metadata.csv

file_name,transcription,audio
1-samuele_6_audio.mp3,"
Sanduku ya Yehowa vandaka na teritware ya Filistia bangonda nsambwadi.
Bantu ya Filistia bingaka banganga-nzambi ti banganga-ngombo mpi yulaka bo nde: Beto ta sala nki na Sanduku ya Yehowa? Beno songa beto mutindu beto fwete vutula yo na kisika na yo.
Bo vutulaka nde: Kana beno tinda sanduku ya kuwakana ya Yehowa Nzambi ya Izraele yo kwenda, beno vutula yo ve kukonda dikabu. Beno fwete vutudila yandi kibeni dikabu sambu na makambu. Beno ta beluka kaka kana beno sala mutindu yina, mpi bo ta songa beno sambu na nki yandi katulaka ve diboko na yandi na zulu na beno.
Ebuna bo yulaka nde: Inki dikabu sambu na makambu beto fwete tindila yandi? Bo tubaka nde: Na kutadila ntalu ya bamfumu ya bantu ya Filistia, beno tinda bamputa-divumu ya wolo tanu mpi bampuku ya wolo tanu, sambu mpasi ya mutindu mosi bwilaka beno yonso mpi bamfumu na beno.
Beno fwete sala biteki ya bamputa-divumu na beno mpi biteki ya bampuku na beno yina ke bebisa ntoto, mpi beno fwete kumisa Nzambi ya Izraele. Mbala ya nkaka yandi ta pesa beno diaka ve ndola ti nzambi na beno mpi ntoto na beno.
Sambu na nki beno ke kumisa ntima na beno ngolo mutindu Ezipte mpi Farao kumisaka bantima na bo ngolo? Ntangu yandi sadilaka bo mambu na nku, yo lombaka nde bo kula Izraele, ebuna bo kwendaka.
Beno yidika pusu-pusu ya mpa mpi beno baka bangombe zole yina ke nwisa mpi yina bo me tulaka ntete ve na nsi ya vangu. Ebuna beno kangisa bangombe yina na pusu-pusu, kansi beno vutula bana na yo na lupangu.
Beno baka Sanduku ya Yehowa, beno tula yo na pusu-pusu, mpi beno tula bima ya wolo yina beno ke tindila yandi bonso dikabu sambu na makambu na kati ya kesi mosi pene-nene na yo. Na nima beno bika yo yo kwenda
mpi beno tala: Kana yo tombuka na nzila ya Bete-shemeshi, na teritware na yo mosi, yo ta songa nde yandi muntu me sala beto mbi yai ya nene. Kana ve, beto ta zaba nde yandi ve muntu bulaka beto yo kuminaka beto kaka mpidina.

Bo salaka mutindu yina. Bo bakaka bangombe zole yina ke nwisa, bo kangisaka yo na pusu-pusu yina, mpi bo kangaka bana na yo na lupangu.
Na nima, bo tulaka Sanduku ya Yehowa na zulu ya pusu-pusu yina ti kesi yina vandaka ti bampuku ya wolo mpi biteki ya bamputa-divumu na bo.
Bangombe yina kwendaka kaka na ntwala, na nzila ya Bete-shemeshi. Yo bikalaka na nzila ya nene, yo vandaka kudila ntangu yo ke kwenda yo balukaka ve na diboko ya kitata to na diboko ya kimama. Na ntangu yina yonso, bamfumu ya bantu ya Filistia vandaka kutambula na nima na yo tii na ndilu ya Bete-shemeshi.
Bantu ya Bete-shemeshi vandaka kukatula bambuma ya ble na muwanda ya kukonda ngumba. Ntangu bo talaka mpi bo monaka Sanduku, bo waka kiese mingi na kumona yo.
Pusu-pusu yina kotaka na kilanga ya Yozue muntu ya Bete-shemeshi mpi yo telamaka pana pene-pene ya ditadi mosi ya nene. Ebuna bo zenga-zengaka mabaya ya pusu-pusu yina, mpi bo tambikilaka Yehowa bangombe yina bonso dikabu ya kuyoka.

Balevi kulumusaka Sanduku ya Yehowa mpi kesi yina vandaka ti bima ya wolo, yina kwisaka ti yo, mpi bo tulaka yo na zulu ya ditadi yina ya nene. Bantu ya Bete-shemeshi tambikaka makabu ya kuyoka mpi bo pesaka Yehowa bimenga na kilumbu yina.

Ntangu bamfumu tanu ya bantu ya Filistia monaka yo, bo vutukaka na Ekroni na kilumbu yina.
Yai bamputa-divumu ya wolo yina bantu ya Filistia tindilaka Yehowa bonso dikabu sambu na makambu: mosi sambu na Ashdodi, mosi sambu na Gaza, mosi sambu na Ashkeloni, mosi sambu na Gati, mosi sambu na Ekroni.
Ntalu ya bampuku ya wolo fwananaka ti ntalu ya bambanza yonso ya bantu ya Filistia yina vandaka ya bamfumu tanu—yo vanda bambanza ya ngolo mpi babwala ya kukonda lupangu.
Mpi ditadi ya nene yina bo tulaka Sanduku ya Yehowa na zulu na yo kele mbangi tii bubu yai na bilanga ya Yozue muntu ya Bete-shemeshi.
Kansi Nzambi fwaka bantu ya Bete-shemeshi, sambu bo talaka Sanduku ya Yehowa. Yandi fwaka bantu 070 na kati na bo, mpi bantu yantikaka kudila sambu Yehowa fwaka bo mingi kibeni.
Ebuna bantu ya Bete-shemeshi yulaka nde: Nani ta telama na ntwala ya Yehowa, Nzambi yai ya santu, mpi keti yandi lenda katuka ve na kati na beto mpi kukwenda na bantu ya nkaka?
Yo yina bo tindaka binati-nsangu na bantu ya Kiriati-yearimi, mpi bo tubaka nde: Bantu ya Filistia me vutula Sanduku ya Yehowa. Beno kwisa kukulumuka mpi beno baka yo.
",Books/1-samuele/Chapter_6/1-samuele_6_audio.mp3
1-samuele_1_audio.mp3,"
Kuvandaka ti bakala mosi ya Ramatayimi-sofimi, muntu ya ntoto ya bangumba ya Efrayimi, zina na yandi Elkana yandi vandaka mwana ya Yerohami, mwana ya Elihu, mwana ya Tohu, mwana ya Sufi, muntu ya Efrayimi.
Yandi vandaka ti bankento zole zina ya nkento mosi Ana, mpi zina ya nkento ya nkaka Penina. Penina vandaka ti bana, kansi Ana vandaka ve ti bana.
Muntu yina vandaka kukatuka na mbanza na yandi konso mvula mpi kutombuka na Shilo sambu na kusambila mpi kupesa Yehowa ya makesa bimenga. Bana zole ya Eli, Hofni ti Fineasi, vandaka kusala kuna bonso banganga-nzambi ya Yehowa.

Kilumbu mosi ntangu Elkana vandaka kupesa kimenga, yandi pesaka bitini ya mbisi na nkento na yandi Penina mpi na bana na yandi ya babakala ti ya bankento,
kansi yandi pesaka Ana kitini ya mfunu, sambu yandi vandaka kuzola Ana mingi, kansi Yehowa pesaka yandi ve bana.
Diaka, mbanda na yandi vandaka kusosila yandi mingi sambu na kuyangisa yandi sambu Yehowa pesaka yandi ve bana.
Penina vandaka kusala mutindu yina konso mvula konso ntangu yina Ana vandaka kukwenda na nzo ya Yehowa, mbanda na yandi vandaka kusosila yandi mingi kibeni ebuna Ana vandaka kudila mpi kudia ve.
Kansi bakala na yandi Elkana tubilaka yandi nde: Ana, nge ke dila sambu na nki, sambu na nki nge ke dia ve, mpi sambu na nki nge kele na mawa mingi? Keti mono kele ve mfunu kuluta bana kumi ya babakala sambu na nge?

Ebuna ntangu bo manisaka kudia mpi kunwa na Shilo, Ana telamaka. Na ntangu yina, nganga-nzambi Eli vandaka na kiti pene-pene ya dikunzi ya kielo ya tempelo ya Yehowa.
Ana vandaka kudiyangisa mingi kibeni, ebuna yandi yantikaka kusamba Yehowa mpi kudila ngolo kibeni.
Yandi salaka lusilu yai: O Yehowa ya makesa, kana nge tala mpasi ya nsadi na nge mpi nge yibuka mono, mpi kana nge vila ve nsadi na nge mpi nge pesa nsadi na nge mwana-bakala, mono ta pesa yandi na Yehowa bilumbu yonso ya luzingu na yandi, mpi lutebu ta simba ve ntu na yandi.

Sambu yandi vandaka kusamba ntangu mingi na ntwala ya Yehowa, Eli vandaka kutala munoko na yandi.
Ana vandaka kutuba na ntima na yandi, bikobo na yandi mpamba vandaka kutekita, kansi ndinga na yandi vandaka kuwakana ve. Yo yina Eli yindulaka nde yandi me lawuka.
Eli tubilaka yandi nde: Tii nki ntangu nge ta vanda ya kulawuka? Yambula kunwa vinu.
Ebuna Ana vutulaka nde: Ve, mfumu na mono! Mono kele nkento yina ke kudiyangisa mingi mono me nwa ve vinu to konso kima yina ke lawusaka, kansi mono ke kangula ntima na mono na ntwala ya Yehowa.
Kubaka ve nsadi na nge bonso nkento mosi ya kukonda mfunu, sambu mono ke tuba tii ntangu yai sambu na mpasi mpi mawa na mono ya ngolo.
Ebuna Eli vutulaka nde: Kwenda na ngemba, mpi bika nde Nzambi ya Izraele kupesa nge kima yina nge me lomba yandi.
Ana tubaka nde: Bika nde nge ndima nsadi na nge. Ebuna Ana kwendaka mpi diaka, mpi luse na yandi vandaka diaka ve mawa-mawa.

Bo telamaka na suka-suka mpi fukamaka na ntwala ya Yehowa, na nima bo vutukaka na nzo na bo na Rama. Elkana vukisaka nitu ti nkento na yandi Ana, mpi Yehowa tudilaka Ana dikebi.
Na nima ya mvula mosi, Ana bakaka divumu, butaka mwana-bakala, mpi pesaka yandi zina Samuele, sambu, mutindu yandi tubaka, mono lombaka yandi na Yehowa.

Na nima Elkana tombukaka ti bantu yonso ya nzo na yandi sambu na kupesa Yehowa kimenga ya konso mvula mpi sambu na kupesa dikabu na yandi ya lusilu.
Kansi Ana tombukaka ve, sambu yandi tubilaka bakala na yandi nde: Ntangu mwana ta bikisa kunwa mabele, mono ta nata yandi ebuna yandi ta monana na ntwala ya Yehowa mpi yandi ta bikala kuna kimakulu.
Ebuna bakala na yandi Elkana tubilaka yandi nde: Sala mambu yina nge ke mona nde yo kele mbote. Bikala na nzo tii kuna nge ta katula yandi na mabele. Bika Yehowa kulungisa mambu ya nge me tuba. Yo yina, Ana bikalaka na nzo mpi nwisaka mwana na yandi tii kuna yandi katulaka yandi na mabele.

Ntangu Ana katulaka yandi na mabele, yandi nataka yandi na Shilo, kumosi ti ngombe mosi ya bakala ya bamvula tatu, efa mosi ya fufu, mpi dibungu mosi ya nene ya vinu yandi kwendaka na nzo ya Yehowa na Shilo mpi nataka mwana yina ya bakala.
Ebuna bo fwaka ngombe yina mpi bo nataka mwana yina na Eli.
Yo yina Ana tubaka nde: Lolula mono, mfumu na mono! Mfumu na mono, ya kieleka mutindu nge kele kibeni na luzingu, mono kele nkento yina telamaka ti nge na kisika yai sambu na kusamba Yehowa.
Mono vandaka kusamba sambu na mwana yai, mpi Yehowa pesaka mono kima yina mono lombaka yandi.
Ntangu yai, mono ke defisa yandi na Yehowa. Sambu na bilumbu na yandi yonso, yandi kele muntu yina bo me defisa Yehowa.
Ebuna yandi fukamaka pana na ntwala ya Yehowa.
",Books/1-samuele/Chapter_1/1-samuele_1_audio.mp3
1-samuele_2_audio.mp3,"
Ebuna Ana tubaka mambu yai na kisambu:
Ntima na mono ke wa kiese sambu na YehowaYehowa me nangula kibongo na mono.
Munoko na mono me kanguka nene sambu na kupesa mvutu na bambeni na mono,Mono ke wa kiese sambu nge ke gulusaka.

 Muntu mosi ve kele santu bonso Yehowa,Muntu ya nkaka kele ve katula kaka nge,Mpi kele ve ti ditadi bonso Nzambi na beto.

 Beno bika kutuba ti lulendoBika nde ata diambu mosi ve ya lulendo kubasika na munoko na beno,Sambu Yehowa kele Nzambi ya nzayilu,Mpi yandi ke tesaka bisalu na mutindu ya me fwana.

 Batolo-tolo ya bantu ya ngolo ke zengana,Kansi bo ke pesa ngolo na bantu yina ke bula sakuba.

 Bantu yina vandaka kudia mbote fwete kudidefisa sambu na dimpa,Kansi bantu ya nzala ke wa diaka ve nzala.
Mukobo me buta bana nsambwadi,Kansi nkento yina vandaka ti bana-babakala mingi ke buta diaka ve.

 Yehowa ke nataka lufwa, mpi yandi ke taninaka luzinguYandi ke kulumusaka na Maziamu, mpi yandi ke tombulaka.

 Yehowa ke kumisaka muntu nsukami, mpi yandi ke kumisaka muntu mvwamaYandi ke kulumusaka, mpi yandi ke nangulaka.

 Yandi ke tombulaka muntu ya kukonda mfunu katuka na mfututuYandi ke tedimisaka nsukami katuka na putulu ya tiya,Sambu na kuvandisa bo kisika mosi ti bamfumu,Yandi ke pesaka bo kiti ya lukumu.
Makunzi ya ntoto kele ya Yehowa,Mpi yandi ke tulaka ntoto na zulu na yo.

 Yandi ke taninaka bitambi ya bantu na yandi ya kwikama,Kansi bo ta kanga bantu ya mbi munoko na mpimpa,Sambu muntu ke nungaka ve na ngolo na yandi mosi.

Yehowa ta panza bantu yina ke nwana ti yandiYandi ta nganina bo katuka na zulu bonso nzasi.
Yehowa ta sambisa ntoto ya mvimba,Yandi ta pesa ntotila na yandi ngoloMpi ta nangula kibongo ya muntu yina yandi me tulaka mafuta.

Ebuna Elkana kwendaka na nzo na yandi na Rama, kansi mwana yina kumaka nsadi ya Yehowa na ntwala ya nganga-nzambi Eli.

Kansi, bana ya Eli vandaka bantu ya mbi bo vandaka kuzitisa ve Yehowa.
Yai mambu yina bo vandaka kusala sambu na bitini ya mbisi yina banganga-nzambi vandaka na nswa ya kubaka na bantu ya Izraele: Konso ntangu yina muntu vandaka kupesa kimenga, nsadi mosi ya nganga-nzambi vandaka kukwisa ti nsomo ya meno tatu na diboko na yandi ntangu musuni vandaka kutoka,
yandi vandaka kukotisa yo na dilonga, na nzungu ya maboko zole, na nzungu ya nene, to na nzungu ya diboko mosi. Konso kitini yina nsomo vandaka kubasisa, nganga-nzambi vandaka kubaka yo sambu na yandi mosi. Yai mambu yina bo vandaka kusala na Shilo na bantu yonso ya Izraele yina vandaka kukwisa kuna.
Diaka, na ntwala nde muntu yina ke pesa kimenga kuyoka mafuta sambu yo basisa midinga, nsadi ya nganga-nzambi vandaka kukwisa mpi kutubila yandi nde: Pesa nganga-nzambi musuni sambu yandi yoka. Yandi ta baka ve musuni na nge ya kutokisa, yandi ta baka kaka musuni ya mubisu.
Kana muntu yina kutubila yandi nde: Vingila ntete mafuta kubasisa midinga, na nima nge ta baka konso kima yina nge ke zola, yandi vandaka kutuba nde: Ve, pesa mono yo sesepi yai kana ve, mono ta baka yo na ngolo!
Na mutindu yina disumu ya bansadi kumaka nene kibeni na meso ya Yehowa, sambu bo vandaka kuzitisa ve dikabu ya Yehowa.

Samuele vandaka kusala na ntwala ya Yehowa, yandi vandaka kulwata efodi ya lino, ata yandi vandaka kaka mwana.
Diaka, mama na yandi vandaka kusadila yandi kazaka ya fioti ya kukonda maboko, mpi yandi vandaka kunatila yandi yo konso mvula ntangu yandi vandaka kukwisa ti bakala na yandi sambu na kupesa kimenga ya konso mvula.
Ebuna Eli sakumunaka Elkana ti nkento na yandi mpi tubaka nde: Bika Yehowa kupesa nge mwana ya nkaka ti nkento yai na kisika ya mwana yina yandi me defisa Yehowa. Ebuna bo vutukaka na bwala na bo.
Yehowa tudilaka Ana dikebi, yo yina yandi kumaka kubuta mpi yandi butaka bana tatu ya nkaka ya babakala mpi bana zole ya bankento. Leke yai Samuele landaka kuyela na ntwala ya Yehowa.

Ntangu yai Eli vandaka mununu kibeni, mpi yandi waka mambu yonso yina bana na yandi vandaka kusala Izraele ya mvimba mpi mutindu bo vandaka kulala ti bankento yina vandaka kusala na munoko ya tenta ya lukutakanu.
Yandi vandaka kutubila bo nde: Sambu na nki beno ke landa kusala mambu ya mutindu yai? Sambu mambu yina mono ke wa, yina bantu yonso ke tuba sambu na beno kele mbi.
Ve, bana na mono, nsangu yina mono ke wa, yina ke tambula na kati ya bantu ya Yehowa kele mbote ve.
Kana muntu me sala disumu na ntwala ya muntu ya nkaka, muntu mosi lenda bondila Yehowa sambu na yandi kansi kana yandi me sala disumu na ntwala ya Yehowa, nani lenda samba sambu na yandi? Kansi bo buyaka kuwila tata na bo, sambu Yehowa bakaka lukanu ya kufwa bo.
Na ntangu yina, leke Samuele vandaka kaka kuyela na nitu, mpi Yehowa ti bantu landaka kundima yandi.

Muntu mosi ya Nzambi kwisaka kutubila Eli nde: Yehowa me tuba nde: ‘Keti mono kudimonisaka ve pwelele na nzo ya tata na nge ntangu bo vandaka na Ezipte bonso bampika na nzo ya Farao?
Mono solaka yandi na makanda yonso ya Izraele sambu yandi vanda nganga-nzambi na mono mpi sambu na kutombuka na mesa-kimenga na mono sambu na kupesa bimenga, kuyoka ndumbu, mpi kulwata efodi na ntwala na mono mpi mono pesaka nzo ya nkaka na nge makabu yonso ya bantu ya Izraele yina bo ke yokaka na tiya.
Sambu na nki beno ke vweza kimenga na mono mpi dikabu na mono yina mono pesaka nsiku na kisika na mono ya kuzinga? Sambu na nki nge ke landa kupesa bana na nge lukumu kuluta mono na mutindu beno ke kudikumisa mafuta na bitini ya kuluta kitoko ya makabu yonso ya bantu na mono Izraele?

‘Yo yina, Yehowa Nzambi ya Izraele ke tuba nde: Ya kieleka mono tubaka nde nzo na nge mpi nzo ya nkaka na nge ta tambulaka ntangu yonso na ntwala na mono. Kansi ntangu yai Yehowa ke tuba nde: Ngindu ya kusala yo lenda kwisila mono ve ata fioti, sambu bantu yina ke kumisa mono mono ta kumisa bo, kansi bantu yina ke vweza mono mono ta vweza bo.
Tala! Bilumbu ke kwisa ntangu mono ta katula ngolo na nge mpi ngolo ya nzo ya tata na nge, mpidina muntu mosi ve na nzo na nge ta zinga tii na kimununu.
Mpi nge ta mona mbeni na kisika yina mono ke zingaka, na kati ya mambu yonso ya mbote yina bo ke sala sambu na Izraele, mpi mununu ta vandaka diaka ve na nzo na nge ata fioti.
Muntu na nge yina mono ta bikisa sambu na kusala na mesa-kimenga na mono ta sala nde meso na nge kubeba mpi yandi ta natila nge mawa, kansi bantu mingi ya nzo na nge ta fwa na mbele ya bitumba ya bantu.
Ebuna mambu yina ta kumina bana na nge zole, Hofni ti Fineasi, ta vanda kidimbu sambu na nge: Bo zole ta fwa kilumbu mosi.
Ebuna mono ta basisa nganga-nzambi mosi ya kwikama sambu na mono. Yandi ta sala mambu na kuwakana ti mambu yina ntima na mono ke zola mono ta tungila yandi nzo ya ke zingaka mingi, mpi yandi ta tambula ntangu yonso na ntwala ya muntu yina mono me tulaka mafuta.
Konso muntu yina ta bikala na nzo na nge, ta kwisa mpi ta fukimina yandi sambu yandi futa yandi mbongo mpi kupesa yandi dimpa, mpi yandi ta tuba nde: Pardo, tula mono na kisalu mosi ya kinganga-nzambi sambu mono zwa kima ya kudia.’
",Books/1-samuele/Chapter_2/1-samuele_2_audio.mp3
1-samuele_5_audio.mp3,"
Ntangu bantu ya Filistia botulaka Sanduku ya Nzambi ya kieleka, bo katulaka yo na Ebenezere mpi bo nataka yo na Ashdodi.
Bantu ya Filistia bakaka Sanduku ya Nzambi ya kieleka, bo kotisaka yo na nzo ya Dagoni mpi bo tulaka yo na lweka ya Dagoni.
Ntangu bantu ya Ashdodi telemaka na suka-suka na kilumbu yina landaka, Dagoni vandaka me bwa luse na ntoto na ntwala ya Sanduku ya Yehowa. Yo yina, bo bakaka Dagoni mpi bo vutulaka yandi na kisika na yandi.
Ntangu bo telemaka na suka-suka, na kilumbu yina landaka, Dagoni vandaka me bwa luse na ntoto na ntwala ya sanduku ya Yehowa. Ntu ya Dagoni mpi bipala-pala ya maboko na yandi yonso zole zenganaka mpi yandi vandaka na ntoto na munoko ya nzo. Kaka kitini yina vandaka bonso mbisi ya masa bikalaka ya mvimba.
Yo yina tii bubu yai, banganga-nzambi ya Dagoni mpi bantu yonso yina ke kotaka na nzo ya Dagoni, ke niataka ve munoko ya nzo ya Dagoni na Ashdodi.

Yehowa pesaka bantu ya Ashdodi ndola, mpi yandi niokulaka Ashdodi ti bateritware na yo na bamputa-divumu.
Ntangu bantu ya Ashdodi monaka mambu yina vandaka kusalama, bo tubaka nde: Beno bika ve nde Sanduku ya Nzambi ya Izraele kuvanda na kati na beto, sambu yandi me pesa beto ti nzambi na beto Dagoni ndola.
Yo yina, bo tindaka bantu mpi bo vukisaka bamfumu yonso ya bantu ya Filistia, ebuna bo yulaka bo nde: Beto ta sala nki na Sanduku ya Nzambi ya Izraele? Bo vutulaka nde: Bo nata Sanduku ya Nzambi ya Izraele na Gati. Yo yina, bo nataka Sanduku ya Nzambi ya Izraele kuna.

Ntangu bo nataka yo kuna, Yehowa pesaka bantu ya mbanza yina ndola, yandi kumisaka bo kisaka-saka kibeni. Yandi bulaka bantu ya mbanza yina, yantika na baleke tii na bambuta, mpi bamputa-divumu basikaka bo.
Ebuna bo tindaka Sanduku ya Nzambi ya kieleka na Ekroni, kansi ntangu Sanduku ya Nzambi ya kieleka kumaka na Ekroni, bantu ya Ekroni yantikaka kuboka nde: Bo me natila beto Sanduku ya Nzambi ya Izraele sambu na kufwa beto ti bantu na beto!
Ebuna bo tindaka bantu mpi bo vukisaka bamfumu yonso ya bantu ya Filistia mpi bo tubaka nde: Beno tinda Sanduku ya Nzambi ya Izraele yo kwenda beno bika nde yo vutuka na kisika na yo sambu beto ti bantu na beto kufwa ve. Sambu boma ya ngolo ya lufwa me panzana na mbanza ya mvimba Nzambi ya kieleka me pesa ndola ya ngolo kuna,
kansi bantu yina fwaka ve, bamputa-divumu me basika bo. Kudila yina bantu ya mbanza vandaka kudila sambu na kulomba lusadisu tombukaka tii na zulu.
",Books/1-samuele/Chapter_5/1-samuele_5_audio.mp3
1-samuele_4_audio.mp3,"
Ebuna Samuele landaka kutubila Izraele ya mvimba.
Na nima Izraele basikaka sambu na kunwana ti bantu ya Filistia bo salaka camp na bo pene-pene ya Ebenezere, mpi bantu ya Filistia salaka camp na bo na Afeki.
Bantu ya Filistia yilamaka sambu na kunwana bitumba ti Izraele, kansi bitumba yina balukaka mbi mpi bantu ya Filistia bedisaka bantu ya Izraele, bo fwaka bantu kiteso ya na ndonga ya bitumba ya Izraele na nseke.
Ntangu basoda vutukaka na camp, bankuluntu ya Izraele tubaka nde: Sambu na nki Yehowa me bika nde bantu ya Filistia kubedisa beto bubu yai? Bika beto baka sanduku ya kuwakana ya Yehowa na Shilo, sambu yo vanda ti beto mpi yo gulusa beto na maboko ya bambeni na beto.
Yo yina bo tindaka bantu na Shilo, mpi kuna bo bakaka sanduku ya kuwakana ya Yehowa ya makesa, muntu yina me vanda na zulu ya basherube. Bana zole ya Eli, Hofni ti Fineasi, vandaka mpi pana ti sanduku ya kuwakana ya Nzambi ya kieleka.

Ntangu sanduku ya kuwakana ya Yehowa kumaka na camp, bantu yonso ya Izraele tulaka makelele ya ngolo, ebuna ntoto nikanaka.
Ntangu bantu ya Filistia waka makelele yina, bo tubaka nde: Sambu na nki makelele ya ngolo ya mutindu yai kele na camp ya Baebreo? Nsuka-nsuka, bo zabisaka bo nde Sanduku ya Yehowa me kota na camp.
Boma simbaka bantu ya Filistia, sambu bo tubaka nde: Nzambi me kota na camp! Ebuna bo tubaka nde: Mawa kibeni sambu na beto, sambu diambu ya mutindu yai me salamaka ntete ve!
Mawa kibeni sambu na beto! Nani ta gulusa beto na maboko ya Nzambi yai ya nene? Yandi kele Nzambi yina bulaka Ezipte, na mutindu yandi fwaka bantu mingi na bampasi ya mitindu yonso na ntoto-makanga.
Beno bantu ya Filistia, beno vanda kikesa mpi beno sala mambu bonso babakala, sambu beno sadila ve Baebreo mutindu bo sadilaka beno. Beno sala mambu bonso babakala mpi beno nwana!
Bantu ya Filistia nwanaka mpi bo bedisaka Izraele, ebuna konso muntu tinaka na tenta na yandi. Bo fwaka bantu mingi kibeni basoda ya Izraele yina ke tambulaka na makulu fwaka.
Diaka, bo botulaka Sanduku ya Nzambi, mpi bana zole ya Eli, Hofni ti Fineasi, fwaka.

Muntu mosi ya Benyamini bakaka ntinu katuka na ndonga ya bitumba mpi kumaka na Shilo na kilumbu yina yandi vandaka ti bilele ya kupasuka-pasuka mpi ti ntoto na ntu.
Ntangu yandi kumaka, Eli vandaka ya kuvanda na kiti pene-pene ya nzila, yandi ke tala, sambu ntima na yandi vandaka kutekita sambu na Sanduku ya Nzambi ya kieleka. Muntu yina kotaka na mbanza sambu na kupesa nsangu, mpi mbanza ya mvimba yantikaka kutula milolo.
Ntangu Eli waka makelele ya milolo yina, yandi yulaka nde: Makelele ya milolo yai ke tendula nki? Muntu yina mosi kwisaka nswalu mpi pesaka Eli nsangu yina.
(Na ntangu yina Eli vandaka ti bamvula 98 meso na yandi vandaka kutala kaka na ntwala, mpi yandi vandaka kumona ve.)
Ebuna muntu yina tubilaka Eli nde: Mono kele muntu yina me katuka na ndonga ya bitumba! Mono me tina ndonga ya bitumba kaka bubu yai. Ebuna Eli yulaka yandi nde: Mwana na mono, inki me bwa?
Kinati-nsangu yina tubaka nde: Izraele me tina na ntwala ya bantu ya Filistia, mpi bo me fwa bantu mingi kibeni diaka bana na nge zole, Hofni ti Fineasi, me fwa, mpi bo me botula Sanduku ya Nzambi ya kieleka.

Ntangu yandi tangaka zina ya Sanduku ya Nzambi ya kieleka, Eli bwaka kinima-nima na kiti yina yandi vandilaka pene-pene ya kielo, ebuna nkingu na yandi bukanaka mpi yandi fwaka, sambu yandi vandaka mununu mpi kizitu mingi. Yandi sambisaka Izraele bamvula 40.
Bokilo na yandi, nkento ya Fineasi, vandaka na divumu mpi yandi vandaka pene-pene ya kubuta. Ntangu yandi waka nsangu nde bo me botula Sanduku ya Nzambi ya kieleka mpi nde bokilo na yandi ti bakala na yandi me fwa, yandi fumbamaka mpi misongo simbaka yandi na kintulumukina ebuna yandi butaka.
Ntangu yandi zolaka kufwa, bankento yina telamaka pene-pene na yandi tubaka nde: Kuwa boma ve, sambu nge me buta mwana-bakala. Yandi vutulaka kima ve mpi yandi tudilaka yo ve dikebi.
Kansi yandi pesaka mwana yina zina Ikabodi mpi tubaka nde: Nkembo me katuka na Izraele mpi me kwenda na insi ya nkaka. Yandi vandaka kutubila mutindu bo botulaka Sanduku ya Nzambi ya kieleka mpi mambu yina kuminaka bokilo na yandi ya bakala mpi bakala na yandi.
Yandi tubaka nde: Nkembo me katuka na Izraele mpi me kwenda na insi ya nkaka, sambu bo me botula Sanduku ya Nzambi ya kieleka.
",Books/1-samuele/Chapter_4/1-samuele_4_audio.mp3
1-samuele_3_audio.mp3,"
Na ntangu yina, leke Samuele vandaka kusadila Yehowa na ntwala ya Eli, kansi ndinga ya Yehowa kumaka ya kusosa na bilumbu yina bambona-meso vandaka ve mingi.

Kilumbu mosi Eli vandaka ya kulala na kisika yina yandi ke lalaka mbala na mbala, mpi meso na yandi kumaka mpimpa yandi vandaka kumona diaka ve.
Mwinda ya Nzambi vandaka kupela, mpi Samuele vandaka ya kulala na tempelo ya Yehowa, kisika Sanduku ya Nzambi vandaka.
Ebuna Yehowa bingaka Samuele. Samuele vutulaka nde: Mono yandi yai.
Yandi kwendaka ntinu na Eli mpi tubaka nde: Mono yandi yai, sambu nge me binga mono. Kansi Eli tubaka nde: Mono me binga nge ve. Vutuka, kwenda kulala. Ebuna yandi kwendaka kulala.
Yehowa bingaka diaka nde: Samuele! Ebuna Samuele telamaka, kwendaka na Eli, mpi tubaka nde: Mono yandi yai, sambu nge me binga mono. Kansi Eli tubaka nde: Mwana na mono, mono me binga nge ve. Vutuka, kwenda kulala.
(Samuele zabaka ntete ve Yehowa, mpi Yehowa yantikaka ntete ve kuzabisa yandi ndinga na yandi.)
Yehowa bingaka diaka, mbala ya tatu nde: Samuele! Ebuna yandi telamaka, kwendaka na Eli, mpi tubaka nde: Mono yandi yai, sambu nge me binga mono.
Ebuna Eli bakisaka nde Yehowa muntu vandaka kubinga mwana yina.
Yo yina Eli tubilaka Samuele nde: Vutuka, kwenda kulala, mpi kana yandi binga nge, nge ta tuba nde, ‘Yehowa tuba, sambu nsadi na nge ke widikila.’ Ebuna Samuele kwendaka kulala na kisika yandi ke lalaka.

Na nima, Yehowa kwisaka mpi telamaka pana, mpi yandi bingaka bonso na bambala yina ya nkaka nde: Samuele, Samuele! Ebuna Samuele tubaka nde: Tuba, sambu nsadi na nge ke widikila.
Yehowa tubilaka Samuele nde: Tala! Mono ke sala diambu mosi na Izraele, muntu yina ta wa yo, makutu na yandi yonso zole ta sala mpasi.
Na kilumbu yina, mono ta lungisa sambu na Eli mambu yonso ya mono tubaka sambu na nzo na yandi, katuka na luyantiku tii na nsuka.
Nge fwete songa yandi nde mono ke sambisa nzo na yandi kimakulu sambu na kifu na yandi. Yandi me zaba nde bana na yandi ke singa Nzambi, kansi yandi me nganina bo ve.
Yo yina, mono me dia ndefi sambu na nzo ya Eli nde bo ta pesa ve ata fioti bimenga to makabu sambu na kufika kifu sambu na nzo ya Eli.

Samuele lalaka tii na suka ebuna yandi kangulaka bakielo ya nzo ya Yehowa. Samuele vandaka kuwa boma na kuzabisa Eli mbona-meso yina.
Kansi Eli bingaka Samuele nde: Mwana na mono, Samuele! Ebuna yandi tubaka nde: Mono yandi yai.
Yandi yulaka nde: Inki nsangu yandi zabisaka nge? Pardo, kubumbila mono yo ve. Bika nde Nzambi kupesa nge ndola ya ngolo kana nge bumbila mono ata ngogo mosi na mambu yonso yina yandi zabisaka nge.
Yo yina Samuele zabisaka yandi mambu yonso, mpi yandi bumbilaka yandi ve ata kima mosi. Eli tubaka nde: Yo kele Yehowa. Bika yandi sala mambu yina kele mbote na meso na yandi.

Samuele vandaka kuyela kaka, mpi Yehowa yandi mosi vandaka ti yandi mpi yandi lungisaka mambu yonso yina yandi tubaka.
Izraele ya mvimba katuka na Dani tii na Bere-sheba zabaka nde bo me tula Samuele mbikudi ya Yehowa.
Yehowa landaka kumonika na Shilo, sambu Yehowa kudimonisaka na Samuele na Shilo na nzila ya ndinga ya Yehowa.
",Books/1-samuele/Chapter_3/1-samuele_3_audio.mp3
ruti_1_audio.mp3,"
Na bilumbu yina bazuzi vandaka kuyala, nzala kotaka na insi mpi muntu mosi katukaka na Betelemi na Yuda sambu na kukwenda kuzinga bonso munzenza na banseke ya Moabi, yandi ti nkento na yandi mpi bana na yandi zole ya babakala.
Zina na yandi Elimeleki, zina ya nkento na yandi Naomi, mpi bazina ya bana na yandi zole ya babakala Maloni mpi Kilioni. Bo vandaka bantu ya Efrata ya Betelemi na Yuda. Nsuka-nsuka bo kumaka na banseke ya Moabi mpi bo bikalaka kuna.

Na nima ya mwa ntangu, Elimeleki, bakala ya Naomi, fwaka, mpi Naomi bikalaka ti bana na yandi zole.
Ebuna bana-babakala yina kwelaka bankento ya Moabi zina ya nkento mosi Orpa, mpi zina ya nkento ya nkaka Ruti. Bo bikalaka kuna kiteso ya bamvula kumi.
Na nima, bana yina zole, Maloni ti Kilioni, fwaka mpi, ebuna Naomi bikalaka kukonda bana na yandi zole mpi bakala na yandi.
Ebuna yandi yilamaka sambu na kukatuka na banseke ya Moabi ti babokilo na yandi, sambu kuna na Moabi yandi waka nde Yehowa me tudila bantu na yandi dikebi mpi me pesa bo madia.

Yandi bikaka kisika yina yandi vandaka kuzinga ti babokilo na yandi. Ntangu bo vandaka kukwenda na nzila sambu na kuvutuka na ntoto ya Yuda,
Naomi tubilaka babokilo na yandi nde: Beno vutuka, konso muntu na nzo ya mama na yandi. Bika nde Yehowa kumonisila beno zola ya kwikama, kaka mutindu beno monisaka yo na babakala yina me fwaka mpi na mono.
Bika nde Yehowa kupesa nzila sambu konso muntu na kati na beno kubaka lutaninu na nzo ya bakala na yandi. Ebuna yandi pesaka bo beze, mpi bo dilaka ngolo.
Bo landaka kutubila yandi nde: Ve, beto ta kwenda ti nge na bantu na nge.
Kansi Naomi tubaka nde: Bana na mono, beno vutuka. Sambu na nki beno fwete kwenda ti mono? Keti mono lenda buta diaka bana yina lenda kuma babakala na beno?
Bana na mono, beno vutuka. Beno kwenda, sambu mono me nuna mingi mpi mono lenda kwela diaka ve. Ata kana mono vandaka ti kivuvu ya kuzwa bakala na mpimpa yai mpi kubuta bana-babakala,
keti beno zolaka kuvingila bo tii kuna bo zolaka kuyela? Keti beno zolaka kubuya kukwela diaka sambu na bo? Ve, bana na mono, luzingu na mono me kuma bululu kibeni sambu na beno, sambu diboko ya Yehowa me balukila mono.
Bo dilaka diaka ngolo, na nima Orpa pesaka bokilo na yandi beze mpi yandi kwendaka. Kansi Ruti kangamaka ti Naomi.
Ebuna Naomi tubaka nde: Tala! Mbanda na nge ya kele mufwidi me vutuka na bantu na yandi mpi na banzambi na yandi. Vutuka ti mbanda na nge.

Kansi, Ruti tubaka nde: Kubondila mono ve na kubikisa nge, na kuyambula kukwenda ti nge sambu kisika ya nge ta kwenda, mono mpi ta kwenda, mpi kisika ya nge ta lala, mono mpi ta lala. Bantu na nge ta vanda bantu na mono, mpi Nzambi na nge Nzambi na mono.
Kisika ya nge ta fwa, mono mpi ta fwa, mpi bo ta zika mono kuna. Bika nde Yehowa kupesa mono ndola ya ngolo, kana kima ya nkaka kukabula mono ti nge, katula kaka lufwa.

Ntangu Naomi monaka nde Ruti dindamanaka na kukwenda ti yandi, Naomi yambulaka kundimisa yandi na kuvutuka na bwala na yandi.
Ebuna bo zole landaka kusala nzietelo na bo tii kuna bo kumaka na Betelemi. Ntangu bo kumaka na Betelemi, mbanza ya mvimba nikanaka sambu na bo, mpi bankento vandaka kutuba nde: Keti yai Naomi?
Yandi vandaka kutubila bo nde: Beno binga mono ve Naomi. Beno binga mono Mara, sambu Nkwa-Ngolo Yonso me kumisa luzingu na mono bululu kibeni.
Mono vandaka ya kulunga ntangu mono kwendaka, kansi Yehowa me vutula mono maboko-mpamba. Sambu na nki beno fwete binga mono Naomi, na ntangu Yehowa me nwanisa mono mpi Nkwa-Ngolo Yonso me pesa mono mpasi?

Yai mutindu Naomi katukaka na banseke ya Moabi mpi kwisaka kuvutuka, ti bokilo na yandi Ruti, muntu ya Moabi. Bo kumaka na Betelemi na luyantiku ya nsungi ya kukatula bambuma ya orze.
",Books/ruti/Chapter_1/ruti_1_audio.mp3
ruti_2_audio.mp3,"
Naomi vandaka ti mpangi mosi ya bakala na yandi, yina vandaka ti kimvwama mingi, zina na yandi Boazi. Yandi vandaka muntu ya dibuta ya Elimeleki.

Ruti muntu ya Moabi tubilaka Naomi nde: Pardo, pesa mono nzila ya kukwenda na bilanga mpi ya kulokuta bima yina ke bikalaka na bilanga na kati ya misusu ya bambuma na nima ya konso muntu yina ta ndima mono. Naomi tubilaka yandi nde: Kwenda, mwana na mono.
Ebuna Ruti basikaka mpi kwendaka kulokuta bima yina ke bikalaka na bilanga na nima ya bantu ya ke katulaka bima na bilanga. Kukonda kuzaba, yandi kumaka na kilanga ya Boazi, muntu mosi ya dibuta ya Elimeleki.
Kaka na ntangu yina Boazi katukaka na Betelemi mpi kwisaka, ebuna yandi tubilaka bantu ya ke katulaka bambuma nde: Yehowa kuvanda ti beno. Bo vutulaka nde: Yehowa kusakumuna nge.

Ebuna Boazi yulaka leke ya bakala yina vandaka kutwadisa bantu ya ke katulaka bambuma nde: Mwana-nkento yai kele na dibuta ya nani?
Leke ya bakala yina vandaka kutwadisa bantu ya ke katulaka bambuma vutudilaka yandi nde: Mwana-nkento yai kele muntu ya Moabi yandi katukaka na banseke ya Moabi mpi kwisaka ti Naomi.
Yandi yulaka nde: ‘Pardo, keti mono lenda lokuta bima yina ke bikalaka na bilanga mpi kuvukisa misusu ya bambuma yina bo me zenga ya ke bikala na nima ya bantu yina ke katula bima na bilanga?’ Yandi kele kaka ya kutelama katuka ntangu yandi kwisaka na suka tii kaka ntangu yai ya yandi me vanda na madidi sambu na kupema fioti.

Ebuna Boazi tubilaka Ruti nde: Wa, mwana na mono. Kukwenda ve kulokuta bima yina ke bikalaka na kilanga ya nkaka, mpi kukwenda ve na kisika ya nkaka bikala pene-pene ya bansadi na mono ya bankento.
Tula meso na nge kaka na kilanga yina bo ke katula bambuma, mpi kwenda ti bo. Mono me songa baleke ya babakala na kusimba nge ve. Kana nge wa nzala ya masa, kwenda kisika mabungu ya masa kele mpi nwa masa yina baleke ya babakala me baka.

Ebuna yandi bwaka luse na ntoto, fukamaka mpi tubilaka Boazi nde: Inki mutindu nge me ndima mono, mpi sambu na nki nge me tudila mono dikebi, ata mono kele munzenza?
Boazi vutudilaka yandi nde: Bo me zabisa mono mambu yonso ya nge me sala sambu na bokilo na nge ya nkento na nima ya lufwa ya bakala na nge mpi mutindu nge bikaka tata na nge, mama na nge, ti ntoto ya bampangi na nge sambu na kukwenda na bantu yina nge zabaka ve na ntwala.
Bika Yehowa kufuta nge sambu na mambu yina nge me sala, mpi bika nde Yehowa Nzambi ya Izraele, yina nge me kwisa kusosa lutaninu na nsi ya mapapu na yandi, kupesa nge lufutu ya kukuka.
Ebuna Ruti tubaka nde: Mfumu na mono, bika mono ndimama na meso na nge, sambu nge me lembika mono mpi nge me tuba na nsadi na nge na mutindu ya ke pesa kikesa, ata mono kele ve na kati ya bansadi na nge.

Na ntangu ya kudia, Boazi tubilaka yandi nde: Kwisa awa, dia ndambu ya mampa, mpi kotisa yo na masa yai ya ngani. Yo yina yandi vandaka pene-pene ya bantu yina ke katulaka bima na bilanga. Na nima Boazi pesaka Ruti ndambu ya bambuma ya kukalanga, ebuna yandi diaka mpi fulukaka, mpi yandi bikalaka ti ndambu ya nkaka.
Ntangu yandi telamaka sambu na kulokuta bima yina ke bikalaka na bilanga, Boazi songaka bansadi na yandi ya babakala nde: Beno pesa yandi nzila ya kulokuta bima yina ke bikalaka na bilanga ata na kati ya misusu ya bambuma yina bo me zenga, mpi beno niokula yandi ve.
Beno fwete bendila yandi ndambu ya misusu na banti yina bo me zenga, beno bika yo na nima sambu yandi lokuta bima yina ke bikalaka na bilanga, mpi beno tuba ve ata kima mosi sambu na kukanga yandi nzila.

Yo yina yandi landaka kulokuta bima yina ke bikalaka na bilanga tii na nkokila. Ntangu yandi tutaka bambuma yina yandi lokutaka, yo vandaka kiteso ya efa mosi ya orze.
Yandi bakaka yo mpi kwendaka na mbanza, mpi bokilo na yandi ya nkento monaka bambuma yina yandi lokutaka. Ruti basisaka mpi madia yina bikalaka ntangu yandi diaka mpi fulukaka, ebuna yandi pesaka yandi yo.

Bokilo na yandi tubilaka yandi nde: Na wapi nge lokutaka bima bubu yai? Na wapi nge salaka? Bika nde muntu yina monaka nge kubaka lusakumunu. Ebuna Ruti songaka bokilo na yandi na kilanga ya nani yandi salaka. Yandi tubaka nde: Zina ya muntu yina mono salaka na kilanga na yandi bubu kele Boazi.
Yo yina Naomi tubilaka bokilo na yandi nde: Bika nde Yehowa, yina me monisa zola na yandi ya kwikama na bantu ya moyo mpi na bafwa, kusakumuna yandi. Naomi yikaka nde: Muntu yina kele mpangi na beto. Yandi kele mosi na kati ya bantu yina lenda sumba beto diaka.
Ebuna Ruti muntu ya Moabi tubaka nde: Boazi songaka mono mpi nde, ‘Bikala pene-pene ya baleke ya babakala tii kuna bo ta manisa kukatula bima na mono yonso na bilanga.’
Yo yina, Naomi tubilaka bokilo na yandi Ruti nde: Mwana na mono, yo kele mbote mingi nde nge kwenda ti bansadi na yandi ya bankento na kisika nde bo yangisa nge na kilanga ya nkaka.

Yandi bikalaka pene-pene ya bansadi ya Boazi ya bankento mpi lokutaka bambuma tii kuna nsungi ya kukatula bambuma ya orze ti ya ble manaka. Yandi landaka kuzinga ti bokilo na yandi.
",Books/ruti/Chapter_2/ruti_2_audio.mp3
ruti_4_audio.mp3,"
Ntangu yai Boazi tombukaka na kielo ya mbanza mpi vandaka pana. Ebuna muntu yina lenda sumba diaka yina Boazi tubilaka lutaka pene-pene. Yo yina Boazi tubaka nde: Kingandi, kwisa awa mpi vanda. Ebuna yandi kwendaka mpi vandaka.
Na nima Boazi bakaka bankuluntu kumi ya mbanza mpi tubaka nde: Beno vanda awa. Ebuna bo vandaka.

Ntangu yai Boazi tubilaka muntu yina lenda sumba diaka nde: Naomi, yina me katuka na banseke ya Moabi mpi me kwisa kuvutuka, fwete teka bilanga yina vandaka ya mpangi na beto Elimeleki.
Yo yina mono monaka nde mono fwete zabisa nge diambu yina, ‘Sumba yo na meso ya bantu ya mbanza mpi ya bankuluntu ya bantu na mono. Kana nge ta sumba yo diaka, sumba yo diaka. Kansi kana nge ta sumba yo diaka ve, songa mono sambu mono zaba, sambu nge kele muntu ya ntete yina kele na nswa ya kusumba yo diaka, mpi mono ke landa na nima na nge.’ Yandi vutulaka nde: Mono me ndima kusumba yo diaka.
Ebuna Boazi tubaka nde: Kilumbu yina nge ta sumba kilanga yina na maboko ya Naomi, nge fwete sumba yo mpi na maboko ya Ruti muntu ya Moabi, nkento ya muntu yina fwaka, sambu na kuvutula zina ya muntu yina fwaka na dikabu na yandi.
Ebuna muntu yina lenda sumba yo diaka tubaka nde: Mono lenda sumba yo diaka ve, kana ve mono ta bebisa dikabu na mono. Nge mosi sumba yo na nswa na mono ya kusumba diaka, sambu mono lenda sumba yo diaka ve.

Bo vandaka ti kikalulu ya kusala mutindu yai na Izraele na ntangu ya ntama na yina me tala nswa ya kusumba diaka mpi ya kuyingisa kima sambu na kumonisa nde mambu yonso yina bo me wakana kele ya kieleka: Muntu fwete katula sandale na yandi mpi kupesa yo na muntu yina ya nkaka, mpi yai mutindu bantu ya Izraele vandaka kusala sambu na kusonga nde mambu yina bo me wakana kele ya kieleka.
Yo yina, ntangu muntu yina tubilaka Boazi nde, Sumba yo sambu na nge mosi, yandi katulaka sandale na yandi.
Ebuna Boazi tubilaka bankuluntu mpi bantu yonso nde: Beno kele bambangi bubu yai nde mono ke sumba na maboko ya Naomi bima yonso yina vandaka ya Elimeleki mpi bima yonso yina vandaka ya Kilioni ti Maloni.
Mono ke kwela mpi Ruti muntu ya Moabi, nkento ya Maloni, sambu na kuvutula zina ya muntu yina fwaka na dikabu na yandi, mpidina zina ya muntu yina fwaka bo ta katula yo ve na kati ya bampangi na yandi mpi na kielo ya mbanza ya bwala na yandi. Beno kele bambangi bubu yai.

Ebuna bantu yonso yina vandaka na kielo ya mbanza mpi bankuluntu tubaka nde: Beto kele bambangi! Bika nde Yehowa kusakumuna nkento yina ke kota na nzo na nge sambu yandi vanda bonso Rashele mpi Lea, bankento yina tungaka nzo ya Izraele. Bika nde nge toma na Efrata mpi nge kudisadila zina ya mbote na Betelemi.
Bika nde nzo na nge kukuma bonso nzo ya Peresi, yina Tamare butilaka Yuda, na nzila ya bana yina Yehowa ta pesa nge na leke yai ya nkento.

Yo yina Boazi kwelaka Ruti mpi yandi kumaka nkento na yandi. Boazi vukisaka nitu ti Ruti, mpi Yehowa bikaka nde yandi baka divumu mpi yandi butaka mwana-bakala.
Ebuna bankento tubilaka Naomi nde: Yehowa kubaka lukumu, yandi muntu yina me bikisa nge ve bubu yai kukonda muntu yina lenda sumba nge diaka. Bika nde bo zabisa zina na yandi na Izraele!
Yandi me vutula luzingu na nge mpi yandi ta sadisa nge na kimununu na nge, sambu bokilo na nge yina ke zolaka nge me butila nge yandi mpi yandi kele mbote mingi sambu na nge kuluta bana-babakala nsambwadi.
Naomi bakaka mwana yina mpi tulaka yandi na ntulu na yandi, ebuna yandi kumaka ndesi na yandi.
Na nima, bankento yina vandaka kuzinga pene-pene pesaka mwana yina zina. Bo tubaka nde, Bo me butila Naomi mwana-bakala, mpi bo pesaka yandi zina Obedi. Yandi kele tata ya Yese, tata ya Davidi.

Yai ndonga ya dibuta ya Peresi: Peresi butaka Esroni
Esroni butaka Rami Rami butaka Aminadabi
Aminadabi butaka Nashoni Nashoni butaka Salmoni
Salmoni butaka Boazi Boazi butaka Obedi
Obedi butaka Yese mpi Yese butaka Davidi.
",Books/ruti/Chapter_4/ruti_4_audio.mp3
ruti_3_audio.mp3,"
Ntangu yai, bokilo na yandi Naomi tubilaka yandi nde: Mwana na mono, keti mono fwete sosila nge ve nzo, na mpila nde mambu kukwendila mbote sambu na nge?
Keti Boazi kele ve mpangi na beto? Baleke ya bankento yina nge vandaka ti bo kele bansadi na yandi. Na mpimpa ya bubu, yandi ke katula bampusu ya orze na kisika ya bo ke tutaka bambuma sambu na kukatula yo bampusu.
Yobila mpi pakula mafuta ya nsudi ya kitoko ebuna lwata bilele mpi kulumuka na kisika ya bo ke tutaka bambuma sambu na kukatula yo bampusu. Sala na mpila nde yandi mona nge ve tii kuna yandi ta manisa kudia mpi kunwa.
Ntangu yandi ta lala, tala kisika yina yandi ta lala ebuna kwenda mpi katula yandi lele na makulu mpi lala. Yandi ta songa nge mambu ya nge fwete sala.

Ebuna Ruti vutulaka nde: Mono ta sala mambu yonso ya nge me songa mono.
Yandi kulumukaka na kisika ya bo ke tutaka bambuma sambu na kukatula yo bampusu mpi yandi salaka mambu yonso yina bokilo na yandi songaka yandi na kusala.
Na ntangu yina, Boazi diaka mpi nwaka mpi yandi vandaka kuyangalala na ntima. Ebuna yandi kwendaka kulala na nsuka ya kita ya bambuma. Na nima, Ruti kwisaka malembe-malembe, katulaka yandi lele na makulu, mpi yandi lalaka.
Na midi ya mpimpa Boazi yantikaka kutekita, ebuna yandi balukaka mpi yandi monaka nkento mosi me lala na makulu na yandi.
Yandi tubaka nde: Nge nani? Ruti vutulaka nde: Mono nsadi na nge Ruti. Tandula lele na nge na zulu ya nsadi na nge, sambu nge kele muntu yina lenda sumba mono diaka.
Ebuna Boazi tubaka nde: Bika nde Yehowa kusakumuna nge, mwana na mono. Nge me monisa zola na nge ya kwikama na mbala yai kuluta na mbala ya ntete, na mutindu nge me landa ve baleke ya babakala, ata bansukami ata bamvwama.
Mpi ntangu yai, mwana na mono, kuwa boma ve. Mono ta sadila nge mambu yonso ya nge me tuba, sambu bantu yonso na mbanza me zaba nde nge kele nkento ya mbote kibeni.
Ata yo kele kieleka nde mono kele muntu yina lenda sumba nge diaka, kele ti muntu yina lenda sumba nge diaka yina kele mpangi ya pene-pene kuluta mono.
Bikala awa na mpimpa yai, mpi kana yandi ta sumba nge diaka na suka, yo kele mbote! Bika yandi sumba nge diaka. Kansi kana yandi buya kusumba nge diaka, mono mosi ta sumba nge diaka, mutindu Yehowa kele na luzingu. Lala awa tii na suka.

Yo yina, Ruti lalaka na makulu ya Boazi tii na suka mpi telamaka na ntwala nde nsemo kukuma mingi sambu muntu kuzaba muntu ya nkaka. Ebuna Boazi tubaka nde: Sala na mpila nde bantu kuzaba ve nde nkento mosi kwisaka na kisika ya bo ke tutaka bambuma sambu na kukatula yo bampusu.
Yandi tubaka diaka nde: Nata kazaka yina nge me lwata, mpi tandula yo. Ruti tandulaka yo, ebuna Boazi tulaka bitesilu sambanu ya orze na kati na yo mpi tulaka yo na ntu ya Ruti, na nima Boazi kwendaka na mbanza.

Ruti vutukaka na bokilo na yandi, ebuna bokilo na yandi tubaka nde: Mwana na mono, mambu lutaka inki mutindu sambu na nge? Ruti zabisaka yandi mambu yonso yina Boazi sadilaka yandi.
Ruti yikaka nde: Yandi pesaka mono bitesilu sambanu yai ya orze mpi songaka mono nde, ‘Kukwenda ve maboko-mpamba na bokilo na nge.’
Ebuna Naomi tubaka nde: Vanda awa, mwana na mono, tii kuna nge ta zaba mutindu mambu ta suka, sambu yandi ta pema ve kana yandi me yidika ntete ve diambu yai bubu.
",Books/ruti/Chapter_3/ruti_3_audio.mp3
bazuzi_6_audio.mp3,"
Kansi bantu ya Izraele salaka diaka mambu ya mbi na meso ya Yehowa, yo yina Yehowa pesaka bo na maboko ya Madiani bamvula nsambwadi.
Diboko ya Madiani yalaka Izraele. Sambu na Madiani, bantu ya Izraele salaka bisika ya kubumbana sambu na bo mosi na bangumba ya nene, na mabulu, mpi na bisika yina yo kele mpasi na kukuma.
Ntangu Izraele vandaka kukuna nkeni, Madiani, Amaleki, mpi bantu ya ndambu ya Esti vandaka kunwanisa bo.
Bo vandaka kutula camp sambu na kunwanisa Izraele mpi kubebisa bima ya bilanga tii na Gaza, mpi bo vandaka kubikila ve Izraele ata kima ya kudia, yo vanda dimeme, ngombe to mpunda.
Bo vandaka kutombuka ti bitwisi na bo mpi batenta yina vandaka mingi kibeni bonso bampasu, ebuna mpila ya kutanga ntalu na bo ti ya bashamo na bo vandaka ve, mpi bo vandaka kukota na insi sambu na kufwa yo.
Yo yina Izraele kumaka na kinsukami ya ngolo sambu na Madiani ebuna bantu ya Izraele bingaka Yehowa sambu na kulomba lusadisu.

Ntangu bantu ya Izraele bingaka Yehowa sambu na kulomba lusadisu sambu na Madiani,
Yehowa tindilaka bantu ya Izraele mbikudi mosi yina tubilaka bo nde: Yehowa Nzambi ya Izraele me tuba nde: ‘Mono basisaka beno na Ezipte mpi na mutindu yina mono basisaka beno na nzo ya kimpika.
Ebuna mono gulusaka beno na maboko ya Ezipte mpi ya bantu yonso yina vandaka kuniokula beno mpi mono kulaka bo na ntwala na beno mpi pesaka beno insi na bo.
Mono tubilaka beno nde: Mono kele Yehowa Nzambi na beno. Beno fwete wa ve boma ya banzambi ya bantu ya Amore yina beno ke zinga na insi na bo. Kansi beno lemfukilaka mono ve.’

Na nima, wanzio ya Yehowa kwisaka mpi vandaka na nsi ya nti ya nene yina vandaka na Ofra, yina vandaka ya Yoashi muntu ya Abi-ezere. Mwana na yandi Gideoni vandaka kubula ble na kati ya kikamuninu ya vinu sambu Madiani kumona yo ve.
Wanzio ya Yehowa kwisaka kumonika na yandi mpi tubaka nde: Yehowa kele ti nge, nge soda ya ngolo.
Ebuna Gideoni tubaka nde: Lolula mono mfumu na mono, kansi kana Yehowa kele ti beto, sambu na nki mambu yai yonso ke kwisila beto? Wapi mambu na yandi yonso ya kuyituka yina batata na beto vandaka kutela beto mpi kutuba nde: ‘Keti Yehowa basisaka beto ve na Ezipte?’ Ntangu yai Yehowa me yambula beto mpi yandi me pesa beto na diboko ya Madiani.
Yehowa talaka yandi mpi tubaka nde: Kwenda ti ngolo yina nge kele na yo, ebuna nge ta gulusa Izraele na diboko ya Madiani. Keti mono ve muntu me tinda nge?
Gideoni pesaka yandi mvutu nde: Lolula mono, Yehowa. Inki mutindu mono lenda gulusa Izraele? Tala! Dibuta na mono kele ya kuluta fioti na Manase, mpi mono kele muntu ya kukonda mfunu na nzo ya tata na mono.
Kansi Yehowa tubilaka yandi nde: Sambu mono ta vanda ti nge, nge ta fwa bantu ya Madiani bonso nde bo vandaka muntu mosi.

Ebuna Gideoni tubilaka yandi nde: Ntangu yai, kana nge me ndima mono, songa mono kidimbu mosi ya ke monisa nde nge muntu ke tuba na mono.
Pardo, kukatuka ve awa tii kuna mono ta kwisa kuvutuka ti dikabu na mono mpi kutula yo na ntwala na nge. Ebuna yandi tubaka nde: Mono ta vanda awa tii kuna nge ta kwisa kuvutuka.
Gideoni kotaka mpi lambaka mwana-nkombo mpi yandi bakaka efa mosi ya fufu mpi salaka dimpa ya kukonda levire. Yandi tulaka musuni yina na kitunga mpi supu na nzungu ya kulambila ebuna yandi natilaka yandi yo na nganda mpi pesaka yandi yo na nsi ya nti ya nene.

Ebuna wanzio ya Nzambi ya kieleka tubilaka yandi nde: Baka musuni yina ti dimpa ya kukonda levire mpi tula yo na zulu ya ditadi yina ya nene, ebuna tiamuna supu. Yandi salaka mutindu yina.
Ebuna wanzio ya Yehowa tandulaka nsongi ya nti yina vandaka na diboko na yandi mpi simbaka musuni ti dimpa ya kukonda levire, ebuna tiya basikaka na ditadi yina mpi yo yokaka musuni ti dimpa ya kukonda levire. Ebuna wanzio ya Yehowa walukaka na meso na yandi.
Ntangu yai Gideoni bakisaka nde yo vandaka wanzio ya Yehowa.
Na mbala mosi Gideoni tubaka nde: Mawa na mono, Yehowa Mfumu ya Kuluta Nene, sambu mono me mona wanzio ya Yehowa na meso!
Kansi Yehowa tubilaka yandi nde: Vanda na ngemba. Kuwa boma ve nge ta fwa ve.
Ebuna Gideoni tungaka mesa-kimenga mosi pana sambu na Yehowa, mpi bo ke bingaka yo Yehowa-shalomi tii bubu yai. Yo kele kaka na Ofra ya bantu ya Abi-ezere.

Na mpimpa yina, Yehowa tubilaka yandi nde: Baka mwana-ngombe ya bakala ya tata na nge, mwana-ngombe ya zole yina kele na bamvula nsambwadi, mpi panza mesa-kimenga ya Baale ya tata na nge mpi zenga nti ya santu yina kele pene-pene na yo.
Na nima ya kutunga mesa-kimenga sambu na Yehowa Nzambi na nge na zulu ya kisika yai ya ngolo ya lutaninu ti matadi ya kutula na ndonga, baka mwana-ngombe yina ya zole mpi pesa yo bonso dikabu ya kuyoka na zulu ya bitini ya mabaya ya nti ya santu yina nge ta zenga.
Yo yina, Gideoni bakaka babakala kumi na kati ya bansadi na yandi mpi salaka kaka mutindu Yehowa songaka yandi. Kansi yandi waka bantu ya nzo ya tata na yandi mpi bantu ya bwala boma mingi sambu na kusala yo na mwini, yo yina yandi salaka yo na mpimpa.

Ntangu bantu ya mbanza telamaka na suka, bo monaka nde bo me bwisa mesa-kimenga ya Baale, bo me zenga nti ya santu yina vandaka pene-pene na yo, mpi bo me pesa mwana-ngombe ya bakala ya zole dikabu na zulu ya mesa-kimenga yina bo tungaka.
Bo yulanaka bo na bo nde: Nani me sala diambu yai? Na nima ya kuzikisa, bo tubaka nde: Gideoni mwana ya Yoashi muntu me sala yo.
Yo yina bantu ya mbanza tubilaka Yoashi nde: Basisa mwana na nge sambu yandi fwa, sambu yandi me bwisa mesa-kimenga ya Baale mpi me zenga nti ya santu yina vandaka pene-pene na yo.
Ebuna Yoashi tubilaka bantu yonso yina vandaka kuswanisa yandi nde: Keti beno bantu fwete nwanina Baale? Keti beno bantu fwete gulusa yandi? Konso muntu yina ke nwanina yandi, bo fwete fwa yandi na suka yai. Kana yandi kele nzambi, bika nde yandi kudinwanina yandi mosi, sambu muntu mosi me bwisa mesa-kimenga na yandi.
Ebuna kilumbu yina, yandi bingaka Gideoni nde Yerubaale mpi tubaka nde: Bika Baale kudinwanina yandi mosi, sambu muntu mosi me bwisa mesa-kimenga na yandi.

Madiani ya mvimba, Amaleki, mpi bantu ya ndambu ya Esti vukisaka basoda na bo mpi bo sabukaka sambu na kukwenda na Muwanda ya Yizreele mpi salaka camp.
Ebuna mpeve ya Yehowa kwisaka na zulu ya Gideoni mpi yandi bulaka kibongo, ebuna bantu ya Abi-ezere vukanaka mpi landaka yandi.
Yandi tindaka binati-nsangu na Manase ya mvimba, ebuna bo mpi vukanaka mpi landaka yandi. Yandi tindaka mpi binati-nsangu na Asere, Zebuloni ti Naftali, ebuna bo tombukaka sambu na kukutana ti yandi.

Ebuna Gideoni tubilaka Nzambi ya kieleka nde: Kana nge ke gulusa Izraele na nzila na mono, kaka mutindu nge silaka,
awa mono ke tanda mika ya dimeme na kisika ya bo ke tutaka bambuma sambu na kukatula yo bampusu. Kana malulu kele kaka na zulu ya mika kansi ntoto yonso ya kele na nziunga na yo kele ya kuyuma, pana mono ta zaba nde nge ta gulusa Izraele na nzila na mono, kaka mutindu nge silaka.
Mpi yo salamaka mutindu yina. Na kilumbu yina landaka, ntangu yandi telamaka na suka mpi kamunaka mika, yandi basisaka na mika yina malulu ya me fwana na kufulusa bolo ya nene ya nkinsi na masa.
Kansi, Gideoni tubilaka Nzambi ya kieleka nde: Kuwila mono ve makasi, kansi bika nde mono lomba diaka mbala mosi. Pardo, bika nde mono meka mbala mosi diaka kima ya nkaka ti mika. Pardo, bika nde mika mpamba kuvanda ya kuyuma kansi malulu kuvanda na ntoto na kisika yina yonso.
Nzambi salaka mutindu yina na mpimpa yina mika mpamba vandaka ya kuyuma, kansi malulu vandaka na ntoto na kisika yina yonso.
",Books/bazuzi/Chapter_6/bazuzi_6_audio.mp3
bazuzi_1_audio.mp3,"
Na nima ya lufwa ya Yozue, bantu ya Izraele yulaka Yehowa nde: Nani na kati na beto ta tombuka ntete sambu na kunwanisa bantu ya Kanana?
Yehowa vutulaka nde: Yuda ta tombuka. Tala! Mono ke pesa insi yina na diboko na yandi.
Ebuna Yuda tubilaka mpangi na yandi Simeoni nde: Kwisa kutombuka ti mono na teritware ya bo me pesa mono sambu na kunwanisa bantu ya Kanana. Na nima mono ta kwenda ti nge na teritware ya bo me pesa nge. Ebuna Simeoni kwendaka ti yandi.

Ntangu Yuda tombukaka, Yehowa pesaka bantu ya Kanana ti bantu ya Perizi na maboko na bo, ebuna bo bedisaka bantuc na Bezeki.
Bo monaka Adoni-bezeki na Bezeki, mpi kuna bo nwanisaka yandi mpi bedisaka bantu ya Kanana ti bantu ya Perizi.
Ntangu Adoni-bezeki tinaka, bo landaka yandi, bo kangaka yandi, mpi bo zengaka misapi na yandi ya nene ya maboko ti misapi na yandi ya nene ya makulu.
Ebuna Adoni-bezeki tubaka nde: Kele ti bantotila yina bo zengaka misapi ya nene ya maboko ti misapi ya nene ya makulu mpi yina ke lokuta madia na nsi ya mesa na mono. Kaka mutindu mono salaka, Nzambi me vutudila mono. Na nima, bo nataka yandi na Yeruzalemi mpi yandi fwaka kuna.

Diaka, bantu ya Yuda nwanisaka Yeruzalemi mpi botulaka yo bo fwaka yo na mbele ya bitumba, mpi tulaka mbanza yina tiya.
Na nima, bantu ya Yuda kulumukaka sambu na kunwanisa bantu ya Kanana yina vandaka kuzinga na ntoto ya bangumba, na Negebi mpi na Shefela.
Mpidina Yuda kwendaka kunwanisa bantu ya Kanana yina vandaka kuzinga na Ebroni (ntete zina ya Ebroni vandaka Kiriati-arba), ebuna bo fwaka Sheshai, Ahimani, mpi Talmai.

Bo katukaka kuna mpi kwendaka kunwanisa bantu ya Debire. (Ntete zina ya Debire vandaka Kiriati-sefere.)
Ebuna Kalebi tubaka nde: Muntu yina ta nwanisa Kiriati-sefere mpi ta botula yo, mono ta pesa yandi mwana na mono ya nkento Aksa sambu yandi kuma nkento na yandi.
Otniele mwana ya Kenazi, leke ya Kalebi, botulaka yo. Yo yina Kalebi pesaka yandi mwana na yandi ya nkento Aksa sambu yandi kuma nkento na yandi.
Ntangu Aksa vandaka kukwenda na nzo ya bakala na yandi, Aksa siamisaka Otniele na kulomba tata na yandi kilanga. Ebuna Aksa tulukaka na mpunda na yandi. Kalebi yulaka yandi nde: Nge ke zola inki?
Aksa tubilaka yandi nde: Pardo, sakumuna mono, sambu nge me pesa mono kitini ya ntoto na sudi pesa mono mpi Guloti-mayimi. Yo yina Kalebi pesaka yandi Guloti ya Zulu mpi Guloti ya Nsi.

Bana ya muntu ya Keni, bokilo ya Moize ya bakala, katukaka na mbanza ya maba ti bantu ya Yuda mpi tombukaka na ntoto-makanga ya Yuda na sudi ya Aradi. Bo kwendaka kuna mpi zingaka na kati ya bantu.
Kansi Yuda kwendaka ti mpangi na yandi Simeoni, mpi bo nwanisaka bantu ya Kanana yina vandaka kuzinga na Sefati mpi bo fwaka yo. Ebuna bo pesaka mbanza yina zina Orma.
Na nima, Yuda botulaka Gaza ti teritware na yo, Ashkeloni ti teritware na yo, mpi Ekroni ti teritware na yo.
Yehowa vandaka ti Yuda, ebuna bo bakaka ntoto ya bangumba, kansi bo kukaka ve kukula bantu ya ntoto ya kukonda ngumba, sambu bo vandaka ti bapusu-pusu ya bitumba ya bibende.
Bo pesaka Kalebi Ebroni, kaka mutindu Moize silaka, ebuna yandi kulaka bana tatu ya Anaki kuna.

Kansi bana ya Benyamini kulaka ve bantu ya Yebusi yina vandaka kuzinga na Yeruzalemi, yo yina bantu ya Yebusi ke landaka kuzinga ti bana ya Benyamini na Yeruzalemi tii bubu yai.

Na ntangu yina, nzo ya Yozefi tombukaka sambu na kunwanisa Betele, ebuna Yehowa vandaka ti bo.
Nzo ya Yozefi vandaka kutala Betele na mayele (nkutu, zina ya mbanza yina vandaka ntete Luzi),
mpi bantu yina vandaka kutala na mayele monaka bakala mosi ke basika na mbanza yina. Yo yina bo tubilaka yandi nde: Pardo, songa beto nzila ya kukota na mbanza, ebuna beto ta sadila nge mambu na mawete yonso.
Yo yina bakala yina songaka bo nzila ya kukota na mbanza, ebuna bo fwaka mbanza yina ti mbele ya bitumba, kansi bo bikisaka bakala yina ti dibuta na yandi yonso bo kwenda.
Bakala yina kwendaka na insi ya bantu ya Heti mpi tungaka mbanza mosi ebuna yandi pesaka yo zina Luzi, zina na yo yo yina tii bubu yai.

Manase bakaka ve Bete-sheani ti babwala yina kele na nziunga na yo, Tanaki ti babwala yina kele na nziunga na yo, bantu ya Dore ti babwala yina kele na nziunga na yo, bantu ya Ibleami ti babwala yina kele na nziunga na yo, mpi bantu ya Megido ti babwala yina kele na nziunga na yo. Bantu ya Kanana landaka kuzinga na insi yai.
Ntangu Izraele kumaka ngolo, bo pusaka bantu ya Kanana na kusala kisalu ya ngolo, kansi bo kulaka bo yonso ve.

Efrayimi mpi kulaka ve bantu ya Kanana yina vandaka kuzinga na Gezere. Bantu ya Kanana landaka kuzinga na kati na bo na Gezere.

Zebuloni kulaka ve bantu ya ke zingaka na Kitroni ti bantu ya Nahaloli. Bantu ya Kanana landaka kuzinga na kati na bo mpi bo pusaka bo na kusala bisalu ya ngolo.

Asere kulaka ve bantu ya Ako ti bantu ya Sidoni, na Ahlabi, na Akzibi, na Elba, na Afiki, mpi na Rehobi.
Yo yina bantu ya Asere landaka kuzinga na kati ya bantu ya Kanana yina ke zingaka na insi yina, sambu bo kulaka bo ve.

Naftali kulaka ve bantu ya Bete-shemeshi ti bantu ya Bete-anati, kansi bo landaka kuzinga na kati ya bantu ya Kanana yina ke zingaka na insi yina. Bantu ya ke zingaka na Bete-shemeshi ti bantu ya Bete-anati kumaka bantu ya ke sadilaka bo kisalu ya ngolo.

Bantu ya Amore kulaka bantu ya Dani tii na ntoto ya bangumba, bo pesaka bo ve nzila ya kukwisa kukulumuka na ntoto ya kukonda ngumba.
Yo yina bantu ya Amore landaka kuzinga na Ngumba ya Eresi, na Ayaloni, mpi na Shaalbimi. Kansi ntangu ngolo ya bantu ya nzo ya Yozefi kumaka mingi, bo pusaka bo na kusala kisalu ya ngolo.
Teritware ya bantu ya Amore yantikaka na ngumba ya Akrabimi, katuka na Sela mpi tombuka.
",Books/bazuzi/Chapter_1/bazuzi_1_audio.mp3
bazuzi_7_audio.mp3,"
Ebuna Yerubaale, disongidila Gideoni, ti bantu yonso yina vandaka ti yandi telamaka na suka mpi salaka camp pene-pene ya dibulu ya masa ya Harodi, na ntangu camp ya Madiani vandaka na ndambu na yandi ya nordi, na ngumba ya fioti ya More na kati ya muwanda.
Ntangu yai Yehowa tubilaka Gideoni nde: Bantu yina kele ti nge kele mingi kibeni sambu mono pesa Madiani na maboko na bo. Kana ve Izraele ta tudila mono lulendo mpi ta tuba nde: ‘Diboko na mono mosi gulusaka mono.’
Ebuna, pardo, zabisa na meso ya bantu nde, ‘Konso muntu yina ke wa boma mpi ke tekita, yandi vutuka na nzo.’ Yo yina Gideoni mekaka bo. Ebuna, bantu vutukaka na nzo, mpi bikalaka.

Ata mpidina Yehowa tubilaka Gideoni nde: Bantu kele kaka mingi kibeni. Lomba bo na kukulumuka na masa sambu mono meka bo kuna sambu na nge. Kana mono tubila nge nde, ‘Muntu yai ta kwenda ti nge,’ yandi ta kwenda ti nge, kansi kana mono tubila nge nde, ‘Muntu yai ta kwenda ve ti nge,’ yandi ta kwenda ve.
Yo yina yandi kulumusaka bantu yina na masa.
Ebuna Yehowa tubilaka Gideoni nde: Konso muntu yina ke nwa masa ti ludimi mutindu mbwa ke nwaka kabula yandi ti bantu yina ke fukama sambu na kunwa masa.
Ntalu ya bantu yina nwaka masa ti ludimi, bayina tulaka diboko na bo na munoko, vandaka 300. Bantu yina ya nkaka fukamaka sambu na kunwa masa.

Ebuna Yehowa tubilaka Gideoni nde: Mono ta gulusa beno ti bantu yina nwaka masa bonso bambwa mpi mono ta pesa Madiani na maboko na nge. Kansi bika bantu yina yonso ya nkaka kuvutuka na nzo.
Na nima ya kubaka bima ya kudia mpi bibongo na maboko ya bantu yina, yandi vutulaka bantu yina yonso ya nkaka ya Izraele na nzo, mpi yandi bikalaka kaka ti bantu 300. Camp ya Madiani vandaka na nsi na yandi na muwanda.

Na mpimpa yina, Yehowa tubilaka yandi nde: Telama, nwanisa camp, sambu mono me pesa yo na maboko na nge.
Kansi, kana nge ke wa boma ya kunwanisa yo, kulumuka na camp ti nsadi na nge Pura.
Wa mambu yina bo ke tuba, mpi na nima nge ta baka kikesa sambu na kunwanisa camp. Yo yina Gideoni ti nsadi na yandi Pura kulumukaka na ndilu yina basoda salaka camp.

Ebuna Madiani, Amaleki, mpi bantu yonso ya ndambu ya Esti fulukaka na muwanda bonso kimvuka mosi ya bampasu, mpi mpila ya kutanga ntalu ya bashamo na bo vandaka ve, yo vandaka mingi bonso bambuma ya zelo na lweka ya nzadi-mungwa.
Ebuna Gideoni kwisaka, mpi muntu mosi vandaka kutela nduku na yandi ndosi, mpi yandi tubaka nde: Ndosi ya mono lalaka yo yai. Dimpa mosi ya orze yina vandaka bonso dimbuma vandaka kudindumuka na camp ya Madiani. Yo kwisaka tii na tenta mosi mpi tutaka yo ngolo kibeni na mpila nde tenta yina bwaka. Ee, dimpa yina balusaka tenta ludi na ntoto, ebuna tenta bwaka.
Ebuna nduku na yandi tubaka nde: Yo lenda vanda kaka mbele ya bitumba ya Gideoni mwana ya Yoashi, muntu ya Izraele. Nzambi me pesa Madiani mpi camp ya mvimba na maboko na yandi.

Kaka ntangu Gideoni waka muntu yina ke ta ndosi yina mpi ntendula na yo, yandi fukamaka sambu na kusambila. Na nima yandi vutukaka na camp ya Izraele mpi tubaka nde: Beno telama, sambu Yehowa me pesa camp ya Madiani na maboko na beno.
Ebuna yandi kabisaka bantu yina na bimvuka tatu mpi yandi pesaka bo yonso bibongo mpi mabungu ya nene ti minda na kati ya mabungu yina.
Yandi tubilaka bo nde: Beno tala mono mpi beno sala kaka mutindu mono ke sala. Ntangu mono ta kwisa na ndilu ya camp, beno fwete sala kaka mutindu mono ke sala.
Ntangu mono ta bula kibongo, mono ti bantu yonso yina kele ti mono, beno mpi fwete bula bibongo na nziunga ya camp mpi kuboka nde, ‘Sambu na Yehowa mpi sambu na Gideoni!’

Gideoni mpi bantu yina vandaka ti yandi kwisaka na ndilu ya camp na luyantiku ya kati-kati ya kukengila ya mpimpa, kaka ntangu bo katukaka kutula bankengidi. Bo bulaka bibongo mpi pasulaka mabungu ya nene ya masa yina vandaka na maboko na bo.
Ebuna bimvuka yina tatu bulaka bibongo mpi pasulaka mabungu yina ya nene. Bo simbaka minda na diboko ya kimama mpi bulaka bibongo na diboko ya kitata, ebuna bo tubaka na ndinga ya ngolo nde: Mbele ya bitumba ya Yehowa mpi ya Gideoni!
Na ntangu yina, konso muntu telamaka na kisika na yandi na nziunga ya camp, ebuna basoda yonso tinaka mpi vandaka kuboka ntangu bo vandaka kutina.
Bantu yina landaka kubula bibongo, ebuna Yehowa salaka nde na camp ya mvimba konso muntu kufwa nkweno na yandi na mbele ya bitumba mpi basoda tinaka tii na Bete-shita, na nzila ya Serera, tii na bandilu ya Abele-mehola pene-pene ya Tabati.

Ebuna bo bingaka bantu ya Izraele tuka na Naftali, na Asere, mpi na Manase ya mvimba, mpi bo landaka Madiani.
Gideoni tindaka binati-nsangu na ntoto ya mvimba ya bangumba ya Efrayimi mpi tubaka nde: Beno kulumuka sambu na kunwanisa Madiani, mpi beno botula banzila yina ke nataka na masa tii na Bete-bara mpi Yordani. Yo yina bantu yonso ya Efrayimi vukanaka kisika mosi, mpi bo botulaka bamasa tii na Bete-bara mpi Yordani.
Bo kangaka mpi bamfumu zole ya Madiani, Orebi ti Zeebi bo fwaka Orebi na ditadi ya Orebi, mpi bo fwaka Zeebi na kisika ya kukamunina vinu ya Zeebi. Bo vandaka kaka kulanda Madiani, mpi bo natilaka Gideoni ntu ya Orebi mpi ntu ya Zeebi pene-pene ya Yordani.
",Books/bazuzi/Chapter_7/bazuzi_7_audio.mp3
bazuzi_9_audio.mp3,"
Na nima, Abimeleki mwana ya Yerubaale kwendaka na bampangi ya mama na yandi na Shekemi, mpi yandi tubilaka bo ti dibuta ya mvimba ya nkaka na yandi ya bakala nde:
Pardo yula bantwadisi yonso ya Shekemi nde, ‘Inki kele mbote mingi sambu na beno, nde bana yonso ya Yerubaale kuyala beno to nde muntu mosi mpamba kuyala beno? Beno yibuka nde mono kele mpangi na beno ya menga.’

Yo yina bampangi ya mama na yandi tubaka mambu yina sambu na yandi na bantwadisi yonso ya Shekemi, ebuna ntima na bo pusaka bo na kulanda Abimeleki, sambu bo tubaka nde: Yandi kele mpangi na beto mosi.
Ebuna bo pesaka yandi mbongo ya bibende ya bo bakaka na nzo ya Baale-beriti, mpi Abimeleki sadilaka yo sambu na kufuta bantu ya me konda kisalu mpi bantu ya kukonda luzitu sambu bo landa yandi.
Na nima, yandi kwendaka na nzo ya tata na yandi na Ofra mpi fwaka bampangi na yandi, bana ya Yerubaale, babakala 70, na zulu ya ditadi mosi. Muntu mosi mpamba yina gulukaka vandaka Yotami, mwana ya nsuka ya Yerubaale, sambu yandi bumbanaka.

Ebuna bantwadisi yonso ya Shekemi mpi Bete-milo ya mvimba vukanaka kisika mosi mpi tulaka Abimeleki ntotila, pene-pene ya nti ya nene, ya dikunzi yina vandaka na Shekemi.

Ntangu bo songaka Yotami diambu yina, na mbala mosi yandi kwendaka kutelama na nsongi ya Ngumba ya Gerizimi mpi tubilaka bo na ndinga ya ngolo nde: Beno bantwadisi ya Shekemi, beno wa mono, ebuna Nzambi ta wila beno.

Kilumbu mosi, banti kwendaka kutula ntotila mosi mafuta sambu yandi yala bo. Yo yina bo tubilaka nti ya olive nde, ‘Yala beto.’
Kansi nti ya olive tubilaka bo nde, ‘Keti mono fwete yambula mafuta na mono, yina bo ke sadilaka sambu na kupesa Nzambi ti bantu nkembo, sambu na kukwenda kunikana-nikana na zulu ya banti ya nkaka?’
Na nima, banti yina tubilaka nti ya bafige nde, ‘Kwisa kuyala beto.’
Kansi nti ya bafige tubilaka bo nde, ‘Keti mono fwete yambula ntomo na mono mpi bambuma na mono ya kitoko sambu na kukwenda kunikana-nikana na zulu ya banti ya nkaka?’
Na nima, banti yina tubilaka nti ya vinu nde, ‘Kwisa kuyala beto.’
Nti ya vinu vutudilaka bo nde, ‘Keti mono fwete yambula vinu na mono ya mpa yina ke pesaka Nzambi ti bantu kiese sambu na kukwenda kunikana-nikana na zulu ya banti ya nkaka?’
Nsuka-nsuka, banti yonso ya nkaka tubilaka mwa-nti ya bansende nde, ‘Kwisa kuyala beto.’
Ebuna mwa-nti ya bansende tubilaka banti yina nde, ‘Kana ya kieleka beno ke tula mono mafuta sambu mono vanda ntotila na beno, beno kwisa mpi beno bumbana na nsi ya kivudi na mono. Kana ve, bika nde tiya kubasika na nti ya bansende mpi kuyoka banti ya sedre ya Libani.’

Ntangu yai, keti beno me sala mambu na masonga yonso ti na lukumu yonso na mutindu beno me tula Abimeleki ntotila? Keti beno me monisa bumbote na Yerubaale ti na bantu ya nzo na yandi? Keti beno me sadila yandi mambu na mutindu yina me fwana sambu na yandi?
Ntangu tata na mono nwanaka sambu na beno, yandi tulaka luzingu na yandi na kigonsa sambu na kugulusa beno na maboko ya Madiani.
Kansi bubu yai beno me telama sambu na kunwanisa bantu ya nzo ya tata na mono mpi beno me fwa bana na yandi, babakala 70, na zulu ya ditadi mosi. Ebuna beno me tula Abimeleki, mwana ya mpika na yandi ya nkento, ntotila ya bantwadisi ya Shekemi kaka sambu yandi kele mpangi na beno.
Ya kieleka, kana bubu yai beno ke sala mambu na masonga yonso mpi na lukumu yonso sambu na Yerubaale ti bantu ya nzo na yandi, beno vanda na kiese sambu na Abimeleki, yandi mpi kuvanda na kiese sambu na beno.
Kana ve, bika nde tiya kubasika na Abimeleki mpi kuyoka bantwadisi ya Shekemi ti ya Bete-milo, mpi bika nde tiya kubasika na bantwadisi ya Shekemi ti ya Bete-milo mpi kuyoka Abimeleki.

Ebuna Yotami tinaka mpi kwendaka kubumbana na Beere, mpi yandi zingaka kuna sambu yandi vandaka kuwa mpangi na yandi Abimeleki boma.

Abimeleki yalaka Izraele bamvula tatu.
Ebuna Nzambi bikaka nde kimbeni kukuma ngolo na kati ya Abimeleki ti bantwadisi ya Shekemi, mpi bo sadilaka Abimeleki mambu kukonda kwikama.
Yo vandaka mutindu yina sambu na kuvutula mbi na mambu ya nku yina bo salaka bana-babakala ya Yerubaale, sambu na kutula mfuka ya menga na bo na zulu ya mpangi na bo Abimeleki na mutindu yandi fwaka bo, mpi na zulu ya bantwadisi ya Shekemi na mutindu bo sadisaka yandi na kufwa bampangi na yandi.
Yo yina bantwadisi ya Shekemi tulaka bantu na kubumbana na zulu ya bangumba sambu na kusala yandi mbi, ebuna bantu yango vandaka kuyiba bima ya konso muntu yina vandaka kuluta pene-pene na bo na nzila yina. Na nima bo songaka Abimeleki diambu yango.

Ebuna Gaale mwana ya Ebedi ti bampangi na yandi sabukaka mpi kotaka na Shekemi, mpi bantwadisi ya Shekemi tulaka ntima na bo na yandi.
Bo basikaka mpi kwendaka na bilanga ebuna bo katulaka bambuma ya vinu na bilanga na bo ya vinu, bo niata-niataka yo, mpi salaka nkinsi, na nima bo kotaka na nzo ya nzambi na bo, bo diaka, bo nwaka mpi singaka Abimeleki.
Ebuna Gaale mwana ya Ebedi tubaka nde: Abimeleki kele nani, mpi Shekemi kele nani sambu beto sadila yandi? Keti yandi kele ve mwana ya Yerubaale, mpi keti Zebule kele ve mumonisi na yandi? Beno sadila bantu ya Amore, tata ya Shekemi! Kansi beto, sambu na nki beto fwete sadila yandi?
A kana bantu yai vandaka na nsi ya kiyeka na mono, mono zolaka kukatula Abimeleki na kimfumu. Ebuna yandi tubilaka Abimeleki nde: Kumisa basoda na nge mingi mpi basika.

Ntangu Zebule mfumu ya mbanza yina waka mambu yina Gaale mwana ya Ebedi tubaka, yandi waka makasi.
Yo yina yandi tindilaka Abimeleki binati-nsangu na kinsweki na kutuba nde: Tala! Gaale mwana ya Ebedi ti bampangi na yandi kele ntangu yai na Shekemi, mpi bo ke pusa mbanza na kusala nge mbi.
Yo yina kwisa na mpimpa, nge ti bantu na nge, mpi beno bumbana na nseke.
Na ntangu ntangu ta basika na suka, nge fwete telama na suka-suka mpi kunwanisa mbanza ebuna ntangu yandi ti bantu na yandi ta basika sambu na kunwanisa nge, sala yonso yina nge lenda sala sambu na kubedisa yandi.

Yo yina Abimeleki ti bantu yonso yina vandaka ti yandi telamaka na mpimpa, ebuna bo kudikabisaka na bimvuka iya mpi bumbanaka sambu na kunwanisa Shekemi.
Ntangu Gaale mwana ya Ebedi basikaka mpi telamaka na munoko ya kielo ya mbanza, Abimeleki ti bantu yina vandaka ti yandi basikaka na kisika yina bo bumbanaka.
Ntangu Gaale monaka bantu, yandi tubilaka Zebule nde: Tala! Bantu ke katuka na nsongi ya bangumba mpi ke kwisa kukulumuka. Kansi Zebule tubilaka yandi nde: Nge ke mona bizuzi ya bangumba bonso bantu.

Na nima, Gaale tubaka nde: Tala! Bantu ke katuka na kati-kati ya insi mpi ke kwisa kukulumuka, mpi kimvuka mosi ke kwisa na nzila ya nti ya nene ya Meonenimi.
Zebule vutudilaka yandi nde: Ntangu yai, wapi mambu ya nge vandaka kutudila lulendo nde, ‘Abimeleki kele nani sambu beto sadila yandi?’ Keti yai kele ve bantu yina nge buyaka? Ntangu yai basika mpi nwana ti bo.

Ebuna Gaale basikaka, yandi vandaka na ntwala ya bantwadisi ya Shekemi mpi nwanaka ti Abimeleki.
Abimeleki landaka yandi, mpi Gaale tinaka yandi, ebuna bantu mingi bwaka mpi fwaka tii na munoko ya kielo ya mbanza.

Abimeleki landaka kuzinga na Aruma, mpi Zebule kulaka Gaale ti bampangi na yandi na Shekemi.
Na kilumbu yina landaka, bantu basikaka mpi kwendaka na nseke, ebuna bo songaka yo Abimeleki.
Yo yina yandi bakaka bantu, yandi kabisaka bo na bimvuka tatu mpi bumbanaka na nseke. Ntangu yandi monaka bantu ke basika na mbanza, yandi nwanisaka bo mpi fwaka bo.
Abimeleki ti bimvuka yina vandaka ti yandi kwendaka na ntwala mpi telamaka na munoko ya kielo ya mbanza, na ntangu bimvuka zole vandaka kunwanisa bantu yonso yina vandaka na nseke, ebuna bo fwaka bo.
Abimeleki nwanisaka mbanza kilumbu yina ya mvimba mpi botulaka yo. Yandi fwaka bantu yina vandaka na kati, na nima yandi fwaka mbanza mpi kunaka mungwa kuna.

Ntangu bantwadisi yonso ya nzo-zulu ya Shekemi waka mambu yai, na mbala mosi bo kwendaka na kisika ya kubumbana ya nzo ya Ele-beriti.
Kaka na ntangu bo songaka Abimeleki nde bantwadisi yonso ya nzo-zulu ya Shekemi me vukana kisika mosi,
Abimeleki ti bantu yonso yina vandaka ti yandi tombukaka na Ngumba ya Salmoni. Abimeleki bakaka disoka na diboko na yandi, yandi zengaka lutangu ya nti, tulaka yo na zulu ya dipeka na yandi mpi tubilaka bantu yina vandaka ti yandi nde: Mambu ya beno me mona mono me sala, beno sala nswalu mpi beno sala mutindu mosi!
Yo yina bantu yonso mpi zengaka balutangu mpi landaka Abimeleki. Ebuna bo tulaka balutangu yango na kisika yina ya kubumbana mpi bo tulaka kisika yina ya kubumbana tiya. Mpidina bantu yonso ya nzo-zulu ya Shekemi mpi fwaka, babakala mpi bankento kiteso ya 000.

Ebuna Abimeleki kwendaka na Tebesi yandi salaka camp sambu na kunwanisa Tebesi mpi botulaka yo.
Nzo-zulu mosi ya ngolo vandaka na kati-kati ya mbanza yina, ebuna babakala ti bankento yonso mpi bantwadisi yonso ya mbanza tinaka kuna. Bo kudikangilaka na kati mpi mataka na zulu ya ludi ya nzo-zulu.
Abimeleki kwendaka na nzo-zulu yina mpi nwanisaka yo. Yandi pusanaka pene-pene ya munoko ya nzo-zulu yina sambu na kutula yo tiya.
Ebuna nkento mosi losaka ditadi ya zulu ya bo ke nikilaka bambuma na zulu ya ntu ya Abimeleki, ebuna mukwa ya ntu na yandi panzanaka.
Yandi bingaka nswalu nsadi yina vandaka kunata bima na yandi ya bitumba mpi tubilaka yandi nde: Baka mbele na nge ya bitumba mpi fwa mono, mpidina bo ta tuba ve sambu na mono nde, ‘Nkento mosi muntu fwaka yandi.’ Yo yina nsadi na yandi kotisaka yandi mbele mpi yandi fwaka.

Ntangu bantu ya Izraele monaka nde Abimeleki me fwa, bo yonso vutukaka na nzo.
Na mutindu yina, Nzambi vutudilaka Abimeleki mbi yina yandi salaka tata na yandi na mutindu yandi fwaka bampangi na yandi 70.
Nzambi salaka mpi nde mambi yonso ya bantu ya Shekemi kuvutuka na zulu ya ba-ntu na bo mosi. Yo yina, kusinga yina Yotami mwana ya Yerubaale singaka kwisaka na zulu na bo.
",Books/bazuzi/Chapter_9/bazuzi_9_audio.mp3
bazuzi_13_audio.mp3,"
Bantu ya Izraele salaka diaka mambu ya mbi na meso ya Yehowa, ebuna Yehowa pesaka bo na maboko ya bantu ya Filistia bamvula 40.

Na ntangu yina, kuvandaka ti muntu mosi ya Sora, ya dibuta ya bantu ya Dani, zina na yandi Manoa. Nkento na yandi vandaka mukobo mpi yandi vandaka ve na mwana.
Na nima, wanzio ya Yehowa monikaka na nkento yina mpi tubilaka yandi nde: Tala, nge kele mukobo mpi nge kele ve na mwana. Kansi nge ta baka divumu mpi ta buta mwana ya bakala.
Ntangu yai, keba, kunwa ve vinu to konso kima yina ke lawusaka, mpi kudia ve konso kima yina kele mvindu.
Tala! Nge ta baka divumu mpi ta buta mwana ya bakala, mpi lutebu fwete luta ve na ntu na yandi, sambu mwana yina ta vanda Nazire ya Nzambi katuka ntangu yina yandi ta butuka, mpi yandi ta baka ntwala sambu na kugulusa Izraele na maboko ya bantu ya Filistia.

Ebuna nkento yina kwendaka mpi songaka bakala na yandi nde: Muntu mosi ya Nzambi ya kieleka kwisaka na mono yandi vandaka kumonana bonso wanzio ya Nzambi ya kieleka, mpi yandi vandaka kupesa boma mingi. Mono yulaka yandi ve kisika yandi me katuka, yandi songaka mono mpi ve zina na yandi.
Kansi yandi tubilaka mono nde, ‘Tala! Nge ta baka divumu mpi ta buta mwana ya bakala. Ntangu yai, kunwa ve vinu to konso kima yina ke lawusaka, mpi kudia ve konso kima yina kele mvindu, sambu mwana yina ta vanda Nazire ya Nzambi katuka ntangu yina yandi ta butuka tii na kilumbu ya lufwa na yandi.’

Manoa bondilaka Yehowa mpi tubaka nde: Lolula mono, Yehowa. Pardo, bika nde muntu ya Nzambi ya kieleka yina nge me katuka kutinda kukwisa diaka sambu na kulonga beto mambu ya beto fwete sala sambu na mwana yina ta butuka.
Yo yina Nzambi ya kieleka wilaka Manoa, ebuna wanzio ya Nzambi ya kieleka kwisaka diaka na nkento yina ntangu yandi vandaka ya kuvanda na bilanga bakala na yandi Manoa vandaka ve ti yandi.
Kukonda kusukinina, nkento yina bakaka ntinu mpi songaka bakala na yandi nde: Tala! Muntu yina kwisaka na mono kilumbu yina, yandi me kwisa kumonika na mono.

Ebuna Manoa telamaka mpi kwendaka ti nkento na yandi. Yandi kwisaka na muntu yina mpi tubilaka yandi nde: Keti nge muntu solulaka ti nkento na mono? Yandi tubaka nde: Ee, yo kele mono.
Ebuna Manoa tubaka nde: Bika nde mambu ya nge tubaka kulungana! Luzingu ya mwana yina ta vanda nki mutindu, mpi nki kisalu yandi ta sala?
Yo yina wanzio ya Yehowa tubilaka Manoa nde: Nkento na nge fwete sala mambu yonso yina mono songaka yandi.
Yandi fwete dia ve konso kima yina nti ya vinu ke buta, yandi fwete nwa ve vinu to konso kima yina ke lawusaka, mpi yandi fwete dia ve konso kima yina kele mvindu. Mambu yonso yina mono songaka yandi, bika nde yandi zitisa yo.

Ebuna Manoa tubilaka wanzio ya Yehowa nde: Pardo kukwenda ve, mpi bika nde beto lambila nge mwana-nkombo.
Kansi wanzio ya Yehowa tubilaka Manoa nde: Kana mono bikala, mono ta dia ve madia na nge kansi kana nge ke zola kupesa dikabu ya kuyoka na Yehowa, nge lenda pesa yo. Manoa zabaka ve nde muntu yina vandaka wanzio ya Yehowa.
Ebuna Manoa tubilaka wanzio ya Yehowa nde: Zina na nge nani, sambu beto pesa nge lukumu ntangu diambu ya nge me tuba ta lungana?
Kansi, wanzio ya Yehowa tubilaka yandi nde: Sambu na nki nge ke yula zina na mono, sambu yo kele zina mosi ya kuyituka?

Na nima Manoa bakaka mwana-nkombo ti dikabu ya mbuma mpi pesaka yo na Yehowa, na zulu ya ditadi. Ebuna yandi vandaka kusala diambu mosi ya kuyituka, na ntangu Manoa ti nkento na yandi vandaka kutala.
Ntangu midinga katukaka na mesa-kimenga mpi tombukaka na zulu, wanzio ya Yehowa tombukaka na kati ya midinga yina katukaka na mesa-kimenga ntangu Manoa ti nkento na yandi vandaka kutala. Na mbala mosi, bo bwaka baluse na ntoto.
Wanzio ya Yehowa monikaka diaka ve na Manoa mpi na nkento na yandi. Ebuna Manoa bakisaka nde muntu yina vandaka wanzio ya Yehowa.
Yo yina Manoa tubilaka nkento na yandi nde: Ya kieleka beto ta fwa, sambu beto me mona Nzambi.
Kansi nkento na yandi tubilaka yandi nde: Kana Yehowa zolaka kufwa beto, yandi zolaka kundima ve dikabu ya kuyoka mpi dikabu ya mbuma yina me katuka na maboko na beto, yandi zolaka ve kusonga beto mambu yai yonso, mpi yandi zolaka kutubila beto ve mambu yai yonso.

Na nima, nkento yina butaka mwana ya bakala mpi pesaka yandi zina Samsoni ntangu mwana yina vandaka kuyela, Yehowa landaka kusakumuna yandi.
Na nima, mpeve ya Yehowa yantikaka kukulumuka na zulu na yandi na Mahane-dani, na kati-kati ya Sora ti Eshetaole.
",Books/bazuzi/Chapter_13/bazuzi_13_audio.mp3
bazuzi_14_audio.mp3,"
Ebuna Samsoni kulumukaka na Timna, mpi na Timna yandi monaka nkento mosi ya Filistia.
Yo yina, yandi tombukaka mpi songaka tata na yandi ti mama na yandi nde: Na Timna nkento mosi ya Filistia me budisa mono ntima, ebuna mono ke zola nde beno kwedila mono yandi.
Kansi tata na yandi ti mama na yandi tubilaka yandi nde: Keti nge lenda sosa ve nkento na kati ya bampangi na nge mpi na kati ya bantu na beto yonso? Keti nge fwete kwenda mpi kubaka nkento na kati ya bantu ya Filistia ya kukonda kuyotisa? Kansi Samsoni tubilaka tata na yandi nde: Bakila mono yandi, sambu yandi kele nkento yina me fwana sambu na mono.
Tata na yandi ti mama na yandi zabaka ve nde Yehowa muntu pusaka yandi na kubaka lukanu yina, sambu yandi vandaka kusosa dibaku ya kunwanisa bantu ya Filistia, sambu na ntangu yina bantu ya Filistia vandaka kuyala Izraele.

Yo yina, Samsoni kulumukaka ti tata na yandi mpi mama na yandi na Timna. Ntangu yandi kumaka na bilanga ya vinu ya Timna, ntambu mosi kwisaka mpi nganinaka yandi.
Ebuna mpeve ya Yehowa pesaka yandi ngolo, mpi yandi pasulaka yo bitini zole, kaka mutindu muntu ke pasulaka mwana-nkombo bitini zole, na maboko. Kansi yandi songaka ve tata na yandi to mama na yandi mambu yina yandi salaka.
Ebuna yandi kulumukaka mpi solulaka ti nkento yina, mpi yandi vandaka kaka nkento yina me fwana na meso ya Samsoni.

Na nima, ntangu yandi vandaka kuvutuka sambu na kubaka nkento yina mpi kunata yandi na nzo na yandi, Samsoni balukaka sambu na kutala ntambu yina ya kufwa, mpi kimvuka mosi ya baniosi ti bwiki vandaka na kati ya ntambu yina ya kufwa.
Ebuna yandi bakaka bwiki yina na maboko na yandi mpi vandaka kudia yo ntangu yandi vandaka kutambula. Ntangu yandi kwendaka kukuta tata na yandi ti mama na yandi, yandi pesaka bo ndambu ya bwiki sambu bo dia. Kansi yandi songaka bo ve nde yandi bakaka bwiki yina na kati ya ntambu mosi ya kufwa.

Tata na yandi kulumukaka tii na kisika nkento yina vandaka, mpi kuna Samsoni sadisaka nkinsi, sambu yo vandaka mambu yina bana-babakala vandaka kusala.
Ntangu bo monaka yandi, bo kwisaka kunata bana-babakala sambu na kufidisa yandi.
Ebuna Samsoni tubilaka bo nde: Bika mono tela beno kingana mosi. Kana na nsungi ya bilumbu nsambwadi ya nkinsi beno zwa mvutu mpi beno pesa mono yo, mono ta pesa beno bilele ya lino mpi bilele ya kitoko.
Kansi kana beno kuka ve kupesa mono mvutu, beno fwete pesa mono bilele ya lino mpi bilele ya kitoko. Bo tubaka nde: Tela beto kingana na nge beto ke zola kuwa yo.
Yo yina yandi tubilaka bo nde:
Kima ya kudia me basika na muntu ya ke diaka,Mpi kima ya sukadi me basika na muntu ya ngolo.
Bo kukaka ve kuzwa mvutu na kingana yina bilumbu tatu.
Na kilumbu ya iya, bo tubilaka nkento ya Samsoni nde: Kusa bakala na nge, mpidina yandi ta pesa beto mvutu na kingana yina. Kana ve, beto ta yoka nge ti nzo ya tata na nge tiya. Keti beno bingaka beto awa sambu na kubaka bima na beto?
Yo yina nkento ya Samsoni didilaka yandi mpi tubaka nde: Yo fwete vanda nde nge ke mengaka mono nge ke zolaka mono ve. Nge telaka bantu na mono kingana, kansi nge me songa mono ve mvutu. Ebuna Samsoni tubilaka yandi nde: Mono me songa yo ve ata na tata na mono mosi mpi na mama na mono mosi! Keti mono fwete songa nge yo?
Kansi yandi landaka kudidila yandi na bilumbu yina bikalaka na bilumbu nsambwadi ya nkinsi yina. Nsuka-nsuka, Samsoni songaka yandi yo na kilumbu ya nsambwadi, sambu nkento yina yangisaka yandi mingi. Ebuna nkento yina songisaka bantu na yandi mvutu ya kingana yina.
Yo yina, na kilumbu ya nsambwadi na ntwala nde ntangu kudinda, bantu ya mbanza tubilaka yandi nde:
Inki me luta bwiki na sukadi,Mpi inki me luta ntambu na ngolo?
Yandi vutudilaka bo nde:
Kana beno bundulaka ve ti mwana-ngombe na mono ya nkento,Beno zolaka ve kuzwa mvutu na kingana na mono.

Ebuna mpeve ya Yehowa pesaka yandi ngolo, yo yina yandi kulumukaka na Ashkeloni, yandi fwaka bantu mpi bakaka bilele na bo mpi pesaka bilele ya kitoko na bantu yina pesaka mvutu na kingana na yandi. Yandi vandaka na makasi mingi ntangu yandi vutukaka na nzo ya tata na yandi.

Ebuna bo pesaka nkento ya Samsoni na mwana-bakala mosi na kati ya bana-babakala yina fidisaka Samsoni.
",Books/bazuzi/Chapter_14/bazuzi_14_audio.mp3
bazuzi_15_audio.mp3,"
Na nima ya mwa ntangu, na bilumbu ya nsungi ya kukatula ble, Samsoni kwendaka kutala nkento na yandi, mpi yandi nataka mwana-nkombo. Yandi tubaka nde: Mono ke zola kukota kisika nkento na mono kele, na suku ya kulala. Kansi tata ya nkento yina pesaka yandi ve nzila ya kukota.
Tata ya nkento yina tubaka nde: Mono yindulaka nde, ‘Nge ke menga yandi kibeni.’ Yo yina mono pesaka yandi na mwana-bakala mosi yina fidisaka nge na makwela. Keti leke na yandi ya nkento me luta yandi ve na kitoko? Pardo, baka leke na yandi na kisika na yandi.
Kansi, Samsoni tubilaka bo nde: Mbala yai, bantu ya Filistia lenda pesa mono foti ve kana mono sala bo mbi.

Yo yina Samsoni kwendaka mpi kangaka mikengi 300. Ebuna yandi bakaka minda, yandi kangisaka mikila ya mikengi yina, zole-zole, mpi yandi tulaka mwinda mosi na kati ya konso mikila yina zole.
Na nima, yandi tulaka tiya na minda yina mpi bikaka mikengi yina yo kwenda na bilanga ya bambuma ya bantu ya Filistia. Yandi tulaka bima yonso tiya yantika na kita ya matiti tii na bambuma ya bilanga, mpi na bilanga ya vinu ti na banti ya olive.

Bantu ya Filistia yulaka nde: Nani me sala mambu yai? Bo songaka bo nde: Yo kele Samsoni, bokilo ya muntu ya Timna, sambu yandi bakaka nkento ya Samsoni mpi pesaka yandi na mwana-bakala mosi yina fidisaka Samsoni na makwela. Yo yina bantu ya Filistia tombukaka mpi yokaka nkento yina ti tata na yandi tiya.
Ebuna Samsoni tubilaka bo nde: Sambu beno me sala mutindu yai, mono ta kwenda ve tii kuna mono ta vutula mbi.
Ebuna yandi fwaka bo mosi-mosi, bantu mingi kibeni, na nima yandi kulumukaka mpi zingaka na kati ya dibulu mosi ya kele na kati ya ditadi ya Etami.

Na nima, bantu ya Filistia tombukaka ebuna bo salaka camp na Yuda mpi bo vandaka kutambula-tambula na Lehi.
Ebuna bantu ya Yuda tubaka nde: Sambu na nki beno me tombuka sambu na kunwanisa beto? mpi bo pesaka mvutu nde: Beto me tombuka sambu na kukanga Samsoni, sambu na kusala yandi kaka mutindu yandi me sala beto.
Yo yina bantu ya Yuda kulumukaka na dibulu ya kele na kati ya ditadi ya Etami mpi bo tubilaka Samsoni nde: Keti nge ke zaba ve nde bantu ya Filistia ke yala beto? Ebuna, sambu na nki nge me sala beto mambu yai? Yandi tubilaka bo nde: Mono salaka bo kaka mutindu bo salaka mono.
Kansi bo tubilaka yandi nde: Beto me kwisa kukanga nge mpi kupesa nge na maboko ya bantu ya Filistia. Ebuna Samsoni tubaka nde: Beno zenga kieleka na ntwala na mono nde beno ta nwanisa mono ve.
Bo tubilaka yandi nde: Ve, beto ta kangisa nge kaka bansinga mpi ta pesa nge na maboko na bo, kansi beto ta fwa nge ve.
Yo yina bo kangisaka yandi bansinga zole ya mpa mpi basisaka yandi na ditadi yina.
Ntangu yandi kumaka na Lehi, bantu ya Filistia tulaka milolo ya kiese ntangu bo monaka yandi. Ebuna mpeve ya Yehowa pesaka yandi ngolo, mpi bansinga yina vandaka na maboko na yandi kumaka bonso bansinga ya lino ya bo me yoka tiya, mpi miniololo yina bo kangisaka yandi kumaka pete-pete na maboko na yandi.
Ntangu yai yandi monaka mukwa ya mbwanga ya mpunda ya bakala ya bo me katuka kufwa yandi tandulaka diboko, bakaka yo mpi fwaka bantu ti yo.
Ebuna Samsoni tubaka nde:
Ti mukwa ya mbwanga ya mpunda mosi—kita mosi, bita zole!
Ti mukwa ya mbwanga ya mpunda mosi, mono me fwa bantu 000.

Ntangu yandi manisaka kutuba, yandi losaka mukwa ya mbwanga yina mpi bingaka kisika yina Ramati-lehi.
Ebuna yandi waka nzala ya ngolo ya masa, yo yina yandi bingaka Yehowa mpi tubaka nde: Nge muntu me pesa luguluku yai ya nene na maboko ya nsadi na nge. Ntangu yai, keti mono fwete fwa na nzala ya masa mpi kubwa na maboko ya bantu ya kukonda kuyotisa?
Yo yina Nzambi pasulaka dibulu mosi yina vandaka na Lehi, mpi masa basikaka. Ntangu yandi nwaka, ngolo na yandi vutukaka mpi yandi bakaka diaka kikesa. Yo yina yandi pesaka kisika yina zina Ene-akore, yo kele na Lehi tii bubu yai.

Yandi sambisaka Izraele na bilumbu ya bantu ya Filistia bamvula 20.
",Books/bazuzi/Chapter_15/bazuzi_15_audio.mp3
bazuzi_12_audio.mp3,"
Ebuna bo lombaka bantu ya Efrayimi na kuvukana, mpi bo sabukaka na Safoni mpi tubilaka Yefte nde: Sambu na nki nge bingaka beto ve na kukwenda ti nge ntangu nge sabukaka sambu na kunwanisa bantu ya Amoni? Beto ta yoka nzo na nge tiya ti nge na kati.
Kansi Yefte tubilaka bo nde: Mono ti bantu na mono, beto vandaka na kimbeni ya ngolo ti bantu ya Amoni. Mono bingaka beno sambu beno sadisa mono, kansi beno gulusaka mono ve na maboko na bo.
Ntangu mono monaka nde nge ta gulusa mono ve, mono bakaka lukanu ya kutula luzingu na mono na kigonsa mpi kwendaka kunwanisa bantu ya Amoni, mpi Yehowa pesaka bo na maboko na mono. Ebuna sambu na nki beno me kwisa bubu yai sambu na kunwanisa mono?

Na nima, Yefte vukisaka babakala yonso ya Gileadi, mpi bo nwanisaka Efrayimi babakala yina ya Gileadi bedisaka Efrayimi, yina tubaka nde: Beno bantu ya Gileadi ya kele na Efrayimi mpi na Manase, beno kele kaka bantu yina me tinaka Efrayimi.
Gileadi botulaka bisika ya Yordani ya bo lenda sabuka na makulu na ntwala ya Efrayimi mpi ntangu bantu ya Efrayimi vandaka kusosa kutina, bo vandaka kutuba nde, Beno bika mono mono sabuka ebuna babakala ya Gileadi vandaka kuyula konso muntu nde, Keti nge kele muntu ya Efrayimi? Kana yandi vutula nde, Ve!
bo vandaka kusonga yandi nde, Tuba Shiboleti. Kansi yandi vandaka kutuba nde, Siboleti, sambu yandi vandaka kukuka ve kutuba ngogo yina mbote-mbote. Ebuna bo vandaka kusimba yandi mpi kufwa yandi na bisika yina ya Yordani ya bo lenda sabuka na makulu. Na ntangu yina, bantu ya Efrayimi fwaka.

Yefte sambisaka Izraele bamvula sambanu, na nima Yefte muntu ya Gileadi fwaka mpi bo zikaka yandi na mbanza na yandi na Gileadi.

Na nima na yandi, Ibsani muntu ya Betelemi sambisaka Izraele.
Yandi vandaka ti bana ya babakala mpi bana ya bankento. Yandi tindaka bana na yandi ya bankento na kukwenda kukwela babakala na nganda ya dikanda na yandi, mpi yandi kwisaka kunata bankento sambu bana na yandi ya babakala kukwela bo. Yandi sambisaka Izraele bamvula nsambwadi.
Ebuna Ibsani fwaka mpi bo zikaka yandi na Betelemi.

Na nima na yandi, Eloni muntu ya Zebuloni sambisaka Izraele yandi sambisaka Izraele bamvula kumi.
Ebuna Eloni muntu ya Zebuloni fwaka mpi bo zikaka yandi na Ayaloni na ntoto ya Zebuloni.

Na nima na yandi, Abdoni mwana ya Ilele muntu ya Piratoni sambisaka Izraele.
Yandi vandaka ti bana ya babakala mpi bantekolo yina vandaka kunata bampunda 70. Yandi sambisaka Izraele bamvula nana.
Ebuna Abdoni mwana ya Ilele muntu ya Piratoni fwaka mpi bo zikaka yandi na Piratoni na insi ya Efrayimi na ngumba ya bantu ya Amaleki.
",Books/bazuzi/Chapter_12/bazuzi_12_audio.mp3
bazuzi_2_audio.mp3,"
Ebuna wanzio ya Yehowa katukaka na Gilgale mpi tombukaka na Bokimi mpi tubaka nde: Mono basisaka beno na Ezipte mpi nataka beno na insi yina mono zengaka kieleka na ba-nkaka na beno. Diaka, mono tubaka nde, ‘Mono ta fwa ve ata fioti kuwakana na mono ti beno.
Kansi beno, beno fwete sala ve kuwakana ti bantu yina ke zingaka na insi yai mpi beno fwete bwisa bamesa-kimenga na bo.’ Kansi beno me lemfukila ve ndinga na mono. Sambu na nki beno me sala diambu yai?
Yo yina, mono mpi tubaka nde, ‘Mono ta kula bo ve na ntwala na beno, ebuna bo ta kanga beno na mutambu mpi banzambi na bo ta pukumuna beno.’

Ntangu wanzio ya Yehowa tubilaka bantu yonso ya Izraele mambu yai, bo yantikaka kudila ngolo.
Yo yina, bo pesaka kisika yina zina Bokimi mpi bo pesaka Yehowa bimenga kuna.

Ntangu Yozue songaka bantu na kukwenda, konso muntu ya Izraele kwendaka na ntoto na yandi yina vandaka dikabu na yandi sambu na kubaka ntoto.
Bantu landaka kusadila Yehowa na bilumbu yonso ya Yozue mpi na bilumbu yonso ya bankuluntu yina bikalaka na luzingu na nima ya Yozue mpi yina monaka mambu yonso ya nene yina Yehowa salaka sambu na Izraele.
Na nima Yozue mwana ya Nuni, nsadi ya Yehowa, fwaka ti bamvula 110.
Ebuna bo zikaka yandi na teritware ya dikabu na yandi na Timnati-heresi, na ntoto ya bangumba ya Efrayimi, na nordi ya Ngumba ya Gaashi.
Bo vukisaka ndonga ya bantu yina yonso ti ba-nkaka na bo, mpi ndonga ya nkaka ya bantu basikaka na nima, yina zabaka ve Yehowa mpi mambu yina yandi salaka sambu na Izraele.

Bantu ya Izraele salaka mambu ya mbi na meso ya Yehowa mpi sadilaka Babaale.
Na mutindu yina, bo yambulaka Yehowa, Nzambi ya batata na bo, yina basisaka bo na insi ya Ezipte. Bo landaka banzambi ya nkaka, banzambi ya bantu yina vandaka na nziunga na bo, bo fukiminaka bo mpi bo pesaka Yehowa makasi.
Bo yambulaka Yehowa mpi bo sadilaka Baale ti biteki ya Ashtoreti.
Ebuna Yehowa wilaka Izraele makasi ya ngolo, yo yina yandi pesaka bo na maboko ya miyibi yina botulaka bima na bo. Yandi tekaka bo na maboko ya bambeni yina vandaka na nziunga na bo, ebuna bo kukaka diaka ve kununga bambeni na bo.
Konso kisika yina bo vandaka kukwenda, diboko ya Yehowa vandaka kunwanisa bo mpi kunatila bo mpasi, kaka mutindu Yehowa tubaka mpi kaka mutindu Yehowa zengaka kieleka na ntwala na bo, ebuna bo vandaka na mpasi mingi.
Ebuna Yehowa vandaka kubasisa bazuzi yina vandaka kugulusa bo na maboko ya bantu yina vandaka kuyiba bo.

Kansi bo buyaka nkutu kuwila bazuzi yina, mpi bo vandaka kusala kindumba ti banzambi ya nkaka mpi kufukimina bo. Bo yambulaka nswalu nzila yina ba-nkaka na bo landaka, bayina lemfukilaka bantuma ya Yehowa, kansi bo, bo salaka yo ve.
Konso ntangu yina Yehowa vandaka kubasisila bo bazuzi, Yehowa vandaka kuvanda ti zuzi yina mpi yandi vandaka kugulusa bo na maboko ya bambeni na bo na bilumbu yonso ya zuzi yina sambu Yehowa vandaka kuwa mawa mutindu bo vandaka kudila sambu na bantu yina vandaka kuniokula bo mpi bayina vandaka kusadila bo mambu na mutindu ya mbi.

Kansi kana zuzi yina kufwa, bo vandaka kusala diaka mambu ya mbi kuluta ba-nkaka na bo na mutindu bo vandaka kulanda banzambi ya nkaka, kusadila bo mpi kufukimina bo. Bo yambulaka ve mambu na bo mpi kikalulu na bo ya ntu-ngolo.
Nsuka-nsuka Yehowa wilaka Izraele makasi ya ngolo, mpi yandi tubaka nde: Sambu dikanda yai me fwa kuwakana na mono yina mono songaka ba-nkaka na bo na kuzitisa mpi bo me lemfukila mono ve,
mono ta kula ve na ntwala na bo ata dikanda mosi yina Yozue bikisaka ntangu yandi fwaka.
Yo ta vanda sambu na kumeka Izraele sambu na kuzaba kana bo ta landa nzila ya Yehowa mpi ta tambula na kati na yo mutindu batata na bo tambulaka.
Yo yina Yehowa bikaka nde makanda yina kulanda kuzinga. Yandi kulaka bo ve nswalu mpi yandi pesaka bo ve na maboko ya Yozue.
",Books/bazuzi/Chapter_2/bazuzi_2_audio.mp3
bazuzi_5_audio.mp3,"
Na kilumbu yina, Debora ti Baraki mwana ya Abinoami yimbaka nkunga yai:

 Sambu na nsuki ya kukonda kukangisa na Izraele,Sambu na bantu yina kwendaka na bitumba na luzolo yonso,Beno kumisa Yehowa!

 Beno bantotila, beno wa! Beno bantwadisi, beno widikila!
Mono ta yimbila Yehowa.
Mono ta yimba bankunga sambu na kukumisa Yehowa, Nzambi ya Izraele.

 Yehowa, ntangu nge katukaka na Seire mpi basikaka,Ntangu nge basikaka na teritware ya Edomi,Ntoto nikanaka, mpi zulu nokisaka mvula,Matuti tiamunaka masa.

 Bangumba kumaka masa-masa na ntwala ya luse ya Yehowa,Yo vanda Sinai na ntwala ya luse ya Yehowa, Nzambi ya Izraele.

 Na bilumbu ya Shamgare mwana ya Anati,Na bilumbu ya Yaele, banzila ya nene vandaka ya kuyumaBantu yina vandaka kusala nzietelo vandaka kuluta na banzila ya fioti.

 Na Izraele, bantu ya bwala vandaka diaka veBo vandaka diaka ve tii kuna mono, Debora, mono telamaka,Tii kuna mono telamaka bonso mama na Izraele.

 Bo solaka banzambi ya mpaEbuna bitumba basikaka na bakielo.
Bantu lendaka ve kumona kitaninu, to dikonga,Na kati ya bantu na Izraele.

 Ntima na mono kele ti bakomanda ya Izraele,Bayina kwendaka na luzolo yonso ti bantu.
Beno kumisa Yehowa!

Beno bantu yina ke nata bampunda ya mpembe,Beno bantu yina me vanda na zulu ya batapi ya kitoko,Mpi beno bantu yina ke tambula na nzila,Beno yindulula!

Bandinga ya bantu yina ke pesaka masa vandaka kuwakana na bisika yina bo ke bakaka masaKuna bo vandaka kuta masolo ya mambu ya lunungu yina Yehowa salaka,Mambu ya lunungu ya bantu na yandi yina ke zingaka na bwala na Izraele.
Ebuna bantu ya Yehowa kulumukaka na bakielo.

Telama na mpongi, telama na mpongi, O Debora!
Telama na mpongi, telama na mpongi, yimba nkunga!
Telama, Baraki! Nata bampika na nge, nge mwana ya Abinoami!

Ebuna bantu yina bikalaka kulumukaka na kisika ya bantu ya lukumuBantu ya Yehowa kulumukaka kisika mono vandaka sambu na kunwanisa bantu ya nene.

Bantu yina kele na muwanda katukaka na EfrayimiBo ke landa nge, O Benyamini, na kati ya bantu na nge.
Bakomanda katukaka na Makire mpi kulumukaka,Mpi bantu yina ke nataka bisadilu ya muntu yina ke bakaka bantu na kisalu katukaka na Zebuloni.

Bamfumu na Isakare vandaka ti Debora,Mpi kaka mutindu Isakare vandaka ti Debora, Baraki mpi vandaka ti yandi.
Bo tindaka yandi na kukwenda na makulu na muwanda.
Na kati ya mabuta ya Rubeni, bo vandaka kukuka ve kubaka lukanu.

Sambu na nki nge vandaka na kati-kati ya basaki zole ya kiti ya mpunda,Mpi ke wa bo na ntangu bo ke bula misembu sambu na bitwisi?
Na yina me tala mabuta ya Rubeni, bo vandaka kukuka ve kubaka lukanu.

Gileadi bikalaka na simu ya YordaniEbuna Dani, sambu na nki yandi bikalaka ti bamaswa?
Asere vandaka ya kuvanda mpi ke sala kima ve na lweka ya nzadi-mungwa,Yandi bikalaka pene-pene ya mabungu na yandi.

Bantu ya Zebuloni vandaka bantu yina tulaka luzingu na bo na kigonsa tii na lufwaNaftali mpi, na zulu ya tu-bangumba.

Bantotila kwisaka, bo nwanakaEbuna bantotila ya Kanana nwanakaNa Tanaki, pene-pene ya bamasa ya Megido.
Bo bakaka ve ata kima mosi ya arza.

Bambwetete nwanaka na zuluBo nwanisaka Sisera na banzila na yo.

Masa ya Kishoni nataka bo,Masa ya ntama, masa ya Kishoni.
O moyo na mono, nge niataka bantu ya ngolo.

Ebuna maboto ya bampunda niata-niatakaNa ntangu bampunda na yandi ya babakala bakaka ntinu na makasi yonso.

Wanzio ya Yehowa tubaka nde, ‘Beno singa Merozi,Ee, beno singa bantu na yandi,Sambu bo kwisaka ve kusadisa Yehowa,Kusadisa Yehowa ti bantu ya ngolo.’

Yaele nkento ya Hebere muntu ya KeniKele nkento yina bo me sakumunaka mingi kuluta na kati ya bankentoYandi kele nkento yina bo me sakumunaka mingi kuluta na kati ya bankento yina ke zingaka na batenta.

Sisera lombaka masa nkento yina pesaka yandi miliki.
Yandi pesaka yandi mabele ya kukangama na bolo mosi ya kitoko ya nkinsi.

Ti diboko na yandi, yandi bakaka pike ya tenta,Diboko na yandi ya kitata bakaka marto ya muntu ya kisalu.
Yandi bulaka Sisera marto, yandi panzaka ntu na yandi,Yandi panzaka mpi tobulaka ntu na yandi.

Sisera bwaka na makulu na yandi yandi bwaka mpi lalakaSisera bwaka na makulu na yandiKisika yandi bwaka, yo yina kisika yandi belaka.

Nkento mosi vandaka kutala na nela,Mama ya Sisera vandaka kulongula na muyungulu ya nela,‘Sambu na nki pusu-pusu na yandi ke sukinina na kukwisa?
Sambu na nki makelele ya makulu ya bapusu-pusu na yandi ke sukinina?’

Bankento ya kuluta mayele na kati ya bankento na yandi ya lukumu vandaka kupesa yandi mvutuEe, yandi mpi vandaka kuditubila yandi mosi nde,
‘Yo fwete vanda nde bo ke kabisa bima yina bo bakaka,Mwana-nkento mosi, bana-bankento zole, sambu na konso soda,Lele ya mukubu ya bo me botula sambu na Sisera, lele ya mukubu ya bo me botula,Lele mosi ya bo me tula bifwanisu, lele ya mukubu, bilele zole ya bo me tula bifwanisuSambu na bankingu ya bantu yina botulaka bima.’

Yo yina, O Yehowa, bika nde bambeni na nge yonso kufwa,Kansi bika nde bantu yina ke zolaka nge kuvanda bonso ntangu yina ke basika na nkembo na yo.
Ebuna insi vandaka na ngemba bamvula 40.
",Books/bazuzi/Chapter_5/bazuzi_5_audio.mp3
bazuzi_4_audio.mp3,"
Kansi na nima, ntangu Ehudi fwaka, bana ya Izraele salaka diaka mambu ya mbi na meso ya Yehowa.
Yo yina Yehowa tekaka bo na maboko ya Yabini ntotila ya Kanana, yina vandaka kuyala na Asore. Mfumu ya basoda na yandi vandaka Sisera, yina vandaka kuzinga na Arosheti ya makanda.
Bana ya Izraele didilaka Yehowa, sambu Yabini vandaka ti bapusu-pusu ya bitumba ya bibende, mpi yandi niokulaka bana ya Izraele ngolo kibeni bamvula 20.

Debora mbikudi mosi ya nkento, nkento ya Lapidoti, vandaka kusambisa Izraele na ntangu yina.
Yandi vandaka ti kikalulu ya kuvanda na nsi ya diba ya Debora na kati-kati ya Rama ti Betele, na ntoto ya bangumba ya Efrayimi bana ya Izraele vandaka kutombuka na Debora sambu na lusambisu.
Yandi tindaka bantu na kubinga Baraki mwana ya Abinoami na Kedeshi-naftali mpi tubilaka yandi nde: Keti Yehowa Nzambi ya Izraele me tuba ve mambu yai? ‘Kwenda na Ngumba ya Tabore, mpi nata babakala ya Naftali mpi ya Zebuloni.
Mono ta kwisa kunatila nge Sisera, mfumu ya basoda ya Yabini ti bapusu-pusu na yandi ya bitumba mpi basoda na yandi na masa ya Kishoni, ebuna mono ta pesa yandi na maboko na nge.’

Yo yina Baraki tubilaka Debora nde: Kana nge kwenda ti mono, mono ta kwenda, kansi kana nge kwenda ve ti mono, mono ta kwenda ve.
Yo yina, Debora tubaka nde: Mono ta kwenda kibeni ti nge. Kansi bitumba yina nge ke kwenda ta natila nge ve nkembo, sambu Yehowa ta pesa Sisera na maboko ya nkento. Ebuna Debora telamaka mpi kwendaka ti Baraki na Kedeshi.
Baraki bingaka Zebuloni ti Naftali na Kedeshi, mpi babakala landaka yandi. Debora mpi tombukaka ti yandi.

Kisi ve, Hebere muntu ya Keni kabwanaka ti bantu ya Keni, bana ya Obabi, bokilo ya Moize ya bakala, mpi tenta na yandi vandaka ya kutedimisa pene-pene ya nti ya nene na Saananimi, yina kele pene-pene ya Kedeshi.

Bo songaka Sisera nde Baraki mwana ya Abinoami me tombuka na Ngumba ya Tabore.
Na mbala mosi, Sisera vukisaka bapusu-pusu na yandi yonso ya bitumba—bapusu-pusu ya bibende—mpi basoda yonso yina vandaka ti yandi katuka na Arosheti ya makanda sambu na kukwenda tii na masa ya Kishoni.
Ebuna Debora tubilaka Baraki nde: Telama, sambu yai kele kilumbu yina Yehowa ta pesa Sisera na maboko na nge. Keti Yehowa ke basika ve na ntwala na nge? Baraki katukaka na Ngumba ya Tabore mpi kulumukaka ti bantu yina vandaka kulanda yandi.
Ebuna Yehowa salaka nde Sisera ti bapusu-pusu na yandi yonso ya bitumba, mpi basoda yonso kukuma kisaka-saka na ntwala ya mbele ya bitumba ya Baraki. Nsuka-nsuka Sisera tulukaka na pusu-pusu na yandi mpi tinaka na makulu.
Baraki landaka bapusu-pusu ya bitumba mpi basoda tii na Arosheti ya makanda. Basoda yonso ya Sisera fwaka na mbele ya bitumba ata soda mosi ve bikalaka.

Kansi Sisera tinaka na makulu na tenta ya Yaele nkento ya Hebere muntu ya Keni, sambu Yabini ntotila ya Asore ti nzo ya Hebere muntu ya Keni vandaka na ngemba.
Ebuna Yaele basikaka sambu na kukutana ti Sisera mpi tubilaka yandi nde: Kwisa kukota, mfumu na mono, kwisa kukota awa. Kuwa boma ve. Yo yina yandi kwendaka kukota na kati ya tenta ya Yaele, mpi Yaele fikaka yandi bulanketi.
Ebuna Sisera tubilaka Yaele nde: Pardo, pesa mono ndambu ya masa ya kunwa, sambu mono ke wa nzala ya masa. Yaele kangulaka dibungu ya mpusu ya mbisi yina vandaka ti miliki mpi pesaka yandi, na nima yandi fikaka yandi diaka.
Sisera tubilaka yandi nde: Telama na munoko ya tenta, mpi kana muntu kukwisa mpi kuyula nge nde, ‘Keti muntu kele awa?’ tuba nde, ‘Ve!’

Kansi Yaele nkento ya Hebere bakaka pike ya tenta ti marto na diboko. Ebuna ntangu Sisera lalaka mpongi ya ngolo mpi lembaka kibeni, yandi pusanaka malembe-malembe pene-pene na yandi mpi kotisaka yandi pike na ntu mpi bulaka yo, yo kotaka tii na ntoto, ebuna yandi fwaka.

Baraki kwendaka kuna ntangu yandi vandaka kulanda Sisera, ebuna Yaele basikaka sambu na kukutana ti yandi mpi tubaka nde: Kwisa mpi mono ta songa nge muntu yina nge ke sosa. Baraki kotaka ti yandi mpi monaka Sisera me lala na ntoto ya kufwa, ti pike ya tenta ya kukotisa na ntu na yandi.

Na kilumbu yina, Nzambi bedisaka Yabini ntotila ya Kanana na ntwala ya bantu ya Izraele.
Diboko ya bantu ya Izraele vandaka kaka kukuma kilo mingi na zulu ya Yabini ntotila ya Kanana, tii kuna bo fwaka Yabini ntotila ya Kanana.
",Books/bazuzi/Chapter_4/bazuzi_4_audio.mp3
bazuzi_3_audio.mp3,"
Yai kele makanda yina Yehowa pesaka nzila nde yo bikala sambu bo meka bantu yonso ya Izraele yina nwanaka ve ata bitumba mosi ya Kanana
(yo vandaka mutindu yina sambu bandonga ya bantu ya Izraele yina ta kwisa na nima kunwana bitumba, bayina monaka ntete ve mambu ya mutindu yina):
bamfumu tanu ya bantu ya Filistia, mpi bantu yonso ya Kanana, bantu ya Sidoni, mpi bantu ya Hivi yina ke zingaka na Ngumba ya Libani katuka na Ngumba ya Baale-ermoni tii na Lebo-amati.
Bo sadilaka bo sambu na kumeka Izraele sambu na kuzaba kana Izraele ta lemfukila bantuma ya Yehowa yina yandi pesaka batata na bo na nzila ya Moize.
Yo yina bantu ya Izraele zingaka na kati ya bantu ya Kanana, ya bantu ya Heti, ya bantu ya Amore, ya bantu ya Perizi, ya bantu ya Hivi, mpi ya bantu ya Yebusi.
Bantu ya Izraele kwelaka bana-bankento ya makanda yai, mpi bo pesaka bana na bo ya bankento na bana-babakala ya makanda yai, mpi bo yantikaka kusadila banzambi na bo.

Bantu ya Izraele salaka mambu ya mbi na meso ya Yehowa, bo vilaka Yehowa Nzambi na bo, mpi bo vandaka kusadila Babaale mpi banti ya santu.
Yo yina Yehowa wilaka Izraele makasi mpi yandi tekaka bo na maboko ya Kushani-rishatayimi, ntotila ya Mezopotamia. Bantu ya Izraele sadilaka Kushani-rishatayimi bamvula nana.
Ntangu bantu ya Izraele bingaka Yehowa sambu yandi sadisa bo, Yehowa basisaka ngulusi mosi sambu na kugulusa bantu ya Izraele, Otniele mwana ya Kenazi, leke ya Kalebi.
Mpeve ya Yehowa kwisaka na zulu na yandi, mpi yandi kumaka zuzi ya Izraele. Ntangu yandi basikaka sambu na kunwana bitumba, Yehowa pesaka Kushani-rishatayimi ntotila ya Mezopotamia na maboko na yandi yo yina yandi bedisaka Kushani-rishatayimi.
Na nima, insi vandaka na ngemba bamvula 40. Ebuna Otniele mwana ya Kenazi fwaka.

Bantu ya Izraele yantikaka diaka kusala mambu ya mbi na meso ya Yehowa. Yo yina Yehowa bikaka nde Egloni ntotila ya Moabi kubedisa Izraele, sambu bo salaka mambu ya mbi na meso ya Yehowa.
Diaka, yandi nataka bantu ya Amoni mpi bantu ya Amaleki sambu na kunwanisa bo. Bo nwanisaka Izraele mpi botulaka mbanza ya maba.
Bantu ya Izraele sadilaka Egloni ntotila ya Moabi bamvula 18.
Ebuna bantu ya Izraele bingaka Yehowa sambu yandi sadisa bo, yo yina Yehowa basisilaka bo ngulusi, Ehudi mwana ya Gera, muntu ya dikanda ya Benyamini yina vandaka kusadila diboko ya kimama. Na nima, bantu ya Izraele tindilaka Egloni, ntotila ya Moabi, dikabu na nzila na yandi.
Na ntangu yina, Ehudi kudisadilaka mbele ya bitumba ya makasi zole, nda na yo diboko mosi, mpi yandi kangisaka yo na nsi ya lele na yandi na mbendi ya dikulu na yandi ya kitata.
Ebuna yandi pesaka dikabu yina na Egloni ntotila ya Moabi. Egloni vandaka nene kibeni.

Ntangu Ehudi manisaka kupesa dikabu yina, yandi songaka bantu yina nataka dikabu yina na kuvutuka.
Kansi na nima, ntangu yandi kumaka na bisika ya biteki na Gilgale, yandi vutukaka yandi mosi mpi tubaka nde: O ntotila, mono kele ti nsangu mosi ya kinsweki sambu na nge. Ntotila tubaka nde: Beno bika makelele! Ebuna bansadi na yandi yonso bikisaka yandi.
Yo yina Ehudi kwisaka pene-pene ya ntotila ntangu yandi vandaka ya kuvanda yandi mosi na suku na yandi ya madidi yina vandaka na zulu ya ludi. Ebuna Ehudi tubaka nde: Mono kele ti nsangu mosi sambu na nge ya me katuka na Nzambi. Yo yina ntotila telamaka na kiti na yandi ya kimfumu.
Ebuna Ehudi basisaka mbele ya bitumba na mbendi ya dikulu na yandi ya kitata ti diboko na yandi ya kimama mpi kotisaka yo na divumu ya ntotila.
Mbele kotaka ti diboko na yo, ebuna mafuta fikaka mbele ya mvimba, sambu yandi basisaka ve mbele ya bitumba na divumu na yandi, mpi tufi basikaka.
Ehudi basikilaka na kisika ya kukotila, yandi kangaka bakielo ya suku ya zulu mpi kangaka yo na nsabi.
Ntangu yandi kwendaka, bansadi vutukaka mpi monaka nde bakielo ya suku ya zulu vandaka ya kukanga na nsabi. Bo tubaka nde: Yo fwete vanda nde yandi kele na kabine na suku ya kati yina kele madidi.
Bo vandaka kaka kuvingila tii kuna bo waka nsoni, kansi ntangu bo monaka nde yandi vandaka kaka kukangula ve bakielo ya suku ya zulu, bo bakaka nsabi mpi kangulaka bakielo yina ebuna bo monaka mfumu na bo me lala na ntoto, ya kufwa!

Ehudi tinaka na ntangu bo vandaka kusukinina, mpi yandi lutaka na nzila ya bisika ya biteki mpi kumaka mbote na Seira.
Ntangu yandi kumaka, yandi bulaka kibongo na ntoto ya bangumba ya Efrayimi ebuna bantu ya Izraele katukaka na ntoto ya bangumba mpi kulumukaka, mpi yandi vandaka na ntwala na bo.
Yo yina yandi tubilaka bo nde: Beno landa mono, sambu Yehowa me pesa bambeni na beno, bantu ya Moabi, na maboko na beno. Ebuna bo landaka yandi mpi bo botulaka bisika ya Yordani ya bo lenda sabuka na makulu sambu na kukanga bantu ya Moabi nzila sambu bo sabuka ve, mpi bo pesaka ve ata muntu mosi nzila ya kusabuka masa.
Na ntangu yina, bo fwaka bantu ya Moabi 000, babakala yonso ya ngolo mpi ya kikesa ata muntu mosi ve tinaka.
Na kilumbu yina, Moabi kumaka na nsi ya kiyeka ya Izraele ebuna insi vandaka na ngemba bamvula 80.

Muntu yina yingaka yandi vandaka Shamgare mwana ya Anati, yina fwaka bantu ya Filistia 600 ti nti ya bo ke twadisaka bangombe yandi mpi gulusaka Izraele.
",Books/bazuzi/Chapter_3/bazuzi_3_audio.mp3
bazuzi_17_audio.mp3,"
Kuvandaka ti bakala mosi ya ntoto ya bangumba ya Efrayimi zina na yandi Mika.
Yandi tubilaka mama na yandi nde: Mbongo ya bibende yina bo bakaka na nge mpi yina mono waka nge ke singa bantu sambu na yo—tala! arza yango kele na mono. Mono muntu bakaka yo. Ebuna mama na yandi tubaka nde: Bika nde Yehowa kusakumuna mwana na mono.
Yo yina yandi vutudilaka mama na yandi mbongo yina ya bibende, kansi mama na yandi tubaka nde: Mono ta santisa kibeni mbongo yai ya me katuka na maboko na mono sambu na Yehowa sambu mwana na mono kusadila yo sambu na kusala kiteki ya kibende mpi kiteki ya nkaka. Ntangu yai mono ke vutudila nge yo.

Ntangu yandi vutulaka mbongo yina na mama na yandi, mama na yandi bakaka mbongo ya bibende mpi pesaka yo na muntu ya ke salaka bima ya arza. Muntu yina salaka kiteki ya kibende mpi kiteki ya nkaka ebuna bo tulaka yo na nzo ya Mika.
Bakala yai Mika vandaka ti nzo ya banzambi, ebuna yandi salaka efodi mpi biteki ya terafimi mpi tulaka mwana mosi na kati ya bana na yandi ya babakala sambu na kuvanda nganga-nzambi na yandi.
Na bilumbu yina, ntotila vandaka ve na Izraele. Konso muntu vandaka kusala mambu yina vandaka mbote na meso na yandi mosi.

Ntangu yai kuvandaka ti mwana-bakala mosi ya Betelemi na Yuda, yandi vandaka muntu ya dibuta ya Yuda. Yandi vandaka Mulevi mpi yandi vandaka kuzinga kuna tuka mwa ntangu.
Muntu yina katukaka na mbanza ya Betelemi na Yuda sambu na kusosa kisika ya kuzinga. Ntangu yandi vandaka kusala nzietelo na yandi, yandi kumaka na ntoto ya bangumba ya Efrayimi na nzo ya Mika.
Ebuna Mika tubilaka yandi nde: Nge me katuka na wapi? Yandi vutulaka nde: Mono kele Mulevi, mono me katuka na Betelemi na Yuda, mpi mono ke kwenda kusosa kisika ya kuzinga.
Ebuna Mika tubilaka yandi nde: Bikala ti mono, mpi vanda tata mpi nganga-nzambi na mono. Mono ta pesaka nge mbongo kumi ya bibende konso mvula, bilele ya kiteso mosi, mpi madia. Ebuna Mulevi yina kotaka na nzo.
Yo yina, Mulevi yina ndimaka na kubikala na nzo ya bakala yina, ebuna mwana-bakala yina kumaka bonso mwana na yandi.
Diaka Mika tulaka Mulevi yina sambu yandi vanda nganga-nzambi na yandi mpi yandi zingaka na nzo ya Mika.
Ebuna Mika tubaka nde: Ntangu yai mono me zaba nde Yehowa ta sadila mono mambu ya mbote, sambu Mulevi me kuma nganga-nzambi na mono.
",Books/bazuzi/Chapter_17/bazuzi_17_audio.mp3
bazuzi_10_audio.mp3,"
Na nima ya Abimeleki, Tola mwana ya Pua, mwana ya Dodo, muntu ya Isakare, basikaka sambu na kugulusa Izraele. Yandi vandaka kuzinga na Shamire na ntoto ya bangumba ya Efrayimi.
Yandi sambisaka Izraele bamvula 23. Na nima yandi fwaka mpi bo zikaka yandi na Shamire.

Na nima na yandi, Yaire muntu ya Gileadi basikaka mpi sambisaka Izraele bamvula 22.
Yandi vandaka ti bana-babakala yina vandaka kunata bampunda 30, mpi bo vandaka ti bambanza 30, yina bo ke bingaka Avoti-yaire tii bubu yai yo kele na ntoto ya Gileadi.
Na nima, Yaire fwaka mpi bo zikaka yandi na Kamoni.

Diaka, bantu ya Izraele salaka mambu ya mbi na meso ya Yehowa, mpi bo yantikaka kusadila Babaale, biteki ya Ashtoreti, banzambi ya Arami, banzambi ya Sidoni, banzambi ya Moabi, banzambi ya bantu ya Amoni, mpi banzambi ya bantu ya Filistia. Bo yambulaka Yehowa mpi bo sadilaka yandi ve.
Ebuna Yehowa wilaka Izraele makasi, mpi yandi tekaka bo na maboko ya bantu ya Filistia mpi ya bantu ya Amoni.
Yo yina bo bedisaka mpi niokulaka bantu ya Izraele ngolo kibeni na mvula yina—bamvula bo niokulaka bantu ya Izraele yonso yina vandaka na simu ya Yordani yina vandaka ntete insi ya bantu ya Amore na Gileadi.
Bantu ya Amoni vandaka mpi kusabuka Yordani sambu na kunwanisa Yuda, Benyamini mpi nzo ya Efrayimi Izraele vandaka na mpasi kibeni.
Ebuna bantu ya Izraele bingaka Yehowa sambu na kulomba lusadisu, bo tubaka nde: Beto me sala disumu na meso na nge, sambu beto me yambula Nzambi na beto mpi beto me sadila Babaale.

Kansi Yehowa tubilaka bantu ya Izraele nde: Keti mono gulusaka beno ve na Ezipte mpi na maboko ya bantu ya Amore, ya bantu ya Amoni, ya bantu ya Filistia,
ya bantu ya Sidoni, ya Amaleki, mpi ya Madiani ntangu bo vandaka kuniokula beno? Ntangu beno didilaka mono, mono gulusaka beno na maboko na bo.
Kansi beno yambulaka mono mpi beno sadilaka banzambi ya nkaka. Yo yina mono ta gulusa beno diaka ve.
Beno kwenda na banzambi yina beno solaka mpi beno binga sambu na kulomba lusadisu. Bika nde bo gulusa beno na ntangu na beno ya mpasi.
Kansi bantu ya Izraele tubilaka Yehowa nde: Beto me sala disumu. Sala beto konso kima yina kele mbote na meso na nge. Kansi gulusa beto bubu yai, pardo.
Ebuna bo katulaka banzambi ya banzenza na kati na bo mpi bo sadilaka Yehowa, na mpila nde yandi lendaka diaka ve kupesa nzila nde Izraele kumona mpasi.

Na nima, bo bingaka bantu ya Amoni na kuvukana kisika mosi mpi bo salaka camp na Gileadi. Ebuna bana ya Izraele vukanaka kisika mosi mpi salaka camp na Mispa.
Bantu mpi bamfumu ya Gileadi tubaka bo na bo nde: Nani ta baka ntwala na kunwana ti bantu ya Amoni? Bika yandi kuma mfumu ya bantu yonso ya ke zingaka na Gileadi.
",Books/bazuzi/Chapter_10/bazuzi_10_audio.mp3
bazuzi_19_audio.mp3,"
Na bilumbu yina, na ntangu ntotila vandaka ve na Izraele, Mulevi mosi yina vandaka kuzinga na ntangu yina na kisika mosi ya ntama ya ntoto ya bangumba ya Efrayimi bakaka nkento mosi ya Betelemi na Yuda na kuvanda makangu na yandi.
Kansi makangu na yandi vandaka ve ya kwikama na yandi, ebuna makangu yina bikisaka yandi sambu na kukwenda na nzo ya tata na yandi na Betelemi na Yuda. Yandi bikalaka kuna bangonda iya.
Ebuna bakala na yandi landaka yandi sambu na kundimisa yandi na kuvutuka bakala yina kwendaka ti nsadi na yandi ya bakala mpi bampunda zole. Yo yina nkento yina kotisaka bakala yina na nzo ya tata na yandi. Ntangu tata ya nkento yina monaka bakala yina, yandi waka kiese na kukutana ti yandi.
Yo yina bokilo na yandi, tata ya mwana-nkento yina, ndimisaka yandi na kubikala ti yandi bilumbu tatu ebuna bo diaka, bo nwaka, mpi yandi lalaka kuna.

Na kilumbu ya iya, ntangu bo telamaka na suka-suka sambu na kukwenda, tata ya mwana-nkento yina tubilaka bokilo na yandi nde: Dia mwa kima sambu yo pesa nge ngolo, na nima nge lenda kwenda.
Yo yina bo vandaka, ebuna bo zole diaka mpi nwaka kisika mosi na nima tata ya mwana-nkento yina tubilaka bakala yina nde: Pardo, lala mpimpa yai mpi wa kiese.
Ntangu bakala yina telamaka sambu na kukwenda, bokilo na yandi landaka kubondila yandi, yo yina yandi lalaka diaka mpimpa yina.

Na kilumbu ya tanu, ntangu yandi telamaka na suka-suka sambu na kukwenda, tata ya mwana-nkento yina tubaka nde: Pardo, dia mwa kima sambu yo pesa nge ngolo. Ebuna bo sukininaka tii kuna nkokila bwaka, mpi bo zole landaka kudia.
Ntangu bakala yina telamaka sambu na kukwenda ti makangu na yandi mpi nsadi na yandi, bokilo na yandi, tata ya mwana-nkento yina, tubilaka yandi nde: Tala! Mpimpa ke zola kubwa. Mono ke bondila beno, beno lala. Ntangu me yantika kudinda. Lala awa mpi wa kiese. Mbasi beno lenda telama na suka-suka sambu na kusala nzietelo mpi kukwenda na nzo na nge.
Kansi, bakala yina zolaka ve kulala kuna mpimpa ya nkaka, yo yina yandi telamaka mpi salaka nzietelo tii na Yebusi, disongidila, Yeruzalemi. Yandi vandaka ti bampunda na yandi zole yina vandaka ya kuyidika, ti makangu na yandi, mpi ti nsadi na yandi.

Ntangu bo kumaka pene-pene ya Yebusi, nsemo ya ntangu yantikaka kumana. Yo yina nsadi tubilaka mfumu na yandi nde: Keti beto fwete telama na mbanza yai ya bantu ya Yebusi mpi kulala awa?
Kansi mfumu na yandi tubilaka yandi nde: Beto fwete telama ve na mbanza ya banzenza yina kele ve bantu ya Izraele. Beto ta kwenda tii na Gibea.
Ebuna yandi tubilaka nsadi na yandi nde: Kwisa beto meka kukuma na kisika mosi na kati ya bisika yina beto ta lala kuna yo vanda na Gibea to na Rama.
Yo yina bo landaka kusala nzietelo na bo, mpi ntangu yantikaka kudinda ntangu bo kumaka pene-pene ya Gibea ya Benyamini.

Ebuna bo telamaka kuna mpi kotaka sambu na kulala na Gibea. Ntangu bo kotaka, bo vandaka me vanda na bala-bala ya nene ya mbanza yina, kansi ata muntu mosi ve kotisaka bo na nzo na yandi sambu na kulala.
Nsuka-nsuka na nkokila yina, mbuta-muntu mosi katukaka na kisalu na yandi na bilanga. Yandi vandaka muntu ya ntoto ya bangumba ya Efrayimi, mpi yandi vandaka kuzinga na Gibea tuka mwa ntangu kansi bantu yina vandaka kuzinga na mbanza yina vandaka bantu ya Benyamini.
Ntangu yandi talaka mpi monaka na bala-bala ya nene ya mbanza muntu yina ya ke sala nzietelo, mbuta-muntu yina tubaka nde: Nge ke kwenda na wapi, mpi nge me katuka na wapi?
Yandi vutulaka nde: Beto me katuka na Betelemi na Yuda mpi beto ke kwenda na kisika mosi ya ntama ya ntoto ya bangumba ya Efrayimi, kisika mono me katukaka. Mono kwendaka na Betelemi na Yuda, mpi mono ke kwenda na nzo ya Yehowa, kansi ata muntu mosi ve me nata mono na nzo na yandi.
Beto kele na matiti mpi madia ya bambisi ya kufwana sambu na bampunda na beto, mpi mampa ti vinu sambu na mono, sambu na nkento, mpi sambu na nsadi na beto. Ata kima mosi ve me konda.
Kansi mbuta-muntu yina tubaka nde: Ngemba kuvanda na beno! Bika mono sadisa beno na konso kima yina beno kele na yo mfunu. Kansi beno lala ve na bala-bala ya nene.
Yo yina mbuta-muntu yina kotisaka yandi na nzo na yandi mpi pesaka bampunda madia. Ebuna bo yobisaka makulu na bo, bo diaka mpi bo nwaka.

Ntangu bo vandaka kuwa kiese, babakala ya nkaka ya kukonda mfunu ya mbanza yina ziungaka nzo mpi bo vandaka kubula na kielo, ebuna bo landaka kutuba na mbuta-muntu yina vandaka munkwa-nzo nde: Basisa muntu yina me kota na nzo na nge, sambu beto vukisa nitu ti yandi.
Ebuna munkwa-nzo basikaka na nganda mpi tubilaka bo nde: Ve, bampangi na mono, beno sala ve mambu ya mbi. Pardo, muntu yai kele munzenza na nzo na mono. Beno sala ve diambu yai ya nsoni.
Mwana na mono ya nkento ya kele mwense mpi makangu ya muntu yai, bo yai. Bika nde mono basisa bo, ebuna beno lenda pesa bo nsoni kana yo ke lomba nde beno sala yo. Kansi beno fwete sala ve diambu yai ya nsoni na muntu yai.

Kansi babakala yina wilaka yandi ve, yo yina bakala yina bakaka makangu na yandi mpi basisilaka bo yandi na nganda. Bo ladisaka makangu yina na kingolo-ngolo mpi bebisaka yandi mpimpa ya mvimba tii na suka. Ebuna bo yambulaka yandi na suka-suka.
Na suka-suka, nkento yina kwisaka mpi bwaka na ntoto na munoko ya kielo ya nzo ya bakala yina, kisika mfumu na yandi vandaka, ebuna yandi lalaka pana tii na suka.
Ntangu mfumu na yandi telamaka na suka mpi kangulaka bakielo ya nzo sambu na kuyantika diaka nzietelo na yandi, yandi monaka nkento yina, makangu na yandi, me lala na munoko ya nzo maboko na kielo.
Ebuna bakala yina tubilaka yandi nde: Telama beto kwenda. Kansi ata muntu mosi ve pesaka mvutu. Ebuna bakala yina tulaka mwana-nkento yina na zulu ya mpunda mpi kwendaka ti yandi na nzo na yandi.

Ntangu bakala yina kumaka na nzo na yandi, yandi bakaka mbele, yandi bakaka makangu na yandi, mpi zenga-zengaka yandi bitini-bitini, na bitini 12, ebuna yandi tindaka kitini mosi-mosi na konso teritware ya Izraele.
Bantu yonso yina monaka yo tubaka nde: Diambu ya mutindu yai me salamaka ntete ve mpi me monanaka ntete ve yantika kilumbu yina bantu ya Izraele basikaka na insi ya Ezipte tii bubu yai. Beno yindulula yo, beno vukana, mpi beno songa beto inki beto fwete sala.
",Books/bazuzi/Chapter_19/bazuzi_19_audio.mp3
bazuzi_20_audio.mp3,"
Yo yina, bantu yonso ya Izraele basikaka katuka na Dani tii na Bere-sheba, mpi katuka na insi ya Gileadi, mpi kimvuka ya mvimba ya bantu vukanaka na bumosi na ntwala ya Yehowa na Mispa.
Ebuna bamfumu ya bantu mpi makanda yonso ya Izraele kwendaka na dibundu ya bantu ya Nzambi—basoda ya ke tambulaka na makulu, bayina vandaka ti bambele ya bitumba.

Bantu ya Benyamini waka nde bantu ya Izraele tombukaka na Mispa.
Ebuna bantu ya Izraele tubaka nde: Beno songa beto, inki mutindu diambu yai ya mbi kibeni me salama?
Ebuna bakala yina ya Mulevi, bakala ya nkento yina bo fwaka, vutulaka nde: Mono kwisaka na Gibea ya Benyamini ti makangu na mono sambu na kulala.
Bantu ya Gibea telamaka sambu na kusala mono mbi mpi bo ziungaka nzo na mpimpa. Bo vandaka ti lukanu ya kufwa mono, kansi na kisika na yo bo ladisaka makangu na mono na kingolo-ngolo, ebuna yandi fwaka.
Yo yina, mono bakaka nitu ya makangu na mono, mono zenga-zengaka yo mpi mono tindaka bitini yina na konso kitini ya dikabu ya Izraele, sambu bo me sala diambu mosi ya nsoni mpi ya mbi na Izraele.
Ntangu yai, beno yonso bantu ya Izraele, beno pesa ngindu mpi ndongisila na beno awa.

Ebuna, bantu yonso telamaka na bumosi mpi tubaka nde: Ata muntu mosi ve na kati na beto ta kwenda na tenta na yandi to ta vutuka na nzo na yandi.
Beto ta sala Gibea mambu yai: Beto ta bula zeke mpi ta tombuka sambu na kunwanisa yo.
Na makanda yonso ya Izraele, beto ta baka bantu na kati ya bantu 100, bantu na kati ya bantu 000, mpi bantu na kati ya bantu sambu na kubakila basoda madia, na mpila nde bo nwana ti Gibea ya Benyamini, sambu na diambu ya mbi yina bo me sala na Izraele.
Na mutindu yina, bantu yonso ya Izraele vukanaka sambu na kunwanisa mbanza yina na bumosi bonso bantu ya me wakana.

Ebuna makanda ya Izraele tindaka babakala na bantu yonso ya dikanda ya Benyamini mpi tubaka nde: Inki diambu yai ya mbi kibeni ya me salama na kati na beno?
Ntangu yai, pesa bantu yina ya kukonda mfunu ya Gibea na maboko na beto, na mpila nde beto fwa bo mpi beto katula kima ya mbi na Izraele. Kansi bantu ya Benyamini buyaka kuwila bampangi na bo bantu ya Izraele.

Ebuna bantu ya Benyamini katukaka na bambanza mpi vukanaka kisika mosi na Gibea sambu na kubasika mpi kukwenda kunwanisa bantu ya Izraele.
Na kilumbu yina, bantu ya Benyamini vukisaka babakala ya bambanza na bo, bayina vandaka ti bambele ya bitumba, katula babakala ya Gibea yina bo solaka.
Na kati ya basoda yai babakala yina bo solaka vandaka 700, yina vandaka kusadila diboko ya kimama. Konso muntu na kati ya babakala yai lendaka kulosa ditadi na sikisiki yonso mpi yo lendaka kuluta ve na lweka.

Katula Benyamini, bantu ya Izraele vukisaka bantu yina vandaka ti bambele ya bitumba, mpi konso muntu vandaka soda ya me zaba kunwana mbote-mbote.
Bo telamaka mpi tombukaka na Betele sambu na kuyula Nzambi. Ebuna bantu ya Izraele tubaka nde: Nani na kati na beto fwete tombuka ntete sambu na kunwana ti bantu ya Benyamini? Yehowa vutulaka nde: Yuda muntu fwete kwenda ntete.

Na nima, bantu ya Izraele telamaka na suka mpi salaka camp sambu na kunwanisa Gibea.

Ntangu yai, bantu ya Izraele basikaka sambu na kunwanisa Benyamini bo yilamaka sambu na kunwanisa bo na Gibea.
Yo yina bantu ya Benyamini katukaka na Gibea mpi basikaka, ebuna bo fwaka bantu ya Izraele na kilumbu yina.
Kansi, basoda ya bantu ya Izraele vandaka kikesa mpi bo yilamaka diaka sambu na bitumba kaka na kisika yina, bonso na kilumbu ya ntete.
Ebuna bantu ya Izraele tombukaka mpi dilaka na ntwala ya Yehowa tii na nkokila mpi bo yulaka Yehowa nde: Keti beto fwete kwenda diaka kunwanisa bampangi na beto, bantu ya Benyamini? Yehowa tubaka nde: Beno tombuka sambu na kunwanisa bo.

Yo yina bantu ya Izraele kwendaka pene-pene ya bantu ya Benyamini na kilumbu ya zole.
Kansi Benyamini katukaka na Gibea mpi basikaka sambu na kukutana ti bo na kilumbu ya zole mpi fwaka diaka bantu ya Izraele 000, bo yonso vandaka ti bambele ya bitumba.
Ebuna, bantu yonso ya Izraele tombukaka na Betele. Bo dilaka mpi vandaka kuna na ntwala ya Yehowa, mpi na kilumbu yina bo buyaka madia tii na nkokila mpi bo pesaka makabu ya kuyoka ti makabu ya kinduku na ntwala ya Yehowa.
Na nima, bantu ya Izraele yulaka Yehowa sambu sanduku ya kuwakana ya Nzambi ya kieleka vandaka kuna na bilumbu yina.
Fineasi mwana ya Eleazare, mwana ya Aroni, vandaka kusala na ntwala na yo na bilumbu yina. Bo yulaka nde: Keti beto fwete basika diaka mbala yai sambu na kunwanisa bampangi na beto, bantu ya Benyamini, to keti beto fwete yambula? Yehowa vutulaka nde: Beno tombuka, sambu mbasi mono ta pesa bo na maboko na nge.
Ebuna Izraele tulaka bantu sambu bo bumbana na balweka yonso ya Gibea.

Bantu ya Izraele tombukaka sambu na kunwanisa bantu ya Benyamini na kilumbu ya tatu, ebuna bo kudibongisaka na ndonga ya bitumba sambu na kunwanisa Gibea bonso na bambala yina ya nkaka.
Ntangu bantu ya Benyamini basikaka sambu na kukutana ti basoda yina, bo nataka bo ntama ti mbanza. Ebuna, bonso na bambala yina ya nkaka, bo yantikaka kunwanisa mpi kufwa bantu ya nkaka na banzila ya nene, nzila mosi ya ke nataka na Betele mpi ya nkaka na Gibea, mpi bo yambulaka bantu ya Izraele kiteso ya ya kufwa na nseke.
Ebuna bantu ya Benyamini tubaka nde: Bo ke na kubela na ntwala na beto bonso bambala me luta. Kansi bantu ya Izraele tubaka nde: Beto ta tina mpi ta nata bo ntama ti mbanza na banzila ya nene.
Yo yina bantu yonso ya Izraele katukaka na bisika na bo, telamaka mpi kudibongisaka na ndonga ya bitumba na Baale-tamare, na ntangu bantu ya Izraele yina vandaka ya kubumbana basikaka nswalu-nswalu na bisika na bo pene-pene ya Gibea.
Na mutindu yina, bantu yina bo solaka na Izraele ya mvimba kwisaka na ntwala ya Gibea, mpi bitumba vandaka ngolo. Kansi bantu ya Benyamini zabaka ve nde mpasi vandaka pene-pene.

Yehowa bedisaka Benyamini na ntwala ya Izraele, ebuna kilumbu yina bantu ya Izraele fwaka bantu ya Benyamini 100, bo yonso vandaka ti bambele ya bitumba.

Kansi, bantu ya Benyamini yindulaka nde bo ta bedisa bantu ya Izraele ntangu bo tinaka na ntwala ya Benyamini, kansi bo tinaka sambu bo tulaka ntima na bantu yina bumbanaka sambu na kunwanisa Gibea.
Bantu yina bumbanaka salaka mambu kukonda kusukinina mpi kotaka ntinu na Gibea. Ebuna bantu yina bumbanaka panzanaka mpi fwaka mbanza ya mvimba na mbele ya bitumba.

Bantu ya Izraele bakaka bangidika nde bantu yina ta bumbana sambu na kunwanisa mbanza kusala nde midinga kutombuka kuna bonso kidimbu.

Ntangu bantu ya Izraele salaka bonso nde bo ke tina bitumba, bantu ya Benyamini yantikaka kunwanisa mpi kufwa bantu ya Izraele kiteso ya 30, mpi bo tubaka nde: Ya kieleka, bo ke na kubela diaka na ntwala na beto kaka bonso na bitumba ya ntete.
Kansi midinga ya ndombe yantikaka kutombuka kuna na mbanza bonso kidimbu. Ntangu bantu ya Benyamini balukaka sambu na kutala, bo monaka mbanza ya mvimba ke pela tiya tii na zulu.
Ebuna bantu ya Izraele balukilaka bo, mpi bantu ya Benyamini waka boma ya ngolo sambu bo monaka nde mpasi me bwila bo.
Yo yina bo tinaka bantu ya Izraele mpi kwendaka na ndambu ya ntoto-makanga, kansi bitumba landaka bo bantu yina vandaka kukatuka na bambanza vandaka kuvukana sambu na kufwa bo.
Bo ziungaka bantu ya Benyamini mpi landaka bo kukonda kulemba. Bo niataka bo ebuna bo fwaka na ntwala ya Gibea kibeni na ndambu ya esti.
Nsuka-nsuka, bantu ya Benyamini fwaka, bo yonso vandaka basoda ya ngolo.

Bantu ya Benyamini balukaka mpi tinaka na ntoto-makanga na ditadi ya Rimoni, ebuna bantu ya Izraele fwaka bantu na kati na bo na banzila ya nene, mpi bo vandaka kaka kulanda bo tii na Gidome ebuna bo fwaka diaka bantu 000.
Bantu yonso ya Benyamini yina fwaka na kilumbu yina vandaka 000, bayina vandaka ti bambele ya bitumba, bo yonso vandaka basoda ya ngolo.
Kansi bantu tinaka na ntoto-makanga na ditadi ya Rimoni, mpi bo bikalaka na ditadi yina ya Rimoni bangonda iya.

Bantu ya Izraele vutukaka sambu na kunwanisa bantu ya Benyamini mpi bo fwaka bantu ya mbanza ti mbele ya bitumba, yantika na bantu tii na bitwisi, yonso yina bikalaka. Diaka, bo tulaka tiya na bambanza yonso yina bo vandaka kuluta.
",Books/bazuzi/Chapter_20/bazuzi_20_audio.mp3
bazuzi_18_audio.mp3,"
Na bilumbu yina, ntotila vandaka ve na Izraele. Na bilumbu yina, dikanda ya bantu ya Dani vandaka kusosa kisika sambu na kuzinga, sambu tii na ntangu yina bo bakaka ve dikabu na kati ya makanda ya Izraele.

Bantu ya Dani bakaka babakala tanu na dibuta na bo, babakala ya me fwana yina katukaka na Sora ti Eshetaole, mpi tindaka bo sambu na kutala insi na mayele mpi kutala yo mbote-mbote. Bo tubilaka bo nde: Beno kwenda, beno tala insi mbote-mbote. Ntangu bo kumaka na ntoto ya bangumba ya Efrayimi, na nzo ya Mika, bo lalaka kuna.
Ntangu bo vandaka pene-pene ya nzo ya Mika, bo waka mungungu ya mwana-bakala yina ya Mulevi mpi bo zabaka yandi, yo yina bo kwendaka pene-pene na yandi mpi yulaka nde: Nani nataka nge awa? Inki nge ke sala na kisika yai? Sambu na nki nge me vanda awa?
Yandi vutudilaka bo nde: Mika salaka mutindu yai sambu na mono, mpi yandi bakaka mono na kisalu sambu mono vanda nganga-nzambi na yandi.
Ebuna bo tubilaka yandi nde: Pardo, yula Nzambi kana nzietelo na beto ta vanda mbote.
Nganga-nzambi tubilaka bo nde: Beno kwenda na ngemba. Yehowa kele ti beno na nzietelo na beno.

Yo yina babakala yina tanu kwendaka mpi kumaka na Layishi. Bo monaka mutindu bantu yina vandaka kuna vandaka kuditudila ntima  bonso bantu ya Sidoni. Bo vandaka na ngemba mpi vandaka ve ti bangindu ya mbi, mpi ata muntu mosi ve ya nku, yina me nunga, vandaka na insi sambu na kuyangisa bo. Bo vandaka ntama kibeni ti bantu ya Sidoni mpi bo vandaka ve na bangwisana ti bantu yonso ya nkaka.

Ntangu bo vutukaka na bampangi na bo na Sora ti Eshetaole, bampangi na bo tubilaka bo nde: Yo me luta nki mutindu?
Bo vutulaka nde: Beto tombuka sambu na kunwanisa bo, sambu beto me mona nde insi yina kele mbote kibeni. Sambu na nki beno kele na keti-keti? Beno sukinina ve na kukwenda kubaka insi yina.
Ntangu beno ta kuma, beno ta kuta bantu yina kele ve ti bangindu ya mbi, mpi insi kele nene. Nzambi me pesa yo na maboko na beno, kisika yina me konda ve ata kima mosi yina kele na ntoto.

Ebuna babakala ya dibuta ya bantu ya Dani yina yilamaka sambu na bitumba, katukaka na Sora ti Eshetaole.
Bo tombukaka mpi salaka camp na Kiriati-yearimi na Yuda. Yo yina bo ke bingaka kisika yango, ya kele na westi ya Kiriati-yearimi, nde Mahane-dani tii bubu yai.
Katuka kuna, bo kwendaka na ntoto ya bangumba ya Efrayimi mpi bo kumaka na nzo ya Mika.

Ebuna babakala tanu yina kwendaka kutala insi ya Layishi na mayele tubilaka bampangi na bo nde: Keti beno me zaba nde na kati ya banzo yai kele na efodi, biteki ya terafimi, kiteki ya kibende, ti kiteki ya nkaka? Beno yindula mambu yina beno fwete sala.
Yo yina bo telamaka pana mpi kwendaka na nzo ya mwana-bakala yina ya Mulevi pene-pene ya nzo ya Mika, mpi bo yulaka yandi kana yandi kele mbote.
Na ntangu yina, babakala ya Dani 600, yina vandaka ya kuyilama sambu na bitumba, telamaka na munoko ya kielo.
Babakala tanu yina kwendaka sambu na kutala insi na mayele kotaka na kati sambu na kubaka kiteki, efodi, biteki ya terafimi, ti kiteki ya kibende. (Nganga-nzambi vandaka me telama na munoko ya kielo ti babakala yina vandaka ya kuyilama sambu na bitumba.)
Bo kotaka na nzo ya Mika mpi bo bakaka kiteki, efodi, biteki ya terafimi, ti kiteki ya kibende. Nganga-nzambi tubilaka bo nde: Inki beno ke sala?
Kansi bo tubilaka yandi nde: Vanda pima. Kutuba ve ata kima mosi, mpi kwisa ti beto sambu na kuvanda tata mpi nganga-nzambi na beto. Inki me luta mbote, kuvanda nganga-nzambi na nzo ya muntu mosi, to kukuma nganga-nzambi na dikanda mpi na dibuta mosi na Izraele?
Yo yina nganga-nzambi waka kiese, mpi yandi bakaka efodi, biteki ya terafimi, ti kiteki mpi yandi kwendaka ti bantu yina.

Ebuna bo balukaka sambu na kulanda kusala nzietelo na bo, mpi bo tulaka bana, bitwisi, ti bima ya ntalu na ntwala na bo.
Bo kumaka mwa ntama ti nzo ya Mika ntangu bantu yina vandaka kuzinga na banzo yina vandaka pene-pene ya nzo ya Mika vukanaka kisika mosi, ebuna bo landaka bantu ya Dani mpi kutaka bo.
Ntangu bo bingaka bantu ya Dani na ndinga ya ngolo, bantu ya Dani balukaka sambu na kutala bo mpi bo tubilaka Mika nde: Inki mambu? Sambu na nki beno me vukana kisika mosi?
Yandi tubaka nde: Beno me baka banzambi na mono yina mono salaka, beno me kwenda mpi ti nganga-nzambi. Inki kima mono me bikala ti yo? Ebuna inki mutindu beno lenda yula mono nde, ‘Inki mambu?’
Bantu ya Dani vutulaka nde: Kumatisila beto ve ndinga kana ve bantu ya makasi ta nwanisa nge, ebuna nge ti bantu ya nzo na nge ta fwa.
Ebuna bantu ya Dani landaka kusala nzietelo na bo mpi sambu Mika monaka nde bo lutaka yandi na ngolo, yandi balukaka mpi vutukaka na nzo na yandi.

Na nima ya kubaka bima yina Mika salaka, mpi nganga-nzambi na yandi, bo kwendaka na Layishi, na bantu ya ngemba mpi yina ke vandaka ve ti bangindu ya mbi. Bo fwaka bo na mbele ya bitumba mpi yokaka mbanza yina tiya.
Kuvandaka ve ata ti muntu mosi sambu na kugulusa yo, sambu yo vandaka ntama ti Sidoni, bo vandaka ve na bangwisana ata ti bantu ya nkaka mpi yo vandaka na muwanda ya Bete-rehobi. Ebuna bo tungaka diaka mbanza yina mpi zingaka na kati.
Diaka, bo pesaka mbanza yina zina Dani, zina ya tata na bo Dani, yina Izraele butaka. Kansi zina ya ntete ya mbanza yina vandaka Layishi.
Na nima, bantu ya Dani tedimisaka kiteki yango sambu na bo mosi, mpi Yonatani, mwana ya Gershomi, mwana ya Moize, ti bana na yandi ya babakala kumaka banganga-nzambi na dikanda ya bantu ya Dani tii na kilumbu yina bo nataka bantu ya insi yina na insi ya nzenza.
Ebuna bo tedimisaka kiteki yina Mika salaka, mpi yo bikalaka kuna bilumbu yonso yina nzo ya Nzambi ya kieleka vandaka na Shilo.
",Books/bazuzi/Chapter_18/bazuzi_18_audio.mp3
bazuzi_11_audio.mp3,"
Yefte muntu ya Gileadi vandaka soda ya ngolo yandi vandaka mwana ya nkento mosi ya ndumba, mpi Gileadi vandaka tata ya Yefte.
Kansi nkento ya Gileadi mpi butilaka yandi bana ya babakala. Ntangu bana ya nkento na yandi yelaka, bo kulaka Yefte mpi tubilaka yandi nde: Nge ta baka ve dikabu na nzo ya tata na beto, sambu nge kele mwana ya nkento ya nkaka.
Yo yina, Yefte tinaka bampangi na yandi mpi kwendaka kuzinga na insi ya Tobi. Ebuna bantu yina kondaka kisalu vukanaka ti Yefte, mpi bo landaka yandi.

Na nima ya mwa ntangu, bantu ya Amoni nwanisaka Izraele.
Ebuna ntangu bantu ya Amoni nwanisaka Izraele, na mbala mosi bankuluntu ya Gileadi kwendaka kubaka Yefte na insi ya Tobi sambu yandi vutuka.
Bo tubilaka Yefte nde: Kwisa mpi vanda komanda na beto, mpidina beto lenda nwanisa bantu ya Amoni.
Kansi Yefte tubilaka bankuluntu ya Gileadi nde: Keti beno ve bantu mengaka mono mingi kibeni na mpila nde beno kulaka mono na nzo ya tata na mono? Sambu na nki beno me kwisa na mono ntangu yai ya beno kele na mpasi?
Ebuna bankuluntu ya Gileadi tubilaka Yefte nde: Yo yina beto me kwisa ntangu yai kuvutukila nge. Kana nge kwenda ti beto mpi nge nwanisa bantu ya Amoni, nge ta kuma ntwadisi na beto, ya bantu yonso ya ke zingaka na Gileadi.
Yefte tubilaka bankuluntu ya Gileadi nde: Kana beno vutula mono sambu na kunwanisa bantu ya Amoni, ebuna Yehowa kubedisa bo sambu na mono, mono ta kuma kibeni ntwadisi na beno!
Bankuluntu ya Gileadi tubilaka Yefte nde: Bika nde Yehowa kuvanda mbangi na kati na beto kana beto sala ve mutindu nge me tuba.
Yo yina Yefte kwendaka ti bankuluntu ya Gileadi, ebuna bantu tulaka yandi ntwadisi mpi komanda na bo. Yefte tubaka diaka bangogo na yandi yonso na ntwala ya Yehowa na Mispa.

Ebuna Yefte tindaka binati-nsangu na ntotila ya bantu ya Amoni sambu na kutuba nde: Inki diambu ya mbi mono me sala nge sambu nge kwisa kunwanisa insi na mono?
Ebuna ntotila ya bantu ya Amoni tubilaka binati-nsangu ya Yefte nde: Yo kele sambu bantu ya Izraele bakaka insi na mono ntangu bo basikaka na Ezipte, yantika na Arnoni tii na Yaboki mpi tii na Yordani. Ntangu yai vutula yo na malembe yonso.
Kansi Yefte tindaka diaka binati-nsangu na ntotila ya bantu ya Amoni
sambu na kutubila yandi nde:
Yefte me tuba nde: ‘Izraele bakaka ve insi ya bantu ya Moabi mpi insi ya bantu ya Amoni,
sambu ntangu bo basikaka na Ezipte, Izraele tambulaka na ntoto-makanga, tii na Nzadi-Mungwa ya Mbwaki mpi kwisaka na Kadeshi.
Ebuna Izraele tindaka binati-nsangu na ntotila ya Edomi sambu na kutuba nde: Pardo pesa beto nzila beto luta na ntoto na nge, kansi ntotila ya Edomi waka ve. Bo tindaka mpi ndinga na ntotila ya Moabi, kansi yandi ndimaka ve. Yo yina Izraele landaka kuzinga na Kadeshi.
Ntangu bo tambulaka na ntoto-makanga, bo lutaka na lweka ya insi ya Edomi mpi ya insi ya Moabi. Bo kwendaka na ndambu ya esti ya insi ya Moabi mpi bo salaka camp pene-pene ya Arnoni bo kwisaka ve na kati ya ndilu ya Moabi, sambu Arnoni vandaka ndilu ya Moabi.

‘Na nima, Izraele tindaka binati-nsangu na Sihoni ntotila ya bantu ya Amore, ntotila ya Eshboni, mpi Izraele tubilaka yandi nde: Pardo, pesa beto nzila ya kuluta na insi na nge sambu na kukwenda na ntoto na beto mosi.
Kansi Sihoni ndimaka ve Izraele mpi pesaka yandi ve nzila ya kuluta na teritware na yandi, yo yina Sihoni vukisaka bantu na yandi yonso kisika mosi mpi salaka camp na Yahasi mpi bo nwanisaka Izraele.
Ebuna Yehowa Nzambi ya Izraele pesaka Sihoni mpi bantu na yandi yonso na maboko ya Izraele, yo yina bo bedisaka bo ebuna Izraele bakaka insi ya mvimba ya bantu ya Amore, bantu ya insi yina.
Na mutindu yina, bo bakaka teritware ya mvimba ya bantu ya Amore yantika na Arnoni tii na Yaboki, mpi yantika na ntoto-makanga tii na Yordani.

‘Yehowa Nzambi ya Izraele muntu kulaka bantu ya Amore na ntwala ya bantu na yandi Izraele, ebuna ntangu yai nge, nge ke zola kukula bo?
Keti nge ke bakaka ve konso kima yina nzambi na nge Kemoshi ke pesaka nge na kubaka? Yo yina, konso muntu yina Yehowa Nzambi na beto me kula na ntwala na beto kele muntu yina beto ta kula.
Ebuna, keti nge kele mbote mingi kuluta Balaki mwana ya Sipore, ntotila ya Moabi? Keti yandi me swanisaka dezia Izraele, to keti yandi me nwanisaka bo dezia?
Ntangu Izraele zingaka bamvula na Eshboni ti na babwala yina vandaka na nziunga na yo mpi na Aroere ti na babwala yina vandaka na nziunga na yo mpi na bambanza yonso yina kele pene-pene ya lweka ya nzadi Arnoni, sambu na nki nge mekaka ve kuvutula bo na ntangu yina?
Mono me sala ve disumu na meso na nge, kansi nge ke sala mbi mutindu nge ke nwanisa mono. Bika nde Yehowa yina kele Zuzi, kuvanda zuzi bubu yai na kati ya bantu ya Izraele mpi ya bantu ya Amoni.’

Kansi ntotila ya bantu ya Amoni waka ve nsangu yina Yefte tindilaka yandi.

Mpeve ya Yehowa kwisaka na zulu ya Yefte, ebuna yandi lutaka na Gileadi mpi na Manase sambu na kukwenda na Mispe ya Gileadi, mpi katuka Mispe ya Gileadi yandi landaka kukwenda tii na bantu ya Amoni.

Ebuna Yefte salaka lusilu na Yehowa mpi tubaka nde: Kana nge pesa bantu ya Amoni na maboko na mono,
konso muntu yina ta basika na kielo ya nzo na mono sambu na kukwisa kukutana ti mono ntangu mono ta katuka na bantu ya Amoni mpi ta vutuka na ngemba, yandi ta kuma muntu ya Yehowa, mpi mono ta pesa yandi bonso dikabu ya kuyoka.

Yefte kwendaka kunwanisa bantu ya Amoni, ebuna Yehowa pesaka bo na maboko na yandi.
Yandi fwaka bo mingi kibeni yantika na Aroere nzila-nzila tii na Miniti—bambanza 20—mpi tii na Abele-keramimi. Na mutindu yina, bantu ya Amoni belaka na ntwala ya bana ya Izraele.

Nsuka-nsuka, Yefte kwisaka na nzo na yandi na Mispa, mpi tala! mwana na yandi ya nkento vandaka kubasika sambu na kukwisa kukutana ti yandi, mpi yandi vandaka kubula ngoma ya fioti mpi kukina! Yandi vandaka mwana mosi kaka ya Yefte. Katula yandi, Yefte vandaka ve ti mwana ya nkaka, yo vanda ya bakala to ya nkento.
Ntangu yandi monaka mwana na yandi ya nkento, yandi pasulaka bilele na yandi mpi tubaka nde: O mwana na mono! Nge me pasula ntima na mono, sambu nge me kuma muntu yina mono me kula. Mono salaka lusilu na Yehowa, mpi mono lenda soba ve.

Kansi mwana na yandi ya nkento tubilaka yandi nde: Tata na mono, kana nge salaka lusilu na Yehowa, sala mono mutindu nge silaka, sambu Yehowa me vutula mbi na bambeni na nge, bantu ya Amoni.
Ebuna yandi tubilaka tata na yandi nde: Bika nde diambu yai kusalama sambu na mono: Bika nde mono vanda mono mosi bangonda zole, mono kwenda na bangumba mpi mono dila kimwense na mono ti banduku na mono ya bankento.

Ebuna Yefte tubaka nde: Kwenda! Yo yina yandi bikaka mwana na yandi ya nkento yandi kwenda bangonda zole mpi yandi kwendaka na bangumba ti banduku na yandi sambu na kudila kimwense na yandi.
Na nsuka ya bangonda zole, mwana yina ya nkento vutukaka na tata na yandi, ebuna na nima tata na yandi lungisaka lusilu yina yandi salaka sambu na yandi. Mwana yina ya nkento bikalaka ve kuvukisa nitu ti bakala. Mpi diambu yai kumaka kikalulu na Izraele:
Konso mvula, bana-bankento ya Izraele vandaka kukwenda bilumbu iya na mvula sambu na kupesa mwana ya Yefte, muntu ya Gileadi, lukumu.
",Books/bazuzi/Chapter_11/bazuzi_11_audio.mp3
bazuzi_16_audio.mp3,"
Kilumbu mosi, Samsoni kwendaka na Gaza mpi kuna yandi monaka nkento mosi ya ndumba, ebuna yandi kotaka na nzo ya nkento yina.
Bo songaka bantu ya Gaza nde: Samsoni me kwisa awa. Yo yina bo ziungaka kisika yina mpi bumbanaka mpimpa ya mvimba na kielo ya mbanza. Bo bikalaka pima mpimpa ya mvimba mpi bo tubaka bo na bo nde: Ntangu ntongo ta tana, beto ta fwa yandi.

Kansi, Samsoni lalaka kaka pana tii na midi ya mpimpa. Ebuna yandi telamaka na midi ya mpimpa mpi simbaka bakielo ya mbanza ti makunzi zole yina vandaka na lweka mpi tumunaka yo kumosi ti nti ya kielo. Yandi tulaka yo na zulu ya mapeka mpi tombukaka ti yo na nsongi ya ngumba yina kele na ntwala ya Ebroni.

Na nima, yandi zolaka nkento mosi na Muwanda ya Soreki, zina na yandi Dalila.
Yo yina bamfumu ya bantu ya Filistia solulaka ti Dalila mpi tubaka nde: Leba yandi mpi sosa kuzaba nki ke pesaka yandi ngolo ya mingi mutindu yina, mpi nki mutindu beto lenda nunga yandi, kukangisa yandi bansinga, mpi kubedisa yandi. Kana nge sala mutindu yina, konso muntu na kati na beto ta pesa nge mbongo ya bibende.

Na nima, Dalila tubilaka Samsoni nde: Pardo songa mono na wapi ngolo na nge ya mingi ke katukaka, mpi nki bo lenda sadila sambu na kukangisa nge bansinga mpi kubedisa nge.
Samsoni tubilaka yandi nde: Kana bo kangisa mono bansinga ya mubisu nsambwadi ya munduki ya tolo-tolo yina bo me yumisa ntete ve, mono ta lemba mpi ta kuma bonso muntu yonso.
Yo yina bamfumu ya bantu ya Filistia natilaka Dalila bansinga ya mubisu nsambwadi ya munduki ya tolo-tolo yina bo me yumisa ntete ve, mpi yandi kangisaka yandi yo.
Bo tulaka bantu sambu bo bumbana na suku ya kati, ebuna nkento yina tubilaka yandi na ndinga ya ngolo nde: Samsoni, bantu ya Filistia me kwisila nge! Ebuna Samsoni zengaka bansinga yina ya munduki ya tolo-tolo na pete yonso mutindu nsinga ya lino ke zenganaka kana yo simba tiya. Kinsweki ya ngolo na yandi zabanaka ve.

Na nima Dalila tubilaka Samsoni nde: Tala! Nge me kusa mono mpi nge me tubila mono mambu ya luvunu. Ntangu yai, pardo, songa mono nki bo lenda sadila sambu na kukangisa nge bansinga.
Samsoni tubilaka yandi nde: Kana bo kangisa mono bansinga ya mpa yina bo me sadila ve kisalu, mono ta lemba mpi ta kuma bonso muntu yonso.
Yo yina Dalila bakaka bansinga ya mpa, yandi kangisaka yandi yo, mpi tubaka na ndinga ya ngolo nde: Samsoni, bantu ya Filistia me kwisila nge! (Na ntangu yina yonso, bantu bumbanaka na suku ya kati.) Ebuna yandi zengaka bansinga yina na maboko na yandi bonso bansinga ya bwanda.

Na nima, Dalila tubilaka Samsoni nde: Tii ntangu yai nge me kusa mono mpi nge me tubila mono mambu ya luvunu. Songa mono nki bo lenda sadila sambu na kukangisa nge bansinga. Ebuna Samsoni tubilaka yandi nde: Kana nge kanga mikoti ya nsuki nsambwadi yina kele ya kutunga na ntu na mono ti nsinga yina bo me tunga, ngolo na mono ta mana.
Yo yina Dalila kangisaka yo ti kitini mosi ya nti mpi yandi tubilaka Samsoni na ndinga ya ngolo nde: Samsoni, bantu ya Filistia me kwisila nge! Ebuna yandi telamaka na mpongi mpi tumunaka kitini ya nti yina bo ke tungilaka bilele mpi nsinga yina bo tungaka.

Ntangu yai, Dalila tubilaka yandi nde: Inki mutindu nge lenda tuba nde, ‘Mono ke zolaka nge,’ na ntangu ntima na nge kele ve na mono? Mbala tatu yai, nge me kusa mono mpi nge me songa mono ve kisika ngolo na nge ya mingi ke katukaka.
Sambu konso kilumbu yandi vandaka kuyula yandi mbala na mbala mpi kuyangisa yandi, Samsoni lembaka kibeni na mpila nde yandi lendaka diaka ve kukanga ntima.
Yo yina, nsuka-nsuka yandi kangudilaka Dalila ntima mpi tubaka nde: Lutebu me lutaka ntete ve na ntu na mono, sambu mono kele Nazire ya Nzambi katuka ntangu yina mono butukaka. Kana bo zenga mono nsuki, ngolo na mono ta mana mpi mono ta lemba ebuna mono ta kuma bonso bantu yonso ya nkaka.

Ntangu Dalila monaka nde Samsoni kangudilaka yandi ntima, na mbala mosi yandi tindaka bantu bo binga bamfumu ya Filistia, mpi tubaka nde: Ntangu yai beno tombuka, sambu yandi me kangudila mono ntima na yandi. Ebuna bamfumu ya Filistia tombukaka mpi kwisaka na kisika ya Dalila mpi bo nataka mbongo.
Dalila salaka na mpila nde Samsoni kulala na zulu ya mabolongo na yandi ebuna yandi bingaka bakala mosi mpi songaka yandi na kuzenga mikoti ya nsuki nsambwadi yina vandaka ya kutunga na ntu ya Samsoni. Na nima, Dalila yantikaka kuyala Samsoni, sambu ngolo na yandi vandaka kumana.
Ebuna Dalila tubaka na ndinga ya ngolo nde: Samsoni, bantu ya Filistia me kwisila nge! Samsoni telamaka na mpongi mpi tubaka nde: Mono ta basika bonso na bambala yina ya nkaka mpi ta kudikatula na maboko na bo. Kansi Samsoni zabaka ve nde Yehowa yambulaka yandi.
Yo yina bantu ya Filistia simbaka yandi mpi tobulaka yandi meso. Ebuna bo kulumusaka yandi na Gaza mpi kangisaka yandi miniololo zole ya kwivre, mpi yandi kumaka muntu yina ke balulaka ditadi ya bo ke nikilaka bambuma na boloko.
Kansi, nsuki ya ntu na yandi yantikaka kumena diaka na nima ya ntangu yina bo zengaka yandi yo.

Bamfumu ya Filistia vukanaka kisika mosi sambu na kupesa kimenga ya nene na nzambi na bo Dagoni mpi kusala nkinsi, sambu bo vandaka kutuba nde: Nzambi na beto me pesa mbeni na beto Samsoni na maboko na beto!
Ntangu bantu monaka yandi, bo kumisaka nzambi na bo mpi tubaka nde: Nzambi na beto me pesa mbeni na beto na maboko na beto, muntu yina bebisaka insi na beto mpi fwaka bantu na beto mingi kibeni.

Sambu ntima na bo vandaka na kiese, bo tubaka nde: Beno binga Samsoni sambu yandi sekisa beto. Yo yina bo bingaka Samsoni na kubasika na boloko sambu yandi sekisa bo bo tedimisaka yandi na kati-kati ya makunzi.
Ebuna Samsoni tubilaka mwana-bakala yina vandaka kusimba yandi na diboko nde: Bika nde mono simba makunzi ya ke simba nzo, sambu mono yekamina yo.
(Nkutu nzo yina vandaka ya kufuluka na babakala ti bankento. Bamfumu yonso ya Filistia vandaka pana, mpi babakala ti bankento kiteso ya vandaka na zulu ya ludi bo ke tala na ntangu Samsoni vandaka kusekisa bo.)

Ebuna Samsoni bingaka Yehowa na ndinga ya ngolo nde: Yehowa Mfumu ya Kuluta Nene, pardo yibuka mono, pardo pesa mono kikesa, kaka mbala yai, O Nzambi, mpi bika nde mono vutula mbi na bantu ya Filistia ata sambu na disu na mono mosi mpamba.

Ebuna Samsoni yekaminaka makunzi zole ya kati-kati yina vandaka kusimba nzo, mpi yandi yekaminaka yo ti diboko na yandi ya kitata na ndambu mosi mpi diboko na yandi ya kimama na ndambu ya nkaka.
Samsoni bingaka na ndinga ya ngolo nde: Bika mono fwa ti bantu ya Filistia! Ebuna yandi pusaka ti ngolo na yandi yonso, mpi nzo bwilaka bamfumu ti bantu yonso yina vandaka na kati. Mpidina yandi fwaka bantu mingi na ntangu ya lufwa na yandi kuluta bantu yina yandi fwaka na ntangu yandi vandaka na luzingu.

Na nima, bampangi na yandi ti dibuta na yandi yonso kulumukaka sambu na kubaka yandi. Bo tombukaka ti yandi mpi zikaka yandi na kati-kati ya Sora ti Eshetaole, na maziamu ya tata na yandi Manoa. Yandi sambisaka Izraele bamvula 20.
",Books/bazuzi/Chapter_16/bazuzi_16_audio.mp3
matayo_8_audio.mp3,"
Ntangu yandi kulumukaka na ngumba, bimvuka ya nene ya bantu landaka yandi.
Ebuna muntu mosi yina vandaka na maladi ya lepre kwisaka, fukiminaka yandi, mpi tubaka nde: Mfumu, kana nge me zola, nge lenda kumisa mono bunkete.
Yo yina Yezu tandulaka diboko, yandi simbaka yandi, mpi tubaka nde: Mono me zola! Kuma bunkete. Na mbala mosi lepre na yandi manaka.
Ebuna Yezu tubilaka yandi nde: Keba! Kuzabisa ve ata muntu mosi, kansi kwenda kudimonisa na nganga-nzambi, mpi pesa dikabu yina Moize tulaka, sambu na kumonisa bo nde nge me kuma bunkete.

Ntangu yandi kotaka na Kapernaumi, mfumu mosi ya basoda kwisaka pene-pene na yandi, mpi bondilaka yandi
nde: Mfumu, nsadi na mono me lala na nzo sambu yandi lenda nikana ve, mpi yandi ke mona mpasi mingi kibeni.
Yezu tubilaka yandi nde: Ntangu mono ta kuma kuna, mono ta belula yandi.
Mfumu ya basoda vutulaka nde: Mfumu, mono me fwana ve na kukotisa nge na nzo na mono, kansi tuba kaka ngogo mosi ebuna nsadi na mono ta beluka.
Sambu mono mpi mono kele ti bamfumu na zulu na mono, mono kele ti basoda yina kele na nsi ya kiyeka na mono mono ke tubaka na soda mosi nde, ‘Kwenda!’ mpi yandi ke kwendaka, mpi na soda ya nkaka nde, ‘Kwisa!’ mpi yandi ke kwisaka, mpi na mpika na mono nde, ‘Sala diambu yai!’ mpi yandi ke salaka yo.
Ntangu Yezu waka yo, yandi yitukaka mpi tubilaka bantu yina vandaka kulanda yandi nde: Mono ke tubila beno kieleka nde, mono me mona ve lukwikilu ya nene ya mutindu yai ata na muntu mosi na Izraele.
Kansi, mono ke tubila beno nde bantu mingi ya esti ti ya westi ta kwisa mpi ta vanda na mesa ti Abrahami, Izaki, mpi Yakobi na Kimfumu ya zulu
kansi bo ta losa bana ya Kimfumu na mpimpa na nganda. Kuna bo ta dilaka mpi ta kwetisaka meno.
Ebuna Yezu tubilaka mfumu yina ya basoda nde: Kwenda. Kaka mutindu nge me kwikila, bika yo salama mutindu yina. Mpi nsadi yina belukaka na ntangu yina.

Ntangu Yezu kumaka na nzo ya Piere, yandi monaka bokilo ya Piere ya nkento me lala sambu yandi vandaka na fievre.
Yo yina, Yezu simbaka yandi na diboko, mpi fievre na yandi manaka, ebuna yandi telamaka mpi yantikaka kusadila Yezu.
Kansi, ntangu nkokila bwaka, bo natilaka yandi bantu mingi yina vandaka ti bademo mpi yandi basisaka bampeve ti ngogo mosi mpamba, mpi yandi belulaka bantu yonso yina vandaka kubela,
sambu na kulungisa mambu yina Nzambi tubaka na nzila ya mbikudi Yezaya nde: Yandi mosi nataka maladi na beto mpi bakaka kimbefo na beto.

Ntangu Yezu monaka kimvuka ya bantu pene-pene na yandi, yandi songaka bo nde bo sabuka na simu ya nkaka.
Ebuna nsekudi mosi kwisaka mpi tubilaka yandi nde: Longi, mono ta landa nge konso kisika yina nge ke kwenda.
Kansi Yezu tubilaka yandi nde: Mikengi kele ti mabulu mpi bandeke ya zulu kele ti babuyamba, kansi Mwana ya muntu kele ve ti kisika ya kutula ntu na yandi.
Na nima, longoki ya nkaka tubilaka yandi nde: Mfumu, pesa mono ntete nzila ya kukwenda kuzika tata na mono.
Yezu tubilaka yandi nde: Fula kulanda mono, mpi bika bafwa kuzika bafwa na bo.

Ntangu yandi kotaka na maswa, balongoki na yandi landaka yandi.
Mpi tala! mupepe mosi ya ngolo basikaka na nzadi-mungwa, na mpila nde kitembo vandaka kufika maswa kansi yandi vandaka kulala.
Ebuna bo kwisaka kutedimisa yandi na mpongi mpi bo tubaka nde: Mfumu, gulusa beto, beto ke zola kufwa!
Kansi, yandi tubilaka bo nde: Sambu na nki beno ke wa boma, beno bantu ya kele na lukwikilu ya fioti? Na nima, yandi telamaka, yandi nganinaka mipepe ti nzadi-mungwa, ebuna pima ya nene kotaka.
Yo yina, bo yitukaka mpi bo tubaka nde: Yai muntu ya nki mutindu? Ata mipepe ti nzadi-mungwa ke lemfukila yandi.

Ntangu yandi kumaka na simu ya nkaka, na ntoto ya bantu ya Gadara, babakala zole yina katukaka na maziamu mpi yina vandaka ti bademo kwisaka kukutana ti yandi. Bo vandaka nku mingi kibeni, yo yina ata muntu mosi ve vandaka ti kikesa ya kuluta na nzila yina.
Mpi bo tubaka na ndinga ya ngolo nde: Mwana ya Nzambi, nki mambu nge ti beto? Keti nge me kwisa awa sambu na kumonisa beto mpasi na ntwala ya ntangu ya bo me tulaka?
Kimvuka mosi ya bangulu mingi vandaka kudia mwa ntama ti bo.
Yo yina, bademo yantikaka kubondila yandi nde: Kana nge basisa beto, tinda beto na kati ya kimvuka ya bangulu.
Mpi yandi tubilaka bo nde: Beno kwenda! Bo basikaka mpi bo kwendaka kukota na kati ya bangulu, ebuna kimvuka yonso ya bangulu katukaka na ngumba mpi kudilosaka na nzadi-mungwa ebuna yo fwaka na masa.
Kansi, bankengidi ya bangulu tinaka, mpi ntangu bo kotaka na mbanza, bo zabisaka mambu yonso, ti disolo ya bantu yina vandaka ti bademo.
Ebuna, mbanza ya mvimba basikaka sambu na kukutana ti Yezu, mpi ntangu bo monaka yandi, bo bondilaka yandi na kukatuka na ntoto na bo.
",Books/matayo/Chapter_8/matayo_8_audio.mp3
matayo_6_audio.mp3,"
Beno keba na kusala ve mambu na beno ya lunungu na meso ya bantu sambu bo mona beno kana ve, beno ta baka ve matabisi na Tata na beno yina kele na zulu.
Yo yina, ntangu nge ke pesa makabu ya mawa, kubula mpungi ve na ntwala na nge, mutindu bantu ya luvunu ke salaka na basinagoga mpi na babala-bala, sambu bantu kupesa bo nkembo. Ya kieleka mono ke tubila beno nde: Bo me bakaka matabisi na bo yonso.
Kansi nge, ntangu nge ke pesa makabu ya mawa, kubika ve nde diboko na nge ya kimama kuzaba mambu yina diboko na nge ya kitata ke sala,
sambu makabu na nge ya mawa kuvanda na kinsweki. Ebuna, Tata na nge yina ke talaka na kinsweki ta futa nge.

Diaka, ntangu beno ke samba, beno sala ve bonso bantu ya luvunu, sambu bo ke zolaka kusamba ya kutelama na basinagoga mpi na mampambu ya banzila ya nene sambu bantu kumona bo. Ya kieleka mono ke tubila beno nde: Bo me bakaka matabisi na bo yonso.
Kansi nge, ntangu nge ke samba, kota na suku ya nzo na nge, mpi na nima ya kukanga kielo, samba Tata na nge yina kele na kinsweki. Ebuna, Tata na nge yina ke talaka na kinsweki ta futa nge.
Ntangu nge ke samba, kuvutukila ve mambu ya mutindu mosi mbala na mbala mutindu bantu ya makanda ke salaka, sambu bo ke yindulaka nde Nzambi ta wa bo sambu bo ke sadila bangogo mingi.
Yo yina, beno vanda ve bonso bo, sambu Tata na beno ke zabaka mambu yina beno kele na yo mfunu na ntwala nkutu nde beno lomba yandi yo.

Ebuna, beno fwete samba mutindu yai:
‘Tata na beto yina kele na zulu, zina na nge kuvanda ya santu.
Kimfumu na nge kukwisa. Luzolo na nge kusalama na ntoto, bonso na zulu.
Pesa beto bubu yai madia na beto sambu na kilumbu yai,
mpi lolula masumu na beto, mutindu beto mpi me lolulaka bantu yina me salaka beto mbi.
Kubika ve nde beto bwa na mpukumuna, kansi gulusa beto na maboko ya muntu ya mbi.’

Sambu kana beno ke lolula bantu bifu na bo, Tata na beno yina kele na zulu ta lolula beno mpi
kansi kana beno ke lolula ve bantu bifu na bo, Tata na beno yina kele na zulu mpi ta lolula ve bifu na beno.

Ntangu beno ke buya madia, beno yambula kuvanda ti luse ya mawa bonso bantu ya luvunu, sambu bo ke bebisaka baluse na bo sambu bantu kumona nde bo ke buya madia. Ya kieleka mono ke tubila beno nde: Bo me bakaka matabisi na bo yonso.
Kansi nge, ntangu nge ke buya madia, pakula mafuta na ntu mpi yobisa luse na nge,
sambu bantu kumona ve nde nge ke buya madia, kansi kaka Tata na nge yina kele na kinsweki. Ebuna, Tata na nge yina ke talaka na kinsweki ta futa nge.

Beno bika kufulusa sambu na beno mosi bimvwama na ntoto, kisika nselele ke diaka yo mpi yo ke bwaka matadi, mpi kisika miyibi ke kotilaka yo mpi ke yibaka yo.
Kansi, beno fulusa sambu na beno mosi bimvwama na zulu, kisika nselele ke diaka yo ve mpi yo ke bwaka ve matadi, mpi kisika miyibi ke kotilaka yo ve mpi ke yibaka yo ve.
Sambu kisika kima na nge ya ntalu kele, ntima na nge mpi ta vanda pana.

Mwinda ya nitu kele disu. Yo yina, kana disu na nge ke tala kima mosi mpamba, nitu na nge ya mvimba ta vanda na nsemo.
Kansi, kana disu na nge ke lulaka, nitu na nge ya mvimba ta vanda mpimpa. Kana nsemo yina kele na kati na nge kele kibeni mpimpa, mpimpa yina kele mingi kibeni!

Muntu mosi ve lenda sala bonso mpika sambu na bamfumu zole sambu yandi ta menga mosi mpi ta zola ya nkaka to yandi ta kangama na mosi mpi ta vweza ya nkaka. Beno lenda sala ve bonso bampika sambu na Nzambi mpi sambu na Kimvwama.

Yo yina mono ke tubila beno nde: Beno bika kudiyangisa sambu na luzingu na beno nde beno ta dia inki to beno ta nwa inki, to sambu na nitu na beno nde beno ta lwata inki. Keti luzingu kele ve mfunu mingi kuluta madia, mpi nitu kuluta bilele?
Beno tala mbote-mbote bandeke ya zulu yo ke kunaka ve nkeni, yo ke katulaka ve bambuma, mpi yo ke bumbaka ve bima na nzo. Kansi, Tata na beno yina kele na zulu ke pesaka yo madia. Keti beno kele ve mfunu mingi kuluta yo?
Nani na kati na beno lenda yika nda ya luzingu na yandi ata fioti kana yandi ke kudiyangisa?
Diaka, sambu na nki beno ke kudiyangisa sambu na bilele? Beno baka dilongi na bintuntu ya bilanga, mutindu yo ke yelaka yo ke salaka ve mpi yo ke tungaka ve bilele
kansi mono ke tubila beno nde ata Salomo, na nkembo na yandi yonso, yandi lwataka ve bonso kintuntu mosi na kati ya bintuntu yai.
Ebuna, kana yai mutindu Nzambi ke lwatisaka matiti ya bilanga, yina kele awa bubu yai mpi mbasi bo losa na tiya, keti yandi ta lwatisa beno ve mingi kuluta, beno bantu ya kele na lukwikilu ya fioti?
Yo yina, beno kudiyangisa ve ata fioti mpi beno tuba ve nde, ‘Beto ta dia inki?’ to, ‘Beto ta nwa inki?’ to, ‘Beto ta lwata inki?’
Sambu bima yai yonso kele bima yina makanda ke sosaka ti lukasi. Tata na beno yina kele na zulu me zaba nde beno kele na mfunu ya bima yai yonso.

Yo yina, beno landa kusosa ntete Kimfumu ti lunungu na yandi, ebuna yandi ta yika beno bima yina yonso ya nkaka.
Beno kudiyangisa ve ata fioti sambu na kilumbu yina ke landa, sambu kilumbu yina ke landa ta vanda ti basusi na yo. Konso kilumbu ke vandaka ti bampasi na yo.
",Books/matayo/Chapter_6/matayo_6_audio.mp3
matayo_1_audio.mp3,"
Yai mukanda ya ke tubila luzingu ya Yezu Kristu, mwana ya Davidi, mwana ya Abra­hami:

 Abrahami butaka IzakiIzaki butaka YakobiYakobi butaka Yuda ti bampangi na yandi
 Yuda butaka Peresi ti Zera mpi mama na bo vandaka TamarePeresi butaka EsroniEsroni butaka Rami
 Rami butaka AminadabiAminadabi butaka NashoniNashoni butaka Salmoni
 Salmoni butaka Boazi mpi mama ya Boazi vandaka RahabiBoazi butaka Obedi mpi mama ya Obedi vandaka RutiObedi butaka Yese
 Yese butaka ntotila Davidi. 
Davidi butaka Salomo mpi mama ya Salomo vandaka nkento ya Uria
 Salomo butaka RehoboamiRehoboami butaka AbiyaAbiya butaka Aza
 Aza butaka YehoshafatiYehoshafati butaka YehoramiYehorami butaka Uziya
 Uziya butaka YotamiYotami butaka AhaziAhazi butaka Ezekiasi
Ezekiasi butaka ManaseManase butaka AmoniAmoni butaka Yoziasi
Yoziasi butaka Yekonia ti bampangi na yandi na nsungi yina bo nataka Bayuda na Babilone.

Na nima ya nsungi yina bo nataka Bayuda na Babilone, Yekonia butaka ShealtieleShealtiele butaka Zoroba­bele
Zorobabele butaka AbiudiAbiudi butaka EliakimiEliakimi butaka Azore
Azore butaka ZadokiZadoki butaka AkimiAkimi butaka Eliudi
Eliudi butaka EleazareEleazare butaka MataniMatani butaka Yakobi
Yakobi butaka Yozefi bakala ya Maria, yina butaka Yezu, ya bo ke bingaka Kristu.

Ebuna, bandonga yonso ya bantu katuka na Abrahami tii na Davidi vandaka 14 katuka na Davidi tii na ntangu yina bo nataka Bayuda na Babilone, bandonga ya bantu 14 katuka ntangu yina bo nataka Bayuda na Babilone tii na Kristu, bandonga ya bantu 14.

Yai mutindu Yezu Kristu butukaka. Na ntangu yina Yozefi pesaka Maria, mama na yandi, dilaka ya makwela, Maria monaka nde yandi kele na divumu na ngolo ya mpeve santu na ntwala nde bo kwelana.
Kansi, sambu Yozefi, bakala na yandi, vandaka muntu ya lunungu mpi zolaka ve kupesa yandi nsoni na meso ya bantu, yandi bakaka lukanu ya kufwa makwela ti yandi na kinsweki.
Kansi, ntangu yandi manisaka kuyindula mambu yai, wanzio ya Yehowa monanaka na yandi na ndosi mpi tubilaka yandi nde: Yozefi, mwana ya Davidi, kuwa boma ve na kukwela Maria sambu yandi me baka divumu yina na ngolo ya mpeve santu.
Yandi ta buta mwana-­bakala, mpi nge fwete pesa yandi zina Yezu, sambu yandi ta gulusa bantu na yandi na masumu na bo.
Mambu yai yonso salamaka kibeni sambu na kulungisa mambu yina Yehowa tubaka na nzila ya mbikudi na yandi nde:
Tala! Mwense ta baka divumu, ta buta mwana-­bakala, mpi bo ta pesa yandi zina Emanuele, yina kana bo balula yo, yo ke tendula, Nzambi Kele ti Beto.

Ebuna, Yozefi telamaka na mpongi mpi salaka mutindu wanzio ya Yehowa songaka yandi, mpi yandi tulaka ­nkento na yandi na nzo.
Kansi, yandi vukisaka ve nitu ti yandi tii kuna yandi butaka mwana-bakala mpi Yozefi pesaka yandi zina Yezu.
",Books/matayo/Chapter_1/matayo_1_audio.mp3
matayo_7_audio.mp3,"
Beno bika kusambisa sambu bo sambisa beno ve
sambu bo ta sambisa beno mutindu beno ke sambisa bantu ya nkaka, mpi bo ta tesila beno na kitesilu yina beno ke tesila bantu ya nkaka.
Ebuna, sambu na nki nge ke tala mwa-dititi yina kele na disu ya mpangi na nge kansi nge ke mona ve mutandala yina kele na disu na nge mosi?
To nki mutindu nge lenda tubila mpangi na nge nde, ‘Bika mono katula mwa-dititi yina kele na disu na nge,’ na ntangu mutandala kele na disu na nge mosi?
Muntu ya luvunu! Katula ntete mutandala yina kele na disu na nge mosi, ebuna nge ta mona mbote mutindu ya kukatula mwa-dititi na disu ya mpangi na nge.

Beno pesa ve kima yina kele ya santu na bambwa, beno losa mpi ve mayaka na beno na ntwala ya bangulu sambu yo niata yo ve ata fioti na nsi ya makulu na yo na nima yo balukila beno mpi yo lwadisa beno ngolo.

Beno landa na kulomba, ebuna bo ta pesa beno beno landa na kusosa ebuna beno ta mona beno landa na kubula na kielo, ebuna bo ta kangudila beno
sambu konso muntu yina ke lombaka ke bakaka, konso muntu yina ke sosaka ke monaka, mpi konso muntu yina ke bulaka na kielo, bo ta kangudila yandi.
Ya kieleka, nani na kati na beno kana mwana na yandi kulomba yandi dimpa, yandi ta pesa yandi ditadi?
To kana yandi lomba mbisi ya masa, keti yandi ta pesa yandi nioka?
Yo yina, kana beno, ata beno kele bantu ya mbi, beno me zaba kupesa bana na beno makabu ya mbote, beno fwete zaba kibeni nde Tata na beno yina kele na zulu ta pesa bima ya mbote na bantu yina ke lombaka yandi yo!

Yo yina, mambu yonso yina beno ke zola nde bantu kusadila beno, beno mpi beno fwete sadila bo yo. Ya kieleka, yai mambu yina Nsiku mpi Bambikudi ke longaka.

Beno kota na kielo ya fioti, sambu kielo ya nene mpi nzila ya nene ke nataka na lufwa, mpi bantu mingi ke kotaka kuna
kansi, kielo ya fioti mpi nzila yina kele nkaka ke nataka na luzingu, mpi bantu fioti ke monaka yo.

Beno keba na bambikudi ya luvunu yina ke kwisaka na beno na bilele ya mameme, kansi na kati bo kele bibulu yina kele na nzala ya ngolo.
Beno ta zaba bo na bambuma na bo. Bantu ke katulaka ve ata fioti bambuma ya vinu to ya bafige na nti ya bansende, mpidina ve?
Mutindu mosi, konso nti ya mbote ke butaka mbuma ya mbote, kansi konso nti ya kupola ke butaka mbuma ya mbi.
Nti ya mbote lenda buta ve mbuma ya mbi, mpi nti ya kupola lenda buta ve mbuma ya mbote.
Konso nti yina ke butaka ve mbuma ya mbote, bo ke zengaka yo mpi bo ke losaka yo na tiya.
Yo yina, beno ta zaba bantu yina na bambuma na bo.

Bantu yonso ve yina ke tubilaka mono nde, ‘Mfumu, Mfumu,’ ta kota na Kimfumu ya zulu, kansi muntu yina ke salaka luzolo ya Tata na mono yina kele na zulu, yandi mpamba muntu ta kota.
Bantu mingi ta songa mono na kilumbu yina nde: ‘Mfumu, Mfumu, keti beto bikulaka ve na zina na nge mpi basisaka ve bademo na zina na nge mpi salaka ve bidimbu mingi ya nkumbwa na zina na nge?’
Kansi mono ta songa bo nde: ‘Mono me zaba beno ve ata fioti! Beno katuka na ntwala na mono, beno bantu ya ke fwaka bansiku!’

Yo yina, konso muntu yina ke wa mambu yai ya mono ke tuba mpi ke sadila yo ta vanda bonso muntu ya mayele yina tungaka nzo na yandi na zulu ya ditadi.
Mvula nokaka, masa fulukaka mingi, mpi mipepe ya ngolo kwisaka mpi bulaka nzo yina, kansi yo bwaka ve, sambu bo tungaka yo na zulu ya ditadi.
Diaka, konso muntu yina ke wa mambu yai ya mono ke tuba kansi ke sadila yo ve, bo ta fwanisa yandi na zoba, yina tungaka nzo na yandi na zulu ya zelo.
Mvula nokaka, masa fulukaka mingi, mpi mipepe ya ngolo kwisaka mpi bulaka nzo yina, ebuna yo bwaka mpi kubwa na yo vandaka nene.

Ntangu Yezu manisaka kutuba mambu yai, bimvuka ya bantu yitukaka mingi na mutindu na yandi ya kulonga,
sambu yandi vandaka kulonga bo bonso muntu yina kele ti kiyeka, kansi ve bonso bansekudi na bo.
",Books/matayo/Chapter_7/matayo_7_audio.mp3
matayo_9_audio.mp3,"
Yezu kotaka na maswa, yandi sabukaka mpi kwendaka na mbanza na yandi.
Bo kwisaka kunatila yandi kikata mosi yina vandaka ya kulala na mbeto. Ntangu yandi monaka lukwikilu na bo, Yezu tubilaka kikata yina nde: Mwana, vanda kikesa! Masumu na nge me lolulama.
Ebuna bansekudi ya nkaka tubaka bo na bo nde: Muntu yai ke vweza Nzambi.
Sambu Yezu zabaka mabanza na bo, yandi tubaka nde: Sambu na nki beno ke yindula mambu ya mbi na bantima na beno?
Mu mbandu, inki kele pete mingi, kutuba nde, ‘Masumu na nge me lolulama,’ to kutuba nde, ‘Telama mpi tambula’?
Kansi, sambu beno zaba nde Mwana ya muntu kele ti kiyeka na ntoto ya kulolula masumu— yo yina yandi tubilaka kikata yina nde: Telama, baka mbeto na nge, mpi kwenda na nzo na nge.
Yandi telamaka mpi kwendaka na nzo na yandi.
Ntangu bimvuka ya bantu monaka mambu yai, boma simbaka bo, mpi bo pesaka nkembo na Nzambi, yina pesaka bantu kiyeka ya mutindu yai.

Na nima, ntangu Yezu vandaka kuluta mwa ntama ti kisika yina, yandi monaka muntu mosi, zina na yandi Matayo, yandi me vanda na biro ya bo ke futaka mpaku, mpi yandi tubilaka yandi nde: Landa mono. Ebuna yandi telamaka mpi landaka yandi.
Na nima, ntangu Yezu vandaka kudia na nzo, bakalaki mingi ya mpaku ti bansumuki mingi kwisaka ebuna bo yantikaka kudia ti Yezu mpi balongoki na yandi.
Kansi ntangu Bafarize monaka mambu yai, bo tubilaka balongoki na yandi nde: Sambu na nki longi na beno ke dia ti bakalaki ya mpaku mpi bansumuki?
Ntangu Yezu waka mambu yina bo vandaka kutuba, yandi tubaka nde: Bantu yina kele na mavimpi ya mbote ke vandaka na mfunu ya munganga ve, kansi bayina kele na maladi bantu ke vandaka na mfunu na yandi.
Yo yina, beno kwenda kulonguka disongidila ya mambu yai: ‘Mono ke zolaka mawa, kansi kimenga ve.’ Sambu mono kwisaka ve sambu na kubinga bantu ya lunungu, kansi bansumuki.

Na nima, balongoki ya Yoane kwisaka kuyula yandi nde: Sambu na nki beto ti Bafarize kele ti kikalulu ya kubuya madia, kansi balongoki na nge ke buyaka ve madia?
Ebuna Yezu tubilaka bo nde: Keti banduku ya bakala yina ke kwela kele ti kikuma ya kuvanda na mawa ntangu bakala yina ke kwela kele ti bo? Kansi bilumbu ta kwisa ntangu bo ta katula bakala yina ke kwela na kati na bo, ebuna bo ta buya madia.
Muntu mosi ve ke tungaka kitende ya lele ya mpa na zulu ya lele ya ntama, sambu kitende ya mpa ta benda lele ya ntama, ebuna yo ta pasuka diaka nene.
Bantu ke tulaka mpi ve vinu ya mpa na mabungu ya ntama. Kana bo sala mpidina, mabungu ta pasuka mpi vinu ta tiamuka ebuna mabungu yina ta beba. Kansi bantu ke tulaka vinu ya mpa na mabungu ya mpa, mpidina bo ta tanina mabungu mpi vinu.

Ntangu yandi vandaka kutubila bo mambu yai, mfumu mosi yina pusanaka pene-pene na yandi fukiminaka yandi mpi tubaka nde: Ntangu yai, yo fwete vanda nde mwana na mono ya nkento me fwa, kansi kwisa mpi tula yandi diboko, ebuna yandi ta vutuka na luzingu.

Yezu telamaka mpi landaka yandi ti balongoki na yandi.
Ebuna nkento mosi yina vandaka kubela maladi ya kubasika menga bamvula pusanaka na nima mpi simbaka dilenda ya lele ya zulu ya Yezu,
sambu yandi vandaka kuditubila nde: Kana mono simba kaka lele na yandi ya zulu, mono ta beluka.
Yezu balukaka, mpi monaka yandi, ebuna yandi tubaka nde: Mwana na mono, vanda kikesa! Lukwikilu na nge me belula nge. Mpi yantika na ngunga yina, nkento yina belukaka.

Ntangu Yezu kumaka na nzo ya mfumu yina mpi yandi monaka bantu ya ke bulaka musembu mpi kimvuka ya bantu ke sala makelele mingi,
yandi tubaka nde: Beno katuka awa, sambu mwana-nkento me fwa ve kansi yandi ke lala. Ebuna bo yantikaka kuseka yandi na kuvweza yonso.
Ntangu bo basisaka kimvuka ya bantu yina na nganda, yandi kotaka mpi simbaka yandi na diboko, ebuna mwana-nkento yina telamaka.
Ya kieleka, nsangu ya mambu yai panzanaka na babwala yonso ya nziunga.

Ntangu Yezu katukaka pana, bifwa-meso zole landaka yandi mpi bo vandaka kutuba na ndinga ya ngolo nde: Mwana ya Davidi, wila beto mawa.
Ntangu yandi kotaka na nzo, bifwa-meso yina kwisaka pene-pene na yandi, ebuna Yezu yulaka bo nde: Keti beno ke kwikila nde mono lenda sala yo? Bo vutulaka nde: Ee, Mfumu.
Ebuna, yandi simbaka meso na bo, mpi tubaka nde: Na kuwakana ti lukwikilu na beno, bika yo salama mutindu yina sambu na beno.
Mpi meso na bo kangukaka. Diaka, Yezu kebisaka bo ngolo nde: Beno keba na mpila nde muntu mosi ve kuzaba yo.
Kansi ntangu bo basikaka na nganda, bo panzaka nsangu na yandi na babwala yonso ya nziunga.

Ntangu bo vandaka kukatuka pana, bantu natilaka yandi baba mosi yina vandaka ti demo
mpi ntangu yandi basisaka demo yina, baba yina tubaka. Ebuna bimvuka ya bantu yitukaka mpi bo tubaka nde: Beto me monaka ntete ve diambu ya mutindu yai na Izraele.
Kansi Bafarize vandaka kutuba nde: Yandi ke basisa bademo na nsadisa ya mfumu ya bademo.

Mpi Yezu vandaka kukwenda na bambanza yonso mpi na babwala yonso, yandi vandaka kulonga na basinagoga na bo mpi kusamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu mpi kubelula bamaladi ya mitindu yonso mpi bifu ya mitindu yonso.
Ntangu yandi monaka bimvuka ya bantu, yandi wilaka bo mawa sambu bo vandaka kuniokwama mpi kuyungana bonso mameme yina me konda ngungudi.
Ebuna yandi tubilaka balongoki na yandi nde: Ya kieleka, bima ya kukatula na bilanga kele mingi, kansi bansadi kele fioti.
Yo yina, beno bondila Mfumu ya kisalu ya kukatula bima na bilanga na kutinda bansadi na kisalu na yandi ya kukatula bima na bilanga.
",Books/matayo/Chapter_9/matayo_9_audio.mp3
matayo_13_audio.mp3,"
Kilumbu yina, Yezu katukaka na nzo mpi vandaka ya kuvanda pene-pene ya nzadi-mungwa.
Ebuna bimvuka ya nene kibeni ya bantu vukanaka pene-pene na yandi, yo yina yandi kotaka na maswa, yandi vandaka, mpi kimvuka yonso ya bantu telamaka na dibungu.
Yandi tubilaka bo mambu mingi na bambandu nde: Muntu mosi ya ke kunaka basikaka sambu na kukuna.
Ntangu yandi vandaka kukuna, bankeni ya nkaka bwaka na nzila, mpi bandeke kwisaka mpi diaka yo.
Bankeni ya nkaka bwaka na ntoto yina kele na matadi, kisika ntoto vandaka mingi ve, ebuna yo menaka nswalu sambu ntoto vandaka mudindu ve.
Kansi ntangu ntangu basikaka, yo zikaka, mpi yo yumaka sambu yo vandaka ve ti misisa.
Ya nkaka bwaka na kati ya bansende, ebuna bansende basikaka mpi kangaka yo.
Ya nkaka diaka bwaka na ntoto ya mbote, mpi yo yantikaka kubuta mbuma, yai mbala 100, ya nkaka 60, ya nkaka diaka 30.
Bika muntu yina kele ti makutu kuwa.

Ebuna balongoki kwisaka mpi tubilaka yandi nde: Sambu na nki nge ke tubila bo na bambandu?
Yandi vutulaka nde: Nzambi me pesaka beno nswa ya kubakisa binsweki ya santu ya Kimfumu ya zulu, kansi yandi me pesaka bo ve nswa yina.
Sambu muntu yina kele ti bima, bo ta yika yandi bima mingi, mpi yandi ta kuma ti bima mingi kibeni kansi muntu yina kele na yo ve, bo ta katula yandi ata bima yina yandi kele na yo.
Yo yina mono ke tubila bo na bambandu sambu ata bo ke tala, bo ke tala kaka mpamba, mpi ata bo ke wa, bo ke wa kaka mpamba bo ke bakisa mpi ve ntendula na yo.
Mpi mbikudulu ya Yezaya ke lungana na bo. Yo ke tuba nde: ‘Beno ta wa, kansi beno ta bakisa ve ntendula na yo ata fioti, mpi beno ta tala, kansi beno ta mona ve ata fioti.
Sambu ntima ya bantu yai me kumaka ngolo, mpi bo waka ti makutu na bo kansi bo salaka kima ve, bo kangaka meso na bo, sambu bo mona ve ata fioti ti meso na bo, bo wa ve ti makutu na bo, mpi bo bakisa ve ntendula na yo ti bantima na bo mpidina bo kwisa ve kuvutuka mpi mono belula bo.’

Kansi, kiese na meso na beno sambu yo ke mona mpi na makutu na beno sambu yo ke wa.
Sambu, ya kieleka mono ke tubila beno nde, bambikudi mingi ti bantu mingi ya lunungu vandaka na nzala ya kumona mambu ya beno ke mona kansi bo monaka yo ve, mpi ya kuwa mambu ya beno ke wa kansi bo waka yo ve.

Ntangu yai, beno wa mbandu ya muntu yina kunaka.
Ntangu muntu ke waka ndinga ya Kimfumu kansi ke bakisaka ve ntendula na yo, muntu ya mbi ke kwisaka mpi ke katulaka mambu yina bo kunaka na ntima na yandi yai nkeni yina bo kunaka na lweka ya nzila.
Sambu na nkeni yina bo kunaka na ntoto yina kele na matadi, yo kele muntu yina ke wa ndinga mpi ke ndima yo mbala mosi na kiese.
Ata mpidina, yandi kele ve ti misisa na kati na yandi kansi yandi ke landa kuzinga sambu na mwa ntangu, mpi kana mpasi to mbangika kubasika sambu na ndinga, yandi ke bulaka sakuba na mbala mosi.
Sambu na nkeni yina bo kunaka na kati ya bansende, yo kele muntu yina ke wa ndinga, kansi basusi ya ngidika yai ya bima mpi kiyeka ya kimvwama ya ke kusaka ke kangaka ndinga, ebuna yo ke butaka ve mbuma.
Sambu na nkeni yina bo kunaka na ntoto ya mbote, yo kele muntu yina ke wa ndinga mpi ke bakisa ntendula na yo, yina ke buta kibeni mbuma, yai mbala 100, ya nkaka 60, ya nkaka diaka 30.

Yandi pesaka bo mbandu ya nkaka nde: Kimfumu ya zulu me fwanana ti muntu mosi yina kunaka mbuma ya mbote na kilanga na yandi.
Ntangu bantu vandaka kulala, mbeni na yandi kwisaka, mpi yandi kunaka matiti ya mbi na kati ya ble ebuna yandi kwendaka.
Ntangu ble menaka mpi butaka bambuma, matiti ya mbi mpi basikaka.
Yo yina bampika ya munkwa-nzo kwisaka mpi tubilaka yandi nde, ‘Mfumu, keti nge kunaka ve mbuma ya mbote na kilanga na nge? Ebuna, nki mutindu yo kele ti matiti ya mbi?’
Yandi tubilaka bo nde, ‘Mbeni mosi muntu salaka yo.’ Bampika tubilaka yandi nde, ‘Keti nge ke zola nde beto kwenda mpi beto katula yo?’
Yandi tubaka nde, ‘Ve, kana ve ntangu beno ke katula matiti ya mbi beno ta katula mpi ble.
Beno bika yonso zole kuyela kumosi tii na nsungi ya kukatula bima na bilanga, ebuna na nsungi ya kukatula bima na bilanga, mono ta tubila bantu ya ke katulaka bima na bilanga nde: Beno katula ntete matiti ya mbi mpi beno kanga yo na mabuki sambu na kuyoka yo na tiya na nima beno vukisa ble na nzo na mono ya kubumba bima.’

Yandi pesaka bo mbandu ya nkaka nde: Kimfumu ya zulu me fwanana ti nkeni ya mutarde yina muntu mosi bakaka mpi kunaka na kilanga na yandi.
Ya kieleka, yo kele nkeni ya kuluta fioti na bankeni yonso, kansi kana yo yela, yo ke lutaka bandunda yonso na nene mpi yo ke kumaka nti, na mpila nde bandeke ya zulu ke kwisaka mpi ke lalaka na balutangu na yo.

Yandi pesaka bo mbandu ya nkaka: Kimfumu ya zulu me fwanana ti levire, yina nkento mosi bakaka mpi vukisaka na bitesilu tatu ya nene ya fufu tii kuna fufu yonso vimbaka.

Yezu tubilaka bimvuka ya bantu mambu yai yonso na bambandu. Ya kieleka, yandi vandaka kutubila bo ve kukonda kusadila mbandu,
sambu na kulungisa mambu yina Nzambi tubaka na nzila ya mbikudi, yina tubaka nde: Mono ta kangula munoko na mono ti bambandu mono ta zabisa mambu yina me bumbanaka katuka na luyantiku.

Ebuna na nima ya kusonga bimvuka ya bantu na kukwenda, yandi kotaka na nzo. Balongoki na yandi kwisaka mpi tubilaka yandi nde: Tendudila beto mbandu ya matiti ya mbi na kati ya kilanga.
Yandi vutulaka nde: Muntu yina kunaka mbuma ya mbote kele Mwana ya muntu
kilanga kele nsi-ntoto. Mbuma ya mbote kele bana ya Kimfumu, kansi matiti ya mbi kele bana ya muntu ya mbi,
ebuna mbeni yina kunaka yo kele Diabulu. Kisalu ya kukatula bima na bilanga kele nsukilu ya ngidika mosi ya bima, mpi bantu ya ke katulaka bima na bilanga kele bawanzio.
Yo yina, kaka mutindu bo ke katulaka matiti ya mbi mpi ke yokaka yo na tiya, yo ta vanda mutindu mosi na nsukilu ya ngidika ya bima.
Mwana ya muntu ta tinda bawanzio na yandi, mpi bo ta katula na Kimfumu na yandi bima yonso yina ke budisaka sakuba mpi bantu yina ke fwaka bansiku,
mpi bo ta losa bo na fulu ya tiya. Kuna bo ta dilaka mpi ta kwetisaka meno.
Na ntangu yina, bantu ya lunungu ta sema ngolo kibeni bonso ntangu na Kimfumu ya Tata na bo. Bika muntu yina kele ti makutu kuwa.

Kimfumu ya zulu kele bonso kima ya ntalu yina bo me bumbaka na kilanga, yina muntu mosi me mona mpi me bumba ebuna sambu na kiese yina yandi kele na yo, yandi me kwenda mpi me teka bima yonso yina yandi kele na yo mpi me sumba kilanga yina.

Diaka, Kimfumu ya zulu kele bonso muntu ya mumbongo ya ke salaka banzietelo yina ke sosa mayaka ya kitoko.
Kana yandi mona diyaka mosi ya ntalu mingi, yandi ta kwenda kuteka na mbala mosi bima yonso yina yandi kele na yo mpi yandi ta sumba yo.

Diaka, Kimfumu ya zulu kele bonso bukondi yina bo me losa na nzadi-mungwa mpi yina me kanga bambisi ya masa ya mitindu yonso.
Ntangu yo fulukaka, bo bendaka yo na dibungu, bo vandaka, bo tulaka bambisi ya mbote na bitunga, kansi bo losaka bambisi ya mbi.
Yo ta vanda mutindu yina na nsukilu ya ngidika ya bima. Bawanzio ta basika mpi ta kabula bantu ya mbi ti bantu ya lunungu
mpi bo ta losa bantu ya mbi na fulu ya tiya. Kuna bo ta dilaka mpi ta kwetisaka meno.

Keti beno me bakisa ntendula ya mambu yai yonso? Bo tubilaka yandi nde: Ee.
Ebuna yandi tubilaka bo nde: Sambu yo kele mutindu yina, konso longi yina bo me longa yandi mambu ya me tala Kimfumu ya zulu kele bonso muntu mosi, munkwa-nzo, yina ke basisa bima ya mpa ti ya ntama na kisika ya yandi ke bumbaka bima na yandi ya ntalu.

Ntangu Yezu manisaka kupesa bambandu yai, yandi katukaka pana.
Ntangu yandi kwisaka na bwala na yandi, yandi yantikaka kulonga bo na sinagoga na bo, ebuna bo yitukaka mingi mpi tubaka nde: Na wapi muntu yai me baka mayele yai mpi ngolo ya kusala bidimbu yai ya nkumbwa?
Keti yandi kele ve mwana ya sharpantie? Keti zina ya mama na yandi kele ve Maria, mpi keti bampangi na yandi ya babakala kele ve Yakobo, Yozefi, Simoni, mpi Yudasi?
Mpi bampangi na yandi ya bankento, keti bo yonso kele ve awa ti beto? Ebuna, na wapi yandi me baka mambu yai yonso?
Yo yina bo yantikaka kubula sakuba sambu na yandi. Kansi Yezu tubilaka bo nde: Mbikudi ke kondaka lukumu kaka na bwala na yandi mosi mpi na nzo na yandi mosi.
Yandi salaka ve bidimbu mingi ya nkumbwa kuna sambu na kukonda lukwikilu na bo.
",Books/matayo/Chapter_13/matayo_13_audio.mp3
matayo_14_audio.mp3,"
Na ntangu yina Erode, mfumu ya distrike, waka nsangu ya Yezu
ebuna yandi tubilaka bansadi na yandi nde: Yo kele Yoane Mbotiki. Yandi me telama na bafwa, yo yina yandi ke sala bidimbu yai ya nkumbwa.
Erode kangaka Yoane, yandi kangaka yandi miniololo, mpi tulaka yandi na boloko sambu na Erodiade, nkento ya mpangi na yandi Filipo.
Sambu Yoane vandaka kutubila yandi nde: Nge kele ve ti nswa ya kubaka nkento yai.
Kansi, ata yandi vandaka kuzola kufwa Yoane, yandi vandaka kuwa kimvuka ya bantu boma sambu bo vandaka kubaka Yoane bonso mbikudi.
Kansi ntangu bo vandaka kusala nkinsi ya kilumbu ya kubutuka ya Erode, mwana-nkento ya Erodiade kinaka kilumbu yina mpi yandi pesaka Erode kiese mingi,
yo yina Erode silaka mpi diaka ndefi na kupesa yandi konso kima yina yandi ta lomba.
Ebuna na ndongisila ya mama na yandi, mwana yina ya nkento tubaka nde: Pesa mono awa ntu ya Yoane Mbotiki na dilonga.
Ata ntotila waka mawa, sambu na bandefi yina yandi diaka mpi sambu na bantu yina vandaka kudia ti yandi, yandi songaka bo nde bo pesa yandi yo.
Yo yina, yandi tindaka bantu sambu bo zenga ntu ya Yoane na boloko.
Bo nataka ntu ya Yoane na dilonga mpi bo pesaka yo na mwana-nkento yina, ebuna yandi nataka yo na mama na yandi.
Na nima, balongoki na yandi kwisaka, bo bakaka mvumbi na yandi, mpi bo zikaka yo ebuna bo kwisaka kuzabisa Yezu mambu yina.
Ntangu Yezu waka mambu yina, yandi katukaka pana na maswa mpi kwendaka na kisika mosi ya kingenga sambu na kuvanda yandi mosi. Kansi ntangu bimvuka ya bantu waka yo, bo katukaka na bambanza na bo mpi bo landaka yandi na makulu.

Ntangu yandi kumaka na dibungu, yandi monaka kimvuka mosi ya nene ya bantu, yandi wilaka bo mawa, mpi yandi belulaka bantu na bo yina vandaka na maladi.
Kansi ntangu nkokila bwaka, balongoki na yandi kwisaka kutubila yandi nde: Kisika yai kele ntama ti babwala mpi ntangu me luta mingi songa bimvuka ya bantu na kukwenda, sambu bo kwenda na babwala mpi bo kudisumbila madia.
Kansi, Yezu tubilaka bo nde: Bo fwete kwenda ve beno mosi, beno pesa bo bima ya kudia.
Bo tubilaka yandi nde: Awa beto kele kaka ti mampa tanu mpi bambisi ya masa zole.
Yandi tubaka nde: Beno natila mono yo awa.
Yandi songaka bantu na kuvanda na matiti. Na nima yandi bakaka mampa yina tanu mpi bambisi ya masa yina zole, yandi talaka na zulu mpi yandi sambaka, ebuna na nima ya kuzenga mampa yina, yandi pesaka yo na balongoki, mpi balongoki pesaka yo na bimvuka ya bantu.
Ebuna bo yonso diaka mpi bo fulukaka, mpi bo lokutaka bitini yina bikalaka, yo vandaka bitunga ya kufuluka.
Bantu yina diaka vandaka kiteso ya babakala 000, kukonda kutanga bankento ti bana ya fioti.
Na nima, kukonda kusukinina, yandi songaka balongoki na yandi na kukota na maswa mpi na kukwenda na ntwala na yandi na simu ya nkaka. Ntangu balongoki vandaka kukwenda, yandi songaka bimvuka ya bantu na kukwenda.

Na nima ya kusonga bimvuka ya bantu na kukwenda, yandi tombukaka yandi mosi na ngumba sambu na kusamba. Ntangu nkokila bwaka, yandi vandaka kuna yandi mosi.
Maswa vandaka ntama kibeni ti ntoto, yo vandaka kunwana ti bitembo sambu mupepe vandaka kukatuka na ndambu yina bo vandaka kukwenda.
Kansi, na nsungi ya iya ya kukengila na mpimpa, yandi kwisaka kisika yina bo vandaka, yandi ke tambula na zulu ya nzadi-mungwa.
Ntangu balongoki monaka yandi ke tambula na zulu ya nzadi-mungwa, bo waka boma mpi bo tubaka nde: Yo kele mbona-meso! Ebuna bo tulaka milolo sambu na boma.
Kansi na mbala mosi Yezu tubilaka bo nde: Beno vanda kikesa! Yo kele mono beno wa boma ve.
Piere vutudilaka yandi nde: Mfumu, kana yo kele nge, songa mono na kukwisa na zulu ya masa tii na kisika nge kele.
Yandi tubaka nde: Kwisa! Ebuna Piere basikaka na maswa, tambulaka na zulu ya masa, mpi kwendaka kisika Yezu vandaka.
Kansi ntangu yandi talaka mupepe ya ngolo, yandi waka boma. Mpi ntangu yandi yantikaka kudinda, yandi bokaka nde: Mfumu, gulusa mono!
Na mbala mosi, Yezu tandulaka diboko, simbaka yandi mpi tubilaka yandi nde: Nge muntu ya kele na lukwikilu ya fioti, sambu na nki nge me bika nde keti-keti kununga nge?
Ntangu bo kotaka na maswa, mupepe yina ya ngolo manaka.
Ebuna bantu yina vandaka na kati ya maswa fukiminaka yandi mpi tubaka nde: Ya kieleka, nge kele Mwana ya Nzambi.
Bo sabukaka mpi bo kumaka na mukidi na Genezareti.

Ntangu bantu ya kisika yina zabaka yandi, bo tindaka nsangu na ndambu yina yonso, ebuna bo natilaka yandi bantu yonso yina vandaka na maladi.
Bo bondilaka yandi sambu bo simba ata dilenda ya lele na yandi ya zulu, mpi bantu yonso yina vandaka kusimba yo vandaka kubeluka kibeni.
",Books/matayo/Chapter_14/matayo_14_audio.mp3
matayo_15_audio.mp3,"
Ebuna, Bafarize ti bansekudi katukaka na Yeruzalemi mpi bo kwisaka na Yezu bo tubaka nde:
Sambu na nki balongoki na nge ke zitisaka ve bansiku ya bantu ya ntangu ya ntama? Mu mbandu, bo ke yobisaka ve maboko na ntwala ya kudia.

Yandi vutudilaka bo nde: Sambu na nki beno ke zitisaka ve nsiku ya Nzambi sambu na bansiku na beno?
Mu mbandu, Nzambi tubaka nde, ‘Kumisa tata na nge ti mama na nge,’ mpi ‘Muntu yina ke finga tata na yandi to mama na yandi, bika bo fwa yandi.’
Kansi beno, beno ke tuba nde, ‘Konso muntu yina ke tuba na tata na yandi to na mama na yandi nde: Konso kima ya mono kele na yo yina nge lenda bakila mambote kele dikabu ya mono me pesaka na Nzambi,
yandi fwete kumisa ve tata na yandi ata fioti.’ Na mutindu yina, beno me kumisaka ndinga ya Nzambi kukonda mfunu sambu na bansiku na beno.
Beno bantu ya luvunu, Yezaya vandaka ti kikuma ya mbote ya kubikula sambu na beno ntangu yandi tubaka nde:
‘Bantu yai ke kumisa mono kaka na bikobo, kansi bantima na bo kele ntama kibeni ti mono.
Bo ke landa na kusambila mono sambu na mpamba, sambu malongi na bo kele bansiku ya bantu.’
Ebuna, yandi bingaka kimvuka ya bantu pene-pene na yandi mpi yandi tubilaka bo nde: Beno wa mpi beno bakisa ntendula ya diambu yai:
Kima ke kumisaka muntu mvindu kele ve kima yina ke kotaka na munoko na yandi, kansi kima ke kumisaka yandi mvindu kele mambu yina ke basikaka na munoko na yandi.

Na nima, balongoki kwisaka kutubila yandi nde: Keti nge me zaba nde Bafarize bulaka sakuba ntangu bo waka mambu yina nge tubaka?
Yandi vutulaka nde: Konso nti yina Tata na mono ya kele na zulu kunaka ve, bo ta tumuna yo.
Beno bika bo. Bo kele bantwadisi yina kele meso ya kufwa. Ebuna kana kifwa-meso ke twadisa kifwa-meso, bo zole ta bwa na dibulu.
Piere vutudilaka yandi nde: Tendudila beto mbandu yina.
Ebuna Yezu tubaka nde: Keti beno mpi beno ke bakisa kaka ve?
Keti beno me zaba ve nde konso kima yina ke kotaka na munoko ke lutaka na divumu mpi ke kwendaka na kabine?
Kansi, mambu yina ke basikaka na munoko ke katukaka na ntima, mpi yo yina mambu ya ke kumisaka muntu mvindu.
Mu mbandu, bangindu ya mbi, kufwa bantu, bizumba, pite, kuyiba, kimbangi ya luvunu, mpi kuvweza ke katukaka na ntima.
Yai mambu yina ke kumisaka muntu mvindu kansi kudia kukonda kuyobisa maboko ke kumisaka ve muntu mvindu.

Yezu katukaka pana mpi kwendaka na ndambu ya Tire ti ya Sidoni.
Ebuna, nkento mosi ya bwala Fenisia yina katukaka na ndambu yina, kwisaka mpi tubaka na ndinga ya ngolo nde: Mfumu, Mwana ya Davidi, wila mono mawa. Mwana na mono ya nkento kele ti demo mosi yina ke niokula yandi ngolo.
Kansi Yezu vutudilaka yandi ve ata kima mosi. Ebuna, balongoki na yandi kwisaka mpi yantikaka kubondila yandi nde: Kula yandi, sambu yandi ke landa kutula makelele na nima na beto.
Yezu vutulaka nde: Nzambi tindaka mono ve na bantu yonso, kansi kaka na mameme ya me vilaka ya nzo ya Izraele.
Kansi nkento yina kwisaka, fukiminaka yandi, mpi tubaka nde: Mfumu, sadisa mono!
Yezu vutulaka nde: Yo kele mbote ve na kubaka mampa ya bana mpi kulosila yo bana ya bambwa.
Nkento yina tubaka nde: Ee Mfumu, kansi bana ya bambwa ke diaka bitini ya mampa yina ke bwaka na nsi ya mesa ya bamfumu na bo.
Ebuna Yezu vutudilaka yandi nde: O nkento, nge kele na lukwikilu ya nene bika yo salama kaka mutindu nge ke zola. Mpi mwana na yandi belukaka yantika na ngunga yina.

Ntangu Yezu katukaka pana, yandi kwisaka pene-pene ya Nzadi-Mungwa ya Galilea, mpi na nima ya kutombuka na ngumba, yandi vandaka kuna.
Ebuna, bimvuka ya nene ya bantu pusanaka pene-pene na yandi, bo nataka bantu ya makulu-kifu mpi ya maboko-kifu, bifwa-meso, bababa, mpi bantu mingi ya nkaka ya maladi, ebuna bo tulaka bo na makulu na yandi, mpi yandi belulaka bo.
Yo yina kimvuka ya bantu yitukaka ntangu bo monaka bababa ke tuba, bantu ya maboko-kifu ke beluka, bantu ya makulu-kifu ke tambula, mpi bifwa-meso ke mona, ebuna bo pesaka Nzambi ya Izraele nkembo.

Kansi Yezu bingaka balongoki na yandi mpi tubaka nde: Mono ke wila kimvuka ya bantu yai mawa sambu bo me vanda ti mono bilumbu tatu mpi bo kele ve ti kima ya kudia. Mono ke zola ve kuvutula bo nzala, sambu bo lenda lemba na nzila.
Kansi, balongoki tubilaka yandi nde: Na kisika yai ya kele ntama ti babwala, na wapi beto lenda zwa mampa ya kufwana sambu bantu mingi mutindu yai kudia mpi kufuluka?
Yo yina Yezu tubilaka bo nde: Beno kele ti mampa ikwa? Bo tubaka nde: Nsambwadi, mpi mwa bambisi ya masa ya fioti.
Yo yina, na nima ya kusonga kimvuka ya bantu na kuvanda na ntoto,
yandi bakaka mampa yina nsambwadi ti bambisi yina, mpi na nima ya kupesa Nzambi matondo, yandi zengaka yo mpi yantikaka kupesa yo na balongoki, ebuna balongoki pesaka yo na bimvuka ya bantu.
Mpi bantu yonso diaka mpi fulukaka, mpi bo lokutaka bitunga ya nene nsambwadi ya kufuluka ti bitini yina bikalaka.
Bantu yina diaka vandaka babakala 000, kukonda kutanga bankento ti bana ya fioti.
Nsuka-nsuka, na nima ya kusonga bimvuka ya bantu na kukwenda, yandi kotaka na maswa mpi kwendaka na ndambu ya Magadani.
",Books/matayo/Chapter_15/matayo_15_audio.mp3
matayo_12_audio.mp3,"
Na ntangu yina, Yezu kwendaka kuluta na bilanga ya ble na Kisabatu. Balongoki na yandi waka nzala mpi bo yantikaka kubuka ba-ntu ya ble mpi kudia yo.
Ntangu Bafarize monaka diambu yai, bo tubilaka yandi nde: Tala! Balongoki na nge ke sala mambu yina nsiku ke pesa ve nswa ya kusala na Kisabatu.
Yandi tubilaka bo nde: Keti beno me tangaka ve mambu yina Davidi salaka ntangu yandi ti bantu yina vandaka ti yandi waka nzala?
Mutindu yandi kotaka na nzo ya Nzambi mpi bo diaka mampa yina bo pesaka na Nzambi, mampa yina yandi ti bantu yina vandaka ti yandi vandaka ve ti nswa ya kudia, katula kaka banganga-nzambi?
To keti beno me tangaka ve na Nsiku nde na Bisabatu banganga-nzambi na tempelo ke zitisaka ve Kisabatu, kansi bo ke salaka mbi ve?
Kansi mono ke tubila beno nde awa kele ti muntu yina me luta tempelo.
Kansi, kana beno bakisaka disongidila ya mambu yai: ‘Mono ke zolaka mawa, kansi kimenga ve,’ beno zolaka ve kubedisa bantu yina me sala mbi ve.
Sambu Mwana ya muntu kele Mfumu ya Kisabatu.

Ntangu yandi katukaka na kisika yina, yandi kwendaka na sinagoga na bo,
mpi muntu mosi yina vandaka ti diboko ya ke nikanaka ve vandaka pana! Ebuna bo yulaka yandi nde, Keti nsiku ke pesa nswa ya kubelula muntu na Kisabatu? sambu bo funda yandi.
Yandi tubilaka bo nde: Kana beno kele ti dimeme mosi ebuna dimeme yina kubwa na dibulu na Kisabatu, keti kele ti muntu mosi na kati na beno yina ta kwenda ve kubaka yo mpi kubasisa yo?
Muntu kele mfunu mingi kuluta dimeme! Yo yina, nsiku ke pesa nswa ya kusala diambu ya mbote na Kisabatu.
Ebuna yandi tubilaka muntu yina nde: Tandula diboko na nge. Yandi tandulaka yo, mpi yo kumaka diaka mbote bonso diboko yina ya nkaka.
Kansi Bafarize basikaka mpi sadilaka yandi komplo sambu na kufwa yandi.
Sambu yandi zabaka diambu yai, Yezu katukaka pana. Bantu mingi mpi landaka yandi, mpi yandi belulaka bo yonso,
kansi yandi pesaka bo ntuma ya ngolo na kuzabisa ve bantu kana yandi kele nani,
sambu na kulungisa mambu yina Nzambi tubaka na nzila ya mbikudi Yezaya nde:

Tala! Nsadi na mono yina mono me solaka, yina mono ke zolaka mingi, mpi yina mono me ndima! Mono ta tula mpeve na mono na zulu na yandi, mpi yandi ta monisa lunungu na makanda.
Yandi ta swana ve, mpi ta tula ve makelele ata muntu mosi mpi ve ta wa ndinga na yandi na banzila ya nene.
Yandi ta zenga ve lukengi ya bo me konika, mpi yandi ta fwa ve tiya ya nsinga ya mwinda yina ke pela mbote ve tii kuna yandi ta nungisa lunungu.
Ya kieleka, makanda ta tula kivuvu na zina na yandi.

Ntangu yai, bo natilaka yandi muntu mosi yina vandaka ti demo, yandi vandaka kifwa-meso mpi baba, mpi Yezu belulaka yandi, ebuna baba yina tubaka mpi monaka.
Bimvuka yonso ya bantu yitukaka mingi mpi bo yantikaka kutuba nde: Keti muntu yai lenda vanda ve Mwana ya Davidi?
Ntangu Bafarize waka diambu yai, bo tubaka nde: Muntu yai ke basisa bademo kaka na nsadisa ya Belezebule, mfumu ya bademo.
Sambu yandi zabaka mabanza na bo, yandi tubilaka bo nde: Konso kimfumu yina kele ya kukabwana na kati na yo ke fwaka, mpi konso mbanza to nzo yina kele ya kukabwana na kati na yo ta zinga ve.
Mutindu mosi, kana Satana ke basisa Satana, yandi me kabwana na kati na yandi ebuna nki mutindu kimfumu na yandi ta zinga?
Diaka, kana mono ke basisa bademo na nsadisa ya Belezebule, ebuna bana na beno ke basisaka bo na nsadisa ya nani? Yo yina bo ta vanda bazuzi na beno.
Kansi, kana mono ke basisaka bademo na nsadisa ya mpeve ya Nzambi, yo ke songa nde Kimfumu ya Nzambi me kumina beno na kintulumukina.
To nki mutindu muntu lenda kota na ngolo na nzo ya muntu mosi ya ngolo mpi kubaka bima na yandi kana yandi kanga ntete ve muntu yina ya ngolo bansinga? Yandi lenda yiba bima ya nzo na yandi kaka kana yandi sala mutindu yina.
Konso muntu yina kele ve na lweka na mono kele mbeni na mono, mpi konso muntu yina ke vukisa ve ti mono ke panza.

Yo yina mono ke tubila beno nde: Nzambi ta lolula bantu mitindu yonso ya masumu mpi ya kuvweza, kansi yandi ta lolula ve muntu yina ta vweza mpeve.
Mu mbandu, konso muntu yina ke tuba mambu ya mbi sambu na Mwana ya muntu, Nzambi ta lolula yandi kansi konso muntu yina ke tuba mambu ya mbi sambu na mpeve santu, Nzambi ta lolula yandi ve, yo vanda na ngidika yai ya bima to na yina ke kwisa.

To beno sala nde nti kuvanda mbote mpi mbuma na yo mbote to beno sala nde nti kuvanda ya kupola mpi mbuma na yo ya kupola, sambu nti ke zabanaka na mbuma na yo.
Bana ya biwuta, nki mutindu beno lenda tuba mambu ya mbote na ntangu beno kele bantu ya mbi? Sambu munoko ke tubaka mambu yina me fuluka na ntima.
Muntu ya mbote ke tubaka mambu ya mbote sambu yandi kele ti mambu ya mbote na ntima na yandi, kansi muntu ya mbi ke tubaka mambu ya mbi sambu yandi kele ti mambu ya mbi na ntima na yandi.
Mono ke tubila beno nde bo ta sambisa bantu na Kilumbu ya Kusambisa sambu na mambu yonso ya kukonda mfunu ya bo ke tubaka
sambu Nzambi ta ndima nge bonso muntu ya lunungu na mambu ya nge ke tubaka, mpi yandi ta bedisa nge na mambu ya nge ke tubaka.

Ebuna, bansekudi ti Bafarize ya nkaka vutudilaka yandi nde: Longi, beto ke zola nde nge songa beto kidimbu mosi.
Yandi vutudilaka bo nde: Ndonga ya bantu ya mbi mpi ya kukonda kwikama ke landa kusosa kidimbu, kansi bo ta pesa yo ve ata kidimbu mosi katula kaka kidimbu ya mbikudi Yonasi.
Sambu kaka mutindu Yonasi vandaka na divumu ya mbisi ya nene ya masa bilumbu tatu mpi bampimpa tatu, mutindu mosi Mwana ya muntu ta vanda na nsi ya ntoto bilumbu tatu mpi bampimpa tatu.
Bantu ya Ninive ta futumuka ti ndonga yai ya bantu na Kilumbu ya Kusambisa mpi ta bedisa yo, sambu bo balulaka ntima na mambu yina Yonasi samunaka. Kansi awa kele ti muntu yina me luta Yonasi.
Ntotila-nkento ya sudi ta futumuka na Kilumbu ya Kusambisa ti ndonga yai ya bantu mpi yandi ta bedisa yo, sambu yandi katukaka na nsuka ya ntoto sambu na kukwisa kuwa mayele ya Salomo. Kansi tala! awa kele ti muntu yina me luta Salomo.

Kana mpeve mosi ya mbi me basika na muntu, yo ke lutaka na bisika ya kukonda masa sambu na kusosa kisika ya kupema kansi yo ke monaka ve ata kisika mosi.
Ebuna yo ke tubaka nde, ‘Mono ta vutuka na nzo na mono kisika mono basikaka,’ mpi ntangu yo ke kumaka, yo ke kutaka nzo yina mpamba kansi bo me komba yo mpi bo me kumisa yo kitoko.
Ebuna yo ke kwendaka kubaka bampeve nsambwadi ya nkaka ya mbi kuluta yo, mpi na nima ya kukota na nzo yina, bo ke zingaka kuna ebuna na nsuka muntu yina ke kumaka mbi kuluta mutindu yandi vandaka ntete. Yo ta vanda mpi mutindu mosi sambu na ndonga yai ya bantu ya mbi.

Ntangu yandi vandaka kaka kutuba na bimvuka ya bantu, mama na yandi ti bampangi na yandi telamaka na nganda, bo vandaka kusosa kusolula ti yandi.
Yo yina muntu mosi tubilaka yandi nde: Tala! Mama na nge ti bampangi na nge me telama na nganda, bo ke sosa kusolula ti nge.
Yandi vutudilaka muntu yina nde: Nani kele mama na mono, mpi banani kele bampangi na mono?
Mpi yandi songaka diboko na ndambu ya balongoki na yandi mpi tubaka nde: Tala! Mama na mono mpi bampangi na mono!
Sambu konso muntu yina ke salaka luzolo ya Tata na mono yina kele na zulu, yandi muntu kele mpangi na mono ya bakala, mpangi na mono ya nkento, mpi mama na mono.
",Books/matayo/Chapter_12/matayo_12_audio.mp3
matayo_2_audio.mp3,"
Ntangu Yezu butukaka na Betelemi ya Yudea na bilumbu ya ntotila Erode, bantu ya ke zabisaka makwisa na nsadisa ya bambwetete katukaka na Esti mpi kwisaka na Yeruzalemi.
Bo tubaka nde: Mwana yina me butuka sambu na kuvanda ntotila ya Bayuda kele na wapi? Sambu beto monaka mbwetete na yandi ntangu beto vandaka na Esti, mpi beto me kwisa kufukimina yandi.
Ntangu ntotila Erode ti bantu yonso ya Yeruzalemi waka diambu yai, bo kumaka kisaka-saka.
Yandi vukisaka bamfumu yonso ya banganga-nzambi mpi bansekudi yonso, ebuna yandi yulaka bo kisika yina Kristu zolaka kubutuka.
Bo songaka yandi nde: Na Betelemi ya Yudea, sambu mbikudi sonikaka mutindu yai:
‘Mpi nge, O Betelemi ya ntoto ya Yuda, nge kele ve ata fioti mbanza ya kukonda mfunu na kati ya baguvernere ya Yuda, sambu ntwadisi mosi ta basika na kati na nge, yina ta gungula bantu na mono Izraele.’

Na nima, Erode bingaka na kinsweki bantu yina ke zabisa­ka makwisa na nsadisa ya bambwetete mpi yandi yulaka bo mbote-mbote sambu na kuzaba ntangu mbwetete yina monanaka.
Ntangu yandi tindaka bo na Betelemi, yandi tubaka nde: Beno kwenda kusosa mwana yina mbote-­mbote, mpi kana beno mona yandi, beno kwisa kuzabisa mono sambu mono mpi kukwenda kufukimina yandi.
Ntangu bo waka mambu yina ntotila tubaka, bo kwendaka, mpi mbwetete yina bo monaka ntangu bo vandaka na Esti vandaka kukwenda na ntwala na bo tii kuna yo kwendaka kutelama na zulu ya kisika yina mwana vandaka.
Ntangu bo monaka mbwetete yina, bo waka kiese mingi kibeni.
Mpi ntangu bo kotaka na nzo, bo monaka mwana yina ti Maria mama na yandi, ebuna bo niekaka mpi bo fukiminaka yandi. Bo kangulaka mpi bima na bo ya ntalu ebuna bo pesaka yandi makabu: wolo, ndumbu ya mpembe, mpi mire.
Kansi, sambu Nzambi kebisaka bo na ndosi na kuvutuka ve na Erode, bo vutukaka na insi na bo na nzila ya nkaka.

Ntangu bo vutukaka, wanzio ya Yehowa monanaka na Yozefi na ndosi, mpi ­tubaka nde: Telama, baka mwana ti mama na yandi mpi tina na Ezip­te, ebuna bikala kuna tii ntangu mono ta zabisa nge, sambu kubika fioti Erode ta sosa mwana sambu na kufwa yandi.
Yo yina, Yozefi telamaka, mpi na mpimpa yandi bakaka mwana ti mama na yandi, mpi kwendaka na Ezipte.
Yandi bikalaka kuna tii na lufwa ya Erode. Yo lungisaka mambu yina Yehowa tubaka na nzila ya mbikudi na yandi nde: Mono bingaka mwana na mono sambu yandi basika na Ezipte.

Ebuna, ntangu Erode monaka nde bantu yina ke zabisaka makwisa na nsadisa ya bambwetete kusaka yandi, yandi waka makasi mingi kibeni, mpi yandi tindaka bantu na kufwa bana yonso ya babakala na Betelemi ti na teritware na yo ya mvimba, bayina vandaka ti bamvula yantika na zole kulumuka, na kutadila ntangu yina yandi yulaka mbote-mbote bantu yina ke zabisaka makwisa na nsadisa ya bambwetete.
Ebuna mambu yina Nzambi tubaka na nzila ya mbikudi Yeremia lunganaka:
Ndinga wakanaka na Rama, bidilu ti milolo mingi. Rashele muntu vandaka kudila bana na yandi, mpi yandi zolaka ve nde bo lembika yandi, sambu bo kele diaka ve.

Ntangu Erode fwaka, wanzio ya Yehowa monanaka na Yozefi na ndosi na Ezipte
mpi tubaka nde: Telama, baka mwana ti mama na yandi mpi kwenda na insi ya Izraele, sambu bantu yina vandaka kusosa luzingu ya mwana me fwa.
Yo yina, yandi telamaka, yandi bakaka mwana ti mama na yandi, mpi yandi kotaka na insi ya Izraele.
Kansi ntangu yandi waka nde Arkelausi vandaka kuyala na Yudea na kisika ya tata na yandi Erode, yandi waka boma na kukwenda kuna. Diaka, sambu Nzambi kebisaka yandi na ndosi, yandi kwendaka na teritware ya Galilea.
Yandi kwisaka mpi zingaka na mbanza mosi ya bo vandaka kubinga Nazareti, sambu mambu yina Nzambi tubaka na nzila ya bambikudi kulungana: Bo ta binga yandi muntu ya Nazareti.
",Books/matayo/Chapter_2/matayo_2_audio.mp3
matayo_5_audio.mp3,"
Ntangu yandi monaka bimvuka ya bantu, yandi mataka na ngumba mpi ntangu yandi vandaka, balongoki na yandi kwisaka pene-pene na yandi.
Ebuna, yandi kangulaka munoko mpi yantikaka kulonga bo nde:

Kiese na bantu yina ke bakisaka mbote nde bo kele ti nzala ya mambu ya kimpeve, sambu Kimfumu ya zulu kele ya bo.

Kiese na bantu yina kele na mawa, sambu bo ta lembika bo.

Kiese na bantu ya mawete, sambu bo ta baka ntoto.

Kiese na bantu yina kele na nzala mpi kiwina ya lunungu, sambu bo ta fuluka.

Kiese na bantu yina ke wilaka bantu ya nkaka mawa, sambu bo ta wila bo mawa.

Kiese na bantu yina kele ntima-mpembe, sambu bo ta mona Nzambi.

Kiese na bantu yina ke tulaka ngemba, sambu bo ta binga bo bana ya Nzambi.

Kiese na bantu yina bo me monisaka mpasi sambu na lunungu, sambu Kimfumu ya zulu kele ya bo.

Kiese na beno kana bantu ke finga beno, ke monisa beno mpasi, mpi ke kusila beno makambu ya mutindu na mutindu sambu na mono.
Beno yangalala mpi beno vanda na kiese mingi, sambu matabisi na beno kele nene na zulu, sambu bo monisaka mpi bambikudi yina vandaka na ntwala na beno mpasi mutindu yina.

Beno kele mungwa ya ntoto, kansi kana mungwa kuvidisa ntomo na yo, inki mutindu bo ta vutula diaka ntomo na yo? Yo kele diaka na mfunu ve ata fioti, kansi bo ta losa yo na nganda sambu bantu kuniata yo.

Beno kele nsemo ya nsi-ntoto. Mbanza yina kele na zulu ya ngumba lenda vanda ve ya kubumbana.
Bo ke pedisaka ve mwinda sambu na kutula yo na nsi ya kitunga, kansi bo ke tulaka yo na zulu ya kima ya kutudila mwinda, mpi yo ke pesaka nsemo na bantu yonso yina kele na nzo.
Mutindu mosi, bika nde nsemo na beno kusema na meso ya bantu, sambu bo mona bisalu na beno ya mbote mpi bo pesa nkembo na Tata na beno yina kele na zulu.

Beno yindula ve nde mono kwisaka sambu na kufwa Nsiku to Bambikudi. Mono kwisaka ve sambu na kufwa yo, kansi sambu na kulungisa yo.
Ya kieleka mono ke tubila beno nde zulu ti ntoto lenda luta, kansi ata kisono mosi ya kuluta fioti to kitini mosi ya kisono ya Nsiku ta luta ve tii kuna mambu yonso ta salama.
Yo yina, konso muntu yina ke fwa nsiku mosi na kati ya bansiku yai ya kuluta fioti mpi ke longa bantu ya nkaka na kusala mutindu mosi, bo ta binga yandi muntu ya kuluta fioti na Kimfumu ya zulu. Kansi, konso muntu yina ke zitisa yo mpi ke longa yo, bo ta binga yandi muntu ya nene na Kimfumu ya zulu.
Sambu mono ke tubila beno nde kana lunungu na beno kuluta ve ya bansekudi ti ya Bafarize, beno ta kota ve ata fioti na Kimfumu ya zulu.

Beno waka nde bo tubilaka bantu ya ntangu ya ntama nde: ‘Nge fwete fwa ve muntu, kansi konso muntu yina ke fwa muntu ya nkaka, bo ta sambisa yandi na tribinale.’
Kansi mono ke tubila beno nde konso muntu yina ke landa kubumbila mpangi na yandi makasi na ntima, bo ta sambisa yandi na tribinale, mpi konso muntu yina ke vweza mpangi na yandi ti bangogo ya kukonda luzitu, bo ta sambisa yandi na Tribinale ya Nene kansi konso muntu yina ke tuba nde, ‘Nge zoba ya mpamba-mpamba!’ yo me fwana nde bo losa yandi na tiya ya Gehena.

Ebuna, kana nge ke nata dikabu na nge na mesa-kimenga mpi kuna nge me yibuka nde mpangi na nge kele ti makambu ti nge,
bika dikabu na nge pana na ntwala ya mesa-kimenga, mpi kwenda. Ntete, tula ngemba ti mpangi na nge, na nima ntangu nge ta vutuka, pesa dikabu na nge.

Yidika nswalu makambu ti muntu yina ke funda nge na tribinale, ntangu nge kele ntete ti yandi na nzila, sambu yandi pesa nge ve na maboko ya zuzi, mpi zuzi kupesa nge na kalaki ya tribinale, ebuna bo losa nge na boloko.
Ya kieleka mono ke tubila nge nde, nge ta basika ve kuna tii ntangu nge ta manisa kufuta mbongo na nge ya kibende ya fioti ya nsuka.

Beno waka bo tubaka nde: ‘Nge fwete sala ve bizumba.’
Kansi mono ke tubila beno nde konso muntu yina ke landa kutala nkento mosi ti nzala ya kuvukisa nitu ti yandi me sala dezia bizumba ti nkento yina na ntima na yandi.
Yo yina, kana disu na nge ya kitata ke budisa nge sakuba, tumuna yo mpi losa yo ntama ti nge. Sambu yo me luta mbote nde nge vidisa kitini mosi ya nitu na nge na kisika nde bo losa nitu na nge ya mvimba na Gehena.
Diaka, kana diboko na nge ya kitata ke budisa nge sakuba, zenga yo mpi losa yo ntama ti nge. Sambu yo me luta mbote nde nge vidisa kitini mosi ya nitu na nge na kisika nde nitu na nge ya mvimba kukwenda na Gehena.

Diaka, bo tubaka nde: ‘Konso muntu yina ke fwa makwela ti nkento na yandi, bika yandi pesa yandi mukanda ya kufwa makwela.’
Kansi mono ke tubila beno nde konso muntu yina ke fwa makwela ti nkento na yandi, katula kaka sambu na pite, ke tula yandi na kigonsa ya kusala bizumba, mpi konso muntu yina ke kwela nkento yina me fwaka makwela me sala bizumba.

Beno waka diaka nde bo tubilaka bantu ya ntangu ya ntama nde: ‘Nge fwete zenga ve kieleka kukonda kulungisa yo, kansi nge fwete lungisa balusilu ya nge ke sala na Yehowa.’
Kansi mono ke tubila beno nde: Beno zenga ve kieleka ata fioti, yo vanda na zina ya zulu, sambu yo kele kiti ya kimfumu ya Nzambi
to na zina ya ntoto, sambu yo kele kazune ya makulu na yandi to na zina ya Yeruzalemi, sambu yo kele mbanza ya Ntotila ya nene.
Nge fwete zenga mpi ve kieleka na zina ya ntu na nge, sambu nge lenda kitula ve lunsuki mosi mpembe to ndombe.
Bika nde ngogo na beno ‘Ee’ kutendula kaka ee, ‘Ve’ na beno, ve, sambu mambu yina beno ke yika na zulu na yo ke katuka na muntu ya mbi.

Beno waka bo tubaka nde: ‘Disu sambu na disu mpi dinu sambu na dinu.’
Kansi mono ke tubila beno nde: Beno nwana ve ti muntu yina kele muntu ya mbi, kansi konso muntu yina ke bula nge mbata na ditama ya kitata, pesa yandi mpi ditama yina ya nkaka.
Kana muntu ke zola kunata nge na tribinale mpi kubaka lele na nge ya kati, bika yandi baka mpi lele na nge ya zulu,
mpi kana muntu mosi ya kele na kiyeka kulomba nge na ngolo na kusala kilometre mosi, sala bakilometre zole ti yandi.
Pesa na muntu yina ke lomba nge, mpi kupesa ve mukongo na muntu yina ke zola kudefa kima na nge.

Beno waka bo tubaka nde: ‘Nge fwete zola nkweno na nge mpi kumenga mbeni na nge.’
Kansi mono ke tubila beno nde: Beno landa na kuzola bambeni na beno mpi na kusamba sambu na bantu yina ke monisa beno mpasi,
na mpila nde beno kudimonisa bana ya Tata na beno yina kele na zulu, sambu yandi ke basisaka ntangu na yandi sambu na bantu ya mbi mpi bantu ya mbote mpi yandi ke nokisaka mvula sambu na bantu ya lunungu mpi bantu ya kukonda lunungu.
Sambu kana beno ke zola bantu yina ke zolaka beno, nki matabisi beno kele na yo? Keti bakalaki ya mpaku ke salaka ve mutindu mosi?
Mpi kana beno ke pesa mbote kaka na bampangi na beno, nki diambu ya kuluta nene beno ke sala? Keti bantu ya makanda mpi ke salaka ve mutindu mosi?
Yo yina, beno fwete vanda ya kukuka, mutindu Tata na beno ya zulu kele ya kukuka.
",Books/matayo/Chapter_5/matayo_5_audio.mp3
matayo_4_audio.mp3,"
Ebuna mpeve nataka Yezu na ntoto-makanga sambu Diabulu kumeka yandi.
Na nima ya kubuya madia bilumbu mpi bampimpa 40, yandi waka nzala.
Mumeki kwisaka mpi tubilaka yandi nde: Kana nge kele mwana ya Nzambi, tuba na matadi yai yo kuma mampa.
Kansi yandi vutulaka nde: Bo me sonikaka nde: ‘Muntu fwete zinga na mampa mpamba ve, kansi na mambu yonso ya ke basikaka na munoko ya Yehowa.’

Na nima, Diabulu nataka yandi na mbanza ya santu, yandi tedimisaka yandi na zulu ya ludi ya tempelo
mpi tubilaka yandi nde: Kana nge kele mwana ya Nzambi, kudilosa na ntoto, sambu bo me sonikaka nde: ‘Yandi ta pesa bawanzio na yandi nsiku sambu na nge,’ mpi ‘Bo ta nata nge na maboko na bo, sambu dikulu na nge kututana ve na ditadi.’
Yezu tubilaka yandi nde: Bo me sonikaka diaka nde: ‘Nge fwete meka ve Yehowa Nzambi na nge.’

Diaka, Diabulu nataka yandi na ngumba mosi ya nda kibeni mpi songaka yandi bimfumu yonso ya nsi-ntoto ti nkembo na yo.
Mpi yandi tubilaka yandi nde: Mono ta pesa nge bima yai yonso kana nge fukama mpi nge sambila mono.
Ebuna Yezu tubilaka yandi nde: Katuka awa, Satana! Sambu bo me sonikaka nde: ‘Nge fwete sambila Yehowa Nzambi na nge, mpi yandi mpamba nge fwete sadila kisalu ya santu.’
Na nima, Diabulu bikisaka yandi, ebuna bawanzio kwisaka mpi yantikaka kusadila yandi.

Kansi, ntangu yandi waka nde bo me kanga Yoane, yandi kwendaka na Galilea.
Diaka, ntangu yandi katukaka na Nazareti, yandi kwisaka kuzinga na Kapernaumi pene-pene ya nzadi-mungwa na teritware ya Zebuloni ti ya Naftali,
sambu na kulungisa mambu yina Nzambi tubaka na nzila ya mbikudi Yezaya, yina tubaka nde:
O ntoto ya Zebuloni ti ntoto ya Naftali, yina kele na nzila ya nzadi-mungwa, na simu ya nkaka ya Yordani, Galilea ya makanda!
Bantu yina ke zingaka na mpimpa monaka nsemo ya nene, mpi bantu yina ke zingaka na insi ya kivudi ya ke nataka lufwa, nsemo basikilaka bo.
Banda na ntangu yina, Yezu yantikaka kusamuna mpi kutuba nde: Beno balula ntima, sambu Kimfumu ya zulu me kuma pene-pene.

Ntangu yandi vandaka kutambula na lweka ya Nzadi-Mungwa ya Galilea, yandi monaka bampangi zole, Simoni, ya bo ke bingaka Piere, ti Andre mpangi na yandi, bo ke losa bukondi na nzadi-mungwa, sambu bo vandaka balobi-mbisi.
Yandi tubilaka bo nde: Beno landa mono, ebuna mono ta kumisa beno balobi-bantu.
Na mbala mosi, bo yambulaka babukondi na bo mpi landaka yandi.
Ntangu yandi katukaka pana, yandi monaka bantu zole ya nkaka yina vandaka bampangi, Yakobo mwana ya Zebedeo ti Yoane mpangi na yandi. Bo vandaka na maswa ti Zebedeo, tata na bo, bo ke yidika babukondi na bo, ebuna yandi bingaka bo.
Na mbala mosi, bo bikisaka maswa mpi tata na bo, mpi bo landaka yandi.

Na nima, yandi kwendaka kutambula na Galilea ya mvimba, yandi vandaka kulonga na basinagoga na bo, kusamuna nsangu ya mbote ya Kimfumu, mpi kubelula bamaladi ya mitindu yonso ti bifu ya mitindu yonso yina bantu vandaka na yo na nitu.
Mpi nsangu na yandi mwanganaka na Siria ya mvimba, mpi bo vandaka kunatila yandi bantu yonso yina vandaka ti bamaladi mpi bampasi ya mutindu na mutindu, bantu yina vandaka ti bademo, bayina vandaka ti maladi ya ndeke mpi bikata, ebuna yandi vandaka kubelula bo.
Yo yina, bimvuka ya nene ya bantu ya Galilea, ya Dekapolisi, ya Yeruzalemi, ya Yudea, mpi ya simu ya nkaka ya Yordani landaka yandi.
",Books/matayo/Chapter_4/matayo_4_audio.mp3
matayo_3_audio.mp3,"
Na bilumbu yina, Yoane Mbotiki kwisaka kusamuna na ntoto ya zelo na zelo ya Yudea,
mpi yandi vandaka kutuba nde: Beno balula ntima, sambu Kimfumu ya zulu me kuma pene-pene.
Ya kieleka, yai muntu yina bo tubilaka na nzila ya mbikudi Yezaya na bangogo yai: Ndinga ya muntu mosi ke tuba na ndinga ya ngolo na ntoto-makanga nde: ‘Beno yidika nzila ya Yehowa! Beno sala nde banzila na yandi kuvanda ya kusungama.’
Kansi, Yoane vandaka kulwata bilele ya mika ya shamo mpi mukaba ya mpusu ya mbisi na luketo na yandi. Yandi vandaka kudia bampasu ti bwiki ya mfinda.
Ebuna bantu ya Yeruzalemi, bantu ya Yudea ya mvimba, mpi bantu ya babwala yonso yina vandaka na nziunga ya Yordani vandaka kukwenda na yandi,
mpi yandi vandaka kubotika bo na Nzadi ya Yordani, mpi bo vandaka kufunguna masumu na bo na pwelele yonso.

Ntangu yandi monaka Bafarize ti Basaduse mingi ke kwisa na kisika yina yandi vandaka kubotika, yandi tubilaka bo nde: Beno bana ya biwuta, nani me kebisa beno na kutina makasi ya Nzambi yina ke kwisa?
Yo yina, beno sala mambu yina ke monisa nde beno me balula ntima.
Beno yindula ve na kutuba na ntima na beno nde, ‘Tata na beto kele Abrahami.’ Sambu mono ke tubila beno nde Nzambi lenda basisila Abrahami bana na matadi yai.
Bo me tula dezia disoka na musisa ya banti. Yo yina, konso nti yina ke butaka ve mbuma ya mbote, bo ta zenga yo mpi ta losa yo na tiya.
Mono ke botika beno na masa sambu beno me balula ntima, kansi muntu yina ke kwisa na nima na mono me luta mono na ngolo, mpi mono me fwana ve na kukatula basandale na yandi. Yandi ta botika beno na mpeve santu mpi na tiya.
Yandi kele ti muyungulu na diboko na yandi, mpi yandi ta katula mvindu yonso na kisika na yandi ya bo ke tutaka bambuma sambu na kukatula yo bampusu, mpi yandi ta vukisa ble na yandi na nzo ya kubumba bima, kansi yandi ta yoka bampusu na tiya yina lenda fwa ve.

Ebuna, Yezu katukaka na Galilea mpi kwendaka na Yordani, na Yoane, sambu Yoane kubotika yandi.
Kansi, Yoane mekaka na kukanga yandi nzila mpi tubaka nde: Mono muntu kele ti mfunu nde nge botika mono, kansi nge, nge ke kwisa na mono?
Yezu vutudilaka yandi nde: Bika yo vanda mutindu yina mbala yai, sambu yo me fwana nde beto lungisa mambu yonso ya lunungu na mutindu yai. Ebuna, yandi yambulaka kukanga yandi nzila.
Na nima ya kubaka mbotika, Yezu basikaka na masa na mbala mosi ebuna zulu kangukaka, mpi yandi monaka mpeve ya Nzambi ke kulumuka bonso pizio mpi yo ke kwisa na zulu na yandi.
Diaka, ndinga mosi katukaka na zulu mpi tubaka nde: Yai Mwana na mono, ya mono ke zolaka mingi, yina mono me ndima.
",Books/matayo/Chapter_3/matayo_3_audio.mp3
matayo_17_audio.mp3,"
ilumbu sambanu na nima, Yezu bakaka Piere, Yakobo, ti mpangi na yandi Yoane, mpi yandi nataka bo na zulu ya ngumba mosi ya nda, kisika bo vandaka kaka bo mosi.
Ebuna yandi kitukaka na ntwala na bo luse na yandi semaka bonso ntangu, mpi bilele na yandi ya zulu kumaka kungenga bonso nsemo.
Mpi Moize ti Eliya basikilaka bo, bo vandaka kusolula ti yandi.
Ebuna Piere songaka Yezu nde: Mfumu, yo kele mbote mutindu beto kele awa. Kana nge me zola, mono ta tunga batenta tatu awa, mosi sambu na nge, mosi sambu na Moize, mpi mosi sambu na Eliya.
Ntangu yandi vandaka kaka kutuba, dituti mosi yina vandaka kusema fikaka bo, ebuna ndinga mosi basikaka na dituti yina mpi tubaka nde: Yai Mwana na mono, ya mono ke zolaka mingi, yina mono me ndima. Beno wila yandi.
Ntangu balongoki waka mambu yai, bo bwaka luse na ntoto mpi bo waka boma mingi.
Ebuna Yezu kwisaka pene-pene, yandi simbaka bo mpi tubaka nde: Beno telama. Beno wa boma ve.
Ntangu bo tombulaka meso, bo monaka ve ata muntu mosi, kaka Yezu.
Ntangu bo vandaka kukulumuka na ngumba, Yezu songaka bo nde: Beno zabisa ve mbona-meso yai ata na muntu mosi tii kuna Mwana ya muntu ta telama na bafwa.

Kansi, balongoki yulaka yandi nde: Ebuna, sambu na nki bansekudi ke tubaka nde Eliya fwete kwisa ntete?
Yandi vutulaka nde: Ya kieleka, Eliya ke kwisa mpi yandi ta yidika mambu yonso.
Kansi, mono ke tubila beno nde Eliya me kwisaka dezia, mpi bo zabaka yandi ve kansi bo salaka yandi mambu yonso yina bo zolaka. Na mutindu yina mpi, Mwana ya muntu ta mona mpasi na maboko na bo.
Ebuna, balongoki bakisaka nde yandi vandaka kutubila bo sambu na Yoane Mbotiki.

Ntangu bo kwisaka pene-pene ya kimvuka ya bantu, bakala mosi pusanaka pene-pene ya Yezu, fukamaka na ntwala na yandi mpi tubaka nde:
Mfumu, wila mwana na mono mawa sambu yandi kele na maladi ya ndeke mpi ke bela. Yandi ke bwaka mbala mingi na tiya mpi mbala mingi na masa.
Mono nataka yandi na balongoki na nge, kansi bo kukaka ve kubelula yandi.
Yezu vutulaka nde: O ndonga ya bantu ya kukonda lukwikilu mpi ya kubeba, tii nki ntangu mono fwete vanda ti beno? Tii nki ntangu mono fwete kanga ntima sambu na beno? Beno natila mono yandi awa.
Ebuna Yezu nganinaka demo yina, mpi yo basikaka na mwana-bakala yina, mpi yandi belukaka kaka na ngunga yina.
Na nima, balongoki kwisaka na Yezu na kingenga mpi bo tubaka nde: Sambu na nki beto kukaka ve kubasisa yo?
Yandi tubilaka bo nde: Sambu beno kele na lukwikilu ya fioti. Ya kieleka mono ke tubila beno nde kana beno kele ti lukwikilu ata ya fioti bonso nkeni ya mutarde, beno ta tuba na ngumba yai nde, ‘Katuka awa, kwenda kuna,’ mpi yo ta kwenda, ebuna yo ta vanda ve ti kima mosi yina beno ta kuka ve kusala.
 ——

Ntangu bo vukanaka na Galilea, Yezu tubilaka bo nde: Bo ta teka Mwana ya muntu na maboko ya bantu,
mpi bo ta fwa yandi, kansi na kilumbu ya tatu, yandi ta futumuka. Ebuna bo waka mawa mingi.

Ntangu bo kumaka na Kapernaumi, bantu yina vandaka kubaka mpaku ya badrakime zole pusanaka pene-pene ya Piere mpi tubaka nde: Keti longi na beno ke futaka ve mpaku ya badrakime zole?
Yandi tubaka nde: Ee, yandi ke futaka. Kansi, ntangu yandi kotaka na nzo, Yezu tubilaka yandi ntete nde: Simoni, inki nge ke yindula? Bantotila ya nsi-ntoto ke bakaka bampaku ya mutindu na mutindu na banani? Na bana na bo to na banzenza?
Ntangu yandi tubaka nde: Na banzenza, Yezu tubilaka yandi nde: Kana mpidina, bana ke futaka ve mpaku.
Kansi, sambu beto budisa bo ve sakuba, kwenda na nzadi-mungwa, losa ndobo, mpi baka mbisi ya ntete yina nge ta kanga, ebuna ntangu nge ta kangula munoko na yo, nge ta mona mbongo ya kibende ya arza. Baka yo mpi pesa bo yo sambu na mono mpi sambu na nge.
",Books/matayo/Chapter_17/matayo_17_audio.mp3
matayo_10_audio.mp3,"
Ebuna, yandi bingaka balongoki na yandi mpi pesaka bo kiyeka na zulu ya bampeve ya mbi, sambu bo basisa bampeve yina mpi bo belula bamaladi ya mitindu yonso mpi bifu ya mitindu yonso.

Yai bazina ya bantumwa 12: Ya ntete Simoni, ya bo ke bingaka Piere, mpi Andre mpangi na yandi Yakobo mwana ya Zebedeo mpi Yoane mpangi na yandi
Filipo mpi Bartelemi Toma mpi Matayo kalaki ya mpaku Yakobo mwana ya Alfeo Tadeo
Simoni muntu ya Kanana mpi Yudasi Iskariote, yina tekaka yandi na nima.

Yezu tindaka bantu yai mpi yandi pesaka bo bantuma yai: Beno kwenda ve na nzila ya makanda, mpi beno kota ve ata na mbanza mosi ya bantu ya Samaria
kansi beno landa kukwenda na mameme ya me vilaka ya nzo ya Izraele.
Na ntangu beno ke kwenda, beno samuna nde: ‘Kimfumu ya zulu me kuma pene-pene.’
Beno belula bantu ya maladi, beno tedimisa bafwa, beno kumisa bantu yina kele na maladi ya lepre bunkete, mpi beno basisa bademo. Beno me baka ya ofele, beno pesa mpi ya ofele.
Beno baka ve wolo to arza to kwivre sambu na mikaba na beno ya kunatila mbongo,
to mwa-saki ya kunatila madia sambu na nzietelo, to bilele zole, to basandale to nti, sambu nsadi me fwana na kubaka madia na yandi.

Na konso mbanza to bwala yina beno ke kota, beno sosa nani na kati na yo me fwana, mpi beno bikala pana tii ntangu beno ta katuka kuna.
Ntangu beno ke kota na nzo, beno pesa bantu ya nzo yina mbote.
Kana nzo yina me fwana, bika nde ngemba ya beno me zodila yo kuvanda na nzo yina kansi kana yo me fwana ve, bika nde ngemba na beno kuvutukila beno.
Na konso kisika yina muntu ke yamba beno ve to ke wa ve mambu na beno, ntangu beno ke basika na nzo yina to na mbanza yina, beno pupula makulu na beno sambu na kukatula mfututu.
Ya kieleka mono ke tubila beno nde, na Kilumbu ya Kusambisa, yo ta vanda pete mingi sambu na Sodome ti Gomore kuluta sambu na mbanza yina.

Mono ke tinda beno bonso mameme na kati ya bibulu yo yina, beno vanda mayele bonso banioka kansi ti ntima-mpembe bonso bapizio.
Beno keba na bantu, sambu bo ta nata beno na batribinale ya fioti mpi bo ta bula beno fimbu na basinagoga na bo.
Bo ta nata beno na ntwala ya baguvernere mpi ya bantotila sambu na mono, sambu na kuta kimbangi na ntwala na bo mpi ya makanda.
Kansi, ntangu bo ta pesa beno na maboko na bo, beno kudiyangisa ve sambu na mutindu beno ta tuba to mambu yina beno ta tuba, sambu mambu yina beno ta tuba bo ta pesa beno yo na ngunga yina
sambu bantu ke tuba kele kaka beno ve, kansi yo kele mpeve ya Tata na beno yina ke tuba na nzila na beno.
Diaka, mpangi ta pesa mpangi na yandi sambu bo fwa yandi, tata mwana na yandi, mpi bana ta kuma bambeni ya bibuti mpi ta sala nde bo fwa bo.
Mpi bantu yonso ta menga beno sambu na zina na mono, kansi muntu yina ta kanga ntima tii na nsuka ta guluka.
Kana bo monisa beno mpasi na mbanza mosi, beno tina na mbanza ya nkaka, sambu ya kieleka mono ke tubila beno nde: Beno ta manisa ve kukwenda na bambanza yonso ya Izraele na ntwala nde Mwana ya muntu kukwisa.

Longoki ke lutaka ve longi na yandi, mpika mpi ke lutaka ve mfumu na yandi.
Yo me lunga nde longoki kukuma bonso longi na yandi, mpi mpika bonso mfumu na yandi. Kana bantu me binga munkwa-nzo nde Belezebule, beno fwete zaba kibeni nde bo ta binga bantu ya nzo na yandi mutindu mosi!
Yo yina, beno wa bo boma ve, sambu kele ve ti kima mosi ya kubumbana yina ta monana ve pwelele mpi kele ve ti kima mosi ya kinsweki yina ta zabana ve.
Mambu yina mono ke tubila beno na mpimpa, beno tuba yo na nsemo, mpi mambu yina beno ke wa na nsi-nsi, beno samuna yo na zulu ya banzo.
Mpi beno wa boma ve ya bantu yina ke fwaka nitu kansi yina lenda fwa ve moyo kansi beno wa boma ya muntu yina lenda fwa moyo ti nitu na Gehena.
Keti bo ke tekaka ve tu-bandeke zole na mbongo mosi ya kibende ya mfunu mingi ve? Kansi ata mosi ve na kati na yo ta bwa na ntoto kukonda nde Tata na beno kuzaba yo.
Kansi, ata nsuki ya ntu na beno, yandi ke tangaka yo yonso.
Yo yina, beno wa boma ve beno kele na mfunu mingi kuluta tu-bandeke mingi.

Ebuna, konso muntu yina ke ndima mono na ntwala ya bantu, mono mpi ta ndima yandi na ntwala ya Tata na mono yina kele na zulu.
Kansi konso muntu yina ke buya mono na ntwala ya bantu, mono mpi ta buya yandi na ntwala ya Tata na mono yina kele na zulu.
Beno yindula ve nde mono kwisaka sambu na kutula ngemba na ntoto mono kwisaka sambu na kutula ngemba ve, kansi mbele ya bitumba.
Mono kwisaka kutula kukabwana, na kati ya mwana-bakala ti tata na yandi mpi mwana-nkento ti mama na yandi mpi nkento ya makwela ti bokilo na yandi ya nkento.
Ya kieleka, bambeni ya muntu ta vanda bantu ya nzo na yandi mosi.
Muntu yina ke zolaka mingi tata to mama na yandi kuluta mono me fwana ve na kuvanda longoki na mono, mpi muntu yina ke zolaka mingi mwana na yandi ya bakala to ya nkento kuluta mono me fwana ve na kuvanda longoki na mono.
Mpi konso muntu yina ke ndima ve nti na yandi ya mpasi mpi ke landa mono ve me fwana ve na kuvanda longoki na mono.
Konso muntu yina ke sosa kugulusa moyo na yandi ta vidisa yo, mpi konso muntu yina ke vidisa moyo na yandi sambu na mono ta gulusa yo.

Konso muntu yina ke yamba beno ke yamba mono mpi, ebuna muntu yina ke yamba mono, ke yamba mpi muntu yina tindaka mono.
Muntu yina ke yamba mbikudi sambu yandi kele mbikudi ta baka matabisi ya mbikudi, mpi muntu yina ke yamba muntu ya lunungu sambu yandi kele muntu ya lunungu ta baka matabisi ya muntu ya lunungu.
Mpi muntu yina ke pesa masa ya kunwa, ata dikopa mosi mpamba ya masa ya madidi, na mosi na kati ya bantu yai ya kukonda mfunu sambu yandi kele longoki, mono ke tubila beno ya kieleka nde: Yandi ta vidisa ve ata fioti matabisi na yandi.
",Books/matayo/Chapter_10/matayo_10_audio.mp3
matayo_19_audio.mp3,"
Ntangu Yezu manisaka kutuba mambu yai, yandi katukaka na Galilea mpi kwisaka na bandilu ya Yudea na simu ya nkaka ya Yordani.
Diaka, bimvuka ya nene ya bantu landaka yandi, mpi yandi belulaka bo kuna.

Ebuna Bafarize kwisaka kisika yandi vandaka ti ngindu ya kumeka yandi, mpi bo yulaka nde: Keti bakala kele ti nswa ya kufwa makwela ti nkento na yandi sambu na konso kikuma?
Yandi vutulaka nde: Keti beno me tangaka ve nde muntu yina gangaka bo katuka na luyantiku salaka bo bakala mpi nkento
mpi yandi tubaka nde: ‘Yo yina bakala ta bikisa tata na yandi ti mama na yandi mpi yandi ta kangama ti nkento na yandi, ebuna bo zole ta vanda nsuni mosi’?
Na mpila nde bo kele diaka ve zole, kansi nsuni mosi. Yo yina, bika nde muntu kukabula ve yina ya Nzambi me vukisaka.
Bo tubilaka yandi nde: Ebuna, sambu na nki Moize tubaka na kupesa nkento mukanda ya kukula yandi mpi na kufwa makwela ti yandi?
Yandi tubilaka bo nde: Moize pesaka beno nzila ya kufwa makwela ti bankento na beno sambu na ntima-ngolo na beno, kansi yo vandaka ve mutindu yina katuka na luyantiku.
Mono ke tubila beno nde konso muntu yina me fwa makwela ti nkento na yandi, katula kaka sambu na pite, mpi me kwela nkento ya nkaka, yandi me sala bizumba.

Balongoki tubilaka yandi nde: Kana yo kele mutindu yina sambu na bakala ti nkento na yandi, yo kele mbote ve na kukwela.
Yandi tubilaka bo nde: Bantu yonso ve ke ndimaka diambu yai, kansi kaka bantu yina kele ti dikabu yina.
Sambu kele ti batongu yina me butukaka mutindu yina, mpi kele ti batongu yina bantu me kumisaka batongu, mpi kele ti batongu yina me kudikumisaka batongu sambu na Kimfumu ya zulu. Bika muntu yina lenda ndima diambu yai kundima yo.

Na nima, bo natilaka yandi bana ya fioti sambu yandi tula bo maboko mpi kusamba, kansi balongoki nganinaka bo.
Kansi, Yezu tubaka nde: Beno bikisa bana ya fioti, mpi beno bika kukanga bo nzila ya kukwisa na mono, sambu Kimfumu ya zulu kele ya bantu yina kele bonso bo.
Yandi tulaka bo maboko mpi katukaka pana.

Ebuna, muntu mosi kwisaka pene-pene na yandi mpi tubaka nde: Longi, nki mambu ya mbote mono fwete sala sambu na kubaka luzingu ya mvula na mvula?
Yezu tubilaka yandi nde: Sambu na nki nge ke yula mono sambu na mambu yina kele ya mbote? Muntu mosi mpamba kele mbote. Kansi, kana nge ke zola kubaka luzingu, landa na kuzitisa bansiku.
Yandi tubilaka Yezu nde: Inki bansiku? Yezu tubaka nde: Nge fwete fwa ve muntu, nge fwete sala ve bizumba, nge fwete yiba ve, nge fwete ta ve kimbangi ya luvunu,
kumisa tata na nge ti mama na nge, mpi nge fwete zola nkweno na nge bonso nge mosi.
Leke yina ya bakala tubilaka yandi nde: Mono ke zitisaka bansiku yina yonso inki mono fwete sala diaka?
Yezu tubilaka yandi nde: Kana nge ke zola kuvanda muntu ya kukuka, kwenda kuteka bima na nge mpi pesa mbongo na bansukami, ebuna nge ta vanda ti kimvwama na zulu na nima kwisa kulanda mono.
Ntangu leke yina ya bakala waka mambu yai, yandi kwendaka na mawa, sambu yandi vandaka ti bima mingi.
Ebuna Yezu tubilaka balongoki na yandi nde: Ya kieleka mono ke tubila beno nde yo ta vanda mpasi sambu mvwama kukota na Kimfumu ya zulu.
Mono ke tubila beno diaka nde, yo kele pete kibeni sambu shamo kukota na munoko ya sindani kansi yo kele mpasi mingi sambu mvwama kukota na Kimfumu ya Nzambi.

Ntangu balongoki waka mambu yina, bo yitukaka mingi kibeni, mpi bo tubaka nde: Nani kibeni lenda guluka?
Yezu talaka bo na meso mpi tubilaka bo nde: Bantu lenda sala yo ve, kansi Nzambi lenda sala mambu yonso.

Ebuna Piere vutudilaka yandi nde: Tala, beto me bikisa bima yonso mpi beto me landa nge ebuna beto ta baka inki?
Yezu tubilaka bo nde: Ya kieleka mono ke tubila beno nde, ntangu bima yonso ta kuma ya mpa, ntangu Mwana ya muntu ta vanda na zulu ya kiti na yandi ya kimfumu ya nkembo, beno bantu yina me landaka mono, beno mpi ta vanda na zulu ya bakiti ya kimfumu, beno ta sambisa makanda ya Izraele.
Mpi konso muntu yina me bikisaka banzo to bampangi ya babakala to bampangi ya bankento to tata to mama to bana to bilanga sambu na zina na mono, yandi ta baka bima mbala nkama kuluta mpi ta baka luzingu ya mvula na mvula.

Kansi bantu mingi yina kele bantu ya ntete ta vanda bantu ya nsuka mpi bantu ya nsuka ta vanda bantu ya ntete.
",Books/matayo/Chapter_19/matayo_19_audio.mp3
matayo_20_audio.mp3,"
Sambu Kimfumu ya zulu kele bonso muntu mosi ya kele ti kilanga ya vinu yina basikaka na suka-suka sambu na kubaka bantu ya kisalu sambu bo sala na kilanga na yandi.
Ntangu yandi manisaka kuwakana ti bantu ya kisalu nde yandi ta futa bo denari mosi na kilumbu mosi, yandi tindaka bo na kilanga na yandi ya vinu.
Ntangu yandi basikaka diaka pene-pene ya ngunga ya tatu, yandi monaka bantu ya nkaka me telama na zandu kukonda kisalu
mpi yandi tubilaka bo nde, ‘Beno mpi, beno kwenda na kilanga ya vinu, mpi mono ta pesa beno konso kima yina me fwana.’
Ebuna bo kwendaka. Yandi basikaka diaka pene-pene ya ngunga ya sambanu mpi ya uvwa, ebuna yandi salaka mutindu mosi.
Nsuka-nsuka, pene-pene ya ngunga ya 11, yandi basikaka mpi kutaka bankaka me telama, mpi yandi tubilaka bo nde, ‘Sambu na nki beno me telama awa kilumbu ya mvimba kukonda kisalu?’
Bo vutulaka nde, ‘Sambu muntu mosi ve me baka beto na kisalu.’ Yandi tubilaka bo nde, ‘Beno mpi, beno kwenda na kilanga ya vinu.’

Ntangu nkokila bwaka, munkwa-kilanga ya vinu tubilaka kapita na yandi nde, ‘Binga bantu ya kisalu mpi pesa bo lufutu na bo, yantika na bantu ya nsuka mpi sukisa na bantu ya ntete.’
Ntangu bantu yina yantikaka kisalu na ngunga ya kwisaka, konso muntu bakaka denari mosi.
Ebuna ntangu bantu ya ntete kwisaka, bo yindulaka nde bo ta baka mbongo mingi, kansi bo futaka bo mpi kaka denari mosi.
Ntangu bo bakaka yo, bo yantikaka kubokutila munkwa-bilanga
nde, ‘Bantu yai ya nsuka me sala kaka ngunga mosi kansi nge me futa bo kiteso mosi ti beto bantu me sala kilumbu ya mvimba na nsi ya ntangu ya ngolo!’
Kansi yandi vutudilaka mosi na kati na bo nde, ‘Mpangi, mono me sala nge mbi ve. Beto wakanaka nde mono ta futa nge denari mosi, mpidina ve?
Baka lufutu na nge mpi kwenda. Mono ke zola kupesa muntu yai ya nsuka lufutu kiteso mosi ti nge.
Keti mono kele ve ti nswa ya kusadila bima na mono mutindu mono me zola? To keti disu na nge ke lula sambu mono kele mbote?’
Na mutindu yai, bantu ya nsuka ta vanda bantu ya ntete, mpi bantu ya ntete ta vanda bantu ya nsuka.

Ntangu Yezu vandaka kutombuka na Yeruzalemi, yandi nataka balongoki na lweka, na kingenga, mpi tubilaka bo na nzila nde:
Tala! Beto ke tombuka na Yeruzalemi, mpi bo ta pesa Mwana ya muntu na maboko ya bamfumu ya banganga-nzambi mpi ya bansekudi. Bo ta zengila yandi nkanu ya lufwa,
mpi bo ta pesa yandi na bantu ya makanda sambu bo seka yandi, bo bula yandi fimbu, mpi bo fwa yandi na zulu ya nti ebuna na kilumbu ya tatu, yandi ta futumuka.

Ebuna mama ya bana ya Zebedeo pusanaka pene-pene ya Yezu ti bana na yandi, yandi fukamaka na ntwala ya Yezu, mpi yandi lombaka yandi kima mosi.
Yezu tubilaka yandi nde: Inki nge ke zola? Nkento yina vutudilaka yandi nde: Pesa nsiku nde bana na mono yai zole kuvanda, mosi na diboko na nge ya kitata mpi ya nkaka na diboko na nge ya kimama, na Kimfumu na nge.
Yezu vutulaka nde: Beno me zaba ve mambu yina beno ke lomba. Keti beno lenda nwa dikopa yina mono ke zola kunwa? Bo tubilaka yandi nde: Ee, beto lenda.
Yandi tubilaka bo nde: Ya kieleka beno ta nwa dikopa na mono, kansi sambu na kuvanda na diboko na mono ya kitata mpi ya kimama, mono ve muntu ke pesaka yo, kansi yo kele sambu na bantu yina Tata na mono me yidikilaka yo.

Ntangu bantumwa ya nkaka kumi waka mambu yina, bo wilaka bampangi yina zole makasi.
Kansi Yezu bingaka bo kisika yandi vandaka mpi tubaka nde: Beno me zaba nde bamfumu ya makanda ke yalaka bantu na kingolo-ngolo mpi bantu ya nene ke songaka nde bo kele ti kiyeka na zulu na bo.
Yo fwete vanda ve mutindu yina na kati na beno kansi konso muntu yina ke zola kukuma muntu ya nene na kati na beno fwete vanda nsadi na beno,
mpi konso muntu yina ke zola kuvanda muntu ya ntete na kati na beno fwete vanda mpika na beno.
Kaka mutindu Mwana ya muntu kwisaka ve sambu bantu kusadila yandi, kansi sambu na kusadila mpi kupesa luzingu na yandi bonso nkudulu sambu na bantu mingi.

Ntangu bo vandaka kubasika na Yeriko, kimvuka mosi ya nene ya bantu landaka yandi.
Ebuna bifwa-meso zole yina vandaka ya kuvanda na lweka ya nzila waka nde Yezu ke luta na nzila yina mpi bo tubaka na ndinga ya ngolo nde: Mfumu, Mwana ya Davidi, wila beto mawa!
Kansi kimvuka yina ya bantu nganinaka bo mpi songaka bo na kuvanda pima ata mpidina bo tubaka na ndinga ya ngolo kuluta nde: Mfumu, Mwana ya Davidi, wila beto mawa!
Yo yina Yezu telamaka, yandi bingaka bo mpi tubaka nde: Inki beno ke zola nde mono sala sambu na beno?
Bo tubilaka yandi nde: Mfumu, bika nde meso na beto kukanguka.
Yezu wilaka bo mawa, ebuna yandi simbaka meso na bo, mpi na mbala mosi bo monaka diaka, mpi bo landaka yandi.
",Books/matayo/Chapter_20/matayo_20_audio.mp3
matayo_18_audio.mp3,"
INa ngunga yina, balongoki kwisaka kutubila Yezu nde: Nani kibeni kele muntu ya kuluta nene na Kimfumu ya zulu?
Yo yina Yezu bingaka mwana mosi ya fioti, yandi tedimisaka yandi na kati-kati na bo
mpi tubaka nde: Ya kieleka mono ke tubila beno nde, kana beno soba ve mpi beno kuma ve bonso bana ya fioti, beno ta kota ve ata fioti na Kimfumu ya zulu.
Yo yina, konso muntu yina ta kudikulumusa bonso mwana yai ya fioti, yandi muntu kele muntu ya kuluta nene na Kimfumu ya zulu
mpi konso muntu yina ke yamba mwana ya fioti bonso yai sambu na zina na mono ke yamba mono mpi.
Kansi, konso muntu yina ke sala nde muntu mosi na kati ya bantu yai ya kukonda mfunu ya ke kwikilaka na mono kubula sakuba, yo ta vanda mbote nde bo kangisa yandi ditadi ya nene na nkingu mpi bo dindisa yandi na nzadi-mungwa.

Mawa na nsi-ntoto sambu na bima ya ke budisaka sakuba! Ya kieleka, bima ya ke budisaka sakuba fwete kwisa kibeni, kansi mawa na muntu yina kima ya ke budisaka sakuba ta kwisa na nzila na yandi!
Yo yina kana diboko na nge to dikulu na nge ke budisa nge sakuba, zenga yo mpi losa yo ntama ti nge. Yo me luta mbote nde nge baka luzingu ti diboko-kifu to dikulu-kifu na kisika nde bo losa nge ti maboko zole to makulu zole na tiya ya kimakulu.
Diaka, kana disu na nge ke budisa nge sakuba, tumuna yo mpi losa yo ntama ti nge. Yo me luta mbote nde nge baka luzingu ti disu mosi na kisika nde bo losa nge ti meso zole na tiya ya Gehena.
Beno keba! Beno vweza ve muntu mosi na kati ya bantu yai ya kukonda mfunu, sambu mono ke tubila beno nde bawanzio na bo na zulu ke talaka ntangu yonso luse ya Tata na mono yina kele na zulu.
 ——

Inki beno ke yindula? Kana muntu mosi kele ti mameme ebuna dimeme mosi me vila, keti yandi ta bikisa ve mameme na zulu ya bangumba sambu na kukwenda kusosa dimeme yina me vila?
Ebuna kana yandi mona yo, mono ke tubila beno ya kieleka nde yandi ta wa kiese mingi sambu na yo kuluta sambu na mameme yina vilaka ve.
Mutindu mosi, sambu na Tata na mono yina kele na zulu, yo kele ve diambu ya mbote nde ata muntu mosi na kati ya bantu yai ya kukonda mfunu kufwa.

Diaka, kana mpangi na nge me sala disumu, kwenda mpi songa yandi kifu na yandi, kaka nge ti yandi. Kana yandi wila nge, nge me vutula mpangi na nge na nzila ya mbote.
Kansi, kana yandi wila nge ve, baka muntu mosi to bantu zole, sambu mambu yonso lenda ndimama kana bambangi zole to tatu me ta kimbangi.
Kana yandi wila bo ve, tuba na dibundu. Kana yandi wila mpi ve dibundu, bika nde yandi vanda sambu na nge bonso muntu ya makanda mpi bonso kalaki ya mpaku.

Ya kieleka mono ke tubila beno nde, bima yonso yina beno ta kanga na ntoto ta vanda bima yina bo me kangaka dezia na zulu, mpi bima yonso yina beno ta kangula na ntoto ta vanda bima yina bo me kangulaka dezia na zulu.
Ya kieleka mono ke tubila beno diaka nde, kana bantu zole na kati na beno awa na ntoto me wakana sambu na konso diambu ya mfunu yina bo fwete lomba, Tata na mono yina kele na zulu ta pesa bo yo.
Sambu kisika bantu zole to tatu me vukana na zina na mono, mono kele pana na kati na bo.

Ebuna Piere kwisaka kutubila yandi nde: Mfumu, mbala ikwa mpangi na mono lenda sala disumu na ntwala na mono mpi mono fwete lolula yandi? Mbala nsambwadi?
Yezu tubilaka yandi nde: Mono ke tubila nge nde, tii mbala nsambwadi ve, kansi tii mbala 77.

Yo yina, Kimfumu ya zulu me fwanana ti ntotila mosi yina zolaka nde bampika na yandi kufuta bamfuka na bo.
Ntangu yandi yantikaka kubaka bamfuka, bo natilaka yandi muntu mosi yina vandaka ti mfuka na yandi ya batalanta 000.
Kansi sambu yandi vandaka ve ti mpila ya kufuta yo, mfumu na yandi tubaka nde bo teka yandi ti nkento na yandi ti bana na yandi ti bima yonso ya yandi vandaka na yo sambu na kufuta mfuka yina.
Ebuna, mpika fukamaka na ntwala na yandi, mpi tubaka nde, ‘Bikila mono ntangu, mpi mono ta futa mfuka na nge yonso.’
Mfumu ya mpika yina wilaka yandi mawa, yo yina yandi yambulaka yandi, yandi kwenda mpi katulaka mfuka na yandi.
Kansi, mpika yina basikaka mpi yandi monaka nduku na yandi mosi ya mpika, yina vandaka ti mfuka na yandi ya badenari 100, ebuna yandi simbaka yandi mpi yantikaka kukanga yandi na nkingu mpi kutuba nde, ‘Futa mfuka na mono yonso.’
Ebuna nduku na yandi yina ya mpika fukamaka mpi yantikaka kubondila yandi nde, ‘Bikila mono ntangu, mpi mono ta futa mfuka na nge.’
Ata mpidina, yandi buyaka, kansi yandi kwendaka mpi losaka yandi na boloko tii ntangu yandi ta futa mfuka na yandi.
Ntangu banduku na yandi bampika monaka mambu yina salamaka, bo kudiyangisaka mingi, bo kwendaka mpi songaka mfumu na bo mambu yonso yina salamaka.
Ebuna mfumu na yandi bingaka yandi mpi tubilaka yandi nde: ‘Mpika ya mbi, mono katulaka mfuka na nge yonso ntangu nge bondilaka mono.
Keti yo lombaka ve nde nge mpi nge wila nduku na nge ya mpika mawa, mutindu mono wilaka nge mawa?’
Yo yina, mfumu na yandi waka makasi mingi, mpi yandi pesaka yandi na maboko ya bantu ya ke kengilaka boloko tii ntangu yandi ta futa mfuka na yandi yonso.
Tata na mono yina kele na zulu ta sadila beno mpi mambu mutindu mosi kana konso muntu na kati na beno ke lolula ve mpangi na yandi na ntima ya mvimba.
",Books/matayo/Chapter_18/matayo_18_audio.mp3
matayo_11_audio.mp3,"
Ntangu Yezu manisaka kupesa bantuma na balongoki na yandi 12, yandi katukaka pana sambu na kukwenda kulonga mpi kusamuna na bambanza na bo.

Kansi, ntangu Yoane waka na boloko mambu ya me tala bisalu ya Kristu, yandi tindaka balongoki na yandi
sambu bo yula Yezu nde: Keti nge kele Muntu yina ke kwisa, to keti beto fwete vingila muntu ya nkaka?
Yezu vutudilaka bo nde: Beno kwenda kuzabisa Yoane mambu yina beno ke wa mpi ke mona:
Bifwa-meso ke mona, bantu ya makulu-kifu ke tambula, bantu yina kele na maladi ya lepre ke kuma bunkete, bifwa-makutu ke wa, bafwa ke futumuka, mpi bo ke zabisa bansukami nsangu ya mbote.
Kiese na muntu yina ke mona ve kikuma ya kubula sakuba sambu na mono.

Ntangu balongoki yai vandaka kuvutuka, Yezu yantikaka kutubila bimvuka ya bantu sambu na Yoane nde: Beno basikaka sambu na kutala inki na ntoto-makanga? Lukengi mosi ya ke nikana-nikana na mupepe?
Ebuna, beno basikaka sambu na kutala inki? Muntu mosi ya me lwata bilele ya ntalu? Bantu yina ke lwataka bilele ya ntalu ke vandaka na banzo ya bantotila.
Kansi, sambu na nki beno basikaka? Sambu na kutala mbikudi? Ya kieleka, mono ke tubila beno nde, yandi me luta nkutu mbikudi.
Yai muntu yina bo sonikaka sambu na yandi nde: ‘Tala! Mono ke tinda kinati-nsangu na mono na ntwala na nge, mpi yandi ta yidika nzila na nge na ntwala na nge!’
Ya kieleka mono ke tubila beno nde, na kati ya bantu yina me butukaka na bankento, kele ve ti muntu me luta Yoane Mbotiki na nene, kansi muntu ya fioti na Kimfumu ya zulu kele nene kuluta yandi.
Yantika na bilumbu ya Yoane Mbotiki tii bubu yai, Kimfumu ya zulu kele lukanu yina bantu ke nwanaka ngolo na kulungisa mpi bayina ke nwanaka ngolo ke botulaka yo.
Sambu bo yonso, Bambikudi ti Nsiku, bikulaka tii na Yoane
mpi kana beno zola kundima yo, yandi kele ‘Eliya yina fwete kwisa.’
Bika muntu yina kele ti makutu kuwa.

Ti nani mono ta fwanisa ndonga yai ya bantu? Yo kele bonso bana ya fioti yina me vanda na bazandu mpi yina ke tuba na ndinga ya ngolo na banduku yina bo ke sakanaka ti bo,
nde: ‘Beto budilaka beno musembu, kansi beno kinaka ve beto yimbaka bankunga ya mawa, kansi beno kudibulaka ve na mawa.’
Mutindu mosi, Yoane kwisaka, yandi ke dia ve mpi ke nwa ve, kansi bantu ke tuba nde, ‘Yandi kele ti demo.’
Mwana ya muntu kwisaka, yandi ke dia mpi ke nwa, kansi bantu ke tuba nde, ‘Tala! Muntu ya ke diaka mbiki mpi ya ke nwaka vinu mingi, nduku ya bakalaki ya mpaku mpi ya bansumuki.’ Kansi, mayele ke monanaka ya lunungu na bisalu na yo.

Na nima, yandi yantikaka kunganina bambanza yina yandi salaka bidimbu mingi ya nkumbwa, sambu bo balulaka ve ntima:
Mawa na nge, Korazini! Mawa na nge, Betsaida! sambu kana bidimbu ya nkumbwa yina salamaka na beno salamaka na Tire mpi na Sidoni, bo zolaka tuka ntama kulwata basaki mpi kuvanda na putulu ya tiya sambu na kusonga nde bo me balula ntima.
Yo yina, mono ke tubila beno nde, na Kilumbu ya Kusambisa, yo ta vanda pete mingi sambu na Tire mpi Sidoni kuluta sambu na beno.
Mpi nge, Kapernaumi, keti mbala ya nkaka bo ta tombula nge tii na zulu? Nge ta kulumuka tii na Maziamu sambu kana bidimbu ya nkumbwa yina salamaka na nge salamaka na Sodome, yo zolaka kuvanda kaka tii bubu yai.
Kansi, mono ke tubila beno nde, na Kilumbu ya Kusambisa, yo ta vanda pete mingi sambu na insi ya Sodome kuluta sambu na nge.

Na ntangu yina, Yezu tubaka nde: Tata, Mfumu ya zulu ti ya ntoto, mono ke kumisa nge na ntwala ya bantu sambu nge me bumbaka mambu yai na bantu ya mayele ti ya ngangu mpi nge me monisaka yo na bana ya fioti.
Ee, Tata, sambu nge ndimaka nde yo vanda mutindu yai.
Tata na mono me pesaka mono bima yonso, mpi ata muntu mosi ve kuzaba Mwana mbote-mbote katula kaka Tata ata muntu mosi mpi ve kuzaba Tata mbote-mbote katula kaka Mwana mpi konso muntu yina Mwana ke zola kumonisa yandi Tata.
Beno kwisa na mono, beno yonso ya ke mona mpasi mpi ya ke nata kilo ya mingi, ebuna mono ta pesa beno kikesa.
Beno baka vangu na mono na mapeka na beno, mpi beno longuka na mono, sambu mono kele mawete mpi ya kudikulumusa na ntima, ebuna beno ta baka kikesa sambu na beno mosi.
Sambu vangu na mono kele mpasi ve na kunata mpi kizitu na mono kele kilo ve.
",Books/matayo/Chapter_11/matayo_11_audio.mp3
matayo_16_audio.mp3,"
Awa Bafarize ti Basaduse pusanaka pene-pene na yandi, mpi sambu na kumeka yandi, bo lombaka yandi na kusonga bo kidimbu mosi ya me katuka na zulu.
Yandi vutudilaka bo nde: Ntangu nkokila ke bwaka, beno ke tubaka nde, ‘Kilumbu ta vanda mbote, sambu zulu kele mbwaki bonso tiya,’
mpi na suka, beno ke tubaka nde, ‘Bubu, kilumbu ta vanda madidi mpi mvula ta noka, sambu zulu kele mbwaki bonso tiya kansi ndombe.’ Beno me zaba kutendula mutindu zulu ke monikaka, kansi beno ke kuka ve kutendula bidimbu ya bantangu.
Ndonga ya bantu ya mbi mpi ya kukonda kwikama ke landa kusosa kidimbu, kansi bo ta pesa yo ve ata kidimbu mosi katula kaka kidimbu ya Yonasi. Ebuna yandi kwendaka, yandi bikisaka bo.

Balongoki sabukaka na simu ya nkaka mpi bo vilaka na kunata mampa.
Yezu tubilaka bo nde: Beno kangula meso, mpi beno keba na levire ya Bafarize mpi ya Basaduse.
Ebuna, bo yantikaka kuyindula na kati na bo nde: Beto nataka ve mampa.
Sambu Yezu zabaka mambu yai, yandi tubaka nde: Sambu na nki beno ke tuba beno na beno nde beno kele ve ti mampa, beno bantu ya kele na lukwikilu ya fioti?
Keti beno ke bakisa kaka ve, to keti beno ke yibuka ve mampa tanu sambu na bantu mpi bitunga ikwa beno lokutaka?
To mampa nsambwadi sambu na bantu mpi bitunga ya nene ikwa beno lokutaka?
Inki mutindu beno ke bakisa ve nde mono vandaka kutubila beno ve sambu na mampa? Kansi beno keba na levire ya Bafarize ti ya Basaduse.
Ebuna bo bakisaka nde yandi vandaka kutuba ve na kukeba na levire ya mampa, kansi na malongi ya Bafarize ti ya Basaduse.

Ntangu Yezu kumaka na provense ya Sezarea-Filipo, yandi yulaka balongoki na yandi nde: Bantu ke tuba nde Mwana ya muntu kele nani?
Bo tubaka nde: Bantu ya nkaka ke tuba nde Yoane Mbotiki, bankaka nde Eliya, bankaka diaka nde Yeremia to mosi na kati ya bambikudi.
Yandi tubilaka bo nde: Ebuna beno, beno ke tuba nde mono kele nani?
Simoni Piere vutulaka nde: Nge kele Kristu, Mwana ya Nzambi ya moyo.
Yezu vutudilaka yandi nde: Kiese na nge, Simoni mwana ya Yonasi, sambu muntu mosi ve me songa nge yo, kansi Tata na mono yina kele na zulu.
Mono ke tubila nge diaka nde: Nge kele Piere, mpi na zulu ya ditadi yai mono ta tunga dibundu na mono, mpi bakielo ya Maziamu ta nunga yo ve.
Mono ta pesa nge bansapi ya Kimfumu ya zulu, mpi konso kima yina nge ta kanga na ntoto ta vanda kima yina bo me kangaka dezia na zulu, mpi konso kima yina nge ta kangula na ntoto ta vanda kima yina bo me kangulaka dezia na zulu.
Ebuna yandi pesaka balongoki nsiku ya ngolo na kuzabisa ve ata muntu mosi nde yandi kele Kristu.

Banda na ntangu yina, Yezu yantikaka kutendudila balongoki na yandi nde yandi fwete kwenda na Yeruzalemi, ebuna bankuluntu, bamfumu ya banganga-nzambi, ti bansekudi ta monisa yandi mpasi mingi, mpi bo ta fwa yandi, kansi na kilumbu ya tatu yandi ta futumuka.
Ebuna Piere nataka yandi na lweka mpi yantikaka kunganina yandi nde: Mfumu, kutuba ve diambu ya mutindu yina mambu yai ta bwila nge ve.
Kansi Yezu pesaka mukongo mpi tubilaka Piere nde: Luta na nima na mono, Satana! Nge kele kima ya ke budisa mono sakuba, sambu nge ke yindula ve bangindu ya Nzambi, kansi bangindu ya bantu.

Ebuna Yezu tubilaka balongoki na yandi nde: Kana muntu ke zola kulanda mono, bika yandi kudibuya, yandi baka nti na yandi ya mpasi, mpi yandi fula kulanda mono.
Sambu konso muntu yina ke zola kugulusa luzingu na yandi ta vidisa yo, kansi konso muntu yina ke vidisa luzingu na yandi sambu na mono ta gulusa yo.
Ya kieleka, inki mambote muntu ta baka kana yandi baka nsi-ntoto ya mvimba kansi yandi vidisa luzingu na yandi? To nki kima muntu ta pesa na kisika ya luzingu na yandi?
Sambu Mwana ya muntu ta kwisa na nkembo ya Tata na yandi ti bawanzio na yandi, ebuna yandi ta futa konso muntu na kutadila bikalulu na yandi.
Ya kieleka mono ke tubila beno nde bantu ya nkaka na kati ya bantu yina me telama awa ta fwa ve tii kuna bo ta mona ntete Mwana ya muntu ke kwisa na Kimfumu na yandi.
",Books/matayo/Chapter_16/matayo_16_audio.mp3
kulonga_8_audio.mp3,"
Nge fwete sala yonso na kuzitisaka mbote-mbote bansiku yonso ya mono ke pesa nge bubu yai, sambu beno landa na kuzinga, beno kuma mingi, beno kota mpi beno baka insi yina Yehowa zengaka kieleka na ba-nkaka na beno.
Yibuka nzila ya nda yina Yehowa Nzambi na nge tambusaka nge bamvula yai na ntoto-makanga, sambu na kulonga nge kudikulumusa mpi kumeka nge sambu na kuzaba mambu yina vandaka na ntima na nge, kana nge ta zitisa bantuma na yandi to ve.
Ebuna, yandi longaka nge kudikulumusa mpi bikaka nde nge wa nzala mpi pesaka nge mana na kudia, yina nge ti ba-nkaka na nge zabaka ve, sambu na kusonga nge nde muntu ke zingaka na mampa mpamba ve, kansi muntu ke zingaka na mambu yonso ya ke basikaka na munoko ya Yehowa.
Bilele yina nge lwataka bebaka ve, mpi makulu na nge vimbaka ve na bamvula yai 40.
Nge me zaba mbote na ntima na nge nde Yehowa Nzambi na nge vandaka kusungika nge, kaka mutindu muntu ke sungikaka mwana na yandi.

Ntangu yai, nge fwete tambula na banzila ya Yehowa Nzambi na nge mpi kuwa yandi boma sambu na kuzitisa bantuma na yandi.
Sambu Yehowa Nzambi na nge ke nata nge na insi mosi ya mbote, insi ya bamasa mpi ya banto ya masa yina ke kulumuka na muwanda mpi na ntoto ya bangumba,
insi ya ble ti orze, ya banti ya vinu, banti ya bafige, mpi banti ya bagrenade, insi ya ba olive yina bo ke sadilaka mafuta mpi insi ya bwiki,
insi yina madia ta konda ve mpi yina nge ta konda ve ata kima, insi yina matadi me fuluka ti bibende mpi yina nge ta timuna kwivre na bangumba na yo.

Ntangu nge ta dia mpi ta fuluka, nge fwete kumisa Yehowa Nzambi na nge sambu na insi ya mbote yina yandi me pesa nge.
Keba, kuvila ve Yehowa Nzambi na nge mpi kuyambula ve kuzitisa bantuma na yandi, bankanu na yandi, mpi bansiku na yandi yina mono ke pesa nge bubu yai.
Ntangu nge ta dia mpi ta fuluka, mpi nge ta tunga banzo ya kitoko mpi ta zinga muna,
ntangu bangombe na nge mpi mameme na nge ta kuma mingi, ntangu arza ti wolo na nge ta kuma mingi, mpi ntangu nge ta vanda ti bima mingi,
kubika ve nde ntima na nge kukuma lulendo mpi kunata nge na kuvila Yehowa Nzambi na nge, yina basisaka nge na insi ya Ezipte, na nzo ya kimpika,
yina salaka nde nge tambula na ntoto-makanga ya nene mpi ya ke pesa boma, ti banioka ya ndikila mpi bankutu mpi ntoto ya kuyuma yina kele ve ti masa. Yandi salaka nde masa kubasika na ditadi ya sileksi
mpi yandi pesaka nge mana na ntoto-makanga sambu na kudia, mana yina batata na nge zabaka ve, sambu na kulonga nge kudikulumusa mpi kumeka nge na mpila nde nge baka mambote na bilumbu ke kwisa.
Kana nge tuba na ntima na nge nde, ‘Ngolo na mono mosi mpi ngolo ya diboko na mono mosi me sala nde mono kuma ti kimvwama yai,’
yibuka nde Yehowa Nzambi na nge muntu ke pesa nge ngolo ya kukuma ti kimvwama, sambu na kulungisa kuwakana na yandi yina yandi zengaka kieleka na ba-nkaka na nge, mutindu yandi ke sala yo bubu yai.

Kana nge vila Yehowa Nzambi na nge, nge landa banzambi ya nkaka, nge sadila bo, mpi nge fukimina bo, mono ke tubila beno kieleka bubu yai nde beno ta fwa kibeni.
Beno ta fwa bonso makanda yina Yehowa ke na kufwa na ntwala na beno, sambu beno me wa ve ndinga ya Yehowa Nzambi na beno.
",Books/kulonga/Chapter_8/kulonga_8_audio.mp3