sentences
stringlengths 47
13.9k
| labels
stringclasses 54
values |
|---|---|
Personalizm chrześcijański kluczem Soboru Watykańskiego II W czasie obrad Soboru Watykańskiego II bp karol Wojtyła podkreślał, że personalizm chrześcijański (personalismus christianus) stanowi klucz dla doktryny dogmatycznej, moralnej i społecznej Kościoła. Osoba ludzka jest bowiem podmiotem w relacji do Boga i bliźnich. Bp karol Wojtyła domagał się na Soborze Watykańskim II odzyskania katechumenatu kościoła dla formacji wiary, jasnej zasady personalizmu w rozstrzygnięciach dogmatycznych, moralnych i społecznych oraz podjęcia personalizmu chrześcijańskiego jako relacji Kościoła do współczesnego świata. Sobór Watykański II widziany od wewnątrz – zdaniem Jana Pawła II – był przede wszystkim „Soborem personalistycznym”. | nauki teologiczne |
Warunki hydrogeologiczne złoża wapieni i margli Latosówka-Rudniki w Rudnikach koło Częstochowy Cementownia Rudniki znajduje się w miejscowości Rudniki koło Częstochowy. Na jej potrzeby prowadzona jest eksploatacja a nieodległej Kopalni Latosówka. Intensywny drenaż poziomu górnojurajskiego związany z wydobyciem powoduje zmianę układu hydrodynamicznego rejonu, wytwarzając oparty na Warcie lej depresji. Planowane zwiększenie wydobycia spowoduje dalszą rozbudowę strefy zdepresjonowanej, głównie ku północy i zachodowi, zwiększając oszacowany drogą modelowania matematycznego dopływ do systemu odwadniania kopalni. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Poznanie Boga w mistyce spekulatywnej Mistrza Eckharta Artykuł jest prezentacją najważniejszych rysów teologii apofatycznej Mistrza Eckharta, która jest mocno zakorzeniona w myśli Pseudo-Dionizego Areopagity. Autor ukazuje swoistą dialektykę poznawalności i niepoznawalności Boga, ilustrując to obficie przykładami z Eckhartowych Kazań. W tekście został poruszony także inny, niezwykle istotny problem, a mianowicie relacji zakorzenionej w neoplatonizmie henologicznej wizji rzeczywistości Eckharta do chrześcijańskiej nauki o Trójcy Świętej. Autor przytacza tu opinię Marie-Anne Vannier, że Eckhart jest „wirtuozem teologii trynitarnej”, ale dodaje, że zawsze pozostawia on tu miejsce dla przeżywania Tajemnicy. | nauki humanistyczne |
Wpływ preparatów mikrobiologicznych na glebę oraz wzrost i rozwój roślin Powszechnie stosowane w rolnictwie konwencjonalne metody ochrony roślin przyczyniły się do zakwaszenia gleb oraz zmniejszenia stopnia jej żyzności, czego skutkiem jest degradacja środowiska. Obecnie prowadzone są liczne badania mające na celu ograniczenie chemizacji rolnictwa, poprzez wprowadzenie do obrotu handlowego efektywnych biologicznie preparatów, będących alternatywą konwencjonalnych środków ochrony roślin. Ich celem jest ochrona roślin przed patogenami oraz korzystny wpływ na ich wzrost i rozwój. Biopreparaty znalazły zastosowanie w uprawach ogrodniczych i rolniczych, przyczyniając się do zwiększenia przyswajalności pierwiastków trudnodostępnych dla roślin, a także zapobiegania procesowi gnicia gleby oraz polepszenia jej warunków próchnicotwórczych. Na rynku dostępnych jest wiele preparatów mikrobiologicznych, które mogą być aplikowane doglebowo, a także dolistnie. Przykładem mogą być te, które zawierają w swoim składzie bakterie wiążące azot atmosferyczny. Symbiotyczne bakterie brodawkowe znajdujące się w składzie preparatów mikrobiologicznych przyczyniają się do asymilacji azotu z powietrza i dostarczają go w formach przyswajalnych dla roślin bobowatych, dla których jest on trudno przyswajalny. Na rynku dostępne są również preparaty mikoryzowe charakteryzujące się korzystnym wpływem na wzrost i rozwój roślin, a także przyczyniające się do ich ochrony przed patogenami. Kolejnymi są: szczepionki przygotowane na bazie grzyba z rodzaju Trichoderma sp., który poprzez produkcję antybiotyków oraz enzymów degradujących ścianę komórkową patogena przyczyniają się do ochrony roślin. Kolejnymi preparatami mikrobiologicznymi, które znalazły zastosowanie w uprawie roślin są Azotobakteryna i Fosfobakteryna. W skład tych szczepionek wchodzą drobnoustroje zaopatrujące glebę w trudno przyswajalne formy fosforu lub azotu. Duże zainteresowanie, szczególnie w rolnictwie ekologicznym, wywołują preparaty entomopatogenne, w skład których wchodzą mikrobiologiczne insektycydy przyczyniające się do ograniczenia liczebności szkodliwych owadów. Kontrowersyjnym preparatem mikrobiologicznym, ze względu na szerokie spektrum działania, jest dostępna na rynku szczepionka EM (Efektywne Mikroorganizmy), w skład której wchodzą odpowiednio wyselekcjonowane szczepy mikroorganizmów, które zdaniem niektórych autorów wywierają pozytywny wpływ na cech morfologiczne roślin oraz właściwości podłoża. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Kto tak naprawdę witał Jezusa w Jerozolimie? Relacje Ewangelistów i autorów staropolskich apokryfów Nowego Testamentu – analiza porównawcza Artykuł poświęcony jest recepcji dokonanej przez autorów staropolskich apokryfów Nowego Testamentu w zakresie zachowania tłumu podczas triumfalnego wjazdu Jezusa do Jerozolimy. Przeprowadzona została na początku analiza tekstów kanonicznych, po czym autor opracowania odniósł się do sposobu recepcji przedstawienia bohatera zbiorowego w staropolskich apokryfach. Autorzy tych tekstów starali się o dokładne przedstawienie wydarzenia, uwzględniając przy tym wiele elementów przekazu ewangelistów, dodając niejednokrotnie własne spostrzeżenia lub włączając w narrację wątki apokryficzne. | nauki teologiczne |
Odporność na degradację gleb leśnych miasta Lublina Celem pracy była ewaluacja odporności gleb leśnych miasta na degradację związaną z intensywną antropopresją poprzez oznaczenie ich buforowości. Badaniami objęto sześć profili glebowych zlokalizowanych w dwóch kompleksach leśnych położonych w obrębie miasta Lublina, w nawiązaniu do profili reperowych. Zgromadzony materiał reprezentował gleby płowe lessowe oraz rdzawe piaszczyste. W próbkach glebowych określono podstawowe właściwości. Buforowość określono metodą Arrheniusa. Ustalono, że gleby płowe cechuje większa pojemność buforowa (odporność na zakwaszenie i alkalizację) w porównaniu do gleb rdzawych. Decydującym czynnikiem warunkującym zdolności buforowe gleb jest charakter mineralnej części gleby. Odniesienie badań leśnych gleb miejskich do profili reperowych sugeruje, że w obrębie aglomeracji następuje degradacja środowiska glebowego. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Syn jako rozdarta zasłona. Misteria Jezusa w ujęciu J. Ratzingera–Benedykta XVI Kwestią objawienia prawdy o Bogu przez Wcielonego Syna zajmowało się w dziejach chrześcijaństwa wielu teologów. Ale prezentowane tu tezy J.Ratzingera/Benedykta XVI – Ojciec widziany dzięki "rozdarciu zasłony" Syna - interpretowane w aspekcie wyzwań teologiczno-kulturowych najnowszych, są oryginalne i wyjątkowe na tle teologii systematycznej ostatnich stu lat. Poznanie teologiczne jest tu metodologicznie ściśle wiązane z naśladowaniem Jezusa. Akcentuje nierozerwalną i wzajemną zależność naukowej teologii z chrześcijańską praxis, chrystologicznej hermeneutyki z egzystencjalną postawą wiary. Intelektualne i duchowe zrozumienie tajemnicy Jezusa zależy od zażyłości z Nim i na tej drodze rośnie: tylko Syn może pokazać Ojca, ponieważ Go zna w sposób, który definiuje Jego egzystencję jako Syna. Wewnątrztrynitarna rozmowa z Ojcem – modlitwa Syna, Jego synostwo-posłuszeństwo znajduje w historii swój cielesny wyraz, a człowieczeństwo Jezusa, którego kulminacją staje się krzyż, pozostaje Jego modlitwą. Ziemskie życie i Pascha Jezusa wprowadza w ludzkie, niejasne pojęcie Boga doświadczenie miłującego Ojca, czyniąc tym samym bieg dziejów definitywnie sensownym i spełnionym, a wiarę zasadną. | nauki teologiczne |
Obrazy, funkcje i znaczenie kobiet w Apokalipsie Jana Do grona głównych bohaterów Janowej Apokalipsy należą kobiety. Ich obrazy, funkcje i znaczenie w tekście wizjonera z Patmos stanowią przedmiot niniejszego studium w ujęciu synchronicznym. Autor artykułu wykazuje, że horyzont egzegetycznych dociekań, oprócz występujących w Księdze Objawienia rzeczowników γυνή (kobieta, żona) oraz νύμφη (panna młoda, oblubienica), poszerza użycie skontrastowanych elementów symboliki kobiecej i metaforyki małżeńskiej. Popularnym motywom ze styku judaizmu i świata grecko-rzymskiego Jan nadał nowe znaczenie. Budują one obraz upersonifikowanego Kościoła, który walczy z upostaciowionym złem i triumfuje jako Oblubienica Baranka. | nauki teologiczne |
Współpraca zespołu terapeutycznego w opiece nad pacjentem z rozpoznaniem choroby Alzhaimera. Prezentacja przypadku Wstęp. Według klasyfikacji ICD 10 przez otępienie rozumiemy zespół objawów psychopatologicznych spowodowany uszkodzeniem mózgu o charakterze przewlekłym lub postępującym, w którym zaburzone są wyższe czynności korowe tj. pamięć, myślenie, orientacja, rozumienie, liczenie, zdolność uczenia się, język i ocena. Poza osłabieniem funkcji poznawczych obserwujemy także wtórne zaburzenia nastroju, trudności interpersonalne oraz zmiany zachowania. Otępienie wpływa na podstawowe aktywności życiowe pacjenta i zmienia życie całej rodziny. Wraz z zaburzeniami pamięci dochodzi do zaburzeń funkcjonowania w zakresie mycia się, ubierania, jedzenia, dbania o czynności higieniczne i fizjologiczne [1]. Cel. Praca pokazuje specyfikę choroby Alzhaimera oraz zwraca uwagę na problemy jakie pojawiają się podczas leczenia chorego z otępieniem. Podkreśla ponadto konieczność zapewnienia pacjentowi kompleksowej opieki gdzie pacjent zajmuje centralne miejsce a podmiotami stają się lekarz i pielęgniarka. Prezentacja przypadku. Opis przypadku dotyczy 68 letniej pacjentki chorującej na chorobę Alzhaimera. Praca porusza także podstawowe problemy z jakimi spotyka się personel podczas opieki nad chorym z otępieniem. Dyskusja. Holistyczne podejście do leczenia choroby Alzhaimera uwzględniać powinno pomoc nie tylko samemu pacjentowi, ale także członkom jego rodziny. Na nich bowiem spoczywa ciężar opieki nad chorym i często niewspółpracującym rodzicem. Niezmiernie ważnym aspektem staje się wzajemna współpraca całego zespołu terapeutycznego skupiającego rodzinę, lekarzy, pielęgniarki, terapeutów zajęciowych, pracowników socjalnych oraz psychologów. Wnioski. Pacjent z chorobą Alzhaimera jest całkowicie zależny od osób sprawujących nad nim opiekę. Kompleksowa pomoc wpływa na jakość życia osób z rozpoznaniem otępienia, pomaga im w walce z przewlekłą i postępującą chorobą. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Wpływ nawożenia potasem na plon nasion oraz zawartość i jakość tłuszczu nagietka lekarskiego (Calendula officinalis L.) Olej nasion nagietka lekarskiego zawiera izomery kwasu linolenowego, tj. kwas α- i β-nagietkowy, i może być wykorzystywany w przemyśle farmaceutycznym oraz chemicznym. W latach 2012–2013 przeprowadzono doświadczenie polowe, którego celem było określenie wpływu zróżnicowanych dawek potasu (0, 30, 60, 90, 120 kg K∙ha-1) na plon nasion, zawartość oleju i skład kwasów tłuszczowych trzech odmian nagietka lekarskiego: ‘Tokaj’, ‘Orange King’ i ‘Persimmon Beauty’. Nawożenie potasem dodatnio wpłynęło na liczbę wytwarzanych przez roślinę koszyczków kwiatowych oraz na plon nasion, przy czym badane odmiany różniły się wymaganiami w stosunku do potasu. U odmiany ‘Persimmon Beauty’ istotny wzrost plonu w porównaniu z obiektem kontrolnym uzyskano stosując dawki 30 i 60 kg K·ha-1 , zaś ‘Tokaj’ i ‘Orange King’ wymagały większych dawek: 60 i 90 kg K·ha -1 . Na dalsze zwiększanie ilości potasu rośliny nagietka nie reagowały istotną zwyżką plonu. W dwuletnim okresie najwyższy średni plon nasion wydała odmiana ‘Orange King’ (1,83 t·ha-1 ), a najniższy – ‘Persimmon Beauty’ (1,58 t·ha -1). Jakość nasion poszczególnych odmian była zróżnicowana: wysoką zawartością tłuszczu charakteryzowały się nasiona ‘Orange King’ i ‘Tokaj’ (średnio 20,7 i 19,9%), zaś olej ‘Persimmon Beauty’ miał najwyższy udział kwasów α- i β-nagietkowego (53,36%). Nawożenie potasem nie miało wpływu na zawartość tłuszczu w nasionach i skład kwasów tłuszczowych, natomiast cechy te w znacznym stopniu zależały od warunków pogodowych w czasie wzrostu roślin i dojrzewania nasion. | nauki rolnicze |
Wypowiedzi Stolicy Apostolskiej na temat znaczenia praktyki spowiedzi w odnawianiu żywotności wiary Kościoła Sakrament pokuty i pojednania jest uprzywilejowanym narzędziem duszpasterskim Kościoła, przez które wierni, spotykając Chrystusa udzielającego łaski miłosierdzia, odnawiają swoje życie duchowe, zapalają się w miłości do Boga i uczą się ofiarnej służby wobec bliźnich. Przez odpuszczenie grzechów chrześcijanin zyskuje nadzieję nowego życia i staje się świadkiem zmartwychwstania, przez co wnosi w życie Kościoła dynamizm włączania się w odnowę świata zgodnie z planem Boga. Niniejszy artykuł przedstawia liczne zachęty Stolicy Apostolskiej wyrażane przez ojców Soboru Watykańskiego II oraz papieży Pawła VI, Jana Pawła II, Benedykta XVI i Franciszka, którzy niestrudzenie powracają do tego tematu i proponują świeckim i duchownym korzystanie z sakramentu pokuty jako drogi wzrastania w wierze i miłości. | nauki teologiczne |
Automatyczna ocena jakości oprysku na podstawie śladów kropel przy użyciu komputerowej analizy obrazu W pracy przedstawiono możliwość automatycznej oceny jakości oprysku roślin na podstawie obrazu śladu pokrycia papierka wodnoczułego cieczą roboczą. Opisano podstawowe zasady początkowego przetwarzania (binaryzacji) zeskanowanych obrazów w sposób minimalizujący możliwość utraty informacji przed przystąpieniem do właściwej ich analizy. Dysponując binarnym obrazem śladu pokrycia można wyznaczyć, poza powszechnie obliczanym stopniem pokrycia, inne parametry oceny: indeks pokrycia (w pionie i w poziomie) oraz współczynnik izotropii pokrycia. Przy pomocy tych parametrów można dokładniej określić jakość oprysku. Wszystkie te parametry charakteryzujące jakość oprysku są obliczane w sposób matematyczny, czyli obiektywnie i powtarzalnie. | nauki rolnicze |
Funkcja spowiednika i realizacja sakramentalnej posługi wobec duchowych potrzeb ludzi młodych Sakrament pokuty i pojednania to wielki dar dla Kościoła. W nim człowiek otrzymuje pojednanie z Bogiem i z Kościołem, w nim doznaje oczyszczenia i formuje swoją osobowość chrześcijanina, doskonaląc rozwój swoich nadprzyrodzonych cnót i życia duchowego. Pomocą dla niego na tej drodze jest spowiednik. W duchu swojego powołania pełni on posługę Dobrego Pasterza na wzór Chrystusa, o czym uczy nas Katechizm Kościoła katolickiego (KKK 1465). Zadaniem, jakie spoczywa na spowiedniku, jest troska o lud mu powierzony i postawa sługi, który pochyla się nad nędzą drugiego człowieka. Posługa miłosierdzia, jaką podejmuje spowiednik, zawsze powinna mieć na celu dobro bliźniego. Dlatego wszystkie wskazówki udzielane penitentowi powinny być tak dostosowane, aby w jak największym stopniu odpowiadały jego wiekowi i stanowi. W niniejszym artykule omówiono obowiązki i kompetencje kapłana, a także wymagania co do sakramentu pokuty. Następnie ukazano znaczenie tychże kompetencji w realizacji posługi sakramentalnej pośród ludzi młodych z uwzględnieniem ich oczekiwań i problemów. | nauki teologiczne |
U źródeł założycielskiego mitu polskiego romantyzmu, czyli jak jest zrobiona antologia „Walka romantyków z klasykami” Formuła „walki romantyków z klasykami” wciąż powraca w rozprawach historycznoliterackich dotyczących początków polskiego romantyzmu. Stefan Kawyn, twórca antologii Walka romantyków z klasykami, wydanej w 1963 r., szeroko wykorzystując batalistyczną metaforykę, przedstawił konfrontację dwóch prądów, odbywającą się w czasopismach, prywatnej korespondencji i wierszach. Legenda walki, sięgająca korzeniami trzeciej dekady XIX w., w pracy Kawyna została wzmocniona i wzbogacona o nowe egzemplifikacje. Niniejszy artykuł prezentuje, w jaki sposób skonstruowano tę antologię: w polu uwagi znajdują się problemy selekcji i organizacji materiału, struktura tomu, komentarze edytorskie. | nauki humanistyczne |
O natchnieniu, Bożym objawieniu i prawdzie Biblii w duszpasterstwie Artykuł koncentruje się na dokumencie opublikowanym w 2014 roku przez Papieską Komisję Biblijną zatytułowanym Natchnienie i prawda Pisma świętego. Słowo, które od Boga pochodzi i mówi o Bogu, aby zbawić świat. Celem tej publikacji było dotarcie do kapłanów, ludzi studiujących Biblię, a także do wiernych świeckich. Odkrywając prawdę biblijną, każdy może lepiej zrozumieć siebie, stworzenie i Boga. Każdy może solidnie wzrastać w swojej wierze. Według dokumentu Boże natchnienie objawia się nam, gdy czytamy Pismo Święte. Na kartach Biblii możemy spotkać samego Boga. Przesłanie płynące w Biblii wyjaśnia prawdę o Bogu, człowieku, naszym zbawieniu i o świecie. Chociaż zawiera ona pewne elementy nauki czy historii, nie jest źródłem poznania naukowego ani kroniką historycznych faktów. Poza tym musimy zawsze uwzględniać gatunek i styl starożytnych autorów. Dokument może mieć znaczący wpływ na pracę duszpasterską, pomagając ludziom zainteresować się Biblią i znaleźć odpowiedzi na wiele pytań. | nauki teologiczne |
WYBRANE PARADOKSY PEDAGOGIKI CHRZEŚCIJAŃSKIEJ PODSTAWĄ JEJ TOŻSAMOŚCI W tekście podjęto się prezentacji wybranych paradoksów pedagogiki chrześcijańskiej przyjmując, iż paradoksy chrześcijaństwa stanowią podstawę tożsamości tejże pedagogiki. Autorka wyjaśnia znaczenie terminów: „paradoks” i „pedagogika chrześcijańska”. Przywołuje też rozumienie zasadniczych celów wychowania chrześcijańskiego. Następnie omawia podstawowe dla tożsamości pedagogiki chrześcijańskiej paradoksy: Wcielenia, Tajemnicy Boga, która stworzyła człowieka do więzi z Nią samą, pedagogii chrześcijaństwa jako religii krzyża i zmartwychwstania, chrześcijańskiej obecności w świecie. W trzeciej części artykułu, korzystając głównie z przesłania Benedykta XVI i nauczania ks. Luigi Giussaniego, charakteryzuje trzy główne paradoksy współczesności. Są to: paradoks mentalności, która rości sobie prawo do mówienia o Bogu z pominięciem Chrystusa, paradoks ograniczenia znaku do pozoru i paradoks redukcji serca do sentymentu. Zakończenie zawiera próbę udokumentowania tezy głównej, mówiącej o związku przedstawionych paradoksów z tożsamością pedagogiki chrześcijańskiej. | nauki społeczne |
Akty duchowe osobowego przeżycia śmierci w świetle nauki Ladislausa Borosa Na podstawie Borosowskiej analizy aktów woli, poznania, spostrzegania, przypominania i miłości można dojść do stwierdzenia, że śmierć stanowi szczytowy moment rozwoju ludzkiej osoby, w którym to momencie następuje intensyfikacja owych aktów duchowych człowieka, co z kolei skłania go do podjęcia ostatecznej decyzji wyboru Boga. Śmierć jest więc dla naszego teologa realizacją pełni człowieczeństwa i możliwością podjęcia decyzji życiowej. Podjęcie zaś takiej decyzji dokonującej się w momencie śmierci, jest osiągnięciem najwyższej duchowej dojrzałości. Śmierć zatem jest najwyższym aktem osobowym, najważniejszym aktem ludzkiej świadomości i wolności, co wyraźnie akcentuje Boros w swej filozoficzno-teologicznej wizji. | nauki teologiczne |
Zastosowanie nawigacji satelitarnej w badaniach dynamiki pojazdów samochodowych Dotychczas w badaniach dynamiki pojazdów samochodowych wykorzystywane były złożone tory pomiarowe, w skład których wchodziły różnego rodzaju urządzenia i czujniki. Rozwój systemów nawigacji satelitarnej umożliwia zastosowanie w badaniach pojazdów nowego typu aparatury. W niniejszym artykule pokrótce scharakteryzowano tradycyjny tor pomiarowy oraz omówiono nowoczesna aparaturę badawcza VBOX, oparta na odbiorniku nawigacji satelitarnej nowej generacji. Porównane zostały przebiegi charakterystycznych parametrów ruchu pojazdu, uzyskane za pomocą przedmiotowej aparatury i tradycyjnego toru pomiarowego. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Zmiany wydajności źródeł w Wierzchowiskach w latach 1970–2012 (Roztocze Zachodnie) W opracowaniu przedstawiono zmiany wydajności dwu zespołów źródeł w Wierzchowiskach, położonych na obszarze Roztocza Zachodniego, dających początek górnej Sannie. Podstawą opracowania były własne pomiary wydajności wykonywane od 1970 r., uzupełnione danymi publikowanymi. Średnia wydajność, obliczona z ponad 190 pomiarów wykonanych w latach 1959–2012, wynosiła w źródłach Dworskich 48,0 dm3• s–1, a w Stokach 128,7 dm3• s–1. Zmiany wydajności obu źródeł były zbliżone, z dominacją rytmu wieloletniego. Reakcja źródeł na zasilanie, podobnie jak i stanów wód podziemnych poziomu roztoczańskiego, następuje po dłuższym okresie występowania wysokich lub niskich opadów atmosferycznych. W ujęciu miesięcznym, nie stwierdzono bezpośrednich relacji między zasilaniem i wydajnością źródeł. Jest to efekt powolnego przepływu wody opadowej przez grubą strefę aeracji, w której część stropową tworzą osady lessu eolicznego. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Wpływ dodatku nanorurek węglowych na hydrodynamikę membran polimerowych Oczyszczanie wody ze szkodliwych związków może się odbywać za pomocą różnych metod, między innymi adsorpcji (wymiany jonowej), dezynfekcji chemicznej, sedymentacji czy technik membranowych. Większość z tych procesów jest mało efektywna oraz wymaga dużych nakładów energetycznych, co generuje dodatkowe koszty, dlatego też konieczne jest usprawnienie istniejących już metod oczyszczania wód. W pracy przedstawiono modyfikację ultrafiltracyjnych membran polimerowych (CA) za pomocą nanorurek węglowych (CNTs). Dzięki właściwościom CNTs można zwiększyć strumień permeatu. W przeprowadzonych badaniach membrany przygotowywano zgodnie z wcześniej opracowaną własną preparatyką i wzbogacano różną ilością nanorurek węglowych. Membrany były wytwarzane metodą inwersji faz, następnie sprawdzano je w procesie ultrafiltracji (UF). | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Benchmarking w dokumentacji cen transferowych – wybrane aspekty Przedsiębiorstwa często wykonują transakcje ze swoimi podmiotami powiązanymi. Jeżeli przekroczą z nimi w 2017 r. 2 mln euro przychodów (kosztów) rachunkowych, będą zobligowane do sporządzenia dokumentacji cen transferowych za rok 2017. W przypadku przekroczenia kwoty 10 mln euro podatnicy dodatkowo będą musieli przeprowadzić analizę danych porównawczych. Może ona odbywać się poprzez porównanie wewnętrzne lub zewnętrzne. Benchmarking wewnętrzny ma za zadanie wspomagać tzw. porównanie wewnętrzne poprzez gromadzenie odpowiednich danych oraz ich systematyzację. Natomiast benchmarking zewnętrzny powinien być wykorzystany w przypadku transakcji (innych zdarzeń) wykonywanych pomiędzy innymi (niezależnymi) podmiotami. Celem artykułu jest przedstawienie możliwości wykorzystania benchmarkingu w analizie danych porównawczych. Realizacja tak postawionego celu wiązała się z wykorzystaniem krytycznego przeglądu literatury i przepisów prawnych jako metod badawczych. | nauki społeczne |
Metodyka oceny zasobów dyspozycyjnych wód leczniczych rejonu Muszyny na podstawie modelowania w systemie ArcGIS i GMS GMS i ArcGIS zostały użyte do zbudowania wielowarstwowego regionalnego modelu rejonu Muszyny. Model konceptualny przygotowany w środowisku ArcGIS został przetransponowany do numerycznego modelu GMS. Rozpoznano lokalny i regionalny system przepływu w ośrodku szczelinowo-porowym w utworach fliszu w obszarze górskim. Lecznicze wody mineralne są związane z obszarami drenażu regionalnego systemu przepływu. Trójwymiarowy (3D) model numeryczny umożliwił ocenę zasobów dyspozycyjnych wód mineralnych i współwystępujących wód zwykłych. Taki model wydaje się być dobrym narzędziem prowadzenia racjonalnej eksploatacji wód podziemnych w skomplikowanym systemie krążenia wód zwykłych i mineralnych. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Aktualne kierunki rozwoju technologii radiacyjnych – podsumowanie konferencji ICARST 2022 Trwająca przez ponad dwa lata pandemia COVID-19 znacząco wpłynęła na współpracę środowiska naukowego, ograniczając kontakty wyłącznie do spotkań online, pomimo realizowania nieprzerwanie przez wiele centrów naukowych prac badawczych. Konferencja Second International Conference on Applications of Radiation Science and Technology (ICARST), która odbyła się w dniach 22-26 sierpnia 2022 r. w Wiedniu, organizowana jako jedna z pierwszych po pandemii w formie hybrydowej cieszyła się ogromnym zainteresowaniem. Naukowcy z całego świata prezentowali najnowsze osiągnięcia z zakresu wykorzystania akceleratorów, źródeł promieniowania γ, radioznaczników i promieniowania rentgenowskiego w badaniach i zastosowaniach przemysłowych. W niniejszej pracy przedstawiono aktualne kierunki rozwoju technologii radiacyjnych na podstawie doniesień prezentowanych podczas konferencji ICARST. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Deformacje przed- i pokonsolidacyjne w skałach osadowych terygenicznej strefy przejściowej PZt (cechsztyn/pstry piaskowiec dolny) na obszarze synkliny grodzieckiej, Sudety: interpretacja procesowa oraz implikacje regionalne Na obszarze synkliny grodzieckiej, wschodniej części synklinorium północnosudeckiego osady najwyższego cechsztynu są reprezentowane przez mułowce i bardzo drobnoziarniste piaskowce, które płynnie i w sposób ciągły przechodzą w typowe osady pstrego piaskowca. Utwory te należą do terygenicznej strefy przejściowej PZt, której najwyższą część budują heterolity falowe.Wheterolitach wyróżniono strefę licznych deformacji przed- i pokonsolidacyjnych. Deformacje przedkonsolidacyjne posiadają liczne cechy charakterystyczne dla sejsmitów, natomiast geneza deformacji pokonsolidacyjnych nie jest jednoznaczna i wymaga dalszych badań. Strefa deformacji stanowi ważny poziom korelacyjny na obszarze synkliny grodzieckiej, który jest także obserwowany w analogicznych osadach monokliny przedsudeckiej w rejonie Głogowa i Rudnej. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Wydatek – koszt uzyskania przychodów Podatki są nieodzownym elementem funkcjonowania każdego przedsiębiorstwa. Podatki są z jednej strony głównym źródłem dochodów państwa, z drugiej zaś jednym z najważniejszych czynników determinujących decyzje przedsiębiorców (podatników). Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza pojęcia kosztu (używanego w literaturze, w naukach ekonomicznych, zasadach rachunkowości, a przede wszystkim w prawie podatkowym). Autorzy artykułu wskazują na problem definicji, odmienności i sprzeczności jej rozumienia, istniejący zarówno w nauce, jak i praktyce. Brak precyzyjnych zasad, w szczególności odnoszących się do kosztów uzyskania przychodów, jest zdaniem autorów jedną z istotnych przyczyn uznawania polskiego systemu podatkowego za skomplikowany, a tym samym powodujący problemy i spory na linii aparat skarbowy–podatnik. Metodami badawczymi wykorzystanymi w niniejszym opracowaniu były analiza zapisów ustawowych, metoda opisu, dedukcji i syntezy. | nauki społeczne |
Więźba dachowa na ul. Szewskiej 49 we Wrocławiu. Jej charakterystyka i znaczenie w kontekście historycznej sztuki ciesielskiej Przedmiotem opracowania jest więźba dachowa znajdująca się nad budynkiem na ul. Szewskiej 49 we Wrocławiu. Celem podjętych badań architektonicznych była analiza obecnego zadaszenia, pochodzącego z połowy XIX wieku. Specyficzne rozwiązania konstrukcyjne zostały porównane z wiedzą zawartą w historycznych podręcznikach budowlanych. Znaczna część tej konstrukcji ma jednak widoczne ślady wtórnego użycia. Dzięki szczegółowej analizie wielkości budulca i sposobu jego obróbki, a także systemu ciesielskich znaków montażowych czy złącz ciesielskich wyodrębniono dwa wcześniejsze układy konstrukcyjne. Liczba zachowanych elementów pozwoliła na hipotetyczną rekonstrukcję obydwu więźb. Były to ustroje storczykowe o bardzo dużej rozpiętości wiązarów. Wykonane badania dendrochronologiczne dowiodły, że pochodzą one z lat siedemdziesiątych XIV wieku. Są to zatem jedne z nielicznych zachowanych elementów będących przykładami konstrukcji ciesielskich średniowiecznej architektury świeckiej Wrocławia. | sztuka |
Współczynnik rozcieńczenia serum masła a konsystencja masła Zaobserwowany systematyczny spadek twardości masła wraz ze wzrostem średnicy ziaren w momencie zakończenia zmaślania (Chwiej[1]), a jednocześnie wykazana odwrotna zależność między średnicą ziaren masła i wielkością współczynnika rozcieńczenia serum masła (Pijanowski et al. [11,12]) dało podtawę do przeprowadzenia studiów w kierunku bliższego zbadania wartości wymienionego współczynnika jako także swego rodzaju wskaźnika konsystencji masła. | nauki rolnicze |
Hiszpańskie edycje Hymnów religijnych Jana Dantyszka jako narzędzie autokreacji wydawcy Edycje hiszpańskie dziełka Dantyszka Hymni aliquot ecclesiastici (Kraków 1548), opublikowane wiele lat po śmierci autora staraniem jego zięcia Diego Graciána de Alderete, w istocie nie są przedrukiem edycji krakowskiej, lecz kompilacją trzech druków: Hymni aliquot ecclesiastici (1548), Dantyszkowego poematu De nostrorum temporum calamitatibus (1530) oraz Genethliacon dla Dantyszka pióra Caspara Ursinusa (1522). Gracián, uzupełniając je przedmową o charakterze panegirycznym oraz znacząco ingerując w tekst poematu Ursinusa i w teksty wstępne, zaczerpnięte z pierwotnych edycji, konstruuje z nich pomnik wybitnych dokonań oraz świadectwo nieskazitelnej moralności teścia. | nauki humanistyczne |
Oddziaływanie przemysłu spożywczego na środowisko w Polsce Celem badań było przedstawienie zakresu oddziaływania przemysłu spożywczego na środowisko
w Polsce. Przeprowadzono analizę danych statystycznych za lata 2000-2012, dotyczących głównych form
presji, tj.: wykorzystania wody, emisji ścieków, emisji zanieczyszczeń powietrza oraz ilości wytwarzanych
odpadów. Wyniki badań pokazały, że najbardziej uciążliwymi dla środowiska branżami przemysłu spożywczego
w 2012 roku były: w zakresie ilości wykorzystywanej wody – przemysł mleczarski i produkujący
napoje, w zakresie emisji ścieków – przemysł mleczarski, w odniesieniu do ilości emitowanych zanieczyszczeń
powietrza – przemysł cukrowniczy, natomiast pod względem ilości generowanych odpadów – przemysł
cukrowniczy i produkujący napoje. | nauki rolnicze |
Wpływ mikronizacji na morfologię i właściwości fizykochemiczne nasion owsa Owies jest cennym źródłem błonnika pokarmowego, nienasyconych kwasów
tłuszczowych, galaktolipidów, składników mineralnych oraz białek. Zbadano wpływ intensywności i czasu mielenia na wielkość, kształt i właściwości fizykochemiczne nasion owsa.
W celu scharakteryzowania morfologii i struktury molekularnej badanego materiału zastosowano skaningową przejściową mikroskopię elektronową oraz spektroskopię w zakresie średniej
podczerwieni. Omówiono zależności między czasem mielenia, wymiarami cząstek i zmianami
profili spektralnych w podczerwieni. Wykazano, że materiał o znacznie zmniejszonych wymiarach cząstek ma kształt quasi-sferyczny i regularny. Mikronizacja wpływa na zrywanie polisacharydowych międzycząsteczkowych wiązań wodorowych oraz wiązań C-O-C, co powoduje
powstawanie mniej uporządkowanych i krótszych łańcuchów polisacharydowych. Mikronizacja może poprawić niektóre właściwości użytkowe nasion owsa jako składnika żywności | nauki medyczne i o zdrowiu |
Zagrożenia zdrowotne związane ze stosowaniem syropu wysokofruktozowego w produkcji żywności Syrop wysokofruktozowy jest powszechnie stosowany w wielu
produktach spożywczych, głównie w napojach i słodyczach,
czy nawet produktach mięsnych i przetworach mlecznych,
częściowo wypierając sacharozę. Pełni w nich funkcję
teksturotwórczą, nadaje smak i aromat, a także przedłuża
trwałość. Wyniki badań wskazują, że powszechne stosowanie
syropu fruktozowego i związane z tym wysokie spożycie fruktozy
zwiększa ryzyko rozwoju wielu chorób. Długoterminowe
negatywne skutki mogą obejmować zmiany poziomu hormonów
insuliny i leptyny, zmiany apetytu oraz metabolizmu
wątrobowego, prowadząc do rozwoju insulinooporności, cukrzycy,
otyłości i chorób układu sercowo-naczyniowego. | nauki rolnicze |
Kierunki modernizacji wybranych gospodarstw rodzinnych W pracy przedstawiono zbiorcze wyniki badań techniczno-ekonomicznych, prowadzonych
w Instytucie Technologiczno-Przyrodniczym w latach 2009–2012 w 53 wybranych
gospodarstwach rodzinnych o powierzchni 8–150 ha˖UR. Zestawiono wyniki badań terenowych za 2009 i za 2010 r. oraz wyniki projektów modernizacji na 2015 r. i prognoz
rozwoju gospodarstw do 2020 r. Stwierdzono, że wybrane gospodarstwa nadal będą
powiększać powierzchnię swoich UR i obsadę zwierząt. Ich jednostkowe przychody (tys.
zł˖ha-1) nie będą zwiększać się, a jednostkowe rozchody zmniejszą się, tym samym
zwiększą się jednostkowe dochody w tys. zł˖ha-1, zwłaszcza w zł za godzinę pracy własnej
członków rodziny. Zmniejszać się będzie wartość odtworzeniowa posiadanych środków
technicznych, których średni okres trwania będzie się skracał – z 27,64 lat w 2009 r. do 24,50 lat w 2020 r. | nauki rolnicze |
Zanik obecności zakonników franciszkańskich w diecezji sandomierskiej po 1864 roku Władze carskie dokonały w 1864 r. kasaty klasztorów w Królestwie Polskim. W diecezji sandomierskiej zostały skasowane klasztory: Bernardynów w Kazanowie, Opatowie i Radomiu, Franciszkanów konwentualnych w Smardzewicach i Zawichoście oraz Franciszkanów-Reformatów w Rytwianach, Sandomierzu i Solcu. Nie został skasowany klasztor Bernardynów w Paradyżu (Wielkiej Woli). W 1870 r. władze carskie przesiedliły Reformatów z klasztoru w Jędrzejowie (diecezja kielecka) do klasztoru w Wysokim Kole. Tak więc na terenie diecezji ostatecznie były dwa klasztory franciszkańskie zachowane od kasaty: Bernardynów w Paradyżu i Reformatów w Wysokim Kole. Liczba zakonników systematycznie się zmniejszała z powodu zgonów, zakazu przyjmowania nowicjuszy oraz przechodzenia niektórych zakonników do pracy duszpasterskiej w parafiach. To sprawiło, że klasztor w Wysokim Kole przestał istnieć z chwilą śmierci ostatniego zakonnika w 1891 r., a klasztor w Paradyżu został za-mknięty w 1893 r. W 1899 r. zmarli dwaj dawni bernardyni, którzy w tym czasie byli już se-kularyzowani i pracowali w duszpasterstwie parafialnym jako księża diecezji sandomierskiej. Na nich zakończyła się obecność dawnych zakonników, którzy zostali sekularyzowani. Przy kościołach klasztorów skasowanych w 1864 r. władze carskie zostawiały jednego lub dwóch zakonników dla odprawiania nabożeństw. Ostatni z takich zakonników zmarł w 1911 r. i z tą chwilą zakończyła się obecność zakonników franciszkańskich w diecezji sandomierskiej. | nauki teologiczne |
Fenomenologia między internalizmem i eksternalizmem. Sformułowanie problemu Artykuł jest próbą stworzenia teoretycznej płaszczyzny dialogu pomiędzy fenomenologią i filozofią współczesną w odniesieniu do problemu internalizmu-eksternalizmu. Za Romanem Ingardenem argumentuje się, że należy wypracować adekwatne pytanie o ten problem, aby móc go właściwie zrozumieć. Analizy zawęża się przy tym do dwóch form debaty internalizmu z eksternalizmem, a mianowicie do semantyki i filozofii umysłu. Na gruncie fenomenologii Husserla bez trudu można wskazać podstawowe intuicje, które utwierdzają przekonanie, że filozofia ta może traktować o omawianym problemie. Korzystając z terminologii fenomenologicznej, ostatecznie formułuje się pytania o możliwy internalizm i eksternalizm w projekcie filozoficznym autora „Badań logicznych”. Pytania te jednak sugerują, że fenomenologia nie daje się w całości zdefiniować ani jako internalizm, ani jako eksternalizm. | nauki humanistyczne |
Analiza procesu peletowania słomy zbożowej oraz zasadności dodawania otrąb zbożowych na przykładzie wybranego zakładu produkcyjnego Analizowano proces peletowania słomy zbożowej w zakładzie produkującym
pelety ze słomy dla czterech kombinacji średnicy otworów sita w młynie 8 mm i 10 mm oraz
średnicy otworów w matrycy granulatora 8 mm i 12 mm. Najkorzystniejsze warunki pracy
dla zespołu peletujacego wykazano dla wariantu IV tj. zestawu sita w młynie o średnicy
8 mm z otworami matrycy granulatora 12 mm, kiedy uzyskano najwyższą wydajność granulatora 1100 kg h-1, najniższe natężenie prądu 115 A oraz najlepszą jakość peletów. Zauważono, że dla tych ustawień zarówno praca młyna jak i granulatora przebiegała prawidłowo. Zastosowanie 10% dodatku otrąb zbożowych do procesu peletowania obniżyło średnie natężenie prądu granulatora o ok. 5%, wyraźnie poprawiło jakość peletów jednakże nie było uzasadnione ekonomicznie, powodując wzrost kosztów peletów o 25,4%. | nauki rolnicze |
Zmiany pamięci o II wojnie światowej w Polsce Artykuł oparty jest w dużym stopniu na wynikach badań ankietowych prowadzonych od wielu lat przez OBOP–CBOS. Podkreślona jest w nim zmiana pamięci zbiorowej po 1989 r., od kiedy to następowało powiększanie się dysonansu wynikającego z przekonania o ogromnym wkładzie Polaków w pokonanie faszyzmu (co szczególnie podkreślano wcześniej) a korzystaniem z owoców tego zwycięstwa. Następowało też przywracanie do powszechnej pamięci wiedzy o zbrodniach popełnionych przez Związek Radziecki (17 września, deportacje, Katyń) oraz przez przedstawicieli innych narodów, co owocowało usuwaniem pomników polsko-radzieckiego braterstwa broni. W kontekście popularyzacji wiedzy o zbrodniach na Wołyniu warto jednak podkreślić, że 64 proc. ankietowanych (2018 r.) uważało, że pojednanie pomiędzy Ukraińcami a Polakami jest możliwe. Bardziej dostrzega się też ofiary wśród obywateli polskich różnych narodowości, choć w przypadku współudziału Polaków, wiedza ta jest przyjmowana z trudnościami (Jedwabne). W końcu artykułu sygnalizuje się regionalne różnice w pamięci zbiorowej oraz pomiędzy różnymi grupami społecznymi, zwłaszcza elitą i resztą. | nauki humanistyczne |
Migracje wewnętrzne na pobyt stały w makroregionie południowo-zachodnim w latach 2002–2017 Głównym celem opracowania koncentruje się będzie na rozpoznaniu wartości interpretacyjnej i wnioskowej migracji wewnętrznych na pobyt stały z uwzględnieniem ich kierunku. Analizowane dane obejmują okres 2002–2017 a pochodzą z internetowej bazy danych Demografia GUS. W opracowaniu dokonano rozpoznania zjawiska migracji wychodząc od ujęcia ogółem, przez ujęcie klasyczne, ostatecznie do ukazania wielkości i kierunków przemieszczeń. Ukazując wielkość i kierunki przemieszczeń posługiwano się sumaryczną, wartością migracji w badanym okresie. Podejście to określono mianem „agregatowego”. Pozwoliło ono na identyfikację zlewni i obszarów atrakcyjności migracyjnej. Jakkolwiek obszary te są silnie zbliżone co do ich rozciągłości przestrzennej to zróżnicowane ze względu na wielkość i zasięg głównych strumieni migracji. Migracje wewnętrzne na pobyt stały jawią się jako dobry identyfikator urbanizacji stref podmiejskich i kształtowania powiązań funkcjonalnych miasto–obszar wiejski–miasto. | nauki społeczne |
Oblicza natury ludzkiej. Studia i rozprawy, red. Piotr Duchliński, Grzegorz Hołub, Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna „Ignatianum" i Wydawnictwo WAM, Kraków 2010, ss. 506. Książka zawiera 25 tekstów zgrupowanych w trzech częściach. Całość poprzedza odredakcyjny wstęp Piotra Duchlińskiego, który syntetycznie i interesująco wprowadza w problematykę książki. | nauki humanistyczne |
Procesy adsorpcyjne w tworzeniu hybrydowych układów do kontrolowanego uwalniania preparatów farmaceutycznych Przedstawiono możliwości wytwarzania układów hybrydowych do kontrolowanego uwalniania środków farmakologicznych przy wykorzystaniu nośników hydrożelowych i struktury w skali mikro i nano. Szczególną uwagę zwrócono na wytwarzanie takich układów w procesie adsorpcji, korzystając z nośnika chitozanowego. Przedstawiono modele opisujące stan równowagi oraz kinetykę w procesie sorpcji substancji modelowych. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Konserwacja zabytkowych obrazów na kanwie z perforowanego papieru oraz oleodruku z sukienką ze zbiorów Muzeum w Raciborzu W latach 2011-2012 Muzeum w Raciborzu przeprowadziło konserwację dwóch obrazów religijnych Słodkie Serce Jezusa MR-E 1313 i Matka Boska Królowa Korony Polskiej KMP-E 125 oraz oleodruku Matka Boska z Dzieciątkiem MR-E 1397, pochodzących z przełomu XIX/XX wieku. Są to ciekawe przykłady konserwacji obiektów składających się z wielu rodzajów materiałów, w których dominującym elementem jest papier – perforowany karton, papier drukarski. W zabytkach występują suszone rośliny, nici wełniane i aksamitne, metalowe sprężynki, tkanina, złocone dekory wykonane z tłoczonej tektury. Konserwację przeprowadziła Katarzyna Wawrzyniak-Łukaszewicz. Prace konserwatorskie polegały na dezynfekcji obiektów, powierzchniowym oczyszczeniu z brudu i kurzu, sklejeniu pęknięć oraz rekonstrukcji brakujących elementów. Do każdego obiektu wykonano passe-partout, aby zabezpieczyć wszystkie wypukłe elementy obrazów oraz pudła ochronne wykonane z bezkwasowych materiałów. | sztuka |
Analiza zysków ciepła z helioaktywnych elementów w budynku o konstrukcji szkieletowej System zysków bezpośrednich ze słońca w budynkach mieszkalnych polega na maksymalnym pozyskiwaniu promieniowania słonecznego przenikającego przez okna i inne przeszklone przegrody. Najpowszechniejszymi systemami do biernego pozyskiwania ciepła są: okna, przegrody akumulacyjno kolektorowe, ogrody zimowe. Celem pracy była analiza trzech przyjętych rozwiązań materiałowo-konstrukcyjnych służących do biernego pozyskiwania ciepła słonecznego w modelowym budynku o konstrukcji szkieletowej pod kątem jego zapotrzebowania na energie grzewczą. Zakres badań obejmował wykonanie dokumentacji technicznej oraz niestacjonarną analizę energetyczną budynku. Jako kryterium rozstrzygające o wyborze najkorzystniejszego systemu biernego pozyskiwania energii słonecznej został przyjęty wskaźnik ilości energii którą można zaoszczędzić na 1 m2 powierzchni użytkowej budynku. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że najefektywniejszym systemem pozyskującym energię cieplną ze słońca są duże przeszklenia okienne na południowej ścianie budynku. Dzięki zastosowaniu takiego rozwiązania można ograniczyć zużycie energii grzewczej w budynku modelowym nawet o 14% przy jego prawidłowej lokalizacji względem stron świata. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Prazasada jedności według błogosławionego Jana Pawła II Przedstawiając pozytywny wykład nauki objawionej o Bogu Jedynym w Trzech Osobach, bł. Jan Paweł II wydobywa z niej prawdę o zasadniczej jedności całego stworzenia. Jedność ta, jako pewna zasada istnienia, musi mieć swoje odniesienie do Stwórcy. To Trójjedyny jest prazasadą, wzorem i źródłem jedności całego stworzenia, które biorąc swój początek w akcie stwórczym, w różny sposób i w różnym stopniu wskazuje na przymioty Boga, aż po „odwzorowanie”, czyli Jego obraz, którym jest osoba ludzka. | nauki teologiczne |
Analiza porównawcza funkcjonalności przedsiębiorstw według „Katalogu Branżowego – Napędy i Sterowanie” w latach 2019-2020 W artykule zamieszczono wyniki analizy porównawczej funkcjonalności polskich firm działających na rynku techniki w latach 2019 i 2020. Skupiono się na ofertach katalogowych w poszczególnych branżach, m.in. w hydraulice, pneumatyce, napędach i automatyce. Wykonana analiza porównawcza uwzględnia ilościowe i jakościowe aspekty, wynikające ze zgromadzonych danych. Opracowanie przedstawia dynamikę zmian w danym okresie oraz wnioski z przeprowadzonych badań. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Dwugłos o poznańskim Studiu Filmów Animowanych Artykuł dotyczy tego studia zarówno jako instytucji, która w ciągu trzydziestu kilku lat funkcjonowała w różnych systemach ekonomicznych i w różnych formach organizacyjno-prawnych, jak i jako zespołu twórczego, dzięki któremu powstawały i powstają filmy. Jego autorami są: Ewa Sobolewska, producent filmowy, związana ze studiem od początków jego istnienia, a od kilkunastu lat jego prezes, i Jan Zamojski, pracownik naukowy i scenarzysta, związany ze studiem jako pomysłodawca adaptacji i autor scenariuszy filmów z cyklu 14 bajek z królestwa Lailonii Leszka Kołakowskiego. Artykuł napisany jest z pozycji badań kultury produkcji, wyznaczonej przez J.T. Caldwella, przy przyjęciu tzw. perspektywy emic i wykorzystaniu narzędzia wywiadu narracyjnego. Zawiera część metodologiczną oraz wypowiedzi autorów, które powstały jako komentarze do zagadnień, jakie przedstawili sobie nawzajem. Narracje te są świadectwami wrażeń zarówno z okresu koncepcyjnego pracy nad filmem jak i z planu filmowego i zawierają także ogólniejsze autorefleksje dotyczące roli scenarzysty i roli producenta w powstawaniu filmu oraz roli poznańskiego Studia Filmów Animowanych w kulturze filmowej, w tym także w jej lokalnym wymiarze. | nauki humanistyczne |
Prawda (o) płci – odkrywana czy tworzona? Prawda nigdy nie przestanie fascynować człowieka, gdyż przeczuwa on, że jest ona gwarantem wolności. Tylko w świetle prawdy (przez prawdziwe poznani) można stwierdzić, że jest się autentycznie wolnym. Zarówno doświadczenie empiryczne jak i ludzka intuicja potwierdzają ewangeliczną maksymę o wolności płynącej z poznania prawdy: „Poznacie prawdę a prawda was wyzwoli” (J 8,32). W artykule autor poszukuje odpowiedzi na pytanie o „prawdę płci”. Odpowiedź na to pytanie jest bardzo ważna zwłaszcza w kontekście ideologii gender. Czy istnieją jedynie kulturowe interpretacje płci, czy też istnieje „prawda płci” jak coś wpisanego w naturę osoby, coś uprzedniego wobec ludzkiego poznania i ludzkiej woli? Pytamy zatem, czy prawda płci jest odkrywana czy może, jak twierdzą niektórzy, tworzona? | nauki teologiczne |
Wplyw dodatku sruty z szarlatu na wartosc wypiekowa handlowej maki pszennej Do badań użyto mąkę pszenną handlową typu 650 i 850 oraz nasion szarłatu (Amaranthus sp.) spożywczego ze zbioru w latach 1995 i 1996, dostarczone przez PHU Szarłat w Łomży. Nasiona szarłatu ześrutowano i dodawano do mąki pszennej w ilościach 2,4, 6 i 8%.
Dodatek śruty z szarłatu spowodował wzrost zawartości białka ogółem. Przy 4% udziale tej śruty w mieszance zmniejszała się zawartość glutenu mokrego, liczba sedymentacji i liczba opadania. Określając właściwości reologiczne ciasta stwierdzono, że dodatek śruty z szarłatu korzystnie wpływał na wodochłonność mąki i wartość walorymetryczną. Ponadto wykazano wzrost początkowej i końcowej temperatury kleikowania oraz lepkości kleiku mącznego przy zwiększającym się udziale śruty. Pieczywo pszenne i z dodatkiem śruty z szarłatu miało prawidłowy wygląd i dobrą jakość. Dodatek śruty nie zmieniał objętości i nadpieku chleba, a poprawiał porowatość miękiszu. | nauki rolnicze |
Torbiel ogonowo-jelitowa i niezwykle rzadki przypadek torbieli ogonowogonowo-jelitowej z obecnością raka gruczołowego, śluzowego u 73-letniej kobiety leczonej jako ropniak pośladka z przetoką Autorzy przedstawiają u 73 letniej kobiety torbiel ogonowo-jelitową przestrzeni pozaodbytniczej, która uległą zezłośłiwieniu. Już w trzecim roku życia była leczona, jako przetoka ropna pośladka prawego, która się okresowo uaktywniała. W 2016roku zgłosiła się do Poardni Chirurgicznej w Gorlicach z olbrzymim ropniakiem pośladka prawego z przetoką ropną . Na oddziale chirurgicznym w Gorlicach operacyjnie usunieto ropniak o ścianach dobrze ukształtowanych razem z przetoką. Torbiel zawierała ponad litr ropy. Po wygojeniu w bliźnie pojawiłą się przetoka śluzowa .Badaniem histologicznym rozpoznano retrocecal cyst hamartoma z komórkami mucinos adenocarcinoma. W czasie następonego pobytu chorej w szpitalu po wykonaniu rezonansu magnetycznego stwierdzono resztkowa zmianę w okolicy przedkrzyżowej sięgająca do trzeciego kręgu krzyżowego. Zmianę usunięto radykalnie potwierdzoną badaniem histopatologicznym. U chorej nawrotu nie zaobserwowano. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Potencjał węglowodorowy węgli Górnośląskiego Zagłębia Węglowego Górnośląskie Zagłębie Węglowe tworzy nieckę o trójkątnym zarysie, wypełnioną węglonośnymi utworami karbonu górnego. Jest to zagłębie typu orogenicznego, uformowane w zapadlisku przedgórskim. W Zagłębiu występują dwa typy genetyczne węgla, odzwierciedlające pierwotny materiał roślinny oraz wpływ redukcyjnych lub utleniających warunków środowiska sedymentacji: węgle humusowe i węgle sapropelowe. Ilościowy stosunek mas cząsteczek nieparzystych do parzystych w łańcuchu molekularnym n-alkanów (wskaźnik CPI) oraz stosunek izoprenoidów pristanu do fitanu (Pr/Ph) są parametrami stosowanymi do różnicowania środowisk utleniających i beztlenowych. Na podstawie uzyskanych wskaźników analitycznych dokonano kompleksowej oceny jakości węgli w zakresie ich typu genetycznego, chemizmu środowiska sedymentacji oraz stopnia przeobrażenia termicznego. W ocenie stopnia dojrzałości badanych typów węgla najbardziej wiarygodne wydają się być pomiary refleksyjności witrynitu R(o). Wartości refleksyjności R(o) określone dla węgli sapropelowych wskazują, że znalazły się one w stadium katagenezy w stopniu przeobrażenia odpowiadającym fazie okna ropnego, natomiast węgle humusowe osiągnęły stopień dojrzałości odpowiadający zaawansowanym przemianom katagenetycznym. Analizę generowania węglowodorów oparto na założeniach modelu wolumetrycznego, podstawą którego są parametry geochemiczne uzyskane z pirolizy metodą Rock-Eval w zakresie zawartości węgla organicznego TOC (% wag.) i wskaźnika wodorowego HI (mg HC/g TOC) w odniesieniu do gęstości skały p (g . cm-3) dla dowolnych typów kerogenu. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Domeny błonowe komórek eukariotycznych i prokariotycznych i ich udział w przekazywaniu sygnału Błona komórkowa komórek eukariotycznych jest niejednorodna i charakteryzuje się obecnością domen nazywanych tratwami błonowymi. Są to liczące kilka nanometrów dynamiczne skupiska sfingolipidów, cholesterolu i wybranych białek, zwłaszcza palmitoilowanych, które wyodrębniają się z otaczającego je środowiska glicerofosfolipidów. Labilne nanodomeny zlewają się w większe struktury, platformy sygnałowe, stabilizowane przez interakcję z cytoszkieletem podbłonowym w czasie aktywacji szeregu receptorów zaangażowanych w reakcje wrodzonej i nabytej odporności. Paradoksalnie, niektóre wirusy i bakterie wykorzystują tratwy błonowe jako miejsca inwazji/opuszczania komórek gospodarza. Z drugiej strony, w błonie bakterii wykryto rejony, w których także skupiają się wybrane białka sensorowe i enzymy, co sugeruje udział domen błony bakteryjnej w procesach przekazywania sygnału. Skład lipidowy bakteryjnych domen błonowych jest słabo poznany, a rolę w ich formowaniu przypisuje się białku flotylinie. Heterogenna organizacja błony komórkowej jest zatem zachowanym ewolucyjnie sposobem zapewnienia właściwej przestrzennej organizacji receptorów oraz białek i lipidów biorących udział w ich kaskadach sygnałowych, która stała się szczególnie istotna dla funkcjonowania komórek układu odpornościowego człowieka i zwierząt. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Wplyw przechowywania nowych odmian dyni olbrzymiej [Cucurbita maxima] na wybrane parametry skladu chemicznego Celem pracy było określenie podstawowego składu chemicznego owoców nowych odmian dyni olbrzymiej oraz przeprowadzenie badań przechowalniczych Materiał doświadczalny stanowiły dwa nowe mieszańce dyni olbrzymiej (‘Justynka’ i 958) oraz jedna tradycyjnie uprawiana odmiana Bambino. Owoce pochodziły z pola doświadczalnego „Wolica” Katedry Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin SGGW. Zbiór owoców przeprowadzono 21 września 2005 roku. Badania przeprowadzono bezpośrednio po zbiorze (I) oraz w trzech terminach przechowywania: II – po 4 tygodniach, III – po 8 tygodniach i IV – po 12 tygodniach od zbioru owoców. Dynie przechowywano początkowo w tunelu foliowym, a następnie w chłodni. Temperatura przechowywania wynosiła ok. 10°C, a wilgotność powietrza 75%. Zawartość suchej substancji i ekstraktu w nowych odmianach dyni olbrzymiej była ponad 2-krotnie większa niż w tradycyjnej odmianie Bambino. Bezpośrednio po zbiorze zawartość cukrów w badanych odmianach różniła się, jednak po 12 tygodniach przechowywania nie stwierdzono statystycznie istotnych różnic. Spośród przebadanych odmian Justynka zawierała najwięcej karotenoidów ogółem i β-karotenu, natomiast Bambino najmniej. Nasłonecznione strony owoców dyni olbrzymiej były bogatsze w suchą substancję, ekstrakt, cukry ogółem, karotenoidy ogółem i β-karoten w porównaniu ze stronami zacienionymi podczas uprawy. | nauki rolnicze |
Zróżnicowanie przestrzenne wniosków złożonych w ramach działania PROW 2007-2013 "Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw" W odniesieniu do województw oraz 314 biur powiatowych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
(ARiMR) w Polsce przeprowadzono analizę przestrzenną wniosków złożonych w ramach działania PROW 2007-2013
„Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw”. Wykorzystano trzy wskaźniki przedstawiające liczbę wniosków w przeliczeniu
na 1000 mieszkańców obszarów wiejskich oraz udziały w ogólnej liczbie podmiotów gospodarczych według rejestru
REGON i w ogólnej liczbie gospodarstw rolnych. Wykazano silne zróżnicowanie przestrzenne tego działania PROW,
związane z oddziaływaniem uwarunkowań przyrodniczych i pozaprzyrodniczych (historycznych i urbanizacyjnych). | nauki rolnicze |
Charakterystyka hydrogeochemiczna wód leczniczych Rabki-Zdroju Wody lecznicze Rabki-Zdroju są znane i cenione już od dawna. Są to wody mineralne, głównie typu chlorkowo-sodowego, jodkowe oraz zawierające brom. Geneza wód chlorkowych występujących w obrębie utworów fliszu Karpat jest skomplikowana i ciągle dyskusyjna. Niniejszy artykuł przedstawia wstępne wyniki obliczeń równowagi hydrogeochemicznej wód leczniczych Rabki-Zdroju. Do realizacji pracy wykorzystano modelowanie hydrogeochemiczne, które przeprowadzono przy użyciu programu komputerowy WATEQ4F. Stwierdzono, że minerałami decydującymi o równowadze hydrogeochemicznej wód leczniczych Rabki-Zdroju są chalcedon, grupa skaleni i illit. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Badania nad częściowym rozkładem fosforytu (metodą PAPR) z zastosowaniem kwasu siarkowego i fosforowego Przedstawiono wyniki badań nad wpływem różnych czynników, przy częściowym rozkładzie surowca fosforowego, na zawartość fosforu w produkcie nawozowym. Uwzględniono wpływ rodzaju, stężenia i ilości kwasu mineralnego oraz uziarnienia surowca na zawartość poszczególnych form fosforanów oznaczonych zgodnie z Rozporządzeniem (WE) nr 2003/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z 13.10.2003 r. w sprawie nawozów dotyczącym metod badań zawartości fosforanów w nawozach sztucznych. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Podmiot creatio continua − aspekt eklezjalny Podmiotem creatio continua jest Bóg, w chrześcijaństwie Bóg Trójjedyny. Fundamentalnie natura boska, Osoby Boskie: Ojciec, Syn i Duch Święty, który w logice wewnętrznego życia Trójcy jest trzeci, a wobec świata najbardziej bezpośredni. Specyfika personalna trzeciej Osoby Boskiej predysponuje do aktywności, do kreatywności, do wzbudzania w stworzeniach kreatywnej mocy i stwórczego działania. Duch Święty rozwija i jednoczy, tworzy wnętrze bytów, wiąże je ze sobą i umacnia więź ze Stwórcą.
Ciągłe stwarzanie zakodowane jest w akcie stwórczym i współbrzmi z działaniem Opatrzności, która też jest dziełem całej Trójcy, a wtórnie również dziełem ludzi: jednostek i społeczeństw.
Uczestniczenie w dziele stwórczym jest proporcjonalne do wzrastania w świętości, a tym samym do bycia osobą. Byty stworzone personalizują siebie poprzez uczestniczenie w creatio continua, a uczestnicząc w tym dziele personalizują się. Dokonuje się to na drodze aktywności intelektu, woli oraz uczuć.
W centrum ciągłego stwarzania znajduje się Jezus Chrystus, jako Bóg i jako człowiek. | nauki teologiczne |
Techniczne i technologiczne parametry produkcji rzepaku ozimego Celem badań było określenie, które ze stosowanych technologii, z uwzględnieniem regionu produkcji, są technicznie i ekonomicznie najbardziej przydatne. Badania prowadzone były w latach 2001 – 2003. Obejmowały one liczbę roślin które przezimowały, uzyskane plony, zużycie paliwa, nakłady pracy, koszty produkcji (materiałów, surowców i eksploatacji maszyn). Do oceny technologii przyjęto dwie grupy z podziałem na podgrupy. Pierwsza grupa to technologie tradycyjne z tradycyjnym przygotowaniem roli oraz z nawożeniem obornikiem i bez nawożenia obornikiem, druga grupa to technologie z płytkim przygotowaniem roli do siewu czyli technologia uproszczona i uproszczona z nawożeniem pod redlicę wykonanym przy siewie. Z przeprowadzonych badań wynika, że różnice w kosztach, nakładach pracy i plonowaniu przy produkcji rzepaku ozimego w badanych technologiach tradycyjnych i uproszczonych nie były istotne. | nauki rolnicze |
Wulkanoklasty dolnokarbońskich formacji skalnych Pomorza Zachodniego W dolnokarbońskich formacjach Pomorza Zachodniego występują interesujące pod względem petrograficznym osady zawierające fragmenty skał wulkanicznych (tzw. wulkanoklasty). W ten specyficzny materiał obfitują przede wszystkim piaskowce karbonu dolnego. Wulkanity są jednak obecne praktycznie we wszystkich typach skał osadowych karbonu dolnego tej strefy. W artykule przedstawiono próbę klasyfikacji klastów wulkanicznych obecnych w turnejskich skałach strefy tektonicznej Koszalin–Chojnice. Kryterium ich wyróżnienia stanowiły przede wszystkim cechy strukturalne wulkanitów. Przeprowadzony podział wyłonił trzy główne zespoły wulkanoklastów. Zidentyfikowano fragmenty skał o strukturze: pełnokrystalicznej – mikrofelsytowej; pełnokrystalicznej, łączącej cechy struktury granofirowej, poikilitowej i sferolitycznej oraz półkrystalicznej – dendrytowej. Obserwowano także klasty, które w obrębie tego samego ziarna łączyły różne typy strukturalne. Skałami macierzystymi dla wulkanoklastów były kwaśne skały wylewne z grupy porfirów kwarcowych i bezkwarcowych (ryolit–dacyt). | nauki ścisłe i przyrodnicze |
O prezentacji kartograficznej wyników badań map poznawczych Autor omawia metody prezentacji kartograficznej, stosowane najczęściej do ilustracji wyników badania map poznawczych, tzn. poznawczych reprezentacji przestrzeni. W artykule zostały wyróżnione i opisane dwa nurty badań: strukturalny, wywodzący się z badań strukturyzacji przestrzeni K. Lyncha i ewaluatywny, wywodzący się z badań preferencji przestrzennych P. Goulda. Zostały także omówione najważniejsze problemy metodologiczne każdego z tych nurtów, związane z prezentacją kartograficzną wyników badań. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Możliwości opracowania map w programie MapInfo Professional 10.5 z wykorzystaniem wybranych metod prezentacji kartograficznej W artykule zanalizowano i oceniono możliwości opracowania map z zastosowaniem wybranych form prezentacji kartograficznej w jednym z programów typu GIS - MapInfo Professional. Kolejno omówiono opracowane w programie mapy kropkowe, izoliniowe, sygnaturowe, chorochromatyczne oraz mapy zasięgów. Podjęto próbę zweryfikowania poprawności rozwiązań metodycznych zastosowanych w programie i opisanych w podręcznikach użytkownika programu MapInfo. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Wychowanie w rodzinie źródłem kapitału społecznego Celem artykułu jest ukazanie roli rodziny jako źródła kapitału społecznego. Z omówionych w opracowaniu funkcji rodziny wynika, iż jest ona instytucją, która wyposaża jednostkę w zdolności i umiejętności społecznego funkcjonowania, czyli w kapitał społeczny, i sama ów kapitał tworzy oraz jest jego dysponentem. Proces edukacyjno-wychowawczy, w efekcie którego tworzy się kapitał społeczny, kulturowy i ludzki, tkwi w zdolności do właściwego przygotowywania kolejnych pokoleń do życia w przyszłym społeczeństwie. Istotne dla budowania kapitału społecznego są takie czynniki, jak: współpraca, zaufanie, umiejętność współdziałania, wzajemne zrozumienie. Jednym z ważnych czynników w tym procesie są postawy rodzicielskie. Warunkiem właściwej realizacji celów edukacyjno-wychowawczych rodziny jest posiadana wiedza i doświadczenie rodziców. | nauki społeczne |
Wybrane z ZDM, częśc XIII Prezentowany wybór obejmuje dłuższe artykuły z tomu 38. (rok 2006) oraz krótkie notki o artykułach i książkach z numerów 4, 5 oraz 6 (tom 36, 2004). | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Klauzule generalne w prawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji Przedmiotem artykułu są klauzule generalne w prawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Autor przyjmuje, iż klauzula generalna może być rozumiana dwojako. Po pierwsze, jako norma wynikająca z przepisu upoważniającego podmiot stosujący prawo do oparcia swojego orzeczenia na kryterium pozaprawnym. Po drugie, jako sam zwrot nieostry. Konieczność klauzuli generalnej w prawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji wynika z niemożliwego do precyzyjnego ustalenia wszystkich możliwych postaci nieuczciwych działań przedsiębiorców na rynku w celu pozyskania klientów dla swoich towarów (usług). | nauki społeczne |
Zachowania żywieniowe uczniów szkoły podstawowej w opinii dzieci i ich rodziców Celem pracy było porównanie opinii uczniów i ich rodziców dotyczących zachowań żywieniowych zbadanych dzieci.
Przebadano 97 uczniów klas czwartych i 87 rodziców tych dzieci. Narzędziem badawczym w pracy był kwestionariusz,
wypełniany oddzielnie przez rodziców i uczniów, zawierający pytania na temat: liczby i częstości spożywania przez dzieci
posiłków w ciągu dnia, częstości spożywania przez dzieci produktów typu fast food oraz korzystania z produktów oferowanych
w sklepiku szkolnym. Badanie wykazało, że opinie rodziców na temat zachowań żywieniowych ich dzieci nie odpowiadają
rzeczywistości. Ważnym miejscem kształtowania prozdrowotnych zachowań dzieci i młodzieży staje się środowisko szkolne,
w którym konieczna jest zmiana polityki żywieniowej w tym: metod i zakresu nauczania zasad racjonalnego żywienia, poprawa
organizacji posiłków wydawanych w szkołach, korzystna zmiana asortymentu produktów spożywczych oferowanych
w sklepikach szkolnych oraz systematyczne szkolenie osób mających wpływ na zachowania żywieniowe uczniów. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Kompozyty i laminaty - tworzywa stosowane w technice W artykule podano przykładowe zastosowania kompozytów przekładkowych i laminatów z włóknem szklanym i węglowym. Omówiono zastosowanie żywic w elektrotechnice do budowy izolatorów. Przedstawiono wyniki badań rezystywności skrośnej polimerobetonów. | nauki inżynieryjno-techniczne |
O wpływie wielkości pewnego osłabienia podłoża w zagadnieniu Westergaarda We wcześniejszej pracy autorów [3] zbadano wpływ pewnego typu osłabień podłoża pod płytą nawierzchni drogowej sztywnej w zagadnieniu Westergaarda [1,2], tj. określeniu maksymalnych ugięć i maksymalnych naprężeń w płycie prostokątnej sprężystej spoczywającej na podłożu Winklera w przypadku obciążenia kołem pojazdu w trzech położeniach: w narożu, na środku i przy krawędzi płyty. Jako osłabienie podłoża przyjęto jego brak na powierzchni prostokątnej równej 1/9 powierzchni płyty - w różnych położeniach względem płyty. Dla każdego z obciążeń określono najniekorzystniejsze położenia osłabienia podłoża. W tym artykule przedstawiono wyniki badania wrażliwości maksymalnych ugięć i maksymalnych naprężeń rozciągających na wielkość osłabienia podłoża w zdefiniowanych w pracy [3] najniekorzystniejszych położeniach. Analizowano jaki wpływ ma wielkość ubytku podłoża na rozważane wielkości. Przedstawiono plany warstwicowe maksymalnych naprężeń rozciągających w różnych wariantach zadania oraz wykresy zależności maksymalnych naprężeń i przemieszczeń w funkcji wielkości ubytku podłoża. Określono, przy jakich rozmiarach osłabienia podłoża może mieć ono istotny wpływ na wytrzymałość płyty. Przeprowadzone obliczenia wykonano z wykorzystaniem metody elementów skończonych, na bazie wcześniejszych doświadczeń modelowania. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Skuteczność narzędzi, metod i technik zarządzania jakością w branży obróbki metali - badania eksperckie Artykuł koncentruje się na problematyce skuteczności metod, technik i narzędzi zarządzania jakością. Celem niniejszej publikacji jest analiza skuteczności metod, narzędzi i technik zarządzania jakością w branży obróbki metali przy wykorzystaniu metody analizy eksperckiej. W publikacji przedstawiono wyniki badań eksperckich dotyczących omawianego zakresu. Zaprezentowano sposób doboru ekspertów a następnie dokonano szczegółowej analizy narzędzi, metod i technik zarządzania jakością z punktu widzenia ich przydatności w branży obróbki metali. Dla poszczególnych instrumentów określono który z nich jest skuteczny. Dla poszczególnych instrumentów określono również współczynniki konkordancji ekspertów. | nauki społeczne |
OCENA STANU WYTRENOWANIA PŁYWAKA NA PODSTAWIE WYNIKÓW TESTU PROGRESYWNEGO O NARASTAJĄCEJ PRĘDKOŚCI PŁYWANIA Kontrola jest istotnym elementem kierowania procesem treningu, dostarcza informacji o realizacji jak i efektach treningu. Dzięki niej możliwa jest także ocena stanu wytrenowania zawodników i wprowadzanie ewentualnych korekt do programu. Bardzo ważny dla efektywności treningu jest odpowiedni dobór obciążeń do indywidualnych predyspozycji zawodnika. Obciążenia treningowe pływaków planowane są w oparciu o wartości progu przemian anaerobowych, wyznaczane testem progresywnym 8x200 m stylem podstawowej konkurencji.
Celem pracy uczyniono przedstawienie dynamiki stanu wytrenowania w przebiegu cyklu przygotowań złotej medalistki olimpijskiej w pływaniu na podstawie wyników testu progresywnego 8x200 m stylem podstawowej konkurencji. Analizie poddano wyniki z testów przeprowadzanych w przebiegu czteroletnich przygotowań do IO w Pekinie w 2008 roku. W każdym teście pobierano krew z płatka ucha i określono poziom kwasu mlekowego we krwi (mmol/l) i na tej podstawie wykreślano krzywą mleczanową. Zebrano także dane dotyczące techniki pływania - frekwencja ruchów, długość kroku pływackiego, Stroke Indeks. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Badanie wideofluoroskopowe – procedura badania z oceną kwestionariuszową W artykule zaproponowano formularz do oceny badania wideofluoroskopowego u pacjentów z zaburzeniami połykania. Formularz został stworzony między 2015 a 2016 rokiem w Katedrze i Klinice Otolaryngologii WUM. Zasadnicza część formularza składa się z trzech elementów: oceny fazy oralnej, fazy gardłowej i oceny fazy przełykowej. Podstawowa kolumna formularza zawiera poszczególne objawy i odpowiedzi TAK/NIE. Następnie zastosowano ocenę nasilenia poszczególnych parametrów w skali czteropunktowej, gdzie: 0 – objawy nieistotne klinicznie, 1– łagodne zaburzenie, 2 – znaczne zaburzenie, 3 – głębokie zaburzenie. Pozostałe elementy formularza to: podstawowe dane o pacjencie i metodach odżywiania, ocena konsystencji i tekstur przyjmowanych pokarmów, konsystencji zalecanych po przeprowadzonym badaniu (wg standardów International Dysphagia Diet Standardisation Initiative (www.iddsi.org) oraz część oceny terapeutycznej niezbędnej do terapii logopedycznej. Formularz został opracowany na podstawie kwestionariusza obowiązującego w Trinity College, doświadczeń własnych oraz literatury przedmiotu. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Porównanie jakości babek drożdżowych otrzymanych z ciasta zamrażanego Porównywano jakość babek drożdżowych z ciasta zamrażanego: przed rozrostem i po rozroście oraz po wypieku. Babki drożdżowe produkowano z mąki pszennej typ 500 powszechnie wykorzystywanej w ciastkarstwie. Zawartość glutenu w mące i czas stałości ciasta oraz jego parametry alweografwzne były zbyt niskie, aby otrzymać dobrej jakości wyrób z ciasta zamrażanego. Najwyższą jakość babek drożdżowych uzyskano z ciasta zamrażanego przed jego rozrostem. Wyróżniały się one największą objętością i najmniejszą twardością. W ocenie sensorycznej przyznano im największą ilość punktów. | nauki rolnicze |
Liofilizowane owoce róży obniżają poziom kortyzolu u studentów po stresie egzaminacyjnym Wprowadzenie: Ekstrakty roślinne bogate w polifenole mogą modyfikować poziom stresu. Celem projektu było zbadanie, czy liofilizowane owoce róży (Rosa rugosa) przyjmowane doustnie przez studentów wpływają na poziom kortyzolu przed i po silnie stresującym egzaminie. Materiał i metody: Badanie o charakterze podwójnie ślepej próby objęło zdrowych ochotników rekrutowanych pośród studentów kierunków medycznych. Uczestnicy w grupie badanej przyjmowali kapsułki zawierające po 400 mg liofilizowanych mielonych owoców róży przez pięć kolejnych dni poprzedzających egzamin (stresor). W tym czasie grupa kontrolna przyjmowała placebo. Uczestnicy wypełnili ankietę dotyczącą ich płci, stylu życia, historii chorób, aktywności fizycznej, stosowanej diety, używek, leków i suplementów diety. Próbki śliny do oznaczenia poziomu kortyzolu zostały pobrane trzykrotnie: rano przed rozpoczęciem fazy eksperymentalnej, rano przed stresorem oraz godzinę po ustąpieniu stresora. Poziom kortyzolu w ślinie oznaczono metodą immunoenzymatyczną. Wyniki: Stwierdzono, że przyjmowanie liofilizowanych owoców róży przez pięć dni istotnie zmniejsza poziom kortyzolu u studentów po egzaminie w porównaniu z grupą przyjmującą placebo. Nie wykazano różnic w poziomie kortyzolu przed egzaminem niezależnie od przyjmowanego preparatu. Żaden inny analizowany czynnik nie wpływał na stężenie hormonu stresu u studentów. Wnioski: Liofilizowane owoce róży mogą pomagać w osłabieniu skutków stresu. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Wykorzystanie ludzkich włosów w bioanalityce Przedstawiono wyniki badań, publikowanych w polsko- i angielskojęzycznych czasopismach, dotyczących ^korzystania ludzkich włosów jako pasywnych indykatorów ekspozycji organizmu na zanieczyszczenia. Zaprezentowano łże wyniki badań własnych, których celem była ocena zanieczyszczenia włosów pochodzenia ludzkiego metalami ciężkimi. )o badań wykorzystano próbki włosów pobrane od studentów Uniwersytetu Opolskiego, a także od trójki rodzeństwa: dzieci k wieku od 2 do 13 lat. We włosach metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej (AAS) oznaczono stężenie manganu, miedzi, cynku i ołowiu. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że ludzkie włosy mogą być skutecznie wykorzystywane do oceny biochemicznego stanu organizmu, a także jako pasywny indykator narażenia organizmu ludzkiego 3 zanieczyszczenie środowiska metalami ciężkimi. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Ocena potrzeb zajęciowych u pacjentów psychiatrycznych – badania pilotażowe Wstęp: Współczesne europejskie rozumienie terapii zajęciowej opiera się na indywidualnym podejściu do osoby, dzięki czemu trafniejsze jest określanie celu interwencji terapeutycznej. Ze względu na to, że każdy człowiek ma inne problemy zajęciowe, należy dobrze je określić poprzez przeprowadzenie rozmowy, nawiązanie relacji, pozwolenie osobie na przedstawienie jej punktu widzenia oraz wykorzystanie odpowiednio dostosowanych narzędzi i technik terapeutycznych tak, aby osiągnąć wyznaczony cel. Celem niniejszej pracy było przedstawienie obszarów interwencji dla terapii zajęciowej u osób ze schizofrenią oraz pokazanie zróżnicowania potrzeb terapeutycznych osób tej samej płci, wieku i schorzeniu.Materiał i metody: Grupę badaną stanowiło 5 kobiet w wieku 50-55 lat, chorujących na schizofrenię, mieszkających w Domu Pomocy Społecznej. Badanie przeprowadzono za pomocą dwóch kwestionariuszy EQ-5 i NHP, które obrazowały jakość życia uczestników badania. Dodatkowo, u każdej badanej osoby przeprowadzono wywiad terapeutyczny, dzięki któremu identyfikowano problemy zajęciowe.Wyniki: Każda z badanych kobiet przedstawiała zróżnicowane potrzeby zajęciowe, odnoszące się bezpośrednio do ich potrzeb i problemów, które w momencie badania były dla nich najistotniejsze. Przedstawione potrzeby zajęciowe odnosiły się do kilku sfer życiowych, często zbieżnych z ich aktualnym stanem zdrowia czy samopoczuciem.Wnioski: Pomimo podobnego wieku, płci, schorzenia oraz miejsca zamieszkania każda badana osoba wykazywała inne potrzeby zajęciowe. Podstawą do identyfikacji potrzeb zajęciowych okazał się wywiad terapeutyczny. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Starzeć się z godnością: od doświadczenia straty do owocowania W praktyce życia i w literaturze przedmiotu uderza antagonistyczne, stanowczo pozytywne lub negatywne ujmowanie starości. Pierwsze ma najczęściej korzenie biblijno-teologiczne, drugie – socjokulturowe. Szukając właściwej postawy wobec własnej i cudzej starości, odkrywamy, że okres senioralny jako czas odnajdywania nowego sensu można tylko wybrać, nie da się go natomiast moralizatorsko zalecić lub nakazać. Główna teza tekstu brzmi, że niepowodzenia w kształtowaniu sensu własnej starości wynikają w dużej mierze z nieprzepracowania strat wiążących się z tą fazą życia. W celu wskazania drogi do godnej starości starano się najpierw zdefiniować stan faktyczny zwany starością czy wiekiem senioralnym (1), następnie omówiono zagadnienie przepracowania zdiagnozowanych strat rzeczywistych i subiektywnych (2), by w trakcie tego celowego procesu dojść do zbierania owoców życia i starości (3) i do przybliżenia próby praktycznej realizacji takiego podejścia (4). | nauki teologiczne |
Przetwórnie spożywcze występujące na obszarze Polski na przestrzeni dziejów (zarys ogólny) Niniejszy artykuł zawiera ogólną charakterystykę przetwórni występujących na obszarze Polski w różnych okresach historycznych. Celem artykułu jest znalezienie skutecznych rozwiązań dotyczących pozyskiwania surowców, organizacji procesu produkcyjnego, finansowania produkcji, oraz zbytu produktów, które można byłoby zastosować w obecnych firmach, a także analiza uwarunkowań dalszego rozwoju tych przetwórni, z uwzględnieniem doświadczeń z minionych epok. | nauki rolnicze |
Wpływ determinant na credit rating ubezpieczycieli – zobowiązania wyrażone w walucie krajowej i zagranicznej Celem artykułu jest zbadanie wpływu wskaźników finansowych oraz uwarunkowań makroekonomicznych na credit rating ubezpieczycieli z uwzględnieniem waluty, w jakiej wyrażone zostały zobowiązania. Przeprowadzono badania literaturowe i na ich podstawie postawiono dwie hipotezy badawcze: 1) credit rating ubezpieczycieli uwarunkowany jest istotnym statystycznie wpływem wskaźników adekwatności kapitałowej, jakości aktywów, jakości zarządzania, zyskowności i płynności; 2) credit rating kraju i uwarunkowania makroekonomiczne wpływają istotnie na credit rating dotyczący zobowiązań wyrażonych w walucie zagranicznej, a są nieistotne w ocenie credit ratings dotyczących zobowiązań wyrażonych w walucie krajowej. Do badania wykorzystano uporządkowane logitowe modele panelowe. Dane zebrano z bazy Thomson Reuters dla lat 1995–2016. Jako zmienną zależną zastosowano długoterminowe ratingi emitenta dotyczące zobowiązań wyrażonych w walucie krajowej i zagranicznej | nauki społeczne |
Kierunki rozwoju gospodarstw rolnych w obrębie aglomeracji miejskich w krajach rozwiniętych - na przykładzie Zagłębia Ruhry (Niemcy) oraz Metropolii Górnośląskiej (Polska) Problematyka rozwoju różnych form działalności rolniczej na obszarach zurbanizowanych w krajach rozwiniętych nabiera coraz większego znaczenia. Wynika to z bardzo dużego natężenia procesów urbanizacji i coraz silniejszej suburbanizacji. Właściciele gospodarstw rolnych położonych w strefach bezpośredniego oddziaływania miast funkcjonują na wymagającym rynku, gdzie duża konkurencja o grunty, miejscowe regulacje dotyczące kierunków zagospodarowania terenu i inne uwarunkowania prawno-planistyczne często znacząco utrudniają rozwój, a nawet utrzymanie produkcji rolniczej. Tym samym, aby zwiększyć szanse na przetrwanie i rozwój, zarządzający gospodarstwami muszą stosować adekwatne do lokalnych warunków strategie oraz modele biznesu. Celem opracowania jest określenie kierunków rozwoju miejskich gospodarstw rolnych na przykładzie 20 gospodarstw zlokalizowanych w Zagłębiu Ruhry oraz Metropolii Górnośląskiej. Prowadzone badania wykazały, iż zasadniczo można wyróżnić 3 główne modele biznesowe, tj. dywersyfikacja, specjalizacja oraz dyferencjacja. Wybór konkretnego modelu biznesu jest pochodną lokalnych uwarunkowań przyrodniczych i kulturowych, posiadanych zasobów ziemi oraz kapitału, ale również bardzo dużą rolę odgrywają wiedza i kompetencje zarządzających gospodarstwami. | nauki rolnicze |
Ugarycka idea boskiego gniewu Idea gniewu bożego, a w ugaryckiej tradycji religijnej gniewu bóstw, jest w miarę szeroko poświadczona i zobrazowana w tekstach o charakterze narracyjnym. Z perspektywy przestrzeni ideowej można wskazać na dwie odmienne sfery, w których idea ta została usytuowana. Jedną jest „teosfera”, czyli świat bóstw, a drugą „antroposfera”, czyli zespół idei wyrażających świat ludzi. W niniejszym opracowaniu zostały przedstawione i przeanalizowane wybrane teksty z Cyklu Baala oraz z poematów Kirta i Aqhat. Ich podział oraz kolejność są oparte na wzmiankowanym rozróżnieniu sfery boskiej i ludzkiej. Przywołane i przeanalizowane zostały sceny, w których pojawia się motyw boskiego gniewu. Na ich podstawie zostały wydobyte różne elementy tego gniewu, poczynając od jego przyczyn, poprzez etapy jego realizacji, aż po konsekwencje. Została również podjęta próba usytuowania tych motywów we właściwym mu kontekście teologicznym lub mitologicznym. W „teosferze” gniew przyjmuje konotacje przede wszystkim związane z walką bóstw, czyli teomachijne, z pewnym nawiązaniem do aspektów kosmogonicznych. Tymczasem w świecie ludzi gniew sytuuje się w kontekście, do pewnego stopnia, teofanicznym w przypadku Anat oraz rytualnym w przypadku Aszirat. Gniew bóstw wyraża jeden z aspektów relacji pomiędzy nimi i stanowi ponadto ważny atrybut wybranych bóstw. | nauki teologiczne |
Ocena wielkości zasilania przypowierzchniowego poziomu wodonośnego w zlewni Osownicy (dorzecze Liwca) na podstawie wyników badań modelowych W artykule przedstawiono wyniki modelowania przepływu wód podziemnych, którego głównym celem było określenie wielkości zasilania infiltracyjnego przypowierzchniowego poziomu wodonośnego. Zadanie to zostało zrealizowane dzięki rozpoznaniu systemu hydrogeologicznego opartego na własnym monitoringu stanów wód podziemnych i powierzchniowych prowadzonym w latach 2007–2011. Wielkość zasilania uzyskana na modelu hydrodynamicznym, w przeciwieństwie do wyników metody wskaźnikowej określania zasilania, stanowi wiarygodny element bilansu wodnego, wyznaczonego dla filtracji ustalonej (średni stan roczny). Średnia wielkość zasilania określona dla obszaru badań to 96 mm/rok, przy czym otrzymane przedziały zasilania są znacznie zróżnicowane przestrzenie, a ich układ skutkuje dwudzielnością obszaru, nawiązującą do jednostek geologiczno-geomorfologicznych. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Językowa kreacja świętego Huberta na przykładzie miesięcznika „Łowiec Polski” Celem artykułu jest próba językowej analizy kreacji św. Huberta w artykułach opublikowanych w latach 2015-2019 w „Łowcu Polskim”. W różnych gatunkowo tekstach: artykułach, sprawozdaniach, życzeniach, notatkach patron myśliwych został przywołany ponad 50 razy. Językowy obraz świętego Huberta kreują różne środki językowo-stylistyczne. Oprócz form nominalnych i werbalnych odnajdujemy frazeologizmy, porównania, zmetaforyzowane wyrażenia, wyrazy i zwroty typowe dla hierarchicznej relacji i kultury rycerskiej, terminologię zarówno religijną, jak i łowiecką. Analiza wskazuje, iż w wyekscerpowanych tekstach funkcjonuje pozytywny wizerunek opiekuna myśliwych. Święty Hubert troszczy się o nich, okazuje im swą łaskę, odgrywa decydującą rolę w czasie polowania, nagradza polujących powodzeniem w czasie łowów. W życiu myśliwych patron odgrywa znaczącą rolę, jest władcą nie tylko za życia polujących, ale i po ich śmierci, zaś oni służą mu wiernie. | nauki teologiczne |
„Szlachetne milczenie” we wczesnym buddyzmie Zgodnie z informacjami zawartymi w kanonie palijskim zachowywanie milczenia było codzienną praktyką mnichów ze zgromadzenia założonego i kierowanego przez Buddę. W artykule przywołuje się zdarzenia i sytuacje, w których Budda i jego uczniowie powstrzymują się od mówienia. Szczególną uwagę zwraca się na dwa rodzaje kultywowania ciszy nazwane „szlachetnym milczeniem” (palij. ariya tuṇhibhāva). Pierwszy to niezabieranie głosu przez mnichów podczas ich przebywania w grupie, drugi to element skupienia, warunkujący postęp w medytacji i osiągnięcie wyzwolenia od cierpienia. | nauki teologiczne |
Stężenie oraz skład elementarny cząstek pyłu zawieszonego w powietrzu wewnętrznym wybranej szkoły i w atmosferze Wrocławia Pomiary stężeń pyłu PM1.0, PM2.5, PM10 zostały przeprowadzone w okresie zimowym 2009 i 2010 roku w szkole średniej oraz na obszarach miejskich we Wrocławiu. Pobrane w powietrzu wewnętrznym oraz zewnętrznym próbki aerozolu analizowano pod względem poziomu stężenia oraz składu pierwiastkowego. W powietrzu wewnętrznym stężenia PM 1.0, PM2.5 i PM10 wyniosły kolejno: 13-36, 18+143 oraz 21-190 ug/m<sup>3</sup>. Pomiary wykazały, że w powietrzu zewnętrznym stężenia pyłu zawieszonego były mniejsze i mieściły się w granicach: 15-41 (PM1.0), 24-79 (PM2.5) oraz 26-95 Hg/m<sup>3</sup> (PM10). Jakość powietrza we Wrocławiu oceniono zgodnie w wytycznymi Jakości Powietrza Światowej Organizacji Zdrowia (WHO AQO). Na podstawie przeprowadzonych obliczeń odnotowano 90% dni ze średnią dobową powyżej wartości stężeń określonych w ww. wytycznych: w przypadku frakcji PM2.5 - 25 ug/m<sup>3</sup>. Zmierzone we Wrocławiu stężenia PM2.5 w zakresie 24-79 ug/m<sup>3</sup> mogą zatem wskazywać na wzrost ryzyka zachorowalności związanej z zanieczyszczeniem powietrza pyłem zawieszonym. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
SPROSTAĆ WEZWANIU DO EWANGELIZACJI Wstępne refleksje nad stanem polskiego duszpasterstwa, współczesną religijnością Polaków oraz możliwością wyjścia z zaznaczającego się coraz bardziej impasu pozwoliły na zakreślenie trzech tematów, którymi warto się zająć: (1) stanem polskiej religijności, (2) konsekwencjami pastoralnymi wynikającymi z wypracowanej przez Ojców Soboru »eklezjologii communio«, (3) oraz »przetłumaczoną« na język pewnego ruchu, pewnego działania, eklezjologią Soboru w jej centralnych elementach: osoby, wspólnoty ludu Bożego, wspólnoty apostolskiej. Każdy z nich może stanowić przedmiot osobnego studium lub kilku książek. W tym opracowaniu zakreślimy jedynie linie refleksji. | nauki humanistyczne |
Pielgrzymka do Jerozolimy w ujęciu Psalmu 122 (121) W artykule podjęto analizę Psalmu 122 z perspektywy zjawiska pielgrzymkowego w starożytnym Izraelu. Prawdopodobnie utwór ten zrodził się pod wpływem pielgrzymki, jaką psalmista podjął wraz ze swoimi bliskimi do Jerozolimy. Po powrocie, utrwalając swoje natchnione przemyślenia, spisał dla siebie i potomnych tekst, który ostatecznie otrzymał kształt Psalmu 122. Stanowi on pewnego rodzaju wykładnię pielgrzymowania do Jerozolimy. Uniwersalność i ponadczasowość tych słów pozwala wyróżnić w nim trzy aspekty pielgrzymiej drogi: (1) Organizacja pielgrzymki i przybycie do Jerozolimy (w. 1bc–2), (2) Pochwała Jerozolimy (w. 3–5), (3) Życzenia dla Jerozolimy i jej mieszkańców (w. 6–9), które stały się przedmiotem studium niniejszego opracowania. | nauki teologiczne |
Zespół Melkerssona‑Rosenthala jako przyczyna nawracającego porażenia nerwu twarzowego u 10‑letniej dziewczynki Nerw twarzowy jest siódmym, parzystym nerwem czaszkowym. Patogeneza schorzeń nerwu VII jest ściśle związana z jego przebiegiem. W każdej grupie wiekowej może wystąpić porażenie nerwu twarzowego – ośrodkowe lub obwodowe. Wśród najczęstszych przyczyn porażenia nerwu VII wymienia się: porażenie idiopatyczne, porażenie pourazowe, porażenie po infekcji wirusowej, przejście stanu zapalnego na pień nerwu VII ze struktur ucha środkowego, zmiany nowotworowe, a także naczyniowe na przebiegu samego nerwu. Zespół Melkerssona‑Rosenthala jest rzadką przyczyną nawracającego porażenia nerwu twarzowego i choć występuje zazwyczaj między 20. a 30. rokiem życia, to jego wczesne objawy mogą pojawić się w każdym wieku. Występowanie tego zespołu opisywane jest także w populacji pediatrycznej. W nieustalonej do końca etiologii zespołu bierze się pod uwagę między innymi czynniki infekcyjne, alergiczne, immunologiczne i genetyczne. W zespole Melkerssona‑Rosenthala występuje charakterystyczna triada objawów klinicznych: nawracający obrzęk tkanek miękkich twarzy, porażenie nerwu twarzowego i bruzdy (pofałdowania) na powierzchni języka (lingua plicata). Postać zespołu Melkerssona‑Rosenthala z pełną triadą wymienionych objawów występuje rzadko, najczęściej spotykane są postacie niepełne czy monosymptomatyczne. W pracy przedstawiono przypadek 10‑letniej dziewczynki z nawracającym porażeniem nerwu twarzowego, bruzdami na języku i obrzękiem wargi, u której na podstawie badania przedmiotowego i podmiotowego rozpoznano zespół Melkerssona‑Rosenthala. Zaostrzeniom choroby towarzyszyły nawracające zakażenia wirusem Herpes simplex. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Lucien Goldmann, autor “Don Kichota”. Perspektywa socjologii literatury Artykuł dotyczy propozycji spojrzenia na literackie obrazy zjawisk społecznych jako na przedmiot badań socjologicznych. Odwołuje się do Goldmannowskiego ujęcia strukturalizmu genetycznego, szczególnie do kierowanej wobec niego krytyki. Korzysta się tu z głosów wybitnych uczonych, którzy wyrażali o nim swoje opinie w okresie największej jego popularności; zaznacza się też aktualną obecność tego podejścia w humanistyce zachodniej. W refleksji nad możliwymi interpretacjami i modyfikacjami metody Goldmanna sięga się, między innymi, po jedno z opowiadań Jorge Luisa Borgesa, Pierre Menard, autor „Don Kichota”, które potraktowano jako artystyczną ilustrację teorii naukowej. | nauki społeczne |
Nieredukowalna złożoność: problem dla ewolucjonizmu darwinowskiego W arykule tym Michael J. Behe pokrótce przedstawia ideę inteligentnego projektu, kładąc szczególny nacisk na własną koncepcję nieredukowalnej złożoności układów biochemicznych. Wskazuje na nieporozumienia i odpowiada na różne zarzuty wobec swojej koncepcji, wysuwane pod adresem podanych przez niego przykładów nieredukowalnej złożoności, takich jak wić bakteryjna, kaskada krzepnięcia krwi czy pułapka na myszy, która jest mechanicznym odpowiednikiem biochemicznych układów nieredukowalnie złożonych. Behe rozmyśla ponadto nad przyszłością teorii inteligentnego projektu. | nauki humanistyczne |
Biofilmy w przemyśle spożywczym W artykule przedstawiono obowiązujące definicje biofilmów oraz krótką charakterystykę struktury biofilmów. Opisano mechanizmy i czynniki wpływające na oporność drobnoustrojów żyjących w biofilmach. Omówiono etapy powstawania biofilmów oraz stosowane i dopiero wprowadzane metody ich usuwania z powierzchni produkcyjnych w przemyśle spożywczym. | nauki rolnicze |
Wokół kultury ludowej w szkole (na przykładzie wybranych tekstów literackich) Kultura ludowa może mieć znaczący wpływ kształtowanie tożsamości młodego pokolenia. Autorka analizuje najnowszą podstawę programową z języka polskiego dla szkoły podstawowej oraz wybrane programy nauczania tego przedmiotu w aspekcie obecności zagadnień związanych z literaturą ludową. Wyniki przeprowadzonej analizy wskazują, iż w praktyce edukacyjnej najczęściej wykorzystywane są znane od dawna teksty wywodzące się lub nawiązujące w różny sposób do kultury ludowej. Autorka podkreśla, iż współczesny uczeń, funkcjonujący na co dzień w cyfrowym świecie, ma szczególne oczekiwania wobec edukacji. Proponuje odświeżenie listy lektur, metod i form pracy oraz włączenie nowoczesnych technologii, które mogą uatrakcyjnić proces lekcyjny. | nauki humanistyczne |
Biskup Marcin Szyszkowski (1616–1630) jako twórca nabożeństwa siedmiu kościołów krakowskich Przypuszcza się, iż opisany w XVI wieku przez św. Filipa Nereusza szlak wędrówki dewocyjnej po siedmiu bazylikach Rzymu mógł mieć swoje źródła w tradycji ludowej, a bez wątpienia wynikał z przywołania i zaadaptowania do nowych warunków pamięci o znanej niegdyś ludycznej w charakterze obrzędowości modlitewnej. Opisane przez tego świętego itinerarium pielgrzymie wyznaczały cztery bazyliki większe: św. Piotra na Watykanie, św. Pawła za Murami, św. Jana na Lateranie, Najświętszej Maryi Panny Śnieżnej oraz trzy mniejsze: św. Krzyża Jerozolimskiego, św. Wawrzyńca za Murami oraz św. Sebastiana.
W 1621 roku w krakowskiej oficynie drukarskiej Franciszka Cezarego została wydana broszura zatytułowana Siedm kościołów krakowskich. Inicjatorem jej druku był biskup krakowski Marcin Szyszkowski, który przez wiele lat przebywał w Rzymie, gdzie zapoznał się z działalnością św. Filipa Nereusza. Od chwili, kiedy został biskupem krakowskim zaczął zaszczepiać w swojej diecezji elementy potrydenckiej dewocji Wiecznego Miasta. Jednym z nich było zainicjowanie nabożeństwa Siedmiu kościołów krakowskich, które otrzymało przywileje i odpusty rzymskiego szlaku pątniczego. | nauki humanistyczne |
Postępowanie fizjoterapeutyczne w nietrzymaniu moczu Wprowadzenie. Wstydliwy problem, którym jest nietrzymanie moczu, dotyczy coraz większej liczby kobiet. Trudności
z oszacowaniem skali tego zjawiska wynikają z braku informacji i traktowania tego schorzenia jako krępującego. Patogeneza
jest multiczynnikowa, w wielu sytuacjach podstawę stanowią zmiany anatomiczne pojawiające się w dnie macicy, które
zachodzą w następstwie porodów.
Cel pracy. Celem pracy było przedstawienie postępowania fizjoterapeutycznego stosowanego w nietrzymaniu moczu.
Opis wiedzy. Współczesna literatura donosi o stosowaniu elektrostymulacji mięśni dna miednicy w połączeniu z biofeedbackiem
(ETS). Ważnym aspektem są również ćwiczenia, których regularne wykonywanie pozwala poprawić kondycję
uszkodzonych struktur mięśniowych. Częstotliwość stosowanych zabiegów na początku to 2–3 dziennie. Nie sposób nie
wspomnieć o zachowaniach behawioralnych, które stanowią istotną metodę leczenia zachowawczego.
Podsumowanie. Prawidłowo zaprogramowana rehabilitacja pozwala w wielu wypadkach na uniknięcie zabiegu operacyjnego,
a przede wszystkim wpływa na poprawę jakości życia kobiety. Metoda ETS, łącząca biofeedback i elektrostymulację
mięśni, połączona z leczeniem zachowawczym i edukacją, daje szansę na zmniejszenie, często krępujących, objawów
związanych z nietrzymaniem moczu. | nauki medyczne i o zdrowiu |
Kuchenne rewolucje, czyli polityczny projekt Anthony’ego Giddensa Tekst proponuje przyjrzenie się koncepcji przemian intymności Anthony’ego Giddensa z kilku różnych perspektyw: teorii demokratyzacji, socjologii miłości, teorii feministycznych oraz socjologii rodziny. W Przemianach intymności przedstawia on z jednej strony opis zachodzącej społecznej zmiany, z drugiej – apel o przyłączenie się do niej. Propozycję tę poddaje się w tekście analizie, na tle innych teorii formułowanych przez socjologów zajmujących się zmianą społeczną w dziedzinie relacji płci: Manuela Castellsa, Rolanda Ingleharta i Pippy Norris, a także z perspektywy socjologii polityki i myśli feministycznej. Staram się też zarysować powiązania między koncepcją Giddensa a dotychczasowymi podejściami badawczymi, zwłaszcza na gruncie polskim, i ewentualne dalsze kierunki, w jakich pod jego wpływem mogą się one rozwijać. | nauki społeczne |
Dziennikarstwo śledcze Wojciecha Sumlińskiego. Analiza kontrakcji w tygodnikach opinii po publikacji książki „Niebezpieczne związki Bronisława Komorowskiego” Autorka dokonała analizy tygodników opinii tuż po wydaniu książki Wojciech Sumlińskiego „Niebezpieczne związki Bronisława Komorowskiego” pod kątem reakcji tych mediów na zarzuty postawione w książce wobec głowy państwa. Pierwsza część artykułu to rozważania teoretyczne z zakresu dziennikarstwa śledczego. Kolejna część to wyniki analizy i wnioski, które osadzone są w teoriach komunikowania. | nauki społeczne |
Rola innowacji w kształtowaniu regionów wzrostu i stagnacji gospodarczej w Polsce Celem artykułu jest ocena znaczenia innowacji w kształtowaniu się w Polsce regionów wzrostu oraz regionów stagnacji gospodarczej. Postępowanie badawcze składa się z dwóch etapów. W pierwszym – na podstawie wskaźników poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego usystematyzowanych według następujących aspektów: ludność i osadnictwo, struktura gospodarki i rynek pracy, infrastruktura techniczna i dostępność przestrzenna oraz sytuacja finansowa i poziom zamożności – przy wykorzystaniu analizy skupień, dokonano grupowania województw, rozróżniając regiony silne i słabe gospodarczo. Drugi etap obejmuje identyfikację zależności między zróżnicowaniem regionalnym poziomu innowacyjności a rozkładem regionów rozwoju i stagnacji w Polsce, którą przeprowadza się przy wykorzystaniu analizy kanonicznej. Jej wyniki pozwoliły zidentyfikować silną zależność pomiędzy poziomem innowacyjności regionów, a ich poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego we wszystkich wyróżnionych aspektach tego procesu, a zwłaszcza w relacji: poziom innowacyjności regionów – sytuacja finansowa oraz poziom zamożności. | nauki społeczne |
Testament ks. Stanisława Malanowskiego Artykuł przedstawia testament spisany przez ks. Stanisława Malanowskiego z Sierpca. Autor testamentu szczegółowo wylicza jakie sumy pieniędzy i ruchomości przeznacza wymienionym osobom obdarowanym, oczekując w zamian m.in. mszy w jego intencji. Jest to przykład testamentu duchownego z XVIII w. | nauki humanistyczne |
Sorpcja miedzi w glonach morskich Laminaria ochroleuca Bachelot de la Pylaie Zbadano w warunkach laboratoryjnych kinetykę i równowagę procesu sorpcji miedzi w glonach morskich Laminaria ochroleuca Bachelot de la Pylaie. Sorpcję z roztworów siarczanu miedzi prowadzono w warunkach statycznych przy zmniejszającym się stężeniu Cu2+ w roztworze. Zbadano również wpływ sposobu preparowania biomasy glonów na jej właściwości sorpcyjne. Wykazano, że stan równowagi zostaje osiągnięty po około 40 minutach. W warunkach prowadzenia eksperymentu 45-50% jonów miedzi z roztworu początkowego sorbowanych jest w pierwszych 10 min. Do opisu równowag wykorzystano model izotermy Langmuira. Stwierdzono, że glony sorbują jony Cu2+ proporcjonalnie do ich zawartości w roztworze, w którym zostały zanurzone. Można przypuszczać, że 40 min ekspozycja glonów mało zanieczyszczonych metalami ciężkimi, w wodach zanieczyszczonych, spowoduje przyrost stężenia tych analitów proporcjonalnie do ich stężenia w badanych wodach. Uzyskane wyniki porównano z wynikami badań właściwości sorpcyjnych glonów morskich Palmaria palmata oraz glonów słodkowodnych Spirogyra sp. Ze względu na dużą niepewność wyników badań nie podjęto próby wskazania, który z gatunków glonów jest lepszym sorbentem. Na podstawie przeprowadzonych badań można przypuszczać, że glony morskie Laminaria ochroleuca Bachelot de la Pylaie w przyszłości mogą być wykorzystywane np. w fitoremediacji wód powierzchniowych oraz jako bioczujnik w monitoringu ekosystemów wodnych. | nauki ścisłe i przyrodnicze |
Zachowania problemowe i ich korelaty osobowościowe u gimnazjalistów Celem artykułu jest ukazanie różnic w natężeniu cech osobowości u gimnazjalistów podejmujących zachowania problemowe związane z używaniem środków uzależniających i zachowujących abstynencję. Przedstawione różnice dotyczą natężenia trzech z pięciu cech osobowości zgodnie z modelem NEO FFI. Zaprezentowane wyniki mają wartość praktyczną i mogą mieć wpływ na skuteczność oddziaływań terapeutycznych, profilaktycznych czy resocjalizacyjnych. | nauki społeczne |
Funkcjonowanie organów administracji publicznej w czasie klęsk żywiołowych w wybranych krajach Artykuł przedstawia funkcjonowanie organów administracji publicznej w czasie klęsk żywiołowych w wybranych krajach : Polska (II RP), Wielka Brytania, Francja, Niemcy, Kanada, USA. Określa zadania poszczególnych służb, organów terytorialnych i centralnych oraz sposoby finansowania. We wnioskach omawia podobieństwa i różnice przedstawionych systemów narodowych. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Wpływ składu solanki, temperatury dogrzania oraz działania wysokiego ciśnienia na jakość polędwicy sopockiej W artykule przedstawiono możliwości wykorzystania wysokich ciśnień w celu poprawy jakości i trwałości polędwicy sopockiej. Uzyskane wyniki wskazują, iż obniżenie temperatury dogrzania z 68 do 60C powodowało zmniejszenie ubytków podczas obróbki termicznej, a tym samym zwiększenie wydajności gotowego wyrobu. Jednocześnie jednak w połączeniu z zastosowaniem wysokiego ciśnienia niekorzystnie zwiększała się ilość wycieku w opakowaniu w czasie przechowywania. Działanie ciśnieniem o wartości 600 MPa przez 30 min w temperaturze pokojowej medium nie eliminowało całkowicie wzrostu niektórych drobnoustrojów (bakterie mezofilne, psychrofilne i kwaszące), niemniej jednak znacząco obniżało ich liczbę w polędwicach z różną ilością substancji peklujących. | nauki rolnicze |
Bibliotekarski wielobój Bibliotekarstwo to nadal profesja, lecz niejednolita. Spoiwem ogólnym jest wiedza zawodowa, a naczelną powinnością: mediacja w komunikacji; obecnie – wielosemiotycznej. W zmodyfikowanej kontynuacji zadań pozostaje wspieranie wiedzy, informacji, edukacji oraz rekreacji. Obsługa nadal powinna być darmowa. Zadania zaś gruntownie znowelizowane to wspieranie intelektualizacji oraz społecznej integracji.Klamrą spinającą zawodową sprawność jest znajomość składników i procesów bibliotecznego zaplecza – w szczególności zasoboznawstwo, jak również umiejętności indeksacyjne i bibliograficzne oraz biegłość usługodawcza. Konieczne jest także świadomościowe nastawienie na wielokierunkową współpracę międzybiblioteczną. W stosunkowo nowym obszarze zawodowych wymagań mieści się jeszcze konstruowanie bezpośredniej oferty ponadusługowej oraz działanie na rzecz integracji otaczających środowisk.Modelowa koncepcja zawodowej biegłości powinna zakładać jej dwupoziomową strukturę. Na podstawowym poziomie pierwszym mieszczą się kwalifikacje i umiejętności uniwersalne, obligatoryjne w tej profesji dla wszystkich. Na poziomie wyższym lokuje się wielozakresowa specjalizacja. W wariantywnym zestawieniu już to kategorialna bądź procesualna albo przedmiotowa – z możliwością nałożenia się niektórych na siebie. Intensywnie realizowana automatyzacja różnych procesów bibliotecznych stwarza określone szanse, ale i zagrożenia.O przyszłości bibliotek i bibliotekarskiego zawodu rozstrzygną ogólnospołeczna użyteczność bibliotek, zachowanie ich instytucjonalnego charakteru oraz jakość zawodowego kształcenia. W Polsce wszystkie te czynniki podlegają destrukcji. Przetrwanie więc i rozwój bibliotekarstwa oraz bibliotekarskiej profesji w Polsce wymagają aktywnych przedsięwzięć bibliotecznej kadry. Ale nic takiego nie ma miejsca. | nauki humanistyczne |
Biodegradacja polichlorowanych bifenyli przez zespół mikroorganizmów wyizolowanych z wody i gleby Praca przedstawia rezultaty badań dotyczące możliwości biodegradacji chloroorganicznych składników preparatu technicznego Aroclor 1242. Z wody i gleby skażonej związkami chloroorganicznymi wyizolowano zespół mikroorganizmów składający się z dziewięciu aktywnych szczepów zdolnych do rozkładu polichlorowanych bifenyli (PCB). Szczepy te należały do następujących rodzajów: Micrococcus, Alcaligenes, Arthrobacter i Pseudomonas, Rhodotorula i Candida. Następnie zbadano przydatność pozyskanych drobnoustrojów do rozkładu składników Arocloru 1242 w hodowlach pojedynczych szczepów i ich mieszaniny. Postęp biodegradacji badano metodami mikrobiologicznymi, biochemicznymi i chemicznymi. Do oznaczeń zawartości PCB zastosowano chromatograf gazowy z selektywnym (względem związków chloroorganicznych) dedektorem ECD. Zbadano także potencjalne właściwości mutagenne produktów pobiodegradacyjnych metodą testu Amesa. Wszystkie badane mikroorganizmy odznaczały się dobrymi właściwościami biodegradacyjnymi, rozkładając PCB z wydajnością 5÷60%. Największą wydajność rozkładu preparatu Aroclor 1242, około 72%, uzyskano w przypadku zastosowania mieszanej kultury, a nie pojedynczych aktywnych szczepów. Badania biochemiczne wykazały wysoką aktywność biologiczną szczepów podczas trwania procesu rozkładu PCB, co potwierdziło wyniki badań analitycznych. Badania genotoksyczności powstających metabolitów biodegradacji, wykonane testem Amesa, wykazały brak obecności związków o charakterze mutagennym i rakotwórczym w większości ekstraktów pobiodegradacyjnych. | nauki inżynieryjno-techniczne |
Stanowisko osadów jeziornych interglacjału murawińskiego (eemskiego) w Rumlówce koło Grodna (Białoruś) Przedstawiono główne wyniki badań interdyscyplinarnych osadów jeziornych w Rumlówce koło Grodna. Osady te reprezentowane są przez kredę i mułki ilaste, a przykryte są przez piaski i piaski ze żwirem stanowiące osady fluwioperyglacjalne i deluwialne najwyższego (VI) tarasu Niemna. Badaniami palinologicznymi objęto górną część kredy i mułku ilastego w profilu Rumlówka 2. Obejmują one młodszą część (od fazy Carpinus do fazy Betula+Pinus+NAP) interglacjału murawińskiego (eemskiego) i najstarszą część zlodowacenia poozierskiego (wisły). Badania diatomologiczne młodszej części osadów interglacjału murawińskiego pozwoliły na wydzielenie w nich pięciu lokalnych poziomów okrzemkowych (Local Assemblage Zones L DAZ DR-1 do DR-5), a na ich podstawie pięciu stadiów rozwoju ówczesnego jeziora, od głębokiego, oligotroficznego przez oligomezotroficzne, z często zmieniającym się poziomem wody, do eutroficznego, wyraźnie się wypłycającego. Analiza licznych szczątków malakofauny oraz zębów i kości ssaków, zachowanych zarówno w wymienionych osadach jeziornych, jak i przykrywających je osadach rzecznych, wykazała wzajemne przenikanie się form ciepło- i zimnolubnych. Jest to zjawisko typowe dla schyłkowej części ostatniego interglacjału (murawińskiego, eemskiego) i początkowej części ostatniego zlodowacenia (poozierskiego, wisły) na obszarze środkowej Europy. | nauki ścisłe i przyrodnicze |