدینشاه اجرا کردند.
هنرمندانی که از سال ۱۸۸۱ تا ۱۸۹۷ میلادی در تئاتر ارمنیان تهران درخشیدند عبارت بودند از:(هاروتیون ماردیروسیان، سیمولوف بدروسیان، قوکاس قوکاسیان، نرسس خان و هوسیگ پاپازیان). این افراد از بنیانگذاران تئاتر در تهران بودند. از سال ۱۸۹۸ تا ۱۹۰۰ میلادی نمایشنامههای (شوشانیک، آرشاگ دوم، نرسس کبیر، خاکهای سیاه و یک سری تراژدی) بر روی صحنه آورده شد. پس از اجرای هر تراژدی یک کمدی نمایش میدادند. در این دوره نمایشنامههای مولیر بسیار مورد توجه و استقبال مردم قرار میگرفت. «وارتیتر» و «هرانوش فلیگیان»، دو خواهر هنرمند که در سال ۱۹۰۱ میلادی در تبریز ایفای نقش میکردند، در سال ۱۹۰۲ میلادی به تهران آمدند و گروه تئاتر بانوان تهران را تشکیل دادند. آن دو در سالهای ۱۹۰۲ و ۱۹۰۳ میلادی چندین نمایشنامه به روی صحنه آوردند. گروه تئاتر مزبور به دربار مظفرالدینشاه قاجار دعوت شدند. هنرنمایی آنها در دربار مورد تحسین قرار گرفت و به آنان هدایی داده شد. آن دو خواهر در سال ۱۹۰۳ میلادی به مصر رفتند.
ارمنیان تهران در سال ۱۹۰۵ میلادی در قطعه زمینی که در محله حسنآباد برای ساختن کلیسا خریداری کرده بودند، مدرسه و تالاری ساختند (محل کنونی دبستان و دبیرستان کوشش و کلیسای مریم مقدس در خیابان میرزا کوچک خان)، از آن پس ارمنیان دو تالار برای اجرای نمایشنامه در اختیار داشتند.
در ۱۹۰۹ میلادی نمایشنامه «طبیب اجباری» در تالار مدرسه ارمنیان در محله حسنآباد به روی صحنه آمد. محمدامین رسولزاده در ۲۳ ذیحجه الحرام در روزنامه ایران نو دربارهٔ اجرای نمایشنامه نوشت:
مجمع عمومی انجمن خیریه زنان ارمنی تهران در سال ۱۹۱۶ میلادی برای انتخاب اعضای هیئت مدیره تشکیل گردید. در آن جلسه تصمیم گرفته شد برای کودکان ارمنی تهران کودکستان دایر کنند. چون برای گشایش کودکستان به پول نیاز بود، در مجمع مزبور پیشنهاد شد که نمایشنامهای برای کسب درآمد به روی صحنه آورده شود. از «هُوْهانِس | ناتالکا پولتاوکا (ناتالکا از پولتاوا) یک نمایشنامهٔ اوکراینی نوشتهٔ ایوان کوتلیارفسکی است.
اُپرا در ۲ پرده، ناتالکا پولتاوکا، آخرین اجرای برنامهریزی شده توسط شرکت اپرای کییف در خانهٔ اپرای ملی اوکراین به نام تاراس شوچنکو در کییف، پیش از تهاجم روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ میلادی بود.
تاریخچه
ناتالکا پولتاوکا (ناتالکا از پولتاوا) یک نمایشنامهٔ اوکراینی نوشتهٔ ایوان کوتلیارفسکی است.
این نمایشنامه در سال ۱۸۱۹ میلادی به زبان اوکراینی نوشته شد و اولین بار در سال ۱۸۲۱ میلادی در شهر خارکیف اجرا شد، اگرچه تا سال ۱۸۳۸ میلادی به صورت چاپی در دسترس نبود. این نمایشنامه به عنوان پایهای برای اُپرت ناتالکا پولتاوکا اثر آهنگساز اوکراینی مایکولا لیسنکو بوده و همچنین تعدادی فیلم در اوکراین و خارج از کشور ساخته شده است. این نمایشنامه دارای ویژگیهای شاعرانهٔ کلاسیک است و همچنین، مطابق با روح تولد دوبارهٔ ملی اوکراین در دورهای که در آن نوشته شده است، و علاقۀ خاصی به زندگی مردم و دهقانان عادی اوکراین دارد. این عنصر اخیر، دلیل محبوبیت زیاد آن در اوکراین چه در زمان نگارش آن و چه در عصر حاضر، و همچنین تأثیر آن بر توسعهٔ ادبیات نمایشی اوکراین در قرن ۱۹ میلادی است.
طرح داستانی
نمایشنامه، تلاشها و مصائب ناتالکا و پیتر (پترو) را دنبال میکند. دلباختگان قصد ازدواج دارند. با این حال، پدر ناتالکا ازدواج را تأیید نمیکند، زیرا پترو به اندازهٔ کافی ثروتمند نیست که بتواند از ناتالکا به روشی که او لایق میداند، نگهداری کند. پترو میرود تا ثروت لازم را به دست آورد. در این بین، پدر ناتالکا میمیرد، و خانواده خود را در فقر میگذارد؛ خانواده مجبور میشوند به اقامتگاههای دهقانان فقیر بروند. به مدت پنج سال بدون هیچ خبری از پترو، ناتالکا تسلیم خواستههای مادرش میشود و در نهایت پیشنهاد ازدواج بعدی را میپذیرد که اتفاقاً از سوی یک مرد مسن با مقام دولتی، اما نسبتاً ثروتمند است. پترو با مال اندکی که به دست آورده باز میگردد و متوجه میشود که معشوقش به شخص دیگری قول ازدواج داده است. تنش افزایش مییابد تا زمانی که عاشقان بار دیگر همدل میشوند. از جمله شرایط تراژیک آشکارِ گرفتاری عاشق، نقش برجستهٔ طنز روستایی از مقام روسی شدهٔ دولت اوکراین است که به زبانی شکسته صحبت میکند و تلاش دارد به شیوهای ناموفق از زبان مقامات روسی آن روز تقلید کند. در نهایت، عشق واقعی بر همه پیروز میشود.
اقتباسهای سینمایی
این نمایشنامه به صورت فیلمی اقتباسی ساخته شد که در ۲۴ دسامبر ۱۹۳۶ میلادی در اوکراین اکران شد. فیلم توسط ایوان کاوالریدزه کارگردانی شد. این فیلم اولین اقتباس از یک اُپرت تولید شده در اتحاد جماهیر شوروی سابق بود. فیلم دیگری به کارگردانی واسیل آورامنکو، آمریکایی اوکراینی، یک سال بعد در ۱۴ فوریه ۱۹۳۷ میلادی در ایالات متحدهٔ آمریکا اکران شد. این اولین فیلم اوکراینی زبان بود که در ایالات متحدهٔ آمریکا تولید شد.
اقتباس اُپرایی
اگرچه اولین نسخهٔ نمایشنامه در سال ۱۸۱۹ میلادی حاوی تعدادی آهنگ فولکلور اوکراینی بود که در قسمتهای مختلف اثر خوانده میشد، اما اولین اقتباس موسیقایی شناخته شده از نمایشنامه، توسط: آ. بارسیتسکی نوازندهٔ اهل خارکیف ساخته شد و در سال ۱۸۳۳ میلادی منتشر شد. نمایشنامه با بازی میخائیل شپکین در نقش ویبورنی در سال ۱۸۳۰ میلادی در مسکو | انسان و امیال (، ) نمایشنامهای از میخائیل لرمانتوف است که در سال ۱۸۳۰ نوشته شد و اولین بار در سن پترزبورگ در سال ۱۸۸۰ توسط پیوتر یفرموف به عنوان بخشی از مجموعه درامهای اولیه توسط لرمانتوف منتشر شد.
منابع
آثار ۱۸۸۰ (میلادی)
نمایشنامههای ۱۸۸۰ (میلادی) | شده از نمایشنامه، توسط: آ. بارسیتسکی نوازندهٔ اهل خارکیف ساخته شد و در سال ۱۸۳۳ میلادی منتشر شد. نمایشنامه با بازی میخائیل شپکین در نقش ویبورنی در سال ۱۸۳۰ میلادی در مسکو با موسیقی تنظیم شده توسط: آ. گوریانوف، اول نوازندهٔ ویولن و بعدها رهبر ارکستر اجرا شد. تنظیمهای بعدی توسط آ. یدلیچکا، ام. واسیلیف و دیگران انجام شد.
در سال ۱۸۸۹ میلادی نسخهای از آهنگساز اوکراینی مایکولا لیسنکو برای اولین بار به نمایش درآمد. این نسخه تمام نسخههای پیشین کار را غافلگیر کرد. لیسنکو آهنگهای اصلی را که طولانی بودند، از نمایشنامه گرفت و همراهی ارکستر را برای این آهنگها و رقصهای محلی در نمایشنامه نوشت. او درهمتنیدگی موسیقایی را با تولید موسیقی پسزمینه به بخشهایی بزرگ تبدیل کرد. آهنگها به آریا تبدیل شدند، یک اوورتور و وقفهٔ موسیقی اضافه شد که به روح نمایشنامه کوتلیاروفسکی وفادار ماند. اگرچه نسخهٔ لیسنکو معمولاً به عنوان یک اُپرت طبقهبندی میشود، اما بیشتر به یک اُپرا-کمیک نزدیک است و شامل گسترههای طولانی دیالوگ گفتاری است.
منابع
فرهنگ در اوکراین
موسیقی اوکراین
نمایشنامههای مورد اقتباس در اپرا | ماهی چشمآبی بالهسرخ نام یک گونه از تیره رنگماهی است.
منابع
بازبینی گمر زیستشناسی
زیواگان وضعیت قانون بقای طبیعت
سردههای ماهیان با آرایه تکنماد
کوئینزلند مرکزی
ماهیان توصیفشده در ۱۹۹۱ (میلادی)
ماهیان چشمآبی
ماهیان استرالیا | فرشتهماهی نقابدار نام یک گونه از سرده فرشتهماهیهای چنگی است.
منابع
پیوند به بیرون
فرشتهماهیان
ماهیان توصیفشده در ۱۹۷۵ (میلادی)
ماهیان هاوایی | چشمکبوتری باتلاقی نام یک گونه از تیره چشمکبوتریان است.
منابع
چشمکبوتریان | چشمآبی ترانما نام یک گونه از سرده ماهیهای چشمآبی است.
منابع
سرده ماهیهای چشمآبی
ماهیان توصیفشده در ۱۹۹۸ (میلادی)
ماهیان گینه نو |
cc15c16c-d67d-4582-b377-de0f4ac3d729 | تئاتر | اما در دوره انقلاب مشروطه و به ویژه پس از فتح تهران، آزادیخواهان به تأثیر اجتماعی تئاتر پی بردند و از هنر تئاتر به عنوان بهترین وسیله تربیت توده و آشنا کردن آنها به عیوب قدیم و محاسن جدید استفاده کردند. از جمله مباحثی که مورد توجه گروههای نمایشی قرار داشت، شرایط زن در خانواده و منزلت اجتماعی او بود. گروههای نمایشی تلاش میکردند تا از طریق هنر تئاتر، تماشاگران که همگی مرد بودند را به تأمل و تفکر در رفتارشان نسبت به زنان و دختران وادار کنند و در احقاق حقوق زنان آنان را یاری نمایند، تا آنجا که زن ایرانی برای نخستین بار توانست در صحنه تئاتر حضور یابد و در نمایشنامه «طبیب اجباری» نوشته مولیر به همراه بازیگران مرد در برابر ۲۵۰ نفر تماشاچی که همگی مرد بودند، بازی کند. این نمایشنامه که دربارهٔ حقوق زنان بود، توسط گروه نمایشی ارمنیان و در مدرسه ارمنیان تهران اجرا شد. | تماشاگران تاتر چه جنسی بودند؟ | false | {
"answer_start": [
373
],
"text": [
"مرد"
]
} | تحقیر شهوانی یا تحقیر اروتیک به تحقیر روانیای میگویند که با رضایت طرفین برای ایجاد هیجان شهوانی یا برانگیختگی جنسی انجام میشود. این هیجان و برانگیختگی جنسی میتواند در فرد تحقیر کننده یا فرد تحقیر شونده یا هردوی آنها ایجاد شود و آن ها به لذت جنسی برسند. این رفتار گاهی در حضور تماشاگران در فیلمهای پورنوگرافی و وببینها انجام میشود. این رفتار ممکن است به عنوان بخشی از خفتبندی و دیگر بازیگریهای جنسی انجام شود و نیز ممکن است شامل تحریک فیزیکی اندامهای تناسلی (یا دیگر بخشهای حساس بدن) نیز بشود.
اصطلاحات و بررسی اجمالی
رایجترین نام برای فرد تحقیر شونده، پایین و برای فرد تحقیر کننده بالا است. این نامها اصطلاحاتی استاندارد هستند که عموماً در رابطه سروری-بردگی استفاده میشوند و تنها مخصوص تحقیر جنسی نیستند.
اگر فرد تحقیر کننده مرد باشد، مستر و اگر زن باشد، میسترس خوانده میشود.
برای فرد تحقیر شونده، چه مرد و چه زن، از اصطلاحات برده، زیر و مطیع استفاده میشود.
با اینکه تحقیر شهوانی ممکن است گاهی بخشی از فعالیتهای سروری-بردگی باشد، اما خود سروری-بردگی نیست زیرا فرد تحقیر شونده لزوماً به دنبال فرمانگرفتن نیست. تحقیر شهوانی در واقع نوعی تحمیل جنسی است و تحقیر شونده پیش از هرچیز به دنبال تحقیر شدن است. تحقیر جنسی دامنه گستردهای از رفتارهای جنسی شامل فتیش پا، فتیش پستان، فتیش کفش، بدنپرستی، درکونی، خفتبندی و بسیاری از فعالیتهای دیگر بیدیاسام را دربرمیگیرد. تحقیر میتواند به سادگی فعالیتی مانند بوسیدن و ماساژ پا برای کسب آمادگی قبل از آمیزش جنسی باشد یا به پیچیدگی نقشبازی کردن مکانهای عمومی.
جستارهای وابسته
بیدیاسام
تحقیر پنیس کوچک
شکنجه کیر و خایه
شکنجه مهبل
شکنجه پستان
منابع
اصطلاحات بیدیاسام
سکسشناسی
کنشهای جنسی | چاسماتوفیلوم نام یک سرده از تیره علففرشیان است.
منابع
پیوند به بیرون
گیاگان آفریقای جنوبی
علففرشیان | نمایش جنسی شکلی از اجرای زنده است که در آن یک یا چند اجراکننده درگیر نوعی فعالیت جنسی روی صحنه برای سرگرمی یا رضایت جنسی تماشاگران هستند. دستمزد اجراکنندگان یا توسط تماشاگران یا توسط برگزارکنندگان نمایش پرداخت میشود.
تاریخچه
نمایش های جنسی تاریخ طولانی دارند و به دوران باستان باز می گردد. به عنوان مثال، در یونان باستان، گاهی نمایشهای جنسی در نمایشنامه ها و جشن های بزرگداشت خدای دیونیسوس گنجانده می شد. به طور مشابه، در روم باستان، گاهی نمایشهای جنسی در میهمانیها و جشنها برگزار می شد. در قرون بعدی، تماشاگران جنسی با تغییرات فرهنگی و اجتماعی تغییر کردند. در قرن نوزدهم، جنبش Belle Époque یا دوران زیبا در اروپا به نمایشهای کابارهای با نمایش رقصندگان و اجراهای جنسی، مانند مولن روژ معروف در پاریس منجر شد. در قرن بیستم، نمایش های جنسی با ظهور سینمای اروتیک و پورنوگرافیک، و همچنین نمایش های استریپتیز و بورلسک به تکامل خود ادامه دادند.
محتوا
یک اجرا میتواند شامل اعمال واقعی خودارضایی یا شبیهسازی شده خودتحریکی و/یا فعالیت جنسی با مجری دیگر باشد. اجرا میتواند به سبک تئاتر باشد یا میتواند به سبک شهر فرنگ باشد. یکی از محبوبترین شکلهای نمایش جنسی، اجرای وبکم است که در آن بیننده میتواند مدلهای وبکم را در زمان واقعی مشاهده کرده و با آنها تعامل داشته باشد.
نمایشهای جنسی از سرگرمیهایی مانند استریپتیز، رقص میله و لپدنس که غیر از درآوردن لباس و رقص برهنه یا نیمه برهنه، فعالیت جنسی را در بر نمیگیرند، متمایز میشوند. فعالیت جنسی در نمایشهای جنسی نیز از روسپیگری یا تنفروشی واقعی به این دلیل متمایز است که اجراکننده معمولاً فقط با اجراکننده دیگر و نه با تماشاگران یا مشتریان پرداخت کننده در فعالیتهای جنسی شرکت میکنند. نمایشهای جنسی میتوانند با بخشهای دیگر صنعت سکس همپوشانی داشته باشند. به عنوان مثال، یک استریپ کلاب نیز میتواند نمایشهای جنسی زنده ارائه کند و و یک فاحشه ممکن است برای جلب رضایت یک حامی پیشنهاد انجام اعمال جنسی با روسپی دیگر را بدهد.
انواع نمایشهای جنسی
انواع مختلفی از نمایشهای جنسی وجود دارد، از جمله:
استریپتیز: نوعی اجرا که در آن فرد به تدریج در مقابل تماشاچیان معمولاً در حین رقصیدن یا انجام حرکات شهوانی لباس خود را درمیآورد. این نوع اجرا در کلوپها و بارها رایج است.
بورلسک: شکلی از اجرای کمیک و اروتیک که عناصری از تئاتر، رقص و موسیقی را ترکیب میکند. نوازندگان بورلسک اغلب کنشها و اجراهای استریپتیز طنز یا پارودی انجام میدهند.
نمایش پیپ: نوعی نمایش جنسی که در آن بینندگان افرادی را که در حال انجام اعمال جنسی یا شهوانی از طریق یک باز یا پنجره کوچک هستند تماشا میکنند.
سکس زنده: نمایشی که در آن افراد به صورت زنده در مقابل تماشاچیان اعمال جنسی انجام میدهند. این نمایشها را میتوان در کلوبهای جنسی منتخب، تئاترهای بزرگسالان و رویدادهای ویژه یافت.
وبکم: نوعی نمایش جنسی که به صورت آنلاین پخش میشود، که در آن مدلهای وبکم با بینندگان تعامل میکنند و در ازای دریافت انعام یا پرداخت، اعمال شهوانی یا جنسی انجام میدهند. سایتهای وب کم بزرگسالان در اوایل قرن بیست و یکم با گسترش اینترنت محبوب شدند.
مکانها
در دهه ۱۹۵۰ در هاوانا، کوبا، در دوران ریاست جمهوری دوم فولخنسیو | ۴۸۴ چهارصد و هشتاد و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۸۴
سده ۵ | چارگوشماهی نرم نام یک تیره از راسته چارگوشماهیسانان است.
منابع
پیوند به بیرون
خانوادههای سفرهماهی | چنتهدندانها نام یک سرده از تیره ماهیهای خراشدندان است.
منابع
تتراسانان
ماهیهای خراشدندان | ۴۸۸ چهارصد و هشتاد و هشتمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۸۸
سده ۵ | ۴۸۹ چهارصد و هشتاد و نهمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۸۹
سده ۵ | الهام جعفرنژاد بازیگر سینما و تلویزیون و دوبلور و گوینده رادیو است.
فیلمشناسی
فیلمهای سینمایی
تله فیلمها
سریالهای تلویزیونی
صداپیشگی و دوبلاژ
فیلم سینمایی
سریال
انیمیشن و کارتون
جوایز و افتخارات
دریافت تقدیر نامه از چهارمین جشنواره تاتر بانوان ۱۳۸۳ برای نمایش قایقران.
دریافت تقدیر نامه و لوح از چهارمین جشنواره تاتر رضوی ۱۳۸۵ برای تاتر باده خاص.
دریافت جایزه بازیگری از جشنواره عاشوراییان ۱۳۸۷ برای تاتر آوا.
دریافت جایزه بازیگری، دیپلم افتخار، تندیس بازیگری از هفتمین جشن بازیگر ۱۳۸۹ برای بازی در تاتر «اسبهای پشت پنجره».
جایزه دیگر در سال ۸۹ تمبری قیمت دار و معتبر بود که با عنوان «بهترین بازیگر سال» اداره پست ایران برای ایشان به چاپ رساند.
منابع
افراد زنده
اهالی تهران
بازیگران زن اهل تهران
بازیگران زن تلویزیونی اهل ایران
بازیگران زن فیلم اهل ایران
صداپیشگان زن اهل ایران
زادگان ۱۳۵۰ | ۴۰ (میلادی) چهلمین سال تقویم میلادی است.
مناسبتها
رویدادها
وردان با عنوان اشک نوزدهم پادشاه اشکانیان شد.
زادگان
درگذشتگان
۴۰ (میلادی) |
f76b7d00-315a-438e-910d-6f9f4dd90f17 | تئاتر | اما در دوره انقلاب مشروطه و به ویژه پس از فتح تهران، آزادیخواهان به تأثیر اجتماعی تئاتر پی بردند و از هنر تئاتر به عنوان بهترین وسیله تربیت توده و آشنا کردن آنها به عیوب قدیم و محاسن جدید استفاده کردند. از جمله مباحثی که مورد توجه گروههای نمایشی قرار داشت، شرایط زن در خانواده و منزلت اجتماعی او بود. گروههای نمایشی تلاش میکردند تا از طریق هنر تئاتر، تماشاگران که همگی مرد بودند را به تأمل و تفکر در رفتارشان نسبت به زنان و دختران وادار کنند و در احقاق حقوق زنان آنان را یاری نمایند، تا آنجا که زن ایرانی برای نخستین بار توانست در صحنه تئاتر حضور یابد و در نمایشنامه «طبیب اجباری» نوشته مولیر به همراه بازیگران مرد در برابر ۲۵۰ نفر تماشاچی که همگی مرد بودند، بازی کند. این نمایشنامه که دربارهٔ حقوق زنان بود، توسط گروه نمایشی ارمنیان و در مدرسه ارمنیان تهران اجرا شد. | هدف ازادی خواهن از استفاده از تاتر چه بود؟ | false | {
"answer_start": [
121
],
"text": [
"بهترین وسیله تربیت توده و آشنا کردن آنها به عیوب قدیم و محاسن جدید"
]
} | تاتر، نمازخانه، دکه کپی و تکثیر و یک محوطه فضای سبز میباشد که به پارک معدن معروف است.
منابع
پیوند به بیرون
دانشکده معدن، متالورژی و نفت دانشگاه صنعتی امیرکبیر
دانشکدههای دانشگاه صنعتی امیرکبیر | ۷۴۹ هفتصد و چهل و نهمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۷۴۹
سده ۸ | ۴۷۵ چهارصد و هفتاد و پنجمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۷۵
سده ۵ | درخواست اطلاعات () (RFI) یک فرایند مرسوم تجاری است که هدف آن جمعآوری اطلاعات مکتوب در مورد تواناییهای تأمین کنندگان مختلف است. معمولاً از قالبی پیروی میکند که میتواند برای اهداف مقایسه ای استفاده شود.
RFI در ابتدا برای جمعآوری اطلاعات برای کمک به تصمیمگیری در مورد اقدامات بعدی استفاده میشود؛ بنابراین RFI به ندرت مراحل نهایی هستندو در عوض اغلب در ترکیب با درخواست پیشنهاد (RFP)، درخواست مناقصه (RFT) و درخواست قیمت (RFQ) استفاده میشود. علاوه بر جمعآوری اطلاعات اساسی، RFI غالباً به عنوان درخواست ارسال شده به پایگاه گستردهای از تأمین کنندگان بالقوه به منظور بررسی تأمین کنندگان، توسعه استراتژی، ایجاد پایگاه داده و آمادهسازی برای RFP , RFT یا RFQ استفاده میشود.
اجزای اضافی
قالب دقیق RFI بسته به اینکه چه اطلاعاتی درخواست میشود متفاوت خواهد بود، اما متداولترین عناصر موجود در RFI صنعت ساخت و ساز شامل موارد زیر است:
هدف / خلاصه
جدول زمانی
صفحه داستان یا تصاویر
تحویل دادنی هاحداقل
معیارهای ارزیابی
شرایط پرداخت
منابع
تهیه | قلعه چهارگوشه () آثار باستانی دارای اهمیت ملی واقع در قسمت شهر قدیمی باکو میباشد. این قلعه به عنوان دژ دفاعی در قرن ۱۴ میلادی بنا شد.
دربارهٔ قلعه
این دژهای عظیمالجثه دفاعی، جهت دفاع از عظمت و پایداری قلعههای شهر قدیمی و تسهیل سیستم دفاعی، هنگام ساخت استحکامهای دفاعی باکو در قرون وسطی بنا گردید. به نوشتههای مؤلفان قرون وسطایی، در شهر باکو یک برج چهارگوشه قلعهمانند وجود داشت، که در میان ۷۰ قلعه نیم دایره و دیوارهای قلعه شمالی قرار میگرفت. در قرون وسطی، این دژ چه در دوران صلح و چه جنگ، به عنوان زرادخانه مورد استفاده بود.
این دژ بابت دو منظور بنا شد: اولین هدف این بود، که با گسترش حیطهٔ رصد برای تقویت ظرفیت دفاعی باکو از سمت شمال کل منطقه تحت دیدبانی نیروهای دفاعی قرار بگیرد. دومی هدف نیز استفاده از این برج به عنوان زرادخانه بود.
در سال ۲۰۱۴م. برج چهارگوشه تحت بازسازیهای همهجانبه از سوی ادارهٔ دولتی منطقهٔ حفاظت شدهٔ ایچریشهر واقع گردید، که پس از تکمیل آن، برج تحت عنوان «قلعه هنر» به عنوان «مرکز هنر سنتی ایچریشهر» شروع به کار نمود.
نگارخانه
جستارهای وابسته
ایچریشهر
منابع
جاذبههای گردشگری جمهوری آذربایجان
جاذبههای گردشگری در باکو
ساختمانها و سازهها در باکو
ساختمانها و سازههای کاملشده در سده ۱۴ (میلادی)
فرهنگ در جمهوری آذربایجان
قلعهها و دژها در جمهوری آذربایجان
یادبودها و یادوارهها در جمهوری آذربایجان | پایانشناسی در زیستشناسی Teleology in biology استفاده از زبان هدفمحوری در گزارشهای سازگاری فرگشتی است که برخی زیستشناسان و فیلسوفان علم آن را مشکلساز میدانند. اصطلاح تلهئونومی نیز مطرح شده است. پیش از داروین ، جانداران موجود در نظر گرفته میشدند زیرا خدا آنها را طراحی کرده و آفریده بود. ویژگیهای آنها مانند چشمها توسط الهیات طبیعی به گونهای ساخته شده است که به آنها توانایی میدهد تا وظایف خود مانند دیدن را انجام دهند. زیستشناسان فرگشتی اغلب از فرمولهای غایتشناختی مشابهی استفاده میکنند که هدف را فرامیخوانند، اما اینها به جای هدفهای واقعی، چه آگاهانه و چه ناآگاهانه، دلالت بر انتخاب طبیعی دارند. زیستشناسان و اندیشمندان دینی معتقد بودند که تکامل خود به نوعی هدفدار (فرگشت هدفمند) بوده و در نسخههای زندگیباوری ، توسط نیروی زندگی هدفمند هدایت میشود. با فرگشت توسط انتخاب طبیعی که بر روی تغییرهای ارثی عمل میکند، استفاده از پایانشناسی در زیستشناسی انتقادهایی را به خود جلب کرده است و تلاش شده است تا به دانشآموزان آموزش داده شود که از زبان پایانشناسی پرهیز کنند.
فلسفه زیستشناسی
زیستشناسی فرگشتی
علیت
غایتشناسی | ۴۷۹ چهارصد و هفتاد و نهمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۷۹
سده ۵ | الهام جعفرنژاد بازیگر سینما و تلویزیون و دوبلور و گوینده رادیو است.
فیلمشناسی
فیلمهای سینمایی
تله فیلمها
سریالهای تلویزیونی
صداپیشگی و دوبلاژ
فیلم سینمایی
سریال
انیمیشن و کارتون
جوایز و افتخارات
دریافت تقدیر نامه از چهارمین جشنواره تاتر بانوان ۱۳۸۳ برای نمایش قایقران.
دریافت تقدیر نامه و لوح از چهارمین جشنواره تاتر رضوی ۱۳۸۵ برای تاتر باده خاص.
دریافت جایزه بازیگری از جشنواره عاشوراییان ۱۳۸۷ برای تاتر آوا.
دریافت جایزه بازیگری، دیپلم افتخار، تندیس بازیگری از هفتمین جشن بازیگر ۱۳۸۹ برای بازی در تاتر «اسبهای پشت پنجره».
جایزه دیگر در سال ۸۹ تمبری قیمت دار و معتبر بود که با عنوان «بهترین بازیگر سال» اداره پست ایران برای ایشان به چاپ رساند.
منابع
افراد زنده
اهالی تهران
بازیگران زن اهل تهران
بازیگران زن تلویزیونی اهل ایران
بازیگران زن فیلم اهل ایران
صداپیشگان زن اهل ایران
زادگان ۱۳۵۰ | ۴۷۴ چهارصد و هفتاد و چهارمین سال هجری خورشیدی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۴۷۴
سده ۵ | چنتهدندانها نام یک سرده از تیره ماهیهای خراشدندان است.
منابع
تتراسانان
ماهیهای خراشدندان |
7cbe39a8-7b2e-4127-b324-20ec10949b52 | تئاتر | اما در دوره انقلاب مشروطه و به ویژه پس از فتح تهران، آزادیخواهان به تأثیر اجتماعی تئاتر پی بردند و از هنر تئاتر به عنوان بهترین وسیله تربیت توده و آشنا کردن آنها به عیوب قدیم و محاسن جدید استفاده کردند. از جمله مباحثی که مورد توجه گروههای نمایشی قرار داشت، شرایط زن در خانواده و منزلت اجتماعی او بود. گروههای نمایشی تلاش میکردند تا از طریق هنر تئاتر، تماشاگران که همگی مرد بودند را به تأمل و تفکر در رفتارشان نسبت به زنان و دختران وادار کنند و در احقاق حقوق زنان آنان را یاری نمایند، تا آنجا که زن ایرانی برای نخستین بار توانست در صحنه تئاتر حضور یابد و در نمایشنامه «طبیب اجباری» نوشته مولیر به همراه بازیگران مرد در برابر ۲۵۰ نفر تماشاچی که همگی مرد بودند، بازی کند. این نمایشنامه که دربارهٔ حقوق زنان بود، توسط گروه نمایشی ارمنیان و در مدرسه ارمنیان تهران اجرا شد. | چه کسانی پس از دوران انقلاب در اجتماع تاثیر گذاشتند؟ | false | {
"answer_start": [
53
],
"text": [
"آزادیخواهان"
]
} | سینایی، کامران شیردل، داریوش مهرجویی، ناصر تقوایی، مسعود کیمیایی، علی حاتمی، امیر نادری ،فریدون گله، بهمن فرمان آرا، خسرو هریتاش، پرویز کیمیاوی و… از کسانی بودند که با بهانههای غیرتجاری نقشی درخور در این جریان داشتند و مقدمههایی را ساختند تا سینمای ایران گامهای مهمی در سالهای پسین بردارد.
پیش از انقلاب ۱۳۵۷، افزون بر حضورهای قابل توجه فیلمهای ایرانی در جشنوارههای فیلم جهانی، این کشور خود نیز به میزبانی پراهمیت از رویدادهای بینالمللی سینما در جهان، تبدیل شدهبود. جشنواره جهانی فیلم تهران در دههٔ ۱۳۵۰، مهمترین جشنوارهٔ سینمایی در آسیا و تنها جشنوارهٔ ردهٔ الف از دید فدراسیون بینالمللی تهیهکنندگان در آسیا بهشمار میرفت. پیش از انقلاب ۱۳۵۷، برای هر ۷۰ هزار نفر یک سینما وجود داشتهاست.
تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷، بیشتر مردم ساکن روستاها و شهرهای کوچک ایران که دارای تعصبهای مذهبی بودند، هرگز به سالنهای سینما نرفتند و گونهای تحریم دینی ضد سینمای ایران وجود داشت. در نمونهای اما در شهری مذهبی چون قم، در سال ۱۳۴۷ سینمایی نوین گشایش یافت اما تنها چند روز در برابر مذهبیون دوام آورد. مردم متعصب این شهر، با تحریک ملایان شیعه به این سینما ریخته و به غارت آن پرداختند. اما پس از انقلاب، این تحریم مذهبی ضد سینما، حذف شد.
جمهوری اسلامی
بسیاری از مردم و سینماگران باور داشتند که با سرنگونی پادشاهی و آمدن حکومتی مذهبی، سینمای ایران نیز برای همیشه برچیده میشود. در واقع بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بحث بر سر بودن یا نبودن سینما مطرح بود. اساسا سینمایی وجود نداشت و حتی ویدیو قاچاق محسوب میشد و نگهداری ویدیو جرم محسوب میشد. در ابتدای دهه شصت با تولد نشریهایی با نامه ماهنامه فیلم و تاثیر آن بر نسلهای پس از خود تاثیر انکار ناپذیری در حیات و تداوم سینما در ایران داشت. مسعود مهرابی ده سال و تا شماره ۸۹ با دریافت مجوزهای تک شماره با چاپ و انتشار مجله فیلم در دورانی که نه سینمایی وجود داشت و نه فیلمی خوراک فرهنگی مردم را فراهم میکرد. از نسل این نشریه بسیاری از سینماگران و منتقدان مطرح امروز متولد شدند و سینمای ایران مجدد متولد شد. در کل پس از انقلاب ۱۳۵۷، سینمای این کشور تا چندین سال، گرفتار سردرگمی شده بود. بهطور کلی، رابطه میان سینماگران ایران با جمهوری اسلامی، از انقلاب ۱۳۵۷، بسیار پیچیده بودهاست. این رابطه در دوران گوناگون این دوره، حالتهایی گوناگون نیز داشت؛ گاه حالت اعتراضی گرفت، گاه با گونهای انفعال همراه شد و گاه نیز با مذاکره پیش رفت و با وجود داشتن چالشهایی با سیاست و نظر مسئولهای سینمایی، در پایان به پذیرش اصول و ادامه یافتن فعالیت در چهارچوب مورد نظر مسئولان نظام جمهوری اسلامی منجر شدهاست. در این دوره با انحصاریشدن سینما در دست دولت ایران و حذفشدن بخش خصوصی این کشور، محدودیتهایی سنگین به فیلمسازان اهل ایران تحمیل گردید. سانسور پس از انقلاب ۱۳۵۷، چالشی جدی برای سینمای ایران شمرده شد. امنیتیشدن فضای سینما، بخشبندی سینماگران به «خودی» و «غیرخودی» و مبارزه با نهادها و اتحادیههای صنفی نیمهمستقلی چون خانه سینما، از دیگر چالشهای این دوره هستند. به شکلی دقیقتر، پس از انقلاب ۱۳۵۷، حکومت جدید، نخست فیلمسازی را محدود کرد؛ سپس در صورت تبلیغ ارزشهای اسلامی، به کارگردانان، | فقیه و شورای نگهبان قدرتی مافوق قانون و غیرمسئول در برابر حاکمیت مردم شناخته شدهاست؛ من به صراحت نوشتم وضع نظامی که به قدرت مطلقه مشروعیت و حقانیت قانونی بخشیدهاست، در آینده انقلاب و جامعه ما را به کجا خواهد برد؟
من در همان هنگام نوشتم که قدرتی که منتخب مردم و نمایندگان واقعی آنها نیست و از هرگونه مسئولیت و پاسخگویی نسبت به اعمال و تصمیمهای خود فارغ و آزاد است چگونه میتواند به اصل «و شاورهم فی الامر و امرهم شوری بینهم» مقید بماند و اصولاً فرد یا افرادی که مردم را صغیر بدانند یعنی مردم را قابل و لایق دخالت و نظارت در سرنوشت خود ندانند چگونه میتوانند مصالح مردم را تشخیص بدهند و مسایل و مشکلات اجتماعی و اقتصادی و سیاسی جامعه را حل کنند؟
و امروز میبینید که نه اینکه مسایل و مشکلات ناشی از سالهای طولانی حکومت فساد و غارت خانواده پهلوی در مسیر حل و فصل قرار نگرفتهاست، بلکه تلقی شما از حکومت و ولایت فقیه که مردم را باید مثل صغار مرفوع القلم و نابالغ یا دیوانههای مهجور از عقل و شعور اداره کرد، کار مملکت و سرنوشت مردم را به صحنه جدال و نزاع بین منصوبین و منتخبین شما برای رسیدن به قدرت مطلقه و خالی کردن میدان از هرگونه مخالف و رقیب با استفاده از هر وسیله خشونت بار محدود کردهاست.
آن روزی که من پس از پیروزی انقلاب نوشتم که مملکت را به گونه پدر سالاری و شیوه مرسوم دوران خلفا نمیتوان اداره کرد به خاطر اجتناب از اوضاعی بود که امروز مملکت را در گرداب تفرقه و جنگ و عوام فریبی و دروغ و فساد و غارت بیت المال مردم فرو بردهاست. چه کسانی مملکت را تبدیل به صحنه جدال بین خود کردهاند؟ چه کسانی امروز در راس مقامات عالی مملکت بدون اعتنا به مردم و احترام به حقوق قانونی و آزادیهای اساسی آنها بر سر تصاحب قدرت مطلقه و خفه کردن آزادی کاری جز توطئه و تبلیغ و سخنرانی و مصاحبه و تجهیز گروههای فشار ندارند؟ چه کسانی با شیوههای استالینی حکومت قرون وسطایی سلطان سعید بن تیمور را بر مردم مستقر کردهاند؟ چه کسانی امروز با پول مردم و با زور چوب و چماق بر مطبوعات و رادیو و تلویزیون مسلط شدهاند؟ چه کسانی به نام فقیه و حاکم شرع بر همه اموال و انفس مردم بیدریغ و بدون کوچکترین نظارتی مسلط شده و حتی حق دفاع و استغاثه و دادخوهی را نیز از مردم بی گناه در دادگاهها و زندانها و ادارات گرفتهاند؟ چه کسانی در مملکت اسلامی با تشکیل انجمنهای اسلامی شیوه نفاق افکنی و تفرقه اندازی و کین خواهی و تسویه حسابهای خصوصی را بر سرنوشت کارمندان سازمانهای دولتی و دستگاهها و موسسات خصوصی مسلط کردهاند؟
چه کسانی با اشغال سفارت و گروگانگیری، راه نفوذ مجدد امپریالیزم آمریکا و نابودی میلیاردها دلار اندوختههای ایران را برای سرمایه داران و بانکداران آمریکا هموار کردند و سرانجام با قبول خفت و خواری در برابر آمریکا تسلیم شدند و این تسلیم و تحقیر را به زور تبلیغ و سانسور و جو اختناق و هوچیگری سفیران بزرگترین پیروزی تمامی تاریخ بشر!!! معرفی کردهاند؟
چه کسانی برای پیشبرد و مقاصد خود جهت تسلط بر قدرت | خودمختار از دولت مرکزی ایران بر پا نمود و تبریز به عنوان مرکز فعالیتهای این گروه انتخاب شد. با بیرون رفتن نیروهای شوروی و حمله نیروهای ارتش ایران نیروهای فرقه شکست خورده و حکومت خودمختار آذربایجان درست یک سال پس از تأسیس فرو پاشید. با وجود مدت کوتاه یک ساله حکومت خودمختار آذربایجان برخی اقدامات آنها همانند تأسیس دانشگاه تبریز و تأسیس دهها دبیرستان در سطح منطقه تأثیر بسزایی در سالهای بعد از سقوط این حکومت داشت. امروزه نیز بسیاری از مردم منطقه حتی کسانی که خود را حامی حکومت ایران میدانند از دولت خودمختار با نیکی یاد میکنند. سیاست دوران شوروی کمونیستی و استالین موسوم به دیوار آهنین و بستهشدن مرزهای شمالی ایران در این دوران، ضربهٔ بزرگی به رونق تجاری شهر بهعنوان مرکز مبادلات منطقه با همسایگان شمالی ایران وارد نمود.
دوران پس از دولت خودمختار تا آغاز انقلاب
در دوران پس از خروج نیروهای شوروی تا آغاز انقلاب ایران این شهر از آرامش نسبی برخوردار بود. این آرامش امکان سرمایهگذاریهای وسیع از طرف بخش خصوصی و دولت ایران را در صنایع سنگین و همچنین در بخشهای فرهنگی فراهم نمود. کارخانجات وصنایع سنگین بزرگی همانند تراکتورسازی تبریز، ماشینسازی تبریز، و پالایشگاه نفت تبریز در این زمان به بهرهبرداری رسیدند. همچنین کتابخانه ملی تبریز گشایش یافت. دانشگاه تبریز که با خروج نیروهای دولت خودمختار از تبریز به تعطیلی کشانیده شده بود با وقفهای یک ساله بازگشایی شد. طرح توسعه کلانشهر تبریز در سالهای پیش از انقلاب اسلامی تدوین شد و به اجرا گذاردهشد. با این حال اجرای طرح مصوب جامع توسعه شهری تبریز با وقوع انقلاب اسلامی و حوادث متعاقب آن متوقف شد.
از انقلاب ۱۳۵۷ تاکنون
دوران گذار انقلاب
در ۲۹ بهمن ۱۳۵۶ خورشیدی، تظاهرات مردم تبریز به مناسبت چهلمین روز کشتهشدگان ۱۹ دی ۱۳۵۶ تظاهرات قم به درگیری با پلیس و نیروهای امنیتی وقت کشید و معترضین پس از یک روز تظاهرات و درگیری بیشتر نقاط شهر را تسخیر نمودند. در ادامه در روزهای بعد تا پیروزی انقلاب این شهر نقشی بارز در انقلاب اسلامی ایفا نمود.
پس از انقلاب
بعد از انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷، طرفداران حزب جمهوری خلق مسلمان ایران، به طرفداری از آیت الله شریعتمداری برخی ناآرامیها را در این شهر پدیدآوردند. طرفداران این حزب با اختلاط دین و سیستم سیاسی مخالف بودند و همچنین خواهان احقاق حقوق اقلیت آذربایجانی بودند. در پی گسترش ناآرامیها نیروهای نظامی مستقر در این شهر از جمله پایگاه نیروی هوایی تبریز به حمایت از معترضین پرداخت. در نهایت کنترل مراکز حساس شهر از جمله مرکز صدا و سیما تبریز و پایگاه دوم شکاری نیروی هوایی به دست معترضین آمد. معترضان برای نشان دادن قدرت خود شش فروند جنگده فانتوم را در ارتفاع پایین بر فراز تبریز به پرواز درآوردند. نیروهای پاسداران انقلاب اسلامی اعزامی از تهران به وسیلهٔ هلیکوپتر در دانشگاه تبریز، که تحت کنترل گروههای چپ حامی رژیم انقلابی تهران بود، پیاده شدند و درگیریها در تبریز به خشونت کشیدهشد. آیت الله خمینی، رهبر وقت انقلاب ایران، به دیدار شریعتمداری که در آن زمان در قم زندگی میکرد شتافت و چنان وانمود شد که این دیدار برای مصالحه انجام گرفتهاست. برخی روزنامهها ادعا نمودند که در این دیدار خمینی تهدید کرده بود | علم و تمدّن در چین یک مجموعه کتاب درباره تاریخ علوم و فنون در چین است که جوزف نیدهام پایه گذارد و از سال ۱۹۵۴ میلادی در حال انتشار بوده است.
منابع
کتابهای انتشارات دانشگاه کمبریج
کتابهای تاریخی درباره چین
مجموعه کتابهای غیرداستانی
تاریخچه علم و فناوری در چین
مطالعات علم | تلمبه چاه دراز ۳ یک منطقهٔ مسکونی در ایران است که در دهستان گلستان (سیرجان) واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ایران
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای ایران
مناطق مسکونی در شهرستان سیرجان | چاه آبی ماذربیت شایع یک منطقهٔ مسکونی در ایران است که در دهستان سرخه واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ایران
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای ایران
مناطق مسکونی در شهرستان شوش | گوناگون، مانند پریزم استفاده میکند تا یک ردپای دیجیتال کامل از تکتک مردم جهان که از اینترنت استفاده میکنند بسازد.
تاثیر بر نیروی کار
پزشکان، بسیار در اینترنت جستجو میشوند که باعث میشود ردپای دیجیتالِ بسیار مهمی درباره آنها ساخته شده و باقی بماند. ردپای دیجیتال، هویت برخط یک شخص بر پایه شخصیت یا شرایط کاری او است. اما همچنین بر پایه کنشهای او در اینترنت نیز ساخته میشود. امروزه، بیشتر مردم برای جستجو درباره پزشکان و خواندن نظرات به اینترنت مراجعه میکنند. این، اطلاعات زیادی برای ساخت و نگهداری یک ردپای دیجیتال خوب است. در هنگام پژوهشی درباره اینکه چگونه نهادهای گوناگون از ردپای دیجیتال یک نفر استفاده میکنند، یافت شد که ۱۰ وبگاه برتر پزشکی مجاری ادراری، بر پایه موقعیت مکانی ظاهر شدند و این، داده واقعی بر پایه هویت دیجیتالی شخص ارائه میکند که میتواند باعث سود یا زیان یک کسبوکار شود. ردپای دیجیتال، بر پایه تعاملهای شخص در رسانههای اجتماعی، مانند پست یا بیان دیدگاهها نیز ساخته میشود. این کار، با دانستن هویت واقعی کسی که هویت دیجیتال او رهگیری میشود، داده واقعی را پدید میآورد که تعامل برخط را امنتر میسازد.
نهتنها پزشکان تحت تاثیر ردپای دیجیتال خود قرار میگیرند، بلکه هر کسی که ردپای دیجیتال داشته باشد نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت؛ به ویژه کسانی که در نهایت، وارد بازار کار میشوند. احتمال دارد که یک کارفرما در فرایند استخدام، ردپای دیجیتال کارجویان را بررسی کند. کسانی که ردپای دیجیتال بدی دارند یا شخصیت خوبی از آنها نشان نمیدهد برای پیدا کردن کار، دچار مشکلات زیادی میشوند.
تاثیر بر نوجوانان
نهتنها همه کسانی که میخواهند وارد بازار کار شوند باید نگران ردپای دیجیتال خود باشند، بلکه این اطلاعات به نوجوانان هم مربوط میشود. داشتن ردپای دیجیتال میتواند برای دانشآموزان نیز خطرناک باشد. زیرا در هنگام درخواست ورود به دانشگاه به عنوان دانشجو یا کارمند، ممکن است دانشگاه، به پروفایلهای برخط متقاضی نگاه بیندازد. این کار میتواند بر همه آینده زندگی آن دانشآموز تاثیر زیادی داشته باشد. اگر نوجوانان از تاثیری که ردپای دیجیتالشان بر آینده آنها میگذارد آگاه شوند، تلاش بیشتری در این زمینه میکنند. در عوض، کسانی که به این تاثیر، بیتوجه هستند ممکن در هنگام ورود به دانشگاه یا بازار کار دچار مشکلات زیادی شوند. ردپای دیجیتال نوجوانانی که میخواهند تحصیلات بالاتری داشته باشند به عنوان بخشی از فرایند بررسی درخواست تحصیلی، بررسی میشود. چنین روندی برای بررسی درخواست کمک مالی و بورس تحصیلی نیز وجود دارد.
ساخت ردپای دیجیتال مثبت
تاثیر منفی ردپای دیجیتال میتواند دلهرهآور باشد و باعث شود فرد، برای نداشتن ردپای دیجیتال، کلا از رسانههای اجتماعی دوری کند. اما اگر شخص با دقت فکر کند و بیاحتیاطی نکند، ردپای دیجیتال میتواند مفید هم باشد. کارشناسان توصیه میکنند که مردم در تلاش برای از بینبردن ردپای دیجیتال، حسابهای کاربری خود را پاک نکنند و بهجای آن برای ایجاد ردپای دیجیتال جذاب، کارهای زیر را انجام دهند:
درباره خودتان پژوهش کنید: با انجام این کار درمییابید چه اطلاعاتی درباره شما وجود دارد و بخشی از ردپای دیجیتال شما است.
پیش از پست یا بیان دیدگاه فکر کنید: این باعث میشود که پیش از آنکه چیزی، بخشی از ردپای دیجیتال شما بشود، درباره آن بهتر تصمیم | تارسو آهون یک کوه در چاد است. تارسو آهون ۳٬۳۲۵ متر بالاتر از سطح دریا واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای چاد
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای چاد
آتشفشانهای پلیستوسن | خاطراتی از جنگ انقلابی کوبا، کتابی است از زندگینامه انقلابی مارکسیست، چه گوارا، در مورد تجارب وی در دوران انقلاب کوبا (1956 تا 1958) برای سرنگونی دیکتاتوری فولخنثیو باتیستا ثالدیوار.
فیلم بیوگرافی چه با بازی بنیسیو دل تورو تا حدودی بر اساس این کتاب است.
منابع
خودزندگینامههای سیاسی
کتابها درباره انقلابها
کتابهای چه گوارا
کتابهای غیرداستانی ۱۹۶۳ (میلادی)
کتابهای مورد اقتباس در فیلمها | چوبابریشمی سیلان نام یک گونه از سرده چوبزردها است.
منابع
پیوند به بیرون
درختان سریلانکا
گیاگان ماداگاسکار
گیاهان آسیبپذیر |
4635a08f-ff2a-4839-8b85-df51e88ee0f4 | تئاتر | اما در دوره انقلاب مشروطه و به ویژه پس از فتح تهران، آزادیخواهان به تأثیر اجتماعی تئاتر پی بردند و از هنر تئاتر به عنوان بهترین وسیله تربیت توده و آشنا کردن آنها به عیوب قدیم و محاسن جدید استفاده کردند. از جمله مباحثی که مورد توجه گروههای نمایشی قرار داشت، شرایط زن در خانواده و منزلت اجتماعی او بود. گروههای نمایشی تلاش میکردند تا از طریق هنر تئاتر، تماشاگران که همگی مرد بودند را به تأمل و تفکر در رفتارشان نسبت به زنان و دختران وادار کنند و در احقاق حقوق زنان آنان را یاری نمایند، تا آنجا که زن ایرانی برای نخستین بار توانست در صحنه تئاتر حضور یابد و در نمایشنامه «طبیب اجباری» نوشته مولیر به همراه بازیگران مرد در برابر ۲۵۰ نفر تماشاچی که همگی مرد بودند، بازی کند. این نمایشنامه که دربارهٔ حقوق زنان بود، توسط گروه نمایشی ارمنیان و در مدرسه ارمنیان تهران اجرا شد. | اولین بار که زنان در تئاتر ایران شرکت کردند چه نمایشی بود؟ | false | {
"answer_start": [
572
],
"text": [
"طبیب اجباری"
]
} | خود حرکت بزرگ و ثمر بخشی در تاریخچه حضور زنان در تئاتر است اما به هرحال تنها زنان غیر مسلمان و غیر ایرانی در آن حضور داشتند و هرگز هیچ زن ایرانی در این نمایشها پا به صحنه نگذاشت و تابوی حضور زنان ایرانی درتئاتر تا مدتها بعد شکسته نشد.
اما در دوره انقلاب مشروطه و به ویژه پس از فتح تهران، آزادیخواهان به تأثیر اجتماعی تئاتر پی بردند و از هنر تئاتر به عنوان بهترین وسیله تربیت توده و آشنا کردن آنها به عیوب قدیم و محاسن جدید استفاده کردند. از جمله مباحثی که مورد توجه گروههای نمایشی قرار داشت، شرایط زن در خانواده و منزلت اجتماعی او بود. گروههای نمایشی تلاش میکردند تا از طریق هنر تئاتر، تماشاگران که همگی مرد بودند را به تأمل و تفکر در رفتارشان نسبت به زنان و دختران وادار کنند و در احقاق حقوق زنان آنان را یاری نمایند، تا آنجا که زن ایرانی برای نخستین بار توانست در صحنه تئاتر حضور یابد و در نمایشنامه «طبیب اجباری» نوشته مولیر به همراه بازیگران مرد در برابر ۲۵۰ نفر تماشاچی که همگی مرد بودند، بازی کند. این نمایشنامه که دربارهٔ حقوق زنان بود، توسط گروه نمایشی ارمنیان و در مدرسه ارمنیان تهران اجرا شد."
نخستین تماشاخانه ایران در جمادیالثانی۱۳۰۳ه. ق[۱۲۶۳ه.ش] افتتاح شد، اما هنر تئاتر در ایران، هنری کاملاً مردانه بود، زیرا نه تنها زنان نمیتوانستند در صحنه تئاتر ظاهر شوند و مردان ایفاگر نقشهای آنان بودند، بلکه حتی اجازه حضور در تماشاخانه و مشاهده تئاتر را نیز نداشتند. با این حال، در دوره اول مجلس شورای ملی، تنی چند از زنان علاقهمندی خود را به هنر تئاتر به عنوان یک عمل اجتماعی هدفمند آشکار کردند.
در سال ۱۳۱۴ «کانون بانوان» تشکیل شد. این کانون در فعالیتهای خود تعدادی نمایشنامه هم روی صحنه آورد که همه آنان در جهت پیشرفت و تمدنخواهی زنان بود. در نیمه دوم سال۱۳۰۲شمسی «مجمع فرهنگی و هنری پیک سعادت نسوان» به همت «ساری امانی» در رشت تأسیس شد و اولین نمایشنامه خود را در ۲۵ اسفند ۱۳۰۲با نام «عروسی دختر فروشی» در پنج پرده در تماشاخانه «اولوش بیک» به اجرا گذاشت.
این نمایش وضع نامطلوب زنان و دختران ایران را در خطه شمال مورد انتقاد قرار داده بود. اکثر نقشهای این نمایشنامه را زنان اجرا کرده بودند. متن نمایشنامه دقیقاً گزارشی از زندگی زنان آن دوران است و مانند اکثر نمایشنامههایی که توسط این مجمع به مورد تماشا گذاشته میشد، به محرومیت و نقض حقوق زنان تأکید زیادی شده بود. اما مهم این جاست که متن این نمایشنامههای زنانه- که توسط زنان نوشته میشد –تنها حق حضور در جمعیتهای زنان را داشته و تنها برای زنان به شکلی خصوصی اجرا میشد. چرا که به دلیل شرایط اجتماعی و مذهبی آن دوران، مردان دخالت آشکاری در این فعالیتها نداشتند و این زنان هنردوست و روشنفکر را با بدترین القاب مورد توهین و تحقیر و حتی ضرب و شتم قرار میدادند. اما زنان در برابر تمامی این ناملایمات تسلیم نشده و در این راه، قدمهای بزرگی برداشتند. زنان هنرمند، خود نمایشنامه مینوشتند تا در این نمایشنامهها به طرح مسائل زنان بپردازند و این نمایشها را برای زنان و دختران اجرا میکردند. اما متأسفانه جامعه مرد سالار | با کوشش به نابودی فرزند و رخدادهای در پیامد است.
نگارخانه
منابع
صبارادمان، نگاهی به تاریخچه حضور زنان در تئاتر ایران (قسمت اول)، پایگاه تخصصی ایران تئاتر، تیر ۱۳۸۸
بازار تئاتر
اصطلاحات صحنه تئاتر
تئاتر
ویکیسازی رباتیک
هنر اجرا
هنرهای نمایشی | در سدهٔ هشتم پیش از میلاد معابدی وجود داشت که اجرا کنندگانی بدین منظور در اختیار داشتند. مورخان سعی کردهاند بین آئینهای چینی و همسرایان دیتیرامب در یونان شباهتهایی بیابند. اولین دورهٔ درخشان هنر و ادبیات چینی، با حکومت سلسلهٔ هان آغاز میشود. مجموعه سرگرمیهای این دوره را «صد نمایش» مینامیدند.
در سدهٔ سیزدهم نمایشهای گوناگون سرگرمکننده جزئی از زندگی عادی مردم چین محسوب میشد. اما تا مدتها بعد از تسلط مغولها در ۱۲۷۹ بر چین، هیچ درام ادبی در چین به وجود نیامد. تحولات اصلی تئاتر چین بعدها رخ داد. احیای تئاتر در اروپای غربی از اوایل قرون وسطی آغاز شد. پس از سقوط امپراتوری روم، فعالیتهای سازمان دارِ تئاتری در اروپای غربی متوقف شده بود، زیرا در سدهٔ ششم شرایط مشابهی با دوران ما قبل عظمت تئاتر روم بر صحنه حاکم شد، اما عناصر تئاتری حداقل در چهار شکل مختلف حفظ شدند: بقایای میم رومی، نقالی توتنی، جشنوارههای عامیانه و آئینهای شرکآمیز و مراسم مسیحی. تئاتر در اوایل قرون وسطی باید از دل این منابع زاده میشد.
ایران
هنر تئاتر در ایران پیشینهای دراز دارد و سبکی از آن در نمایشهای تعزیه نمود یافتهاست. در کتاب تاریخ بخارا آمدهاست که نمایش ایران از آیین، اسطوره و شعایر برخاستهاست. اولین تئاتر ایران در شهر رشت شروع به کار کرد. نخستین تئاتر زنان در ایران نمایش آدم و حوا بود که توسط جمعیت نسوان وطنخواه در تهران اجرا شد.
theater in iran تئاتر چیست و تاریخچهٔ آن (قسمت اول)
از آغاز آشنایی ایران با تئاتر غربی تا نهادی شدن تئاتر در حدود یک قرن طول کشید و هنوز نیم قرن دیگر لازم بود تا جامعه سنتی ایران تئاتر را بشناسد، بپذیرد و خود زبانی مستقل و ایرانی در تئاتر بیفکند.
مسیر متحول شدن تئاتر را فهرست وار شامل بخشهای زیر میتوان عنوان کرد
سفرهای هیئتهای سیاسی ایرانی و عربی، و نیز اعزام محصلین ایرانی به خارج که در غرب با هنر نمایش آشنا میشدند و اطلاعاتی را به صورت سوغات به ایران میآوردند از عوامل عمده ورود تئاتر به ایران شد. از طرفی سفرا و تجار غربی نیز در دوران اقامت خود در ایران، برای سرگرمی و گفتن نمایشهایی را بر پا میکردند و درباریان و صاحب منصبان را دعوت میکردند. این رفتوآمدها و مراودات به تدریج به شکل گرفتن واژگان و فرهنگ نمایش در ایران کمک رساند.
دارالفنون مهمترین پایگاهی بود که باب ترجمه را در ایران به صورت آکادمیک گشود. اگر چه در دارالفنون بیشتر ترجمه آثار علمی مورد توجه بوده، اما به هر حال در اینجا بود که هنر ترجمه همچون یک وسیله پراهمیت آموزشی تلقی شد. از اینجا بود که مترجمان در زمرهٔ اهل علم و فرزانگان بهشمار رفتند و در جامعهٔ فرهنگی و حتی در دربارهایشان نشان و منزلتی یافتند.
یکی دیگر از مراحل تئاتر در ایران نتایجی بود که سفرهای ناصر الدین شاه به غرب و روسیه پدیدآورد. ناصر الدین شاه در کنار دیدارهای رسمی خود از مظاهر علمی و … در شهرهای اروپایی به دیدار نمایشها و سرگرمیهای آنها علاقه نشان میداد که شرح آن را در سفرنامههای خود نوشتهاست. وی در نوشتههای خود از واژههایی چون اکت Act، سن، لژوکوکمه دلی، باله، اپرا، تماشاخانه و بسیاری از اصطلاحات نمایشی | کردند که با الهام از میراث اصیل روم و یونان با دیدگانی تازهتر به جهان مینگریستند. نقاشها به مطالعهٔ کالبد انسان پرداختند و اعضای بدن انسان را به شیوهٔ واقعگرایانهای نقاشی میکردند. فرمانروایان ساختمانها و کارهای بزرگ هنری را سفارش دادند. این عقاید تازه بزودی در سراسر اروپا گسترش یافت.
در تاریخ هنر معمولاً دوران رنسانس را به این مراحل، بخش میکنند:
آغازین (حدود ۱۳۰۰ - حدود ۱۴۲۰)
پیشین (حدود ۱۴۲۰- حدود ۱۵۰۰)
پسین یا اوج (حدود ۱۵۰۰ - حدود ۱۵۲۷)
در این دوران شکلهای جدیدی از هنرهای نمایشی مانند کمدیادلارته و باله که گونهای رقص نمایشی بود بهوجود آمدند.
اولین بالماسکههاو نمایشهای بداهه در قرن ۱۶ در انگلیس با ظهور بزرگان عرصه نمایش چون شکسپیر، بن جانسن، کریستوفر مارلو پدید آمدند که ترکیبی بودند از حرکات نمایشی، رقص همراه با موسیقی که هنرمندان آن با پوشیدن لباسهای عجیب که بهطور استادانهای طراحی شده بودند به هنرنمایی میپرداختند.
تئاتر کودک ونوجوان در ایران و تشکیل گروههای نمایشی و اجرا در مدارس و مهد کودکها
کارگاه تئاتر کودک (بومرنگ) از پیش رویان تئاتر کودک ونوجوان در ایران با تولید نمایشهای موزیکال ازسال ۱۳۸۴ و اجرای آنها در آمفیتئاترهای ایران بخش خصوصی در تئاتر را توسعه داده و تولیداتش از پرمخاطبترین تاترهای کودک ونوجوان بوده است.
منابع
گالری
پیوند به بیرون | شیائو شا ژیمناست زادهٔ میلادی اهل کشور چین است.
جستارهای وابسته
فهرست ژیمناستها
منابع
افراد زنده
اهالی کیاندونگنان
زادگان ۱۹۹۲ (میلادی)
ژیمناستهای هنری زن اهل چین
مدالآوران در مسابقات جهانی ژیمناستیک هنری
ورزشکاران اهل گوئیژو | سرآغاز تئاتر ارمنیها در ایران و نخستین نمایشنامه؛ در تبریز در سال ۱۸۷۷ میلادی به روی صحنه آورده شد. بعد از تبریز ارمنیهای ایران در سال ۱۸۷۸ میلادی در تهران، سال ۱۸۸۸ میلادی در جلفای اصفهان و در سال ۱۹۲۱ میلادی در رشت گروههای تئاتر تشکیل دادند.
تئاتر ارمنیان در تبریز
نخستین نمایشنامه؛ در تبریز در سال ۱۸۷۷ میلادی به روی صحنه آورده شد. یادداشتهای «کشیش پاپازیان»، بنیانگذار تئاتر ارمنیان تبریز، تاریخ آغاز فعالیتهای هنری را در تبریز روشن میسازد. او مینویسد:
بیشتر جوانانی که به همکاری با کشیش پاپازیان پرداختند آموزگاران «مدرسه آرامیان» بودند. نمایشنامههای انتخاب شد عبارت بودند از:(پادشاه آشوت و دو گرسنه). در پشت ساختمان مدرسه آرامیان محوطه وسیعی وجود داشت؛ در آنجا چادر زدند و صحنه درست کردند؛ خلیفه ارمنیان آذربایجان «باردوقیموس» به یاری آنها شتافت و برای ادامه کاری که شروع کرده بودند آنها را مورد حمایت قرار داد؛ کشیش «مسروپ پاپازیان» کارگردانی این نمایشنامه را به عهده داشت. هیئت امنای مدرسه مانع اجرای نمایشنامه در محوطه مدرسه شدند، چون میپنداشتند که ممکن است مقامات دولتی نظر نامساعدی نسبت به مدرسه ارمنیان پیدا کنند و از ادامه فعالیت مدرسه جلوگیری نمایند؛ هیئت امنای مدرسه همچنین آموزگارانی را که در نمایشنامه نقشی داشتند تهدید کردند که چنانچه نمایشنامه در مکانی دیگر اجرا شود و آموزگاران در آن ایفای نقش کنند، از مدرسه اخراج خواهند شد. نقش آفرینان به این تهدیدها توجهی نکردند؛ چادرها و صحنه را به خانه کشیش پاپازیان منتقل کردند و مجدداً چادرها را برپا کردند و صحنه را آماده اجرا ساختند. کشیش پاپازیان از کنسولهای عثمانی و روسیه برای دیدن نمایشنامه دعوت کرد. نمایشنامه به نحو شایستهای اجرا شد و تماشاگران با خرسندی محل نمایش را ترک کردند. گروه مزبور در سال ۱۸۷۹ میلادی سه بار نمایشنامه مزبور را به روی صحنه آورد. نمایشنامههایی که طی سالهای ۱۸۸۰ تا ۱۸۸۱ میلادی اجرا شدند بیشتر از زبان فرانسه ترجمه شده بودند.
در آن زمان در آذربایجان همانند سایر شهرها بازیگر زن نداشتند و سعی میکردند نمایشنامهای اجرا کنند که نقش زن نداشته باشد. نخستین زنی که بر سِن تئاتر تبریز ظاهر شد «آشخن» دختر کشیش پاپازیان و آموزگار مدرسه ارمنیان تبریز بود. شرکت کشیش پاپازیان به عنوان کارگردان، و دختر او به عنوان بازیگر برای عامه مردم عجیب بود. در آن زمان چون سالنی برای اجرا وجود نداشت بیشتر نمایشنامهها در خانه «تیگران گورویان» که مردی ادیب و فاضل بود اجرا میشد. او خانه مسکونی خود را در اختیار گروه تئاتر قرار داده بود.
طی سالهای ۱۸۸۷ و ۱۸۸۸ میلادی «آواک آواکیان» گروه تئاتری متشکل از دوازده نفر تشکیل داد و در سالن مدرسه آرامیان چند نمایشنامه با حضور والی آذربایجان اجرا کرد که بسیار مورد توجه قرار گرفت. گروه تئاتر ارمنیان تبریز برای همشهریان تُرک زبان خود نمایشنامههایی به تُرکی اجرا میکرد. تلاش دوستداران هنر تئاتر بیوقفه ادامه داشت ولی فقط مردان مجاز به دیدن نمایش بودند و زنان اجازه حضور در سالن تئاتر نداشتند. این وضع تا حدود سال ۱۸۹۰ میلادی ادامه داشت. در ۱۸۹۱ میلادی چند تن از بانوان محلی در سالن تئاتر حضور یافتند؛ در ۱۸۹۲ میلادی گروهی از زنان آموزگار مدرسه محله لیل آباد نمایشی برای زنان ترتیب دادند و زنان تبریز برای نخستین بار | تماشاگران متفاوت بود و گروهی به قصد صرفاً سر گرمی و شماری به دلیل گرایشهای سیاسی خود نمایشهای مورد نظرشان را برای تماشا انتخاب میکردند.
شکلهای پذیرش جامعه از تئاتر و جو سیاسی حاکم بر کشور، زمینهای برای انتخاب و اجرای آثار نمایشی بود. تئاتر در این دوره ظرفیتی بالقوه برای تبلیغ سیاسی رایج و حزب افراد به سوی احزاب نو پا داشت. به همین دلیل بود که بخش مهمی از فعالیتهای نمایشی ـ ترجمه و نگارش و اجرا ـ ملهم از خطوط سیاسی رایج آن روزگار شد و بالاخره یکی از مهمترین اتفاقهای این دوره شکلگیری «گروه تئاتر ملی» با هدف دستیابی به نمایشهای با هویت ایرانی بود.
سر پرست این گروه، شاهین سرکیسیان بود. کسانی چون عباس جوانمرد و علی نصیریان در پایهگذاری این گروه به او پیوستند و بازیگرانی پر سابقه چون رقیه چهره آزاد و عصمت صفوی با این گروه همکاری کردند. تشکیل این گروه با استقبال محافل روشنفکری و ادبی روبرو میشود. حمید سمندریان در سال ۱۳۴۲ گروه تئاتری منسجمی بهنام گروه هنری پازارگاد تشکیل داد که اعضایش عبارت بودند از پرویز پورحسینی، جمیله شیخی، سعید پورصمیمی، پری صابری، اسماعیل محرابی، جمشید مشایخی، پرویز کاردان و...
با مقایسه فهرستهای موجود از نمایشهای چاپ شده ایرانی و ترجمه آثار خارجی و اجرای نمایشنامههای خارجی و ایرانی مشاهده میشود که کفه آثار اجرایی به ویژه نوشتههای فارسی بسیار سنگینی چاپ شدهاست. دلیل عمده این امر رشد تقاضای آثار ایرانی و میزان تماشاگران است که برای برآورده شدن خواستههای آنان، مدیران تماشاخانهها ناگزیر از عرضه تعداد بالنسبه زیاد و سفارش و نگارش و ترجمه به (شکل بازی و تطبیق داده شده و آداپته) بودند که به سرعت آماده شود و در حد و اندازه پسند مخاطبان عام باشد.
جمهوری اسلامی
جنبش تئاتر حرفهای ایران به صورت ویژه در پایتخت این کشور یعنی تهران فعال است. تئاتر تهران بسیار پیشرو، آوانگارد و زنده است. به مراتب زندهتر از برای مثال، تئاتر در آمریکا. در برخی از سالنهای نمایش شهر تهران هر شب ۶ نمایش به روی صحنه میرود و جوانها همه سالنها را پر میکنند. در مقایسه، این اتفاق و شور و شوقی که در تئاترهای تهران دیده میشود کمتر در حتی منطقه بسیار فرهنگ دوست سانفرانسیسکو مشاهده میشود.
سبک
قبل از ظهور سینما هنرهای نمایشی محبوبی وجود داشتهاست که بعضی از آنها عبارتاند از:
خیمهشببازی
سیاه بازی
روحوضی
تعزیه
پوستر
طراحی پوستر تئاتر، سابقهای طولانی در تاریخ نمایش ایران دارد. اولین پوسترهای تئاتر و سینما در ایران، همزمان با پیشرفت هنرهای نمایشی در تئاتر تبریز و لالهزار تهران بود.
گالری عکس تئاتر
تئاتر معاصر فارسی
تاجیکستان
فرخ قاسم (۱۹۴۸–۲۰۱۰) کسی است که نوآوری را در تئاتر تاجیکستان به ارمغان آورد. او اجراهایی را بر اساس آثار مولانا، زرتشتی، متون قرآنی و عارفان صوفی به روی صحنه بردهاست.
افغانستان
تئاتر افغانستان پس از چند سال سکوت در حال رشد است.
جستارهای وابسته
سینمای ایران
فهرست تئاترهای ایرانی
فهرست جایزههای بینالمللی تئاتر ایران
پانویس
هنر ایران | نادر برهانیمرند زاده ۱۳۴۹، نویسنده، کارگردان و بازیگر تئاتر اهل ایران است.
زندگینامه
وی دارای کارشناسی مدرک نمایش با گرایش ادبیات نمایشی و کارشناسی ارشد نمایش با گرایش بازیگری و کارگردانی را از دانشکده سینما و تئاتر دانشکده هنر دریافت نمودهاست.
فعالیت
عضو شورای عالی تئاتر فجر
عضو شورای سیاست گذاری رادیو نمایش
عضو کمیته آموزش صدا
مدیر دفتر ادبیات نمایشی مرکز هنرهای نمایشی رادیو
مدیر گروه نمایش و ادبیات «رادیو نمایش»
مدیر و سردبیری برنامههای رادیویی «جمعهها با تئاتر»، «پرده دوم»، «در آدینه با نمایش»، «گفتگوی هنر»، «نمایش اقتصاد»، «از رمان تا نمایش»، «کارنامه»"
جوایز
جایزه سوم کارگردانی از جشنواره تئاتر فجر برای نمایش «تیغ کهنه»| جایزه دوم نمایشنامه نویسی و سوم کارگردانی از جشنواره تئاتر فجر برای نمایش «پاییز»
جایزه دوم نمایشنامهنویسی از جشنواره تئاتر فجر برای نمایشنامه «ببین چه برفی میآید»| لوح تقدیر بازیگری از جشنواره تئاتر فجر برای بازی در نمایش «شبهای آوینیون»
پانویس
باشگاه خبرنگاران جوان: نادر برهانی مرند با «سردار» به صحنه میآید
افراد زنده
بازیگران تئاتر مرد اهل ایران
زادگان ۱۳۴۹
کارگردانان تئاتر اهل ایران | ژانگ یوفی ژیمناست زادهٔ میلادی اهل کشور چین است.
جستارهای وابسته
فهرست ژیمناستها
منابع
افراد زنده
زادگان ۱۹۸۸ (میلادی)
ژیمناستهای اهل لیائونینگ
ژیمناستهای هنری زن اهل چین
ورزشکاران اهل دالیان | که قله مون بلان را فتح نمودهاست.»
ریتا ملیکیان
«در سال ۱۳۲۷ خورشیدی در اصفهان متولد شده و در رشته دو و میدانی ۳ سال قهرمان ایران ۲۰۰ متر و ۴۰۰ متر (۱۳۴۸ تا ۱۳۵۰ خورشیدی)، و رکوردار ایران میباشد.»
ماری تت
«متولد سال ۱۳۲۱ خورشیدی در تهران، او به عضویت باشگاههای هما و انجمن دوشیزگان ایران درآمده و مدت ده سال متوالی (۱۳۳۹–۱۳۴۹) کاپیتان تیم ملی والیبال ایران در مسابقات متعدد برون مرزی بودهاست. در ششمین دوره مسابقات آسیایی بانکوک کاپیتان تیم والیبال بانوان ایران را به عهده گرفته و مفتخر به کسب مقام سوم و اولین مدال ورزش زنان ایران در سطح آسیا گشتهاست.»
ژولیت گئورگیان
«متولد سال ۱۳۲۴ خورشیدی در تهران، عضو تیم ملی ایران، شرکت در المپیک توکیو (۱۹۶۴ میلادی)، هشت سال قهرمان کشور بین سالهای (۱۳۴۰ تا ۱۳۴۷ خورشیدی) در رشته ورزشی پرتاب وزنه، دیسک و نیزه.»
ریتا مارگاریان
«متولد سال ۱۳۲۷ خورشیدی در تهران، عضو تیم ملی ژیمناستیک و مربی تیم ملی ژیمناستیک ایران (حرکتهای زمینی)، بین سالهای ۱۳۵۰ و ۱۳۵۱ خورشیدی.»
ادنا هایراپتیان
«متولد سال ۱۳۴۹ خورشیدی در تهران، عضو تیم ملی ژیمناستیک؛ مربی و داور تیم ملی ژیمناستیک ایران و دارای کارت داوری از فدراسیون ژیمناستیک آلمان در سال ۱۳۸۰ خورشیدی.»
آلیس ماروخیان و وانوش آودیان
«عضو کوهنوردی بانوان کشور، صعود به قله دماوند و قلل البرز در سال ۱۳۳۳ و ۱۳۳۴ خورشیدی.»
ملانی آرطون
«متولد سال ۱۳۶۴ خورشیدی در تهران، عضو تیم ملی دو و میدانی ایران، قهرمان مسابقات غرب آسیا در دوحه در دو ۴ × ۱۰۰ متر و مقامهای چهارم در دو ۱۰۰ متر و ۲۰۰ متر.»
هوریزاد آیوازیان
«متولد سال ۱۳۳۶ خورشیدی در اصفهان، عضو تیم ملی دو و میدانی ایران (دو ۱۵۰۰ متر) در بازیهای آسیایی ۱۹۷۴ تهران.»
نقش زنان ارمنی در فرهنگ
تئاتر
در آذربایجان همانند سایر شهرها بازیگر زن نداشتند و سعی میکردند نمایشنامهای اجرا کنند که نقش زن نداشته باشد. نخستین زنی که بر سِن تئاتر تبریز ظاهر شد «آشخن» دختر «کشیش پاپازیان» و آموزگار مدرسه ارمنیان تبریز بود. شرکت کشیش پاپازیان به عنوان کارگردان، و دختر او به عنوان بازیگر برای عامه مردم عجیب بود. در آن زمان چون سالنی برای اجرا وجود نداشت بیشتر نمایشنامهها در خانه «تیگران گورویان» که مردی ادیب و فاضل بود اجرا میشد. او خانه مسکونی خود را در اختیار گروه تئاتر قرار داده بود.
طی سالهای ۱۸۸۷ و ۱۸۸۸ میلادی «آواک آواکیان» گروه تئاتری متشکل از دوازده نفر تشکیل داد و در سالن مدرسه آرامیان چند نمایشنامه با حضور والی آذربایجان اجرا کرد که بسیار مورد توجه قرار گرفت. گروه تئاتر ارمنیان تبریز برای همشهریان تُرکزبان خود نمایشنامههایی به تُرکی اجرا میکرد. تلاش دوستداران هنر تئاتر بیوقفه ادامه داشت ولی فقط مردان مجاز به دیدن نمایش بودند و زنان اجازه حضور در سالن تئاتر نداشتند. این وضع تا حدود سال ۱۸۹۰ میلادی ادامه داشت. در ۱۸۹۱ میلادی چند تن از بانوان محلی در سالن تئاتر حضور یافتند؛ در ۱۸۹۲ میلادی گروهی از زنان آموزگار مدرسه محله لیل آباد نمایشی برای زنان ترتیب دادند و زنان تبریز برای نخستین بار موفق به دیدن نمایش شدند.
سرآغاز تئاتر تهران در سال ۱۸۷۸ میلادی (۱۲۵۷ خورشیدی) است. گروه تئاتر ابتدا نمایشنامه (اوستا بدروس) را به روی صحنه آورد و پس از چندی نمایشنامه (دو |
73d22731-f448-4da0-ae11-faea9a2b0986 | تئاتر | اما در دوره انقلاب مشروطه و به ویژه پس از فتح تهران، آزادیخواهان به تأثیر اجتماعی تئاتر پی بردند و از هنر تئاتر به عنوان بهترین وسیله تربیت توده و آشنا کردن آنها به عیوب قدیم و محاسن جدید استفاده کردند. از جمله مباحثی که مورد توجه گروههای نمایشی قرار داشت، شرایط زن در خانواده و منزلت اجتماعی او بود. گروههای نمایشی تلاش میکردند تا از طریق هنر تئاتر، تماشاگران که همگی مرد بودند را به تأمل و تفکر در رفتارشان نسبت به زنان و دختران وادار کنند و در احقاق حقوق زنان آنان را یاری نمایند، تا آنجا که زن ایرانی برای نخستین بار توانست در صحنه تئاتر حضور یابد و در نمایشنامه «طبیب اجباری» نوشته مولیر به همراه بازیگران مرد در برابر ۲۵۰ نفر تماشاچی که همگی مرد بودند، بازی کند. این نمایشنامه که دربارهٔ حقوق زنان بود، توسط گروه نمایشی ارمنیان و در مدرسه ارمنیان تهران اجرا شد. | نمایشنامه اجباری اولین بار پس از انقلاب کجا اجرا شد؟ | false | {
"answer_start": [
743
],
"text": [
"مدرسه ارمنیان"
]
} | خود حرکت بزرگ و ثمر بخشی در تاریخچه حضور زنان در تئاتر است اما به هرحال تنها زنان غیر مسلمان و غیر ایرانی در آن حضور داشتند و هرگز هیچ زن ایرانی در این نمایشها پا به صحنه نگذاشت و تابوی حضور زنان ایرانی درتئاتر تا مدتها بعد شکسته نشد.
اما در دوره انقلاب مشروطه و به ویژه پس از فتح تهران، آزادیخواهان به تأثیر اجتماعی تئاتر پی بردند و از هنر تئاتر به عنوان بهترین وسیله تربیت توده و آشنا کردن آنها به عیوب قدیم و محاسن جدید استفاده کردند. از جمله مباحثی که مورد توجه گروههای نمایشی قرار داشت، شرایط زن در خانواده و منزلت اجتماعی او بود. گروههای نمایشی تلاش میکردند تا از طریق هنر تئاتر، تماشاگران که همگی مرد بودند را به تأمل و تفکر در رفتارشان نسبت به زنان و دختران وادار کنند و در احقاق حقوق زنان آنان را یاری نمایند، تا آنجا که زن ایرانی برای نخستین بار توانست در صحنه تئاتر حضور یابد و در نمایشنامه «طبیب اجباری» نوشته مولیر به همراه بازیگران مرد در برابر ۲۵۰ نفر تماشاچی که همگی مرد بودند، بازی کند. این نمایشنامه که دربارهٔ حقوق زنان بود، توسط گروه نمایشی ارمنیان و در مدرسه ارمنیان تهران اجرا شد."
نخستین تماشاخانه ایران در جمادیالثانی۱۳۰۳ه. ق[۱۲۶۳ه.ش] افتتاح شد، اما هنر تئاتر در ایران، هنری کاملاً مردانه بود، زیرا نه تنها زنان نمیتوانستند در صحنه تئاتر ظاهر شوند و مردان ایفاگر نقشهای آنان بودند، بلکه حتی اجازه حضور در تماشاخانه و مشاهده تئاتر را نیز نداشتند. با این حال، در دوره اول مجلس شورای ملی، تنی چند از زنان علاقهمندی خود را به هنر تئاتر به عنوان یک عمل اجتماعی هدفمند آشکار کردند.
در سال ۱۳۱۴ «کانون بانوان» تشکیل شد. این کانون در فعالیتهای خود تعدادی نمایشنامه هم روی صحنه آورد که همه آنان در جهت پیشرفت و تمدنخواهی زنان بود. در نیمه دوم سال۱۳۰۲شمسی «مجمع فرهنگی و هنری پیک سعادت نسوان» به همت «ساری امانی» در رشت تأسیس شد و اولین نمایشنامه خود را در ۲۵ اسفند ۱۳۰۲با نام «عروسی دختر فروشی» در پنج پرده در تماشاخانه «اولوش بیک» به اجرا گذاشت.
این نمایش وضع نامطلوب زنان و دختران ایران را در خطه شمال مورد انتقاد قرار داده بود. اکثر نقشهای این نمایشنامه را زنان اجرا کرده بودند. متن نمایشنامه دقیقاً گزارشی از زندگی زنان آن دوران است و مانند اکثر نمایشنامههایی که توسط این مجمع به مورد تماشا گذاشته میشد، به محرومیت و نقض حقوق زنان تأکید زیادی شده بود. اما مهم این جاست که متن این نمایشنامههای زنانه- که توسط زنان نوشته میشد –تنها حق حضور در جمعیتهای زنان را داشته و تنها برای زنان به شکلی خصوصی اجرا میشد. چرا که به دلیل شرایط اجتماعی و مذهبی آن دوران، مردان دخالت آشکاری در این فعالیتها نداشتند و این زنان هنردوست و روشنفکر را با بدترین القاب مورد توهین و تحقیر و حتی ضرب و شتم قرار میدادند. اما زنان در برابر تمامی این ناملایمات تسلیم نشده و در این راه، قدمهای بزرگی برداشتند. زنان هنرمند، خود نمایشنامه مینوشتند تا در این نمایشنامهها به طرح مسائل زنان بپردازند و این نمایشها را برای زنان و دختران اجرا میکردند. اما متأسفانه جامعه مرد سالار | نویسنده)، قاضی ربیحاوی به زندان اوین افتاد.
مهاجرت به بریتانیا
در نیمه دهه هفتاد فضای پلیسی بر تمام جنبههای هنری حاکم شد. نویسندگان بیش از آنکه نگران انتشار آثار خود باشند، در وحشت ترور به سر میبردند. خود سانسوری یک امر پذیرفته شده بود. در آن موقعیت یکی از داستانهای قاضی بنام داوود در مجله تکاپو منتشر شد و وزارت ارشاد ادامه کار آن مجله را متوقف کرد. شخصیت داستان داوود یک مرد دانشگاهی تحصیلکردهٔ مزدور در وزارت ارشاد اسلامی، و درحال گزارش دادن به مافوق خود دربارهٔ چگونگی اعمال سانسور به نویسندگان است. مافوق او یک ملای پیر و مدیر کل ممیزی ادبیات و سینمای کشور و درضمن نابینا است. این داستان با اقتباس از یک مدیر واقعی که یک مرد نابینا بود نوشته شد، مردی که بیش از یک دهه مسئول اصلی اداره ممیزی در امور ادبیات و سینمای کشور بود.
در همین دوره بود که قاضی متوجه شد نه تنها دیگر امنیت کاری ندارد و آثارش اجازه انتشار نخواهند گرفت بلکه به امنیت جانی هم امیدی ندارد و باید کشور را ترک کند. او به کمک کاوه گلستان به انگلستان مهاجرت کرد و در آنجا به نوشتن نمایشنامه پرداخت.
نگاه کن اروپا
اولین نمایشنامه او که دربارهٔ اوضاع سخت روزنامهنگاری در ایران و بر اساس ماجرای ربوده شدن و ضبط اعترافات اجباری سردبیر مجله آدینه (تنها مجله بازمانده از اپوزسیون داخل کشور) بنام فرج سرکوهی نوشته شد. هرولد پینتر نمایشنامه نویس انگلیسی این نمایشنامه را پسندید و از اجرای آن حمایت و خودش نیز نقش یک ولگرد مست را در نمایش بازی کرد. اجرای این نمایش به کمپین آزادی برای سردبیر گرفتار پیوند خورد. آخرین اجرای نمایش در برادوی نیویورک به همت پن آمریکا چند روز قبل آزادی او بود.
نمایشنامههای دیگری که به زبان انگلیسی اجرا شدهاند:
سنگسار
دربارهٔ آرزوهای از دست رفته زنی است که علیرغم خواسته اش همواره زیر بار سنگین سنتها و محدودیتهای اخلاقی زندگی کرده. این نمایشنامه همچنین در امستردام به زبان هلندی اجرا شد. هرولد پینتر دربارهٔ این نمایشنامه نوشت: «قوی، محکم و خوش ساخت»
چهار نمایشنامه
مجموعه چهار نمایشنامه کوتاه دربارهٔ حالتهای روانی مهاجرانی که از راه دور به اروپا آمدهاند.
Captured by camera,
این نمایشنامه در حمایت از کمپین برای آزادی یک دانشجوی سینما در ایران و بر اساس روایت خود زندانی، احمد باطبی، نوشته و با حمایت سازمان عفو بینالملل و دانشگاه لندن در زمانی که دانشجو هنوز در زندان بود، چند بار اجرا شد.
قانون مردانه
مجموعه ای شامل هفده نمایشنامه کوتاه که در حمایت از «کمپین زنان یک میلیون امضا» نوشته و با حمایت سازمان عفو بینالملل در لندن اجرا شد.
نمایشنامههایی که به زبان فارسی اجرا شدند:
سرگذشت ماچ، با بازی سوسن فرخنیا. سرگذشت یک زن روستایی که ناخواسته به اروپا آورده شده اما اجازه اقامت رسمی ندارد و موضوع نمایش تلاش او برای گرفتن اقامت است.
گماشته، همراه با محمد حیدری بازیگر. به تأثیر از نمایشنامه سرایدار هرولد پینتر نوشته شد. موضوع نمایش نگاهی به آدمهای بی خانمان است که برای رسیدن به یک پناهگاه ساده هرکاری میکنند. نمایش بازگویی آوارگی است در شهر مرموز تهران امروز.
پسر زیبای من، زندگی یک مرد جوان همجنسگرا که در ایران با مادرش زندگی میکند. حاکمیت مذهبی ایران در مقطعی همجنسگراها را | چگونه آن مرد به شوهرش دروغ گفت (به انگلیسی: How He Lied to Her Husband)، نام نمایشنامهای طنز است در یک پرده، به قلم جرج برنارد شاو، که آن را به درخواست بازیگری به نام آرنولد دالی در چهار روز، و هنگامی که برای تعطیلات به اسکاتلند رفته بود در سال ۱۹۰۴ نوشت. این نمایش نخستین بار به صورت پیشپرده برای نمایشنامه دیگر او، مرد سرنوشت اجرا شد و پس از آن در لندن، در سال ۱۹۰۵ اجرا شد.
منابع
نمایشنامههای ۱۹۰۴ (میلادی)
نمایشنامههای بریتانیایی
نمایشنامههای جرج برنارد شاو | از سر گرفت و به هنگام تمرین نمایش خرده بورژواها اثر ماکسیم گورکی بار دیگر، همراه با تمامی همکاران و یاران انجمن تئاتر ایران دستگیر شد و این بار به چهار سال حبس محکوم گردید که در زندانهای کمیته مشترک ضد خرابکاری، قصر و اوین گذشت...
محسن یلفانی در زندان نمایشنامهٔ تک پردهای «در ساحل» را نوشت و کتاب «پرورش صدا و بیان هنرپیشه» را از «سیسیلی بری» ترجمه کرد.
نویسنده نمایشنامه آموزگاران، «سینمای شوروی و انقلاب اکتبر» نوشته «هاوارد لاوسن» را هم به فارسی ترجمه کردهاست.
در آبان ماه ۱۳۵۷ یلفانی همراه با بیش از هزار نفر از زندانیان سیاسی آزاد شد و از این پس بیشترین وقت خود را صرف همکاری با کانون نویسندگان ایران کرد و دو بار (۱۳۵۸ و ۱۳۶۰) به عضویت هیئت دبیران آن انتخاب شد. چند سال پس از انقلاب همچنین به همکاری با نشریات گوناگون، از جمله با «کتاب جمعه» و با تحریریهٔ «اندیشهٔ آزاد» و «انتقاد کتاب» گذشت.
در ۱۳۶۰ کانون نویسندگان مورد هجوم باندهای چماق کش و ماًموران امنیتی حکومت اسلامی قرار گرفت و بسته شد.
در سال ۱۳۶۱ یلفانی مخفیانه از ایران خارج شد و به عنوان پناهنده سیاسی در فرانسه اقامت گزید. حاصل این دوران طولانی تبعید، چند نمایشنامهٔ تک پردهای، دو نمایشنامهٔ چند پردهای، یک سناریو، و تعدادی مقاله و نیز همکاری با نشریهٔ «چشمانداز» است.
تقریباً تمام این نمایشنامهها بوسیلهٔ «تینوش نظم جو» به زبان فرانسوی ترجمه شده و سه تا از آنها در سال ۲۰۰۲ م. در پاریس به اجرا درآمدهاند.
یلفانی در دو سه سال اول تبعید دو نمایشنامهٔ دیگر هم بر اساس ماجراهای حاجی فیروز و عمو نوروز در تبعید نوشت که هر دو به کارگردانی ناصر رحمانی نژاد در پاریس اجرا شدند.
انتظار سحر<ref>در نمایش «انتظار سحر»، حاجی فیروز بالای سر نوروز میایستد. دایره میزند و میرقصد و زیر لب ترانهٔ مشهورش را میخواند.
نوروز غلت میزند. پشت اش را به او میکند و پلاس اش را بر سر میکشد. فیروز یکی- دوبار به روی نوروز خم میشود و دایره زنگی اش را به گوش او نزدیک میکند- گویی قصد بیدار کردن او را دارد.
آثار
نمایشنامه آموزگاران
در ساحل
ملاقات
دونده تنها
مرد متوسط
قویتر از شب
بنبست
در آخرین تحلیل
در یک خانواده ایرانی
انتظار سحر
یک مهمان چند روزه
پانویس
منابع
مهمان چند روزه (نمایشنامه در چند پرده)
نمایشنامه «آموزگاران» نامه پارسی، سال ۱۳، شماره ۱، ۱۳۵۳
هاوارد لاوسن (برگردان: محسن یلفانی): سینمای شوروی و انقلاب اکتبر
آموزگاران اهل ایران
استادان دانشکده هنرهای دراماتیک
اهالی همدان
زندانیان کمیته مشترک ضدخرابکاری
نمایشنامهنویسان مرد اهل ایران
نویسندگان مرد اهل ایران | پری صابری (زادهٔ ۱ فروردین ۱۳۱۱ در کرمان) کارگردان تئاتر، نمایشنامهنویس و نویسنده رمان است.
زندگی
وی گروه تئاتر پازارگاد را ایجاد کرد و تالار مولوی را در تهران تأسیس نمود. صابری نشان لژیون دونور فرانسه را در سال ۲۰۰۴ دریافت کرد.
پری صابری پس از پایان دورهٔ متوسطه برای ادامهٔ تحصیل در رشته سینما و تئاتر به پاریس رفت. در دوران دانشجویی فیلم کوتاهی دربارهٔ یکی از رباعیات خیام ساخت که به عنوان بهترین فیلم دانشجویی ۱۹۵۴ در فرانسه برگزیده شد. پس از آن، در سالهای ۱۹۵۵–۸ در مکتب تانیا بالاشوا تئاتر آموخت و پس از مدتی که برای مطالعه در اسپانیا به سر بُرد در ۱۳۲۴ به ایران بازگشت.
صابری در بازگشت به ایران گروه تئاتر پازارگاد را ایجاد کرد. همچنین در سالهای ۱۳۴۷–۵۷ مدیر فعالیتهای فوق برنامه دانشگاه تهران بود و تالار مولوی را در تهران تأسیس کرد. او نمایشنامه کرگدن اوژن یونسکو را دو مرتبه (پس از ترجمه جلال آل احمد) به پارسی ترجمه کرد و حمید سمندریان در ۱۳۵۰ آن را در دانشگاه تهران بر صحنه برد. این نمایشنامه را بعدها احمد کامیابی مسک با نام «کرگدنها» ترجمه و چاپ کرد.
او پس از انقلاب ۱۳۵۷ به خارج از ایران رفت. در این سالها نمایشنامه «من از کجا، عشق از کجا» را دربارهٔ زندگی فروغ فرخزاد نوشت و در ۱۹۸۱ در لسآنجلس اجرا کرد که بسیار موفق بود. سپس آن را به انگلیسی در جشنواره هنری بازیهای المپیک اجرا کرد که همچنان با استقبال مواجه شد. سپس تصمیم به بازگشت به ایران گرفت.
در ایران ابتدا با برخوردهای خوبی مواجه نشد اما کمکم فعالیت تئاتری خویش را از سر گرفت و نمایشهای «من به باغ عرفان» دربارهٔ زندگی سهراب سپهری و «هفت شهر عشق» را با الهام از عطار نیشابوری به صحنه برد. در پی این موفقیتها، آثار دیگری را نوشته و کارگردانی کرد که به گفته خودش نمایش «شمس پرنده» دربارهٔ مولوی از بهترین کارهایش است.
«شمسِ پرنده» و «اسطورهٔ سیاوش» دو نمایشی است که پری صابری در تالار یونسکوی پاریس به روی صحنه برد. نشان شوالیهٔ کشور فرانسه به پری صابری داده شدهاست.
نمایشها
نمایشهای پری صابری:
نویسندگی و کارگردانی «من از کجا، عشق از کجا» دربارهٔ زندگی فروغ فرخزاد
نویسندگی و کارگردانی «من به باغ عرفان» دربارهٔ زندگی سهراب سپهری، تالار وحدت ۱۳۶۷
نویسندگی و کارگردانی «هفت شهر عشق» با الهام از عطار نیشابوری، ایوان عطار کاخ سعدآباد، تابستان ۱۳۷۴
بیژن و منیژه، ایوان عطار کاخ سعدآباد، تابستان ۱۳۷۶
رستم و سهراب، تالار وحدت، تابستان ۱۳۷۸
نویسندگی و کارگردانی «شمس پرنده» دربارهٔ دیدار شمس تبریزی و مولوی، تالار وحدت، تابستان ۱۳۷۹ و پاییز ۱۳۸۶
کارگردانی «شمس پرنده» کاخ سعدآباد (ایوان عطار)، تابستان ۱۳۹۵
کارگردانی «در اندرون من خسته»
۲ قصه برای فیلم «لیلا در نصف جهان»
«مرغ سحر»
کارگردانی «آنتیگونه»، کلوسئو (۲۰۰۰) رم، و تالار وحدت زمستان ۱۳۷۹
نویسندگی و کارگردانی «رند خلوت نشین» دربارهٔ حافظ، تالار وحدت، زمستان ۱۳۸۰
یوسف و زلیخا، تالار وحدت، زمستان ۱۳۸۱
سوگ سیاوش، تئاترشهر، زمستان ۱۳۸۳
من از کجا عشق از کجا، دربارهٔ زندگی فروغ فرخزاد، تئاتر شهر، تابستان ۱۳۸۴
لیلی و مجنون، تالار وحدت، تابستان ۱۳۸۵
هفت خان رستم، تالار وحدت، تابستان ۱۳۸۸
رستم و اسفندیار، تئاترشهر، پاییز ۱۳۸۹
نمایش باغ دلگشا (برگرفته از | نمایشیواران نام یک بالاخانواده از فروراسته پشهریختان است.
منابع
پشهریختان | بالکُن نمایشنامهای است از ژان ژنه.
فیلم
جستارهای وابسته
ندبه
منابع
نمایشنامههای ۱۹۵۷ (میلادی)
نمایشنامههای ژان ژنه
نمایشنامههای فرانسوی مورد اقتباس در فیلمها
نمایشنامههای وست اند | مویزی در آفتاب یا کشمشی در آفتاب یکی از نمایشنامههای نویسنده آمریکایی لورن هنزبری است که اولین بار در سال ۱۹۵۹ در تئاتر برادوی اجرا شد.عنوان این نمایشنامه از شعری به نام هارلم (که همچنین با نام رؤیای به تعویق افتاده اثر لنگستون هیوز شناخته میشود) گرفته شدهاست. داستان این نمایش روایت تجربیات یک خانوادهٔ سیاهپوست آمریکایی از زندگی در یکی از منطقههای فرعی واشینگتن پارک در محلهٔ وودلاولن شیکاگو است. دایره منتقدین درام نیویورک این نمایشنامه را بهترین نمایشنامهٔ سال ۱۹۵۹ اعلام کردند.
منابع
جنبش حقوق مدنی آمریکا در فرهنگ عامه
شیکاگو در ادبیات داستانی
نمایشنامههای برنده جایزه تونی
نمایشنامههای لورن هنزبری
نمایشنامههای ۱۹۵۹ (میلادی)
نمایشنامههای آمریکایی مورد اقتباس در فیلمها
نمایشنامههای درباره نژاد و قومیت
نمایشنامههای واقعشده در ایلینوی | نمایشگر عروسکی یک فیلم کوتاه کمدی درام به کارگردانی و نویسندگی بنجامین لویت محصول سال ۲۰۱۲ است.
پانویس
فیلمها به زبان انگلیسی | خون در گلوی گربه یک نمایشنامه ابزوردی است که اصل آن توسط راینر ورنر فاسبیندر در سال ۱۹۷۱ نوشته شدهاست. این نمایش اولین بار در نورنبرگ آلمان به اجرا درآمد که گاهی اوقات عنوان فرعی «مریلین مونرو در مقابل خونآشامان» به خود میگرفت و پس از آن در تئاتر مرکوری در شیکاگو اجرا شد.
طرح
این بازی دارای سه بخش است: در بخش اول شخصیت اصلی تکگویی میکند
جستارهای وابسته
پانویس
منابع
نمایشنامههای آلمانی
نمایشنامههای ۱۹۷۱ (میلادی) |
e88033a5-56c9-49c9-a005-d0315c71100a | تئاتر | این حرکت ادامه داشت تا سال ۱۳۰۵هجری شمسی، که «علینقی وزیری» هنرستان موسیقی را تأسیس کرد. در این هنرستان، تئاتر و تابلوهایی همراه با موسیقی نمایش داده میشد. همین کار برای «اسماعیل مهرتاش» انگیزهای شد که با همکاری وزیری برای ساختن اپرا، تجربههایی بکنند. چون وزیری محل نمایش را در مدرسه موسیقی قرار داده بود، رفته رفته زنها پایشان به آن جا باز شد و همینها بودند که بعدها «جمعیت بیداری نسوان» را تشکیل دادند و در تالار مدرسه زرتشتیان بازی کردند و عاقبت همهشان به تلخترین سرنوشتهای ممکن دچار شده و اجساد تکهتکه شدهشان بر جویها و نهرهای اطراف، خبر از شومترین پاسخهای مردان بود به حضور زنان در عرصه تئاتر و این تابوی حضور زنان در تئاتر تا سال ۱۳۱۰ ادامه داشت. | سال چندم هجری شمسی «علینقی وزیری» هنرستان موسیقی را تأسیس کرد؟ | false | {
"answer_start": [
27
],
"text": [
"۱۳۰۵"
]
} | تأسیسِ دوبارهٔ دورهٔ عالی هنرستان در شورای عالی فرهنگ تصویب شد و آموزش سازهای ایرانی از برنامه هنرستان عالی موسیقی حذف شد.
در سال ۱۳۲۹ اداره کل هنرهای زیبا تأسیس شد و در سال ۱۳۳۰ اداره موسیقی و نمایش زیر نظر هنرهای زیبا فعالیت خود را آغاز نمود. امور مربوط به هنرستان ها نیز تحت نظر این اداره بود. در سال ۱۳۳۵ اداره کل هنرهای زیبا امور موسیقی و نمایش را جدا کرد و اداره ای با عنوان اداره موسیقی و بالت تأسیس شد و امور هنرستان زیر نظر این اداره درآمد. در مهر ۱۳۴۲ ادارهٔ آموزش و هنرهای ملی شکل گرفت و امور هنرستانها را نیز دربر گرفت. در سال ۱۳۴۳ وزارت فرهنگ و هنر تشکیل و اداره کل آموزش های هنری تأسیس شد. فعالیت هنرستان عالی موسیقی و هنرستان موسیقی ملی (که به کوشش روحالله خالقی تأسیس شده بود) تا اواخر سال ۱۳۵۷ ادامه پیدا کرد.
پس از انقلاب سال ۱۳۵۷مدتی هنرستان تعطیل بود. پس از آن هنرستان با عنوان «هنرستان سرود و آهنگ های انقلابی» و سال ها بعد با نام «هنرستان موسیقی» به فعالیت خود ادامه داد.
مدیران هنرستان عالی موسیقی
غلامرضا مین باشیان (۱۲۹۷–۱۳۰۷)
علینقی وزیری (۱۳۰۷–۱۳۱۳)
غلامحسین مین باشیان (۱۳۱۳–۱۳۲۰)
علینقی وزیری (۱۳۲۰–۱۳۲۵)
پرویز محمود (۱۳۲۵–۱۳۲۹)
روبیک گریگوریان (۱۳۲۹–۱۳۳۱)
بهاءالدین بامشاد (۱۳۳۱–۱۳۳۵)
گیتی امیرخسروی (۱۳۳۵–۱۳۳۸)
غلامحسین غریب گرگانی (۱۳۳۹–۱۳۵۱)
یوسف یوسفزاده (۱۳۵۱–۱۳۵۳)
علی رهبری (۱۳۵۳–۱۳۵۵)
ابوالقاسم طالب زاده و ابراهیم روحیفر و شریف لطفی (۱۳۵۵–۱۳۵۷)
اساتید هنرستان عالی موسیقی
فاخره صبا
سورن آراکلیان
غلامحسین غریب گرکانی
مرتضی حنانه
حشمت سنجری
فریدون فرزانه
حسین ناصحی
ثمین باغچه بان
اولین باغچه بان
روح اله خالقی
سرژ خوتسیف
همچنین ببینید
هنرستان موسیقی تهران
واژگان لاتین
پانویس
منابع
انسانی
دبیرستانهای تهران
هنرستانهای ایران
موسیقی ایرانی
مدرسههای موسیقی در ایران | تهران را تشکیل داد. او همزمان هفتهای چند ساعت نیز در مدرسهٔ موسیقار (هنرستان موسیقی دولتی) تدریس میکرد. روحالله خالقی در خرداد سال ۱۳۱۳ ه.ش مدرک لیسانس را در رشتهٔ فلسفه و ادبیات، با رتبهٔ یک دبیری از دارالمعلمین که به دانشسرای عالی تغییر نام داده بود، دریافت کرد. در این زمان، اعزام دانشجو به اروپا ممنوع شد و خالقی فرصت ادامهٔ تحصیل در خارج از کشور را از دست داد. او پس از این اتفاق، زمانِ بیشتری را به تدریس موسیقی اختصاص داد. او روزها در هنرستان عالی موسیقی به تدریس مشغول بود و شبها در ارکستر کافهٔ بلدیه به نوازندگی میپرداخت. خالقی در همین سالها با پیشنهاد علینقی وزیری، به مطالعهٔ کتابهای هارمونی ربر و دبوا پرداخت و همزمان مقدماتِ درس هارمونی و سپس سازشناسی و ارکستراسیون را بهصورت آموزش مکاتبهای با شعبهٔ بیروت مدرسهٔ کِلُس واندانسِ فرانسه آموخت و ساخت نخستین آثار موسیقی خود را آغاز کرد.
روحالله خالقی در مهر سال ۱۳۱۳ ه.ش خدمت سربازی خود را آغاز کرد و به دانشکدهٔ افسری وارد شد. در همین سال علینقی وزیری را از ریاست هنرستان موسیقی برکنار کردند و خالقی از این اتفاق بسیار آزردهخاطر شد و از معلمی موسیقی کنارهگیری کرد. او در شهریور سال ۱۳۱۴ ه.ش گواهی پایان خدمت سربازی را دریافت کرد. در همان سال، خالقی به بخش اداری وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه که سهسال بعد به وزارت فرهنگ تغییر نام داد، منتقل شد و پس از مدتی بهعنوانِ منشیِ مخصوصِ دفتر وزیر معارف ایران، علیاصغر حکمت برگزیده شد. وی در سال ۱۳۱۶ ه.ش بخشِ اول کتاب نظری به موسیقیِ را که مربوط به قواعد کلی و تئوری موسیقی غربی است، منتشر کرد و در سال ۱۳۱۷ ه.ش بخش دوم این کتاب را که دربارهٔ مباحث نظری موسیقی ایرانی است، جداگانه به انتشار رساند. در همین سال، خالقی به سمتِ معاون دفتر وزارتی وزارت فرهنگ منصوب شد و در این جایگاه به همراه وزیر فرهنگ به نقاط مختلف ایران سفر کرد. او در این سفرها با آداب و رسوم و فرهنگ مردم کشورش بیش از پیش آشنا شد.
سالهای میانی (۱۳۳۰–۱۳۲۰)
در شهریور سال ۱۳۲۰ محمدعلی فروغی نخستوزیر شد و عیسی صدیق به وزارت فرهنگ رسید. این دو نفر که با خدمات علینقی وزیری آشنا بودند، وی را برای ریاست ادارهٔ موسیقی کشور، هنرستان عالی موسیقی و بخش موسیقی رادیو برگزیدند. وزیری، پذیرش این سمتها را مشروط به انتخاب روحالله خالقی بهعنوان معاونِ خود کرد. به این ترتیب خالقی به معاونت ادارهٔ موسیقی کشور و هنرستان عالی موسیقی منصوب شد.
در آن زمان تبلیغات گستردهای بر ضد فرهنگ و موسیقی ایرانی شکل گرفته بود که شاگردان هنرستان موسیقی را نسبت به موسیقی سنتی ایران بیعلاقه کرده بود. در واکنش به این شرایط، روحالله خالقی فعالیتهای تازهای را در حیطهٔ موسیقی ایرانی به راه انداخت. در آذر سال ۱۳۲۰ ه. ش، علینقی وزیری «ارکستر نوین» را با هدف اجرای قطعات موسیقی ایرانی، در رادیو تشکیل داد و خالقی نیز همکاری خود را با این ارکستر آغاز کرد.
آغاز فعالیتهای ارکستر و انجمن موسیقی ملی
روحالله خالقی که احیای جایگاه موسیقی ایرانی را از اهداف خود میدانست در اسفند سال ۱۳۲۲ ه.ش با دعوت از چند موسیقیدان ایرانی، ارکستر | هنرستان عالی موسیقی ملی (با نام اولیهٔ هنرستان موسیقی ملی) در مهر ۱۳۲۸ توسط انجمنی به نام «انجمن دوستداران موسیقی ملی» و به کوشش روحالله خالقی در تهران تأسیس شد. این هنرستان در رشت نیز شعبه داشت.
تاریخچه
هنرستان موسیقی ملی، به کوشش روحالله خالقی و در واکنش به آن ایجاد شد که دیده بود در زمان ریاست علینقی وزیری بر هنرستان عالی موسیقی ایران، موسیقی ملی توسط طرفداران موسیقی غربی مرتباً نفی میشد. خالقی تنها راه نجات موسیقی ملی را «ایجاد هنرستان با استقلال کامل» میدانست.
خالقی ابتدا در اسفند ۱۳۲۲ بیش از بیست نفر از علاقهمندان موسیقی ملی را دور هم گرد آورد تا برای طرح خود حامی پیدا کند. او پیشنهاد تشکیل ارکستر ملی ایران را داد که مورد قبول قرار گرفت؛ نوازندگان ارکستر عبارت بودند از: ابوالحسن صبا، حبیب سماعی، موسی معروفی، علیمحمد خادم میثاق، عبدالعلی وزیری، جواد بدیعزاده، احمد فروتن راد، مهدی برکشلی، مهدی خالدی، مهدی مفتاح، نصرالله زرینپنجه، اکبر محسنی، لطفالله مجد، بهاءالدین بامشاد، لطفالله مبشری، حسین تهرانی، علی زاهدی، محمود تاجبخش، حسینعلی ملاح، منوچهر محمودی، قاسم نیکپور، ابراهیم منصوری، احمد عاشورپور، یحیی معتمد وزیری، جواد معروفی، محمد جمالیفروز، حسینعلی وزیریتبار، هادی نراقی، سلیمان روحافزا. اولین کنسرت ارکستر ملی در ۲۴ اردیبهشت ۱۳۲۳ در دبستان نظامی اجرا شد.
پس از رفتن علینقی وزیری از هنرستان موسیقی ملی، موضوع تعلیمات موسیقی ملی بیتکلیف مانده بود. خالقی به این نتیجه رسید که موسیقی ایرانی و موسیقی غربی، دو شاخهٔ متمایز هستند و ادامهٔ تدریسشان در یک مؤسسه تنها به اختلافات بین موسیقیدانهای این دو گروه دامن میزند. در نتیجه پیشنهاد داد که انجمن موسیقی ملی باید هنرستانی مستقل تشکیل بدهد. وزارت فرهنگ با این پیشنهاد مخالفت کرد، اما خالقی انتظار حمایت از این وزارت را نداشت (همین وزارت چندی پیشتر علینقی وزیری را از سمتش در وزارت فرهنگ خلع کرده بود). لذا خالقی با کوشش خود اساسنامهٔ هنرستان را تدوین کرد. در این اساسنامه منظور هنرستان «حفظ خصائص موسیقی ملی ایران و پیشرفت این هنر و قرار دادن آن بر پایهٔ صحیح علمی» ذکر شد. دورهٔ هنرستان هفت ساله بود و شرط وارد داشتن کارنامهٔ قبلی سال چهارم ابتدایی؛ بعدها این شرایط تغییر کرد و دورهٔ هنرستان ششساله شد و شرط ورود هم داشتن گواهینامهٔ ششم ابتدایی تعیین شد.
راهاندازی هنرستان موسیقی ملی با کارشکنی ادارهٔ موسیقی (یکی از ادارات وزارت فرهنگ) همراه بود و نهایتاً خالقی توانست با دور زدن این اداره، امضای ابلاغیهٔ هنرستان را از وزیر فرهنگ بگیرد. با این حال، مخالفتهای ادارهٔ موسیقی ادامه داشت و نهایتاً خالقی توانست با جلب اعتماد روسای آن اداره از این که هنرستان موسیقی ملی دخالتی در کار هنرستان عالی موسیقی نخواهد کرد (و بالعکس) این اختلافها را از میان بردارد.
اولین دبیران هنرستان موسیقی ملی عبارت بودن از موسی معروفی و نصرالله زرینپنجه (آموزش تار و سهتار)، ابوالحسن صبا و محمود ذوالفنون (آموزش ویولن، و مدتی هم آموزش سنتور تا آن که بعداً حسین صبا آن را به عهده گرفت)، جواد معروفی (آموزش سرایش و دیکته موسیقی، و نیز پیانو)، حسینعلی وزیریتبار (آموزش سرود)، و حسین تهرانی (آموزش تنبک).
پس از خالقی
در سال ۱۳۳۸ نام هنرستان موسیقی به هنرستان عالی موسیقی ملی تغییر یافت. در شهریور همان سال، خالقی به طور خودخواسته | آغاز کرد.
آغاز فعالیتهای ارکستر و انجمن موسیقی ملی
روحالله خالقی که احیای جایگاه موسیقی ایرانی را از اهداف خود میدانست در اسفند سال ۱۳۲۲ ه.ش با دعوت از چند موسیقیدان ایرانی، ارکستر ملی را تشکیل داد. از جمله نوازندگان این ارکستر میتوان به ابوالحسن صبا، حبیب سماعی، موسی معروفی، علیمحمد خادم میثاق، عبدالعلی وزیری، جواد بدیعزاده، احمد فروتن راد، مهدی برکشلی و مهدی خالدی اشاره کرد. نخستین اجرای ارکستر ملی به رهبری روحالله خالقی، ۲۴ اردیبهشت ۱۳۲۳ ه.ش در سالن دبستان نظامی، در خیابان سپه تهران برگزار شد.
در آن روزها، اشغال ایران در جنگ جهانی دوم بهدست نیروهای متفقین، انگیزهای شد تا روحالله خالقی تحت تأثیر اوضاع آن زمان، یکی از مشهورترین آثار خود را آهنگسازی کند. او در شهریور سال ۱۳۲۳ بر روی شعری از حسین گلگلاب، سرود «ای ایران» را برای صدای غلامحسین بنان و گروه کًر ساخت. این اثر را سرود ملی غیررسمی ایرانیان دانستهاند. در همین زمان انجمن موسیقی ملی نیز با تلاشهای خالقی شکل گرفت و در نخستین برنامهٔ رسمی این انجمن در مهر ۱۳۲۳ ه. ش، پس از سخنرانی علینقی وزیری، سرود «ای ایران» برای نخستینبار به اجرا درآمد و به قدری مورد توجه قرار گرفت که در همان کنسرت سه بار تکرار شد. این ارکستر در طول فعالیتهای خود، برنامههای متعددی در تهران و چند شهر ایران برگزار کرد.
در سال ۱۳۲۴ ه.ش با تلاشِ روحالله خالقی، «باشگاه موسیقی» که محل ثابتی برای فعالیتهای انجمن موسیقی ملی بود، تأسیس شد. سلیمان سپانلو که از اعضای انجمن بود، خانهٔ خود واقع در خیابان هدایت را برای این منظور در اختیار انجمن موسیقی ملی قرار داد. در این زمان سرپرستی موسیقی رادیو نیز از طرف ادارهٔ کل تبلیغات، به انجمن موسیقی ملی واگذار شد که تا دو سال ادامه داشت.
با روی کار آمدن کابینهٔ قوامالسلطنه و انتخاب فریدون کشاورز بهعنوان وزیر فرهنگ، پرویز محمود در سال ۱۳۲۵ جایگزین علینقی وزیری شد و به ریاست هنرستان عالی موسیقی و ادارهٔ موسیقی کشور رسید. به دنبال آن، روبن گریگوریان نیز بهعنوان معاون ادارهٔ موسیقی و هنرستان عالی موسیقی، جایگزین روحالله خالقی شد. این اتفاق سبب شد که خالقی از مدیریت دولتی و فعالیت در رادیو و هنرستان موسیقی کنارهگیری کند. در این هنگام برنامههای موسیقی ایرانی مجدداً از هنرستان حذف شد.
مسئولان جدید ادارهٔ موسیقی، بیشتر برای گسترش موسیقی کلاسیک غربی تلاش میکردند. از همین رو بود که انجمن موسیقی ملی از شهریور ۱۳۲۵ ه. ش، بحرانیترین دورهاش را سپری کرد. در این دوره کنسرتهای انجمن با مشکلات فراوان همراه بود و کسری بودجهٔ انجمن از طریق عواید کنسرتها و مشارکت اعضای باشگاه موسیقی تأمین میشد. خالقی در همین سال، نخستین نشریهٔ مستقل موسیقی ایران را با نام مجلهٔ چنگ تأسیس کرد و خود مدیریت و مسئولیت این مجله را برعهده گرفت و سردبیری آن را به لطفالله مفخمپایان که از شاگردانش بود، سپرد. مجلهٔ چنگ به مدت یک سال فعالیت خود را ادامه داد و هر سه ماه، یک شماره و در مجموع چهار شماره به انتشار رساند. سپس خالقی به وزارت کار و تبلیغات منتقل شد و تا سال ۱۳۲۷ ه.ش در آن وزارتخانه مشغول خدمت بود اما در تیر ۱۳۲۷ ه. ش، خالقی به وزارت فرهنگ بازگشت و | رها کند و تنها در ارتش خدمت کند. در این سال علینقی وزیری به ریاست مدرسه موزیک برگزیده شد و نام «مدرسه موزیک» به «مدرسه موسیقی دولتی» تبدیل شد. در سال ۱۳۱۱ مهدیقلی هدایت (رئیسالوزراء وقت) از مدرسه بازدید کرد و چون پیشرفت مدرسه را تحسینبرانگیز دید بودجهای به مدرسه اهدا کرد که برای تهیه وسایل فنی و تأسیس کتابخانه مصرف شد و به پیشنهاد مهدیقلی هدایت نام «مدرسه موسیقی دولتی» به «مدرسه موسیقار» تبدیل شد.
دوره سوم
در سال ۱۳۱۳ نام مدرسه موسیقی به موجب قانون تربیت معلم به «هنرستان موسیقی» تبدیل شد و به دستور رضا شاه، ستوان یکم غلامحسین مین باشیان (فرزند غلامرضا مین باشیان سالار معزز) که معاون اداره کل موزیک قشون و سرپرست ارکستر سمفونی شهرداری بود و تحصیلات عالیاش در رشته موسیقی کلاسیک بود، با حفظ سمتهای پیشین خود به ریاست هنرستان موسیقی منصوب شد. تا این سال موسیقی ایرانی و موسیقی غربی هر دو در مدرسه تدریس میشد اما از این پس موسیقی ایرانی از برنامه آموزشی مدرسه حذف شد و از سال بعد برنامه درسی جدیدی برای مدرسه تنظیم شده و یک دوره سه ساله ابتدائی در بدو ورود هنرجویان به هنرستان پیشبینی شده و کلاسهای ابتدایی و متوسطهٔ هنرستان برای نخستین بار در ایران به صورت مختلط برگزار شد.
در سال ۱۳۱۷ که اداره موسیقی کشور به سرپرستی غلامحسین مین باشیان تأسیس شد، امور هنرستان موسیقی نیز به این اداره واگذار شد و به گسترش و پیشرفت هنرستان توجه بیشتری شد. برای چند رشته موسیقی (نوازندگی ویولن، ویولن سل، کلارینت، ترمبون، آواز، کمپوزیسیون، مدیریت ارکستر) دوره آموزش عالی نیز ایجاد شد که به تناسب رشته بین دو تا چهار سال بود. نام «هنرستان موسیقی» نیز به «هنرستان عالی موسیقی» تبدیل شد. یک شعبه تخصصی برای آموزش موزیک نظام نیز به هنرستان عالی موسیقی اضافه شد.
دوره چهارم
در شهریور ۱۳۲۰ نیروهای متفقین وارد ایران شدند و وضعیت ادارههای ایران تغییراتی کرد. در ۱۷ مهر ۱۳۲۰ از طرف وزیر فرهنگ وقت، به خدمت غلامحسین مینباشیان و صادق هدایت، عبدالحسین نوشین و نیما یوشیج که از سال ۱۳۱۷ از طرف مین باشیان در اداره موسیقی کشور استخدام شده بودند خاتمه داده شد. سپس علینقی وزیری به ریاست اداره موسیقی کشور و ریاست هنرستان عالی موسیقی [مجدداً] انتخاب شد. در زمان مدیریت وزیری، استادان سازهای غربی که از چکسلواکی دعوت شده بودند اخراج شدند و آموزش تار و موسیقی ایرانی دوباره در برنامه هنرستان گنجانده شد و چند رشته تخصصی موسیقی غربی تعطیل شد. این امر اعتراض تعدادی از هنرجویان مدرسه عالی را برانگیخت به طوری که خبر اعتراض و اعتصاب آنها در مطبوعات ایران منعکس شد ولی شورای عالی فرهنگ برنامه جدید وزیری را تأیید کرد و در ماده هشتم و بیستم اساسنامه نوین هنرستان که در مهر ۱۳۲۱ تصویب شد هنرجویان ملزم به آموختن هر دو سبک موسیقی ایرانی و اروپائی شده و آشنائی با تار برای اطلاع از کیفیت موسیقی ایرانی یکی شرایط دریافت گواهینامه متوسطه شد.
در سال ۱۳۲۷ طرح تدریس اختصاصی موسیقی کلاسیک غربی و تأسیسِ دوبارهٔ دورهٔ عالی هنرستان در شورای عالی فرهنگ تصویب شد و آموزش سازهای ایرانی از برنامه هنرستان عالی موسیقی حذف شد.
در سال ۱۳۲۹ اداره کل هنرهای زیبا تأسیس شد و در | دستور مقدماتی تار و سهتار عنوان کتابی در زمینهٔ آموزش نواختن سازهای تار و سهتار است. این اثر توسط روحالله خالقی، موسی معروفی و نصرالله زرینپنجه، در سال ۱۳۳۰ برای سال اول هنرستان موسیقی ملی، تنظیم و به چاپ رسید.
تاریخچه
جلد اول دستور مقدماتی تار و سهتار، در سال ۱۳۲۹ برای هنرجویان سال اول هنرستان موسیقی ملی به ریاست روحالله خالقی تنظیم و آمادهٔ چاپ بود اما به دلیل فراهم نشدن اعتبار مالی به چاپ نرسید. در سال ۱۳۳۰ «انجمن ملی» این کتاب را برای نخستین بار منتشر نمود. از آن تاریخ به بعد، جلد اول و جلد دوم آن بارها توسط ناشران مختلف از جمله انتشارات سرود، ماهور، صفیعلیشاه، گنجینه کتاب نارون، نای و نی به چاپ رسیدهاست.
نویسندگان
روحالله خالقی (زادهٔ ۱۲۸۵ ه. خ در ماهان کرمان – درگذشتهٔ ۱۳۴۴ در سالزبورگ اتریش) موسیقیدان، آهنگساز و نوازندهٔ ویلن اهل ایران بود. وی آهنگساز سرود معروف ای ایران بود. او در سال ۱۳۰۲ به «مدرسهٔ عالی موسیقی» رفت و در آنجا تحت نظر علینقی وزیری آموختن موسیقی و نواختن ویلن را آغاز کرد. وی در ۱۳۱۴ وارد خدمت دولتی در وزارت فرهنگ گردید و در ۱۳۱۷ معاون دفتر وزارتی وزارت فرهنگ شد. در ۱۳۲۰ به پیشنهاد وزیری، معاون ادارهٔ موسیقی کشور و نیز معاون هنرستان عالی موسیقی شد. در ۱۳۲۵ مدتی در وزارت کار و تبلیغات کار کرد. در ۱۳۲۷ متصدی دبیرخانهٔ هنرهای زیبا شد. در ۱۳۲۸ هنرستان موسیقی ملی را تأسیس کرد و رئیس آن شد. خالقی سالها در رادیو ایران نیز فعالیت داشت و از جمله رئیس شورای موسیقی رادیو بود و برنامههای رادیویی «یادی از هنرمندان درگذشته» و ساز و سخن را راهاندازی کرد. وی همچنین، سرپرست ارکستر گلها نیز بود. خالقی در سال ۱۳۳۸ به در خواست خود از اداره کل هنرهای زیبا بازنشسته شد اما همچنان به فعالیتهای هنری خود ادامه داد. خالقی در ۱۳۴۴ در سالزبورگ در اتریش پس از چند عمل جراحی ناموفق، بر اثر سرطان معده درگذشت و در گورستان ظهیرالدوله در تهران به خاک سپرده شد. خالقی پس از کتاب نظری به موسیقی٬ کتاب هماهنگی و پس از آن کتاب سرگذشت موسیقی ایران را دربارهٔ سرگذشت موسیقی، موسیقیدانان و نوازندگان ایرانیِ همعصر خود نگاشتهاست.موسی مَعروفی (زادهٔ ۱۲۶۸ ه. خ در تهران – درگذشتهٔ ۷ شهریور ۱۳۴۴در تهران) موسیقیدان، نوازندهٔ تار، مُدرس و گِردآورندهٔ ردیف موسیقی ایرانی بود. او نواختن سهتار را نزد «یوسف صورتگر» که از عکاسان دربار ناصری بود آغاز کرد. سپس از آموزشهای درویشخان بهره برد. او با پشتکار و تمرینِ بسیار به درجهای از نوازندگی رسید که موفق شد نشان «تبرزین طلا» را از درویشخان دریافت نماید. وی همچنین نزدحسین هنگآفرین به فراگیری نت پرداخت. او در سال ۱۳۰۲ به مدرسه موسیقی علینقی وزیری راه یافت و بر آموختههای خود افزود. موسی معروفی با تکیه بر ردیف میرزا آقا حسینقلی و میرزا عبدالله و استفاده از نوشتههای علینقی وزیری ردیفی را گردآوری کرد که در سال ۱۳۴۲ منتشر شد. بنا به پیشنهاد موسی معروفی، سلیمان روحافزا نوازنده تار، ردیف مذکور را از روی نُت با تار اجرا و ضبط کرد. او در هنرستان موسیقی ملی تدریس میکرد و با ارکستر رادیو در بدو تأسیس، همکاری داشت.نصرالله زرینپنجه (زادهٔ ۱۲۸۵ ه. | تئوری موسیقی (که در نسخههای اولیه موسیقی نظری نام داشت) کتابی است اثرِ موسیقیدان ایرانی، علینقی وزیری. این کتاب نخستین بار در آبان سال ۱۳۱۳ ه. خ چاپ و با حمایت وزارت معارف منتشر شد و در سال ۱۳۷۱ توسط «انتشارات صفیعلیشاه» به چاپ مجدد رسید. از این کتاب به عنوان نخستین کتاب «تئوری موسیقی ایرانی و غربی» در ایران یاد میشود.
تاریخچه
نگارش
علینقی وزیری در سال ۱۳۰۱ نخستین کتاب خود را با عنوان دستور تار در برلین منتشر نمود. در آن کتاب وزیری مقدماتی دربارهٔ تئوری موسیقی نوشت اما به دلیل مختصر بودن مباحث، تصمیم گرفت کتابی کاملتر و متمرکز در این موضوع بنویسد. او در سال ۱۳۱۳ کتاب «موسیقی نظری» که بعدها بیشتر با نام «تئوری موسیقی» شناخته شد، به رشتهٔ تحریر درآورد. این کتاب در چاپ نخست ۴۷۸ صفحه داشت که دارای ۳ بخش و در قطع کوچک و چاپ سنگی با کمک وزارت معارف به چاپ رسید.
چاپ انتشارات صفیعلیشاه
انتشارات صفیعلیشاه در سال ۱۳۷۱ و چند نوبت در سالهای بعد این کتاب را منتشر نمود. عنوان کتاب «تئوری موسیقی» در ۳۹۳ صفحه (چاپ دوم ۱۳۷۹) و شامل این موارد است: مقدمه، بخش اول با عنوان «تئوری موسیقی راجع به قواعد نت» (شامل ۲۴ درس)، بخش دوم با عنوان «تئوری موسیقی ایرانی» (شامل ۱۷ مبحث) و بخش سوم با عنوان «تئوری موسیقی غربی» (شامل یک مقدمه و ۱۶ گفتار).
نویسنده
علینقی وزیری (زادهٔ ۱۲۶۶ – درگذشتهٔ ۱۳۵۸) موسیقیدان ایرانی و از پیشگامان آهنگسازی برای اجرای موسیقی سنتی ایرانی با ارکستر بود. وی به جهت تأثیرات عمدهای که بر موسیقی سنتی ایران گذاشت، از جمله ایجاد روشی برای نتنویسی و شیوهٔ تدوین ردیف شهرت دارد. علینقی وزیری در تهران متولد شد. نواختن تار را از ۱۵ سالگی نزد داییاش حسینعلیخان آغاز کرد. در نوجوانی وارد ارتش شد و از همین طریق با موسیقی نظامی آشنایی پیدا کرد. وی به سبب عضویت در انجمن اخوت با درویشخان و آقا حسینقلی آشنا شد و به پیشنهاد آقا حسینقلی در مدت یکسالونیم ردیف میرزاعبدالله را نزد وی به نُت درآورد که تنها دستگاه چهارگاه آن باقیماندهاست. وزیری در ۳۱ سالگی به مدت ۵ سال در پاریس و برلین، به تحصیل علوم مختلف موسیقی غرب پرداخت. او پس از بازگشت به ایران، در سال ۱۳۰۲ مدرسه عالی موسیقی را تأسیس کرد و به چاپ کتابهای متعدد و کنسرتها و ضبط صفحات گرامافون پرداخت. او همچنین به تحقیق در زمینه موسیقی ادامه داد و هیئت علمی دانشگاه تهران پس از مدتی وی را به عنوان استاد کرسی هنر و زیباشناسی به تدریس در دانشگاه مأمور کرد. او پس از شهریور سال ۱۳۲۰ به ریاست اداره موسیقی کشور و مجله موسیقی و اداره رادیو مشغول شد. وزیری نخستین پایهگذار موسیقی جدید ایران پس از انقلاب مشروطه است و او را «پدر موسیقی نوین ایران» میدانند. علینقی وزیری در ۱۸ شهریور سال ۱۳۵۸، در ۹۲ سالگی درگذشت.
محتوا
کلنل علینقی وزیری در بخشی از مقدمهٔ این کتاب چنین نوشتهاست: «برای سهلنمودن تحصیل تئوری موسیقی، پس از تجربیات زیاد برآن شدیم که کلیهٔ تئوری موسیقی اروپایی و ایرانی را به ترتیبی باید در مقابل احتیاج و فهم شاگرد عرضه نمود که در ضمن عمل بتواند آن را به کار برده و | داشت، از سوی علینقی وزیری به عنوان «خلیفهٔ کلاس» انتخاب شد. روحالله خالقی که شیفتهٔ وزیری شده بود با تمرینِ بسیار، در تابستان سال ۱۳۰۳ ه.ش موفق شد آزمون ورودی ارکستر مدرسهٔ عالی موسیقی را پشت سر گذاشته و به آن راه یابد.
خالقی که در این زمان تصمیم گرفته بود با جدیت بیشتری به موسیقی بپردازد، پس از تعطیلات نوروز ۱۳۰۴ ه.ش بدون اجازهٔ پدرش، تحصیل در مدرسهٔ آمریکایی را رها کرد تا تمام وقتش را به موسیقی اختصاص دهد. پدرش با وجود علاقهای که به موسیقی داشت، با انتخاب این هنر بهعنوان یک حرفه مخالف بود. بههمین دلیل خالقی هر روز، دور از چشم پدر به مدرسهٔ عالی موسیقی میرفت. علاقهٔ بسیار او به تحصیل حرفهای در رشتهٔ موسیقی، سبب بروز تنشهایی در رابطهٔ او با پدرش شد اما وی که تازه مادرش را از دست داده بود و به موسیقی بیش از پیش دل بسته بود، از راهی که برگزیده بود خارج نشد.
خالقی در این دوران در کنسرتهای کلوپ موزیکال که توسط علینقی وزیری راهاندازی شده بود، بههمراه چند نفر دیگر از هنرجویان مدرسهٔ موسیقی به نوازندگی میپرداخت. در تابستان سال ۱۳۰۴، چهار کنسرت به رهبری وزیری در مدرسهٔ موسیقی اجرا شد که خالقی نیز در آنها به عنوان نوازندهٔ ویلن حضور داشت.
فعالیتها
سالهای آغازین (۱۳۱۹–۱۳۰۷)
روحالله خالقی بالاخره در سن ۱۹ سالگی با گرفتن حکم تدریس موسیقی، به پدرش ثابت کرد که در «پیِ مطرب شدن نبودهاست». او در این هنگام به تدریس ویلن و تئوری موسیقی در مدرسهٔ موسیقی مشغول شد. وی در سال ۱۳۰۷ ه. ش، بهعنوان معلم روزمزد برای آموزش موسیقی در مدرسهٔ ورزش منصوب شد و در همین سال، پس از انتصاب علینقی وزیری به ریاست هنرستان موسیقی دولتی، در کنار وی به تدریس در آن هنرستان نیز مشغول شد.
خالقی دوست داشت که برای ادامهٔ تحصیل به خارج از ایران برود. در آن سالها، وزارت معارفِ هر سال یکصد نفر از متقاضیان در رشتههای مختلف را از طریق کنکور به خارج از کشور میفرستاد. از آنجا که موسیقی در میان این رشتهها نبود، روحالله خالقی تصمیم گرفت تا در رشتهٔ ادبیات شرکت کند. او برای موفقیت در این آزمون، یک سال بهصورت مداوم به مطالعهٔ درسهای اختصاصی پرداخت اما پس از آن متوجه شد که طبق قانون جدید وزارت معارف، فقط داوطلبانی که مدرک دیپلم دارند مجاز به شرکت در آزمون هستند. بههمین دلیل روحالله خالقی از سال ۱۳۰۸ ه.ش با ورود به مدرسهٔ دارالفنون، تحصیلات عمومی خود را پی گرفت و پس از یک سال مدرک دیپلم خود را دریافت کرد. در این هنگام، بازهم قانون وزارت معارف تغییر یافت و اینبار داشتن مدرک لیسانس (کارشناسی) به شرایط متقاضیان افزوده شد. خالقی برای دستیافتن به هدف خود، در سال ۱۳۱۰ ه.ش وارد دارالمعلمین عالی شد. عیسی صدیق، عباس اقبال آشتیانی، صادق رضازاده شفق، بدیعالزمان فروزانفر، محمدکاظم عصار، احمد بهمنیار و اسدالله بیژن از جمله استادان او در دارالمعلمین عالی بودند.
در سال ۱۳۱۱ ه. ش، خالقی ارکستر کافهٔ تازه تأسیس بلدیه، وابسته به شهرداری تهران را تشکیل داد. او همزمان هفتهای چند ساعت نیز در مدرسهٔ موسیقار (هنرستان موسیقی دولتی) تدریس میکرد. روحالله خالقی در خرداد سال ۱۳۱۳ ه.ش مدرک لیسانس را در رشتهٔ فلسفه و | احمد فروتن راد (زادهٔ ۱۲۸۹ – درگذشتهٔ ۱۳۵۱) نوازندهٔ ویلن، آهنگساز، رهبر ارکستر و موسیقیدان اهل ایران بود.
زندگی هنری
احمد فروتن راد در سال ۱۲۸۹ ه. خ، در تهران متولد شد. او تحصیلاتِ موسیقی خود را در هنرستان موسیقی و مدرسهٔ موسیقار سپری کرد. وی در زمان ریاست علینقی وزیری بر هنرستان عالی موسیقی، بهعنوان هنرآموز هنرستان استخدام شد. در سال ۱۳۱۱، در کنار موسیقیدانانی نظیر: روحالله خالقی، جواد معروفی، علیمحمد خادم میثاق و مهدی دفتری، در هیئت ارکستر بلدیه (شهرداری) حضور داشت. او در نوازندگی ویلن، مهارت بسیار داشت و گاهی در برنامهها به تکنوازی میپرداخت.
وی در سال ۱۳۱۹ اُپرت «ستاره و فروغ» نوشتهٔ نظام وفا آرانی را آهنگسازی کرد که پارتیتور آن ۲ بار به چاپ رسید. در اسفند ۱۳۲۲، ارکستر انجمن موسیقی ملی توسط روحالله خالقی تشکیل شد که احمد فروتن راد از نخستین نوازندگان این ارکستر بود. وی در هنرستان موسیقی، ارکستری متشکل از زنانِ نوازنده تشکیل داد که خارج از هنرستان نیز کنسرتهایی به اجرا گذاشت. او با ارکسترهای رادیو نیز به عنوان نوازنده و سرپرست همکاری میکرد و سرپرستِ یکی از ارکسترهای ادارهٔ هنرهای زیبای کشور نیز بود. احمد فروتن راد غیر از تدریس در هنرستان موسیقی ملی، در زمینهٔ آهنگسازی نیز فعالیت داشت و آثار مکتوبی در موسیقی نظری تألیف کرد. کتاب آکوردشناسی یا دورهٔ تکمیلی تئوری موسیقی از جمله آثار او است. احمد فروتن راد، در سال ۱۳۵۱ در تهران درگذشت.
از جمله شاگردان او میتوان به نامهایی نظیر: حسینعلی ملاح، جواد لشکری، حسن اعتمادی و ...اشاره نمود.
تألیفات
ترانههای جدید، با مقدمهٔ علینقی وزیری و روحالله خالقی (۱۳۱۶)
جزوهٔ آهنگهای نمایشنامهٔ ستاره و فروغ (۱۳۲۳)
آکوردشناسی یا دورهٔ تکمیلی تئوری موسیقی و مقدماتی چند برای آشنایی با آکوردها و شروع به آرمنی، به کوشش لطفالله مفخمپایان (چاپ اول ۱۳۲۸، چاپ دوم ۱۳۳۹)
گامهای ایران (شور، همایون و چهارگاه) مطابق با قسمتی از برنامه هنرستان عالی موسیقی (۱۳۳۵)
جان: یا، نیروی یگانه (۱۳۳۷)
منابع
آهنگسازان اهل ایران
اهالی تهران
درگذشتگان ۱۳۵۱
رهبران ارکستر اهل ایران
زادگان ۱۲۸۹
موسیقیدانان اهل ایران
موسیقیدانان اهل تهران
نوازندگان ویولن اهل ایران | ۱۰۴۰ (میلادی) هزارو چهلمین سال تقویم میلادی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۱۷ مارس - هارولد یکم، شاه انگلستان
۱۰۴۰ (میلادی) |
aa6920cc-9cad-48fb-bded-5b1e2093cd1c | تئاتر | این حرکت ادامه داشت تا سال ۱۳۰۵هجری شمسی، که «علینقی وزیری» هنرستان موسیقی را تأسیس کرد. در این هنرستان، تئاتر و تابلوهایی همراه با موسیقی نمایش داده میشد. همین کار برای «اسماعیل مهرتاش» انگیزهای شد که با همکاری وزیری برای ساختن اپرا، تجربههایی بکنند. چون وزیری محل نمایش را در مدرسه موسیقی قرار داده بود، رفته رفته زنها پایشان به آن جا باز شد و همینها بودند که بعدها «جمعیت بیداری نسوان» را تشکیل دادند و در تالار مدرسه زرتشتیان بازی کردند و عاقبت همهشان به تلخترین سرنوشتهای ممکن دچار شده و اجساد تکهتکه شدهشان بر جویها و نهرهای اطراف، خبر از شومترین پاسخهای مردان بود به حضور زنان در عرصه تئاتر و این تابوی حضور زنان در تئاتر تا سال ۱۳۱۰ ادامه داشت. | هنرستان موسیقی چه سالی در ایران تاسیس شد؟ | false | {
"answer_start": [
27
],
"text": [
"۱۳۰۵"
]
} | هنرستان موسیقی نام مدرسه ای برای آموزش موسیقی در تهران است که قدمتی ۱۰۰ ساله دارد.
تاریخچه
در سال ۱۲۹۷ «شعبه موزیک نظام» از مدرسه دارالفنون جدا شد و «مدرسه موزیک» تحت نظر وزارت معارف با مدیریت «غلامرضا مین باشیان» تأسیس شد. این مدرسه طی دورههای مختلف با نامها و رویکردهای گوناگون به فعالیت خود ادامه داد.
در دوران پادشاهی رضاشاه، «مدرسه موسیقی» از حمایت دولتی برخوردار و در ردیف بودجه کشور، محلی برای کمک به آن در نظر گرفته شد. با این حال، مخالفتهایی از جانب مذهبیها با این مدرسه وجود داشت که به صف قانونگذاران هم رسید. در سیزدهم اسفند ۱۳۰۶ که قانون بودجه در مجلس شورای ملی در حال بررسی بود و مبلغ هشتصد تومان هم برای کمک به مدرسه موسیقی در آن در نظر گرفته شده بود، سید حسین معتضدالاسلام نماینده استرآباد (گرگان) که از روحانیون مجلس بود به مخالفت برخاست و گفت:
«من هر چه فکر میکنم که اعانه مدرسه موسیقی را در تحت چه عنوانی ما میتوانیم تصویب کنیم نمیدانم. مدرسه موسیقی را یک قدری که فارسیاش کنیم یعنی یک محلی که در آنجا تار میزنند ساز میزنند. صریحاً عرض میکنم اعانه به مدرسه موسیقی بهطور مسلم خلاف شرع است و مجلس باید مطابق قانون اساسی آنچه را تصویب میکند موافق قوانین شرعیه باشد. مدرسه موسیقی مخالف قوانین شرعیه است و دولت حق ندارد به این مدرسه کمک بدهد و مجلس هم نباید به اسم مدرسه موسیقی قلمی تصویب کند».
مخالفت معتضد به جایی نرسید و کمک ششصد تومانی تصویب شد.
پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ فعالیتهای هنرستان عالی موسیقی متوقف شد. پس از مدتی اعلام شد هنرجویانی که ۳ سال پایانی را میگذرانند میتوانند به تحصیل خود در هنرستان ادامه دهند و سایر دانش آموزان میبایست در مدارس عادی ادامه تحصیل دهند. این قانون تا سال ۱۳۶۰ ادامه یافت و در این مدت هنرجوی جدید در هنرستان پذیرفته نمیشد. پس از آن در سال ۱۳۶۱ دو مدرسه با نام «هنرستان سرود و آهنگهای انقلابی» برای دختران و پسران تحت نظر وزارت ارشاد دایر شد. این عنوان تا سالها برای هنرستان موسیقی استفاده میشد تا اینکه در نهایت با اصرار کارشناسان و موسیقیدانان نام «هنرستان موسیقی» برگردانده شد و با نام «هنرستان موسیقی دختران» و «هنرستان موسیقی پسران» به کار خود ادامه داد.
در تاریخ ۲۷ دی ۱۳۹۷ جشن صدسالگی «هنرستان موسیقی تهران» با رونمایی از کتاب «تاریخ صد ساله هنرستان موسیقی تهران»، تمبر اختصاصی «صدسالگی» و معرفی مستند هنرستان موسیقی تهران در تالار وحدت برگزار شد.
مدیران هنرستان موسیقی
شریف لطفی (۱۳۵۸–۱۳۵۷)
اصغر محمدی (۱۳۶۰–۱۳۵۸)
عبدالرحیم اخیانی (۱۳۶۳–۱۳۶۰)
غلامحسین فخیمی کیا (۱۳۷۴–۱۳۶۳)
حسین علیزاده (۱۳۷۵–۱۳۷۴)
حمیدرضا نوربخش (۱۳۷۷–۱۳۷۵)
علی محمد رشیدی (۱۳۸۲–۱۳۷۷)
علیرضا محمدی لاری (۱۳۸۴–۱۳۸۲)
داود باقری بیداخویدی (۱۳۸۵–۱۳۸۴)
احسان آقایی (۱۳۸۷–۱۳۸۵)
محمدحسین اسماعیلی (۱۳۹۱–۱۳۸۷)
. همایون مهمان پرست نوده ای (۱۳۹۲–۱۳۹۱)
علیرضا ایلچی (... - ۱۳۹۲)
بهزاد معافی ( 1392 - تا کنون )
پانویس
منابع
هنرستان موسیقی پسران
هنرستان موسیقی دختران
انسانی
خبرگزاری فارس
خبرگزاری ایسنا
دبیرستانهای تهران
مدرسههای موسیقی در ایران
موسیقی ایرانی
هنرستانهای ایران | تأسیسِ دوبارهٔ دورهٔ عالی هنرستان در شورای عالی فرهنگ تصویب شد و آموزش سازهای ایرانی از برنامه هنرستان عالی موسیقی حذف شد.
در سال ۱۳۲۹ اداره کل هنرهای زیبا تأسیس شد و در سال ۱۳۳۰ اداره موسیقی و نمایش زیر نظر هنرهای زیبا فعالیت خود را آغاز نمود. امور مربوط به هنرستان ها نیز تحت نظر این اداره بود. در سال ۱۳۳۵ اداره کل هنرهای زیبا امور موسیقی و نمایش را جدا کرد و اداره ای با عنوان اداره موسیقی و بالت تأسیس شد و امور هنرستان زیر نظر این اداره درآمد. در مهر ۱۳۴۲ ادارهٔ آموزش و هنرهای ملی شکل گرفت و امور هنرستانها را نیز دربر گرفت. در سال ۱۳۴۳ وزارت فرهنگ و هنر تشکیل و اداره کل آموزش های هنری تأسیس شد. فعالیت هنرستان عالی موسیقی و هنرستان موسیقی ملی (که به کوشش روحالله خالقی تأسیس شده بود) تا اواخر سال ۱۳۵۷ ادامه پیدا کرد.
پس از انقلاب سال ۱۳۵۷مدتی هنرستان تعطیل بود. پس از آن هنرستان با عنوان «هنرستان سرود و آهنگ های انقلابی» و سال ها بعد با نام «هنرستان موسیقی» به فعالیت خود ادامه داد.
مدیران هنرستان عالی موسیقی
غلامرضا مین باشیان (۱۲۹۷–۱۳۰۷)
علینقی وزیری (۱۳۰۷–۱۳۱۳)
غلامحسین مین باشیان (۱۳۱۳–۱۳۲۰)
علینقی وزیری (۱۳۲۰–۱۳۲۵)
پرویز محمود (۱۳۲۵–۱۳۲۹)
روبیک گریگوریان (۱۳۲۹–۱۳۳۱)
بهاءالدین بامشاد (۱۳۳۱–۱۳۳۵)
گیتی امیرخسروی (۱۳۳۵–۱۳۳۸)
غلامحسین غریب گرگانی (۱۳۳۹–۱۳۵۱)
یوسف یوسفزاده (۱۳۵۱–۱۳۵۳)
علی رهبری (۱۳۵۳–۱۳۵۵)
ابوالقاسم طالب زاده و ابراهیم روحیفر و شریف لطفی (۱۳۵۵–۱۳۵۷)
اساتید هنرستان عالی موسیقی
فاخره صبا
سورن آراکلیان
غلامحسین غریب گرکانی
مرتضی حنانه
حشمت سنجری
فریدون فرزانه
حسین ناصحی
ثمین باغچه بان
اولین باغچه بان
روح اله خالقی
سرژ خوتسیف
همچنین ببینید
هنرستان موسیقی تهران
واژگان لاتین
پانویس
منابع
انسانی
دبیرستانهای تهران
هنرستانهای ایران
موسیقی ایرانی
مدرسههای موسیقی در ایران | رها کند و تنها در ارتش خدمت کند. در این سال علینقی وزیری به ریاست مدرسه موزیک برگزیده شد و نام «مدرسه موزیک» به «مدرسه موسیقی دولتی» تبدیل شد. در سال ۱۳۱۱ مهدیقلی هدایت (رئیسالوزراء وقت) از مدرسه بازدید کرد و چون پیشرفت مدرسه را تحسینبرانگیز دید بودجهای به مدرسه اهدا کرد که برای تهیه وسایل فنی و تأسیس کتابخانه مصرف شد و به پیشنهاد مهدیقلی هدایت نام «مدرسه موسیقی دولتی» به «مدرسه موسیقار» تبدیل شد.
دوره سوم
در سال ۱۳۱۳ نام مدرسه موسیقی به موجب قانون تربیت معلم به «هنرستان موسیقی» تبدیل شد و به دستور رضا شاه، ستوان یکم غلامحسین مین باشیان (فرزند غلامرضا مین باشیان سالار معزز) که معاون اداره کل موزیک قشون و سرپرست ارکستر سمفونی شهرداری بود و تحصیلات عالیاش در رشته موسیقی کلاسیک بود، با حفظ سمتهای پیشین خود به ریاست هنرستان موسیقی منصوب شد. تا این سال موسیقی ایرانی و موسیقی غربی هر دو در مدرسه تدریس میشد اما از این پس موسیقی ایرانی از برنامه آموزشی مدرسه حذف شد و از سال بعد برنامه درسی جدیدی برای مدرسه تنظیم شده و یک دوره سه ساله ابتدائی در بدو ورود هنرجویان به هنرستان پیشبینی شده و کلاسهای ابتدایی و متوسطهٔ هنرستان برای نخستین بار در ایران به صورت مختلط برگزار شد.
در سال ۱۳۱۷ که اداره موسیقی کشور به سرپرستی غلامحسین مین باشیان تأسیس شد، امور هنرستان موسیقی نیز به این اداره واگذار شد و به گسترش و پیشرفت هنرستان توجه بیشتری شد. برای چند رشته موسیقی (نوازندگی ویولن، ویولن سل، کلارینت، ترمبون، آواز، کمپوزیسیون، مدیریت ارکستر) دوره آموزش عالی نیز ایجاد شد که به تناسب رشته بین دو تا چهار سال بود. نام «هنرستان موسیقی» نیز به «هنرستان عالی موسیقی» تبدیل شد. یک شعبه تخصصی برای آموزش موزیک نظام نیز به هنرستان عالی موسیقی اضافه شد.
دوره چهارم
در شهریور ۱۳۲۰ نیروهای متفقین وارد ایران شدند و وضعیت ادارههای ایران تغییراتی کرد. در ۱۷ مهر ۱۳۲۰ از طرف وزیر فرهنگ وقت، به خدمت غلامحسین مینباشیان و صادق هدایت، عبدالحسین نوشین و نیما یوشیج که از سال ۱۳۱۷ از طرف مین باشیان در اداره موسیقی کشور استخدام شده بودند خاتمه داده شد. سپس علینقی وزیری به ریاست اداره موسیقی کشور و ریاست هنرستان عالی موسیقی [مجدداً] انتخاب شد. در زمان مدیریت وزیری، استادان سازهای غربی که از چکسلواکی دعوت شده بودند اخراج شدند و آموزش تار و موسیقی ایرانی دوباره در برنامه هنرستان گنجانده شد و چند رشته تخصصی موسیقی غربی تعطیل شد. این امر اعتراض تعدادی از هنرجویان مدرسه عالی را برانگیخت به طوری که خبر اعتراض و اعتصاب آنها در مطبوعات ایران منعکس شد ولی شورای عالی فرهنگ برنامه جدید وزیری را تأیید کرد و در ماده هشتم و بیستم اساسنامه نوین هنرستان که در مهر ۱۳۲۱ تصویب شد هنرجویان ملزم به آموختن هر دو سبک موسیقی ایرانی و اروپائی شده و آشنائی با تار برای اطلاع از کیفیت موسیقی ایرانی یکی شرایط دریافت گواهینامه متوسطه شد.
در سال ۱۳۲۷ طرح تدریس اختصاصی موسیقی کلاسیک غربی و تأسیسِ دوبارهٔ دورهٔ عالی هنرستان در شورای عالی فرهنگ تصویب شد و آموزش سازهای ایرانی از برنامه هنرستان عالی موسیقی حذف شد.
در سال ۱۳۲۹ اداره کل هنرهای زیبا تأسیس شد و در | حسینعلی وزیریتبار (آموزش سرود)، و حسین تهرانی (آموزش تنبک).
پس از خالقی
در سال ۱۳۳۸ نام هنرستان موسیقی به هنرستان عالی موسیقی ملی تغییر یافت. در شهریور همان سال، خالقی به طور خودخواسته از ریاست هنرستان بازنشسته شد و مهدی مفتاح به ریاست هنرستان برگزیده شد. در دوران مفتاح، کتاب «ردیف موسیقی ایرانی» به تألیف موسی معروفی مبنای تعلیمات هنرستان شد. در سال ۱۳۳۹، دورهٔ عالی هنرستان افتتاح شد که هدف آن تربیت متخصص در رشتههای علمی و عملی موسیقی بود. در سال ۱۳۴۱ حسین دهلوی رئیس هنرستان شد و تحولی عمیق در آموزش و ادارهٔ هنرستان، به ویژه در گزینش هنرجویان ایجاد کرد، از جمله آن که آشنایی با پیانو برای هنرجویان دروهٔ دوم متوسطه الزامی شد. دهلوی همچنین کنسرتهای هنرجویان را گسترش داد چنان که از سال ۱۳۴۱ ماهی سه کنسرت توسط دانشجویان هنرستان برگزار میشد. از مهمترین فارغالتحصیلان هنرستان در دورهٔ دهلوی میتوان اردشیر روحانی، مهربانو توفیق، داریوش دولتشاهی، اسماعیل واثقی، کامبیز روشنروان، اسماعیل تهرانی، سوسن اصلانی، ملیحه سعیدی، مینا افتاده، علی رهبری، علی رئیس فرشید، محسن تویسرکانی، شهداد روحانی، داریوش طلایی، حسین علیزاده، و آذر هاشمی را نام برد.
در آغاز سال تحصیلی ۱۳۵۰، دهلوی از ریاست هنرستان کنارهگیری کرد و مصطفی کمال پورتراب به ریاست هنرستان انتخاب شد. این اتفاق مصادف بود با تغییر نظام آموزش عمومی. در برنامهٔ جدید، هنرجویان به جای سال پنجم ابتدایی، از سال چهارم ابتدایی پذیرفته میشدند.
پس از انقلاب اسلامی ایران
در سال ۱۳۵۹، دو سال پس از انقلاب اسلامی ایران، هنرستان موسیقی ملی دیگر هنرجو نپذیرفت. در سال ۱۳۶۳ هنرستان عالی موسیقی ملی و هنرستان عالی موسیقی در هم ادغام شدند و سپس به دو هنرستان پسرانه و دخترانه تفکیک شدند که با نامهای «هنرستان سرود و آهنگهای انقلابی پسران» و «دبیرستان سرود و آهنگهای انقلابی دختران» شناخته میشدند. برنامهٔ این هنرستانهای جدید را حسین علیزاده، کامبیز روشنروان، پرویز منصوری، ثمین باغچهبان، حسین دهلوی، فرهاد فخرالدینی، و مصطفی کمال پورتراب تدوین کردند.
از سال تحصیلی ۱۳۷۶-۷۷ برنامهٔ آموزشی هنرستان مطابق نظام جدید تغییر کرد و هر سال به دو ترم تقسیم شد. همچنین هنرستانها دارای دو گرایش «ساز ایرانی» و «ساز جهانی» شدند. از سال تحصیلی ۱۳۷۹-۸۰ برنامهای جدید برای هنرستانها توسط حسین دهلوی، کامبیز روشنروان، فریدون ناصری، و علیمحمد رشیدی تدوین شد که در آن درسهای شیمی و ریاضی از برنامهٔ هنرستان حذف شد. همچنین گرایش جدیدی به نام «مبانی آهنگسازی» افزوده شد.
احیای سازهای از یاد رفته
یکی از اهداف هنرستان موسیقی ملی، احیای سازهای از یاد رفته بود. منظور خالقی در اینجا سازهایی بود که در موسیقی ایران از رواج افتاده بودند و «به غلط به سازهای عربی مرسوم شده بودند»، نظیر عود و قانون. به همین منظور، نصرالله زرینپنجه و مهدی مفتاح خود به فراگیری عود پرداختند و برای آموزش آن متدی نیز تهیه کردند. مهدی مفتاح همچنین نوازندگی قانون را هم فرا گرفت و به بغداد سفر کرد تا روش نوازندگی عربها را هم فرا بگیرد، و متدی هم برای آموزش این ساز تهیه کرد.
جستارهای وابسته
هنرستان عالی موسیقی
پانویس
منابع
دبیرستانهای تهران
مدرسههای موسیقی در ایران
هنرستانهای ایران | هنرستان عالی موسیقی ملی (با نام اولیهٔ هنرستان موسیقی ملی) در مهر ۱۳۲۸ توسط انجمنی به نام «انجمن دوستداران موسیقی ملی» و به کوشش روحالله خالقی در تهران تأسیس شد. این هنرستان در رشت نیز شعبه داشت.
تاریخچه
هنرستان موسیقی ملی، به کوشش روحالله خالقی و در واکنش به آن ایجاد شد که دیده بود در زمان ریاست علینقی وزیری بر هنرستان عالی موسیقی ایران، موسیقی ملی توسط طرفداران موسیقی غربی مرتباً نفی میشد. خالقی تنها راه نجات موسیقی ملی را «ایجاد هنرستان با استقلال کامل» میدانست.
خالقی ابتدا در اسفند ۱۳۲۲ بیش از بیست نفر از علاقهمندان موسیقی ملی را دور هم گرد آورد تا برای طرح خود حامی پیدا کند. او پیشنهاد تشکیل ارکستر ملی ایران را داد که مورد قبول قرار گرفت؛ نوازندگان ارکستر عبارت بودند از: ابوالحسن صبا، حبیب سماعی، موسی معروفی، علیمحمد خادم میثاق، عبدالعلی وزیری، جواد بدیعزاده، احمد فروتن راد، مهدی برکشلی، مهدی خالدی، مهدی مفتاح، نصرالله زرینپنجه، اکبر محسنی، لطفالله مجد، بهاءالدین بامشاد، لطفالله مبشری، حسین تهرانی، علی زاهدی، محمود تاجبخش، حسینعلی ملاح، منوچهر محمودی، قاسم نیکپور، ابراهیم منصوری، احمد عاشورپور، یحیی معتمد وزیری، جواد معروفی، محمد جمالیفروز، حسینعلی وزیریتبار، هادی نراقی، سلیمان روحافزا. اولین کنسرت ارکستر ملی در ۲۴ اردیبهشت ۱۳۲۳ در دبستان نظامی اجرا شد.
پس از رفتن علینقی وزیری از هنرستان موسیقی ملی، موضوع تعلیمات موسیقی ملی بیتکلیف مانده بود. خالقی به این نتیجه رسید که موسیقی ایرانی و موسیقی غربی، دو شاخهٔ متمایز هستند و ادامهٔ تدریسشان در یک مؤسسه تنها به اختلافات بین موسیقیدانهای این دو گروه دامن میزند. در نتیجه پیشنهاد داد که انجمن موسیقی ملی باید هنرستانی مستقل تشکیل بدهد. وزارت فرهنگ با این پیشنهاد مخالفت کرد، اما خالقی انتظار حمایت از این وزارت را نداشت (همین وزارت چندی پیشتر علینقی وزیری را از سمتش در وزارت فرهنگ خلع کرده بود). لذا خالقی با کوشش خود اساسنامهٔ هنرستان را تدوین کرد. در این اساسنامه منظور هنرستان «حفظ خصائص موسیقی ملی ایران و پیشرفت این هنر و قرار دادن آن بر پایهٔ صحیح علمی» ذکر شد. دورهٔ هنرستان هفت ساله بود و شرط وارد داشتن کارنامهٔ قبلی سال چهارم ابتدایی؛ بعدها این شرایط تغییر کرد و دورهٔ هنرستان ششساله شد و شرط ورود هم داشتن گواهینامهٔ ششم ابتدایی تعیین شد.
راهاندازی هنرستان موسیقی ملی با کارشکنی ادارهٔ موسیقی (یکی از ادارات وزارت فرهنگ) همراه بود و نهایتاً خالقی توانست با دور زدن این اداره، امضای ابلاغیهٔ هنرستان را از وزیر فرهنگ بگیرد. با این حال، مخالفتهای ادارهٔ موسیقی ادامه داشت و نهایتاً خالقی توانست با جلب اعتماد روسای آن اداره از این که هنرستان موسیقی ملی دخالتی در کار هنرستان عالی موسیقی نخواهد کرد (و بالعکس) این اختلافها را از میان بردارد.
اولین دبیران هنرستان موسیقی ملی عبارت بودن از موسی معروفی و نصرالله زرینپنجه (آموزش تار و سهتار)، ابوالحسن صبا و محمود ذوالفنون (آموزش ویولن، و مدتی هم آموزش سنتور تا آن که بعداً حسین صبا آن را به عهده گرفت)، جواد معروفی (آموزش سرایش و دیکته موسیقی، و نیز پیانو)، حسینعلی وزیریتبار (آموزش سرود)، و حسین تهرانی (آموزش تنبک).
پس از خالقی
در سال ۱۳۳۸ نام هنرستان موسیقی به هنرستان عالی موسیقی ملی تغییر یافت. در شهریور همان سال، خالقی به طور خودخواسته | کانسرواتوار ساراتوف یک هنرستان موسیقی موسیقی در روسیه است.
این هنرستان موسیقی در ساراتوف، در سال ۱۹۱۲ بنیاد نهاده شد، و نخستین هنرستان موسیقی استانی بود که در روسیه، پس از هنرستان موسیقی سن پترزبورگ و هنرستان موسیقی مسکو بنیاد شد. ساراتوف در آن زمان سومین شهر روسیه بود. بنای اصلی ساختمان هنرستان موسیقی در سال ۱۹۰۲ توسط معمار الکساندر یولیویچ یاگن ساخته شد، و در ابتدا محل یک مدرسهٔ موسیقی بود. پیش از بازگشایی هنرستان موسیقی در سال ۱۹۱۲، این بنا توسط معمار سمیون آکیموویچ کالیستراتوف بازسازی شد. هنگامی که هنرستان موسیقی ساراتوف در سپتامبر ۱۹۱۲ بازگشایی شد، در همان لحظه دارای ۱،۰۰۰ هنرآموز بود که آمادهٔ آغاز فراگیری بودند.
منابع
مدرسههای موسیقی در روسیه | گیتی امیرخسروی (زادهٔ ۱۲۷۴ خورشیدی) نوازندهٔ پیانو، تنها رئیس زن هنرستان عالی موسیقی ایران و موسیقیدان روس تبار بود.
زندگی هنری
گیتی امیرخسروی با نام اصلی «کاتیا پوگینا» در سال ۱۲۷۴ شمسی متولد شد. تحصیلات خود را در زمینه موسیقی کلاسیک در روسیه به پایان برد و از شاگردان آرتور روبینشتاین بود. از سال ۱۳۲۵ به عنوان کارشناس موسیقی به استخدام وزارت فرهنگ درآمد. وی همسر سرتیپ رضاقلی امیرخسروی بود که در زمان رضاشاه سالها رئیس بانک ملی و وزیر دارایی بود.
فعالیتها
گیتی امیرخسروی از سال ۱۳۲۲ به عنوان ناظر فنی و استاد پیانو در هنرستان عالی موسیقی به تدریس پیانو پرداخت. در سال ۱۳۳۵ با کنارهگیری بهاءالدین بامشاد از سرپرستی هنرستان عالی موسیقی، به ریاست آن هنرستان منصوب شد و تا سال ۱۳۳۸ ریاست هنرستان عالی موسیقی را بر عهده داشت.
وی در تابستان سال ۱۳۳۶ به جهت مطالعات هنری به اتریش سفر کرد و در سال ۱۳۳۸ از سوی اداره کل هنرهای زیبا به منظور انتخاب چند استاد موسیقی برای هنرستان، عازم سوئیس، اتریش و بلژیک شد.
او در سال ۱۳۳۹ برای ریاست کنسرواتوار آزاد انتخاب شد و از سال ۱۳۴۵ به عنوان مشاور فنی منصوب گشت. وی در سال ۱۳۵۰ بازنشسته شد. از او به عنوانِ یکی از نخستین پیانیستهای زن در ایران یاد میشود. وی با هنرمندان بزرگی همچون یاشا هایفتز برنامه مشترک اجرا کردهاست. از جمله شاگردان او میتوان به مصطفی کمال پورتراب اشاره نمود.
پیکر گیتی امیرخسروی در گورستان ظهیرالدوله به خاک سپرده شدهاست.
پانویس
منابع
هنرستان موسیقی پسران
فصلنامه فرهنگی ارمنیان
حوزه هنری
تبیان
روزنامه ایران
ویستا
اهالی تهران
موسیقیدانان اهل ایران
موسیقیدانان اهل روسیه
نوازندگان پیانو اهل ایران
موسیقیدانان زن اهل ایران | پس از طی چند سال رشته موسیقی از این هنرستان حذف شد و به جای آن، رشتههای گرافیک، معماری و نمایش جایگزین شدند. اما در سال ۱۳۸۸ به دلایل نامعلوم رشتهٔ نمایش نیز از این هنرستان حذف گردید.
هنرستان هنرهای سنتی
هنرستان هنرهای سنتی یا هنرستان صنایع قدیمه به دستور رضاشاه پهلوی به منظور متمرکز ساختن هنرهای ملی تأسیس شد.
منابع
مدرسههای قدیم ایران
هنرستانهای ایران | یوسف یوسفزاده مدرس موسیقی، رهبر ارکستر، رئیس اسبق هنرستان عالی موسیقی و موسیقیدان اهل ایران بود.
زندگی هنری
یوسف یوسفزاده در نوجوانی تحصیلات موسیقی خود را با اخذ دیپلم از هنرستان عالی موسیقی سپری کرد. او ساز پیانو را نزد «ریستاک» و آهنگسازی را نزد «اوربانتس» استاد اهل چکسلواکی در هنرستان آموخت. وی مدتی در هنرستان عالی موسیقی به تدریس مشغول شد و رهبری ارکستر شاد (موسیقی نوین) هنرهای زیبا را بر عهده گرفت. او در سال ۱۳۳۹ به منظور ادامه تحصیلات موسیقی به اتریش سفر کرد و در سال ۱۳۴۲ به ایران بازگشت و به سمت رئیس هنرستان موسیقی تبریز انتخاب شد. او سومین رئیس هنرستان موسیقی تبریز بودهاست که به مدت ۳ سال اداره آن هنرستان را برعهده داشت. یوسف یوسفزاده در سال ۱۳۴۵ به تهران منتقل و به عنوان ریاست اداره هنرستانهای آزاد موسیقی در وزارت فرهنگ و هنر منصوب شد و همزمان در هنرستان عالی موسیقی به تدریس سلفژ و دیکته موسیقی پرداخت. او از سال ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۳ مدیریت هنرستان عالی موسیقی را بر عهده داشت.
وی همچنین رهبر ارکستر پاپ به خوانندگی سیمین آقارضی بود. وی مدتی از طرف وزارت فرهنگ و هنر و انجمن ملی روابط فرهنگی به منظور مطالعه روشهای تدریس موسیقی کدای، اُرف و دالکروز به کشورهای مجارستان، آلمان، اتریش و سوئیس سفر کرد. او حدود ۳۰ سال از عمر خود را صرف تدریس موسیقی و تألیفات و ترجمه نمود.
پانویس
منابع
هنرستان موسیقی پسران
راسخون
پرتال جامع انسانی
گفتگوی هارمونیک
حوزه هنری
زنان موسیقی ایران - از اسطوره تا امروز
آهنگسازان اهل ایران
اهالی تبریز
رهبران ارکستر اهل ایران
موسیقیدانان اهل ایران
نوازندگان پیانو اهل ایران | طی ۲ الی ۴ سال میگذراند و مدرک دیپلم را اخذ مینمود.
در فروردین سال ۱۳۳۵ با کنارهگیری بهاءالدین بامشاد، گیتی امیرخسروی به ریاست هنرستان عالی موسیقی انتخاب شد. در این زمان «پاشا اشرفی» و «بهاءالدین بامشاد» به سمت معاونت فنی و اداری هنرستان منصوب شدند.
پانویس
منابع
هنرستان موسیقی پسران۱
هنرستان موسیقی پسران۲
پرتال جامع علوم انسانی
حوزه هنری
اهالی تهران
موسیقیدانان اهل ایران
نوازندگان پیانو اهل ایران |
b307546d-e2a9-431d-9f48-1b1f281144d4 | تئاتر | این حرکت ادامه داشت تا سال ۱۳۰۵هجری شمسی، که «علینقی وزیری» هنرستان موسیقی را تأسیس کرد. در این هنرستان، تئاتر و تابلوهایی همراه با موسیقی نمایش داده میشد. همین کار برای «اسماعیل مهرتاش» انگیزهای شد که با همکاری وزیری برای ساختن اپرا، تجربههایی بکنند. چون وزیری محل نمایش را در مدرسه موسیقی قرار داده بود، رفته رفته زنها پایشان به آن جا باز شد و همینها بودند که بعدها «جمعیت بیداری نسوان» را تشکیل دادند و در تالار مدرسه زرتشتیان بازی کردند و عاقبت همهشان به تلخترین سرنوشتهای ممکن دچار شده و اجساد تکهتکه شدهشان بر جویها و نهرهای اطراف، خبر از شومترین پاسخهای مردان بود به حضور زنان در عرصه تئاتر و این تابوی حضور زنان در تئاتر تا سال ۱۳۱۰ ادامه داشت. | سال ۱۳۰۵هجری شمسی چه کسی هنرستان موسیقی را تأسیس کرد؟ | false | {
"answer_start": [
46
],
"text": [
"علینقی وزیری"
]
} | هنرستان موسیقی نام مدرسه ای برای آموزش موسیقی در تهران است که قدمتی ۱۰۰ ساله دارد.
تاریخچه
در سال ۱۲۹۷ «شعبه موزیک نظام» از مدرسه دارالفنون جدا شد و «مدرسه موزیک» تحت نظر وزارت معارف با مدیریت «غلامرضا مین باشیان» تأسیس شد. این مدرسه طی دورههای مختلف با نامها و رویکردهای گوناگون به فعالیت خود ادامه داد.
در دوران پادشاهی رضاشاه، «مدرسه موسیقی» از حمایت دولتی برخوردار و در ردیف بودجه کشور، محلی برای کمک به آن در نظر گرفته شد. با این حال، مخالفتهایی از جانب مذهبیها با این مدرسه وجود داشت که به صف قانونگذاران هم رسید. در سیزدهم اسفند ۱۳۰۶ که قانون بودجه در مجلس شورای ملی در حال بررسی بود و مبلغ هشتصد تومان هم برای کمک به مدرسه موسیقی در آن در نظر گرفته شده بود، سید حسین معتضدالاسلام نماینده استرآباد (گرگان) که از روحانیون مجلس بود به مخالفت برخاست و گفت:
«من هر چه فکر میکنم که اعانه مدرسه موسیقی را در تحت چه عنوانی ما میتوانیم تصویب کنیم نمیدانم. مدرسه موسیقی را یک قدری که فارسیاش کنیم یعنی یک محلی که در آنجا تار میزنند ساز میزنند. صریحاً عرض میکنم اعانه به مدرسه موسیقی بهطور مسلم خلاف شرع است و مجلس باید مطابق قانون اساسی آنچه را تصویب میکند موافق قوانین شرعیه باشد. مدرسه موسیقی مخالف قوانین شرعیه است و دولت حق ندارد به این مدرسه کمک بدهد و مجلس هم نباید به اسم مدرسه موسیقی قلمی تصویب کند».
مخالفت معتضد به جایی نرسید و کمک ششصد تومانی تصویب شد.
پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ فعالیتهای هنرستان عالی موسیقی متوقف شد. پس از مدتی اعلام شد هنرجویانی که ۳ سال پایانی را میگذرانند میتوانند به تحصیل خود در هنرستان ادامه دهند و سایر دانش آموزان میبایست در مدارس عادی ادامه تحصیل دهند. این قانون تا سال ۱۳۶۰ ادامه یافت و در این مدت هنرجوی جدید در هنرستان پذیرفته نمیشد. پس از آن در سال ۱۳۶۱ دو مدرسه با نام «هنرستان سرود و آهنگهای انقلابی» برای دختران و پسران تحت نظر وزارت ارشاد دایر شد. این عنوان تا سالها برای هنرستان موسیقی استفاده میشد تا اینکه در نهایت با اصرار کارشناسان و موسیقیدانان نام «هنرستان موسیقی» برگردانده شد و با نام «هنرستان موسیقی دختران» و «هنرستان موسیقی پسران» به کار خود ادامه داد.
در تاریخ ۲۷ دی ۱۳۹۷ جشن صدسالگی «هنرستان موسیقی تهران» با رونمایی از کتاب «تاریخ صد ساله هنرستان موسیقی تهران»، تمبر اختصاصی «صدسالگی» و معرفی مستند هنرستان موسیقی تهران در تالار وحدت برگزار شد.
مدیران هنرستان موسیقی
شریف لطفی (۱۳۵۸–۱۳۵۷)
اصغر محمدی (۱۳۶۰–۱۳۵۸)
عبدالرحیم اخیانی (۱۳۶۳–۱۳۶۰)
غلامحسین فخیمی کیا (۱۳۷۴–۱۳۶۳)
حسین علیزاده (۱۳۷۵–۱۳۷۴)
حمیدرضا نوربخش (۱۳۷۷–۱۳۷۵)
علی محمد رشیدی (۱۳۸۲–۱۳۷۷)
علیرضا محمدی لاری (۱۳۸۴–۱۳۸۲)
داود باقری بیداخویدی (۱۳۸۵–۱۳۸۴)
احسان آقایی (۱۳۸۷–۱۳۸۵)
محمدحسین اسماعیلی (۱۳۹۱–۱۳۸۷)
. همایون مهمان پرست نوده ای (۱۳۹۲–۱۳۹۱)
علیرضا ایلچی (... - ۱۳۹۲)
بهزاد معافی ( 1392 - تا کنون )
پانویس
منابع
هنرستان موسیقی پسران
هنرستان موسیقی دختران
انسانی
خبرگزاری فارس
خبرگزاری ایسنا
دبیرستانهای تهران
مدرسههای موسیقی در ایران
موسیقی ایرانی
هنرستانهای ایران | هنرستان عالی موسیقی ملی (با نام اولیهٔ هنرستان موسیقی ملی) در مهر ۱۳۲۸ توسط انجمنی به نام «انجمن دوستداران موسیقی ملی» و به کوشش روحالله خالقی در تهران تأسیس شد. این هنرستان در رشت نیز شعبه داشت.
تاریخچه
هنرستان موسیقی ملی، به کوشش روحالله خالقی و در واکنش به آن ایجاد شد که دیده بود در زمان ریاست علینقی وزیری بر هنرستان عالی موسیقی ایران، موسیقی ملی توسط طرفداران موسیقی غربی مرتباً نفی میشد. خالقی تنها راه نجات موسیقی ملی را «ایجاد هنرستان با استقلال کامل» میدانست.
خالقی ابتدا در اسفند ۱۳۲۲ بیش از بیست نفر از علاقهمندان موسیقی ملی را دور هم گرد آورد تا برای طرح خود حامی پیدا کند. او پیشنهاد تشکیل ارکستر ملی ایران را داد که مورد قبول قرار گرفت؛ نوازندگان ارکستر عبارت بودند از: ابوالحسن صبا، حبیب سماعی، موسی معروفی، علیمحمد خادم میثاق، عبدالعلی وزیری، جواد بدیعزاده، احمد فروتن راد، مهدی برکشلی، مهدی خالدی، مهدی مفتاح، نصرالله زرینپنجه، اکبر محسنی، لطفالله مجد، بهاءالدین بامشاد، لطفالله مبشری، حسین تهرانی، علی زاهدی، محمود تاجبخش، حسینعلی ملاح، منوچهر محمودی، قاسم نیکپور، ابراهیم منصوری، احمد عاشورپور، یحیی معتمد وزیری، جواد معروفی، محمد جمالیفروز، حسینعلی وزیریتبار، هادی نراقی، سلیمان روحافزا. اولین کنسرت ارکستر ملی در ۲۴ اردیبهشت ۱۳۲۳ در دبستان نظامی اجرا شد.
پس از رفتن علینقی وزیری از هنرستان موسیقی ملی، موضوع تعلیمات موسیقی ملی بیتکلیف مانده بود. خالقی به این نتیجه رسید که موسیقی ایرانی و موسیقی غربی، دو شاخهٔ متمایز هستند و ادامهٔ تدریسشان در یک مؤسسه تنها به اختلافات بین موسیقیدانهای این دو گروه دامن میزند. در نتیجه پیشنهاد داد که انجمن موسیقی ملی باید هنرستانی مستقل تشکیل بدهد. وزارت فرهنگ با این پیشنهاد مخالفت کرد، اما خالقی انتظار حمایت از این وزارت را نداشت (همین وزارت چندی پیشتر علینقی وزیری را از سمتش در وزارت فرهنگ خلع کرده بود). لذا خالقی با کوشش خود اساسنامهٔ هنرستان را تدوین کرد. در این اساسنامه منظور هنرستان «حفظ خصائص موسیقی ملی ایران و پیشرفت این هنر و قرار دادن آن بر پایهٔ صحیح علمی» ذکر شد. دورهٔ هنرستان هفت ساله بود و شرط وارد داشتن کارنامهٔ قبلی سال چهارم ابتدایی؛ بعدها این شرایط تغییر کرد و دورهٔ هنرستان ششساله شد و شرط ورود هم داشتن گواهینامهٔ ششم ابتدایی تعیین شد.
راهاندازی هنرستان موسیقی ملی با کارشکنی ادارهٔ موسیقی (یکی از ادارات وزارت فرهنگ) همراه بود و نهایتاً خالقی توانست با دور زدن این اداره، امضای ابلاغیهٔ هنرستان را از وزیر فرهنگ بگیرد. با این حال، مخالفتهای ادارهٔ موسیقی ادامه داشت و نهایتاً خالقی توانست با جلب اعتماد روسای آن اداره از این که هنرستان موسیقی ملی دخالتی در کار هنرستان عالی موسیقی نخواهد کرد (و بالعکس) این اختلافها را از میان بردارد.
اولین دبیران هنرستان موسیقی ملی عبارت بودن از موسی معروفی و نصرالله زرینپنجه (آموزش تار و سهتار)، ابوالحسن صبا و محمود ذوالفنون (آموزش ویولن، و مدتی هم آموزش سنتور تا آن که بعداً حسین صبا آن را به عهده گرفت)، جواد معروفی (آموزش سرایش و دیکته موسیقی، و نیز پیانو)، حسینعلی وزیریتبار (آموزش سرود)، و حسین تهرانی (آموزش تنبک).
پس از خالقی
در سال ۱۳۳۸ نام هنرستان موسیقی به هنرستان عالی موسیقی ملی تغییر یافت. در شهریور همان سال، خالقی به طور خودخواسته | سپس خالقی به وزارت کار و تبلیغات منتقل شد و تا سال ۱۳۲۷ ه.ش در آن وزارتخانه مشغول خدمت بود اما در تیر ۱۳۲۷ ه. ش، خالقی به وزارت فرهنگ بازگشت و مسئولیت دبیرخانهٔ هنرهای زیبا در ادارهٔ نگارش به او سپرده شد. او در همین سال، برای فیلم طوفان زندگی به کارگردانی علی دریابیگی موسیقی ساخت که تنها تجربهٔ آهنگسازی وی برای فیلم بهشمار میآید.
تأسیس هنرستان موسیقی ملی
در خرداد ۱۳۲۸ ه. ش، باشگاه موسیقی که از تأمین هزینههای خود بازمانده بود، تعطیل شد. در همین زمان، وزارت فرهنگ اعلام کرد که اگر فعالیتهای انجمن موسیقی ملی جنبهٔ آموزشی داشته باشد از پشتیبانی و کمک آن وزارتخانه برخوردار خواهد شد. روحالله خالقی که طرح تأسیس هنرستان موسیقی ملی را سه سال پیشتر در مجلهٔ چنگ مطرح کرده بود، اساسنامهٔ هنرستان را تهیه کرد. پس از مدتی، امتیاز تأسیس هنرستان به انجمن موسیقی ملی داده شد و روحالله خالقی که سالها به دنبال ترویج موسیقی ملی بود، بهعنوان رئیس هنرستان موسیقی ملی، فعالیت خود را آغاز کرد و به پرورش هنرجویان موسیقی ایرانی پرداخت. به این ترتیب انجمن موسیقی ملی به هنرستان موسیقی ملی تبدیل شد. این هنرستان در روز اول مهر ۱۳۲۸ ه.ش با ۸ هنرجوی دختر و ۱۹ هنرجوی پسر، افتتاح شد.
اشتیاق و علاقهٔ خالقی به هنرستان موسیقی ملی تا آنجا بود که گاه پیش از آمدن شاگردان و دور از چشم دیگران، جارو کردن و نظافت مدرسه را نیز انجام میداد. او در سال ۱۳۲۹، اولین جلد کتاب آموزش ویلن خود را برای هنرجویان هنرستان موسیقی ملی منتشر کرد.
سالهای پایانی (۱۳۴۴–۱۳۳۰)
روحالله خالقی در سال ۱۳۳۰ ه.ش با همکاری موسی معروفی و نصرالله زرینپنجه، جلد اول کتاب دستور مقدماتی تار و سهتار را توسط «انجمن ملی» منتشر کرد. او جلد دوم این کتاب را در سال ۱۳۳۱ ه.ش به انتشار رساند. دستور مقدماتی تار و سهتار از نخستین کتابهای آموزشی تار و سهتار در ایران محسوب میشود. در سال ۱۳۳۲ ه. ش، خالقی به فکر تهیهٔ بایگانی صفحههای قدیمی موسیقی ایران افتاد. او به همین منظور در روزنامهها آگهی کرد که هنرستان موسیقی ملی صفحههای قدیمی را به قیمت خوب میخرد. مجموعهٔ صفحههایی که او گردآوری کرد در بایگانی هنرستان عالی موسیقی ملی محفوظ ماند.
خالقی در سال ۱۳۳۳ ه.ش همزمان با مدیریت و تدریس در هنرستان، رهبری ارکستر گلها و مدتی نیز سرپرستی موسیقی رادیو ایران را بر عهده گرفت اما به دلیل اینکه هیچکدام از پیشنهادهایی که برای ساماندهی وضعیت موسیقی رادیو طرح کرده بود عملی نشد، از این سمت کنارهگیری کرد. او در زیرمجموعهٔ فعالیتهای مربوط به برنامهٔ گلها، برنامههایی نظیر گلهای رنگارنگ، تکنوازان و موسیقی بیکلام را طراحی کرد و به اجرا درآورد. در این زمان، خالقی ساکن خانهای بود که بهتازگی در خیابان همایونی در شمیران ساخته بود. این خانه حمامی داشت که در طبقهٔ پایین ساختمان بود و در تابستان مورد استفادهٔ خانواده قرار نمیگرفت. این مکان خُنک و آرام، محل تحقیق، مطالعه و نوشتن خالقی بود. او در سال ۱۳۳۳ ه.ش در حمام طبقهٔ زیرین این خانه، نگارش جلد اول مهمترین کتاب خود، سرگذشت موسیقی ایران را نیز به اتمام رساند و منتشر کرد.
در ۲۸ اسفند سال ۱۳۳۳ ه. ش، تشکیل شورای ترویج | رها کند و تنها در ارتش خدمت کند. در این سال علینقی وزیری به ریاست مدرسه موزیک برگزیده شد و نام «مدرسه موزیک» به «مدرسه موسیقی دولتی» تبدیل شد. در سال ۱۳۱۱ مهدیقلی هدایت (رئیسالوزراء وقت) از مدرسه بازدید کرد و چون پیشرفت مدرسه را تحسینبرانگیز دید بودجهای به مدرسه اهدا کرد که برای تهیه وسایل فنی و تأسیس کتابخانه مصرف شد و به پیشنهاد مهدیقلی هدایت نام «مدرسه موسیقی دولتی» به «مدرسه موسیقار» تبدیل شد.
دوره سوم
در سال ۱۳۱۳ نام مدرسه موسیقی به موجب قانون تربیت معلم به «هنرستان موسیقی» تبدیل شد و به دستور رضا شاه، ستوان یکم غلامحسین مین باشیان (فرزند غلامرضا مین باشیان سالار معزز) که معاون اداره کل موزیک قشون و سرپرست ارکستر سمفونی شهرداری بود و تحصیلات عالیاش در رشته موسیقی کلاسیک بود، با حفظ سمتهای پیشین خود به ریاست هنرستان موسیقی منصوب شد. تا این سال موسیقی ایرانی و موسیقی غربی هر دو در مدرسه تدریس میشد اما از این پس موسیقی ایرانی از برنامه آموزشی مدرسه حذف شد و از سال بعد برنامه درسی جدیدی برای مدرسه تنظیم شده و یک دوره سه ساله ابتدائی در بدو ورود هنرجویان به هنرستان پیشبینی شده و کلاسهای ابتدایی و متوسطهٔ هنرستان برای نخستین بار در ایران به صورت مختلط برگزار شد.
در سال ۱۳۱۷ که اداره موسیقی کشور به سرپرستی غلامحسین مین باشیان تأسیس شد، امور هنرستان موسیقی نیز به این اداره واگذار شد و به گسترش و پیشرفت هنرستان توجه بیشتری شد. برای چند رشته موسیقی (نوازندگی ویولن، ویولن سل، کلارینت، ترمبون، آواز، کمپوزیسیون، مدیریت ارکستر) دوره آموزش عالی نیز ایجاد شد که به تناسب رشته بین دو تا چهار سال بود. نام «هنرستان موسیقی» نیز به «هنرستان عالی موسیقی» تبدیل شد. یک شعبه تخصصی برای آموزش موزیک نظام نیز به هنرستان عالی موسیقی اضافه شد.
دوره چهارم
در شهریور ۱۳۲۰ نیروهای متفقین وارد ایران شدند و وضعیت ادارههای ایران تغییراتی کرد. در ۱۷ مهر ۱۳۲۰ از طرف وزیر فرهنگ وقت، به خدمت غلامحسین مینباشیان و صادق هدایت، عبدالحسین نوشین و نیما یوشیج که از سال ۱۳۱۷ از طرف مین باشیان در اداره موسیقی کشور استخدام شده بودند خاتمه داده شد. سپس علینقی وزیری به ریاست اداره موسیقی کشور و ریاست هنرستان عالی موسیقی [مجدداً] انتخاب شد. در زمان مدیریت وزیری، استادان سازهای غربی که از چکسلواکی دعوت شده بودند اخراج شدند و آموزش تار و موسیقی ایرانی دوباره در برنامه هنرستان گنجانده شد و چند رشته تخصصی موسیقی غربی تعطیل شد. این امر اعتراض تعدادی از هنرجویان مدرسه عالی را برانگیخت به طوری که خبر اعتراض و اعتصاب آنها در مطبوعات ایران منعکس شد ولی شورای عالی فرهنگ برنامه جدید وزیری را تأیید کرد و در ماده هشتم و بیستم اساسنامه نوین هنرستان که در مهر ۱۳۲۱ تصویب شد هنرجویان ملزم به آموختن هر دو سبک موسیقی ایرانی و اروپائی شده و آشنائی با تار برای اطلاع از کیفیت موسیقی ایرانی یکی شرایط دریافت گواهینامه متوسطه شد.
در سال ۱۳۲۷ طرح تدریس اختصاصی موسیقی کلاسیک غربی و تأسیسِ دوبارهٔ دورهٔ عالی هنرستان در شورای عالی فرهنگ تصویب شد و آموزش سازهای ایرانی از برنامه هنرستان عالی موسیقی حذف شد.
در سال ۱۳۲۹ اداره کل هنرهای زیبا تأسیس شد و در | حسینعلی وزیریتبار (آموزش سرود)، و حسین تهرانی (آموزش تنبک).
پس از خالقی
در سال ۱۳۳۸ نام هنرستان موسیقی به هنرستان عالی موسیقی ملی تغییر یافت. در شهریور همان سال، خالقی به طور خودخواسته از ریاست هنرستان بازنشسته شد و مهدی مفتاح به ریاست هنرستان برگزیده شد. در دوران مفتاح، کتاب «ردیف موسیقی ایرانی» به تألیف موسی معروفی مبنای تعلیمات هنرستان شد. در سال ۱۳۳۹، دورهٔ عالی هنرستان افتتاح شد که هدف آن تربیت متخصص در رشتههای علمی و عملی موسیقی بود. در سال ۱۳۴۱ حسین دهلوی رئیس هنرستان شد و تحولی عمیق در آموزش و ادارهٔ هنرستان، به ویژه در گزینش هنرجویان ایجاد کرد، از جمله آن که آشنایی با پیانو برای هنرجویان دروهٔ دوم متوسطه الزامی شد. دهلوی همچنین کنسرتهای هنرجویان را گسترش داد چنان که از سال ۱۳۴۱ ماهی سه کنسرت توسط دانشجویان هنرستان برگزار میشد. از مهمترین فارغالتحصیلان هنرستان در دورهٔ دهلوی میتوان اردشیر روحانی، مهربانو توفیق، داریوش دولتشاهی، اسماعیل واثقی، کامبیز روشنروان، اسماعیل تهرانی، سوسن اصلانی، ملیحه سعیدی، مینا افتاده، علی رهبری، علی رئیس فرشید، محسن تویسرکانی، شهداد روحانی، داریوش طلایی، حسین علیزاده، و آذر هاشمی را نام برد.
در آغاز سال تحصیلی ۱۳۵۰، دهلوی از ریاست هنرستان کنارهگیری کرد و مصطفی کمال پورتراب به ریاست هنرستان انتخاب شد. این اتفاق مصادف بود با تغییر نظام آموزش عمومی. در برنامهٔ جدید، هنرجویان به جای سال پنجم ابتدایی، از سال چهارم ابتدایی پذیرفته میشدند.
پس از انقلاب اسلامی ایران
در سال ۱۳۵۹، دو سال پس از انقلاب اسلامی ایران، هنرستان موسیقی ملی دیگر هنرجو نپذیرفت. در سال ۱۳۶۳ هنرستان عالی موسیقی ملی و هنرستان عالی موسیقی در هم ادغام شدند و سپس به دو هنرستان پسرانه و دخترانه تفکیک شدند که با نامهای «هنرستان سرود و آهنگهای انقلابی پسران» و «دبیرستان سرود و آهنگهای انقلابی دختران» شناخته میشدند. برنامهٔ این هنرستانهای جدید را حسین علیزاده، کامبیز روشنروان، پرویز منصوری، ثمین باغچهبان، حسین دهلوی، فرهاد فخرالدینی، و مصطفی کمال پورتراب تدوین کردند.
از سال تحصیلی ۱۳۷۶-۷۷ برنامهٔ آموزشی هنرستان مطابق نظام جدید تغییر کرد و هر سال به دو ترم تقسیم شد. همچنین هنرستانها دارای دو گرایش «ساز ایرانی» و «ساز جهانی» شدند. از سال تحصیلی ۱۳۷۹-۸۰ برنامهای جدید برای هنرستانها توسط حسین دهلوی، کامبیز روشنروان، فریدون ناصری، و علیمحمد رشیدی تدوین شد که در آن درسهای شیمی و ریاضی از برنامهٔ هنرستان حذف شد. همچنین گرایش جدیدی به نام «مبانی آهنگسازی» افزوده شد.
احیای سازهای از یاد رفته
یکی از اهداف هنرستان موسیقی ملی، احیای سازهای از یاد رفته بود. منظور خالقی در اینجا سازهایی بود که در موسیقی ایران از رواج افتاده بودند و «به غلط به سازهای عربی مرسوم شده بودند»، نظیر عود و قانون. به همین منظور، نصرالله زرینپنجه و مهدی مفتاح خود به فراگیری عود پرداختند و برای آموزش آن متدی نیز تهیه کردند. مهدی مفتاح همچنین نوازندگی قانون را هم فرا گرفت و به بغداد سفر کرد تا روش نوازندگی عربها را هم فرا بگیرد، و متدی هم برای آموزش این ساز تهیه کرد.
جستارهای وابسته
هنرستان عالی موسیقی
پانویس
منابع
دبیرستانهای تهران
مدرسههای موسیقی در ایران
هنرستانهای ایران | بعدا با تقدیم لایحه ای به مجلس خواهان افزایش مبلغ دوهزار تومان به دوهزار و سیصد تومان شد که این درخواست به تصویب مجلس رسید و تنها دو تن از نمایندگان به این افزایش بودجه رأی مخالف دادند: سید حسن مدرس و شیخ علی خراسانی. هفت ماه پیشتر که اصل لایحه تاسیس مدرسه به مجلس برده شده بود، مدرس نماینده مجلس نبود.
کمالالملک در سال ۱۳۰۱ از وزارت معارف درخواست بودجه ای برای تأسیس رشتههای صنایع دستی کرد. حاج محتشمالسلطنه اسفندیاری وزیر معارف در سیزدهم دی آن سال لایحهای به مجلس برد و خواستار ماهیانه یکهزار و دویست تومان از اول بهمن به بعد شد با تأکید بر اینکه، این مدرسه وقتی به راه بیفتد نه تنها هزینههای خود را تأمین خواهد کرد، بلکه درآمدزا نیز خواهد بود و «برای مملکت یک اساس سرمایه میشود». محتشمالسلطنه در نطق خود در دفاع از این لایحه در مجلس گفت: «در این عالم حضیض صنایع و بی اعتنائی به این امر اساسی، فقط کسی که به قلت اسباب، هنر ایرانی را به میزان معلومات امروزه ثابت کرده، استاد معظم آقای کمالالملک است که علم و آگاهی و مراقبت خود را در ترویج و ترقی صنایع مستظرفه صرف نموده و از تربیت شاگرد و حسن اداره این کار نمونه عالی در ایران گذارده و خواستهاند به همه بفهمانند که لیاقت ایرانی از دیگران کمتر نیست». رشتههایی که در این لایحه برای تأسیس آنها برنامه ریزی شده بود عبارت بودند از: ۱. ترتیب ظروف و حسن اشکال آن از پست ترین درجه سفال تا عالی ترین ظروف صنعتی، ۲. کاشی سازی معرق و غیره، ۳. خاتمسازی، ۴. صنعت چوب از منبت کاری و نجاری و خراطی صنعتی، ۵. زرگری صنعتی با دستور و نقشهجات فنی، ۶. تذهیب، ۷. نقاشی به طرز چینی، ۸. خط، ۹. مینا، ۱۰. قالیبافی با اسلوب عالی و طرح صحیح قدیم و جدید، ۱۱. نساجی از قبیل مخمل و زری و شال و ترمه و قلمکار و غیره. ۱۲. گراور، ۱۳. ساختن چاقو و قیچی و چلنگری صنعتی، ۱۴. حکاکی، ۱۵ گلدوزی زنانه و کارهای سوزنی یدی و طرحها و نقشههای فنی.
تغییر نام به هنرستان
در نوزدهم اسفند ۱۳۱۲ با تصویب قانونی در مجلس شورای ملی نام همه مدارس صنعتی، از جمله مدرسه صنایع مستظرفه به هنرستان و عنوان معلمان آن به هنرآموز تغییر یافت.
هنرستان کمالالملک
اسماعیل آشتیانی (۱۲۷۱–۱۳۴۹ خورشیدی) از شاگردان کمالالملک در سال ۱۲۹۰ شمسی وارد مدرسهٔ صنایع مستظرفه شد، پس از کنارهگیری کمالالملک (۱۳۰۷ خورشیدی) ریاست مدرسه را بر عهده گرفت. او به سال ۱۳۰۹ سفری به اروپا داشت و در بازگشت هنرستان کمالالملک را تأسیس کرد و تا زمان بازنشستگی (۱۳۲۸ خورشیدی) در آن هنرستان مشغول به تدریس بود. ساختمان این مدرسه در ابتدا محل تجمع یهودیان بوده و اطلاعات چندانی از گذشته این ساختمان معلوم نیست. اما پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ ایران این هنرستان برای مدتها تعطیل شد و بعدها تبدیل به صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و بعدها تبدیل به هنرستان موسیقی شد. پس از طی چند سال رشته موسیقی از این هنرستان حذف شد و به جای آن، رشتههای گرافیک، معماری و نمایش جایگزین شدند. اما در سال ۱۳۸۸ به دلایل نامعلوم رشتهٔ نمایش | تأسیسِ دوبارهٔ دورهٔ عالی هنرستان در شورای عالی فرهنگ تصویب شد و آموزش سازهای ایرانی از برنامه هنرستان عالی موسیقی حذف شد.
در سال ۱۳۲۹ اداره کل هنرهای زیبا تأسیس شد و در سال ۱۳۳۰ اداره موسیقی و نمایش زیر نظر هنرهای زیبا فعالیت خود را آغاز نمود. امور مربوط به هنرستان ها نیز تحت نظر این اداره بود. در سال ۱۳۳۵ اداره کل هنرهای زیبا امور موسیقی و نمایش را جدا کرد و اداره ای با عنوان اداره موسیقی و بالت تأسیس شد و امور هنرستان زیر نظر این اداره درآمد. در مهر ۱۳۴۲ ادارهٔ آموزش و هنرهای ملی شکل گرفت و امور هنرستانها را نیز دربر گرفت. در سال ۱۳۴۳ وزارت فرهنگ و هنر تشکیل و اداره کل آموزش های هنری تأسیس شد. فعالیت هنرستان عالی موسیقی و هنرستان موسیقی ملی (که به کوشش روحالله خالقی تأسیس شده بود) تا اواخر سال ۱۳۵۷ ادامه پیدا کرد.
پس از انقلاب سال ۱۳۵۷مدتی هنرستان تعطیل بود. پس از آن هنرستان با عنوان «هنرستان سرود و آهنگ های انقلابی» و سال ها بعد با نام «هنرستان موسیقی» به فعالیت خود ادامه داد.
مدیران هنرستان عالی موسیقی
غلامرضا مین باشیان (۱۲۹۷–۱۳۰۷)
علینقی وزیری (۱۳۰۷–۱۳۱۳)
غلامحسین مین باشیان (۱۳۱۳–۱۳۲۰)
علینقی وزیری (۱۳۲۰–۱۳۲۵)
پرویز محمود (۱۳۲۵–۱۳۲۹)
روبیک گریگوریان (۱۳۲۹–۱۳۳۱)
بهاءالدین بامشاد (۱۳۳۱–۱۳۳۵)
گیتی امیرخسروی (۱۳۳۵–۱۳۳۸)
غلامحسین غریب گرگانی (۱۳۳۹–۱۳۵۱)
یوسف یوسفزاده (۱۳۵۱–۱۳۵۳)
علی رهبری (۱۳۵۳–۱۳۵۵)
ابوالقاسم طالب زاده و ابراهیم روحیفر و شریف لطفی (۱۳۵۵–۱۳۵۷)
اساتید هنرستان عالی موسیقی
فاخره صبا
سورن آراکلیان
غلامحسین غریب گرکانی
مرتضی حنانه
حشمت سنجری
فریدون فرزانه
حسین ناصحی
ثمین باغچه بان
اولین باغچه بان
روح اله خالقی
سرژ خوتسیف
همچنین ببینید
هنرستان موسیقی تهران
واژگان لاتین
پانویس
منابع
انسانی
دبیرستانهای تهران
هنرستانهای ایران
موسیقی ایرانی
مدرسههای موسیقی در ایران | گیتی امیرخسروی (زادهٔ ۱۲۷۴ خورشیدی) نوازندهٔ پیانو، تنها رئیس زن هنرستان عالی موسیقی ایران و موسیقیدان روس تبار بود.
زندگی هنری
گیتی امیرخسروی با نام اصلی «کاتیا پوگینا» در سال ۱۲۷۴ شمسی متولد شد. تحصیلات خود را در زمینه موسیقی کلاسیک در روسیه به پایان برد و از شاگردان آرتور روبینشتاین بود. از سال ۱۳۲۵ به عنوان کارشناس موسیقی به استخدام وزارت فرهنگ درآمد. وی همسر سرتیپ رضاقلی امیرخسروی بود که در زمان رضاشاه سالها رئیس بانک ملی و وزیر دارایی بود.
فعالیتها
گیتی امیرخسروی از سال ۱۳۲۲ به عنوان ناظر فنی و استاد پیانو در هنرستان عالی موسیقی به تدریس پیانو پرداخت. در سال ۱۳۳۵ با کنارهگیری بهاءالدین بامشاد از سرپرستی هنرستان عالی موسیقی، به ریاست آن هنرستان منصوب شد و تا سال ۱۳۳۸ ریاست هنرستان عالی موسیقی را بر عهده داشت.
وی در تابستان سال ۱۳۳۶ به جهت مطالعات هنری به اتریش سفر کرد و در سال ۱۳۳۸ از سوی اداره کل هنرهای زیبا به منظور انتخاب چند استاد موسیقی برای هنرستان، عازم سوئیس، اتریش و بلژیک شد.
او در سال ۱۳۳۹ برای ریاست کنسرواتوار آزاد انتخاب شد و از سال ۱۳۴۵ به عنوان مشاور فنی منصوب گشت. وی در سال ۱۳۵۰ بازنشسته شد. از او به عنوانِ یکی از نخستین پیانیستهای زن در ایران یاد میشود. وی با هنرمندان بزرگی همچون یاشا هایفتز برنامه مشترک اجرا کردهاست. از جمله شاگردان او میتوان به مصطفی کمال پورتراب اشاره نمود.
پیکر گیتی امیرخسروی در گورستان ظهیرالدوله به خاک سپرده شدهاست.
پانویس
منابع
هنرستان موسیقی پسران
فصلنامه فرهنگی ارمنیان
حوزه هنری
تبیان
روزنامه ایران
ویستا
اهالی تهران
موسیقیدانان اهل ایران
موسیقیدانان اهل روسیه
نوازندگان پیانو اهل ایران
موسیقیدانان زن اهل ایران | بسیاری که به هنرستان موسیقی ملی داشت و به دلیل عدم هماهنگی با سیستم و اختلافنظر با مسئولان دولتی، تقاضا کرد تا از مدیریت هنرستان کنار برود. او که از وضعیت هنرستان موسیقی ملی ناراضی شده بود، نامهای نوشت و در آن متذکر شد که: «دیگر نمیتوانم در پست ریاست هنرستان موسیقی ملی انجام وظیفه کنم و میخواهم بهصورت یک معلم ساده، تدریس نمایم و اگر نخواستید که من معلم باشم، این نامه در حکم درخواست بازنشستگی من خواهد بود.» پس از ارسال این نامه، حکم بازنشستگی خالقی، ۹ روز زودتر از موعد صادر شد و بدون آنکه دلایل درخواستش را جویا شوند یا از زحمات و فعالیتهایش تقدیر به عمل آورند، او را به کلی بازنشسته کردند.
نارضایتی و دلسردی خالقی از زمانی آغاز شده بود که هنرستان موسیقی ملی بهصورت زیرمجموعهای از ادارهٔ هنرهای زیبا درآمد. او در این مورد نوشتهاست:
خالقی پس از ده سال از هنرستان موسیقی ملی که خود بنا نهاده بود، کنار رفت اما همچنان به فعالیتهای هنری خود ادامهداد و همکاریاش را با رادیو ایران بیش از پیش حفظ کرد.
روحالله خالقی در طول سالهای تدریس خود در مدرسهٔ موسیقی، هنرستان موسیقی دولتی و هنرستان موسیقی ملی، شاگردانِ بسیاری را پرورش داد که از آنجمله میتوان به هنرمندانی چون حسین دهلوی، مصطفی کمال پورتراب، فرهاد فخرالدینی، انوشیروان روحانی، هوشنگ ظریف، پروین صالح، افلیا پرتو، گیتی وزیریتبار، سیمین آقارضی، جلال ذوالفنون، محمد میرنقیبی، گلنوش خالقی و ارفع اطرایی اشاره کرد.
ادامه همکاری با رادیو و آخرین فعالیتها
روحالله خالقی از ابتدای تأسیس رادیو با این سازمان همکاری داشت و چندین بار مسئولیت بخش موسیقی رادیو را بر عهده گرفتهبود. راهاندازی برنامهٔ گلهای رنگارنگ، یکی از فعالیتهای وی در رادیو بود و پس از بازنشستگی، بر اجرا و انتشار برنامهٔ گلها و مُشتقاتِ آن (یک شاخه گل، گلهای جاویدان، برگ سبز و گلهای صحرایی) به سرپرستی داوود پیرنیا، تمرکز بیشتری داشت. مهمترین فعالیتهای او در رادیو، غیر از راهنماییها و ارائهٔ پیشنهادها و طرحها، به منظور پیشرفت و بهبود موسیقی رادیو، رهبری ارکستر شماره یک، رهبری ارکستر انجمن موسیقی ملی، رهبری ارکستر گلها، تهیه و اجرای برنامهٔ «یادی از هنرمندان» و تهیه و اجرای برنامهٔ ساز و سخن بودهاست.
خالقی در اسفند ۱۳۴۱ ه. ش، دوباره به شوروی سفر کرد و پس از بازگشت، مقالههای دیگری دربارهٔ موسیقی در این کشور منتشر کرد.
خالقی در دورانی فعالیت میکرد که موسیقی غربی در ایران رواج داشت و بسیاری موسیقی ایرانی را غیرعلمی و تدریس آن را بیهوده میدانستند. حتی در بازهای موسیقی ایرانی در هنرستان عالی موسیقی تدریس نمیشد و بسیاری از کسانی که سازهای سنتی مینواختند در این دوره به سازهای اروپایی روی آوردند یا هنرستان عالی موسیقی را ترک کردند. در این زمان خالقی و استاد محبوبش علینقی وزیری برای حفظ موسیقی ایرانی تلاشهای بسیاری کردند. خسرو جعفرزاده در نقد کتاب نظری به موسیقی، این کتاب را تلاشی برای توجیه علمی موسیقی ایرانی با تئوری موسیقی غربی و تغییر فضای ضد موسیقی ایرانی آن زمان میداند. خالقی در سال ۱۳۳۹ ه. ش، آخرین اثر خود را که تصنیفی با نام «خاموش» بود، روی شعری از رهی معیری و با خوانندگی غلامحسین بنان ساخت که توسط ارگستر گلها به اجرا درآمد. غزل این | یوسف یوسفزاده مدرس موسیقی، رهبر ارکستر، رئیس اسبق هنرستان عالی موسیقی و موسیقیدان اهل ایران بود.
زندگی هنری
یوسف یوسفزاده در نوجوانی تحصیلات موسیقی خود را با اخذ دیپلم از هنرستان عالی موسیقی سپری کرد. او ساز پیانو را نزد «ریستاک» و آهنگسازی را نزد «اوربانتس» استاد اهل چکسلواکی در هنرستان آموخت. وی مدتی در هنرستان عالی موسیقی به تدریس مشغول شد و رهبری ارکستر شاد (موسیقی نوین) هنرهای زیبا را بر عهده گرفت. او در سال ۱۳۳۹ به منظور ادامه تحصیلات موسیقی به اتریش سفر کرد و در سال ۱۳۴۲ به ایران بازگشت و به سمت رئیس هنرستان موسیقی تبریز انتخاب شد. او سومین رئیس هنرستان موسیقی تبریز بودهاست که به مدت ۳ سال اداره آن هنرستان را برعهده داشت. یوسف یوسفزاده در سال ۱۳۴۵ به تهران منتقل و به عنوان ریاست اداره هنرستانهای آزاد موسیقی در وزارت فرهنگ و هنر منصوب شد و همزمان در هنرستان عالی موسیقی به تدریس سلفژ و دیکته موسیقی پرداخت. او از سال ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۳ مدیریت هنرستان عالی موسیقی را بر عهده داشت.
وی همچنین رهبر ارکستر پاپ به خوانندگی سیمین آقارضی بود. وی مدتی از طرف وزارت فرهنگ و هنر و انجمن ملی روابط فرهنگی به منظور مطالعه روشهای تدریس موسیقی کدای، اُرف و دالکروز به کشورهای مجارستان، آلمان، اتریش و سوئیس سفر کرد. او حدود ۳۰ سال از عمر خود را صرف تدریس موسیقی و تألیفات و ترجمه نمود.
پانویس
منابع
هنرستان موسیقی پسران
راسخون
پرتال جامع انسانی
گفتگوی هارمونیک
حوزه هنری
زنان موسیقی ایران - از اسطوره تا امروز
آهنگسازان اهل ایران
اهالی تبریز
رهبران ارکستر اهل ایران
موسیقیدانان اهل ایران
نوازندگان پیانو اهل ایران |
4a3de192-74dd-4a70-aa3b-d278087e404c | تئاتر | این حرکت ادامه داشت تا سال ۱۳۰۵هجری شمسی، که «علینقی وزیری» هنرستان موسیقی را تأسیس کرد. در این هنرستان، تئاتر و تابلوهایی همراه با موسیقی نمایش داده میشد. همین کار برای «اسماعیل مهرتاش» انگیزهای شد که با همکاری وزیری برای ساختن اپرا، تجربههایی بکنند. چون وزیری محل نمایش را در مدرسه موسیقی قرار داده بود، رفته رفته زنها پایشان به آن جا باز شد و همینها بودند که بعدها «جمعیت بیداری نسوان» را تشکیل دادند و در تالار مدرسه زرتشتیان بازی کردند و عاقبت همهشان به تلخترین سرنوشتهای ممکن دچار شده و اجساد تکهتکه شدهشان بر جویها و نهرهای اطراف، خبر از شومترین پاسخهای مردان بود به حضور زنان در عرصه تئاتر و این تابوی حضور زنان در تئاتر تا سال ۱۳۱۰ ادامه داشت. | هنرستان موسیقی را چه کسی در ایران تاسیس کرد؟ | false | {
"answer_start": [
46
],
"text": [
"علینقی وزیری"
]
} | هنرستان موسیقی نام مدرسه ای برای آموزش موسیقی در تهران است که قدمتی ۱۰۰ ساله دارد.
تاریخچه
در سال ۱۲۹۷ «شعبه موزیک نظام» از مدرسه دارالفنون جدا شد و «مدرسه موزیک» تحت نظر وزارت معارف با مدیریت «غلامرضا مین باشیان» تأسیس شد. این مدرسه طی دورههای مختلف با نامها و رویکردهای گوناگون به فعالیت خود ادامه داد.
در دوران پادشاهی رضاشاه، «مدرسه موسیقی» از حمایت دولتی برخوردار و در ردیف بودجه کشور، محلی برای کمک به آن در نظر گرفته شد. با این حال، مخالفتهایی از جانب مذهبیها با این مدرسه وجود داشت که به صف قانونگذاران هم رسید. در سیزدهم اسفند ۱۳۰۶ که قانون بودجه در مجلس شورای ملی در حال بررسی بود و مبلغ هشتصد تومان هم برای کمک به مدرسه موسیقی در آن در نظر گرفته شده بود، سید حسین معتضدالاسلام نماینده استرآباد (گرگان) که از روحانیون مجلس بود به مخالفت برخاست و گفت:
«من هر چه فکر میکنم که اعانه مدرسه موسیقی را در تحت چه عنوانی ما میتوانیم تصویب کنیم نمیدانم. مدرسه موسیقی را یک قدری که فارسیاش کنیم یعنی یک محلی که در آنجا تار میزنند ساز میزنند. صریحاً عرض میکنم اعانه به مدرسه موسیقی بهطور مسلم خلاف شرع است و مجلس باید مطابق قانون اساسی آنچه را تصویب میکند موافق قوانین شرعیه باشد. مدرسه موسیقی مخالف قوانین شرعیه است و دولت حق ندارد به این مدرسه کمک بدهد و مجلس هم نباید به اسم مدرسه موسیقی قلمی تصویب کند».
مخالفت معتضد به جایی نرسید و کمک ششصد تومانی تصویب شد.
پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ فعالیتهای هنرستان عالی موسیقی متوقف شد. پس از مدتی اعلام شد هنرجویانی که ۳ سال پایانی را میگذرانند میتوانند به تحصیل خود در هنرستان ادامه دهند و سایر دانش آموزان میبایست در مدارس عادی ادامه تحصیل دهند. این قانون تا سال ۱۳۶۰ ادامه یافت و در این مدت هنرجوی جدید در هنرستان پذیرفته نمیشد. پس از آن در سال ۱۳۶۱ دو مدرسه با نام «هنرستان سرود و آهنگهای انقلابی» برای دختران و پسران تحت نظر وزارت ارشاد دایر شد. این عنوان تا سالها برای هنرستان موسیقی استفاده میشد تا اینکه در نهایت با اصرار کارشناسان و موسیقیدانان نام «هنرستان موسیقی» برگردانده شد و با نام «هنرستان موسیقی دختران» و «هنرستان موسیقی پسران» به کار خود ادامه داد.
در تاریخ ۲۷ دی ۱۳۹۷ جشن صدسالگی «هنرستان موسیقی تهران» با رونمایی از کتاب «تاریخ صد ساله هنرستان موسیقی تهران»، تمبر اختصاصی «صدسالگی» و معرفی مستند هنرستان موسیقی تهران در تالار وحدت برگزار شد.
مدیران هنرستان موسیقی
شریف لطفی (۱۳۵۸–۱۳۵۷)
اصغر محمدی (۱۳۶۰–۱۳۵۸)
عبدالرحیم اخیانی (۱۳۶۳–۱۳۶۰)
غلامحسین فخیمی کیا (۱۳۷۴–۱۳۶۳)
حسین علیزاده (۱۳۷۵–۱۳۷۴)
حمیدرضا نوربخش (۱۳۷۷–۱۳۷۵)
علی محمد رشیدی (۱۳۸۲–۱۳۷۷)
علیرضا محمدی لاری (۱۳۸۴–۱۳۸۲)
داود باقری بیداخویدی (۱۳۸۵–۱۳۸۴)
احسان آقایی (۱۳۸۷–۱۳۸۵)
محمدحسین اسماعیلی (۱۳۹۱–۱۳۸۷)
. همایون مهمان پرست نوده ای (۱۳۹۲–۱۳۹۱)
علیرضا ایلچی (... - ۱۳۹۲)
بهزاد معافی ( 1392 - تا کنون )
پانویس
منابع
هنرستان موسیقی پسران
هنرستان موسیقی دختران
انسانی
خبرگزاری فارس
خبرگزاری ایسنا
دبیرستانهای تهران
مدرسههای موسیقی در ایران
موسیقی ایرانی
هنرستانهای ایران | رها کند و تنها در ارتش خدمت کند. در این سال علینقی وزیری به ریاست مدرسه موزیک برگزیده شد و نام «مدرسه موزیک» به «مدرسه موسیقی دولتی» تبدیل شد. در سال ۱۳۱۱ مهدیقلی هدایت (رئیسالوزراء وقت) از مدرسه بازدید کرد و چون پیشرفت مدرسه را تحسینبرانگیز دید بودجهای به مدرسه اهدا کرد که برای تهیه وسایل فنی و تأسیس کتابخانه مصرف شد و به پیشنهاد مهدیقلی هدایت نام «مدرسه موسیقی دولتی» به «مدرسه موسیقار» تبدیل شد.
دوره سوم
در سال ۱۳۱۳ نام مدرسه موسیقی به موجب قانون تربیت معلم به «هنرستان موسیقی» تبدیل شد و به دستور رضا شاه، ستوان یکم غلامحسین مین باشیان (فرزند غلامرضا مین باشیان سالار معزز) که معاون اداره کل موزیک قشون و سرپرست ارکستر سمفونی شهرداری بود و تحصیلات عالیاش در رشته موسیقی کلاسیک بود، با حفظ سمتهای پیشین خود به ریاست هنرستان موسیقی منصوب شد. تا این سال موسیقی ایرانی و موسیقی غربی هر دو در مدرسه تدریس میشد اما از این پس موسیقی ایرانی از برنامه آموزشی مدرسه حذف شد و از سال بعد برنامه درسی جدیدی برای مدرسه تنظیم شده و یک دوره سه ساله ابتدائی در بدو ورود هنرجویان به هنرستان پیشبینی شده و کلاسهای ابتدایی و متوسطهٔ هنرستان برای نخستین بار در ایران به صورت مختلط برگزار شد.
در سال ۱۳۱۷ که اداره موسیقی کشور به سرپرستی غلامحسین مین باشیان تأسیس شد، امور هنرستان موسیقی نیز به این اداره واگذار شد و به گسترش و پیشرفت هنرستان توجه بیشتری شد. برای چند رشته موسیقی (نوازندگی ویولن، ویولن سل، کلارینت، ترمبون، آواز، کمپوزیسیون، مدیریت ارکستر) دوره آموزش عالی نیز ایجاد شد که به تناسب رشته بین دو تا چهار سال بود. نام «هنرستان موسیقی» نیز به «هنرستان عالی موسیقی» تبدیل شد. یک شعبه تخصصی برای آموزش موزیک نظام نیز به هنرستان عالی موسیقی اضافه شد.
دوره چهارم
در شهریور ۱۳۲۰ نیروهای متفقین وارد ایران شدند و وضعیت ادارههای ایران تغییراتی کرد. در ۱۷ مهر ۱۳۲۰ از طرف وزیر فرهنگ وقت، به خدمت غلامحسین مینباشیان و صادق هدایت، عبدالحسین نوشین و نیما یوشیج که از سال ۱۳۱۷ از طرف مین باشیان در اداره موسیقی کشور استخدام شده بودند خاتمه داده شد. سپس علینقی وزیری به ریاست اداره موسیقی کشور و ریاست هنرستان عالی موسیقی [مجدداً] انتخاب شد. در زمان مدیریت وزیری، استادان سازهای غربی که از چکسلواکی دعوت شده بودند اخراج شدند و آموزش تار و موسیقی ایرانی دوباره در برنامه هنرستان گنجانده شد و چند رشته تخصصی موسیقی غربی تعطیل شد. این امر اعتراض تعدادی از هنرجویان مدرسه عالی را برانگیخت به طوری که خبر اعتراض و اعتصاب آنها در مطبوعات ایران منعکس شد ولی شورای عالی فرهنگ برنامه جدید وزیری را تأیید کرد و در ماده هشتم و بیستم اساسنامه نوین هنرستان که در مهر ۱۳۲۱ تصویب شد هنرجویان ملزم به آموختن هر دو سبک موسیقی ایرانی و اروپائی شده و آشنائی با تار برای اطلاع از کیفیت موسیقی ایرانی یکی شرایط دریافت گواهینامه متوسطه شد.
در سال ۱۳۲۷ طرح تدریس اختصاصی موسیقی کلاسیک غربی و تأسیسِ دوبارهٔ دورهٔ عالی هنرستان در شورای عالی فرهنگ تصویب شد و آموزش سازهای ایرانی از برنامه هنرستان عالی موسیقی حذف شد.
در سال ۱۳۲۹ اداره کل هنرهای زیبا تأسیس شد و در | تأسیسِ دوبارهٔ دورهٔ عالی هنرستان در شورای عالی فرهنگ تصویب شد و آموزش سازهای ایرانی از برنامه هنرستان عالی موسیقی حذف شد.
در سال ۱۳۲۹ اداره کل هنرهای زیبا تأسیس شد و در سال ۱۳۳۰ اداره موسیقی و نمایش زیر نظر هنرهای زیبا فعالیت خود را آغاز نمود. امور مربوط به هنرستان ها نیز تحت نظر این اداره بود. در سال ۱۳۳۵ اداره کل هنرهای زیبا امور موسیقی و نمایش را جدا کرد و اداره ای با عنوان اداره موسیقی و بالت تأسیس شد و امور هنرستان زیر نظر این اداره درآمد. در مهر ۱۳۴۲ ادارهٔ آموزش و هنرهای ملی شکل گرفت و امور هنرستانها را نیز دربر گرفت. در سال ۱۳۴۳ وزارت فرهنگ و هنر تشکیل و اداره کل آموزش های هنری تأسیس شد. فعالیت هنرستان عالی موسیقی و هنرستان موسیقی ملی (که به کوشش روحالله خالقی تأسیس شده بود) تا اواخر سال ۱۳۵۷ ادامه پیدا کرد.
پس از انقلاب سال ۱۳۵۷مدتی هنرستان تعطیل بود. پس از آن هنرستان با عنوان «هنرستان سرود و آهنگ های انقلابی» و سال ها بعد با نام «هنرستان موسیقی» به فعالیت خود ادامه داد.
مدیران هنرستان عالی موسیقی
غلامرضا مین باشیان (۱۲۹۷–۱۳۰۷)
علینقی وزیری (۱۳۰۷–۱۳۱۳)
غلامحسین مین باشیان (۱۳۱۳–۱۳۲۰)
علینقی وزیری (۱۳۲۰–۱۳۲۵)
پرویز محمود (۱۳۲۵–۱۳۲۹)
روبیک گریگوریان (۱۳۲۹–۱۳۳۱)
بهاءالدین بامشاد (۱۳۳۱–۱۳۳۵)
گیتی امیرخسروی (۱۳۳۵–۱۳۳۸)
غلامحسین غریب گرگانی (۱۳۳۹–۱۳۵۱)
یوسف یوسفزاده (۱۳۵۱–۱۳۵۳)
علی رهبری (۱۳۵۳–۱۳۵۵)
ابوالقاسم طالب زاده و ابراهیم روحیفر و شریف لطفی (۱۳۵۵–۱۳۵۷)
اساتید هنرستان عالی موسیقی
فاخره صبا
سورن آراکلیان
غلامحسین غریب گرکانی
مرتضی حنانه
حشمت سنجری
فریدون فرزانه
حسین ناصحی
ثمین باغچه بان
اولین باغچه بان
روح اله خالقی
سرژ خوتسیف
همچنین ببینید
هنرستان موسیقی تهران
واژگان لاتین
پانویس
منابع
انسانی
دبیرستانهای تهران
هنرستانهای ایران
موسیقی ایرانی
مدرسههای موسیقی در ایران | سپس خالقی به وزارت کار و تبلیغات منتقل شد و تا سال ۱۳۲۷ ه.ش در آن وزارتخانه مشغول خدمت بود اما در تیر ۱۳۲۷ ه. ش، خالقی به وزارت فرهنگ بازگشت و مسئولیت دبیرخانهٔ هنرهای زیبا در ادارهٔ نگارش به او سپرده شد. او در همین سال، برای فیلم طوفان زندگی به کارگردانی علی دریابیگی موسیقی ساخت که تنها تجربهٔ آهنگسازی وی برای فیلم بهشمار میآید.
تأسیس هنرستان موسیقی ملی
در خرداد ۱۳۲۸ ه. ش، باشگاه موسیقی که از تأمین هزینههای خود بازمانده بود، تعطیل شد. در همین زمان، وزارت فرهنگ اعلام کرد که اگر فعالیتهای انجمن موسیقی ملی جنبهٔ آموزشی داشته باشد از پشتیبانی و کمک آن وزارتخانه برخوردار خواهد شد. روحالله خالقی که طرح تأسیس هنرستان موسیقی ملی را سه سال پیشتر در مجلهٔ چنگ مطرح کرده بود، اساسنامهٔ هنرستان را تهیه کرد. پس از مدتی، امتیاز تأسیس هنرستان به انجمن موسیقی ملی داده شد و روحالله خالقی که سالها به دنبال ترویج موسیقی ملی بود، بهعنوان رئیس هنرستان موسیقی ملی، فعالیت خود را آغاز کرد و به پرورش هنرجویان موسیقی ایرانی پرداخت. به این ترتیب انجمن موسیقی ملی به هنرستان موسیقی ملی تبدیل شد. این هنرستان در روز اول مهر ۱۳۲۸ ه.ش با ۸ هنرجوی دختر و ۱۹ هنرجوی پسر، افتتاح شد.
اشتیاق و علاقهٔ خالقی به هنرستان موسیقی ملی تا آنجا بود که گاه پیش از آمدن شاگردان و دور از چشم دیگران، جارو کردن و نظافت مدرسه را نیز انجام میداد. او در سال ۱۳۲۹، اولین جلد کتاب آموزش ویلن خود را برای هنرجویان هنرستان موسیقی ملی منتشر کرد.
سالهای پایانی (۱۳۴۴–۱۳۳۰)
روحالله خالقی در سال ۱۳۳۰ ه.ش با همکاری موسی معروفی و نصرالله زرینپنجه، جلد اول کتاب دستور مقدماتی تار و سهتار را توسط «انجمن ملی» منتشر کرد. او جلد دوم این کتاب را در سال ۱۳۳۱ ه.ش به انتشار رساند. دستور مقدماتی تار و سهتار از نخستین کتابهای آموزشی تار و سهتار در ایران محسوب میشود. در سال ۱۳۳۲ ه. ش، خالقی به فکر تهیهٔ بایگانی صفحههای قدیمی موسیقی ایران افتاد. او به همین منظور در روزنامهها آگهی کرد که هنرستان موسیقی ملی صفحههای قدیمی را به قیمت خوب میخرد. مجموعهٔ صفحههایی که او گردآوری کرد در بایگانی هنرستان عالی موسیقی ملی محفوظ ماند.
خالقی در سال ۱۳۳۳ ه.ش همزمان با مدیریت و تدریس در هنرستان، رهبری ارکستر گلها و مدتی نیز سرپرستی موسیقی رادیو ایران را بر عهده گرفت اما به دلیل اینکه هیچکدام از پیشنهادهایی که برای ساماندهی وضعیت موسیقی رادیو طرح کرده بود عملی نشد، از این سمت کنارهگیری کرد. او در زیرمجموعهٔ فعالیتهای مربوط به برنامهٔ گلها، برنامههایی نظیر گلهای رنگارنگ، تکنوازان و موسیقی بیکلام را طراحی کرد و به اجرا درآورد. در این زمان، خالقی ساکن خانهای بود که بهتازگی در خیابان همایونی در شمیران ساخته بود. این خانه حمامی داشت که در طبقهٔ پایین ساختمان بود و در تابستان مورد استفادهٔ خانواده قرار نمیگرفت. این مکان خُنک و آرام، محل تحقیق، مطالعه و نوشتن خالقی بود. او در سال ۱۳۳۳ ه.ش در حمام طبقهٔ زیرین این خانه، نگارش جلد اول مهمترین کتاب خود، سرگذشت موسیقی ایران را نیز به اتمام رساند و منتشر کرد.
در ۲۸ اسفند سال ۱۳۳۳ ه. ش، تشکیل شورای ترویج | هنرستان عالی موسیقی ملی (با نام اولیهٔ هنرستان موسیقی ملی) در مهر ۱۳۲۸ توسط انجمنی به نام «انجمن دوستداران موسیقی ملی» و به کوشش روحالله خالقی در تهران تأسیس شد. این هنرستان در رشت نیز شعبه داشت.
تاریخچه
هنرستان موسیقی ملی، به کوشش روحالله خالقی و در واکنش به آن ایجاد شد که دیده بود در زمان ریاست علینقی وزیری بر هنرستان عالی موسیقی ایران، موسیقی ملی توسط طرفداران موسیقی غربی مرتباً نفی میشد. خالقی تنها راه نجات موسیقی ملی را «ایجاد هنرستان با استقلال کامل» میدانست.
خالقی ابتدا در اسفند ۱۳۲۲ بیش از بیست نفر از علاقهمندان موسیقی ملی را دور هم گرد آورد تا برای طرح خود حامی پیدا کند. او پیشنهاد تشکیل ارکستر ملی ایران را داد که مورد قبول قرار گرفت؛ نوازندگان ارکستر عبارت بودند از: ابوالحسن صبا، حبیب سماعی، موسی معروفی، علیمحمد خادم میثاق، عبدالعلی وزیری، جواد بدیعزاده، احمد فروتن راد، مهدی برکشلی، مهدی خالدی، مهدی مفتاح، نصرالله زرینپنجه، اکبر محسنی، لطفالله مجد، بهاءالدین بامشاد، لطفالله مبشری، حسین تهرانی، علی زاهدی، محمود تاجبخش، حسینعلی ملاح، منوچهر محمودی، قاسم نیکپور، ابراهیم منصوری، احمد عاشورپور، یحیی معتمد وزیری، جواد معروفی، محمد جمالیفروز، حسینعلی وزیریتبار، هادی نراقی، سلیمان روحافزا. اولین کنسرت ارکستر ملی در ۲۴ اردیبهشت ۱۳۲۳ در دبستان نظامی اجرا شد.
پس از رفتن علینقی وزیری از هنرستان موسیقی ملی، موضوع تعلیمات موسیقی ملی بیتکلیف مانده بود. خالقی به این نتیجه رسید که موسیقی ایرانی و موسیقی غربی، دو شاخهٔ متمایز هستند و ادامهٔ تدریسشان در یک مؤسسه تنها به اختلافات بین موسیقیدانهای این دو گروه دامن میزند. در نتیجه پیشنهاد داد که انجمن موسیقی ملی باید هنرستانی مستقل تشکیل بدهد. وزارت فرهنگ با این پیشنهاد مخالفت کرد، اما خالقی انتظار حمایت از این وزارت را نداشت (همین وزارت چندی پیشتر علینقی وزیری را از سمتش در وزارت فرهنگ خلع کرده بود). لذا خالقی با کوشش خود اساسنامهٔ هنرستان را تدوین کرد. در این اساسنامه منظور هنرستان «حفظ خصائص موسیقی ملی ایران و پیشرفت این هنر و قرار دادن آن بر پایهٔ صحیح علمی» ذکر شد. دورهٔ هنرستان هفت ساله بود و شرط وارد داشتن کارنامهٔ قبلی سال چهارم ابتدایی؛ بعدها این شرایط تغییر کرد و دورهٔ هنرستان ششساله شد و شرط ورود هم داشتن گواهینامهٔ ششم ابتدایی تعیین شد.
راهاندازی هنرستان موسیقی ملی با کارشکنی ادارهٔ موسیقی (یکی از ادارات وزارت فرهنگ) همراه بود و نهایتاً خالقی توانست با دور زدن این اداره، امضای ابلاغیهٔ هنرستان را از وزیر فرهنگ بگیرد. با این حال، مخالفتهای ادارهٔ موسیقی ادامه داشت و نهایتاً خالقی توانست با جلب اعتماد روسای آن اداره از این که هنرستان موسیقی ملی دخالتی در کار هنرستان عالی موسیقی نخواهد کرد (و بالعکس) این اختلافها را از میان بردارد.
اولین دبیران هنرستان موسیقی ملی عبارت بودن از موسی معروفی و نصرالله زرینپنجه (آموزش تار و سهتار)، ابوالحسن صبا و محمود ذوالفنون (آموزش ویولن، و مدتی هم آموزش سنتور تا آن که بعداً حسین صبا آن را به عهده گرفت)، جواد معروفی (آموزش سرایش و دیکته موسیقی، و نیز پیانو)، حسینعلی وزیریتبار (آموزش سرود)، و حسین تهرانی (آموزش تنبک).
پس از خالقی
در سال ۱۳۳۸ نام هنرستان موسیقی به هنرستان عالی موسیقی ملی تغییر یافت. در شهریور همان سال، خالقی به طور خودخواسته | حسینعلی وزیریتبار (آموزش سرود)، و حسین تهرانی (آموزش تنبک).
پس از خالقی
در سال ۱۳۳۸ نام هنرستان موسیقی به هنرستان عالی موسیقی ملی تغییر یافت. در شهریور همان سال، خالقی به طور خودخواسته از ریاست هنرستان بازنشسته شد و مهدی مفتاح به ریاست هنرستان برگزیده شد. در دوران مفتاح، کتاب «ردیف موسیقی ایرانی» به تألیف موسی معروفی مبنای تعلیمات هنرستان شد. در سال ۱۳۳۹، دورهٔ عالی هنرستان افتتاح شد که هدف آن تربیت متخصص در رشتههای علمی و عملی موسیقی بود. در سال ۱۳۴۱ حسین دهلوی رئیس هنرستان شد و تحولی عمیق در آموزش و ادارهٔ هنرستان، به ویژه در گزینش هنرجویان ایجاد کرد، از جمله آن که آشنایی با پیانو برای هنرجویان دروهٔ دوم متوسطه الزامی شد. دهلوی همچنین کنسرتهای هنرجویان را گسترش داد چنان که از سال ۱۳۴۱ ماهی سه کنسرت توسط دانشجویان هنرستان برگزار میشد. از مهمترین فارغالتحصیلان هنرستان در دورهٔ دهلوی میتوان اردشیر روحانی، مهربانو توفیق، داریوش دولتشاهی، اسماعیل واثقی، کامبیز روشنروان، اسماعیل تهرانی، سوسن اصلانی، ملیحه سعیدی، مینا افتاده، علی رهبری، علی رئیس فرشید، محسن تویسرکانی، شهداد روحانی، داریوش طلایی، حسین علیزاده، و آذر هاشمی را نام برد.
در آغاز سال تحصیلی ۱۳۵۰، دهلوی از ریاست هنرستان کنارهگیری کرد و مصطفی کمال پورتراب به ریاست هنرستان انتخاب شد. این اتفاق مصادف بود با تغییر نظام آموزش عمومی. در برنامهٔ جدید، هنرجویان به جای سال پنجم ابتدایی، از سال چهارم ابتدایی پذیرفته میشدند.
پس از انقلاب اسلامی ایران
در سال ۱۳۵۹، دو سال پس از انقلاب اسلامی ایران، هنرستان موسیقی ملی دیگر هنرجو نپذیرفت. در سال ۱۳۶۳ هنرستان عالی موسیقی ملی و هنرستان عالی موسیقی در هم ادغام شدند و سپس به دو هنرستان پسرانه و دخترانه تفکیک شدند که با نامهای «هنرستان سرود و آهنگهای انقلابی پسران» و «دبیرستان سرود و آهنگهای انقلابی دختران» شناخته میشدند. برنامهٔ این هنرستانهای جدید را حسین علیزاده، کامبیز روشنروان، پرویز منصوری، ثمین باغچهبان، حسین دهلوی، فرهاد فخرالدینی، و مصطفی کمال پورتراب تدوین کردند.
از سال تحصیلی ۱۳۷۶-۷۷ برنامهٔ آموزشی هنرستان مطابق نظام جدید تغییر کرد و هر سال به دو ترم تقسیم شد. همچنین هنرستانها دارای دو گرایش «ساز ایرانی» و «ساز جهانی» شدند. از سال تحصیلی ۱۳۷۹-۸۰ برنامهای جدید برای هنرستانها توسط حسین دهلوی، کامبیز روشنروان، فریدون ناصری، و علیمحمد رشیدی تدوین شد که در آن درسهای شیمی و ریاضی از برنامهٔ هنرستان حذف شد. همچنین گرایش جدیدی به نام «مبانی آهنگسازی» افزوده شد.
احیای سازهای از یاد رفته
یکی از اهداف هنرستان موسیقی ملی، احیای سازهای از یاد رفته بود. منظور خالقی در اینجا سازهایی بود که در موسیقی ایران از رواج افتاده بودند و «به غلط به سازهای عربی مرسوم شده بودند»، نظیر عود و قانون. به همین منظور، نصرالله زرینپنجه و مهدی مفتاح خود به فراگیری عود پرداختند و برای آموزش آن متدی نیز تهیه کردند. مهدی مفتاح همچنین نوازندگی قانون را هم فرا گرفت و به بغداد سفر کرد تا روش نوازندگی عربها را هم فرا بگیرد، و متدی هم برای آموزش این ساز تهیه کرد.
جستارهای وابسته
هنرستان عالی موسیقی
پانویس
منابع
دبیرستانهای تهران
مدرسههای موسیقی در ایران
هنرستانهای ایران | امیرتیمور پورتراب (۱۵ شهریور ۱۳۰۸ – ۲ مرداد ۱۴۰۲)، موسیقیدان و مُدرس موسیقی اهل ایران بود.
زندگی هنری
امیرتیمور پورتراب در سال ۱۳۰۸ در تهران متولد شد. موسیقی را از کودکی و با تعلیمات برادر بزرگش مصطفی کمال پورتراب آغاز کرد. از کلاس ششم ابتدایی به هنرستان موسیقی راه یافت و نزد علینقی وزیری به نواختن تار پرداخت. نواختن ساز ابوا را نزد «یارو سلاوبندلچیک» نوازندهٔ اهل چکسلواکی آغاز کرد. پس از آن ساز ویلن را برگزید و از کلاسهای سرژ خوتسیف، «لوئیجی پازاناری» و حشمت سنجری بهره برد و به عنوان نوازندهٔ ویولا همکاری خود را با ارکستر هنرستان موسیقی آغاز کرد. او از سال ۱۳۳۵ به استخدام وزارت فرهنگ و هنر درآمد و به عنوان نوازنده ویولا در ارکسترسمفونیک تهران مشغول به کار شد و تا زمان بازنشستگی در سال ۱۳۵۶ به این همکاری ادامه داد.
پورتراب مدتی در ارکستر باله و اپرا به نوازندگی و در هنرستان موسیقی ملی به تدریس ویلن پرداخت. وی در هنرستان عالی موسیقی به تدریس تئوری موسیقی و سلفژ اشتغال داشت. او گروه آلتوی ارکستر مجلسی هنرستان موسیقی را راه اندازی کرد و سالها به تدریس ساز ویولا، ویلن و پیانو پرداخت.
فعالیتهای هنری
از فعالیتهای هنری امیرتیمور پورتراب میتوان به:
نوازندگی در ارکستر سمفونیک تهران، نوازندگی در ارکستر اپرا، نوازندگی در ارکسترهای رادیو مانند ارکستر گلها، تدریس در هنرستان موسیقی، تدریس در مدرسه هنر و ادبیات صدا و سیما، رهبری ارکستر مدرسه هنر و ادبیات صدا و سیما اشاره کرد.
پانویس
منابع
راسخون
مرکز موسیقی صدا و سیما
هنر آنلاین
خبرگزاری کتاب ایران
اهالی تهران
زادگان ۱۳۰۸
درگذشتگان ۱۴۰۲
موسیقیدانان اهل ایران
نوازندگان ابوای اهل ایران
نوازندگان ارکستر سمفونیک تهران
نوازندگان پیانو اهل ایران
نوازندگان تار اهل ایران
نوازندگان ویولای اهل ایران
نوازندگان ویولن اهل ایران | داود جعفری امید (زادهٔ ۱۳۰۸ – درگذشتهٔ ۲۰ آذر ۱۴۰۱) موسیقیدان و نوازندهٔ ویولنسل اهل ایران بود.
زندگینامه
داود جعفری امید در سال ۱۳۰۸ در تهران متولد شد. پس از پایان تحصیلات ابتدایی وارد دبیرستان رازی شد اما در سال دوم دبیرستان، با تشویق علیمحمد خادم میثاق که از دوستان پدرش بود به هنرستان عالی موسیقی راه یافت. مدیریت هنرستان را در آن زمان پرویز محمود و معاونت آن را روبیک گریگوریان بر عهده داشتند. او در هنرستان موسیقی ساز ویلنسل را برگزید و نوازندگی این ساز را تحت نظر «میس خوتسیف» آموخت. از دیگر استادان او در هنرستان موسیقی میتوان به سورن آراکلیان اشاره نمود.او سالها به آموزش ویلنسل مشغول بودهاست. از جمله شاگردان او میتوان به حمید کازرانی، محسن تویسرکانی و مجید اسماعیلی اشاره کرد.
در بهمن ۱۳۹۵ در دومین آیین سال نوای موسیقی ایران از مقام هنری داود جعفری امید تجلیل به عمل آمد.
فعالیتهای هنری
از جمله فعالیتهای هنری داود جعفری امید به موارد زیر میتوان اشاره کرد:
فرماندهی موزیک تیپ رشت، همکاری با وزارت فرهنگ و هنر، همکاری با ارکستر سمفونیک تهران، همکاری با ارکسترهای مختلف رادیو، تدریس در هنرستان عالی موسیقی، تدریس در هنرستان موسیقی ملی، داوری جشنواره ملی موسیقی جوان
درگذشت
داود جعفری امید در تاریخ ۲۰ آذر ۱۴۰۱ درگذشت. پیکر او ۲۶ آذر ۱۴۰۱ در قطعهٔ هنرمندان بهشت زهرای تهران به خاک سپرده شد.
پانویس
منابع
راسخون
هنرآنلاین
جشنواره ملی موسیقی جوان
روزنامه دنیای اقتصاد
انجمن موسیقی ایران
خبرگزاری تسنیم
اهالی تهران
زادگان ۱۳۰۸
موسیقیدانان اهل ایران
نوازندگان ارکستر سمفونیک تهران
نوازندگان ارکستر گلها
نوازندگان ویولنسل اهل ایران
درگذشتگان ۱۴۰۱ | چاهوگنو بالا یک روستا در ایران است که در دهستان ایسین واقع شدهاست.
منابع
پیوند به بیرون
روستاهای شهرستان بندرعباس | چقاسیاه یک روستا در ایران است که در دهستان نهرمیان واقع شدهاست.
منابع
پیوند به بیرون
روستاهای شهرستان شازند |
a1ae726d-d32d-48a0-b69b-b83f7130dae4 | تئاتر | به دلیل در صد بالای بی سوادی در کشور از مطبوعات استقبال چندانی نمیشد و به همین دلیل از فعالیتهای نمایشی استقبال مناسبی به عمل میآمد. انگیزههای تماشاگران متفاوت بود و گروهی به قصد صرفاً سرگرمی و شماری به دلیل گرایشهای سیاسی خود نمایشهای مورد نظرشان را برای تماشا انتخاب میکردند. شکلهای پذیرش جامعه از تئاتر و جو سیاسی حاکم بر کشور، زمینهای برای انتخاب و اجرای آثار نمایشی بود. تئاتر در این دوره ظرفیتی بالقوه برای تبلیغ سیاسی رایج و جذب افراد به سوی احزاب نو پا داشت. به همین دلیل بود که بخش مهمی از فعالیتهای نمایشی -ترجمه و نگارش و اجرا- ملهم از خطوط سیاسی رایج آن روزگار شد؛ و بالاخره یکی از مهمترین اتفاقهای این دوره شکلگیری، «گروه تئاتر ملی» با هدف دستیابی به نمایشهای با هویت ایرانی بود. سرپرست این گروه «شاهین سرکیسیان» بود و کسانی چون «عباس جوانمرد» و «علی نصریان» در پایهگذاری این گروه به او پیوستند و بازیگرانی پر سابقه چون «رقیه چهر آزاد» و «عصمت صفوی» با این گروه همکاری کردند. تشکیل این گروه با استقبال محافل روشنفکری و ادبی روبرو شد. | شکل گیری کدام گروه با هدف دستیابی به نمایشهایی با هویت ایرانی بود؟ | false | {
"answer_start": [
643
],
"text": [
"گروه تئاتر ملی"
]
} | حزبهای مختلف، هر چند به شیوهٔ سنتی وجود داشت، اما تئاتر وجود نداشت، لذا به گمان عدهای از منور الفکرها، تأسیس تئاتر، گذشته از ارزشهایی که داشت، نمادی از ترقی و رشد فکری تلقی میشد.
فاصله سالهای ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۲ را شماری پژوهندگان به سبب گستردگی اجرای صحنه و رشد تئاتر (دوران صحنه) نامیدهاند این دوران به دلیل استقبال جامعه تماشاگران و مخاطبان از تئاتر صحنه به یاد ماندنی است. در آن سالها تولیدات سینمای ایران به لحاظ کیفی و کمی در حدی نبود که بتواند پاسخگوی مخاطبان باشد. تلویزیون هنوز به ایران نیامده بود و رادیو به میزانی که باید در دسترس مردم قرار نداشت. به دلیل در صد بالای بی سوادی در کشور از مطبوعات استقبال چندانی نمیشد و به همین دلیل از فعالیتهای نمایشی استقبال مناسبی به عمل میآمد. انگیزههای تماشاگران متفاوت بود و گروهی به قصد صرفاً سرگرمی و شماری به دلیل گرایشهای سیاسی خود نمایشهای مورد نظرشان را برای تماشا انتخاب میکردند. شکلهای پذیرش جامعه از تئاتر و جو سیاسی حاکم بر کشور، زمینهای برای انتخاب و اجرای آثار نمایشی بود. تئاتر در این دوره ظرفیتی بالقوه برای تبلیغ سیاسی رایج و جذب افراد به سوی احزاب نو پا داشت. به همین دلیل بود که بخش مهمی از فعالیتهای نمایشی -ترجمه و نگارش و اجرا- ملهم از خطوط سیاسی رایج آن روزگار شد؛ و بالاخره یکی از مهمترین اتفاقهای این دوره شکلگیری، «گروه تئاتر ملی» با هدف دستیابی به نمایشهای با هویت ایرانی بود. سرپرست این گروه «شاهین سرکیسیان» بود و کسانی چون «عباس جوانمرد» و «علی نصریان» در پایهگذاری این گروه به او پیوستند و بازیگرانی پر سابقه چون «رقیه چهر آزاد» و «عصمت صفوی» با این گروه همکاری کردند. تشکیل این گروه با استقبال محافل روشنفکری و ادبی روبرو شد.
کمدی از اقسام پر طرفدار نمایش در آن دوران بود زیرا در شماری از آنها مسایل روز مطرح و از آن انتقاد میشد. در عین حال کمدیهای سبک و سرگرمکننده مشتری بیشتری داشتند.
۱۳۳۷–۱۳۵۷
از ویژگیهای این دوره: تأکید بر نمایش نامهنویسی ملی با تفاوت عمده، کسب تجربه بیشتر دستاندرکاران ملی، تربیت نیروی انسانی ورزیده در تمامی عرصهها به مدد مراکز آموزش عالی نمایشی، درک تجربههای هنرمندان جهان از طریق بررسی آثار ترجمه شده آنها و دعوت از چند استاد خارجی برای تدریس تئاتر در ایران.
شکل و محتوای نمایشنامه
در این دوره، آن تأکید میهن پرستانه افراطی برای نگاشتن نمایشهای ملی گرایانه، تاریخی و حماسی توأم با تعصب وجود ندارد. آثار نمایشنامه نویسان صاحب نام ایرانی با توجه به محتوا، ساختار و شکل ارائهشان در سه گروه جای میگیرد:
واقع گرا: به استفاده از ساختار نمایشی معروف به خوش ساخت به پیروی از آثار نویسندگانی مثل ایسبن کورکی، خچوفشا و… بیشتر به موضوعهایی اجتماعی میپرداختند. آثار «اکبری رادی» برخی آثار غلامحسین ساعدی و خسرو حکیم رابط و ابراهیم ملکی در این گروه قرار میگیرد. این آثار به لحاظ ساختار و شخصیت پردازی و شیوه پیامرسانی ملهم از نمایشنامههای ترجمه شده بودند اما در ضمن مسائل سیاسی و اجتماعی روز ایران را مورد بررسی قرار میدادند. اصولاً این دسته از نویسندگان، فارغ از دغدغه ایجاد فرم ویژه تئاتر ایرانی با پذیرش این مطلب که تئاتر پدیدهای وارداتی است (مثل رادیو، | تماشاگران متفاوت بود و گروهی به قصد صرفاً سر گرمی و شماری به دلیل گرایشهای سیاسی خود نمایشهای مورد نظرشان را برای تماشا انتخاب میکردند.
شکلهای پذیرش جامعه از تئاتر و جو سیاسی حاکم بر کشور، زمینهای برای انتخاب و اجرای آثار نمایشی بود. تئاتر در این دوره ظرفیتی بالقوه برای تبلیغ سیاسی رایج و حزب افراد به سوی احزاب نو پا داشت. به همین دلیل بود که بخش مهمی از فعالیتهای نمایشی ـ ترجمه و نگارش و اجرا ـ ملهم از خطوط سیاسی رایج آن روزگار شد و بالاخره یکی از مهمترین اتفاقهای این دوره شکلگیری «گروه تئاتر ملی» با هدف دستیابی به نمایشهای با هویت ایرانی بود.
سر پرست این گروه، شاهین سرکیسیان بود. کسانی چون عباس جوانمرد و علی نصیریان در پایهگذاری این گروه به او پیوستند و بازیگرانی پر سابقه چون رقیه چهره آزاد و عصمت صفوی با این گروه همکاری کردند. تشکیل این گروه با استقبال محافل روشنفکری و ادبی روبرو میشود. حمید سمندریان در سال ۱۳۴۲ گروه تئاتری منسجمی بهنام گروه هنری پازارگاد تشکیل داد که اعضایش عبارت بودند از پرویز پورحسینی، جمیله شیخی، سعید پورصمیمی، پری صابری، اسماعیل محرابی، جمشید مشایخی، پرویز کاردان و...
با مقایسه فهرستهای موجود از نمایشهای چاپ شده ایرانی و ترجمه آثار خارجی و اجرای نمایشنامههای خارجی و ایرانی مشاهده میشود که کفه آثار اجرایی به ویژه نوشتههای فارسی بسیار سنگینی چاپ شدهاست. دلیل عمده این امر رشد تقاضای آثار ایرانی و میزان تماشاگران است که برای برآورده شدن خواستههای آنان، مدیران تماشاخانهها ناگزیر از عرضه تعداد بالنسبه زیاد و سفارش و نگارش و ترجمه به (شکل بازی و تطبیق داده شده و آداپته) بودند که به سرعت آماده شود و در حد و اندازه پسند مخاطبان عام باشد.
جمهوری اسلامی
جنبش تئاتر حرفهای ایران به صورت ویژه در پایتخت این کشور یعنی تهران فعال است. تئاتر تهران بسیار پیشرو، آوانگارد و زنده است. به مراتب زندهتر از برای مثال، تئاتر در آمریکا. در برخی از سالنهای نمایش شهر تهران هر شب ۶ نمایش به روی صحنه میرود و جوانها همه سالنها را پر میکنند. در مقایسه، این اتفاق و شور و شوقی که در تئاترهای تهران دیده میشود کمتر در حتی منطقه بسیار فرهنگ دوست سانفرانسیسکو مشاهده میشود.
سبک
قبل از ظهور سینما هنرهای نمایشی محبوبی وجود داشتهاست که بعضی از آنها عبارتاند از:
خیمهشببازی
سیاه بازی
روحوضی
تعزیه
پوستر
طراحی پوستر تئاتر، سابقهای طولانی در تاریخ نمایش ایران دارد. اولین پوسترهای تئاتر و سینما در ایران، همزمان با پیشرفت هنرهای نمایشی در تئاتر تبریز و لالهزار تهران بود.
گالری عکس تئاتر
تئاتر معاصر فارسی
تاجیکستان
فرخ قاسم (۱۹۴۸–۲۰۱۰) کسی است که نوآوری را در تئاتر تاجیکستان به ارمغان آورد. او اجراهایی را بر اساس آثار مولانا، زرتشتی، متون قرآنی و عارفان صوفی به روی صحنه بردهاست.
افغانستان
تئاتر افغانستان پس از چند سال سکوت در حال رشد است.
جستارهای وابسته
سینمای ایران
فهرست تئاترهای ایرانی
فهرست جایزههای بینالمللی تئاتر ایران
پانویس
هنر ایران | هویت دینی یا هویت مذهبی () نوع خاصی از شکلگیری هویت است. به ویژه، هویت دینی احساس عضویت گروهی در یک دین و اهمیت عضویت در این گروه است که به خودپنداره شخص مربوط میشود. هویت دینی لزوماً با مذهبی بودن یا دینداری یکسان نیست. اگرچه این سه اصطلاح مشترک هستند، اما مذهبی بودن و دینداری به ارزش عضویت در گروه مذهبی و همچنین شرکت در رویدادهای مذهبی (به عنوان مثال رفتن به کلیسا) اشاره دارد. هویت دینی، از سوی دیگر، بهطور خاص به عضویت در گروه مذهبی بدون در نظر گرفتن فعالیت یا مشارکت مذهبی اشاره دارد. مشابه سایر اشکال شکلگیری هویت، مانند قومی و هویت فرهنگی، بافت مذهبی عموماً میتواند چشماندازی برای نگریستن به جهان، فرصتهایی برای معاشرت با طیفی از افراد نسلهای مختلف و مجموعه ای از اصول اساسی برای زندگی کردن فراهم کند.
تأثیر دین بر شکلگیری هویت نیز ممکن است از تأثیر جامعه ناشی شود. اگر هنجارهای جامعه برای اکثر افراد جامعه الزامآور باشد، دین ممکن است نقش مهمی در شکلگیری هویت داشته باشد. قدرت پیوند نیز به دوره تحت پوشش بستگی دارد. به نظر میرسد که دین در قدیم در مقایسه با جامعه مدرن نیرومندتر بوده است. در گذشته، بیشتر جوامع تمایل به مذهبی بودن داشتند. این بدان معناست که تأثیر دین بر هویت چنین جوامعی قوی خواهد بود. این در تضاد با جامعه مدرنی است که دین هنوز نقش مهمی در آن ایفا می کند، اما در مقایسه با گذشته بسیار کمتر است. تأثیر دین در شکلگیری هویت در این نوع صورت ممکن است کمتر باشد. به طور کلی، مذهب بسته به شرایط، گروههای تحت پوشش و دوره تحت پوشش، یک عامل کلیدی در شکلگیری هویت است.
هویت دینی از مهمترین عناصر ایجاد کننده همگنی و همبستگی اجتماعی در سطح جوامع است که طی فرایندی با ایجاد تعلق خاطر به دین و مذهب در بین افراد جامعه، نقش بسیار مهمی در ایجاد و شکلگیری هویت جمعی دارد و به عبارتی عملیات تشابهسازی و تمایزبخشی را انجام میدهد.
مفهوم هویت
هویت یک احساس از خود است. هویت اغلب سن، جنسیت، قومیت، جنسیت و طبقه یک فرد است. این جنبهها در کنار هم قرار میگیرند تا هویت فرد را شکل دهند. از طرف دیگر اجتماعی شدن فرآیندی است که از همان ابتدای زندگی ما آغاز میشود. این روشی است که به ما آموزش داده میشود تا در جامعه رفتار کنیم. هویت عمدتاً از اجتماعی شدن با دیگران ناشی میشود، بنابراین جامعهشناسان بررسی پیوند بین هویت و جامعهپذیری را مهم میدانند.
هویت اولیه و هویت ثانویه
انسان هویت خود را در دو مرحله مختلف شکل میدهد: «هویت اولیه» به احساس ما از خود اشاره دارد، در حالی که «هویت ثانویه» به نقش ما در جامعه اشاره دارد. مول (۱۹۷۸) استدلال میکند که مفهوم هویت به دو روش مختلف در علوم اجتماعی استفاده میشود.
هویت اولیه: برای مفهوم سازی هویت به مفهوم تغییرناپذیری یا حداقل هسته شخصیتی که به آرامی در حال تغییر است که در تمام جنبههای تعهدات یک فرد ظاهر میشود، صرف نظر از تأثیرات نقشهای مختلف میپردازد.
هویت ثانویه: گذرا و سازگار به عنوان گذر فرد از یک محیط اجتماعی به محیط دیگر میپردازد و بهطور بالقوه هویتی متفاوت را | انواع گروههای اجتماعی در علوم اجتماعی گروههای اجتماعی را میتوان بر اساس پویایی گروه دستهبندی کرد که سازمان اجتماعی را تعریف میکند. در اصطلاح جامعهشناختی، گروهها را اساساً میتوان از طریق میزان تأثیر ماهیت آنها بر افراد و چگونگی آن از یکدیگر متمایز کرد. برای مثال، «گروه اولیه» یک گروه اجتماعی کوچک است که اعضای آن روابط نزدیک، شخصی و پایداری با یکدیگر دارند (مانند خانواده، دوست دوران کودکی). در مقابل، «گروه ثانویه» گروهی است که در آن تعاملات غیرشخصیتر از گروه اولیه است و معمولاً بر اساس علایق مشترک، فعالیتها و / یا دستیابی به هدفی خارج از خود رابطه (مثلاً همکاران، همکلاسیها) است.
چهار نوع اساسی از گروهها به طور سنتی شناخته شده است: گروههای اولیه، گروههای ثانویه، گروههای جمعی و دستهها.
گروههای اولیه و ثانویه
تمایز بین «گروههای اولیه» و «گروههای ثانویه» برای شناسایی بین دو مرتبه سازمان اجتماعی است.
گروههای اولیه
یک "اولیه گروه" معمولاً یک گروه اجتماعی کوچک است که اعضای آن روابط نزدیک، شخصی و پایداری دارند که در آن افراد موارد ضمنی مانند عشق، مراقبت، نگرانی، حمایت و غیره را مبادله میکنند. این گروهها اغلب طولانیمدت هستند و با نگرانی اعضا نسبت به یکدیگر مشخص میشوند، جایی که هدف در واقع خود رابطه است نه دستیابی به هدف دیگری. به طور کلی، آنها همچنین از نظر روانی برای افراد درگیر آرامش میدهند و منبع حمایتی را فراهم میکنند. همین طور، گروههای اولیه یا فقدان آنها نقش مهمی در توسعه هویت شخصی دارند و می تواند به عنوان حلقه های تنگ متشکل از افرادی مانند خانواده، عاشقانه های طولانی مدت، گروه حمایت از بحران، گروه کلیسا و غیره درک شود.
مفهوم گروه اولیه برای اولین بار در سال ۱۹۰۹ توسط چارلز کولی ( ۱۷ اوت ۱۸۶۴–۸ مهٔ ۱۹۲۹) جامعهشناس آمریکایی و یکی از اعضای مشهور مکتب جامعهشناسی شیکاگو از طریق کتابی با عنوان «سازمان اجتماعی: مطالعه ذهن بزرگتر» معرفی شد. اگرچه کولی در ابتدا این اصطلاح را برای نشان دادن اولین گروه صمیمی دوران کودکی یک فرد پیشنهاد کرده بود ولی این طبقهبندی بعدها به سایر روابط صمیمی نیز گسترش یافت.
علاوه بر این، سه زیر گروه از گروه های اولیه نیز قابل شناسایی هستند:
خویشاوندان (بستگان)
دوستان نزدیک
همسایه ها
گروههای ثانویه (گروههای اجتماعی)
«گروه ثانویه» یک گروه نسبتاً بزرگتر است که از روابط غیرشخصی و هدف گرا تشکیل شده است که اغلب موقتی هستند. این گروه ها اغلب بر اساس دستیابی به یک هدف مشترک خارج از خود رابطه هستند و سرمایه گذاری احساسی بسیار کمتری را شامل می شوند. از آنجایی که گروههای ثانویه برای انجام وظایف ایجاد میشوند، نقشهای فردی قابل تعویضتر هستند، بنابراین اعضا میتوانند ترک کنند و برون گروهی میتوانند با سهولت نسبی بپیوندند. چنین گروه هایی را می توان گروه هایی دانست که در آن افراد کالاهای صریح را مبادله می کنند (مانند نیروی کار در ازای دستمزد، خدمات در ازای پرداخت و غیره). به عنوان مثال میتوان به گروههای مطالعه، تیمهای ورزشی، همکلاسیها، وکیل-موکل، پزشک-بیمار، همکاران و غیره اشاره کرد.
کولی بین گروههای اولیه و ثانویه تمایز قائل شده بود، با توجه به این که اصطلاح دومی به روابطی گفته میشود که عموماً در اواخر زندگی ایجاد میشوند و احتمالاً تأثیر بسیار کمتری بر هویت | مداوم بین ترکهای صحراگرد و فارسهای یکجانشین میداند و نتیجه میگیرد که این دو چون آب و روغن درهم نمیآمیزند.
اما این تعمیمها، با بیتوجهی به تقسیمات چندگانه بین هر گروه بزرگ: تقسیمات قبیلهای، منطقهای و مذهبی در درون یک نژاد واحد؛ اختلاف بین جوامع همجوار در میان جمعیتهای عشیرهای، روستایی و شهری؛ و رقابت بین فرقهها، نحلهها و مسلکهای متعدد، در درون تشیع، معضل ستیزهجویی گروهی را بیش از حد ساده میکند. تاریخ ایران قرن سیزدهم بسیار پیچیدهتر از مبارزهای ساده بین چند گروه عمده بود. این تاریخ شاهد کشمکشهای چندگانه بین مجامع کوچک بیشمار، طایفه ضد طایفه، ایل ضد ایل، ایل ضد روستا، ایل ضد شهر، شهر ضد روستا، روستا ضد روستا، روستا ضد محله شهر، و محله شهر ضد محله شهر بودهاست.
پیدایش ناسیونالیسم نوین ایرانی و رابطه آن با یکسانسازی
هرچند این پندار وجود دارد که ناسیونالیسم ایرانی در زمان رضاشاه براساس ناسیونالیسم زبانی به وجود آمد و او از این طریق موفق شد که یک دولت مدرن در ایران بسازد، ولی در واقع به ریشه این ناسیونالیسم بیاعتنایی شدهاست. واقعیت اینست که ریشه ناسیونالیسم نوین ایرانی به کشمکشهای سیاسی دوران قاجار و انقلاب مشروطه برمیگردد. در این زمان بود که ایرانگرایی به عنوان یک اندیشه سیاسی شکل میگیرد. «ایران پاک» که در مقال انیران تعریف میشود.
در قرن نوزدهم، ارتباط با غرب، از طریق سفر، ترجمه و موسسات آموزشی، آرای نو، ارزشهای نو و از این طریق اندیشمندان نو پدیدآورد. آنان با سیر در تاریخ غرب، قانع شدند که یکی از ملزومات پیشرفت انسان گسستن امپریالیسم بیگانهاست. آنان معتقد بودند ناسیونالیسم چنگالهای استثمارگر امپریالیستها را قطع میکنند.
تدافعی بودن شکلگیری ناسیونالیسم در ایران
عدهای از پژوهشگران، شکلگیری این اندیشه را تدافعی میدانند. قابل توجه و برخلاف انتظار، بسی از رهبران این جنبش نوین آذربایجانی ایرانی بودند. اندکی پیش از جنگ جهانی اول، تبلیغات پانترکیستی دولت عثمانی، آذربایجان ایران و قفقاز و آسیایه میانه را مورد هدف قرار داد. در واقع هدف این تبلیغات این بود که آذربایجان ایران را ترغیب به جدایی از ایران و وصل کردن به یک سرزمین نوین پانترکی بکنند. ولی همین تبلیغات برخلاف نظرهای پانترکیستها موجب شد که گروهی از روشنفکران آذربایجان بزرگترین و تندترین پشتیبانان تمامیت ارضی و استقلال ایران شوند. در ایران پس از انقلاب مشروطه یک نوع ناسیونالیسم رومانتیک ایرانی به عنوان واکنش به تجزیهپروری عثمانی ریشه گرفت. این گروه ایرانی آذربایجانی در واکنش به تجزیهپروری عثمانی خواستار گسترش ناسیونالیسم بر اساس زبان فارسی و ملیگرایی ایرانی شدند و هدف آنها حفظ یکپارچگی و استقلال ایران بود. از این لحاظ آنها سیاستهای یکسانگرایی براساس زبان فارسی را پیشنهاد نمودند که در دوران رضاشاه بیشتر به آن عمل شد. از میان این گروه میتوان به دکتر محمود افشار اشاره کرد که بنیانگذار پانایرانیسم بود و این مکتب فکری را در واکنش به خطرهای پانترکیسم و پانعربیسم و در تقویت تمامی ارضی و استقلال ایران بنا نهاد. کاظمزاده ایرانشهر نیز در مجله ایرانشهر (چاپ برلین) به ادعاهای پانترکیستان پاسخ میداد و در واکنش به ادعاهای آنها به نژاد آریایی مردم آذربایجان و برتری مردم ایران تأیید میکرد. همچنین محمود افشار در مجله آینده بحثهایی در رابطه با هویت ملی و تمامیت ارضی و وحدت ملی باز | داده میشد. بعد از تحول به دستگاه، گوشههای موسیقی نیز ذیل دستگاههای هفتگانه تعریف شدند و برخی مقامها، در قالب گوشههایی محفوظ ماندند. شروع جدایی موسیقی ایران از روش مبتنی بر مقام، احتمالاً به دورهٔ تیموریان (معادل قرن چهاردهم و پانزدهم میلادی) بر میگردد. با این حال، دربارهٔ اینکه موسیقی در این دوره، به چه شکل آموزش داده میشده اختلاف نظر وجود دارد. رافائل کیزوتر معتقد است که شکلگیری ردیف در همین دوران رخ داده و هدف از آن، آموزش اجزای موسیقی ایرانی به صورت تکتک بودهاست. برونو نتل هم معتقد است که پیشینهٔ ردیف دست کم به قرن هجدهم میلادی بر میگردد. اما داریوش طلایی معتقد است که نظم و ترتیب یافتن ملودیهای ایرانی به صورت ردیف، تنها از قرن سیزدهم هجری خورشیدی (معادل قرن نوزدهم میلادی) شروع شدهاست. به هر روی بین نظریهپردازان اتفاق نظر وجود دارد که هدف از ایجاد ردیفها، آموزش آسانتر دستگاهها، آوازها و گوشههای موسیقی ایرانی بودهاست و روش تعلیم هم چنین بوده که شاگردان باید تمام ملودیها را حفظ میکردهاند. این در حالی است که هرمز فرهت حدس میزند که این تحول، ناشی از افتی است که در مهارت موسیقیدانان دورهٔ صفویه رخ داد چنانکه قادر به آهنگسازی و نوآفرینی در یک مقام یا گام ثابت نبودند، و در نتیجه به ترکیب گوشههایی از مقامهای مختلف رو آوردند که در نتیجهٔ آن، آموزش جداگانهٔ این گوشهها و طبقهبندیشان در یک دستگاه که گام مشترکی ندارد را اجتنابناپذیر کرد.
از دید والتر فلدمن، محقق برجستهٔ موسیقی عثمانی، زمانی که موسیقی ترکیه مشغول تمرکز بر اصول موسیقی (از طریق گسترش مقامها) بود، موسیقی ایرانی به سمت قالبی شدن رفت (به معنای تمرکز روی قالب موسیقایی) و سهم موسیقی آوازی از سازی در ایران بیشتر شد و همچنین مقامهای موسیقی (و متعاقب آن، دستگاهها) به قطعات کوچکتری تقسیم شدند به شکلی که میشد هر کدام را جداگانه تعلیم داد (شکلگیری ردیف موسیقی ایرانی). در مقابل برخی دیگر از محققان شکلگیری ردیف در ایران را با نفوذ فرهنگ غرب که در دورهٔ قاجاریه شدت گرفته بود مرتبط میدانند. به عقیدهٔ برونو نتل، شکلگیری ردیف موسیقی ایرانی در قرن بیستم با جنبشهای ملیگرایانهٔ ایران در آن دوره رابطه دارد و یک نمونه از تلاش ایرانیان برای اعلام استقلال موسیقی ایرانی از موسیقی ترکی و عربی (که ریشهٔ مشترکی دارند) است. داریوش طلایی نیز معتقد است هدف اصلی بنیانگذاران ردیف، تدوین مجموعهای مرتبط و منظم از ملودیهای سنتی بود؛ آنها لزوماً به دنبال نظم دادن به سیستم مُدال نبودند و بنابراین رابطهٔ ردیفها با مدها مشخص نشدهاست و نظام آموزشی ردیف دربرگیرندهٔ هیچ تئوری روشنگری نیست.
اگر چه تحول مقام به دستگاه تدریجاً از اواسط صفویه تا اواخر قاجاریه رخ داده، اما واژهٔ ردیف تنها در اواخر قاجاریه به کار گرفته شده و در نسخ خطی قدیمیتر دیده نمیشود. برای نمونه کتاب بحورالالحان، که در دورهٔ قاجاریه نوشته شده و از اولین آثاری است که به موسیقی دستگاهی پرداخته، به شکل دقیق از هفت دستگاه و گوشههای مربوط نام میبرد، اما از لفظ ردیف استفاده نمیکند.
شکلگیری ردیف
شکلگیری ردیف عموماً به علیاکبر فراهانی نسبت داده میشود. فراهانی نوازندهای چیرهدست در دربار ناصرالدین شاه قاجار بود که به کمک موقعیت ویژهای که داشت و | گام بای هایفلو یک منطقهٔ مسکونی در اتریش است که در ناحیه لیتسن واقع شدهاست. گام بای هایفلو ۴۶٫۴۲ کیلومتر مربع مساحت دارد ۵۳۹ متر بالاتر از سطح دریا واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای اتریش
منابع
پیوند به بیرون
شهرها و شهرکها در اشتایرمارک | هارمونی گولد () شرکت معدن در آفریقای جنوبی است.
منابع
پیوند به بیرون
شرکتها در ژوهانسبورگ
شرکتهای استخراج معدن طلای آفریقای جنوبی | گرتم یک شهر در آلمان است که در هایدکرایس واقع شدهاست. گرتم ۶۷۳ نفر جمعیت دارد.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای آلمان
منابع
پیوند به بیرون
شهرستانها در نیدرزاکسن
هایدکرایس | گاربر شهری در ایالت اکلاهما کشور ایالات متحده آمریکا است که جمعیت آن در سرشماری سال ۲۰۱۰ میلادی، ۸۲۲ نفر بودهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای اکلاهما
منابع
شهرهای اکلاهما
شهرهای شهرستان گارفیلد، اکلاهما |
bfcc87dc-e4a4-4c76-96f8-855e5b03282a | تئاتر | به دلیل در صد بالای بی سوادی در کشور از مطبوعات استقبال چندانی نمیشد و به همین دلیل از فعالیتهای نمایشی استقبال مناسبی به عمل میآمد. انگیزههای تماشاگران متفاوت بود و گروهی به قصد صرفاً سرگرمی و شماری به دلیل گرایشهای سیاسی خود نمایشهای مورد نظرشان را برای تماشا انتخاب میکردند. شکلهای پذیرش جامعه از تئاتر و جو سیاسی حاکم بر کشور، زمینهای برای انتخاب و اجرای آثار نمایشی بود. تئاتر در این دوره ظرفیتی بالقوه برای تبلیغ سیاسی رایج و جذب افراد به سوی احزاب نو پا داشت. به همین دلیل بود که بخش مهمی از فعالیتهای نمایشی -ترجمه و نگارش و اجرا- ملهم از خطوط سیاسی رایج آن روزگار شد؛ و بالاخره یکی از مهمترین اتفاقهای این دوره شکلگیری، «گروه تئاتر ملی» با هدف دستیابی به نمایشهای با هویت ایرانی بود. سرپرست این گروه «شاهین سرکیسیان» بود و کسانی چون «عباس جوانمرد» و «علی نصریان» در پایهگذاری این گروه به او پیوستند و بازیگرانی پر سابقه چون «رقیه چهر آزاد» و «عصمت صفوی» با این گروه همکاری کردند. تشکیل این گروه با استقبال محافل روشنفکری و ادبی روبرو شد. | چرا از فعالیتهای نمایشی استقبال مناسبی نمی شود؟ | false | {
"answer_start": [
0
],
"text": [
"به دلیل در صد بالای بی سوادی در کشور از مطبوعات استقبال چندانی نمیشد و به همین دلیل از فعالیتهای نمایشی استقبال مناسبی به عمل میآمد."
]
} | حزبهای مختلف، هر چند به شیوهٔ سنتی وجود داشت، اما تئاتر وجود نداشت، لذا به گمان عدهای از منور الفکرها، تأسیس تئاتر، گذشته از ارزشهایی که داشت، نمادی از ترقی و رشد فکری تلقی میشد.
فاصله سالهای ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۲ را شماری پژوهندگان به سبب گستردگی اجرای صحنه و رشد تئاتر (دوران صحنه) نامیدهاند این دوران به دلیل استقبال جامعه تماشاگران و مخاطبان از تئاتر صحنه به یاد ماندنی است. در آن سالها تولیدات سینمای ایران به لحاظ کیفی و کمی در حدی نبود که بتواند پاسخگوی مخاطبان باشد. تلویزیون هنوز به ایران نیامده بود و رادیو به میزانی که باید در دسترس مردم قرار نداشت. به دلیل در صد بالای بی سوادی در کشور از مطبوعات استقبال چندانی نمیشد و به همین دلیل از فعالیتهای نمایشی استقبال مناسبی به عمل میآمد. انگیزههای تماشاگران متفاوت بود و گروهی به قصد صرفاً سرگرمی و شماری به دلیل گرایشهای سیاسی خود نمایشهای مورد نظرشان را برای تماشا انتخاب میکردند. شکلهای پذیرش جامعه از تئاتر و جو سیاسی حاکم بر کشور، زمینهای برای انتخاب و اجرای آثار نمایشی بود. تئاتر در این دوره ظرفیتی بالقوه برای تبلیغ سیاسی رایج و جذب افراد به سوی احزاب نو پا داشت. به همین دلیل بود که بخش مهمی از فعالیتهای نمایشی -ترجمه و نگارش و اجرا- ملهم از خطوط سیاسی رایج آن روزگار شد؛ و بالاخره یکی از مهمترین اتفاقهای این دوره شکلگیری، «گروه تئاتر ملی» با هدف دستیابی به نمایشهای با هویت ایرانی بود. سرپرست این گروه «شاهین سرکیسیان» بود و کسانی چون «عباس جوانمرد» و «علی نصریان» در پایهگذاری این گروه به او پیوستند و بازیگرانی پر سابقه چون «رقیه چهر آزاد» و «عصمت صفوی» با این گروه همکاری کردند. تشکیل این گروه با استقبال محافل روشنفکری و ادبی روبرو شد.
کمدی از اقسام پر طرفدار نمایش در آن دوران بود زیرا در شماری از آنها مسایل روز مطرح و از آن انتقاد میشد. در عین حال کمدیهای سبک و سرگرمکننده مشتری بیشتری داشتند.
۱۳۳۷–۱۳۵۷
از ویژگیهای این دوره: تأکید بر نمایش نامهنویسی ملی با تفاوت عمده، کسب تجربه بیشتر دستاندرکاران ملی، تربیت نیروی انسانی ورزیده در تمامی عرصهها به مدد مراکز آموزش عالی نمایشی، درک تجربههای هنرمندان جهان از طریق بررسی آثار ترجمه شده آنها و دعوت از چند استاد خارجی برای تدریس تئاتر در ایران.
شکل و محتوای نمایشنامه
در این دوره، آن تأکید میهن پرستانه افراطی برای نگاشتن نمایشهای ملی گرایانه، تاریخی و حماسی توأم با تعصب وجود ندارد. آثار نمایشنامه نویسان صاحب نام ایرانی با توجه به محتوا، ساختار و شکل ارائهشان در سه گروه جای میگیرد:
واقع گرا: به استفاده از ساختار نمایشی معروف به خوش ساخت به پیروی از آثار نویسندگانی مثل ایسبن کورکی، خچوفشا و… بیشتر به موضوعهایی اجتماعی میپرداختند. آثار «اکبری رادی» برخی آثار غلامحسین ساعدی و خسرو حکیم رابط و ابراهیم ملکی در این گروه قرار میگیرد. این آثار به لحاظ ساختار و شخصیت پردازی و شیوه پیامرسانی ملهم از نمایشنامههای ترجمه شده بودند اما در ضمن مسائل سیاسی و اجتماعی روز ایران را مورد بررسی قرار میدادند. اصولاً این دسته از نویسندگان، فارغ از دغدغه ایجاد فرم ویژه تئاتر ایرانی با پذیرش این مطلب که تئاتر پدیدهای وارداتی است (مثل رادیو، | نمایش را ریسکپذیر دانسته و گفته: «لازمه کار خلاقه، جسارت است. معتقدم کارگردانان باید قابلیتهای گسترده نمایش عروسکی را مورد پژوهش قرار دهند تا با آشنایی بر ابعاد مختلف آن بتوانند از اینگونه نمایشی بهدرستی بهره بگیرند… استفاده از متنهای غیر عروسکی و تبدیل آن به ساختار اجرایی عروسکی در ایران هنوز جا نیفتاده است؛ چراکه در نگاه عمومی به تئاتر عروسکی، نمایشی برای کودکان و نوجوانان تعبیر میشود؛ درصورتیکه اصلاً اینطور نیست.» وی همچنین گفتهاست: «بسیاری از آثار ادبی جهان به شیوه تئاتر عروسکی بر صحنههای تئاتر رفتهاند و همواره با استقبال مخاطبان روبهرو بودهاند؛ ولی ما در تئاترمان هنوز با تئاتر عروسکی زاویه داریم و آن را آن طور که شایستهاست جدی نمیگیریم… وقتی زنجرهها شیهه میکشند یک نمونه موفق از اجرای عروسکی متنی غیر عروسکی است. نگاه حرفهای کارگردان در طول تولید این نمایش آن را چند گام از تئاتر دانشجویی دور و به تئاتر حرفهای نزدیک کردهاست.»
اسدپور در زمینه ایده ترکیب نمایش بازیگر و عروسک در این نمایش گفتهاست: «دوست داشتم اگر قرار است در نمایشی از حضور عروسکها بهره ببرم، متنی را انتخاب کنم که اتفاقاً ویژهٔ عروسکها نوشته نشده باشد. در واقع میخواستم فضای عروسکی مورد نظر خودم را القا کنم.»
جایزهها و افتخارات
کسب جایزه استاد اکبر رادی (بخش مسابقه نمایشنامه نویسی) در هفدهمین جشنواره بینالمللی تئاتر دانشگاهی ایران برای نمایشنامه وقتی زنجرهها شیهه میکشند
برنده جایزه دوسالانه بینالمللی پوستر تئاتر ژشوف لهستان برای طراحی پوستر (اثر محمد افشار)
نمایشنامه راه یافته به مرحله نهایی هشتمین دوره انتخاب آثار برتر ادبیات نمایشی ایران
منابع
مقالههای ایجاد شده توسط ایجادگر
نمایشنامههای فارسی
نمایشهای ۱۳۹۴ | فر، سال ۱۳۸۷، دانشگاه سوره
نوآوری و خلاقیت
اسدپور با تلفیق همزمان عروسک، ماسک و بازیگر نمایش «وقتی زنجرهها شیهه میکشند» را کارگردانی کردهاست که با استقبال خبرگزاریها و اهالی تئاتر همراه بودهاست. وی در زمینه ایده ترکیب نمایش بازیگر و عروسک در این نمایش گفتهاست: «دوست داشتم اگر قرار است در نمایشی از حضور عروسکها بهره ببرم، متنی را انتخاب کنم که اتفاقاً ویژهٔ عروسکها نوشته نشده باشد. در واقع میخواستم فضای عروسکی مورد نظر خودم را القا کنم.»
زهره بهروزی نیا مدرس دانشگاه هنر (دانشکده سینما و تئاتر) شیوهٔ کارگردانی نمایش را ریسکپذیر دانسته و گفته: «لازمه کار خلاقه، جسارت است. معتقدم کارگردانان باید قابلیتهای گستردهٔ نمایش عروسکی را مورد پژوهش قرار دهند تا با آشنایی بر ابعاد مختلف آن بتوانند از این، گونه نمایشی بهدرستی بهره بگیرند… استفاده از متنهای غیر عروسکی و تبدیل آن به ساختار اجرایی عروسکی در ایران هنوز جا نیفتاده است؛ چرا که در نگاه عمومی به تئاتر عروسکی، نمایشی برای کودکان و نوجوانان تعبیر میشود؛ درصورتیکه اصلاً اینطور نیست.» وی همچنین گفتهاست: «بسیاری از آثار ادبی جهان به شیوهٔ تئاتر عروسکی بر صحنههای تئاتر رفتهاند و همواره با استقبال مخاطبان روبهرو بودهاند؛ ولی ما در تئاترمان هنوز با تئاتر عروسکی زاویه داریم و آن را آن طور که شایستهاست جدی نمیگیریم… وقتی زنجرهها شیهه میکشند یک نمونه موفق از اجرای عروسکی متنی غیر عروسکی است. نگاه حرفهای کارگردان در طول تولید این نمایش آن را چند گام از تئاتر دانشجویی دور و به تئاتر حرفهای نزدیک کردهاست.»
اسدپور در اولین سمینار تخصصی تئاتر پژوهی در تالار مولوی دربارهٔ تبارشناسی عروسکهای نمایشی برای استادان و دانشجویان این رشته سخنرانی کرد. که مقاله فوق در کتاب مجموعه چکیده مقالات نخستین سمینار تخصصی تئاترپژوهی
به چاپ رسیدهاست. که pdf اطلاعات کتاب در همین آدرس موجود است.
نمایش این یک اعتراف است که با حضور سوپر استار دو دههٔ سینما جمشید هاشمپورافتتاح شد نیز مورد استقبال کمنظیر منتقدین، اهالی تئاتر و خبرگزاریها قرار گرفت، پویا نعمت الهی منتقد تئاتر، نمایش را بر اساس نظریه آیینهای (یا همان نورون آینهای) و امر خیالی ژاک لاکان دانسته و عنوان داشته نمایش «این یک اعتراف» است را باید در زمره یکی از جدیترین آثار روانکاوانه در تئاتر کشور در این چندساله اخیر محسوب کرد. کارگردان این اثر (که نویسندگی متن را هم برعهده داشته) لیسانس روانشناسی دارد و تحصیلات خود را در حوزه کارگردانی ادامه دادهاست. او در نمایش قبلی خود با نام «خانه نمزده» نیز نگاه روانکاوانه بر شخصیتهای نمایش داشت. خودش جایی گفته تم اصلی دو کار اخیرش «تنهایی انسان مدرن و نبود ارتباط با جهانی هراسانگیز» است.
همچنین رضا آشفته منتقد کانون ملی تئاتر، نمایش این یک اعتراف است را نوعی اکسپرسیونیسم دانست که در اجرا واگویه یک مرد با دو گرایش بزرگسالی و کودکی را دارد به چالش میکشد. در زمان کودکی دلیلاین تنهایی و عاشقیت و شکست عشقی دارد نمایان میشود و یک مرد در بستر خانواده دارد بررسی میشود که از چه زمانی گرایش به عشق داشته یا چه رفتارهایی او را لبریز از حضور عزیزانش میکرده و حالا در نبودن شان این تنهایی دارد برجستهتر و بحرانیتر میشود. این مرد در بزرگسالی با از دست دادن اهل خانواده دچار | چهارگل جماعت و شهرکی در جنوب غربی کشور تاجیکستان است که در ناحیهٔ یاوان ولایت ختلان قرار دارد. جمعیت این جماعت ۱۰۶۳۱ است.
جستارهای وابسته
فهرست جماعتهای تاجیکستان
منابع
جماعتهای تاجیکستان | چاسماتوفیلوم نام یک سرده از تیره علففرشیان است.
منابع
پیوند به بیرون
گیاگان آفریقای جنوبی
علففرشیان | چربمو نام یک سرده از تیره شیرینزنبوران است.
منابع
پیوند به بیرون
شیرینزنبوران | برهان انّی یا برهان «اینکه هست» برهانی است که از معلول پی به علّت میبریم. مثلاً از رنگ زرد و سرفههای خشک و تبی که قطع نمیشود و الخ حکم به مسلول بودن میشود. برهان أنّ تنها علّت اجتماع دو طرف نتیجه (اصغر و اکبر) را در ذهن و تصدیق بدان را بیان میکند، و خلاصه به وسیلهٔ آن انسان درمییابد که چرا تصدیق بدان واجب است. امّا علّت اینکه چرا شیء فینفسه چنین است بیان نمیشود.
منابع
جستارهای وابسته
برهان لِمّی
اِنّی و لِمّی
برهانها | انجمن شرکتهای اینترنتی ایران انجمنی است که اعضای آن ارائهکنندگان خدمات اینترنتی در ایران هستند.
در سال ۱۳۸۹ اعلام شد که این فعالیت این انجمن متوقف شده چرا که بیشتر اعضای آن شرایط مناسبی ندارند و برخی ورشکست شدهاند.
این انجمن مالک دامنه isp.ir بود که متاسفانه در حال حاضر دامنه برای فروش گذاشته شده است و دولت نتوانسته توسط رگلاتوری از آن استفاده کند.
پانویس
پیوند به بیرون
وبگاه رسمی انجمن شرکتهای اینترنتی ایران
اینترنت در ایران | چهار فصل نام یک آلبوم موسیقی اثر بیژن بیژنی، هنرمند ایرانی است که در سبک سنتی تهیه شده و دارای ۸ آهنگ است.
فهرست آهنگها
جستارهای وابسته
بیژن بیژنی
منابع
آلبومهای بیژن بیژنی
آلبومهای موسیقی سنتی ایرانی | نیز موجود است.
روشهای جلوگیری
به طور کلی هیچ راه تضمین کنندهای برای جلوگیری از این حمله وجود ندارد و تنها راههایی برای جلوگیری از برخی روشهای متداول و کم کردن اثرات سایر روشها موجوداست، چرا که بسیاری از روشها به هیچعنوان قابل پیشگیری نیست، به عنوان مثال اگر شبکه botnet با صدهزار zombie صفحهای از سایت را باز کنند، این درخواست یک درخواست عادی بوده و نمیتوان تشخیص داد که درخواست دهنده سیستم معمولی است یا zombie و به همین جهت نمیتوان جلوی آنرا گرفت.
استفاده از دیوارههایآتش یکی از راههای متداول و بهترین راه جلوگیری است، البته استفاده از هر دیوارهآتشی توصیه نمیشود و تنها دیوارههای آتشی مناسبند که به هدف جلوگیری از DoS طراحی شدهاند.
استفاده از Switch و Routerهای مناسب که برخی دارای firewall و سیستمهای تشخیصدهنده هستند نیز راه مناسبی است. همچنین درست تنظیم کردن Switchها و Routerها امری ضروری برای جلوگیری از بسیاری از انواع حملهاست.
استفاده از سیستمهای تشخیص دهنده (IPS) سیستمهای تشخیص براساس سرعت بستهها (RBIPS) و اینگونه سیستمها نیز روش مناسبی برای جلوگیری از این حملات است.
بستههای نرمافزاری نیز موجودند که شامل تمام این سیستمها هستند، استفاده از این بستهها علاوه بر حملات DoS بسیاری دیگر از حملات را شناسایی میکنند، بسته نرمافزاری SSP (Sun Security Package) از جمله این بستهها است که کار شناسایی و جلوگیری را به صورت خودکار انجام میدهد.
منابع
غفارینیا، امید. گروه امنیتی آفتاب. حملات سرور - تکذیب سرور. عصر ارتباط، ۲ بهمن ۱۳۸۹، شماره ۳۹۲.
امنیت شبکههای رایانهای
شبکههای رایانهای |
cf10e05c-86d8-440f-a97c-73515aa60c9e | تئاتر | به دلیل در صد بالای بی سوادی در کشور از مطبوعات استقبال چندانی نمیشد و به همین دلیل از فعالیتهای نمایشی استقبال مناسبی به عمل میآمد. انگیزههای تماشاگران متفاوت بود و گروهی به قصد صرفاً سرگرمی و شماری به دلیل گرایشهای سیاسی خود نمایشهای مورد نظرشان را برای تماشا انتخاب میکردند. شکلهای پذیرش جامعه از تئاتر و جو سیاسی حاکم بر کشور، زمینهای برای انتخاب و اجرای آثار نمایشی بود. تئاتر در این دوره ظرفیتی بالقوه برای تبلیغ سیاسی رایج و جذب افراد به سوی احزاب نو پا داشت. به همین دلیل بود که بخش مهمی از فعالیتهای نمایشی -ترجمه و نگارش و اجرا- ملهم از خطوط سیاسی رایج آن روزگار شد؛ و بالاخره یکی از مهمترین اتفاقهای این دوره شکلگیری، «گروه تئاتر ملی» با هدف دستیابی به نمایشهای با هویت ایرانی بود. سرپرست این گروه «شاهین سرکیسیان» بود و کسانی چون «عباس جوانمرد» و «علی نصریان» در پایهگذاری این گروه به او پیوستند و بازیگرانی پر سابقه چون «رقیه چهر آزاد» و «عصمت صفوی» با این گروه همکاری کردند. تشکیل این گروه با استقبال محافل روشنفکری و ادبی روبرو شد. | نگیزههای تماشاگران برای دیدن تئاتر چه بود؟ | false | {
"answer_start": [
171
],
"text": [
"روهی به قصد صرفاً سرگرمی و شماری به دلیل گرایشهای سیاسی خود نمایشهای مورد نظرشان را برای تماشا انتخاب میکردند."
]
} | تماشاگران متفاوت بود و گروهی به قصد صرفاً سر گرمی و شماری به دلیل گرایشهای سیاسی خود نمایشهای مورد نظرشان را برای تماشا انتخاب میکردند.
شکلهای پذیرش جامعه از تئاتر و جو سیاسی حاکم بر کشور، زمینهای برای انتخاب و اجرای آثار نمایشی بود. تئاتر در این دوره ظرفیتی بالقوه برای تبلیغ سیاسی رایج و حزب افراد به سوی احزاب نو پا داشت. به همین دلیل بود که بخش مهمی از فعالیتهای نمایشی ـ ترجمه و نگارش و اجرا ـ ملهم از خطوط سیاسی رایج آن روزگار شد و بالاخره یکی از مهمترین اتفاقهای این دوره شکلگیری «گروه تئاتر ملی» با هدف دستیابی به نمایشهای با هویت ایرانی بود.
سر پرست این گروه، شاهین سرکیسیان بود. کسانی چون عباس جوانمرد و علی نصیریان در پایهگذاری این گروه به او پیوستند و بازیگرانی پر سابقه چون رقیه چهره آزاد و عصمت صفوی با این گروه همکاری کردند. تشکیل این گروه با استقبال محافل روشنفکری و ادبی روبرو میشود. حمید سمندریان در سال ۱۳۴۲ گروه تئاتری منسجمی بهنام گروه هنری پازارگاد تشکیل داد که اعضایش عبارت بودند از پرویز پورحسینی، جمیله شیخی، سعید پورصمیمی، پری صابری، اسماعیل محرابی، جمشید مشایخی، پرویز کاردان و...
با مقایسه فهرستهای موجود از نمایشهای چاپ شده ایرانی و ترجمه آثار خارجی و اجرای نمایشنامههای خارجی و ایرانی مشاهده میشود که کفه آثار اجرایی به ویژه نوشتههای فارسی بسیار سنگینی چاپ شدهاست. دلیل عمده این امر رشد تقاضای آثار ایرانی و میزان تماشاگران است که برای برآورده شدن خواستههای آنان، مدیران تماشاخانهها ناگزیر از عرضه تعداد بالنسبه زیاد و سفارش و نگارش و ترجمه به (شکل بازی و تطبیق داده شده و آداپته) بودند که به سرعت آماده شود و در حد و اندازه پسند مخاطبان عام باشد.
جمهوری اسلامی
جنبش تئاتر حرفهای ایران به صورت ویژه در پایتخت این کشور یعنی تهران فعال است. تئاتر تهران بسیار پیشرو، آوانگارد و زنده است. به مراتب زندهتر از برای مثال، تئاتر در آمریکا. در برخی از سالنهای نمایش شهر تهران هر شب ۶ نمایش به روی صحنه میرود و جوانها همه سالنها را پر میکنند. در مقایسه، این اتفاق و شور و شوقی که در تئاترهای تهران دیده میشود کمتر در حتی منطقه بسیار فرهنگ دوست سانفرانسیسکو مشاهده میشود.
سبک
قبل از ظهور سینما هنرهای نمایشی محبوبی وجود داشتهاست که بعضی از آنها عبارتاند از:
خیمهشببازی
سیاه بازی
روحوضی
تعزیه
پوستر
طراحی پوستر تئاتر، سابقهای طولانی در تاریخ نمایش ایران دارد. اولین پوسترهای تئاتر و سینما در ایران، همزمان با پیشرفت هنرهای نمایشی در تئاتر تبریز و لالهزار تهران بود.
گالری عکس تئاتر
تئاتر معاصر فارسی
تاجیکستان
فرخ قاسم (۱۹۴۸–۲۰۱۰) کسی است که نوآوری را در تئاتر تاجیکستان به ارمغان آورد. او اجراهایی را بر اساس آثار مولانا، زرتشتی، متون قرآنی و عارفان صوفی به روی صحنه بردهاست.
افغانستان
تئاتر افغانستان پس از چند سال سکوت در حال رشد است.
جستارهای وابسته
سینمای ایران
فهرست تئاترهای ایرانی
فهرست جایزههای بینالمللی تئاتر ایران
پانویس
هنر ایران | آشکار میشود. شاید این اهمیت به خاطر پرورش وفاداری به قوم آتیکا بود. جشنواره تقریباً در حدود ۵۰۸ قبل از میلاد به وجود آمد. با توجه به موجود نبودن هیچ متنی از شش قرن پیش از میلاد مسیح تنها نام سه تن از دیگر رقبای تسپیس موجود است: کوئریلوس، پرانتیناس و فرینیکوس؛ که به هر یک، ابداع در زمینهای از تراژدی نسبت داده شدهاست.
معماری تئاتر یونان باستان
مکانهای اجرای تئاتر در یونان باستان، معمولاً وابسته به حریم خدایان مقدس بوده. قبل از برگزاری مسابقات دراماتیک، مکانهایی به این شکل فراوان بوده. کشفیات باستانشناسی در قصرهای مینوسی در کرت یک «محل تئاتر» کشف شده که در دو طرف آن نیمکتهایی سنگی قرارداشته و به شکل مستطیل و به عرض ۱۲ و طول۱۴ متر ساخته شده بود. این مکانها برای رقصها، جشنها و گاوسواری ساخته و استفاده میشده. محققان میگویند فضاهای تئاتری در سرزمین یونان چهارگوش یا مستطیل شکل بودهاست.
حفاریهای اخیر در ایستمیا و نیز وجود تئاتر در توریکوس (قدیمیترین تئاتر در آتیکا) که قسمتی ازآن مستطیل شکل است درستی این نظریه راتأیید میکند. منشأ شکل ساختمان تئاتر هرچیزی که بوده، تئاتر یونان در سده پنجم معمولاً دایره شکل بوده. با این که تئاترهای دیگری در یونان وجود داشته، مورخان فقط به تئاتر دیونوسوس توجه نشان داده به این دلیل که همه نمایشنامههای موجود یونانی در آنجا اجرا شده. قدیمیترین مشخصه تئاتر دیونیسوس وجود ارکسترا (یا محل رقص) بود.
ساختمان تئاتر را در دامنهٔ تپه میساختند و تماشاگران میتوانستند روی تپهها بنشینند و بایستند و نمایشهای همسرایی را، که قدیمی تر از تراژدی بودند، تماشا کنند.
در سدهٔ ششم گاهی یک تراس در پایین تپه میساختند و در آن یک ارکسترای گرد به قطر ۲۲ متر در کنار محل تماشاگران قرار میدادند و یک قربانگاه به نام تیمل در مرکز این دایره قرار میگرفته. ارکسترا تا دوران مسیحیت بدون تغییر مانده.
تئاتر دیونیسوس
تغییر اساسی در تئاتر دیونیسوس هنگامی اتفاق افتاده که پریکلس بنای ادئون (یا تالار موسیقی) را در سال ۴۴۰ (پیش از میلاد) در کنار آن میسازد و به جای دیوار منحنی تراس در ارکسترا دیوار راستی قرار داد در طرف داخل دیوار، رو به روی تماشاگران ده شیار بر روی دیوار ایجاد شده بیشتر مورخان باور دارند که ایجاد این شیارها برای آن بوده تا بتوانند تیرهایی را که اتاق صحنه بر آن سوار میشده در آنها جاسازی کنند و علاوه بر این یک برآمدگی سنگی یا تراس از دیوار به طرف ارکسترا کار گذاشتهاند میتوان حدس زد که این برآمدگی پایهای بوده تا دستگاههای مربوط به صحنهٔ تئاتر را بر آن استوار کنند و این بناهای ناقص تنها مدارکی هستند که از ساختمانهای تئاتر در سده پنجم به دست آمده.
اسکین
ریشه ساختن صحنه یا اسکین احتمالاً به بعد از رواج ارکسترا میرسد. اسکین به معنای «چادر» یا «کلبه» است و ساختمان صحنه احتمالاً از ساختمان رختکنهای موقتی گرفته شده و بعدها توسط یک نویسنده جزء صحنه شده. محققان برای تاریخ گذاری اسکین به عنوان ساختمان صحنه به نمایشنامههای موجود نگاه میکنند. مثلاً اورستیا اثر آشیل (اجرا شده در ۴۵۸ پ. م) اولین نمایشنامهای بوده که به ساختمانی برای پس زمینه نیاز داشته.
محققان فکر میکنند که برای هر جشنوارهای، صحنهای موقتی درست میشده که | چاسماتوفیلوم نام یک سرده از تیره علففرشیان است.
منابع
پیوند به بیرون
گیاگان آفریقای جنوبی
علففرشیان | چندرنگواران نام یک تیره از زیرراسته ایگوآناسانیان است.
منابع
پیوند به بیرون
تیرههای مارمولکها
جانداران پدیدآمده در ایپرزین و هنوز منقرضنشده
چندرنگواران | تل چگاه، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان باشت در استان کهگیلویه و بویراحمد ایران است.
جمعیت
این روستا در غرب شهر باشت قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵، جمعیت آن ۹۳ نفر (۱۴خانوار) بودهاست.
منابع
تل چگاه | بروکلین سوپریم (به انگلیسی: Brooklyn Supreme) (تولد: ۱۲ آوریل ۱۹۲۸ - مرگ: ۶ سپتامبر ۱۹۴۸) یکی از بزرگترین اسبهای دنیا بود. قد این اسب نر ۱۹۸ سانتیمتر و وزن ۱۴۵۱ کیلوگرم یکی از بزرگترین اسبهای ثبت شده در جهان است. دور شکم این اسب ۳/۱۰ متر بوده و برای نعل کردنش به ۷۶ سانتیمتر آهن نیاز بود.
چارلز گرنت گود صاحب این اسب به کمک رالف فوگلمن، آن را در نقاط مختلف ایالات متحده به نمایش گذاشتند و از تماشاگران ده سنت برای دیدن اسب دریافت میکردند.
منابع
مقالههای خرد اسب
جانوران درگذشته در ۱۹۴۸ (میلادی)
جانوران زاده ۱۹۲۸ (میلادی) | چارگوشماهی نام یک تیره از راسته چارگوشماهیسانان است.
نگارخانه
منابع
پیوند به بیرون
آرایه (زیستشناسی) نامگذاریشده توسط شارل لوسین بناپارت
جانداران پدیدآمده در کرتاسه پسین و هنوز منقرضنشده
چارگوشماهیان
چارگوشماهیسانان
خانوادههای سفرهماهی
ماهیان کرتاسه | چنتهدندانها نام یک سرده از تیره ماهیهای خراشدندان است.
منابع
تتراسانان
ماهیهای خراشدندان | چارگوشماهی نرم نام یک تیره از راسته چارگوشماهیسانان است.
منابع
پیوند به بیرون
خانوادههای سفرهماهی | جواهر اسکندروا (; – ) بازیگر تئاتر آذربایجانی، «هنرمند مردمی» آذربایجان شوروی و یکی از بنیانگذاران تئاتر دولتی تماشاگران جوان جمهوری آذربایجان بود.
زندگینامه
جواهر اسکندروا ۳ مارس سال ۱۹۱۴ در شهر تفلیس به دنیا آمد. در مدرسهای دخترانه در باکو درس خواند و از سنین کودکی به یک باشگاه درام ملحق شد. در سال ۱۹۲۷ بود که نقش «آنا» در نمایش «طوفان» از «لطیف کریملی» را ایفا نمود. از آن روز فعالیتهای هنری وی در تئاتر دولتی تماشاگران جوان جمهوری آذربایجان که خودش یکی از بانیانش بود، کلید خورد.
جواهر اسکندروا به عقد علیآقا آقایف، هنرمند مردمی» آذربایجان شوروی، درآمد و حاصل این ازدواج دو فرزند از جمله یک پسر و یک دختر بود. پس از تولد فرزندانش، صحنه را ترک گفت و به مراقبت از خانواده اش پرداخت. پسرش «واقف» به مدت مدیدی به عنوان کارگردان در تئاتر موزیکال آذربایجان کار نمود.
جواهر اسکندروا ۴ اکتبر سال ۲۰۰۳ در شهر باکو درگذشت.
منابع
اهالی تفلیس
بازیگران تئاتر زن اهل جمهوری آذربایجان
بازیگران زن سده ۲۰ (میلادی) اهل جمهوری آذربایجان
درگذشتگان ۲۰۰۳ (میلادی)
زادگان ۱۹۱۴ (میلادی)
بازیگران زن سده ۲۰ (میلادی) اهل اتحاد شوروی |
61f10d58-8a63-4db6-b436-28d38069d581 | تئاتر | به دلیل در صد بالای بی سوادی در کشور از مطبوعات استقبال چندانی نمیشد و به همین دلیل از فعالیتهای نمایشی استقبال مناسبی به عمل میآمد. انگیزههای تماشاگران متفاوت بود و گروهی به قصد صرفاً سرگرمی و شماری به دلیل گرایشهای سیاسی خود نمایشهای مورد نظرشان را برای تماشا انتخاب میکردند. شکلهای پذیرش جامعه از تئاتر و جو سیاسی حاکم بر کشور، زمینهای برای انتخاب و اجرای آثار نمایشی بود. تئاتر در این دوره ظرفیتی بالقوه برای تبلیغ سیاسی رایج و جذب افراد به سوی احزاب نو پا داشت. به همین دلیل بود که بخش مهمی از فعالیتهای نمایشی -ترجمه و نگارش و اجرا- ملهم از خطوط سیاسی رایج آن روزگار شد؛ و بالاخره یکی از مهمترین اتفاقهای این دوره شکلگیری، «گروه تئاتر ملی» با هدف دستیابی به نمایشهای با هویت ایرانی بود. سرپرست این گروه «شاهین سرکیسیان» بود و کسانی چون «عباس جوانمرد» و «علی نصریان» در پایهگذاری این گروه به او پیوستند و بازیگرانی پر سابقه چون «رقیه چهر آزاد» و «عصمت صفوی» با این گروه همکاری کردند. تشکیل این گروه با استقبال محافل روشنفکری و ادبی روبرو شد. | تئاتر در این دوره ظرفیتی بالقوه برای تبلیغ چه چیزی داشت؟ | false | {
"answer_start": [
417
],
"text": [
"برای تبلیغ سیاسی رایج و جذب افراد به سوی احزاب نو پا داشت."
]
} | حزبهای مختلف، هر چند به شیوهٔ سنتی وجود داشت، اما تئاتر وجود نداشت، لذا به گمان عدهای از منور الفکرها، تأسیس تئاتر، گذشته از ارزشهایی که داشت، نمادی از ترقی و رشد فکری تلقی میشد.
فاصله سالهای ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۲ را شماری پژوهندگان به سبب گستردگی اجرای صحنه و رشد تئاتر (دوران صحنه) نامیدهاند این دوران به دلیل استقبال جامعه تماشاگران و مخاطبان از تئاتر صحنه به یاد ماندنی است. در آن سالها تولیدات سینمای ایران به لحاظ کیفی و کمی در حدی نبود که بتواند پاسخگوی مخاطبان باشد. تلویزیون هنوز به ایران نیامده بود و رادیو به میزانی که باید در دسترس مردم قرار نداشت. به دلیل در صد بالای بی سوادی در کشور از مطبوعات استقبال چندانی نمیشد و به همین دلیل از فعالیتهای نمایشی استقبال مناسبی به عمل میآمد. انگیزههای تماشاگران متفاوت بود و گروهی به قصد صرفاً سرگرمی و شماری به دلیل گرایشهای سیاسی خود نمایشهای مورد نظرشان را برای تماشا انتخاب میکردند. شکلهای پذیرش جامعه از تئاتر و جو سیاسی حاکم بر کشور، زمینهای برای انتخاب و اجرای آثار نمایشی بود. تئاتر در این دوره ظرفیتی بالقوه برای تبلیغ سیاسی رایج و جذب افراد به سوی احزاب نو پا داشت. به همین دلیل بود که بخش مهمی از فعالیتهای نمایشی -ترجمه و نگارش و اجرا- ملهم از خطوط سیاسی رایج آن روزگار شد؛ و بالاخره یکی از مهمترین اتفاقهای این دوره شکلگیری، «گروه تئاتر ملی» با هدف دستیابی به نمایشهای با هویت ایرانی بود. سرپرست این گروه «شاهین سرکیسیان» بود و کسانی چون «عباس جوانمرد» و «علی نصریان» در پایهگذاری این گروه به او پیوستند و بازیگرانی پر سابقه چون «رقیه چهر آزاد» و «عصمت صفوی» با این گروه همکاری کردند. تشکیل این گروه با استقبال محافل روشنفکری و ادبی روبرو شد.
کمدی از اقسام پر طرفدار نمایش در آن دوران بود زیرا در شماری از آنها مسایل روز مطرح و از آن انتقاد میشد. در عین حال کمدیهای سبک و سرگرمکننده مشتری بیشتری داشتند.
۱۳۳۷–۱۳۵۷
از ویژگیهای این دوره: تأکید بر نمایش نامهنویسی ملی با تفاوت عمده، کسب تجربه بیشتر دستاندرکاران ملی، تربیت نیروی انسانی ورزیده در تمامی عرصهها به مدد مراکز آموزش عالی نمایشی، درک تجربههای هنرمندان جهان از طریق بررسی آثار ترجمه شده آنها و دعوت از چند استاد خارجی برای تدریس تئاتر در ایران.
شکل و محتوای نمایشنامه
در این دوره، آن تأکید میهن پرستانه افراطی برای نگاشتن نمایشهای ملی گرایانه، تاریخی و حماسی توأم با تعصب وجود ندارد. آثار نمایشنامه نویسان صاحب نام ایرانی با توجه به محتوا، ساختار و شکل ارائهشان در سه گروه جای میگیرد:
واقع گرا: به استفاده از ساختار نمایشی معروف به خوش ساخت به پیروی از آثار نویسندگانی مثل ایسبن کورکی، خچوفشا و… بیشتر به موضوعهایی اجتماعی میپرداختند. آثار «اکبری رادی» برخی آثار غلامحسین ساعدی و خسرو حکیم رابط و ابراهیم ملکی در این گروه قرار میگیرد. این آثار به لحاظ ساختار و شخصیت پردازی و شیوه پیامرسانی ملهم از نمایشنامههای ترجمه شده بودند اما در ضمن مسائل سیاسی و اجتماعی روز ایران را مورد بررسی قرار میدادند. اصولاً این دسته از نویسندگان، فارغ از دغدغه ایجاد فرم ویژه تئاتر ایرانی با پذیرش این مطلب که تئاتر پدیدهای وارداتی است (مثل رادیو، | تماشاگران متفاوت بود و گروهی به قصد صرفاً سر گرمی و شماری به دلیل گرایشهای سیاسی خود نمایشهای مورد نظرشان را برای تماشا انتخاب میکردند.
شکلهای پذیرش جامعه از تئاتر و جو سیاسی حاکم بر کشور، زمینهای برای انتخاب و اجرای آثار نمایشی بود. تئاتر در این دوره ظرفیتی بالقوه برای تبلیغ سیاسی رایج و حزب افراد به سوی احزاب نو پا داشت. به همین دلیل بود که بخش مهمی از فعالیتهای نمایشی ـ ترجمه و نگارش و اجرا ـ ملهم از خطوط سیاسی رایج آن روزگار شد و بالاخره یکی از مهمترین اتفاقهای این دوره شکلگیری «گروه تئاتر ملی» با هدف دستیابی به نمایشهای با هویت ایرانی بود.
سر پرست این گروه، شاهین سرکیسیان بود. کسانی چون عباس جوانمرد و علی نصیریان در پایهگذاری این گروه به او پیوستند و بازیگرانی پر سابقه چون رقیه چهره آزاد و عصمت صفوی با این گروه همکاری کردند. تشکیل این گروه با استقبال محافل روشنفکری و ادبی روبرو میشود. حمید سمندریان در سال ۱۳۴۲ گروه تئاتری منسجمی بهنام گروه هنری پازارگاد تشکیل داد که اعضایش عبارت بودند از پرویز پورحسینی، جمیله شیخی، سعید پورصمیمی، پری صابری، اسماعیل محرابی، جمشید مشایخی، پرویز کاردان و...
با مقایسه فهرستهای موجود از نمایشهای چاپ شده ایرانی و ترجمه آثار خارجی و اجرای نمایشنامههای خارجی و ایرانی مشاهده میشود که کفه آثار اجرایی به ویژه نوشتههای فارسی بسیار سنگینی چاپ شدهاست. دلیل عمده این امر رشد تقاضای آثار ایرانی و میزان تماشاگران است که برای برآورده شدن خواستههای آنان، مدیران تماشاخانهها ناگزیر از عرضه تعداد بالنسبه زیاد و سفارش و نگارش و ترجمه به (شکل بازی و تطبیق داده شده و آداپته) بودند که به سرعت آماده شود و در حد و اندازه پسند مخاطبان عام باشد.
جمهوری اسلامی
جنبش تئاتر حرفهای ایران به صورت ویژه در پایتخت این کشور یعنی تهران فعال است. تئاتر تهران بسیار پیشرو، آوانگارد و زنده است. به مراتب زندهتر از برای مثال، تئاتر در آمریکا. در برخی از سالنهای نمایش شهر تهران هر شب ۶ نمایش به روی صحنه میرود و جوانها همه سالنها را پر میکنند. در مقایسه، این اتفاق و شور و شوقی که در تئاترهای تهران دیده میشود کمتر در حتی منطقه بسیار فرهنگ دوست سانفرانسیسکو مشاهده میشود.
سبک
قبل از ظهور سینما هنرهای نمایشی محبوبی وجود داشتهاست که بعضی از آنها عبارتاند از:
خیمهشببازی
سیاه بازی
روحوضی
تعزیه
پوستر
طراحی پوستر تئاتر، سابقهای طولانی در تاریخ نمایش ایران دارد. اولین پوسترهای تئاتر و سینما در ایران، همزمان با پیشرفت هنرهای نمایشی در تئاتر تبریز و لالهزار تهران بود.
گالری عکس تئاتر
تئاتر معاصر فارسی
تاجیکستان
فرخ قاسم (۱۹۴۸–۲۰۱۰) کسی است که نوآوری را در تئاتر تاجیکستان به ارمغان آورد. او اجراهایی را بر اساس آثار مولانا، زرتشتی، متون قرآنی و عارفان صوفی به روی صحنه بردهاست.
افغانستان
تئاتر افغانستان پس از چند سال سکوت در حال رشد است.
جستارهای وابسته
سینمای ایران
فهرست تئاترهای ایرانی
فهرست جایزههای بینالمللی تئاتر ایران
پانویس
هنر ایران | اجرای خیابانی گونهای از هنرهای نمایشی است که از متن اقشار مختلف اجتماع برخاسته و با توجه به انگیزههای بروز و ظهور آن، همواره کارکردهای مختلفی از جمله اصلاح رفتارهای اجتماعی داشته و خالقان و بازیگران این عرصه با زبان هنری خود بایدها و نبایدهای زندگی بشری را به فراخور فهم مردم کوچه و بازار بیان کردهاند. در تئاتر خیابانی بازیگر به دور از تمامی عناصر دست و پاگیر صحنهای در تلاش است تا مخاطب خود را نسبت به موضوعی خاص به هیجان و گاه به تفکر و تعمق در آن مسئله وادارد. در نمایش خیابانی نیازی به طراحی لباس، نور، چهره آرایی و طراحی صحنه نیست، بازیگر این گونه نمایشها بر اساس موضوعهای مورد نظر خود اقدام به اجرای نمایش در مکان و زمانی خاص میکند. در نمایشهایی خیابانی متن نمایش، کارگردانی و بازیگری به موازات هم و در همان مکان خاص اتفاق میافتد.
گستردگی اجراهای خیابانی میتواند هر چیزی باشد که از نظر مردم سرگرمکننده است. از حرکات آکروباتیک، دلقکبازی، نقاشی کاریکاتور، تردستی و شعبدهبازی و فالگیری گرفته تا نمایش کمدی، آوازهخوانی، رقص، اجرای آثار موسیقی کلاسیک و معرکهگیری.
تاریخچه
بعد از شروع قرن بیستم میتوان به تاریخچه تئاتر خیابانی از دو وجهه سیاسی و هنری بهطور جداگانه پرداخت، در اوایل قرن بیستم، به دنبال جنگ جهانی اول و انقلاب شوروی نمایشهای خیابانی در اروپا از رونق بسیار برخوردار شد. این تئاتر با هدف تبلیغ و ترویج اجرا میشد و عموماً میخواست که مواضع انقلاب را تبلیغ کند. بعد از جنگ جهانی دوم و بهخصوص در دهه ۱۹۵۰ میلادی این روند سیر نزولی یافت تا جنبش دانشجویی فرانسه در اواخر سالهای ۶۰ و ظهور رادیکالیسم در اروپا به آن جان تازهای بخشید. فرق رویکرد این تئاتر با تئاترهای قبلی این بود که اگر در گذشته تئاتر خیابانی در دفاع از پرولتاریا برخاسته بود اینبار بر ضدسرمایهداری جهانی سر برآورده بود. بهخصوص بعد از جنگ ویتنام خیلی از این نمایشها با هدف مخالفت با امپریالیزم جهانی شکل گرفت و بعد کمکم تأثیرات سیاسی در این نمایشها کم شد ولی جای خود را به دفاع از حقوق سیاهان، زنان و اکنون مخالفت با جهانیسازی داد. در حال حاضر هزاران نمایش در صحنههای تئاتر جهان به اجرا درمیآیند تا حق و معنویت از دست رفته بشر معاصر را فریاد بزنند و باطل را محکوم کنند.
پانویس
منابع
مناقب خوانی در دوره آل بویه ایزدی، حسین. بازیابی در ۲۸ بهمن ۱۳۹۰.
نگاهی به تئاتر خیابانی یادداشتهای سینمایی
برای مطالعهٔ بیشتر
An Introduction to Street Performing (انگلیسی)
پیوند به بیرون
buskercentral (انگلیسی)
اجراکنندگان خیابانی
اجرای خیابانی
اجرای موسیقی
پیشههای غیررسمی
پیشههای موسیقی
تئاتر
تردستی
کمدی
مکانهای اجراهای خیابانی
هنر اجرا | آزاده صمدی (زادهٔ ۱۷ دی ۱۳۵۷) بازیگر ایرانی است. او با بازی در مجموعه تلویزیونی راه بیپایان در سال ۱۳۸۶ به شهرت رسید.
زندگینامه
آزاده صمدی در ۱۷ دی ۱۳۵۷ در لاهیجان به دنیا آمد. او پس از گذراندن دورهٔ کارشناسی تئاتر در دانشگاه سوره، دورهٔ کلاسهای بازیگری کارنامه (با مدیریت پرویز پرستویی) را گذراند و در تئاتر بیشیر و شکر حمید امجد ایفای نقش کرد. او سپس در تلهتئاتر دریاروندگان محمد عاقبتی نقش آفرینی کرد و مدتی برای بازی در سریال تلویزیونی راه بیپایان با کارگردانی همایون اسعدیان انتخاب شد. از دیگر نقش آفرینیهای وی میتوان به حضور در فیلمهای کوتاه ۳۵ متری سطح آب و دندان آبی به کارگردانی هومن سیدی و هیچکس با هیچکس سخن نمیگوید اشاره کرد.
زندگی خصوصی
صمدی در سال ۱۳۸۵ با هومن سیدی ازدواج کرد اما این ازدواج در سال ۱۳۹۲ به جدایی انجامید.
فعالیت سیاسی
او در دوران انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ از جمله هنرمندان حامی میرحسین موسوی بود.
حواشی
صمدی اجرای برنامهٔ زابیواکا را که از شبکه اینترنتی آیو ویژه جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه پخش میشد، بر عهده داشت. ناظران سازمان صداوسیما بعد از اجرای قسمت اول برنامه، در میانهٔ قسمت دوم، جلوی اجرای صمدی در این برنامه را گرفتند و مجید یاسر و علی انصاریان به عنوان جایگزین او اجرای این برنامه را بر عهده گرفتند. آنها دلیل این کار را جلوگیری از «استفاده ابزاری از زن» ها اعلام کردند.
مخالفت با حجاب اجباری
یکشنبه ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۲، آزاده صمدی بدون حجاب اجباری در مراسم تشییع رضا حداد شرکت کرد که با استقبال کاربران شبکههای اجتماعی روبهرو شد. پس از این رخداد بازپرس دادسرای فرهنگ و رسانه در تهران برای آزاده صمدی به دلیل آنچه که «جریحهدار کردن اخلاق و عفت عمومی از طریق کشف حجاب» خواند، «قرار جلب به دادرسی» صادر کرد. آزاده صمدی سپس در دادگاه به اتهام «رعایت نکردن حجاب اجباری» به شش ماه محرومیت از فعالیت در فضای مجازی چه به صورت مستقیم یا به واسطه سایرین محکوم شد و همچنین موظف گردید که با مراجعه به مراکز رسمی روانشناسی برای درمان آنچه که در این حکم «بیماری شخصیت ضداجتماعی» خوانده شده، به صورت هر دو هفته یکبار اقدام و گواهی سلامت خود را در پایان دوره درمان ارائه کند.
فیلمشناسی
سینما
فیلمهای بلند
فیلم کوتاه
تلویزیون
مجموعه تلویزیونی
تله فیلم
نمایش خانگی
تئاتر
نمایش آلنده نازنین، نویسنده: محمدصادق گلچین عارفی، کارگردان: محمد برهمنی، سال ۱۴۰۰، سالن استاد سمندریان ایرانشهر
نمایش آن دیگری، نویسنده: آرمین جوان، کارگردان: سمانه زندینژاد، سال ۱۳۹۸، پردیس تئاتر شهرزاد
نمایش بداهه، نویسنده: نغمه ثمینی، کارگردان: آروند دشتآرای، سال ۱۳۹۸، دو دوره اجرا، دوره اول اجرا سالن ناظرزاده کرمانی و دوره دوم اجرا تماشاخانه ملک
نمایش رؤیای یک شب نیمه تابستان، نویسنده: ویلیام شکسپیر، کارگردان: مصطفی کوشکی، دوره اول اجرا سال ۱۳۹۵-دوره دوم اجرا سال ۱۳۹۸، سالن تئاتر مستقل تهران
نمایش بدون تماشاگر، نویسنده: ابوالفضل کاهانی، کارگردان: علی سرابی، سال ۱۳۹۷، پردیس تئاتر شهرزاد
نمایش زبان اصلی، نویسنده و کارگردان: رسول کاهانی، دوره اول اجرا سال ۱۳۹۴، سالن باران-دوره دوم اجرا سال ۱۳۹۶، سالن ۲ تماشاخانه پالیز
نمایش نامههای عاشقانه از خاورمیانه، نویسنده و کارگردان: کیومرث مرادی، سال ۱۳۹۶، سالن مستقل تهران
نمایش آیس لند، نویسنده: نیکلاس بیلون، کارگردان: آیدا کیخایی، سال ۱۳۹۵، سالن باران
نمایش | تیرماه ۱۳۸۹ چهارمین ماه از این سال است.
آغاز آن میلادیمطابق با ۱۰ رجب ۱۴۳۱ قمری قراردادی میباشد.
رویدادها
۴
تیر | چینیواربال نام یک سرده از تیره کهنباشندگان است.
منابع
سنگوارههای توصیفشده در ۲۰۰۵ (میلادی) | شامل ۳۶۵ صفحه است که شامل ۱۴ جلسه از سخنرانیهای استاد حول حادثه عاشوراست که در سه بخش شامل تحریفات و حماسه حسین و تبلیغ در اسلام میباشد که به ترتیب شامل:
۱. معنی تحریف و انواع ان ۲. عوامل تحریف ۳. تحریفات معنوی کربلا ۴. وظیفه ما دربرابر تحریف هاست ۵. دو چهره کربلا ۶. نهضت حسینی حماسه ای مقدس ۷. نهضت حسینی عامل شخصیت اسلامی ۸. مفهوم تبلیغ ۹. وسایل پیام رسانی۱۰. روش تبلیغ ۱۱. روشهای تبلیغ نهضت ۱۲. نقش زن در ساخت حماسهٔ حسینی ۱۳. کربلا تجسم عملی اسلام ۱۴. شرایط مبلغ و تأثیر تبلیغ ائمه در اسارت که از تعدادی از سخنرانیهای وی در ایام محرم الحرام است.
در بخشی از کتاب حماسه حسینی میخوانیم:
امر به معروف و نهی از منکر یگانه اصلی است که ضامن بقای اسلام است؛ به اصطلاح، علت مبقیه است. اصلا اگر این اصل نباشد، اسلامی نیست. رسیدگی کردن دائم به وضع مسلمین است. آیا یک کارخانه بدون بازرسی و رسیدگی دائمی مهندسین متخصص که ببینند چه وضعی دارد، قابل بقاست؟ اصلا آیا ممکن است یک سازمان همین طور به حال خود باشد، هیچ درباهاش فکر نکنیم و در عین حال به کار خود ادامه دهد؟ ابدا. جامعه همچنین است. یک جامعه اسلامی این طور است بلکه صد درجه برتر و بالاتر. شما کدام انسان را پیدا میکنید که از پزشک بینیاز باشد؟ یا انسان باید خودش پزشک بدن خود باشد یا باید دیگران پزشک او باشند و او را معالجه کنند: متخصص چشم، متخصص گوش و حلق و بینی، متخصص اعصاب. انسان همیشه انواع پزشکها را در نظر میگیرد برای آنکه اندامش را تحت نظر بگیرند، ببینند در چه وضعی است. آنوقت جامعه نظارت و بررسی نمیخواهد؟! جامعه رسیدگی نمیخواهد؟! آیا چنین چیزی امکان دارد؟! ابدا.
منابع
عاشورا
کتابهای درباره حسین بن علی
کتابهای مرتضی مطهری | تمدن چین میتواند به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:
تاریخ چین
فرهنگ چینی | تیه میتواند به موارد زیر اشاره کند:
ملکه تیه، شهبانوی مهر باستان
بیابان تیه، بیابانی که بنی اسرائیل چهل سال در آن سرگردان شدند | تارسو تون یک کوه در چاد است.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای چاد
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای چاد
آتشفشانهای میوسن
کاسههای آتشفشانی آفریقا |
e54452da-fd11-40da-9213-d69136d5c36e | تئاتر | تمدن یونان که اولین دوران بزرگ تئاتر را عرضه کرد، به تدریج از سدهٔ هشتم تا ششم پیش از میلاد شکل گرفت. واحدهای بزرگ سیاسی این تمدن «پولیس» نامیده میشدند. مهمترین این ایالت ـ شهرها یتکا (تن)، اسپارت، کورِنت، تِب، مگارو رگوس بودند اگرچه تن از سال ۵۰۰ پیش از میلاد مرکز هنری یونان بود، اما اسپارت قدرت اصلی و خط رابطی بود که اکثر ایالت ـ شهرها، از جمله تن را به هم میپیوست. جنگ با ایران این قاعده را برهم زد. مانند هر جامعهٔ باستانی دیگر، مدارک مربوط به خاستگاه تئاتر و درام در یونان باستان نادر است. یونانیان نوشتن را چند صباحی پس از ۷۰۰ پیش از میلاد آموختند. در حقیقت نها حروف الفبای فنیقیان را گرفتند و مناسب حال خود تغییر دادن. پس از ن دوره است که اسناد نوشتاری یونانی افزایش مییابد. | کدام ایالت_شهر قدرتمند و خط رابط بود؟ | false | {
"answer_start": [
288
],
"text": [
"اسپارت"
]
} | آدلاید ریور شهرکی واقع در ایالت قلمرو شمالی در استرالیاست.
منابع
شهرکهای قلمرو شمالی | افسر رابط تروریسم () شهروندی معمولی در ایالات متحده آمریکا است که آموزش دیده تا فعالیتهای مشکوکی را که حین دوران اشتغال ممکن است با آن مواجه شود، گزارش کند. این شغل معمول افسر رابط، بخشی از جنگ ایالات متحده علیه تروریسم است.
مراحل اجرای طرح (TLO)
اگرچه برنامه (TLO) قبل از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ طراحی شده بود ولی حملات ۱۱ سپتامبر علیه ایالات متحده عامل فعال شدن این طرح برای اجرا شد. در سال ۲۰۰۲ اولین برنامه آزمایشی برای افسر رابط تروریسم در کالیفرنیا به مورد اجرا گذاشته شد. اجرای این برنامه قانون محلی را در هماهنگی با مراکز مشترک ایالت و دفتر امنیت داخلی پیوند داد. تا سال ۲۰۰۸ صدها تن از مردم از این آموزشها برخوردار شده و به چندین ایالت اعزام شدند. تا سال ۲۰۱۴، ایالت کالیفرنیا به تنهایی بیش از ۱۴ هزار افسر رابط تروریسم داشت. برخی از این افراد از اعضای آژانسهای محلی مجری قانون بودند و برخی دیگر مانند بهیار، کارگران تأسیساتی، کارکنان خط آهن نیز در این برنامه بخدمت گرفته شدند. افسران رابط تروریسم در مانیتور کردن جنبش وال استریت و تظاهرات مربوط به «زندگی سیاهان اهمیت دارد» و سایر فعالیتهای آنان به کار گرفته شدند.
منابع
پیوند به بیرون
The Terrorism Liaison Officer Information Network
سیاست مبارزه با تروریسم ایالات متحده | قلعه کمالی یک روستا در ایران است که در دهستان خرقان (شاهرود) واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ایران
منابع
بازبینی گمر شهرهای ایران
روستاهای شهرستان شاهرود | خانه قدرت کاویان پور مربوط به دوره معاصر است و در شهرستان فومن، شهرک تاریخی ماسوله واقع شده و این اثر در تاریخ با شمارهٔ ثبت ۵۱۶۴ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
جستارهای وابسته
فهرست آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
منابع
خانههای تاریخی شهرستان فومن | قلعه خرابه یک روستا در ایران است که در شهرستان آرادان واقع شدهاست. قلعه خرابه ۶۵ نفر جمعیت دارد.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ایران
منابع
بازبینی گمر شهرهای ایران
روستاهای شهرستان آرادان | خودکار رسید ارائه دهنده و انتشار دهنده اطلاعات به صورت مناسب باشند که این خود موجب پخش شدن اطلاعات در سامانههای مختلف میشود. بعلاوه میتواند به استفادهکنندگان فضای هوایی و کنترلکنندهها اجازه دسترسی مناسب به جدیدترین اطلاعات که ممکن است در حوزه مسئولیت آنها در حال روی دادن باشد را بدهد. سامانه مدیریت گسترده اطلاعات (SWIM) میتواند پیشرفت دهنده در امور تصمیمگیری و پخش و گسترش ساده اطلاعات به منظور برنامهریزی و اجرای آنها باشد.
بعلاوه سامانه مدیریت گسترده اطلاعات (SWIM) میتواند به کاهش قیمتها و خرجهای زیرساختی با کاستن تعداد خط اتصالات و رابطها بین سامانهها کمک کند. در ابتدا سامانه مدیریت گسترده اطلاعات (SWIM) ارائه دهنده یک خط اتصال و رابط به صورت چارچوب خواهد بود که کاهش دهنده عملکردها و خرجهای تعمیراتی برای تمامی رابطهای فعلی است. سامانههای جدید با استفاده از سازگاری ارتباطی با SWIM رابطها و اتصالاتی را ایجاد خواهد کرد که نتیجه آنها کاهش خرجهای تولیدی اتصالات خواهد بود. در نهایت، از این پس منابع اطلاعات زاید مورد نیاز نخواهد بود و سامانههای مرتبط و وابسته از بین خواهند رفت.
سامانه مدیریت گسترده اطلاعات (SWIM) به عنوان یکی از کلیدیترین اجزای [Single European Sky ATM Research SESAR] (تحقیقات ATM آسمان اتحادیه اروپا) توسط بخش متعهد SESAR نقشه ریزی و برنامهریزی شدهاست.
پیوند به بیرون
FAA شنا FAA صفحه توصیف پروژه
شنا برنامه هفتگی FAA نمای کلی برنامه
شنا سبد محصولات FAA شنا محصول نمونه کارها
SESAR مشترک انجام صفحات توصیف شنا مفهوم آن تحولات و دستاوردها و تظاهرات
Eurocontrol صفحه توصیف پروژه
اداره هوانوردی فدرال
ارتباطات هوانوردی
سامانههای اطلاعات
مراقبت پرواز
ویکیسازی رباتیک | بالان () دستگاه الکتریکی است که به عنوان رابط میان خط متوازن و خط غیر متوازن استفاده میشود.
جستارهای وابسته
تداخل الکترومغناطیسی
مهره فریت
هسته مغناطیسی
تطبیق امپدانس
منابع
پیوند به بیرون
الکترونیک رادیویی
ترانسفورماتورها
سیمپیچهای الکترومغناطیسی | شاهزاده محمود اولین فرزند سلطان سلیمان قانونی وفولانی خاتون است | همتایان ISA خود چرخشی مقایسه میشوند—کارتهای PCI اساساً بهصورت وارونه قرار داده میشوند و به کانکتورهای ISA و PCI اجازه میدهند روی مادربرد با هم ادغام شوند. فقط یکی از دو کانکتور را میتوان در هر شکاف در یک زمان استفاده کرد، اما این امکان انعطافپذیری بیشتری را فراهم کرد.
رابط دیسک سخت AT Attachment (ATA) مستقیماً از یک ISA 16 بیتی PC/AT نشات میگیرد. ریشه ATA در کارتهای سختافزاری است که یک درایو دیسک سخت (HDD) و یک کنترلکننده دیسک سخت (HDC) را روی یک کارت یکپارچه میکنند. این در بهترین حالت ناخوشایند بود و در بدترین حالت به مادربرد آسیب میرساند، زیرا اسلاتهای ISA برای پشتیبانی از دستگاههای سنگین مانند HDD طراحی نشده بودند.
نسل بعدی درایوهای Integrated Drive Electronics هم درایو و هم کنترلر را به یک درایو منتقل کردند و از یک کابل نواری و یک برد رابط بسیار ساده برای اتصال آن به یک اسلات ISA استفاده کردند. ATA اساساً یک استانداردسازی از این ترتیب به علاوه یک ساختار فرمان یکنواخت برای نرمافزار برای ارتباط با HDC در درایو است.
از آن زمان، ATA از گذرگاه ISA جدا شده و مستقیماً به گذرگاه محلی متصل شدهاست، معمولاً با ادغام در چیپست، برای نرخ کلاک و توان داده بسیار بالاتر از آنچه ISA میتواند پشتیبانی کند. ATA دارای ویژگیهای واضح ISA 16 بیتی است، مانند اندازه انتقال ۱۶ بیت، زمانبندی سیگنال در حالتهای PIO و مکانیسمهای وقفه و DMA.
معماری رابط ISA
معماری رابط ISA
رابط PC/XT یک گذرگاه ISA هشت بیتی است که توسط سیستمهای Intel 8086 و Intel 8088 در کامپیوترهای IBM و کامپیوتر XT IBM در دهه ۱۹۸۰ استفاده میشد. در میان ۶۲ پین آن، نسخههای دمولتی پلکس و بافر الکتریکی ۸ خط داده و ۲۰ خط آدرس پردازنده
۸۰۸۸، به همراه خطوط برق، کلاکها، استورب خواندن/نوشتن، خطوط وقفه و غیره وجود داشت.
خطوط برق شامل -۵ ولت و ۱۲ ولت به منظور پشتیبانی مستقیم از pMOS و مدارهای nMOS حالت بهبود مانند رمهای پویا در میان
قطعات دیگر بود.
معماری رابط XT از یک PIC 8259 اینتل استفاده میکند که هشت خط وقفه برداری و اولویت بندی شده را ارائه میدهد.
دارای چهار کانال DMA است که در اصل توسط Intel 8237 ارائه شدهاست، ۳ کانال DMA به شکافهای توسعه رابط XT آورده شدهاست. از این میان، ۲ مورد معمولاً قبلاً به عملکردهای دستگاه (درایو دیسکت و کنترلکننده هارد دیسک) اختصاص داده شدهاند:
جستارهای وابسته
یواسبی
پیسیآی اکسپرس
ایجیپی
منابع
رایانههای شخصی آیبیام
سازگارهای با آیبیام
سختافزار بهارثرسیده
گذرگاه (رایانه)
معماری رایانه
استانداردهای سختافزار رایانه | اما آقایان
قازاروس آقایان
ری آقایان
آلکساندر آقایان
شاهن آقایان
تساتور آقایان
ادوارد آقایان
فلیکس آقایان
نام خانوادگی |
fb70f0a2-3077-4969-9c9b-b79e2506361b | تئاتر | تمدن یونان که اولین دوران بزرگ تئاتر را عرضه کرد، به تدریج از سدهٔ هشتم تا ششم پیش از میلاد شکل گرفت. واحدهای بزرگ سیاسی این تمدن «پولیس» نامیده میشدند. مهمترین این ایالت ـ شهرها یتکا (تن)، اسپارت، کورِنت، تِب، مگارو رگوس بودند اگرچه تن از سال ۵۰۰ پیش از میلاد مرکز هنری یونان بود، اما اسپارت قدرت اصلی و خط رابطی بود که اکثر ایالت ـ شهرها، از جمله تن را به هم میپیوست. جنگ با ایران این قاعده را برهم زد. مانند هر جامعهٔ باستانی دیگر، مدارک مربوط به خاستگاه تئاتر و درام در یونان باستان نادر است. یونانیان نوشتن را چند صباحی پس از ۷۰۰ پیش از میلاد آموختند. در حقیقت نها حروف الفبای فنیقیان را گرفتند و مناسب حال خود تغییر دادن. پس از ن دوره است که اسناد نوشتاری یونانی افزایش مییابد. | واحد های بزرگ تمدن یونان را چه می گفتند؟ | false | {
"answer_start": [
131
],
"text": [
"پولیس"
]
} | تاریخ یونان تاریخ سرزمینی که امروزه کشور یونان است و نیز تاریخ مردم یونان و مناطقی که آنها در طول تاریخ بر آن حکومت کردند را شامل میشود.
عموماً نخستین قبایل سخنور به زبان نیا-یونانی چنین میپنداشتند که بین اواخر هزارهٔ سوم پیش از میلاد و نیمهٔ اول هزارهٔ دوم پیش از میلاد، احتمالاً در حدود ۱۹۰۰ پیش از میلاد تا ۱۶۰۰ پیش از میلاد، به سرزمینی اصلی یونان وارد شدند. هنگامی که تمدن میسنی شکل گرفت، ساکنان این منطقه مردمان مختلف غیر یونانیزبان و مردم بومی پیشایونانی بودند که به کشاورزی اشتغال داشتند.
تمدن یونانی از نظر جغرافیایی در دوران اوجش، از یونان تا مصر و تا کوههای هندوکش در افغانستان گسترده بود و پس از آن نیز اقلیتهایی در قلمروهای سابق یونان و دیگر مستعمرات یونانی، باقی ماندند؛ مثلاً در ترکیه، ایران، آلبانی، ایتالیا، لیبی، شام، ارمنستان و گرجستان. در دوران هلنی به ویژه در عصر سلوکیان بسیاری از مردم یونان بهخصوص از طبقه اشراف و نجیب زادگان به سمت شرق و فلات ایران مهاجرت کردند، همچنین مهاجران یونانی در جوامع مختلفی در آمریکای شمالی، استرالیا، اروپای شمالی، آفریقای جنوبی و… ادغام شدهاند.
یونان پیش از تاریخ
نوسنگی
انقلاب نوسنگی در آغاز هزارهٔ هفتم پیش از میلاد، از طریق یونان و بالکان به اروپا رسید. برخی از جوامع نوسنگی در جنوبشرق اروپا همچون سسکلو در یونان، در سکونتگاههای غنی با جمعیتهای ۳٬۰۰۰–۴٬۰۰۰ تن زندگی میکردند. عصر نوسنگی یونان با رسیدن عصر برنز از آناتولی و شرق نزدیک، در اواخر سدهٔ ۲۸ پیش از میلاد، پایان یافت.
در حدود سال ۲۱۰۰ پیش از میلاد، نیاهندواروپاییان، شبهجزیرهٔ یونان را از شمال و شرق، تصرف کردند. این مردمان تمدن میسنی را بنیان نهادند و گویشوران اولیهٔ زبان یونانی بودند.
عصر برنز
تمدنهای سیکلدیز و مینوسی
یکی از تمدنهای اولیهٔ محدودهٔ یونان، تمدن مینوسیها در کرت بود که از سال ۲۷۰۰ پیش از میلاد تا سال ۱۴۵۰ پیش از میلاد، بهطول انجامید.
اطلاعات دربارهٔ مینوسیها اندک است، حتی نام این تمدن را نیز پژوهشگران کنونی بهمناسبت مینوس، شاه افسانهای کرت بر آن نهادند. آنها در کرت و چند جزیرهٔ کوچک دیگر در جنوب دریای اژه ساکن بودند و زبانشان را با خط ترسیمی A نوشته بودند+. آنها مردمانی تجارتپیشه و بازرگان بودند که با مردم سرزمینهای دیگر به تجارت میپرداختند و برخی نیز به شکلی از کشاورزی دستهجمعی میپرداختند. مدارک باستانشناختی نشان میدهد که تمدن مینوسی پس از سال ۲۰۰۰ پیش از میلاد آغاز به رشد کرد. در این دوره بود که کاخهای بزرگی ساختهشد و از این کاخها برای مقاصد سیاسی، اجتماعی، مذهبی و آیینی استفاده میشد.
هنگامی که یونانیهای میسنی به کرت حمله کردند، بسیاری از مشخصههای فرهنگی و تمدنی را از مینوسیها اقتباس کردند. تمدن مینوسی که از نظر زمانی مقدم بر تمدن میسنی بود، در سال ۱۹۰۰ میلادی توسط آرتور ایوانز و با کاوشهای باستانشناسی او که منجر به یافتن کنوسوس شد، در دورهٔ مدرن شناسایی قرار گرفت.
تمدن میسنی
چنین تصور میشود که مردم نیا-یونانی (میسنیها) در اواخر هزارهٔ سوم تا اوایل هزارهٔ دوم پیش از میلاد به شبهجزیرهٔ یونان وارد شدهباشند. آنها که در آغاز از خطی استفاده میکردند که اونز آن را خط ترسیمی B نامید، از نظر فرهنگی و تمدنی، در مقایسه با مینوسیها | میدهند.
یونانیها
یونان باستان دوره ای در تاریخ یونان است که نزدیک به یک هزاره تا ظهور مسیحیت ادامه دارد. از نظر بیشتر مورخان این فرهنگ بنیادی تمدن غرب است. فرهنگ یونان نفوذ قدرتمندی در امپراتوری روم داشت که نسخه ای از خود را به بسیاری از مناطق اروپا منتقل کرد.
اولین سکونتگاههای انسانی شناخته شده در یونان بیش از ۹۰۰۰ سال پیش در جزیره کرت بودهاست، اگرچه شواهدی در مورد استفاده از ابزار در این جزیره به بیش از ۱۰۰۰۰۰ سال قبل وجود دارد.اولین مدرک پیدایش تمدن در یونان باستان مربوط به مینویان در کرت است که قدمت آن به ۳۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح بازمیگردد. در سرزمین اصلی هلاس، تمدن مایکنی میکنی یا میسنی در حدود ۱۶۰۰ سال قبل از میلاد به اوج قدرت رسید و جایگزین تمدن مینوی در کرت شد و تا حدود ۱۱۰۰ سال قبل از میلاد ادامه یافت و منجر به دوره ای شد که به عنوان دوره تاریکی یونان شناخته میشود.
دوره باستانی در یونان بهطور کلی از حدود قرن هشتم قبل از میلاد تا حمله خشایارشا در ۴۸۰ قبل از میلاد در نظر گرفته میشود. در این دوره، جهان یونان در اطراف مدیترانه با تأسیس دولت شهرهای یونان تا حد سیسیل در غرب و دریای سیاه در شرق گسترش یافت. از نظر سیاسی، دوره باستانی در یونان شاهد فروپاشی قدرت اشرافیت قدیمیهمراه با اصلاحات دموکراتیک در آتن و تدوین قانون اساسی منحصر به فرد اسپارتا بود. همچنین پایان دوره باستانی شاهد ظهور قدرتمند آتن بود که بعدها پس از اصلاحات سولون و استبداد پیسیستراتوس، یک قدرت مسلط در دوره باستان کلاسیک خواهد بود.
جهان کلاسیک یونان در طول قرن پنجم قبل از میلاد تحت سلطه قدرتهای بزرگ آتن و اسپارتا بود. از طریق لیگ دلیان، آتن توانست احساسات پان هلنیستی و ترس از تهدید ایران را تبدیل به یک فرصت برای مبدل شدن به یک امپراطوری قدرتمند تبدیل کند، و این، همراه با درگیری بین اسپارتا و آتن که در جنگ پلوپونس به اوج خود رسید، عمدهترین پیشرفت سیاسی ابتدایی بود بخشی از دوره کلاسیک باستان در یونان.
رومیان باستان
روم باستان تمدنی بود که از شهرستان رم نشات میگرفت و به عنوان یک جامعه کوچک کشاورزی در قرن ۹ قبل از میلاد در شبه جزیره ایتالیا تأسیس شد. در دوازده قرن وجود خود، تمدن روم از یک سلطنت به یک جمهوری الیگارشی و سپس به یک امپراتوری فزاینده خودکامه تغییر یافت.
تمدن روم اغلب با یونان باستان در «باستان کلاسیک» دستهبندی میشود، تمدنی که از فرهنگ روم باستان الهام گرفتهاست. روم باستان سهم بسزایی در توسعه قانون، جنگ، هنر، ادبیات، معماری و زبان در جهان غرب داشت و تاریخ آن همچنان تأثیر عمده ای بر جهان غرب دارد. تمدن روم از طریق فتح و جذب به اروپا و منطقه مدیترانه تسلط یافت. در سرتاسر سرزمین تحت کنترل روم باستان، معماری مسکونی از خانههای بسیار متوسط تا ویلاهای بزرگ در سراسر کشور متغیر بود. تعدادی از شهرهای تأسیس شده روم دارای بناهای باستانی بودند که تا امروز به یادگار ماندهاند. بسیاری از آنها دارای چشمههایی با آب آشامیدنی تازه بود که صدها کیلومتر از قناتها، تئاترها، سالنهای ورزشی، مجتمعهای حمام با کتابخانهها و مغازهها، بازارها و فاضلابهای گاه به | ۷۴ (میلادی) هفتاد و چهارمین سال تقویم میلادی است.
منابع
۷۴ (میلادی) | ۱۴۷۷ (میلادی) هزار و چهارصد و هفتاد و هفتمین سال تقویم میلادی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۱۴۷۷ (میلادی) | ۱۲۴۷ (میلادی) هزار و دویست و چهل و هفتمین سال تقویم میلادی است.
مناسبتها
رویدادها
زادگان
درگذشتگان
۱۲۴۷ (میلادی) | کِرِت (؛ ؛ ) یا اقریطس در منابع کهن عربی بزرگترین جزیره یونان است که ۸٬۳۳۶ کیلومتر مربع پهناوری دارد و پنجمین جزیره بزرگ دریای مدیترانه نیز است. کرت کانون تمدن مینوسیها کهنترین تمدن اروپا بودهاست.
تاریخچه
کرت مرکز کهنترین تمدن در اروپا، تمدن مینوسیها بودهاست. گاه این جزیره را گهوارهٔ تمدن اروپا نیز میخوانند. برخی از دانستهها در مورد کرت از افسانه تاریخنگاران و شاعران یونانی همچون هومر باقی ماندهاست.
در زمان رومیان کرت درگیر جنگهای مهردادی شد. مارکوس آنتونیوس کرتیکوس در ۷۱ پیش از میلاد به این جزیره تاخت ولی ناکام ماند؛ سرانجام کوئینتوس کایچیلیوس متلوس، سردار رومی پس از سه سال و با سه لژیون توانست این جزیره را ضمیمهٔ روم کند. از این پس این جزیره بخشی از امپراتوری روم و در آینده امپراتوری بیزانس گردید تا اینکه در ۸۲۴ میلادی عربها بر کرت دست یازیدند. در ۹۶۰ میلادی بیزانسیها کرت را باز پس گرفتند. در جنگهای صلیبی این جزیره چند بار دستبهدست شد تا اینکه در ۱۶۶۹ امپراتوری عثمانی بر کرت چیره شد. محاصره کرت به دست عثمانیها بیست و یک سال، درازترین محاصره در تاریخ به طول انجامید
در جنگ استقلال یونان، که از ۱۸۲۱ آغاز شد؛ مردمان کرت بسیار کوشا بودند و این جزیره صحنهٔ خشونت عثمانیها گردید. در زمان استقلال یونان ۴۵ درصد مردمان این جزیره مسلمان بودند که بسیاری از آنان پس از آن به کیش پیشین خویش مسیحیت بازگشتند و بازماندهٔ مسلمانان نیز در ۱۹۲۴ در روند جابهجایی تبعههای دو کشور ترکیه و یونان از این جزیره بیرون رفتند.
در روند جنگ جهانی دوم کرت در مهٔ ۱۹۴۱ صحنهٔ نبرد کرت میان چتربازان آلمانی و نیروهای انگلیسی بود.
نگارخانه
منابع
Wikipedia contributors, "Crete," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Crete&oldid=188450508 (accessed February 5, 2008).
تاریخ کرت
جزیرههای دریای اژه
جزیرههای دریای مدیترانه
جزیرههای یونان
گردشگری در یونان | چهارسگدندان نام یک سرده از راسته ددکمانان است.
منابع
سنگوارههای توصیفشده در ۱۹۴۸ (میلادی)
همکمانان تریاس آفریقا | به محل تلاقی دو یا چند رودخانه همریزگاه گفته میشود. همریزگاه معمولاً محل به همپیوستن ریزابه به رود اصلی است.
منابع
پهنههای آبی
جغرافیای طبیعی
رودها
ریختشناسی رودخانه | میدان چایاندا () از میدانهای نفتی روسیه، مستقر در جمهوری یاقوتستان است، که در سال ۱۹۸۹ کشف شد و هماکنون متعلق به شرکت گازپروم میباشد.
منابع
گازپروم
میدانهای گازی روسیه
میدانهای نفتی روسیه
میدانهای نفتی و گازی گازپروم
هلیوم | افرای هنری نام یک گونه از سرده افرا است.
منابع
پیوند به بیرون
افراها
گیاگان چین
گیاهان توصیفشده در ۱۸۸۹ (میلادی) |
31027fe7-74cd-4111-be61-42deaa85b99a | تئاتر | تمدن یونان که اولین دوران بزرگ تئاتر را عرضه کرد، به تدریج از سدهٔ هشتم تا ششم پیش از میلاد شکل گرفت. واحدهای بزرگ سیاسی این تمدن «پولیس» نامیده میشدند. مهمترین این ایالت ـ شهرها یتکا (تن)، اسپارت، کورِنت، تِب، مگارو رگوس بودند اگرچه تن از سال ۵۰۰ پیش از میلاد مرکز هنری یونان بود، اما اسپارت قدرت اصلی و خط رابطی بود که اکثر ایالت ـ شهرها، از جمله تن را به هم میپیوست. جنگ با ایران این قاعده را برهم زد. مانند هر جامعهٔ باستانی دیگر، مدارک مربوط به خاستگاه تئاتر و درام در یونان باستان نادر است. یونانیان نوشتن را چند صباحی پس از ۷۰۰ پیش از میلاد آموختند. در حقیقت نها حروف الفبای فنیقیان را گرفتند و مناسب حال خود تغییر دادن. پس از ن دوره است که اسناد نوشتاری یونانی افزایش مییابد. | تئاتر به مرور از چه سده ای قبل از میلاد به وجود آمد؟ | false | {
"answer_start": [
67
],
"text": [
"هشتم تا ششم"
]
} | تئاتر روم باستان () شکل معماری ساختمان تئاتر در روم باستان به نمونههای متأخرتر و شناخته شده تری از قرن اول قبل از میلاد تا قرن سوم پس از میلاد پیوند خوردهاست. تئاتر روم باستان که به عنوان دورهای از زمان که در آن تمرین و نمایش تئاتر در روم انجام میشد، به قرن چهارم قبل از میلاد پیوند خوردهاست، پس از گذار دولت از پادشاهی به جمهوری تئاتر در این دوران عموماً به ژانرهای تراژدی و کمدی تقسیم میشود که با سبک خاصی از معماری و بازی صحنه نمایش داده میشود و صرفاً به عنوان نوعی سرگرمی و کنترل به مخاطب منتقل میشود.
جستارهای وابسته
تاریخ نمایش
تئاتر یونان باستان
شیوههای تشییع جنازه رومی
ادبیات لاتین
منابع
پیوند به بیرون
تاریخ تئاتر | آشکار میشود. شاید این اهمیت به خاطر پرورش وفاداری به قوم آتیکا بود. جشنواره تقریباً در حدود ۵۰۸ قبل از میلاد به وجود آمد. با توجه به موجود نبودن هیچ متنی از شش قرن پیش از میلاد مسیح تنها نام سه تن از دیگر رقبای تسپیس موجود است: کوئریلوس، پرانتیناس و فرینیکوس؛ که به هر یک، ابداع در زمینهای از تراژدی نسبت داده شدهاست.
معماری تئاتر یونان باستان
مکانهای اجرای تئاتر در یونان باستان، معمولاً وابسته به حریم خدایان مقدس بوده. قبل از برگزاری مسابقات دراماتیک، مکانهایی به این شکل فراوان بوده. کشفیات باستانشناسی در قصرهای مینوسی در کرت یک «محل تئاتر» کشف شده که در دو طرف آن نیمکتهایی سنگی قرارداشته و به شکل مستطیل و به عرض ۱۲ و طول۱۴ متر ساخته شده بود. این مکانها برای رقصها، جشنها و گاوسواری ساخته و استفاده میشده. محققان میگویند فضاهای تئاتری در سرزمین یونان چهارگوش یا مستطیل شکل بودهاست.
حفاریهای اخیر در ایستمیا و نیز وجود تئاتر در توریکوس (قدیمیترین تئاتر در آتیکا) که قسمتی ازآن مستطیل شکل است درستی این نظریه راتأیید میکند. منشأ شکل ساختمان تئاتر هرچیزی که بوده، تئاتر یونان در سده پنجم معمولاً دایره شکل بوده. با این که تئاترهای دیگری در یونان وجود داشته، مورخان فقط به تئاتر دیونوسوس توجه نشان داده به این دلیل که همه نمایشنامههای موجود یونانی در آنجا اجرا شده. قدیمیترین مشخصه تئاتر دیونیسوس وجود ارکسترا (یا محل رقص) بود.
ساختمان تئاتر را در دامنهٔ تپه میساختند و تماشاگران میتوانستند روی تپهها بنشینند و بایستند و نمایشهای همسرایی را، که قدیمی تر از تراژدی بودند، تماشا کنند.
در سدهٔ ششم گاهی یک تراس در پایین تپه میساختند و در آن یک ارکسترای گرد به قطر ۲۲ متر در کنار محل تماشاگران قرار میدادند و یک قربانگاه به نام تیمل در مرکز این دایره قرار میگرفته. ارکسترا تا دوران مسیحیت بدون تغییر مانده.
تئاتر دیونیسوس
تغییر اساسی در تئاتر دیونیسوس هنگامی اتفاق افتاده که پریکلس بنای ادئون (یا تالار موسیقی) را در سال ۴۴۰ (پیش از میلاد) در کنار آن میسازد و به جای دیوار منحنی تراس در ارکسترا دیوار راستی قرار داد در طرف داخل دیوار، رو به روی تماشاگران ده شیار بر روی دیوار ایجاد شده بیشتر مورخان باور دارند که ایجاد این شیارها برای آن بوده تا بتوانند تیرهایی را که اتاق صحنه بر آن سوار میشده در آنها جاسازی کنند و علاوه بر این یک برآمدگی سنگی یا تراس از دیوار به طرف ارکسترا کار گذاشتهاند میتوان حدس زد که این برآمدگی پایهای بوده تا دستگاههای مربوط به صحنهٔ تئاتر را بر آن استوار کنند و این بناهای ناقص تنها مدارکی هستند که از ساختمانهای تئاتر در سده پنجم به دست آمده.
اسکین
ریشه ساختن صحنه یا اسکین احتمالاً به بعد از رواج ارکسترا میرسد. اسکین به معنای «چادر» یا «کلبه» است و ساختمان صحنه احتمالاً از ساختمان رختکنهای موقتی گرفته شده و بعدها توسط یک نویسنده جزء صحنه شده. محققان برای تاریخ گذاری اسکین به عنوان ساختمان صحنه به نمایشنامههای موجود نگاه میکنند. مثلاً اورستیا اثر آشیل (اجرا شده در ۴۵۸ پ. م) اولین نمایشنامهای بوده که به ساختمانی برای پس زمینه نیاز داشته.
محققان فکر میکنند که برای هر جشنوارهای، صحنهای موقتی درست میشده که | چاه تنگل یک منطقهٔ مسکونی در ایران است که در دهستان سده (قائنات) واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ایران
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای ایران
مناطق مسکونی در شهرستان قائنات | امامزاده چهل تن مربوط به سدهٔ ۱۰ و ۱۱ ه.ق است و در شهرستان گرمسار، بخش ایوانکی، دهستان ایوانکی، جنوب روستای چنداب واقع شده و این اثر در تاریخ با شمارهٔ ثبت ۲۶۰۴۷ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
جستارهای وابسته
آثار ملی ایران
سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
منابع
امامزادههای تاریخی شهرستان گرمسار | چوباستخوانی نام یک سرده از تیره توسکایان است.
منابع
پیوند به بیرون
چوباستخوانی
بازبینی گمر زیستشناسی
سردههای راشسانان | چربمو نام یک سرده از تیره شیرینزنبوران است.
منابع
پیوند به بیرون
شیرینزنبوران | آیسارا لوکانیا (قرن ۳ یا ۴ قبل از میلاد) یک فیلسوف مؤنث فیثاغورسی بود که کتاب دربارهٔ طبیعت بشر را نوشتهاست، که بخشی از آن توسط استوبائوس حفظ شدهاست.
زندگی
آیسارا به خاطر فقط یک صفحه از اثری فلسفیاش با عنوان "دربارهٔ طبیعت بشر " که توسط استوبائوس حفظ شدهاست، شناخته میشود. لوکانیا، جایی که از آنجا میآمد، منطقه باستانی در جنوب ایتالیا و بخشی از مگنا گراسیا بود که در آن بسیاری از جوامع فیثاغورسی وجود داشتند. آیسارا در بین پیتاگورائیان (فیثاغورسیان) است که پس از اخراج آنها از کروتونا در قرن ۵ قبل از میلاد پراکنده شدند. حدس زده میشود که اسم آیسارا از اسم آرسا ریشه میگیرد که نام دختر فیثاغورث بود. یامبلیخوس نیز در آثار خود به آیسارا اشاره کردهاست.
منابع
پیوند به بیرون
Aesara of Lucania at Women-philosophers.com
اهالی باسیلیکاتا
زنان فیلسوف یونان باستان
زنان یونانی سده ۴ (پیش از میلاد)
سال درگذشت نامشخص
سال زادروز نامشخص
فیثاغورسیان
فیلسوفان سده ۴ (پیش از میلاد)
نویسندگان زن در یونان باستان
نویسندگان زن سده ۴ (پیش از میلاد)
نویسندگان سده ۳ (پیش از میلاد)
نویسندگان سده ۴ (پیش از میلاد) | چوبفندقی قهوهای نام یک سرده از تیره موردیان است.
منابع
پیوند به بیرون
موردسانان استرالیا
موردیان | چهارباله نام یک سرده از راسته سوفماهیسانان است.
منابع
سوفماهیسانان | چنتهدندانها نام یک سرده از تیره ماهیهای خراشدندان است.
منابع
تتراسانان
ماهیهای خراشدندان |
0a997600-89ea-46c1-9d1d-53012362b10c | تئاتر | تمدن یونان که اولین دوران بزرگ تئاتر را عرضه کرد، به تدریج از سدهٔ هشتم تا ششم پیش از میلاد شکل گرفت. واحدهای بزرگ سیاسی این تمدن «پولیس» نامیده میشدند. مهمترین این ایالت ـ شهرها یتکا (تن)، اسپارت، کورِنت، تِب، مگارو رگوس بودند اگرچه تن از سال ۵۰۰ پیش از میلاد مرکز هنری یونان بود، اما اسپارت قدرت اصلی و خط رابطی بود که اکثر ایالت ـ شهرها، از جمله تن را به هم میپیوست. جنگ با ایران این قاعده را برهم زد. مانند هر جامعهٔ باستانی دیگر، مدارک مربوط به خاستگاه تئاتر و درام در یونان باستان نادر است. یونانیان نوشتن را چند صباحی پس از ۷۰۰ پیش از میلاد آموختند. در حقیقت نها حروف الفبای فنیقیان را گرفتند و مناسب حال خود تغییر دادن. پس از ن دوره است که اسناد نوشتاری یونانی افزایش مییابد. | بعد از چه مدتی است که اسناد نوشتاری یونانی بیشتر می شود؟ | false | {
"answer_start": [
638
],
"text": [
"ن دوره"
]
} | دورهٔ نوشتاری (دورهٔ بعد از ابداع الفبای ارمنی)، یعنی از ۴۰۴م تا به امروز.
از دورهٔ گفتاری اطلاعات زیادی در دست نیست. دورهٔ نوشتاری به سه دورهٔ اصلی و چندین دورهٔ فرعی تقسیم میشود. سه دورهٔ اصلی عبارتاند از:
دورهٔ باستان یا «گرابار»، دورهٔ میانه یا کیلیکیه، و دورهٔ جدید معاصر یا «آشخارهابار». در تمام این دورهها، زبان ادبی، به عنوان بزرگترین گونهٔ زبان ارمنی در درجهٔ اول اهمیت قرار دارد.
در اینجا باید متذکر شد که زبان ادبی جدید یا معاصر خود به دو بخش تقسیم میشود:
زبان ادبی شرقی
زبان ادبی غربی
دورههای زبان ارمنی
دورهٔ ارمنی باستان یا «گرابار»
این دوره به سه دورهٔ فرعی تقسیم میشود.
دورهٔ ارمنی متأثر از گرابار کلاسیک (نیمهٔ اول سدهٔ پنجم)
در این دوره، گونههای گفتاری و نوشتاری یکی است و گرایشی به سبک آشوری (سریانی) در زبان پدیده آمده است که دلیل آن تماس نزدیک میان روحانیون آشوری و ارمنی، ترجمهٔ بعضی از متون آشوری به ارمنی، نزدیکی روابط فرهنگی و مذهبی، و اعزام روحانیون برای تحصیلات عالیه به آن سرزمین بوده است. از آثار این دوره میتوان تاریخ ارمنستان، اثر موسس خورناتسی و تاریخ ارمنستان، اثر قازار پاربتسی را نام برد.
دورهٔ بعد از ارمنی باستان (سدههای ششم تا هفتم)
در این دوره گونه ادبی از گونه گفتاری فاصله بیشتری میگیرد، ولی از تأثیر آن برکنار نیست. علت بهوجود آمدن این فاصله از یک طرف گرایش به سبک و مکتب ادبی یونانی است و از طرف دیگر تضعیف تأثیر زبان نوشتاری بر زبان گفتاری است. از آثار این دوره میتوان از تاریخ، اثر «سبئوس» نام برد.
دورهٔ پیش از ارمنی میانه (سدههای هشتم تا یازدهم)
در این دوره فاصلهٔ مابین زبان ادبی و زبان گفتاری زیادتر شده است و سعی نویسندگان بر این است که از زبان گفتاری دوری جویند و اصالت زبان ادبی «گرابار» را حفظ کنند که این خود نشانه آگاهی آنان است. در این دوره به علت استقرار و استیلای اعراب به مدت دو سده (از سده هفتم تا نهم) در ارمنستان، واژههای عربی وارد زبان ارمنی شده است، ولی در آثار نویسندگان گرایش به کاربرد واژههای یونانی و سبک یونانی هنوز دیده میشود. در این دوره تفاوت بین گونههای زبان ارمنی عمیقتر شده است.
دورهٔ میانه
در این دوره زبان گفتاری همپایه زبان ادبی میشود. اساس زبان ادبی دوره میانه گویش ارمنی منطقه کیلیکیه است، لیکن گویشهای دیگر نیز در آن بی تأثیر نبوده است. البته در این دوره، گرابار نیز اهمیت خود را حفظ کرده است. بدین نحو که زبان دوره میانه به عنوان زبان مکاتبات رسمی، احکام دولتی، نوشتههای علمی، هنری، تاریخی و زبان گرابار به عنوان زبان کتابت در مراسم دینی و بعضی از تحقیقات علمی در زمینهٔ فلسفه و منطق بهکار میرود. از نمونههای سبک این دوره میتوان به آثار «ماتئوس اورهایتسی» اشاره کرد.
زبان گرابار این دوره را میتوان به دو بخش تقسیم کرد:
الف: سبک نوشتاری گرابار قدیم که گونهای پیچیده و دارای واژههای یونانیِ فراوان است.
ب: سبک نوشتاری جدید که گونهای نسبتاً سادهتر و دارای واژههای جدیدتر است.
دورهٔ جدید
زبان این دوره به آشخارهابار معروف است و زبان ادبی آن زبان ادبی جدید یا «آشخارهابار ادبی» نامیده میشود. در این دوره گرابار منحصر به کتابهای دینی و مراسم مذهبی | زبان یونانی یا زبان اِلینیکا (به یونانی: Ελληνικά) یک زبان مستقل، از خانوادهٔ زبانهای هندواروپایی است که در یونان، قبرس، آلبانی و سایر مناطق مدیترانه شرقی و دریای سیاه بدان سخن گفته میشود. این زبان دارای طولانیترین تاریخ مستند میان زبانهای هندواروپایی زنده است که حداقل ۳۵۰۰ سال سابقهٔ نوشتاری را در بر میگیرد. سامانهٔ نوشتاری زبان یونانی الفبای یونانی نام دارد که از الفبای فنیقی گرفته شده و مادر خطوط لاتین، سیریلیک، ارمنی، قبطی، گوتی و چندین خط دیگر بهشمار میرود.
زبان یونانی دارای نقش برجستهای در تاریخ جهان غرب و مسیحیت است. یونانی باستان به علت برخورداری از ادبیات غنی هنوز دوستداران فراوانی دارد. عده زیادی از مردم جهان مایل هستند آثار ارزشمند هومر، سوفکلس و آیسخولوس (آشیل) را به زبانی که این ادبیات در آن پدید آمده، مطالعه کنند. از یونانی همچنین برای واژهسازی علمی به ویژه در نجوم، ریاضیات و منطق و فلسفه استفاده میشود. عهد جدید، کتاب مقدس مسیحیان، به یونانی کوینه نوشته شده و مطالعات کلاسیک عمدتاً بر پایهٔ دو زبان یونانی و لاتین بنا شدهاست.
در اروپای دوران قدیم، کاربرد یونانی به عنوان زبان میانجی در حوزهٔ مدیترانه و آسیای غربی بسیار رایج بود. در نهایت نیز یونانی در امپراتوری بیزانس به صورت رسمی درآمد که این گونه از زبان به یونانی بیزانسی معروف است. یونانی نوین که گونهٔ امروزی آن است در دو کشور یونان و قبرس رسمی است، در هفت کشور به عنوان زبان اقلیت شناخته میشود و یکی از زبانهای رسمی اتحادیه اروپا بهشمار میرود. این زبان امروزه توسط حداقل ۱۳٫۴ میلیون نفر در یونان، قبرس، ایتالیا، آلبانی، ترکیه و در جوامع دور از وطن یونانی صحبت میشود.
نام
نام یونان در فارسی از ایونیا، منطقه یونانینشین آسیای صغیر، گرفته شدهاست. این نام از زبان پارسی باستان ریشه گرفتهاست و هماکنون علاوه بر فارسی در زبانهای ترکی، عربی، هندی، ارمنی، آرامی، مالایی و اندونزیایی به کار میرود.
تاریخ
زبان یونانی حداقل از هزاره سوم پیش از میلاد در بالکان رایج بودهاست. قدیمیترین اثر مکتوب به یونانی مربوط به یک لوح رسی است که به سال ۱۴۵۰ تا ۱۳۵۰ پیش از میلاد بازمیگردد و باعث میشود یونانی میسنی قدیمیترین زبان مکتوب لقب گیرد. در میان زبانهای هندواروپایی، تاریخ نخستین اثر مکتوب یونانی فقط با زبانهای منقرضشدهٔ آناتولی مطابقت دارد.
دورهها
زبان یونانی معمولاً به دورههای زیر تقسیم میشود:
نیایونانی آخرین نیای یونانی است که فرضی است. دوره نیا-یونانی با ورود مهاجران هلنی به شبهجزیره یونان پایان یافت که این اتفاق مربوط به دوران نوسنگی یا عصر برنز میشود.
یونانی میسنی زبان یونان میسنی بود که در لوحهای مربوط به قرن ۱۵ قبل از میلاد به بعد ضبط شدهاست. این زبان با خط ب نگاشته میشد.
یونانی باستان با گویشهای فراوانش، زبان یونان کهن، یونان کلاسیک و یونان باستان بوده و در امپراتوری روم بهطور گسترده رواج داشتهاست. نقش یونانی باستان در اروپای غربی در دوران قرون وسطی کمرنگ شد اما کماکان در امپراتوری بیزانس تا پیش از سقوط قسطنطنیه بهطور رسمی کاربرد داشت.
یونانی کوینه: ترکیبی از گویش اتیک، گویشهای مرتبط ایونی و لهجه آتن بود و فرایندی را آغاز کرد که منجر به ایجاد نخستین گویش مشترک یونانی و به صورت میانجی درآمدن یونانی در طول مدیترانه | نمیشود-قبلاً لحن (زبان)
۴۱۷ لهجهشناسی و زبانشناسی تاریخی
۴۱۸ کاربرد استاندارد؛ زبانشناسی کاربردی
۴۱۹ زبانهای ساختاریِ کلامی به غیر از زبانهای گفتاری و نوشتاری
۴۲۰ زبان انگلیسی و انگلوساکسون (انگلیسی قدیم) ۴۲۱ نظام نوشتاری و واجشناسی انگلیسی
۴۲۲ ریشهشناسی انگلیسی
۴۲۳ واژهنامههای انگلیسی
۴۲۴ به کار برده نمیشود-قبلاً اصلاحنامههای انگلیسی
۴۲۵ گرامر انگلیسی
۴۲۶ به کار برده نمیشود-قبلاً English prosodies
۴۲۷ تغییرات تاریخی و جغرافیایی و تغییرات جدید غیرجغرافیایی
۴۲۸ کاربرد زبان انگلیسی معیار؛ زبانشناسی کاربردی
۴۲۹ آنگلوساکسون
۴۳۰ زبانهای ژرمنی (توتونی)؛ زبان آلمانی ۴۳۱ نظام نوشتاری و واجشناسی آلمانی
۴۳۲ ریشهشناسی آلمانی
۴۳۳ واژهنامههای آلمانی
۴۳۴ به کار برده نمیشود
۴۳۵ گرامر آلمانی
۴۳۶ به کار برده نمیشود
۴۳۷ تغییرات تاریخی و جغرافیایی و تغییرات جدید غیرجغرافیایی
۴۳۸ کاربرد زبان آلمانی معیار؛ زبانشناسی کاربردی
۴۳۹ دیگر زبانهای آلمانی
۴۴۰ زبانهای رومانس؛ زبان فرانسوی ۴۴۱ نظام نوشتاری و واجشناسی فرانسوی
۴۴۲ ریشهشناسی فرانسوی
۴۴۳ واژهنامههای فرانسوی
۴۴۴ به کار برده نمیشود
۴۴۵ گرامر فرانسوی
۴۴۶ به کار برده نمیشود
۴۴۷ تغییرات تاریخی و جغرافیایی و تغییرات جدید غیرجغرافیایی
۴۴۸ کاربرد زبان فرانسوی معیار؛ زبانشناسی کاربردی
۴۴۹ زبان پروونسال و کاتالان
۴۵۰ زبانهای ایتالیایی، رومانیایی و رتورومانیک ۴۵۱ نظام نوشتاری و واجشناسی ایتالیایی
۴۵۲ ریشهشناسی ایتالیایی
۴۵۳ واژهنامههای ایتالیایی
۴۵۴ به کار برده نمیشود
۴۵۵ گرامر ایتالیایی
۴۵۶ به کار برده نمیشود
۴۵۷ تغییرات تاریخی و جغرافیایی و تغییرات جدید غیرجغرافیایی
۴۵۸ کاربرد زبان ایتالیایی معیار؛ زبانشناسی کاربردی
۴۵۹ رومانیایی و روتورماتیک
۴۶۰ زبانهای اسپانیایی و پرتغالی ۴۶۱ نظام نوشتاری و واجشناسی اسپانیایی
۴۶۲ ریشهشناسی اسپانیایی
۴۶۳ واژهنامههای ایتالیایی
۴۶۴ به کار برده نمیشود
۴۶۵ گرامر اسپانیایی
۴۶۶ به کار برده نمیشود
۴۶۷ تغییرات تاریخی و جغرافیایی و تغییرات جدید غیرجغرافیایی
۴۶۸ کاربرد زبان اسپانیایی معیار؛ زبانشناسی کاربردی
۴۶۹ پرتغالی
۴۷۰ زبانهای ایتالیک؛ لاتین ۴۷۱ نظام نوشتاری و واجشناسی لاتین کلاسیک
۴۷۲ ریشهشناسی لاتین کلاسیک
۴۷۳ واژهنامههای لاتین کلاسیک
۴۷۴ به کار برده نمیشود
۴۷۵ گرامر لاتین کلاسیک
۴۷۶ به کار برده نمیشود
۴۷۷ زبان لاتین باستان (فبل از کلاسیک)، بعد از کلاسیک و عامیانه
۴۷۸ کاربرد زبان لاتین کلاسیک
۴۷۹ دیگر زبانهای ایتالیک
۴۸۰ زبانهای هلنی؛ یونانی کلاسیک ۴۸۲ ریشهشناسی یونانی کلاسیک
۴۸۳ واژهنامههای یونانی کلاسیک
۴۸۴ به کار برده نمیشود
۴۸۵ گرامر یونانی کلاسیک
۴۸۶ به کار برده نمیشود
۴۸۷ زبان یونانی فبل و بعد از کلاسیک
۴۸۸ کاربرد زبان یونانی کلاسیک
۴۸۹ دیگر زبانهای هلنی
۴۹۰ دیگر زبانها ۴۹۱ زبانهای هند و اروپایی شرقی و سلتی
۴۹۲ زبانهای آفریقایی-آسیایی (حامی و سامی)؛ زبانهای سامی
۴۹۳ زبانهای آفریقایی-آسیایی غیر سامی
۴۹۴ زبانهای اورال آلتایی، سیبریایی و دراویدی
۴۹۵ زبانهای شرقی و جنوب شرقی آسیا
۴۹۶ زبانهای آفریقایی
۴۹۷ زبانهای بومی آمریکای شمالی
۴۹۸ زبانهای بومی آمریکای جنوبی
۴۹۹ زبانهای اقیانوسیه و زبانهای متفرقه
ردهٔ ۵۰۰ – علوم
۵۰۰ علوم
۵۰۰ علوم طبیعی و ریاضی
۵۰۱ فلسفه و نظریه
۵۰۲ مطالب گوناگون
۵۰۳ واژهنامهها و دائرةالمعارفها
۵۰۴ به کار برده نمیشود
۵۰۵ پیآیندها (نشریات)
۵۰۶ سازمانها و مدیریت
۵۰۷ آموزش، پژوهش و مباحث وابسته
۵۰۸ تاریخ طبیعی
۵۰۹ بررسیهای تاریخی، جغرافیایی، اشخاص
۵۱۰ ریاضیات
۵۱۱ مباحث عمومی
۵۱۲ جبر و نظریه اعداد
۵۱۳ حساب
۵۱۴ توپولوژی (مکانشناسی)
۵۱۵ آنالیز
۵۱۶ هندسه
۵۱۷ به کار برده نمیشود
۵۱۸ محاسبات عددی
| ماندول یکی از منطقههای کشور چاد است. ناحیه ماندول ۶۲۸٬۰۶۵ نفر جمعیت دارد.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای چاد
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای چاد
منطقههای چاد | کلاته چاسر یک منطقهٔ مسکونی در ایران است که در دهستان چاشم واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ایران
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای ایران
مناطق مسکونی در شهرستان مهدیشهر | الفبای قبطی خطی است که برای نوشتن زبان قبطی کاربرد دارد. گلیفهای این الفبا براساس الفبای یونانی هستند که توسط حروف الفبای مصری دموتی تکمیل شدهاند. این خط نخستین خط برای نگارش زبانهای مصری بود. در حال حاضر چندین الفبای قبطی وجود دارد، زیرا سیستم نوشتاری قبطی ممکن است در بین لهجهها و زیرشاخههای مختلف زبان قبطی تفاوت زیادی داشته باشد.
حروف
حروف برگرفته از دموتی
در قطبی کهن، دربرگیرنده تعداد زیادی نشانهٔ دموتی از جمله تعدادی واژهنگاشت بود. کمی بعد آنها به نصف کاهش یافتند چرا که الفبای یونانی بعضی از صداها را پوشش نمیداد. حروف باقیمانده شامل موارد زیر هستند:
پیوند به بیرون
Coptic Unicode input
منابع
زبان قبطی
الفبای یونانی
الفبا
سامانههای نوشتاری آفریقا
زبانهای مصر باستان
ارتدکس قبطی | بالهدراز نام یک سرده از تیره چشمبشکهای است.
منابع
پیوند به بیرون
چشمبشکهای
سردههای ماهیان دریایی | خواهد بود که رفتار شخص مورد نظر علتهای درونی دارد.
افراد با نگاه کردن به خویش نیز اسناد میکنند. برای نمونه، اگر افزایش حقوق را به تلاش بیشتر خود اسناد کنیم، ممکن است همچنان به تلاش خود ادامه دهیم. از سوی دیگر، اگر بپنداریم که افزایش حقوق ما برای علاقه مدیر به ما بودهاست، آنگاه تلاشمان متوجه دوستی هر چه بیشتر با مدیر میشود.
چند نمونه از اسناد بیرونی و درونی:
- امید به هدف رسیدهاست، زیرا سخت کار میکند و توانایی و انگیزش بالایی دارد (اسناد درونی).
- آرمان به هدف رسیدهاست، زیرا عضو گروه کاری توانمندی است (اسناد بیرونی)
- سهراب کار را خوب انجام نمیدهد، زیرا منابع کافی در دسترس ندارد و عضو یک گروه کاری ناتوان است (اسناد بیرونی)
نگرههای اسناد
نگره روانشناسی ساده
به نظر هایدر مردم میکوشند رفتار دیگران را مانند روانشناسان دریابند و بر این پایه رفتارهای آنها را یا پیامد عوامل موقعیتی میانگارند (اسناد موقعیتی) یا آنها را به عوامل درونی و شخصیتی آنها نسبت میدهند (اسناد شخصی).
نگره استنباط همسو
این نگره از سوی جونز و دیویس پرورده شدهاست که بر طبق آن پیامد رفتار را شالوده اسناد میداند. این نگره میگوید که مردم از روی رفتار استنباط میکنند که آیا آن رفتار با یک ویژگی پایدار شخص سازگار است یا نه.
نگره تغییر همگام
این نگره به وسیله هارولد کلی ارائه شدهاست که برای هر رفتار سه رویه میانگارد و اسناد را بر پایه این سه رویه انجام میدهد. رویه یکم همرایی، یعنی آیا همه در آن موقعیت همان رفتار را داشتهاند. رویه دوم دگرسانش یا تمایز، یعنی آیا در بیشتر موقعیتها رفتار فرد همینگونه است. رویه سوم پایایی یا ثبات، یعنی آیا او همیشه در چنین موقعیتی همین رفتار را دارد یا فقط همین یکبار چنین رفتار کردهاست. چنانچه همرایی و دگرسانش پایین و پایایی بالا باشد احتمال اسناد گرایشی (به درون) بیشتر میشود.
نگره آمیخته اسناد
این نگره از سوی شیور پیشنهاد شد که بر سه انگاره و فرض دربارهٔ سرشت انسان استوار است: نخست اینکه رفتارها به گونه تصادفی رخ نمیدهند و پیشبینیپذیر هستند. دوم اینکه مردم گرایش به دریافت (درک)، بازنمود (تبیین) و پیشبینی رفتار دیگران دارند و سوم اینکه رفتارهای مشاهدهشدنی افراد، اطلاعات روامندی را دربارهٔ علل زیربنایی رفتار به دست میدهند.
نگره سهبعدی
واینر پرورنده این نگره است که بر پایه آن اسنادها را از دید سه بعد درونی یا بیرونی بودن، پایدار یا ناپایدار بودن و کنترلشدنی یا کنترلناشدنی بودن مورد بررسی قرار میدهد. آمیزش این سه بعد، روی هم رفته هشت گونه اسناد را پدیدمیآورند و بنابراین این دیدگاه، اسنادها تنها به دو گونه موقعیتی و گرایشی خلاصه نمیشوند.
تورشها و سوگیریهای اسنادی
در زمینه اسناد، سوگیریهایی وجود دارد که موجب خطا در اسناد میشوند. به این سوگیریها «خطای بنیادین در ادراک» میگویند که عبارتند از خطای بنیادی اسناد، اثر عامل – ناظر و سوگیری خدمت به خود که هر یک از آنها به دلایل مختلفی ایجاد میشود. گرایش ما به اسناد دادن شکستهای دیگران به عوامل درونی آنان و نسبت دادن موفقیتهای آنان به عوامل بیرونی را خطای بنیادی اسناد میگویند. در اثر عامل – ناظر اسناد ما در تعیین علل درونی یا بیرونی به عامل یا ناظر بودن ما بستگی دارد. بهطور مثال اگر | دموتیک (از dēmotikós، «محبوب») خط مصری باستان است که از اشکال شمالی سلسله مراتب استفاده شده در دلتای نیل، و مرحله زبان مصری که به این خط نوشته شدهاست، پس از مصری متأخر و پیش از قبطی نوشته شدهاست. این اصطلاح اولین بار توسط هرودوت مورخ یونانی برای تمایز آن از خط هیراتیک و هیروگلیف استفاده شد. طبق قرارداد، کلمه "Demotic" به منظور تمایز آن از یونانی دموتیک با حروف بزرگ نوشته میشود.
منابع
زبانهای مرده آفریقا
زبانهای مصر باستان
زبانهای مصری
زبانهای منقرضشده در سده ۵ (میلادی)
سامانههای نوشتاری آفریقا
سامانههای نوشتاری منسوخشده | چاه سردشت یک منطقهٔ مسکونی در ایران است که در دهستان هرابرجان واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ایران
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای ایران
مناطق مسکونی در شهرستان خاتم |
dafa1a97-9216-475f-9ed7-94669fa83bb1 | تئاتر | در دوران حکومت هارشا تأثیر هند بر آسیای جنوب شرقی نیز گسترده شد و موجب توسعهٔ درام در آن نقاط گردید. هندیان به واقع نگاری و ضبط تاریخ توجه چندانی نشان نمیدادند، از این رو محققان جدید تاریخهای بسیار متفاوتی را برای درامهای موجود سانسکریت در نظر گرفتهاند. اما آنچه پیش از همه مورد توافق است قدیمیترین قطعاتی است که به حدود ۱۰۰۰ سال پیش تعلق دارند. حدود ۲۵ نمایشنامهٔ سانسکریت به دست ما رسیدهاست که تاریخ بعضی از آنها حوالی سدهٔ نهم میلادی و در این میان بهترین آنها را به سدهٔ چهارم و پنجم میلادی نسبت میدهند. از میان درام نویسان سانسکریت میتوان این نویسندگان را نام برد: شاه هارشا با نمایشنامههای سینه ریو مروارید، شاهزاده خانم گمشده و ناگاندا؛ بهاوا بوتی با نمایشنامههای داستان قهرمان بزرگ، آخرین قصهٔ راما و ازدواج دزدیده شده؛ ویشا کاداتا با نمایشنامهٔ انگشتری خاتم راکشاسا. در سالهایی که درام هند در حال شکوفایی بود، تئاتر چین تازه داشت شکل میگرفت، به ویژه در نواحی پکن که همچون مصر و خاورمیانه از گاهوارههای تمدن بهشمار میرود. مدارک ما دربارهٔ سالهای پیش از ۱۵۰۰ پیش از میلاد، یعنی زمان به قدرت رسیدن سلسلهٔ شانگ اندک است. در زندگی چینیان از همان آغاز، رقص، موسیقی و آئینهای مختلف نقش مهمی داشتهاست و برخی از فرمانروایان چینی اینگونه فعالیتها را برای هماهنگکردن کشور خود لازم میشمردند و در سدهٔ هشتم پیش از میلاد معابدی وجود داشت که اجرا کنندگانی بدین منظور در اختیار داشتند. مورخان سعی کردهاند بین آئینهای چینی و همسرایان دیتیرامب در یونان شباهتهایی بیابند. اولین دورهٔ درخشان هنر و ادبیات چینی، با حکومت سلسلهٔ هان آغاز میشود. مجموعه سرگرمیهای این دوره را «صد نمایش» مینامیدند. | (انگشتری خاتم راکشاسا) را چه کسی نوشته است؟ | false | {
"answer_start": [
738
],
"text": [
"ویشا کاداتا"
]
} | در ادبیات
در اشعار شاعران قبل از سده نهم هرجا نامی از خاتم برده شده به معنی و مفهوم انگشتری بوده و تنها یک بیت از اشعار مفید بلخی شاعر قرن یازده به معنای هنر خاتمسازی آمدهاست:
صد نقش بر استخوانم افکند ز داغ
گویا که لب لعل تو خاتم بند است
مواد اولیه در ساخت خاتم
(دستگاه مخصوص برای بریدن مصالح چوبی انواع چوب) (آبنوس- فوفل- گردو- بقم- عناب-نارنج- کهکم-کبوده)
انواع استخوان (استخوان و عاج فیل- استخوان شتر- استخوان اسب)
مفتولهای فلزی (برنج -آلومینیوم و بعضاً نقره)
صدف- نخ پرک - سریشم - لاک
وسایل و ابزار کار در هنر خاتمسازی
ابزار عمومی: شامل چکش - اره-اره فلکه -دریل و مته - دستگاه دینام - -و…
ابزار اصلی و مخصوص: شامل انواع ارهها- عنوان سوهان - انواع رنده - پرس - تیرهدار یا خطکش قفل - مقار- انواع تنگ ها- چسبهای مخصوص و…
مراحل تولید خاتم
ابتدا انواع چوبها و استخوانها را در رنگهای مختلف تهیه کرده و با ابزار مخصوص خود به طول ۳۰ سانتیمتر و قطر ۱تا ۵/۲میلیمتر میبرند و از آنها مثلثهایی تهیه میشود که پس از سوهانکاری تمام اضلاع آن به حالت دلخواه و مطابق با طرح درآمده و برای تکمیل طرح نیاز به مفتولهای سیمی به صورت مثلث بوده که برای آمادهسازی آنها نیز مراحل مختلفی طی میشود سپس برای درست کردن خاتم ابتدا طرح اشکالی که مورد نظر است را به وسیله استادکار کشیده و این مثلثها ی چوبی، استخوانی و فلزی با دستان بامهارت و استادانه هنرمند در کنار هم به وسیله سریشم قرار داده و چسبانده میشوند و به وسیله نخ محکم میگردند که از این کار اصطلاحاً «پره» درست میشود، بعد از چند ساعت نخها باز شده و اضلاع طرح سوهانکاری شده و چهار عدد از پرههای ساخته شده را در کنار هم قرار میدهند و مجدداً با چسب به هم چسبانده میشوند که حاصل آن «توگلو» به دست میآید. مرحلهٔ بعدی که به «گل پیچی» مشهور است، به وسیله سیم مفتولی گردی که آن را به صورت شش ضلعی منظم آماده میشود و به آن «شمسه» میگویند در اطراف هر ضلع شش سیم به وسیله سریشم چسبانده میشود و با نخ محکم میشود و حاصل آن طرح ستارهای است، این طرحها آنقدر تکرار میشوند تا بر اساس طرح مورد نیاز درآمده و سپس در زیر فشار و پرس قرار گرفته و با چند مرحله برشکاری و چسبانده لایههای بسیار نازک چوب در اطراف آن طرح اولیه یک خاتم به وجود میآید که تمامی این مراحل از ابتدا تا بدین جا بیش از ۴۰۰ مرحله کاری را شامل میشود.
خاتمها بر اساس طرح، رنگ، شکل و ابعاد محل مورد استفاده بر روی سطح کار بهوسیله چسب مخصوص چسبانده شده و با ایجاد طرحهای گوناگون و قرینهسازی تمامی سطح طرح به وسیله خاتم مزین میگردد که پس از برخی ترمیمها، سوهان، سمباده و بتونهکاری و نهایتاً ساییدن و صاف کردن سطح خاتم، کار برای روغنکاری و جلا بخشی به وسیله مواد مخصوص مانند سیلر و کیلرو پولیستر آماده میشود.
مرغوبیت یک خاتم خوب به ریز نقشی و منظم بودن طرح بستگی دارد که همهٔ اینها در مهارت استادکار در تهیهٔ مواد اولیه و نحوه کاربرد آن و حوصله و دقت بسیار زیاد | خاتَمالانبیاء یا خاتَم النبیین یا خاتمالرسل از لقبهای محمد پیامبر اسلام است. این اصطلاح در آیهٔ ۴۰ سورهٔ احزاب آمده: «ما کان محمد ابا احد من رجالکم و لکن رسولالله و خاتم النبیین و کان الله بکل شیء علیما».
خاتم در زبان عربی به معنای «مُهر، انگشتری و پایان» است و این واژه هم به معنی «واپسین پیامبران».
منابع
جستارهای وابسته
ختمیت وحی
عنوانهای محمد
واژهها و عبارتهای قرآنی | ختمیت وحی یکی از سرفصلهای اسلام است. مسلمانان معتقدند الله از طریق وحی با دنیای مادی تماس داشتهاست و باور دارند که به فرد دیگری بعد از محمد وحی نخواهد رسید و محمد «خاتمالانبیا» است.
با تکیه بر این موضوع ختم نبوت از دیدگاه مسلمانان بیان میشود که هم نبوت تشریعی و هم نبوت تبلیغی را پایانیافته میدانند.
منشا اعتقاد مسلمانان
قرآن پایان یافتن نبوت را اعلام و محمد، بارها آن را تکرار کردهاست.
آیات قرآن
خاتَم در زبان عربی به معنای وسیلهای است که چیز دیگری را پایان میبخشد. چنانکه انگشتری را که با آن نامه را ختم و مهر میکردهاند را نیز خاتم مینامند.
در گذشته روی در نامه یا ظرف یا خانهای، برای اینکه کسی آن را باز نکند، ماده چسبندهای قرار میدادند که به آن خاتم میگفتند که گاهی جنس آن از گل چسبنده بودهاست. امروز از آن تعبیر به "لاک و مهر" میشود. و اینکه یکی از معانی خاتم انگشتر است به این دلیل است که از آن برای مهر کردن نامه استفاده میشدهاست.
در قرآن نیز واژهٔ ختم به معنای پایان بخشیدن و بستن، به کار رفته است.
محسن قرائتی؛ یکی از روحانیون اسلامی، اعتقاد دارد که در قرآن ۳۰ بار عبارت «من قبلک» یعنی پیش از تو آمده، اما یک بار هم عبارتی به نام «من بعدک» یعنی پس از تو نمیآید.
درآیات دیگری ازقرآن کریم به ختمیت وحی اشاره شدهاست.
احادیث و روایات
محمد، پیامبر اسلام، میگوید:
علی، امام اول شیعیان؛ میگوید:
آراء اندیشمندان اسلامی
دکتر علی شریعتی
محمد تقی مصباح یزدی
عرفان اسلامی
بر اساس دیدگاه عرفای مسلمان از جمله ابن عربی و مولوی و سنایی پیامبر اسلام میوه درخت نبوت و آخرین پیامبران است.
دینهای پسااسلامی (بابیت و بهائیت...)
در دینهایی مانند بابیت و بهائیت...، محمد بن عبدالله، آخرین پیغمبر نیست.
پانویس
جستارهای وابسته
خاتمالنبیین
نقدبهائیت
محمد
اسلام
پیوند به بیرون
خاتمیت از دیدگاه استاد مطهری و اقبال لاهوری، ولیالله عباسی، درگاه پاسخگویی به مسائل دینی
راز ختم نبوت، سایت بلاغ
نشانه ختم نبوت، دانشنامهٔ رشد
اسلام | خاتمکاری از هنرهای ظریف و صنایع دستی ایرانی است که سابقه و ریشهای کهن دارد. هنر خاتمسازی یکی از مهمترین هنرهای دستی ایران است. این صنعت ارزش هنری فوقالعاده زیادی دارد. سابقه خاتمسازی درایران از زمانهای خیلی قدیم بودهاست. بهطورکلی ابتدا باید دید خاتم چیست و خاتمساز یا خاتمکار چه کسی است.
تعریف خاتم
خاتم ترکیبی است از چند ضلعیهای منظم با تعداد اضلاع متفاوت که با استفاده از مواد اولیه گوناگون در رنگهای مختلف تشکیل میشود. پنج، شش، هفت، هشت یا ده ضلعی است.
خاتم از هنرهای دستی دقیق و پرکار است که تولید و ساخت آن احتیاج به دقت و حوصله زیاد دارد. چند ضلعیهایی که در خاتمسازی به کار میآید
در لغتنامه دهخدا خاتمساز چنین معنی شدهاست: «آنکه پارههای استخوان را در چوب با نقش و نگار بنشاند. خاتمسازی عمل خاتمساز را گویند.»
در دائرةالمعارف فارسی دربارهٔ خاتمکاری و خاتمسازی آمدهاست: «هنر آراستن سطح اشیاء به صورتی شبیه موزائیک، با مثلثهای کوچک. طرحهای گوناگون خاتم همواره به صورت اشکال منظم هندسی بودهاست. این اشکال هندسی را با قراردادن مثلثهای کوچک در کنار هم نقشبندی میکنند. مثلثها را از انواع چوب، فلز و استخوان میسازند. هرچه مثلثها ریزتر و ظریفتر باشند، خاتم مرغوبتر است. در یک طرح خاتم، برای ساختن کوچکترین واحد هندسی، حداقل سه مثلث و برای بزرگترین آن، حداکثر چهارصد مثلث به کار میرود.»
تاریخچهٔ خاتمکاری
دربارهٔ مخترع و مبتکر خاتم بین خاتمسازان و هنرمندان روایات گوناگونی وجود دارد ولی آنچه قابل ذکر است آن است که به درستی معلوم نیست اولین بار خاتمسازی را چه کسی ابداع کردهاست. اما روایتهای زیادی خاستگاه خاتم کاری را شیراز میدانند زیرا قدیمیترین آثار خاتم کاری در این شهر دیده شده و استفاده از هنر خاتم کاری مربوط به منبر مسجد عتیق شیراز با قدمت بیش از ۱۰۰۰ سال است. در دائرهالمعارف فارسی آمدهاست: «زمان آغاز این هنر دانسته نیست، و آنچه دربارهٔ آن گفته میشود با افسانه همراه است. برخی از استادان خاتمساز هنوز بر این عقیدهاند که هنر خاتمسازی معجزه ابراهیم پیامبر است» شواهد بسیاری موجود است که شهر شیراز به عنوان خاستگاه خاتم کاری ایران پایتخت خاتم کاری ایران میدانند. هرچند که در دوران صفویه این هنر به اصفهان منتقل شد و در اصفهان به عنوان پیشه به تولید انبوه رسید.
صنعتگران مصری این روش را مانند بسیاری از هنرها و پیشههای دیگر از قبطیها اقتباس کردهاند، چندین قطعه و لوحه که روی آنها با چوب و استخوان موزائیککاری شدهاست در عین الصیرهدر نزدیک قاهره در اوایل دوره اسلام به دست آمده و اغلب آنها در موزه صنایع اسلامی قاهره ویا موزه برلین وجود دارد که یکی از عالیترین نمونههای این هنر در موزه متروپولیتن است.
آثار و نمونههای تاریخی
صندوق مرقد موسی کاظم و محمد تقی در کاظمین مربوط به دوران شاه اسماعیل صفوی در سال ۹۰۶هجری قمری ساخته شده توسط محمد جمعه.
صندوق مرقد حسن عسکری در سامره و صندوق مرقد علی نقی مربوط به همان دوره است.
صندوق خاتم ضریح نرگس خاتون مادر مهدی که در همان دوره ساخته و نصب شده.
اثر بسیار زیبا و نفیس درب ورودی مدرسه چهارباغ اصفهان چندین بار توسط استادان این هنر ترمیم و مرمت شدهاست.
درب خاتم امامزاده شاهرضا در قمشه (شهرضا) مربوط به | و نصب شده.
اثر بسیار زیبا و نفیس درب ورودی مدرسه چهارباغ اصفهان چندین بار توسط استادان این هنر ترمیم و مرمت شدهاست.
درب خاتم امامزاده شاهرضا در قمشه (شهرضا) مربوط به زمان سلطنت شاه طهماسب صفوی.
صندوق خاتم مرقد علی پسر ابی طالب ساخته شده در زمان کریم خان زند و نصب آن در زمان لطفعلی خان زند
صندوق خاتم مرقد حسین پسر علی و ابوالفضل در کربلا
صندوق مقبره زینب در شام
منبر خاتم کاری در مسجد جامع عتیق شیراز دارای قدمت بیش از هزار سال.
سقف ایوان اصلی مسجد جامع عتیق شیراز مربوط به سده هشتم هجری (سده چهاردهم میلادی)
درهای خاتم قصر رؤیایی تیمور گرکانی به نام دلگشا در سمرقند و درهای آرامگاه وی در سال ۸۰۷ خورشیدی هجری(۱۴۰۵میلادی)
درهای چوب گردو و روکش استخوان و دیگر چوبها ساخته شده توسط هنرمندی بنام حبیبالله در سال ۹۹۹هجری(۱۵۹۱میلادی) که در موزه برلین نگهداری میشود.
درهای مزین به اشکال هندسی گل و بته، از شهر بخارا که در موزه ویکتوریا آلبرت موجود است.
منبر چوبی مسجد لنبان اصفهان با اشکال هندسی و اجزای نقرهای مربوط به سال ۱۱۱۴هجری(۱۷۰۲میلادی)
دربهای تالار آینه کاخ گلستان
تعداد دو درب خاتم کاری شده توسط خاتم سازان شیراز در موزه دوران اسلامی تهران.
تعدادی درب دو لنگه خاتم کاری شده در موزه حضرت عبدالعظیم شهر ری که قدیمیترین ان مربوط به دوره ال بویه تا اواخر قاجار است.
اوج شکوفایی و تکامل این هنر در دوران صفویه بود، در این دوران از شیراز و سایر نقاط ایران هنرمندان به اصفهان، پایتخت آن زمان دعوت شده و هنرمندان ضمن فعالیت در رشتههای خاتمکاری، منبتکاری، کاشیکاری و گرهچینی، به ساختن ساختمانهای حکومتی و بارگاهها و اماکن مقدس تشویق و ترغیب شدند.
بعدها در زمان قاجاریه به علت عدم توجه به هنرها این هنر نیز همانند سایر هنرها از درجه اعتبار و اهمیت افتاد و استادان و هنرمندان این رشته در این دوران در بدترین و سختترین شرایط زندگی میکردند.
در سال ۱۳۰۷ اوایل دوران پهلوی مدرسه صنایع مستظرفه به کوشش استاد محمد غفاری (کمال الملک) تأسیس و این هنرستان رونق و توسعهای به هنرهای دستی کشور بخشید و پس از آن کارگاههای خاتمسازی و چند کارگاه دیگر در وزارت فرهنگ و هنر سابق تشکیل شد.
آثار بهجامانده، ۷۲ نفر از هنرمندان شیراز (به سرپرستی استاد خلیل گلریز خاتمی و استاد غلام حسین گلریزخاتمی)، اتاق هفت در هفت متری خاتمکاری شده با تمامی وسایل موجود در آن، در کاخ مرمر به مدت چهار سال.
تالار خاتم مجلس شورای ملی با ۴۰۰ متر مربع خاتمکاری. متأسفانه در سالهای اخیر سمت و سوی طرحها تغییر یافته و با حذف طرحهای اصیل توجه کمتری به سنتگرایی معطوف بوده و از خط و نوشته که در خاتم اصیل بسیار استفاده میشده کمتر دیده میشود.
از استادان بنام خاتم کاری در شیراز و ایران را میتوان به (استاد عبدالخالق گلریز خاتمی) ملقب به پدر خاتم ایران و (شادروان استاد عبدالعلی گلریز خاتمی) ٬(احمد روحانی) اشاره کرد که خود صاحب سبک در این رشتهٔ هنری میباشند.
خاتمکاری در ادبیات
در اشعار شاعران قبل از سده نهم هرجا نامی از خاتم برده شده به معنی و مفهوم انگشتری بوده و تنها یک بیت از اشعار مفید بلخی شاعر قرن یازده | چشمه آقا یک روستا در ایران است که در بخش کمره واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست روستاهای ایران
منابع
پیوند به بیرون
مناطق مسکونی در شهرستان خمین | «چرخش استخوانها» آلبومی از راش است که در سال ۱۹۹۱ میلادی منتشر شد.
منابع
آلبومهای ۱۹۹۱ (میلادی)
آلبومهای آتلانتیک رکوردز
آلبومهای راش (گروه موسیقی) | کشیک، روستایی از توابع بخش چترود شهرستان کرمان در استان کرمان ایران است. محمد علی ملنگ چهره مشهور این روستاست.
جمعیت
این روستا در دهستان معزیه قرار داشته و براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۱۱نفر (۴ خانوار) بودهاست.
منابع
روستاهای شهرستان کرمان | خواجهشاهی یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان ورقه بخش مرکزی شهرستان چاراویماق واقع شدهاست.
منابع
روستاهای شهرستان چاراویماق | چشمگان یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان جوشین بخش خاروانا شهرستان ورزقان واقع شدهاست.
منابع
روستاهای شهرستان ورزقان |
b9a1c7f6-2498-4ee8-a277-80d7ded2bc43 | تئاتر | در دوران حکومت هارشا تأثیر هند بر آسیای جنوب شرقی نیز گسترده شد و موجب توسعهٔ درام در آن نقاط گردید. هندیان به واقع نگاری و ضبط تاریخ توجه چندانی نشان نمیدادند، از این رو محققان جدید تاریخهای بسیار متفاوتی را برای درامهای موجود سانسکریت در نظر گرفتهاند. اما آنچه پیش از همه مورد توافق است قدیمیترین قطعاتی است که به حدود ۱۰۰۰ سال پیش تعلق دارند. حدود ۲۵ نمایشنامهٔ سانسکریت به دست ما رسیدهاست که تاریخ بعضی از آنها حوالی سدهٔ نهم میلادی و در این میان بهترین آنها را به سدهٔ چهارم و پنجم میلادی نسبت میدهند. از میان درام نویسان سانسکریت میتوان این نویسندگان را نام برد: شاه هارشا با نمایشنامههای سینه ریو مروارید، شاهزاده خانم گمشده و ناگاندا؛ بهاوا بوتی با نمایشنامههای داستان قهرمان بزرگ، آخرین قصهٔ راما و ازدواج دزدیده شده؛ ویشا کاداتا با نمایشنامهٔ انگشتری خاتم راکشاسا. در سالهایی که درام هند در حال شکوفایی بود، تئاتر چین تازه داشت شکل میگرفت، به ویژه در نواحی پکن که همچون مصر و خاورمیانه از گاهوارههای تمدن بهشمار میرود. مدارک ما دربارهٔ سالهای پیش از ۱۵۰۰ پیش از میلاد، یعنی زمان به قدرت رسیدن سلسلهٔ شانگ اندک است. در زندگی چینیان از همان آغاز، رقص، موسیقی و آئینهای مختلف نقش مهمی داشتهاست و برخی از فرمانروایان چینی اینگونه فعالیتها را برای هماهنگکردن کشور خود لازم میشمردند و در سدهٔ هشتم پیش از میلاد معابدی وجود داشت که اجرا کنندگانی بدین منظور در اختیار داشتند. مورخان سعی کردهاند بین آئینهای چینی و همسرایان دیتیرامب در یونان شباهتهایی بیابند. اولین دورهٔ درخشان هنر و ادبیات چینی، با حکومت سلسلهٔ هان آغاز میشود. مجموعه سرگرمیهای این دوره را «صد نمایش» مینامیدند. | اولین دوره درخشان هنر و ادبیات چینی با کدام حکومت شروع میشود؟ | false | {
"answer_start": [
1441
],
"text": [
"هان"
]
} | چینی کهن (چینی سادهشده: 上古汉语، چینی سنتی: 上古漢語، پینیین: Shànggǔ hànyǔ) یا چینی کهنه، کهنترین مرحله تأیید شدهٔ زبان چینی و نیای تمامی گونههای چینی است. نخستین نمونههای مکتوب چینی، کتبیههای مذهبی جیا گو ون مربوط به حدود ۱۲۵۰ سال پیش از میلاد در اواخر حکومت دودمان شانگ هستند. در دورهٔ دودمان ژو این زبان با خط برنز نوشته میشد و در اواخر آن، ادبیات چینی به اوج و شکوفایی رسید و آثاری همچون منتخبات کنفوسیوس نوشته شد که منجر به پدید آمدن چینی کلاسیک شد. این زبان تا اوایل قرن بیستم به عنوان زبان معیار نوشتاری باقی مانده بود و بنابراین واژگان و دستور زبان اواخر چینی کهن را حفظ کرده بود.
جستارهای وابسته
تاریخ زبان چینی
منابع
چینی کهن
زبانهای نهاد-فعل-مفعول | یازدهم هجری یعنی از روزگار سلطهٔ مغولان بر ایران تا حکومت جلایری، عصر تیموری و سپس تا سالهای اوج قدرت صفوی جریان داشت. با پشتیبانی پادشاهان و امیران و با برپایی کارگاههای درباری، نقاشان این دوران به تصویرسازی آثار شعر و ادب پارسی پرداختند. در حکومت آل جلایر و پیش از ظهور تیمور، سبک نقاشی ایرانی در غرب ایران تا بغداد نفوذ کرده بود؛ نسخهٔ دیوان خواجوی کرمانی در بغداد نمونهٔ این نفوذ و گسترش است. آثار بهجامانده از روزگار جلایریان، نشاندهندهٔ پشتیبانی حاکمان این سلسله از نقاشی ایرانی و تحولات آن است. بهگفتهٔ لورنس بینیون و دیگران، عصر شاهرخ تیموری از درخشانترین دورههای تاریخ ایران بهشمار میرود که این موضوع در کتابهای نفیس و بیمانندِ این دوران بهخوبی معلوم است. در این دوره هرات کانون بیرقیب نگارگری ایرانی بود. بهگفتهٔ دولتشاه سمرقندی، در این دوره بایسنقرمیرزا، پنجمین پسر شاهرخ، در جایگاه وزارت پدرش در هرات این شهر را به کانون سرایندگان، تاریخنگاران و دانشمندان بدل کرد. روابط نزدیک و بیسابقهٔ میان ایران و چین در دورهٔ شاهرخ، سبب نفوذ نقاشی چینی به هنر ایرانی شد. شاهرخ و فرزندش بایسنقرمیرزا با گردآوری دستاوردهای نگارگران شیراز، بغداد و تبریز و بهگمان برخی تحت تأثیرات نقاشی چینی، سبکی از نقاشی ایرانی را در هرات پی ریختند که به نام مکتب هرات شناخته میشود. این سبک را هنرمندانی مانند مولانا خلیل و غیاثالدین نمایندگی میکردند و هنر اینان از طریق استاد منصور و روحالله میرک به کمالالدین بهزاد رسید. پیشرفت مکتب هرات در روشهای مرسوم فضاسازی، طراحی و ترکیببندی، رنگشناسیِ رنگهای پاک و درخشان، و استفاده از نقوش تزیینیِ گوناگون چشمگیر بود. یکی از نتیجههای این پیشرفتها تکمیل الگوی پیشنهادی جُنِید برای نمایش دوبعدیِ معماری، و جداسازی اندرونی و بیرونی بود. شاهنامهٔ بایسنقری از شاهکارهای این مکتب است. از سوی دیگر، هرچند که مکتب شیراز بهخاطر مصونماندن از یورش مغول و در نتیجهٔ کوچ بسیاری از هنرمندان شرق ایران به شیراز تا مدتها از نفوذ هنر چینی در امان ماند، اما در تبریز — که پایتخت ایلخانان مغول بود — هنری التقاطی از عناصر چینی، بیزانسی و ایرانی بهوجود آمد. هنر شرق آسیا بر نگارگری ایرانی تأثیر مهمی گذاشت که با بهارمغانآوردن نگاه شاعرانه به طبیعت برای هنر ایرانی، درک مفهوم فضای معنوی را برای نقاش ایرانی هموار کرد. بدین ترتیب، مکتبهای شیراز و هرات در روزگار تیموری و تبریزِ روزگار صفوی، آوردگاه تحول نظام زیباییشناختیِ ویژهای در نقاشی کهن ایرانی شدند. در این روزگار با آنکه رویکرد به واقعگرایی، دگرگونی اندیشه و بینش ایرانی و سستی پیوند شعر و نقاشی دیده میشود، اما روش هنری دچار دگرگونی بنیادین نشد، چنانکه انسانگرایی بهزاد و دیگر نقاشان، سبب گرایش آنان به طبیعتگرایی نشد.
در آغاز حکومت شاه اسماعیل اول که تبریز پایتخت صفوی شد، آثاری آفریده شد که واپسین عناصر سبک ترکمانان تبریز را نشان میدهند. بخشی از این آثار، نگارههایی مربوط به نسخهای از خمسهٔ نظامی و بخشی دیگر از آنِ نسخهای از شاهنامه است. در هیچیک از این آثار، ویژگیهای سبک بهزاد دیده نمیشود. نسخههای نگارگریشدهٔ دیگرِ این روزگار، با آثار کارگاه تبریز متفاوتاند و بیشتر در هرات و با خوشنویسی سلطان محمد نور آفریده شدهاند. یکی از این آثارِ ممتاز، ظفرنامهٔ تیموری است که | هنر چینی هنری تجسمی است که چه در شکل کهن و چه در شکل نوین آن، سرچشمه در چین دارد و به دست هنرمندان چینی آفریده شدهاست. هنر چینی در تایوان و چینیان مقیم خارج نیز میتواند بخشی از هنر چینی تلقی شود که بنمایههای تاریخ و فرهنگ چینی را در خود دارد. نخستین هنرهای مربوط به عصر سنگی در چین به ۱۰٬۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح باز میگردند و بیشتر شامل سفالگریها و تندیسهای ساده میشد. پس از این دوره آغازین، هنر چینی نیز همانند تاریخش با توجه به دورههای دودمانی امپراتوران چین طبقهبندی میشود؛ دورههایی که بیشترشان چندین سده به طول انجامیدند.
هنر چینی به گمانی کهنترین رسم باقیمانده در جهان است و با پیوستگی عجیبی در طول تاریخ حفظ شده و بر خلاف غرب که ظهور و افول مکتبهای کلاسیک را تجربه کرد، دستخوش تغییرات گاه به گاه و بنیادین نشد. آنچه که پس از رنسانس در اروپا با نام هنرهای تزئینی شناخته شد در هنر چینی اهمیت فراوان داشت و بسیاری از هنرهای زیبای چین در کارگاهها و کارخانههای بزرگ توسط هنرمندانی که شاید شناخته شده نیز نبودند، انجام میشد. تولید این کارگاهها نه تنها در درون چین بسیار مورد استفاده قرار میگرفت که توسط امپراتوران به بیرون از کشور صادر میشد تا غنا و ثروت کشور را به دیگر ملتها نمایان سازند. با این حال سنت نقاشی سومیئه ارزشهای زیباییشناسیای را در میان نقاشان چینی رشد داد که بیشتر بر پایه حالات روحی نقاش بود و از این رو نزدیک به آثار نقاشان اروپایی میگشت با این تفاوت که از دیدگاه تاریخی بسیار پیش از آنها پدید آمد. پس از ارتباط مردم چین با هنر غربی، هنر چینی اهمیت زیادی به خود گرفت و در دهههای اخیر هنرمندان نوگرای چینی موفقیتهای بسیاری در جهان به دست آوردند.
نگارخانه
جستارهای وابسته
چهار پیر
چین باستان
نقاشی چینی
سرامیک چینی
چینیگرایی
منابع
پیوند به بیرون
گالریهایی از هنر چینی، در China Online Museum
چین زیبا - هنر و ادبیات چین
تاریخ چین
هنر چین | گِرِهچینی یکی از شاخههای هنر معماری و کاشی کاری سنتی است که اساتید این هنر از کنار هم چیدن آلات و لغات مختلف بر اساس طرح مدنظر خود با استفاده از کاشی، آجر یا سایر مواد نقشهای هندسی تزئینی درست میکنند.
البته هنر گره چینی فقط در معماری رواج ندارد و یکی از زیرشاخههای صنایع چوب نیز میباشد. هنر گره چینی هنری زیبا و اصیل است که به دلیل زحمت زیاد هزینه زیادی هم دربردارد و میتوان نمونههای این هنر را که بر روی چوب انجام گرفته در اماکن متبرکه مانند آستان قدس رضوی یا حرم شاهعبدالعظیم مشاهده نمود.
پیوند به بیرون
Girih Tiles and Islamic Geometric Designs in Modern Architecture
Interactive Girih Tile game
John Savard's reconstructions
گره چینی سنتی فلزی
تاریخچه
گره چینی چوب از هنرهای ظریفی است که از اوایل دوره اسلامی در ایران رایج بودهاست. برخی پژوهشگران احتمال دادهاند استفاده از این هنر از دوران خلفا عباسی آغاز شده و در قرن ۶ تا ۸ هجری قمری در مصر و سوریه متداول شده و از همان زمان به ایران رسیدهاست.
بر اساس شواهد و آثار موجود پیشینه هنر گره چینی در معماری ایران به دوره سلجوقی و صفوی بازمیگردد و خاستگاه آن نیز شهر اصفهان بودهاست. از این سبک کار بهطور معمول در ساخت درهای اماکن متبرکه، مقابر، منابر و از مشبک در پنجرههای منازل و کاخها و نردهها استفاده میشدهاست. از دوران صفوی به بعد تعبیه شیشههای رنگی در چوبهای مشبک رایج شده و در اصطلاح به «ارسی» مشهور شد. هنرهای چوبی پس از صفویه به خصوص در دوران قاجار نه تنها تکامل فنی نداشت بلکه با افت فنی نیز روبرو شد. البته هنر ارسیسازی در این دوره به اوج خود رسید.
بهطور کلی از چوب و فراوردههای آن در بناهای صد سال اخیر به عنوان مصالحی مؤثر در ستونهای چوبی، پوشش سقفهای دوجداره خارجی و توفال سازی، در ساختن پنجرههای ارسی و پنجرههای ظریف با کارهای هنری مختلف گره سازی، قواره بری و غیره استفاده شدهاست.
گره چینی فلزی
گره چینی فلزی به هنری که با قطعات فلزی و شیشههای رنگی شکلهای متنوع هندسی به طور هماهنگ در یک کادر مشخص قرار گرفته و بهصورت منظم تکرار میشوند، میگویند. در تعریف دیگر، گره چینی مجموعهای از ترکیب هماهنگ شکلهای هندسی است که بهصورت به هم پیچیده، موزون و جذاب از طریق خطهای راست یا کمانی ایجاد شدهاند، گفته میشود.
تعریف گره چینی
گره چینی به هنری ایجاد شده با قطعات برش خورده چوب و شیشههای رنگی در اشکال مختلف و متعدد الاجرا و وحدتگرای هندسی که بهطور هماهنگ در یک کادر مشخص و تکرار شونده در کنار هم قرار گرفته باشند گفته میشود. در واقع هندسه نقوش و گره کشی جزء جدانشدنی این هنر به حساب میآید.
در اصطلاح هنری گره چینی عبارت است از مجموعهای از شکلهای هندسی که با نظم و ترتیب و پیچ و شکلهای هماهنگ و قرینه در کنار هم چیده شدهاند. در تعریف دیگر، گره چینی عبارت است از یک ترکیب هماهنگ از شکلهای هندسی به هم پیچیده، موزون و جذاب که با استفاده از خطهای راست شکل گرفتهاست.
اجزای گره
آلت: واحد کار در گره، آلت نامیده میشود. آلت در لغت به معنی ابزار، افزار واسطهای میان فاعل | مکتب جلایری یا مکتب تبریز-بغداد مکتب نگارگری ایرانی سده هشتم است که پس از فروپاشی حکومت ایلخانان مغول توسط تیمور در ایران شکل گرفت. این مکتب تأثیرات بسیار زیادی از مکتبهای بغداد، شیراز و تبریز دریافت کرد و مجموعهای از ویژگیهای این مکتبها را در مکتب جلایری میبینیم. معروفترین نگارگر این دوره جنید بغدادی (سلطانی) و معروفترین خطاط این دوره میرعلی تبریزی است. اثر بسیار مهم این دو نفر دیوان خواجوی کرمانی (۷۹۹ ه.ق) است. در این دوره نقاشی ایرانی از نفوذ هنری چینی رهایی یافت و رنگها درخشانتر شد. منظرهها و باغهای بسیاری وارد آثار نگارگری شد.
پانویس
جستارهای وابسته
نگارگری ایرانی
منابع
ذکرگو، امیر حسین و دیگران، سیر هنر در تاریخ، انتشارات مدرسه، ۱۳۸۲
محمدی، ایران و منصور دوالو، تاریخ هنر ایران، انتشارات مدرسه، ۱۳۸۲
پاکباز، روئین، نقاشی ایران از دیرباز تا امروز، انتشارات زرین و سیمین، ۱۳۸۵
جلایری | هنر دورهٔ صفوی (۱۱۰۱ - ۸۸۰ خورشیدی) از دوران درخشان هنر ایران است. هنر این دوره در بسیاری از زمینهها، ادامهٔ دوران طلایی هنر دربار تیموریان است. هنر ایران در این دوره در زمینههای معماری، نگارگری، خوشنویسی، قالیبافی، فلزکاری، سفالگری، پارچهآرایی و … نمایانگر میشود. از هنرمندان دوره صفوی، کمالالدین بهزاد، رضا عباسی، میرعماد، آقامیرک و حسین بنا اصفهانی قابل ذکر هستند.
در این دوره در همهٔ رشتههای هنری، آثار گرانسنگی پدید آمد که جدا از نگارگریها و خوشنویسیهای زیبای بسیار، بناهای معماری مانند مسجد شیخ لطفاللّه، مسجد شاه اصفهان و مدرسه چهارباغ شهرت جهانی دارند. قالی اردبیل هم که اکنون در موزه بریتانیا نگهداری میشود یکی از آثار درخشان این دوره است. شهرهای مهم هنرپرور در عصر صفویان، اصفهان، تبریز، هرات و قزوین بودهاند.
معمولاً در ایران، خاندان پادشاهی و افراد طبقههای بالای اجتماعی متقاضی آثار هنری بودهاند و به شکوفایی آن کمک میکردند. پادشاهان صفوی نیز دوستدار هنر بودهاند و برخیشان مانند شاه تهماسب یکم و سام میرزا خود هنرمندان قابلی بودهاند و به هنر ارج بسیاری مینهادهاند.
این سنخ هنر گونهای از هنر ایرانی است که بیشتر آثار آن را میتوان در شهر اصفهان دید. هنر صفویان به شدت تحت تأثیر فرهنگ ترکمن با توجه به ریشههای خاندان، و نیز چینی، عثمانی، و فرهنگ غربی و اسلامی است.
نگارخانه
نقاشی صفویه
جستارهای وابسته
فلزکاری دوره صفوی
هنر گچبری دوره صفوی
معماری ایران در دوره صفوی
مکتب تبریز دوم
مکتب قزوین
مکتب اصفهان
منابع
غفاریفرد، عباسقلی، تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دوران صفویه، سازمان سمت، ۱۳۸۱.
تاریخ هنر
شاهنشاهی صفویه
فرهنگ در دوره صفوی
معماری دوره صفویان
هنر اسلامی
هنر اسلامی بر پایه کشور
هنر ایران
هنر در ایران باستان
هنر دوره صفویان | اسدالله ایلخانی سیاستمدار ایرانی بود، که در دوره بیست و چهارم مجلس شورای ملی به عنوان نماینده شیراز از استان فارس در مجلس شورای ملی حضور داشت.
منابع
نمایندگان دوره بیست و چهارم مجلس شورای ملی | حسن اوحدی سیاستمدار ایرانی بود، که در دوره بیست و چهارم مجلس شورای ملی به عنوان نماینده همایونشهر از استان اصفهان در مجلس شورای ملی حضور داشت.
منابع
نمایندگان دوره بیست و چهارم مجلس شورای ملی | موتور الله بخش حاتم یک منطقهٔ مسکونی در ایران است که در دهستان جلگه چاه هاشم واقع شدهاست. موتور الله بخش حاتم ۱۱۳ نفر جمعیت دارد.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ایران
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای ایران
مناطق مسکونی در شهرستان دلگان | حجتالله اردلان سیاستمدار ایرانی بود، که در دوره بیست و چهارم مجلس شورای ملی بعنوان نماینده تویسرکان از استان همدان در مجلس شورای ملی حضور داشت.
منابع
نمایندگان دوره بیست و چهارم مجلس شورای ملی |
e10beb9f-4e2f-4c99-a105-1070fcd59362 | تئاتر | در دوران حکومت هارشا تأثیر هند بر آسیای جنوب شرقی نیز گسترده شد و موجب توسعهٔ درام در آن نقاط گردید. هندیان به واقع نگاری و ضبط تاریخ توجه چندانی نشان نمیدادند، از این رو محققان جدید تاریخهای بسیار متفاوتی را برای درامهای موجود سانسکریت در نظر گرفتهاند. اما آنچه پیش از همه مورد توافق است قدیمیترین قطعاتی است که به حدود ۱۰۰۰ سال پیش تعلق دارند. حدود ۲۵ نمایشنامهٔ سانسکریت به دست ما رسیدهاست که تاریخ بعضی از آنها حوالی سدهٔ نهم میلادی و در این میان بهترین آنها را به سدهٔ چهارم و پنجم میلادی نسبت میدهند. از میان درام نویسان سانسکریت میتوان این نویسندگان را نام برد: شاه هارشا با نمایشنامههای سینه ریو مروارید، شاهزاده خانم گمشده و ناگاندا؛ بهاوا بوتی با نمایشنامههای داستان قهرمان بزرگ، آخرین قصهٔ راما و ازدواج دزدیده شده؛ ویشا کاداتا با نمایشنامهٔ انگشتری خاتم راکشاسا. در سالهایی که درام هند در حال شکوفایی بود، تئاتر چین تازه داشت شکل میگرفت، به ویژه در نواحی پکن که همچون مصر و خاورمیانه از گاهوارههای تمدن بهشمار میرود. مدارک ما دربارهٔ سالهای پیش از ۱۵۰۰ پیش از میلاد، یعنی زمان به قدرت رسیدن سلسلهٔ شانگ اندک است. در زندگی چینیان از همان آغاز، رقص، موسیقی و آئینهای مختلف نقش مهمی داشتهاست و برخی از فرمانروایان چینی اینگونه فعالیتها را برای هماهنگکردن کشور خود لازم میشمردند و در سدهٔ هشتم پیش از میلاد معابدی وجود داشت که اجرا کنندگانی بدین منظور در اختیار داشتند. مورخان سعی کردهاند بین آئینهای چینی و همسرایان دیتیرامب در یونان شباهتهایی بیابند. اولین دورهٔ درخشان هنر و ادبیات چینی، با حکومت سلسلهٔ هان آغاز میشود. مجموعه سرگرمیهای این دوره را «صد نمایش» مینامیدند. | حدود چند نمایشنامه از سانسکریت به دست ما رسیده است؟ | false | {
"answer_start": [
355
],
"text": [
"۲۵"
]
} | که توسط فانوس یا مشعل بر روی پارچهٔ سفیدی منعکس میگردید، نمایش داده میشد.
در بعضی کشورها تئاتر سایه هنرپیشهای گردید و به کلی از هنر بازیگری زنده جدا گشت. تئاتر سایه ظاهراً حدود سدهٔ چهاردهم میلادی در ترکیه عرضه شد. سپس از سقوط بیزانس، در مناطقی که عصر عظیم تئاترهای کلاسیک، هلنی و یونانی ـ رومی را دیده بود. در این مناطق نمایشهای عروسکی بر گرد شخصیت «قراگوز» و ماجراهای مضحک او دور میزد. سرانجام این نمایشها قراگوز نامیده شدند و این سنت تا زمان ما ادامه یافتهاست. مسلمانان در بسیاری از نقاط تئاتر را به عنوان هنری بیاهمیت قلمداد کردند. در هزارهٔ اول مسیحی، یکی از توسعه یافتهترین و پرمحتواترین درامها را باید در هند جستجو کرد. تمدن هند به قدمت تمدن مصر باستان و خاورمیانه است، اما دانش ما بر این تمدن با ورود قوم آریایی از آسیای مرکزی در ۱۵۰۰ پیش از میلاد آغاز میشود. در واقع در سدههای پس از آن است که ترکیب و سیمای زندگی و هنر مردم هند پدیدار میگردد. شاید مهمترین تأثیرات بر درام هند، از طریق هندوییسم و ادبیات سانسکریت صورت گرفته باشد. عصر طلایی درام در فرهنگ هندی حدود ۱۲۰ میلادی آغاز میشود و تا حدود ۵۰۰ میلادی ادامه مییابد. نقطهٔ اوج عصر طلایی سدههای چهارم و پنجم است که امپراتوری گوپتا در شمال هند مرکز هنر، طب و آموزش قرار میگیرد. در آنجا شهرهای زیبا، دانشگاهها و تمدنی عظیم و پر شکوه بنیان نهاده میشود. نقطهٔ اوج دیگری نیز در نیمهٔ اول سدهٔ هفتم تحت فرمانروایی شاه هارشا به ظهور میرسد. خود هارشا یکی از نمایشنامه نویسهای مهم محسوب میشود.
در دوران حکومت هارشا تأثیر هند بر آسیای جنوب شرقی نیز گسترده و موجب توسعهٔ درام در آن نقاط شد. هندیان به واقع نگاری و ضبط تاریخ توجه چندانی نشان نمیدادند، از این رو محققان جدید تاریخهای بسیار متفاوتی را برای درامهای موجود سانسکریت در نظر گرفتهاند. اما آنچه پیش از همه مورد توافق است قدیمیترین قطعاتی است که به حدود ۱۰۰۰ سال پیش تعلق دارند. حدود ۲۵ نمایشنامهٔ سانسکریت به دست ما رسیدهاست که تاریخ بعضی از آنها حوالی سدهٔ نهم میلادی و در این میان بهترین آنها را به سدهٔ چهارم و پنجم میلادی نسبت میدهند. از میان درام نویسان سانسکریت میتوان این نویسندگان را نام برد: شاه هارشا با نمایشنامههای سینه ریو مروارید، شاهزاده خانم گمشده و ناگاندا؛ بهاوا بوتی با نمایشنامههای داستان قهرمان بزرگ، آخرین قصهٔ راما و ازدواج دزدیده شده؛ ویشا کاداتا با نمایشنامهٔ انگشتری خاتم راکشاسا. در سالهایی که درام هند در حال شکوفایی بود، تئاتر چین تازه داشت شکل میگرفت، به ویژه در نواحی پکن که همچون مصر و خاورمیانه از گاهوارههای تمدن بهشمار میرود. مدارک ما دربارهٔ سالهای پیش از ۱۵۰۰ پیش از میلاد، یعنی زمان به قدرت رسیدن سلسلهٔ شانگ اندک است. در زندگی چینیان از همان آغاز، رقص، موسیقی و آئینهای مختلف نقش مهمی داشتهاست و برخی از فرمانروایان چینی اینگونه فعالیتها را برای هماهنگکردن کشور خود لازم میشمردند و در سدهٔ هشتم پیش از میلاد معابدی وجود داشت که اجرا کنندگانی بدین منظور در اختیار داشتند. مورخان سعی کردهاند بین آئینهای چینی و همسرایان دیتیرامب در یونان شباهتهایی بیابند. اولین دورهٔ | کالیداسا یا کالیداسه (به زبان دوانگری: به معنای خدمتکار کالی) نمایشنامهنویس و شاعر نامدار کلاسیک زبان سانسکریت و هند بود.
آثار
سه اثر برجستهی او مگهادوتا، شناخت شاکونتلا و کومارسمبوه نام دارند. زمان دقیق زندگی او آشکار نیست و آن را میان سدههای چهارم تا ششم میلادی میانگارند.
جایگاه کالیداسا را در ادب سانسکریت همپایه با شکسپیر در ادب انگلیسی میدانند. شعرها و نوشتههای او برپایه فلسفه و اسطورهشناسی هندو بود.
منابع
Wikipedia contributors, "Kālidāsa," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Kālidāsa&oldid=232055909 (accessed August 24, 2008).
اهالی اوجائین
درگذشتگان سده ۵ (میلادی)
زادگان سده ۴ (میلادی)
سانسکریت
شاعران اهل هند
شاعران حماسهسرا
شاعران سانسکریت
شاعران سده ۵ (میلادی) اهل هند
شاعران مرد اهل هند
شاعران هند باستان
شاعران هندو
کالیداسا
مردم کشمیری
نمایشنامهنویسان مرد اهل هند
نویسندگان سده ۵ (میلادی)
نویسندگان هنرمند
هندوهای هندی
هنرمندان مرد هندی | حریص آلبومی از محسن چاوشی - ۱۳۸۹
حریص فیلمی ساخته شکرالله رفیعی - ۱۳۵۲ | سامهودا () سامه وِیْدا (سانسکریت: सामवेद؛ sāmaveda متشکل از به معنی "سرود" و veda به معنی "دانش") نغمهها و اشعار وداها است. ساماودا یکی از متون باستانی سانسکریت ودایی و بخشی از کتاب مقدس آیین هندو و یکی از چهار ودا، مربوط به عبادات مشتمل بر ۱٬۸۷۵ بیت یا شعر است که همه آنها بجز ۷۵ بیت از ریگودا گرفته شدهاست. سه نسخه تجدید نظر شده از ساماودا و نسخههای خطی متفاوتی در نقاط مختلف هند به دست ما رسیدهاست.
در حالی که اعتقاد بر این است که تاریخ تدوین قطعات اولیه به تاریخ اوایل ریگودا از دورههای پساریگودایی مانترا، دورهای از زبان سانسکریت ودایی حدود ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ سال پیش از میلاد برمیگردد اما تقریباً معاصر با آتارواودا و یاجورودا سروده شدهاست.</div>
محتویات سامهودا بهطور گسترده مورد ملاحظه چاندوگیا اوپانیشاد و کنا اوپانیشاد قرار گرفته و به عنوان اوپانیشادهای اصلی و یکی از شش مکتب فلسفه هندو به خصوص مکتب ودانتا در نطر گرفته شدهاست. اشعار و نغمههای ساماودا یکی از ریشههای اصلی موسیقی و رقص سنتی هندی است.
همچنین به عنوان سامه وِیْدا نامیده شدهاست.
جستارهای وابسته
آیین هندو
تاریخ دین ودایی
ریگودا
وداها
پانویس
منابع
ساغرریزی
سخنشناسیهای هند
متون هندو
موسیقی هند
وداها | بهاس یک نمایشنامه نویس برجسته سانسکریت است. در مورد دوران تصدی وی اختلاف نظر وجود دارد. با این حال، قبل از Kalidas است. کالیداس در مقدمه کتاب خود کوی گاگانمیترا از چند نمایشنامه نویس نام برده است. اولین نام در میان آنها بهاس است. نمایشنامه ای از باس نیز در اثر راماچاندرا ناتیاورتان ذکر شده است. نام باس در میان نمایشنامه نویسان سانسکریت برجسته است. او نویسنده چندین نمایشنامه است. برای مدتی نام بهاس فقط در ذکر این دوره یافت می شد. هیچ نمایشی در دسترس نبود. T در قرن بیستم پس از میلاد. گاناپاتی شاستری برخی از دست نوشته های خود را که سیزده عدد است، کشف کرد. گاناپاتی سعی کرده است در پرتو تحقیقات انجام شده ثابت کند که نویسنده آن باسا است.
منابع
شرح مختصر یکسان با ویکیداده
شاعران هند باستان
شاعران سانسکریت
نمایشنامهنویسان مرد اهل هند
شاعران مرد اهل هند | میرزا آقا تبریزی، نمایشنامهنویس آغازگر ایرانی دوره قاجار است که برای نخستین بار در سدهٔ سیزدهم قمری نمایشنامههایی به زبان فارسی و ترکی تصنیف کردهاست.
سرگذشت
در بارهٔ زندگی میرزا آقا تبریزی دانستههای اندکی در دست است که بیشتر آنها برگرفته از نامههای او به میرزا فتحعلی آخوندزاده است. بر این اساس، نام وی میرزا آقا، نام پدرش محمدمهدی و اهل تبریز بود. او ظاهراً از کودکی در تبریز به فراگیری زبانهای فرانسوی و روسی پرداختهاست. پس از آن وارد خدمت دولت شد و در «معلمخانهٔ دولتی» (دارالفنون) به مدت چند سال مترجم معلمان اتریشی بود و سپس در ۱۲۷۹ قمری مأمور خدمت در سفارتخانههای ایران در بغداد و استانبول گردیده و در آنجا به دریافت نشان «مجیدیه» از دولت عثمانی توفیق یافت. در حدود سال ۱۲۸۰ قمری به تهران بازگشت و در سفارت فرانسه به عنوان منشی اول مشغول به کار شد. آنچنانکه در نامهای برای میرزا فتحعلی آخوندزاده مینویسد:
نمایشنامههای میرزا آقا در دوران حکومتهای ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه، امکان چاپ نیافت و تنها با آغاز نهضت مشروطیت، نمایشنامهٔ «طریقهٔ حکومت زمانخان» در فاصلهٔ سالهای ۱۳۲۴–۱۳۲۶ قمری بدون ذکر نام مؤلف در مطبعهٔ دولتی به چاپ رسید. اندکی بعد، نمایشنامههای «سرگذشت اشرف خان»، «طریقهٔ حکومت زمان خان» و «حکایت کربلا رفتن شاهقلی میرزا»، اینبار هم بدون ذکر نام مؤلف در پاورقی روزنامهٔ اتحاد چاپ تبریز منتشر شد. در ۱۳۰۰ خورشیدی همان ۳ نمایشنامه بر اساس نسخهای متعلق به فردریک روزن وزیر مختار آلمان در تهران، با عنوان مجموعهٔ مشتمل بر ۳ قطعه تئاتر منسوب به میرزا ملکم خان ناظمالدوله در برلین به چاپ رسید.
اما در سال ۱۳۳۴ خورشیدی (۱۹۵۵) بود که با انتشار اسناد، دستنوشتهها و نامههای فتحعلی آخوندزاده توسط ابراهیماف و کشف ۴ نمایشنامه به خط خود میرزا آقا تبریزی، روشن شد که او علاوه بر ۳ نمایشنامهٔ چاپ شده، نمایشنامهٔ چهارمی هم باعنوان «حکایت عشق بازی آقا هاشم خلخالی» داشتهاست.
این آثار بعدها با عنوان «نمایشنامههای میرزا آقا تبریزی» در تهران منتشر شد.
نمایشنامهها
از میرزا آقا تبریزی پنج نمایشنامه به یادگار ماندهاست:
حکایت اشرفخان حاکم عربستان در ایام توقف او در تهران
طریقهٔ حکومتِ زمانخانِ بروجردی و سرگذشتِ آن ایام
حکایت کربلا رفتن شاهقلی میرزا و سرگذشت ایام توقف چند روزه در کرمانشاهان نزد شاه مراد حاکم آنجا
حکایت عاشقشدن آقا هاشم خلخالی به سارانام، دختر حاجی پیرقلی و سرگذشت آن ایام
حکایت حاجیاحمد مشهور به حاجی مرشد کیمیاگر
این نمایشنامهها که مدتی طولانی با نام میرزا ملکمخان شناخته میشدند، حدود یک قرن پس از نگارششان در سال ۱۳۵۴ با نام «نمایشنامههای میرزا آقا تبریزی» به کوشش حسین محمدزاده صدیق منتشر شد. صدیق چهار نمایشنامهٔ اول را به همراه بخشی از کتاب «رساله اخلاقیه» (حکایت حاجی مرشد کیمیاگر) یکجا چاپ کرد که نمایشنامهٔ پنجم را با توجه به کتابی که از آن برگرفتهشده، میتوان نوعی حکایتگویی بهشمار آورد.
نقد و نظر
خشایار مصطفوی در سال ۱۳۹۱ کتابی با عنوان زایش درام ایرانی در نقد و تحلیل آثار تبریزی در تهران منتشر کردهاست. او معتقد است، میرزا آقا تبریزی به عنوان نخستین نمایشنامهنویس پارسی، در پروژهٔ واردات تئاتر به ایران از نظریهٔ تلفیق که گفتمان غالب روشنفکران در دورهٔ مذکور است سود برده و در فرایند زایش درام ایرانی از دو منبع | شهر ما () یک نمایش سهپردهای نوشتهٔ نمایشنامهنویس آمریکایی، تورنتون وایلدر است که برندهٔ جایزه پولیتزر درام شد. این نمایش داستان شهر کوچک خیالی گرورور کرنرز آمریکایی را بین سالهای ۱۹۰۱ تا ۱۹۱۳ از طریق زندگی روزمرهٔ شهروندانش روایت میکند.
شهر ما نخستین بار در تئاتر مککارتر، پرینستون، نیوجرسی در سال ۱۹۳۸ اجرا شد. این نمایش بعداً در برادوی به موفقیت دست یافت و جایزه پولیتزر درام را از آن خود کرد. این نمایش از سوی ادوارد آلبی به عنوان «بزرگترین نمایشنامه آمریکایی که تاکنون نوشته شدهاست» توصیف شدهاست. این نمایش امروز همچنان محبوب است و احیای مکرر آن ادامه دارد.
منابع
برای مطالعهٔ بیشتر
پیوند به بیرون
آثار برنده جایزه پولیتزر نمایش
ادبیات داستانی در ۱۹۰۱ (میلادی)
ادبیات داستانی در ۱۹۰۴ (میلادی)
ادبیات داستانی در ۱۹۱۳ (میلادی)
نمایشنامههای ۱۹۳۸ (میلادی)
نمایشنامههای آمریکایی مورد اقتباس در فیلمها
نمایشنامههای برنده جایزه تونی
نمایشنامههای برنده جایزه دراما دسک
نمایشنامههای واقعشده در دهه ۱۹۰۰ (میلادی)
نمایشنامههای وست اند
نمایشهای برادوی | موتور محمد نعیمی چاه حسن یک منطقهٔ مسکونی در ایران است که در دهستان جازموریان واقع شدهاست. موتور محمد نعیمی چاه حسن ۵۶ نفر جمعیت دارد.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ایران
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای ایران
مناطق مسکونی در شهرستان رودبار جنوب | حاجیکندی سفلی یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان چاراویماق جنوب غربی بخش مرکزی شهرستان چاراویماق واقع شدهاست.
منابع
روستاهای شهرستان چاراویماق | حاجیکندی علیا یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان چاراویماق جنوب غربی بخش مرکزی شهرستان چاراویماق واقع شدهاست.
منابع
روستاهای شهرستان چاراویماق |
75029a06-56ee-4dcb-b05e-511ef5607d13 | تئاتر | در دوران حکومت هارشا تأثیر هند بر آسیای جنوب شرقی نیز گسترده شد و موجب توسعهٔ درام در آن نقاط گردید. هندیان به واقع نگاری و ضبط تاریخ توجه چندانی نشان نمیدادند، از این رو محققان جدید تاریخهای بسیار متفاوتی را برای درامهای موجود سانسکریت در نظر گرفتهاند. اما آنچه پیش از همه مورد توافق است قدیمیترین قطعاتی است که به حدود ۱۰۰۰ سال پیش تعلق دارند. حدود ۲۵ نمایشنامهٔ سانسکریت به دست ما رسیدهاست که تاریخ بعضی از آنها حوالی سدهٔ نهم میلادی و در این میان بهترین آنها را به سدهٔ چهارم و پنجم میلادی نسبت میدهند. از میان درام نویسان سانسکریت میتوان این نویسندگان را نام برد: شاه هارشا با نمایشنامههای سینه ریو مروارید، شاهزاده خانم گمشده و ناگاندا؛ بهاوا بوتی با نمایشنامههای داستان قهرمان بزرگ، آخرین قصهٔ راما و ازدواج دزدیده شده؛ ویشا کاداتا با نمایشنامهٔ انگشتری خاتم راکشاسا. در سالهایی که درام هند در حال شکوفایی بود، تئاتر چین تازه داشت شکل میگرفت، به ویژه در نواحی پکن که همچون مصر و خاورمیانه از گاهوارههای تمدن بهشمار میرود. مدارک ما دربارهٔ سالهای پیش از ۱۵۰۰ پیش از میلاد، یعنی زمان به قدرت رسیدن سلسلهٔ شانگ اندک است. در زندگی چینیان از همان آغاز، رقص، موسیقی و آئینهای مختلف نقش مهمی داشتهاست و برخی از فرمانروایان چینی اینگونه فعالیتها را برای هماهنگکردن کشور خود لازم میشمردند و در سدهٔ هشتم پیش از میلاد معابدی وجود داشت که اجرا کنندگانی بدین منظور در اختیار داشتند. مورخان سعی کردهاند بین آئینهای چینی و همسرایان دیتیرامب در یونان شباهتهایی بیابند. اولین دورهٔ درخشان هنر و ادبیات چینی، با حکومت سلسلهٔ هان آغاز میشود. مجموعه سرگرمیهای این دوره را «صد نمایش» مینامیدند. | (ازدواج دزدیده شده) نوشته کیست؟ | false | {
"answer_start": [
653
],
"text": [
"بهاوا بوتی"
]
} | کیست یک محفظه بستهاست که دارای غشا مجزا و تقسیم یاختههایی مجزا در مقایسه با بافت دور و اطرافش است. کیست میتواند شامل هوا، مایعات و مواد نیمه جامد باشد. یک مجموعه چرکی، آبسه نامیده میشود و کیست به حساب نمیآید. هنگامی که یک کیست تشکیل میشود، میتواند خود به خود از بین برود یا از طریق جراحی برداشته شود.
کیست میتواند مادرزادی (کلیه پلی کیستیک) یا پاتولوژیک مانند کیست هیداتید باشد.
منابع
ویکیپدیا انگلیسی
کیست
آسیبشناسی بارز
خالها و نئوپلاسمها و کیستهای پوستی
واژگان پوستشناسی | کیست پارااوارین (به انگلیسی: Paraovarian cyst) یا پاراتوبال کیست کپسول مانند پر از مایع با پوشش اپیتلیوم در آدنکس مجاور لوله رحمی و تخمدان می باشد. این کیست ها در تمام گروه های سنی زنان گزارش شده است، اما به نظر می رسد بیشتر در دهه های سوم تا پنجم زندگی اتفاق می افتد.
پاتولوژی
وقتی جنین شکل میگیرد، یک ساختار به نام مجرای ولفی در ناحیه تناسلی خود دارند. این ناحیه از جنین محل تشکیل اندام های جنسی مردانه در جنس پسر است. اگر جنین دختر باشد اندام های جنسی زنانه تشکیل شده و مجرا کوچک می شود و کاملاً از بین می رود. گاهی اوقات، باقی مانده های مجرا همچان باقی می ماند و از بین نمیرود و بعد از بلوغ و در سنین باروری و یائسگی به کیست های پارااوارین تبدیل می شوند.
علائم
اگر کیست ها رشدی نداشته باشند و اندازه آن ها تغییر نکند علامتی هم ایجاد نمیکنند. به همین دلیل معمولاً بصورت تصادفی هنگام معاینه لگنی و یا لاپاراتومی تشخیص داده می شوند. در صورتی که این کیست ها بزرگ شده و بر اثر فشار یا ضربه دچار پارگی بشوند علائمی مانند درد در شکم و لگن ایجاد می کنند.
نحوه تشخیص
بیشتر این کیست ها کوچک و بدون علامت هستند. اندازه های معمول گزارش شده، 1 تا 8 سانتی متر است. ممکن است این کیست ها بطور تصادفی در جراحی های رحمی یا هنگام سونوگرافی تشخیص داده شوند. کیست هایی با قطر 20 سانتی متر یا بیشتر هم با ایجاد علائم و فشار در پایین شکم مشخص میشوند. اگر کیست بزرگ باشد برای جلوگیری از آسیب تخمدان، نیاز به جراحی دارد.
بدخیمی
این کیست اغلب خوش خیم است و در موارد نادر می تواند باعث تومورهای بدخیم در تخمدان شود. کیست ها اگر کوچک باشند پزشک تنها اندازه کیست را در سونوگرفی دوره ای بررسی میکند اما در صورتی که اندازه آن ها بزرگ و همراه علائم باشد، تنها راه درمان جراحی و تخلیه کیست می باشد.
باروری
کیست های پارااوارین کوچک اثری در باروری ندارند، اما کیست های بزرگتر در صورت ایجاد پارگی یا پیچ خوردگی تخمدان ممکن است منجر به ناباروری شوند. در این شرایط کیست ها باید فوری خارج شود. اگر به موقع اقدام نشود، می تواند منجر به تخمدان برداری، سالپنژکتومی یا هر دو در آینده شود. خوشبختانه کیست های پارا اوارین معمولاً یک طرفه هستند، پس اگر تخمدان را هم درگیر کند تخمک گذاری و بارداری هنوز هم می تواند از طریق تخمدان دیگر انجام شده و بارداری اتفاق بیفتد.
منابع
بیماریهای غیرعفونی ناحیه تناسلی در زنان
پزشکی زنان
کیست | کیست کاذبها مانند کیستها هستند، اما سلولهای اپیتلیال یا اندوتلیال ندارند. مدیریت اولیه شامل مراقبتهای حمایتی عمومی است. علائم و عوارض ناشی از کیستهای کاذب نیاز به جراحی دارد. از اسکن توموگرافی (CT) برای تصویربرداری اولیه از کیستها و از سونوگرافی آندوسکوپیک در تمایز بین کیستها و کاذب کاستیها استفاده میشود. درناژ آندوسکوپی یک روش محبوب و مؤثر در درمان کیستهای کاذب است.
این امر نباید با اصطلاح «ظاهر شبه سیستیک»، عمدتاً از نظر رادیوگرافی، در سایر ضایعات مانند کیست استاتیک استخوان استافن و کیست آنوریسم استخوان فک اشتباه گرفته شود.
علائم و نشانهها
سودوسیستها اغلب بدون علامت هستند. علائم در شبه کیستهای بزرگتر شایع است، اگرچه اندازه و زمان موجود معمولاً شاخصهای ضعیفی برای عوارض احتمالی نیستند.
کیستهای شبه لوزالمعده ممکن است باعث درد شکم، حالت تهوع و استفراغ، احساس نفخ و مشکل در خوردن یا هضم غذا شود. همچنین ممکن است عفونت کرده، پاره شوند یا بخشی از روده را مسدود کنند. بندرت، کیست کاذب آلوده باعث زردی یا سپسیس میشود.
کیستهای شبه مدیاستین، یک شکل نادر کاذب کیست لوزالمعده در شکم، ممکن است باعث دیسفاژی، تنگی نفس، انسداد راههای هوایی یا تامپوناد قلب شود.
کیستهای شبه آدرنال ممکن است همراه با علائم مختلف دستگاه گوارش مانند حالت تهوع، استفراغ و یبوست باعث درد شکم شود.
منابع
آسیبشناسی بارز | سیست پستان، کیست پستان یا کیسه پستان به کیسهٔ پرشدهای از محتوای مایع میگویند که در داخل پستان میباشد. یک فرد میتواند یک یا چند کیست پستان داشته باشد. این کیستها بیشتر بهصورت برآمدگیهای گردوی یا بیضیشکل با لبههای مشخص توصیف میشود. سیست پستان از نظر بافت بیشتر همانند یک کیسهی حاوی آب کوچک و نرم احساس میشود، اما گاهی ممکن است سفت شود.
کیست پستان میتواند دردناک و گاهی آزاردهنده باشد، اما معمولاٌ بیخطر است. این کیستها بیشتر قبل از یائسگی زنان و در سنین حدود ۳۰ تا ۴۰ در بدن آنها ایجاد میشوند و معمولاً پس از یائسگی ناپدید میشوند؛ اما ممکن است در هنگام استفاده از هورمون درمانی باقی بمانند یا دوباره ایجاد شوند. کیست پستان میتواند بخشی از بیماری فیبروسیست پستان باشد. درد و تورم معمولاً در نیمۀ دوم سیکل قاعدگی یا در دوران بارداری بیشتر است.
درمان کیستهای پستان معمولاً لازم نیست مگر اینکه دردناک یا باعث ناراحتی باشند. در اغلب موارد، ناراحتی ایجاد شده توسط این کیستها میتواند با تخلیۀ مایع از کیست کاهش دادهشود. کیستها بهدلیل رشد غدد شیری شکل میگیرند و اندازۀ آنها میتواند کوچکتر از یک نخود یا بزرگتر از یک توپ پینگپنگ باشد. کیستهای کوچک در طول معاینهی فیزیکی احساس نمیشوند و برخی از کیستهای بزرگ همانند توده احساس میشوند. با اینحال بیشتر کیستها صرفنظر از اندازهشان در طول معاینهی فیزیکی قابل شناسایی نیستند.
علائم و نشانهها
علائم و نشانه های کیست سینه عبارتند از:
یک توده و یا برآمدگی نرم و گرد یا بیضوی با زوایای مشخص که به راحتی حرکت میکند.
درد یا حساسیت سینه در ناحیۀ توده
افزایش اندازهی توده و حساسیت درست قبل از قاعدگی و کاهش اندازهی توده و رفع علائم و نشانههای دیگر پس از قاعدگی
ترشح از نوک سینه که ممکن است شفاف، زرد رنگ، قهوهای رنگ و یا کدر باشد.
پانویس
پیوند به بیرون
بهترین چارهها برای درمان کیست پستان، وبگاه کیستپستان، اطلاعات جامع در مورد کیست پستان و روشهای مداوا و درمان آن (انگلیسی)
کیستهای پستان کجا هستند؟ وبگاه سیپیامسی، اطلاعات جامع در مورد کیست پستان (انگلیسی)
درمان کیست پستان و داروهای آن وبگاه مایوکلینیک (انگلیسی)
بیماریهای پستان
کیست | و ترمیم ناقص جراحی پس از اپیزیوتومی در زیر سطح پوششی به دام افتادهاست.
کیست مجرای گارتنر از بقایای بافتی کوچکی از مجرای مزونفریک ایجاد میشود. علائم آن عبارتند از: عفونت، اختلال عملکرد مثانه، درد شکمی، ترشحات واژن، و بیاختیاری ادرار. این کیست در بیشتر مواقع آنچنان بزرگ است که ممکن است باعث بیاختیاری ادرار شود، اما برداشتن آن با جراحی، معمولاً درمان قطعی است و احتمال عود آن بعید است. تشخیص کیست مجرای گارتن توسط سونوگرافی تأیید میشود. ارزیابی با بیوپسی دقیقترین تشخیص را ارائه میدهد. این کیست دارای جدارهای از بافت پوششی است که از بافت پوششی سنگفرشی تا بافت پوششی انتقالی ترشحکنندهٔ موسین را در بر میگیرد.
گاهی نیز عفونت انگلی باعث ایجاد کیست واژن میشود.
علائم و نشانهها
در بیشتر موارد، علائم بسیار اندک است یا اصلاً وجود ندارند. برخی از زنان ممکن است فشار واژن، احساس ناراحتی، تورم، رابطه جنسی دردناک یا خونریزی را تجربه کنند. کیستها همچنین میتوانند نسبت به لمس حساس و دردناک باشند.
تشخیص
تشخیص کیستها با استفاده از سونوگرافی، سیتیاسکن، سیستورتروگرام دفع ادرار و امآرآی امکانپذیر میکند. یافتههای سونوگرافی ممکن است شامل مشاهده حاشیههای صاف یک ساختار پر از مایع باشد. کیستهای واژن شبیه سایر ساختارهایی هستند که از واژن بیرون زدهاند مانند فتق راستروده و فتق مثانه. ارزیابی بافتشناسی برای تعیین نوع خاص کیست مورد نیاز است. کیستهای واژن اغلب هنگام معاینه معمولی لگن یا پاپ اسمیر کشف میشوند. کیستها نیز توسط معاینه دو دستی کشف میشوند. ساختارهای دیگری که شبیه کیستهای واژن هستند، تومورهای بافت همبند، هماتوکولپوس و آترزی پرده بکارت هستند. فقدان شیارهای واژن بر روی بفت پوشانندهٔ کیست، نشانهای از وجود آنهاست.
درمان
بسیاری از کیستها رشد نمیکنند و کوچک میمانند و تحت نظر پزشک به دقت پیگیری میشوند تا خودبهخود برطرف شوند. گاهی جراحی و/یا تخلیه کیست برای برداشتن آن انجام میشود. درمان پس از برداشتن کیست توسط جراحی با پیگیریهای برنامهریزیشده توسط پزشک که بهدنبال کشف هرگونه تغییر در کیست است، ادامه مییابد. کیستهای غده بارتولین اغلب نیاز به تخلیه دارند. گاهی برای درمان آنها نیز آنتیبیوتیک تجویز میشود. درمان این کیستها معمولاً شامل آسپیراسیون، روش مارپیوالیزاسیون (کیسهسازی) و از دیروفینگ است. هنگامی که کیستها درمان میشوند، عوارض کمی هستند. کیستهای واژن به ندرت عود میکنند. هنگامی که با جراحی برداشته میشود، کیستها معمولاً بر نمیگردند. در برخی موارد ممکن است کیست بارتولین ایجاد شود و نیاز به درمان بیشتری باشد. در بیشتر موارد، هیچ عارضهای از خود کیست وجود ندارد؛ اما جراحی آن با خطر کمی از عوارض همراه است. خطر بستگی به محل قرار گرفتن کیست دارد.
جستارهای وابسته
کیست نابوتین
کیست پارااورین
فهرست تومورهای واژن
ناهنجاریهای واژن
منابع
بیماریهای تناسلی زنان
دستگاه تولیدمثل زنانه در انسان
زنان و تمایلات جنسی
سلامت زنان
کیست
واژن | غزلی با مطلع «یا رب این شمع دلفروز ز کاشانهٔ کیست»، غزل شمارهٔ ۶۷ از دیوانِ حافظ در تصحیحِ محمد قزوینی و قاسم غنی است.
مفهوم و درونمایه
وزن
در اجراها
ترجمهها
در دیگر آثار هنری
یک قطعهٔ خوشنویسی اثر شمسالدین محمد بایسنقری متعلق به نیمهٔ نخست سدهٔ ۹ ه.ق در یکی از مرقعهای یعقوببیک آققویونلو به شمارههای ۲۱۵۳ و بهسال ۸۸۳–۸۹۶ ه.ق/۱۴۷۸–۱۴۹۰ م موجود است. این مرقع در کتابخانهٔ توپکاپیسرای استانبول نگهداری میشود. این قطعه شامل بیتهایی از غزلهای «یا رب این شمع دل افروز ز کاشانه کیست / جان ما سوخت بپرسید که جانانه کیست» وجود دارد که در هرات نوشته شدهاست.
پانویس
منابع
۶۷
غزلهای حافظ | سباسه بهطور کلی به درمان (دارویی) توسط پزشک نیاز ندارند. با این حال، اگر آنها به رشد خود ادامه دهند، ممکن است زشت،دردناک و عفونی شوند.
درمان جراحی
برداشتن کیست سباسه از طریق جراحی یک روش ساده برای درمان کامل کیست و محتویات آن است.
سه روش شایع برای درمان جراحی کیستهای سباسه وجود دارد: جراحی سنتی با برش بزرگ، جراحی از طریق برش کوچک و برداشتن کیست بطریق پانچ بیوپسی.
روش جراحی سرپایی متداول برای برداشتن کیست، بیحس کردن اطراف کیست با بیحسی موضعی و سپس استفاده از چاقوی جراحی برای بازکردن کیست با یک برش در مرکز آن یا دو برش بیضی شکل در طرفین کیست است. در صورتی که کیست کوچک باشد میشود آن را در وسط سوراخ کرد. شخصی که عمل جراحی را انجام میدهد با فشار محتویات کیست را خارج میکند، سپس با استفاده از قیچی کند (پنس جراحی) یا وسیله دیگری محل برش را کاملاً باز نگه میدارد و به کمک انگشتانش یا پنس دیواره کیست را بهطور کامل و یکسره خارج میکند. اگر دیواره کیست به صورت یک تکه برداشته شود، «میزان بهبودی» صد در صد است. در صورتی که دیواره به بافتهای اطراف چسبیده باشد یا تکهتکه شده و بهطور کامل قابل برداشت نباشد جراح ممکن است از کورتاژ (خراشیدن) برای از بین بردن باقی ماندههای دیواره کیست استفاده کند، همچنین جراح ممکن است از روش کوتر کردن (سوزاندن به کمک چاقوی الکتریکی) برای از بین بردن دیوراه باقی مانده کیست سباسه استفاده کند. در صورتی که دیواره کیست سباسه بهطور کامل برداشته نشود امکان عود مجدد کیست وجود دارد. در هر صورت محل برش جراحی ضد عفونی میشود و در صورت لزوم، پوست بخیه میشود. به احتمال زیاد جوشگاه ناشی از جراحی باقی میماند.
اگر کیست سباسه عفونی شده باشد بیمار ممکن است قبل یا بعد از برداشتن آن به کمک جراحی به آنتیبیوتیک خوراکی یا درمانهای دیگر (مانند داروی ضد التهاب) نیاز داشته باشد. اگر کیست محتوی چرک باشد، باید کیست برش داده شده و محتویات چرکی آن تخلیه شده سپس دیوراه کیست بهطور کامل برداشته شده و بیمار با پوشش مناسب آنتیبیوتیک مرخص شود.
روشی شامل تخلیه کیست، به جای برداشتن کامل آن، نیز پیشنهاد شدهاست.
منابع
پیوند به بیرون
بررسی اجمالی در مرکز پزشکی دانشگاه مریلند
خالها و نئوپلاسمها و کیستهای پوستی | کیستهای واژن () کیستهای خوشخیم و ناشایعی هستند که در دیوارهٔ واژن شکل میگیرند. نوع بافت پوششی جدارهٔ کیست برای طبقهبندی این رویشها استفاده میشود. کیستهای واژن ممکن است مادرزادی باشند و در دوران کودکی و بزرگسالی ظاهر شوند. شایعترین نوع کیست، نوع انکلوزیونی سنگفرشی است که در بافت واژن موجود در محل اپیزیوتومی یا سایر محلهای جراحی واژن ایجاد میشود. کیستها در بیشتر موارد علائمی ایجاد نمیکنند و با عوارض کم یا بدون هیچ عارضهای ظاهر میشوند. کیست واژن میتواند در سطح بافت پوششی واژن یا در لایههای عمیقتر ایجاد شود. بیشتر کیستها توسط خودِ شخص و بهعنوان یک یافته اتفاقی در طول معاینه معمول لگن پیدا میشوند. کیستهای واژن میتوانند شکل ساختارهای دیگری را که از واژن بیرون زدهاند مانند فتق راستروده یا فتق مثانه تقلید کنند. برخی از کیستها را میتوان با مشاهده شکل ظاهری تشخیص داد، اما بیشتر آنها برای تعیین نوع، به بیوپسی نیاز دارند. کیستهای واژن میتوانند اندازههای متفاوتی داشته باشند و تا ۷ سانتیمتر رشد کنند. کیستهای دیگری نیز ممکن است روی دیواره واژن وجود داشته باشند، اگرچه بیشتر این کیستها قابل تمایز هستند. کیستهای واژن یکی از انواع تودههای واژن هستند، انواع دیگر شامل سرطانها و تومورها هستند. میزان شیوع کیستهای واژن نامشخص است زیرا بسیاری از آنها گزارش نمیشوند، اما تخمین زده میشود که از هر ۲۰۰ زن، ۱ نفر دارای کیست واژن باشد. کیستهای واژن ممکن است در ابتدا در دوران بارداری و زایمان کشف شوند. این موارد برای تسهیل یک زایمان بدون مانع برای نوزاد درمان میشوند. رویشهایی که از مجرای ادرار و سایر بافتها منشأ میگیرند نیز میتوانند به صورت کیستهای واژن ظاهر شوند.
انواع
کیستهای انکلوزیونی واژن میتوانند به صورت برآمدگیهای کوچک ظاهر شوند و در حین زایمان یا بعد از جراحی پدید آیند. کیست انکلوزیونی سنگفرشی بهندرت در جنین هم دیده میشود. کیستهای دیگر شامل کیست بارتولن، کیست مجرای گارتنر، انکلوزیونهای موسینی، کیستهای انکلوزیون پوششی، کیستهای جنینی و کیستهای مجاری ادراری باشند. کیستهای واژینال که کمتر شایع هستند، کیستهای آندومتر و واژینیت آمفیزماتوز هستند. واژینیت آمفیزماتوزوم گروهی از کیستهای پر از گاز روی دیواره واژن است. اینها خوشخیم و خودمحدودشونده هستند (به خودی خود محو میشوند). کیستهای واژن همچنین ممکن است مادرزادی بوده و با ناهنجاریهای سیستم ادراری همراه باشند.
شایعترین نوع کیست واژن، کیست مولرین است. اینها معمولاً در دیواره قدامی جانبی واژن ایجاد میشوند. این کیست ممکن است با بافت پوششی از دهانه رحم، رحم و لولههای فالوپ پوشانده شود.
کیست انکلوزیونی پوششی که کیست انکلوزیونی اپیدرمی یا کیست انکلوژن سنگفرشی نیز نامیده میشود،. ۲۳ درصد از کل کیستهای واژن را تشکیل میدهد و دومین کیست شایع واژن است. این کیست از بافت اپیتلیومی منشأ میگیرد که در اثر جراحی، اپیزیوتومی یا آسیبهای دیگر «به دام افتاده» است و بیشتر در دیواره خلفی تحتانی واژن یافت میشود.. کیست اپیدرموئید یکی دیگر از انواع کیست واژن است. کیستهای انکلوزیونی کوچک هستند و در انتهای خلفی تحتانی واژن قرار دارند. قطعات کوچکی از اپیتلیوم واژن به دلیل پارگی میاندوراه و ترمیم ناقص جراحی پس از اپیزیوتومی در زیر سطح پوششی به دام افتادهاست.
کیست مجرای گارتنر از بقایای بافتی کوچکی از مجرای مزونفریک ایجاد میشود. علائم آن عبارتند از: عفونت، اختلال عملکرد | کامرشال متالز () شرکت فولاد آمریکایی است، که در سال ۱۹۱۵ تأسیس شد.
منابع
شرکتهای تولیدی بنیانگذاریشده در ۱۹۱۵ (میلادی)
شرکتهای فهرست شده در بورس اوراق بهادار نیویورک
شرکتهای فولاد ایالات متحده آمریکا | ۶۸(شصت و هشت) یک عدد طبیعی است که بعد از ۶۷ و قبل از ۶۹ قرار دارد.
در علم
عدد اتمی اربیوم
اعداد صحیح |
03b21873-e746-4cde-8113-bbd10339350f | تئاتر | در دوران حکومت هارشا تأثیر هند بر آسیای جنوب شرقی نیز گسترده شد و موجب توسعهٔ درام در آن نقاط گردید. هندیان به واقع نگاری و ضبط تاریخ توجه چندانی نشان نمیدادند، از این رو محققان جدید تاریخهای بسیار متفاوتی را برای درامهای موجود سانسکریت در نظر گرفتهاند. اما آنچه پیش از همه مورد توافق است قدیمیترین قطعاتی است که به حدود ۱۰۰۰ سال پیش تعلق دارند. حدود ۲۵ نمایشنامهٔ سانسکریت به دست ما رسیدهاست که تاریخ بعضی از آنها حوالی سدهٔ نهم میلادی و در این میان بهترین آنها را به سدهٔ چهارم و پنجم میلادی نسبت میدهند. از میان درام نویسان سانسکریت میتوان این نویسندگان را نام برد: شاه هارشا با نمایشنامههای سینه ریو مروارید، شاهزاده خانم گمشده و ناگاندا؛ بهاوا بوتی با نمایشنامههای داستان قهرمان بزرگ، آخرین قصهٔ راما و ازدواج دزدیده شده؛ ویشا کاداتا با نمایشنامهٔ انگشتری خاتم راکشاسا. در سالهایی که درام هند در حال شکوفایی بود، تئاتر چین تازه داشت شکل میگرفت، به ویژه در نواحی پکن که همچون مصر و خاورمیانه از گاهوارههای تمدن بهشمار میرود. مدارک ما دربارهٔ سالهای پیش از ۱۵۰۰ پیش از میلاد، یعنی زمان به قدرت رسیدن سلسلهٔ شانگ اندک است. در زندگی چینیان از همان آغاز، رقص، موسیقی و آئینهای مختلف نقش مهمی داشتهاست و برخی از فرمانروایان چینی اینگونه فعالیتها را برای هماهنگکردن کشور خود لازم میشمردند و در سدهٔ هشتم پیش از میلاد معابدی وجود داشت که اجرا کنندگانی بدین منظور در اختیار داشتند. مورخان سعی کردهاند بین آئینهای چینی و همسرایان دیتیرامب در یونان شباهتهایی بیابند. اولین دورهٔ درخشان هنر و ادبیات چینی، با حکومت سلسلهٔ هان آغاز میشود. مجموعه سرگرمیهای این دوره را «صد نمایش» مینامیدند. | مجموعه سرگرمیهای دوران حکومت هان را چه مینامیدند؟ | false | {
"answer_start": [
1489
],
"text": [
"صد نمایش"
]
} | کافه پرنس () یک مجموعهٔ ساخت کشور کرهٔ جنوبی در سال ۲۰۰۷ است. در این سریال یون اون-هه، گونگ یو، لی سون-کیون و چه جونگ آن نقشآفرینی کردهاند. این درام بر اساس رمانی به همین نام توسط لی سانمی نوشته شدهاست. این مجموعهٔ در روزهای دوشنبه و سهشنبه ساعت ۲۱:۵۵ (کیاستی) از ۲ ژوئیهٔ تا ۲۸ اوت ۲۰۰۷ در ۱۷ قسمت از اِمبیسی پخش شد.
خلاصه داستان
این فیلم درباره دختر ۲۴ سالهای به نام گو یون چان است که ظاهری پسرانه دارد و بیشتر مردم فکر میکنند او پسر است. یون چان مجبور است ۲۴ ساعت روز را کار کند و برایش اهمیتی ندارد که چه کاری انجام میدهد. او پیک موتوری میشود، در باشگاه تکواندو درس میدهد، شیر پخش میکند، عروسک میسازد و....
گو یون چان چند بار به طور اتفاقی با پسری به نام چوی هان کیول برخورد میکند. هان کیول پسری از خانوادهای ثروتمند است. خانواده هان کیول اصرار زیادی به ازدواج او دارند و برای او قرار ملاقات با دخترهای مختلف را ترتیب میدهند. اما خود هان کیول مایل به ازدواج نیست و از آنجایی که او نیز مثل سایر مردم فکر میکند یون چان پسر است از او میخواهد تا نقش دوست پسر همجنس. گرایش را بازی کند تا از زیر ازدواج قصر در رود.
بعد از مدتی هان کیول کافه پرنس مادربزرگش را افتتاح میکند و چون فقط پسرهای خوش تیپ را استخدام میکند یون چان باز هم وانمود میکند پسر است تا استخدام شود. و با اینکه هان کیول نمیداند که یون چان دختر است، این دو کم کم به هم علاقهمند میشوند.
منابع
سریال کافه پرنس
آثار درباره قهوه
برنامههای تلویزیونی اقتباس شده از رمانهای کره جنوبی
تلویزیون کره جنوبی در ۲۰۰۷ (میلادی)
مجموعههای تلویزیونی بنگاه پخش مونهوا
مجموعههای تلویزیونی پخش شده از شبکه فارسی۱
مجموعههای تلویزیونی درام
مجموعههای تلویزیونی کره جنوبی آغازشده در ۲۰۰۷ (میلادی)
مجموعههای تلویزیونی کره جنوبی پایانیافته در ۲۰۰۷ (میلادی)
مجموعههای تلویزیونی کره جنوبی دهه ۲۰۰۰ (میلادی)
برنامههای تلویزیونی به زبان کرهای
مجموعههای تلویزیونی کمدی عاشقانه کره جنوبی
مجموعههای تلویزیونی واقعشده در رستورانها | مهم را تا فاصلهای دور مخابره کنند. شی هوانگ تی دژی به طول ۵۰۰۰کیلومتر با ۲۵۰۰۰برج نگهبانی در مرز شمالی چین شکل داد. برای ساخت این دیوار افراد زیادی به بیگاری گرفته شدند که بسیاری از آنها در هنگام کار جان سپردند. این دیوار بعدها در زمان سلسله مینگ باز سازی شد و طول آن به ۷۰۰۰ کیلومتر رسید.
فروپاشی سلسلهٔ چین
بعد از مرگ شی هوانگ دی، آشوب و ناآرامی سراسر کشور را فرا گرفت. زی پینگ آخرین شاه سلسلهٔ چین، از کشاورزی به نام «لیوبانگ» رهبر شورشیان، شکست خورد و با پیروزی لیوبانگ عصر تازهای در تاریخ چین آغاز گشت.
سلسلهٔ هان
لیوبانگ نام «هان گائو زو» را برای خود برگزید. او ۷ سال سلطنت کرد. پس از وی، پسرش «هودی» بر تخت سلطنت نشست. اما در آن زمان کلیه قدرت اصلی و اجرایی با مشت آهنین در دست «لو ژی» امپراتریس امپراتور گائوزو بود. او جمعآ ۱۶ سال سلطنت کرد و قدرت مطلق را بصورت شهوانی به تنهایی در حکومت اعمال میکرد. در آن زمان حکومت هان دوران آغازین و طلایی خود را میگذراند. پس از مرگ هوی، ۸ سال از مرگش را در عمل حکومت مادرش لو ژی بود و بعد، ون هان بر تخت سلطنت نشست. او مالیاتها را کاهش داد و هان دوران شکوفایی خود را آغاز کرد. پسرش جینگ، امپراتوریهان را به اوج عظمت خود رساند. حکومت ون و جینگ، یکی از شکوفاترین اعصار چین از نظر هنر، توسعه روابط دوستانه و رفاه اجتماعی بود. سلسلههان در دوره ۵۳ ساله «وو دی» از سال ۱۴۱ تا ۸۷ پیش از میلاد به اوج عظمت خود رسید. در این دوره چینیها به آسیای مرکزی هجوم بردند و حتی به کره و اندونزی رسیدند. اساس چنین رفاه و توسعهای، مبادلات فرهنگی و تجاری با کشورهای آسیایی و هند بود. در همین دوره، جادهای برای رفت و آمد کاروانها ساخته شد که به جاده ابریشم معروف است.
فروپاشی امپراتوری هان غربی
هنگامی که دوران عظمت هان به پایان رسید، شخصی به نام «وانگ مانگ» بر ضد حکومت شورش کرد. او در سال ۸ میلادی سلطنت را از آن خود کرد و با این اتفاق، دوران امپراتوری هان غربی پایان یافت و تا ۱۷ سال بعد حکومت «شین» بر چین حکومت میکرد.
امپراتوریهان شرقی
«لیو شیو» با کمک ارتش لولین، قدرت را در سال ۲۵ میلادی تصاحب کرد و وانگ مانگ را شکست داد. او سلسله هان شرقی را تأسیس کرد و نام خود را به «گوان وو دی» تغییر داد و شهر «لویانگ» را پایتخت خود قرار داد. در دوران هان شرقی پیشرفت علم و دانش و رفاه از سلسلههان غربی هم بیشتر شد. در این دوران کاغذ برای اولین بار به وجود آمد. اولین دستگاه زلزلهنگاری در این دوران به وجود آمد و برای اولین بار در تاریخ جهان، «هوا توا» پزشکی بود که از بیحسی برای عمل جراحی استفاده کرد.
فروپاشی سلسلههان شرقی
در اواخر سلطنتهان شرقی، شورشهای متعدد دهقانی، حکومت را فلج کرده بود. حتی ارتش امپراتوری هم، قادر به سرکوب شورشیان نبود. سرانجام، آخرین امپراتور هان شرقی، از مقام خود کنارهگیری کرد و با استعفای او سلسله هان شرقی و دوران چین باستان به پایان رسید.
جاده ابریشم
جاده ابریشم حدود ۱۳۰۰۰ | دودمان هان (, ; ) سلسلهٔ فرمانروایی در سرزمین چین بود که از ۲۰۶ قبل از میلاد تا ۲۲۰ میلادی، حدود ۴۰۰ سال برقرار بود. این دوره یکی از مهمترین دورههای تاریخ چین بود و تا شورش دستار زردها و دوره سه امپراتوری ادامه پیدا کرد.
اکثر مردم چین، اکنون خود را از قوم هان میدانند؛ به علت حکومت طولانی این سلسله این قومیت اکثریت مطلق را پیدا کرد.
تاریخچه
هان باختری
هان باختری یا هان پیشین نیمهٔ نخست دورهٔ دودمان هان بود. نخستین دودمان امپراتوری در چین، دودمان چین (۲۲۱ تا ۲۰۷ پ. م) بود. دودمان چین تمام دولتهای جنگطلب چین را با غلبه بر آنها متحد ساخت و حکومت یکپارچهٔ چین را به وجود آورد، اما دودمان چین پس از مرگ نخستین امپراتور آن، چین شی هوانگ ناپایدار و بیثبات گشت.
ظرف چهار سال، قدرت دودمان چین با شورشهای متعدد رو به زوال گذاشت. دو رهبر شورشی سابق، شیانگ یو (متوفای ۲۰۲ پ. م) از چو و لیو بانگ (متوفای ۱۹۵ پ. م) از هان با یکدیگر نزاع کردند؛ لیو بانگ در نبرد گایشیا (۲۰۲ پ. م) در آنهویی کنونی بر شیانگ یو غلبه کرد و امپراتور سراسر چین شد.
امپراتور گائوزو
گائوزو یا لیو بانگ، اولین امپراتور سلسلهٔ هان بود. او بر زیینگ، آخرین امپراتور سلسله چین، غلبه کرد و به پادشاهی رسید. سلسلهای که او تأسیس کرد، هان نام گرفت. در دوران او چین همچنان یکپارچه ماند. او همچنین آیین کنفوسیوس را، به عنوان آیین رسمی کشور، برگزید. گائوزو در سال ۱۹۵ پیش از میلاد، پس از هفت سال سلطنت، درگذشت.
دوران درگیری بر سر حکومت و دوره حکومت امپراتریس بیوه لو به عنوان نایب السلطنه
پس از مرگ گائوزو، پسرش، لیو یینگ با حمایت مادرش امپراتریس لو به سلطنت رسید و نام امپراتور هوی را برای خود انتخاب کرد ولی عمرش وفا نکرد و در ۲۲ سالگی درگذشت؛ در این عمر کوتاه هم قدرت هیچ وقت در دست او نبود بلکه در دست مادرش امپراتریس لو بود. پس از مرگ او پسرش لیو گونگ با نام امپراتور کیانشائو هان در ۵ سالگی با فرمان مادربزرگ قدرتمندش امپراتریس بیوه اعظم لو به سلطنت رسید. هر چند او هرگز اعمال قدرت نداشت و در حقیقت به تخت نرسید زیرا امپراتریس بیوه لو اول او را حبس خانگی کرد و بعد او را بهطور غیر مستقیم امپراتور خواند. او پس از ۴ سال که اسماً امپراتور بود به دستور مادربزرگ خود از حکومت برکنار و برادرش لیو هونگ را با نام امپراتور هئوشائو هان بر تخت نشاندند. هر چند او هم هرگز امپراتور نبود و او را هم پس از ۴ سال از حکومت برکنار کردند. پس از امپراتور هئوشائو پسر چهارم گائوزو با نام امپراتور ون بر تخت نشانده شد. در این مدت ۱۵ ساله حکومت واقعی در دست امپراتریس لو بود و بهجای امپراتوران دست نشانده حکومت کرد مخصوصاً نوههای خود امپراتور کیانشائو هان و امپراتور هئوشائو هان که هرگز امپراتور نبودن و همیشه حبس خانگی در بیرون از پایتخت بودند به همین خاطر امپراتریس لو بر حق خود بهطور رسمی حکومت کرد.
امپراتور وو هان
در سال ۱۴۱ پیش از میلاد، نتیجه ون دی بر تخت سلطنت نشست و به نام امپراتور وو دی | چاه حاج رضاعلی جعفری یک منطقهٔ مسکونی در ایران است که در دهستان چاهک واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ایران
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای ایران
مناطق مسکونی در شهرستان خاتم | اسماعیل رحیمی لاریجانی سیاستمدار ایرانی بود، که در دوره بیست و چهارم مجلس شورای ملی به عنوان نماینده ورامین از استان تهران در مجلس شورای ملی حضور داشت.
منابع
نمایندگان دوره بیست و چهارم مجلس شورای ملی
اهالی آمل | هم فراتر ببرد و کار را به استیضاح رئیسجمهوری برساند چرا که این اقدام بی تأثیر روی وجهه و نام آیت الله خامنهای نخواهد بود.
منابع
دولت دهم در ایران
دوره هشتم مجلس شورای اسلامی
محمود احمدینژاد | روقرو چاه یک اندیس فلزی است که در حوالی شهر دره دانی استان سمنان قرار دارد و مادهٔ معدنی موجود در آن، مس است.
جستارهای وابسته
فهرست اندیسهای استان سمنان
منابع
اندیسهای استان سمنان
اندیسهای فلزی | حاجیکندی سفلی یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی است که در دهستان چاراویماق جنوب غربی بخش مرکزی شهرستان چاراویماق واقع شدهاست.
منابع
روستاهای شهرستان چاراویماق | چار حسامالدین یک روستا در بنگلادش است که در استان باریسال و در ناحیه باریسال واقع شدهاست.
منابع
مختصات در ویکیداده
مناطق مسکونی در شهرستان باریسال | حکومت سهنفره یا تریومویرات () گونهای رژیم سیاسی است که توسط سه فرد قدرتمند اداره میشود. چینش افراد ممکن است رسمی یا غیررسمی باشد. با این که اسماً سه نفر یکسان هستند؛ ولی در موارد معدودی واقعاً چنین میشود. میتوان این اصطلاح را در مورد حکومتی که سه رهبر نظامی مختلف ادعای رسیدن به قدرت دارند نیز به کار برد.
در مورد شوروی و روسیه، عبارت ترویکا به جای حکومت سهنفره به کار میرود.
حکومت سهنفره در روم
در آغاز، تریومویری کمیسیونی سهنفره بود که برای وظیفه حکومتی ویژهای به جز وظایف معمول مقامات رومی منصوب میشد. برای نمونه، وظیفه تریومویری کاپیتالس نظارت بر زندانها و اعدامها بود. این کمیسیون نخستین بار در حدود سال ۲۹۰ تا ۲۸۷ پیش از میلاد ایجاد شد. تریومویری مونتالیس بر ضرب سکههای رومی نظارت داشت.
کمیسیونهای سهنفره برای اهدافی مانند ایجاد مستعمره یا توزیع زمین نیز منصوب میشدند. نمونه دیگر، ترسویری اپولونس بود که وظیفه برگزاری جشن در تعطیلات به عهده آن بود. این کمیسیون در سال ۱۹۶ پیش از میلاد بر پایه یک قانون تریبونی از سوی مردم تشکیل شد و شمار اعضای آن بعداً به هفت نفر افزایش یافت.
معمولاً مورخان از عبارت تریومویرات اول برای اشاره به حکومت سهنفره اول شامل ژولیوس سزار، کراسوس و پومپه و تریومویرات دوم شامل اکتاویوس، مارکوس آنتونیوس و مارکوس امیلیوس لپیدوس بهره میبرند.
حکومت سهنفره در کتاب مقدس
حکومتهای سهنفره در چند رویداد قابل توجه در کتاب مقدس عهد عتیق و عهد جدید ظاهر شدهاند. در سفر خروج، موسی، برادرش هارون و طبق برخی نظرات، خویشاوند آنها حر در نبرد رفیدیم علیه عمالیق از این شیوه حکومت بهره بردند. در انجیل، سه حواری عیسی شامل پطرس، یعقوب پسر زبدی و یوحنا در سه مورد خاص چنین وضعیتی داشتند. آنان تنها حواریونی بودند که در سه واقعه زنده کردن دختر یایرس، تجلی عیسی و رنج در باغ حضور داشتند. بعدتر در دوران مسیحیت اولیه، این ترکیب اندکی تغییر یافت و یعقوب البار جانشین یعقوب پسر زبدی شد.
حکومت سهنفره در چین
یکی از مهمترین حکومتهای سهنفره در تاریخ چین، توسط دولتمردان دودمان هان به نامهای هئو گوانگ (درگذشته ۶۸ پ. م)، جین میدی (درگذشته ۸۶ پ. م) و شانگگوان جیه (درگذشته ۸۰ پ. م) پس از مرگ امپراتور وو هان و منصوب شدن امپراتور ژائو هان تشکیل شد.
سه عالیجناب شامل صدراعظم، منشی دربار و فرمانده بزرگ که ارشدترین مقامات دولت بودند، این حکومت سهنفره را شکل دادند. صدراعظم اصلی به نام تیان کیانکیو به راحتی تصمیمات گروه را اجرا میکرد.
سه عالیجناب در دوران هان غربی شامل صدراعظم، منشی دربار و فرمانده بزرگ بود؛ ولی صدراعظم نسبت به منشی دربار ارشدیت داشت و پست فرمانده بزرگ در بیشتر دوران دودمان خالی بود. پس از پایهگذاری هان شرقی توسط امپراتور گوانگوو فرمانده بزرگ به یکی از مقامات ثابت تبدیل شد. وزیر زمینها جایگزین صدراعظم و وزیر کارها جایگزین منشی دربار شدند. برخلاف مقامات عالی هان غربی که صدراعظم درجه بالاتری نسبت به بقیه داشت، در هان شرقی این سه مقام دارای قدرت یکسانی بودند. هنگامی که امپراتوری جوان یا ضعیف بر مسند حکومت مینشست، این سه عالیجناب میتوانستند امور دولت را تحت سلطه خود درآورند.
آیین هندو
در هندوئیسم، سه الهه برهما، ویشنو و شیوا اتحاد سهنفرهای |
594cb80f-759f-498a-8871-dfe7e3fceb95 | تئاتر | در دوران حکومت هارشا تأثیر هند بر آسیای جنوب شرقی نیز گسترده شد و موجب توسعهٔ درام در آن نقاط گردید. هندیان به واقع نگاری و ضبط تاریخ توجه چندانی نشان نمیدادند، از این رو محققان جدید تاریخهای بسیار متفاوتی را برای درامهای موجود سانسکریت در نظر گرفتهاند. اما آنچه پیش از همه مورد توافق است قدیمیترین قطعاتی است که به حدود ۱۰۰۰ سال پیش تعلق دارند. حدود ۲۵ نمایشنامهٔ سانسکریت به دست ما رسیدهاست که تاریخ بعضی از آنها حوالی سدهٔ نهم میلادی و در این میان بهترین آنها را به سدهٔ چهارم و پنجم میلادی نسبت میدهند. از میان درام نویسان سانسکریت میتوان این نویسندگان را نام برد: شاه هارشا با نمایشنامههای سینه ریو مروارید، شاهزاده خانم گمشده و ناگاندا؛ بهاوا بوتی با نمایشنامههای داستان قهرمان بزرگ، آخرین قصهٔ راما و ازدواج دزدیده شده؛ ویشا کاداتا با نمایشنامهٔ انگشتری خاتم راکشاسا. در سالهایی که درام هند در حال شکوفایی بود، تئاتر چین تازه داشت شکل میگرفت، به ویژه در نواحی پکن که همچون مصر و خاورمیانه از گاهوارههای تمدن بهشمار میرود. مدارک ما دربارهٔ سالهای پیش از ۱۵۰۰ پیش از میلاد، یعنی زمان به قدرت رسیدن سلسلهٔ شانگ اندک است. در زندگی چینیان از همان آغاز، رقص، موسیقی و آئینهای مختلف نقش مهمی داشتهاست و برخی از فرمانروایان چینی اینگونه فعالیتها را برای هماهنگکردن کشور خود لازم میشمردند و در سدهٔ هشتم پیش از میلاد معابدی وجود داشت که اجرا کنندگانی بدین منظور در اختیار داشتند. مورخان سعی کردهاند بین آئینهای چینی و همسرایان دیتیرامب در یونان شباهتهایی بیابند. اولین دورهٔ درخشان هنر و ادبیات چینی، با حکومت سلسلهٔ هان آغاز میشود. مجموعه سرگرمیهای این دوره را «صد نمایش» مینامیدند. | در دوران حکومت چه کسی تاثیر هند بر آسیای جنوب شرقی بیشتر شد؟ | false | {
"answer_start": [
15
],
"text": [
"هارشا"
]
} | تأثیر حجاری تخت جمشید است.
از سال ۳۲۷ تا ۳۲۶ پیش از میلاد اسکندر به هندوستان حمله میکند.
دومین سلسله قدرتمند به نام امپراتوری گوپتا از سال ۳۲۰ تا ۵۵۰ میلادی در شمال هند حاکمیت داشته و پس از گوپتاها تا قرن سیزده میلادی حکومتهای زیادی در شمال هند با درگیری، شکست و پیروزی یکی پس از دیگری بر روی کار آمدند. با توجه به عدم قدرتمندی این حکومتها، جنوب هند امنیت و آرامش بیشتری نسبت به شمال داشت و سرگرم تعامل و تجارت با اعراب مسلمان و منطقه جنوب آسیا بود و نقش مهمی در روابط خاور میانه با خاور دور ایفا میکرد.
اولین تماس اسلام با آسیای جنوبی، سال هفتصد و یازده میلادی است که مسلمانان تا کنارهٔ رود سند که هماکنون در پاکستان است پیش آمدند. در قرن دهم میلادی سلطان محمود غزنوی منطقه پنجاب را تصرف کرد و بارها به شمال هند حمله کرد. تا قرن سیزدهم تاخت و تازهای زیادی از سوی ایران و آسیای مرکزی به هند صورت میگرفت، اما چندان ماندگار نبودند، تا اینکه در این زمان مسلمانان، شهر دهلی را تصرف کردند و اولین حکومت مسلمانان، به نام دوران سلطنت یا غلامان مسلمان را بنیان گذاشتند واسلام رسماً بر هند حاکم شد.
در سال ۱۵۲۶ «بابُر» از نوادگان تیمور لنگ بر هند تسلط یافت و سلسله گورکانیان یا امپراتوری مغولی هند را بنیان گذاشت. این سلسله از ۱۵۲۶ میلادی تا ۱۸۵۷ میلادی در بخش بزرگی از شبه قاره هند فرمانروایی کرد. حکمرانان این سلسله به تدریج تمامی شبه قاره را تحت فرمان گرفتند. اکبر کبیر امپراتور بزرگ این سلسله که سیاست مدارا با غیرمسلمانان هندی را در پیش گرفت را بزرگترین و مقتدرترین پادشاه هند میدانند. اما پس از مدتی بخشهایی از جنوب هند از اختیار آنان خارج شد. این دودمان آخرین دوران طلایی امپراتوریهای اسلامی بهشمار میرود و در نیمه سده ۱۷ میلادی و در زمان شاه جهان بزرگترین و ثروتمندترین امپراتوری جهان بود و نزدیک به سده ۱۸ میلادی در زمان اورنگ زیب تقریباً تمامی شبه قاره هند در زیر سلطه گورکانی بود که جدا از بزرگترین و ثروتمندترین امپراتوری جهان به حساب میآمد بلکه بزرگترین قدرت تولیدی در جهان و بزرگترین اقتصاد جهان در آن زمان متعلق به هند بود. در سال ۱۷۳۹ میلادی با حمله نادرشاه افشار به هند مقدمات انقراض این امپراتوری فراهم شد و در سال ۱۸۵۷ پس از سالها نبرد سرانجام کمپانی هند شرقی توانست این امپراتوری را منقرض کرده و سرزمینهای آن را تصرف کند.
در سال ۱۵۱۰ میلادی پرتغالیها به عنوان اولین مهاجمان اروپایی در گوا مستقر شدند. هنگامی که طوایف «مراتی» و سیک علیه حکومت پادشاهان گورکانی قیام کردند، بریتانیاییها و فرانسویها در قرن ۱۸ مناطقی برای خود از هند جدا کردند و بنیاد حکومت بریتانیای کبیر در هند استوار گردید.
دولت بریتانیا بر اثر شورشهای سال ۱۸۵۷ میلادی در هند، کمپانی هند شرقی بریتانیا را که گردانندهٔ هند بود منحل کرد و به این سرزمین خودمختاری داد. اما بین سالهای ۱۹۰۶ تا ۱۹۱۵، دولت بریتانیا ناچار شد که ادارهٔ بعضی از امور کشور را به مردم هند واگذار نماید. در این هنگام رهبر بزرگ جنبش استقلالطلبی هند، ماهاتما گاندی قیام کرد و علیه استبداد بریتانیا به مبارزه پرداخت.
سپس اختلاف | کل جهان به هند آمد. او از شمال غربی هند عبور کرد و استان باختر را ایجاد کرد اما نتوانست بیشتر حرکت کند زیرا ارتش وی میخواست به یونان برگردند. اندکی قبل، سربازان چاندراگوپتا مائوریا شروع به کنترل رودخانه گنگ کردند و به امپراتوری موریا تأسیس شد. امپراتوری موریا (سانسکریت: मौर्य राजवंश، مائوریا ریژاوانا) یک امپراتوری گسترده و قدرتمند در هند باستان بود که از سال ۳۲۱ تا ۱۸۵ قبل از میلاد تحت سلسله مائوریان بود که یکی از بزرگترین امپراتوریهای جهان در زمان خود بهشمار میآید. دولت توسط چاندراگوپتا مائوریا که یک پادشاه مستبد بود اداره میشود، که در درجه اول به ارتش متکی بود تا قدرت خود را تأیید کند. این کشور همچنین از بوروکراسی استفاده میکرد و حتی از یک سرویس پستی پشتیبانی میکرد. نوه چاندراگپتا، اشوکا، با تسخیر بیشتر هند امروزی، امپراتوری را به شدت گسترش داد. سرانجام او به بودیسم گروید و زندگی مسالمت آمیز را آغاز کرد که در آنجا او دین و روشهای انسانی را در سراسر هند ترویج کرد. امپراتوری موریا خیلی زود پس از مرگ آشوکا از هم پاشید و توسط مهاجمین کوشان از شمال غربی فتح شد و امپراتوری کوشان را تأسیس کرد.
هند بزرگ عنوانی تاریخی برای حوزه نفوذ فرهنگ هند است که شامل شبه قاره هند و بسیاری مناطق فراتر از آن در جنوب آسیا، آسیای میانه و جنوب شرق آسیا میشود. این حوزه فرهنگی عمدتاً متأثر از گسترش آیین هندو و آیین بودا از هند به آسیای جنوب شرقی، آسیای مرکزی و چین از طریق جاده ابریشم از قرون اولیه عصر تاریخی و گسترش سیستم نگارشی هندی مانند خط Pallava از سلسله پالاوا در جنوب هند به آسیای جنوب شرقی و خط Siddhaṃ به شرق آسیا از طریق امپراتوری گوپتا است. گسترش خط و به دنبال آن فرهنگ هندی توسط مسافران و معامله گران دریای بین سدههای ۵ تا ۱۵ صورت گرفت که با حاکمیت هند بر مناطق اطراف مصادف بود. از سوی غرب، هند بزرگ بیشتر با با ایران بزرگ در هندوکش و پامیر همپوشانی داشتهاست. در عصر اکتشاف، اصطلاح هند بزرگ بیشتر برای مکانهای مبهم اطراف هند مانند ایندیز به کار میرفت.
چین کلاسیک
سلسله ژو
از سال ۱۰۲۹ قبل از میلاد، سلسله ژو () تا ۲۵۸ پیش از میلاد در چین وجود داشته، حکومت کردهاست. سلسله ژو با دادن قدرت به اشراف محلی و تکیه بر وفاداری خود از یک سیستم فئودالی استفاده میکرد تا بتواند قلمرو بزرگ خود را کنترل کند. سرانجام، دولت ژو، شهرک نشینان را ترغیب به حرکت به دره رودخانه یانگ تسه کرد و بدین ترتیب پادشاهی میانه چین را ایجاد کرد.
دودمانی بود که پس از دودمان شانگ و پیش از دودمان چه این از سال ۱۰۴۶ پیش از میلاد تا ۲۵۶ پیش از میلاد در چین فرمان راند. مدت فرمانروایی دودمان ژو از همه دیگر دودمانهایی که در آن سرزمین فرمان راندند، بیشتر است؛ با این حال تاریخ فرمانروایی این دودمان کاملاً مشخص نیست. در این دوره، فلسفه چینی گسترش و توسعه یافت و فیلسوفان بزرگی چون کنفسیوس، لائوتزه و شانگ یانگ پیدا شدند. پایتخت فرمانروایان این دودمان هائوجینگ بود.
سلسله شین
شین شی هوانگ (، Shǐ Huángdì)، که آخرین | هند بزرگ یا حوزه فرهنگی هند (Greater India) عنوانی تاریخی برای حوزه نفوذ فرهنگ هند می باشد که شامل شبه قاره هند و بسیاری مناطق فراتر از آن در جنوب آسیا، آسیای میانه و جنوب شرق آسیا میشود. این حوزه فرهنگی عمدتاً متأثر از گسترش آیین هندو و آیین بودا از هند به آسیای جنوب شرقی، آسیای مرکزی و چین از طریق جاده ابریشم از قرون اولیه عصر تاریخی و گسترش سیستم نگارشی هندی مانند خط Pallava از سلسله پالاوا در جنوب هند به آسیای جنوب شرقی و خط Siddhaṃ به شرق آسیا از طریق امپراتوری گوپتا است. گسترش خط و به دنبال آن فرهنگ هندی توسط مسافران و معامله گران دریای بین سدههای ۵ تا ۱۵ صورت گرفت که با حاکمیت هند بر مناطق اطراف مصادف بود. از سوی غرب، هند بزرگ بیشتر با با ایران بزرگ در هندوکش و پامیر همپوشانی داشته است. در عصر اکتشاف، اصطلاح هند بزرگ بیشتر برای مکانهای مبهم اطراف هند مانند ایندیز به کار میرفت.
قرون وسطی در اروپا
در قرون وسطی در اروپا مفهوم «سه هند» رایج بود. هند بزرگ جنوب آسیا بود، هند کوچک قسمت شمالی جنوب آسیا را شامل میشد و هند میانه در نزدیکی منطقه خاورمیانه بود. عنوان هند بزرگ () حداقل از اواسط قرن ۱۵ استفاده شده است. این اصطلاح که به نظر میرسد با دقت به کار میرفت گاهی اوقات تنها به معنای شبه قاره هند بود. اروپاییها از انواع اصطلاحات از جمله هند بالا، هند بزرگ، هند خارجی و هند آبی (دریایی aquosa) برای توصیف شبه قاره هند استفاده میکردند.
اما در برخی از منابع اروپایی گستره هندوستان بزرگ از ساحل مالابار (امروزه کرالا) تا هندوستان ورای گنگ بوده است. تا سده ۱۴ میلادی، هندوستان ممکن بود به نواحی دریای سرخ، شامل سومالی و جنوب عربستان و اتیوپی هم اطلاق شود.
در اواخر قرن ۱۹ «هند بزرگ» اشاره به هندوستان (شمال غربی شبه قاره هند) میکرده است که شامل پنجاب و هیمالیا بود و بعدها این اصطلاح به هندوچین (از جمله برمه)، بخشهایی از اندونزی (یعنی جزایر سوندا، بورنئو و سولاوسی) و فیلیپین گسترش یافت.
از نظر زمینشناسی تکتونیکی مدل برخورد صفحه هند مفهوم هند بزرگ را شامل شبه قاره هند به علاوه یک مناطق شمالی تر آن میکند.
حکومتهای هندی شده
مفهوم حکومتهای هندی شده یا پادشاهیهای هندی شده نخستین بار توسط George Coedès,بر اسا نفوذ فرهنگهای هندوئیسم و بودیسم در مناطق چون بوتان، چامپا، Dvaravati, Funan, Gangga Negara, پاگان و مناطق دیگر به کار رفت. این پادشاهیهای مبتنی بر آئین هندو در فاصله قرن ۱ تا ۴ میلادی در جنوب شرقی آسیا ایجاد شدند و تنها رابطه آنها با هند به خاطر آئین هندو بود.
حوزه فرهنگی هند
استفاده از عبارت هند بزرگ برای اشاره به حوزه فرهنگی هند در دهه ۱۹۲۰ رایج شد؛ زمانی که عدهای از محققان بنگالی عضور انجمن هند بزرگ در کلکته شدند.
گسترش فرهنگ هندی
نفوذ هند در کشورهای جنوب شرقی آسیا به سده ۱ میلادی برمی گردد. راههای تجاری هند را به برمه، central and southern سیام، مالایا و سوماترا و جنوب کمبوجیه و چامپا و نیز جاوا وصل میکردند. آئین هندو و نمایندگیهای اداری هند در این مناطق شکل گرفتند. برای بیش از هزار | سرزمین اصلی جنوب شرق آسیا، که به عنوان شبهجزیره هندوچین یا هندوچین نیز شناخته میشود، بخش قارهای جنوب شرق آسیا است. این سرزمین در شرق شبهقاره هند و جنوب سرزمین اصلی چین قرار دارد و از غرب با اقیانوس هند و از شرق با اقیانوس آرام هممرز است. هندوچین شامل کشورهای کامبوج، لائوس، مالزی (به ویژه شبهجزیره مالزی)، میانمار (برمه)، تایلند و ویتنام است.
اصطلاح هندوچین (در اصل هندو-چین) در اوایل سده نوزدهم ابداع شد و بر تأثیر فرهنگی هند و چین بر این منطقه تأکید داشت. این اصطلاح بعداً به عنوان نام مستعمره هندوچین فرانسه (کامبوج، لائوس و ویتنام امروزی) پذیرفته شد.
فرهنگ
سرزمین اصلی آسیای جنوب شرقی در تضاد با ناحیه دریایی جنوب شرق آسیا است. این تفاوت بیشتر در سبک زندگی خشکی محور در هند و چین و سبک زندگی دریا محور در مجمعالجزایر مالایی و فیلییپین و همچنین خط تقسیم میان زبانهای آستروآسیایی، تای-کادای و چینی-تبتی (رایج در سرزمین اصلی جنوب شرق آسیا) و آسترونزیایی (رایج در ناحیه دریایی جنوب شرق آسیا، گرچه مالایی در سرزمین اصلی جنوب شرق آسیا نیز رایج است) است. زبانهای سرزمین اصلی منطقه زبانی جنوب شرقی آسیا را تشکیل میدهند و گرچه به چندین خانواده زبانی مستقل تعلق دارند، اما در طول تاریخ به هم نزدیک شدهاند و شباهتهای گونهشناختی مشترک بسیاری دارند.
کشورهای سرزمین اصلی جنوب شرق آسیا به مقادیر متفاوتی از فرهنگ هند و چین تأثیر پذیرفتهاند. برخی از فرهنگها مانند فرهنگ کامبوج، لائوس و تایلند عمدتاً تحت تأثیر هند و با نفوذ کمتری از چین قرار دارند. دیگر فرهنگها مانند ویتنام، بیشتر تحت تأثیر فرهنگ چینی هستند و تنها تأثیرات فرهنگی جزئی از هند (در ویتنام عمدتاً از طریق تمدن چامپا) پذیرفتهاند.
امروزه بیشتر این کشورها تأثیرات فرهنگی غربی را نیز نشان میدهند که در دوران امپریالیسم اروپایی در آسیا و استعمار در آسیای جنوب شرقی آغاز شد.
بهطور کلی، دین سرزمین اصلی جنوب شرق آسیا عمدتاً بودایی با جمعیت اقلیت مسلمان است. البته در مالزی، مسلمانان اکثریت را تشکیل میدهند و بوداییها در اقلیت هستند.
جستارهای وابسته
ناحیه دریایی جنوب شرق آسیا
منابع
برای مطالعهٔ بیشتر
History of the mountain people of southern Indochina up to 1945 (Bernard Bourotte, i.e. Jacques Méry, U.S. Agency for International Development, 195?
پیوند به بیرون
جاینامها در آسیا
جغرافیای جنوب شرق آسیا
شبهجزیرههای آسیا
مطالعات جنوب شرق آسیا
منطقههای تاریخی | حکومت مناندر اول که با پیشرفتهای تجاری و فرهنگی دوره یونانی–بودائیسم همراه بود را بنا نهاد و به بیشترین رشد و پیشرفت خود رسید.
شهر تاکسیلا (تاکشاشیلا) مرکز مهم آموزشی در دوران باستانی شد. بقایای شهر که در غرب اسلامآباد واقع هستند، یکی از مکانهای باستانشناسی عمده کشور است.
فتح پاکستان در ۷۱۲ میلادی
در سال ۷۱۲ میلادی، فرمانده عرب به نام محمد بن قاسم، سند و مولتان در جنوب پنجاب (پاکستان) را فتح کرد و بنای حکومتهای بعدی مسلمانان را که شامل حکومت غزنویان پادشاهی محمد غز پادشاهی (سلطان نشین) دهلی و حکومت موغال میشدند ایجاد کردند. در طول این دوره مروجان دینی صوفی نقش محوری را در تغییر دین اکثریت جمعیت منطقه به اسلام ایفا نمودند. انحطاط تدریجی حکومت مغول در اوایل قرن هجدهم موقعیتهایی را برای جمعیت افغانستان، بلوچها و سیکها برای اعمال قدرت و کنترل خود بر نواحی گستردهای را فراهم نهاد تا زمانی که کمپانی هند شرقی بریتانیا سلطه خود را بر جنوب آسیا گسترانید.
جنگ استقلال هند و پیامدها
جنگ استقلال هند در ۱۲۳۶ خورشیدی (۱۸۵۷ میلادی) آخرین نبرد مسلحانه منطقه ضد راج بریتانیا بود و زمینههای نبرد آزادی خواهانه غیرمسلحانه که توسط مجلس ملی هند رهبری میشد را بنا نهاد. با این وجود مسلم لیگ هند در نیمه دوم دهه ۱۹۳۰ در میان ارسی از نادیده گرفتن مسلمانان در سیاست به محبوبیت رسید در ۲۹ دسامبر ۱۹۳۰ خطابه مربوط به ریاست جمهوری علامه اقبال لاهوری خواهان ایجاد یک کشور مسلمان مجزا در شمال غربی و آسیای جنوب شرقی شد. محمد علی جناح تئوری دو ملت را حمایت کرد و لیگ مسلمانان را به سوی پذیرش «قطعنامه لاهور» مربوط به ۱۹۴۰ هدایت کرد که نهایتاً به ایجاد کشور پاکستان انجامید.
تشکیل پاکستان ۱۹۴۷
پاکستان در ۱۴ اوت ۱۹۴۷ با دو جناح دارای اکثریت مسلمان در قسمت شرقی و شمال غربی مناطق آسیای جنوبی تشکیل شد که توسط هند که اکثریت آن هندو بودند از هم جدا شد و از استانهای بلوچستان (پاکستان)، بنگلادش شرقی، استان مرزی شمال غرب، پنجاب غربی و سند تشکیل میشد. تقسیم هند تحت کنترل بریتانیا به شورشهای فرقهای منجر گردید.
در سراسر هند و پاکستان مخصوصاً جامو و کشمیر تب جنگ بالا گرفت و به اولین جنگ کشمیر (۱۹۴۸) منتهی شد که در آن پاکستان و هند هر یک قسمتهای عظیمی از کشمیر را تصرف کردند. پاکستان بعد از استقلال در ۱۴ اوت ۱۹۴۷ (همزمان با هند) اما همچنان بهطور رسمی مستقل نشده بود تا اینکه در ۲۳ مارس ۱۹۵۶ بهطور رسمی مستقل شد و ژنرال اسکندر میرزا به عنوان اولین رئیسجمهور هر دو بخش پاکستان غربی و شرقی (بعدها بنگلادش) برگزیده شد و در سال ۱۹۵۸ با کودتایی توسط ژنرال ایوب خان (۶۹–۱۹۵۸) برکنار شد. ژنرال ایوب خان در طول یک دوره ناآرامی داخلی و همچنین در دوره جنگ ۱۹۶۵ هند - پاکستان رئیسجمهور بود. جانشین او ژنرال یحیی خان (۷۱–۱۹۶۹) با طوفان - بهولا ۱۹۷۰ - مواجه شد که باعث مرگ ۵۰۰ هزار تن شد.
۱۹۷۱ تا ۱۹۹۹
تفرقههای اقتصادی و سیاسی در پاکستان شرقی (بنگلادش امروزی) منجر به سرکوبیها و تنشهای شدید سیاسی گردید، که نهایتاً به جنگ آزادسازی بنگلادش و جنگ ۱۹۷۱ هند و پاکستان و نهایتاً جدا شدن پاکستان شرقی به عنوان کشور | حسن هرزندی سیاستمدار ایرانی بود، که در دوره بیست و چهارم مجلس شورای ملی به عنوان نماینده مرند از استان آذربایجان شرقی در مجلس شورای ملی حضور داشت.
منابع
نمایندگان دوره بیست و چهارم مجلس شورای ملی | چاه حسین اسدیان یک منطقهٔ مسکونی در ایران است که در دهستان کرکوند واقع شدهاست.
جستارهای وابسته
فهرست شهرهای ایران
منابع
پیوند به بیرون
بازبینی گمر شهرهای ایران
مناطق مسکونی در شهرستان مبارکه | سینمای آسیا () صنایع فیلمسازی و فیلمهای تولید شده در قاره آسیا را گویند که گاهی سینمای شرقی هم گفته میشود. با این همه اغلب، این اصطلاح، به سینمای آسیای جنوبی، سینمای آسیای غربی، سینمای آسیای شرقی، سینمای آسیای جنوب شرقی و سینمای آسیای مرکزی گفته میشود. بر این اساس سینمای آسیای جنوبی به عنوان بخشی از سینمای خاورمیانه به همراه سینمای مصر طبقهبندی میشود. سینمای آسیای مرکزی هم اغلب یا با سینمای خاورمیانه دستهبندی شده یا مانند گذشته بخشی از سینمای شوروی طبقهبندی میشود. شمال آسیا هم که شامل سینمای روسیه و سیبری است، عموماً بخشی از سینمای اروپا در نظر گرفته میشود.
سینمای آسیای شرقی با سینمای ژاپن، چین، هنگ کنگ، تایوان و سینمای کره جنوبی شناخته میشود که البته شامل صنعت انیمه ژاپن و سینمای اکشن هنگ کنگ هم میشود. سینمای آسیای جنوب شرقی با سینمای فیلیپین، تایلند، اندونزی و دیگر کشورهای آسیای جنوب شرقی شناخته میشود. سینمای غرب آسیا با سینمای ایران، ترکیه، سینمای کشورهای عربی و یهودی شناخته میشود. سینمای آسیای جنوبی هم شامل سینمای هند، پاکستان و سینمای بنگلادش است.
جستارهای وابسته
فهرست سینماهای جهان
منابع
سینمای آسیا
سینما بر پایه قاره
هنر در آسیا
تاریخ سینما | مراسم چهارمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بهمن ۱۳۶۵ در تهران برگزار شد.
آثار منتخب
منابع
کتاب سال ایران | عبدالسمیع لیوانی سیاستمدار ایرانی بود، که در دوره بیست و چهارم مجلس شورای ملی به عنوان نماینده کردکوی از استان گلستان در مجلس شورای ملی حضور داشت.
منابع
نمایندگان دوره بیست و چهارم مجلس شورای ملی |